\id HOS - Quechua Huallaga Huánuco Bible -Peru 2010 (DBL -2013) \h OSEAS \toc1 Oseas \toc2 Oseas \toc3 Ose. \mt1 Oseas \ili ¿Tayta Diosnillanchïchu japallan Dios? \ili ¿Juccunata u runacuna «dios» nishancunata aduraptinchi allichuraj caycan? \im \bd ¿Pitaj caran?\bd* Oseas ninan caycan «Tayta Diosmi salbacoj» ninanmi. Norte caj lä Israelchömi payga profëta caran. \im \bd ¿Maychötaj willacuran?\bd* Oseasga Israel-masincunatami willaparan. Chay norte caj-läpa capitalnin Samaria siudächo tiyaj runacunaga rïcu y alli-tucurmi goyaran. \im \bd ¿Imaytaj isquirbiran?\bd* Oseas capítulo 1.1 niycan guepa caj Jeroboam Israelcho ray cashan-wichan willacushantami (783–743 a.C.). \im \bd ¿Imataj caycan cay librucho?\bd* Oseastaga Tayta Dios niran mañösa warmiwan majachacänanpaj y chay warmicho wamrancuna cananpaj. Chay warmenga mañösa cashpanmi jucwan cacuran. Oseastaga cachaycuran (1–3). Chay willapawan Tayta Dios tantiyaycächimanchi payta mana wiyacuptinchi, mana cuyaptinchi juc dioscunata aduraptinchi pay imanöpis ricacushantami. Juc runa warminwan majachacar parlashanga caycan paycuna imanöpis cawananpämi. Chaynömi caycan TAYTA DIOSNINCHI Israelcunawan conträtu rurashanpis. \ip Cananeo runacunapa diosninta adurar Israelcunaga cachaycuran munayniyoj Tayta Diostami (2.5, 8, 12, 18, 21, 22; 9.11, 14). Paycunapäga cananeocunapa diosnincunami munayniyoj caycan. Chaymi Oseas niycan TAYTA DIOSNINCHÏTA Israelcuna mana rejsishanta (4.1, 6; 8.2, 3). \c 1 \p \v 1 Beeripa wamran Oseasta \nd Tayta Dios\nd* willapashanga caynömi caycan. Chayta willaparan Judäpa raynincuna Uzías,\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 15.1–7; 2Crón. 26.1–23\x* Jotam,\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 15.32–38; 2Crón. 27.1–8\x* Acaz,\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 16.1–20; 2Crón. 28.1–27\x* Ezequías\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 18.1–20.21; 2Crón. 29.1–32.33\x* cashan wichan, Israelpa raynin Jeroboam\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 14.23–29\x* cashan wichanmi. Jeroboamga caran ray Joaspa wamranmi. \s1 Oseaspa warmin y wamrancuna \p \v 2 Oseasta rimëru willapar \nd Tayta Dios\nd* cayno niran: \q1 «Israelcunaga nogata mana cäsumashpan juc dioscunamanmi aywasha mañösa warminöpis. \q1 Cananga, gampis mañösa warmita ashicurcuy. \q1 Chay warmicho wamrayquicuna cachun.» \p \v 3 Chaura Oseasga Gomerta ashiran. Gomerga caran Diblaimpa wamran. Chay warmicho Oseaspa wamran yuriran ollgu. \v 4 Chaura \nd Tayta Diosga\nd* Oseasta niran: «Wamrapa jutinta churapay ‹Jezreel› nir.\x * \xo 1:4 \xt 2Rey. 10.11\x* Chaynöga jutinta churapanqui Jezreelcho ray Jehú runacunata wañuchishanpita castiganäpaj captinmi. Jehüpita mirar aywajcunata castiganäpaj wallcanami pishin. Israelcho ray manana cananpämi castigashaj. \v 5 Chay junäga Jezreel guechwachömi illgächishaj Israelpa munayniyoj suldäruncunata.» \p \v 6 Chaypitaga warmin Gomercho yapay wamran caran. Chay wamranga caran warmi. Chaura Oseasta \nd Tayta Dios\nd* niran: «Chay wamrapa jutinta churapay ‹Lo-ruhama›\f + \fr 1:6 \ft Hebreo rimaycho \fk Lo-ruhama \ft jutiga \fk manami cuyänachu \ft ninanmi.\f* nir. Jutin chaynöga canga Israelcunata manana cuyapänäpaj captinmi. Manami perdunashänachu. \v 7 Judá nasyun cajtami ichanga cuyapäshaj. Quiquëmi salbashaj. Nogaga salbashaj manami guërrawanchu, lëchawanchu, sabliwanchu, cawallucunawanchu, ni cawalluta muntacuy yachajcunawanpischu.»\x * \xo 1:7 \xt Zac. 4.6\x* \p \v 8 Lo-ruhamata wasguishanpitaga Gomer yapay gueshyaj ricacuran. Gueshyacuptin chay wamranga caran ollgu. \v 9 Chaura Oseasta \nd Tayta Dios\nd* niran: «Wamrapa jutinta churapay ‹Lo-amí›\f + \fr 1:9 \ft Hebreo rimaycho \fk Lo-amí \ft jutiga \fk manami marcänachu \ft ninanmi.\f* nir. Chaynöga jutin canga gamcuna manana acrashä runacuna captiquimi. Ni Nogapis manami Diosniquinachu cä» nir. \s1 Israelcuna allina goyänanpaj cashan \p \v 10 Juc junajmi ichanga Israelcuna cangapaj lamar cantuncho agush goturaycajnöraj. Manami pipis yupayta atipangapächu.\x * \xo 1:10 \xt Gén. 22.17\x* Ñaupata «Gamcuna manami acrashä runacunachu canqui» nishushayqui pachachömi Dios nishunquipaj: «Gamcuna canqui cawaj Diospa wamrancunami» nishpanna.\x * \xo 1:10 \xt Rom. 9.25–26\x* \v 11 Chauraga Judá runacunawan Israel runacuna jucllachacar iwalnami goyanga. Jucnayllatanami mandajnin cananpäpis churanga. Chauraga may-chaypitapis Jerusalenmanmi cutenga. ¡Chay junaj Jezreelchöga fiyupa cushicuymi cangapaj! \c 2 \p \v 1 Chaura gamcunaga ollgu cajcunata ninquipaj: «Diospa wamrancunami caycanqui» nir, warmi cajcunatana «Dios cuyapashancunami caycanqui» nir. \s1 Dios nishanta Israelcuna mana cumlishan \p Tayta Dios nin: \q1 \v 2 «Israel nasyonga majänömi casha. \q1 Chaymi wamräcuna mamayquita niy ‹Gammi juchayoj canqui.› \q1 Cananpitaga pay manami nogapa warmënachu. \q1 Ni nogapis manami runannachu cä. \q1 Amana mañösa car pintacushancunawanpis pintacuchunnachu. \q1 Mañösa car wallgarashancunatapis cachaycuchunna. \q1 \v 3 Mana chayno ruraptenga quiquëmi pengaypaj garapachashaj. \q1 Yurishantano galallatami cachaycushaj.\x * \xo 2:3 \xt Isa. 47.1–3; Eze. 16.37–39; Apoc. 17.16\x* \q1 Chunyajmanmi ticrarachishaj. \q1 Chayno rurar yacunaypitami wañuchishaj. \q1 \v 4 Wamrancunatapis manami cuyapäshäpächu. \q1 Chay wamrancunaga caycan jucwan-jucwan cacushanpitami. \q1 \v 5 Mamanga jucwan-jucwanmi cacusha. \q1 Alli warmi cashantapis pirdichisha cayno nishpanmi: \q1 ‹Aywashaj cuyashäcunata ashej. \q1 Paycunaga goman micuyta, yacuta, millwata, lïnuta, perfümitapis, upyanäpaj cajcunatapis› nir.\x * \xo 2:5 \xt Jer. 2.23–25; 3.1–2; Ose. 4.12–14\x* \b \q1 \v 6 «Chayno cashanpitami purinan caminucunatapis chaparcushaj cashacunawan. \q1 Intërupami guencharcushaj caminuta ashirpis manana tarinanpaj. \q1 \v 7 Chaura cuyashancunapa guepanta aywarpis \q1 mananami taripanganachu. \q1 Ashirpis manami tarenganachu. \q1 Chayrämi nenga: ‹Cutishaj rimir caj runäman. \q1 Paywan goyashpäga canan caycashäpita mas allimi carä› nir. \b \q1 \v 8 «Ichanga pay manami cuentata gocuyta munashachu rïguta, bïnuta, asëtitapis noga tarichishäta. \q1 Nogami guellayta goritapis aypallata tarichirä. \q1 Chaycunapitami Baal dios-niraj ïdulucunata ruracarcärisha. \q1 \v 9 Chaypitami cananga cutichicamushaj rïgöta, bïnöta. \q1 Cusichaycashan örami apacamushaj. \q1 Röpancunata rurananpaj tarichishä millwäta, lïnutapis shuntacurcushämi. \q1 \v 10 Cuyashancuna ricapaycaptinmi garapächullata cachaycushaj. \q1 Maquëpitaga manami pipis salbangachu. \q1 \v 11 Cushicur goyashancunapis ushacangami. \q1 Manami canganachu fistancuna, llullu quillacho rurashan fistacuna, säbadu jamay junajcuna, waquin fistacunapis.\x * \xo 2:11 \xt Isa. 1.12–14; Amós 5.21–23\x* \q1 \v 12 Cuchurachishämi übas yörancunata, ïgus yörancunatapis. \q1 Chaycunapämi payga nej: \q1 ‹Cuyashäcuna pägamashpanmi caycunataga goycamasha› nir. \q1 Chay chacrancunataga ushajpaj shatamanmi ticrarachishaj. \q1 Chay chacran wayuptenga jirca animalcunanami micucurcongapaj. \q1 \v 13 Castigashaj ayca watapis Baal dios-niraj ïdulucunapaj saumachishanpitami. \q1 Nogata cachaycamashpanmi wallgacunata, surtïjacunata jaticurcur \q1 cuyashancunapa guepanta aywacuran.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 14 «Chaypitarämi, nogaga yapay cuyacurcushaj. \q1 Chunyajman pushaycurmi \q1 alli shimëpa parlapäshaj yapay cuyacarcamänanpaj. \q1 \v 15 Chaycho gayaptë pay wiyamanga jipash cashpan wiyamashanno, \q1 Egiptupita llojshimushan öra imanömi caran, chayno. \q1 Chaypitaga yapaymi cutichishaj übas chacrancunata. \q1 Disigrasya päsashan Acor guechwatanami\f + \fr 2:15 \ft Hebreo rimaycho \fk Acor \ft jutiga \fk disigrasya \ft ninanmi. Jos. 7.24–26.\f* ticrachishaj \q1 bindisyunyoj cananpaj.» \p \v 16 \nd Tayta Diosmi\nd* cayno nin: \q1 «Chay wichanga ‹Tayta Baal› ninanpa ruquin ‹Gammi majä canqui› nimangami. \q1 \v 17 Baal dios-niraj ïdulucunapa jutinta Israel rimanantaga yarpayninpitapis ushajpämi gongaycachishaj. \q1 Chay juticunataga manami imaypis parlangapänachu. \q1 \v 18 Chay wichanga Israelcuna jauca goyänanpämi parlashaj \q1 jirca animalcunawan, pärej äbicunawan, culebracunawan. \q1 Cay nasyunpitaga lëchatapis, sablitapis illgächishämi. \q1 Guërrapis manami canganachu. \q1 Chayrämi acrashä runacunaga jauca goyäcongapaj. \q1 \v 19 Chaypitaga nogapanami imaycamapis canquipaj. \q1 Maquëcho captiquimi imaypis gamcunata cuyashayqui. \q1 Manami yapapacuyllä warmichu canquipaj, sinöga lijïtimu caj warmëmi. \q1 \v 20 Nogaga mana cachaypanami chararäshayquipaj. \q1 Chaymi nogapis gampana cashäpaj. \q1 Nogatanami ‹\nd Tayta Diosnë\nd*› nimanquipaj. \q1 \v 21 Chay wichanga nogami syëlupita allpaman tamyachimushaj. \q1 \v 22 Chaura allpanami alli wayuchenga rïguta, bïnuta, asëtita. \q1 Chaycunawanmi Jezreelga alli cawanga. \q1 \v 23 Acrashä runacunaga quiquilläpänami canga. \q1 Lo-ruhamatami cuyapäshäpaj. \q1 Lo-amïtanami nishaj: ‹Gamga acrashämi canqui› nir.\x * \xo 2:23 \xt Zac. 13.8–9; Rom. 9.25; 1Ped. 2.10\x* \q1 Paynami nimanga ‹Gammi Diosnë canqui› nir.» \c 3 \s1 Mañösa warminta Oseas cuyashan \p \v 1 \nd Tayta Dios\nd* yapay nimaran: «Cachaycushushpayqui juc runawanna tiyaycaj warmiquiwan amistarcur cuyay. Noga \nd Tayta Diospis\nd* chaynömi cuyä Israelcunata. Paycuna juc dioscunata aduraptinpis, chay dioscunapaj churashan mishquicunata micuptinpis cuyämi.» \p \v 2 Chayno nimaptin nogaga warmëta shuntarä quimsa chunca (30) guellaypa\x * \xo 3:2 \xt Éxo. 21.32; Lev. 27.4\x* chaninwan. Chunca pichgata (15) guellayninpa pägarä. Pishejmanna sebädata aypachirä. \v 3 Shuntarcurna warmëta nirä: «Cananpitaga unaycama nogallapaj canquipaj. Ama jucwan-jucwanga cacunquichu. Ama jucta-jucta gaticurcunquichu. Nogapis gamllapämi cashaj. Ichanga unaycama shuyni-shuynimi puñushun» nir. \p \v 4 Chaynömi Israelcunapapis achca watacama mana cangapächu raynin, ni mandajnincunapis. Manami Tayta Diospaj sacrifisyutapis rupachengachu. Manami juc diosta adurar wancatapis ichichengachu. Cürapa efodninpis manami cangachu. Wasi ïduluncunapis manami cangachu. \v 5 Chayno cashanpitarämi Israelcunaga \nd Tayta Diosman\nd* cutenga. Davidpita miraj rayninmanpis cutenga. Ushanan watacunachöga fiyupa rispitar aywanga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanman. Chaura \nd Tayta Diospis\nd* bindisyunnintami churanga. \c 4 \s1 Israelpa contran Tayta Dios rimashan \q1 \v 1 Israel runacuna, wiyay-llapa \nd Tayta Dios\nd* rimashanta. \q1 Paymi cay nasyuncho tiyajcunapa contran rimaj-aywan.\x * \xo 4:1 \xt Miq. 6.2\x* \q1 Paymi cayno nin: «Rasun cajta rimaj runacuna caychöga manami canchu. \q1 Mananami cuyapänacunnapischu. \q1 Nogataga manami pipis ‹\nd Tayta Diosnë\nd*› nimannachu. \q1 \v 2 Chaypa ruquenga runacuna manacajpita jurarcaycan. \q1 Llullacuypa rimaycan. \q1 Wañuchinacurcaycan. \q1 Suwacurcaycan. \q1 Majayoj caycar jucpa majanwan cacurcaycan. \q1 Jananman-jananman wañuchinacuyllami caycan. \q1 \v 3 Chayno captinmi cay nasyonga chaquiycanna. \q1 Cay nasyuncho tiyajcunana callpaynajno ricacurcaycan. \q1 Jirca animalcunapis, äbicunapis, \q1 lamarcho caj pescäducunapis wañurcaycanna.» \s1 Cüracunapa contran Tayta Dios rimashan \q1 \v 4 Tayta Dios nin: «Cüracuna, nogaga gamcunapa contrayquimi rimashaj. \q1 Manami juccunatachu jitapaycä. \q1 \v 5 Gamcunaga quiquiquicunapa juchayquipitami pagaspa junajpapis mana alliman chayanquipaj. \q1 Profëtacunapis mana alliman tunengapaj. \q1 Mamayquitanami illgarachishaj. \b \q1 \v 6 «Acrashä runacunaga manami mayganpis ‹gammi Diosnë canqui› nimashachu. \q1 Chaypitami paycunaga ushacaycan. \q1 Ni gamcunapis cüracuna manami ‹Diosnë› nimashcanquinachu. \q1 Chaypitami mana munänachu cürä canayquitapis. \q1 Gamcunaga yachachicuynëta gongaycärishcanquimi. \q1 Chaynöllami nogapis gongaycushaj gamcunapita mirar aywajcunata. \q1 \v 7 Mas achca cüracuna cashpanga masmi juchatapis ruraran. \q1 Chayno juchanpitami cananga alliman churanäpa ruquin pengaymanna churashaj. \q1 \v 8 Cüracunaga acrashä runacuna juchata rurashanwanmi mas alli goyan. \q1 Chaynöpami paycunaga munarcaycan mas juchata rurananta. \q1 \v 9 Acrashä runacunatawan iwalmi cüracunatapis \q1 castigashaj chayno rurashanpita. \q1 \v 10 Nogata sirbiyta gongaycäramashanpitami \q1 micurpis mana sacsangachu. \q1 Pï-maywan cacuptinpis \q1 wamrancuna mana cangapänachu. \s1 Ïdulucunata adurajcunapaj rimashan \q1 \v 11 «Pipis jucwan-jucwan cacushpan y \q1 amatar upyarpis pasaypami pirdican. \q1 \v 12 Acrashä runacuna imatapis musyayta munar \q1 guerupita rurasha ïdulucunatami tapucurcaycan. \q1 Ïdulucunata adurayta munayllawanmi pantacäcusha. \q1 Chaymi mañösa warminöpis gongaycamar juccunatana adurarcaycan. \q1 \v 13 Altunnin puytush lömacunachömi insinsuta rupaycächin. \q1 Uywacunatapis pishtarcaycan. \q1 Chaynömi ruraycan ‹roble› yöracunapa, \q1 ‹álamo› yöracunapa, ‹encina› yöracunapa chaquinchöpis. \q1 Chaymi warmi wamrancunaga pï-maywanpis cacun. \q1 Llumchuynincunapis runancunata jucwan jananpaycan. \q1 \v 14 Quiquiquicunapis mañösa warmicunawanmi cacuycanqui. \q1 Chay warmicunawan ïdulucunata aduraj aywaycanqui. \q1 Chayno caycaptiquega noga mananami castigashänachu piwanpis cacushanpita wamrayquicunata, \q1 ni llumchuyniquicunatapis runancunata jucwan jananpashanpita. \q1 Chaynöpami runacunaga Diosnin cashäta mana musyashpan mana alliman chayan.\x * \xo 4:14 \xt Jer. 2.23–27; 3.1–2; Ose. 2.5\x* \b \q1 \v 15 «Israelcuna, ïdulucunata aduraptiquipis \q1 Judäcunaga ama juchata rurachunnachu ari. \q1 Gamcuna ama aywaychu Gilgalman ni Bet-avenmanpis.\f + \fr 4:15 \fk Bet-avén \ft ninanga \fk jucha wasi \ft ninanmi. Bet-avenpaj parlarga Betel marcapämi parlaran. Betelpaj chayno parlaran Tayta Diosta chaycho adurananpa ruquin Baal diostapis chaycho aduraptinmi.\f* \q1 Ama ‹\nd Tayta Diospa\nd* jutincho jurä› niypischu.\x * \xo 4:15 \xt Amós 4.4; 5.5\x* \q1 \v 16 Israelcuna chucaru wäcano mana wiyacojmi carcaycanqui. \q1 ¿Chayno caycaptiquichu gamcunataga ricashayqui uysha-mallwacunata-jina? \q1 \v 17 Efraín runacunaga ïdulucunata aduraymanmi chayasha. \q1 ¡Mä chayno goyäcuchun ari! \q1 \v 18 Paycunaga upyananpaj mana captinnami warmicunaman aywacun. \q1 Mandajnincunapis pengaypaj goyayllatami munan. \q1 \v 19 Chayno ïdulucunata adurashanpitami wayra shamushpan älancunacho apacongapaj. \q1 Chayrämi pengaycho quëdangapäga. \c 5 \s1 Mana wiyacushanpita Israelcuna castigasha cananpaj cashan \q1 \v 1 «Cüracuna, noga nishäta sumaj wiyacuy. \q1 Israelpa mandajnincuna, wiyashpayqui sumaj tantiyacuy. \q1 Raypa famillyan cajcunapis sumaj wiyacuy: \q1 Gamcunatami jusgashayquipäga. \q1 Gamcunaga Mizpacho cashcanqui tuninanpaj wascata churashanömi. \q1 Tabor puntachöpis cashcanqui redanömi. \q1 \v 2 Sitim guechwachöpis cashcanqui chaquisha pösuno. \q1 Chayno cashayquipitami gamcunataga castigashayquipaj. \q1 \v 3 Noga rejsëmi Efraín runacunata. \q1 Israelcunatapis rejsëmi. \q1 Efraín runacunaga jucmannami aywacusha. \q1 Chaynöpami Israelcunaga ganrayasha. \q1 \v 4 Mana allita rurashpanmi \q1 nishäta rurayta mana munannachu. \q1 Jucman-jucman aduraj aywayta yachacasha cashpanmi \q1 mana ‹\nd Tayta Diosnë\nd*› nimannachu. \q1 \v 5 Alli-tucushanga quiquin mana alliman chayanallanpämi. \q1 Efraín jutiyoj Israelcunaga quiquincuna mana allita rurashallanwanmi mana alliman chayanga. \q1 Paycunawan iwalmi Judäpis mana alliman chayanga. \q1 \v 6 Sacrifisyuta nogapaj rupachinanpaj uyshancunata, wäcancunata apacurcurmi \q1 Nogata ashimashpan purengapaj. \q1 Chayno ashimashpanpis manami tarimangapächu. \q1 Chaynöga canga noga cachaycushana captëmi. \q1 \v 7 Noga willapashäta manami wiyacushachu. \q1 Wamrancunapis caycan juc runapa churillannami. \q1 Chaypitami paycunaga juc quillallacho chacrancunawan iwal llapan ushacanga. \s1 Israeltawan Judäta castigananpaj cashan \q1 \v 8 «Guërra gallaycunanpaj willacuna wagrata Gabaa siudächo tucay-llapa. \q1 Trompëtata tucay Ramá siudächo. \q1 Camaricunanpaj willacachiy Bet-avén siudächo. \q1 Benjamín runacunatapis manchachiy. \q1 \v 9 Castiganä junaj Efraín runacunaga ushajpämi ushacanga. \q1 Rimashätaga rasunpami Israelcho cumlishaj. \b \q1 \v 10 «Judá runacunapa mandajnincunaga carcaycan \q1 chacrancunapa lindanta masta yapacurcoj runacunanömi.\x * \xo 5:10 \xt Deut. 19.14; 27.17; Prov. 22.28\x* \q1 Rabyaycashätami paycunaman chayachishaj aypalla yacutano. \q1 \v 11 Efraín runacunaga fiyupami ñacarcaycan. \q1 Chaynöga carcaycan mana bälej dioscunata adurayllapaj yarparashanpitami. \q1 \v 12 Chayno cashanpitami, Efraín runacunapäga cashaj puyuno. \q1 Judá runacunapäna cashaj mana allchacaj guerino. \b \q1 \v 13 «Efraín runacunaga musyanmi gueshyarcaycashanta. \q1 Judá runacunapis musyanmi gueriwan gueshyaycashanta. \q1 Chaymi Efraín runacunaga aywaran Asiria nasyunman, \q1 chay nasyunpa raynin yanapänanpaj ruwacushpan.\x * \xo 5:13 \xt 2Rey. 15.19; 16.7\x* \q1 Chay rayga manami allchacächiranchu. \q1 Ni guerincunatapis manami jampiparanchu. \q1 \v 14 Nogami ichanga Efraín runacunapäwan Judá runacunapäga cashaj \q1 yargaypita liyun micunanpaj charishanno. \q1 Paycunataga quiquëmi rachir-usharishaj. \q1 Nircur aywacushämi. \q1 Llapan charishä cajcunatami apacushaj. \q1 Chay apashätaga manami pipis guechumangapächu. \b \q1 \v 15 «Nircur cuticushaj tiyanämanmi. \q1 Chaycho cacushaj paycuna juchayoj cashanta reconösinancama, ashimaj shamunancama. \q1 Fiyupa llaquicuycho caycashan örami ashimanga.» \c 6 \s1 Israelcuna Tayta Diosman cutiyta yarpashan \q1 \v 1 Llapanchi shuntacäshun. \q1 Nircur \nd Tayta Diosninchïmanna\nd* cutishun. \q1 Paymi rachir-usharamaranchi. \q1 Chaymannömi allchacächimäshunpis. \q1 Yawar-yawar ruramashcanchi. \q1 Chaymannömi jampimäshunpis.\x * \xo 6:1 \xt Job 5.18\x* \q1 \v 2 Ishcay junaj cajchöga cawananchïpaj jämaytami cutichimäshun. \q1 Quimsa junaj cajchönami jatarachimäshun ñaupanchöna goyänanchïpaj. \q1 \v 3 \nd Tayta Diosman\nd* cutishun ari. \q1 Cutiptinchëga Tayta Diosmi noganchïman shamongapaj. \q1 Inti waran-waran yagamushannöpis Payga rasunpami shamonga. \q1 Jachacuna chillguinan wichan, \q1 waytanan wichan imaypis tamya tamyashanno rasunpami shamonga. \b \q1 \v 4 Tayta Dios nin: «¿Imataraj gamta ruraycömanpis Efraín? \q1 ¿Imataraj gamta ruraycömanpis Judá? \q1 Gamcuna cuyamashayquega caycan tutapa pucutaraycar warämojno, \q1 tutapa shullay warämur intiwan rätu illgacäcojnömi. \q1 \v 5 Chayno captiquimi willacuynë achquino caycajwan nogaga gamcunata tantiyachishcä juchayoj caycashayquita. \q1 Chaymi profëtäcunawan willacarcachir gamcunata wañuchishcä. \q1 \v 6 Nogaga munä gamcuna rasunpa cuyamänayquitami. \q1 Manami munächu imatapis nogata garamänayquitaga.\x * \xo 6:6 \xt Mat. 9.13; 12.7\x* \q1 Nogaga munä ‹Diosnë› nimänayquitami. \q1 Manami munächu sacrifisyupaj uywacunata nogapaj apamunayquita.\x * \xo 6:6 \xt 1Sam. 15.22; Prov. 21.3; Amós 5.22–24; Miq. 6.6–8\x* \b \q1 \v 7 «Acrashä runacunaga Adannömi \q1 parlashäcunata mana cumlishachu. \q1 Nogataga ticrapamashami. \q1 \v 8 Galaad siudäga caycan mana allita rurajcunapa tiyananmi. \q1 Chaychöga llapanpis carcaycan wañuchicuptin yawar pillchipashallami. \q1 \v 9 Cüracunaga carcaycan juc röpa suwacunanömi. \q1 Paycunaga asaltanticuna pacarpaycajnömi carcaycan. \q1 Shequemman näni aywajcunachömi mana allicunata rurarcaycan. \q1 \v 10 Israelcunachöga ricashcä fiyupa melanaypaj mana allicunatami: \q1 Efrainga jucwan-jucwanmi aywacusha. \q1 Israelcunapis fiyupa ganrayasha. \q1 \v 11 Judá, gampäpis maynami nishcä \q1 imay junaj castigasha canayquipaj cashantapis. \q1 Acrashä runacunapa surtinta ticrachiptë, \c 7 \q1 \v 1 acrashä runacunata jampiptë, Efrainpawan Samariapa \q1 juchancunaga alayrimi ricacan. \q1 Paycunaga llullacuyllapämi yachacasha carcaycan. \q1 Llapanpis suwallami. Wasicunamanpis suwacoj yagacaycärin. \q1 Runacunata imantapis cällicunacho guechun. \q1 \v 2 Paycunaga manami tantiyacunchu \q1 llapan mana allita rurashancunata noga yarpaycashäta. \q1 Quiquincunapa juchallanmi intërunpa tumaparaycan. \q1 Imano juchan cashallantapis nogaga musyaycämi. \s1 Mandajcuna mana allita rurashan \q1 \v 3 «Acrashä runacuna mana allita ruraptinmi rayga cushisha mandan. \q1 Acrashä runacuna llullacuptinmi mandajcunapis cushisha mandan. \q1 \v 4 Paycunaga llapanpis pasaypa shanaripacushami carcaycan. \q1 Wayllasha jurnu mana gasashannömi carcaycan. \q1 Tanta ruraj runa wayllasha jurnuta junta waycupaycur \q1 manana waycapashannömi carcaycan. \q1 \v 5 Ray fistata ruraptin mandajcunaga fiyupa machänancama upyan. \q1 Chaura raypis asipajcunatana gayan upyäshinanpaj. \q1 \v 6 Mandajcunaga mana alliman chayachinan-cashallami rayman aywan. \q1 Warayllatami yarpachacuycar wararcun warannin tuta raypa contran imano rurananpäpis. \q1 \v 7 Paycunaga jurnu rataycajno cashpanmi \q1 autoridänincunatapis wañuchisha. \q1 Raynincunatapis rucachisha. \q1 Ichanga ni jucnayllapis manami canchu nogata mañacamäga. \s1 Tayta Diosta gongaycärej runacuna \q1 \v 8 «Efraín runacunaga jäpa runacunawanmi tallucasha. \q1 Efraín runacunaga caycan gashpayllapa chayasha tantanömi. \q1 \v 9 Israeltaga jäpa runacuna masta-mastana ushaycan. \q1 Ichanga paycuna manami cuentata gocunchu. \q1 Ajchancunapis soguyacäcushana. \q1 Ichanga paycuna manami cuentata gocunchu. \q1 \v 10 Imano carpis paycunaga manami yäracamashachu, \q1 ni yarpämashapischu. \q1 Israelcuna alli-tucushanga quiquincuna mana alli canallanpämi caycan. \q1 \v 11 Efraín runacunaga caycan upayasha caycaj palumanömi. \q1 Egipto runacunata ruwacun yanapänanpaj. \q1 Nircorga Asiriamanna aywan. \q1 \v 12 Aywaptinmi ichanga redäta jitashaj paycunapa jananman. \q1 Janajpita äbicuna shicwajnömi shicwanga. \q1 Mana allita rurashancunapitami castigashaj. \b \q1 \v 13 «Ay, nogata gongaycamajcunaga imanöräshi canga. \q1 Paycunaga illganga nogapa conträ ricacushanpitami. \q1 Paycunaga nogapa conträmi llullacurcaycan. \q1 Man'chäga noga salbämanmi. \q1 \v 14 Cämancho gaparpashpanpis, \q1 manami llapan shongunpa mañacamanchu. \q1 Rïgun, bïnun achca cananpaj mañacur janancunatami yawar-yawar ruracun.\x * \xo 7:14 \xt Deut. 14.1; 1Rey. 18.28\x* \q1 Chayno rurarmi nogapa conträ ricacusha. \q1 \v 15 Nogami yachachirä. \q1 Nogami callpayojyächirä. \q1 Chayno yanapaycaptëmi paycunaga nogapa conträ parlacusha. \q1 \v 16 Ïdulucunata adurayman churacasha. \q1 Paycunaga carcaycan wicsu lëchano, \q1 lëcha jitaj apuntashanman mana chayajnömi. \q1 Ollgur parlashanpitami \q1 mandajnincunaga cuchuypa wañuchicanga. \q1 Egiptuchöpis paycunataga manacajman churashpanmi asipanga. \c 8 \s1 Ïdulucunata adurashanpita Israel castigasha cananpaj cashan \q1 \v 1 «¡Ricachacoj, trompëtata tucay! \q1 Acrashä runacuna cajmanmi juc anca aywaycämun. \q1 Aywaycämun acrashä runacuna conträtuta rurar parlashäta mana cumlishanpitami, \q1 yachachishäcunata mana wiyacushanpitami. \q1 \v 2 Chayno caycarpis gaparpashpan nogata mañacaycäman yanapänäpaj, \q1 ‹¡Gamga canqui Tayta Diosnëmi!› nir. \q1 \v 3 Ichanga Israelcuna manami munashachu alli cajta. \q1 Chaypitami chiquinacushancunaga gaticachanga. \q1 \v 4 Paycunaga nogata mana tapucamayllapami raynincunata churacarcärisha. \q1 Noga mana auniycaptëmi mandajnincunatapis churacarcärisha. \q1 Guellaynincunatawan gorincunata shuntarcur ïduluncunata ruracarcärisha. \q1 Chaynöpami paycunaga mana alliman chayanga. \q1 \v 5 ¡Samaria, gam adurashayqui törutaga fiyupami melanäcö!\x * \xo 8:5 \xt 1Rey. 12.28–32\x* \q1 Chaytaga fiyupami rabyapaycä. \q1 Israelcuna ¿imaycamaraj jucha rurayta mana cachanquichu? \q1 \v 6 ¡Samariacho caycaj töruga manami dioschu! \q1 Chaytaga ruray yachajllami rurasha. \q1 Chay törutaga acapa-acapami paquirengapaj. \b \q1 \v 7 «Paycunaga wayratami murusha, löcu wayratana shuntangapis.\x * \xo 8:7 \xt Prov. 22.8; Gál. 6.7\x* \q1 Rïguncuna manami wayonganachu. \q1 Mana wayuptin jarinapis manami canganachu. \q1 Ichiclla cajllantapis juc-lä jäpa runacunami micucarcärenga. \q1 \v 8 Israelga ushacaypanami aywaycan. \q1 Juc-lä nasyun runacunaga manacajtanöllanami rican, \q1 \v 9 mana tantiyaj chucaru bürruno Asiriaman aywashanpita. \q1 Efraín runacunaga aunisha Asiriacuna yanapaptin pägananpämi. \q1 \v 10 Chayno pägar alli parlacusha caycaptinpis \q1 castiganäpaj may-chaypitapis cutichimushämi. \q1 Chaymi munayniyoj raypa maquincho ñacar goyanga. \b \q1 \v 11 «Efraín runacunaga achca altarcunatami rurasha juchanta raquinanpaj. \q1 Ichanga chay altarnincuna casha masta juchata ruranallanpämi. \q1 \v 12 Paycunapaj laycunata isquirbisha captëpis \q1 paycunaga manami cäsushachu. \q1 \v 13 Paycunaga amatarmi munan uywacunata pishtapämayta. \q1 Nircur pishtashan uywacunapa aychantaga micucarcärin. \q1 Noga \nd Tayta Diosga\nd* manami cushicöchu chayno rurashanpita. \q1 Mana allita rurashancunatami yarpäshaj. \q1 Juchanpita castigashpämi \q1 Egiptuman cutichishaj. \q1 \v 14 Israelcunaga gongaycärishami paycunata pï camashantapis. \q1 Chaymi paycunaga capillacunallatana arurcaycan. \q1 Judá runacunana achca siudäcunata arur jatariycächin. \q1 Chay siudänincunamanmi nogaga ninata sindipaycoj-aywä. \q1 Chauraga llapan arushantapis ruparmi ushacurcongapaj.»\x * \xo 8:14 \xt Amós 2.5\x* \c 9 \s1 Israelcuna castigasha cananpaj cashan \q1 \v 1 Israel runacuna, mañösa warmi runanta cachaycojnömi \q1 gamcunapis Tayta Diosta cachaycushcanqui. \q1 Päguta chasquinanpaj warmi runawan puñushan pengaypaj cashannömi \q1 gamcunapis cosëchayqui alli cananta munar juc diosman yäracushayqui pengaypaj caycan. \q1 Chayno caycarga cosëchata shuntashayquipita ama cushicuychu. \q1 Waquin nasyun runacunanöga cushicuypita ama pinticachaychu. \q1 \v 2 Chaypitami Israel runacuna, gamcunapäga mana cangapänachu rïgupis ni bïnupis. \q1 \v 3 Gamcunaga \nd Tayta Dios\nd* acrashan nasyunchöpis manami tiyanquipänachu. \q1 Chaypa ruquin Efraín runacunaga yapay cutenga Egiptumannami. \q1 Asiriachönami miconga mana micunanpaj nishä micuycunata. \q1 \v 4 \nd Tayta Diostaga\nd* bïnutapis manami garanquipänachu. \q1 Uywacunatapis manami pishtapanquipänachu. \q1 Micushayqui tantaga canga wañupacur micunan tantanöllanami. \q1 Pipis chay tantata micoj cäga ganranami cangapaj. \q1 Chay tantataga quiquiquicunallami micunquipaj. \q1 Manami allichu canga \nd Tayta Diosta\nd* garanayquipäga. \q1 \v 5 ¿Imataraj ruranqui gamcunaga \nd Tayta Diosta\nd* aduranayqui diyacho? \q1 \v 6 Illgächinanpita gueshpir aywacusha captiquipis \q1 Egipto runacunami shuntashunquipaj. \q1 Menfis partichönami pampashunquipaj. \q1 Guellaypita caj bälej cösayquicunapa jananpapis ishancacunami wiñamonga. \q1 Tiyashayqui particunapis shatayangami. \b \q1 \v 7 Chayamushanami juchayquiman-tupu castiganäpaj caj junajcuna.\x * \xo 9:7 \xt Luc. 21.22\x* \q1 Israelcuna, musyanquipänami castïgu mayna chayamushanta. \q1 Gamcunaga nircaycanqui: «Profëtaga upami, löcuyaycanmi» nir. \q1 Chaynöga nircaycanqui fiyupa juchasapa cashpayquimi, fiyupa chiquicushpayquimi. \q1 \v 8 Diosga profëtanta churasha Efraín runacunata\x * \xo 9:8 \xt Isa. 21.6, 11; Jer. 6.17; Eze. 3.16–21; 33.1–9\x* ricananpämi. \q1 Chaypis gamcunaga chay willacoj mana alliman chayananpaj trampata churaparcaycanqui. \q1 Intëru Israelchöpis chiquircaycanqui. \q1 \v 9 Gabaacho\x * \xo 9:9 \xt Jue. 19.1–30\x* cashan wichannömi gamcunaga pasaypana pirdicasha carcaycanqui. \q1 Tayta Dios ichanga mana alli rurashayquicunata llapanta yarparaycan. \q1 Chaymi llapan juchayquicunapita castigashunquipaj. \s1 Juchanpita Israelcuna ñacananpaj cashan \q1 \v 10 Tayta Dios nin: «Israelta tariycushpäga fiyupami cushicurä, \q1 chunyaj chaqui jircacho übasta tariycur cushicojnöraj. \q1 Awiluncunaga noga ricaptë casha rimir-puntata pogoj ïguscunanömi. \q1 Baal-peorman\x * \xo 9:10 \xt Núm. 25.1–5\x* chayaycärirmi ichanga mana dios cajcunata ‹diosnë› nir aduraran. \q1 Chaynöpami paycunaga pengayman churacaran. \q1 Cuyashan ïduluncunano melanaypaj ricacuran. \q1 \v 11 Efraín runacuna alliman chayashanga ushacangapaj äbi pärir aywacojnömi. \q1 Wamrancunapis manami masga canganachu. \q1 Mananami warmincunapis gueshyaj ricaconganachu. \q1 Manami masga wawata tarenganachu. \q1 \v 12 Yurejllan wamrancunata uywaptinpis nogaga ushajpämi guechurishaj. \q1 ¡Wawallau caycho caycaj runacuna! \q1 Noga witicuriptë mä imanöshi canga. \q1 \v 13 Efraín runacunaga wamrancunata ruraycan \q1 jirca animalta charejcuna rurashannömi. \q1 Wasinpita jorgapaycan wañuchicojcunawan wañuchichinanpämi.» \b \q1 \v 14 Castigay \nd Tayta Dios\nd*, ichanga ¿imawanraj castiganqui? \q1 Paycunapa warmincunaga amana wawatapis tarichunnachu. \q1 Warmincunapa chuchuncunapis chaquichunna. \s1 Efraín runacunapaj Tayta Dios rabyacurcushan \q1 \v 15 Tayta Diosmi cayno nin: «Gilgalchömi gamcunaga rurarayqui fiyupa mana allita.\x * \xo 9:15 \xt Ose. 4.15; 12.11; Amós 5.5\x* \q1 Chaychömi gamcunata chiquiyta gallaycurä. \q1 Mana allita rurashayquipitami tiyaycashayquipita jitarishayqui. \q1 Chaypitami manana masga cuyaycäshayquipänachu. \q1 Llapan mandajniquicunapis mana wiyacojllanami. \q1 \v 16 Efraín runacunaga caycan gueshyaj-tucushami. \q1 Paycunaga caycan sapin chaquisha manana wayoj frütanömi. \q1 Wamrancuna captinpis nogaga ushajpämi wañuchishaj.» \b \q1 \v 17 Cay marca runacunaga Tayta Diosnëta manami wiyacushachu. \q1 Chaypitami llapanta jitarenga. \q1 Intëru nasyuncunachömi puricachallar tiyanga.\x * \xo 9:17 \xt Deut. 28.64–65\x* \c 10 \s1 Mana bälej capillacunata illgächinanpaj cashan \q1 \v 1 Israelga caycan übas achcata wayuraycajnömi. \q1 Mas achca wayuynin captin mas achcatami capillancunatapis ruraran. \q1 Mas cuyayllapaj micuynincuna wayuptin mas cuyayllapätami ïduluncunatapis ruraran. \q1 \v 2 Israelga ishcay shongumi. \q1 Cananmi ichanga llapan juchanpita castigasha canga. \q1 Tayta Diosmi capillancunata juchurgärachenga. \q1 Rispitädu ïduluncunatapis sajtargärenga. \b \q1 \v 3 Cananga cay runacuna cayno nenga: \q1 «\nd Tayta Diosta\nd* mana rispitashanchïpitami rayninchïpis mana cannachu. \q1 Ichanga rayninchi carpis ¿imachöraj yanapämashwan?» nir. \q1 \v 4 Chay raycunaga parlashpanpis llullacuyllatami parlan. \q1 Jurashpanpis manacajllapämi juran. \q1 Chaypitami amatar pillyallana, mana alli goyayllana caycan \q1 chacracunacho wañuchicoj jacha wiñamojnöpis. \b \q1 \v 5 Samaria runacunaga chulluchiypa rurashan törutami \q1 Bet-avén siudächo\x * \xo 10:5 \xt Ose. 8.5\x* aduran. \q1 Ichanga chay törupaj fiyupami llaquicongapaj runacunapis, cüracunapis. \q1 Chaynöga llaquiconga chay törunta apacuptinmi. \q1 \v 6 Chay törutaga Asiriamanmi apanga munayniyoj rayta goycunanpaj. \q1 Chaynöpami Efraín runacunaga pengaycho ricaconga. \q1 Israelcunaga pengaconga ïduluncunata adurashanpitami. \q1 \v 7 Samariataga illgächengami. \q1 Raynintapis apaconga cashpita yacu apacojnömi. \q1 \v 8 Mana bälej ïduluncunata adurashan capillancunapis ushacangami. \q1 Chaychöga Israelcuna juchatami ruraran. \q1 Capillancunachöga cashacunawan shiracunallami wiñamonga. \q1 Chayrämi runacunapis puntacunata nenga: «¡Juchumur chapacarcamay!» nir. \q1 Jircacunatapis nenga: «¡Nogacunapa janäman tunimur ñiticarcamay!» nir.\x * \xo 10:8 \xt Luc. 23.30; Apoc. 6.16\x* \s1 Israel imano cananpäpis Tayta Dios nishan \q1 \v 9 Tayta Diosmi nin: «Israelcuna, gamcunaga Gabaa particho juchata rurayta gallaycushayquipita-pacha\x * \xo 10:9 \xt Jue. 19.1–30\x* \q1 manami jucha rurayta cachaycunquichu. \q1 Chaypitami gamcunaga Gabaacho guërrawan wañunquipaj. \q1 \v 10 Gamcunataga imaypis munashä örami castigashayqui. \q1 Fiyupa mana allita rurashayquipita gamcunata castigaptëmi \q1 gamcunawan pillyananpaj achca nasyun runacuna shamonga. \b \q1 \v 11 «Efraín runacunaga manshu wäca rïgu ëraycho yachacasha cacojnömi caran. \q1 Chaymi yüguta churapaytaga mana yarparächu. \q1 Cananmi ichanga cuyayllapaj matancanman yüguta churapäshaj. \q1 Judá runacunami yapyajnin canga. \q1 Jacobpita mirajcunami cuspiyajnin canga. \q1 \v 12 Noga unay nirä: ‹Murupacojnöpis alli cajllata ruray. \q1 Chauraga cuyanacurmi goyanquipaj micuyta alli shuntajnöpis. \q1 Chucru chacrata yapyajnöpis chucru shonguyquita pascacächiy. \q1 Cananmi noga \nd Tayta Diosman\nd* yäracamunayqui. \q1 Chayrämi shamushpä gamcunaman bindisyunnëta churamushaj.›\x * \xo 10:12 \xt Isa. 44.3; 45.8; Ose. 6.3\x* \q1 \v 13 Ichanga alli cajta ruranayquipa ruquin mana alli rurayllachömi cashcanqui. \q1 Cuyanacur alli goyänayquipa ruquin wañuchinacuyllachömi cashcanqui. \q1 Nogaman yäracamunayquipa ruquin llullacullar goyashcanqui. \q1 Chaynöga goyashcanqui pillyapaj caj carrëtayquicunaman yäracushpayquimi, \q1 pillyäshishoj piyunniqui aypalla caycajman yäracushpayquimi. \q1 \v 14 Chaypitami cananga nasyunniquicho guërrallana canga. \q1 Siudäniquicunapis llapanmi ushacanga. \q1 Bet-arbel particho pillya cashan öra ray Salmán illgächishanno, \q1 warmicunata wamracunata wañuchishanno llapanta wañuchenga. \q1 \v 15 Betel runacuna, mana allita rurashayquipita gamcunatapis chaynömi rurashunquipaj. \q1 Israelcunapa raynenga guërra gallaycushan öra rimir junajllanami wañongapaj.» \c 11 \s1 Acrashan runacuna mana wiyacoj captinpis Tayta Dios cuyashan \p \v 1 Israelcunata Tayta Dios niran: \b \q1 «Israel runacuna wamrallaraj captin noga cuyaj cä. \q1 Pay wamrä captinmi Egiptupita shacamunanpaj gayarä.\x * \xo 11:1 \xt Éxo. 4.22; Mat. 2.15\x* \q1 \v 2 Chayno gayaycaptëpis nogapitaga masmi witicoj. \q1 Paycunaga mana dios caycaptin ‹diosnë› nishanpämi garayninta churapaj. \q1 Ïdulucunatami insinsuwanpis saumachej. \q1 \v 3 Imano captinpis, nogami Efraín runacunataga puriyta yachachirä. \q1 Chayno purichirmi imano goyänanpäpis yachachirä. \q1 Chaypis paycunaga manami tantiyacushachu noga paycunata imapitapis chapaycashäta. \q1 \v 4 Paycunataga fiyupa cuyashpämi pushamurä. \q1 Paycunataga iti wamranta margarcur cäranman töpachejnömi cachirä. \q1 Chayno rurarmi paycunataga micuytapis tarichirä. \q1 \v 5 Chaypis paycunaga manami nogaman yäracamuyta munashachu. \q1 Chaypis Egiptumanga mananami cutenganachu. \q1 Asiria nasyunpa munayninchömi goyanga. \q1 \v 6 Siudächo tiyajcunataga sabliwanmi wañuchenga. \q1 Llapan runacunatami illgächir ushanga. \q1 Yarpashancunatapis manami camacächenganachu. \q1 \v 7 Noga nishätaga acrashä runacuna manami wiyacunnachu. \q1 Juc dioscunamannami gayacuycan. \q1 Chay dioscuna nogapita mas munayniyoj cashanta yarpaptinpis manami yanapangapächu. \b \q1 \v 8 «¿Imanöpataj gamtaga gongaycöman Efraín? \q1 ¿Imanöpataj gamtaga jaguiriycöman Israel? \q1 ¿Imanöparäshi ruraycöman Adma siudäta illgächishänöga? \q1 ¿Imanöparäshi ruraycöman Seboim siudäta rurashänöga?\x * \xo 11:8 \xt Deut. 29.23\x* \q1 Gamta cuyapar fiyupa llaquicuptëmi shongöpis nananraj. \q1 \v 9 Manami fiyupa rabyasha caycashämannöchu rurashaj. \q1 Efraintaga yapay manami illgächishänachu. \q1 Nogaga Diosmi cä, manami runachu. \q1 Noga gamcunacho caycäga Santumi cä. \q1 Manami gamcunata illgächejchu shamushaj. \b \q1 \v 10 «Gamcunaga nogatami wiyacamanquipaj. \q1 Noganami liyun gaparajno parlamushaj. \q1 Liyun gaparajno parlaptëmi nogapa cajcunaga \q1 inti yaganan caj-läpita sicsicyaycar shamongapaj. \q1 \v 11 Äbicunanömi Egiptupitapis cutimonga. \q1 Palumacunanömi Asiriapitapis cutimonga. \q1 Chaura camacächishäpaj wasincunacho yapay tiyananpaj.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \s1 Israelcunapa juchan \q1 \v 12 Tayta Dios nin: «Efraín runacunaga tucuynöpami llullapämasha. \q1 Israel runacunaga tucuynöpami manacajcunata nimasha. \q1 Judá runacunaga noga Tayta Diosninta gongaycamashami. \q1 Cananga ïdulucunatana mana cachaypa adurarcaycan. \c 12 \q1 \v 1 Efraín runacunaga masta-mastami llullacuycan. \q1 Fiyupanami wañuchinacurcaycan. \q1 Paycunaga wayrallata goyarpoj gatirajnömi manacajcunallata rurarcaycan. \q1 Wayrata upoj-japuyllami carcaycan. \q1 Asiria runacunawan parlacorga chaytami ruraycan. \q1 Egiptumanpis garayninta asëtita apaycächin.» \b \q1 \v 2 \nd Tayta Diosga\nd* Judá runacunata chiquicurcushami. \q1 Imanöpis rurashanpitami Jacobpita mirajcunataga castiganga. \q1 Imanöpis rurashanmannömi paycunataga castiganga. \q1 \v 3 Jacobga yurillarnami wauguinpa chaqui talunninta charisha yuriran.\x * \xo 12:3 \xt Gén. 25.26\x* \q1 Rucu runa cashpannaga Dioswan pillyaran. \q1 \v 4 Anjilwan pillyar binsiran. \q1 Nircur Jacobga wagashpan cuyapänanpaj ruwacuran.\x * \xo 12:4 \xt Gén. 32.24–26\x* \q1 Tayta Dios Betelcho\x * \xo 12:4 \xt Gén. 28.10–22\x* tarishpan chaycho parlaran. \q1 \v 5 Paymi llapanpäpis munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd*: \q1 Paypaga jutinpis \nd Tayta Diosmi\nd*. \q1 \v 6 Chayno caycaptenga Israelcuna, Diosniquita wiyacuy. \q1 Cuyanacuy; alli cajtana ruray. \q1 Nircorga mana cachaypa Tayta Diosman yäracuy. \p \v 7 Tayta Diosmi nin: \q1 «Efraín runacunaga Cananeo runacunano suwa pësacunallatami chararcaycanqui. \q1 Gamcunataga juccunata engañaymi gustashunqui. \q1 \v 8 Gamcunaga ninqui: ‹Fiyupami rïcuyashcä. \q1 Nogapaga alli surtimi casha. \q1 Achcata chasquishäpitaga manami pipis dimandamangachu. \q1 Juchätaga manami pipis tarengachu› nir. \q1 \v 9 Ichanga nogami Egiptucho cashayquipita-pacha Tayta Diosniqui cä. \q1 Nogami yapay camacächishaj tolducunacho tiyanayquipaj. \q1 Chauraga yapay canga chunyajcho unay tiyashayqui junajcunanömi. \q1 \v 10 Chayno cananpäga nogami willapaj cä profëtäcunata. \q1 Suyñushancunachöpis tucuytami ricachishcä. \q1 Profëtäcunawanga tincuchiypami willapächishcä. \q1 \v 11 Galaadcho tiyajcunaga fiyu runacunami. \q1 Paycunaga manacajllami. \q1 Gilgalchömi törucunata pishtarcur rupachin. \q1 Chaypitami altarnincunapis chacracho rumi gotushacuna goturaycajno quëdanga.» \p \v 12 Jacobga Aram partiman gueshpir aywacuran. Chaychönami warminpita pägananpaj aruran uysha michiycho.\x * \xo 12:12 \xt Gén. 29.1–20\x* \v 13 \nd Tayta Diosga\nd* profëtanwanmi Israel runacunata Egiptupita jorguran.\x * \xo 12:13 \xt Éxo. 12.50–51\x* Profëtanwanmi paycunata cuydachiran. \q1 \v 14 Chayno caycaptinpis Efraín runacunaga Tayta Diosta fiyupa rabyachisha. \q1 Chaypitami Tayta Diosga camacächenga pasaypa mana allicunata rurashanpita quiquincunapis ñacananpaj. \q1 Tayta Diosta manacajman churashanpitami castiganga. \c 13 \s1 Israel pasaypa mana alliman chayananpaj cashan \q1 \v 1 Efraín runacuna parlaptenga llapanmi manchacoj. \q1 Chaymi waquin caj Israel runacunaga rispitashpan upällacoj. \q1 Chayno caycashanpita Efraín runacunaga Baalta adurashpanmi fiyupa juchayoj ricacuran. \q1 Chaynöpami paycunaga ushacasha. \q1 \v 2 Cananpis jinallami juchata rurarcaycan. \q1 Guellaynincunata chullurcachir ïdulucunata rurachicurcun. \q1 Chay ïdulucunataga guellay tacajmi yachashanman-tupu rurapan. \q1 Nircorga nin: «Paypaj garayniquita churay-llapa» nir. \q1 Chaura runacunaga jundiypa rurashan töruta rispitashpan muchan. \q1 \v 3 Chaymi paycunaga canga pacha warayman pucutay juntarcojnölla, \q1 tutapa shullay warämushpan inti ratarcamuptin illgacäcojnölla, \q1 ogshata wayra apacushannölla, \q1 jurnupa uchcunpa goshtay llojshir aywacojnölla.\x * \xo 13:3 \xt Sal. 1.4; Jer. 13.24; Ose. 13.3; Sof. 2.2\x* \p \v 4 \nd Tayta Diosmi\nd* acrashan runacunata nin: \q1 «Nogami Egiptucho cashayquipita-pachapis Diosniqui cä. \q1 Nogapita mas juctaga ama pitapis ‹Diosnë› niychu. \q1 Nogallami cä gamcunata salbäga.\x * \xo 13:4 \xt Éxo. 20.2; Isa. 43.11; 45.21\x* \q1 \v 5 Gamcunataga nogallami yanapaycarä chunyaj jircacho captiqui. \q1 \v 6 Nogami micuyta tarichirä. \q1 Micuyniqui puchu-puchu captinnaga \q1 waquinpita mas alli-tucushpayqui nogata gongaycäramarayqui.\x * \xo 13:6 \xt Deut. 8.11–17\x* \q1 \v 7 Chaypitami gamcunapäga liyunno cashaj, \q1 juc tinri nänicho pacacuycur rachir-usharinanpaj shuyaraycajno. \q1 \v 8 Ösu wawanta ograycur fiyupa rabyasha ashejnömi gamcunamanga shamushaj. \q1 Chaychömi pëchupita charir rachirgärishayqui. \q1 Liyun micucurcojnömi jinancho usharishayqui. \q1 Micucoj jirca animalnömi rachir-usharishayquipaj. \fig Tinri|src="BK00049B.TIF" size="col" loc="Hosea 13.7, 8" ref="Ose. 13.7–8" \fig* \b \q1 \v 9 «Israelcuna, gamcunataga illgächejmi-aywä. \q1 Chayno ruraptë pipis manami nogata michämangachu. \q1 \v 10 Cananga ¿maytaj chay llapan siudäniquicho salbashoj rayniqui? \q1 ¿Maychötaj caycan mandajniquicuna: \q1 ‹rayta, mandajcunata churapämay› nishayquicuna?\x * \xo 13:10 \xt 1Sam. 8.5–6\x* \q1 \v 11 Gamcuna fiyupa rabyachimaptiquimi rayta churaparä.\x * \xo 13:11 \xt 1Sam. 10.17–24\x* \q1 Nircur fiyupa rabyashpämi rayniquicunatapis illgarachishcä.\x * \xo 13:11 \xt 1Sam. 15.26\x* \b \q1 \v 12 «Efraín runacuna mana allita rurashanga apuntaraycannami. \q1 Juchata rurashancunaga musyacashanami caycan. \q1 \v 13 Israelcuna, upami canqui. \q1 Yuriy-aypa caycaj wamra ticshu caycajnömi caycanqui. \q1 Yurinanpaj mana camacajnömi caycanqui. \q1 \v 14 Chayno caycarpis ¿wañunayquipita salbanätachuraj munarcaycanqui? \q1 ¿Wañunayquipita salbashayquichuraj? \q1 Wañuy ¿maytaj wañuchicoj gueshyayqui? \q1 Sepultüra ¿maytaj ushacächicoj munayniqui? \q1 Shamuyna ari. \q1 Canan mananami cuyapäshänachu cay runacunataga.»\x * \xo 13:14 \xt 1Cor. 15.55\x* \b \q1 \v 15 Jacha waytaraycajno Israelcuna captinpis \q1 \nd Tayta Diosmi\nd* chunyaj chaqui jircapita fiyu wayrata wayrächimonga. \q1 Chay wayrami chaquirachenga. \q1 Wallcaycällarmi yacu aywajcuna, pucyuncunapis chaquicäconga. \q1 Chiquejcunanami ima-aycancunatapis guechur apaconga. \q1 \v 16 Tayta Diosninpa contran ricacushanpitami \q1 Samaria runacunaga castigasha canga. \q1 Sabliwan tucsiypami wañonga. \q1 Wamrancunatapis pampaman pajshirgärenga. \q1 Gueshyaj caycaj warmicunapa pachantapis gashargärengami. \c 14 \s1 Tayta Diosman yapay cutinanpaj Israelcunata ruwashan \q1 \v 1 Israelcuna, quiquiquipa juchayquipitami mana alliman chayashcanqui. \q1 Cananga \nd Tayta Diosniquimanna\nd* yapay yäracuy. \q1 \v 2 \nd Tayta Diosmanna\nd* cutiy cayno mañacushpayqui: \q1 «Llapan mana alli rurashäcunapita perdunaycamay ari tayta. \q1 Gamta alabamuptë cushisha chasquiycamuy ari.\x * \xo 14:2 \xt Isa. 55.6–7\x* \q1 \v 3 Asiria runacunaga manami salbamangapächu. \q1 Cawallucunawanpis pillyamanga manami aywashäcunachu. \q1 Quiquëcuna rurashätaga mananami imatapis ‹diosnë› nishänachu. \q1 Tayta Dios gamllami wacchacunatapis cuyapanqui» nir. \s1 Israelcuna allina goyänanpaj Tayta Dios aunishan \p \v 4 Tayta Diosmi nin: \q1 «Päsacäcushanami rabyashäpis. \q1 Mana wiyacoj cashanpita Israelcunataga allchacächishänami. \q1 Mana cuyaypäno caycaptinpis cuyashänami.\x * \xo 14:4 \xt Jer. 30.15–17\x* \q1 \v 5 Israelcunapäga cashaj tamyariptin shullay quëdashanömi. \q1 Paycunanami caycanga liryucuna waytajno. \q1 Paycunaga canga Líbano jircacho yöracuna \q1 sumaj sapichasha caycajnömi. \q1 \v 6 Olivo yörapa rämancuna carucama mashtarashannömi \q1 paycunaga aypallaman miranga. \q1 Líbano munticho sedru alli asyashannörämi cangapis. \q1 \v 7 Israel runacunaga yapaymi nogapa maquëcho goyanga. \q1 Chayrämi canga rïgu shicshiraycajno. \q1 Übas sumaj chillguiraycashannörämi canga. \q1 Paycunapäga may-chaychöpis parlanga Líbano bïnupänörämi. \q1 \v 8 Acrashä runacunataga nogami ricä, chayno mañacamashantapis wiyä. \q1 Nogaga pïno yöra berdiraycajnömi caycä. \q1 Nogami achcaman mirananpäpis yanapä. \q1 Chaymi Efraín runacunaga nengapaj: ‹¿Imapänataj munä cay ïdulucunata?› nir.» \b \q1 \v 9 Yachaj cajcunaga, yarpaysapa cajcunaga cay willacuyta tantiyachun. \q1 \nd Tayta Diospa\nd* caminunga derëchumi. \q1 Alli runacunaga chaypami purin. \q1 Juchasapacunami ichanga chay caminucho tacacan.\x * \xo 14:9 \xt Sal. 1.6; Prov. 4.7–12, 18–19\x*