\id NEH - Quechua Huallaga Huánuco Bible -Peru 2010 (DBL -2013) \h NEHEMÍAS \toc1 Nehemías \toc2 Nehemías \toc3 Neh. \mt1 Nehemías \ili ¿Imapätaj pergaran Jerusalenpa pergancunata? ¿Imanirtaj pergananta micharan? \im \bd ¿Imataj caycan cay librucho?\bd* Unayga Nehemías libro Esdras libruwan jucnayllami caran. Nehemías ninan caycan «Tayta Diosmi cushicachiman» ninanmi. Nehemías libro caycan Esdras librupita sïguejllami. \ip Rimir caj parti rimaycan Jerusalén siudäpa pergancunata Nehemías mandaptin jatarachishanpaj. Achcaj contrancuna chapata churapaptinpis pergayta usharan. Siudäta allchachir yapaynami Tayta Diostapis aduraran (1–7). Ishcay caj partinami rimaycan llapan wiyaycaptin layta liguishanpaj y Tayta Diosllata sirbinanpaj parlacushanpita. Cay libro ushananchöna rimaycan allchachishan pergacunata inaurashanpaj y Nehemías mas juccunatapis rurashanpaj (8–13). \c 1 \s1 Nehemías marcanpaj Tayta Diosta mañacushan \p \v 1 Cayga Hacaliaspa wamran Nehemiaspa willapanmi. \p Artajerjes\x * \xo 1:1 \xt Esd. 4.7\x* ishcay chunca (20) watana ray caycaptin, Quisleu quillacho noga Nehemías caycarä Susa siudächo caycaj palasyucho. \v 2 Chaycho caycaptëmi wauguë Hanani watucamar chayamuran. Paywan chayamuran Judá runacuna. Paycunatami tapucurä prësu apamunanpita gueshpir quëdamoj marca-masëcunapaj, Jerusalenpaj. \v 3 Chaura paycuna willamaran: «Prësu apamunanpita quëdamojcunaga intëru probinsyacho fiyupa pengaypämi ñacarcaycan. Jerusalenpapis intëru curralninmi juchusha caycan. Puncuncunapis rupashami caycan» nir. \p \v 4 Willaycamaptin llaquicur fiyupa wagarä. Chaymi achca junaj llaquisha goyarä, ayunarä, janaj pachacho caycaj Tayta Diosta mañacurä. \v 5 Mañacur nirä: «Janaj pachacho caycaj \nd Tayta Dios\nd* gamga canqui fiyupa munayniyojmi. Gampa ñaupayquichöga pï-maypis mancharinmi. Parlacushayquitapis manami gonganquichu. Cuyashojcunatawan mandamintuyquita cumlejcunatapis allimi ricanqui. \v 6 Chacaypa junajpapis gamtami ruwacö sirbishoj Israel famillyacunata yanapaycunayquipaj. Gam ricaycämaptiquimi Israelcunaga juchata rurashcä. Famillyäcunapis, nogapis juchataga rurashcämi. \v 7 Ricaycämaptiquimi fiyupa mana allillata rurashcäcuna. Manami cumlishcäcunachu sirbishojniqui Moiseswan willachimashayqui mandamintuyquicunata, layniquicunata, yachachimashayquicunatapis. \v 8 Masqui yarpaypis nogacunapaj Moiseswan willachimashayquita. Nogacuna juchata ruraptëga intëruman machiypa-machir gargaramänayquipämi nimarayqui.\x * \xo 1:8 \xt Lev. 26.33; Deut. 28.64\x* \v 9 Gamman yapay yäracamur mandamintuyquicunata cumliptëga may-chaycho mashtacasha caycajtapis rispitashunayquipaj acrashayqui pachaman yapay shuntamänayquipämi nimarayqui.\x * \xo 1:9 \xt Deut. 30.1–5\x* \p \v 10 «Nogacunaga carcaycä gamta sirbishoj acrashayqui runacunami. Nogacunataga jorgamarayqui fiyupa munayniquiwanmi.\x * \xo 1:10 \xt Deut. 9.29\x* \v 11 Tayta Dios amatarmi ruwacö mañacamushäta wiyamänayquipaj. Chayno wiyaycuy ari sirbishojcuna mañacamushushayquitapis. Llapanëpis gamta rispitayllatami munaycä. Chaynöpis gamta ruwacamö yanapämänayquipaj. Gam camacächiy ari tayta nogata ray cuyapämänanpaj.» \p Chay wichan nogaga caycarä ray Artajerjes upunanpaj bïnu apapajninmi. \c 2 \s1 Jerusalenman Nehemías aywananpaj Artajerjes aunishan \p \v 1 Ishcay chunca (20) watana Artajerjes ray caycaptin, Nisán quillacho juc junaj ray upunanpaj bïnuta macyaycarä. Chay öra rayga ricamaran llaquisha caycajta. \v 2 Chaymi tapumaran: «¿Imanirtaj llaquisha caycanqui? Manami gueshyaycajnöchoga caycanqui. Jucpitami llaquishaga caycanqui canga.» \p Chayno nimaptin fiyupa manchacäcurä. \v 3 Nircur rayta nirä: «¡Tayta rayga imaycamapis cawachun! Awilöcuna pamparaycashan siudä pasaypa ragällan, puncuncunapis nina rupasha caycaptenga ¿imanirtaj mana llaquicömanchu ari tayta?»\x * \xo 2:3 \xt 2Rey. 25.8–10; 2Crón. 36.19; Jer. 52.12–14\x* \p \v 4 Chaura rayga tapumaran: «¿Imanöpataj yanapäman?» \p Jinan öra janaj pachacho caycaj Tayta Diosta shongullächo mañacurä «Gam munashayquino cachun» nir. \v 5 Nircur rayta nirä: «Cuyapämashpayqui, chayno gampaj alli captenga, ruwacö Tayta mandaj Judäman cachamänayquipämi, awilöcuna pamparaycashanman chayaycur juchusha caycajcunata allchachinäpaj.» \p \v 6 Ñaupancho warmin jamaraycaptin rayga tapumaran: «¿Imaycamaraj chaycho goyämunqui? ¿Imayraj cutimunqui?» nir. \p Chaura willarä imay cutinäpaj cashantapis. Willaptë aywanäpaj aunimaran. \v 7 Mastapis ruwacurä paypaj alli captin y cuyapämashpanga Eufratespita inti yaganan caj-lächo carcaycaj gobernadorcunaman papilta apachimänanpaj; chaypa päsaptë Judäman chayanäcama mana chapämänanpaj. \v 8 Yapay juc papilta mañacurä ray mandashan cajcho caycaj muntita täpaj Asaf jutiyoj runaman apachimänanpaj, Templupa cantunpa tumaraycaj pergapa puncuncunata, siudäman yaycuna puncucunata llapanta allchachinäpaj guerucunata gomänanpaj, noga tiyanäpaj caj wasita rurachinäpäwan. Chaura cuyapäcoj cayninwan Tayta Dios yanapämaptin rayga llapantami aunimaran. \p \v 9 Eufratespita inti yaganan caj-lächo carcaycaj gobernadorcunaman chayaycur ray apachimashan papilta entregarä. Rayga yan'gämänanpaj cacharan achcaj mandaj suldärucunata, muntäducunatapis. \v 10 Israelcunata yanapänanpaj runa chayashanta musyaycur Horonpita caj Sanbalat, Amonpita caj Tobías fiyupa rabyaran. \s1 Siudäpa perganta allchachinanpaj tumashan \p \v 11 Jerusalenman chayarä. Chaycho quimsa junaj goyarcur \v 12 juc chacay jatarirä ishcay quimsa runacunawan. Pitapis manami willaparächu nogaga Jerusalencho imatapis ruranäpaj Tayta Dios yarpayta gomashanta. Muntasha aywashallätami uywatapis aparä. \v 13 Chay chacay tumaj aywar llojshirä «Ragra» jutiyoj puncu caycajpa «Dragón» jutiyoj pösuman, nircur chaypa aywar «Ganrata Gotucuna» jutiyoj puncuman chayanäpaj. Chaypita päsar ricapacurä Jerusalenpa intëru pergancuna juchusha caycajta, puncuncunapis rupasha caycajta. \v 14 Chaypitaga päsarä «Yacu Pashtamunan» jutiyoj puncu caycajpa, «Raypa yacu ishtanquin» jutiyoj cajpa. Ichanga cawallö päsananpaj näni mana caranchu. \v 15 Chayno chacayllata ragranpa wichar pergacuna imano caycashantapis ricapacurä. Ricariycur cutirä «Ragra» jutiyoj puncupa. \p \v 16 Chaycho caycaj gobernadorcunaga mana musyaranchu imata rurar puriycashätapis. Chay öracamaga manarämi maygantapis Israelcunata willaparärächu: cüracunata, mayur runacunata, ni mandajcunatapis, ni arunanpaj carcaycajcunatapis. \v 17 Chaypitaraj paycunata nirä: «Gamcunapis musyarcaycanquimi pasaypa mana allicho marcanchi caycashantaga. Jerusalenga caycan ragällanmi; puncuncunapis rupashami. Parlacunanchïpaj witimuy-llapa llapanchi Jerusalenpa curralnin juchusha caycajta yapay jatarachinapaj. Chauraga mananami pipis asipar jamurpämäshunnachu.» \p \v 18 Chaychömi paycunata willaparä cuyacoj cayninwan Tayta Dios yanapämashanta. Chayno willarä ray imata nimashantapis. Chaura paycunaga «¡Juclla allchayta gallaycärishun!» nimaran. \p Chaura jucnin-jucnin shacyar arunanpaj auniran. \v 19 Chayta mayaycur Horonpita caj Sanbalat, Amonpita caj mandaj Tobías, Arabiapita caj Gesem nogacunata asipämar manacajman churamar nimaran: «¿Imata ruraytataj yarparcaycanqui? ¿Raypa contran jatariytachu gamcunaga yarpaycanqui?» \p \v 20 Chaura nogaga nirä: «Janaj pachacho caycaj Tayta Diosmi nogacunataga yanapämanga. Paypa sirbejnincunami gallaycärej-aywä juchusha pergacunata allchayta. Gamcunaga cay Jerusalenman manami ni imanillarpis mëticunayqui camacanchu. Manami imatapis ruranayquichu Jerusalenchöga.» \c 3 \s1 Aruyta gallaycärishan \p \v 1 Chaura mas mandaj cüra Eliasib cüra-masincunawan allchachiran «Uyshacuna» jutiyoj yaycuna puncu cajpa. Churachiran puncuncunata. Paycuna allchachiran curral pergacunata Pachac jutiyoj törripita Hananeel törricama. Allchayta ushaycur chaycunataga Tayta Diospana cananpaj inauraran. \v 2 Chaypita päsaraj curral pergatana allcharan Jericó runacuna. Chaypita cajtana allchachiran Imripa wamran Zacur. \v 3 «Pescädu» jutiyoj yaycunatana Senaapa wamrancuna allcharan. Puncuncunatapis churachiran lläbincunatawan, sirufanancunatawan, rancancunatawan-cama. \v 4 Chaypita cajtana curral pergata allchachiran Cospa willcan Meremot. Payga caran Uriaspa wamran. Chaypita lädunman cajtana allchachiran Mesezabeelpa willcan Mesulam. Payga caran Berequiaspa wamran. Chaypita päsarajtana allchachiran Baanapa wamran Sadoc. \v 5 Chaypita lädunman päsaraj caj curral pergatana allcharan Tecoapita caj runacuna. Mas rispitädu runacuna ichanga mandajnincunata yanapayta mana munaranchu. \v 6 Paseahpa wamran Joiada, Besodiaspa wamran Mesulam allchachiran «Jesana»\f + \fr 3:6 \ft Waquin Bibliachöga \fk Auquis Puncu \ft ninmi.\f* jutiyoj yaycunata. Puncuncunatapis churachiran lläbincunatawan, sirufanancunatawan, rancancunatawan-cama. \v 7 Chaypita päsaraj caj curral pergata allchachiran Gabaón runa Melatías, Meronot runa Jadón. Paycuna allcharan Mizpa, Gabaón runacunawan. Paycunaga carcaycaran Eufratespita inti yaganan caj-lächo caycaj gobernador mandashanchömi. \v 8 Chaypita päsaraj curral pergataga allchachiran Harhaiapa wamran Uziel. Payga caran guellay tacaj. Chaypita päsaraj curral pergata allchachiran Hananías. Payga caran perfümicunata ruraj. Paycuna ishcan allchachiran Jerusalenpa perganta anchu curral perga caycajcama. \v 9 Chaypita päsaraj caj curral pergata allchachiran Hurpa wamran Refaías. Payga caran pullan Jerusalenpa mandajnin. \v 10 Chaypita päsaraj curral pergata allchachiran Harumafpa wamran Jedaías. Allchachishan pergaga wasin lädunpa caran. Chaypita päsaj curral pergatana allchachiran Hasabniaspa wamran Hatús. \p \v 11 Harimpa wamran Malquiaswan, Pahat-moabpa wamran Hasubna allchachiran chaypita päsaraj curral pergataga. Paycunami allcharan «Jurnu» jutiyoj törritapis. \v 12 Chaypita päsaraj curral pergata allchachiran Halohespa wamran Salum warmi wamrancunawan. Payga pullan Jerusalenpa mandajninmi caran. \v 13 «Ragra» jutiyoj yaycunatana Hanún allcharan Zanoa runacunawan. Puncucunatapis jawiran. Lläbinta rancantawan churaran. Pergatana pergaran chuscu pachac pichga chunca (450) metru larguta. Pergar chayachiran «Ganrata Gotucuna» jutiyoj yaycunacama. \v 14 Recabpa wamran Malquías Bet-haquerem distrïtupa mandajninna «Ganrata Gotucuna» jutiyoj yaycunata allchachiran. Puncuntapis jawiran. Lläbintapis rancantawan churaran. \p \v 15 Colhozepa wamran Salum Mizpa distrïtupa gobernadornin allchachiran gatachiran «Yacu Pashtanan» jutiyoj yaycunata. Puncuncunata jawiran. Lläbintawan rancanta churaran. Raypa wertan läduncho caycaj Siloé ishtanquipa lädun perga aywarajtapis allchachiran Davidpa siudäninpita urämuna escaluncama. \v 16 Chaypita päsaraj curral pergata pullanta allchachiran Azbucpa wamran Nehemías David pamparaycashanpa chimpancama. Yacu pösu caycashan cajpa päsachir chayachiran suldärucunapa cuartilnincama. \p \v 17 Chaypita päsaraj cajtana allcharan cüracunata yanapaj Leví runacuna. Allchachiran Banipa wamran Rehum. Chaypita päsaraj cajtana pullan Keila distrïtupa mandajnin Hasabías allchachiran. Payga allchachiran mandashan distrïtupa jutincho. \v 18 Chaypita päsaraj cajtana allchachiran mandaj-masincuna: Henadadpa wamran Bavai. Payga caran pullan caj Keila distrïtupa mandajnin. \v 19 Josuëpa wamran, Mizpa distrïtupa mandajnin Ezer allchachiran armancuna churaränan wasiman wichäna lädun isquïnapita. \v 20 Chaypita jucaj perga llojshiraj cajtana allchachiran Zabaipa wamran Baruc. Paycuna allcharan quiquin isquïnapita mas mandaj cüra Eliasibpa wasin läduncama. \v 21 Chaypita päsaraj cajtana allchachiran Uriaspa wamran Meremot, Cospa willcan. Pay allchachiran Eliasibpa wasin lädunpita wasin ushajcama. \p \v 22 Chaypita päsaraj caj pergatana allcharan Jordán guechwa pampacho tiyaj cüracuna. \v 23 Paycuna allchashanpa lädunman cajtana Benjaminwan Hasub allcharan wasin lädunpa. Chaypita caj pergatana allcharan Azarías quiquinpa wasin lädunpa. Pay caran Maasiaspa wamran, Ananiaspana willcan. \v 24 Chaypita päsaraj pergata allcharan Henadadpa wamran Binuy famillyancunawan. Pay allcharan Azariaspa wasinpita aywaraj perga isquïnacama. \v 25 Chaypita päsaraj cajta allchachiran Uzaipa wamran Palal quiquin isquïnapita-pacha. Pay allchachiran palasyupita mas altu caycaj törritapis. Chay törriga caycaran carsil puncucho. Chaypita päsaraj cajtana allcharan Farospa wamran Pedaías. \v 26 Payga allchachiran «Yacu» jutiyoj yaycuna puncucama inti yagamun caj-läpa. Chayno allchachiran perga janancho ricchacunanpaj mas altu törritapis. (Ofelcho tiyajcunaga caran Templucho arojcuna.) \v 27 Tecoa runacunana allcharan chaypita päsaraj curral pergata, perga janancho ricchacunapaj jatun törri caycashanpita-pacha Ofel perga aywaraycämojcama. \p \v 28 «Cawallucuna» jutiyoj yaycuna puncu caj-läpana allcharan cüracuna cada ünun wasinpa läduncunapa päsaraj caj pergataga. \v 29 Paycuna allchashanpa lädunpa päsaraj cajtana allcharan Imerpa wamran Sadoc quiquinpa wasin lädunpa. Chaypita päsaraj cajtana allchachiran Secaniaspa wamran Semaías. Payga caran inti yagamunan caj-lächo caycaj puncuta täpaj. \v 30 Chaypita päsaraj cajtana allcharan Selemiaspa wamran Hananías, Hanunwan ishcan. Hanunga caran Salafpa sojta caj wamran. Paycuna allchashanpita päsaraj cajtana allcharan Berequiaspa wamran Mesulam. Payga allcharan wasinpa lädunman cajta. \v 31 Guellay tacaj Malquiasna allcharan chaypita päsaraj caj pergata, Templucho ima ruraycunachöpis arojcunapa wasin caycashancama, imatapis ranticojcunapa wasincuna caycashancama. Chay wasicuna carcaycaran autoridäcunapa despächuncuna caycashanpa chimpancho. Chaypa päsachir chayachiran ricchacunanpaj quiquin isquïnacho caycajcama. \v 32 Chaypita päsaraj cajtana allcharan guellay tacajcunawan imatapis ranticojcuna. Paycunaga allcharan ricchacuna caycaj isquïnapita «Uyshacuna» jutiyoj puncucama. \c 4 \s1 Chiquejcuna manacajman churashan \p \v 1 Curral perga juchushanta allcharcaycashäta mayaycur Sanbalatga fiyupa rabyacurcuran. Chaymi Israel runacunata manacajman churar asiparan. \v 2 Mandaj-masincunawan Samaria suldärucunawan parlar ninacuran: «¿Imatataj ruraycan cay manacaj Israelcunaga? ¿Piraj auniyconga yapay uywacunata pishtarcur rupachinanpäga? Arurcaycashanta ¿juc junajllachuraj usharenga? ¿Pasaypa rupasha goturpaycaj rumicunaga allichuraj canga yapay pergananpaj?» \p \v 3 Chayno rimarcaycashan öra ñaupancho caycaran Amón runa Tobiaspis. Paypis niran: «¡Masqui ricay-llapa chay arurcaycashan pergata! Chay pergaga atoj wicharcuptillanpis juchucäcunmanmi.» \s1 Tayta Diosta Nehemías mañacushan \p \v 4 Chaymi noga Nehemiasga Tayta Diosta mañacurä: «Tayta Diosnë, masqui wiyay nogacunata asipaycämashanta. Nogacunata chiquimar rimamashancunataga quiquincunaman ticraycachiy. Paycunaga chiquinacushanpa munaynincho cachun. Prësu apachun juc-lä nasyunman. \v 5 Paycuna mana allita rurashanpitaga ama perdunaycuychu; ni jucha rurashancunatapis ama gongaycuychu. Juchusha caycaj curralta yapay jatariycächejcunatami ashllir-ushasha.» \s1 Chiquejcuna manchachishan \p \v 6 Curral perga allchaytaga sïguir arurcaycarä. Chay örapäga pullantana pergarcaycaran. Runacunaga mana guellanaypa arurcaycaran. \v 7 Jerusalenpa pergancunata mana jamaypa aruycashanta mayaran Sanbalat, Tobías, Arabia runacuna, Amón runacuna, Asdod runacuna. Llapan capriraycajcunatapis chapayta ushaycajtana mayaycur fiyupa rabyacarcäriran. \v 8 Chaymi parlacuran Jerusalenman magaj yaycunanpaj, pasaypa mana allicunata rurananpaj. \v 9 Chaura nogacunaga Tayta Diosnëta mañacurä. Nircur runacunata churarä chacaypa junajpapis ricchacunanpaj, shamuptin nogacunapis ichipänäpaj. \v 10 Judá runacuna waquenga nircaycaran: «Ashtajcunapa callpancunapis manami cannachu chaychica juchusha goturaycajta jorguyllawan. Manami curral perga allchayta ushashunpächu.» \p \v 11 Chiquimajcunaga yarparan wañuchimänanpaj yaycamuptin mana musyanäcunata, ni mana ricanäcunata, wañuchimaptenga arurcaycashätapis jinancho cachaycärinäpaj cashanta. \v 12 Paycunapa läduncunacho tiyaj marca-masëcuna shaycamur achca cuti willamaran: «Chay runacuna curalaypa yaycamunanpämi carcaycan» nir. \v 13 Chaymi nogaga runacunata nirä bäjulla perga caycashanpa, uchcucuna caycashanpa cada famillya perga wajtancho sablinwan, lansanwan, lëchancunawan täpananpaj. \v 14 Manchacuptinna mayurcunata, mandajcunata, llapan runacunatapis ichircur nirä: «Gamcuna ama manchacuychu. Tayta Diosninchïman yäracuy. Payga manchacunami, imapäpis munayniyojmi. Gamcunaga pillyay marca-masiquita, warmiquita, warmi ollgu wamrayquicunata salbar, wasiquicunatapis mana guechushunayquipaj.» \p \v 15 Nogacunapis pillyanäpaj shuyarpaycashäta musyaycur, yarpapaycämashanta Tayta Dios mana camacächishanta musyaycorga mana yaycamurannachu. Nogacunapis yapay curral perga aruyta gallaycärirä. \v 16 Chayno mayashäcunapita-pacha runacunaga pullallanna aroj. Pullanna pillyananpaj camaricusha shuyarpaycaran lansancunawan, lëchancunawan, chapacunanpaj escüduncunawan, pëchuncunata chapacunanwan. Mandajcunana yanaparcaycaran \v 17 curral pergata allcharcaycaj Judá runacunata. Rumi ashtajcunaga jinalla ashtarcaycaran. Arojcuna jucaj maquinwan aruycaj jucajwanga armancunata aptaraycaj. \v 18 Pergaycho arojcunaga llapanmi chegllancunacho sablinta chararcaycaran. Trompëtata tucananpaj cajna lädöcho caycaran. \v 19 Mayur runacunata, mandajcunata, waquin cumuncunatapis nogaga maynami willaparä: «Arunanchïpaj aruyga achcami caycan. Canan noganchëga curralta pergaycho juc-lächo juc-lächo raquicasha carcaycanchi. \v 20 Chaymi trompëtata tucamuptenga llapanchi shuntacäshun trompëta wagamushan cajman. Tayta Diosninchïnami pillyaptinchi yanapämäshun.» \p \v 21 Chaynöpami nogacunaga arurä pacha wararcushanpita-pacha chacarpunancama. Pullan caj runacunanami lansanwan-lansanwan carcaycaran. \v 22 Chaychömi runacunata nirä: «Gamcunaga uywayniquiwan-cama quëday cay Jerusalenllacho chacaypa täpanayquipaj junajpa arunayquipaj.» \v 23 Nogapis famillyäcunapis, yanapämajcunapis, yan'gaycämaj suldärucunapis manami lojticurächu röpäcunataga. Jina arushalläwanmi carcaycarä. Llapanëpis lansä aptasha-aptasha carcaycarä. \c 5 \s1 Pobricunata Nehemías washashan \p \v 1 Chay wichan Israelcunaga warmipis ollgupis fiyupa llaquicur rimaran Israel-masincunapaj. \v 2 Waquenga nircaycaran: «Nogacunapaga achcami wamräcuna warmipis ollgupis. Cawanäpaj rïguta munä.» \v 3 Waquinna nircaycaran: «Muchupacashpämi muruna chacräcunata, übas chacräcunata, wasëcunata rinda jatiycushcä yargaypita mana wañunäpaj.» \v 4 Waquenga nircaycaran: «Muruna chacräta, übas chacräta rinda churaycurmi guellayta jorgushcä rayman impuestuta päganäpäpis. \v 5 Nogacunapis paycunapis carcaycä chay famillyapita mirajllami. Wamräcunapis paycunapa wamran-nirajllami. Chayno caycaptinpis nogacunaga wamräcunata warmita ollgutapis churaycä uyway cananpaj. Waquenga maynami warmi wamräcuna uywayna caycan. Imanöpapis mananami jorguyta puydëcunanachu. Muruna chacräcuna, übas chacräcunapis jucpanami.» \p \v 6 Chayno llaquicur parlajta wiyaycur fiyupa rabyarä. \v 7 Sumaj yarpachacurir, piñacurä rispitädu mayur runacunata, mandajcunatapis ristashanpa wawanta fiyupa chaninta cobrashanpita. Nircur juclla nirä sisyunta ruranäcunapaj, imanir chayno cashantapis parlanäcunapaj. \v 8 Chaymi nirä: «Nogacuna puydishalläpitaga juc-lä nasyuncunaman ranticusha caycaj marca-masinchi Israelcunata jorgamushcäcunami. Chayno jorgamusha caycaptëcunapis, ¿yapaychu gamcunaga cobrashpayqui uywayman ticraycächinqui yapay nogacuna jorgunäpaj?» \p Chayno niptë paycunaga imata rimacuytapis mana camäpacushpan upällalla wiyarpaycaran. \v 9 Mastapis nirä: «Gamcuna chayno rurarcaycashayquega mana allimi caycan. Chaypa ruquin gamcuna Tayta Diosta rispitar pay munashanno goyanquiman Tayta Diosta mana rispitar chiquimajninchïcuna mana asipämänanchïpaj. \v 10 Nogapis, yanapämajcunapis, famillyäcunapis gam mayurcunanömi rïguta guellaytapis ristashcä. ¡Chaymi cananga chay jagataga llapanta gongaycärishun! ¡Amana cobrashunnachu! \v 11 Chaymi nogaga ruwä muruna chacrancunata, übas chacrancunata, olivo chacrancunata, wasincunatapis cachapaycunayquipaj. Gamcuna gongaycur amana cobraynachu guellaypita, rïgupita, bïnupita, ni asëtipitapis.» \v 12 Chaura paycuna niran: «Gam nimashayquinömi llapantapis cumlishaj. Canan örami llapanninta cutiycachishaj. Mananami jagä canganachu.» \p Chayno niptin cüracunata gayachirä. Nircur paycunapa ñaupancho jurachirä quiquincuna aunishanno cumlinanpaj. \v 13 Chayno nircur cäpäta tapsir nirä: «Jurashanta mana cumlej cajtaga wasinpita, ima-aycanpitapis Tayta Diosga tapsirichun. Chayno rurar ima aycayojpis caycajcunataga jinayllata cachaycuchun.» Chayno niptë llapan runacuna niran: «Au, gam nishayquino cachun» nir. Nircur llapan alabaran \nd Tayta Diosta\nd*. \s1 Runacunapaj Nehemías alli cashan \p Runacunaga aunishanno cumliran. \v 14 Artajerjes ishcay chunca (20) wata ray caycashpan Judá partipa mandajnin canäpaj churamaran. Chay junajpita-pacha quimsa chunca ishcay (32) wata mandaj canancama nogapis ni yanapämajcunapis runacunataga manami mañarächu micunäpaj, upunäpaj derëchöcunata. \v 15 Ñaupa caj gobernadorcunami ichanga llapan runacunapäpis fiyupa gastulla caran. Paycunaga cada junaj cobraj chuscu chunca (40) guellayta micuypäwan bïnupaj. Chay mandajcunapa yanapajnincunana runacunata amatar ñacachej. Nogaga Tayta Diosta rispitar manami chaynöga ruraränachu. \v 16 Siudä cantunpa curralninta pergachinä cajtaga pergachiyta ushajpäna usharä. Chacracunatapis manami rantishcächu. Yanapämajcunapis llapanmi shuyni-cama aruran. \v 17 Nogapa wasëchöga micoj pachac pichga chuncan (150) runacuna. Waquenga caran Israelcuna, waquinna ray churashan mandajcuna. Juc-lä nasyunpita nogaman shamoj runacunataga manami yupajchu cä. \v 18 Noga päganäpaj cada junaj pishtaj juc töruta, werannin sojta uyshata, wallpacunatapis. Cada chunca junajmi aypalla bïnuta chayachimoj. \p Llapan runacunami fiyupa ñacaycaran. Chaynöpami nogaga mana rimaparächu mandaj cay derëchöta pägamänanpäpis. \v 19 ¡Tayta Diosnë cay runacunapaj alli cashäpita nogapis allicho canäpaj yarpaycuy ari! \c 6 \s1 Chiquejcuna yapay chapata rurashan \p \v 1 Chiquimajcuna Sanbalat, Tobías, Arabia runa Gesem musyaran Jerusalenpa curralninta juc capriraycajllatapis mana cachaypa allchachir ushashäta. (Puncucunatami ichanga manaraj jawichirärächu). \v 2 Sanbalatwan Gesemga papilta apachimuran « ‹Ono› jutiyoj ragran aywaj guechwacho mayninchöpis juc pachacho tincunapaj shamuy» nir. Paycunaga yarpapaycämaran mana allita ruramaytami. \v 3 Chaura nogapis cachawan cayno willachirä: «Mas alli caj aruynëcunawan tincupacashami caycä. Shamunäpäpis luwarnë manami canchu. Shamuptëga aruynë jitapacäcongami.» \v 4 Rimir nimashannölla chuscu cutimi cachata cachamuran. Nogapis rimëru nishänölla cachawan cutichirä. \p \v 5 Chaynölla cutichiptënami Sanbalatga quiquinpa uywaynintana cachamuran. Chay cachamushanwanga pichga cutina willachimaran. Willachimashpan llapan ricananpaj cartata apachimuran. Cartachöga rimir-puntata nishannölla \v 6 niycaran: \pi1 Runacunami parlan. Gesempis parlaycan. Gamshi llapan Israelcunawan yarpaycanqui raypa contran jatariyta. Chayshi allcharcaycanqui pergacunatapis. Gamshi rayninpis canquipaj. \v 7 Jerusalencho ray canayquipaj churashunayquipäpis maynashi profëtacunata churashcanqui. Ray cayman churarcushushpayquega «Judächo ray caycannami» nengashi runacunaga. Chaymi juclla shamuy parlananchïpaj manaraj ray Artajerjes mayashancama. \p \v 8 Chaura nogapis cutichir nirä: «Chay nishayquega manami rasunpachu. Chaytaga quiquiqui yarpaynillayquipitami jorgushcanqui.» \v 9 Paycunaga arurcaycashäta cachaycunäpämi imanöpapis manchachimayta munaran. Noga ichanga Tayta Diosta mañacurä arurcaycashächo yanapämänanpaj. \p \v 10 Nircur gueshpir aywarä Delaiapa wamran Semaiaspa wasinman. Payga caran Mehetabelpa willcan. Paymi wasincho pacacur wichgacushalla caycaran. Pay nimaran: «Tayta Diospa Templun ruriman shuntacar wichgacarcärishun mas rispitädu cajman. Canan chacaymi wañuchishunayquipaj yaycamuyta yarparcaycan.» \v 11 Chaura noga nirä: «Nogaga manami manchacöchu wañuyta. Nogano runacunaga templuman manami pacacunchu wañuchinanpita. Manami imanillarpis pacacushächu.» \p \v 12 Nogaga mayna musyaräna Tayta Dios mana willapashanta. Payga chayno niycämaran manchachimänallanpaj Sanbalat, Tobías pägasha captillan. \v 13 Manchachimaptin pacacorga noga juchata ruranäta munarmi pägaran. Paycuna yarparan nimashanta rurarga juchata ruranäta, chaynöpa pengayman churamayta. \v 14 ¡Tayta Diosnë: Yarpaycuy Sanbalatwan Tobías mana allita rurashancunata! ¡Ama gongaycunquichu profetïsa Noadías, waquin profëtacunapis manchachimänanpaj llullacuypa mana allita yarpashancunataga! \s1 Curral pergayta ushashan \p \v 15 Elul quillacho Curral pergayta usharan ishcay chunca pichga (25) junajnincho. Aruytaga usharan pichga chunca ishcay (52) junajcho. \v 16 Llapan chiquimajcuna musyaran wallca junajllacho aruyta ushashäcunata. Chaura tiyashäcunapa bisïnun nasyuncunacho tiyajcunaga fiyupa manchariran. Alli-tucurcaycashanpitapis pengacuran. Paycuna musyaran Tayta Dios yanapämaptin aruytaga fäsi ushashäta. \p \v 17 Chay wichan achcajmi rispitädu Judá runacunaga cartata apachej Tobiasman. Tobiaspis apachej paycunaman. \v 18 Arapa wamran Secaniaspa Tobías mashan captin, Tobiaspa wamran Johanán Berequiaspa wamran Mesulampa mashan captinmi achcaj Judá runacunaga Tobiaspa amïgun caran. \v 19 Chaymi Tobiaspäga «alli runami» nimaj. Tobías cajman chayarna noga imata nishallätapis runacuna willapaj. Chaura Tobiasnami nogaman cartata apachimoj manchachimänanpaj. \c 7 \s1 Mandajcunata Nehemías churashan \p \v 1 Curral pergayta ushajpaj ushaycur, puncucunatapis llapanpata jawiyta ushaycur, puncu täpajcunata, Diosta alabar cantajcunata, cüracunata yanapaj Leví runacunatapis puncu yaycunacunata täpananpaj churanacurä. \v 2 Jerusalencho mandaj cananpaj churarä wauguë Hananita.\x * \xo 7:2 \xt Neh. 1.2\x* Siudächo llapan suldärucunapa mandajnin cananpaj churarä Hananiasta. Payga caran alli runa llapantapis cumlej yäracuna. Waquin runacunapita masmi Tayta Diostapis rispitaj. \v 3 Paycunata nirä: «Sumaj pacha jun'garcuptinraj Jerusalenpa puncunta quichachinqui. Inti päsarcuptin puncucunata wichgachinqui, rancachinqui, puncu täpajcuna täpanancunacho caycaptinraj.» \p Siudächo tiyaj runacunata churarä ricchacur täpäshinanpaj. Waquintaga nirä wasincunapa lädunpa cajtaga täpäshinanpaj. \v 4 Siudäga caran may-may jatun. Runacunami ichanga caru-carulla tiyarcaycaran. Juchusha wasicunata manarämi ushajpäga allchasharächu caran. \s1 Prësu aywashanpita cutimojcuna \r (Esd. 2.1–70) \p \v 5 Tayta Dios yarpayta gomar yanapämaptinmi gayachirä rispitädu mayur runacunata, mandajcunata, llapan runacunata ayca cashantapis sinsunäpaj. Chaychömi tarirä rimir cutimojcunapataga jutincuna apuntashana caycajta. Chaychöga caynömi apuntaraycaran: \p \v 6-7 Judächo yurej Israelcunata ray Nabucodonosor Babiloniaman prësu apashanpa jutincunami caycho caycan. Chay runacunaga cuticuran Jerusalenman, Judächo caycaj marcancunaman-cama. Paycunataga cutichimuran: Zorobabel, Josué, Nehemías, Azarías, Raamías, Nahamani, Mardoqueo, Bilsán, Misperet, Bigvai, Nehum, Baana. \m Pushamushan runacuna caran: \li3 \v 8 Parospita mirajcuna 2,172. \li3 \v 9 Sefatiaspita mirajcuna 372. \li3 \v 10 Arapita mirajcuna 652. \li3 \v 11 Pahat-Moab runacuna 2,818. Paycunaga caran Josuëpita Joabpita mirajcuna. \li3 \v 12 Elampita mirajcuna 1,254. \li3 \v 13 Zatupita mirajcuna 845. \li3 \v 14 Zacaipita mirajcuna 7. \li3 \v 15 Binuypita mirajcuna 648. \li3 \v 16 Bebaipita mirajcuna 628. \li3 \v 17 Azgadpita mirajcuna 2,322. \li3 \v 18 Adonicampita mirajcuna 667. \li3 \v 19 Bigvaipita mirajcuna 2,067. \li3 \v 20 Adinpita mirajcuna 655. \li3 \v 21 Aterpa wamran Ezequiaspita mirajcuna 98. \li3 \v 22 Hasumpita mirajcuna 328. \li3 \v 23 Bezaipita mirajcuna 324. \li3 \v 24 Harifpita mirajcuna 112. \li3 \v 25 Gabaonpita mirajcuna 95. \li3 \v 26 Belén runacunawan Netofa runacuna 188. \li3 \v 27 Anatot runacuna 128. \li3 \v 28 Bet-azmavet runacuna 42. \li3 \v 29 Quiriat-jearim, Cafira, Beerot runacuna 743. \li3 \v 30 Ramäwan Geba runacuna 621. \li3 \v 31 Micmas runacuna 122. \li3 \v 32 Betelwan Hai runacuna 123. \li3 \v 33 Nebo runacuna 52. \li3 \v 34 Jucaj Elam runacuna 1,254. \li3 \v 35 Harim runacuna 320. \li3 \v 36 Jericó runacuna 345. \li3 \v 37 Lod, Hadid, Ono runacuna 721. \li3 \v 38 Senaa runacuna 3,930. \m \v 39 Cüracuna caran: \li3 Josuëpita miraj cüra Jedaiaspita mirajcuna 973. \li3 \v 40 Cüra Imerpita mirajcuna 1,052. \li3 \v 41 Cüra Pasurpita mirajcuna 1,247. \li3 \v 42 Cüra Harimpita mirajcuna 1,017. \m \v 43 Cüracunata yanapaj Leví runacuna caran: \li3 Josuëpita, Cadmielpita Hodaviaspita mirajcuna 74. \li3 \v 44 Asafpita mirajcuna Diosta alabar cantajcuna 148. \li3 \v 45 Salumpita, Aterpita, Talmonpita, Acubpita, Hatitapita, Sobaipita mirajcuna. Paycuna caran puncu täpajcuna 138. \m \v 46 Diospa Templuncho ima ruraycunachöpis arojcuna caran: \li1 Zihapita, Hasufapita, Tabaotpita, \li1 \v 47 Querospita, Siahapita, Padonpita, \li1 \v 48 Lebanapita, Hagabapita, Salmaipita, \li1 \v 49 Hananpita, Gidelpita, Gaharpita, \li1 \v 50 Reaiapita, Rezinpita, Necodapita, \li1 \v 51 Gazampita, Uzapita, Paseahpita, \li1 \v 52 Besaipita, Meunpita, Nefusimpita, \li1 \v 53 Bacbucpita, Hacufapita, Harhurpita, \li1 \v 54 Bazlutpita, Mehidapita, Harsapita, \li1 \v 55 Barcospita, Sisarapita, Temapita, \li1 \v 56 Neziapita, Hatifapita mirajcuna. \b \li1 \v 57 Salomonpa uywaynincunapita mirajcuna caran cayno jutiyoj runacunapa wamrancunami: Sotaipa, Soferetpa, Perudapa, \v 58 Jaalapa, Darconpa, Gidelpa, \v 59 Sefatiaspa, Hatilpa, Poqueret-hazebaimpa, Amonpa. \pi1 \v 60 Templucho arojcuna Salomonpa uywayninpita mirajcunawan llapanga caran quimsa pachac isgun chunca ishcaynin (392) runacuna. \p \v 61 Tel-melapita, Tel-harsapita, Querubpita, Imerpita, chayamojcunaga manami sumäga musyaranchu lijïtimu Israel casta cashanta, ni carullapana casta cashantapis. Chay runacunaga caran: \li1 \v 62 Delaiapita, Tobiaspita, Necodapita mirajpa wamrancuna. Paycuna caran sojta pachac chuscu chunca ishcaynin (642) runacuna. \li1 \v 63 Cüra famillya cajcunapis caran: Habaiapita, Cospita, Barzilaipita mirajcuna. Chaypa wamrancuna majachacaran Galaadpita caj Barzilaipa warmi wamrancunawan. Majachacarcur paycunaga Galaadcho tiyaj cajpa jutintana aparan. \v 64 Paycuna chay famillyalla anutacushancho jutincunata ashiran. Chaycho mana taricaptin cüracuna arushanta mana aruchirannachu. \v 65 Gobernadorpis niran Urimta Tumimta ricaypa cüra musyanancamaraj Tayta Diospaj churashancunata manana micunanpaj.\x * \xo 7:65 \xt Éxo. 28.30; Núm. 27.21; Deut. 33.8\x* \li1 \v 66 Cutimoj runacuna ushajpäga caran chuscu chunca ishcaynin waranga quimsa pachac sojta chunca (42,360). \v 67 Uywaynin cajcunataga ollguta warmitapis manami yuparanchu. Chay cajcunaga shuyni caran ganchis waranga quimsa pachac quimsa chunca ganchisnin (7,337). Tayta Diosta alabar cantajcunapis warmi ollgu caran ishcay pachac chuscu chunca pichgan (245) runacuna. \v 68 Cawalluncuna caran ganchis pachac quimsa chunca sojtan (736). Mülacuna caran ishcay pachac chuscu chunca pichgan (245). \v 69 Camëllucuna caran chuscu pachac quimsa chunca pichgan (435). Bürrucunana caran sojta waranga ganchis pachac ishcay chuncan (6,720). \m \v 70 Waquin rispitädu runacunaga buluntäninpita goycäriran aruchinanpaj. Gobernadorpis churaran pusaj quïlu gorita, pichga chunca tasuncunata, cürapaj pichga pachac quimsa chuncan (530) sotänacunata. \v 71 Waquin famillyapa mandajnincunana llapanga churaran pachac sojta chuncan (160) quïlu gorita, waranga ishcay pachac chuncan (1,210) quïlu guellayta. Aruchiycho gastananpämi churaran. \v 72 Cumun runacunana llapanga churaran pachac sojta chuncan (160) quïlun gorita, pachac chuncan (110) quïlun guellayta, cüracunapäpis sojta chunca ganchis (67) sotänata. \p \v 73 Cüracuna, Leví famillya runacuna, puncu täpajcuna, Diosta alabar cantajcuna, Templucho ima ruraychöpis arojcuna, llapan Israel cumuncunapis marcanman-cama tiyacaycäriran.\x * \xo 7:73 \xt 1Crón. 9.2; Heb. 11.3\x* \s1 Diospa layninta liguipashan \p Ganchis quilla cajpänaga marcancho-camanami llapan runacuna tiyarcaycaran.\x * \xo 7:73 \xt Esd. 3.1\x* \c 8 \s1 Israelcunata Esdras layta liguipashan \p \v 1 Chaypita juc junajchöga Jerusalenman llapan runacuna shuntacaran «Yacu Puncu» jutiyoj yaycunapa lädun läsa pampaman. Yachachej Esdrasta paycuna niran Israelcunapaj Moisesta \nd Tayta Dios\nd* isquirbichishan laycuna caycashan libruta apamunanpaj. \v 2 Ganchis quillaman gallaycoj rimir junajcho cüra Esdrasga llapan runacuna shuntacasha caycashanman apamuran laycuna isquirbiraycashan libruta. Runacunaga chaycho carcaycaran ollgupis, warmipis, wamrapis rucullana cäga. \v 3 «Yacu Puncu» jutiyoj yaycunapa ñaupan läsa pampacho Esdrasga tutapita las-dösicama liguiparan chaycho caycajcuna llapan wiyananpaj. \p Llapan runacuna mana cachaypa wiyarcaycaran laycunata liguipashantaga. \fig Diospa layninta Esdras liguishan|src="HK00292B.TIF" size="span" loc="Neh. 8.3" ref="Neh. 8" \fig* \v 4 Chayno liguipaptin llapan wiyananpämi apripösu ruraran juc chacrancata. Chay jananchömi lay yachachej Esdrasga ichiraycaran. Derëchu caj-läduncho ichirpaycaran: Matatías, Sema, Anías, Urías, Hilcías, Maasías. Ichoj caj-lädunchöna ichirpaycaran: Pedaías, Misael, Malquías, Hasum, Hasbadana, Zacarías, Mesulam. \v 5 Esdrastaga llapan ricaycaran mas janajcho captin. Llapan runacuna ricapaycaptin libruta quicharan. Libruta quicharcuptin runacunaga ushajpaj ichicarcäriran. \v 6 Esdrasga munayniyoj \nd Tayta Diosta\nd* alabaran. Chaura llapan runacunapis ricrancunata jogarir «Amén, Amén» niran. Nircur llapan runacuna \nd Tayta Diosta\nd* adurar gongurpacushpan umpuran urcunpis pampaman töpanancama. \p \v 7 Cüracunata yanapaj Leví runacuna: Josué, Bani, Serebías, Jamín, Acub, Sabetai, Hodías, Maasías, Kelita, Azarías, Jozabed, Hanán, Pelaías llapan runacunata willapar tantiyaycächiran lay imano niycashantapis. Runacunaga mana cuyucuypa carcaycaran. \v 8 Paycuna sinchipa layta liguiparan llapan wiyananpaj. Liguircur-liguircurna imano niycashantapis willapar sumaj tantiyachiran.\x * \xo 8:8 \xt Deut. 31.11–13; 2Rey. 23.2\x* \v 9 Layta liguipashan shongunman chayaptin runacunaga wagaran. Chaymi gobernador Nehemías, Yachachej cüra Esdras, layta tantiyachej Leví runacunapis niran: «Canan junäga \nd Tayta Diosta\nd* rispitana junajmi. Ama llaquicuychu, ama wagaychu ari.» \v 10 Esdrasga mastapis niran: «Aywar alli micuycunata micucarcäramuy. Bïnutapis mishquejta upuy. Micuyta mana charajcunatana garay. Canan junäga \nd Tayta Diosta\nd* alabar cushicunanchi junajmi. Ama llaquicuychu. Cushicushun ari. Tayta Diosninchëga chapaycämanchïmi.» \p \v 11 Waquin Leví runacunapis runacunataga mana wagananpaj shogarcaycaran cushicuy junaj captin. \v 12 Chaura llapan runacuna aywacuran micoj, upoj. Jucnin-jucnin micuyta yawachinacuran. Willapashan shongunman alli chayaptin sumaj tantiyacushanpitami cushicur fistata ruraran. \s1 Ramäda fista \p \v 13 Warannin junäga mandajcuna, cüracuna, cüracunata yanapaj Leví runacunapis shuntacaran cüra Esdraswan lay imano niycashantapis sumaj musyananpaj. \v 14 Liguishpanmi tariran \nd Tayta Dios\nd* Moisesta isquirbichishancho ganchis quilla cajchöga fistata rurar Israelcuna ramädallacho tiyananpaj niycashanta.\x * \xo 8:14 \xt Lev. 23.33–36, 39–43; Deut. 16.13–15\x* \v 15 Chaura jinan öra llapan siudänincunaman, jinan Jerusalenchöpis willacachiran llapan runacuna jircapita olivopa, rayanpa, palma yörapa rämancunata, waquin jachacunapa rämancunatapis öjasapa cajtaga apamunanpaj laycho niycashanno ramädata gatananpaj. \v 16 Chaura runacunaga jircapa aywar rämacunata chayachimuran. Nircur ramädata ruraran wasin puncuncunacho, wasin janancunacho, Tayta Diospa Templun puncun sawancho, «Yacu Puncu» jutiyoj yaycuna lädun pampacho, «Efraín» jutiyoj yaycunachöpis. \v 17 Prësu aywashanpita cutimoj runacunaga ramädata llapan ruraran. Nircur chay ramädachöna goyaran. Nunpa wamran Josué cashan wichanpita-pacha chay öracama chaynöga manarämi rurasharächu caran. Llapan runacuna fiyupa cushicuran. \v 18 Diosta rispitashpan fistata ganchis junaj ruraran. Esdrasnami waran-waran liguiparan Tayta Diospa layninta gallaycunan junajpita ushanancama. Pusaj junaj cajchöna jatun diya captin rispëtuwan shuntacaran laycho niycashanno. \c 9 \s1 Israelcunapa juchanpita Diosta Esdras mañacushan \p \v 1 Chay ganchis quillalla ishcay chunca chuscu (24) junajnincho Israelcuna yapay shuntacaran ayunananpaj. Gachga röpacunata jaticuran. Umancunamanpis allpata wiñacuran. \v 2 Nircur ichircärir reconösiran «nogacunapis unay awilöcunapis juchasapami cä» nir. Israelcunallami juc-lä nasyun runacunapita\x * \xo 9:2 \xt Esd. 10.11\x* acracaran. \v 3 Ichirpaycaptillan \nd Tayta Diospa\nd* layninta llapan wiyananpaj quimsa öra liguiparan. Yapay quimsa örana juchancunapita \nd Tayta Diosta\nd* mañacuran y aduraran. \v 4 Nircur cüracunata yanapaj Leví runacuna Josué, Binuy, Cadmiel, Sebanías, Buni, Serebías, Bani, Quenani wicharan chacranca caycajman. Paycuna gayarayparaj \nd Tayta Diosta\nd* mañacuran. \v 5 Cüracunata yanapaj Leví runacuna Josué, Cadmiel, Binuy, Hasabnías, Serebías, Hodías, Sebanías, Petaías cayno niran: \q1 «\nd Tayta Diosninchïta\nd* imaycamapis llapayqui alabay. \q1 ¡Payga fiyupa rispitädu cashpan munayniyoj cashpan alabasha cachun! \b \q1 \v 6 «Gamllami \nd Tayta Diosga\nd* canqui.\x * \xo 9:6 \xt Deut. 6.4\x* \q1 Gammi camashcanqui syëluta, syëlucho llapan caycajcunata. \q1 Gammi camashcanqui cay pachata, cay pachacho cajcunata, \q1 lamarta, lamar rurincho cajcunatapis. \q1 Gammi llapan ima-aycatapis cawaycächinqui. \q1 Chaypitami janaj pachacho caycajcunapis adurashunqui. \b \q1 \v 7 «\nd Tayta Dios\nd*, gammi Abramta acrarayqui. \q1 Gammi pushamurayqui Caldeacho caycaj Ur marcapita.\x * \xo 9:7 \xt Gén. 12.1\x* \q1 Nircur ‹Abraham› nirna jutinta churaparayqui.\x * \xo 9:7 \xt Gén. 17.5\x* \q1 \v 8 Gamga musyarayquimi Abraham gamman yäracamushanta. \q1 Chaymi paywan parlacur aunirayqui paypita mirajcunata goycunayquipaj Cananeo, Het, Amorreo, Ferez, Jebús, Gerges runacuna tiyaycashan chacrata.\x * \xo 9:8 \xt Gén. 15.18–21\x* \q1 Cumlej carmi aunishayquitaga cumlishcanqui. \b \q1 \v 9 «Ricarayquimi Egiptucho unay caj famillyäcuna imano ñacashantapis.\x * \xo 9:9 \xt Éxo. 3.7\x* \q1 Wiyarayquimi Puca Lamar cantuncho fiyupa llaquicushpan mañacamushantapis.\x * \xo 9:9 \xt Éxo. 14.10–12\x* \q1 \v 10 Fiyupa almiraypajcunata rurarmi castigarayqui faraonta, mandäshejnincunata, llapan pampa runacunatapis.\x * \xo 9:10 \xt Éxo. 7–12\x* \q1 Acrashayqui Israelcunata mana cuyapaypa ñacachishanpitami castigarayqui. \q1 Chaypitami gampäga maychöpis allita parlan canancamapis. \q1 \v 11 Israelcuna ricaycäshuptiquimi lamartapis ishcayman raquirirayqui. \q1 Chaura paycunaga chucru allpapana päsaran. \q1 Gaticachajcunatami ichanga ushajpaj yacuwan chaparcachirayqui jundu yacuman rumita jitarpojno.\x * \xo 9:11 \xt Éxo. 14.21–29; 15.4–5\x* \q1 \v 12 Israelcunata junajpaga pusharayqui pucutay ichiraycajwan, chacaypana nina ratataycar ichiraycajwan maypa aywananpäpis achquipashpayqui.\x * \xo 9:12 \xt Éxo. 13.21–22\x* \b \q1 \v 13 «Sinaí puntamanmi urämurayqui. \q1 Paycunataga syëlupitami willapämurayqui. \q1 Munashayquino goyänanpaj tantiyachirayqui. \q1 Alli cajta yachachirayqui. \q1 Allillata rurananpaj laycunatapis, mandamintucunatapis willaparayqui. \q1 \v 14 Uywayniqui Moiseswan willapächirayqui cada semänacho juc junaj jamar alabashunayquipaj, munashayquino laycunatapis mandamintuyquicunatapis cumlinanpaj.\x * \xo 9:14 \xt Éxo. 19.18–23.33\x* \b \q1 \v 15 «Paycunataga syëlupitami tantata gomurayqui micunanpaj.\x * \xo 9:15 \xt Éxo. 16.4–15\x* \q1 Yacunaptinpis gagapitami yacuta llojshichipämurayqui.\x * \xo 9:15 \xt Éxo. 17.1–7\x* \q1 Nircur nirayqui aunishayqui nasyunman tiyaj yaycunanpaj.\x * \xo 9:15 \xt Deut. 1.21\x* \q1 \v 16 Chay unay caj awilöcunaga casha mana tantiyaj, mana wiyacoj runacunami. \q1 Chaymi mandamintuyquitapis mana cumlishachu. \q1 \v 17 Paycunata salbanayquipaj milagrucunata rurashayquitapis gongaycärirmi yachachishayquicunataga manana rurarannachu. \q1 Chayno mana wiyacoj cashpanmi paycunaga churacarcäriran juc mandajninta yapay uyway cananpaj Egiptuman cutichinanpaj.\x * \xo 9:17 \xt Núm. 14.1–4; Deut. 1.26–33\x* \q1 Chaypis gamga canqui Tayta Dios llapantapis perdunaj, alli, cuyapäcoj, jucllaga mana rabyacojmi.\x * \xo 9:17 \xt Éxo. 34.6; Neh. 9.17; Sal. 86.15; Joel 2.13\x* \q1 Chaymi paycunataga mana cachaycushcanquichu. \b \q1 \v 18 «Jundiypa töru-mallwata ruracarcärir ‹Caymi Egiptupita jorgamajninchi diosga› niran.\x * \xo 9:18 \xt Éxo. 32.1–4\x* \q1 Chayno nirmi fiyupa rabyachishurayqui. \q1 \v 19 Cuyapäcoj cashpayquimi chunyajchöga mana cachaycurayquichu. \q1 Pucutaypis caminuta rejsichinanpaj manami junajpa illgaranchu. \q1 Nina achquipis manami illgaranchu chacaypa caminuta rejsichinanpaj. \b \q1 \v 20 «Alli Espirituyquiwanmi paycunata tantiyachirayqui. \q1 Micunanpäpis mana pishiypami casha maná. \q1 Yacutapis manami pishëchirayquichu. \q1 \v 21 Chunyajchöpis chuscu chunca watantinmi cawachishcanqui. \q1 Imapis manami pishishachu. \q1 Röpancunapis manami ushacaranchu. \q1 Ni chaquinpis manami shuplluranchu. \b \q1 \v 22 «Paycuna tiyananpäpis munayniyojcunapa marcanta, nasyunninta entregarayqui. \q1 Nircur shuyni-cama chacrata raquipashcanqui. \q1 Paycuna yaycuran ray Sehón mandashan Hesbón partiman ray Og mandashan Basán partiman.\x * \xo 9:22 \xt Núm. 21.21–35; Deut. 2.26–3.4\x* \q1 \v 23 Gammi camacächirayqui goyllarcunano aypallaman mirananpaj.\x * \xo 9:23 \xt Gén. 15.5; 22.17; Deut. 1.10\x* \q1 Mas unay caj awilöcunata aunishayqui chacramanpis pusharayqui goycunayquipaj.\x * \xo 9:23 \xt Jos. 3.14–17\x* \q1 \v 24 Paycunanami Canaanman yaycuycur guechuran. \q1 Gammi camacächirayqui chay particho tiyajcuna paycunata manchacunanpaj. \q1 Chaycho tiyarcaycajcunataga raynintinta paycunapa munayninman churarayqui munashanta rurananpaj.\x * \xo 9:24 \xt Jos. 11.23\x* \q1 \v 25 Guechur charicarcäriran intërunpa curalasha siudäcunata, micuy alli wayunan chacracunata, ima-aycanpis junta caycaj wasincunata, yacu pösuncunata, übas chacrancunata, olivo wertancunata, waquin früta wertancunata. \q1 Chaychömi paycunaga micuytapis cushisha micuran werayänanyaj. \q1 Yanapashayquipitami fiyupa cushicur alli goyaran.\x * \xo 9:25 \xt Deut. 6.10–11\x* \b \q1 \v 26 «Ichanga mana wiyacojmi caran. \q1 Contrayqui ricacuran. \q1 Layniqui niycashantapis mana cumlir manacajman churaran. \q1 Mana allita ruraptin profëtayquicuna piñacushpan willaparan gamman yapay yäracamunanpaj. \q1 Chaura paycuna fiyupa rabyachishushpayquimi profëtayquicunata wañuchiran. \q1 \v 27 Chayno captinmi chiquejcunapa munayninman cachaycurayqui. \q1 Chauraga ñacachisha. \q1 Ñacar llaquicur-rämi yarpärishpan gamtaga mañacushurayqui yanapänayquipaj. \q1 Chaura gamna cuyapashpayqui syëlupita-pacha wiyamushcanqui. \q1 Ñacaycashanpita jorgamunanpaj acrashayqui runacunata cachashcanqui. \q1 \v 28 Alli goyashpannaga yapayna juchata ruraj. \q1 Chaynöpami yapaypis cachaycurayqui chiquejcunapa munayninman. \q1 Chay runacunana llaquicachir ñacachiran. \q1 Chayno cashpanraj yapay mañacushoj cashunqui. \q1 Chaura gamga cuyapäcoj cashpayqui syëlupita-pacha wiyashpayqui achca cuti yanapashpayqui salbarayqui.\x * \xo 9:28 \xt Deut. 32.15–43; Jue. 2.11–16\x* \q1 \v 29 Layniquicunata cumlinanpaj yaparir-yaparir tantiyachirayqui. \q1 Chaura paycunami ichanga yachaj-tucoj. \q1 Alli cawayta tarichicoj layniquicunata mana cumliranchu.\x * \xo 9:29 \xt Lev. 18.5\x* \q1 Paycunaga mana wiyacoj cashpanmi gam nishayquita mana cäsucuranchu. \b \q1 \v 30 «Chaypis achca watami awantashcanqui. \q1 Tucuynöpa tantiyachirayqui Espirituyquiwanraj profëtayquicunawanraj. \q1 Chaypis manami paycunaga wiyacuranchu.\x * \xo 9:30 \xt 2Rey. 17.13–18; 2Crón. 36.15–16; Zac. 7.12\x* \q1 Chayno captinnami gamga cachaycurayqui juc-lä nasyun runacunapa munaynincho cananpaj. \q1 \v 31 Cuyapäcoj cashpayquimi ushajpäga mana illgächishcanquichu, ni gongaycushcanquipischu. \q1 Gamga fiyupa cuyapäcoj Tayta Diosmi canqui. \b \q1 \v 32 «Tayta Dios gamga canqui munayniyojmi, manchacunami. \q1 Parlacushayquitaga manami gonganquichu. \q1 Cuyacunquimi. \q1 Asiriapa\x * \xo 9:32 \xt 2Rey. 15.19, 29; 17.3–6; Esd. 4.2, 10\x* raynincuna cashanpita canancamami castïgu nogacunaman, raynëcunaman, mandajnëcunaman, cüräcunaman, gampita willacojcunaman, unay caj awilöcunamanpis chayasha. \q1 \v 33 Chaypis gamga alli cajtami rurashcanqui. \q1 Nogacunami ichanga juchata rurashcä. \q1 \v 34 Gam willacachishayquicunata, mandamintuyquicunata manami cumlishachu raynëcunapis, mandajnëcunapis, cüracunapis, awilöcunapis. \q1 \v 35 Chaypa ruquenga mandashancho ima-aycayoj cananpaj yanapaycaptiquipis, micuy alli wayunan jatun chacrata goycaptiquipis manami adurashurayquichu. \q1 Jucha ruraycunatapis manami cachaycuranchu. \b \q1 \v 36 «Awilöcunataga chacrata unay gorayqui micur upur goyänanpaj. \q1 Canan nogacunaga fiyupami ñacaycä. \q1 Uywayman ticrashana carcaycäcuna. \q1 \v 37 Chay chacracho wayojcunaga raycunallapämi caycan. \q1 Chay raycunataga churapämashcanqui juchäcunapitami. \q1 Nogacunapis, uywäcunapis paycuna munashanta ruranalläpämi carcaycä. \q1 Chayno captinmi fiyupa llaquicuycho carcaycä. \s1 Lay imanöpis cashanta cumlinanpaj nishan \p \v 38 «Chaypitami nogacunaga papilta rurä cumlinäcunapaj jurashpä. Chay papil rurashäcunamanga firmanga mandajnëcuna, cüracunata yanapaj Leví runacuna y cüracunami.» \c 10 \m \v 1 Cay papiltaga firmäcuna: Hacaliaspa wamran noga gobernador Nehemías, Sedequías, \li1 \v 2 Seraías, Azarías, Jeremías, \li1 \v 3 Pasur, Amarías, Malquías, \li1 \v 4 Hatús, Sebanías, Maluc, \li1 \v 5 Harim, Meremot, Obadías, \li1 \v 6 Daniel, Ginetón, Baruc, \li1 \v 7 Mesulam, Abías, Mijamín, \li1 \v 8 Maazías, Bilgai, Semaías. Paycunaga cüracunami caran. \m \v 9 Cüracunata yanapaj Leví runacuna firmaran: \li1 Azaniaspa wamran Josué, Henadadpita miraj Binuy, Cadmielpis; \li1 \v 10 waquin caj Leví runacuna: Sebanías, Hodías, Kelita, Pelaías, Hanán, \li1 \v 11 Micaías, Rehob, Hasabías, \li1 \v 12 Zacur, Serebías, Sebanías, \li1 \v 13 Hodías, Bani, Beninu. \m \v 14 Mandajcunapis firmaran: \li1 Paros, Pahat-moab, Elam, Zatu, Bani, \li1 \v 15 Binuy, Azgad, Bebai, \li1 \v 16 Adonías, Bigvai, Adín, \li1 \v 17 Ater, Ezequías, Azur, \li1 \v 18 Hodías, Hasum, Bezai, \li1 \v 19 Harif, Anatot, Nebai, \li1 \v 20 Magpías, Mesulam, Hezir, \li1 \v 21 Mesezabeel, Sadoc, Jadúa, \li1 \v 22 Pelatías, Hanán, Anaías, \li1 \v 23 Oseas, Hananías, Hasub, \li1 \v 24 Halohes, Pilha, Sobec, \li1 \v 25 Rehum, Hasabna, Maaseías, \li1 \v 26 Ahías, Hanán, Anán, \li1 \v 27 Maluc, Harim, Baana. \s1 Tayta Diosta sirbinanpaj aunishan \p \v 28 Waquin runacuna: cüracuna, cüracunata yanapaj Leví runacuna, puncu täpajcuna, Templucho arojcuna, cantajcuna, Diosta adurananpaj lagacamoj juc-lä nasyun runacunapis\x * \xo 10:28 \xt Esd. 6.21; Neh. 9.2; 13.3\x* shuntacaran warminwan-cama, yarpayniyojna caj warmi ollgu wamranwan-cama. \v 29 Famillyancunawan, mandajnincunawan shuntacarcur juraran Moisés isquirbishan laycunata, mandamintucunata cumlinanpaj. Moisestaga Tayta Diosmi willaparan laycunata yachachinanpaj. \v 30 Nogacuna jurarä mana Israelcunawanga jipash wamräcunata mana majachanäpaj; ollgu wamräcunatapis juc-lä nasyun jipashcunawan mana majachanäpaj.\x * \xo 10:30 \xt Éxo. 34.16; Deut. 7.3\x* \v 31 Jurarä jamay-junajcho jinan runacuna llapan casta chaqui micuynincunata ranticoj apamuptinpis mana rantinäcunapaj; säbadu jamay junajcho\x * \xo 10:31 \xt Éxo. 20.8\x* ni jatun diyachöpis mana rantinäcunapaj; ganchis caj watachöga chacracunatapis mana murunäcunapaj;\x * \xo 10:31 \xt Éxo. 23.10–11; Lev. 25.1–7\x* jagäcunatapis manana cobranäcunapaj.\x * \xo 10:31 \xt Deut. 15.1–2\x* \p \v 32 Parlacurä, llapanë jucpis mana pishej cada wata chuscu grämu lasaj caj guellayta churanäpaj, chay guellay Diospa Templuncho imapis pishejcunapaj cananpaj:\x * \xo 10:32 \xt Éxo. 30.11–16; 2Crón. 24.6–9; Mat. 17.24\x* \v 33 Diospa mësanman churana tantapaj;\x * \xo 10:33 \xt Éxo. 25.30; Lev. 24.5–8\x* waran-waran chaqui micuy ofrendata apana cajpaj; waran-waran rupachina sacrifisyupaj; säbadu jamay junajcunacho uywata pishtana cajpaj; llullu quillacunacho waquin fistacunachöpis rurana cajpaj cananpaj; ima pishejcunatapis churananpaj cajpaj; juchapita sacrifisyupaj; Tayta Diosta adurashpan Templucho imatapis rurananpaj. \p \v 34 Cüracuna, cüracunata yanapaj Leví runacuna, llapan runacuna, cada famillya aycapis cashäpita surtita jitaräcuna Diospa Templunman yantata apamunäcunapaj. Diospa laynincho niycashanno altarcho rupachinanpaj watacho imaypis töcamashanpita rucaypa yantata apanäcuna caran.\x * \xo 10:34 \xt Lev. 6.12; Neh. 13.31\x* \v 35 Chaynöpis parlacurä rimir-punta shuntar raquishan micuyta, frütacuna wayushanta cada wata \nd Tayta Diospa\nd* Templunman apanäcunapaj.\x * \xo 10:35 \xt Éxo. 23.19; 34.26; Deut. 26.2\x* \v 36 Parlacurä laycho niycashanno\x * \xo 10:36 \xt Éxo. 13.2, 11–15\x*\nd Tayta Diospa\nd* Templuncho cüra caycajman guechpa wamräcunata, wäcäcunapa rimir wawanta, uyshäcunapa rimir wawanta apanäpaj. \v 37 Parlacurä Diospa Templuncho ima-aycapis churaränan cajman cüracunapaj purätata apanäcunapaj: mas alli caj jarinata, rimir-punta shuntar raquishan frütacunata, mas allinnin caj bïnuta, asëtitapis mas alli cajta. Chayno parlacurä shuntashä micuypita cada chuncapita jucta-cama cüracunata yanapaj Leví runacunapaj goycärinäpaj.\x * \xo 10:37 \xt Lev. 27.30; Núm. 18.21\x* Chayno goycärinäpäga custumrimi caran. \p \v 38 Cüracunata yanapaj Leví runa diesmuta shuntaj aywaptenga Aaronpita miraj juc cüra yan'ganga. Shuntashantana diesmuta raquenga. Chaytaga cüracunata yanapaj Leví runa chayachenga Diospa Templuncho ima-aycapis churaränanman.\x * \xo 10:38 \xt Núm. 18.26\x* \v 39 Israel runacunawan cüracunata yanapaj Leví runacunaga simrimi churan rïguta, bïnuta, asëtita. Chaycunataga churan Diospa Templuncho ima-aycapis churaränanman, turnuncho aruycaj cüracunapaj, puncu täpajcunapaj y cantajcunapäpis. Llapanë parlarä Tayta Diosnëpa Templunta imaypis ricaycänäcunapaj. \c 11 \s1 Jerusalencho tiyajcuna \r (1Crón. 9.1–34) \p \v 1 Judá nasyunpa mandajnincunaga llapanpis tiyaran Jerusalencho. Waquin caj famillyacunana surtita jitaypa acranacuräcuna chuncaj casädupita juc casädu jinan Jerusalencho tiyananpaj, isgun caj casäducunana marcancunacho-cama tiyananpaj. \v 2 Quiquinpa buluntänillanpita Jerusalencho tiyajcunapänami waquin runacuna Tayta Diosta mañacuran. \p \v 3 Jerusalencho tiyananpaj achcaj mandajcuna acracaran. Judá particho caycaj siudäcunaman tiyananpäga aywaran waquin caj Israel runacuna, cüracuna, cüracunata yanapaj Leví runacuna, ima ruraycunachöpis Templucho arojcuna, Salomonpa uywaynincunapita mirajcuna. Chaycunaga cada famillya cutiran marcanman-cama. \v 4 Waquin Judá trïbu caj, Benjamín trïbu caj Jerusalencho tiyaran. \m Judá trïbu runacuna caynömi caran:\x * \xo 11:4 \xt 1Crón. 9.2; Neh. 7.73\x* \mi Uziaspa wamran Ataías. Uzías caran Zacariaspa wamran, Zacarías caran Amariaspa wamran. Amarías caran Sefatiaspa wamran. Sefatías caran Mahalaleelpa wamran. Mahalaleel caran Farespita mirar aywaj. \v 5 Chayno tiyaran Barucpa wamran Maaseías. Baruc caran Colhozepa wamran. Colhoze caran Hazaiaspa wamran. Hazaías caran Adiaspa wamran. Adías caran Joiaribpa wamran. Joiarib caran Zacariaspa wamran. Zacarías caran Silunipa wamran. \v 6 Farespita miraj cajlla Jerusalencho tiyaran chuscu pachac sojta chunca pusajnin (468) runacuna. Paycuna llapanpis caran jinyulla. \m \v 7 Benjaminpita mirajcuna caran: \mi Salú. Salú caran Mesulampa wamran. Mesulam caran Joedpa wamran. Joed caran Pedaiaspa wamran. Pedaías caran Colaiaspa wamran. Colaías caran Maasiaspa wamran. Maasías caran Itielpa wamran. Itiel caran Jesaiaspa wamran. \v 8 Gabaipis, Salaipis caran Salüpa wauguincunalla. Llapanga paycuna caran isgun pachac ishcay chunca pusajnin (928) runacuna. \v 9 Paycunapa mandajnin caran Zicripa wamran Joel. Chay siudächo payta mandäshiran Senuapa wamran Judá. \m \v 10 Cüracuna caran: \mi Joiaribpa wamran Jedaías, \v 11 Hilciaspa wamrancuna Jaquín, jucninna Seraías. Hilciasna caran Mesulampa wamran. Mesulam caran Sadocpa wamran. Sadoc caran Meraiotpa wamran. Meraiot caran Ahitobpa wamran. Ahitobga caran Diospa Templuncho mandaj. \v 12 Templuncho ima ruraycunachöpis paywan iwal arojcunana caran pusaj pachac ishcay chunca ishcaynin (822) runacuna. Chaycho caycaran Jerohampa wamran Adaías. Jeroham caran Pelaliaspa wamran. Pelalías caran Amsipa wamran. Pay caran Zacariaspa wamran. Zacarías caran Pasurpa wamran. Pasur caran Malaquiaspa wamran. \v 13 Chaura chay famillyata cada wasicho mandajcunallata yupaptin caran ishcay pachac chuscu chunca ishcaynin (242) runacuna. Azareelpa wamran Amasaipis caran. Azareel caran Azaipa wamran. Azai caran Mesilemotpa wamran. Mesilemot caran Imerpa wamran. \v 14 Paycunapa famillyancuna caran pachac ishcay chunca pusajnin (128) runacuna. Paycunaga llapanpis caran jinyulla. Mandajninna caran Gedolimpa wamran Zabdiel. \m \v 15 Cüracunata yanapaj Leví runacuna caran: \mi Hasubpa wamran Semaías. Hasub caran Azricampa wamran. Azricam caran Hasabiaspa wamran. Hasabías caran Bunipa wamran. \v 16 Sabetaiwan Jozabadpis cüracunata yanapaj Leví runacunapa mandajnin caran. Paycunaga Diospa Templunpita jawacho arojcunapa mandajnin caran. \v 17 Paycunawan caycaran Matanías. Payga caran Micaiaspa wamran. Micaías caran Zabdipa wamran. Zabdi caran Asafpa wamran. Asaf caran Tayta Diosta alabar imano cantananpäpis mandajnin. Paymi mandaj Diosta agradësicunan öra alabananpäpis. Bacbuquiasmi caran wauguin Mataniasta mandäshej. Abdapis caran Mataniasta mandäshej. Payga caran Samuapa wamran. Samúa caran Galalpa wamran. Galal caran Jedutunpa wamran. \v 18 Chaura jinan Jerusalencho tiyaj cüracunata yanapaj Leví runacuna caran ishcay pachac pusaj chunca chuscun (284) runacuna. \m \v 19 Puncu quichajcuna caran: \mi Acub, Talmón. Puncu täpaj famillyancunawan llapanga caran pachac ganchis chunca ishcay (172) runacuna. \m \v 20 Chaypita cäga Israel famillyacuna, cüracunata yanapaj Leví runacuna, cüracunapis tiyaran Judächo caycaj waquin siudäcunachöna. Paycunaga tiyaran marcancunacho-cama. \v 21 Diospa Templuncho ima ruraycunachöpis arojcunami ichanga tiyaran Ofelcho. Paycunapa mandajnin caycaran Zihawan Gispa. \p \v 22 Jerusalencho tiyaj cüracunata yanapaj Leví runacunapa mandajnin caran Uzi. Payga caran Banipa wamran. Bani caran Hasabiaspa wamran. Hasabías caran Mataniaspa wamran. Matanías caran Micaiapa wamran. Micaía caran Asafpita mirar aywaj. Paycuna caran Diospa Templuncho imano cantananpäpis mandajcuna. \v 23 Ray maynami niran waran-waran ayca cuti cantajcuna imano cantananpäpis. \p \v 24 Ima captinpis llapan runacunapa ruquin raywan parläga caran Mesezabeelpa wamran Petaías. Mesezabeel caran Zerahpita mirar aywaj. Zerahna caran Judäpa wamran. \s1 Mas juc-lächo tiyashan partipa jutincuna \p \v 25 Waquin caj Judá runacuna tiyacaycäriran Quiriat-arba, Dibón, Jecabseel, \v 26 Josué, Molada, Bet-pelet, \v 27 Hazar-sual, Beerseba, \v 28 Siclag, Mecona, \v 29 En-rimón, Zora, Jarmut, \v 30 Zanoa, Adulam, Laquis, Azeca siudäcunacho marcantincho-cama. Israelcunaga tiyaran Beersebapita Hinom ragra aywaj guechwa pampacama. \v 31 Benjaminpita mirajcunana tiyacaycäriran Geba, Micmas, Aía, Betel siudäcunacho marcantincho-cama. \v 32 Tiyarcaycaran cay siudäcunachöpis: Anatot, Nob, Ananías, \v 33 Hazor, Ramá, Gitaim, \v 34 Hadid, Seboim, Nebalat, \v 35 Lod, Ono, «Ima Ruraytapis Yachajcunapa tiyanan» jutiyoj guechwa pampachöpis. \v 36 Waquin Judäcunaga cüracunata yanapaj Leví runacunata chacrataga goycuran Benjamín trïbu runacuna tiyaycashanchöna. \c 12 \s1 Cüracunata yanapaj Leví runacunawan cüracuna \p \v 1 Salatielpa wamran Zorobabel Josuëwan cutimoj cüracunata yanapaj Leví runacuna, cüracuna caran: \li1 Seraías, Jeremías, Esdras, \li1 \v 2 Amarías, Maluc, Hatús, \li1 \v 3 Secanías, Rehum, Meremot, \li1 \v 4 Ido, Gineto, Abías, \li1 \v 5 Mijamín, Maadías, Bilga, \li1 \v 6 Semaías, Joiarib, Jedaías, \li1 \v 7 Salú, Amoc, Hilcías, Jedaías. \m Paycuna caran mandaj cüracunalla. Josué caycashan wichanpis paycunapa famillyancunaga mandajcuna caran. \p \v 8 Cüracunata yanapaj Leví runacuna caran: Josué, Binuy, Cadmiel, Serebías, Judá, Matanías. Mataniasga Diosta agradësicur ima alabansata cantananpäpis mandaj caran. \v 9 Paycunapa cantaj-masin caran: Bacbuquías, Uni. Paycunaga waquin cantashancunata chasquejmi caran. \p \v 10 Josué caran Joiacimpa papänin. Joiacim caran Eliasibpa papänin. Eliasib caran Joiadapa papänin. \v 11 Joiada caran Johananpa papänin. Johanán caran Jaduapa papänin. \p \v 12 Joiacim cashan wichanpis cada famillyacho mandaj cüracuna caran: \li1 Seraías famillyacho mandaj caran Meraías. \li1 Jeremías caj famillyacho caran Hananías. \li1 \v 13 Esdras caj famillyacho caran Mesulam. \li1 Amarías caj famillyacho caran Johanán. \li1 \v 14 Melicú famillyacho caran Jonatán. \li1 Sebanías famillyacho caran José. \li1 \v 15 Harim famillyacho caran Adna. \li1 Meraiot famillyacho caran Helcai. \li1 \v 16 Ido famillyacho caran Zacarías. \li1 Ginetón famillyacho caran Mesulam. \li1 \v 17 Abías famillyacho caran Zicri. \li1 Miniamín famillyacho y Moadías famillyacho caran Piltai. \li1 \v 18 Bilga famillyacho caran Samúa. \li1 Semaías famillyacho caran Jonatán. \li1 \v 19 Joiarib famillyacho caran Matenai. \li1 Jedaías famillyacho caran Uzi. \li1 \v 20 Salai famillyacho caran Calai. \li1 Amoc famillyacho caran Eber. \li1 \v 21 Hilcías famillyacho caran Hasabías. \li1 Jedaías famillyachöna caran Natanael. \m \v 22 Eliasib, Joiada, Johanán, Jadúa cashan wichanpita-pacha Persiapa raynin Darío cashancama Leví famillyacunawan cüracunaga apuntaraycaran cada castapa mandajnincuna. \v 23 Leví famillyacunapaga cada castapa mandajnincuna apuntararan acta librucho Johanán mandaj canancama. Johananga Eliasibpa willcanmi caran. \v 24 Chay mandajcunaga caran: Hasabías, Serebías, Josué, Binuy, Cadmiel. Paycunawan carcaycaran cantaj-masincunapis turnuncho Tayta Diosta alabar agradësicunanpaj. Chayno cananpämi Tayta Diosta sirbej ray David niran. \v 25 Yaycuna puncuta täpajcuna caran: Matanías, Bacbuquías, Obadías, Mesulam, Talmón, Acub. \v 26 Paycunaga caran Josuëpa wamran Joiacim cashan wichanmi. Joiacimga caran Josadacpa willcan. Chay caran Nehemías gobernador cashan wichan, lay yachaj cüra Esdras cashan wichan. \s1 Pergata allchayta ushaycur inaurashan \p \v 27 Jerusalenpa curralninta aruyta ushaycärir Tayta Diospäna inaurananpaj cüracunata yanapaj Leví runacunataga maychöpis tiyashanpita ashimuran. Nircur Jerusalenman pushamuran perga ushay fistacho cushicuypita latillunpawan arpanpawan arpa-niraj salterionpawan Diosta agradësicur alabananpaj. \v 28 Cantaj Leví runacunaga shuntacaran Jerusalenpa lädun marcacunapita, Netofapa lädun marcacunapita, \v 29 Gilgal caseryupita, Gebapa, Azmavetpa ñaupancunapita. Cantajcunaga tiyaran Jerusalenpa läduncunallacho. \v 30 Cüracunawan Leví runacunaga lay nishanno limyuyaran. Nircur llapan runacunatapis, puncucunatapis, curral pergacunatapis limyuyächiran Tayta Diospana cananpaj. \p \v 31 Nircurna Judäpa mandajnincunata wichächirä curral jananman. Cantajcunatana ishcay röpaman raquirä. Rimir caj röpa Diosta alabar cantajcuna perga jananpa aywaran derëchu caj-läpa gallaycur «Ganrata Gotucuna» jutiyoj yaycuna caj-läduman. \v 32 Chay caj röpa cantar alabaraycar aywajcunapa guepantana aywaran Osaías waquin autoridäcunawan. Paycunaga caran: \v 33 Azarías, Esdras, Mesulam, \v 34 Judá, Benjamín, Semaías, Jeremías. \v 35 Trompëtata tucaraycar aywaj cüracunana caran: Zacarías. Payga caran Jonatanpa wamran. Unay famillyancunana caran: Semaías. Semaiaspa papänin caran Matanías. Mataniaspa papänin caran Micaías. Micaiaspa papäninna caran Zacur. Zacurpa papäninna caran Asaf. \v 36 Zacariasta tucäshej famillyancuna caran: Semaías, Azarael, Milalai, Gilalai, Maai, Natanael, Judá, Hanani. Paycunaga tucaran Tayta Diosta sirbej David rurachishan tucanacunata. Paycunapa ñaupantana aywaycaran yachachej cüra Esdras. \v 37 Yacu Pashtaj yaycuna jananpa wichäna escalunpa wicharan «Davidpa siudänin» jutiyojman. Chaypa aywar päsaran «Davidpa Palasyun» jutiyoj jana wajtanpa Yacu jutiyoj yaycunaman chayananpaj. Chay caycaran inti yagamunan caj-lächo. \p \v 38 Jucaj röpa cantajcuna aywaran ichoj caj-läpa perga jananpa. Chaypa guepantana waquin runacunawan nogapis aywarä «Jurnucuna» jutiyoj ricchacuna törripita-pacha anchu perga caycashancama. \v 39 Chaypa päsar aywarä «Efraín» puncu jananpa, «Jesana» puncu jananpa, «Pescädu» puncu jananpa, «Hananeel» jutiyoj ricchacunapa päsar, «Pachac» jutiyoj ricchacunapa päsar «Uyshacuna» jutiyoj puncu janancama. «Carsil» jutiyoj puncu jananchöna ichicaycärirä. \v 40 Nircorga ishcan röpa cantajcuna Tayta Diospa Templunchöga shuyni-cama camacaran maychömi cantananpaj caj parti caran chayman. Nogapis shuyni caycarä pullan caj yan'gämaj mandajcunawan \v 41 trompëta tucaj cüracunawan: Eliacim, Maaseías, Miniamín, Micaías, Elioenai, Zacarías, Hananías; \v 42 cantajcunawan: Maasías, Semaías, Eleazar, Uzi, Johanán, Malquías, Elam, Ezer. Tucajcunawan cantajcunaga Izrahías mandashan-tupulla sinchipa cantar alabaran. \p \v 43 Chay junaj Diospaj pishtaran aypalla uywacunata.\x * \xo 12:43 \xt Esd. 6.17\x* Runacunapis fiyupa cushicuran Tayta Dios yanapashanpita. Cushisha carcaycaran warmicunawan wamracunapis. Jerusalencho runacuna cushicushanga carucamaraj wiyacaycaranpis. \s1 Cüracunapaj Levïcunapaj micuy \p \v 44 Chay öra achcaj runacunata acraran Tayta Diospa Templuncho bälej cösancuna churaränan wasita täpananpaj, runacuna Tayta Diospaj apamushanta, rimir-punta shuntashanta raquir apamushanta, diesmuta goshanta täpananpaj. Shuntamushantaga chay wasiman chayachimur täpaj runacunata entregaran. Lay nishanno apamoj cüracunapaj, cüracunata yanapaj Leví runacunapaj Judá siudäcunapita, chacracunapita. Chaura Judá runacunaga cushishami carcaycaran cüracuna y cüracunata yanapaj Leví runacuna Tayta Diosta sirbir Templuncho aruptin. \v 45 Davidpis wamran Salomonpis nishannömi paycunaga Tayta Diosta sirbir y limyuyänanpaj ruraj. Chaytaga ruraj cantajcunawan,\x * \xo 12:45 \xt 1Crón. 25.1–8\x* puncu täpajcunawan\x * \xo 12:45 \xt 1Crón. 26.12\x* iwal. \v 46 Unay Davidwan Asaf cashan wichanpita-pacha caran cantajcunapa mandajnincuna, Tayta Diosta imano alabananpäpis caj mandajnincuna, Diosta agradësicur cantajcunapa caj mandajnincuna. \p \v 47 Zorobabelwan Nehemías cashan wichanpis waran-waranmi Israelcunaga micuyta aparan cantajcunapaj, puncu täpajcunapaj. Cüracunata yanapaj Leví runacunatapis raquipaj töcashanta. Chaura Leví runacunapis Aaronpita mirar aywajcunata raquipaj. \c 13 \s1 Nehemías jucno ticrachishan \p \v 1 Chay wichan Moisés isquirbishan libruta liguiparan llapan runacuna shuntacasha caycaptin. Chay liguipashancho tariran Dios acrashan runacunawanga Amón runacuna, Moab runacuna iwal mana tiyananpaj. \v 2 (Unay Israelcuna Canaanman chayaycaptin paycunaga manami micuyta ni yacutapis taripächiranchu. Chaypa ruquenga Balaamtami pägaran maldisyunta gonanpaj.\x * \xo 13:2 \xt Núm. 22.1–6\x* Chay maldisyuntami Diosninchëga ticrachiran bindisyunman.)\x * \xo 13:2 \xt Deut. 23.3–5\x* \v 3 Lay nishanta wiyaycur juc-lä nasyuncunawan majachacasha caycajta, juc-lä runacunata Israelcunapita raquiran. \p \v 4 Manaraj chayno captin Diospa Templuncho ima-aycapis churacuna wasita täpaycaran cüra Eliasib. Eliasibga famillyan captinmi Amón runa Tobiasta \v 5 jatun cuartuta ricachisha caran chaycho tiyananpaj. Ñaupataga chay cuartu caran shuntashancunata churacunan, insinsuta, Templucho imatapis ruracuna cösacunata, rïgupita, bïnupita, asëtipita shuntashan diesmuta churacunan cuartu. Chaycunataga raquipaj cüracunata yanapaj Leví runacunata, cantajcunata, puncu täpajcunata. Cüracunata raquipänan cajtapis chaymanmi churaj. \v 6 Chayno rurashan wichan nogaga manami Jerusalenchöchu caycarä. Quimsa chunca ishcay (32) watana Babiloniata Artajerjes mandaycaptin nogaga yapay cutirä ray cajman. Chaypita unayllataga Jerusalenman cutinäpaj rayta ruwacurä. \v 7 Jerusalenman chayaycamur-rämi musyarä Eliasib mana allita rurashanta. Tobiaspa gustunta cumlirmi juc cuartuta ricachiran Diospa Templun puncucho. \v 8 Chaycho tarir fiyupa rabyarä. Chaymi Tobías tiyaycashan cuartupitaga llapan cösanta jawaman jitarirä. \v 9 Nircorga Tayta Diospäna limyuyächinanpaj nirä. Diospa Templuncho rurana cösacunata, insinsuta, Tayta Diospaj goycushanta cashgan churananpaj nirä. \p \v 10 Chaynöpis musyarä raquipänan cajcunata cüracunata yanapaj Leví runacunatawan cantajcunataga manana raquipashanta.\x * \xo 13:10 \xt Deut. 12.19\x* Chaynöpami paycunaga marcanman-camana cuticuran. \v 11 Chaura autoridäcunata piñacurä «¿Imanirtaj Tayta Diospa Templunta cachaycärishcanqui?» nir. Nircur gayachirä cüracunatawan cüracunata yanapaj Leví runacunata. Aruynincunaman cutichirä. \v 12 Chaypita Judá runacunaga rïgupita, bïnupita, asëtipita diesmuta llapan apamuran churacuna wasiman.\x * \xo 13:12 \xt Mal. 3.10\x* \v 13 Chay churacuna wasita täpananpäna churarä cüra Selemiasta, secretaryu Sadocta, cüracunata yanapaj Leví runa Pedaiasta. Paycunata täpäshinanpäna churarä Hananta. Payga caran Zacurpa wamran, Mataniaspa willcan. Paycunataga churarä yäracuna runacuna captin. Chaura paycunanami carcaycaran aroj-masincunata raquipänanpaj. \v 14 Tayta Diosnë, noga allita rurashäcunataga ama gongaycuychu. Yarpaycuy Templuyquipaj, quiquiquita adurashunayquipaj rurashätaga. \p \v 15 Chay wichanmi Judá famillyacunata ricarä säbadu jamay junajcho lluchcacunancho bïnupaj übasta lluchcaycajta, ërananpaj rïguta ashtarcaycajta, bïnuta, übasta bürrunwan aparcaycajta, ïgusta ashtarcaycajta, imatapis ashtarcaycajta. Jerusalenmanpis jamay-junajcho\x * \xo 13:15 \xt Éxo. 20.8–10; Deut. 5.12–14; Jer. 17.21–22\x* yaycurcaycajta. Chaymi chay säbadu jamay junajcho ranticurcaycajcunatapis piñacurä. \v 16 Jerusalencho tiyaj Tiro runacunapis pescäduta, ima-aycatapis aparcur säbadu jamay junajcho Israelcunata ranticurcaycaran. \v 17 Chaymi Judäcunapa mandajnincunata piñacur nirä: «¡Säbadu jamay junajta mana rispitar gamcunaga fiyupa juchatami rurarcaycanqui! \v 18 Canan rurarcaycashayquinömi awiluyquicunapis ruraran. Chaypitami noganchïtaga castigamashcanchi; cay siudätapis juchuchisha. Chayno caycaptin ¿imanirtaj säbadu jamay junajta mana rispitar Tayta Diosta masraj rabyaycächinqui Israelcunapaj yapay rabyacurcunanpäga?» \p \v 19 Chaynöpami jamay-junaj gallaycunanpaj juc junaj pishiycaptin tardi llantuy ñitiycaptinna nirä Jerusalenman yaycuna puncucunata wichgananpaj, nircur säbadu jamay junaj päsanancama mana quichananpaj.\f + \fr 13:19 \ft Unay Israelcunaga juc tardipita warannin tardicamami junajcunata yupaj.\f* Uywaynëcunata churarä siudäman yaycuna puncucunaman säbadu jamay junajcho imatapis mana yaycuchinanpaj. \v 20 Chauraga imatapis rantejcuna, ranticojcunapis Jerusalenman mana yaycur juc ishcay pagas jawallacho wararan. \v 21 Nogaga paycunawan rimanacur ollgöparä curral chaquincunacho puñushanpita. Nircur «yapay chayno ruraptiquega carsilmanmi wichgachishayqui» nirä. Chay junajpita-pacha manana yapay shamurannachu säbadu jamay junajchöga. \v 22 Nircur cüracunata yanapaj Leví runacunatana nirä limyuyänanpaj, puncu täpaj aywananpaj, chaynöpa säbadu jamay junajtaga rispitananpaj. Tayta Dios, chayno rispitachishäpita nogapäga ama gongaycuychu. Cuyapäcoj cashayquino nogatapis cuyapaycamay ari. \p \v 23 Chay wichan cuentata gocurä waquin Israelcuna Asdod warmicunawan, Amón warmicunawan, Moab warmicunawan majachacasha tiyarcaycashanta. \v 24 Waquin wamrancuna parlarcaycaran Asdod runacunapa rimayninta, waquin nasyuncunapa rimayninta. Israelcunapa rimaynintaga manana yacharannachu. \v 25 Chay runacunawan rimanacur paycunata «maldisyun chayashunqui» nirä. Waquintaga chay runacunata magarä. Ajchancunata achur-usharä. Firsapita jurachir nirä: «Warmi wamrayquicunata ama majachaychu juc-lä nasyun runacunawanga. Gamcunapis ni wamrayquicunapis paycunapa warmi wamrancunawanga ama majachacächunchu.\x * \xo 13:25 \xt Éxo. 34.11–16; Deut. 7.1–5\x* \v 26 ¡Israelpa raynin Salomonpis chayno juc-lä nasyun warmicunawan majachacarmi juchata ruraran! Pay ray cashannöga manami may nasyunchöpis ray caranchu. Tayta Diospis fiyupa cuyaran.\x * \xo 13:26 \xt 2Sam. 12.24–25\x* Llapan Israelcunapa raynin cananpäpis churaran.\x * \xo 13:26 \xt 1Rey. 11.1–8\x* \v 27 Gamcunapis juc-lä nasyun warmicunawan tiyashpayquega Tayta Diosta rabyachir juchatami ruranquipaj. Juchayquipitaga Tayta Diosmi castigamäshun.» \p \v 28 Mas mandaj cüra Eliasibpa wamran Joiadapa juc wamranga Hor runa Sanbalatpa\x * \xo 13:28 \xt Neh. 4.1\x* mashan caran. Chaymi ñaupäpita gargurä. \v 29 ¡Tayta Dios, ama gongaycuychu ari cüracunata juchata rurachishanta, cüracunawan Leví runacunawan alli parlacushayquita manacajman churashanta! \p \v 30 Chaynömi juc-lä runacunapitaga raquirä. Nircurna cüracunata, Leví runacunata churarä turnuncho-cama arunanpaj. \v 31 Nirä imay junaj yantata churamunanpäpis, imay rimir-punta shuntar raquishan micuyta apamunanpäpis. \p ¡Tayta Dios, ama gongaycamaychu ari; yanapaycamanqui ari!