\id MRK - South Bolivia Quechua NT -Bolivia 2011 (DBL -2013) \h SAN MARCOS \toc1 El Santo Evangelio Segun San Marcos \toc2 San Marcos \toc3 Mr \mt2 EL SANTO EVANGELIO SEGUN \mt1 SAN MARCOS \c 1 \s1 Marcosmanjina Jesucristomanta sumaj willanas \p \v 1 Diospa Wawan Jesucristomanta sumaj willanaska cayjinata kallaricun. \v 2 Dios unay willajnin Isaiaspa kelkaskanpi willarka Wawan Cristota cachamunanta. Wawan jamunanpajtaj willajninta cachamunanta nerka, runaspa sonkoncuta waquichinanpaj. Willajnintaj ñaupajta jamunan carka. \v 3 Paymantataj nin: \p Ch'in pampapi uj runa khaparishan: \q1 “Uj jatun camachej jamojtin runas ñanninta waquichincu, purinasnintapis chekanta ruwancu. \q1 Ajinallatataj sonkoyquichejta Diospa Wawan jamunanpaj waquichicuychej”, nispa. \p \v 4 Ajinataj bautizaj Juanka ch'in pampapi riqhurimorka. Runasmantaj willaspa nerka: \p —Juchasniyquichejta k'alata sakespa bautizacuychej. Chaywan ricuchinquichej Diosman cutiricuskayquichejta juchasniyquichejta pay khechunanpaj, —nispa. \p \v 5 Ashqha runas tucuy Judea jallp'amanta Jerusalén llajtamantapis payta uyarinancupaj chayamoj cancu. Juchasnincuta willacojtincutaj Jordán mayoj yacusninpi Juanka paycunata bautizaj. \p \v 6 Juantaj camello millmamanta p'achawan p'achallicoj. Kara chumpiwantaj chumpicoj. Langostasta monte misq'itawan miqhoj. \v 7 Payka willaraj: \p —Khepayta nokamanta uj aswan atiyniyoj jamushan. Nokaka mana paypa camachinpajjinallapischu cani, runalla caskayraycu. \v 8 Nokaka yacullawan bautizashayquichej. Payrí kancunata bautizaspa Santo Espirituta cachamusonkachej Diosllapaj causanayquichejpaj, —nispa. \s1 Juan bautizan Jesusta \p \v 9 Chay p'unchaycunapi Jesuska Nazaret llajtamanta jamorka. Nazaretka Galilea jallp'api carka. Juantaj Jordán mayupi payta bautizarka. \v 10 Yacumanta llojsimushaspataj Jesuska ricorka janaj pachata quicharicushajta. Santo Espiritutapis paloma rijch'aypi payman uraycamushajta ricorka. \v 11 Janaj pachamanta Diostaj nimorka: \p —Kanmin munaska Wawayka canqui. Kanwanmin may cusiska cani, —nispa. \s1 Jesús ch'in pampaman pusaska \p \v 12 Khepanpachataj Santo Espíritu sumaj callpanwan Jesusta ch'in pampaman pusarka. \v 13 Tawa chunca p'unchaycunata cacorka, q'ita animalespis cancu, chaypi. Supay Satanasri tucuy imata ruwasharka Jesusta juchallichinanpaj. Manataj payta juchallichiyta aterkachu. Diospa angelesnintaj jamuspa Jesuspa pisichicuskanta jaywarkancu. \s1 Jesús willaran Galilea jallp'api \p \v 14 Bautizaj Juanta jap'iycuspa wisk'achiskancumantaña Jesuska Galilea jallp'aman rerka. Chaypi Diospa sumaj willanasninta willararka. \v 15 Nerkataj: \p —Diospa ajllaskan p'unchayka cunan chayamushanña. Cunan payka munacoj Camachejniyquichej canka. Chayraycu juchasniyquichejta sakespa payman cutiricuychej sumaj willanasnintataj jap'icuychej, —nispa. \s1 Jesús wajyan ñaupaj caj yachacojcunanta \p \v 16 Jesuska Galilea kocha cantonnejta purishaspa ricorka Simonta wauken Andrestawan. Paycunaka challwasta jap'inancupaj ch'ipasta kochaman churasharkancu, challwiris caskancuraycu. \v 17 Jesusri paycunata nerka: \p —Nokawan jamuychej. Kancuna challwa jap'ejcuna cashanquichej. Cunanmantapachataj Diosman runasta pusamojcuna cayta yachachiskayquichej, —nispa. \p \v 18 Chay quiquinpachataj ch'ipasnincuta sakerpayaspa Jesusta khaticorkancu yachacojcunan canancupaj. \p \v 19 Tumpatawan riskanpitaj Jesús ricorka Zebedeoj wawasninta. Paycunaka Jacobo wauken Juanwan carkancu. Ch'ipasta t'irispataj barconcupi casharkancu. \v 20 Jesusri paycunatapis wajyarka yachacojcunan canancupaj. Ajinapi paycunaka Jesusta khaticorkancu tatancu Zebedeota sakespa. Llanc'ajcunapis Zebedeowan barcopi carkancu. \s1 Jesús supayniyoj runata thañichin \p \v 21 Jesús yachacojcunanwan Capernaum llajtaman chayarkancu. Samacuna p'unchay cajtintaj Jesuska tantacuna-wasiman yaycuspa runasta yachachiyta kallarerka. \v 22 Paycunataj yachachiskanmanta t'ucorkancu niskasnin atiywan caskanraycu. Manataj israel yachachejcunajinallachu yachacherka. \v 23 Jesús yachachishajtintaj uj millay supayniyoj runa riqhurimuspa tantacuna-wasincupi khaparerka: \p \v 24 —Jesús Nazaret llajtayoj ¿imamantaj chapucuwaycu? ¿Tucuchinawaycupajchu jamunqui? Sumajta yachani pichus caskayquita. Kan Diospa santo Cajninmin canqui, —nispa. \p \v 25 Jesusrí sinch'iwan camacherka supayta: \p —¡Ch'in cay! Llojsiy paymanta, —nispa. \p \v 26 Chay millay supayri runata t'ucuta jap'icherka. Sinch'ita khaparichispataj supayka paymanta llojserka. \v 27 Tucuy chaypi cajcunari mayta t'ucorkancu tapunacusharkancutaj: \p —¿Imataj cayrí? ¡Cayka waj mosoj yachachiymin atiyniyojtaj! Chaywanpis supaycunatapis camachin, paytataj casuncu, —nispa. \p \v 28 Jesusmantataj tucuynejpi runas uskhayta uyarerkancu, tucuy Galilea jallp'a muyuynintinpi. \s1 Jesús thañichin ashqha onkoska runasta \p \v 29 Chaymanta tantacuna-wasimanta Jesús llojserka Jacobowan Juanwan. Yaycorkancutaj Simonpa Andrespawan wasincuman. \v 30 Simonpa suegranka sinch'i k'oñi onkoywan siricusharka. Jesús yaycuskantawantaj chaypi cajcuna payman onkoskamanta willarkancu. \v 31 Jesustaj payman kayllariytawan maquinmanta jap'ispa jataricherka. Chay quiquinpachataj k'oñi onkoymanta thañichiska carka. Miqhunatataj paycunaman jaywarka. \p \v 32 Ch'isiyaycuyta inti yaycuskanmantaña runaska tucuy onkoyniyojcunatawan supayniyojcunatawan Jesusman pusamorkancu. \v 33 Chay llajta runastaj tucuynincu wasi puncuman tantacamorkancu. \v 34 Ashqha onkoska runasta tucuy laya ñac'arichiskasta Jesuska thañicherka. Ashqha runasmantataj supaycunata kharkorka. Supaycunari payta rejserkancu. Chayraycu Jesuska mana parlarejta sakerkachu. \s1 Jesús Galileapi willaraspa purin \p \v 35 Tutallataraj manaraj sut'iyamuyta Jesús jatarispa llojserka. Ch'innejman rispataj jakaypi Dios Tatanwan parlasharka mañacuypi. \v 36 Simonri chay waj yachacojcunawan Jesusta masc'amoj llojserkancu taripanancucama. \p \v 37 Payta tarispataj nerkancu: \p —Yachachejníy, tucuy masc'ashasuncu, —nispa. \p \v 38 Payri nerka: \p —Jacu rina kayllapi caj llajtasman chaypi willaranaypaj. Chaypajmin cay pachaman jamorkani, —nispa. \p \v 39 Ajinamanta tucuy Galilea llajtasman rispa tantacuna-wasisnincupi Jesús willaraj. Runasmanta supaycunatapis kharkoj. \s1 Jesús uj lepra onkoyniyoj runata thañichin \p \v 40 Uj cuti Jesusman jamorka uj manchay lepra onkoyniyoj runa. Konkoricuspa mayta mañacorka: \p —Sichus munanqui chayka, thañichiway. Yachani atiyniyoj caskayquita, —nispa. \p \v 41 Jesustaj may qhuyacuywan payta jap'irerka. Nerkataj: \p —Munani. Thañiskaña canqui, —nispa. \p \v 42 Onkoyniyoj runataj chay quiquinpacha thañiska carka. \v 43 Sinch'ita camachispa Jesús payta cachaporka. Nerkataj: \p \v 44 —¡Uyariway! Ama ni pimanpis thañichisuskaymanta willaychu. Astawanrí chekanta riy Jerusalenman yupaychana-wasipi ruwanayojman. Kan quiquiyqui sumajta khawachicamuy paywan. Chaymanta Moisespa camachiskanmanjina jaywanata komuy. Ajinapi thañicuskayquita yachaconka, —nerka Jesús. \p \v 45 Payrí llojsipuspaka Jesusmanta anchata willarayta kallarerka. Thañicuskanmantapis tucuynejpi parlasharka. Chayraycu Jesuska pacayllamantaña llajtasman yaycoj. Llajta jawa ch'innejcunapitaj cacoj. Chaywanpis tucuynejmanta runas payman jamullarkancupuni. \c 2 \s1 Jesús thañichin mana cuyurej runata \p \v 1 Khepata ujtawan Capernaum llajtaman Jesús cutiporka. Runastaj uyarerkancu wasipi cashaskanta. \v 2 Chayraycu ashqha runas payman tantaycacamorkancu. Ajinapitaj campoka manaña carkachu puncu jawapipis. Jesustaj paycunaman Diospa niskanta willasharka. \v 3 Chaypachitataj tawa runas riqhurimorkancu uj mana cuyurej runata Jesusman wantumuspa. \v 4 Chay ashqha runas chaypi cashaskancuraycutaj Jesusman chimpaycuchiyta mana aterkancuchu. Chayraycu tejasta orkhorkancu wasi patapi uj jusc'uta ruwanancupaj Jesús casharka chay chekanpi. Chay jusc'unejtataj mana cuyurej runata callapunpi wantuspa Jesuspa ñaupakenman uraycucherkancu. \fig |src="CN01686B.TIF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Marcos 2.4" \fig* \v 5 Jesuska cayta ricuspa repararka paycuna tucuy sonkowan creeskancuta onkoskata pay thañichinanta. Chayraycu runaman nerka: \p —Wawáy, juchasniyqui kanmanta khechuskaña, —nispa. \p \v 6 Waquin israel yachachejcunamanta chaypi tiyashajcuna sonkoncupi tanteyacusharkancu: \p \v 7 —¿Imaraycutaj cay runaka ajinata parlashanrí? ¡Diosta phiñachishan! Dioslla juchasta khechuytaka atin, —nispa. \p \v 8 Jesuska sonkonpi paycunaj tanteyacuskancuta yachaspa nerka: \p —Amaña sonkoyquichejpi ajinata tanteyacuychejchu. \v 9 Cay runaman nejtiy “juchayqui khechuskaña” nispaka, mana ricunquichejchu chekachus manachus caskantaka. Astawanrí cay mana cuyurej runata jatarichiyman chayka, ricuwajchej. \v 10 Noka, Diospa cachaska Runan caspa, cay pachapi atiyniyoj cani juchasta khechunaypaj. Chayta yachanayquichejpaj, cay mana cuyurej runata nini: \v 11 Kanta niyqui: Jataricuy, callapuyquita okharispa ripuy wasiyquiman, —nispa. \p \v 12 Chay quiquinpachataj tucuypa ñaupakencupi mana cuyurejka jatarerka. Callapunta okharispataj llojsiporka. Ajinamanta tucuy runas mayta t'ucorkancu. Diosta yupaychaspataj nisharkancu: \p —¡Manapuni ni jayc'ajpis cayjinataka ricorkanchejchu! —nispa. \s1 Jesús wajyan Levita yachacojninpaj \p \v 13 Ujtawan Galilea kocha cantoman Jesús llojserka. Tucuy chay may ashqha runastaj payman jamorkancu, paycunatataj yachachisharka. \v 14 Chaymanta Jesús purishaspa Alfeoj wawan Levita ricorka impuesto jap'inanpi tiyashajta. Payta nerkataj: \p —Yachacojniy cay, —nispa. \p Levitaj jatarispa Jesusta khaticorka. \p \v 15 Wasinpitaj miqhunapaj Jesús tiyacusharka yachacojcunanwan. Paycunawan ashqha impuesto jap'ejcunapis juchasapaspaj khawaska runaspiwan tiyacusharkancu, ashqhas paycunamanta Jesusta khaticuskancuraycu. \v 16 Juchasapaswan, impuesto jap'ejcunawan miqhushajta ricuspataj, waquin israel yachachejcuna fariseo partemanta yachacojcunanta taporkancu: \p —Yachachejniyquichej impuesto jap'ejcunawan, juchasapaswan cusca miqhun. ¿Imaynataj cayrí? \p \v 17 Chayta uyarispa Jesús paycunaman nerka: \p —Onkoska runaslla medicotaka munancu, manataj sano runaska. Mana jamorkanichu chekan cajcunata wajyaj. Manachayrí juchasapasta wajyaj jamorkani, paycuna sajra ruwaskasnincuta sakespa Diosman cutiricunancupaj, —nerka Jesús. \s1 Jesuspa mosoj yachachinanmanta \p \v 18 Bautizaj Juanpa yachacojcunan fariseocunawan ñaupa yachachinamanjina ayunaj cancu. Runastaj Jesusman jamuspa payta taporkancu: \p —Juanpa yachacojcunan fariseocunaj khatejcunancupis ajllaska p'unchaycunapi ayunancu. ¿Imaraycutaj kanpata mana ayunancuchu paycunajina? \p \v 19 Jesustaj paycunaman cuticherka: \p —Casamientoman wajyaskacunaka casaracoj khari paycunawan cashanancama cusiywan miqhuncupuni. \v 20 Khepan p'unchaycunapi casaracoj khareka paycunamanta khechuska canka. Chaypacha yachacojcunayka phutiywan mana miqhonkancuchu. —nerka Jesús. \s1 Mosoj yachachiyninmanta quiquinchanas \p \v 21 Jesustaj nerka: \p —Sichus pipis uj mauc'a p'achaman uj manaraj k'entiska remiendota siranman chayka, mosoj remiendo mauc'a p'achata aysaspa astawan lliq'inman. \v 22 Sitajchus pipis mosoj pokoshaj vinota mauc'a vino churana karasman churanman chayka, pokoshaj vinoka phatarparichinman mauc'a karastaka. Ajinamanta vinoka usunman vino churana karaspis usullanmantaj. Astawanpis mosoj vinotaka mosoj karasman churana tiyan. [Ajinallataj mosoj yachachiypipis mosoj ruwanas canan tiyan\f + \fr 2:22 \ft Ninayan.\f* —nerka Jesús. \s1 Jesús parlan samacuna p'unchaymanta \p \v 23 Uj samacuna p'unchaypi Jesús trigo chajra chaupinta risharka. Purin purintaj yachacojcunan trigo umasta muruyta kallarerkancu. \p \v 24 Fariseosrí Jesusta taporkancu: \p —¡Uyariy! ¿Imaraycutaj yachacojcunayqui samacuna p'unchaypi chay mana ruwana cajta ruwashancurí? \p \v 25 Jesusri cuticherka: \p —¿Manachu leerkanquichej unay tatayquichej Davidpa ruwaskanmanta? Chay p'unchaycunapeka yupaychana-wasimanta Abiatar curajka casharka. Davidka runasninwan ima pisichicuspa yarkhachicorka. \v 26 Chayraycutaj yupaychana-wasiman yaycorka. Abiatarka Diosman t'akaska t'antata Davidman korka. Camachiskapeka nin, chay t'antataka yupaychana-wasipi ruwanayojcunalla miqhunancuta. Davidrí chay t'antata miqhuycorka runasninmanpis kollarkataj, —nispa. \p \v 27 Fariseosmanri Jesuska nerka: \p —Runaj allinninpajmin Dioska samacuna p'unchayta churarka. Manataj samacuna p'unchayta jatunchanallanpajchu runataka ruwarka. \v 28 Nokari, Diospa cachaska Runan, atiyniyoj cani camachinaypaj imatachus ruwanata samacuna p'unchaypipis, —nispa. \c 3 \s1 Jesús thañichin maquin wañuska runata \p \v 1 Jesuska ujtawan tantacuna-wasiman yaycorka. Chaypitaj uj maquin wañuska runa carka. \v 2 Chaypi cajcunamanta waquinri Jesusta sinch'ita khawasharkancu. Samacuna p'unchaypi runata thañichinmanchus manachus, chayta munasharkancu yachayta. Chayraycutaj watekasharkancu imallapipis payta juchachanancupaj. \v 3 Jesusri maquin wañuska runata nerka: \p —Sayaricuy runaspa ñaupakencupi, —nispa. \p \v 4 Watekaj runasman nerkataj: \p —Ujta tapuriyquichej. ¿Samacuna p'unchaypi imatataj runa ruwanan tiyan? ¿Allin cajtachu chayrí sajra cajtachu? ¿Runasta yanapanatachu chayrí paycunata wañuchinatachu? \p Paycunataj ch'inlla carkancu. \p \v 5 Jesuska phiñacuywan ujta ujta khawarka rumi sonkoyoj caskancuraycutaj llaquicorka. Maquin wañuska runatataj nerka: \p —Maquiyquita aysariy, —nispa. \p Maquinta aysariskantawantaj thañicaporka. \v 6 Tantacuna-wasimanta fariseoska llojsiytawancamataj Herodesta khatejcunawan tantacorkancu. Paycunaka Jesuspa contranpi parlanacorkancu imaynamantapis payta tucuchinancuta. \s1 Jesús ashqha runasta thañichin kocha cantopi \p \v 7 Ajinamanta Jesús yachacojcunanwan riporka Galilea kocha kayllanejman. May ashqha runastaj Galilea jallp'amanta payta khaterkancu. \v 8 Jamorkancutaj Judea jallp'amanta, Jerusalén llajtamanta, Idumea jallp'amantawan. Aswan carumantapis jamullarkancutaj, Jordán mayu chimpamanta, chaywanpis Tiro, Sidon llajtaspa muyuynincumantawan. Chay may ashqha runas jamorkancu Jesusman ruwaskasninmanta uyariskancuraycu. \v 9 Runas q'isquicamojtincutaj Jesús yachacojcunanman nerka: \p —Barco waquichiska cashachun runas ama ñit'imunawancupaj, —nispa. \p \v 10 Jesuska ashqhasta thañicherka. Chayraycu tucuy onkoywan ñac'arichiskaska q'isquinacamorkancu payta llanqharinancupaj. \v 11 Millay supaycunataj Jesusta ricuytawan chaquisninman konkoricorkancu khaparerkancutaj: \p —Kan Diospa Wawan canqui, —nispa. \p \v 12 Jesusri chay millay supaycunata sinch'ita camacherka pichus pay caskanta ama sut'inchanancuta. \s1 Jesús ajllan chunca iscayniyojta cachasnin canancupaj \p \v 13 Jesuska orkoman wicharerka, chaymantaj khatejcunanmanta munayninmanjina ajllaskacunata wajyarka. Paycunataj payman kayllarkancu. \v 14 Chunca iscayniyojtataj churarka cachasnin canancupaj. Paycunata munarka paywan cusca cacunancupaj. Yuyaskanmanjina sumaj willanasta willaraj cachananpaj ima munarka. \v 15 Atiyninwanpis millay supaycunata kharkonancupaj paycunata wajyarka. \v 16 Cay chunca iscayniyojta cachasnin canancupaj churarka: Simonta, paytari Pedrota, Jesús suticharka; \v 17 Zebedeoj wawasnin, Jacobota wauken Juantawan, paycunatari “Boanergesta”, Jesús suticharka, truenojina caskancuraycu; \v 18 Andresta, Felipeta, Bartolometa, Mateota, Tomasta; Alfeoj wawan Jacobota, Tadeota; zelote partemanta Simonta; \v 19 Judas Iscariotetawan. Payka khepata Jesusta jaywaycorka. \s1 Jesuspa atiyninmanta tapuncu \p Jesús wasiman riporka. \v 20 Ujtawantaj ashqha runas tantaycacamorkancu. May ashqhapuni caskancuraycuri Jesuswan yachacojcunanwanka ni miqhuytapis aterkancuchu. \v 21 Ayllusnintaj chayta yachaspa jamorkancu Jesusta jap'inancupaj, locoyapuska, niskancuraycu. \p \v 22 Chaywanpis israel yachachejcuna Jerusalenmanta chayamuspa Jesusmanta nisharkancu: \p —Paypeka cashan supaycunaj curajnincu, Beelzebú sutiyoj. Paypa atiyninwan Jesuska supaycunata kharkoshan, —nispa. \p \v 23 Jesusri paycunata wajyaspa quiquinchanaswan entiendechinanpaj nerka: \p —¿Imaynatataj supay Satanás payllatataj kharkocunmanrí? \v 24 Uj llajtapi tiyacojcuna paycunapura makanacojtincoka llajtancu tucuconka. \v 25 Ajinallataj uj wasipi tiyacojcuna paycunapura makanacojtincoka wasincu tucuconka. \v 26 Satanaswanpis quiquillantaj cashan. Camachisninwan makanacojtenka Satanaska manaña cankachu. Manachayrí tucuconka. \p \v 27 ‘Chaywanpis callpasapa runata mana wataycunmanchu chayka, ni pi wasinman capuyninta suwaj yaycuyta atinchu. Callpasapa wataycuska cajtillan suwajka yaycuyta atin. [Nokapis ajinallatataj Satanasta atipaspa millay supaycunata kharkoshani].\f + \fr 3:27 \ft Ninayan.\f* \v 28 Chekata niyquichej: Dios khechonka runaspa tucuy juchasnincuta sajra parlaskancumantapis. \v 29 Astawanrí Santo Espíritoj contranpi sajrata parlaskanmantaka ni jayc'aj juchanta khechonkachu. Chay juchamantaka wiñaypaj juchachaska canka, —nispa. \p \v 30 Chayta Jesús nerka millay supayniyoj caskanta niskancuraycu. \s1 Jesuspa ayllusnin \p \v 31 Jesuspa maman waukesninwan chayamorkancu. Jawallapi khepacuspa payta wajyacherkancu. \v 32 Chay ashqha runas paypa muyuyninpi cajcuna chayta yachaspa payman nerkancu: \p —Yachachejníy, mamayqui waukesniyquiwan jawamanta kanta wajyamushasuncu, —nispa. \p \v 33 Jesusri cuticherka: \p —¿Pitaj mamaypis waukesniypis cancumanrí? \p \v 34 Muyuyninpi tiyacushajcunata khawaspataj nerka: \p —Caypi cajcuna mamayka, waukesniypis cancu. \v 35 Diospa munayninta ruwajmin waukey, panay, mamaypis, —nispa. \c 4 \s1 Tarpojmanta quiquinchana \p \v 1 Watejmanta Jesús Galilea kocha cantopi yachachiyta kallarerka. Chayman may ashqha runas tantacorkancu payta uyarinancupaj. Chayraycu Jesuska yacupi cashaj barcoman yaycuspa tiyaycucorka. Tucuy runastaj kocha canto jallp'api casharkancu uyarinancupaj. \v 2 Ashqha quiquinchanaswan paycunata yachachisharka. Nerkataj: \p \v 3 —¡Uyariychej! Uj runa mujuta t'acaj llojserka. \v 4 T'acashajtinri waquin mujoka ñan pataman urmarka. P'iskostaj jamuspa pallacaporkancu. \v 5 Waquin mujutaj pisi jallp'ayoj rumi pataman urmarka. Chay mujoka uskhayta p'uturamorka pisi jallp'a caskanraycu. \v 6 Mana sumaj saphiyoj caskanraycutaj inti ruphamojtin ch'aquiporka. \v 7 Waquin mujutaj qhishcas chaupiman urmarka. Cusca wiñaycuytawantaj qhishcas trigota sipiycaporka. Chay mujoka manataj pokorkachu. \v 8 Waquin mujurí sumaj jallp'aman urmarka. Chay mujoka wiñaspa pokorka. Pokoynintaj sumaj carka. Waquin muju quinsa chuncata pokorka. Waquin sojta chuncata, waquintaj pachajta pokorka, —nispa. \p \v 9 Chaywanpis Jesús nillarkataj: \p —¡Ningriyoj cajka sumajta uyarichun! —nispa. \p \v 10 Chay ashqha runas ripojtincu Jesuspa waquin khatejcunan chay chunca iscayniyoj cachasninwan payta taporkancu quiquinchanasmanta. \v 11 Jesustaj paycunaman sut'incharka: \p —Imaynatachus Dios runasta camachin, chay yachachinaska pacaska carka. Cunanrí kancunallaman Dios chay imasta sut'inchashasunquichej. Waj runasmantaj cay imaska quiquinchanasnejta yachachiska cashan. \v 12 Chayraycu ricuncu manataj ricuskancuta entiendencuchu. Uyarincu manataj uyariskancuta reparancuchu. Ajinapi Diosman mana cutiriconkancuchu juchasnincupis khechuska cananpaj, —nispa. \s1 Jesús sut'inchan chay tarpojmanta quiquinchanata \p \v 13 Jesús paycunata nerka: \p —Sichus cay quiquinchanata mana entiendenquichejchu chayka ¿imaynatataj reparanquichej tucuy chay waj quiquinchanasnejta yachachiskastarí? \v 14 Chay quiquinchanaka caymin cashan: Mujuta tarpojka Diospa niskanta willarajmin. \v 15 Waquin muju ñan pataman urmarka. Ajinallatataj runas Diospa niskanta uyarincu. Chay quiquinpachataj supay Satanás jamuspa Diospa niskanta sonkoncumanta orkhocapun. \v 16 Waquin mujutaj pisi jallp'ayoj rumi pataman urmarka. Ajinallatataj waquinpis Diospa niskanta uyarispa cusiywan jap'icuncu. \v 17 Sonkoncumanrí mana sumajta yaycunchu. Mana sumaj saphiyoj mujujina cancu. Chayraycu pisi ratullapaj Diospa niskanta creencu. Astawanrí llaquiycuna khatirishajtin chayrí Diospa niskanraycu muchojtincu, chincacapuncu. \v 18 Waquin mujutaj qhishca chaupiman urmarka. Ajinallatataj waquinpis Diospa niskanta uyarincu. \v 19 Chay uyarejcunataj anchataraj yuyashancu cay pacha imasmanta. Munashancu ancha khapaj capuyta pantachej cusiytawan. Cay pacha imasta munashancupuni. Tucuy chay imas sonkoncupi Diospa niskanta sipiycapun. Ajinamanta mana pokoyniyoj caspa causaynincupi Diosta mana cusichincuchu. \v 20 Waquin mujurí allin jallp'aman urmarka. Ajinallatataj waquin runaspis c'acha sonkowan sumajta Diospa niskanta uyarispa casuncu. Causaynincupitaj Diosta cusichincu. Paycunaka quinsa chuncata pokoj, sojta chuncata pokoj, pachajta pokoj mujusjina cancu, —nerka Jesús. \s1 C'anchamanta quiquinchana \p \v 21 Chaywanpis Jesuska nerka: \p —Runas uj c'anchata jap'ichispaka mana wich'i uraman churancuchu nitaj tiyana uramanpis. Astawanpis patanejman churancu. \v 22 Ajinallataj Diospa niskanwanpis cashan. Waquin runaspajka pacaska cashan. Nokarí reparanancupaj yachachispa Diospa niskanta sut'inchashani. \v 23 ¡Ningriyoj cajka sumajta uyarichun! —nispa. \p \v 24 Nerkataj: \p —Sumajta khawacuychej imaynata uyariskayquichejta. Imaynatachus Diospa niskanta uyarispa casunquichej chaymanjinallataj niskanta kosonkachej. Astawanraj kosonkachejpis. \v 25 Diospa niskanta jap'icojmanka astawan koska canka. Mana jap'icojmantarí pisi jap'icuskanpis khechuska canka, —nerka Jesús. \s1 Wiñaj mujumanta quiquinchana \p \v 26 Nerkataj: \p —Dios runaspa sonkoncupi camachejtin cayjinaman rijch'acun: Uj runa trigo mujuta jallp'aman t'acan. \v 27 Runari tuta puñun, p'unchaytaj jataricun. Manataj yachanchu imaynatachus mujoka llojsimuskanta wiñaskantapis. \v 28 Jallp'ari payllamanta ñaupajta yurata riqhurichin. Chaymanta llullumun; khepantataj pokoyta tucuchan. \v 29 Trigo sumaj pokoskaña cajtintaj runaka ruthun, cosecha chayamuskanraycu, —nerka Jesús. \s1 Juch'uy mujitoj wiñayninmanta quiquinchana \p \v 30 Nillarkataj: \p —Dios runaspa sonkoncupi camachejtin ¿imamantaj rijch'acunman? ¿Imawantaj sut'inchasunman? \v 31 Muju tarpuskawan quiquinchasun. Cay jallp'api caj aswan juch'uy mujitu\f + \fr 4:31 \ft Literal: Israel jallp'api laya mostaza mujitu.\f* \v 32 tarpucojtenka tucuy waj korasmanta aswan jatunta wiñan. Sumaj yurachacun. P'iskospis llanthunpi thapacharicuncu, —nispa. \p \v 33 Ashqha cayjina quiquinchanaswan Diospa niskanta runasman Jesús parlasharka uyariyta atiskancumanjina. \v 34 Paycunamanka parlaj quiquinchanaswanpuni. Yachacojcunanmanrí paywan sapallancu cashajtincutaj tucuy imata sut'ita reparacherka. \s1 Jesús thañichin sinch'i wayrata kochapi \p \v 35 Chay p'unchay ch'isiyaycojtinñataj yachacojcunanman Jesús nerka: \p —Jacu rinachej cay kocha chimpaman, —nispa. \p \v 36 Chanta paycuna chay ashqha runasta cacharpayaspa Jesusta pusarkancu, casharka chay barcollapipuni. Wajcunapis barcosnincupi paycunawan cusca rillarkancutaj. \v 37 Rishaskancupi sinch'i wayra jatarerka kochapi. Wayraskanpitaj yacuta callpawan khallachimuspa barcoman junt'achisharkaña. \v 38 Jesusri puñucusharka barcoj khepannejpi saunanapi samaricuspa. Payta rijch'achispa nerkancu: \p —¡Yachachejníy! ¡Chincaycushanchejña! ¡Manachu imapis kocusunqui chincaycunanchejmanta! \p \v 39 Paytaj rijch'arispa wayrata c'amerka kochatapis nerka: \p —¡Ch'in cay! ¡Jarc'aska cay! —nispa. \p Manañataj wayrarkachu. Kochapis ch'inyacaporka. \v 40 Nerkataj yachacojcunaman: \p —¿Imaraycutaj mancharicunquichejrí? ¿Manarajchu Diospi jap'icunquichej? \p \v 41 Paycunarí mayta manchachicuspa t'ucorkancu. Ninacusharkancutaj: \p —¿Ima runataj payrí? Wayrapis kochapis payta casuncu, —nispa. \c 5 \s1 Gadara jallp'api Jesús thañichin supayniyoj runata \p \v 1 Kocha ujnin chimpaman rerkancu Gadara runaspa jallp'ancuman. \v 2 Jesús barcomanta jallp'aman llojsiskantawancamataj uj millay supayniyoj runa paywan tincorka. Chay runaka panteonmanta llojsimorka, \v 3 chaypi tiyacuskanraycu. Manaña ni pi payta watayta aterkachu cadenaswanpis. \v 4 Ashqha cutitaña payta watarkancu fierro watanaswan fierro cadenaswanpis. Cadenastarí p'itiraj, watanastataj t'unaj. Ajinaka ni pi callpayojchu carka payta mansuyachinanpaj. \v 5 Tuta p'unchay panteonpi orkospipis khaparispa purej, rumiswan qhuchucuspa. \v 6 Carumanta Jesusta ricuspa supayniyoj runaka uskhayta jamorka, Jesuspa ñaupakenpitaj konkoricorka. \v 7 Jatunmanta khaparerka khaykeyaspa: \p —¡C'ata Diospa Wawan Jesús, imaman chapucuwanqui! Diospa ñaupakenpi sumajta mañacuyqui ama ñac'arichinawayquita, —nispa. \p \v 8 Ajinata chay runa nerka Jesús camachishaskanraycu: \p —¡Millay supay, llojsiy cay runamanta! —nispa. \p \v 9 Jesustaj payta taporka: \p —¿Imataj sutiyqui? \p Cuticherkataj: \p —Sutiyka Legión, sojta waranka, ashqhas caskaycuraycu, —nispa. \p \v 10 Chay supaycunaka Jesusta mayta mañacusharkancu: \p —Ama kharkowaycuchu cay jallp'amanta jawamanka, —nispa. \p \v 11 Lomas kayllapiri ashqha qhuchis korata miqhusharkancu. \v 12 Millay supaycunataj Jesusta mañacorkancu: \p —Qhuchisman cachawaycu chaycunaman yaycunaycupaj, —nispa. \p \v 13 Jesús paycunata sakellarka. Runamanta llojsispataj millay supaycunaka qhuchisman yaycorkancu. Chanta chaypi caj iscay warankajina qhuchistaj, tucuynincu, lomamanta callpawan wijch'uycucuspa kakanejta kochaman ch'ulticorkancu. Jek'ekaspataj wañurarkancu. \p \v 14 Chayta ricuspa qhuchi michejcunaka aykecorkancu. Paycuna llajta runasman ranchospi tiyacojcunamanpis chay imasmanta willamorkancu. Ajinamanta runas llojserkancu imachus carka, chayta ricunancupaj. \v 15 Jesusman chimpaspa chay ashqha supayniyoj carka, chay runata ricorkancu. Payka p'achalliska yuyayninpi tiyacusharka. Chayta ricuspa runaska mayta manchachicorkancu. \v 16 Chay ruwaskasta ricojcunarí willasharkancu imaynatachus chay runata supaycunamanta cacharichiskanta, imayna qhuchiswan caskantapis. \v 17 Ajinaka chayta uyarispa jamojcunaka mayta nisharkancu Jesusta jallp'ancumanta ripunanta, anchata manchachicuskancuraycu. \p \v 18 Mañaskancumanjina Jesús ripunanpaj barcoman yaycushajtin, supaycunamanta cacharichiska runaka mayta nicusharka: \p —Yachachejníy, sakellaway kanwan rinayta, —nispa. \p \v 19 Jesusrí payta mana sakerkachu paywan rinanta. Astawanpis nerka: \p —Wasiyquiman cutipuy ayllusniyquejman. Paycunaman willamuypuni Dios ruwapususkanmanta pay qhuyasuskanmantawan, —nispa. \p \v 20 Ajinamanta payka Decápolis jallp'api Jesuspa ruwaskanmanta willarayta kallarerka. Tucuytaj t'ucorkancu. \s1 Jairoj ususinmanta \p \v 21 Ujtawan Jesús barcopi kochata chimparka. Kocha cantopi cashajtintaj payman ashqha runas tantacamorkancu. \v 22 Chanta uj runa riqhurimorka, Jairo sutiyoj. Payka tantacuna-wasipi curajcunamanta carka. Jesusta ricuspa paypa ñaupakenpi konkoricorka, \v 23 maytataj niricorka: \p —Warmi wawitay wañupunayashan. Jamuspa maquisniyquita payman churaycuripuway thañicapunanpaj causananpajtaj, —nispa. \p \v 24 Jesustaj paywan rerka. Rishajtintaj chay may ashqha runas khatisharkancu. Chaycunataj payman ñit'icamusharkancu. \s1 Jesuspa p'achan cantota jap'irej warmimanta \p \v 25 Uj warmi carka chunca iscayniyoj watata yawar apaywan onkoska. \v 26 Ashqha medicoswan jampichicuspa anchata ñac'ariska, tucuy capuynintapis tucuchiska. Chaywanpis mana allinyacorkachu. Manachayrí aswan onkoskallapuni casharka. \v 27 Chay warmeka Jesusmanta uyarispa chay ashqha runas chaupita jamorka. Jesuspa khepanman kayllacamuspataj p'achasninta jap'iricorka. \v 28 Chayta ruwarka ajinata sonkonpi yuyaskanraycu: “Sichus p'achallantapis llanqharisaj chayka, thañiska casaj”. \v 29 Chay quiquinpacha yawar apaymanta thañicaporka. Payri onkoyninmanta thañichiskaña caskanta reparacorka. \v 30 Jesuska sonkonpi chay quiquinpacha repararka atiyninwan uj runata thañichiskanta. Chayraycu cutiricuspa chay ashqha runas chaupipi taporka: \p —¿Pitaj p'achasniyta jap'iricorka? \p \v 31 Yachacojcunanri payta nerkancu: \p —Ricunqui cay q'isqui runas kanta ñit'imushasuskancuta. ¿Tapushanquitaj pi jap'irisuskanta? \p \v 32 Jesustaj muyuyninta khawarerka payta jap'irejta ricunanpaj. \v 33 Warmirí imaynapichus thañiska caskanta yachaspa, manchachicuywan qharcatitiywantaj paypa ñaupakenpi konkoricorka. Jesusmantaj tucuy imata chekata willarka. \v 34 Chanta Jesús warmita nerka: \p —Diospi jap'icuskayquiraycu thañiskaña canqui. Onkoyniyquimanta thañiska caspa cusiywan ripuy, —nispa. \s1 Jesús Jairoj ususinta causarichin \p \v 35 Jesús parlashajtillanraj chay curaj runa Jairoj wasinmanta willaj jamorkancu: \p —Ususiyqueka wañupunña. Amaña yachachejta molestaychu, —nispa. \p \v 36 Jesusri chay niskancuta uyarispa Jairoman nerka: \p —Amaña manchachicuychu. Jap'icushallaypuni Diospi, —nispa. \p \v 37 Jesuska ni pita sakerkachu paywan rejta manachayka Pedrota, Jacobota, chay Jacoboj wauken Juantawan. \v 38 Curajpa wasinman chayamuspari ashqha wakashajcunata ricorka phutiywan khaparejcunata ima. \v 39 Yaycuspataj paycunaman nerka: \p —¿Imaraycutaj cay ch'ajwarí? Amaña wakaychejchu. Imillitaka mana wañuporkachu. Manachayrí puñushan, —nispa. \p \v 40 Paycunataj Jesusta asipayarkancu. Payrí tucuyta jawaman kharkorka. Imillitaj tatanta mamanta quinsa yachacojcunantawan pusaricorka. Imillita casharka, chaymantaj yaycorka. \v 41 Chanta imillitata maquinmanta jap'ispa nerka parlaynincupi: \p —Talita, cumi, —nispa. Cayka niyta munan: Imillita, kanta niyqui, jatarimuy. \p \v 42 Chay quiquinpacha imillitaka jataricorka purerkataj. Chunca iscayniyoj watasniyojjina carka. Chaypi cajcunari manchayta t'ucorkancu. \v 43 Jesustaj paycunata sinch'ita camacherka, ama ni pi chay imasmanta yachananta. Nerkataj, imillitaman miqhunata konancuta. \c 6 \s1 Jesús Nazaret llajtapi \p \v 1 Jesustaj chaymanta llojsispa Nazaret llajtanman rerka. Yachacojcunanpis paywan rerkancu. \v 2 Samacuna p'unchay chayamojtintaj tantacuna-wasipi yachachiyta kallarerka. Ashqha runas chaypi cajcuna payta uyarispa mayta t'ucorkancu. Nisharkancutaj: \p —Cay runaka ¿imaynapitaj cayjina yuyaywan yachachishanrí? ¿Maypitaj cayjina yuyayta jap'erkarí? ¿Imaynatataj cayjina atiyniyoj t'ucuna ruwanasta ruwashanrí? \v 3 ¿Manachu payka Maríaj wawan chay carpintero? Waukesnin Jacobo, José, Judas, Simonwan cancu. Panasninpis caypi tiyacuncu, —nispa. \p Phiñacuspataj payta mana jap'icorkancuchu. \v 4 Jesusrí paycunaman nisharka: \p —Diosmanta willajka tucuynejpi sumajpaj khawaskapuni. Astawanrí quiquin llajtallanpi, ayllusnin uqhupi, wasinpiwanka manamin, —nispa. \p \v 5 Ajinapi Nazaretpeka ni ima t'ucuna ruwanatapis ruwayta aterkachu. Manachayka pisi runasllata onkoynincumanta thañicherka maquisninta churaspa. \v 6 Jesuska t'ucorka Diospi mana jap'icuskancumanta. Chay muyuynin llajtastataj yachachispa purerka. \s1 Chunca iscayniyoj cachaska \p \v 7 Jesuska chay chunca iscayniyoj cachasninta wajyaspa iscay iscaymanta cachayta kallarerka. Millay supaycunata kharkonancupajtaj paycunaman atiyta korka. \v 8 Paycunatataj camacherka: \p —Ñanniyquichejpaj ni imata apaychejchu manachayrí uj c'aspillata purinayquichejpaj. Ama apaychejchu kokawita ni wayakata nitaj kolketa cinturayquichejpi. \v 9 Ojot'asniyquichejta churacuychej, amataj iscay camisasta apaychejchu p'achallicunayquichejpaj, —nispa. \p \v 10 Astawanpis paycunaman nerka: \p —Mayken wasillamanpis wajyaricusunquichejman chayka, chayllapi cacuychej chay llajtamanta llojsipunayquichejcama. \v 11 Maypichá runas mana wajyasunquichejmanchu nitaj sumaj willanastapis uyarincumanchu chayka, llajtancumanta llojsipuychej. Chaquisniyquichejmantataj jallp'anta thalaycarpaychej chay runaspa contrancupi. Chaywan runas yachankancu Diospa willananta khesachaskancuta. Chekata niyquichej: Juicio p'unchaypeka chay llajtapi tiyacojcuna astawan ñac'arichiskas cankancu Sodoma, Gomorra llajtayojcunamanta niskaka, —nerka Jesús. \p \v 12 Ajinamanta cachasnenka llojsispa runasman willaramorkancu: \p —Juchasniyquichejta sakespa Diosman cutiricuychej, —nispa. \p \v 13 Ashqha supaycunata kharkorkancu. Chaywanpis aceitewan jawispa Jesuspa atiyninwan ashqha onkoska runasta thañicherkancu. \s1 Bautizaj Juanpa wañuyninmanta \p \v 14 Jesuspa sutin may allin rejsiska carka. Chayraycu camachej Herodeska paypa ruwaskasninmanta uyarerka. Runas nisharkancu: \p —Chay Jesuska bautizaj Juanmin, wañuymanta causarimpun. Chayraycu chay t'ucuna ruwanaswan Diospa atiyninta ricuchishan, —nispa. \p \v 15 Waquenka nisharkancu: \p —Diospa unay willajnin Eliaschá, —nispa. \p Waquintaj nisharkancu: \p —Diospa unay willajcunanjina, uj willajchá, —nispa. \p \v 16 Herodesrí paymanta uyarispa nerka: \p —¡Khorucherkani, chay Juanmin cayka! Wañuymanta causarimun, —nispa. \p \v 17 Ajinaka ñaupajpi quiquin Herodes Juanta jap'iycuchispa carcelman wataskata churacherka Herodiasraycu. Chay Herodiaska Herodespa wauken Felipej warmin carka. Waukenpa warmin cashajtinpis Herodeska paywan casaracorka. \v 18 Juanka Herodesman nej: \p —Waukeyquej warminwan tiyacunayqueka juchamin, —nispa. \p \v 19 Chayraycu Herodiaska mayta chejnispa Juanta wañuchiyta munasharka, manataj aterkachu Herodes jarc'acuskanraycu. \v 20 Herodesri yacharka Juanka uj chekan ruwaj runa Diosman t'akaska caskanta. Chayraycu payta manchachicuywan wakaycharka. Juanta uyariytataj munajpuni. Astawanrí uyarishaspapis iscayrayajpuni. Juchanta sakeytataj mana munajchu nitaj Diosman cutiricuytapis. \v 21 Herodeska diachacunpaj uj jatun miqhunata waquicherka. Chaypacha Herodiaspaj suyaskan horaka chayamorka. Herodeska paywan miqhunancupaj wajyarka camachejcunanta, capitancunata, Galilea jallp'amanta curaj cajcunatawan. \v 22 Herodiaspa ususintaj chay fiestaman yaycuspa paycunapaj tusorka. Tususkantaj mayta cusicherka Herodesta paywan cashajcunatapis. Chayraycu camachej Herodes sipasman nerka: \p —Imatachá munanqui, chay mañacuwaskayquita koskayqui, —nispa. \p \v 23 Cayta nerka juraspa: \p —Jurani gobiernoy capuwaskanmanta cuscanta mañacuwanquiman chaypis, chayta koskayqui, —nispa. \p \v 24 Sipastaj llojsispa mamanta tapumorka: \p —¿Imatataj mañacuyman? \p Mamanri nerka: \p —Bautizaj Juanpa umanta mañacuy, —nispa. \p \v 25 Chaymantataj sipaska uskhayta cutirispa, Herodesmanta mañacorka: \p —Munani cunanpacha bautizaj Juanpa umanta uj chuwapi konawayquita, —nispa. \p \v 26 Camachej Herodestaj mayta phuticorka. Wajyaskan runaspa ñaupakencupi juraskanraycurí sipaspa mañacuskanta mana munarkachu “mana”, niyta. \v 27 Chayraycu quiquinpacha uj soldadota cacharka carcelman Juanpa umanta apamunanpaj. \v 28 Soldadotaj rispa Juanta khorumorka. Umanta chuwapi apamuspataj sipasman korka. Sipastaj Juanpa umanta mamanman komorka. \v 29 Chayta uyarispa Juanpa yachacojcunan jamorkancu ayata apaspataj p'ampamorkancu. \s1 Jesús miqhuchin phishka waranka runasman \p \v 30 Jesuspa cachasnintaj payman cutimuspa willarkancu tucuy ruwamuskancuta yachachimuskancutapis. \v 31 Paycunaman Jesús nerka: \p —Jacu rina sapallanchej ch'innejman tumpata samaricunayquichejpaj, —nispa. \p Chayta nerka ashqha runasraycu. Chay ashqha runaska payman mana tucucuyta jamusharkancutaj ripusharkancutaj. Chayraycu Jesuspis yachacojcunanpis ni miqhunallancupajpis tiempoyojchu carkancu. \v 32 Ajinapi paycunalla ch'innejman barcopi kochanejta riporkancu. \v 33 Ashqha runasrí ripuskancuta ricuspa repararkancu maymanchus rishaskancuta. Chayraycu tucuy llajtasmanta runas chaquipi chayman uskhayta rerkancu payta ñaupanancupaj. \v 34 Jesuska barcomanta llojsispa may ashqha runasta ricorka. Mana michejniyoj ovejasjina caskancuraycutaj paycunamanta sonkon nanarka. Ashqha imastataj yachachiyta kallarerka. \v 35 Ch'isiyaynejtataj yachacojcunanka Jesusman kayllaycuspa nerkancu: \p —Caypeka ch'innejpi cashanchej ch'isiyashanñataj. \v 36 Runasta cachapullayña muyuyninchejpi chajra wasisman ranchosmanpis miqhunata ranticamunancupaj, —nispa. \p \v 37 Jesusrí cuticherka: \p —Kancuna paycunata miqhuchiychej, —nispa. \p Paytataj nerkancu: \p —Yachachejníy ¿imaynata? Iscay pachaj p'unchay llanc'aymantajina kolkewan t'antata rantimuycuman chaypis, cay chhica runaman konapajka pisinmanraj, —nispa. \p \v 38 Jesustaj taporka: \p —¿Mashqha t'antataj capusunquichej? Khawarimuychejmá, —nispa. \p Yachamuspataj willarkancu: \p —Phishka t'antas iscay challwitaswan tiyan, —nispa. \p \v 39 Chanta Jesús tucuy runata tiyaycucherka t'aka t'akallata k'omer pasto patapi. \v 40 Ajinamanta tiyaycorkancu, waquin t'akaspi pachajjina, waquin t'akaspitaj phishka chuncajina. \v 41 Jesustaj chay phishka t'antasta chay iscay challwitastawan maquisninpi jap'ispa, janaj pachaman khawarispataj chaycunamanta Diosman graciasta korka. T'antata partispa yachacojcunaman jaywasharka paycuna runasman konancupaj. Ajinallatataj challwitastapis partispa tucuynincupaj jaywachimorka. \v 42 Tucuynincu miqhorkancu sajsacorkancutaj. \v 43 Chay partiska t'antasmanta challwitasmantapis puchojtataj chunca iscayniyoj canastas junt'ata okharerkancu. \v 44 Miqhojcunaka kharislla yupaskas, carkancu phishka warankajina. \s1 Jesús yacu patata purin \p \v 45 Chay quiquinpachataj Jesuska yachacojcunanta camacherka barcoman yaycunancuta Betsaida llajtaman rinancupaj. Kocha chimpaman paymanta ñaupajta rinancuta munarka, chay ashqha runasta cacharpayashanancama. \v 46 Runasta cacharpayaspataj Jesuska orkoman riporka Dioswan parlaj. \v 47 Tutayaycojtintaj yachacojcunanka barcopi chaupi kochapiña casharkancu, paytaj sapallan jallp'api casharka. \v 48 Ricorkataj paycunata tucuy callpancuwanpis ñac'ayta barcota suchuchishajta. Ñaupakencumanta sinch'i wayra wayramuskanraycu sayc'usharkancu. Ajinamanta Jesuska manaraj sut'iyayta yacu patata purispa paycunaman jamorka. Paycunamanta ñauparejjina churacorka. \v 49 Payta yacu patata purishajta ricuspari alma caskanta yuyaspa khaparicorkancu. \v 50 Tucuynincu payta ricorkancu mayta mancharicorkancutaj. Jesusrí paycunata parlapayaspa nerka: \p —¡Sonkochacuychej! Noka cani, amaña manchachicuychejchu, —nispa. \p \v 51 Barcoman yaycorka paycunawan, wayrataj manaña wayrarkachu. Paycunataj mayta t'ucorkancu. \v 52 Chay ashqha runasta miqhuchiskanta ricorkancu. Ni chaywanpis repararkancuchu Jesús Diospa atiyniyoj Wawan caskanta, rumiyaska sonkoyoj caskancuraycu. \s1 Jesús thañichin onkoskasta Genesaretpi \p \v 53 Kochata chimpamuspaña Jesuska yachacojcunanwan Genesaret jallp'aman chayamorkancu. Kocha cantopitaj barcota watarkancu. \v 54 Jallp'aman llojsiskancutawantaj runaska Jesusta rejsiycorkancupacha. \v 55 Chayraycu uskhayllata tucuynejta rerkancu onkoska runasta payman pusanancupaj. Maypichus pay cashaskanta uyarerkancu, chayman onkoska runasta puñunasnincupi apamorkancu. \v 56 Mayllamanpis pay chayajtin, ranchosman chayrí llajtasman chayrí camposmanpis, onkoskasta apamuspa callesman churaj cancu. Jesusmantataj mañacoj cancu p'achanpa t'icasnillantapis llanqharinancuta. P'achanta tucuy llanqharejcunataj onkoynincumanta thañichiskas carkancu. \c 7 \s1 Unay curajcunaj yachachiynincumanta \p \v 1-4 Fariseocunaka tucuy israelcunapis chay unay curajcunaj yachachiynincumanjina ruwaj cancu. Chayraycu chaymanjina maquisnincu mana mayllacuspaka mana miqhojchu cancu. Recobamanta wasiman cutimuspa manaraj miqhushaspa llimphuchacojpuni cancu costumbrencumanjina. Waj ashqha imaymana ruwanastawan wakaychanancu caj. Cayjina carka: Vasos mayllana, yuru mayllana, cobre manca mayllana, puñuna mayllanapis. \p Uj cutitaj waquin fariseocuna israel yachachejcunawan Jerusalenmanta jamuspa tantacamorkancu. Paycunaka ricorkancu Jesuspa waquin yachacojcunanta miqhojta maquisnincuta mana costumbrencumanjina mayllacuspa. \v 5 Chayraycu Jerusalenmanta chay jamojcunaka Jesusta nerkancu: \p —Yachacojcunayqui unay curajcunaj yachachiynincuta mana casuspa maquisnincuta mana llimphuchacuncuchu miqhunancupaj. ¿Imaraycutaj ajinata ruwancurí? \p \v 6 Jesusrí paycunata nerka: \p —Allinta kancuna puraj uyacunamanta Isaiaska sut'incharka. Kelkaskanpi Dios nin: \p Cay runacunaka simillancuwan yupaychawancu. \p Sonkoncupirí nokamanta carupi cashancu. \p \v 7 Paycunaka yachachincu runacunaj yachachinasnillancuta nokamantapis canmanjinata. \p Ajinapeka yankhalla yupaychawancu. \p \v 8 Nillarkapuni: \p —Kancunaka runaspa yachachiynincuta wakaychanayquichejpaj Diospa camachiskanta mana casunquichejchu, —nispa. \p \v 9 Paycunaman nillarkataj: \p —Diospa camachiskanta khesachanquichej curajcunaj yachachiynincuta sumajta wakaychanayquichejpaj. Chaywanka mana allintachu ruwashanquichej. \v 10 Moiseska caytamin nerka: “Jatunpaj khawaspa casuy tatayquita mamayquita”, nispa. Nillarkataj: “Tatanta chayrí mamanta sajrata parlaj wañuchiska cachun”. \v 11 Kancunarí ninquichej, uj runa khesachayta atiskanta tatanta chayrí mamanta “Corbán”, nispa. Corbán niyta munan, Diospaj t'akaska. Chayta nispa chay runaka tatanta chayrí mamanta pisichicojtincu nin: “Kanta yanapasunaypaj tucuy capuyniyka Diospaj t'akaskaña”, nispa. \v 12 Kancunaka chay niskayquichejwan yanapananta jarc'anquichej. Ajinapi runaka ni atinchu capuyninwan tatanta mamantapis yanapayta. \v 13 Ajinapitaj kancunaka yachachiyniyquichejnejta Diospa niskanta manacajman tucuchishanquichej. Chayjina ashqha waj imastapis ruwashanquichej. Kancunaka unay curajcunaj yachachiynillancutapuni yachachishanquichej wawasniyquichejman cunan p'unchaycama, —nerka Jesús. \s1 Runaj sonkonmanta llojsimojmin ch'ichichan \p \v 14 Ujtawan chay ashqha runasta payman wajyaspa Jesuska nerka: \p —Tucuy kancuna uyariwaychej entiendewaychejtaj. \v 15 Ni ima miqhuskanpis payman yaycuspa runataka ch'ichichanchu. Manachayrí runataka ch'ichichan paypa sonkonmanta llojsiskan. \v 16 ¡Ningriyoj cajka sumajta uyarichun! —nispa. \p \v 17 Jesús chay ashqha runasta sakespa wasiman yaycorka. Chaymantataj yachacojcunanka payta chay quiquinchanamanta taporkancu. \v 18 Paycunaman nerkataj: \p —¿Kancunapis mana yuyayniyojllatajchu canquichej? ¿Manachu cayta entiendenquichej? Ima miqhuskanpis runaman yaycuspaka mana payta ch'ichichanchu. \v 19 Miqhuskanka mana sonkonmanchu yaycun. Manachayrí wijsanman yaycun, chaymantataj jawaman llojsipun, —nispa. \p Chay niskanwan Jesús ricucherka tucuy laya miqhuna Diospa kowaskanchejka allin caskanta. \p \v 20 Nerkataj: \p —Astawanrí runaj sonkonmanta llojsimojmin runataka ch'ichichan. \v 21 Runacunaj sonkoncumantaka sajra yuyaynincumanta caycunamin llojsimun: Khenchachacuycunawan, suwaycunawan, runata wañuchiycunawan, \v 22 sajra puriypi causaycunawan, munapayaycunawan, sajrata ruwaycunawan, pantachiywan, mana Diosmanjina causaywan, envidiacuywan, sajra parlaywan, jatunchacuywan, mana yuyayniyoj caywan. \v 23 Tucuy chay sajra imastaj runaj sonkonmanta llojsimun. Paytataj ch'ichichan, —nerka Jesús. \s1 Waj llajtayoj warmi Jesuspi jap'icun \p \v 24 Chaymanta llojsispa Jesús rerka Tiro llajta Sidón llajtapis carkancu, chay ladoman. Chaypi uj wasipi caricusharka manataj munarkachu ni pi yachananta chaypi cashaskanta. Astawanrí paymantaka yachacorkapuni. \v 25-26 Chaynejpitaj carka uj warmi, Sirofeniciapi naceska. Waj llajtayoj caspa payka mana Jesuspa llajtamasinchu carka. Paypa imillitan millay supayniyoj carka. Chay warmeka Jesusmanta uyarispa payman jamorka. Ñaupakenpi konkoricuspataj mayta nicusharka, wawanmanta supayta kharkonanta. \v 27 Jesusrí payman nerka: \p —Ñaupajtaka quiquin llajta-masisniyta yanapanay tiyan. Imaynatachá uj familiapeka miqhuchincu wawitasta, manataj paycunaj miqhunancutaka alketuspaj wijch'uncuchu, ajinata, —nispa. \p \v 28 Warmitaj cuticherka: \p —Ajinapuni, Señor. Chaywanpis mesa uraman wawitas t'unitasta urmachejtincu alketuska miqhuncupuni, —nispa. \p \v 29 Jesustaj nerka: \p —Cayjina sumaj yuyaywan cutichiwaskayquiraycu ripullay. Wawayquimanta chay millay supayka llojsinña, —nispa. \p \v 30 Paytaj wasinman cutipuspa wawanta tariparka camapi siriskata. Jesuspa niskanmanjinataj supayka wawamanta llojsipuskaña. \s1 Jesús thañichin uj jok'ara qhacu runata \p \v 31 Tiro jallp'amanta cutispa Jesuska Sidón llajtaninta rerka Galilea kochanejman. Chaymanka Decápolis jallp'anintataj rerka. \v 32 Ajinapi uj jok'ara qhacu runata payman pusamorkancu. Maytataj nicusharkancu Jesús maquisninta chay runaman churaspa payta thañichinanta. \v 33 Ajinapi Jesuska chaypi caj ashqha runasmanta wajnejman chay runata sapallanta pusarka. Chaypitaj Jesuska maqui dedosninta jok'araj ningrisninman sat'iycurerka. Runaj kallunmanpis Jesuska thokayninta churarka. \v 34 Payka janaj pachaman khawarispa Dios Tatanta yupaycharka. Runaman nerkataj: \p —¡Efata! —nispa. Cayka niyta munan: ¡Ningrisniyqui quichacuchun! \p \v 35 Chay quiquinpacha runaka uyarerka. Kalluntaj phascacorka. Sut'ita parlaytataj kallarerka. \v 36 Jesustaj ricojcunata camacherka chayta ama ni piman willanancuta. Pay ajinata astawan camachishajtinpis runaska astawanraj willarasharkancu. \v 37 Paycunari manchayta t'ucuspa nisharkancu: \p —Jesuska tucuy imata may sumajta ruwan. Jok'arasta uyarichin, upastapis parlarichin, —nispa. \c 8 \s1 Jesús miqhuchin tawa waranka runasman \p \v 1 Chay p'unchaycunapi watejmanta ashqha runa Jesús casharka, chaypi tantacullarkataj. Paycuna mana miqhunayoj cajtincutaj Jesús yachacojcunanta wajyaspa nerka: \p \v 2 —Sonkoy nanawan cay ashqha runasmanta. Quinsa p'unchayña nokawan cusca cashancu. Miqhunancupaj manaña ni imapis canchu. \v 3 Sichus mana miqhuskata wasisnincuman cachapuyman chayka, ñanpi llauchhuyapuncuman. Chaywanpis waquenka carusmanta jamorkancu, —nispa. \p \v 4 Yachacojcunantaj Jesusta taporkancu: \p —¿Imaynatataj pipis cay chhicaman miqhuchinman cay ch'innejpirí? \p \v 5 Jesustaj paycunata taporka: \p —¿Mashqha t'antastaj capushasunquichejrí? \p Paycunataj cuticherkancu: \p —Kanchis t'antas capuwaycu, —nispa. \p \v 6 Jesusri camacherka chay ashqha runasta pampapi tiyacunancuta. Chay kanchis t'antasta maquisninpi jap'ispataj Diosman graciasta korka. Chay t'antasta partispataj yachacojcunanman kosharka chay ashqha runasman jaywaramunancupaj. \v 7 Paycunajta capullarkataj pisi challwitaspiwan. Ajinallatataj graciasta kospa challwitastapis jaywarachimorka. \v 8 Miqhorkancu sajsacorkancutaj. Chay partiska miqhunasmanta puchoj t'unastaj kanchis canasta junt'a carka. \v 9 Miqhojcunataj kharislla yupaska, carkancu tawa warankajina. Jesustaj paycunata cacharpayaporka. \v 10 Chay quiquinpachataj yachacojcunanwan barcoman yaycuspa rerkancu kochanejta Dalmanuta jallp'aman. \s1 Fariseos mañancu janaj pachamanta uj ricuchinata \p \v 11 Chaypi Jesús cashajtintaj fariseoska jamorkancu churanacuyta munaspa. Paymanta mañasharkancu janaj pachamanta uj jatun ricuchinata ruwananta Dios payta cachamuskanta ricuchinanpaj. [Paycunaka yuyasharkancu Jesús mana atiyniyoj caskanta chay mañaskancuta ruwananpaj. Mana mañaskancuta ruwaspataj runaspa ñaupakencupi urmachiska canman. Ajinapi chay runas manaña paypi jap'icuncumanchu.]\f + \fr 8:11 \ft Ninayan.\f* \v 12 Jesusrí sonkonpi phuticuspa jatunta samarimorka nerkataj: \p —¡Ay, cayjina canancoka! ¿Imaraycutaj cay p'unchay runacunaka uj ricuchinata mañancurí? Chekata niyquichej: Cay runacunapajka ni ima ricuchina ruwaskachu canka, —nispa. \p \v 13 Paycunata sakerpayaspataj ujtawan barcoman yaycuspa yachacojcunawan kocha chimpaman riporka. \s1 Puraj uya fariseocunamanta khawacuychej \p \v 14 Yachacojcunaka t'antata apayta konkapuskancu. Barcopiri uj t'antallancu caporka. \v 15 Chanta Jesús paycunata camacherka: \p —Allinta khawacuychej fariseocunaj t'anta pokochina levadurancumanta Herodespa levaduranmantawan wakaychacunayquichejpaj, —nispa. [Chayta nispaka fariseospawan, Herodespawan puraj uya caynincumanta parlasharka.]\f + \fr 8:15 \ft Ninayan.\f* \p \v 16 Yachacojcunarí yuyasharkancu t'antancu mana caskanraycu chayta niskanta. Chayraycu paycunapura tapunacusharkancu. \v 17 Jesustaj yuyaskancuta reparaspa paycunaman nerka: \p —¿Imaraycutaj tapunacushanquichej t'antayquichej mana caskanmantarí? ¿Manarajchu cay imasmanta yuyanquichej? ¿Manachu reparanquichejpis? ¿Sonkoyquichejka rumiyaskajinachu cashan? \v 18 ¿Ñawisniyoj cashaspapis manachu ricunquichej? ¿Ningrisniyoj cashaspapis manachu uyarinquichej? \v 19 ¿Manachu yuyaricunquichej imaynatachus miqhucherkani chay phishka waranka runasman phishka t'antasmanta partispa? Chaymanta puchojta ¿mashqha canasta junt'atataj okharerkanquichej? \p Paycunataj cuticherkancu: \p —Chunca iscayniyoj canastasta, —nispa. \p \v 20 Nillarkataj: \p —Chay kanchis t'antamanta tawa warankaman miqhuchishajtiyri chay puchojta ¿mashqha canasta junt'atataj okharerkanquichejrí? \p Cuticherkancutaj: \p —Kanchis canastasta, —nispa. \p \v 21 Jesuska paycunata taporkataj: \p —¿Chay ricuskayquichejwanpis manarajchu reparanquichej? —nispa. \s1 Jesús uj ciego runata thañichin \p \v 22 Jesuska yachacojcunanwan Betsaida llajtaman chayarkancu. Chaypitaj uj ciego runa carka. Paytari Jesusman pusamorkancu maytataj nicusharkancu payta llanqharispa thañichinanta. \v 23 Jesuska maquinmanta jap'ispa chay ciego runata llajta jawaman pusarka. Chay runaj ñawisninman thokaycuspataj Jesuska maquisninta churarka. Taporkataj: \p —¿Imallatapis ricunquichu? \p \v 24 Runari ricuyta kallarispa nerka: \p —Runasta ricuni sach'asman rijch'acojta. Astawanpis purishajta, —nispa. \p \v 25 Chanta ujtawan Jesús maquisninta churarka ciegoj ñawisninman. Cay cutipitaj ciegoka sut'ita ricorka. Thañiskaña caspari carumantapacha tucuy imata ricorka. \v 26 Chaywanpis Jesús payta wasinman cachaporka nerkataj: \p —Llajtamanka ama yaycullaypischu, —nispa. \s1 Pedro sut'inchan Jesús Cristo caskanta \p \v 27 Jesús yachacojcunawan Betsaidamanta llojsispa Cesarea Filipo llajtanejpi ranchosman rerkancu. Ñanta rishaspataj Jesuska yachacojcunanta taporka: \p —Runas nokamanta parlaspa, noka ¿pi caskaytataj nincu? \p \v 28 Payman cuticherkancu: \p —Waquin nincu, bautizaj Juan. Waquin nincu, Diospa willajnin Elías. Waquinri Diospa unay willajcunanmanta ujninchá, nisuncu. \p \v 29 Jesús paycunata taporkataj: \p —Kancunarí noka ¿pi caskaytataj ninquichej? \p Pedrotaj cuticherka: \p —Diospa ajllaskan Cristomin kan canqui, —nispa. \p \v 30 Jesustaj paycunata camacherka, ama ni piman chayta paymanta willanancuta. \s1 Jesús sut'inchan wañuyninmanta causarimuyninmantawan \p \v 31 Jesuska yachacojcunanman yachachiyta kallarerka ñac'ariyninmanta. Nerkataj: \p —Noka, Diospa cachaska Runan, anchata ñac'arinay tiyan Diospa munayninmanjina. Israel curajcuna, yupaychana-wasimanta curajcuna, israel yachachejcunapiwan, tucuynincu nokata khesachawaspa wañuchiwankancu. Quinsa p'unchaymantataj causarimpunay tiyan, —nispa. \p \v 32 Chay niskantaka sut'ita paycunaman willasharka. Pedrorí wajnejman pusaspa Jesusta c'amiyta kallarerka: \p —Amaña ajinataka parlaychu, —nispa. \p \v 33 Jesusrí cutiricamuspa yachacojcunanta khawaspataj Pedrota nerka: \p —¡Anchhuriy nokamanta! Satanasjina parlashanqui. Manataj Diospa yuyaskanmanjinachu yuyashanqui. Manachayrí runacunaj yuyaynincumanjinalla yuyanqui, —nispa. \p \v 34 Chanta chay ashqha runastawan yachacojcunantawan wajyaspa nerka: \p —Pichus munashan yachacojniy cayta nokawan riytapis chayka, sakenan tiyan quiquin munayninta. Chaywanpis nokaraycu pay quiquinpi muchunan tiyan wañunancama. Nokatataj casunawanpuni tiyan. \v 35 Chekatapuni pillapis causayninta payllapaj wakaychacuyta munajka mana wiñay causayniyojchu canka. Pillapis nokata casuwaskanraycu sumaj willanasraycupis causayninta cay pachapi chincananta sakejka wiñay causayniyoj canka. \v 36 Reparaychej: Sichus uj runa cay pachantintapis jap'inman pay quiquinri wiñaypaj chincapunmantaj chayka ¿ima allin paypajrí? \v 37 Yachanchejjina, runaka manamin atinchu causayninta rantiyta tucuy cay pacha capuywanpis aswan valorniyojmin caskanraycu. \v 38 Cay p'unchaycunapi caj khenchachacoj juchallicoj runacunaj ñaupakencupi ama nokamanta niskasniymantapis p'enkacuychejchu. Nokapis cutimuspa kancunamantaka mana p'enkacuskayquichejchu. Noka, Diospa cachaska Runan, Tataypa atiyninpi santo angelesninwantaj cutimusaj, —nerka Jesús. \c 9 \p \v 1 Nillarkataj: \p —Chekata niyquichej: Waquin cunan caypi cajcunamanta mana wañonkancuchu Dios atiyninwan camachinanpaj jamuskanta ricunancucama, —nispa. \s1 Jesús wajjina rijch'acuyman tucun \p \v 2 Sojta p'unchaymantataj Jesuska Pedrota, Jacobota, Juantawan sapallancuta pusarka uj alto orkoman. Paycunaj ñaupakencupitaj Jesuspa rijch'acuynenka wajjinaman tucorka. \v 3 P'achasninpis sumaj yuraj lliphipej rit'ijinaman tucorkancu. Chayjinata yurajyachiytaka cay pachapi ni pi t'ajsajpis atinmanchu. \v 4 Eliaswan Moiseswan riqhurimuspataj Jesuswan parlanacusharkancu. \v 5 Pedrotaj payta nerka: \p —Yachachejníy, sumajta caypi cashanchej. Ruwaycuman quinsa ch'ujllasta, ujta kanpaj, ujta Moisespaj, ujtataj Eliaspaj, —nispa. \p \v 6 Pedroka chayta nerka mana yachaspa imatachus parlananta. Chay yachacojcunanka maytamin manchachicusharkancu. \p \v 7 Chanta uj phuyu riqhurimuspa paycunaman uraycamorka. Phuyumantataj parlamushajta uyarerkancu: \p —Caymin c'ata munaska Wawayka. Payta uyariychej, —nispa. \p \v 8 Chay quiquinpacha muyuynincuta khawarispa manaña ni pita ricorkancuchu. Manachayrí Jesús sapallanña paycunawan casharka. \s1 Unay willaj Eliasmanta \p \v 9 Orkomanta uraycamushaskancupitaj Jesús yachacojcunanta camacherka: \p —Chay ricuskayquichejta ama ni piman willaychejchu noka, Diospa cachaska Runan, wañuymanta causarimpunaycama, —nispa. \p \v 10 Ajinaka ni piman chay imasmanta willarkancuchu. Paycunapurarí tapunacusharkancu: \p —“Wañuymanta causarimpunay” ¿imatataj niyta munan cay niskanwanrí? \p \v 11 Jesusta Eliasmanta tapuspa nerkancu: \p —Yachachejcunanchejka nincu, Cristomanta ñaupajta Elías jamunanta. ¿Imaynataj chayrí? \p \v 12-13 Jesusri nerka: \p —Chaytaka allinta nincu Diospa palabranmanjina. Chekata Eliaska jamun tucuy imata allinyachinanpaj. Astawanrí niyquichej: Eliaska jamorkaña. Bautizaj Juan Eliasjina jamorka ñaupakeyta. Runastaj payman sajrata ruwarkancu imatachus munaskancuta. Chaywanpis Diospa palabranpi ajinallatataj nin, Diospa cachaska Runanka ashqha imasta ñac'arinanta, manacajpaj khawaska canantawan, —nerka Jesús. \s1 Jesús thañichin millay supayniyoj waynata \p \v 14 Jesuska paywan cajcunawan cutimuspa yachacojcunanta israel yachachejcunatawan tariparka. Paycunatataj ashqha runa chaupipi churanacushajta ricorka. \v 15 Chay ashqha runasri mana yuyaymanta Jesusta ricorkancu. Correspa payta napaycorkancu. \v 16 Jesustaj israel yachachejcunata taporka: \p —¿Imamantataj churanacusharkanquichej paycunawanrí? \p \v 17 Chay ashqha runasmantari uj runa payman cuticherka: \p —Yachachejníy, wawayta pusamorkayqui upayachej supayniyoj caskanraycu. \v 18 Maypichá payta jap'in chayka pampaman wijch'un. Phosokotajina llausata suruchin siminmanta, quirusninta c'aruchispa wañuskatajina ruwan. Ñapis yachacojcunayquita nicorkaniña wawaymanta supayta kharkonancuta, manataj aterkancuchu, —nispa. \p \v 19 Jesustaj nerka: \p —¡Ay, Diospi mana jap'icoj runas! ¡Mayc'ajcamataj kancunawan casaj! ¡Mayc'ajcamataj kancunata muchuskayquichej! Cayman waynata pusamuwaychej, —nispa. \p \v 20 Waynata payman pusamorkancutaj. Chay supayka Jesusta ricuspa waynata t'ucuwan jap'iycucherka. Waynataj pampaman urmarka. Chokaycachacuspataj siminmanta phosokota ajtorka. \v 21 Jesús waynaj tatanta taporka: \p —¿Mayc'ajmantañataj cayjina cashanrí? \p Tatantaj cuticherka: \p —Wawitamantapacha. \v 22 Ashqha cutis payta ninaman yacumanpis chokaycun wañuchinanpaj. Kanrí, Señorníy, sichus imata atinqui chayka, qhuyacuspa yanapariwaycu, —nispa. \p \v 23 Jesusrí payta nerka: \p —Kan ninqui: “Sichus atinqui”, nispa. Noka niyqui, Diospi jap'icojpajka tucuy ima aticun, —nispa. \p \v 24 Niskantawancamataj waynaj tatanka khaparispa nerka: \p —¡Diospi jap'icuni! ¡Yanapaway astawan jap'icunaypaj! —nispa. \p \v 25 Astawan ashqha runa tantacamojta ricuspa Jesuska chay quiquinpacha millay supayta camacherka: \p —Noka camachiyqui, upa jok'ara supay: ¡Llojsiy paymanta, amataj ni jayc'aj ujtawan payman yaycuychu! —nispa. \p \v 26 Supayri waynata khaparichispa sinch'ita t'ucuchispataj paymanta llojserka. Waynataj wañuskajina carka. Chayraycu ashqhas nisharkancu, wañupuskanta. \v 27 Jesusrí maquinmanta jap'ispa jataricherka. Waynataj sayaricorka. \p \v 28 Jesús wasiman yaycojtin yachacojcunan sapallancupi taporkancu: \p —¿Imaraycutaj nokaycu mana aterkaycuchu chay millay supayta kharkoytarí? \p \v 29 Paycunaman cuticherkataj: \p —Cay layata kharkoyka mana aticunchu manachayrí tucuy sonkowan Diosmanta mañacuyllawan, —nispa. \s1 Jesús ujtawan sut'inchan wañuyninmanta causarimuyninmantawan \p \v 30 Chaynejmanta llojsispataj Galilea jallp'anejta rerkancu. Jesuska yachacojcunanta yachachishaskanraycu, riskanmanta ni pi yachananta munarkachu. \v 31 Paycunata nisharkataj: \p —Noka, Diospa cachaska Runan, sajra runaspa maquisnincuman jaywaska casaj, wañuchiwankancutaj. Quinsa p'unchaymantari causarimpusaj, —nispa. \p \v 32 Yachacojcunari mana yacharkancuchu Jesuspa niskanka imatachus niyta munaskanta. Chaywanpis manchachicorkancu niskanmanta payta tapuyta. \s1 Maykenchus curaj canman \p \v 33 Capernaum llajtaman chayarkancu. Wasipi cashaspataj Jesuska yachacojcunanta taporka: \p —¿Imamantataj tapunacusharkanquichej ñanta jamushasparí? \p \v 34 Ch'inllataj carkancu. Ñanta jamushaspa paycunaka churanacorkancu maykennincuchus aswan curaj caskanmanta. Chayraycu tapojtenka ni imata nerkancuchu. \v 35 Chanta tiyaycuspa chay chunca iscayniyojta wajyaytawan paycunaman nerka: \p —Pillapis curajpaj khawaska cayta munajka, tucuy runasmanta pisipaj churacunan tiyan. Tucuypa yanapajnincutaj canan tiyan, —nispa. \p \v 36 Ajinapi uj wawata chaupincupi sayacherka. Mark'aricuspataj yachacojcunanta nerka: \p \v 37 —Nokapi jap'icojka cayjina wawata, “Walejta jamunqui”, niyta atinman. Chaywanka noka quiquiyta nishawan. Sichus nokata, “Walejta jamunqui”, niwan chayka, mana nokallatachu nishawan. Manachayrí cachamuwajniytapis nishallantaj, —nerka Jesús. \s1 Mana contranchejpi cajka nokanchejwanmin \p \v 38 Chanta Juan Jesusta nerka: \p —Yachachejníy, uj runata ricorkaycu atiyniyoj sutiyquiwan supaycunata kharkoshajta. Mana kanta nokaycujina khatej caskanraycu payta jarc'ayta kallarerkaycu, —nispa. \p \v 39 Jesús nerka: \p —Ama payta jarc'aychejchu. Sutiypi uj jatun t'ucuna ruwanata ruwajka, manamin chay khepanpachallataj nokamanta sajrata parlanmanchu. \v 40 Mana contranchejpi cajka nokanchejpa allinninchejpaj cashan. \v 41 Chekata niyquichej: Pillapis ujyanapaj yacuta kosunquichejman Cristoj yachacojcunan caskayquichejraycu chayka, payman Dios cutichiponka, —nispa. \s1 Urmachej imasmanta \p \v 42 Nillarkataj: \p —Cay juch'uycitus nokapi jap'icojcunamanta ujninta, pillapis juchaman urmachinman chayka ¡ay phutiy, ari, chay runapajka! Paypajka aswan allin canman wañupunan. Allin canman paypaj jatun molino rumita cuncanman warqhuycuspa, runas jatun kochaman payta wijch'uycunancu. \v 43 Sichus maquiyqui juchaman urmachisunquiman chayka, qhuchurpacuy. Ch'ulla maquiyojpis wiñay causayman yaycuyta atinqui. Chayka aswan allinpuni cashan iscaynin maquisniyoj uqhu pacha ninaman wijch'uycuska canayquimantaka. Chay ninaka ni jayc'aj wañunchu. \v 44 Chaypitaj wiñay wañuypi ñac'arenkancu. \v 45 Sichus chaquiyqui juchaman urmachisunquiman chayka, qhuchurpacuy. Ch'ulla chaquiyojpis wiñay causayman yaycuyta atinqui. Chayka aswan allinpuni cashan iscaynin chaquisniyoj uqhu pacha ninaman wijch'uycuska canayquimantaka. \v 46 Chaypitaj wiñay wañuypi ñac'arenkancu. \v 47 Sitajchus ñawiyqui juchaman urmachisunquiman chayka, siq'irpacuy. Ch'ulla ñawiyojpis janaj pachaman\f + \fr 9:47 \ft Literal: Diospa reinon.\f* yaycuyta atinqui. Chayka aswan allinpuni cashan iscaynin ñawisniyoj uqhu pacha ninaman wijch'uycuska canayquimantaka. \v 48 Chaypitaj wiñay wañuypi nac'arenkancu. \p \v 49 [‘Chayraycu sajra munayniyquichejta atipaychej. Llaquiycunata muchuspa chay munayniyquichejta atipanquichej. Llaquiyka ninajinamin. Niskasniyta casuytaj cachijinamin. \v 50 Ajinata niskasniyta casuspa llaquiycunata muchuwajchej chayka, wiñay cusiskas canquichej. Mana urmachiskas canayquichejpaj niskasniyta casuychejpuni.]\f + \fr 9:50 \ft Ninayan.\f* Kancunapurapis allillanpi causacuychej, —nerka Jesús. \c 10 \s1 Jesús yachachin casaraskacunapaj \p \v 1 Galileamanta llojsispataj Jesús rerka Judea jallp'aman Jordán mayu chimpanej jallp'asmanpis. Jakaypi purishajtintaj watejmanta may ashqha runa payman tantacamoj. Watejmanta paycunata yachachisharka costumbrenmanjina. \v 2 Chanta fariseos Jesusman kayllamorkancu. Parlaskanpi pantachiyta munaspataj taporkancu: \p —¿Camachiwaskanchejmanjina uj khari warminta wijch'upuyta atillanchu? \p \v 3 Payrí paycunaman nerka: \p —¿Imatataj Moisés camachisorkachej? \p \v 4 Cuticherkancutaj: \p —Moiseska kharita sakellarka warminta wijch'upuyta divorcio papelta jaywaspa, —nispa. \p \v 5 Jesusrí paycunaman nerka: \p —Moisés chayta camacherka kancuna Diospa quiquin camachiskanta mana casuyta munaskayquichejraycu, rumi sonkoyoj runas caspa. \v 6 Kallariypi Dios tucuy imata ruwarka. Chaymantapacha kharita warmitapis churarka. \v 7 Chayraycu khareka sakenan tiyan tatanta mamantapis warminwan ujchaska cananpaj. \v 8 Iscaynincutaj ujchaska cankancu. Ajinaka manaña iscaychu cancu, manachayrí ujllaña. \v 9 Chayraycu Diospa ujchaskanta runaka ama t'akachunchu, —nerka Jesús. \p \v 10 Wasipiña cashaspa yachacojcunan ujtawan chay jawa Jesusta taporkancu. \v 11 Paycunaman nerkataj: \p —Pillapis warminmanta t'akanacuspa waj warmiwantaj casaracun chayka, warminpa contranpi khenchachacun. \v 12 Sitajchus warmi kosanmanta t'akanacuspa waj khariwantaj casaracun chayka, khenchachacun, —nispa. \s1 Jesús wawasta munacun \p \v 13 Uj cuti wawitasnincuta Jesusman pusamusharkancu maquisninta churaspa paycunapaj Diosmanta mañaripunanpaj. Yachacojcunataj pusamojcunata c'amerkancu. \v 14 Chayta ricuspa Jesús phiñacorka, yachacojcunanta nerkataj: \p —Sakeychej wawitasta nokaman jamunancuta. Amañataj paycunata jarc'aychejchu. Dios paycunajinata munacuyninwan camachenka. \v 15 Chekata niyquichej: Waquin runas wawitajina Diosta jap'incu Camachejnincupaj. Pillapis wawitajina mana jap'ejrí janaj pachaman\f + \fr 10:15 \ft Literal: Diospa reinon.\f* yaycuyta manapuni atinchu, —nerka Jesús. \p \v 16 Paytaj wawitasta mark'aricuspa sapa ujman munacuywan maquisninta churarka, paycunapaj Diosmanta mañaripuspa. \s1 Uj khapaj runamanta \p \v 17 Jesús wasimanta llojsispa ñanpi cashajtinña uj runa correspa paypa ñaupakenpi konkoricorka. Taporkataj: \p —C'acha. Yachachejníy ¿imatataj ruwanay tiyan wiñay causay chayaketa jap'inaypaj? \p \v 18 Jesustaj payman nerka: \p —Dioslla c'achaka. Chanta kanka ¿imaynapitaj noka c'acha caskayta niwanquirí? \v 19 Yachanqui Diospa camachiskasninta: Ama khenchachacuychu; ama runata wañuchiychu; ama suwaychu; ama llullacuspa runamanta willaychu; ama pacaymanta runamanta imantapis khechuychu; tatayquita mamayquitapis casuy, —nispa. \p \v 20 Runarí nerka: \p —Yachachejníy, tucuy cay Diospa camachiskasninta wawamantapacha casorkani, —nispa. \p \v 21 Jesustaj payta khawaycuspa munacorka. Paytataj nerka: \p —Uj imallaña jarc'asunqui. Ripuy, tucuy capuyniyquita vendemuy, kolketataj wajcha runasman jaywaramuy. Ajinapi khapaj capuyniyqui janaj pachapi canka. Chanta nokawan jamuspa yachacojniy cay, —nerka Jesús. \p \v 22 Chay niskanmantari runaj uyanka ujjinayarka. Mayta phuticuspataj riporka, may khapaj caskanraycu. \p \v 23 Muyuyninta khawaspa Jesuska yachacojcunanman nerka: \p —¡Khapaj runaska janaj pachaman\f + \fr 10:23 \ft Literal: Diospa reinon.\f* wiñay causayniyoj canancupajka ñac'ayta yaycuyta atenkancu! —nispa. \p \v 24 Yachacojcunaka chay niskanmanta t'ucorkancu. Jesusrí ujtawan paycunata nerka: \p —Wawasníy, khapaj capuynincupi sonkoncuta churajcunaka ñac'ayta janaj pachaman\f + \fr 10:24 \ft Literal: Diospa reinon.\f* yayconkancu. \v 25 Jatun camello uywaraj astawan atinman yaycuyta agujaj ningrinman, khapaj runa janaj pachaman\f + \fr 10:25 \ft Literal: Diospa reinon.\f* yaycunanmantaka, —nispa. \p \v 26 Mayta t'ucuspa yachacojcunapura tapunacusharkancu: \p —Ajina cajtenka ¿pitaj janaj pachaman\f + \fr 10:26 \ft Literal: Diospa reinon.\f* yaycuyta atinmanrí? \p \v 27 Jesusri paycunata allinta khawaycuspa nerka: \p —Cayka runacunapaj mana aticunchu. Diospajrí aticun, Dioska tucuy atiyniyoj caskanraycu, —nispa. \p \v 28 Chaymanta Pedro nerka: \p —Khaway, nokaycu ari, tucuy imaycuta sakespa kanta khatishaycu, —nispa. \p \v 29 Jesustaj cuticherka: \p —Chekata niyquichej: Uj runa atinman sakeyta wasinta chayrí waukesninta chayrí panasninta chayrí mamanta chayrí tatanta chayrí wawasninta chayrí chajrasninta. Sichus cayta saken nokaraycu sumaj willanasraycupis chayka, \v 30 cay p'unchaycunapi sakeskanmanta, pachaj cutis astawan cutichiska payman canka. Ajinaka wasisniyoj, waukesniyoj, panasniyoj, mamasniyoj, wawasniyoj, chajrasniyoj canka. Payri muchuchiskapis canka nokaraycu. Jakay jamoj p'unchaycunapirí wiñay causayniyojmin canka. \v 31 Ashqha runas cay pacha imasraycu sumajpaj khawaska cajcunaka jakay p'unchaypi pisipaj khawaskas cankancu. Ashqha runas cunan p'unchaycunapi pisipaj khawaska cajcunarí, jatunpaj khawaskas cankancu, —nerka Jesús. \s1 Jesús sut'inchan wañuyninmanta causarimuyninmantawan quinsa cajtaña \p \v 32 Ashqha runas Jesuspis Jerusalenman ñanta risharkancu. Jesús ñaupajta rishajtin yachacojcunanka khepanta t'ucushaj khatisharkancu, ni imata paymanta yuyayta atispa. Wajcuna khaticushallarkancutaj, paycunapis manchachicuspa risharkancu. Ujtawantaj Jesús chunca iscayniyoj yachacojcunanta wajnejman pusarka. Chay jamoj p'unchaycunapi imachus paywan ruwacoj risharka, chayta paycunaman willarka: \p \v 33 —Khawaychej, Jerusalenman rishanchej. Chaypimin noka, Diospa cachaska Runan, yupaychana-wasimanta curajcunaman israel yachachejcunamanpis jaywaska canay tiyan. Nokata wañunaypaj juchachawankancu, waj llajtayoj runasmantaj jaywaycuwankancu. \v 34 Paycunaka nokata asipayawankancu. Nokaman thokaycuwankancu, jasut'iwankancu, wañuchiwankancutaj. Quinsa p'unchayninmantataj causarimpusaj, —nerka Jesús. \s1 Jacobojtawan Juanpatawan mañacuskancu \p \v 35 Chanta Zebedeoj wawasnin Jacobowan Juanwan Jesusman kayllaycorkancu. Nerkancutaj: \p —Yachachejníy, munaycu ruwapunawaycuta imatachus mañacuskaycuta, —nispa. \p \v 36 Jesustaj nerka: \p —¿Imata ruwapusunayquichejtataj munanquichejrí? \p \v 37 Paycunaka cuticherkancu: \p —Atiyniyquiwan camachinayquipaj tiyaycuspa, kanwan cusca tiyaycuchiwaycu, ujniycuta paña ladoyquiman ujniycutataj llok'e ladoyquiman, —nispa. \p \v 38 Jesusrí cuticherka: \p —Kancunaka mana yachanquichejchu imatachus mañacushaskayquichejta. Manchayta ñac'arinay tiyan. Chayka uj copapijina junt'aña. ¿Chayta ujyayta atiwajchejchu nokajina? ¿Atiwajchejchu ñac'ariyman yaycuyta wañuycama nokajina? \p \v 39 Paycunaka nerkancu: \p —Arí, atiycu, —nispa. \p Jesustaj paycunata nerka: \p —Junt'a copata ujyanquichej nokajina. Wañuycama ñac'ariymantaj yaycunquichej nokajina. \v 40 Astawanrí camachinaypaj tiyaycuspa, paña ladoyman chayrí llok'e ladoyman tiyaycuchinayka, mana nokamantachu. Manachayrí picunapajchá waquicherka, chaycunataka Dioslla tiyaycuchenka, —nispa. \p \v 41 Chayta uyarispa chay waj chunca yachacojcunanka Jacobopaj Juanpajwan phiñacorkancu. \v 42 Jesusri paycunata wajyaspa nerka: \p —Yachanquichejjina llajtasta camachejcunaka runasta llaquichispa camachiskancuta. Callpayojcunapis atiynincumanjina tucuy imapi runaswan casuchicuncu. \v 43 Kancuna uqhupeka mana ajinachu canka. Astawanrí kancunamanta pillapis atiyniyoj cayta munajka tucuy sonkowan yanapasojniyquichej canan tiyan. \v 44 Kancunamanta pillapis curajpaj khawaska cayta munajka tucuyta casoj canan tiyan. \v 45 Ajinallatataj noka, Diospa cachaska Runanpis, mana runas yanapanawancupajchu jamorkani. Manachayrí noka runasta yanapanaypaj jamorkani. Astawanpis paycuna wañunancumanta noka wañusaj juchancumanta cacharichinaypaj, —nerka Jesús. \s1 Jesús thañichin ciego Bartimeota \p \v 46 Jesús yachacojcunanwan Jericó llajtaman chayarkancu. Chaymanta ashqha runaswan llojsishajtincutaj, Timeoj wawan Bartimeo chay ñannejpi tiyacusharka. Payka ciego caskanraycu runasmanta mañacoj. \v 47 Nazaret llajtayoj Jesús chaynejta rishaskanta uyarispataj khapariyta kallarerka: \p —¡Jesús, Davidpa miraynin,\f + \fr 10:47 \ft Literal: Wawan.\f* qhuyacuway nokata! —nispa. \p \v 48 Chay ashqha runastaj payta c'amisharkancu: \p —¡Ch'in cay! —nispa. \p Payri aswan sinch'ita khaparerka: \p —¡Davidpa miraynin,\f + \fr 10:48 \ft Literal: Wawan.\f* qhuyacuway! —nispa. \p \v 49 Jesusri chayta uyarispa sayarka, nerkataj: \p —Payta wajyaychej, —nispa. \p Chanta ciego runata wajyaspa nerkancu: \p —¡Sonkochacuy, jataricuy! Kanta wajyashasunqui, —nispa. \p \v 50 Payri ponchonta wijch'uricorka aswan uskhayta rinanpaj. Phinquirispataj Jesusman chimparka. \v 51 Jesustaj payta taporka: \p —¿Imatataj ruwasunayta munashanqui? \p Ciegotaj cuticherka: \p —¡Señorníy, ricuyta munani! —nispa. \p \v 52 Jesusri payta nerka: \p —Ripullayña. Diospi jap'icuskayquiraycu thañiskaña canqui, —nispa. \p Chay quiquinpacha ciegoka ricuyta aterka. Ñantataj Jesusta khaticorka. \c 11 \s1 Jesús yaycun Jerusalenman \p \v 1 Jerusalenman kayllasharkancu. Betfagé, Betania ranchos chekanpi Olivos niska orkonejpi cashajtincuña Jesuska iscay yachacojcunanta cachaspa nerka: \p \v 2 —Riychej chimpa ranchoman. Chayman yaycuspataj manaraj chajnana malton burrota wataskata tarinquichej. Chay burrota phascaraspataj cayman khatimuychej. \v 3 Sichus mayken tapusonkachej: “¿Imaraycutaj burrota phascarashanquichej?” chayka, payta niychej: “Señorninchej cayta munan. Chaywanpis cunanpacha cutichimpusonka”, —nispa. \p \v 4 Chay iscay yachacojcunataj rispa burrota tariparkancu puncu jawapi ñan kayllapi wataskata. Paycuna burrota phascarasharkancu. \v 5 Chaypi cajcunamanta waquintaj taporkancu: \p —¿Imatataj ruwashanquichej? ¿Imapajtaj burrota phascarashanquichej? \p \v 6 Paycunari cuticherkancu Jesuspa quiquin niskanwan. Chaypi cajcunataj sakellarkancu. \v 7 Burrotataj khaterkancu Jesusman. Ponchosnincuta burroman caronaycorkancu. Jesustaj burroman llok'arka. \v 8 Pay rishajtintaj ashqha runas ponchosnincuta ñanninman mast'arkancu chay patata rinanpaj. Waquinpis camposmanta sach'a k'omercunata c'utumuspa mast'ashallarkancutaj. \p \v 9 Ñaupajta rejcunapis khepanta rejcunapis khaparisharkancu: \p —¡Dios yupaychaska cachun!\f + \fr 11:9 \ft Literal: Hosanna.\f* ¡May jatunchaska Israelman Diospa cachamuskanka! \v 10 ¡Unay tatanchej Davidpa jamoj llajtanka\f + \fr 11:10 \ft Literal: reinon.\f* jatunchaska cachun! ¡Camachejninchej cunan jamushan! ¡Janaj pachapi Dioska may yupaychaska cachun\f + \fr 11:10 \ft Literal: Hosanna.\f* —nispa. \p \v 11 Jerusalenman chayaspa yupaychana-wasiman Jesús yaycorka. Chaypitaj tucuy imata sumajta khawarka. Chanta ch'isiyaycuyña caskanraycutaj chunca iscayniyoj yachacojcunanwan Betaniaman rerka. \s1 Mana pokoyniyoj higo sach'amanta \p \v 12 K'ayantintaj Betaniamanta llojsispa Jesús yarkhachicorka. \v 13 Carumanta uj higo sach'ata laphisniyojta ricuspa chimpaycorka higos canmanchus manachus chayta masc'ananpaj. Chimpasparí ni imata tarerkachu, manachayka laphisllata. Manaraj higospa tiemponchu carka. \v 14 Yachachinanpajtaj sach'ata nerka: \p —¡Amaña ni jayc'aj wiñaypaj ni pi pokoyniyquita miqhuchunchu! —nispa. \p Yachacojcunantaj chay niskanta uyarerkancu. \s1 Yupaychana-wasi Diosta yupaychaspa mañacuna wasi \p \v 15 Jesús yachacojcunanwan Jerusalenman chayaspa yapaychana-wasiman yaycorka. Chanta payka yupaychana-wasej pationpi vendejcunata rantejcunatawan kharkoyta kallarerka. Kolke cambiajcunaj mesasnincuta, jaywana paloma vendejcunaj tiyacunasnincutawan tijrararka. \v 16 Manataj ni pitapis sakerkachu ni imata chayninta apananta. \v 17 Chaymantataj yachachisharka: \p —Chekata Dios palabranpi nin: “Yupaychana-wasiyka nokamanta mañacuna wasimin canan tiyan tucuy llajtasmanta runacunapaj”. Kancunarí pacaymanta suwanayquichejpaj ruwaycacapunquichej, —nispa. \p \v 18 Yupaychana-wasimanta curajcuna israel yachachejcunapiwan chayta uyarispa imaynapi Jesusta wañuchiyta masc'asharkancu. Paytarí manchachicorkancu tucuy chay ashqha runas paypa yachachiskanta sumajpaj khawaskancuraycu. \v 19 Ch'isiyaytataj Jesús yachacojcunanwan llajtamanta llojsiporkancu. \s1 Ch'aquiska higo sach'amanta quiquinchana \p \v 20 K'ayantin tutamanta llajtaman cutishaspa chay higo sach'ata ricorkancu saphinmantapacha ch'aquiskata. \v 21 Chanta Pedroka Jesuspa niskanmanta yuyaricuspa payta nerka: \p —¡Yachachejníy, khaway! ¡Contranpi c'amerkanqui, chay higo sach'aka ch'aquipuska! ¿Imaynataj cayrí? \p \v 22 Jesustaj cuticherka: \p —Diospi jap'icuychej. \v 23 Chekata niyquichej: Pillapis cay orkota ninman: “Caymanta okhariska cay, jatun kochamantaj wijch'uycuska cay”, nispa chayka, paypaj ruwaconka. Astawanrí payka Dios chayta ruwananta tucuy sonkowan creeshananpuni tiyan mana iscayrayaspa. \v 24 Chayraycu niyquichej: Imatachus Diosmanta mañacunquichej, paypi jap'icuspapuni tucuy sonkowan creeychej mañacuskayquichejta kosuskayquichejtaña, capusonkachejtaj. \v 25 Chaywanpis Diosmanta mañacushaspa runasta perdonaychej. Imamantapis pipaj phiñaska cawajchej, chayta konkapuychej. Ajinata runasta perdonaychej janaj pachapi caj Dios Tatayquichejpis pantaskasniyquichejmanta perdonasunayquichejpaj. \v 26 Sitajchus mana perdonanquichejchu chayka, janaj pachapi caj Dios Tatayquichej manallataj kancunatapis perdonasonkachejchu, —nerka Jesús. \s1 Jesuspa atiyninmanta tapuncu \p \v 27 Jesús yachacojcunanwan ujtawan Jerusalenman chayarkancu. Yupaychana-wasi patiopi pay purishajtintaj israel curajcuna payman chimpamorkancu. \v 28 Nerkancutaj: \p —Niwaycu ¿ima atiywantaj cay imasta ruwashanqui? Chayrí ¿pitaj cay atiyta kosorka cay imasta ruwanayquipaj? \p \v 29 Jesusrí cuticherka: \p —Nokapis ujta tapuskayquichej, kancunapis cutichiwaychej. Chanta willaskayquichej ima atiywanchus cay imasta ruwaskayta. \v 30 Niwaychej ¿pitaj cachamorka Juanta runasta bautizananpaj? ¿Dioschu chayrí runaschu? Cutichiwaychej, —nerka Jesús. \p \v 31 Paycuna uqhutaj tanteyacuspa ninacusharkancu: \p —Sichus nisunman: “Dios payta cachamorka”, nispa chayka, Jesús tapuwasun: “¿Imaraycutaj payta mana creerkanquichejchu?” \v 32 Nitaj atinchejchu niyta runas payta cachamuskancuta, —nispa. \p Runaska tucuy sonkowan creerkancu Juan Diospa willajnin caskanta. Chayraycu paycunata manchachicuspa chay churanacojcunanka. \v 33 Jesusman cuticherkancu: \p —Mana yachaycuchu, —nispa. \p Jesustaj paycunaman nerka: \p —Ni nokapis willaskayquichejchu ima atiywanchus cay imasta ruwaskayta, —nispa. \c 12 \s1 Sajra llanc'ajcunamanta quiquinchana \p \v 1 Jesuska quiquinchanaswan paycunaman parlayta kallarerka. Nerkataj: \p —Uj runa jallp'anpi ashqha uva sach'itasta yuracharka, perkawan muyuycucherka. T'okota allaspataj uva sarunata ch'irwanapaj, alto wasitataj khawanapaj ruwarka. \p ‘Llanc'ajcunamantaj jallp'anta arrendaycorka. Chanta jallp'ayoj runaka caru llajtaman riporka. \v 2 Uva pallana tiempopitaj camachinta llanc'ajcunaman cacharka pokoyninmanta payman konancupaj. \v 3 Llanc'ajcunarí payta jap'ispa sinch'ita makarkancu mana imayojllatataj cachaporkancu. \v 4 Ujtawan jallp'ayoj runaka waj camachinta cacharka. Paytari umanpi sinch'ita tacarkancu chaywanpis p'enkayta ruwarkancu. \v 5 Ujtawan cacharka wajta. Paytari wañucherkancu. Ashqha wajcunata cachallarkataj. Llanc'aj runasrí chay cachasmanta waquinta sek'orkancu, waquintataj wañucherkancu. \p \v 6 ‘Jallp'ayoj runajtaka caporkaraj ujwan. Cayrí carka may munaska wawan. Chay khepapitaj cay wawanta cacharka. Nisharkataj: “Wawaytaka jatunpaj khawankancupuni”, nispa. \v 7 Chay llanc'aj runasrí ninacusharkancu: “Cay wawanka cay jallp'ata tatanmanta jap'enka. Jacu payta wañuchisun jallp'an nokanchejpata cananpaj”, nispa. \v 8 Payta jap'ispa wañucherkancu, jallp'amantataj wijch'orkancu. \v 9 ¿Imanankataj uva jallp'ayoj señorka chay llanc'aj runastarí? Cayta ruwanka: Jamuspa chay llanc'aj runasta wañurachenka. Waj llanc'ajcunamantaj jallp'anta arrendanka. \p \v 10 ‘Cayta Diospa palabranpi ¿manachu leerkanquichej? “Wasichajcuna rumita khawaspa khesacharkancu. Wasita sinch'ita sayachinanpajrí chay khesachaska rumeka aswan sumaj carka”. \v 11 Chaytaka Señor Dios ruwan. Nokanchejpajtaj uj t'ucuna cashan, —nerka Jesús. \p \v 12 Tucuy chay israel curajcunaka reparacorkancu Jesús chay quiquinchanawan paycunamanta parlaskanta. Chayraycu payta jap'iycuchiyta churacorkancu. Astawanrí chay ashqha runasta manchachicorkancu. Payta sakespataj riporkancu. \s1 Jesusta tapuncu impuestomanta \p \v 13 Churanacojcunanka Jesusman waquincunata cacharkancu. Chay cachaskasri carkancu fariseocunamantawan Herodesta khatejcunamantawan. Paycunaka Jesusta parlaskanpi pantachispa jap'iycuyta munasharkancu. \v 14 Jamuspataj nerkancu: \p —Yachachej, yachaycu parlaskayqueka cheka caskanta. Runastapis mana rijch'acuynillanmantachu khawanqui, manachayrí caskancumanta. Chaywanpis cheka cajta yachachishanqui imatachus Dios munan runas ruwanancuta. Cunan kan niwaycu: ¿Nokanchej, israelcuna, Romano gobiernoman impuestota konachu? ¿Konanchejchu chayrí manachu konanchej? —nerkancu. \p \v 15 Jesús allinta yacharka puraj uyawan tapuskancuta. Chayraycu paycunata nerka: \p —¿Imaraycutaj pantachiwayta munanquichejrí? Uj kolketa apamuwaychej khawanaypaj, —nispa. \p \v 16 Paymantaj apamorkancu. Chanta Jesús taporka: \p —¿Pejpa uyantaj pejpa sutintaj cay kolkepi cashanrí? \p Cuticherkancu: \p —Romano curaj camachej Cesarpata, —nispa. \p \v 17 Chayraycu Jesús paycunata nerka: \p —Cesarpata cajtaka Cesarman koychej; Diospata cajtataj Diosman koychej, —nispa. \p Paymanta t'ucorkancu chay cutichiskanmanta. \s1 Jesusta tapuncu causarimuymanta \p \v 18 Saduceos nej cancu wañuska runaska mana causarimunancuta. Paycunamanta waquin Jesusman jamuspa nerkancu: \p \v 19 —Yachachej, Moisés nokanchejpaj kelkarka: “Sichus uj casaraska runa mana wawayoj wañupunman chayka, paypa wauken casarachun wañojpa viudanwan. Chayta ruwachun wawa cananpaj curaj waukenpa sutin ama chincapunanpaj”. \v 20 Cunanri, carkancu kanchis waukes. Curaj cajka casaracorka mana wawayojtaj wañuporka. \v 21 Chanta iscay caj khareka wañoj waukenpa viudanwan casaracorka. Paypis wañuporka mana ni uj wawata rejsispa. Quinsa cajwanpis quiquillantaj carka. \v 22 Ajinataj carka kanchis waukesnintinwanpis. Sapa uj curaj waukenpa viudanwan casaracorka. Sapa ujtaj mana ni uj wawata rejsispa wañuporka. Khepata chay warmipis wañupullarkataj. \v 23 Cunanka, wañuska runas causarimojtincu chay warmi kanchis runaswan casaracuskanmanta ¿maykennincoj warmintaj cankarí? —nispa. \p \v 24 Jesustaj paycunaman cuticherka: \p —Diospa palabranta mana entiendenquichejchu nitaj atiynintapis rejsinquichejchu. Chayraycu cay imaspi pantaskas canquichej. \v 25 Imaynachus Diospa angelesnenka mana casaracuncuchu, ajinallataj causarimuskancumanta runas mana casaraconkancuchu. \v 26 Chaywanpis wañuska causarimpunancumantari: Moisespa libronpi kelkaskataka ¿manachu leerkanquichej? Dios nina lauraj sach'itamanta nimorka: “Noka cani Abrahampa Diosnin, wawan Isaacpata Diosnin, allchhin Jacobpatapis Diosnintaj”, nispa. Chayta nerka chay runas unay wañupuskancu khepataña. \v 27 Diospajka wañuskaspis causashancu. Chayraycu pay mana wañuskacunaj Diosnincuchu, manachayrí causashajcunaj Diosnincumin. Kancunaka ancha pantaskas canquichej, —nerka Jesús. \s1 Munacuy camachiskamanta \p \v 28 Israel yachachejcunamanta ujri tapunacuskancuta uyarerka. Jesús sumajta cutichiskantapis ricorka. Chayraycu payman kayllamuspa taporka: \p —Yachachejníy, tucuy camachiskacunamanta ¿maykentaj aswan jatun caj camachiskarí? \p \v 29 Jesustaj cuticherka: \p —Aswan jatun caj camachiskaka caymin: “¡Israel runacuna uyariychej! Señor Diosninchejka sapan c'ata Señormin. \v 30 Munacuy Señor Diosniyquita tucuy sonkoyquiwan, tucuy causayniyquiwan, tucuy yuyayniyquiwan, tucuy callpayquiwanpis”. \v 31 Iscay cajtaj cay: “Runa-masiyquita munacuy kan quiquiyquitajina”. Caycunamanta aswan jatun camachiskaka mana canchu, —nispa. \p \v 32 Chanta chay yachachejka Jesusta nerka: \p —Arí, Yachachejníy, sumajta ninqui. Dioska sapan c'ata caskanta, paymanta wajka mana caskantapis. \v 33 Sichus uj runa Señor Diosninta munacun tucuy sonkonwan, tucuy yuyayninwan, tucuy causayninwan, tucuy callpanwanpis chayka, Diosta cusichin. Runa-masintapis munacunan tiyan pay quiquintajina. Ajinata Diosta cusichiyka aswan curaj cashan tucuy jaywanasmanta niskaka. Cachun uywa ruphachiska jaywana chayrí waj jaywanapis, —nispa. \p \v 34 Sumaj yuyaywan cutichiskanta ricuspataj Jesuska nerka: \p —Kanka, Diospa camachiskanta casunayquipajjina cashanqui, —nispa. \p Manaña ni pipis astawan Jesusta tapoj churacorkachu. \s1 Cristoka Davidpa miraynintaj Señornintaj \p \v 35 Yupaychana-wasi patiopi yachachishaspataj Jesús nerka: \p —Israel yachachejcunaka nincu, Cristoka Davidpa miraynin\f + \fr 12:35 \ft Literal: Wawan.\f* caskanta. ¿Imaynapitaj ajinata nincurí? \v 36 Quiquin David Santo Espiritunejta sut'inchaska caspa cayta nerka: \q1 Señorninchej Dios nerka Señorniy Cristoman: \q1 “Tiyaycuy nokawan cusca camachinanchejpaj churanacojcunayquita k'alata atipanaycama”,\f + \fr 12:36 \ft Literal: chaquisniy uraman churanaycama.\f* nispa. \p \v 37 Ajinata David quiquinpis Cristota, “Señorniy”, nispa, suticharka. Chanta ¿imaynatataj Cristoka Davidpa miraynillan\f + \fr 12:37 \ft Literal: Wawan.\f* canman? —nerka Jesús. \p Chay ashqha runastaj cusiywan payta uyarej cancu. \s1 Israel yachachejcunamanta \p \v 38 Yachachispataj Jesuska nisharka: \p —Sumajta khawacuychej waquin israel yachachejcunamanta. Paycuna puriyta munancu sumaj p'achalliskas. Munancutaj plazaspi paycunata sumajta napaycunata. \v 39 Tantacuna-wasipitaj curajcunaj tiyanasnincupi tiyacuyta munancu. Jatun miqhunaspipis sumaj khawaskacunaj tiyanasnincupi tiyacuyta munancu. \v 40 Chaywanpis viudaspa pisi capuynincuta suwaspajina khechuncu. Diosmanta anchata mañacushaskancuwan sajra munaynincuta pacayta munancu. Cay runasta Dioska aswan sinch'iwan juchachanka, —nerka Jesús. \s1 Wajcha viudaj koskan \p \v 41 Yupaychana-wasipitaj kolke churana kayllanejpi Jesuska tiyacusharka. Ajinapi ricorka imaynata chay ashqha runas Diosman konancupaj kolke churanaman kolketa churashaskancuta. Ashqha khapajcunaka ashqhata churasharkancu. \v 42 Uj wajcha viudapis jamuspa iscay kolkesitusninta churarka. \v 43 Jesustaj yachacojcunanta wajyaspa paycunata nerka: \p —Chekata niyquichej: Kolke churanaman cay ancha wajcha viudaj churaskanta khawaychej. Tucuy waj runaspa churaskancumantaka aswan ashqha carka Diospa yuyayninpeka. \v 44 Tucuy chay waj runaska ashqha capuynincoj puchuskanmanta Diosman korkancu. Payrí wajcha cayninmanta tucuy kolkenta korka. Chayka causananpaj casharkapis, —nispa. \c 13 \s1 Yupaychana-wasej urmananmanta \p \v 1 Yupaychana-wasimanta Jesús llojsishajtin, yachacojcunamanta ujnin caj yupaychana-wasita sumajta khawaspa nerka: \p —¡Yachachejníy, khaway, cay wasichaycunata! ¡May jatuchej rumis wasispis cancu! —nispa. \p \v 2 Jesustaj payman nerka: \p —Tucuy cay jatun rumi wasista ricushanquichej, chaycunaka urmachiskas cankancu. Ni uj rumillapis sayashaj sakeskachu canka, —nispa. \s1 Jesús sut'inchan ñac'ariy p'unchaycunamanta \p \v 3 Chanta yupaychana-wasej chimpan Olivos orkoman chayaspa Jesús tiyaycucorka. Chaypi sapallan tiyacushajtintaj Pedro, Jacobo, Juan, Andreswan payman jamuspa taporkancu: \p \v 4 —Willawaycu ¿mayc'ajtaj ajina canka? ¿Imastaj ricuchiwasajcu tucuy cay imas tucucunayashaskantarí? —nispa. \p \v 5 Jesús paycunaman parlayta kallarerka: \p —Sumajta khawacuychej ama pantachiskas canayquichejpaj. \v 6 Sutiypi ashqha runas llullacuspa jamonkancu. Nenkancutaj: “Nokamin Cristoka cani”, nispa. Ashqhastataj pantarachenkancu. \p \v 7 ‘Chaywanpis guerrasmanta uyarispa guerrasmanta parlajta uyarispapis ama manchachicuychejchu. Cay imaska cananpuni tiyan. Astawanrí manaraj tucucuyrajchu canka. \v 8 Uj ayllu waj aylloj contranpi okhariconka. Uj llajtayoj runas waj llajtayoj runaspa contranpi okhariconkancu. May sinch'ita jallp'apis qharcatitenka caynejpi jakaynejpitaj. Manchay yarkhaycuna canka. Chay imasrí onkocoj warmej nanayninpa kallariyninjina cashan. \p \v 9 ‘Astawanka kancuna quiquiyquichejta khawacuychej. Israel curajcunaj ñaupakencuman jaywaycusonkachej. Tantacuna-wasispitaj sek'osonkachej. Camachejcunaj ñaupakencuman curaj camachejcunaj ñaupakencumanpis pusasonkachej yachacojcunay caskayquichejraycu. Ajinapi kancuna paycunaman willaranquichej. \v 10 Manaraj tucucuytari sumaj willanaska willaraskaraj canan tiyan tucuy runasman. \v 11 Curajcunaman jaywaycoj pusasojtiyquichejka, ama ñaupajta sonkoyquichejpi manchachicuspa yuyaychejchu imatachus ninayquichejta. Astawanpis Santo Espíritoj chay ratupi sonkoyquichejman churaskanta, chayta niychej. Manamin kancunallachu parlajcunaka canquichej, manachayrí Santo Espíritu. \v 12 Uj waukeka waukenta jaywayconka wañuchiska cananpaj. Uj tatapis wawanta jaywayconka. Wawaspis tatasnincoj contrancupi okharicullankancutaj wañuchichinancupaj. \v 13 Kancunatapis tucuy runas chejnisonkachej yachacojcunay caskayquichejraycu. Tucucuycama Diospi confiacuspa muchojrí wiñay causayniyoj canka. \s1 Jerusalenpa tucucuyninmanta \p \v 14 ‘Leejka cayta sumajta reparachun: Dios millachicun, chay thuñispa tucuchejta, maypi mana cananchu ricunquichej. Chayta ricuspaka Judea jallp'api cashaj runas orkosman aykecuchuncu. \v 15 Pillapis wasimanta jawapi\f + \fr 13:15 \ft Literal: patapi.\f* cashajka ama yaycuchunchu capuyninta okharicojka. \v 16 Pillapis chajrapi cashajka amallataj cutiycuchunchu ponchonta okharejka. \v 17 ¡Ay phutiy, ari, chay p'unchaycunapi wijsayoj warmispaj ñuñushaj wawitasniyojcunapajpis! \v 18 Diosmanta mañacushaychej ama para tiempopi\f + \fr 13:18 \ft Literal: inviernopi.\f* aykecunayquichej cananpaj. \v 19 Chay p'unchaycunapeka ñac'ariy canka. Chayjina ñac'ariyka mana carkachu cay pacha kallariypi Dios tucuy imata ruwaskanmantapacha cunancama. Nitaj jayc'ajpis ajinaka cankachu. \v 20 Sitajchus Señor Dios chay ñac'ariy tiempota mana pisiyachinmanchu chayka, ni pi causanmanrajchu. Astawanrí paypa ajllacuskasninraycu chay tiempota pisiyachenka yuyaskanmanjina. \p \v 21 ‘Chay p'unchaycunapi sitajchus pipis nisunquichejman: “¡Khaway, caypi Cristo cashan!” chayrí “¡Jakaypi cashan!” chayka, ama payta creeychejchu. \v 22 Llulla cristocuna llulla willajcunapis riqhurimonkancu. Chaywanpis ricuchinasta t'ucuna ruwanastawan ruwankancu Diospa ajllacuskasnintapis pantachinancupaj, sichus aticunman chayka. \v 23 Kancunaka allinta khawacuychej. Tucuy imata manaraj ruwacushajtin ñaupajtaña nerkayquichej. \s1 Jesuspa cutimuyninmanta \p \v 24 ‘Astawanrí chay p'unchaycunapi runas ñac'ariskancumanta khepanta inti lakhayaycaponka quillapis manaña c'anchamonkachu. \v 25 Patamanta koyllurcuna urmarankancu. Cielopi cajcunata Dios cuyuchenka. \v 26 Chaymantamin runas ricuwankancu jamushajta phuyus chaupita. Noka, Diospa cachaska Runanka, jatun atiyniywan lliphipej c'anchaywanpis jamusaj. \v 27 Chaypacha Dioska angelesninta cachaspa ajllacuskasninta tucuy cay pachamanta tantachimonka. \s1 Higo sach'amanta quiquinchana \p \v 28 ‘Cay quiquinchanata higo sach'amanta yachacuychej: Maypachachus ramasnin k'omeryamun laphisnin p'uturamushajtinñataj kancuna yachanquichej k'oni tiempo chayamushaskantaña. \v 29 Ajinallatataj chay manchay imasta ricuspaka yachanquichej cutimunay p'unchayka kayllallapiña caskanta. \v 30 Chekata niyquichej: Tucuy cay imaska canka manaraj cay p'unchay runas wañurapushajtincu. \v 31 Cielospis jallp'apis tucucaponkancu; nokaj niskasniyrí wiñaypaj mana tucucaponkachu. \v 32 Chay p'unchaytarí ni pi yachanchu ima ratuchus cananta, Tatay Dioslla yachan. Ni janaj pachapi angeles nitaj noka, paypa Wawanpis, yachanichu. \s1 ¡Rijch'ariskas allinta wakaychacushaychej! \p \v 33 ‘Rijch'ariskas sumajta khawacushaychej, Diosmanta mañacuspapuni. Manamin yachanquichejchu ima ratutachus cutimunayta. \v 34 Uj wasiyoj runaka caruman rinanpaj, wasinmanta manaraj llojsishaspa camachisninman atiyta kon ruwananmanjina sapa uj ruwashananpaj. Puncu khawajtapis camachin, pay cutimunanpaj rijch'ariska wakaychananta. \v 35 Ajinata kancunapis rijch'ariskas allinta wakaychacushaychej. Manamin yachanquichejchu ima ratutachus noka, Señorniyquichej, jamunayta, ch'isiyaycuytachus, chaupi tutatachus, gallo wakaytachus, chayrí sut'iyamuytachus. \v 36 Pajtataj, ujllata mana yuyaskayquichejta Señorniyquichej cutimunman puñushajtataj taripasunquichejman. \v 37 Kancunaman niskaytaka tucuyman nishani: ¡Rijch'ariskas allinta wakaychacushaychej! —nerka Jesús. \c 14 \s1 Jatun parlanacupi Jesusta wañuchinancupaj jap'iycuyta yuyarincu \p \v 1 Iscay p'unchayllaña casharka israelcunaj pascuancuman, [Dios unay tatasnincuta cacharichiskanta yuyarichinapaj.]\f + \fr 14:1 \ft Ninayan.\f* Chay p'unchaycunapi mana pokochinayoj t'antata miqhunancu caj. Chay p'unchaycunapitaj yupaychana-wasimanta curajcunawan israel yachachejcunapiwan Jesusta wañuchinancupaj, pacayllamanta jap'iycuchiyta masc'asharkancu. \p \v 2 Ninacusharkancutaj: \p —Ama jatun p'unchaycunapeka jap'iycuchisunchu, ama manchay ch'ajwata runas okharinancupaj, —nispa. \s1 Jesus k'apayniyoj aceitejinawan jawiska \p \v 3 Betania llajtapi Jesús casharka, lepra onkoyniyoj niska Simonpa wasinpi. Chaypi miqhushajtintaj uj warmi yaycumorka, c'achitu rumi\f + \fr 14:3 \ft Literal: alabastro.\f* yuritupis okhariska. Yuritoka nardo purumanta sumaj k'apayniyoj aceitejinawan junt'a carka. Chaytaj ashqha kolkewan rantiska carka. Warmitaj yurituta p'aquerkospa chay k'apayniyoj aceitejinata Jesuspa umanman jich'aycuspa jawiycorka. \v 4 Chaypi cajcunamantataj waquin phiñacuspa paycunapura ninacusharkancu: \p —¿Imaraycutaj cay sumaj k'apayniyoj aceitejinata usuchishanrí? \v 5 Uj wata pagopajjina vendecunman carka. Chay kolketaj wajcha runasman koska canman carka, —nispa. \p Mayta phiñacuspa warmitaka sinch'ita c'amerkancu. \p \v 6 Jesusrí nerka: \p —Sakeychej. ¿Imaraycutaj payta llaquichishanquichejrí? Chaywanka may sumaj cajta ruwapuwarka nokapaj. \v 7 Wajcha runaska kancunawanpuni cashancu. Mayc'ajpis paycunata yanapayta munanquichej chayka, atillanquichej. Nokarí mana unaytañachu kancunawan casaj. \v 8 Payka atiskanta ruwarka. Jawiwaspa p'ampacuyniypaj waquichiwarka ñaupajtaña manaraj wañushajtiy. \v 9 Chekata niyquichej: Tucuy cay pachapi sumaj willanasta mayllapipis willaraspaka, chaypi cay warmej ruwaskanmantapis parlankancu paymanta yuyaricuspa, —nerka Jesús. \s1 Judas Jesusta jaywaycunanpaj parlamuskanmanta \p \v 10 Iscariote niska Judaska Jesuspa chunca iscayniyoj cachasninmanta ujnin carka. Payka yupaychana-wasimanta curajcunaman Jesusta jaywaycunanpaj rerka. Nerkataj: \p —Noka Jesusta jaywaycuskayquichej, —nispa. \p \v 11 Chayta uyarispa paycunaka mayta cusicorkancu. Judastataj nerkancu: \p —Payta jaywaycuwaskaycumanta kanman kolketa kosajcu, —nispa. \p Ajinamanta Judaska unanchacuspa masc'aj churacorka mayc'ajchus aswan allin canman Jesusta jaywaycunanpaj. \s1 Jesuspa yachacojcunan pascua miqhunata waquichincu \p \v 12 Mana pokochinayoj t'anta miqhuna p'unchaycuna chayamorka. Ñaupaj caj p'unchaypeka wañuchinancu carka pascua corderota. Chay p'unchaypi yachacojcunan Jesusta nerkancu: \p —Pascua miqhunata miqhunayquipaj ¿maypitaj munanqui waquichimunaycuta? \p \v 13 Ajinapi yachacojcunanmanta iscayta cacharka. Paycunatataj nerka: \p —Riychej llajtaman. Chaypitaj uj yacu p'uñuta apaj runawan tincunquichej. Payta khatiychej. \v 14 Yaycuskan wasipitaj wasiyoj runata niychej: “Yachachejninchej nisunqui: ‘Nokapaj sala ¿maypitaj cashan yachacojcunaywan pascua miqhunata miqhunaypaj?’ nispa”. \p \v 15 Paytaj uj jatun salata altos wasipi ricuchisonkachej. Chay salataj allinchaska tucuy imayojña cashan. Chaypi waquichimuychej nokanchejpaj, —nispa. \p \v 16 Chaymanta llajtaman rispa chay iscay yachacojcunaka tarerkancu tucuy imasta Jesuspa niskanmanjina. Chanta pascua miqhunata waquicherkancu. \s1 Jesús sut'inchan jaywaycojninmanta \p \v 17 Ch'isiyaytataj Jesús chay chunca iscayniyojwan chayman chayarka. \v 18 Tiyacuspa miqhushajtincutaj Jesús nerka: \p —Chekata niyquichej: Kancunamanta ujniyquichej nokawan miqhojmin jaywaycuwanka, —nispa. \p \v 19 Paycunari llaquicuyta kallarerkancu, ujmanta ujtaj Jesusta nerkancu: \p —¡Mana nokaka caymanchu! —nispa. \p \v 20 Jesusri paycunata nerka: \p —Kancuna chunca iscayniyoj yachacojcunaymanta uj cashan. Payka nokawan cusca t'antata chuwapi chhapushan. \v 21 Noka, Diospa cachaska Runanka, rishani, Diospa palabranpi nokamanta niskanmanjina. Astawanrí ¡ay phutiy, ari, noka jaywaycojpajka! Allin canman carka chay runapajka mana nacecunan, —nerka Jesús. \s1 Diospa mosoj tratonmanta \p \v 22 Miqhushajtincutaj Jesús t'antata maquisninwan jap'ispa Diosman graciasta korka. Chanta t'antata partispa sapa ujman jaywaspataj nerka: \p —Cayta miqhuychej. Cayka cuerpoy ninacun, —nispa. \p \v 23 Copatapis jap'ispa Diosman graciasta kospa paycunaman jaywarka. Tucuynincutaj ujyarkancu. \p \v 24 Paycunaman Jesús nerkataj: \p —Cay yawarniyka Diospa mosoj traton atiyniyoj cananpaj jich'askamin. Yawarniyka ashqha runacunapaj jich'aska canka paycuna ama wiñaypaj wañunancupaj. \v 25 Chekata niyquichej: Manaña ujyasajchu cay uvasmanta ruwaskata chay p'unchaycama. Chanta mosojta ujyasaj Tataywan kancunapiwan,\f + \fr 14:25 \ft Literal: Diospa reinonpi.\f* —nerka Jesus. \p \v 26 Chanta Diosta yupaychanancupaj taquiytawan chay salamanta llojsispa Olivos orkoman rerkancu. \s1 Jesús sut'inchan Pedroj urmayninmanta \p \v 27 Yachacojcunamantaj Jesús nerka: \p —Cunan tuta tucuyniyquichej nokata sakerpayawanquichej. Cayka canka Diospa palabranpi niskanmanjina: “Michejta wañuchisaj, ovejastaj ch'ekeraskas cankancu”. \v 28 Astawanrí wañuymanta causarimuspa Galileaman ñaupaskayquichej, —nerka Jesús. \p \v 29 Pedrotaj Jesusman nerka: \p —Tucuynincu sakerpayasuncuman chaypis, nokaka manapuni, —nispa. \p \v 30 Jesustaj Pedrota nerka: \p —Chekata niyqui: Cunan tutapacha, manaraj gallo iscay cutita wakashajtin, kanka quinsa cutitaña ninqui, nokata mana rejsiwaskayquita, —nispa. \p \v 31 Pedroka atipacuspa sinch'iwan nerka: \p —Sichus kanwan cusca wañunay canman chaypis, ni jayc'aj nisajchu, kanta mana rejsisuskaytaka, —nispa. \p Ajinallatataj tucuynincu nerkancu. \s1 Jesús Getsemanipi \p \v 32 Jesuska Getsemaní niska huertaman chayaspa yachacojcunanman nerka: \p —Caypi tiyaricushaychej noka Diosmanta mañacamunaycama, —nispa. \p \v 33 Jesusri pusacorka Pedrota, Jacobota, Juantawan. Sonkonpitaj kallarerka may llaquiywan t'ucurayayta jatun phutiyninpi. \v 34 Paycunatataj nerka: \p —Manchay llaquiska cani, llaquiywantaj wañunayashaniña. Caypi suyaychej, wakaychacuychejtaj, —nispa. \p \v 35 Ajinapi Jesuska tumpatawan ñauparispa uyan pampacama c'umuycorka. Diosmantataj mañacorka, sichus aticunman chayka, chay manchay ñac'ariynenka khechuska cananta. \p \v 36 Mañacuspataj nerka: \p —Munaska Tatáy, kanpajka tucuy ima aticun. Cay ñac'ariypi wañunayta nokamanta khechupuway. Astawanrí ama nokaj munayniyka ruwacuchunchu, manachayka kanpa munayniyqui ruwacuchun, —nispa. \p \v 37 Chanta cutimuspa chay quinsantinta puñushajta taripaspa, Pedrota nerka: \p —Simón ¿puñushanquichu? ¿Manachu uj ratullatapis rijch'ariska cayta aterkanqui? \v 38 Rijch'ariskas wakaychacuychej Diosmanta mañacuychejtaj juchaman ama urmachiskas canayquichejpaj. Allin cajta ruwayta munashanquichej, chaypajrí kancunaka mana callpayojchu canquichej,\f + \fr 14:38 \ft Literal: Espirituyquichej munan; aychayquichejrí mana atinchu.\f* —nerka Jesús. \p \v 39 Chanta ujtawan rispa chay quiquillantataj Diosmanta mañacusharka. \v 40 Ujtawan cutimuspapis paycunata puñushajllatataj tariparka, puñuywan atipaskas cashaskancuraycu. Chaymantataj ni imata aterkancuchu cutichiyta. \v 41 Quinsa caj cutipi cutimuspataj paycunata nerka: \p —¿Puñushanquichejpunichu? ¡Puñucullaychej! ¡Chayllataña! Chay hora chayamunña. Uyariychej: Noka, Diospa cachaska Runanka, juchasapaspa maquisnincuman jaywaycuskaña cashani. \v 42 ¡Jataricuychej, jacu ripuna! ¡Khaway, jaywaycuwajniyka kayllamushanña! —nerka Jesús. \s1 Jesús jap'iycunancupaj jaywaska \p \v 43 Jesús parlashajtillanraj Judaska riqhurimorka. Payka Jesuspa chunca iscayniyoj cachasninmanta ujnin carka. Paywan cuscataj ashqha runas jamorkancu t'ujsina espadaswan makana c'aspiswan. Paycunaka israel curajcunaj cachamuskasnincu carkancu. \p \v 44 Jaywaycoj Judaska pusamuskacunanman ñaupajtaña yachaycuchiska: \p —Pitachari noka napaycuspa much'aycusaj, chaymin canka. Payta jap'ycuychej. Pusanquichej sumaj wakaychaskata, —nispa. \p \v 45 Ajinaka chayamuytawancama, Jesusman kayllaycuspa, “¡Yachachejníy!” nispa, may munacuywanjina much'aycorka. \v 46 Chay runastaj Jesusta jap'iycorkancu. \p \v 47 Chaypi cajcunamanta ujnintaj espadanta siq'icuspa uj runata, wajtaspataj, ningrinta c'uturparerka. Chay c'uturpariska runari yupaychana-wasimanta curajpa camachin carka. \v 48 Churanacojcunanman Jesuska nerka: \p —¿Runa wañuchi suwata jap'ejjinachu nokata jap'ej jamunquichej espadaswan c'aspiswan? \v 49 Sapa p'unchay yupaychana-wasi patiopi yachachispa nokaka kancunawan carkani, manataj jap'iycuwarkanquichejchu. Astawanrí ajina canan tiyan Diospa palabran junt'acunanpaj, —nispa. \p \v 50 Chaymantataj Jesusta sakerpayaspa, tucuynin yachacojcunan aykecorkancu. \p \v 51 Uj waynari jatun llijllanawan khataycucuska Jesusta khatispa risharka. Paytataj jap'iycunayasharkancu. \v 52 Payrí llijllananta sakerpayaspa k'alalla aykecorka. \s1 Curajcunaj tantacuynincoj ñaupakenman Jesusta pusancu \p \v 53 Ajinamanta yupaychana-wasimanta curajpa ñaupakenman Jesusta pusarkancu. Chaypitaj chay israel curajcuna tucuynincu tantacorkancu. \v 54 Pedrotaj Jesusta carullamanta khaticuspa yaycorka curajpa wasi pationcama. Payka chaypi caj yanapajcunawan cusca nina kayllapi k'oñicuspa tiyaricusharka. \p \v 55 Jesus chay tantacuypi cashajtin curajcunaka contranpi willajcunata masc'asharkancu payta wañuchinancupaj. Chaypaj iscay quiquin willaskasta mana tarerkancuchu. \v 56 Ashqha llulla willajcuna Jesuspa contranpi willasharkancu. Willaskasnincuri mana quiquinchu carka. \v 57 Waquin llulla willajcunaka curajcunaj ñaupakencupi nisharkancu: \p \v 58 —Nokaycu Jesusta uyarerkaycu nishajta: “Noka cay maquiwan ruwaska yupaychana-wasita urmachisaj. Chanta quinsa p'unchaypi wajta wasichasaj mana maquiwan ruwaskata”, —nispa. \p \v 59 Chaywanpis chay willaskasnincoka mana quiquinchu carka. \p \v 60 Chanta yupaychana-wasimanta curajka paycunaj ñaupakencupi sayarispa Jesusta taporka: \p —¿Manachu cutichicunqui? ¿Imatataj chay runas contrayquipi willashancurí? \p \v 61 Jesusrí ch'inlla carka nitaj ni imata cuticherkachu. Watejmanta curajka Jesusta tapullarkataj: \p —¿Kanchu Cristo, yupaychaska Diospa Wawan canqui? \p \v 62 Jesús cuticherka: \p —Noka cani. Noka, Diospa cachaska Runanta, ricuwanquichejtaj curaj atiyniyoj Dioswan cusca camachishajta. Chaywanpis phuyus chaupita atiyniywan janaj pachamanta jamushajta ricuwanquichej, —nerka Jesús. \p \v 63 Chay niskanta uyarispataj curajka p'achasninta lliq'icorka may phiñacuskanta ricuchinanpaj. Nerkataj: \p —Manaña astawan willajcunata munanchejchu. \v 64 Kancuna uyarinquichejña cayjinata Diosta phiñachiskanta. ¿Kancunaman, imaynataj rijch'asunquichejtaj? —nispa. \p Tucuynincutaj Jesusta wañunanpaj juchacharkancu. \p \v 65 Paycunamanta waquintaj kallarerkancu Jesusman thokaycuyta. Uyanta khataycuspataj sajmashaspa nerkancu: \p —Sut'inchay ¿pitaj sajmasunqui? \p Yanapajcuna Jesusta pusashaspa sinch'ita makarkancu. \s1 Pedroj niskan, “Jesusta mana rejsinichu” \p \v 66 Pedro chay wasi patiopi cashajtintaj chayman jamorka curajpa wasi camachisninmanta uj imilla. \v 67 Payka Pedrota nina kayllapi k'oñicushajta ricorka. Payta khawaycuspataj nerka: \p —Kanpis Nazaretmanta Jesuswanmin casharkanqui, —nispa. \p \v 68 Pedrotaj mananchacuspa nerka: \p —Imatachus nishanqui mana yachanichu nitaj entiendenichu, —nispa. \p Chayta nispa puncunejman rerka. Gallotaj wakarka. \v 69 Imillaka watejmanta Pedrota ricuytawan chaypi cajcunaman nerka: \p —Cay runaka Jesuswan purejcunamantamin, —nispa. \p \v 70 Pedrori ujtawan mananchacorka. Uj chhicamantataj chaypi cajcunaka Pedrota nisharkancu: \p —Kanka paycunamantapuni canqui, Galileamanta caskayquiraycu. Parlaskallayquipi sut'i cashanqui, —nispa. \p \v 71 Chaymantataj Pedroka niyta kallarerka: \p —¡Mana chekata parlani chayka, Dios wañuchiwachun! ¡Pimantachus parlashanquichej, chay runataka mana rejsinichu! —nispa. \p \v 72 Chay quiquinpachataj iscay caj cutita galloka wakarka. Pedrotaj chayta uyarispa Jesuspa cay niskanta yuyaricorka: “Manaraj gallo iscay cutita wakashajtin, kanka quinsa cutitaña ninqui, nokata mana rejsiwaskayquita”, nispa. Uyariskantawantaj sinch'ita wakarka. \c 15 \s1 Jesuska camachej Pilatoj ñaupakenpi \p \v 1 Sut'iyamuskantawancama israel curajcunaka, tucuynincu, uj yuyayllata Jesusmanta nerkancu. Yuyaskancumanjinataj Jesustaka wataskata apaspa camachej Pilatoman jaywaycamorkancu. \v 2 Pilatori Jesusta taporka: \p —¿Kanchu israelcunaj camachejnin canqui? \p Jesustaj payman cuticherka: \p —Kan ninqui, ajinamin, —nispa. \p \v 3 Yupaychana-wasimanta curajcunataj ashqna imasta Jesuspa contranpi willasharkancu. \v 4 Pilatoka ujtawan tapullarkataj: \p —¿Manachu imatapis cutichicunqui? ¡Uyariy, mashqha imastataj contrayquipi willashancu! —nispa. \p \v 5 Jesusrí manaña ni imata cuticherkachu. Chayraycutaj Pilatoka mayta t'ucorka. \p \v 6 Cunanka sapa pascuapi Pilatoka costumbremanjina cacharipunan caj wisk'achiska runasmanta maykentachus mañaskancuta. \v 7 Chaypachataj uj runa, Barrabás sutiyoj, carcelpi wisk'achiska casharka. Payka ch'ajwachej-masisninwan wisk'achiska casharka runata wañuchiskancuraycu. \v 8 Ashqha runas tantacamuspataj Pilatomanta mañayta kallarerkancu, wisk'achiskacunamanta ujta cacharichipunanta costumbremanjina. \v 9 Pilatotaj paycunata taporka: \p —¿Israelcunaj camachejninta cacharimunayta munanquichejchu? \p \v 10 Pilatoka yacharka israel curajcuna Jesusta envidiamanta payman jaywaycuskancuta. Chayraycu ajinata taporka. \p \v 11 Yupaychana-wasimanta curajcunarí runasman mayta yachaycuchisharkancu Pilatomanta astawanpis mañanancupaj Barrabasta cacharimunanta. \v 12 Pilatotaj ujtawan chay tantaska runasta taporka: \p —¿Imanasajtaj chanta, israelcunaj camachejnin niskatarí? \p \v 13 Runacunataj khaparispa cuticherkancu: \p —¡Chacataska cachun! —nispa. \p \v 14 Pilatorí tapullarkataj: \p —¿Ima mana allintataj pay ruwarkarí? \p Paycunataj aswan sinch'ita khaparerkancu: \p —¡Chacataska cachun! —nispa. \p \v 15 Pilatotaj chay khaparejcunata cusichiyta munaspa, Barrabasta cachariporka. Jesustarí jasut'iskanmantaña chacataska cananpaj soldadosman jaywaycorka. \s1 Soldados Jesusta asipayancu \p \v 16 Soldadosri gobierno wasi patioman Jesusta pusaycorkancu. Chaypitaj tucuy soldadomasisnincuta wajyarkancu tantacunancupaj. \v 17 Jesusta asipayanancupajtaj camachejtajina p'achallicherkancu culli-puca p'achawan. Qhishcamanta uj pilluta simp'aspataj umanman churarkancu. \v 18 Payta napaycuyta kallarerkancu: \p —¡Viva, israelcunaj camachejnin! —nispa. \p \v 19 Sokoswantaj umanpi wajtasharkancu, thokaycusharkancu, yupaychanancupajjinataj ñaupakenpi konkoriycusharkancu. \v 20 Jesusta asipayayta tucuskancumanta khepatataj chay culli-puca p'achata orkhospa payta p'achasninwan p'achallichiporkancu. Chanta payta jawaman pusarkancu chacatanancupaj. \s1 Jesusta chacatancu \p \v 21 Jesusta ñanta pusashaspa soldadoska llajtaman uj yaycumushaj runata tariparkancu. Payka Cirene llajtayoj Simón carka, Alejandrojta Rufojtawan tatancu. Soldadostaj Simonta jap'ispa camacherkancu Jesuspa llasa chacatana cruzninta apananta. \p \v 22 Llajta jawaman Jesusta pusarkancu Gólgota sutiyoj lugarman. Cay niyta munan T'ojlu Lugar. \v 23 Jesusmantaj mirra jampiwan chajruska vinota ujyachiyta munarkancu. Payrí chayta mana ujyarkachu. \p \v 24 Jesusta chacatarkancu. Soldadosri paypa p'achasninta partinacunancupaj sorteyanacorkancu pipajchus sapa p'acha canman, chayta yachanancupaj. \fig |src="CN01837B.TIF" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Marcos 15.24" \fig* \p \v 25 Chacataskancu horaka chaupi pakarinña carka. \v 26 Chacataska caskanmanta tucuy runas yachanancupaj kelkaska carka: “Israelcunaj camachejnin”. \v 27 Chaypitaj Jesuswan iscay runa wañuchi suwastawan chacatarkancu, ujninta pañanman ujnintataj llok'enman. \v 28 Ajinapi junt'acorka cay kelkaskaka: “Payka juchasapaswan yupaska carka”. \p \v 29 Chaynejta purejcunapis umancuta qhiwirispa Jesuspa contranpi sajrata parlasharkancu: \p —¡Kan yupaychana-wasita urmachej quinsa p'unchaypitaj watejmanta wasichajka! \v 30 Chacatanamanta uraycamuskayquiwan cacharichicuy, —nispa. \p \v 31 Quiquillantataj yupaychana-wasimanta curajcunawan israel yachachejcunawan Jesusta asipayaspa ninacusharkancu: \p —Wajcunata cacharicherka, pay quiquinrí mana cacharichicuyta atinchu. \v 32 Cristo israelcunaj camachejnin sutichacun. Cunanpacha chacatanamanta uraycamuchun, nokaycu chayta ricuspa creenaycupaj, —nispa. \p Paywan chacataska cajcunapis sajrata parlaspa c'amisharkancu. \s1 Jesuspa wañuynin \p \v 33 Chaupi p'unchayña cashajtintaj tucuy jallp'api lakhayaycorka chaupi tardecama. \v 34 Chaupi tardetataj Jesuska sinch'ita khaparerka: \p —Eloi, Eloi ¿lama sabactani? Cay niyta munan: Diosníy, Diosníy, ¿imaraycutaj sakerpariwanquirí? \p \v 35 Waquin chaypi cajcunamanta payta uyarispa nerkancu: \p —¡Uyariychej, Eliasta wajyashan! —nispa. \p \v 36 Ujnin runataj uskhayta rispa esponjata c'allcu ujyanaman chhaporka. Chay esponjata sokospi okharispataj Jesuspa siminman churarka ch'onkananpaj. Chayta ruwajri nerka: \p —¡A ver Elías jamonkachus chacatanamanta uraycuchej! —nispa. \p \v 37 Jesustaj jatunmanta khaparispa tucucaporka. \v 38 Yupaychana-wasipi warqhuska caj khatanataj iscayman lliq'icorka, patamanta uracama. \p \v 39 Jesuspa ñaupakenpi sayashaj romano capitanri Jesús imaynata wañupuskanta ricuspa, nerka: \p —Chekapuni cay runaka Diospa Wawan carka, —nispa. \p \v 40 Waquin warmistaj caritullamanta khawamusharkancu. Paycuna uqhupi casharkancu Magdala llajtayoj Mariawan Salomewan waj Mariapiwan. Chay waj Mariaka sullc'a caj Jacoboj Josejtawan mamancu carka. \v 41 Chay warmiska Jesús Galileallapiraj cashajtin khatejcunan yanapajcunanpis carkancu. Waj ashqha warmispis cashallarkancutaj Jesuswan cusca Jerusalenman jamojcuna. \s1 Jesús p'ampaska \p \v 42 Chay p'unchayka waquichicuna p'unchay carka k'ayantin samacuna p'unchay caskanraycu. Ch'isiyaycojtinña \v 43 Arimatea llajtayoj José mana manchachicuspa camachej Pilatojman rerka. Chay Joseka curajcunaj tantacuynincumanta carka, c'achapaj khawaskataj. Paypis Dios tucuy runasta camachinanta mayta munaj. Payka camachej Pilatoj ñaupakenman Jesuspa cuerponta apacampunanpaj mañaj yaycorka. \v 44 Pilatoka Jesús wañuskaña caskanmanta t'ucorka. Chayraycu capitanta wajyaspa taporka chekachus wañuskaña caskanta. \v 45 Wañuskaña caskanta yachaspataj Joseman nerka: \p —Atinqui apacapuyta, —nispa. \p \v 46 Josetaj linomanta awaskata rantimorka. Jesusta chacatanamanta uraycuchispataj chay awaskawan mayt'uycorka. Chanta orkopi uj rumi jusc'uman p'amparka. Chay p'ampanaka kakapi jusc'uska jatun carka. Jatun muyu p'alta rumitataj p'ampana jusc'u puncuman muyuchispa churarka. \v 47 Magdala llajtayoj Mariataj Joséj maman Mariapiwan ricorkancu maypichus Jesús churaska caskanta. \c 16 \s1 Jesuspa causarimuynin \p \v 1 Samacuna p'unchay tucucojtincama Magdala llajtayoj Mariawan Salomewan Jacoboj maman Mariapiwan sumaj k'apayniyoj jampita ranterkancu Jesusta jawimunancupaj. \v 2 Domingo p'unchaytaj allin tutamanta chay warmiska rerkancu Jesús p'ampaska carka, chayman. Chayanancupaj inteka llojsimorkaña. \v 3 Paycunataj tapunacusharkancu: \p —¿Pitaj p'ampana puncumanta chay rumita muyurparichipuwasunrí? \p \v 4 Khawarispataj chay rumita muyurparichiskataña ricorkancu. Chay rumeka may jatun carka. \v 5 P'ampanaman yaycuspataj uj wayna runata pañanejpi tiyacushajta ricorkancu. Chay runaka yuraj lliphipej khoysu p'achawan p'achalliska carka. Warmistaj chayta ricuspa mayta mancharicorkancu. \fig |src="cn01851B.tif" size="col" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Marcos 16.5" \fig* \v 6 Payrí paycunaman nerka: \p —Amaña manchachicuychejchu. Nazaret llajtayoj Jesusta masc'ashanquichej, chacataska carka, chayta. Payka causarimpunña, manañataj caypichu. ¡Khawaychej! Caypi payta churarkancu. \v 7 Astawanrí riychej Pedroman chay waj yachacojcunanmanwan willamuychej: Jesús kancunamanta Galileaman ñaupashanña. Chaypitaj payta ricunquichej, pay nisuskayquichejmanjina, —nispa. \p \v 8 Warmisri p'ampanamanta llojsispa aykecorkancu. Manchachicuywan qharcatitisharkancu. Ni piman ni imata nerkancuchu manchachicuskancuraycu. \s1 Magdala llajtayoj Maria Jesusta ricun \p \v 9 Domingo p'unchayta causarimuspa tutamanta Jesuska ñaupajta Magdala llajtayoj Mariaman riqhurerka. Unayña Galileallapiraj cashaspa Jesuska paymanta kanchis supaycunata kharkorka. Chay carka, chay Mariaka. \v 10 Payka Jesuspa yachacojcunanman willamoj rispa paycunata llaquiskas wakashajta tariparka. \v 11 Jesusta causashajta ricuskanta willarka. Paycunarí causashaskanta uyarishaspapis manapuni creerkancuchu. \s1 Yachacojcunan Jesusta ricuncu \p \v 12 Khepatataj paycunamanta iscayman Jesús riqhurerka wajjinamanta ñanta campoman rishajtincu. \v 13 Chanta paycunaka Jerusalenman cutimuspa chay waj yachacojcunaman ricuskancuta willarkancu. Chay uyarejcunarí nillataj creerkancuchu. \p \v 14 Aswan khepatataj miqhunancupaj tiyacushajtincu quiquin chunca ujniyojnintinman Jesús riqhurerka. Paycunatari mana creeskancumanta rumi sonko caskancumantawan c'amerka, payta causarimuskata ricojcunata mana creeskanraycu. \s1 Sumaj willanasta tucuyman willaramuychej \p \v 15 Jesuska paycunaman nerka: \p —Tucuy cay pachantinman riychej. Sumaj willanasta tucuy runasman willaramuychej. \v 16 Nokapi jap'icuspa bautizacojtaka Dios wiñaypaj cacharichenka. Nokapi mana jap'icojtarí wiñaypaj juchachanka. \v 17 Nokapi jap'icojcunaka cay ricuchinasta ruwankancu: Atiyniywan supaycunata kharkonkancu; waj runacunaj parlaynincuta mana yachaspapis parlankancu; \v 18 maquisnincuwan venenoyoj catarista okharenkancu; sichus wañuna jampita ujyancuman chaypis, paycunata mana imanankachu; onkoska runastapis maquisnincuta churaspa thañichenkancu, —nerka Jesús. \s1 Jesús janaj pachaman okhariska \p \v 19 Ajinaka Señorninchej Jesús yachacojcunanman chay imasta nerka. Chaymantataj janaj pachaman okhariska carka Dioswan cusca camachinanpaj. \v 20 Yachacojcunanri Jerusalenmanta llojsispa tucuynejpi runasman willaramorkancu. Señorninchejtaj paycunata yanapasharka. Payka chay ricuchinasta ruwaspa paycunanejta ricuchisharka niskan atiyniyoj caskanta. Ajina cachun.