\id 1JN \h 1 Ioane \toc1 1 Ioane (1 Jean) \toc2 1 Ioane \toc3 1 Ioane \mt2 Pâbéaa kâra tii \mt3 kà \mt1 Ioane \imt1 Bétapoo popai \is1 Wàilàapà na wii tii bèeni? \ip Munaa Ioane, pwi *apostolo, na ia é bwaa pwi nari âboro èpo na pàara kà Iésu. \is1 É wii wiidà? \ip Nabibiu kâra *naja 85 ma 100, na é jèe pwi ijiao, â é pwi a pitûâ kâra wâra pwapwicîri wâ Éféso naa province Asia (napô Turquie nabà). Na pwi pàara bèepwiri, na é wii diri tèpa 5 tii kêe na tâa na *Tii Pwicîri—ê *Picémara Wâdé \bk (Tii kà Ioane)\bk*; \bk 1, 2, 3 Ioane\bk*, ma tii \bk Auinapàpari\bk*. \is1 É wii tâî? \ip Târa ê pâ picaatâa kà tèpa cèikî naa goo Iésu, na rà tâa na province Asia. \is1 Cina é wii? \ip É pacâmuri tèpa cèikî na Asia goro ê âjupâra. Ba wà pàra tàpé gée goorà, âna rà pacâmurirà goro pâ popai na pwâ. Ba rà ina pâ, wà Iésu, âna câé caa pwi âji âboro pwacèwiijè, â câé caa tâmogòori pâ tacai ma aré kà tèpa âji âboro.  rà ina mwara pâ, piticèmuru naa goo ê naiijè ma diri pâ muru na jè côo. Êkaa na piticèmuru naa goo pai wârori ê wâro kâjè, wiàna wâdé, é wiàna èpà, ba ipaiwà.  rà jèe ipa-imwüru pàra tàpé goro ê popai bèepwiri. \is1 Dà êre ê tii bèeni? \ip É taniimiri tâjè wà Ioane pâ, nye âjupâra pâ, wà Iésu, âna é nye pwi âji âboro pwacèwiijè. Êco na wàé *Pwina naî Pwiduée wà Kériso. Napwa wà Pwiduée, âna é pwéelaa, ma pimeaari.  jè tâmogòori pwiri gée goo Iésu, na é jèe pwanauri ê èpà kâjè.  jè tâmogòori mwara gée goo ê Nyuâaê Pwicîri na é jèe naa tâjè wà Iésu. \ip Napwa wà pwi âji a cèikî naa goo Iésu, âna wâdé na é ciburà tâa goo ê cèikî, na jèe picòo têe gée na autapoo goo.  wâdé mwara, na é naa ê wâro kêe ba kà pàra tàpé, pwacèwii Iésu. \ip Na wàrapwiri â é paari ê pai pimeaari kêe ba kà Pwiduée, ma pai tâmogòorié kêe. \ib \is1 Pai pitàgoo tii 1 Ioane \io1 Popai kà Pwiduée na é naa wâro \ior (1.1–4)\ior* \io1 Jè wâro na pwéelaa wàijè tèpa naî Pwiduée \ior (1.5–2.17)\ior* \io1 Tèpa cicara Kériso \ior (2.18–28)\ior* \io1 Jè tèpa naî Pwiduée \ior (3.1–24)\ior* \io1 Tèpa péroféta a pwâ \ior (4.1–6)\ior* \io1 Majoroé pai pimeaarijè \ior (4.7–21)\ior* \io1 Cèikî naa goo Pwina naî Pwiduée \ior (5.1–12)\ior* \io1 É wii Ioane, ba na cimwü cèikî kâjè \ior (5.13–21)\ior* \ie \c 1 \s1 Popai kà Pwiduée na é naa wâro \p \v 1 \x - \xo 1:1 \xt Ioane 1.1\x*Wà Pwi Popai, na é naa ê wâro\f + \fr 1:1 \fq Pwi Popai na é naa ê wâro—\ft Pai ina wèe pâ, Iésu Kériso. (Côo Ioane 1.1.)\f*, âna é tâa béaa kâra ê autapoo goo ê gòropuu.  bà inapàparié tàwà nabà, ba bà jèe po têreê; â bà jèe po côoê; â bà jèe po tu naa gooé; â bà jèe po nünüma naa gooé. \v 2 \x - \xo 1:2 \xt Ioane 1.14\x*Ba é piâpàparié [tà tèpa âboro] â wàibà na bà côo pai tèepaa kêe, âna bà tèpa *paâjupâraê.  bà picémara tàwà pâ, wâjaaé ê *wâro dàra gòiri. É tâa jaa wà Caa, na é jèe paarié tâbà. \v 3 Êkaa na bà inaê tàwà, wâguwà mwara, ba na [jè capai tâmogòori ê wâro bèepwiri, â] o caapwi pwâranümajè.  o caapwi pwâranümajè mwara, ma wà Caa, ma wà Pwina naîê, Iésu *Kériso. \v 4 \x - \xo 1:4 \xt Ioane 16.24\x* bà\f + \fr 1:4 \fq Bà—\ft Wà Ioane, âna é wii ê tii goro ê auniimiri kàra ma wà tèpa apostolo bée.\f* wii paé tàwà, ê tii bèeni, ba na o tâbawêe ê ipwàdée kâbà. \s1 Wâdé na jè wâro na pwéelaa \p \v 5 \x - \xo 1:5 \xt 1 Timotéo 6.16; Jacques 1.17\x*Wàéni ê popai, na bà têre jii Iésu Kériso, na bà inapàpari tàwà ni: Wà Pwiduée, âna wàé ê pwéelaa, â nye ticè bàutê gooé. \v 6 \x - \xo 1:6 \xt 1 Ioane 2.4\x*Wiàna jè ina pâ, jè tâa goo wà Pwiduée, â wiàna jè bwaa gére wâro na ê bàutê, â jè tèpa pwâ, â câjè caa pâra wiâra ê \nd *âjupâra\nd* [na ara Pwiduée]. \v 7 Ba wà Pwiduée, âna é tâa na ê pwéelaa.  wiàna jè wâro na ê pwéelaa, â o caapwi pwâranümajè goojè.  é patâjii diri pâ èpà kâjè, wà Pwina naîê, Iésu Kériso, goro ê domii kêe [na joro na ia é bà ba kâjè] ba na jè o caapwi mwara ma wàé. \p \v 8 \x - \xo 1:8 \xt Psaume 32.5; Proverbes 28.13\x*Wiàna jè ina pâ, nye ticè èpà na pwâranümajè, â jè nye pipwâgàrijè côwâ, â câé caa tâa goojè ê \nd *âjupâra\nd*. \v 9-10  câé caa wâro goojè, ê popai kêe, â jè pâ nau tèpa tobapwâ wà Pwiduée. Êco na, wiàna jè inapàpari tà Pwiduée ê pâ èpà kâjè, â ée mwa pwanaurijè, ma patâjii diri ê èpà na tâa goojè. Ba é *tàrù, â é pwa ê pwina é ina. \c 2 \s1 Pai wâro kâjè tèpa naî Pwiduée \s2 É pitu tâjè wà Iésu Kériso \p \v 1 \x - \xo 2:1 \xt Hébéru 9.24\x*Tèpa naîô, go wii tàwà ê pâ muru bèepwiri, ba na câguwà caa pwa ê pwina èpà. Êco na, wiàna jè [pitanami ma] pwa cèna èpà, â pwa pwi a-ipwamurujè na ara wà Caa—âna wà Iésu Kériso, na é *tàrù [ba nye pwi a ticè èpà kêe]. \v 2 \x - \xo 2:2 \xt Ioane 1.29; Kolosé 1.20; 1 Ioane 4.10\x* wàé, âna é pipanuâê côwâ, ba na pwi *ârapwaailò târa ma patâjii pâ èpà kâjè; â càcaa pâ èpà kâjè co, â êmwara ê pâ èpà kâra diri pâ âboro gòropuu. \s2 Jè pitêre dèe wiàna jè meaarié \p \v 3 Wàéni ê câmu kà pwi âboro na é tâmogòori Pwiduée: É pitêre dàra ê pwina é ina. \v 4 Wà pwi âboro na é ina pâ é tâmogòori Pwiduée, â na câé caa pâra wiâra bwàti ê pwina é ina, âna é pwi a pwâ, ba càcaa tâa gooé ê \nd *âjupâra\nd*. \v 5 \x - \xo 2:5 \xt Ioane 14.21,23\x* wà pwi âboro na é pâra wiâra ê popai kà Pwiduée, âna tâbawêe naa gooé ê pimeaari kêe\f + \fr 2:5 \fq Pimeaari kêe—\fl é, \fqa Ê pai meaari Pwiduée kâjè; \fl é, \fqa ê pai meaari tèpa cèikî bée, goro ê pimeaari na me gée goo wà Pwiduée.\f*. Wàéni ê câmu kêe, na jè tâa goo Pwiduée: [Na jè pitêre dèe.] \v 6  wà pwi âboro na é ina pâ é tâa goo wà Pwiduée, âna wâdé na ê wâro pwacèwii wà Iésu Kériso. \s2 Jè meaari tèpa cèikî béejè \p \v 7 \x - \xo 2:7 \xt Ioane 13.34; 2 Ioane 1.5–6\x*Tèpa âji béeò, guwà cibwaa niimiri pâ, go naa tàwà cè jè âmu aupitûâri. Ba jèe nye aupitûâri gée na autapoo goo\f + \fr 2:7 \fq Gée na autapoo goo—\ft Pai ina wèe pâ, \fqa gée na autapoo wàra ê gòropuu, \fl é, \fqa gée na pàara na ia picémara ê Picémara Wâdé, \fl é, \fqa na guwà tapoo cèikî. \ft Ipaiwà naa 2.24 ma naa 3.11.\f* [pâ guwà pimeaariwà]. Ba i popai na ia bà picémara tàwà. \v 8 \x - \xo 2:8 \xt Ioane 1.9; Roma 13.12\x*Êco na [pwacèwii na] pwi aupitûâri na bwaa âmuê, ba wà Kériso, âna é paari tâjè ê âji pai wârori.  wâguwà, âna wâdé mwara na guwà wârori nabàni\f + \fr 2:8 \fq Ba wà Kériso… \ft Grec: \fqa Ê autûâri bèepwiri, âna âjupâra naa goo Kériso, ma naa goowà mwara.\f*. Ba jèe tapoo pitiàu pâ ê bàutê, â jèe tèepaa bwàti ê pwi âji pwéelaa. \p \v 9 \x - \xo 2:9 \xt 1 Ioane 4.20\x*Napwa naa goo wà pwi âboro na é ina pâ é tâa na ê pwéelaa, â é câbaèpà pwi a cèikî bée, âna é nye tà ciburà tâa na ê bàutê, tèepaa naa goo nabàni. \v 10-11 \x - \xo 2:10-11 \xt Roma 14.13\x*\x - \xo 2:10-11 \xt Ioane 12.35\x* câé caa tâmogòori cèna é pâra naawê, ba târi ê du âraporomee ê bàutê. Êco na wà pwi âboro na é meaari tèpa cèikî bée, âna é tâa na ê pwéelaa.  o ticè èpà cèna é pwa\f + \fr 2:10-11 \fq  o ticè èpà cèna é pwa—\ft Grec: \fqa  o câé caa tûu.\f*. \s2 Jè cibwaa wâdéari tûâ na èpà \li1 \v 12-14 Go wii paé tàwà co tèpa naî [Pwiduée]. Ba jèe pwanauri ê pâ èpà kàwà, ba wàrapwiri goo ê pwina é pwa wà Kériso.  guwà jèe tâmogòori wà Caa. \li1 Go wii paé tàwà co tèpa ‘caa’—[wâguwà na guwà jèe cimwü naa na cèikî]. Ba guwà jèe nye tâmogòori wà Pwina é tâa, béaa kâra autapoo goo—üu, é tâa béaa kâra pai tòpò diri pâ muru! \li1 Go wii paé tàwà co tèpa âboro dopwa, ba guwà gòo, ba é tà mwü naa na pwâranümawà, ê Popai kà Pwiduée.  guwà jèe piétò jii *Caatana, wà Pwi âboro èpà. Üu, guwà jèe nye piétò jiié\f + \fr 2:12-14 \ft Bà jèe naanaimari naa na paicî ê pâ popai, na é pi-ina cùuru wà Ioane, naa na grec.\f*! \b \m \v 15 \x - \xo 2:15 \xt Roma 8.7\x*Guwà cibwaa pii ê pwâra-nümawà naa goro ê pâ muru gòropuu, bau ê pâ muru [na èpà] na tâa na. Ba wiàna gà wâdéari ê gòropuu, â o câgà caa meaari wà Caa\f + \fr 2:15 \fq O câgà caa meaari wà Caa—\ft Grec: \fqa O càcaa tâa googà ê pimeaari kà Caa.\f*. \v 16 \x - \xo 2:16 \xt Roma 13.14\x*Wàéni ê pwina é me gée na ê gòropuu bèeni: \b \li1 Jè câbawâdé pâ muru na èpà, naa na pwâranümajè; \li1 Jè naa nümajè naa goo ê pwina jè côo, goro du âraporomeejè; \li1 Jè ipwamainajè goro ê pâ neemurujè. \b \m Diri ê pâ pwiibà, âna càra caa me gée goo Caa, ba rà me gée goo [ê wâro kâjè na èpà naani] gòropuu. \v 17 \x - \xo 2:17 \xt Mataio 7.21\x*Jèe tàgére pitiàu pâ, ê pwi gòropuu bèeni, bau diri pâ muru na wâna, na rà câbawâdé wà tèpa âboro. Êco na wà pwina é pwa ê câbawâdé kà Pwiduée, âna ée mwa *wâro dàra gòiri jaaé. \s1 Tèpa cicara Kériso \p \v 18 \x - \xo 2:18 \xt Mataio 24.5,24; 2 Ioane 1.7\x*Tèpa gòrobéeò, jè wâro naa pâ bénabwé tòotù. Ba guwà jèe têre pâ, ée mwa tèepaa na pwi pàara bèepwiri, wà pwi âboro na ina gooé pâ Pwi a cicara Kériso.  guwà côo, rà jèe dau wâru nabà tèpa cicara Kériso.  wàépwiri pai tâmogòori pâ, jè wâro na pâ bénabwé tòotù. \v 19 \x - \xo 2:19 \xt Apostolo 20.30\x*Napwa tàpéebà, âna rà pâra jii ê wâra pwapwicîri, ba càra caa tèpa âji a cèikî béejè. Ba wiàna rà tèpa âji béejè, â pwiri rà tà mwü jaajè. Üu, pai pâra kàra jiijè, âna cipàpaa âji pai pwa goorà\f + \fr 2:19 \fq Cipàpaa âji pai pwa goorà—\ft Grec: \fqa Cipàpaa pâ, càra caa tèpa béejè.\f*. \p \v 20 \x - \xo 2:20 \xt 1 Korénito 2.15\x*Êco na wâguwà, âna é jèe pitòrigariwà wà Kériso, wà Pwina é Pwicîri, â é jèe naa tàwà ê *aupwényunyuâari kêe, ê Nyuâaê Pwicîri\f + \fr 2:20 \fq É jèe pitòrigariwà… \ft Grec: \fqa  wâguwà, âna tâa tàwà ê aupwényunyuâari na é wicèpwiri {‘onction’} naa gòwà, gée goo wà Pwina Pwicîri. \ft Ê \+it onction\+it* ni, âna câmu kâra pai pitòrigarijè. Munaa ê Nyuâaê Pwicîri, é, pwiri ê popai kà Pwiduée. Ipaiwà naa na nee tii 27. (Côo mwara \fl note \ft goo Luka 4.18.)\f*.  nabàni, âna guwà jèe tâmogòori ê \nd *âjupâra\nd*. \v 21 Wàé kaa pwiri, na go wii tàwà. Ba câguwà caa pwacèwii tàpé na càra caa tâmogòori ê \nd âjupâra\nd*.  go wii, ba na guwà tâmogòori pâ, nye ticè popai na pwâ, na é me gée goo wà Pwina é \nd âjupâra\nd*\f + \fr 2:21 \fl É, \fqa Câgo caa wii tàwà pâ, câguwà caa tâmogòori ê \nd âjupâra\nd*. \fqa Go wii tàwà pâ guwà tâmogòori ê \nd âjupâra\nd*. \fqa  nye ticè popai na pwâ, na é me gée goo ê \nd âjupâra\nd*.\f*. \p \v 22 \x - \xo 2:22 \xt 1 Ioane 4.3; 2 Ioane 1.7\x*É wàilàapà pwi a pwâ? Wàéni: Wà pwi âboro na é ina pâ, wà Iésu, âna càcaa wàé wà Kériso, [wà pwi *Mesia, na é me gée goo Pwiduée]. \p Wà tàpé na rà ina pwiri, âna rà pitütü\f + \fr 2:22 \fq Pitütü—\fqa Rejeter.\f* goo wà Pwina naîê, ma wà Caa kêe mwara. Wàilà kaa pwiri tèpa a cicara Kériso! \v 23 \x - \xo 2:23 \xt Ioane 5.23; 1 Ioane 4.15, 5.1\x*Ba wà pwi âboro na é pitütü goo wà Pwina naîê, âna câé caa tâa gooé wà Caa.  wà pwi âboro na é tòpi\f + \fr 2:23 \fq Tòpi—\fl é, \fqa Côoina.\f* wà Pwina naîê, âna é tâa gooé wà Caa. \s2 Nama é tâa goowà ê âjupâra \p \v 24 Wâguwà, âna wâdé na é nye tà cawi goowà ê popai na guwà têre na guwà tapoo cèikî\f + \fr 2:24 \fq Na guwà tapoo cèikî—\ft Grec: \fqa Gée na autapoo goo.\f*. Ba wiàna é tâa goowà ê popai, â guwà o nye tà tâa goo Pwina naîê ma wà Caa. \v 25  tâa tâjè ê wâro dàra gòiri jaaru, ba wàépwiri ê âraimeai na é jèe ina béaa wà Kériso. \p \v 26 Go jèe wii diri tàwà ê pâ muru bèepwiri, [ba na guwà côoina] tàpé na pwa na rà ipa-imwüruwà. \v 27 \x - \xo 2:27 \xt Ioane 16.13\x*Guwà cibwaa mudàra tèpa pacâmuriwà [na rà wàrapwiri]. Ba é tà tâa goowà ê Nyuâaê Pwicîri, pwi aupwényunyuâari\f + \fr 2:27 \fq Pwi aupwényunyuâari—\ft Grec: \fqa Onction, \ft pwacèwii na nee tii 20. Munaa ê Nyuâaê Pwicîri, \fl é, \ft pwiri ê popai kà Pwiduée.\f* na jèe naa tàwà.  wàé na é nye paari tàwà diri ê pwina wâdé na guwà tâmogòori.  ê pwina é pacâmuriwà goo, âna nye âjupâra, â càcaa pwâ.  wàéni ê autûâri kêe tàwà: Guwà tà tâa goo wà Kériso. Êkaa na wâdé na guwà wàrapwiri. \p \v 28 Üu, co tèpa âji béeò, wâdé na guwà tâa goo Kériso, ba na o câguwà caa piwâ, ma kamu na araé, na tòotù na ée mwa wâjué me côwâ na. \v 29 \x - \xo 2:29 \xt 1 Ioane 3.10\x*Ba guwà tâmogòori pâ, wà Kériso, âna é tàrù ma âjupâra. Êkaa na, wà diri tàpé na pwa ê pwina tàrù ma âjupâra, âna rà tèpa âji naî Pwiduée. \c 3 \s1 Jè tèpa naî Pwiduée \p \v 1 \x - \xo 3:1 \xt Ioane 1.12–13, 16.3\x*Guwà côo, dau maina awé ê pimeaari kà Pwiduée Caa ba kâjè, ba é pitunee tâjè pâ, na jè tèpa naîê!  jèe wàijè gooni! Napwa naa goo wà tèpa âboro naa gòropuu bèeni, âna càra caa tâmogòori pwiri\f + \fr 3:1 \fq Tâmogòori pwiri—\fl é, \fqa Côoinajè, \fl é, \fqa tâmogòorijè.\f*, ba càra caa tâmogòori wà Pwiduée, Caa kâjè. \p \v 2 \x - \xo 3:2 \xt 2 Korénito 3.18\x*Tèpa âji béeò, jè jèe tèpa naî Pwiduée nabà.  o mwa wànau, na pwi tòotù na ée mwa wâjué me côwâ na, wà Kériso\f + \fr 3:2 \ft 2\+ord e\+ord* phrase—\fl é, \fqa Widàuru ma wiilu.\f*? Jè nye tâmogòori pâ, o tòotérijè, ba na jè pwacèwiié, wiàna jè côoê gée, [naa na pwényuâa kêe]. \v 3 Êkaa na jè pitòimirijè, ba na o ticè èpà goojè, na jè tà tapacîri goro cèikî ê pwi tòotù-bà. Ba wà Kériso, âna é pitòimiriê, â ticè èpà gooé. \s2 Jè cibwaa ciburà pwa na èpà! \p \v 4 Wà tàpé na rà pwa na èpà, âna rà [jèe pâ nau pwacèwii wà Pwina é] cicara wà Pwiduée ma ê pâ aupitûâri kêe. Ba wiàna jè pwa na èpà, â jè cicara Pwiduée. \v 5 \x - \xo 3:5 \xt Ioane 1.29; 1 Pétéru 2.22–24; 1 Ioane 2.2\x* guwà jèe nye tâmogòori pâ, é jèe tèepaa wà Iésu Kériso, ba na é patâjii ê pâ èpà kà tèpa âboro\f + \fr 3:5 \fq Ba na é patâjii ê pâ èpà… \fl é, \fqa Ba na é pitu tà tèpa âboro, ba na o càra mu caa pwa na èpà.\f*, â nye ticè èpà gooé. \v 6 Wiàna jè tâa gooé, â câjè mwa caa pwa na èpà.  wà pwi âboro na é ciburà pwa na èpà, âna câé mu caa côoina wà Kériso, â câé mu caa tâmogòorié. \p \v 7 Tèpa âji béeò, guwà cibwaa nama ipa-imwüruwà. É nye *tàrù pwi âboro, wiàna é pwa ê pwina tàrù ma wâdé, pwacèwii Kériso, wà pwina é dau tàrù ma wâdé awé. \v 8 \x - \xo 3:8 \xt Ioane 8.44\x* wà pwi âboro na é ciburà pwa na èpà, âna é pwi âboro kà *Caatana, wà pwi ia é dau ciburà pwa na èpà gée na autapoo goo. Wàéni ê majoroé ma é tèepaa me [naani gòropuu] wà *Pwina naî Pwiduée: É me, ba na é pwa ma tiàu diri pâ wakè na èpà kà Caatana. \p \v 9 \x - \xo 3:9 \xt 1 Ioane 5.18\x*Wiàna gà pwina âji naî Pwiduée, â pwacoé ma gà ciburà pwa na èpà. Ba é tâa googà ê *âji wâro me gée goo Pwiduée\f + \fr 3:9 \fq Ê âji wâro, me gée goo Pwiduée—\fl é, \fqa Ê pàtàma Pwiduée, \fl é, \fqa ê Nyuâaê Pwicîri kà Pwiduée, \fl é, \fqa ê popai kà Pwiduée. \ft Grec: \fqa Ê arapwüru kà Pwiduée.\f*.  wiàna é tâa googà wà Pwiduée, â gà o mwa wârori ê wâro kêe. \v 10 Wàépwiri pai côoina tèpa naî Pwiduée ma wà tèpa naî Caatana. Ba wà pwi âboro na câé caa pitêre dà Pwiduée\f + \fr 3:10 \fq Pitêre dà Pwiduée—\ft Grec: \fqa Pwa ê pwina tàrù.\f*, âna câé caa pwi âboro kà Pwiduée.  wà pwina câé caa meaari tèpa cèikî bée, âna câé caa pwi âboro kêe. \s2 Wâdé na jè pimeaarijè \p \v 11 \x - \xo 3:11 \xt Ioane 13.34\x*Wàéni ê *Picémara Wâdé na guwà têre na guwà tapoo cèikî\f + \fr 3:11 \ft 1\+ord re\+ord* phrase—\ft Grec: \fqa Wàéni ê popai na guwà têre gée na autapoo goo.\f*: Wâdé na jè pimeaarijè. \p \v 12 \x - \xo 3:12 \xt Genèse 4.8\x*Guwà cibwaa pwacèwii Kaina, na é pwi âboro kà Caatana, wà Pwi âboro èpà. Ba wà Kaina, âna é tétàmwara Abéla, pwi jiié.  gorodà na é tétàmwereê? Ba é pwi a pwa pâ tûâ na èpà, â wà Abéla, âna é pwi a pwa pâ tûâ na wâdé. \v 13 \x - \xo 3:13 \xt Ioane 5.18–19\x*Êkaa na, guwà cibwaa pò, tèpa gòrobéeò, wiàna rà èpàriwà ê pâ âboro naa gòropuu bèeni [na càra caa papwicîri wà Pwiduée]. \p \v 14 \x - \xo 3:14 \xt Ioane 5.24\x*Wàijè, âna jè jèe pâra gée na aubà, naa na âji wâro. Wàéni ê câmu kêe—wiàna jè pimeaari tèpa cèikî béejè. Ba wà pwi âboro na câé caa pimeaari, âna é nye tà ciburà tâa na aubà, [wâiti jii Pwiduée]. \v 15 \x - \xo 3:15 \xt Auinapàpari 21.8\x*[Wà Pwiduée, âna é niimiri pâ] wà pwi âboro na é èpàri pwi a cèikî bée, âna é pwacèwii pwi a tétàmwara âboro.  wà tèpa tétàmwara âboro, âna càcaa wâgoorà ê *wâro dàra gòiri, [na é me gée jaa Pwiduée]. \p \v 16 \x - \xo 3:16 \xt Ioane 13.1; Galatia 1.4\x*Wàéni ê âji pimeaari: Wà Kériso, âna é panuâ ê wâro kêe ba kâjè.  wâdé na jè panuâ ê wâro kâjè ba kà tèpa béejè. \p \v 17 \x - \xo 3:17 \xt Deutéronome 15.7\x*Guwà côo, wiàna wâru neemurujè, â wiàna jè iauri jii pwi jè a cèikî béejè na ticè kêe, â o wànau cè pai tâa goojè ê pimeaari kà Pwiduée? \v 18 \x - \xo 3:18 \xt Jacques 2.15–16\x*Tèpa gòrobéeò, jè cibwaa pimeaari co goro popai, â wâdé wiàna jè âji pimeaari goro ê tûâ ma càrajè. \s2 Câjè caa piwâ na ara Pwiduée \p \v 19 Wiàna jè âji pimeaarijè goro ê pâ tûâ kâjè, â jè o tâmogòori pâ jè wâro na \nd *âjupâra\nd*.  o càcaa wâgotâjè, na jè coo ara Pwiduée, [wà Pwina é \nd âjupâra\nd*]. \v 20 (Êco na, wiàna é pitòtijè ê pwâranümajè, â [é bwaa nye tà meaarijè wà Pwiduée. Ba] jè tâmogòori pâ, é nye piwéna jii ê pwâranümajè wà Pwiduée, wàé na é tâmogòori diri pâ muru.) \v 21 \x - \xo 3:21 \xt Hébéru 4.16\x* wiàna câé caa pitòtijè ê pwâranümajè, co tèpa âji béeò, â o câjè caa piwâ ma wâgotâjè na jè coo ara Pwiduée. \p \v 22  ée mwa naa tâjè diri pâ namuru na jè ilari jiié, gée goo na jè pitêre dèe, ma pwa ê pwina wâdé têe. \v 23 \x - \xo 3:23 \xt Ioane 6.29, 13.34\x* wàéni ê pwina é ina tâjè: Wâdé na jè cèikî naa goo Pwina naîê, Iésu Kériso; â jè pimeaarijè, pwacèwii autûâri kêe tâjè. \p \v 24 \x - \xo 3:24 \xt 1 Ioane 4.13\x*Wiàna jè pitêre dà Pwiduée, ma tâa gooé, â wàé, âna é tâa goojè.  jè tâmogòori pâ, é tâa goojè, ba é wâro goojè ê Nyuâaê Pwicîri, na é jèe naa tâjè. \c 4 \s1 Ipwacôoco tèpa péroféta a pwâ \p \v 1 \x - \xo 4:1 \xt Mataio 7.15; 1 Tésalonika 5.21; 1 Ioane 2.18; 2 Ioane 1.7\x*Guwà ipwacôoco, co tèpa âji béeò. Ba wâru tèpa *péroféta a pwâ, na rà mwa tèepaa me. [ rà ina pâ rà pame ê popai kà Pwiduée.]  guwà cibwaa nama cèikî naa goorà! Wâdé na guwà côo bwàti ê pwina rà ina pâ, pwiri âji popai na me gée goo ê Nyuâaê Pwicîri kà Pwiduée. \v 2 \x - \xo 4:2 \xt 1 Korénito 12.3\x* guwà o côoina pâ, é tâa goorà ê Nyuâaê Pwicîri, wiàna [ê pwina] rà ina, [âna pâra naa goo ê pwina é ina wà Pwiduée] pâ: «É jèe boome wà Iésu Kériso, âna é pa naiiri âboro.» \p \v 3 \x - \xo 4:3 \xt 1 Ioane 2.18\x*Wà pwi âboro\f + \fr 4:3 \fq Âboro—\fl é, \fqa Duée.\f* na câé caa wàrapwiri, târa pai inapàpari kêe wà Iésu, âna câé caa me gée goo Pwiduée. Âna wàépwiri câmu kà pwi a cicara Kériso, na ia guwà jèe têre pâ, ée mwa tèepaa.  âjupâra, é jèe nye tà wâni gòropuu. \p \v 4 \x - \xo 4:4 \xt Mataio 12.29; 1 Ioane 5.4–5\x*Tèpa âji béeò, guwà jèe tèpa âboro kà Pwiduée, â guwà jèe piétò jii tèpa pwâ bèepwiri\f + \fr 4:4 \fq Tèpa pwâ bèepwiri—\fl é, \fqa Tèpa duée bèepwiri.\f*. Ba ê Nyuâaê Pwicîri\f + \fr 4:4 \fq Ê Nyuâaê Pwicîri—\fl é, \fqa Pwiduée, \fl é, \fqa Iésu Kériso. \ft Grec: \fqa Pwina.\f* na é tâa goowà, âna é maina jii *Caatana na é tâa ni gòropuu. \v 5 \x - \xo 4:5 \xt Ioane 8.47, 15.19\x*Ba wà tèpa âboro bèepwiri, âna rà nye tèpa âboro na ê gòropuu bèeni [na èpà].  pwâratùra kàra, âna popai me gée gòropuu. Êkaa na wà tèpa âboro gòropuu, âna rà pitêre dàra. \p \v 6 Êco na wàijè\f + \fr 4:6 \fq Wàijè—\fl é, \fqa Wàibà \ft (wà Ioane ma wà diri tèpa apostolo na rà pacâmuri tèpa âboro goro ê âjupâra).\f*, âna jè tèpa âboro kà Pwiduée.  rà nye pitêre dàjè tàpé na rà tâmogòori Pwiduée.  wà tàpé na càra caa tèpa âboro kêe, âna càra caa pitêre dàjè.  gée goo pwiri, na jè côoina ê pwina tâa goo pwi âboro—wiàna ê Nyuâaê Pwicîri na é \nd *âjupâra\nd*, é, wiàna ê duée na é tuba-imwürujè. \s1 Jè pimeaarijè gée goo na Pwiduée âna é pwi a pimeaari \p \v 7 Tèpa âji béeò, wâdé na jè tà pimeaarijè, ba é me gée goo Pwiduée ê pimeaari. Wiàna jè pimeaarijè, â jè paari pâ, jè tèpa âji naî Pwiduée, â jè paari pâ jè tâmogòorié. \v 8 Wà pwi âboro na câé caa pimeaari, âna câé caa tâmogòori Pwiduée, ba wà Pwiduée, âna é pimeaari. \v 9 \x - \xo 4:9 \xt Ioane 3.16\x* é paari ê pimeaari kêe ba kâjè. Ba é cùru me Pwina naîê na é caapwi co, naani gòropuu, ba na, gée gooé, âna o tà tâjè ê *âji wâro. \v 10 \x - \xo 4:10 \xt Roma 5.8–10; 1 Ioane 2.2\x*Wàéni ê âji pimeaari: Ê pimeaari kà Pwiduée ba kâjè, na é po dau maina awé jii ê pimeaari kâjè ba kêe. Ba é cùru me pwina Naîê, ba na é pwi *ârapwaailò na patâjii ê pâ èpà kâjè. \p \v 11 Tèpa âji béeò, wiàna é wàrapwiri cè pai meaarijè kà Pwiduée, â wâdé na jè pimeaarijè mwara. \v 12 \x - \xo 4:12 \xt Ioane 1.18; 1 Ioane 2.5\x*Nye ticè pwi jè âboro cèna é jèe côo Pwiduée [Caa]. Êco na, wiàna jè pimeaarijè, â é tâa goojè wà Pwiduée, â o tâbawêe naa goojè ê pimeaari kêe. \s2 Jè tâa goo Pwiduée â é tâa goojè \p \v 13 \x - \xo 4:13 \xt 2 Korénito 1.22; 1 Ioane 3.24\x*Jè tâmogòori pâ, jè tâa goo Pwiduée, â é tâa goojè. Ba é naa tâjè ê Nyuâaê Pwicîri kêe, na é wâro goojè. \v 14  jè jèe côo goro du âraporomeejè\f + \fr 4:14 \fq Jè jèe côo goro du âraporomeejè—\fl é, \fqa Bà jèe côo goro du âraporomeebà \ft (wà Ioane ma wà tèpa apostolo na rà côo wà Iésu na é wâro naa gòropuu).\f* pâ, é cùru Pwina naîê wà Caa, ba na *pwi a pa-udò pâ âboro gòropuu.  bà *paâjupâraê ma inapàparié tà pàra tàpé. \p \v 15  wà pwi âboro na é inapàpari pâ, wà Iésu, âna é *Pwina naî Pwiduée, âna é tâa gooé wà Pwiduée, â wàé, âna é tâa goo wà Pwiduée. \v 16  gée goo kaa pwiri, âna jè tâmogòori pâ, é meaarijè wà Pwiduée, ba jè jèe cèikî naa goo ê pimeaari kêe bèepwiri. \p Wiàna é meaarijè wà Pwiduée, âna ba wàé kaa ê Pimeaari.  wà pwi âboro na é wâro na pimeaari, âna é tâa goo Pwiduée, â é wâro gooé wà Pwiduée. \v 17 Wiàna tâbawêe naa goojè ê pimeaari kêe, â jè o pwacèwii Kériso, naa na ê pai wâro kâjè, naani gòropuu.  o càcaa wâgotâjè naa na pwi Tòotù, na ée mwa pitèi ê gòropuu na. \v 18 Ê pimeaari na tâbawêe, âna é patâjii ê pai wâgotâjè.  càcaa wâgotâjè wiàna é tâa goojè ê pimeaari. Ba wiàna wâgotâjè, âna pwacèwii na jè gére tapacîri ê wârimuru kâjè\f + \fr 4:18 \ft 3\+ord e\+ord* phrase—\fl é, \fqa Ê pai wâgotâjè, âna pwacèwii na jè pwa wârimuru.\f*; â càcaa tâbawêe ê pimeaari naa goojè. \s2 Jè wârori pimeaari \p \v 19 Wàijè, âna jè wârori ê pimeaari, ba é nye mara meaarijè béaa wà Pwiduée. \v 20  wiàna é ina cè pwi jè âboro pâ, é meaari Pwiduée, â é èpàri pwi a cèikî bée, âna é pwi a pwâ. Ba wà pwina câé caa meaari pwi bée na é côoê, â ée mwa wànau târa cè pai meaari kêe Pwiduée, na câé caa côoê? \v 21 \x - \xo 4:21 \xt Maréko 12.29–31\x*Ba wàéni ê pwina é tûâri tâjè wà Pwiduée, wàijè na jè meaarié: Wâdé na jè meaari tèpa cèikî béejè. \c 5 \s1 Cèikî naa goo Pwina naî Pwiduée \p \v 1 \x - \xo 5:1 \xt 1 Ioane 4.15\x*Wà diri tàpé na rà cèikî pâ, wà Iésu, âna wàé pwi Kériso, [wà Pwina é me gée goo Pwiduée] âna rà tèpa naî Pwiduée.  wà diri tàpé na rà meaari Pwiduée Caa, âna rà o meaari mwara wà tèpa naîê. \v 2  jè tâmogòori pâ, ûna jè meaari wà Pwiduée, ma pitêre dàra ê pwina é ina, â jè meaari mwara tèpa naîê. \v 3 \x - \xo 5:3 \xt Ioane 14.15,23–24\x*Ba [wiàna nümajè] na jè meaari wà Pwiduée, â jè o pitêre dàra ê pwina é ina.  càcaa pwacoé ma jè pitêre dàra. \p \v 4 Ba wiàna jè tèpa naî wà Pwiduée, â jè piétò jii ê [èpà naa] gòropuu, gée goro ê cèikî kâjè [naa goo wà Iésu Kériso]! \v 5 Ba o wàilàapà na piétò jii ê [èpà naa] gòropuu? Nye êco wà pwina é cèikî pâ, wà Iésu âna é *Pwina naî Pwiduée. \s2 Tèpa 3 paâjupâra Pwina naîê \p \v 6 \x - \xo 5:6 \xt Ioane 1.29–34\x*Wà Iésu Kériso, âna paari pâ é Pwina naî Pwiduée\f + \fr 5:6 \fq Paari pâ, é Pwina naî Pwiduée—\ft Grec: \fqa É tèepaa.\f*, goro ê jawé bau ê domii. Càcaa goro co ê jawé, â nye goro ê jawé bau ê domii.  ê Nyuâaê Pwicîri, âna é nye tà *paâjupâra ê pwiibà. Ba ê Nyuâaê Pwicîri, âna wàé ê \nd *âjupâra\nd*. \v 7 Êkaa na rà po âracié tèpa paâjupâra\f + \fr 5:7 \ft Pàra Tii Pwicîri naa na grec, âna rà ina pâ: \fv \ft 7\+fv*\fqa Ba rà âracié tèpa paâjupâra naa napwéretòotù—wà Caa, wà Popai, ma ê Nyuâaê Pwicîri.  rà tèpa âboro caapwi. \fv \ft 8\+fv*\fqa  rà âracié tèpa paâjupâra naa gòropuu—ê Nyuâaê Pwicîri, ê jawé ma ê domii.  rà pitêrerà wà tèpa âracié bèepwiri.\f*— \v 8 \x - \xo 5:8 \xt Ioane 15.26\x*ê Nyuâaê Pwicîri [na é patùrajè]; ma ê jawé [kâra *piupwaa kà Iésu]; ma ê domii kêe\f + \fr 5:8 \fq Jawé…ma ê domii kêe—\ft Ucina mwara goro ê piupwaa kâjè, ma ê dipâa na jè wâdo naa na Caanilo, ba naa pitaniimiri ê pai bà kêe.\f*, [na joro na é bà ba kâjè].  wà tèpa âracié bèepwiri, âna rà nye pitêrerà. \p \v 9 \x - \xo 5:9 \xt Ioane 5.32–37\x*Wiàna jè tòpi ê pai paâjupâra, na me gée goro âboro, â [wâdé na jè tòpi] ê pai paâjupâra na me gée goo Pwiduée, ba é nye piwéna.  é nye paâjupâra kaa wà Pwina naîê. \v 10 \x - \xo 5:10 \xt Galatia 4.6\x* wiàna jè cèikî naa gooé, â jè mwa côoina pâ, ê popai gooé, âna é âjupâra\f + \fr 5:10 \fq  jè mwa côoina pâ, ê popai gooé, âna é âjupâra—\ft Grec: \fqa  tâa goojè ê bépaâjupâra.\f*. \p Êco na, wiàna câjè caa cèikî naa goo [Pwina naî] Pwiduée, âna jè câbapwâ Pwiduée, ba câjè caa tòpi ê pwina é ina goo wà Pwina naîê. \p \v 11 Jè tâmogòori pâ, ê pwina é ina naa gooé, âna \nd *âjupâra\nd*, ba é jèe naa tâjè ê *wâro dàra gòiri jaaé.  ê wâro bèepwiri, âna wâgoo wà Pwina naîê. \v 12 \x - \xo 5:12 \xt Ioane 3.36\x*Üu, wà pwi âboro na é tâa gooé wà Pwina naîê, âna tâa gooé ê wâro bèepwiri.  wà pwi âboro na câé caa tâa gooé wà Pwina naî Pwiduée, âna ticè *âji wâro gooé. \s1 Go pwa tii ba na cimwü cèikî kàwà \p \v 13 \x - \xo 5:13 \xt Ioane 20.31\x*Guwà tèpa cèikî naa goo Pwina naî Pwiduée.  go pwa tii tàwà ni, ba na guwà tâmogòori bwàti pâ, jèe tà tàwà ê wâro dàra gòiri jaa Pwiduée. \v 14 \x - \xo 5:14 \xt Ioane 14.13; 1 Ioane 3.21–22\x*Wàéni gorodà na tà mwü ê cèikî kâjè naa goo Pwiduée. Ba jè tâmogòori pâ, é têre ê pwâra pwapwicîri kâjè, wiàna jè ilari jè muru naa na câbawâdé kêe. \v 15  wiàna jè tâmogòori pâ é têrejè, â jè tâmogòori mwara pâ, é jèe naa tâjè ê pwina jè ilari jiié! \s2 Câjè caa pwa taaci pwina èpà \p \v 16 \x - \xo 5:16 \xt Mataio 12.31\x*Wiàna gà côo pwi a cèikî béegà, na é pwa na èpà\f + \fr 5:16 \fq Na é pwa na èpà—\ft Napéaati naa na grec pâ: \fqa Na câé caa popaé naa na aubà {dàra gòiri}.\f*, â wâdé na gà pwapwicîri kêe, ba na tà têe ê âji wâro. Êco na pwa pwi jè èpà, na é nama é bà [dàra gòiri]\f + \fr 5:16 \fq Pwi jè èpà, na é nama é bà dàra gòiri—\ft Munaa ê pai ciburà naa càùjè naa goo Kériso (côo nee tii 12), ma pai ciburà tàutâjè na jè meaari tèpa béejè (côo 1 Ioane 3.14). Pwi pwâra bà bèepwiri, âna munaa pwâra bà dàra gòiri, wâiti jii Pwiduée, \fl é, \ft pwiri ê pai tubaèpà târa ê pai tâa kâjè ma wà Pwiduée, \fl é, \ft pwiri ê pwâra bà kâra naiiri âboro.\f* wà pwi jè âboro.  câgo caa tacoo googà pâ, na gà pwapwicîri ba kêe, wiàna é tàgére pwa ê pwi èpà bèepwiri. \v 17 Ba êdiri pâ tûâ kâjè na càcaa *tàrù, âna wàépwiri ê èpà. Êco na càcaa diri pâ èpà na jè pwa, na rà nama jè bà. \p \v 18 \x - \xo 5:18 \xt 1 Ioane 3.9\x*Jè nye tâmogòori pâ, wàijè tèpa naî Pwiduée, âna câjè caa pwa taaci ê pwina èpà.  wà *Caatana, wà Pwi âboro èpà, âna càcaa pâri ma é tubaèpà ê nyuâajè. Ba é wéaarijè wà Pwina naîê. \p \v 19  jè nye tâmogòori pâ, jè tèpa âboro kà Pwiduée.  napwa naa goo diri [pàra tèpa âboro] gòropuu, âna [càra caa tèpa âboro kêe. Ba] é pitûâ kàra wà Pwi âboro èpà. \s2 Jè tâmogòori Pwiduée \p \v 20 Jè nye tâmogòori mwara pâ, é jèe tèepaa me wà Pwina naî Pwiduée.  é jèe naa tâjè ê pai tâmogòorimuru, ba na jè tâmogòori wà Pwiduée, na é caapwi co.  jè tâa goo wà Pwiduée, gée goo na jè tâa goo Iésu Kériso, Pwina naîê. Ba wàé Pwiduée na é caapwi co, â wàé mwara na é naa tâjè ê wâro dàra gòiri jaaé. \p \v 21  êkaa, co tèpa âji béeò, na guwà tétâjii diri pâ muru na pwa na rà popa autâa kà Kériso, naa na pwâranümawà\f + \fr 5:21 \fl É, \fqa Guwà tétâjii ê èpà gée na ê pwâranümawà, \fl é, \fqa Guwà tétâjii cè pâ ârapupûra na càcaa papwicîri wà Kériso. \ft Grec: \fqa Guwà piwéaariwà jii pâ ânuurumuru. \ft Côo mwara \fqa Ânuurumuru (Idole) \ft naa na Neeremuru \fqa (Vocabulaire) \ft naa pwâadàra tii.\f*.