\id 2CO New Alpha - June 11, 2007 \ide UTF-8 \h 2 CORINTIOS \toc3 2Co \toc2 2 Corintios \toc1 RI UKABꞌ WUJ RI XUTZꞌIBꞌAJ RI PABLO CHIKE RI KOJONELABꞌ AꞌJ CORINTO \mt RI UKABꞌ WUJ RI XUTZꞌIBꞌAJ RI PABLO CHIKE RI KOJONELABꞌ AꞌJ CORINTO \imt2 Majibꞌal re \ip Ri nabꞌe uwuj ri Pablo ri xutaq chike ri aꞌj Corinto kukꞌut jubꞌiqꞌ chiqawach jas tajin kubꞌan areꞌ kukꞌ ri e tereneꞌl taq re ri Jesús. \ip Ri ukabꞌ wuj re Corintios kukꞌut chiqawach ri chꞌekoj xuqujeꞌ ri kꞌaxkꞌolal ri kariqitajik are kuriq ribꞌ ri kꞌaslemal re kamik rukꞌ ri kꞌaslemal re ri ajawarem re ri Dios. \ip Waral kaqilo jas kubꞌan ri Pablo chusukꞌumaxik ri riqoj ibꞌ, kutzijoj jas rajawaxik kabꞌanik are keꞌ chi jun pa juleꞌ taq leꞌaj chik, xuqujeꞌ kil apanoq jas kabꞌan chumulixik ri tobꞌanik rech ketoꞌ ri kojonelabꞌ pa ri tinimit Jerusalén, kubꞌij chikipalaj ri winaq ri e kꞌamal taq bꞌe jachin riꞌ ri taqoꞌn ri qas nim ubꞌanik rumal cher ri ojer taq taqoꞌn kakibꞌij chi aꞌreꞌ e nimaq taq taqoꞌn. \ip Pa ri kajibꞌ nimaq taq qꞌat rech ri wuj, kikajichal kakichapleꞌj ubꞌixik ubꞌiꞌ jun kꞌolibꞌal. \ip Ri kutzijoj rij waral are chi ri Dios kujutoꞌ qonojel pa ronojel kꞌaxkꞌolal ri kujikꞌow wi xuqujeꞌ rajawaxik kaqaya we kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx riꞌ chike nikꞌaj chik. \ip We riꞌ kukꞌutuꞌ ri ukꞌaslemal ri Jesús chi nabꞌe xuriq kꞌax kꞌa te riꞌ xyaꞌtaj uchuqꞌabꞌ. \ip Jacha ta ne are xrip ri Mesías, man kꞌo ta qachuqꞌabꞌ xaq pa rech wi. \ip Pune jeriꞌ uj kꞌo pa ri ukwinem ri Dios. \ip Pa ri kꞌisbꞌal qꞌat, ri Pablo kubꞌan chike ri aꞌj Corinto chi qas kuꞌl pa ri kichomanik, rech qas kakil ri tajin kakꞌulmataj kukꞌ, xuqujeꞌ kukꞌis utzaꞌm ri wuj kubꞌij chike ri winaq chi rajawaxik keꞌkiꞌkot pa ri utoqꞌobꞌ ri Dios, pa ri uloqꞌanik xuqujeꞌ pa ri riqoj ibꞌ rukꞌ Areꞌ. \c 1 \p \v 1 Ri Pablo taqoꞌn rech ri Cristo Jesús xa rumal ri urayibꞌal kuꞌx ri Dios, rachiꞌl ri alaxik Timoteo, kakitaq rutzil kiwach konojel ri e kojonelabꞌ ri e kꞌo pa ri tinimit Corinto pa Acaya: \v 2 Are ri Dios xuqujeꞌ ri Tataxel rech ri Ajawxel Jesucristo kiya jaꞌmaril xuqujeꞌ toqꞌobꞌ piꞌwanimaꞌ. \s Are ri Dios kakubꞌisan kikꞌuꞌx ri kojonelabꞌ \p \v 3 Qꞌijilaꞌtal ri Dios Tataxel rech ri Ajawxel Jesucristo, bꞌanal toqꞌobꞌ xuqujeꞌ yaꞌl kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx. \v 4 Areꞌ kakubꞌisan qakꞌuꞌx pa ronojel taq ri kꞌaxkꞌolal ri kaqariqo, rech jeriꞌ kujkwinik kaqakubꞌisaj kikꞌuꞌx konojel ri kakiriq kꞌax. \v 5 Rumal cher jacha ri unimal ri kꞌaxkꞌolal kaqariqo jeriꞌ xuqujeꞌ na unimal ri kuꞌlibꞌal kuꞌx kaqariqo. \v 6 We uj kaqarik kꞌax, kaqariqo, rech ix kiriq kuꞌlibꞌal kuꞌx xuqujeꞌ koltajem. We kakubꞌisax qakꞌuꞌx uj, jewaꞌ kabꞌanik rech kakubꞌiꞌ xuqujeꞌ ikꞌuꞌx ix rech kiqꞌiꞌo rukꞌ ayeꞌnik ri kꞌaxkꞌolal ri kaqarik uj. \v 7 Kuꞌl qakꞌuꞌx chiꞌwij rumal qetaꞌm chi jacha ri ix ix qachiꞌl pa ri kꞌaxkꞌolal, ix qachiꞌl xuqujeꞌ chuyaꞌik kuꞌlibꞌal kuꞌx. \p \v 8 Qachalal, man kaqaj taj chi mat kiwetaꞌmaj ri kꞌaxkꞌolal ri xqarik pa Asia. Sibꞌalaj xkꞌistaj qakꞌuꞌx, pa qakꞌuꞌx chi man uj kꞌas ta chik kujel la chilaꞌ. \v 9 Xqanaꞌo chi jer xqꞌat tzij pa qawiꞌ rech kujkamisaxik. Jeriꞌ xkꞌulmatajik rech makakubꞌiꞌ taj qakꞌuꞌx chibꞌil qibꞌ uj xane kakubꞌiꞌ qakꞌuꞌx chirij ri Dios ri kuꞌkꞌastajisaj kaminaqibꞌ. \v 10 Ri Dios xujutoꞌo jeriꞌ man xujkam taj. Chirij areꞌ jeqel wi qakꞌuꞌx, are kujtoꞌwik. \v 11 Ri ix kꞌut chujitoꞌ rukꞌ ri ichꞌawem pa qawiꞌ. Rech jeriꞌ sibꞌalaj e kꞌi ketyoxin che ri Dios rumal ri sipanik ri xyaꞌtaj chaqe rumal xtzalitaj uwach ri qachꞌawem. \s Ri Pablo xukꞌex uchomanik chirij ri ubꞌenam pa ri tinimit Corinto \p \v 12 Are ri qaqꞌalajisanik kayoꞌw kiꞌkotemal chaqe: utz xujnoꞌjin pa ri uwachulew xuqujeꞌ iwukꞌ ix, qas rukꞌ rutzil qanimaꞌ xuqujeꞌ man rukꞌ ta etzelal, man are ta xqakoj ketaꞌmabꞌal achyabꞌ xane are xqakoj ri utoqꞌobꞌ ri Dios. \v 13 Jeriꞌ rumal cher man tajin ta kaqatzꞌibꞌaj jun jastaq ri mat kisikꞌij uwach xuqujeꞌ ri mat kichꞌobꞌo. Kurayij ri wanimaꞌ chikichomaj ronojel. \v 14 Iwetaꞌm chik chi utz kinaꞌ nimal rumal qe, xuqujeꞌ uj kaqanaꞌ na nimal rumal iwe pa ri uqꞌijal ri Ajawxel Jesús. \p \v 15 Rumal riꞌ xwaj xixinsolij ix nabꞌe rech kikꞌamawaꞌj jun ukabꞌ tewechibꞌal. \v 16 Iwumal iwe kinikꞌow bꞌik pa ri tinimit Macedonia, are kineꞌ pa Corinto xuqujeꞌ kinikꞌow chi loq junmul iwukꞌ are kintzalij loq. Rech jeriꞌ kinitoꞌo kintzalij pa ri tinimit Judea. \v 17 Are xinbꞌij we riꞌ chibꞌil wibꞌ ¿Teꞌq piꞌkꞌuꞌx chi xaq aninaq xinchomalaꞌ xinbꞌij jeꞌ kinbꞌan we riꞌ, kꞌa te riꞌ kinbꞌij chik man kinbꞌan taj? \v 18 Ri Dios kꞌut retaꞌm chi man nabꞌe taj kaqabꞌij chiꞌwe chi jeꞌ, je laꞌ, kꞌa te riꞌ kaqabꞌij man je taj. Ri uj kujtakꞌiꞌ pa qatzij. \p \v 19 Rumal cher ri Ukꞌojol ri Dios ri Jesucristo, ri kaqatzijoj in, ri Silvano, xuqujeꞌ ri Timoteo, man kukꞌexmayila taj ribꞌ xane qas takꞌal wi ri kubꞌij. \v 20 Rumal cher ronojel ri ubꞌim loq ri Dios tzi je wi riꞌ xuqujeꞌ jeriꞌ pa Cristo, rumal riꞌ kaqabꞌij uj jeriꞌ, rech kaqaqꞌijilaꞌj ri ubꞌiꞌ ri Dios. \v 21 Are ri Dios kajeqebꞌan qakꞌuꞌx xuqujeꞌ ikꞌuꞌx ix pa Cristo, rumal cher are xujchoꞌwik. \v 22 Xukoj qetal pa qanimaꞌ rukꞌ ri Uxlabꞌixel, kꞌutbꞌal rech chi qas tzij kubꞌan na ri ubꞌim loq chaqe. \p \v 23 Qas cho ri Dios kinbꞌij chi man inbꞌenaq ta pa ri tinimit Corinto rech man kixeꞌn yaja taj. \v 24 Man xa ta kaqaj kabꞌan qe pa iwiꞌ, xane are kaqaj kujchakun iwukꞌ rumal kaqaj kixqatoꞌo rech kakꞌiy ri ikiꞌkotemal, rumal cher are ri ikojobꞌal kabꞌanow chiꞌwe chi ko kixkꞌojiꞌk. \c 2 \p \v 1 Rumal riꞌ xinchomaj chi man kixeꞌnsolij ta chik junmul rukꞌ bꞌis. \v 2 Rumal chi we in kinyakow ibꞌis, ¿jachin kꞌu riꞌ ri kayoꞌw kiꞌkotemal chwe we man are ri winaq ri xinyak kibꞌis? \v 3 Xintzꞌibꞌaj we riꞌ chiꞌwe, rech are kinopanik man kayak ta nubꞌis kumal ri keyakow nukiꞌkotemal. Kuꞌl na kꞌuꞌx chi are nukiꞌkotemal ri ikiꞌkotemal. \v 4 Xintzꞌibꞌaj we riꞌ chiꞌwe rukꞌ bꞌis xuqujeꞌ rukꞌ kꞌaxkꞌolal pa ri wanimaꞌ, xuqujeꞌ rukꞌ oqꞌej, man xa ta kinyak ibꞌis, xane are kinkꞌut chiꞌwach ri unimal ri loqꞌanik. \s Kꞌo kuybꞌal mak che ri ajmak \p \v 5 We kꞌo jun uyakom nubꞌis, man xwi ta xuyak nubꞌis in, xane xuyak ibꞌis iwonojel rumal ri ubꞌanom (qas man xa ta kinya uwiꞌ). \v 6 Ri winaq ri jewaꞌ kubꞌano, xtaqiꞌ che ri qꞌatoj tzij ri xkibꞌan qonojel ri winaq puꞌwiꞌ. \v 7 Ri ix kꞌut chikuyu umak xuqujeꞌ chikubꞌisaj ukꞌuꞌx rech man kukamisaj ta ribꞌ pa ri bꞌis. \v 8 Rumal riꞌ kinta chiꞌwe qas chikꞌutu cho we winaq riꞌ chi qas kiloqꞌaj. \v 9 Are waꞌ uta we wuj xintzꞌibꞌaj chiꞌwe, rech jeriꞌ kinwilo we qas kixnimanik che ronojel ri kinbꞌij chiꞌwe. \v 10 Ri kikuy ix umak, kinkuy xuqujeꞌ in. Qas tzij we kꞌo jun jastaq ri nukuyum in, jewaꞌ nubꞌanom rumal qas cho ri Dios, xintoqꞌobꞌisaj iwach. \v 11 Rech ri Itzel man kachꞌeken taj piꞌwiꞌ. Rumal cher qetaꞌm jas ri kubꞌan che ri subꞌunik. \s Uj taqoꞌn rech ri kꞌakꞌ chꞌekom tzij \p \v 12 Are xinopan chutzijoxik ri utz laj taq tzij pa ri tinimit Troas, xinwilo chi ri Dios xuya bꞌe chwe kintzijoj ri ubꞌiꞌ chike e kꞌi winaq. \v 13 Pune jeriꞌ, man utz taj xinnaꞌo rumal man xinriq ta ri wachalal Tito, rumal riꞌ xinel bꞌik chilaꞌ kꞌa te riꞌ xineꞌ pa Macedonia. \s Ri utyoxinik ri Pablo cho ri Dios \p \v 14 Xa tyox che ri Dios ri kubꞌan chaqe chi uj chꞌekenelabꞌ, xuqujeꞌ xa rumal qe uj, kutukij bꞌik ri ukꞌokꞌal ri etaꞌmanik pa ronojel kꞌolibꞌal. \v 15 Rumal cher uj riꞌ ri uj kꞌokꞌ laj ruxlabꞌ ri Cristo ri uj kꞌo chikixoꞌl ri winaq ri kekolotajik xuqujeꞌ ri kasach kiwach. \v 16 Qas tzij uj ruxlabꞌ kamikal chike ri kekamik, xuqujeꞌ uj ruxlabꞌ kꞌaslemal chike ri kꞌo kikꞌaslemal ¿jachin qas kakwin chubꞌanik we jastaq riꞌ? \v 17 Ri uj man uj junam ta kukꞌ ri winaq ri kakikꞌayij ri utzij ri Dios. Xane kaqatzijoj utzij ri Dios qas rukꞌ ronojel qanimaꞌ xuqujeꞌ pa Dios xuqujeꞌ cho ri Dios rumal cher xa jun qaꞌnik rukꞌ ri Cristo. \c 3 \s Ri riqoj ibꞌ rukꞌ ri Dios \p \v 1 ¿La kaqabꞌij kꞌu we riꞌ rech kujikꞌamawaꞌj? O ¿la xa kaqata bꞌik jun qawuj chiꞌwe rech kujichilibꞌej bꞌik che jun chik jetaq kakibꞌan e jujun? \v 2 Ix riꞌ ri jer ix kꞌo wuj tzꞌibꞌatalik pa ri qanimaꞌ, etaꞌmatalik xuqujeꞌ sikꞌital iwach kumal konojel. \v 3 Ix jer ix kꞌo jun wuj ri utzꞌibꞌam ri Cristo ri kaqataq bꞌik chike nikꞌaj chik, man rukꞌ ta tinta tzꞌibꞌatalik xane rukꞌ ri kꞌaslik Uxlabꞌixel rech ri Dios; man cho ta abꞌaj xuqujeꞌ man cho ta tzꞌalam tzꞌibꞌatal wi, xane pa taq ri animaꞌaj tzꞌibꞌatal wi. \p \v 4 Are waꞌ ri kuꞌlibꞌal qakꞌuꞌx ri kꞌolik cho ri Dios pa Cristo. \v 5 Man kaqabꞌij taj chi xa sibꞌalaj kujkwinik chubꞌanik ri jastaq, rumal cher ri qakwinem che ri Dios kape wi. \v 6 Areꞌ xbꞌanow chaqe xujux patanijelabꞌ rech ri kꞌakꞌ chꞌekom tzij, man are ta ri chꞌekom tzij rech ri tzꞌibꞌatalik xane are ri rech ri Uxlabꞌal. Rumal cher ri rech ri tzꞌibꞌatalik kakamisanik, are kꞌu ri rech ri Uxlabꞌal kuya kꞌaslemal. \p \v 7 Ri taqanik ri kakamisanik cho abꞌaj xtzꞌibꞌax wi, sibꞌalaj nim uqꞌij, ri aꞌj Israel man xekwin taj xkikaꞌyej ri upalaj ri Moisés rumal ri juluwem ri karepqꞌun chupalaj ri xa kasach uwach.\x + \xo 3:7 \xo*\xt Éxodo 34:29.\xt*\x* \v 8 Qilampeꞌ, we jeriꞌ xkꞌulmatajik rukꞌ we jastaq riꞌ ¿la man kꞌu kꞌo na ubꞌanik ri nimalaj chak rech ri Uxlabꞌixel cho we riꞌ? \v 9 We nim ubꞌanik ri chak ri kukꞌam loq qꞌatoj tzij, are ta kꞌu mat sibꞌalaj nim uqꞌij ri chak ri kukꞌam loq sukꞌal. \v 10 Qas tzij wi, we kajunumaxik ri nim uqꞌij ojer rukꞌ ri nim uqꞌij kamik, are sibꞌalaj nim uqꞌij ri kꞌo kamik. \v 11 We ri xpetik rukꞌ juluwem tajin kasachik, are ta kꞌu mat sibꞌalaj nim uqꞌij ri ujuluwem ri man kasach ta uwach. \p \v 12 Rumal kꞌu che ri kꞌo we kuꞌlibꞌal kꞌuꞌx ri qukꞌ, qas kuꞌl qakꞌuꞌx rukꞌ ri kaqabꞌano. \v 13 Ri uj man kaqachꞌuq ta ri qapalaj jetaq ri xubꞌan ri Moisés, xukoj jun atzꞌyaq che chꞌuqbꞌal re ri upalaj rech ri winaq aꞌj Israel man xkil taj ri utunal ri tajin kasach uwach.\x + \xo 3:13 \xo*\xt Éxodo 34:33.\xt*\x* \v 14 Pune jeriꞌ xkꞌulmatajik, xsach ri kichomabꞌal, rumal cher xaq jeꞌ chꞌuqtal ri kichomabꞌal pa taq we qꞌij kamik are kakisikꞌij ri ojer chꞌekom tzij, xaq xwi ri Cristo kakwinik karesaj ri chꞌuqbꞌal rech ri kichomabꞌal. \v 15 Are kakisikꞌij ri utaqanik ri Moisés pa taq we qꞌij kamik riꞌ, chꞌuqtal ri kanimaꞌ rukꞌ jun atzꞌyaq. \v 16 Are kakojon jun che ri Ajawxel, kesataj ri atzꞌyaq ri chꞌuquwinaq ri ranimaꞌ. \v 17 Rumal cher ri Ajawxel are Uxlabꞌal, xuqujeꞌ xapawiꞌ kꞌo wi ri Uxlabꞌixel rech ri Ajawxel, chilaꞌ kꞌo wi kiritajem. \v 18 Xaq jeriꞌ uj, joltalik ri qapalaj, jer kujkaꞌy pa jun kaꞌyebꞌal kaqil ri ujuluwem ri Ajawxel, tajin kujkꞌexkꞌobꞌik pa ri juluwem, rumal ri Ajawxel rumal cher Areꞌ Uxlabꞌal. \c 4 \p \v 1 Rumal waꞌ, man kujqꞌiꞌtaj taj chubꞌanik we chak we yaꞌtal chaqe rumal xtoqꞌobꞌax qawach. \v 2 Xane qatzaqom kanoq ri kꞌixibꞌal ubꞌanik ri xaq chaꞌwal kabꞌanik. Man kaqasubꞌ ta winaq xuqujeꞌ man kaqakꞌex ta ri kubꞌij ri utzij ri Dios. Xane are kaqatzijoj ri qas tzij chike ri winaq, retaꞌm ri Dios. \v 3 We ri utz laj taq tzij ri kaqatzijoj awatalik, awatal riꞌ chikiwach ri winaq ri kasach kiwach. \v 4 Ri dios rech we uwachulew riꞌ utzꞌapim ri kichomabꞌal ri man e kojonelabꞌ taj rech jeriꞌ man kakil taj ri tunal ri katunanik rech ri utz laj tzij rech ri Cristo are waꞌ ri ukaꞌyibꞌal ri Dios. \v 5 Man are ta kaqatzijoj qibꞌ uj xane are kaqatzijoj ri Jesucristo ri Ajawxel. Ri uj xaq uj patanil taq iwe rumal rech ri Jesús. \v 6 Rumal cher ri Dios ri xutaq ri tunal ri katunanik xtunan pa ri qꞌequꞌmal, Areꞌ xtunan ri tunal pa taq qanimaꞌ rech jeriꞌ xqetaꞌmaj ri ujuluwem ri Dios ri karepqꞌunik pa ri Cristo. \s Chujkojon che ri Dios pa ronojel ri kaqabꞌano \p \v 7 We qꞌinomal riꞌ kꞌo pa taq kꞌolibꞌal bꞌantal che ulew rech jeriꞌ kilitajik chi ri ujeꞌlal ri kwinem man qukꞌ ta uj kape wi, xane rukꞌ ri Dios. \v 8 Kꞌax kaqarik pa ronojel ri kaqabꞌano, pune jeriꞌ, man kujbꞌison taj, xane kujmayijanik xuqujeꞌ man kakꞌis taj ta kꞌu qakꞌuꞌx. \v 9 Kujtzukuxik rech kabꞌan kꞌax chaqe, man uj tzaqsatal ta kꞌu kanoq, pune ujtzaqinaq pa ri ulew xa kꞌu man kꞌistal ta tzij pa qawiꞌ. \v 10 Xapawjeꞌ kujeꞌ wi, qakꞌamom bꞌik ri ukamikal ri Jesús pa ri qatyoꞌjal rech jeriꞌ ri ukꞌaslemal kukꞌut ribꞌ pa ri qatyoꞌjal. \v 11 Ri uj ri uj kꞌaslik, uj jachtal wi pa ri kamikal xa rumal rech ri Jesús, rech jeriꞌ ri ukꞌaslemal kukꞌut na ribꞌ pa ri qatyoꞌjal. \v 12 Xaq jeriꞌ are kachakun ri kamikal chaqe uj chiꞌwe ix kꞌut are kachakun ri jun alik kꞌaslemal. \p \v 13 Ri Tzꞌibꞌatalik kubꞌij: \qt Xinkoj pa wanimaꞌ rumal riꞌ xinbꞌij rukꞌ ri nuchiꞌ. Rukꞌ ri uxlabꞌal rech ri kojobꞌal riꞌ kujkojonik, rumal riꞌ jeriꞌ xuqujeꞌ kaqabꞌij.\qt*\x + \xo 4:13 \xo*\xt Salmos 116:10.\xt*\x* \v 14 Qetaꞌm chi ri xukꞌastajisaj uwach ri Ajawxel Jesús, kujukꞌastajisaj xuqujeꞌ na uj rukꞌ Areꞌ xuqujeꞌ kujukꞌam bꞌik rukꞌ. \v 15 Kaqarik we kꞌax riꞌ, xa rumal iwe, rech ri loqꞌanik ri tajin kuꞌkꞌam apanoq sibꞌalaj e kꞌi winaq, kanimar ri utyoxinik rech kuya uqꞌij riꞌ Dios. \p \v 16 Xaq jeriꞌ, mujqꞌitaj bꞌa pune tajin kariꞌjobꞌ ri qatyoꞌjal, ri qanimaꞌ tajin kukꞌam uchuqꞌabꞌ qꞌij chi qꞌij. \v 17 Rumal cher ri kꞌaxkꞌolal ri kaqarik kamik xaq kikꞌowik xuqujeꞌ kukꞌam loq jun juluwem ri man kꞌo taj ukꞌisik ri nim na uqꞌij cho ri kꞌaxkꞌolal. \v 18 Rumal cher man are ta kajeqiꞌ qakꞌuꞌx chirij ri kilitaj uwach, xane jeqel qakꞌuꞌx chirij ri man kilitaj ta uwach, ri kilitaj uwach xaq ikꞌowel are kꞌu ri man kilitaj ta uwach kajeqiꞌ chibꞌe qꞌij saq. \c 5 \p \v 1 Qetaꞌm kꞌut chi we qatyoꞌjal ri uj kꞌo wi, jer kꞌo jun ja ri utz katukixik, kasach uwach, kꞌo jun qachoch yaktal chilaꞌ chikaj. Man uqꞌabꞌ ta winaq bꞌanowinaq xuqujeꞌ man kasach ta uwach. \v 2 Rumal kꞌu waꞌ kujbꞌisbꞌatij, kaqarayij chi ri qatyoꞌjal kakꞌexkꞌobꞌ bꞌik cho ri qatyoꞌjal rech chilaꞌ chikaj. \v 3 Rumal cher we kakoj bꞌik ri qatzꞌyaq rech chikajil man ujchꞌanal ta chi riꞌ. \v 4 Rumal cher uj ri kꞌa uj kꞌo na pa we qatyoꞌjal, kujbꞌisonik, rumal cher man kaqaj taj chi xa kesax kanoq ri qatzꞌyaq xane are kaqaj kakoj bꞌik rech jeriꞌ ri kamikal kasachisax uwach rumal ri kꞌaslemal ri man kꞌo ta ukꞌisik. \v 5 Are ri Dios jewaꞌ xbꞌanow chaqe, xuqujeꞌ xuya ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel chukꞌutik chi qas kubꞌan na ri ubꞌim loq chaqe. \p \v 6 Xaq jeriꞌ kuꞌl qakꞌuꞌx xuqujeꞌ qetaꞌm chi we uj kꞌo pa we tyoꞌjal majaꞌ kujopan riꞌ rukꞌ ri Dios. \v 7 Rumal ri kojobꞌal uj kꞌaslik man rumal ta ri kaqilo. \v 8 Xaq jeriꞌ kuꞌl qakꞌuꞌx, kurayij ri qanimaꞌ we ta mat uj kꞌo chi pa we qatyoꞌjal xane uj kꞌo ta chi ne rukꞌ ri Ajawxel. \v 9 Rumal riꞌ kaqakoj qachuqꞌabꞌ, rech pune uj kꞌo pa ri qatyoꞌjal o wine uj elinaq xuqujeꞌ bꞌik, kujqaj cho ri Dios. \v 10 Rumal cher tzi choqꞌaqꞌ wi kujopan na cho ri uqꞌatbꞌal tzij ri Cristo, rech jeriꞌ kayaꞌtaj chi kijujunal ri kataqiꞌ chike, jas na kꞌu ri xuchakuj jun pa ri utyoꞌjal we utz o man utz taj. \s Qabꞌana qech chꞌabꞌeꞌn che ri Dios \p \v 11 Rumal kꞌu che ri qetaꞌm ri mochꞌoj ibꞌ cho ri Dios, keꞌqabꞌochiꞌj konojel ri winaq rech jeriꞌ xuqujeꞌ kakibꞌano, pune retaꞌm ri Dios ri kujuxik, kinwayeꞌj xuqujeꞌ chi qas kichꞌobꞌo ri rajawaxik kibꞌano. \v 12 Man kaqabꞌij ta we riꞌ rech kujikꞌamawaꞌj, xane kaqabꞌij chiꞌwe rech nim kinaꞌo che ri kaqabꞌano, jeriꞌ iwetaꞌm qas kibꞌij chike ri winaq ri kakinaꞌ nimal rumal ri kebꞌantajik, man rumal ta ri kꞌo pa qanimaꞌ. \v 13 We uj konarinaq, uj konarinaq rumal rech ri Dios; xuqujeꞌ we man uj konarinaq riꞌ xa rumal iwe. \v 14 Are ri uloqꞌanik ri Cristo kujtaqchiꞌnik chubꞌanik we riꞌ, jeriꞌ rumal cher uchapom qakꞌuꞌx chi xa jun xkamik kumal ke konojel, rumal riꞌ konojel xekamik. \v 15 Are ri Cristo xkamik kumal ke konojel ri winaq, rech jeriꞌ ri kekꞌasiꞌk man kekꞌasiꞌ taj xaq chupatanixik kibꞌ aꞌreꞌ, xane kakipatanij ri xkamik xuqujeꞌ xkꞌastaj uwach kumal ke. \v 16 Xaq jeriꞌ man are ta keꞌqil ri winaq pa ri kityoꞌjal pune uj xqil ri Cristo pa ri utyoꞌjal, man je ta chi riꞌ kaqabꞌan chuchꞌobꞌik uwach. \v 17 Xaq jeriꞌ we kꞌo jun pa Cristo, jun kꞌakꞌ winaq chik ri qꞌeꞌl taq jastaq xikꞌow kanoq, ronojel xbꞌantaj kꞌakꞌ che. \p \v 18 Ronojel we jastaq riꞌ che ri Dios petinaq wi, are ri Dios rumal ri Jesús xujrutzirisaj rukꞌ areꞌ, xuqujeꞌ xuya chaqe chi kaqatzijoj chike nikꞌaj chik we utz laj taq tzij riꞌ. \v 19 Ri Dios pa Cristo xeꞌrutzirisaj rukꞌ Areꞌ ri winaq rech ri uwachulew, man are ta xril ri kimak, xuqujeꞌ xuchilibꞌej chaqe uj chi kaqatzijoj ri utz laj taq tzij. \v 20 Xaq jeriꞌ ujutaqoꞌn ri Dios, jer ta ne tzi are Dios kachꞌaw chiqachiꞌ uj kubꞌij chiꞌwe ri rajawaxik kibꞌano. Rumal riꞌ kaqata chiꞌwe puꞌbꞌiꞌ ri Dios chixutziroq rukꞌ ri Dios. \v 21 Ri man xretaꞌmaj ta wi mak, qumal qe je xbꞌan ajmak chech, rech jeriꞌ ri uj kujuxik sukꞌ cho ri Ajawxel Dios pa Cristo. \c 6 \p \v 1 Ri uj ri kujtobꞌan rukꞌ ri Dios, kaqata chiꞌwe chi man kiwil ta ri utoqꞌobꞌ ri Dios jacha jun jastaq ri maj kutayij. \v 2 Rumal cher ri Tzꞌibꞌatalik kubꞌij: \m \qt Xatintatabꞌej pa ri qꞌij ri xtaqiꞌ chawe,\qt* \m \qt xuqujeꞌ xatintoꞌo pa ri qꞌij ri xajawataj chawe.\qt* \m \qt Are waꞌ ri uqꞌijal ri Dios; are waꞌ ri qꞌij rech kolotajem.\qt*\x + \xo 6:2 \xo*\xt Isaías 49:8.\xt*\x* \p \v 3 Ri uj kꞌut man uj topibꞌal aqanaj taj chike nikꞌaj chik, rech man kayoqꞌ ta ri qachak. \v 4 Xane kaqabꞌan ri qachak rukꞌ utzilal rumal cher uj patanil rech ri Dios pa taq ri kꞌaxal, pa ri qarajawaxik, xuqujeꞌ pa ri kꞌaxkꞌolal. \v 5 Uj tzꞌapital pa cheꞌ, uj raputalik, bꞌantal kꞌax chaqe chikixoꞌl e kꞌi winaq, sibꞌalaj elinaq qawaram, kꞌi mul man ujwaꞌqinaq taj. \v 6 Kujpatanijik rukꞌ chꞌajchꞌojil, rukꞌ etaꞌmabꞌal, rukꞌ utzilal, pa ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel xuqujeꞌ pa ri qas tzij loqꞌanik. \v 7 Rukꞌ tzij rech ri qas tzij xuqujeꞌ rukꞌ ri ukwinem ri Dios, rukꞌ chꞌoꞌjibꞌal rech sukꞌal, toꞌbꞌal qibꞌ xuqujeꞌ rech chꞌoꞌj. \v 8 Kꞌo mul kaya qaqꞌij, kꞌo mul kesax qakꞌixibꞌal, kabꞌan kꞌax chaqe utz o man utz ta kabꞌan chiqatzijoxik; kabꞌix chaqe chi uj subꞌunelabꞌ, xa kꞌu qas tzij ri kaqabꞌij. \v 9 Pune etaꞌmatal qawach, kakibꞌan kꞌu ri winaq chi man ketaꞌm ta qawach. Jubꞌiqꞌ karaj kujkamik, uj kꞌas kꞌu na, ujchꞌaytalik, man uj kaminaq ta kꞌut. \v 10 Kujkiꞌkotik pune kujbꞌisonik kabꞌantajik; uj mebꞌaꞌ kabꞌantajik, qabꞌanom kꞌu qꞌinomabꞌ chike sibꞌalaj e kꞌi. Maj kꞌo qukꞌ kabꞌantajik, kꞌo kꞌu ronojel uwach qukꞌ. \p \v 11 Qachalal aꞌj Corinto, qas xujtzijon iwukꞌ rukꞌ ronojel qanimaꞌ, je ta ne ri qas xqajaq ri qanimaꞌ chiꞌwach. \v 12 Man xqakꞌekꞌej ta ri qaloqꞌanik chiꞌwe, pune ix ikꞌekꞌem ri iloqꞌanik chaqe uj. \v 13 Rech kꞌu je kujnoꞌjinik qonojel, (kixinchꞌabꞌej jer ta ne ix kꞌo walkꞌwaꞌl) chixloqꞌanoq jetaq ri kujloqꞌan uj. \s Man kibꞌan ta iwachiꞌl chike ri man e kojonelabꞌ taj \p \v 14 Mibꞌan iwachiꞌl chike ri man e kojonelabꞌ taj. ¿La karachiꞌlaj kꞌu ribꞌ ri sukꞌal rukꞌ ri etzelal? O ¿la kꞌo kꞌu uriqoj ibꞌ riꞌ ri tunal ri katunanik rukꞌ ri qꞌequꞌmal? \v 15 ¿La kꞌo kꞌu uriqoj ibꞌ ri Cristo rukꞌ ri Itzel? ¿La kꞌo jun jas ke junam ri kojonel rukꞌ ri man kojonel taj? \v 16 ¿La kꞌo jun jastaq kꞌo pa ri rachoch ri Dios xuqujeꞌ kꞌo pa ri kachoch ri e tyox ri e bꞌantalik? Uj riꞌ ri uj rachoch ri kꞌaslik Dios. Jacha ri ubꞌim Areꞌ: \m \qt Kinkꞌojiꞌ na xuqujeꞌ kinbꞌin na kukꞌ. In kinux na kiDios, aꞌreꞌ kuꞌx na e nutinimit. \qt*\x + \xo 6:16 \xo*\xt Levítico 26:12; Ezequiel 37:27.\xt*\x* \m \v 17 Kꞌa te riꞌ xubꞌij chi ri Ajawxel: \m \qt Chixel loq chikixoꞌl, chiqꞌata iwibꞌ chike. Man kichap taj jun chꞌuluj laj jastaq, rech kixinkꞌamawaꞌj na.\qt* \m \v 18 \qt In kinux na iTat, ri ix kixux na nukꞌojol, numiꞌal, kacha ri Ajawxel ri kakwin chubꞌanik ronojel jastaq.\qt* \c 7 \p \v 1 Jeriꞌ, loqꞌalaj taq qachalal, xa rumal kꞌu che ri bꞌiꞌtal loq we jastaq riꞌ chaqe, qachꞌajchꞌobꞌej qibꞌ che ronojel ri kuchꞌulujij ri qatyoꞌjal xuqujeꞌ ri qanimaꞌ, rech jeriꞌ katzꞌaqat ri tyoxalaj qachak pa ri umochꞌoj ibꞌ ri Dios. \s Ri winaq aꞌj Corinto kekiꞌkot rukꞌ ri Pablo \p \v 2 Chujiya pa ri iwanimaꞌ. Man kꞌo ta jun qabꞌanom kꞌax che, man kꞌo ta jun mat qabꞌanom ri sukꞌal rukꞌ, man kꞌo ta jun xaq xqamenkꞌetij. \v 3 Man xa ta tajin kinqꞌat tzij piꞌwiꞌ, xinbꞌij chiꞌwe chi ix kꞌo pa qanimaꞌ, rech pune kujkamik o kujkꞌasiꞌk ne junam. \v 4 Qas kuꞌl na kꞌuꞌx chiꞌwe xuqujeꞌ nimal kinnaꞌo rumal iwe. Sibꞌalaj nukꞌamom nuchuqꞌabꞌ, pa ronojel ri kꞌaxkꞌolal ri kaqariqo, kapulin ri qakiꞌkotemal. \p \v 5 Are xujopanik pa Macedonia, man xujuxlan ta wi, xane sibꞌalaj xqariq kꞌax, xqariq chꞌoꞌj pa ri qatyoꞌjal xuqujeꞌ xqaxiꞌj qibꞌ pa qanimaꞌ. \v 6 Are kꞌu ri Dios ri kukubꞌisaj kikꞌuꞌx ri kebꞌisonik, xukubꞌisaj qakꞌuꞌx rukꞌ ri ropanibꞌal ri Tito. \v 7 Man xaq xwi ta rumal ri rulibꞌal, xane rumal ri kuꞌlibꞌal kuꞌx ri xiya loq che. Sibꞌalaj xinkiꞌkotik areꞌ xutzijoj chaqe chi sibꞌalaj kꞌax ikꞌuꞌx chwe xuqujeꞌ sibꞌalaj kinibꞌisoj. \p \v 8 Pune xinyak ibꞌis rukꞌ ri nuwuj ri xintaq chiꞌwe, man kꞌax ta kꞌu kinnaꞌ che. Pune nabꞌe kanoq xinbꞌisonik rumal xinto chi ri wuj ri xintaq chiꞌwe xuyak ibꞌis. \v 9 Kamik kꞌut kinkiꞌkotik, man rumal ta che ri xixbꞌison rumal ri nuwuj, xane rumal che ri ibꞌis xubꞌan chiꞌwe chi xikꞌex ikꞌuꞌx. Xixbꞌisonik jetaq ri karaj ri Dios rumal riꞌ qetaꞌm chi man xa ta xqabꞌan kꞌax chiꞌwe. \v 10 Ri bꞌis ri kape rukꞌ ri Dios kubꞌan che ri winaq kukꞌex ukꞌuꞌx rech jeriꞌ kakolotajik, we riꞌ jun utz laj bꞌis, are kꞌu ri bꞌis rech uwachulew kukꞌam loq kamikal. \p \v 11 Utz riꞌ ri xubꞌan ri Dios chiꞌwe chi kixbꞌisonik. Sibꞌalaj xixkꞌexenik, jeriꞌ xiwilo chi man kꞌo ta numak xuqujeꞌ xitoꞌ nuwiꞌ. Xixyojtajik xuqujeꞌ xixiꞌj iwibꞌ che ri kakꞌulmatajik. Xurayij iwanimaꞌ xiwil nuwach, xiqꞌat tzij puꞌwiꞌ ri ajmak. Rukꞌ ronojel we riꞌ xikꞌutu chi man ix taj ri ix ajmakibꞌ. \v 12 Xaq jeriꞌ, xintzꞌibꞌaj we wuj riꞌ chiꞌwe, man rumal ta rech ri xuriq kꞌax o ri xbꞌan kꞌax che, xane are kawaj chi qas cho ri Dios kichꞌobꞌo chi elinaq ikꞌuꞌx chaqe. \v 13 Rumal riꞌ xkubꞌisax qakꞌuꞌx. Xuqujeꞌ xaq uwiꞌnam ri kuꞌlibꞌal kuꞌx ri xya chaqe, xujkiꞌkotik are xqilo ri ukiꞌkotemal ri Tito, rumal cher iwonojel xiya loq uchuqꞌabꞌ ri ranimaꞌ. \v 14 Nubꞌim chiꞌwe chi nimal kinnaꞌo rumal iwe, man iniyaꞌom ta kꞌut pa nukꞌixibꞌal. Xane ronojel ri xqabꞌij chiꞌwe, qas tzij wi, xuqujeꞌ qas tzij qas xinya wi iqꞌij cho ri Tito. \v 15 Ri Tito qas sibꞌalaj ixuloqꞌ, rumal cher kanaꞌtaj che chi iwonojel xinimaj xuqujeꞌ xikꞌamawaꞌj pa ri mochꞌoj ibꞌ xuqujeꞌ nim xiwilo. \v 16 Kinkiꞌkotik, rumal cher wetaꞌm chi kakubꞌiꞌ na kꞌuꞌx chiꞌwij pa ronojel ri kinbꞌano. \c 8 \s Chiya ri kajawataj chike nikꞌaj chik \p \v 1 Wachalal, kamik kꞌut kaqaj kiwetaꞌmaj ri utoqꞌobꞌ ri Dios ri xuya chike ri komontyox ri e kꞌo pa Macedonia. \v 2 We e komontyox riꞌ pune iꞌkꞌowinaq pa sibꞌalaj nimaq taq kꞌaxkꞌolal xuqujeꞌ e mebꞌa, sibꞌalaj nim sipanik xkiyaꞌo je ta ne chi qas e qꞌinomabꞌ. \v 3 Qas xinwilo chi ri sipanik ri xkiyaꞌo qas pa kikꞌuꞌx xkꞌiy wi, man xa ta xetaqchiꞌxik, nim xkiyaꞌo cho ri qas kekwin chuyaꞌik. \v 4 Sibꞌalaj xkita toqꞌobꞌ chaqe rech kekwinik ketobꞌanik, kakiya bꞌik ri sipanik chike ri e tyoxalaj taq winaq. \v 5 Sibꞌalaj nim xkiyaꞌo cho ri qachomam apanoq uj rij, rumal cher tzi xkijach kibꞌ cho ri Ajawxel xuqujeꞌ chiqawach uj, jetaq ri karaj ri urayibꞌal kuꞌx ri Dios. \v 6 Rumal riꞌ xqata toqꞌobꞌ che ri Tito chi karilij ubꞌanik we chak riꞌ, rumal cher areꞌ majininaq kanoq ubꞌanik. \v 7 Ix iwetaꞌm chi sibꞌalaj ix utz chubꞌanik ronojel, ix utz pa ri ikojobꞌal, pa taq ri itzij, pa ri iwetaꞌmabꞌal xuqujeꞌ pa ri iloqꞌanik chike nikꞌaj chik, rumal riꞌ chiwilij uyaꞌik ri sipanik. \p \v 8 Man xa ta tajin kinbꞌij chi tzi jewaꞌ wi kabꞌan che, xane are kawaj kiwetaꞌmaj jas keyoꞌw sipanik ri nikꞌaj alaxik rech taq ri nikꞌaj taq komontyox chik, rech jeriꞌ kiwilo chi qas tzij ri kiloqꞌanik. \v 9 Ix iwetaꞌm chik ri utoqꞌobꞌ ri Ajawxel Jesucristo, chi pune qꞌinom, xux mebꞌa rumal iwech, rech rumal ri umebꞌail kixux qꞌinomabꞌ. \p \v 10 Kinya jun inoꞌj puꞌwiꞌ we jastaq riꞌ. Ix xixnabꞌej chuyaꞌik ri isipanik junabꞌir, man xwi ta xiya ri isipanik, xane xibꞌan rukꞌ ronojel iwanimaꞌ. \v 11 Chibꞌana bꞌa ri chak rukꞌ kiꞌkotemal, jas na kꞌu ri kixkwin chubꞌanik, chibꞌana ri xitzuj ubꞌanik. \v 12 Rumal cher we jun kubꞌan rukꞌ ronojel ranimaꞌ ri utzujum ubꞌanik, utz kabꞌan chukꞌamik ri kutzuju, rumal cher man katoqꞌix ta che ri man kꞌo ta rukꞌ. \p \v 13 Man are ta kawaj chi kakiriq utzilal nikꞌaj chik rech maj kikoj ix, xane are kawaj junam ri kikojo. \v 14 Ri itobꞌanik katobꞌan chike pa ri kꞌaxal ri tajin kiꞌkow wi aꞌreꞌ, rech jampaꞌ chik ri kitobꞌanik aꞌreꞌ katobꞌan chi iwukꞌ ix, are kajawataj chi jun jastaq chiꞌwe. \v 15 Jacha ri kubꞌij ri Tzꞌibꞌatalik: \qt Man kꞌo ta xkꞌojiꞌ kanoq rukꞌ ri nim xuyako, man kꞌo ta xuqujeꞌ xajawataj che ri nitzꞌ xuyako.\qt*\x + \xo 8:15 \xo*\xt Éxodo 16:18.\xt*\x* \s Kataq bꞌik ri Tito pa ri tinimit Corinto \p \v 16 Tyox che ri Dios, xuya pa ranimaꞌ ri Tito chi xkꞌaxir ukꞌuꞌx che ri kꞌaxirinaq wi na kꞌuꞌx in. \v 17 Puꞌkꞌuꞌx xpe wi xukꞌam uqꞌabꞌ ri xqabꞌij che, xuqujeꞌ xubꞌan rukꞌ kiꞌkotemal. \p \v 18 Xqataq bꞌik rukꞌ ri alaxik ri sibꞌalaj nim xil kumal konojel ri e komontyox rumal ri upatanijik pa ri utz laj tzij. \v 19 Ri e komontyox xuqujeꞌ xkichaꞌo we alaxik riꞌ rech kujrachiꞌlaj bꞌik are kaqakꞌam bꞌik ri sipanik, kaqabꞌan we riꞌ chukꞌutik chi kaqaqꞌijilaꞌj ri Ajawxel xuqujeꞌ kaqakꞌutu chi qas kꞌax qakꞌuꞌx chupatanixik. \v 20 Man kaqaj taj kujyoqꞌik rukꞌ ri kaqabꞌan chukojik we jun nimalaj sipanik riꞌ, \v 21 rumal cher kaqaj utz kaqabꞌan chukojik, man xwi ta cho ri Ajawxel, xane chikiwach konojel ri winaq. \p \v 22 Kaqataq bꞌik ri qachalal ri sibꞌalaj ukꞌutum chiqawach chi sibꞌalaj sakꞌaj, qas xqꞌalajin chiqawach kamik chi sibꞌalaj jeqel ikꞌuꞌx chirij. \v 23 Are kꞌu ri Tito are wachiꞌl xuqujeꞌ toꞌl iwe, e taqtal bꞌik rumal ri komontyox, rech kakiya uqꞌij ri Cristo. \v 24 Rumal kꞌu riꞌ chikꞌutu chikiwach we winaq riꞌ chi sibꞌalaj kiꞌloqꞌaj, xuqujeꞌ chikꞌutu chikiwach jas che nimal kaqanaꞌo rumal iwe, rech jeriꞌ kakil konojel ri e komontyox. \c 9 \p \v 1 Man rajawaxik taj kinnaꞌtaj chiꞌwe ri sipanik ri kiya chike ri tyoxalaj taq winaq. \v 2 Rumal cher wetaꞌm ri utz laj iwanimaꞌ. We riꞌ, rukꞌ nimal xintzijoj chike ri keꞌl pa Macedonia, xinbꞌij chike chi ri ix, ri ix aj Acaya junabꞌir imulim kanoq ri isipanik. Ri ibꞌanom ix tobꞌaninaq rech jeriꞌ nikꞌaj chik xkichapleꞌj uyaꞌik ri kisipanik. \v 3 Pune jeriꞌ, keꞌntaq bꞌik we alaxik riꞌ, rech man xaq ta tzaqem rij ri nimal ri xqanaꞌo rumal iwe, xane kꞌo ta bꞌanom wi kꞌo chi ri sipanik iwukꞌ, xaq jeriꞌ chibꞌana ri xinbꞌij chiꞌwe kibꞌano. \v 4 Rech we kebꞌe jujun chike ri kel waral pa Macedonia, man kꞌa te ta kimulila ri sipanik chikiwach. Uj riꞌ kel qakꞌixibꞌal we jeriꞌ kibꞌano, rech man kaqabꞌij taj chi ix riꞌ ri qas kel ikꞌixibꞌal rumal man ibꞌanom ta apanoq. \v 5 Xaq jeriꞌ xinchomaj chi rajawaxik kinta chike ri alaxik chi kakikowij apanoq usukꞌumaxik ri kajawatajik chumulixik we nimalaj sipanik ri itzujum loq. Rech jeriꞌ jun nimalaj sipanik kelik man jun xuꞌyal taj. \m \v 6 Naꞌtaj we riꞌ chiꞌwe: Ri xa nitzꞌ kutiko, xa nitzꞌ kuyako, are kꞌu ri sibꞌalaj nim kutiko, sibꞌalaj nim kuyak na. \v 7 Rajawaxik chiꞌjujunal kiya ri xichomaj pa iwanimaꞌ uyaꞌik, man rukꞌ ta bꞌis xuqujeꞌ man rumal ta kataqchiꞌx jun, rumal cher ri Dios kuloqꞌaj ri winaq ri kuya usipanik rukꞌ ronojel ranimaꞌ. \v 8 Ri Dios kakwinik kuya ronojel toqꞌobꞌ chiꞌwe, rech kayaꞌtaj ronojel ri kajawataj chiꞌwe rech kixkwinik kibꞌan sibꞌalaj kꞌi utz taq chak kukꞌ nikꞌaj chik. \v 9 Jacha ri kubꞌij ri Tzꞌibꞌatalik: \qt Xujacho ronojel ri uqꞌinomal chike ri mebꞌaibꞌ, ri usukꞌal xjeqiꞌ chibꞌe qꞌij saq.\qt*\x + \xo 9:9 \xo*\xt Salmos 112:9.\xt*\x* \v 10 Ri kayoꞌw ijaꞌ che ri ajtikolobꞌ xuqujeꞌ uwa ri kawaꞌik, Areꞌ kanimarisan ri tikoꞌn xuqujeꞌ kubꞌan chiꞌwe chi kiwachij sukꞌal. \v 11 Rech kixqꞌinomar pa ronojel ri jastaq rech kixkwinik kiya chike nikꞌaj chik ri kajawatajik, jeriꞌ kujtyoxin uj che ri Dios rumal ri kibꞌano. \v 12 We tobꞌanik riꞌ man xwi taj jun tyoxalaj sipanik ri kutoꞌ ri tyoxalaj taq winaq, xane kuya sibꞌalaj kꞌi tyoxinik che ri Dios. \v 13 Qas tzij, are kakikꞌamawaꞌj ri alaxik we jun kꞌutbꞌal rech ri ipatanijik, kakiqꞌijilaꞌj ri Dios rumal ri inimanik xuqujeꞌ ri utzijoxik ri utz laj taq tzij rech ri Cristo, xuqujeꞌ rumal ri nimalaj itobꞌanik ri xiya chike konojel. \v 14 Xuqujeꞌ kakibꞌan chꞌawem riꞌ piꞌwiꞌ rumal cher ix kiloqꞌ xuqujeꞌ rumal ri nimalaj toqꞌobꞌ ri ikꞌamawaꞌm ix che ri Dios. \v 15 Sibꞌalaj tyox che ri Dios rumal ri usipanik ri man kꞌo ta utzij winaq kakwin chusolik rij. \c 10 \s Are ri Dios xyoꞌw kwinem che ri Pablo chubꞌanik ri chak \p \v 1 In in Pablo, qas kinbꞌij chiꞌwach pa ri rutzilal ri Cristo, e kꞌi kebꞌinik chi sibꞌalaj kinxiꞌj wibꞌ kinbꞌij ri jastaq are kinwil kipalaj, are kꞌut are sibꞌalaj naj in kꞌo wi, kꞌi ri kinbꞌij. \v 2 Qas kinbꞌij na chiꞌwe, rech jeriꞌ are kinopan iwukꞌ man rukꞌ ta kowil kinenoꞌjin kukꞌ ri kakibꞌij chi xaq pa ri qatyoꞌjal kujnoꞌjinik. \v 3 Pune uj kꞌo cho ri uwachulew, man kaqabꞌan ta chꞌoꞌj jetaq ri kakibꞌan ri aꞌjuwachulew. \v 4 Ri cheꞌyabꞌal ri kaqakojo kujchꞌoꞌjinik man rech ta uwachulew, xane ri chꞌoꞌjibꞌal ri kaqakojo sibꞌalaj kꞌo uchuqꞌabꞌ pa Dios chutukixik ri chuqꞌabꞌ rech ri itzel. \v 5 Kaqatukij ronojel uwach nimal xuqujeꞌ chomanik ri kuqꞌatej ri retaꞌmabꞌal ri Dios, xuqujeꞌ kaqakꞌam bꞌik ronojel uwach chomanik rech kumochꞌ ribꞌ chuxeꞌ raqan uqꞌabꞌ ri Cristo. \v 6 Xuqujeꞌ kujkwinik kaqaqꞌat tzij puꞌwiꞌ ri kubꞌan ri winaq ri man kaniman taj, kꞌa chopan na ri qꞌij are iwonojel chik kixnimanik. \p \v 7 Chikaꞌyejmpe ri jastaq ri kiwilo. We kꞌo jun uchapom ukꞌuꞌx chi rech ri Cristo, chuchomaj rij junmul chik: Uj uj re ri Cristo jetaq areꞌ rech ri Cristo. \v 8 Man kinkꞌixibꞌej taj unaꞌik nimal jubꞌiqꞌ chi na cho ri qas taqalik, rumal ri kwinem ri yaꞌtal chaqe rumal ri Ajawxel, che itoꞌik, man che ta itukixik. \v 9 Man are ta kawaj kixinxibꞌij rukꞌ we nuwuj ri tajin kintaq bꞌik chiꞌwe. \v 10 Rumal cher e kꞌo jujun kakibꞌij: Sibꞌalaj kꞌax katzijon pa taq ri uwuj, pune are kaqil chiwinaqil man kꞌo ta uchuqꞌabꞌ xuqujeꞌ are kachꞌawik man jeꞌl taj kataqik. \v 11 We winaq riꞌ rajawaxik kakichꞌobꞌo chi junam kujnoꞌjinik rukꞌ ri qatzꞌibꞌam xuqujeꞌ we kujkil chiwinaqil. \p \v 12 Man kaqajunamaj ta qibꞌ kukꞌ nikꞌaj chik ri kakitzuj kibꞌ rech kekamik. Kakijunamaj kibꞌ kukꞌ nikꞌaj chik rukꞌ ri ketabꞌal, man ketaꞌm taj ri kakibꞌano. \v 13 Ri uj kꞌut, man kaqanaꞌ ta nimal cho ri yaꞌtal chaqe kaqabꞌano. Xane kaqanaꞌ nimal jetaq ri karaj ri Dios, rech jeriꞌ kujopan iwukꞌ. \v 14 We ta mat ujkꞌolinaq iwukꞌ nabꞌe kanoq, wine kibꞌij chi tajin kujikꞌow che ri qas taqalik kaqabꞌano, qas tzij wi uj xujnabꞌej chubꞌixik chiꞌwe ri utz laj taq tzij rech ri Cristo. \v 15 Man kaqanaꞌ ta nimal rumal ri chak ri nikꞌaj chik e bꞌanowinaq. Xane kaqayeꞌj chi are tajin kakꞌiy ri ikojobꞌal, kanimar xuqujeꞌ ri kibꞌano. \v 16 Rech jeriꞌ kitzijoj ri utzij ri Dios pa taq juleꞌ taq tinimit chik, jeriꞌ man kinaꞌ ta nimal rukꞌ ri chak ri nikꞌaj chik e bꞌanowinaq. \p \v 17 Are kꞌu ri kunimarisaj ribꞌ, chunimarisaj ribꞌ pa ri Ajawxel. \v 18 Rumal cher man are ta kachꞌeken ri winaq ri xaq areꞌ kuya uqꞌij chibꞌil ribꞌ, xane are kachꞌeken ri winaq ri kaya uqꞌij rumal ri Dios. \c 11 \s Ri Pablo xuqujeꞌ ri esal taq kiwach taqoꞌn \p \v 1 ¡Kꞌo ta bꞌanom wi kiniqꞌiꞌ jubꞌiqꞌ, pune kon kinbꞌantajik! \v 2 Kakꞌaxir ri wanimaꞌ iwumal iwe jetaq ri kubꞌan ri Dios, rumal cher kawaj xa rukꞌ jun kixkꞌuliꞌ wi, xaq xwi rukꞌ ri Cristo, rech jeriꞌ kixinjach cho ri Dios jetaq jun akꞌal ali. \v 3 Kinxiꞌj wibꞌ rumal rukꞌ jubꞌiqꞌ kakꞌexetaj ri ichomabꞌal kitzaq kanoq ri ijeqelem pa Cristo jetaq ri xkꞌulmataj rukꞌ ri Eva, xsubꞌutaj rumal ri kumatz. \v 4 Rumal cher we kꞌo jun winaq ri kutzijoj chik jun Jesús ri man are ta ri qatzijom uj chiꞌwe, o kikꞌamawaꞌj chi jun uxlabꞌal ri man are ta ikꞌamawaꞌm o kutzijoj chi ne utz laj taq tzij ri man are ta qatzijom chiꞌwe sibꞌalaj utz kita ri kubꞌij chiꞌwe. \v 5 Kinchomaj kꞌut chi man sibꞌalaj nitzꞌ ta nuqꞌij chikiwach ri e nimaq taq taqoꞌn. \v 6 Pune man qas ta kinkwinik kinchꞌawik, kꞌo wetaꞌmabꞌal. Iwetaꞌm waꞌ we riꞌ, rumal kꞌi mul qakꞌutum chiꞌwach pa ronojel ri qabꞌanom. \p \v 7 ¿La xinmakun kꞌut rumal uyaꞌik iqꞌij are xintzijoj ri utz laj taq tzij chiꞌwe man kꞌo ta pwaq xinta choch? \v 8 Qas tzij, xane nikꞌaj komontyox chik xintojowik rech xixinpatanij ix. \v 9 Are xinkꞌojiꞌ iwukꞌ xaꞌjawataj jastaq we, man xinux ta jun eqaꞌn chiꞌwe, rumal cher ri aꞌlaxik ri xepe pa Macedonia xkiya ronojel ri xajawataj chwe. Man xwaj taj xkꞌaxir ikꞌuꞌx rumal we, xuqujeꞌ man kawaj taj chi kakꞌaxir na ikꞌuꞌx chwe. \v 10 Ri qas tzij rech ri Cristo kꞌo pa wanimaꞌ jeriꞌ man kꞌo ta jun ri kel je laꞌ pa ri tinimit Acaya kinuqꞌatej rech mat kinnimarisaj wibꞌ. \v 11 ¿Jas che jewaꞌ kinbꞌij? ¿La xa kꞌu rumal man kixinloqꞌaj taj? Ri Dios retaꞌm chi qas kixinloqꞌaj wi. \p \v 12 Kinwilij kꞌu na ubꞌanik ri tajin kinbꞌano, rech jeriꞌ kinwesaj chike ri winaq ri nimal kakinaꞌo rumal cher kakibꞌij chi e junam qukꞌ, kakiya kiqꞌij rumal ri kakibꞌano. \v 13 We winaq riꞌ xaq esal taq kiwach ri e taqoꞌn, eleqꞌomabꞌ taq ajchakibꞌ, kakipoꞌ kibꞌ chi e taqoꞌn rech ri Cristo. \v 14 Man mayijabꞌal ta waꞌ ubꞌixik rumal cher ri Itzel kupoꞌ ribꞌ chi jun \w ángel\w* rech tunal. \v 15 Rumal riꞌ man mayijabꞌal taj chi ri e patanijelabꞌ kakipoꞌ kibꞌ rech jer kebꞌantaj patanijelabꞌ rech sukꞌal. Kꞌisbꞌal kꞌu rech ronojel kakikꞌamawaꞌj na ri utojbꞌalil ri itzel taq kichak. \s Ri kꞌax ri xuriq ri taqoꞌn Pablo \p \v 16 Junmul chik kinbꞌij: Man kꞌo ta bꞌa jun kubꞌij chwe chi xa in kon, o pa juleꞌ taq tzij chik chinikꞌamawaꞌj pune in kon, rech jeriꞌ kinnaꞌ jubꞌiqꞌ nimal. \v 17 Man are tajin kinbꞌij ri karaj ri Ajawxel, xane man rukꞌ ta etaꞌmabꞌal tajin kinbꞌij, xaq xwi kawaj kinya nuqꞌij chibꞌil wibꞌ. \v 18 Rumal cher sibꞌalaj e kꞌi kakinimarisaj kibꞌ pa ri kityoꞌjal, ri in xuqujeꞌ je kinbꞌano. \v 19 Rumal cher ix, pune kꞌo iwetaꞌmabꞌal, kiꞌkochꞌ ri man kꞌo taj ketaꞌmabꞌal. \v 20 Kiꞌqiꞌ ri winaq, pune kixkibꞌan che kajchak, o kixkitijo, o kakikꞌam ne ri ijastaq, nimal kakinaꞌo, o kixkichꞌay chiꞌpalaj. \v 21 Pune kinwesaj nukꞌixibꞌal, kinbꞌij chiꞌwe chi sibꞌalaj ujbꞌaqꞌoꞌtinaq. We kakibꞌij ri winaq chi kekwin chubꞌanik ri jastaq, in xuqujeꞌ kinbꞌij chi kinkwinik kinbꞌan we jastaq riꞌ. \v 22 ¿La aꞌj hebreo we winaq riꞌ? In xuqujeꞌ in hebreo. ¿La aꞌj Israel we winaq riꞌ? In xuqujeꞌ in aj Israel. ¿La e rijaꞌl ri Abraham? In rijaꞌl ri Abraham xuqujeꞌ in. \v 23 ¿La e patanijel kꞌut rech ri Cristo? Jer ta ne tajin kachꞌaw jun kon. In in kꞌo na chikiwach. Sibꞌalaj nim chak nubꞌanom chikiwach konojel, man kajilabꞌ taj ri mul inchꞌaytalik, in tzꞌapital kꞌi mul pa cheꞌ, sibꞌalaj kꞌi mul raj in kaminaq. \v 24 Jobꞌ mul in raputalik, juwinaq bꞌelej lajuj kumal ri winaq aꞌj Israel. \v 25 Oxmul xinkichꞌay rukꞌ cheꞌ, junmul xinkibꞌan che abꞌaj, oxmul raj xinjiqꞌik rumal xtukin ri jukubꞌ bꞌinibꞌal puꞌwiꞌ jaꞌ chinuxeꞌ, xinwikꞌowisaj jun qꞌij rachiꞌl jun aqꞌabꞌ pa ri nimalaj plo. \v 26 Kꞌi mul xinxiꞌj wibꞌ. Kꞌi mul raj xinjiqꞌ pa nimaꞌ, xinxiꞌj wibꞌ chike eleqꞌomabꞌ, xinkixibꞌij ri nuwinaq, xuqujeꞌ ri man e nuwinaq taj. Xinxibꞌix pa ri tinimit, xuqujeꞌ pa ri kꞌolibꞌal jawjeꞌ maj wi ja, xinxiꞌj wibꞌ pa ri plo, xuqujeꞌ xinxiꞌj wibꞌ are xinkꞌojiꞌk chikixoꞌl ri esal taq kiwach alaxik, \v 27 Sibꞌalaj kꞌi chak xuqujeꞌ qꞌiꞌtajik nuriqom, kꞌi mul man in warinaq taj, nunaꞌom numik xuqujeꞌ chaqij chiꞌ, kꞌi mul man inwoꞌqinaq taj, nunaꞌom tew xuqujeꞌ kꞌo mul man xinriq ta watzꞌyaq. \p \v 28 Man xaq xwi ta riꞌ, qꞌij chi qꞌij kakꞌaxir wanimaꞌ rumal ke ri komontyox. \v 29 ¿La xaq xwi kꞌu ri ix kixyawajik? In xuqujeꞌ. ¿La man kꞌu kinyojtaj xuqujeꞌ in we kꞌo jun kabꞌan che chi kutopij raqan? \v 30 We rajawaxik kinnaꞌ nimal, kinnaꞌ nimal rumal rech ri nubꞌaqꞌoꞌtik. \v 31 Ri Dios xuqujeꞌ Tataxel rech ri Ajawxel Jesucristo, ri tewchiꞌtal ri ubꞌiꞌ chibꞌe qꞌij saq, retaꞌm chi man bꞌanoj tzij taj ri kinbꞌano. \v 32 Pa ri tinimit Damasco, ri nim taqanel Aretas xtaqanik rech kachajix ri tinimit kech ri aꞌj Damasco, rech jeriꞌ kinchapik rech kabꞌan kꞌax chwe. \v 33 Xa pa jun chakach chik xinqasax wi loq pa ri wentaꞌn rech ri tapya rech ri tinimit, rech jeriꞌ man xinqaj ta pa kiqꞌabꞌ. \c 12 \s Ri jastaq ri xukꞌut ri Dios cho ri Pablo \p \v 1 Qas tzij wi, man taqal ta chwe kinnaꞌ nimal, chanim kꞌut kintzijoj chiꞌwe ri xukꞌut ri Ajawxel chinuwach. \v 2 Wetaꞌm uwach jun achi ri kꞌo pa Cristo chi kajlajuj junabꞌ xkꞌam bꞌik kꞌa churox kaj, we kꞌu pa ri utyoꞌjal o man pa ri utyoꞌjal ta neꞌ, man wetaꞌm taj, xaq xwi ri Dios etaꞌmaninaq.\f + \fr 12:2 \fr*\ft Ri Pablo tajin kutzijoj ribꞌ chi riꞌ, wine are tajin kutzijoj rij ri qꞌotaj are xbꞌan che abꞌaj kumal ri winaq aꞌj Listra, are waꞌ ri qꞌotaj are je xtzijon we riꞌ.\ft*\f* \v 3 Xuqujeꞌ wetaꞌm chi we achi riꞌ (man wetaꞌm taj we pa ri utyoꞌjal o man pa ri utyoꞌjal ta neꞌ, xwi ri Dios etaꞌmaninaq) \v 4 xkꞌam bꞌik kꞌa pa ri jeꞌlalaj kꞌolibꞌal rech chikajil, xutatabꞌej tzij ri man kitzij ta winaq xuqujeꞌ man yaꞌtal ta chike ri winaq kaketaꞌmaj. \v 5 Kinkwinik kinya uqꞌij ri achi riꞌ, ri in kꞌut man kinya ta nuqꞌij, xaq xwi kinya nuqꞌij are xaq kinbꞌaqꞌoꞌtik. \v 6 Pune jeriꞌ, we ta kawaj kinnaꞌ nimal, utz riꞌ we jeriꞌ kinbꞌano, rumal qas tzij ri kinbꞌij. Kinya kꞌu kan chilaꞌ rech man kꞌo ta jun kuchomaj jun jastaq chik chwij cho ri qas karilo xuqujeꞌ kuto katzijox chwij. \p \v 7 Rech kꞌu man nimal taj kinnaꞌo rumal ri jastaq ri xukꞌut ri Dios chinuwach jer xkoj jun kꞌix che ri nutyoꞌjal, jun utaqoꞌn ri itzel xutaq loq chinuchꞌayik chinupalaj, rech jeriꞌ man kinnimarisaj ta wibꞌ. \v 8 Oxmul xinta che ri Ajawxel chi karesaj chwe we riꞌ. \v 9 Ri Ajawxel kꞌut xubꞌij chwe: Ri nutoqꞌobꞌ xaqareꞌ chawe, rumal cher ri nukwinem qas tzꞌaqat are xaq katbꞌaqꞌoꞌtik. \p Rumal kꞌu riꞌ qas rukꞌ ronojel wanimaꞌ kinnaꞌ nimal rukꞌ ri nubꞌaqꞌoꞌtem rech jeriꞌ kakꞌojiꞌ ri ukwinem ri Cristo pa nuwiꞌ. \v 10 Rumal riꞌ kinkiꞌkotik pa ri nubꞌaqꞌoꞌtem, xuqujeꞌ are kabꞌix kꞌax taq tzij chwe, are man kaya ta bꞌe kinbꞌan ri rajawaxik, are kintzukuxik rech kabꞌan kꞌax chwe, xuqujeꞌ are kinbꞌisonik, rumal cher are xaq kinbꞌaqꞌoꞌtik, kꞌa te riꞌ kꞌo nuchuqꞌabꞌ. \s Kakꞌaxir ranimaꞌ ri Pablo kumal ke ri winaq ri keꞌl pa Corinto \p \v 11 Are xinnaꞌ nimal, jer xinnoꞌjinik jun winaq ri man kꞌo ta retaꞌmabꞌal, ri ix kꞌut xinitaqchiꞌj rech jewaꞌ kinbꞌano. Rumal cher taqalik chi ix kiya nuqꞌij, rumal man in taj in nitzꞌ chikiwach ri sibꞌalaj e nimaq taq taqoꞌn, pune in man kꞌo ta kinuxik. \v 12 Ri chak ri kakꞌutuwik chi jun qas taqoꞌn, xbꞌanik chiꞌxoꞌl, jacha ta ne ri etal, mayijabꞌal taq jastaq ri xkꞌulmataj iwukꞌ ix. \v 13 ¿Jas xixkꞌexen wi ix kukꞌ ri nikꞌaj taq komontyox chik? Xaq xwi chi man xinux ta jun eqaꞌn chiꞌwe. Chikuyuꞌ we man utz kita ri kinbꞌij. \p \v 14 Qas tzij ronojel chik nusukꞌuman rech kixeꞌnsolij churox mul, man kinux ta kꞌu jun eqaꞌn chiꞌwe che waꞌ, rumal cher man are ta kawaj kinta chiꞌwe ri kꞌo iwukꞌ rumal cher man are ta ri aꞌlkꞌwaꞌlaxelabꞌ kakiyak jastaq rech kakikoj ri e tat nan, xane are ri tat nan kakiyak jastaq rech kakikoj ri aꞌlkꞌwaꞌlaxelabꞌ. \v 15 Xaq jeriꞌ qas rukꞌ kiꞌkotemal kinsach ri jastaq we, xuqujeꞌ in kinjarisaj wibꞌ xa rumal iwe. Pune man qꞌalaj taj chi kiniloqꞌaj jetaq ri kinbꞌan in che iloqꞌaxik. \p \v 16 We bꞌa ne jeriꞌ man in jun eqaꞌn ta chiꞌwe, xane rumal sibꞌalaj kachoman ri nujolom rumal ri xinkoj jun kꞌaꞌmabꞌal pa ri ibꞌe. \v 17 ¿La xa kꞌu xixinsubꞌu rumal ri jun nutaqoꞌn ri xintaq bꞌik iwukꞌ? \v 18 Xinta toqꞌobꞌ che ri Tito rech kixeꞌrila xuqujeꞌ xintaq bꞌik ri jun alaxik rukꞌ ¿la xa kꞌu xixusubꞌ ri Tito? ¿La man kꞌu xa che jun uxlabꞌal uj petinaq wi xuqujeꞌ junam bꞌe ujbꞌininaq wi rukꞌ ri Tito? \p \v 19 ¿Teꞌq piꞌkꞌuꞌx chi ronojel we qꞌotaj ri uj petinaq loq, xaq tajin kaqatzukuj jas kaqabꞌij chiꞌwe? Qas cho ri Dios, pa Cristo kujtzijonik. Loqꞌalaj taq qachalal, ronojel ri kaqabꞌano, kaqabꞌano che itoꞌik. \v 20 Kinxiꞌj wibꞌ, rukꞌ jubꞌiqꞌ man kixeꞌnriqa taj jetaq ri kawaj, xuqujeꞌ rukꞌ jubꞌiqꞌ man je ta kinnoꞌjinik jetaq ri kiwaj ix are kinopanik. Kinxiꞌj wibꞌ rukꞌ jubꞌiqꞌ kꞌo chꞌoꞌj kꞌax kinaꞌ chike nikꞌaj chik, oyawal, paꞌin taq ibꞌ, etzelal, tzijtaꞌlik, nimal xuqujeꞌ man tajin ta kabꞌan ri jastaq pa ucholajil, chiꞌxoꞌl. \v 21 Kinxiꞌj wibꞌ, are kinchomaj rukꞌ jubꞌiqꞌ kubꞌan chwe ri Dios chi kinmochꞌ wibꞌ rumal iwe are kinopan iwukꞌ, wine kinoqꞌ kumal ke e kꞌi ri e makuninaq kanoq nabꞌe, xuqujeꞌ man kikꞌexom ta kikꞌuꞌx rumal ri ketzelal xuqujeꞌ ri mak kibꞌanom ri itzel taq kirayinik kukꞌ taq achyabꞌ xuqujeꞌ kukꞌ taq ixoqibꞌ je xuqujeꞌ ri kꞌarkꞌatik ri kijachom wi kibꞌ. \c 13 \s Kꞌisbꞌal taq noꞌjibꞌal ri kubꞌij ri Pablo \p \v 1 Naꞌtaj chiꞌwe chi are urox mul waꞌ kixinsolij. Ronojel jastaq ri xkꞌulmatajik rajawaxik kachomax na rij kukꞌ kebꞌ o oxibꞌ winaq ri qas xiꞌlowik. \v 2 Xinbꞌij we riꞌ chiꞌwe are xinopan chukabꞌ mul iwukꞌ, chanim kꞌut kintzalij chi ubꞌixik chiꞌwe pune man in kꞌo iwukꞌ. Kintzalij chi unaꞌtaxik chiꞌwe, are kintzalij chi iwukꞌ man kinkuy ta umak xapachin jun ri makuninaq. \v 3 Rumal cher tajin kita chwe chi we kachꞌaw ri Cristo chi nuchiꞌ in. Ri Cristo man xaq ta kabꞌaqꞌoꞌt chiꞌxoꞌl ix, xane kukꞌut ri ukwinem piꞌwiꞌ. \v 4 Ri Cristo, pune maj chi uchuqꞌabꞌ are xekebꞌax cho ri jun ripbꞌal, chanim kꞌut kꞌaslik pa ri ukwinem ri Dios. Je xuqujeꞌ uj maj qachuqꞌabꞌ uj kꞌo pa Areꞌ, kujkꞌasiꞌ kꞌu na rukꞌ ri ukwinem ri Dios pa Cristo rech kujkꞌojiꞌ iwukꞌ. \p \v 5 Qas chichomaj rij ri tajin kixnoꞌjinik. ¿La qas ix kꞌo pa ri ikojobꞌal? ¿La man kiwilo chi ri Cristo Jesús kꞌo pa iwanimaꞌ? O wine man kichomaj taj, wine ixtzaqmajinaq chik. \v 6 Kinwayeꞌj chi kichꞌobꞌ rij chi uj man ujtzaqmajinaq taj. \v 7 Kaqabꞌan chꞌawem cho ri Dios piꞌwiꞌ rech maj jun itzel jastaq kibꞌano. Xane are chibꞌana ri utzilal, pune ujtzaqmajinaq kakaꞌyik. \v 8 Rumal cher man kujkwin taj kaqabꞌan qakꞌulel che ri qas tzij, xane are kaqabꞌan ri utzilal pa ri qas tzij. \v 9 Qas tzij wi, kujkiꞌkotik che ri ix kꞌo ichuqꞌabꞌ pune man kꞌo ta qe uj; xuqujeꞌ kaqabꞌan chꞌawem cho ri Dios rech kubꞌan chiꞌwe chi kixux tzꞌaqat. \v 10 Rumal riꞌ kintzꞌibꞌaj we riꞌ chiꞌwe rumal cher man in kꞌo ta iwukꞌ, rech we xinopan iwukꞌ man pa kowil taj kixinchꞌabꞌej, rumal cher jewaꞌ ubꞌanom ri Ajawxel chwe rech kintobꞌanik rech kixkꞌiyik man xa ta kasach iwach. \s Kꞌisbꞌal taq rutzil wach \p \v 11 Kꞌisbꞌal rech wachalal, chixkiꞌkotoq, chisukꞌumaj ri inoꞌjibꞌal, chikꞌamawaꞌj ri nuyojonik, xa jun chibꞌana, chixkꞌoloq pa jaꞌmaril rech jeriꞌ ri Dios rech loqꞌanik xuqujeꞌ rech jaꞌmaril kakꞌojiꞌ iwukꞌ. \v 12 Chiya rutzil iwach rukꞌ jun tyoxalaj tzꞌumanik.\f + \fr 13:12 \fr*\ft Naqꞌatal chike ri winaq che ri qꞌij junabꞌ riꞌ kakitzꞌumaj kibꞌ chikipalaj, rech jeriꞌ kakikꞌut ri kiloqꞌanik chibꞌil taq kibꞌ. \ft*\f* \v 13 Konojel ri tyoxalaj taq winaq ri e kꞌo waral kakitaq rutzil iwach. \p \v 14 Are ri utoqꞌobꞌ ri Ajawxel Jesucristo, ri uloqꞌanik ri Dios xuqujeꞌ ri uriqoj ibꞌ ri Tyoxalaj Uxlabꞌixel kekanaj iwukꞌ.