\id ACT  
\h Apostolo 
\toc1 Apostolo (Actes des Apôtres) 
\toc2 Apostolo 
\toc3 Apostolo 
\mt2 Wakè kà tèpa 
\mt1 Apostolo 
\imt1 Bétapoo popai 
\is1 Wàilàapà na wii tii bèeni? 
\ip Nye wà Luka, wà pwina é wii ê \bk Tii kà Luka\bk*. É tapoo pâra wiâ *apostolo Paulo naa nabibiu kâra béârailu kâra pai pâra kà Paulo. Tapoo gée goro nee tii 16.10, âna é wii pâ «\it Bà\it* pâra…» 
\is1 É wii wiidà? 
\ip Nabibiu kâra *naja 61 ma 65, gée na càùru pai tapoo tâa kà Paulo na karapuu wâ *Roma. (Côo naporomee 27–28.) 
\is1 É wii tâî? 
\ip Tà pwi jè âboro na nee Théophile, pwi jè âboro imaina naa jaa tèpa Roma. Côo naa na autapoo goo ê \bk Tii kà Luka\bk*. 
\is1 Cina é wii? 
\ip É tòobàra bétapoo tii kêe. Naa na \bk Tii kà Luka\bk*, âna é piwiâ wâro kà Iésu, ma pai bà ma wâro côwâ kêe. Â naa na tii bèeni, tii \bk Apostolo\bk*, âna é piwiâ pâ, é pibwiari pâ, ê *Picémara Wâdé gée *Iérusaléma, tia diri napô Judée, ma Samaria, ma tia Roma, pwi ville na dau maina naa gòropuu na pwi pàara bèepwiri. Ba é tâa gò tèpa apostolo ê pàtàmara Nyuâaê Pwicîri, ba na rà pwa i pwi ia é pwa wà Iésu. 
\ip Munaa nüma Luka na é paari mwara tà tèpa Roma (na rà tèpa pitûâ na pâ napô na wâru) pâ, wà tèpa cèikî naa goo Iésu, âna rà tèpa âboro na pitòimiri wâro kàra, â càcaa nümarà na rà pagù ê napô. 
\is1 Dà êre ê tii bèeni? 
\ip É tapoo goro pai boome kâra Nyuâaê Pwicîri, naa gò tèpa apostolo (naporomee 2). Naa naporomee 3–12, âna é piwiâ wakè kà Pétéru ma pàra tèpa bée naa na ville Iérusaléma, ma napô *Judée, tiagoro napô na tàmwünyabwerié, wâ *Samaria. 
\ip Naa na autapoo goo, âna wà tèpa cèikî naa goo Iésu, âna rà cau tèpa *Juif. Â càcaa nümarà na rà piwiâ popai tà tàpé na càra caa tèpa Juif. Êco na wà Pwiduée, âna é paari tà Pétéru pâ, ê Popai Wâdé, âna kâra diri pâ Ba wâ gòropuu (naporomee 10–11, ma 15). 
\ip Jè pûra naa naporomee 9 ê pai todà Paulo, pwi âboro na ia dau tubaèpà tà tèpa cèikî béaa. Â é biié, â é pâra wiâ Iésu. Naa naporomee 13–28, âna wà Luka, âna é piwiâ wakè kà Paulo, naa na âracié pai pâra kêe na pâ napô na wâru. É picémara ê Picémara Wâdé, ma tapoo pâ wâra pwapwicîri, ma pagòo tèpa cèikî wê, tèepaa naa na ville Roma, naa naporomee 28, na ê naja 62. 
\ip Ê pâ tii kà Paulo \bk (Roma\bk*—\bk Philémon)\bk*, âna é wii tà tèpa cèikî na pâ ére-bà na ia é mara tâa wê. Êkaa na, ê tii bèeni, \bk Apostolo\bk*, âna târa pitòobàra diri pâ tii bèepwiri. Na ê naja 51, é, 52, âna é tâa Korénito naa napô Grèce \bk (Apostolo 18.1–18)\bk*. Â gée na càùé, na naja 53–55, âna é wii tii \bk 1 Korénito\bk* tà tèpa cèikî wê, na pàara na é tâa na ville Éféso. (Côo \bk Apostolo\bk* 19.8–10.) Â gée na càùé mwara, na é tâa Roma (piwiâ na \bk Apostolo\bk* naporomee 28), â é wii tà tàpé Éféso. 
\ib  
\im É piwiâ mwara wà Luka naa na tii bèeni ê pâ pwi bèepwiri: 
\ili1 • Ê wâro na wâdé, ma ê picaatâa ma pai pwapwicîri kà tèpa tapoo a cèikî; 
\ili1 • Ê pai tubaèpà tà tèpa cèikî naa Iérusaléma. Gée goo pwiri na rà ipiina ma picémara pitiri ê popai; 
\ili1 • Ê pâ ipwa pupûra kà Pétéru, ma Paulo, ma Étienne. 
\is1 Pai pitàgoo tii Apostolo 
\io1 É cùru tèpa cèikî wà Iésu ba na rà paâjupâraê pitiri \ior (1.1–2.13)\ior* 
\io2 Ipwabwàtirà \ior (1.1–26)\ior* 
\io2 Rà tòpi Nyuâaê Pwicîri \ior (2.1–13)\ior* 
\io1 Paâjupâra Iésu naa Iérusaléma \ior (2.14–7.59)\ior* 
\io2 Pétéru \ior (2.14–5.42)\ior* 
\io2 Étienne \ior (6.1–7.59)\ior* 
\io1 Paâjupâra Iésu naa Judée ma Samaria \ior (8.1–9.43)\ior* 
\io2 Todà Paulo \ior (8.1–9.31)\ior* 
\io1 Paâjupâra Iésu tà tàpé na càra caa tèpa Juif \ior (10.1–12.25)\ior* 
\io2 Pétéru \ior (10.1–11.18)\ior* 
\io2 Tubaèpà tàra \ior (12.1–25)\ior* 
\io2 Pai pâra kà Paulo \ior (13.1–21.26)\ior* 
\io1 Paâjupâra Iésu tiagoo tèpa Roma \ior (21.27–28.31)\ior* 
\io2 Tâjùru Paulo \ior (21.27–23.35)\ior* 
\io2 Paulo naa Césarée ma Roma \ior (24.1–28.31)\ior* 
\ie  
\c 1  
\s1 Gée na càùru pai wâro côwâ kà Iésu 
\p  
\v 1 \x - \xo 1:1 \xt Luka 1.3\x*Théophile\f + \fr 1:1 \fq Théophile—\ft É wii ê tii bèeni wà Luka tà pwi jè âboro imaina na nee Théophile.\f*, naa na ê tapoo tii kôo, âna go piwiâ tâgà diri ê pwina é pwa wà Iésu, ma é pacâmuri gée na autapoo goo,  
\v 2 \x - \xo 1:2 \xt Maréko 16.19; Luka 24.49–51\x*tiagoro ê tòotù na dàgòtùé too naa *napwéretòotù. Béaa kâra ê pai too kêe, âna é naa tà tèpa âboro ê pâ naèà kêe, goro ê pàtàmara ê Nyuâaê Pwicîri. Wà tèpa âboro bèepwiri, âna é jèe pitòrigarirà, ba naa tèpa *apostolo kêe. 
\s2 É ina pai me kâra Nyuâaê Pwicîri 
\p  
\v 3 \x - \xo 1:3 \xt Luka 24.36–49; Apostolo 10.41\x*Gée na càùru ê pai bà kêe, â é piâpàparié tàra. Â wâru ê pâ muru na é pwa, ba na é paari tàra pâ é jèe wâro côwâ. Â é pipaarié tàra na pàra pàara naa na 40 tòotù, â é picémara ê *Mwaciri kà Pwiduée.  
\v 4 \x - \xo 1:4 \xt Luka 24.49; Ioane 14.16–17; Apostolo 2.33\x*Ûna é bwaa tâa jaarà, â é ina tàra pâ: «Guwà cibwaa pâra gée *Iérusaléma, ba na guwà tapacîri i pwi, na ia é jèe ina béaa wà Caa, â ia go jèe ina tàwà mwara.  
\v 5 \x - \xo 1:5 \xt Mataio 3.11\x*Ba wà Ioane, âna é *piupwaa goro jawé. Â napwa naa goowà, âna càcaa dàra wâru cè pâ tòotù, â o *upwaawà goro ê Nyuâaê Pwicîri.» 
\s2 É too naa napwéretòotù 
\p  
\v 6 \x - \xo 1:6 \xt Luka 24.21\x*Ûna rà caatâa wà tèpa apostolo ma wà Iésu, â rà tawèerié pâ: «Pwi Ukai, o napwiri na gà o tòpò côwâ ê mwaciri wâ *Isaraéla?» 
\p  
\v 7 \x - \xo 1:7 \xt Maréko 13.32\x*Â é tòpi tàra pâ: «Càcaa wâguwà na, na guwà tâmogòori ê pâ pàara ma tòotù na é tòpò wà Caa wiâra ê câbawâdé kêe.  
\v 8 \x - \xo 1:8 \xt Mataio 28.19; Luka 24.48\x*Êco na guwà o tòpi ê pàtàmara ê *Nyuâaê Pwicîri, na ée mwa me naa gòwà, ba na guwà o mwa tèpa *paâjupâraô na Iérusaléma, ma naa na diri ê pâ ére wâ napô *Judée ma Samaria, ma tia pwâadàra ê gòropuu.» 
\p  
\v 9 Gée na càùru na é ina tàra pwiri, â càùé too jiirà naa napwéretòotù. Â tiàué naa na pé nee. 
\p  
\v 10 Ûna rà bwaa nye tàgére niâ too wiâê, â rà pò goo tupédu âboro na ru coona ârabwée pwaa\f + \fr 1:10 \fq Tupédu âboro… \ft Pai ina wèe pâ, tupédu angela. Côo mwara Neeremuru \fqa (Vocabulaire)\ft .\f*,  
\v 11 \x - \xo 1:11 \xt Mataio 26.64; Luka 21.27\x*â ru ina tàra pâ: «I tàpé Galilée, cina guwà tàgére coo awé? Cina guwà tàgére côo ê napwéretòotù? Guwà nye côo ê pai too kà Iésu bèeni naa napwéretòotù, â na o mwa wàrapwiri cè pai wâjué côwâ kêe\f + \fr 1:11 \fq Pai wâjué côwâ kêe—\ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Pai wâjué kêe côwâ.\f*.» 
\s1 Pai tòotéri Judas 
\p  
\v 12 \x - \xo 1:12 \xt Luka 24.50–53\x*Wà tèpa apostolo, âna rà wâjué côwâ gée gòrojaa Élaio\f + \fr 1:12 \fq Gòrojaa Élaio—\fqa Mont des Oliviers.\f*, pâ naa Iérusaléma, tàpo wâna caapwi kilomètre.  
\v 13 \x - \xo 1:13 \xt Mataio 10.2–4\x*Ûna rà tèepaa pâ, â rà too naa na ê pwi naditàrawâ na tâdòiti wâna ê pwârawâ na rà mu ciburà tâa wê. Wà tàpéebà, âna wà Pétéru, Ioane, Jacques ma André, Filipo ma Toma, Barthélemy ma Mataio, Jacques pwina naî Alphée, Simona pwi \tl Zélote\tl*\f + \fr 1:13 \fq Zélote—\ft Pwi âji âboro Judée na nümee na é paêgò tèpa Roma gée napô kêe. Côo mwara \fqa Judée, Roma \ft naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f*, ma wà Jude pwina naî wà Jacques.  
\v 14 Â rà caajurirà, â rà nye tà pwapwicîri taaci, wàilà ma pa ilàri, ma wà Maria nyaa kà Iésu, ma wà tèpa jii Iésu. 
\s2 É patùra tèpa cèikî wà Pétéru 
\p  
\v 15 Na pwi jè tòotù, âna po 120 wàilà tèpa cèikî na rà picaatâa, â é cimadò gée nabibiu kàra wà Pétéru, â é ina tàra pâ:  
\v 16-17 \x - \xo 1:16-17 \xt Psaume 41.10\x*«Tèpa aéjii kôo, wâdé na coo ê auinapopai naa na Tii Pwicîri, na é pinaigé mee ê Nyuâaê Pwicîri na ia é tùra goo wà *Davita. Ba é jèe ina béaa pâ wà Judas—pwi jè apostolo béebà—âna ée mwa pwi naigé mee, ma rà tâjùru wà Iésu.» 
\p  
\v 18 \x - \xo 1:18 \xt Mataio 27.3–8\x*(Napwa naa goo wà Judas, âna é pa ê napuu goo wâri wàra pai icuri kêe wà Iésu, â é tûu, â tabòaa ê naaê, â tabaêgò ê pâ wâgooé.  
\v 19 Ê pwi jèkutâ bèepwiri, âna rà capai tâmogòori diri wà tèpa âboro na ville Iérusaléma, â rà pwa ma neere ê pwi ére-bà pâ Hakeldama, na pai ina wèe naa na pairà pâ ‘napuu na pwa domii na’.) 
\p  
\v 20 \x - \xo 1:20 \xt Psaume 69.26, 109.8\x*[Â é tòobàra pâ wà Pétéru, â é ina pâ]: «Ba jèe wii naa na tii Salamo pâ: 
\b  
\q1 \qt O ticia pwârawâ kêe.\qt* 
\q1 \qt O ticè cèna ée mwa tâa wê.\qt*\qs Psaume 69.26\qs* 
\b  
\m «Â jèe wii mwara pâ: 
\q1 \qt É tòotérié pwi jèpwi.\qt* 
\q1 \qt É popa wakè kêe.\qt* 
\q1 \qt  wâdé na wàra.\qt*\qs Psaume 109.8\qs* 
\b  
\m  
\v 21-22 \x - \xo 1:21-22 \xt Mataio 16.19; Maréko 1.9; Ioane 15.27\x*«Êkaa na wâdé na pwa cè pwi jè béebà, ba na pwi jè a *paâjupâra ê pai wâro côwâ kà Iésu. Wâdé na wà pwi âboro-bà, âna pwi jè ârapàara tàpé na rà mu nye ciburà pâra wiâjè, naa na pàara na é bwaa tâa jaajè wà Pwi Ukai kâjè—tapoo na é piupwaa wà Ioane; tiagoro ê pai too kà Iésu naa napwéretòotù.» 
\s2 Rà pitòrigari Matthias 
\p  
\v 23 Rà pitòrigari tupédu ârailu—wà Ioséfa na nee Barsabbas, jè nee mwara Justus, ma wà Matthias.  
\v 24 Â rà capai pwapwicîri, â rà ina pâ: «Pwi Ukai, wâgà na gà tâmogòori ê pwâranümara diri ê pâ âboro; gà paari tâbà cè pwi âboro na gà jèe pitòrigarié naa na tupédu âboro bèeni,  
\v 25 ma é pa wakè kà Judas ma pwi apostolo. Ba é jèe panuâ ê wakè kêe wà Judas, â é jèe pâra naa na ê pwi ére kêe. [Ba é jèe tòpi ê pumara wakè kêe na èpà.]» 
\p  
\v 26 Â rà càù noo kâra tii\f + \fr 1:26 \fq Noo kâra tii—\fqa Tirage au sort. \ft Wâni Kalédoni, âna jè pwa goro noo kâra tii, êco na wà tèpa ijiao kà tèpa Juif, âna rà pwa goro atü.\f* naa gooru, â wâru noo kâra tii kà wà Matthias, â rà naaê gée, ma pwi bée wà tèpa 11 apostolo. 
\c 2  
\s1 É me Nyuâaê Pwicîri naa gò tèpa cèikî 
\p  
\v 1 \x - \xo 2:1 \xt Lévitique 23.15–21; Deutéronome 16.9–11\x*Na tòotù kâra Pentecôte, [*tòotù maina kâra piûnya] âna rà pitànaima na jè ére wà tèpa cèikî.  
\v 2 Â rà nye têre kaa ê pwina é boome gée napwéretòotù na pwa aié na pwacèwii ê airi pwéretòotù na dau maina. Â é nye pwaai kaa ê wâ na rà tâa na.  
\v 3 \x - \xo 2:3 \xt Mataio 3.11\x*Â rà côo na tèepaa me ê pâ pwina pwacèwii ê doromara ânye, â jèpa ti gòrà jècaa.  
\v 4 \x - \xo 2:4 \xt Maréko 16.17; Apostolo 4.31, 10.44–46, 19.6\x*Â ê Nyuâaê Pwicîri, âna é nye tûu kaa naa gòrà diri, â rà tùra na ê na jèpapara pwâratùra, wiâra na é naa tàra ê Nyuâaê Pwicîri. 
\s2 Wâru tàpé na têre na jèpa pairà 
\p  
\v 5 Na pwi pàara bèepwiri, âna rà wâro wâ *Iérusaléma wà tèpa *Juif na dau wânümarà tàra ê pwapwicîri, âna rà me gée na diri ê gòropuu pitiri.  
\v 6 Â wà tàpéebà, âna rà cau itàa, ma caatâa naa, na rà têre pâ naawê i pwi airimuru. Â po tabaticè nümarà, ba rà têre tèpa cèikî na rà tùra naa na jèpapara pwâratùra. 
\p  
\v 7 Po dàpàgà tàra, â rà pitawèerirà pâ: «Gona wà tèpa âboro bèeni na rà gére tùra, âna càcaa tèpa âboro diri gée Galilée?  
\v 8 Â gorodà na jè têrerà, na rà gére tùra na jèpa paijè jècaa\f + \fr 2:8 \ft Nee tii 9–11 naa na grec, âna gòobàra popai na rà ina wà tèpa âboro naa na nee tii 7 ma 8.\f*?» \fig |src="Map Pentecost.tif" size="span" loc="Act 2.6-11" ref="Apostolo 2:8" \fig* 
\p  
\v 9 Ba gée nabibiu kàra, âna pwa tèpa âboro na rà me gée napô *Judée. Â pwa pàra tàpé na rà me gée na pâ napô—gée Parthes, ma Médie, ma Élam ma Mésopotamie. Â pwa pàra tàpé na rà me gée na jè province kà tèpa *Roma—Cappadoce, ma Pont, ma Asia,  
\v 10 â gée na ére mwara wâ Phrygie ma Pamphylie\f + \fr 2:10 \fq Cappadoce, Pont, Asia…Phrygie ma Pamphylie—\ft Rà tâa napô na ina goo pâ Turquie nabà.\f*. Â wà pàra tàpé, âna rà me gée napô *Aigupito, â gée na nyi nari napô gée goo na ville Cyrène wâ Libye. Â wà pàra tàpé mwara, âna rà me gée Roma,  
\v 11 â gée gòropô wâ Crète; â gée napô Arabie. Â pwa pàra tàpé gée jaarà, âna rà nye tèpa âji Juif; ma wà tàpé na rà cèikî naa goro ê pwapwicîri kà tèpa Juif. 
\p  rà pitawèerirà pâ: «Gona dà majoroé ma jè têre wà tèpa âboro Galilée bèepwiri na rà gére ina naa na ê jèpa paijè ê pâ muru na maina na é pwa wà Pwiduée?» 
\p  
\v 12 Â rà dau pò diri, â càra caa tâmogòori cèna rà niimiri, â rà pi-ina tàra pâ: «Dà pai ina wèe ni?» 
\p  
\v 13 Êco na pwa pàra tàpé na rà piècaari tèpa cèikî, â rà ina pâ: «Bwa! Rà nye dau ipwirié kaa goro dipâa!» 
\s1 É patùra ê Ba wà Pétéru 
\p  
\v 14 É cimadò wà Pétéru ma wà tèpa 11 *apostolo bée, â é mwa patùrarà, ba na rà tâmogòori bwàti. «Bwa; guwà têre, co tèpa jènereô\f + \fr 2:14 \fq Tèpa jènereô—\fqa Tèpa Juif.\f*, ma wâguwà diri na guwà wâni Iérusaléma. Guwà tàpo tàmaa ma go ina bwàti tàwà ê pwina gére tèepaa.  
\v 15 Wà tèpa âboro bèeni, âna càra caa ipwirié pwacèwii ê pai niimiri kàwà, ba mwa nye gére 9h\f + \fr 2:15 \fq 9h—\ft Wà tèpa Juif, âna rà mwa ija ma wâdo na 10h dàuru gée na càùru pwapwicîri.\f* dàuru kaa.  
\v 16 Bwa! Wàéni kaa i popai kà [Pwiduée, na é naigé mee wà] *péroféta Joël: 
\b  
\q1  
\v 17 \x - \xo 2:17 \xt Joël 3.1–5\x*\qt Go o mwa naa boopaé\qt* 
\q1 \qt ê Nyuâaê kôo\qt* 
\q1 \qt naa gò tèpa Ba,\qt* 
\q1 \qt na tòotù pwicò.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa naa popai kôo\qt* 
\q1 \qt tà pa èpo paao\qt* 
\q1 \qt ma èpo kàwà.\qt* 
\q1 \qt Rà mwa tomara too\qt* 
\q1 \qt târa inapàpari.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa paari\qt* 
\q1 \qt pâ muru na nyuâa\qt* 
\q1 \qt tà pa èpo dopwa kàwà.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa patùra\qt* 
\q1 \qt tèpa ijiao kàwà\qt* 
\q1 \qt naa na naurune.\qt* 
\q1  
\v 18 \qt Go o naaboo Nyuâaô,\qt* 
\q1 \qt na pwi pàara-bà,\qt* 
\q1 \qt naa goo pâ ênawéna kôo,\qt* 
\q1 \qt pa ilàri ma paao.\qt* 
\q1 \qt Rà mwa picémara popai kôo.\qt* 
\b  
\q1  
\v 19-20 \qt Go o nama tèepaa\qt* 
\q1 \qt pâ muru na ité\qt* 
\q1 \qt na càcaa mu côo\qt* 
\q1 \qt naa gopaérenao\qt* 
\q1 \qt ma naa gòropuu.\qt* 
\q1 \qt Too ânye ma mu.\qt* 
\q1 \qt O câé caa té tòotù.\qt* 
\q1 \qt Ba é biié ma bàutê\qt* 
\q1 \qt O mii parui\qt* 
\q1 \qt pwacèwii domii.\qt* 
\q1 \qt O cau coo diri\qt* 
\q1 \qt béaa kâra pwi tòotù\qt* 
\q1 \qt —tòotù kà Pwi Ukai.\qt* 
\q1 \qt Nyamu ma pwényuâa\qt* 
\q1 \qt pwi tòotù kôo-bà.\qt* 
\q1  
\v 21 \qt Ée mwa udò awé\qt* 
\q1 \qt wà pwina ée mwa todòo\qt* 
\q1 \qt na pwi tòotù-bà!\qt*» \qs Joël 3.1–5\qs* 
\s2 É jèe wâro côwâ Iésu 
\p  
\v 22 [É ina mwara wà Pétéru pâ]: «Tèpa âboro *Isaraéla, tàpo tàmaari ê popai na go ina tàwà: Wà Iésu pwi âboro Nazareth, âna wà pwi âboro na é jèe tàmara pitòrigarié wà Pwiduée. Â wà Pwiduée, âna é jèe paarié tàwà, ba é nama é pwa ê pâ *câmu kâra pàtàmee naa nabibiu kàwà, na guwà pò goo.  
\v 23 Wà pwiibà, âna pinaaê tàwà, â guwà pwa ma é bà, ma guwà nama rà tanamiriê naa goro *kurucé wà tèpa âboro èpà. Êco na é mara tâmogòori diri pwiibà wà Pwiduée, â nye câbawâdé kêe na wàrapwiri.  
\v 24 [Â gée na càùru ê maagé côo kà Iésu] â é upaé jii ê pwâra bà, â é pawâroé côwâ. Ba nye ticè pàtàmara ê pwâra bà naa gooé.  
\v 25 \x - \xo 2:25 \xt Psaume 16.8–11\x*Ba é jèe tàmara picémaraê wà *Davita na é ina pâ: 
\b  
\q1 \qt Go nye tà côo taaci\qt* 
\q1 \qt wà Pwi Ukai béaa kôo.\qt* 
\q1 \qt É tâa gòro âji îô,\qt* 
\q1 \qt â câgo caa gùmagù.\qt* 
\q1  
\v 26 \qt Go ipwàdée ma picagòtùé!\qt* 
\q1 \qt Ba wiàna go bà,\qt* 
\q1 \qt â o nye tà wâdé naa gooò.\qt* 
\q1  
\v 27 \qt [Go ina têe pâ]:\qt* 
\q1 \qt Gà jèe pitòrigario\qt* 
\q1 \qt ma go pwi ênawéna'gà.\qt* 
\q1 \qt O câgà caa panuâ nyuâaô\qt* 
\q1 \qt ma é tâa na aubà\qt*\f + \fr 2:27 \fq Aubà—\fl é, \fqa Napô kà tèpa bà.\f*. 
\q1 \qt O câgà caa panuâ naiio\qt* 
\q1 \qt ma o wai ma botére.\qt* 
\q1  
\v 28 \qt Gà jèe paari tôo\qt* 
\q1 \qt ê naigé mara wâro.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa ipwàdée,\qt* 
\q1 \qt ba gà tà wâjaao!\qt*» \qs Psaume 16.8–11\qs* 
\b  
\m  
\v 29 \x - \xo 2:29 \xt 1 Rois 2.10\x*[É tòobàra pâ wà Pétéru, â é ina tàra pâ]: «Tèpa jènereô, câgo caa piwâ\f + \fr 2:29 \fq Piwâ—\fqa Hésiter.\f* na go ina ba pwéelaa tàwà pâ: Wà pwi jojoorojè Davita, âna é bà, â pwàniriê, ba jè bwaa tà côo nabàni ê bwàmu kêe, naa jaajè.  
\v 30 \x - \xo 2:30 \xt 2 Samuel 7.12; Psaume 89.4–5, 132.11\x*Êco na é nye pwi péroféta, [ba é pame ê popai gée jaa Pwiduée] â é nye tâmogòori ê *auipwataâboro kà Pwiduée na é ina têe pâ: 
\b  
\q1 \qt Go o mwa pitòrigari\qt* 
\q1 \qt cè pwi âboro caapwi\qt* 
\q1 \qt gée goo wà tèpa gòobàragà.\qt* 
\q1 \qt Ée mwa tâa na autâa'gà.\qt* 
\q1 \qt Ba wâgo na go o mwa pwa.\qt*\qs Psaume 132.11\qs* 
\b  
\m  
\v 31 \x - \xo 2:31 \xt Psaume 16.10\x*«Ûna é ina pwiri wà Davita, â é mara ina wà pwi *Mesia na ée mwa me. Ûna é ina pâ, o câé caa panuâê naa na aubà, â o càcaa wai ma botére ê naiié, â é inapàpari ê pai wâro côwâ kà pwi Mesia. \fig É patùra ê Ba wà Pétéru|src="076 CN01892B.TIF" size="col" ref="2.14" \fig* 
\v 32 Â wà pwi Iésu na go gére ina tàwà, âna wàé kaa pwiri, ba wà Pwiduée, âna é jèe pawâroé côwâ gée na aubà. Â nye wàibà kaa tèpa *paâjupâraê diri. 
\p  
\v 33 \x - \xo 2:33 \xt Apostolo 5.32, 7.55–56\x*«Â é naaê too wà Pwiduée Caa naa gòro âji îê [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru] â é naa têe ê Nyuâaê Pwicîri, na é jèe nabwé ina béaa. Êkaa na naa boome naa gòbà ê Nyuâaê Pwicîri, wàra na guwà gére côo ma têre nabà.  
\v 34-35 \x - \xo 2:34-35 \xt Psaume 110.1\x*Ba wà Davita, âna câé caa too naa napwéretòotù, êco na é ina pâ: 
\b  
\q1 \qt Popai kà Pwi Ukai,\qt* 
\q1 \qt Pwi Ukai Pwiduée\qt* 
\q1 \qt na é patùra Pwi Ukai kôo:\qt* 
\q1 \qt “Gà me ma gà tâa ni.\qt* 
\q1 \qt Tâa ni gòro îô étò.\qt* 
\q1 \qt [Go naa tâgà ê pitûâ.\qt* 
\q1 \qt O pwamainagà awé.]\qt* 
\q1 \qt Go nama gà còogai\qt* 
\q1 \qt tèpa ipaa dàgà.”\qt*\qs Psaume 110.1\qs* 
\b  
\m  
\v 36 \x - \xo 2:36 \xt Apostolo 5.30–31\x*«Wâdé na wâguwà ê Ba Isaraéla, âna guwà câbaâjupâra\f + \fr 2:36 \fq Câbaâjupâra—\fqa Reconnaître la vérité, être convaincu (cèikî, tòpi, tâmogòori).\f* pâ, wà i pwi Iésu na ia guwà tanamiriê naa goro kurucé, âna é nama é pwi Mesia ma Pwi Ukai wà Pwiduée.» 
\s2 Dau wâru tàpé na rà cèikî 
\p  
\v 37 Na rà têre ê popai bèepwiri, â cau tatée ma tabagéaa diri ê pwâranümarà, â rà ina tà Pétéru ma tèpa apostolo bée pâ: «Tèpa jènerebà, na bà pwa dà?» 
\p  
\v 38 Â é ina tàra wà Pétéru pâ: «Guwà pinünüma ma guwà biiwà. Â guwà nama *upwaawà jècaa, naa na nee wà Iésu *Kériso, ba na o pwanauri ê pâ èpà kàwà, â na guwà o tòpi ê âraimeai, i Nyuâaê Pwicîri.  
\v 39 \x - \xo 2:39 \xt Ésaïe 57.19\x*Ba ê auinabéaa bèepwiri, âna kàwà ma tèpa naîwà ma diri ê pâ âboro na rà wâiti awé\f + \fr 2:39 \fq Ê pâ âboro na rà wâiti awé—\ft Wàijè diri tèpa âboro na câjè caa tèpa Juif.\f* na ée mwa todàra wà Pwiduée, Pwi Ukai kâjè.» 
\p  
\v 40 Dau wâru mwara ê pâ popai na é paâjupâra tàra ma pagòorà goo wà Pétéru. Â é ina tàra mwara pâ: «Guwà upiri ê pâ naneeâboro na èpà tûâ kàra, [ba na o tâa tàwà ê *âji wâro].» 
\p  
\v 41 \x - \xo 2:41 \xt Apostolo 2.47, 4.4\x*Nye wâpâ na 3 000 âboro kaa, na rà tòpi ê popai kà Pétéru na pwi tòotù bèepwiri. Â rà cèikî naa goo wà Iésu, â *upwaarà. Â mwa tèpa bée tàpé na rà cèikî béaa. 
\s2 Pai wâro kà tèpa cèikî 
\p  
\v 42 \x - \xo 2:42 \xt Apostolo 20.7\x*Wà tèpa cèikî, âna rà nye tà ciburà pitànaima ma tèpa apostolo, ba na rà têre bwàti ê pupûra kàra. Â rà pitubiti naima ê poloa\f + \fr 2:42 \fq Pitubiti naima ê poloa—\fqa Pi-ija kà Pwi Ukai. \ft Jè ina mwara nabà pâ \fqa Caanilo, é, Pa-utimuru (Sainte-Cène, eucharistie). \ft Pi-ija bépitaniimiri i bénabwé pi-ija kà Iésu ma wà tèpa 12 apostolo kêe, béaa kâra ê pai bà kêe. (Côo Mataio 26.26–29.)\f*, ma pwapwicîri naima. 
\p  
\v 43 Wâru pâ câmu kâra pàtàma Pwiduée na rà pwa wà tèpa apostolo. Â wà tèpa âboro, âna rà pò goo, â rà pitòimirirà ma piaabòrirà. 
\p  
\v 44 \x - \xo 2:44 \xt Apostolo 4.32–35\x*Wà diri tèpa cèikî âna caapwi pwâranümarà, â rà pwa ma ê jèpa neemururà, âna capai kàra.  
\v 45 Rà icuri ê pâ napuu kàra ma ê pâ wâdé kàra, â rà ipâdi naa goorà ê wâri wèe, wiâra ê pwina tiàu jiirà.  
\v 46 Na diri ê pâ tòotù, âna rà capai pwapwicîri naima wâna *Wâra pwapwicîri. Â rà pi-ija naima naa na ê pâ pwârawâ kàra, naa na ipwàdée ma ipakîri.  
\v 47 \x - \xo 2:47 \xt Apostolo 6.7, 11.21\x*Â rà pwamaina wà Pwiduée, â rà ipwàdée goorà wà tèpa âboro. Â wà Pwi Ukai, na diri ê pâ tòotù, âna é nama piwâru too tàpé na rà udò. 
\c 3  
\s1 Pai wâdé kà pwi a pitàbwamwa 
\p  
\v 1 Na pàara kâra pwapwicîri na, na âracié ineretòotù na càùru ija, â ru too naa na *Wâra pwapwicîri wà Pétéru ma wà Ioane. 
\p  
\v 2 Wâgoro ê Wâra pwapwicîri bèepwiri, âna pwa pwina é pitàbwamwa gée na ê pai pitèpaé. Â popaé me, na diri ê pâ tòotù, â tòpòé naa goro ê goropwârawâ, na ina goo pâ Goropwârawâ Wâdé. Â é ila mwani jii tèpa âboro na rà tò naadò wâ.  
\v 3 Ûna é côo wà Pétéru ma Ioane na pwa na ru tò naa na Wâra pwapwicîri, â é ilaru. 
\p  
\v 4 \x - \xo 3:4 \xt Apostolo 14.9\x*Â ru nye po ucâriê kaa, â é ina têe wà Pétéru pâ: «Niâribu!» 
\p  
\v 5 Â é nye po niâriru kaa, tapacîri cè pwina ru naa têe. 
\s2 Gà cimadò naa na nee Iésu! 
\p  
\v 6 \x - \xo 3:6 \xt Apostolo 4.10, 16.18\x*Êco na é ina têe côwâ wà Pétéru pâ: «Ticè mwani mii ma mwani pwaa\f + \fr 3:6 \fq Mwani mii ma mwani pwaa—\fqa Or \ft ma \fqa argent.\f* kôo, êco na ê pwina tà tôo, âna go o naa tâgà. Naa na nee wà Iésu Kériso gée Nazareth, gà cimadò, â gà pâra!» 
\p  
\v 7 Â é tuboo naa goro îê étò wà Pétéru, â é dàgòtùé. Â nye wâdé kaa ê du âê.  
\v 8 Â é too na coo, â é jèe pâra. Â rà tò ma wàé naa na Wâra pwapwicîri. Â é ipwàdée, â é êgò ma pwamaina Pwiduée.  
\v 9 Diri ê pâ âboro na rà côoê na é pâra, âna rà ipwamaina Pwiduée.  
\v 10 Ba rà côoina pâ, wà i pwi ia é mu nye tà tâaboo goro Goropwârawâ Wâdé, ba na é ila mwani. Â cau dàpàgà tàra goo ê pwina tèepaa mariê. 
\s1 Popai kà Pétéru tà tèpa Isaraéla 
\p  
\v 11 Wà pwi âboro bèeni, âna é tàgére tâa goo wà Pétéru ma wà Ioane, â wà tèpa âboro na rà pò gooé, âna rà itàa medarirà naa na pwi wâ cikòmaa na ina goo pâ ‘Wâ kà *Solomona’\f + \fr 3:11 \fq ‘Wâ kà Solomona’—\ft Pé wâ cikòmaa na dau maina ê pâ âê, â pwa naigé na, târa ipokâa. Pwiri wà ukai Solomona na é nama bari ê wâ bèepwiri.\f*. \fig ‘Wâ kà Solomona’|src="077 lb00248c.tif" size="col" ref="3.11" \fig* 
\v 12 Ûna é côo pwiri wà Pétéru, â é ina tàra pâ: 
\p «I tàpé *Isaraéla, gorodà na guwà pò goo ê pai wâdé kà pwini? Cina guwà gére côobu, pwacèwii na wàibu na pwa? Câé caa pâra wà pwi âboro bèeni, gée goo cè pàtàmabu, ma cè aupitòimiri kâbu! 
\p  
\v 13 \x - \xo 3:13 \xt Exode 3.6,15; Luka 23.13–25; Apostolo 2.23\x*«Wà Pwiduée kà *Abéraama, ma Isaaka, ma Iakobo, wà Pwiduée kà tèpa jojoorojè, âna é paari pâ é dau maina, â é dau muugère wà pwi ênawéna\f + \fr 3:13 \fq Ênawéna (kà Pwiduée)—\ft Wà pwi Mesia. Côo mwara Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f* kêe, wà Iésu. Â wâguwà na guwà icurié tà tèpa ukai kàwà, â guwà pitütôowâriê na ara wà pwi kupénoo *Pilato. Wà Pilato, âna é jèe nye niimiri pâ, na é panuâê côwâ,  
\v 14 êco na tàutàwà na panuâ pwi âboro *tàrù na ia é pitòrigarié wà Pwiduée, â guwà mwa nye nama panuâ pwi a catàmwara âboro! 
\p  
\v 15 «Êkaa na guwà pwa ma é bà wà Pwi Ukai kâra wâro. Êco na wà Pwiduée, âna é pawâroé côwâ jii tàpé na rà jèe bà. Â wàibà kaa na *paâjupâra. 
\p  
\v 16 «Â nabàni, âna guwà cau côo ê pwina tèepaa tà pwi a pitàbwamwa bèeni, pwi âboro na guwà tâmogòorié. Ba é jèe wâdé na arawà diri, goro ê nee wà Iésu, ba bu cèikî naa gooé. [Üu, go ina tàwà pâ]: Ê cèikî naa goo wà Iésu na é nama é wâdé. 
\s2 Guwà biiwà medari Pwiduée! 
\p  
\v 17 \x - \xo 3:17 \xt Luka 23.34; 1 Timotéo 1.13\x*«Êco, co tèpa jènereô, na go tâmogòori pâ i pwi ia guwà pwa tà Iésu, wâguwà ma tèpa ukai kàwà, âna guwà pwa na câguwà caa tâmogòori.  
\v 18 Êco na wà Pwiduée, âna é pacoo wàrapwiri ê auinabéaa kà tèpa *péroféta kêe pâ, wà Pwi *Mesia, âna ée mwa wâro na ê picâri. 
\p  
\v 19 \x - \xo 3:19 \xt Apostolo 2.38\x*«Guwà pinünüma ma guwà biiwà medari Pwiduée, ba na o câtùra ê pâ èpà kàwà.  
\v 20 Ba ée mwa naa tàwà ê pinaanapô kêe, â ée mwa panuâ medariwà wà Iésu, pwi Mesia kêe, na é jèe pitòrigarié béaa, ba kàwà. 
\p  
\v 21 «Êco na, ni, âna é bwaa wâ *napwéretòotù tiagoro ê pàara na o tòpò côwâ diri ê pâ namuru. Wà Pwiduée, âna é jèe cùru biu wà tèpa péroféta, ba na rà picémara pwiri.  
\v 22 \x - \xo 3:22 \xt Deutéronome 18.15,18–19\x*Ba é ina wà *Moosé pâ: \qt Wà Pwiduée ma Pwi Ukai kàwà, âna ée mwa pacima gée nabibiu kàwà cè pwi péroféta na é pwacèwiio. Wâdé na guwà mwa tà pitêre dèe naa na diri ê pâ pwina é ina tàwà\qt*\f + \fr 3:22 \fq Naa na diri ê pâ pwina é ina tàwà—\fl é, \fqa Wiâra ê pwina é ina tàra wà Pwiduée.\f*\qt .\qt*\rq Deutéronome 18.15\rq* 
\v 23 \qt Wà pwina câé caa pitêre dàra pwi péroféta bèepwiri, âna o naaê còobé jii ê Ba, â o catàmwereê.\qt*\rq Deutéronome 18.19\rq* 
\p  
\v 24 «Wà diri tèpa péroféta na tapoo gée goo wà Samuéla, âna rà pitòoté goro inapàpari ê pwina tèepaa nabàni. 
\p  
\v 25 \x - \xo 3:25 \xt Genèse 22.18\x*«Guwà tèpa naî tèpa péroféta, â ê pwi auina bèeni, âna kàwà mwara. Ba wà Pwiduée, âna é jèe pwa ê *auipwataâboro kêe tà tèpa caa kâjè, na é ina tà Abéraama pâ: \qt Gée goo tèpa gòobàragà, âna go mwa *pwényunyuâari diri ê pâ wâao ma tâa, na wâna ê gòropuu.\qt*\rq Genèse 22.18\rq* 
\p  
\v 26 \x - \xo 3:26 \xt Apostolo 13.46\x*«Ba nye mara kàwà béaa, na é panuâ me pwi ênawéna kêe wà Pwiduée. Ba nümee na é naa tàwà ê *aupwényunyuâari, ma dàbiiwà jècaa gée na ê pâ èpà kàwà.» 
\c 4  
\s1 Pétéru ma Ioane na ara wâratûâ kà tèpa Juif 
\p  
\v 1 Na ru gére patùra ê pâ âboro bèepwiri wà Pétéru ma Ioane, â rà nye tèepaa me kaa wà pàra tèpa pwa *ârapwaailò, ma wà pwi caa kà tèpa wéaari *Wâra pwapwicîri, ma pàra tèpa *Sadukaio.  
\v 2 Â rà po dau putàmu, ba ru gére pacâmuri ê pâ âboro pâ, é wâro côwâ wà Iésu. [Ba càra caa cèikî naa] goo ê pai wâro côwâ. 
\p  
\v 3 Â rà nye tâjùruru kaa, â rà tòpòru naa na karapuu, tiagoro dàuru, ba jèe bàrane. \fig Rà tâjùru Pétéru ma Ioane|src="078 cn01899B.tif" size="col" ref="4.3" \fig* 
\v 4 \x - \xo 4:4 \xt Apostolo 2.41\x*Êco na dau wâru gée goo tèpa têre ê popai na rà cèikî, â ê jéû tèpa cèikî, âna é pitoo wâmwünyabweri 5 000 âboro. 
\p  
\v 5 Na dàuru kêe, âna wà tèpa *wâratûâ kà tèpa *Juif—wà tèpa ukai, ma tèpa ijiao, ma tèpa *dotée goro ê *Naèà—âna rà pitapitirirà na *Iérusaléma,  
\v 6 wàilà ma Hanne\f + \fr 4:6 \fq Hanne; Caïphe—\ft Wà Caïphe, âna pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò na pàara bèepwiri. Wà Hanne, âna pwi caa kà wâdà Caïphe. Wà Hanne, âna é pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò béaa kêe.\f*, pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò, ma diri tèpa âboro naa ê tâa kêe—wà Caïphe, Jean, ma Alexandre, ma pàra tàpé mwara.  
\v 7 Â rà tòpò Pétéru ma Ioane naa nabibiu kàra, â rà tawèeriru pâ: «Gée goro pàtàma î, ma naa na nee î, na gàu pwa ma é wâdé côwâ wà pwi ia maagé?» 
\p  
\v 8 Â wà Pétéru, âna nye dipitirié kaa ê Nyuâaê Pwicîri, â é ina tàra pâ: «Tèpa ukai ma tèpa ijiao kâra Ba *Isaraéla,  
\v 9 bu pwa na wâdé tà pwi âboro na é pitàbwamwa, â nabàni, âna guwà gére tawèeribu goro ê majoro ê pai tiàu wàra ê maagé kêe. 
\p  
\v 10 \x - \xo 4:10 \xt Apostolo 3.6,13–16\x*«Wâdé na guwà cau tâmogòori, wâguwà ê Ba Isaraéla, pâ: Wà pwi âboro bèeni na é jèe wâdé, âna é gére coo arawà gée goro ê nee Iésu Kériso gée Nazareth, i pwi na ia guwà tanamiriê naa goro *kurucé, êco na é mwa pawâroé côwâ wà Pwiduée.  
\v 11 \x - \xo 4:11 \xt Psaume 118.22\x*É ina naa na Tii Pwicîri pâ: 
\b  
\q1 \qt I pwi atü na rà tétâjii\qt* 
\q1 \qt wà tèpa ba wâ,\qt* 
\q1 \qt âna nye wàé kaa pwiri\qt* 
\q1 \qt i âji êkêe!\qt* 
\q1 \qt [Tàutàra goo\qt* 
\q1 \qt pwi ò kâra wâao!]\qt*\qs Psaume 118.22\qs* 
\b  
\m «Wà pwi atü bèepwiri, âna wà Iésu. Â wâguwà tèpa ba wâ na tétâjiié.  
\v 12 \x - \xo 4:12 \xt Mataio 1.21\x*Êco na nye ticè cè pwi neere âboro wâni gòropuu, ma wânidò *napwéretòotù, cèna naa tâjè tèpa âboro, ba na jè udò goo. Nye gée goo Iésu co, [na naa tâjè ê *âji wâro].» 
\s2 Ticè pai tòpi kàra 
\p  
\v 13 Ûna rà côo wà tèpa wâratûâ ê pai cimwü kà Pétéru ma Ioane, â rà dau pò, ba rà tâmogòori pâ wàilu, âna tupédu âboro gée na ê Ba, â càru caa dau câmu. Â rà côoinari pâ mu tupédu bée wà Iésu.  
\v 14 Êco na, ûna rà côo naa jaaru i pwi âboro na ia é jèe wâdé, â jèe ticè pai tùra kàra. 
\p  
\v 15 Â rà nye ina tàru kaa pâ, na ru còobé jii ê wâra pitùra, ba na rà bwaa pitùra.  
\v 16 Â rà pi-ina tàra pâ: «Dà cèna jè pwa tà tupédu âboro bèeni? Ba jèe po dau tàpàpaa na ara tèpa âboro wâ Iérusaléma ê pàtàmara i pwi ia ru pwa. Â nye ticè pai pwa wèe ma jè ina pâ pwâ.  
\v 17 Êco na càcaa wâdé na é dau ipâra pâ i jèkutâ gooru. Wâdé na jè papwicîri jiiru na ru pwa jèkutâ côwâ goo wà Iésu Kériso.» 
\p  
\v 18 \x - \xo 4:18 \xt Apostolo 5.28\x*Â rà todàru côwâ, â rà ina ba gòo tàru pâ, na ru cibwaa mwa caa tùra goo ê nee Iésu, ma pacâmuri tèpa âboro gooé. 
\p  
\v 19 \x - \xo 4:19 \xt Apostolo 5.29\x*Êco na ru tòpi tàra pâ: «Guwà jèe pwadàra pitèi cai na ara Pwiduée pâ, pwiri *tàrù na bu pitêre dàwà, é, na bu pitêre dèe?  
\v 20 Ba wàibu, âna càcaa pâri ma câbu caa ina ê muru na bu côo, ma ê muru na bu têre.» 
\p  
\v 21 Â rà jèu pwaru côwâ, êco na rà panuâru, ba càra caa tâmogòori cè pai pwa ma ru pwa wârimuru, wàrapwiri goo ê Ba, ba rà capai pwamaina Pwiduée goo ê pwina tèepaa.  
\v 22 Ba wà pwi âboro bèepwiri ia é wâdé, âna é jèe wâdò côwâ kâra 40 naja. 
\s1 Pwapwicîri kà tèpa cèikî 
\p  
\v 23 Panuâ Pétéru ma Ioane, â ru nama pâra dari tèpa béeru, â ru piwiâ tàra diri ê pâ pwina rà ina tàru wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò ma wà tèpa ijiao. 
\p  
\v 24 \x - \xo 4:24 \xt Exode 20.11; Néhémie 9.6; Psaume 146.6\x*Â wà tèpa cèikî, âna rà capai pwamaina Pwiduée naa na ê caapwi pwâranüma. Â rà ina pâ: «Pwi Ukai, wâgà na tòpò ê napwéretòotù ma gòropuu, ma nawià, ma diri ê pâ pwina wâna.  
\v 25 \x - \xo 4:25 \xt Psaume 2.1–2\x*Wâgà na cùru me ê Nyuâaê Pwicîri, ma é tùra goo pwi caa kâbà, pwi ênawéna'gà *Davita pâ: 
\b  
\q1 \qt Cina rà putàmu pâ Ba?\qt* 
\q1 \qt Gorodà na rà bu tûâ\qt* 
\q1 \qt na piticèmuru naa goo?\qt* 
\q1  
\v 26 \qt Rà paa dà Pwiduée\qt* 
\q1 \qt tèpa ukai maina;\qt* 
\q1 \qt rà caajurirà\qt* 
\q1 \qt tèpa ukai kîri—\qt* 
\q1 \qt cicara Pwi Ukai\qt* 
\q1 \qt ma pwi *Mesia\qt*\f + \fr 4:26 \fq Mesia—\ft Grec: \fqa Oint. \ft Pwina é pitòrigarié wà Pwiduée. (Côo \fl note \ft goo Luka 4.18.)\f*\qt kêe.\qt*\qs Psaume 2.1–2\qs* 
\b  
\m  
\v 27 \x - \xo 4:27 \xt Mataio 27.1–2; Luka 23.7–11; Apostolo 3.13\x*«Âjupâra, ba wà ukai *Héroda Antipas ma wà kupénoo Ponce *Pilato, âna rà picinaima ma tèpa âboro, ma ê pâ wâao Isaraéla, na napô bèeni. Â rà cicara pwi ênawéna, wà Iésu, na gà pitòrigarié, ba na é pwi Mesia.  
\v 28 \x - \xo 4:28 \xt Apostolo 2.23\x*Êco na, na wàrapwiri, â rà pacoo diri ê pwina gà jèe tòpò béaa, wiâra ê câbawâdé'gà ma pàtàmagà. 
\p  
\v 29 \x - \xo 4:29 \xt Éféso 6.19\x*«Â êni co Pwi Ukai, âna gà côo ê pai pwa kûu kàra, â bà ilari jiigà pâ, na gà nama bà gòo, wàibà tèpa ênawéna'gà, ba na o câbà caa piwâ na bà ina ê popai'gà.  
\v 30 Wâdé na gà naame ê pàtàmagà, ba na rà wâdé tèpa maagé. Â gà pwa cè pâ *câmu kêe na rà o pò goo wà tèpa âboro; naa na nee Iésu, pwi ênawéna na gà pitòrigarié.» 
\p  
\v 31 Na rà pwapwicîri diri, â nye céca kaa ê ére na rà tâa wê. Â ê Nyuâaê Pwicîri, âna é nye tûu kaa naa gòrà, â jèe càra caa piwâ na rà picémara ê popai kà Pwiduée. 
\s1 Pimeaari kà tèpa cèikî 
\p  
\v 32 \x - \xo 4:32 \xt Apostolo 2.44\x*Nye êdiri kaa tèpa cèikî na caapwi pwâranümarà ma caapwi auniimiri kàra. Nye ticè pwi jè ârapàararà na é ina pâ, napwa ê pâ wâdé kêe, âna nye kêe acari; â capai kàra diri.  
\v 33 Rà picémara ba gòo wà tèpa *apostolo ma *paâjupâra ê pai wâro côwâ kà Ukai Iésu. Â é panuâ boo naa gòrà diri ê *aupwényunyuâari kêe wà Pwiduée.  
\v 34 \x - \xo 4:34 \xt Apostolo 2.45\x*Nye ticè pwi jèpwi gée nabibiu kàra, na pwa cè pwina tiàu jiié. Ba wà diri tàpé na pwa na aupwanapô kàra, â pwa wâ kàra, âna rà icuri. Â rà pame mwani goo,  
\v 35 â rà naa tà tèpa apostolo, â rà mwa jèpa pâdi tàra, wiâra pwina tiàu jiirà. 
\p  
\v 36 Pwacèwii naa goo wà Ioséfa pwi Lévite\f + \fr 4:36 \fq Lévite—\ft Pwi âboro gée na wâao kà Lévi, na é pitu tà tèpa pwa ârapwaailò.\f* na pitèpaé naa gòropô Chypre. Wà pwi âboro-bà, âna rà pitunee têe wà tèpa apostolo pâ, Barnabas, na pai ina wèe pâ ‘Pwi a pagòojè’.  
\v 37 Wà pwiibà, âna é icuri na aupwanapô kêe, â é pame ê mwani goo, â é naa tà tèpa apostolo. 
\c 5  
\s1 Ru pwâ Ananias ma Saphira 
\p  
\v 1 Pwa du duadà na ru icuri ê napuu kàru—wà pwi paao âna nee Ananias, â wà wâdèe âna nee Saphira.  
\v 2 \x - \xo 5:2 \xt Apostolo 4.34–35\x*Â ru niimiri pâ, na ru naa ê mwani tà tèpa *apostolo. Êco na ru pitêreru pâ, na ru cégòtù ê jè jènere mwani gée goo, [â càru caa tà inapàpari tàra]. \fig É pwâ wà Ananias|src="079 cn01905B.tif" size="col" ref="5.2" \fig* 
\p  
\v 3 \x - \xo 5:3 \xt Ioane 13.2\x*Â é ina têe wà Pétéru pâ: «Ananias, cina gà pitêre dà wà *Caatana ma gà pwâgàri ê Nyuâaê Pwicîri? Cina gà cipa ê jè ére gée goo ê wâri wàra i napuu?  
\v 4 Béaa kâra ê pai icuri'gà i napuu, âna, nye kâgà! Â gée na càùru ê pai icuri'gà, âna bwaa nye kâgà mwara ê mwani goo! Cina gà wàrapwiri ê pai niimiri'gà? Ba càcaa wà tèpa âboro na gà pwâgàrirà, â gà pwâgàri wà Pwiduée.» 
\p  
\v 5 Ûna é têre pâ na popai bèepwiri wà Ananias, â êgò ê ôomaa kêe, â é tûuboo. Â nye dau maina kaa ê pai wâgo tà tèpa têre wàra ê pwi jèkutâ-bà.  
\v 6 Â rà me wà tèpa âboro èpo â rà târamiriê, â rà pwa ma popaé còobé nau pwàniriê. 
\s2 Ipaiwà naa goo tô wâdèe 
\p  
\v 7 Wâpâ na âracié ineretòotù gée na càùé, â é tèepaa me wà wâdà Ananias, â na nye ticè na é tâmogòori gée goo i pwi ia tàgére tèepaa. 
\p  
\v 8 Â é tawèerié wà Pétéru pâ: «Nye êkaa ni wâri wèe i napuu na gàu icuri?» 
\p  é tòpi têe pâ: «Üu, nye êkaa.» 
\p  
\v 9 Â é ina têe wà Pétéru pâ: «Gàu wànau târa ê pai pitêreu, ma gàu bumuru goo ê Nyuâaê Pwicîri kà Pwi Ukai? Gà côo, wà tàpé na rà me gée aupwàniri pwi éagà, âna wàilà-ni goropwârawâ, â rà o popagà mwara.» 
\p  
\v 10 Â nye êgò kaa ê ôomaa kêe, â é nye tûuboo kaa naa goro â Pétéru. Rà toome i tèpa âboro èpo, â rà pâmariê na é jèe bà. Â rà popaé pâ nau pwàniriê naa jaa wà pwi éaé.  
\v 11 Nye dau maina kaa ê pai wâgo tà tèpa cèikî, ma wà diri pàra tàpé na rà têre ê jèkutâ bèepwiri. 
\s1 Maina pàtàma Pwiduée naa goo tèpa apostolo 
\p  
\v 12 \x - \xo 5:12 \xt Apostolo 2.43, 14.3\x*Wâru ê pâ *câmu kâra pàtàma Pwiduée na rà pwa wà tèpa apostolo naa nabibiu kà tèpa âboro. Â rà pò goo ê pwina rà côo. Napwa naa goo wà tèpa cèikî, âna rà pitànaima na wâ cikòmaa ‘Wâ kà Solomona’.  
\v 13 Nye ticè gée jaa tàpé na càra caa cèikî, na nümee na é pâdarirà. Êco na rà dau pwamainarà wà pàra tèpa âboro.  
\v 14 Â é nye tà pitoo pâ ê jéû tèpa paao ma ilàri na rà cèikî naa goo Pwi Ukai, â rà pâdari wà tàpé na rà jèe cèikî. 
\p  
\v 15 Wà tèpa âboro [na Iérusaléma] âna rà popa me tèpa maagé naa gòro naigé, â tòpòrà naa gòro aupuu tâdòiti ma aupuu pipîri, ba wiàna é me wà Pétéru, â, na o tii goo cè pàararà ê ânuuê.  
\v 16 Dau wâru mwara ê pâ âboro na rà me gée pàra village, naa *Iérusaléma. Â rà popa me tàpé na rà maagé, ma pwa duée goorà. Â rà po capai wâdé diri. 
\s1 Wà tèpa apostolo âna tâjùrurà 
\p  
\v 17 Na gére wàrapwiri, â wà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò ma wà tèpa bée (ê gére pâra kà tèpa *Sadukaio), âna rà nye dau piboo goo tèpa apostolo, â rà cau cimadò.  
\v 18 Â rà nye tâjùrurà kaa, â rà türà dò naa na karapuu na ara diri ê pâ âboro\f + \fr 5:18 \fq Türà dò naa na karapuu na ara diri ê pâ âboro—\fl é, \fqa Türà dò naa na karapuu kâra napô.\f*. 
\p  
\v 19 \x - \xo 5:19 \xt Apostolo 12.7–10\x*Êco na, na ne, âna wà pwi *angela kà Pwi Ukai, âna é tàpiri diri ê pâ goropwârawâ kâra i na karapuu, â é pacòobérà. Â é ina tàra pâ:  
\v 20 «Guwà pâra nau tâa na *Wâra pwapwicîri, â guwà picémara êdiri pâ na popai goo ê pwi *âji wâro bèeni.» 
\p  
\v 21-22 Â rà pò ma too naa na Wâra pwapwicîri na bwaa po dàuru, â rà pacâmuri tèpa âboro. 
\s2 Tiàurà naa na karapuu! 
\p Na gére wàrapwiri, â wà pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò ma tèpa bée, âna rà todà diri tèpa *wâratûâ, wà tèpa ijiao kâra Ba *Isaraéla, ba na rà ipitiri. Â rà panuâ pâ tèpa wéaa, ba na rà popa me tèpa apostolo, gée na karapuu. 
\p Êco na, na rà tèepaa pâ naa na karapuu, â càra caa pâmarirà. Â rà wâjué côwâ, â rà ina târa wâratûâ pâ:  
\v 23 «Bà pâmari i na karapuu, âna nye po târi bwàti ê pâ goropwârawâ goo, â wà tèpa wéaari wèe, âna rà nye jèpa coo na ê auwéaa kàra. Êco na, na bà tàpiri pâ goropwârawâ, âna jèe ticè âboro na!» 
\p  
\v 24 Ûna rà têre pwiri wà pwi caa kà tèpa wéaari Wâra pwapwicîri ma wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, â càra caa tâmogòori cèna rà niimiri naa goo ê pai tiàu tèpa apostolo, ma cè pwi cèna o tèepaa. 
\p  
\v 25 Na bwaa gére wàrapwiri, â é tèepaa me pwi jè âboro na ina tàra pâ: «Tàpéeni! Wà i tèpa âboro na ia guwà tòpòrà naa na karapuu, âna rà wâna Wâra pwapwicîri ni, â rà gére pacâmuri ê pâ âboro!» 
\p  
\v 26 Â rà nye pâra kaa naa na Wâra pwapwicîri wà tèpa wéaa ma wà pwi caa kàra, ba na rà tâjùru tèpa apostolo. Êco na rà nye poparà me bwàti, ba wâgotàra goo i Ba, ba é péa tà èirà goro atü. 
\s1 Na ara wâratûâ kà tèpa Juif 
\p  
\v 27 Rà popa me tèpa apostolo, â rà poparà pâdari ê wâratûâ maina. Â é tawèerirà wà pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò pâ:  
\v 28 \x - \xo 5:28 \xt Mataio 27.25\x*«Tàpéeni! Gona ia câbà caa dau papwicîri jiiwà na guwà pacâmuri naa na pwi neere âboro bèepwiri? Â côo, nabàni, âna guwà nama pâra pitiri Iérusaléma ê câmu kàwà! Â guwà inapàpari pâ nye wàibà kaa na bà tèpa majoro ê pai bà kêe\f + \fr 5:28 \ft Dernière phrase—\ft Grec: \fqa «Nümawà na guwà nama tûu naa gòbà ê domii kà pwi âboro-bà?»\f*.» 
\s2 Bà pitêre dà Pwiduée co! 
\p  
\v 29 \x - \xo 5:29 \xt Apostolo 4.19\x*É tòpi tàra wà Pétéru, na wàilà ma wà tèpa apostolo bée, pâ: «Bà pitêre dà wà Pwiduée, â càcaa tèpa âboro!  
\v 30 Wâguwà kaa na tétàmwara wà Iésu, ba guwà nama é utòtòro goro *kurucé. Êco na é pawâroé\f + \fr 5:30 \fq Pawâro—\fqa Faire vivre.\f* côwâ wà Pwiduée kà tèpa caa kâjè.  
\v 31 \x - \xo 5:31 \xt Apostolo 2.33–34; Éféso 1.20; Hébéru 2.10, 12.2\x*Â é naatoo Iésu naa gòro âji îê [ba na é pitûâ kâra diri pâ muru]. Â é tòpòé ma é Pwi Ukai, ma é *pwi a pa-udò. É wàrapwiri, ba na é tâmogòori ê Ba Isaraéla pâ, pâri ma é pinünüma ma o pwanauri ê èpà kêe.  
\v 32 Â wàibà kaa tèpa *paâjupâra wàra diri ê pâ namuru bèepwiri, wàibà ma ê Nyuâaê Pwicîri, na é naa wà Pwiduée tà tàpé na rà pitêre dèe.» 
\p  
\v 33 Ûna rà têre pwiri wà tèpa wâratûâ, â rà dau putàmu, â rà pwa na rà tétàmwara wà tèpa apostolo. 
\s2 É patêre tèpa bée wà Gamaliel 
\p  
\v 34 Êco na é cimadò gée nabibiu kàra ê pwi *Farasaio na nee Gamaliel (na é pwi jè *dotée goro ê Naèà mwara), na rà dau picâdirié diri ê Ba. Â é ilari pâ, na rà tàpo pacòobé tèpa apostolo.  
\v 35 Â é ina tà tèpa wâratûâ bée pâ: «Ico tèpa béeò Isaraéla, guwà ipwacôowà bwàti goo cè pwina guwà niimiri pâ na guwà pwa tà tèpa âboro bèepwiri.  
\v 36 \x - \xo 5:36 \xt Apostolo 21.38\x*Càcaa pâ gòiri ê pàara na é tèepaa na wà Theudas, pwi âboro na é nye niimiri pâ dau pwamuru naa gooé. Â wâpâ goro 400 âboro na rà pâra wiâê. Êco na, ûna caamwereê, â rà jèe ipiina diri, â jèe ticè airà.  
\v 37 Gée na càùé, na pàara na pûra jéûru âboro na, â é cimadò wà Judas\f + \fr 5:37 \fq Judas—\ft Càcaa wà Judas, pwi acâmu kà Iésu, na ia é icurié (1.16–18).\f*, wà pwi âboro me gée Galilée. Â wâru tèpa âboro na rà pâra wiâê. Êco na, na é bà, wàé mwara, â wà tèpa âboro bèepwiri, âna rà jèpa ipiina mwara.  
\v 38 Â nabàni, âna go ina tàwà pâ, na guwà cibwaa kairi tàpé bèepwiri. Bwa, guwà nama rà pâra, ba wiàna ê pwina rà pwa, âna me co gée jaa tèpa âboro, â o tiàu.  
\v 39 Êco na, naa muru me gée jaa wà Pwiduée, â o càcaa pâri ma guwà pacoo. Guwà cibwaa ipwaji ma guwà cicara Pwiduée!» 
\p  wà tèpa pitûâ, âna rà pâra naa goo ê pai ina kà wà Gamaliel.  
\v 40 \x - \xo 5:40 \xt Apostolo 4.18\x*Â rà todà côwâ tèpa apostolo, â rà nama pâdirà. Â rà panuârà, â rà tûâri tàra pâ, na rà cibwaa mwa caa tùra na nee Iésu. 
\p  
\v 41 \x - \xo 5:41 \xt Mataio 5.10–12; 1 Pétéru 4.13\x*Wà tèpa apostolo, âna rà còobé jii ê wâratûâ, â rà dau ipwàdée, ba wà Pwiduée, âna é tèi pâ, pâri ma pâdirà goo ê nee Iésu.  
\v 42 Â êdiri na tòotù, naa na Wâra pwapwicîri, ma ê pâ pwârawâ, âna rà nye taaci pacâmuri tèpa âboro. Â rà picémara ê *Picémara Wâdé goo Iésu, pwi *Mesia, [pwi a pa-udòjè]. 
\c 6  
\s1 Tèpa pitu tà tèpa apostolo 
\p  
\v 1 \x - \xo 6:1 \xt Apostolo 4.35\x*Na pwi pàara-bà, âna jèe pitoo ê jéû tèpa cèikî. Â wà tàpé na rà pwa grec\f + \fr 6:1 \fq Tàpé na rà pwa grec—\ft Tèpa cèikî na rà tèpa Juif, â na rà pitâa gòroigé jii napô Judée.\f*, âna rà pikûuri wà tèpa âboro *Juif na rà pwa *hébéru. Ba wà pa dàpwà kàra, âna po dau càcaa wâdé pai pwa tàra, naa na ipâdimuru na rà pwa na diri ê pâ tòotù. 
\p  
\v 2 Wà tèpa 12 *apostolo, âna rà todà diri tèpa cèikî, â rà ina tàra pâ: «Càcaa wâdé na bà coo jii ê picémara popai kà Pwiduée, ma bà pâdi ê utimuru.  
\v 3 Êni co tèpa cèikî béeò, âna guwà pitòrigari cè tèpa 7 âboro gée jaawà, tèpa âboro na guwà côo pâ, nye wâdé kaa ê càrarà ma tûâ kàra, na dipitirirà ê Nyuâaê Pwicîri ma autâmogòorimuru kà Pwiduée. Â bà o nama wakè kàra pwiri.  
\v 4 Ba wàibà, âna bà o jèe nye po tâa co kaa naa goo ê pwapwicîri, ma picémara ê popai.» 
\p  
\v 5 Â wâdé târa diri tèpa cèikî, â rà pitòrigari tèpa âboro bèeni: 
\b  
\li1 Étienne (na dau maina ê cèikî kêe, â dau tâa gòé ê Nyuâaê Pwicîri); 
\li1 Filipo; 
\li1 Procore; 
\li1 Nicanor; 
\li1 Timon; 
\li1 Parménas; 
\li1 Nicolas gée na ville Antioche. (Ia é biié naa goro pwapwicîri kà tèpa Juif.) 
\b  
\m  
\v 6 Â rà poparà medari tèpa apostolo, â rà pwapwicîri kàra wà tèpa apostolo ma tòpò îrà naa gòrà. 
\p  
\v 7 \x - \xo 6:7 \xt Apostolo 2.41, 16.5\x*Â napwa ê popai kà Pwiduée, âna nye pâra ba maina kaa, â é jèe dau pitoo ê jéû tèpa cèikî na *Iérusaléma. Â wâru tèpa pwa *ârapwaailò na rà cèikî. 
\s1 Rà tâjùru Étienne 
\p  
\v 8 Wà Étienne, âna pwi âboro na dau maina naa gòé ê *aupwényunyuâari kà Pwiduée. Â é pwa ê pâ *câmu kâra pàtàma Pwiduée naa nabibiu kâra pâ âboro—muru na maina, na rà pò goo.  
\v 9 Êco na pwa pàra tèpa âboro na rà cicaraé—pàra tèpa Juif gée na du ville Cyrène ma Alexandrie na rà me gée na *wâra pitapitiri kà tèpa *ênawéna kîri na jèe tipirà côwâ. Â pwa mwara tèpa Juif gée na du province Cilicie ma Asia na rà cicara Étienne. Â rà pitùra ma wàé [ma pwaé].  
\v 10 \x - \xo 6:10 \xt Luka 21.15\x*Êco na ticè na rà wà têe\f + \fr 6:10 \fq Ticè na rà wà têe—\fqa Ils ne pouvaient rien faire contre lui.\f*, ba é tùra na autâmogòorimuru na é naa têe ê Nyuâaê Pwicîri. 
\p  
\v 11 Wà tàpéebà, âna rà wâri tèpa âboro, ba na rà piciapwâ gooé ma ina pâ: «Bà têre na é ina pâ popai na èpà naa goo wà *Moosé ma wà Pwiduée.»  
\v 12 Â rà tubagùra nüma tèpa âboro ma wà tèpa pitûâ kàra. Â rà êgò gée paé, â rà tâjùru wà Étienne, â rà popaé pâ naa na *wâratûâ maina. 
\p  
\v 13 Rà tòpò mwara tèpa âboro na rà pwâ, na rà ina pâ: «Wà pwi âboro bèeni, âna câé caa nao goro dàbaèpà ê *Wâra pwapwicîri ma ê *Naèà.  
\v 14 Â bà têre na é gére ina pâ, wà Iésu, ê pé pwi Nazareth bèepwiri, âna ée mwa ténoori ê Wâra pwapwicîri bèeni, â ée mwa tòotéri ê pâ nyamanya na é naa tâjè wà Moosé!» 
\p  
\v 15 Wà diri tèpa wâratûâ, âna rà niâri pâ wà Étienne. Ba pé pwâra ê naporomee, pwacèwii naporomara *angela. 
\c 7  
\s1 Pai pupûra kà Étienne 
\p  
\v 1 É tawèeri wà Étienne wà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò pâ: «Nye âjupâra kaa ê pwina rà gére ina naa googà?» 
\s2 É piwiâ jèkutâ goo tèpa Isaraéla —Abéraama 
\p  
\v 2 \x - \xo 7:2 \xt Genèse 11.31, 12.1\x*Â é tòpi têe pâ: «Tèpa jènereô ma tèpa caa, guwà têre, wà Pwiduée na é maina ma muugère, âna é pièpàparié tà pwi caa kâjè *Abéraama, na é bwaa tâa napô Mésopotamie, béaa kâra ê pai pâra kêe nau tâa na ville Haran. 
\p  
\v 3 «Â é ina têe wà Pwiduée pâ: \qt Gà pâra jii ê tâa'gà ma ê napô'gà, â gà pâra naa na ê pwi napô na go mwa tòcia tâgà.\qt*\rq Genèse 12.1\rq* 
\p  
\v 4 \x - \xo 7:4 \xt Genèse 11.31–12.5\x*«Â é còobé wà Abéraama gée napô kà tèpa Kaldé, â é tâa Haran. Gée na càùé, â é bà wà caa kêe. Â wà Pwiduée, âna é popaé me, naa na ê pwi napô bèeni, na jè gére tâa na nabà. 
\p  
\v 5 \x - \xo 7:5 \xt Genèse 12.7, 15.18, 17.8\x*«É tàmara ina têe wà Pwiduée pâ: \qt Go o mwa naa tâgà, ma wà tèpa gòobàragà, ê pwi napô bèeni.\qt*\rq Genèse 17.8\rq* Na pwi pàara bèepwiri, âna é bwaa càcaa pâ pipièrù wà Abéraama! Â ticè caapwi ére na pwacèwii auduu goro pwùruîjè, na é naa tà Abéraama wà Pwiduée. 
\p  
\v 6 \x - \xo 7:6 \xt Genèse 15.13–14; Exode 12.40\x*«Â é ina têe mwara wà Pwiduée pâ: \qt Wà tèpa gòobàragà, âna rà o mwa pwa pârame naa na pwi jè napô, â rà o mwa piâboro kîri, â o mwa tubaèpà tàra naa na 400 naja.\qt* 
\v 7 \x - \xo 7:7 \xt Exode 3.12\x*\qt Êco na go o mwa pwa wârimuru târa ê pwi Ba, na é pwa ma rà tèpa piâboro kîri kêe. Â gée na càùé, â rà mwa còobé wà tèpa gòobàragà, â rà o mwa pwamainaô, naa na pwi ére bèeni.\qt*» \rq Genèse 15.13–14\rq* 
\s2 Isaaka ma Iakobo 
\p  
\v 8 \x - \xo 7:8 \xt Genèse 17.9–14, 21.4\x*«Gée na càùé, â wà Pwiduée, âna é pacoo ê *ipwataâboro kàru ma Abéraama. Â é nama câmu kêe—ê pwa *kamaî. Â wà Abéraama, âna é pwa kamaî tà pwi naîê Isaaka, na caapwi nadàpàra pwapwicîri kêe. Â wà Isaaka, âna é pwa kamaî tà pwi naîê Iakobo, â wà Iakobo, âna é pwa tà tèpa 12 naîê, wà tàpé na rà mwa pâra nau tèpa jojooro 12 wâao *Isaraéla.» 
\s2 Ioséfa 
\p  
\v 9 \x - \xo 7:9 \xt Genèse 37.11,28, 39.2,21–23\x*«Wà tèpa aéjii-bà, âna rà piboo goo wà Ioséfa, pwi jè aéjii kàra. Â rà icurié, â é pâra nau piâboro kîri wâ napô *Aigupito. Êco na é nye tà wâjaaé wà Pwiduée,  
\v 10 \x - \xo 7:10 \xt Genèse 41.37–44\x*â é nye popaé jii ê pâ aré ma tòina. Â é naa têe ê autâmogòorimuru, â é nama é wâdéari wà Ioséfa wà Faraô, pwi ukai naa Aigupito. Wà Faraô, âna é pwa ma é pwi a pitûâ naa napô Aigupito, tèepaa naa goro ê pwârawâ kêe. 
\p  
\v 11 \x - \xo 7:11 \xt Genèse 41.54, 42.1–2\x*«Tèepaa me ê copwa na maina, naa na diri ê napô Aigupito ma *Kanana\f + \fr 7:11 \fq Kanana—\ft Napô na ia é naa tà Abéraama ma tèpa gòobèreè wà Pwiduée. (Côo nee tii 4.) Côo mwara Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f*. Â dau pwaée kà tèpa âboro. Â wà tèpa caa kâjè, âna jèe ticè uti kàra.  
\v 12 Ûna é tâmogòori pâ, pwa utimuru wâ Aigupito wà Iakobo, â é tapoo panuâ boo [tèpa naîê] wà tèpa caa kâjè. 
\p  
\v 13 \x - \xo 7:13 \xt Genèse 45.1–4,16\x*«Naa na béwailu boo kàra, â wà Ioséfa, âna é nama rà côoinaê wà tèpa cièe. Géewê, â wà Faraô, âna é mwa bàra tâmogòori ê tâa kà Ioséfa.  
\v 14 \x - \xo 7:14 \xt Genèse 45.9–11, 46.27\x*Â wà Ioséfa, âna é nama popa me wà caa kêe Iakobo, ma diri ê tâa kêe, na rà po 75 diri.  
\v 15 \x - \xo 7:15 \xt Genèse 46.1–7, 49.33\x*Â é boo naa Aigupito wà Iakobo, â é mwa bà naawê, wàilà ma tèpa caa kâjè.  
\v 16 \x - \xo 7:16 \xt Genèse 23.2–20, 33.19; Josué 24.32\x*Â nye popa dò côwâ ê napwùrudòrà naa na ville Sikem. Â tòpòrà naa na nacârü na é wâri goro mwani wà Abéraama târa ê wâao kà Hamor. 
\p  
\v 17 \x - \xo 7:17 \xt Exode 1.7\x*«Â jèe pâmwünyabweri pwi pàara na o jèe coo i auinabéaa na é ina wà Pwiduée tà Abéraama. Ba wà tèpa Isaraéla, âna rà pimaina ma ipwénaî na Aigupito.  
\v 18 \x - \xo 7:18 \xt Exode 1.8–22\x*Êco na é pâra nau cimadò ê pwi jè ukai naa Aigupito, na é câbapiticèmuru naa goo ê wakè kà Ioséfa.  
\v 19 Wà pwi ukai-bà, âna é ipwa tûâ târa i Ba kâjè, â é pwa ma tubaèpà tàra. Â é tacoo goorà ma rà pâra jii ê tèpa nari èpo kàra, ma panuârà, ba na rà bà.» 
\s2 Moosé 
\p  
\v 20 \x - \xo 7:20 \xt Exode 2.2\x*«Na pwi pàara-bà, âna pitèpa wà *Moosé, pwi nari èpo na dau wâdé pai côoê, â wâdé tà Pwiduée wàé. Â ipièrù gooé naa na âracié parui naa jaa du nyaa ma caa kêe.  
\v 21 \x - \xo 7:21 \xt Exode 2.3–10\x*Â ûna ru panuâê [wiâra ê autûâri] â é pâmariê wà tô na naî wà ukai Faraô. Â é popaé ma pwi naîê.  
\v 22 Â rà pacâmuriê naa na diri ê tàmanga kà tèpa Aigupito, â pwi a tùra bwàti, ma pwi a wakè bwàti. 
\p  
\v 23 «Ûna 40 naja kêe, â me naa na pwâranümee pâ, na é cai wà tèpa aéjii kêe, ê Ba Isaraéla.  
\v 24 \x - \xo 7:24 \xt Exode 2.11–15\x*Â é pâmari pwi jè Aigupito na é gére èi pwi jè âboro Isaraéla. Â é pwamuruê jii pwi a èié, â é tétàmwara wà pwi Aigupito.  
\v 25 É tà niimiri pâ wà tèpa aéjii kêe, âna rà o tâmogòori pâ, wà kaa Pwiduée na é cùrué pâ, ba na pwi a pa-udòrà, êco na càra caa tâmogòori. 
\p  
\v 26 «Â, na pwi tòotù gée paé côwâ, âna é côo wà tupédu âboro Isaraéla na ru gére piokée. Â é picoo nadàpàru, â é ina tàru pâ: “Du âboro èpo, gàu tàgére tupédu aéjii, cina gàu pipwa tàu na èpà?”  
\v 27 Êco na wà pwi âboro na é pwa na èpà tà pwi bée âna é cètùu wà Moosé. Â é ina têe pâ: \qt Wàilàapà na pacimagà ma gà pwi ukai ma gà pwi a pitèimuru?\qt* 
\v 28 \qt Wànau? Pwa na gà tétàmwaraô pwacèwii pai tétàmwaragà, géecaa, wà pwi Aigupito?\qt*\rq Exode 2.14\rq* 
\v 29 \x - \xo 7:29 \xt Exode 2.21–22, 18.3–4\x*Ûna é têre pwiri wà Moosé, â é nye uru kaa. Â é pâra na pwa pârame naa na napô Madian. Â pitèpa naawê wà tupédu naîê. 
\p  
\v 30 \x - \xo 7:30 \xt Exode 3.1–10\x*«Gée na càùru 40 naja, â é tâa wà Moosé naa namaré, wâmwünyabweri gòrojaa Sinaï. Â é côo ê nari upwâra na tòo. Â wà pwi jè *angela, âna é nye cipàparié kaa na doromara ânye.  
\v 31 É nye dau pò kaa wà Moosé, â é me mwünyabweri, ba na é côo bwàti. Â é têre ê pwâratùra kà Pwi Ukai, na é ina têe pâ:  
\v 32 \qt Wâgo Pwiduée kà tèpa caa'gà, wà Pwiduée kà *Abéraama, ma Isaaka, ma Iakobo.\qt*\rq Exode 3.6\rq* Â é nye pwùkùru\f + \fr 7:32 \fq Pwùkùru—\fqa Avoir la chair de poule, trembler de peur.\f* kaa wà Moosé goo ê pai wâgotêe, â pwacoé têe ma é niâri. 
\p  
\v 33 «Â é ina têe wà Pwi Ukai pâ: \qt Gà tòpwùtù du wâraâgà, ba napwa ê pwi ére bèepwiri na gà gére coo wê, âna ére na pwicîri.\qt* 
\v 34 \qt Go jèe côo i aré ma tòina kâra i Ba kôo Isaraéla, na Aigupito, â go têre ê pwâra càwé kêe. Â go boome, ba na go pacòobée. Êni, âna gà pâra, ba go o mwa nama gà pâ naa Aigupito.\qt*\rq Exode 3.5–10\rq* 
\p  
\v 35 «[É naa tà Moosé ê tàrù bèepwiri wà Pwiduée] êco na càra caa côoinaê wà tèpa jènereê, â rà ina pâ: \qt Wàilàapà na pacimagà ma gà pwi ukai ma gà pwi a pitèimuru?\qt*\rq Exode 2.14\rq* Wàé kaa na é panuâê wà Pwiduée ma pwi a pitûâ, ma pwi a pipoparà\f + \fr 7:35 \fq Apipoparà—\fqa Leur dirigeant (a-pi-popa-rà).\f*. Ba wàé na ia é pitòrigarié wà pwi angela kà Pwiduée na é cipàparié naa na i na nari upwâra. 
\p  
\v 36 \x - \xo 7:36 \xt Exode 7.3, 14.21; Nombres 14.33\x*«Â wà Moosé na é nama còobé ê Ba kêe gée Aigupito. Naa na 40 naja, âna é pwa ê pâ *câmu kâra pàtàma Pwiduée naa napô Aigupito, naa nawià Mii, ma naa namaré. Â rà pò goo wà tèpa âboro.  
\v 37 Wà kaa pwi Moosé bèepwiri na é ina târa ê Ba Isaraéla pâ: \qt Wà Pwiduée, âna ée mwa pacimadò gée nabibiu kàwà cè pwi *péroféta na é pwacèwiio.\qt*\rq Deutéronome 18.15\rq* 
\v 38 \x - \xo 7:38 \xt Exode 19.3\x*Nye wà mwara wà Moosé na é tâa jaa tèpa caa kâjè, na rà caatâa namaré. Â nye wàé mwara na ia é patùraé i pwi angela, naa gòrojaa Sinaï, â na ia é naa têe ê pâ popai târa wâro, ba na ée mwa naa tâjè.» 
\s2 Tàutàra goo Moosé 
\p  
\v 39 «Êco napwa wà tèpa caa kâjè, âna tàutàra na rà pitêre dèe, â tàutàra gooé, â nümarà dàra wâjué côwâ naa Aigupito.  
\v 40 \x - \xo 7:40 \xt Exode 32.1\x*Â rà ina tà wà *Arona [pwi cièe] pâ: \qt Gà pwa cè pâ ânuuru duée kâjè cèna rà pâbéaa kâjè. Ba pé pwi Moosé bèepwiri, wà pwi a pacòobéjè gée napô Aigupito, âna câjè caa tâmogòori cèna gére tèepaa mariê.\qt*\rq Exode 32.1\rq* 
\v 41 \x - \xo 7:41 \xt Exode 32.2–6\x*Na tòotù-bà, âna rà pwa ê pé nari paaci, ba na pé ânuuru duée kàra, â rà pwa ma pwa *ârapwaailò têe. Â rà dau ipwàdée kaa goo pwina rà pwa.  
\v 42 \x - \xo 7:42 \xt Amos 5.25–27\x*Napwa naa goo Pwiduée, âna é panuârà ma rà pwapwicîri târa [ê tòotù ma parui ma] ê pâ îricò. Ba jèe wii naa na ê tii kà tèpa péroféta, pâ: 
\b  
\q1 \qt Tòpi tôo co, Isaraéla!\qt* 
\q1 \qt Guwà pwapwicîri tâî\qt* 
\q1 \qt na guwà tâa namaré?\qt* 
\q1 \qt Guwà pwa ârapwaailò tâî\qt* 
\q1 \qt naa na 40 naja?\qt* 
\q1  
\v 43 \qt Nye càcaa wâgo!\qt* 
\q1 \qt Guwà popa wâ imwaano\qt* 
\q1 \qt kâra duée Molok\qt*\f + \fr 7:43 \fq Molok—\ft Pwi jè duée kà tèpa Kanana.\f*\qt !\qt* 
\q1 \qt Guwà popa ê îricò\qt* 
\q1 \qt kâra duée Réphan\qt*\f + \fr 7:43 \fq Réphan—\ft Pwi jè duée kà tèpa Babulona.\f*\qt !\qt* 
\q1 \qt Guwà ipwamainaru\qt* 
\q1 \qt goro *ânuurumuru\qt* 
\q1 \qt na ia guwà pwa goro îwà.\qt* 
\q1 \qt Êkaa na guwà têre:\qt* 
\q1 \qt Go nama guwà còobé awé\qt* 
\q1 \qt jii napô kàwà.\qt* 
\q1 \qt Guwà o pwa karapuu\qt* 
\q1 \qt naa napô *Babulona.\qt*» \qs Amos 5.25–27\qs* 
\s2 Wâra pwapwicîri goro imwaano 
\p  
\v 44 «Wà tèpa caa kâjè, âna rà pwa ê wâra pwapwicîri goro imwaano, ba na é wâjaarà wà Pwiduée. Rà pagòtù i wâ-bà wiâra ê pai câmuri kà Pwiduée, na ia é paari tà Moosé. \fig Wâra pwapwicîri na pwa goro imwaano|src="081 lb00259c.tif" size="col" ref="7.44" \fig* 
\v 45 \x - \xo 7:45 \xt Josué 3.14–17\x*Gée na càùrà, â wà tèpa naîrà, âna rà tòpi ê pwi wâra pwapwicîri-bà. Â rà popa wiârà na rà pâra wiâ wà Iosua. Â rà pa goro paa ê napô [Kanana] â rà tâaboo naawê. Ba wà Pwiduée, âna é pwâri tèpa Ba na rà tâa wê béaa kàra. Â i wâra pwapwicîri-bà, âna é tâa wê tiagoro ê pàara kà ukai *Davita.  
\v 46 \x - \xo 7:46 \xt Exode 25.40; 2 Samuel 7.1–16\x*Â napwa wà Davita, âna wâdé tà Pwiduée wàé. Â é ilari jiié pâ, na é pacima cè Wâra pwapwicîri kâra ê Ba Isaraéla\f + \fr 7:46 \fq Ba Isaraéla—\ft Grec: \fqa Pwârawâ kà Iakobo.\f*.  
\v 47 \x - \xo 7:47 \xt 1 Rois 6.1–38\x*Â wà *Solomona na é mwa bari ê wâ kà Pwiduée. 
\p  
\v 48 «Êco na wà Pwiduée na é tâjaijè, âna câé caa tâa na ê wâ na pwa goro na-araraîri âboro. Ba wàéni ê pwina é ina, na é naigé mee wà pwi péroféta kêe: 
\b  
\q1  
\v 49 \qt Ê napwéretòotù,\qt* 
\q1 \qt âna autâa kôo;\qt* 
\q1 \qt Ê gòropuu diri,\qt* 
\q1 \qt aucò kîri kôo.\qt* 
\q1 \qt Wâpà cè wâ\qt* 
\q1 \qt na guwà bari,\qt* 
\q1 \qt na pâri ma go tâa na?\qt* 
\q1 \qt Wâpà cè wâao\qt* 
\q1 \qt cèna go tâa wê?\qt* 
\q1  
\v 50 \qt Ba nye wâgo kaa,\qt* 
\q1 \qt na go tòpò diri,\qt* 
\q1 \qt goo du na-araîô.\qt*» \qs Ésaïe 66.1–2\qs* 
\s2 Guwà tèpa cicara Pwiduée! 
\m  
\v 51 \x - \xo 7:51 \xt Ésaïe 63.10\x*É ina mwara wà Étienne tà tèpa pitûâ pâ: «Po dau gòo ê pâ pûruwà! Ba tàutàwà na guwà têre ê popai kà Pwiduée! Guwà nye ciburà cicara ê Nyuâaê Pwicîri, pwacèwii wà tèpa caa kàwà.  
\v 52 \x - \xo 7:52 \xt Mataio 23.31\x*Ba rà tubaèpà ma pòtàmwara tèpa péroféta diri, wàilà na rà tàmara\f + \fr 7:52 \fq Tàmara—\fqa En avance. \ft Tà-mara.\f* inapàpari ê pai tèepaa kà Pwina é *tàrù. 
\p «[Wà pwiibà, âna é pitòrigarié wà Pwiduée] êco na guwà icurié, â guwà tèpa pòtàmwereê.  
\v 53 Wâguwà tàpé na guwà tòpi ê Naèà kà Pwiduée na rà pinaigé mee tàwà ê pâ angela\f + \fr 7:53 \fq Ê pâ angela—\ft Rà ina wà pàra tèpa Juif pâ, ê Naèà, âna rà pinaigé mee wà tèpa angela.\f*, â câguwà caa pâra wiâra.» 
\s1 Rà tétàmwara Étienne 
\p  
\v 54 Na rà têre ê popai-bà wà tèpa pitûâ, â rà nye dau putàmu kaa, â rà pitòngüru poropwârà, naa goo wà Étienne. 
\p  
\v 55 \x - \xo 7:55 \xt Psaume 110.1\x*Êco na é boo naa gòé ê Nyuâaê Pwicîri, â é niâ too naanidò *napwéretòotù wà Étienne, â é côo ê muugère kà Pwiduée, â é côo wà Iésu na é coo gòro étò kà Pwiduée\f + \fr 7:55 \fq Gòro étò kà Pwiduée—\ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Gòro âji î wà Pwiduée.\f*.  
\v 56 \x - \xo 7:56 \xt Kolosé 3.1\x*Â é ina pâ: «Guwà têre! Go côo ê napwéretòotù na é tàpirié, â wà *Pwina naîri âboro na é coo gòro étò kà Pwiduée!» 
\p  
\v 57 Â rà nye uu too kaa wà tèpa pitûâ, burà cémoori ê pwâranyürurà, â rà nye itàa me kaa naa gòé.  
\v 58 Â rà bèerié boo naa gòroigé jii ê ville, â rà tòpwùtù ârabwée kàra, ma tòpò naa goro majoro â ê pwi âboro èpo, na nee Saulo. Â rà èi Étienne goro atü, ba na rà catàmwereê. \fig Rà èi Étienne goro atü|src="082 cn01923B.tif" size="col" ref="7.58" \fig* 
\p  
\v 59 Â é pwapwicîri burà ina pâ: «Pwi Ukai Iésu, gà tòpi ê nyuâaô.» 
\p  
\v 60 \x - \xo 7:60 \xt Luka 23.34\x*Â é tùu jùrué, â é tomara too pâ: «Pwi Ukai, gà cibwaa pitôowâri tàra ê pwi èpà bèeni rà pwa tôo!» Â é bà. 
\c 8  
\nb  
\v 1 Wà Saulo, âna é wâgoo ê pai tétàmwara wà Étienne. 
\s1 É tubaèpà tà tèpa cèikî wà Saulo 
\p Nye na kaa pwi tòotù-bà, na nye maina pâ kaa ê pai tubaèpà tà tèpa cèikî wâ *Iérusaléma. Â rà jèpa ipiina pâ naa pâ ére gée goo *Judée ma Samaria. Â wàco tèpa *apostolo na rà nye tà tâa Iérusaléma.  
\v 2 Wà tèpa âboro na rà dau pitòimirirà naa goro ê pwapwicîri, âna rà pwàniri wà Étienne, â rà dau imuruê ba maina. 
\p  
\v 3 \x - \xo 8:3 \xt Apostolo 9.1,13, 22.4, 26.9–11\x*Êco napwa naa goo wà Saulo, âna é nye dau tubaèpà kaa tà tèpa cèikî, â é tédidirirà. Â é ipâra wii pâ pwârawâ kàra, â é pwa ma dàti còobé ê paao ma ilàri, â naarà dò naa na karapuu. 
\s1 Wakè kà Filipo na Samaria 
\p  
\v 4 Wà tèpa cèikî na ia rà ipiina, âna rà jèpa pâra naa ê pâ napô, â rà picémara ê *Picémara Wâdé.  
\v 5 É pâra wà Filipo\f + \fr 8:5 \fq Filipo—\ft Pwi jè ârapàara tèpa 7 apitu tà tèpa apostolo. (Côo Apostolo 6.5.)\f* naa na pwi ville gée goo Samaria, â é picémara tà tèpa âboro naawê [pâ, wà Iésu, âna é] pwi *Mesia, [pwi a pa-udòjè].  
\v 6 Â rà nye po cau tàmaari bwàti ê pwina é ina tàra, [na pâ tòotù] ba rà têre ma côo ê pâ câmu na é pwa, goro ê pàtàma Pwiduée.  
\v 7 Ba ê pâ duée, âna rà uu too, na rà còobé gée goo tàpé na rà wâru. Â wâru mwara tèpa pitàbwamwa ma tàpé na rà bee na rà capai wâdé diri.  
\v 8 Â dau maina ê ipwàdée na ê pwi ville-bà. 
\s2 Simona pwi a pwa tutê 
\p  
\v 9 É nye mara tâa na ê pwi ville-bà ê pwi âboro na ina gooé pâ Simona. É pwi a pwa tutê, â é nama dau pwamuru naa gooé. Â wà tèpa âboro na napô Samaria, âna rà dau pò goo ê pwina é pwa. 
\p  
\v 10 Wàilà diri, tapoo gée goo tèpa nari èpo tiagoo tèpa ijiao, âna rà mu nye po tàmaariê bwàti, â rà nye cau ina diri kaa pâ: «Wà pwini, âna nye tâa gooé kaa ê pàtàma wà Pwiduée, na dau maina awé!»  
\v 11 Rà nye dau tàmaariê bwàti kaa, ba jèe dau gòiri ê pàara, na é pwa ma rà pò goro ê pai pwa tutê kêe. 
\p  
\v 12 Êco na, [ûna é tèepaa me] wà Filipo, â rà cau têreê, na é picémara tàra ê Picémara Wâdé goo wà Iésu Kériso, ma ê *Mwaciri kà Pwiduée. Â rà cèikî naa goo, â rà nama *upwaarà—wà tèpa paao ma pa ilàri mwara. 
\p  
\v 13 Napwa naa goo wà Simona, âna é cèikî mwara, â *upwaaé. Gée na càùé, â jèe câé caa pâra jii wà Filipo. Â é côo ê pâ *câmu na maina kâra pàtàma Pwiduée na gére coo, â po dàpàgà têe, wàé mwara. 
\p  
\v 14 Wà tèpa apostolo, na rà tâa Iérusaléma, âna rà têre pâ rà jèe tòpi ê popai kà Pwiduée wà tèpa âboro Samaria. Â rà panuâ pâ wà Pétéru ma Ioane.  
\v 15 Ûna ru tèepaa pâ naa jaarà, â ru pwapwicîri kàra, ma rà tòpi ê Nyuâaê Pwicîri.  
\v 16 Ba câé caa pâji boo naa gò cè pwi jè ârapàararà, ba bwaa nye po upwaarà co naa na nee Pwi Ukai Iésu.  
\v 17-18 \x - \xo 8:17-18 \xt Apostolo 19.6\x*Â ru tòpò îru naa gòrà, â rà tòpi ê Nyuâaê Pwicîri. 
\p Ûna é côo pwiri wà Simona, [â é pò]  
\v 19 â é ina tà tupédu apostolo pâ: «Gàu naa tôo mwara ê pwi pàtàma bèepwiri, ba na go tòpò ê îô naa gò pâ âboro, ba na rà tòpi ê Nyuâaê Pwicîri.» 
\p  pwa na é naa mwani tàru. 
\p  
\v 20 Êco na é ina têe wà Pétéru pâ: «Pwiini! Wâdé na tiàugà bau ê mwani'gà! Wànau? Gà tà niimiri pâ, ê âraimeai kà Pwiduée, âna muru wâri goro mwani?  
\v 21 O nye ticè kâgà gée goo ê wakè kâbu! Ba po dau èpà ê pwâranümagà!  
\v 22 Biigà jii ê pâ auniimiri'gà na èpà, â gà pwapwicîri tà Pwi Ukai, ba na é pwanauri tâgà ê auniimiri'gà.  
\v 23 Ba go côo pâ jèe dipitirigà ê èpà, â gà dau pwi a piboo. Ba ê èpà, âna é pii ê pwâranümagà ma auniimirigà.» 
\p  
\v 24 Â é tòpi tàru wà Simona pâ: «Tupéeni, gàu pwapwicîri ba kôo, ba na o càcaa tèepaa mariô ê pâ namuru na gàu gére ina!» 
\p  
\v 25 Ru picémara ê popai kà Pwi Ukai wà Pétéru ma Ioane. Â gée na càùé, â ru wâjué côwâ naa Iérusaléma. Â wii naigé, âna ru picémara ê Picémara Wâdé naa na ê pâ village na wâru, gée goo Samaria. 
\s1 É cèikî pwi âboro gée Éthiopie 
\p  
\v 26 Napwa naa goo wà Filipo, âna é patùraé ê pwi *angela kà Pwi Ukai, â é ina têe pâ: «Gà cimadò, â gà pâra wii naigé na é boo gée Iérusaléma naa Gaza, pwi naigé na càra caa ciburà wédò na.» 
\p  
\v 27 Â é nye cimadò kaa wà Filipo, â é pâra. Ûna é pâra wii ê naigé, â ipitiru ma pwi jè âboro gée napô Éthiopie\f + \fr 8:27 \fq Éthiopie—\ft Napô wâ Afrique, wâboo iti kâra Aigupito (Égypte).\f*. Wà pwiibà, âna pwi âboro imaina\f + \fr 8:27 \fq Pwi âboro imaina—\ft Grec: \fqa Pwi eunuque, pwi âboro imaina. \ft (Côo Mataio 19.12.)\f* naa na pitûâ goo ê pâ mwani kà tô ilàri ukai naa Éthiopie. Ba é wâjué côwâ gée goro aupwamaina Pwiduée na Iérusaléma.  
\v 28 Â é gére pûra ê tii na é wii wà *péroféta Isaia, na ê na wàtio kêe. 
\p  
\v 29 É ina tà Filipo ê Nyuâaê Pwicîri pâ: «Gà paé, ba na gà cimwünyabweri ê pwi na wàtio bèepwiri gére me.» 
\s2 É patùraé goo Iésu 
\p  
\v 30 É itàa pâ wà Filipo, â é têre wà pwi Éthiopie na é gére pûra ê tii kà péroféta Isaia. Â é tawèerié wà Filipo pâ: «Gà nye tâmogòori ê pwina gà gére pûra?» 
\p  
\v 31 Â é tòpi têe pâ: «Na o wànau târa cè pai tâmogòori kôo, wiàna nye ticè na paari tôo?» Â é ila wà Filipo pâ, na é too ma é tâa jaaé. \fig É patùra pwi âboro gée Éthiopie wà Filipo|src="083 CN01932B.TIF" size="col" ref="8.31" \fig* 
\v 32-33 \x - \xo 8:32-33 \xt Ésaïe 53.7–8\x*Napwa pwi ére na tii na é gére pûra, âna wàéni: 
\b  
\q1 \qt Rà popaé pâ,\qt* 
\q1 \qt pwacèwii pwi mutô\qt* 
\q1 \qt na tapàgà na wàé.\qt* 
\q1 \qt É tà tâa, é tà cîô\qt* 
\q1 \qt na rà pwa têe na èpà.\qt* 
\q1 \qt Nye dau ticè *tàrù\qt* 
\q1 \qt kâra ê pwina rà pwa.\qt* 
\q1 \qt Rà dàtié pâ\qt* 
\q1 \qt dàra pwâra bà kêe,\qt* 
\q1 \qt pwacèwii pwi mutô\qt* 
\q1 \qt naa na wâra taa macii.\qt* 
\q1 \qt Rà wâpà pâ naîê?\qt* 
\q1 \qt  dà cè jèkutâ\qt* 
\q1 \qt na piwiâ goorà?\qt* 
\q1 \qt Au, bwa, ba nye ticè!\qt* 
\q1 \qt Ba jèe patâjii\qt* 
\q1 \qt ê wâro kêe ni\qt* 
\q1 \qt na é tâa gòropuu.\qt*\qs Ésaïe 53.7–8\qs* 
\b  
\m  
\v 34 Â é tawèeri Filipo wà pwi a pitûâ, pâ: «Pâri ma gà ina tôo, pâ, wàilàapà na é inaê naani wà pwi péroféta? É nye pi-inaê côwâ, é, é ina cè pwi jèpwi?» 
\p  
\v 35 Â, tapoo gée goo pwi auinapopai-bà, â é inapàpari têe wà Filipo ê Picémara Wâdé goo wà Iésu. 
\s2 É cèikî ma upwaaé 
\p  
\v 36 \x - \xo 8:36 \xt Apostolo 10.47\x*Na ru pâra wii naigé, â ru pâmari ê najawé, â é ina tà Filipo pâ: «Dà cè pwina o pacoo wiàna upwaao na jèe wàéni i najawé.» 
\p {  
\v 37 Â é tòpi têe wà Filipo pâ: «Wiàna gà cèikî gée na âji pwâranümagà, â pâri ma upwaagà.» 
\p  é tòpi têe pâ: «Go cèikî pâ, wà Iésu Kériso âna *Pwina naî Pwiduée.»} 
\p  
\v 38 Â é nama pacoo i na wàtio, â ru boo ma wà Filipo naa najawé, â é upwaaé.  
\v 39 Na ru tò côwâ gée najawé, â é nye dàgòtù wà Filipo kaa ê Nyuâaê kà Pwi Ukai, â câé mwa caa côoê côwâ wà pwi a pitûâ. Êco na é dau ipwàdée kaa, â é nye pâra wii naigé kêe. 
\p  
\v 40 \x - \xo 8:40 \xt Apostolo 21.8\x*É mwa tòpò wà Filipo naa na ville Azot ê Nyuâaê kà Pwi Ukai. Â géewê, â é pâra naa Césarée wà Filipo. Â wii naigé, â é picémara ê Picémara Wâdé naa na diri ê pâ ére. 
\c 9  
\s1 É todà Saulo Pwi Ukai Iésu 
\p  
\v 1 \x - \xo 9:1 \xt Apostolo 8.3\x*Na pwi pàara-bà, âna é dau putàmu wà Saulo naa goo wà tèpa cèikî naa goo wà Iésu. Dau nümee na é pòtàmwararà, â é mudàra cè pai pwa wèe. Â é pâra nau côo wà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò.  
\v 2 Â é ilari jiié pâ, na é wii cè tii, tà tèpa pitûâ kâra pâ *wâra pitapitiri na ville Damas. Ê tii-bà, âna é naa ê tàrù kêe ma é tâjùru diri tèpa cèikî na é pâdarirà—wà tèpa paao ma ilàri na rà wâgoo ê pai *pâra wiâ Pwi Ukai—ba na é poparà me naa *Iérusaléma. 
\p  
\v 3 Â, na é gére pâra wii naigé pâ naa Damas, â ûna é pâmwünyabweri wê, â nye me kaa géenidò *napwéretòotù ê pwi pwéelaa, â é pwéelaa bèepié.  
\v 4 É nye tûuboo kaa naa napuu, â é têre pwi pwâratùra na ina têe pâ: «Saulo, Saulo, cina gà tubaèpà tôo?» 
\p  
\v 5 [Nye dau wâgo tà Saulo kaa] â é tawèeri pâ: «É?! Wâgà wàa, co Pwi Ukai?» 
\p  é tòpi têe wà Pwi Ukai pâ: «Wâgo Iésu, na gà gére tubaèpà tôo\f + \fr 9:5 \ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà naagée pâ popai bèeni: \fqa «O dau gòo naa googà, na gà cicara Pwiduée.» Po dau dàpàgà tà Saulo, â é dau céca.  é ina pâ: «Pwi ukai, dà na nümagà na go pwa?»  é tòpi têe wà Pwi Ukai pâ…\f*.  
\v 6 Gà cimadò, â gà tò naa Damas, ba o mwa ina tâgà naawê, cè pwina gà pwa.» 
\p  
\v 7 Wà tèpa âboro na rà pâra wiâê, âna nye po dàpàgà tàra, â càra caa tâmogòori cèna rà ina. Ba rà nye têre ê pwâratùra, êco na nye ticè âboro cèna rà côo. 
\p  
\v 8 Ûna é cimadò gée napuu wà Saulo, â é niâ, êco na jèe câé caa côojè. Â rà mwa po tu naa goro îê, â rà popaé pâ naa Damas.  
\v 9 Â âracié tòotù na é tâa, â câé caa côojè, â câé caa ija ma wâdo. 
\s2 É cùru Ananias pâdari Saulo 
\p  
\v 10 É tâa Damas pwi jè a cèikî na nee Ananias. Â é pièpàparié têe wà Pwi Ukai, â é ina têe pâ: «Ananias!» 
\p  é tòpi têe pâ: «Wànau?» 
\p  
\v 11 Â é ina têe wà Pwi Ukai pâ: «Gà cimadò, â gà pâra naa na pwi naigé na nee ‘Tàrù’ â gà mudàra na pwârawâ kà Judas, wà pwi âboro gée na ville Tarse, na nee Saulo. Ba é gére pwapwicîri, â go nama é côo naa na nyuâa  
\v 12 ê pwi âboro na nee Ananias na é gére tòme. Â é tòpò du îê naa gòé, ba na é côojè côwâ.» 
\p  
\v 13 Â é tòpi têe wà Ananias pâ: «Au, Pwi Ukai, wà pwi âboro-bà, âna wâru tèpa âboro na rà inaê ba èpà tôo. Ba rà ina pâ: “Po dau wâru pâ muru na èpà, na é pwa tà tèpa âboro kà Pwiduée—tèpa cèikî naa goo wà Iésu—na Iérusaléma.”  
\v 14 Â é gére wâni pa ê tàrù, na rà naa têe wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, ba na é tâjùru diri wà tèpa âboro na rà ipwamainagà.» 
\p  
\v 15 \x - \xo 9:15 \xt Apostolo 25.13, 27.24; Roma 1.5\x*Êco na é tòpi têe wà Pwi Ukai pâ: «Gà pâra, ba go jèe pitòrigari wà pwi âboro bèepwiri, ba na é pwi neemuru wakè kôo. Ba ée mwa pamogòori ê neeô na ara ê pâ Ba ma tèpa ukai kàra, ma na ara mwara ê Ba *Isaraéla.  
\v 16 \x - \xo 9:16 \xt 2 Korénito 11.23–28\x*Â go o mwa paari têe diri ê pwina, na ée pwa naa na aré ma tòina, ba kôo.» 
\p  
\v 17 Â é nye còobé kaa wà Ananias, â é pâra. 
\s2 É pwapwicîri kêe Ananias 
\p É tò wà Ananias naa na pwârawâ na é tâa wê wà Saulo. Â é tòpò du îê naa gòé, â é ina têe pâ: «Saulo, pwi a cèikî béeò, é cùruo wà Pwi Ukai Iésu—wà Pwi Ukai na ia é piâpàparié tâgà na naigé Damas. Â é panuâô me, ba na gà côojè côwâ, â, ba na dipitirigà ê Nyuâaê Pwicîri.» 
\p  
\v 18 Â nye tûu kaa géeni na âraporomee Saulo ê pâ pwina pwacèwii ê upàra ârawéà, â é côojè côwâ. Â é cimadò, â pwa ma *upwaaé.  
\v 19 Â é ija, â me côwâ ê nii kêe. 
\s1 É tapoo inapàpari Iésu wà Saulo 
\p Bwaa tàpo pwa tòotù kà Saulo na Damas jaa tèpa cèikî.  
\v 20 Â géewê, âna é nye picémara kaa ê popai, pâ naa ê pâ wâra pitapitiri. Â é inapàpari tàra pâ wà Iésu, âna nye wàé kaa *Pwina naî wà Pwiduée. 
\p  
\v 21 \x - \xo 9:21 \xt Apostolo 8.3\x*Wà diri tàpé na rà gére tàmaariê, âna rà dau pò. Â rà ina pâ: «É! Gona càcaa wàé kaa, na ia é dau gòo goro tubaèpà tà tèpa cèikî naa goo Iésu, na Iérusaléma? Â é me mwara naani nau tâjùrurà ma poparà pâdari tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò!» 
\p  
\v 22 \x - \xo 9:22 \xt Apostolo 18.28\x*Êco na pimaina too ê pàtàma Pwiduée naa goo ê pai tùra kà Saulo. Â é pamogòori tà wà tèpa *Juif gée Damas pâ, wà Iésu, âna é Pwi *Mesia, [pwi a pa-udò na rà tapacîê gée na biu]. Â càra caa tâmogòori cè pwina rà tòpi têe. 
\s2 É uru jii tèpa pièpàrié 
\p  
\v 23 Jèe tàpo pwa pàara kà Saulo wâjaarà, â rà ipitiri wà tèpa Juif, â rà pitêrerà, ba na rà tétàmwereê.  
\v 24 Â, na diri ê pâ ne ma pwaa, âna rà wéaa dèe goo ê pâ goropwârawâ goro napô, ba na rà catàmwereê. Êco na é pâra nau tâmogòori pwiri Saulo.  
\v 25 \x - \xo 9:25 \xt 2 Korénito 11.32–33\x*Â, na jè ne, âna rà nama é uru wà tèpa bée. Ba rà tòpòé naa na pé na ai, â rà panuâê boo wii ê pé goropwiinawâ babé wâri napô. \fig É uru Saulo jii tèpa pièpàrié|src="084 CN02112b.TIF" size="col" ref="9.25" \fig* 
\s2 É pitu têe Barnabas 
\p  
\v 26 \x - \xo 9:26 \xt Galatia 1.17–19\x*É pâra naa Iérusaléma wà Saulo, â é mudàra cè pai pwa wèe, ba na é pâra mari tèpa cèikî. Êco na wâgotàra diri gooé, ba càra caa wâari pâ é jèe pwi jè a cèikî. 
\p  
\v 27 \x - \xo 9:27 \xt 1 Korénito 9.1\x*Êco na é pitu têe wà Barnabas\f + \fr 9:27 \fq Barnabas—\ft Côo Apostolo 4.36–37.\f*. Ba é popaé pâdari wà tèpa *apostolo, â é piwiâ tàra pâ: «Wà Pwi Ukai, âna é piâpàparié tà pwiibà naa gòro naigé, â é patùraé. Â ni, âna câé caa piwâ na é picémara naa na nee Iésu na Damas.» 
\p  
\v 28 Tapoo géewê, âna é jèe tâa jaarà wà Saulo, â é pâra ma me naa Iérusaléma, â é picémara ba gòo naawê, naa na nee Pwi Ukai.  
\v 29 Â é patùra mwara wà tèpa Juif na rà pwa grec. Êco na rà pwaé goro pwina é ina tàra, â wàilà mwara, âna rà mudàra cè pai pwa wèe, ba na rà catàmwereê.  
\v 30 Ûna rà tâmogòori pwiri wà tèpa cèikî, â rà popaé pâ naa na ville Césarée. Â géewê, âna rà pwa ma é pâra naa Tarse. 
\p  
\v 31 Na pwi pàara-bà, âna rà wâro na ê tàbwàti wà tèpa cèikî wâna diri ê pâ napô *Judée, Galilée ma *Samaria. Rà pipagòorà, â rà papwicîri wà Pwiduée. Â dau pitoo ê jéûrà ba é pitu tàra ê Nyuâaê Pwicîri. 
\s1 Wakè kà Pétéru na Lydda ma Joppé 
\s2 É pâra côwâ wà Énée 
\p  
\v 32 Wà Pétéru, âna é cai pâ mwara tèpa âboro kà Pwiduée na diri ê pâ napô, â é pwa ma boo tia jaa wà tàpé na rà tâa na village Lydda.  
\v 33 Â é pâmari naawê pwi jè âboro na nee Énée, na jèe 8 naja kêe goro puu gòro aupuu kêe, ba é pitàbwamwa. 
\p  
\v 34 Â é ina têe wà Pétéru pâ: «Énée, é pwa ma gà wâdé ni wà Iésu Kériso! Cimadò, â gà pipîri ê aupuugà!» Â é nye cimadò kaa. 
\p  
\v 35 Ûna rà côoê [na é pâra] â rà cèikî naa goo wà Pwi Ukai wà diri tèpa âboro Lydda, ma Saron\f + \fr 9:35 \fq Saron—\ft Nacê na maina, 80 km pai gòri wèe, ma 15 km pai maina wèe.\f*. 
\s2 É pawâro côwâ Tabitha 
\p  
\v 36 Wâjaa tèpa cèikî na ville Joppé, âna pwa ê tô ilàri, na nee Tabitha [naa na *hébéru] ma Dorcas naa na grec. É tô a nye po wakè kêe pwa pwina wâdé. Ba é pitu tà tàpé na piticè neemururà.  
\v 37 Êco na, na pàara-bà, âna é maagé, â é bà. Gée na càùru na rà papitooé, â rà popaé too naa na pwi narawâ na tâdòiti.  
\v 38 Ûna rà tâmogòori wà tèpa cèikî wê pâ, wà Pétéru âna é tâa Lydda, â rà cùru pâ tupédu ârailu béerà nau ina têe pâ, na é wàcî medarirà. (Ba càcaa wâiti Lydda pâ naa Joppé.)  
\v 39 Â é nye pâra kaa wiâru wà Pétéru. Ûna é tèepaa pâ, â rà popaé too naa na pwi narawâ na tâdòiti. Â wà diri ê pa ilàri dàpwà, âna rà cibèepié burà i, â rà paari têe na jèpapara ârabwée na é pwa wà Tabitha, na é bwaa wâro. 
\p  
\v 40 Â é pacòobérà diri wà Pétéru, â é tùu jùrué, â é pwapwicîri; â é tabiié dàra i naiiri âboro bà, â é ina têe pâ: «Tabitha, cimadò!» 
\p  é nye niâ kaa wà tôobà, â ûna é côo wà Pétéru, â é nye too kaa nau tâa!  
\v 41 Â é tu pâ dèe wà Pétéru, â é pacimadòé. Â nabwé, â é todà pa ilàri dàpwà ma diri pàra âboro kà Pwiduée, â é paari tàra wà Tabitha, na é jèe wâro côwâ! 
\p  
\v 42 Diri tèpa âboro wâ Joppé, âna rà têre ê pwi jèkutâ-bà, â dau wâru tàpé na rà cèikî naa goo wà Pwi Ukai.  
\v 43 Tàpo gòiri wà Pétéru wê, â é pitâa jaa pwi âboro na nee Simona, pwi a wakè goro parawére macii. 
\c 10  
\s1 Pétéru ma Corneille 
\p  
\v 1 Pwa pwi âboro na é tâa Césarée na nee Corneille, pwi *Roma. Wà pwiibà âna é pwi jè caa kâra 100 coda, gée nabibiu kâra wâra coda kà tèpa Italie.  
\v 2 Wà pwi âboro-bà, âna wâdé têe ê pwapwicîri kà tèpa *Juif, wàé mara ê pwârawâ kêe. É dau pwi a pimeai tèpa Juif na ticè kàra, â é pwi a nye tà pwapwicîri tà Pwiduée. 
\s2 É patùra Corneille pwi angela 
\p  
\v 3 Na jè tòotù, na âracié inere-tòotù na càùru ija, â é pwapwicîri, â é nye po côo bwàti kaa pwi *angela kà Pwiduée na é tò mariê naa wâ, â é ina têe pâ: «Corneille!» 
\p  
\v 4 Â é nye po côoê kaa wà Corneille, â dau wâgotêe, â é ina pâ: «Dà, co Pwi Ukai?» 
\p  é ina pwi angela pâ: «Napwa ê pâ pwâra pwapwicîri'gà, âna é têre wà Pwiduée, â é côo ê pai imeaigà, â câé caa imwüru jii.  
\v 5 Gà naa pâ ni naa Joppé cè tèpa âboro, ba na rà pâ nau todà me wà Simona, na ina gooé mwara pâ Pétéru.  
\v 6 É pitâa jaa wà Simona, pwi a wakè goro parawére macii. Ê pwârawâ kà pwiibà, âna tâa bàrawià.» 
\p  
\v 7 Na é pâra côwâ i pwi angela, â wà Corneille, âna é todà tupédu ârailu âboro gée jaa tèpa ênawéna kêe. Â é todà mwara pwi jè coda kêe, gée nabibiu kà tèpa coda na é pitûâ kàra—pwi coda na jèe dau gòrié jaaé, â pwi a pitòimiriê naa goro pwapwicîri.  
\v 8 Gée na càùru na é wiâ tàra diri ê pâ pwina tèepaa mariê, â é cùrurà pâ naa Joppé. 
\s2 É patùra Pétéru ê Nyuâaê Pwicîri 
\p  
\v 9 Na tòotù gée paé côwâ, na po gopaé bwàti, âna rà pâmwünyabweri Joppé. Na pwi pàara-bà, âna é too wà Pétéru naanidò gòrowâ\f + \fr 10:9 \fq Gòrowâ—\ft Pwa goro puu, â po bàracaari bwàti, â pâri ma jè pâra gò.\f*, nau pwapwicîri,  
\v 10 na rà pwabwàti ê uti kêe [wà tèpa âboro wâ pwârawâ]. Na é gére pwapwicîri, â me mariê pwâra copwa, â nümee dàra ija. Â wà Pwiduée, âna é paari têe naa na nyuâa ê pâ muru. \fig É too Pétéru naanidò gòrowâ nau pwapwicîri|src="085 cn01944B.tif" size="col" ref="10.9" \fig* 
\v 11 É nye côo kaa ê napwéretòotù na é tàpirié, â é boome géewê ê pwina pwacèwii ê pwérela na dau maina na cipa pâ ârapàpé naûruê. Â é tàbàtù boome naa gòropuu.  
\v 12 Â tâa na, diri ê pâ na pwâra macii na ârapàpé ârà, ma êdiri pâ âgòri ma âûtòo ma dòèa, ma êdiri pâ marü mwara. 
\p  
\v 13 Â é ina têe pwi pwâratùra pâ: «Gà cimadò co Pétéru, â gà taa, â gà uti.» 
\p  
\v 14 \x - \xo 10:14 \xt Lévitique 11.1–47; Ézékiel 4.14\x*Êco na é ina wà Pétéru pâ: «Bwa! Tàutôo co Pwi Ukai, ba câgo caa mu uti ê pwina papwicîri [ê *Naèà kâbà].» 
\p  
\v 15 \x - \xo 10:15 \xt Maréko 7.15,19\x*É jèu têre mwara i pwâratùra, na é ina têe pâ: «Gà cibwaa câbaèpà ê pwina é ina wà Pwiduée pâ muru na wâdé.» 
\p  
\v 16 É wacié tèepaa ê pâ namuru bèepwiri, â gée na càùé, â càù too côwâ naa napwéretòotù. 
\p  
\v 17 Â, na gére wàrapwiri, â wà i tèpa âboro na ia é cùrurà wà Corneille, âna rà jèe pitawèeri cèna é wêe i pwârawâ kà Simona, â tòcia tàra i pwârawâ. Â rà tèepaa pâ naa goropwârawâ, na pàara na wà Pétéru na é bwaa gére pimudàra cè pai ina wàra i pwi na ia é paari têe wà Pwiduée.  
\v 18 Â rà to, â rà tawèeri pâ: «Gona nye wâni kaa na é pitâa wê wà Simona, pwina nee Pétéru?» 
\s2 Rà pâmariê wà tèpa âboro kà Corneille 
\p  
\v 19 Na é bwaa gére pinünüma wà Pétéru naa goo i pwi na ia é côo, â é ina têe ê Nyuâaê Pwicîri pâ: «Pwiini, rà wâni wà tèpa âracié âboro na rà mudàgà.  
\v 20 Cimadò ma gà boo, â gà cibwaa piwâ na gà pâra wiârà, ba wâgo na naarà me.» 
\p  
\v 21 Â é boo wà Pétéru, â é ina tà tèpa âboro bèeni pâ: «Wà pwi âboro na guwà gére mudèe, âna wâgo kaa. Dà cè majoroé ma guwà me?» 
\p  
\v 22 Â rà tòpi têe pâ: «É cùrubà me wà Corneille, pwi caa kâra coda, pwi âboro na é *tàrù, â wâdé têe ê pwapwicîri kà tèpa Juif. Wà diri mwara tèpa Juif, âna rà pi-inaê ba wâdé. É piâpàparié wà pwi angela kà Pwiduée, â é ina têe pâ, na é pwa ma gà me naa pwârawâ kêe, ba na é têre cè pwina gà ina têe.» 
\p  
\v 23 Nabwé, â é ticiarà wà Pétéru ma rà bwaa puu. 
\s2 É pâra wiârà naa jaa Corneille 
\p Na dàuru kêe, âna é jèe pâra wiâ tèpa âracié âboro bèeni wà Pétéru. Â rà pâra wiâê mwara wà pàra tèpa cèikî na tâa Joppé.  
\v 24 Na pwi tòotù gée paé côwâ, â rà tèepaa pâ naa Césarée. Â é tà tapacîrà wê wà Corneille, ma wà tèpa âboro gée na tâa kêe ma tèpa âji bée, na é nye todàra me.  
\v 25 Na é tò wà Pétéru, â é pâra caraé wà Corneille, â é tùu jùrué burà cùué boo naa goro â wà Pétéru. 
\p  
\v 26 \x - \xo 10:26 \xt Apostolo 14.13–15; Auinapàpari 19.10\x*Êco na é dàgòtùé wà Pétéru, â é ina têe pâ: «Gà cimadò, ba go nye pwi âboro pwacèwiigà!» 
\p  
\v 27 É nye gére tùra burà too naa na wâ wà Pétéru, â é pâmari pâ âboro na wâru, na rà jèe tàgére tâa wê.  
\v 28 Â é ina tàra pâ: «Guwà jèe nye tâmogòori pâ muru pwicîri tà tèpa Juif, na rà pabée tàpé na càra caa tèpa Juif. Â papwicîri jiirà mwara na rà tò naa jaarà. Êco na é jèe paari tôo wà Pwiduée pâ, na go cibwaa câbaèpà pwi âboro ma go cibwaa miiriê.  
\v 29 Êkaa na, na guwà todòo me, â nye ticè pwina na go bwaa èrà goo.» 
\p «Â go tawèeriwà pâ: Dà cè majoroé ma guwà nama go me?» 
\p  
\v 30 Â é ina têe wà Corneille pâ: «Jèe âracié tòotù nabà, gée na càùru pwi tòotù na go pwapwicîri ni, na âracié ineretòotù. Â pwi tòotù-bà, âna é piâpàpario pwi âboro na pwâra ê ârabwée kêe\f + \fr 10:30 \fq Pwi âboro na pwâra ê ârabwée kêe—\ft Pai ina wèe pâ, pwi jè angela. (Côo Apostolo 1.10.)\f*, â é ina tôo pâ:  
\v 31 “Corneille, wà Pwiduée, âna é jèe tòpi ê pwâra pwapwicîri'gà. Â câé caa imwüru ê pai imeaigà.  
\v 32 Â ni, âna gà cùru pâ naa Joppé cè tèpa âboro nau todà me wà Simona, pwina nee mwara Pétéru, na é pitâa na pwârawâ kà Simona, pwi a wakè goro parawére macii. Napwa pwârawâ kêe, âna tâa bàrawià.”  
\v 33 Êkaa na go panuâ wài paé tèpa âboro, ba na rà todàgà, â nye dau wâdé kaa na gà me. Êni, âna bà jèe wâdiri ara Pwiduée, ba na bà têre diri ê pâ namuru na é jèe naa tâgà wà Pwi Ukai, ba na gà ina tâbà.» 
\s1 É patùra tàpé na càra caa tèpa Juif 
\p  
\v 34 \x - \xo 10:34 \xt Deutéronome 10.17; Roma 2.11\x*É inapàpari tàra wà Pétéru pâ: «Go mwa nye tàgére tâmogòori kaa pâ napwa wà Pwiduée, âna câé caa pwaké goro âboro.  
\v 35 Ba, naa na diri ê pâ napô, âna wà pwi âboro na é papwicîri wà Pwiduée ma pwa ê pwina wâdé, ma imeai, âna é wâdéarié wà Pwiduée.  
\v 36 É jèe panuâ ê popai târa ê Ba *Isaraéla—ê Picémara Wâdé târa ê pinaanapô na é naigé mee wà Iésu Kériso, Pwi Ukai kâra diri ê pâ âboro. 
\p  
\v 37 \x - \xo 10:37 \xt Mataio 4.12–17\x*«Guwà jèe tâmogòori ê pwina tèepaa béaa na Galilée, géewê, tia na diri ê napô *Judée, gée na càùru ê pai picémara ê *piupwaa kà Ioane.  
\v 38 \x - \xo 10:38 \xt Mataio 3.16; Luka 4.17–20\x*Ba wà Pwiduée, âna é naaboo\f + \fr 10:38 \fq Naaboo… \ft Grec: \fqa Oint. \ft Côo \fl note \ft goo Luka 4.18.\f* ê pàtàmara ê Nyuâaê Pwicîri naa gò wà Iésu, pwi âboro gée Nazareth. É pâra diri naa pâ ére, â é pwa na wâdé tà tèpa âboro, ba é wâjaaé wà Pwiduée. Â é nama rà wâdé côwâ wà [tàpé na rà maagé, ma] êdiri wà tàpé na wâgoorà ê pàtàma wà *Caatana. 
\p  
\v 39 «Wàibà kaa tèpa *paâjupâra wàra diri ê pâ pwina é pwa, na *Iérusaléma, tia na pàra ére napô gée goro Judée\f + \fr 10:39 \fq Pàra ére napô gée goro Judée—\ft Grec: \fqa Napô kà tèpa Juif.\f*. Êco na rà tanamiriê naa goro *kurucé, â é bà. 
\p  
\v 40 «Êco na wà Pwiduée, âna é nama é wâro côwâ, na pwi béâracié kâra tòotù gée na càùé. Â é pwa ma é piâpàparié tâbà co.  
\v 41 \x - \xo 10:41 \xt Luka 24.42–43; Apostolo 1.8\x*Wàibà tàpé na pitòrigaribà béaa, ba na bà mwa tèpa paâjupâraê. Wàibà tàpé na bà picaaija ma wâdo ma wàé, gée na càùru na é wâro côwâ jii tèpa bà. Ba câé caa pwa ma piâpàparié târa diri ê pâ âboro.  
\v 42 \x - \xo 10:42 \xt Apostolo 17.31; 1 Pétéru 4.5\x*Â nye wà Iésu kaa na é jèe cùrubà pâ, ba na bà pâra nau picémara ê *Picémara Wâdé târa ê Ba, ma inapàpari pâ, jèe wàé kaa pwina é jèe tòpòé wà Pwiduée, ba na ée mwa pwi a pitèi tàpé na rà wâro ma tàpé na rà bà. 
\p  
\v 43 \x - \xo 10:43 \xt Ésaïe 53.5–6; Jérémie 31.34\x*«Â wà diri tèpa *péroféta, âna rà jèe tàmara ina pâ, cè pwina é cèikî naa goo Iésu, âna o pwanauri ê èpà kêe, naa na nee.» 
\s2 É boo Nyuâaê Pwicîri naa gòrà 
\p  
\v 44 \x - \xo 10:44 \xt Apostolo 11.15, 15.8\x*Ûna é bwaa gére tùra wà Pétéru, â é nye boome kaa ê Nyuâaê Pwicîri naa gò diri tàpé na rà tàmaari ê popai kà Pwiduée. 
\p  
\v 45 Wà tèpa Juif na rà cèikî, na ia rà me wiâ wà Pétéru\f + \fr 10:45 \fq Wà tèpa…cèikî na ia rà me wiâ wà Pétéru—\ft Côo nee tii 23.\f*, âna rà pò, na naa boome mwara ê Nyuâaê Pwicîri naa gò tàpé na càra caa tèpa Juif.  
\v 46 \x - \xo 10:46 \xt Apostolo 2.4, 19.6\x*Ba rà têrerà na rà tùra naa ê pâ pwâratùra na ité, ma pwamaina Pwiduée. Â é ina wà Pétéru pâ:  
\v 47 «Wànau, o nye pâri ma câjè caa *upwaa tàpé na rà jèe tòpi ê Nyuâaê Pwicîri, pwacèwiijè?» 
\p  
\v 48 \x - \xo 10:48 \xt Apostolo 2.38\x*Â é naa tàrù wà Pétéru, ba na upwaarà naa na nee Pwi Ukai Iésu. 
\p Gée na càùé, â rà ilaé pâ, na é bwaa tàpo pwa cè pàra tòotù wâjaarà. 
\c 11  
\s1 É piwiâ tà tèpa apostolo wà Pétéru 
\p  
\v 1 Wà tèpa *apostolo ma tèpa cèikî, na rà tâa napô *Judée, âna rà têre pâ wà pàra tàpé na càra caa tèpa *Juif, âna rà jèe cèikî mwara naa goro ê popai kà Pwiduée. 
\p  
\v 2 Ûna é too naa *Iérusaléma wà Pétéru, â wà tèpa cèikî na rà tèpa Juif\f + \fr 11:2 \fq Tèpa Juif—\ft Grec: \fqa Tàpé na pwa kamaî tàra. \ft Ipaiwà naa na nee tii 3.\f*, âna rà cagòtù têe ê pwina é pwa, â rà ina têe pâ:  
\v 3 \x - \xo 11:3 \xt Apostolo 10.28; Galatia 2.12\x*«Cina gà too naa jaa tàpé na càra caa tèpa Juif, ma guwà pi-ija naima ma wàilà?» 
\s2 É patùrao Pwiduée 
\p  
\v 4 Â wà Pétéru, âna é piwiâ tàra bwàti ê pâ namuru na tèepaa mariê, gée na autapoo goo ê pwi jèkutâ-bà. Â é ina pâ:  
\v 5 \x - \xo 11:5 \xt Apostolo 10.9–48\x*«Go tâa Joppé, â na pàara na go bwaa gére pwapwicîri na, âna go côo jè muru, na é paari tôo naa na nyuâa wà Pwiduée—pé pwina pwacèwii ê pwérela na dau maina, na cipa ê pâ ârapàpé naûruê. Â é boome gée napwéretòotù tia jaao.  
\v 6 Ûna go ucâri ê pé pwérela bèepwiri, â go côo naa na, pâ macii âraèrù, ma macii a piugà, ma pâ âgòri, ma pâ âûtòo, ma pâ dòèa, ma pâ marü mwara. \fig É côo naa na nyuâa pâ macii na pwicîri na é uti|src="086 cn01945B.tif" size="col" ref="11.6" \fig* 
\v 7 Â go têre ê pwâratùra, na ina tôo pâ: “Gà cimadò co Pétéru, â gà taa, â gà uti.” 
\p  
\v 8 «Êco na go ina pâ: “Bwa! Tàutôo co Pwi Ukai, ba muru pwicîri [naa na ê *Naèà kâbà]. Â câgo caa mu uti gée goo!” 
\p  
\v 9 «Â go jèu têre mwara i pwâra-tùra na me gée napwéretòotù, na ina pâ: “Gà cibwaa câbaèpà ê pwina é ina wà Pwiduée pâ muru na wâdé.”  
\v 10 É wacié tèepaa ê pâ namuru bèepwiri, â gée na càùé, â càùrà too côwâ naa napwéretòotù. 
\s2 Go pâra wiârà naa Césarée 
\p  
\v 11 «Â rà nye tèepaa medario kaa wà tèpa âracié âboro me gée Césarée naa na pwârawâ na bà tâa na.  
\v 12 Â é ina tôo ê Nyuâaê Pwicîri pâ: “Gà cibwaa piwâ na gà pâra wiârà\f + \fr 11:12 \fq Gà cibwaa piwâ na gà pâra wiârà—\fl é, \fqa Pâra wiârà, â gà cibwaa pwaké goro âboro.\f*.” Â wà tèpa 6 béejè na wàilà-ni\f + \fr 11:12 \fq Tèpa 6 béejè na wàilà-ni—\ft Tàpé na rà me wiâ Pétéru gée Joppé. (Côo Apostolo 10.23,45.)\f*, âna rà me wiâô naa Césarée, â bà capai too naa na ê pwârawâ kà Corneille. 
\p  
\v 13 «Â é piwiâ tâbà wà Corneille ê pai côo kêe pwi *angela naa pwârawâ na é ipaarié têe, ma ina têe pâ: “Panuâ pâ cè âboro naa Joppé nau mudà Simona, pwina ina gooé mwara pâ Pétéru,  
\v 14 \x - \xo 11:14 \xt Apostolo 16.31\x*ba ée mwa ina tâgà pâ, na popai na gà o udò goo, wâgà ma diri ê pwârawâ'gà, [ba na o tâa tàwà ê *âji wâro.]” 
\s2 É boome Nyuâaê Pwicîri 
\p  
\v 15 \x - \xo 11:15 \xt Apostolo 2.4\x*«Ûna go tapoo tùra, â é boome naa gòrà ê Nyuâaê Pwicîri, pwacèwii naa gòjè naa na autapoo goo.  
\v 16 \x - \xo 11:16 \xt Apostolo 1.5\x*Â go nye tà niimiri ê pwi popai kà Pwi Ukai, na é ina pâ: “Wà Ioane, âna é *piupwaa goro jawé, êco na wâguwà, âna o mwa *upwaawà goro ê Nyuâaê Pwicîri.” 
\p  
\v 17 «Wà Pwiduée, âna é nye naa tàra mwara ê âraimeai, i Nyuâaê Pwicîri, ma pwacèwiijè, na jè cèikî naa goo Pwi Ukai Iésu Kériso. Â go pwi wàa, ma go cicara wà Pwiduée?» 
\p  
\v 18 \x - \xo 11:18 \xt Apostolo 13.48, 14.27\x*Gée na càùru ê pai têre kàra pwiri, â rà jèe nabwé na rà putàmu, â rà pwamaina Pwiduée, â rà ina pâ: «Üu kaa! Âjupâra pâ wà Pwiduée, âna é naa mwara ê âji wâro tà tàpé na càra caa tèpa Juif, na rà pinünüma ma biirà dèe.» 
\s1 Tèpa cèikî wâ Antioche na Syrie 
\p  
\v 19 \x - \xo 11:19 \xt Apostolo 8.1–4\x*Gée na càùru ê pai bà kà Étienne, â tapoo pwa-imudiri tà tèpa cèikî, â rà jèpa ipiina pâ naa ê pâ napô, naa Phénicie, ma naa na ville Antioche ma gòropô Chypre. Â rà picémara ê popai naawê; êco na rà nye picémara co tà tèpa Juif.  
\v 20 Êco na wà pàra tàpé gée jaarà, tèpa âboro gée Chypre ma na ville Cyrène, âna rà me naa Antioche. Â rà picémara ê *Picémara Wâdé kà Pwi Ukai Iésu tà tàpé na càra caa tèpa Juif.  
\v 21 Nye tâa gòrà ê nii kà Pwiduée, â wâru tèpa âboro, na rà biirà naa goo wà Pwi Ukai, â rà cèikî. 
\p  
\v 22 \x - \xo 11:22 \xt Apostolo 4.36\x*Ûna rà têre pwiri wà tèpa cèikî na wâra pwapwicîri\f + \fr 11:22 \ft Tapoo gée na nee tii bèeni, â tiagoro tii Auinapàpari, âna ê popai \fqa wâra pwapwicîri\ft , âna pai ina wèe pâ, ê picaatâa kà tàpé na rà cèikî naa goo Iésu, â càcaa ê auba maina na Iérusaléma na é pwi Wâra pwapwicîri kà tèpa Juif. Côo mwara \fqa Wâra pwapwicîri \ft naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire)\ft .\f* Iérusaléma, â rà panuâ pâ wà Barnabas naa Antioche.  
\v 23 Ûna é tèepaa pâ, â é côo ê *aupwényunyuâari kà Pwiduée naa gò tèpa âboro, â é dau ipwàdée. Â é pagòorà diri ma rà cimwü bwàti naa goo Pwi Ukai. 
\p  
\v 24 Ba wà Barnabas, âna pwi âboro na é dau wâdé, â maina ê cèikî kêe. Â dau tâa gòé ê Nyuâaê Pwicîri. Â wâru mwara tàpé na rà cèikî naa goo Pwi Ukai. 
\p  
\v 25 \x - \xo 11:25 \xt Apostolo 9.30\x*Géewê, â é pâra naa na ville Tarse, ba na é mudà wà Saulo.  
\v 26 Ûna é pâmariê, â é popaé me naa Antioche. Ru tâa wê naa na caapwi naja. Ru pâra taaci naa na pâ ipitiri kâra wâra pwapwicîri, â rà pacâmuri pâ âboro na wâru. Nye tapoo kaa na Antioche, na tapoo ina goo tèpa cèikî pâ \tl chrétiens\tl*, [pai ina wèe pâ ‘tèpa cèikî naa goo wà Kériso’]. 
\s2 Rà pitu tà tèpa cèikî naa Judée 
\p  
\v 27 Na pàara bèepwiri, âna rà boome gée Iérusaléma naa Antioche pâ tèpa *péroféta [na rà pame ê popai gée jaa wà Pwiduée].  
\v 28 \x - \xo 11:28 \xt Apostolo 21.10\x*Pwi jè ârapàararà, âna nee Agabus. Â wâgooé ê pàtàmara Nyuâaê Pwicîri. Â é cimadò, â é ina tàra pâ: «O mwa pwa cè copwa na dau maina pitiri gòropuu.» (Â nye coo pwi auina-bà na pàara kà Claude, pwi ukai kà tèpa *Roma.) 
\p  
\v 29 Napwa naa goo wà tèpa cèikî, âna rà pitêrerà, ba na rà panuâ pâ cè bépitu kàra tà tèpa cèikî na rà tâa Judée. Rà nye jèpa naa ê pwina pâri ma rà naa [wiâra ê pumara wakè kàra].  
\v 30 \x - \xo 11:30 \xt Apostolo 12.25\x*Â wà Barnabas ma Saulo, âna ru pa pâ i âraimeai dari tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri. 
\c 12  
\s1 Rà tòtàmwara Jacques ma tâjùru Pétéru 
\p  
\v 1 Na pàara-bà, âna é tubaèpà tà pàra tèpa cèikî wà ukai *Héroda Agrippa I.  
\v 2 Â é naa tàrù, ba na tòtàmwara goro tàuwa wà Jacques, pwi aéjii kà Ioane.  
\v 3 Ûna é côo pâ wâdé tà tèpa *Juif, â é nama tâjùru mwara wà Pétéru, na pwi jè *tòotù maina kàra, pwi tòotù na pi-ija poloa na ticè nyaa kêe.  
\v 4 Â é pwa ma tüê naa na karapuu, â é nama wéaarié ê ârapàpé gomu na piârapàpé coda naa na. Ba nümee na pitèi Pétéru na ara diri ê pâ âboro, gée na càùru tòotù *Paséka.  
\v 5 Â rà wéaari wà Pétéru naa na karapuu. Â napwa wà tèpa cèikî, âna rà gòo goro pwapwicîri taaci ba kêe. 
\s2 É pacòobé Pétéru pwi angela 
\p  
\v 6 Na pwi bàrane béaa kâra ê pai pitèié, âna wà Pétéru, âna é puu nabibiu kâra ârailu coda. Â tòoé goro itùpaò, naa goo tupédu coda. Â pwa mwara tèpa coda, na rà wéaari ê goropwârawâ goro karapuu. 
\p  
\v 7 Êco na é nye pwairi tèepaa kaa pwi jè *angela kà Pwi Ukai, â nye po pwéelaa kaa na karapuu. Â wà pwi angela, âna é pitaci\f + \fr 12:7 \fq Pitaci—\fqa Toucher sur le côté.\f* gòro jènere wà Pétéru. Â é ina têe pâ: «Gà cimadò wài!» Â nye tûu kaa gée goro ê du î wà Pétéru i pâ itùpaò. 
\p  
\v 8 Â é jèu ina têe côwâ wà pwi angela pâ: «Gà piigà goro i karapuu'gà, â gà coona i du wâraâgà.» Â é nye pitêre dèe wà Pétéru. 
\p  é ina têe mwara wà pwi angela pâ: «Wâdé.  gà coona i palito'gà, â gà me wiâô.» 
\p  
\v 9 Â é pâra wiâê gée na karapuu wà Pétéru. Êco na câé caa tâmogòori pâ ê pâ pwina é pwa têe wà pwi angela, âna nye tàgére âjupâra. Ba é niimiri pâ é pwa âcôwâ.  
\v 10 \x - \xo 12:10 \xt Apostolo 5.19\x*Â ru wénari ê tèpa coda na rà wéaa béaa, â ru wénari mwara wà tàpé na rà coo wê. Â ru tèepaa pâ naa goo ê goropwârawâ paò na babé wâri ê ville. Â é nye pitàpirié acari béaa kàru, â ru còobé, â ru pâ naa jè naigé. Gée pwiri, â nye tàpo tiàu kaa i pwi angela. 
\p  
\v 11 Â pitâmogòo nüma wà Pétéru, â é ina pâ: «Nye âjupâra kaa! Wà Pwi Ukai, âna é nye panuâ me pwi angela kêe, ba na é upao gée na-araraî wà Héroda! Â é upao jii ê pâ pwina èpà na rà pwa na rà pwa tôo tèpa Juif [na rà cicarabà].» 
\s2 É pâra naa jaa tèpa cèikî bée 
\p  
\v 12 É pâra wà Pétéru naa na pwârawâ kà Maria, nyaa kà Ioane (na jè nee mwara Maréko). Rà tàgére tâa wê ê jè auwâru goro tèpa cèikî, â rà nye tàgére pwapwicîri.  
\v 13 Â é cùu ê goropwârawâ na autò wà Pétéru, â é me wà Rhode nau tàpiri. (Wà tôoni, âna tô ênawéna na pwi pwârawâ-bà.)  
\v 14 Â é têreina ê pwâratùra kà Pétéru, â naa na pai wâdé têe, â é itàa pâ, na ina pâ: «É! Wà Pétéru na é wâboo gòroigé!» Â é imwüru na é tàpiri i goropwârawâ! 
\p  
\v 15 Â rà ina têe pâ: «Gà ipwirié co tôoni!» Êco na é nye gòo goro ina pâ: «Akaé! Go nye âjupâra.» Â rà ina mwara têe pâ: «Bwa! O gére nyuâaê\f + \fr 12:15 \fq Nyuâaê—\fl é, \fqa Pwi angela kêe. \ft Rà cèikî wà tèpa Juif pâ, rà wéaarijè jècaa ê pâ angela.\f*.» 
\m  
\v 16 Na rà gére wàrapwiri pai tùra kàra, âna wà Pétéru, âna é nye tàgére gòo goro cùu taaci i goropwârawâ! Â rà mwa tàpiri, â rà nye dau pò kaa. 
\p  
\v 17 Â é pwa ineremuru tàra pâ, na rà cibwaa tùra. Â é piwiâ tàra ê pai pacòobée gée na karapuu. Â é ina tàra pâ: «Guwà mwa ina tà Jacques\f + \fr 12:17 \fq Jacques—\ft Pwi jii wà Iésu. (Côo \fl note \ft goo Apostolo 15.13.)\f* ma pàra tèpa cèikî béejè.» Â é còobé jiirà, â é pâra naa na jè ére. 
\p  
\v 18 \x - \xo 12:18 \xt Apostolo 5.22–24\x*Ûna pwaa dòme, â rà paé ma me wà tèpa coda. Â rà dau géaa, ba càra caa tâmogòori cèna é wêe wà Pétéru, â dau wâgotàra.  
\v 19 Â é nama rà mudèe bwàti wà Héroda, êco na càra caa pâmariê. Â é pitawiâ wà tèpa wéaa, â é nama catàmwararà. 
\p Gée na càùé, â é boo wà Héroda gée napô *Judée naa Césarée, ba na é pitâa wê. 
\s1 É bà ukai Héroda Agrippa I 
\p  
\v 20 É dau putàmu wà ukai Héroda naa goo wà tèpa âboro gée Tyr ma Sidon. Êco na rà me nau côoê, ba na rà ilari jiié ê pinaanapô. (Ba ê du ville kàra, âna ru wâro goo ê napô kà Héroda.) Â rà nama é pwi naigé mee wà Blastus, pwi ênawéna kà pwi ukai, pwi a wéaari ê pwârawâ maina kêe. 
\p  
\v 21 Na pwi tòotù na é jèe dàbacoo na wà Héroda, â é coona ê ârabwée kâra ukai kêe. Â é too naa gòro ê autâa kêe, â é patùra tèpa âboro. 
\p  
\v 22 Â rà nye dau picâdirié, ma ina pâ: «É! Càcaa pwi âboro na gére tùra! Â pwi jè pwiduée!» 
\p  
\v 23 \x - \xo 12:23 \xt Daniel 5.20\x*Â wâdé têe na rà pwamainaê jii wà Pwiduée. Êkaa na é nye èié kaa ê pwi angela kà Pwi Ukai, â rà iri ê naparawée ê pâ âgù, â é bà. 
\p  
\v 24 \x - \xo 12:24 \xt Ésaïe 55.11\x*Napwa naa goo ê popai kà Pwi Ukai, âna jèe dau picémara ba maina pâ, â é pitoo ê jéû tèpa cèikî.  
\v 25 \x - \xo 12:25 \xt Apostolo 11.29–30, 15.37\x*Gée na càùru ê pai wakè kà Barnabas ma Saulo, â rà wâjué côwâ gée\f + \fr 12:25 \fq Gée Iérusaléma—\ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà ina pâ: \fqa Naa Iérusaléma.\f* *Iérusaléma, wàilà ma Ioane-Maréko. 
\c 13  
\ms1 bétapoo pai pâra kà paulo 
\mr (Naporomee 13.1–14.28) 
\s2 Rà pitòrigari Barnabas ma Saulo 
\p  
\v 1 Naa na wâra pwapwicîri naa Antioche wâna province Syrie, âna pwa pàra tèpa *péroféta, ma tèpa ipacâmu—wà Barnabas, wà Siméon pwina ina gooé pâ ‘Pwi âboro duu’; Lucius gée na ville Cyrène; Manaën na ia ru pimaina naima ma pwi kupénoo *Héroda Antipas; ma wà Saulo. 
\p  
\v 2 \x - \xo 13:2 \xt Apostolo 9.15\x*Pwa pwi pàara na rà gére ipwanya—ba rà panuâ ê ija, ba na rà gére pwapwicîri tà Pwi Ukai. 
\p  é ina tàra ê Nyuâaê Pwicîri pâ: «Guwà pitòpò naaiti wà Barnabas ma wà Saulo, târa ê wakè na go todàru naa goo.» 
\p  
\v 3 \x - \xo 13:3 \xt Apostolo 6.6\x*Gée na càùru ê ipwanya ma pwapwicîri kàra, â rà tòpò îrà naa gòru [ba na pwényunyuâariru] â rà panuâru pâ. \fig |src="Map Paul1.tif" size="span" loc="Act 13.3" ref="Apostolo 13:3" \fig* 
\s1 Ru pâra naa gòropô Chypre 
\p  
\v 4-5 \x - \xo 13:4-5 \xt Apostolo 12.12, 15.39\x*É cùru pâ Barnabas ma Saulo ê Nyuâaê Pwicîri. Â é pâra wiâru wà Ioane-Maréko, ba na é pitu tàru. Rà boo naa na ville Séleucie, â géewê, â rà pâ gòro wànga naa gòropô Chypre. Ûna rà tèepaa pâ naa na ville Salamine, â ru picémara ê popai kà Pwiduée wà Barnabas ma Saulo, naa na pâ *wâra pitapitiri kà tèpa *Juif. 
\s2 É cicararu Élymas 
\p  
\v 6 Ûna ru jèe pâra pitiri ê pô, tia na ville Paphos, â ru pâmari pwi jè Juif na nee Bar-Jésus (Élymas naa na grec)\f + \fr 13:6 \fq Élymas naa na grec—\ft Popai gée na nee tii 8.\f*. Wà pwi âboro-bà, âna pwi a pwa tutê, â é ina pâ wàé pwi péroféta kà Pwiduée [na é pame popai kêe].  
\v 7 Wà pwiibà, âna pwi bée Sergius Paulus, pwi kupénoo kâra pô-bà, na pwi a tàmanga. Wà pwi kupénoo-bà, âna é todà wà Barnabas ma Saulo, ba dau nümee na é têre ê popai kà Pwiduée.  
\v 8 Êco na wà Élymas, âna é mudàra, ba na é dàbii ê aucèikî kà pwi kupénoo. 
\p  
\v 9 Wà Saulo (na ina gooé mwara pâ Paulo)\f + \fr 13:9 \fq Saulo; Paulo—\ft Nee naa na hébéru pâ: \fqa Saulo\ft , nee naa na grec pâ: \fqa Paulo.\f*, âna dipitirié ê Nyuâaê Pwicîri, â é ucâri Élymas burà ina têe pâ:  
\v 10 «Pwina naî *Caatana! Gà pwi a cicara ê pwina *tàrù! Dau pwi a maina kaa ê pwa tûâ naa googà! Wànau? Bwaa caa pâ nabwé kaa ê pai cicaragà ê pâ naigé na tàrù kà Pwi Ukai?  
\v 11 \x - \xo 13:11 \xt Apostolo 9.8\x*Ée tatéegà wà Pwi Ukai, â gà o bwi ni, â o tàpo pwa pàara na o câgà caa côojè.» 
\p  nye me kaa ê bàutê naa gò wà Élymas, â jèe câé caa côojè.  é mudàra ma cèi dàra pâ âboro, ba na rà pipopaé. 
\p  
\v 12 Napwa naa goo wà pwi kupénoo, âna é pò goro ê pwina gére tèepaa, ma ê pàtàmara ê popai kà Pwiduée, â é nye cèikî kaa. 
\s1 Na Antioche goro jènere Pisidie 
\p  
\v 13 \x - \xo 13:13 \xt Apostolo 15.38\x*Gée na càùé, â wà Paulo ma tèpa bée, âna rà pa wànga gée Paphos, pâ naa na ville Perge gée goo province Pamphylie. Â é pâra jiiru naawê wà Ioane-Maréko, â é wâjué côwâ naa *Iérusaléma.  
\v 14 Â gée Perge, âna ru pâra wà Paulo ma Barnabas, â ru pâra wii ê naigé pâ naa Antioche goro jènere pwi ére napô Pisidie. 
\p Ûna ru tèepaa pâ naawê, â ru tò naa na wâra pitapitiri kà tèpa Juif, na *tòotù pwicîri.  
\v 15 Wà tèpa âboro na rà pwapwicîri wê, âna rà gére pûra i tii goro *Naèà kà Moosé, ma i tii kà tèpa péroféta. Â rà ina tàru wà tèpa pitûâ pâ: «Tupédu jènerebà, wiàna pwa cè popai kàu, târa pagòojè, â gàu cimadò ma gàu tùra.» 
\s2 É patùra tèpa jènereê Paulo 
\p  
\v 16 É cimadò wà Paulo, â é pwa ineremuru, ba na rà cibwaa tùra, â é ina pâ: «Bwa; guwà têre diri, i tàpé *Isaraéla, ma wâguwà mwara na guwà gére pwapwicîri naima.  
\v 17 \x - \xo 13:17 \xt Exode 1.7, 6.6, 12.51\x*Wà Pwiduée kâra ê pwi Ba kâjè Isaraéla, âna é pitòrigari wà tèpa caa kâjè. Â é pwa ma é pimaina too ê Ba, na pwi pàara na rà bwaa pwa pârame naa napô *Aigupito. Â é pwa ma rà còobé, goro ê nii ma pàtàmee.  
\v 18 \x - \xo 13:18 \xt Nombres 14.34; Deutéronome 1.31\x*Â é pa-ijarà\f + \fr 13:18 \fq É pa-ijarà—\fl é, \fqa É pidàpwicâariê naa goorà.\f* na wâpâ na 40 naja, naa namaré. 
\p  
\v 19 \x - \xo 13:19 \xt Deutéronome 7.1; Josué 14.1\x*«É pwa ma rà pwâri ma catàmwara ê 7 mwaciri naa napô *Kanana, â é panuâ tàra ê napô, ba na tèpa âji apooé.  
\v 20 \x - \xo 13:20 \xt Juges 2.16; 1 Samuel 3.20\x*Ê pwi pàara-bà, âna wâmwünyabweri 450 naja [gée na càùru pai pitòrigarirà kêe na Aigupito]. Â é naa tàra wà tèpa ukai \tl juges\tl*, târa pipoparà tiagoro ê pàara kà péroféta Samuéla. 
\p  
\v 21 \x - \xo 13:21 \xt 1 Samuel 8.5,19, 10.20–24\x*«Nye, na pwi pàara-bà, na wà tèpa ijiao kâjè, âna rà ilari jii Pwiduée cè pwi ukai kàra. Â é naa tàra wà Saül, pwina naî Kis gée na wâao kà *Benjamin. Â wà Saül âna é pwi ukai kàra naa na 40 naja. 
\s2 É pwi a pa-udòjè Iésu 
\p  
\v 22 \x - \xo 13:22 \xt 1 Samuel 13.14, 16.12; Psaume 89.21\x*«Gée na càùé, â é tapwùtù Saül wà Pwiduée, â é naa târa ê Ba wà pwi ukai *Davita. É ina wà Pwiduée gooé pâ: \qt Go jèe pâmari wà Davita pwina naî Jessé, pwi âboro na wânümoo gooé, na ée mwa pacoo diri câbawâdé kôo.\qt*\rq 1 Samuel 13.14\rq* 
\p  
\v 23 \x - \xo 13:23 \xt 2 Samuel 7.12–16\x*«Â ê autûâri kà Pwiduée, âna na ée mwa còobé gée na ê tâa kà Davita, wà Iésu pwi a-upa Isaraéla. 
\p  
\v 24 \x - \xo 13:24 \xt Mataio 3.1–2\x*«Béaa kâra ê pai tèepaa kà wà Iésu, âna é me wà *Ioane Pwi a piupwaa, â é picémara tà tèpa Isaraéla. Â é ina tàra pâ: “Guwà pinünüma ma guwà biiwà ma *upwaawà.”  
\v 25 \x - \xo 13:25 \xt Ioane 1.20,27\x*Ûna é pwa na é tubanabwé ê wakè kêe, â é mu nye tà ciburà ina tàra wà Ioane pâ: “Gona guwà gére niimiri pâ wâgo wàa? Ba càcaa wâgo pwi *Mesia, [pwi ukai na guwà tapacîê gée na biu]. Guwà côo, ée mwa pwicò kôo wà pwiibà, na po dau càcaa pâri ma go tipi ê otàpwe goro du wâraâê.”» 
\s2 Càra caa côoinaê tèpa pitûâ 
\p  
\v 26 [É ina mwara wà Paulo pâ]: «Tàpo tàmaariô, co tèpa jènereô, tèpa gòobàra *Abéraama, ma wâguwà mwara na papwicîri wà Pwiduée. Jèe panuâ medarijè diri ê pwi popai bèeni, ba na jè udò, [ma tâa tâjè ê *âji wâro].  
\v 27 Êco na wà tèpa âboro Iérusaléma ma tèpa ukai kàra, âna càra caa câmogòori pâ, wà Iésu, âna é me, ba na jè udò. Càra caa tâmogòori ê popai na rà ina béaa wà tèpa péroféta; ê popai na rà mu pûra diri na ê pâ tòotù pwicîri! Êco na rà pacoo ê popai-bà, na rà pwa ma é bà wà Iésu. 
\p  
\v 28 \x - \xo 13:28 \xt Mataio 27.22–23\x*«Â rà nye tâmogòori pâ, nye ticè na é pwa wà Iésu na pâri ma tétàmwereê goo. Êco na rà nye ilari jii wà *Pilato pâ, wâdé na é bà [naa goro *kurucé].  
\v 29 \x - \xo 13:29 \xt Mataio 27.59–60\x*Ba rà pacoo diri ê pâ namuru na ina naa gooé. Â gée na càùé, â rà naaê boo gée goro kurucé, â rà tòpòé naa na auipwàni.» 
\s2 É pawâroé côwâ Pwiduée 
\p  
\v 30 «Êco na wà Pwiduée, âna é pawâroé côwâ, gée nabibiu kà tèpa bà.  
\v 31 \x - \xo 13:31 \xt Apostolo 1.3,8\x*Â naa na pâ tòotù na dau wâru, â é ipaarié taaci wà Iésu tà tèpa âboro na ia rà too ma wàé gée Galilée naa Iérusaléma. Â nabàni, âna rà jèe tèpa *paâjupâraê naa nabibiu kâra ê Ba Isaraéla. 
\p  
\v 32 «Â wàibà, âna bà picémara tàwà ê pwi *Picémara Wâdé bèepwiri. Ba é jèe mara ina béaa wà Pwiduée tà tèpa jojoorojè pâ ée mwa pwa jè muru.  
\v 33 \x - \xo 13:33 \xt Psaume 2.7\x*Â nabàni, âna é pwa ba kâjè tèpa naîrà\f + \fr 13:33 \fq Kâjè tèpa naîrà—\fl é, \fqa Kà tèpa naîrà.\f* [ma pàra tàpé mwara]. Ba é pwa ma é wâro côwâ wà Iésu. 
\p «Jèe wii gooé, naa na béârailu kâra salamo kà Davita pâ: 
\b  
\q1 \qt [Wàéni popai kôo,\qt* 
\q1 \qt na go ina] nabà:\qt* 
\q1 \qt Gà pwina naîô,\qt* 
\q1 \qt â go pwi caa'gà\qt*\f + \fr 13:33 \fq Wàéni popai kôo na go ina nabà… \ft Grec: \fqa Nabà, âna gà jèe pwi naîô, â go jèe pwi caa'gà. \ft Naa na tii Salamo (Psaumes), âna é ina wà Pwiduée ê popai bèepwiri tà pwi Mesia kêe, ûna é pwa ma é Pwi Ukai kâra diri ê pâ muru. (Wà Paulo, âna é paari pâ wà Iésu Kériso, âna pwi Mesia.)\f*\qt .\qt*\qs Psaume 2.7\qs* 
\b  
\m  
\v 34 \x - \xo 13:34 \xt Ésaïe 55.3\x*«Â wà Pwiduée, âna é pawâroé côwâ, gée nabibiu kà tèpa bà, ba na é cibwaa wâjué côwâ naa na auipwàni, â é cibwaa wai ma botére. Ba ée jèe mara ina wà Pwiduée pâ: \qt Go mwa naa tàwà ê *aupwényunyuâari na go jèe mara ina tà Davita.\qt*\rq Ésaïe 55.3\rq* 
\p  
\v 35 \x - \xo 13:35 \xt Psaume 16.10\x*«Â âjupâra, ba é wii mwara wà Davita, naa na jè ére pâ: 
\b  
\q1 \qt Gà jèe pitòrigario\qt* 
\q1 \qt ma go pwi ênawéna'gà.\qt* 
\q1 \qt O câgà caa panuâ nyuâaô\qt* 
\q1 \qt ma é tâa na aubà.\qt* 
\q1 \qt O câgà caa panuâ naiio\qt* 
\q1 \qt ma o wai ma botére.\qt*\qs Psaume 16.10\qs* 
\b  
\m  
\v 36 «Wà ukai Davita, âna é nye tà piênawéna kà Pwiduée, tiagoro ê pai bà kêe, â é pacoo ê câbawâdé kà Pwiduée. Êco na é bà, â pwàniriê pwacèwii diri tèpa caa kêe, â é jèe wai ma botére naa na auipwàni.  
\v 37 Êco na wà pwina é jèe pawâroé wà Pwiduée, âna câé caa wai ma botére.» 
\s2 É pame pai pwanauri èpà kâjè 
\p  
\v 38-39 \x - \xo 13:38-39 \xt Roma 10.4\x*«Wâdé na guwà tâmogòori bwàti, co tèpa jènereô, pâ, bà picémara tàwà nabà ê pai pwanauri èpà naa na nee Iésu. Â nye gée gooé kaa, na tòpò pinaanapô naa nabibiu kâjè ma wà Pwiduée\f + \fr 13:38-39 \fq Tòpò pinaanapô naa nabibiu kâjè ma wà Pwiduée—\ft Côo \fl note \ft goo Roma 1.17.\f*, ba na jè tèpa âboro na jè tàrù na araé. Ba càcaa pâri, ê Naèà kà Moosé ma pwanauri ê èpà, ma nama jè tàrù.  
\v 40 Â guwà pwacôoco, ba péa tà tèepaa mariwà ê pwina rà jèe ina tèpa péroféta: 
\b  
\q1  
\v 41 \x - \xo 13:41 \xt Habakuk 1.5\x*\qt Guwà pwacôowà,\qt* 
\q1 \qt wâguwà tèpa ipwamainawà!\qt* 
\q1 \qt Go mwa papòwà,\qt* 
\q1 \qt â guwà jèpa ipiina!\qt* 
\q1 \qt Go o mwa pwa wakè kôo\qt* 
\q1 \qt na guwà bwaa wâro;\qt* 
\q1 \qt wakè na muugère\qt* 
\q1 \qt ma dau maina awé.\qt* 
\q1 \qt  wiàna wiâ tàwà,\qt* 
\q1 \qt â câguwà caa wâari.\qt*» \qs Habakuk 1.5\qs* 
\b  
\m  
\v 42-43 [Â ûna é ina diri pwiri wà Paulo, â] jèe nabwé ê ipitiri, â ru còobé ma Barnabas gée na i wâra pitapitiri. Â rà ilari jiiru wà tèpa âboro pâ, na ru mwa tòpò cè gòobàra ê popai kàru, na ê tòotù pwicîri noowê. Â wâru tàpé na rà pâra wiâru—wà tèpa Juif, ma tàpé na rà biirà naa goro ê pwapwicîri kà tèpa Juif. Â rà ipwa jèkutâ naima, â ru pagòorà ba na rà cimwü naa na *pimeaari imudi kà Pwiduée. 
\s2 Ru pâdari tàpé na càra caa tèpa Juif 
\p  
\v 44 Na pwi tòotù pwicîri pâ côwâ, âna ipiti êdiri tèpa âboro na ville Antioche wâ Pisidie, ba na rà têre ê popai kà Pwi Ukai.  
\v 45 Ûna rà côo pwiri wà [tèpa pitûâ kà] tèpa Juif, â rà iboo goo wà Paulo, â rà tobapwâê ma inaê ba èpà.  
\v 46 \x - \xo 13:46 \xt Apostolo 3.26, 18.6\x*Êco na ru ina ba gòo tàra wà Paulo ma Barnabas pâ: «Bu mara me mariwà ba wâguwà tàpé na, na guwà mara têre ê popai kà Pwiduée. Ûna guwà tüma, êkaa na, bu o biibu dà tàpé na càra caa tèpa Juif. Ba munaa càcaa kàwà ê *wâro dàra gòiri jaa Pwiduée?!  
\v 47 \x - \xo 13:47 \xt Ésaïe 49.6\x*Ba wàéni ê pwina é jèe ina tâbà wà Pwi Ukai pâ: 
\b  
\q1 \qt Go tòpògà ma cùrugà.\qt* 
\q1 \qt Gà mwa pwéelaa kâra pâ Ba.\qt* 
\q1 \qt Ina târa gòropuu:\qt* 
\q1 \qt “É jèe me wà Pwi Ukai;\qt* 
\q1 \qt me nau pa-udòwà!”\qt*» \qs Ésaïe 49.6\qs* 
\s2 Dau wâru tàpé na rà cèikî 
\p  
\v 48 Ûna rà têre pwiri wà tàpé na càra caa tèpa Juif, â rà dau ipwàdée. Â rà ina pâ: «Nye dau wâdé kaa ê popai kà Pwi Ukai!» Â rà cèikî wà tàpé na é jèe pitòrigarirà wà Pwiduée, ba na tà tàra ê wâro dàra gòiri jaaé. 
\p  
\v 49 Â napwa naa goo ê popai kà Pwi Ukai, âna é pâpitiri napô. 
\p  
\v 50 Êco na wà tèpa cicara Paulo ma Barnabas, âna rà pinaa ârapûru wà tèpa âboro, ba na rà tubaèpà tàru ma pacòobéru. Wàilà âna tèpa ijiao kâra napô, ma pàra ilàri na wâdé tàra ê pwapwicîri kà tèpa Juif, â na pi-inarà ba wâdé na pwi napô-bà. Â rà pacòobéru gée napô kàra.  
\v 51 \x - \xo 13:51 \xt Mataio 10.14; Apostolo 18.6\x*Â ru tauri ê dàuru puu goro âru\f + \fr 13:51 \fq Tauri ê dàuru puu goro âru—\ft Pai ina wèe pâ, o càcaa pûra naa gooru cè pwina o tèepaa marirà.\f*, â ru pâra naa na ville Iconium. 
\p  
\v 52 Â wà tèpa cèikî na rà tâa Antioche, âna dipitirirà ê Nyuâaê Pwicîri, â é nama rà dau ipwàdée. 
\c 14  
\s1 Paulo ma Barnabas na Iconium 
\p  
\v 1 Ipaiwà ê pwina tèepaa na Iconium ma wâ Antioche. Ba ru too wà Paulo ma Barnabas naa na *wâra pitapitiri kà tèpa *Juif; â ru picémara ê popai kà Pwiduée; â wâru tèpa âboro na rà cèikî—wà tèpa Juif, ma wà tàpé na càra caa tèpa Juif mwara.  
\v 2 Napwa naa goo wà pàra tèpa Juif, âna tàutàra dàra cèikî naa goo ê popai na ru ina; â rà pitoo naa na pûru wà pàra tèpa tâa wê, ba na rà putàmu naa goo wà Paulo ma Barnabas. 
\p  
\v 3 \x - \xo 14:3 \xt Maréko 16.20; Hébéru 2.4\x*Êco na càru caa pò ma pâra, â ru bwaa nye tàpo tâa wê. Â càru caa piwâ na ru picémara ê *pimeaari imudi kà Pwi Ukai, ba tupédu a cèikî naa gooé. Â é *paâjupâra ê pâ popai na ru ina wà Pwiduée, na é nama ru pwa ê pâ *câmu kâra pàtàmee na rà pò goo wà tèpa âboro.  
\v 4 Â rà pitadàrùrà wà tèpa âboro na napô bèepwiri. Ba ê jè ére gée goorà, âna é pâra wiâ [tèpa caa kà] tèpa Juif; â jè ére, âna é pâra wiâ wà tupédu *apostolo. 
\p  
\v 5 \x - \xo 14:5 \xt Apostolo 14.19\x*Pwa mwara pàra tàpé na càra caa tèpa Juif [na rà cicara Paulo ma Barnabas]. Â rà pitêrerà ma wà tèpa Juif, ma wà tèpa caa kàra\f + \fr 14:5 \fq Tèpa caa kàra—\ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Tèpa naporomeerà.\f*, ba na rà catàmwararu goro atü.  
\v 6 Êco na, ûna ru tâmogòori pwiri, â ru uru pâ naa napô Lycaonie—naa na du ville Lystre, ma Derbe, ma ê pâ na ére goro jènereru.  
\v 7 Â ru picémara naawê ê *Picémara Wâdé. 
\s1 Na Lystre ma Derbe 
\p  
\v 8 Na pàara bèepwiri, âna é tâa Lystre ê pwi a pitàbwamwa. Gée na aukîri kêe, âna càcaa pâri ma é cimadò ma é pâra.  
\v 9 Â, na jè tòotù, âna é tàmaari wà Paulo na é gére picémara ê popai. Â é nye po ucâriê kaa wà Paulo, ba é côo pâ é cèikî wà pwiibà pâ o mwa wâdé du âê. 
\p  
\v 10 Â é dau tùra too wà Paulo, â é ina têe pâ: «Gà cimadò, â gà citàrù!» 
\p  é nye êgò kaa, â é too na citàrù, â é pâra! 
\p  
\v 11 \x - \xo 14:11 \xt Apostolo 28.6\x*Wâru ê pâ âboro gée Lycaonie na rà côo pwiri, â rà uu burà ina naa na pwâratùra kàra pâ: «É! Wà tèpa duée kâjè, âna rà jèe pipwârürà\f + \fr 14:11 \fq Pipwârürà—\fqa Se transformer.\f* naa goo tèpa âboro, â rà boome darijè!» 
\p  
\v 12 Â rà naa tàru ê nee tèpa duée kàra. Ba rà ina goo Barnabas pâ Zeus, nee pwi ukai kà tèpa duée; â wà Paulo pâ Hermès\f + \fr 14:12 \fq Zeus; Hermès—\ft Biu, âna wà tèpa Grec bèeni, âna dau wâru tèpa duée kàra.\f* ba nye wàé na é pwi a pame ê popai. 
\p  
\v 13 Pwa ê wâra pwapwicîri kà Zeus, âna é wâni na jè tapoo tò naa na ville\f + \fr 14:13 \fq Wâni na jè tapoo tò naa na ville—\fqa À l'entrée. \ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Wâna autò na ville.\f*. Â wà pwi a pwa ârapwaailò kêe, âna é pame ê pâ paaci bau pâ buké, â é tòpò boo naa goro ê pâ goropwârawâ. Ba nümarà ma wà tèpa âboro na rà pwa *ârapwaailò tà tupédu apostolo. \fig Nüma tèpa Lycaonie na rà pwa ârapwaailò tà Paulo ma Barnabas|src="087 cn02119b.tif" size="col" ref="14.13" \fig* 
\s2 Caapwi co pwi âji Pwiduée! 
\p  
\v 14 Êco na, ûna ru têre pwiri, â dau càcaa wâdé tàru, â ru tidàpa ê ârabwée kàru\f + \fr 14:14 \fq Tidàpa ê ârabwée kàru—\ft Rà tidàpa ê ârabwée kàra wà tèpa Juif na rà po dau pikîri. É, na po dau dàpàgà tàra goo cè jè muru, pwacèwii na rà pwa cèna èpà tà Pwiduée.\f*. Â ru itàa pâ naa nabibiu kâra pâ âboro, â ru tomara too pâ:  
\v 15 \x - \xo 14:15 \xt Psaume 146.6; Apostolo 10.26\x*«Bwa! Tèpa béebu, dà na guwà pwa? Wàibu, âna bu nye tupédu âboro pwacèwiiwà! Â bu me nau picémara tàwà ê Picémara Wâdé. Wâdé na guwà panuâ ê pâ duée kàwà na ticèmuru naa goorà. Guwà biiwà naa goo wà Pwiduée na é wâro. Ba wàé na é pwa ê napwéretòotù ma gòropuu ma nawià, ma diri ê pâ namuru na wâna. 
\p  
\v 16 \x - \xo 14:16 \xt Apostolo 17.30\x*«Â wà pwi Pwiduée-bà, naa na pâ pàara biu, âna é panuâ ê pâ Ba, ma rà pwa ê pâ câbawâdé kàra.  
\v 17 \x - \xo 14:17 \xt Jérémie 5.24\x*Êco na é mu nye tà paari tâjè ê pimeaari kêe, na é pwa ê pâ muru na wâdé ba kâjè. Ba é naa tâjè ê popaa me gée napwéretòotù, ma ê pàara na piûnya na. Â wàé na é naa tâjè ê pâ utimuru na dau wâru, â é naa mwara ma jè dau ipwàdée.» 
\p  
\v 18 Â ru jèe nye ina tàra ê pâ popai bèepwiri wà Paulo ma Barnabas, êco na ru bwaa nye tàpo paa goro ticia jiirà pâ, na rà cibwaa pwa ârapwaailò tàru. 
\s2 Rà èi Paulo goro atü 
\p  
\v 19 \x - \xo 14:19 \xt Apostolo 17.13; 2 Korénito 11.25\x*Êco na rà tèepaa me naawê wà tèpa Juif na ia rà cicara Paulo ma Barnabas naa Antioche ma Iconium. Â rà too naa na pûru wà pàra tèpa âboro, ba na rà catàmwara Paulo. Â rà dau èié goro atü, â rà bèerié còobé gée na napô, ba rà tà niimiri pâ é jèe bà.  
\v 20 Êco na rà cibèepié wà tèpa cèikî, â é cimadò â é tò naa na ville. 
\p Na pwi tòotù gée paé côwâ, â ru pâra ma Barnabas naa na ville Derbe. 
\s1 Ru wâjué côwâ naa Antioche wâ Syrie 
\p  
\v 21 Géewê, âna ru picémara ê Picémara Wâdé na Derbe, wà Paulo ma Barnabas. Â wâru tèpa âboro na rà cèikî. Â ru wâjué me côwâ naa Lystre, ma Iconium, ma Antioche wâ Pisidie.  
\v 22 \x - \xo 14:22 \xt Apostolo 15.32; 1 Tésalonika 3.3\x*Ru pagòo tèpa cèikî, ba na rà cimwü naa na cèikî kàra naa goo wà Pwi Ukai. Â ru ina tàra pâ: «Jè wâro na ê pâ picâri, na jè pâra wii ê naigé pâ naa na ê *Mwaciri kà Pwiduée.» 
\p  
\v 23 Ru pitòrigari wà pàra tèpa âboro, ba na rà tèpa pitûâ naa na jèpa wâra pwapwicîri. Â ru ipwanya—ru panuâ ê ija na jè pàara, ba na ru pwapwicîri kàra bwàti.  
\v 24 Â nabwé, [â ru picijiirà] â ru tapàgà boo Pisidie, â ru tèepaa naa na province Pamphylie.  
\v 25 Â ru picémara ê popai kà Pwiduée naa na du ville wê—naa Perge, ma Attalie. 
\p  
\v 26 \x - \xo 14:26 \xt Apostolo 13.1–2\x*Géewê, â ru pa wànga ba na ru wâjué côwâ naa Antioche wâ Syrie. Ba nye wà tèpa cèikî na pwi ére-bà, na ia rà panuâru na aranara ê pimeaari imudi kà Pwiduée, târa pwi wakè na ru gére tubamwara. 
\p  
\v 27 \x - \xo 14:27 \xt Apostolo 15.4,12\x*Ûna ru tèepaa pâ, â ru panaimari tèpa cèikî. Â ru piwiâ tàra diri ê pâ namuru na é nama ru pwa wà Pwiduée. Â ru piwiâ mwara ê pai tàpiri ê goropwârawâ tà tàpé na càra caa tèpa Juif, ma rà cèikî.  
\v 28 Â bwaa tàpo gòiriru goro tâa wê. 
\c 15  
\s1 Pwâra pitùra goro Naèà kà Moosé 
\p  
\v 1 \x - \xo 15:1 \xt Galatia 5.2\x*Pwa pàra tèpa âboro, na rà me gée napô *Judée, na rà pacâmuri tèpa cèikî pâ: «Wiàna câguwà caa pipwa *kamaî tàwà wiâra ê *Naèà kà Moosé, â o câguwà caa udò.» 
\p  
\v 2 \x - \xo 15:2 \xt Galatia 2.1\x*Êco na wà Paulo ma Barna-bas, âna ru dau pitakàna ma wàilà goro ê pwi auniimiri-bà. Â rà pâ nau pitêrerà pâ, wâdé na rà too naa *Iérusaléma, wàilu ma wà pàra tàpé gée goorà, ba na rà o pitùra wà tèpa *apostolo ma wà tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri, goo ê pwi auinapopai bèepwiri. 
\p  
\v 3 Â êkaa, na é panuârà pâ ê wâra pwapwicîri. Â rà pâra wà tàpéeni, â rà tapàgà du ére napô Phénicie ma *Samaria. Â rà piwiâ tà tèpa cèikî wê ê pai cèikî kà tàpé na càra caa tèpa *Juif. Â rà dau ipwàdée goo, wà tàpé na rà têre ê pwi jèkutâ-bà. 
\s1 Ipitiri na Iérusaléma 
\p  
\v 4 \x - \xo 15:4 \xt Apostolo 14.27\x*Ûna rà tèepaa pâ naa Iérusaléma wà Paulo ma Barnabas ma wà tèpa béeru, â é tòpirà ê wâra pwapwicîri—êdiri wà tèpa cèikî ma tèpa apostolo ma tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri. Â rà piwiâ tàra diri ê pâ muru na é nama rà pwa wà Pwiduée. 
\p  
\v 5 Êco na rà wâjaarà wà pàra tèpa *Farasaio na rà jèe cèikî naa goo wà Iésu. Â rà cimadò, â rà ina tàra pâ: «Wâdé na rà pwa kamaî tà tèpa cèikî na càra caa tèpa Juif, â wâdé na rà pâra wiâ bwàti ê Naèà kà Moosé.» 
\p  
\v 6 Rà ipitiri wà tèpa apostolo ma tèpa pitûâ, ba na rà pitùra goo ê popai bèepwiri. 
\s2 É patùrarà Pétéru 
\p  
\v 7 \x - \xo 15:7 \xt Apostolo 10.1–43\x*Rà dau pièi popai goo, â jè pàara, â é cimadò wà Pétéru â é ina tàra pâ: «Bwa; tèpa cèikî béeò, guwà tâmogòori pâ, jèe gòiri na é pitòrigario wà Pwiduée gée nabibiu kàwà, ba na go picémara ê popai tà tàpé na càra caa tèpa Juif. Ba nümee na rà têre ê popai goro wâro, â na rà o cèikî naa goo.  
\v 8 \x - \xo 15:8 \xt Apostolo 10.44, 11.15\x*Wà Pwiduée, âna é tâmogòori ê pwâranüma tèpa âboro. Â é naa tàra mwara ê Nyuâaê Pwicîri pwacèwii naa goojè. É nye tàgére paari tâjè pâ, é nye tòpirà mwara.  
\v 9 Câé caa ipwaké goojè ma wàilà. É cèitiri\f + \fr 15:9 \fq Cèitiri—\fqa Patâjii, purifier de, éliminer.\f* ê èpà kàra, â é nama wâdé ê pwâranümarà na araé, ba rà cèikî naa gooé. 
\p  
\v 10 \x - \xo 15:10 \xt Mataio 11.30; Galatia 3.10\x*«Â nabàni, âna guwà bwaa gére bumuru goo Pwiduée? Gorodà na guwà tòpò naa gò tèpa cèikî ê jè nakake, na càcaa pâri ma rà kakeri wà tèpa jojoorojè, ma wàijè mwara?  
\v 11 \x - \xo 15:11 \xt Galatia 2.16; Éféso 2.5–8\x*Bwa! Jè cèikî pâ, jè udò gée goo ê *pimeaari imudi kà Pwi Ukai Iésu, ipaiwàijè ma wàilà.» 
\p  
\v 12 Â po tèepaa me ê tànana naa na i ipitiri. Â rà tàmaari wà Barnabas ma wà Paulo, na ru piwiâ tàra ê pâ *câmu kâra pàtàma Pwiduée, na é nama ru pwa, naa nabibiu kà tàpé na càra caa tèpa Juif. 
\s2 Aupitèi kà Jacques 
\p  
\v 13 \x - \xo 15:13 \xt Galatia 2.9\x*Ûna ru jèe tùra diri, â é tùra wà Jacques\f + \fr 15:13 \fq Jacques—\ft Pwi jii wà Iésu. (Côo Maréko 6.3.) Câé caa pwi jè ârapàara tèpa 12 apostolo, êco na é pâ nau pwi apostolo ma pwi âboro imaina naa jaa tèpa cèikî wâ Iérusaléma. (Côo Galatia 1.19; 2.9.)\f*, â é ina pâ: «Bwa; tèpa cèikî béeò, guwà tàmaariô.  
\v 14 É piwiâ wà Simona Pétéru ê pai tapoo pitòrigari kà Pwiduée cè Ba kêe, gée nabibiu kà tàpé na càra caa tèpa Juif, ba na é pwi Ba kêe.  
\v 15 Ba jèe pwacèwii ê pwina é ina wà Pwiduée, na rà naigé mee wà tèpa *péroféta kêe. Ba jèe wii pâ: 
\b  
\q1  
\v 16 \x - \xo 15:16 \xt Amos 9.11–12\x*\qt Gée na càùru pwiri,\qt* 
\q1 \qt â go o mwa me côwâ.\qt* 
\q1 \qt Go o mwa bari côwâ\qt* 
\q1 \qt pwârawâ kà *Davita\qt*\f + \fr 15:16 \fq Pwârawâ kà Davita—\ft Ê Ba Isaraéla, wà tèpa Juif.\f*, 
\q1 \qt pwâra ukai na jèe tûu.\qt* 
\q1 \qt Go mwa pacimadò côwâ.\qt* 
\q1  
\v 17 \qt Rà o mwa mudòo\qt* 
\q1 \qt tèpa âboro diri;\qt* 
\q1 \qt pâmariô pâ Ba,\qt* 
\q1 \qt tàpé na go todàra,\qt* 
\q1 \qt ba na o pwi Ba kôo.\qt* 
\q1  
\v 18 \qt Wàépwiri popai kôo,\qt* 
\q1 \qt wâgo Pwi Ukai.\qt* 
\q1 \qt Go jèe tàmara ina;\qt* 
\q1 \qt pacoo gée na biu.\qt*» \qs Amos 9.11–12\qs* 
\b  
\m  
\v 19 É ina mwara wà Jacques pâ: «Go niimiri pâ, na cibwaa naa mwara cè jè nakake kà tàpé na càra caa tèpa Juif na rà jèe cèikî naa goo wà Pwiduée.  
\v 20 \x - \xo 15:20 \xt Exode 34.15–17; Lévitique 17.10–16\x*Wâdé na jè pwa tii pâdarirà ma jè ina tàra pâ, na rà cibwaa uti ê pâ macii na pwa *ârapwaailò goo târa pâ ânuuru duée. Â rà cibwaa ipuu imudi\f + \fr 15:20 \fq Rà cibwaa ipuu imudi—\fl é, \fqa Rà cibwaa pwa ê wârogòronaigé (prostitution).\f*. Â rà cibwaa uti ê domii, ma uti ê pâ macii na dàûru nyarà\f + \fr 15:20 \fq Dàûru nya (é, dàûru nye)—\fqa Étrangler.\f* (ba jèe càcaa còobé ê domii kàra).  
\v 21 [Diri ê pâ pwiibà, âna rà tâmogòori] ba jèe gòiri na picémara ê Naèà kà Moosé, naa na pâ napô. Â wà tèpa Juif, âna rà pûra i Naèà naa na ê pâ *wâra pitapitiri, diri ê pâ *tòotù pwicîri.» 
\s1 Rà wii tii tà tèpa cèikî na Antioche 
\p  
\v 22 Wà tèpa apostolo, ma wà tèpa pitûâ, ma diri ê wâra pwapwicîri, âna rà pitêrerà ma rà wii tà tèpa cèikî naa Antioche. Â rà pitòrigari wà Silas, ma wà Jude, na ina gooé pâ Barsabbas—tupédu âboro na rà cèikî naa gooru—ba na ru pâra wiâ Paulo ma Barnabas ma popa pâ i tii.  
\v 23 Wàéni ê pwina rà wii: 
\pmo Bwàcu kàwà co tèpa cèikî wâ Antioche, ma Syrie, ma Cilicie! Wàibà—wà tèpa apostolo ma tèpa pitûâ—na wii ê tii bèeni. Câguwà caa tèpa Juif, êco na [guwà cèikî naa goo wà Kériso, êkaa na] guwà tèpa aéjii kâbà naa na nee. 
\pm  
\v 24 Bà têre pâ, pwa pàra tàpé na rà pâra gée jaabà, â rà paé nau tuba-imwüruwà goro ê pâ popai kàra, â rà jèe nama gù ê pwâranümawà. Êco na càcaa wàibà na naa tàrù tàra.  
\v 25 Êkaa na bà pitapitiri, â bà niimiri pâ, wâdé na bà pitòrigari cè tupédu âboro gée jaabà, ma bà panuâru paé dariwà. Â ru paé wiâ tupédu a cèikî béebà, tupé na dau wânümabà gooru, wà Paulo ma Barnabas.  
\v 26 Ba ru panuâ wâro kàru, naa na nee Pwi Ukai Iésu Kériso.  
\v 27 Bà naa paé wà Jude ma Silas, ba na ru mwa po ina tàwà goro pwâru ma napéaati ê pwina wii naa na tii bèeni.  
\v 28 \x - \xo 15:28 \xt Mataio 23.4\x*Ba bà pitêrebà, wàibà ma ê Nyuâaê Pwicîri, pâ, càcaa wâdé na bà tòpò côwâ naa gòwà cè nakake. Êco na wàéni ê pwina âjimuru: 
\li1  
\v 29 Guwà cibwaa uti ê pâ macii na pwa *ârapwaailò goo târa ê pâ ânuuru duée; 
\li1 Guwà cibwaa uti ê domii, ma ê pâ macii na dàûru nyarà (ba jèe càcaa còobé ê domii kàra); 
\li1 Guwà cibwaa ipuu imudi. 
\b  
\pmc Ê pâ namuru bèepwiri, âna wâdé na guwà nabwé jii. 
\cls Topai tàwà. 
\s2 Dau pagòo tèpa cèikî 
\p  
\v 30 Êkaa na rà pâra naa Antioche wà Paulo, Barnabas, Jude ma Silas. Â rà papitiri diri tèpa cèikî, ba na rà naa tàra i tii.  
\v 31 Ûna rà pûra i tii wà tèpa cèikî, â nye dau piwâdé nümarà kaa. 
\p  
\v 32 Napwa naa goo wà Jude ma Silas, âna ru tupédu péroféta, â tàpo gòriru jaarà. Â ru pame ê popai kà Pwiduée tà tèpa cèikî, â ru dau pagòorà. 
\p  
\v 33 Gée na càùru ê jè pàara, â rà picijiiru wà tèpa cèikî wâ Antioche, ba na ru wâjué côwâ dari tàpé na rà naaru me. {  
\v 34 Êco na é niimiri wà Silas pâ wâdé na é bwaa tà tâa.} 
\p  
\v 35 Wà Paulo ma Barnabas, âna ru nye tà tâa Antioche. Â rà pacâmuri tèpa âboro ma inapàpari ê popai kà Pwi Ukai, wàilu ma pâ âboro na wâru. 
\ms1 béârailu kâra pai pâra kà paulo 
\mr (Naporomee 15.36–18.22) 
\s2 Ru ipiina Paulo ma Barnabas 
\p  
\v 36 Gée na càùru ê jè pàara, â é ina wà Paulo tà Barnabas, pâ: «Ju wâjué côwâ naa na ê pâ napô na ia ju picémara pâ wê ê popai kà Pwi Ukai. Wâdé na ju cai tèpa cèikî na rà jèpa wâna, ba na ju côo pâ, pwiri rà gére wànau.» 
\p  
\v 37 \x - \xo 15:37 \xt Apostolo 12.12,25\x*Nüma wà Barnabas na é popa mwara wà Ioane-Maréko.  
\v 38 \x - \xo 15:38 \xt Apostolo 13.13; Kolosé 4.10\x*Êco na tàu tà wà Paulo, ba é nye pwa-itépâra jiiru wà pwiibà, tapoo gée na province Pamphylie. Â câé caa pitu tàru tiagoro ê pwâadàra wakè kàru.  
\v 39 Ru dau pitùra, â ru iputàmu, tiagoro na ru ipiina. Â é popa Ioane-Maréko wà Barnabas, â ru pâra gòro wànga naa gòropô Chypre. \fig |src="Map Paul2.tif" size="span" loc="Act 15.39" ref="Apostolo 15:39" \fig* 
\p  
\v 40 Napwa naa goo wà Paulo, âna é popa Silas. Â wà tèpa cèikî, âna rà panuâru, na aranara ê pimeaari imudi kà Pwi Ukai, â ru pâra.  
\v 41 Â ru tapàgà ê du province Syrie ma Cilicie, â ru pagòo pâ ê pâ wâra pwapwicîri. 
\c 16  
\s2 É pâra wiâ Paulo wà Timotéo 
\p  
\v 1 \x - \xo 16:1 \xt Apostolo 14.6; 2 Timotéo 1.5\x*É pâra wà Paulo géewê naa Derbe, ma naa Lystre (du ârailu ville). Naa Lystre, âna é pâmari pwi a cèikî na nee Timotéo, pwi naîri tô ilàri Juive, na tô a cèikî naa goo wà Iésu. Â napwa naa goo wà caa kêe, âna câé caa pwi *Juif.  
\v 2 \x - \xo 16:2 \xt Filipi 2.19–22\x*Wà tèpa cèikî gée na du ville Lystre ma Iconium, âna rà ina pâ, é dau pwi âboro wâdé wà Timotéo. 
\p  
\v 3 Â é todèe wà Paulo, ba na é pâra wiâê. É mara pwa *kamaî têe, ba naa wâdé tà tèpa Juif na rà tâa na ére bèepwiri. Ba rà nye tâmogòori diri pâ, wà caa kêe, âna câé caa pwi Juif\f + \fr 16:3 \ft Nüma Paulo na é pa pâ ê Picémara Wâdé dari tèpa Juif. Êco na o càra caa tòpié bwàti goo wà Timotéo, ba bwaa càcaa pâ pwa kamaî têe. Ba wà caa kà Timotéo, âna câé caa pwi Juif.\f*. 
\p  
\v 4 \x - \xo 16:4 \xt Apostolo 15.23–29\x*Na pâ napô na rà pâ naa, âna ru ina tà tèpa cèikî, wà Paulo ma Silas, na rà pâra wiâra bwàti ê pâ aupitûâri kà tèpa *apostolo ma tèpa pitûâ gée *Iérusaléma. 
\p  
\v 5 Wà tèpa âboro kà Pwiduée, âna rà pimaina too naa na cèikî, â é pitoo mwara ê jéûrà diri na pâ tòotù. 
\s2 Todà Paulo naa Macédoine 
\p  
\v 6 \x - \xo 16:6 \xt Apostolo 18.23\x*Ê Nyuâaê Pwicîri, âna é côwâri wà Paulo ma Silas, na ru pwa na ru picémara ê popai kà Pwiduée naa na province Asia. Â rà tapàgà pwi ére naa nadàpàra Phrygie ma Galatia [ma wà tèpa béeru].  
\v 7 Ûna rà tèepaa pâ naa gòobàra napô Mysie, â rà pwa na rà too naa na province Bithynie, êco na câé caa tàpiri tàra ê Nyuâaê Pwicîri kà Iésu.  
\v 8 Êkaa na rà tapàgà Mysie, â rà tèepaa boo naa Troas, pwi aucoo kâra wànga\f + \fr 16:8 \fq Aucoo kâra wànga—\fqa Port. \ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Aucoo wànga.\f*. 
\p  
\v 9 Ûna ne, â wà Paulo, âna é côo naa na nyuâa, pwi âboro gée na province Macédoine, na é coo, â é gére tacoo gooé burà ina têe pâ: «Gà me naa Macédoine nau pitu tâbà.» 
\p  
\v 10 Gée na càùru pwina paari têe, â bà\f + \fr 16:10 \fq Bà—\ft Wà Luka, pwi awii ê tii bèeni, âna é tapoo pâra wiâ wà Paulo géeni.\f* mudàra ma bà piwàcî pâ naa Macédoine, ba bà jèe tâmogòori pâ, wà Pwi Ukai na é todàbà ba na bà picémara ê *Picémara Wâdé naawê. 
\s1 Na Filipi 
\p  
\v 11 Bà tò naa gòro wànga na Troas, â bà itàa dàra ê pô Samothrace. Â, na dàuru kêe, â bà êgò boo naa Néapolis, pwi aucoo kâra wànga.  
\v 12 Géewê, â bà pâra naa Filipi, pwi ville gée na province Macédoine\f + \fr 16:12 \fq Province Macédoine—\fl é, \fqa Ê bécaapwi ére gée goo wâ Macédoine.\f* (pwi colonie kà tèpa *Roma). Bwaa tàpo pwa tòotù kâbà naa na pwi napô bèepwiri. 
\s2 É cèikî Lydie 
\p  
\v 13 Na *tòotù pwicîri, â bà còobé jii ê napô, â bà pâra naa bàra nairiwâ, ba bà niimiri pâ tâa wê, cè ére cèna rà mu pwapwicîri wê wà tèpa Juif. Bà tâaboo, â bà patùra pa ilàri na rà gére pitapitirirà naawê.  
\v 14 Wà tô jèpwi, na nee Lydie, tô âboro gée na ville Thyatire, âna tô a pi-icu imwaano mii, na dau maina ê wâri wèe. Câé caa tô Juive, êco na wâdé têe ê pwapwicîri kà tèpa Juif. Â é tàmaari bwàti ê popai kâbà. Â é tàpiri ê pwâranümee wà Pwi Ukai.  
\v 15 Â *upwaaé bau ê tèpa âboro na rà tâa pwârawâ kêe. 
\p  gée na càùé, â é ina tâbà pâ: «Wiàna guwà câbaâjupâra pâ, go âji cèikî naa goo Pwi Ukai, â guwà me wiâô naa pwârawâ kôo.»  é tacoo goobà, ba na bà pâra wiâê. 
\s2 É pacòobé duée gée goo tô ilàri 
\p  
\v 16 Na jè tòotù, na bà gére pâra naa na aupwapwicîri, â é me carabà tô jè ilàri na pwa duée gooé. Wà pwi duée-bà, âna é cètùué nau ina tà tèpa âboro ê pâ namuru na o mwa tèepaa. Â dau wâru mwani na rà tòpi gée goo ê pâ pwina é ina wà tàpé na é piwakè kàra. 
\p  
\v 17 \x - \xo 16:17 \xt Maréko 1.24\x*Â é me wiâbà, na wàibà ma Paulo, â é tomara pâ: «Wà tèpa âboro bèeni, âna tèpa ênawéna kà Pwiduée na é tâjaijè, â rà picémara tàwà ê pai udò kâjè [naa na *âji wâro].» 
\p  
\v 18 É nye tà wàrapwiri diri na pâ tòotù, â jèe tubagùra nüma wà Paulo. Â é nye tabiié kaa, â é ina târa i duée pâ: «Gà còobé gée goo tô ilàri bèeni naa na nee Iésu Kériso!» 
\p  é nye còobé kaa gée gooé. 
\s2 Tâjùru Paulo ma Silas 
\p  
\v 19 Ûna rà côo wà tèpa pitûâ kêe pâ, jèe tiàu ê opamwani kàra, â rà nye tâjùru kaa wà Paulo ma wà Silas, â rà dàtiru boo naa na aupitèimuru, na ara tèpa pitûâ kâra napô.  
\v 20 \x - \xo 16:20 \xt Maréko 13.9\x*Rà paariru tà tèpa pitèimuru kà tèpa Roma, â rà ina tàra pâ: «Wà tupédu âboro bèeni, âna ru tubagù ê napô.  
\v 21 Ba tupédu Juif, â ru gére picémara ê pâ tûâ na càcaa pâri ma jè tòpi ma wârori, wàijè tèpa Roma.» 
\p  
\v 22 \x - \xo 16:22 \xt 2 Korénito 11.25; 1 Tésalonika 2.2\x*Â rà nye putàmu kaa naa gooru wà tèpa âboro. Â wà tèpa pitèimuru, âna rà nama dàdàpa ê ârabwée kàru, â rà pwa ma pâdiru goro bàra upwâra.  
\v 23 Â rà tòpòru naa na wâra pwa karapuu, â rà ina tà pwi a wéaa pâ, na é wéaariru bwàti. \fig Rà tòpò Paulo ma Silas naa na karapuu|src="088 cn02132b.tif" size="col" ref="16.23" \fig* 
\v 24 Êkaa na é tòpòru naa na pwi bénabwé naditàrawâ na wâra pwa karapuu, â é pwa ma dàgabia ê du âru naa na ê pâ upwâra. 
\s2 Gù napuu 
\p  
\v 25 Naa nabibiu kâra ne, âna wà Paulo ma Silas, âna ru nye tà pwapwicîri ma nyabi, â ru tòbuari Pwiduée. Â rà tàgére tàmaariru wà pàra tèpa pwa karapuu béeru.  
\v 26 Â nye tèepaa kaa ê pé gù napuu na dau maina, â é tébagù ê pâ pàara wâ wâna wâra pwa karapuu. Â rà cau tàpirirà diri ê pâ goropwârawâ, â tûu mwara ê pâ itùpaò na tòo diri tèpa pwa karapuu goo.  
\v 27 \x - \xo 16:27 \xt Apostolo 12.18–19\x*Ûna é pò tàcî wà pwi a wéaa, â nye dau dàpàgà têe kaa. Â é côo ê pâ goropwârawâ maina kâra na karapuu na tàpirirà, â é nye càù kaa ê tàuwa kêe, ba na é pitaé côwâ, ba é niimiri pâ rà jèe uru wà tèpa pwa karapuu\f + \fr 16:27 \ft Naa na ê naèà kà tèpa Roma, âna wà pwi awéaari na karapuu, âna é nye tòpi ê wârimuru kà pwi âboro na é pwa karapuu, wiàna é uru wà pwini. Nye ciburà pwâra bà ê wârimuru.\f*. 
\p  
\v 28 Êco na é kànariê wà Paulo, â é ina têe pâ: «Pwiini, gà cibwaa pipwa tâgà cèna èpà, ba bà cau wâni diri!» 
\p  
\v 29 Â é nye ilari kaa cè ânye wà pwi a wéaa, ma wàcî dò naa na wâra pwa karapuu, â é tùu jùrué burà céca naa goro â wà Paulo ma Silas, goo ê pai wâgotêe. 
\s2 É cèikî pwi a wéaa 
\p  
\v 30 \x - \xo 16:30 \xt Apostolo 2.37\x*É pacòobéru, â é ina tàru pâ: «Tupédu ukai, dà cè pwina na go pwa ba na go o udò [ba na o tâa tôo ê âji wâro].» 
\p  
\v 31 Â ru tòpi têe pâ: «Gà cèikî naa goo Pwi Ukai Iésu, â gà o udò, wâgà ma ê pwârawâ'gà.» 
\p  
\v 32-34 Â é poparu wiâê, naa na pwârawâ kêe, na bwaa ne, â é nuwa aurumuru kàru, â é naa uti kàru. Â ru picémara tàra ma tèpa âboro na ê pwârawâ kêe, ê popai kà Pwi Ukai. Â rà cèikî naa goo, â ru *upwaarà. Â rà dau ipwàdée. 
\s2 Rà panuâ Paulo ma Silas 
\p  
\v 35 Ûna pwaa, â rà cùru tèpa pipa popai wà tèpa pitûâ kàra, ba na rà ina tà pwi a wéaa pâ, na é panuâru. 
\p  
\v 36 Â é ina tà Paulo pwiibà pâ: «Wà tèpa pitûâ, âna rà panuâ popai me, pâ, o jèe panuâu, â gàu pâra na ê pitàbwàti.» 
\p  
\v 37 Â é ina wà Paulo tà tèpa pipa popai pâ: «Tàpéeni, wàibu, âna bu tupédu Roma\f + \fr 16:37 \fq Tupédu Roma—\ft Wà Paulo ma Silas, âna ru me gée na pâ napô na rà popa wà tèpa Roma. Naa na naèà kà tèpa Roma, âna pwicîri na rà pâdi pwi âboro na tâa na tii kàra.\f*. Êco na rà pitèibu wà tèpa pitûâ kàwà, â rà nama pâdibu, na ara ê pâ âboro diri, â rà tübu naa na karapuu! Â gona pwa na rà pacòobébu ni pwàniri? Bwa! O càcaa wàrapwiri! Wâdé na rà nye me wàilà ma rà panuâbu.» 
\p  
\v 38 Rà pawâjué ê pai ina kà Paulo wà tèpa pipa popai, â dau wâgo tà tèpa pitèimuru na rà têre pâ ru tupédu Roma.  
\v 39 Â rà me nau picigòboo tàru. Â rà pacòobéru, â rà tacoo gooru pâ, na ru pâra gée na napô. 
\p  
\v 40 Ru pâra wà Paulo ma Silas, â ru too dari Lydie. Gée na càùru ê pai côo tèpa cèikî, â ru pagòorà, â ru pâra. 
\c 17  
\s1 Wà Paulo ma Silas na Tésalonika 
\p  
\v 1 Ru pâ naa du ville Amphipolis ma Apollonie wà Paulo ma Silas, â ru tèepaa naa Tésalonika, wâna tâa wê pwi jè *wâra pitapitiri kà tèpa *Juif.  
\v 2 Â é tò naa na wâra pitapitiri wà Paulo, wiâra ê nye pai pwa kêe. Â âracié tòotù pwicîri na é pwa pupûra goo ê popai na é pa gée na *Tii Pwicîri.  
\v 3 É paari tàra diri pâ auinapopai goo pwi *Mesia, [*pwi a pa-udò na rà tapacîê]. Ba wii pâ, ée mwa maagé côo, â [ée mwa bà. Êco na] ée mwa wâro côwâ gée na aubà. Â é ina tàra wà Paulo pâ: «Guwà côo, wà pwi Iésu na go picémaraê tàwà, âna wàé kaa pwi Mesia.» 
\p  
\v 4 Wà pàra tàpé gée goorà, âna rà cèikî, â rà pâra wiâ Paulo ma Silas. Dau wâru tàpé gée goo tèpa *Grec na rà pâra wiâru—tàpé na wâdé tàra ê pwapwicîri kà tèpa Juif—wàrapwiri mwara gée jaa ê pa ilàri imaina. 
\p  
\v 5 Êco na rà dau iboo wà pàra tèpa Juif, â rà todà tèpa âboro na nye ticè na wâdé naa goorà, ma rà pinaa ârapûru tèpa âboro na ville, ba na rà putàmu naa gooru. Â rà itàa pâ nau mudàru naa na pwârawâ kà pwi âboro na nee Jason, ba na rà poparu pâ naaniboo gòro naigé, na ara diri ê pâ âboro, [ba na pitèiru]. 
\p  
\v 6-7 \x - \xo 17:6-7 \xt Luka 23.2; Ioane 19.12\x*Êco na càra caa pâmariru, â rà dàti pâ wà Jason ma pàra tèpa cèikî naa jaa tèpa pitûâ kâra napô, â rà tomara pâ: «Wà pwini, âna é tòpi tupédu âboro èpà, wà Paulo ma Silas, na ru tubagù ê gòropuu diri, â nabàni, âna ru tèepaa naani! Wà tàpéeni ma wà tèpa béerà, âna rà cicara ê naèà kà César, pwi ukai kà tèpa *Roma. Ba rà ina pâ, nye caapwi co ê pwi ukai, â wà pwiibà, âna wà Iésu.» 
\p  
\v 8 Ûna rà têre pwiri wà tèpa âboro ma wà tèpa pitûâ, â nye dau céepwâa\f + \fr 17:8 \fq Céepwâa—\fqa Inquiet, être dans l'affliction.\f* tàra kaa.  
\v 9 Â rà mwa panuâ cawi wà Jason ma wà pàra tèpa bée, na rà wâri i wârimuru kàra. 
\s1 Na Bérée 
\p  
\v 10 Ûna ne, â wà tèpa cèikî, âna rà pitu tà Paulo ma Silas, ba na ru pâra pwàniri [gée Tésalonika. Â ru pâra] naa na ville Bérée. 
\p Ûna ru tèepaa pâ, â ru too naa na wâra pitapitiri kà tèpa Juif.  
\v 11 Wà tèpa Juif na tâa Bérée, âna rà dau wâdé jii tèpa Juif na rà tâa Tésalonika. Ba rà tòpi ê popai naa na ipwàdée. Â diri na pâ tòotù, âna rà côo bwàti ê Tii Pwicîri kàra, ba na rà côo pâ pwiri nye âjupâra kaa ê pâ popai na é ina tàra wà Paulo.  
\v 12 Wâru gée goorà na rà cèikî, â wâru mwara gée jaa tèpa Grec—pa ilàri imaina, ma tèpa paao. 
\p  
\v 13 Êco na rà têre wà tèpa Juif gée Tésalonika pâ, wà Paulo, âna é picémara ê popai kà Pwiduée mwara na Bérée. Â rà me nau naa ârapûru tèpa âboro wê, ba na rà putàmu naa gooé.  
\v 14 Êco na rà nye êgò kaa mwara wà tèpa cèikî, â rà popa Paulo naa na aucoo kâra wànga. Â napwa naa goo wà Silas ma Timotéo, âna ru bwaa nye tà tâa Bérée. 
\p  
\v 15 Wà tàpé na rà picia wà Paulo, âna rà ciaé tia na ville Athènes. Â é cùrurà côwâ naa Bérée, ba na rà ina tà wà Silas ma wà Timotéo pâ, na ru piawài goro medarié. 
\s1 Paulo na Athènes 
\p  
\v 16 Wà Paulo, âna é bwaa tàpo cipacî Silas ma Timotéo wâ Athènes. Â é côo pâ wà tèpa âboro na pwi napô-bà, âna nye itémuru kaa ê pâ ânuuru duée na rà pwamaina. Â nye dau tòina kaa ê pwâranümee.  
\v 17 \x - \xo 17:17 \xt Apostolo 18.19\x*Â é pâra naa na wâra pitapitiri kà tèpa Juif, â é patùrarà, wàilà ma wà tàpé na wâdé tàra ê pwapwicîri kàra. Â diri na pâ tòotù, âna é patùra mwara wà tàpé na é pâdarirà naa na aupwa jèna. 
\p  
\v 18 Rà pitùra mwara ma wàé wà pàra tèpa pacâmuri âboro gée goo wà tàpé na ina goorà pâ, tèpa \tl épicurien\tl* ma tèpa \tl stoïcien\tl*\f + \fr 17:18 \fq Tèpa épicurien ma tèpa stoïcien—\ft Wà tàpé na rà câwiâ wà Épicure, é Zénon, tupédu philosophe kà tèpa Grec biu. É ina wà Épicure pâ, ê muru na dau piwéna tà tèpa âboro, âna ê ‘wâdé na maina’. É ina wà Zénon (pwi caa kà tèpa stoïcien) pâ, jè wâro wâna ê ‘wâdé na maina’ wiàna jèe câjè caa tâmogòori ê maagé, ma ê ipwàdée, â wiàna jè jèe nye dàpàgàjè jii wà tèpa âboro.\f*. Wà pàra tàpé gée goorà, âna rà ina pâ: «Gona dà na é gére tòri ma uti tâjè wà pwi bèepwiri?» 
\p  wà pàra tàpé mwara, âna rà ina pâ: «Wàra munaa é picémara cè pâ duée na nye ité\f + \fr 17:18 \fq Cè pâ duée na nye ité—\ft Wâru tèpa duée kà tàpé Athènes.  rà niimiri pâ wà Paulo, âna é tùra goo tupédu duée na bwaa âmuê. Jèpwi, âna wà pwi duée paao na nee \fqa Iésu\ft ; â jèpwi, âna tô duée ilàri na nee \fqa Wâro Côwâ.\f*.» Ba rà têre wà Paulo na é picémara wà Iésu ma ê pai wâro côwâ. 
\p  
\v 19 Â rà ciaé naa jaa ê wâratûâ kâra napô, na nee Aréopage, â rà ina têe pâ: «Nümabà na bà tâmogòori bwàti ê pâ namuru bèepwiri bwaa âmuê, na gà gére ina tâbà.  
\v 20 Ba gà pwa ma bà têre ê pâ muru na ité, â nümabà na bà tâmogòori ê pai ina wèe.»  
\v 21 (Ba wà diri tèpa âboro géeni Athènes, ma wà tàpé na tèpa pârame na rà wâro wâni, âna rà nye tà tâa goo ê pâ jèkutâ na bwaa âmuê.) 
\p  
\v 22 Â é cimadò wà Paulo, â é ina pâ: «Bwa; tàpé Athènes, go côo pâ guwà tèpa dau tòimiri ê pâ duée. \fig Aupwa ârapwaailò wâ Athènes|src="089 cn01996B.tif" size="col" ref="17.23" \fig* 
\v 23 Ba, na go gére tabéaa na ê ville kàwà, â go côo ê pâ auba na guwà pwamaina ma pwapwicîri naa goo. Â go pwa ma pâmari mwara ê pwi aupwa *ârapwaailò na wii naa goo pâ: \it Tà pwi jè duée na câjè caa tâmogòorié\it*. 
\p «Guwà côo, wà Pwina guwà pwamainaê na câguwà caa tâmogòorié, âna wàé kaa, na go me nau picémaraê tàwà.  
\v 24 \x - \xo 17:24 \xt 1 Rois 8.27; Apostolo 7.48\x*Wà Pwiduée na é pwa ê gòropuu, ma diri ê pâ namuru na tâa na, âna wàé Pwi Ukai kâra napwéretòotù ma ê gòropuu. Â câé caa tâa na ê pâ wâra pwapwicîri na rà bari wà tèpa âboro.  
\v 25 \x - \xo 17:25 \xt Psaume 50.12\x*Â càcaa pâri ma jè pitu têe, wàijè tèpa âboro, pwacèwii na nümee goo cè jè muru jiijè! 
\p «Ba wàé na é naa tâjè diri ê wâro ma ôomaa, ma diri ê pâ namuru.  
\v 26 Â é pwa ma wà tèpa âboro diri, âna rà còobé gée goo ê pwi caapwi âboro, ba na rà wâro pitiri wâna ê gòropuu. Â é jèe nabwé tòpò tàra ê jèpa pàara na naja, ma ê pwâadàra ê jèpa napô. 
\p  
\v 27 \x - \xo 17:27 \xt Psaume 145.18; Jérémie 23.23\x*«É wàrapwiri ê pai tòpò kêe wà Pwiduée, ba na rà o mudèe wà tèpa âboro. Ba câé caa wâiti jiijè. Â wiàna rà mudèe imudi wà tèpa âboro, â péa rà nye tà pâmariê.  
\v 28 Ba jèe nabwé ina pâ: “Jè wâro gée gooé, â jè gù gée gooé, â jè tèpa âboro gée gooé.” Wàra na rà ina mwara pàra tèpa pwa tii kàwà pâ: “Jè tèpa naîê mwara\f + \fr 17:28 \fq Jè tèpa naîê mwara—\ft Wà Paulo, âna é ina ê popai na ru wii tupédu poète grec.\f*.” 
\p  
\v 29 \x - \xo 17:29 \xt Ésaïe 40.18–20, 44.10–17; Apostolo 19.26\x*«Gée goro na jè tèpa naîê, â jè cibwaa niimiri pâ wà Pwiduée, âna é pwacèwii ê duée na pwa goro atü, é, na pwa goro mwani mii ma mwani pwaa, wiâra ê auniimiri kà tèpa âboro!  
\v 30 Rà wàrapwiri wà tèpa âboro na jè pàara, êco na wà Pwiduée, âna é dau pidàpwicâariê goorà, ba ticè na rà tâmogòori. 
\p «Êco na nabàni, âna é tacoo goorà, ba na rà pinünüma, ba na o tòotéri ê wâro kàra.  
\v 31 \x - \xo 17:31 \xt Psaume 96.13\x*Ba é jèe nabwé tòpò ê Tòotù na ée mwa pitèi diri ê pâ âboro naa gòropuu, â ê aupitèi kêe, âna o *tàrù. Ée mwa pinaigé mee ê pwi âboro, na é jèe nabwé pitòrigarié târa pwi tòotù-bà. Â é pawâroé côwâ gée na aubà, ba na é paari tâjè diri pâ wàé kaa pwiri, ê pwi a pitèimuru na ia é jèe pitòrigarié.» 
\s2 Rà pitadàrùrà goo ê popai 
\p  
\v 32 Ûna rà têreê na é gére tùra goro ê wâro côwâ gée na aubà, â [rà pitadàrùrà wà tèpa âboro-bà]. Wà pàra tàpé, âna rà pitaurèe gooé; â wà pàra pwi, âna rà ina pâ: «Bà o mwa têregà côwâ goo pwiri, na cè jè tòotù.»  
\v 33 Â é còobé jiirà wà Paulo.  
\v 34 Êco na, pwa pàra tàpé mwara, na rà tâa gooé, â rà cèikî naa goo ê popai kêe. Wàrapwiri naa goo wà Denys, pwi jè a tâa na wâratûâ kà tàpé Athènes, ma tô jè ilàri na nee Damaris, ma pâ pàra âboro mwara. 
\c 18  
\s1 Na Korénito 
\p  
\v 1 É pâra wà Paulo gée Athènes, naa na ville Korénito.  
\v 2 \x - \xo 18:2 \xt Roma 16.3\x*Â é pâmari naawê pwi jè *Juif na nee Aquilas, pwi âboro gée na province Pont, na ru bwaa tàgére tèepaa me gée Italie, ma wà Priscille, tô wâdèe. Ba wà Claude, pwi ukai kà tèpa *Roma, âna é jèe nabwé ina tà diri tèpa Juif pâ, na rà còobé gée Roma. 
\p Wà Paulo, âna é pâra nau cairu.  
\v 3 \x - \xo 18:3 \xt Apostolo 20.34\x*Â é pâra nau pitâa jaaru ma rà piwakè naima. Ba po caapwi bwàti ê wakè kàra—rà tèpa pwa wâ imwaano\f + \fr 18:3 \fq Tèpa pwa wâ imwaano—\fl é, \fqa Tèpa wakè goro parawére macii.\f*.  
\v 4 Â, diri pâ tòotù pwicîri, â é picémara ê popai wà Paulo, naa na ê pâ *wâra pitapitiri. Â é patùra tèpa Juif ma tèpa *Grec, â é mudàra ma rà cèikî naa goo ê popai na é ina. 
\s2 É biié dà tàpé na càra caa tèpa Juif 
\p  
\v 5 \x - \xo 18:5 \xt Apostolo 17.14–15\x*Na ru mwa tèepaa me gée na province Macédoine wà Silas ma Timotéo, â wà Paulo, âna é nye po tâa goo kaa ê picémara ê popai. Â é ina tà tèpa Juif pâ: «Wà Iésu, âna nye wàé kaa pwi *Mesia, [*pwi a pa-udò na guwà tapacîê gée na biu].» 
\p  
\v 6 \x - \xo 18:6 \xt Apostolo 13.46,51, 20.26\x*Êco na rà cicaraé, â rà pi-inaê ba èpà. Â é tauri tétâjii ê dàuru puu\f + \fr 18:6 \fq Tauri tétâjii ê dàuru puu—\ft Pai ina wèe pâ, o càcaa pûra naa gooé cè pwina o tèepaa marirà.\f* gée goro ârabwée kêe wà Paulo, â é ina tàra pâ: «Wiàna tiàuwà jii ê wâro kà Pwiduée, âna mwa nye gée goowà, â câgo caa pwi majoroé. Nabàni, âna go pâra dari tàpé na càra caa tèpa Juif.» 
\p  
\v 7 Â é còpòo jiirà, â é pâra naa jaa pwi jèpwi na nee Titius Justus, pwi âboro na wâdé têe ê pwapwicîri kà tèpa Juif. Ê pwârawâ kêe, âna é tàpo wâmwünyabweri ê wâra pitapitiri.  
\v 8 Â wà Crispus, pwi ukai kâra wâra pitapitiri, âna é cèikî naa goo wà Pwi Ukai, cau wàilà diri mara ê pwârawâ kêe. Â wâru mwara tèpa Korénito na rà têre Paulo, â rà cèikî, â *upwaarà. 
\p  
\v 9 Naa jè ne, â é pipaarié naa na nyuâa wà Pwi Ukai tà Paulo, â é ina têe pâ: «Gà cibwaa pwa ma wâgotâgà, â gà cibwaa pwacimarù\f + \fr 18:9 \fq Pwacimarù—\fqa Être silencieux.\f*, â gà nye tà coo goo ê picémara ê popai kôo.  
\v 10 \x - \xo 18:10 \xt Josué 1.9; Ésaïe 41.10\x*Ba go nye tà wâjaagà, â o nye ticè pwi jè âboro cèna é tâjùrugà, ma o pwa tâgà cèna èpà. Gà nye tà ina ê popai, ba wâru ê pâ âboro kôo na rà wâna ê ville bèepwiri.» 
\p  
\v 11 Â é tâa wê wà Paulo naa na caapwi naja, â 6 parui. Â é pacâmuri tàpé Korénito goro ê popai kà Pwiduée. 
\s2 Dàtié na ara pwi kupénoo roma 
\p  
\v 12 Na pàara na wà Gallion, âna pwi kupénoo naa na province Akaïe\f + \fr 18:12 \fq Akaïe—\ft Napô Grèce nabà.\f*, â rà cau cinaima wà tèpa Juif, â rà tâjùru wà Paulo, â rà popaé pâ naa na aupitèimuru [na ara pwi kupénoo].  
\v 13 Â rà ina têe pâ: «Wà pwi âboro bèeni, âna é tacoo goo tèpa âboro, ba na rà pwamaina wà Pwiduée, naa na pai pwa na pi-ité jii ê *Naèà [kâra pwapwicîri kâbà].» 
\p  
\v 14 Bwaa câé caa pâji tùra wà Paulo, â é tòpi tàra wà Gallion pâ: «Tàpéeni, wiàna wà pwi âboro bèeni, âna [é pòtàmwara âboro, é wiàna] é gére pwa cè pwina dau èpà, â pwiri go gére tàmaariwà.  
\v 15 Êco na guwà pitòocia goro ê pâ popai, ma ê pâ neere âboro, ma ê naèà kàwà. Â êpwiri, âna nye pikàwà. Càcaa nümoo na go pwi a pitèi ê pâ namuru bèepwiri.» 
\p  
\v 16 Â é pwa ma tü tàra gée na ê aupitèimuru.  
\v 17 Â rà êgò, cau wàilà diri, â rà tâjùru wà Sostène, pwi ukai kâra wâra pitapitiri, â rà pièié na ara ê wâra pitèimuru. Êco na nye ticè na é côo naa goo wà Gallion. 
\s1 Pai wâjué côwâ naa Antioche 
\p  
\v 18 \x - \xo 18:18 \xt Nombres 6.18; Apostolo 21.24\x*Bwaa nye tàpo gòiri ê pai tâa kà Paulo wâ Korénito. Â géewê, â é picijii tèpa cèikî. Â é popa wiâê wà Priscille ma Aquilas, â rà pâra naa Cencrées. Rà tò naa gò jè wànga, pâ naa na province Syrie. Na é bwaa tâa Cencrées wà Paulo, â é pwa ê jè *ipwataâboro. Â é pwa ma pwârü diri ê pûruê, wiâra ê naèà kà tèpa Juif. 
\p  
\v 19 Nabwé, â rà pâra géewê gòro wànga. Â rà tèepaa naa na ville Éféso. Â é tò wà Paulo naa na wâra pitapitiri, â rà pitùra ma wà tèpa Juif.  
\v 20 Â rà ilari jiié pâ, na é bwaa tàpo tâa jaarà. 
\p  
\v 21 Â é ina tàra pâ: «Bwa\f + \fr 18:21 \ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà naagée pâ popai bèeni: \fqa Ba nümoo na go tâa goo ê tòotù maina na Iérusaléma.\f*, êco na, wiàna câbawâdé kà Pwiduée, â go o mwa wâjué côwâ medariwà.» Â é pâra jiirà. 
\p  é còpòo gòro wànga gée Éféso, [â ru jèe tà tâa wê wà Priscille ma Aquilas]. 
\p  
\v 22 Ûna é ti wâ Césarée wà Paulo, â é too [naa Iérusaléma] nau pwabwàcu tà tèpa cèikî. Â nabwé, â é wâjué côwâ naa Antioche wâ Syrie [na ia é tapoo i pâra kêe géewê]. 
\ms1 béâracié kâra pai pâra kà paulo 
\mr (Naporomee 18.23–21.16) 
\p  
\v 23 Bwaa nye tàpo gòiri ê pai tâa kà Paulo wâ Antioche. Gée na càùé, â é pâra côwâ mwara. Â é pâra pitiri Galatia ma Phrygie, nau pagòo tèpa cèikî. \fig |src="Map Paul3.tif" size="span" loc="Act 18.23" ref="Apostolo 18:23" \fig* 
\s2 Wakè kà Apollos na Éféso 
\p  
\v 24 Na pàara bèepwiri, âna é me naa Éféso wà pwi jè Juif na nee Apollos, pwi âboro gée na ville Alexandrie. Wà pwiibà, âna pwi âboro na é tùra bwàti ma tâmogòori bwàti ê *Tii Pwicîri.  
\v 25 Â jèe pacâmuriê naa goo ê pai *pâra wiâ Pwi Ukai, â é pwi a tàcî. Â é picémara tà tèpa âboro ê *Picémara Wâdé kà Kériso. Â é pacâmurirà ma napéaati bwàti ê popai gooé. Êco na é nye tâmogòori co ê *piupwaa kà Ioane. 
\p  
\v 26 Â é tapoo tùra na ê wâra pitapitiri, â nye ticè na wâgotêe goo. Â ru têreê wà Aquilas ma Priscille, â ru popaé naa jaaru, â ru ina têe bwàti ê naigé kà Pwiduée. 
\p  
\v 27 Ûna nümee na é pâra naa Akaïe, â rà pagòoé wà tèpa cèikî, â rà pwa tii pâdari tèpa cèikî wê, ba na rà tòpié bwàti. 
\p Ûna é tèepaa pâ naawê, â é pwi jè bépitu na maina, ba kà tàpé na rà jèe cèikî gée goro ê *pimeaari imudi kà Pwiduée.  
\v 28 \x - \xo 18:28 \xt Apostolo 9.22\x*Â rà pitùra ma wà tèpa Juif na ara diri âboro, â po ticè na rà wà têe, ba é *paâjupâra tàra goro ê Tii Pwicîri pâ, wà Iésu âna wàé kaa pwi Mesia. 
\c 19  
\s1 Paulo na Éféso 
\p  
\v 1 \x - \xo 19:1 \xt 1 Korénito 3.6\x*Na é bwaa tàgére tâa Korénito wà Apollos, â wà Paulo, âna é tapàgà pâ ê pâ ére na tâa gòrojaa\f + \fr 19:1 \fq Ê pâ ére na tâa gòrojaa—\ft Na Phrygie ma na province Asia.\f*, â é tèepaa naa Éféso. 
\p  é pâmari naawê pàra tèpa cèikî, â é tawèerirà pâ:  
\v 2 \x - \xo 19:2 \xt Apostolo 8.16\x*«Ûna na ia guwà cèikî, â é nye boome naa gòwà ê Nyuâaê Pwicîri?» 
\li1 «Câbà caa tâmogòori pâ pwa cè nyuâaê pwicîri!» 
\li1  
\v 3 «Âna dà *piupwaa cèna *upwaawà goo?» 
\li1 «Goo ê piupwaa kà Ioane.» 
\m  
\v 4 \x - \xo 19:4 \xt Mataio 3.11\x*Â é ina tàra wà Paulo pâ: «Wà Ioane, âna é upwaa tàpé na rà pinünüma ma rà biirà naa goo wà Pwiduée. Â é ina tà tèpa *Juif pâ, na rà cèikî naa goo wà pwi âboro na ée mwa pwicò kêe—wà Iésu.» 
\s2 Rà tòpi Nyuâaê Pwicîri 
\p  
\v 5 Wà tèpa cèikî, âna rà nama upwaarà naa na nee Pwi Ukai Iésu.  
\v 6 \x - \xo 19:6 \xt Apostolo 8.17; 10.44,46\x*Ûna é tòpò du îê naa gòrà wà Paulo, â é boome naa gòrà ê Nyuâaê Pwicîri, â rà tùra na pâ pwâratùra na ité, â rà inapàpari ê pâ popai na é naa tàra wà Pwiduée.  
\v 7 Wà tèpa âboro-bà, âna rà jèe wâpâ na 12 ma. 
\s2 É picémara popai naawê 
\p  
\v 8 Géewê, â é ciburà too naa na *wâra pitapitiri wà Paulo naa na âracié parui. Â câé caa piwâ na é picémara ê popai goo ê *Mwaciri kà Pwiduée, â é dau mudàra ma rà cèikî wà tèpa âboro naa goo ê pwina é ina tàra. 
\p  
\v 9 Êco na wâru tàpé na rà pagòo pûrurà ma tàutàra na rà cèikî. Â rà pitaurèe goo ê pai *pâra wiâ Pwi Ukai, na ara diri ê pâ âboro. Â é pâra jiirà wà Paulo, â é popa tèpa cèikî, â é pacâmurirà diri na pâ tòotù, naa na ê jè wâra ipitiri kà Tyrannus\f + \fr 19:9 \fq Wâra ipitiri kà Tyrannus—\ft Pwiri é mu pacâmuri tèpa âboro naawê wà pwina nee Tyrannus.\f*.  
\v 10 É piwàrapwiri ê pai pwa kêe wà Paulo naa na ârailu naja, êkaa na rà têre ê popai kà Pwi Ukai diri wà tàpé na rà tâa na province Asia—wà tèpa Juif ma wà tàpé na càra caa tèpa Juif mwara. 
\s1 Tèpa naî Scéva 
\p  
\v 11 \x - \xo 19:11 \xt Apostolo 14.3\x*Wà Pwiduée, âna é pwa ma é pinaigé mee wà Paulo ê pâ câmu kâra pàtàmee na nye dau wâdé kaa, na rà pò goo wà tèpa âboro.  
\v 12 \x - \xo 19:12 \xt Apostolo 5.15\x*Â wà tèpa âboro, âna rà popa ê pâ ârabwée ma pâ noo kâra imwaano, ba na é tigée goo wà Paulo. Â rà popa pâdari tèpa maagé, â rà jèe nye wâdé kaa! Â wà tèpa duée, âna rà còobé, â rà pâra. 
\p  
\v 13 Pwa mwara pàra tèpa Juif, na rà nye tà pipâra wii napô, ba na rà tü còobé ê pâ duée gée goo ê pâ âboro. Â rà pimudàra ma rà pwa naa na nee Pwi Ukai Iésu. Â rà ina tàra pâ: «Naa na nee wà Pwi Ukai Iésu na é picémaraê wà Paulo, â guwà còobé!» 
\p  
\v 14 Wà tàpéebà, âna wà tèpa 7 naî Scéva, pwi jè caa kà tèpa pwa *ârapwaailò. 
\s2 Go tâmogòori Iésu. Wâguwà wàa? 
\p  
\v 15 Êco na é tòpi tàra i pé duée pâ: «Go tâmogòori wà Iésu, â go tâmogòori mwara wà Paulo. Â gona wâguwà, âna guwà tèpa wàa?» 
\p  
\v 16 Â wà pwi âboro bèepwiri na tâa gooé i duée, âna é êgò gée paé, â é tâjùrurà\f + \fr 19:16 \fq Tâjùrurà—\ft Pàra Tii Pwicîri naa na latin, âna rà ina pâ: \fqa Tâjùru tupédu ârailu gée goorà.\f*, â é dau èirà. Â rà mwa uru pa ê aurumuru kàra gée pwârawâ kêe, âna rà jèe cicàpé! 
\p  
\v 17 \x - \xo 19:17 \xt Apostolo 5.11\x*Ûna rà tâmogòori ê jèkutâ bèepwiri wà tàpé Éféso—wà tèpa Juif ma wà tàpé na càra caa tèpa Juif mwara—â nye dau maina kaa ê pai wâgotàra, â rà cau papwicîri ê nee Pwi Ukai Iésu.  
\v 18 Wâru gée goo tàpé na rà jèe cèikî, na rà me nau inapàpari na ara diri ê âboro ê pâ muru na rà pwa pwàniri. \fig Rà cîri pâ tii kàra, tèpa patùra pâ duée na Éféso|src="091 cn02002B.tif" size="col" ref="19.19" \fig* 
\v 19 Ê jè auwâru goo tàpé na rà tèpa patùra pâ duée, âna rà pame ê pâ tii kàra, â rà cîri na ara ê pâ âboro. Â ê jéûru wâri wàra diri ê pâ tii bèepwiri, âna dau maina awé. Ba é tèepaa naa goro 50 000 mwani atü kàra\f + \fr 19:19 \fq 50 000 mwani atü kàra—\ft Po dau maina awé wâri wèe. Wâri pwi caapwi âboro naa na wâro kêe.\f*.  
\v 20 Êkaa na é jèe pipâra pâ ê popai kà Pwi Ukai, â é pwa ma pimaina mwara ê pàtàmee. 
\s1 Rà cicara Paulo tèpa wakè wâ Éféso 
\p  
\v 21 \x - \xo 19:21 \xt Apostolo 23.11; Roma 1.13\x*Gée na càùru ê pâ muru bèepwiri, â é niimiri wà Paulo pâ, na é tapàgà pâ ê du province Macédoine ma Akaïe, ba na é pâra naa *Iérusaléma. Â é ina mwara pâ: «Wiàna go tèepaa pâ, â wâdé mwara na go pâ naa *Roma.» 
\p  
\v 22 Â é panuâ pâ béaa kêe naa Macédoine wà Timotéo ma Éraste, tupédu ârailu âboro gée goo tèpa pitu têe. Â wàé, âna é bwaa tà tâa na province Asia na jè pàara. 
\s2 É ina ba èpà Paulo wà Démétrius 
\p  
\v 23 \x - \xo 19:23 \xt 2 Korénito 1.8\x*Na pàara bèepwiri, âna gùmagù ba maina ê napô [gée goro ê popai kà Paulo] goo ê pai pâra wiâ Pwi Ukai.  
\v 24 Ba pwa pwi jè âboro na nee Démétrius na pwi a wakè goo ê pâ paò pwaa. Â é pwa ê pâ nari wâra pwapwicîri kà Artémis\f + \fr 19:24 \fq Artémis—\ft Tô duée kà tèpa Grec, târa pwaapài ma ipwénaî. Nee naa na latin pâ Diana.\f*, tô jè duée. Â dau maina ê mwani na rà tòpi ma wà tèpa bée. 
\p  
\v 25 Â é cau panaimarirà diri, â é ina tàra pâ: «I tàpé wée, guwà tâmogòori pâ ê wâdé kâjè, âna é me gée goro ê pwâra wakè kâjè bèeni.  
\v 26-27 Ba po dau wâru tèpa âboro ni na province Asia, ma pitiri gòropuu, na rà pwamaina Artémis. Êco na guwà jèe tàgére côo ma têre ê pwina é pwa ê ji pwi Paulo bèepwiri. Ba é gére inapàpari pâ, ticèmuru naa goo ânuuru duée, ba muru na pwa goro na-araraîri âboro. Â rà pâ nau wâru wà tàpé na rà cèikî ê pwiibà, càcaa wâco wâni Éféso, â jèe wâpitiri Asia. 
\p «Po dau èpà, ba o péa o ina ba èpà ê wakè kâjè, bau imara\f + \fr 19:26-27 \fq Imara (imee)—\fqa Sentiment de respect, de crainte, qui se dégage de splendeur.\f* i wâra pwapwicîri kà Artémis, â péa o nabwé na jè pwamainaê!» 
\s2 Gùmagù napô 
\p  
\v 28 Rà nye dau putàmu kaa tèpa wakè goro paò, â rà tomara too pâ: «Wà Artémis kâjè tàpé Éféso, âna é tâjaijè diri!» 
\p  
\v 29 \x - \xo 19:29 \xt Apostolo 20.4, 27.2; Kolosé 4.10; Philémon 1.24\x*Â pâ nau gùmagù ê pé napô diri, ba cau tèpa âboro diri, âna rà piwàcî pâ naa na aupitapitiri. Â rà dàti wiârà wà Gaïus ma Aristarque, tupédu âboro gée na province Macédoine, tupédu bée wà Paulo goro picémara ê popai.  
\v 30 Nüma wà Paulo na é pâra mari ê pâ âboro, ba na rà pitùra, êco na rà pacooé wà tèpa cèikî.  
\v 31 Â wà pàra tèpa bée mwara, tèpa âboro imaina me gée Asia, âna rà panuâ popai têe pâ, na é cibwaa cipàpari ê pâ âboro naa na wâra ipitiri. 
\p  
\v 32 Napwa naa goo wà tèpa âboro, âna jèe càra caa pitàmaarirà, ba wà pàra tàpé, âna rà tomara pâ, wàrani. Â wà pàra pwi, âna rà tomara ê jè pai ina wèe. Â wâru tàpé na càra caa gére tâmogòori pâ gée goro dà na rà gére ipitirà. 
\p  
\v 33 Wà pàra tèpa Juif, âna rà popa pwi jè âboro na nee Alexandre, â rà piwiâ têe ê majoro ê pitapitiri kà tèpa âboro bèepwiri. Â rà cètùué, ba na é pwi a pitùra kàra na ara pâ âboro. Â é cimadò, â é pagòtù ê îê, ba na é ilari jii tèpa âboro pâ, na é tùra. 
\p  
\v 34 Êco na, na rà tâmogòori pâ é pwi Juif [na é cèikî naa goo wà Pwiduée] â rà cau tomara too diri pâ: «Wà Artémis kâjè tàpé Éféso, âna é tâjaijè diri!» Â po ârailu ineretòotù kàra goro tomara pwiri. 
\s2 É pacoorà pwi jè a pitûâ 
\p  
\v 35 É mwa bàra pâra nau pacoorà wà pwi a pwa tii kâra wâratûâ kâra napô. Â é ina tàra pâ: «Bwa; i tàpé gée Éféso! Jè tâmogòori diri pâ ê napô bèeni, âna é pwi a piwéaari ê wâra pwapwicîri kà Artémis, ma ê ânuuê pwicîri—ê ânuuê na pwa goro atü, â na tûu boome gée napwéretòotù! Wàilàapà pwina câé caa tâmogòori pwiri?  
\v 36 Nye ticè pwi jèpwi cèna é tobapwâ. Wâdé na guwà moo, â guwà cibwaa ûri imudi.  
\v 37 Ba guwà pame naani wà tèpa âboro bèeni. Êco na nye ticè na rà mura gée na ê wâra pwapwicîri, ma ticè na èpà na rà ina naa goo Artémis, tô duée ilàri kâjè. 
\p  
\v 38 «Wà Démétrius ma tèpa bére wakè kêe, âna munaa nümarà na rà bu èpà, naa goo cè pwi jèpwi. Wâdé, êco na nye pwa tèpa pitèimuru, â nye pwa mwara ê pâ tòotù kâra pitèimuru. Wàépwiri wâna na, na rà pâra nau piciapwâ naawê.  
\v 39 Wiàna bwaa pwa cè muru cèna nümawà na guwà tawèeri, â jè mwa pitùra goo naima, na pai pwa wèe na wâdé, na cè tòotù kâra wâratûâ.  
\v 40 Ba péa rà niimiri wà tèpa Roma pâ, jè nama gùmagù napô, gée goo ê pwina tèepaa nabà. Â wiàna rà tawèerijè goro majoro ê pitapitirijè, â o ticè na jè tòpi tàra goo.» 
\p  gée na càùru ê pai tùra kêe, â é ina tàra pâ, na rà ipiina. 
\c 20  
\s1 Paulo na Macédoine ma na Grèce 
\p  
\v 1 Ûna jèe nabwé ê pai pipwa kàra, â é papitiri tèpa cèikî wà Paulo, â é pagòorà. 
\p Gée na càùru ê jè pàara, â é picijiirà, â é pâra naa na province Macédoine.  
\v 2 Â é tapàgà ê pâ napô Macédoine, â é dau pagòo tèpa cèikî na rà tâa wê goro ê pâ popai na wâru. Â géewê, â é pâra naa Grèce.  
\v 3 Â é bwaa tà tâa wê, naa na âracié parui. Â gée na càùé, â é pwa na é tò naa gòro wànga pâ naa na province Syrie. Êco na é têre pâ, pwa na rà pwa tûâ têe wà tèpa *Juif. Â é niimiri pâ, na é wâjué, ma é pâ naa Macédoine. 
\p  
\v 4 Wâru tèpa âboro na rà pâra wiâê gée na pâ jèpa ville—wà Sopater gée Bérée, pwina naî wà Pyrus; wà Aristarque ma Secundus gée Tésalonika; wà Gaïus gée Derbe; â âracié âboro mwara gée na province Asia—wà Timotéo, ma Tychique, ma Trophime.  
\v 5 Rà pâra béaa kâbà\f + \fr 20:5 \fq Kâbà—\ft Wà Luka, pwi awii i tii bèeni, âna é bwaa tà tâa jaa wà Paulo.\f*, â rà mwa tà tapacîbà wâna ville Troas.  
\v 6 Â napwa naa goobà, âna bà pa wànga gée na ville Filipi, gée na càùru ê pâ *tòotù maina kâra ‘pi-ija poloa na ticè nyaa kêe’. Â gée na càùru ê 5 tòotù, â bà mwa pâdarirà naa Troas. Â bà bwaa tà tâa wê naa na caapwi nadàpàra pwapwicîri. 
\s1 Paulo na Troas 
\p  
\v 7 Na bàrane kâra *tòotù pwicîri, â bà caatâa naima târa pa utimuru, ma tubiti ê poloa\f + \fr 20:7 \fq Tubiti ê poloa—\fqa Sainte-Cène, eucharistie. \ft Côo \fl note \ft goo Apostolo 2.42.\f*. Â é patùra tèpa cèikî wà Paulo, tiagoro nabibiu kâra ne, ba ée jèe pâra jiirà, na dàuru.  
\v 8 Bà picaatâa na ê pwi naditàrawâ na tâdòiti. Â dau wâru ê pâ ânye na tâa wê. 
\s2 É pawâro côwâ Eutyque 
\p  
\v 9 Pwa pwi âboro èpo, na nee Eutyque, âna é tâa na goropwârawâ kîri\f + \fr 20:9 \fq Tâa na goropwârawâ kîri—\ft Càcaa muru pwicîri naa na pai pwa kàra.\f*. Â, na é gére pwa nyakâra tùra wà Paulo, â é puuia wà pwini, â é tûu gée na âracié narawâ tâdòiti. Â, na rà pipagòtùé, âna é jèe bà. 
\p  
\v 10 Â é boo wà Paulo, â é cùué boo, â é tòtòopié, â é ina pâ: «Guwà cibwaa nama wâgotàwà, ba é bwaa nye wâro.» 
\p  
\v 11 Ûna é too côwâ wà Paulo, â é tubiti ê poloa, â rà ija. Â é bwaa tùra ba gòiri mwara tiagoro pwârapwaa. Â gée na càùru pwiri, â é pâra jiirà.  
\v 12 Â wà tèpa cèikî, âna rà pâra wiâ i pwi âboro èpo [naa jaaé]. Â rà nye dau ipwàdée diri kaa. 
\s1 É tapoo pai wâjué côwâ kêe 
\p  
\v 13 Bà pâra béaa kà Paulo gòro wànga, ba nümee na é pâ napô tia na ville Assos, â na bà mwa popaé géewê.  
\v 14 Â é tòme daribà naa gòro wànga naa Assos, â bà pâra naa na ville Mytilène.  
\v 15 Géewê, na tòotù gée paé côwâ, âna bà pâ goro jènere gòropô Kio. Â, na dàuru kêe, â bà coo na gòropô Samos. Â, na tòotù gée paé côwâ, â bà tèepaa naa na ville Milet.  
\v 16 Ba é jèe nye tûâri wà Paulo pâ, o câé caa coo na Éféso, târa na o câé caa tà èrà wâna province Asia. Ba é wàcî, târa na é tèepaa naa *Iérusaléma, wiàna pâri, na tòotù kâra Pentecôte, [*tòotù maina kâra piûnya]. 
\s2 É picijii tèpa cèikî na Éféso 
\p  
\v 17 \x - \xo 20:17 \xt Apostolo 18.21\x*Ûna bà tèepaa naa Milet, â é panuâ popai wà Paulo pâ naa Éféso, jaa tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri, ba na rà me mariê naa Milet. 
\p  
\v 18 \x - \xo 20:18 \xt Apostolo 18.19\x*Ûna rà pitànaima, â é ina tàra pâ: «Guwà jèe nye côo ê pai wâro kôo naa nabibiu kàwà, tapoo na tòotù na go tèepaa medariwà naa na province Asia.  
\v 19 Â go piênawéna kà Pwiduée, na ê ipakîri. Â, na pàra tòotù, âna go mu i, â go mu dau pidàpwicâariô goo ê pâ tûâ na èpà, na rà pwa tôo wà tèpa Juif.  
\v 20 Guwà tâmogòori pâ go jèe ina tàwà diri ê pâ pwina wâdé ba kàwà, â nye ticè na go naapwàniri goowà. Ba go picémara ma pacâmuriwà, béaa kâra diri ê pâ âboro, ma naa na mwara ê pâ pwârawâ kàwà.  
\v 21 Go ina ba gòo tà tèpa Juif, ma tàpé na càra caa tèpa Juif mwara pâ, na rà pinünüma ma rà biirà naa goo Pwiduée, â na rà cèikî naa goo Pwi Ukai kâjè Iésu Kériso.» 
\s2 O câjè mwa caa picôojè côwâ 
\p  
\v 22 «Â êni, âna é tacoo gooò ê Nyuâaê Pwicîri, ba na go pâra naa Iérusaléma, â câgo caa tâmogòori cè pwina o tèepaa mariô.  
\v 23 \x - \xo 20:23 \xt Apostolo 9.16, 21.11\x*É mu nye tà patêreô naa na ê pâ napô ê Nyuâaê Pwicîri pâ, ê karapuu, ma ê maagé côo, âna rà nye tàgére tapacîô.  
\v 24 \x - \xo 20:24 \xt Apostolo 21.13; 2 Timotéo 4.7\x*Êco na pé piticèmuru naa goo, na go bà, é, na go wâro. Ba wàéni ê pwina dau pwamuru naa goo: Na go tubamwara\f + \fr 20:24 \fq Na go tubamwara—\ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà naagée pâ popai bèeni: \fqa Naa na ipwàdée.\f* ê wakè na é naa tôo wà Pwi Ukai Iésu, na go picémara ê *Picémara Wâdé, goo ê *pimeaari imudi kà Pwiduée. 
\p  
\v 25 «Ia go picémara pâ jaawà ê *Mwaciri kà Pwiduée. Â nabàni, âna go tâmogòori pâ o câjè mwa caa picôojè côwâ.  
\v 26 Êkaa pwiri, na go ina ba gòo tàwà nabàni, pâ: Wiàna cè pwi jè ârapàarawà, âna o tiàué jaa Pwiduée, â câgo caa pwi majoroé.  
\v 27 Ba go jèe picémara tàwà, diri ê pâ pwina, na guwà tâmogòori, naa goo ê auniimiri kà Pwiduée. Â nye ticè cèna go pwàniri goowà.» 
\s2 Tòimiri bwàti tèpa cèikî 
\p  
\v 28 \x - \xo 20:28 \xt 1 Timotéo 4.16; 1 Pétéru 5.2–4\x*«Guwà ipwacôowà, â guwà tòimiri bwàti mwara ê wâra pwapwicîri kêe, ba tèpa âboro kà Pwiduée. Ba ê Nyuâaê Pwicîri, âna é naarà tàwà, ba na guwà wéaarirà, wàilà na é jèe wârirà wà Pwiduée, goro ê pai bà kà Pwina naîê Iésu\f + \fr 20:28 \fq Goro ê pai bà kà Pwina naîê Iésu—\fl é, \fqa Goro ê pai bà kêe {Pwiduée}. \ft Grec: \fqa Goro ê pai joro domii kêe.\f*.  
\v 29 \x - \xo 20:29 \xt Mataio 7.15; Ioane 10.12\x*Ba go nye tâmogòori pâ gée na càùru ê pai pâra kôo, â rà o tèepaa me wà tèpa âboro na tèpa pwâ. Â rà pwacèwii tèpa macii a piuti na rà o tòdidiri ê na gomu goowà.  
\v 30 Â nye gée nabibiu kàwà mwara, na rà o cimadò géewê wà tàpé na rà pwâ, ba na rà dàti tèpa cèikî wiârà.» 
\s2 Guwà ipwacèwiio 
\p  
\v 31 \x - \xo 20:31 \xt 1 Tésalonika 2.11\x*«Guwà tà tàcî, â guwà tà niimiri pâ po âracié naja na go tâa jaawà. Â pwa ê pàra pàara na, mu tûu ê pwâra jawé kôo na go mu pagòowà jècaa, naa ne ma pwaa.  
\v 32 Â nabàni, âna go naawà tà Pwiduée, ma ê popai goro ê pimeaari imudi kêe. Ba wàé na tà têe ê pàtàmee, târa ma é pagòowà, ma naa tàwà ê pâ *aupwényunyuâari na é jèe nabwé ipwabwàti, ba kà tèpa âboro kêe. 
\p  
\v 33 \x - \xo 20:33 \xt 1 Korénito 9.11–12\x*«Ûna go bwaa tâa jaawà, â càcaa nümoo goo cè mwani pwaa, ma cè mwani mii, ma cè ârabwée kâra cè pwi jèpwi.  
\v 34 \x - \xo 20:34 \xt Apostolo 18.3; 1 Tésalonika 2.9\x*Ba guwà nye tâmogòori pâ go nye wakè goro ê du na-araraîô bèeni, ba târa ê pwina nümabà goo, ma wà tèpa béeò.  
\v 35 Â go jèe paari tàwà mwara pâ, na jè wakè, târa ma jè pitu tà tàpé na rà maagé ma piticè kàra. Na jè wàrapwiri, â jè niimiri ê popai kà Pwi Ukai Iésu na é ina pâ: “Dau maina ipwàdée kà pwina é naa, jii pwina é tòpi.”» 
\p  
\v 36 Â gée na càùru ê pai tùra kêe bèepwiri, â é tùu jùrué wà Paulo, â rà capai pwapwicîri naima.  
\v 37 Â rà ibwénüu, ba na rà picijiié, â rà nye po cau i diri.  
\v 38 Ba po dau pikîri ê pwâranümarà, gée goro na é ina tàra pâ, o càra mwa caa picôorà côwâ. Â géewê, â rà ciaé boo tiagoro ê wànga. 
\c 21  
\s1 Gòobàra pâra kà Paulo naa Iérusaléma 
\p  
\v 1 Bà ipicijii ma tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri na Éféso, â bà tò naa gòro wànga. Â bà itàa ba tàrù naa gòropô Cos\f + \fr 21:1 \fq Cos; Rhodes—\ft Ârailu pô na nawià Méditerranée naa goro jènere napô Turquie. (Wâ Turquie, âna ê province Asia naa na pàara kà Paulo.)\f*. Ûna dàuru, â bà too naa gòropô Rhodes, â géewê, â bà pâra naa na ville Patara.  
\v 2 Naawê, âna bà pâmari pwi wànga pâ naa na ére napô Phénicie, â bà tò naa gò, â bà pâra.  
\v 3 Â bà pâra, â ûna bà niâ pâ, â bà côo ê pô Chypre, â bà tòpòé naa gòro aèmwü. Â bà itàa dàra province Syrie, â bà ti wâna pwi jè ville wê, na nee Tyr, wâna na na kai naawê ê wànga. 
\p  
\v 4 \x - \xo 21:4 \xt Apostolo 20.23\x*Ûna bà pâmari tèpa cèikî wê, â bà tà tâa jaarà naa na caapwi nadàpàra pwapwicîri. Â ê Nyuâaê Pwicîri, âna é naa tàra ê popai goo Paulo. Â rà ina têe pâ, na é cibwaa too naa *Iérusaléma\f + \fr 21:4 \ft Munaa é ina ê Nyuâaê Pwicîri pâ, o tubaèpà tà Paulo, wiàna é pâra naa Iérusaléma. Pwiri wàilà tèpa âboro na rà pame popai-bà, âna rà niimiri pâ, pai ina wèe pâ, na é cibwaa pâra naawê.\f*.  
\v 5 Êco na, gée na càùru caapwi nadàpàra pwapwicîri, â bà coo gòobàra pâra kâbà. Â rà piciabà wà tèpa tâa wê, wàilà mara wâdàra, ma èpo kàra. Rà ciabà tia bàrawià, â na bà tèepaa boo, â bà tùu jùrubà, â bà pwapwicîri.  
\v 6 Nabwé, â bà tò naa gòro wànga, â rà wâjué côwâ naa jaarà wà tèpa cèikî. 
\s2 Patêre Paulo pâ o tâjùrué 
\p  
\v 7 Bà còpòo gée Tyr, â bà pâra naa Ptolémaïs, pwi aucoo kâra wànga. Â bà tubanabwé naawê ê pâra kâbà gòro wànga. Géewê, â bà pâra nau pwabwàcu tà tèpa cèikî, â bà bwaa tàpo tâa caapwi tòotù wâjaarà. 
\p  
\v 8 \x - \xo 21:8 \xt Apostolo 6.5, 8.40\x*Bà còpòo pâ naa Césarée na dàuru. Ûna bà tèepaa naawê, â bà pitâa jaa wà Filipo, pwi a picémara ê *Picémara Wâdé, wà pwi jè ârapàara tèpa 7 dikona na ia pitòrigarirà na Iérusaléma.  
\v 9 Wà pwiibà, âna ârapàpé ê pa èpo dopwa kêe, na rà pa *péroféta. [Ba rà inapàpari ê pâ popai na cùrurà goo Pwiduée.]  
\v 10 \x - \xo 21:10 \xt Apostolo 11.28\x*Â jèe dau wâru ê tòotù kâbà naa na pwi ére-bà. 
\p Â, na pàara-bà, âna é tèepaa boome gée napô *Judée wà pwi jè péroféta, na nee Agabus.  
\v 11 \x - \xo 21:11 \xt Apostolo 20.23, 21.33\x*Â ûna é pâmaribà, â é pa karapuu kà Paulo, â é ipii côwâ ê du âê ma du îê goo, â é ina pâ: «Wàéni ê pwina é ina ê Nyuâaê Pwicîri: “Wà pwi âboro na kêe ê karapuu bèeni, âna rà wàrani târa cè pai piié wà tèpa *Juif na Iérusaléma. Â rà o mwa naaê tà tàpé na càra caa tèpa Juif\f + \fr 21:11 \fq Tàpé na càra caa tèpa Juif—\ft Wà tèpa coda roma na rà tanamiri Iésu naa goro kurucé.\f*.”» 
\p  
\v 12 Ûna bà têre pwiri, wàibà ma tèpa tâa wê, â bà tacoo goo wà Paulo pâ, na é cibwaa too naa Iérusaléma. 
\p  
\v 13 \x - \xo 21:13 \xt Apostolo 20.24\x*Êco na é tòpi tâbà pâ: «Cina guwà gére i, ma pwa ma pikîri ê pwâranümoo? Wiàna tòo-o ma pòtàmwaraô naa goo nee Iésu na Iérusaléma, âna go jèe pipwabwàtio.» 
\p  
\v 14 Ûna càcaa pâri ma bà tubatûu ê pwâranümee, â bà nabwé na bà tacoo gooé, â bà ina pâ: «Wâdé na coo ê câbawâdé kà Pwi Ukai.» 
\p  
\v 15 Gée na càùru ê pâ tòotù-bà, â bà too naa Iérusaléma.  
\v 16 Â rà me wiâbà wà pàra tèpa cèikî gée Césarée, â rà popabà pâdari pwi âboro na nee Mnason, ba na bà pitâa jaaé. Wà pwiibà, âna pwi âboro gée gòropô Chypre, â pwina jèe gòrié na ê cèikî. 
\s1 Paulo ma tèpa pitûâ gée Iérusaléma 
\p  
\v 17 Ûna bà tèepaa naa Iérusaléma, â rà tòpibà naa na ipwàdée wà tèpa cèikî.  
\v 18 Na tòotù gée paé côwâ, âna bà pâra wiâ Paulo naa jaa wà Jacques\f + \fr 21:18 \fq Jacques—\ft Côo \fl note \ft goo Apostolo 15.13.\f*. Â rà cau ipitiri naawê wà tèpa pitûâ kâra wâra pwapwicîri.  
\v 19 \x - \xo 21:19 \xt Apostolo 15.12\x*Ûna é pwabwàcu tàra diri wà Paulo, â é piwiâ tàra diri ê pâ namuru na é pwa wà Pwiduée, naa nabibiu kà tàpé na càra caa tèpa Juif, na pàara na é picémara tàra ê popai.  
\v 20 \x - \xo 21:20 \xt Apostolo 15.1,5\x*Ûna rà têre pwiri, â rà dau pwamaina Pwiduée. 
\s2 Tèpa cèikî na rà tèpa Juif 
\p  rà ina têe pâ: «Gà côo, co pwi béebà, jèe po dau wâru tèpa Juif na rà cèikî [naa goo Iésu] âna rà bwaa dau déi goo ê *Naèà kà Moosé.  
\v 21 Â rà têre pâ wâgà, na picòo tà pàra tèpa Juif—wàilà na rà piwâro naima ma pàra tèpa âboro ité—pâ, na rà biirà jii ê Naèà kà Moosé. Â rà têre mwara pâ gà ina tàra pâ, na rà cibwaa pwa *kamaî tà tèpa nari èpo kàra, â na rà cibwaa pâra wiâra ê nyamanya kà tèpa Juif.  
\v 22 O mwa wànau? Ba rà mwa têre pâ gà wâni. 
\p  
\v 23 \x - \xo 21:23 \xt Nombres 6.1–20; Apostolo 18.18\x*«Gée goro pwiri, â wâdé na gà pwa pwina bà ina tâgà. Ba rà wâni nabibiu kâbà ârapàpé âboro na rà pwa ê *ipwataâboro tà Pwiduée.  
\v 24 Wâdé na gà poparà wiâgà, ba na guwà pwa ma wàilà ê ‘pwapwicîri târa pai pinuwa’\f + \fr 21:24 \fq Pai pinuwa; Pwârü ê pûrurà—\ft Côo mwara \fqa Ipwataâboro \ft naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii. Pwiri wà tàpé na rà pwa ê auipwataâboro bèepwiri, âna rà tà pitanami, â wâdé na rà pwa ê ‘pwapwicîri târa pai pinuwa’ ba na rà wâdé mwara na ara Pwiduée.\f*. Â gà wâri ê pwina tiàu jiirà goro ê wakè bèepwiri, ba na rà o pwârü ê pûrurà. Â rà o tâmogòori wà tèpa âboro pâ, ê pwina rà têre naa googà, âna pwâ. Â nye wâgà mwara, âna gà o paari pâ gà pwi a pitòimirigà mwara, naa goro ê Naèà. 
\s2 Tii tà tàpé na càra caa tèpa Juif 
\p  
\v 25 \x - \xo 21:25 \xt Apostolo 15.29\x*«Â napwa naa goo wà tàpé na càra caa tèpa Juif, na rà jèe cèikî, âna bà jèe pwa tii darirà. Â bà ina tàra ê aupitûâri kâbà: “Guwà cibwaa uti ê pâ macii na pwa *ârapwaailò goo târa pâ ânuuru duée. Guwà cibwaa uti ê domii, ma ê pâ macii na dàûru nyarà (ba jèe càcaa còobé ê domii kàra). Â guwà cibwaa ipuu imudi.”» 
\p  
\v 26 \x - \xo 21:26 \xt 1 Korénito 9.20\x*Â é wâgoo ê auniimiri kàra wà Paulo, â é popa tèpa ârapàpé âboro bèepwiri. Â, na tòotù géeme côwâ, â rà tapoo ma wàé ê ‘pwapwicîri târa pai pinuwa’ wiâra ê naèà kà tèpa Juif. Â gée na càùé, â é too naa na *Wâra pwapwicîri wà Paulo, â é inapàpari ê tòotù na rà o mwa jèpa pwa ârapwaailò na; ba na rà paari pâ, rà jèe tubanabwé ê *auipwataâboro kàra. 
\s1 Rà tâjùru Paulo pàra tèpa Juif 
\p  
\v 27 Naa pwâadàra ê caapwi nadàpàra pwapwicîri, âna wà tèpa Juif gée na province Asia, âna rà côo wà Paulo naa na Wâra pwapwicîri, â rà pinaa ârapûru wà tèpa âboro, ba na rà tâjùrué.  
\v 28 Â rà ina pâ: «Tèpa *Isaraéla, guwà me nau pitu tâbà! Wàéni ê pwi âboro na é picémara pitiri pâ, naa cicara ê Ba kâjè, ma ê Naèà kà Moosé, ma ê Wâra pwapwicîri bèeni! Â nabà, âna é jèe còbèedari\f + \fr 21:28 \fq Còbèedari—\fqa Profaner. \ft Pwicîri na popa too ê pwi âboro na câé caa pwi Juif naa na Wâra pwapwicîri kà tèpa Juif. Ê wârimuru kêe, âna pwâra bà.\f* mwara ê pwi ére pwicîri bèeni, ba é jèe pwa ma naadò naawê wà tàpé na càra caa tèpa Juif!»  
\v 29 \x - \xo 21:29 \xt Apostolo 20.4\x*(Rà ina pwiri, ba rà côoru naima ma Trophime, pwi âboro gée Éféso, naawê na Iérusaléma, â rà niimiri pâ é popaé dò naa na Wâra pwapwicîri wà Paulo.) 
\p  
\v 30 Â diri ê ville, âna é pikòi, â rà itàa me diri ê pâ âboro, â rà tâjùru wà Paulo. Â rà dàtié còobé gée na Wâra pwapwicîri, â rà nye pò ma târi kaa ê pâ goropwârawâ\f + \fr 21:30 \fq Rà…târi kaa ê pâ goropwârawâ—\ft Rà pwa pwiri, ba pwicîri na jè pwa ê pwina èpà naa na, â pwi ére na pâri ma jè cârü wâwê. Â càcaa nümarà na wà Paulo, âna é uru too naawê.\f*.  
\v 31 Â rà jèe pimudàra, ba na rà tétàmwereê. 
\s2 Rà pacoorà tèpa coda roma 
\p Êco na é pâ nau têre wà pwi caa kâra coda *roma pâ, rà gùmagù diri tàpé Iérusaléma.  
\v 32 Â é nye pò ma popa kaa tèpa coda ma tèpa caa kàra, â rà itàa pâ dàra. Ûna rà côorà wà tèpa âboro, â rà nye nabwé kaa na rà èi wà Paulo. \fig Nüma tàpé Iérusaléma na rà pòtàmwara Paulo|src="093 cn02013B.tif" size="col" ref="21.32" \fig* 
\p  
\v 33 É nye pâra kaa wà pwi caa kâra coda, â é tâjùru Paulo, â é pwa ma piié goro ârailu itùpaò. Â é tawèeri tèpa âboro pâ: «Wàilàapà pwini, â dà cè pwina é pwa?» 
\p  
\v 34 Â rà ina wà pàra tàpé pâ wàrani, â rà ina pàra tàpé pâ wàrana. Â câé caa tâmogòori wà pwiibà pâ, wàilàapà cèna âjupâra ba rà po dau pikòi. Â é ina pâ, na popa Paulo too naa na wâra coda.  
\v 35 Â rà popaé wà tèpa coda. Ûna rà tèepaa naa gòro aucò too, â rà jèe po tàmee, ba rà po dau putàmu wà tèpa âboro, â nye nümarà na rà èié.  
\v 36 \x - \xo 21:36 \xt Luka 23.18\x*Ba rà cau pâra diri wiâê burà tomara pâ: «Naaê, ba na bà pòtàmwereê!» 
\s1 É patùra tèpa Juif Paulo 
\p  
\v 37 Wà tèpa coda, âna pwa na rà naadò wà Paulo naa na wâra coda, â é ina tà pwi caa kàra [naa na pwâratùra grec] pâ: «Pwiri o nye pâri ma go ina tâgà cè jè muru?» 
\p  é pò wà pwini, â é tòpi têe pâ: «Gona gà pwa grec?  
\v 38 \x - \xo 21:38 \xt Apostolo 5.36–37\x*Gona càcaa wâgà pwi *Aigupito\f + \fr 21:38 \ft Pwi Aigupito na é pwi Juif, na nümee na rà paêgò tèpa Roma gée napô Judée. (Côo ê popai goro \fqa Zélote \ft na 1.13.)\f*, pwi a pwa ma gùmagù ê napô?—wà pwi a pa pâ naanigée namaré ê 4 000 âboro târa tü paa dàra ê pwâra ukai kâbà?» 
\p  
\v 39 Â é tòpi têe wà Paulo pâ: «Bwa! Wâgo, âna go pwi Juif, â go pwi a tèpa naa Tarse, napô gée na province Cilicie, pwi napô na dau maina. Â go ilari jiigà pâ, càcaa pâri ma go patùra ê pâ âboro bèeni?» 
\p  
\v 40 Â é ina wà pwiibà pâ: «Îgà!» 
\p  é coo gò i aucò wà Paulo, â é pwa ineremuru târa ê pâ âboro goro îê. Ûna nye po ticè pwâratùra kaa, â é patùrarà, goro *hébéru, pwâratùra kà tèpa Juif. 
\c 22  
\nb  
\v 1 Â é ina pâ: «Bwa; tèpa jènereô ma tèpa caa, guwà têre pwina go ina tàwà ni, ba târa béipwamuruô.» 
\p  
\v 2 Ûna rà têre na é patùrarà naa na ê pwâratùra kàra, â mwa dau ticè airà kaa. 
\s2 Go pwi âji Juif 
\p É ina tàra wà Paulo pâ:  
\v 3 \x - \xo 22:3 \xt Apostolo 5.34\x*«Go pwi *Juif, pitèpao naa Tarse wâna province Cilicie, êco na èrùo naani *Iérusaléma. Â wà Gamaliel\f + \fr 22:3 \fq Gamaliel—\ft Côo Apostolo 5.34.\f* na é pacâmuriô, pwi âboro imaina naa jaa wà tèpa caa kâra câmu. Â é còo tôo bwàti ê *Naèà kà tèpa jojoorojè. Go pwi a tàcî ba kà Pwiduée pwacèwiiwà diri nabà.  
\v 4 \x - \xo 22:4 \xt Apostolo 8.3\x*Go tubaèpà tà tàpé na rà *pâra wiâ Pwi Ukai Iésu. Ba go pwa ma tâjùrurà ma piirà—tèpa paao ma ilàri mwara—â go türà naa na karapuu. Â go pwa ma tétàmwara pàra tàpé gée goorà. 
\p  
\v 5 «Wà pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò ma ê *wâratûâ kà tèpa ijiao, âna rà o *paâjupâraô. Ba go tòpi jiirà ê pâ tii, ba na go naa tà tèpa jènerejè, tèpa Juif na rà tâa Damas. Ê pâ tii-bà, âna rà naa ê tàrù kôo, ma go pâra naawê, nau tâjùru tèpa cèikî naa goo Iésu, ma poparà me naa Iérusaléma, ba na pwa wârimuru tàra. Â go pwa diri ê pâ muru bèepwiri.» 
\s2 É piwiâ pwâra to kà Pwi Ukai 
\p  
\v 6 «Êco na, ûna go gére pâra wii naigé, ûna po gopaé bwàti, na go pâra mwünyabweri Damas, â é nye me kaa géenidò napwéretòotù ê pwi pwéelaa na dau maina, â é èùruo.  
\v 7 Go nye tûuboo kaa naa napuu, â go têre ê pwâratùra na ina pâ: “Saulo, Saulo, cina gà tubaèpà tôo?” 
\p  
\v 8 «Â go tòpi têe pâ: “Wâgà wàa, co pwi ukai?” 
\p «Â é tòpi tôo pâ: “Wâgo Iésu gée Nazareth, na gà gére tubaèpà tôo.” 
\p  
\v 9 «Wà tàpé na rà pâra wiâô, âna rà côo ê pwéelaa, êco na càra caa têre ê pwâratùra kà pwina é patùrao. 
\p  
\v 10 «Â go ina pâ: “O dà cèna go pwa, co Pwi Ukai?” 
\p «Â é tòpi tôo wà Pwi Ukai pâ: “Gà cimadò, â gà pâra naa Damas, ba o mwa ina tâgà naawê, cè pwina gà o pwa.” 
\p  
\v 11 «Ûna go niâ, â jèe câgo caa côojè. Â rà mwa po tu naa goro îô wà tèpa béeò, â rà popao pâ naa Damas. 
\p  
\v 12 «Pwa pwi jè âboro wê, na nee Ananias. Wà pwiibà, âna pwi âboro na é dau pwi a pitòimiriê, ma pâra wiâra ê Naèà kà *Moosé. Â rà dau inaê ba wâdé wà diri tèpa Juif na rà tâa Damas.  
\v 13 Â é me mariô wà pwiibà, â é ina tôo pâ: “Saulo, pwi a cèikî béeò, gà niâ côwâ!” 
\p «Â go nye niâ côwâ kaa, â go côoê.  
\v 14 Â é ina tôo pâ: “É jèe pitòrigarigà wà Pwiduée kà tèpa jojoorojè, ba na gà tâmogòori ê câbawâdé kêe, ba na gà côo wà pwina é *tàrù, wà Iésu; ba na gà têre ê pâ popai na é ina tâgà.  
\v 15 Ba gà mwa pwi a paâjupâraê, naa jaa tèpa âboro diri, goo ê pâ namuru na gà côo ma têre.  
\v 16  êni, âna dà na gà cipacîri? Gà cimadò ma *upwaagà.  gà pwapwicîri tà Pwi Ukai\f + \fr 22:16 \fq  gà pwapwicîri tà Pwi Ukai—\ft Grec: \fqa Naa na nee.\f*, ba na o pwanauri ê pâ èpà'gà.” 
\s2 Pâdari tàpé na càra caa tèpa Juif 
\p  
\v 17 «Gée na càùé, â go jèe wâjué côwâ naa Iérusaléma. Â, na jè tòotù, na go bwaa gére pwapwicîri wâna *Wâra pwapwicîri, â é pipaarié tôo naa na nyuâa wà Pwi Ukai.  
\v 18 \x - \xo 22:18 \xt Apostolo 9.29–30\x*Â é ina tôo pâ: “Gà piwàcî, â gà còobé wài gée Iérusaléma, ba wà tèpa âboro wâni, âna o càra caa tòpi ê pai paâjupâraô kâgà.” 
\p  
\v 19 \x - \xo 22:19 \xt Apostolo 8.3, 26.9–11\x*«Â go tòpi têe pâ: “Pwi Ukai, rà nye tâmogòori pâ béaa, âna go pâra naa na *wâra pitapitiri, â go pwa ma tâjùru wà tàpé na rà cèikî naa googà. Â go nama pâdirà, ma naarà dò naa na karapuu.  
\v 20 \x - \xo 22:20 \xt Apostolo 8.1\x*Ûna nama catàmwara wà Étienne, pwi ênawéna'gà, âna go tâa wê mwara. Ba go pwi jè a wâgoo ê auniimiri kà tàpé na rà catàmwereê, â go wéaari mwara ê ârabwée kàra.” 
\p  
\v 21 \x - \xo 22:21 \xt Apostolo 9.15\x*«Êco na é ina tôo wà Pwi Ukai pâ: “Gà còobé [gée Iérusaléma] ba go mwa nama gà pâ naa na, na wâiti wê, dari tàpé na càra caa tèpa Juif.”» 
\s2 Pwa na rà pâdié tèpa coda 
\p  
\v 22 Rà tàmaari wà Paulo tia wê wà tèpa Juif. Êco na, ûna é ina pâ, na é pâra dari tàpé na càra caa tèpa Juif, [â rà nye putàmu kaa] â rà tomara too pâ: «Kaa! Jè gére wéaari târa dà, ê pwâra âboro na wàrani?! Catàmwereê! Ba càcaa pâri ma é wâro!»  
\v 23 Â rà nye wiikau kaa, â rà tòpwùtù ma tâjii ê pâ ârabwée kàra, â rà tü too ê dàuru puu\f + \fr 22:23 \fq Tòpwùtù ma tâjii ê pâ ârabwée… \ft Rà wàrapwiri na rà miiri ê jè muru, é, na rà putàmu. Rà niimiri pâ, é ina wà Paulo pâ: «É tütâjii tèpa Juif wà Pwiduée, â é pitòrigari tèpa Ba.»\f*. \fig Rà pwa na rà pâdi Paulo tèpa coda roma|src="094 CN02025B.TIF" size="col" ref="22.24" \fig* 
\p  
\v 24 Wà pwi a pitûâ kâra coda *roma, âna é ina tà tèpa coda kêe pâ, na rà popa dò wà Paulo naa na wâra coda. Â pwa na rà pâdié goro ubati\f + \fr 22:24 \fq Ubati—\ft Dau èpà, ba pwa noo kâra duuru macii, târa ma dàpàgà ê naparawére âboro.\f*, ba na é ina tàra ê majoroé ma rà uu [ma putàmu naa gooé] wà tèpa Juif. 
\s2 Neeô âna tâa na tii kàwà 
\p  
\v 25 \x - \xo 22:25 \xt Apostolo 16.37\x*Êco na, ûna rà tòoé, ba na rà pâdié, â é ina wà Paulo tà pwi jè caa kâra coda na é tâa wê, pâ: «Gona nye pwa tàrù kàwà ma guwà pâdi pwina é tâa na tii kàwà, tèpa Roma, na bwaa càcaa pâji pitèié?» 
\p  
\v 26 Â [é pò] wà pwi caa kâra coda, na é têre pwiri, â é pâra nau patêre pwi a pitûâ maina kàra pâ: «O dà cèna gà pwa tà pwi âboro bèeni? Ba é pwi Roma!» 
\p  
\v 27 Â é me wà pwi a pitûâ dari wà Paulo, â é tawèerié pâ: «Ico pwini, gà pwi a tâa na tii kâjè tèpa Roma?» 
\li1 «Üu.» 
\li1  
\v 28 «Gà côo, wâgo, âna po dau wâru mwani na go tòpò târa ma go pwi Roma!» 
\li1 «Wâgo âna na pitèpao, âna go jèpwi Roma.» 
\m  
\v 29 \x - \xo 22:29 \xt Apostolo 16.38\x*Ûna é têre pwiri wà pwi a pitûâ, â nye dau wâgotêe kaa. [Ba pwicîri] na rà pii wà pwi a tâa na tii kàra. Â napwa naa goo wà tèpa coda na ia rà pwa na rà pâdié, âna rà panuâê kaa! 
\s1 Paulo na ara wâratûâ maina 
\p  
\v 30 Wà pwi a pitûâ kà tèpa coda, âna nümee na é tâmogòori bwàti cè majoroé ma rà pitòti\f + \fr 22:30 \fq Pitòti (é, pitòtiri, tòti)—\fqa Accuser.\f* Paulo wà tèpa Juif. Â, na dàuru, âna é tûâri tà tèpa pwa *ârapwaailò, ma diri ê wâratûâ maina kà tèpa Juif pâ, na rà ipitiri. Â é nama tapwùtù ê pâ itùpaò gée goo Paulo, â popaé me, ma tòpòé naa nabibiu kàra. 
\c 23  
\p  
\v 1 É nye po niâri tèpa wâratûâ wà Paulo, â é ina tàra pâ: «Tèpa jènereô, càcaa gùmagù ê pwâranümoo na ara Pwiduée, goo ê wâro kôo tiagoro nabàni.» 
\p  
\v 2 \x - \xo 23:2 \xt Ioane 18.22–23\x*Â ûna é têre pwiri wà Ananias, pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò, â [é putàmu. Â] é cùru tàpé na rà cimwünyabweri wà Paulo pâ, na rà tamoori pwêe. 
\p  
\v 3 \x - \xo 23:3 \xt Mataio 23.27\x*Â é ina têe wà Paulo pâ: «Ée mwa wâri tâgà wà Pwiduée! Ba nümagà na gà tèio goro ê *Naèà, êco na gà gére còbèedari ê Naèà, ba gà pwa ma rà èio! Wâgà na po dau wâdé pwâgà, êco na, napwa naa goo ê pwâranümagà, âna po dau bàutê na!» 
\p  
\v 4 Â wà tàpé na rà tâa goro jènere wà Paulo, âna rà ina têe pâ: «É! Gà tàgére ina ba èpà wà pwi ukai kà tèpa pwa *ârapwaailò kà Pwiduée!» 
\p  
\v 5 \x - \xo 23:5 \xt Exode 22.27\x*Â é tòpi tàra wà Paulo pâ: «[Pwanaurio] co tèpa jènereô, ba câgo caa tâmogòori, pâ, é pwi ukai kà tèpa pwa ârapwaailò! Âjupâra pâ é ina ê *Tii Pwicîri pâ: \qt Gà cibwaa tùra ba èpà naa goo pwi a pitûâ kâra ê Ba'gà.\qt*» \rq Exode 22.27\rq* 
\s2 Rà pitadàrùrà tèpa wâratûâ 
\p  
\v 6 \x - \xo 23:6 \xt Apostolo 26.5\x*É nye tà tâmogòori wà Paulo pâ wà tèpa tâa na ê wâratûâ, âna [tèpa tâa na, du ârailu ére goro pwapwicîri]—wà tèpa *Farasaio ma wà tèpa *Sadukaio. Â é ina tàra pâ: «Tèpa jènereô! Go pwi Farasaio, â wà caa kôo, âna pwi Farasaio, â go cèikî naa goo ê pai o wâro côwâ kà tèpa bà. Êkaa na rà tèio!» 
\p  
\v 7 Ûna é ina pwiri, â wà tèpa Farasaio ma tèpa Sadukaio, âna [rà nye iputàmu kaa] â rà pitadàrùrà.  
\v 8 \x - \xo 23:8 \xt Mataio 22.23\x*(Ba rà ina wà tèpa Sadukaio pâ, nye ticè wâro côwâ kà tèpa bà, â nye ticè *angela, â nye ticè duée. Â napwa naa goo wà tèpa Farasaio, âna rà cèikî naa goo diri ê pâ pwi bèepwiri.) 
\p  
\v 9 Ûna rà jèe gére dau pitùra too, â rà nye cimadò kaa wà pàra tèpa *dotée goro ê *Naèà, gée nabibiu kà tèpa Farasaio. Â rà ina pâ: «Nye ticè cèna bà côo cèna èpà cèna é pwa wà pwi âboro bèeni. Pwiri é patùraé cè angela?» 
\p  
\v 10 Ûna jèe pâra nau pimaina too ê pai iputàmu kàra, â é niimiri wà pwi a pitûâ kà tèpa coda pâ, péa rà tà ténoori wà Paulo, â é ina tà tèpa coda kêe pâ, na rà popaé dò côwâ, naa na wâra coda. 
\p  
\v 11 \x - \xo 23:11 \xt Apostolo 27.24, 28.16,23\x*Na ne, âna é pièpàparié tà Paulo wà Pwi Ukai, â é ina têe pâ: «Gà gòo, ba gà jèe *paâjupâraô naani *Iérusaléma, â o wâdé mwara na gà paâjupâraô na *Roma.» 
\s1 Rà ipwa tûâ ba na rà catàmwereê 
\p  
\v 12 Na dàuru kêe, âna rà pitòpò tûâ wà pàra tèpa *Juif, â rà *ipwataâboro pâ o càra caa ija ma wâdo béaa kâra cè pai caamwara wà Paulo.  
\v 13 Wà tàpéebà, âna rà wâdò côwâ kâra 40 âboro. 
\p  
\v 14 Â rà pâdari tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò ma tèpa ijiao, â rà ina tàra pâ: «Bà jèe ipwataâboro pâ o câbà caa ija, tiagoro na bà mwa tétàmwara wà Paulo.  
\v 15 \x - \xo 23:15 \xt Apostolo 25.3\x*Êkaa na, wâdé na guwà nama ilari jii wà pwi a pitûâ kâra coda pâ, na é popa me wà Paulo dariwà, wâguwà ma diri ê *wâratûâ maina. Â guwà ina têe pâ nümawà na guwà jèu côo bwàti côwâ ê pai gére pwa wârimuru kêe. Â wàibà, âna bà o caamwereê béaa kâra cè pai tèepaa me kêe naani.» 
\s2 É patêre Paulo pwi niaa gooé 
\p  
\v 16 Êco na wà pwina niaa goo Paulo, âna é têre pâ pwa na rà ipwa tûâ tà Paulo. Â é too nau patêreê naa na wâra coda. 
\p  
\v 17 Â wà Paulo, âna é todà pwi jè caa kâra coda, â é ina têe pâ: «Gà popa pâ pwi âboro èpo bèeni dari pwi a pitûâ kàwà, ba pwa jè muru na nümee na é ina têe.» 
\p  
\v 18 Â é popa wà pwini, â é ciaé pâdari pwi a pitûâ kêe, â é ina têe pâ: «É todòo wà Paulo, pwi a pwa karapuu, â é cùruo pâ, na go cia medarigà wà pwi âboro èpo bèeni, ba pwa jè muru na nümee na é ina tâgà.» 
\p  
\v 19 Â é dàti i pwi nari âboro èpo wà pwi a pitûâ, â ru tàpo gée paé nau coo, â é tawèerié pâ: «Dà cèna nümagà na gà ina tôo?» 
\p  
\v 20 Â é tòpi têe pâ: «Rà pitêrerà wà tèpa Juif, ba na rà ilari jiigà pâ, na gà nama é me widàuru wà Paulo, naa na wâratûâ maina kàra. Ba rà o ina pâ nümarà na rà tâmogòori bwàti cè pwina é pwa.  
\v 21 Êco na gà cibwaa pitêre dàra! Ba rà o ipwa tûâ têe. Ba rà wâdò côwâ kâra 40 wà tàpé na rà jèe ipwataâboro pâ o càra caa ija ma wâdo, tiagoro cèna rà o pòtàmwereê. Â êni, na rà jèe nabwé ipwabwàtirà, â rà tapacîri co cèna gà ina.» 
\p  
\v 22 Â é tòpi têe wà pwi a pitûâ pâ: «Gà cibwaa wiâ ê pwâra pitùra kâju!» Â é panuâê. 
\s1 Rà popa Paulo pâdari pwi kupénoo 
\p  
\v 23 Wà pwi a pitûâ, âna é todà tupédu caa kâra coda kêe, â é ina tàru pâ: «Gàu ipwabwàti 200 coda [na rà pa tàuwa] ma 70 coda na tâa gòro òoci, â 200 coda na rà tèpa tò da, ba na rà pâ naa Césarée na 9h bàrane.  
\v 24 Guwà pwabwàti mwara cè tèpa òoci, ba na cia pâ wà Paulo naa jaa wà pwi kupénoo Félix. Â guwà wéaarié bwàti, ba na càcaa tèepaa têe cè pwina èpà.» 
\p  
\v 25 Â nabwé, â é wii ê tii bèeni: 
\pmo  
\v 26 Tii kà Claude Lysias tà kupénoo Félix. Bwàcu'gà. 
\pm  
\v 27 \x - \xo 23:27 \xt Apostolo 21.30–33, 22.25–27\x*Go panuâ paé darigà wà pwi âboro bèepwiri. Ba wà tèpa Juif, âna rà popaé, ba na rà tétàmwereê. Êco na, ûna go têre pâ pwi âratii kâjè tèpa Roma, â bà pâra ma tèpa coda kôo nau upaé jiirà.  
\v 28 \x - \xo 23:28 \xt Apostolo 22.30\x*Â nümoo na go tâmogòori cè majoroé ma rà pitòtié goo, â go popaé pâ, naa na wâratûâ kàra.  
\v 29 Â go pâdari pâ nye ticè èpà cèna é pwa na pâri ma pòtàmwereê goo, é, ma é pwa karapuu goo. Ba ê pâ pwina rà pitòtié goo, âna nye êco, pâ popai goro naèà kàra. 
\pm  
\v 30 \x - \xo 23:30 \xt Apostolo 24.5–8\x*Ûna patêreô pâ rà pitü tûâ têe wà pàra tèpa Juif, â go nye pò ma panuâê paé darigà. Â go ina mwara tà tàpé na rà pitòtié pâ, na rà mwa nye ina tâgà, cèna rà ina naa gooé. 
\cls Topai tâgà. 
\b  
\m  
\v 31 Â wà tèpa coda, âna rà pwa ê pwina é ina tàra wà pwi a pitûâ kàra. Ba, na ne, âna rà popa pâ wà Paulo, naa na ville Antipatris.  
\v 32 Na dàuru kêe, âna rà wâjué côwâ [wà tèpa po pâra] naa na wâra coda. Â wà tàpé na rà tâa gòro òoci, âna rà tà pâra co ma wà Paulo.  
\v 33 Â rà tèepaa pâ naa Césarée, â rà naa i tii tà pwi kupénoo, â rà panuâ Paulo têe. 
\p  
\v 34 Gée na càùru ê pai pûra kêe i tii, â é tawèeri wà Paulo pâ: «Gona gà pwi âboro gée na dà province?» 
\p  é tòpi têe pâ: «Gée Cilicie.» 
\p  
\v 35 Â é ina têe wà pwi kupénoo pâ: «Go mwa tawiâgà, wiàna rà tèepaa me wà tèpa pitòtigà.» Â é tûâri tàra pâ, na wéaari wà Paulo naa na pwârawâ maina na é nama bari wà ukai *Héroda Maina. 
\c 24  
\s1 Paulo na ara pwi kupénoo Félix 
\p  
\v 1 Po 5 tòotù gée na càùé, âna rà tèepaa boo naa Césarée wà Ananias, pwi *ukai kà tèpa pwa ârapwaailò, ma wà pàra tèpa ijiao kà tèpa *Juif, ma wà pwi apoka\f + \fr 24:1 \fq Pwi apoka—\fqa Avocat. \ft Pwi a-ipamurujè naa na wâra pitèimuru.\f* na nee Tertullus. Â rà pâdari wà pwi kupénoo Félix, ba na rà piciapwâ têe goo wà Paulo.  
\v 2 Â é todà me wà Paulo i pwi kupénoo [ba na é coo araé]. 
\s2 É pitòti Paulo wà Tertullus 
\p É pitòti Paulo wà Tertullus [na ara pwi kupénoo] â é ina pâ: «Bwa; Kupénoo Félix, wiàna bà wâro na ê tàbwàti ma ê pinaanapô, â na wàrapwiri gée googà, â gée goro ê pai tûârigà, ma ê pai pa'gà bwàti ê napô kâbà.  
\v 3 Bà pwaolé tâgà, gée na âji pwâranümabà, goo ê pâ namuru bèepwiri.  
\v 4 Càcaa nümoo dàra popa jiigà cè pàara cèna gòri, êkaa na go ilari jiigà pâ, gà pidàpwicâarigà na ji pàara, ba na gà têre cè pwina go o ina tâgà. 
\p  
\v 5 \x - \xo 24:5 \xt Apostolo 17.6\x*«Bà côo pâ wà pwi âboro bèeni, âna é nye dau pwi âboro èpà kaa, ba é tò dii ma bara, naa nabibiu kà tèpa Juif, wâ gòropuu pitiri, â é pwi caa kà tèpa \tl Nazaréen\tl* (neere pé pwi jè pwapwicîri).  
\v 6 \x - \xo 24:6 \xt Apostolo 21.28–30\x*Wàé mwara na é mudàra ba na é còbèedari ê *Wâra pwapwicîri, êkaa na bà tâjùrué {ba nümabà na bà tèié wiâra ê *Naèà kâbà. 
\p  
\v 7 «Êco na wà pwi a pitûâ kâra wâra coda, Lysias, âna é me, â é nye pò ma popaé imudi jiibà.  
\v 8 Â é ina tà tèpa pitòti Paulo pâ, na rà medarigà, ma rà ina tâgà ê pâ namuru na bà pitòtié goo.} Â wiàna nümagà, â gà tawèeri Paulo, ba wâdé na é nye ina tâgà ê pwina bà pitòtié goo. Nabwé.» 
\p  
\v 9 Â wà tèpa Juif, âna rà ina pâ ê pwina é ina wà pwini apoka Tertullus, âna âjupâra. 
\s2 É ipwamuruê Paulo 
\p  
\v 10 Wà pwi kupénoo, âna é pwa ineremuru tà Paulo pâ, na é tùra. 
\p É cimadò wà Paulo, â é ina pâ: «Bwa; go tâmogòori pâ gà pwi a [pitûâ ma] tèi ê napô kâbà tèpa Juif, naa na pâ naja na jèe wâru, â câgo caa dumapiê na go ipwamuruô naa naporomeegà. 
\p  
\v 11 «Gà pitawèeri paé, ba càcaa pâji wénari 12 tòotù na go tèepaa me naa *Iérusaléma, nau pwamaina Pwiduée.  
\v 12 Â câgo caa pitaèkâa ma cètùu tèpa âboro, naa na Wâra pwapwicîri, ma na wâra ipitiri, ma na ville. Nye ticè âboro cèna é ina pâ é côoô na go pwa ê pâ pwiibà.  
\v 13 Â wà tèpa âboro bèeni, âna càcaa pâri ma rà *paâjupâra tâgà, ê pwina rà pitòtio goo. 
\p  
\v 14 «Âjupâra pâ go pwi a *pâra wiâ Pwi Ukai, [wiâra ê naigé na bwaa âmuê] ba na go piênawéna kà Pwiduée kà tèpa jojoorojè. Â âjupâra pâ, wà tèpa pitòtio bèeni, âna rà ina pâ, i naigé-bà, âna pwâ. Êco na go cèikî naa goo diri ê Naèà kà *Moosé, ma diri ê pâ tii kà wà tèpa *péroféta.  
\v 15 \x - \xo 24:15 \xt Ioane 5.28–29\x*Ba bà capai cèikî ma tèpa âboro bèeni pâ, wà tèpa bà, naa na wâdé ma èpà, âna rà o mwa wâro côwâ.  
\v 16 Êkaa na go nye pimudàra taaci, ba na é nye tànana ê pwâranümoo, na ara Pwiduée, ma tèpa âboro, â nye ticè cèna pâri ma pitòtio goo. 
\s2 Ticè èpà na rà côo naa gooò! 
\p  
\v 17 «Gée na càùru ê pâ naja na wâru, na tiàuo gée Iérusaléma, â go wâjué pâ côwâ naawê, ba na go pa pâ ê mwani, bépitu târa ê Ba kôo, â târa mwara ma go ipwa *ârapwaailò tà Pwiduée.  
\v 18 \x - \xo 24:18 \xt Apostolo 21.12–28\x*Êkaa pwiri na go tà tâa goo, naa na Wâra pwapwicîri, ûna rà pâmariô, ba go gére tubanabwé ê ‘pwapwicîri târa pai *pinuwa’. Nye ticè cè jè âboro na go pame naawê, â nye ticè pwâra pikòi wê. 
\p  
\v 19 «Êco na rà tâa wê wà pâra tèpa Juif gée na province Asia. Â wiàna go pwa cèna èpà na tòotù-bà, â gorodà na càra caa tâa ni nabà wà tàpéebà, ba na rà pitòtio?  
\v 20 Â wà mwara tèpa âboro bèeni, âna nye ticè èpà na ia rà côo naa gooò, na ia rà popao na ara ê wâratûâ maina.  
\v 21 \x - \xo 24:21 \xt Apostolo 23.6\x*É, pwiri nümarà na tèio, goo i ji popai na ia go ina, naa nabibiu kàra pâ: “Go cèikî pâ, rà o wâro côwâ wà tèpa bà”? Êkaa na go gére tâa ni, nabà na arawà. Nabwé.» 
\s2 Picàù too côwâ pai pitèi Paulo 
\p  
\v 22 \x - \xo 24:22 \xt Apostolo 23.26\x*Napwa naa goo wà kupénoo Félix, âna é dau têre ê pâ popai goro ê pai pâra wiâ Pwi Ukai. É picàù too côwâ ê pai tèi wà Paulo, â é ina tà tèpa Juif pâ: «O mwa tèi cawi wà Paulo, wiàna é tèepaa me wà Lysias, wà pwi a pitûâ kâra wâra coda.» 
\p  
\v 23 Â é ina tà pwi jè caa kâra coda pâ, na é wéaari Paulo naa na karapuu, â na é cibwaa tòoé ma pwa-imudiri têe, â na nye panuâ tà tèpa bée mwara, ma rà me nau caié. [Â é pâra wà Félix.] 
\p  
\v 24 Pàra tòotù gée na càùé, â ru tèepaa me côwâ wà Félix, ma Drusille\f + \fr 24:24 \fq Drusille—\ft Tô naigé kà ukai Agrippa II, â tô cià Bérenice. (Côo Apostolo 25.13.)\f* tô wâdèe, tô ilàri Juive. Â ru pwa ma é me wà Paulo, â ru têreê, na é tùra goo ê cèikî naa goo Iésu Kériso. 
\p  
\v 25 Êco na, ûna é tùra goro ê wâro na *tàrù na ara Pwi Ukai, ma ê pai pidàpwicâarijè naa na diri ê muru, ma ê pitèimuru kà Pwiduée na o mwa me, â wâgo tà wà Félix. Â é ina tà Paulo pâ: «Êni, jè o bwaa tàpo pacoo i ipitiri kâjè. Wâdé na gà pâra jiio ni, êco na, wiàna mwa pwa cè pàara kôo, â go mwa todàgà côwâ.»  
\v 26 Ba é nye tà wâari mwara pâ, é péa tà naa cè mwani kêe wà Paulo. Â é pwa ma rà nye tà ciburà popa me wà Paulo darié, ba na ru pitùra. 
\s1 Paulo na ara kupénoo Festus 
\p  
\v 27 Paé ârailu naja, â é tòotéri wà pwi kupénoo Félix wà Porcius Festus. Êco na wà Félix, âna câé caa panuâ Paulo, â é pwa ma é nye tà tâa na karapuu, ba na o wâdé tà tèpa Juif wàé. 
\c 25  
\p  
\v 1 Wà Festus, âna é tèepaa naa na province *Judée, â âracié tòotù gée na càùé, â é too gée Césarée naa *Iérusaléma. 
\s2 Rà jèu pitòti Paulo 
\p  
\v 2 \x - \xo 25:2 \xt Apostolo 24.1\x*Wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, ma tèpa âboro imaina gée jaa tèpa *Juif, âna rà piciapwâ têe goo wà Paulo.  
\v 3 \x - \xo 25:3 \xt Apostolo 23.15\x*Rà tacoo gooé, ma ilari jiié pâ, na é pwa ma é me naa Iérusaléma wà Paulo. Ba wà tàpéeni, âna rà tà pwa ê jè tûâ, ba na rà o mwa caamwereê naa naigé. 
\p  
\v 4 Â é tòpi wà Festus pâ: «Bwa, ba wà Paulo, âna wéaarié na Césarée, â wâgo, âna càcaa gòirio wâ Iérusaléma, ba go o pâra côwâ.  
\v 5 Â wà tèpa pitûâ kàwà, âna wâdé na rà boome wiâô naa Césarée. Â wiàna pwa cè muru cèna èpà cèna é pwa pwi âboro-bà, â rà mwa ina naawê.» 
\s2 Paulo naa na wâra pitèimuru 
\p  
\v 6 Wà Festus, âna é tâa jaarà co naa na 8, é, na 10 tòotù, â é boo côwâ naa Césarée. Â, na dàuru kêe, âna é pwi a pitèimuru, â é tûâri tàra pâ, na rà popa me wà Paulo.  
\v 7 \x - \xo 25:7 \xt Apostolo 24.5–6\x*Ûna é tèepaa me wà Paulo, â rà cibèepié wà tèpa Juif na rà boome gée Iérusaléma. Â wâru ê pâ pwina dau èpà na rà ina naa gooé, ma rà pitòtié goo. Êco na càcaa pâri ma rà *paâjupâra. 
\p  
\v 8 Â é tòpi wà Paulo ma é ipwamuruê, â é ina pâ: «Nye ticè èpà na go pwa naa goo ê *Naèà kâbà tèpa Juif, ma naa goo ê *Wâra pwapwicîri, ma naa goo wà César, [pwi ukai kà tèpa *Roma].» 
\p  
\v 9 Wà Festus, âna nümee na rà wâdéarié wà tèpa Juif, â é tòpi tà Paulo pâ: «Nümagà na gà too naa Iérusaléma, ba na go pitèigà goo pwiri, naawê?» 
\s2 Go to pâdari César! 
\p  
\v 10 É ina têe wà Paulo pâ: «Bwa. Go coo ara ê wâra pitèimuru kà César, â o mwa nye pitèio naawê. Ba gà nye tàgére tâmogòori bwàti pâ, nye ticè èpà na go pwa tà tèpa Juif.  
\v 11 Â wiàna go pwa cèna càcaa tàrù, cèna pâri ma caamwaraô goo, â wâdé na caamwaraô. Êco na, wiàna ê pwina rà ina naa gooò, âna pwâ, â nye ticè pwi âboro cèna pwa *tàrù kêe, ma é popao darirà. Bwa! Go to pâdari wà César\f + \fr 25:11 \fq Go to pâdari wà César—\ft Wà pwi atâa na tii kà tèpa Roma, âna pâri ma é to pâdari wà César, pwi ukai kà tèpa Roma, ba na é pitèié, wàra \fqa Cour d'Appel.\f*!» 
\p  
\v 12 Â rà tàpo pitùra wà Festus ma tèpa pwa ipitiri, â nabwé, â é ina tà Paulo pâ: «Wâdé. Ûna gà to pâdari wà César, â gà o nye pâdarié!» 
\s1 Piwiâ jèkutâ goo Paulo tà Agrippa 
\p  
\v 13 Gée na càùru ê pâ tòotù na wâru, âna wà pwi ukai *Agrippa ma wà Bérenice, tô naigé kêe, âna ru tèepaa naa Césarée nau pwabwàcu tà Festus. 
\p  
\v 14 \x - \xo 25:14 \xt Apostolo 24.27\x*Bwaa wâru tòotù na rà bwaa tâa wê na, â wà Festus, âna é piwiâ tà Agrippa, ê pai pwa goo wà Paulo, â é ina têe pâ: «Wà Félix na é nama é pwa karapuu wà Paulo.  
\v 15 Na pàara na go tâa Iérusaléma, âna wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò, ma tèpa ijiao kà tèpa Juif, âna rà piciapwâ, ma ilari pâ, na é pwa wârimuru. 
\p  
\v 16 «Â go tòpi tàra pâ: “Wâjaabà tèpa Roma, âna càcaa wàrapwiri ê pai pwa kâbà. Ba câbà caa pwa wârimuru tà pwi âboro, béaa kâra ê pai pitèié. Ba wâdé na bà nye pitùra ma wà tèpa pitòtié, ba na é nye ina cè popai târa pipwamuruê.”  
\v 17 Êkaa na rà capai tèepaa me naani dario. Â câgo caa bwaa tapacîri, â na dàuru, â go tâa na aupitèimuru, â go ina pâ, na popa me wà pwi âboro bèepwiri.» 
\s2 Pitaèkâa goo pwapwicîri kàra 
\p  
\v 18 «Go gére niimiri pâ, pwiri o dau maina ê èpà na é pwa. Êco na ê pwina rà pitòtié goo, âna ticèmuru naa goo.  
\v 19 Ba rà nye pitaèkâa goo ê pwina wâna ê pwapwicîri kàra, naa goo cè pwi Iésu cèna é bà, â na wà Paulo, âna é ina pâ é wâro côwâ. 
\p  
\v 20 «Â câgo caa tâmogòori cè pwina go pwa, naa na pai pitùra kàra. Â go tawèeri wà Paulo pâ, pwiri nümee dàra pâ naa Iérusaléma, ma o pitèié naawê goo ê pâ namuru bèepwiri.  
\v 21 Êco na é to pâdari wà César, ba na é pitèié. Â go naa tàrù ma wéaarié tiagoro ê pai panuâê kôo dari wà César.» 
\p  
\v 22 Â é ina wà Agrippa tà Festus pâ: «Wâgo mwara, âna nümoo na go têre pwi âboro-bà.» 
\p  é tòpi têe wà Festus pâ: «Widàuru, âna gà o mwa têreê.» 
\s2 Rà too naa na wâra pitèimuru 
\p  
\v 23 Na dàuru kêe, â wà Agrippa ma Bérenice, âna ru tèepaa naa na wâra pitèimuru, wàilà ma tèpa pitûâ kâra coda, ma tèpa âboro imaina na napô. [Â rà dau pwamainaru wà tèpa âboro wiâra ê pai pwa kàra.] Â é naa tàrù wà Festus ma popa me wà Paulo. 
\p  
\v 24 Â é coo wà Festus, â é ina pâ: «Bwa; Ukai Agrippa ma cau wâguwà diri na guwà wâni jaabà, guwà côo pwi âboro bèeni. É pwi majoro tùra kà diri tèpa Juif, na Iérusaléma ma wâni, â rà jèe me nau côoô gooé. Â rà capai ina too diri pâ, wâdé na caamwereê. 
\p  
\v 25 «Naa gooò, âna câgo caa pâmari cè èpà cèna o pâri ma caamwereê goo, êco na nye wàé côwâ na é ilari pâ, na é pâra dari wà pwi ukai César. Â go niimiri pâ, na go panuâê pâ. 
\p  
\v 26 «Êco na câgo caa tâmogòori cèna go wii pâdari wà ukai naa gooé. Â êkaa majoroé ma go pwa ma é coo aragà, co Ukai Agrippa, ma arawà diri. Guwà pitawiâê diri, ma ina tôo, cèna go o wii tà pwi ukai.  
\v 27 Ba càcaa tàrù tôo na go panuâ pâ têe cè pwi a pwa wârimuru, wiàna càcaa po pwéelaa bwàti cè majoroé.» 
\c 26  
\s1 É ipwamuruê Paulo na ara Agrippa 
\p  
\v 1 É mwa ina wà ukai *Agrippa tà Paulo pâ: «Pwiibà, go panuâ tâgà ma gà tùra, ma gà ipwamurugà.» 
\p  é naatoo ê îê wà Paulo, â é ina pâ:  
\v 2 «Bwa; go nye dau ipwàdée kaa, co Ukai Agrippa, na go tùra na aragà nabà, ma go tobapwâ ê pwina rà pitòtio goo wà tèpa *Juif.  
\v 3 Ba gà dau tâmogòori bwàti ê nyamanya kâjè tèpa Juif\f + \fr 26:3 \fq Nyamanya kâjè tèpa Juif—\ft Ê wâao kà tèpa Héroda, âna càra caa tèpa âji Juif. Jèe gòiri na rà biirà dàra pwapwicîri kà tèpa Juif. Êco na càra caa dau tâa goo ê pai pwa kâra pwapwicîri.\f*, ma ê pâ namuru na jè mu pitùra goo, â go ilagà pâ gà jèe tàpo pidàpwicâarigà, ma gà têreô.» 
\s2 Rà cau tâmogòori pai wâro kôo 
\p  
\v 4 «Wà diri tèpa Juif, âna rà tâmogòori ê wâro kôo, gée na autapoo goo, na go bwaa pwi âboro èpo, naa nabibiu kâra ê Ba kôo [na province Cilicie] tia *Iérusaléma.  
\v 5 \x - \xo 26:5 \xt Filipi 3.5–6\x*Jèe gòiri ê pai tâmogòori kàra pâ go pwi a wâro wâna *Farasaio, pwi jè ére kâra pwapwicîri na nye dau tâa goo diri pâ naèà. O pâri ma rà *paâjupâra wiàna nümarà. \fig É ipwamuruê Paulo na ara Héroda Agrippa|src="097 CN02034B.TIF" size="col" ref="26.1" \fig* 
\p  
\v 6 \x - \xo 26:6 \xt Apostolo 23.6, 28.20\x*«Â nabàni, âna jèe pitèio, ba go cèikî pâ o coo ê auinabéaa kà Pwiduée tà tèpa caa kâjè.  
\v 7 Êco na, nye muru na rà cau cèikî naa goo, wà diri tèpa 12 wâao kâjè, na rà piênawéna kà Pwiduée, naa ne ma pwaa. 
\p «Êkaa na rà tèio, co Ukai Agrippa, wà tèpa Juif bèepwiri.  
\v 8 Â wâguwà tèpa Juif nabàni, âna gona dau pwacoé tà Pwiduée, ma é pawâro côwâ tèpa bà? Â gorodà na câguwà caa cèikî naa goo?» 
\s2 Béaa âna go cicara Iésu 
\p  
\v 9 \x - \xo 26:9 \xt Apostolo 8.3\x*«Béaa, âna go niimiri pâ, napâraô âna na go cicara ba gòo ê nee Iésu gée Nazareth.  
\v 10 Â go tòpi jii tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò ê tàrù, ba na go naa wârimuru tà tèpa âboro kêe. Dau wâru tàpé na go nama tòpòrà naa na karapuu naa Iérusaléma. Â go pwi a wâgoo mwara ê pai catàmwararà.  
\v 11 Go nye taaci kaa èirà naa na ê pâ *wâra pitapitiri, â pwa na go nama rà ina ba èpà ê nee Iésu. Üu kaa, ba ia go dau pwi a putàmu naa goorà, â go dau pwa tàra na èpà, tia na ê pâ napô na wâiti.» 
\s1 É jèu piwiâ pai todèe kà Pwi Ukai 
\p  
\v 12 «Êkaa pwiri ê majoroé ma go pâ naa Damas, wiâra ê tàrù, na rà naa tôo wà tèpa caa kà tèpa pwa ârapwaailò.  
\v 13 Bà pâra wii naigé, co pwi Ukai Agrippa, â, na po gopaé bwàti, â go nye côo kaa ê pwi pwéelaa na é me gée napwéretòotù, naa gòbà ma wà tèpa béeò. Â é dau pwéelaa jii ê tòotù.  
\v 14 Bà capai tûu diri naa napuu, â go têre ê pwâratùra na é ina tôo naa na *hébéru pâ: “Saulo, Saulo, gorodà na gà pwa tôo na èpà? O dau gòo naa googà, na gà cicara Pwiduée\f + \fr 26:14 \fq Na gà cicara Pwiduée—\ft Ucina naa na grec goo ê òoci na tàutêe na é pitêre dà pwi atâa gòé.\f*.” 
\p  
\v 15 «Â go tawèeri pâ: “Wâgà wàa, co Pwi Ukai?” 
\p «Â é tòpi tôo pâ: “Wâgo Iésu na gà gére pwa tôo na èpà.  
\v 16 Cimadò, ba go âpàparigà, ba na gà pwi ênawéna kôo. Â gà o pwi a paâjupâraô, â gà mwa piwiâ ê pwina gà côo nabà, bau ê pâ pwina go o mwa paari tâgà.  
\v 17 Go panuâgà pâdari ê Ba'gà, tèpa Juif, bau ê pàra Ba mwara, â go o mwa pwi a wéaarigà.  
\v 18 \x - \xo 26:18 \xt Ésaïe 42.16; Éféso 2.2; Kolosé 1.13\x*Go cùrugà, ba na gà tàpiri ê du âraporomeerà, ba na rà o còobé gée na ê bàutê, pâ naa na ê pwéelaa—gée na pàtàma *Caatana, naa jaa Pwiduée. Ba wiàna rà cèikî naa gooò, â o pwanauri ê pâ èpà kàra, â o pwa autâa kàra ma wà diri tàpé na rà cèikî naa goo Pwiduée.”» 
\s1 Ni, âna go inapàpari Iésu pitiri 
\p  
\v 19 «Wàrapwiri co Ukai Agrippa, â po dau pwacoé tôo ma câgo caa pitêre dàra ê pwina go côo, ba ê muru na me gée jaa wà Pwiduée.  
\v 20 Â go picémara ê popai—tapoo na Damas, ma wâ Iérusaléma, ma wâdiri na ê pâ napô kà tèpa Juif, ma wâjaa mwara tàpé na càra caa tèpa Juif. Â go ina tàra diri pâ: “Guwà pinünüma ma guwà biiwà naa goo wà Pwiduée. Â guwà paari naa na ê càrawà pâ guwà jèe pinünüma.” 
\p  
\v 21 «Wàépwiri kaa ê majoroé ma rà tâjùruo wà tèpa Juif naa na *Wâra pwapwicîri, â rà pwa na rà pòtàmwaraô.  
\v 22 Êco na wà Pwiduée, âna é wéaario tiagoo ni. Êkaa na go nye tà paâjupâraê na ara tèpa âboro kîri ma maina. 
\p «Â napwa ê pwina go ina, âna càcaa pi-ité jii i pwi ia rà mara ina wà tèpa *péroféta ma wà *Moosé, pâ:  
\v 23 \x - \xo 26:23 \xt Luka 24.44–47; 1 Korénito 15.20\x*[Wà Pwiduée, âna é cùru medarijè] wà Pwi *Mesia. Â wâdé na é pwamaagé côo, â na é pâbéaa nau wâro côwâ gée nabibiu kà tèpa bà, ba na o picémara ê pwéelaa târa ê Ba kôo, wà tèpa Juif, ma wà tàpé mwara na càra caa tèpa Juif.» 
\s2 Wâdé na gà cèikî, co pwi ukai! 
\p  
\v 24 Na é wàrapwiri pai ipwamuruê kêe wà Paulo, â é ina too wà Festus pâ: «Pigù ê pûrugà co pwini! Gà po dau câmu, â gà jèe pimwüru goro ê tàmanga'gà!» 
\p  
\v 25 Â é tòpi têe wà Paulo, pâ: «Bwa, càcaa wàrapwiri, co Kupénoo, ba nye êkaa popai na âjupâra ma pitâmogòo na go ina.  
\v 26 Wà ukai Agrippa, âna é jèe nye tâmogòori ê pâ namuru bèepwiri, ba càcaa ê cè muru cèna ipwa pwàniri, â câgo caa piwâ na go piwiâ têe.» 
\p  
\v 27 [Â é tabiié wà Paulo dà ukai Agrippa, â é tawèerié pâ]: «Ico pwi ukai, gona gà nye cèikî naa goo tèpa péroféta? Go tâmogòori pâ gà nye cèikî naa goorà…» 
\p  
\v 28 Â é tapàgà têe wà Agrippa: «Ico pwini, gà nye niimiri kaa pâ, na go pò ma cèikî naa goo Iésu Kériso ni?!» 
\p  
\v 29 Â é tòpi têe wà Paulo pâ: «Naa pò ma ni, é, naa mwa tàpo pwiri, wiâra ê câbawâdé kà Pwiduée! Ba nümoo na guwà pwacèwiio, co Ukai Agrippa, ma wâguwà diri tàpé na guwà gére tàmaariô ni. Êco na, na càcaa piiwà goro itùpaò pwacèwiio.» 
\s2 Ticè èpà na é pwa wà Paulo 
\p  
\v 30 Nabwé, â rà cau cimadò diri wà pwi ukai, ma wà pwi kupénoo, ma wà Bérenice, ma wà diri tàpé na rà gére tâa wê.  
\v 31 Â rà còobé, â rà pi-ina tàra pâ: «Wà pwi âboro bèeni, âna nye ticè cèna èpà cèna é pwa, na pâri ma é pwa karapuu goo, ma o mwa pòtàmwereê goo.» 
\p  
\v 32 Â é ina wà ukai Agrippa tà wà Festus pâ: «Üu kaa. Â wiàna câé caa gére to pâdari César, â jèe tà pâri ma panuâê côwâ.» 
\c 27  
\s1 Panuâ Paulo naa Roma \fig |src="Map Paul Rome.tif" size="span" loc="Act 27.1" ref="Apostolo 27:0" \fig* 
\p  
\v 1 Pidàbacoo tòotù na é pâra naa Roma\f + \fr 27:1 \fq Roma—\ft Grec: \fqa Italie. \ft Roma, âna ville na maina naawê. Côo naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f* [wà Paulo]. Â bà pâra wiâê. [Wà tèpa coda, âna] rà naa Paulo ma wà pàra tèpa pwa wârimuru, tà Julius, wà pwi jè caa kâra coda gée na ê pâ coda na rà wéaari wà pwi ukai César.  
\v 2 \x - \xo 27:2 \xt Apostolo 19.29\x*Â [wà Julius, âna é nama] bà tò naa gòro ê wànga gée na ville Adramytte, na é pâra dàra pâ aucoo kâra wànga wâ province Asia. Â bà picaapâra ma wà Aristarque, pwi âboro gée na ville Tésalonika, wâna province Macédoine. 
\p  
\v 3 Na dàuru kêe, âna bà tèepaa pâ naa na ville Sidon. Â wà Julius, âna é wâdé naa goo wà Paulo, â é nye panuâê ma é pâra dari wà tèpa bée naawê, nau pa jiirà ê pwina tiàu jiié. 
\p  
\v 4 Bà pâra géewê, â bà itàa mwünyabweri ê pô Chypre, â bà po pi-itàa na ânuuê, ba é uu carabà ê pwéretòotù.  
\v 5 Gée na càùru ê pai tapàgà kâbà ê nawià Cilicie ma Pamphylie, â bà tèepaa naa na ville Myra wâna province Lycie.  
\v 6 Â naawê, âna wà pwi caa kâra coda, âna é pâmari ê pwi wànga gée na ville Alexandrie, na é pâra naa Italie, â é nama bà tò naa gò. 
\p  
\v 7 Jèe nye tàpo wâru tòotù kâbà goro nye tà pi-itàa ba cîâa, â nye dau gòo târa kaa ma bà tèepaa mwünyabweri Cnide, pwi aucoo kâra wànga. Â càcaa pâri ma bà ti wê goro ê pwéretòotù, â bà itàa na ânuuru i pô Crète, pâ goro i goromee Salmoné.  
\v 8 Bà tàpo itàa wii i pô, â po dau gòo ê pai tapàgà kâbà wê, â bà tèepaa naa Bons Ports, pwi aucoo kâra wànga, na wâmwünyabweri ê ville Lasée. 
\s2 Jèe pàara kâra èpà napô 
\p  
\v 9 Jèe dau wâru ê pàara na bà tubatiàu, â càcaa wâdé târa tòobàra i pâra kâbà, ba jèe pàara kâra èpà napô, ba jèe paé ê *tòotù maina kâra parui septembre\f + \fr 27:9 \fq Tòotù maina kâra parui septembre—\ft Grec: \fqa Tòotù kâra ipwanya. \ft Côo mwara \fqa Tòotù maina \ft naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f*.  
\v 10 Êkaa na é patêrerà wà Paulo, â é ina tàra pâ: «Guwà côo, co tèpa béeò, go tâmogòori pâ wiàna jè pâra, â jèe pâmari cèna èpà. O tanoori i wànga bau ê êreê, â péa jè tà mwü mwara.» 
\p  
\v 11-12 Êco na wà tèpa tâa gòro i wànga, âna càcaa wâdé tàra na rà tòpò wànga naawê, na pwi pàara kâra èpà napô. Â nümarà na rà tàpo paé naa na aucoo kâra wànga Phénix wâ Crète, ba cîimiri wê\f + \fr 27:11-12 \fq Ba cîimiri wê—\ft Ba é ti co wâna sud-ouest ma nord-ouest i pwéretòotù.\f*. Â wà pwi caa kâra coda, âna nye dau piâjimuru têe ê pwina ru ina têe wà pwi a pa wànga, ma wà pwi apooé, jii ê popai kà Paulo.  
\v 13 É tàpo uu ba kîri ê pwéretòotù, na toome niboo nawià, â rà niimiri pâ wâdé, â rà càù jinu, â bà itàa wii ê gòropô Crète [pâ naa Phénix]. 
\s1 Pòu na nawià 
\p  
\v 14 Bwaa càcaa gòiri ê pai pâra kâbà, â nye uu kaa ba maina ê pé dàré gòro jaa, pé dàré na ina goo pâ Euraquilon. Â pâ nau pòu,  
\v 15 â jèe càcaa pâri ma bà itàa caraé, ba é jèe pòtò i wànga, â bà po ipanuâbà ma é popabà.  
\v 16 Bà pâ naa ânuuru Cauda, ji pwi nari pô. Â dau gòo târa ma bà naatoo medaribà i nari wànga na bà tadàti.  
\v 17 Êco na bà mwa bàra càùé dòme. 
\p Wà tèpa wakè gòro wànga, âna rà pa ê pâ otàpwe, â rà dàgabiaé bwàti naa goo i wànga maina. Ba dau wâgotàra na citàwé naa pâ namarawâ wâ Libye. Â rà naaboo i noo, â rà panuâ ma é pòtòbà i pwéretòotù. 
\p  
\v 18 Na dàuru kêe, ûna jèe dau maina ê pai uu kâra i pwéretòotù, â rà tütâjii ê pâ êre i wànga naa nawià.  
\v 19 Â, na béâracié kâra tòotù, â rà tâjii mwara ê pâ neemuru wànga. 
\p  
\v 20 Jèe wâru tòotù na é nye uu taaci i pwéretòotù, â câbà caa côo ê tòotù ma îricò\f + \fr 27:20 \fq Câbà caa côo ê tòotù ma îricò—\ft Ticè pai pwa wèe ma rà pa cè câmu kàra naa goro îricò.\f*. Â bà jèe pâra nau càcaa wâari pâ bà o udò.  
\v 21 Â jèe wâru tòotù mwara na câbà caa ija na. 
\s2 É pagòo tèpa bée wà Paulo 
\p É cimadò wà Paulo naa nabibiu kâbà, â é ina pâ: «Tèpa béeò, wiàna guwà gére pitêre dàra i pwi ia go ina pâ na jè cibwaa pâra gée Crète, â pwiri câé caa gére tèepaa marijè cè pwina èpà wàrani.  
\v 22 Êco na go ina tàwà pâ: Guwà gòo! Ba o nye ticè cè pwi jè ârapàarajè cèna é bà, êco i wànga na o tiàu. 
\p  
\v 23 «Go pwi ênawéna kà Pwiduée, â èruune, âna é cùru me pwi jè *angela kêe,  
\v 24 \x - \xo 27:24 \xt Apostolo 23.11\x*na é ina tôo pâ: “Gà cibwaa pwa ma wâgotâgà co Paulo, ba gà o nye tèepaa pâdari wà César, [pwi ukai kà tèpa *Roma]. Ba wà Pwiduée na pwi a pimeaari, âna é nama rà wâro diri wà tàpé na rà pâra wiâgà. É wàrapwiri googà.” 
\p  
\v 25 «Gée goro pwiri co tèpa béeò, â guwà gòo, ba go nye cèikî naa goo Pwiduée pâ, o wàra ê pwina é ina tôo.  
\v 26 \x - \xo 27:26 \xt Apostolo 28.1\x*Êco na jè o citàwé gò cè jè pô.» 
\s2 Rà pâmwünyabweri napô 
\p  
\v 27 Gée na càùru ê pâ tòotù na wâru, na bé 14 kâra ne, â é nye popabà taaci i pòu naa nawià Méditerranée\f + \fr 27:27 \fq Méditerranée—\ft Grec: \fqa Adriatique.\f*. Â nabibiu kâra ne, â wà tèpa wakè gòro wànga, âna rà pitêre naa goorà pâ, bà pâra mwünyabweri cè napô.  
\v 28 Â rà tòcai ê najawé goro otàpwe, ba na rà côo ê pai numwiri wèe, â rà timari pâ 37 mètres. Nabwé, â bà tàpo paé, â rà jèu tòcai mwara, â rà timari co 28 mètres.  
\v 29 Wâgotàra pâ bà o tatée cè gòoràwé, â rà tüboo ê ârapàpé pàiri jinu gée pwâragòro wànga. Â géewê, âna bà tâa, â jèe dau nümarà na awài gòropwaa. 
\p  
\v 30 Nabwé, â wà tèpa wakè gòro wànga, âna rà pwa na rà uru. Ba rà naaboo ê nari wànga naa najawé, â rà gòma-ina pâ na rà pâra nau tüboo cè pàra pàiri jinu naadòbà naporomara wànga. 
\p  
\v 31 Êco na é ina wà Paulo tà tèpa coda ma pwi caa kàra pâ: «Wiàna rà pâra gée gòro wànga wà tèpa âboro bèepwiri, â o capai tiàuwà diri.» 
\p  
\v 32 Â rà nye êgò kaa wà tèpa coda, â rà tapàgà ê pâ otàpwe na cipa i nari wànga, â rà panuâê naa nawià ma é wâri. 
\s2 É pagòorà mwara Paulo 
\p  
\v 33 Na bwaa pwa dàra ne, â é ina tâbà\f + \fr 27:33 \fq Tâbà—\ft Grec: \fqa Tàra. \ft Ipaiwà naa na pâ nee tii 36 ma 38. É wâjaarà wà Luka, pwi awii tii bèeni.\f* diri wà Paulo pâ: «Wâdé na jè pa cè uti kâjè. Ba jèe ârailu nadàpàra pwapwicîri na jè po tâa, â câjè caa ija.  
\v 34 Â êni, âna go âji ilawà pâ, na guwà pa cè èwà, ba na o pwa nii kàwà târa ma guwà udò. Ba o nye ticè jè ârapàarawà cèna o tiàu cè ji caapwi wàrapûruê.» 
\p  
\v 35 Â é pa ê poloa, â é pwaolé tà Pwiduée béaa kàra, â é tubiti, â é ija.  
\v 36 Â bà po capai piêgòtùru diri, â bà ija.  
\v 37 (Po 276 kaamwara wàibà naa gòro i wànga.)  
\v 38 Ûna bà jèe pwàro, â rà tétâjii pâ baikè blé naa nawià, ba na puràra i wànga. 
\s2 Rà citàwé naa na namarawâ \fig Rà citàwé naa na namarawâ|src="098 cn02045B.tif" size="col" ref="27.41" \fig* 
\p  
\v 39 Na pwaa, â wà tèpa wakè gòro wànga, âna càra caa côoina ê napô, êco na rà côo too ê namarawâ naa bàrawià, wâna pwi jè nanarawé. Â rà niimiri pâ na rà naadò wê i wànga, wiàna pâri.  
\v 40 Â rà tipi tâjii ê pâ pàiri jinu naa nawià, â rà tipi mwara ê pâ otàpwe na cipa pâ ârawànga\f + \fr 27:40 \fq Ârawànga—\fqa Gouvernail. \ft Rà ina mwara wà tèpa ijiao pâ: \fqa Poé\ft , é, \fqa pòé.\f* goo. Â rà càù too ê pwi noo na tâa naporomara wànga, â pipòtòbà too dàra bàrawià.  
\v 41 Êco na, na bà too, â bà citàwé naa na namarawâ, ba é kàrù i naporomara wànga, â câé mwa caa gù. Â napwa naa goo ê pwâragòro wànga, âna tabòaa goro ê pai maina wàra ê wià. 
\s2 Rà cau udò diri 
\p  
\v 42 Rà niimiri wà tèpa coda pâ, na catàmwara diri tèpa pwa wârimuru, ba wâgotàra pâ rà péa tà uru gée gòro wànga.  
\v 43 Êco na wà pwi caa kàra, âna nümee na é wâro wà Paulo, â é pacoorà, â é ina tà tèpa tâmogòori éoo pâ, na rà êgò béaa ma rà mara éoo too naa gòropô.  
\v 44 Â é ina tà pàra tàpé pâ, na rà pa cè ére upwâra, é cè noo kâra wànga, ma rà éoo gò. Â [bà éoo diri, â] nabwé, â bà capai tâdòo diri napô, â bà capai udò diri. 
\c 28  
\s1 Paulo naa gòropô Malte 
\p  
\v 1 Bà pâra na tâmogòori pâ ê pwi pô bèepwiri, âna nee Malte.  
\v 2 \x - \xo 28:2 \xt 2 Korénito 11.27\x*Â wà tèpa âboro wê, âna rà dau tòpibà ma pitu tâbà bwàti. Ûna dau maina ê popaa ma moo, â rà pwa ê na ânye na dau maina, â rà nama bà pwacârau.  
\v 3 É pa na ûdòro upwâra wà Paulo ma é tü dò naa gòro ânye, â pwa ê dòèa na é còobé gée na, goro tòoka, â é uti î wà Paulo. \fig É uti î wà Paulo ê dòèa|src="099 CN02048B.TIF" size="col" loc="ACT 28.5" ref="28.3" \fig* 
\p  
\v 4 Ûna rà côo pwiri wà tèpa âboro naa napô bèepwiri, â rà pi-ina tàra pâ: «É! Guwà côo, é pwi a pòtàmwara âboro wà pwini, ba é udò jii nawià, êco na é pwa wârimuru têe i pwiduée kâjè, â é nama é bà.» 
\p  
\v 5 \x - \xo 28:5 \xt Maréko 16.18\x*Êco na é ura i îê wà Paulo, â é tûu naa na ânye i dòèa, â câé caa tà pimaagé goo wà Paulo. 
\p  
\v 6 \x - \xo 28:6 \xt Apostolo 14.11\x*Â rà ucâriê wà tèpa âboro, ba rà niimiri pâ é tèe, é, pwiri é tàpo tûuboo ma é bà. Â jèe gòiri ê pai ucâriê kàra, â ûna rà côo pâ câé caa maagé, â pitòotéri i auniimiri kàra, â rà ina pâ: «Bwa! Pé duée!» 
\s2 É nama tiàu maagé kà tèpa âboro 
\p  
\v 7 Wâna pwi ére-bà, âna pwa ê napuu kà Publius, pwi âboro pimaina naa gò pô-bà. Wà pwini, âna é tòpibà bwàti, â bà pitâa jaaé naa na âracié tòotù.  
\v 8 Napwa wà caa kêe, âna é dau maagé, ba é pitòoka ma coori domii. Â é tàgére puu gòro aupuu. Â é pâra wà Paulo nau côoê, â é tòpò ê îê naa gòé, â é pwapwicîri kêe, â tiàu i maagé kêe. 
\p  
\v 9 Gée na càùé, â rà mwa tà me mwara wà pàra tèpa maagé gée na napô bèepwiri, â é pwa ma tiàu ê maagé kàra.  
\v 10 Â rà dau pwabwàti tâbà, â rà naa tâbà ê pwina tiàu jiibà târa pâra. 
\s2 É coo gòobàra pâra kêe naa Roma 
\p  
\v 11 Po âracié parui ê pai tâa kâbà [na gòropô wâ Malte]. Â nabwé, â bà tò naa gò ê pwi wànga gée na ville Alexandrie, na nee Castor ma Pollux\f + \fr 28:11 \fq Castor ma Pollux—\ft Neere tupédu duée najawé bérepidu kà tèpa Grec. Nee mwara pâ \fqa les Dioscures.\f*, pwi wànga na é tà tâa wê na pàara na èpà napô.  
\v 12 Â [bà pâra, â] bà tâdòo wâna ville Syracuse, â bà tà tâa wê naa na âracié tòotù. 
\p  
\v 13 Géewê, â bà itàa wii i napô, tèepaa naa na ville Reggio. Na dàuru kêe, âna é uu i pwéretòotù, â ârailu tòotù kâbà pâ naa Pouzzoles, pwi aucoo kâra wànga.  
\v 14 Â bà pâmari tèpa cèikî naawê, â rà ilari jiibà pâ, na bà tàpo tâa jaarà, naa na caapwi nadàpàra pwapwicîri, â bà bwaa tàpo tâa jaarà. Â bà mwa bàra pâra naa *Roma. 
\p  
\v 15 Na rà têre ê jèkutâ goobà wà tèpa cèikî na rà tâa Roma, â rà me carabà naa na Aupwa jèna kà Appius ma naa na ê pâ Âracié Wâra ija. Â, na é côorà wà Paulo, â nye dau piwâdé nümee kaa, â é ipwaolé tà Pwiduée. 
\s1 Paulo âna é patùra tèpa Juif na Roma 
\p  
\v 16 Na bà tèepaa pâ naa Roma, â rà naa tàrù tà Paulo ma é tâa na jè pwârawâ, â caapwi pwi coda na é wéaarié. 
\p  
\v 17 Gée na càùru ê âracié tòotù, â wà Paulo, âna é papitiri wà tèpa pitûâ kà tèpa *Juif na tâa Roma. Â é ina tàra pâ: «Bwa; tèpa jènereô, nye ticè na go pwa na èpà târa ê Ba kâjè, ma ê pâ nyamanya kà tèpa ijiao kâjè. Êco na rà tâjùruo ma tòpò-o naa na karapuu, na *Iérusaléma. Â rà popao, â rà naaô tà tèpa Roma.  
\v 18 \x - \xo 28:18 \xt Apostolo 26.31\x*Â rà pitawiâô wà tèpa Roma, â nümarà na rà panuâô côwâ, ba nye ticè na rà pâmari naa gooò cèna pâri ma rà catàmwaraô goo. 
\p  
\v 19 \x - \xo 28:19 \xt Apostolo 25.11\x*«Êco na wà tèpa Juif, âna tàutàra. Êkaa na go jèe po ilari pâ, na go to pâ naa jaa wà César, pwi ukai. Êco na càcaa nümoo na go pinatòti ê Ba kôo.  
\v 20 \x - \xo 28:20 \xt Apostolo 26.6–7\x*Êkaa na go todàwà ba na jè pitùra. Ba wàijè tèpa Juif, âna jè cèikî naa goo pwi [*Mesia, *pwi a pa-udòjè] na é me [gée goo Pwiduée]. Êkaa na gére pwa jinu gooò nabà.» 
\p  
\v 21 Â rà tòpi têe pâ: «Bwa. Câbà caa tòpi cè tii googà gée napô *Judée, â nye ticè cè pwi jènerejè mwara cèna é me nau pipwa jèkutâ googà tâbà, é wâpà na é inagà ba èpà.  
\v 22 \x - \xo 28:22 \xt Apostolo 24.14\x*Êco na wâdé na gà napéaati tâbà bwàti ê pwi ditàra pwapwicîri bèepwiri, ba bà têre pâ, dau pi-inawà ba èpà pitiri.» 
\s2 É picémara Iésu tàra 
\p  
\v 23 Rà càù têe ê jè tòotù, â wâru tàpé na rà medarié, naa na i wâ na é pitâa na. Â é pinapéaati tàra bwàti [ê pwina é cèikî naa goo] â é picémara tàra ê *Mwaciri kà Pwiduée. É *paâjupâra Iésu tàra goro ê *Naèà kà Moosé, ma ê pâ auina kà tèpa *péroféta. Â rà pitùra, tapoo na dàuru tiagoro bàrane. Ba é imudàra na é tàpiri ê pwâranümarà naa goo Iésu. 
\p  
\v 24 Wà pàra tàpé, âna rà têreina ê pwina é ina, â wà pàra pwi, âna tàutàra dàra cèikî naa goo.  
\v 25 Jèe pwa na rà ipiina, â càra caa pitêrerà, â é ina tàra wà Paulo pâ: «É nye âjupâra ê Nyuâaê Pwicîri na ia é ina tà tèpa jojoorowà na é naigé mee wà péroféta Isaia, na é ina pâ: 
\b  
\q1  
\v 26 \qt Gà pâra co pwini\qt* 
\q1 \qt ma ina tà pwi Ba:\qt* 
\q1 \qt “Guwà têre taaci,\qt* 
\q1 \qt â câguwà caa têreina.\qt* 
\q1 \qt Ucâri taaci,\qt* 
\q1 \qt â câguwà caa côo.”\qt* 
\q1  
\v 27 \qt [Go ina naa goorà—\qt* 
\q1 \qt goo pwi Ba kôo bèeni]:\qt* 
\q1 \qt Pwâranümarà na gòo,\qt* 
\q1 \qt pwâranyürurà na kee,\qt* 
\q1 \qt [âraporomeerà na bwi].\qt* 
\q1 \qt Ba péa rà côo\qt* 
\q1 \qt ma côoina bwàti\qt* 
\q1 \qt  péa rà têre\qt* 
\q1 \qt ma têreina diri.\qt* 
\q1 \qt  péa rà biirà\qt* 
\q1 \qt ma medario côwâ.\qt* 
\q1 \qt Péa nama tiàu\qt* 
\q1 \qt pâ maagé kâra Ba.\qt*» \qs Ésaïe 6.9–10\qs* 
\b  
\m  
\v 28 Â é tubanabwé wà Paulo, â é ina tàra pâ: «Wâdé na guwà tâmogòori pâ, wà Pwiduée âna é jèe panuâ ê *Picémara Wâdé kêe pâdari tàpé na càra caa tèpa Juif, â rà o têre, â rà o udò, [â o tâa tàra ê *âji wâro].» 
\p {  
\v 29 Â nabwé, â rà pâra wà tèpa Juif, â rà dau pitaèkâa goo ê pwina é ina tàra.} 
\s2 É pacâmuri diri tàpé na rà medarié 
\p  
\v 30 Napwa wà Paulo, âna é tâa na ê wâ na é pa, naa na du ârailu naja\f + \fr 28:30 \ft Munaa rà panuâ Paulo wà tèpa Roma, gée na càùru ârailu naja. Â é mwa pwa béârapàpé kâra pai pâra kêe, na càcaa piwiâ naa na Tii Pwicîri. Munaa é cai tèpa cèikî wâ Akaïe (Grèce). Â pwiri é pâra tia Espagne mwara. (Côo Roma 15.24 ma 28.) É wii bétapoo kâra tii kêe tà Timotéo ma tii tà Tito na pàara bèepwiri. Â gée na càùé, â wà Néron, pwi ukai kà tèpa Roma, âna é nama jèu tâjùrué mwara. Â rà tétàmwereê wâpâ na naja 67 naa Roma.\f*. Â é tòpi diri ê pâ âboro na rà me nau côoê.  
\v 31 Â câé caa piwâ na é picémara tàra ê Mwaciri kà Pwiduée, ma pipacâmurirà goo diri ê pâ namuru goo wà Pwi Ukai Iésu Kériso. Â nye ticè jè muru, cèna pipaèràé naa na ê pai tùra kêe.