\id TIT New Alpha - June 11, 2007 \ide UTF-8 \h TITO \toc3 Tit \toc2 Tito \toc1 RI WUJ RI XUTZꞌIBꞌAJ RI PABLO CHE RI TITO \mt RI WUJ RI XUTZꞌIBꞌAJ RI PABLO CHE RI TITO \imt2 Majibꞌal re \ip Are xel loq ri Pablo pa cheꞌ je la pa ri tinimit Roma, xuto chi ri itzel taq kꞌamal taq bꞌe tajin keꞌkimenkꞌetij ri winaq ri e kꞌo pa ri komontyox ri utikom kanoq pa ri tinimit Éfeso. Rumal riꞌ xuya kanoq ri jun rachiꞌl chilaꞌ xutzꞌibꞌaj kan jun wuj che jawjeꞌ kuchilibꞌej wi chi kuꞌkꞌex ri e kꞌamal taq bꞌe xuqujeꞌ kukꞌex ri ucholajil ri tajin kabꞌanik. \ip We jastaq riꞌ tajin kakꞌulmataj pa ri chꞌaqaꞌp ulew sutital che jaꞌ ubꞌiꞌnam Creta. Ri Pablo xutaq kanoq ri jun rachiꞌl ubꞌiꞌnam Tito rech je ri kux ukꞌex wach chilaꞌ. \ip Ri uwuj ri Pablo ri xutaq che ri Tito man xwi ta che are xutaq wi xane chike xuqujeꞌ ri komontyox. Ri Pablo kuchilibꞌej che ri Tito ronojel ri kajawatajik kubꞌano, kubꞌij che jas ubꞌanik ri ucholajil ri jastaq xuqujeꞌ kutzꞌibꞌaj che jas rajawaxik kubꞌano chikichaꞌik ri kꞌamal taq bꞌe. \ip Ri Pablo kutzijoj kij ri e menkꞌetinel re taq ri kꞌutuꞌn, ri jupuq winaq aꞌj Israel ri kikojom ketal chibꞌil taq kibꞌ xuqujeꞌ ri winaq ri kakiqꞌil kibꞌ che kꞌyaqal taq rikil je xuqujeꞌ ri winaq ri kakitzukuj kꞌutuꞌn re menkꞌetibꞌal. \ip We riꞌ kꞌutuꞌn man katobꞌan taj rech kekꞌojiꞌk pa jun chꞌajchꞌoj laj kꞌaslemal. \ip Ri Pablo kubꞌij chike ri winaq chi are ri utoqꞌobꞌ ri Dios xukꞌut ribꞌ rumal riꞌ kutzuj kolotajem chike konojel ri winaq. \ip Ri utz laj tzij re ri Jesús are ketoꞌw ri kojonelabꞌ chukꞌaslebꞌexik ri kꞌakꞌ kꞌaslemal. \ip Ri Pablo kutzijoj chi karikꞌowisaj ri qꞌalaj je laꞌ pa ri tinimit Nicópolis, we tinimit riꞌ kꞌo pa ri elibꞌal qꞌij rech Macedonia xuqujeꞌ kubꞌij chi utz kamajix loq utzijoxik ri utz laj tzij je laꞌ pa ri elibꞌal qꞌij rech ri nim tinimit. \ip Ri Pablo kuꞌl ukꞌuꞌx chi ri Tito katobꞌan chukojik ucholajil ri jastaq ri tajin kakꞌulmataj pa Creta rech jeriꞌ kux rachiꞌl ri Pablo pa ri kꞌakꞌ chak. \c 1 \s Ri wuj ri xtzꞌibꞌax che ri Tito \p \v 1 Ri Pablo, patanil rech ri Dios xuqujeꞌ utaqoꞌn ri Jesucristo, sikꞌital apanoq rumal ri kojobꞌal, chaꞌtal rumal ri Dios che ukꞌutik ri qas tzij ri kukꞌutu jas kabꞌan chukꞌaslebꞌexik ri utz laj taq kꞌaslemal. \v 2 Ri ukuꞌlibꞌal qakꞌuꞌx are ri jun alik kꞌaslemal, ri Dios ri man bꞌanal tzij taj ubꞌim loq are kꞌamajaꞌ katikitaj loq ri qꞌij junabꞌ. \v 3 Xuqꞌalajisaj ri utzij qas pa ri uqꞌijal rumal ri utaqanik ri Dios qakolonel ri xya chwe chi kintzijoj. \v 4 Che ri Tito qas nukꞌojol, ri junam qakojobꞌal rukꞌ. Yaꞌtaj toqꞌobꞌ chawe, toqꞌobꞌisan wach xuqujeꞌ ri jaꞌmaril rech ri Dios Tataxel, ri Ajawxel Cristo Jesús qakolonel. \s Ri uchak ri Tito pa ri tinimit Creta \p \v 5 Xatinya kan pa ri tinimit Creta, rech kasukꞌumaj ri kajawataj ubꞌanik, xuqujeꞌ kaꞌkoj kꞌamal taq bꞌe pa taq ri tinimit, jetaq ri xinbꞌij kan chawe. \v 6 Rajawaxik chi ri kꞌamal bꞌe man kariqitaj ta etzelal pa ri ukꞌaslemal, xa jun rixoqil, e kojonelabꞌ ri ralkꞌwaꞌl, maj etzelal katataj chike e nimanelabꞌ. \v 7 Ri kꞌamal bꞌe pa ri uchak ri Dios rajawaxik chi man kariqitaj ta etzelal pa ri ukꞌaslemal man kunaꞌ ta nimal, man aninaq taj kayakataj royawal, man kaqꞌabꞌar taj, man tzukul chꞌoꞌj taj, man kajiqꞌjat ta che ri pwaq ri man uchꞌekoj taj. \v 8 Xane rajawaxik kuya kiwa xuqujeꞌ kachoch ri kesolinik, bꞌanal utzilal, kꞌo retaꞌmabꞌal, sukꞌ, tyoxalaj winaq, xuqujeꞌ qas kuchomaj ri kubꞌano. \v 9 Kꞌolol re ri sukꞌalaj tzij ri kꞌuttal choch, rech kakwinik kuꞌtaqchiꞌj nikꞌaj chik rukꞌ ri utz laj kꞌutuꞌn rech kuꞌchekꞌ ri kekꞌululaꞌnik. \p \v 10 Rumal cher sibꞌalaj e kꞌi man keniman taj xuqujeꞌ xaq japastaq kakitzijoj, e menkꞌetinelabꞌ, are qas kebꞌanow ri winaq ri kꞌo ketal che ri kityoꞌjal. \v 11 Rajawaxik katzꞌapix ri upakichiꞌ waꞌ we winaq riꞌ, rumal cher tajin keꞌkitukij winaq ri e wokol pa ri kachoch; kakikꞌut jastaq ri man utz ta ukꞌutik chi resaxik pwaq chike ri winaq. \p \v 12 Kꞌo jun chike ri e kiqꞌalajisanelabꞌ xubꞌij: Ri winaq ri kel pa ri tinimit Creta e bꞌanal taq tzij wi, itzel taq aꞌwaj, e saqꞌoribꞌ ri xaq kakipaqꞌ kipam. \v 13 Qas tzij kꞌu wi, rumal riꞌ ko chaꞌyajaꞌ, rech kuꞌtzir pa ri kikojobꞌal, \v 14 rech man kakikoj ta ri menkꞌetibꞌal ke ri winaq aꞌj Israel, xuqujeꞌ man kakikoj ta ke ri winaq ri kakiqꞌat kibꞌ che ri qas tzij. \p \v 15 Ronojel jastaq chꞌajchꞌoj chikiwach ri winaq ri e chꞌajchꞌoj, chikiwach kꞌu ri qꞌayinaq taq winaq xuqujeꞌ ri man kekojon taj, maj jun jastaq chꞌajchꞌoj rumal cher ri kakichomaj xuqujeꞌ ri kichomabꞌal qꞌayinaq chik. \v 16 Kakibꞌij chi ketaꞌm uwach ri Dios, rukꞌ kꞌu ri kichak kaqꞌalajinik chi man tzij taj ri kakibꞌij e xaꞌwibꞌal, man keniman taj, xa ta ne jun utz laj jastaq kekwin chubꞌanik. \c 2 \s Ri rajawaxik kakꞌutik \p \v 1 Chatzijoj kꞌu at ri kꞌo pa ri utz laj kꞌutuꞌn. \v 2 Rajawaxik chi ri e riꞌjabꞌ taq winaq utz kenoꞌjinik, taqal chike ri kakibꞌano, kꞌo ketaꞌmabꞌal, utz kenoꞌjin pa ri kojobꞌal, pa ri loqꞌanik xuqujeꞌ pa ri ayeꞌnik. \v 3 Chakꞌutu chikiwach ri e riꞌjabꞌ taq ixoqibꞌ ri mochꞌoj ibꞌ rukꞌ ri kakibꞌano, makibꞌan bꞌanoj taq tzij, xuqujeꞌ me jiqꞌjat che ri vino, xane are rajawaxik chi kakikꞌut ri utzilal, \v 4 xuqujeꞌ kikꞌutu chikiwach ri akꞌal taq ixoqibꞌ jas kakibꞌan chi kiloqꞌaxik ri e kachajilal xuqujeꞌ ri e kal, \v 5 rech kuꞌx ixoqibꞌ ri kꞌo ketaꞌmabꞌal, e chꞌajchꞌoj, e chajil taq re ri uwo kachoch, sibꞌalaj e utz, keꞌkinimaj ri e kachajilal, rech maj etzelal kabꞌix che ri utzij ri Dios rumal ke. \p \v 6 Chaꞌpixabꞌaj xuqujeꞌ ri alabꞌom rech utz kenoꞌjinik. \v 7 Chakꞌama kibꞌe pa ronojel ri jastaq, rukꞌ ri utz taq achak, pa ri kꞌutuꞌn rukꞌ chꞌajchꞌojil, xuqujeꞌ tzij chatkꞌoloq, \v 8 xuqujeꞌ chakꞌutu ri utz laj tzij ri maj mak kariqitaj che, rech kel ukꞌixibꞌal ri kꞌulel, xuqujeꞌ man kakwin taj kubꞌij itzel jastaq chaqe. \p \v 9 Chakꞌutu chikiwach ri patanijelabꞌ chi kakimochꞌ kibꞌ chikiwach ri e kajchoqꞌe, rech keqaj chikiwach, xuqujeꞌ man kekꞌululaꞌn ta chike. \v 10 Man kuya taj keꞌlaqꞌik, xane kiya kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx chike, rech pa ronojel jastaq nim kil ri ukꞌutuꞌn ri Dios qakolonel. \p \v 11 Rumal cher xukꞌut ri utoqꞌobꞌ ri Dios, rech koltajem, chike konojel ri winaq. \v 12 Xuqujeꞌ kukꞌut chiqawach chi kaqetzelaj ri etzelal xuqujeꞌ ri rayibꞌal taq kꞌuꞌx rech ri uwachulew. Rech kujkꞌasiꞌ pa etaꞌmabꞌal, sukꞌal xuqujeꞌ rech are kaqabꞌan ri utzilal. \v 13 Kaqayeꞌbꞌej apanoq ri tyoxalaj kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx, ri kajuluwik laj upetibꞌal ri utz laj qaDios xuqujeꞌ qaKolonel Jesucristo. \v 14 Ri xujach ribꞌ rumal qe, rech xujresaj pa ri uqꞌabꞌ ri makaj, xuqujeꞌ xujuchꞌajchꞌobꞌej rech kujux utinimit ri xuchaꞌo, rech kaqabꞌan ri utzilal. \p \v 15 Chakꞌutu we jastaq riꞌ, chattaqchiꞌnoq xuqujeꞌ chatpixabꞌoq rukꞌ chuqꞌabꞌ, chatyojonoq. Maj bꞌa jun ketzelan awach. \c 3 \s Ri unoꞌjibꞌal ri kojonel \p \v 1 Chanaꞌtaj chike chi rajawaxik kakimochꞌ kibꞌ xuqujeꞌ keniman chike ri e qꞌatal taq tzij, amaqꞌel kirayij ubꞌanik ri utza taq chak. \v 2 Man kuya taj kakibꞌij itzel taq jastaq chirij uwiꞌ jun chik, makikoj chꞌoꞌj chikixoꞌl nikꞌaj chik xane utz chenoꞌjinoq, kimochꞌo kibꞌ kukꞌ konojel ri winaq. \p \v 3 Ojer kanoq ri uj xuqujeꞌ man kꞌo ta qetaꞌmabꞌal, man kujniman taj, uj sachinaq xuqujeꞌ uj kꞌo kan xeꞌ raqan uqꞌabꞌ ri urayinik tyoꞌjal. Uj kꞌo pa ri etzelal xuqujeꞌ kꞌax kaqanaꞌ chike nikꞌaj chik, kaqetzelaj taq qibꞌ. \v 4 Are kꞌut xukꞌut ribꞌ ri rutzilal xuqujeꞌ ri uloqꞌanik ri Dios qaKolonel kukꞌ konojel ri winaq, \v 5 xujukolo, man rumal ta ri qachak ri qabꞌanom, xane rumal ri utoqꞌobꞌ rukꞌ ri chꞌajik xubꞌan kꞌakꞌ pa ri Uxlabꞌixel, \v 6 ri xutixixej pa qawiꞌ, rumal ri Jesucristo, ri qaKolonel. \v 7 Rech kabꞌantaj sukꞌ chaqe rumal ri utoqꞌobꞌ, kujux echaꞌnel, jacha ri kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx re ri jun alik kꞌaslemal. \p \v 8 We tzij riꞌ qas sukꞌ, kawaj kꞌut chi kakamulij karoxmulij ubꞌixik we jastaq riꞌ, rech ri kojonelabꞌ che ri Dios are kakilij ubꞌanik ri utza taq chak. We jastaq riꞌ sibꞌalaj utz xuqujeꞌ kꞌo kutayij chike ri winaq. \v 9 Man nim awibꞌ pa taq ri tzijonem ri maj kutayij xuqujeꞌ ri sikꞌin taq kibꞌiꞌ ri atiꞌt mam ri man kꞌo ta keꞌl wi, xuqujeꞌ ri chꞌoꞌj puꞌwiꞌ taq ri taqanik rech ri Moisés jeriꞌ rumal man kꞌo ta choqꞌaqꞌ che, xuqujeꞌ maj rumal kabꞌanik. \p \v 10 Chapixabꞌaj junmul kamul ri winaq ri kukoj jachoj ibꞌ chikixoꞌl ri alaxik kꞌa te riꞌ chawesaj bꞌik. \v 11 Rumal cher waꞌ we winaq riꞌ xok itzel chomanik pa ujolom xuqujeꞌ xuqꞌat tzij puꞌwiꞌ chibꞌil ribꞌ. \s Kꞌisbꞌal rutzil wach xuqujeꞌ ri rajawaxik kubꞌan ri Tito \p \v 12 We chintaq bꞌik ri Artemas awukꞌ o wine are ri Tíquico, chabꞌana toqꞌobꞌ kinaꞌwila pa ri tinimit Nicópolis, rumal cher nuchomam chi chilaꞌ kinwikꞌowisaj wi ri qꞌalaj. \v 13 Chabꞌana toqꞌobꞌ chaꞌtoꞌ ri Zenas qꞌaxel tzij re ri taqanik xuqujeꞌ ri Apolos rech maj jas kajawataj chike. \v 14 Ri qachiꞌl xuqujeꞌ ketaꞌmaj ubꞌanik ri utz taq chak are kajawatajik, rech jeriꞌ kewachinik. \p \v 15 Konojel ri e kꞌo wukꞌ kakitaq rutzil awach rutzil kiwach konojel ri kujkiloqꞌaj pa ri kojobꞌal. Ri toqꞌobꞌ kakanaj iwukꞌ iwonojel. Jeriꞌ