\id AMO - Quechua Huallaga Huánuco Bible -Peru 2010 (DBL -2013) \h AMÓS \toc1 Amós \toc2 Amós \toc3 Amós \mt1 Amós \ili ¿Chacra runata Tayta Dios acranmanchuraj willacuyninta willacunanpaj? \im \bd ¿Pitaj caran?\bd* Amós ninan caycan «carga» ninan u «aparej» ninanmi. Pay caran chacra runami Jerusalenpa sercan Tecoa marcapita. \im \bd ¿Maychötaj willacuran?\bd* Amós Judá runa caycaptinpis Tayta Diosga gayaran norte nasyun Israelcho willacunanpämi. \im \bd ¿Imaytaj willacuran?\bd* Pay willacuran Samariacho guepa caj Jeroboam ray caycashan-wichanmi (783–743 a.C.) y Jerusalencho Uzías ray caycashan-wichanmi (792–740 a.C.). \im \bd ¿Imataj caycan cay librucho?\bd* Chacra runa captin manami fäsichu caran norte caj nasyunpa capitalnin Samariacho willacunanpaj. Pay willacuran rïcucunapa faburnillan mandajcuna mana cananpaj, pobricunata mana ñacachinanpaj. Amós willacuran ima mana allita rïcucuna ruraycashantapis. Chay runacunaga guellaywanmi jueztapis rantirej. Amosga piñacuran mana rasun dioscunata adurashanpita y chay dioscunata adurananpaj rurashan particunacho Tayta Diosta adurashanpitami. Chaymi Israelcho caj cüraga garguran. Wañuchiyta munashpan ollgöparan marcanman cuticunanpaj (7.10–13). \ip Chaynöpis cay librucho caycan castïgu chayamunanpaj cashanta pichga cuti ribilashan (7–9). Ushanantaga willacuycan Tayta Dios salbananpaj cashantami (9.11–15). \c 1 \s1 Gallaycunan \p \v 1 Tecoa marcachömi tiyaran Amós jutiyoj runa. Payga uyshayojmi caran. Tayta Diosga Amosta caycunatami willaparan Israelcunata willapänanpaj. Chaytaga Amós willacuran Uzías\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 15.1–7; 2Crón. 26.1–23\x* Judäpa raynin caycashan wichanmi. Israelpa rayninna caycaran Joaspa wamran Jeroboam.\x * \xo 1:1 \xt 2Rey. 14.23–29\x* Chay willacushanga caran fiyupa timlur cananpaj ishcay wata pishiycaptillanmi. \v 2 Cayno nirmi Amosga willacuran: \q1 «\nd Tayta Diosga\nd* Sión lömapita liyunnömi gaparämun. \q1 Jerusalenpitami busninpis junrurumun.\x * \xo 1:2 \xt Jer. 25.30; Joel 3.16\x* \q1 Chauraga jircacho caycaj guewacunapis wañuytacäcunmi. \q1 Carmelo puntapis chaquicäcunmi. \s1 Israelpa bisïnun nasyuncuna jusgasha cananpaj cashan \s3 Siriapa contran \p \v 3 «\nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Damasco siudä runacunaga\x * \xo 1:3 \xt Isa. 17.1–3; Jer. 49.23–27; Zac. 9.1\x* fiyupa aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Galaad runacunata\x * \xo 1:3 \xt 2Rey. 10.32–33\x* alläpanami ñacachisha. \q1 Imanömi rïguta ëran fyërru ëracunawan, chaynömi rurasha. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 4 Ray Hazaelpa famillyancuna tiyaycashan wasimanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami ushacurcongapaj ray Ben-adad tiyaycashan palasyutapis.\x * \xo 1:4 \xt 2Rey. 13.3\x* \q1 \v 5 Damasco siudäman yaycuna puncu rancaraycajtapis callpaycurmi amirishaj. \q1 Avén guechwa pampacho mandaycajtapis illgächishämi.\x * \xo 1:5 \xt 2Rey. 16.9\x* \q1 Chaynömi rurashaj Bet-edén siudächo mandaycajtapis. \q1 Siria runacunatanami nasyunninpita prësu apanga Kir partiman.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \s3 Filisteapa contran \p \v 6 «\nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Gaza siudä runacunaga fiyupa aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunaga juc nasyun intëru runacunatami prësu apacuran. \q1 Nircorga Edom nasyunman ranticaycäriran uyway cananpaj. \q1 Chayno rurashanpitami castigashaj. \q1 \v 7 Gaza siudäpa curral pergancunamanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami rupar ushacurcongapaj palasyuncunatapis. \q1 \v 8 Asdod siudächo mandaycajtapis illgächishämi. \q1 Chaynömi rurashaj Ascalón siudächo mandaycajtapis. \q1 Llapan munaynëwanmi castigashaj Ecrón siudächo tiyajcunataga. \q1 Chayno castigaptëmi jucnaylla gueshpejllapis Filistea nasyun runaga wañonga.»\x * \xo 1:8 \xt Isa. 14.29–31; Jer. 47; Eze. 25.15–17; Joel 3.4–8; Sof. 2.4–7; Zac. 9.5–7\x* \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \s3 Feniciapa contran \p \v 9 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Tiro\x * \xo 1:9 \xt Isa. 23; Eze. 26.1–28.19; Joel 3.4–8; Zac. 9.1–4; Mat. 11.21–22; Luc. 10.13–14\x* siudächo tiyaj runacunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunapa juchancunaga caycan juc marca intëru runacunata Edom runacunaman uyway cananpaj ranticushanmi. \q1 Manami cumliranchu alli goyänanpaj parlashanta. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 10 Tiro siudäpa curral pergancunamanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami rupar ushacurconga palasyuncunata.» \s3 Edompa contran \p \v 11 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Edom\x * \xo 1:11 \xt Isa. 34.5–17; 63.1–6; Jer. 49.7–22; Eze. 25.12–14; 35.1–15; Abd. 1–14; Mal. 1.2–5\x* nasyuncho tiyajcunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunaga famillyan Israelcunatami mana cuyapaypa gaticacharan sablinta aptacarcärir. \q1 Fiyupa chiquishpanmi chayno ruraran. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 12 Temán siudämanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami rupar ushacurconga Bosra siudächo caycaj palasyucunata.» \s3 Amonpa contran \p \v 13 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Amón\x * \xo 1:13 \xt Jer. 49.1–6; Eze. 21.28–32; 25.1–7; Sof. 2.8–11\x* nasyuncho tiyajcunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunaga nasyunninta jatunyächiyta munaywanmi \q1 Galaad warmicunatapis gueshyaj caycajta pachancunata gashargäriran. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 14 Rabá siudäpa pergancunamanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami palasyuncunata rupar ushacurconga. \q1 Pillyar gaparpaycaptinmi ninaga ushanga. \q1 Manchariypaj löcu wayra caycaptinmi ushanga. \q1 \v 15 Rayninnami mandäshejcunawan iwal prësu aywanga juc-lä nasyunman.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \c 2 \s3 Moabpa contran \p \v 1 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Moab nasyuncho\x * \xo 2:1 \xt Isa. 15.1–16.14; 25.10–12; Jer. 48; Eze. 25.8–11; Sof. 2.8–11\x* tiyajcunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunaga uchpayänanyajmi rupachiran Edompa rayninpa tulluncunata. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 2 Moab nasyunmanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chay ninami rupar ushacurconga Queriot siudächo caycaj palasyucunata. \q1 Pillyacho gaparpaycaptin, trompëtacunata tucarcaycaptinmi \q1 Moab runacunataga wañuchir ushacächenga. \q1 \v 3 Chay nasyunpa raynintapis mandäshejnincunatapis wañuchishämi.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \s3 Judäpa contran \p \v 4 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Judá nasyun runacunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Paycunaga manami wiyacushachu yachachicuynëcunata. \q1 Laynëcunacho niycashancunatapis manami cäsushachu. \q1 Chaypa ruquenga papänincuna adurashan ïdulucunallatami adurasha. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 \v 5 Judá nasyunmanmi ninata sindipaycushaj. \q1 Chaynami rupar illgarachenga Jerusalencho caycaj palasyucunata.»\x * \xo 2:5 \xt Ose. 8.14\x* \s3 Israelpa contran \p \v 6 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Israel nasyun runacunaga aypallatanami mana allita rurasha. \q1 Chaypitami castigänillataga mana cachaycushächu. \q1 Paycunaga juchaynaj alli runacunatami uyway cananpaj ranticun. \q1 Pobricunatanami ishcay llanguillawan rucan. \q1 \v 7 Pengaypaj ñacachin. \q1 Umildicunataga arriglarpis jananpanmi. \q1 Taytanpis, wamranpis chay jipashllawan cacun. \q1 Chayno rurashpanmi juchaynaj caycaptë pengayman churaman. \q1 \v 8 Israelcunaga rindata chararashan röpacunata mashtaycärirmi \q1 wegurpan ïdulucunapa ñaupancho rispitar micunanpaj. \q1 Multata pägachishan guellaywanmi bïnuta rantin. \q1 Nircurmi chayta upyan ‹diosnë› nishancunapa templuncunacho.\x * \xo 2:8 \xt Éxo. 22.26–27; Deut. 24.12–13\x* \q1 \v 9 Ichanga chayno carcaycaptinpis nogami paycunata päsachimunäpaj Amorreo runacunata ushajpaj illgächirä.\x * \xo 2:9 \xt Deut. 3.8–11\x* \q1 Ushajpämi wañuchirä sedru guerucunano jatun caycajta, roble guerucunano sinchi caycajtapis. \q1 \v 10 Israelcuna, gamcunatami ichanga Egiptupita jorgamurä. \q1 Amorreo runacuna tiyashan nasyunta gamcunata goycunäpaj \q1 chuscu chunca (40) watatarämi chunyajpa pushamur chayachimurä.\x * \xo 2:10 \xt Éxo. 20.2; Deut. 8.2–16\x* \q1 \v 11 Gamcunachöga waquinta churashcä profëtä cananpaj. \q1 Waquintanami acrarä nazareo\x * \xo 2:11 \xt Núm. 6.1–8\x* cananpaj. \q1 Israelcuna, ¿manachu chayno camacächirä?» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \p \v 12 Mastapis Tayta Diosga nin: \q1 «Chayno caycaptinpis gamcunaga nazareo runacunata firsapita bïnuta upuchishcanqui. \q1 Profëtacunatapis michashcanqui nogapa jutëcho mana willacunanpaj. \q1 \v 13 Chayno cashayquipitami aypallata cargasha aywaycaj carrëta pampata ñitirishannöpis \q1 gamcunataga ñitirishayqui. \q1 \v 14 May-jina cörrishpayquicunapis manami gueshpinquipächu. \q1 Fiyupa callpayoj captiquipis manami callpayqui canganachu. \q1 Ni jinyunnin cajpis manami salbacongapänachu. \q1 \v 15 Lëchawan illapayta yachajpis manami illapayta camäpacongapänachu. \q1 Fiyupa cörriyta yachajpis manami gueshpengapänachu. \q1 Ni cawallunwan muntädu gueshpejpis manami salbacongapänachu. \q1 \v 16 Chay junäga fiyupa pillyay yachaj jinyunninpis \q1 galallami gueshpir aywaconga.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \c 3 \s1 Castïgu chayananpaj wallcallana pishiycashanta willacushan \p \v 1 ¡Wiyay Israelcuna! Egiptupita jorgamushoj \nd Tayta Diosmi\nd* cayno nishunqui: \q1 \v 2 «Munducho aypalla runacuna caycajpitami gamcunallata acrashcä.\x * \xo 3:2 \xt Deut. 7.6\x* \q1 Acrasha caycaptë mana allita rurashayquipita gamcunataga castigashayquimi.» \b \q1 \v 3 ¿Manaraj alli parlacusha carga ishcaj runacuna purinmanchuraj? \q1 \v 4 ¿Manaraj cäsata charisha carga munticho liyun gaparämunmanchuraj? \q1 ¿Manaraj machaynincho cäsata charar manta liyunpis gaparämunmanchuraj? \q1 \v 5 ¿Mana ima micuytapis churapashaga pichiusa trampaman yaycunmanchuraj? \q1 ¿Mana imapis yaycuptenga chiclla churashan juchunmanchuraj? \q1 \v 6 ¿Manaraj pipis wañuptin wañushapänöna marcacho campanata tucanmanchuraj? \q1 ¿\nd Tayta Dios\nd* mana camacächiptenga ima disigrasyallapis siudäman chayamunmanchuraj?\x * \xo 3:6 \xt Job 2.10; Isa. 45.7\x* \q1 \v 7 \nd Tayta Diosga\nd* manami imaypis imatapis ruranchu sirbej profëtancunata manaraj musyacherga.\x * \xo 3:7 \xt Gén. 18.17–19; Jer. 7.25; Dan. 9.10\x* \q1 \v 8 Liyun wagamuptenga \q1 ¿piraj manchariyllawan mana sicsicyanmanchu? \q1 Willacunanpaj pitapis \nd Tayta Dios\nd* niptenga \q1 ¿piraj mana willacunmanchu?\x * \xo 3:8 \xt Jer. 20.9; 1Cor. 9.16\x* \s1 Samaria illgänanpaj willacushan \q1 \v 9 Willacojcuna, gamcuna willacuy Asdod runacunapa palasyuncunacho, \q1 Egiptucho caycaj palasyucunachöpis. \q1 Cayno niy: «Samaria jircacunaman shamuy-llapa, \q1 fiyupa mana allicunata Samariacho ruraycajta ricanayquipaj, \q1 alli runacunata ñacaycächejtapis ricanayquipaj. \b \q1 \v 10 «Paycunaga alli cajta rurayta manami yachanchu. \q1 Guechushancunallatami palasyuncunachöpis chararaycan.» \p \v 11 Chayno cashanpitami \nd Tayta Diosga\nd* cayno nin: \q1 «Chiquishojcunami nasyunniquita curalapaycärengapaj. \q1 Pacacunayqui caycajcunatapis juchurgärachengapämi. \q1 Palasyuyquipitanami ima-aycatapis apaconga.» \b \q1 \v 12 \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Uywayoj runa imanömi liyunpa shiminpita guechun \q1 uywanpa ishcay macshullanta u rinrincunallatapis, \q1 chaynöllami Samariacho tiyaj Israelcunapis, \q1 Damascupita rantimushan alli jamacunacho wegurpajcunapis wallca cösallanwan gueshpenga.» \p \v 13 Munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd* willacojcunata caynömi nin: \q1 «Gamcuna wiyay-llapa. \q1 Jacobpita mirar aywaj Israel runacunapa contran willacuy. \q1 \v 14 Juchanpita Israelcunata jusganä junäga \q1 Betelcho caycaj altarcunata ushajpämi illgächej-aywä.\x * \xo 3:14 \xt 2Rey. 23.15\x* \q1 Altarpa isquïnancho caj wagrancunapis paquicarmi pampaman shicwanga. \q1 \v 15 Jatusaj palasyucunatapis illgächishämi. \q1 Achicyaypa achicyaycaj wasincunatapis illgarachishämi. \q1 Llapan jatun wasincunatapis juchurgärachishämi.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \c 4 \q1 \v 1 Sumaj wiyay Samaria warmicuna. \q1 Basán particho wäcacunano caycaj warmicuna wiyay cayno nishäta: \q1 Gamcunaga pobricunatami ñacaycächinqui. \q1 Pishëpacojcunatapis magar-ushaycanqui. \q1 Runayquicunatana «Bïnuta apamuy upyanäpaj» nircaycanqui. \p \v 2 Rispitädu jutincho jurashpanmi \nd Tayta Dios\nd* cayno nin: \q1 «Juc junajmi liyacurcur gamcunata apacushunquipaj. \q1 Wamrayquicunatami aushicunawan janchacurcongapaj. \q1 \v 3 Chauraga gatinayllanpami perga uchcucunapa llojshinquipaj. \q1 Hermonmanmi gargurishunquipaj.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \s1 Tayta Dios rabyasha rimashan \q1 \v 4 «¡Betelcho caycaj capillaman mä ayway ä jucha ruraj! \q1 ¡Gilgalcho caycaj capillaman mä ayway ä masta jucha ruraj!\x * \xo 4:4 \xt Ose. 4.15; Amós 5.5\x* \q1 Uywata pishtarcur tutacunapa apay ä. \q1 Cada quimsa junaj diesmuyquita apay ä. \q1 \v 5 Agradësicushpayqui lebadürayoj tantacunata rupachiy ä. \q1 Nircur, chay goycushayquitaga pï-maytapis willapay ä. \q1 Chayno ruraymi gamcunataga gustashunqui.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 6 «Nogami camacächirä gamcuna yargaycho canayquipaj. \q1 Nogami camacächirä tiyashayquicunacho micuy pishëshunayquipaj. \q1 ¡Chaypis gamcunaga manami nogaman yapay yäracamushcanquichu!» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 7 «Chaynöpis nogami camacächirä, micuycuna pogunanpaj \q1 quimsa quilla pishiycaptillan usyacurcunanpaj. \q1 Nogami camacächirä waquin siudächo tamyananpaj, \q1 waquin siudächöna mana tamyananpaj. \q1 Waquin chacramanga tamyaran. \q1 Mana tamyashan caj partichönami micuycuna chaquiran. \q1 \v 8 Siudänin-siudänin runacunaga yacuta ashishpan puriran. \q1 Chayno ashirpis manami tariranchu yacunaycashanta chawächinanpäga. \q1 ¡Chaypis gamcuna manami nogaman yapayga yäracamushcanquichu!» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 9 «Nogami gamcunata castigarä acaj wayrawan, micuyta ushaj curucunawanpis. \q1 Camacächirä wertayquicunacho lantayquicuna, übas yörayquicuna garwashtacäcunanpäpis. \q1 Chüpacacuna micur ushacurcuran ïgus yörayquicunata, olivocunatapis. \q1 ¡Chaypis gamcunaga manami nogaman yapay yäracamushcanquichu!»\x * \xo 4:9 \xt Deut. 28.38; Joel 1.4–6; 2.4–9\x* \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 10 «Egiptuman yurichishäno castïgutami gamcunamanpis chayachimurä.\x * \xo 4:10 \xt Éxo. 9.1–6; 12.29; Deut. 28.27, 60\x* \q1 Nogami camacächishcä gamcunacho caycaj mösucuna guërracho wañunanpaj. \q1 Camacächirä cawalluyquicunata chiquishojcuna guechurishushpayqui apacunanpaj. \q1 Nogami camacächirä pillyacho wañoj runacuna ismushan asyaytapis tiyarcaycashayquicho mayanayquipaj. \q1 ¡Chaypis gamcunaga manami nogaman yapay yäracamushcanquichu!» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 11 «Nogami gamcunata castigarä \q1 Sodomatawan Gomorrata\x * \xo 4:11 \xt Gén. 19.24\x* castigashäno. \q1 Chaymi gamcunaga caycarayqui ninapita jorgurisha tisunno. \q1 ¡Chaypis gamcunaga manami nogaman yapay yäracamushcanquichu!» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 12 «Chaypitami cananga Israelcuna sumaj camaricuy tapuptë imata willamänayquipäpis. \q1 Gamcunataga mas piyur-rämi castigashayquipaj.» \b \q1 \v 13 Rasunpa chaynömi ruranga. \q1 Tayta Diosga caycan puntacunatapis camajmi, wayratapis yurichimojmi. \q1 Paymi runacunata musyachin imata pay yarpaycashantapis. \q1 Paymi achicyajtapis ticrachin chacayman. \q1 Paymi purin cay pachachöga intërupa. \q1 Paypaga jutinpis munayniyoj \nd Tayta Diosmi\nd*. \c 5 \s1 Arpinticunanpaj willapashan \q1 \v 1 Canan rimaycämushäta sumaj wiyacuy Israelcuna. \q1 Gamcunapaj fiyupa llaquicur parlaycämushäta wiyaycäriy ari. \q1 \v 2 Israelga runa yatänillaraj caycarmi mana alliman chayasha. \q1 Chaypita alli cashanmanga mananami cutenganachu. \q1 Quiquinpa marcallanchömi mashtarpaycar quëdasha. \q1 Pipis manami canchu mashtarpaycajta jatarachinanpäga. \p \v 3 \nd Tayta Diosga\nd* Israelcunata caynömi nin: \q1 «Juc siudäpita waranga (1,000) runacunata pillyaman cachaptin, \q1 pachacllanami (100) cutimonga. \q1 Juc siudäpita pachac (100) runacunata cachaptin \q1 chuncallanami cutimonga.» \p \v 4 \nd Tayta Diosga\nd* Israelcunata caynömi nin: \q1 «Nogaman shacamuy-llapa. Chauraga cawanquipämi. \q1 \v 5 Ama aywaychu Betelcho caycaj capillamanga. \q1 Ama aywaychu Gilgalcho caycaj capillamanga. \q1 Chayno, amana päsaynachu Beersebacho caycaj capillamanpis. \q1 Gilgalcho tiyajcunataga simrimi prësu apanga. \q1 Betelnami ushajpaj ragällan quëdangapaj.» \b \q1 \v 6 \nd Tayta Dios\nd* munashanno rurarga cawanquimi-llapa. \q1 Mana wiyacuptiquimi ichanga ushacächicojcunata \q1 Pay cachamonga Israelcuna tiyarcaycashanman. \q1 Chaura Betelchöga manami pipis cangachu mana allicunapita salbananpaj. \q1 \v 7 Ay wawallau, gamcunaga laycunata mana allimanmi ticrachinqui. \q1 Nircurpis manacajmanmi churanqui. \b \q1 \v 8-9 \nd Tayta Diosmi\nd* ichanga chacayta junajman ticrachin. \q1 Junajtapis yanauyaycaj chacayman ticrachin. \q1 Paymi ruraran «Pléyades» nishan, «Orión» nishan goyllarcunatapis. \q1 Paymi gayan lamarcho caycaj yacucunata, nircorga allpa jananmanna machirin. \q1 Tayta Diosmi camacächin pacacuna siudä illgänanpäpis. \q1 Chaynöpami mana allita chayachimun curalasha caycaj siudäcunaman. \q1 Paypa jutenga \nd Tayta Diosmi\nd*. \b \q1 \v 10 Israelcuna gamcunaga dimanduta alli arriglaj cajta chiquinquimi. \q1 Rasun cajta rimaj testïgutaga manami rimanantapis munanquichu. \q1 \v 11 Gamcunaga pobricunata manacajmanmi churarcaycanqui. \q1 Rïgupitapis impuestuta pägashunayquipämi nircaycanqui. \q1 Chayno cashayquipitami mana tiyanquipächu llagllasha rumicunapita wasicunata rurashayquichöpis. \q1 Chayno, manami upunquipächu bïnutapis lantashayqui übas wayushantaga. \b \q1 \v 12 Noga musyaycämi maychicata mana allicunata rurashayquitapis. \q1 Musyaycämi juchata rurashayquicunata. \q1 Juchaynaj alli runacunata ñacarcaycächinqui. \q1 Pägashushayqui saynitapis pacayllapa chasquiycanqui. \q1 Autoridäcunapa despächunchöpis pobricunapa dimanduntaga mana bälichinquichu. \q1 \v 13 Chaymi yachaj runaga upälla cucun, \q1 chay wichan fiyupa mana alli captin. \b \q1 \v 14 Alli cajta ruray, ama mana alli cajtaga. \q1 Chauraga cawanquipämi. \q1 Chayrämi rasunpa canga gamcuna cayno nishayquega: \q1 «Munayniyoj \nd Tayta Diosmi\nd* nogacunacho caycan» nir. \q1 \v 15 Mana alli cajtaga chiquiy. \q1 Alli cajtaga cuyay. \q1 Gamcunaga yarpay despächucunachöpis alli arriglayta. \q1 Chaura munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd* capaschari \q1 cuyapaycushunquimanpis quëdasharaj caycaj Israelcunata. \p \v 16 Munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Läsacunachömi wagay canga. \q1 Cällicunachömi llaquicuypita gaparpanga. \q1 Chacracho arojcunatapis gayanga wagäshinanpaj. \q1 Pägapaj wagapacojcunatapis gayanga. \q1 \v 17 Übas chacracunachöpis intëruchömi waganga. \q1 Chaynömi canga noga castigaj shamushä örapis.» \qr \nd Tayta Diosmi\nd* chayno nisha. \b \q1 \v 18 ¡Ay imanöraj canga, \nd Tayta Dios\nd* shamunan junajta shuyarpaycajcuna! \q1 ¿Gamcunaga musyaycanquichu gamcunapaj imano chay junaj cananpaj cashantapis? \q1 Achicyaj cananpa ruquin chay junäga cangapaj yanauyaycaj chacaymi. \q1 \v 19 Chay junäga canga, juc runa liyunpita gueshpiycashancho ösuwan tincupurajnömi. \q1 Man'chäga gueshpir wasinman yaycurir pergaman guellicuycojta culebra cañiycushannömi. \q1 \v 20 Au, rasunpami \nd Tayta Dios\nd* shamunan junäga canga fiyupa chacay, mana achicyaj. \q1 Chayga canga fiyupa yanauyaycaj chacaymi, mana imapis ricacajmi. \b \q1 \v 21 «Noga Tayta Diosga fiyupami melanäcö gamcuna rispitädu fistata rurashayquicunata. \q1 Aduramänayquipaj shuntacashayquipis manami gustamanchu. \q1 \v 22 Manami munächu rupachina sacrifisyucunata nogapaj pishtashayquitapis, \q1 ni chaqui micuy ofrendacunata goycamashayquitapis. \q1 Nogaga manami chasquishäpächu werannin töru-mallwacunata alli goyaypita sacrifisyupaj pishtaptiquipis.\x * \xo 5:22 \xt Isa. 1.11–14\x* \q1 \v 23 Noga wiyanäpitaga juc-lächo cantacuy chay alabansayquicunata. \q1 Arpayquicuna wagashantapis manami wiyayta munächu. \q1 \v 24 Ichanga noga munä allita ruranayquitami. \q1 Alli arriglanayquitami munä. \q1 Imaypis mana chaquej limyu yacunöraj alli cajta ruray ari.\x * \xo 5:24 \xt 1Sam. 15.22; Prov. 21.3; Jer. 7.22–23; Ose. 6.6; Miq. 6.6–8\x* \p \v 25 «Israelcuna, chuscu chunca (40) watantin chunyaj chaqui jircapa pushamuptë ¿imaytaj nogapaj uywacunata pishtarayqui, u chaqui micuycunata garamarayqui? \v 26 Chaypa ruquenga ‹raynë› nishayqui Sicut-ta aparisha purichej canqui. ‹Quiyún› goyllartapis aparisha purichej-canqui. Chaycunataga ‹diosnë› nir quiquiquicunami ruracarcärirayqui. \v 27 Chaypitami gamcunata jitarishayquipaj Damascupita mas carucho caycaj chunyaj chaqui jircaman.»\x * \xo 5:27 \xt Hech. 7.42–43\x* Chayno rurashunayquipäga niycan \nd Tayta Diosmi\nd*. Paypaga jutinpis munayniyoj \nd Tayta Diosmi\nd*. \c 6 \s1 Israel illgänanpaj cashan \q1 \v 1 ¡Ay imanöraj canqui Sioncho goyaj autoridäcuna! \q1 ¡Ay imanöraj canqui Samariacho tiyaj mandajcuna! \q1 Gamcunaga charashayquiman yäracurmi munayniyoj-tucurcushcanqui. \q1 Gamcunamanmi Israelcunaga «yanapämay» nir aywarcaycämun. \q1 \v 2 Calne siudäta aywar mä ricamunqui. \q1 Chaypitaga päsar chayanqui Hamat jatun siudäman. \q1 Chaypitana uranqui Filisteacho caycaj Gat siudäman. \q1 ¿Chay nasyuncunacho tiyaj runacunapita mas bälejchuraj gamcunaga canqui? \q1 ¿Gamcunapa nasyunniquega chay nasyuncunapita mas allichuraj? \q1 \v 3 Gamcunaga fiyupa ñacay junaj chayamunanpaj caycajta manami yarpayllapis yarpanquichu. \q1 Chaypis mana allita rurar masmi gayaycanqui chay ñacay junajta. \q1 \v 4 Cuyayllapaj llagllaypa adurnasha jamanacho wegurpaycanqui. \q1 Fistata rurar cushicushpayqui goyaycanqui. \q1 Carni-mallwacunata, werannin töru-mallwacunata micur jamarpaycanqui. \q1 \v 5 Arpacunatapis wagay-wagayllataraj tucarmi birsucunatapis mushojcunallata jorguycanqui. \q1 Instrumentucunatapis Davidnörämi tucuy-nirajta ruraycanqui.\x * \xo 6:5 \xt 1Crón. 23.5; Neh. 12.36\x* \q1 \v 6 Jatusaj cöpacunawan bïnuta upyarcaycanqui. \q1 Cuerpuyquicunamanpis allinnin perfümicunataraj pichucuycanqui. \q1 Nasyunniqui mana alliman chayaycashanpäga manami imapis gocushunquichu. \q1 \v 7 Chayno cashayquipitami gamcunataraj ñaupa-puntataga juc-läman prësu apashunquipaj. \q1 Fistata rurar gaparpashayquicunapis manami musyacangapänachu. \p \v 8 \nd Tayta Diosga\nd* quiquinpa jutinchömi jurasha. Munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Jacobpita mirar-aywajcuna alli-tucushanga fiyupami rabyachiman. \q1 Palasyuncunatapis melanäcömi. \q1 Chaypitami paycunataga siudänintinta \q1 cachapaycushaj chiquejcunapa munayninman.» \p \v 9 Chay öraga juc wasicho chunca runacunalla cawaycar quëdasha cashpanpis llapanmi wañonga. \v 10 Chaura juc famillyan ayata pampananpaj wasiman chayanga. Wasi ruricho caycajtana taponga: «¿Pillaga gamwan chaycho caycanrächu?» nir. Chaura ruripita nimonga «Manami pipis cashachu» nir. Mastapis ruripitaga nimonga: «Upälla. \nd Tayta Diospa\nd* jutinta rimarpis rimaycunquimanchari. Chauraga castigarpis castigaycamashwanchari» nir. \q1 \v 11 \nd Tayta Diosmi\nd* camacächenga jatunpis tacshapis wasicuna juchunanpaj. \q1 Chauraga llapanmi illgangapaj. \b \q1 \v 12 ¿Cawallucuna purinmanchuraj gagapa? \q1 ¿Gagacho yapyashwanchuraj? \q1 Chaura ¿imanirtaj gamcunaga layta benënumanno ticrachishcanqui? \q1 ¿Imanirtaj autoridäcuna alli arriglananpaj cajtapis ticrachishcanqui fiyupa ashgajmanno? \q1 \v 13 Gamcunaga manacajcunallapitami alabacuycanqui. \q1 Munayniyoj cashayquipitami alli-tucur puriycanqui. \q1 \v 14 Cananga sumaj tantiyacuy Israelcuna. \q1 Munayniyoj \nd Tayta Diosga\nd* caynömi nin: \q1 «Nogami camacächishaj juc nasyun runacuna \q1 shaycamur fiyupa ñacachishunayquipaj. \q1 Chaycunaga llapaniquitami ñacachishunquipaj \q1 Hamatman yaycunapita-pacha gallaycur asta Arabá mayucama» nir. \c 7 \s1 Chüpacacunata ricachishan \p \v 1 \nd Tayta Dios\nd* ribilamashpan caynömi ricachimaran: Ray cosëchata rurashanpitaraj, micuy garwaraycashan wichan, ricarä Tayta Dios aypalla chüpacacunata miraycächejta.\x * \xo 7:1 \xt Joel 1.4; 2.2–11\x* \v 2 Chay chüpacacuna llapan guewacunatana micur ushaycaptin nogaga ruwacurä: «\nd Tayta Dios\nd*, nogacunata perdunaycamay ari. Mana perdunaptiquega ¿imanöraj canga Jacobpita mirajcuna? Paycunaga caycan wallcajlla quëdaj runacunami.» \p \v 3 Chaura \nd Tayta Diosga\nd* cuyapashpan niran: «Chaynöga manami cangapächu,» nir. \s1 Fiyupa shanayta ricachishan \p \v 4 \nd Tayta Dios\nd* ribilamashpan caynömi ricachimaran: Ricarä runacunata castigashpan \nd Tayta Dios\nd* fiyupa acaj shanayta shanaycächimojta. Chay shanayga ushajpaj chaquirachiran pacha rurinpita pashtamoj yacutapis. Chayno chaquiycächiran chacracunacho caj jachacunatapis.\x * \xo 7:4 \xt Joel 1.19–20\x* \p \v 5 Chaura noga ruwacurä: «\nd Tayta Dios\nd* amana chaynöga ruraynachu ari. Chayno castigaptiquega ¿imanöraj canga Jacobpita mirajcuna? Paycunaga caycan wallcajlla quëdaj runacunami.» \p \v 6 Chaura \nd Tayta Diosga\nd* cuyapashpan niran: «Chaynöpis manami cangapächu» nir. \s1 Plomädata ricachishan \p \v 7 Tayta Diosga ribilamashpan caynötapis ricachimaran: Payga caycaran perga läduncho. Albañil charashan plomädata jancharaycaran. \fig Albañil plomädanwan|src="LB00125B.TIF" size="col" loc="Amos 7.7" ref="Amós 7.7" \fig* \v 8 Chaymi pay tapumaran: «Amós, ¿imatataj ricaycanqui?» nir. \p Nogana nirä: «Albañilpa plomädantami Tayta» nir. \p Chaura Pay nimaran: «Cananga albañilpa cay plomädanwanmi musyashaj Israelcuna imano caycashantapis. Juchanpitaga manami masga perdunashänachu. \v 9 Ïduluncunata adurananpaj rurashan capillancunatapis illgächishämi. Sablëta aptacurcurmi aywashaj Jeroboampa famillyancunata illgarachinäpaj.» \s1 Cüra Amasías Amoswan rimanacushan \p \v 10 Betelcho caj cüra Amasiasga Israelpa raynin Jeroboamta cayno willachiran: «Amosga cay Israelcho puriycan gampa washayqui rimarmi. Noganchëga manami awantashwannachu chayno rimashanta. \v 11 Payga puriycan cayno nirmi: ‹Jeroboamga sabliwanmi wañonga. Israelcunatanami nasyunninpita fiyupa caruman prësu apanga› nir.» \p \v 12 Chaypitaga Amosta Amasías niran: «¡Willacoj profëta, caypita aywacuy! Willacuypa gänayta munarga Judäman aywacuy. \v 13 Cay Betelchöga ama willacuynachu. Caychöga caycan raypa templunmi. Caymanga nasyun intëru runacunami shuntacämun.» \p \v 14 Chayno niptin Amós niran: «Nogaga manami profëtachu cä. Ni profëtapa disïpulunpischu cä. Nogapaga cawanäpaj uywäcuna canmi, ïgus chacräcunapis canmi. \v 15 Chayno uywäcunata ricar goyaycajtami \nd Tayta Diosga\nd* cayno nimasha: ‹Ayway. Acrashä Israel runacunata nogapa jutëcho willapay› nir. \v 16 Chaymi, canan gamga sumaj wiyamay willanäpaj \nd Tayta Dios\nd* nimashanta. Gamga caynömi niycanqui: ‹Ama willacuychu Israelpa contranga. Isaacpita mirar aywajcunapäga ama imatapis parlaychu› nir. \v 17 Chaypitami gamtaga \nd Tayta Dios\nd* cayno nishunqui: ‹Jinan siudächömi warmiqui mañösaman ticrar jucwan-jucwan cacongapaj. Wamrayquicunana ollgupis warmipis sabliwan wañonga. Chacrayquicunatana surtita jitashpan raquipänaconga. Quiquiquinami wañunquipaj Diosta mana rispitajcuna tiyashan nasyuncho. Israelcunatanami nasyunninpita fiyupa caruman prësu apanga.› » \c 8 \s1 Canastacho pogusha caycaj frütacunata ricachishan \p \v 1 \nd Tayta Dios\nd* ribilamashpan caynötami ricachimasha: Juc canastacho pogusha frütacuna caycaran. \v 2 Pay tapumaran: «¿Imatataj ricaycanqui Amós?» nir. \p Chaura noga nirä: «Juc canastacho frütacuna pogusha caycajtami» nir. \p Chaura \nd Tayta Dios\nd* nimaran: «Israel runacunaga pogusha frütanönami caycan. Chaymi juchanpita mastaga manana perdunashänachu. \v 3 Chay castiganä junäga achcajmi wañonga. Wañojcunataga pacayllapami juc-läman jitariycärenga. Chaymi palasyucho cushicur cantananpa ruquenga llaquicuypitana wagayman churacangapaj.» Chayno cananpämi \nd Tayta Dios\nd* nisha. \p \v 4 Imano cashayquitapis wiyay-llapa. Gamcunaga umildicunatami ñacaycächinqui. Nasyunniquicho pobri caycajcunatami engañaycanqui. \v 5 Gamcunaga cayno niycanqui: «¿Imayraj ushacanga cay llullu quilla fista rïgunchïta ranticunanchïpaj? ¿Imayraj ushacanga jamay-junaj, chaqui micuyninchïcunata chanincho ranticunanchïpaj? Pishej tupullawan tupushun. Suwa pësallawan pësaypa ranticushun.\x * \xo 8:5 \xt Lev. 19.35–36; Deut. 25.13–16; Prov. 11.1; 20.10, 13; Miq. 6.10–11\x* \v 6 Rïgupa shojmapancunallatapis ranticushun. Pobricunataga rantishun. Pishipacojcunatana juc par llanguipa ruquin charicurcushun» nir. \v 7 Chaymi \nd Tayta Diosga\nd* Jacobpita mirar-aywajcunapa jutincho cayno jurasha: «Imanöpis rurashantaga manami imaypis gongaycushächu» nir. \q1 \v 8 Israelcuna chayno llutanta rurashanpitaga ¿manachuraj cay pachapis wac-läman cay-läman cuyurenga? \q1 Imanömi Nilo mayupis achcayan wallcayan, \q1 chaynömi cay pachapis jogaricangaraj ucrucangaraj. \q1 Chayno ruraycaptenga ¿manachuraj chay nasyuncho llapan tiyajcuna waganga? \b \q1 \v 9 \nd Tayta Dios\nd* nin: «Chay nishä junajmi camacächishäpaj inti las-dösicho caycaptin pacha chacacäcunanpaj. \q1 Pullan junaj alli achicyaraycaptinmi camacächishaj intëru mundupa chacay ricacunanpaj.\x * \xo 8:9 \xt Joel 2.10\x* \q1 \v 10 Fistata rurashancunatami ticrachishaj täpapacuyman. \q1 Wañojcunapänami cantangapis. \q1 Lütu röpatana jaticachishaj. \q1 Llaquicushan musyacänanpaj ajchanta rutucachishaj. \q1 Japallan wamranta ograycushanörämi waganga. \q1 Llapanpis canga pasaypa llaquicuyllami.» \b \q1 \v 11 \nd Tayta Diosmi\nd* nin: «Cay pachamanga chayamongapämi fiyupa muchuy cananpaj junajcuna. \q1 Manami micuypita muchuychu canga; ni yacunaypischu canga. \q1 Chaypa ruquin \nd Tayta Diospa\nd* willacuyninta wiyayta munarmi muchuycho caycajnöpis ashenga. \q1 \v 12 \nd Tayta Diospa\nd* willacuyninta wiyayta munashpan runacunaga intërupami purengapaj. \q1 Lamarpa juc cuchunpita juc cuchuncamami aywanga. \q1 Wacpa caypapis ashir purenga. \q1 Ni maypa aywashpanpis manami tarengapänachu. \q1 \v 13 Chay junäga yacunaypita chiyacäcongapärämi \q1 cuyayllapaj camaraj jipashcuna, jinyu mösucunapis. \q1 \v 14 Mana allimanmi chayangapaj Samariacho caj ïdulupa jutincho jurajcuna, \q1 Danpa Diosninpa jutincho jurajcuna, \q1 Beersebapa diosnincunapa jutincho jurajcuna. \q1 Paycunaga imaypis manami alliman chayangapänachu.» \c 9 \s1 Tayta Dios jusgananpita pipis mana gueshpinanpaj cashan \p \v 1 Tayta Dios ribilamaptin payta ricarä altarpa ñaupancho ichiraycajta. Paymi cayno niycaran: \q1 «Pilancucunata tacay, chayman jamaraj numralcuna cuyurinanpaj. \q1 Chaymi juchur runacunapa jananman shicwamonga. \q1 Gueshpejcunatapis sabliwanmi wañuchishaj. \q1 Imanöpa gueshpiyta munashpanpis manami ni jucnayllapis salbacongapächu. \q1 \v 2 Allpa rurinman may ruriman pacacuptinpis, chaypitapis jorgamushämi. \q1 Syëlu may altucho caycajman wichaptinpis, chaypitapis urächimushämi.\x * \xo 9:2 \xt Sal. 139.7–12; Jer. 23.23–24\x* \q1 \v 3 Carmelo puntaman pacacuptinpis, chaymanpis ashej aywashämi. \q1 Nogapita gueshpir lamar yacu rurinman pacacuptinpis, \q1 cachashaj lamarcho tiyaj waräcuytami tarircur rachir usharinanpaj. \q1 \v 4 Chiquejcuna prësu apaptinpis nogami camacächishaj sabliwan wañumunanpaj. \q1 Paycunataga ricapaycäshaj manami yanapänäpächu, chaypa ruquenga castiganäpämi.» \b \q1 \v 5 Munayniyoj \nd Tayta Dios\nd* cay pachata yataycuptin \q1 cay pachaga chullucäcunmi. \q1 Imanömi Nilo mayupis achcayan y wallcayan, \q1 chaynömi cay pachapis jogaricangaraj ucrucangaraj. \q1 Chayno ruracaptin chaycho tiyajcunaga fiyupami waganga. \q1 \v 6 Tayta Diosga janaj syëluchömi camacächisha tiyananta. \q1 Cay pacha jananpanami asulyaraycajta camacächir tacyachisha. \q1 Quiquin Tayta Diosmi gayan lamarcho caycaj yacucunata. \q1 Nircorga chajchurin intëru allpa jananman. \q1 Paypa jutenga \nd Tayta Diosmi\nd*. \p \v 7 \nd Tayta Dios\nd* caynömi nin: \q1 «Israelcuna, nogapäga llapaniquipis iwal-llami caycanqui gamcunapis Etiopía runacunapis. \q1 Imanömi gamcunata Egiptupita jorgamurä \q1 chaynömi Filistea runacunatapis Creta partipita jorgamurä. \q1 Aram runacunatapis Kir partipita jorgamurä. \q1 \v 8 Nogaga ricaycämi gamcunapis juchasapa caycashayquita. \q1 Chaypitami nasyunninpa ushajpaj illgächishayqui. \q1 Ichanga quëdaj cajcunata mananami illgächishäpänachu. \qr Noga \nd Tayta Diosmi\nd* chayno në. \q1 \v 9 Nogami camacächishäpaj gamcunataga shuyshucunawan rïguta päjanpita shuyshojno tapsishunayquipaj. \q1 Päjano cajcunaga manami ni jucnayllapis quëdangachu. \q1 \v 10 Acrashä runacunacho juchayoj cajcunaga llapanmi wañonga. \q1 ‹Manami imapis chayamäshunchu› nejcunaga llapanmi wañonga. \s1 Shamoj watacunacho Israel allina cananpaj cashan \p \v 11 «Chay nishä junaj chayamuptenga Davidpita mirajcuna yapay Israelcho mandananpämi camacächishaj. Davidpa wasin tunisha caycajta yapay jatarachishaj. Uchcuncunata chapashaj. Pergancuna juchusha caycajta pergashaj. Chauraga unay cashannömi yapay canga. \v 12 Chauraga Edom runacuna chararaycashan parti, waquin nasyuncuna chararaycashan partipis yapay canga Israel nasyunpa munayninchöna.» Chayno cananpämi \nd Tayta Dios\nd* nisha. Nishantaga cumlengami.\x * \xo 9:12 \xt Hech. 15.16–18\x* \p \v 13 Tayta Diosmi nin: «Shamoj watacunachöga caynömi canga: murupacuy caycashan wichanpis jinallarämi rïgu cosëcha caycanga. Bïnupaj übas lluchcayta manaraj ushaptinpis rïgu murupacuyga maynami caycanga. Bïnu aypalla cashpanmi jircacunapa, patacunapa yacu aywajnöraj canga. \v 14 Chayrämi prësu apashanpita cutichimushäpaj acrashä Israel runacunataga. Juchuchisha caycaj siudäcunatapis yapay allchanga. Nircur chay siudäcunacho tiyanga. Übastapis lantanga. Poguptinnami bïnuta rurarcur uponga. Wertacunata ruranga. Wayuynincunatana miconga. \v 15 Quiquincunapa chacranman cutiycachimur jamachishäpaj. Chay goycushä chacrapitaga manami imaypis jitarengapänachu.» Chayno cananpämi \nd Tayta Dios\nd* nisha.