\id LEV - Quechua Huallaga Huánuco Bible -Peru 2010 (DBL -2013) \h LEVÍTICO \toc1 Levítico \toc2 Levítico \toc3 Lev. \mt1 Levítico \ili ¿Imanöparaj juchasapa runaga chayanman Santo Tayta Diospa ñaupanman? \ili ¿Imanöpataj Tayta Diosga tiyanman juchata ruraj runacuna tiyashancho? \im \bd ¿Imataj caycan cay librucho?\bd* Levítico ninanga caycan latín rimaycho «Leví runacunapa librun» nishanpitami. Cay libruchöga caycan Éxodo librupita sïguej willapallami. Tayta Diosga fiyupa munayninwanmi acrashan runacuna uyway car ñacaycajta Egiptupita jorguran. Nircur Sinaí jircaman pusharan. Chaychönami Tayta Diosga auniran Israelcuna «shuyni acracushan runacuna» cananpaj, waquin nasyun runacunata ricashanpita mas alli ricananpaj. Sinaí punta chaquinchönami Israelcunataga juc wata intëru goyächiran imano goyänanpäpis yachachishpan. Chaypitarämi Canaán jutiyoj partita charicoj aywanan caran. Egiptupita llojshej Israelcunaga jucpa munaynincho uyway car sirbiyllatami yachacasha caycaran. Chaura chay runacunatami Tayta Diosga yachachiran acrashan runacunana cashanta tantiyachishpan. Chaura paycunaga alli goyänanpaj ishcayta yachacuran: Tayta Diosta rispitayta y runa-masinwan alli ricanacuyta. \ip Cay librucho rimir caj partiga caycan tucuy ofrendacunata imano churananpäpis, sacrifisyu uywacunata imano rurananpäpis, cüracunapa röpan imano cananpäpis y imata paycuna rurananpäpis (1–16). Chaypita cajchönami willacuycan Tayta Dios munashanno runa-masinwan cuyay-munaypaj cawananpaj (17–27). Chaymi paycunaga Tayta Dios acrashan runacuna car goyanga runa-masinta cuyashpan (19.18). \c 1 \s1 Rupachina sacrifisyupaj Tayta Dios willapashan \p \v 1 \nd Tayta Diosga\nd* Tincunan Toldupita gayaycur Moisesta cayno niran: \v 2 «Israel-masiquicunata willapanqui. Mayganpis ofrendata noga \nd Tayta Diospaj\nd* apamorga apamuchun wäcata carpis, uyshata carpis. \fig Tayta Diosta sirbej cüra|src="HK00267B.TIF" size="col" loc="Leviticus 1" ref="Lev. 1" \fig* \p \v 3 «Rupachina sacrifisyupaj wäcancunapita apamorga sänu töruta apamonga. Tincuna Toldu puncu pampaman apaycur ñaupächo pishtanga. Chaynöpami noga \nd Tayta Diospa\nd* shongöpäno canga. \v 4 Chaychönami apamoj runa uywapa umanman maquinta churanga chay runapa juchancuna perdunasha cananpaj. \v 5 Nircurnami noga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupächo chay töruta pishtanga. Aaronpa wamran cüracunana törupa yawarninta apanga Tincuna Tolduman yaycunacho caycaj altarman. Chaychöna altarpa cantuncunata chay yawarwan chajchonga. \v 6 Nircur rupachina sacrifisyupaj uywata apamoj runami uywapa garanta jorguriycur aychata pedäsu-pedäsu cuchonga. \v 7 Chaypitaga cüracunanami altarcho ninata ratarcachir yantata shancanga. \v 8 Chay jananmannami cuchushan aychacunata, umanta, pacha wirantapis churanga. \v 9 Rupachina sacrifisyupaj uywata apamöga pishtashan uywapa pachantawan macshuncunata mayllanga. Chaytapis cüracuna altarcho llapanta rupachenga. Rupachishanpa jömuynin noga \nd Tayta Diospäga\nd* shongöpänömi canga. \p \v 10 «Rupachina sacrifisyupaj uyshata car u cabrata car apamorga sänu orgu cajta apamonga. \v 11 Chay uywataga ñaupächo pishtanga altarpa norte caj wajtancho. Aaronpa wamran cüracunana uywapa yawarninwan chajchonga altarpa cantuncunata. \v 12 Nircorga chay uywata apamoj runa aychata pedäsu-pedäsu cuchonga. Chay cuchushan aychata, umanta, pacha wirancunata cüracunana altarcho nina rataycajman churanga. \v 13 Chaypitana rupachina sacrifisyupaj uywata apamoj runaga uywapa pachantawan macshuncunata mayllanga. Chay rupachishanpa jömuynin noga \nd Tayta Diospäga\nd* shongöpänömi canga. \p \v 14 «Rupachina sacrifisyupaj äbita nogapaj apamorga palumata car u pushapa wampata carpis apamonga. \v 15 Cüranami altarman apaycur chay äbipa cuncanta rachirenga. Yawarninta altarpa ñaupanman ushajpaj juturcachir cuerpuntana rupachenga. \v 16 Äbita apamoj runaga manaraj rupachiptinmi äbipa ucshintawan lümancunata jorgurir altarpa ñaupancho caycaj uchpaman jitarenga. \v 17 Nircurna älanpita charircur pullanpa ishcayman gasharenga. Ichanga ama ushajpäga päsachengachu. Nircur altarcho rupachenga. Rupachishanpa jömuyninmi noga \nd Tayta Diospäga\nd* shongöpäno canga. \c 2 \s1 Chaqui micuy ofrendata garananpaj willapashan \p \v 1 «Pipis noga \nd Tayta Diospaj\nd* chaqui micuy ofrendata apamorga apamonga ñuchu caj jarinata. Chay jarinaman wiñanga asëtita. Insinsutapis churanga. \v 2 Nircur apanga Aaronpa wamran cüracunaman. Paycunana mayganpis asëtiwan tacusha caycaj jarinata juc aptayta altarman apaycur insinsuntawan rupachenga. Chayno rupachishanga canga ofrenda churaj runata yarpänäpämi. Chay rupachishanpa jömuyninnami noga \nd Tayta Diospäga\nd* shongöpäno canga. \v 3 Chay rupachishanpita puchoj cajnami fiyupa rispitädu canga nogata garamashan ofrenda captin. Chaymi chay puchoj ofrendacunaga canga Aaronpaj, Aaronpita mirajcunapaj. \p \v 4 «Chaqui micuycunata ofrendapaj apamorga allinnin caj jarinapita asëtiwan masararcur lebadüraynajllata apamunqui. Chayta mana apamorga lebadüraynaj llapsha tantata rurarcur asëtiwan llushipashata apamunqui. \p \v 5 «Sartincho ancarcur chaqui micuy ofrendata apamorga alli caj jarinapita rurasha tantata apamunqui. Ichanga lebadüraynajllata asëtiwan chapunqui. \v 6 Chay ofrendata achcaman paquirir asëtita jananman wiñanqui. Chayga chaqui micuy ofrendami caycan. \p \v 7 «Chaqui micuyta mancawan ancarcur nogapaj ofrendata churarga churanqui ñuchu jarinawan rurashata, asëtiwan ancashata. \v 8 Chaycunata rurarcorga ñaupäman apamunqui. Nircur cürata entreganqui altarman apananpaj. \v 9 Paynami apamushayqui tantata ichicllata altarman apaycur rupachenga. Yarpänäpaj rupachishayquipa jömuyninmi nogapäga shongöpäno canga. \v 10 Puchoj caj ofrendana canga Aaronpaj, Aaronpita mirajcunapaj. Chay puchöga fiyupa rispitädumi canga nogata garamashan ofrenda captin. \p \v 11 «Noga \nd Tayta Diospaj\nd* churananpaj caj chaqui micuy ofrendacunamanga lebadürata ama talluchengachu. Ama imaypis nogapaj rupachengachu lebadüratapis, abëjapa mishquintapis. \v 12 Lebadürata, abëjapa mishquinta noga \nd Tayta Diospaj\nd* churarga churanga rimir-punta shuntar raquishan chaqui micuy ofrendantawan iwal. Ichanga altarcho ama rupachengachu jömuynin Nogapa shongöpäno cananpaj. \p \v 13 «Nogapäga ofrendancunata llapantapis cachiyojllata apamonga. Nogapaj ofrendataga llapantapis churanga cachiyojta.\x * \xo 2:13 \xt Mar. 9.49\x* Cachiga imaypis yarpächin nogawan conträtu rurashantami. Chaymi ima ofrendamanpis cachita wiñapanqui. \p \v 14 «Rimir punta shuntar raquishan chaqui micuy ofrendacunata noga \nd Tayta Diospaj\nd* apamorga agarir ancashata apamonga. \v 15 Chay chaqui micuy ofrendata nogapaj churarga asëtita wiñapanga. Insinsutapis churanga. \v 16 Cüranami chay ofrendapita wallcallata machcatawan asëtita, llapan insinsutapis rupachenga ofrendata apamoj runata yarpänäpaj. Chayga nogapaj rupachishan chaqui micuy ofrendami canga. \c 3 \s1 Alli goyaypita sacrifisyuta garananpaj willapashan \p \v 1 «Alli goyaypita sacrifisyuta apamorga china wäcata carpis töruta carpis sänuta apamonga. \v 2 Apamoj runaga uywapa uman jananman maquinta churanga. Nircur Tincuna Toldu ñaupancho pishtanga. Cüracunana uywapa yawarninwan chajchonga altarpa cantuncunata. \v 3 Nircurnami alli goyaypita sacrifisyuta apamoj runaga rupachinanpaj cürata gonga uywapa pacha wirancunata, \v 4 ruruncunata, mururupa ñaupancho caycaj ruru wirancunata, ñatinpa puntanta rurunnintinta. \v 5 Chaycunataga altarcho nina rupaycashan jananman cüracuna rupachenga. Rupachishanpa jömuyninmi nogapäga shongöpäno canga. \p \v 6 «Alli goyaypita sacrifisyupaj uyshata apamorga apamonga chinata carpis orguta carpis sänuta. \v 7 Uyshata apamorga ñaupächo \v 8 maquinta churanga uywapa uman jananman. Nircur Tincuna Toldu ñaupancho pishtanga. Cüracunana uywapa yawarninwan chajchonga altarpa cantuncunata. \v 9 Alli goyaypita sacrifisyupaj apamushan uywapataga nogapaj jorgonga wiranta, ushajpaj chupanta, pacha wirancunata, \v 10 ishcan ruruncunata, mururupa ñaupancho caycaj ruru wirancunata, ñatinpa puntanta rurunnintinta. Rurunta jorgojnöllami ñatinpa ñaupancho caycaj wirancunatapis jorgonga. \v 11 Chaycunataga cüranami altarcho rupachenga. Rupachishanna nogapäga canga sumaj alli micuy. \p \v 12 «Ofrenda apamushan cabra captenga ñaupächo pishtanan öra \v 13 chay cabrapa uman jananman maquinta churanga. Nircur pishtanga Tincuna Toldu ñaupancho. Cüracunana uywapa yawarninwan chajchonga altarpa cantuncunata. \p \v 14 «Chaypitanami nogapaj cabrata apamöga jorgonga chay uywapa pacha wirancunata, \v 15 ishcan ruruncunata, mururupa ñaupancho caycaj ruru wirancunata, ñatinpa puntanta rurunnintinta. Rurunta jorgojnöllami ñatinpa ñaupancho caycaj wirancunatapis jorgonga. \v 16 Chaycunataga cüranami altarcho rupachenga. Cabrapa wirancunaga nogallapämi canga. Rupachishanpa jömuyninpis Nogapäga shongöpäno canga. \p \v 17 «Maycho tiyarpis gamcunaga ama micunquichu wirata ni yawartapis. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis.» \c 4 \s1 Juchapita sacrifisyuta garananpaj \p \v 1 Chaypitana Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata willapanqui. Pipis mana yarpashapita laynëta mana cumlir llutanta rurar cayno ruranga: \s1 Juchapita sacrifisyuta cüra garananpaj \p \v 3 «Mandaj cüra juchata ruraptenga llapan runami juchayoj ricaconga. Chaymi mandaj cüraga juchapita sacrifisyuta sänu töru-mallwata apamonga noga perdunanäpaj. \v 4 Tincuna Toldu ñaupanman apamonga. Nircur töru-mallwapa uman jananman maquinta churarcur ñaupächo pishtanga. \v 5 Quiquin mandaj cüranami töru-mallwapa yawarninta wallcallata charircur apanga Tincuna Tolduman. \v 6 Chaychömi dëdunta yawarman jatircur ñaupächo ganchis cuti tapsipanga mas rispitädu cuartuta chaparaj tëla cajman. \v 7 Insinsuta saumachicuna altar Tincuna Toldu ruricho caycajpa wagrancunatapis chay yawarwan pichupanga. Puchoj yawartana jicharenga Tincuna Toldu puncucho uywacunata rupachina altar caycaj chaquinman. \v 8 Nircur pishtashan töru-mallwapata jorgonga pacha wiranta, \v 9 ishcan ruruncunata, mururupa ñaupancho caycaj ruru wirancunata, ñatinpa puntanta rurunnintinta. \v 10 Chayta ruranga alli goyaypita sacrifisyuta rupachinanpaj wiranta jorgushannöllami. Chaycunatami uywacunata rupachina altarcho cüra rupachenga. \v 11 Töru-mallwapa garanta, aychanta, umanta, macshuncunata, pachanta, ashashninta \v 12 tiyarcaycashayquipita limyu partiman apanga. Chayga canga uchpata gotucunayquipaj acrashayquimi. Llapanta aparcur uchpa goturaycajman gaycurir yantata gotuycur ruparachenga. \s1 Juchapita sacrifisyuta Israelcuna garashan \p \v 13 «Llapan Israelcuna mana musyayninpa llutanta rurarga juchayojmi ricaconga. \v 14 Llutanta rurashanta tantiyacurerga llapanpaj juc töru-mallwata apanga. Tincuna Toldu ñaupanman apaycur \v 15 mayurcunana töru-mallwapa uman jananman maquincunata churanga ñaupächo. Nircur jinallancho pishtanga. \v 16 Mandaj cürana töru-mallwapa yawarninta wallcallata charircur apanga Tincuna Toldu ruriman. \v 17 Chaychömi dëdunta yawarman ushmarcachir ganchis cuti tapsipanga mas rispitädu cuartuta chaparaj tëla cajman. \v 18 Insinsu saumachicuna altar Tincuna Toldu ruricho caycajpa wagrantapis yawarwan pichonga. Puchoj yawartana jicharenga Tincuna Toldu puncucho uywacunata rupachina altar caycaj chaquinman. \v 19 Töru-mallwapataga jorgonga llapan wiranta. Nircur altarcho rupachenga. \v 20 Chay töru-mallwataga ruranga juchapita apashan töru-mallwata rurashannölla. Chaynömi cüraga ruranga llapan Israelcunapa juchanta perdunanäpaj. Chauraga juchancunapita perdunashanami canga. \v 21 Nircorga tiyaycashanpita juc-läman jorgurcur rupachenga imanöpis jucaj töru-mallwata rupachishanno. Chay juchapita sacrifisyu töru-mallwataga pishtanga Israelcunata perdunanäpämi. \s1 Juchapita sacrifisyuta mandaj garananpaj \p \v 22 «Juc mandajpis mana musyayninpa maygallantapis mandamintöta mana cumlir juchayojmi ricacun. \v 23 Jucha rurashanta tantiyacurerga sänu chïbuta apamonga sacrifisyupaj. \v 24 Chay chïbupa umanmannami maquinta churanga. Nircur pishtanga ñaupächo, uywacunata rupachinanpaj pishtanan cajcho. Chay sacrifisyupis caycan juchapita perdunasha cananpämi. \v 25 Juchapita sacrifisyupaj pishtashan uywapa yawarninman cüraga dëdunta töpachenga. Chaywannami uywacunata rupachina altarpa wagrancunata pichupanga. Puchoj yawartana rupachicuna altar chaquinman jicharenga. \v 26 Alli goyaypita sacrifisyuta garamashannömi juchapita sacrifisyuta pishtashanpa llapan wirantapis altarcho rupachenga. Cüra chayno ruraptin mandaj runa juchata rurashanga perdunashanami canga. \s1 Juchapita sacrifisyuta cumun runa garananpaj \p \v 27 «Maygan cumun runapis mana musyayninpa laynëta mana cumlir juchayojmi ricacun. \v 28 Jucha rurashanta tantiyacurerga sänu china cabrata nogapaj apamonga. \v 29 Juchanpa ruquin apamushan cabrapa uman jananman maquinta churanga. Nircur pishtanga uywacunata rupachinanpaj pishtanan cajcho. \v 30 Cabrapa yawarninman cürana dëdunta töpachenga. Nircur uywacunata rupachina altarpa wagrancunata pichupanga. Puchoj yawartana altar chaquinman jicharenga. \v 31 Alli goyaypita sacrifisyutanömi llapan wiranta altarcho rupachenga. Rupachishanpa jömuynenga nogapa shongöpänömi canga. Cüra chayno ruraptinrämi chay runa juchata rurashanga perdunasha canga.\x * \xo 4:31 \xt Núm. 15.27–28\x* \p \v 32 «Juchapita sacrifisyupaj cumun runa china uyshata apamorga apamonga sänuta. \v 33 Uyshapa uman jananman maquinta churarcur juchanpita perdunasha cananpaj pishtanga. Juchapita sacrifisyupaj apashan uywataga pishtanga uywacunata rupachina sacrifisyupaj pishtanan cajcho. \v 34 Cüranami dëdunta töpachenga juchapita sacrifisyuta pishtashan uyshapa yawarninman. Nircur uywacunata rupachina altarpa wagrancunata pichupanga. Puchoj yawartana altar chaquinman jicharenga. \v 35 Nircur alli goyaypita sacrifisyupaj uyshata garamashanno llapan wiranta jorgurcur altarcho rupachenga. Gayconga rupachiypa garaycämashanpa jananman. Cüra chayno ruraptinrämi chay runa juchanpita perdunasha canga. \c 5 \s1 Juchapita sacrifisyupaj masta willapashan \p \v 1 «Pitapis ricashanta, wiyashanta cärananpaj gayachiptin mana cärarga paypis juchayojmi ricaconga. \p \v 2 «Pipis mana musyayninpa ganra cajcunata yatar ganranami ricaconga. Ganrami ricaconga mana micuna wañoj uywacunata chucaruta manshuta yatarpis, garachaypa purej curucunata yatarpis. Chaura ganra cajcunata yatarga juchayojnami ricaconga. \p \v 3 «Pipis mana musyayninpa ganra runata u ganra warmita u paycuna ganrayächishanta yatarga ganranami ricaconga. Yatashanta tantiyacurerga juchayojnami ricaconga. \p \v 4 «Mana musyayninpa pipis allita mana allita rurananpäpis jananta rurinta jurar, juclla mana tantiyarpis cuentata gocurerga juchayojnami ricaconga. \p \v 5 «Pipis chaycunata rurashanta tantiyacurerga perdunta mañacuchun. \v 6 Nircur juchapita sacrifisyuta nogata garamänanpaj apamonga uyshata carpis cabrata carpis chinata. Cüra garamaptinrämi runapa juchan perdunasha canga. \p \v 7 «Uyshapaj mana aypashpanga garamanga ishcay palumata car u ishcay pushapa wampata carpis. Jucaj canga juchapita sacrifisyuta pishtananpaj, jucajna rupachina sacrifisyupaj. \v 8 Chaycunataga cüraman apanga. Cüranami apashan cajta tipirenga. \v 9 Yawarnintana wallcallata altarpa cantuncunaman chajchupanga. Waquin yawartana altar chaquinman jutuchenga. Juchapita sacrifisyuta pishtashan uywaga canga apamoj runa juchayoj cashanpita perdunashana cananpämi. \v 10 Jucajtami ichanga rupachina sacrifisyupaj pishtanga willapashäno. Cüra chayno ruraptinrämi jucha rurashanga perdunasha canga. \p \v 11 «Ishcay palumata, u ishcay pushapa wampata rantinallanpäpis mana ayparga juchapita sacrifisyuta garamanga ishcay quïlu ñuchu caj jarinata. Juchapita sacrifisyu captin ama tacuchengachu asëtita, ni insinsutapis. \v 12 Cüraman apapanga. Paynami juc aptayta altarcho rupachenga ofrenda apaj runata noga yarpänäpaj. Chayta rupachenga waquin sacrifisyucunata rupaycächishan jananchömi. Chay ofrendaga juchapita sacrifisyu garamashanmi canga. \v 13 Cüra chayno ruraptinrämi ima juchata rurashanpitapis runaga perdunasha canga. Chaqui micuy ofrendata garamashannömi juchapita sacrifisyu garamashanpis puchoj cäga cürapaj canga.» \s1 Cutichina sacrifisyuta garananpaj willapashan \p \v 14 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* willaparan: \p \v 15 «Pipis mana musyayninpa \nd Tayta Diospaj\nd* rispitädu cajcunata quiquinpaj quëdachicorga juchayojmi ricaconga. Chaura multata pägar uyshanpita sänu carnita \nd Tayta Diospaj\nd* apamonga. Chay carniga duyñunman cutichina sacrifisyumi canga. Tincuna Tolducho caj pësacunawan pësarcur chay carnipa risyunta cüra täsanga. \v 16 Nogapaj rispitädu cajta quëdachicushantaga cutichinan. Chay jananmanna multata pägachun cada chuncapita ishcay mastaraj. Cutichina sacrifisyu carnita altarcho cüra rupachiptinnami quëdachicushanpita perdunasha canga. \p \v 17 «Mana musyayninpa noga nishäcunata mana cumlirpis juchayojnami ricaconga. \v 18 Chayno captenga uyshancunapita sänu carnita apamonga ayca chaninta apananpäpis cüra nishanno. Chay carniga cutichina sacrifisyumi canga. Chayta altarcho cüra rupachiptinmi juchayoj runa perdunasha canga. \v 19 Chay runa mandamintöcunata mana cumlishanpitami juchayoj caycan. Chaymi apamushan carniga cutichina sacrifisyu canga.» \c 6 \p \v 1 Mastapis Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Pipis ñaupächo juchatami ruran runa-masin mañashanta mana cutichir, ricapänanpaj paytacushanta mana cutichir, imantapis suwapar, firsapita guechur. \v 3 Juchatami ruran taricushanta ñïgar, u manacajpita ‹rasunpami› nir jurarpis. \v 4 Chayno rurasha carga duyñunman cutichinan suwapashanta, firsapita guechushanta, paytacuyta mana cutichishanta, taricushanta, \v 5 manacajpita ‹rasunpami› nir jurashanpitapis. Duyñunta cutichishanpa jananmanpis cada chuncapita ishcay mastaraj päganga cutichina sacrifisyuta garamashan öra. \v 6 Cutichinan sacrifisyupäga apamunan sänu carnita imanöta pägananpäpis cashanpita. Carnitaga cüraman apapanga juchanpa ruquin pishtananpaj. \v 7 Chayrämi yarpaypa ñaupächo maygan juchacunata rurasha carpis perdunasha canga.»\x * \xo 6:7 \xt Núm. 5.5–8\x* \s1 Rupachina sacrifisyupita masta willapashan \p \v 8 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 9 «Aarontapis wamrancunatapis uywacunata rupachina sacrifisyuta rurananpaj sumaj willapanqui: Pishtashan uywapa aychanga warayllata altar shanshacho rupanan. \v 10 Pacha wararcuptinna cüraga lïnu röpata jaticonga. Lïnupita rurasha ajürutapis jaticonga. Nircur altarcho rupachishan uywapa uchpanta shuntarcur altarpa ñaupallanman churanga. \v 11 Nircur cüra car jatiränan röpanta rucaconga. Chayno rucacuriycur-rämi uchpataga apanga uchpata gotunanpaj acrashan pachaman. Chay partiga canga tiyaycashancunapita juc-lächo. \p \v 12 «Altarchöga imaypis mana upiypa nina ratachun. Cüra cada tuta yantata yapanga nina mana upinanpaj. Uywapa aychantana jananman churanga rupachina sacrifisyupaj. Alli goyaypita sacrifisyupaj garamashan uywapa wirancunatapis rupachenga. \v 13 Altarchöga mana upiypa imaypis nina ratachun. \s1 Chaqui micuy ofrendata imano garananpäpis \p \v 14 «Cananga willapanqui chaqui micuy ofrendacunata garamänanpaj: Cüracunami chaqui micuytaga ñaupächo altar cajman churanga. \v 15 Juc cürana asëtiwan tacusha jarinataga juc aptayta raquenga asëtintawan insinsuntawan. Chayta altarman apaycur rupachenga ofrenda apamoj runata yarpänäpaj. Rupachishanpa jömuyninnami nogapa shongöpäno canga. \v 16 Nogapaj ofrendata garamashan puchoj cajtaga lebadüraynajllatami Aaronpis wamrancunapis miconga. Miconga Tincuna Toldu puncun pampallacho. \v 17 Altarcho rupachishanpita puchoj cajtaga cüracunatami goycushcä. Chay micuypis juchapita sacrifisyunömi, cutichina sacrifisyunömi fiyupa rispitädu. Chaymi lebadürayojtaga ama cancangachu. \v 18 Chay micuycunataga Aaronpita miraj ollgucunallami miconga. Chay nishätaga imaycamapis cäsucunqui gamcuna y gamcunapita mirajcunapis. Chay micuyta pipis o imapis töpashan cajcunaga rispitädunami canga.» \s1 Cüracuna ofrendata churananpaj willapashan \p \v 19 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 20 «Aarón castacunapis cüra cayman chayar nogapaj chaqui micuy ofrendacunata apamonga. Apamonga ishcay quïlu jarinata. Pullantaga tutapa garamanga, pullantana tardipa. Waran-waran chaynölla ruranga. \v 21 Nogapaj churananpaj asëtiwan talluraycachir sartincho ancanga. Nircur tacsha tacshalla paquirir altarman churanga. Chay garamashanpa jömuynenga nogapaj shongöpänömi canga. \v 22 Aaronpita miraj mandaj cüra wañuptin ruquin yaycojpis chaynöllami ruranga. Ofrenda garamashantaga nogapa captin ushajpämi rupachenga. Imaycamapis chayno cananpaj noga \nd Tayta Diosmi\nd* në. \v 23 Cüracuna garamashan ofrendataga llapanta rupachenga. Pipis ama micongachu.» \s1 Juchapita sacrifisyupaj willapashan \p \v 24 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 25 «Jucha rurashanpita pipis uywata garamänanpaj apamuptin Aarón y wamrancuna cayno rurananpaj willapay: Juchanpita sacrifisyu uywata apamur ñaupächo pishtanga. Pishtanga uywacunata rupachinanpaj pishtanan cajcho. Chayga nogallata garamänanpaj apamushanmi. \v 26 Juchapita sacrifisyuta pishtaj cürami chay aychata miconga. Ichanga miconga Tincuna Toldu puncun pampallacho. \v 27 Imapis chay aychata töpaj cäga rispitädumi ricaconga. Yawarnin röpaman pillchiptenga chay röpata tagshanga rejsisha rispitädu pachacho. \v 28 Aychata yanushan allpa mancataga paquirenga. Runsi mancawan yanusha car ichanga sumaj jichcaypa mayllanga. \p \v 29 «Chay sacrifisyuga nogallata garamänanpaj apamushan rispitädumi. Chaymi cüracunalla miconga. \v 30 Uywapa yawarninta Tincuna Tolducho mas rispitädu cajmanna apamusha carmi ichanga chay aychata cüra ama micongachu. Micunanpa ruquenga llapanta rupachenga. \c 7 \s1 Cutichina sacrifisyupaj masta willapashan \p \v 1 «Cutichina sacrifisyuta garamashanga nogallapaj car rispitädumi. Chayta apamorga cayno ruranga: \v 2 Cutichina sacrifisyu uywataga pishtanga rupachinanpaj uywacunata pishtanan cajcho. Yawarninwanna chajchonga altarpa cantuncunata. \v 3 Chay uywapataga rupachenga wera chupanta, pacha wiranta, \v 4 ruruncunata, mururupa ñaupancho caycaj ruru wirancunata, ñatinpa puntanta rurunnintinta. \v 5 Chaycunataga cürami altarcho nogapaj rupachenga. Chay uywaga cutichina sacrifisyuta garamashanmi canga. \v 6 Aychataga cüracuna miconga micunanpaj acrashan pachallacho. Chay aychaga nogallapaj carmi rispitädu canga. \s1 Cüracunapa derëchun \p \v 7 «Juchapita sacrifisyuta garamashan aychapis, cutichina sacrifisyuta garamashan aychapis chay öra rupachej cürapämi canga. \v 8 Rupachina sacrifisyupaj apamusha captenga uywapa garachallanmi rupachej cürapa derëchun canga. \v 9 Cuwasha caj chaqui micuy ofrendacunapis, mancacho u sartincho ancashacunapis chay öra garamaj cürapa derëchunmi canga. \v 10 Ichanga ofrendapaj apamushan chaqui micuycuna asëtiwan chapusha cajpis, jinaylla cajpis Aaronpita mirajcunapämi iwalcama canga. \s1 Alli goyaypita sacrifisyupaj masta willapashan \p \v 11 «Sumaj yachacuchun alli goyaypita sacrifisyuta garamänanpaj. Cayno ruranga: \v 12 Agradësicamar sacrifisyupaj uywata apamorga jananmanpis apamonga asëtillawan chapusha lebadüraynaj tantata, asëtiwan pichusha lebadüraynaj llapsha tantata, asëtillawan chapurcur ancasha machca tantatapis. \v 13 Chay ofrendacunatawan iwalta apamonga lebadürayoj tantatapis. \v 14 Llapan apamushan ofrendapita nogapämi pägamajno jucta-cama raquenga. Chay raquishanga canga uywata pishtar yawarta chajchoj cürapa derëchunmi. \p \v 15 «Alli goyaypita sacrifisyuta agradësicamar pishtashan uywapa aychantaga chay junajlla ushajpaj miconga. Waranninpäga ni juc pedäsullatapis ama puchöchengachu. \v 16 Aunircamar uywata apamur, y shongun shacyaptin apamushan uywata pishtar ichanga puchuptenga waranninpis micunman. \v 17 Chay aychata ishcay junajta mana ushar quimsa junaj cajchöga ruparachengana. \v 18 Alli goyaypita sacrifisyuta garamashanta quimsa junaj cajcho micuptenga garamashanpis yangami canga; manami chasquishänachu. Aychapis melanaypämi canga. Chay aychata micoj cajpis juchayojna ricaconga. \p \v 19 « ‹Limyu› nishä runacunallami alli goyaypita sacrifisyuta pishtashan aychataga miconga. ‹Ganra› nishäman töpasha aychataga ama micongachu. Chaytaga ruparachengana. \p \v 20 «Alli goyaypita sacrifisyuta garamashantaga ‹ganra› nishä runacuna ama micongachu. Chay pishtashanga nogallapaj car rispitädumi. ‹Ganra› nishä caj runacuna micorga tiyashanpita gargushami canga. \p \v 21 «Pi runapis ‹ganra› nishä runata, ‹ganra› nishä uywata, ‹ganra› nishä jirca animalta töparga ama micongachu alli goyaypita sacrifisyuta garamashan uywapa aychanta. Micoj cäga tiyashanpita gargushami canga. Chay pishtashanga nogapaj car rispitädumi caycan.» \s1 Wirapaj yawarpaj willapashan \p \v 22 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 23 «Llapan Israelcunata willapanqui: Ama micongachu wäcapa, uyshapa, cabrapa wirancunata. \v 24 Ama micongachu aycha micoj animalcuna wañuchishan uywacunapa wirantapis, wañusha uywacunapa wirantapis. Micunanpa ruquin chay wirataga imachöpis manijanmanmi. \p \v 25 «Nogapaj rupachinanpaj garamashan uywapa wiranta micoj cäga gargucangami. \p \v 26 «Maycho tiyarpis ama micongachu uywapa yawarninta, pärejcunapa yawarninta. \v 27 Ima yawartapis micoj cäga pipis tiyashanpita gargushami canga.»\x * \xo 7:27 \xt Gén. 9.4; Lev. 17.10–14; 19.26; Deut. 12.16, 23; 15.23\x* \s1 Cüracunapa derëchun cashan \p \v 28 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 29 «Israel-masiquicunata willapanqui: Alli goyaypita sacrifisyuta garamänanpaj apamorga chay uywapa waquin aychanta ñaupäman apamonga. \v 30 Pipis quiquinmi nogapaj rupachinanpäga apamonga uywapa pëchu wiranta, quiquin pëchu aychanta. Chaychönami cuyuchir ricachimashpan entregamanga. \v 31 Nircur chay wirantaga cürami rupachenga altarcho. Pëchunmi ichanga canga cüracunapaj. \v 32 Alli goyaypita sacrifisyuta garamashan uywapa derëchu caj chancantaga cürapa derëchun captinmi payta goyconga. \v 33 Chay derëchu caj chancanga canga wiratawan yawarta garamaj cürapa derëchunmi. \v 34 Alli goyaypita sacrifisyuta Israelcuna cuyuchir ricachiypa garamashan uywapa pëchuntaga allinnin garamashantanömi acracushcä. Chancantanami pägata-japuy chasquishcä. Chaycunatanami Aaronta, paypita mirajcunata goycushcä. Chaura cüracunami imaycamapis chaycunataga chasquenga.» \p \v 35 Chaymi \nd Tayta Diospaj\nd* rupachinanpaj sacrifisyuta apashanpita raquishancunaga canga Aaronpa, paypita mirajcunapa derëchun. Cüra cananpaj acrashanpita-pachami paycunaga chasquenga. \v 36 Chayno Israel runacuna goycunanpämi \nd Tayta Dios\nd* nisha. Chaytaga niran cüra cananpaj churashan junajmi. Chay nishancunaga imaycamapis laymi canga Israelcunapaj Israelcunapita mirajcunapäpis. \b \p \v 37 Chaynömi willaparan rupachina sacrifisyupaj, chaqui micuy ofrendata garananpaj, juchapita sacrifisyuta rupachinanpaj, cutichina sacrifisyu cajpita, cürata acraptin, alli goyaypita sacrifisyu uywata garananpaj. \v 38 Israelcuna chunyaj Sinaïcho caycaptinmi \nd Tayta Diosga\nd* Sinaí puntacho Moisesta willaparan imanöpis ofrendacunata payta garananpaj. \c 8 \s1 Cüra cananpaj churashan \r (Éxo. 29.1–37) \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 2-3 «Llapan Israel runacunata shuntanqui Tincuna Toldu ñaupanman. Quiquin Tincuna Toldu puncumanna Aaronta wamrancunatawan pushamunqui. Apamunqui cüra car jaticunan röpacunata, acrar wiñapänan alli asyaj asëtita, juchapita garamänanpaj töru-mallwata, ishcay carnicunata, balay canastawan lebadüraynaj tantatapis.» \p \v 4 Chaura Moisesga llapantapis ruraran \nd Tayta Dios\nd* nishannölla. Chaymi llapan runacunata shuntaran Tincuna Toldu ñaupanman. \v 5 Shuntarcur Israelcunata Moisés niran: «\nd Tayta Diosmi\nd* nimasha caycunata ruranäpaj.» \p \v 6 Chayno nirirmi Moisesga ñaupanman Aaronta wamrancunatawan gayarcur bäñaran. \v 7 Bäñariycorga Aaronta ajüruta jatiparcur wachcaparan. Jananmanna sotänata jatiparan, chaypa jananmanna mandil-niraj efodta. Nircur efodpa watullanwan chegllanpa sumaj wataparan. \v 8 Jananmanna wataparan pichëra-niraj pectoralta. Pectoralmanna wiñaparan «Urim» nishan «Tumim» nishan rumi-mallwacunata. \v 9 Nircur umanman shucutanta jatiparan. Urcun jananpana churaparan isquirbisha caycaj rispitädu gori vinchata. Chaycunata Moisesga ruraran \nd Tayta Dios\nd* nishannömi.\x * \xo 8:9 \xt Éxo. 28.4–43; 39.1–31\x* \p \v 10 Nircur Moisesga acrar wiñapäna asëtiwan chajchuran Tincuna Tolduta, chaycho caj cösacunatapis llapanta. Chauraga llapanpis rispitäduna caran. \v 11 Chay asëtillawan altartapis ganchis cuti chajchuran. Wiñaparan altarman, altarpa cösancunamanpis. Paylatapis jamanantinman wiñaparan. Llapanman asëtita wiñaparan Tayta Diospana car rispitädu cananpaj.\x * \xo 8:11 \xt Éxo. 40.9–11\x* \p \v 12 Chaypita Moisesga acrar wiñapäna asëtiwan Aaronpa umanman wiñaparan cürana cananpaj. \v 13 Aaronpa wamrancunatapis gayarcur ajüruta jatiparcur wachcaparan. Paycunapa umanmanpis shucutata jatiparan. \nd Tayta Dios\nd* nishannömi llapantapis ruraran. \p \v 14 Nircurna Moisés apachimuran juchapita sacrifisyupaj caj töru-mallwata. Chay töru-mallwapa uman jananman Aarón wamrancunawan maquinta churaran. \v 15 Moisesna pishtariran töru-mallwata. Altar limyuna cananpaj dëdunwanna yawarta tawircur altarpa wagrancunata pichuran. Puchoj yawartana altarpa chaquinman jichariran. Chaynöpami altarga Tayta Diospaj acrashana caran janancho uywapa aychanta rupachiptin juchancunapita runacuna perdunasha cananpaj. \p \v 16 Moisesga pishtashan uywapa pacha wirancunata, ñatinpa puntanta, rurunpa wirancunata altarcho rupachiran. \v 17 Töru-mallwapa waquin aychanta, garanta, ashashninta tiyaycashanpita juc-läman apaycur rupaycachiran. Llapantapis Moisesga ruraran \nd Tayta Dios\nd* nishannöllami. \p \v 18 Rupachina sacrifisyupaj caycaj carnitapis Moisés apachimuran. Carnipa uman jananman Aarón wamrancunawan maquinta churaran. \v 19 Pishtarerga Moisés yawarwan altarpa cantuncunata chajchuran. \v 20 Aychancunatana pedäsu-pedäsu cuchuran. Cuchushan aychata, umanta, wiranta rupachiran. \v 21 Uyshapa pachanta, macshuncunata yacuwan mayllariycur altarcho rupachiran. Rupachishanpa jömuynenga Tayta Diospa shongunpäno caran. Moisesga llapanta ruraran \nd Tayta Dios\nd* nishannölla. \p \v 22 Chaypita jucaj carnitapis Moisés apachimuran. Chay carniga cüra cayman yaycur ofrendapaj churashanmi caran. Chay carnipa umanmanmi Aarón wamrancunawan maquinta churaran. \v 23 Moisesna pishtaran. Yawarninwanna pichuparan Aaronpa derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëduntapis. \v 24 Aaronpa wamrancunatapis gayaran. Nircur yawarwan pichuparan derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëduntapis. Puchoj yawarwanna altarpa cantuncunata chajchuran. \p \v 25 Chaypitana Moisesga uyshapa wiranta, chupanta, llapan pacha wiranta, ñatinpa puntanta, ishcan rurunta wirantinta, derëchu caj chancantapis jorguran. \v 26 \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanman balay canasta-mallwawan churashan lebadüraynaj juc tantata, ancasha machcata asëtillawan chapurcur rurasha tantata, juc llapsha tantata jorguran. Chaycunataga uyshapa wiranta chancanta churashanman churaran. \v 27 Chaycunataga Aaronta y wamrancunatami aptaparan. Paycunana cuyuchir ricachishpan \nd Tayta Diosta\nd* entregaran cuyuchiypa ricachishan ofrenda cananpaj. \v 28 Paycunapa maquinpita chasquircurnami Moisesga altarcho rupachina sacrifisyuta rupaycächishan jananman churaran. Chay ofrendaga cüra cayman yaycunanpaj churashan ofrendami caran. Rupachishanpa jömuyninmi \nd Tayta Diospa\nd* shongunpäno caran. \p \v 29 Moisesga uyshapa pëchun aychatana cuyuchir ricachishpan \nd Tayta Diosta\nd* entregaran. Acrar rupachishan uyshapa pëchonga Moisespämi caran. Chaynömi \nd Tayta Dios\nd* nisha caran. \p \v 30 Moisesga acrana asëtita, altar janancho caycaj yawartapis chajchuparan Aaronta, wamrancunata, cüra car jatiränan röpancunata. Chaynömi acraran Aaronta, wamrancunata, cüra car jatiränan röpancunatapis. \p \v 31 Nircur Moisesga Aaronta wamrantinta niran: «Tincuna Toldu puncucho aychata yanuy. Jinallancho micuy balay canasta-mallwacho acrasha caycaj tantantawan. Tayta Diospis nimasha: ‹Chay aychataga Aaronmi, wamrancunami miconga› nir. \v 32 Puchoj cajtana aychatapis, tantatapis rupachinqui. \v 33 Ganchis junajtarämi cüra cayman yaycunayquipaj caj timpu cumlenga. Chaymi ganchis junajyäga Tincuna Toldu pampapita ama maypapis yargunquichu. \v 34 \nd Tayta Dios\nd* nishannöllami llapantapis cananga rurashcanqui jucha rurashayquipita perdunasha canayquipaj. \v 35 Chaymi gamcunaga Tincuna Toldu puncullacho goyäcunqui pagasta junajtapis ganchis junajcama. Mana wañunayquipaj \nd Tayta Dios\nd* nishanta wiyacuy. Chayno ruranayquipämi \nd Tayta Dios\nd* nimasha.» \p \v 36 Chayno niptin Aaronwan wamrancunaga llapantapis ruraran Moisesta \nd Tayta Dios\nd* nishannölla. \c 9 \s1 Cüra car aruyninta Aarón gallaycushan \p \v 1 Chaypita pusaj junaj cajcho Moisés gayaran Aaronta, wamrancunata, mayur Israelcunatapis. \p \v 2 Aarontana niran: «\nd Tayta Diospa\nd* ñaupanman apay juchapita sacrifisyuta pishtanayquipaj töru-mallwata, sänu carnita rupachina sacrifisyupäpis. \v 3 Nircur Israel-masiquicunata ninqui juchapita sacrifisyupaj juc chïbuta apamunanpaj. Töru-mallwatapis, carni-mallwatapis apamonga watayojta-cama sänuta Tayta Diospaj rupachinanpaj. \v 4 Alli goyaypita sacrifisyuta garananpäpis apamonga juc törutawan juc carnita. Asëtillawan chapusha jarinatapis ofrendapaj apamonga. Canan junajmi \nd Tayta Diosga\nd* munayniyoj cashanta musyachishunqui.» \p \v 5 Moisés «apamuy» nishancunata Israelcunaga llapanta aparan Tincuna Toldu ñaupanman. Llapan runacunapis \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho ichirpaycaran. \v 6 Chaura Moisés niran: «\nd Tayta Diosga\nd* chayno ruranayquipämi nisha. Nishanta ruraptiquega achicyaypa achicyarmi \nd Tayta Diosninchi\nd* yuripäshunquipaj.» \p \v 7 Aarontana niran: «Juchapita sacrifisyuta y rupachina sacrifisyu uywatapis altarman apaycur pishtay. Chaycunaga canga gampis y wamrayquicunapis perdunasha canayquipämi. Chaypitana Israel runacuna apamushan caj uywacunata altarman apaycur pishtay paycunapis juchancunapita perdunasha cananpaj. Chayno ruranayquipämi \nd Tayta Dios\nd* nisha.»\x * \xo 9:7 \xt Heb. 5.1–3; 7.27\x* \p \v 8 Chaura Aaronga juchapita sacrifisyu apashan töru-mallwata altarpa ñaupanman apaycur pishtaran. \v 9 Pishtariptinna wamrancuna yawarta apaparan. Chaura Aaronna yawarman dëdunta tawircur pichuran altarpa wagrancunata. Puchoj caj yawartana altarpa chaquinman jichariran. \v 10 Nircur juchapita sacrifisyuta pishtashan uywapataga altarcho rupachiran wirancunata, ruruncunata, ñatinpa puntanta. Llapantapis ruraran Moisesta \nd Tayta Dios\nd* nishannölla. \v 11 Aychantawan garantami ichanga tiyaycashanpita juc-läman apaycur rupachiran. \p \v 12 Aaronga rupachina sacrifisyupaj caj uywatapis pishtaran. Chay uywapa yawarninta wamrancuna apaparan. Chaywan altarpa cantuncunata chajchuran. \v 13 Nircur apaparan rupachinanpaj caj uywapa umanta, cuchusha aychata. Aaronnami altarcho rupachiran. \v 14 Uywapa pachanta y macshuncunata mayllarcur waquinta rupachishannölla altarcho rupachiran. \p \v 15 Israelcuna juchapita sacrifisyupaj apamushan chïbutapis Aaronga Tayta Diosta garar pishtaran. Chaytapis quiquin perdunasha cananpaj rimir cajta pishtar rurashannömi juchapita sacrifisyupaj pishtaran. \v 16 Chaypitana rupachina sacrifisyuta pishtaran imanöpis rurananpaj Tayta Dios nishannölla. \v 17 Chaqui micuy ofrendatapis juc aptayta aparcur altarcho rupachiran. Chaytaga ruraran tutacuna rupachina sacrifisyuta rupachishanpitapis jananmanraj. \p \v 18 Alli goyaypita sacrifisyuta\x * \xo 9:18 \xt Lev. 3.1–11\x* Israelcuna apashan törutapis carnitapis Aaronga pishtaran. Chay uywapa yawarninta wamrancuna apaparan. Chaura Aaronna altarpa cantuncunata chajchuparan. \v 19 Chaynöllami wamrancuna apaparan törupatawan uyshapa wiranta, chupanta, pacha wirancunata, rurunnincunata, ñatinpa puntancunata. \v 20 Chay wirancunatami pishtashan uywacunapa pëchuncuna jananman churaran. Nircurnami wirallanta altarcho Aarón rupachiran. \v 21 Aaronga uywapa pëchuntawan derëchu caj chancantami ichanga Moisesta \nd Tayta Dios\nd* nishannölla cuyuchir ricachiypa \nd Tayta Diospaj\nd* churaran. \p \v 22 Juchapita sacrifisyuta, rupachina sacrifisyuta, alli goyaypita sacrifisyuta apamushancunata altarman churarcurmi Aaronga Israel runacunapa jananpa maquinta jogarcur paycunata bindisyunta goran.\x * \xo 9:22 \xt Núm. 6.22–26\x* Chaypitanami altarpa ñaupanpita uraran. \v 23 Nircur Aaronwan Moisés yaycuran Tincuna Tolduman. Chaypita llojshimur llapan Israel-masincunata bindisyunta goran. Chaura llapan Israelcuna ricaran \nd Tayta Dios\nd* munayniyoj car achicyacurcojta. \v 24 Chaypitanaga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanpita nina llojshimur rupacurcuran rupachinanpaj altarcho caycaj aychatawan wirata. \p Chayta ricar llapan Israelcuna cushicuypita gaparpar urcunpis pampaman töpananyaj umpuran. \c 10 \s1 Nadabwan Abiú juchata rurashan \p \v 1 Aaronpa wamrancuna Nadabwan Abiú insinsu saumachicunancunata charircärir saumachiran. Ichanga \nd Tayta Dios\nd* nishanta mana wiyacur quiquinpa yarpayllanpita juc-niraj saumachiran. \p \v 2 Chaymi jinan öra \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanpita nina llojshimur paycunata rupar wañurachiran. \v 3 Chaypita Moisesna Aaronta niran: «Chayno päsananpaj captinmi \nd Tayta Diosninchi\nd* niran: \q1 « ‹Ñaupäman yaycamojtaga \q1 Nogami tantiyachishaj santo captë wiyacamänanpaj. \q1 Acrashä Israelcunatami tantiyachishaj \q1 munayniyoj cashäta.› » \m Chayno niptin Aaronga imatapis mana rimacuranchu. \p \v 4 Chaypitana Moisesga gayachiran Aaronpa tiyun Uzielpa wamrancuna Misaeltawan Elzafanta. Paycunata niran: «Tincuna Toldu cajcho famillyayquicuna wañusha jitaraycajta tiyaycashanchïpita juc-läman apay.» \p \v 5 Chaura Moisés nishannöllami lïnu sotänan jatishallata wañushacunataga runacuna tiyashanpita juc-läman aparan. \s1 Cüracuna wañupacur imano cananpäpis willapashan \p \v 6 Chaypita Moisesga Aaronta, Aaronpa wamrancuna Eleazartawan Itamarta niran: «Llaquicushpayqui gamcunaga ama ñajchacönega canquichu. Röpayquitapis ama rachicunquichu. Chayno rurashpayquega gamcunapis wañunquimanmi. Gamcuna janan Tayta Diosga llapan runacunatapis castigaycunmanmi. \nd Tayta Dios\nd* castigar wañuchishanpitaga Israel castayquicunallami waganga. \v 7 Gamcunataga Tayta Diospaj acrana asëtiwanmi acrashcä. Chaymi mana wañunayquipaj Tincuna Toldu puncupita ama yargunquichu.» \p Chaura paycunaga imanöpis Moisés nishannöllami ruraran. \s1 Mana upyayllapa cüracuna sirbinanpaj willapashan \p \v 8 Chaypita quiquin Aarontapis \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 9 «Gampis ni wamrayquicunapis Tincuna Tolduman yaycunayquipaj caycarga ama upunquichu bïnuta, ni ima machächicojcunatapis. Chayno upucurcur yaycorga wañunquimanmi. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis. \v 10 Chaymi cüra caycarga gamcuna tantiyacunqui maygan rispitädu cashanta, maygan mana rispitädu cashantapis; maygan limyu cashanta, maygan ganra cashantapis. \v 11 Nircur gamcunaga Moisesta willapashä laycunata yachachinqui llapan Israelcunata.» \s1 Cüracunapa derëchun ima cashanpis \p \v 12 Chaypita Moisesga Aaronta, Aaronpa wamrancuna Eleazarta, Itamarta niran: «Tayta Diospaj chaqui micuy ofrendata rupachinayquipaj apamushan puchojtaga lebadüraynajllata altarpa ñaupancho micunqui. Chayga \nd Tayta Diospaj\nd* churasha car fiyupa rispitädumi. \v 13 \nd Tayta Diospaj\nd* apamushan ofrendacunapita chay micuy gampäwan wamrayquicunapaj raquisha captinmi rispitädu pachacho micunqui.\x * \xo 10:13 \xt Lev. 6.14–18\x* Chaynömi Tayta Dios nimasha. \v 14 Israelcuna alli goyaypita sacrifisyuta pishtashan uywapa pëchonga allinnin ofrendami cuyuchir ricachiypa Tayta Diosta entregasha captin. Chancannami pägashan-japuy canga. Chaycunataga derëchuyqui captinmi gampis, warmi ollgu wamrayquicunapis micunqui limyu pachacho. \v 15 Chay derëchu caj chancanga pägashan-japuymi. Pëchunnami caycan allinnin ofrenda cuyuchir ricachishpan \nd Tayta Diosta\nd* entregasha captin. Chaycunataga wiracunata rupachinanpaj apashantawan iwal apanqui. Chaycunaga \nd Tayta Dios\nd* nishannömi imaycamapis canga gampa, wamrayquicunapa derëchun.» \p \v 16 Chaypita Moisés tapuran «Juchapita sacrifisyuta pishtananchïpaj chïbu ¿maytaj?» nir. Chïbupa aychantaga mayna rupachishana caran. Chaymi Aaronpa ishcallanna wamran cawaycaj Eleazarta, Itamarta ollgöpar niran: \p \v 17 «¿Imanirtaj mana micushcanquichu juchapita sacrifisyuta pishtashayqui uywapa aychanta? Tayta Diospaj churasha caycaptenga rispitädu pachacho micunquiman-caran.\x * \xo 10:17 \xt Lev. 6.24–26\x* Chaytaga gamcunatami \nd Tayta Dios\nd* goycushurayqui Israelcunapa juchanpita altarcho rupachiptiqui perdunasha cananpaj. \v 18 Chay uywapa yawarninta Tincuna Toldu ruriman mana apaycarga pishtashayqui uywapa aychanta willapashänölla rispitädu pachacho micunquiman caran.» \p \v 19 Niptin Aarón niran: «Canan junaj wamräcunaga juchapita sacrifisyuta \nd Tayta Diospaj\nd* pishtasha, rupachina sacrifisyu uywatapis rupachisha. Ichanga wañupacuynëpami mana micushcächu. Juchapita sacrifisyuta pishtashan uywapa aychanta micorga \nd Tayta Diospaj\nd* ¿allitachuraj ruräman caran?» \p \v 20 Chayno niptin Moisesga imatapis mana rimacurannachu. \c 11 \s1 Micuna, mana micuna uywacunapaj willapashan \p \v 1 Aarontawan Moisesta \nd Tayta Diosga\nd* niran: \p \v 2-3 «Israel-masiquicunata willapanqui: Llapan animaltami micunquiman chajchaj cajta, calla shilluyoj cajtaga. \v 4 Chajchaj captinpis calla shilluyoj captinpis ama micunquichu cay animalcunataga: \p «Camëllo aychata. Chajchaj captinpis shilluncuna manami callachu. Chay animaltaga ‹ganra› nir rejsinqui. \p \v 5 «Ama micunquichu gopi aychata. Chajchaj captinpis shillun manami callachu. Chay animaltaga ‹ganra› nir rejsinqui. \p \v 6 «Ama micunquichu wishcash aychata. Chajchaj captinpis shillun manami callachu. Chaytapis ‹ganra› nir rejsinqui. \p \v 7 «Ama micunquichu cuchi aychata. Shillun calla captinpis manami chajchanchu. Chay animaltaga ‹ganra› nir rejsinqui. \fig «Ganra» nishan animalcuna|src="LB00052B.TIF" size="col" loc="Leviticus 11.4-7" ref="Lev. 11.4–7" \fig* \p \v 8 «Chay animalcunapa aychantaga ama micunquichu. Wañuptinpis ama yatayllapis yataycunquichu. Chaycunataga ‹ganra› nir rejsinqui. \p \v 9 «Yacucho tiyajcunata micunqui alëtayoj y pispayoj cajcunallata. \v 10 Alëtaynaj captin u pispaynaj captenga lamarcho tiyajtapis mayucho tiyajtapis, tacshatapis ni jatuntapis ‹ganra› nir rejsinqui. \v 11 Chaycunapa aychantaga ama micunquichu. Ganra captin wañushatapis melanäcunqui. \v 12 Yacucho tiyaj alëtaynaj y pispaynajcunataga llapan castata ganra captin melanäcunqui. \p \v 13 «Waquin cajtaga pärejcunatapis ama micunquichu. Chaypa ruquenga ganra captin melanäcunqui. Ama micunquichu: ancata, quebrantahuesosta, gocha ancata, \v 14 milanota, tucuy-niraj quillicsacunata, \v 15 tucuy-niraj cuervocunata, \v 16 avestruzta, chushyajta, gueullanchuta, llapan casta ancacunata, \v 17 tucuta, cormorán nishan yacu pätuta, ibista, \v 18 cisneta, pelicanota, wisculta, \v 19 cigüeñata, llapan casta garsata, abubillata, chicchitapis. \p \v 20 «Buylaj curu-mallwacunatapis, pampapa chuscun chaquinpa purej curu-mallwacunatapis llapanta ganra captin melanäcunqui. \v 21 Pintej cajcunatami ichanga micunqui päriypa purejcunatapis chuscu chaquinpa purejcunatapis. \v 22 Chayno captenga llapan casta chucluscuna, chüpacacuna allimi caycan micunayquipaj. \v 23 Waquin caj curucunataga buylaj captinpis, pampapa puriptinpis ganra captin melanäcunqui. \s1 Ganra animalcunata yatar ganra ricacunanpaj cashan \p \v 24 «Canan tantiyachishayqui imanöpa ganra ricacunayquipaj cashanta: \p «Chay ganra cajcunata maygantapis yatarga pacha chacashancamami ganra ricaconga. \p \v 25 «Chaycuna wañusha caycajta pipis jogarerga röpanta tagshaconga. Quiquinnami pacha chacänancama ganra canga. \p \v 26 «Ima animaltapis shilluncuna mana calla captenga, mana chajchaptenga ‹ganra› nir rejsinqui. Chay animalcuna wañuptin yataj cäga pipis ganrami ricaconga. \p \v 27 «Chuscu chaquiyoj animal chaqui-paltantin lluchcajtaga ‹ganra› nir rejsinqui. Chay animalcuna wañusha caycajta pipis yatäga pacha chacänancama ganrami ricaconga. \v 28 Chay ‹ganra› nishayqui animalcuna wañusha jitaraycajta jogarej cäga röpanta tagshaconga. Quiquinna pacha chacänancama ganra canga. \p \v 29 «Pachan garachaypa lätaypa purejcunatapis ‹ganra› nir rejsinqui waywashta, ucushta, llapan casta curucunata, \v 30 salamanquesata, cocodrilota, lagartota, tucuy-niraj shullashcunata, camaleoncunata. \p \v 31 «Chay animalcunatami garachaypa purej animalcunapitaga ‹ganra› nir rejsinqui. Pipis chay animalcuna wañusha caycajta yataycorga pacha chacänancama ganrami canga. \p \v 32 «Ganra animalcuna wañusha caycajman töparga ganrami ricaconga gueru, röpa, garacha carpis, custal carpis, iraminta carpis. Töpaptenga juclla yacuman jatirinqui. Pacha chacänancama ganra carpis nircorga limyunami canga. \p \v 33 «Ganra cajcuna wañushpan allpa mancaman shicwaptenga wiñayninpis ganranami canga. Chauraga allpa mancatapis paquirengana. \v 34 Chay mancapita yacu pillchir juc micuyman chayaptin chay micuypis ganrana ricaconga. Mancacho wiñaraycaj yacupis ganranami canga. \v 35 Ganracuna wañur ima jananmanpis shicwaptenga imapis ganrami ricaconga jurnu carpis, tullpa carpis. Chaycunataga ushajpaj juchuchinqui. Nircur gamcunapis ‹ganra› ninquina. \p \v 36 «Waquin yacu chayno ganrayaptinpis pucyu yacuwan upunayquipaj pösu yacuga limyumi caycanga. Yacupita wañusha ganra animalcunata jorgoj cajmi ichanga ganra ricaconga. \p \v 37 «Ganra animalcuna wañur murunayquipaj caycajman chayaptenga muru manami ganrachu canga. \v 38 Muru ushmasha jananman wañusha animalcuna chayaptinmi ichanga muruta ‹ganra› ninquicuna. \p \v 39 «Micunayquipaj caj uywa illajpita wañuptin pipis yataj cäga pacha chacänancama ganrami canga. \v 40 Quiquillan wañusha uywapa aychanta pipis micoj cäga röpanta tagshaconga. Chayno tagshacurpis pacha chacänancamami ganra canga. Chay wañusha uywata jorgoj cajpis röpanta tagshaconga. Chayno tagshacurpis pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 41 «Ama micunquicunachu ima curucunatapis garachaypa lätaypa purejcunataga. Chay curucunataga ganra captin melanäcunqui. \p \v 42 «Garachaypa purej caj animalcunataga chuscu chaquinpa puriptinpis, mas achca chaquiyoj captinpis ama micunquichu. Chaycunaga ganra car melanaypaj animalcunami caycan. \v 43 Garachaypa purej animalcunata mayganiquipis ama yataychu. Yatarga melanaypaj ganrami ricacunquipaj. \v 44 Garachaypa purej animalcunata yataypa ama ganra ricacuychu. Nogami cä gamcunapa \nd Tayta Diosniqui\nd*. Nogaga santumi cä. Chaymi gamcunapis nishäcunata wiyacamar santo cay-llapa. \v 45 Gamcunataga Egiptupita jorgamushcä \nd Tayta Diosniqui\nd* canäpämi. Nogaga santumi cä. Chayno caycaptenga gamcunapis nishäcunata wiyacamar santo cay-llapa.\x * \xo 11:45 \xt Lev. 19.2; Mat. 5.48; 1Ped. 1.15–16\x* \b \p \v 46 «Chay laycuna nishannömi caycan tucuy casta uywacunapaj, tucuy casta pärejcunapaj, yacucho tucuy casta cajcunapaj, tucuy casta garachaypa, lätaypa purejcunapäpis. \v 47 Chaynöpami musyanan caran maygan ganra cashanta limyu cashanta, micuna cashanta mana micuna cashantapis.» \c 12 \s1 Gueshyacoj warmi imata rurananpäpis willapashan \p \v 1 Mastapis Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata willapanqui: Warmiga quilla gueshyanwan ganra cashannömi ollgu wamrata gueshyacushanpitapis ganchis junajcama ganra canga. \v 3 Ollgu wamrataga pusaj junajyojllatami pengayninpa punta garanta cuchonga.\x * \xo 12:3 \xt Gén. 17.12; Luc. 2.21\x* \v 4 Chaypitana mamanga yawarnin aywashanpita quimsa chunca quimsa (33) junajcama limyuyanga. Chaycamaga imatapis nogapaj acrashan rispitädu cajta manami yatananchu. Tincuna Toldu puncumanpis ama yaycongachu. \v 5 Warmi wamrata gueshyacorga quilla gueshyan aywaptin ganra cashanno ishcay semänami ganra canga. Nircur yawarnin aywashanpita purificaconga sojta chunca sojtan (66) junajcama. \p \v 6 «Ollguta u warmita gueshyacusha carpis limyuyashanpitanaga Tincuna Toldu ñaupanman apamonga watayoj cashnita rupachina sacrifisyupaj. Juchapita sacrifisyupäna apamonga juc pushapa palumata carpis wampata carpis. Chaytaga Tincuna Toldu puncuchömi cürata entreganga. \v 7 Cüranami chay uywacunata nogapa ñaupächo rupachenga warmipa yawarnin aywashanpita limyuna cananpaj. Chayrämi warmiga yawarnin bäjashanpita limyuyanga. \p «Chaynömi warmiga ruranga ollgu ni warmi wamrancunata gueshyacurpis. \v 8 Uyshata rantinallanpäpis warmi mana aypashpanga apamonga ishcay pushapa palumata, man'chäga ishcay wampata.\x * \xo 12:8 \xt Luc. 2.24\x* Jucäga canga juchapita sacrifisyupaj, jucajna rupachina sacrifisyupaj. Chaura cüranami warmi perdunasha cananpaj mañaconga. Chaynöpami chay warmiga limyuna canga.» \c 13 \s1 Leprawan gueshyajcuna imano rurananpäpis \p \v 1 Aarontawan Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Pipapis janan jacaptin, pashtapäcuptin, janancho gueri-niraj yuraj-yuraj yuriptin cüra Aaronman apanga. Man'chäga Aaronpita mirar aywaj cüracunamanpis apanga. \v 3 Cürana chay runapa guerinta ricanga. Guericho caycaj ajcha yur'gacäcusha captin, chaynöpis gueri uchcucasha captenga lepranami canga. Chaura chay runata sumaj ricaycur cüraga ‹ganra› nenganami. \p \v 4 «Runapa garan yur'gasha captinpis guerin mana uchcucasha captenga, u ajchanpis mana yur'gaptenga chay runata cüra shuyni goyächenga ganchis junajcama. \v 5 Ganchis junajta yapay ricanga. Gueri mana miraptenga yapay ganchis junajcama shuyni goyächenga. \v 6 Ganchis junajta cüraga yapay ricanga. Gueri allchacaypana aywaptenga ‹limyu› nenganami cüraga. Lluta guerillami casha canga. Gueshyaj cajpis röpanta tagshaconga. Chaypitaga limyuna canga. \p \v 7 «Cüra ricarcur ‹limyu› nishanpitaraj guerin jatunyacurcuptenga yapay cutenga cüra ricananpaj. \v 8 Guerita cüra ricashpan yur'gaypa yur'gar miraycajta ricar cüra tantiyaconga leprana cashanta. Chaymi cüraga ‹ganra› nengana. \p \v 9 «Pï runatapis lepra gueshya charisha captenga cüraman apachun. \v 10 Cüranami imano cashantapis ricanga. Garan jacashpan yur'gacäcuptin, ajchanpis yur'gacäcuptin, gueri chaupincho llullu aychana ricacaptenga \v 11 pogucasha lepranami canga. Chaura chay runata cüraga ‹ganra› nenganami. Ganra captin manami musyananpaj shuyni goyächenganapischu. \p \v 12 «Chay runapa garancho yurircur rätu mirar chaquipita umancama yur'gaypa yur'gar yagacuriptenga \v 13 cüra sumaj ricanga allchacashantana u mana allchacashantapis. Chaquipashpan yur'gaypa yur'gar intëru cuerpunpa ñitiptenga cüra ‹limyu› nenganami. \v 14 Janancho gueri pashtacaramuptin ichanga chay runa ganrana ricaconga. \v 15 Gueri pashtamushanta ricar cüra ‹ganra› nenga. Yur'gasha aychapa chaupincho pashtacaramoj guerimi ganra. Chaymi lepra caycan. \v 16 Pashtacaramushan gueri chaquipaptin aywanga cüra \v 17 ricananpaj. Gueri chaquipasha captenga cüra ‹limyu› nenganami. \p \v 18 «Pipapis garancho gueri allchacarcur \v 19 llullu aychan cuticaypana aywaptin, man'chäga pucayaypa pucayar ricacuptin ricananpaj cüraman aywanga. \v 20 Gueri uchcucasha caycajta ricar, u ajchapis yur'gashana captin cüraga ‹ganra› nenganami. Chay guerenga lepranami canga. \v 21 Guericho ajchapis mana yur'gasha captin, aychanpis mana uchcucasha captin, allchacaycajnöna captenga ganchis junajcama shuynilla goyächenga. \v 22 Guerin miraptin cüraga runata ‹ganra› nenganami. Guerenga lepranami canga. \v 23 Gueri allchacashan mana miraptin jinallancho cacuptenga sirallanami canga. Chaura cürapis ‹limyu› nenganami. \p \v 24 «Pipis rupacuptin, garan yur'gacäcuptin u pucayacäcuptenga \v 25 cürana ricanga. Yur'gasha aycha caycajcho ajcha yuraj ricacuptin, aychan uchcucasha captenga rupacushancho lepranami yuricurisha canga. Chayta ricar cüraga ‹ganra› nenganami lepra captin. \v 26 Cüra ricaptin, yur'gasha aychancho yur'gasha ajcha mana captin, gueri mana uchcucasha captin, allchacaycaptinnaga cüra ganchis junajcama shuynilla tiyachenga. \v 27 Ganchis junajtaga yapay ricanga. Yur'gaycaj guerin jatunyashana captenga ‹ganra› nenganami. Chayga lepranami canga. \v 28 Gueri jinallancho cacuptenga, mana risipïluptenga rupashallanpitachari sirayasha canga. Chaura gueshyaycaj runata cüraga ‹limyu› nenganami. \p \v 29 «Ollgupa, warmipapis umancho gueri captin, quijädancho gueri captin \v 30 cürami sumaj ricanga. Gueri uchcucasha captin, guericho caj ajchanpis garwashtaptenga cüra nenga chay runa u chay warmi ganra cashanta. Umancho u chacallwancho carpis chay gueriga lepranami canga. \v 31 Uma guerin mana uchcucaptin, ajchanpis mana yana captenga gueriwan caycaj runata ganchis junajcama shuynilla tiyachenga. \v 32 Ganchis junajman chayarcuptin cüra yapay ricanga. Gueri mana jatunyasha captin, mana uchcucasha captin, ajchanpis mana garwashyasha captenga \v 33 cüra rutucachenga. Gueri caycashanpa ichanga ama rutucachengachu. Nircur ganchis junaj yapay shuynilla tiyachenga. \v 34 Ganchis junajpitaga guerita yapay cüra ricanga. Gueri mana jatunyaptin, mana uchcucaptenga gueriwan gueshyaycaj runata ‹limyu› nenganami. Runapis röpancunata tagshacurir limyuna canga. \v 35 ‹Limyu› nishanpitaraj chay gueri jatunyayta gallaycuptenga \v 36 chay runata cüra yapay ricanga. Gueri jatunyashatana ricar manana ashenganachu ajchan garwashyashatapis. Chay runataga ‹ganra› nengana. \v 37 Gueri jinallancho garapaptin, yana ajchana wiñaptenga musyanga gueri allchacaycashantanami. Chayno captenga gueriwan gueshyaycaj limyuna cashantami cüra nenga. \p \v 38 «Ollgupa, warmipapis janancho cancha yuricuriptenga \v 39 cüra ricanga ima cashantapis musyananpaj. Ricaptin ogui-ogui captenga lluta yurej canchallami canga. Chayno captenga chay runa limyumi canga. \p \v 40 «Pipapis ajchan ushacäcuptin sepla ricacurpis limyumi caycan. \v 41 Urcullanpa ajchan ushacäcuptin galana ricacurpis limyumi. \v 42 Gala umancho, urcuncho, matancanchöpis pucaypa pucar gueri yuricurcuptin ichanga lepranami canga. \v 43 Chayno captin cüra ricanga. Cuerpucho lepra yurishanno pucaypa pucar gueri yurir jacacurcuptenga \v 44 chay runapa uma guerin lepranami canga. Chaura cüraga ‹ganra› nenganami. \p \v 45 «Lepra gueriyöga purinman röpanpis rachir-ushasha, ñajchacönilla, cäran chapacushalla ‹Ganrami caycä, ganrami caycä› nir gayacuraycar. \v 46 Guerin mana allchacashancamaga pipis ‹ganra› nengami. Gamcuna tiyaycashayquipita mas juc-lächömi allchacänancama japallan tiyaconga. \p \v 47 «Lïnu röpacho, millwa röpacho, \v 48 lïnu awacho, uysha awacho, garachacho, garachapita rurashacho carpis \v 49 mupallejno berdiyaypa pucayaypa-niraj yurerga canga leprami. Chayno captin cürata ricachenga ima cashantapis musyananpaj. \v 50 Cüraga sumaj ricaycur mupallisha captin ganchis junaj wichgarächenga. \v 51 Ganchis junajtaga ricanga. Röpacho, awacho, garachacho, garachapita rurashancho mupallishan jatunyaptenga canga fiyu lepranami. Chauraga ganranami canga. \v 52 Chaymi mupallisha cäga ushajpaj rupachicanga fiyu leprayoj captin. \v 53 Cüra yapay ricaptin mupallishan manana masta miraptin ichanga \v 54 mupallishanta tagshachenga. Nircur yapay wichgayconga ganchis junajcama. \p \v 55 «Tagsharcuptin cüra yapay ricanga. Mupallishan mana illgasha captenga ganrami canga. Chaura mupallisha cäga imapis rupachicanga. Jananpa u rurinpa mupallisha captinpis ruparachenga. \v 56 Tagshashanpitaraj cüra ricaptin mupallishan illgasha captinpis manchalla quëdaptenga röpapita, garachapita, awapita carpis rachiypa jorgurenga. \v 57 Ichanga rachir jorgushanpitaraj yapay röpacho, awacho, garachapita rurashancho mupalliptenga jinanpana rupaycachenga. \v 58 Röpacho, awacho, garachapita rurashacunacho tagshariptin mupallishan illgaptenga yapay tagshanga. Chaypitaga limyunami canga.» \b \p \v 59 Chaynömi lay caran röpacho, millwacho, lïnucho, awacho garachapita cajcho mupalliypa lepra yuriptin imano rurananpäpis. Imanöpis cashanta ricaycurmi limyu cashanta ganra cashantapis cüra nej. \c 14 \s1 Leprapita allchacar imano limyuna cananpäpis willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Leprawan gueshyajcuna allchacashanpita limyuyänanpaj cayno ruranga: Leprapita allchacäga cüraman willacachenga.\x * \xo 14:2 \xt Mat. 8.4; Mar. 1.44; Luc. 5.14; 17.14\x* \v 3 Chaura cüranami runacuna tiyaycashanpita caruman aywanga leprawan gueshyashan runata ricananpaj. Lepra gueshya allchacashana captenga \v 4 limyuyänanpaj apachimonga ishcay limyu äbi cawaycajta, sedru gueruta, puca tëlata, chajchucuna jachata. \v 5 Nircorga jucaj äbita wañurcachir yawarninta jutuchenga allpa mancacho pucyu yacu caycajman. \v 6 Chay pucyu yacu yawarniyoj caycajman ushmachenga cawaycaj äbita, sedru gueruta, puca tëlata, chajchucuna jachata. \v 7 Nircur leprawan gueshyashanpita allchacaj runatapis limyuna cananpaj yawarwan ganchis cuti chajchupanga. Cawaycaj äbitana aywacunanpaj cachayconga. \p \v 8 «Limyuyaj runaga röpanta tagshaconga; ushajpaj rutuconga, bäñaconga. Chaypitaga limyunami canga. Ichanga ganchis junajcama juc-lällacho goyanga. Chaypitaraj toldunman cutenga. \v 9 Ganchis caj junajchönaga ushajpaj ajchanta seplaypa rutuconga, shapranta, ñawi janan sëjasnintapis. Ajchan cajtaga ushajpämi garaypa afitaconga. Quiquinpis bäñaconga, röpancunatapis tagshaconga. Chayrämi limyu cangapaj. \p \v 10 «Chay limyuyaj runaga pusaj junaj cajcho chaqui micuy ofrendapaj apapämanga ishcay sänu cashnita, watayoj sänu china uyshata, sojta quïlu medyan allinnin jarinata asëtiwan chapushata, medyu litrupaj pishirpoj asëtitapis. \v 11 Cüraga limyuyänanpaj caycaj runatapis, ofrendancunatapis Tincuna Toldu ñaupanman apamonga. \v 12 Nircur cüraga juc cashnita y asëtitawan nogapa ñaupächo cuyuchir ricachimashpan entregamanga cutichina sacrifisyu cananpaj. \v 13 Chay cashnitaga pishtanga juchapita sacrifisyuta pishtanan cajcho, rupachina sacrifisyuta pishtanan cajcho. Cutichina sacrifisyupaj pishtashan aychapis juchapita sacrifisyu aychanömi cürapa derëchun canga. Chaycunaga nogallapaj car fiyupa rispitädumi. \p \v 14 «Nircur cutichina sacrifisyuta pishtashan uywapa yawarninta charircurna limyuyaj runata pichupanga derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëdunta. \v 15 Cüraga ichoj caj maqui paltanman wiñanga ichiclla asëtita. \v 16 Nircur derëchu caj dëdunta asëtiyoj maquinman ushmachenga. Chaywanmi ñaupäman ganchis cuti tapsenga. \v 17 Maquincho caycajraj asëtita tawircur cüraga limyuyaj runata pichupanga derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëdunta. Chayno ruranga cutichina sacrifisyuta pishtashan uywapa yawarninta pichupashan jananmanna. \v 18 Puchoj caj asëtitana limyuyajpa umanman pichupanga. Chayno cüra ruraptinrämi chay runapa juchanta perdunashaj. \v 19 Nircur cüraga juchapita sacrifisyuta pishtananpaj uyshata apanga. Chaynömi ruranga runa juchanpita limyuyänanpaj. Nircorga rupachina sacrifisyupaj caycaj uywatapis pishtangana. \v 20 Altarchöna rupachenga chaqui micuy ofrendata garamashantawan. Cüra chayno ruraptinrämi chay runa limyuyanga. Chaypitaga chay runa limyuna canga. \p \v 21 «Pobri carga cutichina sacrifisyuta pishtananpaj juc cashnillata apamonga. Altar ñaupanchöna cuyuchir ricachimanga chay runa limyuna cananpaj. Asëtiwan chapusha ishcay quïlu masnin alli jarinatapis apamonga. Chay canga chaqui micuy ofrendami. Apamonga medyu litrupaj pishircoj asëtita, \v 22 ishcay wampata, man'chäga ishcay pushapa palumatapis. Aypäpacushan-tupulla apamonga. Jucaj paluma canga juchapita sacrifisyupaj. Jucajna canga rupachina sacrifisyupaj. \v 23 Chaycunataga limyuna cananpaj cüraman apanga pusaj caj junajcho. Ñaupächömi Tincuna Toldu ñaupancho llapan apashanta cürata entreganga. \v 24 Cürana cutichina sacrifisyuta pishtananpaj caj uyshata y asëtita apamonga. Chay sacrifisyutaga ñaupächo cuyuchir ricachimanga. \v 25 Chaypitaga cutichina sacrifisyuta pishtananpaj apashan uyshatapis pishtanga. Chay pishtashan uywapa yawarninta charishanwanna limyuyaj runata pichupanga derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëdunta. \v 26 Chaypitana cüraga ichiclla asëtita ichoj caj maqui paltanman wiñanga. \v 27 Nircur derëchu caj dëdunta asëtiyoj maquinman ushmachenga. Nircur ñaupäman ganchis cuti tapsenga. \v 28 Maquincho caycajraj asëtiman tawircur cüraga pichupanga limyuyaycaj runapa derëchu caj rinri llapllanta, derëchu caj maquinpa chaquinpa maman dëdunta. Chayno ruranga cutichina sacrifisyuta pishtashan uywapa yawarninta pichupashan jananmanmi. \v 29 Maquincho puchoj caj asëtitana limyuyaj runapa umanman pichupanga. Chaynömi cüra ruranga chay runa ñaupächo limyuna cananpaj. \v 30 Ofrendanta apamöga tarishan-tupulla apamonga. Chaytana cüraga juc wampata carpis, pushapa palumata carpis altarcho rupachenga. \v 31 Jucaj äbi canga juchapita sacrifisyupaj, jucajna rupachina sacrifisyupaj. Chaycunataga nogapaj churanga chaqui micuy ofrendata garamashanpa jananmanraj. Chaynömi cüra ruranga limyuyayta munaj runata limyuyächishpan.» \b \p \v 32 Chaynömi lay canga leprawan gueshyashanpita pobricuna allchacar limyuyänanpaj. \s1 Mupallisha wasita limyuyächinanpaj laycuna \p \v 33 Aarontawan Moisesta \nd Tayta Diosga\nd* niran: \p \v 34 «Gamcunata goycunäpaj caycaj Canaán nasyuncho tiyaycaptiqui maygayquipa wasiquichöpis mupalliypa yuriptenga \v 35 wasiyojmi aywarcur cürata willanga: ‹Wasëchömi mupalliypa yuriycan› nir. \p \v 36 «Chauraga cüra aywashpan jawallapita nenga: ‹Wasipita llapanta jäcachiy. Man'chäga llapanmi ganra ricaconga› nir. Nircur-rämi cüraga wasiman yayconga mupallishan imano caycashantapis ricananpaj. \p \v 37 «Wasipa pergancunacho berdi-berdi, puca-puca caycajta ricar, ruriman perga yaycucasha caycajta ricarga \v 38 wasipita llojshiconga. Wasiyojtana nenga ganchis junajcama wasita wichgarächinanpaj. \v 39 Ganchis junajta cüraga yapay ricaj cutenga. Mupalliycaj jatunyasha caycajta tarerga \v 40 cüra nenga ‹mupallisha caj rumicunata jorguy. Marca wajtan ganra jitaricunaman jitariy. \v 41 Wasipa rurintana intërunta jichcay. Jichcashayqui ñuchu allpatapis marca wajtan ganra jitaricunaman jitariy› nir. \v 42 Nircorga jorgushan rumicunapa ruquin juc rumitana churanga. Ribucananpaj mitutapis juc allpapitana ruranga. \p \v 43 «Rumita jorgushanpita, intërunta jichcashanpita, juc mituwanna mitushanpita wasi ruricho yapay mupallicurcuptenga \v 44 cüra yapay ricaj yayconga. Wasi ruricho achca pachapana mupallisha captin cüraga ‹ganra› nenganami. \v 45 Chayno captin wasitaga ushajpaj juchurachenga. Allpancunata, gueruncunatana marca wajtan ganra jitaricunaman jitarenga. \v 46 Ganchis junaj wichgaränanpaj cüra niycaptin pipis chay wasiman yaycoj cäga pacha chacänancama ganrami canga. \v 47 Chay wasicho pipis micoj u puñoj cäga limyu cananpaj röpanta tagshanga. \p \v 48 «Wasita ribucashanpitaraj cüra ricar ganrata manana tarir ‹Cay wasiga limyumi› nengana. Mupalliyga illgashana canga. \v 49 Wasipa duyñonga wasi limyuyänanpaj apanga ishcay äbita, sedru gueruta, puca tëlata, chajchucuna jachata. \v 50 Juc äbita wañurcachir yawarninta jutuchenga yacu wiñaraycaj allpa mancaman. Chay yacuga pucyupita chagamushami canga. \v 51 Wañuchishan äbipa yawarninwan, pucyu yacuwan ushmachenga cawaycaj äbita, sedru gueruta, puca tëlata, chajchucuna waytata. Chaywanga ganchis cutimi wasita chajchonga. \v 52 Chaynömi wasita limyuyächenga äbipa yawarninwan, pucyu yacuwan, cawaycaj äbiwan, sedru gueruwan, chajchucuna jachawan, puca tëlawan. \v 53 Chayno rurarcurnami cawaycaj äbitaga marca wajtanpita cachariyconga. Chaynömi wasi limyuna cananpäga ruranga.» \b \p \v 54 Chaynömi lay caran lepra gueshyapaj, uma gueripaj, \v 55 röpacho leprapaj, wasicho mupallejpaj, \v 56 jacapäcuypaj, pashtapäcuypaj, cancha yurejpaj. \v 57 Chay laycunata wiyacurmi imanöpis cashanpita limyu cashanta ganra cashantapis nej. \p Chaycunami leprapaj laycuna casha. \c 15 \s1 Runata ima ganrachishanpis \p \v 1 Aarontawan Moisesta \nd Tayta Diosga\nd* niran: \p \v 2 «Gamcuna Israel runacunata cayno willapanqui: Pï runapapis chiullacunanpa mana chawaypa yuraj yacu llojshiptin ganrami ricaconga. \v 3 Pï runapis chayno ganrami ricaconga yuraj yacu llojshiycaptinpis, u pengaynin chapacäcuptinpis. Mayganno captinpis ganrami ricaconga. \p \v 4 «Chay runa maycho puñushanpis, maycho jamashanpis ganrami ricaconga. \p \v 5 «Chay runa puñushanta pipis yataycorga röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircorga pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 6 «Chay runa jamashanman pipis jamaycoj cäga ganranami canga. Chaymi röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Chaypitaga pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 7 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runata pipis yataycöga röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Chaynöpis pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 8 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runa sänu runata togapaycuptin, togapasha runaga röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircurpis pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 9 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runa muntacushan silla montürapis ganranami canga. \p \v 10 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj jamashanta pipis yataycoj cäga ganranami canga pacha chacänancama. \p «Ganra caycaj runa yatashan cajta imatapis apaj cäga röpanta tagshaconga, quiquinpis bäñaconga. Nircurpis pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 11 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runa maquinta mana mayllacuyllapa juc runata yataycuptin jucnenga röpanta tagshaconga, quiquinpis bäñaconga. Nircurpis pacha chacänancamami ganra canga. \p \v 12 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runa allpa mancata yataycuptenga chay mancata paquirenga. Imatapis guerupita rurasha cajcunata yataptin ichanga mayllanga. \p \v 13 «Yuraj yacuwan gueshyaycaj runa allchacashanpita ganchis junajtarämi limyuyanga. Chaypitarämi aywaj yacucho röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Chayno rurarcur ichanga limyuna canga. \v 14 Pusaj caj junajchöna apamonga ishcay wampata man'chäga ishcay pushapa palumata. Tincuna Tolduman apaycamur ñaupächo cürata entreganga. \v 15 Cürana jucajta pishtanga juchapita sacrifisyupaj. Jucajtana rupachina sacrifisyupaj pishtanga. Chaynömi ñaupächo ruranga yuraj yacuwan gueshyashanpita allchacaj runa limyuna cananpaj. \p \v 16 «Warmiwan mana puñuycaptin juc runapa lëchin quiquillan llojshiptenga bäñaconga. Nircur pacha chacänancamaraj ganra canga. \p \v 17 «Runapa lëchin töpashan röpatapis, garachatapis tagshanga. Nircur pacha chacänancamaraj ganra canga. \p \v 18 «Runa warminwan cacur custumrinta rurarerga ishcan bäñacuchun. Nircur pacha chacänancamaraj ganra canga. \s1 Warmita ima ganrachishanpis \p \v 19 «Quilla gueshyan aywaptenga ganchis junajcamami warmi ganra canga. Pipis quilla gueshyanwan caycaj warmita yataycoj cäga pacha chacänancamami ganra canga. \v 20 Quilla gueshyanwan caycar gueshtacushanga imapis ganranami canga. Chay warmi ima jananman jamaycuptinpis jamashan cäga ganranami canga. \v 21 Quilla gueshyanwan caycaj warmi gueshtacushanta pipis yataycorga röpanta tagshaconga, bäñaconga. Nircorga pacha chacänancamaraj ganra canga. \v 22 Quilla gueshyanwan caycaj warmi imamanpis jamashanta pipis yataycorga röpanta tagshaconga, bäñaconga. Nircur pacha chacänancamaraj ganra canga. \v 23 Chay warmi gueshtacushanta, jamashanta pipis yataycullarpis pacha chacänancama ganranami canga. \v 24 Quilla gueshyanwan caycaj warmiwan pï runapis cacorga ishcanmi ganra ricaconga. Chay runapis ganra canga ganchis junajcamami. Runa puñushan cämapis ganranami ricaconga. \p \v 25 «Pï warmipis quilla gueshyanwan gueshyashanpita mas achca junajna yawarnin aywaptenga ganra canga imaypis yawarnin chawänancamami. Quilla gueshyan aywaptin ganra cashan-japuymi ganra canga. \v 26 Chay warmi puñushan cämapis, imaman jamaycushanpis ganranami canga. Quilla gueshyan aywaptin ganra cashan-japuymi ganra canga. \v 27 Chay warmi töpashancunata pipis yatarga ganrami canga. Chaura röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircur pacha chacänancama ganra canga. \v 28 Warmipa yawarnin chawaptenga ganchis junajcamaraj shuyanga. Chaypitami ichanga limyuna canga. \v 29 Pusaj caj junajchöna apamonga ishcay wampata man'chäga ishcay pushapa palumata. Tincuna Tolduman apaycur ñaupächo cürata entreganga. \v 30 Cüranami jucajta pishtanga juchapita sacrifisyupaj. Jucajtana rupachina sacrifisyupaj pishtanga. Chayno ñaupächo ruranga quilla gueshyanwan warmi gueshyashanpita limyuna cananpämi. \p \v 31 «Chaynömi gamcunaga Israel-masiquicunata willapanqui mana ganra cananpaj. Ganra caycar Tincuna Toldöman aywaptenga Tincuna Toldupis ganrami ricacongapaj. Chayno ganra caycar chayman aywajcunaga wañunmanmi.» \b \p \v 32 Chaynömi laycuna caycan chiullacunanpa yuraj yacu llojshiptin ganra cajcunapaj, lëchi llojshiptin ganra cajcunapaj. \v 33 Chaynöllami laycuna caycan quilla gueshyanwan gueshyaj warmicunapäpis, quilla gueshyanwan caycaj warmiwan cacojpäpis. Chaynömi laycuna caycan warmipäpis ollgupäpis. \c 16 \s1 Perdun tarina junaj \r (Lev. 23.26–32; Núm. 29.7–11) \p \v 1 \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanman alläpa yaycushanpitami Aaronpa ishcan wamrancuna wañuran. Chaypitarämi \nd Tayta Diosga\nd* Moisesta \v 2 cayno willaparan: \p «Wauguiqui Aaronta willapay. Tëla chaparaycajpita ruri mas rispitädu caj cuartumanga\x * \xo 16:2 \xt Heb. 6.19\x* munashan öra ama yaycongachu. Chaychöga babulmi chapanantin caycan. Chay jananchöga nogami pucutaycho yurimö. Munashan öra yaycorga wañunmanmi. \p \v 3 «Aaronga Tincuna Tolduman yayconga juc töru-mallwata juchapita sacrifisyuta pishtarcur, rupachina sacrifisyupäna juc carnita ruparcachir.\x * \xo 16:3 \xt Heb. 9.7\x* \v 4 Yayconga lïnupita awasha alban jatisha, lïnu ajürun jatisha, lïnu wachcun wachcusha, umanmanpis lïnu shucutan jatisha. Chay röpacuna fiyupa rispitädu captinmi jaticunanpäga sumajraj bäñaconga. \p \v 5 «Israel runacuna apamushanpitami Aaronga chasquenga ishcay chïbuta juchapita sacrifisyupaj, juc carnitana rupachina sacrifisyupaj. \v 6 Chaypitanami Tincuna Toldu puncuman töruta Aarón apamonga juchapita sacrifisyuta pishtananpaj. Chay töru canga Aaronpis, Aaronpita miraj cüracunapis limyuyasha cananpämi. \v 7 Chaynöpis Tincuna Toldu ñaupanman apaycamur ishcan chïbuta ñaupäman churanga. \v 8 Nircur surtita jitanga maygan chïbu nogapaj cananpaj, maygan chïbu Azazelpaj\f + \fr 16:8 \ft Azazelpäga chunyajcho tiyaj dyablupa jutin cashantami unay Israel runacuna nej.\f* cananpäpis. \v 9 Nogapaj caj chïbutaga Aarón pishtanga Israelcuna juchapita sacrifisyuta apamushantami. \v 10 Azazelpaj caj chïbutana cawaycajllata ñaupäman apamonga Israelcunapa juchanta apananpaj. Nircur chunyajman apaycur Azazelpaj gargurenga chaynöpana Israelcuna purificasha car limyu quëdananpaj. \p \v 11 «Aaronga juchapita sacrifisyu töru-mallwata pishtanga. Chayrämi perdunasha canga quiquinpa juchanpis cüra-masincunapa juchanpis. \v 12 Nircur altarpita saumachicunawan shanshata apanga. Chaynöpis ishcay aptay ñuchu agasha alli asyaj insinsuta apanga Tincuna Tolducho mas rispitädu caj cuartuman. \v 13 Chaychömi ñaupächo insinsuta wiñanga saumachicunaman. Chaura insinsupa goshtaynin chapacurconga babulpa chapananta. Chaynöpami mana ricamar Aaronga mana wañongachu. \v 14 Töru-mallwapa yawarnintapis charenga. Nircur babulpa chapanancho caycajtaga ñaupanman ichiycur dëdunwan tapsipanga. Quiquin babulmanpis dëdunwan ganchis cuti tapsipanga. \p \v 15 «Nircur llapan Israelcunapämi juchapita sacrifisyu chïbuta pishtanga. Yawarnintapis apanga mas rispitädu caj cuartuman.\x * \xo 16:15 \xt Heb. 9.12\x* Chaychöna töru-mallwapa yawarninwan rurashannölla babulpa chapanancho caycajtapis, babultapis yawarwan tapsipanga. \v 16 Chaynörämi mas rispitädu cajtapis limyuyächenga ima-ayca ganrapita, Israelcuna mana wiyacushanpita, llapan Israelcunapa juchanpita. Chaynölla ruranga juchasapa runacunapa chaupincho caycaj Tincuna Toldutapis. \p \v 17 «Mas rispitädu caj cuartucho juchanpita perdunasha cananpaj Aarón imatapis rurashan öra Tincuna Tolduchöga manami pipis canmanchu. Quiquinpa juchanpita, cüra-masincunapa juchanpita, llapan Israelcunapa juchanpita perdunasha cananpaj ruraycorga \v 18 llojshirir aywanga ñaupächo caycaj altarta limyuyächinanpaj. Chaychömi töru-mallwapa chïbupa yawarninta wallcallata charircur altarpa wagrancunata cantuncunata pichonga. \v 19 Nircurnami altar jananman yawarta dëdunwan ganchis cuti tapsipanga. Chaynöpami Israel runacuna juchata rurashanpita altar limyuyasha canga rispitäduna cananpaj. \p \v 20 «Mas rispitädu cajta, Tincuna Tolduta, altarta limyuyaycachir cawaycaj chïbuta Aarón apachimonga. \v 21 Chïbupa uman jananman maquinta churaycur Tayta Diosta willanga Israelcuna mana allicunata rurashanta, mana wiyacoj cashanta, juchasapa cashanta. Chayno willashpanmi llapanpa juchanta chïbuman jitapanga llapan juchanta apacunanpaj. Nircur juc runana chunyajman aparcur chïbuta cachayconga. \v 22 Chayno chunyajcho chïbu illgarnami llapan Israelcunapa ima-ayca juchantapis apaconga pipis mana tiyashanman. \p \v 23 «Chaypitana Aarón aywanga Tincuna Toldu cajman. Mas rispitädu caj cuartuman yaycunanpaj jaticushan lïnu röpataga rucacurir chaycho cachayconga.\x * \xo 16:23 \xt Eze. 44.19\x* \v 24 Bäñacurir röpanta jaticurcurna yargonga quiquinpa juchanpita y Israel runacunapa juchanpita rupachina sacrifisyu uywata rupachinanpaj. Chayno rupachiptinmi quiquinpa juchancunawan Israel runacunapa juchancuna perdunasha canga. \v 25 Juchapita sacrifisyuta pishtashan uywapa wiranta altarcho rupachenga. \v 26 Chunyaj Azazelman chïbuta apaj runapis röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircur-rämi wasinman cutimonga. \p \v 27 «Juchapita sacrifisyupaj pishtashan töru-mallwapa, juchapita sacrifisyupaj pishtashan chïbupa garachanta, aychanta, ashashnincunatana tiyaycashanpita juc-läman apaycur rupachenga.\x * \xo 16:27 \xt Heb. 13.11\x* \v 28 Chaycunata rupachej runaga röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircur-raj tiyaycashanman cutimonga. \p \v 29 «Willapashä laycunataga gamcuna imaycamapis cumlinqui. Ganchis caj quilla chunca junajnincho gamcuna ayunanqui. Chay junäga quiquiquicunapis jäpacunapis marcayquicho goyäga ama arongachu. \v 30 Chay junäga llapaniquitami juchayquipita perdunashayquipaj.\x * \xo 16:30 \xt Lev. 23.26–32; Núm. 29.7–11\x* Llapan juchayquipitami limyuna canquipaj. \v 31 Chay junäga gamcunapaj säbadu jamay junajmi canga. Chaymi ayunar ima aruytapis ama ruranquichu. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi gamcunapaj canga. \v 32 Cada watami papäninpa ruquin mandaj cüra cananpaj churashan cüraga juchancunapita perdunasha cananpaj llapanta ruranga. Chaycunata ruranga lïnu röpata jatishami. \v 33 Nircur limyuyächenga mas rispitädu cajta, Tincuna Tolduta, altarta. Chayrämi cüracunapis llapan Israelcunapis perdunasha canga. \p \v 34 «Willapashä laytaga imaypis ama gonganquicunachu. Cada watacho juc cutimi chay nishäcunata ruranga llapan Israelcunapa juchan perdunasha cananpaj.» \p Chauraga Moisesta \nd Tayta Dios\nd* nishannöllami llapantapis ruraran. \c 17 \s1 Juc pachallacho Tayta Diosta adurana cananpaj willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Aaronta, wamrancunata, llapan Israel-masiquicunata willapanqui: \p \v 3 «Garamänanpaj Israelcuna, wäcata, uyshata, cabrata carpis tiyaycashancho, u juc-lächo pishtarpis \v 4 Tincuna Tolduman mana apamoj cäga yawarta mashtashanpitami juchayoj canga. Chaypitami chayno ruraj runaga Israelcunapita gargusha canga. \v 5 Chaymi may jircacunachöpis uywancunata nogapaj ama pishtangachu. Chaypa ruquenga Tincuna Toldu ñaupanman apamonga cürata entregananpaj. Cüranami alli goyaypita sacrifisyuta apamushan uywata Nogapaj pishtanga. \v 6 Cüraga Tincuna Toldu puncucho uywapa yawarninta altarnëman chajchupanga. Wirantapis altarcho rupachenga jömuynin Nogapa shongöpäno cananpaj. \v 7 Imaypis amana apanganachu cabra-niraj dyablucunapaj pishtananpäga. Chaycunatami paycunaga adurasha. Chayno rurarmi fiyupa mana alli ruraymanpis chayasha. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis. \p \v 8 «Israel-masiquicunatapis, tiyashayquicho caj jäpa runacunatapis willapanqui. Nogapaj rupachina sacrifisyuta garamayta munar u ima sacrifisyutapis garamayta munar \v 9 Tincuna Toldu ñaupanman nogapaj mana apamoj runacunataga tiyashayquipita gargunqui. \s1 Yawarta mana micunanpaj willapashan \p \v 10 «Yawarta micoj cajtaga Israel-masiquicunatapis lagacamoj jäpa runacuna cajtapis melanäcushämi. Yawarta ichicllatapis micojcunataga tiyarcaycashanpita gargurishämi.\x * \xo 17:10 \xt Gén. 9.4; Lev. 7.26–27; 19.26; Deut. 12.16, 23; 15.23\x* \v 11 Llapan cawajcunapa yawarninchömi bïdan caycan. Chaymi gamcunapis altarman yawarta jichar-raj juchayquipita perdunasha canquipaj.\x * \xo 17:11 \xt Heb. 9.22\x* \p \v 12 «Chaymi Israelcuna sumaj wiyacuy. Gamcunapis ni lagacushoj jäpa runacunapis yawarta ama micunquichu. \v 13 Israelcunapis ni lagacushoj jäpa runacunapis micuna animalta, micuna äbita charir yawarnintaga pampaman jicharcur allpawan chaparconga. \v 14 Cawajcunapaga yawarninchömi bïdan caycan. Chaymi yawarnintaga ama micunquichu. Yawarninrämi llapantapis cawachin. Pipis yawarta micoj cäga gargushami canga. \p \v 15 «Israelcunapis, lagacushoj jäpa runacunapis wañusha uywapa aychanta micur, aycha micoj animal wañuchishan aychata micur röpanta tagshaconga; quiquinpis bäñaconga. Nircur pacha chacänancama ganra canga. \v 16 Röpanta mana tagshacur, quiquinpis mana bäñacorga juchanpita castigashami canga.» \c 18 \s1 Castanwan mana cacunanpaj willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israelcunata willapanqui: Nogami gamcunapa \nd Tayta Diosniqui\nd* cä. \p \v 3 «Egiptucho tiyar ricashayqui custumricunataga ama ruranquinachu. \p «Pushaycashä Canaanman chayarpis chay parti runacunapa custumrinta ama ruranquichu. Ni laynincunatapis ama wiyacunquichu. \p \v 4 «Noga nishäcunataga wiyacuy. Laynëcunataga cumliy. Chaycuna niycashannölla goyay. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 5 «Laynëcunata, nishäcunatapis cumliy. Pipis laynëcunata cumlej cäga allimi cawanga.\x * \xo 18:5 \xt Neh. 9.29; Eze. 18.9; 20.11–13; Luc. 10.28; Rom. 10.5; Gál. 3.12\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 6 «Pipis famillyanwanga ama cacongachu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 7 «Mamayquiwan ama cacunquichu. Chayta rurarga papäniquitami manacajman churanqui. Mamayqui caycaptenga chayta ama ruraycunquichu. \p \v 8 «Märistayquiwan ama cacuychu. Chayta rurarga papäniquitami manacajman churanqui.\x * \xo 18:8 \xt Lev. 20.11; Deut. 22.30; 27.20\x* \p \v 9 «Pañiquiwan ama cacunquichu. Papäniquipita pañiqui carpis, mamayquipita pañiqui carpis payga yawar-masiquimi. Mamayquicho carpis wachachipacuynin carpis pañiquimi. Chaymi yawar-masiqui caycaptenga pañiquiwan ama cacunquichu.\x * \xo 18:9 \xt Lev. 20.17; Deut. 27.22\x* \p \v 10 «Willcayquiwan ama cacunquichu warmi wamrayquipa wamran captinpis ni ollgu wamrayquipa wamran captinpis. Chayta rurarga quiquillayquimi pengayman churacunquipaj. \p \v 11 «Papäniquipa intinädanwanpis ama cacunquimanchu. Paywan cacorga pañiquiwan cacoj-japuymi canquipaj. \p \v 12 «Papäniquipa pañinwanpis ama cacunquichu. Payga tiyayquimi. \p \v 13 «Mamayquipa ñañanwanpis ama cacunquichu. Payga tiyayquimi. \p \v 14 «Tiyuyquipa warminwanpis ama cacunquichu. Paypis tiyayquimi caycan. Paywan cacushpayquega tiyuyquitami manacajman churanqui.\x * \xo 18:14 \xt Lev. 20.19–20\x* \p \v 15 «Wamrayquipa warminwanpis ama cacunquichu. Payga llumchuyniquimi.\x * \xo 18:15 \xt Lev. 20.12\x* \p \v 16 «Wauguiquipa warminwanpis ama cacuychu. Paywan cacushpayquega wauguiquitami manacajman churanqui.\x * \xo 18:16 \xt Lev. 20.21\x* \p \v 17 «Mamantinta intinädayquita ama manijanquichu. Intinädayquipa wawanwanpis intinäduyquipa wamranwanpis ama cacunquichu. Paycunaga warmiquipa yawar-masinmi caycan. Chayga pasaypa pengaypaj juchami caycan.\x * \xo 18:17 \xt Lev. 20.14; Deut. 27.23\x* \p \v 18 «Warmiquita ñañantintaga ama manijaychu. Warmiqui cawaycaptenga cuñädayquiwan ama cacuychu. Chayno ruraptiquega quiquin-purami chiquinacunman. \p \v 19 «Quilla gueshyanwan caycaj warmiwanga ama cacunquichu.\x * \xo 18:19 \xt Lev. 20.18\x* \p \v 20 «Juc runapa warminwanga ama cacunquichu. Chayno jucpa warminwan cacorga ganrami ricacunquipaj.\x * \xo 18:20 \xt Lev. 20.10\x* \p \v 21 «Moloc diospäga maygan wamrayquitapis ama rupachinquichu. Chayno rurarga nogatami rabyachimanqui.\x * \xo 18:21 \xt Lev. 20.1–5\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 22 «Ollgu-pura ama cacunquichu. Chayga melanaypämi.\x * \xo 18:22 \xt Lev. 20.13\x* \p \v 23 «Ima animalwanpis ama cacunquichu. Warmipis animalcunawan ama cacongachu. Chayga fiyupa melanaypämi.\x * \xo 18:23 \xt Éxo. 22.19; Lev. 20.15–16; Deut. 27.21\x* \p \v 24 «Chaycunataga ama ruraychu mana ganrayänayquipaj. Chaycunata rurarmi ganra ricacusha canan ñaupayquipita jitarinäpaj caycaj Cananeo runacunapis. \v 25 Chayno ganracunata rurashanpitami nasyunninpis ganrana ricacusha. Chaymi jusgar marcanpitapis llapanta gargushcä. \v 26 Gamcunaga nishäcunata, laynëcunata cumlinqui. Chay pengaypaj ganracunata ama ruranquichu. Chaynölla cumlichun gamcunaman lagacamoj runacunapis. \v 27 Gamcuna manaraj chayashayquicama jinan Cananeo runacuna fiyupa ganratami ruraran. Chaymi chay nasyuncunapis ganra ricacuran. \v 28 ¡Gamcunatapis chay nasyunpita gargurëmanmi ganracunata ruraptiquega! Unaypis jinan runacuna ganracunata rurashanpitami gargushcä. \v 29 Pipis chayno ganra juchacunata ruraj cäga tiyashanpita gargushami canga. \v 30 Chauraga nishäcunata wiyacuy. Mana ganrayänayquipaj ama ruranquichu jinan Cananeo runacuna rurashan ganracunataga. Noga Tayta Diosniquimi chayno në.» \c 19 \s1 Achca laycunata willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata willapanqui: \p «Noga \nd Tayta Diosniquega\nd* santumi cä. Chaymi gamcunapis nishäcunata wiyacamar santo cay-llapa.\x * \xo 19:2 \xt Lev. 11.44–45; Mat. 5.48; 1Ped. 1.16\x* \p \v 3 «Jucniqui-jucniquipis mamayqui taytayquita rispitanqui.\x * \xo 19:3 \xt Éxo. 20.12; Deut. 5.16\x* \p «Säbadu jamay junajchöpis rispitamar jamanqui.\x * \xo 19:3 \xt Éxo. 20.8; Deut. 5.12\x* Noga Tayta Diosniquimi chayno në. \p \v 4 «Ama ïdulucunata aduranquichu. Ni jundiypa rurarcurpis ‹diosnë› nir ama aduranquichu.\x * \xo 19:4 \xt Éxo. 20.23; 34.17; Deut. 27.15\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 5 «Alli goyaypita sacrifisyupaj uywacunata pishtarga ruranqui shongöpäno noga chasquinäpaj. \v 6 Pishtashayqui uywapa aychantaga chay junajlla micunqui. Puchuptin waranninpis micunquimanrämi. Quimsa junajpäna puchoj cajta ichanga rupaycachinquina. \v 7 Quimsa junaj goyashatana micuptiquicunaga ganranami canga. Yanganami canga nogapaj pishtar churashan ofrendanpis. \v 8 Chaymi ishcay junajpita mas goyasha aychata pipis micoj cäga juchayojna ricaconga. Chayno micojtaga nogapaj acrasha caycaptin ganrachishanpita tiyashayquipita gargurinqui. \p \v 9 «Cosëchata rurarga ama shuntanquichu ashircur-ashircorga. Rutushayqui rïgu shicwashantapis ama shuntanquichu. \v 10 Übastapis chacrapita ashircur-ashircorga ama pallacurinquichu. Shicwajcunatapis ama shuntanquinachu. Chaycunataga cachaycunqui pobricunapaj, lagacushojcunapämi. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.\x * \xo 19:10 \xt Lev. 23.22; Deut. 24.19–22\x* \p \v 11 «Ama suwacunquichu.\x * \xo 19:11 \xt Éxo. 20.15; Deut. 5.19\x* Ama llullacunquichu. Ama engañacunquichu.\x * \xo 19:11 \xt Éxo. 20.16; Deut. 5.20\x* \v 12 Llullacuypaga nogapa jutëcho ama auninquichu.\x * \xo 19:12 \xt Éxo. 20.7; Deut. 5.11; Mat. 5.33\x* Llullacur Jutëta jogarishpayquega manacajmanmi churamanquipaj. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 13 «Runa-masiquita ama engañanquichu. Imantapis ama guechunquichu. Piyun arupäshojtapis pägunta warannincamaga ama shuyarächinquichu.\x * \xo 19:13 \xt Deut. 24.14–15\x* \v 14 Upacunataga ama ashllinquichu. Ni gapratapis ama tunichinquichu.\x * \xo 19:14 \xt Deut. 27.18\x* Chayno rurarga nogata manami rispitamanquichu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 15 «Autoridä car derëchu canqui. Pobritapis juchanpitaga ama chapanquichu. Ni rïcucunatapis juchanpitaga ama chapanquichu. Autoridä carga alli arriglanqui.\x * \xo 19:15 \xt Éxo. 23.6–8; Deut. 16.19\x* \v 16 Marcayquicho ama purinquichu runapa washanta rimar. Runa-masiquita wañuchinanpaj ama jitapanquichu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 17 «Shongullayquicho pitapis ama chiquipanquichu. Juchanpitaga runa-masiquita piñacuy.\x * \xo 19:17 \xt Mat. 18.15\x* Juchata ruraptin ama chapanquichu. Chaparga ishcaniquimi juchayoj ricacunquipaj. \v 18 Marca-masiqui imatapis rurashuptiqui ayñita ama cutichinquichu, ni nanaparanquipischu. Chaypa ruquenga runa-masiquita cuyanqui quiquiqui alli cawayta munashayquino.\x * \xo 19:18 \xt Mat. 5.43; 19.19; 22.39; Mar. 12.31, 33; Luc. 10.27; Rom. 13.9; Gál. 5.14; Stg. 2.8\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 19 «Llapan laynëcunata sumaj wiyacuy. Uywayquicunata juc casta uywawanga ama jaruchinquichu. Chacrayquiman ama murunquichu tacuy murutaga. Röpatapis ama jaticunquichu tucuy casta jïluta tacurcachir awashataga.\x * \xo 19:19 \xt Deut. 22.9–11\x* \p \v 20 «Uyway jipash majachacänanpaj parlasha caycaptin pipis chay jipashwan cacuptenga ishcanmi castigasha canga. Ichanga chay jipash libri yargunanpaj pipis manaraj pägasha captinmi castigarpis mana wañuchinmanchu. \v 21 Ichanga chay runa cutichina sacrifisyuta nogapaj pishtananpaj apamonga juc carnita. Chaytaga Tincuna Toldu ñaupanman apamonga. \v 22 Cutichina sacrifisyupaj apamushan uyshawanrämi cüra mañacamanga juchanpita chay runata perdunanäpaj. Chaynöparämi runapa juchan perdunasha canga. \p \v 23 «Pushar chayachinäpaj caycaj nasyunman chayarga frütacunapa wayuyninta quimsa watacama ama micunquichu. \v 24 Chuscu wata cajcho wayushantami ichanga nogata agradësicamar nogapaj ofrendata apamunqui. \v 25 Pichga wata cajcho wayushantarämi gamcunaga micunqui. Chayrämi llapan frütacuna amatar wayonga. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 26 «Ama ima aychatapis micunquichu yawarniyojllataga.\x * \xo 19:26 \xt Gén. 9.4; Lev. 7.26–27; 17.10–14; Deut. 12.16, 23; 15.23\x* Gamcunaga ama adibinapacoj canquichu. Ama brüju canquichu.\x * \xo 19:26 \xt Deut. 18.10\x* \v 27 Ajchayquita sentïduyqui jananpa ama rutucunquichu. Shaprayquitapis puntallanpa ama rutucunquichu. \v 28 Wañojcunapaj llaquicushpayqui garayquicunata ama yawar-yawar ruracunquichu. Cuerpuyquicho ima señaltapis ama ruracunquichu.\x * \xo 19:28 \xt Lev. 21.5; Deut. 14.1\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 29 «Warmi wamrayqui guellaypaj jucwan-jucwan cacunanta ama dëjanquichu. Chayno arucherga pengaymanmi churanquipaj.\x * \xo 19:29 \xt Deut. 23.17\x* Ganracunata rurachishpayquega tiyashayqui nasyuntapis ganrachinquipämi. \v 30 Säbadu jamay junajchöga rispitamar jamanqui. Tiyanä Toldutapis rispitanqui. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.\x * \xo 19:30 \xt Lev. 26.2\x* \p \v 31 «Ama almata gayaj cayta yachacunquichu. Musyacojcunawan ama musyachicunquichu.\x * \xo 19:31 \xt Deut. 18.11; 1Sam. 28.3; 2Rey. 23.4; Isa. 8.19\x* Chayta rurar ganrami ricacunquipaj. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 32 «Chachacunataga rispitanqui, saludanqui. Chayno rurarga nogatami rispitaycämanqui. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 33 «Jäpa runacuna marcayquiman lagacamojta ama ñacachinquichu. \v 34 Paycunataga marca-masiquitano alli ricanqui. Paycunapis gamcunanömi. Gamcunapis Egipto nasyunchöga lagacojllami carayqui.\x * \xo 19:34 \xt Éxo. 22.21; Deut. 24.17–18; 27.19\x* Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 35 «Pësawan pësarpis, metruwan tupurpis ama pitapis engañanquichu. \v 36 Alli balansawan alli pësawan pësanquega. Pishej metruwan ama engañanquichu. Mana pishej metruwan tupunqui.\x * \xo 19:36 \xt Deut. 25.13–16; Prov. 20.10; Eze. 45.10; Amós 8.5; Miq. 6.11\x* Egiptupita jorgamushoj \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 37 «Llapan willapashäcunata, laynëcunata wiyacuy-llapa. Chaycunataga llapanta cumliy. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.» \c 20 \s1 Mana wiyacojcunata castigananpaj willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata ninqui: Israel runacunapis, lagacamoj runacunapis dios Molocpaj sacrifisyuta rurar wamranta rupachej cäga wañuchicangami. Chay runataga llapan runacunami sajmaypa wañuchenga. \v 3 Molocpaj wamranta rupachishpanga Tincunanchi Toldutami ganrachin, nogatapis manacajman churaman. Chaymi chayno ruraj runapa contran ricacur ushacächishäpaj. \v 4 Chay runata mana wañuchiptenga \v 5 quiquëmi chay runapa, famillyancunapa contran ricacushäpaj. Paycunata ushacächishänömi Molocta aduraj runacunatapis llapanta ushacächishäpaj. \p \v 6 «Pipis brüjucunaman, u ricacojcunaman musyachicoj aywajcunataga ticrapacurcushämi. Chaura chay runataga ushacächishämi. \p \v 7 «Nogami \nd Tayta Diosniqui\nd* cä. Chayno caycaptenga mana juchata ruraypa santo caway-llapa. \v 8 Llapan laynëcunataga cumliy. Gamcunata acraj noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 9 «Pipis mamanta u papäninta maldisyunajcunataga wañuchinqui.\x * \xo 20:9 \xt Éxo. 21.17; Mat. 15.4; Mar. 7.10\x* Chayno wañuchicänanpäpis quiquinmi juchayoj canga. \p \v 10 «Pipis juc runapa warminwan cacuptenga ishcanta warmita ollgutapis wañuchenga.\x * \xo 20:10 \xt Éxo. 20.14; Lev. 18.20; Deut. 5.18; 22.22–24; Juan 8.5\x* \p \v 11 «Pipis märistanwan cacorga papänintami manacajman churan. Chay-niraj runataga märistantinta wañuchenga. Wañuchicänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.\x * \xo 20:11 \xt Lev. 18.8; Deut. 22.30; 27.20\x* \p \v 12 «Pipis llumchuyninwan cacuptenga fiyupa melanaypaj juchami. Chaymi llumchuynintinta wañuchenga. Chayno wañuchicänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.\x * \xo 20:12 \xt Lev. 18.15\x* \p \v 13 «Pipis warmiwan cacoj-japuy ollgu-masinwan cacuptenga fiyupa melanaypaj juchami. Chayno rurajtaga ishcanta wañuchenga. Wañuchicänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.\x * \xo 20:13 \xt Lev. 18.22\x* \p \v 14 «Pipis warminta wawantinta manijarga fiyupa melanaypaj juchatami ruran. Chayno captenga quimsanta wañurachir ruparachenga. Chaura manami cangachu melanaypaj jucha rurajcuna.\x * \xo 20:14 \xt Lev. 18.17; Deut. 27.23\x* \p \v 15 «Juc runa uywawan cacuptenga wañuchenga. Uywatapis wañuchenga. \p \v 16 «Juc warmi ima uywawanpis cacuptenga wañuchenga. Uywatapis wañuchenga. Wañuchicänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.\x * \xo 20:16 \xt Éxo. 22.19; Lev. 18.23; Deut. 27.21\x* \p \v 17 «Pipis papäninpita, u mamanpitapis pañin caycaptin warmiwan cacuptenga marca-masincunapa ricay ñawincho fiyupa pengaymi. Chaymi chayno cacojtaga ishcanta tiyarcaycashayquipita gargurinqui. Gargucänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.\x * \xo 20:17 \xt Lev. 18.9; Deut. 27.22\x* \p \v 18 «Pipis quilla gueshyanwan caycaj warmiwan cacorga warmipa yawarnintami rican. Ricananpäpis quiquin warmimi juchayoj. Chaypitami ishcanta gargonga.\x * \xo 20:18 \xt Lev. 18.19\x* \p \v 19 «Pipis ama cacongachu mamanpa ñañanwan, ni papäninpa pañinwanpis. Lijïtimu famillyanwan cacorga ishcanmi juchayoj car castigacanga. \p \v 20 «Pipis tiyunpa warminwan cacushpanga tiyuntami manacajman churan. Chayno cacojcunaga ollgupis warmipis ishcanmi juchayoj ricacun. Chayno cacojcunaga wamraynajllanami wañongapis.\x * \xo 20:20 \xt Lev. 18.12–14\x* \p \v 21 «Pipis wauguinpa warminwan cacorga wauguintami manacajman churan. Chayta rurarga fiyupa juchatami ruran. Chaypitami paycunaga wamraynajllana wañongapis.\x * \xo 20:21 \xt Lev. 18.16\x* \p \v 22 «Laynëcunata, willapashäcunata ushajpaj cumliy. Chaura gamcunataga chayachinäpaj caycaj nasyunpita manami jitarishayquipächu. \v 23 Chay nasyun runacunataga fiyupa juchata rurashanpitami gargushaj. Manami awantänachu. Gamcuna ichanga paycuna rurashanno ama ruraychu. \v 24 Chay runacuna tiyashan nasyuncunata nogaga aunishcänami gamcunata goycunäpaj. Quiquëmi tiyachishayqui lëchipis, mishquipis yacunöraj achca cashan nasyuncho. Llapanpis aypallami canga. \p «Nogami \nd Tayta Diosniqui\nd* cä. Achca nasyun captinpis gamcunallatami acracushcä. \v 25 Chaymi gamcunapis raquinqui ganra caj limyu caj animalcunata; ganra caj limyu caj äbicunata. Chauraga mana ganrayänayquipaj ama micunquichu ‹ganra› nishä cajtaga: animalcunata, äbicunata, garachaypa purejcunatapis. \v 26 Noga \nd Tayta Diosniquega\nd* santumi cä. Chaymi gamcunapis santo cawanayqui. Achca nasyun runacunapitapis gamcunatami raquicushcä nogapa canayquipaj. \p \v 27 «Ollgutapis, warmitapis almawan parlajcunata, brüjucunataga sajmaypa wañuchinqui. Chayno wañuchicänanpäpis quiquincunami juchayoj canga.» \c 21 \s1 Cüracuna imano cananpäpis willapashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: «Aaronpa wamran cüracunata willapay. Marcancho wañusha ayacunata ama yatangachu mana ganrayänanpaj. \v 2 Paycunaga ayata yatanman maman captin, papänin captin, wamrancuna captin, wauguin captin, \v 3 uywashan pañin japalla caycashancho wañuptillanmi. Paycunapa ayanta yatarga jina ganrayanmanpis. \v 4 Majayoj pañin wañuptinmi ichanga ama yatanganachu mana ganra ricacunanpaj. \p \v 5 «Ni ajchanta ni shaprantapis ama rutucongachu. Garancunatapis ama yawar-yawar ruracongachu.\x * \xo 21:5 \xt Lev. 19.27–28; Deut. 14.1\x* \v 6 Chaypa ruquenga noga munashänölla rurar santo cawachun. Manacajman ama churamangachu. Cüracunami altarcho rupachin runacuna garamashancunatapis. Chaymi paycunaga munashäno santo cawachun. \p \v 7 «Cüracunaga ama majachacangachu jucwan-jucwan cacojcunawan, bigulashacunawan, raquicashacunawan. Cüracunaga acracushämi. \v 8 Paycuna santo cashanta tantiyacur Israel runacuna rispitachun. Chayno rispitanga noga Tayta Diosniquipaj apamushanta altarcho rupachej cashanpitami, noga \nd Tayta Dios\nd* Santo cashäpitami, gamcunatapis santo cawanayquipaj churashäpitami. \p \v 9 «Cürapa jipash wamran jucwan-jucwan cacuyman churacarga papänintami manacajman churan. Chay-niraj warmiga cawaycajllami rupachicanga. \p \v 10 «Mandaj cürallami fiyupa rispitädu röpataga jaticonga. Chaynöga jaticonga acrar umanman asëtita wiñapasha captinmi. Chaypitami wañupacur llaquicur tinshi uma ama purengachu. Röpantapis ama rachengachu. \v 11 Aya caycashanmanga ama yaycongachu maman ni papänin captinpis. Famillyan wañushan-raycu ama ganrayangachu. \v 12 Rispitädu asëtita umanman wiñapasha caycar ayaman aywarga Tayta Dioswan Tincuna Toldutapis ganrayächengami. Chayno captenga ayaman ama aywachunchu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 13 «Mas mandaj cüraga runa yatänillaraj warmiwan majachacanga. \v 14 Ama majachacangachu biyüdawan, raquicashawan, bigulashawan, jucwan-jucwan cacojwanpis. Warmita asherga Leví trïbu-masillanpita runa yatäni jipashta ashichun. \v 15 Chaynöpami paypita mirar aywajcunapis mana manacajman churasha cangachu. Chaynöga canga paycunata santo cananpaj noga acracusha captëmi.» \s1 Sänu cajcunalla cüra cananpaj nishan \p \v 16 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 17 «Aaronta willapanqui: Cananpitaga Aaronpita mirar aywajcuna sänu cajcunallami cüra canga. Paycunallami runacuna apamushanta nogapaj tantata churanga. \v 18 Tantata ama churangachu gapracuna, wegrucuna, cäran mana sänu cajcuna, macllucuna, \v 19 chaquinpis, maquinpis paquicushacuna, \v 20 curcucuna, enänucuna, ñawin nübiyashacuna, garachuyojcuna, pashtapäcuycajcuna, runtun däñashacunapis. \v 21 Aaronpita mirar aywajcuna mana sänu cajcunaga altarcho nogapaj manami rupachinmanchu. Chay apamushancuna nogapaj captinmi sänu cajcunalla rupachenga. \v 22 Altarcho mana rupachirpis micuytaga micongami tantatapis, nogapaj churashan rispitädu caj micuycunatapis. \v 23 Ichanga Tincuna Toldu rurimanpis ama yaycongachu. Altar caycashanmanpis ama witipangachu. Chauraga acrashäta manami manacajman churangachu. Cüracunataga noga \nd Tayta Diosmi\nd* sirbimänanpaj acrashcä.» \p \v 24 Tayta Dios chayno nishantaga juctapis mana gongaypami Moisés willaparan Aaronta, Aaronpa wamrancunata, llapan Israel-masincunatapis. \c 22 \s1 Tayta Diospaj churashanta cüra castacunalla micunanpaj cashan \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Aaronta wamrancunata ninqui: Israel-masiquicuna garamashantaga manchapacuyllapa imatapis ruranga. Chaynöpami mana manacajman churamangachu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 3 «Israelcuna nogapaj apamushantaga rispitädu captin Aaronpita mirajcuna ama manacajman churangachu. Paycuna ganra caycar garamaptenga ñaupäpita gargurishämi. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 4 «Aaronpita mirar aywajcunaga leprawan gueshyar, u chiullacunanpa yuraj yacu aywaypa gueshyar manami micongachu nogata garamashanta. Limyuyar-rämi miconga. \p «Cüracunaga wañushata yatajcunata yatar, u lëchita chiullashacunata yatar ganrami ricaconga. \v 5 Pachan garachaypa purejta yataycurpis ganrayanmi. Ganra caycaj runata yatarpis ganrami ricaconga. \v 6 Paycunaga inti yaganancama ganra canga. Chaymi manaraj mayllacorga garamashancunata mana micongachu. \v 7 Inti yagacurcuptinrämi limyu canga. Chaypitami ichanga micongana Israelcuna garamashan micuycunata. Israelcuna garamashanga cüracunapa derëchunmi caycan. \v 8 Cüracunaga ama micongachu quiquillan wañusha uywacunapa aychanta, aycha micoj jirca animalcuna wañuchishan uywatapis. Chaycunata micushpanga ganrayangapämi. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 9 «Cüracunata willay mandamintöcunata llapanta cumlinanpaj. Mana cumlerga juchayoj ricacur wañongami. Noga \nd Tayta Diosmi\nd* cüracunata acrashcä santo cananpaj. \p \v 10 «Jäpa cajcunaga manami micongachu nogata garamashanta. \p «Cürapa gorpanpis, ni piyunninpis manami micongachu nogata garamashan rispitädu micuycunataga. \p \v 11 «Guellayninwan cüra rantishan uywaymi ichanga miconga Israelcuna nogata garamashan micuyta. Uywayninpa wamran cürapa maquincho yurejcunapis micongami. \p \v 12 «Cürapa warmi wamran cürawan mana majachacasha cashpanga cürapa derëchuncunata manami micongachu. \v 13 Mana wamran captillan biyüdayar, u raquicar japalla cashanno papäninpa maquincho goyarga papänin chasquishan micuycunata micongami. Mana cüra casta caj runami ichanga mana micongachu cüra micunan micuyta. \p \v 14 «Pipis mana musyayninpa nogata garamashan ofrendacunata micorga cüraman cutichenga. Jananmanpis cada chuncapita ishcay mastaraj yapanga. \v 15 Israelcuna garamashan ofrendacunataga cüracuna ama manacajman churanmanchu. \v 16 Nogata garamashan ofrendata juccuna micunanta dëjar ama juchacachengachu. Juchacachiptin paycunaga cutichipacunmanrämi. Noga \nd Tayta Diosmi\nd* cüracunataga santo cananpaj raquicushcä.» \s1 Sänu uywata Tayta Diospaj apananpaj willapashan \p \v 17 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 18 «Aaronta, wamrancunata, llapan Israel-masiquicunata willapay: Maygan Israelcunapis, Israelcunaman lagacojcunapis nogapaj rupachina sacrifisyupaj uywata apamunmanmi aunishanta cumlir, shongun shacyaptinpis. \v 19 Chayno apamur noga chasquinäpäga apamonga sänu orgu uywata: töruta car, carnita car, chïbuta carpis. \v 20 Mana sänu captenga ama nogapaj apamongachu. Chaynötaga manami chasquishächu.\x * \xo 22:20 \xt Lev. 1.3; Deut. 17.1\x* \p \v 21 «Alli goyaypita sacrifisyupaj pipis uywata apamorga noga chasquinäpaj apamonga töruta carpis uyshata carpis sänuta. Apamunmanmi aunishanta cumlirpis, shongun shacyaptinpis. \v 22 Nogapäga ama apamongachu gapra uywata, paquicushata, ushuta, tictiyojta, garachuta, gueriyojta. Chaynötaga altarcho rupachinanpaj ama apamongachu. \v 23 Shongun shacyaptillan apamuptenga chasquishämi macllu töruta, macllu uyshata apamuptinpis. Aunishanta cumlir apamuptinmi ichanga chaynötaga mana chasquishäpächu. \v 24 Nogapäga ama apamongachu runtun llapchishacunata, runtun däñashacunata, runtun rachishacunata, capashacunata. Entreganäpaj caycaj nasyunchöpis chayno uywacunataga ama apamongachu. \v 25 Jäpa runacuna nogapaj apamuptinpis mana sänu uywacunataga ama chasquinquichu. Imallanpis däñasha uywacunataga manami chasquishächu.» \s1 Tayta Diospaj uywacunata imano pishtananpäpis \p \v 26 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 27 «Töru-mallwa, uysha-mallwa, chïbu-mallwa yuriptenga ganchis junajcamami maman chuchonga. Pusaj junajyojpitami ichanga nogapaj apamuyta munar apamunmanna. \p \v 28 «Wäcata, ni uyshatapis wawantinta chay junajllaga ama pishtangachu. \p \v 29 «Agradësicamar garamashpanga garamanga llapan shongunpa. Chaura nogapis cushishami chasquishaj. \v 30 Nogapaj pishtar llapan aychata chay junajlla miconga. Waranninpäga ama imatapis puchöchengachu. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 31 «Mandamintöcunata llapanta cumliy-llapa. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \p \v 32 «Santo caycaptë llutancunata rurar ama pengayman churamaychu. Llutancunata mana rurarga gamcunapis santumi canquipaj. Noga \nd Tayta Diosmi\nd* gamcunata acrashcä santo canayquipaj. \v 33 Quiquëmi Egiptupitapis jorgamushcä Tayta Diosniqui canäpaj. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.» \c 23 \s1 Tayta Diosta adurar imay shuntacänanpäpis willapashan \r (Núm. 28.16–25) \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata willapay: Nogata rispitamänayquipaj fistata rurarga rispëtuwan shuntacanqui. Chay fistacuna caycunami canga: \s3 Jamay junaj \p \v 3 «Sojta junajmi arunqui. Warannin ganchis caj junajchönaga ama arunquinachu ima aruytapis.\x * \xo 23:3 \xt Éxo. 20.8–10; 23.12; 31.15; 34.21; 35.2; Deut. 5.12–14\x* Säbadu jamay junaj captin rispëtuwan shuntacanqui. Gamcuna maycho tiyashpayquipis chay junäga nogata rispitamashpayqui jamanqui. \s3 Pascua fista \p \v 4 «Gamcuna waquin fistacunata rurarpis aduramänayquipaj rispëtuwan shuntacanqui. \p \v 5 «Cada watami rispitamar Pascua fistata ruranqui. Chay fista gallayconga wata gallarej rimir quilla chunca chuscu (14) junajnin tardimi.\x * \xo 23:5 \xt Éxo. 12.1–13; Deut. 16.1–2\x* \p \v 6 «Rispitamar lebadüraynaj tantata micuna fistatapis ruranqui. Chay fistapis gallayconga chay quilla chunca pichga (15) junajnincho.\x * \xo 23:6 \xt Éxo. 12.14–20; 23.15; 34.18; Deut. 16.3–8\x* Chay fistachöga ganchis junajmi lebadüraynaj tantata micunqui. \v 7 Chay fista gallaycunan junäga jatun diya captin rispëtuwan shuntacanqui. Chay junäga ama arunquicunachu. \v 8 Chaypitaga waran-waran fista ushashancama nogata garamar ofrendacunata rupachinqui. Ushanan ganchis junaj cajchöpis jatun diya captin rispëtuwan jamanqui. Chay junäga ama arunquichu.» \s3 Rimir cosëchata shuntar gallaycunan fista \p \v 9 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 10 «Israel-masiquicunata willapanqui: Goycunäpaj caycaj nasyunman chayaycorga murupacushanta rutur juc manöjuta cüramanraj apanga ‹rimir-punta shuntar raquishämi› nir. \v 11 Chay apashayquitami cüraga säbadu jamay junajpa warannin cuyuchir nogata ricachimanga. Chaynöpami noga bindisyunta churashaj. \v 12 Manöjuta apamushan junajlla nogapaj rupachina sacrifisyuta apamonga watayoj sänu cashnitapis. \v 13 Chay cashnita apamur chuscu quïlu medyan jarinatapis asëtillawan chapushata apamonga chaqui micuy ofrendapaj. Chaycunata rupachiptin jömuynenga nogapa shongöpäno canga. Juc litru bïnutapis jichaypa garamänanpaj apamonga. \v 14 Chay ofrendanta nogapaj manaraj apamorga ama micongarächu tantata, ancasha rïguta, ni chayraj cusichashantapis. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga paycunapaj paycunapita mirajcunapäpis. \s3 Semäna fista \p \v 15 «Rimir pogoj manöjuta säbadu jamay junajpa warannin cuyuchir ricachipämashan junajpita-pacha yupanqui ganchis semäna cumlëtuta. \v 16 Warannin säbadu jamay junajnintenga chayanga pichga chunca junajmanna. Chay junajnami mushoj cusichashan rïgu ofrendata apamonga. \v 17 Wasinpita apamonga lebadürawan rurasha ishcay tantata. Chay tantataga ruranga chuscu quïlu jarinapita. Chay ofrendataga ‹rimir-punta shuntar raquishämi› nir cuyuchir ricachiypa garamanga. \v 18 Tantata apamurmi garamänanpaj apamonga juc watayoj ganchis sänu cashnicunata, juc töru-mallwata, ishcay carnicunatapis. Chay apamushan uywacunata, chaqui micuy ofrendatawan bïnuta altarcho cüra rupachiptinmi jömuynin nogapa shongöpäno canga. \p \v 19 «Juc chïbutapis juchapita sacrifisyupaj pishtanga. Alli goyaypita sacrifisyutapis pishtananpaj watayoj ishcay cashnita apamonga. \v 20 Chay uywacunataga cürami cuyuchir ricachiypa entregamanga rimir-punta pogojpita shuntashpan raquir rurashan tantatawan y ishcan cashnicunatawan iwal. Chaycunaga nogapaj carmi cüracuna micunanpaj canga. \p \v 21 «Chay junäga llapayqui shuntacanqui nogata rispitamänayquipaj. Ama arunquichu. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis.\x * \xo 23:21 \xt Éxo. 23.16; 34.22; Deut. 16.9–12\x* \p \v 22 «Micuyniquita cusichar ama shuntanquichu ashiycur ashiycorga. Shicwaj ispïjacunatapis ama shuntanquichu. Cachaycunqui pobricunawan lagacamojcuna shuntacunanpaj. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.»\x * \xo 23:22 \xt Lev. 19.9–10; Deut. 24.19–22\x* \s3 Trompëta tucay fista \p \v 23 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 24 «Israel-masiquicunata willanqui: Trompëta tucay fistata rispëtuwan ruranqui. Ganchis quillaman gallaycunan rimir junäga llapayqui rispitamashpayqui jamanqui. Trompëtacunata tucashpayqui chay fistata ruranqui. \v 25 Chay junäga nogata aduramar ofrendacunata rupachinqui. Ama arunquichu.» \s3 Perdun tarina junaj \p \v 26 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 27 «Perdun Tarina fistatapis rispëtuwan ruranqui. Chay fistataga rispitamar ruranqui ganchis quillallacho chunca junajnincho. Ayunanqui. Ofrendata garamar nogapaj rupachinqui. \v 28 Perdun Tarina junaj captin ama arunquichu. Chay junajmi gamcunata perdunashayquipaj. \v 29 Chay junaj mana ayunaj cäga pï carpis marcayquipita gargushami canga. \v 30 Ayunananpa ruquin imatapis aroj cajtaga pï captinpis usharishämi. \p \v 31 «Chayno caycaptenga chay junaj ama arunquichu. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis. \v 32 Chay junäga jamanqui, ayunanqui. Ayunayta gallaycunqui chay quillacho isgun junaj caj tardillapitana warannin tardicama.» \s3 Ramäda fista \p \v 33 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 34 «Israel-masiquicunata willapay: Ramäda fistatapis rispitamar ruranqui. Ganchis caj quillallacho chunca pichga junajnin gallayconga. Chay fistataga ruranqui ganchis junajmi.\x * \xo 23:34 \xt Deut. 16.13–15\x* \v 35 Rimir junäga rispëtuwan shuntacanqui. Ama arunquichu. \v 36 Ganchis junaj fistata rurashpayqui cada junaj rupachiypa ofrendata garamanqui. Pusaj junaj cajchöpis rispëtuwan shuntacanqui. Chay junajpis nogata garamar ofrendata rupachinqui. Fista captinmi ama arunquichu. \p \v 37 «Ganchis caj quillacho chay fistacunami caycan shuntacaycur nogata aduramänayquipaj. Chay fistacunacho noga nishäno altarcho rupachinayquipämi apamunqui uywacunata, chaqui micuy ofrendacunatapis. Bïnutapis apamunqui wiñapänanpaj. \v 38 Chay fistacunataga ruranqui jamay junajcuna rurashayquipita shuyni. Fistacunapaj apamushayqui uywacunawan ofrendacuna shuynimi canga waquin ofrendacunapita, pishtanayquipaj apamushayquipitapis. Aunishayquita cumlir pishtanayquipaj apamushayquipitapis, quiquiquipa buluntäniquipita pishtanayquipaj apamushayquipitapis shuynimi canga. \p \v 39 «Ganchis quillacho chunca pichga junajnincho cosëchata shuntaycur rispitamashpayqui fistata ruranqui ganchis junajmi.\x * \xo 23:39 \xt Éxo. 23.16; 34.22\x* Gallarinan junajpis ushanan junaj waranninpis jamanqui. \v 40 Chay fista rimir junaj cajchöga alli caj yöra wayushanta pallanqui. Mutunqui palmapa rämancunata, cupösu yörapa rämancunata, mayu wayaucunapa rämancunata. Nircur nogata rispitamashpayqui ñaupächo ganchis junaj cushisha goturpanqui. \v 41 Cada wata ganchis caj quillachöga nogata rispitamar ganchis junaj fistata ruranqui. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis. \v 42 Israelcunaga ganchis junajnintin Ramädallacho goyanqui. \v 43 Chayno ruraptiquimi wamrayquicunapis musyanga gamcunata Egiptupita jorgamur Ramädacunallacho tiyachishäta. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.» \p \v 44 Chaynömi Moisesga Israelcunata willaparan \nd Tayta Diosta\nd* rispitar fistacunata rurananpaj. \c 24 \s1 Candilërupaj asëtita apananpaj willapashan \r (Éxo. 27.20–21) \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Israel-masiquicunata willapay: Olivo asëtillata apamonga candilëru waran-waran rataycänanpaj. \v 3 Tincuna Toldu ruricho warayllata achqui ratananpaj Aaronnami lamparincunata camarenga. Babulta chaparaycaj tëla ñaupanchömi ratanga. Chay nishäcunaga imaycamapis laymi canga gamcunapaj gamcunapita mirajcunapäpis. \v 4 Lamparincunataga gori candilërupa puntanman camacächenga ñaupächo warayllata ratananpaj. \s1 Tayta Diospaj tantata churananpaj willapashan \p \v 5 «Alli caj jarinapita ruranqui chunca ishcay tantata. Cada tantata ruranqui chuscu quïlu medyan jarinapita. \v 6 Nircur chunca ishcay tantacunataga ñaupächo caycaj gori mësaman churanqui ishcay pachaman sojtata-cama.\x * \xo 24:6 \xt Éxo. 25.30\x* \v 7 Cada fïla tantaman churanqui alli caj insinsutapis. Chay insinsutami tantapa ruquin rupachinqui. \v 8 Chaytaga cada säbadu jamay junajmi ñaupäman churanqui. Chaycunata imaypis ruranqui Israel runacunawan conträtu rurashäta cumlirmi. \v 9 Chay tantacunataga acrasha rispitädu pachacho miconga Aaronllami, paypita mirar aywaj cüracunallami.\x * \xo 24:9 \xt Mat. 12.4; Mar. 2.26; Luc. 6.4\x* Chay tantacunaga nogata rupachiypa garamashan ofrendacunapita mas rispitädu cajmi. Chay laytaga imaypis cumlenga.» \s1 Tayta Diospa contran rimaj runata sajmaypa wañuchishan \p \v 10 Juc runapa maman caran Israel warmi. Taytannami caran Egipto runa. Chay warmipa wawanmi juc junaj tiyarcaycashancho Israel-masinwan rimanacur \v 11 Tayta Diospa contran rimar manacajman churaran. Chayno parlashanta wiyajcunami Moisesman aparan. Chay runapa mamanpa jutinmi caran Selomit. Selomitpa taytannami caran Dibri. Dibrega caran Dan trïbupitami. \v 12 Nircur Diospa contran rimaj runataga prësu charararan imata rurananpäpis \nd Tayta Dios\nd* ninancama. \v 13 Chaypitana Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 14 «Conträ parlaj runata tiyaycashayquicunapita juc-läman jorguy. Conträ parlashanta wiyajcunaga chay runapa uman jananman maquincunata churachun. Nircurna llapan sajmayllapa wañuchichun. \v 15 Quiquin Israelcunatana ninqui: ‹Pipis nogapa conträ rimar, jutëta manacajman churäga quiquinmi juchayoj ricacun.› \v 16 Chay runataga llapan runacunami sajmaycällar wañuchenga. Lagacamoj runa carpis, Israel runa carpis ashllimaj cäga llapanmi wañuchicanga. \p \v 17 «Juc runata wañuchej runaga quiquinpis wañuchicanga.\x * \xo 24:17 \xt Éxo. 21.12\x* \p \v 18 «Jucpa uywanta wañucherga ruquinta cutichenga. Ima uywatapis cashgan uywanpa cutichenga. \p \v 19 «Juc runa pitapis magar malubraptenga quiquintapis jucninta malubrashanno rurachun. \v 20 Magashancho imantapis paquisha captin, quiquinpatapis paquipanga. Ñawinta gaprasha captenga ñawillanta gaprapanga. Quirun yargojpaj magasha captenga quirullanta jorgupanga.\x * \xo 24:20 \xt Éxo. 21.23–25; Deut. 19.21; Mat. 5.38\x* Runa-masin imanömi ñacan, chayno quiquinpis nanaywan ñacanan caycan. \p \v 21 «Pipa ima uywantapis wañucherga ruquinta ichichenga. Runa-masinta wañuchiptinmi ichanga quiquintapis wañuchenga. \p \v 22 «Chay willapashä laycunataga cumlenga Israelcunapis lagacamoj runacunapis.\x * \xo 24:22 \xt Núm. 15.16\x* Noga Tayta Diosniquimi chayno në.» \p \v 23 Moisesna Tayta Dios imano nishantapis llapan Israelcunata willaran. Chaymi runacunaga tiyaycashanpita juc-läman jorguran Tayta Diospa contran rimaj runata. Chaychöna llapan runa sajmaypa wañuchiran. Israel runacunaga ruraran Moisesta \nd Tayta Dios\nd* nishannömi. \c 25 \s1 Chacrata jamachinanpaj nishan \p \v 1 Sinaí puntacho Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \p \v 2 «Llapan Israelcunata willapanqui: Goycunäpaj caycaj nasyunman chayarga nogata rispitamar chacrata jamachinqui. \v 3 Chacracunataga sojta watami murunqui. Übas lantancunatapis chillguejcunata sojta watami rämanqui. Wayuynintapis chay watacunallachömi pallanqui. \v 4 Ganchis wata cajchömi ichanga nogata rispitamar chacrata jamachinqui. Imatapis ama murunquichu; ni übas lantancunatapis ama rämanquichu. \v 5 Shiwa rïgutapis ama rutunquinachu. Rämäni übas wayushantapis ama pallanquinachu. Chay wataga watanpami chacra jamanga. \v 6 Chacra jamashan wataga mana aruycaptinpis micuy wayongami. Aypanga llapan uywaynincunawan micunanpämi. Chayllami aypanga piyunniquicuna micunanpaj, lagacamoj runacuna micunanpäpis. \v 7 Uywayquicuna micunanpaj, jirca animalcuna micunanpäpis chay wayushallanmi aypanga.\x * \xo 25:7 \xt Éxo. 23.10–11\x* \s1 Cachaycunan watapaj willapashan \p \v 8 «Gamcuna yupanqui chuscu chunca isgunnin (49) watata. \v 9 Chuscu chunca isgun (49) wata päsarcuptin ganchis caj quilla chunca junajninchöga canga Perdun Tarina Junajmi. Chay junäga nasyunniquicho intërucho tucachinqui carnipa wagranpita rurasha tucanata. \v 10 Chaynömi pichga chunca wata (50) cajtaga ‹Tayta Diospaj acrasha rispitädu wata› ninqui. Chay watachöga llapanta cacharinanpaj willacachinqui. Chaymi llapanta cacharengana. Rantiy runacunapis famillyanmanna, chacrancunamanna cuticonga. \v 11 Pichga chunca (50) watachöga cachaycunan watami canga. Chaymi chay watachöga ama murupacunquichu. Shiwa rïgutapis ama shuntanquichu. Übas lantancunatapis ama rämanquichu, wayuynintapis ama pallanquichu. \v 12 Chay wataga cachaycunan wata captinmi rispitädu wata canga. Micuytapis micunqui chacra quiquillan wayushantami. \p \v 13 «Chay cachaycunan watachöga chacrancunata rimir duyñuncunana shuntanga. \v 14 Chayno caycaptenga pipis chacrata rantir, ni ranticurpis runa-masiquita ama engañanquichu. \v 15 Cachaycunan watapaj ayca wata pishiycashantapis yuparirmi rantëga risyunta päganga. Ranticoj cajpis ranticonga ayca cuti chacrata murunanpaj cashantapis yuparirna. \v 16 Achca wataraj murunan captenga mas chaninmi canga. Wallca watallana murunanpaj pishiptenga wallcallatanami päganga. Chacrataga ranticonga ayca cosëchatapis shuntananpaj cashanpitami. \p \v 17 «Ama mayganiquipis engañanacunquichu. Nogata rispitamanqui. Nogami cä \nd Tayta Diosniqui\nd*. \v 18 Laynëcunata cumlinqui. Willapashäcunata wiyacunqui. Chauraga nasyunniquicho allillami cawanqui. \v 19 Chacrapis allimi wayuchenga. Wayushancunatapis sacsaj micunquipaj. Chaura cushishami goyanquipaj. \p \v 20 «Gamcuna capas yarpachacunqui ‹Mana murupacorga, mana micuyta shuntarga ¿imataraj micushun ganchis caj wata chayamuptin?› nir. \v 21 Chaypäga ama yarpachacunquichu. Bindisyunnëwanmi sojta wata cajchöga aypallata shuntanquipaj. Chay shuntashayquicunaga düranga asta quimsa watacamarämi. \v 22 Chaymi churashan micuyllata micunquipaj pusaj wataman chayar murupacushan wichanpis. Asta isgun wataman chayarpis chay churashayqui micuyllatarämi micurcaycanquipaj murushayqui pogumuptin shuntanayquicama. \s1 Chacrancunata shuntananpaj willapashan \p \v 23 «Chacraga nogapami. Gamcunaga gorpanöllami päsacojllami chacracho tiyarcaycanqui. Chaymi rantejpa maquinchöga yupasha watalla canga. \v 24 Pipis rantishan chacrata ranticuyta munarga ñaupa caj duyñuntaraj munachenga. \p \v 25 «Marca-masiquicuna mayganpis fiyupa ushapacashpan chacranta ranticuycuptenga lijïtimu caj famillyan chay chacrata shuntanmanmi.\x * \xo 25:25 \xt Rut 2.20; 4.1–10\x* \p \v 26 «Chacranta shuntananpaj lijïtimu famillyan pipis mana captenga quiquin chacranta shuntananpaj guellayta camarir \v 27 yupanga ayca watana ranticushan cashantapis. Rantej runataga guellayninta cutichenga ayca watapis murushanpita raquicurirna. Nircorga quiquin duyñunnami chacranta shuntanga. \v 28 Chacranta shuntananpaj guellayta mana aypächiptenga rantejpa maquillancho caconga cachaycunan wata chayamunancama. Chay wata chayamuptenga duyñunna chacrata shuntaconga. \p \v 29 «Pipis curalasha siudächo wasinta ranticuycuptenga juc watallami timpu canga shuntananpaj. \v 30 Watacama wasinta mana shuntaptenga imaycamapis quëdaconga rantejpäna, rantejpa wamrancunapäna. Cachaycunan wata chayamuptinpis manami shuntanganachu. \v 31 Chacracunacho caj wasicunatami ichanga chacrata-japuy imaypis shuntanman. Cachaycunan wata chayaptinpis rimir caj duyñun shuntangami. \p \v 32 «Leví trïbu runacunami ichanga siudänincho caycaj wasi ranticushanta imaypis shuntanga. \v 33 Cachaycunan watachöga wasita rantej runa cutichenga. Leví trïbu runacunapa marcancho wasillanmi partisyunnin caycan. Israel nasyuncho paycunapäga manami mas ima partisyunninpis canchu. \v 34 Leví trïbu runacunapa siudänin cantuncunapa caycaj uywa michicunan ichanga canga imaypis mana ranticuna. Chaycunaga imaycamapis quiquincunapa chacranmi canga. \s1 Pobricunata alli ricananpaj willapashan \p \v 35 «Marca-masiquicuna ushapacar mayganiquimanpis guellicamuptenga yanapanqui juc-lä nasyun runa pachacojtano.\x * \xo 25:35 \xt Deut. 15.7–8\x* \v 36 Imatapis ama guechunquichu. Imata mañarpis ama ‹pägamay› ninquichu. Chaypa ruquenga nogata manchapacamar marca-masiquita tiyachinqui. \v 37 Guellayta ristashpayquipis ama ‹wawantawan cutichimay› ninquichu.\x * \xo 25:37 \xt Éxo. 22.25; Deut. 23.19–20\x* Micuycunata goshayquipitapis ama mas chanintaga cobranquichu. \v 38 Nogami Egipto nasyunpita jorgamoj \nd Tayta Diosniqui\nd* cä. Gamcunataga jorgamushcä Canaán nasyunta goycunäpämi, Diosniqui canäpämi. \p \v 39 «Marca-masiqui ushapacar ‹maquillayquichöna goyäcushaj› nishuptiqui chay runata ama fiyupa aruchinquichu uyway runatanöga. \v 40 Chay runataga ricanqui gorpayquitano, piyunniquitano. Cachaycuna wata chayamunancamami arupäshunquipaj. \v 41 Chaypita ichanga wasiquipita aywaconga wamrancunawan. Cuticonga castancunamanna, chacrancunamanna. \v 42 Israelcunaga sirbimajnëcunami. Paycunataga Egiptupitami jorgamushcä. Chaymi paycunataga jäpatano ama ranticongachu. \v 43 Paycunataga ama ñacachinquichu. Chaypa ruquenga nogata rispitamashpayqui alli ricanqui. \p \v 44 «Uyway runacunata charayta munarga warmita ollgutapis juc nasyuncunapita rantinqui. \v 45 Lagacamoj runacunatapis rantinquimanmi. Israelcunacho tiyashancamaga rantinquimanmi lagacoj runacunapa jinancho yurej wamrancunatapis. Paycunatami ichanga rantinqui duyñunna canayquipaj. \v 46 Wañucorga wamrayquicunata sirbinanpäpis cachapaycunquimanmi. Paycunaga mandäduntami ruranga. Israel-masiquitami ichanga ama munayniquicho chararanquichu; ama ñacachinquichu.\x * \xo 25:46 \xt Éxo. 21.2–6; Deut. 15.12–18\x* \p \v 47 «Lagacamoj runa nasyunniquicho capas rïcuyanman. Rïcu runapa bisïnun marca-masiquina capas pobriyanman. Lagacamoj nasyun runacunaman quiquin guellicuptin \v 48 pägaycur castan jorgunmanmi. Jorgunmanmi marca-masin \v 49 tiyun, prïmun, lijïtimu famillyancuna. Guellaynin captenga quiquinpis llojshicunanpaj päganmanmi. \v 50 Yupanga ayca watapis sirbishanta, Cachaycunan watapaj ayca wata pishishantapis. Cachaycunan watapaj ayca watapis pishishanpitami päganga. Arupashantaga piyunta pägashan iwalmi cuentata jorgonga. \v 51 Cachaycunan wata Chayamunanpaj ayca watapis pishishan-tupumi patrunninta päganga. Achca watacunaraj pishiptenga mastami päganga. \v 52 Wallca watana Cachaycunan watapaj pishiptenga pishishan watallapitana guellayta päganga. \v 53 Patronga watanpa arupänanpaj parlashan runatanölla aruchenga. Ama ñacachengachu. \p \v 54 «Chay watacunacho llojshinanpaj pägayta mana camäpacorga Cachaycunan wata chayamuptin wamrancunawan librimi llojshiconga. \v 55 Manami pipapis uywaynin cananpächu Israel runacunata Egiptupita jorgamushcä, chaypa ruquenga nogata sirbimänanpämi. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në. \c 26 \s1 Wiyacojcuna bindisyunta chasquinanpaj cashan \r (Deut. 7.12–24; 28.1–14) \p \v 1 «Noga \nd Tayta Diosniqui\nd* caycaptëga ima ïdulutapis ruraycur ama aduranquichu. Wanca rumicunatapis ni dibujasha rumicunatapis ama ichichinquichu aduranayquipaj.\x * \xo 26:1 \xt Éxo. 20.4; Lev. 19.4; Deut. 5.8; 16.21–22; 27.1\x* \v 2 Säbadu jamay junajcunachöga rispitamar jamanqui. Tiyashä Toldutapis rispitanqui. Noga \nd Tayta Diosmi\nd* chayno në.\x * \xo 26:2 \xt Lev. 19.30\x* \p \v 3 «Noga nishäta ruraptiquega, laynëcunata cumliptiquega \v 4 tamyatapis tamyachimushaj timpunchömi. Chacrapis, lanta yöracunapis allimi wayonga. \v 5 Rïguyquipis aypangapaj übas pogumunancamami. Übasnami aypangapaj murupacunayquicama. Sumaj micushami cawanquipaj. Nasyunniquichöpis allimi goyäcunquipaj.\x * \xo 26:5 \xt Deut. 11.13–15\x* \v 6 Tiyashayqui nasyunchöga jaucallami goyäcunquipaj. Mishquilla puñucunquipaj. Nogami chapäshayqui micucoj animalcunapita. Wañuchinacuypis manami cangachu. \v 7 Guërrata rurananpaj contrayquicuna shamuptinpis binsir gaticachanquipämi. Chay contrayquicunataga sabliwanmi wañuchinquipaj. \v 8 Pichgajllami gaticachanquipaj pachacta (100). Pachacna gaticachanquipaj chunca warangata (10,000). Contrayquicunataga sabliwan wañuchirmi ushanquipaj. \v 9 Conträtuta rurashanchïnöllami alli ricashaj achcaman miranayquipaj. \v 10 Unay unaypita churaraj micuyniquicunatami micunquipaj. Mushoj cajta churanayquipäpis maranyasha micuyniquicunata jorgunquipärämi. \p \v 11 «Chaynöpis gamcunachömi imaypis goyäshaj. Manami imaypis yamacäshayquichu. \v 12 Maypa puriptiquipis gamcunawan iwalmi purishaj. Nogami Diosniqui cashaj. Gamcunanami acrashä runacuna canquipaj.\x * \xo 26:12 \xt 2Cor. 6.16; Apoc. 21.3\x* \v 13 Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* Egipto runacunapa munaynincho caycaptiqui jorgamushcä. Yuntata fiyupa lasaj yügu ñacachejnöpis ñacaycaptiquimi jorgamurä. Nircur llapanchöpis allimi purichishcä. \s1 Mana wiyacojcunapaj castïgu cananpaj willapashan \r (Deut. 28.15–68) \p \v 14 «Noga nishäcunata mana wiyacuptiqui, \v 15 laynëcunata mana cumliptiqui, manacajman churaptiqui, conträtuta rurashäta mana cumliptiqui ichanga \v 16 Nogapis illajpita mancharachishayqui, gueshyachishayqui rupaywan, fiyu gueshyacunawan, ñawi nanaycunawan. Callpayquipis manami cangachu. Murupacurpis manami shuntanquipänachu. Poguptin-imaga chiquishojcunallami micongapaj. \v 17 Nogaga manami yanapäshayquipänachu. Chiquishojcunapis binsishunquipämi. Waquenga chiquejcunapa munayninchönami canga. Imapis mana gaticachaycäshuptiquimi gueshpinquipäpis. \p \v 18 «Chayno ruraycaptëpis mana wiyacamaptiquega juchayquicunapita ganchis cuti mas fiyuparämi castigashayqui. \v 19 Alli-tucurcaycajtami manacajman churashayqui. Cay pachamanpis manana tamyachimushänachu. Chauraga allpapis manami imatapis wayonganachu. \v 20 Yangallanami chacrachöpis arur ñacanqui. Chacrapis manami imatapis wayonganachu. Lanta yöracunapis manami wayonganachu. \p \v 21 «Chayno ruraycaptëpis sïguir conträ captiquega, nishäcunata mana wiyacuptiquega juchayqui cashanmannömi ganchis cuti mas fiyuparaj castigashayqui. \v 22 Micucoj animalcunatami cachamushaj. Chauraga chay animalcunami wamrayquicunata miconga; uywayquicunatapis ushanga. Chaynöpami gamcunaga wallcajllana quëdanquipaj. Chauraga näniquicunapis chunyajna ricaconga. \p \v 23 «Chayno castigaycaptëpis mana wiyacur chaynölla conträ sïguir rurarcaycaptiquega \v 24 nogapis contrayquimi ricacushäpaj. Chaymi juchayquicunapitaga ganchis cuti mas fiyuparaj castigashayqui. \v 25 Mana cumliptiquega conträtuta rurar parlashanchïcho nishänömi castïguta gamcunaman chayachimushaj. Siudäniquicunaman pacacunayquipaj gueshpiptiquipis fiyu gueshyatami cachamushaj. Chauraga contrayquicunapa munayninchöna canquipaj. \v 26 Micuyniquicunata pasaypami illgächishaj. Jarinata pishipacur chunca warmi shuntacaycur juc pachallachöna tantata ruranquipaj. Ichic-ichicllanami yawarcärinquipäpis. Manami sacsanquipäpischu. \p \v 27 «Chayno castigaycaptëpis mana wiyacamar jinalla conträ rurarcaycaptiquega \v 28 nogapis contrayquimi cashaj. Rabyashpämi juchayquicunapita ganchis cuti mas fiyuparaj castigashayqui. \v 29 Chauraga wamrayquicunata ollguta, warmitapis micunquipaj. \v 30 Lömacunacho ïdulucunata aduranayquipaj jatarachishayqui capillayquicunatapis juchuchishaj. Insinsu saumachicunayquitapis paquir-usharishaj. Wañuptiqui ïdulucuna jananmanmi wicapashayqui. Chayno rurar fiyupami contrayqui ricacushaj. \v 31 Siudäniquicunatapis ragällantami cachaycushaj. Capillayquicunatapis juchurachishaj. Nogapaj alli jömuy chayamunanpaj uywacunata rupachiptiquipis manami cushicushänachu. \p \v 32 «Chay nasyun runacunata ushaypa wañuchishaj. Chaymi contrayquicuna tiyaj shamushpanpis manchacasharaj ricaconga. \v 33 Gamcunataga sablita aptacurcurmi gaticachäshayqui. Wacpa caypami mashtarishayqui. Nasyunniquega pasaypa chunyajmi ricacongapaj. Siudäniquicunapis ragällami quëdanga. \v 34 Chacrayquicunata jamachinayquipaj niycaptëpis mana jamachiypa murushayquipitami contrayquicunapa nasyunnincho cashayquiyaj chacrayquicunapis jamacongapaj. \v 35 Chunyaj car purunyashancamami chacraga jamacongapaj jamachina watacunachöpis mana jamachishanpita. \p \v 36 «Contrayquicunapa nasyunnincho cawaycar quëdajcunataga fiyupami mancharachishaj. Chaymi jachapa öjan shicwaptillanpis gueshpinquipaj ‹sabliwan gaticachaycäman› nir. Pipis mana gaticachaycäshuptillayquimi gueshpir quiquillayqui tuninquipaj. \v 37 Pipis mana gaticachaycäshuptiquimi guërrapita gueshpiycajno tacanacur-raj gueshpinquipaj. Gamcunaga manami maygayquipis contrayquicunata ichipanquipächu. \v 38 Juc-lä nasyuncunachömi ushacanquipaj. Contrayquicunami marcayquicho wañuchishunquipaj. \v 39 Contrayquicunapa nasyunnincho cawaycar quëdajcunapis juchanpitami wañonga. ¡Cawaycar quëdaj wamrayquicunapis wañur ushacangapämi! \p \v 40-41 «Mana wiyacamar conträ rurashanpita, nogapis contran ricacur contrancunapa nasyunninman apachishaj. Chaychörämi quiquin jucha rurashanpita, taytancuna jucha rurashanpita llaquiconga, juchancunapita arpinticonga. \v 42 Chauraga nogapis yarpärishäpaj Jacobwan,\x * \xo 26:42 \xt Gén. 28.13–14\x* Isaacwan,\x * \xo 26:42 \xt Gén. 26.3–4\x* Abrahamwan\x * \xo 26:42 \xt Gén. 17.7–8\x* conträtuta rurar parlacushäta. Chaynöllami nasyunninpäpis yarpärishäpaj. \v 43 Israelcuna mana tiyashancamaga chacracuna jamacongapämi. Pipis manami arongapächu. Israelcunami ichanga imatapis mana allicunata rurashanpita, noga willapashäcunata mana wiyacushanpita, laynëcunata manacajman churashanpita amatar ñacangapaj. \p \v 44 «Ichanga, contrancunapa nasyunnincho tiyaycaptinpis manami gongashächu, ni cachaycushäpischu. Manami ushajpäga illgächishächu, ni unay caj famillyancunawan conträtuta rurar parlacushätapis manami gongashächu. Chaynöga cashaj Israelcunapa \nd Tayta Diosnin\nd* cashpämi. \v 45 Gonganäpa ruquenga yarpäshäpaj llapan nasyuncunata musyachir Egiptupita jorgamur unay caj famillyancunawan conträtuta rurar parlacushätami. Paycunawan conträtuta rurashpä ‹Nogami Diosniqui cashaj› nirä. Noga \nd Tayta Diosniquimi\nd* chayno në.» \p \v 46 Chayno nirmi \nd Tayta Diosga\nd* Sinaí puntacho laynincunata, mandamintuncunata, yachachicuynincunata Israelcunata Moiseswan willachiran. \c 27 \s1 Tayta Diospaj raquishanpa ruquin aycata pägananpäpis \p \v 1 Moisesta \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 2 «Israel-masiquicunata willapanqui: Pipis castanta maquëman churamunanpaj aunishpanga ruquinta caynömi päganga: \v 3 Ishcay chunca (20) watayojpita sojta chunca (60) watayojcama ollgupaj päganga pichga chunca (50) guellayta.\f + \fr 27:3 \ft Hebreo rimaychöga juc \fk siclo \ft nishan caran quilla arur gänashannömi.\f* Chay guellayta pësanga Tincuna Tolducho caycaj pësawanmi. \v 4 Chay watayojlla caycaj warmipäga päganga quimsa chunca (30) guellayta. \v 5 Pichga watayojpita ishcay chunca (20) watayojcama ollgöpäga päganga ishcay chunca (20) guellayta. Chay watayojlla caycaj warmipäga päganga chunca guellayta. \v 6 Quillayojpita pichga watayojcamaga ollgupaj pägapanga pichga guellayta; warmipäna quimsa guellayta. \v 7 Rucu runacuna sojta chunca (60) watayojpita janaman cajpäna päganga ollgu cajcunapaj chunca pichga (15) guellayta; warmi cajpäna chunca guellayta. \v 8 Pasaypa pobri cashpan pägananpaj mana ayparga cürata willanga. Chaura cürana nenga aycatapis pägananpaj. \p \v 9 «Uywacunata nogapaj goycamashan cäga nogapaj car rispitädunami canga. \v 10 Goycamashan uywataga mananami ima uywawanpis rucachenganachu, mas alli captin mana alli captinpis. Rucananpaj apamuptenga ishcannami nogapaj canga. \p \v 11 «Nogapaj raquishan ofrenda ganra uywa captinpis cüraman apanga. \v 12 Chay uywata ricaycur cüranami risyunta churanga. Cüra aycatapis nishantami uywapa duyñonga päganga. \v 13 Chay uywata duyñun shuntacuyta munaptenga risyunta pägaycurpis jananman cada chunca guellaypita ishcaytaraj yapanga. Nircur-raj shuntaconga. \p \v 14 «Nogapäna cananpaj pipis wasinta goycamaptin wasita cüra täsanga. Chaura cüra aycachöpis risyunta täsashanchömi risyun quëdanga. \v 15 Nogapäna cananpaj wasinta goycamashanpita shuntayta munar duyñonga cüra täsashanta päganga. Jananmanpis cada chunca guellaypita ishcaytaraj yapanga. Chayno pägaycur-raj shuntanga. \p \v 16 «Pipis, nogapäna chacrata goycamaptenga chay chacrata täsanga muru aycapis yaycushanpita. Chunca pusajnin (18) arröba sebäda muruta yaycuptin päganga pichga chunca (50) guellayta. \v 17 Cachaycunan watacho chacranta goycamaptinpis cüra täsashannömi risyun quëdanga. \v 18 Cachaycunan wata päsashanpitana goycamaptenga cürami täsanga ayca cuestananpäpis. Nircur Cachaycunan watapaj aycapis pishiycashanta yuparcur risyunta churanga. \p \v 19 «Chacranta goycamashanpita shuntayta munar cüra täsashan risyunta päganga. Jananmanpis cada chunca guellaypita ishcaytaraj yapanga. Chayno pägaycur ichanga chacranta shuntaconga. \v 20 Quiquin mana shuntaptin chay chacrata juctana cüra ranticuycuptenga rimir duyñun manami shuntanganachu. \v 21 Cachaycunan wata chayamuptin chay chacraga nogapana canga. Chaura cüranami chay chacrawanga duyñu canga. \p \v 22 «Pipis derëchun mana caycaptin rantishan chacrata nogata goycamaptenga \v 23 cürana chay runawan ishcan chacrata täsanga Cachaycunan watacama ayca risyun cashantapis. Chay runana chay junajlla päganga aycatapis cüra täsashanta. Chay guellaytaga nogapäna churanga. \v 24 Cachaycunan wata chayamuptin chay chacraga cutenga rimir caj duyñunmanna. \p \v 25 «Aycata pägananpäpis täsanga Tincuna Tolducho tupu caycajwanmi. Chayga lasan chunca juc (11) grämumi.\f + \fr 27:25 \ft Tincuna Tolducho \fk siclo \ft nishanga chunca juc (11) grämutami yaycoj. Juc \fk siclo \ft nishanmanga yaycoj ishcay chunca \fk geras \ft nishanmi.\f* \p \v 26 «Uywayquicunapa rimir yurishan orgu cajcunaga uysha carpis wäca carpis nogapanami caycan. Chayno caycaptenga uywata nogapaj gomayta munar nogapa cajtaga ama gomächunchu, sinöga quiquinpa cajta apamuchun. \v 27 Ganra uywa captenga duyñun rantiypa jorgonga. Cüra täsashan risyunta päganga. Jananmanpis cada chunca guellaypita ishcaytaraj yapanga. Duyñun mana shuntaptenga cüra risyuta churashancho juctana ranticuyconga. \p \v 28 «Pipis quiquinpa cajta uywata carpis, runata carpis erensyata chasquishan chacrata carpis ‹imaypis manami shuntashänachu› nir nogapaj goycamaptenga manami ranticongachu ni shuntacongapischu. Chayno nir nogapaj goycamaptenga fiyupa rispitädu car nogapanami canga.\x * \xo 27:28 \xt Núm. 18.14\x* \v 29 Wañuchicänanpaj caycaj runatapis mananami pägaypapis salbangachu. Chay runaga simrimi wañuchicanga. \p \v 30 «Allpacho wayoj cäga muruna cajpa wawanpis lantana cajpa wayuyninpis chuncapita jucga nogapämi. Chaycunaga nogapaj raquishan diesmumi caycan. \v 31 Chay diesmuta raquishanta quiquinpäna cananta munarga risyunta päganga. Jananmanpis pägashan cada chunca guellaypita ishcaytaraj yapanga. \p \v 32 «Cada chunca uywapita juc uywataga simrimi goycamanga wäcata carpis, uyshata carpis. \v 33 Chaycunataga goycamanga mana ricapayllapa alli captinpis mana alli captinpis. Gomashantaga jucwan ama rucanganachu. Rucaptenga ishcanmi uywacuna nogapäna canga. Chaura mananami maygantapis shuntanganachu.»\x * \xo 27:33 \xt Núm. 18.21; Deut. 14.22–29; Mal. 1.8; 3.8–10\x* \p \v 34 Chaynömi \nd Tayta Diosga\nd* Sinaí puntacho Moisesta willaparan chay mandamintucunata llapan Israelcunata willapänanpaj.