\id ACT - South Bolivia Quechua NT -Bolivia 2011 (DBL -2013) \h HECHOS \toc1 Los Hechos De Los Apóstoles \toc2 Hechos \toc3 Hch \mt1 LOS HECHOS \mt2 DE LOS APÓSTOLES \c 1 \p \v 1-3 Munaska Teófilo, ñaupajpi kelkamorkani Jesuspa tucuy ruwaskasninta yachachiskantawan Dios payta pusacapuskancama. Jesús cachasninta ajllacuspa Santo Espíritoj atiyninnejta yachacherka. Wañuskanmanta khepatataj pay quiquin causashaj cachasninman ashqha cutista riqhurerka. Tawa chunca p'unchaycunata paycunawan caspa ashqha jatuchej ricuchinasta ruwarka. Arí, pay munarka paycuna sumajta yachanancuta wañuskanmanta causarimpuskanta. Chay p'unchaycunapi paycunaman parlarka Dios camachin, chaymanta. Chanta khepatataj Dioska Jesusta okharispa janaj pachaman pusacaporka. \p \v 4 Jesuska cay pachallapiraj cashaspa cachasninwan tantacorka. Camacherkataj paycunata: \p —Jerusalén llajtapi suyaychej Santo Espíritu kancunaman cachamuska canancama. Paytamin Tatay Dioska cachamunantapuni sumajta nerka. Chaytataj noka willarkayquichejña. \v 5 Juanka runasta yacupi bautizarka, juchasnincuta sakejtincu. Pisi p'unchaycunamantarí Dios kancunata bautizaspa Santo Espirituta sonkoyquichejman cachamusonkachej payllapaj causanayquichejpaj, —nerka Jesús. \fig |src="cn01882B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 1.5" \fig* \s1 Dios Jesusta janaj pachaman pusacapun \p \v 6 Jesuspa cachasnenka paywan tantaska cashaspa taporkancu: \p —Tucuy atiyniyoj Señor ¿cunanchu Israel llajta-masisninchejta cacharichispa sayachinqui camachinancupaj? \p \v 7 Jesustaj paycunaman nerka: \p —Dios Tatallay chay imastaka munayninmanjina atiyninwantaj ruwanka. Mana munanchu yachanayquichejta jayc'ajchus nitaj imaynatachus chayta ruwanantaka. \v 8 Kancunapi Santo Espíritu tiyacojtinrí atiyninta jap'inquichej nokamanta willajcuna canayquichejpaj. Ajinapi willanayquichej tiyan Jerusalén llajtapi, tucuy Judea jallp'api, Samaria jallp'api, cay jallp'aj tucucuynincamapis. \p \v 9 Chayta niskantawan cachasnin khawashajtincu Dios Tataka pusacaporka Jesusta janaj pachaman. Uj phuyutaj Jesusta pacaycorka. Chayraycu payta manaña ricorkancuchu. \v 10 Jesús ripushajtintaj paycunaka janaj pachata khawasharkancu t'ucurispa. Ajinamanta iscay kharis yuraj p'achasniyoj paycunaman riqhurimuspa \v 11 nerkancu: \p —Galilea runacuna ¿imaraycutaj janaj pachata khawashanquichej? Jesuska janaj pachaman okhariskaña, pay quiquin ujtawan cutimonka. Janaj pachaman rishajta ricorkanquichej ajinallatataj cutimonka, —nispa. \s1 Matiasta ajllancu \p \v 12 Chanta Jesuspa cachasnenka Olivos niska orkomanta Jerusalén llajtaman cutimporkancu. Chay orkoka Jerusalén kayllalla cashan. Diospa unay runasnenka samacuna p'unchaypi ajinallata purinancu caj. \v 13 Jesuspa cachasnenka Jerusalenman yaycuspa wasej pata caj pisonman rerkancu. Chaypi pisi p'unchaycunapaj tiyacoj: Pedro, Jacobo, Juan, Andrés, Felipe, Tomás, Bartolomé, Mateo, Alfeoj wawan Jacobo, zelote partemanta Simonwan, Jacoboj wauken Judaspiwan. \v 14 Tucuy paycuna tantacojpuni cancu uj yuyaylla Diosmanta mañacunancupaj. Warmispis paycunawan casharkancu, Jesuspa maman María, Jesuspa waukesninwan. \p \v 15 Pedroka chay p'unchaycunapi Jesuspa yachacojcunanpa chaupincupi sayaycucorka. Cristopi chay hermanoska carkancu pachaj iscay chuncayojjina. Pedrotaj nerka: \p \v 16 —Hermanosníy, Santo Espiritoka Diospa palabranpi unay tatanchej Davidnejta Judasmanta sut'incharka. Chay sut'inchaskaka junt'acunanpuni carka. Chay Judasmin runasta pusarka Jesusta jap'iycunancupaj. \v 17 Chay runaka nokanchejwan cusca ruwananpaj churaska carka. Ajinapi nokanchejmanta ujnin carka. \v 18 Payri sajra ruwaskanmanta kolketa jap'erka. Chay kolkewantaj uj jallp'a rantiska carka. Chanta uray umayojmanta urmaspa ch'akecorka. Ajinaspataj tucuy wijsan t'ojyarka. \v 19 Jerusalenpi tucuy tiyacojcuna ajinamanta wañuskanta yacharkancu. Chayraycu chay jallp'ataka Yawar Jallp'ata suticharkancu. \v 20 Ajinatataj camachej Davidpis paymanta uj taquinapi kelkarka: \q1 Wasenka sakeska cachun. \q1 Amataj pipis chaypi tiyacuchunchu. \m Nillantaj: \q1 Diospaj ruwanan carka, chay ruwanapaj waj runa churaska cachun. \p \v 21-22 ‘Ajinata Judas wañuporka. Chayraycu waj runa churaska canan tiyan. Caypi cashancu nokanchejwan purej hermanos Señor Jesús cay pachallapiraj caskanmantapacha. Paycuna nokanchejwan carkancu Jesús Juanwan bautizacuskanmantapacha Dios payta janaj pachaman okhariskancama. Chaywanpis paycunaka Jesús causarimpuskanta ricorkancu. Chayraycu paycunamanta uj churaska canan tiyan nokanchejwan causarimuyninmanta willaj cananpaj, —nerka Pedroka. \p \v 23 Chaypi tantacojcunataj iscay sutista okharerkancu: Chekan runa Jose Barsabás sutiyojta, Matiastawan. \v 24 Chanta paycunaka Diosmanta mañacuspa nerkancu: \p —Señorniycu Jesús, kan yachanqui sonkonpi runaj yuyaskanta. Chayraycu sut'ita ricuchiwaycu cay iscay runasmanta maykenta ajllacuskayquita. \v 25 Ajinapi churaska canka cachayqui cananpaj. Chay ruwanata Judaska juchallicuspa sakeporka. Wañorkataj juchanmanjina wiñaypaj ñac'arinanpaj, —nispa. \p \v 26 Ajinaspataj suertesta chokarkancu. Suertetaj Matiasman chayarka. Chaymanta payka chunca ujniyoj cachaswan cusca Jesuspa cachanpaj khawaska carka. \c 2 \s1 Dios Espíritu runaspi tiyacun \p \v 1 Jesucristopi jap'icojcuna Jerusalenpi uj wasillapi tucuy tantaskas casharkancu. Phishka chunca p'unchayña carka Jesús causarimpuskanmanta. \v 2 Ajinapi ujllata sinch'i wayraj sonayninjina janaj pachamanta sonamorka. Tiyacushaskancu, chay wasipi tucuynincu sonajta uyarerkancu. \v 3 Paycunataj ricorkancu ashqha laurashaj kallustajina sapa ujnincuman raq'iycucojta. \v 4 Tucuy paycunaman Santo Espíritu yaycuspa sumajta callpacharka yuyaynincupi. Chaymantataj Santo Espíritu parlachiskanmanjina waj ashqha parlaycunata parlayta kallarerkancu. \p \v 5 Chay p'unchaycunapi Jerusalenpi tiyacorkancu Diospa ajllaska runasnin, israelcuna. Paycunaka yachacuskancumanjina Diosta sumajpajpuni khawaj cancu cay pachapi tucuy llajtasmanta jamuspa. \v 6 Chay sonayta uyariytawanka ashqha runas tantacorkancu. Paycunaka sapa ujnincoj quiquin parlaynincupi uyarerkancu Jesuspi jap'icojcunaj parlaskancuta. Uyariskancumanta \v 7 mayta t'ucuspataj ninacusharkancu: \p —Tucuy cay parlajcunaka ¿manachu Galilea jallp'amanta cancu? \v 8 ¿Imaynapitaj paycunata uyarishanchej sapa ujninchejpa parlayninchejpi parlajtarí? \v 9-10 Nokanchej tucuynejmanta canchej: Partiamanta, Mediamanta, Elammanta, Mesopotamiamanta, Judeamanta, Capadociamanta, Pontomanta, Asiamanta, Frigiamanta, Panfiliamanta, Egipto jallp'amanta, Africa jallp'anejmanta, Cirene llajtaj aswan carunmantataj. Chaywanpis Roma llajtamanta caypi tiyacojcuna ima cashancu. Paycunamanta waquenka nacecuynincumantapacha Diospa unay runasnin cancu. Waquintaj jatunmantaña Diospa ajllaska runasnin israelcuna canancupaj tijracaporkancu. \v 11 Caypi cashanchej Creta jallp'amanta Arabia jallp'amantawan. Ajinata parlayninchejpi uyarishanchej Jesuspi jap'icojcunaj parlaskancuta: “¡May jatuchej t'ucunasta Dios ruwan!” —nispa ninacusharkancu. \p \v 12 Tucuy chay runastaj mayta t'ucusharkancu. Manaña ni imata niyta atispataj paycunapura tapunacusharkancu: \p —¿Ima niytataj munan tucuy cay imasrí? \p \v 13 Waquinrí Jesuspi jap'icojcunata p'enkaypi riqhurichinancupaj asipayasharkancu: \p —Machaskas cashancu, —nispa. \s1 Pedro tucuy runasman willaran \p \v 14 Pedroka chay chunca ujniyoj cachaswan runaspa ñaupakencupi sayaricorka. Jatunmanta parlaspataj runasta nerka: \p —Israel llajta-masis, Jerusalenpi tucuy tiyacojcunapis uyariwaychej. Cayta yachanayquichejta munani. \v 15 Cay runas mana machaskaschu cashancu yuyaskayquichejmanjinaka. Reparaychej allinta, cay jallp'anchejpi runaska mana machaycuncuchu manaraj pakarin miqhuna horastaka. \v 16 Manachayrí cayka Diospa unay willajnin Joelpa niskanmanjinamin. Payka nerka: \q1 \v 17 Wiñaypaj Camachej Dioska nin khepa p'unchaycunapi cayjina cananta: \q1 Tucuy jallp'amanta runasman Santo Espirituta cachamusaj. \q1 Khari wawasniyquichej ususisniyquichejpis atiyniywan sut'inchankancu. \q1 Jovenesniyquichejtapis yuyaychasojcunayquichejtapis cheka cajniymanta ricuchisaj. \q1 \v 18 Noka Espirituta cachamusaj chay p'unchaycunapi tucuy casuwajcunaman, kharismanpis warmismanpis. \q1 Paycunataj atiyniywan willankancu. \q1 \v 19 Janaj pachapi jatuchej t'ucunasta ruwasaj. \q1 Cay pachapitaj ricuchinasta ruwasaj [tucuy runas juchancuraycu phiñacuskayta reparanancupaj.]\f + \fr 2:19 \ft Ninayan.\f* Chay ricuchinas ninawan, yawarwan, k'osñiwanpis cankancu. \q1 \v 20 Inteka lakhayaponka. Quillapis yawarjina pucaman tucuponka. \q1 May sinch'i mancharina canka manaraj Señor cutimushajtin. \q1 \v 21 Noka, tucuy atiyniyoj Diosmanta tucuy mañacojcunata juchasnincumanta cacharisaj wiñay causayniyoj canancupaj, —nerka Dios. \p \v 22 ‘Llajta-masisníy, uyariwaychej. Dioska ricuchisorkachej Nazaret llajtayoj Jesusta sumajpaj khawaskanta. Chaywanpis t'ucunastawan jatun ricuchinastawan chaupiyquichejpi Jesusnejta atiyninwan ruwarka. Ajinapi kancunaman rejsichisorkachejña Jesuska paypa ajllaskan caskanta. Chaytataj kancunaka sumajta yachanquichej. \v 23 Dioska munayninmanjina yachayninmanjinataj unaymantaña yuyarka Jesús wañunanta juchasninchejraycu. Ajinapimin kancuna payta jap'iycorkanquichej Diospa camachiskasninta mana casuspa. Sajra runasman jaywaspataj payta wañuchicherkanquichej chacatanapi. \v 24 Payta Dioska wañuskanmantaña causarichimorka. Ajinapi payta sinch'i llaquichej wañuymanta cacharichiporka. Chekatapuni chay wañuyka mana aterkachu payta atipayta. \v 25 Unay camachej Davidpis Jesucristoj causarimuyninmanta nerka: \q1 Señor Diosniypi tucuy sonkoywan jap'icorkani. \q1 Pay nokawanpuni cashan yanapawaspa. \q1 Sayacuwaskanraycutaj paypi jap'icuskayta manapuni sakesajchu. \q1 \v 26 Chayraycu may cusiska cani. \q1 Simiywanpis cusiyta taquini. \q1 Runas caspapis causasaj sumaj niwaskayquipi jap'icuspa. \q1 \v 27 Noka kanllata casoj camachiyquimin cani. \q1 Manapuni sakewanquichu wañuska runas cancu, chaypi. \q1 Nitaj cuerpoyta ismunanta sakenquichu. \q1 \v 28 Wiñay causaymanta yachachiwaspapuni pusawarkanqui. \q1 Kan nokawanpuni caspa mayta cusichiwanqui. \p \v 29 ‘Llajta-masis, unay tatanchej Davidmanta sut'ita parlariskayquichej. Payka wañupuspa p'ampaska carka. P'ampananri caypi cunancama cashan. \v 30 Davidka Diospa willajnin carka. Dioska palabranwan unay payman nerka: “Kanpa khepa alchhisniyquimanta kanjina camachinanpaj ajllaskay Cristota churasaj”, nispa. \v 31 Chayta unayña yachaspa Davidka Jesucristoj causarimuyninmanta kelkarka. Nerka mana sakeskachu cananta wañuska runas cancu, chaypeka, nitaj cuerponpis ismunanta. \v 32 Dios chay Jesucristota wañuymanta causarichimorka. Tucuy nokaycutaj chayta ricuskaycuraycu Jesucristomanta willajcunan caycu. \v 33 Ajinaka Dios atiyta kospa payta jatunpaj khawarka tucuyta camachinanpaj. Dios Tatanpa sumaj palabranmanjina Jesuspa sonkonman Santo Espirituta cachamorka, tucuy nokaycumanpis. Chayraycu ricuskayquichejka uyariskayquichejpis chay Espíritoj ruwaskanmin. \v 34-35 Camachej Davidka mana cuerponpichu janaj pachaman wicharerka Jesusjina. Payrí Jesucristomanta kelkarka: \q1 Señorninchej Dios nerka Señorniy Cristoman: \q1 “Nokawan cusca tiyaycucuy camachinanchejpaj churanacojcunayquita k'alata atipanaycama”.\f + \fr 2:34-35 \ft Literal: chaquisniyqui urapi churanaycama.\f* \p \v 36 ‘Chayraycu tucuy kancuna, Diospa ajllaskan israelcuna sumajta yachanayquichej tiyan: Dioska chay Jesustamin ajllacuspa churarka tucuyta atiywan camachinanpaj. Paytamin kancunaka chacataspa wañuchicherkanquichej. \p \v 37 Pedrota uyariytawan paycunaka sonko nanayta llaquicorkancu. Chayraycu paytawan chay waj cachastawan tapurerkancu: \p —Llajta-masis ¿imatataj nokaycu ruwanaycu tiyanrí? \p \v 38 Pedrotaj paycunaman cuticherka: \p —Sapa ujniyquichej juchasniyquichejta sakespa Diosman cutiricuychej. Bautizacuychejtaj Señor Jesucristopi jap'icuskayquichejta ricuchinayquichejpaj. Ajinapi Dioska juchasniyquichejta khechusonkachej. Kancunamantaj Dios c'acha caskanraycu cachamusonkachej Santo Espirituta sonkoyquichejpi tiyacunanpaj. \v 39 Dioska palabranwan nerka: “Payta kancunaman cachamusaj”, nispa. Kancunapaj chay sumaj niskanka cashan, khepan allchhisniyquichejpajpis, carupi tiyacoj tucuy runaspajpis. Señor Diosninchej picunatachá munan wajyacuyta paypi jap'icunancupaj, tucuy chaycunapajpis sumaj niskan cashan, —nispa. \p \v 40 Ajinata Pedroka ashqhataraj parlaspa Jesusmanta paycunaman willarka. Mayta reparacherkataj: \p —Jesusta wañuchejcuna wiñaypaj sinch'i ñac'arichiskas cankancu. Kancunarí ama payta khesachaychejchu paycunajinaka. Ajinapi mana ñac'arichiskaschu canquichej, —nispa. \p \v 41 Ajinataj uyarejcunamanta waquenka Pedroj niskanta casorkancu. Chaymantataj paycunaka Jesucristopi jap'icuskancuta ricucherkancu bautizacuspa. Chay p'unchaypitaj yapacorkancu quinsa warankajina Jesuspi jap'icojcuna. \v 42 Chay jap'icojcunaka Jesuspa cachasninpa yachachiskancuta sumajta casusharkancu. Paycunapurapis cuscachacuypi allinta causacoj cancu. Ajinallatataj miqhuytawan Jesuspa wañuskanta yuyaricoj cancu t'antata partispa. Diosmantapis cusca mañacoj cancu. \s1 Jesucristopi jap'icojcuna cuscalla causacoj cancu \p \v 43 Jesuspa cachasninta Dioska ashqha t'ucunasta jatun ricuchinastawan ruwacherka. Chayraycu tucuy runas mayta manchachicorkancu, Diosta jatunpaj khawaspa. \v 44 Jesucristopi jap'icojcuna tucuynincu uj yuyaylla carkancu. Capuynincumantapis pisichicuskancumanjina yanapanacoj cancu. \v 45 Jallp'asnincutapis capuynincutapis venderaspa tucuy hermanosman pisichicuskancumanjina t'akaspa koj cancu. \v 46 Yupaychana-wasimanpis sapa p'unchay uj yuyaylla rej cancu. Sapa ujnincoj wasincupi miqhoj cancu t'antata partispa Jesuspa wañuskanta yuyaricunancupaj. Miqhunancutapis may cusiywan llamp'u sonkowan cusca miqhucoj cancu. \v 47 Paycunaka Diosta yupaychaspa causacorkancu. Tucuy runastaj paycunata sumajpaj khawarkancu. Señor Jesuska atiyninwan sapa p'unchay yapamoj paypi jap'icuspa tantacojcunaman. Chay yapacamojcunataj carkancu juchamanta cachariskas cajcuna. \c 3 \s1 Pedro suchu runata thañichin \p \v 1 Uj p'unchay Pedrowan Juanwan yupaychana-wasiman risharkancu chaupi tardeta. Chaytaj Diosmanta mañacuna hora carka. \v 2 Yupaychana-wasej C'achitu puncunman uj suchuta sapa p'unchay runas apaj cancu. Chay runari nacecuskanmantapacha ajina suchu carka. Chayman yaycojcunamanta limosnasta pay mañacoj. \v 3 Chay suchu runataj ricorka Pedrota Juantawan yupaychana-wasiman yaycushajta. Paycunamantataj pisichicuskanpi mañacorka. \v 4 Pedrowan Juanwanka payta allinta khawaycorkancu. Pedrotaj nerka: \p —Khawariwaycu, —nispa. \p \v 5 Suchu runataj sumajta khawasharka paycunamanta imallatapis jap'iyta suyaspa. \v 6 Pedro nerkataj: \p —Mana phatayoj cani. Capuwaskantarí koskayqui. Nazaret llajtayoj Jesucristoj atiyninwan camachiyqui: Jatarispa puriy. \p \v 7 Chayta nispataj Pedroka suchuta paña maquinmanta aysarispa sayaycucherka. Chaypachataj suchoj chaqui mokosnin callpachaskas caspa thañicaporkancu. \v 8 Chanta suchu carka, chay runaka phinquirispa sayarerka. Puriyta kallarispataj paycunawan cusca yupaychana-wasiman yaycorka. Paytaj phinquirispa sumajta purispataj Diosta mayta jatuncharka. \v 9 Tucuytaj ricorkancu purishajta Diosta yupaychashajtawan. \v 10 Runastaj reparaspa chay runaka unay suchu caskanta rejserkancu. Yacharkancutaj pay yupaychana-wasi C'achitu puncupi tiyaska mañacoj caskantapis. Mayta mancharicuspataj t'ucorkancu chay suchu runa thañicuskanmanta. \s1 Pedro willaran yupaychana-wasipi \p \v 11 Suchu carka, chay runataj Pedromanta Juanmantawan mana cacharicojchu. Tucuy runastaj t'ucuspa uskhayta paycunata khaterkancu chay Salomón niska yupaychana-wasi yaycunaman. \v 12 Pedrorí ashqha runasta ricuspa paycunaman parlarka: \p —Israel llajta-masis ¿imaraycutaj runa thañicuskanmanta t'ucushanquichejrí? Ama nokaycuta t'ucuspa khawawaycuchu. Mana nokaycoj atiyniycuwanchu cay runaka thañicorka. Nitaj chekan runas caskaycuraycuchu cayka ruwacun. \v 13 Manachayrí Dios ruwarka. Payllata unay tatasninchej Abraham, Isaac, Jacobpis casuspa yupaycharkancu. Dios churarka ajllaska camachin Jesusta may jatunpaj khawaska cananpaj. Paytataj kancuna cay pacha curajcunawan jap'iycucherkanquichej Pilatoman jaywanancupaj. Chaywanpis paypa ñaupakenpi Jesusta wijch'uycorkanquichej. Pilatoka sumajta khawaspa cacharipuyta munashajtinpis kancunaka chacatanantapuni mañarkanquichej. \v 14 Ajinapi khesacharkanquichej Jesusta. Payka Diosllata casoj, chekan ruwajmin. Astawanpis mañarkanquichej runa wañuchi cachariska cananta. \v 15 Ajinamanta wañuchicherkanquichej wiñay causayta koj Jesusta. Payta Dios causarichimorka wañuymanta. Nokaycutaj Jesusta causarimuskanmanta khepata ricuspa willaycu payka chekata causarimuskanta. \v 16 Jesús tucuy atiyniyoj caskanta jap'icuspa cay runa thañicorka. Payta rejsinquichej ricunquichejtaj. Jesuspi jap'icuspa cay runa sumajta thañicorka tucuyniyquichej ricushajtiyquichej. \p \v 17 ‘Cunanka llajta-masis, yachani kancuna mana reparaspa Jesús Diospa ajllaskan caskanta payta ñac'arichiskayquichejta. Curajcunayquichejpis mana repararkancuchu. \v 18 Astawanrí Dioska ajinapi junt'arka unay willajcunannejta niskanta. Chay willajcuna unaymantapacha sut'incharkancu Diospa ajllaskan Cristoka ñac'arinanta. \v 19 Chayraycu juchasniyquichejta sakespa Diosman cutiricapuychej juchasniyquichejmanta llimphuchaskas canayquichejpaj. Chanta Señor Dios sonkosniyquichejta callpachasonkachej cusiskas causanayquichejpaj. \v 20 Chaypaj Dios unay ajllaskan Jesusta cachamusonkachej camachinanpaj. Payka Cristomin. \v 21 4.27 Janaj pachapeka cacunan tiyan\f + \fr 3:21 \ft Literal: recibinan tiyan.\f* Dios tucuy imata allinyachinan, chay p'unchaycama. Tucuy chayta Dios nerka payman t'akaska unay willajcunannejta. \v 22 Chekatapuni Moisés unay tatasninchejman nerka: “Señor Dios cay pachaman cachamusonkachej nokatajina uj willajta. Aylluyquichejmanta canka. Payta nokamanta tucuy nisuskayquichejta casunquichej. \v 23 Chay willajta mana casoj runarí Diospa cheka runasninmanta wijch'uska canka. Wiñaypajtaj wañonka”, nispa nerka Moisés. \p \v 24 ‘Ajinata, ari, Diospa unay willajnin Samuelmanta khepaman tucuy willajcuna unayña willarkancu cunan p'unchaycunapi ruwacunanmanta. \v 25 Chay unay sut'inchaskancoka kancunapaj carka. Kancunaj allinniyquichejpaj Dioska uj tratota ruwarka tatasninchejwan. Parlaspa Abrahamman nerka: “Khepa caj alchhisniyquinejta cay pacha runas jap'enkancu sumaj cajta wiñay allinnincupaj”, nispa. \v 26 Dios ñaupajta kancunaman cachamusorkachej ajllaska Camachin Jesucristota wañuskamanta causarichimuspa. Cachamorka kancunata yanapayta munaspa sajra causayniyquichejmanta payman cutirinayquichejpaj, —nerka Pedro. \c 4 \s1 Pedro Juanwan jatun tantacuypa ñaupakenpi \p \v 1 Ajinata Pedro, Juanwan runasta nisharkancu. Chayllaman yupaychana-wasipi ruwanayojcunawan uj camachejnincuwan saduceo partecunawan paycunaman kayllaycamorkancu. \v 2 Pedropaj Juanpajwan phiñaskas casharkancu Jesucristoj causarimuskanta yachachiskancuraycu. Tucuy runaspis paynejta wañuskancumanta causarimunallantataj willaskancumanta phiñacorkancu. \v 3 Chanta chay curajcunaka jap'iycorkancu Pedrota Juantawan. Ch'isiña caskanraycutaj k'ayantincama wisk'aycucherkancu. \v 4 Willaskancuta uyaricojcunamantarí ashqhas jap'icorkancu Jesucristopi. Kharisllata yupaspa phishka warankajina jap'icorkancu. \p \v 5 K'ayantintaj Jerusalén llajtapi curajcuna\f + \fr 4:5 \ft Literal: yupaychana-wasimanta curajcuna, israel llajta curajcunawan yachachejcunapiwan.\f* tantacorkancu. \v 6 Chay jatun tantacuypi casharkataj yupaychana-wasimanta curaj runa Anaspis, ayllunmanta tucuy cajcunantin, Caifaswan, Juanwan, Alejandrowan. \v 7 Juanta Pedrotawan chaupincuman pusaycuchispataj taporkancu: \p —¿Imaynatataj thañicherkanquichej cay runata? ¿Pejpa atiyninwantaj ruwarkanquichej caytarí? \p \v 8 Chanta Santo Espirituwan junt'a caspa Pedro sumaj yuyayninwan\f + \fr 4:8 \ft Ninayan.\f* cuticherka: \p —Israel llajtapi camachejcuna, curajcunawan, uyariwaychej. \v 9 Cunan tapuwaycu cay suchu runata allinta ruwaspa thañichiskaycumanta. \v 10 Chayraycu willaskayquichej tucuy kancunaman tucuy llajta-masisninchejmanpis yachanayquichejpaj pejpa atiyninwanchus ruwaskaycuta. Jesucristopi jap'icuspa paypa atiyninwantaj cay runata thañichiycu. Jesuska Nazaret llajtapi wiñacorka. Kancunataj payta chacataspa wañuchicherkanquichej. Paytataj Dioska causarichimorka wañuskamanta. Paypa atiyninwanmin cay runaka ñaupakeyquichejpi thañiska cashan. \v 11 Dioska wiñaypaj churarka Jesucristota sumaj esquina rumitajina runas wiñay causayniyoj canancupaj. Kancuna wasichajcunarí cay rumita khawaspa wijch'uporkanquichej. Wasita sayachinanpajri chay wijch'uska rumeka aswan sumaj carka tucuy waj rumismanta niskaka. \v 12 Chekamanta Jesusllata Dios churarka juchamanta c'ata Cacharichiwajninchej cananpaj. Paynejllata runas wiñay causayniyoj cayta atincu, paypi jap'icuspa. Manamin wajnejtachu, —nispa. \p \v 13 Chay curajcuna repararkancu Pedrowan Juanwan mana manchachicuspa parlaskancuta. Mana escuelapi estudiamoj, khasi runasjinalla caspapis sumajta parlaskancumanta mayta t'ucorkancu. Rejserkancutaj Jesuswanpuni purejcuna caskancuta. \v 14 Thañiska runata Pedrowan Juanwan cusca sayashajta ricorkancu. Chayraycu ni imatapis cutichiyta aterkancuchu. \v 15 Chanta chay curajcunaka paycunata tantacuynincumanta llojsinancuta camacherkancu. Munarkancu yachachinacuyta sapallancupi. \v 16 Paycunapurataj ninacorkancu: \p —¿Imatataj ruwasun cay runaswanrí? Tucuy Jerusalén llajtapi tiyacojcuna yachancuña imaynatachus uj t'ucunapaj ricuchinawan thañichiskancuta. Nokanchejtaj mana atinchejchu niyta mana ruwaskancutaka. \v 17 Amaña ni jayc'aj pimanpis Jesusmanta willanancupaj ninachej: “Willanquichej chayka, ñac'arichisajcu”. Chaywanka manaña runapura willanaconkancuchu, —nispa. \p \v 18 Chanta chay quinsa runasta wajyaspa sinch'ita c'amerkancu: \p —Jesusmantaka ni imaynamantapis willaranquichejchu. Nitaj paymanta pimanpis yachachinquichejchu, —nispa. \p \v 19 Pedrowan Juanwanrí cuticherkancu: \p —Tanteyacuychej kancunallapis. Diospa ñaupakenpi ¿kancunatachu astawan casunaycu tiyan? chayrí ¿Diostachu? \v 20 Nokaycoka manamin ch'in cacuyta atiycuchu. Manachayrí willanaycu tiyan ricuskaycuta uyariskaycutaka, —nispa. \p \v 21 Tantaska curajcunaka ñac'arichinancupajjina imaynamantapis paycunata juchachayta mana aterkancuchu. Chayraycu phiñaskas sinch'ita c'amispa cachariporkancu. Imaraycuchus tucuy runasmin Diosta yupaycharkancu Jesuspa cachasninpa ruwaskancumanta. \v 22 Chay thañicoj runaka tawa chunca curaj watayoj carka. Chayraycu chaymin may t'ucunapajka. \s1 Diosmanta mañacuncu sonkoncupi callpachaskas canancupaj \p \v 23 Cachariskas caytawantaj Pedro Juanwan rerkancu Cristopi jap'icoj hermanospaman. Paycunamantaj willarkancu chay curajcunaj tucuy niskancuta. \v 24 Chayta uyarispataj tucuynincu cusca uj sonkolla Diosmanta wajyacorkancu: \p —Diosniycu, jatun Camachiwajniycu canqui. Cay pachata, janaj pachata, jatun kochasta, chaypi tucuy cajcunatapis ruwarkanqui. \v 25 Kan parlarkanqui camachiyqui Davidnejta. Pay Santo Espíritoj atiyninwan kanmanta taporkaña: \q1 ¿Imaraycutaj waj llajtayojcuna may phiñacuywan contrayquipi ch'ajwashancurí? \q1 Diospa ajllaskan israelcuna jatunchacuspa contrayquipi ruwayta yankhalla yuyashancu. \q1 \v 26 Llajtasta camachejcuna jatarimuncu Señor Diospa contranpi. \q1 Ajinallataj curajcunapis tantaycucuspa Diospa contranpi churacuncu. \q1 Paypa ajllaskan camachinanpaj contranpipis jataricuncu. \q1 Ajinata ruwaytarí ni jayc'aj atenkancuchu. \p Mañacuspallapuni nerkancu: \p \v 27 —Chekatapuni cay llajtapi ashqha runas tantaycucorkancu ajllaska\f + \fr 4:27 \ft Literal: santo.\f* Camachiyqui Jesuspa contranpi. Payka kanllaman t'akaskamin tucuyta camachinanpaj. Chekatapuni cay llajtapi Herodeswan Poncio Pilatowan tantaycucorkancu. Llajta-masisniycuwan waj llajtayojcunapiwan cusca Jesuspa contranpi churacorkancu. \v 28 Kan, atiyniyoj caspataj tucuy chay ruwanancutaka yacharkanquiña. Paycunaj ruwaskancutaj kanpa yuyaskayquimanjina munayniyquimanjina carka. \v 29 Cunanka tucuy atiyniyoj Señor Diosniycu, “ñac'arichiskayquichej” niskancuta khaway, ari. Nokaycu camachisniyqui caycu. Yanapawaycu niskasniyquita tucuy sonkowan willaranaycupaj mana manchachicuspa. \v 30 5.24 Chaypaj atiyniyquita ricuchiy onkoskasta thañichispa. Chaywan kanman t'akaska\f + \fr 4:30 \ft Literal: santo.\f* Camachiyqui Jesús willaraypi yanapawasajcu. May t'ucunapaj ricuchinas jatun ruwanaswan paypa atiyninwan ruwaska cachun, —nispa mañacorkancu Diosmanta. \p \v 31 Ajinata Diosmanta wajyacuytawan tantacorkancu, chay waseka qharcatiterka Santo Espíritu chaypi caskanraycu. Tucuy chaypi cajcunataj Espirituwan junt'a carkancu. Chanta Jesuspa cachasnenka Diospa niskanta tucuy sonkowan willarkancu. \s1 Jesuspi jap'icojcuna uj yuyaylla tucuy imapi \p \v 32 Jesucristopi chay ashqha jap'icojcunaka uj sonkolla uj yuyaylla tucuy imapi causacorkancu. Paycunamantataj ni uj runapis capuyninta “nokajllata” nejchu. Manachayrí tucuynincu hermanospura capuynincumantapis pisichicuskancumanjina yanapanacoj cancu. \v 33 Señor Jesuspa cachasnenka paypa causarimpuyninmanta jatun atiyninwan willashallarkancupuni. Diostaj tucuy paycunata munacuywan khawaspa yanaparka. \v 34 Paycuna uqhupi ni ujpis pisichicojka cajchu. Wasiyojcunapis jallp'ayojcunapis capuynincuta vendej cancu. Vendeskancu kolketataj apamoj cancu Cristopi hermanospa tantacuynincuman. \v 35 Jesuspa cachasninman jaywaj cancu. Paycunataj sapa ujman pisichicuskancumanjina kolketa raq'icoj cancu. \v 36 Carkataj Cristopi uj hermano, José sutiyoj. Cachaspis payta Bernabeta suticharkancu. Bernabé niyta munan yuyaychaj runa. Pay Chipre jallp'amanta carka, Levij ayllunmantapis. \v 37 Payka uj jallp'anta vendespa kolketa apamorka. Jesuspa cachasninmantaj jaywarka. \c 5 \s1 Ananías Safirawan \p \v 1 Waj hermanorí Ananías, warmin Safirawan jallp'ancuta vendellarkancutaj. \v 2 Ananiastaj vendeskancumanta waquin kolketa paycunapaj pacarka. Chaytaka warmin sumajta yacharka. Chanta Jesuspa cachasninman waquin kolkellata apaspa tucuynin caskantajina jaywarka. \v 3 Pedrori nerka: \p —Ananías, kanka vendeskayquimanta waquin kolketa orkhospa kanpaj pacarkanqui. ¿Imaraycutaj supay Satanaswan atipachicunqui sonkoyquipi Santo Espirituman llullacunayquipaj? \v 4 Kanpatapuni jallp'a carka. Vendespaka atillarkanqui chay kolkewan ruwayta munayniyquimanjina. Chanta ¿imaraycutaj cayta ruwayta yuyarkanquirí? Mana runallamanchu llullacunqui manachayrí Diosman, —nispa. \p \v 5 Cayta uyarispataj Ananiaska wañuska pampaman urmarka. Chayta tucuy uyarejcunataj Diosta mayta manchachicorkancu. \v 6 Chanta waynas jamuspa wañuskata mayt'uycuytawan p'ampaj aparkancu. \p \v 7 Quinsa horas pasaymantajinataj Ananiaspa warmenka Jesuspa cachasninpaman yaycorka. Manaraj yacharkachu kosan wañupuskantaka. \v 8 Pedrori taporka: \p —Niway, ¿chay chhicapichu jallp'ayquichejta venderkanquichej? \p Safira cuticherka: \p —Arí, chay chhicapi, —nispa. \p \v 9 Chanta Pedro payta nerka: \p —Iscayniyquichej tucuy atiyniyoj Señor cachamuska, chay Espirituman llullacuspa unanchacorkanquichej yachanayquichejpaj yachanmanchus manachus, chayta. ¿Imaraycutataj ajinata ruwarkanquichejrí? Khaway, cutimushancuña kosayquita p'ampamojcunaka. Cunan kantapis p'ampaj apallasonkancutaj, —nispa. \p \v 10 Chaypachallataj Safirapis wañuska urmarka Pedroj ñaupakenman. Chay waynas yaycojtincutaj Safira wañuskaña carka. Payta apaspataj kosanpa ladonpi p'ampamorkancu. \v 11 Mayta mancharicorkancu Jesucristopi jap'icoj tucuy tantacojcuna, chay wañuskancumanta tucuy uyarejcunapis. \s1 Jatun ricuchinaswan t'ucunaswan \p \v 12 Runas uqhupitaj Jesuspa cachasnin ashqha jatuchej ricuchinasta t'ucunastawan atiyninwan ruwarkancu. Cristopi tucuy jap'icoj hermanoska uj sonkolla tantacoj cancu yupaychana-wasiman Salomón niska jatun yaycunapi. \v 13 Tucuy wajcunarí chay hermanoswan tantacuyta manchachicoj cancu. Chaywanpis paycunata sumajpaj khawaj cancu. \v 14 Ashqha runasraj Señor Jesuspi jap'icorkancu kharismanta warmismantapis. \v 15 Ajinamanta runas onkoskasta ñancunaman apamoj cancu phullusnincupi puñunasnincupipis churaspa. Pedro chaynejpi purejtin llanthullanpis waquinman chayananpaj apamoj cancu. \v 16 Mana Jerusalén llajtallamantachu jamoj cancu. Manachayrí kaylla llajtasmantapis ashqhas jamoj cancu onkoskasnincuta apamuspa. Supaycunaj ñac'arichiskasnintapis apamoj cancu. Tucuynincutaj thañichiskas carkancu. \s1 Pedro Juanwan ñac'arichiskas \p \v 17 Yupaychana-wasimanta curajka, saduceo partemanta, tucuy yanapajcunawan mayta phiñacorkancu Jesuspa cachasninpaj. \v 18 Paycunatataj jap'ichispa runaspa ñaupakenpi carcelman wisk'acherkancu. \v 19 Tucuy atiyniyoj Señormanta uj cachamuska angelrí tutapi carcel puncuta quicharka. Jesuspa cachasninta carcelmanta pusarkospataj nerka: \p \v 20 —Riychej yupaychana-wasiman. Yaycuspataj runasman willamuychej Jesucristopi jap'icuspa tucuy cay mosoj causaymanta, —nispa. \p \v 21 Jesuspa cachasninri uyariskancuta casorkancu. Yupaychana-wasiman tutamanta rispa chaypi yachachiyta kallarerkancu. \p Chaycamataj yupaychana-wasimanta curaj, paywan cajcunawan jamuspa israel llajta curajcunata tantachimorkancu. Chay tantacuyka jatun tantacuy niska carka. Cacharkancutaj yanapajcunancuta Jesuspa cachasninta carcelmanta pusamunancupaj chay tantacuyman. \v 22 Yanapajcuna carcelman chayaspa Jesuspa cachasninta mana tarerkancuchu. Curajcunaman cutispataj \v 23 willarkancu: \p —Carcelman chayaspa puncusta sumaj wisk'askasta tariparkaycu, wakaychajcunatapis puncuspi sayashajta. Puncuta quicharisparí ni pita uqhupi tariparkaycuchu, —nispa. \p \v 24 Chay curajcuna\f + \fr 5:24 \ft Literal: yupaychana-wasimanta curaj soldadocunaj camachejnin yupaychana-wasimanta curajcunawan.\f* ajina ruwacuskanmanta uyarerkancu. Iscayra tapunacusharkancu imapitaj cay t'ucunas tucunanta. \v 25 Chanta chayllaman uj runa chayamorka nispa: \p —Kancuna carcelman wisk'acherkanquichej, chay khariska yupaychana-wasipi runasta yachachishancu, —nerka. \p \v 26 Chaymanta camachejka yanapajcunapiwan ujtawan yupaychana-wasiman rerkancu. Manchachicorkancu runas rumiswan paycunata ch'ankaycunancuta. Chayraycu Jesuspa cachasninta mana imanaspalla pusamorkancu jatun tantacuyman. \v 27 Pusajtincutaj yupaychana-wasimanta curajka \v 28 paycunata taporka: \p —¿Manachu sinch'ita camacherkaycu kancunata amapuniña yachachinayquichejta chay Jesusmanta? ¡Khawaychej! Jerusalén llajtapi tucuy tiyacojcuna yachachiskayquichejta yachancu. Chay Jesús wañuskanmantapis nokaycuta juchachayta munashanquichej, —nispa. \p \v 29 Pedro chay waquin cachaswan cutichispa nerkancu: \p —Diosta astawan casunaycu tiyan runasmanta niskaka. \v 30 Kancuna Jesucristota chacataspa wañuchicherkanquichej. Tatasninchej Diosta yupaycharkancu. Chay Diosninchejtaj Jesusta wañuskamanta causarichimorka. \v 31 Payta jatunchaspataj sumaj atiyniyoj Camachej cananpaj churarka, juchamanta Cacharichejpis cananpaj. Chayta Dios ruwarka Israel llajta-masisninchej juchancuta sakespa payman cutimunancupaj. Ajinapi juchasnincumanta llimphuchaskas cayta atincu. \v 32 Tucuy chaymanta willanaycupaj nokaycu cachaskas caycu. Santo Espiritupis chay imasmanta runasta reparachispa willan. Dios Tatataj casojcunanpa sonkoncuman chay Espirituta cachamorka chaypi tiyacunanpaj, —nispa. \p \v 33 Runas tucuy chay jatun tantacuypi cay imasta uyarispa manchaytapuni phiñacorkancu. Ajinapi uj yuyayman churacorkancu imaynamanta cachasta wañuchinancupaj. \v 34 Carka chay jatun tantacuymanta uj runa fariseo partemanta, Gamaliel sutiyoj. Pay uj yachachejpis carka. Tucuy runas payta sumajpaj khawaj cancu. Parlananpaj sayaycuspataj pay camacherka Jesuspa cachasninta ascamallapaj tantacuymanta jawaman llojsichinancuta. \v 35 Chanta curajcunaman nerka: \p —Israel llajta-masis, cay runaswan ruwanayashaskayquichejta sumajta reparacuychej. \v 36 Yuyaricuychej manaraj unaychu uj runapis Teudas sutiyoj riqhurimuskanta. Payka nerka jatun runa caskanta. Tawa pachajjina runas payta khaterkancu. Payta runas wañuchejtincutaj tucuy khatejcunanpis chincapullarkancutaj. Ajinata tucucorka. \v 37 Chay runaj khepanta runa yupachicuy p'unchaycunapi Judas sutiyoj riqhurimullarkataj. Pay Galilea jallp'amanta carka. Ashqhastataj okharerka payta khatinancupaj. Payta wañuchejtincu khatejcunapis tucuynin ch'ekerapullarkancutaj. \v 38 Chayraycu cunan yuyaychayquichej sakenallayquichejta chay runasta. Amataj contrancupi churacuychejchu. Sichus chay yuyaskancu chayrí ruwaskancu runaj atiynillanwan chayka, tucucaponka. \v 39 Diospa atiyninwanchus ruwashancu chayrí kancuna manapuni atipayta atinquichejchu. ¡Pajtataj Diospa contranpi churacushawajchej! —nispa. \p \v 40 Chaymanta chay curajcunaka Gamalielpa niskanta casorkancu. Jesuspa cachasninta wajyaspataj jasut'icherkancu. Amaña pimanpis parlanancuta camachiytawan cachariporkancu. \v 41 Ajinamanta chay cachacunaka jatun tantacuymanta llojsiporkancu. Cusiskastaj riporkancu Jesuspa munayninta ruwaskancupi muchuyta atiskancuraycu. \v 42 Sapa p'unchaytaj yachachillarkancupuni. Jesucristo Diospa ajllaskan caskanta willarkancu yupaychana-wasipi, runaspa wasisnincupipis. \c 6 \s1 Kanchis yanapajcunamanta \p \v 1 Chay p'unchaycunapitaj Jesuspi jap'icojcuna ashqhamanña wiñasharkancu. Griego parlajcuna rimasharkancu hebreo parlajcunaj contranta. Nerkancu: \p —Viudasniycuman chay hebreo parlajcuna sapa p'unchay jaywaranapi mana allintachu jaywarancu, —nispa. \p \v 2 Chanta chunca iscayniyoj cachas Jesuspi tucuy jap'icojcunata wajyarkancu tantacunancupaj. Nerkancutaj: \p —Nokaycoka Diospa niskanta willaranaycu tiyan. Mana allinchu pisichicojcunaman jaywaspa Diospa niskanta willarayta sakepunaycoka. \v 3 Hermanosníy, chayraycu kancunamanta ajllaychej kanchis runasta cay ruwanapi yanapanancupaj. Cachuncu sumajpaj khawaskas, Dios Espirituwan junt'a, sumaj yuyayniyoj runas. Paycunata churasunchej cay ruwaypi khawanancupaj. \v 4 Nokaycutaj tucuy sonkowan Diosmanta mañacuspapuni casajcu. Camachiskas caskaycumanjina Diospa niskantapis yachachillasajcupunitaj, —nispa. \p \v 5 Chay niskancoka tucuynincupaj allin carka. Ajllarkancutaj Estebanta. Payka Jesuscristopi chekamanta jap'icoj runa carka, Santo Espirituwan junt'a. Ajllallarkancutaj Felipeta, Procorota, Nicanorta, Timonta, Parmenasta, Nicolastawan. Cay Nicolaska Antioquía llajtamanta carka. Ñaupajpi payka Diosta casoj runaman tijracaporka. \v 6 Chanta tantacojcunaka chay kanchis ajllaskancuta pusarkancu Jesuspa cachasninpa ñaupakencuman. Cachastaj Diosmanta mañapuspa maquisnincuta umancuman churarkancu Dios sumajta callpachananpaj ruwaynincupi. \p \v 7 Ajinamanta astawan astawanraj runas Diospa palabranta uyarerkancu Jerusalén llajtapi. Jesucristopi jap'icojcunataj mayta yapacamoj cancu. Paycunataj Diosta casusharkancu. Yupaychana-wasipi ruwanayoj runaspis ashqhas, Jesuspi jap'icuspa palabranta casorkancu. \p \v 8 Santo Espíritu Estebanman atiyta kospa sumajta yanaparka. Jesuspi jap'icuspataj may jatuchej t'ucunasta ricuchinastawan ruwaj runas chaupipi. \v 9 Chanta tantacuna-wasimanta waquin cachariska camachis niskacuna jatarerkancu. Chaycunawan Cirene llajtamanta carkancu Alejandría llajtamanta, Cilicia jallp'amanta, Asia jallp'amantapis. Chay runasmanta waquincuna Estebanwan churanacuyta kallarerkancu. \v 10 Espiritunnejta Dios sumaj yachayta Estebanman korka parlananpaj. Chayraycu payta mana aterkancuchu atipayta parlaskasnincuwan. \v 11 Chanta paycuna waquin runasman lluq'iycorkancu llullacunancupaj: \p —Cay Esteban Moisespa camachiskasninmanta sajrata parlajta uyariycu, Diospa contranpipis, —nispa. \p \v 12 Ajinamanta runasta, curajcunata, yachachejcunatawan okharicherkancu ch'ajwanancupaj. Ujllata phawaycuspataj Estebanta jap'iycorkancu. Phiñaskas pusarkancutaj jatun tantacuyman. \v 13 Llulla parlajcunatataj churarkancu. Llullacojcunataj paypa contranpi churaycucuspa nerkancu: \p —Cay runa Diosta yupaychana-wasipaj sajrata rimashallanpuni, Moisespa camachiskasninmantapis. \v 14 Cay runamanta uyarillaycutaj Nazaret llajtayoj Jesús chay yupaychana-wasita urmachinanta. Moisés yachachiwaskanchejtapis wijch'uspa waj yachachinaswan Jesús tijrayta munaskanta, nerka cay runaka, —nispa. \p \v 15 7.8 Chaymanta curaj tantacuypi cajcuna tucuynincu allinta khawarkancu Estebanta. Uyantataj lliphipishajta ricorkancu janaj pachamanta uj willajpa\f + \fr 6:15 \ft Literal: angel.\f* uyantajina. \c 7 \s1 Estebanpa cutichiskan \p \v 1 Chanta yupaychana-wasimanta curaj taporka Estebanta: \p —Cay runas contrayquipi niskancoka ¿chekachu? \p \v 2 Paytaj cuticherka: \p —Sumajpaj khawaska tatacuna, llajta-masispis uyariwaychej. Tucuy atiyniyoj Dios riqhurerka unay tatanchej Abrahamman jakay Mesopotamia jallp'api cashajtin. Abraham manaraj Harán llajtaman tiyacoj rishajtin, \v 3 Dios nerka: “Jallp'ayquimanta ripuy, tatasniyquita sakepuspa waj jallp'ata ricuchiskayqui, chayman”, nispa. \v 4 Chanta Abraham Caldea jallp'api wasinmanta llojserka. Riporkataj Harán llajtaman tiyacoj. Tatan wañupuskanmanta khepantataj Dios cay tiyacushaskanchej jallp'aman Abrahamta tiyacunanpaj pusamorka. \v 5 Cay jallp'ata payman wawasninmanpis konanta Dioska sumaj niskanwan nerka. Jallp'atarí manaraj ni ujnin chaquinta saruycurinallapajpis korkachu. Abrahamka mana jallp'ayoj wañuporka. Diosrí sumaj niskanwan nerka chay jallp'ata konanta, Abrahamman wawasninmanwan pay manaraj wawayoj cashajtin. \v 6 Dios willallarkataj Abrahamman khepa alchhisninmanta: “Forasterosjina causankancu waj caru jallp'api. Chaypitaj runas paycunata camachisnincupaj jap'enkancu mayta ñac'arichenkancutaj. Ajinallataj paycuna khepa alchhisnincupis cankancu tawa pachaj watasta. \v 7 Chay llajtata noka juchachasaj wawasniyquita ñac'arichiskanmanta. Chanta jakaymanta khepa alchhisniyqui llojsimuspa cay jallp'apeka munayniyta ruwaspa yupaychawankancu”, nispa nerka Dios. \v 8 Paytaj Abrahampaj uj tratota\f + \fr 7:8 \ft Literal: traton circuncisionmanta.\f* churarka: “Uj señalta churacuy cuerpoyquipi khari wawasniyquipipis”, nispa. Abrahamtaj chay señalta churacuspa Dioswan uj yuyayman yaycorka. [Ajinapi ricucherka Diospa ajllaskan caskanta.]\f + \fr 7:8 \ft Ninayan.\f* Chayraycu wawan Isaac nacecojtin pusaj p'unchaypi Abraham paypi chay señalta churarka. Isaacpis ajinallatataj wawan Jacobpi chay señalta churarka. Chaymanta Jacob ajinallatataj churarka chunca iscayniyoj wawasninpipis. Paycuna unay tatasninchej carkancu. \p \v 9 ‘Chay unay tatasninchejka envidiacorkancu sullc'ancu Josewan. Chayraycu payta venderkancu Egipto jallp'api camachi cananpaj. Diosrí paywan casharka yanapaspa. \v 10 Tucuy llaquiyninpi wakaychasharka atipanancama. José chayamojtin camachej Faraonpa ñaupakenman Dios payta c'achapaj khawacherka. Josetataj sumaj yachayniyojta ruwarka. Ajinapi Faraón payta churarka camachinanpaj Egiptopi tiyacojcunata, wasinpi tucuy cajcunatawan. \p \v 11 ‘Chaypacha jatun yarkhay carka tucuy Egipto jallp'api tucuy Canaán jallp'apipis. Jakay jallp'aspi tiyacojcuna jatun llaquiyta ñac'arerkancu. Unay tatasninchejpis miqhunata mana tariyta aterkancuchu. \v 12 Unay tatanchej Jacobrí uyarispa yacharka jakay Egiptopi miqhuna caskanta. Chayraycu chayman wawasninta ñaupaj cutita rantej cacharka. \v 13 Khepan cuti riskancupi José rejsichicorka waukesninwan. Chanta Egiptoj camachejnin yacharka José Diospa unay runasnin israelcunamanta caskanta. \v 14 Chaymanta José wajyachicaporka tatan Jacobta tucuy ayllunpi cajcunatawan. Chaypachataj tucuynincu yupacorka kanchis chunca phishkayoj runas. \v 15 Ajinamanta Jacob uraycamorka Egipto jallp'aman tiyacoj. Chaypi tiyacushaspataj pay wañuporka, unay tatasninchejpis. \v 16 Khepataña ayasnincu apaskas carkancu caru Siquem llajtaman p'ampanapaj. Jakaypi kolkewan unayña Abraham uj p'ampanata ranticorka, Hamorpa wawasninmanta. Chay p'ampanapitaj Abrahampa wawasnin payta p'ampacaporkancu. \p \v 17 ‘Unayka Dios sumaj niskanwan parlarka Abrahamman. Nerka paypa khepa alchhisninta uj sumaj jallp'aman pusacapunanta. Chay niskan junt'acunan p'unchay cashajtintaj Diospa runasnin, unay tatasninchej, ashqhayarkancu Egipto jallp'api. \v 18 Ashqhayallarkancupuni waj camachej Egiptota camachinancama. Paytaj Joseta mana rejserkachu unayña wañupuskanraycu. \v 19 Chay camachejtaj ayllusninchejta pantachinaswan atiparka. Ajinapi ñac'aricherka tatasta juch'uy wawitasnincutapis wijch'ucherka manaña causanancupaj. \v 20 Chay p'unchaycunapi Moisés nacecorka. Dios paymanta mayta cusicorka. Tatan mamanri quinsa quillata payta pacaspa wasincupi uywarkancu. \v 21 Chanta mayupi pacaska cashajtin camachejpa ususin Moisesta orkhorka. Quiquin wawantajinataj uywarka. \v 22 Ajinamanta Moisés sumaj yachachiska carka Egipto runas yacharkancu, tucuy chaycunata. Sumaj yuyayniyoj parlayniyojtaj carka, ruwanapajpis callpayoj. \p \v 23 ‘Tawa chunca watayoj cashaspataj Moisés yuyarka watucuyta israel ayllusninta yachananpaj imaynachus cashaskancuta. \v 24 Chaypitaj tariparka uj Egipto runa muchuchishajta paypa ayllu-masinta. Ayllu-masinman sayacuspataj chay muchushajta jarc'acorka. Ajinapitaj chay Egipto runata wañucherka ayllu-masinta makaycuskanraycu. \v 25 Moisés yuyarka ayllu-masisnin entiendenancuta paynejta Dios paycunata cacharinanta chay ñac'arichej runasmanta. Paycunarí mana repararkancuchu. \v 26 K'ayantintaj Moisés tariparka iscay ayllu-masisninta paycunapura makanacushajta. Allinyanachiyta munaspa chimpaycorka. Nerkataj: “Kancunaka aylluntin canquichej. Amaña makanacuychejchu”, nispa. \v 27 Ñac'arichej cajrí Moisesta tankarparispa nerka: “¿Pitaj kanta curaj camachejniycu canayquipaj churasorkarí? ¿Pitaj kanta nokaycuta chekanchanawaycupaj churasorkarí? \v 28 Kayna chay Egipto runata wañucherkanqui ¿ajinallatatajchu wañuchiwayta munashanqui?” \v 29 Chayta uyarispataj Moiseska aykecorka Madián jallp'aman. Chaypiri forasterojina tiyacorka. Casaracuspataj chaypi iscay wawasniyoj carka. \p \v 30 ‘Tawa chunca watastaña tiyacushajtin chay Madián jallp'api Dioska Moisesman riqhurerka. Sinaí orko kayllapi ch'in lugarpi cachamuska angelninnejta riqhurerka laurashaj qhishcarara sach'api. \v 31 Moiseska t'ucorka riqhuriskanmanta. Kayllaycorkataj astawan allinta yachananpaj. Ajinallaman Dios parlapayarka: \v 32 “Noka sapallay Dioska cani. Unay tatasniyqui Abrahampis Isaacpis Jacobpis yupaychaspa casuwarkancu”, nispa. Moisestaj manchachicuspa qharcatiterka. Chayraycu chay laurashajta mana khawarinayarkachu. \v 33 Señor Dios nillarkataj: “Ojot'asniyquita lluch'ucuy noka, tucuy atiyniyoj Dios, caypi cashaskayraycu. \v 34 Chekamanta noka ricuni ajllaskacunayta Egipto jallp'api ñac'arichiskas caskancuta. Uyarinitaj paycunaj wakaskancuta. Cayman uraycamushani tucuy chay jatun ñac'ariymanta paycunata orkhomunaypaj. Chayraycu cunan nokaman kayllamuway. Cachaskayquitaj Egipto jallp'aman”, nispa. \p \v 35 ‘Diospa runasnin israelcunarí Moisesta khesacharkancu. Taporkancutaj: “¿Pitaj camachejniycupaj churasorka chekanchawajniycupajpis?” nispa. Chaywanpis Dios payta churarka camachinanpaj, runasninta ñac'arishaskancumanta cacharichinanpajpis. Ajinata Dioska Moisesta churarka angelninnejta riqhurispa laurashaj qhishcarara sach'api. \v 36 Ajinamanta Moisés unay tatasninchejta Egiptomanta llojsichispa tawa chunca watata pusaycacharka. Chaypitaj t'ucunasta may jatun ricuchinastawan ruwarka jatun Puca Kochapipis jakay ch'in jallp'apipis. \v 37 Moiseska nerka Diospa runasninman: “Diosniyquichejka uj willajta cachamusonkachej. Kancunaj aylluyquichejmantataj canka. Nokata Dios cachamuwarka, ajinallatataj ujta cachamusonkachej. Paytari casunquichej nokamanta tucuy niskanta”, nispa. \v 38 Moisesllataj ch'in pampapi Diospa tantaska runasninwan carka tatasninchejwantaj. Sinaí orkopipis Dios janaj pachamanta payman parlarka. Paytaj Diospa wiñaypaj atiyniyoj palabranta jap'erka khepata nokanchejman konawanchejpaj. \p \v 39 ‘Chaywanpis unay tatasninchejka Moisesta mana casuyta munarkancuchu. Manachayrí payta khesacharkancu. Sonkosnincupitaj yuyasharkancu Egipto jallp'aman cutiripuyta. \v 40 Chayraycutaj Moisespa wauken Aaronta nerkancu: “Ruwapuwaycu dioscunata ñaupakeycuta apanaycupaj. Egiptomanta pusamuwajniycu, chay Moisesmantarí cunan mana yachaycuchu imachus caskanta”, nispa. \v 41 Ajinamanta uj uña wacata korimanta ruwacorkancu. Uywacunata wañuchispari ruphacherkancu chay wacata yupaychanancupaj. Chayjinamanta cusicorkancu maquisnincuwan ruwaska khasi diosmanta. \v 42 Chanta Dios paycunamanta carunchacapuspa sakerparerka patapi caj ch'ascasta yupaychanancupaj. Ajinallatataj Diospa willajnin Joelnejta paycunamanta nerka: \q1 Ajllaska israelcuna, ch'innejpi tawa chunca watata uywasta wañucherkanquichej jaywanapaj. \q1 Chaywan mana nokatachu yupaychawarkanquichej. \q1 \v 43 Manachayrí Molocpa yupaychana-toldonta apaycachacorkanquichej, Renfán niska ch'ascantawan. \q1 Paypa rijch'ayninta kancunalla ruwacorkanquichej yupaychanayquichejpaj. \q1 Chayraycu llajtayquichejmanta apachiskayquichej jakay Babilonia jallp'aman. \p \v 44 ‘Ch'in jallp'api unay tatasninchej apaycacharkancu Diosta uj yupaychana-toldota. Chaypi jallch'aska carka Moisespa chunca camachiskasnin iscay kelkaska rumispi. Dios Moisesman ricucherka imaynatachus chay yupaychana-toldota ruwananta. “Ricucherkayqui, chay quiquinta ruway”, nispa camacherka. \v 45 Chanta chay toldota unay tatasninchej wawasnincoj wawasnincama sakerkancu. Aparkancutaj Josuewan rishaspa jakay ashqha jallp'asman. Chaypi tiyacojcunata Dios kharkorka jallp'ancu ajllaska tatasninchejpata cananpaj. Ajina chay yupaychana-toldo caypi carka David causarka chaypachacama. \v 46 Camachej David cusicherka Diosta. Munarkataj Diospaj uj yupaychana-wasita ruwachiyta. Unay tatanchej Jacobpis Diosta yupaycharka. \v 47 Khepantarí Salomón yupaychana-wasita Diospaj ruwacherka. \v 48 Tucuy atiyniyoj Diosrí mana tiyacunchu runaspa ruwaskan wasillapeka. Ajinata paypa unay willajninpis nerka: Señor Dios nin: \q1 \v 49 Janaj pachamanta tucuy imata camachini. \q1 Cay pachapitaj casuchicuni. \q1 Chanta ¿imayna wasitataj ruwapuwanquichejrí? \q1 ¿Maytaj samacunaypajjinarí? \q1 \v 50 ¿Manachu nokallataj maquisniywan ruwarkani tucuy cayta? \p \v 51 Esteban nillarkapuni: \p —Kancunaka c'ullu runas, rumi sonkos canquichej. Diosta mana uyarinquichejchu nitaj Santo Espiritutapis casunquichejchu. Unay tatasniyquichejjinapuni kancunapis canquichej. \v 52 Diospa tucuy willajcunanta chejnispa unay tatasniyquichejka ñac'aricherkancu. Chay willajcuna unayta willarkancu Diospa ajllaska camachin Jesús jamunanta. Chay willajcunatapis wañucherkancu. Cunantaj pay jamojtin chejnicojcunaman jaywaycorkanquichej wañuchicherkanquichejtaj. \v 53 Kancunaka Diospa camachiskasninta janaj pachamanta cachamuska angelesnejta jap'erkanquichej. Ni chaywanpis casorkanquichejpunichu, —nispa. \s1 Esteban ch'ankaska \p \v 54 Chayta uyarispa tucuynincu maytapuni phiñacorkancu Estebanpaj, [uyasnincu pucayanancama.]\f + \fr 7:54 \ft Literal: quirusnincu c'arucorkancu.\f* \v 55 Estebanrí sonkonpi Santo Espirituwan junt'a carka. Janaj pachaman allinta khawaspataj tucuy atiyniyoj Diosta ricorka. Jesustataj paywan cusca sayashajta ricorka jatun atiyninwan camachinanpaj. \v 56 Chaymanta nerkataj: \p —¡Uyariwaychej! Janaj pachapi ricushani Diospa cachaska Runan Jesusta atiyninpi Dioswan cusca sayashajta, —nispa. \p \v 57 Paycunataj sinch'ita khaparerkancu. Ningrisnincutataj tapaycucorkancu chay palabrasnejta sonkoncupi mana ch'ichichaskas canancupaj. Uj yuyaylla Estebanman sinch'ita correycorkancu. \v 58 Payta llajta jawaman wijch'uspataj chaypi ch'ankaspa wañucherkancu. Ch'ankajcunataj ponchosnincuta uj jovenman sakecorkancu. Chay jovenka Saulo sutiyoj carka. \v 59 Rumiwan ch'ankashajtincutaj Estebanka Diosmanta mañacusharka: \p —Señor Jesusníy, nokamanta causayniyta apacapuy, —nispa. \p \v 60 Chanta konkoricuspa Estebanka sinch'i khapariywan mañacorka: \p —Señorníy, ama juchachaychu paycunata cay juchancumantaka. \p Cayta niytawantaj Estebanka tucucaporka. \c 8 \s1 Saulo ñac'arichin Jesucristopi jap'icojcunata \p \v 1 Estebanta wañuchiskancoka Saulopaj allin carka. Jerusalén llajtapitaj chay p'unchaypi kallarerkancu sinch'ita ñac'arichiyta Jesucristopi jap'icuspa tantacojcunata.\f + \fr 8:1 \ft Literal: iglesia.\f* Jesuspa cachasnillan chayllapipuni casharkancu. Chay ujcunarí tucuynincu ch'ekerachiskas carkancu Judea jallp'aman Samaria jallp'amanpis. \v 2 Waquin cheka sonkoyoj runastaj Estebanta p'amparkancu may phutiywan wakaspa. \v 3 Saulorí tucuy atiskanwan tucuchiyta munarka Jesuspi jap'icuspa tantacojcunata. Sapa wasimanta wasi yaycuspa kharista warmistapis orkhomoj carcelman wisk'achinanpaj. \s1 Sumaj willanas Samariapi willaska \p \v 4 Chay ch'ekerachiskas cajcunataj sumaj willanasta willarasharkancu tucuy riskancupi. \v 5 Paycunamanta uj curaj yanapaj runa, Felipe sutiyoj, Samaria jallp'aman rerka. Chaypi aswan jatun caj llajtapi Jesucristomanta willararka. \v 6 Ashqha runastaj uj yuyaylla sumajta jap'ej cancu Felipej willaraskanta. Ajinallataj jatun ricuchinasta ruwaskantapis sumajta khawarkancu. \v 7 Felipetaj Diospa atiyninwan ashqha runasmanta supaycunata kharkorka. Chay supaycunataj sinch'ita khaparispa llojserkancu. Ashqha suchu runasta wist'usta thañicherka Felipeka. \v 8 Ajinapi chay llajtapi tiyacojcuna mayta cusicorkancu. \p \v 9 Chay llajtapi uj runa carka, Simón sutiyoj. Felipe manaraj jamushajtintaj payka layka ruwaskasninwan Samaria runasta pantachej. Pay quiquintapis atiyniyoj caskanta khawacorka. \v 10 Tucuytaj Simonta sumajta uyarej cancu wawacunapis curaj runaspis. \p —Cay runapimin jatun atiyniyoj dioska riqhurimun, —nispa nej cancu. \p \v 11 Chayraycu runaska Simonpa niskanta jap'icoj cancu. Unaymantaña layka ruwaskasninwan pantachiskas carkancu. \v 12 Astawanpis Felipe willararka sumaj willanasta Dios runasta munacuywan camachiskanta. Jesucristo Diospa ajllaskan camachinanpaj caskantawan Felipe willararka. Warmispis kharispis chay willaraskanta creespataj bautizacorkancu. \v 13 Simón, quiquinpis creerka. Bautizacuspataj Felipewan cusca purej. Payka mayta t'ucoj Felipe Diospa atiyninwan jatun ricuchinasta t'ucunastawan ruwaskanmanta. \v 14 Ajinata Samaria jallp'api tiyacojcuna sumaj willanasta Jesucristomanta uyarispa jap'icorkancu. Jesuspa cachasnin Jerusalenpi chayta uyarispa Pedrota Juantawan paycunaman cachamorkancu. \v 15 Paycunataj chayman chayaspa Diosmanta mañaporkancu Jesucristopi hermanospaj. Mañaporkancu paycuna Santo Espirituta jap'inancuta. \v 16 Imaraycuchus payka manarajmin sonkosnincuman atiyninwan uraycamorkachu. Jesús tucuy atiyniyoj Señor caskanta jap'icuspallaraj bautizaskas carkancu. \v 17 Chanta Pedrowan Juanwan maquisnincuta Jesuspi jap'icojcunaman churarkancu. Ajinamanta paycuna Santo Espirituta atiyninwan jap'erkancu. \p \v 18 Simonka ricorka Jesuspa cachasnin maquisnincuta churajtincu chay hermanosman Santo Espíritu yaycuskanta. Chayraycu cachasman kolketa koyta munaspa \v 19 nerka paycunata: \p —Nokamanpis chay atiyta kowaychej noka maquisniyta pimanpis churajtiy paycuna Santo Espirituta jap'inancupaj, —nispa. \p \v 20 Pedrori payman cuticherka: \p —Kolkeyqueka kanwan cusca tucucuchun Diospa atiyninta kolkewan ranticuyta yuyaskayquiraycu. \v 21 Sonkoyquipi Diosman mana allinyaskachu canqui. Chayraycu cay imaspi nokaycuwan mana cusca cawajchu. \v 22 Sajra yuyayniyquita sakespa Diosman cutiricuy. Paymanta mañacojtiyqui ichapis qhuyacususpa sonkoyquita juchamanta llimphuchasunquiman. \v 23 Reparani sonkoyqui ancha sajrawan junt'a caskanta juchawan apaycachaska ima caskayquita, —nispa. \p \v 24 Chaymantataj Simón cuticherka: \p —Amajinachu caychej. Señor Diosmanta mañapuwaychej nokapaj chay niwaskayquichej mana ruwacunanpaj, —nispa. \p \v 25 Chanta Señor Jesuspa cachasnenka runasman paymanta sumajta willarkancu. Niskantapis willararkancu. Chaywanpis Jerusalén llajtaman cutishaspa rejjina ashqha ranchospi Samaria jallp'api sumaj willanasta willararkancu. \s1 Felipe Etiopiamanta curaj runawan \p \v 26 Diosmanta cachamuska uj willaj angeltaj Felipeta parlapayarka: \p —Waquichicuspa riy uraman ch'innej ñanninta. Chay ñan Jerusalenmanta Gaza llajtaman rishan, —nispa. \p \v 27-28 Felipetaj chaypachita casuspa rerka. Rishaspataj ñanpi uj curaj runawan\f + \fr 8:27-28 \ft Literal: eunuco.\f* tincorka. Payka camachejpa kolkenta jap'ej runa carka Etiopía jallp'amanta. Chaypitaj Candace warmi camacherka. Chay curaj yanapajka Diosta yupaychaj Jerusalenman riskanmanta cutimpusharka. Sumaj c'achitu carretonpi tiyaska leesharka Diosmanta unay willaj Isaiaspa kelkaskanta. \fig |src="cn01931B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 8.27-28" \fig* \v 29 Chanta Santo Espiritoka Felipeta nerka: \p —Kayllaycuspa chay carretonta taripay, —nispa. \p \v 30 Felipe kayllaycuspataj uyarerka chay curaj runa leeshaskanta unay willaj Isaiaspa kelkaskanmanta. Tapurerkataj: \p —Wirakochi ¿entiendenquichu imatachus ninayan chayta? \p \v 31 Chay curaj runataj cuticherka: \p —Mana pi sut'inchawajtin ¿imaynatataj sapallay atiyman entiendeyta? \p Felipetataj carretonman wajyaycuspa kayllanpi tiyaycucherka. \p \v 32 Diospa palabranta leeshaskanka cayjina carka: \q1 Payka uj ovejajina ch'inllamanta apachicorka wañuchinancupaj. \q1 Ruthojcuna ruthushajtincu corderojina ch'inlla cacorka. \q1 Ajinapi ni imata parlarerkachu. \q1 \v 33 Mana juchayoj cashaspapis payka llamp'uchacorka. \q1 Mana qhuyaspa khasillamanta wañucherkancu. \q1 Nitaj pipis payman sayacorkachu. \q1 Khatejcunantarí ¿pitaj yupayta atinman? \p \v 34 Curajtaj Felipeta taporka: \p —Niway, Diospa unay willajnin ¿pimantataj chayta parlashan? ¿Pay quiquinmantachu? chayrí ¿wajmantachu? \p \v 35 Felipetaj Etiopía curajpa leeskan, chaymanta kallarispa willararka. Sut'ita nerka Jesús wañuskanta tucuyman wiñay causayta konanpaj. \v 36 Rishaspataj yacuman chayarkancu. Chay curaj runataj nerka: \p —¡Khawariy, caypi yacu tiyan! ¿Imajtintaj mana bautizawanquichu juchasniymanta Diosman cutiriskayta ricuchinaypaj? \p \v 37 Felipetaj cuticherka: \p —Kan tucuy sonkoyquiwan Jesuspi jap'icunqui chayka, aticun, —nispa. \p Chay curaj runa nillarkataj: \p —Noka sumajta jap'icuni Jesucristo Diospa c'ata Wawan caskanta, —nispa. \p \v 38 Curajka carretonninta sayachinanta camacherka. Felipewan curajwanka yacuman uraycorkancu. Chaypiri Felipe payta bautizarka. \v 39 Yacumanta llojsimojtincuri Señor Diosmanta cachamuska Espiritoka Felipeta ujllata pusacaporka. Chay curajtaj manaña Felipeta astawan ricorkachu. May cusiskataj ripullarkapuni ñanninta. \v 40 Felipetaj Azoto llajtapi riqhurerka. Riskanpitaj Jesusmanta willararka tucuy llajtaspi Cesarea llajtaman chayanancama. \c 9 \s1 Saulo Jesucristopi jap'icun \p \v 1-2 Chaycamataj Sauloka mayta chejnispa nishallarkapuni: “Wañuchisaj Jesucristota casojcunata”, nispa. Chayraycu yupaychanawasimanta curajman kayllaycuspa paymanta uj kelkaskata mañarka. Munarka atiyta Damasco llajtapi tantacuna-wasispi Diospa ñanninpi purejcunata masc'amunanpaj. Paycunata tarispataj jap'iycuchiyta munarka Jerusalenman wataskata apachinanpaj, kharistapis warmistapis. \v 3 Rispataj, Saulo Damasco llajtaman kayllaycusharka. Mana yuyashajtillan janaj pachamanta uj sinch'i c'anchay paypa muyuyninpi c'ancharerka. \v 4 Paytaj pampaman chokacamorka. Payta parlapayajtataj uyarerka: \p —Saulo, Saulo ¿imaraycutaj nokata ñac'arichinawayquipaj khatiycachawanquirí? \p \v 5 Chanta Saulo taporka: \p —¿Kanchu cawaj, Señor Dios? \p Chay parlajtaj cuticherka: \p —Noka Jesús cani. Nokata khatiycachashawanqui. Kan quiquillayquitataj ñac'arichicushanqui. Uj animal t'ojsinaman jayt'aspa nanachicun ajinata nanachicushanqui, —nispa. \p \v 6 Saulotaj manchachicuywan qharcatitispa taporka: \p —¿Imatataj munashanqui ruwanayta, Señor? \p Jesustaj nerka: \p —Jataricuspa cunanpacha llajtaman yaycuy. Chaypi uj runa willasonka imatachus ruwanayquitapis, —nispa. \p \v 7 Saulowan rejcunataj manchaymanta t'ucushaj sayasharkancu. Uyarerkancu parlapayajta nitaj pitapis ricorkancuchu. \v 8 Chanta Sauloka chokacuskanmanta jataricorka. Ñawisninta quicharispataj mana ni imatapis ricorkachu ñawisnin tutayapuskanraycu. Chayraycu maquinmanta aysaspa pusarkancu Damascocama. \v 9 Chaypitaj quinsa p'unchayta mana imata ricuyta aterkachu. Manataj miqhorkachu nitaj ujyarkachu. \p \v 10 Damascopi tiyacorka Jesuspi uj jap'icoj runa, Ananías sutiyoj. Señor payman riqhurerka uj moskhoypijina. Nerkataj payta: \p —¡Ananías! —nispa. \p Paytaj cuticherka: \p —Caypi cashani, Señorníy, —nispa. \p \v 11 Chanta Señor Jesús payta nerka: \p —Rillayña chay Chekan sutiyoj ñanman. Chaypi Judaspa wasinpitaj tapucunqui Saulo sutiyojmanta. Payka Tarso llajtamantamin. Cunitanpis Diosmanta mañacushan. \v 12 Uj moskhoypijina ricusorka yaycushaskayquita maquiyquita payman churashajta ima. Chay ruwaskayquiwan watejmanta ricunanpaj moskhoypi ricusorka. \p \v 13 Chayta uyarispaka Ananías cuticherka: \p —Señorníy, ashqha runas willawancu chay Saulomanta. Kanpi jap'icoj t'akaska wawasniyquita Jerusalenpi mayta ñac'arichiskanmantapis uyarini. \v 14 Cunanpis yupaychana-wasimanta curajcunaj atiynincuwan caypi cashan jap'irachinanpaj kanmanta tucuy wajyacojcunata, —nispa. \p \v 15 Señor Jesusrí nerka: \p —Kanka rillay payman. Paytaka ajllarkani nokamanta willaramunanpaj. Diosmanta manaraj yachajcunaman,\f + \fr 9:15 \ft Literal: waj llajtayojcunaman.\f* curaj camachejcunaman, israel runasniymanpis willaramunan tiyan. \v 16 Noka quiquiy ricuchisaj payman may chhicata nokaraycu ñac'arinanta, —nispa. \p \v 17 Ajinapi Ananías rispa maypichá Saulo casharka, chay wasiman yaycorka. Napaycuytawan maquisninta Pabloj umanman churaspataj nerka: \p —Hermano Saulo, ñanpi jamushajtiyqui riqhurisoj, chay tucuy atiyniyoj Señor Jesús cachamuwan. Chayraycu jamuni ujtawan ricunayquipaj Santo Espirituwan junt'a sonkoyquipi canayquipajtaj, —nispa. \p \v 18 Chay quiquinpachataj Sauloj ñawisninmanta wisk'ajcuna t'akacorkancu. Ricorkataj. Jatariytawantaj bautizacorka, ricuchinanpaj Jesucristopi jap'icuskanta. \v 19 Chanta miqhuytawan callpachacorka. Damascopitaj Jesuspi jap'icojcunawan uj p'unchaycunata carka. \s1 Saulo Damasco llajtapi willaran \p \v 20 Chay quiquinpachataj tantacuna-wasispi willarasharka Jesuska Diospa c'ata Wawan caskanta. \v 21 Tucuy uyarejcunataj t'ucuspa tapunacusharkancu: \p —¿Manachu cay runallataj Jerusalenpi khatiycachasharka Jesuspi jap'icojcunata ñac'arichinanpaj? ¿Manachu payka cayman jamorka paycunata wataskata yupaychana-wasipi curajcunaman apananpaj? \p \v 22 Saulorí astawan callpachacuspa Dios Espirituwan willaraj Jesuska Diospa ajllaskan caskanta camachinanpaj. Chayraycu Damascopi tiyacoj israelcunaka niña ni imatapis cutichiyta atejchu cancu sut'ita willaraskanraycu. \s1 Saulo israelcunamanta aykecun \p \v 23 Unay p'unchaycunamantaña israelcuna parlanacorkancu imaynamantapis Saulota wañuchinancupaj. \v 24 Saulorí yachacorka wañuchinayashaskancuta. Israelcunataj llajta llojsinaspi tuta p'unchay sumajta khawasharkancu payta wañuchinancupaj. \v 25 Sauloj yachacojcunanrí payta uj jatun canastapi tutallan orkhorkancu. Llajta alto perkanejtataj uraycucherkancu Saulo aykecunanpaj. \fig |src="CN02112b.TIF" size="span" copy=" © 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 9.25" \fig* \s1 Saulo Jerusalenpi \p \v 26 Ajinamanta Saulo chayarka Jerusalenman. Jesuspi jap'icojcunawantaj chaypi ujchacuyta munarka. Paycunataj manchachicorkancu creespa pay mana chekamantachu Jesuspi jap'icuskanta. \v 27 Bernaberí pusarka Saulota Señor Jesuspa cachasninman rejsichinanpaj. Sut'ita willarkataj imaynatachus Saulo ñanpi Jesusta ricuskanta Jesustaj paywan parlaskantapis. Willallarkataj imaynatachus Damascopipis mana manchachicuspa Jesuspa atiyninwan willaraskanta. \v 28 [Cristopi cheka hermano caskanta yachaytawan munarkancu paycunawan tantacunanta Jerusalenpi.]\f + \fr 9:28 \ft Ninayan.\f* Hermanoswan cusca purispataj \v 29 Señor Jesuspa atiyninwan willararka mana manchachicuspa. Pay griego parlajcunamanpis tapuynincuman cutichej allinta yachachejpis. Paycunarí Saulota wañuchej churacorkancu. \v 30 Chayta yachaspa Cristopi hermanos pusarkancu Saulota Cesarea llajtaman. Chaymantataj Tarso llajtaman payta cachaporkancu. \p \v 31 Ajinamanta Jesuspi jap'icuspa tantacojcuna allillanta tiyacorkancu tucuynejpi —Judeapi, Galileapi, Samaria jallp'aspipis. Diosta casuspa causacorkancu. Santo Espíritu paycunata callpacharka sonkosnincupi. Astawan ashqhastaj Jesucristopi jap'icorkancu. \s1 Eneas thañiska \p \v 32 Pedro tucuynejta purisharka Jesuspi jap'icojcunata watucuspa. Ajinapi chayarka Lida llajtaman hermanosta watucoj. \v 33 Chaypitaj tariparka uj runata, Eneas sutiyojta. Payka mana cuyurej carka, puñunapi siriska pusaj watataña. \v 34 Pedrotaj nerka: \p —Eneas, Jesucristo cunanpacha thañichisunqui. Jatarispa phullusniyquita c'uchuchay, —nispa. \p Chay quiquinpachataj Eneaska thañiska jataricorka. \v 35 Lida llajtapi Sarón jallp'apiwan tucuy tiyacojcuna Eneasta purishajta ricorkancu. Ajinamanta paycuna juchasnincuta sakespa Señor Jesuspi jap'icuspataj payta casorkancu. \s1 Dorcas causarimpun \p \v 36 Jope llajtapi carka Cristopi uj jap'icoj warmi, Tabita sutiyoj. Griego parlaypitaj sutin Dorcas taruca ninayan. Payka allin cajtapuni ruwaj pisichicojcunatapis yanapajpuni. \v 37 Chay p'unchaycunapi Tabitaka onkoycuspa wañuporka. Chaypi caj runastaj ayata mayllarpaytawan wasi pata pisoman churarparkancu. \v 38 Jope llajtamanta Lidamanka mana caruchu carka. Yachaspa Pedro chaypi caskanta Jesuspi jap'icojcuna iscay runasta payman cachamorkancu willanancupaj: \p —Jamuriwaycu nokaycuman ushkhayllata. \p \v 39 Chanta Pedroka waquichicuspa rerka chay iscay runaswan. Chayajtintaj pusarkancu maypichus aya casharka chay wasej pata caj pisonman. Chaypi manaña kosayoj tucuy viudas wakaspa Tabitamanta willarkancu Pedroman. Ricucherkancutaj causashaspallaraj p'achasta sirasharka, chaycunata. \v 40 Pedrotaj nerka tucuy llojsinancuta. Paytaj konkoricuspa Diosmanta mañacorka. Ayaman cutirispataj nerka: \p —Tabita, jataricuy, —nispa. \p Paytaj ñawisninta quicharispa Pedrota khawarispataj tiyaycucorka. \v 41 Pedrotaj payta maquinwan aysarerka sayaricunanpaj. Diosman t'akaska hermanosta viudastawan wajyaspataj Tabitata causashajta paycunaman ricucherka. \v 42 Chayta yacharkancu tucuy runas Jope llajtapi. Ashqha runastaj Señor Jesucristopi jap'icorkancu. \v 43 Chanta Pedroka ashqha p'unchaycunata Jopepi kheparicorka. Uj suela ruwaj Simonpa wasinpitaj tiyacorka. \c 10 \s1 Pedro Cornelioman willan \p \v 1 Cesarea llajtapi tiyacoj uj runa, Cornelio sutiyoj. Camacherka pachaj soldadosta Italiano niska tropata. \v 2 Payka tucuy wasinpi tiyacojcunawan Diosta jatunchajpuni casojpunitaj carka. Diospa unay runasnin israelcunatapis capuyninwan yanapaspa causacoj. Diosmantapis mañacuspapuni caj. \v 3 Uj p'unchay chaupi tardeta moskoypijina Diosmanta cachamuska uj willaj angelta sut'ita ricorka. Payman chimpaycuspataj chay angel nerka: \p —¡Cornelio! \p \v 4 Corneliotaj payta allinta khawarerka. Manchachicuspa taporkataj: \p —Señor ¿imataj cayrí? —nispa. \p Chay angeltaj cuticherka: \p —Diosmanta mañacuskayquipis pisichicojcunata qhuyaskayquipis Diosta cusichin. Paytaj uyarishasunqui. \v 5 Cunanka runasta Jope llajtaman cachaspa Simón Pedro sutiyojta wajyachimuy. \v 6 Payka suela ruwaj Simonpa wasinpi caricushan. Chay Simonpa wasenka jatun kocha kayllapimin. Simón Pedromin nisonka imatachus ruwanayquita, —nispa. \p \v 7 Angel paymanta ripojtin Cornelioka wajyarka iscay camachisninta, uj soldadontawan. Chay soldadoka Corneliojina Diosta casojllataj carka yanapajcunanmanta paypa atinicuskantaj. \v 8 Chay quinsa runasninman moskoypi ricuskanta tucuyta willarka. Chanta paycunata cacharka Jopeman. \p \v 9 K'ayantintaj paycunaka kayllasharkancuña Jope llajtaman. Pedrotaj chaypi wasej patanman rerka Diosmanta mañacunanpaj. [Chay wasi pataka pampalla carka.]\f + \fr 10:9 \ft Ninayan.\f* Ñapis chaupi p'unchayña carka. \v 10-11 Yarkhachicuspataj miqhuyta munarka. Waquichipunancucamataj Pedro moskoypijina ricorka janaj pachata quichacushajta. Chaymanta uj jatun phullujina, tawantin puntasninmanta warqhuska cay pachaman uraycamushajta ricorka. \v 12 Chaypi carkancu tucuy imaymana tawa chaquiyoj q'ita animalcuna suchoj animalcuna, q'ita p'iskocunapis. \v 13 Diostaj Pedrota parlapayarka: \p —Pedro, jataricuy. Chaycunata wañuchispa miqhuy. \p \v 14 Pedrorí cuticherka: \p —Ni jayc'aj chayta miqhuymanchu, Señor Diosníy. Imaraycuchus kan unayña camachiwaskaycumanjinaka manapuni miqhorkanichu cay mana miqhuna animalestaka, —nispa. \p \v 15 Dios nerka ujtawan: \p —Miqhuna llimphuchaskaña niskayka allillanña miqhunapaj. Chaytaka amaña manacajpaj khawaychu, —nispa. \p \v 16 Ajinata ruwacorka quinsa cutita. Chanta chay phullujinaka janaj pachaman okharicaporka. \v 17 Simón Pedrotaj yachayta munasharka imatachus Dios payman ninayarka moskhoypi chay ricuchiskanwan. Ajinallapi Cornelioj cachamuskasnin Simón casharka, chay wasita masc'aspa chayamorkancu. Puncupi sayaycuspataj \v 18 khaparispa taporkancu: \p —Simón sutichaska Pedro ¿caypichu caricushan? \p \v 19 Pedrorí chayllapiraj cashaspa chay ricuskanta entiendeyta munashajtin Santo Espíritu payta nimorka: \p —Khaway, quinsa runas masc'ashasuncu. \v 20 Waquichicuspa riy paycunawan ama iscayrayaspa noka paycunata cachamuskayraycu, —nispa. \p \v 21 Uraycuspataj Pedroka cachamuska runasman nerka: \p —Pitachus masc'ashanquichej, noka chay cani. ¿Imamantaj jamorkanquichej? \p \v 22 Paycunataj cuticherkancu: \p —Soldadosta camachej Cornelio cachamuwaycu. Payka chekan runamin Diostapis casunpuni. Tucuy Israel llajta-masisniyqui payta c'acha runapaj khawancu. Diosmanta cachamuska uj angel payman sut'inchaspa nerka wasinman wajyasunanta. Pay tucuy ninayquita uyarisuyta munan, —nispa. \p \v 23 Pedroka paycunata wasinman pusaycuytawan tutata chaypi puñucorkancu. K'ayantintaj rerka paycunawan Cornelioj wasinman. Jope llajtamanta waquin hermanospis paywan rillarkancutaj. \p \v 24 Khepan p'unchaytaj Cesarea llajtaman chayarkancu. Corneliotaj chaypi paycunata suyasharka ayllusninta allin rejsiskasnintawan tantaspa. \v 25 Pedro wasinman yaycushajtinña Cornelioka llojserka payta napaycoj. Konkoricuspataj Pedrota yupaycharka. \v 26 Pedrorí payta jatarichispa nerka: \p —Sayaricullay. Nokapis kanjina runallataj cani, —nispa. \p \v 27 Ajina parlaspa yaycorkancu wasinman. Pedrotaj ashqha runasta tantaskata ricorka. \v 28 Nerkataj: \p —Kancuna yachanquichejjina israel runaspa unay yachachiskas caycu waj llajtayoj runaj wasinmanka ama chayanaycuta, nitaj paycunaman kayllanaycuta. Cunanrí Dios ñapis reparachiwanña waj llajtayoj runasta sumajpaj khawanayta. \v 29 Chayraycu jamuni mana iscayrayaspa wajyachimuwaskayquichejtawan. Munani willarinawayquichejta imapajtaj wajyachiwarkanquichejrí, —nispa. \p \v 30 Corneliotaj cuticherka: \p —Ñapis tawa p'unchayña pasan, cunan chaupi tardetajina wasiypi Diosmanta mañacusharkani. Ajinallaman ricorkani moskoypijina uj runata c'anchashaj p'achayojta. \v 31 Payri niwarka: “Cornelio, Dios mañacuskayquita uyarishasunqui. Mana konkapunchu pisichicojcunaman tucuy qhuyaskayquita. \v 32 Cunan cachay runasta Jope llajtaman wajyachimuytaj Simón sutichaska Pedrota. Uj suela ruwaj Simonpapi wajyariska cashan. Chay Simonpa wasenka kocha kayllapimin. Pedrotaj kanman parlasonka”, nispa. \v 33 Uyariytawancamataj wajyachimorkayqui. Walejtapuni jamunqui. Chayraycu cunan tucuyniycu Diospa ñaupakenpi cashaycu uyarinaycupaj tucuy atiyniyoj Señor tucuy camachisuskanta ninawaycupaj, —nispa. \p \v 34 Chanta Pedroka paycunaman parlaspa nerka: \p —Cunan chekamanta yachani may llajtayoj runaspis Diospajka quiquillanpuni caskancuta. \v 35 Diosrí munan tucuy runas paypi jap'icuspa chekan cajta ruwanancuta may llajtamantapis cachuncu. Ajinapi paycunata jap'in. \v 36 Dios willarka israel runasninman paywan allinyacuyta atinancuta Jesucristopi jap'icuspa. Payka atiyniyoj Señormin, tucuy runastataj camachin. \v 37 Kancuna yachanquichej Juan willaskanta. Nerka runas juchasnincuta sakespa yacupi bautizacuspa Diosman cutiricunancuta. Jesús chay khepatataj Galilea jallp'amanta kallarispa tucuy Judea jallp'apipis ruwaskanta yachanquichejña. \v 38 Dioska Nazaret llajtayoj Jesucristota ajllacuspa Santo Espirituta sonkonman churaskantapis yachanquichejñataj. Ajinapi Jesuska atiyniyoj caspa runasta sumajta yanaparka. Supay Satanaspa tucuy llaquichiskancunata thañicherka. Dios paywan caskanraycu tucuy chayta ruwarka. \v 39 Nokaycu ricorkaycu Jesuspa tucuy ruwaskanta Judea jallp'api Jerusalén llajtapipis. Israelcunataj payta cruzpi chacatachispa wañucherkancu. \v 40 Quinsa p'unchayninman Dios paytaka causarichimorka. Nokaycu willajcunallaman riqhurichiwarkaycu \v 41 manataj tucuy runasmanchu. Causarimuskanmanta willanaycupaj Dios unayña ajllacuwarkaycu. Jesús wañuymanta causarimuskanmanta paywan cusca miqhorkaycu. \v 42 Camachiwarkaycutaj tucuy runasman sut'ita willaranaycuta paymanta sumajta parlanaycutapis. Willanaycu tiyan Dios churaskanta Jesusta tucuy runasta khawaspa ninanpaj ruwaskancu allinchus manachus caskanta. Cachun causashajcunapis wañuskacunapis. \v 43 Diospa tucuy unay willajcunanpis Jesusmanta sut'ita willarkancu. Nerkancutaj Jesuspi tucuy jap'icojcuna atiyninraycu juchasnincumanta llimphuchaskas canancuta, —nispa. \p \v 44 Pedro chay imasta parlashajtillanraj Santo Espíritu uraycamorka willaskanta tucuy uyarejcunaj sonkoncuman. \v 45 Pedrowan jamoj israel-masisnin Jesucristopi jap'icojcuna carkancu. Paycunaka t'ucorkancu waj llajtayojcunamanpis Diospa qhuyacuyninraycu Espirituta cachamuskanmanta. \v 46 Imaraycuchus waj parlaycunata parlashajta Diosta jatunchashajtataj uyarerkancu. \v 47 Chanta Pedro nerka: \p —Paycunapis nokanchejjinallataj Santo Espirituta sonkoncupi tiyacunanpaj jap'erkancu. Chayraycu ni pi jarc'anmanchu paycuna yacupi bautizacunancuta Diosman cutiriskancuta ricuchinancupaj, —nispa. \p \v 48 Camacherkataj chaypi cajcunata bautizacunancuta Jesucristo tucuy atiyniyoj caskanta sut'ita willaspa. Chanta mayta nerkancu Pedrota uj pisi p'unchaycunata paycunawan kheparicunanta. \c 11 \s1 Pedro willan Jerusalenpi tantacoj hermanosta \p \v 1 Jesuspa cachasnin Judea jallp'api caj hermanospis chayta uyarerkancu. Ajinapi yacharkancu waj llajtayoj runaspis Diospa palabranta jap'iskancuta. \v 2-3 Chanta Pedro Jerusalén llajtaman cutejtin israel-masisninmanta Cristopi hermanos paywan churanacorkancu: \p —¿Imaraycutaj chayacorkanqui waj llajtayojcunajmanrí? ¿Imaraycutaj paycunawan miqhorkanquirí? \p \v 4 Pedrotaj paycunaman tucuyninta ujmanta uj willayta kallarerka: \p \v 5 —Jope llajtapi casharkani Diosmanta mañacuspa. Uj moskoypijinataj Dios ricuchiwarka uj jatun phullujina janaj pachamanta uraycamojta. Tawantin puntasninmanta warqhuskataj nokaman chayamuwarka. \v 6 Khawaycuspataj sut'ita ricorkani tucuy imaymana tawa chaquiyoj animalcunata, q'ita animalesta, suchoj animalcunata p'iskocunatapis. \v 7 Diostaj niwarka: “Pedro, jataricuy. Chaycunata wañuchispa miqhuy”, nispa. \v 8 Nokarí nerkani: “Ni jayc'aj, Señor Diosníy. Imaraycuchus kan unay camachiwaskaycumanjinaka cay mana miqhuna\f + \fr 11:8 \ft Literal: mana llimphuchu.\f* animalesta mana miqhorkanichu”, nispa. \v 9 Chaymanta pay nillawarkataj: “Miqhuna llimphuchaskaña niskayka allillanña miqhunapaj. Chaytaka amaña manacajpaj khawaychu”, nispa. \v 10 Ajina ruwacorka quinsa cutita. Chanta phullujinaka janaj pachaman okharicaporka. \v 11 Chayllaman chayamorkancu, noka casharkani chay wasi puncuman, quinsa runas cachamuskas Cesarea llajtamanta. Jamuskancu nokata masc'aj. \v 12 Santo Espiritutaj cachawarka paycunawan rinaypaj mana iscayrayaspa waj llajtayojcuna caskancumanta. Nokawan rillarkancutaj Cristopi cay sojta hermanospis. Tucuy nokaycutaj chayaspa yaycorkaycu Cornelioj wasinman. \v 13 Corneliori willawarkaycu Diosmanta cachamuska uj willaj angelta ricuskanta wasinpi sayashajta. Willaspataj niska: “Cachay runasta Jope llajtaman wajyachimuytaj Pedro sutichaska Simonta. \v 14 Pay nisonka kanta wasiyquipi cajcunatawan imaynata wiñay causayniyoj canayquichejta”, nispa. \v 15 Parlayta kallarishajtiytaj, chaypacha Santo Espíritu uraycamorka sonkoncuman. Imaynatachus ñaupajpi nokanchejman uraycamorka ajinallatataj. \v 16 Chanta yuyaricorkani Señor Jesuspa uj cuti niskanta: “Chekamanta Juanka runasta yacupi bautizarka juchasnincuta sakejtincu Diosman cutiriskancuta ricuchinancupaj. Pisi p'unchaycunamantarí kancunata bautizaspa cachamusonkachej Santo Espirituta sonkoyquichejman payllapaj causanayquichejpaj”. Ajina niskanta yuyaricorkani. \v 17 Señor Jesucristopi jap'icojtinchejmin Dioska cachamorka Santo Espirituta sonkonchejman. Chay quiquin Espiritutataj cachamorka. Chayraycu ¿pitaj carkani noka, Dios munayninta ruwananta jarc'anaypajrí? \p \v 18 Chayta uyarispataj Cristopi hermanos manaña Pedrowan churanacorkancuchu. Manachayrí Diosta jatuncharkancu: \p —¡Chayka niyta munan Dioska munaskanta waj llajtayoj runaspis payman cutiricunancuta wiñay causayniyoj canancupaj! —nispa. \s1 Cristopi hermanos Antioquía llajtapi tantacojcuna \p \v 19 12.2 Runas Estebanta wañucherkancu Jesusmanta willaraskanraycu.\f + \fr 11:19 \ft Ninayan.\f* Chaypachataj runas sinch'ita hermanosta ñac'aricherkancu. Ajinapi waquin hermanos ch'ekerachiskas caspa rerkancu jakay Fenicia jallp'acama. Waquenka Chipre jallp'acama waquintaj Antioquía llajtacama rerkancu. Chay caru jallp'aspi willarkancu Jesusmanta israel llajta-masisnillancuman. Manataj waj llajtayoj runasmanka willarkancuchu. \v 20 Chaywanpis Cristopi waquin hermanos Chipremanta Cirenemantawan rerkancu Antioquía llajtaman. Rispa jakay waj llajtayoj runasmanpis sumaj willanasta willararkancu. Nerkancutaj Jesús tucuy atiyniyoj Señor caskanta. \v 21 Dios paycunta sumajta yanapasharka. Ashqhas millay causaynincuta sakespataj Jesuspi jap'icorkancu. \p \v 22 Jerusalén llajtapi tantacoj hermanos chayta uyarerkancu. Chayraycu cacharkancu Bernabeta Antioquía llajtacama. \v 23 Paytaj chayaytawan khawarka imaynatachus Dios atiyninwan paycunata yanapaskanta. Ricuskanmanta mayta cusicuspataj yuyaycharka tucuy paycunata Jesuspi jap'icuspa tucuy sonkowanpuni payta casunancuta. \v 24 Cay Bernabeka c'acha runa carka sonkonpi Santo Espirituwan junt'a. Jesuspi sumajta jap'icojtaj carka. Ajinapi astawan ashqha runas Jesuspi jap'icorkancu. \p \v 25 Chanta Bernabé rerka Tarso llajtaman Saulota masc'aspa. Payta tarispataj pusarka Antioquiaman. \v 26 Chaypi Cristopi tantacojcunawantaj uj wata junt'ata tantacorkancu. Yachacherkancutaj ashqha runasta Jesusmanta. Caypi ñaupajta suticharkancu Cristopi jap'icojcunata “Jesucristojpata cajcuna”, Cristianos nispa. \p \v 27 Chay p'unchaycunapi Diospa willanasninta willarajcuna Jerusalenmanta rerkancu Antioquía llajtaman. \v 28 Paycunamantataj uj hermano Cristopi, Agabo sutiyoj, tantacojcunaj chaupincupi sut'incharka. Santo Espíritoj atiyninwan willarka uj jatun yarkhay jamunanta tucuy jallp'asman. Chay yarkhaytaj carka camachej Claudio camachishajtin. \v 29 Ajinamanta Antioquiapi tantacoj hermanos Judea jallp'api tantacojcunaman yanapayta yuyarkancu. Tucuynincu unanchacuspa atiskancumanjina tantarkancu kolketa apachinancupaj. \v 30 Ajinataj paycunaka apacherkancu Judea jallp'api tantacojcunaj curajnincuman. Chay apachicuta Bernabewan Saulopiwan aparkancu jaywanancupaj. \c 12 \s1 Runas astawan ñac'arichincu Cristopi hermanosta \p \v 1 Chay p'unchaycunapi camachej Herodes ñac'arichiyta kallarerka Cristopi tantacojcunamanta waquin hermanosta. \v 2 Juanpa wauken Jacobotapis uj jatun makana cuchillowan\f + \fr 12:2 \ft Literal: espadawan.\f* wañuchicherka. \v 3 Herodesrí repararka israelcunata chay ruwaskanwan cusichiskanta. Chayraycu Pedrotapis jap'iycucherka israelcunaj jatun p'unchaycunancupi. Chay p'unchaycunapi paycunaka mana pokochinayoj t'antata miqhoj cancu. \v 4 Chanta Herodes wisk'acherka Pedrota carcelman. Chaypi chunca sojtayoj soldadosman jaywarka tawamanta tawa tuta p'unchay sumajta khawanancupaj. Yuyasharka Pedrota orkhomuyta israelcunaj ñaupakencupi\f + \fr 12:4 \ft Ninayan.\f* juchachaska cananpaj pascua jatun p'unchaycuna pasaytawan. \v 5 Ajinapi Pedroka carcelpi wisk'aska casharka sumaj khawaska. Cristopi jap'icuspa tantacoj hermanostaj tucuy sonkowan Pedropaj Diosmanta mañapushallarkancupuni. \s1 Angel orkhon Pedrota carcelmanta \p \v 6 Herodestaj k'ayantin Pedrota runaspa ñaupakencuman orkhonan casharka. Chay tutataj Pedroka puñusharka iscay soldados chaupipi. Paycunaman wataska casharka iscay cadenaswan. Soldadostaj carcel puncupi sayasharkancu wakaychanancupaj. \v 7 Ajinallaman Dios cachamorka uj willaj angelta. Sumaj c'anchaytaj riqhurerka carcelpi. Chay angeltaj Pedrota maquinwan thalaspa rijch'aricherka. Nerkataj: \p —¡Jataricuy uskhayta! —nispa. \p Chayllaman cadenasnin phascaracaporkancu Pedroj maquisninmanta. \v 8 Angelri nerka: \p —¡Chumpiycucuy! ¡Abarcasniyquita churacuy! \p Pedrotaj casorka. Chanta angel nillarkataj: \p —Ponchoyquita churaycucuy. Khatiwaytaj, —nispa. \p \v 9 Ajinamanta Pedro llojsispa risharka angelpa khepanta. Mana yacharkachu ruwacuskan chekachus manachus caskanta. Manachayrí yuyarka musphashaskanta chay angelwan. \v 10 Ajinapi angelwan llojserka ñaupaj caj wakaychaj soldados chayninta khepan cajtapis. Llajtaman llojsinapaj fierro puncuman chayamojtintaj chay puncoka payllamanta quicharicaporka paycunapaj. Llojsispataj ñanta purerkancu uj chhicanta. Chanta angel Pedrota ujllata sakerpayaporka. \v 11 Pedrotaj yuyayninman churacuspa nerka: \p —Cunan chekamanta yachani Señor Dios angelta cachamuskanta Herodespa maquinmanta khechunawanpaj. Israelcuna ñac'arichiwayta tucuy munaskancumantapis jarc'awarka, —nispa. \p \v 12 Chay ruwacuskanta reparaspa Maríaj wasinman rerka. Cay Mariaka Juan Marcospa maman carka. Chaypitaj ashqha tantaska hermanos Diosmanta mañapusharkancu Pedropaj. \v 13 Calle puncuta tocajtintaj uj camachi warmi, Rode sutiyoj, llojserka uyarej. \v 14 Payri Pedrota parlaskanmanta rejsirpaspa cusiymanta puncuta mana quicharkarajchu. Manachayrí uqhuman correycuspa paycunaman willamorka Pedro puncupi cashaskanta. \v 15 Wasipi cajcunataj nerkancu: \p —¡Manachá yuyayniyquipichu cashanqui! \p Paypuni caskanta nisharka. Hermanosrí ninacorkancu: \p —Ni paychu canman. Paypa wakaychaj angelninchá, —nispa. \p \v 16 Chaycamataj Pedroka puncuta tocamushallarkapuni. Paycuna puncuta quichaspa Pedrota ricuspataj t'ucorkancu. \v 17 Payrí maquinwan ch'inyanancuta nerka. Paycunaman willarkataj imaynata tucuy atiyniyoj Señor payta carcelmanta orkhomuskanta. Nerkataj: \p —Caycunata Jacoboman willamuychej chay waquin hermanosmanpis, —nispa. \p Llojsispataj Pedro wajnejman riporka. \p \v 18 Sut'iyajtincamataj carcel soldados uqhu sinch'ita ch'ajwarkancu Pedromanta yachayta munaspa. \v 19 Herodeska Pedrota masc'acherka. Soldadosninrí payta mana tariyta aterkancuchu. Khawaj soldadosta sumajta tapuspataj camacherka paycuna wañuchiskas canancuta. Chay pasayta riporka Judea jallp'amanta Cesarea llajtaman tiyacoj. \p \v 20 Camachej Herodestaj ancha phiñaska carka chay Tirowan, Sidón jallp'apiwan tiyacojcunapaj. Paycunaj curajcunancuri uj yuyaylla churacorkancu Herodespaman rinancupaj. Herodeswan allinyacuynincupi yanapananpajtaj Blastowan munachicorkancu. Chay Blastoka Herodespa wasinpi jatun camachi carka. Herodespa jallp'asninmanta jamoj miqhunawan causaskancuraycu allinyacuyta munarkancu. \v 21 Herodeska paycunawan parlananpaj uj p'unchayta ajllarka. Chay p'unchaypitaj camachinan p'achasta churaycucorka. Camachina tiyananpi tiyaycuspataj parlamorka. \v 22 Runastaj khaparerkancu: \p —Parlamushan, payka uj diosjinamin, manataj runajinallachu, —nispa. \p \v 23 Chaypachitataj Señor Diosmanta uj cachamuska angel onkoycucherka Herodesta. Diosta mana jatunchaskanraycu qhuruycuskataj wañorka. \p \v 24 Diospa sumaj willanasnintarí astawan ashqhas uyarerkancu jap'icorkancutaj. \p \v 25 Bernabewan Saulowan ruwanancuta junt'arkancu. Chanta Juan Marcostawan pusaspa Jerusalén llajtamanta cuterkancu. \c 13 \s1 Tantacoj hermanos Bernabeta Saulotawan churancu willaranancupaj \p \v 1 Antioquiapi tantaska hermanosmanta carkancu Diospa niskanta willajcuna, yachachejcuna ima. Carkancu Bernabé, yana runa niska Simón, Cirenemanta Lucio, camachej Herodeswan cusca uywaska caj Manaén, Saulopiwan. \v 2 Uj p'unchaypi paycuna mana imata miqhuspa tantaskas Diosta yupaychasharkancu mañacusharkancutaj. Ajinapitaj Santo Espíritu paycunata parlapayarka: \p —Nokapaj ruwanancupaj t'akapuwaychej Bernabeta Saulotawan. Paycunatamin chaypaj wajyarkani, —nispa. \p \v 3 Chanta Diosta yupaychanapaj mana miqhuspa paymanta mañacorkancu. Ajinapi maquisnincuta chay ajllaska runaspa umasnincuman churarkancu ricuchispa Diospaj ruwanancupaj churaskas caskancuta. Chaymanta paycunata cacharparerkancu. \s1 Chiprepi willarancu \p \v 4 Khepanta Santo Espíritu rinancuta niskanraycu Bernabé Saulowan Seleucia llajtaman uraycamorkancu. Chaymanta yacunta barcopi rerkancu Chipre jallp'aman. \v 5 Chayman chayaspataj kocha canto Salaminapi willarayta kallarerkancu. Chaypi Diospa sumaj willanasninta israelcunaj tantacuna-wasisnincupi willararkancu. Juan Marcospis paycunawan rispa yanapasharka. \v 6 Yacuwan muyuska, tucuy chay jallp'ata purerkancu willaraspa. Pafos llajtaman chayarkancu. Chaypi tariparkancu uj israel runata. Payka Barjesús sutiyoj uj layka carka. Llullacuspa “Diospa willajnin cani”, nej. \v 7 Chay jallp'api Sergio Paulo camacherka, sumaj yuyayniyoj runataj carka. Chay layka paywan caj. Camachej Sergiotaj munarka yachayta Diospa sumaj willanasninta. Chayraycu wajyacherka Bernabeta Saulotawan. \v 8 Chay laykarí paycunata anchata jarc'arka. Griego parlaypi sutenka, Elimas, layka niyta munan. Camachejtataj Jesuspi ama jap'icunanpajpis atiskanta yuyaychasharka. \v 9 Saulorí, ujnin sutinpis Pablo, Santo Espirituwan junt'a yuyayninpi callpachaska\f + \fr 13:9 \ft Ninayan.\f* carka. Ajinataj laykata allinta khawaycuspa \v 10 nerka: \p —¡Tucuyta pantachej llulla runa! ¡Sajrataj canqui! ¡Supay Satanaspa apaycachaskan! ¡Tucuy chekan cajta chejnicojpuni! ¿Runas Jesucristoj cheka munayninta casunancuta jarc'allanquipunichu? \v 11 Chay ruwaskayquimanta cunan tucuy atiyniyoj Señor Dios ñac'arichisonka. Ciegoman tucunqui. Intej c'anchayninta mana ricunquichu uj p'unchaycunapaj, —nispa. \p Chaypachitantaj laykaka ñawisnin tutayaycojtin lakhapi ricucorka. Thamaycachaspataj uj pusaycachajta masc'acorka. \v 12 Chayta ricuspa Sergio Paulo Jesuspi jap'icorka. Maytataj t'ucorka Señor Jesuspa yachachinasninta uyarispa. \s1 Pablo Bernabewan waj Antioquía llajtapi \p \v 13 Pabloka llanc'aj-masisninwan yacunta rerkancu Pafos llajtamanta Perge llajtacama. Chay llajta Panfilia jallp'api carka. Juan Marcosrí paycunata sakerparipuspa Jerusalén llajtaman cutiriporka. \v 14 Paycunataj rillarkancupuni Perge llajtamanta Pisidia jallp'api Antioquía llajtacama. Chaypi caspataj samacuna p'unchaypi yaycorkancu tantacuna-wasiman. Tiyaycucorkancutaj. \v 15 Moisespa camachiskasninmanta unay willajcunaj kelkaskasnincumantawan leejta uyarerkancu. Khepanta tantacuypa curajcunan Pablota Bernabetawan nichimorkancu: \p —Llajta-masis, ima yuyaychanapis tiyan nokaycupaj chayka, cunan niwaycu, —nispa. \p \v 16 Pablotaj sayaycucuspa maquinwan ch'inyacunancuta mañaspa nerka: \p —Israel llajta-masis, waj llajtasmanta Diosta tucuy casojcunawan, uyariwaychej. \v 17 Israel llajta yupaychan, chay Dioska unay tatasninchejta ajllacorka. Jatun llajtamantaj ashqhayacherka Egipto jallp'allapiraj forasteros cashajtincupis. Dios chaymanta jatun atiyninwan paycunata Egipto jallp'amanta orkhomorka. \v 18 Tawa chunca watatajina mana runa tiyacuna jallp'aspi paycunata pusaycacharka. May munacuywantaj pantaskasnincuta qhuyaspa muchorka. \v 19 Payka kanchis ayllucunata Canaán jallp'api atipaspa tucucherka. Chay jallp'ancutataj unay tatasninchejman koporka jap'inancupaj. \v 20 Chaymanta churarka yuyaysapa chekanchajcunata camachinacupaj. Ajinata Dios unay tatasniycuta camachicherka tawa pachaj phishka chuncayoj watatajina unay willajnin Samuelcama. \v 21 Chanta unay israel tatas uj jatun camachejta mañacorkancu. Diostaj churarka Saulta tawa chunca watata camachinanpaj. Pay carka Benjamín ayllumanta Cispa wawan. \v 22 Diosrí Saulta wijch'uspa Davidta churarka camachinanpaj. Paymantataj allinta parlaspa nerka: “Cay David Isaipa wawanka sonkoymanjinamin. Pay tucuy munayniymanjina ruwanka”, nispa. \v 23 Chay Davidpa khepa alchhisninmanta Jesús carka. Paytataj Dios churarka israel llajtanta juchamanta cacharichinanpaj sumaj niskanmanjina. \v 24 Juan jamorka Jesuspa ñaupakenta. Pay willararka tucuy israel runasman millay causaynincumanta Diosman cutiricunancuta. Cutiriskancuta ricuchinancupajtaj yacupi bautizacunancuta willararka. \v 25 Payllataj willayninta tucuchashaspa nerka: “Diospa ajllaskanta suyashaskayquichejka mana nokachu cani. Manachayrí khepayta jamojmin. Diospa c'ata Wawan caskanraycu mana paypajka camachinpajjinallapischu cani”, nispa. \p \v 26 ‘Llajta-masis, Abrahammanta jatun tatanchej cajcuna, Diosta tucuy casojcunawan: Cay sumaj willanaska nokanchejman apachimuskamin wiñay causayniyoj cananchejpaj. \v 27 Chay Jerusalén llajtapi tiyacojcuna curajcunancuwan mana yacharkancuchu Jesús juchamanta Cacharichej caskanta. Nitaj entienderkancuchu unay willajcunaj kelkaskasnincuta sapa samacuna p'unchay leespapis. Ajinapi chay sut'inchaskas junt'acorkancu Jesusta wañunanpaj juchachaskancuwan. \v 28 Camachejcuna Jesuspi wañunanpajjina juchata mana tarerkancuchu. Chaywanpis Jerusalencuna curajcunancuwanka mañarkancu Pilato payta wañuchinantapuni. \v 29 Ajinapi chay ruwaskancuwan junt'acorka Jesusmanta tucuy unay kelkaskas. Chanta Jesuspa yachacojcunan payta chacatanamanta uraycuchispa p'ampaycorkancu. \v 30 Diosrí wañuymanta causarichimorka. \fig |src="cn01851B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 13.30" \fig* \v 31 Galilea jallp'amanta Jerusalén llajtaman Jesuswan cusca rejcunaka causarimpuskanmanta ashqha p'unchaycunata payta ricorkancu. Cunantaj israel runasman paymanta willajcuna cancu. \p \v 32 ‘Nokaycupis sumaj willanasta kancunaman willashaycu unay israel tatasninchejman Diospa sumaj niskanta. \v 33 Nokanchej, paycunaj khepa alchhisninmantaj Dios sumaj niskanta junt'arka Jesusta causarichimuspa. Iscay caj taquinapi Jesusmanta Dios nin: \q1 Waway canqui. \q1 Cunan p'unchay noka kanta jatunchayqui.\f + \fr 13:33 \ft Literal: yumarkayqui.\f* \m \v 34 Ajinata Dios nerka Jesusta causarichimunanta, cuerpon ni jayc'aj ismunanpaj. Chayraycu nillarka: “Kancunata yanapaskayquichej Davidman sumaj niskaymanjina”, nispa. \v 35 Chayraycu ujnin caj taquinapi nillantaj: “Ajllaska runayquej cuerpontaka mana ismunanta sakenquichu”, nispa. \v 36 Ciertopuni Davidka causaj-masisninta sumajta yanaparka Diospa munayninmanjina. Chanta wañupuspa tatasninwan cusca p'ampacorka. Paypa cuerpontaj ismuporka. \v 37 Diospa causarichimuskan, Jesuspa cuerponrí mana ismorkachu. \v 38 Llajta-masis, chayraycu yachanayquichej tiyan willaraskayka Jesusnejta runas juchasnincumanta llimphuchaskas canancuta. \v 39 Moisespa camachiskasninta casuspallaka runa mana atinchu juchasninmanta llimphuchaska cayta. Jesuspi tucuy jap'icojllata, juchasninmanta llimphuchaska caskanraycu chekan runapaj Dioska khawan. \v 40 Khawacuychej allinta. ¡Pajtataj unay willajcunaj niskasnincu kancunamantapis canman! Dios paycunata kelkacherka: \q1 \v 41 ¡Allinta khawacuychej nokamanta asicojcuna! \q1 Noka Dios cani. \q1 May jatun t'ucunata ruwashani ñaupakeyquichejpi. \q1 Ujcuna willasunquichejman chaypis, manapuni creenquichejchu. \q1 Chayraycu ¡ruwaskasniymanta t'ucushaspapis wiñaypaj chincapunquichej! \p \v 42 Pablo Bernabewan chay willanasta tucuchaspa llojsipusharkancu tantacuna-wasimanta. Runastaj paycunata mayta mañacorkancu cutimunancuta khepan samacuna p'unchayta paycunaman astawanraj willanancupaj. \v 43 Tantacuy tucucojtintaj ashqha israel runas paycunata khaterkancu, israelpa Diosninta yupaychajcunaman tucojcunapis. Pablo Bernabewantaj tucuy paycunata yuyaycharkancu c'acha Diospa yanapaynillanwanpuni causacunancuta. \p \v 44 Khepan samacuna p'unchaytataj tantacorkancu yakhalla tucuy llajtantin. Paycuna munarkancu uyariyta Diospa palabranta. \v 45 Israelcunaka sinch'ita phiñacorkancu chhica runa Pablota uyarej riskanmanta. Chayraycu churanacorkancu Pabloj niskasninpa contranpi sajrata parlaspa. \v 46 Callpachacuspa Pablowan Bernabewantaj nerkancu: \p —Kancuna israelcunaman ñaupajta willanaycu carka Diospa palabranta. Kancunarí payta mana jap'icorkanquichejchu. Mana wiñay causayniyojpajjinapischu khawacunquichej. Chayraycu waj runasman ripusajcu. \v 47 Cayjinatamin Señor Dios camachiwarkaycu: \q1 Uj c'anchaytajina churayqui tucuy runas yachanancupaj juchancumanta cacharichiyta munaskayta. \q1 Tucuy cay pachapi runasman wiñay causaymanta willanayquipaj cacharkayqui. \m Ajinata Pablo Bernabewan parlarkancu. \p \v 48 Chayta uyarispataj mana israelcuna cusicorkancu: \p —Señor Diospa niskanka may sumajmin, —nispa. \p Wiñay causaypaj tucuy ajllaskaña cajcunataj Jesuspi jap'icorkancu. \v 49 Señorpa palabranka tucuy chay jallp'api tiyacojcunaman willaraska carka. \v 50 Chay israelcunarí masc'asharkancu imaynatachus ñac'arichiyta Pablota Bernabetawan. Diosta masc'aj, khapaj warmisman, llajtapi khapaj runasmanwan yuyayta korkancu Jesuspa cachasninta ñac'arichinancupaj. Ajinapi llajtancumanta wijch'orkancu. \v 51 Chanta Pablo Bernabewan ojot'asnincuta thalaycorkancu ricuchinancupaj chay runas juchawan juchachaskas caskancuta. Iconio llajtamantaj riporkancu. \v 52 Jesuspi jap'icojcunaka Antioquiapi may cusiskas carkancu Dios Espirituwan junt'ataj. \c 14 \s1 Pablo Bernabewan Iconio llajtapi \p \v 1 Pablo Bernabewan Iconio llajtaman chayaspataj israelcunaj tantacuna-wasincuman rerkancu. Chaypitaj sumajtapuni willararkancu. Ajinapi ashqhas, israel runaspis, waj runaspis Jesuspi jap'icorkancu. \v 2 Jesucristopi manapuni creej israelcunarí waj runasta yachaycucherkancu. Okharicherkancutaj hermanospa contranta phiñacunancupaj. \v 3 Chayraycu Pablo Bernabewan chaypi unayta khepacorkancu. Callpachacuspataj sumajta willararkancu Dios runasta maytapuni yanapayta munashaskanta. Dios ricuchinasta t'ucunastawan ruwarka paycunanejta, runas yachanancupaj chay willanas cheka caskanta. \v 4 Chay llajtayojcuna ashqhasrí iscayman t'akacorkancu. Ujcuna israelcunaman sayaskas carkancu ujcunataj Jesuspa cachasninman. \v 5 Ajinaka israelcunawan waj runaswan curajcunancuwan uj yuyayllaman tucuspa yachachinacorkancu. Ninacorkancu: \p —Chay cachasta ñac'arinachej, rumiswan ch'ankaspa wañuchinachej, —nispa. \p \v 6 Pablowan Bernabewanrí chay unanchacuskancuta reparaspa chaymanta aykecorkancu. Licaonia jallp'api Listra llajtaman riporkancu, chanta Derbe llajtaman, chay jallp'aj kayllasninmanwan. \v 7 Chaycunapipis Jesusmanta willararkancu. \s1 Listra llajtapi, Derbe llajtapiwan Pablota ch'ankaycuncu \p \v 8 Listra llajtapi carka uj runa, chaquinmanta mana puriy atej. Payka ajina suchupuni nacecorka. Tiyaskalla cacoj ni jayc'aj purerkachu. \v 9 Pablo willashajta uyarisharkataj. Pablori payta sumajta khawaycorka. Repararkataj thañicunanpaj chay runa Diospi jap'icuskanta. \v 10 Chanta jatunmanta nerka: \p —Sayaycuy chekanta, —nispa. \p Chay suchu runataj ujllata phinquirispa sayaycucorka. Puriytataj kallarerka. \v 11 Runastaj chayta ricuspa Licaonia parlaynincupi khaparerkancu: \p —¡Dioscuna runaman tucuspa uraycamuwanchej! —nispa. \p \v 12 Bernabeta suticharkancu Júpiter dios. Pablotataj suticharkancu Mercurio dios pay curaj parlaj caskanraycu. \v 13 Jupiterta yupaychana-waseka llajtaman yaycunapi carka. Jupiterta yupaychachej runataj chayman apamorka wacasta t'ica pillustawan. Paywan ashqha runaswan munarkancu apamuskasnincuta jaywaspa yupaychayta Bernabeta Pablotawan. \v 14 Jesuspa cachasninrí chayta uyarispa p'achasnincuta lliq'icorkancu mana munaspa runas paycunata yupaychanancuta. Chay ashqha runas chaupiman correycuspataj khaparerkancu: \p \v 15 —Tatacuna, ¿imaraycutaj cayta ruwashanquichejrí? Nokaycupis kancunajina runaslla caycu. Sumaj willanastataj willaraj jamuycu. Chay ruwaska dioscunaman yankha yupaychayta sakespa causaj Diosman cutiricunayquichejta, niycu. Pay ruwarka janaj pachata, cay pachata, jatun kochasta, tucuy chay ruwaskasninpi cajcunatawan. \v 16 Unay p'unchaycunapi tucuy runacuna munaynincumanjina causanancuta Dios sakellarka. \v 17 Astawanpis payka runaswan sut'ita rejsichicorka c'acha Dios caskanta. Pay apachimuwanchej parata. Payllataj miqhunatapis pokochipuwanchej. Pay sajsachiwanchej miqhunawan. Sonkonchejpitaj mayta cusichiwanchej, —nispa. \p \v 18 Tucuy cay imasta nishajtincupis runaska manapuni munarkancuchu casuyta. Ñac'ayta Pablo Bernabewan chay ashqha runasta jarc'arkancu ama paycunaman uywasta jaywaspa yupaychanancuta. \p \v 19 Chanta waquin israelcuna chayamorkancu Antioquía llajtamanta Iconio llajtamantawan. Paycuna runasta yuyaychaspa Pabloj contranpi okharicherkancu. Ajinamanta runas payta rumiswan ch'ankarkancu. Wañuchiskancuta yuyaspataj llajta jawaman khataterkancu. \v 20 Jesuspi jap'icojcunarí Pabloman muyuchaycucorkancu. [Paycuna manaña jatarinanta yuyashajtincutaj Pabloka jatarerka.]\f + \fr 14:20 \ft Ninayan.\f* K'ayantintaj Pabloka Bernabewan Derbe llajtaman riporkancu. \p \v 21 Chay llajtapi tiyacojcunaman Jesusmanta sumaj willanasta willararkancu. Ashqha runastaj Jesuspi jap'icuspa payta casorkancu. Chaymanta Pablo Bernabewan cutimorkancu Listra, Iconio, Antioquía, chay quinsa llajtasman. \v 22 Chay llajtaspi Jesuspi jap'icojcunata sonkoncupi callpacharkancu. Yuyaycharkancutaj paycunaka Cristota casuspapuni causanancuta. Chantapis nerkancu: “Dios camachin, chaymanka sinch'ita muchuspa yaycunanchej tiyan”, nispa. \v 23 Cristopi hermanos tantacoj cancu, chaypi Pablo Bernabewan curajcunata churarkancu sapa uj tantacuypaj. Mana imata miqhuspa Diosmanta mañaporkancu. Señor Jesucristopi ñapis jap'icuskancu tucuy paycunata wakaychananpajtaj paymanta mañaporkancu. \s1 Pablo Bernabewan waj Antioquía llajtaman cutimpuncu \p \v 24 Chanta Pisidia jallp'anejta pasaspa Panfilia jallp'aman chayarkancu. \v 25 Perge llajtapi Jesusmanta willaraspataj Atalia llajtaman uraycamorkancu. \v 26 Chanta barcopi yacusnejta rerkancu Siria jallp'api caj Antioquiaman. Chaypi hermanos ñaupajpi mañapuskancu ruwaynincupi Dios paycunata yanapananpaj. Cunantaj ruwanancuta tucuspaña chay llajtaman cutimporkancu. \v 27 Pablo Bernabewan Antioquía llajtaman chayampuspataj Cristopi tucuy hermanosta tantacherkancu. Chaycunamantaj willarkancu Dios paycunawan tucuy ruwaskanta. Willarkancutaj imaynata Dioska willaraskancunejta ricuchiskanta waj llajtayojcunatapis Jesuspi jap'icuyta atiskancuta. \v 28 Chaypitaj paycuna Cristota casojcunawan unayta khepacorkancu. \fig |src="cn01939B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 14.28" \fig* \c 15 \s1 Jerusalén llajtapi parlanacu \p \v 1 Chay p'unchaycunapi waquin runas uraycamorkancu Judea jallp'amanta chay Siriapi caj Antioquiaman. Chaypi paycuna yachachisharkancu Cristopi hermanosta. Nerkancutaj: \p —Moisespa camachiskanmanjina kharej cuerponpi uj señalta\f + \fr 15:1 \ft Literal: circuncidacuy.\f* churanayquichej tiyan. Mana churawajchej chayka, mana wiñay causayniyoj cayta atinquichejchu, —nispa. \p \v 2 Chayraycu Pablopis Bernabepis paycunawan churanacuspa sinch'ita parlarkancu. Chantaña tantacoj hermanos ajllarkancu Pablota Bernabeta ujcunatawan rinancupaj Jerusalén llajtaman. Chaypitaj parlanancu carka Jesuspa cachasninwan, Cristopi hermanosmanta curajcunawan cay imasmanta sut'ita yachamunancupaj. \p \v 3 Antioquiapi tantaska hermanos paycunata cacharkancu. Chanta cachaskacunaka pasarkancu Fenicia jallp'anejta Samaria jallp'anejta ima. Chaycunapi willararkancu imaynatachus mana israel cajcuna juchancuta sakespa Jesuspi jap'icuskancuta. Cristopi tucuy hermanostaj chayta uyarispa mayta cusicorkancu. \p \v 4 Chanta chay cachaskacunaka Jerusalenman chayarkancu. Chaypi tantaska hermanoswan, Jesuspa cachasninwan, curajcunawanpis paycunata cusiywan tariparkancu. Cachaskacunataj willarkancu Dios paycunawan sumajta ruwaskanta tucuy chay imasta. \v 5 Waquin fariseo parte caj hermanosrí sayarispa nerkancu: \p —Mana israelmanta hermanoska kharej cuerponpi uj señalta churanancu tiyan wiñay causayniyoj canancupaj. Chaywanpis paycunaman willananchej tiyan Moisespa camachiskasninta casunancuta, —nispa. \p \v 6 Ajinapi tantacorkancu Jesuspa cachasninwan hermanosmanta curajcunawan chay jawa sumajta khawanancupaj. \v 7 Ashqhataña parlaycuskancumantataj Pedroka sayarispa nerka: \p —Hermanosníy, yachanquichej Dioska ñaupajpi cachacunamanta ajllawaskanta waj llajtayojcunata willaramunaypaj. Ajinapi sumaj willanasta willarajta cachawarka paycuna uyarispa paypi jap'icunancupaj. \v 8 Runaj sonkonpi tucuy yuyaskanta sut'ita yachan Dios. Chay waj llajtayojcunatapis wawasninpaj jap'iskanta sut'ita ricucherka. Dioska cachamuspa Santo Espirituta sonkoncuman tiyacunanpaj chayta sut'incharka. Paycunaj sonkoncumanpis chay Espirituta cachallarkataj nokanchejpamanjina. \v 9 Paypajka uj rejlla canchej waj llajtayojcunapis, nokanchej israelcunapis. Sonkoncutataj juchamanta llimpucharka Jesuspi jap'icuskancuraycu. \v 10-11 Dios munayninta ricucherkaña Moisespa camachiskasninnejta. Ni unay tatasninchejpis nitaj nokanchejpis chayta junt'ayta aterkanchejchu. Astawanpis c'acha Señor Jesucristopi jap'icuspa qhuyacuyninraycu nokanchejpis wiñay causayniyoj canchej. Ajinallatataj waj llajtayojcunapis wiñay causayta jap'incu. Chanta ¿imaraycutaj Jesusta casojcunaman waj ruwanasta k'epichinquichejrí? \p \v 12 Chayta uyarispa tucuy chay ashqha hermanos ch'inyacorkancu. Uyarerkancutaj Pablota Bernabetawan Dios paycunanejta waj llajtayojcuna uqhupi ruwaskanta. Imaynatachus Dios atiyninwan c'acha jatuchej t'ucunastawan ricuchinasta ruwaskanta uyarillarkancutaj. \v 13 Parlayta tucojtincutaj Jacobo nerka: \p —Hermanosníy, uyariwaychej. \v 14 Simón Pedro willawarkanchejña ñaupajpis Dios qhuyacuskanta waj llaytayoj runastapis. Paycunamanta runasta ajllarka cheka wawasnin canancupaj. \v 15 Unay willajcunaj kelkaskancupipis Dioska ajinatapuni nin: \q1 \v 16 Uj runa urmaska wasita ujtawan wasichan, ajinallataj noka camachej Davidpa khepa alchhisninmanta uj runata churasaj ujtawan camachinanpaj. \q1 \v 17 Waj llajtasmanta tucuy chay runaspis rejsiwayta munanancupaj chayta ruwasaj. \q1 Paycunata wajyarkani nokajpata canancupaj. \q1 \v 18 Ajinata nin tucuyta ruwaj Dios. Payka cayta unaymantapacha runasta uyaricherka. \m Jacoboka nillarkapuni: \p \v 19 —Chayraycu noka yuyani waj llajtayojcunata amaña llaquichinanchejta waj ruwanaswan. Paycuna sajra ruwaskasnincuta sakespa Diosman cutirerkancuña. \v 20 Astawanpis paycunaman kelkasunman: “Amaña ruwaska dioscunapaj jaywanasta miqhunancuta, ni khenchachacunancuta, nitaj sipiska uywaj aychanta miqhunancuta yawarnintin caskanraycu, nillataj ima yawarta miqhunancuta”. \v 21 Imaraycuchus Moisespa camachiskasnintaka runas unaymantapacha sapa llajtapi yachachincupuni. Sapa samacuna p'unchaypitaj runas chayta leencu tantacuna-wasispi, —nispa nerka Jacobo. \s1 Apachincu cartata Jesucristopi jap'icoj waj llajtayojcunaman \p \v 22 Chanta Jesuspa cachasninwan, tucuy tantacoj hermanoswan, curajcunawan unanchanacorkancu. Tantacuynincumantataj ajllarkancu runasta cachanancupaj Antioquía llajtapi caj hermanosman. Pablowan Bernabewan rinancupaj ajllarkancu Judasta Silastawan. Paycunaka sumajpaj khawaska hermanos carkancu. Cay Judasta Barsabás nispa sutichallajtaj cancu. \v 23 Paycunawan apacherkancu uj cartata nispa: \p “Nokaycu Jesuspa cachasnin, curajcunawan, Cristopi hermanospiwan napaycamuycu tucuy kancuna waj llajtayoj hermanosman. Kancuna Antioquiapi, Siria, Cilicia jallp'aspi tiyacojcunamanwan napaycamuycu. \v 24 Uyarispa yachaycu waquin hermanos mana nokaycumanta cachaskalla jamuskancuta. Paycuna llaquichispa pantachisunayquichejpaj nerkancu: Moisespa camachiskasninta casunayquichej, kharej cuerponpi uj señalta ruwanayquichejpis tiyan wiñay causayta jap'inapaj, nispa. \v 25 Chayraycu yuyaycu ajllaska hermanosta cachamunaycoka allin caskanta sumaj sut'i cananpaj. Tucuyniycu uj yuyayman chayaspa paycunata cachamuycu. Paycuna jamushancu munaska hermanosninchej Pablowan Bernabewan. \v 26 Pablo Bernabewan yakha wañorkancu Señorninchej Jesuscristomanta willaskancuraycu. \v 27 Ajinaka cachamushaycu Judasta Silastawan. Paycunamin chay kelkaskaycujinatapuni willasonkachej. \v 28 Santo Espiritupis nokaycupis yuyaycu allin caskanta cay yuyaychaskasllata casunayquichejta: \v 29 Amaña ruwaska dioscunaman jaywaska aychata miqhuychejchu. Nitaj yawarta miqhuychejchu. Nitaj sipiska uywaj aychanta miqhuychejchu yawarnintin caskanraycu. Nitaj khenchachacuychejchu. Chaywanka allillan canka. Allillanta causacuychej”, nispa kelkarkancu. \p \v 30 Ajinataj cachaskacunaka rerkancu Antioquía llajtaman. Chaypi Cristopi tucuy hermanosta tantaspa cartata jaywarkancu. \v 31 Hermanoska chay yuyaychaj cartata uyarispataj mayta cusicorkancu. \v 32 Judas Silaspiwan Diospa willajcunan carkancu. Ashqhata willaraspa hermanosta yuyaycharkancu. Sonkoncupitaj callpacharkancu Jesucristopi astawan jap'icunancupaj. \v 33 Uj p'unchaycunata caricuspa paycunapis cachamojnincuman riporkancu Jerusalén llajtaman. Tucuy hermanostaj paycunata cachaporkancu: \p \v 34 Silasrí kheparicuyta yuyarka. \v 35 Pablo Bernabewanri Antioquía llajtapi kheparicuspa yachachillarkancupuni. Ashqha waj hermanospiwan willararkancu Señor Jesucristomanta sumaj willanasta. \s1 Pablo yuyan hermanosta ujtawan watucamuyta \p \v 36 Khepan p'unchaycunamanta Pablo Bernabeman nerka: \p —Jacu ujtawan watucamuna hermanosta ñaupajpi willararkanchej Señor Jesucristoj niskanmanta, tucuy chay llajtasman. Watumunataj imaynachus Cristopi cashancu, —nispa. \p \v 37 Bernabeka paycunawan pusayta munarka Juan Marcosta. \v 38 Pablorí mana munarkachu. Nerka mana allinchu caskanta riskancupi Panfiliamanta cutiripuskanraycu ruwananta mana tucuchaysispa. \v 39 Chay jawa mayta rimanacorkancu t'akanacunancucama. Ajinamanta Bernabé pusarka Marcosta. Chipre jallp'amantaj yacunta rerka. \v 40 Pablotaj Silasta ajllarka. Hermanostaj Diosmanta mañaporkancu Señor paycunata yanapaspapuni wakaychananpaj. Chanta Pablo llojserka. \v 41 Rerkataj Siria jallp'anejta Cilicia jallp'anejtawan. Chay jallp'aspi Cristopi jap'icuspa tantacojcunata sonkoncupi sumajta callpacharka astawan paypi jap'icunancupaj. \f + \fr 15:41 \ft Literal: circuncidanancu tiyan.\f* \c 16 \s1 Timoteo purin Pablowan Silaswan \p \v 1 Pablo Silaswan chayarkancu Derbe llajtaman. Chaymantataj Listra llajtaman rerkancu. Chaypitaj tarerkancu Jesuspi uj jap'icoj runata Timoteo sutiyojta. Mamanpis Jesuspi jap'icoj carka, Diospa unay ajllaskan israelcunamanta. Tatanrí griego llajtayoj runa carka. \v 2 Hermanos Listrapi Iconiopipis Timoteota sumaj hermanopaj khawarkancu. \v 3 Pablori munarka Timoteo paywan purinanta. Chaycunanejpi tiyacoj israel runasraycutaj Pablo Timoteoj cuerponpi uj señalta churacherka. [Chaytataj israelcuna ruwaj cancu sapa uj kharita Diospa unay ajllaskasnin caskancuta ricuchinancupaj.]\f + \fr 16:3 \ft Literal: circuncidacherka.\f* Tucuy chaycuna yacharkancu Timoteoj tatan griego runa caskanta. Chayraycu Pablo yuyarka chay señalta churanan caskanta. \v 4 Tucuy llajtasman chayaspataj Pablowan llanc'aj-masisninwan hermanosta yachachisharkancu. Jesuspa cachasninwan Jerusalenpi curaj hermanoswan niskancu ruwanancuta chayta casunancuta munacuywan camacherkancu. \v 5 Tucuynejpi Jesuspa cachasnenka tantaska hermanosta astawan callpacharkancu Jesuspi jap'icunancupaj. Sapa p'unchaytaj astawan runas Jesuspi jap'icorkancu. \s1 Pablo Macedonia runata ricun moskoypijina \p \v 6 Santo Espíritu jarc'arka Pablota chay llanc'aj-masisnintawan Asia jallp'api sumaj willanasta Jesusmanta willaramunancuta. Chayraycu Frigia jallp'anejta Galacia jallp'anejtawan rerkancu. \v 7 Ajinapitaj Misia jallp'a kayllaman chayamorkancu. Paycunataj Bitinia jallp'aman riyta yuyarkancu. Jesuspa cachamuskan, chay Espiriturí, rinancuta jarc'allarkataj. \v 8 Chayraycu Misia jallp'a ladollanta pasaspa Troas llajtaman chayarkancu. \v 9 Chaypitaj Pabloka tutapi moskoypijina Macedonia jallp'amanta uj runata ricorka sayashajta. Chay runari Pablota mayta niricorka: “Macedonia jallp'aman jamuspa yanapariwaycu”, nispa. \v 10 Ajinata Pablo ricuskantawancama Macedonia jallp'aman rinaycupaj churacorkaycu. Nokaycuri chekamanta yacharkaycu Dios camachiwaskaycuta paycunaman sumaj willanasta willaranaycupaj. \s1 Pablo Silaswan Filipospi \p \v 11 Troas llajtamanta yacunta barcopi puririmuspa chekanta Samotracia jallp'aman chayarkaycu. K'ayantintaj Neápolis llajtaman chayarkaycu. \v 12 Rispa chaymanta Filipos llajtaman chayarkaycu. Filiposka Macedonia jallp'api jatun llajta carka. Chaypitaj Roma llajtamanta runaspis tiyacuncu. Chaypi nokaycu pisi p'unchaycunata khepacorkaycu. \v 13 Samacuna p'unchaypitaj llajtamanta mayu cantoman llojserkaycu. Chaypi yuyarkaycu tincuyta Diosmanta mañacoj rejcunawan. Ajinapi tantacoj warmiswan parlaspataj Jesusmanta yachacherkaycu. \v 14 Carka paycunamanta uj uyarej warmi, Lidia sutiyoj. Payka Tiatira llajtamanta carka, Diostapis munacoj. Culli-puca, sumaj p'achata vendejpis carka. Señor Jesucristo payman sumaj yuyayta korka Pabloj parlaskanta casunanpaj. \v 15 Ajinapi payka wasinpi tiyacojcunawan bautizacorkancu Jesuspi jap'icuskancuta ricuchinancupaj. Chaymantataj payka mayta niwasharkaycu: \p —Señor Jesuspi chekamanta jap'icojpaj khawawanquichej chayka, wasiyman jamuychej caricunayquichejpaj, —nispa. \p Ajinata wasinman pusawarkaycu. \s1 Pablo Silaswan wisk'askas Filipos llajtapi \p \v 16 Diosmanta mañacoj rincupuni, uj cuti chayman risharkaycu. Ajinallapi uj camachi sipaswan mana yuyaymanta tincucorkaycu. Chay sipaska supaywan apaycachaska carka. Chayraycu runasman mana yachaska imasta willaj. Ajinaspataj patronninpaj ashqha kolketa ganaj carka. \v 17 Chay sipaska Pablotawan nokaycutawan khatiyta kallariwarkaycu. Khaparispataj nisharka: \p —Cay runaska tucuy atiyniyoj Diospa camachisnin cancu. Paycuna willasonkachej imaynata juchamanta cachariskas canayquichejta, —nispa. \p \v 18 Ashqha p'unchaycunata ajinata khaparillajpuni. Pablorí chayta muchuyta manaña aterkachu. Chayraycu cutiricamuspa sajra supayta nerka: \p —Jesucristoj atiyninwan camachiyqui: Llojsiy paymanta, —nispa. \p Chay quiquinpachataj supayka sipasmanta llojsiporka. \p \v 19 Chay sipaspa patronesnin ricorkancu manaña paywan kolketa ganayta atinancuta. Chayraycu Pablotawan Silastawan jap'icherkancu. Ajinaspataj plazapi llajta camachejcunaman khatatarkancu juchachanancupaj. \v 20 Camachejcunaman chimpaycuchispataj nerkancu: \p —Cay runaska israelcunamanta caspa llajtanchejta okharishancu ch'ajwachinancupaj. \v 21 Wajjina ruwanasta manchayta willashancu. Nokanchejri romanos caskanchejraycu manapuni chaycunata cheka ruwanaspaj jap'iyta atinchejchu, nitaj ruwaytapis, —nispa. \p \v 22 Ashqha runaspis Pabloj contranpi Silaspawan contranpi okharicorkancu. Camachejcunataj iscaynincoj p'achasnincuta lluch'urparicherkancu. Camacherkancutaj c'aspiwan wajtaskas canancuta. \v 23 Ashqhata wajtachispataj carcelman churaycorkancu. Carcelta khawajtataj camacherkancu paycunata sumajta khawananta ama aykecunancupaj. \v 24 Khawajri camachiskancuta casuspa uqhu caj carcel wasiman paycunata churaycorka. Chaquisnincutataj raqhu c'aspi jusc'usman churaraspa jap'iracherka. \fig |src="cn02132b.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 16.24" \fig* \p \v 25 Chaupi tutatajina Pablowan Silaswanka Diosmanta mañacuspa payta yupaychaspataj taquisharkancu. Chaypi wisk'aska runaspis uyarisharkancu. \v 26 Ajinapi ujllata jallp'aka mayta qharcatiterka. Carcelpa cimientosninpis cuyurerkancu. Chay quiquinpacha carcelpa tucuy puncusninpis quicharicaporkancu. Wisk'aska runaspata tucuy cadena watanasnincupis phascaracaporkancu. \v 27 Carcelta khawaj runari puñuymanta rijch'arispa carcel puncusta quichariskata ricorka. Payka wisk'aska runas aykecapuskancuta yuyarka. Chayraycu jatun cuchillonta\f + \fr 16:27 \ft Literal: espadanta.\f* siq'ispa wañuchicunayasharkaña. \v 28 Pablorí sinch'ita khaparispa nerka: \p —Ama imanacuychu. Tucuyniycu caypi cashaycu, —nispa. \p \v 29 Carcelta khawaj runataj c'anchata mañacuspa carcel wasiman uskhayta yaycorka. Qharcatitispataj Pabloman Silasmanwan konkoricorka. \v 30 Paycunata jawaman pusarkamuspataj nerka: \p —Wirakochis, juchamanta cachariska canaypaj ¿imatataj ruwanay tiyanrí? \p \v 31 Paycunataj cuticherkancu: \p —Señor Jesucristopi jap'icuy. Chaywanka kanpis wasiyquipi tiyacojcunapis ajinata jap'icuspa juchamanta cachariskas canquichej, —nispa. \p \v 32 Ajinatataj paycunaka sumaj willanasta Jesusmanta willararkancu payman tucuy wasinpi tiyacojcunamanpis. \v 33 Carcelta khawaj runaka Pablotawan Silastawan chay chaupi tutapacha jamperka nanachicuskasnincuta. Chay quiquinpachataj payka tucuy wasinpi tiyacojcunawan bautizacorkancu Jesuspi jap'icuspa. \v 34 Chaymantataj Pablota Silastawan wasinman pusaspa miqhunata jaywarka. Payka may cusiska casharka tucuy wasinpi tiyacojcunapis Diospi jap'icuskancuraycu. \p \v 35 P'unchayamojtinña llajta camachej curajcunaka yanapajcunancuta khawajcunaman cachamorkancu. Nichimorkancutaj: “Chay runasta cacharipuychej”, nispa. \v 36 Ajinataj carcelta khawaj runaka chay niskancuta Pabloman willarka: \p —Camachejcuna camachimuncu cachariska canayquichejta. Chayraycu cunanka allillanta ripuychej, —nispa. \p \v 37 Pablorí paycunata nerka: \p —Roma llajtayoj runas cashajtiycu tucuy runas ricushajtincu jasut'ichiwarkaycu. Chaywanpis ajinata ruwawarkaycu mana juchachaskasllata. Ajinaspataj carcelman wijch'uycuwarkaycu. Cunanrí ¿pacayllamantachu cacharipuyta munawaskaycu? Mana ajinachu canka. Manachayrí paycuna quiquincu jamuspa runaspa ñaupakencupi orkhowachuycu carcelmanta, —nispa. \p \v 38 Yanapajcunaka chayta willarkancu camachejcunaman. Camachejcunari Roma llajtayoj runas caskancuta yachaspa mayta manchachicorkancu. \v 39 Paycunari carcelman jamuspa Pabloman Silasmanwan niricusharkancu: \p —Pantarkaycu, perdonariwaycu, —nispa. Paycunata cacharipuspataj nerkancu: \p —Cay llajtamanta ripullaychej, ari, —nispa. \p \v 40 Carcelmanta llojsispataj Lidiaj wasinman yaycorkancu. Chaypiri Cristopi hermanosta tantaskata ricorkancu. Chayraycu Cristopi sumajta jap'icunancupaj hermanosta callpacharkancu. Ajinaspataj riporkancu. \c 17 \s1 Tesalónica llajtapi okharicuncu \p \v 1 Pablowan Silaswanka Anfípolis llajtanejta Apolonia llajtanejtawan rispa Tesalónica llajtaman chayarkancu. Chaypi Diospa ajllaskan israelcunaj tantacuna-wasincu carka. \v 2 Pablori tantacuna-wasiman yaycullajpuni, ajinata chaypipis yaycorka. Chanta payka quinsa samacuna p'unchaycunata Diospa palabranmanta yachacherka sumajta parlanacuspa. \v 3 Payka sut'ita willararka. Ricucherkataj Diospa ajllaskan muchunanpuni caskanta, wañuymantapis causarimunanpunitaj caskanta. Nerka: \p —Chay Jesuska Diospa ajllaskan Cristo caskanta kancunaman willashayquichej, —nispa. \p \v 4 Israelmanta cajcuna Jesucristopi waquin jap'icorkancu. Ajinapi Pabloman Silasman c'ascacorkancu. May ashqhas, Diosta yupaychaj griego runaspis sumajpaj khawaska warmispis paycunaman c'ascacorkancu. \v 5 Jesucristopi mana jap'icoj israelcunarí paycunawan phiñacuspa chhokanacorkancu. Chayraycu runa tantacunasmanta sajra runasta tantaycorkancu. Chay ashqha runaswantaj llajtata ch'ajwacherkancu. Pablotawan Silastawan masc'aspa Jasonpa wasinman callpawan yaycuycorkancu. Ajinaspa llajtapi runaspa tantacuynincuman pusayta munarkancu juchachanancupaj. \v 6 Chay runasri paycunata mana chay wasipi tarerkancuchu. Chayraycu Jasontawan waquin hermanostawan llajta camachejcunaman khataterkancu. Sinch'ita khaparispataj nerkancu: \p —Cay runasmin tucuynejpi ch'ajwachincu, caymanpis chayaramullancutaj. \v 7 Paycunata Jasonka wajyacorka. Tucuy paycunajtaka waj camachejnincu tiyan Jesús sutiyoj, nincu. Chaywanka romano camachiwajninchejpa camachiskasninta mana casuncuchu, —nispa. \p \v 8 Chay imasta uyarejcunatawan llajta camachejcunatawan sinch'ita ch'ajwacherkancu. \v 9 Jasonmanta Cristopi jap'icojcunamantawan kolketa orkhorkancu cacharipunancupaj. Kojtincutaj paycunata cachariporkancu. \s1 Berea llajtapi willarancu \p \v 10 Hermanosrí chay tutapacha Pablotawan Silastawanka Berea llajtaman cachaporkancu. Ajinataj Pablowan Silaswanka Bereaman chayaytawancama Diospa ajllaskan israelcunaj tantacuna-wasincuman rerkancu. \v 11 Tesalónica llajtapi tiyacojcunamantaka Bereapi tiyacojcuna astawan c'acha runas carkancu. Paycunaka tucuy sonkowan Diospa palabranta jap'icorkancu. Sapa p'unchaytaj Diospa palabranta sumajta khawasharkancu yachanancupaj Pabloj parlaskan Diospa niskanmanjinachus caskanta. \v 12 Chayraycu paycunamanta ashqhas Diospi jap'icorkancu, griego parlaj rejsiska warmis, ashqha griego kharispis. \v 13 Tesalonicamanta israelcunarí yacharkancu Pablo Berea llajtapipis Diospa niskanta willashaskanta. Chayraycu Berea llajtaman runasta ch'ajwachinancupaj okharej jamullarkancutaj. \v 14 Hermanos chay quiquinpacha Pablota waquin hermanostawan jatun kocha cantoman cacharkancu. Chay Berea llajtapiri Silaswan Timoteowan khepacorkancuraj. \v 15 Pablota pusajcunaka Atenas llajtacama payta pusarkancu. Pablotaj pusajcunaman nerka: \p —Niychej, Silasman Timoteoman uskhayllata jamunawancuta, —nispa. \p Chanta Berea llajtaman cuterkancu. \s1 Pablo Atenas llajtapi willaran \p \v 16 Pabloka Atenas llajtapi Silastawan Timoteotawan suyasharka. Suyashaspataj Pablo sonkonpi mayta phuticorka chay llajta runas ruwaska dioscunata yupaychayman koska caskancuraycu. \v 17 Ajinapi payka tantacuna-wasipi israel-masisninpiwan Diosta casoj waj runaspiwan parlanacuspa yuyaycharasharka. Khatupipis sapa p'unchay parlasharka runasta taripaskanmanjina. \v 18 Chaypi carkancu waquin yachayniyoj epicureocunamanta estoicocunamantawan. Paycuna Pablowan tapunaycucorkancu. Waquintaj nisharkancu: \p —Cay thautej runari ¿imatataj niyta munanrí? \p Ujcunataj nisharkancu: \p —Waj dioscunamanta willarajman rijch'acun. \p Chayta nerkancu Jesusmanta causarimuyninmantawan willaraskanraycu. \v 19 Ajinataj Pablotaka wajyaspa Marte niska loma pataman pusarkancu. Chaypi yachayniyoj runacuna yachachej cancu. Pablotataj nerkancu: \p —Cay mosoj yachachinasta parlaskayquimanta yachayta munaycu. \v 20 Mana uyariskaycu parlaycunata kanmanta uyarishaycu. Chayraycu yachayta munaycu ima ninayanchus chay parlaskayqueka, —nispa. \p \v 21 Ajinataj tucuy Atenas llajtayojcuna caru llajtasmanta chaypi tiyacojcunapis mosoj cajllaman churacoj cancu. Tuta p'unchay churacoj cancu mosoj cajta uyariyman chayrí willaymanpis. \p \v 22 Chanta Pabloka Marte niska lomapi runas tantacuynincoj chaupinpi sayaricorka. Nerkataj: \p —Atenas llajtayoj runas, reparani kancunaka ashqha dioscunata may yupaychajcuna caskayquichejta. \v 23 Imaraycuchus llajtayquichejpi purishaspa yupaychanasniyquichejta khawarerkani. Ricullarkanitaj uj yupaychana lugartapis. Chay patapiri kolkaska carka: “Mana rejsiska Diosta yupaychanapaj”. Chay kelkachiskayquichejraycu cheka Diosmanta nokaka willashayquichej. \p \v 24 ‘Willashayquichej chay tucuy atiyniyoj Señor Diosmin ruwarka cay pachata, cay pachapi caj imastapis. Payka janaj pachapipis cay jallp'apipis Camachej Diosmin. Chayraycu mana runaj ruwaskan yupaychana-wasillapichu tiyacun. \v 25 Nitaj runa yanaparinanta pay necesitanchu uj imatapis pisichicushanmanjinaka. Imaraycuchus paymin tucuyman causayta samaytawan kon, tucuy imatapis. \p \v 26 ‘Dioska uj runata ruwarka. Chay runallamantataj tucuy ayllus riqhurimorkancu. Chaymantataj tucuy cay pachapi tiyacunancupaj churarka. Manaraj paycunata ruwashaspataj yuyaskanmanjina ima p'unchaycunatachus, maypichus tiyacunancutapis camacherka. \v 27 Chayta Dios churarka runas payta masc'anancupaj. Chayta ruwarka ichá imaynallamantapis reparaspa payta tarinancupaj. Payrí sapa ujninchejpa kayllanchejpipis cashanpuni. \v 28 Payraycumin causashanchej, purishanchej, runaspis canchej. Waquin wayñuta ruwajcunayquichej chayjinata nerkancu: “Nokanchejpis Diospa wawasnin canchej pay ruwawaskanchejraycu”, nispa. \v 29 Paypa ruwaskasnin caspaka mana yuyananchejchu Dios korijinaman kolkejinaman rumijinaman rijch'acuskantaka. Nitaj runaj yuyayninmanjina uj c'achitu ruwaskalla caskantapis. \v 30 Unay runas Diosmanta mana yachashajtincupis pay yuyarka mana jasut'inanta ruwaskancumanjinaka. Cunanrí tucuy runasta tucuynejpi camachin juchancuta sakespa payman cutiricapunancuta. \v 31 Imaraycuchus Dioska uj p'unchaytamin churan. Chay p'unchaypi tucuy runasta khawanka ruwaskancuta ninanpaj juchayojchus manachus caskancuta. Chayta chekanta ruwanka paypa ajllaskan Jesucristonejta. Dios tucuyman sut'ita ricucherka Jesús ajllaskan caskanta payta causarichimuspa, —nispa nerka Pablo. \p \v 32 Wañuskacuna causarimuskancuta uyariytawan waquenka asicorkancu. Waquintaj nerkancu: \p —Chay causarimuymantaka ujllapiwanña uyarisajcu, —nispa. \p \v 33 Chayraycu Pabloka chaupincumanta llojsiporka. \v 34 Waquinrí payman ujchacapuspa Jesucristopi jap'icorkancu. Chay jap'icojcunamanta carkancu chay llajtapi uj curaj runa Dionisio, Dámaris sutiyoj warmipis, waj runaspiwan. \c 18 \s1 Pablo Aquilawan tincun \p \v 1 Chaymanta Pablo Atenas llajtamanta llojsispa Corinto llajtaman rerka. \v 2 Chaypitaj payka uj israel runa Aquilawan tincorka. Aquilaka Ponto llajtapi naceska carka. Warmin Priscilawan chay p'unchaycunallapi Italiamanta chayamorkancu. Imaraycuchus llajtancumanta camachej Claudio tucuy israelcuna ripunancuta camacherka. Pablotaj paycunata watoj rerka. \v 3 Paycunawan tiyacorka toldos ruwaj-masincu caskanraycu. Paycunaka cusca llanc'arkancu toldosta ruwaspa chaywan causanancupaj. \v 4 Pablotaj tantacuna-wasipi sapa samacuna p'unchaypi allinta yuyaycharka. Ajinapitaj niskasnin cheka caskanta reparacherka israelcunaman wajcunamanpis. \p \v 5 Silaswan Timoteowan Macedoniamanta Corinto llajtaman jamorkancu. Chayaytawan Pabloka tucuy sonkowan israelcunaman willarka tuta p'unchay. Jesuska Diospa ajllaskan Cristo caskanta sut'ita willararka. \v 6 Chay israelcunarí Pabloj contranpi jatarerkancu sajrata rimaspa. Chayraycu Pabloka p'achasninta thalacorka paycunata sakerparinanta ricuchinanpaj. Nerkataj: \p —Kancuna wiñay wañuyman wijch'uycuchicunquichej chayka, kancunallataj juchayoj canquichej. Kancunamanta mana juchayojchu casaj. Cunanmantapachataj risaj waj runasman willaranaypaj, —nispa. \p \v 7 Chay tantacuna-wasimanta llojsispa Justo sutiyoj runaj wasinman riporka. Chay runaka Diosta casucoj carka. Paypa wasintaj tantacuna-wasej ladonpi carka. \v 8 Tantacuna-wasimanta curaj runa Crispopis Señor Jesuspi jap'icorka, tucuy wasinpi tiyacojcunapis. Corinto llajtayoj runaspis sumaj willanasta uyarispa ashqhas Jesucristopi jap'icorkancu. Jesucristojllata caskancuta ricuchinancupajtaj bautizacorkancu. \s1 Señor Jesucristo Pablota parlamun moskoypijina \p \v 9 Chaymantataj uj tuta moskoypijina Señor Jesús Pabloman nerka: \p —Ama manchachicuychu. Manachayrí ama ch'inyacuspa sumaj willanasta willarallaypuni. \v 10 Chekatapuni noka kanwan cashani. Chayraycu ni pipis imanasonkachu. Astawanpis nokapi jap'icojcuna ashqhas cay llajtapi cankancu, —nispa. \p \v 11 Ajinataj Pabloka chaypi uj wata cuscanniyojta tiyarka. Chaypi tiyacojcunamantaj Diospa palabranta yachachisharka. \s1 Camachej Galionpaman apancu Pablota \p \v 12 Galión Acaya jallp'ata camachishajtin israelcuna uj yuyaylla Pabloj contranpi jatarerkancu. Chaymantataj llajta camachejman pusarkancu. \v 13 Israelcunataj Pablota ch'atarkancu: \p —Cay runaka Diosta yupaychachinayashan manataj Moisés camachiwaskaycumanjinachu, —nispa. \p \v 14 Pablo parlarinan cashajtintaj Galionka israelcunaman nerka: \p —Tatacuna, uyariwaychej. Runas ima mana allinta ruwasojtiyquichej chayrí jatun juchachaycuy cajtinpis sumajta kancunata uyariyquichejman. \v 15 Cay rimanacuyka jawa niskasllamanta camachiskasniyquichejmantawan cancu. Chayraycu kancunalla caytaka khawamuychej. Nokaka caycunamanta ni imata nisajchu, —nispa. \p \v 16 Chanta ñaupakenmanta Pablota paywan cajcunatawan kharkochimorka. \v 17 Tucuy runastaj tantacuna-wasimanta curaj runa Sostenesta jap'iycorkancu. Ajinaspataj camachej Galionpa ñaupakenpi makaycorkancu. Paymanrí ni imapis kocorkachu. \s1 Antioquía llajtaman cutimpuncu \p \v 18 Pabloka ashqha p'unchaycunatawanraj Corinto llajtapi khepacorka. Chanta hermanosmanta cacharpayacuspataj Siria jallp'aman jatun barcopi rerka. Paywan cusca rerkancu Aquila Priscilapiwan, khari warmi. Cencrea llajtapi cashasparí Pabloka chujchanta k'alata c'utuchicorka Diosman palabranwan niskanta junt'ananpaj. \v 19 Efeso llajtaman chayaspa Pabloka Priscilata Aquilatawan chaypi sakerka. Payrí tantacuna-wasiman rispa israelcunawan parlanacuspa sut'ita yuyaycharka. \v 20 Paycunamanta waquintaj mayta mañarkancu astawanraj khepacunanta. Payri: “Mana khepacuymanpunichu”, nerka. \v 21 Paycunawan cacharpayanacushaspa nerka: \p —Dios munajtenka kancunaman cutimuskayquichej, —nispa. \p Chaymantataj Pabloka barcopi Efeso llajtamanta riporka, \v 22 Cesarea llajtamantaj chayarka. Chaymanta Jerusalenman rispataj chaypi Cristopi jap'icuspa tantacojcunata napaycamorka. Ajinaspataj Antioquiaman jamporka. \v 23 Chaypi uj p'unchaycunata tiyacorka. Chaymantataj Galacia jallp'anejta Frigianejtawan purerka. Puriskanpitaj Jesuscristopi tucuy jap'icojcunata yachachispa sonkoncupi callpacharka. \s1 Apolos Efeso llajtapi willaran \p \v 24 Chay p'unchaycunapitaj uj israel runa, Apolos sutiyoj, Efeso llajtaman chayamorka. Payka Alejandría llajtapi naceska carka. Diospa unay palabranmantataj paypa ñanninpi purinanpaj sumaj yachachiska carka, cosata parlajtaj. \v 25 Jesusmantataj tucuy sonkowan parlaspa sut'ita yachachej carka. Payrí runas juchasnincuta sakeskancuta ricuchinancupaj, chay Juanpa yacupi bautizacuynillanmanta yacharka. \v 26 Apoloska tantacuna-wasipi mana manchachicuspa kallarerka Jesusmanta parlayta. Priscila Aquilawantaj chayta uyarerkancu. Chayraycu payta wasincuman pusaspa paywan sumajta parlarkancu. Aswan sut'ita yachacherkancu imaynata runa causanan Diospa ñanninpi purinanpaj. \v 27 Acaya jallp'aman Apolos riyta munashaskanpitaj hermanos payta Cristopi callpacharkancu. Paycunataj uj cartata kelkarkancu Acaya hermanosman Apolosta sumaj sonkowan wajyanancupaj. Ajinataj payka chayman chayarka. Chaypipis runas Jesuspi jap'icorkancu Dios paycunata qhuyaskanraycu. Chay jap'icojcunata Apoloska sumajta yanaparka. \v 28 Chekatapuni tucuypa ñaupakenpi Diospa ajllaskan israelcuna pantaska caskancuta sumaj yuyaywan ricucherka. Kelkaskasmanta paycunata sumajta yuyaricherka Dios ajllaskanta Jesusta camachinanpaj. \c 19 \s1 Pablo Efeso llajtapi \p \v 1 Apoloska Corinto llajtapi casharka. Chaycamataj Pabloka chay pata caj jallp'asninta purimuspaña Efeso llajtaman chayamorka. Chaypitaj payka Jesuspi waquin jap'icojcunawan tincorka. \v 2 Ajinaspataj payka paycunata tapurerka: \p —Jesucristopi jap'icushaspa ¿Santo Espirituta jap'icorkanquichejchu? \p Paycunataj cuticherkancu: \p —Santo Espíritu caskanta ni uyarillarkaycupischu, —nispa. \p \v 3 Paytaj tapurerka: \p —¿Imatataj yachachisorkachej Diosman t'akacuspa bautizacushajtiyquichejrí? \p Paycunataj cuticherkancu: \p —Bautizacunaycupajka Juan yachacherka, ajinallatataj yachacorkaycu juchasniycuta sakenaycuta, —nispa. \p \v 4 Pablotaj nerka: \p —Juanka runasta bautizarka yacupi ricuchinanpaj paycuna juchasnincuta sakespa Diosman cutiricuskancuta. Juantaj runasta unaytaña nerka: “Khepayta uj runa jamushan, paypi jap'icunayquichej tiyan. Payka Diospa ajllaskan Jesucristomin”, —nispa. \p \v 5 Chay jap'icojcunaka uyariytawan bautizacorkancu Señor Jesús tucuy atiyniyoj caskanta jap'icuspa. \v 6 Pablo maquisninta paycunaman churajtintaj Santo Espiritoka sonkoncuman uraycamorka. Paycunataj waj parlaycunata parlarkancu. Diosmanta willanastapis willararkancu. \v 7 Paycunari tucuynincu chunca iscayniyojjina kharis carkancu. \p \v 8 Pabloka tantacuna-wasiman rispa mana manchachicuspa sut'ita parlarka entiendenancucama. Dios camachinantaka chekapuni caskanta yachacherka quinsa quilla junt'ata. \v 9 Waquin runasrí rumi sonkos ruwacaporkancu. Ajinapitaj Diospi mana jap'icorkancuchu. Astawanpis tucuypa ñaupakencupi sajrata parlarkancu Diospa cheka ñanninpi purinanpaj, chay yachachinasmanta. Chayraycu Pabloka paycunamanta t'akacaporka. Cristopi jap'icojcunatapis wajnejman pusarka tantacunancupaj. Chaypitaj sut'ita yachacherka sapa p'unchay Tiranno sutiyojpa yachachina wasinpi. \v 10 Ajinata Asia jallp'api Pablo yachacherka iscay wata junt'ata. Chaypi tucuy tiyacojcunataj Señor Jesuspa niskanmanta uyarerkancu israelcunapis waj llajtayojcunapis. \v 11 Diostaj Pabloman atiyta korka jatuchej t'ucunasta ruwananpaj. \v 12 Ajinapi Pabloj cuerponmanta pañuelosta chayrí uj juch'uy p'achallatapis apaj cancu onkoskasman churanancupaj. Diospa atiyninwanka chay onkoyniyojcuna thañicapoj, supaycunapis runasmanta llojsillajtaj cancu. \s1 Escevaj wawasnin Pablojinallataj ruwayta munancu \p \v 13 Waquin purisquiri israelcunarí supaycunata kharkollajtaj cancu. Ajinapi Jesuspa sutinta okharispa yuyaskancumanjina supaycunata nerkancu: \p —Pablo willarashan, chay Jesuspa sutinpi, noka camachiyquichej llojsinayquichejta, —nispa. \p \v 14 Chayta ruwajcunaka Esceva sutiyoj, israel runaj, kanchis wawasnin carkancu. Payka yupaychana-wasimanta uj curaj carka. \v 15 Supayrí paycunaman cutichispa nerka: \p —Rejsini Jesustaka. Pichus Pablo caskantapis yachani. Kancunarí ¿pi caskayquichejtataj yuyacapunquichejrí? \p \v 16 Chay supayniyoj runataj paycunaman phawaycorka. Tucuynincutataj callpawan atiparka. Paycunaka makaskas k'araslla chay wasimanta aykecorkancu. \v 17 Chayjina ruwacuskanta tucuy Efeso llajtapi tiyacojcuna, Diospa ajllaskan israelcuna, waj runaspis yacharkancu. Tucuy paycunataj mayta manchachicorkancu. Señor Jesustataj jatuncharkancu. \p \v 18 Jesuspi jap'icojcunamanta ashqhas ajina layka ruwaynincumanta sut'ita willacoj jamorkancu. \v 19 Ashqha pantaska laykacunapis millay librosnincuta tantamorkancu. Tucuypa ñaupakencupitaj ruphaycucherkancu chaycunata. Phishka chunca waranka jornalesmanjina chay libros valerka. \v 20 Ajinapi Señor Jesusmanta willanas tucuynejpi uyaricorka atiynintataj ricucherka. Astawan ashqhastaj Jesuspi jap'icorkancu. \s1 Efeso llajtapi ch'ajwa \p \v 21 Chay imas ruwacuskanpa khepantataj Pabloka sonkonpi yuyasharka: \p —Macedonia jallp'anejta Acaya jallp'anejta Jerusalén llajtaman risaj. Jakayman chayaspari Roma llajtamanpis rinallaytaj tiyan, —nispa. \p \v 22 Ajinataj payka yanapajcunan Timoteotawan Erastotawan chay iscaynincuta, Macedonia jallp'aman cacharka. Payri waquin p'unchaycunatawan Asia jallp'api cacorka. \p \v 23 Chaypacha uj jatun ch'ajwa okharicorka. Chay ch'ajwari Diospa cheka ñanninpi purinanpaj, chay yachachinas jawa okharicorka. \v 24 Uj runa, Demetrio sutiyoj, chayta okharicherka. Payka ruwaj carka kolkemanta mamita Dianaj yupaychana-wasinman rijch'acojta. Ajinapi Demetrio ashqha kolketa ganachej paywan llanc'ajcunaman. \v 25 Kolkewan ruwajcunata payjina platerocunatawan tantaycuspataj nerka: \p —Llanc'aj-masis, yachanquichej cay llanc'aymanta ashqha capuyniyoj caskanchejta. \v 26 Kancuna ricushanquichej uyarishanquichejtaj chay Pablota. Payka ashqha runasta umallichishan runaj ruwaskancunaka mana dioscunachu caskancuta nispa. Ajinata ruwashan mana cay Efeso llajtallapichu manachayrí tucuy Asia jallp'antinpiña. \v 27 Chaywanpis mana chayllachu. Astawanka llanc'ayninchejpis khesachaska canman. Ajinallataj jatun mamitanchej Dianapis khawaraska canman. Chay yupaychana-wasintaj manaña jatunpaj khawaskachu canman. Asia jallp'api tiyacojcuna ashqhas, waj runaspis paytaka yupaychancu, —nispa. \p \v 28 Chayta uyarispa paycunaka maytapuni rabiacorkancu. Khaparisharkancutaj: \p —¡Efesocunaj mamita Dianancoka jatunpaj khawaskamin! —nispa. \p \v 29 Tucuynin runas chay llajtamanta uj ch'ajwaypi okharicorkancu. Pabloj purej-masisnin Macedonia jallp'amanta Gayotawan Aristarcotawan jap'iycuspa khatatarkancu. Ajinaspataj jatun tantacunancuman uj yuyaylla uskhayta junyarkancu. \v 30 Pablori chay tantaska runasman rispa parlayta munasharka. Jesuspa yachacojcunanrí payta mana sakerkancuchu yaycunanta. \v 31 Waquin Asia jallp'api camachejcuna Pabloj amigosnin carkancu. \v 32 Paycunapis Pabloman willachimorkancu amapuni chay runa tantacuyman parlananta. Tucuy chay tantaska runaska khasi ch'ajwallata ch'ajwarkancu. Ujcuna ujjinata khaparisharkancu. Waquintaj wajjinata khaparisharkancu. Ashqhas paycunamanta mana yacharkancuchu imapajchus chayman tantacuskancuta. \v 33 Israelcuna Alejandrota chay ashqha runaspa ñaupakencuman tankarkancu. Chayraycu runas yuyarkancu pay parlayta munaskanta. Alejandrotaj maquinta okharispa tantaska runasta ch'inyachinayasharka pay quinquinta jamach'acunanpaj. \v 34 Runasrí Alejandro israel runa caskanta repararpayarkancu. Chayraycu unayta tucuynincu uj yuyayllawan khaparerkancu iscay horatajina: \p —¡Efeso llajtayojcunaj mamita Dianancoka jatunpaj khawaskamin! —nispa. \p \v 35 Llajtata camachejcunaj kelkaj runantaj chay ashqha runasta ch'inyachispa paycunata nerka: \p —Efeso llajtayoj tatacuna, tucuy runaspis yachancu nokanchej caypi tiyacojcunaka mama Dianata paypa wasintapis khawapojcuna caskanchejta. Janaj pachamanta uraycamoj rumipi rijch'acuynintapis khawapojcuna canchej. \v 36 Chaytaka ni pi atinchu niyta mana ajina caskantaka. Chayraycu ch'inyacapullaychej. Manaraj allinta yuyaspaka ama imatapis ruwaychejchu. \v 37 Chay khatatamuskayquichej runaska yupaychana-wasimanta mana imatapis suwarkancuchu. Nitaj mamitanchejpajpis sajrata rimarkancuchu. \v 38 Demetrio llanc'aj-masisninwan uj runaj contranpi cashan chayka, curajcunaman willachuncu. Chaypaj curajcuna tiyan, churaska p'unchaycunapis chay imasmanta autoridadcuna uyarispa khawanancupaj. Chaypi paycuna uyanchanacuspa sut'inchanacuchuncu. \v 39 Waj imamanta yachayta munanquichej chayka, jatun chekanchana tantacuypi sut'inchaconka. \v 40 ¡Pajtataj juchachaska casunman cunan p'unchay ch'ajwaskamanta! Imamantachus chay ch'ajwa caskanta ni ima niyta atisunman khasillamanta caskanraycu, —nispa. \p \v 41 Chayta niytawantaj tucuy runasta cacharpayaraporka. \c 20 \s1 Pablo Macedonia jallp'aman Grecia jallp'amanwan rin \p \v 1 Chay ch'ajwa ch'inyacuskanmanta Pabloka Cristota casojcunata wajyachimorka. Ajinaspataj paycunata sonkoncupi sumajta callpacharka. Chaymantataj “ripusaj”, nispa, Macedonia jallp'aman riporka. \v 2 Tucuy chaynejta purishaspataj ashqha niskasninwan Cristopi hermanosta yuyaycharka. Ajinaspataj Grecia jallp'aman chayamorka. \v 3 Chaypitaj Pablo quinsa quillata cacorka. Siria jallp'aman llojsej rishajtinña israelcuna payta wañuchinancupaj okharicushaskancuta pay yachacorka. Chayraycu payka Macedonia jallp'anejta cutipuyta yuyarka. \v 4 Paywantaj rerkancu Berea llajtamanta Sópater, Tesalónica llajtamanta Aristarco, Segundowan, Derbe llajtamanta Gayo, Timoteowan, Asia jallp'amanta Tíquico, Trofimowan. \v 5 Paycuna ñaupaycuspa Troas llajtapi suyamuwarkaycu. \v 6 Nokaycuri mana pokochinayoj t'anta fiesta pasayta Filipos llajtamanta barcopi llojserkaycu. Chaymantataj phishka p'unchayninpi Troasman chayaspa paycunawan tincunacorkaycu. Chaypitaj kanchis p'unchaycunata khepacorkaycu. \s1 Pablo Eutico sutiyoj joventa causarichin \p \v 7 Domingo p'unchayta nokaycu, Cristopi jap'icojcuna, t'antata partej tantacorkaycu paypa wañuskanmanta yuyarinaycupaj. Pablori k'ayantin puririna caskanraycu chaupi tutacama tapunacuspa paycunawan parlarka. \v 8 Wasej pata caj pisonpi tantaskas casharkaycu. Chay wasipitaj ashqha c'anchaycuna carkancu. \v 9 Uj joventaj, Eutico sutiyoj, ventanapi tiyacusharka. Pablo unayta parlaskanraycutaj Eutico puñuywan c'aywicusharka. Ajinaspataj payka puñuywan atipachicuspa quinsa caj pisomanta urmaycamorka. Chaymantataj wañuskata okharerkancu. \v 10 Pablorí uraycamuspa chay jovenman c'umuycorka. Chanta munacuywan joventa ojllaycorka. Nerkataj runasman: \p —Amaña llaquicuychejchu. Cay jovenka causarinña, —nispa. \p \v 11 Chanta Pabloka watejmanta patallamantaj rerka. Hermanoswan cusca, t'antata partispa Jesucristomanta yuyaricunancupaj miqhorkancu. Chaymanta parlallarkapuni sut'iyamunancama. Chantaña riporka. \v 12 Joventaka causashajta wasinman pusacaporkancu. Chayraycu sonkochacuspa mayta cusicorkancu. \s1 Troas llajtamanta Pablo rin Mileto llajtaman \p \v 13 Nokaycoka barcopi ñaupaycorkaycu kochanta rispa Asón llajtacama. Chaypitaj Pablota okharinaycu carka chaquillapi chaycama riyta munaskanraycu. \v 14 Ajinataj payka Asón llajtapi taripawarkaycu. Chanta pay barcoman yaycumorka. Mitilene llajtamantaj chayarkaycu. \v 15 Chay llajtamantataj k'ayantin barcopi rispa Quío llajta chimpacama rerkaycu. Khepan p'unchaytaj Samos jallp'aman chayarkaycu. Trogilio llajtaman rispa samarerkaycu. K'ayantintaj Mileto llajtaman chayarkaycu. \v 16 Pablori yuyarka Asia jallp'api mana unaytachu khepacuyta. Chayraycu Efeso llajtata pasapullarkaycu. Ajinapi payka uskhayta Jerusalén llajtaman chayayta munarka. Aticojtenka Espíritu jatun p'unchaypaj chayayta munarka. \s1 Pablo Efeso llajtapi curajcunata yuyaychan \p \v 17 Pabloka Mileto llajtapi cashaspa Efeso llajtaman uj willajta cacharka. Cristopi tantaskacunamanta curajcunancuta wajyachimorka. \v 18 Paycuna jamojtincutaj Pabloka nerka: \p —Asia jallp'aman chayamuskaymantapacha kancunawan carkani allinta causaspa llanc'aspataj. Chayta kancuna sumajta yachanquichej. \v 19 Phutichiska cashaspapis may llamp'u sonkowan Jesucristopaj llanc'asharkanipuni munaska camachinjina. Diospa ajllaskan israelcuna contraypi churaycucojcunatapis muchorkani. Chaywan paycuna juchaman urmachiwayta munarkancu. \v 20 Astawanpis kancuna yachanquichej allinniyquichejpaj cajtaka tucuyninta willarkayquichej ni imata pacaspa. Chaytaka tantacuyniyquichejpi wasisniyquichejpipis yachacherkayquichej. \v 21 Israelcunamanpis waj runasmanpis sut'ita willarkani. Ajinata sinch'ita nerkani paycuna juchancuta sakespa Diosman cutiricunancuta, Señorninchej Jesucristopi jap'icunancutapis. \v 22 Cunanrí Santo Espirituwan sumaj pusaska caspa Jerusalén llajtaman rishani. Mana yachanichu imachus nokawan jakaypi cananta. \v 23 Santo Espíritu tucuy llajtaspi sut'inchawaskallanta yachani. Payka niwan: “Carcelpi wisk'aska caywan llaquiycunawan kanpaj canka”, nispa. \v 24 Nokarí quiquin causayniytapis mana astawan curajpajchu khawani. Manachayrí cay sumaj willanasta willaraspa purishani. Chayllata imaynamantapis junt'ayta cusiywan munanipuni. C'acha Dios runasta yanapayta munaskanta willaranaypajmin Señor Jesús churawarka. \p \v 25 ‘Ajinapi purerkani willaraspa tucuy kancunaman Dios camachishaskanta payta tucuy munacojcunata. Cunanka yachani manaña uyayta ricunawayquichejta. \v 26 Chayraycu cunan willapushayquichej manaña nokachu juchayoj caskayta wiñay wañuyman maykenpis wijch'uycuska cawajchej chayka. \v 27 Imaraycuchus tucuy callpaywan Diospa tucuy munayninta willarkayquichej mana imatapis pacaspa. \v 28 Chayraycu Dioswan causayniyquichejta sumajta wakaychacuychej. Ajinallatataj tucuy hermanostapis wakaychaychej. Santo Espiritumin paycunaj wakaychajnincupaj churasorkachej. Uj sumaj michejjina Diospi jap'icuspa tantacojcunata michimuychej. Señorninchej Jesuska yawarninwan paycunata juchamanta cacharicherka paypata canancupaj. \v 29 Yachani nokaj ripuskaymantaka llulla yachachejcuna jamunancuta. Paycuna Cristopi hermanosta munancu pantachiyta. Yarkhaska atojcuna mana qhuyaspa ovejasta wañuchincu, ajinallatataj kancunawan ruwayta munankancu. \v 30 Kancuna uqhullamantataj k'ewiska yuyaywan chay yachachejcuna jatarenkancu. Paycuna llullasta yachachispa casucoj hermanosta pantachiyta munankancu paycunajina canancupaj. \v 31 Chayraycu allin yuyaywan khawacuychej. Yuyaricuychejtaj nokaka tuta p'unchay quinsa watantinta sapa ujniyquichejta yuyaychasuskaytapuni. Chayta ruwarkani llaquiycunata muchuspapis. Chayraycu tucuy chayta yuyayniyquichejpi sumajta jap'icuychej. \p \v 32 ‘Cunanri, hermanosníy, mañacuni c'acha Dios niskanmanjina kancunata khawasunayquichejta yanapasunayquichejtapis. Ajinapi sonkoyquichejpi callpachaskas cayta atinquichej. Ajinallataj Señor Jesuspa tucuy llimphuchaskasninwan cusca chay sumaj willanasnejta wiñay causayniyoj canquichej. \v 33 Nokaka manamin pejpa kolkentapis nitaj p'achasnintapis munapayarkanichu. \v 34 Cayta kancuna sumajta yachanquichej. Noka pisichicuspa chayrí nokawan cajcuna pisichicojtincupis maquisniywan llanc'arkani causanaycupaj. \v 35 Ajinata llanc'aspa pisi callpayojcunata tucuypi yanapana caskantaka yachacherkayquichej. Chayraycu Señor Jesuspa niskanta yuyaricuychej: Wajcunaman koymin astawan jatun cusiyka kanllapaj jap'iymanta niskaka. \p \v 36 Chay imasta niytawan Pabloka konkoriycucuspa tucuy paycunawan Diosmanta mañacorka. \v 37 Tucuy paycunataj mayta wakarkancu. Pablotataj munacuywan abrazaycuspa cacharpariporkancu. \v 38 Paycunaka mayta llaquiracorkancu manaña uyanta ricunancuta niskanmanta. Chaymantataj barcocama Pablota pusarpayaporkancu. \c 21 \s1 Pablo Jerusalén llajtaman rin \p \v 1 Hermanoswan ñac'ayta cacharinacapuspa Cos sutiyoj llajtaman barcopi chekanta rerkaycu. Khepan p'unchaytaj Rodas llajtaman chayaspa rerkaycu Pátara llajtaman. \v 2 Jakaypitaj Fenicia jallp'aman rishaj barcota tariparkaycu. Chay barcoman yaycuspataj mama kochanejta riporkaycu. \v 3 Riskaycupitaj Chipre jallp'ata ricorkaycu. Chayta pasaytawan llok'e ladopijina sakeporkaycu. Chaymantataj Siria jallp'aman chayarkaycu. Barcoka carganta sakenan carka. Chayraycu Tiro llajtaman yaycorkaycu. \v 4 Chaypitaj Jesuspi jap'icojcunata tarispa paycunawan kanchis p'unchayta khepacorkaycu. Paycunatataj Santo Espíritu atiyninwan reparacherka Pablota yuyaychanancupaj ama Jerusalén llajtaman rinanta. \v 5 Chay p'unchaycuna pasajtintaj llojsipusharkaycu. Tucuynin hermanostaj kharis warmis wawasnintin llajta jawacama pusarpariwarkaycu. Kocha cantopi konkoricuspa Diosmanta mañacuytawan \v 6 cacharparinacorkaycutaj. Chaymanta abrazanacuspa nokaycu barcoman yaycorkaycu. Paycunataj wasisnincuman cutiporkancu. \fig |src="cn01972B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 21.6" \fig* \p \v 7 Nokaycurí Tiro llajtamanta Tolemaida llajtaman chayarkaycu. Ajinapi yacusnejta purinaycoka tucucorka. Chay llajtapi uraycuytawantaj tantaska hermanosta napaycuspa uj p'unchayta paycunawan khepacorkaycu. \v 8 K'ayantintaj chaymanta llojsispa Cesarea llajtaman rerkaycu. Chaypitaj Felipej wasinman chayaspa paywan caricorkaycu. Payka sumaj willanasta willaj carka. Unayña Jerusalenpi kanchis ajllaskacunamanta ujnin carka, Diospa tantacoj wawasninta yanapananpaj churaska. \v 9 Paypata carkancu tawa ususisnin, mana kharí rejsejcuna. Paycunataj Diospa niskanta sut'inchaj cancu. \v 10 Nokaycurí chaypi ashqha p'unchaycunataña khepacorkaycu. Ajinallaman uj runa, Agabo sutiyoj, Judea jallp'amanta chayamorka. Payka Diospa willajnin carka. \v 11 Nokaycutataj watucoj jamorka. Pabloj chumpinta okharispataj maquisninta chaquisnintawan wataycucorka. Nerkataj: \p —Santo Espíritu nin: “Cay chumpiyojta ajinata israelcuna Jerusalén llajtapi watayconkancu. Chaymantataj waj llajtayojcunaman jaywayconkancu”, —nispa. \p \v 12 Chay imasta uyariytawantaj nokaycupis chay llajtayojcunapis Pablota maytapuni nerkaycu: \p —Amapuni Jerusalenman riychu, —nispa. \v 13 Chanta Pabloka cutichispa niwarkaycu: \p —¿Imaraycutaj wakaspa sonkoyta nanachishawanquichejrí? Nokaka mana wataycuska canallaypajchu waquichiska cani. Manachayrí Jerusalenpi Señor Jesusraycu wañunaypajpis waquichiska cani, —nispa. \p \v 14 Manaña jarc'ayta atispataj sakellarkaycuña. Nerkaycutaj: \p —Tucuy atiyniyoj Señor Diospa munaynin ruwaska cachun, —nispa. \p \v 15 Chay p'unchaycunaj khepanta tucuy imata waquichicuspa Jerusalenman rinaycupaj llojserkaycu. \v 16 Cesarea llajtayoj hermanospis nokaycuwan rerkancu. Pusawarkaycutaj Mnasonpa wasinman chayacunaycupaj. Payka Chipre jallp'amanta unay hermanoñataj carka. \s1 Pablo Jacobota watucamun \p \v 17 Jerusalenman chayajtiycutaj hermanoska cusiywan niwarkaycu: \p —Walejta jamunquichej, —nispa. \p \v 18 K'ayantintaj Pablowan nokaycoka Jacobota watucoj rerkaycu. Chaypi hermanosmanta tucuy curajcunapis carkancu. \v 19 Paycunata napaycuspataj Pablo tucuyninta willarka. Nerka imaynatachus paynejta Dios ruwaskanta waj llajtayojcuna uqhupi. \v 20 Hermanosri chayta uyarispa Señor Diosta jatuncharkancu. Pablotataj nerkancu: \p —Hermanóy, kan ricushanqui chay chhica israelcuna Jesuspi jap'icojcuna caskancuta. Tucuynincutaj nincu Moisespa camachiskasninta casunapuni caskanta. \v 21 Caypi cajcunaka kanmanta uyariskancu yachachiskayquita. Waj llajtaspi tiyacoj tucuy ayllu-masisninchejta Moisespa contranta yachachiskayquita uyariskancu. Uyarillaskancutaj niskayquita: “Khari wawaspa cuerponcupi amaña señalta churaychejchu\f + \fr 21:21 \ft Literal: circuncidaychu.\f* nitaj yachacuskanchejmanjina cajtapis ruwaychejchu”, nispa. \v 22 Cunanrí ¿imatataj ruwasunchej? Chayamuskayquita yachaspa runaka tantaconka. \v 23 Allin canman ruwanayqui cay nisuskaycuta. Nokaycu uqhupi tawa runas cashancu. Paycunataj Diosman palabrawan niskancumanjina ruwanancu cashan. \v 24 Kanpis paycunajina ruwaspa paycunawan cusca Diospaj ch'uyachacamuspa llimphuchacuy. Llimphuchacamuskancumantataj kan pagapuy, chanta umancutapis k'alata c'utuchicuyta atincu. Chaywan runas yachankancu kanmanta parlaskancuta tucuy uyariskancoka mana chekachu caskanta. Astawanpis kanka camachiskasta casuspa ruwashaskayquita yachankancu. \v 25 Waj llajtayoj hermanosmanrí yuyaskaycuta paycunaman kelkarkaycuña. Nerkaycu ama miqhunancuta ruwaska dioscunaman jaywaska uywasta, nitaj uywa yawarta. Nitaj sipiska uywa aychata miqhunancuta yawarnin mana llojsichiska cajtin. Paycunatataj camacherkaycu ama khenchachacunancuta, —nispa nerkaycu. \p \v 26 Chanta Pabloka chay niskancu runasta pusarka. K'ayantintaj sonkonta llimphuchacamorka chay tawa runaswan cusca. Yupaychana-wasimantaj willaj rerka llimphuchacuy p'unchaycunata junt'askanta. Willayta munarka mayc'ajchus jaywananta sapa ujnincumanta konan caskanta. \s1 Yupaychana-wasipi Pablota jap'iycuncu \p \v 27 Kanchis p'unchaycuna junt'acushajtinña Asia jallp'amanta waquin israelcuna Pablota ricurparerkancu yupaychana-wasipi. Paycunataj tucuy chaypi caj runasta ch'ajwacherkancu. Pablota jap'iycuspataj khaparisharkancu: \p \v 28 —¡Diospa ajllaskan israelcuna, yanapawaycu! Caymin chay tucuynejpi tucuyman yachachispa purej runaka. Cay runa yachachin khesachayta llajtanchejta, Moisespa camachiskasnintapis, yupaychana-wasinchejtapis. Cunanpis cayka waj llajtayoj runasta yupaychana-wasinchejta juchawan ch'ichichashan, —nispa. \p \v 29 Paycunaka ñaupajta Efeso llajtayoj Trofimowan Jerusalén llajtapi pay purishajta ricuskancu. Chayraycu paycuna yuyaskancu Pablo payta yupaychana-wasiman pusaycuskanta. Pablorí payta mana pusaycorkachu. \p \v 30 Ajinamanta tucuy chay llajtapi tiyacojcuna ch'ajwanancupaj okharicuspa tantaycacamorkancu. Chanta Pablota jap'iycorkancu kharkonancupaj. Yupaychana-wasimantataj jawaman khatatarkancu. Chaypachitataj puncusta wisk'arkancu. \v 31 Runas okharicuspa Pablota wañuchiyta munasharkancu. Soldadocunaj curaj camachejnincumantaj willamorkancu tucuy Jerusalén llajtapi tiyacojcuna ch'ajwashaskancuta. \v 32 Payka chaypachita soldadostawan camachejcunantawan pusaricuspa ch'ajwaj runaspaman uskhayta rerkancu. Paycunari curaj camachejta soldadostapis ricuytawan manaña Pablota makarkancuchu. \v 33 Chanta curaj camachejka kayllaycuspa Pablota jap'erka. Ajinaspa iscay watanaswan wataycunancutataj camacherka. Chaymantataj runasta taporka pichus caskanta, imatachus ruwaskantawan. \v 34 Chay ashqha runaska ujcuna ujjinata, ujcunataj wajjinata khaparisharkancu. Payri mana sut'ita entiendeyta aterkachu ch'ajwaskancuraycu. Ajinapitaj payka Pablota cuartel wasiman pusaycunancuta camacherka. \v 35 Soldados Pablota gradascamaña pusashajtincuri runas manchay callpawan payta makayta munasharkancu. Chayraycu soldadoska Pablota okharispa apasharkancu. \v 36 Tucuy chay runaska khaparispa khatimusharkancu. Nisharkancutaj: \p —¡Wañuchinachej cay runata! —nispa. \s1 Contranpi cajcunaman Pablo cutichin \p \v 37 Soldados cuartel wasiman pusaycushajtincuña Pabloka curaj camachejnincuman nerka: \p —Ujta niricusuyta munani, —nispa. \p Chay camachejtaj nerka: \p —Griego parlayta yachaskanqui, —nispa. \p —Arí, yachani, —nerka Pablo. \p \v 38 Chanta camachej nerka: \p —Ñaupaj p'unchaycunapi uj Egipto runa camachejpa contranpi runasta ch'ajwacherka. Chaymantataj tawa waranka runa wañuchista ch'innejman pusarka. Cunan reparani kanka mana chay runachu caskayquita, —nispa. \p \v 39 Pablotaj nerka: \p —Nokaka Tarso llajtamanta cani Diospa ajllaskan israelcunamanta. Tarsoka Cilicia jallp'api sumaj rejsiska llajtamin. Astawanpis cay runasman parlajta sakenawayquita niricuyqui, —nispa. \p \v 40 Camachejka payta parlajta sakerka. Ajinapi Pablo gradas patapi sayaycuspa maquinta okhariytawan runasta ch'inyacherka. Runas ch'inyacapojtincutaj payka hebreo parlaynincupi parlarerka. Nerkataj: \c 22 \p \v 1 —Caypi tiyacoj tatacuna, wiñay-masi waukecuna, cunanka cutichicuskayta uyariwaychej, —nispa. \p \v 2 Pabloka hebreo parlaynincupi paycunaman parlarerka. Chayta uyarispa paycunaka astawanraj ch'inyacorkancu. Chanta Pabloka nerka: \p \v 3 —Nokapis Diospa ajllaskan israelcunamanta cani. Cilicia jallp'a Tarso llajtapi naceska, cay Jerusalén llajtapi uywaskataj. Chaywanpis sumaj yachaj wirakochi Gamaliel escuelanpi yachachiwarka Moisés unay tatasninchejta camachiskasninmanjina. Cunan tucuy kancuna Diosta casuyta munashanquichej, ajinallatataj nokapis tucuy sonkoywan casuyta munanipuni. \v 4 Jesucristoj ñanninpi purejcunata mayta ñac'arichej cani wañuchinaycama. Kharista warmistawan wataycuchispa carcelman churaycuchej cani. \v 5 Yupaychana-wasimanta curaj runapis tucuy curajcunapis nokamanta sut'ita yachancu willanancupaj. Paycuna cartasta kelkarkancu Damasco llajtapi israel-masisninchejman Jesucristopi jap'icojcunata apamunaypaj. Jakaypi cajcunatataj wataskasta Jerusalenman apamoj risharkani ñac'arichiskas canancupaj. \s1 Jesucristopi jap'icuskanta Pablo willan \p \v 6 ‘Nokaka Damasco llajtaman rishaspa ñapis chayman kayllasharkaniña. Chaypi chaupi p'unchaytajinataj ujllata uj sinch'i c'anchay janaj pachamanta c'ancharispa nokata muyuycuwarka. \v 7 Nokataj pampaman chokacamorkani. Chaymanta uj parlapayawajta uyarerkani: “Saulo, Saulo ¿imaraycutaj ñac'arichinawayquipaj khatiycachawanquirí?” nispa. \v 8 Nokataj tapuspa nerkani: “¿Kanchu cawaj, Señor Dios?” nispa. Cutichispa niwarka: “Kan khatiycachashanqui, chay cani, Nazaret llajtayoj Jesús”, nispa. \v 9 Nokawan cajcunaka chay sinch'i c'anchayta ricorkancu. Chay parlawaskantarí mana uyarerkancuchu. \v 10 Nokataj tapurispa nerkani: “Tucuy atiyniyoj Señor, ¿imatataj ruwasajrí?” nispa. Señor Jesustaj niwarka: “Cunanpacha jataricuy, Damasco llajtaman riy. Chaypitaj uj runa nisonka Diospa tucuy munaskanta ruwanayquita”, nispa. \v 11 Chay ancha sinch'i c'anchaymanta manaña ricuyta aterkanichu. Chayraycu nokawan cajcuna maquiymanta aysaspa Damasco llajtaman pusawarkancu. \p \v 12 ‘Chaypi carka uj runa, Ananías sutiyoj. Payka Diospa camachiskasninta chekanta casoj. Tucuy chaypi tiyacoj israelcunataj payta sumaj runapaj khawaj cancu. \v 13 Chay Ananías nokata watucoj jamuspa niwarka: “Hermano Saulo, thañicuspa ricullayña”, nispa. Nokari chaypachita watejmanta ñawiyoj capuspa ricorkani, paytapis ricullarkanitaj. \v 14 Paytaj niwarka: “Unay tatasninchejpa Diosnincu kanta unayña ajllacusorka munayninta yachanayquipaj. Chekanta ruwaj camachin Jesusta ricunayquipaj, parlaskantapis uyarinayquipajtaj ajllacusorka. \v 15 Chayraycu kanka ricuskayquita uyariskayquitapis tucuy runasman willanayqui tiyan. \v 16 Cunanrí ni ima jarc'asunquichu. Cunanpacha Jesús tucuy atiyniyoj caskanta tucuy sonkowan jap'icuspa bautizacuy juchasniyqui llimphuchaskas canancupaj”, nispa. \s1 Dios Pablota churan waj llajtayojcunaman willarajta \p \v 17 ‘Ajinataj nokaka Jerusalén llajtaman cutimporkani. Yupaychana-wasimantaj yaycuytawan Diosmanta mañacushaspa, uj moskoypijina riqhurirparkani. \v 18 Jesustataj niwashajta ricorkani: “Uskhayta cunanpacha Jerusalenmanta ripuy. Caypi tiyacojcunaka nokamanta willaskayquita manamin jap'iconkancuchu”, nispa. \v 19 Nokataj nerkani: “Señor Jesusníy, kanpi jap'icojcunata carcelpi wisk'achej caskayta sumajta yachancu, tantacuna-wasipi jasut'ichej caskaytapis. \v 20 Estebanta wañuchishajtincu chaypi noka quiquiy casharkani. Wañuchiska cananpajpis paycunawan cusca yuyaysicorkani. Chaywanpis nokaka wañuchejcunaj ponchosnincuta wañuchinancucama khawaporkani”, nispa. \v 21 Señortaj niwarka: “Riy, noka caru waj llajtayojcunamanmin cachaskayquiraycu”, —nispa. \s1 Camachej Pablota jamach'an \p \v 22 Waj llajtayojcunaman ninancamaka chay israelcuna Pablota uyarishallarkancu. Chanta khapariyta kallarerkancu: \p —¡Wañuchun cay runaka! ¡Manamin causanapajjinachu! —nispa. \p \v 23 Paycunaka astawan sinch'iwan khaparerkancu. Manchayta phiñacuskas caskancuta ricuchinancupaj p'achasnincuta chokararkancu. Jallp'ata khallaspataj wayrachiyta kallarerkancu Pablo Diospa contranta ruwashaskanta yuyaspa. \v 24 Chayraycu curaj camachejka Pablota soldadocunaj cuartelnincu uqhuman pusaycunancuta camacherka. Nerkataj jasut'inancuta yachanancupaj imamantachus contranpi runas khapariskancuta. \v 25 Payta jasut'inancupaj wataycojtinña Pabloka chaypi caj camachejta nerka: \p —¿Manaraj juchachaspa uj romano runata aticullanchu jasut'inayquichejka? \p \v 26 Camachejka chayta uyariytawan curajninman willamorka: \p —Sumajta reparay. ¿Imatataj ruwashanquirí? Cay runaka romanomin, —nispa. \p \v 27 Chayraycu curajka Pabloman kayllaycuspa nerka: \p —Kanka ¿romano runachu canqui? \p Paytaj cuticherka: \p —Arí, romano runa cani, —nispa. \p \v 28 Curajtaj nerka: \p —Romano llajtayoj canaypaj nokaka ashqha kolketa korkani, —nispa. \p Pablotaj nerka: \p —Nokarí tatasniymantapachapuni romano cani, —nispa. \p \v 29 Ajinapi jasut'inayashajcunaka chaypachita payta manaña imanarkancuchu. Curaj camachejpis manchachicorka Pablota wataycuchiskanmanta, romano runa caskanta yachaspa. \s1 Jatun parlanacupi Pablo cutichin \p \v 30 Curaj camachejka k'ayantin Pablota phascararka. Paytaj munarka sut'ita yachayta imamantachus israelcuna Pablota juchachaskancuta. Ajinamanta camacherka yupaychana-wasimanta curajcunata tucuy curajcunatawan jatun tantacuyman tantacunancuta. Chanta Pablota uraman pusachimuspa paycunaj ñaupakencuman sayacherka. \c 23 \p \v 1 Pabloka tantaska runasta sumajta khawarispa nerka: \p —Ayllu-masis, allintapuni tucuy sonkowan Diospa ñaupakenpi causacushani, —nispa. \p \v 2 Chanta yupaychana-wasimanta curaj, Ananiaska, Pabloj kayllanpi sayashajcunata camacherka siminpi lak'ananta. \v 3 Chanta Pabloka payta nerka: \p —Dios kanta lak'achisonka, puraj uya. Yurajchaska perkajina canqui. Kan churaska carkanqui chekanta khawanawayquipaj Diospa camachiskasninmanjina ninayquipaj juchayojchus manachus caskayta. Chanta ¿imaraycutaj camachiskata mana casuspa nokata lak'achiwanquirí? \p \v 4 Chaypi cashajcunataj payta taporkancu: \p —¿Ajina sajratachu c'amispa cutichinqui Diosmanta chay curajninchejman? \p \v 5 Pablo nerka: \p —Ayllu-masis, pay curaj caskanta mana yacharkanichu. Dios palabranpi nin: “Llajtayquej camachejninpaj ama sajrata parlanquichu”, —nispa. \p \v 6 Pabloka chay tantaskacunata repararka saduceo partemanta t'akacoj fariseo partemantawan caskancuta. Chayraycu jatun tantacuypi tantaska runasman khaparispa nerka: \p —Ayllu-masis, nokaka chay t'akacoj partemanta cani tatasniymantapacha. Wañuymanta runas causarimunancuta suyaskayraycutaj caypi jap'iska cashani, —nispa. \p \v 7 Chay parlajta uyarispa iscay partesmanta cajcunaka paycunapura churanacoj sayaycorkancu. Chay tantacuytaj iscayman t'akacaporka. \v 8 Saduceo partecuna nincu runa mana wañuymanta causarimuskanta. Nillancutaj Diosmanta willaj angeles mana caskancuta. Ni almas nitaj chaycunajina mana cuerpoyojcunapis caskancuta nincu. T'akacojcunarí tucuy chaytaj caskanta nincu. Chayraycu t'akanacaporkancu. \v 9 Tucuynincu sinch'ita khaparerkancu. Ajinapi t'akacoj partemanta waquin yachachejcuna sayaricorkancu. Chaymantataj sinch'iwan churanacuspa nerkancu: \p —Cay runaka mana ima juchayojchu. Diospa contranpi ama churacunachu. Ichapis uj willaj angel chayrí uj mana cuerpoyoj caj payman parlarka, —nispa. \p \v 10 Paycunataj astawan sinch'ita churanacusharkancu. Chayraycu curaj camachejka manchachicorka Pablota t'unanancuta. Ajinapi soldadosta camacherka orkhonancuta payta chay chaupimanta soldadocunaj cuartelnincumantaj pusarparinancuta. \p \v 11 Chay ch'isitaj Señor Jesús Pabloman chimpaycuspa nerka: \p —Callpachacuy, Pablo. Imaynatachus Jerusalenpi kan nokamanta runasman willarkanqui, ajinallatataj Roma llajtapipis nokamanta willanayqui tiyan, —nispa. \s1 Pablo yachacun payta wañuchiyta yuyariskancuta \p \v 12 P'unchayña cajtintaj waquin israelcunaka Pablota wañuchinancupaj cusca yuyaychanacorkancu. Diospa sutinta okharispataj nerkancu: \p —Pablota wañuchinanchejcama mana miqhusunchu nitaj ujyasunchu, —nispa. \p \v 13 Ajinata Diospa sutinta okharejcuna carkancu tawa chunca curaj. \v 14 Chanta paycuna yupaychana-wasimanta curajcunaman waj curajcunamanwan chimpaspa nerkancu: \p —Nokaycu Diospa sutinta okharispa nerkaycu mana ni imata miqhunaycuta Pablota wañuchinaycucama. \v 15 Chayraycu cunanka kancuna jatun tantacuywan camachejman Pablota pusarkamunanta mañaychej. Aswan sut'ita paymanta yachanayquichejpaj mañajjinalla tucuychej. Nokaycurí manaraj jatun tantacuyman kayllamushajtin payta wañuchinaycupaj waquichiskas cashaycu, —nispa. \p \v 16 Pabloj pananpa wawan uyarerka wañuchiyta munashaskancuta. Chanta cuartel wasiman rispa chayta Pabloman willamorka. \v 17 Chaymanta Pablotaj soldado camachejta wajyaspa nerka: \p —Cay joventa curaj camachejniyquipaman pusay. Payka uj imata payman willanan tiyan, —nispa. \p \v 18 Chayraycu camachej curajninman joventa pusarka. Nerkataj: \p —Wisk'aska Pablo wajyawaspa niricuwarka cay joventa kanman pusamusunayta. Payka uj imata kanman willasunan tiyan, —nispa. \p \v 19 Curaj camachejtaj joventa maquinmanta wajnejman sapallanta aysarka. Payta taporkataj: \p —¿Imatataj willanawayqui tiyanrí? \p \v 20 Joventaj nerka: \p —Israelcuna tucuy cusca yuyashancu Pablota mañasuyta. K'aya tantaska runasman Pablota pusanayquita mañayta yuyancu. Paycunaka aswan sut'ita paymanta yachanancupaj mañajjinalla tuconkancu. \v 21 Kanrí mañaskancuta ama casuychu. Tawa chunca runas Diospa sutinta okharispa nerkancu: “Mana miqhusunchu nitaj ujyasunchu Pablota wañuchinanchejcama”, nispa. Cunantaj paycunaka waquichiskas pacaypi suyashancu kanpa ninallayquitaña. \p \v 22 Chanta curajka chay joventa cachaporka: “Ama pimanpis willaychu chay willaskayquita”, nispa. \s1 Pablota pusancu camachej Felixman \p \v 23 Curaj camachejka iscay camachejcunata wajyaspa nerka: \p —Iscay pachaj soldadosta, kanchis chunca caballoyojcunatawan iscay pachaj jatun cuchilloyojcunatawan,\f + \fr 23:23 \ft Literal: espadayojcunatawan.\f* waquichipuway. Paycuna puñuna horata tutapi Cesarea llajtaman rinancupaj waquichiskas cashachuncu. \v 24 Chaywanpis Pablota llok'achinayquichejpaj caballosta waquichipuychej. Ajinapi paytaka camachej Felixpaman mana imanaskallata chayachinquichej, —nispa. \p \v 25 Cayjina cartatataj kelkaspa paycunawan apacherka: \p \v 26 “May curajpaj khawaska camachej Félix: Noka, Claudio Lisias, napaycamuyqui. \v 27 Israelcuna cay Pablota jap'iycucherkancu. Paytataj wañuchiytaña munasharkancu. Nokarí romano runa caskanta yachaspa soldadosniywan maquisnincumanta cacharichimorkani. \v 28 Runas juchachaskancuta sut'ita yachayta munaspataj paytaka tantacuynincuman pusacherkani. \v 29 Khawaskaymantarí yacharkani payka mana wañunanpajjina juchayojchu, nitaj wisk'aska cananpajjinapischu. Manachayrí paycunaj camachiskasnincupi caj imasllamanta juchacharkancu. \v 30 Israelcuna payta wañuchinancupaj churacuskancuta yacharkani. Chayraycu chay quiquinpacha kanpaman cachamuyqui. Chaywanpis camacherkani contranpi cajcuna kanpa ñaupakeyquipi Pablota ninancuta. Allillanta caricushay”, nispa kelkarka. \p \v 31 Chanta soldadoska camachiskata casuspa Pablota tutapi Antipatriscama pusarkancu. \v 32-33 K'ayantintaj chaquipi caj soldadoska cuartelnincuman cutimporkancu. Caballospi soldadostaj Pablota pusaspa Cesarea llajtaman chayarkancu. Chay jallp'aj camachejninmantaj cartata jaywarkancu Pablotapis. \v 34 Camachejtaj cartata leespa taporka maymanta Pablo caskanta. Cilicia jallp'amanta caskanta yachaytawan \v 35 Pablota nerka: \p —Juchachasojcuna chayamojtincu kanmanta parlasunchej, —nispa. \p Chanta soldadosta camacherka Herodespa ruwachiskan sumaj wasinpi wisk'anancuta khawanancutataj. \c 24 \s1 Pabloj contranta willaycuncu \p \v 1 Phishka p'unchaymanta yupaychana-wasimanta curaj runa, Ananiaska chayamorka Cesarea llajtaman. Paywan jamorkancu israel curajcunawan uj sumaj parlaysapa runa Tertulowan. Ajinapi paycuna camachej Felixman Pabloj contranta willaycoj kayllaycorkancu. \v 2-3 Pablota wajyachimojtintaj Tertuloka paypa contranpi willaycuyta kallarerka. Nerkataj: \p —May c'acha camachej Félix, anchata agradececuycu kanman tucuynejpi allillanpi causacuskaycumanta. Kanpa sumaj yachayniyquiwan llajtaycuta astawan allinyacherkanqui. \v 4 Nokarí caypi mana unayta khepachisuyta munanichu. Chayraycu niricuyqui uj pisi palabrasta qhuyaspa uyarinawaycuta. \v 5 Reparaycu cay runaka israel runaspaj manapuni allinchu. Imaraycuchus payka runasta t'akanachishan. Cay pachantinpi tucuy paycunata ch'ajwachinanpaj okharishan. Chaywanpis payka Nazaret llajtayoj Jesusta khatejcunaj curaj pusajnincumin. \v 6 Cay runaka yupaychana-wasitapis juchawan ch'ichichachej churacorka. Chayraycu nokaycu payta jap'iycorkaycu camachiskasniycumanjina juchachaska cananpaj. \v 7 Camachej Lisiasrí nokaycu chaupiman yaycumuytawan Pablota sinch'i callpawan khechurpariwarkaycu. \v 8 Camacherkataj Pablota juchachayta munajcunata kanman jamunancuta. Nokaycu paypa contranpi tucuy willaskaycumantaka kanlla payta tapurispa yachayta atinqui, —nispa. \p \v 9 Israelcunapis Tertulowan cusca ajinapuni caskanta nerkancu. \v 10 Chantaka camachej Félix Pablota parlarinanta nejtin nerka: \p —C'acha camachej, kanka unay watasmantapachaña cay llajtata camachishanqui. Chaymantataj ninqui runaspa ruwaskancu allinchus manachus caskanta. Chayraycu juchachawayta munajcunamantaka ñaupakeyquipi cusiywan cutichicusaj. \v 11 Chunca iscayniyoj p'unchayllaraj Jerusalenman Diosta yupaychaj riskayka cashan. Chaymanta kanka atinqui tapuricuyta. \v 12 Cay israel runaska ricuwancumanchá carka yupaychana-wasipi, llajta uqhupipis. Nipunitaj jayc'ajpis runasta ch'ajwachisharkanichu nitaj churanacusharkanichu chaycunapi. \v 13 Chayraycu paycunaka contraypi niskancutapis cheka caskanta mana ricuchisuyta atincuchu. \v 14 Sut'ita parlarisparí willaskayqui. Tatasniycoj Diosninta yupaychani paypa chekan ñanninpi purispa. Chaytataj paycuna nincu pantaska t'aka caskanta. Nokarí tucuy sonkowan yuyani Diospa tucuy palabran cunan cheka caskanta, cachun Moisespa camachiskasnin, cachun unay willajcuna kelkaskasnincupis. \v 15 Paycunaka nincu tucuy wañuskacuna causarimunancuta. Allinta ruwajcunapis mana allinta ruwajcunapis causarimonkancu. Ajinata chay kelkajcuna Diospi suyacuncu. Nokapis ajinallatataj Diospi jap'icuspa suyacuni. \v 16 Chayraycu nokaka allin sonkowanpuni causayniyta wakaychacuni Diospa ñaupakenpi runaspa ñaupakencupipis. \p \v 17 ‘Nokaka unay watasmanta israel-masisniypaj uj yanapata apamuspa Jerusalenman jamorkani. Chaywanpis Diosman jaywanasta koj jamorkani. \v 18 Camachiskasniycumanjinataj yupaychana-wasipi Diospaj llimphuchacusharkani. Ajinata ruwashajtiy Asiamanta waquin israelcuna taripawarkancu. Chaypirí mana ashqha runas carkancuchu nitaj ch'ajwapis carkachu. \v 19 Ima juchaypis contraypi cajtenka paycuna ñaupakeyquiman willaj jamunancu carka. \v 20 Mana cajtinrí caypi cajcuna nichuncu juchayojtachus orkhowarkancu jatun tantacuynincupi. \v 21 Chayrí ¿tantacuynincupi sayariska cay ujllata khapariskaymantachu juchachawayta munashancu? Nerkani runas wañuymanta causarinancuta. Chay niskayraycu caypi juchachawayta munancu, —nispa nerka Pablo. \p \v 22 Camachej Felixka Jesucristoj ñanninpi purinamanta sumajta yacharka. Chayraycu iscayrayaspa kheparicherka. Nerkataj: \p —Soldadota curaj camachej Lisias cayman jamojtin cay niskasniyquichejmanta aswan sumajta uyarisaj, —nispa. \p \v 23 Chanta Felixka soldado camachejta nerka Pabloka presollapuni cananta. Sakenallantataj llojsejta yaycojta uj soldadowan. Payta watucojcuna pisichicuyninpi yanapanancutapis ama jarc'ananta nerka. \p \v 24 Uj p'unchaycunamanta Felixka warmin Drusilawan chayman cutimorka. Drusilaka israelcunamantamin carka. Ajinapitaj Félix Pablota wajyachimorka. Jesucristopi jap'icunamanta parlaskantataj uyarerka. \v 25 Pabloka runa chekanta ruwaspa causananmanta, quiquin munayninta atipananmantawan paywan parlarka sut'ita entiendenanpaj. Chaywanpis nerka Dios runasman ruwaskancumanjina khepata cutichinanta. Chayta uyarispa Felixka manchachicaporka. Nerkataj: \p —Cunanka ripullay. Tiempoy cajtin wajyachimullaskayqui, —nispa. \p \v 26 Chaywanpis munasharka Pablo kolketa konanta payta cacharichinanpaj. Chayraycu ashqha cutita Pablota wajyachimorka paywan parlaj. \v 27 Iscay wataña junt'acuytawan Félix manaña camachejtin, Porcio Festo camacherka. Felixri israelcunawan sumaj runapaj khawachicuyta munaspa Pablota carcelpi wisk'askata sakeporka. \c 25 \s1 Pablo romano camachejman riyta mañan \p \v 1 Cesarea llajtamanta israel jallp'aman Festo chayarka camachinanpaj. Quinsa p'unchayninmantaj rerka Jerusalenman. \v 2 Chaypi cashajtintaj yupaychana-wasimanta curajcunawan, israel curajcunawan Pabloj contranta payman willarkancu. \v 3 Festomanta mañacuspataj nerkancu: \p —Amajinachu cay, Pablota Jerusalenman cachampuwaycu, ari, —nispa. \p Paycunarí yuyarkancu watekaspa wañuchiyta ñanpi rishajtin. \v 4 Festo paycunaman cutichispa nerka: \p —Nokaka pisi p'unchaycunamantawan chayman cutipunay tiyan. Chayraycu Pabloka Cesarea llajtapi wisk'askallapuni canan tiyan. \v 5 Kancunamanta curajcunata cachayta atinquichej nokawan rinancupaj. Ajinapi Pablo ima juchayojtaj chayka, paycuna willachuncu, —nispa. \p \v 6 Festoka pusaj chayrí chunca p'unchaytajinalla Jerusalenpi khepacorka. Chanta Cesareaman uraycaporka. K'ayantintaj camachina-wasiman yaycuspa Pablomanta chekata yachananpaj tiyaycucorka. Pablotataj pusachimorka. \v 7 Pay chayman yaycumojtinri Jerusalenmanta israelcuna payta muyuycorkancu. Paycunataj paypa contranta ashqha sajra imasta willaycorkancu. Cheka caskanta ricuchiytarí mana aterkancuchu. \v 8 Pablotaj willaycuskancumanta cuticherka: \p —Manapuni juchayojchu cani. Ni israelcunaj camachiskasnincu contrapichu cani. Nitaj yupaychana-wasitapis juchawan ch'ichicharkanichu. Nitaj romano curaj camachejpa contranta ima sajratapis ruwarkanichu, —nispa. \p \v 9 Festoka israelcunawan sumaj runapaj khawachicuyta munaspa Pablota tapurerka: \p —Kanmanta sumajta khawasunaypaj ¿Jerusalenman riyta munanquichu? \p \v 10 Chanta Pablo cuticherka: \p —Romano camachej khawanawanta mañani romano caskayraycu. Kanka sumajta yachashanqui israelcunaj contrancutaka ni ima mana allintapis ruwaskayta. \v 11 Camachiskastapis p'aquiyman chayrí wañuypajjinapis juchallicuyman chayka, mana niymanchu ama wañuchinawayquichejtaka. Contraypi niwaskancu mana chekachu cajtinrí ni pipis atinchu jaywaycuwayta cay chejniwajcunamanka. Romano curaj camachej cay contraypi niwaskancuta khawanawanta\f + \fr 25:11 \ft Literal: juzganawanta.\f* mañani, —nispa. \p \v 12 Chanta Festoka yuyaychaj runasninwan parlanacuytawan Pablota nerka: \p —Romano curaj camachej khawasunanta\f + \fr 25:12 \ft Literal: juzgasunanta.\f* mañarkanqui. Chayraycu paymanmin rinqui, —nispa. \s1 Camachej Agripaj ñaupakenman Pablota pusachimuncu \p \v 13 Waquin p'unchaycunamantawan camachej Agripa Berenicewan Cesarea llajtaman chayamorkancu. Festota napaycoj jamorkancu. \v 14 Ashqha p'unchaycunata chaypi cashajtincutaj Festoka camachej Agripaman Pablota juchachayta munaskancuta willarka. Nerkataj: \p —Camachej Félix caypi uj runata wisk'askata sakerka. \v 15 Cay runaj contranpimin yupaychana-wasimanta curajcuna, israel curajcunawan willawarkancu Jerusalenpi cashajtiy. Paycuna mañawarkancu payta juchachanayta. \v 16 Nokataj paycunaman cuticherkani: Nokaycu romanocuna caspa ruwanaycumanjinaka mana atiycuchu uj mana juchachaska runata jaywaycuytaka. Manachayrí “juchayoj” nejcunan uyanchanancu tiyan. Paytaj chay niskancumanta cutichicunan tiyan, nispa. \v 17 Chayraycu paycuna cayman chayamojtincu mana suyarkanichu. Manachayrí k'ayantin camachina-wasiman yaycuspa Pablota pusachimorkani paymanta chekata yachanaypaj. \v 18 Nokari yuyarkani astawan jatuchej sajra ruwaskasninmanta willaycunawancuta. \v 19 Paycunarí uj imallamanta willaycuwarkancu. Chayri carka paycunaj diosnincuta yupaychayllamanta. Uj wañuska runa, Jesús sutiyojta “causarimuspa causashan” Pablo niskallanmanta willaycuwarkancu. \v 20 Nokaka chay imasmanta imatachus ruwanayta mana yacharkanichu. Chayraycu Pablota taporkani: “¿Jerusalenpi camachej khawasunayquipaj,\f + \fr 25:20 \ft Literal: juzgasunayquipaj.\f* chayman riyta munanquichu? Paytaj kanmanta sumajta khawasuspa nenka juchayojchus manachus caskayquita”, nispa. \p \v 21 Pablorí romano caspa camachej Augusto paypamanta khawananta mañarka. Chayraycu camachejman cachaska canancama payta wisk'aycucherkani, —nispa nerka Festo. \p \v 22 Chanta Agripa payta nerka: \p —Nokapis chay runaj parlaskanta uyariyta munayman, —nispa. \p —K'ayapacha uyarinqui, —nerka Festoka. \p \v 23 K'ayantintaj Agripawan Berenicewanka sumaj c'achachaskas jatun camachina-wasiman uyarej yaycorkancu. Soldado camachejcunawan llajtapi curaj wirakochiswan chayman yaycorkancu. Festori Pablota pusamunanta camacherka. \v 24 Chantataj nerka: \p —Camachej Agripa, nokaycuwan caypi tantacoj wirakochiswan, cay runata ricunquichej. Jerusalén llajtapipis caypipis ashqha israelcuna paypa contranta parlawarkancu. Khaparispataj mañashallawancupuni cay runa wañuchiska cananta. \v 25 Nokarí wañunanpajjina ruwaskanta mana tarerkanichu. Pay quiquin romano camachej khawaspa yachananta mañarka. Chayraycu yuyarkani payman pusachiyta. \v 26 Curaj camachejniyman cay runamanta kelkanaypaj manaraj sut'ita yachanichu. Chayraycu payta ñaupakeyquichejman pusamuyquichej. Astawanka kanman pusamuyqui, camachej Agripa, payta sumajta tapurinayquipaj. Ajinapi noka cay runamanta camachejninchejman kelkasaj. \v 27 Manataj allinmanchu rijch'awan uj wisk'aska runata camachejman cachay, juchanta mana willaspallaka, —nispa. \c 26 \s1 Pablo parlaricun Agripaj ñaupakenpi \p \v 1 Chanta camachej Agripa Pablota nerka: \p —Atinqui kan jawa parlaricuyta, —nispa. \p Ajinata Pabloka maquinta okharispa paycunata jatunpaj khawaskanta ricuchinanpaj pay jawa parlaricorka: \p \v 2 —Curajpaj khawaska camachej Agripa, cunan ñaupakeyquipi mayta cusicuni nokajmanta parlaricuyta atispa. Parlasaj tucuy chay israelcuna nokamanta manacajta willasuskancumanta. \v 3 Kanka israelcunaj ruwanasnincuta imamantachus churanacuncu chaytapis sumajta yachanqui. Chayraycu ari, mayta niricuyqui sumajmanta uyarinawayquita. \p \v 4 ‘Tucuy israel llajta-masis joven caskaymantapacha rejsiwancu. Chaywanpis yachancu imaynata paycuna chaupipi causaskayta jallp'aypi Jerusalenpipis. \v 5 Unaymantapachaña rejsiwaspa yachancu t'akacoj fariseo partecunaka sinch'ita ruwanasta casuycu Diosta yupaychanaycupaj. Chekanmantachus nokamanta willayta munancuman carka chayka, atincuman carka. \v 6 Unay tatasniycu suyarkancu Dios sumaj niskanta junt'ananta. Cunanka nokapis chayta suyani. Chayraycu caypi cashani nokajmanta khawanayquipaj. \v 7 Chunca iscayniyoj israel ayllusniycupis chayllatataj tucuy sonkowan suyancu. Diosta yupaychaspa tuta p'unchay suyancu niskanmanjina wañuskacuna causarinancuta. Camachej Agripa, nokapis paycunajinallataj causarimuypi suyaskayraycu israelcunaka contraypi willaycuncu. \v 8 Chanta kancunaka ¿imaraycutaj yuyanquichej Dios wañuskacunata causarichimunan mana creey atina caskantarí? \p \v 9 ‘Nokapis Nazaret llajtayoj Jesuspa contranpi imaymanasta ruwanay caskanta ñaupajta yuyaj cani. \v 10 Chaymanjinataj nokaka Jerusalenpi ruwarkani. Yupaychana-wasimanta curajcunamantapis atiyta mañarkani. Chaywantaj Jesucristoj cajcunanta ashqhasta carcelman wisk'aracherkani. Paycunata wañuchejtincupis nokaka ruwaskancumanta allin caskanta nerkani. \v 11 Noka ashqha cutista paycunata jasut'icherkani. Ajinata ruwarkani tucuy tantacuna-wasispi “manaña Jesucristopi jap'icuycuchu” ninancupaj. Paycunapaj sinch'i phiñaska carkani. Chayraycu caru llajtascama khatiycachamorkani. \s1 Pablo Jesucristopi jap'icuskanmanta willan \p \v 12 ‘Chayta ruwajllatajmin nokaka Damasco llajtaman risharkani. Yupaychana-wasimanta curajcuna atiynincuwan nokata cachawarkancu. \v 13 Camachej Agripa, chaupi p'unchaypi ñanta risharkani. Ujllatataj uj c'anchay intimanta astawan sinch'ita c'ancharerka. Chay c'anchaytaj tucuy muyuyniypi lliphiperka. Ajinallataj nokawan rishajcunaj muyuynincupipis lliphiperka. \v 14 Tucuy nokaycutaj pampaman chokacamorkaycu. Hebreo parlaypi nishawajtataj uyarerkani: “Saulo, Saulo ¿imaraycutaj ñac'arichishawanquirí? Yunta waca uj t'ujsinata jayt'aspaka pay quiquinta nanachicun ajinata kan quiquiyqui ñac'arichicushanqui”, nispa. \v 15 Nokataj cuticherkani: “¿Kanchu cawaj, Señor Dios?” nispa. Señortaj niwarka: “Nac'arichiwaskayqui, Jesusmin cani. \v 16 Kantaj jataricuspa sayaycuy. Nokallapaj llanc'anayquipaj ajllaskay caskayquiraycu riqhurerkayqui, cay ricuskayquimanta willajniy canayquipajtaj. Khepatapis ashqha imastaraj ricuchiskayqui nokamanta runasman willanayquipaj. \v 17 Israelcunamanta waj llajtayoj runasmantawan sumajta wakaychaskayqui. Paycunamantaj willanayquipaj cachaskayqui. \v 18 Runasman cheka cajta reparachinayquipaj cheka causayman cutiricunancupajtaj cachaskayqui. Supay Satanasmanta cacharichiskas caspa runas Diosta casunancupaj, paycuna nokapi jap'icuspa juchancumanta llimphuchaskas canancupaj ima, willaj rinqui. Diosman t'akaska wawasninwan cusca wiñay causayniyoj canancupajwan cachaskayqui”, —nispa. \s1 Pablo “Jesucristota ricuspa casuni”, nin \p \v 19 ‘Camachej Agripa, ajinamanta chay riqhuriwaj Jesusta casorkani. \v 20 Ajinapi nokaka runasman willararkani juchasnincuta sakespa Diosman cutirinancupaj. Chaywanpis nerkani cheka cajta ruwanancuta Diosman cutiriskancuta ricuchinancupaj. Damasco llajtapi kallarerkani willarayta, chaymanta Jerusalenpipis. Ajinata tucuy Judea jallp'api tiyacojcunaman waj llajtayojcunamanpis willararkani. \v 21 Willaraskayraycu yupaychana-wasipi cashajtiy israelcunaka jap'iycuwarkancu. Ajinaspataj paycunalla wañuchinayawarkancu. \v 22 Diospa yanapayninwanka sinch'ita willarallanipuni. Sumaj willanasta tucuyman willarashani, pisipaj khawaskasmanpis jatunpaj khawaskasmanpis. Diospa unay willajcunanwan Moisespiwan ruwacunanta niskancumanjina nokaka willarashani, manataj wajtachu. \v 23 Paycuna nerkancu Cristo juchasninchejraycu wañunanta, wañuymantapis ñaupaj caj causarimoj cananta. Israelcunamanpis waj llajtayojcunamanpis Cristonejta Diosman allinyaskas cayta atiskancuta willarkancu. Willanataj sonkosninchejpaj uj c'anchayjinamin, —nispa. \p \v 24 Pablo chayta cutichicushaspa camachej Festoka sinch'iwan nerka: \p —¡Pablo, umayqui muyuska cashanqui! Anchata yachaskayqui umayquita muyuchishasunqui, —nispa. \p \v 25 Pablorí cuticherka: \p —May c'acha camachej Festo, mana umay muyuskachu cashani. Astawanpis cheka cajta sumaj yuyayniyojtaj parlashani. \v 26 Camachej Agripaka cay imasmanta sumajta yachan. Chayraycu payman mana manchachicuspa parlashani. Yachani paypis Jesuspa wañuyninmanta causarimpuyninmantawan allinta yachaskanta. Chekatapuni cayka mana uj c'uchupichu ruwacorka. \v 27 Camachej Agripa, Diospa unay willajcunaj kelkaskancuta creenquichu? Arí, yachani kanpis creeskallayquitataj, —nispa. \p \v 28 Camachej Agripataj Pabloman cuticherka: \p —Uskhayllata Jesucristopi jap'icoj runaman tijranayawanqui, —nispa. \p \v 29 Pablotaj nerka: \p —Diosmanta mañacuni cunitanpis chayrí unaypipis nokajina Cristopi jap'icoj canayquita. Mana kanllapajchu, manachayrí tucuy cunan uyariwashajcunapis Jesucristopi jap'icunancupaj mañacuni Diosmanta. Nokajina wataskas canancutarí mana munanichu, —nispa. \p \v 30 Chay niskanmantataj curaj camachej Agripaka jataricaporka. Ajinallataj camachej Festopis Berenicewan tucuy paycunawan cajcuna jataricaporkancu. \v 31 Ripuspataj paycunaka Pablomanta parlanacusharkancu: \p —Chay runaka ni imatapis wañunanpajjina ruwarkachu nitaj wataska cananpajjinapis ruwarkachu, —nispa. \p \v 32 Camachej Agripataj Festoman nerka: \p —Nokanchej cacharipusunman carka chay runataka. Payrí romano camachejman riyta mañarka pay ninanpaj juchayojchus manachus caskanta. Chayraycu manaña cacharipuyta atinchejchu, —nispa nerka Agripa. \c 27 \s1 Pablota Roma llajtaman apachincu barcopi \p \v 1 Italia jallp'aman rinaycuta nerkancu. Chanta Pablo waj jap'iycuska runaswan Julioman jaywaskas carkancu. Julioka pachaj soldadosta camachej carka. Chay tropaka romano camachej Augustojta carka. \v 2 Cesarea llajtapi casharka Adramitio llajtamanta yacupi purej uj jatun barco. Chay barcoka Asia llajtasnejta rinan carka. Ajinapi chay barcopi rerkaycu. Macedonia jallp'amanta Tesalónica llajtayoj Aristarcopis nokaycuwan risharka. \v 3 K'ayantintaj Sidón llajtaman chayarkaycu. Chaypitaj Julioka Pablota qhuyaspa amigosninman rinanta sakellarka pisichicuskanta konancupaj. \v 4 Chanta Sidón llajtamanta llojserkaycu. Wayra sinch'ita ñaupakeycumanta wayramuskanraycu Chipre jallp'a kayllanta rerkaycu, chay wayramanta jarc'askas canaycupaj. \v 5 Cilicia jallp'a Pamfilia jallp'a kayllancupi uqhu kocha cashan. Chay uqhu kochata chimpaspa Licia jallp'api Mira llajtaman chayamorkaycu. [Chaypitaj barcomanta uraycorkaycu.]\f + \fr 27:5 \ft Ninayan.\f* \p \v 6 Chaypitaj soldadosta camachej Julioka tariparka Italia jallp'aman rishaj uj jatun barcota. Chay barcotaj Alejandría llajtamanta carka. Nokaycuta chay barcoman Julio yaycuchiwarkaycu, paypis yaycullarkataj. \v 7 Ajinapi ashqha p'unchaycunata allimanta rerkaycu. Ñac'aytataj Gnido llajta chimpaman chayarkaycu. Wayra sinch'ita ñaupakeycumanta wayramuskanraycu Salmón jallp'a chimpata pasaspa Creta jallp'aj ladonta rerkaycu. \v 8 Chaymanta cantollantapuni ñac'ayta rispa Sumaj Chayacuy niska llajtaman chayarkaycu. Chayri Lasea llajta kayllapi carka. \p \v 9 Kochapi purispa ancha unaytaña khepacorkaycu. Chay p'unchaycuna barcopi puriyka manaña allinchu carka sinch'i wayra tiempoña caskanraycu. Ajinata Pabloka paycunata yuyaychaspa \v 10 nerka: \p —Runa-masis, reparani rinanchejka mana allin caskanta. Risunman chayka, cay barcopis cargapis chincaponka. Chaywanpis nokanchejpis wañusunchej, —nispa. \p \v 11 Soldadosta camachejrí Pablota mana casorkachu. Astawan barco apaycachajtawan dueñotawan casuspa pusallawarkaycupuni. \v 12 Chay llajtari wayra tiempopi khepacunapaj mana allinchu carka. Chayraycu yakha tucuy yuyarkancu rinallancutapuni. Paycunataj nerkancu sonkoncupi: “Ichapis imaynamanta Fenice llajtaman chayayta atisunman”, nispa. Chay llajtataj Creta jallp'api sinch'i wayrasmanta sumaj jarc'aska\f + \fr 27:12 \ft Ninayan.\f* carka. Ajinapi wayra tiempopi chaypi khepacunancu allin cananta yuyarkancu. \s1 Jatun kochapi ñac'arincu \p \v 13 Uramanta allicituwan wayramojtintaj yuyarkancu yuyaskancumanjina rinancuta. Ajinapi chaymanta llojsispa Creta jallp'a kayllanejta risharkancu. \v 14 Uj pisimantawantaj wayra Creta jallp'amanta barcoj contranpi sinch'ita wayramorka. \v 15 Manaña wayraj contránta riyta aterkaycuñachu. Chayraycu wayrawan apachicullarkaycuña. \v 16 Chaynejpi carka uj juch'uy jallp'a yacuwan muyuska, Clauda niska. Chay jallp'a kayllanta rerkaycu. Chaypitaj manaña sinch'itachu wayrarka. Juch'uy barquitota ñac'ayta jap'iyta aterkaycu. \v 17 Chaymantataj chay barquitota jatun barcoman runas churarkancu. Ajinaspataj wasqhaswan jatun barcota uramanta mat'erkancu ama p'aquicunanpaj. Chantataj barco purichina p'achasta uraycuchiporkancu manchachicuspa t'iyuman barco sat'icunanta. Ajinapi wayra barcota apawarkaycu. \v 18 K'ayantinpis sinch'ita wayrallarkapuni. Chayraycu waquin cargata kochaman wijch'uyta kallarerkancu barco mana ancha llasa cananpaj. \v 19 Quinsa caj p'unchaypitaj apaycachajcuna quiquin maquisnincuwan barcomanta waquin purichina imasta wijch'uycorkancu. \v 20 Ashqha p'unchaycunata manaña ni intitapis nitaj ch'ascacunatapis ricorkaycuchu. Chayraycu yuyarkaycu manaña causashaj jallp'aman chayayta atinaycuta. \p \v 21 Unayña mana miqhorkaycuchu. Pablotaj paycuna chaupipi sayaycuspa barcopi cajcunata nerka: \p —Runa-masis, allin canman carka uyarinawayquichejka. Amataj Creta jallp'amanta llojsimusunmanchu carka. Llojsimuskanchejraycurí tucuy chayta muchushanchej. Chaywanpis ashqha imastawan chincachishanchej. \v 22 Cunanrí sonkoyquichejpi callpachacapuychej. Chekamanta ni ujpis kancunamanta wañunquichejchu puriyninchejpi. Manachayrí barcolla yacuman chincaycaponka. \v 23-24 Cunan ch'isimin cheka Dios uj willaj angelta cachamuwarka. Chay Diospa wawan nokaka cani, paypa camachintaj. Chay willaj angeltaj niwarka: “Pablo, ama manchachicuychu. Romano camachejman Cristomanta willanayqui tiyan. Tucuy kanwan rishajcunatataj Dios qhuyacun. Qhuyacuyninraycutaj mana sakenkachu pitapis kochapi wañojtaka”, nispa. \v 25 Chayraycu, runa-masis, sumajta callpachacuychej. Allinta yachani niwaskanmanjina Dioska ruwanka. \v 26 Astawanrí wayra uj jallp'aman chayachinawanchej tiyan, —nerka Pablo. \p \v 27 Chunca tawayoj caj tutapiña casharkaycu ajina sinch'i wayrapi rispa. Chayri carka Adria niska kochapi. Wayrataj chay kochapi caynejta jakaynejta apaycachashawarkaycu. Chaupi tuta chaynejtataj barco apaycachaj runas yuyarkancu jallp'aman kayllashaskaycuta. \v 28 Yacoj uqhunta yachanancupaj llasayniyoj wasqhata yacuman cachaycorkancu. Ajinaspataj yacharkancu yacu uqhuman iscay chunca brazadas caskanta. Uj chhicatawan ñaupajman rispa ujtawan wasqhata yacuman cachaycullarkancutaj. Ajinaspari chunca phishkayoj brazadasjina uqhullanña carka yacoka. \v 29 Manchachicorkancutaj barco rumisman wajtacunanta. Chayraycu tawa barco jap'ichinasta khepannejta yacuman chokaycorkancu. Ancha phutiywantaj sut'iyamunanta suyasharkancu. \v 30 Barco apaycachaj runaska barcomanta aykecuyta munasharkancu. Chayraycu barco jap'ichinasta ñaupakenta churaj churajlla tucorkancu. Astawanrí juch'uy barquitota uraycuchisharkancu chaypi aykecunancupaj. \v 31 Pablotaj chayta reparaspa camachejman soldadosmanwan nerka: \p —Cay barco apaycachajcuna mana barcopi khepaconkancuchu chayka, wañunquichej, —nispa. \p \v 32 Soldadostaj barquitoj wasqhasninta qhuchuraspa barquitota yacuman cachaycarpaporkancu. \p \v 33 Sut'iyamuytañari Pabloka tucuyta yuyaycharka miqhunancuta. Nerkataj: \p —Chunca tawayoj p'unchaycunaña manchaywan khawaskanchejpi ni imata miqhuspa cashanquichej. \v 34 Chayraycu niyquichej miqhunayquichejta allinniyquichejpaj. Ajinapi mana ni imanacunquichejpischu. \p \v 35 Chayta niytawantaj t'antata okharispa Diosta agradececorka tucuypa ñaupakencupi. Chaymantataj t'antata partispa miqhuyta kallarerka. \v 36 Ajinaskanmanta tucuynincu sonkochacapuspa miqhorkancu. \v 37 Tucuyniycutaj barcopi iscay pachaj kanchis chunca sojtayoj runas carkaycu. \v 38 Miqhuywan sajsacuskancumantataj trigo cargata kochaman jich'aycorkancu barco ch'usajyananpaj. \s1 Barco yacuman chincaycun \p \v 39 P'unchayamojtinñataj barco apaycachajcunaka jallp'ata ricuskancuta mana rejserkancuchu. Astawanrí t'iyu patapi uj chhica yacullata ricorkancu. Chay jallp'aman barcota orkhoyta yuyarkancu. \v 40 Barco jap'ichinasta qhuchurparispa kochapi sakerparerkancu. Barco apaycachana c'aspistapis phascaporkancu. Barco apaycachana p'achastataj wayraman okharejtincu wayra barcota ch'aquinejman apasharka. \v 41 Iscay yacus sinch'iwan tincushancu, chayman chayarka barcoka. Chaypitaj barco t'iyuman sat'icorka. Barcoj ñaupakentaj sat'iycucuspa manapuni cuyurerkachu. Khepanrí p'aquiracuyta kallarerka yacoj sinch'i wajtaskanwan. \v 42 Soldadostaj jap'iycuska runasta wañurachinancuta yuyaychanacorkancu ama aykecunancupaj wayt'aspa. \v 43 Camachejrí Pablo wañunanta mana munarkachu. Astawanpis payka barco apaycachajcunata jarc'arka yuyaskancuta ama ruwanancupaj. Camacherkataj: \p —Wayt'ayta yachajcuna ñaupajta yacuman phinquiycuychej jallp'aman chayanayquichejpaj. \v 44 Wajcunataj c'aspi patasman ujcunataj barcoj imasninmanpis llojsiychej, —nispa. \p Ajinata jallp'aman tucuynincu causashaj chayarkancu. \fig |src="cn02045B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="Hechos 27.44" \fig* \c 28 \s1 Malta niska jallp'aman llojsincu \p \v 1 Tucuyniycu causashaj jallp'aman chayaspataj yacharkaycu chay yacu chaupipi jallp'aj sutenka Malta caskanta. \v 2 Chaypi tiyacoj runastaj mayta qhuyaspa nokaycupaj jatun ninata jap'ichipuwarkaycu. Chaymantaj tucuyniycuta wajyawarkaycu ancha chiri para ima caskanraycu. \v 3 Pablori uj chhica llant'ata tantamuspa ninaman churaycusharka. Ajinallapi nina kankeymanta aykespa uj qhanispa wañuchej catari Pabloj maquinman ch'uwiycucorka. \v 4 Chaypi tiyacoj runastaj Pabloj maquinpi chay catarita ch'uwiycuskata ricorkancu. Chanta ninacusharkancu: \p —Cay runaka runa wañuchichá canman. Yacupi p'ulticuymanta aykecuska. Cunanrí Dios mana sakenchu causajta, —nispa. \p \v 5 Pablorí cataritaka ninaman chokaycorka. Nitaj catareka payta imanarkachu. \v 6 Tucuy runas suyasharkancu Pablo punquillicunanta chayrí ujllata wañunanta catarej qhaniskanwan. Paycunarí unaytaña suyasharkancu manataj Pabloka imanacorkachu. Chayraycu ujjinatañataj yuyaspa Pablo uj dios caskanta nerkancu. \p \v 7 K'oñicusharkaycu, chay kayllapi uj runaj jallp'asnin carka. Chay yacu chaupi jallp'apitaj payka camachej, Publio sutiyoj. Chay runataj munacuywan wajyaspa wasinpi sumajta khawawarkaycu quinsa p'unchayta. \v 8 Publioj tatanri k'oñi onkoywan evacuwantaj onkoska puñunanpi siricusharka. Pablotaj wasinman yaycorka waturicoj. Diosmanta mañacuytawan maquisninta payman churaspa onkoyninmanta thañicherka. \v 9 Ajinata ruwaskanmanta chay jallp'api waj onkoskaska Pabloman jamoj cancu. Paycunapis thañichiskas caj cancu. \v 10 Paycunataj may cusiywan sumajpaj khawawarkaycu. Khepata ripushajtiycupis tucuy pisichicuskaycuta churapuwarkaycu. \s1 Pablo Roma llajtaman chayaspa tiyacun \p \v 11 Barco phiricuskanmanta quinsa quillanman waj barcopi riporkaycu. Chay barcori Alejandría llajtamanta carka. Chay jallp'api chiri wayra p'unchaycunapi khepacorka. Barcoj t'icanpitaj iscay quiquincamalla dioscuna carkancu, sutisnincutaj Polux Castor carka. \v 12 Rispataj Siracusa llajtaman chayarkaycu. Chaypi quinsa p'unchayta caricorkaycu. \v 13 Chay llajtamantari kocha cantonta rispallapuni Regio llajtaman chayarkaycu. K'ayantintaj ura wayra wayramorka. Ajinapi iscay caj p'unchaypi Puteoli llajtaman chayarkaycu. \v 14 Chaypi waquin hermanoswan tincorkaycu. Paycuna mayta nicuwarkaycu kanchis p'unchayta caricunaycupaj. Chaymanta Roma llajtaman rerkaycu. \v 15 Romapi tiyacoj hermanoska chayanaycuta uyarispa nokaycuta ñanman taripaj llojsimorkancu. Paycunaka Apio niska khatucuna, Quinsa Tambocamapis jamorkancu. Pablori paycunata ricuspa Diosta agradececorka. Ajinaspataj sonkonpi callpachacaporka. \v 16 Roma llajtaman chayaskaycutawanka soldadosta camachej runaka jap'iycuska runasta wakaychajman jaywaycorka. Pablotari uj khawaj soldadotawan wajnejpi payta sapallanta tiyacunanta sakellarka. \fig |src="cn02041B.tif" size="span" copy="© 1978 David C. Cook Publishing Co." ref="ACT 28.16" \fig* \p \v 17 Quinsa p'unchaymanta Pabloka Romapi caj curaj israelcunata wajyachimorka. Paycuna tantacamojtincutaj nerka: \p —Llajta-masis, nokaka llajtanchejpa contranpi ni imatapis ruwarkanichu. Nitaj unay tatasninchejpa ruwanasnincoj contrantapis ruwarkanichu. Jerusalenpi waquincunarí romano curajcunaman jaywaycuwarkancu wisk'aycuchiwanancupaj. \v 18 Chay romano curajcunari sumajta tapuwaskancumanta ni ima ruwaskaytapis wañunaypajjina tarerkancuchu. Chayraycu cacharipuwayta munarkancu. \v 19 Israelcunarí mayta churanacorkancu. Contraypi willaskancuraycu nokaka romano camachej khawawananta mañanay carka. Payka ninmanpuni carka juchayojchus manachus caskayta. Manapunitaj llajtanchejtaka juchachayta munarkanichu. \v 20 Cunanka chayraycu kancunata ricunaypaj parlanaypajtaj wajyachimorkayquichej. Nokanchej israelcunata juchamanta Cacharichej Jesucristo jamunanta suyashaskanchejta yachachiskayraycu nokapis caypi wataska cashani, —nispa nerka Pablo. \p \v 21 Paycunataj payman cuticherkancu: \p —Nokaycoka ni uj cartatapis Judea jallp'amanta jap'erkaycuchu kanmanta willajtaka. Nitaj jakaymanta jamoj llajta-masisninchejpis ni ima sajratapis kanmanta parlancuchu. \v 22 Uyariyta munaycu yuyaskayquita chay Jesuspa t'akanmanta, kanpis chay t'akanmanta caskayquiraycu. Chay mosoj t'akajcunamantaka cunan tucuynejpi contranpi parlashancu, —nispa. \p \v 23 Ajinata paycunaka uj p'unchayta tantacunancupaj ajllarkancu. Ajllaska p'unchaypitaj Pablo tiyacorka, chayman ashqha runas jamorkancu. Pablotaj paycunaman sut'ita willarka Dios ajllaskan Cristowan tucuyta wiñaypaj camachishaskancuta. Moisespa camachiskasnin unay willajcunaj kelkaskasnincumantawan sumajta sut'incharka. Chaywan Jesusmanta paycunaman tucuy atiskanta willarka munaspa paypi jap'icunancuta. Ajinata yachachisharka tutamantapacha ch'isiyaycunancama. \v 24 Waquin runaska Pabloj niskasnin cheka caskanta creerkancu. Waquinrí mana creerkancuchu. \v 25 Paycunarí chay niskanwan mana uj yuyayllachu caspa ripurasharkancu. Manaraj ripushajtincutaj Pabloka paycunaman nerka: \p —Sumaj yuyaywan Santo Espiritoka unay tatasninchejman parlarka. Isaías willajninnejta nerka: \q1 \v 26 Chay runasman rispa willamuy: \q1 Uyarispa chay uyariskayquichejtaka mana entiendenquichejchu. \q1 Khawaspa chay khawaskayquichejtapis mana reparanquichejchu. \q1 \v 27 Imaraycuchus chay runaspa sonkoncu rumiyacapuska manaña munancuchu entiendeyta palabrayta. \q1 Ningrisnincoka niskayta manaña allintachu uyarincu. \q1 Ñawisnincutapis ch'illmiycapuncu mana ricunancupaj. \q1 Ningrisnincuwanpis nokata mana uyarincuchu mana munaspa entiendewayta. \q1 Chaywanpis sonkoncupi mana reparayta munancuchu. \q1 Chayraycu nokaman mana cutiricamuncuchu juchasnincuta khechuspa paycunata thañichinaypaj. Ajinata nin Dios. \p \v 28 ‘Chayraycu sumajta reparaychej Dioska runasta juchamanta cacharichinanpaj Wawanta cachamuskanta. Cay sumaj willanastaj waj llajtayojcunaman willaraska canka. Paycunataj uyarispa casonkancu, —nispa. \p \v 29 Pablo chay imasta nejtintaj israelcunaka paycunapura may phiñacuywan tapunacuspa riporkancu. \p \v 30 Pablori chaypi uj arrendacuskan wasipi iscay watantinta tiyacorka. Tucuy payta watucojcunatapis sumajwan taripaj. \v 31 Ajinataj payka sumaj willanasta Diosmanta\f + \fr 28:31 \ft Literal: Diospa reinon.\f* willaraj. Mana manchachicuspa yachachisharka Señor Jesucristomanta. Manataj pipis jarc'arkachu.