\id 1TH - Gapapaiwa NT [pwg] -Papua New Guinea 2009 (DBL 2014) 
\h 1 Tesalonika 
\toc1 Pol Ina Giruma Karena Tesalonika Damsi Kurisi 
\toc2 1 Tesalonika 
\toc3 1Tes 
\mt2 Pol Ina Giruma Karena  
\mt1 Tesalonika  
\mt2 Damsi Kurisi  
\mt3 (1 Thessalonians)  
\imt1 Vonaviakova  
\ip Tesalonika kwanatuna na Masedoniya dobunai. Ma dobuna na Rome damsi i rewapana gaburinai. Ma Masedoniya dobuna kamonai na Rome damsi i vibadana gawarina na Tesalonika kwanatuna kamonai. Pol ibababa ma ina biga iberaberai na kamonai inae ku Pilipai ma idima da wawaya Keriso ivi tumaghanei. Muriyai inae ku Tesalonika ma dima ivi karei. Ke mara gurina na nuwapoya ipanani iyamna Jiu damsi Tesalonika kamonai ivi karei da ivi kawapatei. Pol damina iviiya da Jiu babadisi ita kiivunui, tuna kubiine nani kwanatuna ikiibutawei inae ku Bereya kwanatuna. Muriyai inae ku Korint ma nani kwanatunai kwinana Timoti ipanani, tuna yavata ibigabiga patapata. Ma Timoti, Pol ivi akovi da vitumaghana damsi Tesalonika kamonai na aviyavisina ituputupuwa kurisi.  
\ip Sisiya iviiya na Pol igiruma Tesalonika damsi kurisi da ita kiiepepisi da i nota ke ita peku. Igiruma da God ivi kiikiiwei iyamna i vitumaghana ma i nuwaviina varana ivi yanei. Muriyai ivonavinotisi da rorova ikikava kamosiyai imakamakai, tuna matakirina ita kivini da ti bade nakanani ita makai. Turinai na vitumaghana damsi Tesalonika kamonai i notaragharagha iterevimanini, ti na Keriso ina vovira marana ivivi tarakiiyanei na ivonapotesi. Wawaya ivi tarakiiyana bo, “Keriso ina vovira ku dobu na iyavo kava ivi tumaghanei ma namada irabobo na yawasa makamakii nonowina ina viiya bo kegha?” Ma bade, “Avi maranai Keriso ina vovira?” Pol weni tarabogina iviiya na ivonesi da ere nuwanubasi ina vivikoyakoyagha ma ere vitumaghanisi Bada ina biga ina beraberai da Keriso ina ku vovira marana.  
\ip Pol ina nota weni nakanani irereghi.  
\ip Sapta 1:1 Giruma ivotawei.  
\ip Sapta 1:2 da ku 3:13 Vikiikiiwa ma vigheghena God kurina.  
\ip Sapta 4:1-12 Kiiepepa da Keresiyana yawasina kamonai ita makai.  
\ip Sapta 4:13 da ku 5:11 Keriso ina vovira marana kana sisiya.  
\ip Sapta 5:12-22 Kiiepepa turina.  
\ip Sapta 5:23-28 Giruma igudui.  
\c 1  
\p
\v 1 Taku Pol, ma Sailas da Timoti\x * \xo 1:1 \xt Apos 17:1\x* yavata kagirugiruma tami Keresiyana dami Tesalonika kamonai kurimi. Tami na God ita Mamai ma ita Bada Yesu Keriso\f + \fr 1:1 \fk Keriso: \ft Grik damsi gamosi evonavona bo ‘Keriso’ ma Hibru damsi gamosi evonavona bo ‘Mesaya.’ Ivi ruwa iyamna ‘God ina Vivinevine Wawayina.’\f* rapesiyai.  
\p Ainowi kurisi da i agabiibai ma i nuwanuba gwabimiyai ina makai.   
\s1 Tesalonika damsi i yawasa ma i vitumaghana.  
\p
\v 2 Mara nonowa kaniponipowana ma God kaikiikiiwei kubiimi.  
\v 3 God ita Mamai matanai kanotanotimi, ikikava vitumaghana tepanai kobigabiga, ikikava nuwaviina tepanai kobagibagi bubuna, ma bade ikikava Bada Yesu Keriso tepanai ami nota ivi rewapana kirakai da komiimiirikikina.  
\v 4 Varevaresikai, kakovi da God ina nuwaviina irakata kurimi ma ivinemi da tami ina wawaya,  
\v 5 iyamna Keriso varana biibiina kadimei kurimi na ke sisiyina kava ma Kanuma Vovokaravina ina rewapana yavata, nuwanuwakai kudubinai kavi debei da varana biibiina na vonavaghata. Konotai da ikikava yavata tamakai ma aviyavisina kaberaberai na peyarina tami ami biibiina kubiine.  
\v 6 Ami yawasa kovirai da tokai ma Bada Yesu kovi bonebonekai. Namanaki vokwarakwara kopanani ma kegha da Bada varana nuwabiibiiyai koviiya, nani nuwabiibiina na Kanuma Vovokaravina gwabinai ipisi.\x * \xo 1:6 \xt Apos 17:5-9\x*  
\v 7 Weni nakanani koberai na kovi matakira bubuna vitumaghana damsi kurisi Masedoniya ma Akeya dobusi kamonai.  
\v 8 Ma Bada vonana gwabimiyai ikiibau na ke nani dobusi kava, sisiyimi irakata da dobu ine yavui. Tuna kubiine wawaya peyarisi iakovi da God koitumaghanei. Tuna kubiine ke sago kani sisiyemi.  
\v 9 Wawaya peyarisi namada isisiyemi, ikikava kovi kiikiiwekai maranai kanumataya kurimi. Ma isisiyemi da karenai sawara yamoyamonisi kovovokavakavarisi ma karako kotakuputesi da God vaghata makamakii nonowina kovovotekatekei.  
\v 10 Ma bade kokoyakoyagha da mara sago God Natuna kunumai ina vovira. Natuna na Yesu, tuna rabobowai ivomiiri ma ivi yawasita da mara damonai God nuwanuwana ke ina pughu kurita.   
\c 2  
\s1 Pol Tesalonika kamonai ibiga.  
\p
\v 1 Varevaresikai, koakovi da akii numataya kurimi na ere iyamna.  
\v 2 Ma koakovi da Pilipai kamonai wawaya ivi agaberowekai na kavokwarakwara ma kavi kamyuyuwa. Ma nani murinai kapisi kurimi. Namanaki da wawaya ivi tupaketowanekai ma kavi kamyuyuwa, ma kegha da ita God rewapana iverekai da varana biibiina kadimadimei kurimi.\x * \xo 2:2 \xt Apos 16:19-24, 17:1-9\x*  
\v 3 Ma kavi nowi kurimi da koti tumaghana ma nani kamonai ke sago nota berona gavugavuna, ke kati sisiya bero ma ke kati beroberowemi.  
\v 4 Kegha da God ivi tumaghanekai ma ivi vaghinei da varana biibiina kata dimei. Ke wawaya i kayowana kata dimadimei ma God ina kayowana kava, tuna nuwanuwata eruvaruvai.  
\v 5 Ma koakovi da ke meyani kati beroberowemi da nuwanuwami kata tinavirai ma bade ke meyani ami mura kata matighei. God iakovi da kavonavona vaghata.  
\v 6 Ma ke vigheghena katekwekwai, tami gwabimiyai bo wawaya viya gwabisiyai. Tokai Keriso ina aposol ma kovokovoghina da kati nowi kurimi da vita kata veremi, ma ke kata berai.  
\v 7 Kamomiyai nuwanubiiyai kamakai, nakanani ma maduwa natunatuna gisigisisi ita raparapisi.  
\v 8 Akii nuwaviina kurimi na irakata kirakai, tuna kubiine nuwabiibiiyai tavi nuwasago ma God varana kavi debei kurimi, iyamna kakova bubunimi ma tami na nuwanuwakai.  
\v 9 Varevaresikai, konotanotai da gwabimiyai kabiga kirakai, mariyai ma didibarai. Tokai kakoyagha meyekai, ke kata kayowei da kati nowi kurimi maranai God varana biibiina kadimadimei kurimi.   
\p
\v 10 Vitumaghana dami kamomiyai kamakamakai na tami matamiyai ma God matanai akii bera peyarina kurimi na vovokaravina ma maninina, berona kegha.  
\v 11 Koakovi ikikava kaberai tami sago sago duma kurimi, nakanani ma tomowa natunatuna ita koyakoyaghisi.  
\v 12 Kakiikiiepepimi da ami nota ini rewapana, ami nuwapoya kavi nubai, ma sisiya bagibagisi kavereveremi da Keresiyana ita keta kona kivina bubuni da God ini nuwabiibiiyemi. Tuna ikwatumi da ina vikiivavona ma kana kadara ku kamona kona rui.   
\p
\v 13 Mara nonowa God kaikiikiiwei iyamna varana biibiina kovi yanei ma kovi tumaghanei da sisiyina ke wawaya gwabisiyai ita pisi, ma God gwabinai ipisi. Tuna vonavaghata, God vonana inekiibau kurimi da tami vitumaghana wawayimi ami yawasa eviravirai.  
\v 14 Varevaresikai, aviyavisina itupuwa kurimi na namada itupuwa God ina wawaya Judiya kamonai kurisi. Keriso kovi tumaghanei kubiine, ami wawaya ivi tupaketowanemi da kovi kamyuyuwa.\x * \xo 2:14 \xt Apos 17:5\x*  
\v 15 Ikikava ivi tupaketowanemi na bade nakanani Jiu damsi Bada Yesu ma peroperoveta kurisi iberai, ivi rabobosi ma bade tokai ikwavinikai. Nani damsi mara nonowa wawaya yavata ikawapata. Ti nakanani eberaberai da God nuwanuwana ipughu.\x * \xo 2:15 \xt Apos 9:23, 29, 13:45, 50, 14:2, 5, 19, 17:5, 13, 18:12\x*  
\v 16 Ma ita gudukai, ke ita kayokayowei da kupuna damsi kurisi kata dima da yawasa makamakii nonowina ita panani. Weni berasi iberai na i berabero ivi kiitatanei. Ma karako God nuwanuwana ighetawei da kovogha ina veresi.   
\s1 Pol Tesalonika damsi ita kita meyesi.  
\p
\v 17 Ma varevaresikai, tavi bogebogeta (tupuwita kava tavi bogebogeta ma nuwanuwata na kegha). Mara tupona ke kata kitakitimi ma akii nota kudubinai kaberabera tovoni da kata kita meyemi.  
\v 18 Kakayokayowei da kata pisi kurimi, vonavaghata taku Pol mara ipeyari abera tovoni, ma Seitan akii keta igudugudui.  
\v 19 Mara sago ita Bada Yesu Keriso ina vovira ku dobu. Ma akii nota rewapaninai katumatuma da tuna maranai tami tepamiyai akii nuwabiibai ma kakii vava ina rakata. Vonavaghata, tami tepamiyai.\f + \fr 2:19 \ft Pol ivonavona da ibera bubuna da Tesalonika damsi ivi tumaghana ma ti nakanani ma ina kraun.\f*  
\v 20 Kakii kadara ma akii nuwabiibai na tami.   
\c 3  
\p
\v 1 Namadani kava ke kata kitimi da kavi nuwapoya kirakai. Tuna kubiine nota kaviiya da akii viruwa Atenisi kamonai kata makai\x * \xo 3:1 \xt Apos 17:15\x*  
\v 2 ma varesita Timoti kata vonatawei kurimi. Tuna yavata God ina biga kabigabigei, Keriso varana biibiina kadimadimei. Vaghina, kavonatawei da rewapana ina veremi ma ini vitemi da ami vitumaghana ina rakata,  
\v 3 da maranai wawaya ina vivitupaketowanemi na ami nota ke ina peku. Namada koakovi da weni vikamyuyuwina Keresiyana kudubita tapanapanani na bade God iakovi.  
\v 4 Rorova gwabimiyai tamakamakai na kavonaveremi da wawaya ini tupaketowanita ma tikamyuyuwa. Ma aviyavisina kavonavonemi na nakanani itupuwa, namada damina koviiya.  
\v 5 Tuna kubiine Timoti avonatawei kurimi, avi nuwapoya kirakiiyemi ma akovimi ata viiya da ami vitumaghana kovoterei bo kegha. Avi nuwapoya da mikeda Seitan, tuna ruyagha wawayina, ita ruyaghimi da kota peku ma akii biga na iyamna kegha.   
\p
\v 6 Ma Timoti gwabimiyai ivovirame kurikai, sisiya biibiina iverekai da tami patana da koitumaghana ma koinuwaviina. Ivonekai da mara nonowa nuwabiibiiyai konotanotikai ma tami ami kayowana ghamana da kota kitikai nakanani tokai bade akii kayowana ghamana da kata kitimi.\x * \xo 3:6 \xt Apos 18:5\x*  
\v 7 Varevaresikai, nuwapoya ma vikamyuyuwa kamonai kamakamakai ma ami vitumaghana sisiyina kavi yanei da kavi nuwabiibiiyemi.  
\v 8 Bada kubiine komiirimiirikikina na kamakamakai bubuna, tami kubiimi akii yawasa na ere iyamna.  
\v 9 Tuna kubiine akii vikiikiiwa God kurina irakata kirakai. Kanotanotimi ma kainuwabiibiiyemi God matanai.  
\v 10 Mara nonowa mariyai ma didibarai nuwanuwakii kudubinai kaniponipowana da maghighimi kata kitai ma vibeyebeyena ku tepana kata veremi da ami vitumaghana kati maninini.   
\p
\v 11 God ita Mamai ma ita Bada Yesu kurisi kainowi da keta ina vovunaghi da kana pisi kurimi.  
\v 12 Ma bade kainowi da Bada ami nuwaviina ini rakati, ma ke tami kamomiyai kava, wawaya kudubisi kurisi. Ini rakati da ikikava kainuwaviina kurimi, nakanani koni nuwaviinavivirana.  
\v 13 Ma kainowi da ini vitemi, koni rewapana da God ku matana tami wawaya maninimi ma vovokaravimi maranai Bada Yesu ma ina wawaya vovokaravisi ina nekiibau.   
\c 4  
\s1 God ina kayowana da yawasa biibiinai tamakai.  
\p
\v 1 Varevaresikai, akii sisiya turina na weni. Ikikava kota makai bubuna da God ini nuwabiibiiyemi na namada kavi beyebeyemi na koberaberai. Ma Bada Yesu avanai kainowi ma akii sisiya bagibagina kavereveremi da nani yawasina kovokikini ma nakeda kona bera kamowi.  
\v 2 Akovina namada koviiya da ikikava kota makai bubuna, ma nani vibeyebeyena na Bada Yesu ina rewapanai kavi beyebeyemi.  
\v 3 God ina kayowana da ami yawasa kudubina rapenai ma tami wawaya vovokaravimi. Tuna kubiine ke meyani koni pekana wapawapa.  
\v 4 Peyarimi kotakova bubuni da ikikava tupuwimi koti badei da ami yawasa maninina ma vovokaravina God ku matana.  
\v 5 Ma tami ke kona berai da wawaya viya nakanani, ti na God ke itakovi ma i kayowana ghamanakina da vipekana wapawapa ina berai da damisi ina biibai.  
\v 6 Ma bade ke meyani kona bera beroi da turaturami kakawasi koni tunebosi. Aviyavisina kwinam rapenai na ke kona yapini. Namada sisiya bagibaginai kavonavinotimi da nani bera berona kona berai na God kovogha ina veremi.  
\v 7 God ina kayowana da yawasa manininai kata makai, ke ina kayowana vipekana wapawapa.  
\v 8 Tuna kubiine, iyi tam weni vibeyebeyena ke kuna kivini na ke wawaya i vibeyebeyena kuta barei ma God kubarei. Tuna na Kanuma Vovokaravina everevereta.   
\p
\v 9 Ma ke kana giruma kurimi da koti nuwaviinavivirana, iyamna namada Keresiyana turaturami yavata koberaberai. Namada God ivi beyebeyemi da kamomiyai koti nuwaviina ma koti nuwasago.  
\v 10 Vonavaghata, ami nuwaviina irakata da Keresiyana turaturata kudubisi Masedoniya kamonai yavata kovi nuwasago. Ma akii sisiya bagibagina kavereveremi, kainowi da kovi nuwaviina kamowa.  
\v 11 Ami nota kudubinai turaturami kovopepetisi da kamomiyai nuwanuba ina makai. Ma imamiyai ami biga vaghata kona beraberai, ma wawaya kokitakuyowesi da bade ti mani i biga ina bera bubuna. Peyarina namada kavonemi na kota berai,  
\v 12 da iyavo kava God ke iti tumaghanei na ina vopepetimi. Ma koberai da bade ke wawaya tepasiyai kona makai, tami mani kovi poyapoya da ami rewapanai kona makai.   
\s1 Bada ina vovira marana.  
\p
\v 13 Varevaresikai, raborabobosi kani sisiyesi, iyamna kakayokayowei da vonavaghata konakovi. Iyavo kava ke iti tumaghana na ke itakovi da raborabobosi ina vomiiri, tuna kubiine esiyasiyapa kirakai. Ma tami na ke nakanani koni nuwapoya kirakai.  
\v 14 Titumaghana da Yesu irabobo ma ivomiiri, tuna kubiine bade titumaghana da God ina berai da iyavo kava Yesu ivi tumaghanei ma irabobo na Yesu yavata ini kiidaburana da ina rutinisi ina ghae.   
\p
\v 15 Aviyavisina wekarakava kaibeyebeyemi na Bada gwabinai kaviiya. Maranai Bada ina vovira na ke kona notai da tota yawayawasita dobuwai tamakamakai na ita wawaya raborabobosi taverukuyowesi. Ti na ini nao ina ghae ma tota muriyai.\x * \xo 4:15 \xt 1Kor 15:51-52\x*  
\v 16 Bada kunumai inoru ma ina kiirara, sisiya bagibagina ina terei. Ma bade aneya i bada gamona ina terei. Ma bade God ina ture ina tou. Murinai Keresiyana raborabobosi ini nao ina ghae.  
\v 17 Nani murinai, tota yawayawasita patana da dobuwai tamakamakai na taghae da iyavo kava rabobowai ivomiiri na yavata kwavuwai tikiidaburana da kiidamowai Bada tanepotei da gwabinai tamakai nonowa.  
\v 18 Tuna kubiine weni sisiyisi tami mani kamomiyai kovi sisiyei da ami nota ini rewapana.   
\c 5  
\s1 Tavovunagha iyamna Bada ina vovira.  
\p
\v 1 Varevaresikai, avi kubiine akii giruma kati rekwei da mara avai nani berasi ina tupuwa na kata vona meyemi,  
\v 2 iyamna namada koakova yavui da maranai Bada ina vovira na vonaverena kegha. Tuna nakanani ma yapiyapi wawayina didibara kamonai ita nekiibau da iti tataghanita.\x * \xo 5:2 \xt Mat 24:43; Luk 12:39; 2Pit 3:10\x*  
\v 3 Nani maranai wawaya ina vivisisiya bo, “Nuwanubiiyai tamakamakai bubuna,” ma nani kamonai ina tataghana ma vokwarakwara ini karei. Ma ke kovokovoghina da ina veruvuvurei. Tuna nakanani ma wavine vituwa kubiine ita dagui da iti tataghani ma ke kovokovoghina da ita veruvuvurei.  
\v 4 Ma varevaresikai, tami na ke nubakutuva wawayimi da Bada ina vovira marana na ini tataghanimi nakanani ma yapiyapi wawayina.  
\v 5 Peyarimi na yasegana ma mara wawayimi. Tota ke didibara ma nubakutuva wawayita.  
\v 6 Iyavo kava ke iti tumaghana na ekayokayobara ma ekenakena. Ma tota na ke nakanani taberai, matata ini kiivirevire ma tipotepote meyeta.  
\v 7 Nubakutuva wawayisi didibarai ekenakena ma bade didibarai eumuma neghanegha.  
\v 8 Ma tota na yasegana wawayita, tuna kubiine tipotepote meyeta, ma ita vitumaghana ma ita nuwaviina ini tarapaparaneta nakanani ma seri wawayina nuwakadana kana terepapara ita kotei. Ma takova bubuni da God ini yawasita ma nani akovina ini tarapaparaneta nakanani ma seri wawayina gayamina kana terepapara ita kotei.\x * \xo 5:8 \xt Isa 59:17; Epe 6:13-17\x*  
\v 9 Nakanani taberai, iyamna God ke ita vineta da ina nuwapughu maranai tavokwarakwara. Ivineta da yawasa makamakii nonowina Bada Yesu Keriso gwabinai taviiya.  
\v 10 Irabobo tota kubiita ma mara sago ina vovira, da vitumaghana damta raborabobosi ma yawayawasita gwabinai tamakai.  
\v 11 Tuna kubiine kamomiyai kiiepepa sisiyisi kovi sisiyei da ami nota ini rewapana ma kona miirikikina. Namada koberaberai ma ke kona voterei.   
\s1 Vibeyebeyena turina ma vikiikiiwa.  
\p
\v 12 Varevaresikai, akii vinowi sago kurimi kana terei. Tami ami Keresiyana babadisi kovopepetisi. Ti na biga ghamana eberaberai, Bada avanai inowemi, ma ibeyebeyemi da ikikava ami yawasa kota virai da ku maninina.  
\v 13 Nani bigana eberaberai kubiine na kovokaravesi ma kovi nuwaviina kirakiiyesi. Ma peyarimi Keresiyana turaturami yavata nuwanubiiyai komakai patapata.   
\p
\v 14 Varevaresikai, bade kainowi kurimi da kayobarisi koyeghisi, yabuyabumanisi kokiiepepisi da i nota ini rewapana, mitamitasi kovi vitesi, ma bera peyarina pikamiyai koberai wawaya peyarisi kurisi.  
\v 15 Kokitaruvimi da maranai wawaya berona ina berai kurimi na ke beronai kona kovoghi. Ma mara nonowa kobera tovoni da koni agabiibai, kamomiyai ma bade wawaya peyarisi kurisi.   
\p
\v 16 Mara nonowa kovi nuwabiibai.  
\v 17 Ma bade mara nonowa konipowana.  
\v 18 Mara biibiina bo mara berona ma kegha da patana God kovi kiikiiwei. God ina kayowana da tami iyavo kava Yesu Keriso yavata kovi nuwasago na weni nakanani kota makai.   
\p
\v 19 Ma Kanuma Vovokaravina gwabimiyai ekarakarata na ke kona sirapekini.  
\v 20 Ma mikeda peroveta wawayina ina pisi, ina vonemi da kami sisiya God gwabinai iviiya na kovi yanei, ke koni yanatawei.  
\v 21 Ma kovi nuwanotanota bubuni da sisiyina damina kona vii kiimatani ma sisiya biibiisi kava kovotani.  
\v 22 Ma bade berabero peyarina koveruvuvurei.   
\p
\v 23 God na nuwanuba everevereta. Ma tuna mani ina berimi da tami vovokaravimi ma wawaya maninimi kavakava da kanumimi, tupuwimi ma ami yawasa peyarina kamonai na biibiina kavakava maranai Bada Yesu Keriso ina vovira.  
\v 24 God ikwatumi ma weni berasi ina berai kubiimi, iyamna tuna wawaya maninina ma kovokovoghina da koni tumaghanei.   
\p
\v 25 Varevaresikai, konipowana kubiikai.   
\p
\v 26 Ma Kerisiyana turaturata kovi kiikiiwesi ma kotaraghavusi.   
\p
\v 27 Bada ku matana, sisiya bagibagina kavereveremi da weni girumina Keresiyana turaturata peyarisi kurisi kovi yavi.   
\p
\v 28 Kainowi ita Bada Yesu Keriso kurina da ina agabiibai gwabimiyai ina makai.