\id ACT - Quechua, North Bolivia NT -Bolivia 2012 (DBL -2013) \h LOS HECHOS \toc1 Apostolcunapaj Llanc'askancu \toc2 Los Hechos \toc3 Hch \mt1 LOS HECHOS \mt2 Apostolcunapaj Llanc'askancu \c 1 \s1 Santo Espíritu jamonka \p \v 1 Sinchi respetaska Teófilo, ñaupajcaj libroypi escribimorkayquiña tucuy imata Jesús ruwaskanta yachachiskantawan, naciskanmantapacha \v 2 janaj pachaman puripunan p'unchaycama. Manaraj puripuchcaspa, Santo Espíritu uqhunta ajllaska apostolnincunaman imata ruwanancuta yachacherkan. \v 3 Wañuskamanta causarimuspataj, Jesús quiquin apostolnincunaman ricuchicorkan ciertota causarimuskanta yachanancupaj. Tawa chunca p'unchaycama jinata paycunaman riqhurerkan, Diospaj gobiernonmanta parlaspa. \p \v 4 Apostolnincunawan cachcasparaj, Jesús nerkan: \p —Jerusalenpi suyaychis Tataypaj prometicuskan junt'acunancama. Noka chay promesanmanta parlarkayquichis. \v 5 Ciertota unullawan Juan bautizarkan, cay pisi p'unchaycunamantataj kancuna Santo Espirituwan bautizaska canquichis. \s1 Jesús janaj pachaman puripun \p \v 6 Jesuswan tantaska cachcajcuna taporkancu: \p —Señor, ¿cunitanchu Israel llajtaman cutichipunqui ñaupaj jina gobiernonta? \p \v 7 Jesús contestarkan: \p —Mana kancunaman tupasunquichischu yachanayquichiska ima tiempochus chayri ima p'unchaychus cananta Dios Tatalla atiyniyoj gobernananpaj. \v 8 Jayc'ajchus Santo Espíritu kancunaman jamojtin, Diospaj atiyninta jap'ekanquichis. Chaywantaj purispa nokamanta willaramunquichis Jerusalenpi, tucuy Judea llajtacunapi, Samaria llajtacunapi, tucuy cay pachapipas. \p \v 9 Apostolnincuna khawachcajtincu, Jesús chayta nispa janaj pachaman puriporkan. Uj phuyu tapaycapojtin, manaña ricorkancuchu. \v 10 Imaynata ripuskanta paycuna khawachcajtincuraj, iscay khari yuraj p'achayoj riqhurerkancu, paycunawan sayachcaj. \v 11 Nerkancu: \p —Galileo kharicuna, ¿imaraycutaj janaj pachata khawachcanquichisri? Cay quiquin Jesús chaupiyquichismanta janaj pachaman puripun. Imaynatachus ricuchcanquichis puripojta, ajinallatataj cay caskanta ujtawan cutimonka. \s1 Matiasta ajllancu Judaspaj cuentanmanta \p \v 12 Apostolcuna Olivos lomamanta Jerusalenman cutiporkancu. Uj kilómetro puriy jina carkan, samana p'unchaypi leypaj permitiskanman jina. \v 13 Llajtaman chayaspataj, alojacuskancu altosniyoj wasiman sekaporkancu. Carkancutaj: Pedro, Juan, Santiago, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Alfeopaj churin Santiago, Simón Celote, Santiagopaj churin Judaspiwan. \v 14 Tucuynincu tantacojpuni carkancu oracionta ruwanancupaj Jesuspaj waukencunawan, maman Mariawan, waj warmicunapiwan. \p \v 15 Chay p'unchaycunapi pachaj iscay chuncayoj creyentecuna tantacorkancu. Pedrotaj sayarispa, nerkan: \v 16 “Hermanocuna, Judasmanta Davidpaj escribiskan Escriturapi Santo Espiritupaj niskan junt'acunanpuni carkan. Chay Judaska runacunata pusarkan Jesusta jap'inancupaj. \v 17 Nokanchiswan cachcaspa, paypas cay ruwananchispi cachcarkan. \v 18 Mana allin ruwaskanmanta pagaska kolkewan uj jallp'ata ranterkancu. Umanejmanta urmakaspa wijsanta phatachicorkan, ch'unchulnincunataj tallicorkan. \v 19 Jerusalenpi tiyajcuna yachaspa chay jallp'ata suticharkancu Acéldama nispa. Chay niyta munan: ‘Yawar Jallp'a.’ \v 20 Judasmanta Salmos libropi nin: ‘Wasin wijch'uska cachun, chaypi ama pipas tiyachunchu.’ Nillarkantaj: ‘Ruwanantataj waj jap'ichun.’ \p \v 21 “Caypi nokanchiswan cachcancu Jesucristowan tucuy tiempo purejmasinchis, \v 22 Juanpaj bautizaskanmantapacha janaj pachaman puripunancama. Paycunamanta ujninta ajllananchis, Jesucristopaj causariskanmanta willananpaj nokanchiswan cusca.” \p \v 23 Chhicataj iscayojta ajllarkancu: Justo niskancu José Barsabasta, Matiastawan. \v 24 Diosmanta mañacorkancu, nispa: “Señor, tucuypaj sonkonta rejsinqui. Ricuchiwaycu ari, maykentachus cay iscay kharimanta ajllaskayquita, \v 25 Judaspaj cuentanmanta apostolniyqui cananpaj. Judaska juchallicuskanraycu castigoman puripun.” \p \v 26 Sorteajtincu, Matiasman chayarkan. Chhicamantapacha Matiaska apóstol carkan chunca ujniyoj apostolcunawan cusca. \c 2 \s1 Santo Espíritu jamun \p \v 1 Pentecostés niska p'unchay chayamojtin, tucuy creyentecuna uj chhicallapi tantaska cachcarkancu. \v 2 Konkaylla janaj pachamanta athun suenay jamorkan, sinchi wayra jina. Chay wasipi cajcuna tucuynincu chayta uyarerkancu. \v 3 Sapa uj paycuna patapi nina lauray jina riqhurerkan. \v 4 Tucuynincutaj Santo Espirituwan junt'a carkancu. Waj idiomacunapitaj parlayta kallarerkancu, Santo Espiritupaj parlachiskanman jina. \p \v 5 Jerusalén llajtapi tucuynejmanta chayamoj judiocuna cachcarkancu, religión costumbreta junt'anancupaj. \v 6 Chay jina suenamojta uyarispa, runacuna tantacamorkancu. Sapa uj paycunapaj quiquin idiomanpi apostolcunata parlajta uyarispa, musphararkancu, ni imata pensayta atispa. \v 7 Sinchitapuni muspharaspa, uj ujcuna ninacorkancu: \p —¿Manachu tucuy cay parlachcajcunari Galilea llajtayojcuna? \v 8 ¿Imaynataj sapa ujpaj idiomanchispi parlajta uyarichcanchisri? \v 9 Caypi cachcancu tucuy nacioncunamanta: Partia, Media, Elam, Mesopotamia, Judea, Capadocia, Ponto, Asia, \v 10 Frigia, Panfilia, Egipto, Cirene kayllapi caj Libia, Romamanta jamojcunapiwan. \v 11 Waquincuna judío familiapi nacejcuna, waquincunataj judío religionman cutejcuna. Ajinallataj Cretamanta Arabiamantawan jamuncu. ¡Quiquin idiomanchispi sapa uj uyarichcanchis Diospaj musphana jina athun ruwaskancunamanta parlajta! \p \v 12 Tucuynincu musphachcarkancu, ni imata pensayta atispa. Tapucuchcarkancutaj: \p —¿Ima niytataj munan tucuy cay imari? \p \v 13 Waquincuna burlacuspa, nerkancu: \p —¡Machaska cancu! —nispa. \s1 Pedro sut'inchan \p \v 14 Pedro apostolcunawan cusca sayarispa, alto vozwan nerkan: “Judiocuna, tucuy Jerusalenpi tiyajcuna, cayta yachaychis, niskaytataj allinta uyariychis. \v 15 Kancuna machaska caskaycuta creenquichis chaywanpas, mana machaskachu caycu; tutamanta iskon horallaraj canpas. \v 16 Astawanka profeta Joelpaj niskan junt'acuchcan. Payka nerkan: \q1 \v 17 ‘Dios nin: Khepa p'unchaycunapi tucuy \q2 runacunaman Espirituyta chayachisaj. \q1 Churiyquichiscuna ususiyquichiscunapas \q2 Diosmanta parlankacu. \q1 Waynacunataj moskoypi jina riconkacu. \q1 Machulacunapas moskoycunata moskoconkacu. \q1 \v 18 Chay p'unchaycunapi khariman warmimanpas, \q1 tucuy sirviwajcunaman Espirituyta \q2 chayachejtiy, nokamanta parlankacu. \q1 \v 19 Janaj pachapi musphanacunata ricuchisaj, \q2 cay pachapitaj señalcunata: \q1 yawarta, nina laurayta, phuyu k'osnitapiwan. \q1 \v 20 Inti tutayanka, quillataj yawar jina puca \q2 tuconka, manaraj Señorpaj athun glorioso \q2 p'unchay chayamuchcajtin. \q1 \v 21 Señorta tucuy wajacojcunaka salvaska cankacu.’ \p \v 22 “Israel runacuna, uyariychis ari. Cayta niyquichis: Nazaret llajtayoj Jesús kancuna uqhupi milagrocunata, musphana jina ruwaycunata, señalcunatawan ruwarkan. Ruwaskanpi Dios ricuchisunquichis pay Diosmanta caskanta. Chayta allinta yachanquichis. \v 23 Chaywanpas Diospaj ñaupajmantaña waquichiskanman jina kancunaman pay entregaska cajtin, kancuna presota jap'ichinquichis. Wañuchinquichistaj, mana allin ruwaj runacuna chaupipi chacataspa. \v 24 Diostaj causarichin wañuy nanaycunamanta libraspa, imaraycuchus wañoyka mana atipayta aterkanchu. \v 25 Gobernaj David Jesusmanta nerkan: \q1 ‘Nokaka ñaupakeypi Señorta ricullajpuni cani. \q1 Paña ladoypi pay cajtin, \q2 ni ima urmachiwankachu. \q1 \v 26 Chayraycu sonkoyka cusicun, \q1 simiytaj taquin cusicuywan junt'a. \q1 Diospi confiacuspa, \q2 causanka tucuy runa cayneyka. \q1 \v 27 Imaraycuchus sepulturapi mana sakerpayawanquichu. \q1 Nillataj santo sirvejniyquipaj cuerponta ismuchinquichu. \q1 \v 28 Causay ñanta ricuchiwanqui. \q1 Kanwan cajtiytaj, cusiywan junt'achiwanqui.’ \p \v 29 “Llajtamasicuna, sut'inta niyta munayquichis ñaupaj tatanchis Davidmanta. Payka wañuporkan, p'ampaska carkan, caypitaj nokanchiswan sepulturan cachcan. \v 30 David profeta caspa yacharkan Dios juramentowan prometicuskanta ujnin pariententa gobernajta churananpaj. \v 31 Ajinaka ricuchcanmanñapas jinata, Jesucristo causarinanmanta David parlarkan. Nillarkantaj sepulturapi mana quedananta ni cuerponpas ismunanta. \v 32 Dios cay Jesucristota wañuymanta causarichimorkan. Nokaycutaj tucuy caycunamanta testigo caycu. \v 33 Pay okhariska carkan, Diospaj paña ladonpi tiyaycunanpaj. Dios, prometicuskanman jina, Santo Espirituta payman korkan. Paytaj chay Espirituta nokaycuman cachamorkan, imaynatachus cunan ricuchcanquichis uyarichcanquichistaj ajinata. \v 34 Mana Davidchu janaj pachaman okhariska carkan; chaywanpas payka nerkan: \q1 Dios Señorniyta nerkan: \q2 ‘Tiyaycuy paña ladoypi, \q1 \v 35 noka enemigoyquicunata atipaspa \q2 chaquiyqui uraman churanaycama.’ \p \v 36 “Tucuy Israel runacuna ciertota yachachuncu, Dios cay quiquin kancuna chacataskayquichis Jesusta churan Señor, Cristotaj cananpaj.” \p \v 37 Chaypi tantaska cajcuna cayta uyarispa, sinchitapuni llaquicorkancu. Taporkancutaj Pedrota waj apostolcunatapas: \p —Waukecuna, ¿imatataj ruwasajcu? \p \v 38 Pedrotaj paycunaman contestarkan: \p —Sapa ujniyquichis Diosman cutiricuychis, bautizachicuychistaj Jesucristopaj sutinpi, Dios juchayquichista perdonananpaj. Ajinapi Dios Santo Espiritunta kosunquichis. \v 39 Cay promesaka kancunapaj, wawayquichiscunapaj, tucuy carupi cajcunapajpiwan. Niyta munan: picunatachus Señorninchis Dios wajayta munan, chaycunapaj cay promesaka. \p \v 40 Caycunawan waj palabracunapiwan Pedro nerkan: \p —¡Salvacuychis, cay sajra runacunawan cusca mana castigaska canayquichispaj! \p \v 41 Ajina Pedropaj willaskanta creejcuna bautizaska carkancu. Chay p'unchay quimsa waranka jina creyentecunaman yapacorkancu. \v 42 Tucuynincu apostolcunapaj yachachiskanpi firme quedacorkancu, tucuy cajnincuta jaywanacuspa, oracionta ruwaspa. Tantaycucuspataj, t'antata partispa junto miqhorkancu. \s1 Ñaupaj creyentecunapaj causaynin \p \v 43 Apostolcuna achqha milagrocunata señalcunatawan ruwajtincu, tucuy musphararkancu. \v 44 Tucuy creejcunaka ujchaska carkancu, tucuy cajnincuta paycunapura jaywanacuspa. \v 45 Jallp'ancuta ima cajnincunatawan vendispa, kolketa jaywararkancu sapa uj pisichicuskanman jina. \v 46 Sapa p'unchay templopi tucuynincu tantacoj cancu. Wasicunapi t'antata partispa, athun cusicuywan sumaj sonkowan junto miqhorkancu. \v 47 Diosta alabarkancu, tucuy runacunapas paycunata respetarkancu. Señortaj sapa p'unchay salvaska cajcunata iglesiaman yapachcarkan. \c 3 \s1 Uj such'u runa alliyan \p \v 1 Uj p'unchay quimsa hora tardeyayta, Pedro Juanpiwan temploman purerkancu, oración ruwana horata. \v 2 Chaypi tucuy p'unchay uj naciskanmantapacha such'u runata churaj cancu Hermosa niska sutiyoj puncupi, tucuy yaycojcunamanta limosnata mañacunanpaj. \v 3 Such'u runataj Pedrota Juantawan temploman yaycuchcajta ricuspa, limosnata mañacorkan. \v 4 Such'uta khawarispa, Pedro nerkan: \p —Khawariwaycu. \p \v 5 Such'utaj khawarerkan, imallatapas konancuta yuyaspa. \v 6 Pedrotaj nerkan: \p —Mana kolkepas ni koripas capuwanchu, chaywanpas imachus capuwajllata koskayqui. Nazaret llajtayoj Jesucristopaj sutinpi jatariy, puripuy. \p \v 7 Chayta nispataj, Pedro paña maquinmanta jap'ispa, sayaricherkan. Chhicapacha chaquincuna mokoncunapas c'uchiyaporkan. \v 8 Ujta saltaspa sayarerkan, puriytataj kallarerkan. Paycunawan temploman yaycorkan, saltaspa Diosta alabaspa. \v 9 Tucuy runacuna such'uta ricorkancu, Diosta alabaspa purichcajta. \v 10 Rejserkancu imaynatachus cay runa Hermosa sutiyoj puncupi tiyaycuspa limosnata mañacoj caskanta. Purichcajta ricuspa, manchariska musphararkancu. \s1 Templopi Pedro parlan \p \v 11 Such'umanta alliyaska runa Pedrota Juantawan mana cacharerkanchu. Salomón niska patiopi cachcajtincu, chayman tucuy runacuna phawamorkancu, musphararkancutaj. \v 12 Pedro chayta ricuspa, nerkan: “Israel runacuna, ¿imaraycutaj muspharachcanquichis? ¿Imaraycutaj khawawanquichis, nokaycupas atiyniycuwan cay runata alliyachiycuman, chayri Diosta yupaychaskaycuwanpas purichiycuman jinata? \v 13 Dios, Abrahampaj, Isaacpaj, Jacobpaj, ñaupaj abuelonchiscunapajpiwan Diosnin, sirvejnin Jesusman astawan athun honorta kon. Cay Jesusta kancuna autoridadcunaman entreganquichis. Payta Pilato cachariyta munajtin, kancuna mana munarkanquichischu. \v 14 Jesús justo mana juchayoj cachcajtinpas, paypaj cachariska cananta mañaypachaka runa wañuchej cachariska cananpaj mañarkanquichis. \v 15 Ajinata salvación causay kojta wañuchinquichis. Chaywanpas Dios causarichin. Chaymanta nokaycu testigo caycu. \v 16 Cay such'u runaka Jesuspaj sutinpi creeskanwan alliyan. Kancuna payta ricunquichis, rejsinquichistaj. Atiyniyoj Jesuspi creeskanraycu alliyaskata tucuyniyquichis ricuchcanquichis. \p \v 17 “Waukecuna, noka yachaniña, Jesusta mana pi caskanta yachaspa, kancuna jefeyquichiscunapiwan wañucherkanquichis. \v 18 Chay jinamanta Dios junt'arkan tucuy profetancunapaj ñaupajmanta willaskancuta, Cristo wañunan niskanta. \v 19 Chayraycu Diosman cutiriychis, converticuychis, pay juchayquichista perdonananpaj. Chhica Dios sonko tiyaska samaricuyta kosunquichis. \v 20 Kallariymantapacha kancunapaj Cristota ajllaska, cachamunasunquichispaj. \v 21 Cunanka Jesucristo janaj pachapiraj canan, Dios tucuy imata niskanman jina churanancama, ñaupaj tiempopi causaj profetacunapaj niskanman jina. \v 22 Moisés ñaupaj abuelonchiscunaman willarkan: ‘Señor Diosniyquichis kancuna uqhumanta uj profetata okharenka nokata jina. Casucuychis paypaj tucuy ima niskanta. \v 23 Tucuy mana casucojcuna Diospaj llajtanmanta wijch'uska cankacu.’ \p \v 24 “Cay p'unchaycunamanta tucuy profetacuna Samuelmantapacha parlarkancu. \v 25 Profetancuna uqhunta abuelonchiscunaman Diospaj prometicuskancunaka kancunapaj, kancunallapajtaj salvación compromisonpas. Dios Abrahamman nerkan: ‘Tucuy nacioncunapi runacuna bendiciska cankacu mirayniyquicuna uqhunta.’ \v 26 Chayraycu Dioska Churinta causarichimuspa, kancunaman ñaupajta cachamorkan, bendiciska canayquichispaj, sapa uj kancuna mana allin causayniyquichismanta Diosman cutiricunayquichispaj.” \c 4 \s1 Pedro Juanpiwan autoridadcunapaj ñaupakenpi \p \v 1 Pedro Juanpiwan runacunaman parlachcajtincuraj, chayamorkancu sacerdotecuna, templo guardiajcunapaj jefen, saduceocunapiwan. \v 2 Phiñaska cachcarkancu Pedropaj Juanpajwan cay jinata yachachiskancumanta: “Jesucristo causariskanpi ricuchin tucuy runa wañuskamanta causarinanta” nispa. \v 3 Chayraycu tardeña cajtin, Pedrota Juantawan carcelpi wisk'aycorkancu k'ayantincama. \v 4 Chaywanpas Pedropaj willaskanta achqha uyarejcuna creerkancu. Creejcunamanta kharicunalla phichka waranka jina carkancu. \p \v 5 K'ayantintaj judiocunapaj jefencuna, llajtapaj jefencuna, leymanta yachachejcunapiwan Jerusalenpi tantacorkancu. \v 6 Chaypitaj cachcallarkancutaj curaj sacerdote Anás, Caifás, Juan, Alejandro, curaj sacerdotecunapaj familiancunapiwan. \v 7 Pedrota Juantawan pusachimuspa, ñaupakencupi sayaycuchispa, taporkancu: \p —¿Ima autorizacionwantaj chayri pipaj sutinpitaj caycunata ruwanquichis? —nispa. \p \v 8 Pedrotaj Santo Espirituwan junt'a caspa, nerkan: \p —Llajtapaj jefencuna, waj jefecuna, \v 9 kancuna tapuwanquichis uj such'u runata allin ruwaskamanta, yachanayquichispaj imaynamanta alliyachiska caskanta. \v 10 Tucuy Israel runacunapas allinta yachanayquichispaj willaskayquichis: cay ñaupakeyquichispi cachcaj runaka alliyachiska atiyniyoj Jesucristopaj sutinpi. Nazaret llajtayoj cay Jesustaka kancuna cruzpi chacatarkanquichis, Diostaj payta causarichin. \v 11 Cay Jesusmi rumeka. Kancunataj, wasi ruwajcuna, payta millarpayanquichis. Cunan pay wasi esquinapaj astawan importante rumiman tucun. \v 12 Mana wajpi salvación canchu, imaraycuchus Dios Jesusllata cay pachaman cachamun runacunata salvananpaj. \p \v 13 Tucuy autoridadcuna Pedrota Juantawan mana manchacuspa parlaskancuta uyarispa, musphararkancu mana estudiaska nitaj educaska caskancuraycu. Repararkancutaj Jesuspaj discipuloncuna caskancuta. \v 14 Chaywanpas such'umanta alliyaska runa chaypi paycunawan cachcaskanraycu, apostolcuna contra mana ni ima niyta aterkancuchu. \v 15 Asambleamanta jawaman llojsichispa, autoridadpura parlanacuspa, nerkancu: \p \v 16 —¿Imanasuntaj cay runacunawanri? Jerusalén llajtapi tucuy cajcuna yachancu cay milagro ruwaskancuta, manataj negayta atinchischu. \v 17 Llajtanchispi cay tucuy ima mana yachacunanpaj, paycunata amenazasunchis mancharichinapaj, amaña cunanmanta ni pimanpas Jesuspaj sutinmanta parlanancupaj. \p \v 18 Wajaycuspataj, mandarkancu chaymanta ama parlanancupaj ni Jesusmanta yachachinancupaj. \v 19 Pedrotaj Juanpiwan contestarkancu: \p —Kancuna quiquiyquichis niwaychis, Diospaj ñaupakenpi imachus justo caskanta, ¿Allinchu canman ñaupajta kancunataraj casunaycu, icha Diostachu casunaycu? \v 20 Nokaycu willanaycupuni ricuskaycuta uyariskaycutawan. \p \v 21 Autoridadcunataj amenazaycuspa cachariporkancu. Milagrota ricuskancumanta tucuy runa Diosta alabachcarkancu. Chayraycu autoridadcuna mana imaynamanta castigayta aterkancuchu. \v 22 Milagrowan alliyachiska runaka tawa chunca curaj watayoj jina carkan. \s1 Creejcuna Diosmanta callpata mañacuncu \p \v 23 Pedro Juanpiwan cachariskaña caspa, creyentecunawan tantacoj purerkancu. Willarkancutaj curaj sacerdotecunapaj, llajtaj jefencunapajpiwan tucuy ima niskancuta. \v 24 Chayta uyarispa, tucuynincu uj sonkolla Diosman oracionta ruwarkancu, nispa: “Señor, kan ruwanqui janaj pachata, cay pachata, kochata, tucuy cajcunatapas. \v 25 Señor, Santo Espirituyqui sirvejniyqui Davidta parlacherkan cay jina niskayquita: \q1 ‘¿Imaraycutaj runacuna phiñacuywan pitucuncu? \q1 ¿Imaraycutaj yankhapaj rimanacuncu? \q1 \v 26 Cay pachapi reycuna gobernajcunapiwan junto \q2 tantacuspa Señor Dios contra sayarincu, \q2 ajllaskan Cristo contrapas.’ \p \v 27 “Cay llajtapi Herodeska Poncio Pilatowan, Israel runacunawan, waj llajtayoj runacunapiwan tantacorkancu ajllaskayqui Cristo, santo sirvejniyqui Jesús, contra. \v 28 Chay jinapi paycuna tucuy kanpaj munayniyquiman jina ruwarkancu, niskayquicuna junt'acunanpaj. \v 29 Cunanka khawariy, Señor Dios, amenazawaskancuta. Sirvejniyquicunata callpachawaycu, mana manchacuspa palabrayquita willanaycupaj, \v 30 atiyniyquiwan onkoskacunata alliyananpaj, milagrocunata sirvejniyqui santo Jesuspaj sutinpi ruwacunanpaj.” \p \v 31 Tucuchajtincutaj, tantacuskancu lugar qharcaterkan. Tucuynincuman Santo Espíritu junt'aycorkan. Diospaj palabrantataj sut'inta willarkancu. \s1 Tucuy imapas tucuypaj \p \v 32 Tucuy creyentecuna uj sonkolla, uj runa jinalla pensarkancu. Ni pipas “nokallapaj” nejka carkanchu, ima cajnincupas tucuynincupajta carkan. \v 33 Apostolcuna atiywan willarkancu Señor Jesucristopaj causarimuskanmanta. Diostaj tucuynincuta sinchita bendicerkan. \v 34 Paycuna uqhupi mana pipas imamantapas pisiska cajchu, imaraycuchus jallp'ayojcuna wasiyojcunapas chay cajnincuta vendispa, \v 35 kolketa apostolcunaman jaywaj cancu, tucuyman konancupaj pisichicuskancuman jina. \v 36 Chipre llajtamanta uj runa José sutiyoj carkan Levipaj mirayninmanta. Apostolcunataj payta suticharkancu Bernabé nispa. (Chay suti niyta munan: “Sonkochaj runa.”) \v 37 Bernabé jallp'anta vendispa, kolketa apostolcunaman apamorkan. \c 5 \s1 Ananías Safirapiwan juchallicuncu \p \v 1 Uj runa carkan Ananías sutiyoj. Warmin Safirapiwan jallp'ancuta venderkancu. \v 2 Warminwan yachachinacuspa, Ananías waquin kolketa apakaspa, waquillanta apostolcunaman aparkan lliujninta jina. \v 3 Pedrotaj payta nerkan: \p —Ananías, ¿imaraycutaj supay Satanás sonkoyquiman yaycun Santo Espirituta llullachinayquipaj, jallp'ayqui vendiskayquimanta waquin kolketa apakaspa? \v 4 ¿Manachu jallp'aka kanpajta carkan? Vendejtiyquipas ¿manachu kanllapajtaj chay kolke carkan? ¿Imaraycutaj jinata ruwanqui? ¡Diosta llullachinqui, mana runatachu! \p \v 5 Ananiastaj chayta uyariytawan, wañuporkan. Tucuy chayta yachajcuna sinchita mancharicorkancu. \v 6 Waynacunataj jamuspa, ayata p'istuycuspa, wantuporkancu p'ampamunancupaj. \p \v 7 Quimsa hora pasayta Ananiaspaj warmin jamorkan, cay pasaskanmanta mana imata yachaspa. \v 8 Pedrotaj Safirata taporkan: \p —Niway, ¿chay niskayquichis preciopichu jallp'ayquichista venderkanquichis? \p Paytaj contestarkan: \p —Arí, chay preciopi —nispa. \p \v 9 Pedrotaj payman nerkan: \p —¿Imaraycutaj kosayquiwan yachachinacorkanquichis, Señorpaj Espiritunta llullachinayquichispaj? Cunitan kosayquita p'ampamuskancumanta chayamuchcancu, cunan kantapas apallasunquichistaj. \p \v 10 Chhicapacha Safira wañuporkan Pedropaj ñaupakenpi. Waynacunataj yaycuspa, wañuskata tariparkancu. Apaporkancu kosanpaj ladonpi p'ampamunancupaj. \v 11 Tucuy iglesiapi cajcuna tucuy yachajcunapiwan sinchita mancharicorkancu. \s1 Achqha milagrota ruwarkancu \p \v 12 Apostolcuna achqha milagrocunata señalcunatawan ruwarkancu. Tucuy creejcunataj Salomón niska patiopi tantacorkancu. \v 13 Waj runacuna creyentecunawan tantacuyta mana munajchu cancu; chaywanpas paycunata respetaj cancu. \v 14 Señorpi creejcuna achqhayoj yapacorkancu kharicuna warmicunapas. \v 15 Onkoskacunata callecunaman orkhorkancu. Puñunapi camillacunapitaj suyachej cancu, Pedro pasajtin llanthullanpas waquinnincuman chayananpaj. \v 16 Kayllapi caj juch'uy llajtacunamanta achqhayoj runacuna Jerusalenman jamorkancu, onkoskacunata sajra espiritupaj ñac'arichiskan runacunatawan apamuspa. Tucuytaj alliyaska carkancu. \s1 Apostolcunata katiycachancu \p \v 17 Curaj sacerdote paywan caj saduceocunapiwan apostolcunamanta sinchita envidiacorkancu. \v 18 Chayraycu apostolcunata jap'ispa, carcelpi wisk'aycucherkancu. \v 19 Chay tuta Señorpaj angelnin cárcel puncuta quichararkan. Paycunata orkhospataj, nerkan: \v 20 “Temploman puriychis. Chaypi sayaycuspa, willaychis tucuy cay mosoj causaymanta.” \v 21 K'ayantintaj sut'iyamuyta temploman yaycuspa, yachachiyta kallarerkancu angelpaj niskanman jina. \p Chaycamataj curaj sacerdote paywan cajcunapiwan tucuy Israel autoridadcunata wajarkancu, Athun Asambleapi tantacunancupaj. Carcelmantaj cacharkancu apostolcunata aparimunancupaj. \v 22 Soldadocunataj carcelman chayaspa, apostolcunata mana tariparkancuchu. Cutirimuspataj willarkancu: \p \v 23 —Carcelman chayaspa, puncucunata allin wisk'askata taripaycu, soldadocunatataj puncuta cuidachcajta. Quicharaspataj, chay uqhupi ni pita taripaycuchu. \p \v 24 Chayta uyarispataj curaj sacerdote, templo cuidajcunapaj jefen, sacerdotecunapaj jefencunapiwan tapucorkancu: \p —¿Imataj pasanka caycunawan? \p \v 25 Chay ratopitaj uj runa chayamuspa, paycunaman willarkan: \p —Carcelpi wisk'achiskayquichis runacunaka templopiña yachachichcancu —nispa. \p \v 26 Cuidajcuna jefencupiwan masc'aj purerkancu. Mana nanachispalla pusamorkancu, imaraycuchus mancharkancu runacuna rumiwan chhokanancuta. \v 27 Chayaspataj, Athun Asambleaman pusarkancu. Curaj sacerdotetaj nerkan: \p \v 28 —Nokaycu sinchita mandarkayquichis chay runamanta mana yachachinayquichispaj. ¿Imatataj kancuna ruwanquichis? Jerusalenpi tucuy runacunata yachachichcanquichis. Nokaycutataj juchachachiwanquichis chay runa wañuskanmanta. \p \v 29 Pedro apostolcunapiwan contestarkancu: \p —Ñaupajta Diosta casunaycu runacunamanta nejtenka. \v 30 Abuelonchiscunapaj Diosnin cruzpi wañuchiskayquichis Jesusta causarichin. \v 31 Chaywanpas Dios Jesusman honorta kospa paña ladonpi churarkan, runacunata Diosman pusaspa salvananpaj, Israel runacunata Diosman cutirichinanpaj, juchancu perdonaska cananpaj. \v 32 Nokaycu tucuy caycunamanta testigo caycu. Casucojcunaman Diospaj koskan Santo Espiritupas testigollataj. \p \v 33 Chayta uyarispataj, sinchita phiñaricuspa, apostolcunata wañuchiyta munarkancu. \v 34 Chay autoridadcuna uqhupi uj fariseo, Gamaliel sutiyoj, carkan, judiopaj leyninta yachachej, tucuy runataj payta respetaj cancu. Sayarispataj, mandacorkan chaymanta apostolcunata llojsichinancupaj. \v 35 Llojsichejtincutaj, autoridadcunaman nerkan: \p —Israel runacuna, cuidacuychis cay runacunawan ima ruway munaskayquichista. \v 36 Yuyariychis imaynatachus cay ñaupaj p'unchaycunapi Teudas niska riqhurimuskanta. Payka “Importante cani” nej carkan. Tawa pachaj runa jina payta katerkancu. Payta wañuchipojtincutaj, paypaj katejnincuna t'acaracaporkancu. Ajinapi lliuj tucucorkan. \v 37 Khepamantaj runa yupana p'unchaycunapi Galileamanta Judas sutiyoj runa riqhurimorkan. Paytaka achqha runa katillarkancutaj. Paytaka wañuchipullarkancutaj, katejnincunapas t'acaracapullarkancutaj. \v 38 Chayraycu niyquichis, ama imanaspa cacharipuychis. Amataj paycunawan meticuychischu. Runallamanta caycuna chayka, tucuchacaponka. \v 39 Diosmantachus chayri, mana kancuna atipayta atiwajchischu. Cuidacuychis, Dios contrataj cachcawajchis. \p Chayta nejtin, paycunaka casucorkancu. \v 40 Apostolcunata wajachispa bajtarkancu. Mandarkancutaj manaña Jesucristomanta parlanancupaj. Chaymantataj cachariporkancu. \v 41 Autoridadcunapaj ñaupakenmanta apostolcunaka sinchi cusiska llojsiporkancu, Diospaj munaskanman jina Jesucristoraycu sufriskancumanta. \v 42 Sapa p'unchay templopi wasicunapipas yachacherkancu, Diospaj ajllaskan Jesucristomanta evangeliota willarkancu. \c 6 \s1 Kanchisniyojta ajllancu yanapanancupaj \p \v 1 Chay tiempopi creyentecuna astawan yapacorkancu. Griego parlajcuna hebreo parlajcuna contra thutuchcarkancu, griego viudacunaman sapa p'unchay yanapata mana allinta ch'ekechiskancumanta. \v 2 Chunca iscayniyoj apostolcuna tucuynin creyentecunata tantaycuspa, nerkan: \p —Mana allinchu, yanapata ch'ekechinaraycu Diospaj palabran yachachinata sakepunaycoka. \v 3 Chayraycu, hermanocuna, kancuna uqhumanta ajllaychis allin causayniyoj kanchis kharicunata, yachayniyoj cajcunata, Santo Espirituwan junt'a cajcunata. Cay ruwanata paycunaman kosunchis. \v 4 Nokaycutaj oracionta ruwasajcu, Diospaj palabrantataj willasajcu. \p \v 5 Tucuynincuman chay niskancu allin yuyacorkan. Ajllarkancutaj Estebanta, paytaj Diospi sinchi creeyniyoj, Santo Espirituwan junt'a carkan. Ajllallarkancutaj Felipeta, Procorota, Nicanorta, Timonta, Parmenasta, Nicolastawan. Nicolaska Antioquía llajtamanta carkan, mana judío llajtayojchu, chaywanpas judiocunapaj religionninman cuterkan. \v 6 Chay ajllaska kharicunata apostolcunapajman pusamojtincu, apostolcuna maquincuta churaycuspa oracionta ruwarkancu. \p \v 7 Ajinapi Diospaj palabran astawan astawan caruman willaska carkan. Jerusalenpitaj creyentecuna astawan yapacorkancu. Achqha judío sacerdotecuna creellarkancutaj. \s1 Estebanta jap'incu \p \v 8 Esteban Diospaj bendiciskan caspa, sinchi atiywan milagrocunata ruwachcarkan. \v 9 Chaywanpas, Libraska Runacuna niska sinagogamanta waquin judiocuna Estebanwan churanacuyta kallarerkancu. Paycunawan carkan waquin Cirenemanta, Alejandriamanta, Ciliciamanta, Asia provinciamantawan. \v 10 Churanacuchcaspa, Estebanta mana atipayta aterkancuchu, Santo Espiritupaj yachayninwan parlaskanraycu. \v 11 Chayraycu chay judiocuna wajcunaman kolketa korkancu llullacunancupaj, “Estebanta uyarerkaycu Moisespaj leynin contra, Dios contra mana allincunata parlajta” nispa. \v 12 Ajinapi Esteban contra pituchcarkancu Jerusalenpi caj runacunata, llajtapaj jefencunata, leymanta yachachejcunatawan. Estebanta jap'ispa, Athun Asambleaman pusarkancu. \v 13 Masc'arkancutaj llulla testigocunata. Chaycunataj Esteban contra nerkancu: \p —Cay runaka mana dejayta millayta parlan santo templo contra, nokaycupaj leyniycu contra. \v 14 Uyarerkaycu nejta Nazaretmanta caj Jesús cay templota urmachinanta, Moisespaj yachachiskan costumbrecunatapas cambiananta. \p \v 15 Autoridadcuna tucuy chaypi tiyachcajcunapiwan khawachcaspa, Estebanta angelpaj uyanta jina ricorkancu. \c 7 \s1 Esteban contestan \p \v 1 Curaj sacerdote Estebanta taporkan: —¿Ajinachu caycuna kan contra niskancu? \p \v 2 Estebantaj contestarkan: “Waukecuna, tatacuna, uyariwaychis. Glorioso atiyniyoj Diosninchis abuelonchis Abrahamman riqhurerkan Mesopotamiapi cachcajtin, manaraj Harán llajtaman puripuchcajtin. \v 3 Dios payta nerkan: ‘Sakepuy cay jallp'ayquita, parienteyquicunatapas. Puripuy noka ricuchiskayqui chay jallp'aman.’ \v 4 Chayraycu Abraham Caldea llajtamanta llojsipuspa, Harán jallp'aman tiyaj puriporkan. Abrahampaj tatan wañupojtin, Dios payta pusamorkan cay jallp'aman, maypichus kancuna cunan cachcanquichis chayman. \v 5 Chaywanpas chay jallp'aman chayajtin, Dios mana Abrahamman ni uj chhican jallp'ata korkanchu. Chaywanpas Dios prometerkan Abraham wañupojtin wawancuna cay jallp'ayoj canancuta. Dios chayta nejtin, Abrahampaj manaraj wawan carkanchu. \v 6 Dios nillarkantaj: ‘Kanpaj mirayniyqui waj nacionpi tiyankacu. Chaypi tawa pachaj watata gobernajpaj mandaskanpi caspa ñac'arenkacu.’ \v 7 Dios nillarkantaj: ‘Nokaka ñac'arichej runacunata castigasaj. Tawa pachaj watamanta kanpaj mirayniyquicuna chay llajtamanta llojsiponkacu, caypitaj nokata sirviwankacu.’ \v 8 Dios Abrahamta mandarkan circuncisión costumbreta ruwananpaj, compromiso jap'ekaskanta ricuchinanpaj. Chayraycu Abraham cay circuncisión costumbreta churin Isaacwan ruwarkan, pusaj p'unchay naciskanmanta. Ajinallatataj Isaac paypaj churin Jacobwan ruwarkan. Ajinallatataj Jacob paypaj churincunawan ruwarkan. Jacobpaj chunca iscayniyoj churincunataj tucuy Israel runacunapaj tatan carkancu. \p \v 9 “Chay Jacobpaj churincunaka abuelonchiscuna carkancu. Paycunataj waukencu Joseta envidiacuspa, venderkorkancu. Ranticojcunataj Egipto nacionman pusaporkancu. Chaywanpas Dios Joseta wakaychachcarkan. \v 10 Dios Joseta tucuy ñac'ariyninmanta librarkan. Diospaj bendiciskan cajtin, Egipto gobernaj Faraón niska repararkan José allin yachayniyoj caskanta. Chayraycu Joseta churarkan Egipto nacionpi gobernananpaj, gobierno wasipi mandacunanpajpiwan. \p \v 11 “Chay p'unchaycunapi sinchi yarekay ñac'ariypiwan carkan enteron Egipto nacionpi Canaannintinpi. Abuelonchiscunapajpas mana miqhunancu carkanchu. \v 12 Jacobtaj Egiptopi trigo caskanta yachaspa, churincunata cacharkan. Paycunataj abuelonchiscuna carkancu. \v 13 Iscay cutitaña purejtincu, José waukencunawan rejsichicaporkan. Ajinapi Faraón Joseta rejserkan ima familia caskanta. \v 14 Josetaj tatan Jacobta wajacherkan tucuy familianwan Egiptoman jampunanpaj. Lliujnincu kanchis chunca phichkayoj carkancu. \v 15 Ajinapi Jacob Egiptoman tiyaj puriporkan, chaypitaj wañuporkan. Chayllapitaj abuelonchiscuna wañuporkancu. \v 16 Khepamantaj Jacob wañuskata aparkancu Siquem llajtaman, Hamorpaj familianmanta Abrahampaj rantiskan jallp'api p'ampamunancupaj. \p \v 17 “Abrahamman Diospaj prometiskan tiempo junt'acuchcarkanña. Chay tiempopi Israel runacuna sinchita miraporkancu Egiptopi. \v 18 Ajinallatataj Egipto nacionpi waj gobernayta kallarerkan, mana José rejsej. \v 19 Chay gobernajtaj abuelonchiscunata engañaspa ñac'aricherkan. Mandarkantaj khari wawa nacejtin wijch'unancupaj, jinapi wañunanpaj. \v 20 Chay tiempopi Moisés nacerkan. Diostaj paywan cusiska carkan. Quimsa quillata tata maman wasinpi uywarkancu. \v 21 Sakepunancu cajtintaj, Faraonpaj ususin tarispa, churinta jina uywacaporkan. \v 22 Ajinapi Moisés tucuy Egipto runacunapaj yachayninwan yachachiska carkan. Allin respetaska runa carkan parlayninpi ruwaynincunapipas. \p \v 23 “Moisestaj tawa chunca watayojña cachcaspa, Israel runacunata watumuyta munarkan, paypas israelita caskanraycu. \v 24 Chayaspataj, uj Egipto llajtayoj runata ricorkan Israel runata makachcajta. Israel runata jarc'acuspa, Egipto runata wañucherkan vengacuspa. \v 25 Moisés yuyarkan Israel llajtamasincuna pay Diospaj ajllaskan caskanta reparanancuta, Egipto runacunamanta paycunata librananpaj. \v 26 K'ayantintaj Moisés ricorkan iscay Israel kharicuna makanacuchcajta. Allinyachiyta munaspataj, paycunata nerkan: ‘Kancunaka llajtamasi canquichis, ¿imaraycutaj kancunapura makanacuchcanquichis?’ \v 27 Makaj runataj Moisesta tankarparispa nerkan: ‘¿Pitaj kanta churasunqui nokaycupaj jefeta, juezta jina? \v 28 ¿Nokatañatajchu wañuchiyta munawanqui imaynatachus kayna Egipto runata wañuchinqui jinata?’ \v 29 Chayta uyarispa, Moisés Egiptomanta Madián jallp'aman escapaporkan. Chaypi waj llajtayoj jina tiyarkan. Chaypitaj paypaj iscay churin nacerkan. \p \v 30 “Tawa chunca wata pasayta, Sinaí loma kaylla ch'usaj lugarpi uj ángel Moisesman riqhurerkan nina laurachcaj ch'umi sach'api. \v 31 Chayta ricuspa, muspharkan. Allinta ricunanpaj chimpaycuspataj, Señor Diospaj vozninta uyarerkan: \v 32 ‘Noka cani abueloyquicunapaj Diosnin. Noka cani Abrahampaj, Isaacpaj, Jacobpaj Diosnin’ nispa. Moisestaj manchacuymanta qharcatiyta kallarerkan. Manaña khawayta atrevicorkanchu. \v 33 Señor Diostaj payta nerkan: ‘Abarcayquita thatacuy; imaraycuchus cachcaskayqui lugarka santo Diospaj cachcaskan. \v 34 Allinta ricuni Egipto llajtapi nokapaj ajllaskay runacuna ñac'ariskanta. Uyarinitaj aycojta. Chayraycu urakamuni paycunata salvanaypaj. Jamuy, Egiptoman cachaskayqui.’ \p \v 35 “Ñaupaj, Israel runacuna Moisesta mana munarkancuchu, ‘¿Pitaj kanta churasunqui jefeta, juezta jina?’ nispa. Diostaj ch'umi sach'api angelta riqhuricherkan. Ajinapi Dios Moisesta cacharkan paycunapaj autoridadnin cananpaj, paycunata librananpaj. \v 36 Moisestaj abuelonchiscunata pusamorkan Egiptomanta. Tawa chunca watapacha milagrocunata ruwachcarkan Egiptopi, Puca Kochapi, ch'usaj pampapipas. \v 37 Chay quiquin Moisés Israel runacunata nerkan: ‘Kancunapaj mirayniyquichis quiquinmanta Dios uj profetata churanka nokata jina.’ \v 38 Moisestaj abuelonchiscunawan tantacorkan ch'usaj pampapi. Sinaí lomapi uj angelwan parlaspa, Diospaj causay palabranta jap'ekarkan. Chay palabrantataj willawarkanchis. \p \v 39 “Abuelonchiscunataj mana Moisesta casuyta munarkancuchu. Chayraycu Egiptoman cutipuyta munachcarkancu. \v 40 Israel runacunataj Aaronta nerkancu: ‘Nokanchispaj Dioscunata ruway, pusanawanchispaj. Egiptomanta pusamuwajninchis Moisés imanacapunchari, mana yachaycuchu ima pasaskanta’ nispa. \v 41 Paycunataj uña wacaman rijch'acoj idolota ruwarkancu. Maquincuwan ruwaskancu idolota adoranancupaj wacacunata ovejacunatawan wañucherkancu, fiestata ruwarkancu. \v 42 Chayraycutaj Dios paycunamanta carunchacapuspa, sakerkan koyllurcunata adoranancupaj. Profetacunapaj libroncupi cay jina escribiska carkan: \q1 ‘Israel runacuna, tawa chunca wata ch'usaj pampapi cachcaspa, \q1 ¿nokapajchu wacacunata wañucherkanquichis? \q1 \v 43 Manami nokapajchu, \q2 kancunapaj ruwaskayquichis idolocunapaj. \q1 Moloc diospaj toldonta apaspa, chaypi Moloc idolocunata adorachcarkanquichis, \q2 Refán diospaj koyllurnincunatapas. \q1 Chayraycu waj nacioncunaman \q2 wijch'uskayquichis, \q2 Babilonia llajtamanta astawan carumanraj.’ \p \v 44 “Abuelonchiscuna ch'usaj pampapi cachcajtincu, Diosta adoranancupaj compromiso toldo niska carkan templo jina, Diospaj yachachiskanman jina ruwaska. Dios Moisesman ricucherkan imaynata chay toldota ruwananpaj. \v 45 Diospaj chay toldonta tatacuna churincunaman koporkancu herenciata jina. Abuelonchiscunataj chay toldota apaspa, cay jallp'acama chayamorkancu. Caypi tiyaj runacunata atiparkancu, imaraycuchus Dios chay runacunata cay jallp'amanta wijch'orkorkan abuelonchiscunaman kopunanpaj. Chay toldopi Diosta adorachcarkancu Davidpaj tiemponcama. \v 46 Diostaj Davidwan cusiska carkan. Davidtaj Diosmanta permisota mañacorkan adorana wasita ruwananpaj, Davidpaj abuelon Jacobpaj Diosnin chaypi tiyananpaj. \v 47 Dios Davidman mana permisota korkanchu, manachayri churin Salomón ruwarkan Dios adorana wasita. \v 48 Chaywanpas janaj pachapi caj Dioska mana runapaj ruwaskan templocunapichu tiyan. Uj profeta nerkan: \q1 \v 49 ‘Señor Dios nin: \q1 Janaj pacha nokapaj tiyacunay. \q1 Cay pachataj chaquiycuna churanay. \q1 ¿Imayna wasitataj ruwapuwanquichis? \q1 ¿Maykentaj canman samaricunaypaj, \q1 \v 50 noka quiquiy cay tucuy imata ruwajtiyri?’ ” \p \v 51 Esteban nillarkantaj: “Kancunaka rumi sonko canquichis. Diospaj palabranta mana uyariyta munanquichischu, Diosmanta mana yachajcuna jina. Santo Espíritu contra cachcanquichis, ñaupaj abueloyquichiscuna jina. \v 52 ¿Mayken profetacunatataj abueloyquichiscuna mana ñac'aricherkancuchuri? Justo caj jamunanmanta willaj profetacunata wañucherkancu. Cunanka chay justo caj jamunña, kancunataj vendiycuspa wañucherkanquichis. \v 53 Angelcuna uqhunta Diospaj leyninta jap'ekarkanquichis, kancunataj mana casucunquichischu.” \s1 Estebanta wañuchincu \p \v 54 Chayta uyarispa, Esteban contra quiruncuta c'uturacuspa sinchita phiñaricuskancuta ricucherkancu. \v 55 Paytaj Santo Espirituwan junt'a caspa, janaj pachata khawarispa Diospaj glorioso c'anchayninta ricorkan, Jesustataj Diospaj pañan ladopi sayachcajta. \v 56 Nerkantaj: \p —¡Khawariychis, janaj pachata quicharaskata ricuni, Diospaj Churintataj pañan ladopi sayachcajta! \p \v 57 Paycunataj ninrincuta tapaycucuspa sinchita wajach'acuspataj, Estebanman phawararkancu jap'inancupaj. \v 58 Llajtamanta wijch'orkospa rumicunawan chhokarkancu. Juchachajcunataj p'achancuta churarkancu Saulo sutiyoj wayna wakaychananpaj. \p \v 59 Rumiwan chhokachcanancucama, Esteban oracionta ruwarkan: “Señor Jesús, espirituyta jap'ekay” nispa. \v 60 Konkoriycuspataj alto vozwan nerkan: “¡Señor, ama paycunata juchachaychu cay ruwaskancumanta!” \p Chayta nispataj, wañuporkan. \c 8 \s1 Saulo creyentecunata ñac'arichin \p \v 1 Saulo chaypi cachcarkan. Estebanta wañuchiskancoka Sauloman allin yuyacorkan. Chay quiquin p'unchay Jerusalenpi creyentecunata sinchita ñac'arichiyta kallarerkancu. Chayraycu tucuy creyentecuna escaparkancu Judeaman Samariaman ima. Apostolcunalla Jerusalenpi quedacorkancu. \v 2 Waquin allin creyentecuna sinchita wakaspa Estebanta p'ampamorkancu. \v 3 Saulotaj creyentecunata masc'achcarkan ñac'arichinanpaj. Wasimanta wasi yaycuspataj, creyentecunata jawaman katatispa orkhomorkan, carcelman wisk'achinanpaj kharicunata warmicunatapas. \s1 Samariapi evangeliota willancu \p \v 4 Jerusalenmanta escapacoj creyentecuna tucuynejman purispa, salvación evangeliota willararkancu. \v 5 Ujnin, Felipe sutiyoj, Samariapaj curaj llajtanman purispa, Jesucristomanta willayta kallarerkan. \v 6 Runacuna tantacamuspa, Felipepaj niskanta allinta uyarerkancu, ricorkancutaj pay atiywan milagrocunata ruwaskanta. \v 7 Achqha sajra espirituyoj runacunata alliyacherkan. Sajra espiritucunataj wajach'acuspa, runacunamanta llojsirarkancu. Ajinallatataj achqha such'u, cojo runacunatapas alliyacherkan. \v 8 Chayraycu chay llajtapi runacunaka sinchita cusicorkancu. \p \v 9 Chaypitaj uj runa Simón sutiyoj carkan, ñaupajka laykacuskancunawan runacunata engañarkan. Paytaj athun atiyniyojmanta rejsichicuyta munarkan. \v 10 Tucuy runacuna, juch'uymanta athuncama, Simonta allinta uyarerkancu, nerkancutaj: “Caymi chay ‘Diospaj athun atiynin.’ ” \p \v 11 Unayña runacunata laykacuskancunawan engañarkan, chayraycu payta casorkancu. \v 12 Cunanka Felipe Diospaj gobiernonmanta Jesucristomantawan evangeliota willajtin, achqha kharicuna warmicunapiwan creespa bautizachicorkancu. \v 13 Chay quiquin Simón creespa bautizachicorkan. Chaymantataj Felipewan purichcarkan; Felipepaj ruwaskan milagrocunata ricuspa muspharkan. \p \v 14 Apostolcunataj Jerusalenpi cachcaspa uyarerkancu Samariapi caj runacuna Diospaj palabranta creeskancuta. Chayta yachaspataj Pedrota Juantawan Samariaman cacharkancu. \v 15 Chayaspataj, creyentecunapaj oracionta ruwarkancu, Santo Espirituta jap'ekanancupaj. \v 16 Imaraycuchus Señor Jesucristopaj sutinpi paycuna bautizaska cachcaspa, Santo Espirituta manaraj maykennincupas jap'ekaskacuchu. \v 17 Chayraycu Pedro Juanpiwan creyentecuna pataman maquincuta churarkancu. Ajinapitaj Santo Espirituta jap'ekarkancu. \p \v 18 Simontaj Santo Espirituta jap'ekaskancuta ricuspa, apostolcunaman kolketa koyta munarkan. \v 19 Nerkantaj: \p —Nokamanpas chay atiyta kowaychis. Ajinata pimanpas maquiyta churajtiy, paycuna Santo Espirituta jap'ekanancupaj. \p \v 20 Pedrotaj payta nerkan: \p —¡Kolkeyqueka kanwan cusca juchachaska cachun, Diospaj regalonta kolkewan rantiyta munaskayquiraycu! \v 21 Cay atiytaka mana jap'ekayta atiwajchu, imaraycuchus kanpaj sonkoyqui mana justochu Diospaj ñaupakenpi. \v 22 Juchayquita sakespa, Diosmanta mañacuy, ichapas mana allin pensaskayquita perdonasunquiman. \v 23 Noka ricuni kan envidiawan junt'a caskayquita, mana allin ruwaskayquicunawan wataska jina caskayquita. \p \v 24 Simontaj contestarkan: \p —Nokapaj Diosmanta mañaripuwaychis, cay niskayquichiscunamanta mana imapas pasanawanpaj. \p \v 25 Apostolcuna Jesucristomanta willaraspa, Diospaj palabranta yachacherkancu. Samaria provinciapi purichcaspa, achqha llajtacunapi evangeliota willarkancu. Chaymanta Jerusalenman cutiporkancu. \s1 Felipe Etiopiamanta runawan tupan \p \v 26 Chay pasayta, Señorpaj angelnin Felipeta nerkan: “Jatariy, puriy urayman, Jerusalenmanta Gazaman purej ñanman.” Chay ñanka ch'usaj pampanta pasan. \v 27 Felipe jatarispa puriporkan. Chay ñanpi uj athun autoridadwan tuparkan; Etiopiapi gobernaj warmipaj kolke wakaychajnin carkan. Payka Jerusalenman Diosta adoraj puriskanmanta cutipuchcarkan. \v 28 Carronpi tiyaspa profeta Isaiaspaj libronta leechcarkan. \p \v 29 Santo Espiritutaj Felipeta nerkan: “Puriy, chay carroman chimpaycuy” nispa. \v 30 Felipetaj chimpaycuspa, uyarerkan Etiopía runa Isaiaspaj escribiskan librota leechcajta. Taporkan: \p —¿Leeskayquita entendinquichu? \p \v 31 Etiopía runataj contestarkan: \p —¿Imaynatataj entendisaj, mana pipas yachachiwajtinri? \p Felipeta wajajtin, carroman sekarkan, paywan cuscataj tiyaycorkan. \v 32 Leeskan Escritura cay jinata nerkan: \q1 “Payka apaska carkan \q2 oveja jina wañuchiska cananpaj. \q1 Imayna ovejata millmanta rutojtincu jup'alla, \q1 ajinallatataj paypas jup'alla callarkantaj. \q1 \v 33 Humillaska cajtin, \q2 paypaj justicia mana carkanchu. \q1 ¿Pitaj parlayta atinman mirayninmantari? \q1 Cay pachapi paypaj causaynenka kora jina \q2 t'iraska carkan.” \p \v 34 Etiopía autoridadka Felipeta taporkan: \p —Willariway, ¿pimantataj profeta cayta nin? ¿Pay quiquinmantachu, icha wajmantachu? \p \v 35 Felipetaj leeskan Escrituramantapacha kallarispa, Jesucristomanta evangeliota willarkan. \v 36 Ñanta purichcaspataj, unuyojman chayarkancu. Autoridadtaj nerkan: \p —Khawariy, caypi unu can. ¿Manachu bautizaska cayta atiyman? \p \v 37 Felipetaj nerkan: \p —Tucuy sonkoyquiwan creenqui chayka, aticun bautizaska canayquipaj. \p Etiopía runataj contestarkan: \p —Arí, creeni Jesucristoka Diospaj Churin caskanta. \p \v 38 Paytaj carrota sayacherkan. Iscaynincutaj urakaspa, unuman yaycorkancu. Felipetaj payta bautizarkan. \v 39 Unumanta llojsimpojtincu, Diospaj Espíritun Felipeta pusaporkan. Etiopía runataj Felipeta mana astawan ricorkanñachu. Ñantataj may cusiska puriporkan. \v 40 Felipetaj Azoto llajtapi riqhurerkan. Llajtamanta llajta purispa, Jesucristomanta evangeliota willachcarkan Cesarea llajtaman chayanancama. \c 9 \s1 Saulo Señor Jesucristopi creen \p \v 1 Saulo Señor Jesucristopi creejcunata amenazachcarkan wañuchinanpaj. Curaj sacerdotewan parlaj purerkan. \v 2 Paymantataj autorizacionta mañarkan, Damasco llajtaman purispa sinagogacunapi ricuchimunanpaj, Señorpaj Ñanninpi purejcunata, kharicunata warmicunatapas, taripaspa, tucuynincuta presota jap'ispa Jerusalenman apananpaj. \v 3 Damasco llajta kayllapiña cachcajtin, janaj pachamanta uj c'anchay Sauloman konkaylla c'anchaycamorkan. \v 4 Paytaj pampaman chhokacuspa uj vozta uyarerkan nejta: “Saulo, Saulo, ¿imaraycutaj ñac'arichinawayquipaj katiycachawanqui?” \p \v 5 Saulo taporkan: “¿Pitaj canqui, Señor?” nispa. Voztaj janaj pachamanta contestarkan: “Noka cani Nazaret llajtayoj Jesús. Noka quiquiytataj katiycachachcawanqui ñac'arichinawayquipaj. Manami allinchu kanpaj qhichca punta jayt'anayqueka; kancamalla nanachicuchcanqui.” \v 6 Saulo mancharicuymanta qharcatispa taporkan: “¿Imatataj ruwanayta munanqui, Señor?” Señor Jesustaj nerkan: “Jatarispa Damasco llajtaman yaycuy, chaypitaj ima ruwanayquita willasunquichis.” \p \v 7 Saulowan purejcunataj sinchita mancharicorkancu. Voz parlamojta uyarerkancu, manataj pitapas ricorkancuchu. \v 8 Saulo sayarispa ñawincunata quicharejtin, ni imatapas ricuyta aterkanchu. Maquinmanta aysaspa Damasco llajtaman pusaporkancu. \v 9 Quimsa p'unchayta chaypi carkan mana ricucuspa, mana miqhuspa, ni unutapas ujyaspa. \p \v 10 Damascopi uj creyente carkan Ananías sutiyoj. Señor Jesustaj payman riqhurerkan moskoypi jina, nerkantaj: “¡Ananías!” Paytaj contestarkan: “Caypi cani, Señor.” \p \v 11 Señor Jesustaj nerkan: “Jatariy, Derecha niska calleman puriy. Judaspaj wasinpi Tarso llajtayoj Saulomanta tapucuy. Payka oracionta ruwachcan. \v 12 Moskoypi jina ricusunqui, chayaspa payman maquiyquita churajtiyqui, wajmanta khawacuyta atinanpaj.” \p \v 13 Chayta uyarispa, Ananías nerkan: “Señor, chay runamanta achqhayoj willawarkancu, Jerusalenpi kanpi creejcunata sinchita ñac'arichiskanta. \v 14 Cunanpas curaj sacerdotepaj autorizaskanwan cay llajtamanpas jamun, tucuy kanpi creejcunata presota jap'inanpaj.” \p \v 15 Señortaj nerkan: “Payman puriy. Noka chay runata ajllani waj nacioncunapi caj runacunaman, gobernajcunaman, Israel runacunamanpas nokamanta willamunanpaj. \v 16 Noka payman ricuchisaj jayc'atachus nokaraycu ñac'arinanta.” \p \v 17 Ananiastaj Saulopaj cachcaskan wasiman purerkan. Yaycuspataj, Sauloman maquinta churaycuspa, nerkan: \p —Hermano Saulo, ñanpi jamuchcajtiyqui, Señor Jesús riqhuriskasunqui. Chay quiquin Jesús cachamuwan kan ricucapunayquipaj, Santo Espirituwan junt'a canayquipaj. \p \v 18 Chhicapacha Saulopaj ñawinmanta concha jina urmakararkan, paytaj wajmanta ricucaporkan. Jatarispataj bautizachicorkan. \v 19 Chaymanta miqhuspa callpachacorkan. Uj iscay p'unchayta Damascopi tiyaj creyentecunawan cachcarkan. \s1 Damascopi Saulo Jesusmanta willan \p \v 20 Damascopi sinagoga wasicunapi Saulo willayta kallarerkan Jesús Diospaj Churin caskanta. \v 21 Saulopaj niskanta uyarispa, tucuy uyarejcuna muspharaspa, ninacuchcarkancu: \p —¿Manachu cayri Jerusalenpi katiycachaspa Jesuspi creejcunata ñac'arichej? ¿Manachu pay quiquin caymanpas jamun, creyentecunata presota jap'ispa sacerdotecunapaj jefencunaman apananpaj? \p \v 22 Saulotaj astawan astawan callpachacuspa sut'inta willararkan Jesuska Cristopuni caskanta. Damascopi tiyaj Israel runacunataj mana ima niytapas aterkancuchu. \s1 Saulo judiocunamanta escapan \p \v 23 Achqha p'unchay pasayta, judiocuna tantacuspa yachachinacorkancu Saulota wañuchinancupaj. \v 24 Saulotaj chayta yachacorkan; tuta p'unchay llajta puncucunapi payta suyachcarkancu wañuchinancupaj. \v 25 Creyentecunataj athun canastapi Saulota tutapi apakarkancu llajtapaj wisk'aska perka patanta. Ajinata escapacorkan. \s1 Saulo Jerusalenpi \p \v 26 Saulo Jerusalenman chayaspa, creyentecunawan tantacuyta munarkan. Chaywanpas tucuynincu payta manchacorkancu. Mana creerkancuchu Saulo creyenteña capuskanta. \v 27 Chaywanpas uj creyente, Bernabé sutiyoj, Saulota apostolcunaman pusarkan rejsichinanpaj. Willarkan imaynata ñanpi Saulo Jesucristota ricuskanta, imaynata Jesús payta parlapayaskanta, imaynata Damasco llajtapi mana manchacuspa Jesusmanta willaskantawan. \v 28 Ajinapi Saulo Jerusalenpi quedacorkan, creyentecunawantaj puriycacharkan. \v 29 Mana manchacuspa Señor Jesusmanta parlarkan griego idioma parlaj judiocunawan. Paycunataj Saulota wañuchiyta munarkancu. \v 30 Chayta yachaspataj, creyentecuna Saulota Cesarea llajtaman pusarkancu. Chaymantataj Tarso llajtanman cachaporkancu. \p \v 31 Tucuy Judea, Galilea, Samaria provinciacunapi caj creyentecuna sonko tiyaycuska carkancu. Espiritupi wiñaspa, Señorta respetaspa, Santo Espiritupaj yanapayninwan causachcarkancu, achqhayachcarkancutaj. \s1 Eneas alliyan \p \v 32 Pedro tucuynejta purej carkan creyentecunata watuspa. Ajinapi Lida llajtaman chayarkan. \v 33 Chaypitaj Eneas sutiyoj runata tariparkan, pusaj wataña such'u caskanraycu puñunanmanta mana sayariskachu. \v 34 Pedrotaj payta nerkan: \p —Eneas, Jesucristo alliyachisunqui. Jatariy, puñunayquita okhariy. \p Chhicapacha Eneas jatarerkan. \v 35 Lida, Sarón llajtacunapi tucuy tiyajcuna Eneasta alliyaskata ricuspa, Señor Jesucristoman cutiricorkancu. \s1 Dorcas causarin \p \v 36 Chay tiempopi, Jope llajtapi uj creyente carkan Tabita sutiyoj. Griego idiomapi niyta munan “Dorcas”. Payka achqha allincunata ruwaj carkan, pobrecunatapas yanapaj. \v 37 Onkoycuspataj wañuporkan. Ayata bañaspataj wasipaj altosninpi churarkancu. \v 38 Jope llajtaka mana carupichu carkan Lida llajtamanta. Lidapi Pedro caskanta yachaspataj, creyentecuna iscay kharicunata cacharkancu Pedrota wajamunancupaj: “Jopeman jamuchun cunanpacha” nispa. \p \v 39 Pedrotaj paycunawan purerkan. Jopeman chayajtincutaj, Pedrota pusaycorkancu wañuskapaj cachcaskan wasi uqhuman. Viudacuna wakaspa Pedrota muyuycorkancu, Dorcaspaj ruwaskan p'achacunata ricuchinancupaj. \v 40 Pedrotaj tucuynincuta jawaman llojsicherkan. Konkoriycuspataj Diosmanta mañacorkan. Wañuskata khawarispataj, nerkan: \p —¡Tabita, jatariy! —nispa. \p Payka ñawincunata quicharispa, Pedrota ricorkan, tiyarerkantaj. \v 41 Pedro maquinmanta aysarispa, sayaricherkan. Creyentecunata viudacunatawan wajaspa, Dorcasta causariskataña ricucherkan. \v 42 Tucuynej Jope llajtapi chay causariskanta yachaspa, achqhayoj Señor Jesucristopi creerkancu. \v 43 Achqha p'unchayta Pedro cachcarkan chay llajtapi, suela ruwaj Simonpaj wasinpi. \c 10 \s1 Pedro Corneliowan \p \v 1 Cesarea llajtapi uj runa carkan Cornelio sutiyoj, Italiano niska batallonpaj capitannin. \v 2 Payka Diosta sirvej, tucuy familiantin Diosta adoraj. Achqha kolketa koj pobre judiocunata yanapanapaj, Diosman oracionta ruwacullajpuni. \v 3 Uj p'unchay chaupi tarde chhicata, moskoypi jina sut'ita ricorkan Diospaj angelnin paypaj cachcaskan wasi uqhuman yaycuskanta. Nerkantaj: “¡Cornelio!” \v 4 Corneliotaj angelta khawarispa, manchariska nerkan: “¿Imatataj niyta munawanqui, Señor?” Angeltaj contestarkan: “Oracionniyquicunata Dios uyarin, pobrecunata yanapaskayquipas Diosman agradan. \v 5 Jope llajtaman cachay, Pedro niska Simonta wajamunanpaj. \v 6 Kocha kayllapi suela ruwaj Simonpaj wasinpi cachcan.” \p \v 7 Chay ángel puripojtin, Cornelio iscay allin sirvejnincunata wajarkan Diosta sirvej ujnin soldadotawan. \v 8 Paycunaman tucuy pasaskanta willaspa, Jope llajtaman cacharkan. \p \v 9 K'ayantin purichcaspa Jopeman kayllachcajtincuña, Pedro chaupi p'unchayta wasi pataman llojserkan oracionta ruwananpaj. \v 10 Yarekachicuspataj miqhuyta munarkan. Miqhunata waquichipunancucama moskoypi jina ricorkan janaj pachata quicharaskata. \v 11 Cay pachaman uj athun sabanata jina uraycamuchcajta ricorkan, tawantin puntamanta wataskata. \v 12 Sabanapitaj imaymana animalcuna carkan: tawa chaquiyoj animalcuna, pallicuna, pisketocunapas. \v 13 Uj voztaj nimorkan: “Pedro, sayariy; wañuchispa miqhuy” nispa. \p \v 14 Pedrotaj contestarkan: “Señor, manapuni; jayc'ajpas miqhojchu cani cay jina khelli animalcunataka.” \v 15 Ujtawan voz nimorkan: “Diospaj limpiochaskantaka ama niychu ‘khelli’ nispaka.” \p \v 16 Caytaj carkan quimsa cuticama. Chaymanta chay sábana janaj pachaman cutiporkan. \v 17 Pedrotaj chay ricuskanmanta, “¿Ima niytataj munan cayri?” nispa pensachcajtinraj, Corneliopaj cachaskan runacuna wasi puncuman chayarkancu. \v 18 Alto vozwan wajaspa, taporkancu: “¿Caypichu Pedro niska Simón cachcan?” nispa. \p \v 19 Pedrotaj ricuskanmanta pensachcajtinraj, Santo Espíritu payta nerkan: “Khawariy, quimsa runacuna masc'achcasunquichis. \v 20 Sayarispa urakay, ama iscayrayaspataj paycunawan puriy. Noka paycunata cachamuni.” \p \v 21 Pedrotaj urakaspa, paycunata nerkan: \p —Noka cani kancunapaj masc'askayquichiska. ¿Imapajtaj jamunquichis? \p \v 22 Paycuna contestarkancu: \p —Capitán Cornelio cachamuwancu. Payka justo runa, Diosta adoraj. Tucuy judiocuna payta respetancu, munacuncutaj. Diospaj angelnin payman nerkan, kanta wasinman wajachinasunquipaj niskayquita uyarinanpaj. \p \v 23 Pedrotaj wasiman pusaycuspa, paycunata korpacharkan. K'ayantin paycunawan purerkan, waquin Jopepi tiyaj creyentecunapiwan. \v 24 Khepantin p'unchayta Cesarea llajtaman chayarkancu. Corneliotaj parientencunawan allincaj amigoncunapiwan suyachcarkan. \v 25 Pedro chayajtin, Cornelio wasinmanta llojserkan jap'ekananpaj. Pedropaj ñaupakenpitaj konkoriycorkan payta adorananpaj. \v 26 Pedrotaj Corneliota aysarispa, nerkan: \p —Sayariy, nokapas kan jina runallataj cani. \p \v 27 Pedro Corneliowan parlaspa wasinman yaycorkan. Chaypitaj achqha runa tantaskata tariparkan. \v 28 Pedrotaj paycunata nerkan: \p —Kancuna yachanquichis jina, judiocunaka wajcunawan mana tantacuycumanchu, nitaj wasincumanpas yaycuycumanchu, leyniycu prohibiwaskancuraycu. Chaywanpas Dios yachachiwan manaña pitapas ‘khelli’ ninaypaj. \v 29 Chayraycu wajachimuwajtiyqui, mana iscayrayaspa jamuni. Cunantaj yachayta munani imapaj wajachiwaskayquita. \p \v 30 Corneliotaj nerkan: \p —Tawa p'unchayña cachcan, cay horata jina wasiypi ayunachcarkani, oraciontataj ruwachcarkani. Oracionta ruwachcajtiy, uj khari riqhuriwan lliphipichcaj p'achayoj. \v 31 Nokata niwarkan: ‘Cornelio, Dios oracionniyquita uyarin, pobrecuna yanapaskayquita yuyaricun. \v 32 Jope llajtaman cachay, Pedro niska Simonta wajamunancupaj. Suela ruwaj Simonpaj wasinpi cachcan, kocha kayllapi. \v 33 Ajinapi chhicapacha kanman wajajta cachamorkani. Allin jamunqui. Cunanka tucuyniycu Diospaj ñaupakenpi tantaycuskaña caycu. Uyariyta munaycu Señor Diospaj tucuy mandacuskanta nokaycuman willanawayquichista. \s1 Pedro willan Corneliopaj wasinpi \p \v 34 Pedro willayta kallarerkan: \p —Cunanka ciertota yachani may nacionmanta caj runapas quiquillanpuni Diospajka caskanta. \v 35 Dioska tucuy nacioncunamanta payta respetaj allin ruwaj runacunata jap'ekan. \v 36 Dios Israel runacunaman sonko tiyaycuy evangeliota willacherkan, Jesucristopi creespa Dioswan allinyacapunancupaj. Jesucristoka tucuypaj Señornin. \v 37 Kancuna allinta yachanquichisña tucuy ima pasaskanta Galilea provinciapi judiocunapaj tucuy nacionninpipas, bautizacunancupaj Juan willaskanmantapacha. \v 38 Yachallanquichistaj Dios Nazaret llajtayoj Jesusta Santo Espirituwan atiyninpiwan junt'achiskanmanta. Jesustaj allincunata ruwaspa, supaypaj ñac'arichiskan runacunata alliyachispa tucuynejta purichcarkan. Tucuy chaycunata ruwayta atej, Dios paywan caskanraycu. \v 39 Nokaycutaj Jesucristopaj tucuy ruwaskancunata ricorkaycu Judea provinciapi Jerusalén llajtapipas. Paycunataj Jesusta cruzpi chacataspa wañucherkancu. \v 40 Diostaj quimsa p'unchaymanta Jesusta causaricherkan, nokaycumantaj riqhurichiwarkancu. \v 41 Mana tucuy runamanchu riqhurerkan, manachayri nokallaycuman riqhuriwarkancu, ñaupajmantapacha Diospaj ajllaskan caskaycuraycu, ricuskaycuta willanaycupaj. Causarimojtintaj, nokaycu Jesuswan cusca miqhorkaycu, ujyarkaycutaj. \v 42 Paytaj nokaycuta cachawancu tucuy runacunaman paymanta willaramunaycupaj. Dios cay quiquin Jesusta Juezta jina churan wañuskacunata causajcunatapas juzgananpaj. \v 43 Tucuy profetacuna Jesusmanta willarkancu, paypi creejtincu juchancuta Dios perdonananpaj. \s1 Mana judío cajcunapas \s1 Santo Espirituta jap'ekancu \p \v 44 Pedro parlachcajtillanraj, Santo Espíritu tucuy uyarejcunaman jamorkan. \v 45 Pedrowan jamoj judío creyentecuna musphararkancu Dios Santo Espirituta koskanmanta mana judío cajcunaman. \v 46 Uyarerkancutaj mana yachaskancu idiomacunapi parlajta Diosta alabajtapas. \v 47 Pedrotaj nerkan: \p —Paycunapas nokanchis jina Santo Espirituwan junt'a cancu. ¿Pipas jarc'ayta atinmanchu mana bautizachicunancupaj? \p \v 48 Ajinata Pedro mandarkan Jesucristopaj sutinpi bautizacunancuta. Chaypi caj creyentecuna Pedrota rogarkancu pisi p'unchaycunallatapas paycunawan quedacunanpaj. \c 11 \s1 Pedro willan Jerusalenpi caj creyentecunaman \p \v 1 Judeapi caj apostolcuna creyentecunapiwan uyarerkancu mana judío caj runacunapas Diospaj palabranta jap'ekaskancumanta. \v 2 Pedro Jerusalenman cutimojtin, judío religionmanta creyentecuna pay contra thutorkancu. \v 3 Payta taporkancu: \p —¿Imaraycutaj mana judío cajcunata watumunqui? ¿Imaraycutaj paycunawan miqhumunqui? —nispa. \p \v 4 Pedrotaj paycunaman willarkan kallariymantapacha Jopepi tucuy ima pasaskanta: \p \v 5 —Jope llajtapi cachcaspa oracionta ruwachcajtiy, moskoypi jina ricorkani uj athun sabanata jina janaj pachamanta uraycamuchcajta, tawantin puntamanta wataskata. \v 6 Allinta khawarispataj, chay uqhupi ricorkani tawa chaquiyoj animalcunata, sajra animalcunata, pallicunata piskocunatawan. \v 7 Uj vozta uyarini, niwantaj: ‘Pedro, sayariy; wañuchispa miqhuy.’ \v 8 Nokataj nini: ‘Señor, manapuni; jayc'ajpas miqhojchu cani cay jina khelli animalcunataka’ nispa. \v 9 Ujtawan chay voz janaj pachamanta nimuwan: ‘Diospaj limpiochaskanta ama niychu “khelli” nispaka.’ \v 10 Caytataj niwarkan quimsa cuticama. Sabanataj janaj pachaman cutiporkan. \v 11 Chhicapacha quimsa kharicuna chayamorkancu nokapaj cachcaskay chay wasiman. Paycunataj Cesarea llajtamanta cachaska carkancu wajanawancupaj. \v 12 Santo Espiritutaj mandawarkan, mana iscayrayaspa paycunawan purinaypaj. Cay sojta hermanocunapas nokawan purillarkancutaj. Nokaycutaj Corneliopaj wasinman yaycorkaycu. \v 13 Paytaj willawarkancu uj angelta sayachcajta ricuskanta. Angeltaj payta niska: ‘Jope llajtaman cachay, Pedro niska Simonta wajamunancupaj. \v 14 Pedrotaj kanman willasunqui imaynata kan tucuy familiayquiwan salvaska canayquichispaj.’ \v 15 Noka paycunaman parlayta kallarejtiy, Santo Espíritu paycunaman uraycamorkan, ñaupaj nokanchisman uraycamorkan ajinallatataj. \v 16 Chaypachataj Señorpaj niskanta yuyaricorkani: ‘Ciertota Juan unuwan bautizan. Chaywanpas kancuna Santo Espirituwan bautizaska canquichis.’ \v 17 Señor Jesucristopi creejtinchis, Dios Santo Espirituta nokanchisman cachamorkan. Ajinallatataj paycunamanpas Santo Espirituta cachamojtinri, ¿noka pitaj carkani Dios contra canaypajri? \p \v 18 Jerusalenpi caj creyentecuna chayta uyarispa, manaña Pedro contra parlarkancuchu. Manachayri Diosta alabaspa, nerkancu: \p —¡Chhicari mana judío cajcuna Diosman cutirejtincu, Dios wiñay causay salvacionta kollantaj! \s1 Antioquiapi creyentecuna \p \v 19 Estebanta wañuchiskancu pasayta, waj creyentecunata ñac'arichiyta kallarerkancu. Chayraycu creyentecuna escapararkancu Fenicia, Chipre, Antioquía llajtacunaman. Chaycunapitaj judiocunallaman evangeliota willarkancu. \v 20 Chipremanta Cirenemantawan waquin creyentecuna Antioquiaman chayaspataj, Señor Jesucristomanta evangeliota willarkancu mana judío cajcunaman. \v 21 Diostaj atiyninwan paycunata yanaparkan. Chayraycu achqha runa ñaupaj costumbrencuta sakespa, Señor Jesucristopi creerkancu. \p \v 22 Chayta uyarispa, Jerusalén iglesiapi caj creyentecuna Bernabeta Antioquiaman cacharkancu. \v 23 Chayaspataj, Bernabé ricorkan chaypi Dios allinta bendiciskanta. Paytaj sinchita cusicorkan. Tucuy creyentecunatataj cunarkan: “Señor Jesucristowan tucuy sonkowan allin fielta causaychis” nispa. \v 24 Bernabeka sumaj creyente carkan, Santo Espirituwan creeywan junt'a. Ajinata achqhayoj Señor Jesucristopi creerkancu. \p \v 25 Chay pasayta Bernabé Tarso llajtaman purerkan Saulota masc'aj. \v 26 Payta taripaspataj, Antioquiaman pusamorkan. Chaypi uj wata entero yachachispa cachcarkancu. Antioquiapi creyentecunata ‘cristianos’ nispa sutichayta kallarerkancu. \p \v 27 Chay tiempopi waquin profetacuna Jerusalenmanta Antioquiaman purerkancu. \v 28 Ujnintaj Agabo sutiyoj sayarispa, Santo Espirituwan junt'a willarkan: “Tucuy cay nacionpi athun yarekay canka” nispa. Chay niskantaj jinatapuni junt'acorkan Claudio sutiyoj gobierno cachcajtin. \v 29 Antioquiapi caj creyentecuna “allin” nerkancu sapa uj capuyninman jina yanapayta kallarinancupaj, Judeapi caj creyentecunaman kolketa apachinancupaj. \v 30 Ajinata ruwaspa, Bernabewan Saulowanpiwan chay kolketa apacherkancu Judea iglesiapi caj encargadocunaman. \c 12 \s1 Santiago wañuchiska, Pedrotaj wisk'achiska \p \v 1 Chay tiempopi Herodes gobernachcaspa, waquin creyentecunata ñac'arichiyta kallarerkan. \v 2 Juanpaj wauken Santiagota espadawan wañuchicherkan. \v 3 Chaymanta mana creej judío runacuna cusiska caskancuta ricuspa, Herodes Pedrota jap'icherkan. Chayka pasarkan mana levadurayoj t'anta miqhuna fiesta p'unchaycunapi. \v 4 Pedrota jap'ichispa, carcelman wisk'acherkan. Chaypitaj tawa grupo soldadocuna Pedrota cuidachcarkancu. Sapa grupopitaj tawa soldado carkan. Herodes pensarkan Pascua pasayta runacunapaj ñaupakenpi Pedrota juzgayta. \v 5 Ajinapi Pedroka carcelpi cachcarkan, allin cuidaska. Creyentecunataj tucuy sonkowan paypaj Diosmanta mañachcarkancu. \s1 Dios Pedrota orkhon carcelmanta \p \v 6 Herodes Pedrota juchachachinanpaj uj p'unchayllaña cachcajtin, chay tuta Pedro iscay soldadocunapaj chaupinpi puñuchcarkan, iscay cadenawan wataska. Waj soldadocunataj cárcel puncuta cuidachcarkancu. \v 7 Señorpaj angelnin konkay riqhurerkan, carcelman sinchita c'anchaycorkan. Angeltaj Pedrota wajtanmanta llanqhaycuspa rijch'acherkan, nerkantaj: “¡Uskhayta jatariy!” nispa. Chhicapacha cadenacuna maquincunamanta pascaracorkan. \v 8 Angel nillarkantaj: “P'achayquita abarcayquitawan churacuy” nispa. Pedrotaj niskanman jina ruwarkan. Angel nillarkantaj: “Ponchoyquita churacuy; khepayta jamuy” nispa. \p \v 9 Angelpaj khepanta carcelmanta llojsispa, Pedro mana yacharkanchu angelpaj ruwaskan sut'ipichu moskoypichu caskanta. Payka yuyarkan moskoypi jina ricuskanta. \v 10 Ajinapi pasarkancu ñaupajcaj guardiajcunata, ajinallatataj iscaycaj guardiajcunatapas, fierro puncuman chayanancucama. Chay calleman llojsej puncutaj payllamanta quicharacorkan. Llojsispataj, uj calleta purichcaspa konkaylla ángel Pedrota sapallanta sakerparerkan. \p \v 11 Pedrotaj yuyayninman cutirispa, nerkan: “Ciertota yachani Señor angelninta cachamuskanta, Herodesmanta libranawanpaj judiocuna tucuy ima ruway munawaskancumantawan.” \p \v 12 Chayta reparacuytawan, Marcos niska Juanpaj maman Mariapaj wasinman purerkan. Chaypitaj achqha creyentecuna tantaska, Diosmanta mañacuchcarkancu. \v 13 Pedro calle puncuta tacajtin, uj sipas Rode sutiyoj llojserkan pichus caskanta yachaj. \v 14 Rodetaj Pedropaj vozninta rejserkospa, cusiska phawaycorkan ujcunaman willaraj Pedro puncupi sayachcaskanta, puncutapas mana quicharaspa cusicuymanta. \v 15 Paycunataj nerkancu: \p —¡Mana yuyayniyquipichu canqui! \p Paytaj: \p —Ciertopuni —nerkan. \p Paycunataj nerkancu: \p —Mana Pedrochu, angelninchari —nispa. \p \v 16 Chhicacamataj Pedro puncuta tacachcarkan quicharanancupaj. Quicharaspataj, ricorkancu; mancharicorkancutaj. \v 17 Pedrotaj maquinwan señascharkan jup'allanancupaj. Willarkantaj imaynata Señor carcelmanta orkhomuskanta. Nillarkantaj: \p —Willaychis Santiagoman hermanocunamanpas. \p Llojsipuspataj, waj lugarman puriporkan. \p \v 18 Pakariyajtintaj, soldadocuna sinchi llaquiska manchariska parlarachcarkancu, Pedrowan ima pasaskanta mana yachaspa. \v 19 Herodes mandacorkan Pedrota masc'anancupaj. Nitaj tariyta aterkancuchu. Guardiacunata juchachaspa, paycunata wañuchicherkan. Chay pasaymanta Herodes Judeamanta llojsispa, Cesareaman tiyaj puriporkan. \s1 Herodes curucunapaj miqhuskan wañun \p \v 20 Herodes phiñaska cachcarkan Tiropi Sidonpi tiyaj runacunapaj. Chayraycu paycunaka uj yuyaylla tantaycucuspa, Herodeswan parlaj purerkancu. Gobierno palacio wasi cuidaj Blasto sutiyojwan allinpi yaycorkancu, paywan Herodesmanta mañarkancu allinpi capunancupaj; imaraycuchus Herodespaj llajtanmanta tucuy imata apaj cancu causanancupaj. \v 21 Herodes uj p'unchayta ajllarkan paycunawan parlananpaj. Chay p'unchaypitaj autoridad p'achawan p'achalliska gobernana wasipi tiyaycuspa parlarkan. \v 22 Runacunataj uyarispa, wajach'acuyta kallarerkancu, “¡Cay parlajka mana runachu, manachayri dios!” nispa. \v 23 Chhicapacha Señorpaj angelnin Herodesta onkoycuchiporkan Diosman mana honorta koskanmanta, paylla Dios jina adorachicuskanmanta. Curucunapaj miqhuskan wañuporkan. \p \v 24 Ajinapitaj Señorpaj palabran tucuynejpi astawan willaska carkan, creyentecunataj astawan yapacuchcarkancu. \p \v 25 Bernabé Saulowan ruwanancuta tucuchaspa, Jerusalenmanta Antioquiaman cutiporkancu, Marcos niska Juantawan pusaspa. \c 13 \s1 Bernabé Saulopiwan Jesucristomanta willaj llojsincu \p \v 1 Antioquía iglesiapi profetacuna yachachejcunapiwan cachcarkancu. Paycunataj carkancu: Bernabé, Yana niska Simón, Cirenemanta Lucio, Galileapi gobernaj Herodeswan cusca uywaska Manaén, Saulopiwan. \v 2 Uj p'unchay ayunaspa Señorpaj cultota ruwachcajtincu, Santo Espíritu paycunata nerkan: “Bernabeta Saulotawan ajllapuwaychis, mandaskayman jina ruwamunancupaj.” \p \v 3 Paycunataj ayunaspa, oración ruway pasayta, Bernabeman Saulomanpiwan maquincuta churaycuspa cachaporkancu. \s1 Chiprepi apostolcuna willancu \p \v 4 Santo Espiritupaj cachaskan, Bernabé Saulopiwan Seleuciaman purerkancu. Chaypitaj botepi puriporkancu unu muyuycuska Chipre niska isla nacionman. \v 5 Salamina llajtaman chayaspataj, Diospaj palabranta willayta kallarerkancu judiocunapaj sinagoga wasincunapi. Juan Marcostaj paycunawan purerkan yanapananpaj. \p \v 6 Enteron chay unu muyuycuska nacionta puriyta tucuchaspataj, Pafos llajtaman chayarkancu. Chaypitaj tariparkancu laykacoj judío runata Barjesús sutiyojta. Paytaj llulla runa carkan, “Diosmanta willaj cani” nej. \v 7 Chay laykataj allin yachayniyoj gobernaj Sergio Paulowan cachcarkan. Gobernajka Diospaj palabranta uyariyta munaspa, Bernabeta Saulotawan wajacherkan. \v 8 Chay layka, griego idiomapi Elimas niska, apostolcuna contra cachcaspa, gobernaj Sergio creenanta jarc'acorkan. \v 9 Chayraycu Saulo, Pablo sutiyojña caspa, laykata khawarispa, Santo Espirituwan junt'a nerkan: \p \v 10 —¡Llullacunawan millaycunawan junt'a, supaypaj churin, tucuy allin cajcuna contra! ¿Jayc'ajcamataj Señorpaj justo ñanninta k'ewichinquiri? \v 11 Cunan Señorka castigasunqui: Ñausayanqui, uj tiempotataj intipaj c'anchayninta mana ricunquichu. \p Chhicapacha Elimas ñausayaporkan; laja tutayajpi jina ricucorkan. Masc'arkantaj pillapas maquinmanta payta aysananpaj. \v 12 Chayta ricuspa, gobernaj Sergio creerkan; muspharkantaj Señorpaj yachachiyninmanta. \s1 Pablo Pisidia Antioquiapi \p \v 13 Pablo paywan cajcunawan Pafosmanta botepi purerkan Panfilia provinciapi caj Pergaman. Juan Marcostaj paycunata sakerparispa, Jerusalenman cutiporkan. \v 14 Pablo Bernabepiwan Pergamanta purerkancu Pisidia provinciapi caj Antioquiaman. Samana p'unchaypitaj sinagoga wasiman yaycuspa, tiyaycorkancu. \v 15 Sinagogapi caj jefencuna Diospaj leyninmanta profetacunapaj escribiskancumantawan leeskancu pasayta, apostolcunata nerkancu: \p —Waukecuna, imallapas parlanayquichis canchu, willawaychis, runacunata animanayquichispaj. \p \v 16 Pablotaj sayarispa, maquinwan señascharkan jup'allanancupaj. Nerkantaj: \p —Uyariwaychis, Israel runacuna, Diosta respetaj waj llajtayoj runacunapas. \v 17 Israel runacunapaj Diosnin abuelonchiscunata ajllarkan. Egiptopi waj llajtayoj jina tiyachcajtincupas, Dios paycunata miracherkan. Chaymanta Dios atiyninwan Egiptomanta orkhomorkan. \v 18 Tawa chunca watata jina ch'usaj pampapi purichcaspa mana casucuchcajtincupas, Dios may pacienciawan pusarkan. \v 19 Canaanpi kanchis nacioncunata ñut'orkan chay jallp'ata abuelonchiscunaman konanpaj. \v 20 Tucuy chaycuna pasarkan tawa pachaj phichka chuncayoj watata jina. \p “Chay khepamantaj, Samuel tiempocama Dios juezcunata churarkan gobernanancupaj. \v 21 Israel runacuna uj reyta gobernananpaj mañajtincu, Dios Benjaminpaj mirayninmanta Cispaj churin Saulta churarkan. Paytaj tawa chunca watata gobernarkan. \v 22 Diostaj Saulta orkhospa, Davidta churarkan gobernananpaj. Dios Davidmanta nerkan: ‘Isaipaj churin Davidwan cusiska cani; payka ruwan tucuy imata nokapaj munaskayman jina.’ \v 23 Cay quiquin Davidpaj mirayninmanta Jesús nacerkan. Dios payta cachamorkan Israel runacunata salvananpaj prometicuskanman jina. \v 24 Manaraj Jesús yachachiyta kallarejtin, Juan Bautista Israel runacunaman willarkan, ‘Diosman cutiriychis bautizaska canayquichispaj’ nispa. \v 25 Wañunan kaylla Juan nerkan: ‘Mana nokaka kancunapaj pensaskayquichis jinachu cani. Manachayri nokapaj khepayta waj jamuchcan. Paypaj ñaupakenpi ni imapaschu cani.’ \p \v 26 “Abrahampaj miraynin waukecuna, Diosta respetaj waj llajtayoj runacunapas, kancunapaj cay salvacionka willaska. \v 27 Jerusalenpi tiyajcuna jefencunapiwan mana yacharkancuchu pi Jesús caskanta, ni profetacunapaj escribiskancunatapas entenderkancuchu, sapa samana p'unchaypi leechcaspapas. Ajinapi Jesusta juchachaspa, profetacunapaj niskancuta junt'arkancu. \v 28 Mana juchayoj cajtinpas, Pilatomanta mañarkancu Jesusta wañuchichinanpaj. \v 29 Escriturapi Jesusmanta tucuy niskanman jina junt'acojtin, cruzmanta apakaspa Jesusta p'ampaporkancu. \v 30 Diostaj Jesusta causaricherkan. \v 31 Achqha p'unchay Jesús Galileamanta Jerusalenman purejcunaman riqhurerkan. Paycuna cunan Jesusmanta willachcancu. \p \v 32 “Nokaycupas cay evangeliota kancunaman willayquichis, abuelonchiscunaman Diospaj prometicuskanta. \v 33 Nokanchis Israelpaj mirayninmanta caskanchisraycu, Dios quiquin prometicuskanta nokanchispaj junt'arkan, Jesusta causarichispa. Iscaycaj Salmopi escribiska cachcan: ‘Kan Churiy canqui; noka Tatayqui cani.’ \v 34 Dios willaskaña Jesús causarinanta, cuerponpas mana ismunanta. Escriturapi Dios nerkan: ‘Davidman santo verdadero prometicuskaycunata junt'asaj.’ \v 35 Chayraycu uj Salmopi ujtawan nillantaj: ‘Kanka mana sakenquichu ajllaska santo sirvejniyqui ismunanta.’ \v 36 Davidka causachcaspa Diospaj munaskanman jina runacunaj allinninpaj gobernarkan. Wañupuspa abueloncunaman chayapojtin, cuerpon ismorkan. \v 37 Chaywanpas Diospaj causarichiskan Jesuspaj cuerpon mana ismorkanchu. \v 38 Waukecuna, yachanayquichis Jesucristopi creejtillayquichis Dios juchayquichista perdonananta. \v 39 Ni pipas Moisespaj tucuy leyninta junt'ayta atinchu, Diospaj ñaupakenpi justo mana juchayoj cananpaj. Chaywanpas Jesucristopi creejcunaka Diospaj ñaupakenpi justo mana juchayoj cancu. \v 40 Cuidacuychis, profetacunapaj niskan mana kancunawan pasananpaj. Profetacuna nerkancu: \q1 \v 41 ‘Uyariychis, Diospaj niskanta mana \q2 casucojcuna. \q1 Musphaychis, chincaraychis. \q1 Causachcajtiyquichisraj, \q2 noka imatacha ruwasaj. \q1 Chay ruwaskayta pipas willasunquichisman \q2 chayka, kancunaka mana creewajchischu.’ ” \p \v 42 Pablo paywan cajcunapiwan sinagogamanta llojsimojtincu, mana judío llajtayoj runacuna rogarkancu jamoj samana p'unchaytawan cay quiquinmanta yachachinancupaj. \v 43 Sinagogapi tantacuynincuta tucuchajtincu, achqha judío runacuna judío religión katejcunapiwan Pablota Bernabetawan katerkancu. Apostolcunataj paycunata yuyaycharkancu, mana iscayrayaspa Dioswan firme canancupaj, Diospaj munacuyninraycu salvacionta jap'ekaskancupi. \p \v 44 Jamoj semana, samana p'unchaypi, chay llajtamanta yaka lliuj runa tantacorkancu Diospaj palabranta uyarinancupaj. \v 45 Judiocunataj achqha runacunata ricuspa, envidiacorkancu. Pablopaj yachachiskan contra rimarkancu, insultarkancutaj. \v 46 Pablotaj Bernabepiwan mana manchacuspa, judiocunaman nerkancu: \p —Ñaupajtaka Diospaj palabranta kancunaman willanaycu carkan. Kancunataj mana jap'ekayta, nitaj wiñay causayniyoj caytapas munarkanquichischu. Chayraycu cunan puripusajcu waj runacunaman willaj. \v 47 Cay jinata nispa Señor cachamuwancu: \q1 ‘Churayquichis nacioncunapaj c'anchayta jina, \q1 salvacionniyta apanayquichispaj \q2 tucuy cay pachapi.’ \p \v 48 Chayta uyarispa, mana judío cajcuna cusicorkancu; Señorpaj palabran sinchi allin caskanmanta parlayta kallarerkancu. Señorpaj ajllaskan tucuy cajcunataj creerkancu, wiñaypaj salvaska canancupaj. \v 49 Ajinapi tucuy chay lugarcunapeka Señorpaj palabranta willarkancu. \v 50 Waquin judiocunataj Dios respetaj rejsiska warmicunawan importante runacunapiwan parlarkancu apostolcuna contra. Ajinamanta Pablota Bernabetawan ñac'arichiyta kallarerkancu, jallp'ancumanta katerkonancupaj. \v 51 Apostolcunataj paycuna contra chaquincupi polvo cajta thalaraspa, Iconio llajtaman puriporkancu. \v 52 Creyentecunataj Santo Espirituwan junt'a, sinchi cusiska carkancu. \c 14 \s1 Pablo Bernabepiwan Iconio llajtapi \p \v 1 Iconio llajtapi Pablo Bernabepiwan sinagoga wasiman yaycuspa, parlarkancu. Parlaskancumanta achqhayoj creerkancu judío cajcuna, mana judío cajcunapas. \v 2 Mana creej judiocunataj waj runacunawan parlarkancu, creyentecuna contra phiñarichinancupaj. \v 3 Chayraycu chay llajtapi apostolcuna unay tiempota quedacorkancu. Mana manchacuspa, Señorpi allinta jap'icuspa parlarkancu Diospaj munacuyninmanta. Señortaj paycunawan caskanta ricucherkan, atiyninta kospa milagrocunata señalcunatapas ruwanancupaj. \v 4 Llajtapi caj runacunataj iscayman particorkancu, waquincuna judiocuna parte, waquincunataj apostolcuna parte. \v 5 Ajinapitaj apostolcuna contra chejnicoj judiocuna mana judío cajcunapiwan autoridadcunawan rimanacorkancu, rumicunawan chhokaspa ñac'arichinancupaj. \v 6 Pablotaj Bernabepiwan chayta yachaspa, escaparkancu Listra, Derbe llajtacunaman. Licaonia provinciapi caj llajtacuna tucuy llajta cantocunantinta purichcarkancu. \v 7 Tucuy chaycunapitaj sumaj evangeliota willachcarkancu. \s1 Listrapi Pablota rumiwan chhokancu \p \v 8 Listra llajtapi uj such'u runa carkan, naciskanmantapacha ni jayc'aj puriycachaskachu. Cay runataj tiyachcaspa, \v 9 Pablopaj niskanta uyarerkan. Pablotaj repararkan chay such'u creeyniyoj caskanta alliyananpaj. \v 10 Chayraycu alto vozwan nerkan: \p —¡Sayariy! —nispa. \p Such'utaj saltaspa sayarerkan, puriytataj kallarerkan. \v 11 Pablopaj ruwaskanta ricuspa, runacuna Licaonia idiomapi wajach'acuyta kallarerkancu: \p —¡Dioscuna, runa rijch'acuyniyoj, uraycamun nokanchisman! —nispa. \p \v 12 Paycunataj Bernabeta Zeus nispa curaj diosta suticharkancu, Pablotataj Hermes nispa diosta, parlaj caskanraycu. \v 13 Zeuspaj templon llajtaman yaycunapi cachcarkan. Chayraycu Zeuspaj sacerdoten torocunata t'ica coronacunatawan apamorkan apostolcunata adoranancupaj diosnincuta jina. \v 14 Bernabé Pablopiwan chayta reparaspa, p'achancuta lliq'erkancu llaquiska caskancuta ricuchinancupaj. Runacunapaj chaupinman yaycuspataj, wajach'acorkancu: \p \v 15 —Señorcuna, ¿imaraycutaj caycunata ruwachcanquichis? Nokaycoka runacunalla caycu, kancuna jina. Kancunaman jamuycu, cierto causachcaj Diosmanta willaj, cay yankha ruwachcaskayquichiscunamanta Diosman cutiricunayquichispaj. Chay Dioska janaj pachata, cay pachata, kochata, tucuy ima cajcunatapas ruwarkan. \v 16 Ñaupajtaka Dios tucuy runacunata khawallarkan munaskancupi puriskancuta. \v 17 Chaywanpas Dios allincunata ruwaspa, ricuchicun pi pay caskanta. Payka parachin, chajrayquichiscunata allinta urichin achqha miqhuna cananpaj, chaywan cusiska causanayquichispaj. \p \v 18 Chayta nispataj, apostolcuna ñac'ayta jarc'arkancu, runacuna mana torocunata wañuchispa paycunata dioscunata jina adoranancupaj. \p \v 19 Waquin judiocuna Antioquiamanta Iconiomantawan chayamorkancu. Paycunataj apostolcuna contra yachacherkancu. Chayraycu chay llajta runacuna apostolcuna contra cutirispa, Pablota rumiwan chhokarkancu. Wañuskaña caskanta creespa, llajta jawaman kataterkorkancu. \v 20 Pabloka, creyentecuna paypi muyuycojtincu, jatarispa llajtaman ujtawan yaycorkan. K'ayantintaj Bernabewan Derbe llajtaman puriporkan. \p \v 21 Chaypitaj evangeliota willajtincu, achqhayoj creerkancu. Chaymantataj cuterkancu Listra, Iconio, Antioquía llajtacunaman. \v 22 Chay llajtacunapitaj creyentecunata animarkancu, mana iscayrayaspa creeynincupi firme causanancupaj. Nerkancutaj: “Diospaj gobiernonman yaycunapaj tucuy imata ñac'arinanchis cachcan.” \v 23 Sapa iglesiapitaj encargadocunata churarkancu. Ayunaspa oracionta ruwaspa, Señor Jesucristoman entregarkancu pimanchus creeskancuman. \s1 Pablo Bernabepiwan Antioquiaman cutincu \p \v 24 Pisidia provinciata pasaspa, chayarkancu Panfilia provinciacama. \v 25 Chaypitaj Perga llajtapi evangeliota willaspa, Atalia llajtaman puriporkancu. \v 26 Chaymanta botepi Antioquiaman cutiporkancu. Chay llajtapi caj creyentecuna paycunata evangelio willajta cachaskacu, “Dios munacuyninwan kancunata cuidasunquichis” nispa. Chay ruwanata junt'arkancu. \v 27 Antioquiaman chayaspataj creyentecunawan tantaycucorkancu, paycunaman Diospaj tucuy ruwaskancunata willanancupaj, imaynatachus Dios sut'ita ricuchiskanta mana judío caj runacunapas creyente cayta atinancupaj. \v 28 Antioquiapi Pablo Bernabepiwan unayta quedacorkancu creyentecunawan. \c 15 \s1 Jerusalenpi athun tantacuy \p \v 1 Chay tiempopi Judeamanta jamojcuna Antioquiapi caj creyentecunaman yachachiyta kallarerkancu. Nerkancutaj: “Pipas Moisespaj leyninman jina circuncisión costumbreta mana ruwanchu chayka, mana salvaska cayta atinchu.” \v 2 Chayraycu Pablo Bernabepiwan chay yachachejcunawan sinchita discuterkancu. Chay discutiskancumanta Pablo, Bernabe, wajcunapiwan cachaska carkancu Jerusalenman purinancupaj, apostolcunawan Jerusalenpi caj iglesiapaj encargadoncunawan allinta parlamunancupaj. \p \v 3 Antioquía iglesiamanta cachaska caspa, Fenicia, Samaria provinciacunata pasachcaspa, tucuynejpi willarkancu mana judío caj runacuna ñaupaj costumbrecunata sakespa Diosman cutiripuskancuta. Chay noticiata uyarispa, tucuy creyentecuna sinchita cusicorkancu. \p \v 4 Jerusalenman chayajtincutaj, apostolcuna iglesiapi caj encargadocunapiwan Pablota Bernabetawan sumajta jap'ekarkancu. Jap'ekajtincutaj willarkancu tucuy imata Dios paycunawan ruwaskanta. \v 5 Waquin creej fariseocunataj sayarispa, nerkancu: \p —Mana judío caj creyentecunaka Moisespaj leyninman jina circuncisión costumbreta ruwanancu. Mandaychis Moisespaj leyninta junt'anancupaj. \p \v 6 Chayraycu apostolcuna iglesiapi caj encargadocunapiwan tantacorkancu, chaymanta parlanancupaj. \v 7 Sinchita discutiskancu pasayta, Pedro sayarispa nerkan: \p —Waukecuna, kancuna yachanquichis, kancunamanta Dios nokata ajllawarkan Jesucristomanta salvación evangeliota mana judío caj runacunaman willamunaypaj, paycunapas creenancupaj. \v 8 Runacunapaj sonkoncuta rejsej Dios paycunaman Santo Espiritunta korkan nokanchisman jina. Ajinapi Dios sut'ita ricucherkan paycunatapas jap'ekaskanta. \v 9 Dioska mana waj wajtachu khawawanchis, judiocunata mana judiocunatapas. Jesucristopi creeskancuraycu Dios sonkoncuta limpiochan. \v 10 Cunanri, ¿imaraycutaj Diosta phiñachichcanquichis, cay creyentecunata Moisespaj tucuy leyninta casuchiyta munaspa? Mana nokanchis ni abuelonchiscunapas Moisespaj leyninta allinta junt'ayta atichcanchischu. \v 11 Manachaytaj yachanchis Señor Jesuspaj qhuyapayacuyninraycu nokanchis salvaska caskanchista, paycuna jinallataj. \p \v 12 Tucuynincu jup'alla cajtincu, Bernabé Pablopiwan willarkancu Diospaj tucuy milagrocunata ruwaskanta mana judiocuna uqhupi. \v 13 Willayta tucuchajtincu, Santiago nerkan: \p —Waukecuna, uyariwaychis. \v 14 Simón Pedro willawanchis imaynata Dios mana judiocunata qhuyapayacuskanta. Paycuna uqhumanta Dios runacunata ajllarkan paypaj quiquin familian canancupaj. \v 15 Profetacunapaj escribiskanpi jinallatataj nin: \q1 \v 16 ‘Noka cutimuspa, Davidpaj mirayninta ujtawan \q2 sayarichisaj, wasi urmaska perkata jina \q2 ujtawan jatarichisaj, \q1 \v 17 waj runacunapas noka Señor Diosta \q2 masc'anawancupaj. \q1 Tucuy nacioncunamanta runacunata wajarkani \q2 nokallapaj familiay canancupaj. \q1 \v 18 Ajinata nin Señor Dioska, ñaupajmantapacha \q2 chayta willacherkan.’ \p \v 19 Santiago nillarkantaj: \p —Chayraycu niyquichis, waj runacunata mana mandanayquichischu leyninchista junt'anancupaj; ñaupaj religión costumbrencuta sakespa Diosman cutirejtincoka mana jarc'ananchischu. \v 20 Manachayri paycunaman escribisunchis cayta: ‘Amaña miqhunquichischu falso dioscunaman koska aychata. Amaña adulterio juchata ruwanquichischu. Amaña sipiska animalpaj aychanta miqhunquichischu, ni yawartapas.’ \v 21 Ñaupajmantapacha sapa llajtapi Moisespaj leyninta willaj cancu. Sapa samana p'unchaytataj sinagogacunapi chaytaka leencu. \s1 Iglesiapi caj encargadocuna mana judío cajcunaman cartata apachincu \p \v 22 Apostolcuna, iglesiapi caj encargadocuna, tucuy creyentecunapiwan Jerusalén iglesiapi caj waquin kharicunata ajllarkancu, Pablo Bernabewan cusca Antioquiaman purinancupaj. Ajllarkancutaj Barsabás niska Judasta Silastawan. Iscaynincu sinchi respetaska carkancu. \v 23 Paycunawan cay cartata apacherkancu: \pi1 “Nokaycu hermanoyquichiscuna, apostolcuna, iglesiapi caj encargadocunapiwan saludota apachimuyquichis mana judiocunaman, Antioquía, Siria, Ciliciapi tiyaj hermanonchiscunaman. \v 24 Yachaycu waquin caymanta mana autorizacionniycuwan kancunaman puriskancuta. Paycunataj mana allin yachachiynincuwan kancunata iscayrayachispa pantachisunquichis, ‘Circuncisión costumbreta ruwanayquichis, Moisespaj leyninta casucunayquichis’ nispa. \v 25 Chayraycu tucuyniycu tantacuspa, uj yuyaylla hermanocunata ajllaycu, munaskanchis Bernabé Pablowan cusca kancunaman purinancupaj. \v 26 Paycunaka wañuytapas mana manchacuspa, Señorninchis Jesucristota sirvincu. \v 27 Ajinamanta Judasta Silastawan cachamuchcaycu. Paycunaña cay escribiskaycumanta allinta willasunquichis. \v 28 Santo Espiritupaj nokaycupajpas allin, kancunaman waj ruwanacunata mana churanaycoka, astawanka caycunallata: \v 29 Amaña miqhunquichischu falso dioscunaman koska aychata. Amaña yawarta miqhunquichischu, nitaj sipiska animalpaj aychantapas. Amaña ni adulterio juchatapas ruwanquichischu. Caycunata casucojtiyquichiska may allin. ¡Allillan cacuychis!” \p \v 30 Chay cachaskacuna despidicuspa, Antioquiaman purerkancu. Chaypi tucuy creyentecunata tantaspa, cartata korkancu. \v 31 Creyentecunataj cartata leespa, sinchita cusicorkancu chay cusichej cartamanta. \v 32 Judas Silaspiwan profetacuna caspa, creyentecunata allin yachachiynincuwan cusicherkancu, animarkancutaj. \v 33 Waquin tiempo pasajtin, creyentecuna sonko tiyaycuy saludocunawan bendicispa, Judasta Silastawan cacharpayaporkancu, Jerusalenman cutipunancupaj. \v 34 Silascajtaj Antioquiapi quedaporkan. \v 35 Pablo Bernabepiwan quedacullarkancutaj, achqha wajcunawan cusca Diospaj palabranta yachacherkancu, Jesucristomanta evangeliota willaspa. \s1 Pablo iscaycaj caru puriyta kallarin \p \v 36 Waquin p'unchaycuna pasayta, Pablo Bernabeman nerkan: \p —Jacuchis, evangelio willamuskanchis llajtacunapi caj hermanonchiscunata ujtawan waturimusunchis, imayna cachcaskancuta ricunanchispaj. \p \v 37 Bernabetaj Marcos niska Juanta pusayta munarkan. \v 38 Pablotaj mana munarkanchu, ñaupaj puriskancupi Panfiliapi Marcos paycunata sakerpariskanmanta, paycunawan Señorpaj obranpi puriyta dejapuskanraycu. \v 39 Sinchita discutispa t'ipinacaporkancu. Ajinapi Bernabé Marcoswan botepi unu muyuycuska Chipre llajtaman purerkan. \v 40 Pablotaj Silasta ajllacorkan paywan purinanpaj. Creyentecunataj “Señor munacuyninwan kancunata cuidasunquichis” nispa cacharpayarkancu. \v 41 Siriata Ciliciatawan purichcarkancu, creyentecunata animaspa. \c 16 \s1 Timoteo Pablota Silastawan puriysin \p \v 1 Pablo, Derbe Listra llajtacunaman chayaspa, uj creyente Timoteo sutiyojwan tuparkan. Maman judía creyente carkan, tatantaj griego. \v 2 Listra, Iconio llajtapi caj creyentecuna Timoteomanta allinta parlarkancu. \v 3 Pablotaj pusayta munaspa Timoteota circuncidarkan, chay lugarpi judiocunata mana phiñachiyta munaspa. Tucuy judiocuna yacharkancu Timoteopaj tatan griego caskanta. \v 4 Llajtamanta llajta purispa, willarkancu apostolcunapaj Jerusalén iglesiapi caj encargadocunapajpiwan escribiskanta. \v 5 Ajinapi creyentecuna creeynincupi astawan firme carkancu. Sapa p'unchaytaj astawan achqhayarkancu. \s1 Pablo Macedoniamanta runawan moskocun \p \v 6 Santo Espíritu paycunata jarc'arkan, Asiapi mana evangeliota willanancupaj. Chayraycu Frigia Galacia provinciacunaman pasaporkancu. \v 7 Misia cantoman chayaspataj, Bitinia provinciaman yaycuyta pensarkancu. Jesuspaj Espirituntaj jarc'arkan mana purinancupaj. \v 8 Misiata pasaspataj, Troasman chayarkancu. \v 9 Chaypitaj Pablo tutapi moskoypi jina ricorkan Macedoniamanta uj runata. Sayaspa, mañarkan, “Macedoniaman jamuy, yanapariwaycu” nispa. \v 10 Pablo chayta ricuskanraycu, Macedoniaman purinaycupaj waquichicorkaycu. Imaraycuchus yacharkaycu Dios wajawaskancuta, chay runacunaman evangeliota willanaycupaj. \s1 Pablo Silaspiwan Filipos llajtapi \p \v 11 Troasmanta botepi Samotraciaman rectota purerkaycu. K'ayantintaj Neapolisman chayarkaycu. \v 12 Chaymantataj Filipos llajtaman purerkaycu, Macedoniapi astawan importante llajta caskanraycu. Chaypi achqha Roma llajtayojcuna tiyarkancu. Chaypitaj pisi p'unchaycunata quedacorkaycu. \v 13 Samana p'unchaypi llajtamanta llojsispa mayu cantoman purerkaycu, judiocunapaj oración ruwanancu lugar caskanta pensaspa. Tiyaycuspataj, chaypi tantaska warmicunaman evangeliota willarkaycu. \v 14 Ujnin uyarej warmi Lidia sutiyoj carkan, Tiatira llajtamanta. Payka fino morado telata vendej, Diosta adoraj. Señor payta allinta uyaricherkan Pablopaj niskanta. \v 15 Creeskanraycu Lidiaka tucuy familianwan cusca bautizaska carkan. Chay pasaytataj rogawarkan: \p —Sichus kancuna pensanquichis Señorpi ciertota creeskayta chayka, jamuychis wasiypi alojacoj. \p Sinchita rogajtin, wasinpi quedacorkaycu. \p \v 16 Uj p'unchaytaj oración ruwana lugarman purichcaspa, adivinaj sajra espirituyoj sipasta tariparkaycu. Payka patronninpaj mandaskan carkan. Chay adivinaskanwan patronnin achqha kolketa ganaj. \v 17 Chay sipas Pablota nokaycutawan katispa, wajach'acorkan: \p —¡Chay runacuna janaj pachapi caj Diosta sirvincu; willasunquichis imaynata salvacunayquichismanta! \p \v 18 Ajinata achqha p'unchayta wajach'acorkan. Pablotaj chaymanta phiñacuspa, cutirispa, sipaspi cachcaj sajra espirituta nerkan: \p —Jesucristopaj sutinpi mandayqui paymanta llojsinayquita. \p Chhicapacha sajra espíritu llojserkan. \p \v 19 Sipaspaj patronnincunataj manaña kolketa ganananta yachaspa, Pablota Silastawan jap'erkancu plazaman pusanancupaj autoridadpaj ñaupakenman. \v 20 Juezcunaman entregaycuspa, nerkancu: \p —Cay judiocuna llajtanchista pituchcancu. \v 21 Waj costumbrecunata yachachincu. Nokanchis Roma llajtayoj canchis. Chay costumbrecunata mana jap'ekayta atichuwanchu, nitaj ruwaytapas. \p \v 22 Chay runacunataj apostolcuna contra jatarerkancu. Chayraycu juezcuna mandarkancu, p'achancuta thataspa paycunata c'aspiwan c'upanancupaj. \v 23 Sinchita bajtaspa, carcelman wisk'acherkancu. Mandarkancutaj carcelero allinta cuidananpaj. \v 24 Carcelerotaj chayta casucuspa, Pablota Silastawan astawan uqhunejman wisk'aycorkan, chaquincutataj cepo niskaman mat'iycorkan. \p \v 25 Chaupi tutata jina Pablo Silaswan oracionta ruwachcarkancu, Diosmantaj taquichcarkancu. Waj presocunataj uyarichcarkancu. \v 26 Konkaylla jallp'a sinchita qharcatiyta kallarerkan, carcelpaj perka cimientoncunataj cuyurerkan. Chay ratopacha puncucunapas quicharacorkan, tucuy presocunamanta cadenacunapas pascaracorkan. \v 27 Carcelerotaj rijch'arispa carcelpaj puncuncunata quichaskata ricorkan. Presocuna escapaskancuta yuyaspa, espadanta orkhorkan wañuchicunanpaj. \v 28 Pablotaj alto vozwan nerkan: \p —¡Ama imanacuychu, tucuyniycu caypi cacuchcaycu! \p \v 29 Chayraycutaj carcelero c'anchayta mañaspa, manchacuywan qharcatispataj, Pablopaj Silaspaj ñaupakenpi konkoriycucorkan. \v 30 Jawaman orkhomuspataj, paycunata taporkan: \p —Señorcuna, ¿imatataj ruwanay salvaska canaypaj? \p \v 31 Paycunataj contestarkancu: \p —Señor Jesucristopi creey. Kantaj salvaska canqui, ajinallataj wasiyquipi cajcunapas. \p \v 32 Paycunataj Señorpaj palabranta willarkancu payman tucuy wasinpi cajcunamanpiwan. \v 33 Chay tutapacha carcelero paycunapaj nanaskanta mayllarkan. Chhicapacha pay familianpiwan bautizachicorkancu. \v 34 Pablota Silastawan wasinman pusaspa miqhunata korkan. Paytaj familianwan sinchi cusiska carkancu, Diospi creeskancuraycu. \p \v 35 K'ayantin juezcuna waquin soldadocunata carceleroman cacharkancu, Pablota Silastawan cacharipunanpaj. \v 36 Carcelero Pabloman willarkan: \p —Juezcuna ordenta kowancu kancunata cacharipunaypaj. Ajinaka llojsimuychis; puripuychis sonko tiyaska. \p \v 37 Pablotaj soldadocunata nerkan: \p —Nokaycu Roma llajtayoj caycu. Chaywanpas manaraj juchachaska cachcajtiycu, tucuynincupaj ñaupakenpi c'upawarkancu, carcelmanpas wisk'achiwarkancu. Cunantaj ¿pacallamantachu cachariwankacu? ¡Mana llojsiycumanchu! Paycuna quiquin jamuchuncu orkhonawancupaj. \p \v 38 Soldadocunataj chay niskancuta juezcunaman willamorkancu. Paycunataj Pablo Silaspiwan Roma llajtayojcuna caskancuta yachaspa, mancharicorkancu. \v 39 Juezcuna carcelman uskhayta purispa, Pablomanta Silasmantawan perdonta mañacorkancu. Carcelmanta orkhospataj, rogarkancu chay llajtamanta llojsipunancupaj. \v 40 Carcelmanta llojsispataj, Pablo Silaspiwan Lidiapaj wasinman purerkancu. Creyentecunawan tantacuspa animarkancu. Chaymantataj puriporkancu. \c 17 \s1 Tesalonicapi pitucuncu \p \v 1 Chaymanta Pablo Silaspiwan Anfípolis, Apolonia llajtacunata pasaspa, Tesalónica llajtaman chayarkancu. Chaypitaj judiocunapaj sinagogan carkan. \v 2 Pablo costumbrenman jina sinagogaman yaycorkan. Chaypitaj quimsa samana p'unchaypi Diospaj palabranta yachacherkan. \v 3 Escrituramanta sut'ita ricucherkan Cristo wañunanta causarinantapas. Paycunamantaj nerkan: \p —Kancunaman willaskay cay quiquin Jesuska Cristopuni —nispa. \p \v 4 Waquin judiocuna creespa, Pablowan Silaswan tantacorkancu. Ajinallatataj Diosta adoraj achqha griegocuna creerkancu, achqha respetaska warmicunapiwan. \v 5 Chayraycu mana creej judiocuna envidiacuspa, mana allin puriycachaj millay runacunata tantamorkancu. Chaycuna judiocunapiwan enteron llajtata pitorkancu. Jasonpaj wasinman mana munachcajtin, yaycorkancu Pablota Silastawan masc'aspa, orkhomuyta munaspa runacunaman entreganancupaj. \v 6 Paycunata mana tarispataj, Jasonta waquin creyentecunatawan katatispa, autoridadcunapaj ñaupakenman aparkancu. Wajach'acorkancutaj: \p —¡Caycunaka tucuynejpi runacunata pituchincu! ¡Cunanka caymanñataj jamuncu! \v 7 ¡Cay Jasonka wasinpi paycunata jap'ekan! ¡Mana casucuncuchu Roma gobernajpaj leynincunata! Nincu: ‘Waj gobernaj can Jesús sutiyoj’ nispa. \p \v 8 Chayta uyarispataj, runacuna autoridadcunapiwan astawanraj pituricorkancu. \v 9 Jasón paywan cajcunapiwan garantiapaj kolketa kojtincu, cachariporkancu. \s1 Pablo Silaspiwan Berea llajtapi \p \v 10 Tutapiña creyentecuna Pablota Silastawan Berea llajtaman cachaporkancu. Chayaspataj, sinagogaman purerkancu. \v 11 Chaypi caj judiocuna astawan allin sonkoyojcuna carkancu Tesalonicapi tiyaj judiocunamanta nejtin. Tucuy sonkowan Diospaj palabranta jap'ekarkancu. Sapa p'unchaytaj Escriturata estudiachcarkancu, “¿Ciertochu cay runacunapaj yachachiskanka?” nispa. \v 12 Ajinapi achqha judiocuna creerkancu, achqha respetaska griego warmicuna kharicunapas. \v 13 Chaymanta Tesalónica llajtayoj judiocuna yacharkancu Pablo Bereapi Diospaj palabranta willachcaskanta. Chayraycu Bereaman purispa, runacunata Pablo contra pitullarkancutaj. \v 14 Creyentecunataj Pablota uskhayta cacharkancu kocha cantoman puripunanpaj. Silas Timoteopiwan Bereapi quedacorkancu. \v 15 Pablowan purejcunataj payta pusarkancu Atenascama. Chaymanta Bereaman cutiriporkancu, Pablopaj niskanta Silasman Timoteomanpiwan apaspa, “Uskhayta jamuchuncu” nispa. \s1 Pablo Atenaspi \p \v 16 Atenaspi Silasta Timoteotawan suyachcaspa, Pablo sonkonpi sinchita llaquicorkan, chay llajtapi achqha idolocunata ricuskanraycu. \v 17 Chayraycu sinagogapi caj judiocunawan waquin Dios adorajcunawanpas discuterkan. Plazapi tantacojcunawanpas sapa p'unchay discutillarkantaj. \v 18 Ajinallatataj waquin epicúreo yachachejcuna estoico yachachejcunapiwan Pablowan discuterkancu. Ujcuna nerkancu: \p —¿Imamantataj parlachcan cay sinchita parlajri? \p Wajcunataj nerkancu: \p —Waj dioscunamanta parlajman rijch'acun. \p Chayta nerkancu, Pablo Jesuspaj evangelionmanta causarimuskanmantawan willaskanraycu. \v 19 Paycuna Pablota pusamorkancu Areópago niska parlanapaj tantacuna lugarman. Nerkancutaj: \p —¿Yachaycumanchu cay mosoj yachachiskayquicunata? \v 20 Kanka niwanquichis mana jayc'aj uyariskaycuta. Yachayta munaycu caycuna ima niy munaskanta. \p \v 21 Atenas llajtayojcuna, waj llajtayoj chaypi tiyajcunapiwan mosoj niskacunallamanta parlayta uyariytapas munaj cancu. \p \v 22 Pablotaj Areópago niska lugarpi paycunapaj chaupinpi sayarispa, nerkan: \p “Atenas llajtayoj runacuna, tucuy imata ricuskayman jina reparani kancuna sinchi religioso caskayquichista. \v 23 Culto ruwanayquichis lugarcunata khawaspa, uj altarta ricorkani, cay jina escribiskayojta: ‘Mana rejsiska diosman.’ Chay mana rejsiska Diosta adoraskayquichismanta noka niyquichis. \p \v 24 “Chay Dioska cay pachata tucuy imacunatawan ruwarkan. Paymi janaj pachapaj cay pachapajpas Señornenka. Payka mana runapaj ruwaskan templopichu tiyan, \v 25 nitaj runamantaka imatapas necesitanchu. Manachayri pay tucuyman causayta kowanchis, samayta, tucuy imacunatapas. \p \v 26 “Uj runallamanta tucuy runacunata ruwan, enteron cay pachapi tiyanancupaj. Payka tiempota lugartapas kon causanancupaj, \v 27 verdadero Diosta masc'anancupaj, icha imaynamantapas payta taripanancupaj. Chaywanpas mana nokanchismanta carupichu cachcan. \v 28 Diosmanta causanchis, purinchis, cachcanchispas. Waquin escribejniyquichiscuna nerkancu cay jinata: ‘Nokanchispas Diospaj familianmanta canchis’ nispa. \v 29 Diospaj familian cachcaspa, mana pensananchischu Dioska runapaj ruwaskan caskantaka. Runacunaka pensaskancuman jinalla idolocunata ruwancu korimanta, kolkemanta, rumimantapas. \v 30 Ñaupaj tiempo Dios runacunata pacienciarkan, mana yachaspa jinata causaskancuraycu. Cunanka Dios tucuynejpi tucuy runata mandan juchancumanta payman cutirinancupaj. \v 31 Diostaj uj p'unchayta churanña, uj runatataj ajllanña. Chay p'unchaypi chay ajllaska runa cay pachapi tiyajcunata justiciawan juzganka. Wañuskamanta causarichispa, tucuynincuman ricucherkan chay runa pi caskanta.” \p \v 32 Wañuskamanta causarinata uyarispataj, waquin Pablota asipayarkancu; waquintaj nerkancu: \p —Waj cutillaña ujtawan uyariskayquichis. \p \v 33 Chaymantataj Pablo paycunapaj chaupincumanta llojsiporkan. \v 34 Waquincunataj Pablowan purerkancu, creerkancutaj. Ujnin Dionisio sutiyoj carkan, Areópago partidomanta. Uj warmi Dámaris niska creellarkantaj, wajcunapiwan. \c 18 \s1 Pablo Corinto llajtapi \p \v 1 Pablo Atenasmanta llojsispa Corinto llajtaman purerkan. \v 2 Chaypi Aquila sutiyoj judío runata tariparkan. Payka Ponto provinciamanta carkan. Mana unayrajchu Italiamanta jamorkancu warmin Priscilapiwan. Italiapi gobernaj Claudio mandacorkan tucuy judiocuna Roma llajtamanta llojsinancupaj. Pablo paycunata watumorkan. \v 3 Pablopas Aquila jina toldocuna ruwaj callarkantaj. Chayraycu paycunawan quedacorkan cusca llanc'anancupaj. \v 4 Sapa samana p'unchaytaj Pablo sinagogaman purispa, judiocunata griegocunatapas yachachej, creenancuta munaspa. \p \v 5 Silas Timoteopiwan Macedoniamanta chayamojtincu, Pablo toldo ruwananta sakespa, mana sayc'uspa Diospaj palabranta willaj. Judiocunamantaj yachachej, Jesús suyaskancu Cristopuni caskanta. \v 6 Chay judiocunataj Pablo contra parlayta kallarerkancu, insultarkancutaj. Chayraycu Pablo paycuna contra señalta jina p'achanta thalaracuspa, nerkan: \p —Infiernopi ñac'arinayquichispajka, kancuna quiquiyquichis juchayoj canquichis. Mana nokachu juchayoj casaj. Cunanmanta jakaynejman evangeliota willasaj mana judío caj runacunaman. \p \v 7 Sinagogamanta llojsispataj, Ticio Justo sutiyoj runapaj wasinman purerkan. Payka Diosta adoraj, sinagogapaj ladonpitaj tiyaj. \v 8 Sinagogapaj uj jefen, Crispo sutiyoj, Señorpi creerkan tucuy familianpiwan. Pablopaj niskanta uyarispa, achqhayoj Corintopi tiyaj runacuna creerkancu, bautizaskataj carkancu. \v 9 Uj tuta Señor moskoypi jina Pabloman nerkan: “Ama manchachicuychu. Astawan evangeliota willay, ama ch'inyaychu. \v 10 Noka kanwan cachcani, manataj pipas imanasunquichu. Cay llajtapeka achqhayoj cancu nokapi creejcuna.” \v 11 Ajinapi wata sojta quillayojta Pablo Corinto llajtapi quedacorkan, Diospaj palabranta yachachinanpaj. \p \v 12 Acayapi prefecto Galión gobernachcajtin, judiocuna uj yuyaylla Pablo contra sayarerkancu, juzgadomantaj pusaycorkancu. \v 13 Chaypitaj nerkancu: \p —Cay runaka purichcaspa, runacunaman mana allinta yachachin leyninchis contra Diosta adoranancuta. \p \v 14 Pablo parlananpajña cachcajtin, Galión judiocunaman nerkan: \p —Judiocuna, sichus cay runa ima mana allinta ruwanman carkan, ima athun juchatapas chayka, noka mana phiñacuspa uyariyquichisman carkan. \v 15 Kancunataj niskayquichiscunamanta, suticunamanta, leyniyquichiscunamantawan quejacuchcanquichis. Chaytaka imaynatapas kancuna arreglaychis. Chaycunamanka mana meticuyta munanichu. \p \v 16 Chayta nispataj, juzgadomanta katerkorkan. \v 17 Chhicataj tucuynincu sinagogapaj uj jefen Sostenesta jap'ispa, juzgadopipacha makarkancu. Gobernaj Galionmantaj mana imapas importarkanchu. \s1 Pablo Antioquiaman cutiripun, quimsacaj caru puriyta kallarin \p \v 18 Achqha p'unchaycunataraj Pablo Corintopi cachcarkan. Creyentecunamanta despidicuspa, Pablo, Priscila, Aquilapiwan Cencrea llajtaman puriporkancu. Cencreapi manaraj boteman yaycuspa, Siriaman puripunanpaj Pablo chujchanta rutuchicorkan, Diosman promesa ruwaskanta junt'ananpaj. \v 19 Efeso llajtaman chayaspataj, Pablo Priscilata Aquilatawan sakerkan. Sinagogaman purispa, chaypi tantacoj judiocunawan parlarkan. \v 20 Paycunataj Pablota rogarkancu, chaypi quedacunantaraj. Pablotaj mana munarkanchu. \v 21 Paycunamanta despidicuspa, nerkan: “Dios munajtenka, ujtawan cutimusaj kancunata watoj.” \p Chayta nispataj, Efesomanta botepi puriporkan. \v 22 Cesareaman chayaspataj, Jerusalenman purerkan creyentecunata saludaj. Chaymantataj Antioquiaman puriporkan. \v 23 Uj tiempota quedacuspa, ujtawan Galacia Frigia provinciapi caj llajtacunaman puriporkan, tucuy creyentecunata watuspa animananpaj. \s1 Apolos Efesopi willan \p \v 24 Chay p'unchaycunapi Alejandriamanta uj judío runa, Apolos sutiyoj, Efeso llajtaman chayarkan. Paytaj Escrituramanta allinta yachaj, sumajta parlaj. \v 25 Señormanta allin yachachiska caspa, tucuy sonkowan Jesusmanta sut'ita yachachichcarkan. Chaywanpas payka Juanpaj bautismollanta rejserkan. \v 26 Mana manchacuspa, Apoloska sinagogapi willayta kallarerkan. Payta uyarispataj, Priscila Aquilapiwan wajnejman pusarkancu, Diospaj ñanninta astawan allintaraj sut'inchanancupaj. \v 27 Apolos Acayaman puriyta munachcajtintaj, chaypi caj creyentecuna payta animaspa Acayapi caj creyentecunaman cartata escriberkancu, payta allinta jap'ekanancupaj. Acayaman chayaspataj, creyentecunata sinchita yanaparkan, picunachus Diospaj favorninraycu creejcunata. \v 28 Tucuypaj ñaupakenpi mana negay atina razoncunawan parlaspa, judiocunata atiparkan, Escrituramanta ricuchispa Jesuska Cristopuni caskanta. \c 19 \s1 Pablo Efeso llajtapi \p \v 1 Apolos Corinto llajtapi cachcanancamataj, Pablo lomacunanta pasaspa, Efeso llajtaman chayarkan. Chaypi waquin creyentecunata tariparkan. \v 2 Paycunata taporkan: \p —¿Creespari Santo Espirituta jap'ekanquichischu? \p Paycunataj contestarkancu: \p —Ni uyarillaycupaschu Santo Espiritumanta parlayta. \p \v 3 Pablo tapullarkantaj: \p —¿Ima bautismowantaj bautizaska carkanquichis? \p Paycunataj contestarkancu: \p —Juanpaj bautismonwan —nispa. \p \v 4 Pablotaj nerkan: \p —Juanka Diosman cutirej runacunata bautizarkan. Yachacherkantaj paypaj khepanta jamojpi creenancupaj. Juanpaj khepanta jamojtaj carkan Jesús. \p \v 5 Chayta uyarispataj, Señor Jesuspaj sutinpi bautizachicorkancu. \v 6 Pablo maquinta paycunaman churaycojtin, Santo Espíritu paycunaman jamorkan. Waj idiomacunapi parlaspataj, Diospaj paycunaman niskanta willayta kallarerkancu. \v 7 Tucuynincutaj chunca iscayniyoj kharicuna carkancu. \p \v 8 Pablotaj quimsa quillata sinagogaman purispa, mana manchacuspa evangeliota willachcarkan. Runacuna creenancuta munaspa, Diospaj gobiernonmanta yachachichcarkan. \v 9 Waquincunataj mana creeyta munaspa, sonkoncuta khoruyacherkancu. Ajinapi Cristopaj Mosoj Ñannin contra parlachcarkancu tucuypaj ñaupakenpi. Chayraycu Pablo chay judiocunata sakespa, Tirano niskapaj escuelanman creyentecunata pusarkan. Chaypi sapa p'unchay yachacherkan. \v 10 Iscay watata Pablo chaypi yachachichcarkan. Ajinata Asiapi tucuy tiyajcuna Señor Jesucristomanta uyarerkancu, judiocunapas mana judío cajcunapas. \v 11 Pablotaj Diospaj atiyninwan athun milagrocunata ruwarkan. \v 12 P'achallata chayri pañuelotapas Pablopaj cuerponman tupachispa, onkoskacunaman aparkancu. Churamojtincutaj, alliyaporkancu. Ujcunamantataj sajra espiritucuna llojsiporkancu. \p \v 13 Waquin judiocunaka callecunata purispa, sajra espirituta runacunamanta katerkoyta munarkancu, Señor Jesuspaj sutinpi parlaspa. Sajra espiritucunatataj nerkancu: “¡Pablopaj willaskan Jesuspaj sutinpi mandayquichis, cay runamanta llojsipuy!” \p \v 14 Chayta ruwachcarkancu sacerdotecunapaj jefen Esceva sutiyojpaj kanchis churincuna. \v 15 Uj cutitaj sajra espíritu paycunata nerkan: “Jesusta rejsini, Pablotapas. Kancunarí ¿picunataj canquichis?” \p \v 16 Chhicapacha sajra espirituyoj runa paycunaman phaucatarkan. Paycunatataj jap'ispa, tucuynincuta athun atiywan atiparkan. Sinchita makajtin, paycuna wasimanta escapaporkancu mana p'achayoj nanaskataj. \v 17 Efesopi tucuy tiyaj judiocuna mana judío cajcunapas chayta yachaspa, mancharicorkancu. Ajinamanta tucuy uyarerkancu Señor Jesuspaj sutin atiyniyoj caskanta. \p \v 18 Achqha creyentecunapas tantacuspa, sut'inta willacorkancu ñaupaj mana allin ruwaskancumanta. \v 19 Achqha creyentecunataj laykacuna libroncuta apamuspa, tucuypaj ñaupakenpi ruphacherkancu. Chay ruphachiskancu librocunataj phichka chunca waranka kolkeman jina ajustacorkan. \v 20 Ajinapi atiywan Señorpaj evangelion tucuynejman chayachcarkan. Tucuynejpi astawan astawan runacuna Señorpaj evangelionta uyarerkancu, creerkancutaj. \p \v 21 Chaymanta Pablo Macedoniapi Acayapi caj creyentecunata watumuyta munarkan, chaymanta Jerusalencama puripunanpaj. Nerkantaj: “Jerusalenman purispaka, Roma llajtaman chayanallaytaj.” \v 22 Ñaupajta Macedoniaman cacharkan iscay yanapajnincunata, Timoteota Erastotawan. Chhicanacama Pablo Asia provinciapi uj tiempo quedacorkan. \s1 Pitucuy Efesopi \p \v 23 Chay p'unchaycunapi Efeso llajtapi runacuna sinchita pitucorkancu Jesucristopaj Mosoj Ñannin contra. \v 24 Demetrio sutiyoj runa cay athun pitucuyta okharicherkan. Payka kolkemanta falso diosa Artemisapaj juch'uy templitoncunata ruwaj, chay diosata adorajcunaman vendinanpaj. Ajinapi Demetrio paywan ruwajcunapiwan achqha kolketa ganachcarkancu. \v 25 Demetrio ruwajmasincunata tucuy chay ruwanayoj runacunatawan tantachimuspa, nerkan: “Señorcuna, kancuna allinta yachanquichis, cay ruwaskanchiswan achqha kolketa gananchis. \v 26 Kancuna ricuchcanquichis, uyarichcanquichistaj, imaynata Pablo tucuynincuman yachachiskanta, ‘Mana verdadero Dioschu chay runapaj ruwaskan dioscunaka’ nispa. Ajinata yachachispa, achqha runacunata pantachin, mana cay Efeso llajtallapichu, astawanpas tucuy Asia provinciantinpi. \v 27 Chayka mana allinchu nokanchispaj. Kolke jap'inanchis tucucapunman, negocionchista perdichuwan. Sinchi rejsiska diosa Artemisapaj templonpas despreciaska canman. Paypaj sinchi athun cayninpas chincapunman. Tucuy runacuna cay diosataka adorancu Asia provinciapi tucuy cay pachapipas.” \p \v 28 Chayta uyariytawan, sinchita phiñaricuspa wajach'acorkancu: “¡Efesio runacunapaj Artemisanka causachun!” nispa. \p \v 29 Paycunataj tucuy Efesio runacunata pitorkancu. Macedonia llajtayoj Gayota Aristarcotawan jap'ispa, teatro canchaman aparkancu. Imaraycuchus chay iscay kharicuna Pablopaj purejmasincuna carkancu. \v 30 Pablo runacunawan parlananpaj teatro canchaman yaycuyta munajtin, creyentecuna jarc'arkancu. \v 31 Waquin Asia autoridadcunataj Pablopaj amigoncuna cachcaspa, payman runacunata cacharkancu, “Ama chaypi meticuchunchu” nispa. \v 32 Tucuy tantacojcuna wajach'acorkancu waj wajta. Sinchita pitucuspa curaj parte ni yachallarkancupaschu ni imapaj tantacuskancuta. \v 33 Judiocunañataj runacunapaj chaupinmanta ñaupajman Alejandrota tankarkorkancu. Waquincuna cay asuntomanta payman sut'incharkancu. Alejandrotaj maquinwan jup'allachispa, Efeso llajtayoj runacunapaj ñaupakenpi judiocuna favor parlayta munarkan. \v 34 Runacunataj Alejandrota judío caskanta rejsispa, iscay horata jina tucuynincu wajach'acorkancu, “¡Efesio runacunapaj Artemisanka causachun!” nispa. \p \v 35 Llajtapaj secretarion runacunata jup'allachispa nerkan: “Efeso llajtayoj runacuna, cay pachapi tucuy yachancu nokanchis athun diosa Artemisapaj templonta cuidaj caskanchista, janaj pachamanta uraycamoj imagenninta cuidaj caskanchistapas. \v 36 Mana pipas caycunata negayta atinmanchu. Chayraycu tucuyniyquichis pacienciacuychis. Ama imatapas ruwaychischu manaraj allinta pensaspaka. \v 37 Yankha cay kharicunata pusamunquichis. Mana paycunaka templomanta suwancuchu, nitaj diosanchis Artemisa contra parlancuchu. \v 38 Sichus Demetrio paywan llanc'ajcunapiwan pitapas quejayta munancu chayka, juezcuna juzgadopi cachcancu chaypajka. Chaypi quejacuchuncu, sapa ujnincu uyarichicunancupaj. \v 39 Chayri imamantapas quejacuyta munajtincu, leyman jina tantacuypi allin uyariska canan. \v 40 Cunan pasaskanmanta autoridadninchiscuna juchachawachuwan runacuna pituskanchismanta. Cay pituskanchismanta tapucojtincu, mana ima niytapas atichuwanchu.” \v 41 Chayta nispa runacunata cacharpayaporkan. \c 20 \s1 Pablo Macedoniaman Greciamanpiwan purin \p \v 1 Pitucuy ch'inyapojtin, Pablo creyentecunata wajarkan animananpaj. Paycunamanta despidicuspataj, Macedoniaman puriporkan. \v 2 Llajtamanta llajta purispa creyentecunata watorkan, niskancunawan paycunata allinta animaspa. Chaymanta Greciaman chayarkan. \v 3 Chaypi quimsa quillata quedacorkan. Siriaman botepi purinanpaj waquichicuchcaspataj, yacharkorkan judiocuna payta jap'iyta munachcaskancuta. Chayraycu chaquillapi puriporkan wajmanta Macedonianta pasaspa. \v 4 Pablowan cuscataj purerkancu Bereamanta Pirropaj churin Sópater, Tesalonicamanta Aristarco Segundopiwan, Derbemanta Gayo, Asiamanta Tíquico, Trófimo, Timoteopiwan. \v 5 Paycunataj ñauparispa Troas llajtapi suyawarkancu. \v 6 Mana levadurayoj t'anta miqhuna fiesta pasayta, Filiposmanta nokaycu botepi puriporkaycu. Phichka p'unchay pasayta, Troaspi paycunawan tuparkaycu. Chaypitaj kanchis p'unchayta quedacorkaycu. \s1 Pablo Troaspi cajcunata watun \p \v 7 Semanapaj kallariynin domingo p'unchaypi creyentecunawan tantacorkaycu Santa Cenata ruwanaycupaj. Pablotaj chaypi yachachichcarkan. K'ayantin puripunan caskanraycu, paycunaman parlarkan chaupi tutacama. \v 8 Altospi tantaska cachcarkaycu; achqha mecherocuna jap'ichiska carkan. \v 9 Eutico sutiyoj waynataj ventanapi tiyachcarkan. Pablo unayta parlajtintaj, Eutico puñuywan sinchita aysachicuspa, chay quimsa altos patamanta pampaman urmakarkan. Wañuskata okharerkancu. \v 10 Pablotaj uraycuspa, waynapaj patanman siriycorkan. Waynatataj mark'aycuspa hermanocunaman nerkan: \p —Ama mancharicuychischu; causachcan. \p \v 11 Ujtawan altosman sekaspa, Pablo creyentecunaman Santa Cenata korkan, miqhorkantaj. Pakariyanancama yachacherkan. Chaymanta puriporkan. \v 12 Waynatataj causachcajta pusaycaporkancu. Chaywantaj sinchita animacorkancu. \s1 Pablo Troasmanta Miletoman purin \p \v 13 Nokaycu botepi ñauparerkaycu Aso llajtaman, chaymanta Pablota botepi okharinaycupaj. Paytaj munaskanman jina chaquipi purerkan. \v 14 Nokaycuta taripaspataj, Pablo nokaycuwan boteman yaycorkan. Cuscataj purerkaycu Mitilene llajtaman. \v 15 Chaymanta botepi llojsispa, k'ayantin Quío llajta chimpanta pasarkaycu. Khepan p'unchaypitaj Samospaj puertonman chayarkaycu. K'ayantin Mileto llajtaman chayarkaycu. \v 16 Chayta ruwarkaycu Pablo Efesoman mana puriyta munajtin, Asia provinciapi mana tardanaycupaj. Pablo Jerusalén llajtaman uskhayta chayayta munarkan, Pentecostés p'unchaypi chaypi cananpaj, aticojtin. \s1 Pablo parlan \s1 Efeso iglesiapi caj encargadoncunaman \p \v 17 Mileto llajtapi cachcajtiycu, Pablo Efeso iglesiapi caj encargadoncunata wajacherkan. \v 18 Chayamojtincutaj, paycunaman nerkan: “Kancuna allinta yachanquichis, cay Asia provinciaman jamuskay p'unchaymantapacha imaynata kancunawan causaskayta. \v 19 Tucuy tiempo kancunawan cachcaspa, Señorniyta sirvini humilde caskaywan, wakayniypiwan; judiocunataj sinchita ñac'arichiwarkancu. \v 20 Chaywanpas kancunaj allinniyquichispaj Diospaj palabranta willayta mana dejanichu. Wasimanta wasi purichcaspataj, tucuypaj ricunanta yachacherkayquichis. \v 21 Judiocunaman mana judío cajcunamanpas sut'ita willarkani Diosman cutirinancupaj, Señorninchis Jesucristopi creenancupaj. \v 22 Cunantaj Santo Espirituta casuspa, Jerusalenman purichcani, mana yachaspa jakaypi ima nokata suyachcawaskanta. \v 23 Cayllata yachani, sapa llajtapi Santo Espíritu willawan carcelman yaycunayta ñac'arinaytawan. \v 24 Chaywanpas chaycunata mana manchacunichu, nitaj wañuytapas. Manachayri cusicuywan causayniyta tucuchayta munani Señor Jesucristopaj mandawaskanta junt'aspa, willaspataj Diospaj munacuyninmanta evangeliota. \p \v 25 “Kancuna uqhupi Diospaj gobiernonta willarkayquichis. Cunanmanta mana maykenniyquichispas ricuwanquichisñachu. Chaymanta seguro cani. \v 26 Chayraycu cunan p'unchay niyta munayquichis, manaña nokaka juchayojchu cani ni mayken runa castigaska cananmanta. \v 27 Imaraycuchus mana imata pacaspa willayquichis Diospaj tucuy munayninta. \v 28 Kancuna quiquiyquichis cuidacuychis. Santo Espíritu kancunata oveja michejta jina churarkasunquichis, Diospaj iglesianta allinta cuidanayquichispaj. Iglesiataj Jesucristopaj yawarninwan rantiska. \v 29 Yachanitaj, puripojtiy waquin yachachejcuna kancunaman jamunancuta. Millay animalcuna jina paycunaka iglesiayquichista tucuchayta munankacu. \v 30 Kancuna uqhullamantataj waquin pantaskata yachachispa llojsenkacu, creyentecuna paycunata katinanta munaspa. \v 31 Cuidacuychis; yuyariychistaj quimsa watata tuta p'unchay mana dejacuspa sapa ujniyquichista wakayniywan yachachiskayta. \p \v 32 “Cunantaj, hermanocuna, Diospaj maquinman entregayquichis kancunata cuidanasunquichispaj. Munacoj Diosninchispaj palabranta ama konkaychischu. Dioska atiyniyoj, creyente causaypi wiñachinasunquichispaj, paypi creejcunaman prometicuskan bendicionta konasunquichispaj. \v 33 Mana pipaj kolkenta, korinta, nitaj p'achantapas munapayarkanichu. \v 34 Astawanka allinta yachanquichis maquiywan llanc'aspa imatapas ranticuskayta nokapaj nokawan cajcunapajpas. \v 35 Ajinapi kancunatapas yachacherkayquichis, noka jina llanc'aspa mana imayojcunata yanapanayquichispaj. Señor Jesuspaj niskanta yuyariychis: ‘Astawan cusicuyniyojmi konaka jap'ekanamanta nejtenka.’ ” \p \v 36 Chay parlay pasayta, Pablo konkoriycuspa tucuynincuwan oracionta ruwarkan. \v 37 Tucuynincu wakaspa, Pablota much'aspa mark'aycorkancu. \v 38 Paycunataj sinchi llaquiska carkancu manaña jayc'ajpas Pablota ricunancumanta. Botecamataj paywan purerkancu cacharpayamunancupaj. \c 21 \s1 Pablo purin Jerusalenman \p \v 1 Creyentecunata sakespa, botepi rectota puriporkaycu Cos llajtaman, k'ayantintaj Rodas llajtaman, chaymantataj Pátara llajtaman. \v 2 Patarapi Feniciaman purej boteta tariparkaycu. Chayman yaycuspataj, puriporkaycu. \v 3 Purichcaspataj, unu muyuycuska Chipreta ricorkaycu. Llok'e ladoman pasaspa Siriacama purerkaycu. Tiro llajtaman chayaspataj, botemanta llojserkaycu, Tiro puertopi cargata orkhospa sakenancupaj. \v 4 Creyentecunata taripaspa, kanchis p'unchayta paycunawan quedacorkaycu. Paycunaman Santo Espíritu willaskanraycu, Pablota nerkancu manaña Jerusalenman purinanta. \v 5 Kanchis p'unchay pasajtintaj, puriporkaycu. Tucuy creyentecuna, warmicuna wawacunapiwan, llajta jawanejcama nokaycuwan purerkancu. Kocha cantopi konkoriycuspa, oracionta ruwarkaycu. \v 6 Paycunamantataj despidicuspa, boteman yaycorkaycu. Paycunataj wasincuman cutiporkancu. \p \v 7 Tiromanta llojsispa Tolemaida llajtaman chayarkaycu. Ajinapi botepi puriyta tucucharkaycu. Creyentecunata watuspa, uj p'unchayta paycunawan quedacorkaycu. \v 8 K'ayantin llojsispataj, Cesarea llajtaman chayarkaycu. Evangelio willaj Felipepaj wasinman purispa, paypajpi korpachacorkaycu. Payka iglesiapi caj kanchis diaconocunamanta ujnin carkan, apostolcunapaj ñaupaj ajllaskan. \v 9 Paytaj tawa mana khari rejsej sipas ususicunayoj carkan. Tawantintaj Diospaj niskan willaj profetacuna carkancu. \v 10 Waquin p'unchaycuna pasajtin, Judeamanta Agabo sutiyoj profeta chayamorkan. \v 11 Nokaycuman chayaspataj, Pablopaj cinturonninta okharispa chaquinta maquintawan wataycuspa nerkan: \p —Santo Espíritu cay jinata nin: ‘Ajinata Jerusalenpi judiocuna cay cinturonpaj dueñonta watankacu, waj runacunaman entreganancupaj.’ \p \v 12 Chayta uyarispataj, nokaycu Cesareapi cajcunapiwan Pablota rogarkaycu mana Jerusalenman purinanpaj. \v 13 Pablotaj nerkan: \p —¿Imaraycutaj wakaspa llaquichiwanquichis? Nokaka listo cani, Jerusalenpi Señor Jesusraycu watanawancupaj, wañunaypajpas. \p \v 14 Manaña imaynata jarc'ayta atispa, dejaporkaycu: \p —Señorpaj munaynin ruwaska cachun —nispa. \p \v 15 Chaymanta waquichicuspa, Jerusalenman purerkaycu. \v 16 Cesareamanta waquin creyentecuna nokaycuwan purerkancu. Paycunataj Chipre llajtayoj Mnasonpaj wasinman pusawarkancu, korpachanawancupaj. Payka unayña creyente carkan. \s1 Pablo Santiagota watun \p \v 17 Jerusalenman chayajtiycu, creyentecuna cusicuywan nokaycuta jap'ekawarkancu. \v 18 K'ayantin Pablo nokaycuwan purerkan Santiagota watoj. Chaypitaj iglesiapi caj tucuy encargadoncunawan tantacorkaycu. \v 19 Pablotaj saludaspa, paycunaman ujmanta uj willarkan paypaj puriyninpi Diospaj tucuy ima ruwaskanta mana judiocunawan. \v 20 Chayta uyarispataj Diosta alabarkancu. Pablotataj nerkancu: \p —Allin, hermano. Kan quiquiyqui yachanqui achqha waranka judiocuna creeskancuta. Tucuynincutaj nerkancu creyentecunaka Moisespaj leyninman jina causanata. \v 21 Kanmantataj uyaricun waj nacioncunapi tiyacoj judiocunata yachachiskayquimanta Moisespaj leyninta mana casucunancuta, churincuta mana circuncisión costumbreta ruwanancuta, judiocunapaj waj costumbrencunatapas mana ruwanancutapas. \v 22 ¿Imaynataj chayri? Paycunaka cayman chayamuskayquita yachankacu. \v 23 Chayraycu cay niskaycuta ruway. Nokaycu uqhupi tawa kharicuna cachcancu, Diosman prometicuskancuta junt'anancupaj. \v 24 Paycunawan cusca temploman yaycuspa, costumbrenchisman jina limpiochacuy. Paycunapaj gastoncutapas pagay, chujchancuta rutuchicunancupaj. Ajinapi tucuy yachankacu mana cierto caskanta tucuy ima kanmanta uyariskancoka. Astawanpas riconkacu kanpas Moisespaj leyninta junt'askayquita. \v 25 Mana judío creyentecunamanpas ña cartata escribiycuña, cay jinata nispa: Amaña miqhunquichischu falso dioscunaman koska aychata, ni yawarta, nitaj sipiska animalpaj aychantapas. Amañataj adulterio juchata ruwanquichischu. \s1 Pablota templopi jap'incu \p \v 26 Pablo chay tawa kharita pusarkan. K'ayantin paycunawan cusca limpiochacorkan judiocunapaj costumbrenman jina. Chaymanta temploman yaycorkancu, ima p'unchaychus chay promesa tucucunanta willanancupaj, chay p'unchaypi sapa ujnincu ofrendata konancupaj. \p \v 27 Kanchis p'unchay tucucuchcajtinña, Asiamanta judiocuna Pablota templopi ricorkancu. Pitumorkancutaj tucuy runacunata Pablo contra. \v 28 Pablota jap'ispataj, wajach'acorkancu: “¡Israel runacuna, yanapawaychis! Cay runa tucuynejpi yachachin nokanchispaj llajtanchis contra, Moisespaj leynin contra, cay templo contrapas. Astawanraj templonchisman griego cajcunata yaycuchin khellichachinanpaj.” \p \v 29 Chayta nerkancu Pablota Efeso llajtayoj Trofimowan purichcajta ricuskancumanta. Yuyarkancu Pablo chay mana judío caj runata temploman pusaycuskanta. \p \v 30 Chayta uyarispa llajtayoj tucuy runacuna pitucuspa, chaynejman phawararkancu. Pablota jap'ispataj, templomanta jawaman kataterkorkancu. Chhicapacha templopaj puncunta wisk'aycorkancu. \v 31 Pablota wañuchiyta munachcajtincu, Roma soldadocunapaj comandantenman willamorkancu tucuy Jerusalén pitucuskanmanta. \v 32 Comandantetaj soldadocunata tenientecunatawan wajaspa, runacunapaj cachcaskanman phawarkan. Runacunataj soldadocunata comandantetawan ricuspa, manaña Pablota makarkancuchu. \v 33 Comandantetaj chimpaycuspa Pablota jap'icherkan. Mandarkantaj iscay cadenawan watanancupaj. Taporkan pi pay caskanta, imata ruwaskantapas. \v 34 Runacunataj waj wajta wajach'acorkancu. Chay achqha wajach'acuskancuraycu, comandante ni imata sut'inchayta aterkanchu. Chayraycu mandarkan Pablota cuartelman pusanancupaj. \v 35 Patillacama chayaspataj, soldadocuna Pablota okharispa aparkancu. Wañuchinancupaj jina runacuna khepancuta katichcarkancu, \v 36 wajach'acuspa: “¡Wañuchun!” nispa. \s1 Pablo razonninta nin \p \v 37 Cuartelman pusaycuchcajtincu, Pablo comandanteman griego idiomapi nerkan: \p —¿Parlariymanchu kanwan uj rato? \p Comandantetaj nerkan: \p —¿Kan griego parlayta yachanquichu? \v 38 Chhica ¿manachu kanri Egipto llajtayoj canqui? Chay runa cay runacunata pituchispa, ch'usaj pampaman tawa waranka wañuchejcunawan llojserkan. \p \v 39 Pablotaj nerkan: \p —Noka judío cani, Tarso llajtayoj, Cilicia provinciamanta. Tarsoka importante llajta. Permisota koway runacunaman parlanaypaj. \p \v 40 Comandante permisota kojtintaj, Pablo patillapi sayaycuspa, maquinwan runacunata ch'inyacherkan. Hebreo idiomapi parlaspa nerkan: \c 22 \p \v 1 “Waukecuna, tatacuna, uyariwaychis cay niskayta.” \v 2 Hebreo idiomapi parlajta uyarispa, astawan jup'alla carkancu. Pablotaj nerkan: \p \v 3 “Noka judío cani. Cilicia provinciapi caj Tarso llajtapi nacini. Cay Jerusalenpi wiñarkani, yachachejniytaj Gamaliel carkan. Payka ñaupaj abuelonchiscunapaj leynincuta allinta yachachiwarkan. Tucuy kancuna jina Diosninchista tucuy sonkoywan sirviyta munarkani. \v 4 Ñaupajka Mosoj Ñanpi cajcunata ñac'aricherkani wañunancucama. Paycunata jap'ispataj, carcelman wisk'aracherkani, kharicunata warmicunatapas. \v 5 Sacerdotecunapaj jefen tucuy judiocunapaj jefencunapiwan chay tucuy imata allinta yachancu. Paycunataj autorizacionta nokaman kowarkancu, Damascopi caj waukenchiscunaman entreganaypaj. Chayman creyentecunata jap'ej purerkani, cay Jerusalenman presota apamuspa castigachinaypaj. \s1 Pablo willan Jesucristopi creeskanmanta \p \v 6 “Chaupi p'unchayta Damasco kayllapiña purichcajtiy, janaj pachamanta uj athun c'anchay konkay c'anchaycamuwarkan. \v 7 Pampaman chhokacuspa, uyarerkani niwajta: ‘Saulo, Saulo, ¿imaraycutaj katiycachachcawanqui ñac'arichinawayquipaj?’ nispa. \v 8 Taporkani: ‘¿Pitaj canqui kan, Señor?’ nispa. Voztaj contestawarkan: ‘Noka cani Nazaret llajtayoj Jesús. Noka quiquiyta katiycachachcawanqui ñac'arichinawayquipaj.’ \v 9 Nokawan purichcajcunataj c'anchayta ricuspa, mancharicorkancu. Chaywanpas mana parlamojta uyarerkancuchu. \v 10 Nokataj taporkani: ‘¿Imatataj ruwasaj?’ Señortaj niwarkan: ‘Jatarispa Damasco llajtaman yaycuy. Chaypitaj ima ruwanayquita yachanqui’ nispa. \v 11 C'anchaytaj ñausayachiwarkan. Chayraycu nokawan cajcuna maquiymanta aysaspa Damascoman pusapuwarkancu. \p \v 12 “Damascopi uj runa carkan Ananías sutiyoj, Diosta sinchita respetaj, Moisespaj tucuy leyninta casucoj. Damascopi caj judiocuna tucuynincu paymanta ‘allin runa’ nispa parlarkancu. \v 13 Ananiastaj watuwaj jamorkan. Chayamuspataj niwarkan: ‘Wauke Saulo, ujtawan ricucapuy.’ Chhicapacha wajmanta ricucuyta aterkani, paytapas ricullarkanitaj. \v 14 Ananías nillawarkantaj: ‘Abuelonchiscunapaj Diosnin kanta ajllasunqui, paypaj munayninta yachanayquipaj, justo cajta ricuspa quiquin vozninta uyarinayquipaj. \v 15 Kan tucuy runacunaman ricuskayquita uyariskayquitawan willajniy canqui. \v 16 Cunanka ama astawan suyaychu. Jatarispa, Señorpaj sutinpi bautizachicuy, juchayquicunamanta limpiochacunayquipaj.’ \s1 Pablo willan mana judío runaman cachaska caskanta \p \v 17 “Jerusalenman cutimuspa, templopi oracionta ruwaj purerkani. Chaypitaj moskoypi jina ricorkani. \v 18 Señorta ricojtiy, niwarkan: ‘Cunanpacha uskhayta Jerusalenmanta llojsipuy. Caypi nokamanta willaskayquita mana uyarenkacuchu’ nispa. \v 19 Nokataj contestarkani: ‘Señor, tucuynincu yachancu imaynata tucuynejman purispa, sinagogacunapi kanpi creejcunata jap'ichispa, carcelman wisk'achiskayta, makachiskaytapas. \v 20 Señor, kanmanta willaj sirvejniyqui Estebanta wañuchichcajtincupas, noka chaypi paycunawan cusca cachcarkani wañuchinancu allin nispa. Noka wañuchejcunapaj p'achancunatapas khawarkani.’ \v 21 Chaywanpas Señor niwarkan: ‘Puripuy, cachaskayqui caru nacioncunapi cajcunaman’ nispa.” \s1 Comandante Pablota wisk'achin \p \v 22 Chaycama Pablopaj parlaskanta uyarerkancu. Chaymanta wajach'ayta kallarerkancu: “¡Wañuchun cay runaka! ¡Amaña causachunchu!” nispa. \v 23 Wajach'aspa, p'achancuta thalararkancu; jallp'atataj altoman chhokarkancu. \v 24 Chayta ruwaskancuraycu comandante mandarkan Pablota cuartelman pusaycunancupaj. Mandallarkantaj sok'anancuta parlachinancupaj, imaraycutaj tucuynincu pay contra wajach'acorkancu, chayta. \v 25 Sok'anapaj wataskaña cachcajtin, kayllanpi sayachcaj capitanta Pablo taporkan: \p —¿Kancuna autoridadniyojchu canquichis romano runata sok'anayquichispaj, manaraj juchachaspa? \p \v 26 Capitantaj chayta uyarispa, comandanteman willamorkan: \p —¿Imatataj ruwanqui? Cay runaka romano —nispa. \p \v 27 Comandantetaj Pabloman chimpaycuspa taporkan: \p —Niway, ¿ciertochu romano canqui? \p Pablotaj nerkan: \p —Arí. \p \v 28 Comandantetaj nerkan: \p —Nokaka romano canaypaj achqha kolketa pagarkani. \p Pablotaj nerkan: \p —Nokaka, naciskaymantapacha romano cani. \p \v 29 Chayta uyarispa, Pablota sok'ay munajcuna ithiricaporkancu. Quiquin comandante Pablo romano caskanta yachaspa, mancharicorkan cadenawan wataycuchiskanmanta. \s1 Pablo Athun Asambleapi \p \v 30 K'ayantin comandante ciertotapuni yachayta munarkan imamanta judiocuna Pablota juchachaskancuta. Pablomanta cadenata pascararkan. Chaymanta mandarkan sacerdotecunapaj tucuy jefencuna Athun Asambleaman tantacamunancupaj. Pablota carcelmanta orkhomuspataj, paycunapaj ñaupakenman pusaycorkancu. \c 23 \p \v 1 Pablotaj Athun Asambleapi cajcunata khawarispa, nerkan: \p —Waukecuna, cunancama noka Diospaj ñaupakenpi limpio sonkowan causacuni. \p \v 2 Ananías sutiyoj curaj sacerdote Pablopaj kayllanpi cajcunata mandarkan Pablopaj siminpi t'ajllinancupaj. \v 3 Pablotaj Ananiasta nerkan: \p —¡Dios kantapas t'ajllillasunquitaj, iscay uya! Leyman jina juzganawayquipaj chaypi tiyachcanqui. ¿Imaraycutaj ley contra mandanqui t'ajllinawancupaj? \p \v 4 Chaypi cajcunataj Pablota nerkancu: \p —¿Ajinatachu insultanqui Diospaj curaj sacerdotenta? \p \v 5 Pablotaj nerkan: \p —Waukecuna, nokaka mana yacharkanichu pay curaj sacerdote caskanta. Escribiska cachcan: ‘¡Ama mana allinta ninquichu llajtayquipaj autoridadnintaka!’ nispa. \p \v 6 Chaypi tantaska jefecuna waquin saduceo partidomanta carkancu, waquintaj fariseo partidomanta. Chayta reparaspa, Pablo alto vozwan nerkan: \p —Waukecuna, noka fariseo cani, fariseopaj familianmanta. Nokata juchachachcawanquichis wañuymanta causarinapi creeskayraycu. \p \v 7 Chayta nejtin, fariseocuna saduceocunawan paycunapura discutiyta kallarerkancu. Chay tantacuytaj iscayman particorkan. \v 8 Imaraycuchus Saduceocuna nincu wañuymanta causarina mana caskanta, ni angelcuna, ni espiritucunapas caskanta. Fariseocunacajtaj tucuy caycunapi creencu. \v 9 Tucuynincu wajach'acuchcarkancu. Waquin fariseo leymanta yachachejcuna sayarispa nerkancu: \p —Cay runaka mana ruwanchu ni ima mana allintaka. Ichapas uj espirituchus chayri uj angelchus payman parlarkan. \p \v 10 Astawanraj pitucuspa, wajach'acorkancu. Chayraycu comandante mancharicorkan, Pablota wañuchinancuta yuyaspa. Soldadocunata mandarkan, Pablota chaymanta orkhospa cuartelman apanancupaj. \p \v 11 K'ayantin tutataj Señor Pabloman riqhurispa, nerkan: “Animacuy, Pablo, imaynata cay Jerusalenpi nokamanta willarkanqui, ajinallatataj Roma llajtapipas willanqui.” \s1 Pablota imaynata wañuchinancupaj parlancu \p \v 12 K'ayantin waquin judiocuna juramentowan yachachinacorkancu mana imata miqhunancupaj, nitaj ujyanancupajpas Pablota wañuchinancucama. \v 13 Chay juramento ruwajcuna tawa chunca curaj kharicuna carkancu. \v 14 Paycunataj sacerdotecunapaj jefencunaman waj jefecunamanpiwan purispa, nerkancu: \p —Nokaycu juramentota ruwaycu mana imatapas miqhunaycupaj Pablota wañuchinaycucama. \v 15 Cunanka kancuna Athun Asambleapi cajcunapiwan comandantemanta mañaychis, k'ayantin Pablota kancunapaj ñaupakeyquichisman apachimunanpaj, astawan yachayta munaj jinalla. Nokaycutaj listo suyasajcu, manaraj chayamuchcajtin wañuchinaycupaj. \p \v 16 Pabloj pananpaj churin niskancuta uyarispa, cuartelman purerkan Pabloman willaj. \v 17 Pablotaj ujnin capitanta wajaspa, nerkan: \p —Cay waynata comandanteman pusaycuripuway, ima yachaskanta willananpaj. \p \v 18 Capitantaj pusaycuspa, comandanteman nerkan: \p —Preso jap'iska Pablo wajawaspa, mañawan cay waynata kanman pusamunaypaj. Pay ima yachaskanta willayta munasunqui. \p \v 19 Comandantetaj waynata wajnejman maquinmanta pusaspa, taporkan: \p —¿Imatataj willayta munawanqui? —nispa. \p \v 20 Waynataj payta nerkan: \p —Judiocuna yachachinacuncu kanmanta mañanancupaj, pakarin Pablota Athun Asambleaman pusaycunayquita, paymanta astawan yachayta munaj jinalla. \v 21 Kanka ama paycunata creenquichu. Tawa chunca curaj kharicuna ñanpi pacaycucuspa Pablota suyankacu. Paycunataj juramentota ruwancu mana miqhunancupaj nitaj ujyanancupaj Pablota wañuchinancucama. Cunantaj listo cachcancu, kanpaj ninallayquitaña suyaspa. \p \v 22 Comandantetaj waynata nerkan: \p —Ama pimanpas ni imata ninquichu cay willawaskayquimanta —nispataj cachaporkan. \s1 Pablota Felixpajman cachancu \p \v 23 Comandante iscay capitanninta wajachispa, mandarkan: \p —Chaquipi purej iscay pachaj soldadocunata, caballopi purej kanchis chunca soldadocunata, iscay pachaj lanzayoj soldadocunatawan waquichiychis, iskon hora tutata Cesarea llajtaman purinancupaj. \p \v 24 Mandallarkantaj: \p —Caballota alistaychis Pablo sillapi purinanpaj, prefecto Felixman allin c'uchita chayachinayquichispaj —nispa. \p \v 25 Paycunallawantaj Felixman cartata apacherkan, cay jinata nispa: \pi1 \v 26 “Noka, Claudio Lisias, saludamuyqui, sinchi respetaska prefecto Félix. \v 27 Judiocuna cay runata jap'ispa wañuchinancu cachcajtin, noka romano caskanta yachaspa, soldadoycunawan purerkani salvanaypaj. \v 28 Imamanta juchachaskancuta yachayta munaspa, Athun Asambleapaj ñaupakenman pusarkani. \v 29 Chaypitaj yachani leynincu contra ruwaskanmanta juchachaskancuta. Mana juchan canchu wañunanpaj jina, nitaj carcelman wisk'achinapaj jinapas. \v 30 Judiocuna cay runata wañuchinancupaj yachachinacuskancuta yachaspa, kanman pusachimuyqui. Payta juchachaj judiocunatapas nillanitaj, kanpaj ñaupakeyquipi pay contra imatapas willanasunquichispaj.” \p \v 31 Comandantepaj mandaskanman jina chay tuta soldadocuna Pablota pusarkancu Antípatris llajtacama. \v 32 K'ayantin chaquipi purej soldadocuna cuartelman cutiporkancu, caballoyoj soldadocunallaña Pablowan purerkancu. \v 33 Cesarea llajtaman chayaspataj, cartata prefectoman kospa, Pablota entregarkancu. \v 34 Cartata leespa, prefecto Pablota taporkan may llajtayoj caskanta. \v 35 Cilicia llajtayoj caskanta yachaspa, nerkan: \p —Kanta juchachajcuna chayamojtincu, uyariskayqui. \p Chaymanta soldadocunata mandarkan Herodespaj palacio wasinpi Pablota cuidanancupaj. \c 24 \s1 Felixpaj ñaupakenpi Pablo parlan \p \v 1 Phichka p'unchay pasayta, curaj sacerdote Ananías Cesareaman purerkan waquin jefecunawan Tértulo sutiyoj abogadopiwan. Prefecto Felixpajman yaycuspa, Pablo contra willarkan juchachananpaj. \v 2 Pablota pusaycamojtincu, abogado Tértulo juchachayta kallarerkan, prefecto Felixman nispa: \p —Gracias kanman, señor prefecto, kanpaj gobernaskayquiraycu allinta causachcaycu sonko tiyaska. Kan yuyayniyoj caskayquiraycu, nacionniycupi tucuy astawan allin cachcan. \v 3 Sinchi respetaska señor prefecto, llajtaycupi tucuynejpipas tucuy allin ruwaskayquicunamanta sinchicajta agradeciyquichis. \v 4 Mana astawan sayc'uchiyta munayquichischu. Chaywanpas cunan allin sonkoyquiman jina mañacuycu cay uj chhicanta uyaririnawayquichista. \v 5 Nokaycu yachaycu cay Pablo peste onkoy jina caskanta. Llajtamanta llajta purispa, judiocunata iscay partidoman tucuchin. Nazareno niska partidopaj jefen caskantapas yachaycu. \v 6 Temploycupi leyniycu contra ruwarkan. Chayraycu payta jap'ispa, leyniycuman jina juchachayta munarkaycu. \v 7 Chhicataj comandante Lisias metiycucuspa, sinchi atiywan Pablota kechuwarkancu. \v 8 Chay comandantetaj nerkan juchachajcuna kanpaj ñaupakeyquiman jamunancuta, pay contra willanasunquichispaj. Kan quiquiyqui tapunqui chayka, paypaj niskanmanta yachanqui tucuy ima juchachaskaycu ciertopuni caskanta. \p \v 9 Chaypi caj judiocunapas nillarkancutaj jinapuni caskanta. \v 10 Prefecto Félix maquinwan Pablota señascharkan parlananpaj. Pablotaj nerkan: \p —Cusicuywan kanpaj ñaupakeyquipi sayani razonniyta parlanaypaj. Yachani achqha wataña cay nacionpi kan juez caskayquita. \v 11 Chunca iscayniyoj p'unchayllaraj, Jerusalenman chayarkani Diosta adoranaypaj. Yachayta munaspaka, kan quiquiyqui tapunqui imayna caskanta. \v 12 Cay juchachawajcunataj mana taripawarkancuchu ni piwan churanacuchcajta, ni templopi runacunata pituchcajta, ni sinagogapi, ni llajta uqhupipas. \v 13 Cay juchachawajcuna noka contra ni imatapas ricuchiyta atincumanchu. \v 14 Ujllata mana negacunichu, caytataj sut'ita willaskayqui: Abueloycunapaj Diosninta adorani Mosoj Ñanman jina. Cay Ñantataj paycuna nincu secta caskanta. Nokapas creeni Moisespaj profetacunapajpas tucuy escribiskancuta. \v 15 Nokapas paycuna jina Diospi suyacuni jamoj p'unchaypi allin runacunata mana allin runacunatapas Dios causarichinanta. \v 16 Chayraycu munanipuni Diospaj runacunapajpiwan ñaupakenpipas limpio sonkoyoj cayta. \p \v 17 “Cunanka achqha watamantaña tucuynejpi puriycachaspa Jerusalenman cutimuni, pobrecunaman limosnacunata Diosmanpas ofrendacunata konaypaj. \v 18 Templopi limpiochaj costumbreta ruwachcajtiytaj, Asiamanta caj judiocuna taripawarkancu. Chaypitaj mana achqhayojchu carkancu, nitaj ni ima pitucuypas carkanchu. \v 19 Chay judiocunapas ñaupakeyquiman jamunancu noka contra parlanancupaj, juchayoj cajteyka. \v 20 Mana chayka, caypi cajcuna nichuncu, judiocunaj Athun Asembleanpaj ñaupakenpi imatapas mana allinta ruwajteyka. \v 21 Cayta paycunapaj ñaupakencupi cachcaspa, alto vozwan nerkani: ‘Cunanka nokata juchachachcawanquichis wañuymanta causarinapi creeskayraycu’ nispa. \p \v 22 Prefecto Felixtaj Jesucristopaj Mosoj Ñanninmanta allinta yacharkan. Pablopaj niskanta uyarispa, nerkan: \p —Comandante Lisias jamojtin, cay tucuy imamanta astawan allinta yachasaj. \p \v 23 Ajinata nispataj, prefecto Félix capitanta mandarkan Pablo jap'iskalla cananpaj, watucojcuna jamojtincutaj mana jarc'anancupaj. \p \v 24 Uj p'unchaycunamanta Félix ujtawan jamorkan judía Drusila sutiyoj esposanwan. Felixtaj Pablota wajacherkan, Jesucristopi creeskanmanta uyariyta munaspa. \v 25 Pablo justo mana juchayoj causanamanta, tentación atipanamanta, khepaman juicio jamunanmantawan parlajtin, Félix mancharicorkan, nerkantaj: \p —Puripullay, waj p'unchaypi wajachiskayqui, tiempo cajtin. \p \v 26 Felixtaj munarkan Pablo payman kolketa konanta cacharipunanpaj. Chayraycu achqha cuti wajacherkan paywan parlananpaj. \v 27 Ajinata iscay wata pasayta prefecto Félix cambiacaporkan Porcio Festowan. Felixtaj judiocunawan allinpi cayta munaspa, Pablota presota sakerkan. \c 25 \s1 Pablo Festopaj ñaupakenpi \p \v 1 Festo prefecto capuspa, quimsa p'unchay pasayta Cesareamanta Jerusalenman purerkan. \v 2 Chayman sacerdotecunapaj jefencuna astawan importante judiocunapiwan jamorkancu Pablo contra quejacoj. \v 3 Prefectomanta favorta jina mañarkancu, Pablota Jerusalenman apachinanpaj. Ñanpi wañuchinancupaj yachachiska carkancu. \v 4 Prefectotaj contestarkan Cesareapi Pablo preso caskanta. Pay quiquintaj Cesareaman puriyta pensaspa, \v 5 nerkan: \p —Jefeyquichiscuna nokawan Cesareaman purichuncu. Chay runa juchayoj cajtenka, jakaypi juchachachuncu. \p \v 6 Prefecto Festotaj Jerusalenpi cachcarkan pusajta chayri chunca p'unchaytawanchus. Chaymanta Cesareaman cutiporkan. K'ayantintaj juzgadonpi tiyachcaspa, mandarkan Pablota apamunancupaj. \v 7 Pablo yaycojtin, Jerusalenmanta chayamoj judiocuna chimpaycorkancu; tucuy imamanta sinchita juchacharkancu. Manataj ni mayken juchata sut'inchayta aterkancuchu. \v 8 Pablotaj razonninta nerkan: \p —Mana ni ima juchata ruwanichu ni judiocunapaj leynin contra, ni templo contra, ni Roma gobernaj contrapas. \p \v 9 Prefecto Festotaj judiocunawan allinpi cayta munaspa, Pablota taporkan: \p —¿Jerusalenman puriyta munanquichu, chaypi noka juzganaypaj? —nispa. \p \v 10 Pablotaj nerkan: \p —Roma gobernajpaj juzgadonpi cachcani. Caypi juzgaska canay. Kan allinta yachanqui judiocuna contra ni ima mana allin ruwaskayta. \v 11 Sichus wañunaypaj jina ima mana allintapas ruwani chayka, wañuchiwaychis. Juchachawaskancu mana cierto cajtenka, ni pipas derechoyojchu paycunaman entreganawancupaj. Mañani, Romapi quiquin athun gobierno juzgawachun. \p \v 12 Prefecto Festotaj yuyaychajnincunawan parlaspa, Pabloman nerkan: \p —Romapi athun gobierno juzganasunquipaj mañanquiña, payman cachaskayqui. \s1 Pablo gobernaj Agripapaj ñaupakenpi \p \v 13 Chay p'unchaycunapi gobernaj Agripa warmin Berenicepiwan Cesareaman purerkancu prefecto Festo watoj. \v 14 Chaypi achqha p'unchaycunata quedacojtincu, prefecto Festo Pablomanta gobernaj Agripaman willarkan: \p —Caypi can uj runa, Felixpaj preso sakeskan. \v 15 Jerusalenpi cachcajtiy, judío sacerdotecunapaj jefencuna, judiocunapaj waj jefencunapiwan pay contra quejacorkancu. Mañawarkancutaj wañuchinaypaj. \v 16 Nokataj paycunaman nerkani: ‘Roma gobiernopaj autoridadnenka mana pitapas wañunanpaj juchachallanchu manaraj uyanchaspa, nitaj razonninta manaraj uyarispaka.’ \v 17 Cayman jamojtincutaj, k'ayantinpacha juzgadopi tiyaycuspa, Pablota apachimorkani. \v 18 Payta juchachajcuna ñaupakeypi mana ima juchatapas uyanchancuchu noka yuyaskayman jinaka. \v 19 Nillarkancu Pablo religionnincu contra caskanta, uj Jesús wañuskanmanta causarin niskanmantapiwan. \v 20 Cay asuntopi imayna ruwayta mana yachaspa, Pablota taporkani: ‘¿Munanquichu Jerusalenman puriyta, chaypi juzgaska canayquipaj?’ nispa. \v 21 Paytaj mañarkan Romapi athun gobierno juzgananpaj. Chayraycu presolla cachcananta mandarkani, Romaman cachamunaycama. \p \v 22 Chhicataj Agripa Festoman nerkan: \p —Nokapas chay runata uyariyta munayman. \p Festotaj nerkan: \p —Pakarinpacha uyarinqui. \p \v 23 K'ayantin gobernaj Agripa warmin Berenicepiwan chayaspa, manchay importante jina juzgadoman yaycorkancu, soldadocunapaj jefencunawan, llajtapi respetaska runacunapiwan. Prefecto Festotaj Pablota apachimorkan. \v 24 Prefectotaj nerkan: \p —Gobernaj rey Agripa, caypi nokaycuwan tantaska señorcuna, caymi chay runaka. Jakay Jerusalenpi cay Cesareapipas tucuy judiocuna ñaupakeypi payta juchachaspa, mañawarkancupuni wañunanpaj. \v 25 Noka yuyaskayman jina mana ni ima juchata ruwanchu wañunanpaj jinaka. Chaywanpas pay quiquin mañaskanraycu, cachamusaj Romapi athun gobierno juzgananpaj. \v 26 Manataj ima niyta atiskayraycu, señorniy gobernajniyman escribispa, ñaupakeyquichisman wajachini, kan, rey Agripa, rejsinayquipaj. Ichapas payta tapojtiyqui, yachayman imatachus cartaypi escribinayta. \v 27 Nokapaj mana allinchu canman presota cachanayka, mana allinta willaspa imamantachus juchachaska caskanta. \c 26 \s1 Pablo gobernaj Agripaman razonninta nin \p \v 1 Gobernaj Agripa Pablota nerkan: \p —Razonniyquita niy. \p Pablotaj maquinta okharispa, cay jinata nerkan: \v 2 “Rey Agripa, sinchi respetaska gobernaj, cusiska cani ñaupakeyquipi razonniyta parlanaypaj judiocuna juchachawaskancumanta. \v 3 Astawan cusiskaraj canipas judiocunapaj tucuy costumbrencuta imamantachus parlaskaycutawan yachaskayquimanta. Chayraycu mañayqui, pacienciawan uyariway. \s1 Pablopaj ñaupaj causaynin \p \v 4 “Tucuy judiocuna yachancu imaynatachus wayna caskaymantapacha causaskayta paycuna uqhupi, llajtaypi Jerusalenpipas. \v 5 Yachallancutaj fariseopuni caskayta. Munaspaka, paycuna chaymanta niyta atincu. Uj judiocunamanta nejtenka religionniycuta junt'ajpuni caycu. \v 6 Dios abuelonchiscunaman prometicuskanpi suyaskaymanta cunan juchachaska cani. \v 7 Israelpaj chunca iscayniyoj miraynincuna suyacuncu cay quiquin prometicuskan junt'acunanta. Chayraycu Diosta adorancu, tuta p'unchay sirvispa. Rey Agripa, cay quiquin promesata suyaskayraycu judiocuna juchachawancu. \v 8 ¿Imaraycutaj kancuna mana creenquichischu Dios wañuskata causarichinanta? \s1 Pablo willan creyentecuna ñac'arichiskanta \p \v 9 “Ñaupajtaka noka quiquiy pensarkani Nazaret llajtayoj Jesús contra imaymanata ruwayta. \v 10 Ajinata ruwarkani Jerusalenpi. Sacerdotecunapaj jefencupaj autorizacionninwan achqha creyentecunata carcelman wisk'acherkani. Wañuchejtincupas, cusicorkani. \v 11 Achqha cuti castigarkani manaña creenancupaj obligaspa. Tucuy sinagogacunapi chayta ruwarkani. Paycuna contra manchay phiñaska cachcaspa, waj llajtacunantinpi ñac'aricherkani. \s1 Pablo converticuskanta willan \p \v 12 “Creyentecunata ñac'arichinaypaj Damasco llajtaman purichcarkani, sacerdotecunapaj jefenmanta autorizacionta apaspa. \v 13 Rey Agripa, chaupi p'unchay ñanpi purichcajtiy, janaj pachamanta ricorkani uj c'anchayta, intimantapas astawan sinchi c'anchaytaraj. Nokata, nokawan cajcunatapas c'anchaycuwarkancu. \v 14 Tucuyniycu pampaman chhokacorkaycu. Hebreo idiomapi uj vozta uyarerkani, ‘Saulo, Saulo, ¿imaraycutaj katiycachachcawanqui ñac'arichinawayquipaj? Mana allinchu kanpaj qhichca punta jayt'anayqueka, kancamalla nanachicuchcanqui’ nejta. \v 15 Nokataj nerkani: ‘¿Pitaj canqui kan, Señor?’ Señortaj niwarkan: ‘Noka cani Jesús, noka quiquiyta ñac'arichinawayquipaj katiycachachcawanqui. \v 16 Sayariy, kanman riqhuriyqui sirvinawayquipaj, cunan ricuskayquimanta ricunquiraj chaycunamantawan nokamanta willanayquipaj. \v 17 Nokataj judiocunamanta mana judiocunamantawan wakaychaskayqui. Cunan willajta cachaskayqui mana judiocunaman. \v 18 Paycunaman cachaskayqui ñawincuta quicharej jina yachachimunayquipaj, manaña tutayajpi jina causanancupaj, manachayri c'anchaypi canancupaj, supay Satanaspaj atiyninmanta escapaspa Diosta sirvinancupaj, nokapi creespa perdonaska canancupaj, Diospaj santo familianwan cusca uj herenciata jap'ekanancupajpas.’ Ajinata Señor niwarkan. \s1 Pablo mandaskata casucun \p \v 19 “Rey Agripa, janaj pachamanta ricuskayta casucuni. \v 20 Ñaupajtaka evangeliota willarkani Damascopi, chaymanta Jerusalenpi, tucuy Judea provinciapi, waj nacioncunapipas. Paycunata wajarkani juchancumanta Diosman cutirinancupaj, allin ruwaskancuwan converticuskancuta ricuchicunancupaj. \v 21 Chaymanta judiocunaka templopi jap'iwaspa, wañuchiyta munawarkancu. \v 22 Diospaj yanapayninwan cunancama cachcani, tucuynejpi Diosmanta parlaspa tucuy runacunaman, juch'uycunaman athuncunamanpas. Profetacunapas Moisespas imaynatachus pasananmanta nerkancu, chay quiquinta nini: \v 23 ‘Cristo wañunan carkan, chaymantataj ñaupajta pay causarinan, chay jinamantataj salvación c'anchay jina willaska cananpaj llajtanchisman waj llajtacunamanpas.’ ” \s1 Pablo evangeliota willan \p \v 24 Ajinata Pablo razonninta nejtin, prefecto Festo alto vozwan nerkan: \p —¡Loco canqui, Pablo! Sinchita estudiaskayqui locoman tucuchisunqui. \p \v 25 Pablotaj nerkan: \p —Mana locochu cani, sinchi respetaska prefecto. Manachayri razonniywan verdadta nini. \v 26 Caypi cachcan rey Agripa. Payka allinta yachan. Chayraycu ñaupakenpi mana manchacuspa, sut'inta parlani. Segurani, paypas tucuy caycunata yachan, mana pacapi caycuna pasaskanraycu. \v 27 Sinchi respetaska rey Agripa, ¿profetacunapaj niskancuta creenquichu? Yachani creeskayquita. \p \v 28 Rey Agripataj nerkan: \p —Juch'uyllamanta yakapuni cristianoman tucuchiwanqui. \p \v 29 Pablotaj nerkan: \p —Juch'uymantapas achqhamantapas, Dios munachun mana kanllachu, manachayri tucuy cunan uyarichcawajcunapas noka jina creyente canayquichispaj, mana cay cadenacunawanpas. \p \v 30 Pablo chayta nejtin, sayarerkancu rey Agripa, prefecto Festo, Berenice, tucuy chaypi tiyachcajcunapiwan. \v 31 Waj chhicaman parlaj purerkancu. Paycunapura nerkancu: \p —Cay runaka ni imata ruwanchu wañuchinapaj jinaka, ni carcelpipas cananchu. \p \v 32 Rey Agripa prefectoman nerkan: \p —Cay runata cacharipuchuwan carkan, manachus pay quiquin mañanman carkan, Romapi caj athun gobierno juzgananpaj chayka. \c 27 \s1 Pablota Romaman cachancu \p \v 1 Italiaman cachanawancu cajtin, Pablota waj presocunatawan entregarkancu Julio sutiyoj capitanman, Emperador niska batallonpaj jefenman. \v 2 Adramitiomanta chayamoj bote Asia puertocunaman llojsichcarkanña. Chayman yaycorkaycu. Nokaycuwan cachcallarkantaj Aristarco sutiyoj runa Macedonia provinciapi caj Tesalónica llajtamanta. \v 3 K'ayantin Sidón llajtaman chayarkaycu. Capitán Juliotaj Pabloman favorta ruwaspa permisota korkan amigoncunata watunanpaj, paycuna Pablota atendinancupaj. \v 4 Sidonmanta llojsispa, unu muyuycuska Chipre jallp'anejman purerkaycu, wayramanta cuidacuspa, nokaycu contra caskanraycu. \v 5 Cilicia, Panfilia provinciacunapaj kayllanta pasarkaycu. Chayarkaycutaj Licia provinciapi caj Mira llajtaman. \p \v 6 Chaypi soldadocunapaj capitannin uj boteta jap'erkan, Alejandriamanta Italiaman purichcajta. Chay botepi apapuwarkancu. \v 7 Achqha p'unchaycuna allillanmanta purerkaycu. Gnido chimpaman ñac'ayta chayarkaycu. Wayra nokaycu contraraj caskanraycu, Salmón chimpaman pasarkaycu, unu muyuycuska Cretata muyuspa. \v 8 Jallp'a kayllanta purispa, ñac'ayta chayarkaycu Buenos Puertos niskaman, Lasea llajta kayllaman. \p \v 9 Chayman chayanapaj unayta tardaporkaycu, manaña kochanta purina jinachu carkan, chiri tiempo kayllachamuchcaskanraycu. Chayraycu Pablo paycunata yuyaycharkan, nispa: \p \v 10 —Señorcuna, seguro cani cay viaje mana allinchu canka. Boteta cargacunatapas chincachisunchis, wañusunrajchus canpas. \p \v 11 Soldadocunapaj capitannintaj Pablopaj niskanta mana casorkanchu, manachayri botepaj dueñonta bote apajtawan casorkan. \v 12 Chay puertotaj mana allinchu carkan kasay tiempo pasanapaj. Tucuytaj pensarkancu allin cananta chaymanta llojsispa Feniceman chayanancuta, chaypi kasay tiempo pasanancupaj. Fenicetaj Creta nacionpi carkan, inti yaycuy khawariska. \s1 Kochapi sinchi wayra \p \v 13 Uraynejmanta uj chhicanta wayramuskanraycu, pensarkancu puriy atinancuta. Llojsispataj purerkancu unu muyuycuska Cretapaj jallp'a kayllanta. \v 14 Manaraj caruta purichcajtiycutaj, sinchi athun wayra botenejman jatarerkan. \v 15 Boteta apayta kallarerkan. Wayranejman boteta mana cutichiyta atispa, jinallaña apachicaporkancu. \v 16 Cauda niska juch'uy unu muyuycuska jallp'a wasanta pasarkaycu. Chaynejpi pisita wayrachcarkan. Juch'uy boteta boteman ñac'ayta aysarkorkaycu. \v 17 Juch'uy boteta aysarkospa, athun botetañataj wataycorkaycu sogacunawan callpachananpaj. Sirte niska akopi boteta sat'iycucunanta manchacuspa, botepaj vela niska tolderanta juch'uyyacherkancu. Ajinamanta wayrallawanña apachicorkancu. \v 18 K'ayantintaj wayra manapuni thanejtin, unuman cargacunata wijch'uycuyta kallarerkancu. \v 19 Minchhantintaj botepaj cajnincunata unuman wijch'uycapullarkancutaj. \v 20 Achqha p'unchayta mana intita ni koyllurcunatapas ricorkaycuchu. Sinchi athun wayrawan manaña salvacunaycuta yuyarkaycuchu. \p \v 21 Achqha p'unchayña mana miqhuska caskaycuraycu, Pablo tucuyniycupaj chaupiycupi sayaycuspa, nerkan: \p —Señorcuna, allin canman carkan casunawayquichiska, Cretamanta mana llojsinata. Ajinapi mana cay jinata chincachicuchuwanchu carkan, unuman cargacunata wijch'uycuspaka. \v 22 Cunanka chaywanpas ama desanimacuychischu. Mana maykenpas wañunquichischu, bote chincapojtinpas. \v 23 Kayna tutapi uj ángel riqhuriwarkan, sirviskay Diosniypaj cachamuskan. \v 24 Niwarkantaj: ‘Ama manchacuychu, Pablo, Romapi caj athun gobiernowan tupamunayqui. Kanraycu Dios wañuymanta libranka kanwan botepi tucuy cajcunata.’ \v 25 Chayraycu, señorcuna, animacuychis. Noka Diospi confiacuni angelpaj niskanman jina cananta. \v 26 Chaypajtaj uj unu muyuycuska jallp'aman wijch'orkoska cananchis. \p \v 27 Adriático niska kochapi iscay semanaña purichcajtiycu, wayra tucuynejman apaycachachcawarkancu. Uj tuta, cusca tuta kaylla, bote apajcuna repararkancu jallp'aman chayachcaskaycuta. \v 28 Uqhu cayninta unuta miderkancu, quimsa chunca sojtayoj metro carkan. Astawan jakaynejpiña ujtawan midillarkancutaj, iscay chunca kanchisniyoj metro carkan. \v 29 Kakaman wajracuyta manchacuspa, rauc'anayoj tawa fierrocunata khepanejman cachaycorkancu. Diosmanta mañacuchcarkancu pakariyanancupaj. \v 30 Bote apajcunataj botemanta escapayta pensarkancu. Chaypajtaj juch'uy boteta apakachcarkancu, fierrocunata cachaycoj jinalla. \v 31 Pablotaj capitanninman soldadocunamanpiwan willarkan: \p —Caycuna botepi mana quedacojtincoka, mana salvacuyta atinquichischu —nispa. \p \v 32 Chayraycu soldadocuna sogacunata cuchurparispa, unuman juch'uy boteta cachaycorkancu. \p \v 33 Pakariyayta Pablo tucuynincuta imallatapas miqhunancupaj nerkan: \p —Ima pasananta suyaspa, iscay semanaña mana miqhuska canquichis. \v 34 Rogayquichis, imallatapas miqhuychis causayta munaspaka. Mana uj chujchallayquichispas chincankachu. \p \v 35 Chayta nispa Pablo uj t'antata jap'ispataj, Diosman graciasta korkan tucuynincupaj ñaupakenpi. Partispataj Pabloka miqhuyta kallarerkan. \v 36 Tucuynincu animacuspa, miqhullarkancutaj. \v 37 Iscay pachaj kanchis chunca sojtayoj carkaycu botepi. \v 38 Sajsanancucama miqhuspataj, trigota unuman jich'aycorkancu, bote sujayananpaj. \s1 Bote chincaycapun \p \v 39 Bote apajcuna chay jallp'ata mana rejserkancuchu. Pakariyajtin, ako playa pampata ricorkancu. Chayman boteta chayachiyta munarkancu. \v 40 Fierro wataska sogacunata cuchurparispa, kochapi sakeporkancu. Bote pusaj remocunata wayayacherkancu. Ñaupaj lado vela niska tolderata okharerkancu. Botetaj playaman kayllachayta kallarerkan. \v 41 Botetaj kocha uqhupi akoman sat'iycucorkan, mana cuyurej. Khepanejmantataj callpawan olada wijch'umuspa, ñut'uycapuchcarkan. \p \v 42 Soldadocunataj presocunata wañuchiyta munarkancu, mana wayt'aspa escapanancupaj. \v 43 Capitannincutaj Pablota salvayta munaspa, paycunata jarc'arkan. Astawanpas mandarkan wayt'ay yachajcuna ñaupajta wayt'aspa jallp'aman chayanancupaj, \v 44 mana wayt'ay yachajcunataj tablacunapi jap'icuspa khepanta purinancupaj. Ajinapi tucuyniycu jallp'aman chayarkaycu. \c 28 \s1 Pablo Malta jallp'api \p \v 1 Tucuyniycu salvaskaña caspa, yacharkaycu Malta islapi caskaycuta. \v 2 Chaypi tiyajcuna tucuyniycuta sumajta ricuwarkancu. Parachcarkan, chirichcarkantaj. Chayraycu paycuna ninata jap'icherkancu, “K'oñicuychis” nispa. \v 3 Pablo llant'ata okharispa, ninaman churaycuchcarkan. Uj palli ninamanta escapachcaspa, Pablopaj maquinpi c'utuycuspa warcuycucorkan. \v 4 Chaypi tiyajcunataj Pablopaj maquinpi pallita warcurayachcajta ricuspa, paycunapura ninacorkancu: “Cay runaka runa wañuchej. Kochamanta salvacun chaywanpas, Diospaj justo caynin mana causajta dejanchu” nispa. \p \v 5 Pablotaj pallita ninaman thalaycorkan. Pablotataj mana imanarkanpaschu. \v 6 Paycunataj suyachcarkancu punquiycunanta, chayri wañunanta. Unaytaña suyaspa, mana imanajtin, nerkancuñataj: “Cay runaka uj diospuni” nispa. \p \v 7 Cachcarkaycu uj importante runa Publio sutiyoj niskapaj chajrancuna kayllapi. Pay sumajta ricuwarkancu quimsa p'unchaycama. \v 8 Publiopaj tatantaj calenturawan disenteriawan onkoska cachcarkan puñunapi. Pablo khawarej yaycorkan. Diosmanta mañaspa maquinta pay pataman churaspa, alliyacherkan. \v 9 Chayta uyarispa, chay jallp'api caj waj onkoskacunapas jamorkancu, alliyachiskallataj carkancu. \v 10 Astawan sinchi sumajta ricuwarkancu. Botepi puripuchcajtiycu, tucuy imata churapuwarkancu apacunaycupaj. \s1 Pablo Romaman chayan \p \v 11 Quimsa quillata chay jallp'api kasay tiempota pasarkaycu. Chaymanta botepi puriporkaycu. Chay botetaj Alejandriamanta carkan, botepaj ñaupakenpi iscay diosnincupaj estatuan carkan, Cástor Pólux sutiyoj. \v 12 Siracusa llajtaman chayaspa, quimsa p'unchayta quedacorkaycu. \v 13 Chaymanta puriporkaycu jallp'a kayllanta Regio llajtacama. K'ayantintaj uraynejmanta wayramojtin, minchhantinraj Puteoli llajtaman chayarkaycu. \v 14 Chaypi creyentecunata tariparkaycu, paycunataj niwarkancu uj semanata quedacunaycupaj. Ajinapi khepantin Roma llajtaman chayarkaycu. \v 15 Romapi caj creyentecuna yachaskacuña nokaycu chayanaycumanta; taripaj jamuwarkancu Apio sutiyoj plazacama, waquintaj Tres Tabernas niskacama. Creyentecunata ricuspa, Pablo Diosman graciasta korkan, animacorkantaj. \v 16 Romaman chayajtiycu, capitán presocunata jefenman entregarkan. Pablotataj sakerkancu waj wasipi tiyananpaj, uj soldadotawan payta cuidananpaj. \s1 Pablo Roma llajtapi \p \v 17 Quimsa p'unchay pasaymanta Pablo importante caj judiocunata wajachimorkan. Tantaskaña cajtincutaj, nerkan: \p —Waukecuna, noka mana ima juchatapas ruwanichu judiocuna contra, ni abuelonchiscunapaj costumbren contrapas. Chaywanpas Jerusalenpi jap'ispa, Roma soldadocunaman entregawarkancu. \v 18 Paycunataj tapuway pasayta, cachariyta munawarkancu. Mana ni ima razonta tarerkancuchu wañuchinawancupaj jina. \v 19 Judiocunataj mana cacharinawancuta munarkancuchu. Chayraycu mañarkani Romapi athun gobierno juzganawanpaj. Chaywanpas judiocunata mana juchachanichu. \v 20 Chayraycu wajachiyquichis kancunata parlapayanaypaj. Nokanchis Israel llajtayojcuna suyaskanchisraycu, cay cadenacunawan wataska cachcani. \p \v 21 Paycunataj nerkancu: \p —Judeamanta ni ima cartata kanmanta willaspa apachimuwancuchu. Nitaj mayken judío waukecunapas chaymanta jamuspa, kan contra willawancuchu. \v 22 Chaywanpas kanpaj niskayquita uyariyta munaycu, imatachus pensaskayquita. Yachaycu tucuynejpi cay mosoj secta contra parlaskancuta. \p \v 23 Uj ajllaska p'unchaypi achqha judiocuna Pablopaj cachcaskan wasiman jamorkancu. Tutamantapacha tardecama Pablo Diospaj gobiernonmanta parlarkan, Moisespaj leyninwan profetacunapaj ecribiskanwan ima Jesusmanta entendichiyta munaspa. \v 24 Waquin Pablopaj niskanta creerkancu, waquintaj mana creerkancuchu. \v 25 Paycuna mana uj yuyayllaman chayayta atispa puripuchcajtincu, Pablo nerkan: \p —Allintapuni Santo Espíritu profeta Isaiaspaj niskanwan abuelonchiscunaman nerkan: \q1 \v 26 ‘Puriy, cay llajtayojcunaman willay. \q1 Uyaricuchcachuncupas, mana entendenkacuchu. \q1 Khawacuchcachuncupas, mana riconkacuchu. \q1 \v 27 Cay llajtayojcunapaj yuyaynincoka \q2 mana allin razonniyojchu. \q1 Lluphaska jina ninriyoj cachcancu \q2 mana uyarinancupaj, \q1 wisk'aska jina ñawiyoj mana ricunancupaj, \q1 ni entendinancupajpas, \q1 mana nokaman cutirimunancupaj, \q1 nokataj mana salvanaypaj.’ \m \v 28 Yachaychis, cunanmanta jakaynejman cay Diospaj salvacionnenka willaska canka mana judiocunaman. Paycunataj uyarispa, creenkacu. \v 29 Chayta Pablo nejtin, judiocunaka paycunapura discutispa puriporkancu. \p \v 30 Pablotaj arrendaska wasipi iscay wata junt'ata cachcarkan. Chaypi pay tucuy watoj jamojcunata jap'ekarkan. \v 31 Tucuy libertadwan Diospaj gobiernonmanta willarkan, yachacherkantaj Señor Jesucristomanta, mana pipaj jarc'askan. Ajina cachun.