\id 2CO 2 Corinthians, Bambam language, Sulawesi, Indonesia \h 2 Korintus \toc1 Kapenduanna Suha'na Paulus lako Jumaa' dio Korintus \toc2 2 Korintus \toc3 2Kor. \mt1 Kapenduanna Suha'na Paulus lako Jumaa' dio Korintus \imt1 Bätäna issinna \ip Inde suha' natuli' Paulus napakatuam jumaa' dio Korintus, mesa kota kasalle dio propinsi Akhaya. Paulus-um handam yolo umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam lako to Korintus (Suho 18:1-7). Tappana le'ba' Paulus umpellei Korintus lu lako kota senga', iya kende'um illaam jumaa' Korintus sanaka-naka to ussassai Paulus lambi' naua: “Taia suhona Puang Yesus indo Paulus.” Iam too anna ussuam Titus Paulus lako Korintus napalandasam kada makahha'na lako to Korintus. Tappana ma'pasule Titus dio mai Korintus le'ba' lako Makedonia, iya sitammum Paulus dio. Iya natulasammi naua: “Nakamalli'iko to Korintus, maelo' punala la silambi'koa'” (2Kor. 7:6-7). Sapo' deem siapi to kahha' ulu moka liupi ia untahima anna untuhu'i Paulus. \ip Tappana naissam Paulus, iya umpakatum suha' to Korintus. Inde Kapenduanna Suha'na Paulus lako Jumaa' dio Korintus, iam too indo suha' napakatuam to Korintus wattu eta too. Illaam inde suha'na natula' diona pengkähänganna mendadi suho anna umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam (2:14-6:10). Natula' duka' diona maaka susi pa'pakamajanna lako to Korintus (6:11-13; 7:2-4, 13-16). Anna natula' toi duka' diona katilallasanna tappana naissam naua budam to Korintus untihokongam ingganna gau' kadakena, lambi' ungkamalli'im pole' Paulus (7:5-13). Deem duka' pelauanna Paulus lako to Korintus diona la umpamoloi solana to mase-mase dio Yudea (8:1-9:15). Anna katampasanna, nakahha'i Paulus indo to ussangai kalena suho taditondom sola pentuhu'na, anna to tä' muakui Paulus naua mesa duka' suhona Kristus (10:1-13:10). \iot Lesoanna issinna \io1 1. Kada passu'bä' anna diona Puang Allataala la mepakahanga illaam kamasussaam (1:1-11) \io1 2. Kasilombunganna Paulus anna jumaa' Korintus (1:12-7:16): \io2 a. Napomakaleso Paulus kasuhunganna anna tä'i danum indo pattujunna lessu' la lako Korintus \io2 b. Natula' diona indo pengkähänganna mendadi suho la umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam \io2 c. Napelau la tibukka penabanna to Korintus untahima Paulus sola sababanganna \io1 3. Pampamoloinna to Korintus lako to matappa' dio Yudea (8:1-9:15) \io1 4. Paulus umpasala indo to untula'-tula' kadakei anna napomasiä' toi diona alla'na kalena anna suho tatappa' (10:1-13:10) \io1 5. Kada pebubunna Paulus (13:11-13) \ie \c 1 \p \v 1 Inde suha' buttu di kao Paulus mesaä' suhona Kristus Yesus aka situhu' pa'elo'na Puang Allataala. Duka' buttu di solasubuntaa' Timotius, \p lu lako inggannakoa' solasubungki umma'na Puang Allataala itim jumaa' Korintus, anna lu lako duka' inggannakoa' umma'na Puang Allataala itim propinsi Akhaya. \v 2 Handandanni Puang Allataala Ambetaa' sola Debatanta Yesus Kristus la untamba'koa' anna namana' kamasakkeam sola kamasannangam. \s1 Puang Allataala la mepakahanga illaam kamasussaam \sr 1:3-11 \p \v 3 Dipuji sanganna Puang Allataala, Ambena Debatanta Yesus Kristus to napenombai. Puang Allataala Ambeta to ponno pa'kamase anna kabuttuanna pepakahangaam. \v 4 Illaam untammukam kamasussaam Puang Allataala umpakahanga penabangki, anna mala indo pepakahangaanna kitahima la kipake umpakahanga penabanna solaki to untammu kamasussaam. \v 5 Aka umba susi puhangkam duka' ussi'dim kamasussaam tä' deem pada budanna susi indo puha nasi'dim Kristus, susim too duka' tä' deem pada budanna pepakahangaam kilambi' illaam kasilombungangki Kristus. \v 6 Ia anna untammukam kamasussaam anna mala dipakahangaa' penabammu anna duka' malakoa' ullambi' kasalamasam. Maka' dipakahangakam, iya la dipakahanga siangkoa' tia duka' nasuhum malakoa' tontä liu manontom muoloi ingganna kamasussaam susi indo kisi'dim. \v 7 Tontä liukam mahannu kiua la tontä liukoa' manontom illaam muoloi kamasussaam. Aka kiissam kiua umba susi pada-padangkia' untammu kamasussaam, susim too duka' pada-padangkia' untammu pepakahangaanna Puang Allataala. \p \v 8 Inggannakoa' solasubungki, kipohäe ke muissannia' diona indo kamasussaam mabanda' kisi'dim dio propinsi Asia. Tandana tä' deem pada samabanda', iya tä'um deem kiua la malapakam tubo, \v 9 susi liu indo ke nauai to mahhotto': “La dipateingko.” Ia anna kitammui, aka la mendadi pepatuduam lako kami' anna mala tä'kam uhhannuam kamatohoam kaleki, sapo' la mahannu lakokam Puang Allataala to kuasa umpatibangom sule to mate. \v 10 Puang Allataala puha ullappasangkam dio mai kamasussaam mepaambi' mate, anna la tontä liukam nalappasam dio mai kamasussaam. Anna kihannuam la tontä liukam nalappasam illaam allo la kitingngajona, \v 11 ke tontä liukoa' umpamoloikam illaam sambajam. Dadi kahana buda tau umpa'sambajangangkam anna natahima Puang Allataala sambajanna, nasuhum la buda siam duka' tau tilalla' längäm aka indo pa'kamasena Puang Allataala lako kaleki. \s1 Kasuhunganna anna tieli'i pattujunna Paulus \sr 1:12–2:4 \p \v 12 Sundede buaki kisi'dim, aka kipikki' anna kipenabaam indo ingganna pa'palakoangki illaam inde lino lako ingganna hupatau, la'bi-la'binna lako ikoa', kipalako asam sola unä' penaba sambulo-bulo anna penaba mahändä indo bali napatamaiangkam Puang Allataala. Kaha-kaha ia too kipalako taia kahana kamanähängam hupatau sapo' sola kamatohoam namanasangkam Puang Allataala. \v 13-14 Ingganna indo kitulisangkoa' sangngim kaha-kaha la malannaa' tappa umpähäm ke umbatai. Temo tä'pi muissam tongangkam, sapo' kuhannuam dako'i too, iya muissam si'da-si'dangkam pole'. Aka maka' susi, sulei too Debatanta Puang Yesus ma'penduanna la umpa'kassiangkam umba susi kipa'kassiangkoa'. \p \v 15 Ponnoä' pahhannuam kuua la muissam manappakam ke dako'i, nasuhum kupattuju sala la penduangkoa' battuam kupellambi'i anna mala penduam tiluppi' pa'tamba' ullambi'koa'. \v 16 Aka kupattuju sala kuua la lempää' itim indo anna lakoä' propinsi Makedonia anna ma'pasuleä' too dio mai, iya lempä omä' itim anna malakoa' umpamoloiä' anna mala deem kupake umpatahhu' pa'laoangku lako Yudea. \v 17 Sapo' tieli' ohi indo pattujungku. Iya mala haka disangaiä' to kapendo-pendo? Ussanga haka' pattuju hupatau indo pattujungku, pissam kuua: “Io, la laoä',” pissam kuua: “Tä' ohä' la lao?” \v 18 Sapo' tä' susi! Aka umba susi Puang Allataala mala dikatappa'i, susim too duka' indo dandingki matim tä' kipakaeli'-eli' bäbä pissam kiua: “Io,” pissam kiua: “Tää'.” \v 19 Aka tä' Ia kapendo-pendo Yesus Kristus Änä'na Puang Allataala to kipakahebaiangkoa' solakam Silas anna Timotius. Tä' napakaeli'-eli' bäbä pattujunna la pissam naua: “Io,” anna pissam naua: “Tää'.” Sapo' to manontom Ia umpasule lako pa'dandinna. \v 20 Mannassa anggam “Io” dilambi' illaam Yesus Kristus aka ingganna pa'dandinna Puang Allataala napasule lako asam umpolalam Änä'na. Anna indom too pa'palakoanna Yesus Kristus nasuhum mala tapomatande Puang Allataala taua: “Amin, takatappa'i la napasule lako.” \v 21 Ma'kale Puang Allataala umpakatoto' kamesaantaa' Kristus anna Ia siam duka' ullanti'kia' mendadi umma'na, \v 22 anna natandaikia' anna mala diissam diua naampuangkia' anna napatamaangkia' penabanta Penaba Masehona mendadi tanda lako kita diua tä' mala tala nabeem asangkia' ingganna indo puha nadandiangkia'. \p \v 23 Nasa'biiä' Puang Allataala aka nalosa penabangku. Naissam Puang Allataala kasuhunganna anna tä'ä' danum matim Korintus wattu eta too, aka tä' kuaku la mapi'di'a' penabammu ke kukeaha'ikoa'. \v 24 Tä'koa' manggi' kipassa diona sihatanna la ungkatappa'i, aka matappa' si'da-si'dangkoa' lako Kristus. Angga ham kipeä liu lalanna anna malakia' mesa penaba anna malai tuttuam masannanna' penabammu. \c 2 \p \v 1 Iam too kasuhunganna anna kukattum indo lessu' kuua tä' salapä' la matim aka indana mapi'di' pole oia' penabammu susi indo yolona. \v 2 Aka maka' la kupi'di' penabakoa', iya mennapi la umpakahangaä'? Tä'um tia deem, aka di sesena mehhupataunna anggam tia ikoa' la umpakahangaä', sapo' akapia ke puhangkoa' kupi'di' penaba! \v 3 Iam too anna kupakatungkoa' indo suha'ku lessu'. Kupasusi anna mala tä' umpi'di' penabaä' ke matimmä'. Aka setonganna la umpatialaam dä' ia inabangku mane sipäto'i. Aka kukatappa'i kuua maka' tilalla'ä' tä' mala tala tilalla'koa' duka'. \v 4 Indo anna kupakatukoa' indo suha'ku lessu' abana masussaä' kusi'dim anna malallam penabangku lambi' sumahhoä'. Tä' kuua la kupakatukoa' indo suha' anna mala masussa penabammua', sapo' kuua anna mala muissanna' muua: “Napakamaja si'da-si'dakam Paulus.” \s1 To kasalaam pahallu diampunni \sr 2:5-11 \p \v 5 Mane deenni, diona indo tau to umpakende' pi'di' penaba itim, iya setonganna tä' anggam kao napi'di' penaba sapo' ikoa' handam. Sapo' indana makahha' sugali'i tula'ku la dotam kuua, tä' ia asammua' napi'di' penaba, sapo' piha mandakoa'. \v 6 Budakoa' itim Korintus puha umpahuai pa'tahungkungam tau ia too. Anna indo pa'tahungkungam abana la padam ia. \v 7 Dadi tentomai pahallunna' la muampunni anna umpakahanga tau ia too indana mapi'di' sugali'i penabanna lambi' kattu hannu. \v 8 Iam too anna kupelau si'da-si'danna' matim anna mala ungkamaseinna' sule. \v 9 Ia anna kupakatukoa' indo suha'ku lessu' aka kupangngitaikoa' kuua: “Battu la natuhu'i liu hi indo ingganna pepatuduangku, battu la tä' di.” \v 10 Maka' muampunnikoa' to kasalaam lako kalemu, iya la kuampunni duka' tau ia too. Aka maka' deem to kasalaam pahallu la diampunni, iya la kuampunni dio olona Kristus aka la kamapiaammua' kupikki'. \v 11 Kupasusi ia too aka kuua indana deenni naola tomahajanna setam mengkähä illaam alla'taa' aka inna taissammia' pattuju kadakena. \s1 Tä' hapa' penabanna Paulus dio Troas aka tä' silambi' Titus \sr 2:12-13 \p \v 12 Tappana landa'ä' lako Troas la umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam diona Kristus, iya nabukkaammä' lalam Debata la umpalako pengkähängangku dio ongeam ia too. \v 13 Sapo' tä' hapa' penabangku aka tä' liupi sule solasubuntaa' Titus dio. Iya kuuaammi to Troas: “La tahhu' lakoä' Makedonia.” \s1 Paulus napopangkakka' Puang Allataala umpa'pakahebaam kaheba diona Kristus \sr 2:14-17 \p \v 14 Sihatam anna sipäto' dipakende' kuhhu' sumanga' längäm olona Puang Allataala! Aka tontäkam napatette illaam uhhame-hamei kapataloanna Kristus aka ma'mesangkam Kristus. Napopangkakka'kam Puang Allataala anna mala indo kaheba diona Kristus tiballa' kalua' sihhapam bauam bubanau' titumpam lao. \v 15 Aka kami'-kami' sihhapangkam tunuam bubanau' napehumalasam Kristus längäm Puang Allataala naudu' asam tau, susi to dipasalama' teem to la tinanda lako katilakaam. \v 16 Lu lako to dipasalama' sihhapangkam bauam bubanängngä' aka kibabaam kaheba la mepatubo. Sapo' lu lako ia to la tinanda lako katilakaam sihhapangkam ia bauanna to mate, aka tä' naaku natuhu'i indo kaheba nasuhum la tinanda ia lako kamateam. Dadi mennam la umbelai umpalako inde pengkähängam kikähä temo? \v 17 Tä'kam kami' susi indo buda tau to umpeä kauntungam umpasusi buleleam kahebana Puang Allataala. Sapo' kami'-kami' mendadingkam pentuhu'na Kristus to nasua Puang Allataala la umpalanda' kaheba ia too sola unä' penaba sambulo-bulo dio olona. \c 3 \s1 Pa'dandiam bakahu matande puha ia anna la indo pa'dandiam yolo \sr 3:1-18 \p \v 1 Sapo' inde ma'kada susikam tä' mala disangai umpuji pole ongkam kaleki. Tä'kam susi indo tau senga' sule umpellambi'ikoa'. Aka si umbaba ia suha' katähängam anna mala untahima manappaa'. Anna si napelaua' matim anna umpapiaanni suha' katähängam la nababa lako kota senga'. Tä' kami' kipahalluam la umbaba suha' susi ia too, aka \v 2 ikonna' too sihhapam suha' katähängangki. Aka sihhapangkoa' mesa suha' tituli' illaam penabangki. Aka kitula' oi too indo pa'palakoammua', iya mala oom naissam anna napähäm ingganna hupatau naua: “Mapia pengkähänganna Paulus-a'.”\f + \fr 3:2 \ft Indo dituli' illaam basa Yunani, naua ia ke basa Bambanni: \fq ikonna' too suha' katähängangki tituli' illaam penabangki nabata anna napähäm ingganna hupatau.\f* \v 3 Aka tandaam illaam ingganna pa'palakoammua' diua mendadingkoa' to matappa' si'da-si'da, buana pengkähäki. Iam too anna malam diua ikonna' too sihhapam suha' katähängangki natuli' Kristus. Indo suha' tä' dituli' umpake petuli' anna tä' toi dituli' dokko batu. Sapo' indo suha', natuli' Kristus illaam penabanna hupatau umpolalam kuasanna Penabanna Puang Allataala Debata tubo. \p \v 4 Ia anna bahanikam ma'kada susi, aka matappa' si'da-si'dakam lako Puang Allataala kahana Kristus mengkähä illaam kaleki. \v 5 Tä' deem lalanna la mala kiua kamatohoangki anna kamanähängam kaleki nasuhum kibela kipalako inde pengkähängam, sapo' Puang Allataala umbeengkam kamatohoam anna kamanähängam. \v 6 Puang Allataalam too mengkähä illaam kaleki, nasuhum kibela mengkähä umpa'pakahebaam pa'dadiam bakahunna lako hupatau. Indo pa'dandiam bakahu taia ätoham tituli' sapo' pengkähänganna Penaba Maseho lako hupatau. Indo ätoham tituli' battu diua Pepaondonganna Musa mebaba ia lako kamateam ke iai dihannuam la mepomalolo dio olona Puang Allataala. Sapo' indo Ia Penaba Maseho mebaba lako ia katuboam bakahu. \p \v 7 Indo anna natuli'i Puang Allataala pepaondonganna dokko batu mane nabeenni Musa, wattu eta too tandaam kamatandeanna Puang Allataala dio lindona Musa lambi' pangkähhä mesilo. Tandana pangkähhä, iya tä' natua to Israel unnenne'i lindona Musa, moi anna tuttuam moho'um indo pangkähhäna dio lindona. Indo sia duka' pepaondongam to mebaba lako kamateam anna pangkähhäi kamatandeanna Puang Allataala wattu eta too, \v 8 iya senga'um tia indo pa'dandiam bakahu nakähä Penaba Maseho! \v 9 Susi siam duka', maka' matande indo pa'dandiam to la umbaba hupatau lako pa'tahungkungam, iya senga'um tia matandena indo pa'dandiam bakahu to umbukkaam lalam la naola hupatau anna malai napomalolo Puang Allataala! \v 10 Moi anna matande indo pa'dandiam yolo, sapo' maka' dipasiita indo pa'dandiam bakahu, iya tä'um ia la matande diita. \v 11 Maka' matande indo pa'dandiam yolo moi anna anggam la säpäi' da'da', iya senga'um tia matandena indo pa'dandiam bakahu to la da'da liu sule lako salako-lakona. \p \v 12 Kahana mahannu si'dakam lako indo pa'dandiam bakahu nasuhum bahanikam umpa'pakahebaanni. \v 13 Tä'kam kami' susi Musa ussapu'i lindona anna mala tä' naita to Israel moho' indo pangkähhäna kamatandeanna Debata dio lindona. \v 14 Sapo' abana titutu' pikkihanna indo to Israel lambi' tä' nakaleso manappa gunana indo Pepaondonganna Musa. Anna sule lako temo maka' nabata issinna indo pa'dandiam yolo, mala diua sihhapam deem liupi pesapu' untutu'i pikkihanna, aka tä' liupi naissam aka gunana. Anggam anna malai diäläi indo pesapu' ia too battu diua tibukka pikkiham ke ma'mesam tau Kristus. \v 15 Sule lako temo maka' umbata oom Pepaondonganna Musa, iya sihhapam deem liupi untutu'i pikkihanna. \v 16 Sapo' maka' mengkatoba' tau anna untuhu'i tau Debata, tä' mala tala mäläi indo pesapu' battu diua tibukka pikkiham. \v 17 Indo diuaam Debata eta inde, Ia siam Penaba Maseho. Anna menna-menna tohho Penaba Maseho illaam penabanna, tau ia too ullambi'um kalondaam dio mai ingganna to la ullabai kasilombunganna Puang Allataala. \v 18 Tentomai tä'unna' kita nalabai pesapu' pikkihanta, nasuhum tandaammi kamatandeanna Debata illaam pa'palakoanta. Indo kamatandeam buttu di Debata, anna indo diuaam Debata Ia siam Penaba Maseho to tohho illaam kaleta. Anna Penaba Maseho unggahagai liukia' napopendadi susi kalena Kristus, nasuhum tuttuam masäe tuttuam tandaam kamatandeanna Debata illaam kaleta. \c 4 \s1 Kamasiäsam illaam penabanta dipasihhapam bulabam dianna illaam kuhim litä' \sr 4:1-15 \p \v 1 Pa'kamasenam too Puang Allataala anna napapassanningkam inde babaam kikähä temo. Iam too anna tä'ungkam deem si kattu hannu. \v 2 Tä'kam umpogau' indo gau' mesihi'-sihi'na si napogau' membuni hupatau. Tä'kam duka' untipu tau anna tä' tookam umpalulako lu dio mai Battakadanna Puang Allataala. Dio olona Puang Allataala kipomakaleso manappa tungka ianna, anna mala nasangai mapia asangkam tau mengkalao illaam unä' penabanna. \v 3 Indo Kaheba Katilallasam kipa'pakahebaam abana titutu'pi lako tau piha, sapo' angga ham tia titutu' lako indo to inna la ullambi' katilakaam sule lako salako-lakona. \v 4 Ingganna indo to tä' matappa' nabutai pikkihanna tomahajanna setam indo to ungkuasai tau illaam inde lino. Napa'laba-labai indo tomahajanna setam, aka naua indana malai naballoi kamasiäsanna Kaheba Katilallasam to untula' diona kamatandeanna Kristus. Indo Kristus susi siam sipa'na anna pa'pogausanna Puang Allataala. \v 5 Indo kaheba kipalanda' taia kaheba diona kaleki. Sapo' indo kipa'pakahebaam kiua: Yesus Kristus Ia Debata. Anna kami'-kami' sabua'mukam aka maelo'kam umpalako pa'elo'na Puang Yesus. \v 6 Puang Allataala puha ma'battakada naua: “Illaam mai kamalillingam la kende' kamasiäsam.” Anna Puang Allataala Ia siam umpadelle' kamasiäsam illaam penabantaa' anna mala masiä'a' pikkihanta, nasuhum tapähänna' kamatandeanna Puang Allataala pangkähhä dio lindona Kristus.\f + \fr 4:6 \fq kamatandeanna Puang Allataala pangkähhä dio lindona Kristus: \ft Umba susi kamatandeanna Puang Allataala pangkähhä dio lindona Musa yolona, susim too duka' kamatandeanna Puang Allataala tandaam dio Kristus.\f* \p \v 7 Indo kamasiäsam illaam penabanta mala dipasihhapam bulabam dianna illaam kuhim litä', aka indo kuhim litä' madommi' huppu' anna kaleta ia ponno kamalammaam. Napateem Puang Allataala anna mala makaleso diua indo kakuasaam taditondom kipogau' tä' buttu di kaleki, sapo' buttu di Puang Allataala. \v 8 Si bassa'kam nasihimpi'-himpi'i kamapi'disam, sapo' si mala mammakam lappa'. Si pusa'um tangnga'ki, sapo' tä' mammakam si kattu hannu. \v 9 Si didahhakam, sapo' tä' mammakam deem natampeam Debata. Pembudakam dipongko sampe malimpä, sapo' tä' mammakam mate. \v 10 Ussi'dim liukam kamasussaam anna kamapi'disam susi indo nasi'dim Puang Yesus wattunna didahha la dipatei, anna mala makaleso diua tubo sule Puang Yesus aka tandaam lako kaleki. \v 11 Aka inde tubopakam, iya deem liu tau maelo' la umpateikam kahana untuhu'ikam Puang Yesus. Susim too anna mala makaleso diua tubom sule Puang Yesus, aka tandaam kuasanna lako inde bätäki to tä' la da'da' liu. \v 12 Dadi allo-allokam si saidi' tamate anna mala ullambi'koa' katuboam bakahu sule lako salako-lakona. \p \v 13 Illaam Battakada Debata deem tisuha' naua: “Kahana matappa'ä' nasuhum bahaniä' ma'tula'.”\f + \fr 4:13 \ft Puj. 116:10.\f* Susim too duka' kamatappasangki. Aka ungkatappa'ikam Puang Allataala nasuhum bahanikam untula' indo Kaheba Katilallasam, \v 14 aka kiissam kiua Puang Allataala puha umpatubo sule Puang Yesus, anna Ia siam too duka' la umpatibangongkam susi Puang Yesus anna nababakia' sule dio olona. \v 15 Ingganna inde kamasussaam kisi'dim keguna lako kalemua'. Aka maka' tuttuam buda tau uhhingngi indo Kaheba Katilallasam kipa'pakahebaam nasuhum ussi'dim pa'kamasena Puang Allataala, iya tuttuam buda siam tia duka' tau ma'kuhhu' sumanga' dio olona, nasuhum dipomatande Puang Allataala. \s1 Tubo situhu' kamatappasam \sr 4:16–5:1-10 \p \v 16 Iam too kasuhunganna anna tä'ungkam deem si kattu hannu. Moi anna tuttuam malamma bätä puntingki sapo' dibakahui liu ia penabangki allo-allo. \v 17 Aka inde kamasussaam kisi'dim illaam inde lino setonganna mabanda' sapo' kiangga' tä' pada umba anna anggam säpäi' la diola. Aka ingganna kamasussaam ia too la ungkembuaam kamatandeam lako kaleki sule lako salako-lakona. Anna kamatandeam ia too kasalle puha ia anna la inde kamasussaam kisi'dim. \v 18 Aka taia kami' diitanna kipaitoo'na sapo' tää'na diita. Aka indo diitanna anggam ia säpäi' la da'da', sapo' indo ia tää'na diita la da'da liu ia sule lako salako-lakona. \c 5 \p \v 1 Inde bätä puntinta mala dipasihhapam bahum taongei illaam inde lino. Anna taissammia' taua maka' dihenggäim inde bahunta, la nabeengkia' Puang Allataala bätä punti bakahu mendadi banuanna sungnga'ta yabo suhuga, taia pa'papianna hupatau, anna la da'da' liu sule lako salako-lakona. \v 2 Inde tohhopakia' illaam inde lino mengkaloa'kia', aka mamali' sugali'ungkia' muampai wattunna la tohhokia' illaam indo bätä punti bakahunta yabo suhuga. \v 3 Aka maka' talambi'um indo bätä punti bakahu, la sihhapangkia' ma'poheba sule anna mala tä'kia' ma'kambelä. \v 4 Aka maka' tohhopi sungnga'taa' illaam inde bätä punti tapake illaam inde lino, iya mengkaloa'kia' aka mabanda' indo kamasussaam umpipi'ikia'. Tä' diua maelo'kia' la tapellei siaham inde bätä puntinta illaam inde lino, sapo' maelo'kia' la tappa umpehhondä indo bätä puntinta to buttu yabo mai suhuga, anna mala inde bätä puntinta to inna la mate napessulle indo bätä punti to la tubo liu sule lako salako-lakona. \v 5 Ma'kale Puang Allataala mengkähä illaam kaleta anna mala sediakia' la untahima indo bätä punti bakahu, anna Ia siam puha umpatamaangkia' kaleta Penaba Maseho mendadi tanda lako kitaa' diua tä' mala tala nabeem asangkia' ingganna indo puha nadandiangkia'. \p \v 6 Iam too anna matohom penabangki moi anna kiissam kiua maka' tohhopakam illaam inde bätä punti illaam inde lino, iya tä'pakam tohho sola Debata. \v 7 Aka inde tubopakam illaam inde lino ma'palakokam situhu' kamatappasangki lako Kristus tä' situhu' indo tandaanna diita. \v 8 Iam too anna matohom penabangki anna kipohäe puha ia ke kipelleim inde bätä puntingki anna le'ba'kam umpellambi'i Debata anna tohhokam sola. \v 9 Iam too kasuhunganna anna si kipeä si'da-si'dam lalanna anna malakam ma'pogau' la napomasannanna penabanna Debata, susi inde tubopakam illaam inde lino, teem ke kipelleim inde bätä punti kipake temo. \v 10 Aka tä' mala tala dibaba asangkia' lako olona ongeam pahhottosanna Kristus, aka la napahessakia' anna tungga' tatahimaia' la sihatanna tatahima situhu' pa'pogausanta wattunna tubopakia' illaam inde lino, ma'pogau' mapia hakika ma'pogau' kadake hakika. \s1 Kasikapiaanna hupatau anna Puang Allataala umpolalam Kristus \sr 5:11–6:1-13 \p \v 11 Dadi, aka kiissam kiua pissam wattu la sitingngajokia' Debata, nasuhum mahea'kam kami' la umpogau'i indo tää'na napohäe. Iam too anna kipeä lium lalanna anna mala nakatappa'i hupatau tula'ki. Nalosa Puang Allataala tama penabangki, anna kupemulu punala duka' la muissam si'da-si'dakam nasuhum tä'kam umbata-batai. \v 12 Inde ma'kada susiä' tä' kuua anna mala umpuji pole ongkam kaleki. Sapo' maelo'kam umbeengkoa' lalam la umpa'kassiangkam, anna mala muissanna' untimba'i indo to si angga diitanna lako solana napaitoo'na, taia indo illaanna penabanna. \v 13 Deem tau ussangaikam to tatta'. Sapo' ia anna angga' to tatta'kam diita, aka kipasatutui kami' penabangki lako Puang Allataala. Sapo' maka' sitontongampi pa'palakoangki, iya ia too aka la kamapiaammua' kipikki'. \v 14 Pa'kamasenam Kristus ma'kuasa illaam kaleki aka kiissammi kiua indo mesa tau mate umbala' asam ingganna hupatau, kalembasanna ingganna hupatau bali asammi mate. \v 15 Ia anna matei Kristus umbala' asam hupatau, anna mala ingganna hupatau to tubopi tä'um la untuhu'i pa'elo' kalena, sapo' la untuhu'im pa'elo'na Kristus to puham mate umbala'i anna puha dipatubo sule. \p \v 16 Iam too anna tä'ungkam pole' si ussangai tau senga' situhu' passangai hupatau. Abana yolona si ussangaikam Kristus situhu' passangai hupatau sapo' temo tä'um. \v 17 Dadi kuissammi pole' kuua ingganna tau to ma'mesam Kristus mendadim tau bakahu. Pa'dem indo katuboam yolona, aka nabala'um katuboam bakahu. \v 18 Ingganna ia too Puang Allataala ungkähäi. Kahana pengkähäna Kristus nasuhum malakia' napasikapiai sule kalena Puang Allataala, anna mane napadudunnikam pengkähängam la umpaitai lalam tau senga' anna mala sikapiai duka' sule Puang Allataala. \v 19 Indem ia indo kaheba kipa'pakahebaam: Puang Allataala umpasikapiai sule kalena anna hupatau kahana pengkähäna Kristus. Tä'um untuntu' kasalaanna hupatau indo puha napogau' dio olona. Anna puhangkam nabeem pengkähängam Puang Allataala la umpa'pakahebaam diona maaka susi lalanna anna mala sikapiai sule Puang Allataala anna hupatau. \p \v 20 Dadi, kami'-kami' pesuanakam Kristus. Iam too anna maka' kipa'tula'ikoa', mato-mato Puang Allataala ma'kale umpa'tula'ikoa'. Sola sanganna Kristus, kipelau matim anna umbehokoa' kalemu la napasikapiai sule kalena Puang Allataala. \v 21 Tä' Ia madosa Kristus, sapo' nasua Puang Allataala umbala'kia' umpendudum dosata anna malakia' napomalolo Puang Allataala umpolalam Kristus. \c 6 \p \v 1 Dadi kahana mangngala tabakam duka' illaam pengkähänganna Puang Allataala, nasuhum kipelau si'da-si'da kiua: daa ullabusam bäbäia' indo pa'kamasena Puang Allataala to puhaa' untahima. \v 2 Aka ma'battakada Puang Allataala naua: \q1 “Illaam indo wattu puha kupa'tantu, kuhingngiammia' sambajammu, \q2 anna illaam indo wattu kupasalama' hupatau, kupamoloingkoa'.”\f + \fr 6:2 \ft Yes. 49:8.\f* \m Patananni manappaia' talinga inde tula'ku: tentomaim too indo diuaam wattu napa'tantu Puang Allataala! Anna tentomai toom duka' indo wattunna la ma'pasalama'. \p \v 3 Kipeä lalanna indana deenni pa'palakoangki la natitedoi hupatau, napolalam deem tau ussangai kadake inde pengkähängangki. \v 4 Sapo' illaam ingganna pa'palakoangki kipeä hia lalanna anna mala tandaam diua sabua'nakam Puang Allataala. Aka tontä liukam manontom muoloi ingganna hupanna kamasussaam anna kamapi'disam. \v 5 Ditembe' talukungkam, ditahungkum, anna nasilebo-leboikam tau la naanu. Mengkähä kahha'kam, pembudakam tä' deem mamma', anna pembuda tookam kobe. \v 6 Anna ma'penaba mahändäpakam, ma'palakokam sola ponno kakeakasam, sa'baha' liukam, anna mapia penaba. Duka' tontä liukam nakuasai Penaba Maseho, anna ma'kamasekam sola unä' penabangki. \v 7 Umpa'pakahebaangkam indo kaheba kamaloloam, tandaam kakuasaanna Puang Allataala illaam kaleki, ma'gau' malolokam anna indo kamaloloangki sihhapam pa'dam anna unta' dipopangkakka' illaam pa'bundusam di ada'. \v 8 Deengkam dipa'kasallei, sapo' deem toi duka' dipa'bahinni'ikam. Deengkam dipuji, sapo' deem toi duka' disassaikam. Moi anna iannapi anna ia kitula', sapo' si disangai siangkam to kaägä'-ägä'. \v 9 Disangaikam tä' kaissangam, sapo' buda ohi tau muissangkam. Disanga matengkam sapo' tubo hakam. Ditembe' pusokam sapo' tä'kam mate. \v 10 Moi anna dipi'di' penabakam, sapo' tilalla' liu siangkam. Mase-masekam diita sapo' buda hi tau kipatomakaka kulle di ada'. Tä' deem aka-akangki diita sapo' setonganna kiampuam asam ingganna-ingganna sia. Ingganna ia too, ia umpa'patandaanni diua sabua'nakam Puang Allataala. \p \v 11 O inggannakoa' solasubungki itim Korintus! Kipandanniam asammokoa' anna tibukka asammi pa'pakamajangki matim muitaa'. \v 12 Tä'um kami' deem kuhäm pa'pakamajangki matim, sapo' kuhämpia' iko pa'pakamajammu lako kami'. \v 13 La kupa'tula'ikoa' sihhapam umpa'tula'iä' änä' ikaleku: kupelau anna umpakamajakam duka' umba susi kipakamajakoa'. \s1 Pepakilalaam diona tä' tau la mesa pa'palakoam to tä' matappa' \sr 6:14–7:1 \p \v 14 Daa ummaelo'a' la mesa pa'palakoam to tä' matappa' lako Puang Yesus. Aka la maakam ia susi la mala sola kamaloloam anna kakadakeam! La mala haka tia sola kamasiäsam anna kamalillingam! \v 15 La mala haka tia sihondä penaba Kristus anna tomahajanna setam! Deem daka tia la susi to matappa' anna to tä' matappa'! \v 16 La mala haka tia sitappa Banua Debata anna debata lino pa'papia hupatau! Aka kitaa'-kita banuannakia' Puang Allataala Debata tubo, umba susi puha ma'kada Puang Allataala naua: \q1 “La tohhoä' illaam alla'-alla'na \q2 anna kuolaam lelenni. \q1 La mendadiä' Debatanna \q2 anna la mendadi ia umma'ku.\f + \fr 6:16 \ft Sand. 26:12, Yeh. 37:27, 1Kor. 3:16, 6:19.\f* \q1 \v 17 Iam too anna la umpelleinna' \q2 anna untampeam tau ia too. \q1 Tä' si'da-si'dakoa' la mala moi podo \q2 la siissom indo ingganna kakadakeam. \q1 Maka' umpateemmia', iya la kutahimangkoa' too.\f + \fr 6:17 \ft Yes. 52:11.\f* \q1 \v 18 Kao la mendadi Ambemua' \q2 anna ikoa' la mendadi änä'ku. \q2 Susim too kadanna Puang Allataala Debata To Handam Kuasa.”\f + \fr 6:18 \ft 2Sam. 7:14, 1Tul. 17:13, Yes. 43:6, Yer. 31:9.\f* \c 7 \p \v 1 O inggannakoa' solasubungku to kupakamaja, nakala'kia' duka' ingganna pa'dandi ia too. Iam too anna la umpomasehongkia' kaleta dio mai ingganna to la ungkadakei penabanta anna bätä puntinta. Anna pahallu duka' la tapasatutua' anna tapatepu katuboanta, aka mengkahea'kia' dio olona Puang Allataala. \s1 Katilallasanna Paulus umpelele pa'palakoanna to Korintus \sr 7:2-16 \p \v 2 Kupelau la tibukkaa' penabammu untahimakam. Tä' deem kasalaangki lako moi podo la mesam tau, anna tä' toi deem tau la kihugiam. Tä' tookam deem umpangngala sahoi tau. \v 3 Ia anna ma'tula' susiä', taia kahana kupasalakoa'. Aka umba susi puha kuuaangkoa' indo lessu', tä' deem pada sakupakamajakoa', anna kitaa'-kita matekia' samateam tubo satuboam. \v 4 Kuhannuam si'da-si'dakoa'. Anna yabomä' pangka-pangka bulabam kahana ikoa'. Moi anna nalambi'kam ma'hupa-hupa kamasussaam, sapo' tipakahangaä' ke kukilalai ongkoa' anna tä' deem pada satiala inabangku. \p \v 5 Moi indo landa'ungkam inde propinsi Makedonia tä' toi deem malakam mellube-lube. Aka ullambi' liukam ma'hupa-hupa kamasussaam, susi kasipengkaam kitammu, teem kamaheasam buttu illaam mai penabangki. \v 6 Sapo' Puang Allataala to umpakahanga liu ingganna to masussa penaba, iam too duka' umpakahanga penabangki, aka napasitammukam Titus.\f + \fr 7:6 \ft 2Kor. 2:12-13.\f* \v 7 Tä' angga kasuleanna mai Titus nasuhum tipakahangakam, sapo' tipakahangakam duka' aka natulasampakam maaka susi indo si umpakahangaa'. Natulasampakam duka' naua: “Nakamalli'iko to Korintus maelo' punala la silambi'koa'.” Anna natulasam tookam duka' indo ussossokoa' gau'mu anna maelo' si'da-si'dangkoa' pole' untuhu'iä'. Kaha-kaha iam too tuttuam umpatilalla'ä'. \p \v 8 Moi anna indo suha' yoloku umpomapi'di'a' penabammu, sapo' tä'mä' ussosso liu kaleku temo diona indo suha' kupakatukoa'. Abana ussosso-sosso salaä' kaleku diona indo suha' kupakatukoa' tappana kuissam kuua napomapi'di'a' penabammu. (Sapo' tä' siam masäe anna molem indo mapi'di'a' penabammu.) \v 9 Sapo' tilalla'ä' sule temo. Taia kahana mapi'di'a' penabammu nasuhum tilalla'ä', sapo' ia anna tilalla'ä' aka indo kamapi'disam penabammua' napolalam untihokongammia' ingganna indo gau' kadakemu, anna ia too situhu' pa'elo'na Puang Allataala. Dadi mesa hia kauntungammua'. \v 10 Aka indo kamapi'disam penaba situhu'na pa'elo'na Puang Allataala, iam too mengkähä illaam kaleta napolalam untihokongangkia' ingganna gau' kadaketa, nasuhum malakia' dipasalama'. Anna tä' deem tau la ussossoi indo kamapi'disam penaba situhu'na pa'elo'na Puang Allataala. Sapo' indo kamapi'disam penaba tää'na mebaba lako katihokongam, anggam ia kamateam nakembuaam. \v 11 Penabaam siaia' too buana lako kalemua' indo kamapi'disam penaba situhu'na pa'elo'na Puang Allataala! Buana, si maelo' si'da-si'dangkoa' pole' umpogau' la sihatanna dipogau'. Sulibanna ia too mokangkoa' duka' disangai to ma'gau' kadake. Anna ungkahidi'unna' pole' ingganna dosa, muissammia' pole' mengkahea' dio olona Puang Allataala, ungkamalli'imä' pole', tuttuam tigaha'ungkoa', anna maelo'ungkoa' pole' untahungkum to kasalaam. Illaam inde ingganna kaha-kaha ma'tandaammi pole' diua tä'ungkoa' iko kasalaam. \v 12 Dadi, ia anna kupakatukoa' indo suha'ku lessu' taia kahana la indo mandi to kasalaam kupasala. Taia toi lako mandi indo to masussa kahana pa'pobua'na indo to kasalaam. Sapo' kupakatukoa' indo suha', aka kuua anna mala tandaam lako kalemua' diua abana umpakamaja si'da-si'dakam dio olona Puang Allataala. \v 13 Iam too kasuhunganna anna tipakahangam pole' penabangki. \p Sulibanna tipakahangakam, tä' duka' deem la susi katilallasangki muita katilallasanna Titus indo ussi'dim pentammummua'. \v 14 Indo anna tä'pi le'ba' matim Titus, si kutula' mapia liukoa' lako. Anna tä' mämmä' kasihisam. Aka umba susi ingganna indo to puha kipokadaangkoa' sangngim tappa', susim too duka' indo to puha kitulasam Titus diona ikoa' sangngim tappa'. \v 15 Anna tuttuam napakamajangkoa', aka nakilalai liu maaka susi kamanuhusammua' lako, pengkahea'mua', anna pa'pakasallemua'. \v 16 Tä' deem pada satiala inabangku aka malangkoa' dihannuam illaam ingganna-ingganna sia. \c 8 \s1 Pelauanna Paulus lako to Korintus la umpamoloi solana to mase-mase \sr 8:1-15 \p \v 1 Mane deenni, o inggannakoa' solasubungku, pahallua' muissam indo to puha dadi inde propinsi Makedonia kahana pa'kamasena Puang Allataala mengkähä illaam kalena issinna ingganna jumaa' inde. \v 2 Aka moi anna puham muoloi pa'sändäsam mabanda' anna sangngim to handam mase-mase, sapo' sangngim ponno mandi katilallasam anna matutu umpassubum doi'na la dibeem to mase-mase senga'. \v 3 Kuita sola matangku buda punala aka-akanna napassubum, moi indo la napakena. Tä' deem disua, \v 4 sapo' nakekke' bäbäkam naua: “La mala hakakam duka' mangngala taba umpamoloi solasubunta to matappa' dio Yudea?” \v 5 Indo napogau' la'bi ia anna indo kipemmitai. Aka handam uhuna silele umbeho kalena lako Debatanta, mane lakoi kami', aka situhu' pa'elo'na Puang Allataala. \v 6 Dadi tappana muitakam kamapiaam penabanna to Makedonia, tappa kisua pole oom Titus matim. Aka Titus-um too umpahandu'i indo lessu' uhhempum doi' itim la dipamoloiam to matappa' dio Yudea. Iam too anna kisuam matim la umpatahhu' indo pa'pogausam mapia itim jumaa'mua'. \v 7 Mentondom puhakoa' iko illaam ingganna-ingganna sia, susinna: matoto' kamatappasammua', manähäkoa' ma'tula', mandalam kapaissangammua' diona Puang Allataala, maelo' si'da-si'dangkoa' umpogau' la sihatanna dipogau', anna tä' deem la pada pa'kamasemua' lako kami'. Iam too anna kiuam: handam mapia ke mentondom puhakoa' duka' illaam umpamoloi padammua' to matappa'. \p \v 8 Tä' diua kupassakoa' la umpalako kaha-kaha ia too. Sapo' kutulasangkoa' indo kamelosanna to Makedonia umpamoloi padanta anna mala umpotandenganna' umpalako. Iya la kuissammi too kuua mengkalao illaam si'daa' unä' penabammu indo pa'kamasemu. \v 9 Aka muissammia' muua nakamasei si'da-si'dakia' Debatanta Yesus Kristus. Aka moi anna to makäkkä'i, sapo' ahu' umpopemase-mase kalena aka la napamoloikoa' anna mala indo kapemase-maseanna nasuhum malakoa' mendadi to makaka di ada'. \v 10 Situhu' kao pikkihangku diona indo uhhempum doi' la dibeem lako to mase-mase, la mapia ke umpatahhu' mandanna' indo to umpahandu'a' taum lessu'. Aka abana ikoa' handam yolo muinaba-nabai anna umpahandu'i indo kaha-kaha ia too. \v 11 Dadi mapia ke umpasuppi' mandanna' indo pengkähängammu lessu'. Umba susi deenna' kamelosammu umpahandu'i, susim too duka' la pahallu deenna' kamohäeammu umpasuppi'i situhu' kapa'belaammua'. \v 12 Maka' mengkalao illaanna' unä' penabammu maelo' ma'pebeem, iya la natahima Puang Allataala indo pa'pebeemmu situhu' deenna lako kalemua', tä' situhu' pa'dena lako kalemua'. \p \v 13 Tä' kuua la dibanda'ikoa' iko anna dihingnganni ia solamua'. Sapo' kuua la mapia ke pada-padai katuboammua'. \v 14 Illaangkoa' iko wattu kabosasam tentomai, dadi la umbelaa' iko umpamoloi indo to kakuhängam. Maka' hapanna deengkoa' duka' kakuhängam dako' anna bosa' opi ia, iya napamoloingkoa' duka'. Maka' susi, iya la pada timbammokoa' sipamoloi anna pada timbam toi katuboammu. \v 15 Dadi indo to buda pallolonganna tä' la napopela'bi bäbä, sapo' la umpamoloi solana anna mala tä' kakuhängam umba susi tisuha' illaam Battakada Debata naua: \q1 “To buda pallolonganna tä' la mela'bi, \q1 anna to saidi' pallolonganna tä' la kakuhängam.”\f + \fr 8:15 \ft Täss. 16:18.\f* \s1 Paulus ussua Titus anna duapi solana lako Korintus \sr 8:16-24 \p \v 16 Dipuji Puang Allataala aka umpatigaha' duka' penabanna Titus susikam maelo' si'da-si'da la napamoloikoa'! \v 17 Aka tä' angga maelo' matim aka kisua, sapo' abana mengkalao illaam ia duka' unä' penabanna maelo' la napamoloikoa' lambi' nakattum la matim. \v 18 Deempi duka' mesa solasubuntaa' kisua matim la umpasolai Titus. Tä' ia deem pada sanapa'kasallei ingganna jumaa' kahana umpalako manappa indo pengkähänganna umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam. \v 19 Tau ia too tä' angga la napamoloikoa' itim, sapo' puham duka' napilei ingganna jumaa' inde la napasolaikam illaam pa'laoangki lako Yudea. Aka la lakokam umbaba indo ingganna doi' la dipamoloiam lako to mase-mase dio anna mala dipa'kasallei Debata, anna duka' mala tandaam diua maelo' si'da-si'dakam umpamoloi solata to matappa'. \v 20 Kipaellä' kihempum sampe kipalanda' manappa indo doi' pada budanna la dipamoloiam lako to mase-mase. Aka kiua indana deenni napa'polalanni tau napasalakam. \v 21 Aka kipeä lalanna anna ma'palako malolokam tä' angga mandi dio olona Debata sapo' duka' dio olona hupatau. \p \v 22 Deem polepi mesa solasubuntaa' kisua matim la umpasolaia' Titus. Pembudam si kipangngitai, iya abana bassa' si'da umpalako pengkähänganna Puang Allataala. La'bi-la'binna temo mohäe la napamoloikoa', aka nahannuam si'da-si'dakoa' la muaku umpamoloi solata to mase-mase. \v 23 Indo Titus abana sababangangku ia, si napasolaiä' mengkähä umpamoloikoa'. Anna indo ia solasubuntaa' dua to umpasolai Titus, iya pesuana ia ingganna jumaa' inde. Anna tau ia too umpa'kasallei Kristus illaam ingganna pa'palakoanna. \v 24 Dadi, kipelau la untahima manappaa' indo to tallu anna mala naissam ingganna jumaa' naua to ma'kamase si'dakoa', anna mala ingganna indo si kitula' mapiaangkoa' ma'tandaam diua tappa'. \c 9 \s1 Kamatutuam umpamoloi solata to matappa' \sr 9:1-15 \p \v 1 Setonganna tä'um pahallu la kutuli' illaam inde suha'ku diona indo doi' la dipamoloiam solata to matappa' dio Yudea. \v 2 Aka kuissammi kuua kasalle kamelosammua' la umpamoloi solata, anna si kutula' mapia liukoa' lako to Makedonia. Si kuuaam: “Taum lessu'pi anna napattujum ia solasubuntaa' dio propinsi Akhaya la umpamoloi to mase-mase.” Anna indom too kamelosammua' nasuhum buda to Makedonia tigaha' duka' penabanna la napotandengangkoa'. \v 3 Moi anna susi, sapo' kusua siam matim Titus temo napasolai indo dua solasubuntaa' anna mala napamoloikoa' uhhempum indo doi'. Kupasusim too anna mala tokam indo doi' kilambi' ke matimmakam umba susi indo puha kutulasam to Makedonia. La tokam indo doi' eta anna mala indo si kupa'kassiangkoa' lako to Makedonia tä' kuua bäbä, sapo' tappa' si'da. \v 4 Aka maka' deem to Makedonia kupasola matim anna tä'pi toka indo doi', iya la masihi' punalakam too aka kihannuam salangkoa'. Anna la susi sianna' iko duka' la masihi'koa'. \v 5 Iam too anna pahallum kusi'dim la kusua yolo indo to tallu matim anna mala naäto' la diaka susi dihempum indo doi' puhaa' undandi la dipamoloiam to mase-mase. Kupasusi ia too anna mala matinnä' too, iya tokam kulambi'. Aka maka' tokam kulambi', iya la ma'tandaammi too pole' diua indo doi' la umpopampamoloia' setonganna umpalakoa' sola unä' penaba taia kahana dipassa. \p \v 6 Paalai manappaia' penabammu indee: To saidi' banne naambo', la saidi' siam tia duka' napepahe. Sapo' to buda banne naambo', la buda siam tia duka' napepahe. \v 7 Aka si mesa-mesa tau pahallu la ma'pebeem sola unä' penabanna. Tä' la mabanda' penabanna ma'pebeem anna tä' toi kahana dipassa. Aka napohäe Ia Puang Allataala indo to ma'pebeem sola masannam penaba. \v 8 Anna Puang Allataala kuasa la umbeengkoa' mana' tiluppi'-luppi' nasuhum la tontä liukoa' muampuam asam ingganna umpahalluanna lambi' la'bi pole, anna mala umpakea' umpalako ingganna hupanna pengkähängam mapia lako tau senga'. \v 9 Umba susi puha tisuha' illaam Battakada Debata naua: \q1 “Ussembu' pa'tamba'na lako to mase-mase; \q2 Pa'palakoam mapianna la tontä liu sule lako salako-lakona.”\f + \fr 9:9 \ft Puj. 112:9.\f* \m \v 10 Puang Allataala umpatokaam banne lako to la mangngambo' anna kinande la naande. Ia toi la umpabudaangkoa' aka-akammu anna mala tuttuam kehängäm duka' pa'pogausam mapiammua'. \v 11 La natabungkoa' Puang Allataala ingganna-ingganna sia, nasuhum mala liukoa' ma'pebeem sola masannam penaba. Anna indo doi' uhhempunna' la kitabaam lako to mase-mase, iam too la nasuhum buda tau ma'kuhhu' sumanga' längäm Puang Allataala. \p \v 12 Inde pa'palakoam mapia la umpogau'a', tä' angga mandi la umponnoi kakuhänganna umma'na Puang Allataala, sapo' la umpopendadi polepi duka' buda tau ma'kuhhu' sumanga' längäm Puang Allataala. \v 13 Anna la buana indo pa'pogausam mapiammua', tä' mala tala umpuji Puang Allataala to Yudea, aka la naissam naua untuhu'i si'da-si'dakoa' indo Kaheba Katilallasam diona Kristus to muakuia' la untuhu'i. La umpuji Puang Allataala aka tä' deem pada samatutukoa' umpebeem aka-akammu lako kalena anna lako tau senga'. \v 14 Anna la napa'sambajangangkoa' sola ponno pa'pakamajanna matim, aka tä' deem pada sakasalle pa'kamasena Puang Allataala mengkähä illaam kalemua'. \v 15 Sihatam anna sipäto' umpujikia' Puang Allataala aka tä' la diissam disangai indo mana' pa'kamasena! \c 10 \s1 Paulus umpasala indo to untula'-tula' kadakei \sr 10:1-18 \p \v 1 Mane deenni, kao, Paulus, deem la kuuaangkoa'. Deem tau muuai: “Indo Paulus si malamma tula'na ke sitingngajoi tau, sikambela opi tau mane bahani oi.” Iya umba susi mahempona anna malunä'na penabanna Kristus, susim too duka' penabangku temo, \v 2 kupelau si'da-si'daa' matim kuua: papiaia' pa'palakoammu indana deenni napolalam kukeaha'ikoa' ke matimmä' umpellambi'ikoa'. Aka inna sediamä' la ungkeaha'i indo ingganna to si muuai: “Ma'palako Paulus sola sababanganna aka deem pattuju senga'na.” \v 3 Abana tappa' hupatau biasakam duka' tubo illaam inde lino, sapo' illaam inde pa'bundusam di ada', tä'kam ma'bundu' situhu' kamanähänganna hupatau. \v 4 Aka indo pangkakka' kipake illaam inde pa'bundusam di ada' taia pangkakka'na hupatau, sapo' pangkakka' ponno kakuasaam nabeengkam Puang Allataala kipake uhhuppu'-huppu' bettenna balinna Puang Allataala. \v 5 Kitaloi ingganna indo tula'na to umbali kamaloloam, anna kipapässä' penaba malangka'na hupatau to melabai la muissam Puang Allataala. Kitaloi pikkihanna hupatau anna kipopengkubalinni manuhu' lako Kristus. \v 6 Anna maka' manuhu' si'da-si'dangkoa', iya la kitahungkummi pole' ingganna to tä' manuhu' illaam alla'-alla'mua'. \p \v 7 Pikki' manappaia' pada indo deenna dadi illaam alla'-alla'mua'! Maka' deem illaam alla'-alla'mua' ussangai kalena pentuhu'na si'da-si'da Kristus, la pahallu ma'pikki' pole diona kaleki anna mala naissam naua: “Pentuhu'na duka' Kristus Paulus sola sababanganna susikam.” \v 8 Maka' kupa'kassiam sugali' indo kakuasaam nabeengkam Debata, tä' siamä' la masihi'. Aka indo kakuasaam nabeengkam kipake umpakatoto' kamatappasammua', tä' kipake ungkadakei kamatappasammua'. \v 9 Tä' kuaku ke deenni tau muuai: “Makahha' tula'na Paulus illaam indo suha'na aka maelo' napakahea'-hea'kam.” \v 10 Aka si naua tau: “Indo suha'na Paulus makahha' anna ponno kuasa, sapo' maka' kalena sule inde, si malamma diita anna tä' deem ma'kalembasam tula'na!” \v 11 Indo to ma'kada susi la pahallu naissam naua: “Indo si natula' Paulus illaam suha'na, ia siam la napalako ke sitingngajongkia'.” \p \v 12 Abana hi tia toda' tä'kam la bahani umpasibandim kaleki anna umpempadai indo to ussanga-sanga kalena itim. Aka setonganna sangngim to maho! Aka anggam pikkiham kalena napaju. \v 13 Tä'kam kami' susi. Maka' umpujikam kaleki, iya tä'kam kami' la liba' sugali', sapo' la anggam diona indo to puha napapassanniangkam Puang Allataala. Anna nakala'koa' duka' illaam indo pengkähängangki, aka nasuakam Puang Allataala umpaissannikoa' indo Kaheba Katilallasam. \v 14 Dadi tä' mala diua taia pengkähängangki kikähä ke kipatudukoa'. Aka maka' abana tä' si'dakam deem matim umpa'pakahebaam Kaheba Katilallasam diona Kristus, umbai' la deem lalanna diua taia pengkähängangki kikähä temo. Sapo' tä' susi, aka abana kami'um too handam yolo umpaissannikoa' indo Kaheba Katilallasam. \v 15 Tä'kam deem umpuji kaleki diona pengkähänganna tau senga' sulibanna indo pengkähängam puha napa'tantuangkam Puang Allataala. Sapo' inde hia kihannuam: maka' tuttuam matoto'a' kamatappasammu lako Kristus, la tuttuam tiballa' kalua' duka' pengkähängangki illaam alla'-alla'mua'.\f + \fr 10:15 \fq tuttuam tiballa' kalua' duka' pengkähängangki illaam alla'-alla'mua', \ft mala duka' diua, \fq la tuttuam umpujikam aka indo pengkähängangki kipalako illaam alla'-alla'mua'.\f* \v 16 Maka' susim, iya la malangkam too duka' umpa'pakahebaam indo Kaheba Katilallasam lako botto mambela, indana umpujikam kaleki diona indo pengkähängam kikähä lako mesa botto naongeim tau senga' mengkähä, ke etakam. \v 17 Deem tisuha' illaam Battakada Debata naua: “Menna-menna la tilalla', taia kalena la nasanga-sanga, sapo' indo to puha napogau' Puang Allataala, ia hi tia pahallu napa'kasallei.”\f + \fr 10:17 \ft Yer. 9:24.\f* \m \v 18 Aka to mannassam dipuji, iya indo to napuji Debata, taia to umpuji kalena. \c 11 \s1 Napomasiä' Paulus diona kalena anna suho tatappa' \sr 11:1-15 \p \v 1 Sa'baha'koa' la ma'tula' to maho salapä' yolo, aka la umpujiä' kaleku. Mala le'? \v 2 Kupa'kembuhuangkoa' umba susi Puang Allataala napa'kembuhuangkoa', aka deem tau senga' maelo' umpalempä senga'koa'. Aka sihhapangkoa' mesa änä' daha puham kupasianda'i mesa änä' muane. Aka kaom too umpasilombungkoa' Kristus anna kupemulu la tontä liukoa' manontom lako. \v 3 Sapo' malallam penabangku aka toko dibaba bulingkoa' manii, nasuhum tä'ungkoa' manontom sola ponno penaba untuhu'i Kristus, umba susi Hawa yolona nababa bulim kamanähhä-nähhänganna indo ula'.\f + \fr 11:3 \ft Kad. 3:1-13.\f* \v 4 Aka puhangkoa' kitulasam diona Puang Yesus, anna puhangkoa' untahima Penaba Maseho anna ungkatappa'inna' indo Kaheba Katilallasam kibaba. Sapo' temo masannam pole oo hakoa' untahima tau senga' sule napatudukoa' pepatuduam tatappa' diona Puang Yesus. Anna maelo'koa' duka' untahima indo penaba taia Penaba Maseho, anna kaheba senga' to nasangai tau kaheba katilallasam anna taia hia. \v 5 Maka' umpehingngiia' indo tau, iya la pahallu umpehingngiiä' duka', aka tä' deem moi podo la sai'di'um kusi'dim la natondongannä' indo to si disangai “suho taditondom.” \v 6 Moi anna tä' manähä gegeä' ma'tula', sapo' taiaä' to maho aka kuissam asam indo pepatuduam tongam. Anna ia too, puham kipa'patandaam illaam ingganna pa'palakoangki anna si muita sianna'. \p \v 7 Wattunna anna kupakahebaikoa' indo Kaheba Katilallasam buttu yabo mai Puang Allataala, tä'koa' deem kupelau anggoso' moi podo la sai'di'um. Ia too mala disangai umpopengkadioä' kaleku anna mala dipomatandekoa'. Iya mala haka la diua umpogau'ä' kasalaam matim aka mokaä' disahoi? \v 8 Indo anna kupaissannikoa' Kaheba Katilallasam si nabeennä' sanaka-naka jumaa' senga' anggoso' kupake anna mala kupamoloikoa'. Mala diua sihhapannä' pehampo', aka kuala doi'na anna tä' siam deem kupamoloi indo jumaa' ia too. \v 9 Wattu eta too maka' kakuhängam omä', tä'koa' deem si kusussai. Aka ingganna kapahalluangku si naponnoi asam solasubunta to Makedonia. Si kupeä liu lalanna anna tä'koa' deem kusussai illaam ingganna kaha-kaha, anna la kupateem lium too. \v 10 Indo kamaloloanna Kristus illaam kaleku, iam too umpopa'kadaä' kuua: tä' deem moi podo la mesam tau itim lembäna Akhaya la mala ullabaiä' umpa'kassiam inde mokaä' la ussahoi. \v 11 Akanna ma'kada susiä'? Mala haka diua tä'koa' kukamasei anna ma'kada susiä'? Nalosa tama penabangku Puang Allataala keta kukamaseikoa'. \p \v 12 Iai too kupogau' temo, iya ia lium too la kupogau' anna mala ingganna indo to ussangai kalena “suho taditondom” tä'um deem lalanna la mala umpuji kalena anna tä' toi la mala naua: “Susi pengkähängangki Paulus sola sababanganna.” \v 13 Ingganna tau susi ia too sangngim ussangai bäbä kalena suho, anna suho tatappa' dia. Si mengkähä illaam jumaa'mua' mato-mato suhona si'da-sia Kristus, anna to mebaba bulim dia. \v 14 Tä' tia dikamängä-mängäi to ma'pogau' susi, aka susi siam tia duka' tomahajanna setam si umpasusii kalena malaika' kamasiäsam. \v 15 Dadi tä' duka' la dikamängä-mängäi indo to mengkähäna tomahajanna setam ke umpasusii kalena to ungkähä kamaloloanna Puang Allataala. Sapo' katampasanna la sangngim dipabala'i siam tia duka' situhu' pa'pogausam kadakena. \s1 Kamasussaanna Paulus umpatandaanni diua suho si'da-sia \sr 11:16-33 \p \v 16 La kusulei polepi pissam kuua: päbäiä' umpuji kaleku sapo' tä'koa' la ussangaiä' to maho. Sapo' maka' deengkoa' ussangaiä' to maho, päbäi mammi aka abana la umpuji salapä' kaleku. \v 17 Inde ma'tula'ä' la umpuji kaleku, setonganna taia pahentana Debata. Sapo' si'da-sianna ma'kada susiä' to maho umpuji kaleku. \v 18 Abana buda tau si umpa'kassiam indo to nakähä illaam inde lino. Dadi la susimä' too duka' umpujiä' kaleku. \v 19 Tontäm umpehingngiinnaa' tula'ku aka si masannam bäbäkoa' ussa'bahasam to maho, aka ussangaikoa' kalemu to manähä! \v 20 Si masannam bäbäkoa' ussa'bahasam ingganna indo to umposabua'koa'. Susi toi duka' ke deenni tau ussussu'a' kullemu anna natipukoa', battu haka naita-ita dokkokoa', battu haka natappai limakoa'. Iya manähä haka tia susi! \v 21 Umbai' la sihatannä' masihi' kusi'dim, aka tä' kami' toda' kibela la kipogau' gau' susi ia too! \p Sapo' iai too natua napa'kassiam itim matim tau, iam too duka' kutua kupa'kassiam. (Ma'tula' to mahoä' aka umpujiä' kaleku!) \v 22 Si umpuji kalena itim matim tau naua: “To Ibranikam.” Iya to Ibrani siamä' duka'. Si naua liu: “To Israel-kam.” Iya to Israel siämä' duka'. Anna si nauapi liu: “Pessubunnakam Abraham.” Iya senga' pa kao! \v 23 Si nauapi duka': “To mengkähänakam Kristus.” Iya setonganna mengkähä kahha' puhaä' kao anna la indo to ussangai bäbä kalena suho! (Maka' dihingngi inde tula'ku angga' to maho sabakaä'!) Kao-kao pembuda puhaä' ditibe tama tahungkum anna la tau ia too, pembuda puhaä' kao ditembe' talukum, anna pembudaä' saidi' tadipatei! \v 24 Pellimamä' nadahha to Yahudi natembe' talukum si pentallu pulo kaseha pissam oi. \v 25 Pentallummä' napongko to Roma, anna pissammä' nasileba'-leba'i batu. Pentallummi tallam kappala'ki illaam le'bo', anna pissammä' kaäbä-äbä bäbä dio le'bo' sangngallo sabengi. \v 26 Pembudamä' ussi'dim kamasussaam anna katilakaam illaam pellaoangku, susinna: liu salu kulambam, naabunniä' pa'boko, maelo' la napateiä' solaku to Yahudi anna duka' taianna to Yahudi, nalambi'ä' kamasussusaam illaam kota, kamasussaam dio sulibanna kota, kamasussaam dio le'bo', anna napakapi'di'ä' to ussangai bäbä kalena solata to matappa' anna taia hia. \v 27 Muasaiä' pala'ku mengkähä, pembudaä' tä' deem mamma', pembudaä' taakangku bäbä mangngande sola mangngihu'. Anna pembudaä' kobe anna pembudaä' madingim anna tä' ganna' pohebaku. \v 28 Sulibanna ia too masaha liupi duka' penabangku umpenabaam ingganna jumaa'. \v 29 Maka' deem solata to matappa' malamma, si malammaä' duka' kusi'dim. Maka' deem tau metobä tama dosa, iya si masussa penabangku. \p \v 30 Maka' pahalluä' la umpuji kaleku, iya la indo kamalammaam kuampuam kupake umpuji kaleku. \v 31 Naitaä' Puang Allataala Ambena Debatanta Yesus Kristus to napenombai keta kada tonganni inde tula'ku. Dipuji sanganna sule lako salako-lakona! \v 32 Mane deenni, wattunna dioä' Damsyik, indo gubernur to napatadongkom tomahaja Aretas dio ussua sohodadu muampai ba'ba kota aka la nasakkaä'. \v 33 Sapo' dipatamaä' buhia' anna dilollohannä' dipaola tama mesa suleba'na tembo' kota. Susim too anna malaä' lappa' illaam mai pala' limanna indo gubernur. \c 12 \s1 Paulus untula' pa'palosainna Debata sola kamapi'disanna \sr 12:1-10 \p \v 1 Abana tä' deem gunana ke umpujii tau kale. Sapo' moi anna susi, maelo'ä' la untula' indo puhanna kuhingngi anna kuita pa'palosainna Debata lako kaleku. \v 2 Sapulo appa'um taunna lessu' anna tiäkä'ä' längäm ongeam handam matande yabo suhuga. (Sapo' tä' pole' kuissam battu tiäkä' sola kale hä' isanga, battu penabangku mandi. Kaha-kaha ia too anggam Puang Allataala muissanni).\f + \fr 12:2 \ft Illaam basa Yunani ma'tula' Paulus diona mesa to matappa' tiäkä' längäm suhuga. Sapo' situhu' issinna 2Kor. 12:7, mannassa anna kalenai Paulus nauaam, taia tau senga'.\f* \v 3-4 Kusulei polepi pissam kuua, diäkä'ä' längäm indo Ongeam Kamasannangam.\f + \fr 12:3-4 \fq indo Ongeam Kamasannangam: \ft naua illaam basa Yunani: \fq Firdaus\ft , kalembasanna, ongeam kamasannangam la naongei to matappa' ke matem.\f* (Sapo' tä' pole' kuissam battu tiäkä' sola kale hä' isanga, battu penabangku mandi. Kaha-kaha ia too anggam Puang Allataala muissanni). Yaboä', iya uhhingngimä' kamaha ma'tula' sapo' tä' diissam la dipalombum anna tä' toi dipäbäi hupatau la umpengkadaanni. \v 5 Setonganna la malaä' umpuji kaleku diona kaha-kaha ia too. Sapo' tä' kuaku aka anggam si kuaku umpuji kaleku diona ingganna kamalammaangku. \v 6 Setonganna maka' tia la kuaku duka' umpuji kaleku, iya tä' la mala disangai ma'tula' to mahoä'. Aka indo la kutula' battuam, abana tappa' dadi. Sapo' mokaä' untula'i aka kuua indana deenni napa'polalanni tau napujiä' ke nahingngii kaha-kaha ia too. Aka dotam napujiä' hupatau situhu' pa'palakoangku sola tula'ku allo-allo. \p \v 7 Sapo' anna mala tä' malangka' penabaä' diona indo pa'palosainna Puang Allataala lako kaleku, iya dipasuleannä' sahhupa kamapi'disam sihhapam duhi illaam kaleku battu diua sihhapam pesuana tomahajanna setam undahhaä' anna mala tä' malangka' penabaä'. \v 8 Pentallummä' ma'sambajam melau längäm Debata aka kuua umba ke malai naäläiannä' indo kamapi'disam illaam mai kaleku. \v 9 Sapo' natimba'i hä' Debata naua: “Tä' la diäläi, aka anggam pa'kamaseku la umpahalluam, taia indo kamapi'disam la diäläi. Aka setonganna matoho puha ia kakuasaangku illaam kalemu ke malammako.” Iam too anna kupohäe puham umpa'kassiam ingganna kamalammaangku, aka maka' malammaä', eta hi naongei matoho kakuasaanna Kristus illaam kaleku kusi'dim. \v 10 Dadi tilalla'ä' ke malammaä', ke dipakamase-maseä', ke nahuaä' kamasussaam, ke didahhaä' battu haka nalambi'ä' kamapi'disam aka untuhu'iä' Kristus. Aka wattungku malamma, etam too kuongei matoto'. \s1 Kamalallanganna Paulus lako to Korintus \sr 12:11-21 \p \v 11 Abana inde umpujiä' kaleku mala disangai ma'gau' to mahoä', sapo' ikoa' nasuhum anna ma'pateennä'. Setonganna iko hia' ia la umpujiä' anna mane. Aka moi anna tä' deem hubä'ku kusi'dim, sapo' inna tä' siaä' la natondom ingganna indo to si disangai “suho taditondom.” \v 12 Indo anna solakia', umpogau'ä' buda tanda anna mala makaleso diua mesaä' duka' suhona Kristus. Aka ponnoä' kasa'bahasam umpa'patandaam ma'hupa-hupa tanda anna tanda memängä-mängä. \v 13 Piham dia anna tä'koa' kuita manappa? Aka kupasusi siangkoa' too ingganna jumaa' senga'! Anggam too ke indoi tä'koa' si kusussai kupelau anggoso'. Iya panampum damä' ke sala hi ia too! \p \v 14 Tentomai la kapentallunnam la matinnä'. Anna tä' kuaku la kusussaikoa' aka taia aka-akammua' maelo' la kuala, sapo' kasilombungam mapiantaa' kupahalluam. Aka taia tia änä'-änä' la umpeäam kinande tomatuanna, sapo' tomatua hi tia umpeäam kinande änä'na. \v 15 Iam too anna losso'um penabangku umbeengkoa' ingganna aka-akangku anna moi la kalekupi kubeho aka ikoa' kupa'kadua-duai. Iya maka' kupakamäjjäkoa', akanna kuhäm dia' iko pa'pakamajammu lako kaleku? \v 16 Moi anna muakuia' abana tä'koa' deem kusussai, sapo' deem ohi muuai: “Si manähhä-nähhä Paulus.” Diuaannä' liu to si mantipu anna muala kauntungam illaam mai alla'-alla'mua'. \v 17 La maakam ia susi! Deemmaka too natipukoa' indo ingganna to kusua matim anna nabeennä'? \v 18 Puham kusua matim Titus napasolai indo mesa solasubuntaa'. Iya deem daka natipukoa'? Mannassa anna tä'i deem, aka muissanna' muua sahhupa kami' lalam penabangki Titus anna mesa pa'palakoangki. \p \v 19 Ussanga haka' la ummaloloangkam kaleki dio olomua'? Sala pähängkoa' ke ussangaia'. O inggannakoa' solasubungku to kupakamaja, naitakam Puang Allataala keta ingganna tula'ki taia pangngoko di tambu'ki bäbä sapo' kitula' aka untuhu'ikam Kristus, anna ingganna pa'palakoangki kipogau' anna mala umpakatoto'kam kamatappasammua'. \v 20 Malallam penabangku mase manii kulambi'koa' ma'palako tä' situhu' indo kuhannuam la umpalakoa' ke suleä' matim, anna deem duka' manii kupogau' tää'na la situhu' pa'elo'mua'. Aka suleä' manii matim anna deengkoa' kulambi' sipengka-pengka, si ma'kembuhu, buhassuam, anggam kalena napikki', sipakolo'-kolo'i, si untula'-tula' solana, malangka' penaba, anna umpakende' kahakkaam. \v 21 Anna malallannä' duka' aka suleä' manii matim anna muitaä' sumahho anna napakasihi'ä' Puang Allataala to kupenombai aka tä' liupi naaku untihokongam gau' kadakena indo tau buda to madosa yolona illaam alla'-alla'mua'. Aka deem liupi manii ullullu' pa'bannetauam, ma'gau' sessu', anna anggam untuhu'i pangngua penabanna. \c 13 \s1 Sanaka-naka pepakilalaam \sr 13:1-10 \p \v 1 Inde temo kupattuju la kapentallunnam matinnä' umpellambi'ikoa'. Illaam Battakada Debata deem tisuha' naua: “Maka' duam tau battu haka tallu sisa'bi-sa'biam diona mesa kaha-kaha, iya tä'um too la dibata-batai”\f + \fr 13:1 \ft Pass. 17:6, 19:15. Indo nauaam Paulus \fq maka' duam tau battu haka tallu sisa'bi-sa'biam\ft , indo la kapentallunna lako Korintus aka sihhapam lao ussa'bii pa'palakoanna to Korintus.\f* \v 2 Ingganna to umpogau' dosa indo lessu' puha asammi kupakilala indo anna matinnä' kapenduanna. Sapo' inde tentomai kupakilala pole ongkoa' moi anna sikambelakia' kuua: suleä' too matim, iya tä' deem moi podo la mesa indo to ma'gau' susi la tä' kupassala. \v 3 Maka' kupassalam indo to madosa illaam alla'-alla'mua', iya tä'um too pole' la umbata-batai liuä', aka tandaammi diua pelombum pudu'na si'daä' Kristus. Anna la muissanna' duka' muua tä' malamma Kristus ma'palako, sapo' ma'palako sola ponno kakuasaam illaam alla'-alla'mua'. \v 4 Abana malamma wattunna dipäso' yabo kaju sitambem, sapo' temo tubom sule umpolalam kakuasaanna Puang Allataala. Malammakam duka' diita aka untuhu'ikam Kristus. Sapo' maka' matingkam, la tandaam illaam pa'palakoangki illaam alla'-alla'mua' diua tubongkam sola Kristus kahana kakuasaanna Puang Allataala mengkähä illaam kaleki. \p \v 5 Tungga' pesi'dinniia' tama kalemu, matappa' tongam dakoka' lako Kristus tä' daka. Maka' matappa' tongangkoa', tä' mala tala ussi'dinna' anna la muua: “Abana illaam si'da kaleki Kristus Yesus.” Anggam anna la tä'i, ke tä'koa' matappa' tongam. \v 6 Anna maka' puhangkam umpangngitai, kuhannuam la muissammia' muua: “To matappa' tonganna' duka' Paulus.” \v 7 Kipa'sambajangam liukoa' längäm Puang Allataala anna mala napakatoto'koa' indana deengkoa' umpogau' kakadakeam. Tä' kiua la umpateenna' anna mala tandaam diua manähäkam umpalako pengkähängangki, sapo' kiua anna malakoa' umpalako kamapiaam. Aka moi anna tä' sule lako pattujungki, sapo' tä' maaka assala'na ma'gau' mapiakoa' iko. \v 8 Iam too anna tä'ungkoa' la kipassala ke ma'gau' malolokoa'. Aka tä'kam la mala ma'palako kela sipengkai indo kamaloloam. Anggam mala kipalako indo la situhu'na kamaloloam. \v 9 Tilalla'kam ke dipemalammaangkam assala'na matoto'koa' iko. Ma'sambajam liukam anna mala tepukoa' dio olona Puang Allataala. \v 10 Iam too kasuhunganna anna kupakatungkoa' yolo inde suha' anna mane matinnä'. Aka suleä' too matim, iya tä'um manggi' kukahha'ikoa' umpake indo kakuasaam nabeennä' Debata. Aka nabeennä' kakuasaam ia too la kupake umpakatoto' kamatappasammua', tä' la kupake ungkadakeikoa'. \s1 Kada pebubunna Paulus \sr 13:11-13 \p \v 11 Katampasanna inggannakoa' solasubungku, kupelau matim anna tontä liukoa' la tilalla', anna la umpeäa' lalanna anna tepukoa' dio olona Puang Allataala. Paillaam penaba manappaia' ingganna pepakilalaangku! La mesa penaba liukoa' anna sikamase mesa sola mesa. Handandanni Puang Allataala kabuttuanna pa'kamase anna kamasakkeam sola kamasannangam la tontä liukoa' naundu' anna naolaam. \p \v 12 Sisalama'-lama'koa' mesa sola mesa sola ponno penaba umba susi la sihatanna napogau' to matappa'um. Kupalandasam salama'na ingganna umma'na Puang Allataala to kupasola inde. \p \v 13 Handandanni Debatanta Yesus Kristus untamba'koa' pada-pada anna pa'kamasena Puang Allataala umpasolaikoa', anna tontä liukoa' naolaam Penaba Maseho. \p Padam too.