\id 2TI Bambam 2 Timothy \h 2 Timotius \toc1 Kapenduanna Suha'na Paulus lako Timotius \toc2 2 Timotius \toc3 2Tim. \mt1 Kapenduanna Suha'na Paulus lako Timotius \imt1 Bätäna issinna \ip Inde suha' natuli' Paulus napakatuam Timotius. Indo Timotius mesa to Sahani to mangnguha dio Asia Kecil. Ambena Timotius to Yunani anna indona to Yahudi. Sanaka amom taunna naolaam Timotius umpasolai lelem Paulus illaam pa'laoanna lao umbebeham Kaheba Katilallasam (Suho 16:3; 17:14-15; 18:5; 19:22; 20:1-6). Indo anna natuli'i Paulus inde suha', wattu eta too mahassam ia dio kota Efesus Timotius. \ip Illaam inde Kapenduanna suha'na Paulus lako Timotius buda-buda penännä'na lu lako Timotius. Too'na inde suha' naua: La manontom Timotius illaam kamanuhusam. Timotius nanännä' anna nagaha' anna mala tontä liu umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam diona Debatanta Yesus Kristus anna la muanda'i liu Battakada Debata moi anna ussi'dim pandahhaam. \ip Dipakilala duka' Timotius diona la umpasikambela kalena kasipengkaam anna tula' takeguna tää'na situhu' pa'elo'na Debata aka anggam umbaba bulim hupatau to uhhingngii. \ip Illaam ingganna kaha-kaha ia too dipakilala Timotius la untuhu'i asam pa'palakoanna Paulus susinna: pepa'guhuanna, pattuju penabanna, kapeimanganna, kamahammesanna, pa'kamasena, anna kamanontonganna. \iot Lesoanna issinna \io1 1. Kada passu'bä' (1:1-2) \io1 2. Pa'kuhhusam sumanga' anna pepanännä' (1:3-2:26) \io2 a. Pa'kuhhusam sumanga'na Paulus längäm Puang Allataala diona Timotius (1:3-5) \io2 b. Pepanännä'na Paulus lako Timotius anna mala tontä liu manontom umpalako indo pengkähängam nabeem Puang Allataala (1:6-18) \io2 c. To manontom umpendudum kamadahhaam la ullambi' kapataloam (2:1-13) \io2 d. La sihatanna napogau' to mengkähä mapianna Puang Allataala (2:14-26) \io1 3. Pepakahi'dinna Paulus diona allo di dako'na (3:1-4:8) \io2 a. Pa'palakoanna hupatau illaam la kasuppisanna lino (3:1-9) \io2 b. Battakada Debata pahallu la dianda'i liu moi illaam tau pandahhaam (3:10-17) \io2 c. Ingganna oloanna Timotius la nakähä asam (4:1-8) \io1 4. Katampasanna kada penännä'na Paulus lako Timotius (4:9-18) \io1 5. Kada pebubunna Paulus (4:19-22) \ie \c 1 \p \v 1 Inde suha' buttu di kao Paulus to mendadi suhona Kristus Yesus situhu' pa'elo'na Puang Allataala anna malaä' umpa'pakahebaam pa'dandiam diona katuboam illaam Kristus Yesus. \p \v 2 O Timotius, sihhapangko änä' ikaleku to kupakamaja, la tontä liu hako too natamba' anna nakamasei Ambeta Puang Allataala anna Debatanta Kristus Yesus sola namana' kamasakkeam sola kamasannangam. \s1 Pa'kuhhusam sumanga' anna pepanännä' illaam kamanontongam \sr 1:3-18 \p \v 3 Ma'sambajam oä' too kupa'sambajangam ongko anna ma'kuhhu' sumanga'ä' längäm Puang Allataala to kupenombai sola penaba mahändä, aka kusi'dim tä' deem sassaingku dio olona, umba susi indo si napogau' to kuponene. Anna kupa'sambajangam liuko allo anna bengi. \v 4 Anna kukilalai sahhomu indo anna sisähä'ki', nasuhum kupemulu kela malaki' silambi' sule anna malaä' ponno katilallasam. \v 5 Kukilalai kamatappasammu susi indo kamatappasanna nenemu Lois anna indomu Eunike. Kamatappasam ia too mengkalao illaam penaba mahändä lambi' ungkedoam. Anna kukatappa'i duka' deem kamatappasam susi illaam kalemu. \v 6 Iam too anna kupakilalangko la tuttuam bassa'ko umpalako indo pengkähängam nabeengko Puang Allataala indo anna kupakumbäiko pala'. \v 7 Aka indo Penaba Maseho nabeengki' Puang Allataala tä'ki' la nababai mahea', sapo' la napadadiki' to matoto', to ma'kamase, anna ungkuasai kaleta. \p \v 8 Dadi daa ummasihi' mendadi sa'bi diona Kristus Yesus Debatanta. Anna tä' toi la umpa'kasihisannä' moinna anna ditahungkunnä' kahana untuhu'iä' Kristus Yesus. La pahalluko ussi'dim duka' pandahhaam kahana umpa'pakahebaangko Kaheba Katilallasam. Anna Puang Allataala la umbeengko kamatohoam anna mala umbela muoloi pandahhaam ia too. \v 9 Ia toi umpasalama'ki' anna umpasähä'ki' mendadi umma'na to maseho. Taia kahana pa'palakoanta nasuhum napateem, sapo' situhu' pattuju kalena anna mana' pa'kamasena. Nabeengki' mana' pa'kamase ia too umpolalam Kristus Yesus mengkalao diopi mai anna tä'pi dadi lino, \v 10 anna temo dipa'paitaammi illaam kasuleanna Kristus Yesus To umpasalama'kia' to umpa'dei kuasa kamateam anna umbaba Kaheba Katilallasam diona katuboam sule lako salako-lakona. \v 11 Anna natuhomä' Puang Allataala anna mala umpa'pakahebaannä' Kaheba Katilallasam ia too anna mendadiä' suhona anna tuangguhu. \v 12 Iam too anna nalambi'mä' inde pandahhaam. Sapo' tä'ä' masihi', aka kuissam kuua Kristus Yesus to kuhannuam anna kukatappa'i kuua nabela najagai indo puha napapassanniannä'\f + \fr 1:12 \fq indo puha napapassanniannä': \ft mala duka' kalembasanna, \fq indo puha kubeho lako kalena.\f* sule lako allo ma'katampasanna. \p \v 13 La umpaillaam tambu' anna umpotandengam ke ma'pa'guhuko ingganna pepatuduam mapia indo puha kutulasangko. Anna umpalakoi sola kamatappasam anna pa'kamase illaam Kristus Yesus. \v 14 Sola panto'lonninna Penaba Maseho to tohho illaam kaleta, la unjagai manappa indo kulle di ada' puha napa'manasam Puang Allataala indo umpa'pakahebaam. \p \v 15 Muissam muua napellei asannä' ingganna tau illaam propinsi Asia. Susi duka' Figelus anna Hermogenes. \v 16 Debata hi too la ungkamasei sahapunna Onesiforus, aka si bassa' napatialannä' inabangku anu' tä' si masihi' umpellambi'iä' illaam tahungkum. \v 17 Sapo' sulena inde Roma tappa le'ba' napa'peä-peää' sampe nalambi'ä'. \v 18 Anna ungkaleso maaka susi nabalii si'da-si'daä' illaam pengkähängangku itim Efesus. Debata ham ungkamasei Onesiforus ke sulem illaam allo kasuleanna la umpopa'tadongkongam hupatau. \c 2 \s1 To manontom umpassam kamadahhaam la ullambi' kapataloam \sr 2:1-13 \p \v 1 O änä'ku, iam too kasuhunganna anna la umpomatoto'ungko penabammu umpolalam mana' pa'kamasena talambi' illaam Kristus Yesus. \v 2 Anna ingganna pepa'guhuam indo puha kutulasangko nasa'bii tau buda, la umpapassanni lako muane to la mala dihannuam umpatudu tau senga'. \v 3 La umpendudungko duka' kamadahhaam susi mesa sohodadunna Kristus Yesus to si manuhu'. \v 4 Mesa sohodadu mahassam umpalako pengkähängam dipapassanniam tä' si umpikki' kähängam senga' anna mala tiala inabanna punggabana. \v 5 Susi siam duka' mesa to illaam passitendeam, tä' mala ullambi' songko' kapataloam ke tä'i untuhu'i si'da-si'da indo la sipäto'na la dipogau' illaam passitendeam. \v 6 Mesa to ungkähä litä' ke muasai pala'na mengkähä, pahallu ia siam duka' yolo muala bua pengkähäna. \v 7 Paillaam penabai ingganna tula'ku, aka Debata la umpomasiäsangko illaam pikkihammu ingganna inde kaha-kaha. \p \v 8 Pengkilalai Yesus Kristus to puha dipatibangom dio mai alla'na to mate, pessubunna Daud. Iam too Kaheba Katilallasam kupalambi'. \v 9 Aka indom too umpa'pakahebaannä' Kaheba Katilallasam nasuhum nalambi'ä' kamapi'disam, la'bi-la'binna disäke'ä' susi tau kadake. Sapo' Battakadanna Puang Allataala tä' ia mala disäke'. \v 10 Iam too anna sa'baha'mä' illaam ingganna inde kaha-kaha kusi'dim aka kuua anna mala indo to napilei Puang Allataala ullambi' ia duka' kasalamasam illaam Kristus Yesus sola kamatandeam kakuasaanna sule lako salako-lakona. \p \v 11 Iam too inde kada tadibala'i naua: \q1 Maka' matengkia' sola Kristus Yesus, \q2 iya la tubokia' duka' sola Kristus. \q1 \v 12 Maka' manontongkia' illaam kapeimanganta, \q2 iya la malakia' ma'pahenta sola Kristus Yesus. \q1 Maka' umbahoikia' Kristus Yesus, \q2 la nabahoikia' duka'. \q1 \v 13 Maka' tä'kia' manontom illaam kamanuhusam, \q2 la tontä liu Ia manontom, aka tä' Ia mala tala umponnoi pa'dandianna. \s1 La sihatanna napogau' to mengkähä mapianna Puang Allataala \sr 2:14-26 \p \v 14 Pa'pakilalaam liui ingganna inde kaha-kaha lako jumaa'. Pakainga'i dio olona Puang Allataala indana ussipengka-pengkai liui tula'. Aka tä' keguna anna anggam umbaba bulim to umpehingngii. \v 15 Peäi lalanna anna iannapi anna ia la umpepa'guhuam indo kaheba kamaloloam buttu yabo mai Puang Allataala anna mala naangga'ko mesa to mengkähä mapianna, tala masihi' dio olona. \v 16 Pasikambelai kalemu tula' takeguna anna tää'na situhu' pa'elo'na Debata, aka tula' ia too tuttuam umpakende' mandi gau' tala situhu'na pa'elo'na Puang Allataala. \v 17 Indo tula' ia too paleleam sihhapam saki kahha'. Anna indo to si umpepa'guhuanni mentamam duka' Himeneus anna Filetus. \v 18 Anna inde to dua umpelleim ia lalam kamaloloam aka naua ia: “Puham katibangonganna sule to mate,” nasuhum ungkadakei kamatappasanna sanaka-naka tau. \v 19 Sapo' inde ia umma'na Puang Allataala napadadi longkahhim matoto' tatilenggu' anna tatigesse anna nasuha' yabona naua: “Naissam Debata mennanna umma'na,” anna “Menna-menna muakui Debata la umpasikambela ia kalena kakadakeam.” \p \v 20 Mesa banua kasalle tä' anggam pangkakka' bulabam sola peha' illaam, sapo' deem duka' pangkakka' kaju sola litä'. Pangkakka' bulabam sola peha' dipake untammu to kasalle, anna pangkakka' kaju sola litä' dipake allo-allo. \v 21 Mesa tau ke umpasikambelai kalena kakadakeam la mendadi pangkakka' kasalle gunana, to dipasähä', anna keguna lako Puäta, anna la malam ungkähä ingganna pengkähängam mapia. \v 22 Pasikambelai kalemu kamohäeam sugali' susi si bassa' natuhu'i to mangnguha. Sapo' la umpeä lalanna anna deenni illaam kalemu kamaloloam penaba, kamatappasam, pa'kamase, anna kasiolaam. La umpateem solakoa' ingganna tau to mengkaala längäm Debata sola penaba mahändä. \v 23 Anna la umpasikambela kalemu tula' kasipengkaam takeguna si napogau' to tamuissam kalembasanna tula'na. Aka muissam muua umpakende' mandi passikallaam. \v 24 Anu' mesa sabua'na Debata tä' la mala massikalla, sapo' la malute lako ingganna tau, manähä umbaba pepa'guhuam, anna mahamme'. \v 25 La ma'penaba malunä' umpepatuduam ingganna pa'palakoam mapia lako to pabali-bali, umba-umba aka nagaha' Puang Allataala anna mala la untihokongam gau' nasala, nasuhum la mala muissam lalam kamaloloam. \v 26 Lambi' kilala anna lappa' illaam mai pa'pemäläanna tomahajanna setam, aka puham nasakka anna umpassai indo to pabali-bali napalako pa'elo'na. \c 3 \s1 Pa'palakoanna hupatau illaam la kasuppisanna lino \sr 3:1-9 \p \v 1 Pengngissannii, illaam inde la kasuppisanna lino la kende' buda kamasussaam. \v 2 Aka la anggam umpikki' kalena hupatau, mailu sugali' lako doi', ussanga-sanga kalena, malangka' penaba, mantelle, tä' la umpehingngii tomatuanna, tä' la naissam ma'kuhhu' sumanga', tä' maseho, \v 3 tä' ma'kamase, moka sikapiai solana, untula'-tula' solana, tä' nabela ungkuasai kalena, undahha solana, tä' umpohäe kamapiaam, \v 4 si umbombä'i solana, ma'palako sihha', si umpuji kalena, anna umpakalando puha ia kamasannangam di lino anna la Puang Allataala. \v 5 Maka' diita tau ia too mato-mato meada', sapo' setonganna tau ia too tä' umpäbäi kakuasaanna Puang Allataala mengkähä illaam kalena. Dadi pasikambelai kalemu tau ia too. \v 6 Aka illaam alla'-alla'na tau ia too deem si längäm bäbä banuanna tau mangkeloi anna untakka'i bata' ulunna baine malamma to buda dosa napendudum anna to nakuasai ma'hupa-hupa kamailuam takeguna. \v 7 Me'guhu liu hia duka' sapo' tä' mala naala penabanna indo lalam kamaloloam. \v 8 Indo Yanes anna Yambres umbali Musa\f + \fr 3:8 \ft Täss. 7:11.\f* yolona, susim too duka' indo tau to si mangkeloi umbali kamaloloam. Kadake pikkihanna anna tä' deem gunana kamatappasanna. \v 9 Sapo' abana la meangga etam ia, tä' la ullambi' pangngua penabanna aka umba susi dadi lako Yanes anna Yambres, la susi duka' la naissam ingganna tau katomahoanna. \s1 Battakada Debata pahallu la dianda'i liu moi illaam tau pandahhaam \sr 3:10-17 \p \v 10 Sapo' iko-iko muissam asammoko pepa'guhuangku, pa'palakoangku, pattuju penabangku, kamatappasangku, kamahammesangku, pa'kamaseku, anna kamanontongangku. \v 11 Susi toi duka' pandahhaangku anna kamapi'disangku susi indo kusi'dim dio Antiokhia, dio Ikonium anna dio Listra. Ingganna pandahhaam ia too kupassam, sapo' nalappasannä' Debatanta Kristus Yesus dio mai kaha-kaha ia too. \v 12 Abana ingganna pentuhu'na Kristus Yesus to maelo' umpogau' pa'elo'na Debata la ullambi' pandahhaam, \v 13 sapo' to kadake gau' anna to manähhä-nähhä la tuttuam lako gau' kadake, anna la umbaba bulim tau senga' anna duka' kalena. \v 14 Sapo' la tontä liuko iko umpalako indo aka-aka puha dipa'guhuangko anna ungkatappa'i tonganni, aka la ungkilalaiko ingganna to umpa'guhuko. \v 15 Anna mengkalao dio bahinni'mu muissammi Battakada masehona Debata. Battakada ia too malako nabeem kamanähängam la napatette lako kasalamasam talambi' umpolalam kamatappasam lako Kristus Yesus. \v 16 Ingganna issinna Battakada Debata buttu di Puang Allataala anna keguna dipopepatuduam, mepaitai kasalaam, umpapiai gau' kadake, anna mepatudu ma'gau' malolo, \v 17 anna mala ingganna umma'na Puang Allataala dipasundum anna dipatepu la ungkähä ingganna pengkähängam mapia. \c 4 \s1 Ingganna oloanna Timotius la nakähä asam \sr 4:1-8 \p \v 1 Kupakahi'di si'da-si'dako dio olona Puang Allataala anna Kristus Yesus to la umpopa'tadongkongam ingganna to tubo anna to mate. Aka la sule Kristus Yesus ma'pahenta. Iam too anna kusuangko kuua: \v 2 La tontä liuko too umpa'pakahebaam Battakada Debata lako tau moi naaku napehingngii moi moka. Anna la untulasam kasalaanna, anna muuaanni: “Daa umpogau' liu kakadakeam,” anna ussasunni untuhu'i pa'elo'na Debata. La umpatudu sola ponnoko kamahammesam. \v 3 Aka la deem wattunna moka hupatau umpehingngii pepa'guhuam mapia. Sapo' la untuhu'i kamohäeam kalena uhhempum buda tuangguhu to la umpatudui indo situhu' napohäena nahingngi. \v 4 La ma'binga-binga lako kaheba kamaloloam anna umpatananni leko'i talinganna toiolo-olo takeguna. \v 5 Sapo' iko-iko la ungkuasaiko kalemu illaam ingganna kaha-kaha. La tontä liuko too manontom umpassam kamadahhaam. Palakoi pengkähängammu umbebeham Kaheba Katilallasam. Anna ingganna oloammu la ungkähä asam. \p \v 6 Aka kao-kao illaam inde pengkähängangku sule lako katitolloanna hahaku, mendadi mesam pehumalasam dio olona Puang Allataala. Aka la bale' lambi'um wattunna la kupellei inde lino. \v 7 Puhamä' ma'kadua-dua illaam passitendeam mapia, malam puha manappa ingganna pengkähängangku sihhapam to si lumba lumumpa' landa' manappa lako ongeam kasumpuam, anna tontää' manontom matappa'. \v 8 Temo dipatokaammä' songko' kapataloam indo to si dibeem lako to malolo. Indo songko' kapataloam la nabeennä' Debatanta Kristus Yesus battu diua To si muundu' lollä umpopa'tadongkongam hupatau. La nabeennä' ke sulem indo allo la naongei umpopa'tadongkongam hupatau. Anna tä' angga mandi kao la untahimai, sapo' la natahima duka' ingganna tau to unnaba-nabai kasuleanna. \s1 Katampasanna kada penännä'na Paulus lako Timotius \sr 4:9-18 \p \v 9 La umpeä si'da-si'da lalanna anna malako bale' mai umpellambi'iä' \v 10 aka Demas ia napelleimä' le'ba' lako Tesalonika aka umpakalando puha ia kaha-kaha di lino. Anna Kreskes ia lu lako Galatia anna Titus ia lu lako Dalmatia. \v 11 Angga ham Lukas kupasola tohho. Pellambi'i Markus anna umpasolai mai aka napamoloi si'da-si'daä' illaam pengkähängangku. \v 12 Anna Tikhikus ia balim kusua matim Efesus. \v 13 Maka' maiko, la umbabannä' jubaku indo kupatohho dio Troas illaam banuanna Karpus. Anna la umbabannä' duka' ingganna suha'ku, la'bi-la'binna indo suha' lollo'. \p \v 14 Indo Aleksander pande bassi buda kakadakeam bali napogausannä'. Sapo' Debata la umpabala'i situhu' pa'pogausanna. \v 15 La unjagai manappako kalemu untingngajo tau ia too, aka umbali-bali sugali' pa'tula'taa'. \p \v 16 Indo anna uhuna untula'ä' kaha-kahaku dio olona to mahhotto', tä' deem moi podo la mesa tau umpasolaiä', aka napellei asannä' ingganna tau. Sapo' la naampunni hi too Puang Allataala. \v 17 Sapo' naundu'ä' anna napakatoto' Debatanta Kristus Yesus, nasuhum mala kupa'pakahebaam ingganna Kaheba Katilallasam anna malam duka' nahingngi ingganna tau taianna to Yahudi. Anna nalappasannä' Debata dio mai to la umpateiä'. \v 18 Anna la nalappasannä' duka' Debata dio mai ingganna to umpeännä' kakadakeam, anna nababaä' tama kasalamasam illaam kapahentaanna yabo suhuga. Puang Allataala dipa'kasallei mengkalao temo sule lako salako-lakona. Abana inna la diua.\f + \fr 4:18 \fq Abana inna la diua: \ft naua illaam basa Yunani \fq Amin.\f* \s1 Kada pebubunna Paulus \sr 4:19-22 \p \v 19 Salama'ku lako Priska sola Akwila anna sahapunna Onesiforus. \v 20 Tohho ia dio Korintus Erastus anna masaki ia Trofimus kupellei dio Miletus. \v 21 La umpeä si'da-si'da lalanna anna malako mai ahena wattunna kamadingingam. \p Salama'na duka' matim Ebulus, Pudes, Linus, Klaudia sola ingganna solasubuntaa'. \p \v 22 O Timotius, la naundu' dako too Debata. Anna la natamba'koa' pada-pada. \p Padam too.