\id REV  
\h Auinapàpari 
\toc1 Auinapàpari (Apocalypse) 
\toc2 Auinapàpari 
\toc3 Auinapàpari 
\mt1 Auinapàpari 
\mt3 Muru na paari tà Ioane 
\rem Note Greek letters enclosed in <> at subtitles and intro in this book stand for an icon for each of the 7x7 lots of things <α>Letters—parchment; <β>Seals (key)—key; <γ>Trumpets—tutu; <δ> Signs/visions—eye icon; <ε>Cups—wineglass; <ζ>Words—mouth?; <η>Visions—eye? 
\imt1 Bétapoo popai 
\is1 Wàilàapà na wii tii bèeni? 
\ip Munaa Ioane, pwi *apostolo. (Côo \bk 1 Ioane\bk* Bétapoo popai.) Wà tèpa *Roma, âna rà tòpòé naa na karapuu naa gòropô Patmos (na é wâmwünyabweri napô Turquie nabà). Â wà pwi jè *angela kà Pwiduée, âna é patùraé naawê, â é paari têe naa na nyuâa pâ muru na o mwa tèepaa. 
\is1 É wii wiidà? 
\ip Nabibiu kâra *naja 95 ma 96 gée na càù Iésu Kériso. Na pàara bèepwiri, âna wà Domitien, âna é pwi ukai (César) kà tèpa Roma. Â é dau tubaèpà tà tèpa cèikî naa goo Iésu. 
\is1 É wii tâî? 
\ip Tà tèpa cèikî, na province Asia (napô Turquie nabà). Wâru gée goorà, na rà pidumapiê goro ê pai tubaèpà tàra. Â càra caa côo pâ é wâjué côwâ Iésu, naa na pai piétò kêe, pwacèwii na é jèe mara ina tàra. 
\is1 Cina é wii? 
\ip É pagòo tèpa cèikî na dau tubaèpà tàra, pâ wà Iésu, âna ée mwa nye piétò awé jii diri tàpé na rà cicaraé, wàilà ma wà *Caatana mwara, pwi caa kàra. Â ê Mwaciri kâjè ma wà Kériso, âna o tâa dàra gòiri awé. 
\is1 Dà êre ê tii bèeni? 
\ip Wà Ioane, âna é wii popai kà Iésu târa 7 wâra pwapwicîri wâ Asia, ba naa patêrerà ma pagòorà (naporomee 2–3). \fig Pâ 7 wâra pwapwicîri wâ Asia|src="Map Rev.tif" size="col" loc="1.0" ref="Auinapàpari 1:0" \fig* 
\ip Gée na càùé, â é wii pâ muru na wâru na o mwa tèepaa, na é côo naa na nyuâa. Ba é côo ê ipaa na maina kà Caatana ma tèpa âboro kêe na rà ipaa dà Iésu ma tèpa âboro kêe. 
\ili1 • Ê èpà, âna o pimaina pâ, â o dau wâru tàpé na rà naa càùrà naa goo wà Pwiduée. Ê ville *Babulona, na ina goo wê pâ ‘Tô ilàri gòronaigé’ (naporomee 17–18), âna ucina goo ville Roma, ma ucina mwara goo diri tèpa âboro gòropuu na maina nümarà, â na rà cicara Pwiduée ma tubaèpà tà tèpa âboro kêe. 
\ili1 • Wà Caatana, ucina gooé, âna Dàragô \it (Dragon)\it*, âna ée mwa dau tubaèpà tà tèpa âboro kà Kériso, ê wâra pwapwicîri kêe (ucina goorà, âna tô ilàri naa naporomee 12). É tubaèpà tàra tiagoro na é tétàmwara pàra tàpé. Êco na wà Pwiduée, âna ée mwa wéaari nyuâarà. 
\ili1 • Ru mwa cimadò tupédu âboro na dau èpà, tupédu ênawéna kà Caatana na ina gooru pâ ‘Itémuru’, ma ‘Pwi *péroféta a pwâ’ (naporomee 13), â o panuâ tàru ma ru pwa pâ muru na èpà naani gòropuu na jè ji pàara. 
\ili1 • O mwa tèepaa pâ câmu na ité, â o tubatiàu jè ére gée goo napwéretòotù ma gòropuu, â o wâru pâ aré ma tòina na o mwa tèepaa tà tèpa âboro (naporomee 6–10; 15–16). 
\ili1 • Êco na, gée na càùé, â ée mwa wâjué côwâ Pwi Ukai Iésu, â ée mwa piétò jii Caatana ma tèpa âboro kêe. Ée mwa tédidiri ‘Babulona’, â ée mwa tâjùru Caatana, ma tüê naa na ânye dàra gòiri (naporomee 19–20). 
\ili1 • O tiàu ê gòropuu ma napwéretòotù béaa, â o tèepaa ê gòropuu ma napwéretòotù na bwaa âmuê, na o coo dàra gòiri. Rà o wâro wê dàra gòiri awé naa na tàbwàti ma ipwàdée wà diri tèpa âboro kà Pwiduée (naporomee 21–22). 
\ib  
\ip Wâru pâ auniimiri goro pâ namuru na wii naa naporomee 4–19 naa jaa tèpa dotée goro ê *Tii Pwicîri. Ba ina pâ: 
\ili1 • Muru na cau coo na pàara kà Ioane; 
\ili1 • Muru na gére coo, tèepaa na tòotù kêe, ma nabà, ma gée na càùé; 
\ili1 • Muru na càcaa pâji tèepaa. 
\ib  
\ip Munaa cau âjupâra ê pâ auniimiri-bà, ba pâ auinabéaa kà Pwiduée naa na Tii Pwicîri, âna wâru pâ pai pacoo wèe—pacoo naa na tòotù na wii, â jèu pacoo gée na càùé, â mwa pacoo diri naa pwâadàra gòropuu. 
\ib  
\ip Wâru pâ ucina na ité na wâna ê tii bèeni—ucina na rà tâmogòori bwàti ê pai ina wèe wà tèpa cèikî, na pàara biu. Êco na câjè caa dau tâmogòori bwàti nabà. Êco na dau pwéelaa êre ê tii: Wà Iésu na é nye piétò jii ê èpà, tapoo nabà, tiagoro ê pwâadàra ê pàara, â wâdé na jè tâa gooé, wàijè tèpa âboro kêe. 
\is1 Nimaro 7 naa na tii Auinapàpari 
\ip Wà Ioane, âna é popa ê nimaro 7 (na câmu kêe goo ê pwina pwicîri ma tâbawêe), ba na é paari pâ, wà Iésu, âna é Pwi Ukai na tâbawêe. (Côo mwara naa na autapoo goo \bk Tii kà Ioane\bk*.) Wàéni pâ 7 x 7 muru naa na tii bèeni: 
\ib  
\ili1 <α> Jèpa tii târa 7 wâra pwapwicîri (2.1–3.22) 
\ili1 <β> 7 aupii goro tii (5.1–6.17; 8.1–5) 
\ili1 <γ> 7 angela ma 7 tutu (8.6–11.18) 
\ili1 <δ> 7 câmu (11.19–15.4) 
\ili1 <ε> 7 wâra jawé bétubatòina (15.5–16.21) 
\ili1 <ζ> 7 popai goo Babulona (18.1–24) 
\ili1 <η> 7 muru na o coo naa pwâadàra gòropuu (19.11–21.8) 
\is1 Pai pitàgoo tii Auinapàpari 
\io1 Bétapoo popai \ior (1.1–8)\ior* 
\io1 Muru na tâa nabà \ior (1.9–3.22)\ior* 
\io2 É wéaari wâra pwapwicîri kêe wà Kériso —Jèpa tii târa 7 wâra pwapwicîri 
\io1 Muru na o mwa tèepaa \ior (4.1–22.5)\ior* 
\io2 Tàpiri naa napwéretòotù \ior (4.1–11)\ior* 
\io2 Aré ma tòina \ior (5.1–8.5)\ior* 
\io2 Tubatiàu ére gée goo gòropuu ma napwéretòotù \ior (8.6–11.18)\ior* 
\io2 Rà pipaa dà Kériso wà Caatana ma tèpa wakè kêe \ior (11.19–14.20)\ior* 
\io2 Bétubatòina \ior (15.1–16.21)\ior* 
\io2 Tubatiàu tô ilàri gòronaigé Babulona \ior (17.1–19.10)\ior* 
\io2 Pwâadàra gòropuu. É piétò Kériso \ior (19.11–20.15)\ior* 
\io2 Âmu napwéretòotù ma gòropuu \ior (21.1–22.5)\ior* 
\io1 Bénabwé popai \ior (22.6–21)\ior* 
\ie  
\c 1  
\s1 Bétapoo popai kà Ioane 
\p  
\v 1 \x - \xo 1:1 \xt Auinapàpari 22.6\x*Wàéni ê pwina é paari wà Iésu *Kériso, naa goro ê pâ muru na o tàpo tèepaa me. Wà Kériso, âna é tòpi gée goo wà Pwiduée Caa, â é mwa cùru pwi jè angela kêe, ba na é pame ê popai tôo, wâgo Ioane, pwi ênawéna kêe. Â é tûâri tôo pâ, na go inapàpari tà tèpa âboro kà Pwiduée.  
\v 2 Go *paâjupâra tàwà ni pâ ê pwina go côo âna popai na é ina tôo wà Pwiduée, goo wà Iésu Kériso\f + \fr 1:2 \fq Goo wà Iésu Kériso—\fl é, \fqa Popai kà Iésu Kériso.\f*.  
\v 3 \x - \xo 1:3 \xt Auinapàpari 22.7,10\x*Cidòri nyuâa pwi âboro na é pûra [târa pâ âboro] ê popai bèeni, na me gée jaa Pwiduée. Â cidòri nyuâa mwara tàpé na rà têre ma pâra wiâra! Ba é jèe wâmwünyabwe ê tòotù na ée mwa pacoo diri pwiri [wà Pwiduée]. 
\s2 Ipwabwàcu 
\p  
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Exode 3.14–15; Auinapàpari 3.1, 4.5\x*Go wii târa pâ 7 wâra pwapwicîri, na province Asia\f + \fr 1:4 \fq Asia—\ft Wâ napô Turquie nabà.\f*: Wâdé na tâa jaawà ê *aupwényunyuâari, ma ê *pimeaari imudi, ma ê pinaanapô: 
\b  
\li1 Aupwényunyuâari na me gée jaa wà Pwina é napwiri, ma nabà, â ée mwa me! 
\li1 Aupwényunyuâari na me gée goro ê *Nyuâaê Pwicîri, na é tâa béaa kâra autâa kà Pwi Ukai, [na é pwacèwii 7 nyuâa\f + \fr 1:4 \fq Nyuâaê Pwicîri…na é pwacèwii 7 nyuâa—\ft Grec: \fqa Tèpa 7 nyuâa. \ft Nimaro 7 âna ucina goo pai tâbawêe kà Pwiduée, wiâra auniimiri kà tèpa Juif.\f*, naa na pai tâbawêe kêe]! 
\li1  
\v 5 \x - \xo 1:5 \xt Psaume 89.28; Kolosé 1.18\x*Aupwényunyuâari na me gée goo Iésu Kériso! Wàé na é inapàpari Pwiduée goro âjupâra. Â wàé na é pwi âboro na é mara wâro côwâ gée na aubà. Â wàé kaa Pwi Ukai kà diri tèpa ukai wâni gòropuu! 
\b  
\m  wàé pwina é dau meaarijè, â é tipijè jii ê pâ èpà kâjè, goro domii kêe [na joro na ia é bà ba kâjè].  
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt 1 Pétéru 2.9; Auinapàpari 5.10, 20.6\x*Â é pwa ma jè tèpa naîri Mwaciri kêe, ma jè coo ara Pwiduée\f + \fr 1:6 \fq Jè coo ara Pwiduée—\ft Grec: \fqa Jè tèpa pwa ârapwaailò.\f*, caa kêe, ba na jè piênawéna kêe. Wâdé na tâa jaaé ê pai maina ma muugère, ma pàtàmee, dàra gòiri awé! Amen! Wâdé na wàra! 
\p  
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Daniel 7.13; Zakarie 12.10; Mataio 24.30; Ioane 19.34–37; 1 Tésalonika 4.17\x*Guwà tàmaari! Ba ée jèe tàpo me, na pâ nee. Â rà o cau côoê diri tèpa âboro—wà mwara tàpé na ia rà tòtée goro da. Â rà o mwa i ma pijinünü diri pâ Ba wâni gòropuu. Amen! Wâdé na wàra! 
\p  
\v 8 \x - \xo 1:8 \xt Auinapàpari 21.6, 22.13\x*É ina wà Pwi Ukai Pwiduée, pâ: «Wâgo \tl Alpha\tl* ma \tl Oméga\tl*, pwi autapoo goo ma pwi pwâadèreè\f + \fr 1:8 \fq Wâgo…pwi autapoo goo ma pwi pwâadèreè—\ft É tòpò diri pâ muru wà Pwiduée, â diri pâ muru, âna kêe. \fqa Alpha—\ft Bétapoo aupwa âmu tii naa na alphabet na grec; \fqa Oméga—\ft Bénabwé wèe.\f*. Wâgo na go napwiri, ma nabà, â go o mwa me. Wâgo Pwina dau pwa Pàtàmoo naa gòro diri pâ muru.» 
\s1 É côo Iésu Kériso naa na muugère kêe 
\p  
\v 9 Wâgo Ioane, pwi a cèikî béewà, na jè cau pwamaagé côo, ba wàrapwiri goo pai pâra wiâ Iésu kâjè. Êco na jè cimwü ma pidàpwicâarijè, ma jè cau tapacîri ê Mwaciri kêe. 
\p [Na pwi pàara na ia é patùrao wà Pwi Ukai, âna] go tâa na karapuu naa gòropô Patmos, gée goro ê pai picémara kôo ê popai kà Pwiduée, ma pai paâjupâra kôo Iésu.  
\v 10 Â, na jè tòotù pwapwicîri, tòotù kà Pwi Ukai, [â go gére pwapwicîri]. Â é popao ê Nyuâaê Pwicîri. Â go têre na càùo ê jè pwâratùra na dau maina, pwacèwii airi tutu. 
\p  
\v 11 Â é ina tôo pâ: «Gà wii naa na tii ê pâ muru na gà côo. Â gà panuâ pâ, târa pâ 7 wâra pwapwicîri, wâna pâ ville bèeni—wâ Éféso, ma Smyrne, ma Pergame, ma Thyatire, ma Sardes, ma Philadelphie ma Laodicée.» 
\p  
\v 12 Â go tabiio, ba na go côo pâ wàilàapà na patùrao. Â go côo 7 wâra ânye mwani mii.  
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Daniel 7.13, 10.5\x*Â wânabibiu kàra, âna é coo wê wà *Pwina naîri âboro\f + \fr 1:13 \fq Pwina naîri âboro—\fl é, \fqa Pwina é pwacèwii ê âboro.\f*. Âna é coona ê ârabwée gòri. Â ê pûukake\f + \fr 1:13 \fq Pûukake—\ft Karapuu opii nawâajè, târa paa.\f* na pii nawâaê goo, âna mwani mii.  
\v 14 \x - \xo 1:14 \xt Ézékiel 43.2; Daniel 7.9, 10.6; Auinapàpari 2.18, 14.2, 19.12\x*Â ê wàrapûruê, âna pwaa, pwacèwii ê nee na dau pwaa\f + \fr 1:14 \fq Dau pwaa—\ft Napéaati naa na grec pâ: \fqa Pwacèwii ê wàramutô na pwaa, â pwacèwii ê \ft neige.\f*. Â ê du âraporomee, âna pwacèwii ê doromara ânye.  
\v 15 Â ê du âê, âna pwacèwii paò mii, na tòo goro ânye, ma dau pwâra. Â pwâratùra kêe âna dau maina pwacèwii airi pwiritée\f + \fr 1:15 \fq Pwacèwii airi pwiritée—\fl é, \fqa Pwacèwii pâ wià na dau maina.\f* na dau maina.  
\v 16 \x - \xo 1:16 \xt Hébéru 4.12; Auinapàpari 2.12, 19.15\x*Â é cipa goro îê étò, ê 7 îricò. Â gée pwêe, âna còobé ê tàuwa, na pipwêe bèepi. Â ê naporomee âna é pwâra pwacèwii i tòotù naa po gopaé bwàti. 
\p  
\v 17 \x - \xo 1:17 \xt Ésaïe 44.6, 48.12; Auinapàpari 2.8, 22.13\x*Â go cigòboo, â go tùu jùruo araé, â câgo caa gù, goo pai wâgotôo. 
\p Êco na é tòpò îê étò naa gò-o, â é ina tôo pâ: «Gà cibwaa nama wâgotâgà! Ba wâgo-ni, wâgo na go autapoo goo ma pwâadèreè.  
\v 18 Â wâgo, âna wâgo Pwina é wâro\f + \fr 1:18 \fq Pwina é wâro—\fl é, \fqa Pwina é naa wâro.\f*. Ia go jèe bà, êco na êni, âna go jèe *wâro dàra gòiri awé, â pwa pàtàmoo naa goro ê pwâra bà. Ba go tà pa ê kii, târa ê ‘Napô kà tèpa bà’.  
\v 19 Â gà wii naa na tii ê pwina gà côo—ê pâ muru nabà, bau ê pâ muru na o mwa tà tèepaa. 
\p  
\v 20 «Wàéni ê pai ina wèe na tàbinyiri, goro i pâ 7 wâra ânye mwani mii, ma i pâ 7 îricò, na ia gà côo naa na îô étò: Ba i pâ 7 wâra ânye, âna tèpa 7 wâra pwapwicîri. Â i pâ 7 îricò, âna tèpa 7 angela\f + \fr 1:20 \fq Tèpa 7 angela kàra—\ft Pwiri tèpa angela, é, pwiri tèpa âboro. \fqa (Angela \ft naa na grec, âna pai ina wèe pâ: \fqa Pwi apame ê popai.)\f* kàra.» 
\c 2  
\ms1 tii târa 7 wâra pwapwicîri <α> 
\mr (Naporomee 2–3) 
\s1 1 <α> Tà tàpé Éféso 
\p  
\v 1 \x - \xo 2:1 \xt Auinapàpari 1.16\x*[É ina tôo\f + \fr 2:1 \fq Tôo—\ft Wà Ioane na é wii tii.\f* wà *Pwina naîri âboro, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi *angela\f + \fr 2:1 \fq Pwi angela—\fl é, \fqa Pwi apitûâ. \ft Ipaiwà naa na nee tii 8,12,18. (Côo \fl note \ft goo Auinapàpari 1.20.)\f* kâra ê wâra pwapwicîri wâ Éféso pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na go cipa na na-araraîô étò i 7 îricò; â go pâra nabibiu kâra 7 wâra ânye mwani mii, [ma wéaarirà]. Â go ina tàwà pâ:  
\v 2 \x - \xo 2:2 \xt 1 Ioane 4.1\x*Go jèe tâmogòori ê wâro kàwà\f + \fr 2:2 \fq Wâro kàwà—\ft Grec: \fqa Wâro'gà. \ft Ê tii, âna wii tà pwi apiwéaari ê wâra pwapwicîri, ba kâra diri tèpa wâra pwapwicîri na é wéaarirà.\f*, ma êdiri pâ wakè kàwà, ma ê pai pidàpwicâariwà. Â go jèe tâmogòori pâ guwà cicara tàpé na nümarà na rà pwa na èpà. Ba guwà jèe côoina tèpa pwâ, na rà pi-ina goorà pâ, rà tèpa *apostolo, [na go cùrurà pâ].  
\v 3 Â guwà pwamaagé côo, ba wàrapwiri gooò. Êco na câguwà caa panuâ ê cèikî kàwà naa gooò\f + \fr 2:3 \ft 2\+ord e\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa Càcaa oratàwà.\f*. 
\p  
\v 4 «Â caapwi co, pwa ê càragà na èpà, â go patùrawà ba gòo. Guwà jèe tubatiàu pwâranümawà gooò\f + \fr 2:4 \fq Pwâranümawà gooò—\fl é, \fqa Pwâranümawà goo tèpa cèikî béewà.\f*, na tâa goowà béaa.  
\v 5 \x - \xo 2:5 \xt Auinapàpari 3.3\x*Wâdé na guwà niimiri wâna na ia guwà tûu naawê. Â guwà pinünüma ma guwà biiwà, â guwà wârori côwâ ê càrawà béaa, [na ia wâdé tà Pwiduée]! Ba go péa tèepaa mariwà, ma popa jiiwà i wâra ânye kàwà. 
\p  
\v 6 «Êco na wàéni ê càrawà na wâdé. Ba guwà èpàri, pwacèwiio ê pâ wakè kà tèpa Nicolaïtes\f + \fr 2:6 \fq Tèpa Nicolaïtes—\ft Tèpa pwa pupûra na tèpa pwâ na rà pacâmuri tèpa cèikî naa goo Kériso goro pâ popai na pwâ. Munaa rà ina pâ, tâa tàra ê autâmogòorimuru na tàbinyiri, â rà niimiri pâ ê nyuâajè co na âjimuru, â càcaa naiijè, êkaa na wâdé na jè wâro imudi goro naiijè. Pwiri rà pâra wiâra pwi âboro na nee Nicolaüs.\f*. 
\p  
\v 7 \x - \xo 2:7 \xt Genèse 2.9; Auinapàpari 22.2,19\x*«Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre, ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\p «Â wà pwi âboro na é piétò [jii ê èpà] âna go o mwa naa tàrù têe, ma é uti ê pwâra upwâra târa wâro, na wâna aupwanapô kà Pwiduée naa *napwéretòotù. 
\cls Nabwé!» 
\s1 2 <α> Tà tàpé Smyrne 
\p  
\v 8 [Wà Pwina naîri âboro, âna é ina tôo mwara, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi angela kâra ê wâra pwapwicîri wâ Smyrne pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na go autapoo goo ma ê pwâadèreè, na ia go bà, â go jèe wâro côwâ. Â go ina tàwà pâ: 
\p  
\v 9 \x - \xo 2:9 \xt 2 Korénito 11.14–15; Auinapàpari 3.9\x*«Go jèe tâmogòori ê pai tâa na aré kàwà, ma pai ticè kàwà. Â po dau wâru pâ aupwényunyuâari kà Pwiduée naa gòwà! Â go jèe tâmogòori ê pâ picocoo kà tàpé na rà ina pâ rà tèpa *Juif—[tèpa âboro kà Pwiduée]—âna càra caa tàpé géewê. Ba rà tèpa âboro kà *Caatana. 
\p  
\v 10 \x - \xo 2:10 \xt 2 Timotéo 4.8; Jacques 1.12\x*«Â go ina tàwà pâ: O mwa pwa cè ji pàara\f + \fr 2:10 \fq Cè ji pàara—\ft Grec: \fqa 10 tòotù.\f* cèna guwà o tâa na aré ma tòina na. Ba wà Caatana, âna ée mwa nama tòpò cè pàra tàpé gée goowà, naa na karapuu, ba na pai tacaiwà diri. Êco na guwà cibwaa nama wâgotàwà. Â guwà cimwü naa na ê cèikî kàwà, ipaiwà na pâra nau pòtàmwarawà. Â go o mwa naa pumara wakè kàwà—ê bwe korona, târa wâro\f + \fr 2:10 \fq Go o mwa naa pumara wakè kàwà—ê bwe korona, târa wâro—\ft Munaa pai ina wèe pâ: \fqa Go o mwa naa tàwà ê âji wâro, \fl é, \ft pwiri \fqa Go o mwa naa tàwà ê câmawà na guwà wârori ê wâro.\f*. 
\p  
\v 11 \x - \xo 2:11 \xt Auinapàpari 20.14, 21.8\x*«Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\p «Wà pwi âboro na é piétò [jii ê èpà] âna o câé caa tatée ê béârailu kâra pwâra bà. [Ba ée mwa wâro jaa Pwiduée dàra gòiri.] 
\cls Nabwé!» 
\s1 3 <α> Tà tàpé Pergame 
\p  
\v 12 [Wà Pwina naîri âboro, âna é ina mwara tôo, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi angela kâra wâra pwapwicîri wâ Pergame pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na pwa i tàuwa kôo, na pipwêe bèepi. Â go ina tàwà pâ: 
\p  
\v 13 «Go tâmogòori pâ wâna na guwà tâa wê, âna é pitûâ naawê wà Caatana. Êco na guwà nye cipa ba mwü ê neeô. Â go jèe tâmogòori pâ rà popa jiiwà Antipas, wà pwina é *tàrù na é *paâjupâraô. Â rà pòtàmwereê, naa na ville kàwà, na é tâa wê wà Caatana. Êco na câguwà caa pitütôowâri ê pai cèikî naa gooò. 
\p  
\v 14 \x - \xo 2:14 \xt Nombres 22–24, 25.1–2, 31.16; 2 Pétéru 2.15\x*«Â caapwi co, pwa ê càragà na èpà, â go patùrawà ba gòo. Ba rà wâjaawà wà tèpa âboro na rà pwaduwà kà Balaam. Ba é [pwi *péroféta biu, pwi a pwâ, na ia é] pitu tà ukai Balak, ba na é pa-imwüru ê Ba *Isaraéla. Ba é nama rà uti ê pâ *ârapwaailò na naa târa ê pâ ânuuru duée imudi. Â é nama rà pwa wârogòronaigé\f + \fr 2:14 \fq Wârogòronaigé—\fqa Prostitution.\f* wà pàra tàpé. 
\p  
\v 15 «Â wàrapwiri jaawà nabà, ba pwa cè ârapàarawà, na rà pâra wiâra ê ârapupûra kà tèpa Nicolaïtes.  
\v 16 \x - \xo 2:16 \xt Auinapàpari 3.11\x*Â go ina tàwà pâ, guwà pinünüma ma guwà biiwà! Ba go péa tèepaa mariwà, [pame wârimuru kàwà]. Â go o pipaa ma wàilà, goro ê tàuwa na me gée pwâô\f + \fr 2:16 \fq Ê tàuwa na me gée pwâô—\ft Ucina goro ê Popai kà Pwi Ukai na âjupâra. Wà Iésu, âna ée mwa popa popai kêe, ba na é pitèi tèpa pwâ na rà ébii ê popai kêe.\f*. 
\p  
\v 17 \x - \xo 2:17 \xt Exode 16.4,14–15,33–34; Ésaïe 62.2; Ioane 6.48–50\x*«Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\p «Wà pwi âboro na é piétò [jii ê èpà] âna go mwa naa têe ê utimuru gée napwéretòotù—ê \tl manne\tl* na ia pacârüri\f + \fr 2:17 \fq Manne na ia pacârüri—\ft Wà Pwiduée, âna é pa-ija tèpa Isaraéla na rà tâa namaré, goro ê manne. (Côo 2\+ord e\+ord*\fl note \ft goo Hébéru 9.4.) Rà niimiri wà pàra tèpa Juif pâ, wà péroféta Iéremia, âna é pacârüri ê jè dàra manne, tapacîri ê tòotù na o mwa pacoo ê pwâra ukai kà pwi Mesia.\f*. Â go mwa naa têe atü pwaa, na wii naa goo, ê nee na bwaa âmuê. Ê nee bèepwiri, âna o câé caa tâmogòori cè jè âboro, êco pwi âboro na é tòpi. 
\cls Nabwé!» 
\s1 4 <α> Tà tàpé Thyatire 
\p  
\v 18 \x - \xo 2:18 \xt Auinapàpari 1.14–15\x*[Wà Pwina naîri âboro, âna é ina mwara tôo, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi angela kâra ê wâra pwapwicîri wâ Thyatire pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo *Pwina naî Pwiduée, wâgo na du âraporomeeô, âna pwacèwii ê doromara ânye. Â du âô, âna pwacèwii paò mii, na tòo goro ânye, ma dau pwâra. Â go ina tàwà pâ: 
\p  
\v 19 «Go jèe tâmogòori ê wâro kàwà, ma ê pâ wakè kàwà. Ba guwà cèikî naa gooò, â guwà meaari tèpa âboro, ma pitu tàra. Â guwà pidàpwicâariwà. Â go tâmogòori pâ guwà dau pwa pâ wakè na wâru, jii béaa. 
\p  
\v 20 \x - \xo 2:20 \xt 1 Rois 16.31; 2 Rois 9.22\x*«Â caapwi co, pwa ê càragà na èpà, â go patùrawà ba gòo. Ba [dau èpà tôo, na] câguwà caa pacoo tô ilàri Jézabel\f + \fr 2:20 \fq Jézabel—\ft Munaa ucina goo wà Jézabel, naa na Aamwari Béaa, na ia é pame ê pwapwicîri tà Baal. (Côo 1 Rois 16.31–33.)\f*. Wà tôobà, âna é ina pâ é tô péroféta, na é pame ê popai kôo. Êco na é pwâ, â é pa-imwüru tèpa âboro kôo, ba na rà pwa na èpà. Ba é nama rà uti ê pâ ârapwaailò, na naa târa ê pâ ânuuru duée imudi. Â é nama rà pwa ê wârogòronaigé wà pàra tàpé. 
\p  
\v 21 «Wà tôobà, âna é pwacèwii tô ilàri gòronaigé\f + \fr 2:21 \fq É pwacèwii tô ilàri gòronaigé—\ft Ucina goro ê wâro, na càcaa papwicîri Pwiduée.\f*. Â go dau naa têe pàara târa ma é pinünüma ma é biié. Êco na tàutêe na é pitòotéri ê wâro kêe. Ba nümee [na é tâa gòro aupuu kêe, ba] na é tà pwa pâ tûâ kêe na miiri. 
\p  
\v 22 «Â wâdé, ba ée mwa tâa gòro aupuu kêe, êco na go o jèe tàpo tugée naa gooé, â ée mwa pwamaagé côo naawê. Â ipaiwà naa goo wà tàpé na rà pwaduwà kêe, wiàna càra caa pinünüma ma rà biirà, jii ê pâ tûâ na èpà bèepwiri. 
\p  
\v 23 \x - \xo 2:23 \xt Psaume 7.10; Jérémie 17.10; Auinapàpari 20.12–13\x*«Üu, go o mwa nama rà bà, diri tàpé na rà pâra wiâê\f + \fr 2:23 \fq Diri tàpé na rà pâra wiâê—\ft Grec: \fqa Pâ naîê.\f*. Â diri tèpa wâra pwapwicîri, âna rà o mwa cau tâmogòori pâ, wâgo Pwina é tâmogòori diri pâ auniimiri ma câbawâdé, na tàbinyiri wâna pwâranüma tèpa âboro. [Guwà ipwacôoco!] Ba go mwa jèpa naa tàwà, wiâra jèpa wakè kàwà. 
\p  
\v 24 «Napwa naa goo wà tàpé na rà pâra wiâ Jézabel, âna rà ina pâ rà mudàra cè ‘ârapupûra na wâgòro’. Âna rà pwâ, ba rà mudà co wà Caatana\f + \fr 2:24 \ft 1\+ord re\+ord* & 2\+ord e\+ord* phrases—\ft Grec: \fqa Rà ina pâ, rà tâmogòori ê pwina wâgòro naa jaa Caatana.\f*. Êco na wà pàra tàpé gée goowà gée pwiri Thyatire, âna câguwà caa wàrapwiri. Â [pwa ê popai kôo ba kàwà, â] càcaa jè nakake na dau tòina.  
\v 25 \x - \xo 2:25 \xt Auinapàpari 3.11\x*Go tûâri tàwà co pâ, guwà tâjùru ba mwü ê pâ muru na guwà tà pa\f + \fr 2:25 \fq Guwà tâjùru ba mwü, ê pâ muru na guwà tàpa—\ft Ê cèikî kàra, bau ê pâ muru na wâdé na rà pwa.\f*, tèepaa naa goro pai wâjué côwâ kôo. 
\p  
\v 26-27 \x - \xo 2:26-27 \xt Psaume 2.8–9\x*\x - \xo 2:26-27 \xt Psaume 2.9\x*«Wà tàpé na rà piétò—wà tàpé na rà tà pitêre dòo, tia pwâadèreè—âna go o mwa naa tàra ê tàrù, na é naa tôo wà Caa kôo. Ba rà mwa pitûâ naa goo diri pâ Ba gòropuu. Â rà pòogairà goro tâjò paò, pwacèwii wâra jawé puu pècidaa.  
\v 28 \x - \xo 2:28 \xt Auinapàpari 22.16\x*Â go naa tàra mwara ê îricò kaatàdaa, na é pame i tòotù, [ba na câmu kâra pai piétò kàra]. 
\p  
\v 29 «Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\cls Nabwé!» 
\c 3  
\s1 5 <α> Tà tàpé Sardes 
\p  
\v 1 \x - \xo 3:1 \xt Auinapàpari 1.4,16\x*[Wà *Pwina naîri âboro, âna é ina tôo mwara, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi *angela\f + \fr 3:1 \fq Pwi angela—\fl é, \fqa Pwi apitûâ. \ft Ipaiwà naa na nee tii 7 ma 14. (Côo \fl note \ft goo Auinapàpari 1.20.)\f* kâra ê wâra pwapwicîri wâ Sardes, pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na dipitirio [ê pàtàmara ê Nyuâaê Pwicîri, na é pwacèwii] 7 nyuâa [naa na pai tâbawêe kêe]; â kôo mwara, tèpa 7 îricò. Â go ina tàwà pâ: 
\p «Go jèe tâmogòori ê wâro kàwà, ma ê pâ wakè kàwà. Go têre popai goowà, ba guwà paari pâ guwà tàcî ma wâro, êco na guwà jèe tàgére bà.  
\v 2 Â go côo pâ ê tûâ kàwà, âna càcaa wâdé tà Pwiduée Caa kôo. Êkaa na go ina tàwà pâ: Guwà cimadò! Â guwà pagòo ê ji dàramuru na wâdé na bwaa tà tâa jaawà. Ba guwà o péa tà bà bamwara. 
\p  
\v 3 \x - \xo 3:3 \xt Mataio 24.43–44; 1 Tésalonika 5.2; Auinapàpari 2.5, 16.15\x*«Guwà pinünüma ma guwà biiwà! Â guwà tà nünümari ê popai na guwà jèe têre ma tòpi. Â guwà pitêre dèe! Ba go o péa papòwà, pwacèwii pwi a mura. Ba câguwà caa tâmogòori cè ineretòotù, cèna go tèepaa dariwà\f + \fr 3:3 \fq Ineretòotù, cèna go tèepaa dariwà na—\ft Pai tèepaa kà Kériso naa jaarà, ba na é pitèirà, â càcaa pai wâjué côwâ kêe, na bénabwé tòotù.\f* na. 
\p  
\v 4 \x - \xo 3:4 \xt Jude 1.23\x*«Â caapwi co, na pwa pàara gée goowà, wâ Sardes, na càra caa tubatòri ê ârabwée kàra, ba wâdé tôo, ê wâro kàra. Â go o mwa naa tàra ê ârabwée pwaa na jajau. Â bà mwa picaapâra [naa na pai piétò kâbà\f + \fr 3:4 \fq Naa na pai piétò kâbà—\ft Ê ârabwée pwaa, âna ucina goro ê pai piétò. Côo nee tii 5.\f*, na ara diri tèpa âboro]. 
\p  
\v 5 \x - \xo 3:5 \xt Exode 32.32–33; Mataio 10.32; Luka 10.2, 12.8\x*«Ba wà diri tàpé na rà piétò [jii ê èpà] âna rà o coona cè ârabwée na pwaa cèna wàrapwiri. Â o câgo caa câtùra ê neerà gée na ê Tii goro wâro\f + \fr 3:5 \fq Tii goro wâro—\ft Munaa tii kà Pwiduée, na é wii naa na, diri pâ nee tàpé na é naa tàra ê âji wâro. (Côo Filipi 4.3.) Pwiri tii na wii naa na ê pâ pumara wakè kà tàpé na dau gòo ê cèikî kàra.\f*. Â go mwa inapàpari, na ara Caa kôo ma pâ angela kêe, pâ, rà tèpa âboro kôo. 
\p  
\v 6 «Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\cls Nabwé!» 
\s1 6 <α> Tà tàpé Philadelphie 
\p  
\v 7 \x - \xo 3:7 \xt Ésaïe 22.22\x*[Wà Pwina naîri âboro, âna é ina tôo mwara, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi angela kâra ê wâra pwapwicîri wâ Philadelphie pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na go pwicîri ma âjupâra. Wâgo na go tà pa ê kii, târa pwâra ukai kà *Davita. Ê pwina go tàpiri\f + \fr 3:7 \fq Ê pwina go tàpiri… \ft Pai ina wèe pâ, é pitûâ naa goo diri pâ muru wà Kériso, â é nye pacoo ê câbawâdé kêe. Nye ticè na pâri ma é cicaraé.\f*, âna o ticè na pâriê ma é târi; â ê pwina go târi, âna o ticè, na pâriê ma é tàpiri. Â go ina tàwà pâ: 
\p  
\v 8 \x - \xo 3:8 \xt 1 Korénito 16.9\x*«Go jèe tâmogòori ê wâro kàwà, ma ê pâ wakè kàwà. Po dau ticè nii ma pàtàmawà, êco na guwà tà pitêre dàra ê popai kôo. Â câguwà caa pitütôowâri ê neeô. Guwà côo, go jèe tòpò na arawà ê goropwârawâ na jèe tàpiri. Â nye ticè âboro cèna é tâmogòori târi. 
\p  
\v 9 \x - \xo 3:9 \xt Ésaïe 45.14, 49.23, 60.14; Auinapàpari 2.9\x*«Pwa pàra tàpé jaawà, na rà ina pâ rà tèpa *Juif [ma tèpa âji âboro kà Pwiduée]. Êco na càra caa tàpé géewê, ba rà tèpa âboro kà *Caatana. Â wà tàpéebà, âna go o mwa nama rà cigòboo na arawà. Â rà o nye tâmogòori pâ dau wânümoo goowà. 
\p  
\v 10 \x - \xo 3:10 \xt Luka 21.19; 2 Timotéo 2.12\x*«Ba guwà nye pitêre dàra ê popai kôo, ba na guwà cimwü ma pidàpwicâariwà. Â gée goo pwiri, â go o mwa wéaariwà, na tòotù kâra aré ma tòina. Na tòotù bèepwiri, âna o tacai diri pâ âboro gòropuu. 
\p  
\v 11 «Êco na guwà tà tàcî! [Ba go péa papòwà.] Â guwà tâjùru ba mwü ê pâ wâdé [na wâna pwâranümawà]. Ba o péa tà upa jiiwà ê câmawà. 
\p  
\v 12 \x - \xo 3:12 \xt Ésaïe 62.2, 65.15; Auinapàpari 14.1, 21.2\x*«Wà pwi âboro na é piétò [jii ê èpà] âna go o mwa nama é pwi âra wâ, târa wâra pwapwicîri kà Pwiduée Caa kôo. Â o câé caa còobé côwâ. Â go o mwa wii naa gooé, ê nee Pwiduée Caa kôo, ba é pwi âboro naa napô kà Pwiduée—âna *Iérusaléma na bwaa âmuê, na ée mwa paboome wà Pwiduée, gée napwéretòotù. Â go o mwa wii mwara naa gooé, ê neeô na bwaa âmuê. 
\p  
\v 13 «Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\cls Nabwé!» 
\s1 7 <α> Tà tàpé Laodicée 
\p  
\v 14 [Wà Pwina naîri âboro, âna é ina mwara tôo, pâ]: «Gà wii pâ, tà pwi angela kâra ê wâra pwapwicîri wâ Laodicée pâ: 
\p «Wàéni ê popai kôo, wâgo na ina gooò pâ ‘Amen ma Wâdé na wàra’. Wâgo kaa na go inapàpari wà Pwiduée goro âjupâra. Â wâgo pwi pàara ma pwi naigé mara diri ê pâ muru na é tòpò wà Pwiduée. Â go ina tàwà pâ: 
\p  
\v 15-16 \x - \xo 3:15-16 \xt Roma 12.11\x*«Go jèe tâmogòori ê wâro kàwà, ma ê pâ wakè kàwà. [Câguwà caa piênawéna kôo goro diri pwâranümawà.] Wâdé na guwà moo, é wâdé na guwà tòoka. Êco na guwà tâa nabibiu. Guwà ipwacôoco, ba go péa gariwà! 
\p  
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt Luka 12.21; 1 Korénito 4.8\x*«Guwà pi-ina kàwà pâ, dau wâru neemuruwà, ma mwani kàwà, â nye ticè cè jè muru cèna tiàu jiiwà. 
\p «Êco na ticè tàwà, ba câguwà caa côoinari pâ po dau pwaée kàwà! Ba po dau ticè âji neemuruwà, â guwà bwi, ma cicàpé! 
\p  
\v 18 \x - \xo 3:18 \xt Ésaïe 55.1; Auinapàpari 4.4\x*«Â go ina tàwà pâ: Wâdé na guwà wâri jiio mwani mii, na cîri naa goro ânye, na dau pwâra ma maina wâri wèe. Â o pwa neemuruwà, na ara Pwiduée. Â guwà wâri ê pâ ârabwée na dau pwaa, ma guwà o coona. Ba na wàrapwiri, â o câguwà mwa caa kamu, goro pai cicàpé kàwà. Â guwà wâri jiio, cè wâi târa âraporomeewà, ba na guwà o niâ bwàti. 
\p  
\v 19 \x - \xo 3:19 \xt 1 Korénito 11.32; Hébéru 12.6; Auinapàpari 2.5\x*«Go pa-icôo ma tòimiri tèpa âboro na dau wânümoo goorà. Â gée goo pwiri, â guwà tàcî, â guwà pinünüma ma guwà biiwà. Â guwà tòotéri ê wâro kàwà! 
\p  
\v 20 \x - \xo 3:20 \xt Ioane 14.23\x*«Guwà côo, go coo goropwârawâ, â go cùu. Â wiàna é têre ê pwâratùra kôo cè jè âboro, ma tàpiri tôo, â go too darié, ma bu pi-ija naima. 
\p  
\v 21 «Wà pwi âboro na é piétò [jii ê èpà] âna go o mwa nama é tâaboo pwacèwiio, naa goro jènere ê autâa kôo. Ba go jèe piétò, â go jèe tâaboo naa goro jènere ê autâa kà Caa kôo.  
\v 22 Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri târa pâ wâra pwapwicîri! 
\cls Nabwé!» 
\c 4  
\s1 Rà pwamaina Pwiduée naa napwéretòotù 
\p  
\v 1 \x - \xo 4:1 \xt Auinapàpari 1.1,10\x*Gée na càùru ê pâ muru bèepwiri, â go côo naa na nyuâa, [wâgo Ioane] ê goropwârawâ napwéretòotù, na tàpirié. Â go têre mwara i pwâratùra, na é pwacèwii ê airi tutu. Â é ina tôo pâ: «Gà toome naani, ba na go paari tâgà ê pâ muru na o tàpo tèepaa.» 
\p  
\v 2 \x - \xo 4:2 \xt Ésaïe 6.1\x*Â é popao ê Nyuâaê Pwicîri, â go côo ê autâa, nidò *napwéretòotù, na é gére tâa gò wà Pwi Ukai.  
\v 3 \x - \xo 4:3 \xt Ézékiel 1.28\x*Â é po dau jajau na pai muugère kêe, â é pwâra pwacèwii jè atü na bwùucùru ma mii\f + \fr 4:3 \fq Atü na bwùucùru ma mii—\fqa Atü ‘jaspe’ ma ‘sardoine’.\f*, na dau maina wâri wèe. Â é tâbèepi autâa ê ubà, na é pwâra pwacèwii ê atü \tl émeraude\tl*. 
\s2 Tèpa 24 âboro pwanümarà 
\p  
\v 4 \x - \xo 4:4 \xt Auinapàpari 3.18\x*Wâbèepi autâa kà Pwi Ukai, âna go côo pàra autâa na po 24. Â rà tâa gò tèpa âboro pwanümarà na rà po 24. Â rà coona pâ ârabwée na pwaa, â rà bweri ê bwe korona mwani mii.  
\v 5 \x - \xo 4:5 \xt Ézékiel 1.13; Zakarie 4.2; Auinapàpari 1.4, 8.5, 11.19, 16.18\x*Â [go côo] pâ âra kâra tikakara, na pâra gée goo i autâa kà Pwi Ukai, â [go têre] ê pwâra kûu kêe. Â wâbéaa kâra autâa kêe, âna rà tâa wê ê pâ 7 uèù na tà udàrù. Â wàilà pwiri [câmu goro ê Nyuâaê Pwicîri kà Pwiduée, na é pwacèwii] 7 nyuâaê [naa na pai tâbawêe kêe].  
\v 6 \x - \xo 4:6 \xt Ézékiel 1.5–10,22, 10.14\x*Go côo naawê mwara, pé nawià, na dau pwéelaa awé. 
\s2 Ârapàpé macii na pwa nyuâarà 
\p Go côo pâ macii na pwa nyuâarà, na rà po 4, tèpa pwamaina Pwiduée\f + \fr 4:6 \fq Macii na pwa nyuâarà…tèpa pwamaina Pwiduée—\ft Grec: \fqa Êtres vivants, \ft na rà tâa jaa Pwiduée, ba na rà pwamainaê. Pwacoé ma jè ina pâ, pwacèwii dà. Pwiri tàpo pwacèwii pâ macii, é, pâ âboro, é, pâ angela, é, pâ nyuâa.\f*. Â dau wâru pâ âraporomeerà. Ba rà tâa ararà, ma wâ pwâgùrurà, â tàpitiri ê naiirà.  
\v 7 Â wà pwi jèpwi, âna wàra munaa liô\f + \fr 4:7 \fq Liô—\fqa Lion.\f*, â wà pwi jèpwi, âna wàra munaa pwi nari paaci, â wà pwi jèpwi, âna é pa naporomara âboro, â wà pwi jèpwi, âna é pwacèwii ê marü bwaamata\f + \fr 4:7 \fq Marü bwaamata—\fqa Aigle.\f* na é gére tâdòiti.  
\v 8 \x - \xo 4:8 \xt Ésaïe 6.2,3; Ézékiel 1.18, 10.12\x*Â jèpa pwa 6 itoorà. Â pwa âraporomeerà pitiri goorà. Â rà nye tà nyabi, naa ne ma pwaa, ma ina pâ: 
\b  
\q1 «É pwicîri! É pwicîri! 
\q1 É pwicîri wà Pwi Ukai, 
\q1 ba wàé Pwiduée, 
\q1 na é patàrù diri. 
\q1 Dau pwa nii kêe, 
\q1 naa gòro diri pâ muru. 
\q1 Ba wàé nabà, 
\q1 â wàé napwiri, 
\q1 â é gére me côwâ!» 
\b  
\m  
\v 9 Â rà nye tà cagòtù, ma pwamaina, ma pwaolé tà Pwi Ukai, na é tâa gò ê autâa kêe, wà Pwina é *wâro dàra gòiri awé.  
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt Auinapàpari 7.10,15, 19.4\x*Â, na diri pâ pàara na rà pwamainaê na, â wà i tèpa 24 âboro pwanümarà, âna wàilà mwara, âna rà cigòboo, ma tùu jùrurà araé. Â rà pwamaina wà Pwina é wâro dàra gòiri awé. Â rà tapwùtù i pâ bwe korona kàra na araé, â rà ina têe pâ: 
\b  
\q1  
\v 11 «Wâgà Pwi Ukai, 
\q1 wà Pwiduée kâbà, 
\q1 âna wâgà, na pâri 
\q1 ma ipwamainagà, 
\q1 ma cagòtùgà. 
\q1 Gà dau pwényuâa; 
\q1 Dau pwa pàtàmagà, 
\q1 naa gòro diri pâ muru. 
\q1 Wâgà na gà tapoo 
\q1 diri ê pâ muru. 
\q1 Wâgà na gà pacoo, 
\q1 gée goro ê câbawâdé'gà. Nabwé!» 
\c 5  
\ms1 7 aupii goro tii <β> 
\mr (Naporomee 5–7; 8.1–5) 
\s1 É tàpiri tii wà Pwi nari mutô 
\p  
\v 1 \x - \xo 5:1 \xt Ésaïe 29.11; Ézékiel 2.9–10\x*Go côo ê tii na pipîri, na é cipa goro îê étò wà Pwi Ukai, na é gére tâa gò jè autâa. Pwa aupwa tii bèepi ê pwi tii-bà.  pwa pâ aupii na rà po 7\f + \fr 5:1 \fq Pâ aupii na rà po 7—\ft Pigabia bwàti goro buci \fqa (cire de bougie). \ft  wà pwi awii tii, âna é pwa câmu kêe naa na buci.\f*. \fig Pwa pé tii na 7 aupinyiri goo|src="154 scroll-BB.tif" size="col" ref="5.1" \fig* 
\v 2 Â go côo jè *angela na dau pwa pàtàmee, na é tomara too, â é ina pâ: «Wàilàapà cèna pâriê ma é tipi ê pâ aupii, ma pòpwara ê tii bèeni?» 
\p  
\v 3 Êco na nye ticè pwi jè âboro, cèna pwa tàrù kêe ma pwa pàtàmee ma é tipi ma pòpwara i tii, ma é côo—ticè nidò napwéretòotù, ma wâni gòropuu, ma wâna aranara napuu.  
\v 4 Â go i, â go dau i, gée goro na nye ticè pwi jè âboro na pâriê ma é tipi. 
\p  
\v 5 \x - \xo 5:5 \xt Genèse 49.9; Ésaïe 11.1,10; Auinapàpari 22.16\x*Â é ina tôo i pwi jè ârapàara i tèpa ijiao pâ: «Gà cibwaa i! Ba pwa pwi âboro caapwi, na pâri ma é tipi ê pâ 7 aupii, ma pòpwara ê tii. Ba wà [pwina rà ina gooé pâ] Pwi liô, gée na wâao kà *Juda; wà pwi ukai, na é pwi gòobàra wà ukai *Davita. Ba wàé na é jèe piétò!» 
\s2 Pâri Pwi nari mutô 
\p  
\v 6 \x - \xo 5:6 \xt Zakarie 4.10; Ioane 1.36; Auinapàpari 13.8\x*Nabwé, â go côo ê *Pwi nari mutô na é gére coo ara ê autâa kà Pwi Ukai, wânabibiu kâra i ârapàpé macii na pwa nyuâarà, ma i tèpa ijiao. Â wàra munaa tétàmwereê, ma pwa *ârapwaailò gooé. Â po 7 pâ gi kêe, ba dau pwa pàtàmee, â 7 âraporomee mwara. Â wàilà pwiri [ê câmu goro] ê Nyuâaê Pwicîri\f + \fr 5:6 \fq Nyuâaê Pwicîri—\ft Grec: \fqa 7 nyuâa.\f*, na é cùrué pâ wà Pwiduée, naa gòropuu diri. [Ba ê Nyuâaê Pwicîri, âna pwacèwii 7 nyuâa, naa na pai tâbawêe kêe.] 
\p  
\v 7 Â wà i Pwi nari mutô, âna é me naa goo i autâa kà i Pwi Ukai, na ia é popa i tii naa na îê étò. Â é pa jiié i tii.  
\v 8 \x - \xo 5:8 \xt Psaume 141.2; Auinapàpari 8.3–4\x*Â rà cau cigòboo, ma tùu jùrurà araé, i tèpa ârapàpé macii ma wà i tèpa 24 ijiao, ba na rà pwamainaê. Â jèpa pwa gitar\f + \fr 5:8 \fq Gitar—\ft Grec: \fqa Harpe. \ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Horépa.\f* [kà diri tèpa ijiao] ma ê wâra jawé mwani mii, na wâbé goro jawé ûrea. Ba êpwiri, âna ê pâ pwâra pwapwicîri kà tèpa âboro kà Pwiduée.  
\v 9 \x - \xo 5:9 \xt Psaume 33.3, 40.4, 96.1, 98.1\x*Â rà nyabiri ê jè nyabi na bwaa âmuê, ma ina pâ: 
\b  
\q1 «Wâgà co Pwi nari mutô, 
\q1 pârigà ma gà pa i tii, 
\q1 tipi ê aupii goo. 
\q1 Ba pòtàmwaragà; 
\q1 Gà pwi ârapwaailò; 
\q1 Gà naa wâro'gà; 
\q1 Joro domii'gà, 
\q1 ba kà tèpa âboro, 
\q1 gée na diri pâ wâao, 
\q1 ma diri pâ pwâratùra, 
\q1 gée na pâ napô diri, 
\q1 ma diri pâ Ba. 
\q1 Gà tipirà\f + \fr 5:9 \fq Gà tipirà—\ft Grec: \fqa Gà wârirà.\f* diri, 
\q1 jii pâ èpà kàra, 
\q1 ba na rà Ba'gà, 
\q1 ba kà Pwiduée. 
\q1  
\v 10 \x - \xo 5:10 \xt Exode 19.6; Ésaïe 61.6; Auinapàpari 1.6, 20.6\x*Rà mwa tâa jaaé\f + \fr 5:10 \fq Rà mwa tâa jaaé—\ft Grec: \fqa Rà mwa pwa ârapwaailò têe.\f*, 
\q1 ma piênawéna kêe. 
\q1 Rà o mwa pitûâ 
\q1 kâra pâ âboro 
\q1 naa gòropuu. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 11 \x - \xo 5:11 \xt Daniel 7.10; Hébéru 12.22\x*Â gée na càùé, â go côo, â go têre pâ angela, na rà po dau wâru awé, na pwacoé ma jè pûrarà. Â rà cau cibèepi ê autâa kà Pwi Ukai—pâbéaa wà tèpa ârapàpé macii, â pâ wê wà tèpa ijiao, â tubanabwé naa goo wà tèpa angela bèepwiri.  
\v 12 Â rà dau tomara too wà tèpa angela, na rà nyabi pâ: 
\b  
\q1 «Pwamaina Pwi nari mutô, 
\q1 wà Pwi na ia pòtàmwereê! 
\q1 Ba tà têe pàtàmee, 
\q1 ma neaapiâ kêe, 
\q1 autâmogòori kêe, 
\q1 nii ma muugère kêe. 
\q1 Pâri ma cagòtùé!» 
\b  
\m  
\v 13 Â go têre ê pwâratùra, kâra diri ê pâ pwina é pwa wà Pwiduée naanidò napwéretòotù, ma wâni gòropuu, ma wâ nawià, ma wâboo côwâ kâra gòropuu. Â rà cau nyabi diri pâ: 
\b  
\q1 «Ma jè pwamainaru: 
\q1 Pwi [Ukai maina] 
\q1 na é tâa goro autâa, 
\q1 ma Pwi nari mutô. 
\q1 Jè cagòtù-ru dàra gòiri! 
\q1 Pwa muugère kàru, 
\q1 nii ma gòo kàru, 
\q1 dàra gòiri awé! Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 14 Â rà tòpi i tèpa ârapàpé macii pâ: «Amen! Wâdé na wàra!» Â rà cau cigòboo, ma tùu jùrurà wà i tèpa 24 ijiao, ba na rà pwamainaru. 
\c 6  
\s1 Tipi i 7 aupii goro tii 
\s2 1 <β> Pwi a tâa gòro òoci pwaa 
\p  
\v 1 \x - \xo 6:1 \xt Auinapàpari 4.6, 5.1\x*Gée na càùé, â go côo [naa na nyuâa pâ pàra muru na o mwa tèepaa]: Ba i Pwi nari mutô, âna é tipi i pâbéaa kâra i aupii goro i tii. Â go têre i pwi jè ârapàara i tèpa macii, na é tomara too, pwacèwii airi tikakara. Â é ina [tà pwi jè âboro] pâ: «Gà pâra!»  
\v 2 \x - \xo 6:2 \xt Zakarie 1.8, 6.1–6\x*Â é tèepaa me wà pwi a tâa gòro jè òoci pwaa. Â é tà pa wâra bàrada. Â naa têe ê bwe korona kâra ukai. Ba é jèe nye pwi a piétò, â é pâra mwara nau paa, ba na é piétò mwara. 
\s2 2 <β> Ipaa 
\p  
\v 3 Nabwé, â wà *Pwi nari mutô, âna é tipi ê béârailu kâra aupii. Â go têre ê béârailu kà tèpa macii, na é ina pâ: «Gà pâra!»  
\v 4 Â é tèepaa ê òoci na mii pwacèwii doromara ânye. Â wà pwina é tâa gò, âna naa têe ê pé tàuwa na maina. Â pwa tàrù kêe, ba na é dàgòtù ê pinaanapô, géeni gòropuu, ba na rà ipòtàmwararà wà tèpa âboro. 
\s2 3 <β> Copwa 
\p  
\v 5 Nabwé, â wà i Pwi nari mutô, âna é tipi ê béâracié kâra aupii. Â go têre i béâracié kà tèpa macii na é ina pâ: «Gà pâra!» Â é nye tèepaa kaa ê òoci duu. Â wà pwi a tâa gò, âna é cipa ê bépicâmu\f + \fr 6:5 \fq Bépicâmu—\fqa Balance pour mesurer le poids.\f* naa na îê.  
\v 6 Â go têre ê jè pwâratùra, na é pwacèwii pwâratùra kà pwi âboro, gée nabibiu kâra ê pâ ârapàpé macii. Â é ina pâ: «[Gà pâra. Â gà ténoori ê jè ére, gée goro i piûnya, ba na o dau maina wâri wèe, â dau kîri ê âraicu]—caapwi tòotù goro wakè, târa caapwi ji kilo goro blé. Â caapwi tòotù goro wakè, târa âracié câmu goro orge. Êco na gà cibwaa tubaèpà ê l'huile ma ê dipâa\f + \fr 6:6 \fq Gà cibwaa tubaèpà ê l'huile ma ê dipâa—\fl é, \fqa Gà cibwaa tubaèpà pâ upwâra olivier ma pâ nadipâa.\f*!» 
\s2 4 <β> Maagé Bà 
\p  
\v 7 Nabwé, â wà Pwi nari mutô, âna é tipi ê béârapàpé kâra aupii. Â go têre i béârapàpé kà tèpa macii, na é ina pâ: «Gà pâra!»  
\v 8 \x - \xo 6:8 \xt Jérémie 15.1–3; Ézékiel 5.12,17, 14.21\x*Â é nye tèepaa kaa ê òoci na pwiu. Â wà pwi a tâa gò, âna nee ‘Maagé Bà’. Â pwa pwi jèpwi, na é pâra wiâê, âna nee ‘Napô kà tèpa bà’. Â naa tàru tàrù, ma ru pitûâ naa goro pwi caapwi ére gée goo 4 ére, gée goro tèpa âboro gòropuu. Â ru naa ê ipaa ma copwa, ma maagé. Â rà tipi ê pâ macii a piuti, ba na rà uti ê pâ âboro. 
\s2 5 <β> Tàpé na pòtàmwararà 
\p  
\v 9 Nabwé, â wà i Pwi nari mutô, âna é tipi ê bé 5 kâra aupii. Â go niâ boo côwâ kâra *aamwari târa imeai\f + \fr 6:9 \fq Aamwari târa imeai—\fqa Autel. \ft Côo mwara Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii. \fl É, \fqa aupwa ârapwaailò. \ft Pwiri câmu goro imeai na rà naa tà Pwiduée wà tèpa âboro kêe, na rà naa têe diri ê wâro kàra. (Côo Filipi 2.17; 2 Timotéo 4.6.)\f*. Â go côo naawê, pâ nyuâara diri pâ âboro na pòtàmwararà, ba wàrapwiri goo ê pai paâjupâra kàra ê popai kà Pwiduée. 
\p  
\v 10 Â rà tomara too pâ: «Pwi Ukai wée! Wâgà na dau pwa pàtàmagà naa gòro diri pâ muru. Â gà pwicîri ma gà âjupâra! O wiidà na gà o mwa pitèi tèpa âboro gòropuu, goro pai pòtàmwarabà kàra? O wiidà na gà o mwa pwa wârimuru tàra? Wâdé na gà pitôowâri tàra, goro ê domii kâbà!» 
\p  
\v 11 \x - \xo 6:11 \xt Auinapàpari 7.9,13, 19.14\x*Â jèpa naa tàra ê jèpa ârabwée na pwaa, ma ina tàra pâ: «[Guwà cibwaa dumapiê.] Â guwà tàpo nao, tapacîri ê pai o mwa me kà diri tèpa béewà—[tèpa ênawéna kà Iésu] na o pòtàmwararà pwacèwiiwà.» 
\s2 6 <β> Gù diri pâ muru 
\p  
\v 12 \x - \xo 6:12 \xt Mataio 24.29; Apostolo 2.20; Auinapàpari 8.12, 11.13, 16.18\x*Nabwé, â wà Pwi nari mutô, âna é tipi ê bé 6 kâra aupii. Â nye tèepaa kaa ê kakürubwaanu\f + \fr 6:12 \fq Kakürubwaanu—\fqa Tremblement de terre. \ft Pé gù napuu.\f* na dau maina. Â nye po dau gù kaa ê napuu. Â ê tòotù, âna é pâ nau duu, wàra ê imwaano dodà. Â ê parui, âna é mii, pwacèwii ê domii.  
\v 13 \x - \xo 6:13 \xt Ésaïe 34.4\x*Â ê pâ îricò, âna rà cau tûuboo naa gòropuu, pwacèwii pai tûu kâra pwâra upwâra na bwaa bwùu, ûna pòu.  
\v 14 \x - \xo 6:14 \xt Auinapàpari 16.20\x*Â i napwéretòotù, âna tàpo pitiàué pâ, pwacèwii ê jè aupuu\f + \fr 6:14 \fq Ê jè aupuu—\ft Grec: \fqa Ê jè tii.\f* na jèe pipîri. Â diri ê pâ jaa ma ê pâ pô, âna rà gù gée na autâa kàra. 
\p  
\v 15 \x - \xo 6:15 \xt Ésaïe 2.10,19,21\x*Â wà diri tèpa âboro gòropuu, âna rà cau uru, naa na pâ aucârü wâna pâ jaa, ma na pâ pwâramara-atü. Ba [ticè âboro na é dau gòo jii ê pàara bèepwiri]—wà tèpa ukai gòropuu, ma wà tèpa âboro imaina, ma wà tèpa ukai kâra coda, ma wà tèpa pwa neemururà, ma wà tèpa pwa nii kàra, ma wà diri tèpa ênawéna, ma wà diri pàra tèpa âboro. Ba rà cau itàa naa cârü. 
\p  
\v 16 \x - \xo 6:16 \xt Osée 10.8; Luka 23.30\x*Â rà ina târa ê pâ jaa, ma ê pâ atü, pâ: «Guwà naapwàniribà jii Pwi Ukai, na é tâa gòro ê autâa kêe. Guwà pacârübà, jii ê pwâra putàmu kà Pwi nari mutô\f + \fr 6:16 \ft Grec: \fqa Rà o ina tà tèpa jaa: Guwà tûu naa gòjè! Rà mwa ina târa pûru jaa: Guwà târamirijè.\f*.» 
\p  
\v 17 \x - \xo 6:17 \xt Joël 2.11; Malachie 3.2\x*Ba jèe tèepaa ê tòotù na dau maina awé, ma pwa pwùkùru kêe! Ba ru me nau pwa wârimuru tà tèpa âboro gòropuu. Â o wàilàapà cè pwi âboro cèna é cicararu? 
\c 7  
\s1 Ba kà Pwiduée 
\p  
\v 1 \x - \xo 7:1 \xt Jérémie 49.36; Daniel 7.2\x*Gée na càùru pwiri, â go côo [naa na nyuâa] pâ *angela na rà po 4. Â rà coo na pâ ârapàpé ére gée goo gòropuu. Â rà cipa ê pâ pwéretòotù na maina târa gòropuu—[ê wài, ma dàapà, ma dàré, ma pwéretòotù gòro jaa]. Rà cipa, ba na càcaa pòu naa gòropuu, ma wâ nawià, ma càcaa pònoori pâ upwâra. 
\p  
\v 2 Â go côo pwi jè angela, na é toome, gée na autoo kâra tòotù, âna é tà pa ê iri câmu\f + \fr 7:2 \fq Iri câmu—\fqa Sceau.\f* kà Pwiduée, wà Pwina é wâro\f + \fr 7:2 \fq Wà Pwina é wâro—\ft Pai ina wèe mwara pâ: \fqa Wà Pwina é naa Wâro.\f*. 
\p  é tomara too tà pàra tèpa ârapàpé angela, na naa tàra ê pàtàmee, ba na rà tubaèpà ê gòropuu, ma najawé.  é ina tàra pâ:  
\v 3 \x - \xo 7:3 \xt Ézékiel 9.4,6; Auinapàpari 9.4\x*«Guwà tàpo coo! Guwà cibwaa pâji tubaèpà ê gòropuu, ma najawé, ma ê pâ upwâra! Ba bà o bwaa mara tòpò béaa cè câmu naa gaadaa tèpa ênawéna kà Pwiduée kâjè.» 
\p  
\v 4 \x - \xo 7:4 \xt Auinapàpari 14.1,3\x*Â go têre ê jéûru tàpé na rà tòpi ê câmu kà Pwiduée. Ba po 144 000\f + \fr 7:4 \fq 144 000—\ft Câmu kâra pai tâbawêe kâra diri tèpa âboro kà Pwiduée (12 x 12 x 1 000). Côo \fl note \ft goo Auinapàpari 21.16.\f* âboro gée na diri ê wâao gée goro Ba *Isaraéla: 
\b  
\li1  
\v 5 Po 12 000 gée na wâao kà *Juda; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Ruben; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Gad; 
\li1  
\v 6 12 000 gée na wâao kà Asser; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Neftali; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Manassé; 
\li1  
\v 7 12 000 gée na wâao kà Siméon; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Lévi; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Issakar; 
\li1  
\v 8 12 000 gée na wâao kà Zabulon; 
\li1 12 000 gée na wâao kà Ioséfa; 
\li1 12 000 gée na wâao kà *Benjamin. 
\b  
\m Wàilà, âna rà po cau tòpi diri ê câmu kà Pwiduée. 
\s1 Rà pwamaina Pwiduée tèpa âboro na rà dau wâru 
\p  
\v 9 Gée na càùru ê pâ pwi bèepwiri, â go ucâri, â go côo ê pâ âboro na rà dau wâru, na càcaa pâri ma pûrarà. Ba rà me gée na diri pâ Ba, ma wâao, ma napô, ma pwâratùra naa gòropuu. Â rà cau coo ara ê autâa kà Pwi Ukai, ma i *Pwi nari mutô. Â rà cau coona ârabwée pwaa diri, â rà cau cipa naa na îrà, ê doro nu cè. 
\p  
\v 10 \x - \xo 7:10 \xt Auinapàpari 4.10\x*Â rà cau tomara too pâ: «Gàu jèe pa-udòbà, wâgà Pwi Ukai Pwiduée kâbà, na gà tâa gò autâa'gà, ma wâgà, Pwi nari mutô.» 
\p  
\v 11 Â rà cau cibèepi ê autâa bèepwiri—[wâgée me côwâ] wà tèpa angela, â pâ wê wà tèpa ijiao, â mwa wà tèpa ârapàpé macii naa goro jènere autâa. Â rà cau cigòboo ma tùu jùrurà, na ara ê autâa, ma pwamaina Pwiduée.  
\v 12 \x - \xo 7:12 \xt Auinapàpari 5.12\x*Â rà ina pâ: 
\b  
\q1 «Amen! Wâdé na wàra! 
\q1 Pwamaina Pwiduée kâjè! 
\q1 Olé ba maina têe! 
\q1 Ba tà têe pàtàmee, 
\q1 autâmogòori kêe, 
\q1 nii ma muugère kêe! 
\q1 Pâri ma cagòtùé! 
\q1 Wâdé na wàra! Amen!» 
\s2 Rà me gée na aré ma tòina 
\p  
\v 13 Nabwé, â [é tabiié naa gooò] i pwi jè ijiao, â é tawèerio pâ: «[Gà tâmogòori pâ] wàilàapà pâ âboro bèepwiri, na rà coona pâ ârabwée pwaa? [Gà tâmogòori] na rà me géewê?» 
\p  
\v 14 \x - \xo 7:14 \xt Daniel 12.1; Mataio 24.21\x*Â go tòpi têe pâ: «[Gà ina tôo] co pwi ukai, ba wâgà co na tâmogòori.» 
\p  é ina tôo pâ: «Wàilà pwiri tèpa me gée na aré ma tòina na dau maina\f + \fr 7:14 \fq Aré ma tòina na dau maina—\ft Munaa diri pâ pàara na rà pwamaagé côo, wà tèpa naî Pwiduée.\f*.  rà nuwa ê ârabwée kàra, ma pwaa, goro ê domii kà Pwi nari mutô\f + \fr 7:14 \fq Rà nuwa ê ârabwée kàra…goro ê domii kà Pwi nari mutô—\ft Ucina goo wà Iésu Kériso, na é nama wâdé pwâranümarà na ara Pwiduée, na é bà ba kàra naa goro satauro.\f*.» 
\b  
\q1  
\v 15 «Â rà coo ara Pwiduée, 
\q1 na é tâa gò autâa kêe. 
\q1 Rà piênawéna kêe. 
\q1 Â rà pwamainaê, 
\q1 naa ne ma pwaa 
\q1 naa na wâra pwapwicîri kêe. 
\q1 Â é wâjaarà, ma wéaarirà. 
\q1  
\v 16 \x - \xo 7:16 \xt Ésaïe 49.10\x*O càra caa copwa côwâ. 
\q1 O pwa jawé kàra, 
\q1 naa diri pâ pàara. 
\q1 O càcaa cîrirà ê tòotù, 
\q1 [ba o tà pwa curuu kàra]. 
\q1  
\v 17 \x - \xo 7:17 \xt Psaume 23.2; Ésaïe 25.8; Auinapàpari 21.4\x*É ipièrù wâgoorà 
\q1 i Pwi nari mutô, 
\q1 na é coo ara i autâa. 
\q1 É poparà pâ 
\q1 naa goo pwârajawé pò, 
\q1 ba jawé târa wâro. 
\q1 O ticè nüru i kàra. 
\q1 Ba wà Pwiduée Caa, 
\q1 na é câtùra diri.» 
\c 8  
\s1 Tipi bénabwé kâra aupii goro i tii 
\s2 7 <β> Ipwabwàti pâ tutu 
\p  
\v 1 [Gée na càùru pwiri, â go côo mwara naa na nyuâa, pâ pàra muru na o mwa tèepaa]: Ba wà i *Pwi nari mutô, âna é tipi i bé 7 kâra aupii goro i tii. Â ticè pwâratùra, wânidò *napwéretòotù. Â nye po tànana kaa, naa na ê caapwi gòobàra ineretòotù.  
\v 2 Â go côo tèpa *angela na rà po 7, na rà coo ara Pwiduée. Â jèpa naa tàra ê tutu. 
\p  
\v 3 \x - \xo 8:3 \xt Exode 30.1–3; Auinapàpari 5.8\x*Â é me pwi jè *angela, â é coo goro ê *aamwari târa imeai, na mwani mii, na ara autâa kà Pwi Ukai. Â é cipa jè wâra acî mwani mii—pé pala târa cîri upwâra na ûrea. Â naa têe ê pâ dàuru upwâra na wâru, târa cîri. Âna âraimeai tà Pwiduée, bére pâ pwâra pwapwicîri kà tèpa âboro kêe. Â é cîri naa na wâra acî, naa goro i aamwari.  
\v 4 Â too i mu na ûrea, gée naa na-araraîê, na ara Pwiduée, bau i pwâra pwapwicîri kà tèpa âboro kêe. 
\p  
\v 5 \x - \xo 8:5 \xt Exode 19.16–19; Lévitique 16.12; Auinapàpari 11.19, 16.18\x*Â nabwé, â i pwi angela, âna é pwaai i wâra acî goro ânye, gée na aamwari. Â é tüboo naa gòropuu. Â nye pwa âra kaa tikakara, â é kûu. Â nye tèepaa kaa ê kakürubwaanu—ba dau gù kaa ê napuu. 
\ms1 7 angela ma 7 tutu <γ> 
\mr (Naporomee 8.6–11.18) 
\p  
\v 6 Rà ipwabwàtirà wà i tèpa 7 angela, ba na rà upi ê tutu kàra. 
\s2 1 <γ> Cîri ére gée goo gòropuu 
\p  
\v 7 \x - \xo 8:7 \xt Exode 9.23–26; Ézékiel 38.22; Joël 3.3\x*É upi i tutu kêe wà pwi a pâbéaa kà tèpa angela. Â rà nye tûuboo kaa naa gòropuu ê pàiri popaa moo\f + \fr 8:7 \fq Pàiri popaa moo—\fqa Grêle.\f*, ma ânye na pwa domii na. Â é cîri tâjii ê pwi caapwi ére gée goo âracié ére, gée goo ê gòropuu, ma diri pâ upwâra ma namwatò na tâa wê. 
\s2 2 <γ> Mii ére gée goo nawià 
\p  
\v 8 É upi ê tutu kêe wà pwi béârailu kà tèpa angela. Â é nye tûuboo kaa naa nawià ê pé ânye, na pwacèwii ê diopwaa kâra jaa. Â tatée ê pwi caapwi ére, gée goro âracié ére, gée goro ê nawià. Â é pâ nau mii wàra domii,  
\v 9 â rà bà diri pâ ârawéà, â rà mwü diri pâ wànga, na tâa wê\f + \fr 8:9 \fq Na tâa wê—\ft Grec: \fqa Caapwi ére gée goro âracié ére, gée goorà.\f*. 
\s2 3 <γ> Maga ére gée goo nairiwâ 
\p  
\v 10-11 \x - \xo 8:10-11 \xt Jérémie 9.14\x*É upi ê tutu kêe wà pwi béâracié kà tèpa angela. Â é nye tûuboo kaa gée napwéretòotù ê jè pé îricò, na pé dau maina, na nee pâ ‘Aru maga’. Â é pwéelaa pâ, pwacèwii ê uèù. Â é tatée ê pwi caapwi ére gée goro âracié ére, gée goro pâ nairiwâ ma aupò jawé. Â rà pâ nau dau maga, â dau wâru ê pâ âboro na rà bà goo. 
\s2 4 <γ> Bàutê ére gée goo tòotù ma parui 
\p  
\v 12 \x - \xo 8:12 \xt Ézékiel 32.7; Auinapàpari 6.12–13\x*É upi ê tutu kêe wà pwi béârapàpé kà tèpa angela.  nye tatée kaa ê tòotù, ma ê parui, ma pâ îricò mwara.  càra caa pwéelaa, na pwi caapwi ére gée goro âracié pàara napô\f + \fr 8:12 \ft 3\+ord e\+ord* phrase—\fl é, \fqa  tubatiàu ê pwi caapwi ére, gée goro âracié ére, gée goro ê nii kàra.\f*. 
\p  
\v 13 \x - \xo 8:13 \xt Auinapàpari 9.12, 11.14\x*Â go niâ dò, â go côo jè marü bwaamata, na é tâ napwéretòotù. Â é tomara too pâ: «Au! Wârico! Wârico ê pâ âboro gòropuu! Ba càra caa pâji upi tutu kàra, wà pàra tèpa âracié angela! Â rà o jèe tàpo upi.» 
\c 9  
\s1 Bé 5 kâra tutu 
\s2 5 <γ> Kòrée na pwa daarà 
\p  
\v 1 \x - \xo 9:1 \xt Auinapàpari 20.1\x*Wà pwi bé 5 kâra *angela, âna é upi ê tutu kêe. Â go côo naani gòropuu ê jè [angela\f + \fr 9:1 \fq Angela—\fl é, \fqa Âboro \fl é, \fqa duée.\f*, na pwacèwii ê] îricò. Ba é jèe tûuboome géenidò napwéretòotù. Â naa têe ê kii târa Oolaa, ê pwêe, na dau wâgòro\f + \fr 9:1 \fq Oolaa, ê pwêe na dau wâgòro—\ft Karapuu kâra pâ duée ma u, wiâra ê auniimiri kà tèpa Juif (côo Luka 8.1); é, autâa kà tèpa bà (côo Roma 10.7).\f*.  
\v 2 \x - \xo 9:2 \xt Genèse 19.28; Exode 10.12–15; Joël 2.2,10\x*Ûna é tàpiri, â toome ê mu, wàra muru ânye na dau maina. Â é tubabàutê i tòotù, ma ê napô. 
\p  
\v 3 Â rà còobé ê pâ kòrée, gée na i mu. Â rà po jara êreê i gòropuu. Â panuâ tàra ma rà utijè, pwacèwii pâ keecii\f + \fr 9:3 \fq Keecii—\fqa Scorpion. \ft Gòowaa.\f*, na dau pwa nii kàra.  
\v 4 \x - \xo 9:4 \xt Auinapàpari 7.3\x*Êco na tûâri tàra pâ, na rà cibwaa tubaèpà ê pâ murumwatò, ma muru câmi, ma upwâra. Â nye pwa tàrù kàra co, ma rà tubaèpà târa pâ âboro na ticè câmu kà Pwiduée wâ gaadaarà.  
\v 5 Ba panuâ tàra na rà nama rà dau maagé côo, naa na 5 parui, pwacèwii maagé goro au-uti kàra i keecii. Êco na papwicîri jiirà na rà pòtàmwararà. 
\p  
\v 6 \x - \xo 9:6 \xt Job 3.21; Jérémie 8.3\x*Â napwa naa goo wà tèpa âboro bèepwiri, âna rà o mudàra cè pai bà kàra, na pwi pàara bèepwiri. Êco na o càcaa pâri. 
\s2 Pâ duée na còobé gée na oolaa 
\p  
\v 7 \x - \xo 9:7 \xt Joël 2.4\x*[Na go ucâri] i pâ kòrée, âna [go côo pâ] rà pwacèwii mwara pâ òoci na jèe pwabwàtirà târa paa. Â pwa bwe kàra, na pwacèwii ê bwe korona mwani mii. Â ê naporomeerà, âna pwacèwii âboro.  
\v 8 \x - \xo 9:8 \xt Joël 1.6\x*Â ê wàrapûrurà, âna gòri, pwacèwii ê wàrapûru ilàri. Â ê poropwârà, âna [gòri ma éa] pwacèwii ê poropwâra liô.  
\v 9 \x - \xo 9:9 \xt Joël 2.5\x*Â ê pâ ârabwée goro nawâarà, âna pwacèwii ârabwée paò târa paa. Â ê airi ê itoorà, âna dau maina, pwacèwii ê airi wàtio, na rà dàti ê pâ òoci na wâru, naa na aupaa.  
\v 10 Tûgò tèpa kòrée bèepwiri, âna pwa daaé, pwacèwii ê tûgòro keecii. Â pwa nii kàra, na rà nama rà maagé côo tèpa âboro, naa na 5 parui. 
\p  
\v 11 Wà pwi ukai kàra, âna ê pé duée, na me gée na Oolaa. Nee naa na *hébéru, âna Abadone, ma nee naa na grec, âna Apollyon, âna pai ina wèe pâ ‘Pwi a tutàmwarajè’. 
\p  
\v 12 [Â nabwé, â go têre ê pwâratùra na ina pâ]: «Jèe nabwé ê èpà na pâbéaa, na pwa pwùkùru kêe. Êco na bwaa du ârailu ê du pwina bwaa pwicò.» 
\s1 Bé 6 kâra tutu 
\s2 6 <γ> Ipaa na dau maina 
\p  
\v 13 É upi ê tutu kêe wà pwi bé 6 kâra angela. Â go têre jè pwâratùra na me gée goro ê pâ ârapàpé naûru i *aamwari mwani mii, na tâa ara Pwiduée.  
\v 14 Â é ina tà i pwi angela, pâ: «Gà tipi tèpa ârapàpé duée\f + \fr 9:14 \fq Duée—\ft Grec: \fqa Angela. \ft Pwiri tèpa angela na èpà, â na rà cicara Pwiduée.\f* na piirà naa goro jènere nairiwâ maina Euphrate.» 
\p  
\v 15 \x - \xo 9:15 \xt Auinapàpari 8.7–12\x*Ba piirà tapacîri ê pwi naja, ma parui, ma tòotù, ma ineretòotù bèeni, na é pacoo wà Pwiduée. Â é tipirà wà i pwi angela, ba na rà pipòtàmwara ê pwi caapwi ére gée goo âracié ére, gée goo diri pâ âboro gòropuu.  
\v 16 [Â rà popa ê pwâra paa na dau maina awé.] 
\p  go côo naa na nyuâa pâ 200 miliô coda, na tâa gòro òoci.  
\v 17 Â nye wàrapwiri mwara ê pai côorà kôo, naa na nyuâa. Pwa ârabwée paò târa nawâarà, na wâru pâ âmu kàra, âna mii pwacèwii ê ânye, ma bwùucùru duu, pwacèwii atü pwâra, ma kari pwacèwii ê dà na tòo\f + \fr 9:17 \fq Dà na tòo—\fqa Soufre.\f*. Â ê pûru pâ òoci, âna pwacèwii ê pûru liô. Â rà kòpi ê âracié muru—ânye, ma mu, ma dà na tòo. 
\p  
\v 18 Â pwi caapwi ére gée goro ê âracié, gée goo tèpa âboro gòropuu, âna rà bà, gée goo pâ âracié bépitubatòina bèepwiri, na rà kòpi i pâ òoci.  
\v 19 Ba ê pàtàmara pâ òoci, âna tâa pwâra. Â pwa nii kàra mwara, na tûgòrà, na pwacèwii ê dòèa. Ba pwa pûrurà, târa ma rà utijè. 
\s2 Càra caa biirà tèpa âboro 
\p  
\v 20 \x - \xo 9:20 \xt Psaume 115.4–7, 135.15–17; Daniel 5.23; Auinapàpari 16.9,11\x*Dau maina pâ maagé côo bèepwiri, târa pâ âboro. Êco na wà tàpé na rà udò jii, âna càra caa pinünüma, ma pitòotéri ê pâ tûâ kàra na èpà. Ba rà bwaa nye tà ciburà piênawéna kâra pâ duée imudi. Ba rà cigòboo târa pâ *ânuurumuru\f + \fr 9:20 \fq Ânuurumuru—\fqa Idole.\f*, na rà pwa goro na-araraîrà, goro mwani mii, ma mwani pwaa, ma paò, ma atü, ma bàra upwâra—ê pâ ânuurumuru na càra caa côojè, ma càra caa têrejè, ma càra caa pâra.  
\v 21 Â rà bwaa nye tà pwa na èpà. Ba rà bwaa nye tà mura, ma ipuu imudi, ma pwa dooki. Â rà bwaa nye ipòtàmwara. 
\c 10  
\s1 Angela ma nari tii 
\p  
\v 1 Go côo pwi jè *angela na dau pwa nii kêe, na é boome gée napwéretòotù. Â târamiriê goro nee, ba na ârabwée kêe, â tâa gòro pûruê ê ubà, ba na bwe kêe. Â naporomee, âna pwâra pwacèwii i tòotù, â ê du âê, na dau pwa nii kàru\f + \fr 10:1 \fq Ê du âê, na dau pwa nii kàru—\ft Grec: \fqa Ê du âê, âna {pwacèwii} du âra wâ (colonnes).\f*, âna pwacèwii doromara ânye.  
\v 2 Â é còboo goro âji âê naa nawià, â ê â aèmwü kêe, âna coo namwari. Â é cipa ê nari tii na tàpirié. 
\p  
\v 3 Â é tùra too, pwacèwii ê liô. Â rà tòpié ê pâ 7 tikakara, â rà taaò. 
\p  
\v 4 \x - \xo 10:4 \xt Daniel 12.4,9\x*Pwa na go wii ê pwina go têre. Êco na go têre ê pwâratùra, me gée napwéretòotù, na é ina tôo pâ: «Gà cibwaa wii ê êre pwina rà ina wà tèpa 7 tikakara bèepwiri. Â gà naapwàniri.» 
\p  
\v 5 \x - \xo 10:5 \xt Deutéronome 32.40; Daniel 12.7\x*Â nabwé, â wà i pwi angela, âna é pagòtù too ê îê étò naa napwéretòotù,  
\v 6 ba na é *ipwataâboro naa na nee Pwiduée—wà Pwiduée na é *wâro dàra gòiri awé, â na é tapoo ê napwéretòotù, ma ê gòropuu, ma ê nawià, ma êdiri pâ muru na wâna. 
\p É *paâjupâra na araé, wà i pwi angela pâ: «O câ mwa caa gòiri [ê pai tapacîri kàwà]!  
\v 7 \x - \xo 10:7 \xt Amos 3.7\x*Ba wà Pwiduée, âna ée tàpo pacoo ê auniimiri kêe, na tàbinyiri gée na biu—auniimiri kêe, na é jèe inapàpari tà tèpa ênawéna kêe, wà tèpa *péroféta. Â ée mwa pacoo, ûna é upi tutu kêe wà pwi bénabwé angela.» 
\s2 Gà ija â gà inapàpari 
\p  
\v 8 Go têre mwara i pwâratùra, na me gée napwéretòotù, na é ina tôo côwâ pâ: «Gà pâ nau popa i tii na ia tàpirié, na é cipa wà i pwi angela, na ia é coo gòro parawére jawé, ma wâna mwari.» 
\p  
\v 9 \x - \xo 10:9 \xt Ézékiel 2.8, 3.1–3\x*Â go pâra darié, â ûna go ilari jiié i tii, â é ina tôo pâ: «Gà popa, ma ija; â o nea, na pwâgà, pwacèwii ê narapuutâ, caapwi co, na o maga na nanaagà.» 
\p  
\v 10 \x - \xo 10:10 \xt Ézékiel 3.3\x*Â go popa i tii gée na-araraîê, â go ija, â é nye dau nea na pwâô, pwacèwii ê narapuutâ. Ûna go namiri, â é maga na nanaaô. 
\p  
\v 11 Â é ina tôo mwara pâ: «Gà inapàpari mwara ê popai kà Pwiduée, goo ê pwina ée mwa pwa. Â gà ina tà tèpa âboro na wâru—gée na pâ Ba, ma pâ napô, ma pâ pwâratùra. Â gà ina tà tèpa ukai kàra.» 
\c 11  
\s1 Tupédu a paâjupâra Pwiduée 
\p  
\v 1 \x - \xo 11:1 \xt Ézékiel 40.3; Zakarie 2.5–6\x*Gée na càùru pwiri, â naa tôo ê jè bàra watü bécâmu. Â go têre ê pwâratùra na ina tôo pâ: «Gà pâra, ma gà câmuri i wâra pwapwicîri kà Pwiduée\f + \fr 11:1 \fq Wâra pwapwicîri kà Pwiduée—\ft Ucina goo ê pai tâbawêe kà diri tèpa cèikî naa goo Pwiduée. Ba ticè wâra pwapwicîri na wânidò napwéretòotù. (Côo Auinapàpari 21.22.)\f*, bau ê *aamwari târa imeai. Â gà pûra ê jéûru tèpa âboro, na rà pwapwicîri wâna ê wâra pwapwicîri.  
\v 2 \x - \xo 11:2 \xt Luka 21.24; Auinapàpari 13.5\x*Â gà cibwaa câmuri ê gòroigé goo wâra pwapwicîri. Ba jèe naa tà tàpé na càra caa tèpa Ba kà Pwiduée. Â rà o còogai ê ville na pwicîri, wâ *Iérusaléma, naa na 42 parui, [pai ina wèe pâ, 1 260 tòotù]. 
\p  
\v 3 «Êco na go o mwa panuâ pâ, tupédu a *paâjupâraô, tupédu *péroféta. Â ru coona dodà. Â ru mwa inapàpari ê popai kôo, naa na pâ tòotù bèepwiri.»  
\v 4 \x - \xo 11:4 \xt Zakarie 4.3,11–14\x*[Â câmu kàru] âna du ârailu upwâra élaio\f + \fr 11:4 \fq Upwâra élaio—\fqa Olivier.\f*, ma du ârailu wâra ânye. Â ru coo ara Pwiduée Pwi Ukai kâra gòropuu. [Ba ée tàpo cùruru pâ.] 
\p  
\v 5 \x - \xo 11:5 \xt 2 Samuel 22.9; Psaume 97.3\x*Wiàna nüma pwi jè âboro, na é tubaèpà tàru, â o tòé ê ânye na é còobé gée pwâru. Â o wàrapwiri pai tétàmwara [kà Pwiduée] wà tàpé na rà pièpàriru.  
\v 6 \x - \xo 11:6 \xt Exode 7.17–20; 1 Samuel 4.8; 1 Rois 17.1\x*Na diri pâ tòotù na ru inapàpari ê popai kà Pwiduée na, âna o wâjaaru ê pàtàma na dau maina. Ba o pâri ma ru pacoo ê popaa, ma pubii nawià ma pâ nairiwâ, ba na mii wàra domii. Wiàna nümaru na ru tii goo ê gòropuu, â o wâru ê pâ na jèpapara tòina na o tatée ê gòropuu. 
\s2 Ê pwina o tèepaa tàru 
\p  
\v 7 \x - \xo 11:7 \xt Daniel 7.21; Auinapàpari 12.17, 13.7, 17.8\x*Wiàna ru tubanabwé ê pai *paâjupâra kàru, â ée mwa toome wà Itémuru\f + \fr 11:7 \fq Itémuru—\ft Grec: \fqa Pé macii.\f*, gée na i Oolaa na ia dau wâgòro. [Ba é pé duée na po dau maina, na pwacèwii pé macii na èpà.] Â ée mwa pipaa dà i du péroféta kà Pwiduée, â ée mwa piétò jiiru, â ée mwa pòtàmwararu. 
\p  
\v 8 \x - \xo 11:8 \xt Luka 13.34\x*Â o tà tâa i du naiiru, wânabibiu kâra na ville maina\f + \fr 11:8 \fq Ville maina—\ft Munaa ville Iérusaléma, é, pwiri ucina goro picaatâa kà diri tèpa âboro na càra caa papwicîri Pwiduée.\f*, na ara diri tèpa âboro na rà pâ wê. Ê ville bèepwiri, âna ia tanamiri Pwi Ukai kàru, naa goro *satauro, naawê. Â i ville, âna é pâ nau pwacèwii du napô *Sodoma ma *Aigupito\f + \fr 11:8 \fq Du napô Sodoma ma Aigupito—\ft Ucina goo tèpa âboro, na càra papwicîri Pwiduée.\f*, gée goro pâ èpà kêe.  
\v 9 Wâru tàpé na rà o côo ê naiiru—tàpé gée na diri pâ napô, ma wâao, ma Ba, ma pwâratùra. Â rà o côoru naa na âracié tòotù â gòobèreè. Ba o càra caa panuâ ma pwàniri ê naiiru, na pwi pàara bèepwiri. 
\p  
\v 10 Êdiri tèpa âboro gòropuu, âna rà o dau ipwàdée, gée goro ê pai bà kà tupédu péroféta bèepwiri. Ba, [na pàara na ru bwaa wâro, âna] ru nama rà dau aré. Â rà o jèpa pinaa tàra ê pâ uràpâra, â rà [o câbu naa na] ipwàdée. 
\p  
\v 11 \x - \xo 11:11 \xt Ézékiel 37.5,10\x*[Êco na wàéni ê pwina go côo naa na nyuâa, na o mwa tèepaa tàru]: Gée na càùru ê âracié tòotù â gòobèreè, â é nye pawâroru côwâ kaa wà Pwiduée, â ru nye cimadò kaa. Â dau wâgotâra diri tàpé na rà côoru. 
\p  
\v 12 \x - \xo 11:12 \xt 2 Rois 2.11\x*Â pwa ê pwâratùra na maina, me gée napwéretòotù, na é ina tàru pâ: «Gàu toome naani!» 
\p  ru too naa nee, naa napwére-tòotù na ara tèpa èpàriru. 
\p  
\v 13 \x - \xo 11:13 \xt Auinapàpari 6.12, 16.18\x*Â géewê, â nye pwa kaa kakürubwaanu. Â po dau maina pai gù napuu, â é tûuboo ê pwi caapwi ére gée goo 10, gée goro i ville. Â rà bà 7 000 âboro. Â wà tàpé na rà bwaa wâro, âna dau wâgotàra, â rà papwicîri Pwiduée wânidò *napwéretòotù, â rà ina pâ, dau maina pàtàmee. 
\p  
\v 14 \x - \xo 11:14 \xt Auinapàpari 9.12\x*Jèe nabwé naawê ê béârailu kâra aré ma tòina. Êco na ée tàpo tèepaa me mwara ê pwi béâracié wèe. 
\s1 Bénabwé kâra tutu 
\s2 7 <γ> Mwaciri kà Pwiduée 
\p  
\v 15 \x - \xo 11:15 \xt Exode 15.18; Psaume 10.16; Daniel 2.44, 7.14\x*Gée na càùru pwiri, â é upi tutu kêe wà pwi bé 7 kâra *angela. Â go têre pâ pwâratùra na dau maina, boome gée napwéretòotù. Â rà tomara too pâ: 
\b  
\q1 «Pitòotéri pitûâ 
\q1 wâni gòropuu. 
\q1 É pitûâ Pwi Ukai 
\q1 ma pwi Mesia kêe, 
\q1 Pwina é pitòrigarié. 
\q1 Ée mwa pitûâ, 
\q1 dàra gòiri awé. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 16 Â wà i tèpa 24 ijiao, âna rà boo gée gò autâa kàra. Â rà cigòboo ma tùu jùrurà ara Pwiduée, â rà pwamainaê.  
\v 17 Â rà ina pâ: 
\b  
\q1 «Bà pwaolé tâgà, 
\q1 Pwi Ukai Pwiduée! 
\q1 Dau pwa pàtàmagà, 
\q1 naa gòro diri pâ muru. 
\q1 Ba wâgà napwiri, 
\q1 â wâgà nabà. 
\q1 Gà ipâdi popai, 
\q1 goo ê pàtàmagà. 
\q1  
\v 18 \x - \xo 11:18 \xt Psaume 110.5, 115.13; Roma 2.5; Auinapàpari 20.11–13\x*Rà putàmu googà pâ Ba, 
\q1 na pàara béaa. 
\q1 [Na rà ipwacôoco!] 
\q1 Ba jèe tèepaa ni pàara 
\q1 na gà putàmu na! 
\q1 Gà o pitèi tèpa bà. 
\q1 Gà o naa câma 
\q1 tèpa ênawéna'gà, 
\q1 tèpa péroféta; 
\q1 ma tèpa âboro'gà, 
\q1 tèpa papwicîrigà— 
\q1 tèpa âboro kîri, 
\q1 ma tèpa âboro maina. 
\q1 Jèe tèepaa pwi pàara 
\q1 na gà nama tiàu 
\q1 tèpa tojii âboro 
\q1 pitiri gòropuu. Nabwé!» 
\ms1 7 câmu <δ> 
\mr (Naporomee 11.19–15.4) 
\p  
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt Hébéru 9.4; Auinapàpari 8.5, 15.5, 16.21\x*Gée na càùé, â tàpiri ê wâra pwapwicîri kà Pwiduée wânidò napwéretòotù. Â go côo ê wâra pipwataâboro\f + \fr 11:19 \fq Wâra pipwataâboro—\ft Rà tâa wê ê 10 Naèà kà Pwiduée. (Côo Deutéronome 10.1–5 ma Hébéru 9.4.) Ucina goro ê pai caatâa kà Pwiduée ma ê Ba kêe.\f*. Â go têre pâ pwâratùra na maina\f + \fr 11:19 \fq Pwâratùra na maina—\fl é, \fqa Airimuru na maina.\f*. Â nye pwa âra kaa tikakara, â é kûu. Â nye pwa kaa kakürubwaanu—ba nye gù kaa ê napuu. Â coo ê popaa na dau maina, â rà nye tûuboo kaa pâ pàiri popaa moo. 
\c 12  
\s1 1 <δ> Tô ilàri ma pwi Dàragô 
\p  
\v 1 [Gée na càùru pwiri, â go côo mwara naa na nyuâa, pâ pàra muru na o mwa tèepaa.] Ba tèepaa naa gopaérenao ê jè câmu kêe na dau maina, [na rà pò goo pâ âboro]. Wàépwiri, ê tô jè ilàri na pwényuâa\f + \fr 12:1 \fq Tô jè ilàri na pwényuâa—\ft Ucina goro ê Ba kà Pwiduée, na é còobé géewê wà pwi Mesia (Pwina naîê). Pwi Ba kà Pwiduée, âna wà tèpa Isaraéla, â nabàni, âna diri tàpé na rà pâra wiâ Iésu.\f*, na é coona i tòotù, â tâa aranara du âê ê parui. Â wâna pûruê ê bwe korona, na pwa goro 12 îricò.  
\v 2 \x - \xo 12:2 \xt Michée 4.10\x*Â é maagé côo, ba ée jèe pitàmari èpo. Â é i goro ê aré ma tòina kêe na dau maina. 
\p  
\v 3 \x - \xo 12:3 \xt Daniel 7.7\x*Â é nye tèepaa me kaa naa gopaérenao ê jè câmu kêe—ê jè pé walàuma kâra duée, wà pwi Dàragô\f + \fr 12:3 \fq Dàragô—\fqa Dragon. \ft Naa na tâgadé kà tèpa Juif, âna pé diopwaa kâra âgòri na tâa na numwiri, na é pwi âboro capwi. Nee mwara \fqa Léviathan \ft (Psaume 74.14). Naani, âna pwi Dàragô, âna jè nee \fqa Caatana. \ft (Côo nee tii 9.)\f*. Â po mii ê naiié, â po 7 pûruê, na jèpa tâa gò, ê nari bwe korona. Â po 10 gi kêe.  
\v 4 \x - \xo 12:4 \xt Daniel 8.10\x*Â é dàti boo, goro ê tûgòé, ê pwi caapwi ére gée goo âracié ére, gée goro ê pâ îricò wânidò napwéretòotù. Â é urarà boo naa gòropuu. Â nabwé, â é tà coo ara i tô ilàri na pigéaa, ba na é uti i pwi èpo kêe wiàna é pitàmariê. 
\p  
\v 5 \x - \xo 12:5 \xt Psaume 2.9; Ésaïe 7.14, 66.7; Auinapàpari 19.15\x*Napwa naa goo wà i pwi èpo, âna ée mwa pitûâ kâra diri ê pâ Ba, goro i tâjò paò kêe. 
\p Ûna pitèpaé, â nye upaé kaa, jii i pwi Dàragô, naa jaa Pwiduée, naa na autâa kêe.  
\v 6 Â é uru naa namaré i tô nyaa kêe, naa na autâa na é jèe pwabwàti ba kêe, wà Pwiduée. Â o mwa èrùé naawê, naa na 1 260 tòotù. 
\s2 É ipaa dèe Mikaéla 
\p  
\v 7 \x - \xo 12:7 \xt Jude 1.9\x*Géewê, â nye pwa paa kaa wânidò *napwéretòotù [jaa Pwiduée]. Ba wà pàra tèpa *angela, ma Mikaéla, pwi ukai kàra, âna rà ipaa ma wà i pwi Dàragô ma tèpa duée\f + \fr 12:7 \fq Tèpa duée kêe—\ft Grec: \fqa Angela. \ft Êco na rà tèpa angela na èpà, na jè ina goorà pâ, duée.\f* kêe.  
\v 8 Â rà piétò jiirà. Â rà tü còobé i Dàragô ma tèpa duée, gée napwéretòotù,  
\v 9 \x - \xo 12:9 \xt Genèse 3.1,14; Luka 10.18, 22.31; Auinapàpari 20.2\x*boo naaniboo gòropuu. 
\p (Napwa naa goo i pwi Dàragô maina bèepwiri, âna wàé kaa pwiri, wà i pwi dòèa gée na biu. Â nee, âna ‘Pwi a cicarajè’, é, *Caatana. Â wàé kaa pwiri, na é pwi a-ipa-imwüru tèpa âboro pitiri ê gòropuu.) 
\p  
\v 10 \x - \xo 12:10 \xt Job 1.11; Zakarie 3.1\x*[Gée na càùru ê pai tûu kêe] â go têre ê pwâratùra na dau maina, naanidò gopaérenao, na ina pâ: 
\b  
\q1 «Jèe tèepaa tòotù 
\q1 [na jè tapacîri]! 
\q1 É paari pàtàmee 
\q1 wà Pwiduée kâjè! 
\q1 Ée pa-udò ê Ba kêe! 
\q1 É tòpò Mwaciri kêe, 
\q1 naa tàrù târa pitûâ 
\q1 kà pwi Mesia kêe! 
\q1 Ba é tü tà Caatana, 
\q1 pwi a piciapwâ goojè. 
\q1 Ia é mu pitòtijè 
\q1 naa jaa Pwiduée, 
\q1 naa ne ma pwaa. 
\q1 Â é jèe tûu awé! 
\q1  
\v 11 Rà jèe piétò jiié 
\q1 wà tèpa béejè, 
\q1 goro ê domii 
\q1 kà *Pwi nari mutô; 
\q1 goro ê popai 
\q1 na rà *paâjupâra. 
\q1 Ba càra caa piwâ, 
\q1 na rà bà, ba kêe. 
\q1  
\v 12 \x - \xo 12:12 \xt Ésaïe 44.23, 49.13\x*Ipwàdée naa napwéretòotù! 
\q1 Maagé côo naa gòropuu! 
\q1 Au, wârigà co nawià! 
\q1 É dau putàmu Caatana. 
\q1 Ba é tûuboo dariwà. 
\q1 Â jèe ticè pàara kêe. Nabwé!» 
\s2 É capwâri i tô ilàri wà Dàragô 
\p  
\v 13 É côoina wà Dàragô pâ, jèe tü têe boo naa gòropuu. Â é capwâri i tô ilàri\f + \fr 12:13 \fq É capwâri i tô ilàri—\ft Wâru pâ muru ni, na pwacèwii ê pai upa tèpa Isaraéla jii ukai Faraô na Aigupito. (Côo Exode 1.22; 14.8; 19.4; Nombres 16.31–33.)\f*, ba na é tubaèpà têe. Ba wà tôoni na ia é pitàmari i pwi âboro èpo.  
\v 14 \x - \xo 12:14 \xt Daniel 7.25, 12.7\x*Êco na jèe naa tà tôoni, ê du wàraîri i marü bwaamata. Â é tâ jiié\f + \fr 12:14 \fq Jiié—\ft Grec: \fqa Jii i dòèa.\f*, naa namaré, wâna ê autâa, na jèe pwabwàti ba kêe. Â o ipièrù wâgooé, naawê, naa na âracié naja â gòobèreè\f + \fr 12:14 \fq Âracié naja â gòobèreè—\ft Pai ina wèe pâ, 42 parui, âna 1 260 tòotù. (Côo Auinapàpari naporomee 2–3.) Grec: \fqa Na caapwi pàara, ma pâ pàara, ma jè gòobàra pàara.\f*. 
\p  
\v 15 Â i pwi Dàragô\f + \fr 12:15 \fq Dàragô—\ft Grec: \fqa Dòèa.\f*, âna é kòpi gée pwêe, pâ jawé na wâru, na pâ nau jèpé, ba na é wâri gò i tô ilàri.  
\v 16 Êco na é nye òmaa kaa ê napuu, â é namiri i jawé.  
\v 17 \x - \xo 12:17 \xt Auinapàpari 11.7\x*Â é nye dau putàmu kaa i pwi Dàragô, naa goo i ilàri. Â é pâra nau ipaa, tà diri pàra tèpa naî tôoni—wà tàpé na rà pitêre dà Pwiduée, ma paâjupâra pâ, rà tèpa âboro kà Iésu\f + \fr 12:17 \fq Paâjupâra… \fl é, \fqa Rà tà cimwü, naa goro ê âjupâra na é paari wà Iésu.\f*. 
\p  
\v 18 Â nabwé, â é tà coo i pwi Dàragô wâ bàrawià. 
\c 13  
\s1 2 <δ> Itémuru gée nawià 
\p  
\v 1 \x - \xo 13:1 \xt Auinapàpari 12.3, 17.3,7–12\x*Gée na càùé, â go côo [naa na nyuâa, pâ pàra muru na o mwa tèepaa]: Ba go côo wà Itémuru, na é còobé gée nawià. Po 10 gi kêe. Â 7 pûruê, na jèpa tâa gò ê bwe korona. Â wii naa gòro pâ jèpa pûruê, ê pâ nee Pwiduée, ba na é [pa autâa kà Pwiduée, ba na é] inaê ba èpà mwara. 
\p  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt Daniel 7.4–6\x*Ê naiié, âna pwacèwii ê naiiri \tl léopard\tl*. Â ê âê, âna pwacèwii ê âra \tl ours\tl*. Â ê pwêe, âna pwacèwii ê pwâra liô\f + \fr 13:2 \fq Léopard\ft , ba é dau itàa; \fq Ours\ft , ba dau gòri ê pwùruîê; \fq Pwâra liô\ft , ba dau gòri ma éa ê poropwêe.\f*. Â é naa têe ê nii kêe wà i pwi Dàragô, bau ê autâa kêe, ma ê pitûâ kêe, na dau maina.  
\v 3 \x - \xo 13:3 \xt Auinapàpari 17.8\x*Â go côo ê aurumuru na dau maina, gòro jè pûruê, pwacèwii na jèe tòdità, â wàra munaa é jèe bà. Êco na jèe nyu côwâ, â jèe wâdé. 
\p  wà diri tèpa âboro gòropuu, âna rà picâdirié goo, â rà pâra wiâê.  
\v 4 Â rà pwamainaê, â rà ina pâ: «Wàilàapà cèna pwa nii kêe pwacèwii Itémuru? Wàilàapà cèna pâri ma é cicaraé? Nye ticè!» 
\p  rà pwamaina mwara i pwi Dàragô, ba wàé, na é naa têe ê pàtàmee. 
\s2 É ina ba èpà Pwiduée 
\p  
\v 5 \x - \xo 13:5 \xt Daniel 7.8,25, 11.36; Auinapàpari 11.2\x*Jèe panuâ tà Itémuru, ma é tùra, naa na 42 parui. Â é dau pi-ina kêe [ma ina pâ wàé âna wàé Pwiduée].  
\v 6 Â é dau ina ba èpà wà Pwiduée, ma ê nee, ma ê autâa kêe wâ *napwéretòotù, ma wà diri tàpé na rà tâa wê. 
\p  
\v 7 \x - \xo 13:7 \xt Daniel 7.21; Auinapàpari 11.7\x*Â jèe nye panuâ têe ê pàtàmee ma é ipaa, ma é piétò jii tèpa âboro kà Pwiduée. Â jèe panuâ têe mwara târa pitûâ, naa gòro [diri tèpa âboro gòropuu]—diri pâ wâao, ma pwâratùra, ma pâ napô, ma pâ Ba.  
\v 8 \x - \xo 13:8 \xt Psaume 69.29; Auinapàpari 17.8, 20.12,15, 21.27\x*Â rà cau cigòboo têe diri tèpa âboro gòropuu, na jèe càcaa wii neerà, naa na Tii kà *Pwi nari mutô, béaa kâra ê pai tòpò wàra ê gòropuu\f + \fr 13:8 \fq Béaa kâra ê pai tòpò wàra ê gòropuu—\ft Ê pâ popai bèepwiri, âna pâri ma jè tòpò naa goro jènere ê pâ popai bèeni: \fqa Wà Pwi nari mutô, âna wàé na é jèe bà…\f*. Wà Pwi nari mutô, âna wàé kaa pwina é jèe bà, ba na é pwi *ârapwaailò. 
\p  
\v 9 [Â wâgo, Ioane na go wii ê tii bèeni, âna go ina pâ]: Wà pwina pwa pwâranyüruê, âna wâdé na é têre!  
\v 10 \x - \xo 13:10 \xt Jérémie 15.2, 43.11; Auinapàpari 14.12\x*Ba o tubaèpà tà tèpa âboro kà Pwiduée. Rà o pwa karapuu wà pàra pwi, â rà o pòtàmwara pàra tàpé. Â wâdé na rà cipa ba mwü ê cèikî kàra, ma pidàpwicâarirà [naa na ê pwina o tèepaa tàra]. 
\s1 3 <δ> Pé macii gée napuu 
\p  
\v 11 Gée na càùé, â go côo ê béârailu kà tèpa macii [na èpà] na é còobé gée napuu. Po ârailu gi kêe, na pwacèwii ê gi kâra nari mutô, êco na é pwi a takànarijè, pwacèwii ê dàragô. [Â nee mwara, âna ‘Wà pwi *péroféta a pwâ’]\f + \fr 13:11 \fq ‘Wà pwi péroféta apwâ’—\ft Côo Auinapàpari 16.13, 19.20, 20.10.\f*.  
\v 12 Â é wakè ba kà Itémuru, pé macii béaa, na ia jèe nyu côwâ i aurumuru kêe. Ba é tòpi jii Itémuru êdiri tàrù kêe ma pàtàmee. 
\p É tacoo goo diri tèpa âboro gòropuu, ba na rà cigòboo na ara Itémuru.  
\v 13-14 \x - \xo 13:13-14 \xt 1 Rois 18.24–39; Mataio 24.24; Auinapàpari 19.20\x*Â é pwa ê pâ câmu na dau maina, goro pàtàmee, na ara Itémuru. Ba é panuâ boo ê ânye gée napwéretòotù, â rà cau pò goo wà tèpa âboro gòropuu. Â panuâ têe, ma é ipa-imwürurà. Â é tûâri tàra, ma rà pwa cè ânuu wà Itémuru, na ia pwa aurumuru wâgooé, â ia jèe nyu côwâ\f + \fr 13:13-14 \fq Ia jèe nyu côwâ—\fl é, \fqa Ia é jèe wâro côwâ.\f*. 
\s2 É pawâro ânuu Itémuru 
\p  
\v 15 Panuâ tà i béârailu kà tèpa macii—[i pwi péroféta na é pwâ]—ma é pawâro i ânuu Itémuru. Â panuâ târa i ânuuê, ma é tùra, ma pòtàmwara diri tèpa âboro na càra caa pwamainaê.  
\v 16 \x - \xo 13:16 \xt Auinapàpari 14.9–11, 16.2, 20.4\x*Â é tacoo goro pâ âboro diri, ma rà tòpi ê câmu kêe naa goo îrà étò, é, wâ gaadaarà. É wàrapwiri tà tèpa âboro diri, na kîri ma maina, â wà tàpé na pwa neemururà, ma ticè neemururà, â wà tàpé na pwa tàrù kàra, ma wà tàpé na ticè tàrù kàra\f + \fr 13:16 \fq …Pwa tàrù kàra, ma…ticè tàrù kàra—\fqa Hommes libres et esclaves.\f*.  
\v 17 Â ticè âboro na pâri ma pi-icu, wiàna ticè gooé ê pwi câmu bèepwiri. I pwi câmu kêe bèepwiri, âna nee wà Itémuru ma nimaro na ucina goo nee. 
\p  
\v 18 [Wâgo, Ioane, na go wii ê tii bèeni, âna go ina tàwà pâ]: Wà pwi âboro na é tàmanga, âna wâdé na é pitadàra ê nimaro kà Itémuru. Ba ê nimaro kêe, âna nee pwi jè âboro—âna 666\f + \fr 13:18 \fq 666—\ft Wiâra ê auniimiri kà tèpa Juif, âna 6, âna nimaro kâra âboro. 666 âna nimaro kà pwina nümee na é tâa na autâa kà Pwiduée.\f*. 
\c 14  
\s1 4 <δ> Ipwamaina nari mutô 
\p  
\v 1 [Gée na càùé, â go côo mwara, naa na nyuâa, pâ pàra muru na o mwa tèepaa]: Ba go côo i *Pwi nari mutô, na é cima wâgòro jaa *Siona. Â rà gére tâa jaaé 144 000 âboro\f + \fr 14:1 \fq 14 000 âboro—\ft Côo \fl note \ft goo Auinapàpari 7.4.\f*—wàilà diri na jèe wii na gaadaarà ê nee, ma nee Caa kêe. 
\p  
\v 2 \x - \xo 14:2 \xt Auinapàpari 1.15, 19.6\x*Â go têre ê jè pwâratùra, na me gée napwéretòotù, na pwacèwii airi gitar na dau wâru. Dau maina ê aié, pwacèwii ê airi pwiritée\f + \fr 14:2 \fq Pwacèwii ê airi pwiritée—\fl é, \fqa Pwacèwii pâ wià na dau maina.\f*, ma ê airi tikakara.  
\v 3 \x - \xo 14:3 \xt Ésaïe 42.10; Auinapàpari 5.9, 7.4\x*Ba rà nyabi wà diri tèpa âboro bèepwiri, naa naporomee [Pwiduée, na é tâa] na autâa kêe; ma na ara tèpa ârapàpé macii na pwa nyuâarà, ma wà tèpa 24 ijiao. Â ê nyabi kàra, âna bwaa âmuê, â nye ticè pwi jè âboro cèna é tâmogòori. Â nye wâdé co tèpa 144 000, ba nye wàilà tèpa âboro na jèe pa-udòrà jii ê gòropuu. 
\p  
\v 4 Wàilà tèpa âboro, na càra caa pitubamiirirà naa na wâro-gòronaigé\f + \fr 14:4 \ft 1\+ord re\+ord* phrase—\ft Ucina goro ê wâro na wâdé na ara Pwiduée, ba ticè na èpà na.\f*. Â rà pâra wiâ Pwi nari mutô, naa na pâ ére na é pâ wê. Ba é jèe uparà wà Pwiduée, ma wârirà\f + \fr 14:4 \fq Wârirà—\ft Ucina goro ê pai pipanuâ wàra ê wâro kà Kériso.\f*, ba na rà tèpa âboro [wâna Ba] kàru ma wà Pwi nari mutô. Â rà pwacèwii ê *ârapwaailò ba kêe, na pwa goro ê bétapoo pwêe na jè piûnya.  
\v 5 Â càra mu caa tèpa pwâ. Â nye ticè èpà na rà pwa goro îrà. 
\s1 5 <δ> Popai kà tèpa 3 angela 
\p  
\v 6 Nabwé, â go côo pwi jè *angela na é tâ gopaérenao. Â é pâ nau picémara ê popai wâdé na âjupâra dàra gòiri awé târa diri pâ âboro gòropuu—tà tàpé gée na diri ê pâ wâao, ma pwâratùra, ma napô, ma pâ Ba. 
\p  
\v 7 Â é tomara too pâ: «Guwà papwicîri wà Pwiduée, ma ipwamainaê! Guwà tòbuari Pwina é tapoo napwéretòotù ma gòropuu, ma nawià, ma nairiwâ. Ba jèe tèepaa i pwi pàara na ée mwa pitèi tèpa âboro gòropuu na.» 
\p  
\v 8 \x - \xo 14:8 \xt Ésaïe 21.9; Jérémie 51.7,8; Auinapàpari 17.2, 18.2,3\x*Â [ûna é pâra, â] é tèepaa me wà pwi jè angela, na é tomara too pâ: 
\b  
\q1 «Ée jèe tûu *Babulona\f + \fr 14:8 \fq Babulona—\ft Côo mwara Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii. Ucina goo diri tàpé na rà cicara Pwiduée ma tubaèpà tà tèpa âboro kêe.\f*, 
\q1 téura napô-bà! 
\q1 É ipa-imwüru 
\q1 diri ê pâ Ba. 
\q1 É naa tàra dipâa. 
\q1 Rà ipwirié goo. 
\q1 Rà pwaduwà kêe. 
\q1 Rà pwa pwina miiri. 
\q1 Rà ipuu imudi, 
\q1 wà tèpa âboro gòropuu. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 9 \x - \xo 14:9 \xt Auinapàpari 13.12–17\x*Â gée na càùé, â wà pwi jè angela, âna é pâra wiâ du angela bèepwiri. Â é tomara too pâ: «Wàéni ê pwina o tèepaa tà tàpé, na rà pwamaina wà Itémuru ma i ânuuê, ma tòpi i câmu kêe naa gaadaarà ma goro îrà:  
\v 10 \x - \xo 14:10 \xt Genèse 19.24; Psaume 75.9; Ésaïe 51.17,22; Jérémie 25.15–16; Ézékiel 38.22; Auinapàpari 16.19, 20.10, 21.8\x*O naa tàra, wàilà mwara, ê dipâa, na é pwabwàti wà Pwiduée, dipâa goro ê pwâra putàmu kêe. Â càcaa tògòtù goro jawé, [â o gòo ma maga, na rà wâdo]. Â rà o aré ma tòina goro ânye ma dà na tòo, na ara pâ angela na rà pwicîri, ma Pwi nari mutô. 
\p  
\v 11 \x - \xo 14:11 \xt Ésaïe 34.10\x*«Â é nye tà tòo awé i ânye, â rà o maagé côo goo dàra gòiri. Â o càra caa nao, naa ne ma pwaa. [Wàépwiri ê pwina o mwa tèepaa tà] tàpé na rà ipwamaina wà Itémuru ma i ânuuê, ma tòpi i câmu kêe.» 
\p  
\v 12 \x - \xo 14:12 \xt Auinapàpari 13.10\x*[Wâgo, Ioane, na go wii ê tii bèeni, âna go ina pâ]: Wàépwiri ê bépipagòo tèpa âboro kà Pwiduée. Wâdé na rà pidàpwicâarirà, [ûna tubaèpà tàra] ma pitêre dàra ê pâ naèà kà Pwiduée. Wâdé na rà tà mwü naa na cèikî kàra naa goo Iésu. 
\p  
\v 13 Â gée na càùé, â go têre ê jè pwâratùra gée napwéretòotù, na ina me tôo pâ: «Gà wii pâ: “Cidòri nyuâa tàpé na rà bà, tapoo nabà, gée goro pai cèikî kàra naa goo Pwi Ukai.”» 
\p  ê Nyuâaê Pwicîri, âna nye wàé mwara, na é ina pâ: «Üu kaa, ba rà o nao jii ê pâ aré ma tòina kàra.  rà o tòpi ê câmarà goro ê wakè kàra\f + \fr 14:13 \ft Dernière phrase—\fl é, \fqa Ê pâ wakè kàra, âna paâjupârarà. \ft Grec: \fqa Ê pâ wakè kàra, âna pâra wiârà.\f*.» 
\s1 6 <δ> Piûnya naani gòropuu 
\p  
\v 14 \x - \xo 14:14 \xt Daniel 7.13\x*Go ucâri, â go côo wà *Pwina naîri âboro\f + \fr 14:14 \fq Wà Pwina naîri âboro—\fl é, \fqa Pwi âboro na pwacèwii ê Pwina naîri âboro \ft (Iésu Kériso).\f*, na é tâa na ê nee na pwaa. Â é bweri ê bwe korona mwani mii, â é popa ê pwàci na po éa. 
\p  
\v 15 Â go côo wà pwi jè angela, na é còobé gée na wâra pwapwicîri\f + \fr 14:15 \fq Wâra pwapwicîri—\ft Ucina co, ba ticè âji wâra pwapwicîri na wânidò napwéretòotù. (Côo Auinapàpari 21.22.)\f* [nidò *napwéretòotù]. Â é tomara too tà i Pwi na ia é tâa na i nee, pâ: «[Tèpa âboro gòropuu, âna pwacèwii blé na] jèe po wâèà bwàti. Jèe tèepaa ê tòotù kâra piûnya\f + \fr 14:15 \fq Piûnya—\fqa Récolte. \ft Munaa ucina goo tèpa âboro diri, na o todàra naa na pitèimuru kà Pwiduée (Osée 6.11). \fl É, \ft tèpa âboro kà Pwiduée co, na rà mwa tò naa na Mwaciri kêe (Maréko 4.29).\f*! Gà tü paé i pwàci'gà, â gà tapàgà!» 
\p  
\v 16 Â é tüboo naa gòropuu i pwàci kêe wà pwini, â é piûnyari i gòropuu. 
\p  
\v 17 Gée na càùé, â é còobé wà pwi jè angela, gée na wâra pwapwicîri, nidò napwéretòotù. Â wàé mwara, âna é cipa jè pwàci na dau éa. 
\p  
\v 18 \x - \xo 14:18 \xt Joël 4.13\x*Â nabwé, â é tèepaa me gée na *aamwari târa imeai, wà pwi jè angela, na é pitûâ naa goro ânye. Â é tomara too tà wà i pwi a cipa i pwàci. Â é ina têe pâ: «Po dau wâru [pâ âboro, wâni gòropuu na rà èpà. Â rà pwacèwii] ê pâ nacici pwâra dipâa na jèe po dau târa. Â gà tü paé i pwàci, â gà tapàgàra.» 
\p  
\v 19-20 \x - \xo 14:19-20 \xt Ésaïe 63.3; Auinapàpari 19.15\x*Â é tüboo i pwàci kêe i pwi angela, naa gòropuu. Â é tapàgà i pwâra dipâa wâ gòropuu. Â é tü naa na aubigagai dipâa, naa gòroigé jii ê napô. Â còogairà, â é nama joro ê dipâa. Ba wàépwiri ê pwâra putàmu kà Pwiduée. Â o joro ê domii kà tèpa âboro èpà, â o tù too, ma tù jai caapwi âboro\f + \fr 14:19-20 \fq Jai caapwi âboro—\ft Grec: \fqa Jai aunapaò na pwâra òoci (mors).\f*, naa na 300 kilomètres. 
\c 15  
\s1 7 <δ> Ipwabwàti 7 bétubatòina 
\p  
\v 1 Gée na càùé, â go côo [mwara naa na nyuâa, pâ pàra muru na o mwa tèepaa]. Â go pò goo jè câmu kêe na dau maina, naa napwéretòotù. Ba pwa 7 *angela, na rà tà pa pâ 7 bépitubatòina. Wàé kaa pwiri ê bénabwé maagé côo, bénabwé pwâra putàmu kà Pwiduée. 
\p  
\v 2 Â go côo ê jè nawià na pwacèwii wàrapéà na pwa ânye na. Â pwa pâ âboro [na rà coo gòro i najawé]—wà tàpé na rà piétò jii wà Itémuru, wà i pwina pwa ânuuê ma nimaro kêe. Â rà cau cipa ê gitar na é naa tàra wà Pwiduée.  
\v 3 \x - \xo 15:3 \xt Exode 15.1; Psaume 139.14, 145.17\x*Â rà nyabiri i nyabi kà *Moosé, pwi ênawéna kà Pwiduée, bau nyabi kà *Pwi nari mutô: 
\b  
\q1 «Dau maina wakè'gà, 
\q1 maina ma pwényuâa, 
\q1 co Pwiduée Caa. 
\q1 Dau maina nii'gà, 
\q1 naa gòro diri pâ muru; 
\q1 pwâra ukai'gà 
\q1 goro diri pâ Ba! 
\q1 *Tàrù pâ naigé'gà! 
\q1  
\v 4 \x - \xo 15:4 \xt Psaume 86.9; Jérémie 10.6–7\x*Wâgà co na gà pwicîri. 
\q1 Wâgà co na gà Pwiduée. 
\q1 O wàilàapà cè âboro, 
\q1 na càcaa wâgotêe googà? 
\q1 O wàilàapà cè âboro 
\q1 na câé caa ipwamainagà? 
\q1 O nye ticè caapwi! 
\q1 Rà o cau me pâ Ba; 
\q1 rà cigòboo na aragà. 
\q1 Ba paari wakè'gà 
\q1 pâ tàrù ma âjupâra'gà!» 
\ms1 7 wâra jawé bétubatòina <ε> 
\mr (Naporomee 15.5–16.21) 
\p  
\v 5 \x - \xo 15:5 \xt Exode 38.21\x*Gée na càùé, â go ucâri ê napwéretòotù, â go côo ê *wâra pwapwicîri pwa goro imwaano. Âna tàpirié ê ére na dau pwicîri na wâna.  
\v 6 Â rà còobé wà i tèpa 7 angela, na ia rà cipa ê pâ 7 bétubatòina\f + \fr 15:6 \fq Bétubatòina—\fqa Malheur, plaie, fléau.\f*. Â rà coona ârabwée imwaano na dau pwaa, â rà pii nawâarà goro pûukake na mwani mii.  
\v 7 Â wà pwi jè ârapàara tèpa ârapàpé macii na pwa nyuâarà, âna é jèpa naa tà tèpa 7 angela bèepwiri ê wâra jawé mwani mii, na wâbé goro pwâra putàmu kà Pwiduée, wà Pwina é *wâro dàra gòiri awé. 
\p  
\v 8 \x - \xo 15:8 \xt 1 Rois 8.10–11; 2 Chroniques 5.13–14; Ésaïe 6.4\x*Â i wâ pwicîri, âna é nye wâbé kaa goro mu, gée goro ê pai maina ma muugère kà Pwiduée, ma ê pàtàmee. Â nye ticè jè âboro cèna pâriê ma é tò naa na i wâ pwicîri, tèepaa naa goro cè pai pacoo kâra diri ê pâ bétubatòina kà tèpa 7 angela. 
\c 16  
\p  
\v 1 Gée na càùé, â go têre ê pwâratùra na maina, naa na ê ére na dau pwicîri, na é ina tà i 7 *angela pâ: «Guwà pâra, â guwà wicèpwiri ê pâ wâra jawé naa gòropuu, ba câmu kâra ê pwâra putàmu kà Pwiduée.» 
\s2 1 <ε> Tonga 
\p  
\v 2 \x - \xo 16:2 \xt Exode 9.10; Auinapàpari 13.12–17\x*É pâbéaa pâ wà pwi jè angela, â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe naa gòropuu. Â nye tèepaa kaa ê pâ tonga na po èpà ma miiri, naa goo diri tàpé na rà cigòboo târa i ânuu wà Itémuru ma ipwamainaê—wàilà na pwa ê câmu kêe na wâgoorà. Â rà dau céepwâa\f + \fr 16:2 \fq Céepwâa—\fqa Souffrir, être dans l'affliction.\f* goo. 
\s2 2 <ε> Nawià na mii 
\p  
\v 3 \x - \xo 16:3 \xt Exode 7.17–21\x*Nabwé, â é me wà pwi béârailu kà tèpa angela, â é wicèpwiri i wâra jawé kêe naa nawià. Â é nye biié kaa i nawià ma mii-tòri, pwacèwii ê domii kâra ê âboro bà. Â rà po cau bà diri pâ muru na tâa nawià. 
\s2 3 <ε> Nairiwâ na mii 
\p  
\v 4 Nabwé, â é me wà pwi béâracié kà tèpa angela, â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe, naa na ê pâ nairiwâ, ma ê pâ aupò jawé; â nye domii kaa.  
\v 5 Â go têre pwi jè angela, [na pitûâ naa] goro diri pâ najawé, na é ina tà Pwiduée pâ: 
\b  
\q1 «Wâgà co na gà *tàrù! 
\q1 Ba wâgà nabà, 
\q1 â wâgà napwiri! 
\q1 Wâgà na gà pwicîri. 
\q1 Pwa tàrù'gà co 
\q1 ma gà pitèirà, 
\q1 ma pwa wârimuru tàra. 
\q1  
\v 6 [Ba rà pwa na èpà]: 
\q1 Rà nama joro domii, 
\q1 domii kâra ê Ba'gà 
\q1 ma tèpa *péroféta'gà. 
\q1 Â gà pawâdoorà ni 
\q1 goro ê domii, 
\q1 na jèpa pârirà. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 7 \x - \xo 16:7 \xt Psaume 19.10; Auinapàpari 15.3\x*Â go têre mwara ê pwâratùra, me gée na i *aamwari târa imeai. Â é ina pâ: 
\b  
\q1 «Üu kaa, co Pwi Ukai 
\q1 Pwiduée kâjè! 
\q1 Dau maina nii'gà 
\q1 naa gòro diri pâ muru. 
\q1 Âjupâra ma tàrù 
\q1 ê pai pitèi'gà, 
\q1 [ma wârimuru 
\q1 na gà naa tàra]. Nabwé!» 
\s2 4 <ε> Tòoka 
\p  
\v 8-9 \x - \xo 16:8-9 \xt Auinapàpari 9.20–21\x*Nabwé, â é me wà pwi béârapàpé kà tèpa angela. Â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe naa na i tòotù. Â rà nye dau tòoka kaa goo pâ âboro. Êco na càra caa pinünüma ma rà biirà, ma rà ipwamaina Pwiduée. Â rà pinabaèpàé, gée goo na wàé na pwa pàtàmee, naa goro ê pâ bétubatòina bèepwiri. 
\s2 5 <ε> Bàutê 
\p  
\v 10 \x - \xo 16:10 \xt Exode 10.22; Ésaïe 8.21–22\x*Nabwé, â é me wà pwi bé 5 kâra angela. Â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe naa gòro ê autâa kà Itémuru. Â nye bàutê kaa ê mwaciri kêe. Â wà tèpa âboro, âna rà tòngüru poropwârà. Ba rà dau maagé côo [goro pai tonga kàra].  
\v 11 Êco na càra caa pinünüma, ma rà coo jii ê pâ tûâ kàra na èpà. Â rà pinabaèpà wà Pwiduée *napwéretòotù. 
\s2 6 <ε> Mwari nairiwâ Euphrate 
\p  
\v 12 \x - \xo 16:12 \xt Ésaïe 11.15\x*Nabwé, â é me wà pwi bé 6 kâra angela. Â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe, naa nairiwâ maina Euphrate. Â nye po mwari kaa, ba na o naigé kà tèpa ukai, na rà o mwa me gée na auêgòdò tòotù\f + \fr 16:12 \fq Auêgòdò tòotù—\fqa L'est.\f*. 
\p  
\v 13 Nabwé, â go côo pâ âracié duée na miiri, na rà pwacèwii ê pâ gérenu\f + \fr 16:13 \fq Gérenu—\ft Munaa ucina goo ê popai kà tèpa duée bèepwiri na miiri.\f*. Â rà jèpa còobé gée na pwâ i pwi Dàragô, ma wà Itémuru, ma i pwi péroféta, pwi a pwâ, [na ina gooé mwara pâ pwi macii na èpà]\f + \fr 16:13 \fq Na ina gooé mwara pâ, pwi macii na èpà—\ft Côo Auinapàpari 13.11.\f*. 
\p  
\v 14 \x - \xo 16:14 \xt Auinapàpari 19.19\x*Wà tèpa duée bèepwiri, âna [pwa pàtàmarà ma] rà pwa pâ câmu, na rà pò goo pâ âboro. Â rà pâ nau panaimari tèpa ukai wâni gòropuu, ba na rà pipaa dà Pwiduée, na ê Tòotù na é jèe pacoo. [Na pwi Tòotù bèepwiri, âna ée mwa piétò, ma pitèi ê gòropuu diri wà Pwiduée. Ba wàé co na] dau pwa pàtàmee naa gòro diri ê pâ muru. 
\p  
\v 15 \x - \xo 16:15 \xt Mataio 24.43–44; Auinapàpari 3.3\x*É ina wà Pwi Ukai Iésu pâ: «Guwà têre bwàti, ba go o mwa wâjué me côwâ\f + \fr 16:15 \fq Go o mwa wâjué me côwâ—\ft Bénabwé pai tèepaa me kà Iésu.\f*, [â go péa papòwà] pwacèwii pwi a mura naa ne. Â cidòri nyuâa pwi âboro na é tà tàcî, ma pwabwàti ê pâ ârabwée kêe. Ba péa é tà cicàpé, â ée mwa kamu wiàna côoê.» 
\p  
\v 16 \x - \xo 16:16 \xt Zakarie 12.11\x*Wà tèpa duée âna rà panaimari tèpa ukai gòropuu, naa na jè nadàbo, na ina goo pâ Harmaguédon goro pwa *hébéru. 
\s2 7 <ε> Gù napuu ma popaa moo 
\p  
\v 17 Nabwé, â é me wà pwi bé 7 kâra angela. Â é wicèpwiri ê wâra jawé kêe, naa gopaérenao. Â go têre ê pwâratùra na maina gée na autâa kà Pwiduée, wâna ê wâra pwapwicîri. Â é tomara too pâ: «Jèe po cai coo diri!» 
\p  
\v 18 \x - \xo 16:18 \xt Auinapàpari 4.5, 8.5\x*Â nye pwa âra kaa tikakara, â é kûu. Â nye tèepaa kaa ê kakürubwaanu na dau maina. Â càcaa pwa cè gù napuu cèna wàrapwiri, tapoo gée na é tèepaa pwi âboro naani gòropuu.  
\v 19 \x - \xo 16:19 \xt Auinapàpari 14.10\x*Â téura pâ ville na wâru wâ gòropuu. Â po pitadàrùé ma âracié pàara, ê ville maina\f + \fr 16:19 \fq Ê ville maina—\ft Munaa Babulona (ucina goo Roma. Côo \fl note \ft goo Auinapàpari 17.1), é, pwiri Iérusaléma.\f*. Ba nye wàrapwiri kaa ê wârimuru na é naa târa ê ville Babulona wà Pwiduée. Ba é pawâdooé goro dipâa, na tòo goro ê pwâra putàmu kêe. 
\p  
\v 20 \x - \xo 16:20 \xt Auinapàpari 6.14\x*Â diri ê pâ pô ma jaa, âna rà jèpa ipiina, gée goro ê kakürubwaanu.  
\v 21 \x - \xo 16:21 \xt Exode 9.23–24; Auinapàpari 11.19\x*Â rà nye tûu kaa gée napwéretòotù, pâ pàiri popaa na moo, na po dau maina, pwacèwii ê baikè cima\f + \fr 16:21 \fq Ê baikè cima—\ft Grec: \fqa Caapwi talent. \ft Câmu kêe, âna 35–40 kilo.\f* na tûu naa gò tèpa âboro. Â rà pinabaèpà Pwiduée goo wà tèpa âboro. Ba dau maina awé pâ bétubatòina bèepwiri. 
\c 17  
\s1 Tô ilàri gòronaigé Babulona 
\p  
\v 1 \x - \xo 17:1 \xt Jérémie 51.12–13\x*Gée na càùé, â é medario, wà pwi jè ârapàara tèpa 7 *angela, na ia rà wicèpwiri i pâ 7 wâra jawé. Â é ina tôo pâ: «Gà me, ma go paari tâgà ê wârimuru [na ée mwa naa wà Pwiduée] tà i pwi ville na maina, goro jènere pâ nairiwâ na wâru\f + \fr 17:1 \fq Ville na maina… \ft Babulona biu, âna ucina goo Roma, ê ville maina na pàara kà Ioane. Â ucina goro diri pâ pubu âboro na càra caa papwicîri Pwiduée.\f*, na ina goo wê pâ ‘Tô ilàri gòronaigé, na é dau èpà’.  
\v 2 \x - \xo 17:2 \xt Ésaïe 23.17; Jérémie 51.7; Auinapàpari 14.8\x*[Ba dau miiri ê wakè kêe.] Ba rà ipuu\f + \fr 17:2 \fq Rà ipuu—\ft Ê wârogòronaigé, âna ucina goro ê pai pwamaina wàra pâ duée imudi. Â ucina mwara goro ê pai càcaa papwicîri Pwiduée.\f* ma diri tèpa ukai naa gòropuu. Ê pâ tûâ kêe âna pwacèwii dipâa, na é naa târa pâ âboro gòropuu, ba na rà cau ipwirié, ma wârori ê tûâ kêe.» 
\p  
\v 3 \x - \xo 17:3 \xt Auinapàpari 13.1\x*Â wà i pwi angela, âna é popao naa na nyuâa, naa namaré. Â go côo naawê i tô ilàri bèepwiri, âna é tâa gòro ê macii na dau mii. Â po 7 pûru i macii, ma po 10 gi kêe, [ba wà Itémuru]\f + \fr 17:3 \fq Ba wà Itémuru—\ft Côo Auinapàpari 12.3.\f*. Â wii naa na diri ê naiié ê pâ nee béipwamainaê ma béinabaèpà Pwiduée. 
\p  
\v 4 \x - \xo 17:4 \xt Jérémie 51.7; Auinapàpari 18.16\x*Â wà i tô ilàri, âna é coona ê ârabwée na dau bwùucùru ma mii, [pwacèwii pâ ârabwée kà tèpa ukai ma âboro imaina]. Â é picûâaê goro mwani mii, ma perle, ma pâ atü na maina ê wâri wèe, na pwâra. Â é tà pa ê wâra jawé mwani mii na wâbé goro pâ muru na miiri. Ba pâ muru na èpà, gée goro ê càraé na dau èpà.  
\v 5 Â wii na gaadaaé ê nee na pitàbinyiri, [âna ê âji êre na pai ina wèe pâ]: 
\b  
\q1 \sc Babulona na dau maina—nyaa\sc* 
\q1 \sc kà pa ilàri gòronaigé ma êdiri pâ\sc* 
\q1 \sc tûâ na miiri naa gòropuu\sc*. 
\b  
\m  
\v 6 \x - \xo 17:6 \xt Auinapàpari 18.24, 19.2\x*Â go côo pâ é ipwirié, ba é jèe dau wâdo ê domii kà tèpa âboro kà Pwiduée, na tétàmwararà, gée goro ê pai cèikî kàra naa goo Iésu. 
\s2 Ina tà Ioane pai ina wèe 
\p Go ucâriê, ba go dau pò gooé.  
\v 7 \x - \xo 17:7 \xt Auinapàpari 13.1\x*Â é ina tôo wà i pwi angela pâ: «Gorodà na gà pò gooé? Go o ina tâgà ê pai ina wèe na tàbinyiri, goo wà tô bèepwiri, ma wà Itémuru, na é coo gooé, ma pâ 7 pûruê ma pâ 10 gi kêe. 
\p  
\v 8 \x - \xo 17:8 \xt Daniel 12.1; Auinapàpari 11.7, 13.7\x*«Ba wà Itémuru, âna é wâro béaa, â é jèe bà nabà. Â ée mwa toome côwâ, gée na ê Oolaa na ia dau wâgòro\f + \fr 17:8 \fq Oolaa na ia dau wâgòro—\ft Côo 2\+ord e\+ord*\fl note \ft goo Auinapàpari 9.1.\f*. Â rà o pò goo, ê pâ âboro gòropuu—tàpé na càcaa wii neerà, naa na Tii goro wâro béaa kâra ê pai tòpò wàra ê gòropuu. Êco na, ûna é còobé wà Itémuru, â wà Pwiduée, âna ée mwa nama tiàué bamwara. 
\p  
\v 9 «Wà pwina é tèi bwàti pâ muru, âna wâdé na é tâmogòori ni, pâ: Ê pâ 7 pûruê bèepwiri, âna câmu kâra ê 7 nari jaa\f + \fr 17:9 \fq 7 nari jaa—\ft Ucina goo wâ ville Roma, na bari naa gò 7 nari jaa. Tèpa 7 ukai, âna pwiri pàra tèpa ukai (empereur) naawê.\f*, na é tâa wê i tô ilàri. Â câmu mwara kà 7 tèpa ukai.  
\v 10 Ba tèpa 5 gée goorà, âna rà jèe tûu. Â é bwaa nye tà tâa pwi jèpwi. Â bwaa nye tiàu pwi jèpwi. Â wiàna ée mwa tèepaa, â o càcaa gòiri ê pai tâa kêe. [Ba é jèe nye pacoo pwiri wà Pwiduée.] 
\p  
\v 11 «Napwa naa goo wà Itémuru, na ia é wâro béaa, â na ia é jèe bà, âna wàé kaa pwiri pwi jè ârapàara tèpa 7 ukai. Â [ée mwa wâjué côwâ, ba na] é pwi bé 8 kâra ukai mwara, béaa kâra ê pai tubatiàué. 
\p  
\v 12 \x - \xo 17:12 \xt Daniel 7.7,24\x*«Napwa naa goo ê pâ gi kêe na gà côo, âna câmu kà pàra tèpa 10 ukai, tàpé na bwaa ticè mwaciri kàra. Â o naa tàra co ji pàara, na càcaa gòiri\f + \fr 17:12 \fq Ji pàara, na càcaa gòiri—\ft Grec: \fqa Caapwi ineretòotù.\f*, ma rà o pitûâ na, ma wà Itémuru. 
\p  
\v 13 «Nye caapwi ê aunünüma kàra, ma rà pinaa ê pàtàmarà, ma ê tàrù târa pitûâ, naa gooé.  
\v 14 Ba rà o mwa ipaa dà *Pwi nari mutô. Êco na é nye piétò jiirà. Ba nye wàé kaa na é Pwi a pitûâ kà tèpa pitûâ, ma Pwi Ukai kà tèpa ukai.  rà o tâa ma wàé\f + \fr 17:14 \fq  rà o tâa ma wàé… \fl é, \fqa  rà o piétò ma wàé…\f*, wà tèpa âboro kêe—tàpé na é todàra, ma pitòrigarirà, ma rà cimwü naa na ê cèikî kàra.» 
\s2 Rà èpàri tô ilàri tèpa ukai 
\p  
\v 15 É ina tôo mwara i pwi angela pâ: «Gà côo pâ nairiwâ na wâru [naa goro jènere i ville] na ia é tâa wê i tô ilàri gòronaigé. Wàé kaa pwiri ê câmu kâra pâ âboro, gée na diri pâ puâboro, ma pwâratùra, ma napô, ma Ba. 
\p  
\v 16 \x - \xo 17:16 \xt Auinapàpari 18.8\x*«Napwa naa goo Itémuru, â pâ 10 gi kêe, [âna tèpa 10 ukai] âna rà o pâ nau èpàri i tô ilàri gòronaigé. Â rà o mwa popa ê pâ naneemuru tôoni, ma pâ ârabwée kêe, ba na o ticè kêe, â ée mwa pâra cicàpé. Â rà o mwa uti ê pièe, ma cîri napwùrudòé naa gòro ânye. 
\p  
\v 17 «Rà wàrapwiri, ba na pacoo ê câbawâdé kà Pwiduée. Ba wàé kaa, na é tòpò ê auniimiri naa na pwâranümarà, ba na rà cau pitêrerà, ma rà naa tà Itémuru ê pwâra ukai kàra. Â wàrapwiri, tèepaa naa goro ê pai pacoo diri ê pwi na ia é jèe mara ina wà Pwiduée. 
\p  
\v 18 «Napwa naa goo i tô ilàri bèepwiri, na ia gà côoê, âna é câmu kâra ville maina, na é pitûâ kâra diri tèpa ukai wâ gòropuu.» 
\c 18  
\ms1 7 popai goo babulona <ζ> 
\mr (Naporomee 18) 
\p  
\v 1 Gée na càùru ê pâ pwi bèepwiri, â go côo mwara pwi jè *angela, na é boome gée napwéretòotù. Â naa têe pàtàmee na maina. Â dau maina pai muugère kêe, na é pwéelaa pàpari ê gòropuu. 
\s1 É pitèié Pwiduée 
\s2 1 <ζ> O téuraé 
\p  
\v 2 \x - \xo 18:2 \xt Ésaïe 13.21, 21.9, 34.11–14; Jérémie 50.39; Auinapàpari 14.8\x*Â é tomara tôo pâ\f + \fr 18:2 \ft Pwiri bétapoo popai goo Babulona, âna tâa na naporomee 17.\f*: 
\q1 «Ée jèe tûu *Babulona, 
\q1 téura napô-bà! 
\q1 [Ticè âboro wê!] 
\q1 Jèe wâ kà tèpa u, 
\q1 pwârawâ kâra duée, 
\q1 bawâ kâra aràu, 
\q1 [aucârü kâra akàna] 
\q1 autâa kàra diri, 
\q1 pâ macii na miiri. 
\q1  
\v 3 [Tojii tô ilàri-bà.] 
\q1 É naa dipâa kêe. 
\q1 Rà ipwirié pâ Ba. 
\q1 Rà pâ nau pwacèwiié. 
\q1 Rà pwa tûâ na miiri. 
\q1 Rà ipuu imudi ma wàé, 
\q1 pâ ukai gòropuu. 
\q1 Wâro gée gooé 
\q1 tèpa pi-icu. 
\q1 Wâru mwani kàra, 
\q1 gée goo pâ tûâ èpà kêe. Nabwé!» 
\s2 2 <ζ> Dau maina wârimuru kêe 
\p  
\v 4 \x - \xo 18:4 \xt Ésaïe 48.20; Jérémie 50.8, 51.6,45; 2 Korénito 6.17\x*Go têre ê jè pwâratùra me gée napwéretòotù, na é ina pâ: 
\b  
\q1 «Tèpa naîô wée! 
\q1 Uru jii Babulona. 
\q1 Còobé jii tôobà. 
\q1 Uru jii pâ èpà kêe. 
\q1 Naaco pâ tûâ kêe. 
\q1 Ba guwà péa tòpi 
\q1 ê wârimuru kêe! 
\q1 Dau maina aré 
\q1 na go o mwa naa têe. 
\q1  
\v 5 \x - \xo 18:5 \xt Genèse 18.20–21; Jérémie 51.9\x*Dau wâru èpà kêe. 
\q1 Dau pòri too, 
\q1 tèepaa naanidò 
\q1 napwéretòotù! 
\q1 Go côo wakè kêe, 
\q1 â câgo caa pwanauri. 
\q1  
\v 6 \x - \xo 18:6 \xt Psaume 137.8; Jérémie 50.15,29; 2 Tésalonika 1.6\x*Go o mwa papòé. 
\q1 Naa wârimuru têe 
\q1 wiâra pâ èpà kêe. 
\q1 Naa têe na dau maina 
\q1 jii ê pwina é pwa. 
\q1 Pwaai wârado kêe. 
\q1 Ba é naa dipâa kêe 
\q1 [târa tubaèpà târa pâ Ba]. 
\q1 Pwaai mwara 
\q1 goro dipâa na gòo, 
\q1 ba na é wâdo côwâ. 
\q1 [Â ée dau maagé goo.] 
\q1  
\v 7 \x - \xo 18:7 \xt Ésaïe 47.7–9\x*Dau maina nümee. 
\q1 Wâru mwani kêe. 
\q1 Maina ipwàdée kêe. 
\q1 Êkaa na wàrapwiri: 
\q1 O maina aré kêe. 
\q1 Piêdò maagé kêe. 
\q1 É pi-ina kêe pâ: 
\q1 “Go nye tô ukai. 
\q1 Câgo caa tô dàpwà. 
\q1 O câgo caa côo pikîri.” 
\q1  
\v 8 \x - \xo 18:8 \xt Auinapàpari 17.16\x*Êkaa na wàrapwiri, 
\q1 na ji caapwi tòotù, 
\q1 ée pâ nau tô dàpwà. 
\q1 Ée mwa côo pikîri. 
\q1 Ée mwa copwa. 
\q1 O cîriê naa na ânye. 
\q1 Ba maina pàtàmoo, 
\q1 wâgo Pwiduée 
\q1 ma go pitèié. Nabwé!» 
\s1 Rà imuruê tèpa âboro 
\s2 3 <ζ> Tèpa ukai 
\p  
\v 9 \x - \xo 18:9 \xt Ézékiel 26.17, 27.30–35\x*Wà tèpa ukai kâra gòropuu, âna rà o côo ê muru ânye, wiàna tòo Babulona, â rà o dau pi-i ma pijinünü gooé. Ba rà tèpa bée, na rà pwa pâ muru na dau èpà ma wàé. Â jèe dau pwa neemururà gée gooé.  
\v 10 Â rà o coo na wâiti wê, goro ê pai wâgotàra goo ê pai maagé kêe. [Â rà o pwùkùru.] Â rà o mwa ina pâ: 
\b  
\q1 «Wârico Babulona! 
\q1 Wârico napô maina! 
\q1 Téura ma tubatiàué\f + \fr 18:10 \fq Téura ma tubatiàué—\ft Grec: \fqa Pitèigà.\f*, 
\q1 na ji caapwi tòotù!» 
\s2 4 <ζ> Tèpa pi-icu 
\p  
\v 11 \x - \xo 18:11 \xt Ézékiel 27.36\x*Rà imuruê ma pijinünü wà tèpa pi-icu wâni gòropuu, ba jèe ticè âboro cèna ée wâri cè neemururà.  
\v 12 \x - \xo 18:12 \xt Ézékiel 27.12,13,22\x*[Ba wàé, na ia é mu wâri diri pâ na jèpapara muru] na dau maina wâri wèe, na rà mu icuri: 
\b  
\li1 Pâ mwani mii, ma mwani pwaa; 
\li1 Pâ atü na dau maina wâri wèe; 
\li1 Pâ na jèpapara imwaano na dau wâdé; 
\li1 Pâ upwâra na ûrea; 
\li1 Pâ muru na pwa goro béokée kâra lélépâ\f + \fr 18:12 \fq Béokée kâra lélépâ—\fqa Défenses d'éléphant, Ivoire.\f*; 
\li1 Pâ muru na pwa goro upwâra; 
\li1 Pâ paò ma paò mii; 
\li1 Pâ atü pwaa na dau wâdé\f + \fr 18:12 \fq Pé atü pwaa na dau wâdé—\fqa Marbre.\f*; 
\li1  
\v 13 Pâ na jèpapara jawé ûrea, ma wâi na ûrea; 
\li1 Pâ dàuru upwâra na ûrea na jè cîri; 
\li1 Pâ dipâa, ma géree, ma dàuru poloa, ma blé; 
\li1 Pâ paaci ma mutô, ma pâ òoci ma wàtio; 
\li1 Pâ ênawéna na piirà, na dau pwaée kàra. 
\s2 5 <ζ> Tèpa pwa mwani kàra 
\p  
\v 14-15 \x - \xo 18:14-15 \xt Ézékiel 27.31,36\x*Wà tèpa pi-icu, na dau pwa mwani kàra, gée goo i ville Babulona, âna rà o dau pi-i, ma pijinünü gooé. Â rà o ina têe pâ: 
\b  
\q1 «Ticè neemurugà: 
\q1 Muru na jajau, 
\q1 muru na pwényuâa, 
\q1 muru na wâdé tâgà. 
\q1 Cau tubatiàurà. 
\q1 Â o câgà caa pâmarirà.» 
\b  
\m  rà o coo na wâiti wê, goro ê pai wâgotàra goro pai maagé côo kêe.  rà o pwùkùru.  
\v 16 \x - \xo 18:16 \xt Auinapàpari 17.4\x*Â rà ina mwara pâ: 
\b  
\q1 «Wârico Babulona! 
\q1 Wàé na é coona 
\q1 imwaano mii 
\q1 ma bwùucùru 
\q1 na kîri ê aaé. 
\q1 Â maina wâri wèe. 
\q1 Wàé na é picûâaê 
\q1 goro mwani mii, 
\q1 ma pâ atü na pwâra. 
\q1  
\v 17 \x - \xo 18:17 \xt Ésaïe 23.14; Ézékiel 27.27–29\x*Jèe ticè têe diri 
\q1 na ji caapwi tòotù!» 
\s2 6 <ζ> Tèpa pâra gòro wànga 
\p Rà picoo iti jiié mwara wà diri tàpé na rà pâra gòro wànga—wà tèpa apooro wànga, ma wà tèpa pitûâ naa gòro wànga, ma wà tèpa taa ârawéà, ma diri tèpa matélo. 
\p  
\v 18 \x - \xo 18:18 \xt Ézékiel 27.32\x*Â rà o côo i muê na tòé, â rà o i, ma pi-ina tàra pâ: «Wâpà cè napô cèna wàra ê ville bèeni? Au! Nye ticè!» 
\p  
\v 19 \x - \xo 18:19 \xt Ézékiel 27.30–31\x*Â rà o i, ma pijinünü, ma tü dàuru puu naa na pûrurà, [goro pai tòina kàra]. Â rà o wiikau burà ina pâ: 
\b  
\q1 «Wârico Babulona! 
\q1 Wârico napô maina! 
\q1 Dau pwa mwani kâjè, 
\q1 gée goo ville bèeni. 
\q1 Téura ma tubatiàué 
\q1 na ji caapwi tòotù!» 
\b  
\m  
\v 20 \x - \xo 18:20 \xt Deutéronome 32.43; Ésaïe 44.23; Jérémie 51.48\x*[Êco na wàéni ê popai ba kà tèpa âboro kà Pwiduée]: 
\b  
\q1 Câbu, co napwéretòotù! 
\q1 Guwà ipwàdée, 
\q1 âboro kà Pwiduée— 
\q1 wâguwà tèpa *apostolo, 
\q1 wâguwà tèpa *péroféta! 
\q1 Ba é jèe téuraé, 
\q1 é tojiié wà Pwiduée. 
\q1 É pwa wârimuru têe, 
\q1 ba é tubaèpà tàwà. 
\s1 Bénabwé popai gooé 
\s2 7 <ζ> O câjè mwa caa côoê côwâ 
\p  
\v 21 \x - \xo 18:21 \xt Jérémie 51.63–64; Ézékiel 26.21\x*Nabwé, â go côo wà pwi jè angela na dau pwa nii kêe. Â é popa ê diopwaa kâra atü\f + \fr 18:21 \fq Ê diopwaa kâra atü—\ft Napéaati naa na grec pâ: \fqa Pwacèwii ê jè meule na maina. \ft (Côo ânuuru aucòogai élaio naa nabibiu kâra tii.)\f*, â é tü naa nawià, â é ina pâ: «O ciura wàrapwiri wà Babulona, ville maina, â o tüê wàrapwiri, â o câjè mwa caa côoê côwâ.  
\v 22 \x - \xo 18:22 \xt Ésaïe 24.8; Ézékiel 26.13\x*Â o câjè mwa caa têre côwâ cè airi gitar, ma cè pwâra uu kâra kuruò, ma cè pwâra uu tutu. O tiàu cè pwi jè a wakè goro upwâra ma paò. Â o câjè mwa caa têre côwâ cè airi atü bécaagai blé.  
\v 23 \x - \xo 18:23 \xt Jérémie 7.34, 16.9, 25.10\x*Â o câ mwa caa pwéelaa côwâ cè ânye wê. Â o câjè mwa caa têre côwâ cè pwâratùra kà du a tapoo piéa. 
\p «[O popa jiigà, co Babulona, êdiri pâ pwi bèepwiri, majoroé ê tûâ'gà na èpà.] Ba gà pwacèwii tô a pwa dooki\f + \fr 18:23 \fq Gà pwacèwii tô apwa dooki—\ft Munaa ucina goro pai maina wàra nüma tèpa âboro, ma pai naa càùrà naa goo wà Pwiduée.\f*. Ba wà tèpa pi-icu'gà, na rà dau imaina naa na gòropuu diri, âna rà pa-imwüru ê pâ Ba diri. 
\p  
\v 24 \x - \xo 18:24 \xt Jérémie 51.49; Auinapàpari 17.6\x*«Üu, [o maina wârimuru'gà] ba gà nye pwi majoroé, ba gà pòtàmwara tèpa péroféta, ma pàra tèpa âboro kà Pwiduée. Üu, dau wâru tàpé na pòtàmwararà gée googà, pitiri gòropuu; [â o pitèigà goo]\f + \fr 18:24 \ft Pwiri popai kà Ioane, na é wii i tii bèeni, é, pwiri gòobàra popai kà pwi angela.\f*.» 
\c 19  
\s1 Nyabi goro pai piétò naa napwéretòotù 
\p  
\v 1 Gée na càùru ê pâ muru bèepwiri, â go têre ê pwâratùra kà tàpé na rà po dau wâru awé, wânidò napwéretòotù. Â rà tomara too pâ: 
\b  
\q1 «Aléluia! Aléluia! 
\q1 Pwamaina Pwiduée! 
\q1 Wàé na é pa-udòjè! 
\q1 Wâjaaé ê muugère, 
\q1 ma nii ma pàtàmee! 
\q1  
\v 2 \x - \xo 19:2 \xt Deutéronome 32.43; Auinapàpari 6.10\x*Âjupâra ma *tàrù 
\q1 ê pwina é pitèi. 
\q1 Ba é tèi tôobà, 
\q1 na é wâgòronaigé 
\q1 na miiri tûâ kêe, 
\q1 tô na é tubamiiri 
\q1 tàpé na wâ gòropuu. 
\q1 Â é naa têe Pwi Ukai 
\q1 wârimuru kêe, 
\q1 wâri wàra domii 
\q1 kà tèpa ênawéna, 
\q1 tèpa âboro kêe 
\q1 na pòtàmwararà. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 3 Â rà tomara too mwara wà tèpa âboro, ma ina pâ: 
\b  
\q1 «Aléluia! Aléluia! 
\q1 Mu too ê mu 
\q1 goo wà tôoni! 
\q1 Mu too awé 
\q1 dàra gòiri! Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 4 Â wà tèpa 24 ijiao, ma pâ ârapàpé macii na pwa nyuâarà, âna rà cigòboo ma tùu jùrurà ara Pwiduée, na é tâa gò ê autâa kêe, â rà pwamainaê ma tomara too pâ: «Aléluia! Amen! Wâdé na wàra!»  
\v 5 Â go têre ê pwâratùra me gée goro jènere autâa kà Pwi Ukai, na ina pâ: 
\b  
\q1 «Pwamaina Pwiduée, 
\q1 Pwi Ukai kâjè, 
\q1 wâguwà diri, 
\q1 pâ ênawéna kêe, 
\q1 na maina ma kîri! Nabwé!» 
\s2 Piéa kà Pwi nari mutô 
\p  
\v 6 \x - \xo 19:6 \xt Auinapàpari 14.2\x*Go têre mwara ê toromacè\f + \fr 19:6 \fq Toromacè—\fqa Écho, bruit résonnant.\f*, na pwacèwii pwâratùra kà tèpa âboro na rà dau wâru. Â dau maina aié, pwacèwii ê airi pwiritée\f + \fr 19:6 \fq Pwacèwii ê airi pwiritée—\fl é, \fqa Pwacèwii pâ wià na dau maina.\f*, ma pwâra itàa kâra tikakara, na é kûu ba maina. Â rà gére ina pâ: 
\b  
\q1 «Aléluia! Aléluia! 
\q1 É pitûâ Pwiduée, 
\q1 Pwi Ukai kâjè! 
\q1 Dau maina nii kêe, 
\q1 naa gòro diri pâ muru! 
\q1  
\v 7 \x - \xo 19:7 \xt Ésaïe 61.10; Auinapàpari 21.2\x*Jè cau ipwàdée! 
\q1 Jè piêgòtùru! 
\q1 Jè pipwamainaê! 
\q1 Ba jèe tèepaa tòotù: 
\q1 É piéa Nari Mutô. 
\q1 É ipwabwàtié 
\q1 wà tô ilàri wâdèe. 
\q1  
\v 8 Jèe naa tà tôoni 
\q1 na é coona lino, 
\q1 imwaano na kîri aaé! Nabwé!» 
\b  
\m (Napwa naa goo ê imwaano lino bèepwiri, âna câmu kâra pâ tûâ na wâdé, na rà jèpa pwa wà tèpa âboro kà Pwiduée.) 
\p  
\v 9 \x - \xo 19:9 \xt Mataio 22.2–3\x*Nabwé, â i pwi *angela, âna é ina tôo pâ: «Gà wii pâ: “Cidòri nyuâarà tàpé na todàra naa goro ê piéa kà *Pwi nari mutô.”» 
\p  é ina tôo mwara pâ: «Ê popai bèepwiri, âna âjupâra, ba popai kà Pwiduée.» 
\p  
\v 10 \x - \xo 19:10 \xt Apostolo 10.25,26; Auinapàpari 22.8–9\x*Â go cigòboo ma tùu jùruo na ara i pwi angela. Êco na é ina tôo pâ: «Ai! Bwa! Gà cibwaa wàrapwiri, ba ju nye cau tupédu ênawéna kà Pwiduée, wàiju ma wà diri tèpa béejè na rà *paâjupâra pâ, rà tèpa âboro kà Iésu\f + \fr 19:10 \fq Na rà paâjupâra… \fl é, \fqa Na rà tà cimwü naa goro ê âjupâra, na é paari wà Iésu.\f*. Â gà pwamaina co Pwiduée! Ba wà diri tàpé na rà paâjupâra Iésu, âna é tâa jaarà ê Nyuâaê Pwicîri—ê pwi Nyuâaê Pwicîri na é tâa jaa tèpa *péroféta, ma nama rà inapàpari ê popai kà Pwiduée\f + \fr 19:10 \ft Dernière phrase—\fl é, \fqa Ba ê âjupâra na é paari wà Iésu, âna ê pwi âjupâra, na é pagòo tèpa péroféta, ba na rà inapàparié.\f*.» 
\ms1 pwâadàra gòropuu 7 muru na é côo ioane <η> 
\mr (Naporomee 19.11–21.8) 
\s2 1 <η> Pwi a tâa gòro òoci na pwaa 
\p  
\v 11 \x - \xo 19:11 \xt Psaume 96.13; Ésaïe 11.4; Auinapàpari 1.5, 6.2\x*Gée na càùé, â go côo ê napwéretòotù, na é tàpirié, â go côo pwi òoci na pwaa. Â pwa pwi âboro na é tâa gò, âna ina gooé pâ ‘Tàrù’ ma ‘Âjupâra’. Ba tàrù ma âjupâra pai pitèi kêe wà tèpa âboro. Â é pipaa [dà tàpé na rà cicaraé].  
\v 12 \x - \xo 19:12 \xt Daniel 10.6; Auinapàpari 1.14, 2.17\x*Â ê du âraporomee, âna pwacèwii doromara ânye. Â wâru ê pâ bwe korona, naa gòro pûruê. Â wii naa gooé nee na tàbinyiri, na càra caa tâmogòori ê pâ âboro, â nye wàé co.  
\v 13 \x - \xo 19:13 \xt Ésaïe 63.1–3; Ioane 1.1,14\x*Â é coona ê ârabwée na bwiari goro domii. Â tunee têe mwara pâ: ‘Popai kà Pwiduée’. 
\p  
\v 14 Rà pâra wiâê ê pwâra paa me gée napwéretòotù, na rà tâa gò ê pâ òoci na pwaa. Â rà coona ê pâ ârabwée imwaano lino, na kîri ê aaé, na po pwaa jajau. 
\p  
\v 15 \x - \xo 19:15 \xt Psaume 2.9; Auinapàpari 1.16, 14.20\x*Còobé pwêe ê tàuwa na po dau éa, bétaa ê pâ Ba, â ée mwa pitûâ ba gòo, goro ê tâjò paò. Â é còogairà pwacèwii ê pwâra dipâa. Wàépwiri ê pwâra putàmu kà Pwiduée na dau pwa pàtàmee, naa gò diri pâ muru.  
\v 16 \x - \xo 19:16 \xt Auinapàpari 17.14\x*Â wâgoro ârabwée kêe ma du pâa-âê\f + \fr 19:16 \fq Wâgoro ârabwée kêe ma du pâa-âê—\ft Munaa wâgoro ê ârabwée na târamiri du pâa-âê.\f*, âna wii ê jè aupwa tii na ina pâ: 
\b  
\q1 Pwi a pitûâ kà tèpa pitûâ, 
\q1 ma Pwi Ukai kà tèpa ukai. 
\s2 2 <η> Marü bwaooré ma ipaa 
\p  
\v 17 \x - \xo 19:17 \xt Ézékiel 39.17–20\x*Nabwé, â go niâ dò, â go côo pwi jè angela, na é coo na i tòotù. Â é gére tomara too târa pâ marü bwaooré, na rà tâ nidò gopaérenao. Â é ina tàra pâ: «Guwà me, naa goo ê pi-ija maina, na é pwabwàti ba kàwà wà Pwiduée. \fig Pâ marü na pwacèwii bwaooré|src="159 lb00075c.tif" size="col" ref="19.17-18" \fig* 
\v 18 Me, ba guwà mwa uti ê pià tèpa ukai, ma tàpé na pwa nii kàra, ma tèpa caa kâra coda. Â guwà mwa uti piàra pâ òoci, ma wà tèpa coda na rà tâa gòrà. Üu, ê piàra pâ âboro diri—tàpé na pwa tàrù kàra, ma wà tèpa ênawéna kàra; tàpé na rà maina, ma wà tàpé na rà kîri.» 
\s2 3 <η> Tâjùru Itémuru ma pé macii 
\p  
\v 19 Nabwé, â go côo Itémuru ma wà tèpa ukai kâra gòropuu. Â rà gére ipapitiri tèpa coda kàra, ba na rà ipaa ma wà i pwi a tâa gòro òoci pwaa, ma tèpa coda kêe. 
\p  
\v 20 \x - \xo 19:20 \xt Auinapàpari 13.12–17, 20.10\x*Â [rà paa, â rà piétò jii Itémuru, â] rà tâjùruru, wàilu naima ma wà pwi péroféta pwi a pwâ. (Wàé kaa na ia é pwa ê pâ câmu kêe goro pàtàmee, ba kà Itémuru—ba na é ipa-imwüru ê pâ âboro, na ia rà tòpi câmu kà Itémuru, ma ipwamaina ê ânuuê.) 
\p  rà tü-ru, na ru bwaa wâro, naa na nawià ânye, ba na cîriru goro dà na tòo.  
\v 21 Â cau pòtàmwara diri tèpa ipaa kàru, goro i tàuwa na ia còobé gée pwâ pwi a tâa gòro òoci pwaa. Â ê pâ bwaooré, âna rà cau pwàro goro piàra âboro. 
\c 20  
\s2 4 <η> Tâjùru Caatana naa na 1 000 naja 
\p  
\v 1 \x - \xo 20:1 \xt Auinapàpari 9.1\x*[Gée na càùru ê pai tubatiàu wà Itémuru] â go côo pwi jè *angela, na é boome gée napwéretòotù. Â é popa ê kii târa ê pwêe na ia dau wâgòro, bau jè itùpaò na dau maina.  
\v 2-3 \x - \xo 20:2-3 \xt Genèse 3.1; Auinapàpari 12.9\x*Â é tâjùru wà i pwi Dàragô, i pwi dòèa gée na biu, [na nee mwara pâ] ‘Pwi a cicarajè’, é, *Caatana. Â é piié goro i itùpaò. Â é tüê boo, naa na i Oolaa na ia dau wâgòro\f + \fr 20:2-3 \fq Oolaa na ia dau wâgòro—\ft Côo 2\+ord e\+ord*\fl note \ft goo Auinapàpari 9.1.\f*, â é kiiri wâriê. Â ée mwa tâa wê wà i pwi Dàragô, naa na 1 000 naja, ba na o câé mwa caa ipa-imwüru côwâ ê pâ Ba. Â gée na càùru 1 000 naja, â o mwa tàpo tipié. 
\p  
\v 4 \x - \xo 20:4 \xt Daniel 7.9,22,27; 1 Korénito 6.2; Auinapàpari 13.17\x*Â nabwé, â go côo pâ nyuâa tàpé na pòtàmwararà, wàrapwiri goo ê pai *paâjupâra kàra wà Iésu, ma pai picémara kàra ê popai kà Pwiduée. Ba càra mu caa pwamaina Itémuru, bau i ânuuê. Â càra mu caa tòpi câmu kêe, na gaadaarà ma naa goro îrà. Â go côo pâ rà tâa gò pâ autâa kâra ukai. Ba [wà Pwiduée âna é] jèe pawârorà côwâ gée na aubà, â é naa tàrù tàra, ma rà pitûâ ma wà Kériso, [pwi *Mesia kêe] naa na 1 000 naja. 
\p  
\v 5-6 \x - \xo 20:5-6 \xt Auinapàpari 1.6\x*Ba wàilà âna rà tèpa pâbéaa kà tàpé na rà wâro côwâ gée na aubà. Â cidòri nyuâarà, ba rà tèpa âboro pwicîri, [na rà jèe panuâ diri ê wâro kàra tà Pwiduée]. Â [êkaa na rà o *wâro dàra gòiri awé. Ba] o càcaa pwa nii kâra ê béwailu kâra pwâra bà naa goorà. Â rà o coo ara Pwiduée\f + \fr 20:5-6 \fq Coo ara Pwiduée—\fl é, \fqa Pwa ârapwaailò tà Pwiduée.\f* ma wà Kériso, [pwi Mesia kêe] ma piênawéna kàru. Â rà o pitûâ naima ma wàé, naa na 1 000 naja. 
\p Napwa naa goo pàra tàpé, âna o bwaa càra caa pâji wâro côwâ, wiàna bwaa càcaa nabwé ê 1 000 naja. 
\s2 5 <η> Tü Caatana naa na ânye 
\p  
\v 7 Gée na càùru pâ 1 000 naja bèepwiri, [na é pacoo wà Pwiduée] â o tipi wà Caatana, gée na karapuu.  
\v 8 \x - \xo 20:8 \xt Ézékiel 38.2,9,15–16\x*[Â wàéni ê pwina ée mwa pwa, na go côo naa na nyuâa]: É pâra pâpitiri ê gòropuu, ba na é ipa-imwüru diri pâ Ba naa gòropuu, na ina goorà pâ Gog ma Magog. Â é panaimarirà ma rà pipaa [dà Pwiduée] ma wà tèpa âboro kêe. Â rà po dau wâru awé, pwacèwii ê marawâ, [â pwacoé ma jè pûrarà]. 
\p  
\v 9 \x - \xo 20:9 \xt 2 Rois 1.10\x*Rà too, â rà po pâpitiri ê gòropuu, â rà cibèepi ê picaatâa kà tèpa âboro kà Pwiduée, wâna ê napô na wânümee goo. Â é nye tèepaa boome kaa, gée napwéretòotù ê ânye, na é cau cîri tèpa ipaa bèepwiri. Â tubatiàurà bamwara. 
\p  
\v 10 \x - \xo 20:10 \xt Psaume 11.6; Auinapàpari 19.20, 21.8\x*Â napwa naa goo wà Caatana, wà pwi ia ipa-imwürurà, âna tüê naa nawià ânye, ma dà na tòo, wâna na ia mara tü naawê mwara wà Itémuru, ma i pwi *péroféta pwi a pwâ. Â rà o aré ma tòina naawê, naa ne ma pwaa, dàra gòiri awé. 
\s2 6 <η> Bénabwé pitèimuru 
\p  
\v 11 Gée na càùé, [â go côo naa na nyuâa, ê pwina o tèepaa]. Go côo i Pwi Ukai na é tâa gò ê autâa kêe. Â béaa kêe, â nye tubatiàu kaa ê gòropuu ma napwéretòotù, â o câjè mwa caa côoru côwâ.  
\v 12 \x - \xo 20:12 \xt Daniel 7.9–10; Mataio 25.31–46; Apostolo 17.31; 2 Korénito 5.10; Auinapàpari 13.8\x*Â go côo ê pâ âboro na rà jèe bà—pâ âboro maina, ma pâ âboro kîri—âna rà gére coo goro i autâa kà Ukai. Â pòpwara ê Tii goro wâro—[ê tii kà Pwiduée na é wii naawê, nee tàpé na é naa tàra ê wâro]. 
\p  pòpwara mwara pàra tii, na wii naa na, diri pâ tûâ kà tèpa âboro.  ée mwa pitèirà wà Pwiduée wiâra ê pâ tûâ kàra.  
\v 13 \x - \xo 20:13 \xt Roma 2.6; 1 Pétéru 1.17; Auinapàpari 2.23, 22.12\x*Â rà me mwara diri tàpé na rà jèe bà, naa na diri pâ ére—naa napuu, é wâpà wiàna naa nawià. Â poparà pâ naa na ‘Napô kà tèpa bà’, ba na ée pitèirà wà Pwiduée\f + \fr 20:13 \ft Grec: \fqa Ê nawià, âna é naa too diri tàpé na ia rà bà naa na; â ê ‘Napô kà tèpa bà’, âna é naa too diri tèpa bà, na rà tâa wê. Â jèpa pitèirà, wiâra jèpa wakè kàra.\f*.  
\v 14-15 \x - \xo 20:14-15 \xt Psaume 69.30\x*Â tü ê ‘Napô kà tèpa bà’ bau ê auipwàni, naa nawià ânye. Â tü naawê mwara diri tàpé na càcaa wii neerà naa na Tii goro wâro. Ba wàépwiri ê béwailu kâra pwâra bà, [dàra gòiri awé]. 
\c 21  
\s2 7 <η> Âmu napwéretòotù ma gòropuu 
\p  
\v 1 \x - \xo 21:1 \xt Ésaïe 65.17; 2 Pétéru 3.13\x*Gée na càùé, â go côo [naa na nyuâa] ê napwéretòotù bau ê gòropuu, na ru bwaa âmuê. Ba jèe tiàu ê napwéretòotù ma gòropuu béaa, â jèe tiàu mwara ê nawià.  
\v 2 \x - \xo 21:2 \xt Ésaïe 52.1, 61.10; Hébéru 11.16, 12.22; Auinapàpari 3.12\x*Â go côo ê napô na pwicîri kà Pwiduée, âna wâ *Iérusaléma na bwaa âmuê. Âna é gére boome gée napwéretòotù gée jaa Pwiduée. Â picûâaê, pwacèwii ê tô jè èpo dopwa, na é ipwabwàtié târa pwi éaé, [ba na ru piéa].  
\v 3 \x - \xo 21:3 \xt Lévitique 26.11,12; Ézékiel 37.27; Zakarie 2.14; 2 Korénito 6.16\x*Â go têre pwi jè âboro naa goro jènere autâa kà Pwiduée, wânidò *napwéretòotù, na é tomara too pâ: 
\b  
\q1 «[Jè côo jè muru 
\q1 na bwaa âmuê]: 
\q1 É boo wà Pwiduée. 
\q1 É tâa jaa tèpa âboro. 
\q1 É wâjaarà wàé. 
\q1 Rà o nye Ba kêe. 
\q1 Wàé na ée Pwiduée kàra. 
\q1  
\v 4 \x - \xo 21:4 \xt Ésaïe 25.8, 35.10, 65.19; Auinapàpari 7.17\x*Ée câtùra nüru i kàra. 
\q1 Â o ticè aré ma tòina kàra. 
\q1 Jèe nabwé ê maagé. 
\q1 Tiàu awé ê pwâra bà. 
\q1 O càra mwa caa i. 
\q1 Ba jèe tiàu pâ muru béaa. Nabwé!» 
\b  
\m  
\v 5 \x - \xo 21:5 \xt 2 Korénito 5.17\x*Â wà Pwi Ukai, na é gére tâa gòro autâa kêe, âna é ina tôo pâ: «Gà côo, ba go nama âmuê diri ê pâ muru.» 
\p  é ina mwara pâ: «Gà wii [ê pwina gà côo ma têre] ba nye âjupâra ma *tàrù ê pâ popai bèepwiri.» 
\p  
\v 6 \x - \xo 21:6 \xt Ésaïe 55.1; Jérémie 2.13; Ioane 7.37; Auinapàpari 1.8,17, 22.17\x*Â é ina tôo mwara pâ: «Jèe po cau coo diri! Ba wâgo \tl Alpha\tl* ma \tl Oméga\tl*; wâgo autapoo goo ma pwâadèreè. Go o mwa naa, naa goro piticèmuru naa goo, ê jawé târa wâro gée na pwârapò, tà diri tàpé na nümarà dàra wâdo.  
\v 7 \x - \xo 21:7 \xt 2 Samuel 7.14; Psaume 89.27–28\x*Â go o mwa naa diri pâ aupwényunyuâari bèepwiri, tà pwina é piétò [jii ê èpà]. Â go o Pwiduée kêe, â ée Pwi Naîô.» 
\p  
\v 8 \x - \xo 21:8 \xt Mataio 25.41; Hébéru 10.38–39; Auinapàpari 20.15, 22.15\x*Â napwa naa goo pàra tàpé, [âna rà o pwa wârimuru]: 
\b  
\li1 Wà tàpé na [càra mu caa pwa ê pwina wâdé, goro pai] wâgotàra; 
\li1 Wà tèpa tàutàra na rà cèikî; 
\li1 Wà tèpa pwâ\f + \fr 21:8 \ft Càcaa popai tà tàpé na nümarà na rà pitêre dà Pwiduée, êco na rà tûu ma pwa na èpà na pàra pàara. Popai tà tàpé na rà naa càùrà naa goo wà Pwiduée, â rà wàrapwiri, tia pwâadèreè.\f*; 
\li1 Wà tèpa miiri ê càrarà; 
\li1 Wà tèpa ipuu imudi; 
\li1 Wà tèpa ipòtàmwara; 
\li1 Wà tèpa pwa dooki; 
\li1 Wà tèpa pwamaina pâ duée imudi. 
\b  
\m Wà diri tèpa âboro bèepwiri, âna o türà naa na nawià ânye, ma dà na tòo. Ba wàépwiri ê pwi béwailu kâra pwâra bà, [dàra gòiri awé]. 
\s1 Napô Iérusaléma na bwaa âmuê 
\p  
\v 9 Gée na càùé, â é me mariô wà pwi jè ârapàara tèpa 7 angela—tèpa wicèpwiri i tèpa 7 wâra jawé, na ia wâbé goro pâ tubatòina. Â é ina tôo pâ: «Gà me, ma go paari tâgà ê tô ilàri dopwa wâdà *Pwi nari mutô.» 
\p  
\v 10 \x - \xo 21:10 \xt Ézékiel 40.2\x* é popao naa na nyuâa\f + \fr 21:10 \fq  é popao naa na nyuâa—\fl é, \fqa  é popao ê Nyuâaê Pwicîri, â wà pwi angela âna é popao.\f*, naa gòrojaa maina, na gòri too.  é paari tôo Iérusaléma, i napô pwicîri kà Pwiduée, na é gére boome gée napwéretòotù gée jaa Pwiduée.  
\v 11 \x - \xo 21:11 \xt Ésaïe 60.1–2,19\x*Â é pwâra goro ê muugère kà Pwiduée, pwacèwii ê atü na dau maina wâri wèe, jè atü \tl jaspe\tl*, na dau jajau ma pwéelaa.  
\v 12-13 \x - \xo 21:12-13 \xt Ézékiel 48.30–35\x*Napwa naa goo pâ auba atü goo, âna dau maina ma gòri too. Â pwa 12 goropwârawâ goo. Ba âracié wâna auêgòdò tòotù; â âracié wâna auduu tòotù; â âracié wâporomarawâ; â âracié wâpwâragòrowâ. Â wii naa goo jèpa goropwârawâ ê jèpa neere tèpa 12 wâao *Isaraéla. Â pwa 12 angela na rà jèpa wéaa goo.  
\v 14 Â po 12 atü pàara i auba. Â jèe wii naa goo jèpa pàaé bèepwiri, ê jèpa nee tèpa 12 *apostolo kà Pwi nari mutô. 
\s2 Câmu kâra napô 
\p  
\v 15 \x - \xo 21:15 \xt Ézékiel 40.3; Auinapàpari 11.1\x*Wà i pwi *angela, na bu gére pitùra, âna é cipa ê bàra watü mwani mii. Â é câmuri i napô, bau ê pâ goropwârawâ, ma ê babé goo.  
\v 16 Â é côo pâ nye po ipaiwà bwàti ê câmu goo ê pâ ârapàpé ére gée goro i napô. Â nye po ipaiwà bwàti ê pai gòri, ma dooé, ma augòri goo. [Ûna é naanaimari ê câmu, âna nimaro kêe] âna po 12 000\f + \fr 21:16 \fq 12 000—\ft Câmu kâra pai picaatâa kà Pwiduée ma tèpa âboro kêe. 12 000 = 3 x 4 x 1 000. 3 = nimaro kà Pwiduée (Caa, Naîê, ma Nyuâaê Pwicîri); 4 = pâ 4 ére nord, sud, est, ouest; 1 000 = câmu kâra pâ âboro na wâru. Jèpwi mwara; 12 = jè câmu kà tèpa âboro kà Pwiduée. (Côo Auinapàpari 7.4–8.)\f*.  
\v 17 Â é câmuri mwara ê babé atü, â ê câmu kêe, âna po 144 \tl coudée\tl*\f + \fr 21:17 \fq Coudée—\ft Gòobàra caapwi mètre. (Pai gòri wàra ê î pwi âboro, gée goro mangadaîê, tiagoro jipu kâra îê.)\f*. (Ba wàépwiri ê câmu na rà mu câmuri goo, wà tèpa âboro.) 
\p  
\v 18 \x - \xo 21:18 \xt Ésaïe 54.11–12\x*Ê auba wâgoro babé, âna atü \tl jaspe\tl*, na bwùucùru ma mii, [na dau maina wâri wèe]. Â ê napô, âna é mwani mii, na é po pwéelaa, ma pwâra.  
\v 19 Â pâ pàara auba, âna pwa goro pâ atü na maina, na tòpò naa gò, pâ na jèpapara atü na kîri na jèpa dau maina ê wâri wèe: 
\b  
\li1 Pâbéaa—jaspe; 
\li1 Bé 2—saphir; 
\li1 Bé 3—calcédoine; 
\li1 Bé 4—émeraude; 
\li1  
\v 20 Bé 5—sardonyx; 
\li1 Bé 6—sardoine; 
\li1 Bé 7—chrysolithe; 
\li1 Bé 8—béryl; 
\li1 Bé 9—topaze; 
\li1 Bé 10—chrysoprase; 
\li1 Bé 11—hyacinthe; 
\li1 Bé 12—améthyste. 
\b  
\m  po dau jajau ma muugère pâ atü bèeni, â rà dau pwâra goro êdiri pâ âmu kêe. 
\p  
\v 21 Â i jèpa goropwârawâ na rà po 12, âna nye pwa goro caapwi perle. Â ê naigé na maina, wânabibiu kâra napô, âna pwa goro mwani mii, na dau pwéelaa ma dau pwâra. 
\s2 Pwéelaa naawê muugère kà Pwiduée 
\p  
\v 22 Nye ticè wâra pwapwicîri cèna go côo naawê. Ba ru tâa wê, wà Pwiduée\f + \fr 21:22 \fq Ru tâa wê, wà Pwiduée… \ft Grec: \fqa Ê wâra pwapwicîri kêe, âna wà Pwiduée…\f* na dau pwa pàtàmee, ma i Pwi nari mutô. [Â o pwamainaru naa naporomeeru.]  
\v 23 \x - \xo 21:23 \xt Ésaïe 60.19–20; Auinapàpari 22.5\x*Â jèe ticèmuru naa goo, na ru èù naawê, ê tòotù ma parui. Ba jèe pwéelaa naawê ê muugère kà Pwiduée. Â wà i Pwi nari mutô, âna jèe pwi wâra ânye.  
\v 24 \x - \xo 21:24 \xt Ésaïe 60.3,5\x*Â diri tèpa âboro, âna rà o wâro na pwéelaa kêe. Â wà tèpa ukai, âna rà o pa pâdarié diri pâ wâdé kàra.  
\v 25 \x - \xo 21:25 \xt Ésaïe 60.11\x*Â o càcaa târi ê pâ goropwârawâ, ba nye ticè ne ma bàutê wê [â ticè a mura].  
\v 26 Â pâ Ba gòropuu, âna rà cia naawê diri pâ neemururà ma wâdé kàra. 
\p  
\v 27 \x - \xo 21:27 \xt Ésaïe 52.1; Ézékiel 44.9; 1 Korénito 6.9–10\x*O càcaa tò naawê cè jè muru na miiri. Â pwicîri mwara tà tèpa pwa pâ tûâ na miiri, ma tèpa pwâ. Â wâdé co, wàilà na wii ê neerà naa na tii kà Pwi nari mutô, ba Tii goro wâro. 
\c 22  
\s2 Nairiwâ na é naa wâro 
\p  
\v 1 \x - \xo 22:1 \xt Ézékiel 47.1\x*Gée na càùé, â wà i pwi *angela, âna é paari tôo ê nairiwâ, na é naa wâro. Â nye po dau pwéelaa awé. Â é itàa gée aranara ê autâa kà Pwiduée, ma *Pwi nari mutô,  
\v 2 \x - \xo 22:2 \xt Genèse 2.9; Ézékiel 47.12; Joël 4.18; Zakarie 14.8\x*wânabibiu kâra naigé kâra i napô. Â é coo goo ê du jènere nairiwâ\f + \fr 22:2 \fq Ê du jènere nairiwâ—\ft Caapwi upwâra. Munaa é itàa boome ni nabibiu kêe i nairiwâ.\f* i upwâra târa wâro\f + \fr 22:2 \fq I upwâra târa wâro—\fl é, \fqa Pâ upwâra târa wâro.\f*. Â é pitòpò pâ pwêe naa na 12 parui naa na caapwi naja. Â ê dooé, âna wâi târa ê pâ Ba.  
\v 3 Â o càcaa pwa côwâ cè tojii. 
\p O tâa na i napô ê autâa kà Pwiduée ma Pwi nari mutô. Â rà o mwa piênawéna kà Pwiduée ma pipwamainaê wà tèpa âboro kîri kêe.  
\v 4 \x - \xo 22:4 \xt Mataio 5.8; Auinapàpari 3.12\x*Â rà o picôorà ma wàé, â o wii na gaadaarà ê nee.  
\v 5 \x - \xo 22:5 \xt Daniel 7.18,27; Auinapàpari 5.10, 20.6, 21.23,25\x*Â o câ mwa caa pwa côwâ ê bàutê. Â o càcaa piâjimuru tàra ê wâra ânye, bau i tòotù. Ba ée pwéelaa kàra wà Pwi Ukai Pwiduée. Â rà o pitûâ dàra gòiri awé. 
\s1 Bénabwé popai 
\p  
\v 6 \x - \xo 22:6 \xt Auinapàpari 1.1\x*Gée na càùé, â é ina tôo wà i pwi angela, pâ: «Diri ê pâ muru na gà me gée aucôo ma têre, âna âjupâra ma *tàrù. Ba wà Pwi Ukai Pwiduée, âna é naa ê Nyuâaê Pwicîri kêe tà tèpa *péroféta, [ba na rà inapàpari ê popai kêe]. Â, na wàrapwiri, â é cùru pâ tèpa angela kêe, ma rà inapàpari tà tèpa âboro kîri kêe ê pâ muru na o mwa tà tèepaa.» 
\s2 É wâjué côwâ Iésu 
\p  
\v 7 \x - \xo 22:7 \xt Auinapàpari 1.3\x*É ina wà Iésu pâ: «Guwà côo! Go o tàpo tèepaa.» 
\p [Â wâgo, Ioane, âna go ina pâ]\f + \fr 22:7 \ft Munaa popai kà Ioane, êco na, pwiri gòobàra popai kà Iésu.\f*: O cidòri nyuâa pwi âboro na é pitêre dàra ê popai kà Pwiduée, na tâa na ê tii bèeni! Ba é paari ê pwina o tèepaa, târa ma rà pwacôoco wà tàpé na rà pûra. 
\p  
\v 8 \x - \xo 22:8 \xt Auinapàpari 19.10\x*Ûna go cau côo ma têre diri pâ muru bèepwiri, â go cigòboo ma tùu jùruo, ma pwamaina i pwi angela, na ia é paari tôo. 
\p  
\v 9 Â é ina tôo pâ: «Bwa! Gà cibwaa wàrapwiri. Ba go pwi bére wakè'gà, ma wà tèpa béegà, wà tèpa péroféta, ma wà diri tèpa âboro, na rà pitêre dàra ê pâ popai na wâna ê tii bèeni. Â wâdé na gà pwamaina co Pwiduée!» 
\p  
\v 10 Â é ina tôo mwara pâ: «Gà cibwaa wéaari naa googà ê pâ popai, naa na tii bèeni, na é mara ina béaa wà Pwiduée. Ba popai târa pa-ipacôo wà tèpa âboro. Ba jèe wâmwünyabwe ê tòotù kêe, na é pacoo diri pwiri wà Pwiduée. 
\p  
\v 11 \x - \xo 22:11 \xt Daniel 12.10\x*«Êkaa na, wà pwina é pwa na èpà, ma muru na miiri, âna wâdé na é nye gòo goro pwa\f + \fr 22:11 \fq Wâdé na é nye gòo goro pwa—\ft Munaa é pitunamiri càùrà wà pwi angela, ba na é tabatàcî ê pwâranümarà, ma rà pitòotéri ê wâro kàra.\f*. Â wà pwi âboro na é pipapwicîriê, ma tàrù ê wâro kêe, âna wâdé na é ciburà pwa.» 
\s2 Go pwi autapoo goo ma pwâadèreè 
\p  
\v 12 \x - \xo 22:12 \xt Ésaïe 40.10; Jérémie 17.10; Auinapàpari 2.23\x*É ina wà Iésu pâ: «Guwà côo, ba go o jèe tàpo tèepaa me. Â go naa wâri wèe târa jèpa âboro, wiâra ê jèpa wakè kàra; [wiàna wâdé, é, èpà].  
\v 13 \x - \xo 22:13 \xt Ésaïe 44.6; Auinapàpari 1.8,17, 21.6\x*Ba wâgo \tl Alpha\tl* ma \tl Oméga\tl*, na go tâa béaa, â go o mwa me. Â go pwi autapoo goo, ma pwi pwâadèreè.» 
\p  
\v 14 \x - \xo 22:14 \xt Genèse 2.9, 3.22\x*Cidòri nyuâa tàpé na [rà wâdé na ara Pwiduée. Ba] rà jèe nuwa ârabwée kàra. Â o pwa tàrù kàra ma rà tò na ê goropwârawâ târa i napô, ma uti ê pwâra upwâra târa wâro.  
\v 15 O càra caa toome pâ akàna—tèpa pwâ, ma tèpa ipuu imudi, ma tèpa ipòtàmwara, ma tàpé na rà pwa dooki, ma tèpa ipwamaina pâ duée imudi! Wà tàpéebà, âna rà o cau tâa gòroigé diri. 
\p  
\v 16 \x - \xo 22:16 \xt Nombres 24.17; Ésaïe 11.1,10; Roma 1.3; Auinapàpari 2.28, 5.5\x*É ina wà Iésu pâ: «Go jèe cùru paé dariwà pwi angela kôo, ba na é papaé ê popai kôo, tà tèpa wâra pwapwicîri. Wâgo, âna go pwi gòobàra wà ukai *Davita; wâgo, âna go pwi îricò kaatàdaa, na go pame ê tòotù.» 
\p  
\v 17 \x - \xo 22:17 \xt Ésaïe 55.1; Auinapàpari 21.6\x*Â ê Nyuâaê Pwicîri, ma wà tô Ilàri dopwa kà Pwi nari mutô, âna ru ina têe pâ: «Gà me!» Â wà pwi âboro na é têre pwiri, âna wâdé na é ina mwara pâ: «Gà me, [co Pwi Ukai]!» Â wà pwi âboro na nümee dàra wâdo, â wâdé na é me, ma é wâdo ê jawé târa wâro, ba nye ticè wâri wèe. 
\s2 Cibwaa tòotéri êre popai bèeni 
\p  
\v 18 \x - \xo 22:18 \xt Deutéronome 4.2, 13.1\x*Wâgo Ioane, na go ina bwàti târa diri pâ âboro, na rà têre ê pâ popai, naa na ê tii bèeni, pâ: Ê popai bèeni, âna popai kà Pwiduée na inapàpari ê pwina o tèepaa. Â gà ipwacôoco. [Gà cibwaa ébii ê popai] ba wiàna gà naa gòobàra ê pâ popai bèeni, â é nye naa gòobàra tâgà mwara wà Pwiduée ê pâ bétubatòina na ina naa na ê tii bèeni.  
\v 19 Â wiàna gà patâjii ê jè popai gée na tii bèeni, â ée mwa patâjii jiigà ê kâgà, gée goro ê pwâra upwâra târa wâro, ma autâa'gà na napô na pwicîri, na wii naa na tii bèeni. 
\p  
\v 20 \x - \xo 22:20 \xt Auinapàpari 2.16\x*Â [wà Iésu] wà Pwina é *paâjupâra ê pâ muru bèepwiri, âna é ina pâ: «Üu, go o jèe tàpo tèepaa.» 
\p [Â wâgo Ioane, â go ina pâ]: Amen! Wâdé na wàra! Wâdé na gà me, co Pwi Ukai Iésu! 
\p  
\v 21 [Â wâguwà tèpa cèikî na guwà pûra ê tii bèeni] wâdé na é cau *pwényunyuâariwà diri wà Pwiduée, goro ê *pimeaari imudi kà wà Pwi Ukai Iésu! 
\cls Cidòri nyuâawà!