\id REV - Gapapaiwa NT [pwg] -Papua New Guinea 2009 (DBL 2014) 
\h Revelation 
\toc1 Jon Akova God Gwabinai Iviiya Da Ivi debei, Revelation 
\toc2 Revelation 
\toc3 Rev 
\mt2 Jon  
\mt2 Akova God Gwabinai Iviiya  
\mt2 Da Ivi debei.  
\mt3 Revelation  
\imt1 Vonaviakova  
\ip Aposol Jon na akova God gwabinai iviiya da weni girumina kamonai ivi debei. Maranai igirugiruma na wawaya peyarisi Keresiyana ivivi tupaketowanesi Bada Yesu Keriso ivivi tumaghanei kubiine. Jon ivi nuwapoyesi ma igiruma da nota rewapana iveresi ma ikiiepepisi da vitupaketowana ma vokwarakwara kamonai ina miirikikina ma i vitumaghana ke ina voterei.  
\ip Jon akova gavugavuna ma bera gubagubasi God gwabinai iviiya ma ti berasi weni girumina kamonai igirumi. Ivi debei da aviyavisina namada itupuwa ma bade aviyavisina karakava ina tupuwa.  
\ip Miibiiyai igiruma da Keresiyana nani maranai itakova da nani berasi na iyamsi avai. Ma iyavo kava ke iti tumaghana na ke itakovi.  
\ip Aviyavisina bera gubagubasi kamosiyai ikitakitai na mara sago sago duma irereregha bubuni. Ma bera viya na ikitai ma bade ikitakita meyei da miiba bogii ma bogiiyai itereterei.  
\ip Ma karako wawaya nani miibiisi i nota gisigisisi iruwei da iyamsi avai. Ma weni girumina ina nota ghamana na wawaya kudubisi iakova bubuni. Notana na weni. Bada Yesu tepanai God kana ghavighaviya kudubisi ma Seitan yavata ina ghegavovora tuwanonowisi. Nani murinai na ina wawaya patupatutusi ini biibiinisi da ku dobu vuna ma ku kunuma vuna ina teresi.  
\ip Jon ina nota weni nakanani irereghi.  
\io1 Sapta 1:1-8 Giruma ivotawei.  
\io1 Sapta 1:9 da ku 3:22 Jon bera gubana sago ikitai ma sisiya Yesu gwabinai iviiya da ekalesiya miikovimaruwa kurisi igiruma.  
\io1 Sapta 4:1 da ku 8:1 Jon bera gubana kana viruwa ikitai, kamonai na pepa nokuna ma pasisi miikovimaruwa.  
\io1 Sapta 8:2 da ku 11:19 Ture miikovimaruwa.  
\io1 Sapta 12:1 da ku 13:18 Dragon ma ghamoghamo kayakayayisi ruwa.  
\io1 Sapta 14:1 da ku 15:8 Jon bera gubagubasi bogii ma bogiiyai ikitai.  
\io1 Sapta 16:1-21 God ina nuwapughu dabirisi miikovimaruwa.  
\io1 Sapta 17:1 da ku 20:10 God kana ghavighaviya igwaramutusi. Ti na Babilon, ghamoghamo kayakayayina, peroveta vibero ma Seitan.  
\io1 Sapta 20:11-15 Vitupavira turina.  
\io1 Sapta 21:1 da ku 22:5 Kunuma vuna, dobu vuna ma Jerusalem vuna.  
\io1 Sapta 22:6-21 Nota turina.  
\c 1  
\s1 Votawena.  
\p
\v 1 Weni bukana kamonai na aviyavisina gisina kava ina tupuwa na God ti berasi ivi debei Yesu Keriso\f + \fr 1:1 \fk Keriso: \ft Grik damsi gamosi evonavona bo ‘Keriso’ ma Hibru damsi gamosi evonavona bo ‘Mesaya.’ Ivi ruwa iyamna ‘God ina Vivinevine Wawayina.’\f* kurina. Ma Keriso, aneya ivonatawei ina vovobigabiga Jon kuriku da ati damani God ina bigabiga wawayisi kurisi.  
\v 2 Ma taku Jon weni berasi akitai na kudubina weni bukana kamonai avi mamatara bubuni, tuna God vonana ma Yesu Keriso ivi debei kuriku.  
\v 3 Weni sisiyisi na maninina God gwabinai ipisi ma wawaya iyai ina viviyavi na God ini biibiini. Ma iyavo kava weni sisiyisi ini yanei ma ku nuwanuwasi ina terei ma ina votekatekei na bade God ini biibiinisi, iyamna mara namada ine tupo da weni berasi ina tupuwa.   
\s1 Vikiikiiwa vitumaghana damsi kwanatu miikovimaruwa kamonai.  
\p
\v 4 Taku Jon, ma vitumaghana wawayimi ami kwanatu miikovimaruwa Eisiya dobuna kamonai na kurimi agirugiruma.\x * \xo 1:4 \xt Exod 3:14; Rev 4:5\x*  
\p God, tuna makamakii nonowina, rorova, karako, ma maram. Ma ainowi kurina da agabiibai ma nuwanuba ina veremi. Ma ina vikiivavo gawarina maghinonai kanuma miikovimaruwa imiiriyana na ti bade agabiibai ma nuwanuba ina veremi.  
\v 5 Ma bade Yesu Keriso agabiibai ma nuwanuba ina veremi. Tuna ivi patutu kirakai, iyamna aviyavisina peyarina ivi debei na takovi da vonavaghata. Ivi nao, rabobowai ivomiiri da kata iyaroko. Ma dobuwai tuna na kiikiivavo i Kiivavo.\x * \xo 1:5 \xt Isa 55:4; Psa 89:27\x*  
\p Ma bade ina nuwaviina kurita irakata kirakai da taranai ita berabero ikowatawei da ivotaweta.  
\v 6 Ma iviinita da ina vikiivavona ku kamona itereta ma iberita da taparoro babadita da ina Mamai God tavovokavakavari.  
\p Yesu Keriso tighegheni da ina rewapana ma kana kadara ina rakata, karako ma mara nonowa. Amen.\x * \xo 1:6 \xt Exod 19:6; Rev 5:10\x*   
\q1
\v 7 Kokitai! Kwavuwai epipisi,  
\q2 da wawaya kudubina matasiyai ina kitai,  
\q2 ma iyavo kava igwariya na ti yavata bade ina kitai.  
\q2 Ma dobuwai dam kudubina ini kamyuyuwa meyesi da Keriso kubiine ina tuwenoweno.  
\q2 Vona bubuna da weni nakanani ina tupuwa. Amen.\x * \xo 1:7 \xt Dan 7:13; Mat 24:30; Mak 13:26; Luk 21:27; 1Tes 4:17; Zech 12:10; Jon 19:34, 37\x*   
\p
\v 8 Bada God evonavona bo, “Taku na Alfa ma Omega, bera karena ma bera damona. Makamakii nonowiku, rorova, karako ma maram. Taku rewapana kirakiiku.”\x * \xo 1:8 \xt Rev 22:13; Exod 3:14\x*   
\s1 Jon, Keriso ikitai.  
\p
\v 9 Taku varesimi Jon. Tami ma taku na Yesu ina vikiivavona kamonai ma wawaya itupaketowaneta da tavovokwarakwara patapata ma kegha da ere nuwanubata tamiimiirikikina. Ma taku na God vonana adimadimei ma Yesu avivi sisiyei tuna gigituna na ipatumiku ma ivonataweku ku Patmos nuwana.  
\v 10 Bada ina taparoro marana sago kamonai na avovokavakavara ma Kanuma Vovokaravina iviiniku na murikuwai wawaya gamona ghamana nakanani ma ture avi yanei.  
\v 11 Ma ivona bo, “Aviyavisina kava kuna kitai na kegirumi ma kevonatawei vitumaghana damsi weni kwanatusi miikovimaruwa kamosiyai kurisi. Epesas, Simena, Pegamom, Tayatira, Sadis, Piladelpiya, ma Laodisiya.”   
\p
\v 12 Ma amiiritavire da wawayina ivivi sisiya kuriku ata kitai na rampa kii tutura kiisi miikovimaruwa goldiyai yamoyamonisi imiimiiri akitai.   
\p
\v 13 Ma basusiyai na wawaya sago imiimiiri akitai, kitana nakanani ma Wawaya Natusi. Ma gara gurina ikotei, garana ioru da ku kaena. Ma nuwakadanai gara sago iveruviviri, tuna goldiyai iyamoni.\x * \xo 1:13 \xt Dan 7:13, 10:5\x*  
\v 14 Gayamina ma uyawina na poipoi kirakiina nakanani ma sipu vunivunina bo nakanani ma gonugonu poipoina. Ma matana na kana kita nakanani ma keyama yebayebarina.\x * \xo 1:14 \xt Dan 7:9, 10:6\x*  
\v 15 Ma bade kaena na yebayebarina, kitana nakanani ma kirama ita karai da iti nabiri. Ma gamona irakata kirakai nakanani ma tovava ghamaghamasi ita tawetawei na gugurisi.\x * \xo 1:15 \xt Ezek 1:24, 43:2\x*  
\v 16 Ma imana katagheyana kamonai na gwamegwame miikovimaruwa, ma kawanai na seri nevana da nevana gamgamsi ikiibau. Ma maghighina na nakanani ma madegha matasararina ita vovokadakadari.   
\p
\v 17 Akitai na ku maghinona apeku da avi kiiparoroweku. Ma katagheyanai ivororona da ku tepaku iterei ma ivona bo, “Ke kuna yabumana. Taku na Alfa ma Omega, bera karena ma bera damona.”\x * \xo 1:17 \xt Isa 44:6, 48:12; Rev 2:8, 22:13\x*   
\p
\v 18 “Taku na yawayawaku, arabobo ma rabobowai avomiiri. Kekitai, yawayawaku ana makii nonowa. Aku rewapana emakamakai da rabobo ma tanama matuketisi aibadei.”   
\p
\v 19 “Tuna kubiine, aviyavisina kukitai, ma aviyavisina wekarakava etuputupuwa ma bade mara maghinotiyai aviyavisina ina tupuwa na peyarina kegirumi.  
\v 20 Katagheyaku kamonai gwamegwame miikovimaruwa ma bade rampa kii tutura kiisi miikovimaruwa kukitai na iyamna gavugavuna ani debei kurim. Rampa kii tutura kiisi miikovimaruwa, ti na vitumaghana damsi nani kwanatusi miikovimaruwa kamosiyai. Ma gwamegwame miikovimaruwa imaku kamonai, ti na aneya. Kwanatu nununai vitumaghana damsi kii koyakoyagha.”   
\c 2  
\s1 Vitumaghana wawayisi Epesas kamonai kii sisiya.  
\p
\v 1 “Vitumaghana wawayisi Epesas kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma. ‘Taku na rampa kii tutura kiisi miikovimaruwa basusiyai abababa ma imakuwai gwamegwame miikovimaruwa. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 2 ‘Ami bera peyarina akovi, ami inipika ma bade ikikava nuwapoya kamonai komiimiirikikina. Ma bade akovi da wawaya beroberosi ke kota kayokayowesi da yavata kota makai. Wawayisi viya ararariyariya da ti na aposol ma kegha da korubusi ma kopananisi da ti na ibero.  
\v 3 Kaku vava kubiine na ami yawasa ibagibagi kirakai ma kegha da komiimiirikikina ma ininimi ke ita babara.  
\v 4 Ma taku, ami bera sago kava ke ata vivivaghinei. Karenai na ami nuwaviina kuriku irakata ma karako na igisi.  
\v 5 Konotai da karenai na koghe kirakai ma karako koru kirakai. Kotinimaya ma berabero kota voterei da rorova ikikava aku kayowana koberaberai na karako nakanani kota berai. Ami yawasa ke kona virai na ana pisi da gwabimiyai ami rampa kana tutura ana viitawei.  
\v 6 Koru, ma kegha da bera sago kava koberaberai na aivaghinei. Ikikava taku Nikoras kana kivikivina yavata i bera ke ata kayokayowei na tami bade nakanani, ke kota kayokayowei.’   
\p
\v 7 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.\x * \xo 2:7 \xt Gen 2:9; Rev 22:2; Ezek 28:13, 31:8\x* Ma iyai ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori na ani vaghinei da God ina vao kamonai na kii amena ina kani. Nani kiina na yawasa ina verei.’”   
\s1 Vitumaghana wawayisi Simena kamonai kii sisiya.  
\p
\v 8 “Vitumaghana wawayisi Simena kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma.\x * \xo 2:8 \xt Isa 44:6, 48:12; Rev 1:17, 22:13\x* ‘Taku na bera karena ma bera damona. Arabobo ma rabobowai avomiiri da yawawaku. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 9 ‘Ami vokwarakwara ma ami vikiikayokayo akovi ma kanuma ina ku nevaneva tami na mura wawayimi. Akovi da wawaya iavaberowemi. Ti wawayisi na viviberosi, evonavona da ti na Jiu damsi ma kegha da ti na Seitan ina dam kamonai.’   
\p
\v 10 ‘Ma maghinomiyai vokwarakwara koni karoni na ke kona yabumana. Avonavonemi da tami viya Devil ina vorubumi ma ku gabura ina teremi. Ma ami vitumaghana kubiine wawaya ini tupaketowanemi da mara imaruwa kamonai kona vokwarakwara kirakai da ku rabobo ini riyemi. Ma viya ini rabobomi ma ami vitumaghana kovokikini ma komiiri da bagibagina da ku damona. Ma ami miiya na ku gayamimi kraun ana terei ini debei da bera peyarina koghekuyowei ma yawasa makamakii nonowina ana puyomi.’   
\p
\v 11 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.\x * \xo 2:11 \xt Rev 20:14, 21:8\x* Ma iyai ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori na rabobo makamakii nonowina damina ke ina viiya.’ Tuna na rabobo kana viruwa.”   
\s1 Vitumaghana wawayisi Pegamom kamonai kii sisiya.  
\p
\v 12 “Vitumaghana wawayisi Pegamom kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma. ‘Taku aku seri matana nevana da nevana gamgamsi. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 13 ‘Akovi da ami kwanatu kamonai na Seitan ina vikiivavo gawarina emakamakai ma kegha da avaku tepanai komiimiirikikina. Ami kwanatu kamonai Seitan ina wawaya ivomiiri da aku bigabiga patupatutuna Antipas ikiivunui ma kegha da nani kamonai ami vitumaghana kuriku ke kota voterei.  
\v 14 Ma taku ami bera viya na ke ata vivivaghinei. Kamomiyai na wawaya viya peroveta Beilam ina vibeyebeyena ekivikivini. Mara katamaninai tuna wawayina kiivavo Balaki nota iverei da ikikava Israel damsi iti nuwatinisi da bera beroberosi ita berai. Israel damsi nuwanuwasi ikani da siya kokoitau kurisi isuwara na ikam ma bade vipekana wapawapa iberai.\x * \xo 2:14 \xt Num 22:5, 7, 31:16; Deut 23:4; Num 25:1-3\x*  
\v 15 Ma ami bera kana viruwa ke ata vivivaghinei na weni. Kamomiyai wawaya viya Nikoras ina vibeyebeyena ekivikivini da berabero eberaberai.  
\v 16 Tuna kubiine ami bera beroberosi kovi nuwapoyei da kovotutura ma ke kona bera meyei. Ke kona voterei na yaghiyaghinai ana pisi kurimi da iyavo kava nani berasi eberaberai na aku seri kawakuwai ikiibau na tuniyai ani ghaviyesi.’   
\p
\v 17 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.’\x * \xo 2:17 \xt Exod 16:14-15, 16:33-34; Jon 6:48-50; Isa 62:2, 65:15\x*  
\p ‘Ma iyai ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori na mana teregavugavuna ana voraguni da ana verei. Ma bade wakima poipoina tepanai kana vava vuna agirumi na ana verei. Nani vavana na wawayina ina kina kava inakovi.’”\x * \xo 2:17 \xt Exod 16:32-34; Hib 9:4\x*   
\s1 Vitumaghana wawayisi Tayatira kamonai kii sisiya.  
\p
\v 18 “Vitumaghana wawayisi Tayatira kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma. ‘Taku na God Natuna. Mataku kana kita nakanani ma keyama yebayebarina ma kaeku na kadakadarina nakanani ma kirama vivisibona ita vovokeyakeyai. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 19 ‘Ami bera peyarina akovi. Ami nuwaviina ma ami vitumaghana, ami inipika ma bade ikikava ami nota ivi rewapana kirakai da nuwapoya kamonai mara gurina komiimiirikikina. Ma akovi da karako ami inipika ine kirakai ke nakanani ma rorova.  
\v 20 Ma kegha da ami bera weni tuna kava ke ata vivivaghinei. Tami nani wavinena Jesebel koigegenuwi, tuna mani ararariyariya da tuna God ina peroveta. Ina vibeyebeyena viberowai na aku bigabiga wawayisi nuwanuwasi etitinavirai da ipekana wapawapa ma bade kokoitau kurisi esuwasuwara ma siyasi ekamkam.\x * \xo 2:20 \xt 1Kgs 16:31; 2Kgs 9:22, 30\x*  
\v 21 Namadani kava taraboga averei da ina berabero iti nuwapoyei da vipekana wapawapa ita voterei ma ibara, ke ita kayokayowei.  
\v 22 Tuna kubiine ani gubagi da ina kena vaghata ma ina vokwarakwara kirakai. Ma bade iyavo kava yavata ivi pekana wapawapa ma ke i berabero itinimayei da ita miirikupukuputei na ti yavata ani gubagisi da ina vokwarakwara kirakai.  
\v 23 Ma iyavo kava ekivikivini na ani kiivunuwana. Weni berasi ana berai da vitumaghana damsi kudubisi ina kitai ma inakovi da taku na wawaya nuwanuwasi ma i nota gavugavusi kii ginigini wawayiku. Tami sago sago duma ami bera ikikava na nakanani kami kovogha ana veremi.’\x * \xo 2:23 \xt Psa 7:9; Jer 17:10; Psa 62:12\x*   
\p
\v 24 ‘Ma tami viya Tayatira kamonai kami sisiya na weni. Nani wavinena ina vibeyebeyena ke kota vovotani, ma bade Seitan ina bera akovina ke kota viiya. Viviberosi evonavona da bera ghamaghamasi ma kegha. Kovi patutu kubiine na kami vita ke ani taratatanei.’   
\p
\v 25 ‘Ma aku kayowana weni kava. Ikikava komakamakai na tuna kovokikini da aku vovira kana ku mara.  
\v 26 Ma iyai ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori ma aku kayowana kava ina berai da ku damona na aku rewapana ani damani kurina da dam ma dam ini badesi.  
\v 27 Ma imanai kiivavo ina diwona bagibagina ina votani da ini badesi ma ini kiigavovorana da nakanani ma bayawa tamogavogavovorisi.  
\v 28 Ikikava aku Mamai rewapana ivereku na nakanani rewapana ana verei. Ma bade maratomtom tughuwarina ana verei.’\x * \xo 2:28 \xt Psa 2:8-9\x*   
\p
\v 29 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.’”   
\c 3  
\s1 Vitumaghana wawayisi Sadis kamonai kii sisiya.  
\p
\v 1 “Vitumaghana wawayisi Sadis kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma. ‘Taku imakuwai na kanuma miikovimaruwa, ti na God rapenai ma bade gwamegwame miikovimaruwa avovotani. Aku sisiya na weni.’  
\p ‘Ami bera peyarina akovi, ma avami itete da tami nakanani ma yawayawami ma kegha, tami na raborabobomi.  
\v 2 Kovomiiri. Kena kovoterei. Keresiyana yawasina gwabimiyai na ioru kirakai. Koberai da ina rakata, iyamna gisina kava ma koni wapai. Apananimi da aku God matanai na ami biga ke kota bera yavui.  
\v 3 Tuna kubiine konotai da aviyavisina kovi yanei ma kovi tumaghanei na tuna kovotekatekei ma ami bera beroberosi kovinimayei ma komiirikupukuputei. Ke kona vomiiri na ani tataghanimi, iyamna taku na yapiyapi wawayina nakanani, ke konakovi da avi maranai ana pisi.\x * \xo 3:3 \xt Mat 24:43-44; Luk 12:39-40; Rev 16:15\x*  
\v 4 Ma kegha da Sadis kamonai na wawaya viya kii gara ke iti dadabu iyamna berabero gwabisiyai kegha. Ma ti wawayisi na kii gara poipoi kirakiisi ani kotesi ma taku yavata kana baba, iyamna ti na wawaya maninisi.  
\v 5 Ma iyai ruyagha ma nuwapoya ina ghegavovori na tuna bade gara poipoina ani kotei. Ma ke meyani da Yawasa Makamakii Nonowina Bukana kamonai kana vava ana kiipupunatawei. Aku Mamai ina aneya yavata maghinosiyai ani debei da tuna na taku aku wawaya.’\x * \xo 3:5 \xt Exod 32:32-33; Psa 69:28; Rev 20:12; Mat 10:32; Luk 12:8\x*   
\p
\v 6 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.’”   
\s1 Vitumaghana wawayisi Piladelpiya kamonai kii sisiya.  
\p
\v 7 “Vitumaghana wawayisi Piladelpiya kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma.\x * \xo 3:7 \xt Isa 22:22; Job 12:14\x* ‘Taku na wawaya vovokaraviku ma maniniku, ma matuketa kana kiya David rapenai na avovotani. Aviyavisina ana votawei na ke kovokovoghina da meni wawayina ina gudui. Bo ana gudui na ke kovokovoghina da meni wawayina ina votawei. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 8 ‘Kokitai, maghinomiyai matuketa avotawei na ke kovokovoghina da meni wawayina ina gudui. Ami bera peyarina akovi. Akovimi da ami rewapana igisi, ma kegha da vonaku kovokikini ma ke kota vonavonaveyaveyiyeku.  
\v 9 Ma iyavo kava evonavona da ti na Jiu damsi ma kegha, ti na viviberosi iyamna ti na Seitan ina dam kamonai. Ma ti wawayisi ana darusi da ina nae kurimi ma maghinomiyai ina tawesi da ina runomemi. Akova ina viiya da taku nuwanuwami aviiya.\x * \xo 3:9 \xt Isa 49:23, 60:14, 43:4\x*  
\v 10 Avonemi da nuwapoya kamonai kota miirikikina na gamoku kovotekatekei, tuna kubiine ani tarapaparanemi. Mara epipisi da vikamyuyuwa ghamana dobu kudubina ina nunui da iyavo kava dobuwai emakamakai na ina vorubusi na nani maranai ana koyagha bubunimi.  
\v 11 Ke mara gurina ma ana pisi. Ma aviyavisina gwabimiyai na kovokikini da kraun gayamimiyai aterei na ke sago wawaya ina viitawei.  
\v 12 Ma iyai ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori na ana berai da tuna aku God ina taparoro numana kana kowora. Ma ke meyani da nani numana kamonai ina votawei. Ma nani koworisi tepasiyai na aku God kana vava ma kaku vava vuna ma bade God ina kwanatu kana vava ana girumi. Tuna kwanatuna na Jerusalem vuna ma aku God gwabinai namei kunumai inoru.’\x * \xo 3:12 \xt Rev 21:2; Isa 62:2, 65:15\x* \f + \fr 3:12 \ft Iyavo kava God ma Yesu Keriso kii vava gwabisiyai igirumi ti na God ma Yesu rapesiyai. Ma bade Jerusalem kana vava gwabisiyai ini matakira da tuna kwanatuna na i dobu vaghata.\f*   
\p
\v 13 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.’”   
\s1 Vitumaghana wawayisi Laodisiya kamonai kii sisiya.  
\p
\v 14 “Vitumaghana wawayisi Laodisiya kamonai kii koyakoyagha aneyina kurina weni nakanani kegiruma.\x * \xo 3:14 \xt Prov 8:22\x* ‘Taku na Amen Wawayiku, iyamna bera kudubina akova yavui, aipatutu da vonavaghata kava aimamatarei. Ma bera kudubina God iyamoni na taku aibadei. Aku sisiya na weni.’   
\p
\v 15 ‘Ami bera peyarina akovi, tami ke muyamuyami ma bade ke nubanubami. Akayokayowei da keta sago kota vinei da kota muyamuya kirakai bo kota nubanuba kirakai.  
\v 16 Ma kegha da tami na tururukimi. Ke muyamuyami ma bade ke nubanubami, tuna kubiine na ana ghurapupunatawemi.  
\v 17 Tami kovonavona bo, “Tokai vaghina, mura wawayikai, ke sago avi sawarina katekwekwai iyamna akii kayowana peyarina namada kavii yavui.” Ma kegha da damimi ke kota viiviiya da tami nuwapoya kamonai ma kovi kamyuyuwa kirakai. Matapotapotami ma iyumi kava ma kiikayokayomi.  
\v 18 Ami giu avereveremi da gold gwabikuwai kona gimari, tuna na keyama yebayebarina ikaravunaghi da gold kavakava. Kanumimi ina mura vaghata na gwabikuwai kota viiya. Ma kotinimaya da iyumi kava, tuna kubiine na gara poipoisi gwabikuwai kona gimari ma koni kote da kona kiipaparimi. Ma bade gegura gwabikuwai kona gimari da matami kona bunama da kona kita bubuna.  
\v 19 Ma iyavo kava nuwanuwasi aviiviiya na ti damsi ayeghayeghisi ma atupatupavimaninisi. Tuna kubiine na nuwanuwami kudubinai ami berabero kovinimayei ma komiirikupukuputei.\x * \xo 3:19 \xt Prov 3:12; Hib 12:6\x*  
\v 20 Taku na weni, matuketiyai amiimiiri ma akiikiipowapowara. Iyai gamoku ini yanei ma matuketa ina votawei na ana rui kurina da taku na tuna yavata kana kam patapata.  
\v 21 Taku bera kudubina aghegavovori da aku Mamai ina vikiivavo gawarinai yavata kamakamakai ma kaibada patapata. Ikikava aberai na bade iyavo kava nakanani ina berai da ruyagha ma nuwapoya kudubina ina ghegavovori na ani vaghinei da aku vikiivavo gawarinai yavata kana makai ma kani bada patapata.’   
\p
\v 22 ‘Wawaya ere tinimi, Kanuma Vovokaravina ina sisiya vitumaghana damsi kurisi etereterei na kovi yana bogai.’”   
\c 4  
\s1 Vokavara kunumai.  
\p
\v 1 Weni berasi murinai na taku Jon akita da kunumai matuketa vovotawena akitai.  
\p Ma nani gamona karenai ivi sisiya kuriku na ivi sisiyame, ma gamona na ghamana nakanani ma ture gugurina. Ivona bo, “Keghae wike da aviyavisina mara maghinotai ina tupuwa na ani debei kurim da kuna kitai.”  
\v 2 Nakanani ivonavona na yaghiyaghinai God Kanumina iviiniku da aghae. Ma kunumai akita da maghinokuwai na vikiivavo gawarina akitai ma tepanai na God imakamakai.\x * \xo 4:2 \xt Ezek 1:26-28, 10:1\x*  
\v 3 Ma kana kita na vokeyakeyuna nakanani ma wakima kadakadarisi kii vava jespa da kaniliyan. Ma vurere nani vikiivavo gawarina iveruviviri, kana kita nakanani ma wakima kadakadarina kana vava emerod.  
\v 4 Ma bade vikiivavo gawarisi gisigisisi ivi 24 nani wawayina ina vikiivavo gawarina igwagwari ma sago sago duma tepasiyai na magumagura avatetesi imakamakai. Ma kii gara poipoisi ma kii kraun na gold, gayamisiyai ivi kote, imatakira da ti na kiikiivavo.  
\v 5 Ma vikiivavo gawarina ghamanai na kadakadara ma gugura ikiikiibau ma warikeyakeya iruruwa. Ma maghinonai na kibe miikovimaruwa ikarakarata, ti na kanuma miikovimaruwa God rapenai.\x * \xo 4:5 \xt Exod 19:16; Rev 8:5, 11:19, 16:18; Ezek 1:13; Rev 1:4; Zech 4:2\x*  
\v 6 Ma bade nani vikiivavo gawarina ghamana maghinonai na toka, ma imiirara kirakiiyei da kana kita na nakanani ma garasi.\x * \xo 4:6 \xt Ezek 1:5-10, 10:14\x*  
\p Ma ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa nani vikiivavo gawarina imiiriviviri. Matasi ipeyari maghinosiyai ma bade iwagidusiyai ma bade tupuwisi ivi kenavivirei.  
\v 7 Ma sago kana kita na nakanani ma layon ma viruwina kana kita na nakanani ma ox. Ma viarobina maghighina na nakanani ma wawaya ma viruwamaruwina kana kita na nakanani ma bayo mapemapena ita rutataghi.  
\v 8 Ma sago sago duma na mapesi miikovimasago ma tupuwisiyai na mata kavakava, mapemapesi gaburisiyai yavata. Mara ma didibara, ke meyani da kawasi ita potapota, evonavona bo,  
\q1 “Vovokaravim, vovokaravim, vovokaravim,  
\q2 tam Bada God rewapana kirakiim.  
\q2 Tam makamakii nonowim, rorova, karako ma maram.”\x * \xo 4:8 \xt Ezek 1:18, 10:12; Isa 6:2-3\x*   
\p
\v 9 Maranai nani ghamoghamosi yawayawasi ikarei da vokavakavara ma vikiikiiwa ma vokarava God makamakii nonowina kurina etereterei na  
\v 10 magumagura avatetesi ivi 24 evovomiiri da God makamakii nonowina ina vikiivavo gawarina maghinonai ituwaporeruruwana ma etawetawesi ma kii kraun ivotaweyana da maghinonai etutura ma evovokavakavara. Evonavona bo,   
\q1
\v 11 “Tam ina kim kava akii Bada ma akii God.  
\q2 Kughe kirakai, tuna kubiine rewapana  
\q2 da kadara kavereverem, ma kavovokaravem,  
\q2 Iyamna bera kudubina na tam kuyamoni  
\q2 ma tam kava am kayowanai na yawasa kuveresi.”   
\c 5  
\s1 Sipu Gegeyina pasi miikovimaruwa ivotawetawei.  
\p
\v 1 Muriyai God akitai, tuna ina vikiivavo gawarina tepanai imakamakai ma imana katagheyanai na pepa nokuna nevana da nevana girugirumina ma pasi miikovimaruwa ipasitatani.\x * \xo 5:1 \xt Ezek 2:9-10; Isa 29:11\x*  
\v 2 Ma aneya rewapana kirakiina akitai ikiikiirara bo, “Tam iyai am rewapana kovokovoghina na pasi kuna votawei da pepa kuna votaritariya.”  
\v 3 Ma ke sago iyai kunumai bo dobuwai bo dobu gaburinai da nani pepana ita votaritariya da girumina iti yavi.  
\v 4 Ma taku atuwenoweno iyamna ke sago wawaya kiimatana ita panani da pepana ita votaritariya da kamonai girumina iti yavi.  
\v 5 Ma magumagura ivi 24 kamosiyai sago ivoneku bo, “Ke kuna tou. Kekita, Juda kana dam kamonai David tupurereghina sago ivi rewapana kirakai da ivi vavei ‘Juda i Layon.’ Tuna bera kudubina ighegavovori ma kovokovoghina da pasi miikovimaruwa ina votawei ma pepa ina votaritariya.”\x * \xo 5:5 \xt Gen 49:9; Isa 11:1, 10\x*   
\p
\v 6 Akita da Sipu Gegeyina akitai, tuna vikiivavo gawarina ririnai imiimiiri ma ghamoghamo ruwamaruwa ma magumagura avatetesi ivi 24 ivi basubasuwei. Ma Sipu Gegeyina kana kita na nakanani ma wawaya ita kiivunui ma muriyai ita ruyawayawa. Ma tonana miikovimaruwa ma matana miikovimaruwa. Nani matasi ivi matakira da kanuma miikovimaruwa God rapenai evonavonatawesi ekiikiibau da dobu kudubina ekitakita yavui.\x * \xo 5:6 \xt Isa 53:7; Zech 4:10\x*  
\v 7 Ma Sipu Gegeyina ivi turiya da God vikiivavo gawarina tepanai imakamakai na katagheyanai pepa nokuna ivovotani na ita viiya.  
\v 8 Pepa nokuna iviiviiya na ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa ma magumagura avatetesi ivi 24 ivi tuwaporeruruwana ma itawotesi Sipu Gegeyina ku maghinona da ivokavakavari. Ma kudubisi haps ma bade dabira goldiyai iyamona na ivopatapatisi. Dabira kamosiyai na insens, tuna na God ina wawaya vovokaravisi i nipowana.\x * \xo 5:8 \xt Psa 141:2\x*  
\v 9 Ma Sipu Gegeyina kurina tavora vuna ivuri.  
\q1 “Tam wawaya kiimatanim, tuna kubiine kovokovoghim da pepa nokuna kuviiya  
\q2 ma pasisi kuna votawei,  
\q2 iyamna ikiivunum ma taramuwai wawaya,  
\q2 dam ma dam kamosiyai, i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai, kudubisi kugimaratawesi da God rapenai.\x * \xo 5:9 \xt Psa 33:3, 98:1; Isa 42:10\x*   
\q2
\v 10 Ma kuberisi da ti na kiikiivavo ma vokavakavara babadisi  
\q2 da God ina vokavakavari ma dobuwai ini bada.”\x * \xo 5:10 \xt Exod 19:6; Rev 1:6\x*   
\p
\v 11 Ma akita na aneya kana vava da koroto ke viviyavina akitisi ma gamosi avi yanei. Nani korotona na vikiivavo gawarina ma ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa ma magumagura avatetesi ivi 24 iveruvivirisi.\x * \xo 5:11 \xt Dan 7:10\x*  
\v 12 Gamo vovosiyai ivivi tavoreyana bo,  
\q1 “Sipu Gegeyina ikiivunui, tuna na kiimatanina ma ighae kirakai. Tuna kava tavovokaravei,  
\q2 iyamna kana vava irakata  
\q2 ma mura, nuwagiura ma rewapana,  
\q2 kadara ma vigheghena  
\q2 na kudubina rapenai.”   
\m
\v 13 Ma bera kudubina yawayawana kunumai ma dobu tepanai ma dobu gaburinai, ma bade yegai kamonai na peyarisi avi yanesi etavotavora bo,  
\q1 “Wawayina vikiivavo gawarina tepanai emakamakai ma Sipu Gegeyina, ti tavovokaravesi,  
\q2 iyamna kii vava irakata  
\q2 ma rewapana, kadara ma vigheghena makamakii nonowina na rapesiyai.”   
\m
\v 14 Ma ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa ivona bo, “Amen.” Ma magumagura avatetesi ivi 24 ivi tuwaporeruruwana ma itawotesi ma ivokavakavarisi.   
\c 6  
\s1 Sipu Gegeyina pasi ivi votaweyana.  
\p
\v 1 Akitakita ma Sipu Gegeyina pepa nokuna iviiya ma pasisi miikovimaruwa kamosiyai na sago ivotawei. Ma avi yanei da nani ghamoghamosi yawayawasi ruwamaruwa kamosiyai, sago gamona nakanani ma warikeyakeya, ivona bo, “Kepisi.”  
\v 2 Ma akita da maghinokuwai na hosi poipoina imiimiiri akitai. Ma tepanai wawaya igeru na kraun iviiya ma ikotei, pidu ikavari ma ikiibau da kana ghavighaviya ita ghegavovorisi.\x * \xo 6:2 \xt Zech 1:8, 6:3, 6\x*   
\p
\v 3 Ma Sipu Gegeyina pasi kana viruwa ivotawei na avi yanei da bade ghamoghamo yawayawasi kana viruwa ivona bo, “Kepisi.”  
\v 4 Ma bade hosi sago yebayebarina itawanakiibuwei. Ma wawaya sago hosi tepanai igeru na rewapana iviiya da dobuwai nuwanuba ita viitawei ma wawaya ita berisi da turaturasi yavata iti ruwavunuvunuwana. Ma tuna wawayina na seri ghamana gwabinai.\x * \xo 6:4 \xt Zech 1:8, 6:2\x*   
\p
\v 5 Ma bade Sipu Gegeyina pasi kana viaroba ivotawei na avi yanei da ghamoghamo yawayawasi kana viaroba ivona bo, “Kepisi.” Akita da maghinokuwai na hosi dumadumana imiimiiri akitai. Ma wawayina hosi tepanai igeru na imanai sikere ivovotani.\x * \xo 6:5 \xt Zech 6:2, 6\x*  
\v 6 Ma nani ghamoghamosi yawayawasi basusiyai gamo avi yanei da wawayina hosi tepanai ivonei bo, “Keberai da vavai miiyiina ina rakata da wawaya ina biga ku pom ma miiyanina na whiti kilo sago kava ina gimari. Bo ina biga ku pom ma miiyanina na bari kilo aroba kava ina gimari. Ma greipi uravisi ma oliv kiisi ke kuna kiiviberoi.”\f + \fr 6:6 \ft Weni sisiyina iyamna da gomara ghamana wawaya damina ina viini. Kawasisiyai biga kuni karei da ku didibara ma kana miiya na denariyas sago. Tuna kovokovoghina da whiti kilo sago kava kuna gimari bo natunatum ina peyari ma kuna nota kavai na bari kilo aroba kuna gimari.\f*   
\p
\v 7 Ma Sipu Gegeyina pasi kana viruwamaruwa ivotawei na avi yanei da ghamoghamo yawayawasi kana viruwamaruwa ivona bo, “Kepisi.”  
\v 8 Akita da maghinokuwai na hosi sago imiimiiri akitai. Ma kitana na yapuyapukarena. Ma wawayina hosi tepanai igeru kana vava na ‘Rabobo.’ Ma kwinana kana vava ‘Tanama’ na murinai ikivikivini. Ma rewapana iviiya da ina berai da gomara, gubaga, ghamoghamo kayakayayisi ma bade ghaviya ina rakata da wawaya nevanevana dobuwai ina rabobo.\f + \fr 6:8 \ft Wawaya nevanevana iyamna na wawaya ruwamaruwa kamosiyai na sago ina rabobo, 1/4 bo 25%.\f* \x * \xo 6:8 \xt Ezek 14:21\x*   
\p
\v 9 Ma Sipu Gegeyina pasi kana vimiikovi ivotawei ma akita da wawaya kanumisi suwara kana kema gaburinai ivivi makiiyana akitisi. Ti na God vonana idimei ma ivi patutu da debiiyai ivi mamatara da Yesu ivi tumaghanei. Tuna kubiine wawaya ivi tupaketowanesi ma ivi kiivunuwana.  
\v 10 Bada ikwatui ma ivonei bo, “Bada rewapana kirakiim, vovokaravim ma maninim. Kana vivikoyakoyagha da mara avai wawaya dobuwai ivi kiivunuwanekai da tarakai isororo na kuni tupaviresi ma kovogha kuna veresi.”  
\v 11 Ivi sisiya ikovi na sago sago duma gara poipoina iviiya ma sisiya ivi yanei da iti koyakoyagha mara gisina. Wawaya ina vomiiri da Keresiyana varevaresisi viya ma Yesu ina bigabiga viya ini kiivunuwana ina nenae da ruvana iterei ina viiya na muriyai vitupavira marana ina nekiibau.   
\p
\v 12 Akitakita ma Sipu Gegeyina pasi kana vimiikovimasago ivotawei ma nukenuke ghamana itupuwa. Ma madegha rarana ivoterei da ivi nubakutuvi da nakanani ma nuwapoya garana dumadumana.\f + \fr 6:12 \ft Mara katamaninai gote dumadumana vunivuninai gara iyamoyamoni. Tuna garana na nuwapoya ma siyapa marasiyai ivivi kote.\f* Ma nawaravi na kudubina iyebaravirai nakanani ma tara.\x * \xo 6:12 \xt Rev 11:13, 16:18; Isa 13:10; Joel 2:10, 31, 3:15; Mat 24:29; Mak 13:24-25; Luk 21:25\x*  
\v 13 Ma kunumai gwamegwame iririgha ku dobu da nakanani ma yanunu ghamana kii itugui da amena matisi ma ita ririgha.\x * \xo 6:13 \xt Isa 34:4\x*  
\v 14 Ma kunuma iwapa nakanani ma riyapa ita vonokui. Ma bade koya da nuwa kudubisi kii gawara vaghata ikuyowei ma ku gawara vusi idamana.\x * \xo 6:14 \xt Rev 16:20\x*  
\v 15 Ma wawaya peyarisi iverau ku koya. Ti na dobu kana kiikiivavo ma babada, ghaviya babadisi, ma bade wawaya mumurisi ma wawaya rewapanisi, sleiv wawayisi ma wawaya vovotawesi, peyarisi inae da buba ma wakima rogurogusiyai ikove.\x * \xo 6:15 \xt Isa 2:19, 21\x*  
\v 16 Ma ivivi kwatu bo, “Koya da wakima koririgha ku tepakai da kona kiigavugavukai da God ina vikiivavo gawarina tepanai emakamakai na ke ina kitikai, ma bade Sipu Gegeyina ina nuwapughu damina ke kana viiya.\x * \xo 6:16 \xt Hos 10:8; Luk 23:30\x*  
\v 17 Karako i nuwapughu kana mara inekiibau na ke sago meni wawayina ina miiripotei.”\x * \xo 6:17 \xt Joel 2:11; Mal 3:2\x*   
\c 7  
\s1 God ina wawaya 144 tausan.  
\p
\v 1 Weni berasi ikovi ma akita na dobu matatupina ruwamaruwa ma tepasiyai na aneya ruwamaruwa akitisi ivivi miiriyana. Ti na yanunu ruwamaruwa ivovopotepotesi da ke ita verau da dobu bo yegai bo kii sago ita tapi tovoni.\x * \xo 7:1 \xt Jer 49:36; Dan 7:2; Zech 6:5\x*  
\v 2 Muriyai akita na bade aneya sago maramatanai igheghae akitai. Ma matakira sawarina ikavari, tuna sawarina ina biga da iyavo kava God yawayawana rapenai na maghitepasi ita kiruma. Ma ikiirara aneya ruwamaruwa kurisi, ti na rewapana iviiya da dobu ma yegai iti beroi, tuna kubiine na ivonesi bo,  
\v 3 “Dobu ma yegai ma kii kudubina ke koni beroi, kovi koyakoyagha da kunona God ina matakira ina bigabiga wawayisi maghitepasiyai kana kiruma.”\x * \xo 7:3 \xt Ezek 9:4, 6\x*  
\v 4 Muriyai sisiya avi yanei da iyavo kava ikirumisi na peyarina ivi 144 tausan. Ma kudubisi na Israel kii dam kamosiyai.   
\q1
\v 5 Juda kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Ruben kana dam kamonai na bade 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Ged kana dam kamonai na bade 12 tausan ikirumisi.   
\q1
\v 6 Ma Asera kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Napitali kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Manase kana dam kamonai na bade 12 tausan ikirumisi.   
\q1
\v 7 Ma Simiyon kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Livai kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Isaka kana dam kamonai na bade 12 tausan ikirumisi.   
\q1
\v 8 Ma Zebulun kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Josepa kana dam kamonai na 12 tausan ikirumisi,  
\q2 ma Benjamin kana dam kamonai na bade 12 tausan ikirumisi.   
\s1 Koroto ghamana kii gara poipoisi.  
\p
\v 9 Ma weni berasi murinai akita ku maghinoku na koroto ghamana akitisi, ke kovokovoghina da ati yavisi. Kamosiyai na dam ma dam kudubisi i wawaya emakamakai, i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai na nani vikiivavo gawarina ma Sipu Gegeyina maghinosiyai imiimiiri. Kudubisi na gara poipoisi ivi kote ma imasiyai na yapi rugurugusi ivovotana.   
\p
\v 10 Ma ikarayogosi bo,  
\q1 “Ita God na vikiivavo gawarina tepanai emakamakai  
\q2 ma Sipu Gegeyina yavata.  
\q2 Ivi yawasita, tuna kubiine tavovokavakavarisi.”   
\p
\v 11 Ma ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa ma magumagura avatetesi ivi 24 vikiivavo gawarina imiiriviviri. Ma murisiyai na aneya kudubisi bade imiirivivirisi ma vikiivavo gawarina maghinonai ivi tuwaporeruruwana ma itawotesi da maghitepasi dowa ikiitovoni ma God ivovokavakavari. Ma ivonavona bo,   
\q1
\v 12 “E, vonavaghata da  
\q2 kadara, nuwagiura ma rewapana  
\q2 na ita God rapenai.  
\q2 Kana vava irakata.  
\q2 Vokavakavara, vikiikiiwa ma vigheghena tavere nonowei.  
\q2 Amen.”   
\p
\v 13 Ma nani magumagurisi kamosiyai sago ivi tarakiiyaneku bo, “Weni damsi gara poipoisi ivi kote na iyavo ma mimei ivi piyana?”   
\p
\v 14 Avonapotei bo, “Bada, ke atakovi ma tuna na tam kuakovi.”\x * \xo 7:14 \xt Dan 12:1; Mat 24:21; Mak 13:19\x*  
\p Ma ivoneku bo, “Weni damsi na mara berona, vitupaketowana ma vikayotirana kamonai imiirikikina da ku damona na kii gara na Sipu Gegeyina taranai ikowa da ipoini.  
\v 15 Tuna kubiine na,  
\q1 ‘Kii gawara na God ina vikiivavo gawarina maghinonai  
\q2 da mariyai ma didibarai evovokavakavari ina taparoro numana kamonai.  
\q2 Ma God rogunai ina makai da ina koyagha bubunisi,   
\q2
\v 16 da vitonara ke meyani ina kara tovonisi,  
\q2 ma kaiyosi ke meyani ina kanakana tovona.  
\q2 Ma bade madegha puna muyana ke ina karagavovorisi,\x * \xo 7:16 \xt Isa 49:10\x*   
\q1
\v 17 iyamna kii koyakoyagha na Sipu Gegeyina, tuna vikiivavo gawarinai imakamakai.  
\q2 Tuna ini nowesi da ku okowa yawayawana meni dobunai evusivusira nake.  
\q2 Ma matadogasi kudubina na God ina kiipupunatawei.’”\x * \xo 7:17 \xt Psa 23:1; Ezek 34:23; Psa 23:2; Isa 49:10, 25:8\x*   
\c 8  
\s1 Sipu Gegeyina pasi miikovimaruwa ivotawei.  
\p
\v 1 Ma Sipu Gegeyina pasi kana vimiikovimaruwa ivotawei na iyavo kava kunumai imakamakai na kudubisi ivoguguba da mara gisina.\f + \fr 8:1 \ft ‘Mara gisina’ iyamna 30 minutes nakanani.\f*  
\v 2 Ma akita na aneya miikovimaruwa akitisi, God maghinonai imiimiiri ma ture miikovimaruwa iveresi.   
\p
\v 3 Ma aneya sago gold sensa ikavarapiyei da suwara kana kema ririnai imiiri. Ma insens ghamana iviiya da God ina wawaya vovokaravisi i nipowana yavata ivokapui da ita kapuna gold kemana tepanai God ina vikiivavo gawarina maghinonai.\x * \xo 8:3 \xt Amos 9:1; Exod 30:1, 3\x*  
\v 4 Ma aneya sensa ivovotani na insens buna ma vitumaghana damsi i nipowana yavata ighae God maghinonai.  
\v 5 Nani murinai na aneya suwara kana kema tepanai keyama mukina sensa ivi tupoi ma itawei ioru ku dobu da warikeyakeya iruruwa ma iguguguri, mara ikadakadari ma dobu inukenukei.\x * \xo 8:5 \xt Lev 16:12; Ezek 10:2; Exod 19:16; Rev 11:19, 16:18\x*   
\s1 Aneya ituture.  
\p
\v 6 Muriyai na aneya miikovimaruwa ivovunagha da i ture ituvena.   
\p
\v 7 Ma aneya sago ivi nao, ina ture iuveni na garewa pakapakana\f + \fr 8:7 \fk Garewa pakapakana: \ft Garewa pakapakana nakanani ma wakima iyamna na hail bo ice. \f* nakanani ma wakima, ma bade keyama karakaratina tara yavata inekiibau. Ma itawei ioru ku dobu da dobu nevanevana\f + \fr 8:7 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* ikaragavovori ma bade kii nevanevana ma inamona kudubina ikaragavovori.\x * \xo 8:7 \xt Exod 9:23-25; Ezek 38:22\x*   
\p
\v 8 Muriyai aneya viruwina ina ture iuveni na sawara sago nakanani ma koya ghamanakina ere karakaratina itawei ioru ku yegai na yegai nevanevana ivi tara.  
\v 9 Ma aviyavisina peyarina yawayawana yegai kamonai na nevanevana\f + \fr 8:9 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* irabobo, ma waka nevanevana imonu.   
\p
\v 10 Muriyai aneya viarobina ina ture iuveni na gwamegwame ghamakina ere yebayebarina nakanani ma kibe kunumai ipeku ioru da okowa ma vusira nevanevana\f + \fr 8:10 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* ikamowanisi.\x * \xo 8:10 \xt Isa 14:12\x*  
\v 11 Tuna gwamegwamena kana vava na Kii Kawayarayarana ma meni okowisi kava ikamokamowanisi na kudubina ivi kawayarayara da wawaya ipeyari kirakai nani okowisiyai iuma na irukwa.\x * \xo 8:11 \xt Jer 9:15\x*   
\p
\v 12 Muriyai na aneya viruwamaruwina ina ture iuveni na madegha ma nawaravi da gwamegwame i rewapana ivowai da nevanevasi\f + \fr 8:12 \ft Nevanevasi iyamna na 1/3 bo 33%.\f* ivi nubakutuva. Weni berana itupuwa na dobuwai madegha ke ita rarana kupom, mara tupona kava irarana. Ma bade nawaravi da gwamegwame ke ita karata mareba, mara tupona kava ikarata.\x * \xo 8:12 \xt Isa 13:10; Ezek 32:7; Joel 2:10, 31, 3:15\x*   
\p
\v 13 Ma akitakita ma tepakuwai bayo irovorovo ma ikiikiirara bo, “Nuwapoya, nuwapoya, nuwapoya. Tami iyavo kava dobuwai komakamakai na koni nuwapoya kirakai, iyamna aneya ivi aroba gisina kava ma i ture inuvena.”   
\c 9  
\p
\v 1 Muriyai na aneya vimiikovina ina ture iuveni ma akita na kunumai gwamegwame ipeku ioru ku dobu akitai. Ma bonagha sago ioru kirakai da damona kegha ma kana vava na Abis. Ma kana kiya na gwamegwamena iviiya.   
\p
\v 2 Ma Abis ivotawei na kamonai bau ighae, nakanani ma keyama karakaratina ghamanakina buna ita gheghae. Ma buna ighae da madegha ma kunuma irogui.\x * \xo 9:2 \xt Gen 19:28\x*  
\v 3 Ma nani buna kamonai na madikapoka ikiibau da ioru ku dobu ma rewapana iviiya da ini tona nakanani ma gwaghagwagha.\x * \xo 9:3 \xt Exod 10:12-15\x*  
\v 4 Ma sisiya bagibagina iviiya da kii ma inamona ma aviyavisina tano tepanai igogogo na ke iti beroi. Ma iyavo kava maghitepasiyai God ina kiruma gwabisiyai kegha na ti damsi kava iti tonesi.\x * \xo 9:4 \xt Ezek 9:4\x*  
\v 5 Ma rewapana ke ita viiya da wawaya iti rabobosi, inivisi ghamana kava ita vereveresi da nawaravi miikovi ruvana ita vokwarakwara. Ma nani inivisina damina na nakanani ma gwaghagwagha ita kanisi.  
\v 6 Nani marasiyai na wawaya ti mani i rabobo ketana inekwa kirakiiyei ma ke ina panani. I kayowana ghamana da ita rabobo, ma rabobo ina veruvuvuresi.\x * \xo 9:6 \xt Job 3:21; Jer 8:3\x*   
\p
\v 7 Ma nani madikapokisi kii kita na nakanani ma hosi ivovunagha, kii terepapara ivi kote da vighaviya kubiine. Ma gayamisiyai na nakanani ma gold kraun iti kote. Maghighisi na nakanani ma wawaya,\x * \xo 9:7 \xt Joel 2:4\x*  
\v 8 uyawisi gurigurisi na nakanani ma wivine uyawisi, ma okesi na nakanani ma layon okesi.\x * \xo 9:8 \xt Joel 1:6\x*  
\v 9 Nuwakadasi kii terepapara ivi kote na ayon iyamona. Ma mapemapesi gugurina ghamana na nakanani ma hosi ma seriyoti yavoyavosi ghaviya verupotena kubiine ita veraverau.\x * \xo 9:9 \xt Joel 2:5\x*  
\v 10 Giusi kii kita ma bade iyosi na nakanani ma gwaghagwagha. Ma rewapana iviiya da giusiyai wawaya ita tonisi na inivisi ghamana ita vereveresi da nawaravi miikovi ruvana ita vokwarakwara.  
\v 11 Ma i kiivavo aneyina na Abis bonaghina kana koyakoyagha. Ma Hibru gamosiyai kana vava evonavonei da Abadon ma bade Grik gamosiyai kana vava evonavonei da Apoliyon, nani vavasi iyamna na Kiivibero Badana.   
\p
\v 12 Weni tuna na nona nuwapoyina na inivisina ma vokwarakwarana itatawei ma bade nuwapoya ruwa epipisi.   
\p
\v 13 Ma aneya vimiikovimasagona ina ture iuveni na gamo sago avi yanei. God maghinonai na suwara kana kema emakamakai, tuna goldiyai iyamoni. Ma tepanai na tona ruwamaruwa iterei ma nani tonasi kamosiyai nani gamona ivivi sisiya na avi yanei.\x * \xo 9:13 \xt Exod 30:1-3\x*  
\v 14 Ma aneya vimiikovimasagona ture ivovotani na kurina ivona bo, “Okowa ghamanakina kana vava Yupretis ririnai aneya ruwamaruwa patupatumisi na kevotawesi.”  
\v 15 Nani aneyisi na God ivovunaghisi ma ivivi makiiyana da kana mara vaghata iviiya na ivotawesi da dobuwai wawaya nevanevana\f + \fr 9:15 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* iti kiivunuwana.  
\v 16 Ma sisiya avi yanei da nani aneyisi vighaviya kubiine wawaya ivi 2 handred  miliyon\f + \fr 9:16 \ft 200,000,000\f* sago sago duma i hosi yavata iviinisi.  
\v 17 Ma damsi i hosiyai igeru akitisi na kii kita weni nakanani. Nuwakadasi kii terepapara kirumina na aroba. Ikirumi da yebayebarina ma bogapu dumadumana ma bade yanoyanona. Ma hosi gayamisi na nakanani ma layon gayamisi ma kawasiyai na keyama yebayebarina, bau ma sulpa ikiikiibau.  
\v 18 Ma kawasiyai na nuwapoya ghamaghamasi ivi aroba ikarakaratawei, sago na keyama yebayebarina ma sago na bau ma sago na sulpa wakimina karakaratina. Kawasiyai ikiikiibau da dobuwai wawaya nevanevana\f + \fr 9:18 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* irurukwa.  
\v 19 Ma hosi i rewapana na ke kawasiyai kava ma bade giusiyai, iyamna giudamosi na nakanani ma mota gayamina da tuniyai wawaya ikanikanisi da ivivi gubagisi.   
\p
\v 20 Ma nuwapoya ghamaghamasi bogii ma bogiiyai itupuwa da koroto ghamana irukwa. Ma iyavo kava imakamakiiteresi na ke nuwanuwasi iti tetei da i bera beroberosi itinimayei ma ita miirikupukuputei. Ke i kayowana da kanuma beroberosi ma sawara imasiyai iyamoyamona na vokavakavarisi ita voterei. Ti na gold da silva ma bade bronz da wakima ma keyama iyuna da sawarisi iyamona. Ma sawarisi na ke ita kitakita, ita vivisisiya bo ita bababa.\x * \xo 9:20 \xt Psa 115:4-7, 135:15-17; Dan 5:23\x*  
\v 21 Ti wawayisi na patana da ekiikiivunuwa, ikasiko, ipekana wapawapa ma eyapiyapi ma ke sago itinimayei da ita miirikupukuputei.   
\c 10  
\s1 Aneya ma pepa nokuna gisina.  
\p
\v 1 Muriyai akita na aneya sago rewapana kirakiina kunumai iororu akitai. Kwavuwai ivi gara ma gayamina na vurere iveruviviri ma maghighina na madegha nakanani ma kaena kana kita na nakanani ma kowora ita karakarai.  
\v 2 Ma pepa nokuna gisina ivotawei da imanai ivotani. Imiiri da kaena katagheyana na yegai tepanai ma dugena na tano tepanai.  
\v 3 Ma ighekiirara, tuna nakanani ma layon ita ganagana. Ma namei na warikeyakeya miikovimaruwa ivonapotei.  
\v 4 Ma nani warikeyakeyisi ivi sisiya ikovi na ata giruma. Ma gamo sago kunumai ioru da ivoneku bo, “Warikeyakeya miikovimaruwa ikikava ivi sisiya na kegudui, ke kuna girumi.”   
\p
\v 5 Ma akitakita na nani aneyina kaena nevana yegai tepanai ma nevana tano tepanai imiimiiri akitai na imana katagheyana iruwepai ku kunuma.\x * \xo 10:5 \xt Exod 20:11; Deut 32:40; Dan 12:7; Amos 3:7\x*  
\v 6 Ma ivona bo, “God tuna makamakii nonowina, kunuma ma dobu da yegai ma bade bera yavu kudubina kamosiyai iyamoni na tuna avanai vonavaghata avonavona da vikayovira ikovi.  
\v 7 Mara ina pisi da aneya kana miikovimaruwa ina ture inuveni ma God ina kayowana gavugavusi ina tupuwa da kudubina ini kovini. Ma nani berasi namada ivi debei ina bigabiga wawayisi kurisi, ti na peroperoveta.”   
\p
\v 8 Ma nani gamona kunumai avivi yanei na bade kuriku ivi sisiyame. Ivona bo, “Kenae da aneya yegai ma tano tepanai emiimiiri na pepa gisina vovotatena imanai kuna viiya.”\x * \xo 10:8 \xt Ezek 2:8–3:3\x*   
\p
\v 9 Ma anae da nani aneyina kurina ma avonei da pepa gisina ita vereku. Ma ivoneku bo, “Keviini ma kuna kani na kawam kamonai na damina na nakanani ma manigewa ma muriyai manawim ina tupaviravirai.”   
\p
\v 10 Ma aneya imanai pepa aviiya da akani. Ma kawaku kamonai na imagi kirakai da nakanani ma manigewa. Ma akanikani da arunamini na manawiku itupaviravirai.  
\v 11 Ma aneya ivoneku bo, “Kuni peroveta, God ina sisiya kuni yonayona meyei da aviyavisina ina tupuwa wawaya dam ma dam kamosiyai, i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai ma bade kiikiivavo kurisi.”   
\c 11  
\s1 God ina peroperoveta ruwa.  
\p
\v 1 Ma naga sago ivereku da aku ruvaruva ma ivoneku bo, “Kenae da God ina Taparoro Numana ma suwara kana kema keruvai. Ma bade kamonai iyavo kava evovokavakavara na kevi yavisi.\x * \xo 11:1 \xt Ezek 40:3; Zech 2:1-2\x*  
\v 2 Ma Taparoro Numana kupunai gari na kevoterei, ke kuna ruvai. Tuna garina kamonai na kupuna damsi kii gawara, iyamna iyavo kava ke ita vivitumaghaneku na averesi. Ma ti damsi na nani kwanatuna vovokaravina Jerusalem ini tugudagudai da nawaravi 42 ina kovi.\f + \fr 11:2 \ft Nawaravi 42 na mara 1,260.\f* \x * \xo 11:2 \xt Luk 21:24\x*  
\v 3 Ma aku peroperoveta ruwa ana vinesi da kubiiku vonavaghata ini mamatarei ma rewapana ana veresi da mara 1,260 kamonai gara dumadumasi ini kote ma aku sisiya ini yonayonei.”\f + \fr 11:3 \ft Gara dumadumana na ‘sackcloth,’ tuna nakanani ma kamboro kana begi rasirasina ma Israel damsi gote vunivunina dumadumanai garana iyamoni da siyapa kubiine ikote.\f*   
\p
\v 4 Nani vimamatara wawayisi na oliv kiisi ruwa ma ti na bade rampa kii tutura gawarisi ruwa da dobu kana Bada maghinonai emiimiiri.\x * \xo 11:4 \xt Zech 4:3, 11-14\x*  
\v 5 Ma iyavo kava ina vivipaparana da iti gubagisi na nani vimamatara wawayisi kawasiyai keyama yebayebarina ina kiibau da ina karagavovorisi. Iyavo kava ina vivighaviyesi na nakanani ina rabobo.  
\v 6 Weni vimamatara wawayisi i rewapana emakamakai da maranai God ina sisiya ina viviyonayonei na kwavu ina gudui da garewa ke ina katuna. Ma bade rewapana gwabisiyai da okowa kudubina ina berai da ini tara. Ma i ku kayokayowanai ina beraberai da dobuwai nuwapoya ghamaghamasi bogii ma bogiiyai ini turagudei.\x * \xo 11:6 \xt 1Kgs 17:1; Exod 7:17-19; 1Sam 4:8\x*   
\p
\v 7 Ivi ruwa God ina sisiya ini mamatarei ina kovi na ghamoghamo kayakayayina Abis bonaghina kamonai ina ghae ma yavata ini ruwa da ina ghegavovorisi ma ini kiivunuwana.\x * \xo 11:7 \xt Dan 7:7, 21; Rev 13:5-7, 17:8\x*  
\v 8 Ma Jerusalem kamonai tupuwisi ketiyai ini keneyana. Tuna kwanatuna kamonai i Bada ituparatui da irabobo. Ma bade kwanatuna kana vava ikwatuviiviiyakei da Sodom bo Egypt.\f + \fr 11:8 \ft Ikwatui Sodom bo Egypt iyamna Jerusalem na nani dobusi nakanani, kamonai wawaya i berabero irakata.\f* \x * \xo 11:8 \xt Isa 1:9-10\x*  
\v 9 Ma tupuwisi ke ina dogoi da mara aroba ma ku tepana na mara nevanevana kava\f + \fr 11:9 \ft Mara 3 1/2\f* ketiyai ini keneyana da nani kamonai na wawaya dam ma dam kamosiyai, i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai, peyarisi ina pisi ma ina gayomakiiyesi.  
\v 10 Ma nani vimamatara wawayisi irabobo kubiine na wawaya peyarisi dobuwai nuwanuwasi ina biibii kirakai da ini puyovivirana, iyamna nani vimamatara wawayisi inekiibau na nuwapoya ma vikamyuyuwa ghamana ipiyei weni dobuna makamakiisi kurisi.  
\v 11 Mara aroba ikovi ma mara kana viruwamaruwa madegha punai nakanani ma God yana yawayawana itawei da nani peroperoveta raborabobosi ku kamosi na bade iruyawayawa ma ivomiiri. Ma iyavo kava ikitisi ivovomiiri na iyabumana kirakai.\x * \xo 11:11 \xt Ezek 37:10\x*  
\v 12 Muriyai na peroperovetisi ivi yana da kunumai gamo ghamana ioru da ivonesi bo, “Koghae wike.” Kii ghavighaviya ikitakitisi ma kwavuwai ighae ku kunuma.  
\v 13 Ma nani maranai nukenuke ghamana itupuwa da kwanatuna nevanevana\f + \fr 11:13 \ft Nevanevana iyamna na 1/10.\f* iugurikai da wawaya ivi 7 tausan irabobo. Ma iyavo kava ke ita rabobo na iyabumana kirakai da God kunuma makamakiina kana kadara kubiine ivi gheghena kirakiiyei.\x * \xo 11:13 \xt Rev 6:12, 16:18\x*   
\p
\v 14 Kokitai, weni tuna na nuwapoya kana viruwa itatawei ma kegha da nuwapoya kana viaroba na gisina kava ma ina nekiibau.   
\s1 Ture kana vimiikovimaruwa.  
\p
\v 15 Muriyai na aneya kana vimiikovimaruwa ina ture iuveni na kunumai gamo ivivi kiirareyana bo, “Karako dobu kudubina na ita Bada God ma ina Vivinevine Wawayina yavata rapesiyai da ini badei. Ma God ina vikiivavona ina makii nonowa.”\x * \xo 11:15 \xt Exod 15:18; Dan 2:44, 7:14, 27\x*  
\v 16 Ma magumagura ivi 24 i vikiivavo gawarisi tepasiyai imakamakai na kudubisi ivomiiri ma God maghinonai ivi tuwaporeruruwana ma itawotesi ioru da maghitepasi dowa ikiitovoni ma ivokavakavari.  
\v 17 Ivonavona bo,  
\q1 “Bada God rewapana kirakiim, tam rorova ma karako kemakamakai.  
\q2 Kaikiikiiwem da am rewapana ghamana kuviiya da am vikiivavo kuvi karei.   
\q2
\v 18 Dam ma dam ke ita vivitumaghanem na nuwanuwasi ipughu kirakai tam kurim,\x * \xo 11:18 \xt Psa 2:5, 110:5, 115:13\x*  
\q2 ma bade karako na am nuwapughu kana mara inekiibau.  
\q2 Ma bade marana ipisi da raborabobosi kuni tupaviresi.  
\q2 Marana inekiibau da am bigabiga ti na peroperoveta,  
\q2 ma bade am wawaya vovokaravisi, ghamaghamasi ma gisigisisi,  
\q2 iyavo kava kam vava ivovokaravei na kuni miiyesi.  
\q2 Marana inekiibau da iyavo kava dobu ekiikiiviberoi na kuna gwaramutusi.”   
\p
\v 19 Ma kunumai God ina Taparoro Numana ivotawei da kamonai na vivaghina makamakiina kana Aki akitai. Ma namanamara ma gugura ma bade warikeyakeya da nukenuke ma garewa pakapakana nakanani ma wakima iororu.\f + \fr 11:19 \fk Garewa pakapakana: \ft Garewa pakapakana nakanani ma wakima iyamna na hail bo ice. \f* \x * \xo 11:19 \xt Rev 8:5, 16:18, 21\x*   
\c 12  
\s1 Dragon, wavine ivi ghaviyei.  
\p
\v 1 Muriyai na akitakita ma kunumai matakira ghamana ma notakavakavana bade itawanakiibuwei. Kamonai na wavine sago akitai ma madegha ina yasegana isovoi da kitana na nakanani ma kana gara. Ma kaena kana kepana na nawaravi ma gayaminai na kraun ikotei. Ma kana kraun kana monagha na gwamegwame ivi 12 itupaviviri.  
\v 2 Ma wavinena na roperopeyina ma idagui vituwa kubiine, ma damina ivii kavai na ikiikiirara ma ivovokwarakwara.   
\p
\v 3 Avivi matatete ma kunumai bade matakira sago itawanakiibuwei. Tuna na dragon ghamanakina ma yebayebarina, gayamina na miikovimaruwa ma tonana imaruwa. Ma nani gayamisi tepasiyai na kraun ivi kote.\x * \xo 12:3 \xt Dan 7:7\x*  
\v 4 Ma giuna ivi ruwini da kunumai gwamegwame nevanevana\f + \fr 12:4 \ft Nevanevana iyamna na 1/3 bo 33%.\f* ikiiririghi ioru ku dobu. Ma dragon na wavinena iurotani da maranai pepeya ita makamakiitawei na pepeyina ita kutasikai ma ita kani.\x * \xo 12:4 \xt Dan 8:10\x*  
\v 5 Ma wavinena ivi tuwa da tomowa ma ina magura na ina rewapana ina rakata kirakai da dam ma dam kudubisi ini badesi. Ma wawaya kikei na iviitawei ighae God ku dogarina, ina ku vikiivavo gawarina.\x * \xo 12:5 \xt Isa 66:7; Psa 2:9\x*  
\v 6 Ma wavinena na itayavui da ku warere, iyamna nani dobunai na ina gawara namada God ivovunaghi da ita koyagha bubuni da mara 1,260 ita kovi.\f + \fr 12:6 \ft Mara 1,260 na nawaravi 42.\f*   
\p
\v 7 Ma nani maranai na kunumai vighaviya ivi karei. Maikel ina aneya yavata ikayaya dragon kurina ma namei dragon ina aneya yavata imiiripotesi da yavata ivi ruwa.\x * \xo 12:7 \xt Dan 10:13, 21, 12:1; Jud 9\x*  
\v 8 Ma dragon ke iti rewapana kamowa da ina aneya yavata kii gawara kunumai na ivi wapai.  
\v 9 Ma dragon ghamanakina ina aneya yavata kunumai ikuririghisi ioru ku dobu. Tuna na vaghina mota katamana evonavonei bo Devil bo Seitan ma wawaya kudubisi dobuwai iberoberowesi da God ikawakiikiiyei.\x * \xo 12:9 \xt Gen 3:1; Luk 10:18; 2Kor 11:3\x*   
\p
\v 10 Muriyai na gamo ghamana kunumai ioru avi yanei da ivona bo,  
\p “Marana vaghata inekiibau da ita God ina wawaya yawasa makamakii nonowina evereveresi. Karako na God ina vikiivavona ma rewapana inekiibau. Wekarakava na ina Vivinevine Wawayina ina rewapana ivi debei da ini bada. Rorova Seitan, God maghinonai imiimiiri da mariyai ma didibarai Keresiyana turaturata ivivi wavusi na karako nani berana na ikovi, iyamna namada ikutawei ioru ku dobu.\x * \xo 12:10 \xt Job 1:9-11; Zech 3:1\x*  
\v 11 Ma Keresiyana turaturata na Sipu Gegeyina taranai ma bade vonavaghata debiiyai ivi mamatarei kubiine na Seitan ighegavovori. Ma rabobo ke ita yabumanei, ti mani ivere meyesi.  
\v 12 Tuna kubiine na kunuma makamakiimi kudubimi kovi nuwabiibai. Ma tami iyavo kava dobu ma yegai kamosiyai komakamakai na kovi nuwapoya kirakai, iyamna Devil ikutawei ioru kurimi. Tuna ivi nuwaghakini, iyamna iakovi da ina mara itupo.”   
\p
\v 13 Ma dragon iakovi da itawanoruwei ku dobu, tuna kubiine wavinena vivituwana kwavinina ivi karei da ita vowai.  
\v 14 Ma wavinena itamorovo, iyamna mapemapena ruwa inekiibau, kitasi nakanani ma bayo ghamana mapemapena. Ma irovo inae ku warere da ina gawara namada God ivovunaghi nake. Ma nani dobunai ita makai da mara 1,260 ita kovi da dragon ke ikikava ita berai.\f + \fr 12:14 \ft Mara 1,260 na nawaravi 42.\f* \x * \xo 12:14 \xt Dan 7:25, 12:7\x*  
\v 15 Ma dragon kawana iyaghae da okowa ghamana ighurapupuni ikiibau da wavinena ita karuwei da itumadodo.  
\v 16 Ma kegha da dowa ivomiiri da wavinena ivi vitei. Ivi kwata da nani okowina kudubina dragon kawanai ikiikiibau na iuma yavui.  
\v 17 Nani murinai na dragon nuwanuwana ipughu kirakai nani wavinena kurina da ivomiiri inae da wavinena tupurereghina yavata iti ghaviya. Ti wawayisi na iyavo kava God vonana evovotekatekei ma debiiyai imamatara da Yesu itumaghanei.  
\v 18 Ma dragon inae da kikirai imiiritaweyana.   
\c 13  
\s1 Ghamoghamo yegiiyai ighetawei.  
\p
\v 1 Ma akita na ghamoghamo kayakayayina sago yegai nuwanuwanai ighetawei akitai. Gayamina na miikovimaruwa ma tonatonana na imaruwa ma tonana sago sago duma tepasiyai na kraun ivi kote. Ma gayamina sago sago duma tepasiyai vava igiruma, nani vavasi na God ivi avaberowei.\x * \xo 13:1 \xt Dan 7:3; Rev 17:3, 7-12\x*   
\p
\v 2 Ma yegai ghamoghamona kitana nakanani ma lepad\f + \fr 13:2 \fk Lepad: \ft Lepad kitana nakanani ma layon kirukirumina.\f* ma kaena na nakanani ma beya\f + \fr 13:2 \fk Beya: \ft Beya na ghamoghamo dipa sago, ghamana ma kayakayayina.\f* ma kawana na nakanani ma layon. Ma ina rewapana ma ina vikiivavo gawarina na dragon gwabinai iviiya da iti bada.  
\v 3 Ma gayamina sago kana kita na isidara, gubaga ghamana ipanani da ita rabobo ma kegha da iyawasa. Dam kudubina dobuwai ikitai da ivi deye kirakiiyei ma iwagiyei.  
\v 4 Ma dam ma dam dragon ivokavakavari, iyamna tuna ina rewapana ivi damani nani yegai ghamoghamona kurina. Ma bade ghamoghamona yavata ivokavakavari ma ivonavona bo, “Ke sago iyai weni ghamoghamona nakanani. Ke sago iyai kovokovoghina da ini ghaviyei bo ina tereoruwei.”   
\p
\v 5 Ma nani ghamoghamona vivaghina iviiya da ina kayowanai ikayokayotata ma sisiya iberaberai da God ivivi geyageyami. Ma bade rewapana iviiya da nawaravi ivi 42 kamonai na ina kayowanai ina beraberai.\x * \xo 13:5 \xt Dan 7:8, 25, 11:36\x*  
\v 6 Ma kawana iyaghae da God kurina iti kayotirana ma kayotata sisiyisi ita berai da God iti geyageyamei. Ma God avana da ina makamakii gawarina ma bade kana makiigwagwagwara ma iyavo kava kunumai emakamakai na kudubisi iti avaberowesi.  
\v 7 Ma rewapana iviiya da God ina wawaya vovokaravisi yavata iti ghaviya da ita ghegavovorisi. Ma bade rewapana iviiya da dam ma dam, wawaya i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai iti badesi.\x * \xo 13:7 \xt Dan 7:21\x*  
\v 8 Ma wawaya kudubina dobuwai ina vomiiri da nani yegai ghamoghamona ina vokavakavari. Ti damsi na Yawasa Bukana kamonai kii vava ke ita giruma, nani bukana na God ina Sipu Gegeyina ina buka. God nota namada iviiya da wawaya ita vomiiri da Sipu Gegeyina ita kiivunui ma muriyai da dobu iyamoni.\x * \xo 13:8 \xt Psa 69:28\x*   
\p
\v 9 “Wawaya ere tinimi na kovi yana boga.  
\v 10 Iyai tam God ivinem da wawaya ku gabura ina terem, vaghina, nakanani ina tupuwa kurim. Ma bade iyai tam ivinem da seriyai kuna rabobo na nakanani ina tupuwa kurim. Weni berasi ina nekiibau kurimi na ami nota ke ina peku, taraboga ina veremi da ami vitumaghana tepanai kona miirikikina.”\x * \xo 13:10 \xt Jer 15:2, 43:11\x*   
\s1 Ghamoghamo dowa kamonai ighetawei.  
\p
\v 11 Ma akita na bade ghamoghamo sago akitai, dowa kamonai ighetawei. Ma nani ghamoghamona na tonana ruwa, nakanani ma sipu gegeyina ma kegha da ina sisiya na nakanani ma dragon.  
\v 12 Ma weni ghamoghamona ivomiiri da yegai ghamoghamona ina rewapana kudubina iviiya. Ma nani rewapaninai wawaya kudubisi dobuwai idarusi da yegai ghamoghamona ivovokavakavari. Tuna gayamina sago isidara da ita rabobo ma bade iyawasame.  
\v 13 Ma bera ghamaghamasi iberaberai. Sago na wawaya kudubisi matasiyai ma iberai da keyama yebayebarina kunumai ioru ku dobu.  
\v 14 Ma dowa ghamoghamona rewapana iviiya da yegai ghamoghamona kubiine matakira ghamaghamasi iberaberai. Tuna kubiine wawaya kudubisi dobuwai ivivi nuwatinisi. Ma ivonesi da kokoitau sago iyamoni da yegai ghamoghamona maghimaghighina. Tuna seriyai isidara ma kegha da iyawasame.  
\v 15 Ma dowa ghamoghamona rewapana iviiya ma yana itawei da nani kokoitauna iruyawayawa ma sisiya ivi karei. Ma ivona da iyavo kava ita bara ma ke ita vokavakavari na rabobo ita panani.  
\v 16 Ma bade wawaya idarusi da kudubisi, gisina ma ghamana, mura wawayina ma moyaka ma bade wawayota ma sleiv, kudubisi maghitepasiyai bo imasi katagheyasiyai ikirumisi da tuna rapenai.  
\v 17 Ma iyavo kava ikirumisi na ti kava ina gimara bo ini gimara. Ma iyavo kava kiruma gwabisiyai kegha na ke kovokovoghina da ina gimara bo ini gimara. Ma kirumina tuna na yegai ghamoghamona kana vava bo kana namba.   
\p
\v 18 Ma iyai tam yegai ghamoghamona ina namba akovina kuta viiya da iyamna avai na nuwagiura kunekwai. Kevi keyakeyami na kuna panani da tuna na tomowa sago kana vava. Ina namba na 666.   
\c 14  
\s1 Sipu Gegeyina ma wawaya ivi 144 tausan.  
\p
\v 1 Ma akita na Sipu Gegeyina Zayon koyana tepanai imiimiiri akitai ma tuna yavata na wawaya 144 tausan ivivi miiriyana. Ti wawayisi na Sipu Gegeyina ina Mamai yavata kii vava namada maghitepasiyai ikiruma.\x * \xo 14:1 \xt Ezek 9:4; Rev 7:3\x*  
\v 2 Ma kunumai gugura ghamana avi yanei nakanani ma tovava ghamaghamasi ita tawetawei na gugurisi. Ma bade viyanina na nakanani ma warikeyakeya ita ruwa da ghamana. Ma nani gugurina na nakanani ma koroto ghamana i haps ita vivirekwei.  
\v 3 Ma avi yanesi da tavora vuna ivuri. God ina vikiivavo gawarina maghinonai ma magumagura ivi 24 ma bade ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa na maghinosiyai itavotavora. Ma weni tavorina na ke kovokovoghina da meni wawayina ita karaviiviiyesi, iyamna nani 144 tausan na ti kava kii tavora. Ti na dobuwai ivivi makiiyana na God igimaratawesi da rapenai.  
\v 4 Ti damsi na ke meyani da wavine ininina ita kiitovoni, ti mani ikoyagha meyesi da i yawasa na maninina kavakava. Ma Sipu Gegeyina ikivikivina yawarei, mike inenae na murinai. Ma dobuwai wawaya kudubisi kamosiyai na weni wawayisi igimaratawesi da ti na nakanani ma suwara karena da God ina Sipu Gegeyina yavata kii puyo.  
\v 5 Ma kawasiyai na ke sago vibero sisiyisi ita karatawei ma ke sago berabero gwabisiyai da wawaya iti wavusi.\x * \xo 14:5 \xt Zeph 3:13\x*   
\s1 Aneya aroba.  
\p
\v 6 Ma akita na aneya sago tepakuwai irovorovo akitai. Tuna aneyina na God varana biibiina makamakii nonowina iviiya da dobuwai dam ma dam, i dobu ma gamosi bogii ma bogiiyai kurisi ita dima.  
\v 7 Ma ikiirara da gamona ghamana ma ivona bo, “God koyabumanei ma kana kadara kovi ghegheni, iyamna ina vitupavira marana inekiibau. Tuna kunuma ma dobu, yegai ma okowa da vusira kudubina iyamoni, tuna kubiine na kovokavakavari.”   
\p
\v 8 Ma murinai na aneya kana viruwa iverununuri ma ikiirara bo, “Ipeku. Babilon, kwanatu ghamanakina ma kegha da ipeku. Tuna dam kudubisi inuwatinisi da ina berabero ku kamona irui. Ina wain rewapanina iveresi da iuma neghanegha ma yavata ivi pekana wapawapa. Ma karako na ipeku.”\x * \xo 14:8 \xt Isa 21:9; Jer 51:8; Rev 18:2\x*   
\p
\v 9 Ma aneya kana viaroba murisiyai iverununurisi na ikiirara bo, “Iyavo kava yegai ghamoghamona bo ina kokoitau evovokavakavari ma ivi vaghinei da ina matakira maghitepasiyai bo imasiyai ikirumi  
\v 10 na God ina nuwapughu damina ina viiya. Ina nuwapughu damina na nakanani ma wain rewapanina, ke okowa yavata ita virai da iti nubai. Nani wawayisi inivisi ghamana ina viiya iyamna aneya vovokaravisi ma Sipu Gegeyina maghinosiyai keyama ma sulpa wakimina karakaratina ina karisi.\x * \xo 14:10 \xt Isa 51:17; Gen 19:24; Ezek 38:22\x*  
\v 11 Ma keyamina ina karakarisi na karakava ke ina peki tovona da buna ina ghe nonowa. Ti na yegai ghamoghamona ma ina kokoitau evovokavakavari ma kana vava gwabisiyai ikirumi, tuna kubiine na ke ini yakam tovona da mara ma didibara patapatana ina vovokwarakwara.”\x * \xo 14:11 \xt Isa 34:10\x*   
\p
\v 12 Weni tuna na God ina wawaya vovokaravisi evonavonaveresi da iyavo kava God ina sisiya bagibagisi ina votekatekei ma Yesu kurina ini patutu, ti damsi na nuwapoya kamonai ere nuwanubasi ina miirikikina.   
\p
\v 13 Ma avi yanei da kunumai gamo sago ioru da ivona bo, “Kegiruma da karako ma nake iyavo kava patana da Bada itumaghanei ma i vitumaghana kubiine wawaya ini kiivunuwana na God ini biibiinisi.”  
\p Ma Kanuma Vovokaravina ivona bo, “E, vona bubuna. Ti na nuwabiibiiyai ini yakam, iyamna Bada kubiine ibigabiga na ikiikiimakamakai. Ma i biga iyamna karakava ina verununurisi ma tuna ini mamatara da ibiga bubuna.”   
\s1 Vopura kana mara dobuwai.  
\p
\v 14 Ma akita na maghinokuwai kwavu poipoina ma tepanai na wawaya imakamakai, kitana nakanani ma Wawaya Natusi. Ma gayaminai na kraun goldiyai iyamoni ikotei ma imanai na sikul gamgamna ivovotani.\x * \xo 14:14 \xt Dan 7:13\x*  
\v 15 Ma aneya sago God ina taparoro numana kamonai ikiibau ma ikiirara wawayina kwavu tepanai kurina ma ivonei bo, “Am sikul kekavari ma kuna vopura, iyamna dobuwai vopura marana inekiibau. Dobuwai whiti ivovoni na namada ipoki.”\x * \xo 14:15 \xt Joel 3:13\x*  
\v 16 Ma nani wawayina kwavu tepanai na ina sikul dobu tepanai ivi ruwini. Ma dobu kudubina kamonai na ivopura ma ivovidaburana.   
\p
\v 17 Ma bade Taparoro Numana kamonai aneya kana viruwa ikiibau ma tuna bade imanai na sikul gamgamna ikavari.   
\p
\v 18 Ma bade aneya kana viaroba imiirikiibau, tuna ina biga da suwara kana kema tepanai keyama karakaratina ikoyakoyaghi. Ma ikiirara da aneya sikul gamgamna ivovotani kurina ma ivona bo, “Am sikul gamgamna keviiya ma dobuwai greipi uravina etuwatuwa na greipi duridurisi keyaragha, iyamna namada imenai.”  
\v 19 Ma aneyina ina sikul dobu tepanai ivi ruwini. Ma greipi iyaragha na iuwana na kudubina greipi kana vivitugudaguda gawarina ku kamona irutepoi da God ina nuwapughu damina ina viiya.  
\v 20 Ma nani greipi kana vivitugudaguda gawarina na kwanatu kupunai. Ma greipi iutugudagudai na tara ghamana ikiibau nakanani ma okowa ita veraverau, iveru da 300 kilomitas ruvana ma kana doga na wawaya kana guri ruvana.\f + \fr 14:20 \ft Grik igirumi da kana doga hosi ina miiri na gayamina ruvana.\f* \x * \xo 14:20 \xt Isa 63:3; Lam 1:15; Rev 19:15\x*   
\c 15  
\s1 Aneya miikovimaruwa.  
\p
\v 1 Akita na bade matakira ghamana ma notakavakavana kunumai akitai. Aneya miikovimaruwa imiirikiibau ma imasiyai na gubaga ma nuwapoya miikovimaruwa. Weni berasi na God ina nuwapughu turina, ini kovi tuwanonowi.   
\p
\v 2 Ma akita na toka miirara kirakiina nakanani ma garasi akitai, ma bade kamonai kana kita na nakanani ma keyama ita yebayebara. Ma nani tokana baranai na iyavo kava, yegai ghamoghamona ma ina kokoitau ma kana vava nambina ighegavovori na ivivi miiriyana. Ma sago sago duma imasiyai na hap God iveresi ivovotani.  
\v 3 Ma kudubisi na God ina bigabiga wawayina Moses ma Sipu Gegeyina kii tavora ivuri na itavori bo,  
\q1 “Bada God rewapana kirakiim,  
\q2 am bera kudubina na kiimatanina ma notakavakavana.  
\q2 Tam na dam ma dam i kiivavo,  
\q2 am bera na maninina ma biibiina kavakava.   
\q2
\v 4 O Bada, wawaya kudubisi eyabuyabumanem  
\q2 ma kam vava ighegheni iyamna kam kadara irakata.  
\q2 Tam kava na vovokaravim.  
\q2 Dam ma dam kudubisi ina pisi da maghinomuwai ma ina vokavakavarim,  
\q2 iyamna wawaya kudubisi ikitai da am bera na maninisi kavakava.”\x * \xo 15:4 \xt Exod 15:1\x*   
\p
\v 5 Weni berasi murinai akita na Yobe Vovokaravina akitai. Tuna na God ina taparoro numana kunumai ma akitai da vovotawena.\f + \fr 15:5 \ft Yobe Vovokaravina Moses ma Israel damsi warereyai iyamoni na kunuma yobena ivi bonebonei. \f* \x * \xo 15:5 \xt Exod 38:21\x*  
\v 6 Ma aneya miikovimaruwa taparoro numana kamonai ikiibau. Imasiyai na nuwapoya ma gubaga bogii ma bogiiyai miikovimaruwa ivopatapatisi. Ma kii gara na biibiisi ma poipoi kirakiisi ivi kote. Ma sago sago duma nuwakadasiyai na gara iveruviviri, tuna goldiyai iyamoni.  
\v 7 Ma ghamoghamo ruwamaruwa kamosiyai na sago ivomiiri da dabira miikovimaruwa goldiyai iyamoni iyuna ma aneya sago sago duma iveresi. Ma dabirisi kamosiyai na God makamakii nonowina ina nuwapughu iuwana da itupo.  
\v 8 Ma God kana kadara ma ina rewapanai na bau ighae da taparoro numana ivi tupoi. Ma ke kovokovoghina da wawaya ita rui ku kamona. Ma nani aneyisi gubaga ma nuwapoya miikovimaruwa ku dobu ina rutepotepo yavu ma muriyai na kovokovoghina da wawaya ina rui.\x * \xo 15:8 \xt Exod 40:34; 1Kgs 8:10-11; 2Chr 5:13-14; Isa 6:4\x*   
\c 16  
\s1 God ina nuwapughu dabirisi miikovimaruwa.  
\p
\v 1 Ma avi yanei da gamo ghamana taparoro numana kamonai ikiirara nani aneyisi miikovimaruwa kurisi. Ivonesi bo, “Konae da God ina nuwapughu dabirisi miikovimaruwa kona rutepotepo inoru ku dobu.”   
\p
\v 2 Aneya sago ivi nao inae da ina dabira irutepoi ioru ku dobu. Ma iyavo kava yegai ghamoghamona ina kokoitau ivovokavakavari ma ina matakira gwabisiyai na ti damsi gibudowa beroberosi ma visivoravorasi ivi tupabubuwanesi.\x * \xo 16:2 \xt Exod 9:10\x*   
\p
\v 3 Ma aneya kana viruwa inae da ina dabira irutepoi ioru da ku yegai kamona. Ma yegai kudubina iruvirai da ivi tara nakanani ma wawaya raborabobona tarana. Ma iberai da aviyavisina peyarina yawayawana yegai kamonai kudubina irukwa yavui.   
\p
\v 4 Ma aneya kana viaroba inae da ina dabira irutepoi ioru da ku okowa ma vusira kudubina iruvirai da ivi tara.\x * \xo 16:4 \xt Exod 7:17-21; Psa 78:44\x*  
\v 5 Muriyai na avi yana da okowa kana koyakoyagha aneyina ivona bo, “God, tam na vovokaravim. Tam makamakii nonowim, rorova ma karako kemakamakai. Ikikava wawaya i bera kuruvai ma kuvi tupaviresi da kovogha kevereveresi na am nota na maninina kavakava.  
\v 6 Ti damsi imasiyai am wawaya vovokaravisi ma am peroperoveta tarasi isororo na bade biwana kuviiya na damidamina da tara eumumai.”  
\v 7 Ma bade gamo sago avi yanei, suwara kemana tepanai ivona bo, “Vonavaghata. Tam Bada God rewapana kirakiim, am kovogha na maninina ma i berabero ruvanai kava kevereveresi.”   
\p
\v 8 Ma aneya kana viruwamaruwa ina dabira na madegha ku tepana irutepoi na rewapana iverei da wawaya ita karayaguyagurisi.  
\v 9 Ma madegha muyana irakata kirakai da wawaya iyagurisi. Ma nuwanuwasi ita virai da i berabero ita voterei ma God ita vokavakavari da kana kadara ita rakata na kegha. Ti da God ibarakamtawei ma ivomiiri da ivivi avaberowei, iyamna tuna weni gubagisi ma nuwapoyisi ivonatawei kurisi.   
\p
\v 10 Ma aneya kana vimiikovi inae da ina dabira na yegai ghamoghamona ina vikiivavo gawarina ku tepana irutepoi da meni dobunai ivivi kiivavo na kudubina ivi nubakutuvi. Ma ina wawaya na inivisi iberaberisi da okesi ivivi tarakikitei.\x * \xo 16:10 \xt Exod 10:21\x*  
\v 11 Ma kii gubaga ma inivisi kubiine God kunuma makamakiina iyeghayeghai ma ivivi avaberowei. Ma i berabero ke itinimayei da ita miirikupukuputei, ibara.   
\p
\v 12 Ma aneya kana vimiikovimasago inae da ina dabira na okowa ghamanakina kana vava Yupretis ku kamona irutepoi da okowa kudubina imotom da kiikiivavo i seri damsi yavata maramatanai i keta ivotawei.\f + \fr 16:12 \ft Karakava kiikiivavo maramatanai i iyo da seri damsi yavata nani okowina ina damana ku nevana vighaviya kubiine. \xt Rev 19:11-21\f* \x * \xo 16:12 \xt Isa 11:15\x*  
\v 13 Ma akita na kanuma beroberosi ivi aroba kwere maghimaghighisi akitisi. Ti na dragon ma yegai ghamoghamona ma peroveta vibero sago sago duma kawasiyai irukiikiibuwana.\f + \fr 16:13 \ft Peroveta vibero ma dowa ghamoghamona na wawayina sago. \xt Rev 13:11\f*  
\v 14 Ti na Seitan ina kanuma beroberosi ma rewapana gwabisiyai da matakira ghamaghamasi iberaberai. Ma ikiibau da dobu kudubina kamonai iti dirigiigai da kiikiivavo ita riyesi da God rewapana kirakiina ina vitupavira marana iterei na yavata iti ghaviya.  
\v 15 Ma Bada ivona bo,  
\p “Kovi yana, ana nekiibau na ani tataghanimi nakanani ma yapiyapi wawayina didibarai ita pisi. Iyavo kava kami gara namada kovovunagha ma komakamakai na God ini biibiinimi. Ani tataghanimi na kami gara nani, ke kona vopanani da tami iyumi kava da ina kayovimayamayimi.”\x * \xo 16:15 \xt Mat 24:43-44; Luk 12:39-40; Rev 3:3\x*   
\p
\v 16 Ma muriyai na nani kanumisi beroberosi iberai da kiikiivavo i seri damsi yavata kudubina iriyesi ku dobu sago. Hibru damsi gamosiyai dobuna kana vava evonavonei bo, Amagedon.\x * \xo 16:16 \xt 2Kgs 23:29; Zech 12:11\x*   
\p
\v 17 Ma aneya kana vimiikovimaruwa inae da ina dabira irutepoi ku yanunu na avi yanei da kunuma kana taparoro numana kamonai, God ina vikiivavo gawarinai gamo ghamana ikiibau da ivona bo, “Vaghina, bera damona weni.”  
\v 18 Nani murinai na kadakadara ma gugura, warikeyakeya ma nukenuke ivi karei. Weni nukenukena irakata kirakai da dobu karenai da ipisi ku karako na wawaya ke meyani nukenuke nakanani damina ita viiya. Weni tuna na kana vava da nukenuke momorapa.\x * \xo 16:18 \xt Rev 8:5, 11:13, 19\x*  
\v 19 Ma dowa ivi kwatakwata da Babilon kwanatuna avatetena itupayaraghi da aroba, iyamna i berabero God ke iti nuwawapei tuna kubiine na ina nuwapughu ivi debei kurisi, tuna nakanani ma kana wain rewapanina ita votepoi da itumai. Ma bade nukenukena kamonai na dam ma dam i kwanatu iririgha ku tano.\x * \xo 16:19 \xt Isa 51:17\x*  
\v 20 Ma nuwa kudubisi imonu ma bade koya kudubisi imumu yavui da ke kovokovoghina da kuta panani.\x * \xo 16:20 \xt Rev 6:14\x*  
\v 21 Ma kwavu kamonai na okowa pakapakana\f + \fr 16:21 \fk Okowa pakapakana: \ft Okowa pakapakana nakanani ma wakima iyamna na hail bo ice.\f* nakanani ma wakima ioru ma sago sago duma kii vita na 50 kilos ruvana. Ma nani wakimisi iriririgha na wawaya ku tano ivivi kiigudeyana. Ma wawaya ivi karei da God ivivi avaberowei ma iyeghayeghai iyamna weni kovoghina iveresi na ibero kirakai.\x * \xo 16:21 \xt Exod 9:23; Rev 11:19\x*   
\c 17  
\s1 Wavine ghamoghamo ku tepana igeru.  
\p
\v 1 Ma nani aneyisi miikovimaruwa dabira ivovotana na kamosiyai aneya sago ipisi kuriku ma ivona bo, “Kepisi ma tanae da God ikikava nani wavinena madamadawarina avana etetete kana kovogha ina verei na ani beyem. Tuna wavinena na okowa peyarina imakiitani.\x * \xo 17:1 \xt Jer 51:13\x*  
\v 2 Kiikiivavo dobuwai tuna wavinena yavata ivivi pekana wapawapa. Ma wawaya dobuwai wavinena ina wain iumuma neghanegha ma yavata ivivi pekana.”\x * \xo 17:2 \xt Isa 23:17; Jer 51:7\x*   
\p
\v 3 Ma Kanuma Vovokaravina iviiniku da aneya yavata ku warere kanekiibau. Ma nani dobunai akita na wavinena akitai, tuna yegai ghamoghamona yebayebarina tepanai igeru. Ma ghamoghamona na gayamina miikovimaruwa ma tonatonana na imaruwa ma kwapirina na viavabero sisiyisi ikiimumui, igiruma da tuna na god.\x * \xo 17:3 \xt Rev 13:1\x*  
\v 4 Ma nani wavinena kana gara kirumina na yebayebarina ma dugadugarina\f + \fr 17:4 \fk yebayebarina ma dugadugarina: \ft red ma purple\f* ma imonagha kirakai da gold ma pel ma wakima vovokeyakeyusi ivi kote. Ma imanai na redu goldiyai iyamoni ivovotani ma reduna kamonai na ina vipekana wapawapa ma ina berabero dowadowasi ivi tupoi.\x * \xo 17:4 \xt Jer 51:7\x*  
\v 5 Ma maghitepanai na giruma vigayagaya akitai ma iyamna na kiigavugavuna. Girumina ivona bo,   
\qc \sc “Babilon avatetena.\sc*  
\qc \sc Dobuwai bera dowadowasi\sc*  
\qc \sc ma wawaya madamadawarisi kudubisi\sc*  
\qc \sc i maduwa ghamana.”\sc*  
\p
\v 6 Ma akitai da nani wavinena wawaya tarasi iumai da ineghanegha, wawayisi na God ina wawaya vovokaravisi, Yesu ivi tumaghanei kubiine wawaya ivi kiivunuwana.  
\p Tuna akitai na avi deye kirakiiyei.  
\v 7 Ma nani aneyina ivona bo, “Avi kubiine na kideyei? Wavinena ma ghamoghamona gayamina miikovimaruwa ma tonatona imaruwa iyamsi na gavugavusi ma kegha da ani debei kurim.  
\v 8 Nani ghamoghamona egerugerui kukitai na rorova imakamakai ma namada irabobo. Ma gisina kava ina ruyawayawa da Abis bonaghina kamonai ina gheme ma muriyai na ina rabobo tuwanonowa. Iyavo kava dobuwai emakamakai na ina kitai da iruyawayawa na ini deye kirakiiyei. Ti na Yawasa Bukana kamonai kii vava ke ita giruma. Muriyai da dobu ita yamoni na God ina wawaya kii vava nani bukana kamonai igirumi.”\x * \xo 17:8 \xt Dan 7:7; Rev 11:7; Psa 69:28\x*   
\p
\v 9 “Iyai tam nuwanuwagiurim na kevi nuwanotanota bubuna da weni berasi kunakova. Nani ghamoghamona gayamina miikovimaruwa na koya miikovimaruwa ma nani koyasi tepanai na wavinena emakamakai. Ma bade gayamina miikovimaruwa iyamna sago na kiikiivavo miikovimaruwa.\f + \fr 17:9 \ft Koya miikovimaruwa na Rome kwanatuna kamonai.\f*  
\v 10 Ma kamosiyai na namada kiikiivavo miikovi irabobo, ma karako na sago ikiivavo. Ma tuna ina peku na ina vikiivavona ini damani murina wawayina kurina. Ma tuna ina vikiivavona na ke mara gurina.  
\v 11 Ma tuna murinai na kiivavo kana vimiikovimaroba ina nekiibau, ma tuna na yegai ghamoghamona. Tuna kunona imakamakai ma irabobo. Ma tuna kiikiivavo miikovimaruwa kamosiyai, ina vovira da ini badame ma muriyai ina rabobo tuwanonowa.”   
\p
\v 12 “Ma ghamoghamona tonana imaruwa kukitai na iyamna kiikiivavo imaruwa ma mara karakava epipisi da ini kiivavo. Maranai yegai ghamoghamona ina vovira na kiikiivavosi yavata rewapana ina viiya da yavata ini bada patapata da mara tupona kava.\x * \xo 17:12 \xt Dan 7:24\x*  
\v 13 Ma kudubisi ini vaghinei da ghamoghamona kana muri ina potai ma i rewapana kudubina na nani ghamoghamona ina verei.  
\v 14 Ti na Sipu Gegeyina yavata ini ghaviya. Ma kegha da Sipu Gegeyina kana kivikivina yavata ina ghegavovorisi, iyamna tuna na babada i Bada ma bade kiikiivavo i Kiivavo. Ma kana kivikivina, ti na iyavo kava ikwatusi ma ivinesi ma ivi patutu da ikivina bubuni.”   
\p
\v 15 Ma tuna murinai na aneyina ivoneku bo, “Okowisi kukitai, wavinena madamadawarina imakiitani na iyamna weni. Nani okowisi na wawaya, ti na dam ma dam kamosiyai, i dobu ma kitasi ma gamosi bogii ma bogiiyai.  
\v 16 Ma nani ghamoghamona kukitai ma tonana imaruwa kukitisi na peyarisi wavinena ina barakamtawei. Ina sawara kudubina ina nebo yavui da kwebuna kava ina makai ma kana gara ina gosira yavui da iyuna kava ina voterei. Ma viyona ina kani ma bade ina kapugavovori.  
\v 17 Weni berasi ina tupuwa iyamna God ina kayowana kudubina na namada nani kiikiivavosi ku nuwanuwasi kamona iterei. Peyarisi ini vaghinei da i rewapana yegai ghamoghamona ina verei da ini bada. Nakanani ina berai na aviyavisina God ivonakiiyaragha da ita tupuwa na kudubina ina tupuwa.”   
\p
\v 18 “Ma wavinena madamadawarina kukitai na nani kwanatuna ghamanakina avatetena. Ma weni dobuna kana kiikiivavo na tuna ibadesi.”   
\c 18  
\s1 Babilon ipeku.  
\p
\v 1 Weni berasi murinai akita na aneya sago kunumai iororu akitai. Tuna aneyina na ina rewapana irakata kirakai. Ma kana kadara ioru da dobu kudubina iyasegana yavui.  
\v 2 Ma ikiirara da gamona ghamanakina, ivona bo,  
\q1 “Ipeku. Babilon avatetena na ipeku.  
\q2 Tuna kwanatuna na ibubu da karako na kanuma beroberosi ma dowadowasi ivi tuwakarei.  
\q2 Ma bade ganibowa kamkam kiusi ma ghamoghamosi i vivirogu gawarina.\x * \xo 18:2 \xt Isa 13:21, 21:9; Jer 50:39, 51:8; Rev 14:8\x*   
\q2
\v 3 Dam ma dam dobuwai wavinena ina berabero ighanoghanovi ma ina wain iumuma neghanegha ma yavata ivivi pekana.  
\q2 Ma bade i kiikiivavo wavinena yavata ivivi pekana wapawapa.  
\q2 Wavinena aviyavisina imatamatighei ma avi kava iyaviyaviyei na dobu kana vigimagimara babadisi kudubina ikavarapiyei da ivivi gimarei kurina.  
\q2 Tuna tepanai mura ghamana ipanapanani da imakamakiigheghae.”\x * \xo 18:3 \xt Isa 23:17; Jer 51:7\x*   
\m
\v 4 Ma bade gamo sago kunumai ioru avi yanei, ivona bo,\x * \xo 18:4 \xt Isa 48:20; Jer 50:8, 51:6, 45\x*  
\q1 “Aku wawaya, kokiibau. Babilon kokiibutawei.  
\q2 Ina berabero kudubina kobarei, ke kona beraviiviiyei.  
\q2 Kona barei na bade kana kovogha kona takuputei.   
\q2
\v 5 Ina berabero iribai ighae da ku kunuma.\x * \xo 18:5 \xt Gen 18:20-21; Jer 51:9\x*  
\q2 Ma ina berabero na God enotanotai da karakava kana kovogha ina verei.”   
\q2
\v 6 “God, am wawaya ikikava ivivi kayotiranesi na bade nakanani biwana keviiya,\x * \xo 18:6 \xt Psa 137:8; Jer 50:29\x*  
\q2 ma kana kovogha na kevi taratatanei.  
\q2 Ma ina ku redu am nuwapughu okowina kuna tepotepoi na kevi kiikunukunui da rewapanina kava kuna tepoi,  
\q2 ke okowa yavata kuna virai da kuni nubai.   
\q2
\v 7 Ikikava imakiigheghae da dobu yawasina ma ina mura inuwabiibiiyei  
\q2 na bade nakanani kekutawei inoru da ini moyaka ma ininina ina visi ma ina vokwarakwara.\x * \xo 18:7 \xt Isa 47:7-9\x*  
\q2 Tuna mani inota meyei na ikayokayotata ivona bo,  
\q2 ‘Taku na kiivavo wavineku.  
\q2 Taku na ke meyani ana kwapura  
\q2 ma kwapukwapura ikikava ikamyuyuwa na karakava ke nakanani ani kamyuyuwa tovona.’”   
\q2
\v 8 “Ina kayotata kubiine mara sago kava kamonai na nuwapoya bogii ma bogiiyai ina panani.  
\q2 Gomara, vokwarakwara ma rabobo ina kamowani.  
\q2 Ma keyama ina karagavovori,  
\q2 iyamna Bada God rewapana kirakiina tuna ina vomiiri da kovogha ina verei.”   
\p
\v 9 Ma dobu kana kiikiivavo na wavinena ina berabero ighanoghanovi ma ina mura tepanai imakamakiigheghae ma yavata ivivi pekana. Ma keyama buna kava ina kitai na inakovi da nani wavinena ekarakarai na kubiine ina tusiyasiyapa.\x * \xo 18:9 \xt Ezek 26:16-17\x*  
\v 10 Ma kana kovogha ina yabumana kirakiiyei da rabarabai ina miiritaweyana ma ina vona bo, “Te, te, te, da ibero ghagha. Babilon na kwanatu ghamana ma rewapanina ma kegha da mara sago kava kamonai na kana mara ivi kovi tuwanonowi.”   
\p
\v 11 Ma dobu kana vigimagimara babadisi Babilon ina tuwei ma ina siyapei iyamna ke sago wawaya da kurisi i sawara iti gimara.\x * \xo 18:11 \xt Ezek 27:31, 36\x*  
\v 12 Muriyai da keyama ita karai na Babilon kamonai i sawara bogii ma bogiiyai ivivi gimara. Sawarisi na gold, da silva ma pels ma wakima vovokeyakeyusi. Ma bade gara poipoisi, yebayebarisi ma dugadugarisi, silkiyai ma lineniyai iyamona. Ma bade kii ghabughabusi viya ipapa. Ma sawara ipeyari iruyamona, viya na aivori ma viya na bronz da ayon ma mabol wakiminai iyamona.\x * \xo 18:12 \xt Ezek 27:12, 13, 22\x*  
\v 13 Ma bade kii bekasi ma vavai kii vovoghabughabu, viya vitava kubiine ma viya na insens kapuna kubiine. Ma muramura kii vava meya da frankinsens kii ipanai iyamona. Ma wain ma oliv oira da parawa ma whiti. Ma sipu ma hosi da kau ma seriyoti ma wawaya tupuwisi ma kanumisi ivivi gimara.  
\v 14 Ma vigimara babadisi ina vona bo, “Babilon, nuwanuwam aviyavisina kava ivadivadiyei na ikuyowem. Am mura ma dobu yawasina biibiina na kuvoyakiri da ke kovokovoghina kuna panana meyei.”  
\v 15 Ma nani vigimara babadisi Babilon kwanatuna kamonai ivivi gimara da mura ghamana ipanapanani na ina kitai da ina karakarai ma kana kovogha yabumanina na rabarabai ina miiritaweyana. Ma ina tusiyasiyapa bo,\x * \xo 18:15 \xt Ezek 27:31, 36\x*  
\v 16 “Te, te, te, da ibero ghagha. Babilon na kwanatu ghamana ma avatetena. Kana gara poipoisi, yebayebarisi ma dugadugarisi, silkiyai ma lineniyai iyamona, ma kana monagha na wakima vovokeyakeyusi ma gold da pels ivivi kote.  
\v 17 Ma kegha da mara sago kava kamonai na nani murina ivivi makiiberowanei na kudubina iwapa tuwanonowa.”  
\p Ma waka babadisi ma iyavo kava waka tepanai igerugeru bo tepanai evovobagibagi na kudubisi rabarabai ina miiritaweyana.  
\v 18 Ma Babilon kwanatuna ina karakarai na buna kava ina kitai ma ina kiirara bo, “Nani kwanatuna ghamana ma avatetena na ke sago meni dobunai kwanatu sago maghimaghighina ita makamakai da iti kovokovoghana.”\x * \xo 18:18 \xt Isa 23:14; Ezek 27:26-30\x*   
\p
\v 19 Ma i nuwapoya kubiine dowa popokuna ina voragaraguna da gayamisi ina dobira yavui. Ma ina tutusiyasiyapa bo, “Te, te, te, da ibero ghagha. Nani kwanatuna ghamana ma avatetena tepanai na yegai bababata kudubita tamakiigheghe yavu. Mara sago kava kamonai na ipeku tuwanonowa.”\x * \xo 18:19 \xt Ezek 27:30-34\x*   
\p
\v 20 “Kunuma makamakiimi, kovi nuwabiibai da Babilon kovogha iviiya. God ina wawaya vovokaravimi ma peroperoveta da aposol kudubimi kovi nuwabiibii kirakai, iyamna ikikava Babilon ivivi kayotiranemi na bade kubiimi na biwana God iviiya.”\x * \xo 18:20 \xt Deut 32:43; Jer 51:48\x*   
\p
\v 21 Ma muriyai aneya sago rewapana kirakiina wakima ghamanakina ivoepai da ku yegai basuna itawei ma ivona bo,  
\p “Ere ghakighakiku weni wakimina atawei na Babilon avatetena bade nakanani ina peku tuwanonowa da ke kovokovoghina meni wawayina ina kita meyei.\x * \xo 18:21 \xt Jer 51:63-64; Ezek 26:21\x*  
\v 22 Ma Babilon kamonai ke meyani da nuwabiibii kwaributuna ina ghe tovoname. Ma ke meyani da tavora damsi ma i hap bo durere da ture ina vodidighi. Ma akova wawayisi imasiyai sawara iyamoyamona na ina wapa tuwanonowa. Ma ke meyani da kamomuwai whiti kana gudaguda wakimina ina raragava tovona.\x * \xo 18:22 \xt Ezek 26:13; Isa 24:8\x* \x * \xo 18:22 \xt Jer 7:34, 25:10\x*  
\v 23 Ma bade kamomuwai na ke meyani da rampa ina karatame. Ma tavine vuvau ke meyani da gamo dadurisi ina ghe tovona. Dobuwai am vigimara babadisi na avatetesi ma ivi rewapana kirakai. Ma dam kudubina kuvi nuwatinisi da am kasiko ma vokavara vibero ku kamona irui.  
\v 24 Ma bade God ipananim da kamomuwai ina peroperoveta ma ina wawaya vovokaravisi tarasi isororo. Tam kovogha keviiviiya, iyamna God ina wawaya dobuwai kuvi kiivunuwanatawetaweyana.”\x * \xo 18:24 \xt Jer 51:49\x*   
\c 19  
\s1 Aleluya.  
\p
\v 1 Weni berasi ikovi na avi yanei da yogoyogo ghamana kunumai igheghae nakanani ma koroto ghamana ita vivikiirareyana, ivonavona bo,  
\q1 “Aleluya.\f + \fr 19:1 \fk Aleluya: \ft Aleluya na Hibru gamosiyai ma iyamna ‘God tighegheni.’\f*  
\q2 Yawasa makamakii nonowina ma kadara ma rewapana na ita God rapenai.   
\q2
\v 2 Ina vitupavira kamonai biibiina ma berona eruvaruva bubuni da kudubina na maninina kavakava. Nani wavinena madamadawarina ina vipekana wapawapai na wawaya dobuwai itinaviresi. Ma God ina bigabiga ivivi kiivunuwana da tarasi isororo. Tuna kubiine God wavu iverei ma ku berona iterei da tarasi biwana iviiya.”\x * \xo 19:2 \xt Deut 32:43; 2Kgs 9:7\x*   
\p
\v 3 Ma bade avi yanesi da ikarayogo meyesi,  
\q1 “Aleluya.  
\q2 Babilon ekarakarai da butuwatuwana nakanani ina makii nonowa.”\x * \xo 19:3 \xt Isa 34:10\x*   
\p
\v 4 Ma magumagura ivi 24 ma bade ghamoghamo yawayawasi ruwamaruwa vikiivavo gawarina maghinonai ivi tuwaporeruruwana ma itawotesi da maghitepasi dowa ikiitovoni ma God ivokavakavari, ma ivona bo, “Amen.”   
\p
\v 5 Ma vikiivavo gawarinai gamo sago ivona bo,  
\q1 “Ina bigabiga wawayimi iyavo kava koyabuyabumanei,  
\q2 rewapanimi ma wawayota na kudubimi ita God kovi ghegheni!”\x * \xo 19:5 \xt Psa 115:13\x*   
\p
\v 6 Ma koroto ghamana ikarayogosi na avi yanei nakanani ma tovava ghamaghamasi ita tawetawei na gugurisi. Ma bade kana viyana na nakanani ma warikeyakeya ita ruruwa ma ivivi kiirareyana ivonavona bo,  
\q1 “Aleluya. Ita Bada God rewapana kirakiina tuna ikiivavo.\x * \xo 19:6 \xt Ezek 1:24; Psa 93:1, 97:1, 99:1\x*   
\q2
\v 7 Peyarita tinuwabiibai. Kana kadara kubiine nuwabiibiiyai tighegheni,  
\q2 iyamna karako na Sipu Gegeyina ina tavine marana inekiibau  
\q2 ma kana vopapara na namada ivovunagha ikovi.   
\q2
\v 8 Namada gara biibiina ma poipoina lineniyai iyamona  
\q2 na iviiya ma ivi kote.”  
\p Gara poipoina imatakira da God ina wawaya vovokaravisi na bera maninisi iberai.   
\p
\v 9 Muriyai na aneya ivoneku bo, “Weni nakanani kegiruma, ‘Iyavo kava ikwatusi da Sipu Gegeyina ina tavine kamna kubiine na namada God ivi biibiinisi.’” Ma bade ivona bo, “Weni sisiyisi na God gwabinai ipisi ma sisiyisi na vonavaghata.”\x * \xo 19:9 \xt Mat 22:2-3\x*   
\p
\v 10 Ma ina sisiya avi yanei na maghinonai avi tuwaporeruruwana ma ataweku da ata vokavakavari. Ma ivoneku bo, “Kegha. Kevoterei. God ina kina kava kevokavakavari. Taku na tam ma Keresiyana turaturam nakanani, peyarita na God ina bigabiga. Tami na debiiyai kovi mamatara da Yesu koitumaghanei. Ma Yesu ina vonavaghata ina rewapanai peroperoveta isisiya.”   
\s1 Wawaya hosi poipoina tepanai igeru.  
\p
\v 11 Ma akita na kunuma itamotate da hosi poipoina akitai. Ma hosi tepanai na tomowa sago igeru, tuna na Patupatutuna ma Maninina. Tuna ina vitupavira kamonai biibiina ma berona eruvaruva bubuni da kudubina na maninina kavakava ma tuna tepanai wawaya ighaviyesi.\x * \xo 19:11 \xt Ezek 1:1; Psa 96:13; Isa 11:4\x*  
\v 12 Ma matana na nakanani ma keyama yebayebarina ma kraun ipeyari gayaminai ivi kote. Ma vava sago tupuwinai igirumi na vavana iyamna ke sago iyai itakovi da tuna ina kina kava.\x * \xo 19:12 \xt Dan 10:6\x*  
\v 13 Ma kana gara na kana ghavighaviya tarasi ipasini, ma kana vava na ikwatui da God Vonana.  
\v 14 Ma kunumai seri wawayisi kana muri ipotai ma kudubisi na hosi poipoisi kavakava igerui ma kii gara na bade poipoisi kavakava.  
\v 15 Ma kawanai na seri gamgamna itawanakiibuwei da tuniyai na dam ma dam ina ghegavovorisi. Ma kiivavo ina diwona bagibagina imanai da kudubisi ini badesi. Ma greipi\f + \fr 19:15 \fk Greipi: \ft Greipi na berabero wawayisi isisiyesi ma tugudaguda na Yesu kii kovogha evereveresi.\f* irutepoi ku tugudaguda gawarina na tuna inutugudagudai, God rewapana kirakiina ina nuwapughu kubiine.\x * \xo 19:15 \xt Psa 2:9; Isa 63:3; Joel 3:13; Rev 14:20\x*  
\v 16 Ma kana gara ma vaghana tepanai na kana vava weni nakanani igirumi,   
\qc \sc “Kiikiivavo i Kiivavo ma babada i Bada.”\sc*  
\p
\v 17 Ma akita na aneya sago madegha tepanai imiimiiri akitai ma ikiirara, ganibowa kamkam kiusi kiidamowai irovorovo na kurisi ivona bo, “Kopisi, komakiiriyariya ma God kam ghamana ivovunaghi.\x * \xo 19:17 \xt Ezek 39:17-20\x*  
\v 18 Kopisi, nani kamna kamonai na wawaya viyosi kona kam. Kiikiivavo ma seri babadisi ghamaghamasi ma wawaya rewapana kirakiisi ma bade hosi ma iyavo kava igerugerusi na kona kanisi. Kamonai na sleiv wawayisi ma wawaya vovotawesi, wawayota ma wawaya ghamaghamasi kona kanisi.”   
\p
\v 19 Ma akita na yegai ghamoghamona ma dobu kana kiikiivavo ma i seri wawayisi yavata ivi kiidaburana da nani wawayina hosi poipoina tepanai ina seri wawayisi yavata iti ghaviya.  
\v 20 Ma kegha da nani wawayina hosi poipoina tepanai yegai ghamoghamona da peroveta vibero na ipanisi. Tuna perovetina na bera ghamaghamasi iberabera yegai ghamoghamona kubiine da wawaya ivivi beroberowesi da ina matakira gwabisiyai ikirumi ma kana kokoitau ivovokavakavari. Ti damsi ivi ruwa ipanisi, yawayawasi ma toka ku kamona itawanaoruwesi, tokana kamonai na sulpa wakimina ikarakarai.\x * \xo 19:20 \xt Rev 13:1-18\x*  
\v 21 Ma tomowina hosi tepanai ina seri kawanai ikiibau da ghamoghamona ina seri wawayisi kudubisi iyaraghisi. Ma ganibowa kamkam kiusi kudubisi ikam da ikam dododowana.   
\c 20  
\s1 Madegha 1 tausan.  
\p
\v 1 Ma akita na aneya sago kunumai iororu akitai. Ma imanai na Abis bonaghina guduna kana kiya ma chein ghamanakina ivovotana.  
\v 2 Ma nani aneyina ivomiiri da dragon ipatumi. Tuna na mota katamana ma kana vava na Devil bo Seitan. Ma ikupatupatumi da nakanani ita makai da madegha 1 tausan ita kovi.\x * \xo 20:2 \xt Gen 3:1\x*  
\v 3 Ma aneyina ivomiiri da Seitan itawanaoruwei ku Abis kamona. Ma bonaghina igudui ma ipasitatani da ke ita kiibau ma ke kovoghina da dam ma dam iti beroberowe meyesi da madegha 1 tausan ita kovi. Ma tuna murinai na kana mara vaghata ina viiya na ina votawei ina kiibau da mara tupona kava.   
\p
\v 4 Ma akita na vikiivavo gawarisi akitai ma tepasiyai na wawaya kanumisi ivivi makiiyana. Wawayisi na God rewapana iveresi da wawaya iti tupaviresi. Ma bade wawaya kanumisi akitai, ti na iyavo kava debiiyai ivi mamatara da Yesu ivi tumaghanei ma God vonana idimadimei na tuna kubiine kaiyosi ivi kiiyaraghana. Ma yegai ghamoghamona ina kokoitau yavata ke ita vokavakavari, ma bade ina matakira ke imasiyai bo maghitepasiyai ita kiruma. Wawayisi irabobo ma kegha da God iberisi da ivomiiri ma rewapana iveresi da ivi kiikiivavo da Keriso yavata iti bada patapata da madegha 1 tausan ita kovi.\x * \xo 20:4 \xt Dan 7:9, 22\x*  
\v 5 Weni tuna na vomiiri marana karena. Ma wawaya raborabobosi makiiterena na ina kenakena da madegha 1 tausan ina kovi ma muriyai na ti bade ina vomiiri.  
\v 6 Ma iyavo kava vomiiri marana karena kamonai ivi nao na God rapenai ma ina vibiibiina kamonai da vovokaravisi. Ti na rabobo viruwina ina rewapana damina ke ina viiya. Ma ti na vokavakavara babadisi God ma Keriso kubiisi ma yavata ini bada patapata da madegha 1 tausan ina kovi.   
\s1 Seitan Ipeku.  
\p
\v 7 Ma madegha 1 tausan ina kovi na gabura kamonai Seitan ina votawei.  
\v 8 Ma ina kiibau na ina nae da dobu kudubina ina veru yavui da dam ma dam nuwanuwasi ina kanikani ma ina viviberoberowesi. Kii vava na Gog ma Magog ma Seitan ikiiriyariyesi da vighaviya kubiine ma i koroto irakata kirakai da gonugonu kikirai nakanani.\x * \xo 20:8 \xt Ezek 7:2, 38:2, 9, 15\x*  
\v 9 Ma ibaba da dobu iveruyaraghi ma inekiibau da God ina wawaya i ku taki ma igaripipini. Tuna takina na God ina nuwaviina kwanatuna. Igaripipini ma kegha da kunumai keyama yebayebarina ioru da ikaragavovora yavusi.  
\v 10 Ma nani damsi i bada na Devil, ma tuna ivi beroberowesi da nani berasi iberai. Ma God ivomiiri da Devil toka ku kamona itawanaoruwei, tokana kamonai na sulpa wakimina ikarakarai. Ma mara ma didibara nonowina yegai ghamoghamona da peroveta vibero yavata ina vovokwarakwara patapata da nakanani ina kara nonowesi.   
\s1 Vitupavira turina.  
\p
\v 11 Ma akita na God akitai vikiivavo gawarina ghamana ma poipoina tepanai imakamakai, ma dobu da kunuma iverutaweyana da iwapa.\x * \xo 20:11 \xt Dan 7:9-10\x*  
\v 12 Ma akita na wawaya raborabobosi kudubina, wawayota ma wawaya ghamaghamasi vikiivavo gawarina maghinonai ivivi miiriyana. Ma aneya buka ivotatetate, kamonai wawaya aviyavisina kava iberaberai i yawasa kamonai namada igirumi. Ma God wawaya i bera nununai ivi tupaviresi. Ma bade buka sago ivotatei tuna na Yawasa Bukana.\f + \fr 20:12 \fk Yawasa Bukana: \ft Yawasa Bukana kamonai na iyavo kava Yesu itumaghanei na kii vava igiruma. Ma ti damsi kava na yawasa makamakii nonowina ina viiya.\f*  
\v 13 Ma iyavo kava yegai kamonai irukwamakai ma bade rurukwisi tanama ma karawaga kamonai na kudubina ivomiiri da God kurina inae da wawaya i yawasa kamonai aviyavisina kava iberaberai na nununai ivi tupaviresi.  
\v 14 Nani murinai na God rabobo da karawaga itawanaoruwesi ku keyama karakaratina tokana. Ma weni keyamina karakaratina tokanai na rabobo viruwina.  
\v 15 Ma iyavo kava Yawasa Bukana kamonai kii vava ke ita giruma na ti yavata itawesi ioru nani ku tokana karakaratina.   
\c 21  
\s1 Kunuma ma dobu vusi.  
\p
\v 1 Ma akita na kunuma da dobu vusi akitisi, iyamna kunuma da dobu wadubosi na iwapawapeyana, ma ke sago yegai ita makamakai.\x * \xo 21:1 \xt Isa 65:17, 66:22; 2Pit 3:13\x*  
\v 2 Ma akita na kwanatu vovokaravina akitai, tuna Jerusalem vuna God gwabinai kunumai iororu. Ivi monaghi da nakanani ma wavine iti monagha tavine kubiine, ivovunagha da tomowina yavata iti kiikapu.\x * \xo 21:2 \xt Isa 52:1, 61:10; Rev 3:12\x*  
\v 3 Ma avi yanei da God ina vikiivavo gawarinai gamo ghamana ivona bo, “Karako God ina numa na wawaya kamosiyai ma yavata ina makii patapata. Ti na ina wawaya, ma tuna na i God, iyamna tuna mani inoru da kamosiyai ina makai.\x * \xo 21:3 \xt Ezek 37:27; Lev 26:11, 12\x*  
\v 4 Ma matadogasi kudubina ina kiipupunatawei. Ma rabobo da vikamyuyuwa, inivisi da vomatadoga kegha, iyamna yawasa wadubona kudubina ini kovi tuwanonowi.”\x * \xo 21:4 \xt Isa 25:8, 35:10, 65:19\x*   
\p
\v 5 Ma God ina vikiivavo gawarina tepanai ivona bo, “Kokitai, karako na bera kudubina aivuni.” Ma bade ivoneku bo, “Weni sisiyisi na kevi tumaghanei iyamna tuna na vonavaghata. Tuna kubiine na kegiruma.”  
\v 6 Ma bade ivoneku bo, “Avoyavui. Taku na Alfa ma Omega, bera karena ma bera damona. Ma iyai kaiyona ina rugavovori na yawasa vusirinai okowa ana verei da inuma ma ke ina gimari.\x * \xo 21:6 \xt Isa 55:1\x*  
\v 7 Ma iyavo kava nuwapoya ma ruyagha ina ghegavovori ma ina miiribagibagi da ku damona na weni yawasina na ani damani kurisi. Ma taku na i God ma ti wawayisi na natunatuku.\x * \xo 21:7 \xt 2Sam 7:14; Psa 89:26-27\x*  
\v 8 Ma iyavo kava imuritina bo ke ita vivitumaghaneku bo yawasa dowadowana evovotani, ma bade iyavo kava ekiikiivunuwa, ipekana wapawapa bo ikasiko, eyapuyapune da ikiirapu, ma bade iyavo kava sawara yamoyamonisi evovokavakavarisi ma vibero wawayisi kudubisi, ti damsi kii gawara na sulpa karata makamakiina ku tokana ana tawanaoruwesi, tuna na rabobo viruwina.”   
\s1 Jerusalem vuna.  
\p
\v 9 Ma muriyai na aneya miikovimaruwa nuwapoya ma gubaga bogii ma bogiiyai dabirisi ivovotana na kamosiyai sago imiirikiibau. Ma tuna aneyina ivoneku bo, “Kepisi da wavine imonagha tavine kubiine na ani beyem. Tuna na God ina Sipu Gegeyina kawana.”  
\v 10 Ma Kanuma Vovokaravina itowatepaniku da aneyina irutiniku yavata kanae koya ghamana ku tepana. Ma Jerusalem kwanatuna vovokaravina God gwabinai kunumai iororu na ivi beyeku.\x * \xo 21:10 \xt Ezek 40:2\x*  
\v 11 Ma God kana kadara ivi tupoi da yaseganina kana kita na nakanani ma wakima kana vava jespa, kitana na nakanani ma wakima yaghayagharina ma miiyanina irakata kirakai.  
\v 12 Ma garina nani kwanatuna iveruviviri na tupatupana ma ighe kirakai. Ma kana matuketa na ivi 12 ma potapota aneyisi ivi 12 da matuketa sago sago duma ipotapotai. Ma matuketisi tepasiyai na Israel kii dam ivi 12 kii vava igiruma. Matuketa sago sago duma tepanai na dam sago kava kana vava igirumi.\x * \xo 21:12 \xt Ezek 48:30-35\x*  
\v 13 Ma kana gari na nevanevana ruwamaruwa. Ma nevaneva sago na kana matuketa aroba. East nevanevana kana matuketa ivi aroba ma bade ku west nevanevana kana matuketa aroba. Ma nakanani north ku nevanevana kana matuketa aroba ma bade south ku nevanevana na kana matuketa ivi aroba.  
\v 14 Ma wakima ghamaghamasi ivi 12 ipapa ma itura da gari vitana ita kavari. Ma nani wakimisi sago sago duma tepasiyai na Sipu Gegeyina ina aposol ivi 12 kii vava igiruma.  
\v 15 Ma nani aneyina kuriku ivivi sisiya na imanai ruvaruva sawarina goldiyai iyamoni ivovotani da kwanatuna ma garina da matuketisi ita ruva.\x * \xo 21:15 \xt Ezek 40:3\x*  
\v 16 Ma aneyina ina ruvaruva iviiya ma iruvai da kwanatuna ina guri na 2 tausan 4 handred kilomita.\f + \fr 21:16 \ft 2,400 kilomita na 1,500 miles bo 12,000 stadia.\f* Ma ikikava iguri na bade nakanani inaba ma bade nakanani ighae.  
\v 17 Ma aneyina kwanatuna garina kana tupatupa iruvai na 60 mitas.\f + \fr 21:17 \ft 60 mita na 216 feet.\f* Ma ina ruvaruva sawarina na ikikava wawaya dobuwai eruvaruva nakanani, ruvaruva sawarisi kii guri na sago.  
\v 18 Ma kwanatuna kudubina na gold kiimataninai ivowai, tuna na keyama yebayebarina kamonai ikaravunaghi da gold kavakava, kitana na yaghara kiikiina nakanani ma garasi. Ma garina na jespa wakiminai kavakava igariviviri.\x * \xo 21:18 \xt Isa 54:11-12\x*  
\v 19 Ma wakima ghamaghamasi ivi 12 itura da gari vitana ita kavari ma wakima vovokeyakeyusiyai ivi monaghi.  
\v 20 Wakima ghamana sago kana monagha wakimisi gisigisisi na jespa kavakava. Ma sago na safaya kavakava. Ma sago na aget kavakava. Ma sago na emerod kavakava. Ma bade sago na aniks kavakava. Ma sago na kaniliyan kavakava. Ma sago na krisolait kavakava. Ma bade sago na berel kavakava. Ma sago na topas kavakava. Ma sago na krisopreis kavakava. Ma sago na jeisint kavakava. Ma turina na ametist kavakava.  
\v 21 Ma kwanatu matuketisi kii gudu ivi 12 na pel iviiya da iyamona. Matuketa sago na kana pel sago. Ma nani kwanatuna ketana ghamana na goldiyai iyamoni, gold na kiimatanina ma kitana yaghara kiikiina nakanani ma garasi.   
\p
\v 22 Ma kamonai na ke sago taparoro numana ata kitai, iyamna God rewapana kirakiina ma Sipu Gegeyina yavata kii kadara na nani kwanatuna ivi tupoi, tuna kubiine na wawaya ke numa itekwai da kamonai ita vokavakavarisi.  
\v 23 Ma bade ke madegha bo nawaravi gweyurina itekwai da yasegana kubiine, iyamna God kana kadara ma bade Sipu Gegeyina yavata yaseganisi nani kwanatuna ivi tupoi.\x * \xo 21:23 \xt Isa 60:19-20\x*  
\v 24 Ma nani yaseganinai na dam ma dam kudubina ina makamakai ma dobu kana kiikiivavo i mura kadakadarisi ina riyeriyei kwanatuna ku kamona.\x * \xo 21:24 \xt Isa 60:3\x*  
\v 25 Ma nani kwanatuna matuketisi na ke meyani da ina gudu tovona. Mara nonowa vovotawesi nakanani ina makamakai iyamna nani dobunai na didibara kegha.\x * \xo 21:25 \xt Isa 60:11\x*  
\v 26 Ma dam ma dam kudubisi dobuwai i mura kadakadarisi ma i puyo kiikiimatanisi ina riyei nani ku kwanatuna.  
\v 27 Ma ke sago aviyavisina puyapuyakina ina rui. Ma bade wawaya sawara yamoyamonisi evovokavakavarisi ma wawaya viviberosi ku kwanatuna ke ina rui tovona. Ma iyavo kava kii vava Sipu Gegeyina ina Yawasa Bukana kamonai igiruma na ti damsi kava ina rui.\x * \xo 21:27 \xt Isa 52:1; Ezek 44:9\x*   
\c 22  
\p
\v 1 Ma muriyai na nani aneyina yawasa okowina ivi beyeku. Ma okowina na miirara kiikiina, nakanani ma garasi, ma God ma Sipu Gegeyina yavata i vikiivavo gawarina gaburinai ikiikiibau.\x * \xo 22:1 \xt Ezek 47:1; Zech 14:8\x*  
\v 2 Ma okowina na iverau ioru da nani kwanatuna ketana ghamana basunai iveraverau. Ma okowina nevana da nevanai na yawasa kiisi imiimiiri. Ma nawaravi nununai iamame da nawaravi sago sago duma na amesi bogii ma bogiiyai. Ma rugurugusi na gegura da dam ma dam ivivi bunama da yawasa ipanapanani.\x * \xo 22:2 \xt Gen 2:9; Ezek 47:12\x*  
\v 3 Rorova God dobu imagi na karako ivotawei ma ke meyani da aviyavisina sago inimaga meyei.\x * \xo 22:3 \xt Zech 14:11\x*  
\p Ma God ma Sipu Gegeyina yavata i vikiivavo gawarina kava nani kwanatuna kamonai ina makamakai da ina bigabiga wawayisi ina vovokavakavari.  
\v 4 Ma God maghighina ina kitakitai ma kana vava na maghitepasiyai ina makamakai.  
\v 5 Ma nani dobunai na didibara kegha tuna kubiine madegha ma yasegana ke inekwai, iyamna Bada God na i yasegana. Ma wawayisi ini kiivavo mara nonowa.\x * \xo 22:5 \xt Isa 60:19; Dan 7:18\x*   
\s1 Yesu epipisi.  
\p
\v 6 Ma aneyina ivoneku bo, “Weni bukana kamonai sisiya kudubina kevi tumaghanei, iyamna tuna na vonavaghata. Ma Bada God tuna Kanuma Vovokaravina evonavonatawei ina peroperoveta kurisi na bade nakanani ina aneya ivonatawei da ina bigabiga wawayisi kurisi idebei da mara gisina kava ma maghinotiyai aviyavisina ina tupuwa.”   
\p
\v 7 Ma Yesu ivona bo, “Kovi yana. Taku gisina kava ma ana pisi. Ma iyavo kava sisiya kudubina weni bukana kamonai evovotani na God ini biibiinisi.”   
\p
\v 8 Weni berasi kudubina na taku Jon tinikuwai avi yanei ma matakuwai akitai. Ma nani aneyina bera kudubina ivi beyeku ikovi na maghinonai avi tuwaporeruruwana ma ataweku da ata vokavakavari.  
\v 9 Ma ivoneku bo, “Kevoterei. Ke kuna vokavakavariku.”  
\p “Taku na tami vitumaghana dami nakanani. Tam ma peroperoveta turaturam ma iyavo kava weni bukana ina sisiya kovovotekatekei, kudubita na God ina bigabiga. Tuna ina kina kava kevokavakavari.”   
\p
\v 10 Ma bade ivoneku bo, “Weni bukana kamonai aviyavisina God gwabinai kuviiya ma kugiruma na ke kuna teregavui, iyamna weni berasi kudubina na mara gisina kava ma ina tupuwa.  
\v 11 Ma iyavo kava berabero eberaberai na vaghina, berabero evokikini. Ma iyavo kava bera dowadowasi esasaghirighiriyei na bade vaghina, tuna evokikini. Ma iyavo kava iwawaya bubuna na nakanani evi wawaya bubuna. Ma bade iyavo kava yawasa vovokaravina kamonai emakamakai na bade nakanani nani yawasina kamonai emakai.”\x * \xo 22:11 \xt Dan 12:10\x*   
\p
\v 12 Ma Yesu ivona bo, “Kovi yana. Taku gisina kava ma ana pisi. Ma ana pipisi na wawaya i miiya ana kavarapiyei da i bera nununai na nakanani ani miiyesi.\x * \xo 22:12 \xt Isa 40:10, 62:11; Psa 28:4; Jer 17:10\x*  
\v 13 Taku na Alfa ma Omega, taku na maghinona ma turina, bera karena ma bera damona.”\x * \xo 22:13 \xt Rev 1:8, 17, 2:8; Isa 44:6, 48:12\x*   
\p
\v 14 Iyavo kava kii gara dadabusi ikowataweyana na God ini biibiinisi ma ini vaghinei da nani kwanatuna vovokaravina matuketinai ina rui ma yawasa kiina amena ina kanikani.\x * \xo 22:14 \xt Gen 2:9, 3:22\x*  
\v 15 Ma kwanatuna kupunai na kukou. Ti na iyavo kava ikiirapu, ikasiko, eyapuyapune, ma iyavo kava ipekana wapawapa, ekiikiivunuwa, ma sawara yamoyamonisi evovokavakavarisi. Ma bade iyavo kava ibero ma i kayowana da vibero yawasina kamonai ina makai, na kudubisi ina gudupotesi da nani kwanatuna garina kupunai ina makai.   
\p
\v 16 “Taku Yesu aku aneya avi yonei ioru tam kurim da weni sisiyisi vitumaghana wawayisi kurisi kuti yonayonei. Taku na David ramramna ma tupurereghina. Taku na maratomtom tughuwarina, yaghara kiikiina.”\x * \xo 22:16 \xt Isa 11:1, 10\x*   
\p
\v 17 Kanuma Vovokaravina ma Sipu Gegeyina kawana ikwatu bo, “Kepisi.”\x * \xo 22:17 \xt Isa 55:1\x*  
\p Ma iyavo kava weni sisiyisi kona viviyanei na tami bade kovona bo, “Kepisi.”  
\p Ma iyavo kava kaiyosi irugavovori na ina pisi. Ma iyavo kava ekayokayowei na yawasa vusirinai okowa inuma ma ke ina gimari.   
\s1 Sisiya turina.  
\p
\v 18 Tami iyavo kava God ina sisiya weni bukana kamonai koiyanei na kokitaruvimi, iyamna taku Jon avonavonemi da iyai tam am nota ku tepana kuna terei da iyamna kuna kiiviwapawapai na weni bukana kamonai gubaga ma nuwapoya bogii ma bogiiyai isisiyei na God ina viiya da kam kovogha ku tepana ini taratanei.\x * \xo 22:18 \xt Deut 4:2, 12:32\x*  
\v 19 Ma mikeda sisiya sago kava weni bukana kamonai kuna votawei na kwanatu vovokaravina kamonai God kam gawara ina votawei ma bade ke ini vaghinei da yawasa kiina amena kuna kani. Kwanatu vovokaravina ma yawasa kiina na weni bukana kamonai isisiyei.   
\p
\v 20 Wawayina evonavona kiiyaragha da sisiya kudubina weni bukana kamonai isisiya na vonavaghata, na tuna evonavona bo, “Vona bubuna da gisina kava ma ana pisi.”  
\p Amen. Kepisi, Bada Yesu.   
\p
\v 21 Ainowi Bada Yesu kurina da ina agabiibai tami God ina wawaya kudubimi gwabimiyai ina makai.