\id LUK - Patep NT [ptp] -Papua New Guinea 1986 (DBL 2014) \h LUK \toc1 Yesu Kɨlisi xolac wê Luk kɨvuu ge \toc2 Luk \toc3 Luk \mt1 LUK \mt2 Yesu Kɨlisi xolac wê Luk kɨvuu ge \c 1 \s1 Kɨyang tyo kehe \p \v 1-2 Xe levac Tiopilas, ông xovô pyap bê ilage kɨyang val le seac vac xe mahɨgun mɨ xomxo mangwe yê vô buc taxlee, om he nêl xolac wê he yê ge kɨtong vô xe. Nang dêc xomxo tɨbeac mangwe nêb he ob kɨtuc kɨyang ge vɨhati mɨ kɨvuu vac kɨpihac, om he toto kɨvuu kɨyang tɨyi wê xomxo taxlee nêl dɨ i val vô il ga hɨxôn. \v 3 Om a êno nêb a ob kɨvuu kɨyang ge vac kɨpihac mɨ vông i loc vô ông, ên buc tɨbeac a kɨnêg mɨ xovô kɨyang ge vɨhati kehe. Om a kɨvuu vɨhati bôbac yuu nivɨha vac kɨpihac, \v 4 ên a nêb ông kɨtong mɨ xovô bê xolac wê xomxo nêl mɨ ông ngô ge, nôn vɨxôhɨlôg. \s1 Angela nêl Jon kɨtong vô ma Sekalaia \p \v 5 Vô buc wê Helot tu king mɨ viac vɨgwe Judia ge, xomxo ti dô lê nêbê Sekalaia dɨ vɨnê lê nêbê Ilisabet. Sekalaia ge xomxo wê mi si daa vô Anutu ge ti, vac kɨdu ti wê lê nêbê Abaisa ge, dɨ vɨnê kehe vac Elon. \v 6 Mêd yuu ge, Anutu yê manôn nivɨha lec yuu, nêb yuu xomxo nivɨha lee, ên yuu tɨmu vô Apumtau kɨyang yuu xolac vɨhati dɨ o vông ti so lêm. \v 7 Lêc yuu nu ma, ên Ilisabet o kô nipwo ti lêm, dɨ yuu lɨya vô kɨpwoc yuu vêxta. \p \v 8 Sekalaia he lie daa siên la vông yuac vac Anutu xumac ngɨbua, ên ge he nên buc wê ob vông yuac lec ge, om Sekalaia la si daa vô Anutu. \v 9 Môp wê he mi vông ge, he mi tɨde ên nêb i nêl kɨtong vô he bê he tina ob la vac xumac ngɨbua nɨlô ên la si daa nivɨvea nivɨha vô Apumtau. Om he tɨde, lêc nêb Sekalaia, om Sekalaia la vac xumac ngɨbua nɨlô, \v 10 dɨ xomxo tɨbeac kɨtaa vô Anutu mɨ dô vɨxun, dɨ Sekalaia si daa nivɨvea nivɨha vô Anutu. \v 11 Mêd Apumtau angela ti val le vô alta wê si daa lec ge vô vɨgê hɨyôv, \v 12 dɨ Sekalaia yê mɨ yetac ên dɨ xona ên. \v 13 Lêc angela tige nêl vô i ên nêbê, “Sekalaia, xonaên i ma, ên Anutu ngô kɨtaaên wê ông kɨtaa ge pyap. Om vɨnêm Ilisabet obêc kô num vux ti dɨ ông ob nêl lê nêbê Jon. \v 14 Mêd ông obêc pɨmil dɨ ông nɨlôm obêc vô nivɨha, dɨ buc wê num tige obêc yubac ge od obêc vông xomxo tɨbeac xêyaa vô nivɨha. \v 15 Ên num tyo, Anutu obêc yê nêb i tu xomxo levac, dɨ i o lêc num mia wain yuu mia xêkɨzêc lêm. Buc wê obêc gên dô vac ta xêyaa ge od Myakɨlôhô Ngɨbua obêc hɨvun i xôn pyap, \v 16 dɨ tɨmuên ge od obêc pɨlepac xomxo Islel tɨbeac nɨlô lax vô he Apumtau Anutu. \v 17 Xomxo tige ob kô xovôên yuu xêkɨzêc i tɨyi xocbê Ilaija kô ge dɨ i mug Apumtau môp, om obêc pɨlepac mae nɨlô lax vô nue, dɨ obêc pɨlepac he wê pwoo kɨyang vac ge nɨlô dɨ he i loc kô xovôên yuu pɨyôp nivɨha wê xomxo vông vinên vông ge. Om môp ge wê ob viac xomxo nɨlô pyap, êdêc he i dô hɨxôn nɨlô nivɨha dɨ Apumtau i val.” \p \v 18 Angela nêl pyap, mêd Sekalaia kɨnêg vô i ên nêbê, “Kɨyang wê ông nêl ge ob vô nôn lec bêna? Ên xii vô kɨpwoc yuu vêxta ga mê.” \p \v 19 Mêd angela nêl vô i ên nêbê, “A ga Gebliel wê a mi le vô Anutu manôn ge, lêc Anutu vông a lam ên nêb a lam nêl kɨyang nivɨha tiga vô ông. \v 20 Om kɨyang wê a nêl ga obêc vô nôn lec vô buc wê Anutu nêl ge. Lêcom ông o vông i vin kɨyang tyo lêm, om ông ngô lê. Ông obêc dô tɨyi xocbê yac ge dɨ keacên ob ma, dɨ i mɨloc vô buc wê kɨyang obêc vô nôn lec ge lê.” \p \v 21 Xomxo wê kɨtucma mɨ dô vɨxun ge dô bin Sekalaia, dɨ kɨnêg vôma ên nêbê, “Sekalaia la vô va, lêc la dô gwêba ta vac xumac nɨlô?” \v 22 He dô dêc Sekalaia lop mɨ lôm, lêc keacên ma vô he, ên mya vɨyin, om he xovô nêbê mêd yê vatya ti vac xumac ngɨbua nɨlô. Lêc Sekalaia hɨlung kɨyang ya vɨgê vô he, ên mya vɨyin. \v 23 Mêd buc wê Sekalaia yuac daa siên ge tɨyôô, om lax ben vɨyangtôv. \p \v 24 Mêd lax dô ben dɨ vɨnê Ilisabet, nu tuc dô vac xêyaa dɨ i mi dô vac xumac lôma tɨyi dentuc vɨgê vɨlu, dɨ nêl ên nêbê, \v 25 “Anutu xo vɨgwe pɨsiv ên a ên wê a mi le top dɨ nipwo ma ge, om vông nivɨha vô a mɨ vô a nig yocên vêl.” \s1 Angela Gebliel nêl Yesu kɨtong vô Malia \p \v 26 Ilisabet nu dô vac xêyaa tɨyi dentuc vɨgê vɨlu dɨ sec ti, lêc Anutu vông angela Gebliel la vac vɨgwe Nasalet vac vɨgwe levac Galili, \v 27 dɨ i la vô vêxwo ti lê Malia. Malia ge, tae mae nêl i lê lec Josep ên nêb yuu i iima, lêc yuu gên dô teva. Josep ge, kehe vac king Devit. \v 28 Mêd Gebliel la nêl vô Malia ên nêbê, “Ông wê Anutu yê ông nivɨha ge, kɨyang malehe i hɨvun ông xôn, ên Apumtau dô hɨxôn ông.” \p \v 29 Malia ngô kɨyang tyo, lêc vông i nɨlô vô vɨyin levac, dɨ i xo ên nêbê, “Kɨyang malehe ga, kehe bêna?” \p \v 30 Mêd Gebliel nêl vô i ên nêbê, “Malia, xonaên i ma, ên Anutu yê ông nivɨha. \v 31 Om ngô lê. Ông obêc vɨvi num vux ti dêc obêc yubac ge, dɨ ông nêl lê bê Yesu. \v 32 Num tyo ob tu xomxo levac dɨ xomxo ob nêl i lê nêbê Anutu lag puunê nu, dɨ Apumtau Anutu obêc vông i tu king mɨ viac xomxo tɨyi xocbê bu Devit ilage, \v 33 om obêc tu xomxo Islel wê Jekop nue bue gee nên king mɨ viac he luta lêc luta, dɨ i lê king obêc tɨyôô lêm.” \p \v 34 Mêlêc Malia kɨnêg vô angela tyo ên nêbê, “Kɨyang ga obêc vô nôn lec bêna? Ên a gên o kô vux ti lêm.” \p \v 35 Mêd angela luu i vya ên nêbê, “Myakɨlôhô Ngɨbua obêc lam vô ông, dɨ xêkɨzêc wê Anutu lag puunê vông ge obêc lam hɨvun ông xôn, om nipwo ti wê ông obêc kô ge, xomxo ob nêb i ngɨbua dɨ i Anutu nu. \p \v 36 “Ngô lê. Gônam Ilisabet wê vô vêxta dɨ mi le top dɨ nu ma ge, gwêbaga vɨvi nu vux ti, lêc gên dô dɨ dentuc vɨgê vɨlu dɨ sec ti lam la vêl, om obêc kô nu tige. \v 37 Ên kɨyang yuu yuac ti o vô vɨyin vô Anutu lêm. Nge, Anutu tɨyi wê ob vông susu vɨhati vô nôn lec ge.” \p \v 38 Om Malia nêl vô angela ên nêbê, “Apumtau nu yuac a, om kɨyang wê ông nêl vô a ge i vô nôn lec.” Pyap dêc angela sea i dɨ lax. \s1 Malia la yê Ilisabet \p \v 39 Vac buc tige mahɨgun ti, Malia kɨdi dɨ tup la vac vɨgwe kɨtôn ti wê yêp vac vɨgwe Judia ge, \v 40 dɨ la vac Ilisabet yuu Sekalaia ben xumac lôma dɨ la pul Ilisabet vɨgê dɨ nêl kɨyang malehe vô i. \v 41 Mêd Ilisabet ngô Malia vya dɨ nu wê dô vac i xêyaa ge yetac dɨ ngɨgax i, mêd Myakɨlôhô Ngɨbua lam hɨvun Ilisabet xôn, \v 42 dɨ i nêl vya levac vô Malia ên nêbê, “Anutu vông vɨzid nivɨha vô ông luu vêx baba ge vêl. Dɨ num wê ông ob kô ge, vɨzid nivɨha wê Anutu vông ge obêc hɨvun i xôn. \v 43 A ga bêna lê, lêc a Apumtau ta val vô a? \v 44 Om ngô lê. A nɨnyag gên ngô ông vyam wê ông val nêl vô a ge, lêc a nug wê dô vac a xêgyaa ga yetac mɨ ngɨgax i dɨ pɨmil. \v 45 Ông vông i vin pyap om ông hi vɨxam i pec, ên kɨyang wê Anutu nêl vô ông ge obêc vô nôn lec tɨmuên.” Ilisabet nêl bêge. \s1 Malia kɨyang pɨmilên \p \v 46 Malia nêl ên nêbê, \q1 “A nɨlôg pɨmil Apumtau lê, \v 47 dɨ a kɨnug hi vɨxa ên Anutu wê ngɨdu a xôn ge. \v 48 Ên a ga Anutu nu yuac pɨleva, lêc Anutu xêyaa vin lec a, om gwêbaga dɨ tɨmuên ge, xomxo vɨhati obêc nêl a lêg la bê Anutu vông vɨzid nivɨha vô a, \v 49 ên Anutu xêkɨzêc kehe vông do levac tige vô a, dɨ i lê ngɨbua. \v 50 Anutu xêyaa vin lec xomxo wê la vac i kwa ngɨbi ge, om môp bêge wê ob yêp vô xomxo tɨbeac tɨbeac vɨhati dɨ i loc vô myahɨpu. \v 51 Anutu vɨgê vông yuac xêkɨzêc, om tii xomxo wê nɨlô yong he ge moo sea mɨ la. \v 52 Dɨ Anutu vô xêkɨzêc vêl ên xomxo levac wê kô lê king ge, dɨ hôm xomxo pɨleva lê lec. \v 53 Mêd xomxo susu maên wê vip den he ge, Anutu vông susu nivɨha vô he, dɨ xomxo wê susu tɨbeac ge Anutu vông he la nên ya vɨgê pɨleva. \v 54-55 Anutu ngɨdu nue yuac Islele xôn, ên xovô kɨyang wê nêl pyap vô buge ilage ên nêbê i xêyaa ob vin lec Eblaham he nue bue tɨmuên dɨ i loc tɨyi buc myahɨpu.” Malia nêl bêge. \p \v 56 Malia dô hɨxôn Ilisabet tɨyi dentuc yon dêc lax mɨ la ben. \s1 Ilisabet kô nu tuc Jon \p \v 57 Buc wê Ilisabet nu ob yubac ge, om nu tyo yubac lêc nu tuc. \v 58 Mêd Ilisabet ngɨdêe lie hɨxôn xomxo vac ben vɨyangtôv ge ngô wê Apumtau vông nivɨha vô i ge, om he la pɨmil Anutu hɨxôn Ilisabet. \p \v 59 Buc vɨgê vɨlu dɨ sec yon la vêl, lêc he kɨtuc la nêb ob gôl nu tyo ninɨvi dɨ nêl i lê. Om he nêb he ob nêl lê lec ma Sekalaia vaci, \v 60 lêc ta nêl ên nêbê, “Maê! Il ob nêl i lê bê Jon.” \v 61 Lêc he nêl vô i ên nêbê, “Letya lê tige? Lime ngɨdême ti lê o bêge lêm.” \v 62 Om he vô hɨlung hɨlung ya vɨgê kɨnêgên vô ma Sekalaia ên nêb i nêl bê he ob nêl nu tyo lê bêna. \v 63 Mêd Sekalaia vông he la kô taple nipwo ti dɨ i kɨvuu lê lec ên nêbê “Jon”. Mêd he yê dɨ yetac ên. \v 64 Mêd lutibed Sekalaia kwa tyip dɨ get vô xêlehe dɨ i keac, mêgem pɨmil Anutu. \v 65 Om xomxo wê dô vac vɨgwe tige xona, dɨ kɨyang tige la vac vɨgwe kɨtôn Judia vɨhati, \v 66 om xomxo vɨhati wê ngô kɨyang tige xo kɨyang tɨbeac vac nɨlô dɨ nêl ên nêbê, “Nipwo tige obêc dô bêna tɨmuênê?” He nêl bêge, ên he xovô ên nêb xêkɨzêc wê Anutu vông ge ngɨdu i xôn. \s1 Sekalaia pɨmil Anutu \p \v 67 Myakɨlôhô Ngɨbua hɨvun Sekalaia xôn dɨ i nêl kɨyang tɨyi xocbê plopete ti bêga ên nêbê, \q1 \v 68 “Il ob pɨmil Apumtau wê tu il Islele nêd Anutu ge, ên i ge wê lam ngɨdu il wê il tu i nue ge xôn dɨ vô il vêl ên nipaên, \v 69 om vông xomxo xêkɨzêc ti kɨdi vac kehe Devit wê i nu yuac ge, ên nêb i ngɨdu il xôn dɨ vông il dô vac nivɨha, \v 70 i tɨyi xocbê Anutu nêl vô i plopete ngɨbua ilage mɨ he nêl kɨtong ge. \v 71 Kɨyang tige, Anutu nêl nêb ob vô il vêl ên tɨbii vevac wê ob hi il gee yuu tɨbii wê xêyaa vô myavɨnê vô il gee. \v 72 Om Anutu xo vɨgwe pɨsiv ên il buge mɨ ngɨdu he xôn, dɨ xovô i kɨyang wê zôô i tu ngɨbua ilage. \v 73-74 Kɨyang tige wê Anutu hɨlu vô il bug Eblaham ilage, om ob vô nôn lec vô il bêga bê Anutu ob vô il vêl ên xomxo vevac wê nêb ob kɨtya il vêl ge, ên nêb il vông i yuac mɨ dô vac, dɨ xonaên i ma, \v 75 dɨ il le ngɨbua yuu nivɨha vô Anutu manôn dɨ vông i yuac i tɨyi buc vɨhati wê il dô kɨbun ga ge. \q1 \v 76 Ông nipwo tige, tɨmuên xomxo ob nêl bê ông plopet wê Anutu kɨsii ganê vông ge, ên ông ob mug Apumtau dɨ tɨtô i nên môp i vô bôbac, \v 77 dɨ ông ob nêl kɨtong vô xomxo wê tu Anutu nue ge ên he i xovô bê Anutu ob kɨtya he nên nipaên vêl dɨ vông he i dô vac nivɨha. \v 78 Il Anutu ob vông bêge ên wê xêyaa vin lec il ge, om ob vông xomxo ti wê xêseac lag puunê ge i lam vô il, \v 79 ên i lam linac lec xomxo wê dô vac mapɨtoc ta dɨ he xona ên yibên ge. Om obêc dɨdii il dɨ il la tɨmu vô kɨyang malehe.” Sekalaia nêl bêge. \p \v 80 Om nipwo tige lig mɨ vô levac dɨ i pɨyôp xovô kɨyang nivɨha, dɨ i la dô vac vɨgwe mahɨgun pɨleva wê xomxo dô vacên ma ge dɨ i mɨla vô buc wê lam hɨlung i vô xomxo Islel ge. \c 2 \s1 Malia kô nu tuc Yesu \r (Matyu 1:18-25) \p \v 1 Vô buc tigee King Sisa Ogastas vông kɨyang ti la vô xomxo vac vɨgwe vɨhati ên nêb he vɨhati i loc ên tɨbii i kɨvuu he lê. \v 2 Buc tige, ge wê he kɨvuu xomxo vɨhati lê taxlee, dɨ Sailinias tu gavman levac mɨ viac vɨgwe Silia vac buc tige mɨ dô. \v 3 Om xomxo toto lax ben ben ên nêb tɨbii i kɨvuu he lê. \v 4 Josep ge, kehe vac king Devit, mêd kɨdi vac Nasalet vac vɨgwe levac Galili mɨ la, dɨ mɨla vac vɨgwe levac Judia dɨ la bu Devit ben luta lê nêbê Betlehem. \v 5 Om Josep yuu xôn vɨnê Malia la Betlehem ên nêb gavman i kɨvuu yuu lê. Malia ge, nu dô vac i xêyaa, \v 6 mêd yuu gên dô Betlehem dɨ buc vô kwabo lec wê Malia nu ob yubac ge. \v 7 Lêc xomxo pup lec xumac wê vɨtevac nên ge vɨhati, om yuu la dô vac bulmakau ben, mêdec nu tyo yubac lêc nu tuc, mêd Malia vɨyum vac nivɨmihi dɨ la lii i yêp vac bulmakau dipac wê mi ya vac ge. \s1 Angela nêl Yesu kɨtong vô xomxo wê viac bwoc sipsip ge \p \v 8 Vac vɨgwe tige xomxo wê viac bwoc sipsip gee dô vô vɨgwe nɨnya dɨ viac he bwoc sipsip vô bucên mɨ dô. \v 9 Mêd Apumtau angela ti val vô he, dɨ xêseac wê \p Apumtau vông ge lam linac lec he, om he yê dɨ xona mabu. \v 10 Lêc angela tyo nêl vô he ên nêbê, “Xonaên i ma. Dɨ xam ngô lê. A ob nêl kɨyang nivɨha ti vô xam, dɨ kɨyang tyo wê ob vông xomxo vɨhati xêyaa vô nivɨha yang. \v 11 Om a ob nêl vô xam bêga bê vô buc gwêbaga vac vɨgwe wê king Devit mi dô vac ilage, nu ti yubac. Ge xam nêm xomxo wê ob vô xam vêl ên nipaên. Ge Apumtau Kɨlisi. \v 12 Om do wê xam ob xovô i lec ge bêga bê xam obêc wê nipwo tyo wê ta vɨyum vac nivɨmihi dɨ i dɨyêp vac bulmakau dipac wê mi ya vac ge.” \p \v 13 Angela nêl bêge vô he, dɨ lutibed angela lag puunê tɨbeac hɨwocên val le hɨxôn angela tyo dɨ pɨmil Anutu ên nêbê, \v 14 “Anutu lê i vô levac gê lag puunê, dɨ kɨyang malehe i lam kɨbun ga vô xomxo wê Anutu yê nivɨha ge.” \s1 Xomxo bwoc viacên la yê Yesu \p \v 15 Angela tigee sea he dɨ lax mɨ la lag puunê, mêd xomxo bwoc viacên tigee nêl vôma ên nêbê, “Xam kɨdi lec ên il ob la Betlehem ên la xê kɨyang ti wê Apumtau vông vô angela mɨ he val nêl vô il ge nôn.” \v 16 Om he kɨdi lec dɨ tup lutibed dɨ mɨla yê wê Josep yuu Malia xeedô dɨ nu tuc dɨyêp vac bwoc dipac wê mi ya vac ge. \v 17 He yê pyap dɨ nêl kɨyang lec nipwo tyo tɨyi wê angela nêl kɨtong vô he ge. \v 18 Mêd xomxo vɨhati wê ngô kɨyang wê xomxo bwoc viacên tigee nêl ge ngô dɨ yetac ên dɨ xo kɨyang tɨbeac lec. \v 19 Mêlêc Malia ngô kɨyang dɨ viac i yêp vac nɨlô dɨ xovô i tɨyi buc vɨhati. \v 20 Mêd xomxo bwoc viacên tigee lax mɨ la, dɨ lax pɨmil Anutu dɨ hi vɨxa pec ên kɨyang vɨhati wê he ngô dɨ yê nôn tɨyi kɨyang wê angela nêl vô he ge. \s1 He nêl Yesu lê \p \v 21 Buc vɨgê vɨlu dɨ sec yon la vêl, om he gôl nipwo tige ninɨvi dɨ nêl i lê ên nêb Yesu. Lê tige wê Yesu gên o lam la vac Malia nɨlô lêm dɨ angela nêl tax vô Malia. \s1 Simion yuu Ana yê Yesu vac Anutu xumac ngɨbua \p \v 22 Buc wê Malia yuu nu tuc ob la lipac ningeac vêl i tɨyi kɨyang wê yêp vac Moses xolac ge, om Josep yuu Malia kô Yesu mɨ la vac xumac ngɨbua Jelusalem, ên nêb ob vông i loc vô Apumtau, \v 23 i tɨyi Apumtau kɨyang wê yêp vac kɨpihac xolac bêga ên nêbê vêx ti obêc kô nu tuc taxlee ge od he ob vông i loc tu Anutu xe ngɨbua. \v 24 Dɨ yuu nêb yuu ob vông daa hɨxôn i tɨyi Apumtau kɨyang wê nêl ên nêbê yuu i lêc kô dea yuu me tucluu nu yuu mɨ loc si daa vô i ge. \p \v 25 Xomxo ti dô Jelusalem lê nêbê Simion. Simion ge, xomxo vông vinên nôn wê mi kɨtaa vô Anutu dɨ dô bin xomxo ti wê ob lam vô vɨyin vêl ên Islel ge, dɨ Myakɨlôhô Ngɨbua hɨvun Simion xôn. \v 26 Ilage Myakɨlôhô Ngɨbua nêl kɨtong vô i ên nêb i ob yib lutibed lêm. Nge, nêb ob dô mɨ yê Kɨlisi wê Apumtau ob vông i lam ge lec manôn lê, lêc yib tɨmuên. \v 27 Mêd Myakɨlôhô Ngɨbua kɨdu Simion nêb i loc vac Anutu xumac ngɨbua, om Simion la dô, dêc Yesu ta yuu ma kô i mɨ la vac xumac ngɨbua ên nêb ob vông i tɨyi môp wê Moses xolac nêl ge. \v 28 Mêgem Simion yê dɨ hôm Yesu mɨ kɨva lec, dɨ pɨmil Anutu ya vya tibêga ên nêbê, \q1 \v 29 “O Apumtau, gwêbaga a nêb ông kô ông num yuac a mɨ loc vô ông hɨxôn nɨlôg nivɨha, i tɨyi kɨyang wê ông nêl vô a ilage, \v 30 ên gwêbaga a magnôn yê xomxo ti wê ông vông i lam ên ông nêb i vô xe vêl ên nipaên ge. \v 31 Ge ông viac pyap mɨ vông i lam le seac vô xomxo manôn ên ông nêb vɨhati i yê, \v 32 ên i ge xêseac wê ob linac lec tɨbii madɨluhu ên he i xovô ông, dɨ i wê ob vông nume Islel lê i vô levac.” \p \v 33 Yesu ta yuu ma yetac ên kɨyang wê Simion nêl lec i ge, \v 34 mêd Simion kɨtaa lec yon, dɨ nêl vô ta Malia ên nêbê, “Ngô lê. Num tiga wê obêc vông xomxo Islel tɨbeac tô mɨ la, dɨ obêc hôm xomxo tɨbeac lec mɨ he le nivɨha. Num tyo tɨyi do wê ob hɨlung Anutu môp vô xomxo ge, lêc xomxo tɨbeac obêc so vya vô i, \v 35 om xomxo nên kɨyang wê xo vac nɨlô ge obêc lam le seac. Dɨ ôcông va nɨlôm, vɨyin obêc kɨtiv ông xocbê yii kɨtiv ông dɨ la vac ông nɨlôm ge.” Simion vya bêge. \p \v 36 Plopete vêx ti dô lê nêbê Ana. Ana ge, ma Panyuel dɨ kehe Asa. Lêc kô vux ti dɨ yuu dô klismas vɨgê vɨlu dɨ sec yuu, \v 37 lêc lɨya yib om tu vêxôv mɨ dô dɨ vô vêxta dɨ i klismas 84. Mêd Ana mi dô vac Anutu xumac ngɨbua dɨ mi ngɨbua yaên dɨ mi kɨtaa vô Anutu tɨyi lec bucên yuu vɨdiiên vɨhati. \v 38 Lêc buc tya ge Ana val yê Yesu yon ta yuu ma, om pɨmil Anutu dɨ lax nêl Yesu kɨtong vô xomxo vɨhati wê dô bin buc wê Anutu ob vô Jelusalem vêl ên vɨyin ge. \s1 Josep yuu Malia yon Yesu lax mɨ la Nasalet \p \v 39 Josep yuu Malia vông môp vɨhati tɨyi xocbê Anutu xolac nêl ge. Pyap mêd yon nu tuc lax mɨ la ben Nasalet vac vɨgwe levac Galili. \v 40 Yon dô dêc nu tuc lig levac dɨ vô xêkɨzêc lec hɨxôn pɨyôp levac, dɨ Anutu vɨzid hɨvun i xôn. \s1 Yesu dô vac xumac ngɨbua Jelusalem \p \v 41 Yesu ta yuu ma mi la Jelusalem tɨyi klismas vɨhati, ên nêb ob la yê buc Pasova ên xovô buc wê he sea Isip ilage. \v 42 Mêd Yesu klismas vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu, om yon ta yuu ma la Jelusalem ên nêb ob la yê buc Pasova tyo nang. \v 43 Buc Pasova vɨhati pyap, dɨ he nêb ob lax ben, lêc Yesu dô Jelusalem dɨ ta yuu ma lungên i. \v 44 Yuu xo ên yuu nêb mêd Yesu la hɨxôn lie ya mɨ he la, om vɨdiiên tige yuu myag i dɨ kɨnêg i vô lie hɨxôn nipɨpu wê he xôn la ge, \v 45 lêc yuu o yêvô lêm, om yuu lax mɨ la Jelusalem mɨ lax myag i. \v 46 Yuu myag i tɨyi buc yon, lêc la yêvô i vac Anutu xumac ngɨbua nɨlô wê xeedô hɨxôn Yuda levac levac wê kɨtucma ge, dɨ ngô he kɨyang dɨ le kɨnêg kɨyang kehe vô he. \v 47 Mêd xomxo wê ngô Yesu kɨyang ge yetac ên i kɨyang yuu pɨyôp nivɨha wê luu he vya ge. \v 48 Mêd Yesu ta yuu ma val yê dɨ yetac ên i, om ta nêl vô i ên nêbê, “Tuce, ông vông bêna vô xii ga lê, lêc ông vông \p xii mam myag ông yoo mɨ xulac hɨxôn nɨlôm vɨyin mabu?” \v 49 Mêd Yesu nêl i lax vô yuu ên nêbê, “Muu myag a ên va? Muu o xovô bê a ob dô vac Mag xumac ga lêmê?” \v 50 Lêc yuu o xovô Yesu kɨyang ge kehe lêm. \p \v 51 Mêd Yesu kɨdi mɨ la hɨxôn yuu dɨ yon lax mɨ la ben Nasalet. Yon mɨlax dô Nasalet ge od Yesu vô nɨnya lehe vô ta yuu ma kɨyang tɨyi buc vɨhati, mêgem ta Malia xovô kɨyang tige vɨhati yêp vac nɨlô tɨyi buc vɨhati. \v 52 Yesu lig hɨxôn pɨyôp nivɨha, om Anutu hɨxôn xomxo vɨhati xêyaa vin lec i. \c 3 \s1 Jon Lipacên nêl xolac vô xomxo \r (Matyu 3:1-12; Mak 1:2-8; Jon 1:19-28) \p \v 1 Vô buc tigee Taibilias Sisa tu king mɨ viac xomxo vac klismas vɨgê yuu dɨ vɨxa vɨlu (15) mɨ dô, dɨ xomxo ya tu gavman levac dɨ viac vɨgwe ya ya, he lê bêga, Pontias Pailat viac vɨgwe levac Judia dɨ Helot viac vɨgwe levac Galili dɨ li Pilip viac vɨgwe yuu lê Itulia yuu Tlakonaitis, dɨ Laisenias viac vɨgwe Abilini. \v 2 Dɨ Anas yuu Kaiapas tu xomxo wê mi si daa gee nên bazub mɨ dô. Vô buc tige Anutu kɨyang la vô Jon wê Sekalaia nu ge vac vɨgwe mahɨgun pɨleva. \v 3 Om Jon kɨdi mɨ la mia Jodan dɨ la vac vɨgwe vɨyang vɨyang dɨ la nêl xolac vô xomxo ên nêbê he i pɨlepac he dɨ lipac mia êdêc Anutu i kɨtya he nên nipaên vêl. \v 4 Om kɨyang wê plopete Aisaia kɨvuu ilage mɨ i yêp ge vô nôn lec bêga ên nêbê, \q1 “Xomxo ti tyuc vya levac vac vɨgwe mahɨgun pɨleva ên nêbê, ‘Xam viac Apumtau môp wê obêc lam vac ge dɨ vông i vô bôbac. \v 5 Om xam hɨvun vɨgwe madia xôn ên i vô bôbac, dɨ den kɨtôn levac yuu nipwo vɨhati vêl mɨ vông i vô nivɨha, dɨ tɨtô môp nigecên i vô bôbac lec, dɨ hôm ngɨdax wê dô vac môp ge vêl ên môp i vô nivɨha lec, \v 6 ên xomxo vɨhati i yê Anutu môp wê ob vô xomxo vêl ên nipaên ge.’” \p \v 7 Xomxo tɨbeac la vô Jon ên nêb i lipac he, lêc Jon nêl vô he ên nêbê, “Myel nipaên nue xam. Letya nêl vô xam ên nêbê xam ob pec ên Anutu xêyaa myavɨnê wê ob tulec xam ge? \v 8 Xam pɨlepac xam dɨ vông môp nivɨha ên i nêl xam kɨtong bê xam pɨlepac xam pyap. Dɨ le i lêc yong xam dɨ nêl bê xam bum Eblaham lêm. A ob nêl vô xam bê Anutu tɨyi wê ob vông ngɨdax tigae i tu Eblaham nue bue ge. \v 9 Xam tɨyi xocbê xax wê xomxo hôm kov ên nêb ob vuv vêl ge, ên kov vô manôn mɨ yêp vô xax kehe. Ên xax wê o vuac nôn nivɨha lêm ge, xomxo ob vuv vêl dɨ nêx i loc vac ngwax.” \p \v 10 Jon nêl bêge vô he, om he vɨhati kɨnêg vô i ên nêbê, “Om xe ob vông bêna?” \v 11 Om Jon nêl vô he ên nêbê, “Xomxo ti, siot yuu obêc dô ge, od i vông ngwe vô xomxo ngwe wê nên siot ma ge. Dɨ xam ti yaên obêc dô vô xam ge od ông vông bêge vô xomxo wê xen yaên ma ge êno mêge.” \v 12 Mêd xomxo wê mi kô takis gee, ya val vô Jon ên nêb i lipac he, om kɨnêg vô i ên nêbê, “Xolac kehe, xe ob vông bêna?” \v 13 Mêd Jon nêl vô he ên nêbê, “Mone takis wê xam mi kô ge, xam kô i tɨyi wê gavman nêl ge, dɨ le i lêc kô i ngɨnoo loc lêm.” \v 14 Dɨ tɨbii vevac ya kɨnêg vô Jon ên nêbê, “Dɨ xe gae obêc vông bêna?” Lêc Jon nêl vô he ên nêbê, “Xam o lêc hi xomxo vax vax mɨ vun he mone lêm. Dɨ le i lêc vông kot kɨtyooên vô xomxo lec he mone lêm. Nge, xam kô mone lec yuac wê xam vông ge dɨ i pyap.” \p \v 15 Xomxo tigee dô bin Kɨlisi wê ob val ge om he ngô Jon kɨyang wê nêl ge dɨ nɨlô vô hɨnyoma hɨnyoma dêc he kɨnêg vôma ên nêbê, “Mêd ga Kɨlisi tyo mê, me?” \v 16 Lêc Jon nêl vô he ên nêbê, “A lipac xam ya mia pɨleva, dɨ tɨmuên xomxo ngwe obêc val, lêc i xêkɨzêc luu xêkɨzêc wê a vông ge vêl, dɨ a o nigvɨha tɨyi wê a ob pɨwelac yihi vêl ên su wê i vông ge lêm. Ên obêc val lipac xam ya Myakɨlôhô Ngɨbua yuu ngwax. \v 17 I vɨgê vɨnoo vô ngec nôn wê nêb ob tung vac xumac wê nôn nivɨha ob dô vac ge, dɨ ninɨvi pɨleva ge wê obêc nêx i la vac ngwax wê mi tum luta ge ên ngwax i ya vêl.” \p \v 18 Mêd Jon nêl kɨyang tɨbeac hɨxôn ên nêb i vông xovôên vô he, dɨ nêl Anutu xolac vô he vɨhati. \s1 Helot tung Jon vac xumac kalabuhu \p \v 19 Jon kunac gavman levac Helot wê viac vɨgwe Galili ge, ên Helot kô li tuc vɨnê Helodias dɨ vông môp nipaên tɨbeac hɨxôn. \v 20 Lêc Helot vông nipaên levac ti hɨxôn wê vông Jon vac kalabuhu. \s1 Jon lipac Yesu \r (Matyu 3:13-17; Mak 1:9-11) \p \v 21 Buc wê xomxo lipac mia ge od Yesu lipac mia hɨxôn. Lipac mia pyap dɨ lôm kɨtaa, dêc vɨgwe kɨsii ganê tax, \v 22 dɨ Myakɨlôhô Ngɨbua tu xocbê tucluu manôn dɨ lam dô lec Yesu. Mêd vya ti lam gê lag puunê ên nêbê, “Ông a nug wê a xêgyaa vin lec ông dɨ a xê ông nivɨha ge.” \s1 Yesu bue tɨvae lê \r (Matyu 1:1-17) \p \v 23 Yesu klismas 30, dɨ i nêl xolac vô xomxo taxlee. Dɨ xomxo mi nêl Yesu nêb i Josep nu. Dɨ Josep mae bue tɨvae he lê bêgae: \q1 Josep ma Hilai, \v 24 dɨ Hilai ma Matat, dɨ Matat ma Livai, dɨ Livai ma Melkai, dɨ Melkai ma Janai, dɨ Janai ma Josep, \q1 \v 25 dɨ Josep ma Matataias, dɨ Matataias ma Emos, dɨ Emos ma Neam, dɨ Neam ma Eslai, dɨ Eslai ma Nagai, \q1 \v 26 dɨ Nagai ma Meat, dɨ Meat ma Matataias, dɨ Matataias ma Semen, dɨ Semen ma Josek, dɨ Josek ma Joda, \q1 \v 27 dɨ Joda ma Joanan, dɨ Joanan ma Lesa, dɨ Lesa ma Selababel, dɨ Selababel ma Sialtiel, dɨ Sialtiel ma Nelai, \q1 \v 28 dɨ Nelai ma Melkai, dɨ Melkai ma Edai, dɨ Edai ma Kosam, dɨ Kosam ma Elmadam, dɨ Elmadam ma El, \q1 \v 29 dɨ El ma Josua, dɨ Josua ma Eliesa, dɨ Eliesa ma Jolim, dɨ Jolim ma Matat, dɨ Matat ma Livai, \q1 \v 30 dɨ Livai ma Simion, dɨ Simion ma Yuda, dɨ Yuda ma Josep, dɨ Josep ma Jonam, dɨ Jonam ma Elaiakim, \q1 \v 31 dɨ Elaiakim ma Melia, dɨ Melia ma Mena, dɨ Mena ma Matata, dɨ Matata ma Netan, dɨ Netan ma Devit, \q1 \v 32 dɨ Devit ma Jesi, dɨ Jesi ma Obet, dɨ Obet ma Boas, dɨ Boas ma Salmon, dɨ Salmon ma Nason, \q1 \v 33 dɨ Nason ma Aminadap, dɨ Aminadap ma Atmin, dɨ Atmin ma Anai, dɨ Anai ma Heslon, dɨ Heslon ma Peles, dɨ Peles ma Yuda, \q1 \v 34 dɨ Yuda ma Jekop, dɨ Jekop ma Aisak, dɨ Aisak ma Eblaham, dɨ Eblaham ma Tila, dɨ Tila ma Neho, \q1 \v 35 dɨ Neho ma Selak, dɨ Selak ma Leu, dɨ Leu ma Pelek, dɨ Pelek ma Ebe, dɨ Ebe ma Sela, \q1 \v 36 dɨ Sela ma Kenan, dɨ Kenan ma Apaksat, dɨ Apaksat ma Siem, dɨ Siem ma Nôa, dɨ Nôa ma Lamek, \q1 \v 37 dɨ Lamek ma Metusala, dɨ Metusala ma Inok, dɨ Inok ma Jalet, dɨ Jalet ma Mahalalel, dɨ Mahalalel ma Kenan, \q1 \v 38 dɨ Kenan ma Inos, dɨ Inos ma Set, dɨ Set ma Adam, dɨ Adam kehe Anutu. \c 4 \s1 Seten yaxên Yesu \r (Matyu 4:1-11; Mak 1:12-13) \p \v 1 Myakɨlôhô Ngɨbua hɨvun Yesu xôn mêd i sea mia Jodan dɨ lax mɨ la. Lêc Myakɨlôhô Ngɨbua dɨdii i mɨ la vac vɨgwe mahɨgun pɨleva wê xomxo dô vacên ma ge. \v 2 Mêd Yesu la dô buc kehe yuu dɨ Seten yaxên i. \p Yesu yaên ti ma dɨ buc tɨbeac tige la vêl om vip den i. \v 3 Mêgem Seten nêl vô Yesu ên nêbê, “Ông obêc Anutu nu nôn ge od ông nêl ên ngɨdax tiga i tu yaên ti ên ông wa.” \v 4 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xolac nêl bêga ên nêbê, ‘Susu yaên vaci o tɨyi wê xomxo ob dô mavɨha ya ge lêm.’” \p \v 5 Mêd Seten dɨdii Yesu mɨ yuu lec mɨ la lec kɨtôn kɨsii mêd Seten hɨlung vɨgwe wê yêp kɨbun ga ge vɨhati vô Yesu lutibed, \v 6 dɨ nêl vô i ên nêbê, “A ob vông vɨgwe gee vɨhati hɨxôn xêkɨzêc yuu lê levac wê he vông ge vô ông. Ên susu vɨhati ge tu axe pyap, om a obêc nêb vông vô xomxo ti ge od a ob vông. \v 7 Mêgem ông obêc yev vɨxam kɨtu vô a dɨ pɨmil a ge od vɨhati obêc tu ông xe.” \v 8 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xolac nêl bêga nêbê, ‘Ông yev vɨxam kɨtu vô ông Apumtau Anutu tibed, dɨ vông yuac wê ici va vông ge.’” \p \v 9 Mêd Seten dɨdii Yesu mɨ yuu la Jelusalem, dɨ i mɨla lax Yesu la lec Anutu xumac ngɨbua myahɨpu kɨsii, dɨ nêl vô i ên nêbê, “Ông obêc Anutu nu nôn ge od ông sox loc kɨbun. \v 10 Ên xolac nêl bêga ên nêbê, \q1 ‘Anutu obêc vông i angela lam viac ông, \v 11 om he obêc hôm ông kɨsii ya vɨgê, êdêc ông o lêc vɨnux vɨxam lec ngɨdax lêm.’” \p \v 12 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xolac nêl bêga ên nêbê, ‘Ông o lêc yaxên Apumtau ông Anutu lêm.’” \p \v 13 Seten yaxên Yesu ya môp vɨhati ge pyap, dêc sea i dɨ la, ên nêb ob la dô dɨ buc ngwe nang lê. \s1 Yesu vông yuac xolac taxlee gê Galili \r (Matyu 4:12-17; Mak 1:14-15) \p \v 14 Xêkɨzêc wê Myakɨlôhô Ngɨbua vông ge hɨvun Yesu xôn dɨ i lax mɨ la Galili, dɨ xomxo nêl i kɨtong vac vɨgwe gee vɨhati mɨ i la tɨyi vɨgwe myahɨpu. \v 15 Mêd Yesu la nêl Anutu xolac vac he xumac lɨlo vɨhati om xomxo pɨmil dɨ vông i lê vô levac. \s1 Xomxo Nasalet vô nɨmi vô Yesu \r (Matyu 13:53-58; Mak 6:1-6) \p \v 16 Yesu mɨlax Nasalet vac ben wê i nipwo dɨ i dô vac lêc lig mɨ vô levac vac ge. Yesu lax dô, dɨ buc sabat ge od la vac xumac lɨlo tɨyi môp wê mi vông ge, mêd kɨdi lec ên nêb ob kɨtong xolac vô he, \v 17 om he vông kɨpihac wê plopete Aisaia kɨyang yêp vac ge vô i, mɨ i tɨdii lêc yêvô kɨyang ti wê yêp bêga ên nêbê, \q1 \v 18 “Myakɨlôhô Ngɨbua wê Apumtau vông ge lam lec a, ên Anutu vɨnoo a ên nêb a nêl i xolac kɨtong vô xomxo wê nên susu maên gee. Om vông a lam ên nêb a vô vɨyin vêl ên xomxo wê dô vac kalabuhu ge, dɨ vông xomxo wê manôn toc ge manôn i seac, dɨ vông a lam ên nêb a vô vɨyin levac wê hɨvun xomxo xôn ge vêl. \v 19 Dɨ nêb a nêl Apumtau buc wê ob vông vɨzid nivɨha vô xomxo ge kɨtong.” \p \v 20 Yesu kɨtong pyap, mêd vɨlun kɨpihac xôn dɨ vông i lax vô xomxo ti wê viac xumac lɨlo ge dɨ tô mɨ dô ên nêb ob nêl kɨyang vô he, om xomxo vɨhati wê dô vac xumac tige manôn la vô i tibed. \p \v 21 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xolac ti wê a kɨtong mɨ xam ngô ga, vô nôn lec gwêbaga.” \v 22 Mêd he pɨmil Yesu dɨ yetac ên kɨyang nivɨha wê Yesu nêl ge dɨ nêl vôma ên nêbê, “Ga bêna? Xomxo tiga Josep nu mê?” \p \v 23 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “Vɨxôhɨlôg, xam obêc nêl kɨyang pɨlepacên bêga vô a bê, ‘Docta, ông vông ôcông va nimnɨvi i vô nivɨha lec lê. Ên yuac yuu do wê ông la vông vac vɨgwe Kapaneam mɨ xe ngô ge, xe nêb ông vông vac il bed ga êno bêge lê.’ Xam obêc nêl bêge vô a lê, \v 24 lêc a ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê plopete ti obêc nêl kɨyang vac ici va ben ge, od lie ob vông i vin i kɨyang lêm. \v 25 I tɨyi xocbê môp wê bume tɨvame vông vô plopet Ilaija ilage. Vô buc tige lun valên ma tɨyi klismas yon dɨ dentuc vɨgê vɨlu dɨ sec ti, om vip mabu yêp vac vɨgwe Islel vɨhati. Dɨ vêxôv tɨbeac dô Islel wê he xen yaên ma ge, \v 26 lêc Anutu o vông Ilaija la vô vêxôv ti vac ici ben Islel ên nêb i loc ngɨdu i xôn lêm. Nge, vông i la vɨgwe Salepat vac tɨbii Saidon ben ên nêb i loc vô vêxôv Saidontige ên i ngɨdu i xôn. \v 27 Nang dêc buc wê plopete Ilaisa dô ge, od xomxo wê kɨtyax mahɨzihɨzi ge tɨbeac dô vac vɨgwe Islel, lêc Ilaisa o vông he ti vô nivɨha lec lêm. Nge, la vac tɨbii Silia ben dɨ la vông Neman tibed vô nivɨha lec.” \p \v 28 Yesu nêl bêge, mêd he wê dô vac xumac lɨlo mɨ ngô i kɨyang ge, he xêyaa vô myavɨnê mabu vô i, \v 29 om he kɨdi lec dɨ kô i mɨ la nɨnyawehe. Vɨgwe tige yêp lec kɨtôn ti om he kô Yesu mɨ la vɨgwe nɨnya wê madia ge, ên nêb ob tɨyot i loc vac madia. \v 30 Lêc Yesu la vac he mahɨgun dɨ loc mɨ la. \s1 Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo ti \r (Mak 1:21-28) \p \v 31 Yesu loc mɨ la Kapaneam vac vɨgwe levac Galili, dɨ buc sabat ge od nêl xolac vô he vac he xumac lɨlo. \v 32 Mêgem he yetac ên kɨyang wê Yesu nêl ge, ên Yesu nêl kɨyang hɨxôn xêkɨzêc. \v 33 Vac xumac lɨlo tige xomxo wê vɨmwo nipaên dô vac nɨlô ge ti dô hɨxôn, om keac vya levac ên nêbê, \v 34 “Yesu Nasalet, ông lam ên ông nêb ông ob vông bêna vô xe? Ông nêb ông ob kɨtya xe vêle? Ên a xovô ông ên a nêbê ông ge xomxo ngɨbua wê Anutu vông ông lam ge.” \p \v 35 Lêc Yesu keac xêkɨzêc ên nêbê, “Ông keacên i ma, dɨ lop mɨ loc vêl ên xomxo tige.” Mêgem vɨmwo nipaên tige vô makɨkun vac xomxo tige mêd hɨvip i dɨ vɨxog i la vac xomxo tɨbeac mahɨgun, dêc sea i dɨ la vêl, lêc o vông xomxo tyo ninɨvi vô nipaên lêm. \v 36 Mêd xomxo tɨbeac tigee yê dɨ yetac mabu dɨ nêl vôma ên nêbê, “Xomxo tige va nêl kɨyang bêna, lêc nêl kɨyang hɨxôn xêkɨzêc vô vɨmwo nipaên tɨyi xocbê i xomxo levac ge om vɨmwo nipaên ngô dɨ pec mɨ la vêl.” \v 37 Mêgem xomxo vông Yesu lê vô levac vac vɨgwe buhu toto ge dɨ i la tɨyi myahɨpu. \s1 Yesu vông Saimon Pita yen vêxta vô nivɨha lec \r (Matyu 8:14-15; Mak 1:29-31) \p \v 38 Yesu kɨdi vac xumac lɨlo dɨ la vac Saimon Pita ben. Lêc Saimon yen vêxta vông yidac levac ngwax tum, om he nêb Yesu i loc vông i vô nivɨha lec. \v 39 Om Yesu la le kwabo vô i dɨ pɨping i yidac ên nêbê, “Loc vêl.” Om yidac tip la lutibed dɨ vêx tyo vô nivɨha lec mɨ kɨdi lec, dɨ vông yebac vô he xen yaên hɨxôn. \s1 Yesu vông xomxo yidac tɨbeac vô nivɨha lec \r (Matyu 8:16-17; Mak 1:32-34) \p \v 40 Hɨyôv hoo la, dêc xomxo tɨbeac kô lie wê yidac kehe toto ge mɨ la vô Yesu, om Yesu vyax vɨgê lec he toto dɨ vông he vô nivɨha lec. \v 41 Dɨ xomxo tɨbeac wê vɨmwo nipaên dô vac he ge, vɨmwo nipaên tigee lop mɨ la vêl ên he dɨ tyuc vya levac ên nêbê, “Ông ge Anutu nu.” Lêc Yesu keac levac lec he nêbê, “Xam keacên i ma,” ên he xovô pyap ên nêbê Yesu ge Kɨlisi ti wê Anutu vông i lam ge. \s1 Yesu la nêl xolac vac vɨgwe ya \r (Mak 1:35-39) \p \v 42 Vɨgwe vɨdiiên pɨtoc yang tya ge, Yesu kɨdi mɨ sea vɨgwe tige dɨ la vac vɨgwe mahɨgun pɨleva wê xomxo maên ge. Lêc xomxo myag i, lêc mɨla vô i om nêl i xôn nêb i dô hɨxôn he dɨ seaên he i ma. \v 43 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Mêlêc a ob la nêl Anutu ben kehe kɨtong vô xomxo vac vɨgwe baba hɨxôn. Ên yuac ga wê Anutu vông a lam ên nêb a vông ge.” \v 44 Om Yesu la nêl xolac vac Yuda xumac lɨlo vɨyang vɨyang ge vɨhati. \c 5 \s1 Yesu nêl dêc Saimon Pita hi pis tɨbeac \r (Matyu 4:18-22; Mak 1:16-20) \p \v 1 Buc ti Yesu mɨla le vô mia luaên Genesalet nɨnya, dɨ xomxo tɨbeac la dô dɨ hɨvun i xôn, ên nêb ob ngô Anutu xolac wê Yesu ob nêl ge. \v 2 Mêlêc Yesu yê dipac yuu wê yêp vô mia nɨnya ge, lêc xomxo wê mi kô dipac ge dô lecên ma, ên he la dɨlipac he leac wê mi hi pis vac ge. \v 3 Mêd Yesu lec la lec dipac ngwe wê Saimon vông ge dɨ nêl vô Saimon ên nêbê, “Vông dipac i du mɨ loc mahɨgun tya.” Om he vông i du mɨ la mahɨgun dɨ Yesu dô lec dipac dɨ nêl xolac vô xomxo wê dô kehe ge. \p \v 4 Yesu nêl xolac pyap, dêc nêl vô Saimon ên nêbê, “Vông dipac i loc vac gwec madia dɨ tung leac i loc vac mia ên hi lɨlii.” \v 5 Lêc Saimon luu i vya ên nêbê, “Xolac kehe, vɨhevage buc xuhu dia tiga xe vông yuac levac lec lɨlii myagên, vɨvuatɨtôv dɨ vɨgwe vɨdii lec, lêc xe o hi ti lêm. Lêc ga mô ông nêl om a ob lax tung leac i loc vac mia.” \v 6 Om he tung leac la, lêc lɨlii tɨbeac vac leac mɨ i pup lec xocbê ob tax i tip ge, \v 7 om he tyuc lie dipac ngwe ên nêb he i lam kô lɨlii hɨxôn he. Om he lam dɨ he tung lɨlii vac dipac yuu xôn mɨ i pup lec tɨyi xocbê ob vông dipac tô mɨ la vac mia nɨlô ge. \v 8 Mêd Saimon Pita yê dɨ la yev vɨxa kɨtu vô Yesu dɨ nêl ên nêbê, “Apumtau, loc vêl ên a, ên a ga tɨbii nigpaên.” \v 9 Saimon nêl bêge, ên i hɨxôn lie wê dô hɨxôn i ge yetac mabu ên wê Yesu nêl dɨ he hi lɨlii tɨbeac ge. \v 10 Dɨ Sebedi nu Jems yuu Jon wê yuu mi vông yuac lɨlii hɨxôn Saimon ge, yuu yê dɨ yetac ên êno. Mêd Yesu nêl vô Saimon ên nêbê, “Xonaên i ma. Ên tɨmuên ge od ông obêc vông yuac bêga bê ông obêc kɨtuc xomxo i lam vô a.” \v 11 Mêd he soo mia mɨ la le kehe, pyap dêc susu vɨhati ge dô dɨ he la tɨmu vô Yesu. \s1 Yesu vông xomxo wê kɨtyax mahɨzihɨzi ge ti vô nivɨha lec \r (Matyu 8:1-4; Mak 1:40-45) \p \v 12 Yesu la dô vac vɨgwe ti, lêc xomxo wê kɨtyax mahɨzihɨzi dô lec i ninɨvi ma vêl ge ti yê Yesu om lam yev vɨxa kɨtu vô i dɨ kɨtaa i ên nêbê, “Xomxo levac, ông obêc nêb vông a nignɨvi i vô nivɨha lec ge od ông tɨyi wê ông ob vông i vô nôn lec ge.” \v 13 Mêgem Yesu tɨtô vɨgê la vyax lec i dɨ nêl ên nêbê, “A nêb ông vô nimvɨha lec.” Yesu nêl dɨ kɨtyax mahɨzihɨzi tige wax la vêl dɨ i ninɨvi vô nivɨha lec lutibed. \v 14 Mêgem Yesu nêl kɨyang xêkɨzêc vô i ên nêbê, “Ông o lêc nêl kɨtong vô xomxo ti lêm. Dɨ loc hɨlung nimnɨvi mô vô xomxo wê mi si daa vô Anutu ge dɨ vông daa i tɨyi Moses xolac wê nêl ge, ên xomxo vɨhati i yê dɨ xovô bê ông nimnɨvi vô nivɨha lec.” \v 15 Yesu nêl bêge lê, lêc xomxo nêl i lê vô levac la vac vɨgwe vɨyang vɨyang ge, om xomxo tɨbeac mi kɨtuc la vô i, ên nêb ob ngô kɨyang wê i nêl ge, dɨ he nêb i vông he ninɨvi yidac i vô nivɨha lec. \v 16 Lêc buc ya Yesu le sea he dɨ la vac vɨgwe mahɨgun pɨleva dɨ la kɨtaa. \s1 Yesu vông xomxo ti wê vɨxa len vô xêlehe ge vô nivɨha lec \r (Matyu 9:1-8; Mak 2:1-12) \p \v 17 Buc ti Yesu nêl xolac vô xomxo tɨbeac, lêc Palisi yuu xomxo wê xovô Moses xolac gee lam vac vɨgwe Jelusalem dɨ Galili yuu Judia vɨhati mɨ lam dô hɨxôn. Dɨ xêkɨzêc wê Apumtau Anutu vông ge lam hɨvun Yesu xôn ên nêb i vông yidac i vô nivɨha lec ya. \v 18 Mêd xomxo ya ken xomxo ti wê len vô xêlehe ge lec pêt dɨ mɨla, ên nêb ob vông i loc vô Yesu manôn ên i vông i vô nivɨha lec. Lêc Yesu dô vac xumac nɨlô, \v 19 dɨ xomxo tɨbeac pup lec, om môp ti o yêp wê he ob kô i mɨ la vô Yesu ge lêm. Om he lec xumac mɨ la kɨsii mɨ la dii xumac mya ti dɨ vông xomxo tyo tô mɨ la hɨxôn pêt vac tɨbii tɨbeac mahɨgun dɨ la yêp vô Yesu manôn. \v 20 Mêd Yesu yê wê he vông i vin ge om nêl vô xomxo tyo ên nêbê, “Lig, a kɨtya ông nêm nipaên vêl pyap.” \p \v 21 Mêlêc xomxo wê xovô Moses xolac gee yuu Palisi gee ngô dɨ nêl vôma ên nêbê, “Xomxo tige letya lêc so vya vô Anutu? Ên xomxo ti o tɨyi wê ob kɨtya xomxo nên nipaên vêl ge lêm. Nge, Anutu vaci tibed ge wê ob kɨtya vêl ge.” \v 22 Mêd Yesu xovô kɨyang wê he nêl vac nɨlô ge om nêl vô he ên nêbê, “Bêna lêc xam xo kɨyang bêge vac nɨlômê? \v 23 Xam xovô lê. Kɨyang ngwe na wê obêc vô vɨyin maên ge? Kɨyang wê nêbê, ‘A kɨtya ông nêm nipaên vêl’ ge, me kɨyang wê nêbê, ‘Ông kɨdi lec mɨ loc’ ge? \v 24 Mêlêc a nêb a ob vông xovôên vô xam bê a, Xomxo Nu, a xêkɨzêc tɨyi wê a ob kɨtya xomxo nên nipaên vêl gê kɨbun ga, om xam lêc wê.” Mêdêc Yesu nêl vô xomxo tyo wê len vô xêlehe ge ên nêbê, “A nêl vô ông bê ông kɨdi lec mɨ hôm ông guhu lec dɨ lôc bom.” \v 25 Mêdec lutibed xomxo tyo kɨdi lec vac he mahɨgun dɨ hôm \p i guhu lec dɨ la ben hɨxôn nɨlô pɨmilên. \v 26 Mêgem xomxo gee vɨhati yê dɨ yetac mabu, dɨ he pɨmil Anutu hɨxôn nɨlô yetacên dɨ nêl vôma ên nêbê, “Gwêbaga il xê mad lec do nivɨha vɨyonên ti.” \s1 Yesu keac Livai la hɨxôn i \r (Matyu 9:9-13; Mak 2:13-17) \p \v 27 Yesu la, lêc mɨla yê xomxo ti lê nêbê Livai wê xeedô vac xumac wê he mi kô mone takis vô tɨbii vac ge, om Yesu la nêl vô i ên nêbê, “Kɨdi mɨ lam hɨxôn a.” \v 28 Mêgem Livai kɨdi lec dɨ sea i yuac yuu susu vɨhati dô xel dɨ la tɨmu vô Yesu vɨxa mɨ he la. \p \v 29 Mêd Livai myêl vɨzid levac vô Yesu vac ben, dɨ xomxo wê mi kô takis gee hɨxôn xomxo yaya la dô hɨxôn yuu mɨ he ya. \v 30 Lêc he Palisi hɨxôn he lie wê xovô Moses xolac gee yê tɨyiên ma, om nêl vô Yesu nue ngɨvihi ên nêbê, “Bêna lêc xam la wa dɨ num hɨxôn tɨbii wê mi kô mone takis gee yuu tɨbii nipaênê?” \v 31 Mêd Yesu ngô wê he nêl bêge, om nêl vô he ên nêbê, “Xomxo nivɨha obêc la vô docta lêm. Nge, tɨbii yidac ge wê obêc la vô docta. \v 32 Om a ob nêl vô xam bê a o lam ên a nêb a ob tyuc xomxo nivɨha lêm. Nge, a lam ên tɨbii nipaên, ên a nêb he i pɨlepac he.” \s1 Kɨyang lec môp tɨkwê yuu paha \r (Matyu 9:14-17; Mak 2:18-22) \p \v 33 Mêd he nêl vô Yesu ên nêbê, “Jon nue ngɨvihi mi ngɨbua yaên dɨ mi kɨtaa tɨyi buc vɨhati, dɨ Palisi nue ngɨvihi mi vông bêge êno. Mêd ông va ge, nume ngɨvihi mi ya dɨ mi num dɨ o ngɨbua lêm.” \v 34 Mêlêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Buc ti wê tɨbii vɨyang ti lie ti obêc ii vêx ti lêc gên dô hɨxôn he ge, od he obêc ngɨbua yaên, me? Maê. \v 35 Lêc obêc buc tɨmuên wê tɨbii ob kô li tige vêl ên he ge, od ge wê he obêc dô hɨxôn vɨyin dɨ ngɨbua yaên.” \p \v 36 Mêd Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he bêga ên nêbê, “Xomxo ti nên ngakwi obêc tip ge, od obêc kɨping ngakwi paha myahɨpu ti vêl mɨ la duu lec tɨkwê lêm. Ên obêc vông bêge ge od obêc vông ngakwi paha vô nipaên, dɨ myahɨpu paha tige obêc la tɨyi ngakwi tɨkwê lêm. \v 37 Dɨ kɨyang ngwe, xomxo ti obêc too mia wain paha vac bwoc ninɨvi tɨkwê lêm. Ên obêc too vac ge od wain obêc vuac dɨ tax ninɨvi tɨkwê tip dɨ wain too la. \v 38 Om wain paha ge, xomxo i too vac bwoc ninɨvi paha. \v 39 Dɨ xomxo wê num wain tɨkwê ge obêc nêb num wain paha nang lêm, ên he nêl ên he nêbê wain tɨkwê nyen nivɨha luu vêl.” \c 6 \s1 Yesu nêl kɨyang lec môp sabat \r (Matyu 12:1-8; Mak 2:23-28) \p \v 1 Vô buc sabat ti, Yesu he nue ngɨvihi la vô môp wê la vac yuac yaên ge ti. Mêd he mɨla lê, lêc nue ngɨvihi le yul wit nôn wê tɨyi xocbê pɨdi nôn ge dɨ hɨlii ninɨvi la vêl dɨ ya nôn. \v 2 Lêc Palisi ya yê dɨ nêl vô he ên nêbê, “Gwêbaga buc sabat wê Moses xolac ngɨbua nêb il ob vông yuac ti lec lêm ge, lêc bêna lêc xam vông yuac lecê?” \v 3 Lêc Yesu luu he vya bêga ên nêbê, “Môp wê bug Devit vông ilage, xam kɨtong, me xam lungên? Ên Devit he lie dô lê, lêc vip den he, \v 4 om Devit la vac Anutu xumac ngɨbua dɨ la hôm blet ti wê he tung vô Anutu manôn ge. Blet tige, xomxo pɨleva o tɨyi wê ob ya ge lêm. Nge, xomxo wê mi si daa vô Anutu ge, heche va ob ya. Lêc Devit kô mɨ lax ya dêc vông mɨ lie ya hɨxôn. Lêc Devit o vông i so lêm, ên xomxo wê mi si daa ge vaci vông mɨ i ya.” \v 5 Dɨ Yesu nêl hɨxôn vô he ên nêbê, “Om xam xovô bê a, Xomxo Nu, a tu buc sabat kehe hɨxôn.” \s1 Yesu vông xomxo wê vɨgê nipaên ge ti vô nivɨha lec vô buc sabat \r (Matyu 12:9-14; Mak 3:1-6) \p \v 6 Mêd sabat tɨmuên ngwe Yesu la vac Yuda xumac lɨlo mɨ la nêl xolac vô he. Lêc yê xomxo wê vɨgê hɨyôv len yuu kɨlôhô xêlehe ge ti dô hɨxôn he. \v 7 Lêc Yuda wê xovô Moses xolac gee hɨxôn he Palisi dô dɨ yê Yesu xôn ên nêb ob yê bêc obêc vông xomxo tige vô nivɨha lec vô sabat ge od he ob vông kɨyang vô i. \v 8 Lêc Yesu xovô he nɨlô ge om nêl vô xomxo vɨgê nipaên tige ên nêbê, “Kɨdi mɨ lam le mahɨgun tinê.” Mêgem xomxo tyo kɨdi lec mɨ la le vac he mahɨgun. \v 9 Om Yesu nêl vô he vɨhati ên nêbê, “A ob kɨnêg vô xam bê xolac wê il Yuda vông ge, nêb il vông bêna lec sabatê? Nêb il vông nivɨha me nêb il vông nipaên? Om il ob vông xomxo i vô nivɨha, me il ob vông he i vô nipaên xel lec sabat?” \v 10 Mêd Yesu vô yê yê he vɨhati dɨ nêl vô xomxo vɨgê nipaên tige ên nêbê, “Tɨtô vɨgêm.” Mêd xomxo tyo tɨtô vɨgê, lêc vɨgê vô nivɨha lec. \v 11 Om xomxo wê xovô Moses xolac gee yuu Palisi, he xêyaa vô myavɨnê mabu dɨ he nêl vôma ên nêbê, “Om il ob vông bêna vô Yesu?” \s1 Yesu vɨnoo aposolo vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu \r (Matyu 10:1-4; Mak 3:13-19) \p \v 12 Vô buc tige Yesu la lec kɨtôn ti ên nêb ob la kɨtaa vô Anutu, om bucên tige yadɨluhu Yesu kɨtaa vɨvuatɨtôv mɨ dô dɨ vɨgwe vɨdii lec. \v 13 Vɨgwe vɨdii mêd Yesu tyuc nue ngɨvihi vɨhati lam vô i mêd vɨnoo he vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu wê ob kô lê aposolo ge. \v 14 Om he lê bêga, Saimon, wê Yesu nêl lê ngwe nêbê Pita, dɨ Pita li Andlu, dɨ Jems yuu Jon, dɨ Pilip yuu Batolomyu, \v 15 dɨ Matyu yuu Tomas, dɨ Jems ngwe wê ma Alpias ge, dɨ Saimon Selot, \v 16 dɨ Judas wê ma Jems ge dɨ Judas Iskaliot wê obêc hɨlung Yesu vô tɨbii vevac tɨmuên ge. \s1 Yesu vông xomxo tɨbeac vô nivɨha lec \r (Matyu 4:23-25) \p \v 17 Pyap dêc Yesu he nue ngɨvihi sea kɨtôn tyo dɨ lop mɨ lôm tô lec vɨgwe hɨbuhu ngwe. Dɨ xomxo wê mi tɨmu vô Yesu gee hɨxôn xomxo Judia vɨgwe nipwopwo hɨxôn vɨgwe levac Jelusalem, dɨ Taia yuu Saidon wê yêp kwabo vô gwec nɨnya ge, he tɨbeac val kɨtucma mɨ dô, \v 18 ên he nêb he ob ngô Yesu kɨyang, dɨ he wê yidac ge nêb Yesu i vông he ninɨvi i vô nivɨha lec. Dɨ xomxo wê vɨmwo nipaên vông he vô nipaên ge, Yesu tii vɨmwo vêl ên he dɨ vông he vô nivɨha lec. \v 19 Mêgem xomxo gee vɨhati nêb obêc hôm lec Yesu ninɨvi, ên he yê wê xêkɨzêc wê Yesu vông ge la vông xomxo tɨbeac vô nivɨha lec ge. \s1 Kɨyang xêyaa nivɨha yuu kɨyang vɨyin \r (Matyu 5:1-12) \p \v 20 Mêd Yesu yê ma la nue ngɨvihi dɨ nêl vô he ên nêbê, \p “Xam wê xam xo ên xam nêbê xam o nivɨha lêm ge, xam xêmyaa i nivɨha, ên xam tu Anutu nue pyap. \p \v 21 “Xam wê vip den xam ge, xam xêmyaa i nivɨha, ên tɨmuên ge od xam obêc wa i den xam. \p “Dɨ xam wê xam nɨlôm vɨyin dɨ xam byag gwêbaga ge, xam nɨlôm i vô nivɨha, ên xam obêc nap hɨxôn xêmyaa nivɨha tɨmuên. \v 22 Buc wê xomxo obêc yê xam nipaên ên wê xam vông i vin Xomxo Nu ge dɨ obêc tii xam dɨ nêl kɨyang nipaên lec xam dɨ so vya vô xam ên nêb xam tɨbii nipaên ge od xam nɨlôm i nivɨha. \v 23 Om buc wê he obêc vông bêge vô xam ge od xam pɨmil dɨ xêmyaa i vô nivɨha lee, ên nôn nivɨha wê xam obêc kô ge yêp vac Anutu ben lag puunê. Môp bêge wê he bue vông vô plopete ilage êno. \p \v 24 “Dom xam wê mone levac yuu susu tɨbeac ge, xam xona nêm, ên xam kô susu nivɨha mɨ dô hɨxôn xêmyaa nivɨha pyap, om xam obêc kô nivɨha ti tɨmuên nang lêm. \p \v 25 “Dɨ xam wê xam wa i den ge, xam xona nêm, ên vip obêc den xam tɨmuên. \p “Dɨ xam wê xam nap mɨ dô gwêbaga, xam xona nêm, ên xam obêc byag dɨ dô hɨxôn nɨlôm vɨyin tɨmuên. \p \v 26 “Om xomxo vɨyang vɨyang obêc pɨmil xam ge, od xam xona nêm, ên he bue vông bêge vô plopete kɨtyooên ilage êno mêgê.” \s1 Il xêdyaa i vin lec xomxo wê vông vevac vô il ge \r (Matyu 5:38-48) \p \v 27 Yesu nêl vô he ên nêbê, “A ob nêl vô xam wê xam ngô a kɨyang ga bêga bê xam xêmyaa i vin lec xomxo wê vông vevac vô xam ge, dɨ xam vông nivɨha vô xomxo wê he xêyaa vô nipaên vô xam ge. \v 28 Dɨ xam kɨtaa lec xomxo wê nêl vya vô xam ge, dɨ xam kɨtaa vô Anutu bê i vông nivɨha vô xomxo wê so vya vô xam ge. \v 29 Xomxo ti obêc pɨtap ông lia vɨlu ge od ông vông vɨluo hɨxôn vô i, dɨ xomxo ti obêc kô ông saket ge od ông o lêc kol siot lêm. Nge, ông vông vô i hɨxôn. \v 30 Dɨ xomxo ti obêc kɨtaa susu ti vô ông ge od ông vông vô i, dɨ xomxo ti obêc kô ông nêm susu ti mɨ la ge od le i lêc kɨdu bê i vông i lôm vô ông lêm. \v 31 Môp nivɨha wê xam nêb xomxo i vông vô xam ge, od xam vông nivɨha vô he êno bêge. \p \v 32 “Ên xam xêmyaa obêc vin lec xomxo wê xêyaa vin lec xam ge vaci dɨ xêmyaa o vin lec xomxo baba hɨxôn lêm ge od xam ob kô pɨmilên nivɨha lec môp tibêge tibêna? Ên tɨbii nipaên xêyaa vin lec xomxo wê xêyaa vin lec he ge êno. \v 33 Dɨ xam obêc vông nivɨha vô xomxo wê vông nivɨha vô xam ge vaci ge od xam ob kô pɨmilên nivɨha lec môp tibêge tibêna? Ên tɨbii nipaên êno mi vông môp tibêge. \v 34 Dɨ xam obêc vông susu pɨleva vô xomxo lêc xam nêb he i vông myavɨwen vac ge od xam ob kô pɨmilên nivɨha lec môp tibêge tibêna? Ên tɨbii nipaên mi vông susu pɨleva vô xomxo nêb he i vông myavɨwen vac êno mêgê. \v 35 Om a ob nêl vô xam bê xam xêmyaa i vin lec xomxo wê vông vevac vô xam ge dɨ vông nivɨha vô he, dɨ xam vông susu vô xomxo dɨ le i lêc xo bê he i vông myavɨwen vac vô xam lêm. Xam obêc vông bêge ge od xam ob kô nôn nivɨha luu vêl tɨmuên dɨ xam ob tu Anutu lag puunê nue. Ên Anutu ge wê vông nivɨha vô tɨbii nipaên wê o mi pɨmil i lêm ge. \v 36 Mêgem xam êno xo vɨgwe pɨsiv ên xomxo dɨ vông nivɨha vô he i tɨyi xocbê Mag Anutu xo vɨgwe pɨsiv ên il ge.” \s1 Kɨyang wê ob yaxên xomxo ge \r (Matyu 7:1-5) \p \v 37 Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam o lêc yaxên xomxo nên kɨyang lêm, êdêc Anutu i yaxên xam nêm kɨyang êno lêm. Dɨ xam o lêc nêl vyam nipaên lec xomxo bê he i kô myavɨwen nipaên lêm, êdêc Anutu i nêl vya nipaên lec xam lêm. Dɨ xam pɨwelac kɨyang nipaên wê xomxo vông ge vêl êdêc Anutu i pɨwelac vêl ên xam êno. \v 38 Om xam vông susu vô xomxo lê, êdêc Anutu i vông vô xam êno. Ên Anutu obêc vông tɨbeac vô xam tɨyi xocbê ob vông vac xam sepac mɨ i pup lec dêc kɨtiv i tô mɨ la, dêc kɨpyax ya lec hɨxôn mɨ i pup lec dɨ kɨpyax sea ge. Ên môp wê xam vông vô xomxo ge od Anutu obêc vông i tɨyi wê xam vông vô he ge vô xam.” \p \v 39 Mêgem Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he bêga ên nêbê, “Xomxo manôn tocên ngwe o tɨyi wê ob dɨdii xomxo ma tocên ngwe ge lêm. Ên ge od yuu xôn ob la tô madia. \v 40 Dɨ nipwo xumac xulacên ti ob luu ma wê tɨxuu he ge vêl lêm. Lêc he obêc kô xovôên nivɨha vac xumac kɨpihac mɨ la tɨyôô lec myahɨpu ge od he obêc tɨyi xocbê ma wê tɨxuu he ge. \p \v 41 “Om ông ge, bêna lêc ông wê xax mavɨgen wê le vac lim manôn ge dɨ lungên levac mabu ngwe wê le vac ôcông va mamnôn ge? \v 42 Bêna lêc ông ob nêl vô lim bê, ‘Lige, a ob vông xax mavɨgen wê le vac ông mamnôn ge vêl,’ dom dɨlungên levac ngwe wê le vac ôcông va mamnôn ge? Ông xomxo kɨtyooên, ông pul xax levac wê le vac ôcông va mamnôn ge vêl tax dɨ mamnôn i seac nivɨha lê, êdêc pul nipwo tya wê le vac lim manôn ge vêl.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xax nôn nivɨha yuu nipaên \r (Matyu 7:16-20; Matyu 12:33-35) \p \v 43 Yesu nêl nang ên nêbê, “Xax nivɨha ti obêc vuac nôn nipaên lêm, dɨ xax nipaên obêc vuac nôn nivɨha lêm. \v 44 Xax vɨhati ge il ob xovô lec nôn toto. Ên xomxo ob yul hɨguc nôn lec hɨzap yatôv lêm, dɨ xomxo ob yul vɨyodac nôn lec kɨpomac yatôv lêm. \v 45 Dɨ il xomxo tɨyi lec bêge. Ên xomxo wê pɨyôp nivɨha yêp vac he nɨlô ge od ob vông môp nivɨha, dɨ xomxo wê nipaên yêp vac he nɨlô ge od mi vông môp nipaên. Ên kɨyang yuu xovôên wê pup vac xomxo nɨlô ge, xomxo mya nêl i lam seac. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xumac yuu \r (Matyu 7:24-27) \p \v 46 “Bêna lêc xam nêl a ên xam nêbê, ‘Apumtau, apumtau,’ lêc xam o vông a vyag wê a nêl vô xam ge vô nôn lec lêmê? \v 47 Xomxo wê lam vô a mɨ lam ngô a kɨyang dɨ vông a vyag vô nôn lec ge, a ob nêl he kɨtong vô xam. \v 48 He tɨyi xocbê xomxo ti nêb ob lox xumac om yev lôva madia ta dêc hoo teac vac dêc tung ngɨdax la nêb ngɨdax i hôm teac xôn, dêc lox xumac lec, lêc lun val om mia butac mabu, lêc xumac tige o kɨpê lêm, ên xomxo tige lox i xumac xêkɨzêc ta. \v 49 Lêc xomxo wê ngô a kɨyang lê, lêc o vông i vô nôn lec lêm ge, ge tɨyi xocbê xomxo ti lox xumac lec kɨbun pɨleva dɨ o yev hɨpu la vac kɨbun lêm, om mia butac mɨ val mabu ge od dii i nên xumac sea.” \c 7 \s1 Yesu vông Lom tɨbii vevac ti nu yuac ti vô nivɨha lec \r (Matyu 8:5-13) \p \v 1 Yesu nêl kɨyang vɨhati mɨ xomxo ngô, pyap dɨ i loc mɨ la vɨgwe Kapaneam. \v 2 Mêd Lom tɨbii vevac levac ti dô vac vɨgwe tige, lêc i nu yuac ti vông yidac levac tɨyi wê ob yib ge. Tɨbii vevac tyo xêyaa vin lec nu yuac tige, \v 3 lêc ngô wê Yesu val vɨgwe tige, om vông Yuda levac ya la vô Yesu ên nêb he i loc nêl vô Yesu ên i lam vông nu yuac tyo i vô nivɨha lec. \v 4 Om he mɨla vô Yesu dêc mɨla kɨtaa i xêkɨzêc ên nêbê, “Vô nɨnyam lehe vô tɨbii vevac tiganê vya, ên i ge xomxo nivɨha, \v 5 wê xêyaa vin lec il Yuda dɨ i lox il xumac lɨlo ge.” \p \v 6 Mêd Yesu ngô he vya dɨ la hɨxôn he mɨ he la, mêd he mɨla kwabo vô tɨbii vevac tyo ben, lêc tɨbii tyo vông lie ya lam nêl i vya vô Yesu bêga ên nêbê, “Xomxo levac, a xomxo nigpaên, om ông o tɨyi wê ông ob vac lam vac a bog xumac lôma ge lêm, \v 7 om a xovô ên a nêb a ob loc le vô ông mamnôn lêm. Lêc a nêb ông le teva dɨ vyam pɨleva i nêl, ên a nug i vô nivɨha lec. \v 8 A xovô bêge, ên a ga êno wê a la vac xomxo levac vɨlu kwa ngɨbi, dɨ a nuge vevac ge wê la vac a kwa ngɨbi. Om a obêc nêl vô he ti bê i loc ge od ob la, dɨ a obêc nêl vô ti bê i lam ge od ob lam, dɨ a obêc nêl vô a nug yuac ti bê i vông yuac tige ge od ob vông. Om a xovô ên a nêbê ông ge xomxo xêkɨzêc om ông obêc le teva dɨ nêl ge od a nug ge ob vô nivɨha lec.” \p \v 9 Yesu ngô kɨyang wê xomxo tige nêl hɨxôn vông vinên ge om yetac ên dɨ pop manôn lax vô xomxo tɨbeac wê dɨtɨmu vô i vɨxa ge dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xame, a ob nêl vô xam bê a o xê Islel ti vông i vin xêkɨzêc tɨyi xocbê tɨbii tiga vông ge lêm.” \v 10 Om xomxo wê tɨbii levac tige vông he la ge lax mɨ la tɨbii levac tyo ben, lêc mɨlax yê wê nu yuac tyo vô nivɨha lec ge. \s1 Yesu tɨpi vô vêxôv ti nu kɨdi lec mavɨha \p \v 11 Nang dêc buc ti lêc Yesu la vɨgwe Nen, dɨ nue ngɨvihi hɨxôn xomxo tɨbeac hɨwocên la hɨxôn. \v 12 Mêd Yesu mɨla kwabo vô vuayen wê ob la vac vɨyangtôv ge, lêc xomxo ken xomxo yibên ti mɨ val ên nêb ob kô mɨ la yev. Vêx vêxôv ti nu tibed tige, om xomxo vɨyang tige tɨbeac lam hɨxôn i. \v 13 Mêd Apumtau Yesu yê vêx tige dɨ xo vɨgwe pɨsiv ên i om nêl vô i ên nêbê, “Byagên i ma.” \v 14 Mêd la vyax vɨgê lec pêt wê yibên yêp lec ge dɨ xomxo wê ken ge le, dêc Yesu nêl vô yibên tyo ên nêbê, “Nug, a nêl vô ông bê ông kɨdi lec.” \v 15 Om yibên tyo kɨdi lec mɨ dô dɨ keac vô he, dêc Yesu vông i lax vô ta. \v 16 Mêgem xomxo tigee yê dɨ xona mabu, dɨ pɨmil Anutu ên nêbê, “Il nêd plopete levac ti kɨdi vac il mahɨgun ga mê.” Dɨ he ya nêbê, “Gwêbaga Anutu val le seac vô il madnôn ên nêb ob hôm il wê il tu ixe ge lec.” \v 17 Mêd xomxo nêl Yesu lê kɨtong mɨ i vô levac mɨ la vac vɨgwe Judia vɨhati dɨ la vac vɨgwe nɨnya nɨnya hɨxôn. \s1 Jon Lipacên vông nue ngɨvihi la kɨnêg Yesu kehe \r (Matyu 11:2-19) \p \v 18 Mêd Jon Lipacên nue ngɨvihi lax mɨ la nêl Yesu do levac wê vông ge kɨtong vô Jon, \v 19 om Jon keac nue ngɨvihi yuu lam vô i dɨ nêl vô yuu nêbê yuu i loc vô Apumtau Yesu ên loc kɨnêg vô i bê, “Xomxo ti wê plopete ilage nêl ên nêb obêc val ge, ông xomxo tyo tiga mê, me xe ob dô bin xomxo ngwe?” \v 20 Mêgem yuu mɨla vô Yesu dɨ la nêl vô i ên nêbê, “Jon Lipacên vông xii lam ên nêb xii lam kɨnêg ông bê xomxo ti wê plopete ilage nêl ên nêb obêc val ge, ông xomxo tyo tiga mê, me xe ob dô bin xomxo ngwe lê?” \p \v 21 Vô buc tya ge Yesu dô dɨ vông xomxo yidac kehe toto tɨbeac vô nivɨha lec dɨ tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo tɨbeac, dɨ vông xomxo wê manôn tocên ge, manôn seac. \v 22 Mêgem Yesu nêl vô yuu ên nêbê, “Muu lôc mɨ loc dɨ nêl môp wê muu ngô yuu wê ge kɨtong vô Jon bê xomxo manôn tocên, manôn seac, dɨ xomxo vɨxa nipaên, vɨxa vô nivɨha lec mɨ he la nivɨha, dɨ xomxo wê kɨtyax mahɨzihɨzi ge, kɨtyax yôv dɨ he vô nivɨha lec, dɨ xomxo wê nɨnya vô kɨtu ge, ngô kɨyang, dɨ xomxo yibên kɨdi lec mavɨha tii vac nang, dɨ xomxo wê nên susu maên gee ngô xolac nivɨha. \v 23 Xomxo wê nɨlô o vông yuu lec a lêm ge wê obêc dô hɨxôn xêyaa nivɨha.” \p \v 24 Jon nue ngɨvihi yuu ge lax mɨ la vêl, dêc Yesu nêl Jon kehe kɨtong vô xomxo tigee ên nêbê, “Ilage wê xam la vô Jon vac vɨgwe mahɨgun pɨleva ge, xam nêb xam ob la wê va? Xam nêb xam ob la ên la wê duvac wê lea kɨlê i la dɨ i hɨvip lec nang ge, me? \v 25 Xam la ên xam nêb xam ob la wê vatya? Xam nêb xam ob la wê xomxo wê vɨnyum ngakwi nivɨhavɨha ge ti, me? Lêc xomxo wê vɨnyum ngakwi paha wê nivɨha ge wê mi dô vac king ben. \v 26 Xam la ên xam nêb xam ob la wê plopete ti? Vɨxôhɨlôg, a nêl vô xam bê i plopete ti, lêc luu plopete vɨhati vêl. \v 27 Ên Anutu nêl Jon kɨtong mɨ i yêp vac kɨpihac xolac bêga ên nêbê, \q1 ‘Ngô lê, a ob vông xomxo ti i kô a kɨyang mɨ loc mug ông nêm môp, ên i viac môp wê ông obêc mɨla vac ge.’ \p \v 28 Anutu kɨyang bêge, dɨ a ob nêl vô xam bê Jon ge xomxo levac luu xomxo kɨbun ga vɨhati vêl. Vɨxôhɨlôg, lêcom xomxo vɨhati wê vô nipwo lec vac Anutu ben ge obêc luu Jon vêl.” \p \v 29 Mêd xomxo wê mi kô takis gee hɨxôn xomxo vɨhati, he ngô Yesu kɨyang tige dɨ vô nɨnya lehe vô ên nêbê Anutu môp ge nivɨha, ên ilage he pɨlepac he dɨ Jon lipac he. \v 30 Lêc Palisi yuu xomxo wê xovô Moses xolac gee, he vô nɨmi vô Anutu môp nivɨha wê hɨlung vô he ge, om he nêb Jon i o lêc lipac he lêm. \p \v 31 Mêd Yesu nêl nang ên nêbê, “Xomxo buc gwêbaga, he va bêna? A ob tɨxuu he môp lec kɨyang ti. \v 32 He tɨyi xocbê nue nipwo wê dô lec wetôv dɨ tyucma ên nêbê, ‘Xame, xe hi vyang lêc xam o yoo lêm, nang dɨ xe vông tɨlôt lê, lêc xam o byag lêm.’ He môp tɨyi xocbê môp wê xam nêl vô xii Jon ge, \v 33 ên Jon Lipacên val, lêc mi ngɨbua yaên dɨ numên wain ma, lêcom xam nêl ên xam nêbê vɨmwo nipaên dô vac i nɨlô. \v 34 Nang dêc a, Xomxo Nu, a val lêc a mi xa dɨ num vô, dɨ a o ngɨbua ti lêm, lêc xam nêl ên xam nêbê, ‘Wê lê. Xomxo tige va mi ya levac dɨ mi num wain levac mɨ vô mavmav, dɨ mi dô hɨxôn xomxo wê mi kô takis lêc mi vun mangwe ge yuu tɨbii nipaên.’ \v 35 Xam mi nêl bêge, lêcom a ob nêl vô xam bê xomxo wê tɨmu vô pɨyôp nivɨha dɨ kô xovôên vô Anutu ge, he nêl ên nêbê xovôên wê Anutu vông ge nôn vɨxôhɨlôg.” \s1 Vêx nipaên ti lipac wel nivɨvea lec Yesu vɨxa \p \v 36 Palisi ti lê nêbê Saimon nêl vô Yesu ên nêb i loc vac i ben ên yuu ob ya. Om Yesu la vac i ben dɨ yuu dô dɨ ya. \v 37 Mêd vêx nipaên ti wê mi dô vac vɨgwe tige ngô wê Yesu la dô vac Palisi tyo ben dɨ la ya hɨxôn i ge, om kô butol nivɨha ti wê wel nivɨvea le vac ge dɨ la vac Palisi tyo ben, \v 38 dɨ la le kwabo vô Yesu vɨxa dɨ byag mɨ dô, dɨ maluc yuc lec Yesu vɨxa pɨtehe. Om vêx tyo kɨtya maluc ya bazub lihi, dɨ hɨwaa Yesu vɨxa pɨtehe dɨ lipac wel nivɨvea tyo lec Yesu vɨxa. \p \v 39 Mêd Palisi ti wê nêl Yesu lam vac i ben tige yê môp wê vêx tyo vông ge, om xo bêga ên nêbê, “Xomxo tige obêc plopete ti vɨxôhɨlôg ge od obêc xovô vêx tige wê lam hôm vɨgê lec i ge dɨ obêc xovô i môp wê mi vông ge bê i vêx nipaên ti.” \p \v 40 Mêd Yesu nêl vô Palisi tyo ên nêbê, “Saimon, a ob nêl kɨyang ti vô ông.” Mêd Saimon nêl lax vô ên nêbê, “Om ông nêl kɨyang ti wê ông ob nêl ge.” \v 41 Om Yesu nêl ên nêbê, “Xomxo yuu la kô mone vô xomxo ti, ngwe kô mone yul ti (K100) dɨ ngwe kô mone kɨpihac ti (K10). Om yuu xôn myavɨwen yêp vô xomxo tige. \v 42 Lêcom yuu xôn o tɨyi wê yuu ob lax hi myavɨwen vêl ge lêm, om xomxo tyo vaci hi yuu myavɨwen vêl. Om a ob kɨnêg vô ông bê xomxo yuu ge, ngwe na xêyaa ob vin lec xomxo tyo luu vêlê?” \v 43 Mêd Saimon nêl ên nêbê, “Mêd obêc ngwe wê i myavɨwen levac ge.” Mêd Yesu nêl vô i ên nêbê, “Ông nêl lec bôbac.” \p \v 44 Mêd Yesu pɨlepac i vô vêx tige dɨ nêl vô Saimon ên nêbê, “Om wê vêx tiga. A lam dô vac ông bom ga lê, lêc ông o tɨmu vô môp wê il Yuda mi vông ge lêm dɨ vông mia ên a lipac vɨxag vac lêm. Dom vêx tiga lipac a vɨxag ya maluc dɨ kɨtya vêl ya bazub lihi. \v 45 Dɨ buc wê a lam vac ông bom ga ge, od ông o pul a vɨgêg dɨ hôm a lec nivɨha lêm. Dom vêx tige val lê, lêc hôm a lec nivɨha dɨ le hɨwaa a vɨxag. \v 46 Dɨ ông o lipac wel lec a bagzub lêm. Dom vêx tiga val lipac wel nivɨvea lec a vɨxag. \v 47 Om a ob nêl vô ông bê vêx tiga xêyaa vin lec a luu vêl om nêl i kɨtong ên nêbê i nên nipaên tɨbeac lê, lêc Anutu kɨtya vɨhati vêl om i xêyaa vin lec a luu vêl. Lêc xomxo ngwe wê Anutu kɨtya i nên nipaên yuutyabed vêl ge od xêyaa obêc vin lec Anutu nipwo tya.” \v 48 Mêd Yesu nêl vô vêx tyo ên nêbê, “A nêl vô ông bê a kɨtya ông nêm nipaên vêl pyap.” \v 49 Mêd xomxo wê dô mɨ ya hɨxôn Yesu gee xo bêga ên nêbê, “Xomxo tige letya lêc kɨtya xomxo nên nipaên vêlê?” \v 50 Mêd Yesu nêl vô vêx tyo ên nêbê, “Vông vinên wê ông vông ge, ge wê kɨtya ông nêm nipaên vêl dɨ vông ông vô nimvɨha lec. Om ông lôc hɨxôn xêmyaa nivɨha.” \c 8 \s1 Vêx wê mi la hɨxôn Yesu gee \p \v 1 Nang dêc Yesu he nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu tup vac vɨgwe levac yuu nipwo toto, dɨ Yesu nêl Anutu ben kehe kɨtong vô xomxo. \v 2 Mêd vêx ya mi la hɨxôn Yesu he nue ngɨvihi ên nêb ob viac he. Vêx tigee wê ilage Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên mangwe dɨ vông he mangwe yidac kehe toto ge vô nivɨha lec. Om he lê bêga, Malia Makdala ti wê Yesu tii vɨmwo nipaên vɨgê vɨlu dɨ sec yuu la vêl ên i ge, \v 3 dɨ Joana wê lɨya Susa mi viac King Helot xumac ge, dɨ ti lê Susana, dɨ vêx tɨbeac yaya hɨxôn. Om vêx tigee wê viac Yesu he nue ngɨvihi ya he mone dɨ ngɨdu he xôn ên yuac wê he vông ge. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xomxo ti wê lɨloo vê vac yuac ge \r (Matyu 13:1-9; Mak 4:1-9) \p \v 4 Om buc ti lêc xomxo tɨbeac vac vɨgwe toto toto ge kɨtuc la vô Yesu, mêgem Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he bêga ên nêbê, \v 5 “Xomxo ti kɨdi mɨ la ên nêb ob la lɨloo ngec vê vac yuac. Om lɨloo i la lê, lêc vê mangwe tô vac môp om xomxo kê dɨ menac lam ya. \v 6 Dɨ ya tô lec ngɨdax wê kɨbun nipwo tya dô lec ge, om tyip lutibed lêc kɨbun niluc ma om hɨyôv ya i vɨlôvac dɨ i yib. \v 7 Dɨ mangwe tô mɨ la dô vac hɨvu kehe om hɨvu tyip hɨxôn dɨ hi i yib. \v 8 Dɨ mangwe tô mɨ la dô vac kɨbun nivɨha om tyip nivɨha dɨ vuac nôn nivɨha 100 100 tɨyi kehe toto ge.” Yesu nêl bêge vô he dêc nêl ên nêbê, “Xomxo ti nɨnya obêc yêp ge od i ngô dɨ xovô.” \s1 Yesu nêl kɨyang pɨlepacên kehe kɨtong \r (Matyu 13:10-23; Mak 4:10-20) \p \v 9 Mêd Yesu nue ngɨvihi kɨnêg kɨyang pɨlepacên tige kehe vô Yesu. \v 10 Om Yesu nêl vô he ên nêbê, “Kɨyang lec Anutu môp yuu ben ge yêp xôpacên lê, lêc Anutu nêb ob hɨlung kehe vô xam ên xam xovô. Dɨ xomxo baba ge ngô kɨyang tɨyi xocbê kɨyang pɨlepacên pɨleva, om he yê lê, lêc yêvôên nôn ti ma, dɨ he ngô kɨyang lê, lêc xovôên kehe ma. \p \v 11 “Kɨyang pɨlepacên tyo kehe bêga nêbê vê ge Anutu kɨyang. \v 12 Dɨ vê wê tô vac môp ge, ge tɨyi xocbê xomxo ngô Anutu kɨyang lê, lêc lutibed Seten lam vô vêl ên he nɨlô, ên nêb he i o lêc vông i vin Anutu dɨ i vô he vêl ên nipaên lêm. \v 13 Dɨ vê wê tô mɨ la dô lec ngɨdax wê kɨbun nipwo tya dô lec ge, ge tɨyi xocbê xomxo ngô xolac dɨ vông i vin lutibed hɨxôn xêyaa nivɨha tax tyaa, lêc he tɨyi xocbê ngec wê ngɨlôhô maên ge, ên he vông i vin nipwo tya lêc Seten yaxên he ge od he sea vông vinên lutibed. \v 14 Dɨ vê wê tô mɨ la dô vac hɨvu kehe ge, ge tɨyi xocbê xomxo ngô xolac mɨ dô lê, lêc he nɨlô xovô susu nivɨhavɨha kɨbun ga yuu mone hɨxôn vɨyin ya wê ob tulec he ge om hɨvun xolac xôn dɨ nôn ma. \v 15 Dɨ vê wê tô mɨ la dô vac kɨbun nivɨha ge, ge tɨyi xocbê xomxo wê ngô xolac mɨ xovô dɨ hôm pɨlihi hɨxôn nɨlô yuu xovôên nivɨha, om he le xêkɨzêc ta dɨ vô nôn tɨbeac. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec lam \r (Mak 4:21-25) \p \v 16 “Xomxo ti obêc byêx ngwax vac lam ge od ob lax dêg lec me vun vac pêt ngɨbi lêm. Nge, ob yu i yux seac ên xomxo wê ob lam vac xumac nɨlô ge, he i lam yê xêseac. \v 17 Ên kɨyang vɨhati wê yêp xôpacên ge obêc lam le seac, dɨ kɨyang vɨhati wê yêp vac nɨlô ge obêc hɨvelac lec mɨ nôn lam le seac. \p \v 18 “Mêgem kɨyang wê xam ngô ge, xam vyac xovô nivɨha lê. Ên xomxo wê xovô kɨyang mɨ hôm pɨlihi ge od Anutu obêc kɨpyax tɨbeac lec hɨxôn vô i. Lêc xomxo wê o xovô kɨyang mɨ hôm pɨlihi lêm ge od nipwo tya wê dô vô i ge, Anutu obêc vô vêl.” \s1 Yesu tae lie \r (Matyu 12:46-50; Mak 3:31-35) \p \v 19 Yesu tae lie val ên nêb ob la vô Yesu, lêc tɨyiên ma ên tɨbii tɨbeac kɨtucma om kɨsuu Yesu lec. \v 20 Om xomxo ya nêl vô Yesu ên nêbê, “Tame lime val le vɨxun ên nêb ob yê ông.” \v 21 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xomxo wê ngô Anutu xolac dɨ vông i vô nôn lec ge, ge wê tu a tage lige ge.” \s1 Yesu nêl om lea vɨyiiên tip la \r (Matyu 8:23-27; Mak 4:35-41) \p \v 22 Buc ti lê lêc Yesu he nue ngɨvihi lec dipac ti dɨ Yesu nêl vô he ên nêbê, “Il ob la mia luaên vɨlu ganê.” \v 23 Om he la lê, lêc Yesu yêp mêd lea vɨyiiên mabu ti val om vông mia vuac mabu tɨyi wê ob pup lec dipac dɨ kɨpyax he la vac mia ge. \v 24 Om nue ngɨvihi la tɨpi vô Yesu dɨ nêl ên nêbê, “Xomxo levac, il ob la xib ga.” Om Yesu \p kɨdi lec dɨ pɨping lea yuu mia vuacên dɨ i tip la dɨ mia vô malehe lec. \v 25 Mêgem Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xam vông vinên tyo nôn tina?” Mêgem he xona dɨ yetac mabu dɨ nêl vôma ên nêbê, “Xomxo tiga letya lêc nêl vya lec lea yuu mia dɨ i vô nɨnya lehe vô i dɨ tip la lutibedê?” \s1 Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo ti \r (Matyu 8:28-34; Mak 5:1-20) \p \v 26 Yesu he nue ngɨvihi loc mɨ la tɨbii Gegesa ben wê yêp mia luaên vɨlu ganê ge dɨ Galili ge yêp mia vɨlu. \v 27 He mɨla lop vêl ên dipac dɨ xomxo ti vac vɨgwe tige val vô Yesu. Vux tige vɨmwo nipaên dô vac i nɨlô mɨ vông i pɨyôp vô yacyac om buc mahɨgun dia tige o mi vɨnyum vɨnyumên ti lêm, dɨ sea ben vɨyangtôv yuu xumac wê ob yêp vac ge dɨ la mi yêp vac vɨgwe wê xomxo yev yibên vac ge. \v 28-29 Om xomxo mi ku i vɨgê yuu vɨxa xôn ya sen dɨ yê i xôn mɨ dô lê, lêc buc tɨbeac vɨmwo nipaên ngɨgax i xêkɨzêc dɨ tax sen tip sea dɨ kô i mɨ la vac vɨgwe myadongên. Mêd xomxo tyo yê Yesu dɨ la yev vɨxa vô i, dɨ Yesu pɨping vɨmwo nipaên nêb i loc vêl ên xomxo tyo. Om xomxo tyo iac mabu dɨ nêl ên nêbê, “Yesu, ông ge Anutu lag puunê nu ông, lêcom ông ob vô va vô a? A kɨtaa ông bê ông o lêc vông a vô nipaên lêm.” \p \v 30 Mêd Yesu kɨnêg vô i ên nêbê, “Ông lêm le?” Lêc tyo nêl ên nêbê, “A lêg kehe nêbê kɨdu levac.” Nêl lê bêge, ên vɨmwo nipaên tɨbeac dô vac i nɨlô. \v 31 Mêd vɨmwo nipaên tigee kɨtaa Yesu ên nêbê, “Ông o lêc tii xe la vac Seten ben nipaên lêm.” \p \v 32 Bwoc kɨdu levac dɨya mɨ le lec kɨtôn tige, om vɨmwo nipaên tigee kɨtaa Yesu ên nêb i vông he la dô vac. Om Yesu tyuc lec, \v 33 dɨ vɨmwo nipaên tigee lam la vêl ên xomxo tyo dɨ la dô vac bwoc tyoe nɨlô, mêd bwoc tyoe tup mɨ la dɨ la vac vɨgwe madia dɨ la tô vac mia luaên dɨ num mia mɨ yib mɨma vêl. \p \v 34 Mêd xomxo wê mi viac bwoc tyoe ge yê wê bwoc la yib mɨma vêl ge, om pec mɨ la, dɨ mɨla nêl kɨtong vô tɨbii vac vɨgwe levac hɨxôn vɨgwe nipwo vɨyang vɨyang ge. \v 35 Om tɨbii wê ngô kɨyang ge la ên nêb ob la yê han, mêgem he mɨla vô Yesu lêc yê wê xomxo ti wê vɨmwo nipaên dô vac i ge, vɨmwo nipaên lop mɨ la vêl dɨ i dô hɨxôn pɨyôp nivɨha dɨ vɨnyum ngakwi lec dɨ xeedô kwabo vô Yesu dɨ ngô Yesu kɨyang. Om he yê tige dɨ xona mabu. \v 36 Mêgem xomxo wê dô mɨ yê wê Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo tige mɨ vông i vô nivɨha lec ge, nêl i tɨyi wê he yê ge kɨtong vô tɨbii wê val gee hɨxôn. \v 37 Om tɨbii Gegesa vɨhati kɨtaa Yesu ên nêb i loc vêl ên he ben. He nêl bêge ên he xona mabu, mêgem Yesu lec dipac ên nêb ob lax mɨ la. \v 38 Lêc xomxo ti wê Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên i ge, lam kɨtaa Yesu ên nêb ob la hɨxôn, lêc Yesu vông i lax mɨ la ben dɨ nêl vô i ên nêbê, \v 39 “Ông lôc mɨ loc bom dɨ loc nêl do levac wê Anutu vông vô ông ge kɨtong vô xomxo vɨhati.” Mêgem xomxo tyo lax mɨ la ben dɨ la nêl kɨyang wê Yesu vông i vô nivɨha lec ge kɨtong vô xomxo vɨhati. \s1 Jailas nu vêx, dɨ vêx yidac ngwe, yuu kɨyang \r (Matyu 9:18-26; Mak 5:21-43) \p \v 40 Yesu lax mɨ la mia luaên vɨlu Galili ge nang, lêc xomxo tɨbeac dɨbin i mɨ xeedô, om he xêyaa vô nivɨha ên wê Yesu vena ge. \v 41 Mêd xomxo levac ti lê nêbê Jailas val vô Yesu. Jailas ge wê tu levac dɨ mi viac lie Yuda hɨxôn xumac lɨlo ge, lêc lam yev vɨxa kɨtu vô Yesu dɨ kɨtaa i ên nêbê i loc vac i ben, \v 42 ên nu byac vông yidac levac ti mɨ vô kwabo lec wê ob yib ge. Nu byac tige tibed dɨ i klismas 12. \p Om Yesu la hɨxôn Jailas mɨ yuu la, lêc xomxo tɨbeac lam vuac lec Yesu. \v 43 Mêd vêx ti dô vac he mahɨgun, lêc vêx tige, yidac kwatuacên vông i tɨyi klismas 12, lêc o ma lêm, dɨ vêx tyo vông i mone la mɨma vô docta lê, lêc ti o tɨyi wê ob vông i vô nivɨha lec ge lêm. \v 44 Mêgem vêx tyo val le vô Yesu nɨmi dɨ vyax vɨgê lec Yesu ngakwi myahɨpu mêgem lutibed hi tyo kwep lec. \v 45 Mêd Yesu nêl ên nêbê, “Letya vyax vɨgê lec a?” Lêc xomxo vɨhati nêl lax ên nêbê, “Maê, xe ga maê.” Mêgem Pita nêl ên nêbê, “Xolac kehe, xomxo tɨbeac le i ngɨvina ông dɨ vɨgwe tocên ma, om letya yêvô ti wê vyax vɨgê lec ông ge?” \v 46 Lêc Yesu nêl lax ên nêbê, “Ti vyax vɨgê lec a, om a yaxên lêc xêkɨzêc la vêl ên a.” \v 47 Mêgem vêx tige xovô nêbê o tɨyi wê ob yax i vun ge lêm, om la hɨxôn ni yetacên mɨ la yev vɨxa vô Yesu dɨ nêl i kehe wê vyax vɨgê lec Yesu ge kɨtong dɨ nêl lec wê i yidac ma lutibed ge kɨtong hɨxôn, dɨ xomxo tigee vɨhati yê hɨxôn. \v 48 Mêgem Yesu nêl vô i ên nêbê, “Nuge, vông vinên wê ông vông ge, ge wê vông ông vô nimvɨha lec. Om ông lôc hɨxôn nɨlôm nivɨha.” \p \v 49 Yesu gên dɨnêl kɨyang mɨ dô, dɨ xomxo ti vac Jailas ben val nêl vô Jailas ên nêbê, “Num byac yib gwêba, mêgem le i lêc vông yuac levac vô xolac kehe mɨ i lam lêm.” \v 50 Mêd Yesu ngô kɨyang tige dɨ nêl vô Jailas ên nêbê, “Le nɨlô i vô vɨyin lêm. Nge, ông vông i vin mô, ên num ge ob vô nivɨha lec.” \v 51 Mêgem Yesu mɨla Jailas ben lêc nêl vô xomxo vɨhati ên nêb he i dô vɨxun, dêc kô Pita yuu Jon dɨ Jems dɨ nu tige ta yuu ma hɨxôn dɨ he la vac xumac lôma. \v 52 Mêd xomxo vɨhati byag mɨ vông tɨlôt ên vêx tyo mɨ dô, lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Byagên i ma, ên vêx ge o yib lêm. Nge, ici va yêp.” \v 53 Lêc xomxo tigee nap lec Yesu kɨyang ên he xovô ên he nêbê vêx ge yib vêl. \v 54 Mêlêc Yesu la hôm lec vêx tyo vɨgê dɨ nêl vya levac ên nêbê, \p “Byac, kɨdi lec.” \v 55 Mêgem vêx tyo myakɨlôhô lax mɨ la vac ninɨvi dɨ i kɨdi lec lutibed mɨ dô, dɨ Yesu nêl ên nêbê, “Xam vông yaên ti mɨ i ya.” \v 56 Mêd vêx tyo ta yuu ma yetac mabu ên wê nu kɨdi lec ge, lêc Yesu nêl vô yuu ên nêbê, “Muu o lêc nêl ga kɨtong vô xomxo ti lêm.” \c 9 \s1 Yesu vông yuac vô nue ngɨvihi \r (Matyu 10:5-15; Mak 6:7-13) \p \v 1 Yesu tyuc nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu la vô i dɨ vông xêkɨzêc wê i vông ge vô he ên nêb he i loc tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo dɨ vông xomxo yidac i vô nivɨha lec. \v 2 Mêd Yesu vông he la ên nêb he i loc nêl Anutu ben yuu môp kɨtong vô xomxo i tɨyi vɨgwe vɨhati dɨ vông he wê yidac gee i vô nivɨha lec. \v 3 Mêd nêl vô he ên nêbê, “Xam o lêc kô susu ya hɨxôn lêc loc vô môp lêm, xocbê pɨtoa yuu vɨxec dɨ yaên yuu mone dɨ vɨnyumên yuu lêm. Nge, xam loc ya vɨgêm pɨleva dɨ vɨnyumên tibed. \v 4 Dɨ xam obêc mɨla vac vɨgwe ti mɨ la dô vac xumac ti ge od xam dô vac xumac tige tibed i tɨyi buc wê xam ob dô ge. Pyap dêc xam sea vɨgwe tige dɨ loc bangwe. \v 5 Lêc xam obêc mɨla vac vɨgwe ti lêc xomxo vɨyang tige o hôm xam lec nivɨha lêm ge od xam lɨloo vɨjuva vêl ên vɨxam ên i nêl he nên nipaên kɨtong vô he dɨ loc.” \v 6 Om Yesu nue ngɨvihi la vac vɨgwe vɨyang vɨyang ge dɨ la nêl xolac vac vɨgwe toto ge dɨ vông xomxo yidac vô nivɨha lec. \s1 Helot ngô kɨyang lec Yesu \r (Matyu 14:1-2; Mak 6:14-16) \p \v 7 Hɨzap levac Helot ngô kɨyang wê xomxo mi nêl lec Yesu ge lêc vông i nɨlô vô juda juda, ên xomxo ya nêl ên nêbê Yesu ge Jon Lipacên wê yib ge lêc kɨdi lec nang, \v 8 dɨ xomxo ya nêl ên nêbê ge plopete Ilaija wê dô ilage om vena nang, dɨ he ya nêl ên nêbê ge plopete ilage ti kɨdi lec vac yibên. \v 9 Mêd Helot nêl ên nêbê, “Jon Lipacên ge wê a kɨtov i kwa ilage, lêcom xomxo letya tiganê lêc tɨbii dɨnêl kɨyang tibêge lec i?” Om Helot myag ên nêb ob yê Yesu. \s1 Yesu vet xomxo 5,000 \r (Matyu 14:13-21; Mak 6:30-44; Jon 6:1-13) \p \v 10 Mêd nue ngɨvihi wê Yesu vông he la yuac ge vena nêl he yuac kɨtong vô Yesu. Om Yesu kô heche va dêc sea xomxo baba dô dɨ he la vac vɨgwe ti lê nêbê Betsaida. \v 11 Lêc xomxo ngô wê he la ge om tɨmu vô Yesu he nue ngɨvihi vɨxa dêc mɨla vô he, mêd Yesu xêyaa vô nivɨha ên wê he mɨla ge, om nêl Anutu ben yuu môp kɨtong vô he dɨ vông he wê yidac ge vô nivɨha lec. \v 12 He dô dɨ vɨgwe huc om nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu la nêl vô Yesu ên nêbê, “Vông xomxo tigae i loc, ên he i loc vac vɨgwe vɨyang vɨyang ge ên loc kɨsuu yaên dɨ loc yêp, ên vɨgwe ga, vɨgwe myadongên.” \v 13 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xacxam va ob vông yaên vô he mɨ he i ya.” Lêc he nêl lax vô Yesu ên nêbê, “Xe xom yaên ga o tɨbeac lêm, blet vɨgê vɨlu dɨ beac yuutyabed. Lêcom ông nêb xe la kɨsuu yaên vô xomxo tɨbeac tigae, me?” \v 14 He nêl bêge ên xomxo tigee tɨbeac hɨwocên mêgem vux vaci, he 5,000. \p Mêgem Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xam vông he i loc dô kɨdu kɨdu i tɨyi xomxo kehe yuu dɨ vɨgê yuu (50).” \v 15 Om he vông tɨbii la dô i tɨyi wê Yesu nêl ge. \v 16 Mêgem Yesu hôm blet vɨgê vɨlu ge hɨxôn beac yuu ge dɨ lax ma la lag kɨsiinê dêc kɨtaa lec blet yuu beac dɨ hɨbu mɨ vông vô nue ngɨvihi ên nêb he i kô mɨ loc tɨtang vô xomxo tyoe. \v 17 Mêd xomxo vɨhati ya i den he dêc nue ngɨvihi la kɨtuc myapɨpu wê gên dô ge mɨ su vac sepac vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu mɨ i pup lec. \s1 Pita nêl Yesu kɨtong nêb i Kɨlisi \r (Matyu 16:13-28; Mak 8:27–9:1) \p \v 18 Buc ti Yesu he nue ngɨvihi la dô vac vɨgwe ti, mêd Yesu vaci kɨtaa vô ma Anutu mɨ dô. Pyap dêc kɨnêg vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xomxo mi nêb a letya?” \v 19 Mêd he nêl lax vô i ên nêbê, “Ya nêbê ông ge Jon Lipacên, dɨ ya nêbê ông Ilaija, dɨ ya nêb ông plopete ilage ti lêc ông kɨdi lec vac yibên mɨ dô gwêbaga.” \v 20 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “Dɨ xacxam va nêb a letya?” Mêlêc Pita nêl ên nêbê, “Ông ge Kɨlisi wê Anutu vông ông lam ge.” \v 21 Mêd Yesu nêl kɨyang xêkɨzêc vô he nêbê he i o lêc nêl i kɨtong vô xomxo ti lêm, \v 22 dɨ nêl vô he ên nêbê, “A, Xomxo Nu, a obêc kô myavɨnê levac mabu, dɨ he Yuda levac levac hɨxôn xomxo levac wê mi si daa vô Anutu gee hɨxôn he wê xovô Moses xolac gee, he obêc vô nɨmi vô a dɨ hi a xib, dɨ buc yon obêc la vêl lêc a obêc kɨdi lec magvɨha i tii vac nang.” \p \v 23 Mêd Yesu nêl vô he vɨhati ên nêbê, “Xomxo ti obêc nêb tɨmu vô a kɨyang ge od i vông i vô nipwo lec i tɨyi buc vɨhati dɨ kɨlê vɨyin i tɨyi xocbê kɨlê xax pola ge mɨ tɨmu vô a vɨxag. \v 24 Ên xomxo ti obêc viac ici va ninɨvi nivɨha ên nêb ob dô mavɨha ge od kɨnu hɨxôn ninɨvi obêc yib. Lêc xomxo ti obêc sea ninɨvi lec a lêg ge od obêc dô mavɨha luta. \v 25 Ên xomxo ti obêc kɨtuc susu kɨbun ga vɨhati tu ixe, lêc ici va obêc yib mɨ la vac nipaên ge od obêc vô nivɨha vô i tibêna? \v 26 Ên xomxo ti obêc vô nɨmi vô a hɨxôn a xolac ge od a, Xomxo Nu, a êno obêc vô nɨmig vô i lec buc wê a obêc lop mɨ lôm hɨxôn xêseac wê Mag Anutu yuu angela ngɨbua vông ge. \v 27 Lêc a ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xam wê xam le ga, xam ya ob dô mɨ wê wê Anutu nu ob lam tu king ge lê dêc wib tɨmuên.” \s1 Yesu ninɨvi pɨlepac \r (Matyu 17:1-13; Mak 9:2-13) \p \v 28 Yesu nêl kɨyang tige pyap dêc da ti la vêl mêd kô Pita yuu Jon yon Jems mɨ he la lec kɨtôn ti ên Yesu nêb ob la kɨtaa. \v 29 Om Yesu kɨtaa mɨ dô, lêc ninɨvi pɨlepac mɨ vô bangwe dɨ i ngakwi vô makwem ta dɨ tee lec vɨgwe. \v 30-31 Mêd lutibed xomxo yuu lam hɨxôn xêseac mɨ lam le hɨxôn Yesu dɨ yon keac. Ge Moses yuu Ilaija, om yuu nêl lec môp wê Yesu ob la vông gê Jelusalem dɨ nêl lec wê ob sea kɨbun ga ge. \p \v 32 Pita yon li yuu manôn vô yêp yêp lê, lêc yon manôn seac dɨ yon yê xêseac wê Yesu vông ge dɨ yê xomxo yuu wê le hɨxôn i ge. \v 33 Pyap mêd xomxo yuu ge nêl vô Yesu ên nêb yuu ob la, lêc Pita nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, ga nivɨha wê il dô ga, om xen ob lox xumac yon, ông nêm ti, dɨ Moses nên ti dɨ Ilaija nên ti.” Pita lungên kɨyang wê ob nêl ge om nêl kɨyang bêge pɨleva. \p \v 34 Pita gên nêl kɨyang tige dêc vɨyobtoc ti lam hɨvun he xôn om yon xona. \v 35 Mêd vya ti lam vac vɨyobtoc dɨ nêl ên nêbê, “Ge a nug wê a vɨnoo i ge om xam ngô i vya.” \v 36 Vya nêl pyap mêd yon yê wê Yesu tibed xeele ge. Mêd vô buc tigee yon o nêl kɨyang wê yon yê ge kɨtong vô xomxo ti lêm. \s1 Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo ti \r (Matyu 17:14-21; Mak 9:14-29) \p \v 37 Vɨgwe vɨdiiên tɨtige he sea kɨtôn dɨ lax mɨ la, lêc mɨla vô xomxo tɨbeac wê dɨval vô môp ge, \v 38 mêd xomxo ti vac he mahɨgun tyuc vya levac ên nêbê, “Xolac kehe, a kɨtaa ông bê ông wê a nug vux tiga lê, ên a nug nôn tibed ga mê. \v 39 Lêc buc tɨbeac vɨmwo nipaên ti hôm i xôn dɨ vông i iac mabu dɨ vô pwoo pwoo i mɨ hi i lec kɨbun dɨ mya ngɨmong lam, om vông i vô nipaên dɨ o sea i lutibed lêm. \v 40 Om a kɨtaa nume ngɨvihi ên a nêb he i tii vɨmwo nipaên tiga i loc vêl lêc he tɨyiên ma.” \p \v 41 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam gwêbaga, xam nêm vông vinên ma. Xam nɨlôm gên nipaên. Om a ob dô hɨxôn xam dɨ i mɨloc na lê lêc xam vông i vinê? Dɨ a ob kɨlê vɨyin wê xam vông ge dɨ i mɨloc na lê? Om kô num tyo mɨ lamê.” \v 42 Mêd nu tige gên kɨdi mɨ lam lêc vɨmwo nipaên tige hôm i dɨ nêx i la hi i sea lec kɨbun. Mêgem Yesu lec ni vô vɨmwo nipaên tige mɨ tii i la vêl dɨ vông nipwo tyo vô nivɨha lec dɨ vông i lax vô ma. \v 43 Om xomxo tigee vɨhati yê dɨ yetac mabu ên xêkɨzêc levac wê Anutu vông ge. \s1 Yesu nêl kɨyang vông lu yuu lec wê obêc yib ge \r (Matyu 17:22-23; Mak 9:30-32) \p Xomxo yetac mabu ên môp wê Yesu vông ge, dêc Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, \v 44 “Xam vyac vô nɨnyam vô kɨyang wê a ob nêl ga bê xomxo obêc vông Xomxo Nu la vac tɨbii vɨgê.” \v 45 Lêc nue ngɨvihi lungên kɨyang tyo kehe, ên kehe yêp xôpacên om he vyac xovôên ma. Lêc he xona ên nêb ob kɨnêg kɨyang tyo kehe vô Yesu lêm. \s1 Letya ob tu levac? \r (Matyu 18:1-5; Mak 9:33-40) \p \v 46 Yesu nue ngɨvihi ngaênma ên nêb letya ob tu he nên levac? \v 47 Lêc Yesu xovô he nɨlô wê he nêl ge om la kô nipwo ti mɨ lam lax i le pɨkeb i, \v 48 dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xomxo ti obêc hôm nipwo bêga lec ên wê vông i vin a lêg ge od ge tɨyi xocbê hôm a lec ge. Dɨ xomxo ti obêc hôm a lec ge od ge tɨyi xocbê hôm xomxo ti wê vông a lam ge lec hɨxôn. Ên xomxo wê dô nipwo vac xam mahɨgun ge, ge wê ob tu xam nêm levac.” \p \v 49 Mêd Jon nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, xe xê xomxo ti tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo lec ông lêm, om xe vɨbu i nêb i vôngên tibêge i ma, ên o mi dô hɨxôn xe mɨ tɨmu vô ông lêm.” \v 50 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xam o lêc vɨbu i lêm. Ên xomxo wê o vông vevac vô xam lêm ge, ge xam nêm wê ob ngɨdu xam xôn ge.” \s1 Tɨbii Samelia o hôm Yesu lec lêm \p \v 51 Buc vô kwabo lec wê Yesu ob lax mɨ la lag puunê ge, mêd Yesu nêb ob la Jelusalem, \v 52 om vông xomxo ya le mug la. Mêd he mɨla vac tɨbii Samelia ben, ên he nêb he ob la yê vɨgwe ti wê Yesu ob la dô vac ge, \v 53 lêc tɨbii vɨyang tige xovô nêbê Yesu ge xomxo Yuda ti wê nêb ob la Jelusalem ge, om he vɨbu nêbê Yesu loc vacên he ben i ma. \v 54 Mêd nue ngɨvihi Jems yuu Jon yê môp wê he vông ge om nêl vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, ông nêb xii nêl dɨ ngwax i lam gê kɨsii ganê ên ya tɨbii tigae i ma vêl, me?” \v 55 Mêlêc Yesu pɨlepac i dɨ kunac yuu ên kɨyang wê yuu nêl ge. \v 56 Pyap dêc he la vɨgwe bangwe. \s1 Xomxo wê nêb ob tɨmu vô Yesu ge \r (Matyu 8:19-22) \p \v 57 He mɨla vô môp lê, lêc xomxo ti val nêl vô Yesu ên nêbê, “Vɨgwe wê ông ob la vac ge, a ob loc hɨxôn ông.” \v 58 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Le i lêc nêl decdec bê ông ob lam hɨxôn a lêm. Ên lɨlii mi yêp vac yen, dɨ menac vông lɨwihi lec xax mɨ yêp lec, lêc a, Xomxo Nu, a bog wê a ob xêp vac ge ti yêpên ma.” \p \v 59 Yesu nêl vô xomxo ngwe ên nêbê, “Lam hɨxôn a.” Lêc xomxo tige nêl ên nêbê, “Xomxo levac, a ob loc hɨxôn ông lê, lêc ông vông a lax dô dɨ yev mag vêl lê.” \v 60 Lêc Yesu luu i vya dɨ nêl ên nêbê, “Xomxo yibên i yev yibên, dɨ ông loc nêl Anutu ben yuu môp kɨtong vô xomxo.” \p \v 61 Xomxo ngwe nêl vô Yesu ên nêbê, “Xomxo levac, a ob loc hɨxôn ông lê, lêc ông vông a lax bog mɨ lax nêl kɨtong vô lige lê.” \v 62 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xomxo ti obêc nêb i obêc vông Anutu yuac ge od i o lêc yê manôn i loc nɨnya nɨnya lêm, ên ge od o tɨyi wê ob tu Anutu nu mɨ vông i yuac ge lêm.” \c 10 \s1 Yesu vông xomxo kehe yon dɨ vɨgê yuu (70) la vac yuac \p \v 1 Nang dêc Yesu vɨnoo xomxo kehe yon dɨ vɨgê yuu (70) hɨxôn mɨ vông he yuu yuu la vac vɨgwe titi, ên nêb he i mug mɨ loc vac vɨgwe vɨhati wê Yesu obêc mɨla vac ge. \v 2 Mêd nêl vô he ên nêbê, “Yaên wê dô vac yuac ge vô nôn tɨbeac pyap lê, lêc xomxo ti wê ob kô nôn tyo gee yuutyabed, om xam kɨtaa vô yuac tyo kehe bê i vông xomxo i loc vông yuac ên kɨtuc ixe nôn. \p \v 3 “Om xam locê. Lêc xam xovô bê a ob vông xam loc xocbê bwoc sipsip nue wê la vac noo vɨmen mahɨgun ge. \v 4 Om xam o lêc kô mone yuu vɨxec dɨ su hɨxôn lêm, dɨ xam o lêc keac tôv vô xomxo ti vac môp lêm. \v 5 Xam obêc la vac xumac ti ge od xam nêl kɨyang tax bêga bê, ‘Kɨyang malehe i lam lec xomxo wê dô vac xumac tiga.’ \v 6 Mêd xomxo kɨyang malehe obêc dô vac xumac tige ge od kɨyang malehe wê xam kɨtaa lec he ge ob yêp lec he. Lêc obêc ma ge od kɨyang malehe obêc lôm vô xacxam va tii vac nang. \v 7 Mêd xumac wê xam obêc dô vac ge, xam dô vac xumac tige tibed, dɨ le i lêc dô tul tul vac xumac tɨbeac lêm. Nge, xam dô tige mɨ wa dɨ num wê xomxo ob vông vô xam ge, ên xomxo wê ob vông yuac ge obêc kô nôn lec yuac wê he vông ge. \p \v 8 “Om xam obêc la vac vɨgwe ti lêc xomxo hôm xam lec ge od xam wa yaên wê he vông vô xam ge, \v 9 dɨ xam vông he vɨyang tige wê yidac vông ge i vô nivɨha lec, dɨ xam nêl vô he bêga bê, ‘Anutu nu kɨsiinê val pyap vô xam.’ \p \v 10 “Lêc xam obêc mɨla vac vɨgwe ti lêc xomxo o hôm xam lec lêm ge od xam lôc mɨ loc le vac môp, dɨ nêl vô he bêga bê, \v 11 ‘Xam bom vɨjuva wê pɨtii lec xe vɨxam ge, xe ob lɨloo i lôc mɨ loc yêp vô xam. Mêlêc xam xovô bêga bê Anutu nu kɨsiinê val kwabo pyap.’ Xam nêl bêge vô he. \v 12 Om a ob nêl vô xam bê obêc buc tɨmuên wê Anutu ob yaxên xomxo ge, od xomxo vɨyang tige obêc kô vɨyin levac luu vɨyin wê tɨbii Sodom ob kô ge vêl.” \s1 Vɨyin lec xomxo wê o vông i vin lêm ge \r (Matyu 11:20-24) \p \v 13 Yesu nêl ên nêbê, “Xam tɨbii Kolasin, xam xona nêm ên vɨyin wê xam obêc kô ge. Dɨ xam tɨbii Betsaida, xam êno xona nêm. Ên do levac wê a vông vac xam bom ge, xomxo ti obêc vông bêge vac tɨbii Taia yuu Saidon ben ilage ge od tɨbii Taia yuu Saidon obêc pɨlepac he dɨ lipac vɨwev lec he dɨ dô hɨxôn nɨlô vɨyin ên wê he xovô nên nipaên ge. \v 14 Lêc xam o pɨlepac xam lêm, om buc tɨmuên wê Anutu obêc yaxên xomxo ge, od xam obêc kô myavɨwen nipaên i luu wê tɨbii Taia yuu Saidon ob kô ge vêl. \v 15 Dɨ xam tɨbii Kapaneam, xam xo ên xam nêb xam ob kô lêm levac mɨ la dô vac Anutu ben lag puunê? Ma vêl, xam ob la vac vɨgwe nipaên.” \p \v 16 Mêgem Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xomxo ti obêc ngô xam vyam ge od tɨyi xocbê ngô a vyag. Lêc xomxo obêc vô nɨnya kɨtu vô xam vyam ge od tɨyi xocbê he vô nɨnya kɨtu vô a vyag, dɨ xomxo wê vô nɨnya kɨtu vô a vyag ge tɨyi xocbê he vô nɨnya kɨtu vô xomxo ti wê vông a lam ge vya hɨxôn.” \s1 Xomxo kehe yon dɨ vɨgê yuu (70) vena vô Yesu \p \v 17 Xomxo kehe yon dɨ vɨgê yuu wê Yesu vông he la yuac gee vena hɨxôn xêyaa nivɨha dɨ nêl vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, xe nêl ông lêm ge od vɨmwo nipaên vô nɨnya lehe vô mɨ la vac xe vyam kwa ngɨbi.” \v 18 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “A xê Seten tô gê kɨsii ganê mɨ lam xocbê deac hɨxelac ge. \v 19 Om xam ngô lê. A vông xêkɨzêc vô xam pyap, om xam tɨyi wê xam obêc kê myel yuu kɨpyêc, dɨ xam obêc pwoo xêkɨzêc wê Seten vông ge i pec, dɨ susu ti o tɨyi wê ob vông xam vô nipaên ge lêm. \v 20 Vɨxôhɨlôg, lêc xam o lêc pɨmil xam bê vɨmwo nipaên la vac xam kwa ngɨbi lêm. Nge, xam pɨmil Anutu ên wê kɨvuu xam lêm yêp lag puunê ge.” \s1 Yesu pɨmil ma Anutu hɨxôn xêyaa nivɨha \r (Matyu 11:25-27; Matyu 13:16-17) \p \v 21 Vô buc tige Myakɨlôhô Ngɨbua vông Yesu xêyaa vô nivɨha dɨ i kɨtaa vô ma Anutu bêga ên nêbê, “Mag Apumtau, ông lag yuu kɨbun kehe ông, om a hi vɨxag pec ên ông, ên ông o vông kɨyang tige vô xomxo wê pɨyôp levac yuu xovôên nivɨha ge lêm. Nge, ông hɨlung vô xomxo wê lê nipwo ge. Mag, ông vông ya xovôên wê ôcông va vông ge.” \p \v 22 Pyap dêc Yesu nêl ên nêbê, “Mag vông susu ge vɨhati vô a. Mêlêc xomxo ti o xovô nu a lêm. Nge, Mag vaci xovô. Dɨ xomxo ti o xovô Mag lêm. Nge, nu aca va wê a xovô, dɨ xomxo wê a nêb a ob hɨlung Mag vô he ge, he ob xovô Mag.” \p \v 23 Mêd Yesu pɨlepac i vô nue ngɨvihi dɨ nêl vô heche va ên nêbê, “Xam xêmyaa i vô nivɨha ên wê xam wê môp wê a vông ge. \v 24 Ên a ob nêl vô xam bê plopete yuu king wê dô ilage, he tɨbeac nêb ob yê i tɨyi xocbê xam wê ge lê, lêc he yêên ma. Dɨ he tɨbeac nêb ob ngô kɨyang xocbê wê xam ngô ge lê, lêc he ngôên ma.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec tɨbii Samelia ti \p \v 25 Buc ti lêc xomxo wê xovô Moses xolac ge ti kɨdi lec dɨ nêl kɨyang vô Yesu ên nêb ob yaxên i, om nêl bêga ên nêbê, “Xolac kehe, a obêc vông bêna êdêc dô magvɨha luta lêc luta?” \v 26 Lêc Yesu nêl lax vô i ên nêbê, “Kɨyang wê yêp vac Moses xolac ge, ông kɨtong lêc nêbê va?” \v 27 Mêgem xomxo tyo nêl ên nêbê, “Xolac nêl bêga ên nêbê, ‘Ông xêmyaa i vin lec ông Apumtau Anutu dɨ ông vông nɨlôm yuu kɨnum dɨ xêkɨzêc yuu pɨyôp i loc dɨluhu vô Anutu, dɨ ông xêmyaa i vin lec xomxo baba i tɨyi xocbê ông xêmyaa vin lec ôcông va ge.’” \v 28 Mêgem Yesu nêl ên nêbê, “Ông nêl ge nivɨha pyap, om ông obêc vông bêge ge od ông obêc dô mamvɨha luta lêc luta.” \p \v 29 Lêc xomxo tige nêb ob viac i nivɨha om kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Kɨyang wê nêl ên nêbê il xêdyaa i vin lec xomxo baba ge, ge nêl lec xomxo nae?” \p \v 30 Om Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô i bêga ên nêbê, “Xomxo ti kɨdi gê Jelusalem ên nêb ob la Jeliko, om la vô môp mɨ la, lêc tɨbii yôdac wê mi vun xomxo susu ge hi i vô nipaên dɨ lêx i nên ngakwi sea dɨ kô i susu vɨhati mɨ la, dêc xomxo tyo la yêp vac môp dɨ vô kwabo lec wê ob yib ge. \v 31 Lêc vô buc tige xomxo wê mi si daa vô Anutu ge ti mɨla vô môp tige mɨ la yê lê, lêc sea i yêp dɨ luu vêl mɨ la. \v 32 Nang dêc xomxo Livai wê mi vông yuac vac Anutu xumac ngɨbua ge ti mɨla vô môp tige mɨ la yê lê, lêc sea i yêp dɨ luu vêl mɨ la. \p \v 33 “Mêd tɨbii Samelia ti mɨla vô môp tige om val yê xomxo tyo wê yêp ge, lêc xo vɨgwe pɨsiv ên i, \v 34 om la kwabo vô dêc vông malasin wel yuu wain vac xomxo tyo kɨtyax wê tɨbii vevac hi ge, mɨ vɨyum xôn, dêc tung i la lec i bwoc donki mêd kô mɨ \p la vac xumac wê xomxo kɨsuu dɨ yêp vac ge ti dɨ viac i. \v 35 Vɨgwe vɨdiiên mêd tɨbii Samelia tige vông mone kehe ti vô xomxo ti wê viac xumac tige dɨ nêl vô i ên nêbê, ‘Ông viac xomxo tiga nivɨha ya mone wê a vông ga, dêc ông obêc vông luu vêl ge od a obêc vena vông vac ông xe wê ông viac xomxo tiga ya ge.’” \p \v 36 Yesu nêl bêge dêc kɨnêg vô xomxo xolac kehe tige ên nêbê, “Om ông xo ên ông nêb xomxo yon ge, tina xêyaa vin lec xomxo ti wê tɨbii yôdac hi ge?” \v 37 Lêc xomxo tyo nêl lax ên nêbê, “Xomxo ti wê xo vɨgwe pɨsiv ên i ge.” Om Yesu nêl vô i ên nêbê, “Om ông lôc, dɨ loc vông môp i tɨyi bêge.” \s1 Mata yuu li Malia \p \v 38 Mêd Yesu he nue ngɨvihi la lêc mɨla vac vɨgwe ti wê vêx ti dô vac lê nêbê Mata. Om Mata kô Yesu mɨ la vac i ben. \v 39 Lêc Mata li vêx ngwe dô lê nêbê Malia, om Malia la dô hɨxôn Apumtau Yesu mɨ ngô i kɨyang. \v 40 Lêc Mata vông yuac levaclec yebac mɨ vô vɨlee vɨlee mɨ vông nɨlô vô vɨyin om la nêl vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, nii Malia sea a mɨ vông aca tibed vông yuac lec yaên ga. Lêcom mêd ông wê ge nivɨha? Ông nêl ên i lam vông yuac hɨxôn a.” \v 41 Lêc Apumtau nêl vô i ên nêbê, “Mata, Mata, ông vông nɨlôm la vô susu vɨyang vɨyang ge om vông ông nɨlôm vô vɨyin lec. \v 42 Mêlêc môp tibed wê ông sea ge. Ge môp nivɨha wê Malia vông ge, om il obêc vô vêl ên i nang lêm.” \c 11 \s1 Yesu nêl môp kɨtaaên kɨtong vô nue ngɨvihi \r (Matyu 6:9-15; Matyu 7:7-11) \p \v 1 Buc ti Yesu la kɨtaa vac vɨgwe ti, pyap dêc nue ngɨvihi ti nêl vô i ên nêbê, “Apumtau, xe nêb ông nêl môp kɨtaaên kɨtong vô xe i tɨyi xocbê Jon Lipacên nêl vô nue ge.” \v 2 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam obêc kɨtaa ge od xam kɨtaa bêga bê, \q1 ‘Mag, ông lêm i lam tu ngɨbua. Ông lam tu Apumtau i tɨyi vɨgwe vɨhati. \v 3 Ông vông yaên vô xe i tɨyi buc vɨhati. \v 4 Xe nêm myavɨwen wê yêp vô xe ge ông kɨtya vêl, xocbê xe kɨtya nêm nipaên vêl vôma ge. Ông o lêc dɨdii xe mɨ loc vac kɨyang wê ob yaxên xe ge lêm.’” \p \v 5 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam ti obêc la vô ngɨdêm ti vô vɨvuaên mahɨgun dɨ nêl vô i ên nêbê, ‘Ngɨdêg, a val ga vô ông ên a nêbê ông vông blet yon vô a, \v 6 ên a ngɨdêg ngwe val vô vɨgwe bucên tya ga vô a, lêcom yaên wê a ob vông vô i ge ma.’ \v 7 Lêc ngɨdêm dô vac xumac nɨlô dɨ nêl bêga vô ông ên nêbê, ‘Ga vɨvuaên mahɨgun dɨ a tung xumac lec pyap dɨ xe nuge xêp ga mê, om o tɨyi wê a ob kɨdi lec mɨ vông yaên ti vô ông ge lêm. Mêgem ông lôcê.’ \v 8 Om a ob nêl vô xam bê ngɨdêm obêc kɨdi lec mɨ lam vông yaên vô ông ge od ob vông vô ông ên wê i ngɨdê ông ge lêm. Nge, obêc vông vô ông ên wê ông kɨtaa i ngɨnong ge. \v 9 Om a ob nêl vô xam bê xam kɨtaa susu ya vô Anutu ên Anutu i vông vô xam, dɨ xam myag susu êdêc wêvô, dɨ xam kɨtuu vuayen ên Anutu i tax vuayen ên xam. \v 10 Ên xomxo vɨhati wê kɨtaa vô Anutu ge obêc kô nôn tɨyi wê he kɨtaa ge, dɨ xomxo vɨhati wê myag susu ge obêc yêvô, dɨ xomxo vɨhati wê kɨtuu vuayen ge od Anutu obêc tax vuayen ên he. \p \v 11 “Xame, xam nume ti obêc kɨtaa xam nêb ob ya pis ge od xam obêc vông myel vô, me? \v 12 Me nume ti obêc kɨtaa xam ên nêb xam vông kokɨlêx nulen vô i ge od xam obêc vông kɨpyêc vô, me? Maê. \v 13 Xam ga xomxo kɨbun nimpaên, lêc xam mi vông susu nivɨhavɨha vô nume, om xam xovô bêga bê il Mag Anutu lag puunê nêb ob vông susu nivɨhavɨha luu vêl vô il om ob vông Myakɨlôhô Ngɨbua vô xomxo wê kɨtaa i ge.” \s1 Xomxo nêl ên nêbê Yesu vông yuac ya xêkɨzêc wê Seten vông ge \r (Matyu 12:22-30; Mak 3:20-27) \p \v 14 Yesu tii vɨmwo nipaên ti vêl ên xomxo ti. Vɨmwo tyo vông xomxo tige dô yac dɨ keacên ma, om buc wê Yesu tii vɨmwo tyo la vêl ge od xomxo tyo keac, dɨ xomxo wê yê gee yetac mabu. \v 15 Lêc xomxo ya nêl ên nêbê, “Bielsebul wê tu vɨmwo nipaên nên levac ge vông xêkɨzêc vô Yesu, om Yesu tii vɨmwo nipaên vêl ya xêkɨzêc wê Bielsebul vông ge.” \v 16 Dɨ xomxo ya nêb ob yaxên Yesu, om nêl vô i ên nêbê, “Xe nêb ông vông do levac ti mɨ xe xê ên i nêl kɨtong bê ông kô xêkɨzêc vô Anutu lag puunê.” \v 17 Lêc Yesu xovô kɨyang wê yêp vac he nɨlô ge om nêl vô he ên nêbê, “Xomxo vɨyang ti obêc hɨbuma sea mɨ hima ge od ob dô nivɨha nang lêm. Me xomxo xumac ti obêc hɨbuma sea mɨ hima ge od obêc vông he vô nipaên. \v 18 Bêge mêgem Seten he lie obêc hɨbuma sea mɨ hima ge od xêkɨzêc wê he vông ge ob yêp nivɨha tibêna? Ge he ob dô nipaên. A nêl bêge ên wê xam nêl ên xam nêbê a tii vɨmwo nipaên la vêl ên xomxo ya xêkɨzêc wê Bielsebul vông ge. \v 19 Lêc a ob kɨnêg vô xam bê a obêc tii vɨmwo nipaên vêl ya xêkɨzêc wê Bielsebul vông ge od letya wê vông xêkɨzêc vô lime lêc he tii vɨmwo nipaên vêl ya ge? Ge lime vaci ob yaxên kɨyang wê xam nêl ge lê. \v 20 Lêc Anutu vaci obêc vông xêkɨzêc vô a dɨ a tii vɨmwo nipaên la vêl ge od xam xovô bêga bê Anutu lam tu levac vac xam mahɨgun pyap. \p \v 21 “Xomxo xêkɨzêc ti obêc hôm susu vevac vac vɨgê dɨ dô bin i xumac ge od susu wê i vông ge ob dô nivɨha. \v 22 Lêc xomxo ngwe wê xêkɨzêc luu vêl ge obêc val vông vevac vô i dɨ ngɨnoo vêl ge od ob vô susu vevac wê xomxo tige xo nêb ob ngɨdu i xôn ge vêl, dêc kô susu wê xomxo tige vông ge vɨhati mɨ la tɨtang vaxvax vô lie ya. \p \v 23 “Om a ob nêl bêga bê xomxo ti obêc dô hɨxôn a mɨ ngɨdu a xôn lêm ge od ge tɨyi xocbê vông vevac vô a. Dɨ xomxo wê o vɨlu vô xomxo hɨxôn a lêm ge od ge tɨyi xocbê tii he moo sea ge. \s1 Vɨmwo nipaên vena i tii vac nang \r (Matyu 12:43-45) \p \v 24 “Vɨmwo nipaên ti obêc lam la vêl ên xomxo ti ge od ob la vɨlee vac vɨgwe myadongên mɨ la myag vɨgwe ti wê ob la dô seac vêl vac ge. Lêc yêvôên vɨgwe ti obêc ma ge od ob nêl bêga bê, ‘A ob lax mɨ la dô vac bog wê a sea dɨ lam ge i tii vac nang.’ \v 25 Om vɨmwo tige obêc lax mɨ la vô xomxo ti wê i dô vac ilage mɨ lax yê wê pɨtyep mɨ viac nivɨha ge, \v 26 od obêc la kô vɨmwo nipaên wê nên nipaên luu i vêl ge vɨgê vɨlu dɨ sec yuu, lêc he xôn lax dô vac xomxo tige, dɨ vông i vô nipaên levac luu vɨwen tax ge vêl.” \s1 Môp wê xomxo ob dô hɨxôn xêyaa nivɨha ge \p \v 27 Yesu nêl kɨyang tige vô xomxo tɨbeac, lêc vêx ti tyuc vya levac vac he mahɨgun ên nêbê, “Ông tam ti wê kô ông mɨ vông lul vô ông ge, i dô hɨxôn xêyaa nivɨha.” \v 28 Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Bêge mêlêc a nêl bê xomxo wê ngô Anutu kɨyang mɨ viac ge wê ob dô hɨxôn xêyaa nivɨha.” \s1 Xomxo nêb he ob yê do levac \r (Matyu 12:38-42; Mak 8:12) \p \v 29 Xomxo tɨbeac lam kɨtucma mɨ dô, mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xomxo gwêbaga, xomxo nipaên nôn. He nêb he ob yê do levac lê, lêc a ob nêl bê he ob yê do tɨbeac lêm. Nge, do tibed wê he ob yê ge, tɨyi xocbê wê Jona vông ilage. \v 30 Ên môp wê Jona la dô vac lɨlii gwec nɨlô tɨyi buc yon ge, ge Anutu hɨlung vô tɨbii Niniva tɨyi xocbê do levac ge. Bêge mêgem a, Xomxo Nu, a obêc tu do levac bêge vô xomxo gwêbaga êno. \p \v 31 “Om obêc buc tɨmuên wê Anutu obêc tɨtô xomxo ge, od vêx levac wê tu tɨbii Siba nên kwin vac buc ilage ge obêc kɨdi lec hɨxôn xam wê xam dô gwêbaga dɨ nêl xam nêm nipaên kɨtong. Ên vêx tige kɨdi vac kɨbun myahɨpu dɨ lam ên nêb ob lam ngô kɨyang wê King Solomon nêl hɨxôn pɨyôp nivɨha ge. Dɨ gwêbaga a wê a luu Solomon vêl ge a lam dô hɨxôn xam lê, lêc xam o ngô a vyag lêm. \v 32 Om obêc buc tɨmuên wê Anutu obêc tɨtô xomxo ge, od tɨbii Niniva êno obêc kɨdi lec hɨxôn xam wê xam dô gwêbaga dɨ nêl xam nêm nipaên, ên ilage tɨbii Niniva ngô kɨyang wê Jona nêl vô he ge dɨ pɨlepac he, dɨ gwêbaga a wê a luu Jona vêl ge a lam dô hɨxôn xam, lêc xam o pɨlepac xam lêm. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec lam \r (Matyu 5:15; Matyu 6:22-23) \p \v 33 “Xomxo ti obêc byêx ngwax vac lam ge od ob vun vac pêt ngɨbi me lax dêg lec xôn lêm. Nge, ob lax i le lec tevol kɨsii ên xomxo wê ob lam vac xumac nɨlô ge i lam yê xêseac. \v 34 Xam mamnôn tɨyi xocbê lam wê linac lec nimnɨvi ge, om mamnôn obêc dô nivɨha ge od obêc vông nimnɨvi vɨhati dô vac xêseac, lêc xam obêc vông mamnôn vô nipaên ge od nimnɨvi vɨhati obêc mapɨtoc. \v 35 Om xam viac xam êdêc xêseac wê dô vac xam ge i o lêc vô mapɨtoc lêm. \v 36 Ên nimnɨvi vɨhati obêc dô vac xêseac dɨ mapɨtoc ma ge od nimnɨvi obêc xêseac nivɨha xocbê lam xêseac linac lec ông ge.” \s1 Môp nipaên wê he Palisi hɨxôn xomxo wê xovô Moses xolac gee vông ge \r (Matyu 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 20:45-47) \p \v 37 Yesu nêl kɨyang tige pyap dêc Palisi ti val nêl vô Yesu nêb i loc ya hɨxôn i, om Yesu la vac Palisi tyo ben mɨ la dô hɨxôn i mɨ ya. \v 38 Lêc Palisi tyo yê wê Yesu dɨya ge lê, lêc o lipac vɨgê tax tɨyi xocbê môp wê he Palisi mi vông ge lêm, om yetac mabu. \v 39 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Xam Palisi ge, xam mi lipac nimnɨvi pɨleva tɨyi xocbê xam lipac kap yuu pɨle nɨmi ge, dom xam nɨlôm ge, môp yôdac yuu nipaên pup lec. \v 40 Xam tɨbii pɨyôp maên. Anutu ti wê tung il nidnɨvi ge o tung il nɨlôd hɨxôn lêmê? \v 41 Om a ob nêl vô xam bê xam vông susu wê dô vac pɨle yuu kap nɨlô ge vô xomxo wê nên susu maên ge ên i loc ngɨdu he xôn. Xam obêc vông bêge ge od xam nêm môp vɨhati obêc vô paha lec. \p \v 42 “Om xam Palisi ge, xam xona nêm ên vɨyin wê ob val vô xam ge. Ên xam nêb xam ob tɨmu vô Moses xolac vɨhati, om xam obêc tulec susu xocbê lehac yuu ngec nipwopwo ge od xam mi tung kɨdu vɨgê yuu lêc mi vông kɨdu ti la tu daa vô Anutu. Xam mi vông bêge lê, lêc xam sea môp bôbac yuu môp xêyaa vin lecên Anutu. Om a ob nêl bê xam o lêc vông môp ngwe vô nivɨha dɨ sea ngwe lêm. Nge, xam vông yuu xôn i vô nivɨha. \p \v 43 “Xam Palisi, xam xona nêm ên vɨyin wê obêc tulec xam ge. Ên buc wê xam la vac xumac lɨlo ge, od xam yong xam ên xam nêb xam ob dô lec sia nivɨha vô xomxo manôn, dɨ buc wê xam la vɨlee lec wetôv ge od xam nêb xomxo vɨhati i pɨmil xam ya vya nivɨha. \p \v 44 “Mêgem xam xona nêm ên vɨyin wê obêc tulec xam ge. Ên xam nɨlôm tɨyi xocbê lôva wê le vac kɨbun nɨlô mɨ xomxo len yêp vac ge, mêlêc xomxo tɨbeac lungên dɨ xoc vô kɨsii mɨ la om vông he vô nipaên.” \p \v 45 Mêgem xomxo wê xovô Moses xolac ge ti nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, kɨyang wê ông nêl ge, ge ông nêl nipaên lec xe hɨxôn.” \v 46 Lêcom Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam wê xam xovô Moses xolac ge, xam xona nêm ên vɨyin wê obêc tulec xam ge. Ên xam nêl kɨyang tɨbeac vô xomxo ên xam nêb he i tɨmu vô, om xam lii vɨyin levac lec he, lêc xam vɨgêm o kɨlê vɨyin tige hɨxôn he lu ya lêm. \p \v 47 “Om xam xona nêm ên vɨyin wê obêc tulec xam ge. Ên mame bume tɨvame, he hi plopete yib, lêc gwêbaga xam dɨvunac vô lôva wê plopete yêp vac ge. \v 48 Om môp tibêge nêl xam kɨtong ên nêbê xam xêmyaa vô nivɨha ên môp wê bume vông ilage, ên bume hi plopete yib, lêc gwêbaga xam vunac vô lôva wê plopete yêp vac ge. \p \v 49 “Mêgem Anutu wê xovôên kehe ge nêl bêga ên nêbê, ‘A ob vông plopete yuu sinale i loc vô he lê, lêc he obêc vông vɨyin vô he dêc hi he ya yib.’ \v 50 Om xomxo wê dô gwêbaga, he ob kô myavɨwen nipaên lec wê he hi plopete yib ge. Ge nêl lec plopete vɨhati yang, he wê dô vô buc taxlee ilage wê Anutu tung lag yuu kɨbun ge dɨ i val tyip lec buc gwêbaga hɨxôn. \v 51 Kɨyang tige lec Ebel wê taxlee ge dɨ i val tyip lec plopete Sekalaia ti wê bume hi i yib vac xumac ngɨbua yuu alta mahɨgun ge. Vɨxôhɨlôg, a ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo gwêbaga ob kô myavɨwen nipaên lec môp gee vɨhati. \p \v 52 “Om xam wê xam xovô Moses xolac ge, xam xona nêm ên vɨyin wê xam ob kô ge. Ên môp wê xomxo ob ngô xolac kehe ge, xam le vac xôn, ên xacxam va lungên xolac kehe om xam le vac môp xôn ên xomxo wê nêb ob ngô mɨ xovô ge.” \p \v 53 Yesu nêl pyap dêc sea Palisi tyo ben dɨ loc mɨ la, dêc he wê xovô Moses xolac gee hɨxôn he Palisi yê Yesu nipaên om he le kɨnêg kɨyang vɨyang vɨyang vô i \v 54 ên nêb ob yaxên bêc obêc nêl kɨyang ti so ge od ob vông i loc vac kot. \c 12 \s1 Xona nêm ên kɨyang kɨtyooên \r (Matyu 10:26-27) \p \v 1 Vô buc tige xomxo tɨbeac hɨwocên la kɨtucma vô Yesu, om he la pup lec vɨgwe xocbê ob dô lecma vɨxa hɨxôn, dêc Yesu nêl vô nue ngɨvihi tax ên nêbê, “Xam viac xam ên môp nipaên wê Palisi mi vông ge, ên he mi vɨyum kɨyang nipaên vac kɨyang nivɨha, om môp tige tɨyi xocbê yis wê ob vông blet vuac mɨ vô levac ge. \v 2 Ên kɨyang vɨhati wê yêp xôpacên ge obêc lam le seac, dɨ kɨyang vɨhati wê yêp vac xomxo nɨlô ge obêc hɨvelac lec dɨ xomxo vɨhati xovô. \v 3 Om kɨyang vɨhati wê xam nêl vô bucên ge od xomxo obêc ngô vô vɨdiiên, dɨ kɨyang vɨhati wê xam kɨmuna vôma vac xumac lôma ge od obêc nêl i vô levac lec wetôv. \s1 Xomxo i xona ên Anutu tibed \r (Matyu 10:28-31) \p \v 4 “Xam lige, a ob nêl vô xam bê xam o lêc xona ên xomxo wê ob hi xam nimnɨvi yib ge lêm, ên he o tɨyi wê obêc vông vɨyin yaya vô xam hɨxôn tɨmuên ge lêm. \v 5 Lêc a ob nêl xomxo ti wê xam ob xona ên ge kɨtong vô xam bê Anutu tibed wê obêc hi xomxo yib, dêc obêc tɨmuên ge xêkɨzêc wê i vông ob nêx xomxo la vac vɨgwe nipaên. Om a nêl vô xam bê xam xona ên i tibed. \p \v 6 “Xam xovô ên xam nêbê xomxo ti obêc kɨsuu menac nipwo vɨgê vɨlu ge od obêc kɨsuu ya mone nipwo tɨyi xocbê mone hi yuubed ge. Bêge mêlêc Anutu o lungên menac nipwopwo gee lêm. Nge, xovô gee vɨhati. \v 7 Dɨ Anutu o lungên xam êno lêm. Nge, kɨtong xam bamzub lihi vɨhati pyap. Om xam xonaên i ma, ên Anutu xêyaa vin lec xam ngɨnoo menac vɨhati vêl. \s1 Il ob nêl Yesu kɨtong vô xomxo \r (Matyu 10:19-20,32-33; Matyu 12:32) \p \v 8 “A ob nêl vô xam bê xomxo ti obêc nêl a kɨtong vô xomxo ge od a, Xomxo Nu, a ob nêl i kɨtong vô Anutu nue angela. \v 9 Lêc xomxo ti obêc yax a vun vô xomxo manôn ge od a obêc yax i vun vô Anutu nue angela manôn êno bêge. \p \v 10 “Xomxo ti obêc so vya vô a, Xomxo Nu ge od tɨyi wê Anutu obêc kɨtya nipaên tige vêl ge. Lêc xomxo ti obêc so vya vô Myakɨlôhô Ngɨbua ge od o tɨyi wê Anutu ob kɨtya i nên nipaên tige vêl ge lêm. \p \v 11 “Mêd buc wê xomxo obêc kô xam mɨ la vô xomxo levac vac xumac lɨlo me gavman ti me xomxo levac ti ge od xam o lêc xona dɨ xo bêga bê ‘Xe ob luu he vya ya kɨyang tina, dɨ xe ob nêl kɨyang bêna vô he?’ Le i lêc xo kɨyang tibêge lêm. \v 12 Ên obêc hɨyôv manôn myabo tya ge od Myakɨlôhô Ngɨbua ob hɨlung kɨyang wê xam ob nêl ge vô xam.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xomxo wê mone tɨbeac ge ti \p \v 13 Xomxo ti vac xomxo tɨbeac mahɨgun nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, ông nêl vô a lig ngwe ge bê i vông susu wê mag vɨgê ge vɨwen vô a.” \v 14 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Letya vɨnoo a nêb a tɨtô xam nêm kɨyang mɨ vông byed vô xam susu? Ge yêp vô xacxam va.” \v 15 Mêgem Yesu nêl vô he vɨhati ên nêbê, “Xam xona nêm ên mamdoên vô susu vɨyang vɨyang ge, ên susu tɨbeac wê xomxo vông ge o tɨyi wê ob vông he dô mavɨha ge lêm.” \p \v 16 Mêgem Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he bêga ên nêbê, “Xomxo wê susu levac ge ti dô, lêc yuac wê i vông ge vô nôn tɨbeac, \v 17 om xo bêga ên nêbê, ‘A ob vông bêna? Ên xumac wê a ob kɨtuc susu vɨhati nôn vac ge tɨyiên ma.’ \v 18 Om nêl bêga ên nêbê, ‘A ob vông môp bêga bê a ob dii xumac wê a kɨtuc susu nôn vac ge mɨ lox xumac levac levac pɨleva ên kɨtuc yaên nôn yuu susu vɨhati wê a vông ge i loc dô vac. \v 19 Pyap dêc a ob xo bêga bê a kɨtuc susu tɨbeac dɨ obêc dô tɨyi klismas tɨbeac om a ob dô seac vêl mɨ xa dɨ num hɨxôn xêgyaa nivɨha.’ \v 20 Mêlêc Anutu nêl vô i ên nêbê, ‘Ông xomxo pɨyôp maên. Bucên hig ge ông obêc wib, om susu tɨbeac wê ông kɨtuc ge obêc tu letya xe?’” \p \v 21 Mêgem Yesu nêl ên nêbê, “Kɨyang tige tɨyi xocbê xomxo ti kɨtuc susu tɨbeac tu ici va xe lêc o xovô Anutu lêm om Anutu yê i tɨyi xocbê xomxo pɨleva ti.” \s1 Il ob vông il nɨlôd i vô vɨyin lêm \r (Matyu 6:25-34) \p \v 22 Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Bêge mêgem a ob nêl vô xam bê xam o lêc vông nɨlôm i vô vɨyin lec yaên wê xam ob wa ge yuu ngakwi wê xam ob vɨnyum ge lêm, \v 23 ên môp wê il ob dô madvɨha ya ge luu susu yaên vêl, dɨ il nidnɨvi luu ngakwi vêl. \p \v 24 “Om xam xovô menac lê. Ên menac o xin vê vac yuac lêm, dɨ he o kô yaên nôn vac yuac lêm, dɨ he nên xumac wê ob kɨtuc yaên vac ge ti o le lêm. Mêlêc Anutu vet he tɨyi buc vɨhati. Dɨ Anutu xêyaa vin lec xomxo ngɨnoo menac gee vêl om ob viac xam nivɨha. \v 25 Xame, xam ti obêc xo kɨyang tɨbeac nêb xam ob dô mamvɨha ge od tɨyi wê xam ob tul lec buc wê ob dô mavɨha ge i loc dia, me? \v 26 Ma vêl, xam o tɨyi wê xam ob vông bêge ge lêm. Om bêna lêc xam xo kɨyang tɨbeac lec susu ninɨvi xen? \p \v 27 “Dɨ xam xovô nita wê vuac mavɨya ge. Mavɨya o duu nivɨmihi lêm, dɨ he o vông yuac ti lec ngakwi lêm, lêc a ob nêl vô xam bê vunac vunac wê he vông ge luu vunac vunac nivɨha wê King Solomon vông ge vêl. \v 28 Nita wê vuac mavɨya mɨ le vac yuac gwêba dɨ obêc tɨtige pɨsaên vêl ge od ob nêx i la vac ngwax, lêc Anutu vunac vô he nivɨha. Mêgem xam xovô bêga bê Anutu ob viac xam nivɨha luu nita mavɨya vêl. Lêc vông vinên wê xam vông ge o xêkɨzêc lêm. \v 29 Om xam o lêc vông nɨlôm i loc vô susu yaên yuu numên lêm, me xam o lêc vông nɨlôm i vô vɨyin lec lêm. \v 30 Ên tɨbii madɨluhu ge wê vông nɨlô la vô susu ninɨvi xen ge, dom Mag Anutu xovô susu wê ma vô xam ge. \v 31 Mêgem xam vông nɨlôm i loc vô Anutu xolac yuu ben tibed lê, ge od Anutu obêc vông susu bêge vô xam hɨxôn. \s1 Kɨyang lec susu nivɨha lag puunê \r (Matyu 6:19-21) \p \v 32 “Xam kɨdu nipwo tya ga, xam xona ên i ma. Ên Mag Anutu xovô pyap nêb xam ob tu xomxo levac hɨxôn i vac i ben lag puunê. \v 33 Om xam vông susu wê xam vông ge mɨ tɨbii i kɨsuu, dêc xam vông mone vô tɨbii wê nên susu maên ge ên i vô nivɨha vô he. Dêc xam kɨtuc susu nivɨhavɨha i loc yêp lag puunê i tɨyi xocbê mone yêp vac kɨlong nivɨha ge. Ên susu wê yêp lag puunê ge, tɨbii yôdac ti obêc vun lêm, dɨ gwaakivac yuu susu nipɨpaa ti obêc vông i vô nipaên lêm. \v 34 Ên vɨgwe wê susu nivɨhavɨha wê xam vông ge la dô vac ge, xam ob vông nɨlôm la vô vɨgwe tige. \s1 Nue yuac i le mavɨha \p \v 35 “Xam viac xam dêc xam vêx let lec dɨ byêx ngwax vac lam, \v 36 dɨ xam dô i tɨyi xocbê tɨbii yuac wê dô bin xomxo levac wê ob vena vac vɨzid ge, ên xomxo tyo obêc vena hi vɨgê lec vuayen ge od he i tax xumac lutibed. \v 37 Om xomxo levac tyo obêc vena yê wê nue yuac dô mavɨha dɨ yêpên ma ge od ob hi vɨxa pec ên he. A ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo levac tyo obêc vêx nivɨmihi tɨyi wê nue yuac mi vɨnyum ge dɨ vông he dô kɨdu ti dêc ici va obêc tɨtang yaên vô he. \v 38 Dɨ xomxo levac tyo obêc vena vô vɨvuaên mahɨgun me obêc vô kwabo lec wê kokɨlêx ob vô vya ge, lêc nue yuac obêc dô dɨ yêpên ma ge od ob hi vɨxa ên he. \p \v 39 “Xam xovô lê. Xomxo ti wê i xumac ge obêc xovô buc wê tɨbii yôdac ob val lec ge od ob dô mavɨha mɨ bin i xumac êdêc tɨbii i o lêc loc vac i ben nɨlô mɨ vun i susu lêm. \v 40 Om xam êno viac xam mɨ dô bin buc wê a Xomxo Nu obêc vena lec ge, ên buc wê xam obêc xovô lêm ge wê a obêc vena lec ge.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec nue yuac nivɨha yuu nipaên \r (Matyu 24:45-51) \p \v 41 Pita kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, ông nêl kɨyang pɨlepacên ga vô xecxe va, me ông nêl vô xomxo vɨhati?” \v 42 Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Xomxo yuac letya wê viac yuac hɨxôn pɨyôp nivɨha ge? Xomxo levac obêc vɨnoo i ên nêb i viac lie yuac vɨhati dɨ vông yaên vô he i tɨyi buc vɨhati. \v 43 Om xomxo levac tyo obêc vena yê wê nu yuac tige viac yuac wê i vông ge nivɨha ge od ob hi vɨxa ên i. \v 44 A ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo levac tige obêc vông nu yuac tyo tu levac mɨ viac susu wê i vông ge vɨhati. \v 45 Lêc nu yuac tige obêc xo bêga vac nɨlô bê, ‘Tɨbii levac la dô ilatɨkwê dɨ o vena lutibed lêm’, om loc hi lie yuac vêx yuu vux, dɨ ya dɨ num levac dɨ mav ge \v 46 od xomxo levac obêc vena lec buc wê nu yuac tige lungên dɨ o dô bin i lec ge lêm, om xomxo levac obêc vông myavɨwen vô i dɨ vông i la dô hɨxôn tɨbii wê o vông i vin lêm ge. \p \v 47 “Tɨbii yuac ti obêc xovô môp wê i tɨbii levac vông vô i ge lêc o viac mɨ vông i vô nôn lec lêm ge od levac tyo obêc pɨsa i vô nipaên. \v 48 Lêc tɨbii yuac ti obêc lungên môp wê i tɨbii levac nêb i vông ge, dêc vông ti so tɨyi wê ob kô myavɨwen nipaên lec ge od tɨbii tyo obêc vông myavɨwen nipwo tya vô dɨ hiên i luu vêlên ob ma. Ên xomxo wê kô susu tɨbeac vô Anutu ge, ge wê Anutu nêb i vông myavɨwen tɨbeac vac. Dɨ xomxo obêc vông susu tɨbeac vô xomxo ti ên nêb i vông yuac ya ge od he obêc nêl nêbê, ‘Ông vông susu vô xe i luu vêl vac.’” \s1 Yesu yuac obêc hɨbu xomxo la yuu \r (Matyu 10:34-36) \p \v 49 Yesu nêl bêga ên nêbê, “A lam ên a nêb a ob lii ngwax i yêp kɨbun ga, om a nɨlôg xo ên a nêbê i tum lutibed. \v 50 Mêlêc vɨyin ti vô kwabo lec wê a ob kɨlê ge, lêc gên o val lêm, om a ob dô hɨxôn nɨlôg vɨyin levac dɨ i mɨloc vô buc wê vɨyin tyo obêc lam la vêl ge lê. \v 51 Xam xo ên xam nêb a lam ên a nêb a ob vông kɨyang malehe i yêp gê kɨbun ga, me? Ma vêl, a lam ên a nêb xomxo i hɨbu he sea lec a. \v 52 Om gwêbaga dɨ obêc buc tɨmuên hɨxôn ge od obêc môp bêga bê xomxo vɨgê vɨlu vac xumac ti obêc hɨbuma sea lec a lêg, lêc yuu dô kɨdu ngwe dɨ yon dô kɨdu ngwe. \v 53 Om he obêc hɨbuma, dɨ ma yuu nu vux ob yêma nipaên, dɨ ta yuu nu vêx ob yêma nipaên, dɨ vêxta yuu yen vêx ob yêma nipaên.” \s1 Môp wê il ob xovô susu wê ob val tɨmuên ge \r (Matyu 16:2-3) \p \v 54 Pyap dêc Yesu nêl vô xomxo gee vɨhati ên nêbê, “Xam obêc wê mapɨtoc ti le vac vɨyobtoc ge od xam mi nêl ên xam nêbê lun ob val, dêc vɨxôhɨlôg, lun val tɨyi xocbê xam nêl ge. \v 55 Dɨ buc wê lea ob val ge od xam nêl ên xam nêbê hɨyôv ob linac nivɨha, dêc vɨxôhɨlôg, hɨyôv linac i tɨyi wê xam nêl ge. \v 56 Lêcom xam tɨbii kɨtyooên, ên xam wê susu wê dô vac lag ge lê, lêc xovô nivɨha, dɨ bêna lêc xam dɨlungên môp wê Anutu vông gwêbaga vô xam mamnôn ge?” \s1 Il ob tɨtô nêd kɨyang \r (Matyu 5:25-26) \p \v 57 Yesu nêl ên nêbê, “Bêna lêc xam o vyac xovô môp nivɨha mô lê? \v 58 Xomxo ti obêc kô ông mɨ muu la kɨyang ge od muu hi kɨyang i yib lutibed vac môp wê muu gên loc ge, êdêc i o lêc vông ông loc le vô hɨzap manôn dêc hɨzap i vông ông loc vô xêhɨpu mɨ xêhɨpu i vông ông loc kalabuhu lêm. \v 59 A ob nêl vô ông bê ông ob la dô vac kalabuhu dɨ hi myavɨwen vɨhati i ma vêl lê.” \c 13 \s1 Xomxo wê o pɨlepac he lêm ge obêc yib \p \v 1 Vô buc tige xomxo ya val vô Yesu mɨ val nêl xomxo Galili kɨtong vô i. Ge nêl lec he Galili ti wê he dɨhi bwoc sipsip ên he nêb ob si i tu daa vô Anutu lê, lêc gavman levac Pailat vông nue lam hi he dɨ kɨpyax he hi sea hɨxôn bwoc hi. \v 2 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam xo ên xam nêbê Galili tigee, he vông nipaên luu lie Galili vêl om he yib lec he nên nipaên. \v 3 Lêcom a ob nêl vô xam bê he o yib lec ngwe bêge lêm. Lêcom xam xovô bê xam obêc pɨlepac xam lêm ge od xam obêc wib bêge êno. \v 4 Dɨ xomxo Jelusalem vɨgê yuu dɨ vɨxa vɨlu dɨ sec yon (18) wê xumac vɨxa dia kɨpê mɨ hi he yib gê Siloam ge, xam xo ên xam nêbê he vông nipaên luu lie Jelusalem baba vêl om he yib lec he nên nipaên. \v 5 Lêcom a ob nêl vô xam bê he o yib lec kehe bêge lêm. Lêcom xam xovô bê xam obêc pɨlepac xam lêm ge od xam obêc wib bêge êno mê.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xax ti wê nôn ma ge \p \v 6 Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he ên nêbê, “Xax kwacsung ti le vac xomxo ti yuac om xomxo tyo la yê ên nêb ob la yul nôn, lêc nôn ma, \v 7 om nêl vô xomxo ti wê mi viac i yuac ge ên nêbê, ‘Ngô lê. A lam ga tɨyi klismas yon ên a nêb a ob yul kwacsung tiga nôn lê, lêc nôn ti o yux lec lêm. Om ông vuv vêl ên i o vô kɨbun hɨzi vêl vaxvax lêm.’ \v 8 Lêc xomxo viacên tige nêl vô i ên nêbê, ‘Vông i le klismas ngwe ga hɨxôn dɨ a den kɨbun yuu kô bwoc yaa mɨ tung vac kehe mɨ xê lê. \v 9 Dɨ klismas ngwe tɨmuên u ob xê lê, lêc vuac ge od i le, lêc vuacên ma ge od ông nêl dɨ a vuv vêl.’” \s1 Yesu vông vêx ti vô nivɨha lec vô buc sabat \p \v 10 Vô buc sabat ti Yesu nêl xolac vô xomxo vac xumac lɨlo ti. \v 11 Lêc vêx ti dô hɨxôn he, dɨ vɨmwo nipaên dô vac i nɨlô dɨ vông yidac vô i tɨyi klismas vɨgê yuu dɨ vɨxa vɨlu dɨ sec yon (18). Om vêx tyo nɨmi kɨzêc len gec om o tɨyi wê ob le bôbac ge lêm. \v 12 Lêc Yesu yê vêx tyo om keac i lam dɨ nêl vô i ên nêbê, “Vêx, a vông ông yidac la vêl.” \v 13 Mêgem vyax vɨgê lec i dɨ lutibed vêx tyo le bôbac dɨ pɨmil Anutu. \p \v 14 Lêc xomxo levac ti wê viac xumac lɨlo ge ni nyag vô Yesu ên wê vông vêx tige vô nivɨha lec vô buc sabat ge, om nêl vô xomxo tɨbeac gee ên nêbê, “Buc vɨgê vɨlu dɨ sec ti yêp wê il ob vông yuac lec ge om xam ti obêc vông yidac ge od xam lam lec buc yuac ên xomxo i vông xam vô nimvɨha lec, dɨ xam o lêc lam lec buc sabat lêm.” \v 15 Lêc Apumtau Yesu luu i vya ên nêbê, “Xam tɨbii kɨtyooên, ên xam mi la vac bwoc ben dɨ la pɨwelac xam kau yuu donki lec buc sabat dɨ dɨdii he mɨ la vô mia ên xam nêb he i num. \v 16 Lêc vêx tiga Eblaham bue ti, lêc Seten ku i xôn tɨyi klismas vɨgê yuu dɨ vɨxa vɨlu dɨ sec yon (18), om a pɨwelac vɨyin tige vêl ên i lec buc sabat. Lêc mêd xam wê ên xam nêb môp tibêge o nivɨha lêm?” \v 17 Yesu nêl bêge om xomxo wê yê i nipaên ge ni yoc ên he, dɨ xomxo vɨhati gee he xêyaa vô nivɨha ên do levac vɨhati wê Yesu vông ge. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec vɨxôô yuu yis \r (Matyu 13:31-33; Mak 4:30-32) \p \v 18 Yesu nêl ên nêbê, “Anutu ben kehe ge tɨyi vatya? A ob tɨxuu lec kɨyang ti. \v 19 Ge tɨyi xocbê vɨxôô nôn nulen wê nipwo lee tya, lêc xomxo ti kô mɨ la nêx vac yuac mêd nôn tyo tyip mɨ vô levac dɨ menac vɨyang vɨyang lam vông lɨwihi lec ngen mɨ dô lec.” \p \v 20 Nang dêc Yesu nêl ên nêbê, “Anutu ben kehe ge, a ob tɨxuu lec va? \v 21 Ge tɨyi xocbê yis nipwo tya wê vêx ti pɨlepac hɨxôn plaua levac om vông plaua vuac mɨ vô levac ge.” \s1 Kɨyang lec môp wê xomxo ob la vac Anutu ben ge \r (Matyu 7:13-14,21-23) \p \v 22 Yesu la ên nêb ob la Jelusalem, lêc la vac vɨgwe levac yuu nipwo toto mɨ la nêl xolac vô xomxo. \v 23 Lêc xomxo ti kɨnêg i ên nêbê, “Apumtau, xomxo wê Anutu obêc kô he mɨ he la dô mavɨha ge, obêc yuu tya, me?” Om Yesu nêl vô he ên nêbê, \v 24 “Xam vông yuac xêkɨzêc êdêc vac loc vac vuayen nipwo. Ên xomxo tɨbeac obêc xo ên nêb he ob la vac vuayen nipwo tige lê, lêc tɨyiên ma wê he ob la vac ge. \v 25 Ên xomxo wê i xumac ge obêc kɨdi mɨ lam tung xumac lec, om xam ob le vɨxun dɨ kɨtuu vuayen dɨ nêl bêga bê, ‘Apumtau, tax vuayen ên xe.’ Lêc obêc nêl vô xam bêga bê, ‘Xam lam gê na? Xam ge a lungên xam.’ \v 26 Lêc xam obêc luu i vya bêga bê, ‘Xe ga wê il mi xa mɨ mi dô, dɨ ông mi nêl xolac vô xe vac xe bom ge.’ \v 27 Lêc obêc nêl vô xam bêga bê, ‘Xam ge a lungên xam. Xam ge tɨbii nipaên, om xam loc vêl ên a magnôn.’ \v 28 Om xam obêc wê bume Eblaham yuu Aisak dɨ Jekop hɨxôn plopete vɨhati wê he la dô vac Anutu ben, dom xam ge wê Anutu obêc tii xam la dô vɨxun, dɨ xam obêc byag dɨ kic nɨvum lecma. \v 29 Dɨ tɨbii obêc kɨdi vac vɨgwe nɨnya vɨlu vɨlu dɨ vɨwen wê hɨyôv tyip lam ge dɨ vɨwen wê hɨyôv hoo la ge, mɨ la ya dɨ dô vac Anutu ben. \v 30 Om xam wê lê. Tɨbii wê xam nêb he tɨmuên ge ya ob lam la mugên, dɨ xomxo wê mugên ge ya obêc lôm la tɨmuên.” \s1 Yesu xo vɨgwe pɨsiv ên xomxo Jelusalem \r (Matyu 23:37-39) \p \v 31 Vô buc mahɨgun tige Palisi ya val nêl vô Yesu ên nêbê, “Ông sea vɨgwe ga dɨ lam loc bangwe, ên Helot nêb ob hi ông wib.” \v 32 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam loc nêl vô tɨbii kɨtyooên tige bêga bê gwêbaga dɨ tɨtige wê a obêc tii vɨmwo nipaên vêl ên xomxo dɨ vông xomxo yidac i vô nivɨha lec, dɨ duuma ge wê a obêc tɨyôô yuac. \v 33 Lêc gwêbaga dɨ tɨtige dɨ duuma ge wê a ob la, ên plopete wê xomxo hi he yib ge, he o yib vac vɨgwe ya lêm. Nge, he yib vac vɨgwe Jelusalem tibed. \p \v 34 “Dɨ xam Jelusalem, xam ge wê xam hi plopete yib, dɨ xomxo wê Anutu vông i loc vô xam ge, od xam nêx he ya ngɨdax. Buc tɨbeac ge a vông ên a nêb a ob kɨtuc xam lôm vô a tɨyi xocbê kokɨlêx wê mi kɨtuc nue lax vac vɨnihi ngɨbi ge, lêc xam nêb a vôngên i ma. \v 35 Om xam ngô lê. Anutu obêc sea xam bom i dô xel. Dɨ a ob nêl vô xam bê xam ob wê a i tii vac nang lêm, dɨ i mɨloc vô buc wê xam obêc nêl bêga bê ‘Il ob pɨmil xomxo ti wê tu Apumtau manôn mɨ val ge.’” \c 14 \s1 Yesu vông xomxo yidac ti vô nivɨha lec \p \v 1 Buc sabat ti Yesu la vac Palisi levac ti xumac mɨ la ya hɨxôn i, lêc xomxo wê dô gee dɨyê i xôn. \v 2 He dô lê, lêc xomxo wê ninɨvi vô vuac vuac ge ti val vô Yesu, \v 3 om Yesu kɨnêg he wê xovô Moses xolac gee yuu he Palisi wê dô gee ên nêbê, “Tɨyi wê il ob vông xomxo wê yidac ge i vô nivɨha lec vô sabat, me?” \v 4 Lêc he o luu kɨyang ti lax vô i lêm, om Yesu la hôm xomxo yidac tyo dɨ vông i vô nivɨha lec dɨ vông i loc mɨ la. \v 5 Mêgem Yesu nêl vô xomxo gee ên nêbê, “Xam nume ti me bwoc ti obêc tô lôva madia lec buc sabat ge od tɨyiên ma wê xam ob pul i lôm lutibed lec sabat ge, me?” \v 6 Lêc he o luu kɨyang ti lax vô Yesu lêm. \s1 Xomxo i o lêc yong he bê he xomxo levac lêm \p \v 7 Yesu yê xomxo wê lam ya vac Palisi tyo ben ge, lêc yê wê he ya yong he nêb he ob dô lec sia nivɨha wê xomxo levac mi dô lec gee, om Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he ên nêbê, \v 8 “Xomxo ti obêc nêl ông la vac vɨzid ti ge od ông o lêc yong ông mɨ loc dô lec sia nivɨha wê xomxo levac ob dô lec ge lêm. Ên xomxo levac ngwe obêc val ge \v 9 od xomxo ti wê myêl vɨzid tige obêc nêl vô ông bê, ‘Kɨdi lec mɨ loc dô ganê dɨ vông sia vô xomxo levac tige mɨ i dô lec,’ dɨ ông nim obêc yoc ên wê ông la dô tɨmuên. \p \v 10 “Om xomxo ti obêc nêl ông la vac vɨzid ti ge od ông loc dô tɨmuên ti lê, lêc xomxo ti wê myêl vɨzid tige obêc nêl vô ông ên nêbê, ‘Ngɨdêg, lam dô lec sia nivɨha ga’ od ông obêc tu xomxo levac ti vô xomxo gee manôn. \v 11 Ên xomxo ti obêc yong i nêb i xomxo levac ge od Anutu obêc yê i xocbê xomxo pɨleva, lêc xomxo ti obêc vông i vô nipwo ge od Anutu obêc pɨmil i dɨ vông i lê vô levac.” \p \v 12 Pyap dêc Yesu nêl vô Palisi ti wê myêl vɨzid tige ên nêbê, “Ông obêc myêl vɨzid ge od ông o lêc nêl tame mame lime ngɨdême, me xomxo wê susu tɨbeac ge i lam lêm, ên he ge wê he obêc myêl vɨzid nang mɨ vông myavɨwen vac vô ông. \v 13 Nge, ông obêc myêl vɨzid ge od ông tyuc xomxo wê nên susu maên hɨxôn he wê o xêkɨzêc lêm dɨ he wê vɨxa nipaên hɨxôn he wê ma tocên gee i lam. \v 14 Xomxo tigee o tɨyi wê ob vông myavɨwen vac vô ông ge lêm, lêc Anutu ob vông myavɨwen nivɨha vô ông vô buc tɨmuên wê xomxo nivɨha ob kɨdi lec vac yibên ge om ông ob dô hɨxôn xêmyaa nivɨha.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec vɨzid \r (Matyu 22:1-10) \p \v 15 He gên ya mɨ dô vac Palisi tyo ben, lêc xomxo ti vac he mahɨgun ngô kɨyang wê Yesu nêl lec vɨzid ge om nêl vô Yesu ên nêbê, “Xomxo wê ob la ya mɨ dô vac Anutu ben lag puunê ge obêc dô hɨxôn xêyaa nivɨha.” \v 16 Lêc Yesu nêl kɨyang pɨlepacên vô i bêga ên nêbê, “Xomxo ti nêb ob myêl vɨzid levac ti om vông kɨyang la vô xomxo tɨbeac ên nêb he i lam ya. \v 17 Om buc wê ob ya yaên ge od vông nu yuac ti la nêl vô xomxo wê ob lam vac vɨzid ge ên nêbê, ‘Yaên noc pyap, om xam lam ên lam wa.’ \p \v 18 “Lêc he toto nêl lax vô i ên nêbê he laên ob ma. Om ti nêl vô i ên nêbê, ‘A kɨsuu kɨbun ti, om a ob la xê, om ông lôc nêl vô tɨbii levac bê o tɨyi wê a ob loc ge lêm.’ \v 19 Dɨ ti nêl vô i ên nêbê, ‘A kɨsuu bwoc kau vɨgê yuu om a ob la tɨxuu mɨ xê bêc obêc vông yuac nivɨha, om ông lôc nêl vô xomxo levac bê o tɨyi wê a ob loc ge lêm.’ \v 20 Dɨ ti nêl ên nêbê, ‘A kô vêx paha ti om a locên ob ma.’ \p \v 21 “Mêgem nu yuac tyo lax mɨ la nêl kɨtong vô i xomxo levac, mêd xomxo levac tyo ngô dɨ xêyaa vô myavɨnê dɨ i nêl vô nu yuac tyo ên nêbê, ‘Ông loc tup vô môp levac yuu nipwo vɨhati vac vɨgwe levac ga dɨ tyuc xomxo wê nên susu maên hɨxôn he wê o xêkɨzêc lêm ge dɨ he wê vɨxa nipaên hɨxôn he wê manôn tocên gee vɨhati i lam.’ \v 22 Om nu tyo la vông i tɨyi dêc lôm nêl vô i ên nêbê, ‘A vông i tɨyi wê ông nêl ge lê, lêc vɨgwe gên o pup lec lêm.’ \p \v 23 “Mêgem xomxo levac tyo nêl vô i ên nêbê, ‘Om ông loc vô môp nipwopwo wê la vac yuac ge vɨhati dɨ loc kɨdu xomxo vɨhati ên he i lam pup lec a xumac. \v 24 Lêc a nêl vô ông bê xomxo wê a tyuc he taxlee lêc he o lam lêm ge, ti ob ya vɨzid wê a vông ge hɨxôn lêm.’” \s1 Kɨyang lec xomxo wê nêb ob tɨmu vô Yesu ge \r (Matyu 10:37-38) \p \v 25 Xomxo tɨbeac hɨwocên tɨmu vô Yesu vɨxa mɨ he la, lêc Yesu pop i dɨ nêl vô he ên nêbê, \v 26 “Xomxo ti obêc nêb tɨmu vô a xolac, lêc vông nɨlô lax vô tae mae lie dɨ vɨnêe nue dɨ ici va, dɨ o vông nɨlô la dɨluhu vô a lêm ge od o tɨyi wê ob tu a nug ge lêm. \v 27 Dɨ xomxo wê o kɨlê vɨyin lec tɨyi xocbê kɨlê xax pola ge mɨ tɨmu vô a lêm ge, ge o tɨyi wê ob tu a nug ge lêm. \p \v 28 “Om xam ngô lê. Xam ti obêc xo ên xam nêb xam ob lox xumac vɨxa dia ti ge od i dô mɨ xovô bê mone dô i tɨyi wê ob lox xumac tige ya dɨ i pyap ge, me? \v 29 Obêc xovô bêge tax lêm ge od obêc yev teac vac pyap, lêc o tɨyi wê ob lox xumac tige pyap ge lêm, dɨ xomxo vɨhati ob yê dɨ so vya vô ông \v 30 dɨ nêl bêga nêbê, ‘Xomxo tige nêb ob lox xumac lê, lêc o lox i pyap lêm.’ \p \v 31 “Dɨ kɨyang ngwe, king ti wê nue vevac 10,000 ge nêb ob la vông vevac vô king ngwe wê nue vevac 20,000 ge od i dô mɨ xovô bêga bê xêkɨzêc wê nue vông ge tɨyi wê obêc ngɨnoo king ngwe wê nue 20,000 ge vêl ge, me he tɨyiên ma. \v 32 Lêc obêc xovô bê tɨyiên ma ge od king ngwe ge i gên dô teva dɨ i vông xomxo mangwe i loc ên he i viac kɨyang bê vevac obêc ma. \p \v 33 “Kɨyang bêge, mêgem xam xovô bê xam ti obêc vô nɨmim vô susu wê i vông ge vɨhati lêm ge od o tɨyi wê ob tu a nug ge lêm. \s1 Kɨyang pɨlepacên lec sol \r (Matyu 5:13; Mak 9:50) \p \v 34 “Sol ge nivɨha, lêc obêc vô nyen maên ge od il obêc vông bêna vô ên i vô nyen i tii vac nangê? \v 35 Ên sol wê nyen maên ge o nivɨha tɨyi wê il ob vông yuac ya ge lêm, om il ob nêx i la xel. Xam nɨnyam obêc yêp ge od xam ngô dɨ xovô.” \c 15 \s1 Kɨyang pɨlepacên lec bwoc sipsip ti \r (Matyu 18:12-14) \p \v 1 Tɨbii nipaên wê mi kô takis gee hɨxôn tɨbii nipaên yaya, he tɨbeac la vô Yesu ên nêb ob ngô i vya. \v 2 Lêc he Palisi yuu xomxo wê xovô Moses xolac gee yê dɨ vô mya nipaên vô dɨ nêl ên nêbê, “Xomxo tya ganê kô tɨbii nipaên lec dɨ ya mɨ dô hɨxôn he.” \p \v 3 Mêgem Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he ên nêbê, \v 4 “Xam ti obêc viac bwoc sipsip 100 lêc ti xôa obêc ma ge od obêc sea sipsip 99 gee i le dɨ lax myag ti wê xôa ma ge. \v 5 Dɨ obêc yêvô ge od obêc kɨlê lec kɨdiac dɨ lax mɨ la ben hɨxôn xêyaa nivɨha, \v 6 dɨ lax nêl lie hɨxôn nipɨpu ya lam dɨ nêl vô he ên nêbê, ‘Xam lam ên il xôn ob dô hɨxôn xêdyaa nivɨha dɨ pɨmil a bwoc, ên a bwoc ga xôa ma lê, lêc a la xêvô mɨ kô mɨ vena nang.’ \v 7 Kɨyang bêge mêgem a ob nêl vô xam bê xomxo wê vông nipaên ge ti obêc pɨlepac i ge od he wê dô kɨsii ganê obêc hi vɨxa ên i, ngɨnoo xomxo 99 wê he nêb he vô nivɨha lec pyap om he ob pɨlepac he lêm ge.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec mone wê xôa ma ge \p \v 8 Yesu nêl ên nêbê, “Vêx ti mone vɨgê yuu, lêc ti xôa ma om byêx ngwax vac lam dɨ pɨtyep xumac nɨlô dɨ myag. \v 9 Myag lêc yêvô om nêl lie hɨxôn nipɨpu ya lam dɨ nêl vô he ên nêbê, ‘Xam xêmyaa i vô nivɨha hɨxôn a, ên a mone xôa ma, lêc a xêvô i tii vac nang.’ \v 10 Kɨyang bêge om a ob nêl vô xam bê xomxo wê vông nipaên ge ti obêc pɨlepac i ge od Anutu nue angela obêc hi vɨxa ên i tɨyi xocbê vêx tige hi vɨxa ên mone wê yêvô ge.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec nu ngɨvihi ti wê sea ma dɨ la ge \p \v 11 Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xomxo ti do, dɨ i nu tuc yuu nu môn. \v 12 Lêc nu môn nêl vô ma ên nêbê, ‘Mag, kɨbun yuu mone wê ông nêl a lêg lec ge, a ob kô vɨhati.’ Om ma vông byed vô susu vô yuu, om nu tuc kô vɨwen dɨ nu môn kô vɨwen. \v 13 He o dô buc xuhu dia lêm. Nge, dô nipwo tya, lêc nu môn vɨduba i susu hɨxôn mone wê ma vông vô i ge vɨhati dɨ loc mɨ la vɨgwe teva ti, dɨ la nêx mone la sea lec môp nipaên. \v 14 I nên mone ma vêl, dɨ vip mabu yêp vac vɨgwe tige dɨ susu ma ên i. \v 15 Om la vông yuac vô tɨbii vɨyang tige ti, lêc tɨbii tyo vông i la bwoc ben ên nêb i loc viac i bwoc. \v 16 Mêlêc vip den i mabu om xo ên nêb ob ya xax nôn wê bwoc mi ya ge ên i den i, lêc xomxo ti o vông yaên ti vô i mɨ i ya lêm. \p \v 17 “Mêd i pɨyôp vô nivɨha dɨ i xovô nang, om xo ên nêbê, ‘Nue yuac wê mag vông ge, yaên tɨbeac dô vô he, dom a va ga, vip obêc den a xib mê. \v 18 Mêgem a ob kɨdi mɨ lax mɨ la vô mag, mɨ lax nêl vô bê, “Mag, a vông i so vô Anutu dɨ vông i so vô ông hɨxôn, \v 19 dɨ a o nigvɨha tɨyi wê ông ob nêl bê ông num a ge lêm. Om ông vông a tu ông num yuac ti.” ’ \p \v 20 “Nêl kɨyang bêge pyap, mêd kɨdi mɨ la ên nêb ob lax mɨ la vô ma, lêc gên mɨla teva dɨ ma yê ma la wê nu môn val ge, om xo vɨgwe pɨsiv ên dɨ tup mɨ la dɨ mɨla kɨva xôn. \v 21 Mêd nu môn nêl vô ma ên nêbê, ‘Mag, a vông i so vô Anutu dɨ vông i so vô ông hɨxôn, om a o nigvɨha tɨyi wê ông ob nêl bê ông num a ge lêm.’ \v 22 Ma ngô lê, lêc nêl vô nue yuac ên nêbê, ‘Xam loc kô ngakwi dia nivɨha ti mɨ lam vɨnyum lec môn. Dɨ xam kô ling ti mɨ lam su lec i vɨgê dɨ kô su mɨ lam su lec i vɨxa xôn. \v 23 Dɨ loc kô bwoc kau nu wê gên ligên nivɨha ge ti mɨ lam hi, ên il ob xa hɨxôn xêdyaa nivɨha, \v 24 ên a nug tiga xocbê la yib ila lê, lêc gwêbaga dô mavɨha, dɨ xôa ma ila lê, lêc gwêbaga il xêvô i nang.’ Om he myêl vɨzid mɨ ya dɨ dô hɨxôn xêyaa nivɨha. \p \v 25 “Dɨ nu tuc la dô vac yuac dɨ val vô kwabo vô xumac lêc val ngô wê he yoo ge, \v 26 om keac nu yuac ti lam dɨ kɨnêg vô i ên nêbê, ‘Xam vô va?’ \v 27 Lêc nu yuac tige nêl ên nêbê, ‘Lim môn val gwêba, om mam hi bwoc kau nu wê gên ligên nivɨha ge ti mɨ myêl vô lim môn ên wê la dô lê, lêc vena nivɨha vô i ge.’ \v 28 Li tuc ngô lêc xêyaa vô myavɨnê om nêb ob la vô ma yuu li môn vac xumac lôma lêm. Om ma lop mɨ lam vɨxun dɨ lam viac kɨyang vô nu tuc. \v 29 Lêc nu tuc nêl lax vô ma ên nêbê, ‘A ga wê a vông yuac levac vô ông tɨyi klismas tɨbeac dɨ a o pwoo ông vyam ti vac lêm, lêc ông o nêl a lêg lec bwoc vɨmek nu ti ên xe lige myêl mɨ xa dɨ dô hɨxôn xêmyaa nivɨha lêm. \v 30 Dɨ num môn ge wê kô ông mone mɨ la vông i la lec vêx yôdac lê, lêc gwêbaga vena om ông hi bwoc levac wê lig nivɨha ge ti vô i.’ \p \v 31 “Mêd ma nêl vô nu tuc ên nêbê, ‘Tuc, u mi dô ga luta, om susu wê a vông ge vɨhati tu ông xe. \v 32 Dɨ gwêbaga il vɨhati ob dô hɨxôn xêdyaa nivɨha ên wê lim môn vena ge, ên xôa ma ila om il xê xocbê la yib ge, lêc la dô mavɨha om vena gwêbaga dɨ il xê i manôn nang.’” \c 16 \s1 Kɨyang pɨlepacên lec tɨbii yuac nipaên ti \p \v 1 Nang dêc Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xomxo susu tɨbeac ti dô, dɨ nu yuac ti viac i susu, lêc xomxo ya la nêl kɨtong vô xomxo levac tyo ên nêbê, ‘Num ti wê bin ông yuac ge mi vông ông susu yuu mone la vax vax.’ \v 2 Om xomxo levac tige keac nu yuac tyo lam dɨ kɨnêg vô i ên nêbê, ‘Ông vông bêna lêc a ngô xocbê kɨyang yêp vô ôngê? Ông loc kɨvuu a susu wê ông viac ge vɨhati lec kɨpihac ti dêc vông i lam ên a xê, ên ông ob viac a yuac i tii vac lêm.’ \p \v 3 “Om nu yuac tyo xo bêga ên nêbê, ‘Om a ob vông bêna? Ên xomxo levac obêc tii a vêl ên i yuac gwêbaga, lêc xêkɨzêc wê a vông ge tɨyiên ma wê a ob kɨden kɨbun ge, dɨ a nig yoc ên wê a ob kɨtaa susu vaxvax vô xomxo ya ge. \v 4 Lêcom ga a xovô môp wê a ob vông ge ti, êdêc buc wê xomxo levac obêc tii a vêl ên i yuac ge od xomxo ya i kô a mɨ loc vac ben dɨ viac a.’ \v 5 Om môp wê xovô ge bêga ên nêbê keac tɨbii wê i xomxo levac myavɨwen yêp vô ge he toto lam, dêc kɨnêg ti wê val taxlee ge ên nêbê, ‘Ông kô susu vaba vô xomxo levac lêc myavɨwen gên yêpê?’ \v 6 Om xomxo tyo nêl vô i ên nêbê, ‘Ge a kô wel vac dlam 100.’ Om nu yuac tyo nêl vô i ên nêbê, ‘Hôm kɨpihac wê ông myavɨwen yêp lec ge dɨ kɨvuu ông myavɨwen i tô mɨ loc xocbê dlam wel 50.’ \v 7 Nang dêc xomxo ngwe val om nu yuac tyo kɨnêg i ên nêbê, ‘Ông myavɨwen vaba yêpê?’ Lêc xomxo tyo nêl ên nêbê, ‘Pɨdi yul 100.’ Om nu yuac tyo nêl vô i ên nêbê, ‘Hôm kɨpihac ga dɨ kɨvuu ông myavɨwen bê pɨdi yul 80.’ \p \v 8 “Om xomxo levac tyo yê môp nipaên wê nu yuac tige vông ge, lêc pɨmil nu yuac tige ên wê vông môp hɨxôn pɨyôp nivɨha ge. Ên xomxo wê vông nɨlô la vô susu kɨbun ga ge, he kô pɨyôp levac lec môp yuu yuac kɨbun ga luu xomxo wê dô vac xêseac ge vêl. \p \v 9 “Om a ob nêl vô xam bê xam ngɨdu xomxo xôn ya mone yuu susu kɨbun ga ên he xêyaa i vô nivɨha vô xam, dɨ buc tɨmuên wê xam vɨgêm obêc sea mone ge od Anutu i kô xam mɨ xam loc dô vac i ben luta lêc luta. \p \v 10 “Xomxo ti obêc viac yuac nipwopwo wê xomxo nêb i vông ge nivɨha ge od obêc viac yuac levac nivɨha êno bêge, lêc xomxo ti obêc viac yuac nipwopwo nivɨha lêm ge od obêc viac yuac levac êno nivɨha lêm. \v 11 Mone yuu susu kɨbun ga, ge susu pɨleva, lêc xam obêc viac nivɨha lêm ge od letya obêc vông vɨzid wê nôn nivɨha ge ti vac xam vɨgêmê? \v 12 Dɨ xam obêc viac xomxo ngwe susu nivɨha lêm ge od letya ob vông susu vô xam ên nêb i tu xam nêmê? \p \v 13 “Xomxo ti o tɨyi wê ob vông yuac vô xomxo levac yuu ge lêm, ên xêyaa obêc vin lec ngwe dɨ ob yê ngwe nipaên, me obêc vông nɨlô la vô ngwe dɨ vô nɨmi vô ngwe. Om o tɨyi wê xam ob vông nɨlôm i loc vô Anutu yuu xôn mone ge lêm.” \s1 Yesu kɨyang lec môp yaya \p \v 14 Palisi ngô kɨyang wê Yesu nêl ge lêc vô mya nipɨpaa vô, ên he xêyaa vin lec mone luu vêl. \v 15 Om Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam ge wê xam yong xam ên xam nêbê xomxo i yê xam nêbê xam nivɨha, lêc Anutu xovô xam nɨlôm nêb nipaên, ên môp wê xomxo yê nêb nivɨha ge, ge wê Anutu yê ên nêb juda juda nipaên. \p \v 16 “Moses xolac hɨxôn plopete kɨyang yêp dɨ i val tyip vô buc wê Jon lipac xomxo ge, dɨ vô buc wê Jon vông ge dɨ i val gwêbaga, a nêl xolac paha wê Anutu ben ge vô xomxo, mêgem xomxo tɨbeac nɨlô kɨdu he nêb he ob tu Anutu nue mɨ la dô vac i ben. \v 17 Lag yuu kɨbun obêc la xôa ma, lêc Moses xolac bo ti obêc la xôa ma hɨxôn lêm. \p \v 18 “Xomxo ti obêc sea vɨnê dɨ la kô vêx bangwe ge od ge vông yôdac vêx yuu vux, dɨ xomxo ti obêc kô vêx ti wê lɨya sea i dɨ la ge od ge vông môp yôdac vêx yuu vux.” \s1 Xomxo wê susu tɨbeac ge ti yuu Lasalas \p \v 19 Nang dêc Yesu nêl ên nêbê, “Xomxo susu tɨbeac ti dô dêc vɨnyum ngakwi nivɨhavɨha dɨ ya yaên nivɨhavɨha tɨyi buc vɨhati. \v 20-21 Dêc xomxo susu maên ge ti dô lênêbê Lasalas, lêc mi yêp vô xomxo susu tɨbeac tyo vuayen, ên nêb ob ya yaên myapɨpu wê tô mɨ la vac tevol kwa ngɨbi ge, lêc kɨtyax dô lec Lasalas ninɨvi vɨhati om noo lam mi tep lec. \p \v 22 “Yuu mi dô dɨ buc ti lê, lêc Lasalas yib dɨ angela lam kô i mɨ la tung i hɨxôn Eblaham vac Anutu ben lag puunê. Nang dêc xomxo susu tɨbeac tyo yib nang mɨ lie yev, \v 23 dɨ i la dô vac vɨgwe nipaên dɨ kô myavɨnê levac mɨ dô, dêc yê ma la kɨsii lêc yê Eblaham wê dô tevabanê dɨ Lasalas dô hɨxôn i ge. \v 24 Mêgem tyuc vya levac ên nêbê, ‘Mag Eblaham, ông xo vɨgwe pɨsiv ên a, dɨ vông Lasalas i lam tɨnyum vɨgê lɨyihi vac mia dɨ kô mɨ lam kɨtiv lec a get ên i vô ningɨgooên vô a, ên ngwax ya a nignɨvi vô myavɨnê levac.’ \p \v 25 “Lêc Eblaham nêl vô i ên nêbê, ‘Nuge, ông xovô lê. Ên buc wê ông dô kɨbun ge, od ông dô vac nivɨha hɨxôn susu nivɨha, dɨ Lasalas dô vac nipaên nôn, lêc gwêbaga Lasalas dô vac nivɨha yuu malehe dɨ ông va dô vac nipaên yuu myavɨnê. \v 26 Dɨ kɨyang ti yêp bêga nêbê vun madia ti yêp kɨsuu xe dɨ xam lec, om xomxo ti obêc nêb kɨdi vac ga dɨ loc vô xam ge od tɨyiên ob ma, dɨ ngwe obêc nêb kɨdi vac xam mɨ lam vô xe ge od tɨyiên ob ma.’ \p \v 27 “Mêd xomxo susu tɨbeac tyo nêl ên nêbê, ‘Mag Eblaham, a kɨtaa ông bê ông vông Lasalas i lôc mɨ loc mag ben, \v 28 ên a lige vux vɨgê vɨlu dô, om a nêb i loc nêl vô he bê he i sea môp nipaên êdêc he i o lêc lam kô myavɨnê nipaên hɨxôn a lêm.’ \p \v 29 “Lêc Eblaham nêl vô i ên nêbê, ‘Kɨyang wê Moses he plopete kɨvuu ge yêp pyap, om he i ngô.’ \v 30 Lêc xomxo tyo nêl ên nêbê, ‘Mag, ge tɨyiên ma, lêc xomxo ti obêc kɨdi lec vac yibên mɨ la nêl kɨyang vô he ge od he obêc pɨlepac he.’ \v 31 Lêc Eblaham nêl ên nêbê, ‘He ob ngô Moses he plopete kɨyang mɨ vông i vin lêm ge od xomxo ti obêc kɨdi lec vac yibên mɨ lax ge od he obêc vông i vin xomxo tige vya êno lêm.’” \c 17 \s1 Môp wê ob vông xomxo vô nipaên ge \r (Matyu 18:6-7,21-22; Mak 9:42) \p \v 1 Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Môp nipaên toto yêp wê ob vông xomxo vô nipaên ge, lêc xomxo ti wê dɨdii xomxo vac nipaên ge obêc kô myavɨwen levac lec. \v 2 Xomxo tibêge, xomxo ob nux ngɨdax vɨyin lec i kwa dɨ nêx i la vac gwec madia ge od nivɨha, êdêc i o lêc vông xomxo wê xovôên ma ge ti i vô nipaên lêm. \v 3 Om xam viac xam nivɨha. Dɨ lime ti obêc vông i so ge od ông nêl i nên soên vô i, dɨ obêc pɨlepac i ge od ông kɨtya i nên nipaên vêl. \v 4 Dɨ lim tyo obêc vông i so vô ông lu vɨgê vɨlu dɨ sec yuu lec buc ti, dɨ lam vô ông lu vɨgê vɨlu dɨ sec yuu lêc nêl ên nêbê, ‘A vông i so vô ông’ ge od ông kɨtya i nên nipaên tigee vɨhati vêl.” \s1 Môp vông vinên \p \v 5 Apumtau Yesu nue ngɨvihi nêl vô i ên nêbê, “Xe nêb ông vông xe nêm vông vinên i vô levac.” \v 6 Lêc Apumtau nêl vô he ên nêbê, “Xam nêm vông vinên obêc nipwo tya tɨyi xocbê vɨxôô nôn nulen ge od xam tɨyi wê xam ob nêl vô xax levac tige bê, ‘Ông pul ông vêl ên kɨbun dɨ loc ên loc yev ông vac gwec’ ge od obêc vô nɨnya lehe vô xam.” \s1 Môp wê nue yuac ob vông ge \p \v 7 Yesu nêl ên nêbê, “Xam nume yuac ti obêc sap kɨbun me viac bwoc dɨ vena ge od ông ob nêl bêna vô i? Ông ob nêl vô bê, ‘Ông lam tô mɨ dô kɨbun mɨ wa yaên’? \v 8 Ông ob nêl tibêge lêm. Nge, ông ob nêl vô bê, ‘Ông viac ông dɨ myêl yaên mɨ duu, dɨ kô mɨ lam ên a ob xa dɨ num tax, dêc ông wa dɨ num tɨmuên.’ \v 9 Dɨ num yuac tige obêc nêl bêna vô ông? Ôbêc nêl bê ông pɨmil i ên wê vông yuac wê ông nêl ge, me? Ob nêl tibêge lêm, ên ge i yuac wê mi vông ge. \v 10 Om xam êno, xam obêc vông yuac vɨhati tɨyi xocbê Anutu nêl vô xam ge od xam o lêc nêl bê Anutu i pɨmil xam lêm. Nge, xam nêl bêga bê, ‘Xe tɨbii yuac pɨleva. Xe o tɨyi wê xe ob nêl bê Anutu i pɨmil xe ge lêm. Ên yuac wê xe vông ge, Anutu vông vac xe vɨgêm om xe vông.’” \s1 Yesu vông xomxo kɨtyax mahɨzihɨzi vɨgê yuu vô nivɨha lec \p \v 11 Yesu la ên nêb ob la Jelusalem, lêc la vac Samelia yuu Galili ben yôg, \v 12 mɨ la vac vɨgwe ti, lêc xomxo kɨtyax mahɨzihɨzi vɨgê yuu yê i, lêc le teva \v 13 dɨ tyuc vya levac ên nêbê, “Apumtau Yesu, xo vɨgwe pɨsiv ên xe.” \v 14 Om Yesu yê he dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xam loc ên loc hɨlung nimnɨvi vô xomxo wê mi dô vac xumac ngɨbua ge lê ên he i yê bê xam nimnɨvi vô nivɨha lec.” Om he dɨla vô môp lêc he ninɨvi vô nivɨha lec. \v 15 Om he yê wê ninɨvi vô nivɨha lec ge, lêc he ti pop mɨ lax mɨ la vô Yesu dɨ pɨmil Anutu ya vya levac, \v 16 dɨ yev vɨxa kɨtu vac dɨ kɨpôm manôn vô Yesu vɨxa kwa ngɨbi dɨ pɨmil i ên wê vông i vô nivɨha lec ge. Xomxo tige tɨbii Samelia ti. \v 17 Mêd Yesu nêl ên nêbê, “A vông xomxo vɨgê yuu vô nivɨha lec lê, lêc he vɨgê vɨlu dɨ sec yuudɨyuu la na? \v 18 Tɨbii tibed ga wê vena pɨmil Anutu ge, dom he baba wê Yuda ge ti o vena lêm.” \v 19 Mêd Yesu nêl vô tɨbii Samelia tyo ên nêbê, “Kɨdi lec mɨ lôc bom, ên vông vinên wê ông vông ge wê vông ông nimnɨvi vô nivɨha lec.” \s1 Yesu buc wê ob lop mɨ lôm ge \r (Matyu 24:23-28,37-41) \p \v 20 Palisi ya val kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Buc wê Anutu obêc lam tu king mɨ xomxo la vac i kwa ngɨbi ge obêc yelacna?” Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Xam ob wê do ti lê lêc xovô bê Anutu buc wê ob tu king ge val ge lêm. \v 21 Dɨ xomxo tɨyiên ma wê ob yê mɨ nêl bê, ‘Wê, tyo val ga’ me ‘Tyo dô ganê’. Xam ngô lê. Anutu lam tu king vac xam mahɨgun pyap.” \p \v 22 Mêd Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Obêc buc tɨmuên ge od xam obêc zid bê Xomxo Nu buc i vena lutibed ên xam wê, lêcom xam wêên ob ma. \v 23 Dɨ xomxo ya obêc nêl vô xam bê, ‘Wê, tyo dô ganê,’ me ‘Tyo val ga.’ Lêc xam o lêc loc vô he vɨxa lêm. \v 24 Ên buc wê Xomxo Nu obêc vena ge od obêc vena tɨyi xocbê deac hɨxelac lutibed dɨ xêseac linac la vac vɨgwe vɨhati ge. \v 25 Mêlêc Xomxo Nu obêc kô myavɨnê levac tax dɨ xomxo wê dô gwêbaga obêc vô nɨmi vô i. \p \v 26 “Lêc buc tɨmuên wê Xomxo Nu obêc vena ge od xomxo obêc dô i tɨyi xocbê xomxo dô vô Nôa buc ilage dɨ Xomxo Nu ob vena. \v 27 Ên xomxo ilage ya dɨ num dɨ iima mɨ dô, dɨ i mɨla tyip lec buc wê Nôa la dô vac sip nɨlô ge lê, lêc lutibed mia butac mabu dɨ lam hi xomxo vɨhati yib mɨma vêl. \p \v 28 “Dɨ Lot buc bêge êno, ên xomxo ya dɨ num dɨ kɨsuu susu vôma dɨ vông yuac lec yaên dɨ lox xumac mɨ dô, \v 29 lêc buc wê Lot kɨdi gê Sodom mɨ la ge od ngwax yuu ngɨdax myavɨnê tô gê lag puunê tɨyi xocbê lun val ge mɨ lam hi xomxo gee yib mɨma vêl. \v 30 Om buc wê Xomxo Nu obêc vena le seac ge od xomxo obêc dô mɨ vông bêge êno. \p \v 31 “Obêc buc tige lêc xomxo ti dô lec xumac kɨsii ge od i o lêc lop mɨ lax kô i susu vac xumac lôma lêm, me xomxo ti obêc la dô vac yuac ge od i o lêc lax mɨ la ben lêm. Nge, susu i dô dɨ xomxo i loc nên mô. \v 32 Xam xovô Lot vɨnê wê tu ngɨdax mɨ le vac môp ge. \v 33 Ên xomxo ti obêc nêb viac ninɨvi ên vɨyin yuu yibên ge od mavɨha wê i vông ge obêc yib. Lêc xomxo ti obêc sea i ninɨvi lec a lêg ge od obêc dô mavɨha yuu nivɨha. \p \v 34 “A ob nêl vô xam bê obêc buc tige xomxo yuu ob dɨyêp lec pêt ti vô bucên, lêc Anutu obêc kô ngwe dɨ sea ngwe dô. \v 35 Dɨ vêx yuu obêc dɨvông yuac ti mɨ dô, lêc Anutu obêc kô ngwe dɨ sea ngwe dô. \v 36 [Dɨ vux yuu obêc dô vac yuac ti lê, lêc Anutu obêc kô ngwe dɨ sea ngwe.]” \p \v 37 Mêd nue ngɨvihi kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, kɨyang tige obêc vô nôn lec gê na?” Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam xovô bê susu wê yib mɨ pɨtal ge obêc yêp vac vɨgwe ti ge od menac byang kɨtucma dɨ la lec vɨgwe tige.” \c 18 \s1 Kɨyang pɨlepacên lec vêxôv ti yuu hɨzap nipaên ti \p \v 1 Mêd Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô nue ngɨvihi, ên nêb ob vông xovôên vô he bê he i kɨtaa i tɨyi buc vɨhati dɨ ni ma lecên i ma. \v 2 Om nêl kɨyang pɨlepacên bêga vô he ên nêbê, “Hɨzap ti dô vac vɨgwe ti, lêc o xona ên Anutu lêm dɨ yê xomxo vɨhati tɨyi xocbê susu vɨdaaên ge. \v 3 Dɨ vêxôv ti dô vac vɨgwe tige, lêc la mi kɨtaa hɨzap tige tɨyi buc vɨhati ên nêbê, ‘Tɨbii ti nêb ob vông kɨyang vô a, om a nêb ông ngɨdu a xôn ên a nêg kɨyang.’ \v 4 Lêc hɨzap o vông i vin i vya lutibed lêm, dɨ buc tɨbeac la vêl lê, lêc hɨzap tyo xo bêga ên nêbê, ‘A o xona ên Anutu lêm, dɨ a o xona ên xomxo ti lêm. Nge, a xê he tɨyi susu vɨdaaên. \v 5 Lêcom vêxôv tige môci lam mi kɨtaa a ngɨnong om a obêc ngɨdu i xôn ên i kɨyang, ên i o lêc lam ngɨnong ngɨnong mɨ vông a nig i ma lêm.’” \p \v 6 Mêd Apumtau Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Xam xovô kɨyang wê hɨzap nipaên tige nêl ge lê. \v 7 Om xam xo ên xam nêbê va? Xomxo wê Anutu vɨnoo he pyap nêb he tu ixe ge, he obêc kɨyag vya lec Anutu tɨyi bucên yuu vɨdiiên vɨhati ge od Anutu obêc ngô he vya lêmê? Dɨ obêc ngɨdu he xôn lutibed lêmê? \v 8 A ob nêl vô xam bê Anutu obêc ngô he vya dɨ ngɨdu he xôn lutibed. Lêc a ob kɨnêg vô xam bê buc wê Xomxo Nu obêc lop mɨ lôm ge od obêc yê bê xomxo vông i vin, me o vông i vin lêm?” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec Palisi ti yuu tɨbii takis kôên ngwe \p \v 9 Yesu nêl kɨyang pɨlepacên tiga vô xomxo ya wê nêb he tɨbii vông vinên nivɨha dɨ yê xomxo baba ên nêb he xomxo vɨdaaên ge, om nêl bêga vô he ên nêbê, \v 10 “Xomxo yuu la vac Anutu xumac ngɨbua ên nêb ob la kɨtaa, Palisi ngwe dɨ tɨbii takis kôên ngwe. \v 11 Om Palisi tyo la le dɨ kɨtaa vac nɨlô bêga ên nêbê, ‘O Anutu, a pɨmil ông ên wê a o nipaên tɨyi xocbê xomxo baba ge lêm, ên he mi vông môp yôdac susu yuu yôdac vêx yuu vux dɨ môp nipaên yaya. Dɨ a o nipaên tɨyi xocbê tɨbii takis kôên ganê lêm. \v 12 Ên a ga wê a mi ngɨbua yaên lec buc yuu yuu tɨyi da vɨhati, dɨ a mone yuu susu wê a mi kô ge a mi tung vɨgê yuu yuu, om a mi vông kɨdu ti vô ông.’ \v 13 Dɨ tɨbii takis kôên ngweo mɨla le teva, dɨ o lax ma la kɨsiinê xocbê môp wê xomxo baba mi vông ge lêm. Nge, xovô nêb i tɨbii nipaên om kɨtuu pɨkopac dɨ kɨtaa bêga ên nêbê, ‘O Anutu, ông xo vɨgwe pɨsiv ên a dɨ kɨtya a nêg nipaên vêl, ên a ga tɨbii nigpaên.’” \p \v 14 Om Yesu nêl ên nêbê, “A nêl vô xam bê tɨbii takis kôên ge Anutu kɨtya i nên nipaên vêl dɨ yê i nivɨha dɨ i lax mɨ la ben, dɨ Palisi ge Anutu o yê nivɨha lêm. Ên xomxo wê ob yong ici va ge, ge wê Anutu obêc vông i vô nipwo lec, dɨ xomxo wê vông ici vô nipwo lec ge, ge wê Anutu ob pɨmil i dɨ vông i lê vô levac.” \s1 Yesu kɨtaa lec nipwo \r (Matyu 19:13-15; Mak 10:13-16) \p \v 15 Xomxo kô nue nipwo mɨ la vô Yesu, ên nêb i vyax vɨgê lec he dɨ kɨtaa lec he, lêc Yesu nue ngɨvihi yê dɨ vô mya nipaên vô he. \v 16 Lêc Yesu keac nipwo lam dɨ nêl ên nêbê, “Vông nipwo i lam vô a dɨ xam o le vac he xôn lêm, ên xomxo tibêge wê ob la dô vac Anutu ben ge. \v 17 A nêl hɨxôn nôn vô xam bê xomxo ti obêc vông i vin Anutu mɨ la vac i kwa ngɨbi tɨyi xocbê nipwo mi la vac tae mae kwa ngɨbi lêm ge od o tɨyi wê obêc la dô vac Anutu ben ge lêm.” \s1 Xomxo wê susu yuu mone levac ge \r (Matyu 19:16-30; Mak 10:17-31) \p \v 18 Xomxo levac ti kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe nivɨha, a obêc vông bêna êdêc dô magvɨha luta lêc luta?” \v 19 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Bêna lêc ông nêb a nivɨha? Xomxo nivɨha ti o dô lêm. Anutu vaci nôn tibed wê nivɨha. \v 20 Ông xovô xolac wê Anutu nêl vô Moses ên nêbê, Ông o lêc vông môp yôdac vêx yuu vux lêm. Ông o lêc hi xomxo i yib lêm. Ông o lêc vun xomxo ngwe susu lêm. Ông o lêc nêl kɨyang kɨtyooên lec xomxo ti lêm. Ông loc vac tam yuu mam vya kwa ngɨbi.” \v 21 Om xomxo levac tyo nêl ên nêbê, “Buc wê a gên nipwo dɨ i val tyip gwêbaga, a viac xolac gee vɨhati mɨ vông i vô nôn lec.” \v 22 Yesu ngô tige, dɨ luu i vya ên nêbê, “Môp ti gên yêp wê ông ob vông hɨxôn bêga bê ông loc vông susu tɨbeac wê ông vông ge mɨ tɨbii i kɨsuu dɨ ông vông mone vô tɨbii wê nên susu maên ge, ên ông obêc kô susu nivɨha gê kɨsii ganê. Pyap dêc ông lôm tɨmu vô a vɨxag.” \v 23 Xomxo levac tyo ngô kɨyang ge lê, lêc kɨyang tige vông i nɨlô vô vɨyin levac, ên wê i mone levac ge. \p \v 24 Om Yesu yê i dɨ nêl ên nêbê, “Xomxo wê susu tɨbeac ge obêc nêb la vac Anutu ben ge od obêc vɨyin levac vô he. \v 25 Môp wê bwoc kamel ti obêc la vac yin kɨtu tocên ge, vɨyin levac lê, lêc xomxo susu tɨbeac obêc nêb la vac Anutu ben ge od obêc vɨyin levac luu vêl.” \v 26 Mêgem xomxo wê ngô kɨyang tige nêl ên nêbê, “Obêc tibêge ge od letya tɨyi wê ob la dô mavɨha ge?” \v 27 Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Môp wê xomxo tɨyiên ma wê ob vông ge, ge Anutu ob vông.” \p \v 28 Mêd Pita nêl vô Yesu ên nêbê, “Wê lê. Xe ga wê xe sea susu wê xe vông ge vɨhati dô dɨ lam tɨmu vô ông vɨxam.” \v 29 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Vɨxôhɨlôg, a ob nêl vô xam bê xomxo ti obêc sea ben hɨxôn vɨnêe nue dɨ tae mae lie lec Anutu xolac yuu ben ge \v 30 od obêc kô myavɨwen nivɨha luu vêl gê kɨbun ga, dɨ buc tɨmuên ge od obêc la dô mavɨha luta lêc luta.” \s1 Yesu nêl kɨyang vông lu yon lec myavɨnê wê ob kô ge \r (Matyu 20:17-19; Mak 10:32-34) \p \v 31 Yesu kô nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu mɨ he la, dêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam ngô lê. Il ob la Jelusalem lê, lêc kɨyang vɨhati wê plopete kɨvuu lec Xomxo Nu ilage obêc vô nôn lec. \v 32 Om xomxo obêc vông i la vac tɨbii wê o Yuda lêm ge vɨgê, dêc tɨbii obêc vô mya nipaên vô i dɨ pɨsuv myaluc lec, \v 33 dɨ pɨsa i ya yihi dêc hi i yib, dɨ buc yon obêc lam la vêl ge od ob kɨdi lec mavɨha nang.” \v 34 Mêgem nue ngɨvihi ngô kɨyang tyo lêc he lungên, ên kɨyang kehe o yêp seac vô he lêm om he vyac xovôên ma. \s1 Yesu vông xomxo ma tocên ti vô nivɨha lec \r (Matyu 20:29-34; Mak 10:46-52) \p \v 35 Yesu mɨla kwabo vô vɨgwe Jeliko, lêc xomxo ma tocên ti dô vô môp nɨnya dɨ kɨtaa susu vô tɨbii, \v 36 lêc ngô kɨyang ngena ngena wê lam hɨxôn Yesu ge om kɨnêg vô xomxo ya ên nêbê, “Tɨbii vô nidɨdun ên va?” \v 37 Lêc xomxo nêl vô i ên nêbê, “Yesu Nasalet valê.” \v 38 Om xomxo ma tocên tyo tyuc ên nêbê, “Yesu, Devit nu, ông xo vɨgwe vô pɨsiv ên a.” \v 39 Lêc xomxo wê lam mug ge nêl ên nêbê, “Dô kɨyang maên.” Lêc ma tocên tyo tyuc ngɨnong ngɨnong hɨxôn vya levac ên nêbê, “Ông Devit nu, xo vɨgwe vô pɨsiv ên a.” \v 40 Mêgem Yesu val le dɨ nêl vô xomxo nêb he i kô xomxo ma tocên tyo mɨ lam vô i. Om he kô mɨ val dɨ val lax i le vô Yesu manôn dêc Yesu kɨnêg vô i ên nêbê, \v 41 “Ông nêb a vông bêna vô ôngê?” Om xomxo tyo nêl ên nêbê, “A nêb ông vông a magnôn i seac.” \v 42 Om Yesu nêl vô i ên nêbê, “Mamnôn i seac. Vông vinên wê ông vông ge vông ông vô nimvɨha lec.” \v 43 Mêgem lutibed xomxo tyo manôn seac, dɨ i la hɨxôn Yesu dɨ pɨmil Anutu. Dɨ xomxo wê yê ge vɨhati pɨmil Anutu ên wê xomxo ma tocên tige manôn seac ge. \c 19 \s1 Yesu yuu Sakias kɨyang \p \v 1 Yesu la vac vɨgwe Jeliko, \v 2 dɨ xomxo ti lê nêbê Sakias dô vac vɨgwe tige. Sakias ge xomxo takis kôên nên levac dɨ i mone yuu susu tɨbeac. \v 3 Sakias nêb ob yê Yesu om la lêc tɨyiên ma, ên myabo om xomxo tɨbeac le vac i manôn xôn, \v 4 om tup mɨ la mug vô môp wê Yesu ob lam vô ge dɨ mɨla lec xax ti ên nêb ob la dô ên yê Yesu wê i val ge. \v 5 Yesu mɨla vac xax kwa ngɨbi \p wê Sakias dô lec ge dɨ lax ma lec dɨ nêl vô Sakias ên nêbê, “Sakias, lop lutibed ên a ob dô hɨxôn ông vac ông bom gwêbaga.” \v 6 Mêgem Sakias lop lutibed dɨ kô Yesu mɨ la vac ben hɨxôn xêyaa nivɨha. \v 7 Tɨbii yê wê Yesu la dô vac Sakias ben ge om he ni nyag dɨ nêl ên nêbê, “Bêna lêc xomxo tiganê la dô vac tɨbii nipaên tiganê ben dɨ la dô hɨxôn?” \v 8 Mêlêc Sakias le vô he vɨhati manôn dɨ nêl vô Apumtau Yesu ên nêbê, “Apumtau, ngô lê. Susu vɨhati wê a vông ge a ob vông vɨwen i loc vô xomxo wê nên susu maên ge. Dɨ a obêc kɨtyoo xomxo ya dɨ vô he mone vêl ila ge od a ob vông he xe vac i luu vêl, xocbê a obêc kô xomxo ti mone kehe ti ge od a obêc vông kehe yuudɨyuu vô i nang.” \v 9 Mêgem Yesu nêl vô i ên nêbê, “Gwêbaga Anutu kɨtya xam xumac tiga nêm nipaên vêl dɨ xam tu Anutu nue, ên ông ge, ông Eblaham tɨvae ti êno. \v 10 Ên a, Xomxo Nu, a lam ên xomxo wê lung la vac nipaên ge, ên a nêb a ob hôm he lec ên he i dô nivɨha.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xomxo vɨgê yuu wê kô mone ge \r (Matyu 25:14-30) \p \v 11 He ngô kɨyang ngwe ge vêl, nang dêc Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he, ên he mɨla kwabo vô Jelusalem lêc tɨbii wê dɨloc hɨxôn i ge so ên nêb mêd he ob mɨla Jelusalem ge od Yesu ob tu Anutu manôn dɨ tu king, om Yesu nêb he i xovô buc tige bê gên yêp teva, \v 12 om nêl kɨyang pɨlepacên bêga vô he ên nêbê, “Xomxo levac ti dô vac vɨgwe ti, lêc nêb ob la vac vɨgwe teva ngwe ên xomxo i vông i tu king ên lôm viac vɨgwe wê mi dô vac ge. \v 13 Om buc wê nêb ob la ge od nêl nue yuac vɨgê yuu ge lam vô i dɨ vông mone kɨpihac yuu yuu vô he toto dɨ nêl vô he ên nêbê, ‘Xam vông yuac lec mone tigae dɨ i loc tyip lec buc wê a obêc vena ge.’ \p \v 14 “Mêd xomxo levac tyo loc mɨ la, lêc tɨbii vɨgwe tige xêyaa vô nipaên vô i, om vông lie ya tɨmu vô i vɨxa mɨ la, ên nêb he i loc nêl bê, ‘Xe nêb xomxo tiga ob tu king mɨ viac xe lêm.’ \v 15 Lêc xomxo tyo mɨla kô lê levac pyap dɨ lax mɨ la vac ben wê ob viac ge. Mêd nêl nue yuac wê vông mone vô he ge lam vô i, ên nêb ob xovô mone wê he vông yuac lec ge bêc he tulec ya hɨxônê? \p \v 16 “Om xomxo ti wê val taxlee ge nêl vô i ên nêbê, ‘Xomxo levac, ông vông mone kɨpihac yuu vô a, lêc a vông yuac lec om a tulec yul yuu hɨxôn.’ \v 17 Om xomxo levac nêl vô xomxo tyo ên nêbê, ‘Ông ge xomxo nivɨha wê ông viac a yuac nivɨha ge. Ông kô mone nipwo tya lêc ông viac nivɨha, om a ob vông ông tu levac dɨ viac vɨgwe levac vɨgê yuu.’ \p \v 18 “Nang dêc nu yuac ngwe wê vông yuu ge val nang dɨ nêl ên nêbê, ‘Xomxo levac, ông vông mone kɨpihac yuu vô a, lêc a vông yuac lec om a tulec yul ti hɨxôn.’ \v 19 Om xomxo levac tyo nêl vô i ên nêbê, ‘Nivɨha, om a ob vông ông tu levac dɨ viac vɨgwe levac vɨgê vɨlu.’ \p \v 20 “Nang dêc nu yuac ti wê vông yon ge val nang dɨ nêl ên nêbê, ‘Xomxo levac, ga ông mone kɨpihac yuu wê ông vông vô a ge, om ông hôm ông xe. Ông mone ga a vɨyum vac nivɨmihi mɨ tung i dô, \v 21 ên a xona ên ông, ên a xovô ên a nêbê ông ge xomxo myampɨlihi, ên susu wê xomxo ngwe ob tung ge od ông ob kô, dɨ yaên wê xomxo ngwe yev he xe ge od ông la mi kô nôn.’ \p \v 22 “Lêc xomxo levac nêl vô i ên nêbê, ‘Ông ge xomxo nipaên. Ên kɨyang wê ông nêl ga hɨlung ông nêm nipaên, ên ông xovô ên ông nêbê a ga xomxo myagpɨlihi om susu wê xomxo ngwe tung i dô ge, a la mi kô, dɨ yaên wê xomxo ngwe yev he xe ge od a la mi kô nôn. \v 23 Ông xovô bêge lê, lêc bêna lêc ông o la lii mone wê a vông ge vac xumac mone êdêc buc wê a vena ge od a kô mone wê a vông ge dɨ kô wê dô lecên ge hɨxônê?’ \v 24 Mêgem xomxo levac nêl vô xomxo wê he xôn le ge ên nêbê, ‘Xam hôm mone kɨpihac yuu ge vêl ên xomxo tige vɨgê dɨ loc vông vô xomxo ngwe wê mone yul yuu ge.’ \v 25 Lêc he nêl ên nêbê, ‘Xomxo levac, xomxo ganê mone levac tɨyi yul yuu.’ \p \v 26 “Lêc xomxo levac nêl ên nêbê, ‘A ob nêl vô xam bê xomxo wê he susu dô ge, he ob kô ya hɨxôn, dɨ xomxo wê susu ma ên he dɨ nipwo tya dô vô he ge od a ob vô vêl ên he. \v 27 Dɨ xomxo wê xêyaa vô nipaên vô a ên nêb a o tu king lêm ge, xam loc kô he mɨ lam dɨ hi he i yib lec a magnôn.’” \s1 Yesu la Jelusalem lêc tɨbii pɨmil i tɨyi xocbê king ge \r (Matyu 21:1-11; Mak 11:1-11; Jon 12:12-19) \p \v 28 Yesu nêl bêge pyap dɨ loc mɨ la ên nêb ob la Jelusalem. \v 29 Mêd mɨla kwabo vô vɨgwe yuu lê nêbê Betpasi yuu Betani wê yêp kwabo vô kɨtôn Oliv ge. Mêd vông nu ngɨvihi yuu la, \v 30 dɨ nêl vô yuu ên nêbê, “Muu loc vac vɨgwe tiganê, dɨ muu obêc mɨla wê donki wê gên ligên ge ti wê tɨbii vô yihi lec kwa dɨ i dɨle ge. Donki tige xomxo ti o dô lec ila lêm. Mêgem muu pɨwelac yihi vêl ên dɨ kô mɨ lam. \v 31 Lêc xomxo ti obêc kɨnêg muu bê, ‘Muu ob pɨwelac yihi tige vêl ên va?’ ge od muu nêl vô bê, ‘Apumtau nêb ob vông yuac lec.’” \p \v 32 Yuu la i tɨyi wê Yesu nêl ge dɨ mɨla tulec donki, \v 33 om yuu pɨwelac yihi vêl ên, lêc xomxo wê he donki ge kɨnêg yuu ên nêbê, “Muu pɨwelac ge ên va?” \v 34 Lêc yuu nêl ên nêbê, “Apumtau nêb ob vông yuac lec.” \p \v 35 Mêd yuu kô donki tyo mɨ lax vô Yesu, dɨ he vax he ngakwi lec kɨsii dêc Yesu dô lec. \v 36 Yesu dô lec dɨ la vô môp, mêd xomxo ya vax he nivɨmihi lec môp wê Yesu ob tup vô ge i tɨyi xocbê môp wê tɨbii mi vông vô he king ge. \v 37 Mêd Yesu lop vô môp kɨtôn Oliv dɨ mɨla kwabo vô Jelusalem, lêc xomxo vɨhati wê mi tɨmu vô Yesu kɨyang ge, he pɨmil Anutu hɨxôn xêyaa nivɨha ên do levac wê Yesu vông mɨ he yê ge, \v 38 dɨ he nêl levac la kɨsii ên nêbê, \q1 “Il ob hi vɨxad i pec ên il nêd king wê tu Anutu manôn dɨ lam ge. \q1 Kɨyang malehe yêp lag kɨsiinê, dɨ Anutu wê dô lag kɨsiinê, il ob vông i lê i vô levac.” \p \v 39 He nêl bêge, lêc Palisi wê dô hɨxôn he ge, he ya nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, ông nêl vô nume bê he i dô kɨyang maên.” \v 40 Lêc Yesu nêl ên nêbê, “A ob nêl vô xam bê he obêc dô kɨyang maên ge od ngɨdax obêc tyuc dɨ pɨmil a nang.” \s1 Yesu byag ên tɨbii Jelusalem \p \v 41 Mêd Yesu mɨla kwabo vô Jelusalem dêc yê ma la dɨ byag, \v 42 dɨ nêl ên nêbê, “Gwêbaga xam obêc xovô môp wê xam ob dô vac malehe ge od obêc nivɨha. Lêc ga xam lungên, ên kɨyang ga yêp xôpacên om xam o xovô lêm. \v 43 Xam ngô lê. Obêc buc ti lêc tɨbii wê yê xam nipaên ge obêc val ku xenac kɨsuu xam xôn dɨ o tɨyi wê xam ti ob la ge lêm. \v 44 Dɨ he ob hi xam hɨxôn nume wê xam dô vac vɨgwe ga vɨhati vô nipaên, dɨ ngɨdax wê xam lox xumac ya ge, ngwe ob dô lec ngwe kɨsii lêm. Kehe bêga bê xam o xovô Anutu wê lam ên nêb ob hôm xam lec ge lêm.” \s1 Yesu tii tɨbii wê vông vɨtevac vac Anutu xumac ngɨbua ge vêl \r (Matyu 21:12-17; Mak 11:15-19; Jon 2:13-22) \p \v 45 Yesu la vac Anutu xumac ngɨbua dɨ la tii tɨbii wê vông vɨtevac vac nɨlô ge la vêl, \v 46 dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xolac nêl bêga nêbê, ‘A xumac ga, xumac kɨtaa vacên,’ lêc xam vông i tɨyi xocbê xumac wê tɨbii yôdac ob kɨtucma vac ge.” \p \v 47 Yesu mi nêl xolac vac Anutu xumac ngɨbua tɨyi buc vɨhati. Mêd xomxo levac wê mi si daa gee dɨ xomxo wê xovô Moses xolac gee hɨxôn xomxo levac levac ya, he xôn nêb he ob hi Yesu i yib, \v 48 lêc he o tulec môp ti wê he ob hi Yesu lec ge lêm, ên xomxo tɨbeac vô nɨnya vô kɨyang wê Yesu nêl ge dɨ o sea i lêm. \c 20 \s1 Xomxo kunac Yesu ên nêbê, “Ông kô xêkɨzêc vô letya?” \r (Matyu 21:23-27; Mak 11:27-33) \p \v 1 Buc ti lêc Yesu la vac Anutu xumac ngɨbua dɨ la nêl xolac vô tɨbii, dɨ xomxo levac wê mi si daa vô Anutu gee dɨ xomxo wê xovô Moses xolac gee hɨxôn he Yuda levac levac val vô Yesu, \v 2 dɨ val kunac i ên nêbê, “Ông tu letya manôn dɨ lam vông môp tigaê? Letya nêb ông vông môp tibêgaê?” \v 3 Lêc Yesu nêl lax vô he ên nêbê, “A êno ob kɨnêg kɨyang ti vô xam. Om xam nêl vô a bê \v 4 letya vông Jon la lipac xomxo? Ge Anutu lag kɨsiinê vông, me xomxo kɨbun ga vông?” \v 5 Om he nêl vôma bêga ên nêbê, “Il obêc nêl bê Anutu lag kɨsiinê vông ge od Yesu obêc nêl vô il bê, ‘Lêc bêna lêc xam o vông i vin kɨyang wê Jon nêl ge lêmê?’ \v 6 Lêc il ob nêl bê xomxo kɨbun ga vông Jon la yuac tige, od xomxo obêc nêx il ya ngɨdax, ên he vɨhati vông i vin ên he nêbê Jon ge plopet wê Anutu vông i la ge ti.” \v 7 Om he nêl vô Yesu ên nêbê, “Xe o xovô Jon Lipacên kehe lêm.” \v 8 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “Om a êno ga, a ob nêl xomxo ti wê vông a lam ge kɨtong vô xam lêm.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec tɨbii nipaên wê viac yuac ge \r (Matyu 21:33-46; Mak 12:1-12) \p \v 9 Mêd Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô xomxo bêga ên nêbê, “Xomxo ti xin wain vac i yuac ti, dɨ vông vô tɨbii ya nêb he i viac, ên nêb ob la vɨgwe teva ti dɨ la dô buc xuhu dia. \v 10 Mêgem loc mɨ la dô mêd buc wê wain ob huu ge om vông nu yuac ti lax mɨ la vô tɨbii wê dɨviac i yuac ge ên nêbê i loc kô i wain nôn ya, om xomxo tyo mɨla lêc xomxo wê viacên wain ge hi i dɨ vông i lax mɨ la pɨleva. \v 11 Nang dêc xomxo ti wê i yuac ge vông nu yuac ngwe lax vô he nang, lêc tɨbii yuac viacên pɨsa i dɨ vô mya nipaên vô i dɨ vông i lax mɨ la pɨleva. \v 12 Nang dêc xomxo levac tige vông nu yuac ti wê vông yon ge la nang, lêc he hi i vô nipaên dɨ nêx i la nɨnya. \v 13 Om xomxo ti wê i yuac ge xo bêga ên nêbê, ‘A ob vô va? Ga a ob vông a nug tuc wê a xêgyaa vin lec i ge i loc vô he, ên mêd he ob yê i xocbê xomxo levac dɨ la vac kɨyang wê i vông ge kwa ngɨbi.’ \v 14 Lêc xomxo wê viac i yuac ge yê wê xomxo levac tyo nu mɨla ge om he nêl vôma ên nêbê, ‘Xomxo ti wê ma obêc nêl i lê lec yuac ga ge val, om il ob hi i yib êdêc yuac ga i tu il xe.’ \v 15 Om he hôm i xôn dɨ kô mɨ la vô yuac nɨnya dɨ hi i yib. Om a ob kɨnêg vô xam bê xomxo ti wê i yuac ge obêc vô va vô he? \v 16 Ge obêc hi xomxo tigee yib dɨ vông i yuac vô xomxo baba mɨ he i viac nang.” Xomxo wê ngô kɨyang tige nêl ên nêbê, “Le i lêc vông tibêge lêm.” \p \v 17 Mêd Yesu yê he dɨ nêl ên nêbê, “Xam nêbê môp bêge i ma, mêlêc kɨyang wê plopete kɨvuu ilage, kehe bêna? Ên plopete ilage kɨvuu kɨyang mɨ i yêp bêga ên nêbê, ‘Ngɨdax ti wê xomxo xumac loxên yê lêc nêb tɨyiên ma ge, ge wê tu ngɨdax xêkɨzêc wê ob hôm xumac xôn ge.’ \v 18 A ob nêl vô xam bê xomxo ti obêc tô mɨ hi i lec ngɨdax tige ge od ob hi i len vô pɨpu sea, dɨ ngɨdax tige obêc tô mɨ hi xomxo ti ge od obêc hi i pɨtal sea.” \p \v 19 Yesu nêl bêge dêc xomxo wê xovô Moses xolac gee hɨxôn xomxo levac wê mi si daa gee, he xovô ên he nêbê Yesu nêl kɨyang pɨlepacên tige lec he, om he nêb he ob hôm Yesu xôn lutibed, lêc he xona ên wê xomxo tɨbeac ge. \s1 Xomxo nêb ob yaxên Yesu kɨyang lêc Yesu o nêl ti so lêm \r (Matyu 22:15-22; Mak 12:13-17) \p \v 20 Mêd xomxo wê xovô Moses xolac gee hɨxôn xomxo levac wê mi si daa gee yê Yesu xôn dɨ vông xomxo ya la vô i ên nêb he i yê i xôn dɨ yaxên i kɨyang bêc obêc nêl ti so ge od he ob vông i loc vac gavman vɨgê dɨ vông kɨyang vô. Xomxo tigee kɨtyoo nêb he xomxo nivɨha, \v 21 om la kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, xe xovô ên xe nêbê xolac wê ông nêl vô xomxo ge, ông nêl bôbac dɨ nivɨha, dɨ ông o xona ên xomxo ti lêm. Nge, ông mi nêl Anutu kɨyang hɨxôn nôn vô xomxo vɨhati tɨyima. \v 22 Om xe ob kɨnêg vô ông bê tɨyi wê il Yuda ob vông mone takis vô king Sisa wê tɨbii madɨluhu ge, me il ob vông lêm?” \v 23 Lêc Yesu xovô kɨyang kɨtyooên wê yêp vac he nɨlô ge om nêl vô he ên nêbê, \v 24 “Xam hɨlung mone ti mɨ a xê. Letya kɨnu yuu lê wê yêp lec mone ga?” Om he nêl ên nêbê, “Sisa kɨnu yuu lê.” \v 25 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Mêgem susu wê Sisa xe ge, xam vông i loc vô Sisa, dɨ susu wê Anutu xe ge, xam vông i loc vô Anutu.” \v 26 Mêd he o tɨyi wê he ob kɨtyoo Yesu ên i nêl kɨyang ya so lec xomxo manôn ge lêm, ên he yetac ên kɨyang wê Yesu nêl lax vô he ge om he dô kɨyang maên. \s1 He kɨnêg vô Yesu lec môp wê xomxo ob kɨdi lec vac yibên ge \r (Matyu 22:23-33,41-46; Mak 12:18-27,35-37) \p \v 27 Xomxo Sadyusi ya val vô Yesu. He Sadyusi ge, he o vông i vin bê xomxo ob kɨdi lec vac yibên lêm. \v 28 Om he la nêl vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, Moses xolac nêl bêga vô il ên nêbê xomxo ti obêc kô vêx ti lêc nu ma dɨ i yib dɨ vɨnê gên dô ge od vux tyo lie ti ob ii vêx tyo nang êdêc vông nue, dɨ nue i tu susu wê ma yibên vông ge kehe. Moses xolac nêl bêge. \v 29 Om wê vux vɨgê vɨlu dɨ sec yuu ob dô lec ta yuu ma tibed, mêdêc li tuc obêc kô vêx ti lêc yib dɨ nu ma ge, \v 30-31 od li môn ob ii vêx tige i tii vac nang, lêc wê obêc yib dɨ nu ma ge od li gwaa ob ii nang, lêc wê li gwaa obêc yib ge od lie tɨmuên vɨhati ob tɨmu vô môp tibed ge dɨ ii vêx tige, lêc wê vɨhati obêc yib dɨ nue ma, \v 32 dêc vêx tyo obêc yib tɨmuên ge. \v 33 Xam nêl ên xam nêbê xomxo obêc kɨdi lec vac yibên om xe nêb xe ob kɨnêg vô ông bê buc wê xomxo yibên obêc kɨdi lec ge, od vêx tige obêc tu vux tina vɨnê? Ên vux vɨgê vɨlu dɨ sec yuu, he xôn ii vêx tige lec buc wê he dô mavɨha ge.” \p \v 34 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xomxo wê dô gwêbaga ge, he iima. \v 35 Lêc xomxo wê Anutu nêb he nivɨha tɨyi wê ob kɨdi lec vac yibên dɨ la dô mavɨha tɨmuên ge, he ob iima vô buc tɨmuên lêm. \v 36 Ên he obêc yib i tii vac nang lêm. Nge, he ob dô tɨyi xocbê angela ge, ên he kɨdi lec vac yibên dɨ he tu Anutu nue. \p \v 37 “Moses kɨyang nêl kɨtong êno ên nêbê xomxo yibên obêc kɨdi lec i tii vac nang. Ge yêp seac vac kɨyang wê Moses kɨvuu lec xax wê ngwax dɨtum lec ge bêga ên nêbê, ‘Apumtau Anutu ge Eblaham yuu Aisak yon Jekop Anutu wê yon mi kɨtaa vô ge.’ \v 38 Yon yib tax dêc Moses kɨvuu kɨyang tige tɨmuên, lêc Moses kɨvuu i tɨyi xocbê yon xeedô ge. Om il ob xovô bê Anutu o tu xomxo yibên nên Anutu lêm. Nge, Anutu tu xomxo mavɨha nên Anutu, ên xomxo wê mavɨha hɨxôn he wê yibên ge, Anutu yê he vɨhati xocbê he dô mavɨha ge.” \p \v 39 Yesu nêl bêge dêc xomxo wê xovô Moses xolac gee, he ya nêl ên nêbê, “Xolac kehe, ông nêl ge bôbac la tɨyi.” \v 40 He nêl bêge, ên he xona om he nêb he ob kɨnêg kɨyang i tii vac vô Yesu lêm. \p \v 41 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Bêna lêc xomxo ya nêl ên nêbê Kɨlisi wê Anutu nêb ob vông i lam ge, ge Devit nu? \v 42 Ên Devit vaci kɨvuu vac kɨpihac Sam bêga ên nêbê, \q1 ‘Apumtau Anutu nêl vô a Apumtau ên nêbê, Ông dô vô a vɨgêg hɨyôv, \v 43 dɨ a obêc vông tɨbii wê vông vevac vô ông ge he i dô vac ông vɨgêm vɨlu kwa ngɨbi.’ \p \v 44 Devit nêl ên nêbê Kɨlisi ge Apumtau, om bêna lêc xomxo nêl ên nêbê Kɨlisi ge Devit bue tɨmuên ti?” \s1 Xomxo wê xovô Moses xolac gee nên nipaên \r (Matyu 23:1-36; Mak 12:38-40; Luk 11:37-54) \p \v 45 Xomxo tɨbeac dô om he ngô kɨyang wê Yesu nêl vô nue ngɨvihi bêga ên nêbê, \v 46 “Xam viac xam ên môp nipaên wê xomxo wê xovô Moses xolac gee mi vông ge. Ên he xêyaa vin lec môp wê he ob vɨnyum ngakwi dia nivɨha dɨ la vɨlee vac maket ên he nêb xomxo i yê he dɨ pɨmil he ya kɨyang malehe, dɨ he obêc la vac xumac lɨlo, me he ob la ya vɨzid levac ge od he nêb he ob dô lec sia nivɨha wê xomxo levac mi dô lec ge. \v 47 Lêc he ge wê he mi vô xomxo vêxôv nên susu yuu xumac vêl ge, dɨ buc wê he ob kɨtaa ge od he mi vɨyum nên nipaên vac kɨtaaên dia. Om myavɨwen nipaên wê he ob kô ge obêc levac mabu yocên luu vêl.” \c 21 \s1 Vêxôv wê vông daa vô Anutu ge \r (Mak 12:41-44) \p \v 1 Yesu dô dɨ yê wê tɨbii wê mone levac gee lam tung mone vac kɨlong wê tɨbii mi tung mone daa vac ge. \v 2 Mêd yê wê vêxôv \p wê mone ma ge ti val tung mone hi yuu tya vac kɨlong tyo. \v 3 Mêgem Yesu nêl ên nêbê, “A ob nêl hɨxôn nôn vô xam bê mone yuutyabed wê vêxôv tiganê tung vac kɨlong ge ngɨnoo daa wê xomxo baba tung ge vêl. \v 4 Ên he mone tɨbeac dô lê, lêc he vông nipwo tya dɨ he xe levac dô, dom vêx tiganê ge i nên mone ma dɨ hi yuu tya, lêc vông vɨhati tu daa, dɨ ti o dô wê ob kɨsuu xen yaên lec ge lêm.” \s1 Yesu nêl lec vɨyin wê ob val tɨmuên ge \r (Matyu 24:1-14; Mak 13:1-13) \p \v 5 Xomxo ya nêl kɨyang lec Anutu xumac ngɨbua ên nêbê, “Xumac tiga, tɨbii lox ya ngɨdax nivɨhavɨha dɨ vunac vô ya susu nivɨhavɨha.” Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, \v 6 “Susu wê xam wê ga, obêc buc tɨmuên ge od ngɨdax tigae ob dii sea, dɨ ngwe ob dô lec ngwe kɨsii lêm.” \p \v 7 Mêd he kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Xolac kehe, kɨyang tige obêc vô nôn lec yelacna? Dɨ do vatya obêc val tax ên xe xê dɨ xovô bê susu tige ob vô nôn lecê?” \v 8 Mêgem Yesu nêl ên nêbê, “Xam viac xam nivɨha êdêc tɨbii i o lêc kɨtyoo xam lêm. Ên xomxo tɨbeac obêc val kɨtyoo xam dɨ nêl a lêg dɨ nêl bê he Kɨlisi, dɨ nêl bê buc vô kwabo lec. Lêc xam o lêc vông i vin he vya dɨ tɨmu vô he lêm. \v 9 Dɨ xam obêc ngô kɨyang wê nêbê vevac tyip vac vɨgwe ya mɨ xomxo hima ge, od le i lêc yetac dɨ xona lêm. Ên vevac tige obêc val tax, lêc buc myahɨpu gên yêp dia.” \p \v 10 Nang dêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Vô buc tige tɨbii vɨyang ngwe ob vông vevac vô vɨyang ngwe, dɨ tɨbii vɨyang vɨyang ob dô kɨdu kɨdu dɨ vông vevac vôma. \v 11 Vac vɨgwe vɨyang vɨyang ge ngɨyêg ob yoc levac dɨ vip levac ob den xomxo dɨ yidac levac ob vông he. Dɨ do levac ya ob lam gê lag kɨsiinê dɨ vông xomxo xona mabu. \p \v 12 “Vô buc wê susu tigee valên gên ma ge, od tɨbii obêc hôm xam xôn dɨ vông vɨyin levac vô xam, dɨ vông kɨyang vô xam vac xumac lɨlo wê Yuda vông ge dɨ tung xam la vac kalabuhu. He ob nêb vông a lêg i vô nipaên, mêgem he obêc kô xam mɨ la dɨ vông xam le vô king yuu gavman levac manôn dɨ vông kɨyang vô xam. \v 13 Lêc buc tige wê xam ob nêl a xolac kɨtong vô he, \v 14 om le i lêc xo kɨyang wê xam ob nêl lax vô he ge lêm. \v 15 Ên a obêc vông xam pɨyôp yêp seac dɨ xam nêl kɨyang nivɨha, om he wê nêb ob vông vevac vô xam ge, he o tɨyi wê he ob pwoo kɨyang wê a nêl vô xam ge vac lêm. \p \v 16 “Mêd xacxam va tame mame lime ngɨdême hɨxôn xam nimpɨpu, heche va obêc vông xam vac tɨbii vevac vɨgê dɨ he obêc hi xam ya wib. \v 17 Dɨ xomxo vɨhati xêyaa obêc vô nipaên nôn vô xam ên wê xam vông i vin a lêg ge. \v 18 Lêc xam obêc dô nimvɨha dɨ bamzub lihi ti tya obêc pul vêl lêm. \v 19 Om xam le xêkɨzêc êdêc dô mamvɨha tɨmuên. \s1 Yesu nêl kɨyang lec wê Jelusalem obêc vô nipaên ge \r (Matyu 24:15-21; Mak 13:14-19) \p \v 20 “Buc wê tɨbii vevac obêc lam buu vɨgwe Jelusalem xôn ge od xam xovô bê buc wê vɨgwe ob vô nipaên ge vô kwabo lec. \v 21 Om buc tige, xomxo wê dô vac vɨgwe Judia ge, he i pec mɨ loc lec vɨgwe kɨtôn, dɨ he wê dô vac vɨgwe Jelusalem ge, he i pec mɨ loc vêl, dɨ he wê dô Jelusalem nɨnya ge, he i o lêc dɨlôc vac vɨgwe Jelusalem lêm. \v 22 Ên buc tige wê Anutu ob vông myavɨwen nipaên vô xomxo Yuda i tɨyi kɨyang wê plopete kɨvuu ilage, om kɨyang gee vɨhati obêc vô nôn lec. \v 23 Om vêx wê nu dô vac xêyaa hɨxôn vêx wê dɨvông lul vô nue vô buc tige, he ob dô vac vɨyin levac. Ên xomxo kɨbun ga ob dô vac vɨyin levac dɨ xêyaa myavɨnê wê Anutu vông ge ob tulec he Yuda vɨhati. \v 24 Mêd tɨbii ob hi he ya yib ya yipac dɨ ku he ya xôn dɨ kô he mɨ la vac tɨbii ba ben dɨ he la dô dɨ vông yuac kalabuhu. Dɨ tɨbii wê o Yuda lêm ge ob vông vɨgwe Jelusalem vô nipaên dɨ heche va ob tu kehe dɨ viac i tɨyi buc wê Anutu nêl ge. \s1 Buc wê Xomxo Nu ob vena ge \r (Matyu 24:29-31; Mak 13:24-27) \p \v 25 “Mêd do toto ob val vac hɨyôv yuu dentuc dɨ pɨtua gê lag kɨsiinê, dɨ xomxo kɨbun ga vɨhati nɨlô ob vô vɨyin levac dɨ he ob xona ên mia gwec wê vuac dɨ vô dɨdun levac ge. \v 26 Dɨ pɨtua yuu susu wê lag ge ob yetac dɨ sea vɨgwe wê le lec ge dɨ la, om xomxo ob yê dɨ xovô susu nipaên wê ob val kɨbun ge om he ob xona mabu dɨ vɨxog mɨ la kɨbun. \v 27-28 Mêd buc wê susu tigee obêc val ge, od xam nɨlôm i vô vɨyin maên dɨ xam wê mam i loc kɨsii, ên buc wê Anutu ob vô xam vêl ên vɨyin yuu nipaên ge vô kwabo lec. Mêd ge wê a, Xomxo Nu, a ob lam vac vɨyobtoc hɨxôn xêkɨzêc yuu xêseac dɨ lam kɨbun, dɨ xomxo vɨhati ob yê wê a val ge.” \s1 Kɨyang pɨlepacên lec xax wê mi pwoc ge \r (Matyu 24:32-35; Mak 13:28-31) \p \v 29 Mêd Yesu nêl kɨyang pɨlepacên ti vô he ên nêbê, “Xam xovô xax wê ob pwoc lihi ge. \v 30 Ên xax lihi obêc pwoc lec ge od xam xovô ên xam nêbê ge buc wê hɨyôv ob linac nivɨha ge. \v 31 Mêgem xam xovô bêga bê môp wê xam ob xovô Anutu buc ge, tɨyi bêge êno. Om xam obêc wê do tigee wê val ge od xam xovô bê buc wê Anutu ob tu king dɨ vông xomxo vɨhati la vac i kwa ngɨbi ge vô kwabo lec. \p \v 32 “A nêl hɨxôn nôn vô xam bêga bê xomxo wê dô gwêbaga ge obêc dô dɨ kɨyang tigee vɨhati obêc vô nôn lec lê. \v 33 Lag yuu kɨbun xôa obêc ma, lêc kɨyang wê a vông ge, bo ti obêc la xôa ma lêm. \s1 Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêb he i viac he \p \v 34 “Xam viac xam nivɨha, dɨ le i lêc num mɨ vô mavmav lêm, dɨ xam o lêc xo kɨyang tɨbeac lec susu wê nimnɨvi xe ge dɨ nɨlôm i vô vɨyin lec lêm, ên xam obêc viac xam nivɨha lêm ge od Xomxo Nu obêc lop mɨ lôm lutibed ge od xam ob lungên, tɨyi xocbê pulac wê lɨlii lungên om mɨla mô, lêc vac ge. \v 35 Ên buc tige obêc val vô xomxo wê dô lec kɨbun ga vɨhati yang. \v 36 Om xam viac xam i tɨyi buc vɨhati, dɨ xam kɨtaa vô Anutu bê i vông xêkɨzêc vô xam i tɨyi wê xam ob le xêkɨzêc dɨ kɨlê vɨyin wê ob tulec xam ge êdêc le nivɨha vô Xomxo Nu manôn wê obêc vena ge.” \p \v 37 Mêd Yesu la mi nêl xolac vac Anutu xumac ngɨbua tɨyi vɨdiiên vɨhati, dɨ bucên ge mi sea Jelusalem dɨ la mi yêp lec kɨtôn Oliv. \v 38 Mêdêc pɨtoc yang ge xomxo tɨbeac mi kɨdi mɨ la vac Anutu xumac ngɨbua ên nêb ob la ngô Yesu kɨyang wê nêl ge. \c 22 \s1 Judas nêb ob vông Yesu vac xomxo levac vɨgê \r (Matyu 26:1-5,14-16; Mak 14:1-2,10-11; Jon 11:45-53) \p \v 1 Buc wê tɨbii Yuda ob myêl levac dɨ ya blet xêkɨzêc wê yis maên ge ên xovô buc Pasova ge vô kwabo lec. \v 2 Mêd xomxo levac wê mi si daa gee hɨxôn xomxo wê xovô Moses xolac gee he nêb he ob hi Yesu i yib, lêc he xona ên xomxo tɨbeac, om he myag môp wê he ob hôm i xôn ge. \p \v 3 Judas Iskaliot ge Yesu nue ngɨvihi ti lê, lêc Seten la vac i nɨlô. \v 4 Om Judas loc mɨ la vô xomxo levac wê mi si daa gee hɨxôn xêhɨpu levac wê mi viac Anutu xumac ngɨbua gee, dɨ he keac lec môp wê Judas ob vông Yesu vac he vɨgê ge. \v 5 Om xomxo levac tigee nɨlô vô nivɨha dɨ he nêb wê Judas ob vông Yesu vac he vɨgê ge od he ob vông mone vô i. \v 6 Mêgem Judas tyuc lec, mêd myag môp wê ob hôm Yesu xôn ge, lêc xovô wê xomxo tɨbeac mi dô hɨxôn Yesu ge om dô bin buc wê Yesu vaci obêc dô tamaên dɨ xomxo ma ge lê. \s1 Pita yuu Jon viac vɨzid wê he ob ya ge \r (Matyu 26:17-25; Mak 14:12-21; Jon 13:21-30) \p \v 7 Buc wê tɨbii Yuda ob ya blet xêkɨzêc dɨ hi bwoc sipsip mɨ ya ên xovô buc Pasova ge, \v 8 om Yesu nêl vô Pita yuu Jon ên nêbê, “Ga buc Pasova om muu loc myêl vɨzid ên il ob xa.” \v 9 Om yuu kɨnêg vô i ên nêbê, “Ông nêb xii la myêl vac xumac tina?” \p \v 10 Mêgem Yesu nêl vô yuu ên nêbê, “Muu ngô lê. Muu loc vac vɨgwe Jelusalem dɨ muu obêc wê wê xomxo ti dɨkɨlê mia mɨ la ge, od muu tɨmu vô xomxo tige vɨxa dɨ loc vac xumac wê xomxo tyo ob la vac ge, \v 11 dɨ nêl vô xomxo ti wê i xumac ge bê, ‘Xolac kehe nêb xii lam kɨnêg vô ông bê xumac nɨlô tina wê i hɨxôn nue ngɨvihi ob ya vɨzid vac ge?’ \v 12 Muu obêc kɨnêg bêge vô i ge od obêc hɨlung xumac nɨlô levac ti wê yêp kɨsii ge vô muu. Susu wê il ob dô lec ge le vac xumac tige pyap, om muu loc myêl vɨzid wê il ob xa ge vac.” \v 13 Mêgem Pita yuu Jon loc mɨ la, dɨ mɨla yê i tɨyi wê Yesu nêl ge, mêgem yuu la myêl yaên wê he ob ya ge. \s1 Yesu vông pasa vô nue ngɨvihi \r (Matyu 26:26-30; Mak 14:22-26; 1 Kolin 11:23-25) \p \v 14 Buc wê he ob ya vɨzid ge om Yesu hɨxôn nue ngɨvihi, he xôn dô dɨ ya. \v 15 Mêd Yesu nêl vô he ên nêbê, “A xovô ên a nêbê a obêc kô myavɨnê levac om a nɨlôg kɨdu a ên a nêb a ob xa vɨzid tiga hɨxôn xam tax lê dêc kô myavɨnê tɨmuên. \v 16 A nêl vô xam bêga bê a ob xa vɨzid tiga i tii vac lêm dɨ i loc tyip vô buc wê vɨzid tiga obêc vô nôn lec vac Anutu ben.” \p \v 17 Mêd Yesu hôm kap ti dɨ kɨtaa vô Anutu dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xam hôm dɨ tɨtang vôma. \v 18 A ob nêl vô xam bê a obêc num wain bêga i tii vac lêm dɨ i mɨloc vô buc wê a ob num mia vac Anutu ben ge.” \v 19 Nang dêc Yesu hôm blet ti dɨ kɨtaa lec mêd hɨbu dɨ vông vô he titi dɨ nêl ên nêbê, “Ga a nignɨvi wê a vông ên a nêb i ngɨdu xam xôn ge. Xam tɨmu vô môp bêga dɨ xovô a.” \v 20 He ya pyap mêd Yesu vông bêge vô kap wain êno, dɨ nêl ên nêbê, “Mia wain ga a hi wê a ob kɨpyax sea ên xam ge. Mêgem kɨyang paha wê Anutu hɨlu ge, a obêc vông i vô nôn lec ya a hi. \p \v 21 “Xam wê lê. Xomxo ti wê ob vông a vac tɨbii vevac vɨgê ge xeedô dɨ ya hɨxôn a lec tevol tiga. \v 22 A, Xomxo Nu, a ob xib i tɨyi xocbê kɨyang wê Anutu nêl pyap ge lê, lêc xomxo ti wê ob vông a la vac he vɨgê ge obêc kô myavɨwen levac lec tɨmuên.” \v 23 Yesu nêl bêge pyap, mêd nue ngɨvihi nêl vôma ên nêbê, “Om il tina wê il obêc vông môp tibêge?” \s1 Yesu nue ngɨvihi ngaênma ên nêb he tina obêc tu levac i luu he baba vêl \p \v 24 Mêd Yesu nue ngɨvihi ngaênma ên nêb mêd he tina obêc tu levac i luu he baba vêl. \v 25 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “King kɨbun ga môp wê nêb tɨbii vɨyang vɨyang ge i loc vac he kwa ngɨbi, dɨ tɨbii wê tu levac ge nêb xomxo wê pɨleva ge i pɨmil he ên yuac wê he vông ge. \v 26 Lêc xam o lêc tɨmu vô môp bêge lêm. Nge, xam wê xam kô lêm levac ge, xam dô i tɨyi xomxo wê lê maên ge, dɨ xam wê xam tu levac ge, xam dô i tɨyi xocbê xomxo wê mi vông yuac vô xam ge. \v 27 A ob kɨnêg xam bê xomxo ngwe na wê levac ge? Ge xomxo ngwe wê dô dɨ ya ge, me i nu yuac ngwe wê myêl i xen yaên dɨ kô mɨ lam ge? Ge xam xovô ên xam nêbê ge xomxo ngwe wê dô mɨ ya ge. Lêc a ga, a lam dô hɨxôn xam tɨyi xocbê xam num yuac ti. \p \v 28 “Vɨyin tɨbeac tulec a, lêc xam o sea a lêm. Nge, xam kɨlê vɨyin hɨxôn a. \v 29 Mag Anutu nêb a tu king dɨ kô lêg levac, om a ob vông xam tu king dɨ kô lêm levac hɨxôn a êno bêge, \v 30 om buc wê a ob tu king ge od xam ob dô hɨxôn a dɨ il xôn ob xa dɨ num, dɨ xam obêc dô lec sia king dɨ yaxên lime Islel wê xam hɨpu vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu ge nên kɨyang.” \s1 Yesu nêl ên nêb Pita obêc yax i vun \r (Matyu 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38) \p \v 31 Yesu nêl vô Saimon Pita ên nêbê, “Saimon, ngô lê. Seten nêl ên nêbê ob yaxên xam, om Anutu tyuc lec ên nêb i yaxên. \v 32 Lêc a kɨtaa vô Anutu lec ông ên a nêbê ông o lêc sea vông vinên lêm. Dɨ buc wê ông ob pɨlepac ông mɨ lax vô Anutu ge od ông ngɨdu lime nên vông vinên xôn.” \p \v 33 Lêc Pita nêl vô i ên nêbê, “Apumtau, a obêc loc hɨxôn ông. Wê tɨbii ob vông ông la vac kalabuhu me hi ông wib ge, od a ob kô myavɨnê hɨxôn ông.” \v 34 Lêc Yesu nêl vô i ên nêbê, “Pita, a ob nêl vô ông bê vô bucên tya ga kokɨlêx vôên vya obêc gên ma dɨ ông ob yax a vun lu yon bê ông lungên a.” \s1 Kɨyang lec susu wê ob ngɨdu xomxo xôn ge \p \v 35 Yesu nêl vô nue ngɨvihi ên nêbê, “Buc ilage wê a vông xam la vac yuac ge od a nêb xam kôên vɨxec yuu mone dɨ su i ma. Om a ob kɨnêg vô xam bê susu ya mi ma ên xam vô buc ya, me?” Lêc he nêl ên nêbê, “Maê, susu ti o ma ên xe buc ti lêm.” \v 36 Mêd Yesu nêl ên nêbê, “Dom gwêbaga, xomxo ob viac xam lêm, om xam vɨxec mone obêc dô ge, od xam kô hɨxôn mɨ loc. Dɨ vɨxec êno bêge. Dɨ xam ti yipac obêc ma ge od xam vông nêm kolsiot ên tɨbii i kɨsuu dɨ xam kô mone mɨ loc kɨsuu yipac lec. \v 37 A nêl bêga vô xam, ên vɨyin obêc val i tɨyi kɨyang wê yêp vac xolac bêga ên nêbê, ‘Xomxo nêl nêb i ge tɨbii nipaên.’ Om a ob nêl vô xam bê kɨyang tiga obêc vô nôn lec vô a, ên kɨyang vɨhati wê he kɨvuu lec a ilage obêc vô nôn lec.” \v 38 Om he nêl vô Yesu ên nêbê, “Apumtau, wê. Yipac yuu yêp ga.” Mêd Yesu nêl ên nêbê, “Ge pyap.” \s1 Yesu la kɨtaa gê Getsemani \r (Matyu 26:36-46; Mak 14:32-42) \p \v 39 Pyap dêc Yesu sea Jelusalem dɨ la lec kɨtôn Oliv tɨyi xocbê mi vông ge, mêd nue ngɨvihi tɨmu vô i vɨxa mɨ he la. \v 40 Mêd he mɨla vɨgwe tige om Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam dô dɨ kɨtaa êdêc vɨyin wê ob yaxên xam ge i o lêc vông xam tô lêm.” \v 41 Mêd Yesu sea he dɨ la teva tya tɨyi xocbê xomxo ti ob nêx ngɨdax la tô ge, dêc la yev vɨxa kɨtu vac dɨ kɨtaa bêga ên nêbê, \v 42 “O Mag, ông obêc tyuc lec ge od ông vô vɨyin tiga vêl ên a. Lêc ông o lêc vông i tɨyi wê a nêb ông vông ge lêm. Nge, ông vông i tɨyi wê ôcông va xovô ge.” \p \v 43 [Mêd angela ti lam gê kɨsiinê dɨ lam ngɨdu i xôn. \v 44 Yesu nɨlô vô vɨyin levac dɨ i kɨtaa xêkɨzêc dɨ nivɨnê tyip tɨyi xocbê hi ge dɨ yuc la kɨbun.] \p \v 45 Yesu kɨtaa pyap dɨ kɨdi mɨ lax vô nue ngɨvihi, lêc yê wê he nɨlô vô vɨyin levac om he yêp. \v 46 Mêgem Yesu nêl vô he ên nêbê, “Bêna lêc xam dɨwêpê? Xam kɨdi lec dɨ kɨtaa êdêc vɨyin wê ob yaxên xam ge i o lêc vông xam tô lêm.” \s1 Judas vông Yesu la vac Yuda levac vɨgê \r (Matyu 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:3-11) \p \v 47 Yesu gên dɨnêl kɨyang tige dɨ xomxo tɨbeac val mɨ lam. Judas wê Yesu nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la yuu ge ti kô tɨbii mɨ he lam, dêc Judas val le hɨxôn Yesu ên nêb ob nga lia, \v 48 lêc Yesu nêl vô i \p ên nêbê, “Judas, bêna lêc ông nga Xomxo Nu lia ên ông nêb tɨbii i lam hôm i xôn?” \p \v 49 Yesu nue ngɨvihi yê wê tɨbii tigee nêb ob hôm i xôn ge om he kɨnêg vô i ên nêbê, “Apumtau, ông nêb xe hi he ya yipac, me?” \v 50 Lêc lutibed nu ngɨvihi ti hôm yipac dɨ sap xomxo levac wê mi si daa ge nu yuac ti nɨnya lihi vɨlu hɨyôv vêl. \v 51 Lêc Yesu nêl ên nêbê, “Môp bêge i ma.” Mêd vyax vɨgê lec xomxo tige nɨnya dɨ i vô nivɨha lec. \p \v 52 Mêd xomxo wê lam ên nêb ob lam hôm Yesu xôn ge, ge he xomxo levac wê mi si daa gee dɨ xêhɨpu levac wê mi viac Anutu xumac ngɨbua gee, hɨxôn he Yuda levac levac ya, om Yesu nêl vô he ên nêbê, “Xam xo ên xam nêbê a tɨbii yôdac ti om xam lam hɨxôn yipac yuu vɨgo? \v 53 Ilage a mi dô hɨxôn xam vac Anutu xumac ngɨbua tɨyi buc vɨhati, lêc xam o hôm a xôn lêm. Lêc gwêbaga buc wê xam vông, om xêkɨzêc wê mapɨtoc vông ge vô levac.” \s1 Pita yax Yesu vun nêbê i lungên \r (Matyu 26:57-58,69-75; Mak 14:53-54,66-72; Jon 18:12-18,25-27) \p \v 54 He hôm Yesu xôn dɨ kô i mɨ la vô xomxo ti wê tu xomxo daa siên nên levac ge om he mɨla vac xomxo levac tyo ben, dɨ Pita tɨmu vô he vɨxa lêc le lam teva teva. \v 55 Mêd xomxo wê dô vac xomxo levac tige ben ge vev ngwax lec wetôv dɨ nyuu mɨ dô, dɨ Pita la dô hɨxôn he. \v 56 Mêdêc vêx yuac ti yê Pita wê xeedô dɨ ngwax linac lec ge om yê i kɨzêc dêc nêl ên nêbê, “Xomxo tya ga wê mi dô hɨxôn Yesu ge.” \v 57 Lêc Pita nêl ên nêbê, “A lungên xomxo tige.” \v 58 He dô nipwo tya, nang dêc xomxo ngwe yê Pita nang dɨ nêl vô i ên nêbê, “Ông wê ông mi dô hɨxôn Yesu he nue.” Lêc Pita nêl ên nêbê, “Maê, o a lêmê.” \p \v 59 Hɨyôv manôn ti la vêl, nang dêc xomxo ti nêl xêkɨzêc nang ên nêbê, “Vɨxôhɨlôg, xomxo tiga wê mi dô hɨxôn Yesu, ên yuu xôn tɨbii Galili yuu.” \v 60 Lêc Pita nêl ên nêbê, “A lungên kɨyang wê ông nêl ge.” Pita gên o nêl kɨyang tɨyôô lêm, dɨ kokɨlêx hi vya lutibed. \v 61 Mêd Apumtau Yesu pɨlepac i dɨ yê Pita, om Pita xovô kɨyang wê Yesu nêl vô i ên nêbê, “Vô bucên tiga kokɨlêx vôên vya obêc gên ma dɨ ông obêc yax a vun lu yon dɨ nêl bê ông lungên a.” \v 62 Pita xovô wê i vông i so ge om sea vɨgwe tige dɨ la byag levac. \s1 Yesu la le vô tɨbii Yuda levac levac manôn \r (Matyu 26:59-68; Mak 14:55-65; Jon 18:19-24) \p \v 63 Mêd xomxo wê hôm Yesu xôn ge keac nipaên lec dɨ hi, \v 64 dɨ ku i manôn vac nivɨmihi dɨ nêl vô i ên nêbê, “Ông nêl bê letya hi ôngê.” \v 65 Mêd he nêl kɨyang nipaên tibêge tɨbeac lec i. \p \v 66 Vɨgwe vɨdii mêd he Yuda levac levac nêb ob kɨtucma, om xomxo levac wê mi si daa gee dɨ xomxo wê xovô Moses xolac gee hɨxôn he levac levac ge mangwe, he kɨtucma mɨ dô, mêd tɨbii kô Yesu mɨ la lax vô he manôn. Mêd he kɨnêg vô Yesu ên nêbê, \v 67 “Nêl vô xe bê ông ge Kɨlisi ti wê Anutu nêb ob vông i lam ge, me?” Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “A obêc nêl kɨtong vô xam ge od xam ob vông i vin a vyag lêm, \v 68 dɨ a obêc kɨnêg kɨyang vô xam ge od xam ob luu a vyag lêm. Nge, xam ob dô kɨyang maên. \v 69 Vɨwen wê tɨmuên ge, a, Xomxo Nu, a ob dô vô Anutu wê xêkɨzêc kehe ge vɨgê hɨyôv.” \p \v 70 Mêd he vɨhati kɨnêg ên nêbê, “Ông ge Anutu nu mê?” Mêd Yesu nêl ên nêbê, “Xam nêl i tɨyi, ên a ga Anutu nu.” \v 71 Mêd he nêl vôma ên nêbê, “Pyap om il ob kɨnêg kɨyang ya hɨxôn lêm. Ên ici va nêl i kɨtong vac mya mɨ il ngô pyap.” \c 23 \s1 Yesu la le vô gavman levac Pailat manôn \r (Matyu 27:1-2,11-14; Mak 15:1-5; Jon 18:28-38) \p \v 1 Xomxo levac vɨhati kɨdi lec dɨ kô Yesu mɨ la dɨ la lax vô Pailat manôn. \v 2 Mêd he nêl kɨyang nipaên lec Yesu bêga ên nêbê, “Xecxe xê wê xomxo tiga vô pɨlepac pɨlepac vô xe dɨ nêb xe o vông mone takis vô il nêd king Sisa lêm, dɨ kɨtyoo xe ên nêbê i ge Kɨlisi wê tu king ge.” \v 3 Mêd Pailat kɨnêg vô Yesu ên nêbê, “Ông ge king wê he Yuda vông ge, me?” Mêd Yesu lee yuu ên nêbê, “Ông nêl i la tɨyi.” \v 4 Mêd Pailat nêl vô xomxo levac daa siên hɨxôn xomxo gee vɨhati ên nêbê, “A yaxên xomxo tiga nên kɨyang, lêc kɨyang ti \p o yêp vô i lêm.” \v 5 Lêc xomxo tigee nêl kɨyang xêkɨzêc ên nêbê, “Xomxo tige la nêl kɨyang vaxvax vô xomxo vac vɨgwe Galili dɨ i la vac vɨgwe Judia vɨhati dɨ val ga hɨxôn.” \s1 Yesu la le vô gavman levac Helot manôn \p \v 6 Pailat ngô kɨyang tige, dɨ kɨnêg vô he ên nêbê, “Xomxo tiga, tɨbii Galili ti, me?” \v 7 Lêc he nêl ên nêbê Yesu ben Galili wê Helot viac ge, om Pailat vông i loc mɨ la vô Helot, ên Helot lam dô Jelusalem vô buc tige. \p \v 8 Yesu mɨla vô Helot mêd Helot yê dɨ xêyaa vô nivɨha yang, ên ilage xomxo nêl Yesu kɨtong vô i om Helot nêb ob yê Yesu dɨ nêb i vông do ti ên i ob yê. \v 9 Mêgem Helot kɨnêg kɨyang tɨbeac vô Yesu, lêc Yesu o nêl kɨyang ti lax vô i lêm. \p \v 10 Mêd xomxo levac wê mi si daa gee hɨxôn xomxo wê xovô Moses xolac gee le kwabo dɨ vông kɨyang xêkɨzêc vô Yesu, \v 11 dɨ Helot hɨxôn nue vevac yê Yesu nipaên dɨ so vya vô i mêd kô ngakwi nivɨha ti dɨ lam vɨnyum lec Yesu. Pyap dêc vông i lax mɨ la vô Pailat nang. \v 12 Ilage Helot yuu Pailat mi yêma nipaên, lêc buc tige yuu xêyaa vin lecma dɨ yuu keac nivɨha vôma nang. \s1 Pailat tyuc lec nêb tɨbii i hi Yesu lec xax pola \r (Matyu 27:15-26; Mak 15:6-15; Jon 18:39–19:16) \p \v 13 Pailat tyuc xomxo levac wê mi si daa gee hɨxôn xomxo levac levac dɨ tɨbii tɨbeac kɨtuc la vô i, \v 14 mêd nêl vô he ên nêbê, “Xam kô xomxo tige mɨ lam vô a ên xam nêb mi nêl kɨyang vaxvax vô xomxo om vông he yê gavman nipaên, om a kɨnêg kɨyang vô i lec xam mamnôn, lêc a o tulec kɨyang xocbê xam nêl ge ti vô i lêm. \v 15 Dɨ Helot êno o tulec kɨyang ti lêm, om vông i lôm vô il nang. Xam ngô lê, xomxo tiga o vông ti so tɨyi wê il ob hi i yib lec ge lêm. \v 16 Om a ob pɨsa i ya yihi dɨ vông i lôc ben.” \p \v 17 [Môp wê he Yuda vông ge yêp bêga nêbê buc wê he ob myêl vɨzid Pasova ge od he mi nêl xomxo wê dô vac kalabuhu ge ti lê vô gavman levac, dɨ gavman levac ob pɨwelac i vêl.] \v 18 He môp bêge, mêgem xomxo tɨbeac tyuc vya levac ên nêbê, “Hi xomxo tiga i yib dɨ vông Balabas i lôm vô xe.” \v 19 Ilage Balabas hɨxôn xomxo tɨbeac vông vevac vô gavman Lom vac vɨgwe tige dɨ hi xomxo ya yib om he vông i la dô vac kalabuhu. \v 20 Pailat nêb ob pɨwelac Yesu om nêl bêge vô xomxo tɨbeac tigee nang, \v 21 lêc he tyuc vya levac nang ên nêbê, “Hi i yib lec xax pola. Hi i yib lec xax pola.” \v 22 Mêgem Pailat nêl kɨyang ti wê vông yon ge vô he ên nêbê, “Ên xomxo tiga vông nipaên vatya? A o tulec i nên nipaên ti tɨyi wê il ob hi i yib lec ge lêm. Om a ob pɨsa i ya yihi dɨ vông i lôc nên.” \v 23 Lêc he tyuc vya levac ngɨnong ên nêbê, “Hi i lec xax”, om he vya hi Pailat vya tô, \v 24 mêd Pailat tɨmu vô he vya, \v 25 om Balabas wê vông vevac vô gavman dɨ hi xomxo yib ge, Pailat nêb he i pɨwelac i vêl i tɨyi wê he nêl ge, dɨ vông Yesu la vac he vɨgê ên nêb he i vông i tɨyi wê he xovô ge. \s1 He hi Yesu lec xax pola \r (Matyu 27:32-44; Mak 15:21-32; Jon 19:17-27) \p \v 26 He kô Yesu mɨ la vô môp, dêc he yê xomxo ti wê dɨlam ên nêb ob la Jelusalem ge. Xomxo tyo lê nêbê Saimon dɨ i ben Sailini. Om he hôm i xôn dɨ vông i kɨlê xax pola wê he ob hi Yesu lec ge dɨ tɨmu vô Yesu vɨxa. \p \v 27 Yesu mug mêd xomxo tɨbeac dɨtɨmu vô i vɨxa, dɨ vêx ya byag dɨ vông tɨlôt lec i. \v 28 Om Yesu pɨlepac i dɨ nêl vô he ên nêbê, “Xam vêx Jelusalem, le i lêc byag ên a lêm. Nge, xacxam va byag ên xam hɨxôn nume. \v 29 Ên obêc buc tɨmuên ge od tɨbii ob val vông vɨyin vô xam, om xam ob nêl bêga bê, ‘Vêx wê le pɨleva dɨ kôên nu ma ge, me vêx wê o vông lul vô nu lêm ge, he ob dô vɨyin maên tya.’ \v 30 Mêd vô buc tige xomxo ob nêl vô kɨtôn bê, ‘Pul mɨ lam hi xe.’ Dɨ ob nêl vô kɨtôn nipwo bêga bê, ‘Lam hɨvun xe xôn.’ \v 31 Gwêbaga he vông vɨyin vô a tɨyi xocbê ob vuv xax paha ge. Dɨ xam ge tɨyi xocbê xax mupacên om he ob vông bêna vô xam tɨmuên?” \p \v 32 Mêd he kô tɨbii nipaên yuu hɨxôn, wê ob hi yuu yib hɨxôn Yesu. \v 33 Mêd he mɨla vac vɨgwe ti lê nêbê bazub len, mêd he hi Yesu hɨxôn tɨbii nipaên yuu ge lec xax pola vac vɨgwe tige. Yesu yux vac mahɨgun dɨ tɨbii nipaên yuuo yux vɨlu vɨlu. \v 34 Mêd Yesu nêl ên nêbê, “Mag, ông kɨtya tɨbii gae nên nipaên vêl, ên he lungên om he vông.” Mêd tɨbii vevac tigee nêb ob tɨtang Yesu ngakwi vôma om he tɨde mɨ yê dêc tɨtang i tɨyi. \v 35 Mêd xomxo tɨbeac dô dɨ yê, mêd Yuda levac levac nêl nipaên lec Yesu ên nêbê, “Xomxo tige ngɨdu xomxo ya xôn ilage, om obêc Kɨlisi wê Anutu vɨnoo i nôn ge od i ngɨdu ici va xôn êno.” \p \v 36 Mêd tɨbii vevac êno nêl nipaên lec Yesu, dɨ he kô mia wain wê kɨlin ge mɨ la le kwabo vô Yesu nêb ob vông mɨ i num, \v 37 dɨ nêl vô i ên nêbê, “Ông obêc xomxo Yuda nên king ge od ông ngɨdu ôcông va xôn.” \v 38 Mêd kɨyang ti yêp lec kɨsii vô Yesu bazub ên nêbê, “XOMXO TIGA, KING WÊ HE YUDA VÔNG GE.” \p \v 39 Tɨbii nipaên wê yux lec xax hɨxôn Yesu ge, ngwe nêl vya nipaên vô Yesu ên nêbê, “Ông Kɨlisi mê? Od ông ngɨdu ôcông va xôn dɨ ngɨdu xii xôn êno.” \v 40 Lêc ngwe kunac dɨ nêl ên nêbê, “Ông o xona ên Anutu lêmê? Xon xôn kô myavɨwen nipaên tɨyima lê, \v 41 lêc u kô nipaên tɨyi môp nipaên wê u vông ge, om ge la tɨyi, dom xomxo tiga o vông nipaên ti lêm.” \v 42 Mêd nêl vô Yesu ên nêbê, “Yesu, buc wê ông ob tu king hɨxôn xêkɨzêc ge od ông xo a.” \v 43 Mêd Yesu nêl vô i ên nêbê, “A ob nêl hɨxôn nôn vô ông bê gwêbaga ông ob la dô hɨxôn a gê paladis.” \s1 Yesu yib \r (Matyu 27:45-56; Mak 15:33-41; Jon 19:28-30) \p \v 44 Hɨyôv tyip kɨtôn mêd hɨyôv linacên ma dɨ vɨgwe vɨhati vô mapɨtoc ta dɨ i la vô hɨyôv manôn yon wê hucên ge. \v 45 Mêd nivɨmihi levac ti wê yux vac Anutu xumac ngɨbua ge lêx la yuu vac mahɨgun. \p \v 46 Mêd Yesu tyuc vya levac ên nêbê, “O Mag, a kɨnug i loc vac ông vɨgêm.” Nêl bêge pyap mêd yib. \p \v 47 Mêd tɨbii levac wê viac nue vevac ge yê susu tigee dɨ pɨmil Anutu dɨ nêl ên nêbê, “Vɨxôhɨlôg, xomxo tiga nivɨha dɨ nipaên ti o yêp vô i lêm.” \p \v 48 Mêd xomxo wê val ên nêb ob yê ge, he tɨbeac le dɨ yê wê Yesu yib ge, pyap dêc he lax mɨ la ben, lêc he nɨlô vô vɨyin om he kɨtuu pɨkopac dɨ la. \v 49 Dɨ xomxo wê Yesu lie gee hɨxôn vêx wê sea Galili dɨ mi tɨmu vô Yesu vɨxa gee, he xôn le teva tya dɨ yê susu vɨhati yang wê tɨbii vông vô Yesu ge. \s1 He lii Yesu vac lôva \r (Matyu 27:57-61; Mak 15:42-47; Jon 19:38-42) \p \v 50-51 Xomxo ti dô lê nêbê Josep dɨ i ben Alimatia wê yêp vac vɨgwe Yuda ge. Josep ge Yuda levac ti wê tu kaunsil dɨ mi dô vac kɨtucmaên hɨxôn Yuda levac levac, lêc o tyuc lec kɨyang wê kaunsile hɨlu lec Yesu ge hɨxôn lêm. Ên Josep ge xomxo nivɨha ti wê dô bin buc wê Anutu nu ob lam tu king gê kɨbun ga. \v 52 Mêd Josep la vô Pailat dɨ la kɨtaa Pailat ên nêb ob kô Yesu ninɨvi mɨ la yev. \v 53 Mêgem Pailat tyuc lec dɨ Josep la kwax Yesu vêl ên xax dɨ la vɨyum vac nivɨmihi kwem ti dɨ la lii vac lôva wê he yev vac ngɨdax ge ti. Lôva tige, he o lii xomxo ti vac ila lêm. Nge, gên paha. \v 54 Buc tige, ge buc wê he Yuda ob viac he, ên vɨgwe obêc huc ge od he buc sabat wê ngɨbua ge myahɨpu ob val. \p \v 55 Mêgem vêx wê sea ben Galili dɨ mi tɨmu vô Yesu gee, he tɨmu vô Josep vɨxa dɨ la yê wê he lii Yesu ninɨvi vac lôva ge. \v 56 Pyap dɨ he lax mɨ la ben dɨ lax viac wel hɨxôn susu wê nivɨvea ge. Pyap dêc buc sabat, om he dô seac vêl tɨyi môp wê Moses xolac nêl ge. \c 24 \s1 Yesu kɨdi lec vac yibên \r (Matyu 28:1-10; Mak 16:1-8; Jon 20:1-10) \p \v 1 Sabat la vêl dɨ da pɨtoc yang ge vêx tigee kô susu nivɨvea wê he viac pyap ge mɨ la. He mɨla vô lôva wê he lii Yesu vac ge, \v 2 lêc yê ngɨdax wê tɨbii lax i le vac vuayen xôn ge vɨxog la vêl, \v 3 om he vac la vac lôva nɨlô lêc he o yêvô Apumtau Yesu ninɨvi lêm. \v 4 Mêgem he xo kɨyang tɨbeac tɨbeac, lêc lutibed vux yuu wê vɨnyum ngakwi kwem wê teeên ge val le kwabo vô he. \v 5 Mêd vêx tigee yê dɨ xona mabu dɨ kɨlong kɨbun, lêc xomxo yuu ge nêl vô he ên nêbê, “Bêna lêc xam myag xomxo mavɨha tige vac xomxo yibên benê? Xomxo tige yêpên ga ma, dɨ i kɨdi lec mavɨha mɨ la. \v 6 Xam xovô i lôc vô kɨyang wê Yesu nêl vô xam dɨ xam gên dô Galili ge wê i nêl bêga ên nêbê, \v 7 ‘He obêc vông Xomxo Nu la vac tɨbii nipaên vɨgê dɨ he hi i yib, dɨ buc ti wê vông yon ge od obêc kɨdi lec i tii vac nang i tɨyi kɨyang wê Anutu nêl pyap ge.’” \p \v 8 Mêgem vêx tigee xovô kɨyang wê Yesu nêl ilage nang, \v 9 om he sea lôva dɨ lax mɨ la nêl kɨyang tigee vɨhati kɨtong vô nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la ti ge hɨxôn xomxo yaya. \v 10 Vêx wê nêl kɨyang tige vô nue ngɨvihi ge, Malia Makdala yuu Joana yon Malia wê Jems ta ge dɨ vêx yaya. \v 11 Lêc nue ngɨvihi ngô kɨyang tige tɨyi xocbê kɨyang kɨtyooên, om he o vông i vin lêm. \v 12 Mêgem Pita kɨdi lec dɨ tup mɨ la vô lôva, dɨ mɨla kɨlong lôva nɨlô mɨ yê, lêc yê wê nivɨmihi ti wê he vɨyum Yesu vac ge dɨyêp pɨleva, mêgem lax mɨ la hɨxôn nɨlô vɨyin, ên lungên tige kehe. \s1 Xomxo yuu yê Yesu lec môp \r (Mak 16:12-13) \p \v 13 Vô buc tige, xomxo wê mi dô hɨxôn Yesu ge yuu la vô môp ên nêb ob la vɨgwe ti lê nêbê Emeas. Môp wê ob sea Jelusalem dɨ la Emeas ge tɨyi xocbê 11 kilomita. \v 14 Yuu dɨla vô môp dɨ keac lec byed wê tɨbii vông vô Yesu ge. \v 15 Yuu dɨkeac, lêc Yesu val vô yuu dɨ yon xôn dɨla vô môp. \v 16 Yuu manôn yê Yesu lê, lêc yuu o xovô bê ge Yesu lêm. \p \v 17 Mêd Yesu kɨnêg vô yuu ên nêbê, “Muu dɨkeac lec vatya dɨ tup vô môpê?” Mêgem yuu le dɨ nɨlô vô vɨyin dɨ manôn vô nipaên. \v 18 Mêd ngwe wê lê nêbê Kliopas ge nêl vô Yesu ên nêbê, “Tɨbii vac vɨgwe vɨyang vɨyang ge la Jelusalem om he vɨhati yê dɨ ngô susu wê val vac buc mahɨgun tiga, dom mêd ông tibed wê ông dɨlungên?” \v 19 Mêd Yesu kɨnêg vô yuu ên nêbê, “Muu nêl lec susu vatya?” Om yuu nêl vô i ên nêbê, “Xii dɨnêl kɨyang lec Yesu Nasalet. Yesu ge plopete ti wê vông yuac xêkɨzêc dɨ nêl kɨyang hɨxôn xêkɨzêc, dɨ Anutu hɨxôn xomxo vɨhati yê i nivɨha. \v 20 Lêc xomxo levac wê mi si daa gee hɨxôn \p Yuda levac wê mi viac il gee, he vông i la vô gavman levac dɨ gavman levac tyuc lec nêb i yib om he hi i yib lec xax pola. \v 21 Ilage xe vông i vin ên xe nêbê Yesu ge xomxo wê ob vô Islel vêl ên nipaên ge, lêc mad xomxo tyo yib. Dɨ kɨyang bo ti hɨxôn bêga bê xomxo tyo yib nyop, om ga buc wê vông yon ge. \v 22 Mêd gwêbaga vêx wê xe xôn mi dô ge vông xe yetac mabu, ên he kɨdi pɨtoc yang mɨ la yê lôva ti wê he lii Yesu vac ge, \v 23 lêc he o tulec Yesu lêm, om he vena nêl vô xe ên nêbê, ‘Xe xê angela ya dɨ he nêl vô xe ên nêbê Yesu kɨdi lec mavɨha nang.’ \v 24 Om xomxo wê xe xeedô gee ya kɨdi dɨ loc mɨ la yê lôva nang, lêc mɨla yê tɨyi xocbê vêx tigee nêl ge, dɨ he o tulec Yesu lêm.” \p \v 25 Mêd Yesu nêl vô yuu ên nêbê, “Muu pɨyôp maên. Bêna lêc muu gên o vông i vin kɨyang wê plopete nêl ilage lêmê? \v 26 Ên kɨyang yêp bêga nêbê Kɨlisi wê Anutu nêb ob vông i lam ge obêc kô myavɨnê, pyap dêc obêc la dô vac xêseac dɨ kô lê levac, lêc mêd muu o xovô tige lêm?” \v 27 Yesu nêl bêge pyap, nang dêc nêl Moses xolac dɨ nêl plopete kɨyang ge vɨhati kehe kɨtong hɨxôn vô yuu, ên nêbê kɨyang gee vɨhati nêl lec i. \p \v 28 Mêd yon mɨla kwabo vô vɨgwe wê yuu ob la ge, lêc Yesu vông xocbê ob luu yuu vêl dɨ loc mɨ la ge, \v 29 om yuu nêl xôn ên nêbê, “Ông dô hɨxôn xiiê, ên hɨyôv hoo la gwêba om vɨgwe ob buc.” Om Yesu la hɨxôn yuu dɨ yon la dô vac yuu ben. \v 30 Mêd yon dô ên nêb ob ya yaên, dêc Yesu hôm blet dɨ kɨtaa lec dɨ hɨbu dɨ vông vô yuu. \v 31 Mêd yuu yê dɨ xovô nêbê ge Yesu, lêc lutibed Yesu xôa ma dɨ yuu o yê i tii vac nang lêm. \v 32 Dɨ yuu nêl vôma ên nêbê, “Buc wê Yesu keac hɨxôn u vac môp dɨ nêl xolac kehe vô u ge od kɨyang tige tɨpi vô u nɨlôd dɨ vông u xêdyaa vô nivɨha.” \p \v 33 Mêgem lutibed yuu kɨdi lec dɨ lax mɨ la Jelusalem vô nue ngɨvihi vɨgê yuu dɨ tô mɨ la ti hɨxôn lie ya wê he kɨtucma mɨ dô ge, \v 34 mêd he nêl vô yuu ên nêbê, “Vɨxôhɨlôg, Apumtau Yesu kɨdi lec. Ge hɨlung i vô Saimon Pita gwêba.” \v 35 Mêd yuu nêl kɨtong vô he lec wê Yesu dɨla hɨxôn yuu vô môp ge, dɨ nêl wê Yesu hɨbu blet dɨ kɨtaa lec om yuu xovô i. \s1 Yesu hɨlung i vô nue ngɨvihi \r (Matyu 28:16-20; Mak 16:14-18; Jon 20:19-23) \p \v 36 Yuu gên dɨnêl kɨyang tige, dɨ Yesu val le vac he mahɨgun dɨ nêl vô he ên nêbê, “Kɨyang malehe i hɨvun xam xôn.” \v 37 He ngô kɨyang tige om he yetac dɨ xona mabu, ên he xo ên he nêbê ge xomxo yibên ti kɨnu. \v 38 Lêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Bêna lêc xam nɨlôm vô vɨyin dɨ xam xo kɨyang tɨbeacê? \v 39 Xam wê a vɨgêg yuu vɨxag ga dɨ xovô bê ga a, dɨ xam vyax vɨgêm lec a nignɨvi mɨ yaxên, ên xomxo yibên kɨnu ge od len yuu lɨyôhô o xocbê a ga lêm.” \v 40 [Yesu nêl bêge pyap dɨ hɨlung vɨgê yuu vɨxa vô he.] \v 41 He yê bêge dɨ nɨlô vô nivɨha, lêc he gên o vông i vin lêm. Nge, he nɨlô vô tɨbeac. Om Yesu nêb he i xovô bê i o xomxo yibên kɨnu lêm, om kɨnêg vô he ên nêbê, “Yaên ya dô vô xamê?” \v 42 Mêgem he vông beac wê he si lec ngwax ge ti vô i, \v 43 mêd i hôm dɨ ya vô he manôn. \p \v 44 Nang dêc Yesu nêl vô he ên nêbê, “Ilage wê a gên dô hɨxôn xam ge, od a nêl kɨyang bêga vô xam ên a nêbê kɨyang wê xomxo kɨvuu lec a mɨ i yêp vac Moses xolac yuu plopete kɨyang dɨ yêp vac kɨpihac Sam ge, ge vɨhati obêc vô nôn lec.” \v 45 Ge Yesu nêl i kɨtong vô he om he pɨyôp xovô kɨyang vɨhati wê yêp vac xolac ge, \v 46 dɨ i nêl vô he ên nêbê, “Kɨyang yêp bêga nêbê Kɨlisi wê Anutu nêb ob vông i lam ge obêc kô myavɨnê dɨ yib, dɨ buc ti wê vông yon ge od obêc kɨdi lec mavɨha vac yibên nang, \v 47 dɨ kɨyang yêp hɨxôn bêga nêbê xomxo i loc nêl xolac lec Kɨlisi lê vac vɨgwe vɨhati bêga bê xomxo i pɨlepac he êdêc Anutu i kɨtya he nên nipaên vêl. Xam vông yuac tige gê Jelusalem tax, \v 48 dɨ xam ob nêl kɨyang wê xam wê dɨ ngô ge vɨhati kɨtong. \v 49 Xam ngô lê. Myakɨlôhô Ngɨbua wê Mag nêl nêb ob vông i lam ge, a obêc vông i lam vô xam, om xam dô Jelusalem dɨ i loc vô buc wê Anutu ob vông xêkɨzêc wê kɨsii ganê i lam hɨvun xam xôn lê.” \s1 Yesu lec mɨ lax vô Anutu \r (Mak 16:19-20; Sinale 1:9-12) \p \v 50 Mêd Yesu kô he dɨ he sea Jelusalem mɨ la Betani, mêd Yesu vông vɨgê la kɨsii dɨ kɨtaa lec he. \v 51 Yesu kɨtaa mɨ le, dɨ he yê wê Anutu kô i dɨ i lec mɨ la kɨsii ge. \v 52 Mêd he lax hɨxôn xêyaa nivɨha mɨ la Jelusalem, \v 53 mêd tɨyi buc vɨhati ge he la pɨmil Anutu vac xumac ngɨbua.