\id HEB  
\h Hébéru 
\toc1 Hébéru (Hébreux) 
\toc2 Hébéru 
\toc3 Hébéru 
\mt2 Tii tà tèpa 
\mt1 Hébéru 
\imt1 Bétapoo popai 
\is1 Wàilàapà na wii tii bèeni? 
\ip Câjè caa tâmogòori ê nee pwi a wii ê pwi tii bèeni. Êco na jè tâmogòori pâ, nye pwi jè *Juif, na é cèikî naa goo wà Iésu. É pwi a tâmogòori bwàti ê pwapwicîri kà tèpa Juif, ma ê *Aamwari Béaa. Â é pwi âboro na é tâmogòori bwàti pai pwa tii naa na grec, ba ê pai wii kêe, âna dau wâdé. 
\is1 É wii wiidà? 
\ip Béaa kâra *naja 70. Ba, na pwi naja bèepwiri, âna wà tèpa coda roma, âna rà tanoori ê *Wâra pwapwicîri kà tèpa Juif wâ *Iérusaléma, â rà pacoo diri pâ *ârapwaailò kà tèpa Juif na é ina wà pwi a wii tii bèeni. (Côo naporomee 9 ma 10.) 
\is1 É wii tâî? 
\ip Tà tèpa Juif—tèpa ‘*Hébéru’—na rà jèe cèikî naa goo Iésu. Pwiri rà naanaimari pâ popai kêe na wâru, naa na caapwi tii, ba na rà naa târa jè wâra pwapwicîri. 
\is1 Cina é wii? 
\ip É wii, ba na rà tâmogòori bwàti ê wakè na é pwa wà Iésu ba kàra. Â é pagòorà, ba na rà cimwü ma pidàpwicâarirà, ba rà gére wâro na pàara na pitubaèpà tàra. 
\is1 Dà êre ê tii bèeni? 
\ip Diri pâ naèà ma pâ ârapwaailò kà tèpa Juif naa na ê *Aamwari Béaa, âna rà tâbawêe nabàni naa goo Iésu Kériso. Ba wà Pwiduée, âna é pwa tà tèpa âboro ê *auipwataâboro na bwaa âmuê. Â é nama é pwi âji a pwa ârapwaailò kêe na caapwi co, wà Iésu Kériso. Wàé na é pwi a pame ê pâ *aupwényunyuâari kâra auipwataâboro, â wàé pwi a-ipa popai naa nabibiu kâjè tèpa âboro ma wà Pwiduée. Ba é pwi âji âboro, â é pwi âji naî Pwiduée mwara, na é caapwi co. Ba é tâa jaa Pwiduée Caa, gée na biu, â dàra gòiri awé. Êco na é boome naani gòropuu, â é pa naiiri âboro. Â é pwa ê ârapwaailò na tâbawêe, na é pipanuâê târa pwâra bà. Â joro ê domii kêe na é bà naa goro *satauro, târa pwanauri diri pâ èpà kâjè. Â gée goo Kériso, â pâri ma jè medari Pwiduée naa na ipwàdée. Â câ mwa caa pâri ma jè pwa cè jè ârapwaailò. 
\is1 Pai pitàgoo tii Hébéru 
\io1 Iésu Kériso, âna é piwéna jii diri \ior (1.1–4.13)\ior* 
\io2 É piwéna jii tèpa angela \ior (1.4–14)\ior* 
\io2 É pame pai udò na dau pwényuâa \ior (2.1–18)\ior* 
\io2 É piwéna jii Moosé wà Iésu \ior (3.1–6)\ior* 
\io2 Âji pinaanapô jaa Pwiduée na é pame Iésu \ior (3.7–4.14)\ior* 
\io1 É pwi a-ipa popai nabibiu kâjè ma Pwiduée \ior (4.14–10.18)\ior* 
\io2 É pa naîri âboro â é pitêre dà Pwiduée \ior (4.14–5.10)\ior* 
\io2 Pai patêre tèpa cèikî \ior (5.11–6.12)\ior* 
\io2 É pacoo auinabéaa wà Pwiduée \ior (6.13–20)\ior* 
\io2 Melkisédek, âna é ânuu Iésu Kériso \ior (7.1–28)\ior* 
\io2 É pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè wà Iésu Kériso \ior (8.1–13)\ior* 
\io2 Càcaa pâri pâ ârapwaailò béaa târa ma pwanauri pâ èpà \ior (9.1–10)\ior* 
\io2 Tâbawêe ârapwaailò kà Iésu \ior (9.11–28)\ior* 
\io2 É wacaapwi pwa ârapwaailò Kériso \ior (10.1–18)\ior* 
\io1 Câmu tà tèpa cèikî \ior (10.19–13.25)\ior* 
\io2 Jè ipwacèwii cèikî kà tèpa Isaraéla biu \ior (11.1–40)\ior* 
\io2 Jè ipwacèwii Iésu, â jè cimwü \ior (12.1–29)\ior* 
\io2 Bénabwé popai \ior (13.1–25)\ior* 
\ie  
\c 1  
\ms1 iésu kériso âna é piwéna jii diri 
\mr (Naporomee 1.1–4.13) 
\p  
\v 1 Na pàara biu, âna é pipatùrari\f + \fr 1:1 \fq Pipatùrari—\fqa Patùra.\f* wà tèpa jojoorojè\f + \fr 1:1 \fq Jojoorojè—\ft Wà pwi awii ê tii bèeni, âna é pwi jè Juif, â é wii tà pàra tàpé na rà tèpa Juif mwara. Â rà jèe cau cèikî naa goo wà Kériso.\f* wà Pwiduée, na rà naigé mee tèpa *péroféta kêe goro pàra pai pwa wèe na wâru.  
\v 2 \x - \xo 1:2 \xt Ioane 1.3\x*Â, na pàara nabà—naa na pâ bénabwé tòotù—âna é patùrajè, goo wà Pwina naîê. Ba gée gooé, âna wà Pwiduée, âna é tapoo ê napwéretòotù ma ê gòropuu, bau diri pâ muru na tâa na. Â nye wàé kaa na é pitòrigarié wà Pwiduée, ba na ée mwa panuâ têe diri pâ pwiibà.  
\v 3 \x - \xo 1:3 \xt Apostolo 2.33–34; Kolosé 1.20; Hébéru 8.1\x*Na jè côo Pwina naîê, â jè côo ê pai muugère ma pai maina kà Pwiduée Caa. Ba ipaiwà wàilu naa na diri pai pwa wèe. Diri pâ muru, âna rà cau tèepaa ma wâro, gée goro ê popai kêe, na dau pwa pàtàmee. 
\p Nye wàé kaa, Pwina naîê, na ia é cèitiri ê pâ èpà kâjè. Â gée na càùé, â é wâjué côwâ naa jaa Pwiduée, na é wânidò *napwéretòotù. Â wà Pwiduée—wà Pwina dau pwa pàtàmee—âna é nama é tâaboo naa gòro âji îê [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru]. 
\s1 É piwéna jii tèpa angela 
\p  
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Filipi 2.9\x*Wà Pwiduée, âna é nama é piwéna\f + \fr 1:4 \fq É piwéna—\fl é, \fqa É jèe piwéna, \fl é, \fqa É pâ nau piwéna.\f* jii diri tèpa *angela, wà Pwina naîê. Â é naa têe pwi neere âboro, na dau pwamuru naa goo, jii diri pâ neere âboro.  
\v 5 \x - \xo 1:5 \xt 2 Samuel 7.14; 1 Chroniques 17.13; Apostolo 13.33\x*Ba câé mu caa ina tà pwi jè angela wà Pwiduée pâ: 
\b  
\q1 \qt Wàéni popai kôo,\qt* 
\q1 \qt na go ina nabà:\qt* 
\q1 \qt Gà pwina naîô,\qt* 
\q1 \qt â go pwi caa'gà.\qt*\qs Psaume 2.7\qs* 
\m é, 
\q1 \qt Go o pwi Caa kêe,\qt* 
\q1 \qt â ée mwa pwi naîô.\qt*\qs 2 Samuel 7.14\qs* 
\b  
\m  
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt Roma 8.29\x*Ûna é paari Pwina naîê, tà tàpé na rà tâa jaaé, â é naa têe ê tàrù kà pwi ciàra èpo\f + \fr 1:6 \fq Ûna é paari Pwina naîê… \ft Grec: \fqa Ûna é popa Pwi ciàra èpo naa na gòropuu {monde}. \ft Munaa ê pai pitèpa Kériso, é, pai wâjué côwâ kêe na jè tòotù. Ê popai \fqa monde \ft ni, âna pai ina wèe pâ: \fqa Autâa, \fl é, \fqa napô, \fl é, \fqa mwaciri. \ft Pwiri naani gòropuu, é wâpà wiàna wânidò napwéretòotù.\f*, â é pitûâri pâ: 
\b  
\q1 \qt Wâdé na wà diri tèpa angela kôo,\qt* 
\q1 \qt âna rà o cau ipwamainaê diri.\qt*\qs Psaume 97.7\qs* 
\b  
\m  
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Psaume 104.4\x*Napwa naa goo tèpa angela kêe, âna é ina wà Pwiduée: 
\b  
\q1 \qt Go nama rà pwacèwii ê pwéretòotù;\qt* 
\q1 \qt Rà o pwacèwii ê doromara ânye.\qt*\qs Psaume 104.4\qs* 
\b  
\m  
\v 8 \x - \xo 1:8 \xt Psaume 45.7–8\x*Êco na wàéni ê pwina é ina naa goo wà Pwina naîê: 
\b  
\q1 \qt Wâgà co [Pwina naîô]\qt* 
\q1 \qt âna wâgà Pwiduée\qt*\f + \fr 1:8 \fq Wâgà Pwiduée—\ft Ê pâ popai bèepwiri gée na Psaume 45, âna popai kà pwi jè apwanyabi, goo ê pai piéa kà pwi jè ukai. Naani, âna é ina wà pwina é wii ê tii tà tèpa Hébéru, pâ, wà Pwiduée Caa, âna é ina pwiri tà Iésu Kériso, Pwina naîê. É wàrapwiri wà Pwiduée, ba na é paari tà tèpa âboro pâ, wà Iésu, âna é pwi ukai kâra gòropuu diri.\f*! 
\q1 \qt O ticè pwâadàra\qt* 
\q1 \qt ê Mwaciri'gà.\qt* 
\q1 \qt Gà mwa Pwi Ukai\qt* 
\q1 \qt dàra gòiri awé.\qt* 
\q1 \qt O *tàrù ê pai pitûâ'gà.\qt* 
\q1  
\v 9 \qt Gà wâdéari ê tàrù,\qt* 
\q1 \qt â gà miiri ê èpà.\qt* 
\q1 \qt  wâgo, Pwiduée Caa'gà,\qt* 
\q1 \qt âna go jèe pitòrigarigà\qt*\f + \fr 1:9 \fq Pitòrigarigà—\ft Grec: \fqa Oint. Côo \fl note \ft goo Luka 4.18.\f* 
\q1 \qt jii diri tèpa béegà.\qt* 
\q1 \qt Go wicèpwiri ê jawé ûrea\qt* 
\q1 \qt naa gòro pûrugà.\qt* 
\q1 \qt Go nama rà pipwamainagà;\qt* 
\q1 \qt go naa tâgà ê pipwàdée,\qt* 
\q1 \qt na dau maina awé.\qt*\qs Psaume 45.7–8\qs* 
\b  
\m  
\v 10 \x - \xo 1:10 \xt Psaume 102.26–28\x*É ina mwara wà Pwiduée, naa goo Pwina naîê pâ: 
\b  
\q1 \qt Naa na autapoo goo,\qt* 
\q1 \qt âna nye wâgà, Pwi Ukai\qt*\f + \fr 1:10 \fq Nye wâgà, Pwi Ukai—\ft Ê pâ popai bèepwiri gée na Psaume 102, âna popai kà pwi jè âboro tà Pwiduée. Naani, âna é ina wà pwina é wii ê tii tà tèpa Hébéru pâ, wà Pwiduée Caa, âna é ina pwiri tà Pwina naîê, Iésu Kériso.\f*\qt ,\qt* 
\q1 \qt na gà pwi a tòpò\qt* 
\q1 \qt ê pàara gòropuu.\qt* 
\q1 \qt Gà pwi a bari\qt* 
\q1 \qt iri napwéretòotù.\qt* 
\q1  
\v 11 \qt O mwa tiàu\qt* 
\q1 \qt ê gòropuu diri,\qt* 
\q1 \qt ma napwéretòotù,\qt* 
\q1 \qt ma diri pwina tâa na.\qt* 
\q1 \qt Êco na nye wâgà co\qt* 
\q1 \qt na o mwa tâa awé.\qt* 
\q1  
\v 12 \qt Gà o cùurà\qt* 
\q1 \qt pwacèwii ârabwée;\qt* 
\q1 \qt Gà o pipîrirà\qt* 
\q1 \qt pwacèwii dòro aupuu.\qt* 
\q1 \qt  nye wâgà co,\qt* 
\q1 \qt na gà nye tà tâa awé;\qt* 
\q1 \qt Gà nye tà wâro\qt* 
\q1 \qt dàra gòiri!\qt*\qs Psaume 102.26–28\qs* 
\b  
\m  
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Psaume 110.1\x*Â wàéni jè muru na ia é ina wà Pwiduée: 
\b  
\q1 \qt “Gà me ma gà tâa ni.\qt* 
\q1 \qt Tâa ni gòro îô étò.\qt* 
\q1 \qt [Go naa tâgà ê pitûâ.\qt* 
\q1 \qt O pwamainagà awé.]\qt* 
\q1 \qt Go nama gà còogai\qt* 
\q1 \qt tèpa ipaa dàgà.”\qt*\qs Psaume 110.1\qs* 
\b  
\m Gona guwà niimiri pâ, é ina pwiri tà pwi jè angela kêe? [Bwa! É ina pwiri tà Pwina naîê!] 
\p  
\v 14 \x - \xo 1:14 \xt Psaume 34.8, 91.11\x*Ba napwa naa goo wà tèpa angela, âna rà tèpa ênawéna co. Ba é cùrurà wà Pwiduée, ba na rà pitu tâjè, wàijè na ée mwa pa-udòjè, [ma naa tâjè ê *âji wâro jaaé]. 
\c 2  
\s1 É pame pai udò na dau pwényuâa 
\s2 Jè cibwaa nama piticèmuru naa goo 
\p  
\v 1 Gée goo pwiri\f + \fr 2:1 \fq Pwiri—\ft Ê pai maina ma muugère kà Pwina naî Pwiduée, na napéaati naa naporomee 1.\f*, â wâdé na jè pâra bwàti wiâra ê popai na jè têre. Ba péa jè tà pâiti jii.  
\v 2 \x - \xo 2:2 \xt Galatia 3.19\x*Ba napwa naa goo ê *Naèà kà Moosé\f + \fr 2:2 \fq Naèà kà Moosé—\ft Grec: \fqa Popai na rà pame, wà tèpa angela, âna é coo. \ft Rà ina wà tèpa Juif pâ, rà tòpi ê Naèà kà Moosé naigé mee wà tèpa angela. (Côo Apostolo 7.53.)\f*, âna é nama rà pwa wârimuru wà diri tàpé, na càra caa pâra wiâra bwàti. 
\p  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Hébéru 10.29, 12.25\x*Êco na [wà Pwiduée, âna] é jèe naa tâjè ê naigé, ba na jè udò; pwi naigé na dau maina ma pwényuâa [jii ê naèà]! Â jè o wànau târa cè pai uru kâjè jii ê wârimuru, wiàna câjè caa câbaâjupâraê?! Ba nye wà Pwi Ukai Iésu kaa, na ia é mara inapàpari tâjè ê naigé bèepwiri. Â wà tàpé na rà têreê, âna rà jèe *paâjupâraê tâjè. 
\p  
\v 4 \x - \xo 2:4 \xt Maréko 16.20; 1 Korénito 12.4,11\x*Â wà mwara Pwiduée, âna é paâjupâraê, goro pâ *câmu kâra pàtàmee—muru na rà pò goo wà tèpa âboro. Â é jèpa naa pâ âraimeai, na é naigé mee ê *Nyuâaê Pwicîri, wiâra câbawâdé kêe. 
\s2 É ipakîriê boo ba kâjè 
\p  
\v 5 Go gére patùrawà goro ê Mwaciri\f + \fr 2:5 \fq Mwaciri—\ft Grec: \fqa Gòropuu.\f* na o mwa tèepaa. Â o càcaa tèpa *angela, na ée mwa nama rà pitûâ naawê, wà Pwiduée.  
\v 6 \x - \xo 2:6 \xt Psaume 8.5–7\x*Ba é ina têe wà pwi jè âboro, na jè ére gée goo ê *Tii Pwicîri pâ: 
\b  
\q1 \qt Wàilàapà wà pwi âboro,\qt* 
\q1 \qt na gà o niimiriê,\qt* 
\q1 \qt [co Pwiduée]?\qt* 
\q1 \qt Gorodà na piâranümagà wàé,\qt* 
\q1 \qt wà *Pwina naîri âboro\qt*\f + \fr 2:6 \fq Wà Pwina naîri âboro—\ft Popai me gée Psaume 8.4–6, na popai goojè tèpa âboro. Êco na wà pwina é wii ê tii tà tèpa Hébéru, âna é ina wà Iésu, na pitunee têe pâ Pwina naîri âboro.\f*\qt ?\qt* 
\q1  
\v 7 \qt Gà pakîriê boo\qt* 
\q1 \qt jii tèpa angela\qt* 
\q1 \qt na ji pàara,\qt* 
\q1 \qt na càcaa gòiri.\qt* 
\q1 \qt Gà naa têe korona—\qt* 
\q1 \qt bwe kâra ukai.\qt* 
\q1 \qt Gà nama pwamainaê.\qt* 
\q1  
\v 8 \qt Gà nama é pitûâ\qt* 
\q1 \qt naa gòro diri pâ muru!\qt*\qs Psaume 8.5–7\qs* 
\b  
\m Ba nye ticè jè muru, cèna o tâa gòroigé jii ê pitûâ kêe\f + \fr 2:8 \fq Pitûâ kêe—\fl é, \fqa Pitûâ kâjè. \ft Pwiri é inajè tèpa âboro, é, pwiri Iésu Kériso, Pwina naîri âboro.\f*. Êco na nabàni, âna jè côo bwàti pâ, càcaa pâji coo diri ê popai bèepwiri.  
\v 9 \x - \xo 2:9 \xt Filipi 2.8–9\x*Â jè côo mwara pâ, jèe pakîri wà Iésu, na ji pàara, na arana tèpa angela. Ba é pwamaagé côo, â é bà ba kâjè diri tèpa âboro, gée goro ê *pimeaari imudi kà Pwiduée. Â gée goo ê pwina é pwa wà Iésu, â jèe naa têe korona—bwe kâra ukai. Â jè côo pâ ipwamainaê, [pwacèwii ê popai bèepwiri naa na Tii Pwicîri]. 
\s2 É pwi cià diri tèpa naî Pwiduée 
\p  
\v 10 Wà Pwiduée, âna é tòpò ba kêe diri pâ muru, â é tàgére wéaa goorà. Pwa pàra tèpa naî Pwiduée mwara, na rà dau wâru, [âna wàijè kaa]\f + \fr 2:10 \fq Âna wàijè kaa—\ft Bà jèe wii \fl wàijè \fqa tèpa naîê \ft naa na pâ nee tii 10–18, ba jè tèpa naî Pwiduée, wàijè na jè cèikî naa goo wà Iésu. (Côo Hébéru 3.6.)\f*. Â wâdé têe, na é nama jè cau tâa na ê pai maina ma muugère kêe. Pinaigé mara ê pwiibà, ê pai maagé côo kà Iésu ma pai bà kêe. Â gée goo kaa pwiri, â wà Pwiduée, âna é naa tà Iésu ê autâa na tâbawêe, na pâriê. Ba wà Iésu, âna é pwi ukai, na é pa-udò diri tèpa naî Pwiduée, ma pwi a poparà pâ, [naa na *âji wâro]\f + \fr 2:10 \fl É, \fqa Diri pâ muru, âna kêe {kà Pwiduée}, â rà me gée gooé, â rà tâa gée gooé. Â é popa tèpa naîê na rà wâru naa na pai maina ma muugère. Â wâdé têe na é nama é tâbawêe {wà Iésu} naigé mee ê pai maagé côo kêe, wàé {wà Iésu} na é pwina é tapoo ê pai udò kàra. \ft Ê pâ popai \fqa é nama é tâbawêe {wà Iésu}, \ft âna pwiri pai tòpi kêe ê autâa kêe napwéretòotù, é, pwiri pai ina wèe pâ, na o tâbawêe ê pai pa-udòjè kêe.\f*. 
\p  
\v 11 \x - \xo 2:11 \xt Mataio 25.40\x*Üu, nye wà Iésu kaa, na é pwina é popajè tèpa âboro kêe, pâdari wà Pwiduée\f + \fr 2:11 \fq É popajè…pâdari wà Pwiduée—\fl é, \fqa É tipi tèpa âboro jii ê pâ èpà kàra. \ft Grec: \fqa É nama rà pwicîri.\f*, [pwi caa kêe] ba na o caapwi caa kâjè diri, wàijè ma wàé. Â gée goo kaa pwiri, âna câé caa kamu, na é ina goojè pâ jè tèpa aéjii kêe.  
\v 12 \x - \xo 2:12 \xt Psaume 22.23\x*Ba wàé na ia é jèe ina tà Pwiduée pâ: 
\b  
\q1 \qt Go mwa pwamaina neegà\qt* 
\q1 \qt tà tèpa aéjii kôo.\qt* 
\q1 \qt Go mwa câdirigà\qt* 
\q1 \qt na rà pitapitirirà\qt*\f + \fr 2:12 \ft Popai me gée Psaume 22.23, muru wii kà ukai Davita. Wà pwi awii ê tii bèeni tà tèpa Hébéru, âna é ina pâ, nye wà Iésu na é mara ina pâ popai bèepwiri tà Pwiduée, na ia ru tâa napwéretòotù, béaa kâra pai tòpò wàra ê gòropuu.\f*\qt .\qt*\qs Psaume 22.23\qs* 
\b  
\m  
\v 13 \x - \xo 2:13 \xt Ésaïe 8.17,18\x*Â é ina têe mwara pâ: \qt Wâgo mwara, âna go mwa cèikî naa googà.\qt*\rq Ésaïe 8.17\rq* 
\p  jèpwi mwara: 
\q1 \qt Wâgo ni, ma wà tàpé\qt* 
\q1 \qt na é naarà tôo wà Pwiduée,\qt* 
\q1 \qt wàibà diri tèpa naîê\qt*\f + \fr 2:13 \fq Wàibà diri tèpa naîê—\ft Grec: \fqa Ba rà cau tèpa naîô \ft naa na Tii kà Isaia. \ft Êco na naani, âna é popa pâ popai bèepwiri wà pwi awii ê tii bèeni, ba naa popai goo wà Iésu, bau diri tèpa âboro kêe, na rà cau tèpa naî Pwiduée ma wàé.\f*\qt .\qt*\qs Ésaïe 8.18\qs* 
\s2 É pâ nau pwi âboro pwacèwiijè 
\m  
\v 14 \x - \xo 2:14 \xt 1 Ioane 3.8; Auinapàpari 12.10\x*Wàijè tèpa naî Pwiduée, âna jè cau tâa tâjè diri, ê naiiri âboro na o mwa bà. Â é pa naiiri âboro wà Iésu, ba na é pwacèwiijè. Â é jèe bà ba kâjè, ba na tapàgà ê pàtàma *Caatana, wà pwina é nama jè bà.  
\v 15 Â, na wàrapwiri, â é tipijè jii ê pai wâgotâjè goro ê pwâra bà, na ia piijè béaa, diri tòotù. 
\p  
\v 16 \x - \xo 2:16 \xt Ésaïe 41.8–9\x*Jè tâmogòori bwàti pâ, câé caa me wà Iésu, ba na é pitu tà tèpa angela. É nye me nau pitu tà tèpa gòobàra *Abéraama.  
\v 17 Â é ipwacèwiijè, tèpa aéjii kêe, naa na diri pai pwa goo. Ba [wiàna càcaa wàrapwiri, â pwiri càcaa pâri ma] é pwi a-ipa popai nabibiu kâjè ma wà Pwiduée\f + \fr 2:17 \fq Pwi a-ipa popai… \ft Wàépwiri wakè kà pwi apwa ârapwaailò. Côo \fl note \ft goo Hébéru 6.19–20.\f*. Â é jèe pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè, na é pitêre dà Pwiduée, naa na pai piênawéna kêe têe. Â é pwi a meaarijè, [wàijè na ticè nii kâjè]. Â é tòpò ê *ârapwaailò, târa pwanauri ê pâ èpà kâjè.  
\v 18 Â nye pâri ma é pitu tâjè, wiàna tèepaa marijè ê tacai. Ba é tâmogòori ê tacai, ma ê maagé côo. 
\c 3  
\s1 É piwéna jii Moosé wà Iésu 
\p  
\v 1 \x - \xo 3:1 \xt Nombres 12.7; Hébéru 4.14, 7.26\x*Tèpa cèikî béeò, wà Pwiduée âna é jèe todàwà, ba na guwà tèpa âboro kêe. Êkaa na guwà naa nümawà naa goo wà Iésu, ba é pwi majoro ê cèikî kâjè. Ba é cùrué medarijè wà Pwiduée, â é pacimaê, ba na é pwi a pwa *ârapwaailò maina kâjè\f + \fr 3:1 \ft Grec: \fqa  êkaa, co tèpa aéjii pwicîri, wâguwà tèpa béejè na todàjè gée napwéretòotù, âna wâdé na guwà naa nümawà naa goo wà Iésu, wàé pwi apostolo ma pwi apwa ârapwaailò goro ê cèikî kâjè.\f*.  
\v 2 Â é pitêre dà Pwiduée, â é piênawéna kêe bwàti, pwacèwii *Moosé napwiri, na ia é piênawéna kâra diri ê pwârawâ kà Pwiduée. 
\p  
\v 3 Êco na dau pwamuru naa goo wà Iésu jii wà Moosé, â wâdé na dau ipwamainaê jiié. Ba wà pwi apooro ê wâ, âna é piwéna jii ê pwi ênawéna\f + \fr 3:3 \ft (2\+ord e\+ord* phrase) \fl & 3.4 \ft Grec: \fqa …Ipaiwà naa goo pwi aba wâ, na é piwéna jii ê wâ na é bari. \fv \ft 4\+fv*\fqa Ba êdiri pâ wâ, âna o pwa pwi abari, â nye wà Pwiduée na é bari diri pâ muru.\f*.  
\v 4 Ba jèpa wâ, âna nye pwa pwi apooé, â nye wà Pwiduée na é tòpò diri pâ muru. 
\p  
\v 5 \x - \xo 3:5 \xt Nombres 12.7\x*Napwa naa goo wà Moosé, âna é dau pwi a wakè bwàti naa na pwârawâ kà Pwiduée, â é dau pwi a pitêre dàra. Êco na é nye pwi ênawéna co. Ba é pwi ânuuru\f + \fr 3:5 \fq Pwi ânuuru—\ft Grec: \fqa Pwi apaâjupâra.\f* diri ê pwina ée mwa inapàpari wà Pwiduée, gée na càùé.  
\v 6 Â wà *Kériso, âna é pwina nari èpo na pwârawâ, na naa têe pitûâ. Â ê pwârawâ bèepwiri, âna wàijè kaa, wiàna jè tà cimwü naa na pai pitapacîri kâjè, ma cipa ba mwü ê cèikî kâjè. 
\s1 Âji pinaanapô jaa Pwiduée na é pame Iésu 
\s2 Cibwaa ipwacèwii tèpa Isaraéla 
\p  
\v 7 \x - \xo 3:7 \xt Psaume 95.7–11\x*Gée goo ê pâ pwi bèepwiri, â [wâdé na jè pitêre dàra ê pwina] é ina ê Nyuâaê Pwicîri, pâ: 
\b  
\q1 \qt Wiàna guwà têre\qt* 
\q1 \qt pwâra to kà Pwiduée,\qt* 
\q1 \qt na tòotù bèeni,\qt* 
\q1  
\v 8 \x - \xo 3:8 \xt Exode 17.7; Nombres 20.2–5\x*\qt â guwà pitêre dèe\qt*\f + \fr 3:8 \fq  guwà pitêre dèe… \ft Grec: \fqa Guwà cibwaa nama gòo pwâranümawà, pwacèwii na biu, na tàutàwà gooé.\f*\qt !\qt* 
\q1 \qt Tàu tà wà tèpa Isaraéla\qt* 
\q1 \qt goo Pwiduée kàra,\qt* 
\q1 \qt napwiri, naa namaré.\qt* 
\q1 \qt Rà naa càùrà naa gooé\qt* 
\q1 \qt Rà nye pigàdèe,\qt* 
\q1 \qt goro pâ càrarà!\qt*\qs Psaume 95.7–8\qs* 
\b  
\m  
\v 9 [Â ipaiwà ê pwina é ina naa goorà wà Pwiduée]: 
\b  
\q1 \qt Rà tacaio naa namaré,\qt* 
\q1 \qt wà tèpa caa kàwà.\qt* 
\q1 \qt Gée goo pwiri,\qt* 
\q1 \qt â rà côo ê pwina go pwa,\qt* 
\q1  
\v 10 \qt naa na 40 naja.\qt* 
\q1 \qt Oratôo goorà.\qt* 
\q1 \qt Go inapàpari:\qt* 
\q1 \qt “Rà naa càùrà naa gooò!\qt* 
\q1 \qt Càra caa pitêre dòo\qt*\f + \fr 3:10 \ft Grec: \fqa Naa na 40 naja. Go putàmu naa goo pwi naneeâboro bèepwiri. Â go ina pâ: É ipa-imwürurà taaci ê pwâranümarà. Càra caa tâmogòori ê pâ naigé kôo. Ipaiwà naa na nee tii 15.\f*\qt !\qt* 
\q1  
\v 11 \x - \xo 3:11 \xt Nombres 14.21–23\x*\qt Go putàmu naa goorà.\qt* 
\q1 \qt Go ipwataâboro pâ:\qt* 
\q1 \qt O càra mwa caa me\qt* 
\q1 \qt naa na ére aunao,\qt* 
\q1 \qt [ére kâra pinaanapô]\qt* 
\q1 \qt na go jèe ipwabwàti!”\qt*\qs Psaume 95.9–11\qs* 
\s2 Jè cibwaa nama gòo pûrujè 
\p  
\v 12 Êkaa na guwà ipwacôowà, co tèpa béeò! Ba wiàna guwà wéaari pâ aunünüma na èpà, â wiàna tàutàwà na guwà cèikî, â guwà péa tà pâiti jii wà Pwiduée, pwi a pawârojè\f + \fr 3:12 \fq Pwi apawârojè—\fl é, \fqa Na é wâro.\f*.  
\v 13 Ba ê èpà na jè pwa, âna é ipa-imwürujè, ma nama gòo pûrujè, [â é pwa ma jè naa càùjè naa goo wà Pwiduée]. Êkaa na guwà ciburà ipagòowà naima, ba na o càcaa tèepaa mariwà ê pwiibà! Â guwà wàrapwiri diri pâ tòotù. Ba ê pwi tòotù bèepwiri na é ina ê Tii Pwicîri, âna nabà, [â càcaa widàuru]! 
\p  
\v 14 Jè jèe tèpa bée Kériso, gée na autapoo goo, na jè cèikî naa gooé. Â wâdé na jè cipa ba mwü ê cèikî bèepwiri, tèepaa naa na ê pwâadèreè [ba na o pwa cè kâjè gée goo ê pwina tâa têe]. 
\p  
\v 15 \x - \xo 3:15 \xt Hébéru 3.7–8\x*Â [jè cibwaa ipwanauri ê pwina jè tàgére] pûra naa na *Tii Pwicîri pâ: 
\b  
\q1 \qt Wiàna guwà têre\qt* 
\q1 \qt pwâra to kà Pwiduée,\qt* 
\q1 \qt na tòotù bèeni,\qt* 
\q1 \qt â guwà pitêre dèe!\qt* 
\q1 \qt Guwà cibwaa\qt* 
\q1 \qt naa càùwà naa gooé!\qt*\qs Psaume 95.7–8 \qs* 
\s2 Càra caa tèepaa naa na aunao 
\p  
\v 16 \x - \xo 3:16 \xt Nombres 14.1–35\x*Wàilàapà tàpé na ia rà têre ê pwâra to kà Pwiduée, â na ia rà naa càùrà naa gooé? Nye wà tèpa jojoorojè kaa, na ia é poparà còobé wà Moosé gée napô *Aigupito!  
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt 1 Korénito 10.10\x*Â nye naa goorà kaa, na ia é putàmu wà Pwiduée, naa na 40 naja. Nye wàilà kaa na ia rà pwa na èpà naa namaré, â rà cau bà imudi naawê.  
\v 18 Â nye wàilà kaa, na ia é *ipwataâboro tàra wà Pwiduée, pâ, o càra caa tèepaa naa na ê napô, na ia é jèe pwabwàti ba kàra.  
\v 19 Â jèe càra caa tèepaa, naa na aunao [ma pinaanapô] kà Pwiduée, gée goro na tàutàra na rà cèikî naa gooé. 
\c 4  
\p  
\v 1 Wà Pwiduée, âna é mara ina [tà tèpa jojoorojè] pâ, ée mwa poparà pâ naa na aunao [ma pinaanapô] na é jèe mara ipwabwàti ba kàra. Â ê auina kêe bèepwiri, âna é jèe nye coo ba kâjè nabàni. Êkaa na jè ipwacôoco, ba é péa pitèi pàra tàpé gée goojè wà Pwiduée, ma ina pâ, rà jèe ipâiti\f + \fr 4:1 \fq É péa…ina pâ, rà jèe ipâiti—\fl é, \fqa Ba rà péa niimiri wà pàra tàpé gée goojè pâ, na rà jèe ipwâ.\f*. 
\p  
\v 2 Ba jèe nye picémara tâjè ê popai na wâdé [goro ê aunao bèepwiri] pwacèwiirà. Êco na wàilà, âna ticè pumara ê popai na rà têre, gée goro na càra caa tòpi goro cèikî\f + \fr 4:2 \fq Càra caa tòpi goro cèikî—\fl é, \fqa Càcaa tâa goorà ê cèikî kà tàpé na rà pitêre dèe. \ft Pwiri pai ina wèe pâ, wà Kaléba ma Iosua na ru cèikî naa goo wà Pwiduée. (Côo Nombres naporomee 13 ma 14.)\f*.  
\v 3 \x - \xo 4:3 \xt Psaume 95.11; Hébéru 3.11\x*[Â wàépwiri ê majoroé ma] é ina wà Pwiduée pâ: 
\b  
\q1 \qt Go putàmu naa goorà.\qt* 
\q1 \qt Go ipwataâboro pâ:\qt* 
\q1 \qt O càra mwa caa me\qt* 
\q1 \qt naa na ére aunao,\qt* 
\q1 \qt [ére kâra pinaanapô]\qt* 
\q1 \qt na go jèe pwabwàti!\qt*\qs Psaume 95.11\qs* 
\s2 Tàpiri tâjè pwi aunao bèepwiri 
\p Êco na wàijè na jè cèikî, âna jè o tòpi ê âji nao ma pinaanapô kà Pwiduée\f + \fr 4:3 \fq Jè o tòpi ê âji nao… \ft Grec: \fqa Jè o nye too naa na aunao. \ft Jè tòpi i âji pinaanapô bèepwiri na jè tâa goo Iésu Kériso.\f*, [na é jèe nabwé pwabwàti wà Pwiduée, gée na biu]. Ba êdiri auniimiri kêe goro pâ wakè na ée mwa pacoo, âna tâbawêe, béaa kâra pai tòpò kêe ê gòropuu. 
\p  
\v 4 \x - \xo 4:4 \xt Genèse 2.2\x*Jè pûra mwara naa na jè ére gée goro ê *Tii Pwicîri [i pwi ia é pwa wà Pwiduée naa na autapoo goo]. Ba jèe wii pâ: \qt É nao wà Pwiduée na bé 7 kâra tòotù, gée na càùru ê pâ wakè na é pwa.\qt*\rq Genèse 2.2\rq* Wàépwiri pwi bé 7 kâra tòotù kâra nadàpàra pwapwicîri. 
\p  
\v 5 \x - \xo 4:5 \xt Psaume 95.11\x*Jè wâjué côwâ naa goo i pwi nee tii, na ina pâ: 
\b  
\q1 \qt O càra mwa caa me\qt* 
\q1 \qt naa na i ére aunao,\qt* 
\q1 \qt [ére kâra pinaanapô]\qt* 
\q1 \qt na go jèe pwabwàti!\qt*\qs Psaume 95.11\qs* 
\b  
\m  
\v 6 [Na jè pûra pwiri, â jè nye tâmogòori pâ] nye pwa ê aunao [ma pinaanapô] na ia é pwabwàti wà Pwiduée. Jèpwi, âna jè jèe côo pâ, wà tàpé na rà mara tòpi ê popai goo, âna càra caa tò naa na, ba càra caa pitêre dèe.  
\v 7 \x - \xo 4:7 \xt Psaume 95.7–8\x*Â wàépwiri na é câmuri jè tòotù wà Pwiduée, [ba na rà o tòpi ê âji pinaanapô kêe\f + \fr 4:7 \fq Tòpi ê âji pinaanapô—\ft Côo \fl note \ft goo nee tii 3.\f*, wà pàra tèpa âboro]. Â ê pwi tòotù bèepwiri, âna i pwi tòotù na ia ina naa na i pwi nee tii wâna ê Tii Pwicîri. Ba é ina pâ: 
\b  
\q1 \qt Wiàna guwà têre\qt* 
\q1 \qt pwâra to kà Pwiduée,\qt* 
\q1 \qt na tòotù bèeni,\qt* 
\q1 \qt â guwà pitêre dèe\qt*\f + \fr 4:7 \fq  guwà pitêre dèe—\ft Grec: \fqa Guwà cibwaa nama gòo pwâranümawà.\f*\qt !\qt*\qs Psaume 95.7–8 \qs* 
\b  
\m  ê popai bèepwiri, âna wà ukai *Davita, na é pinaigé mee, jèe dau wâme côwâ [kâra ê pai pâra kà tèpa jojoorojè naa namaré]. 
\p  
\v 8 \x - \xo 4:8 \xt Deutéronome 31.7; Josué 22.4\x*Êkaa na jè côo pâ ê aunao [ma pinaanapô bèepwiri] âna càcaa ê napô na ia é poparà pâ naawê wà Iosua\f + \fr 4:8 \ft 1\+ord re\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa Ba wiàna é naa tàra aunao wà Iosua… \ft (\fqa Iosua—\ft Côo Apostolo 7.45.)\f*. Ba wiàna wàrapwiri, â pwiri câé mwa caa ina côwâ cè jè tòotù wà Pwiduée.  
\v 9-10 \x - \xo 4:9-10 \xt Hébéru 4.4\x*Â gée goo pwiri, â pwa ê aunao [ma pinaanapô] ba kâjè tèpa âboro kà Pwiduée. Â, na jè o too naa na, â jè o mwa bàra nao jii ê wakè kâjè. Â jè o ipwacèwii wà Pwiduée, na ia é nao naa na bé 7 tòotù, [gée na càùru pai tòpò kêe ê gòropuu]. 
\p  
\v 11 Wiàna wàrapwiri, â wâdé na jè ipwadàrapwa ma jè tòpi ê âji pinaanapô kà Pwiduée. Â jè cibwaa pwaduwà kà tèpa jojoorojè, [tèpa *Isaraéla] na ia rà ipwatàu. Ba wà pwina câé caa pitêre dà Pwiduée, âna é pâiti\f + \fr 4:11 \ft Dernière phrase—\ft Grec: \fqa Ba na o câé caa tûu wà pwi jèpwi.\f*. 
\s2 Popai kà Pwiduée âna tàuwa 
\p  
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Éféso 6.17; Auinapàpari 1.16, 19.13–15\x*Ê popai kà Pwiduée\f + \fr 4:12 \fq Ê popai kà Pwiduée—\ft Càcaa aupwa tii co. Ba é patùrajè wà Pwiduée, na rà naigé mee wà tèpa âboro kêe, â na naigé mee ê Tii Pwicîri mwara.\f*, âna dau pwa pàtàmee, ba na é wakè goojè. Ba é pwacèwii ê tàuwa na nye dau éa kaa ê du piére, ba é tapàgà tiagoro pâ aupitòobàra ma tiagoro pâ âraduujè. \fig Popai kà Pwiduée, âna tàuwa na nye dau éa kaa ê du piére|src="135 Two-edged sword 2.jpg" size="col" ref="4.12" \fig*Ba é gée tiagoro pâ câbawâdé ma auniimiri na tàbinyiri nigée na pwâranümajè. Â é [pwa ma pwéelaa goorà\f + \fr 4:12 \fq Pwa ma pwéelaa—\ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Papwéelaari.\f* ma] tèirà. 
\p  
\v 13 Ba nye ticè jè muru, ma âboro, cèna pâri ma é cârü goo wà Pwiduée. Ba wàé na é tòpòrà diri, â é tâmogòori ê âji pai pwa goorà\f + \fr 4:13 \fq É tâmogòori ê âji pai pwa goorà—\ft Grec: \fqa  rà nye cau cipàpaa na ara ê du âraporomee.\f*.  nye wàé kaa na jè o mwa coo araé ma paari têe diri ê pwina jè pwa. 
\ms1 iésu âna é pwi a-ipa popai nabibiu kâjè ma pwiduée 
\mr (Naporomee 4.14–10.18) 
\s2 É tâmogòori pai ticè nii kâjè 
\p  
\v 14 \x - \xo 4:14 \xt Hébéru 3.1, 10.23\x*[Go gére ina tàwà pâ] wà Iésu, *Pwina naî Pwiduée, âna é pwi a pwa *ârapwaailò maina kâjè, na é jèe too naa *napwéretòotù, [ba na é pwi a-ipa popai nabibiu kâjè ma wà Pwiduée]. Êkaa na wâdé na jè tà tâjùru ba mwü ê cèikî kâjè naa gooé. 
\p  
\v 15 Câé caa pwi a pwa ârapwaailò na é wâiti jiijè. Ba é tâmogòori bwàti ê pai ticè nii kâjè, â jèe tacaié, naa goro diri ê pwina tacaijè goo. (Êco na wàé, âna câé mu caa pipanuâê, â câé mu caa pwa na èpà.) 
\p  
\v 16 \x - \xo 4:16 \xt Hébéru 10.19\x*Gée goo kaa pwiri, â o câjè caa piwâ, na jè me na ara Pwiduée, Pwi Ukai\f + \fr 4:16 \fq Na ara Pwiduée, Pwi Ukai—\ft Grec: \fqa Naa goo ê autâa (trône).\f*, [na é naigé mee wà Iésu]. Ba jè o mwa tòpi gée gooé ê *pimeaari imudi kêe. Â ée mwa pitu tâjè, [wàijè na piticè nii kâjè] â ée mwa dau pwa na wâdé tâjè, na pàara kêe. 
\c 5  
\s2 Pwiduée na é naa têe wakè kêe 
\p  
\v 1 Napwa naa goo wà pwi a pwa ârapwaailò maina, âna é pwi âboro na pitòrigarié, ba na é pwi a-ipa popai nabibiu kà tèpa âboro, ma wà Pwiduée. Ba é naa tà Pwiduée ê pâ âraimeai ma *ârapwaailò, ba na o pwanauri ê pâ èpà kà tèpa âboro.  
\v 2 Â é [nye ji pwi âboro] pwacèwiirà, â é tâmogòori pai ticè nii kâra pâ âboro. Â é moo naa goorà, ma meaarirà na rà imwüru, gée goro pai càcaa tâmogòori kàra.  
\v 3 \x - \xo 5:3 \xt Lévitique 9.7, 16.6\x*Â, na pàara na é pwa ârapwaailò târa pwanauri pâ èpà kâra ê Ba, âna é pwa ârapwaailò ba kêe mwara, gée goo na é pwi âboro na ticè nii kêe, pwacèwiirà. 
\p  
\v 4 \x - \xo 5:4 \xt Exode 28.1\x*Nye ticè cè jè âboro, cèna é tàpo cimadò gée gooé ma é pwi a pwa ârapwaailò. Ba pwi wakè na dau pwamuru naa goo. Â nye wàco wà Pwiduée na pâriê ma é pitòrigari cè pwi âboro, pwacèwii pai pwa kêe naa goo wà *Arona, [wà pwi a pâbéaa kà tèpa pwa ârapwaailò kâjè biu]. 
\p  
\v 5 Ipaiwà naa goo wà Kériso. Ba câé caa ipwamainaê côwâ. Â nye wà Pwiduée, na é nama é pwi a pwa ârapwaailò maina. Ba é ina têe pâ: 
\b  
\q1 \qt Wàéni popai kôo,\qt* 
\q1 \qt na go ina nabà:\qt* 
\q1 \qt Gà pwina naîô,\qt* 
\q1 \qt â go pwi caa'gà.\qt*\qs Psaume 2.7\qs* 
\b  
\m  
\v 6 \x - \xo 5:6 \xt Psaume 110.4; Hébéru 6.20, 7.1\x*Â jè pûra mwara [na jè nee *Tii Pwicîri] na é ina wà Pwiduée pâ: 
\b  
\q1 \qt Gà pwi a pwa ârapwaailò\qt* 
\q1 \qt dàra gòiri awé.\qt* 
\q1 \qt Ipaiwà wâgàu\qt* 
\q1 \qt ma Melkisédek\qt*\f + \fr 5:6 \fq Melkisédek—\ft Wà pwi ukai, ma pwi jè apwa ârapwaailò kâra jè Ba, naa na pàara kà Abéraama, pwi caa kâra ê Ba Isaraéla. (Côo naporomee 7, ma Genèse 14.17–24.)\f*\qt .\qt*\qs Psaume 110.4\qs* 
\s2 É pitêre dèe Kériso â é picâri 
\p  
\v 7 \x - \xo 5:7 \xt Mataio 26.36–46; Filipi 2.6–8\x*Na é bwaa wâro ni gòropuu wà Iésu, â pwa jè pàara na é i ma tomara too tà Pwiduée, na é upaé [jii ê pai bà kêe]\f + \fr 5:7 \ft 1\+ord re\+ord* phrase—\fl é, \fqa Pwa pàara na é i ma tomara too tà Pwiduée, ba na é upaé. Ba pwa pàtàma Pwiduée na é pa-udòjè jii ê pwâra bà. \ft Wà pwi awii tii bèeni, âna é niimiri ê pwâra pwapwicîri kà Iésu na Gethsémané. (Côo Mataio 26.36–46.) Pwiri é niimiri mwara pàra pàara na é i na wà Iésu, pwacèwii gée na càùru pai bà kà wà Lacaro. (Côo Ioane 11.35.)\f*. Â é têre ê pwâra pwapwicîri kêe wà Pwiduée. Ba wà Iésu, âna é dau pwi a papwicîriê ma pitêre dèe. 
\p  
\v 8 É nye Pwina naîê kaa, êco na, pâri ma é picòo ê pai pitêre dàra, goro pai picâri kêe.  
\v 9 Â [é pitêre dàra tiagoro ê pwâadèreè, â] é jèe tubanabwé diri ê wakè kêe\f + \fr 5:9 \fq Â…é jèe tubanabwé diri ê wakè kêe—\fl é, \fqa É tòpòé wà Pwiduée, ba na é pwi apwa ârapwaailò maina kêe. \ft Grec: \fqa Ûna jèe nama é tâbawêe.\f*. Â gée goo kaa pwiri, na ée jèe caa *pwi a pa-udò diri tàpé na rà pitêre dèe. [Â é naa tàra ê *âji wâro jaaé.]  
\v 10 Â é pacimaê wà Pwiduée, ma é pwi a pwa ârapwaailò maina pwacèwii wà Melkisédek. 
\s1 Pai patêre tèpa cèikî 
\p  
\v 11 Wâru pâ muru na nümoo na go\f + \fr 5:11 \fq Go—\ft Pai pwa kà tèpa âboro béaa, na rà wii pâ: \fqa Wàibà\ft ; â pai ina wèe pâ: \fqa Wâgo. \ft Côo \fl note \ft goo 2 Korénito 1.6.\f* ina tàwà goo [pai ipaiwà Iésu, ma Melkisédek]. Êco na o câguwà caa tâmogòori, ba guwà tèpa pwa ciritàu, â câguwà caa nünüma bwàti\f + \fr 5:11 \fq Ba guwà tèpa pwa ciritàu, â câguwà caa nünüma bwàti—\ft Grec: \fqa Ba guwà jèe kee.\f* [naa goo ê cèikî kâjè]. 
\p  
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt 1 Korénito 3.1–3\x*Jèe gòiri [na guwà cèikî, êco na bwaa dau kîri ê autâmogòori kàwà, naa goo ê popai kà Pwiduée. Wiàna guwà jèe cimwü] â pwiri guwà jèe tèpa pacâmuri pàra tàpé. Êco na guwà bwaa tèpa câmu, â câguwà caa pâ dau paé. 
\p Guwà pwacèwii pâ nari èpo na rà bwaa di. Ba bwaa càra caa pâji ija ê utimuru cèna gòo.  
\v 13-14 Â wà pwi [a cèikî] na é wàrapwiri, âna bwaa càcaa pâri ma é pinadàrù ê pwina *tàrù ma ê pwina èpà\f + \fr 5:13-14 \fq Pinadàrù ê pwina tàrù ma ê pwina èpà—\fl é, \fqa Tâmogòori ê popai na tàrù.\f*. Êco na wà pwina é cimwü [naa na cèikî] âna é tâmogòori pwiri, ba é jèe wârori, â é jèe picòo. Â pâri ma é tòpi ê utimuru na gòo. 
\c 6  
\s2 Jè tòpaé jii pâ pâbéaa kâra ârapupûra 
\p  
\v 1-2 Wâdé na jè tèpa âboro na jè cimwü naa na cèikî naa goo Kériso. Jè tòpaé jii pâ pâbéaa kâra ârapupûra, na ia jè tòpi na jè mara cèikî: 
\li1 Ê pai pinünüma ma pai biijè jii pâ tûâ na èpà, na rà popajè dàra ê pwâra bà; 
\li1 Ê pai cèikî naa goo wà Pwiduée; 
\li1 Ê *piupwaa; 
\li1 Ê pai tòpò du îjè [naa gò pwi jè a bwaa âmu cèikî târa *pwényunyuâariê]; 
\li1 Ê pai o wâro côwâ gée na aubà kâra diri tèpa âboro; 
\li1 Ê pitèimuru kà Pwiduée, [târa naa tàra ê pumara wakè kàra]. (Â napwa naa goo ê aupitèi kêe, âna o coo awé.) 
\b  
\m Ba diri pâ pwiibà, âna muru na jè jèe mara picòo béaa. Â càcaa pâri ma jè picòo côwâ.  
\v 3 Ba wâdé na jè pitòpaé, wiâra ê câbawâdé kà Pwiduée\f + \fr 6:3 \ft Pai ina wèe pâ, wâdé na jè pinünüma naa goo pâ muru na wâgòro, goo ê cèikî kâjè—muru na tâa na Tii Pwicîri, na câjè caa pâji tâmogòori. Â pinapéaati pàra muru bèepwiri naa na tii bèeni. Ba wâru pâ ucina goo wà Iésu Kériso, na rà tâa na Aamwari Béaa.\f*. 
\p  
\v 4 Dà cèna jè ina naa goo wà tàpé na rà panuâ bamwara ê cèikî\f + \fr 6:4 \fq Tàpé na rà panuâ bamwara ê cèikî—\ft Nee tii 4–8, âna pwiri popai goo wà tàpé na rà tèpa acèikî béaa, êco na rà naaco ê cèikî kàra. É, pwiri popai goo wà tàpé na rà tâa jaa wà tèpa cèikî, â rà tâmogòori ê âjupâra, â rà côo pâ muru na wâdé na é pwa wà Pwiduée, êco na rà tétâjii.\f*? [O dau pwacoé ma rà o mwa jèu biirà.] Ba ia é nama pwéelaa tàra [ê âjupâra gooé]. Â rà jèe tòpi pâ *aupwényunyuâari kêe, na me gée *napwéretòotù. Â jèe tâa jaarà ê Nyuâaê Pwicîri,  
\v 5 â rà jèe nari gée goo ê pai wâdé kâra ê popai kà Pwiduée. Â rà jèe côo mwara ê pàtàmara ê *Mwaciri kà Pwiduée, na ée mwa bàra paari, wiàna ée mwa tòpò ê Mwaciri kêe\f + \fr 6:5 \fq Ê pàtàmara ê Mwaciri kà Pwiduée… \ft Grec: \fqa Ê pàtàmara ê pàara na o mwa me.\f*. 
\p  
\v 6 \x - \xo 6:6 \xt Mataio 12.31; Hébéru 10.26–27; 1 Ioane 5.16\x*Â wiàna rà tétâjii diri pâ pwiibà, â rà nye dau pitubaèpà tàra côwâ\f + \fr 6:6 \fq Rà nye dau pitubaèpà tàra côwâ—\ft Grec: \fqa Tàra côwâ. \ft Ê pâ popai-bà, âna rà tâa gòobàra pâ popai \fqa rà tanamiri côwâ wà Pwina naî Pwiduée, \ft â pwiri pai ina wèe pâ: \fqa Goro du îrà.\f*. Â o dau pwacoé ma o nümarà na rà pinünüma ma wâjué côwâ. Ba pwacèwii na rà gére tanamiri côwâ wà *Pwina naî Pwiduée naa goro *satauro, ma tubakamuê, na ara tèpa âboro diri. 
\p  
\v 7 [Wà tàpé na wàrapwiri, âna rà pwacèwii ê napuu na èpà.] Napwa naa goo ê napuu na wâdé, âna é tòpi bwàti ê popaa, â é nama cipu ê utimuru kà tèpa wakè wèe. Â é pwényunyuâari ê napuu bèepwiri wà Pwiduée.  
\v 8 \x - \xo 6:8 \xt Genèse 3.17–18\x*Êco na ê napuu na é nama cipu co pâ upwâra na pwa daaé, ma murumwatò na èpà, âna ticèmuru naa goo. Â é péa tojii ê napuu bèepwiri wà Pwiduée, ma cîri tâjii. 
\s2 Guwà tà cimwü tia pwâadèreè 
\p  
\v 9 Napwa wâguwà, co tèpa âji béeò, âna go dau cèikî naa goowà. Ba go niimiri pâ, guwà tàgére tâa na ê âji naigé, â guwà tàgére pâra dàra ê pai udò kàwà\f + \fr 6:9 \fq Guwà tàgére tâa na ê âji naigé… \fl é, \fqa Tâa tàwà ê pâ muru na dau wâdé {jii pwiri}, na rà o pame ê pai udò kàwà.\f* [naa na *âji wâro].  
\v 10 \x - \xo 6:10 \xt Hébéru 10.32–34\x*Ba wà Pwiduée, âna é *tàrù, â câé caa imwüru ê pimeaari kàwà ba kêe, ma tèpa âboro kêe. Ba guwà nye dau pitu tàra, â guwà bwaa nye tàgére ci naa goo nabà. 
\p  
\v 11 Â o dau wâdé tôo, na guwà tà bura ma gòo, [naa na ê pimeaari kàwà bèepwiri] tiagoro pwâadèreè. Â guwà o mwa tòpi diri ê câmawà na wâdé, na guwà tapacîri.  
\v 12 Â o câguwà caa pâ nau tèpa tàpilée! Wâdé na guwà ipwacèwii tàpé na ia rà cèikî ba gòo. Ba rà pidàpwicâarirà, tiagoro na é naa tàra i pumara wakè kàra wà Pwiduée, na ia é mara ina tàra. 
\s1 É pacoo auinabéaa wà Pwiduée 
\p  
\v 13-14 \x - \xo 6:13-14 \xt Genèse 22.16–17\x*Biu, âna é *ipwataâboro\f + \fr 6:13-14 \fq É ipwataâboro—\ft Grec: \fqa É ipwataâboro naa na nee, wàé côwâ {Pwiduée}, ba càcaa pâri ma é ipwataâboro naa na nee pwi jèpwi na é maina jiié. \ft (Côo nee tii 16.)\f* wà Pwiduée tà *Abéraama, pwi jojoorojè, â é ina pâ: \qt Go o nye dau pwényunyuâarigà. Â go nama rà dau wâru awé tèpa gòobàragà.\qt*\rq Genèse 22.17\rq* 
\v 15 Â wà Abéraama, âna é pidàpwicâariê, ba na é tapacîri ê auinabéaa kà Pwiduée. Â gée goo kaa pwiri, â nye po cau coo diri têe. 
\p  
\v 16 Naa jaajè tèpa âboro, âna wiàna nümajè na jè paari tà pàra tàpé pâ, jè ina ê pwina âjupâra, â jè ipwataâboro naa na nee pwi âboro na dau pwamuru naa gooé jiijè. Â, naa wàrapwiri, â jèe pacoo diri ê pwâra pikòi nabibiu kàra, â rà târi pwârà. 
\p  
\v 17 Ipaiwà naa goo wà Pwiduée. Ba ûna é ina pâ ée mwa pwényunyuâari pâ âboro, â é nye ipwataâboro naa goo, ba na é *paâjupâra tàra ê pwina é ina. Êkaa na rà tâmogòori pâ, rà o nye tòpi ê pwina é jèe ina, â o câé caa pitòotéri auina kêe. 
\p  
\v 18 \x - \xo 6:18 \xt Nombres 23.19\x*[Ba jè tâmogòori pâ, wiàna é ina pâ ée mwa pwa cè jè muru wà Pwiduée, â o câé caa pwâ. Â wiàna é ipwataâboro naa goo, â ée nye pacoo.] Wàépwiri du ârailu muru na càcaa gù, â wàépwiri ê bépagòojè, na jè jèe uru naa jaaé. Â pwa nii ma gòo kâjè, ma jè cipa ba mwü ê auinabéaa kêe tâjè, na jè tapacîri goro cèikî. 
\p  
\v 19-20 \x - \xo 6:19-20 \xt Lévitique 16.2–3\x*Ê auwâari kâjè bèepwiri, âna é pwacèwii ê pàiri jinu na gòo, na é cipa ba mwü ê pwâranümajè. Â èrà bwàti na ére na dau pwicîri naa napwéretòotù. Ba wà Iésu, âna é jèe tàpiri ê pé ciità maina na é târiwâri ê ére bèepwiri\f + \fr 6:19-20 \ft 3\+ord e\+ord* phrase—\ft Ûna é wàrapwiri wà Iésu, â é ipwacèwii pwi apwa ârapwaailò maina naa na Wâra pwapwicîri kà tèpa Juif, na é tòpò naawê ê ârapwaailò bépwanauri pâ èpà kâra Ba.\f*, â é mara pâbéaa kâjè, ba na é tò naawê, ba [na é pwi a-ipa popai nabibiu] kâjè [ma wà Pwiduée]. Ba nye wàé kaa na é jèe pwi a pwa *ârapwaailò maina kâjè, na é pwacèwii ukai Melkisédek biu\f + \fr 6:19-20 \fq É pwacèwii ukai Melkisédek biu—\ft Côo naporomee 7.\f*. Â ée mwa wàrapwiri wà Iésu dàra gòiri awé. 
\c 7  
\s1 Melkisédek âna é ânuu Iésu Kériso 
\s2 Wàilàapà Melkisédek? 
\p  
\v 1 \x - \xo 7:1 \xt Genèse 14.17–20\x*Napwa naa goo wà Melkisédek, âna é pwi ukai naa na ville Salem, na pàara biu. É pwi a pwa *ârapwaailò kà Pwiduée kâjè—pwi Pwiduée, na é dau imaina awé. Â wà Melkisédek, âna ipitiru ma wà *Abéraama [pwi jojoorojè] na é wâjué me côwâ gée na auipaa wà Abéraama. Ba é piétò jii pàra ukai na rà wâru. Ûna ipitiru, â é *pwényunyuâariê wà Melkisédek.  
\v 2 Â wà Abéraama, âna é naa têe ê âraimeai gée goro ê pwina é tòpi naa na pai paa kêe\f + \fr 7:2 \fq Ê pwina é tòpi naa na pai paa kêe—\ft Grec: \fqa Caapwi ére gée goro 10 (la dîme), gée goro ê butin. Butin—\ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Ârapaa (êre paa).\f*. 
\p [Guwà naa nümawà cai naa goo] ê nee Melkisédek. Ba ê pai ina wèe, âna ‘pwi ukai na é *tàrù’. Â ê pai ina wàra napô Salem, âna ‘pinaanapô’. Êkaa na é pwi ukai kâra pinaanapô mwara.  
\v 3 [Càcaa wâru pâ popai gooé naa na *Tii Pwicîri. Ba]: 
\b  
\q1 Càcaa ina tâjè 
\q1 cè du nyaa ma caa kêe, 
\q1 ma cè tèpa jojooroé. 
\q1 Â càcaa tâmogòo 
\q1 cè pai pitèpaé, 
\q1 ma cè pai bà kêe. 
\q1 É pwi ucina goo 
\q1 Pwina naî Pwiduée. 
\q1 É pwi a pwa ârapwaailò 
\q1 dàra gòiri awé. 
\b  
\m  
\v 4 Guwà jèe côo cai ê pai maina kà pwini Melkisédek! Ba wà Abéraama, âna é pwi jojoorojè na dau pwamuru naa gooé. Êco na é nye tòpò na ara Melkisédek ê âraimeai kêe, âna caapwi ére gée goo ê 10 gée na ê pwina é tòpi naa na pai paa kêe.  
\v 5 \x - \xo 7:5 \xt Nombres 18.21\x*Â wàépwiri pwi jéûê na é pitûâri wà *Moosé naa na ê Naèà kêe, ba na o mwato kà tèpa pwa ârapwaailò. Ê naèà bèepwiri, âna kâjè, tèpa gòobàra Abéraama. Â ê pwina jè naa, âna jè naa tà tèpa jènerejè mwara, wà tèpa a pwa ârapwaailò kâjè gée na wâao kà Lévi\f + \fr 7:5 \ft Popai tà tèpa cèikî na rà tèpa Juif mwara. Grec: \fqa Wiâra ê Naèà, âna pwa tàrù kà tèpa naî Lévi, ma rà tèpa pwa ârapwaailò mwara, ma rà tòpi caapwi ére gée goro ê 10, gée goo ê pwina tâa tà tèpa âboro kâra Ba Isaraéla, pai ina wèe pâ, tèpa jènererà. Êco na, wàilà mwara, âna rà tèpa gòobàra Abéraama.\f*. 
\p  
\v 6-7 Â napwa naa goo wà Melkisédek, âna câé caa pwi âboro gée na wâao kà Lévi. Êco na é nye tòpi jii wà Abéraama, caapwi ére gée goo ê 10. 
\p Jèpwi mwara: Wà Abéraama, âna [é pwi âboro imaina, ba] ia é *ipwataâboro têe wà Pwiduée\f + \fr 7:6-7 \fq Ba ia é ipwataâboro têe wà Pwiduée—\fqa Na ia é tòpi ê auinabéaa (promesse) kà Pwiduée.\f*. Â jè tâmogòori pâ, wà pwi âboro imaina, âna é pwényunyuâari wà pwi âboro kîri. Êco na [jè pûra pâ] nye wà Melkisédek, na ia é pwényunyuâari wà Abéraama. 
\p  
\v 8-9 Jèpwi mwara: Napwa naa goo wà tèpa pwa ârapwaailò kâjè—wà tèpa gòobàra Lévi—âna rà tòpi ê âraimeai na wàrapwiri. Êco na rà tèpa âboro, na rà o nye capai bà pwacèwiijè. Napwa wà Melkisédek, âna ina gooé pâ, pwi âboro na é nye tà wâro awé. 
\p Ûna é naa tà Melkisédek i âraimeai kêe wà Abéraama, âna pwacèwii na rà cau wàrapwiri têe, wà diri tèpa gòobàra Lévi\f + \fr 7:8-9 \fq Pwacèwii na rà cau wàrapwiri têe, wà diri tèpa gòobàra Lévi—\ft Grec: \fqa Wà Lévi na é naa têe.\f*. [Ba wà Abéraama, âna é pwi jojoororà diri.]  
\v 10 Ba wiàna wà Lévi [pwi caa kàra] âna càcaa pâji pitèpaé, âna pwacèwii na é tâa na ê naii pwi jojooroé Abéraama, na ia é naa i âraimeai kêe tà wà Melkisédek. 
\s2 Tòotéri pai pwa ârapwaailò béaa 
\p  
\v 11 [Jè tàpo côo cai] ê pai pwa ârapwaailò. [Ba jè tâmogòori pâ] nye êkaa é pwi pàara ê Naèà [kà Moosé]. Â nye wà [*Arona, ma] wà tàpé gée na wâao kà Lévi na rà tèpa pwa ârapwaailò kâjè. Êco na jè côo pâ, ê pai pwa ârapwaailò bèepwiri, âna jèe câé mu caa pacoo bwàti ê câbawâdé kà Pwiduée\f + \fr 7:11 \fq Jèe câé mu caa pacoo…ê câbawâdé kà Pwiduée. \ft Grec: \fqa Câé caa pame pai tâbawêe {kâjè}.\f*. Ba wiàna wàrapwiri, â [wà Pwiduée, âna] pwiri câé caa panuâ medarijè pwi jè a pwa ârapwaailò maina, na ité jiirà, â na é pwacèwii wà Melkisédek.  
\v 12 Â wiàna é tèepaa wà pwi jè a pwa ârapwaailò maina na bwaa âmuê ê pai pwa ârapwaailò kêe, â wâdé na tòotéri mwara ê naèà. 
\p  
\v 13-14 \x - \xo 7:13-14 \xt Ésaïe 11.1; Mataio 2.6; Auinapàpari 5.5\x*Guwà côo bwàti, pâ, na go gére patùrawà [goo wà Melkisédek, âna] go pwa ucina goo wà Pwi Ukai kâjè, Iésu Kériso, na é té gée goo ê wâao kà *Juda, â càcaa wâao kà Lévi. Â nye ticè âboro gée na wâao kêe, na é mu pwi a pwa ârapwaailò. Ba ticè tàrù kàra ma rà wàrapwiri, naa na Naèà kà Moosé. 
\s2 É piwéna wà Iésu Kériso 
\p  
\v 15 Guwà jèe côo pâ, wà pwi a pwa ârapwaailò kâjè, [wà Iésu Kériso] âna é ité [jii pàra tèpa pwa ârapwaailò wiâra ê Naèà kà Moosé]. Â guwà mwa bàra tâmogòori, wiàna jè ina pâ, é nye pwacèwii Melkisédek.  
\v 16 Ba càcaa pacimaê, gée goo cè pai té kêe gée na cè jè wâao\f + \fr 7:16 \fq Gée goo cè pai té kêe… \ft Grec: \fqa Majoroé cè jè naèà na é me gée goo ê naiiri âboro. \ft Pwiri pai ina wèe mwara pâ, gée goo pâ naèà kà tèpa âboro, \fl é, \ft gée goo ê pwina jè côo goro du âraporomeejè.\f*. Â nye gée goo co ê pàtàmara ê wâro kêe, na o dàra gòiri awé.  
\v 17 Ba jè jèe côo pâ jèe wii naa na Tii Pwicîri gooé pâ: 
\b  
\q1 \qt Gà pwi a pwa ârapwaailò\qt* 
\q1 \qt dàra gòiri awé.\qt* 
\q1 \qt Ipaiwà wâgàu\qt* 
\q1 \qt ma Melkisédek.\qt*\qs Psaume 110.4\qs* 
\b  
\m  
\v 18 Wàépwiri na nama tiàu ê Naèà kà Moosé [naa goojè]. Ba ticè nii kâra ê Naèà, ma é pacoo [ê câbawâdé kà Pwiduée].  
\v 19 \x - \xo 7:19 \xt Hébéru 9.9\x*Ba càcaa pâri ma é nama jè tâbawêe [ma tàrù na ara Pwiduée]. Â nabà, âna é naa tâjè ê naigé pâ naa jaaé, na dau wâdé jii ê naèà, [goro ê *auipwataâboro kêe tâjè na bwaa âmuê]\f + \fr 7:19 \fq Goro ê auipwataâboro kêe tâjè… \ft Ê pâ popai bèepwiri, âna rà me gée na nee tii 22.\f*. Â jè tapacîri goro cèikî [ê pai coo wèe]. 
\s2 É tâa dàra gòiri awé 
\p  
\v 20-21 \x - \xo 7:20-21 \xt Hébéru 5.6\x*Jèpwi mwara: Ûna é pitòrigari Kériso wà Pwiduée, â é ipwataâboro pâ, na ée mwa pwi a pwa ârapwaailò kêe dàra gòiri awé. Â câé mu caa wàrapwiri naa goo pàra tèpa pwa ârapwaailò. Ba wàéni ê pwina é ina: 
\b  
\q1 \qt É jèe ipwataâboro\qt* 
\q1 \qt wà Pwi Ukai.\qt* 
\q1 \qt É jèe ina tâgà:\qt* 
\q1 \qt “Gà pwi a pwa ârapwaailò\qt* 
\q1 \qt dàra gòiri awé!”\qt* 
\q1 \qt O câé mwa caa\qt* 
\q1 \qt pitòotéri côwâ\qt* 
\q1 \qt autòpò kêe.\qt*\qs Psaume 110.4\qs* 
\b  
\m  
\v 22 \x - \xo 7:22 \xt Hébéru 8.6, 12.24\x*Gée goo kaa pwiri, â wà Iésu, âna é jèe pwi câmu\f + \fr 7:22 \fq Wà Iésu, âna é jèe pwi câmu—\ft Ba gée gooé, â jè tâmogòori pâ wà Pwiduée, âna ée mwa pacoo ê auipwataâboro kêe.\f* kâra auipwataâboro na é pwa tâjè wà Pwiduée, êna é dau wâdé jii ê naèà. 
\p  
\v 23 Jèpwi mwara, âna wà [Iésu, âna é piwéna jii] tèpa pwa ârapwaailò béaa. [Ba wàé, âna é nye caapwi co, â wàilà] âna rà nye dau wâru. Ba wiàna é bà wà pwi jèpwi, â é tòotérié wà pwi a pwicò kêe.  
\v 24 Â o nye ticè âboro cèna o tòotéri wà Iésu, ba é nye tâa dàra gòiri awé.  
\v 25 \x - \xo 7:25 \xt Roma 8.34\x*Â, na wàrapwiri, â pâri ma é pa-udò tàpé na rà medari Pwiduée naa na nee, [ma naa tàra ê wâro jaaé] dàra gòiri. Ba é *wâro dàra gòiri awé wà Iésu, â é nye tà ciburà pwapwicîri ba kàra. 
\s2 É pwicîri ma tâbawêe 
\p  
\v 26 Nye ticè cè jè âboro cèna pâriê ma é pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè, [ma pwi a-ipa popai kâjè na ara wà Pwiduée] wàco Iésu. Ba é pwicîri, â nye ticè èpà gooé, â wâdé tà Pwiduée wàé. Â wà Pwiduée, âna é jèe nama é pitâiti jii tàpé na rà pwa na èpà. Ba é jèe dàgòtùé, naa na ére na wâdòiti kâra *napwéretòotù [ba na o dau pwamainaê]. 
\p  
\v 27 \x - \xo 7:27 \xt Hébéru 5.3\x*Wà Iésu, âna câé caa pwacèwii pàra tèpa pwa ârapwaailò, na rà pwa ârapwaailò diri pâ tòotù, târa pâ èpà kàra côwâ, bau ê pâ èpà kâra ê Ba. Ba é nye wacaapwi pwa ârapwaailò dàra gòiri awé, na ia é pipanuâê, ma bà [naa goro *satauro]. 
\p  
\v 28 Wà tèpa pwa ârapwaailò na pacimarà goro ê Naèà kà Moosé, âna rà tèpa âboro na ticè nii kàra [pwacèwiijè]. Â wà Pwiduée, âna [é tòotéri ê Naèà] goro ê auipwataâboro kêe. Â é pacima Pwina naîê, na é tâbawêe, [ba na é jèe nye pacoo diri] dàra gòiri awé. 
\c 8  
\s1 É pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè wà Iésu Kériso 
\p  
\v 1 Wàéni êre ê pwina go ina: Pwa pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè, naa napwéretòotù, [ma pwi a-ipa popai kâjè] na ara wà Pwiduée. Â wà Pwiduée, na é dau pwényuâa ma dau pwa pàtàmee, âna é nama é tâaboo naa gòro âji îê [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru].  
\v 2 Â ê ére na dau pwicîri, na é tâa wê, âna nye âji wâ târa pwapwicîri. Ba muru pacima kà Pwiduée, â càcaa muru pwa kâra âboro\f + \fr 8:2 \ft Grec: \fqa É pwi ênawéna kà tèpa muru na pwicîri bau ê wâra pwapwicîri pwa goro imwaano, na é pacima wà Pwiduée, â càcaa âboro.\f*. \fig Naa na wâra pwapwicîri pwa goro imwaano|src="137 bk00278c.tif" size="col" ref="8.2" \fig* 
\p  
\v 3-4 Pwa ê âraimeai na é tòpò, ba wàépwiri wakè kà tèpa pwa ârapwaailò naaniboo gòropuu. Â wiàna é bwaa tàgére tâa ni gòropuu wà Kériso, â pwiri càcaa pâri ma é pwi a pwa ârapwaailò. Ba pwa pàra tàpé, ni gòropuu, na rà tèpa pwa ârapwaailò wiâra ê *Naèà kà Moosé. Â wakè kàra, âna na rà pwa ârapwaailò ma tòpò pâ âraimeai.  
\v 5 \x - \xo 8:5 \xt Exode 25.40; Kolosé 2.17; Hébéru 9.23\x*Êco na, diri ê pâ pwiibà, âna nye po câmu kâra ma ânuuru ê âji wâra pwapwicîri na wânidò napwéretòotù. Ba, na ia é pipwabwàtié wà Moosé, ba na é pacima ê wâra pwapwicîri pwa goro imwaano, âna é pitûâri têe wà Pwiduée pâ: \qt Gà o pwa diri ê pâ muru, wiâra ê câmu na go jèe paari tâgà, naanidò gòrojaa.\qt*\rq Exode 25.40\rq* 
\p  
\v 6 \x - \xo 8:6 \xt Hébéru 7.22\x*Ba wakè bèepwiri na ia é naa tà Kériso wà Pwiduée, âna nye dau piwéna awé, [jii ê pai pwa ârapwaailò wiâra ê Naèà kà Moosé]. Ba wà Kériso, âna é pwi a pame tâjè ê *auipwataâboro [na bwaa âmuê, na é pwa tâjè wà Pwiduée]. Â ê auipwataâboro bèepwiri, âna nye dau pwényuâa kaa jii ê Naèà. Â ée mwa pame tâjè pâ aupwényunyuâari na dau wâdé awé. 
\s2 Auipwataâboro na bwaa âmuê 
\p  
\v 7 [Biu, âna wà Pwiduée, âna é *ipwataâboro târa ê Ba kêe *Isaraéla, goro ê Naèà kà Moosé.] Â wiàna ê auipwataâboro bèepwiri, âna é jèe pacoo ê auniimiri kà Pwiduée, â pwiri câé caa tòpò côwâ cè béârailu wèe\f + \fr 8:7 \ft Grec: \fqa Wiàna wâdé bwàti i auipwataâboro béaa, â pwiri càcaa pâri ma mudàra côwâ cè jèpwi.\f*.  
\v 8 \x - \xo 8:8 \xt Jérémie 31.31–34\x*Êco na [càcaa tâbawêe ê auipwataâboro béaa, ba] é pinabaèpà ê Ba kêe wà Pwiduée, na é ina pâ: 
\b  
\q1 \qt O tèepaa ê pàara,\qt* 
\q1 \qt na o bwaa âmuê.\qt* 
\q1 \qt Bà mwa pitêrebà\qt* 
\q1 \qt bau wâao Isaraéla\qt* 
\q1 \qt ma wâao *Juda.\qt* 
\q1 \qt Bà mwa tòpò côwâ\qt* 
\q1 \qt cè auipwataâboro\qt* 
\q1 \qt na bwaa âmuê.\qt* 
\q1  
\v 9 \qt Ia bà ipwataâboro\qt* 
\q1 \qt ma tèpa caa kàra.\qt* 
\q1 \qt Ia go pacòobérà\qt* 
\q1 \qt gée napô *Aigupito.\qt* 
\q1 \qt [Go poparà còobé,\qt* 
\q1 \qt ba na rà udò.]\qt* 
\q1 \qt Bà tâaboo naima,\qt* 
\q1 \qt na pwi tòotù-bà,\qt* 
\q1 \qt â bà ipwataâboro.\qt* 
\q1 \qt  càra caa pitêre dàra.\qt* 
\q1 \qt Rà ipwanauri ê popai.\qt* 
\q1 \qt  go naa càùo tàra.\qt* 
\q1 \qt Go panuârà pâ jiio!\qt* 
\q1 \qt  o càcaa ipaiwà\qt* 
\q1  
\v 10 \qt ê auipwataâboro\qt* 
\q1 \qt na bwaa âmuê,\qt* 
\q1 \qt na bu mwa pwa,\qt* 
\q1 \qt wàibu ma Isaraéla,\qt* 
\q1 \qt tèpa âboro kôo.\qt* 
\q1 \qt Go mwa tòpò naèà kôo\qt* 
\q1 \qt naa nanaarà.\qt* 
\q1 \qt Go mwa wii popai kôo\qt* 
\q1 \qt naa na pwâranümarà.\qt* 
\q1 \qt  go mwa Pwiduée kàra,\qt* 
\q1 \qt â o mwa wàilà pwi Ba kôo.\qt* 
\q1 \qt [Wàépwiri kaa\qt* 
\q1 \qt auipwataâboro\qt* 
\q1 \qt na bu mwa pwa.]\qt* 
\q1  
\v 11 \qt Rà o cau tâmogòorio\qt* 
\q1 \qt diri pâ âboro;\qt* 
\q1 \qt O càcaa pâri\qt* 
\q1 \qt ma rà pacâmuri\qt* 
\q1 \qt pwi béerà gooò.\qt* 
\q1 \qt O ticè na é pamogòori\qt* 
\q1 \qt pwi jènereê\qt* 
\q1 \qt ba na é côoinaô.\qt* 
\q1 \qt [Ba go o mwa wâjaarà.]\qt* 
\q1 \qt Rà o mwa tâa jaao\qt* 
\q1 \qt wà tàpé na rà kîri.\qt* 
\q1 \qt Rà o mwa medario\qt* 
\q1 \qt wà tàpé na rà maina.\qt* 
\q1  
\v 12 \qt Go o mwa tipirà\qt* 
\q1 \qt jii ê pâ tojii kàra.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa pwanaurirà\qt* 
\q1 \qt goro ê pâ èpà kàra.\qt* 
\q1 \qt O câgo mwa caa niimiri\qt* 
\q1 \qt ê pâ càrarà na èpà.\qt*\qs Jérémie 31.31–34\qs* 
\b  
\m [Wàépwiri ê auipwataâboro, na é pwa ba kâjè wà Pwiduée.]  
\v 13 Ûna é ina gooé pâ, pwi muru na bwaa âmuê, âna pai ina wèe pâ, jèe dòroé ê auipwataâboro béaa. Ba jèe muru na jèe gòiri, â o jèe tiàué awé. 
\c 9  
\s1 Càcaa pâri pâ ârapwaailò béaa târa ma pwanauri pâ èpà 
\s2 Pai pwa goo du êre pwicîri 
\p  
\v 1 \x - \xo 9:1 \xt Exode 25.23–40, 26.1–30\x*Ê *auipwataâboro béaa, [âna wii naa na *Naèà kà Moosé]. Â wâna pwi naèà-bà, âna pitûâri tà tèpa âboro ê pai pwapwicîri kàra, ma ê ére pwicîri kàra, naani gòropuu. 
\p  
\v 2-3 \x - \xo 9:2-3 \xt Exode 26.31–33\x*Ba rà pwabwàti ê wâ imwaano, ba naa wâra pwapwicîri. Â ârailu du naditàrawâ na—‘ê ére na pwicîri’, ma ‘ê ére na dau pwicîri’. Â ê pwi naditàrawâ bèepwiri, âna târiwâri goro pé ciità. Â wâna i ére na pwicîri, âna pwa ê taapà, bau ê wâra ânye, bau ê poloa na naa tà Pwiduée. \fig Wâra pipwataâboro|src="138 cn02092b.tif" size="col" ref="9.4" \fig* 
\v 4 \x - \xo 9:4 \xt Exode 16.33, 25.10–16, 30.1–6; Nombres 17.23–26; Deutéronome 10.3–5\x*Â pwa i béreca\f + \fr 9:4 \fq Béreca—\ft Ére na cîri ê encens naawê, ba na âraimeai tà Pwiduée. (Côo Luka 1.10.) Jè pûra na Exode naporomee 30 pâ, i béreca, âna é tâa na ére na pwicîri. Êco na é ina wà pwina é wii tii tà tèpa Hébéru pâ é \fqa tâa târa \ft i ére na dau pwicîri. Ba ê wakè kâra béreca, âna pâra naa goo ê wakè na pwa naa na ére na dau pwicîri.\f* na târamiri goro mwani mii, âna rà mu cîri naawê ê \tl encens\tl* [pâ dà na ûrea]. Wâna ére na dau pwicîri, âna pwa mwara i wâra pipwataâboro, na pwa goro mwani mii. Â wâna i wâra pipwataâboro, âna pwa [âracié muru na dau pwicîri]: 
\li1 I noo kâra poloa \tl manne\tl*\f + \fr 9:4 \fq Manne—\ft Wà Pwiduée, âna é pa-ija ê Ba kêe Isaraéla naa namaré goro \fqa manne\ft , pé utimuru me gée napwéretòotù, na pwacèwii ê nyi nara mwünyaté.\f* [gée napwéretòotù] wâna jè pé wârado goro mwani mii; 
\li1 I tâjò kà *Arona\f + \fr 9:4 \fq Tâjò kà Arona—\ft Wà Pwiduée, âna é nama é pa tâjò kêe wà Arona, ba na é pwa pâ wakè goro pàtàma Pwiduée. (Côo Exode naporomee 30.)\f*, na ia é mu; 
\li1 I du atü na wii naa gò i 10 Naèà kâra auipwataâboro béaa. 
\b  
\m  
\v 5-6 \x - \xo 9:5-6 \xt Exode 25.18–22; Ézékiel 10.12–15\x*\x - \xo 9:5-6 \xt Nombres 18.2–6\x*Napwa naa goo i târa i wâra pipwataâboro, âna wê kaa na ia rà mu *upwaa goro ê domii kâra macii, târa pwanauri pâ èpà kâra ê Ba. Â ru tâdòiti kâra i têe, i du ârailu ânuuru *angela\f + \fr 9:5-6 \fq Angela—\ft Grec: \fqa Chérubin. \ft (Côo Exode naporomee 25, ma Ézékiel naporomee 10.)\f* [na pwa goro mwani mii]. Ba ru câmu kâra pai tâa kà Pwiduée, naa na pai muugère kêe. Â ê itooru, âna cajipi i têe. 
\s2 Wakè kà pwi a pwa ârapwaailò 
\p Wàépwiri pai pwa goo pâ muru, naa na *wâra pwapwicîri pwa goro imwaano. Dau wâru pàra popai mwara, na pâri ma jè ina naa goo diri ê pâ pwiibà, êco na wâdé na jè paé. 
\p Napwa naa goo tèpa pwa *âra-pwaailò, âna rà mu tò naa na ére pwicîri, na diri pâ tòotù, ba na rà pwa ê wakè kàra.  
\v 7 \x - \xo 9:7 \xt Lévitique 16.2–34\x*Â wàco pwi a pwa ârapwaailò maina, âna pwa tàrù kêe, ma é tò naa na béârailu kâra ére wâ, [i ére na dau pwicîri]. Â é wacaapwi too naawê, naa na caapwi naja. Â é pame ê domii kâra macii, na é tòpò, ba na âraimeai tà Pwiduée. Ê domii bèepwiri, âna ârapwaailò bépwanauri pâ èpà—pâ èpà kêe, bau diri pâ èpà na rà pwa wà tèpa jènereê, naa na pai càcaa tâmogòori kàra. 
\p  
\v 8 [Êdiri pâ pwiibà, âna nye po târa ipwacèwii tâjè.] Ba ê Nyuâaê Pwicîri, âna ée mwa paari tâjè ê pai ina wèe. Wàéni: Càcaa pâri ma jè tò naa na ére na dau pwicîri [wânidò napwéretòotù] gée goro ê pai pwa ârapwaailò, naa na wâ imwaano [naani gòropuu]\f + \fr 9:8 \fq Gée goro ê pai pwa ârapwaailò, naa na wâ imwaano… \ft Grec: \fqa Na é bwaa tâa ê wâ imwaano. \ft Ucina goro pai pwapwicîri kà tèpa Juif.\f*. 
\p  
\v 9 \x - \xo 9:9 \xt Hébéru 10.1–2\x*Ba jè côo pâ, na pwi pàara nabà, âna wâru pâ uràpâra ma ârapwaailò, na rà naa tà Pwiduée wà tèpa âboro. Êco na càcaa pâri diri pâ pwiibà, ma nama *tàrù ê pwâranümarà na araé\f + \fr 9:9 \fq Tàrù ê pwâranümarà na araé—\ft Grec: \fqa Tâbawêe ê pwâratùra-nigée-goorà \ft (conscience).\f*.  
\v 10 Ba ê pwapwicîri bèepwiri bau diri pâ naèà kêe, goro utimuru, ma wâdo, ma pai *pinuwarà, âna muru târa naiijè tèpa âboro. [Â càcaa pâri ma é tigée goro ê pwâranümara âboro.] Â é pâra co tiagoro na é tòpò ê âji pai pwa wèe wà Pwiduée. 
\s1 Tâbawêe ârapwaailò kà Kériso 
\p  
\v 11 Napwa naa goo wà Kériso, âna é jèe pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè, na é pame tâjè diri pâ aupwényunyuâari na jè tàgére wârori\f + \fr 9:11 \fq Na jè tàgére wârori—\fl é, \fqa Na jè o mwa wârori.\f*. É jèe tòme naa na wâra pwapwicîri na wânidò napwéretòotù\f + \fr 9:11 \fq Na wânidò napwéretòotù—\ft Grec: \fqa Na pwa goro imwaano.\f*, na é piwéna ma tâbawêe. Ba càcaa pwa goro na-araraîri âboro, â càcaa muru gée na gòropuu bèeni.  
\v 12 Â é wacaapwi tò dàra gòiri naa na ére na dau pwicîri. Â é pame ê domii naawê, [ba na ârapwaailò bépwanauri pâ èpà]. Êco na càcaa domii kâra nani ma paaci, â nye ê âji domii kêe [na joro na ia é pipanuâê, ba na é pwi ârapwaailò]. Â, na wàrapwiri, â é tipi tèpa âboro jii pâ èpà kàra, dàra gòiri awé. 
\p  
\v 13 \x - \xo 9:13 \xt Lévitique 16.15–16; Nombres 19.9,17–19; Hébéru 10.4\x*Wiâra pâ naèà kâra pwapwicîri béaa, [â wâru pâ muru] na rà ‘miiri’ goo wà tèpa âboro. Â wâru pâ ârapwaailò ma pwâra pwapwicîri târa ma cèitiri èpà kàra. Â rà mu *piupwaarà goro ê domii kâra nani, ma ê domii kâra paaci, ma ê dàuru nari paaci ilàri na jèe tòo naa na ânye\f + \fr 9:13 \ft Grec: \fqa …{Rà popa} ê domii kâra pâ nani ma paaci, bau ê dàuru nari paaci ilàri, ba na rà piupwaa tàpé na rà ‘miiri’, ba na…rà cèitiri èpà kâra naiiri âboro…\f*. 
\p  
\v 14 \x - \xo 9:14 \xt 1 Pétéru 1.18–19\x*Êco na ê domii kà Kériso, âna dau pwa pàtàmee awé kaa jii pwiri! Ba é cèitiri èpà gée na ê pwâranümajè dàra gòiri awé\f + \fr 9:14 \fq Ê pwâranümajè dàra gòiri awé—\fl é, \fqa Goo ê Nyuâaê Pwicîri na é tâa dàra gòiri awé. \ft Grec: \fqa Goro ê nyuâa na é dàra gòiri awé.\f*! Â é tipijè jii ê pâ tûâ na èpà na rà popajè dàra ê pwâra bà! Ba é jèe pipanuâê wà Kériso, ba na é pwi ârapwaailò na tâbawêe, na ticè tòri ma èpà gooé. Â gée goo kaa pwiri, â o ticè na ée mwa caa pitòtijè goo ê *pwâratùra-nigée-goojè. Â pâri ma jè coo ara wà Pwiduée, wà pwi a-ipawârojè\f + \fr 9:14 \fq Pwi a-ipawârojè—\fl é, \fqa Na é wâro. \ft (Wà Pwiduée na é wâro.)\f*, ba na jè pwamainaê ma piênawéna kêe. 
\p  
\v 15 Ê pai bà kà Kériso, âna é tipijè jii ê pâ èpà na jè pwa, na jè wâro na aranara ê auipwataâboro béaa. Â é tòpò ê auipwataâboro na bwaa âmuê. Â wà diri tàpé na é jèe todàra wà Pwiduée, âna rà o cau tòpi diri pâ aupwényunyuâari na ia é mara ina béaa. Â o tâa tàra pâ aupwényunyuâari bèepwiri dàra gòiri awé. 
\s2 Auipwataâboro goro domii 
\p  
\v 16-17 Napwa naa goo [ê jè auipwataâboro, âna é pwacèwii] ê tii na é wii wà pwi âboro béaa kâra pai bà kêe. Ba é wii pâ nee diri tàpé na rà o tòpi ê pâ wâdé kêe\f + \fr 9:16-17 \fq Tii na é wii…na rà o tòpi ê pâ wâdé kêe—\fqa Testament.\f*. Êco na bwaa câé caa pâji coo ê tii bèepwiri, wiàna bwaa câé caa pâji bà wà pwi a wii wèe. [Â nye ticè âboro na tòpi êkêe gée goo pâ wâdé kêe.]  
\v 18 Â ipaiwà naa goo ê auipwataâboro béaa. Ba tòpò co goro pai joro wàra ê domii [kâra ê macii na tétàmwereê]. 
\p  
\v 19 \x - \xo 9:19 \xt Exode 24.6–8\x*Ba ûna é jèe inapàpari diri pâ naèà târa ê Ba wà Moosé, â é popa domii kâra pâ nari paaci ma nani, na biinaimari bau ê jawé. Â é naaboo naa na ê na ûdòro upwâra \tl hysope\tl* na pii goro wàramutô na mii. Â é upwaa i Tii goro Naèà. Â é wàrapwiri naa gò pâ âboro diri. Â é inapàpari tàra pâ:  
\v 20 \qt Wàéni ê domii bépaâjupâra\qt*\f + \fr 9:20 \fq Bépaâjupâra—\fqa En attestation, ce qui confirme.\f*\qt ê auipwataâboro, na ê pwa wà Pwiduée ba kàwà, â wâdé na guwà pâra naa goo.\qt*\rq Exode 24.8\rq* 
\v 21 \x - \xo 9:21 \xt Lévitique 8.15,19\x*Â é upwaa goro domii i wâra pwapwicîri pwa goro imwaano, ma êdiri pâ muru pwicîri na tâa na. 
\p  
\v 22 \x - \xo 9:22 \xt Lévitique 17.11\x*Êkaa na, wiâra ê Naèà, â nye êco ê domii na pâri ma é nama wâdé\f + \fr 9:22 \fq Nama wâdé—\ft Grec: \fqa Cèitiri èpà (purifier).\f* pâ muru na ara Pwiduée. Â rà pwâco ê pâ muru [naa na Naèà] na càcaa wàrapwiri. Â nye ticè pai pwanauri wàra pâ èpà, wiàna càcaa joro ê domii. 
\s2 É paarijè tà Pwiduée 
\p  
\v 23 \x - \xo 9:23 \xt Hébéru 8.5, 10.1\x*Jè jèe côo pâ, ê wâra pwapwicîri pwa goro imwaano, bau ê pwina tâa na, âna wâdé na ara Pwiduée. Ba wâdé goro ê domii kâra pâ macii. Êco na pâ muru bèepwiri, âna nye po câmu kâra co ê pâ muru na piwéna, na wânidò napwéretòotù. Â târa pâ pwi bèepwiri, âna o wâdé co ê ârapwaailò na dau piwéna. [Ba càcaa pâri ê domii kâra pâ macii ma câtùra ê èpà.] 
\p  
\v 24 Wà Kériso, âna é tò naa na ê wâra pwapwicîri na wânidò napwéretòotù, ba na é ipaarijè tà Pwiduée. Â câé caa wàrapwiri naa na i wâra pwapwicîri naani gòropuu, na pwa goro na-araraîri âboro. Ba ê pwi wâra pwapwicîri-bà, âna nye po câmu kâra ê pwi âji êkêe [na wânidò napwéretòotù]. 
\p  
\v 25 Â jèpwi mwara, âna ê ârapwaailò na é pame wà Kériso, âna ê domii kêe wàé, [â càcaa domii kâra macii]. 
\p [Â jèpwi mwara, âna] câé caa pwa wâru pwa ârapwaailò, pwacèwii pwi a pwa ârapwaailò maina naani gòropuu na é ciburà pwa na diri pâ naja.  
\v 26 \x - \xo 9:26 \xt Hébéru 10.10\x*Ba wiàna wàrapwiri, â pwiri gére pwa wâru aré [ma bà] tapoo gée na autapoo goro ê gòropuu. Bwa! É jèe nye wacaapwi tèepaa, na pwi pàara, béaa kâra pwâadàra gòropuu. Â é ipanuâê, ba na é pwa ârapwaailò gooé côwâ. Â é jèe nama tiàu ê èpà goro ê pai bà kêe. 
\p  
\v 27 Napwa naa goo wà tèpa âboro, âna rà nye wacaapwi bà co. Â gée na càùé, â ée mwa pitèirà wà Pwiduée.  
\v 28 Â wà Kériso mwara, âna é jèe nye wacaapwi bà, târa pwanauri ê pâ èpà kà tèpa âboro diri. Â wiàna ée mwa wâjué me côwâ, â o càcaa târa ma é tipijè côwâ jii pâ èpà. Ée mwa jèu wâjué me, ba na é pa-udòjè, wàijè na jè tapacîê naa na pidàpwicâari. [Â ê *âji wâro na é naa tâjè, âna o dàra gòiri awé.] 
\c 10  
\s1 É wacaapwi pwa ârapwaailò Kériso 
\p  
\v 1 [Go jèe paari tàwà pâ]: Napwa naa goo ê *Naèà kà Moosé, âna é po ânuuru co ê pâ aupwényunyuâari na rà mwa tèepaa me gée na càùé\f + \fr 10:1 \fq Na rà mwa tèepaa me gée na càùé—\ft Wà Kériso, âna é jèe nye pame pâ aupwényunyuâari bèepwiri, gée na càùru ê pàara kâra ê Naèà kà Moosé.\f*. Â càcaa âji ânuuru pâ pwi bèepwiri. Ba ê Naèà, âna é tacoo goo wà pwi a pwa ârapwaailò maina pâ, na é wacaapwi pwa *ârapwaailò, na caapwi naja. Â ipaiwà na diri pâ naja, [gée na biu, â dàra gòiri]. 
\p Êco na, diri pâ ârapwaailò bèepwiri, na rà dau wâru awé, âna càcaa pâri ma rà nama rà *tàrù ma tâbawêe na ara Pwiduée,  
\v 2 ma cèitiri pâ èpà kàra. Ba wiàna pâri, â pwiri câé caa pitòtirà ê *pwâratùra-nigée-goorà. Â pwiri o càra mwa caa pwa ârapwaailò côwâ.  
\v 3 Bwa, ê ârapwaailò na rà naa diri pâ naja, âna rà nye tà ciburà taniimiri tàra côwâ ê pâ èpà kàra, [na nye tà ciburà wâgoorà].  
\v 4 \x - \xo 10:4 \xt Hébéru 9.13\x*Ba jèe nye po dau pwacoé ma cèitiri ê pâ èpà kâra pâ âboro, goro ê domii kâra paaci ma nani paao. 
\p  
\v 5-6 \x - \xo 10:5-6 \xt Psaume 40.7–9\x*Wàépwiri ê majoro ê pâ popai bèeni na ia é ina tà Pwiduée wà Kériso, na ia é tèepaa me naani gòropuu: 
\b  
\q1 \qt Nye càcaa nümagà\qt* 
\q1 \qt goo ârapwaailò\qt* 
\q1 \qt bépwanauri pâ tojii.\qt* 
\q1 \qt Câgà caa tòpi\qt* 
\q1 \qt macii na cîri\qt* 
\q1 \qt bétipi pâ èpà.\qt* 
\q1 \qt Càcaa wâdé tâgà\qt* 
\q1 \qt pâ âraimeai.\qt* 
\q1 \qt Gà naa tôo co\qt* 
\q1 \qt ê naiiri âboro\qt* 
\q1 \qt bépiênawéna'gà.\qt* 
\q1  
\v 7 \qt  go ina tâgà:\qt* 
\q1 \qt “Wâgo-ni aragà.\qt* 
\q1 \qt Go mwa pwa wakè'gà;\qt* 
\q1 \qt go mwa pacoo co\qt* 
\q1 \qt ê câbawâdé'gà.”\qt* 
\q1 \qt Ba nye wàrapwiri\qt* 
\q1 \qt ê auina gooò\qt* 
\q1 \qt naa na i Tii'gà.\qt*\qs Psaume 40.7–9\qs* 
\s2 É tòpò âmu auipwataâboro 
\m  
\v 8 Gà côo, é ina wà Kériso pâ, càcaa wâdé tà Pwiduée pâ ârapwaailò, ma âraimeai, ma pâ macii na cîri! Êco na nye êkaa Naèà, na é tacoo goojè, ba na jè naa diri pâ pwi bèepwiri! 
\p  
\v 9 Jèpwi, âna é ina tà Pwiduée wà Kériso pâ: \qt Wâgo-ni aragà; go o mwa pacoo co ê câbawâdé'gà.\qt* [Â gà côo, ê pâ popai bèepwiri, âna rà paari tâjè pâ] é\f + \fr 10:9 \fq É—\ft Kériso, é, Pwiduée Caa.\f* nama tiàu diri ê *auipwataâboro béaa; â é tòpò ê auipwataâboro na bwaa âmuê.  
\v 10 \x - \xo 10:10 \xt Hébéru 9.12\x*Â wà Kériso, âna é jèe nye pwa kaa ê câbawâdé kà Pwiduée, na é panuâ ê naiié, ba na é pwi ârapwaailò na é caapwi co. Â é jèe tipijè jii ê pâ èpà kâjè, â é nama jè tèpa âboro kà Pwiduée\f + \fr 10:10 \ft 2\+ord e\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa Sanctifiés. \ft Pai ina wèe mwara pâ, pâri ma jè coo araé ma pwamainaê ma piênawéna kêe.\f*. 
\p  
\v 11 \x - \xo 10:11 \xt Exode 29.38\x*[Naa na auipwataâboro béaa, âna] rà coo goro ê béreca wà tèpa pwa ârapwaailò, na diri pâ tòotù\f + \fr 10:11 \fq Na diri pâ tòotù—\ft Pâ ârapwaailò na rà pwa na diri pâ tòotù, âna rà ité jii ê ârapwaailò na piwéna, na pwa co na caapwi tòotù kâra naja. (Côo nee tii 1.) Êco na cau ticè gée goorà na pwa pàtàmee ma é tipijè jii ê pâ èpà kâjè.\f*. Â rà nye pwa wâru pwa ârapwaailò na ipaiwà. Êco na nye ticè ji caapwi ârapwaailò na rà pwa, na pâri ma tipijè jii ê pâ èpà kâjè. 
\p  
\v 12 Â napwa naa goo ê ipwa ârapwaailò kà Kériso\f + \fr 10:12 \fq Ê ipwa ârapwaailò kà Kériso—\ft Pwi ipwa ârapwaailò kêe bèepwiri, âna wàé côwâ, ba é ipanuâê, ba na é bà. (Côo Hébéru 9.28.)\f*, âna é nye wacaapwi pwa co. Â nye dau pwa pàtàmee, târa ma pwanauri diri pâ èpà kâjè, dàra gòiri awé\f + \fr 10:12 \fq Dàra gòiri awé—\ft Ê pâ popai bèepwiri, âna pwiri gòobàra pâ popai \fqa târa ma pwanauri pâ èpà kâjè, \ft é, pwiri gòobàra pâ popai \fqa tâaboo naa gòro âji îê.\f*. Â gée na càùé, âna wà Pwiduée, âna é nama é tâaboo naa gòro âji îê, [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru] dàra gòiri awé.  
\v 13 \x - \xo 10:13 \xt Psaume 110.1\x*Â é tâa wê, tiagoro na ée mwa bàra còogai diri tàpé na rà pipaa dèe. 
\p  
\v 14 Nye goro ê ârapwaailò kêe na caapwi co, na é nama rà tàrù ma tâbawêe na ara Pwiduée, diri tèpa âboro, na é jèe tipirà jii pâ èpà kàra\f + \fr 10:14 \fq Na é jèe tipirà jii pâ èpà kàra—\fl é, \fqa Na é jèe nama rà tèpa âboro kà Pwiduée. \ft Grec: \fqa Na jèe papwicîrirà.\f*. 
\s2 Naèà na tòpò naa na pwâranümajè 
\p  
\v 15 É nye *paâjupâra pwiri tâjè ê Nyuâaê Pwicîri, goro pâ popai bèeni [na é ina wà Pwiduée pâ]: 
\b  
\q1  
\v 16 \x - \xo 10:16 \xt Jérémie 31.33; Hébéru 8.10\x*\qt Nye wàéni kaa\qt* 
\q1 \qt auipwataâboro\qt* 
\q1 \qt na bà o mwa pwa\qt* 
\q1 \qt [ma tèpa âboro kôo]\qt* 
\q1 \qt na pwi tòotù\qt* 
\q1 \qt na go jèe pacoo:\qt* 
\q1 \qt Go mwa tòpò naèà kôo\qt* 
\q1 \qt naa nanaarà.\qt* 
\q1 \qt Go mwa wii popai kôo\qt* 
\q1 \qt naa na pwâranümarà.\qt*\qs Jérémie 31.33\qs* 
\b  
\m  
\v 17 \x - \xo 10:17 \xt Jérémie 31.34\x*Â é ina mwara pâ: 
\q1 \qt Go o mwa tipirà\qt* 
\q1 \qt jii pâ tojii kàra.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa pwanaurirà\qt* 
\q1 \qt goro ê pâ èpà kàra.\qt* 
\q1 \qt O câgo mwa caa niimiri\qt* 
\q1 \qt pâ càrarà na èpà.\qt*\qs Jérémie 31.34\qs* 
\b  
\m  
\v 18 Â gà côo, wiàna jèe pwanauri pâ èpà kâjè, â o câ mwa caa pâri ma jè pwa côwâ cè jè ârapwaailò. 
\ms1 câmu tà tèpa cèikî 
\mr (Naporomee 10.19–13.25) 
\s1 Jè cipa ba mwü cèikî kâjè 
\p  
\v 19-20 \x - \xo 10:19-20 \xt Hébéru 4.16\x*\x - \xo 10:19-20 \xt Mataio 27.51\x*Ico tèpa béeò, jèe tàpiri tâjè, i ére na dau pwicîri [na wânidò *napwéretòotù] gée goro ê pai joro wàra domii kà Iésu. Ba na ia é panuâ ê naiié [ba na pwa ârapwaailò goo] â é tàpiri ê imwaano\f + \fr 10:19-20 \fq Na ia é panuâ ê naiié…â é tàpiri ê imwaano—\ft Munaa ucina goro pai too kà pwi apwa ârapwaailò kà tèpa Juif, naa na ére na dau pwicîri, ba na é tòpò ê ârapwaailò bépwanauri pâ èpà kâra ê Ba. (Pwi ârapwaailò kà Iésu, âna ê naiié, wàé.) Pwiri ucina mwara goro ê pé ciità maina na ê wâra pwapwicîri wâ Iérusaléma na tùdàrùé ûna é bà wà Iésu. (Côo Mataio 27.51.) Pwiri wà pwi awii tii bèeni, âna é ina pâ, ê naii Iésu na taé, âna pwacèwii ê ciità na tùdàrùé.\f* [bétâriwâri i ére na dau pwicîri].  o câjè caa piwâ na jè tòme naawê! Ba nye êkaa pwi naigé na bwaa âmuê, târa cè wâro\f + \fr 10:19-20 \ft Dernière phrase—\fl é, \fqa  é wâro côwâ wà Kériso, â é jèe pâ nau pwi naigé kâjè. \ft Grec: \fqa É tàpiri ê naigé na bwaa âmuê, na wâro.\f* [dàra gòiri awé naa jaa Pwiduée]. 
\p  
\v 21 Wàépwiri, jèe pwa ê pwi a pwa ârapwaailò maina kâjè, na é pitûâ naa na ê pwârawâ kà Pwiduée.  
\v 22 \x - \xo 10:22 \xt Lévitique 8.30; Ézékiel 36.25; Éféso 5.26\x*Â é jèe cèitiri ê èpà kâjè, ba na jè po pwéelaa, pwacèwii na nuwajè goro jawé na èaau\f + \fr 10:22 \ft 1\+ord re\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa Jèe cèitiri ê tòri kâra pwâranümajè, â jèe nuwa ê naiijè goro jawé na èaau.\f*. Â o jèe nye ticè cè jè muru cèna o pitòtijè goo. Â gée goo kaa pwiri, âna mwa bàra wâdé na jè tòme naa jaa Pwiduée, naa na pwâranüma na âjupâra, ma ê cèikî na mwü. 
\p  
\v 23 Wâdé na jè tâjùru ba mwü ê cèikî kâjè, naa goo ê pâ aupwényunyuâari na jè tapacîri [na me gée jaa wà Pwiduée]. Ba é nye pwi a pacoo ê pwina é jèe mara ina béaa.  
\v 24 Â wâdé na jè pitu tâjè ma ipagòojè naima, ba na o pimaina too ê pimeaari kâjè, ma ê pâ wakè kâjè na wâdé.  
\v 25 \x - \xo 10:25 \xt Hébéru 3.13\x*Â jè cibwaa coo jii ê pâ ipitiri kâjè pwacèwii pàra tàpé, â wâdé na jè tà ciburà ipagòojè. Â jè tà cimwü naa goo, ba jè tâmogòori pâ, o jèe tèepaa ê Tòotù [na ée mwa wâjué côwâ na wà Pwi Ukai]. 
\s2 Jè ipwacôoco! 
\p  
\v 26 \x - \xo 10:26 \xt Hébéru 6.4–8\x*[Jè ipwacôojè, co tèpa béeò!] Ba wiàna jè nama gòo pûrujè, ba na jè tà ciburà pwa na èpà—wàijè na jè jèe tâmogòori bwàti ê âjupâra—â o jèe nye ticè ârapwaailò, cèna o pâri, târa ma pwanauri pâ èpà kâjè bèepwiri!  
\v 27 \x - \xo 10:27 \xt Ésaïe 26.11\x*Â nye ticè cèna jè o tòpi jii Pwiduée, êco ê pai pitèijè kêe ma pai pwa wârimuru kâjè! Â ê pwi bèepwiri, âna jè tapacîri, naa na pai wâgotâjè ma pwùkùru kâjè. Ba wà diri tàpé na rà cicara Pwiduée, âna ée nama tòrà naa na ê na ânye na dau tòo! 
\p  
\v 28 \x - \xo 10:28 \xt Deutéronome 17.6, 19.15\x*Napwa naa goo wà pwi âboro na câé caa pitêre dàra ê Naèà kà Moosé, âna pitèié ma tétàmwereê, wiàna pwa ârailu, é, âracié cè tèpa pitòtié. Â càra caa piwâ wà tèpa jènereê ma rà tétàmwereê. 
\p  
\v 29 \x - \xo 10:29 \xt Exode 24.8\x*Â o dà cè wârimuru kà tàpé na rà còogai wà *Pwina naî Pwiduée goro pâ tûâ kàra? Ba ia, é jèe nama rà tèpa âboro kêe\f + \fr 10:29 \fq É jèe nama rà tèpa âboro kêe—\ft Grec: \fqa Papwicîrirà.\f* goro ê domii kêe—ê domii na ia é jèe pacoo ê auipwataâboro kà Pwiduée. Â wiàna rà nama piticèmuru naa goo, â o dà cè wârimuru kàra? Â wiàna rà piècaari ê Nyuâaê Pwicîri, wà pwi a pame ê *pimeaari imudi kà Pwiduée, â o dà cè wârimuru kàra? [Go ina tàwà pâ]: O nye dau maina awé!  
\v 30 \x - \xo 10:30 \xt Deutéronome 32.25–36\x*Ba jè tâmogòori pâ, é jèe ina [wà Pwiduée] pâ: 
\b  
\q1 \qt Nye wâgo co,\qt* 
\q1 \qt na go o mwa pitôowâri\qt* 
\q1 \qt [tà tàpé na rà pwa na èpà].\qt* 
\q1 \qt  wâgo co,\qt* 
\q1 \qt na go nye jèpa naa tàra\qt* 
\q1 \qt pumara ê tûâ kàra.\qt*\qs Deutéronome 32.35\qs* 
\b  
\m  jèe wii mwara pâ: 
\q1 \qt Ée mwa nye tèi ê Ba kêe\qt* 
\q1 \qt wà Pwi Ukai.\qt*\qs Deutéronome 32.36\qs* 
\b  
\m  
\v 31 Â o po dau pwaée kâjè, wiàna wà Pwiduée na dau pwa pàtàmee awé, âna é tâjùrujè, ba na é pwa wârimuru tâjè\f + \fr 10:31 \ft Grec: \fqa Po dau pwaée kâjè wiàna jè tûu naa na-araraî wà Pwiduée na é wâro.\f*! 
\s2 Cipa ba mwü cèikî tia pwâadèreè 
\p  
\v 32 Wâdé na guwà pitaniimiri pâ tòotù béaa. Ba gée na càùru pai tâmogòori kàwà ê âjupâra goo wà Kériso\f + \fr 10:32 \fq Pai tâmogòori kàwà ê âjupâra goo wà Kériso—\ft Grec: \fqa Pai papwéelaariwà.\f*, â guwà pâmari pâ tacai ma pâ aré ma tòina na dau gòo. Êco na guwà pidàpwicâariwà naa goo, â guwà nye tà cimwü.  
\v 33 Ba rà pitubaèpà tàwà, ma pitànyiriwà na ara diri tèpa âboro. Â, na pàra pàara\f + \fr 10:33 \fq Na pàra pàara—\fl é, \fqa Ê ârapàarawà. \ft Pwiri wà pàra tàpé gée goorà, âna tubaèpà tàra, â wà pàra tàpé, âna rà pwadéirà.\f*, âna guwà pwadéi tàpé na tubaèpà tàra pwacèwiiwà. 
\p  
\v 34 \x - \xo 10:34 \xt Mataio 6.20, 19.29\x*Ba ia guwà pitu tà tèpa [cèikî béewà na rà] pwa karapuu, â guwà picâri wiârà, naa na pai tâa na aré kàra. Â ia guwà pidàpwicâariwà, na ia pa jiiwà diri neemuruwà. Â ia guwà ipwàdée, ba guwà nye tâmogòori pâ, jèe tâa tàwà ê na atà *aamwari, [na é naa wà Pwiduée] na piwéna ma tà tâa awé! 
\p  
\v 35 Â ni, âna guwà gòo, â guwà cibwaa nama oratàwà. Ba [wiàna guwà tà cipa ba mwü] ê cèikî kàwà [naa goo wà Pwiduée] â o maina ê câmawà!  
\v 36 Â guwà tà pidàpwicâariwà mwara, ba na guwà o pwa ê câbawâdé kà Pwiduée. Ba wiàna wàrapwiri, â guwà o nye tòpi ê aupwényunyuâari, na ia é mara ina pâ, na ée mwa naa tàwà.  
\v 37 \x - \xo 10:37 \xt Habakuk 2.3–4\x*Ba o càcaa gòiri, [â é tèepaa me wà Pwi Ukai] pwacèwii auwii na ina pâ: 
\b  
\q1 \qt Ée tàpo tèepaa\qt* 
\q1 \qt wà pwi a tèepaa me.\qt* 
\q1 \qt O câé caa ipwâ goo\qt* 
\q1 \qt pai piâpàparié.\qt*\qs Habakuk 2.3\qs* 
\b  
\m  
\v 38 [Â é ina mwara wà Pwiduée pâ]: 
\b  
\q1 \qt Wà pwina é tà cèikî,\qt* 
\q1 \qt âna é *tàrù na arao.\qt* 
\q1 \qt  o tâa têe ê wâro.\qt*\qs Habakuk 2.4 \qs* 
\b  
\m Êco na wà pwi âboro na é piwâ ma wâjué côwâ, âna èpà tà Pwiduée wàé.  
\v 39 Â wà tàpé na rà naa càùrà naa goo wà Pwiduée, âna o tiàurà awé. 
\p Êco na wàijè, âna jè tà cèikî naa goo wà Pwiduée, â é pa-udòjè [ma naa tâjè ê *âji wâro jaaé]. 
\c 11  
\s1 Jè ipwacèwii cèikî kà tèpa Isaraéla biu 
\p  
\v 1 \x - \xo 11:1 \xt 2 Korénito 5.7\x*Ê cèikî, âna dà cè pai ina wèe? Na jè cèikî, â jè tâmogòori ba mwü, naa na pwâranümajè, pâ, o nye tèepaa ê pwina wâdé na jè tapacîri. Ba ê cèikî, âna é *paâjupâra târa pwâranümajè, pâ, é nye coo, ê pwina bwaa câjè caa pâji côo goro du âraporomeejè.  
\v 2-3 \x - \xo 11:2-3 \xt Genèse 1.1; Psaume 33.6; Ioane 1.3\x*Nye gée goro kaa ê cèikî, na jè tâmogòori pâ wà Pwiduée, âna é tapoo diri pâ muru goro ê popai kêe. Ba é tòpò ê gòropuu bau ê napwéretòotù, ma êdiri pwina tâa na\f + \fr 11:2-3 \fq Ê gòropuu bau ê napwéretòotù… \ft Ê popai grec ni, âna pai ina wèe pâ, \fqa âge, monde, univers.\f*. Êdiri pâ muru na jè côo, âna rà cau me gée goro pâ pwina câjè caa côo. 
\p Na pàara biu, âna rà cèikî naa goo wà Pwiduée wà tèpa âboro imaina kà tèpa ijiao kâjè. Â nye gée goro kaa pwiri, na wâdé têe wàilà, â é inarà ba wâdé: 
\s2 Abéla 
\p  
\v 4 \x - \xo 11:4 \xt Genèse 4.3–10\x*Wà Abéla, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é pwa ê *ârapwaailò na wâdé tà Pwiduée. Ba piwéna jii i pwi ia é naa wà pwi cièe, wà Kaina. Â é tòpié wà Pwiduée, â é nama é *tàrù wà Abéla na araé, gée goro ê cèikî kêe. Â wiàna jèe gòiri é pai bà kà Abéla, â rà bwaa nye tà ciburà patùrajè ê pâ pwiibà\f + \fr 11:4 \fq Abéla; Kaina—\ft Du naî Adamu, pwi apâbéaa kà tèpa âboro naani gòropuu.\f*. 
\s2 Énoka 
\p  
\v 5 \x - \xo 11:5 \xt Genèse 5.21–24\x*Wà Énoka, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â jèe wii naa na tii\f + \fr 11:5 \fq Jèe wii naa na tii—\fl é, \fqa Wà Pwiduée, âna é jèe paâjupâra naa gooé.\f* pâ, é pwi âboro na wâdé tà Pwiduée wàé. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na wà Pwiduée, âna é popaé too naa *napwéretòotù, na é bwaa wâro. Â càra mwa caa côoê côwâ, naani gòropuu. 
\p  
\v 6 Jè côo pâ, wiàna ticè cèikî kâjè, â o nye po dau pwacoé ma jè tèpa âboro na wâdé tà Pwiduée wàijè. Â wiàna [âji nümajè na] jè too naa jaaé, â wâdé na jè mara cèikî pâ, nye pwa cè Pwiduée! Â jèpwi, âna wâdé na jè cèikî pâ, é pwi a *pwényunyuâari wà tàpé na rà medarié, gée na âji pwâranümarà. 
\s2 Noa 
\p  
\v 7 \x - \xo 11:7 \xt Genèse 6.13–22, 7.1; 1 Pétéru 3.20; 2 Pétéru 2.5\x*Jèpwi, âna wà Noa, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é jèe mara patùraé wà Pwiduée [goro i jèpé na maina na o mwa tèepaa]. Bwaa câé caa pâji côo i jèpé wà Noa, êco na é nye papwicîri wà Pwiduée, â é nye pitêre dèe. Â é iti i wànga, â rà cau udò diri mara ê tâa kêe. Â ê cèikî kêe, âna paari tâjè [ê pai càcaa cèikî kà] pàra tèpa âboro gòropuu, na jèe pitèirà, ma naa wârimuru tàra. Â wà Pwiduée, âna é nama é tàrù na araé wà Noa, ma naa têe ê pâ aupwényunyuâari kêe. Cau coo diri pâ pwiibà, gée goro ê cèikî kà Noa. 
\s2 Abéraama 
\p  
\v 8 \x - \xo 11:8 \xt Genèse 12.1–5\x*Wà *Abéraama, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é pitêre dà wà Pwiduée na ia é todèe. Â é pâra jii ê napô kêe, dàra ê napô na ée mwa paari têe wà Pwiduée. Ba bwaa câé caa pâji tâmogòori wâna na é pâra naawê.  
\v 9 \x - \xo 11:9 \xt Genèse 35.12\x*Ûna é tèepaa naa na pwi napô na é naa têe wà Pwiduée, â é wâro wê, goro cèikî, na wâ imwaano, ba é pwacèwii pwi pârame. 
\p  ru wàrapwiri mwara wà Isaaka, pwina naîê, ma wà Iakobo, pwi èrùé. Ba ê *auipwataâboro na ia é pwa tà Abéraama wà Pwiduée, âna kà diri tèpa gòobèreè mwara\f + \fr 11:9 \ft Dernière phrase—\ft Grec: \fqa Ba rà tòpi ma wàé ê auinabéaa.\f*.  
\v 10 Ba ê pwi âji napô na é pitapacîri wà Abéraama, âna ê napô na é bari wà Pwiduée wiâra câbawâdé kêe; napô na o tâa dàra gòiri awé. 
\p  
\v 11 \x - \xo 11:11 \xt Genèse 18.11–14, 21.2; Roma 4.19\x*Wà Abéraama, ma wà tô wâdèe Sara, âna ru jèe du ijiao ma jiitàmu.  wà Sara, âna é tô ilàri na é mwari—ba càcaa pâri ma pwa èpo kêe. Êco na ru cèikî naa goo wà Pwiduée.  nye gée goro kaa ê cèikî kàru, na é pitàmari pwi nari èpo wà Sara\f + \fr 11:11 \ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà ina ê cèikî kà \fqa Sara, \ft naa na pwi nee tii bèeni. Êco na pàra tàpé, âna rà ina \fqa Abéraama. \ft  pàra tàpé mwara, âna rà inaru.\f*.  
\v 12 \x - \xo 11:12 \xt Genèse 15.5, 22.17\x*Â rà pâ nau dau wâru awé, tèpa naneeâboro, na pitèparà gée gooé. Â rà jèe wâru pwacèwii pâ îricò nidò napwéretòotù, ma marawâ niboo bàrawià, na càcaa pâri ma jè pûra. [Ba pacoo, pwacèwii ê auinabéaa kà Pwiduée.] Â guwà côo, rà cau me gée goo wà pwi caapwi âboro, na ia é jèe nye po dau ijiao! 
\p  
\v 13 \x - \xo 11:13 \xt Genèse 23.4; 1 Chroniques 29.15; Psaume 39.13; 1 Pétéru 2.11\x*Wà Abéraama, ma Isaaka ma Iakobo\f + \fr 11:13 \fq Abéraama ma Isaaka ma Iakobo—\ft Grec: \fqa Wà diri tèpa âboro-bà. \ft Êco na càcaa ina diri tèpa gòobàra Abéraama na rà dau wâru, na inarà naa na nee tii 12.\f*, âna càra caa côo diri [ê pâ aupwényunyuâari na me gée goo] ê auinabéaa kà Pwiduée, na rà bwaa wâro. Êco na rà nye cèikî taaci [pâ, o mwa nye coo na cè jè tòotù]. Â rà ipwàdée, ba pwacèwii na rà côo gée iti ê pai pacoo wèe. Ba rà nye cau inapàpari diri pâ, rà po tèpa pârame co naa na pwi gòropuu bèeni. 
\p  
\v 14 Â wà tàpé na rà wàrapwiri târa ê pai tùra kàra, âna tèpa âboro na rà tàgére pâra dàra jè napô, na o mwa âji napô kàra.  
\v 15 Â càra caa niimiri pwi jè napô na rà me géewê. Ba pwiri nye pâri ma rà wâjué côwâ naawê. 
\p  
\v 16 Ba rà niimiri ê napô na dau wâdé jii cè jè napô ni gòropuu. Ba napô na wânidò napwéretòotù, na é pwabwàti ba kàra wà Pwiduée. Â wàépwiri ê majoroé ma jè côo pâ, câé caa kamu goorà wà Pwiduée, na rà ina gooé pâ Pwiduée kàra. \fig É tacai ê cèikî kà Abéraama wà Pwiduée|src="139 CO00663b.tif" size="col" ref="11.16" \fig* 
\p  
\v 17-18 \x - \xo 11:17-18 \xt Genèse 21.12, 22.1–14\x*[Jèpwi mwara naa goo] wà Abéraama: É dau cèikî naa goo wà Pwiduée. Â é ina têe wà Pwiduée pâ, o mwa dau wâru cè tèpa gòobèreè, na \qt o mwa pitèparà gée goo pwina naîê, wà Isaaka.\qt*\rq Genèse 21.12\rq* Êco na, gée na càùé, â é tacai ê cèikî kêe wà Pwiduée. Ba é tûâri têe pâ, na é pwa ârapwaailò têe goo wà Isaaka. Â wà Abéraama, âna é [pipwabwàtié, ba na é] wàrapwiri.  
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt Roma 4.17\x*Ba é cèikî pâ, pâri wà Pwiduée ma é pawâro côwâ tèpa bà. [Êco na é pacooé wà Pwiduée] â é naa Isaaka côwâ tà Abéraama.  pwacèwii na é jèe wâro côwâ wà Isaaka\f + \fr 11:19 \fq  pwacèwii na é jèe wâro côwâ… \fl é, \fqa Wàépwiri ê jè ucina {ba kâjè}.\f*. 
\s2 Isaaka 
\p  
\v 20 \x - \xo 11:20 \xt Genèse 27.27–29,39–40\x*Wà Isaaka mwara, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é pacidòri nyuâa [tupédu naîê]—wà Iakobo ma wà pwi cièe, Ésaü. Â é naa tàru ê aupwényunyuâari kêe, na o mwa coo na cè jè tòotù na bwaa wâ naigé. 
\s2 Iakobo 
\p  
\v 21 \x - \xo 11:21 \xt Genèse 47.31–48.20\x*Wàrapwiri mwara naa goo wà Iakobo. Ba é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â béaa kâra pai bà kêe, âna é dùué naa gòro ê tâjò kêe, â é pwamaina Pwiduée. Â é pwényunyuâari [tupédu èrùé] du naî Ioséfa. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é wàrapwiri. 
\s2 Ioséfa 
\p  
\v 22 \x - \xo 11:22 \xt Genèse 50.24–25; Exode 13.19\x*Wà Ioséfa, âna é cèikî pâ, o gée na càùru ê pai bà kêe, âna wà Pwiduée, âna ée mwa popa ê Ba kêe, *Isaraéla, gée napô *Aigupito.  nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é mara ina tà tèpa jènereê pâ, wiàna coo ê pwi tòotù-bà, â rà mwa popa pâ wiârà, ê napudòé gée napô Aigupito\f + \fr 11:22 \ft Dernière phrase—\ft Grec: \fqa  é naa ê pitûâ kêe, naa goro ê pâ duué.\f*. 
\s2 Du nyaa ma caa kà Moosé 
\p  
\v 23-24 \x - \xo 11:23-24 \xt Exode 1.22, 2.2\x*Wà du nyaa ma caa kà *Moosé, âna ru cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro ê cèikî kàru, na càru caa pitêre dàra ê naèà kà Faraô, pwi ukai kà tèpa Aigupito. [Ba é tûâri pâ, naa tétàmwara diri tèpa nari èpo paao na pitèparà naa jaa tèpa Isaraéla.] Â ru naapwàniri Moosé, naa na âracié parui. Ba ru côo [gée goro] pai wâdé kâra naporomee [pâ, é jèe pitòrigarié wà Pwiduée\f + \fr 11:23-24 \fq Ru côo…pai wâdé kâra naporomee… \ft Wà tèpa Isaraéla biu, âna rà cèikî pâ, ê pai wâdé kâra naporomee pwi âboro, âna câmu kêe pâ, wâdé tà wà Pwiduée wàé. (Côo 1 Samuel 9.2; Luka 1.80; Apostolo 7.20.)\f*. Â é pâmariê wà tô èpo kà ukai Faraô, â é popaé, ba na èpo kêe.] Â é pimaina too wà Moosé [naa na pwârawâ kà pwi ukai Faraô]. 
\s2 Moosé 
\p  wàé mwara, wà Moosé, âna é cèikî naa goo wà Pwiduée.  nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na tàutêe na rà ina gooé pâ, é pwi èrù pwi ukai kà tèpa Aigupito.  
\v 25 Â é tâa jaa [tèpa âji jènereê, wà tèpa Isaraéla] pwi Ba kà Pwiduée, na pàara na tubaèpà tàra na. Ba wâdé têe na é piaré wiârà, jii cè pai ipwàdée kêe [jaa Faraô] na pwi wâro na èpà tà Pwiduée. Ba o càcaa gòiri pé ipwàdée bèepwiri. 
\p  
\v 26 Â piècaarié, pwacèwii ê pai piècaari Kériso—wà pwi *Mesia [na ia ée panuâê me wà Pwiduée, wâru pâ naja gée na càùé]. Ba wâdé tà Moosé pwiri jii cè pai tòpi kêe diri pâ neaapiâ wâ napô Aigupito. É wàrapwiri târa ê càraé, ba é tà niimiri ê câmaê na ée mwa naa têe wà Pwiduée. 
\p  
\v 27 Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é [popa ê Ba kêe ba na rà] còobé gée Aigupito. Càcaa wâgotêe goro cè pai putàmu kà ukai Faraô. Â é cimwü, ba é nye tàgére côo goro cèikî wà Pwina câjè caa côoê goro du âraporomeejè.  
\v 28 \x - \xo 11:28 \xt Exode 12.21–30\x*Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é [tûâri târa ê Ba kêe pâ, na rà] pwa ê *Paséka—rà tâmi ê apwaara goropwârawâ kàra goro ê domii kâra nari mutô, ba na câé caa tatéerà i pwi *angela, na ia é tétàmwara tèpa ciàra èpo [naa napô Aigupito]. 
\s2 Tèpa Isaraéla 
\p  
\v 29 \x - \xo 11:29 \xt Exode 14.21–31\x*Wà tèpa jojoorojè, wà tèpa Isaraéla, âna rà cèikî naa goo wà Pwiduée, [na ia rà pâra wiâ wà Moosé gée napô Aigupito]. Â nye gée goro kaa ê cèikî kàra, na jèe îgé ê naigé kàra naa nawià Mii. Â rà tapàgà, tia na ére gée côwâ, [â rà cau udò]. Ba ûna rà pwârirà wà [tèpa coda kà] tàpé Aigupito, â é cajipirà i jawé, â rà cau mwü ma bà. 
\p  
\v 30 \x - \xo 11:30 \xt Josué 6.12–21\x*Â wà tèpa Isaraéla, âna rà cèikî mwara naa goo wà Pwiduée. Ba nye gée goro kaa ê cèikî kàra, na rà tabéaa goro ê auba babé wâri napô, naa na 7 tòotù. Â é nye tûu kaa i auba. \fig Rà cèikî naa goo Pwiduée wà tèpa Isaraéla na ia rà pipaa mara ê ville Iériko|src="140 CO00884B.TIF" size="col" ref="11.30" \fig* 
\s2 Rahab 
\p  
\v 31 \x - \xo 11:31 \xt Josué 2.1–21, 6.21–25; Jacques 2.25\x*Wà Rahab, wà tô ilàri gòronaigé [wâ Iériko] âna é cèikî naa goo wà Pwiduée. Â nye gée goro kaa ê cèikî kêe, na é tòpi wà i tupédu coda Isaraéla, na ia mara cùruru, ba na ru cai i ville. Êkaa na é udò [ê tâa kêe]. Êco na rà cau bà wà diri pàra tèpa âboro naa na ville, gée goo na càra caa tèpa pitêre dà wà Pwiduée. 
\s2 Wâru mwara pàra tàpé 
\p  
\v 32 \x - \xo 11:32 \xt Juges 4.6–5.31, 6.11–8.32, 11.1–12.7, 13.2–16.31; 1 Samuel 1.1–25.1, 16.1–1 Rois 2.11\x*O dà cèna go mwa ina côwâ mwara? Na càcaa pâri cè pàara ma go piwiâ diri [pâ pwina rà pwa, gée goro ê cèikî kàra—pwacèwii] wà Gidiona, ma Barak, ma Samasona, ma Jefté, ma Samuéla, ma wà diri tèpa *péroféta mwara: 
\b  
\li1  
\v 33 \x - \xo 11:33 \xt Daniel 6.2–28\x*Rà piétò jii pâ mwaciri wà pàra pwi; 
\li1 Rà pa ê pitûâ goro âjupâra wà pàra pwi; 
\li1 Rà [pwa ê pwina wâdé, â rà] tòpi ê pâ aupwényunyuâari [kà Pwiduée] wà pàra pwi; 
\li1 Rà târi ê pwâra liô wà pàra pwi; 
\li1  
\v 34 \x - \xo 11:34 \xt Daniel 3.23–27\x*Rà câtàmwara pâ ânye na maina wà pàra pwi; 
\li1 Rà udò jii [tèpa pièpàrirà, na pwa] na rà tétàmwararà; 
\li1 Rà tòpi ê nii ma gòo wà pàra pwi, na dau ticè nii kàra, ba na rà piétò naa gòro paa, ma pagù ê pâ pwâra paa na dau maina. 
\b  
\m  
\v 35 \x - \xo 11:35 \xt 1 Rois 17.17–24; 2 Rois 4.25–37\x*Napwa naa goo ê pàra ilàri, âna [gée goro ê cèikî kàra, na] rà tòpi côwâ tèpa éarà, ma bàrarà, ma naîrà\f + \fr 11:35 \fq Tèpa éarà, ma bàrarà, ma naîrà—\fl é, \fqa Tèpa jènererà. \ft Grec: \fqa Tèpa bà kàra.\f*, na ia rà wâro côwâ gée na aubà. 
\p  napwa naa goo wà pàra tèpa âboro, [âna gée goro ê cèikî kàra] na rà dau pidàpwicâarirà, na rà dau tubaèpà târa naiirà [wà tèpa pièpàri Pwiduée] tiagoro na rà nama rà bà.  càra caa [panuâ ê cèikî kàra, ba na o] tipirà. Ba rà jèe tà niimiri ê wâro gée na càùru ê pwâra bà, na é mwa tòpi; wâro na dau piwéna awé [jii ê wâro bèeni gòropuu]. 
\p  
\v 36 \x - \xo 11:36 \xt 1 Rois 22.26–27; 2 Chroniques 18.25–26; Jérémie 20.2, 37.15, 38.6\x*Wà pàra pwi, âna piècaarirà ma pâdirà goro ubati.  wà pàra tàpé, âna tòpòrà naa na karapuu\f + \fr 11:36 \ft 2\+ord e\+ord* phrase—\fl é, \fqa  tòpòrà naa na karapuu. \ft Pwiri caapwi gomu goro âboro, é pwiri du ârailu gomu.\f*, ma piirà goro itùpaò.  
\v 37-38 \x - \xo 11:37-38 \xt 2 Chroniques 24.21\x*Â caamwara pàra pwi goro atü. Â tòtàmwara pàra tàpé goro tàuwa. Â èti ba ârailu pàra tàpé goro kiri. 
\p  napwa naa goo wà pàra tàpé, âna tubaèpà tàra, ma pwârirà gée na jè ére naa na jè ére.  rà uru pâ naa namaré, ma pâ gòrojaa, â ticè nao kàra.  ticè neemururà, â rà coona co parawére mutô ma nani.  rà picârü wâna pâ pwâramara-atü, ma wâna pâ pwêe na îri naa napuu.  nye dau pwaée kàra kaa, â rà nye dau maagé côo kaa. [Au, meaarirà!] Ba rà dau wâdé jii ê pé gòropuu bèeni. 
\s2 Rà cau tapacîri pwina jè tòpi 
\p  
\v 39 [Wàéni ê êreê, co tèpa béeò]: Wà diri tèpa âboro bèepwiri, âna rà cau cèikî diri naa goo wà Pwiduée. Â gée goro ê cèikî kàra, â é inarà ba wâdé. Êco na nye ticè gée goorà, cèna é nama tòpi na pwi pàara-bà, diri [ê aupwényunyuâari]—i pwi ia é jèe mara ina wà Pwiduée [pâ, na ée mwa naa târa i Ba kêe.  
\v 40 Âna gorodà?] Ba rà gére tapacîjè, [wàijè na jè bwaa wâro nabà]. Ba wà Pwiduée, âna é jèe mara pwabwàti gée na biu, pâ, na ée mwa cau nama jè tàrù ma tâbawêe na araé, wàijè naima ma wàilà. Â muru na dau wâdé ba kâjè nabà\f + \fr 11:40 \ft Grec: \fqa Wà Pwiduée, âna é jèe mara côo ê pwina dau wâdé ba kâjè jii pwiri, ba o càcaa wâdé na é nama rà tâbawêe jiijè. \ft (Wàéni ê muru na dau wâdé ba kâjè: Ba jè côo ê aupwényunyuâari kà Pwiduée na jè bwaa wâro naani gòropuu, gée goo pai tâa kâjè naima ma wà Kériso.)\f*. 
\c 12  
\s1 Jè ipwacèwii Iésu â jè cimwü 
\p  
\v 1 \x - \xo 12:1 \xt 1 Korénito 9.24–25\x*Jèe *paâjupâra tâjè ê cèikî kà diri tàpé na rà pâbéaa kâjè na rà nye dau wâru awé kaa. Ê wâro kàra, âna câmu ba kâjè\f + \fr 12:1 \ft 1\+ord re\+ord* & 2\+ord e\+ord* phrases—\ft Grec: \fqa Rà tâbèepijè tèpa paâjupâra na rà pwacèwii ê nee na maina. \ft (Ucina goro ê jéûrà, ba rà dau wâru awé.)\f*. [Pwacèwii na jè itàa na pi-itàa.] Â wiàna wàrapwiri, co tèpa béeò, â wâdé na jè panuâ tâjii diri cè nakake, na pacoo pai itàa kâjè. Â jè tétâjii pâ èpà kâjè na cipajè! Â jè pipagòojè, ba na jè nye tà itàa, naa na pidàpwicâari, tiagoro ê pwâadèreè. 
\p  
\v 2 Jè côo co wà Iésu, ba wàé na é pàara ê cèikî kâjè gée na autapoo goo, â wàé na é wéaari, ba na o tâbawêe na pwâadèreè. Ba é tòpi ê napâraê goro pai pidàpwicâariê. Â é dau aré, â é bà naa goro *satauro—ê pai bà na dau pwa kamu goo. Êco na é nama piticèmuru naa goo ê pwi kamu bèepwiri, ba é tà niimiri ê pai o ipwàdée kêe naa pwâadèreè. Â [wà Pwiduée, âna é jèe nama] é tâaboo naa gòro âji îê [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru]. 
\p  
\v 3 Wâdé na jè niimiri ê pai pidàpwicâariê na rà tubaèpà têe ma piècaarié wà tèpa âboro èpà. Ba wiàna wàrapwiri, â o câjè caa pwaora, ma panuâ [ê cèikî kâjè]. 
\s2 É picòojè Pwiduée ba é meaarijè 
\p  
\v 4 Go tâmogòori pâ, rà pipaa dàwà wà tèpa âboro èpà, pwacèwii na ia rà pwa tà Kériso. Â guwà dau tâa na aré goo. Êco na bwaa câguwà caa pâji pwacèwiié bwàti, tiagoro cè pai bà kàwà\f + \fr 12:4 \ft Grec: \fqa Bwaa câguwà caa pâji cicara ê èpà tiagoro pai joro wàra domii {kàwà}.\f*!  
\v 5 \x - \xo 12:5 \xt Job 5.17; Proverbes 3.11–12; Auinapàpari 3.19\x*Â jèpwi mwara, gona guwà jèe ipwanauri pâ, é ina goowà pâ guwà tèpa naîê, â é tòimiriwà [goro pai tâa na aré ma tòina kàwà]? Ba é ina pâ: 
\b  
\q1 \qt Pwi âji naîô wée,\qt* 
\q1 \qt gà têre Pwi Ukai na é picòowà.\qt* 
\q1 \qt Gà cibwaa nama pièpà tâgà.\qt* 
\q1  
\v 6 \qt É tòimiri diri tèpa âji naîê.\qt* 
\q1 \qt É pa-icôo diri tàpé\qt* 
\q1 \qt na wânümee tàra.\qt*\qs Proverbes 3.11–12\qs* 
\b  
\m  
\v 7-8 \x - \xo 12:7-8 \xt Deutéronome 8.5\x*Êkaa na guwà tòpi bwàti ê pâ ârapupûra kà Pwiduée, na é tûâri tàwà ê pâ muru. Ba é wàrapwiri tà diri tèpa naîê. Ba wàilàapà pwi âboro èpo na câé caa tòimiriê wà caa kêe? Â wiàna câé caa wàrapwiri tàwà wà Pwiduée, â pwiri pai ina wèe pâ, câguwà caa tèpa âji naîê.  
\v 9  wiàna jè papwicîri tèpa caa kâjè naani gòropuu, na rà pa-icôo ma tòimirijè, â dau wâdé mwara na jè tòpi na é tòimirijè pwi Caa kâjè na é wânidò *napwéretòotù.  o tâa tâjè ê *âji wâro\f + \fr 12:9 \fq  o tâa tâjè ê âji wâro—\fl é, \fqa  jè mwa picòo pai wârori ê wâro na wâdé têe. \ft Grec: \fqa  jè mwa wâro.\f*. 
\p  
\v 10 Ba wà tèpa caa kâjè, âna rà nye pa-icôo ma tòimirijè na ji pwi pàara na ûgé, wiâra câbawâdé ma auniimiri kàra. Êco na wà Pwiduée, âna é nye pitûâri ma picòojè, ba na é pitu tâjè [dàra gòiri]. Ba wâdé têe na jè pâ nau tèpa âboro na jè wâdé ma pwicîri ma tâbawêe, pwacèwiié. 
\p  
\v 11 \x - \xo 12:11 \xt Jacques 3.17–18\x*Âjupâra pâ, càcaa wâdé tâjè ê ji pàara na jè tâa na ê pai pitûâ ma picòojè. Êco na, wiàna jè tòpi bwàti, ma pidàpwicâarijè naa goo, â gée na càùé, â o mwa pwa câmajè na o dau wâdé. Ba jè o mwa tèpa âboro kâra pinaanapô—tèpa ciburà pwa ê pwina wâdé ma *tàrù. 
\s2 Cimadò ma pagòo du îgà na ora! 
\p  
\v 12 \x - \xo 12:12 \xt Ésaïe 35.3\x*Êkaa na [go jèpa ina tàwà jècaa pâ]: 
\b  
\q1 Gà cimadò wài! 
\q1 Pagòo du îgà! 
\q1 Mudàra cè nii 
\q1 târa âgà na céca! 
\q1  
\v 13 \x - \xo 12:13 \xt Proverbes 4.26\x*Pâra wii naigé na tàrù! 
\q1 Cibwaa pàgà jii! 
\q1 [Pwa taaci na wâdé!] 
\q1 Â o naa tâgà côwâ, 
\q1 cè nii ma gòo, 
\q1 wâgà na gà bee! 
\q1 Â gà o pâra ba tàrù! 
\s1 Ciburà pitêre dà Pwiduée! 
\p  
\v 14 [Wàéni pàra aupitûâri kôo tàwà]: Guwà mudàra ma guwà wâro na pinaanapô ma tèpa âboro diri. Â guwà wârori ê wâro na pwicîri, ma wâdé tà Pwiduée. Ba nye po dau pwacoé ma guwà côo wà Pwi Ukai, wiàna câguwà caa wàrapwiri. 
\p  
\v 15 Guwà ipwacôoco! Guwà cibwaa naa càùwà naa goo ê *pimeaari imudi kà Pwiduée, [ba o péa câguwà caa tòpi ê aupwényunyuâari kêe]. Â guwà piwéaariwà ma pitòimiriwà, ba péa ée tà wàawà naa jaawà cè jè pièpà\f + \fr 12:15 \fq Cè jè pièpà—\ft Pwiri ê pièpà naa na pwâranümajè; pwiri pwi jè muru, é, pwi jè âboro na é tubatiàu ê pinaanapô kâra picaatâa, ma tadàrùé. Munaa pai naa càùjè naa goo wà Pwi Ukai, ma pai tàutâjè dàra cèikî naa gooé, ma pai pâra wiâra pâ duée imudi. (Côo Deutéronome 29.17.)\f*, na pwacèwii ê murumwatò na èpà. Â é piawài goro ipâra pâ, â é tòpò pitiri ê pwêe na maga. 
\p  
\v 16-17 \x - \xo 12:16-17 \xt Genèse 25.29–34\x*\x - \xo 12:16-17 \xt Genèse 27.30–40\x*Â guwà ipwacôoco mwara, ba na o ticè gée goowà na é ipuu imudi. Â jèpwi mwara, âna guwà cibwaa pwaduwà kà Ésaü biu. Ba jè cau tâmogòori ê jèkutâ gooé. Ba é pwi ciàra èpo, na o tâa têe ê aupwényunyuâari kà caa kêe. Â é icurié [imudi tà pwi jiié] naa goro caapwi ngapò utimuru co! Â gée na càùé, [ûna é mwa côoina ê pwina é pwa] â é picigòboo na ara caa kêe, ma dau i, ba na é ilari jiié côwâ ê aupwényunyuâari kêe. Êco na jèe càcaa pâri. Â é tétâjiié wà caa kêe. Êkaa na guwà ipwacôowà! Â guwà câbaâjimuru ê pâ muru [na Mwaciri] kà Pwiduée! 
\s2 Jè pâmwünyabweri jaa pwicîri 
\p  
\v 18 \x - \xo 12:18 \xt Exode 19.16–20; Deutéronome 4.11–12\x*Ico tèpa béeò, jè jèe pâ-mwünyabweri ê jaa na càcaa pâri ma jè tii goo, ma côo goro du âraporomeejè. Napwa naa goo wà tèpa jojoorojè, tèpa *Isaraéla biu, âna po dau wâgotàra na ia rà pâmwünyabweri i gòrojaa wâ Sinaï, ba na rà o tòpi pâ *Naèà kà Pwiduée. Ba rà côo naawê ê doromara ânye, ma nee, ma bàutê. Â tii goorà ê u kâra duée\f + \fr 12:18 \ft Grec: \fqa Jèe câguwà caa pâmwünyabweri ê jaa na pâri ma guwà tii goo, na pwa pé diopwaa kâra ânye goo, ma ê nee, ma ê bàutê, ma ê ukâraduée. \fqa Ukâraduée—Tourbillon.\f*.  
\v 19-20 \x - \xo 12:19-20 \xt Exode 20.18–21; Deutéronome 5.22–27\x*\x - \xo 12:19-20 \xt Exode 19.12–13\x*Â rà têre airi tutu. Â é patùrarà [wà Pwiduée na] ê pwâratùra na dau maina: \qt [Pwicîri na guwà pâra gò i jaa bèeni!] Wà pwi macii, ma wà pwi âboro cèna é tii goo, âna o câtàmwereê goro atü!\qt*\rq Exode 19.12–13\rq* 
\p  dau tâpwi kà tèpa Isaraéla, â rà tomara too têe pâ: «Éee! Gà coo, co Pwi Ukai!» Ba càcaa pâri ma rà têreê,  
\v 21 \x - \xo 12:21 \xt Deutéronome 9.19\x*tiagoo mwara wà *Moosé, [pwi a pitûâ kàra]. Ba é pwùkùru, ma céca goro pai wâgotêe. 
\p  
\v 22-23 Napwa naa goojè, âna jè ipwàdée, na jèe pâmwünyabweri ê jaa [kà Pwiduée]—*Siona, na wânidò napwéretòotù. Â jè gére coo na ê napô kà wà pwi a pitèi diri tèpa âboro, ma pwi a-ipawârojè\f + \fr 12:22-23 \fq Pwi a-ipawârojè—\fl é, \fqa Na é wâro.\f*. Â puràra pwâranümajè, ba jè jèe pwi pitapitiri kà diri tèpa âji naî Pwiduée\f + \fr 12:22-23 \fq Âji naî Pwiduée—\ft Grec: \fqa Tèpa ciàra èpo kà Pwiduée. \ft Wâjaa tèpa Juif, âna wà tèpa ciàra èpo, âna rà tàpé na tâa tàra ê aupwényunyuâari na maina.\f*—wàijè na jèe wii neejè naa na Tii kêe, [ba na o tâa tâjè ê aupwényunyuâari kêe]. Â jè picaatâa ma wà diri tàpé na rà jèe bà\f + \fr 12:22-23 \fq Ma wà diri tàpé na rà jèe bà… \ft Grec: \fqa Ma pâ nyuâa tàpé na rà tàrù, â na rà jèe tâbawêe.\f*, gée na biu, na wâdé tà Pwiduée wàilà—wà diri tàpé na ia é nama rà *tàrù ma tâbawêe na araé. Â rà cibèepijè ê pâ *angela na rà dau wâru awé, na càcaa pâri ma jè pûra ê jéûrà. 
\p  
\v 24 \x - \xo 12:24 \xt Genèse 4.10; Hébéru 8.6\x*Â jè jèe medari wà Iésu, wà pwi ia é pame tâjè ê *auipwataâboro na bwaa âmuê, [na ia é jèe pwa wà Pwiduée] ba kâjè. Â é jèe pacoo wà Iésu goro pai joro ê domii kêe [na ia é bà ba kâjè]. Â ê domii kêe, âna é piwéna awé jii ê domii\f + \fr 12:24 \fq Domii kà Abéla—\fl é, \fqa Ârapwaailò na ia é naa wà Abéla.\f* kà Abéla\f + \fr 12:24 \fq Ê domii kêe, âna é piwéna awé jii, ê domii kà Abéla—\ft Wà Abéla, âna pwi apâbéaa kà tèpa âboro na tétàmwararà. (Côo Hébéru 11.4.) Ê pai joro wàra ê domii kêe, âna pame ê wârimuru kà pwi cièe, Kaina, na ia é tétàmwereê. Êco na ê domii kà Kériso, âna é pame ê pai pwanauri wàra èpà kâjè diri, â é nama jè wâdé na ara wà Pwiduée.\f*. 
\p  
\v 25 \x - \xo 12:25 \xt Hébéru 2.1–3, 10.26–29\x*Êkaa na guwà ipwacôoco, ba péa tàutàwà dàra pitêre dà wà Pwiduée na é gére patùrawà! Ba ia càra caa udò jii ê wârimuru, wà tèpa jojoorojè, tèpa Isaraéla, na ia rà naa càùrà naa goo wà Moosé.  wà Moosé, âna é pwi âboro pwacèwiijè\f + \fr 12:25 \fq  wà Moosé, âna é pwi âboro pwacèwiijè—\ft Grec: \fqa {Moosé}, na é pwi âboro gòropuu.\f*.  o mwa wànau ê wârimuru tà diri tàpé na rà naa càùrà naa goo wà Pwiduée na é wânidò napwéretòotù?!  
\v 26 \x - \xo 12:26 \xt Aggée 2.6\x*Ba ia, [wâ gòrojaa Sinaï] na ia é nama gù napuu goro pwâratùra kêe. Â é jèe ina tâjè pâ: \qt Go o mwa tubagù côwâ ê gòropuu diri.\qt* Â o càcaa gòropuu co, \qt â o napwéretòotù mwara!\qt*\rq Aggée 2.6\rq* 
\v 27 Pai ina wèe pâ: O tiàu ê gòropuu ma diri ê pwina tâa na, ba muru na ia é tòpòrà wà Pwiduée. Êco ê pâ muru na tâa jaaé, âna o tà tâa awé. 
\s2 Mwaciri na o càcaa gù 
\p  
\v 28 Guwà côo, jè jèe tòpi [ê autâa na] Mwaciri kêe na o càcaa gù! Êkaa na wâdé na jè dau pwaolé têe, ma pwamainaê. Â jè piênawéna kêe goro ê wâro na pwicîri ma wâdé têe. Â jè dau papwicîriê,  
\v 29 \x - \xo 12:29 \xt Deutéronome 4.24, 9.3\x*ba wà Pwiduée kâjè, âna é pwacèwii ê ânye na tòotiàu diri ê muru goo! 
\c 13  
\s1 Bénabwé popai 
\p  
\v 1 Wâdé na guwà tà ciburà pimeaariwà, pwacèwii tèpa aéjii. Ba wàépwiri ê pai pwa kà tèpa cèikî naa goo wà Kériso, tà tèpa béerà.  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt Genèse 18.1–8, 19.1–3; Roma 12.13\x*Â guwà tòpi bwàti tèpa âboro na rà me naa jaawà. Ba wà pàra tàpé, âna càra mu caa tâmogòori pâ, rà tòpi pâ *angela kà Pwiduée.  
\v 3 Â guwà niimiri mwara tèpa [cèikî béewà] na rà gére wâna karapuu, â guwà tâa na ê aré ma wàilà, pwacèwii na wâguwà mwara na piiwà. Â ipaiwà mwara naa goo tàpé na gére tubaèpà târa ê naiirà—wâdé na guwà pwamaagé côo ma wàilà, pwacèwii na naiiwà na tubaèpà târa\f + \fr 13:3 \fq Pwacèwii na naiiwà na tubaèpà târa—\fl é, \fqa Ba wâguwà mwara, âna pwa naiiwà, \fl é, \fqa Ba guwà bwaa wâro naani gòropuu ma wàilà, \fl é, \fqa Ba pwiri o tubaèpà tàwà na cè jè tòotù na bwaa wâ naigé. \ft Grec: \fqa Ba nye wâguwà naa na naiiri âboro.\f*. 
\p  
\v 4 \x - \xo 13:4 \xt Éféso 5.5\x*Guwà tòimiri ê pipaêwâdà kàwà. Â guwà cibwaa toomura—cibwaa cîâa jii pa wâdàwà, é tèpa éawà. Ba ée mwa naa wârimuru wà Pwiduée tà tàpé na rà wàrapwiri, ma wà diri tàpé na rà ipuu imudi ma wà pàra tàpé. 
\s2 É pitu tâjè Pwi Ukai 
\p  
\v 5 \x - \xo 13:5 \xt Deutéronome 31.6,8; Josué 1.5\x*Guwà cibwaa pwa ma âra-nümawà ê mwani! Bwa! Guwà ipwàdée co, goro ê muru na tà tàwà. Ba é jèe nye ina wà Pwiduée pâ: \qt O câgo caa imwüru jiigà; â go mwa tà tòimirigà taaci.\qt*\rq Deutéronome 31.6\rq* 
\v 6 \x - \xo 13:6 \xt Psaume 118.6\x*Â gée goo kaa pwiri, â jèe câjè caa pidumapiê. Ba: 
\b  
\q1 \qt É nye upao\qt* 
\q1 \qt wà Pwi Ukai kôo.\qt* 
\q1 \qt O càcaa wâgotôo\qt* 
\q1 \qt goo tèpa âboro.\qt* 
\q1 \qt Dà cèna rà pwa tôo?\qt*\qs Psaume 118.6\qs* 
\b  
\m Wàépwiri ê popai na jè inapàpari naa na ipwàdée! 
\p  
\v 7 \x - \xo 13:7 \xt 1 Korénito 4.16\x*Guwà niimiri tèpa pitûâ kàwà naa na cèikî, na ia rà mara pame tàwà ê popai kà Pwiduée. Â guwà naa nümawà naa goo ê pai wâro kàra, bau ê aupwényunyuâari na me goorà\f + \fr 13:7 \fq Aupwényunyuâari na me goorà—\fl é, \fqa Pai bà kàra.\f*. Â guwà ipwacèwii ê cèikî kàra. 
\s2 Pâra wiâ Iésu 
\p  
\v 8 Wà Iésu Kériso, âna é nye tà ipaiwà napwiri, ma nabà, ma dàra gòiri awé!  
\v 9 \x - \xo 13:9 \xt Roma 14.17\x*Guwà cibwaa tòpi imudi ê pâ na jèpapara pupûra na ité. Ba rà péa ipa-imwüruwà. Ba nye êco ê *pimeaari imudi kà Pwiduée, na é tâmogòori pagòo pwâranümajè, â càcaa cè pai pitêre dàra kâjè pâ naèà goro ê pâ utimuru. Ba pâ po dau piticèmuru naa goo ê pâ pwiibà. 
\p  
\v 10 Pwa ê *ârapwaailò\f + \fr 13:10 \fq Ârapwaailò—\ft Grec: \fqa Aupwa ârapwaailò (autel).\f* kâjè [na é piwéna]. Â wà tèpa pwa ârapwaailò ni gòropuu, âna ticè ére kàra gée goo.  
\v 11 \x - \xo 13:11 \xt Lévitique 16.27\x*Wàilà, âna rà mu popa me ê domii kâra pâ macii na tétàmwararà, naa na ére na dau pwicîri, ba na ârapwaailò bépwanauri pâ èpà. Â ê naii pâ macii-bà, âna cîri naa gòroigé\f + \fr 13:11 \fq Cîri naa gòroigé… \ft Câmu kâra pai tétâjii pâ èpà kâra ê Ba.\f*, [naa na jè ére na wâiti jii ê autâa kà tèpa âboro]. 
\p  
\v 12 \x - \xo 13:12 \xt Ioane 19.17\x*Wà Iésu, âna [wàé pwi ârapwaailò kâjè. Â tétâjiié, â] é maagé côo, â é bà naa gòroigé jii ville. Â joro ê domii kêe, ba na o cèitiri ê pâ èpà kâjè, ba na pwéelaa [ê pwâranümajè na ara wà Pwiduée]. \fig Wà Iésu, âna pwa ârapwaailò gooé ba kâjè|src="141 CN01840B.TIF" size="col" ref="13.12" \fig* 
\p  
\v 13 \x - \xo 13:13 \xt Hébéru 12.2\x*Êkaa na wâdé na jè pâra wiâ Iésu, â jè tà tâa na ê aré ma kamu kêe\f + \fr 13:13 \fq Kamu kêe—\ft Pai bà kêe naa goro satauro. (Côo Hébéru 12.2.)\f*. Â jè còobé ma wàé jii ê pai wâro kà tèpa âboro [na èpà]\f + \fr 13:13 \fq Jii ê pai wâro kà tèpa âboro na èpà—\ft Grec: \fqa Jii ê ére na rà tâa wê wà tèpa âboro (hors du camp). \ft Càcaa pai ina wèe pâ, jè wâro iti jii pàra tèpa âboro; wâdé na jè wârori ê wâro na pwicîri, ma ité jii ê wâro kàra na èpà, ba ê âji napô kâjè, âna càcaa wâni gòropuu. Wâdé na jè pidàpwicâarijè, na rà tétâjiijè, ma tubaèpà tâjè, ma piècaarijè, ba pâ muru na rà nye pwa tà Iésu.\f*.  
\v 14 \x - \xo 13:14 \xt Hébéru 11.10,16, 12.22\x*Ba ê âji napô kâjè, âna càcaa wâna ê pwi gòropuu bèeni na o tiàu. Ba é wânidò *napwéretòotù, â jè tàgére pâra naawê\f + \fr 13:14 \ft 2\+ord e\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa  jè pimudàra ê napô na ée mwa tèepaa me.\f*. 
\p  
\v 15 \x - \xo 13:15 \xt Psaume 50.14,23\x*Wàéni ê pâ ârapwaailò, na wâdé tà Pwiduée na jè tòpò na araé: Na jè pwamaina ê nee, ma inapàpari pâ, é Pwi Ukai kâjè.  
\v 16 \x - \xo 13:16 \xt Filipi 4.18\x*Â jèpwi: Na jè pwa ê pwina wâdé, â jè imeai tàpé na piticè kàra. Wàé kaa pwiri ê âraimeai na wâdé têe. 
\s2 Ipakîriwà ma pwapwicîri 
\p  
\v 17 \x - \xo 13:17 \xt 1 Tésalonika 5.12\x*Wâdé na guwà ipakîriwà, â guwà pitêre dà tèpa pitûâ kàwà [naa na cèikî]. Ba ée mwa tèirà goowà wà Pwiduée. Â guwà nama rà ipwàdée goro ê càrawà, â guwà cibwaa nama tòina pwâranümarà! Ba wiàna rà pikîri goowà, â o nye èpà ba kàwà mwara. 
\p  
\v 18 \x - \xo 13:18 \xt Apostolo 24.16; 2 Korénito 1.12\x*[Tiagoro nabàni, co tèpa béeò, âna] câé caa pitòtibà ê *pwâratùra-nigée-goobà. Â wâdé na guwà tà ciburà pwapwicîri ba kâbà\f + \fr 13:18 \fq Ba kâbà. \ft Pwiri é pi-inaê côwâ wà pwi awii ê tii bèeni.\f*, ba na o tà ciburà wâdé ê càrabà naa na diri pâ ére.  
\v 19 Â jèpwi mwara, âna go tacoo goowà pâ, na guwà pwapwicîri, ba na o pâri ma go wâjué côwâ wài naa jaawà. 
\s2 Aupwényunyuâari 
\p  
\v 20-21 \x - \xo 13:20-21 \xt Jérémie 32.40; Ézékiel 37.26; 1 Pétéru 2.25\x*Go ila wà Pwiduée, wà pwi a naa tâjè ê pinaanapô, pâ, na é naa tàwà diri cè pwina tiàu jiiwà, ba na guwà pwa ê câbawâdé kêe. Go ilari jiié pâ, na é wakè goowà, na é naigé mee wà Pwi Ukai kâjè Iésu Kériso, ba na o pwa cè pwêe goowà, na dau wâdé têe. [Â go pwamaina] wà Kériso, na é pwi a piwéaarijè—wàijè na jè pwacèwii ê pubu mutô kêe. [Ba é pipanuâê ba kâjè tiagoro na é bà.] Â ê domii kêe na ia joro, âna êkaa i pwi ârapwaailò na ia é pacoo ê *auipwataâboro [kà Pwiduée] tâjè, na o tâa dàra gòiri awé. Â wà Pwiduée, âna é pawâroé côwâ gée na aubà. Üu, wâdé na tâa tà Kériso ê pai maina ma muugère dàra gòiri awé! Wâdé na wàra! Amen! 
\s2 Ipicijii 
\p  
\v 22 Ico tèpa cèikî béeò, go ilari jiiwà pâ, na guwà tòpi bwàti ê pâ autûâri kôo naa na tii bèeni. Ba càcaa dau gòri, na go wii, ba na pagòowà ma pamogòori tàwà. 
\p  
\v 23 Jèkutâ wâdé goo pwi béejè Timotéo. Ba é jèe còobé gée na karapuu! Â wiàna é tèepaa me wài naani, â ée mwa me wiâô wiàna go caiwà. 
\p  
\v 24 Guwà naa bwàcu kôo tà tèpa pitûâ kàwà naa na wâra pwapwicîri, bau tèpa cèikî diri. Â rà naa bwàcu kàwà mwara diri tèpa cèikî ni napô Italie. 
\p  
\v 25 Wâdé na tâa jaawà ê pimeaari imudi kà Pwiduée! 
\cls Cidòri nyuâawà!