\id 1SA - Quechua Huallaga Huánuco Bible -Peru 2010 (DBL -2013) \h 1 SAMUEL \toc1 1 Samuel \toc2 1 Samuel \toc3 1Sam. \mt1 1 Samuel \ili ¿Pitaj Israelpa raynin? ¿Pitataj rimëru acraran Israelcunapa raynin cananpaj? \im \bd ¿Imataj caycan cay librucho?\bd* Unay Testamentucho ishcay librumi caycan Samuel jutiyoj. Ichanga mas unay ishcan libro caran jucnayllami. 1 Samuel librucho musyaycächimanchi Samuel-llana ushanan mandaj juez cashanta. Chaypitaga raycunanami Israelcho mandayta gallaycuran. \ip Samuelga ushanan mandaj juez y Israelcunapa rimir caj profëtanmi caran. Cay 1 Samuel rimir caj parti capítulo 1–12 musyachimanchi Samuelpa bïdantami. Paypa maman caran Ana. Samuelta Tayta Diosmi acraran profëtan cananpaj (3.19–20). Samuelga dispidicur Israelcunata willaparan raynincuna imano cananpaj cashantapis (8.11–18). \ip Capítulo 13–31 musyachimanchi Saulpitana. Paymi Israelcunapa rimir caj raynin caran. Ichanga mana wiyacoj cayninpami ray cayninta pirdisha. Ray car pasaypa mana alli goyaycarna wañuran (13–15). Ray cananpaj Saulta churasha captinpis mana wiyacushanpitami paypäga wallca-wallcallatana parlan (18–31). Davidpämi ichanga masta parlan. Chaypitaga Davidnami Israelpa mushoj raynin caran. Cay librucho willapa ushan Saúl y wamran Jonatán guërracho wañushanwanmi (31.1–13). \c 1 \s1 Ana wawata tarishan \p \v 1 Efraín partipa altunnin jircancunachömi juc marcapa jutin caran «Ramá». Chaychömi Zuf casta runa Elcana tiyaran. Payga caran Jerohampa wamran, Eliüpa willcan. Unay caj chachanna caran Tohu. Tohu caran Zufpa wamran. Paynami caran Efraín trïbupita. \v 2 Elcanaga caran ishcay warmiyoj. Jucaj warminpa jutin caran Ana, jucajpana Penina. Peninapaga wamran caran, Anapaga mana. \p \v 3 Elcanaga cada watalla Silo marcaman aywaj Munayniyoj \nd Tayta Diosta\nd* aduraj, sacrifisyu uywacunata rupachej. Siluchöna cüra Elïpa ishcay wamrancuna \nd Tayta Diosta\nd* sirbej cüra caran. Jucajpa jutin caran Ofni, jucajpana Finees. \v 4 Tayta Diospaj uywacunata rupachishanpita Elcanaga raquipaj Peninata, ollgu wamrancunata, warmi wamrancunata shuyni-cama. \v 5 Anataga mas allinnin cajta raquipaj. Paytaga jucaj warminpita masmi cuyaj wawata tarinanpaj \nd Tayta Dios\nd* mana camacaycächiptinpis. \v 6 Chaypitami Peninaga Anata chiquej. Asipaj, manacajman churaj wawata mana tarinanpaj \nd Tayta Dios\nd* camacächishanpita. \p \v 7 \nd Tayta Diospa\nd* wasinman cada wata aywaptin Peninaga imaypis rabyachishanno Anata rabyachej. Chaymi amatar wagashpan mana micojpischu. \v 8 Chaymi runan Elcanaga nej: «Ana ¿imanirtaj waganqui? ¿Imanirtaj llaquisha caycanqui? ¿Imanirtaj mana micunquichu? Gampäga nogami chunca wamraman tincö.» \p \v 9 Juc cuti Anaga Silucho micuyta usharcur jinan öra aywaran \nd Tayta Diospa\nd* wasinman. Cüra Elïna jamaraycaran puncu yaycurina ñaupancho. \v 10 Anaga fiyupa llaquisha wagar \nd Tayta Diosta\nd* mañacuran. \v 11 Mañacushpanmi \nd Tayta Diosta\nd* niran: «Munayniyoj \nd Tayta Dios\nd*, uywayniqui llaquicushäta wiyaycamay ari. Ama gongaycamaychu. Wawata tarichimaptiquega wañunancama munashayquita rurananpaj maquiquimanmi churashaj. Gampa cashan musyacänanpaj manami ajchanta rutongachu».\x * \xo 1:11 \xt Núm. 6.5\x* \p \v 12 May öra \nd Tayta Diosta\nd* Ana mañacuptin Elïga ricapaycaran shimin rurillancho rimajta. \v 13 Payga shongullancho mañacuycaran. Shimin rurillancho parlaptinmi rimashanga mana wiyacaranchu. Chaynöpami Elïga yarparan machasha caycashanta. \v 14 Chaymi niran: «¿Imaycamataj machashalla caycanqui? ¡Bïnuta ama upuynachu!» \p \v 15 Chaura Ana niran: «Manami machashachu caycä tayta. Manami upushcächu bïnuta, ni ima machächicojtapis. Llaquishami caycä. Llaquisha carmi \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho wagaycä. \v 16 Burrächu warmi cashäta ama yarpaycullaychu. Nogaga fiyupa llaquisha carmi cay öracama Tayta Diosta mañacuycashcä.» \p \v 17 Chaura Elí niran: «Ama llaquicuynachu. Israelcunapa Tayta Diosnenga mañacushayquita tariycachishunqui ari.» \p \v 18 Chaura Anaga «Shimiquino cachun ari tayta» niran. Chaypita Anaga cuticuran. Allina micuran. Mana llaquicurannachu. \v 19 Warannenga chaca-chacallana jatariran. \nd Tayta Diosta\nd* aduraycur Ramächo caycaj wasinpa cuticuran. Majan Elcanawan cacushanpita Anaga gueshyajna ricacuran. \nd Tayta Diosga\nd* cumliran Ana mañacushanta. \v 20 Chaynöpami Anaga gueshyaj ricacuran. Quillan aypämuptin ollgu wamrata gueshyacuran. \nd Tayta Diosta\nd* mañacusha carmi jutinta churaparan «Samuel» nir. \p \v 21 Elcanaga yapay llapan wamrancunawan warminwan aywaran Siluman aunishanta cumlej, wata-wata aywashanno sacrifisyu uywacunata \nd Tayta Diospaj\nd* pishtaj. \v 22 Anami ichanga mana aywaranchu. Runanta mayna niran: «Wamrata manaraj wasguerga noga manami aywashächu. Wasguerga \nd Tayta Diospämi\nd* wamrata aparcushaj imaycamapis chaycho cacunanpaj.» \p \v 23 Chaura runan Elcana niran: «Chayno captenga wamranchi wasguinancama quëdacuy ari. \nd Tayta Diosga\nd* aunishanta cumlichun ari.» \p Anaga chaynöpa quëdacuran wamranta wasguinancama. \v 24 Wasguircur, tacshallaraj wamran caycaptinpis Siluman aparan \nd Tayta Diospa\nd* wasinman. Aparan quimsa besëracunata, arröba jarinata, bïnuta. \v 25 Apashan besërata juctaga Tayta Diospaj pishtaran. Wamratapis cüra Elïman entregaran. \v 26 Elïta Ana niran: «Tayta, nogami ñaupayquicho ñaupata \nd Tayta Diosta\nd* mañacuycarä. \v 27 Chay örami \nd Tayta Diosta\nd* mañacurä wamrata. Mañacushäta wiyarmi wamrata tarichimasha. \v 28 Noganami cay wamräta \nd Tayta Diosta\nd* goycushcä. Payga imaycamapis \nd Tayta Diosllatami\nd* sirbenga.» \p Chayno niptin Elïga \nd Tayta Diosta\nd* rispitar gongurpaycur umpuran urcunpis pampaman töpananyaj. \c 2 \s1 Ana cantashan \p \v 1 Tayta Diosta alabar Ana niran: \q1 «\nd Tayta Dios\nd*, yanapämashayquipita llapan shongöpami cushicö.\x * \xo 2:1 \xt Sal. 113.5–9; Luc. 1.46–55\x* \q1 Gammi shacyächimanqui. \q1 Llapanchöpis yanapämaptiquimi \q1 jamurpämajcunapis mana asipämanganachu. \q1 ¡Cushishami caycä! \q1 \v 2 ¡\nd Tayta Dios\nd* gamllami juchaynäga canqui! \q1 ¡Manami pipis yanapäcunchu gamnöga, Tayta! \q1 ¡Manami gampita jucga canchu! \b \q1 \v 3 «Pipis ama alli-tucur rimachunchu. \q1 Pipis ama puydej-tucuchunchu. \q1 \nd Tayta Diosga\nd* imatapis llapantami musyan. \q1 Payga rurashan-tupumi runata jusgan. \q1 \v 4 Munayniyojcunapa lëchancunatapis paquiparinmi. \q1 Callpaynajcunatana munayniyojyächin. \q1 \v 5 Ñaupata rïcu cajcuna, cananga yanapäcun juc tantallapaj. \q1 Muchuycho cajcunami ichanga manana muchunnachu. \q1 Mana wawata tarej warmina ganchis cuti gueshyacusha. \q1 Achca wamrayojcunataga japallanna ricacunanpämi wamrancunata ushacächin. \q1 \v 6 \nd Tayta Diosmi\nd* cawayta gomanchi, wañuymanpis chayachimanchi. \q1 Paymi wañushacuna caycashanman chayachimanchi. \q1 Chaypitapis cutichimanchi. \q1 \v 7 \nd Tayta Diosmi\nd* pobriyächimanchi rïcuyächimanchïpis. \q1 Paymi tarichimanchi, paymi guechumanchi. \q1 \v 8 \nd Tayta Diosmi\nd* pobricunatapis alliman churan. \q1 Limusnërucunatapis alliman churan. \q1 Nircur mas munayniyojcunawan jamachin. \q1 Munayniyojcunapa mandajnin cananpaj churan. \q1 Tayta Diosmi cay munduta camasha. \q1 Paymi sumaj jamachisha. \b \q1 \v 9 «Paymi sirbejnincunataga rican. \q1 Fiyu runacunami ichanga juchallancho wañun. \q1 Callpallanwanga pipis manami alli llojshinchu. \q1 \v 10 \nd Tayta Diosga\nd* chiquejcunata illgächengami. \q1 Paycunataga syëlupita-pachami räyuwan ushachenga. \q1 \nd Tayta Diosga\nd* llapan runatami jusganga. \q1 Acrashan raytanami munayniyojyächenga. \q1 Waquinpita mas munayniyoj cananpaj yanapanga.» \p \v 11 Chaypitaga Elcana cuticuran Ramäman. Wamrantami ichanga cüra Elïpa maquincho cachaycuran \nd Tayta Diosta\nd* sirbinanpaj. \s1 Elïpa wamrancuna juchata rurashan \p \v 12 Elïpa ishcan wamrancunaga caran fiyupa juchasapami. \nd Tayta Diostapis\nd* manana manchacurannachu. \v 13 Paycunapa custumrenga caynömi caran: Pipis Tayta Diospaj uywata apamur pishtaj. Timpuycächiptinna cürapa uywaynin aywaj jatuncaray rinchin aptasha. \v 14 Nircur rinchita jatej, paylamanpis, mancamanpis, caldumanpis. Rinchi charishan cajtaga cüracunapaj apapaj. Silo marcaman chayaj cajtaga llapan Israelcunata chaynömi ruraj. \v 15 Chaynöpis, altarcho manaraj wiranta rupachiptin, cürapa uywaynin chayaycorga uywata pishtajta nej: «Cüraga chawallanpami aychata munan. Chayashataga mananami chasquishunquipänachu». \v 16 Chaura uywata pishtaj runa «Rimëru wirantaraj rupachichun. Nircur-raj munashayquita apanqui» niptinpis cürapa uywaynenga nej: «¡Manami, juclla gomay! Mana gomaptiquega guechushayquimi.» \v 17 Chaynöpami mösu cüracunaga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho fiyupa juchata ruraran. \nd Tayta Diospaj\nd* churashan ofrendacunata munashanta ruraj. \p \v 18 Samuelmi ichanga lïnupita rurasha efodnin jatisha \nd Tayta Diosta\nd* sirbiycaran. \v 19 Mamanmi awapaj juc pësalla röpata. Chaytaga cada watalla apapaj Tayta Diospaj uywata pishtaj apar. \v 20 Chayaptin Elïga bindisyunta goj Elcanata warmintawan «\nd Tayta Dios\nd* yanapaycushunqui cay warmicho mas wamrayqui cananpaj. Cay wamrata \nd Tayta Diospaj\nd* apamushayquipitami masta tarinquipaj» nir. Chaypita paycuna wasinmanna cuticoj. \v 21 \nd Tayta Dios\nd* bindisyunta goptinmi Anaga gueshyaj ricacoj. Anapaga wamran caranraj quimsa ollgu, ishcay warmi. Samuelnami wiñayllan-tupu \nd Tayta Dios\nd* munashannölla cawaj. \p \v 22 Elïga pasaypa auquinna carpis musyaycaran wamrancuna Israelcunata imano rurashantapis. Wamrancunaga cacoj Tayta Diospa Wasin puncucho yanapaj warmicunawanpis. \v 23 Chaymi wamrancunata Elí niran: «Llapan runami jucha rurashayquita riman. ¿Imanirtaj chayno ruranqui? \v 24 Runacunaga jucha rurashallayquitami riman. Mana allitami ruraycanqui. Gamcuna chaynöga ama ruraynachu ari. \v 25 Juc runa, runa-masinpaj mana allita ruraptenga \nd Tayta Dios\nd* faburnin canmanmi. Juc runa Tayta Diospa contran captenga ¿pitaj faburnin canga?» Chayno piñacushanpis wamrancunaga Elïta mana wiyacuranchu. \nd Tayta Diosmi\nd* mayna camacächiran paycuna wañunanpaj. \p \v 26 Samuelga jatunyaycaranna. Ima rurashancunapis allimi caran runacunapäpis Tayta Diospäpis. \p \v 27 Chay wichan cüra Elí cajman Tayta Diospa profëtan chayar niran: «\nd Tayta Diosmi\nd* nishunqui: ‹Unay caj awiluyquicuna Egiptucho faraonpa sirbejnin caycaptin noga tucuynöpa tantiyachirä. \v 28 Israel trïbucunapita Aaronta acrashcä cürä cananpaj, altarnëcho uywacunata rupachinanpaj, insinsuta saumachinanpaj, sotänata jaticunanpaj.\x * \xo 2:28 \xt Éxo. 28.1–4\x* Israelcuna imata apapämashantapis gamcunatami goycurä.\x * \xo 2:28 \xt Lev. 7.35–36\x* \v 29 ¿Imanirtaj manacajman churaycanqui nogapaj pishtashan uywacunapa aychanta, ofrendacunata? Nogami nirä chaycunata apapämänanpaj. Allinnin nogapaj cajta ¿imanirtaj wamrayquicunata garaycanqui? Allinnin ofrendacunata Israelcuna churashanwanmi wamrayquicunata wirayaycächinqui.› \p \v 30 «Ñaupataga famillyayquicunata \nd Tayta Diosninchi\nd* niran ‹Gammi, gampita mirajcunami imaypis sirbimanquipaj›. Cananga Tayta Dios yapay nin: ‹Cananpitaga manami jucha rurajcunata awantashächu. Chaypa ruquenga nogata rispitamaj cajtami yanapäshaj. Manacajman churamajcunatanami pengayman churashaj. Quiquëmi niycä. \v 31 Wallcanami pishin munayniyoj cashayquipita jitarinäpaj. Awiluyquicuna munayniyoj cashantapis illgächishänami. Gam famillyacunaga mananami mayganpis edä canancama cawanganachu. \v 32 Israelcunata yanapaptë llaquishami ricaylla ricapanquipaj. Gam famillyaga manami mayganpis edä canancama cawangachu. \v 33 Waquin famillyayquicunaga sirbiycämangarämi. Paycunami waquin wañojta ricar fiyupa rabyanga, llaquiconga. \v 34 Musyanayquipämi Ofniquitawan Fineesniquita juc junajlla wañuchenga. \v 35 Paypita mirar aywajcuna ushacaptinpis juc casta cüratanami acrashaj paycunapa ruquin sirbimaj cüra cananpaj. Payga imaypis nishäta rurarmi cawanga. Paypita mirar aywajcunami acrashä raycunata sirbir imaypis cüra canga. \v 36 Cawaycar quëdaj famillyayquicunaga cürata mañaconga guellayta carpis, tantata carpis. Amatar ruwaconga cüracunacho pachallanpaj aruyta ashipänanpaj.› » \c 3 \s1 Samuelta Tayta Dios gayashan \p \v 1 Wamra Samuelga cüra Elí nishanta rurashpan \nd Tayta Diosta\nd* sirbiycaran. Chay wichan \nd Tayta Dios\nd* manami llutallaga pitapis willapajchu. Imatapis manami musyachejchu. \v 2 Elïga pasaypa auquinna car sumäga mana ricarannachu. Juc cuticho Elïga puñuycaran cuartuncho. \v 3 Samuelga puñuycaran \nd Tayta Diospa\nd* Wasincho. Chaychömi caycaran conträtu babulpis. Candilërupis rataycaran. \v 4 \nd Tayta Dios\nd* gayaran: «¡Samuel!» nir. \p Chaura Samuelga: «Imata tayta» niran. \p \v 5 Chayno nir Elí cajman cörriran. \p «Tayta caychönami caycä ¿imapätaj nistaycämanqui?» niran. \p Chaura Elïga niran: «Manami gayashcächu, ayway puñucuy.» \p Niptin Samuelga cutir yapay puñucuycuran. \v 6 \nd Tayta Diosga\nd* yapay gayaran: «Samuel» nir. \p Chaura Samuelga jatarcur aywaran Elí cajman. Nircur niran: «Tayta caychönami caycä ¿imapätaj nistaycämanqui?» \p Chaura Elïga niran: «Manami gayashcächu ïju, ayway puñucuy.» \p \v 7 Samueltaga manarämi imaypis \nd Tayta Dios\nd* parlaparanrächu. Chaymi \nd Tayta Diospa\nd* busninta mana rejsiranchu. \v 8 Quimsa cuti cajcho \nd Tayta Diosga\nd* Samuelta yapay gayaran. Chaura Samuelga jatarcur aywaran Elí cajman. «Tayta caychönami caycä ¿imapätaj nistaycämanqui?» niran. \p Chaura Elïga tantiyacuriran Samuelta \nd Tayta Dios\nd* gayaycashanta. \v 9 Chaymi niran: «Ayway puñucoj. Yapay gayashuptiquega ‹¿Imata Tayta? Wiyaycämi› ninqui.» \p Niptin Samuel yapay cämanman cutiycur puñucuycuran. \v 10 Chayaycur \nd Tayta Diosga\nd* rimëru gayashannölla yapay gayaran: «¡Samuel, Samuel!» nir. \p Samuelnami niran: «¿Imata Tayta? Nogalläga wiyaycällämi.» \p \v 11 Chaura \nd Tayta Dios\nd* niran: «Israelcuna mana yarpashantami rurashaj. Chaymi wiyaj cajpaga rinrincunapis nanangaraj. \v 12 Chay junajmi Elïpa llapan famillyancunapaj imanöpis nishäta cumlishaj. \v 13 Maynami willashcä paypa famillyancunaga illgänanpaj. Payga musyaycannami. Wamrancunami conträ rurasha. Elïga musyaycarpis mana piñacushachu. \v 14 Chaymi mayna jurashcäna. Elïpa famillyancunapa juchantaga imaypis manami gongashächu uywacunata nogapaj pishtarcur rupachiptinpis, ofrendata garamaptinpis.» \p \v 15 Chaypita Samuelga puñucuycuran warannin tutacama. Tutannenga \nd Tayta Diospa\nd* Wasinta quicharan. Ichanga Samuel fiyupa manchacuran \nd Tayta Dios\nd* imata nishantapis Elïta willapayta. \p \v 16 Elïga Samuelta gayaran. \p Y Samuelna niran: «¿Imata tayta?» \p \v 17 Elí tapuran: «¿Imatataj Tayta Dios nishurayqui? Llapanta willamay ari. Llapanta mana willamaptiquega Tayta Dios fiyupa castigashunquipaj.» \p \v 18 Chaura Samuelga \nd Tayta Dios\nd* nishancunata llapanta willaran. \p Willaptin Elïga niran: «¡Imanöpis \nd Tayta Dios\nd* yarpashanno rurachun ari! ¡Payga munayniyojmi!» \p \v 19 Samuelga mastana jatunyaycaran. \nd Tayta Dios\nd* yanaparan allicho cananpaj. Imata rurananpaj aunishancunatapis llapanta cumliran. \v 20 Llapan Israelcuna Dan marcapita-pacha Beerseba marcacama Samuelpäga nej: «Payga rasunpami \nd Tayta Diospa\nd* profëtan» nir. \v 21 \nd Tayta Diosga\nd* Silo marcachömi Samuelta yuripanyaj. Chaychömi imatapis musyachej. \c 4 \p \v 1 Samuelnami Tayta Dios nishancunata Israelcunata willapaj. \s1 Conträtu babulta Filistea runacuna apacushan \p Chay wichan Filistea runacuna shuntacaran Israelcunata magananpaj. Israelcunapis pillyaj aywaran. Paycunaga pachacuran Eben-ezer läduncho. Filistea runacunana pachacuran Afec marcacho. \v 2 Filistea runacunaga camaricushana carcaycaran Israelcunata magananpaj. Pillyachöna Filistea runacunaga Israelcunata binsir wañuycachiran chuscu warangata (4,000). \v 3 Suldärucuna pachacushanman cutiycäriptin mayur Israelcuna niran: «¿Imanirtaj \nd Tayta Dios\nd* camacächisha Filistea runacuna binsimänanchïpaj? ¡\nd Tayta Diospa\nd* babulninta Silo marcapita apamushun. Chaura Paymi noganchïwanna purenga. Chiquimajninchïcunapitapis salbamäshun!» \p \v 4 Chayno parlacarcärir juc batallunta cacharan Siluman. Chaypita aparan munayniyoj \nd Tayta Diospa\nd* babulninta. Babulpa chapanancho querubín anjilcuna caycashan rurinchömi Tayta Diospa jamanan caycaran.\x * \xo 4:4 \xt Éxo. 25.18–22; 1Rey. 6.23–28; Sal. 80.1; Isa. 37.16; Eze. 1.26–28\x* Apaptinna aywaran Elïpa wamrancuna Ofniwan Finees. \v 5 \nd Tayta Diospa\nd* babulninta Israelcuna pachacarashanman chayaycachiptin llapan cushicuypita gaparparan. Jircacunapis yachaparanraj. \p \v 6 Chayno gaparpashanta wiyar Filistea runacuna yarparan: «¿Imanirtaj chayno fiyupa gaparpaycämun hebreo runacunaga?» nir. \nd Tayta Diospa\nd* conträtu babulninta chayachishanta musyaycärerga \v 7 fiyupa mancharir ninacuran: «¡Diosmi chayamusha Israelcuna pachacaraycashanman! ¡Cananga usharamäshunchari! ¡Manami imaypis chaynörächu casha! \v 8 ¡Ushacäshunchari! ¿Piraj salbamäshun fiyupa munayniyoj Diospa maquinpita? ¡Paymi tucuy gueshyawan llapan Egipto runacunatapis chunyajcho illgächiran! \v 9 ¡Sumaj callpachacuy Filistea suldärucuna! ¡Llapan callpayquiwan pillyay hebreo runacuna mana apashunayquipaj! ¡Hebreo runacunata apamushanchïno apargushunquiman!» \p \v 10 Filistea runacunaga pasaypa pillyar Israel runacunata binsiran. Chaura Israelcunaga pachacaraycashanman gueshpir aywacuran. Israelcunataga aypallata wañuycärachiran. Chaquipa purej suldärucuna quimsa chunca waranga (30,000) wañuran. \v 11 Tayta Diospa conträtu babulnintapis Filistea runacunaga apacuran. Wañuycärachiran Elïpa ishcan wamrancunata Ofnitawan Fineestapis. \s1 Elí wañushan \p \v 12 Benjamín trïbupita caj suldäru pillyapita jucnaylla gueshpiran. Payga chay junajlla chayaran Silo marcaman. Llaquicuywan röpanpis pasaypa rachir-ushasha, umanpis allpalla chayaran. \v 13 Chay öra Elïga puncucho jamaraycaran nänipa ricchacur. «Tayta Diospa conträtu babulninta imapis päsaycunmanchi» nir fiyupa llaquicuycaran. Pillyapita gueshpej runaga willacuraycar siudäman chayariycuran. Chaura llapan runacuna gaparparan. \v 14 Gaparpajta wiyar Elïga tapuran: «¿Imanirtaj runacuna gaparpaycan?» nir. \p Pillyapita gueshpimoj runana cörriran Elí caycashan cajman imano cashantapis willacoj. \v 15 Elïga caycaran isgun chunca pusaj (98) watayojnami. Manana ricarannachu. Gapranöna caycaran. \v 16 Chayaj runa willaran: «Pillyapitami chayamushcä. Ichicllapami gueshpiycamushcä.» \p Elïga tapuran: «¿Imataj casha ïju?» nir. \p \v 17 Chaura pay niran: «Israelcunami gueshpir aywacusha Filistea runacunapita. Aypallami runacunapis wañusha. Gampapis ishcan wamrayquicuna Ofniwan Finees wañusha. Filistea runacunami babultapis apacusha.» \p \v 18 Tayta Diospa babulninpaj rimarcuptin Elïga jamaraycashanpita jinan öra ancallaypa tunicuran puncu ñaupanman. Pasaypa auquinna captin intëru cuerpunpis lasaranna. Chaymi tuniptin cuncan paquicäcuran. Jinan öra wañucäcuran. Payga Israelcunata chuscu chunca (40) watami mandaran. \v 19 Fineespa warminnami gueshyacunanpaj diyanchöna caycaran. Tayta Diospa conträtu babulninta apacushanta, majan Finees wañushanta, suyrun wañushanta mayarcuptin nanay charicuycuran. Nanaywan gochpaycaptillan wamran yuririycuran. \v 20 Wañuycajtana ricar partëracuna niran: «Ama llaquicuychu. Ollgumi wamrayquega.» Niptinpis mana imatapis rimacurannachu; ni wiyarannachu. \v 21-22 Yurej wamrapa jutinta churaparan «Icabod» nir. «Icabod» ninanga «Israelcunaga pengaychömi quëdasha» ninanmi. Chaynöga niran Tayta Diospa conträtu babulninta guechushanpita, warmipa suyrun wañushanpita y runan wañushanpitami. \c 5 \s1 Filistea nasyuncho Diospa babulnin cashan \p \v 1 Filistea runacunaga Diospa babulninta Eben-ezercho guechurcur aparan Asdod siudäman. \v 2 Chaychömi caycaran «dios Dagón» nishanpa templun. Apashan babultaga chay ïdulupa lädunman churaycäriran. \v 3 Warannin tuta Asdod runacuna yaycur tariran babulpa ñaupancho Dagón lätacasha jitaraycajta. Chaura Dagontaga jogarcärir cashgan ichichiran. \v 4 Yapay warannin tutapis Asdod runacuna Dagontaga tariran \nd Tayta Diospa\nd* babulnin ñaupancho lätacasha jitaraycajta. Umanwan maquincunana paquisha jitarpaycaran puncu yaycurinacho. Cuerpullanna sänu caycaran. \v 5 Chaypitami canancamapis Asdod cüracunaga Dagonpa templunman yaycur mana lluchcanchu puncu yaycurina pampata. \p \v 6 Chaypitaga Asdod runacunata y lädun marcacunacho tiyajtapis chupu gueshyawan \nd Tayta Dios\nd* fiyupa castigaran. \v 7 Chayno captinmi Asdod runacunaga cayno ninacuran: «Israelcunapa Diosninpa babulnintaga ama charäshunnachu. Chay Diosmi castigarcaycämanchi noganchïtapis diosninchi Dagontapis.» \p \v 8 Chaymi llapan Filistea mandajcunata willachiran parlacunanpaj. Chayaptin tapuran: «¿Imatataj rurashun Israelcunapa Diosninpa babulninta?» \p Niptin paycunaga niran: «Apay Gat siudäman» \p Chaura Filistea runacunaga Gatman aparan. \v 9 Chaychöpis \nd Tayta Diosga\nd* llapan runacunata fiyupa mancharachiran. Chupu usharan wamracunapita asta auquincama. \v 10 Chaura Filistea runacunaga Tayta Diospa babulninta aparan Ecrón siudämanna. Chayman chayaycärachiptin runacuna gaparparan: «Ricay, wañunanchïpaj noganchïmanna apapaycamanchi Israelcunapa Diosninpa babulninta» nir. \p \v 11 Chay siudächo tiyajcunata Tayta Dios wañuchiptin llapan fiyupa manchariran. Chaymi llapan mandaj Filistea runacunata gayarcachir niran: «Israelcunapa Diosninpa babulninta caypita apacuy. Jorgamushayquiman cutiycachiy llapanchïta mana wañuchimänanchïpaj.» \p \v 12 Mana wañojcunapapis intëru cuerpuncho chupu yuriran. Chaymi runacunaga fiyupa llaquicuran. \c 6 \s1 Filistea runacuna babulta cutichishan \p \v 1 Filistea runacunaga nasyunnincho \nd Tayta Diospa\nd* babulninta charararan ganchis quillami. \v 2 Chaypitanaga Filistea runacuna gayachiran cüracunata, musyacojcunata. Paycunata tapuran: «¿Imatataj rurashun Israelcunapa \nd Tayta Diosninpa\nd* babulninta? Cuticherga ¿imanöpataj cutiycärachïman?» nir. \v 3 Chaura paycuna niran: «Israelcunapa Diosninpa babulninta cutichir, jinayllataga ama apachiychu. Alli cacuycajta apamushayquipitami ofrendantawan apachinqui. Chayrämi allchacanquipaj. Chaynöpami musyanquipaj imanir mana cachaypa castigashushayquitapis.» \p \v 4 Chaymi Filistea runacunaga tapuran: «¿Imatataj apachïman alli cacuycajta apamushäpitaga?» \p Chaura cüracuna niran: «Gamcunapis, mandajniquicunapis iwalmi ñacarcaycanqui. Chaymi pichgata chupu-nirajta ruranqui goripita cada mandajpa ruquin jucta. Pichga ucushcunatapis goripita ruranqui. \v 5 Chaymi ruranqui chupu-nirajcunata, imatapis ushaj ucush-nirajcunata. Nircorga Israelpa Diosninta alabanquicuna. Chayno ruraycäriptiquega capaschari mananapis castigashunquinachu gamcunata, tiyashayqui chacrata, ni diosniquicunatapis. \v 6 ¿Imanirtaj gamcunaga Egipto runacunano y faraón rumi shongu contra cashanno caycanqui? Paycunaga Israelcunapa Diosnin fiyupa castigaycuptinrämi aywacunanpaj Israelcunata cachariran. \v 7 Cananga mushoj carrëtata rurachiy. Nircorga mana yapyaj wawayoj wäcacunata yügurcur carrëtata watarcärinqui. Wawancunata ichanga curralninman wichgaycärinqui guepanta mana aywananpaj. \v 8 Nircur \nd Tayta Diospa\nd* babulnintaga carrëtaman churanqui. Alli cacuycajta apamushayquipitanami lädunman cajunwan churanqui goripita rurashayqui ofrendacunata. Carrëtataga wäcacunalla apacuchun. \v 9 Maypa aywashantapis musyanayquipaj ricapanqui. Chay carrëta Bet-semes marcaman näni aywajpa aywaptenga rasunpami Israelcunapa Diosnin castigamashcanchi. Mana chaypa aywaptenga musyashunmi pay mana castigamashanchïta. Chayrämi musyashun cay gueshyaga jina cashanta.» \p \v 10 Chaura runacunaga cüracuna nishanno ruraran. Wawayoj ishcay wäcacunata yüguran carrëtata garchananpaj. Besërantana curralman wichgaycuran. \v 11 Carrëtamanga churaran \nd Tayta Diospa\nd* babulninta, juc cajunwan goripita ucush-nirajta, chupu-nirajta rurashancunata. \v 12 Wäcacunaga garchasha apacuran Bet-semesman näni aywajpa. Derëchu maymanpis mana yagayllapa wawanpaj wagashpan aywaran. Mandaj Filistea runacunaga gatiparan Bet-semes lindacama. \p \v 13 Bet-semes runacunaga guechwapa rïgu rutuychöna caycaran. Ricchacurishancho Tayta Diospa babulninta ricärir fiyupa cushicuran. \v 14 Bet-semesman chayar wäcacunaga Josuëpa chacrancho ichiran. Chaycho caran jatun rumi. Chaura Bet-semescunaga carrëtapita yantata ruraran. Garchasha chayachej wäcacunatapis \nd Tayta Diosta\nd* agradësicushpan rupachina sacrifisyupaj rupachiran. \v 15 Manaraj rupachir Leví runacunaga urächiran \nd Tayta Diospa\nd* babulninta, cajuncho goripita rurashacunata. Jatun rumi jananman churaran. Chay junaj llapan Bet-semescuna uywacunata pishtarcur \nd Tayta Diospaj\nd* rupachiran. Ofrendacunatapis aparan. \v 16 Filistea runacunapa pichgan mandajnincunanami imanöpis cashanta ricaycärir chay junajlla Ecronman cuticuran. \p \v 17 Babul alli cacuycajta apamushanpita pichga chupu-nirajta goripita rurarcärir Filistea runacunaga \nd Tayta Diosta\nd* goycuran Asdod, Gaza, Ascalón, Gat, Ecrón siudäcunapa jutincho. \v 18 Y goripita caj ucushcunana caran pichga siudäcunapa mandajnincunapa ruquin. Jatun siudäcunapapis, marcacunapapis ruquinmi caran. \nd Tayta Diospa\nd* babulninta churashan jatun rumiga jinallarämi caycan Josuëpa chacran Bet-semescho. \p \v 19 Bet-semescho tiyaj runacunata waquintaga \nd Tayta Dios\nd* wañuchiran babulninta ricapacushanpita. Ganchis chunca (70) runacunata wañuchiran. Chaura runacunaga fiyupa wagaran chaychica runacunata \nd Tayta Dios\nd* wañuchishanpita. \v 20 Chaymi Bet-semes runacuna niran: «Manami pipis awantanchu santo \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanchöga. ¿Caypitaga mayllamanraj apaycachishwanpis?» \v 21 Chayno nirmi willacojta cacharan Quiriat-jearim marcaman: «Filistea runacuna cutichimusha \nd Tayta Diosninchïpa\nd* babulninta. Cutichicunayquipaj shamuy-llapa» nir. \c 7 \p \v 1 Chaura Quiriat-jearim runacunaga aywaycärir \nd Tayta Diospa\nd* babulninta cutichicuran. Chayaycärachir Abinadabpa wasinman churaycäriran. Chayga caycaran lömacho. Nircur Abinadabpa wamran Eleazartana \nd Tayta Diospa\nd* babulninta ricananpaj churaran.\x * \xo 7:1 \xt 2Sam. 6.2–4; 1Crón. 13.5–7\x* \s1 Israelcunata Samuel mandashan \p \v 2 Quiriat-jearimman Tayta Diospa babulninta chayachishanpitaga ishcay chunca (20) watana caran. Filistea runacunapa munaynincho carmi Israelcunaga \nd Tayta Diosta\nd* ruwacur mañacurcaycaran. \fig Quiriat-jearim marca|src="HK00376B.TIF" size="span" loc="1Sam 7.2" ref="1Sam. 7.2" \fig* \v 3 Chaymi Israelcunata Samuelga niran: «Gamcuna llapan shonguyquipa \nd Tayta Diosman\nd* yapay yäracushpayqui juc-lä nasyuncunapa ïduluncunata, Astoret diosa-niraj ïdulucunata jitariy. \nd Tayta Dios\nd* munashannöllana caway. Payllatana aduray. Chaura payga Filistea runacunapa munayninpita salbashunquipämi.» \v 4 Chaura Israelcunaga jitariran Baal dios-niraj y Astoret diosa-niraj ïdulucunata. Nircur \nd Tayta Diosllatana\nd* sirbiran. \p \v 5 Chaypita Samuel niran: «Llapan Israelcunata shuntamuy Mizpa marcaman. Chaychömi gamcunapaj \nd Tayta Diosta\nd* mañacushaj.» \v 6 Chaura llapan Israelcuna Mizpaman shuntacaran. Chaychönami yacuta chagarcärir jicharan «\nd Tayta Diospaj\nd* ofrenda» nir. Chay junäga ayunaran. «Juchatami rurashcanchi» nir llaquicuran. Chay junajmi Samuelta Israelcuna churaran mandaj jueznin cananpaj. \p \v 7 Filistea runacuna mayaran Mizpacho Israelcuna shuntacasha carcaycashanta. Chaymi Filistea mandajcunaga pillyaj aywaran. Chayta mayaycärir Israelcuna fiyupa manchariran. \v 8 Samuelta niran: «Mana chawaypa \nd Tayta Diosninchïta\nd* mañacuy ari Filistea runacunapita salbamänanchïpaj.» \p \v 9 Chaura Samuelga \nd Tayta Diospaj\nd* juc cashnita jinanpa rupachiran. Nircur Israelcunata salbananpaj mañacuran. Chaura \nd Tayta Dios\nd* yanaparan. \v 10 Samuel cashnita rupaycächiptin Filistea runacunaga Israelcunata magananpaj yaycurcaycaranna. Ichanga \nd Tayta Diosmi\nd* Filistea runacunaman fiyupa manchariypaj räyuchiran. Chaynöpami Israelcuna binsiran. \v 11 Jinan öra Israelcunapis Mizpapita aywaran Filistea runacunata gatir Bet-carpa mas ur'gancama. \v 12 Chaypitana Samuelga juc rumita ichichiran Mizpawan Sen tincojman. «Canancamaga \nd Tayta Diosninchi\nd* yanapämashcanchïmi» nir jutinta churaparan «Eben-ezer» nir. \v 13 Israelcunaga binsiran Filistea runacunata. Chaypita-pacha manana mas Israelcunapa chacranman yaycurannachu. Samuel cawashancamaga Filistea runacunapa contranmi \nd Tayta Dios\nd* caycaran. \v 14 Filistea runacunaga Israel runacunapa chacranta guechusha caran Ecronpita-pacha Gatcama. Binsirnaga chacrancunata yapay shuntaran. Israelcunawan Amorreo runacunami ichanga allilla goyaran. \p \v 15 Cawashancamaga Israelcunata Samuel mandaran. \v 16 Payga cada watallami aywaj Betelman, Gilgalman, Mizpaman Israelcunata imapitapis arriglaj. \v 17 Nircur Ramäman cuticoj. Chayllapitana llapan Israelcunata mandaj. Chaynöpis \nd Tayta Diosta\nd* rispitananpaj chaycho juc altarta ruraran. \c 8 \s1 Raynin cananta Israelcuna munashan \p \v 1 Chaypita Samuel auquinyarnaga Israelcunapa mandaj jueznin cananpaj wamrancunatana churaran. \v 2 Mayur caj wamranpa jutin caran Joel, shullcanpana Abías. Paycunaga Israelcunapa mandaj jueznin caran Beersebacho. \v 3 Wamrancunaga mananami papäninnönachu caran. Alli cananpa ruquenga caran yargaj. Pipis juchata rurariycur pacayllapa pägaptin chasquej. Imatapis alliga manami rurajnachu. \v 4 Chaura Israel auquincunaga shuntacaycur Ramá siudäman aywaran Samuelwan parlaj. \v 5 Samuelta niran: «Gamga canqui pasaypa auquinnami. Wamrayquicunaga mananami quiquiquinönachu. Chaymi munä juc-lä nasyuncunapatano mandajnë cananpaj rayta churapämänayquita.»\x * \xo 8:5 \xt Deut. 17.14\x* \p \v 6 «Rayta churapämay» nishanga Samuelta mana gustaranchu. Chaymi \nd Tayta Diosta\nd* mañacuran. \v 7 \nd Tayta Diosnami\nd* niran: «Paycuna nishushayquitaga ruray. Imata nirpis manami gamtachu wasguipaycäshunqui. Nogatami wasguipaycäman raynin canäta mana munar. \v 8 Egipto nasyunpita jorgamushä junajpita-pachami paycunaga canan gamta wasguipäshushayquinölla wasguipämasha. Paycunaga gongaycäramaran mana sirbej dioscunata adurashpanmi. \v 9 Chaymi cananga nishanta churapay. Ichanga rayta manaraj churapar willapanqui raycuna imano mandananpaj cashantapis.» \p \v 10 Chaura Samuelga \nd Tayta Dios\nd* nishanta willapar Israel-masincunata \v 11 niran: «Rayniqui carga wamrayquicunatami surtiyädu apangapaj. Waquinta churangapaj carrëtacunata purichinanpaj; waquintana cawallun muntasha pillyananpaj; waquintana quiquin rayta täpananpaj. \v 12 Waquinta churangapaj waranga (1,000) suldärucunata mandananpaj, waquintana pichga chuncata (50) mandananpaj. Waquinniquitaga churashunquipaj chacranta arur micuyninta shuntapänayquipaj, man'chäga armancunata rurachishunayquipaj, pillyananpaj carrëtacunata rurachishunayquipaj. \v 13 Warmi wamrayquicunatanami apanga perfümita rurachinanpaj, cusiñëranpaj, tanta rurajninpaj. \v 14 Guechushunquipaj mas allinnin caj chacracunata, mas alli caj übas chacrayquicunatapis. Olivo chacrayquitapis guechushunquipaj. Nircur yanapajnincunata goyconga. \v 15 Guechuchishunquipaj micuyniqui poguptinpis cada chuncapita jucta, übasniqui wayojpitapis. Nircur goyconga mayur yanapajnincunata, palasyuncho mandaj suldäruncunata. \v 16 Guechushunquipämi warmi, ollgu uywayniquita, allinnin wäcayquita, bürruyquita. Quiquinpaj aruchenga. \v 17 Uyshayquicunatapis cada chuncapita jucta charicurcongapaj. Quiquiquicunapis paycunatami sirbinquipaj. \v 18 Gamcuna ‹raynë manami allichu› nir llaquicuptiquipis \nd Tayta Diosga\nd* manami cäsupäshunquipänachu.» \p \v 19 Runacunaga Samuel willapashanta manami wiyacuranchu. Chaymi niran: «Manami imananpischu. Nogacunaga munä raynë canantami. \v 20 Chayrämi juc-lä nasyuncunano rayniyoj cashäcuna. Chaura paymi nogacunata mandamanga. Guërraman aywaptëcunapis pusharämanga.» \p \v 21 Samuelga runacuna nishanta llapanta \nd Tayta Diosta\nd* willaparan. \v 22 Chaura \nd Tayta Diosnami\nd* niran: «Paycuna nishanta ruray. Rayninta churapay.» \p Chayno niptinmi runacunata Samuel willaran Tayta Dios aunishanta. Nircurmi marcancunaman cuticunanpaj Samuel niran. \c 9 \s1 Saulwan Samuel tincushan \p \v 1 Juc runa caran Benjamín trïbupita Cis jutiyoj. Pay caran Abielpa wamran, Zerorpa willcan. Chachanpa taytanna caran Becorat. Becorat caran Afiapa wamran. Cistaga runacuna amatarmi rispitaj. \v 2 Cispana wamran caran camarajlla mösu Saúl jutiyoj. Israelcunachöga pipis manami caranchu payno camarajllaga. Llapanpita mas jatun caran. Waquenga jatun carpis matancallanman chayaj. \p \v 3 Juc junaj Cispa bürruncuna chincaran. Chaura wamran Saulta niran: «Camaricurcur ayway bürrunchi ashej. Juc uywayninchïta yan'guiquipaj pushay.» \p \v 4 Saulga aywar päsaran Efraín parti aypalla puntayoj jircapa. Salisa partipa päsarpis bürruncunata mana tariranchu. Aywaycällar chayaran Saalim partiman, Benjamín partiman. Ichanga bürruncunata mana tariranchu. \v 5 Zuf partiman chayarna uywayninta Saúl niran: «Caypitaga cuticushunna. Papänëga bürrupaj llaquicunanpa ruquin noganchïpänami mas llaquicuycanga.» \p \v 6 Chaura uywaynin niran: «Cay siudächöga Diospa willacojninmi tiyan. Llapan runacunami rispitan. Pay nishanga llapanpis cumlicanshi. Pay cajman aywashun. Capas nimäshun maypa aywanapäpis.» \p \v 7 Chaura Saúl niran: «Aywashun ari. Ichanga chay runapaj ¿imatataj apashun? Noganchïpaga ushacashanami mircapanchïpis. Diospa willacojninta goycunapäga imallanchïpis manami cannachu.» \p \v 8 Niptin uywaynin niran: «Charaycärämi tacshalla achicyaj guellayta. Diospa willacojninta pägaycushun maypa aywanapäpis willamänanchïpaj.» \p \v 9 (Canan «profëta» nishanchïtami unayga «willacoj» nej. Chaymi Israelcuna Tayta Diosta tapucuyta munarga «Willacojta tapucoj aywashun» nej.) \p \v 10 Chaura Saúl niran: «Allimi. Mä aywashun.» \p Chayno ninacurerga ishcan aywaran Diospa willacojnin tiyashan siudäman. \v 11 Siudäman wicharcaycashancho tincuran yacu apaj jipashcunawan. Paycunata tapucuran: «¿Caychöchu ‹willacoj› tiyan?» nir. \p \v 12 Chaura jipashcunaga niran: «Au. Mas janachörämi tiyan. Apurä ayway. Siudämanmi shamusha. Chay janachömi altarcho canan junaj Diospaj uywata rupachenga. \v 13 Chayar jinan öra ashinqui manaraj micoj aywaptillan. Pay manaraj chayaptenga runacunapis manarämi micongarächu. Payrämi Tayta Diospaj pishtashan uywata bindisyunta gonga. Chaypitarämi gayachishancunapis miconga. Masqui juclla ayway. Canan öra aywarga tarinquimi.» \p \v 14 Chaura paycunaga sïguir wichanpa siudäman aywaran. Chayarga altar cajman Samuel llojshiycajwanna tincurcäriran. \p \v 15 Saúl chayananpaj juc junaj pishiycaptinmi \nd Tayta Diosga\nd* Samuelta musyachir niran: \v 16 «Wara cayno örami juc runata Benjamín trïbupita cachamushaj. Paytami churanqui acrashä Israelcunapa raynin cananpaj. Paymi salbanga Filistea runacunapita. Filistea runacuna ñacachiptin mañacamashanta wiyashcänami. Acrashä runacunataga cuyapashcänami.» \p \v 17 Saulta ricäriptin \nd Tayta Diosga\nd* Samuelta niran: «Tagay runapämi ganyan willaparä. Paymi acrashä runacunapa raynin canga.» \p \v 18 Siudäman yaycuna sawan puncucho tincur Saulga Samuelta niran: «Tayta, tapucushayqui. ¿Maychötaj willacojpa wasin?» \p \v 19 Niptin Samuelga niran: «Nogami cä willacöga. Cananga aywashun altar cajman. Chaycho micushun. Wara tutanami imata tapucamaptiquipis willashayqui. Chaypitaga aywacunquipäna. \v 20 Quimsa junajna bürrucunata ograshayquipäga ama llaquicuychu. Maynami tarisha.» \p Mastapis Samuel niran: «Israelcunapa ima-aycanpis gampämi famillyayquicunapämi canga.» \p \v 21 Niptin Saúl niran: «Nogaga caycä Benjamín trïbupitami. Chay trïbuga llapan Israel trïbucunapitapis mas wallcallami. Famillyäpis waquin famillyapitaga mana-nirayllami. ¿Imanirtaj chaytaga nimanqui?» \p \v 22 Chaypitaga Saulta uywaynintinta pusharan jatun cuartuman. Nircur jamachiran waquin runacuna jamarpaycashanpita mas ñaupa-puntaman. Chaychöga runacuna carcaycaran quimsa chuncanömi (30). \p \v 23 Chaypitana Samuelga yanucojta niran: «Shuyni churanayquipaj goshä aychata apamuy.» \p \v 24 Chaura yanucöga jinan öra chancan aychata jorgaraycamur Saulta gararan. Samuelga niran: «Caytami gampaj churarä. Micuy. Micunäcunapaj runacunata shuntashpäpis gampäga maynami raquisha caycächishcä.» \p Chaura chay junäga Samuelwan iwal micuran. \v 25 Chay shuntacashanpita siudäman cutir Saultaga alli cämacho puñuchiran. \v 26 Chaura chay chacay Saulga chaycho puñuran. Warannin tuta Samuelga Saulta niran: «Cananga aywacuyna.» Niptin Saulga Samuelwan chaypita llojshiran. \v 27 Siudäpita llojshircaycashancho Samuelga Saulta niran: «Uywayniqui ñaupaycächun. Gamwanga ichicllata parlapärishunraj Tayta Dios gampaj nimashanta willanäpaj.» \c 10 \s1 Ray cananpaj Saulta churashan \p \v 1 Samuelga alli asyaj asëtita charircur Saulpa umanman wiñaparan. Nircorga mucharcushpan niran: «Cananmi \nd Tayta Dios\nd* churaycäshunqui Israelcunapa raynin canayquipaj. Cananpitaga gammi llapanta mandanquipaj. Chiquiycajcunatapis llapanta binsinquipaj. Tayta Diosninchi acrashushayquita musyanayquipaj \fig Ray cananpaj Saulta churashan|src="CO00999B.TIF" size="col" loc="1Sam 10.1" ref="1Sam. 10.1" \fig* \v 2 canan caypita aywacur tincunquipaj ishcaj runacunawan Raquel pamparaycashan Benjamín parti Selsacho. Paycunami willashunquipaj ashishayqui bürrucuna mayna taricashanta, papäniqui gamcunapäna llaquicuycashanta, bürrupäga manana llaquicushanta. Papäniquega ‹¿maychöraj wamrä caycan?› niycanmi nishunquipaj. \p \v 3 «Chaypita päsar Tabor jan'ganman chayashpayqui tincunquipaj quimsaj runacunawan. Paycunaga Betelmanmi Tayta Diosta aduraj aywarcaycanga. Jucmi apaycanga quimsa chïbuta; jucmi quimsa tantata; jucnami bïnuta. \v 4 Gamta saludashushpayquimi ishcay tantata yawachishunquipaj. Chasquicunqui. \v 5 Chaypita päsar chayanquipaj Tayta Diospa siudänin Gabaaman. Chaychöga tiyarcaycan Filistea suldärucunami. Siudäman yaycuycashayquichönami tincunquipaj Tayta Diospa profëtancunawan. Ñaupantami runacuna aywaycanga arpano salteriota, tinyata, quïnata, arpata tucaraycar. Profëtacunaga aywaycanga Tayta Dios rimachishanta rimaraycar. \v 6 Gamtapis \nd Tayta Diospa\nd* Espiritun charicurcushunquipaj. Paycunatano Tayta Dios rimachishunquipaj. Chaypitaga manami canancama cashayquinönachu canquipaj. \v 7 Cay nishäcuna cumliptinmi musyanquipaj Tayta Dios yanapaycäshushayquita. Chayta tantiyacushpayqui sumaj yarpachacurir imatapis ruranqui. \p \v 8 «Chaypitaga Gilgalman ñaupacunqui. Chaychönami tincushunpaj rupachina sacrifisyucunata y alli goyaypita sacrifisyucunatapis rupachinapaj. Chaychörämi nishayquipaj imata ruranayquipäpis.» \p \v 9 Samuel cajpita aywacuriptillanna Tayta Diosga Saulpa shongunta ticrachiran. Chay junajllami Samuel nishanno llapanpis cumliran. \v 10 Uywayninwan Saúl Gabaaman chayar tincuran profëtacunawan. Saultapis Tayta Diospa Espiritun charicurcuran. Paytapis waquin cajtano rimachiran. \v 11 Ñaupapita-pacha rejsejcuna Tayta Diospa profëtancunano Saulpis rimaptin ninacuran: «¿Imanacäcushataj Cispa wamranga? ¿Saulpis Tayta Diospa profëtanchi?» \p \v 12 Jucna niran: \p «Chauraga ¿pitaj waquinpa papänenga?» \p Chaypitami rimaypis can «¿Saulpis Diospa profëtanchi?» nir.\x * \xo 10:12 \xt 1Sam. 19.23–24\x* \p \v 13 Rimayta usharcur Saulga chayaran wasinmanna. \v 14 Chaura tiyonga Saulta uywaynintawan tapuran: «¿Maypataj aywashcanqui?» nir. \p Saúl niran: «Bürru ashejmi. Maychöpis mana tarir aywashcäcuna Samuel cajman.» \p \v 15 Niptin Saulpa tiyun niran: «¿Imatataj nishurayqui Samuelga? Willapämay ari.» \p \v 16 Saulga tiyunta niran: «Rasun cajtami willamasha. ‹Bürruga taricashana› nimashami.» \p Saulga manami willaparanchu ray cananpaj Samuel nishanta. \v 17 Chaypita Samuel llapan Israelcunata shuntachiran Mizpa marcaman \nd Tayta Diosta\nd* adurananpaj. \v 18 Chaychönami niran: «\nd Tayta Diosmi\nd* nin: ‹Nogami gamcunata Egipto nasyunpita jorgamushcä librina canayquipaj. Llapan raycuna ñacaycächishushayquipitapis salbashcä.› \v 19 Gamcunaga Tayta Diosniquita manacajmanmi churaycanqui juc rayta mañacushpayqui. Cananga \nd Tayta Diosninchïpa\nd* ñaupanman shamuy trïbuyquiwan-cama famillyayquiwan-cama.» \p \v 20 Chayno nirmi Samuel gayachiran Israel trïbucunapa mandajnincunata. Nircurnami surtita jitaran maygan trïbupita ray cashantapis musyananpaj. Chayno jitaptinmi surti yargamuran Benjamín trïbupaj. \v 21 Nircurnami Benjamín trïbupita llapan castacunata gayachiran. Chaypitanami surtita jitaptin yargamuran Matri castapaj. Matri castacho surtita jitaptin yargamuran Cispa wamran Saulpaj. Chaymi Saulta ashir mana tariranchu. \v 22 Chaura \nd Tayta Diosta\nd* tapucuran Saúl maycho caycashantapis musyananpaj. \nd Tayta Diosnami\nd* niran «Saulga guepicuna cajchömi pacaraycan». \v 23 Chaura cörripäcur pacaraycajta jorgamuran. Saúl chayaptin mayganpis payno jatunga mana caranchu. Llapanpis chayaj matancallanman. \v 24 Samuelnami runacunata niran: «Cananga ricashcanquinami-llapa rayniquipaj \nd Tayta Dios\nd* acrashanta. ¡Manami pipis paymanga tincunchu!» \p Chaura llapan Israelcuna nipäcuran: «¡Bïba rayninchi!» \p \v 25 Nircur Samuelga raywan imano goyänanpaj cashantapis llapan runacunata willaparan. Chaytaga juc libruman isquirbircur \nd Tayta Diospa\nd* Wasinman churaycuran. Chaypitaga llapan runacunata «wasiquicunaman cuticuyna» niran. \v 26 Saulpis cuticuran Gabaacho caycaj wasinman. Yan'garan pillyay yachaj runacuna. Paycunaga aywaran Tayta Dios shacyächiptinmi. \v 27 Fiyu runacuna ichanga mana pishiranchu. Paycunami jamurpar niran: «¿Imanöpatäshi payga salbamäshun?» Manacajman churar mana rispitaranchu. Saulga imata niptinpis mana cäsuparanchu. \c 11 \s1 Amón runacunata Saúl binsishan \p \v 1 Chaypitanaga Amonpa raynin Nahaspis aywaran Galaad siudäpa marcan Jabesman. Suldäruncunawan camaricuran Jabes runacunata magaj yaycunanpaj. Chaura Jabes runacunaga niran: «Nogacunawan alli goyäshun. Chaura nogacunaga munayniquichömi cashaj.» \v 2 Ichanga Amonpa raynin Nahas niran: «Gamcunawan alli goyänanchïpäga cada-ünuyquipa derëchu caj ñawiquitaraj jorgushaj. Chayno ruraptë Israelcunaga pengaychömi quëdanga.» \p \v 3 Chaura Jabes mayur runacuna niran: «Cananpita ganchis junajcama shuyaycamay Israelcunapa nasyunninman willachimunäpaj. Yanapämänanpaj pipis mana shamuptenga nimashayquinönami canga.» \p \v 4 Chaypitanaga cachacuna chayaran Saúl tiyaycashan Gabaa partiman. Runacunata willaran Amón runacuna imano nishantapis. Chaura llapan runacuna llaquicuypita fiyupa wagaran. \v 5 Wagarcaycaptin Saulga yuntancunawan chacrapita cutiycämunaj. Ricar tapuran: «¿Imanaycantaj runacunaga? ¿Imanirtaj wagarcaycan?» nir. \p Chaura runacunana willaran Jabespita runacuna willacur chayamushanta. \v 6 Willapata wiyaycur Saulga fiyupa rabyacurcuran. Tayta Diospa Espiritunpis payta charicurcuran. \v 7 Chaymi jinan öra ishcay nubillunta pishtariycur pirasyaran. Nircorga intëru Israel nasyunpa apachiran. Apajcunaga willacuran: «Samueltawan Saulta pillyaman mana aywäshej cajpa uywancunatapis caynömi ruranga» nir. \p Niptin llapan runacuna fiyupa manchariran. Chaymi juc yarpaylla yanapänanpaj aywaran. \v 8 Bezeccho llapan runacunata Saúl yupariptin caran quimsa pachac waranga (300,000) Israel casta, quimsa chunca waranga (30,000) Judá casta. \v 9 Chaypitaga cacha shamojcunata niran: «Jabes runacunata willay. Wara las-dösimi paycunata salbashaj.» \p Chaura cacha shamojcunaga Jabesman cutiycur willaran. Willaycuptinna Jabescunaga fiyupa cushicuran. \v 10 Nahastana niran: «Wara junajmi munashayquita ruramanqui.» \p \v 11 Warannin junaj Saulga llapan suldäruncunata quimsa röpaman raquiran. Nircur manaräpis pacha waraptin yaycapaycäriran contran Amón runacunaman. Chaura wañuchinacuyga las-dösicama caran. Mana wañoj cajnami wacpa caypa machiypa-machir gueshpir aywacuran. \v 12 Pillya ushayga quiquin castacuna Samuelta niran: «¿Picunataj Saulpaj rimaran ‹manami rayninchïpaj allichu› nir? Jutinpa nimay canan öra wañuchinäcunapaj.» \v 13 Chaura Saúl micharan «Canan junäga manami pipis wañongachu. \nd Tayta Diosmi\nd* llapan Israelcunata salbasha» nir. \p \v 14 Llapan runacunata Samuel niran: «Juclla aywashun Gilgalman. Chaycho rayta churashun.» \p \v 15 Chaymi llapan runacuna aywaran Gilgalman. Chayaycärir \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho alli goyaypita sacrifisyupaj uywata pishtarcärir rupachiran. Nircur mandayta gallaycunanpaj Saulta churaran. Chaychöga Israelcuna Saulwan iwal cushicur fistata ruraran. \c 12 \s1 Israelcunapa rayninna Saúl cashan \p \v 1 Chaypita llapan Israelcunata Samuel niran: «Gamcuna musyanquimi nimashayquitaga rurapashäta. Chaymi rayniquitapis churapashcä. \v 2 Cananga cannami rayniqui. Paynami mandashunqui. Nogaga auquinnami, pasaypa sogunami cäpis. Wamräcunapis gamcunano rucunami. Nogaga mösu cashäpita-pacha canancamami gamcunata alli goyänayquipaj pusharashcä. \v 3 Cananga ñaupayquichömi caycä. Pipa wäcanta, bürrunta guechusha captë; maygayquitapis ollgöparcur-ollgöparcur aruchicur ñacachisha u magasha captë; saynita gomaptinpis chasquisha captëga cäramay-llapa \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho, pay acrashan raypa ñaupancho. Pipapis jagan car-imarga pägashämi.» \p \v 4 Chaura Israelcuna niran: «Gamga manami mayganëtapis ñacachimashcanquichu, ni magamashcanquipischu. Saynitapis manami chasquishcanquichu.» \p \v 5 Chaura Samuel niran: «Cananga \nd Tayta Diospis\nd*, acrashan raypis musyanmi ima juchäpis mana cashanta.» \p Runacunana «Au rasunpami» niran. \p \v 6 Mastapis Samuelga niran: «\nd Tayta Diosmi\nd* camacächiran Moisés Aaronwan\x * \xo 12:6 \xt Éxo. 6.26\x* Egiptupita unay caj awilunchïcunata jorgamunanpäpis. \v 7 Cananga sumaj camaricuy. \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanchömi parlashun. \nd Tayta Diosninchëga\nd* gamcunatapis unay caj famillyayquicunatapis yanapäshurayquimi. \p \v 8 «Egiptuman Jacob llapan castancunawan aywacuptin chaycho miraj famillyayquicunata fiyupa ñacachiran. Chaymi paycuna \nd Tayta Diosta\nd* ruwacuran.\x * \xo 12:8 \xt Éxo. 2.23\x*\nd Tayta Diosnami\nd* cacharan Aarontawan Moisesta. Chaura paycunaga chay famillyanchïcunata Egiptupita jorgamuran. Nircurnami cay chacraman tiyachiran. \v 9 Chaypis unay caj famillyanchïcunaga \nd Tayta Diosta\nd* pasaypami gongaycuran. Chaymi Tayta Diospis juccunapa munayninman cachaycuran. Chaura Hazorpa raynin Jabinpa suldäruncunapa mandajnin Sisarapa\x * \xo 12:9 \xt Jue. 4.2\x* munayninchöna ricacuran. Filistea runacunapis,\x * \xo 12:9 \xt Jue. 13.1\x* Moab\x * \xo 12:9 \xt Jue. 3.12\x* runacunapis munaynincho charararan. Famillyanchïcunataga llapanmi magaran. \v 10 Chayrämi paycunaga juchancunapita arpinticuran. \nd Tayta Diosta\nd* cachaycärir mana bälej Baal dios-niraj, Astoret diosa-niraj ïdulucunata sirbiycashanpita arpinticur \nd Tayta Diosta\nd* ruwacuran chiquejcunapita salbananpaj. ‹Salbamaptiqui gamllatami adurashayqui› niran.\x * \xo 12:10 \xt Jue. 10.10–15\x* \v 11 Chaura \nd Tayta Diosga\nd* chiquishoj runacunapa munayninpita salbashunayquipaj churaran Jerobaalta,\x * \xo 12:11 \xt Jue. 7.1\x* Baracta,\x * \xo 12:11 \xt Jue. 4.6\x* Jeftëta,\x * \xo 12:11 \xt Jue. 11.29\x* nogatapis.\x * \xo 12:11 \xt 1Sam. 3.20\x* Chaypitami allina goyarcaycanqui. \p \v 12 «Chaypis Amonpa raynin Nahas magashunayquipaj yaycamuptin ‹juc rayta churapämay› nimashcanqui,\x * \xo 12:12 \xt 1Sam. 8.19\x* llapanpaj munayniyoj \nd Tayta Dios\nd* rayniqui caycaptinpis. \v 13 Cananga caychömi caycan rayniquipaj munashayqui. \nd Tayta Diosmi\nd* munashayquino churapasha-cashunqui rayniqui cananpaj. \v 14 Canan gamcunaga \nd Tayta Diostana\nd* rispitay ari. Payllatana sirbiy. Cananpitaga pay nishancunallatana ruray. Gamcunapis rayniquipis \nd Tayta Diosninchi\nd* munashannölla goyay. Chaura llapanpis allillami canga. \v 15 Pay nishanta mana ruraptiquega mana wiyacuptiquega gamcunatapis rayniquitapis castigashunquipämi. \p \v 16 «Shuyaycäriy-llapa. Cananmi gamcuna ñawiquipa ricanquipaj \nd Tayta Diosninchi\nd* almiraypajta rurashanta. \v 17 Rïgu cosëcha wichan mana tamyashantaga musyanquimi. Cananga nogami \nd Tayta Diosta\nd* mañacushaj. Chaura Paymi räyuchimonga, tamyachimonga, imano munayniyoj pay cashantapis tantiyacunayquipaj. Gamcunaga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho mana allitami rurashcanqui ‹juc rayta churapämay› nishpayqui.» \p \v 18 Chayno nircur Samuelga jinan öra \nd Tayta Diosta\nd* mañacuran. Chauraga räyu, tamya gallaycuran. Chaymi \nd Tayta Diostawan\nd* Samuelta llapan runacuna fiyupa manchacuran. \v 19 Samuelta ruwacuran: «\nd Tayta Diosta\nd* mañacuycuy ari nogacuna mana wañunäpaj. Juchasapa caycarpis mastachaj juchata rurashcäcuna ‹rayta churapämay› nishpä.» \p \v 20 Chaura Samuel niran: «Ama manchariychu. Rasunpami gamcunaga llutanta rurashcanqui. Ichanga ama \nd Tayta Diosta\nd* gongaycäriychu. Chaypa ruquenga llapan shonguyquipa payllatana sirbiy. \v 21 Ama yäracunquichu ïdulucunamanga. Chaycunaga manami imachöpis yanapäshunquipächu, salbashunquipächu. \v 22 Rasunpa rispitaptiqui \nd Tayta Diosga\nd* manami imaypis cachaycushunquipächu. Payga munan gamcuna acrashan runacuna canayquitami. \v 23 Noga ichanga gamcunapaj \nd Tayta Diosta\nd* mañacuycäshaj. Mana mañacorga juchayojmi cashaj. Imano captinpis willapäshayqui alli cawanayquipaj. \v 24 Gamcunaga \nd Tayta Diosllata\nd* rispitay. Payllatami mañacunquipis llapan shonguyquipa fiyupa rispitashpayqui. Ama gonganquichu yanapäshushayquita. \v 25 Jucha rurayllacho cawaptiquega gamcunatapis rayniquitapis Tayta Dios castigashunquipämi.» \c 13 \s1 Filistea runacunawan pillyashan \p \v 1 Israelcunapa raynin cayta gallaycur Saulga caycaran rucu runana. Ishcay quimsa watana mandaj caycashancho \v 2 Israelcunataga acraran quimsa warangata (3,000) suldäruncunapaj. Ishcay warangaga (2,000) quiquin Saulwan quëdaran Micmascho, Betel siudäpa jircanchöpis. Waranga (1,000) cajna Benjamín trïbu Gabaa siudächo Jonatanwan caycaran. Waquin runacunatana Saulga «wasiquicunaman cuticuy» nir despacharan. \v 3 Jonatanga Filistea runacuna Gabaa particho caycajta wañuchiran. Chaura Filistea runacunaga ichipashanta musyaranna. Chaymi Saulga niran «intërucho trompëtata tucay llapan Israelcuna musyananpaj» nir. \v 4 Israelcunapis musyaranna Filistea suldärucunata Saúl binsishanta. Chaynöpami Filistea runacunaga Israelcunata fiyupa chiquicarcäriran. Llapan Israel suldärucunaga Gilgalman Saulwan shuntacaran. \p \v 5 Filistea runacunapis shuntacaran Israelcunata ichipänanpaj. Carrëtancuna caran quimsa chunca waranga (30,000), sojta waranga (6,000) muntädu suldärucuna. Chaquipa purej suldärucunana caran yupaytapis mana atipaypaj lamarcho agushnöraj. Llapan shuntacarcärir Filistea runacunaga Micmasman aywaran. Chayman chayar pachacuran Bet-avén siudäman inti yagamunan caj-lächo. \p \v 6 Chaura Israelcunaga fiyupa manchariran. Filistea runacunaga intërupa yaycapaycuran. Chaymi Israelcunaga pacacuran, intëru jircaman, tarishan uchcucunaman, machaycunaman, gaga chaupincunaman, shillicunaman, maymanpis pacacunanpaj tarishanman. \v 7 Waquenga gueshpir Jordán mayuta chimpacuriran Gad partiman, Galaad partiman. Saulga caycaran Gilgal partillachöraj. Suldäruncunapis fiyupa mancharisha gatirpaycaran. \v 8 Chaychöna Samuelwan parlashanno shuyararan ganchis junaj.\x * \xo 13:8 \xt 1Sam. 10.8\x* Nishan junajpaj Samuelga Gilgalman mana chayaranchu. Runacunaga aywacuytana gallaycäriran. \v 9 Chaymi Saulga niran: «Uywacunata apamuy rupachina sacrifisyupaj y alli goyaypita sacrifisyupäpis.» Chayno nircur quiquin Saúl uywata rupachiran. \p \v 10 Uywata rupachiyta ushaycaptin Samuel chayaran. Chaura Saulga aywaran saludananpaj jamachinanpaj. \v 11 Samuelga niran: «¿Imanirtaj chayta rurashcanqui?» \p Saulna niran: «Runacuna aywacuptinnami rurashcä. Gampis mana chayamushcanquichu nishayqui junaj. Filistea runacunapis Micmaschöna shuntacasha carcaycasha. \v 12 Yarpashcä \nd Tayta Diostapis\nd* manaraj mañacuptë paycuna cay Gilgalman yaycapaycäramänanta. Chaymi mana munarpis quiquëna rupachina sacrifisyuta rupachishcä.» \p \v 13 Chaymi Samuel niran: «¡Gamga llutantami rurashcanqui! \nd Tayta Diosta\nd* wiyacuptiquega camacächinman caran gam castalla imaycamapis Israelcunapa raynin cananpämi. \v 14 Cananga manami unaycamachu ray canquipaj. \nd Tayta Diosmi\nd* juc runatana acranga paypa shongunpaj cajta.\x * \xo 13:14 \xt Hech. 13.22\x* Paytami churanga acrashan runacunapa raynin cananpaj. Gamga manami wiyacushcanquichu \nd Tayta Dios\nd* nishushayquita.» \p \v 15 Chayno nircur Samuelga Gilgalpita näninpa päsacuran. Waquin caj suldärucunanami Saulwan pillyaman aywacuran. Gilgalpita aywar chayaran Benjamincho caycaj Gabaa siudäman. Chaychöga Saúl yuparan aywaj suldäruncunata. Sojta pachac (600) runacuna caycaran. \v 16 Suldäruncunawan Saúl y wamran Jonatán Gabaacho carcaycaptin Filistea runacunaga Micmaschöna carcaycaran. \v 17 Filistea suldärucunaga juc röpa aywaran Ofra siudäpa Súal partiman; \v 18 juc röpana Bet-horón siudäman; jucaj röpana Zeboim pampapa aywaj lömacuna chaupinpa chunyajman. \p \v 19 Israel suldärucunaga mayganpis manami yacharanchu fyërru tacayta. Chaymi Filistea runacunaga yarparan «manami rurangachu ni jucnayllatapis sablita, cuchillucunatapis» nir. \v 20 Llapan Israelcuna rëjanta, lampanta, jächanta, pïcunta afilachinanpäga aywaj Filistea runacunamanraj. \v 21 Rëjatawan asadunta afilashanpita ganchis grämu guellayta cobraj. Jächata afilashanpita chuscu grämu guellayta cobraj. Iwalta cobraj uchcucunata chapashanpitapis. \v 22 Saulwan Jonatanwan aywaj suldärucunapaga pillyananpaj mana caranchu ima sablin ni lansanpis. Saulwan Jonatanlla charaycaran. \v 23 Chaycama juc röpa Filistea suldärucunaga Micmas gashamanna chayaran. \c 14 \s1 Filistea runacunata Jonatán wañuchishan \p \v 1 Juc junajcho Saulpa wamran Jonatanga uywayninta niran: «Cay mayuta washa chimpaman päsashun. Nircur yaycapaycärishun Filistea suldärucunata.» \p Jonatanga papäninta mana willaparanchu. \v 2 Papänenga pachacaraycaran pata chaquin achca granada yöracuna chaquincho. Chayga caran rïgu ëra. Sojta pachac (600) suldäruncunawan caycaran. \v 3 Israelcunachöga cüra jatiränan efodta Ahías cürami jatisha aywaj. Payna caran Ahitobpa wamran; Ahitobna Icabodpa wauguin. Paycuna caran Fineespa wamran. Finees caran Elïpa wamran. Siluchömi Elïga \nd Tayta Diospa\nd* cüran caran. \p Runacunaga mana musyaranchu Jonatán aywacushanta. \v 4 Jonatanga Filistea suldärucuna pachacarashanman aywaycaran. Chayanantaga chaparaycaran jatun gagacuna. Jutincuna caran Boses, Sene. \v 5 Norte cajpa caj gaga aywaraycaran Micmaspa chimpanpa. Sur cajpa cajna aywaraycaran Gabaapa chimpanpa. \v 6 Jonatanga uywayninta niran: «Aywashun wac chimpacho ganra runacuna pachacaraycashanman. Capaschari \nd Tayta Diosninchëga\nd* yanapämashwanpis. Paypäga manami sasachu. Yanapämaptinchi binsishwanmi achcajpis wallcajllapis.» \p \v 7 Uywaynenga niran: «Yarpashayquino imatapis rurashun. Nogaga yanapäshayquimi imachöpis.» \p \v 8 Chaura Jonatán niran: «Washa chimpaman päsashun chay runacunaman. Paycuna ricamänanchïpaj aywashun. \v 9 ‹Chayamunäyaj jinallancho shuyämay› nimashaga shuyäshun. Chaura manami wichäshunnachu paycuna caycashanman. \v 10 ‹Wichämuy› nimashaga aywashun. Chauraga musyashunmi \nd Tayta Dios\nd* yanapämaptinchi binsinanchïpaj cashanta.» \p \v 11 Chaymi Jonatanwan uywaynenga Filistea suldärucuna ricananpaj ricäpapa aywaran. Ricärir Filistea suldärucuna ninacuran: «Masqui ricay-llapa, hebreo runacunaga machaycunaman pacacushanpita llojshircaycämunnami.» \v 12 Nircur jinan öra Jonatantawan uywayninta gayaran: «¡Shamuy willanäpaj!» nir. \p Chaura Jonatán uywayninta niran: «Gamga guepalläta wichämuy. Cananga \nd Tayta Dios\nd* yanapämaptinchi noganchïmi binsishun.» \p \v 13 Jonatanga charicuyllapa wicharan. Uywayninpis guepallanpa wicharan. Filistea suldäruta Jonatán jitarimushantaga uywayninna päsarachej. \v 14 Rimir puntata yaycur Jonatán uywayninwan tacsha pampallacho wañuycachiran ishcay chunca (25) runata. \v 15 Filistea runacunaga pachacaraycajcunapis, wacpa caypa pillyaman aywajcunapis fiyupa manchariran. Jinachöpis chay örami fiyupa timlur caran. Chaura llapan manchariran. \p \v 16 Benjamín trïbupa chacran Gabaacho Saulpa suldäruncunaga ricaran Filistea runacuna röpa-röpa gueshpiycajta. \p \v 17 Chaura Saulga suldäruncunata niran: «Listata gayay pipis pishishanta musyananchïpaj.» \p Listata gayaptenga pishiraycaran Jonatán uywayninwan. \v 18 Chay junäga cüra Ahiasmi Israelcuna cajcho efodta jatiraycaran. Chaymi Ahiasta Saúl niran: «Tayta Diospa efodninta apamuy.» \p \v 19 Cürawan Saúl parlashancamaga masna Filistea runacuna pantanacuran. Chaura cürata Saúl niran: «Ama apamuynachu.» \p \v 20 Jinan öra llapan suldäruncunawan Saulga pillyaman yaycucuycuran. Chaymi Filistea runacunaga mana rejsinacurannachu. Quiquin-purana wañuchinacuran. \v 21 Filistea suldärucunacho waquenga Israelcuna caycaran. Chaymi pillya gallaycuptenga cuticuriran Saultawan Jonatanta yanapaj Israelcunamanna. \v 22 Efraín jircacunaman pacacoj Israelcunapis Filistea runacuna gueshpejta mayar magananpaj gatir aywaran. \v 23 Wañuchinacuyga caran Bet-avén siudäcama. Chay junaj \nd Tayta Diosga\nd* Israelcunata salbaran. \s1 Suldärucuna yargashan \p \v 24 Chay junaj Israelcunaga carcaycaran fiyupa uticasha. Pipis mana micuyta yawashachu caran. Saulmi jurashpan niran: «Chiquinacushäcunata ushajpaj manaraj wañuchiptë, manaraj tardiyaptin micoj cäga maldisyunädumi canga.» \v 25 Suldärucunaga chayaran juc jircacho mishqui pampacho caycajman. \v 26 Muntiman suldärucuna yaycuriptin yacunöraj mil-abïjaga liwaycaran. Ichanga pipis mana yawaranchu Saúl nishanta manchacur. \v 27 Jonatanga manami wiyaranchu papänin jurashpan nishanta. Chaymi garutinpa puntanwan mishquita togrircur micupäriran. Chaura balurnin yuricurcuran. \v 28 Juc suldäruna niran: «Papäniquega llapantami jurashpan nisha: ‹Pipis canan micoj cäga maldisyunädumi canga.› Chaynöpami llapan runacunapa balurnin ushacasha.» \p \v 29 Chaura Jonatán niran: «Papänëmi juchayoj yargaywan ñacananpaj. Nogapaga ichiclla mil-abïjata yawarcuptë imanöshi balurnë yuricurcusha. \v 30 Runacunapaga masrämi balurnin canman caran contrancunata guechushanta micuptin. ¡Aypallatami wañuchishwan caran Filistea runacunata!» \p \v 31 Chay junaj Israelcunaga fiyupa binsiycuran Filistea runacunata. Pillyar gatiran Micmaspita-pacha Ajaloncama. Israel suldärucunapaga yargayllawan callpanpis mana carannachu. \v 32 Fiyupa yargayta manana awantar llapan guechushancunata charipäcuran wäcanta, uyshanta, besërancunata. Pishtariycur yawarninta mana jutuchillar micuran. \p \v 33 Chaymi waquin runacuna Saulta willaran: «Runacunaga \nd Tayta Diospa\nd* contranmi ruraycan. Yawarta mana jutuchillar aychata micuycan»\x * \xo 14:33 \xt Gén. 9.4; Lev. 7.26–27; 17.10–14; 19.26; Deut. 12.16, 23; 15.23\x* nir. \p Chaura Saúl niran: «¡Gamcunaga imaypis Tayta Diosta manami wiyacunquichu! Jatun rumita apapämay cuchpayllapa. \v 34 Canan öra runacunata willamuy. Cada-ünun apamuchun törunta, uyshanta caycho pishtarcur micunanpaj. \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho juchata ama rurachunchu yawarta mana jutuchillar aychata micushpan.» \p Chayno willaptin, chay chacay quiquincuna aparan töruncunata. Nircur jinancho pishtaran. \v 35 Chaycho Saulga juc altarta \nd Tayta Diospaj\nd* ruraran. Chaymi caran Saúl rimir-punta caj rurashan altar. \v 36 Chaypita Saúl niran: «Canan chacayga pacha waraycama Filistea runacunata gatir aywashun. Maychöpis taripar ima-aycantapis guechumushun. Cawaycajtaga ama cachaycushunchu juctapis.» \p Niptin llapan nipäcuran: «Yarpashayquino rurashun ari.» \p Cürana niran: «Manaraj imapis captin Tayta Diostaraj tapucushun.» \p \v 37 Chaura Saulga Tayta Diosta mañacur tapucuran: «¿Filistea runacunata gatishächu? ¿Nogacuna binsishächuraj?» nir. \p Chayno tapuptin Tayta Dios mana imatapis rimacuranchu. \v 38 Chaymi Saúl niran: «Cayman shamuy llapayqui mandaj cajcunalla. Tapucachay pï juchata rurashantapis. \v 39 Nogaga Israelcunata salbaj \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanchömi canan jurä. Wamrä Jonatanpis juchata rurasha carga wañuchun.» \p Suldärucunaga pipis mana imatapis rimacuranchu. \v 40 Chaymi Saulga llapan Israelcunata niran: «Gamcunaga caj läduman jurmacay, nogana wamrä Jonatanwan jucaj läduman.» \p Chaura llapan suldäruncuna «Nishayquino cachun» niran. \v 41 Chaura Saulga sinchipa niran: «Israelcunapa \nd Tayta Diosnin\nd* ¿imanirtaj tapucuptë mana wiyamashcanquichu? Nogacho u wamrä Jonatancho jucha captin llojshenga Urim. Acrashayqui Israelcunacho jucha captenga llojshenga Tumim.»\x * \xo 14:41 \xt Núm. 27.21; 1Sam. 28.6\x* \p Chaura surti llojshiran Saulpäwan Jonatanpaj. Israelcunami ichanga librina quëdaran. \v 42 Chaypita Saúl niran: «Cananga surtita jitay wamrä Jonatanpäwan nogapäna» nir. \p Chaura surti llojshiran Jonatanpaj. \v 43 Chaymi Saulga Jonatanta niran: «Imata rurashayquitapis willamay.» \p Jonatán willaran: «Garutëpa puntanwanmi micurcurä wallcalla mil-abïjata. Cananga caychömi caycä. Listumi caycä wañunäpaj» nir. \p \v 44 Chaura Saúl sinchipa niran: «Jonatán, gam mana wañuptiquega Tayta Dios fiyupa castigamächun.» \p \v 45 Niptenga llapan runana Saulta niran: «Jonatanga ama wañuchunchu. ¡Paychaj Israelcunatapis pillyachöga binsichisha! ¡\nd Tayta Diosga\nd* manami camacächengachu Jonatán wañunanta! Payga llapantapis Tayta Dios yanapaptinmi rurasha.» \p Chaynöpami llapan runa Jonatanta salbaran. \v 46 Saulnami Filistea runacunata mana gatirannachu. Paycunapis nasyunninpana cuticuran. \p \v 47 Saulga Israelcunapa raynin car llapan contrancunatami binsiran. Binsiran Moab, Amón, Edom, Soba, Filistea runacunata. May-chaypapis pillyaj aywarga simri binsej. \v 48 Achca suldärucunata shuntaycur Amalec runacunatapis binsiran. Chaynömi Israelcunata salbaran maquichacuyta munaj runacunapita. \p \v 49 Saulpa wamrancuna caran: Jonatán, Isúi, Malquisúa. Warmi wamrancunana caran: mayur caj Merab, shullcanna Mical. \v 50 Saulpa warminpa jutinna caran Ahinoam. Paymi caran Ahimaaspa wamran. Suldäruncunapa mandajninna caran Abner. Abnerna caran Nerpa wamran. Paynami caran Saulpa tiyun. \v 51 Saulpa papänin Ciswan Abnerpa papänin Nernami caran Abielpa wamrancuna. \p \v 52 Saúl cawashancamaga Israelcunawan Filistea runacuna fiyupami pillyaran. Chaynöpami Saulga shuntaj callpayoj runacunata, jinyu cajcunata. \c 15 \s1 Saúl ray cananta Tayta Dios manana munashan \p \v 1 Juc junaj Samuelga Saulta niran: «\nd Tayta Diosmi\nd* cachamasha gamta Israelcunapa raynin churanäpaj.\x * \xo 15:1 \xt 1Sam. 10.1\x* Cananga sumaj tantiyacuy \nd Tayta Dios\nd* nishushayquita. \v 2 Ima-aycapäpis munayniyoj \nd Tayta Dios\nd* nin: ‹Nogaga Amalec runacunata sumaj castigashaj. Paycunaga Israelcuna Egiptupita shacamuptin päsachiyta mana munaranchu.\x * \xo 15:2 \xt Éxo. 17.8–14; Deut. 25.17–19\x* \v 3 Chaypita cananga magay. Ushajpaj illgächiy llapan charashancunata. Mana cuyapaypa wañuchiy ollguta, warmita, wamracunata, iticunata. Wañuchinqui wäcancunata, uyshancunata, camëlluncunata, bürruncunata.› » \p \v 4 Chaura llapan runacunata Saúl gayachiran. Tilaimcho yuparan ayca cashantapis. Chaquipa aywaj suldärucuna caran ishcay pachac waranga (200,000). Chunca waranga (10,000) caran Judá runacuna. \v 5 Nircur Saulga aywaran Amalec nasyunpa capitalnin siudäman. Ragra lädunman pacacuran. \v 6 Queni castacunata niran: «¡Witicuy! ¡Gamcuna llojshicuy Amalec runacunapita paycunawan iwal mana wañunayquipaj! Gamcunaga allimi ricarayqui Israelcuna Egiptupita shacamuptin.» \p Chayno niptin Queni runacunaga witicuran Amalec runacunapita. \v 7 Chaura Saulga yaycur wañuchiyta gallaycuran Havila siudäpita-pacha Shurman yaycunacama. Egiptupa lindancama ushajpaj illgächiran. \v 8 Raynin Agagtaga prësu chariran. Llapan suldäruncunataga tucsiypa wañuchiran. \v 9 Ichanga Saulpis suldäruncunapis ray Agagta mana wañuchiranchu. Mana wañuchiranchu allinnin caj uyshacunata, wäcacunata, werannin caj besëracunatapis. Ima-aycatapis mana illgächiranchu allinnin cajtaga. Mana bälejcunallata llapantapis illgächiran. \p \v 10 Chaypitana Samuelta \nd Tayta Dios\nd* niran: \v 11 «Saulta ray churashäpita cananrämi pësacö. Payga nogata gongaycamasha. Nishäcunata mana cumlishachu.» \p Chaura Samuelga fiyupa rabyaran. Chay chacayga warayllata \nd Tayta Diosta\nd* ruwacuran. \v 12 Warannin tuta chacalla aywaran Saúl cajman. Tapucuptin willaran «aywacusha Carmel siudämanmi. Chaychömi Saulta yarpänanpaj wancata ichichisha. Chaypita tumaypa Gilgalpa aywacusha» nir. \v 13 Chaura Samuelga aywaran Saúl cajman. \p Saulga niran: «Ima alliraj \nd Tayta Dios\nd* pushaycamushunqui tayta. Pay nimashanta cumlishcänami.» \p \v 14 Chaura Samuel niran: «¿Imanirtaj nogaga wiyaycä uyshacuna bäyaycajta, wäcacuna wagaycajta?» \p \v 15 Saulna niran: «Amalec runacunapatami apamusha. Runacunami mas allinnin uyshacunataga, mas allinnin caj wäcacunatapis raquisha \nd Tayta Diosniquipaj\nd* rupachinanpaj. Chaypita cajtaga llapantami wañuchishcäcuna.» \p \v 16 Samuelga niran: «¡Upälla! Chacay \nd Tayta Dios\nd* nimashanta nishayqui.» \p Chaura Saúl niran: «Mä willamay» \p \v 17 Samuelna niran: «Gamga ‹manacajllami cä› nirayquimi. Chayno niycarpis llapan Israelcunapa mandajninmi caycanqui. \nd Tayta Diosga\nd* churashurayqui Israelcunapa raynin canayquipämi. \v 18 \nd Tayta Diosninchëga\nd* cachashurayqui sumaj willaparcurmi juchasapa Amalec runacunata ushanayquipaj. \v 19 Gam ¿imanirtaj \nd Tayta Dios\nd* nishushayquita mana wiyacushcanquichu? Chaypa ruquenga chiquinacushayquipa imancunatapis quiquiquipaj charicurcushcanqui. Chaynöga \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho mana allitami rurashcanqui.» \p \v 20 Chaura Saúl niran: «Nogaga \nd Tayta Dios\nd* nimashanta cumlishcämi. Prësu apamushcä Amalecpa raynin Agagtapis. Amalec runacunatapis ushajpämi illgächishcä. \v 21 Pillyaj aywajcunami ichanga uyshata wäcacunatapis allinnin cajta apacamusha Gilgalcho \nd Tayta Diosniquipaj\nd* sacrifisyuta rupachinanpaj.» \p \v 22 Chaura Samuel niran: \q1 «Wiyacushaga sacrifisyucunata rupachishanchïpitapis \q1 masmi \nd Tayta Diosga\nd* cushicun. \q1 Uyshacunata pishtarcur wiranta rupachishanchïpita \q1 mas allimi \nd Tayta Dios\nd* nishancunata wiyacuptinchi.\x * \xo 15:22 \xt Prov. 21.3; Ose. 6.6; Amós 5.22–24\x* \q1 \v 23 Brüju rurajcunanömi fiyupa juchata ruran Tayta Diosta mana wiyacojcunaga. \q1 Ïdulucunata rispitajnömi Tayta Diosta mana wiyacojcunaga juchata ruran. \q1 Gamtapis mana wiyacushayquipitami ray caycashayquipita \q1 \nd Tayta Diosga\nd* jitarishunqui.» \p \v 24 Chaura Saulga Samuelta niran: «Au, rasunpami juchata rurashcä. Runacunapa shiminta chasquirmi \nd Tayta Diostapis\nd* gamtapis mana wiyacushcächu. Runacunatami manchacushcä. \v 25 Ima captinpis perdunaycamay ari. \nd Tayta Diosta\nd* aduraj cutishun ari.» \p \v 26 Samuelga niran: «Manami gamwanga cutishunchu. Gamga manami cumlishcanquichu \nd Tayta Dios\nd* nishanta. Chaymi cananga gamtapis mana munashunquinachu Israelcunapa raynin canayquita.» \p \v 27 Samuelga ticrar aywacuran. Chaura jacuraycashanpa cantunpita Saúl charicurcuptin rachicäcuran. \p \v 28 Chaymi Samuelga Saulta niran: «Chaynömi gamtapis \nd Tayta Diosninchi\nd* canan jitarishunqui Israelpa raynin caycajta. Juc Israel-masiquitami ruquiqui ray cananpaj churanga. Payga gampita mas allimi. \v 29 Tayta Diosga yäracuna Diosmi. Payga manami llullacunchu. Rimashantaga cumlinmi. Runacunanöchu manami aunircur cutiricun.» \p \v 30 Yapay Saúl niran: «Juchatachaj rurashcä. Chaypis llapan auquincunapa ñaupancho, Israelcunapa ñaupancho raytano rispitamay ari. Iwal aywashun ari \nd Tayta Diosniquita\nd* aduranapaj.» \p \v 31 Niptin Samuelga Saulwan cutiran. Nircur \nd Tayta Diosta\nd* aduraran. \p \v 32 Chaypitaga Samuel niran: «Apapämay Amalec runacunapa raynin Agagta.» \p Agagga Samuelpa ñaupanman aywaran mana manchacullarna «manami wañuchimanganachu» nir. \p \v 33 Chayaptin Samuel niran: «Gamga sabliquiwanmi achcaj warmicunapa wamranta wañuchishcanqui. Cananga mamayquipis wamraynajmi quëdanga.» \p Samuel chayno nir Agagtaga ichic-ichiclla cuchuran \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho, Gilgalcho. \v 34 Nircur aywacuran Ramá partiman. Saulnami cuticuran Gabaacho caycaj wasinman. \v 35 Chay junajpita-pacha Saulwan manana tincur Samuelga fiyupa llaquicuran. \nd Tayta Diospis\nd* Saulta ray churashanpita fiyupa pësacuran. \c 16 \s1 Davidtana ray cananpaj acrashan \p \v 1 \nd Tayta Diosga\nd* Samuelta niran: «¿Imaycamataj Saulpaj llaquicuycanqui? Paytaga manami munänachu Israelcunapa raynin cananta. Gamga asëtita wiñacuy cächuman. Belenman ayway. Isaïpa wamrantanami acrashcä ray cananpaj.» \p \v 2 Chaura Samuel niran: «¿Imanöparaj noga aywashaj? ¡Saúl mayashpanga wañuchimangami!» \p Niptin \nd Tayta Dios\nd* niran: «Manta wäcata apacurcur aywanqui. ‹\nd Tayta Diospaj\nd* rupachejmi apaycä› ninqui. \v 3 Isaïtapis gayanqui uywata pishtashayquimanga. Noganami nishayquipaj imata ruranayquipäpis. Ray cananpaj acranqui noga nishä cajta.» \p \v 4 Chaura Samuelga ruraran \nd Tayta Dios\nd* nishanno. Belenman chayaycuptin siudächo tiyaj auquincuna manchapayllapa tincoj aywaran «¿Allipächu shamushcanqui?» nir. \p \v 5 Niptin Samuelga niran: «Au, allipämi shamushcä. \nd Tayta Diospaj\nd* uywata pishtajmi shamushcä. Gamcunapis limyuyay. Nircur yan'gämay uywata pishtarcur rupachishächo.» \p Chaypita Samuelga Isaïtapis wamrancunatawan «mayllacuy» niran. Nircur Tayta Diospaj uywata pishtashanman gayachiran. \v 6 Paycuna chayaptin Samuelga Eliabta ricaran. Chaymi yarparan «Paytami \nd Tayta Diosga\nd* acrasha canga ray cananpaj» nir. \p \v 7 Ichanga \nd Tayta Dios\nd* niran: «Ricaynillantaga tamäñullantaga ama cäsupaychu. Nogaga payta manami munächu. Runa ricashallanga manami allichu. Runaga rican janallantami. Nogami ichanga shongunta rejsë.» \p \v 8 Chaura Isaïga gayaran wamran Abinadabta Samuelpa ñaupanman. Samuelga niran: «Paytapis manami \nd Tayta Dios\nd* acrashachu.» \p \v 9 Chaypita Isaïga Samata gayaran. Samuel niran: «Paytapis \nd Tayta Dios\nd* manami acrashachu.» \p \v 10 Isaïga Samuelta ricachiran ganchis wamranta. Llapanta ricachiptinpis Samuel niran «Manami maygantapis \nd Tayta Dios\nd* acrashachu.» \v 11 Chaypita Samuel tapuran: «¿Mananachu masga wamrayqui can?» nir. \p Chaura Isaí niran: «Shullca caj pishiycanrämi. Payga uyshatami ricaycan.» \p Samuel niran: «Shullca wamrayquita gayachimuy. Pay mana chayamushancamaga imatapis manami rurashunrächu.» \p \v 12 Chaura Isaïga gayachimuran. Chay wamranga caran cuyayllapaj camarajlla puca ajcha. \p Samuelta \nd Tayta Dios\nd* niran: «Paytami acrashcä. Asëtita wiñapay ray cananpaj.» \p \v 13 Chaura Samuelga jinan öra asëtita wiñaparan. Llapan wauguincunapa ñaupanchömi Davidtaga ray cananpaj churaran. Chay örapita-pacha Davidtaga \nd Tayta Diospa\nd* Espiritun yanaparan. \p Chaypita Samuelga llapanpita dispidicurir Ramäman cuticuran. \s1 Saulta David tucapashan \p \v 14 Saulpitaga \nd Tayta Diospa\nd* Espiritun witicuriranna. Saulmanga fiyu espiritutana \nd Tayta Dios\nd* cachamuran. Chay espiritunami turwatächiran. \v 15 Chaymi uywaynincuna niran: «Tayta Saúl, musyashayquinöpis Tayta Diosga fiyu espiritutami gamman cachamusha. Chaymi llaquicaycächishunqui. \v 16 Nogacunata nimay arpa tucajta ashimunäpaj. Paynami imay örapis fiyu espíritu llaquicachishuptiqui tucanga ashacyärinayquipaj.» \p \v 17 Chayno niptin Saúl niran: «Gamcuna ashimuy ari arpa tucajta. Tarishpayqui pushamuy.» \p \v 18 Chaura juc uywaynin niran: «Belencho tiyaj Isaïpa wamran arpa tucajta ricashcä. Pillyaytapis fiyupami yachan. Sumaj jinyumi. Mishquillami riman. Quiquinpis camarajllami. Paytaga \nd Tayta Diosmi\nd* yanapaycan.» \p \v 19 Chayno niptin Isaïman Saúl cachacuran «Uysha michej caj wamrayqui Davidta cachamuy» nir. \p \v 20 Chaura Isaïga wamran Davidta cacharan Saulman. Bürruwan apachiran tantata, bïnuta. Capshitapis apachiran. \v 21 Chaynöpami Davidga chayaran Saulman. Nircur payta sirbiran. Davidtaga Saúl amatar cuyarmi quiquinpa yanapajnin cananpaj churaran. \v 22 Saulna Isaïman cachacuran «David cayllachöna yanapämächun ari. Paywanga sumajmi yachänacö» nir. \v 23 Chaura Tayta Dios cachamushan fiyu espíritu Saulta turwatächiptin Davidga juclla arpata tucaj. Chaura jinan öra Saulga allina ricacoj. Fiyu espiritupis cachaycojna. \c 17 \s1 Goliat-ta David wañuchishan \p \v 1 Filistea runacunaga pillyananpaj suldäruncunata shuntaran Soco marcaman. Chay partiga caran Judächo. Nircur pachacuran Socowan Azeca lindancho caycaj Efes-damim partiman. \v 2 Saulpis Israelcunawan shuntacaran. Nircur aywaran Ela pampaman. Filistea runacunata ichipänanpaj camaricuran. \v 3 Filistea runacunaga chimpancho gotucaran. Israelcunapis jucaj chimpancho gotucaran. Chaupinpana raquiycaran pampa. \v 4 Illajpita Filistea suldärucunapita llojshiramuran juc suldäru quimsa metruno jatun. Jutin caran Goliat. Chay runa caran Gat siudäpita. \v 5 Casconga caran runsipita. Chalëcunpis caran runsipita. Chalëcunpa lasaynin caran pichga chunca pichgan (55) quïlu. \v 6 Runsillapita caran wardanpis, aparisha purichishan sablinpis. \v 7 Sablinpa maquin aptananpis caran tilar gueruno racu. Quiquin cuchucunan fyërronga sojta quïluno lasaran. Ñaupantana purej yanapajnin. \p \v 8 Goliatga sumaj ichiycur Israel suldärucunata niran: «Gamcunaga ¿imapätaj pillyaj shamushcanqui? Nogaga cä Filistea runami. Gamcunapis canqui Saulpa sirbejninmi. Mayganiquipis shamuy pillyanapaj. \v 9 Mä nogata binsimangachush. Binsimaptenga nogacunami cashaj uywayniqui. Binsiptëga gamcunami canqui nogacunapa uywaynë. \v 10 Cananmi Israel suldärucunata achäquita ashipä: ¡Juc suldäruta cachamuy nogawan pillyananpaj!» \p \v 11 Filistea runa chayno niptin Saulpis suldäruncunapis manchariran. Balurnin mana carannachu. \p \v 12 Saúl caycashan wichan Isaí tiyaran Belencho. Pay caran auquinna. Wamran caran pusaj. Jucpa jutin caran David. \v 13-14 Eliab, Abinadab, Sama quimsan caran Isaïpa mayur caj wamrancuna. Paycunaga pillyaman Saulwan aywaran. Shullcan Davidna \v 15 Saúl cajman aywaj, Belenman cutej papäninpa uyshancunata michej. \p \v 16 Chay Filistea runaga Israelcunata tardi tutami achäquita ashipaj. Chuscu chunca (40) junajna chaynölla ruraran. \p \v 17 Juc junajcho Davidta papänin Isaí niran: «Caycho caycan ishcay chunca (20) quïlu rïgu ancasha, chunca tanta. Chaycunata apay pillyacho caycaj wauguiquicunaman. \v 18 Cay chunca muldi quësutapis apacuy comandantipaj. Cutimurnami willamanqui imano wauguiquicuna caycashantapis musyanäpaj. \v 19 Saulpis, wauguiquicunapis, llapan Israelcunapis Ela pampacho Filistea runacunawan pillyarcaycan.» \p \v 20 Warannin tuta chacalla Davidga aywacuran uyshata ricaycänanpaj jucta ashiycur taytan Isaí apachishancunata apacurcur. Chayaptin pillyaman llojshinanpäna ollgurcaycaran. \v 21 Israelcunapis Filistea runacunapis pillyananpäna wac-lä cay-lä sumaj camacaran. \v 22 Davidga apashancunata cachapaycuran micuycunata, armacunata täpajta. Quiquenga cörriyllapa aywar yaycuran imano caycashantapis wauguincunata tapunanpaj. \v 23 Wauguincunawan parlaycaptin illajpita llojshiraycamuran Gat siudächo tiyaj Filistea suldäru Goliat. Imaypis ashipashanno Israel suldärucunata achäquita ashiparan. Chayta David wiyaran. \p \v 24 Chay runata ricärir Israelcunaga fiyupa manchariran. Chaymi gueshpir cuticaycäriran \v 25 «¿Ricashcanquichu llojshimoj runata? ¡Israelcunataga achäquitami ashipaycämanchi! Tagay jatuncarayta binsejtaga rayshi wamranwan majachanga, ima-aycatapis gonga, famillyantapis impuestuta manana cobranganachu,» nir. \p \v 26 Chaura läduncho caycajcunata David tapuran: «¿Imataraj gonga tagay Filistea runa Israelcunata manana ashipänanpaj wañuchejtaga? ¿Pitäshi tagay Filistea juchasapa runaga Cawaj Tayta Diospa suldäruncunata achäquita ashipänanpäga?» nir. \p \v 27 Niptin paycunaga rimir nishannölla niran: «Goliat-ta wañucherga llapantami chasquenga.» \p \v 28 Chayno parlaycajta wiyar Davidpa mayur wauguin Eliabga rabyacurcuran. Chaymi niran: «¿Imamantaj shamushcanqui? Chunyajcho wallcalla uyshanchi caycajtaga ¿pitaj ricaycan? Nogaga musyämi mal jinyu cashayquita, llutanta yarpashayquita. Pillya ricajllami shamushcanqui.» \p \v 29 Chaura David niran: «¿Imatataj ruraycä? Rimarcushcällachaj.» \p \v 30 Chayno nircur wauguinpita witicuran. «Binsëga ¿imataraj chasquenga?» nir jucta tapuptinpis rimir nishannölla niran. \v 31 David tapucachaycashanta wiyajcuna waquenga Saulta willaran. Chaura payna gayachiran. \p \v 32 Davidga Saulta niran: «Chay Filistea runata pipis ama manchacuchunchu. Nogami aywashaj tayta chay runawan pillyaj.» \p \v 33 Chaura Saúl niran: «Japallayquega manami aywanquimanchu chay Filistea runawan pillyaj. Wamrallarämi canqui. Paymi ichanga wamra cashanpita-pacha pillyaj runa.» \p \v 34 Davidga niran: «Tayta, nogaga papänëpa uyshanta michishcä. Liyunpis ösupis uyshäta apacurcur aywacuptin \v 35 guepanta aywashpä shiminpitapis guechumoj cä. Nogaman ticramuptenga quijädanpita charej cä. Nircur magaycällar wañurachej cä. \v 36 Nogaga wañuchejmi cä liyun captin ösu captinpis. Chay juchasapa Filistea runatapis chaynömi wañurachishaj. Payga Cawaj Tayta Diospa suldäruncunatami manacajman churasha. \v 37 Liyunpis ösupis wañuchimänanpita salbamaj \nd Tayta Diosmi\nd* salbamanga chay Filistea runapitapis.» \p Chaura Saulga «Ayway ari. \nd Tayta Dios\nd* yanapaycushunqui» niran. \p \v 38 Nircur Saulga niran: «Davidta röpäta jatipay. Runsi cascöta, runsi chilëcöta jatipay.» \p \v 39 Llapanta jatiparcuptin Davidga chegllanman sablita warcucuran. Jatisha puriyta camaran. Mana yachacasha cashpan jinan öra Saulta niran: «Cayno jatishaga manami aywayta puydëchu. Manami yachacashachu cä.» \p Chayno nirmi llapan jatiraycashanta jorguriycuran. \v 40 Garutinta aptacurcur, mayu rumi ullushta pichgata acraran. Nircur wallguinman wiñacurcur waracan aptashalla aywaran Filistea runawan pillyaj. \v 41 Goliatpis ichic-ichiclla Davidta witiparan. Goliatpa ñaupantanami ayudantin aywaycaran. \v 42 Goliatga Davidta ricapärir, ricaran puca cära camarajlla mösuta. Chaymi manacajman churar \v 43 niran: «¿Allgu cashätachu yarpanqui gueruyquiwan shamunayquipaj?» nir. Chayno nirmi diosnincunapa jutinta jogarir maldisyunaran. \v 44 Nircur Filistea runaga Davidta niran: «¡Shamuy. Aychayquitaga jirca animalcunatami äbicunatami garashaj!» nir. \p \v 45 Chayno niptin David niran: «Gam aywaycämunqui lansayquiwan sabliquiwan. Nogami ichanga shamö llapanpaj munayniyoj \nd Tayta Diospa\nd* jutincho. Paymi manacajman churashayqui Israel suldärucunapa Diosnin. \v 46 Cananmi \nd Tayta Dios\nd* gamta binsinäpaj camacächenga. Canan örami wañurachishayqui. Nircur umayquitapis rogushaj. Llapan Filistea suldärucunami wañonga. Aychantami garashaj äbicunata, jirca animalcunata. Chaynöpami llapan runa musyanga Israelcunata Tayta Dios yanapashanta. \v 47 Llapanmi musyanga. \nd Tayta Diosga\nd* manami lansawanrächu ni sabliwanräpischu salban. \nd Tayta Diospa\nd* jutinchömi pillyaycäcuna. Paymi nogacunapa munaynëman gamcunataga cachaycushunqui.» \p \v 48 Filistea runaga Davidta magananpaj witiparan. Chaura Davidpis pillyananpaj churacaran. \v 49 Wallguinpita rumita jorgurcur juc maqui Filistea runataga urcucho waracaycuran. Urcuncho rumin jatipacusha Filistea runaga lätacaypa pampaman tuniran. \v 50 Chaynömi Goliat-ta David binsiran. Juc waracayllacho juc rumillawan David wañuycachiran. Mana sablin captin \v 51 cörriran Goliat-ta sablin guechoj. Chay sablillanwanna päsarpachiran. Nircur umantapis roguriran. \p Fiyupa pillyay yachaj suldärun wañushata ricaycur Filistea runacunaga gueshpir aywacuran. \v 52 Chaura Israelcunawan Judá runacunana gayaraycar guepanpa cörripäcuran. Gatiran Gat yaycunacama, Ecronpa puncuncama. Gatir aywashan nänicunachöga Filistea suldärucuna wañusha mashtarpäcuran Saaraim partipita Gat particama, Ecrón particama. \v 53 Gatishanpita cutimur Israelcunaga Filistea runacunapa ima-aycantapis apacuran. \v 54 Davidga Goliatpa umanta aparan Jerusalenman. Goliatpa armancunatana churaycuran quiquin Davidpa toldunman. \p \v 55 David Filistea runawan pillyaj aywaycaptillanna Saulga suldäruncunapa mandajnin Abnerta tapuran: «¿Pitaj chay mösupa papänin?» nir. \p \v 56 Chaura Abner niran: «Manami musyächu tayta.» \p Chaymi rayga niran: «Mayacachay pipa wamran cashantapis.» \p \v 57 Chaypita Goliatpa umanta David janchasha aywaycämojwan tincur Saúl cajman Abner pusharan. \v 58 Chayachiptin Saúl tapuran: «Willamay. ¿Pipa wamrantaj canqui?» nir. \p Niptin David niran: «Belencho tiyaj Isaïpa wamranmi cä tayta.» \c 18 \s1 Jonatán Davidwan amïgu cashan \p \v 1 Saulwan parlayta usharcur Davidga Jonatanwan rejsinacuran. Chaypitaga ishcan fiyupa amïguna ricacur pasaypa cuyanacuran. \v 2 Saulnami chay junajpita-pacha Davidta churaran sirbintinpäna. Chaymi Davidtaga papäninman cutinantapis mana dëjarannachu. \v 3 Jonatanwan Davidna para-binta gonacuran imaycamapis amïgu cananpaj. Jonatanga Davidta fiyupa cuyaran. \v 4 Chaymi jacurashanta, sablinta, lëchanta, sablin waguicunan wachäcantapis Davidta goycuran. \p \v 5 Davidga Saúl mandashancunata llapantami cumliran. Chaymi Saulga churaran suldärucunata mandananpaj. David mandaptin suldärucunapaj, mandaj suldärucunapäpis sumaj alli caran. \s1 Davidta Saúl chiquicurcushan \p \v 6 Chaura Goliat-ta David wañuchishanpita llapan suldärucuna cutimuptin Israel siudäcunapita ray Saulta tariparan warmicuna cushicur dansaraycar cantaraycar tinyata, latilluta tucaraycar. \v 7 Dansar cantashpan warmicunaga yaparir-yaparir niran: \q1 «Waranga runatami Saúl wañuchisha; \q1 Davidna chunca warangata.»\x * \xo 18:7 \xt 1Sam. 21.11; 29.5\x* \p \v 8 Chayno niptin Saulga fiyupa rabyacäcuran. Rabyar niran: «Davidpäga ‹chunca warangata (10,000) wañuchisha› nin. Nogapäna warangallata (1,000) wañuchishäta nin. ¡Cananga Davidta ray cananpaj churarcunallannami pishin!» \v 9 Chay junajpita-pacha Saulga Davidta risilajna. \p \v 10 Warannin junaj Tayta Dios cachashan fiyu espíritu Saulta charicurcuran. Chaura wasincho turwataran. Davidnami imaypis tucapanyashanno arpata tucaycaran. Tucaptin Saulga lansanta aptaraycaran. \v 11 Illajpita lansanta jogarcur Saulga sajmaycuran «Davidta tapyaman lagacajpaj goycushaj» nir. Ichanga David witicuriran. Ishcay cutimi chayno wañuchiyta munaran. \p \v 12 Davidta \nd Tayta Dios\nd* yanapaycashanta musyarmi Saulga manchacuranna. Quiquintaga manana Dios yanaparanchu. \v 13 Chaymi lädunpita juc-lächöna tiyachiran. Waranga (1,000) suldärucunapa mandajnin Comandanti cananpaj churaran. Chaura payga ñaupa-puntatami maypapis aywaj cutimoj. \v 14 \nd Tayta Dios\nd* yanapaptinmi ima rurashancunapis alli caj. \v 15 Imata rurashanchöpis mas alli llojshipaptin Saulga Davidta amatar manchacoj. \v 16 Israelcunapis, Judäcunapis Davidtami amatar rispitaj. Paymi mandaj maypa aywananpäpis y cutimunanpäpis. \p \v 17 Saúl quiquin mana wañuchiyta munar «Filistea runacuna wañuchichun» nir yarparan. Chaymi juc junajcho Davidta Saúl niran: «Mayur caj wamrä Merabwan majachacay. Ichanga \nd Tayta Diospa\nd* faburnin pillyay. Jinyu cay.» \p \v 18 Niptin David niran: «Nogapis famillyäcunapis manacajllami cäcuna. ¿Imanöpataj mashayqui yaycöman?» \p \v 19 Saulga wamran Merabwan Davidta majachanan junaj chayamuptin Adrielwan majacharcuran. Payga caran Mehola partipita. \v 20 Saulpa jucaj wamran Micalna Davidta fiyupa munaparan. Munanacushanta willaycuptin Saúl cushicuran. \v 21 Payga yarparan «Wamräta Davidwan majacharcushaj. Wamräna Filistea runacunapa munayninman cachayconga» nir. Chaymi yapay Davidta niran: «Cananmi ichanga rasunpa mashä canquipaj.» \p \v 22 Chaypita Saúl uywaynincunata niran: «Gamcuna pacayllapa Davidta ninqui: ‹Ray amatar cuyashunqui. Mashan canayquitami munan. Uywaynincunapis rispitashunquimi› nir.» \p \v 23 Saulpa uywaynincunaga yachachishannölla Davidta niran. Niptin David niran: «Raypa mashan canäpäga manami aypächu. Nogaga cä pobrimi, manacajllami.» \p \v 24 Uywaynincunaga Saulman aywaycur willaran David nishanta. \v 25 Chaura Saulga Davidta Filistea runacuna wañuchinanta munar uywaynincunata niran: «Davidta willay: ‹Rayga manami munanchu wamranwan majachacar päganayquita. Man'chäga munan pachac (100) Filistea runacunapa pengayninpa punta garantami. Chayrämi rayga chiquejnincunata ayñita cutichir cushiconga.› » \p \v 26 Saulpa uywaynincunaga ray nishanta willaran Davidta. Chaura Davidpis chaynöpa raypa mashan yaycunanpaj alli cashanta tantiyaran. Nishan junaj manaraj cumliptin \v 27 Davidga suldäruncunawan aywar ishcay pachac (200) Filistea runacunata wañuycärachimuran. Llapanpa pengayninpa punta garanta rayman aparan. Chayaycachir goycuran mashan yaycunanpaj. Saulnami wamran Micalwan Davidta majacharan. \p \v 28 Davidta \nd Tayta Dios\nd* yanapaycashanta musyar ricar y wamran Micalwan munanacushanta musyar, \v 29 rimëru manchacushanpita mas fiyupana Saulga manchacuran. Chaypita-pacha fiyupana chiquicurcuran. \v 30 Filistea runacuna achäquita ashipaptin ichanga Saulpa waquin caj mandaj suldäruncunapita mas allicho quëdaj. Chaynöpami Davidpäga may-chaychöpis «allimi» nir parlaj. \c 19 \s1 Davidta wañuchiyta Saúl yarpashan \p \v 1 Saulga wamran Jonatanta, waquin mandaj suldäruncunatawan niran Davidta wañuchinanpaj. Niptin Davidwan amïgu cashpan Jonatán \v 2 willachiran: «Papanëmi wañuchiyta munaycäshunqui. Chaymi wara tuta cuydacunqui. Pacäpaman pacacuy. \v 3 Nogaga shamoj-aywä papanëwan iwal gam caycashayqui chacrapa. Chaychömi tapushaj gampaj. Pay mä imatashi nimanga. Nircurmi llapan nimashanta willachishayqui» nir. \p \v 4 Jonatanga Davidpa faburnin rimar papänin Saulta niran: «Tayta, ¿imanirtaj wañuchiyta munanqui uywayniqui Davidta? Gamtaga manami imatapis mana allita rurasha-cashunquichu. Allillatami rurasha. \v 5 Payga wañuytapis mana manchaypa wañuchiran jatuncaray Filistea runatapis. Chaynöpami \nd Tayta Dios\nd* salbaran llapan Israelcunata. Quiquiquipis chayta ricarga cushicurayquimi. ¿Imapitataj juchaynaj caycaptin wañuchiyta munanqui Davidta?» \p \v 6 Jonatán niycashanta tantiyacurir Saulga niran: «\nd Tayta Diospa\nd* jutinchömi jurä: Davidtaga manami wañuchishächu.» \p \v 7 Chayno niptinrämi Jonatanga Davidta willaran imano parlashantapis. Nircurmi ichanga pusharan Saulman. Chaura Davidga yapay sirbiran Saulta rimëru sirbishanno. \p \v 8 Chaypita yapay guërra caran. Chaura David yapay Filistea runacunata binsiran. Aypallata ushaycuran. Waquinta gaticacharan. \p \v 9 Chaypita Saultaga yapay \nd Tayta Dios\nd* cachamushan fiyu espíritu charicurcuran. Saulga wasincho caycaran lansan aptasha. Davidnami arpata tucaycaran. \v 10 Davidta lansanwan wañuycachiytami yarparan. Sajmaycuptin Davidga witicuriran. Chaura Saulpa lansanga tapyallamanmi jaticajpaj chayaran. Chay chacay jinan öra David gueshpir aywacuran. \p \v 11 Chaura Saulga jinan öra suldäruncunata cacharan Davidpa wasinman gueshpinanta täpaj warannin tuta wañuchinanpaj.\x * \xo 19:11 \xt Sal. 59\x* Warmin Micalga Davidta willaran: «Canan chacay juclla mana gueshpicuptiquega wara wañuchishunquipämi» nir. \v 12 Chayno nirmi jinan öra Micalga Davidta warcuyllapa bentänapa urächiran. Chaynöpa gueshpiran. \v 13 Nircur Micalga Davidpa cämanman ïdulullatana weguycachiran. Umanmanpis churaparan cabra garachallata. Nircur jirgawan gatarcuran. \p \v 14 Saúl runacunata cacharan Davidta prësu apamunanpaj. Chaura Micalga «gueshyaycanmi» niran. \v 15 Niptinpis Saulga yapay cacharan runacunata Davidta ashimunanpaj. «¡Cämacho gueshyar jitaraycaptinpis cayman apamuy wañuchinäpaj!» niran. \v 16 Saúl cachashan runacunaga Davidpa wasinman yaycur cämacho tariran jatun ïdulullata, cabra garacha jawanancho caycajta. \p \v 17 Micalta Saúl niran: «¿Imanirtaj llullapämashcanqui? Chiquishätami gueshpichishcanqui.» \p Chaura Mical niran: « ‹Gueshpinäta mana munaptiquega wañuchishayqui› nimashami.» \p \v 18 Chaynöpa Davidga gueshpir aywacuran Samuel tiyaycashan Ramá siudäman. Saúl imata rurashantapis willaran. Chaymi Samuelwan Davidga Naiot partiman tiyaj aywacuran. \v 19 Chaypita Saúl mayaran David Ramá parti Naiotcho tiyaycashanta. \v 20 Chaura runacunata cacharan prësu charimunanpaj. Saúl cachashan runacuna chayar ricaran Tayta Dios rimachishanta profëtacuna rimaycajta. Samuelna llapanta mandaycaran. Illajpita Saulpa cachancunatapis Tayta Diospa Espiritun charicurcuran. Chaura paycunatapis Tayta Dios rimachiran. \p \v 21 Chayta mayarcur Saúl cacharan juc runacunatana. Paycunatapis waquintanölla Tayta Dios rimachiran. Quimsa cuti Saúl cachashan runacunapis chaynölla ruracaran. \v 22 Chaura quiquin Saulna aywaran Ramäman. Secú jutiyoj ishtanquiman chayar tapucuran Samuelpäwan Davidpaj. Llalli-shimicunaga willariran: «Ramá particho caycaj Naiotchömi caycan» nir. \v 23 Chaura Saúl aywaran. Tayta Diospa Espiritun paytapis charicurcuran. Saultapis Tayta Dios rimachiran. Chaynölla aywaran Ramächo caycaj Naiotcama. \v 24 Röpantapis lojticuran. Tayta Dios rimachiptin galalla juc junaj, juc pagas caycaran Samuelpa ñaupancho löcuno. Chaypitami rimaypis can: «¿Saulpis profëtachi?» nir.\x * \xo 19:24 \xt 1Sam. 10.11–12\x* \c 20 \s1 Davidta Jonatán yanapan \p \v 1 Ramächo caycaj Naiotpita David gueshpir aywacuran Jonatán cajman. Chayaycur niran: «¿Imatataj noga rurashcä? ¿Imataj juchä? ¿Imachötaj papäniquita ufindishcä wañuchiyta munamänanpäga?» \p \v 2 Chaura Jonatán niran: «¿Imanirtaj chayno yarpanqui? ¡Manami wañuchishunquipächu! Papänëga imata rurananpäpis nogatarämi willaman. ¿Imanirtaj mana willamanchu wañuchiyta munashushayquita?» \p \v 3 Chaypis Davidga niran: «Papäniquega musyanmi amïgu cashanchïta. Chaymi musyanayquita mana munanchu llaquicunayquipita. ¡\nd Tayta Diospis\nd* musyanmi wañuy janächöna cashanta!» \p \v 4 Niptinmi Jonatanga tapuran: «Noga ¿imanötaj yanapäshayqui?» \p \v 5 Davidna niran: «Musyashayquinöpis, wara junajmi llullu quilla fista.\x * \xo 20:5 \xt Núm. 28.11\x* Chaychömi raywan iwal micunä. Cuydä willacunayquiwan chacraman pacacushäta. Nogaga warantin tardicamami pacaräcushaj. \v 6 Papäniqui nogapaj tapucuptin ninqui ‹payga fiyupami ruwacamasha Belén marcanman aywananpaj. Chaychöshi famillyancuna cada watalla fistata ruran.› \v 7 Papäniqui ‹allimi› niptenga manami manchacushächu. Rabyaptinmi ichanga gampis musyanquipaj nogata wañuchimänanpaj rasunpa yarpaycashanta. \v 8 Gamwan noga amïgu canapaj para-binta gonacushanchïtaga \nd Tayta Diospis\nd* musyanmi. Chaymi ruwacushäta ama gongaycuychu ari. Noga juchata rurasha captëga wañurachimay. Papäniquimanga ¿imapänataj apamanqui?» \p \v 9 Niptin Jonatán niran: «¡Ama yarpaychu chaytaga! Rasunpa papänë wañuchishunayquipaj caycashanta musyaycorga willachishayquipämi.» \p \v 10 Chaura David tapuran: «¿Papäniqui fiyu shiminpa nishuptiquega piraj willamanga?» \p \v 11 Jonatán niran: «Ishcallanchi shuyni parlashun.» Chaura ishcallan aywaran. \p \v 12 Chaychömi Jonatanga Davidta niran: «Israelcunapa \nd Tayta Diosninpa\nd* jutinchömi jurä. Wara, warantin cayno öra, noga musyashaj papänë imata yarpashantapis. Gampaj alli parlaptenga cachamushaj willashunayquipaj. \v 13 Papänë gampaj mana allita yarpaycashanta mana willaptë, mana gueshpichiptëga \nd Tayta Dios\nd* fiyupa castigamächun. ¡Gamtana \nd Tayta Diosninchïpis\nd* yanapaycushunqui papänëta yanapashanno! \v 14 Cawashäcamaga nogatapis alli yanapaycamanqui ari \nd Tayta Dios\nd* yanapäshushayquino. \v 15 Wañucuptënaga \nd Tayta Diosninchi\nd* contrayquicunata ushacächiptinpis castäcunata cuyapaycullanqui. \v 16 Llapan contrayqui cajtaga \nd Tayta Diosninchi\nd* jusgar chipyaj ushacächichun.» \p Chayno nirmi Davidwan Jonatán conträtuta ruraran parlacushanta imaypis cumlinanpaj.\x * \xo 20:16 \xt 2Sam. 9.1\x* \v 17 Amatar cuyashpan Jonatanga yapay jurar \v 18 niran: «Warami llullu quilla fista. Gampa jamanayquicho mana pipis captenga simrimi ‹¿maytaj?› nengapaj. \v 19 Warantinpis mana captiquega masnami tapuconga. Chaymi aywacunqui jucpun pacacushayquiman. Rumi goturaycashan wajtallanman pacacunqui. \v 20 Nogaga sumaj apuntaycur quimsa cuti lëchäwan illapamushaj. \v 21 Nircur uywaynëta nishaj, ‹ayway ashimunqui lëchacunata› nir. ‹Lëchaga caycan cay-läduyquichömi. Ayway apamuy› niptëga ama manchacunquichu. Manami imatapis rurashunquipächu. \nd Tayta Diospa\nd* jutinchömi jurä. \v 22 ‹Lëchaga mas washachömi caycan› niptëga aywacunqui. \nd Tayta Diosmi\nd* munanga gam aywacunayquita. \v 23 Canan parlacushanchïtaga \nd Tayta Diosllami\nd* imaycamapis musyanga.» \p \v 24 Davidga änir chacraman pacacuran. Llullu quilla fista gallaycuptin rayga micunanpaj jamacuran. \v 25 Custumrin cashanno rayga tapya ñaupanman jamacuran, Jonatanga derëchunman, Abnerna Saulpa lädunman. Davidpa jamananga jäcuraycaran. \v 26 Chay junäga Saúl mana rimacuranchu Davidpaj «Ganrami caycanga. Manarämi limyuyangarächu» nir yarpar. \v 27 Warannin caj junaj fistachöpis Davidpa jamananga jäcuraycaran. Chaura Saúl wamran Jonatanta tapuran: «¿Imanirtaj Isaïpa wamranga ganyanpis cananpis mana shamushachu?» nir. \p \v 28 Chaura Jonatán niran: «Davidga fiyupami ruwacamasha ‹Belenman aywanä resïsanmi› nir. \v 29 Ruwacamasha ‹Marcäman aywaytami munä. Famillyäcunami Tayta Diospaj uywacunata pishtan. Wauguëmi gayachimasha. Aunimaptiquega famillyäcunata rätu watucaramushaj› nir. Chaymi micoj mana shamushachu.» \p \v 30 Niptinmi Saulga fiyupa rabyacurcuran Jonatanpaj. Chaymi niran: «¡Manacaj warmipa wawan! ¿imanirtaj mana musyashächu Isaïpa wamranwan amïgu cashayquita? Mamantinmi pengaypaj canqui. \v 31 Cay pachacho David cawaycashanyäga gam, ni mandashayquipis manami yarpashayquinöchu canga. ¡Canan öra ashircachimur cayman apachimuy. Wañunanmi camacan!» \p \v 32 Chaura Jonatán niran: «¿Imapitataj wañunman? ¿Imachötaj ufindisha-cashunqui?» \p \v 33 Chaura Saulga lansanta jogarcur Jonatanta tucsiriyta munaran. Chayrämi Jonatán tantiyacuran Davidta papänin wañuchiyta munashanta. \v 34 Jonatanpis fiyupa rabyacurcuran. Jatarcur aywacuran. Chay junäga manana fista micuytapis micurannachu. Fiyupa llaquiparan Davidta papänin jagayächishanpita. \p \v 35 Warannin tuta, Davidwan parlashan örapäga chacrapa Jonatán aywaran mösu uywayninwan. \v 36 Uywayninta niran: «Lëchata illapashäta cörriyllapa aywar shuntamunqui.» \p Uywaynin aywashancamaga Jonatán mas juc-läpana lëchata jitaran. Chaura juc-lämanna chayaran. \v 37 Lëcha chayashanman uywaynin aywaptin Jonatanga llapan callpanwan gayacuran: «¡Lëchaga caycan mas washachörämi!» nir. \v 38 Yapay uywayninta Jonatanga gayacuran: \p «¡Apurä cörriy. Ama ichiycuychu!» nir. Uywaynenga lëchacunata shuntarcur Jonatanta goycuran. \v 39 Imanir chayno ruraycashantapis mana musyaranchu uywaynenga. Chaytaga Jonatanwan Davidllami musyaran. \v 40 Chaypita Jonatanga llapan lëchancunata uywayninwan siudäman apachiran. \p \v 41 Uywaynin aywacuriptin Davidga llojshimuran rumi goturaycashan wajtanpita. Jonatanpa ñaupanman gongurpacuycur umpuran urcunpis pampaman töpananyaj. Nircur ishcan macallanacurcur wagaran. Davidga Jonatanpita mas fiyupa wagaran. \p \v 42 Nircur Jonatanga Davidta niran: «Cananga mana llaquicuyllapa aywacuy. Ishcanchïmi \nd Tayta Diospa\nd* jutincho jurashcanchi. Paytami mañacushcanchïpis ishcanchïta ricamänanchïpaj, wamrayqui mirajcunatapis, wamrä mirajcunatapis ricananpaj.» \p Chaypita Davidga aywacuran. Jonatannami siudäman cutiran. \c 21 \s1 Saulpita David gueshpishan \p \v 1 David aywacuran Nob partiman cüra Ahimelec cajman.\x * \xo 21:1 \xt Mat. 12.3–4; Mar. 2.25–26; Luc. 6.3\x* Chayaptin mancharisha taripar niran: «¿Imanirtaj yan'guiynaj japallayqui shamushcanqui?» \p \v 2 Chaura David niran: «Raymi pacayllapa cachamasha. Chaymi nimasha ‹ama pipis musyachunchu imaman aywashayquitapis, imata nishätapis›. Yan'gämaj runacunawanmi ichanga juc pachacho tincunäpaj parlacushcä. \v 3 ¿Ima micuyllapis manachu capushunqui? Capushuptiquega pichga tantata mañacushayqui.» \p \v 4 Chaura cüra niran: «Charaycashä tantaga manami lluta runacuna micunanpächu; cüracuna micunallanpämi. Tayta Diospaj churashanmi. Ichanga goycömanmi yan'gäshojcuna warmita mana yatasha captenga.» \p \v 5 Davidga niran: «Imaypis pillyaman aywarga warmicunata manami yatächu. Canan mana yarpashapita llojshimuptëcunapis yan'gämajcunaga limyunami carcaycasha. Cananga mas limyunami carcaycangapis.» \p \v 6 Chaura cüraga Tayta Diospaj raquishan tantata goycuran. Chaychöga caran Tayta Diospaj churashan tantallami.\x * \xo 21:6 \xt Lev. 24.5–9\x* Altarcho caycaj tantata jorgusha caran acaycaj tantata ruquin churananpaj. \p \v 7 Chay öra chaycho caycänaj Saulpa uyshëruncunapa mandajnin Doeg. Chay runa caran Edom partipita. Payga \nd Tayta Diospa\nd* wasintami täpaycaran. \p \v 8 Ahimelecta David niran: «¿Manachu charanqui amänu juc sablita, man'chäga lansata? Fiyupa apurämi ray cachamasha. Chaymi manana timpö cashanachu sablëta, ni waquin armäcunata apamunäpäpis.» \p \v 9 Chaura cüra niran: «Au, caycho charaycämi Ela pampacho wañuchishayqui Filistea runa Goliatpa sablinta.\x * \xo 21:9 \xt 1Sam. 17.51\x* Chayga efodpa guepancho jacucunawan pituraycan. Munarga apacuy ari. Mastaga ima armatapis manami charächu.» \p Chaura David niran: «Chay sabliga fiyupa allimi. Jorgapaycamay ari.» \p \v 10 Chay junajlla Davidga Saulpita gueshpir aywacuran. Chayaran Gat siudäpa raynin Aquisman. \p \v 11 Aquispa mandaj suldäruncunana niran: «Cay runaga Israelcunapa raynin Davidchaj. Paytami cushicushpan cantapaj: \q1 «Waranga runatami Saúl wañuchisha; \q1 Davidna chunca warangata.»\x * \xo 21:11 \xt 1Sam. 18.7; 29.5\x* \p \v 12 Chayno rimaptin Davidga yarpachacuran. Chaymi Gatpa raynin Aquista fiyupa manchacuran.\x * \xo 21:12 \xt Sal. 56\x* \v 13 Chaynöpami paycunapa ñaupanchöga artita rurar löcu\x * \xo 21:13 \xt Sal. 34\x* ricacuran. Puncucunaman wichaypa uraypa isquirbiran. Lausan jutuycaptin puriran. \v 14 Chaynöta ricar Aquisga mandaj suldäruncunata niran: «Gamcuna cay runa löcu caycajta ricaycarga ¿imapätaj pushapämashcanqui? \v 15 Löcucunaga caychöpis pishintächu. ¿Imapätaj pushapämashcanqui wasëcho löcutänanpaj?» \c 22 \p \v 1 Chaypitaga David gueshpir aywacuran Adulam parti machayman.\x * \xo 22:1 \xt Sal. 57; 142\x* Wauguincunapis waquin famillyancunapis mayaycur tincoj aywaran. \v 2 Payman guellicuran ñacajcuna, jaga cajcuna, jagayasha runacunapis. Davidnami paycunata pushararan. Chaura paytaga purëshiran chuscu pachacno (400) runacunami. \p \v 3 Chaypita aywaran Moab siudächo caycaj Mizpaman. Moabpa rayninta niran: «Papänëpis mamäpis marcallayquicho tiyacuchun ari Tayta Dios imatapis nimashancama.» \p \v 4 Moab nasyunpa rayninman chaynöpami Davidga pusharan mamanta taytanta. David pacacur purishancamaga Moabpa rayninpa maquincho tiyacuran. \p \v 5 Chaypita Tayta Diospa profëtan Gadga Davidta niran: «Ama pacaräcuychu. Ayway Judá partiman.» Niptin Davidga aywacuran Haret jircacho munti caycajman. \s1 Nobcho tiyaj cüracunata wañuchishan \p \v 6 Chaycamaga Gabaacho caycaran Saúl. Tamarisco jacha chaquincho lansan aptasha jamaraycaran. Llapan mandaj suldäruncunapis täpaycaran. David yan'guincunawan maycho caycashantapis mayaycur \v 7 mandaj suldäruncunata niran: «Benjamín runacuna sumaj wiyamay: Isaïpa wamranga manami goshunquipächu chacrata ni übas chacratapis. Llapaniquitaga manami churashunquipächu comandanti canayquipaj, capitan canayquipaj. \v 8 Llapaniquimi conträ parlacushcanqui. Pipis manami willamashachu wamräwan Isaïpa wamran amïgu cananpaj parlacushanta. Gamcuna mayganiquipis manami willamashcanquichu wamrä uywaynïwan chiquiycächimashanta. Cananga wañuchimänanpaj watgaycäman.» \p \v 9 Edom runa Doegpis Saulpa mandaj suldäruncunawan carcaycaran. Paymi niran: «Isaïpa wamranta noga ricashcä Nob marcacho. Ahitobpa wamran Ahimelecwan parlaran. \v 10 Ahimelecga Davidpaj \nd Tayta Diosta\nd* tapucuran. Micuytapis gararan. Filistea runa Goliatpa sablintapis goran.»\x * \xo 22:10 \xt Sal. 52\x* \p \v 11 Niptin rayga Nobcho caycaj Ahimelecta llapan cüra-masincunatawan gayachiran. Paycunaga chay castalla caran. Llapan chayaptin \v 12 Ahimelecta Saúl niran: «Ahitobpa wamran, sumaj wiyamay.» \p Chaura Ahimelecga niran: «Imatapis nimay tayta. Nimashayquitaga rurashämi.» \p \v 13 Chaura Saúl tapuran: «¿Imanirtaj Isaïpa wamranwan conträ parlacushcanqui? Tantatapis sablitapis goshcanqui. Tayta Diostapis mañacapashcanqui David conträ ricacunanpaj, watgaycur wañuchimänanpaj. Cananpis watgaycäman.» \p \v 14 Chaura rayta Ahimelec niran: «Tayta, llapan mandaj suldäruyquicunachöpis manami canchu Davidnöga. Payga mandashayquita llapantami cumlin. Jinachöpis mashayquimi. Mas mandaj suldärucunapa mandajninmi. Llapanmi alli rican mandashayquichöpis. \v 15 Manami cananrächu paypäga Tayta Diosta mañacushcä. Chaymi nogata ni famillyätapis ama jitapämaychu. Nogaga manami musyächu imata David rurashantapis.» \p \v 16 Chaymi rayga rabyashpan niran: «¡Ahimelec, gamga rasunpami llapan famillyayquiwan wañunqui!» \p \v 17 Jinan öra rayga quiquinta täpaj suldäruta niran: «¡\nd Tayta Diosta\nd* sirbej cürancunata wañurachiy! Paycunapis Davidpa faburninnami. Gueshpiycashanta musyaycar mana willamashachu.» \p Chaura rayta täpaj suldäruga cüracunata wañuchiyta mana munaranchu. \v 18 Mana wañuchiptin rayga Edom runa Doegta niran: «Gam wañuchiy.» \p Chaura Doegga cüracunata juclla wañuchiran. Chay öra wañuchiran pusaj chunca pichgan (85) cüracunata efodnin jatishata. \v 19 Nircur aywaran cüracunapa siudänin Nobmanpis. Chaychöna wañuchiran ollguta, warmita, wamrata, itita sabliwan cuchuypa. Wañuchiran wäcacunatapis, bürrucunatapis, uyshacunatapis. \p \v 20 Ahimelecpa wamran Abiatarlla wañuypita gueshpiycuran. David cajman chayaran. \v 21 Davidta willaran \nd Tayta Diosta\nd* sirbej cüracunata Saúl niptin wañuchishanta. \p \v 22 Chaura David niran: «Nogaga Doegta chaycho tarir musyaränami Saulta willananpaj cashanta. Nogami juchayoj cä famillyayquicuna wañunanpaj. \v 23 Cananga nogacunawan goyäcuy mana manchacuypa. Pipis wañuchiyta munashoj cäga nogatapis wañuchiytami munaman. Caycho cacuptiquega manami pipis imatapis rurashunquipächu.» \c 23 \s1 Keila siudäta David salbashan \p \v 1 Juc junajcho Filistea runacuna Keila siudäman yaycuycärir guechuran chayraj ërasha rïguta. Chayno rurashanta Davidta willaran. \v 2 Payna jinan öra \nd Tayta Diosta\nd* mañacur tapuran: «¿Tayta Dios, Filistea runacunata magaj aywashächu manachu?» nir. \p \nd Tayta Diosna\nd* niran: «Au, ayway magaj. Keila runacunata salbay.» \p \v 3 Davidta yan'gaj runacunana niran: «Cay jinan Judächo caycallarpis manchacurcaycanchïna. Mas piyur-rächari manchacushun Keilaman Filistea runacunata magaj aywarga.» \p \v 4 Chaura Davidga yapay \nd Tayta Diosta\nd* tapucuran. Tapucuptin \nd Tayta Dios\nd* niran: «Juclla ayway Keilaman. Nogami maquiquiman churashaj Filistea runacunata.» \p \v 5 Davidga yan'guincunawan aywaran Keilaman. Chaycho Filistea runacunapa contran pillyar binsiran. Llapan uywacunatapis guechuran. Chaynöpami Davidga Keila runacunata salbaran. \v 6 Ahimelecpa wamran Abiatarga gueshpir aywacusha caran Keilamanmi Davidman guellicunanpaj. Efodta chayachiran. \p \v 7 Waquin runacunaga Saulta willaran «Davidga Keila siudächömi caycan» nir. Chaura Saulpis yarparan «Tayta Diosmi munaynëman churamusha wañuchinäpaj. Siudä rurichöga wichgacashami, lläbicashami caycanga» nir. \v 8 Jinan öra Saulga llapan suldäruncunata gayachiran Keilaman aywaycärir Davidta llapan yan'gajnincunata curalapaycärinanpaj. \p \v 9 Saúl yarpaycashancunata musyar Davidga Abiatar cürata niran «efodta apamuy Tayta Diosta tapucunapaj». \v 10 Davidga Tayta Diosta mañacur niran: «Israelpa \nd Tayta Diosnin\nd*, mayashcämi Saúl Keilaman shamunanpaj yarpaycashanta; cay siudäta illgächinanpaj yarpaycashanta. \v 11 ¿Rasunpachu mayashäno shamonga nogata ashimaj? ¿Keila runacunaga nogata Saulpa maquinmanchu cachaycamanga? \nd Tayta Dios\nd*, willamänayquitami munä.» \p Chaura \nd Tayta Dios\nd* niran: «Rasunpami Saúl shamonga» \p \v 12 Yapay David tapucuran: «¿Keila runacunaga nogata llapan yan'gämajcunatawan Saulpa maquinmanchu entregaycamanga?» \p Chaura \nd Tayta Dios\nd* niran: «Au. Saulpa maquinmanmi entregaycushunquipaj.» \p \v 13 Chayno niptin Davidga sojta pachac (600) yan'guincunawan Keilapita aywacuran. Mana musyaranchu mayman aywaycashantapis. Chaypita Saúl mayaran Keilapita David mayna gueshpishanta. Chaura manana Davidta gatir aywarannachu. \s1 Chunyajcho David goyashan \p \v 14 Chaynöpa Davidga chunyaj jircaman tiyaj aywacuran. Zif jirca pacäpacunacho tiyaran. Saúl waran-waran ashiptinpis Tayta Dios mana camacächiranchu tarinanta. \p \v 15 Mana tariycaptinpis Davidga Saulta fiyupa manchacuran wañuchinanpaj ashiptin. Chaymi tiyacuran Zif parti Hores jircacho. \v 16 Juc junaj Saulpa wamran Jonatán aywaran Hores jircaman Davidta watucoj. Shacyächiran mana yamacaypa Tayta Diosman yäracunanpaj. \v 17 Chaymi niran: «Ama manchacuychu. Papänë Saulga manami tarishunquipächu. Gamga Israelpa rayninmi canquipaj. Noganami cashäpaj mayur uywayniqui. Chaytaga papänë Saulpis musyanmi.» \v 18 \nd Tayta Diospa\nd* ñaupancho ishcan parlacurcur\x * \xo 23:18 \xt 1Sam. 18.3\x* Jonatanga wasinman cuticuran. Davidna quëdacuran Horescho. \p \v 19 Zif runacunami ichanga Gabaaman aywaycärir Saulta willaran «Haquila parti Horeschömi Davidga pacaraycan.\x * \xo 23:19 \xt Sal. 54\x* Chunyaj ur'ganchömi caycan. \v 20 Tayta, shamuyta munarga shamuy. Shamuptiquega nogacunami charëshishayqui.» \p \v 21 Chaura Saúl niran: «Nogata cuyapämashayquipita \nd Tayta Dios\nd* yanapaycushunqui. \v 22 Cananga ayway. Maynincho caycashantapis pï ricashantapis sumaj musyamunqui. Nogataga willamasha ‹Davidga sabïdu› nirmi. \v 23 Sumaj ricapacamunqui mayninman pacacushantapis. Nircur cutimunqui fïju willamänayquipaj. Chayrämi gamcunawan aywashaj. Rasunpa chaycho pacaraycaptenga noga ashicuycushaj juc cuchupita juc cuchucamami Judá partichöga.» \v 24 Saulta «aywallä» nir Zif runacunaga siudäninman cuticuran. \p Davidga yan'guincunawan caycaran chunyaj Maón chaquin pampacho. \v 25 Chaypita Saulga llapan suldäruncunawan ashej aywaran. Ashiycashanta Davidta willaycäriptin chunyaj Maón gagaman yaycucuycuran. Chaura Saulpis chunyaj Maón gagaman yaycuran Davidta gaticachar. \p \v 26 Saulga suldäruncunawan punta wajtanpa aywaran. Davidna jucaj wajtanpa yan'guincunawan Saulpita carupänanpaj apurälla aywarcaycaran. Saulga suldäruncunawan intërupana Davidtaga yan'guincunatawan curalapaycäriran. Charinanpäna carcaycaptin \v 27 juc cacha chayaran Saulman «¡Juclla cutiy tayta. Filistea runacunami nasyunninchïman yaycacaycäramusha!» nir. \v 28 Chaura Saulga Davidta mana gaticacharannachu. Filistea runacunata ichipajna cuticuran. Chaypitami chay jircapa jutinta churaparan «Gueshpichej gaga» nir. \v 29 Chaypita Davidga En-gadicho pacacojna aywacuran. \c 24 \s1 Saulta David cuyapashan \p \v 1 Filistea runacunata gaticachashanpita Saúl cutircamuptin willaran «Davidga En-gadi partipa chunyajninchöna caycan» nir. \v 2 Chaura Saulga llapan Israelcunapita acraran quimsa waranga (3,000) suldärucunata. Nircur Davidta ashej aywaran. Pushashan runacunawan ashiran fiyu gagacunapapis. \v 3 Ashiycashancho chayaran uysha canchacunaman. Canchacuna ñaupanchöna caran jatun machay. Rurichömi Davidga yan'guincunawan pacarpaycaran. Saulga machayman yaycuran jatunta ishpacunanpaj. \v 4 Chaura Davidtaga yan'guincuna niran: «Cananmi ichanga Dios rasunpa cumlin gamta nishushayquita. Maquiquimanmi chiquishojniquita chayachimusha. Cananga mä munashayquita ruray.» \p Chaura Davidga yachayllapa aywarcur Saúl jacuraycashanpa ichic cantullanta cuchucuriran. \v 5 Chayta rurariycorga fiyupa llaquicuran. \v 6 Chaymi yan'guincunata niran: «¡\nd Tayta Dios\nd* ama camacaycachichunchu rayta wañuchinätaga! Payga ray caycan \nd Tayta Dios\nd* acrasha captinmi.» \v 7 Chayno nirmi yan'gajnincuna wañuchinanpaj caycaptin Davidga micharan. Chaynöpami Saulta mana wañuchiranchu. \p Saulga machaypita llojshirir aywacuran. \v 8 Guepantana Davidpis machaypita llojshirir gayacuran: «¡Tayta, tayta!» nir. \p Chaura Saulga ticrar ricäriran. Ricäriptin Davidga rispitar umpuran. \v 9 Nircur niran: «Tayta ray, ¿imanirtaj runacuna ‹chiquishushpayquimi Davidga puriycan› nishushayquita riguinqui? \v 10 Cananga musyashcanquimi rasunpa gamta mana chiquishäta. Rasunpa chiquerga machayllachönachari wañurachëman caran. Tayta Diospis japallayquitami ñaupäman chayachimusha-cashunqui. Ichanga nishcä ‹Payga ray cayman chayasha Tayta Dios acrasha captinmi›. \v 11 Tayta, masqui ricay aptaraycashäta. Jacuraycashayquipa cantunmi. Chayno cuchuycarga maynami wañurachëman caran gamtaga. Cananga tantiyacunquiman. Nogaga manami wañuchiyta yarpashcächu. Manami ufindishcäpischu. Chaypis gamga wañuchimänayquipaj gaticachaycämanqui. \v 12 ¡\nd Tayta Diosninchïmi\nd* ishcanchïta jusgamäshun! Paymi nogataga alli ricamanga. Nogaga manami imaypis contrayqui jatarishächu. \v 13 Unay rimaypis nin: ‹Fiyu runacunami mana allitaga ruran.› Chaymi nogaga imaypis mana contrayqui jatarishächu. \v 14 ¿Pitataj Israel rayga gaticachaycan? Nogaga wañusha allgu-yupay, piqui-yupay mana bälejmi cä. Chayno caycaptë ¿imanirtaj gaticachaycämanqui? \v 15 Chaymi Tayta Diosninchi ishcanchïtapis jusgamäshun. Mä mayganchïshi juchayoj canchi. ¡Wañuchimänayquipita pay salbamächun!» \p \v 16 David rimayta usharcuptin Saulga sinchipa niran: «¡David! ¿Rasunpachu gam canqui ïju? O ¿ricapacuycächu?» Chayno nirmi gaparayparaj wagaran. \v 17 Nircur niran: «Gamga allitami rimaycanqui. Gam nogata cutichimashcanqui alliwan, noga mana allita rurayta munaycaptëpis. \v 18 Cananmi ichanga fïju musyachimashcanqui nogata alli ricamashayquita. Ñaupayquiman Tayta Dios chayachimasha caycaptinpis manami wañuchimashcanquichu. \v 19 Pipis chiquinacushanta tarerga wañuchinmi. Gammi ichanga mana wañuchimashcanquichu. Cananga \nd Tayta Dios\nd* yanapaycushunqui ari nogata alli ricamashayquino. \v 20 Cananmi ichanga rasunpa tantiyacö gam ray canayquipaj cashanta. Mandaptiquirämi Israel runacunapis mas alliman chayangapaj. \v 21 Cananga \nd Tayta Diospa\nd* jutincho aunimay ari. Wamräcunata, famillyäcunata ama wañuchinquichu ari. Jutëtapis ama gongacächinquichu ari.» \p \v 22 Niptin David auniran. Chaypita Saulga wasinman cuticuran. Davidnami yan'guincunawan aywacuran pacacunanman. \c 25 \s1 Samuel wañushan \p \v 1 Samuel wañucuranna. Chaymi llapan Israelcuna shuntacaran wañushanpita wagananpaj. Nircur Samueltaga marcan Ramäman pampaycäriran. Davidna chunyaj Parán\f + \fr 25:1 \ft Parantami waquin Bibliachöga \fk Maón \ft nin.\f* partiman aywacuran. \s1 David y Abigail \p \v 2 Maón particho tiyaran fiyupa rïcu runa quimsa waranga (3,000) uyshayoj, waranga (1,000) cabrayoj. Carmel siudächönami imatapis ranticoj. Chaymanmi millwa rutuchej aywaran. \v 3 Chay runapa jutin caran Nabal. Pay caran Caleb famillya. Nabalga caran fiyu, tuscu. Warmin Abigailmi ichanga caran amatar alli cuyayllapaj y yarpaysapa. \p \v 4-5 David chunyajcho caycashpan mayaran Nabal Carmelcho millwata rutuycashanta. Chaymi cachacuran chuncaj yan'guincunata Nabalwan amistäta rurananpaj. \v 6 Cachancunata niran: «Nabalta ninqui: ‹¡Gamtapis, famillyayquicunatapis, wasiquicho cajcunatapis fiyupami wamayä! \v 7 Mayashcä millwata rutuycashayquitami. Gampis mayashcanquichari Carmelcho uyshëruyquicunawan iwal goyashäta. Chaycho nogacunawan iwal goyaptin manami ni imanillarpis rimapashcächu, ni imatapis guechushcächu. \v 8 Masqui tapunquimanpis uywayniquicunata. Paycunami willashunqui rasun cajtaga. Cananga gampis cachäcunata cuyapaycuy ari. Paycuna gamman alli öra chayamuptin, cuyapämashpayqui imallatapis goycamuy ari micunäcunapaj. Nogaga wamrayquinömi cä.› » \v 9 Chaura cacha aywajcunaga David yachachishannölla Nabalta willaran. Nircur shuyarpaycaran imata ninantapis. \p \v 10 Chaura Nabalga niran: «¿Pitaj Davidga? ¿Pitäshi Isaïpa wamranga? ¡Canan wichanga uywaycuna achcajmi gueshpir aywacun duyñuncunapita! \v 11 Millwa rutojnëcunapämi camarishcä micuyta, upuna cajta, aychata. ¿Piyunnëcunapa micuyninta gömanchuraj mana rejsishä jäpa runata?» \p \v 12 Chaura Davidpa yan'guincuna cashgan cuticuran. Chayaycärerga Nabal nishancunata willaran. \v 13 Willaptin Davidga yan'guincunata niran: «¡Armayquicunata camaricuy-llapa!» Chaura llapan runacuna camaricuran sablincunata y quiquin Davidpis. Camaricarcärir paywan chuscu pachac (400) runacuna aywaran. Ishcay pachacna (200) quëdaran imancunatapis ricaycar. \p \v 14 Chaycama Nabalpa juc uywaynin aywaran Abigailta willaj: «Chunyajpita-pachami David cachamusha patrunnëwan amistäta ruraj. Payga fiyu shiminwanmi cutichisha. \v 15 Davidga nogacunawan amatar allimi caran. Paycunawan jircapa puriptëpis manami imatapis nimaranchu. Ni imäcunatapis guechumaranchu. \v 16 Chaypa ruquenga nogacunata, uywäcunatapis cuydamaj chacaypa junajpapis. \v 17 Runayquega tuscumi. Imata willapaytapis mana puydinchïchu. Cananga gam mä yarpachacuy imata ruranayquipäpis. Man'chäga mana allimi chayanga payman, llapan famillyancunamanpis.» \p \v 18 Chaura jinan öra Abigailga camarisha ishcay pachac (200) tantata, pichga uysha cancashata, pichga arröba ancasha rïguta, pachac (100) sarta chaquisha übasta, ishcay pachac (200) bölluta chaquisha ïguspita, llapanpaj aypaj bïnuta. Llapanta bürrucunaman cargacuran. \v 19 Nircur uywaynincunata niran: «Gamcuna ñaupay. Guepayquita aywaycämönami.» Chaycunata ruraran runan Nabalta mana willapayllapami. \p \v 20 Abigailga bürrunta muntacurcur pacayllapa aywaran. Chaypitanaga illajpita ricäriran runacunata pushasha David aywaycämojta. \v 21 Davidga aywaycaran «Chunyajcho goyaptenga yangallachi uywancunatapis ricäshishcä Nabalpataga. Juctapis mana guechushcächu. Cananga yanapashäpita imatapis mana gomanchu» nir. \v 22 Chaymi juraran: «Nabalpa ollgu caj famillyancunata waracama mana wañuchiptëga Tayta Dios castigamächun» nir. \p \v 23 Davidta ricärir Abigailga juclla bürrupita urarcur rispitashpan gongurpacuran. \v 24 Davidpa ñaupanman gongurpacuycur niran: «¡Llapan juchaga nogata chayamächun tayta! Noga parlashäta wiyaycamay ari. \v 25 Nabaltaga ama cäsupaychu. Tuscumi tayta. Jutinmannömi imata rimashantapis mana tantiyanchu. Imaypis chaynöllami ruran. Gam cachamushayqui runacunata nogaga manami ricashcächu. \v 26 Ichanga \nd Tayta Diosmi\nd* mana munashachu gam aywaycamur runata wañuchinayquita. Quiquiqui pägacunayquitapis mana munashachu. \nd Tayta Diosga\nd* llapan chiquinacushayquita castigachun. Gamta chiquishojcunataga Nabaltano imapis chayachun. \v 27 Chaymi ruwacö tayta. Garayniqui apamushäta aypunacuchun llapan yan'guiquicuna. \v 28 Nogatapis perdunaycamanqui ari tayta. Gamtapis famillyayquicunatapis mandaj caymanmi \nd Tayta Dios\nd* churashunquipaj. Gamga \nd Tayta Diospa\nd* faburninmi pillyanqui. Manami ima mana allipis chayashunquipächu. \v 29 Pï gaticachäshuptiquipis, pï wañuchiyta munashuptiquipis, gamtaga \nd Tayta Diosmi\nd* ima-aycapitapis salbashunquipaj. Chiquinacushayquitaga paymi jitarengapaj waracawan rumita waracarejnöpis. \v 30 Gamtaga aunishushayquinöllami \nd Tayta Dios\nd* churashunquipaj Israelcunapa mandajnin canayquipaj. \v 31 Chayno churashuptiqui manami pësacunquipächu ‹quiquëmi juchaynaj runata wañuchishcä› nir. \nd Tayta Dios\nd* alliman churashuptiquega nogatapis yarpäramanqui ari.» \p \v 32 Chaura David niran: «\nd Tayta Diosga\nd* alabasha caycullächun. Paymi tincunanchïpaj cachamushurayqui. \v 33 Gamtapis Tayta Dios yanapayculläshunqui alli yarpashayquipita. Cananmi chapaycamashcanqui noga quiquë runata wañuchinäta. \v 34 Israelcunapa \nd Tayta Diosninpa\nd* ñaupancho rasuntami rimaycä. Gamcunata wañuchinätami chapämasha. Juclla mana taripämaptiquega Nabalpa ollgu caj famillyan waraga manami jucpis cawanmannachu caran.» \p \v 35 Davidga Abigail apashancunata chasquicuran. Nircur niran: «Mana llaquicuypana wasiquiman cuticuy. Nimashayquicunatapis wiyacushcämi. Ruwacamashayquitapis aunishcämi.» \p \v 36 Chaypita Abigail wasinman chayananpäga Nabal cushicur fistata ruraycänaj raynöraj. Caycaran cushisha, fiyupa machasha. Chaura imatapis mana rimaparanchu warannincama. \v 37 Warannin tuta machashanpita paucacarcuptin Nabaltaga Abigail willaran imano cashantapis. Chaura jinan öra Nabalta atäqui chariran. Mana cuyucurannachu. \v 38 Atäqui charishanpita chunca junajta yapay \nd Tayta Dios\nd* castigaran. Chaynöpami Nabal wañucuran. \p \v 39 Nabal wañushanta mayar David niran: «¡Alabasha cachun \nd Tayta Diosga\nd*. Nabal ufindimashanpita allichömi \nd Tayta Dios\nd* castigasha! ¡Nogatapis chapämashami mana allita ruranäpita. Nabal mana allita rurashantapis quiquinmanmi ticrachisha!» \p Chaypitana Davidga cachacuran Abigailman «majachacäshun» nir. \v 40 Davidpa uywaynincuna Carmelman chayaycur Abigailta niran: «Gammanmi cachamasha David. Warmin canayquitami munan.» \p \v 41 Chaura Abigailga rispitashpan umpuran. Nircur niran: «David nimaptenga uywaynincunapa chaquintapis mayllapämanmi. Nogaga uywaynillanmi cäman.» \p \v 42 Chayno nircorga juclla camaricuran. Bürruta muntacurcur pichga uywaynincunata pushacurcur aywacuran Davidpa cachancunapa guepanpa. Chaynömi Davidwan majachacaran. \p \v 43 Davidga majachacaranmi Jezreel warmi Ahinoamwanpis. Chaura ishcaynami warmin caycaran. \v 44 Saulpa wamran Micalpis Davidpa warminmi caran. Ichanga Saúl majacharcuran Laispa wamran Paltiwan. Paycunaga caran Galim marcapitami. \c 26 \s1 Saulta yapay David cuyapashan \p \v 1 Zif runacuna Gabaaman aywaycur Saulta willaran: «Davidga pacaraycan\x * \xo 26:1 \xt Sal. 54\x* chunyaj partipa chimpan Haquila lömachömi» nir. \p \v 2 Chaura Saulga jinan öra aywaran mas allinnin caj quimsa waranga (3,000) Israel suldärucunata acracurcur. Zif chunyajman chayaran Davidta ashir. \v 3 Haquila lömaman pachacuran. Chayga caycaran näni läduncho chunyajpa chimpancho. Chunyajcho caycashancho Davidga mayaran Saúl chaycama gatishanta. \v 4 Chaymi ricapacoj cacharan Saúl maynincama chayashantapis musyananpaj. \v 5 Nircur aywaran Saúl pachacaraycashancama. Sumaj ricaran Saúl, suldäruncunapa mandajnin Abner maynincho puñushantapis. Abnerga caran Nerpa wamran. Pachacarashanchöga Saúl chaupillacho puñuycaran. Suldäruncunana intëru cantunpa puñuycaran. \p \v 6 Chaura Davidga parlaran Het runa Ahimelecwan, Sarviapa wamran Joabpa wauguin Abisaiwanpis. Paycunata tapuran: «¿Pitaj yan'gämayta munan Saúl caycashan cajcama?» nir. \p «Noga aywäshishayqui» niran Abisaiga. \p \v 7 Chay chacaylla Davidwan Abisai aywaran Saúl pachacaraycashanman. Saulga puñuycänaj jawananman lansanta jawiycur. Abnerna waquin suldäruncunawan puñuycänaj Saulpa intëru cantunpa. \p \v 8 Chaura Abisaiga Davidta niran: «Cananga chiquishojniquita Tayta Diosmi maquiquiman churaycusha. Noga wañurachishaj. Pampaman tucsirishaj quiquinpa lansallanwan. Juc maquillapämi.» \p \v 9 Niptin David niran: «Ama wañuchiychu. \nd Tayta Dios\nd* acrashan rayta wañuchiyta munajtaga Tayta Dios castigangami. \v 10 Wañucherga \nd Tayta Diosmi\nd* wañuchenga. Man'chäga pillyachömi wañonga. \v 11 Nogata ichanga \nd Tayta Dios\nd* chapaycamächun acrashan rayta wañuchinäpita. Jawananpita lansantawan yacu purichicunallanta apacushun. Bämu.» \p \v 12 Chaynöpami Davidga Saulpa jawananpita lansanta, yacu purichicunanta apacurcur aywacuran. Manami pipis ricaranchu ni mayaranpischu. Llapanpis fiyupa puñucasha carcaycaran. \nd Tayta Diosmi\nd* wañuypa puñucäcachiran. \v 13 Chaypita Davidga chimpanman päsacuriran. Nircur wicharan puntaman. Chaura carushchöna caycaran. \v 14 Davidga sinchipa gayacuran Abnerta llapan suldäruncunata: \p «¡Wiyamay Abner!» nir. \p Chaura Abner niran: «¿Pitaj gam canqui rayta gayaränayquipäga?» \p \v 15 Davidna manacajman churar niran: «Gammanga Israelcho manami pipis tincunchu. ¿Imanirtaj mana täpashcanquichu raytaga? Juc runami shamusha wañuchiyta yarpar. \v 16 Canan rurashayquega manami allichu. \nd Tayta Dios\nd* churashan rayta manami täpashcanquichu. Gamcunaga wañunayquimi camacan. Masqui ashiriy raypa lansantawan jawananman churashan yacu purichicunanta. Mä tarinquichush.» \p \v 17 Saulga Davidpa ïcunta rejsircur gayacuran: «¡David! ¿Rasunpachu gam canqui ïju?» nir. \p David niran: «Au tayta, nogami cä. \v 18 Tayta, ¿imanirtaj gaticachämanqui? ¿Imatataj rurashcä? ¿Ima mana allitataj rurashcä? \v 19 Wiyaycamay ari. Nogata chiquimänayquipaj \nd Tayta Diosninchi\nd* camacächisha captenga ofrendayquitapis chasquichun. Chiquimänayquipaj runacunalla shimita gosha-cashuptiquega \nd Tayta Diosninchi\nd* castigachun. Cananga gargamashcanquimi \nd Tayta Dios\nd* acrashan chacrapitapis. Mana bälej dioscunata sirbinäpämi gargaycämanqui. \v 20 Nogaga wañuyta munä \nd Tayta Diospa\nd* ñaupanchömi. ¡Gamga piquita-yupaypis ashimarmi shamushcanqui. Chacwatanöpis jircacunapa gaticachaycämanqui!» \p \v 21 Chayno niptin Saúl niran: «¡David, gamga wamrächaj canqui. Jucha rurashäta tantiyacömi! ¡Upa runanömi rurashcä! Cananga cuticamuyna ari. Mananami masga wañuchiyta munashayquinachu. Cananmi musyachimashcanqui wañuchiyta mana munamashayquita.» \p \v 22 Chaura David niran: «Tayta, caychömi caycan lansayqui. Uywayniqui shamuchun shuntananpaj. \v 23 Ray canayquipaj \nd Tayta Dios\nd* acrashushayquita musyarmi maquëman churamushuptiquipis mana wañuchishcächu. Chayno mana wañuchishäpitaga \nd Tayta Dios\nd* yanapaycamächun. Allita rurajcunataga paymi yanapan. \v 24 Canan gamta rispitar mana wañuchishäno \nd Tayta Diosninchi\nd* nogatapis chapaycamächun. Salbamächun llapan llaquicuycunapitapis.» \p \v 25 Niptin Saúl niran: «¡Amatar allimi canqui David! ¡Gamga ima-aycatapis fiyupa allicunatami ruranquipaj. Ima rurashayquipis allimi llojshipäshunquipaj!» \p Chayno nircur Saúl cuticuran wasinman. Davidpis aywacuran. \c 27 \s1 Filistea nasyuncho David cashan \p \v 1 Chaypis Davidga yarpaj: «Chicapis warapis Saúl wañuycachimangami. Chaymi Saúl mana fastidyamänanpaj aywacushaj Filistea nasyunman. Chaura manami ashimanganachu intëru Israel marcacunapa. Chayrämi wañuypita gueshpishaj» nir. \p \v 2 Chaynöpami Davidga sojta pachac (600) yan'guincunawan aywacuran juc raypa munaynincho cananpaj. Chay raypa jutin caran Aquis. Payga caran Maocpa wamran, Gat siudäpa raynin. \v 3 Aquis mandashan Gatcho Davidga tiyaran. Yan'guincunapis cada-ünun famillyanwan-cama tiyaran. Davidga ishcan warminta pushacuran. Jezreelpita cajpa jutin caran Ahinoam; Carmel siudäpita cajna Nabalpa biyüdan Abigail. \v 4 Gatman David aywacushanta mayar Saúl manana gaticacharannachu. \p \v 5 Aquista David niran: «Tayta cuyapämashpayquega shuyni tiyanäpaj juc marcayquita gomay ari. Manami allicho mandashayqui siudächo gamwan tiyaptëga.» \p \v 6 Chaura Aquisga Siclag siudäta goycuran David tiyananpaj. Chaypitami canancamapis Siclagga Judá nasyunpana. \v 7 Davidga tiyaran Filistea nasyuncho juc wata chuscu quillan. \p \v 8 Chaycho tiyashpanmi Davidga yanapajnin runacunawan asaltaj aywaj Gesur, Gezer y Amalec runacuna tiyashanman. Chay runacunaga tiyaran Telaim partipita asta Shur nishan partiyajmi. \v 9 Chay particunapa chayar ushajpaj wañuchej ollgutapis, warmitapis. Uyshancunata, wäcancunata, bürruncunata, camëlluncunata, asta röpancunatapis apacoj. Nircur cutej Aquis cajman. \v 10 Chayaptin Aquisga Davidta tapoj «¿may marcapitataj asaltamushcanqui?» nir. Chaura David llullapar nej: «Judá nasyunpa sur caj-läninpitami» u «Jerameel partipa sur caj-läninpitami» u «Queni runacuna tiyashanpa sur caj-läninpitami guechumushcä.» \p \v 11 Cawaycajtaga David mana cachaycojchu warmita ni ollgutapis, Gatman aywananta mana munaywan «rasun cajta willaconga» nir. Filistea nasyuncho tiyashpanga chaynölla ruraran. \v 12 David nishanta riguirmi ray Aquis yarparan: «Chayno ruraptenga Israel-masincuna Davidta chiquiycangami. Chaura nogapa munaynillächömi imaypis canga» nir. \c 28 \p \v 1 Chay wichan Filistea runacunaga shuntaran suldäruncunata Israelcunata magananpaj. Chaymi Davidta Aquis niran: «Llapan yan'guiquicunawan aywäshimay pillyaj.» \p \v 2 Chayno niptin David niran: «Au. Cananmi ricamanqui tayta imata rurashätapis.» \p Chaura Davidta Aquis niran: «Chauraga gamtami churashayqui imaycamapis quiquëta cuydamaj suldärö canayquipaj.» \s1 Musyacoj warmita Saúl tapucushan \p \v 3 Chay wichaypäga Samuel mayna wañusha caran. Intëru Israel nasyuncho llaquicur wagasha caran. Nircur pampaycärishana caran jinan yurishan Ramá siudäman.\x * \xo 28:3 \xt 1Sam. 25.1\x* Saúl gargushana caran nasyunpita llapan musyacojcunata, wañusha runacunapa almanwan parlajcunatapis.\x * \xo 28:3 \xt Lev. 20.27; Deut. 18.10–11\x* \p \v 4 Filistea runacunana shuntacarcärir pachacuran Sunem marcacho. Saulpis llapan Israelcunata shuntacurcur aywar Gilboa partiman chayaran. \v 5 Filistea runacunata ricar Saulga fiyupa manchariran. Shongunpis tic-ticyaran. \v 6 Chaymi \nd Tayta Diosta\nd* tapucuran. Ichanga manana willarannachu suyñuyninchöpis ni Urim rumiwanpis ni profëtacunawanpis. \v 7 Chaymi mandaj suldäruncunata niran: «Ashimuy almawan parlaj warmita, musyachicamunäpaj.» \p Niptin suldäruncuna niran: «Endorchömi almawan parlaj warmi can.» \p \v 8 Chaymi Saulga juc röpata jaticurcur ishcay yanapajnincunawan chacaypa aywaran chay warmi cajman. Chayaycurmi ruwacuran: «Imano canäpaj cashantapis musyanäpaj wañusha runapa almanta yurichipämay mamïta» nir. \p \v 9 Chaura warmiga niran: «Gam musyanquimi Saúl rurashanta. Cay nasyunpitaga gargusha llapan musyacojcunata, almawan parlajcunatapis. ¿Imanirtaj gamga mana alliman gaycaycämanqui nogatapis wañuchimänanpaj?» \p \v 10 Niptin Saulga niran: «\nd Tayta Diospa\nd* jutinchömi jurä. Gamtaga manami imapis päsashunquipächu.» \p \v 11 Chaura warmi niran: «¿Pitataj gayapäshayqui?» \p Saúl niran: «Samuelta gayapämay.» \p \v 12 Gayarcushpan warmiga illajpita ricäriran Samuelta. Ricärir gapachacuran. Nircur Saultana niran: «¿Imanirtaj llullapämashcanqui? ¡Saulchaj canqui!» \p \v 13 Chaura ray niran: «Ama manchacuychu. ¿Imatataj ricaycanqui?» \p Warmi niran: «Allpapita dios jatariycämojtami ricaycä.» \p \v 14 Saúl tapuran: «¿Ima-nirajtaj?» nir. \p Warmi niran: «Juc auquin runami jacusha aywaycämun.» \p Chaura Saulga tantiyacuriran Samuel cashanta. Chaymi jinan öra gongurpaycur umpuran urcunpis pampaman töpanancama. \p \v 15 Samuel niran: «¿Imapätaj gayachimashcanqui rabyachimashpayqui?» \p Niptin Saúl niran: «Fiyupami llaquicuycä. Filistea runacunami magayta munaycäman. Tayta Diospis cachaycamashami. Mananami ni imanillarpis willamannachu suyñuynëchöpis, profëtacunawanpis. Chaymi gayachishcä imano ruranäpäpis nimänayquipaj.» \p \v 16 Chaura Samuel niran: «¿Imanirtaj nogata tapumanqui? \nd Tayta Diosga\nd* maynami cachaycushurayquina. Contrayquinami caycan. \v 17 Ñaupata willashätami \nd Tayta Diosga\nd* cumlisha. Gamtaga ray caycajta gargusha-cashunquinami. Nircurmi ray cananpäga churasha yanapäshojniqui\x * \xo 28:17 \xt 1Sam. 15.28\x* Davidtana. \v 18 Gamga manami \nd Tayta Diosta\nd* wiyacushcanquichu. ‹Amalec runacunata ushajpaj ushay› nishuptiquipis manami cumlishcanquichu. Chaypitami \nd Tayta Diosga\nd* gamta gargushurayqui.\x * \xo 28:18 \xt 1Sam. 15.3–9\x* \v 19 \nd Tayta Diosga\nd* Filistea runacunamanmi entregashunqui gamta y Israelcunata. Waraga gampis wamrayquicunapis wañunquimi. \nd Tayta Diosmi\nd* camacächenga llapan Israel suldärucunata Filistea runacuna binsinanpaj.» \p \v 20 Chaura jinan öra Saulga pampaman tuniran. Wañushano chutacäcuran. Samuel nishanta wiyaycur fiyupa mancharisha cayllawan pampaman tuniran. Jinachöpis juc chacay juc junajna mana micushachu caran. \v 21 Chayno fiyupa mancharisha caycajta ricaycarpis warmiga ñaupanman witiycur Saulta niran: «Nogaga wañuytapis mana manchaypami quiquiqui nimashayquita rurashcä. \v 22 Cananga nogatana wiyamay ari tayta. Balurniqui yurinanpaj garashäta micucurcuy. Nircurmi ichanga aywacunquina.» \p \v 23 Saulga micuyta mana munaranchu. Chaura chay-jina ruwaran warmipis yanapajnincunapis. Chayrämi auniran. Nircorga jatarcur cämaman jamacuycuran. \v 24 Chaycamaga wasiyoj warmi pishtachiran wera besërata. Nircur jarinatapis chapuran lebadüraynaj bölluta rurananpaj. \v 25 Nircur gararan Saulta y yanapajnincunata. Llapan micucarcärerga wasiyojta «aywallä» nircur chay chacaylla cuticuran. \c 29 \s1 Filistea runacuna Davidman mana yäracushan \p \v 1 Filistea runacuna llapan suldäruncunata shuntaran Afec marcaman. Israelcunanami pachacuran Jezreelcho yacu pashtaycaj ñaupanman. \v 2 Filistea suldärucunaga röpa-röpa aywarcaycaran. Davidpis yan'guincunawan aywaycaran Gatpa raynin Aquiswan iwal guepallata. \v 3 Chaymi Filistea mandaj suldärucunaga Aquista tapuran: «Noganchïchöga ¿imatataj ashiycan hebreo runacunaga?» \p Chaura Aquis niran: «Payga Davidmi. Israelpa raynin Saulpa mandaj suldärunmi casha. Nogawan unaynami goyasha. Chayamushan junajpita-pacha canancama manami mayashcächu paypäga imatapis mana allita rurashanta.» \p \v 4 Mandaj Filistea suldärucuna rabyacarcärir Aquista niran: «Davidga tiyananpaj ricachishayquiman cuticuchun. Pillyaman ama aywäshimäshunchu. Illajpitami ticrapamashwan pullan pillyacho. Nircur mandajnin Saúl alli ricananpaj cutirgunman nogacunapa umäta apacurcur. \v 5 Cay Davidpämi warmicuna gachwashpan cantaran: \q1 «Warangatami wañuchisha Saúl; \q1 Chunca warangatami David» nir.\x * \xo 29:5 \xt 1Sam. 18.7; 21.11\x* \p \v 6 Chayno niptinmi Davidta gayaycur Aquis niran: «Noga musyämi alli runa cashayquita. \nd Tayta Diospis\nd* chayta musyanmi. Chaynöpis nogaman shamushayquipita-pacha alli runa cashayquitami ricashcä. Chaymi munashcä guërracho yanapämänayquita. Chaypis Filistea ray-masëcunaga gamta risilaycäshunquimi. \v 7 Chaymi cananga paycunata mana rabyachinayquipaj upällalla cuticuy.» \p \v 8 Chaura David niran: «Mandajnë tayta ray, ¿imatataj rurashcä? ¿Ima juchätataj tarishcanqui? Allillami canancama goyashcä. ¿Imanirtaj mana munanquichu chiquishojniquicunata magaj aywanäta?» \p \v 9 Chaura Aquis niran: «Nogapäga Tayta Diospa anjilninno alli runami canqui. Filistea mandajcunami ichanga mana munanchu pillyaman aywäshimänayquita. \v 10 Chaymi gampis pushamushayqui yan'guiquicunapis wara tutalla cuticunqui.» \p \v 11 Chaynöpa David llapan yan'guincunawan pacha wararcuptillanna cuticuran Filistea nasyunman. Filistea suldärucunana Jezreelman aywarcaycaran. \c 30 \s1 Amalec runacunata David binsishan \p \v 1 Chaypita cuticur quimsa junajta David llapan yan'guincunawan chayaran Siclag marcaman. Chayananpäga Amalec runacuna Neguevman yaycusha caran. Siclag marcatapis ushasha caran, rupachisha caran. \v 2 Ichanga pitapis mana wañuchishachu caran. Apacusha caran warmicunata, wamrancunata, runacunatapis. \p \v 3 Llapan yan'guincunawan marcaman David chayar tariran ushajpaj rupasha caycajta. Prësu apacusha caran warmincunata, wamrancunata ollguta warmitapis. \v 4 Chaura llapan wagayman churacaran. Fiyupa wagaran callpanpis ushacashancama. \v 5 Davidpa ishcan warmincunatapis prësu apacusha caran: Jezreelpita caj Ahinoamta, Carmelpita caj biyüda Abigailtapis.\x * \xo 30:5 \xt 1Sam. 25.42–43\x* \v 6 Chaura Davidga fiyupa yarpachacuycaran. Yan'guincunaga fiyupa rabyasha caycaran wamrancunata apacushanpita. Chaymi Davidta sajmayta munaycaran. Davidmi ichanga \nd Tayta Diosman\nd* yäracuran. \p \v 7 Chaymi Ahimelecpa wamran cüra Abiatarta\x * \xo 30:7 \xt 1Sam. 22.20–23\x* niran: «Efodta apapämay.» Davidman efodta Abiatar apapaycuptin \v 8 \nd Tayta Diosta\nd* tapucuran: «¿Suwacunata allipächu gatishaj? ¿Gatir taripashächu?» nir. \p Chaura Tayta Dios niran: «Ayway guepanta. Taripaycur prësu apashancunatapis cutichimunquipämi» nir. \p \v 9 Chaura Davidga jinan öra sojta pachac (600) runacunawan aywar chayaran Besor ragraman. Chaychöna quëdaran \v 10 ishcay pachac (200) runacuna shongun ushaptin. Ragrata mana chimparannachu. Chaura Davidga chuscu pachacllawanna (400) gatir aywaran. \v 11 Aywaycashanchömi tariran Egipto nasyunpita juc runa jitaraycajta. Chay runata David cajman apaycurmi tantata gararan. Y yacuta upuchiran. \v 12 Gararan ïgus tantata, ishcay sarta chaquisha übasta. Micucurcuptin Egipto runapaga callpan yurircuran. Quimsa junajna micönilla cacusha caran. Yacutapis mana upushachu caran. \v 13 Chaura David tapuran: «¿Pitaj patrunniqui? ¿Maypitataj shamushcanqui?» nir. \p Egipto runana niran: «Nogaga cä Egiptupitami. Amalec runami uywaycämasha. Gueshyacäcuptëmi cachaycamasha. Chayga quimsa junajnami. \v 14 Aywaräcuna Ceret nasyunpa sur caj-läninpa, Judá partipa, Caleb partipa ima-aycatapis asaltaj. Siclagchöga wasincunatapis rupaycärachishcäcuna.» \p \v 15 Chaura Davidga tapuran «¿Pushamanquimanchu chay asaltanticunaman?» nir. \p Chaura Egipto runa niran: «Tayta Diospa jutincho juray. Mana wañuchimänayqui captenga patrunnëman mana entregamänayqui captenga pushashayquimi.» \p \v 16 Chaypitaga pusharan asaltanticuna caycashanman. Paycunaga intëruman mashtacasha carcaycänaj. Ima-aycatapis suwacushanpita fistata rurar, micur upyar cushisha carcaycänaj. Suwacusha caran Filistea nasyunpita Judäpitapis. \v 17 Davidga suldäruncunawan yaycuycärir tutapita tardicama wañuchiran. Chuscu pachac (400) mösucunalla camëllunta muntacarcärir gueshpiycuran. \p \v 18 Amalec runacuna suwashanta Davidga llapanta cutichicuran. Ishcan warmincunatapis shuntaran. \v 19 Ima-aycantapis ushajpaj tariran. Ni imanpis mana pishiranchu. Wamra ni rucu jucpis mana pishiranchu. Davidga llapannintami ushajpaj shuntaran. \v 20 Jananmanpis Amalec runacunata guechuran llapan uywacunata uyshacunata, wäcacunata. Chaura cutichir gatejcunaga niran: «Cay uywacunaga David gänashanmi.» \p \v 21 David cutiptenga ishcay pachac (200) quëdajcuna tariparan. Paycunaga uticasha caywanmi quëdaran Besor yacu aywajllacho. David chayar paycunata saludaran. \v 22 Davidpa waquin yan'guincunaga caran fiyu runacuna. Paycuna niran: «Mana aywajcunataga ama imatapis raquipäshunchu guechumushanchïta. Warmincunatawan wamrancunallata cutiycärachishun. Nircur paycunaga aywacuchun.» \p \v 23 Davidmi ichanga niran: «Amïgücuna, ama chayta yarpaychu. Llapantapis \nd Tayta Diosmi\nd* tarichimashcanchi. Paymi quiquinchïcunatapis salbamashcanchi. Suwacunata taripänanchïpäpis camacächisha. \v 24 Gamcuna nishayquega manami bälinchu. Raquipänacuychöga iwalmi chasquin guepita täpaycar quëdajwan pillyaman aywajpis.» \p \v 25 (Chay junajpita-pachami canancama Israel runacunaga iwal raquipänacun.) \p \v 26 Siclagman chayaycur guechushancunata Davidga apachiran Judächo caycaj rejsinacushan auquincunaman. Guechushanta apachir willachiran: «Ichicllatapis yawarcäriy-llapa. \nd Tayta Diosninchïpa\nd* contrancunatami guechushcä» nir. \v 27 Chaynömi apachiran Betelman, Neguevcho caycaj Ramotman, Jatirman, \v 28 Aroerman, Sifmotman, Estemoaman, \v 29 Racalman, Jerameelcho caj siudäcunaman, Queni runacunaman; \v 30 Hormaman, Corasanman, Atacman; \v 31 Hebronman. Yan'guincunawan unay chayashan marcacunamanga llapanman apachiran. \c 31 \s1 Pillyacho Saúl wamrancunawan wañushan \r (1Crón. 10.1–12) \p \v 1 Filistea runacuna pillyananpaj yaycapaycäriran Israelcunata. Chaura Israelcunaga gueshpir aywacuran. Gilboa jircacho aypalla runacuna wañuran. \v 2 Filistea runacuna Saulta wamrancunatawan gatir guepanta aywaran. Wañuchiran Saulpa wamran Jonatanta, Abinadabta, Malquisuata. \v 3 Nircorga Saul-llatana llapan gaticacharan. Lëcha jitajcuna Saulta chayaycachiran. \v 4 Chaymi pasaypa mancharir yanapajninta niran: «Sabliquita jorgurcur tucsiramay juclla. Manami munächu juchasapacuna wañuycachimar cushicunanta.» \p Yanapajnenga Saulta tucsiyta mana munaranchu. Fiyupa manchacuran. Chaura Saulga quiquin sablinta jawircur jananman tunipaycuran. \v 5 Saúl wañushata ricaycur yanapajninpis sablinta jawiycur quiquin tunipaycuran. \v 6 Chaynömi Saulga quimsan wamrancunawan chay junajlla wañuran. Saulpa yanapajninpis wañuran llapan suldäruncunawan. \v 7 Saulta y wamrancunata Filistea runacuna wañuchishanta y suldärucunapis gueshpir aywacushanta musyaycur Jezreel pampa chimpacho tiyaj Israel runacuna y Jordán mayu chimpacho tiyaj Israel runacunapis marcancunapita gueshpir aywacuran. Marcancunata chayno cachariycur aywacuptinmi Filistea runacunana chay marcacunacho tiyaran. \p \v 8 Warannin junaj Filistea runacuna wañushacunapata imancunatapis apacunanpaj aywaran. Chaychöraj tariran Saulta quimsan wamrancunatawan Gilboa jircacho wañusha jitarpaycajta. \v 9 Chaura umanta roguriycäriran. Nircur armancunata llapanta apacuran. Chaypitaga willacachiran intëru Filistea nasyunpa, llapan ïduluncuna cashan templucunacho runacunata willananpaj. \v 10 Nircur Saulpa armancunataga Astoret diosapa templunman churaycäriran. Quiquin Saulpa cuerpuntaga waguiycäriran Bet-sancho caycaj tapyaman. \p \v 11 Galaad particho caj Jabescho tiyaj runacunaga Saulta Filistea runacuna imano rurashantapis mayaycur \v 12 mas jinyunnin caj runacuna parlacuran. Chaymi parlacarcärir warayllata aywaran Bet-sán tapyacho caycaj Saulpa cuerpunta y wamrancunapatawan apacunanpaj. Jabesman chayaycärachir rupaycärachiran. \v 13 Nircur pampaycäriran jinan Jabesman, yöra chaquinman. Chaypitaga ganchis junajcama llaquicushpan Jabes runacuna ayunaran.