\id 2CO 2 Corinthians Folopa Neil and Carol Anderson 1/2005 \h 2 Korin \toc1 2 Korin \toc2 2 Korin \mt1 2 Korin \c 1 \p \v 1 Ȩta, Kótóné ama kisipa mole ala sya furaalu, so whi̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Yesu Kerisoné kutó diró̧póló dotȩyale \it aposel\it* whi̧ Pol-né dapó. \p I dere asȩta da̧né no Timoti da̧mo wusuró bituraalu, dia̧ Akaia hae kwiamó Kótóné kae beteró betere so whi̧ró, ai hae kwiamó tȩne Korin bemó betere Kótóné fake so whi̧tamopaae dapó. \p \v 2 Da̧né Aya Kótóró da̧ tȩteróló kaae tare Tale Yesu Kerisotamoné hamokoróló ha̧le tao sere alaró, hosaa muni deyóló dua betere alatamo dia̧paae eró̧póló yae. \s1 Kótóta ko̧leturaalu tao sóró ha̧i kisipa mulatere Talepó \p \v 3 Da̧ tȩteróló kaae tare Tale Yesu Kerisoné Alima Kótóné doi hale sóró horó̧póló yae. Ti a̧ta, ko̧lené sukutere ala kaaratere Aya bitu, sekȩi ala wapakélé kisipa feléróló tao su betere Kótó beterapó. \v 4 Da̧né sekȩi alarape feata, ama tao sóró da̧ kisipa felérótua dapó. Kótóné da̧paae ai ala erótua dereteita, mepaae so whi̧ kae kae sekȩ tua̧mó betepa, Kótóné da̧paae ai male kisipa feléraletere alané atimamo tao só̧póló erapó. \v 5 Ti noatepae, Yesupaae erale doasi susupui ala feleyóló furaalu, da̧paaekélé mo dekéró wou beterapó. Atétu, da̧né sekȩi alakélé Yesu Kerisoné tao sóró, da̧ kisipa felératere ala mo dekéró erateretei fa̧aturaalu, feleyóló mepaae so whi̧paaekélé fu beterapó. \v 6 Da̧ sekȩi ala su betereteita ha̧le mei, dia̧ feléyóló betóo, aluyao̧sóró tao sóo, yó̧póló dapó. Atétu, Talené da̧ tao sóró kisipa felératepa, ti dia̧kélé feléyóló betaalopó. Da̧tamo Kótóné kisipa felératere ala depa, ti aita, dia̧ feléyóló beteró̧póló dapó. Da̧paae wou betere susupui ala kaae, dia̧paaekélé wapa, ti ai eratere feléi alané ai susupui ala ha̧le belée tanó̧póló, dia̧ fotoko̧ bulatapó. \v 7 Dia̧ take mo wisiyóló betaalopóló, da̧né mo diriyóló kisiparapó. Ti noatepae, da̧paae wou betere susupui ala kaae, dia̧kélé ai su betere ape. Atétere kaaetóró, da̧paae erótu betere kisipa felératere ala dia̧kélé saalopó. \p \v 8 No nerape-ó, da̧ Esia hae kwiamó betepa, erale sekȩi alarape diaao̧ kisipa yaasepóló dapó. Mo doasi sekȩi alané da̧ só deró betaleteiné, beleyaaire mo su̧nipó. Atéru da̧ mo sukutere da̧lemó beterapóló kisipa mualepó. \v 9 Ita mo dapó. Da̧né hosaa tua̧mó mo turó muale kisipata, da̧ mo sukó̧ló mole nisi yalepó. Téyaletei, da̧paae ai erale ala da̧né su̧mó belenére nisi yao̧sóró, suka̧le so whi̧ kepaarótu betere Kótópaae kisipa tiró̧póló yalepó. \v 10 Da̧ felekemó mo ti dóló aluraletei, ama da̧ tao su yale kaae, nalopaaekélé atérótóró tao saalopó. Tétu diaao̧kélé da̧ tao sóró momarótu betepa, ti Talené da̧ aluyao̧sóró tao sere ala ha̧le yó tareteiné da̧ hai̧tamo a̧paae kisipa tiró beterapó. \v 11 So whi̧ feané da̧ tao sóró momatu betere ala mo dokonóturaalu, Talené hamokoróló ha̧le tao sereteimó da̧ so whi̧ feané a̧paae mo kée yaalopó. \s1 Polo-né folosóró yaai kisipa muale ala fisikóló taarale fo \p \v 12 Da̧ i haemó betó mole so whi̧ kuamó kutukélé, dia̧ Keriso so whi̧ kuamó kutukélé, Kótó tua̧mó wale mo kae ere alaró tó tikiné ini, kisipa mo turóné dere alatamo da̧ tua̧mó mupa, so whi̧ feané kelalepó. Atéró kutu yale ala da̧né kisipa faróló taletepa ho̧ko ala ini, feané keletómó mo donoi ala yalepóló da̧ hai̧turaalu, bopé fake dapó. Atétu betaletei i haemó mole kisipa sya fóló ini, Kótóné hamokoróló ha̧le tao sere ala sya furaalu yalepó. \v 13-14 Ti noatepae, da̧né dia̧paae i asȩ dere fota, hapóluni, diaao̧ dosa̧ayóló su̧mó kisipanérapó. Da̧né du betere ala mepaae diaao̧ kisiparetei, mepaae dia̧ kisipanipó. Téretei, take nalopaae ti diaao̧ mo turó tuȩ́ yaalopóló kisipa mutapó. Take da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Yesu wale sukamó da̧né dia̧ kilitu, hai̧yóló bopé fake yaaire kaae, diaao̧kélé da̧ kilituraalu, hai̧yóló bopé fake yaalopóló, kisipa mutu i dere ape. \p \v 15 Ai betené, ȩ mepaae faai folosóró dia̧ betereró waairaalu, o̧la o̧la taleyóló mulalepó. Até yaleteita, ya̧lo yó matere fo tua̧mó bole wisi ala dia̧ tamo félimó só̧póló yalepó. \v 16 Ȩ Masedonia hae kwiapaae furaalu, dia̧ keleté wóo ȩ momó fesaae woukélé dia̧ keleté wóo, yaai yalepó. Atéró ȩ aipaae wapa, ti diaao̧ ȩ tao sóró Judia hae kwiapaae dotonaasepóló kisipa mualepó. \v 17 Ya̧lo ai muale kisipata, bete munipa ho̧ko yaleé? Ó i haemó mo whi̧né kisipa kaae mulu, ȩpó téyaalopó dutei, momómo meipó du dere kaae yaleé? \p \v 18 Téni, Kótóné ama yaalopó dere ala motóró du dere kaae, da̧né dia̧paae yó mótu betere fota, ȩ́pó, dutei meipó, fo kae dumipó. \v 19 Ti noatepae, dia̧ kuamó ȩ Pol, Sailas, Timoti, da̧ sore whi̧rapené Kótó Naalema Yesu Keriso i kaae whi̧póló, dia̧ tua̧mó yó móturaalu, ama ȩ́pó dutei meipó, dere fokélé erapóló dia̧paae yaleé? Ai fo ini, Kótóné ama eraalopó deté wale fo fea Yesu tua̧mó dokonóturaalu, ȩpó, téyaalopó fo beta̧ deté konapó. \v 20 Ti noatepae, Kótóné ama mo eraalopó yóló muló betere forape fea, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Keriso tua̧mó mo dokonóturaalu, ȩpó, fotóró mulapó. Atéreteiné, Kótóné doi doasi mulóló, da̧ Yesu tua̧mó bitu mo kée, téyó̧póló yae, fo dua dapó. \v 21-22 Da̧kélé, dia̧kélé, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Keriso tua̧mó diriyóló beteratere alata, Kótóné amatóró dua dapó. Da̧ Kótóné ama so whi̧póló sóró beterótu, topomó \it wel\it* wȩi su̧ni yóo, da̧ mo amapóló siriróo, take da̧paae wisi ala eraalopó kisipa muó̧póló, ama Dȩi Kepe Wisi da̧né hosaa tua̧mó beteróo, erapó. \p \v 23 Kótóné keletómó ya̧lo mo fo i dere ape. Ȩ fesaae wou ai Korin beró dia̧ foné siré waai yaletei, dei kisipa muao̧sóró taaralepó. \v 24 Da̧ta, diaao̧ kisipa tiki tiratere ala tȩteróló kaae tare doasi ao̧yóló bitu dumipó. Tépatei, dia̧ hai̧yóló beteró̧póló kisipa mutu, da̧ dia̧tamo kutó beta̧mó ditu beterapó. Ti noatepae, diaao̧ kisipa tiki tiratere alané beta̧ dia̧ mo diriyóló beteranérapó. \c 2 \m \v 1 Ȩ dia̧ beterepaae waai kisipa mualetei, take ya̧lo dia̧ deteraayóló foné supa, diaao̧ hosaa tua̧mó sekȩ su yale kaae, momó yao̧sóró taaralepó. \v 2 Ti noatepae, ya̧lotamo dia̧ foné sóró só deróló sekȩi kisipa mulatepa, ti ȩ hȩkese yaaitere alamo, né eraaloé? \v 3 Ya̧lo dia̧paae asȩyale fota, ȩ dia̧ beterepaae wale sukamó hȩkesei ala eraai yale so whi̧nétei, ȩpaae doasi sekȩi ala erao̧sóró yalepó. Ȩ tua̧mó mole hai̧ diaao̧kélé saai kisipa mutu, ya̧lo dere fo mo wosóló sya fenérapóló kisipa tiralepó. \v 4 Ti noatepae, ya̧lo dia̧paae asȩturaalu, hosaa tua̧mó doasi dekȩyóló wole dua yalepó. Ita, dia̧ dele sóró hosaa supu yó̧póló dumitei, ya̧lo dia̧paae mo turó yaala sókó fole ala kisipa yó̧póló dapó. \s1 Dowi ala yale whi̧né ama dowi ala kwia ha̧le kemerae yale fo \p \v 5 Whi̧ me dené me whi̧ hosaa tua̧mó sekȩi ala erélipa, ti ȩ maaté hosaamó só̧póló ini, dia̧ feapaaekélé eralepó. Aita dowi alatei, mo ti doróló aluratere ala meipó. \v 6 So whi̧ feané ai whi̧ foné sóró haleraletei su̧pa, mió momó ini taalae. \v 7 Ai whi̧ a̧ sekȩ duraalu mo ti haepaae derepao̧sóró ama yale dowi ala kwia tani, me o̧la meipóló kisipa keteróló, a̧ tao sóró ketekȩ bulóló fo wisitei yae. \v 8 Atéró dia̧né yaala sókó fole ala ama kisipa yó̧póló, a̧paae ha̧keamó yae yóló dia̧paae i dere ape. \v 9 Ya̧lo dia̧paae yae yale fo fea diaao̧ wisiyóló wosóló sya fuléró ka̧ae kelaai kisipa mutu asȩyalepó. \v 10 Dia̧nétamo me whi̧né dowi ala kwia tani kisipa keteratepa, ti ya̧lokélé ai whi̧né yale dowi ala kwia tani, ha̧le kemeratapó. Ai whi̧né me dowi alatamo itikimó, ti dia̧ wisiyóló beteró̧póló tao saairaalu, ya̧lokélé Kerisoné keletómó kemeralepó. \v 11 I dere fota ha̧le mei, Satan-né dilikó̧ló da̧né dere ala dorao̧sóró dapó. Ti da̧ta, ha̧le moko̧leyaayóló bitini, Satan-né so whi̧ doraai dilikitu betere ala da̧né mo kisiparapó. \s1 Talené ama yóló muló betere fo wisi tua̧mó ama kae ere dȩ fa̧anapó \p \v 12 Ȩ Troas bemó betere so whi̧paae da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoné fo wisi yó melaai felemó, ai fo yó meló̧póló Talené tȩ doasi muló betepa kelalepó. \v 13 Aimó kutó diyaai yaletei, ya̧lo no Taitus bitinire betené ya̧lo hosaa muni derepéni kisipa sekȩtepa, ai so whi̧paae ko̧leó fomaaté yóló ȩ Masedonia hae kwiapaae felepó. \p \v 14 Tépatei da̧ Keriso tua̧mó betepa, Kótóné ama bóe whi̧ dóló tȩteróló sale o̧lapóló betere doko̧ ha̧keamó hȩkesetamo dapesó fu beterapó. Atétere alané me o̧la felé kȩlaa wisi woutere kaae, Kótó a̧ etei kaae Tale beterapóló so whi̧ feapaae yó mótu beterapó. Atéreteimó, Kótópaae mo kée du betenérapó. \v 15 Kerisoné Kótópaae ha̧le matere o̧la tua̧mó sókó wale kȩlaata ti da̧pó. Ti ai kȩlaata, aluyao̧sóró tao sere so whi̧paaekélé, sukó̧ló mo ti aluyaaire so whi̧paaekélé wou beterapó. \v 16 Da̧ i fo yó matere whi̧rapeta, mo ti alu du betere so whi̧né ku̧lumumó ti sini o̧la kȩlaa kaae wóo, aluyao̧sóró Kótóné tao su betere so whi̧né ku̧lumumó, ti mo betere felé kȩlaa wóo, du beterapó. Atei kaae hapólui ala mé whi̧né su̧mó enére? \v 17 So whi̧ feané \it moni\it* saai kisipa mutu, Kótóné fo yó mótu dere kaae, da̧né dumipó. Ai ala ini, Kótóné keletómó ama dotȩyale whi̧ ao̧yóló Keriso tua̧mó bitu, mo wisi kisipatamo mo fotóró yó mótu beterapó. \c 3 \m \v 1 Da̧nétei da̧ yó matere whi̧póló dukiratere fo momó yaai dapóló de? Ó da̧ta etei kaae so whi̧pó kisipa yó̧póló asȩyóló matepa só fole whi̧rapené dere kaae da̧né de? Mepaae whi̧rapené dere kaae, da̧ etei kaae whi̧pó yó̧póló, asȩkó eróló dia̧paae yó melaai, ó diaao̧ da̧ meló̧póló wosetere nisi de? \v 2 Aita ti dia̧tóró iru, da̧né hosaa tua̧mó asȩreteiné so whi̧ feané kolóló dosa̧anérapó. \v 3 Dia̧ta, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoné asȩreteiné diaao̧ du betere ala so whi̧né kilituraalu, ita Pol-sépiné diale kutómó oleyale dupóló ha̧kearatapó. Aita mo asȩtere wȩiné ini, mo ti betó tare Kótóné Kepe Wisiné eró beterapó. Ai asȩta, mo kane fake tómó ini, so whi̧né hosaa tua̧mótóró erapó. \p \v 4 Ai ala erémólópóló tuȩ́ tamo muluraalu dumi, Kótóné keletómó da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoné da̧ fotoko̧ratepa, mo ere alatóró halaainé dapó. \v 5 Ai alata, da̧nétei kaayóló ipakó, da̧né yalepó fo enénipó. Aita, Kótó a̧ tua̧mó ere alané da̧ su̧ratepa du beterapó. \v 6 Ti Kótóné ama kutó diratere whi̧ bitu, ama so whi̧ tao saalopóló mulale dirii kisi fo eró̧póló, ama fotoko̧ da̧paae mo su̧ralepó. Ai fota, asȩné ini, Dȩi Kepe Wisiné eró beterapó. Ti noatepae, asȩre foné da̧ dóló sukunateretei, Dȩi Kepenéta, da̧mó mo ti betere bete mótu beterapó. \s1 Kale kisi fo tua̧mó ama mo kae ere dȩ wisinaale fa̧anapóló ere fo \p \v 7 Take Moses-né Kótóné ala eróturaalu, kane fake tómó asȩyale fo yó malepó. Ai foné so whi̧paae sukutere alatei eralepó. Ai alata, dȩ wisinaaletamo weipakalepó. Ai dȩta, alu deté faaipatei Moses-né kelepaa dȩyó faleteiné, kele detȩ́liru Israel fake so whi̧né ama kelepaa diriyóló kilini ipakalepó. \v 8 Mió Dȩi Kepe Wisiné erótu betere alatamo wale dȩné take ai alatamo wale dȩ mo ti bosenó bitinipóló de? \v 9 Kale tukóló muló betere fo sya furaalu du betale alané, so whi̧ fea taleyóló só deró beterepó. Ti ai alata, Talené dȩ wisinaaletamo weipakalepó. Téyaletei, mo donoi so whi̧pó dere ala tua̧mó wale dȩné kale folosóró wale dȩ mo ti bosenó beterapó. \v 10 Ti take alatamo wale dȩ kolósu, mió ere alatamo wale dȩ kolósu depa, mió ere alané dȩ mo doasi ereteiné take wale dȩ ha̧le o̧la kaae ao̧ró beterapó. \v 11 Take mo ha̧leke sukamó maaté yóló alu deté fele alata, dȩtamo walepó. Téyaletei, mo ti deté fu betaaire alatamo wale dȩta, mo doasipó. \p \v 12 Take nalopaae da̧ atei wisi ala tua̧mó betaalopóló kisipa mutu da̧ wini, halaainé Talené ala i erótu betere ape. \v 13 Moses-né kelepaamó ere dȩ alu deté foletei, Israel so whi̧né kelao̧sóró, kutiné husurótua ipakalepó. Mió da̧né ai yale kaae enénipó. \v 14 Tépatei, take atimané kutiri hapólu ipakalepó. Atére kaae, take atimané kutiri husirale kuti miókélé ha̧le iru, take tukóló mulale fo dosa̧atepakélé, atima tuȩ́ hapólutóró yó tarapó. Ai husiró betere kutita, mené da̧ae faranénitei, Keriso tua̧mó betere alané beta̧ da̧ae faranérapó. \v 15 Mió i alimókélé, Moses-né asȩre fo dosa̧atu betepatei, atima kisipa tiki hapóluru, hosaakélé ha̧le ta̧re alata, kutiné kelepaa husuró betere kaae erapó. \v 16 Tépatei, mepaae so whi̧ de Talepaae kisipa feteyóló wapa, ti ai husiró betere ala kuti kaae da̧ae fótu beterapó. \v 17 Tale a̧ta, mo Kepetóró beterapó. Talené ama Kepe betere tikimó me alané dokoni, teraae fóló ha̧le beterapó. \v 18 Mió kutiné kelepaa husirénire so whi̧ da̧paae Talené ama ere dȩ wisinaale erótu beterapó. Ai dȩ da̧né kaae tapa, ti mepaae so whi̧né da̧ tua̧mó ai ere ala kelenérapó. Tétu, da̧kélé Talené ama aso kaae beteró̧póló, ama wisiraté fu beterapó. Ti ai dȩ wisi erótu betere Kepeta, Tale a̧tórótipó. \c 4 \s1 Mo haené aleale wutimó doasi ke bole o̧larape derapóló ere fo \p \v 1 Atérené, Kótóné ama da̧ ko̧leturaalu, tao sóró melale kutó hó̧yóló taaréni, ha̧le dirótu beterapó. \v 2 Atéturaalu, kikiti kinóló dere alakélé, enénire halei alakélé, kapala dilikitere alakélé, Kótóné fo doróló wȩ́ratere alakélé, da̧né mo dumipó. Ai ala ini, Talené ama mo fo yó mótu beterapóló, so whi̧né hosaamó só̧póló, Kótóné keletómó mo ha̧keamó erótu beterapó. \v 3 Da̧né i yó mótu betere fo wisitamo mepaae so whi̧né wosaairetei hapóluyóló husuró betepa, ti aita mo ti aluyaaire so whi̧ ai ape. \v 4 Ti mió i alimó tȩteróló kaae tare kapala kótóné Talepaae kisipa tiki tirénire so whi̧né ai fo wisi tua̧mó ere dȩ wisinaale kelao̧sóró, atimané kisipa hapóluróló husiralepó. Ti aita ha̧le mei, kale fo tua̧mó Kótóné aso kaae betere whi̧ Kerisoné ere dȩ wisinaale kelao̧sóró erapó. \v 5 Ti noatepae, da̧né i yó mótu betere fota, da̧tei doi sóró horótu dumi, Yesu Keriso a̧ Talepóló ama doi sóró horótu beterapó. Atérené da̧ Yesuné ala eróturaalu, dia̧ tao sóró diaao̧ kutó diratere whi̧rape i betere ape. \v 6 Ti noatepae, “Diliki tua̧mó dȩyó fae,” yale Kótónétóró da̧né hosaa tua̧paae dȩralepó. Ai dȩta, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Keriso a̧tóró ereteiné da̧né a̧ kaae tapa, ti Kótóné ama ere dȩ wisinaale kisipa enérapó. \p \v 7 Tépatei, ai bope deté wale ke bole o̧larapeta, mo haené aleyale wutirapemó deró beterapó. Ti fea ala da̧ tua̧mó kaayóló dumi, Kótóné ama fotoko̧ da̧ tua̧paae su̧ratepa dapóló, so whi̧né kisipa yó̧póló erapó. \v 8 Kotere tiki doko̧ sekȩi ala da̧paae erótu betepatei, ai alarapené da̧ haepaae deróló, mo ti só derótimipó. Da̧ noa ala yaalorópóló ko̧ló ko̧ló epatei, da̧né kisipa mo ti fomaake inipó. \v 9 Talené ala erateremó, da̧paae susupui ala erótu betepatei, Talené da̧ taaló bitini, tao su beterapó. Mepaae so whi̧né da̧ só deróló dorótu betepatei, mo ti dorótimipó. \v 10 Yesu a̧ kepaaróló beterale fotoko̧ da̧ tua̧mó mupa so whi̧ feané ha̧keamó koló̧póló, a̧ suka̧le ala da̧né tikimó mupa kutu beterapó. \v 11 Ti noatepae, sukuni da̧ betere whi̧rape Yesuné ala erateremó da̧ dóló aluranépatei, ama betere bete da̧né mo tó tikimó mupa so whi̧né ha̧keamó koló̧póló, yó maté kutu beterapó. \v 12 Ti Talené ala erótu betereteiné sukutere ala da̧ tua̧mó mupatei, dia̧ tua̧móta, mo ti betere bete moleteiné dia̧ mo beterapó. \p \v 13 Asȩmó i fo erapó. \q1 “Talepaae kisipa tirale betené ya̧lo ai fo yalepó.” \m Ai fo yale whi̧ a̧ kisipa tiki tirótu yale kaae, da̧kélé atéru, dia̧paae i yó mótu betere ape. \v 14 Tale Yesu kepaarale sekȩ́né a̧ kepaarótu yale kaae, da̧kélé kepaaróló a̧ betere tikimó a̧tamo touróló beta̧mó beteraalopóló kisipa mutapó. \v 15 Da̧né dia̧ tao su betere alata, dia̧ mo wisiyóló beteró̧póló kisipa mutu du beterapó. Até dereteiné, Talené so whi̧ hamokoróló ha̧le tao siré fóló, mo ti fakeraalopó. Atéturaalu, ai so whi̧ atimanémo, Kótópaae mo kée dere fo dekéró yó tapa, ti mo kae dȩ fa̧ane Kótóné doi doasi saalopó. \p \v 16 Atéyaalopóló kisipa mutu, da̧né ditere kutó fomo duraalu taaraalomeipó. Da̧né mo tó tikita, do deté fu beteretei, da̧né kepe tua̧paae ti betere doko̧ kisi whi̧ aleraté fu beterapó. \v 17 Ti noatepae, da̧paae erótu betere sekȩi alarapeta, ha̧leke sukamó maaté muaaireteiné da̧né su̧mó belenérapó. Ai sekȩi alarapenétei, take nalo mo ti muó tawaaire dȩ wisinaale da̧paae eraalopó. Ai eraaire ala wisi kolósu, mió su betere sekȩ kolósu depa, mo ha̧le o̧la ao̧rapó. \v 18 Atéreteiné da̧ta, da̧né kelené kelere o̧la kaae tani, kelenire o̧la kaae tarapó. Ti noatepae, kelené keletere o̧lata, mo ha̧leke sukamó maaté muaalotei, kilinitere o̧lata, ti mo ha̧le muótóró tawaalopó. \c 5 \s1 Da̧ mo ti betaaire be hepen-mó erapóló ere fo \p \v 1 I haemó da̧ betere kapala furu be fisikó fupa, ti me o̧la meipó. Ti noatepae, mo ti be Kótóné da̧mó hepen-mó tȩnó beterapó. Ti ai beta, mo whi̧né naasené tȩnipó. \v 2 Ai bepaae faai da̧ i haemó ha̧le bitu, mo kuti derótu dere kaae, hepen bemó tȩne be atéró dera̧née yóló doasi kisipa mutu beterapó. \v 3 Ti atei kuti deratere be dȩmó, mepaae whi̧né da̧ tiki daapi ha̧lepa kelaalomeipó. \v 4 Da̧ i haemó kapala furu bemó bitu, sekȩi ala beleté furaalu, i be taaróló fenée yóló doasi kisipa mutu beterapó. Ti da̧ daapi ha̧le betaai kisipa muni, da̧ betaaire hepen beta, kuti derótu dere kaae deranée du beterapó. Téturaalu, mo ti betere alané sukutere ala o̧la kaae nó deróló, ama tikitóró alée faalopó. \v 5 Kótóné da̧ atéró aleyóló beteró betereteita, ti i bope yale mo ti betaaire tiki wisi saalopóló kisipa mutu erapó. Ti aita, nalopaae eraaire ala mo turó saalopóló kisipa muó̧póló, Kótóné da̧paae Dȩi Kepe Wisi melalepó. \p \v 6 Térené, da̧ i haemó mo tó tikitamo ha̧le bitu, Taletamo beta̧mó bitinipó. Atépatei, take nalo Taletamo beta̧mó betaaire ala da̧né diriyóló kisiparu whaaliani, betere doko̧ da̧né kisipa tiró beterapó. \v 7 Da̧ mió i betereteita, kelené keletere ala sya furaalu ini, tuȩ́ tiki tiratere ala sya foleteiné beterapó. \v 8 Da̧ i daale tiki taaróló, Taletamo beta̧mó betaaire kisipa mupatei, ai ali sókó waai teópa, da̧ wisi kisipatamo kaae taté fu beterapó. Ti nalopaae ai ala mo eraalopóló kisipa mutu, da̧ halaainé beterapóló i dere ape. \v 9 Térapa, da̧ i betere tikimó ó kae tikimó betepakélé, me o̧la meipó. Ti Tale a̧ kisipa felé yaaire ala beta̧ da̧né doasi ketekȩ buóló du betenérapó. \v 10 Ti noatepae, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Keriso so whi̧ taleyaai betere tikimó betepa, da̧ so whi̧ fea taleyó̧póló, beta̧ beta̧ yóló daaneta yaalopó. Atépa, da̧né yale ala fea ha̧keamó taleyaalopó. Atéturaalu, da̧ mo i tiki daayóló bitu yale wisi alamó, ti wisi dupu melóo, ho̧ko yale alamó ti dowi dupu melóo, yaalopó. \s1 So whi̧ró Kótótamo bóe fióló beta̧mó beteratere ala \p \v 11 Térapa, so whi̧ feané du betere alamó Talené kwia melaairetei ha̧sókó feni, mo yaalopóló da̧ wituraalu, so whi̧paae dowi ala taaróló, tuȩ́ tiki feteyae yóló, dotopo du beterapó. Ti da̧ betere alata, Kótóné mo ha̧keamó kelerapó. Atére kaae, diaao̧kélé da̧ etei kaae whi̧ beterapóló diriyóló kisipa eranée du beterapó. \v 12 Da̧né dia̧paae i dere fota, diaao̧ da̧ dukiró̧póló dumitei, da̧né du betere ala kilitu, dia̧ ha̧i yó̧póló dapó. Tétu, hosaa tua̧mó ere ala kilini, tó tikimó ere ala kilitu betere whi̧rapené da̧ erateremó, atimapaae tokó̧ melaaire fo i dere ape. \v 13 Da̧tamo topo doyóló keyaa fole whi̧rape ao̧pa, ti Kótóné ala eróturaalu dapó. Motamo wisi kisipa mole whi̧rape ao̧pa, ti dia̧ tao saairaalu dapó. \v 14 Da̧né i du betere ala feata, Kerisoné ama yaala sókó fole ala wisiné da̧ ketekȩ bulatepa dapó. Ti noatepae, so whi̧ mo fea tao saai beta̧ whi̧tóró suka̧lepó. Téturaalu, ama so whi̧kélé fea a̧tamo beta̧mó suka̧lepó. \v 15 Ti so whi̧ fea tao saai a̧ suka̧le alata, betere so whi̧ maaté wisiyóló betaaire ala ini, atima tao saai sukó̧ló kepaayale sekȩ́né ama kisipa mole ala beta̧ eró̧póló yalepó. \p \v 16 Atérené da̧ mió i alimó kaae sóró bitiré furaalu, mepaae so ó whi̧ i haemó mole kisipa sya fóló, etei kaae so whi̧ beterapóló da̧né tale dumipó. Ti taketa, da̧né i haemó mole kisipa sya fóló, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Keriso atéró tale yaletei, mió da̧né momó kae dumipó. \v 17 Térapa, mepaae so whi̧ Keriso tua̧mó betepa, ti ai so whi̧ Kótóné kisi kaaróló beteró beterapó. Atétere alata, take betale ala mo ti kemeróló, mió kisi ala tua̧mó ai betere ape. \v 18 Atéró beteratere ala feata, ti Kótó beteremó kaayóló walepó. Da̧ró Kótótamo bóe du betaletei, Kótóné Keriso sukó̧póló maleteiné bóe firóló touralepó. Atére kaae, mepaae so whi̧kélé Kótótamo bóe fiyóló dua betere ala da̧paae malepó. \v 19 Aita ha̧le mei, i haemó betó mole so whi̧né Kótótamo bóe du betepa, Kerisopaae erale alané atima yale dowi alamó Kótóné kwia melaai yaletei taaróló, bóe firalepó. Tétu, Kótóné so whi̧tamo bóe fiyóló beta̧mó beteratere fo yó maté kwȩyó̧póló, da̧ sóró beteralepó. \v 20 Atérené, mió da̧ Kerisoné ama fo eratere whi̧rape i betere ape. Dia̧ so whi̧ Kótónétamo bóe fiyóló touyóló betaaire fo ama dia̧paae yaalopó yale kaae, “Kótótamo bóe fiyóló betae,” yóló Kerisoné doimó da̧né dia̧paae dirii ma fo i dere ape. \v 21 Yesu dowi ala inire whi̧tei, Kótóné a̧ dowi ala dere whi̧ ao̧ralepó. Ti aita ha̧le ini, da̧ Yesu Keriso tua̧mó betepa, Kótóné ama so whi̧ donoraaire ala dokonótu, da̧ mo donoi so whi̧ aleróló beteralepó. \c 6 \p \v 1 Da̧ Kótótamo beta̧mó ama kutó diratere whi̧ bitu, dia̧paae Kótóné hamokoróló ha̧le tao sere ala eratepa, ai ala ha̧le o̧la kaae dȩpaae mulao̧sóró, dia̧paae ma fo i dere ape. \v 2 Ti noatepae, ama i fo dapó. \q1 “So whi̧ ya̧lo ha̧le hamokoróló tao sere alimó diaao̧ ȩpaae tao sae dere fo ya̧lo mo wosóo, dia̧ aluyao̧sóró tao saai tukóló mulale be dȩmótóró ya̧lo dia̧ tao sóo yalepó,” erapó. \m Ya̧lo dia̧paae mo i dere ape. Mió i sukamóta, so whi̧ aluyao̧sóró Kótóné hamokoróló ha̧le tao su beterapó. Ai ala yaaire be dȩ me kae mei, mo miótóró i ape. \s1 Pol doasi sekȩ sale fo \p \v 3 Da̧né so whi̧ tao saai erótu betere ala mepaae whi̧rapené bete muni, ho̧ko ala nisiyóló faletu só derao̧sóró, mepaae so whi̧ Kótópaae waaire tu̧ sesé yóló dée nalatere ala da̧né mo dumipó. \v 4 Aténi, da̧ Kótóné kutó diratere whi̧ bituraalu ditu betere kutó diaao̧ kolóló, i whi̧rapené mo donoi ala dapóló kisipa yaasepóló i dapa wosae. Ita doasi depe tukó wei kutópatei ha̧le diyó taruraalu, sekȩi alakélé, o̧la o̧la ya̧ya̧tere alakélé, whaalia dere alakélé, wou betepatei da̧né ha̧le belée tarapó. \v 5 Da̧ kotere tiki doko̧ fea doasi foya dere alakélé, dóló susupuratere alakélé, \it dipula\it* beteratere alakélé, erótua dapó. Da̧ nokekélé wisiyóló fini, wotetamotei doasi depe tukó wei kutó ha̧le ditu beterapó. \v 6 Atétu, da̧ me dere dowi alatamo hoseké ini, mo donoi kisipatóró muóo, bete mole ala mo wisiyóló kisipa yóo, me whi̧paae sȩtere ala ini, wisi kisipatamo naameiné mo dua kaae taté fóo, du beterapó. Tétu, hosaa turóné yaala sókó fole ala yó̧póló, Dȩi Kepe Wisiné da̧ fotoko̧ eratepa, ai ala dia̧ so whi̧ feapaae erótua dapó. \v 7 Kótóné fotoko̧tamo mo fotóró duraalu, fo wisi yó mótua dapó. Tétu, Kótóné so whi̧ donoratere alata, bóe dele whi̧né turu naasené to̧ tawóo, fȩ́ naasené wuti tawóo dere kaae iruraalu, ai donoi ala da̧né tarapó. \v 8 Mepaae whi̧né da̧né ditere kutó kilitu da̧ dukiróo, mepaae whi̧né ti eratere fo yóo, dua dapó. Mepaae whi̧né da̧né ditere kutó dorapóló mepaae so whi̧paae yóo, mepaae whi̧né ti mo wisi kutó ditu beterapó yóo, dua dapó. Da̧ mo ala dere whi̧ betepatei, mepaae whi̧né ti da̧ kapala atima dilikitere whi̧rape ao̧rótu beterapó. \v 9 So whi̧ feané da̧ kisipa epatei, da̧ teó kisi wale whi̧rapepaae eratere ala kaae dua dapó. Da̧ mo felekemó sukunépatei, ha̧le bitiré fu beterapó. Da̧ fokosói ala yóló susupu eraletei, mo ti dóló sukunénipó. \v 10 Da̧ dekȩné sukutu betepatei, betere doko̧ hȩkese yó tarapó. Da̧ fea o̧la o̧la munire whi̧rape betepatei, da̧né du betere alané so whi̧ fea néli whi̧ beterótu beterapó. Da̧ o̧la o̧la munipatei, fea o̧la mole whi̧rape beterapó. \p \v 11 Korin bemó betó mole no nerape-ó, dia̧tamo da̧né hosaa mo turó muluraalu, da̧né mole kisipa mo fea dia̧paae ha̧keamó ai yale ape. \v 12 Da̧né dia̧paae yaala sókó fole ala da̧né tao tani, mo turó erótu betepatei, diaao̧ da̧paae yaala sókó fole ala ti kinóló tao tarapó. \v 13 Dia̧ ya̧lo naale senaale kaae betereteiné, diaao̧kélé da̧paae hosaa mo turó muóló, yaala sókó fole ala u mótu i mótu yaasepóló, ya̧lo dia̧paae i dere ape. \s1 Kisipa tiró betere so whi̧ tirénire whi̧tamo touyao̧se ere fo \p \v 14 Dia̧ Talepaae kisipa tiró betere so whi̧rape kisipa tirénire so whi̧tamo touyóló, dere ala fea beta̧mó yao̧se. Ti noatepae, donoi ala kolósu, dowi ala kolósu depa, beta̧ ala ere? Ti dȩmó kotere so whi̧ró dilikitamo kotere so whi̧tamo netéró fulumu enére? \v 15 Da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoró dowi keperape tȩteróló kaae tare kepe Belial-tamo touyóló beta̧ kisipa muaaloé? Tuȩ́ tiki tiró betere so whi̧ró, tuȩ́ tiki tirénire so whi̧tamo beta̧ ala ere? \v 16 Kótóné doi hale horóló moma dere beró kapala kótó su̧róló aleale o̧larapetamo mo beta̧ ala erapóló kisipa mute? Ti noatepae, da̧ Keriso so whi̧ta, mo ti betere Kótóné momatere be tȩnapó. Ai yale fo kaae asȩmó Kótóné i fo erapó. \q1 “Ȩ atimatamo beta̧mó bitu, atima fole tikipaae ȩkélé faalopó. Tétu, ȩ atima tȩteróló kaae tare Kótó betóo, atima ti ya̧lo so whi̧ betóo, yaalopó.” \m \v 17-18 Mo doasi fotoko̧ bole Talené i fo dapó. \q1 “Ai so whi̧tamo hosekéró beteretei taaróló dia̧ kaae betae. Atéru, mepaae nao̧se yóló fo mulale o̧la mo olaayao̧se. I dere fotamo diaao̧ sya fupa, ti ya̧lo dia̧ dape saalopó.” \m Mo doasi fotoko̧ bole Talené i fo dapó. \q1 “Ȩ ti diaao̧ Aya betóo, dia̧ ya̧lo naale senaale betóo yaalopó,” erapó. \c 7 \p \v 1 Hosaa mole no nerape-ó, Talené da̧paae ai wisi alarape eraalopóló muló betere fo ha̧le mulapa, kae kae dowi alané diaao̧ tiki ó kepe dorao̧sóró, ai kaae dowi ala tua̧mó hosekéró bitini, tika kae betaalopa sae. Atéró Kótó kolóló wituraalu, a̧ ao̧mó sukó̧ló bitiré fóló, Talené ama mo kae ere wisi ala maaté eróló, mo ti fakeraté fu betae. \s1 Pol hai̧né suka̧le fo \p \v 2 No nerape-ó, da̧paae diaao̧ hosaa munire ao̧rapa, mióta dia̧né da̧paae hosaa mutere ala yaasepóló i dere ape. Ti noatepae, da̧né mepaae so ó whi̧paae me dowi ala eréni yóo, da̧né du betere alané atima mepaae so whi̧ dée naaire tu̧ munéni yóo, da̧né dere ala diaao̧ tokóló yó̧póló, ó dia̧né mepaae wisi wisi o̧la saai dia̧ dilikini yóo, yalepó. \v 3 Ya̧lo i dere fo dia̧ só deraai kisipa mutu dumipó. Ya̧lo take yale fo kaae dia̧paae da̧né hosaa mo turó moleteiné da̧ tekeni dia̧ sukutepa ó betepa, ti da̧ fea beta̧ alatóró du betenérapó. \v 4 Diaao̧ ya̧lo i dere fo wosóló, mo sya faalopóló kisipa mutu ȩ whaalia ini, bopé fake yóló hai̧tu beterapó. Kae kae sekȩ da̧paae wou betepatei, dia̧ Talepaae tuȩ́ tiróló wisi ala ha̧le yó tareteimó, ȩ hai̧ yóló wisi kisipatamo Talepaae ya̧lo mo kée du beterapó. \p \v 5 Da̧ Masedonia hae kwiapaae wóló bitu, Talené ala eratepa mepaae whi̧né da̧né dere ala yao̧sóró tu̧ fea mo seséyalepó. Atétu, mepaae whi̧rapené da̧tamo bóe dóló ho̧le sóo, da̧né kepe tua̧paaekélé, wituraalu whaalia yóo, yaleteiné da̧né tiki sa̧a nalóló bitinipó. \v 6 Téyaletei, Taitus da̧ beterepaae wale alané, fomoyóló haepaae doropole so whi̧ tao sóró ketekȩ bulótu betere Kótónétei da̧ tao sóró hai̧ dere ala eralepó. \v 7 Ai alané maaté mei, diaao̧ a̧ tao sóró hai̧ dere ala eratepa, amamo da̧paae ene waleteiné da̧ tao sóró hai̧ eralepó. Diaao̧ ȩ kelenée du betereteikélé, diaao̧ ha̧sókó fóló yale alamó dia̧né hosaamó su dekȩné sukutu betereteikélé, ȩpaae erótu betere alamó diaao̧ whaalia du betereteikélé, fea da̧paae ene walepó. Ai fo wosetu, ȩ tua̧mó hai̧ dere ala mo turó fa̧ayalepó. \p \v 8 Ya̧lo dia̧paae anale asȩmó ere fonétamo dia̧ dekȩi kisipa moipa, ya̧lo atei kaae fo noatepa yaleé? yóló kisipa mutumipó. Taketa atei kisipa mo mualetei, mió ȩ hai̧ kisipa mutapó. \v 9 Ti ai hai̧ta dia̧ dekȩtere alamó ini, ai fo dosa̧aturaalu dia̧ sawa sukamó maaté hosaamó sóró dekȩyaleteiné yalepó. Atéteremó dia̧ donoi tu̧paae fole kilitu, ȩ hai̧ du beterapó. Ti noatepae, dia̧né dekȩ yale alata, da̧né yale foné dia̧ mo ti doréni, Kótóné ama kisipa mole ala eraleteiné tu̧ wisipaae feletei kisipa muae. \v 10 Kótó tua̧mó kaaróló wale dekȩ dere alané dowi ala taaróló, Talepaae kisipa fetetere ala eratapó. Atéturaalu, kisipa fetetere alané, ti aluyao̧sóró tao sere ala kaaratapó. Take dekȩi kisipa mualetei, ya̧lo mió kisipa fatepa, mo donoi ala ereteiné Talepaae mo kée du beterapó. Tépatei, i haemó kaarale dekȩi alané ti sukutere ala kaaratapó. \v 11 Kótó tua̧mó wale dekȩi alané dia̧ tua̧paae erale alarape i ape. Kótóné ala eraai butere ketekȩkélé, me dowi ala inipatei, ha̧le só deratere kapala fo so whi̧né mo nisi yao̧sóró, ketekȩ buóló ha̧kearótu betere alakélé, dowi alatamo fopaae butereteikélé, mené dia̧ dorao̧sóró wisiyóló kele muló betere alakélé, dia̧ da̧tamo betenée du betale alakélé, so whi̧ wisiyóló beteró̧póló ketekȩ bulótu betere alakélé, mené dowi ala deretei ha̧keamó kemeró̧póló, donoraai bole ketekȩkélé, kale dekȩ dere alané eralepó. Ya̧lo asȩmó yale forape diaao̧ dosa̧ayóló ai fo mo wosóló sya feleteiné mió dia̧ tua̧mó ya̧lo foné saai dere ala muniretei ha̧kearalepó. \v 12 Take ya̧lo dia̧paae asȩmó yale fota, dowi ala dere whi̧mó kisipa mutu, ó ai dowi ala eratere whi̧mó kisipa mutu inipó. Téni, Kótóné keletómó da̧né dere fo mopóló wosóló eraaire ketekȩ diaao̧tei kisipa yó̧póló yalepó. \v 13 Ai alarapené da̧ mo tao sóró ketekȩ bulalepó. \p Ai ketekȩ tómó dia̧ feané Taitus-né ama kepe tua̧paae felératere ala eraleteiné a̧ mo hai̧tamo fesaae wale ala kilitu, da̧kélé mo doa hai̧yalepó. \v 14 Ya̧lo dia̧ dukirótu a̧paae yale fo motóró dokonótu, a̧ wisiyóló dape saleteiné ȩ hale ini, feléi kisipa mutapó. Da̧né dia̧paae yó matere fo fea motóró du dere kaae, da̧né dia̧ dukirótu Taitus-paae yale fo ama mo irapóló kisipa yalepó. \v 15 Taitus aipaae wapa dia̧ winé sukutu diri furu furu yóló, naameiné diaao̧ a̧ mo wisiyóló dape salepó. Take ama atéró ene wale fo diaao̧ mopóló kisipa mutu wosóló, sya fele ala mió ama kisipa duraalu, dia̧paae yaala sókó fole ala mo ti fa̧atapó. \v 16 Ya̧lo i dere fo fea diaao̧ wosóló mo eraalopóló, ya̧lo kisipa tiróturaalu, ȩ mo doa hai̧né sukutapó. \c 8 \s1 Hai̧tamo ha̧le matere ala yó̧póló ketekȩ bulatere fo \p \v 1 Ne norape-ó, Masedonia hae kwiamó tȩ mole be huluamó betó mole Keriso fakerape Kótóné hamokoróló ha̧le tao sóró male ala diaao̧ kisipa yaasepóló i dere ape. \v 2 Ti ai so whi̧ atima ka̧ae kelaai mepaae sekȩ wou betaletei, hȩkesetere ala mo turó fa̧ayóo, mepaae o̧la o̧la ó \it moni\it* meiyóló yoleale betóo epatei, atimamo hamokoyóló \it moni\it* mo dekéró deralepó. \v 3-4 Atéró mo dekéró dera̧leta yaleteiné sókó faai yale da̧le mo ti bosene felepó. Aita, atima ko̧leaanétei Judia hae kwiamó Kótóné kae beteró betere so whi̧ tao saai kisipa mutu, mepaae so whi̧né hamokoróló ha̧le derale \it moni\it*tamo touróló, atima mole o̧lakélé hai̧tamo deraai kisipa mutu, melaaire tȩ mulae yóló da̧paae dotopoi fo yalepó. Ti aita, so whi̧ hamokoyóló ha̧le tao suraalu yale alapóló, ya̧lo dia̧paae i dere ape. \v 5 Da̧né kisipané atima su̧mó enérapóló kisipa muale ala mo ti bosenóló, atimané yaai dere alakélé, o̧la o̧lakélé, betere betekélé, fea Talené naase tua̧mó mulalepó. Atéró nalo ti atimakélé da̧tamo touyóló Kótóné kisipa mole ala eraai yalepó. \v 6 Atérené, Korin bemó betó mole so whi̧ dia̧né ai ala yó̧póló, Taitus a̧ dia̧ beterepaae fae yóló sȩyalepó. Ti aita, Taitus-né ama taketi kaae sóró diale kutó ereteiné, mió a̧ dia̧ beterepaae wapa, Talené hamokoróló tao sere ala diaao̧ eróló mo ti kemeró̧póló yalepó. \v 7 Térapa, diaao̧ tuȩ́ tiki tiratere alakélé, fo wisi yó matere alakélé, mo bete mole ala kisipa dereteikélé, mepaae ala eróturaalu, doasi ketekȩ bole alakélé, da̧paae yaala sókó fu betere ala alakélé mo wisirapó. Atétere kaaetóró hamokoróló tao suraalu, atéró ha̧le matere alakélé mo wisiyóló yae. \p \v 8 Ya̧lo i dere fota, dia̧paae i ala yae yóló dumi, Masedonia whi̧rapené mepaae whi̧ tao saai butere ketekȩ kolósu, diaao̧ butere ketekȩ kolósu yóló, dia̧ tua̧mó mo yaala sókó fole ala muluraalu, déró ka̧ae kelaai dapó. \v 9 Ti noatepae, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Yesu Kerisoné hamokoróló tao sere ala diaao̧ ai kisipare ape. Ti a̧ doasi néli whi̧ beteretei, dia̧ tao saai kisipa mutu, yoleale whi̧ alée feleteiné dia̧ néli whi̧ beteralepó. \p \v 10 Dia̧né yaaitere alamó kisipa mutu, dia̧paae ya̧lo kisipa matere fo i dere ape. U kemeyale ba fomó mepaae kae kae be hulua Keriso fake so whi̧né \it moni\it* deraaipa, diaao̧pi folosóró deróo yalepó. \v 11 Diaao̧ atéró diale kutó ketekȩtamo kaae su yale kaae, miókélé ai alatóró deté fóló kemerae. Atéró melaai kisipa mutepa, ti diaao̧ mole su̧tóró melae. \v 12 Diaao̧ mole su̧tóró wisi kisipatamo matepa, ti Tale a̧ hȩkese duraalu, ama kisipa feléyaalopó. Mepaae whi̧né melaaitere o̧la munipa, ti Talené me o̧lakó menipóló dei kisipa muaalo meipó. \p \v 13 Da̧né kisipané mepaae whi̧rape atima o̧la o̧la mo dekéró muluraalu, dia̧ sawa téti moleteiné sekȩ tua̧mó beteraai dumi, fea beta̧ alatóró yóló betaai i dere ape. \v 14 Mió dia̧ o̧la o̧la mo dekéró moleteiné, atima ya̧ya̧tere o̧la dia̧né melóo, nalo dia̧mo ya̧ya̧tepa atimané dekéró moletei dia̧ melóo yó̧póló dapó. Atéró u tao su, i tao su depa, ti mo fea beta̧ ala yólótóró betaalopó. \v 15 Atétere alata, asȩmó i ere fo kaaepó. \q1 “Mepaae mo dekéró sale whi̧né o̧la buki muni feni, mo su̧mótóró nóo, mepaae mo tóróti sale whi̧ wote ini, mo su̧mó nóo, yalepó,” erapó. \s1 Taitus Korin bepaae dotȩyale fo \p \v 16 Ya̧lo dia̧ tao só̧póló, ȩ ketekȩ bulale Kótóné Taitus-paaekélé ai kaae ala eró betepa, Kótópaae ya̧lo mo kée du beterapó. \v 17 Atéreteiné, a̧ da̧né fae depa waalo meitei, mo taketi dia̧ beterepaae waai du betaleteiné waalopó. \v 18 Da̧né no whi̧ beta̧ Taitus-tamo wó̧póló dotonatapó. Ai whi̧ta, mió wosetere fo wisi erateremó, Kótóné kae beteró betere so whi̧né dukirótu beterapó. \v 19 Ai ala maaté mei, kale ha̧le melale \it moni\it* sóró, da̧tamo Judia hae kwiamó betó mole so whi̧mó male fó̧póló, Kótóné kae beteró betere Keriso so whi̧né a̧ sóró beteralepó. Atéró ha̧le matere \it moni\it*ta, Talené doi sóró horóturaalu, ai so whi̧ tao saaire ketekȩ koló̧póló kisipa mutu, da̧né hotowayóló tȩteróló kaae tawaai dapó. \v 20 So whi̧ tao suraalu, ha̧le melale doasi \it moni\it* da̧paae diaao̧ hotowaró kaae tani, o̧lémi serapóló mepaae whi̧né da̧ eratere fo yao̧sóró kisipa mutu dapó. \v 21 Ti noa betené dumipó. Talené kele tómókélé, mo so whi̧né kele tómókélé, da̧né du betere ala mepaae whi̧rapené kilitu, mo donoi ala dapó yó̧póló kisi mutu, hotowayóló kaae tarapó. \p \v 22 Da̧né no me whi̧kélé atimaamotamo dotonaai dapó. A̧ ka̧ae kelalemó, mepaae da̧né yae dere ala fea ai sekȩ́né mo ketekȩtamo dua yalepó. Diaao̧ mo wisi ala yaalopóló kisipa mutu, ama take bole ketekȩ tómó miókélé a̧ Talené ala eraai mo doasi ketekȩ bulapó. \v 23 Taitus a̧ta, ȩtamo titiyóló kutó beta̧mó diyóo, dia̧ kuamó bitu beta̧ kutó diyóo, dere whi̧ beterapó. Da̧né no me whi̧ tamota, ti Kótóné kae beteró betere so whi̧né sóró beteró beterapó. Mepaae so whi̧né ai sekȩ́ tamoné ditere kutó kilitu, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoné doi doasi hale sóró horatapó. \v 24 Térapa, Keriso fake so whi̧ feané diaao̧ yaala sókó fole ala ha̧keamó koló̧póló, ai sore whi̧rapepaae mo erae. Atétepa, ti diaao̧ dere alamó da̧né dukurótu betere fo mopó enérapó. \c 9 \p \v 1 Kótóné kae beteró betere so whi̧ tao sae yóló, deté wale fo wosóló, yaaire ketekȩ dia̧ bunipakó, ya̧lo dia̧paae momó yaaloé. \v 2 Ti so whi̧ tao saai diaao̧ bole ketekȩ ya̧lo mo wisiyóló kisiparapó. Dia̧ ai ala yaai doasi ketekȩ boleteiné take kemeyale ba fomó kaae sóró, dia̧ dukiróturaalu, Masedonia hae kwiamó betó mole so whi̧paae dia̧ Akaia hae kwiamó betó mole so whi̧mó ha̧le melaaire \it moni\it* deraai du beterapó fo ya̧lo deté kwȩalepó. Ai fo woseturaalu, ai be huluamó betó mole so whi̧ atimanékélé \it moni\it* deraai hosaa tukalepó. \v 3 Diaao̧ ha̧le matere alamó da̧né dia̧ dukirótu betere fo bete muni nisiyao̧sóró, kale bope yale sore norapepi aipaae dotonatapó. Ya̧lo atimapaae, dia̧ donoróló betepa kelaalopó yale fo dia̧ tua̧mó motóró epa koló̧póló yae. \v 4 Ti noa yao̧sóró dumipó. Mepaae Masedonia whi̧rape ȩtamo wouraalu, dia̧ donoróló bitinipa kilitu, da̧né dia̧ dukirale fo kapala irapó deremó, da̧kélé dia̧kélé mo doasi hale yao̧sóró dapó. \v 5 Téyao̧sóró, kale norape atimapi folosóró dia̧ beterepaae dotonatepa wisirapóló kisipa mutapó. Ti noatepae, diaao̧ hamokoróló ha̧le melaalopó yale \it moni\it* deróló kemeró̧póló kisipa mutu i dere ape. Ai ala depa, ti sȩteremó dei kisipatamo meni, wisi kisipatamo hamokoróló ha̧le melaalopó. \s1 Ha̧le matere alata, kutómó o̧la wae dekéró bilitu dere kaae dapó \p \v 6 I dere fo wosóló kisipa muae. Mepaae whi̧né o̧la wae sawa tóróti bilitepa, ti o̧la sere alimókélé sawatóró saalopó. Mepaae whi̧né o̧la wae dekéró bilitepa, ti o̧la sere alimókélé mo dekéró saalopó. \v 7 So whi̧ doko̧ beta̧ beta̧ sȩtepa dei kisipatamo meni, atima kisipané meteró melaai depa, ti ai su̧tóró meló̧póló yae. Ti noatepae, hosaa tua̧mó hȩkesetamo matere whi̧ Kótóné mo hȩkeserapó. \v 8 Atétu, Kótóné hamokoróló ha̧le tao sere ala dia̧paae su̧ratepa, betere doko̧ fea dia̧ mepaae noa kaae wisi ala yaai depa, ti me o̧la ya̧ya̧ni, mo su̧mó enérapó. \v 9 Asȩmókélé i fo kaae erapó. \q1 “Ama wisi wisi o̧la yoleale yóló betó mole so whi̧mó a̧liralepó. \q1 Ama so whi̧ tao sóró donoratere alakélé kemeni, ha̧le yótóró tarapó,” erapó. \p \v 10 O̧la waeró mo nokole \it bred\it* otamo matere Kótóné diaao̧ biliyaaire o̧la wae fakeróo, o̧la u̧lumétepa dekéró sóo dere kaae, Kótóné so whi̧ tao sóró donoratere alané du wisikélé diaao̧ mo ti fakeróo yaalo ai ape. \v 11 Téturaalu, diaao̧ kae kae ala duraalu, mepaae so whi̧ hamokoróló tao só̧póló, Talené dia̧ mo su̧raalo ai ape. Dia̧né atéró ha̧le matere o̧la da̧némo sóró kale yoleale so whi̧mó matepa, Kótópaae atimané mo kée fo yaalopó. \p \v 12 Kótóné so whi̧ tao sóró diaao̧ ai eratere alata, atima ya̧ya̧tere o̧la mótua dapó. Ai maaté mei, Kótópaae doasi kée dere fokélé wȩi kaae fa̧ayóló felée fu beterapó. \v 13 Diaao̧ atéró Talené ala eróturaalu, mepaae so whi̧ tao sóró erótu betere ala mepaaené kilitu, ita Kerisoné fo wisi sya fóló ao̧mó bituraalu, hamokoróló tao sere ala da̧paaekélé, mepaae so whi̧paaekélé, eratepa kelae yóló, Kótóné doi hale horaalopó. \v 14 Kótóné hamokoróló tao sere ala dia̧ tua̧paae fa̧anó betereteiné Talepaae momaturaalu, atimané hosaa mo turó dia̧paae muóló yaalopó. \v 15 Kótóné hamokoróló ha̧le meló betere ala wisinaale mo whi̧né etérapóló bete turó tokó̧ló enénipó. Atéreteimó, a̧paae mo kée fo du betae! \c 10 \s1 Pol Talené kutó dirateremó kae kae eratere fo yaletei \p \v 1 Ȩ dia̧tamo beta̧mó betale sukamó, ȩ fo ko̧ló ko̧ló yóló wire whi̧ ao̧retei, kae tikimó bitu ti wini, halaainé asȩtu beterapóló ȩ eratere fo ai du betere ape. Tépatei, Talené fo ao̧mó sukó̧ló betere alaró witamo naameiné dua betere alatamo Kerisoné ȩpaae eratepa, ȩ ai ala tua̧mó bitu, ȩ Pol-né dia̧paae i yae dere fo wosóló, mo yaasepóló dapó. \v 2 Ti ȩ dia̧ beterepaae wale sukamó, mepaae so whi̧né kisipané da̧ i haemó mole ala sya furaalu, Talené ala eratere nisiyóló, da̧ eratere so whi̧ ȩ halaainé foné sao̧sóró, dia̧ miótitei donoróló betae yóló i dere ape. \v 3 Ti noatepae, da̧ i haemó ha̧le bituraalu dele bóeta, i haemó mo whi̧né dele bóe kaae meipó. \v 4 Da̧né bóe dele o̧la o̧lakélé, mo bóe dele o̧la o̧la kaae meipó. Da̧né bóe dele o̧la o̧lata, Kótóné doasi fotoko̧ fa̧aneteiné Kótótamo bóe duraalu, ere dirii sa fisikóló doranérapó. \v 5 Mepaae so whi̧né Kótó a̧ etei kaae Tale beterapóló kisipa yao̧sóró sesé duraalu, kae kae fosó fosói foró, bete mole o̧la ao̧ratere alatamoné sa kaae depa, da̧né fisikóló dorótu beterapó. Téturaalu, da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Kerisoné ala eraai mole kisipa kó̧paae fao̧sóró, da̧né tuȩ́ tiki turó Yesuné tȩteróló kaae tare ao̧mó muló̧póló, mo hotowaró kaae tarapó. \v 6 Dia̧ Talené fo wosóló, ao̧mó sukó̧ló bitu sya fóló erótu betepa, ti mepaae ai fo wosetere hó̧yóló dowa̧ae fu betere so whi̧ fea da̧né só deróló kwia melaai da̧ siki siki yóló betenérapó. \p \v 7 Dia̧ta, mo tómó ere ala maaté kilitu beterapó. Mepaae whi̧né a̧ta, Kerisoné whi̧ beterapó depa, ti da̧kélé a̧re kaae Kerisoné whi̧tóró beteretei ama kisipa yó̧póló yae. \v 8 Ita, dia̧ só deróló doraai dumitei, Keriso tua̧mó diriyóló beteratere ala da̧né tȩteróló kaae tanó̧póló, Talené da̧paae melalepó. Atérené ȩ haleni, halaainé dia̧paae ha̧keamó i du betere ape. \v 9 Ya̧lo dia̧paae asȩmó i dere fota, dia̧ wiratere nisi yao̧se. \v 10 Ti noatepae, mepaae whi̧rapené duraalu, “Ama asȩmó deteraai fo du betepatei, a̧ woló beta̧mó bitu dere fota, ti kisipa inire whi̧né fo kaae ho̧ko du beterapóló,” erótua dapó. \v 11 Atei kaae eratere fo dere so whi̧né, da̧ kae tikimó bitu asȩmó dere fo kolósu, da̧ aipaae wóló mo dere ala kolósu depa, me ala kae mei, mo beta̧ alatóró epa kelaalopó. \p \v 12 Mepaae whi̧rape atimané ditere kutómó atimatei doi sóró horótu dere kaae da̧né dumipó. Ti atimané du betere ala atimatei taleyóló atimata, etei kaae whi̧rape beterapó du beterapó. Tétu, atimané dere ala ka̧ae kolóló u kolósu, i kolósu du betere alata, wisi tuȩ́ muluraalu dumipó. \v 13 Atima atépatei, da̧ta mo da̧né diale kutómótóró bopé faketu beterapó. Ti da̧né i ditu betere kutóta, Kótóné da̧paae diyae yale da̧lemótóró dituraalu, da̧ bopé faketu beterapó. Ai da̧le muló betere kutó tua̧mó dia̧kélé ai bole ape. \v 14 Da̧ fo wisi yó maté kuturaalu, dia̧ beterepaae ua̧meisóró, ti etei kaae bopé fake dere ala ua̧meipó. Tépatei, Kerisoné fo wisi dia̧paaekélé yó male waleteiné da̧ mo donomó bopé fake dapó. \v 15 Da̧né diyale kutó mupatei, kae whi̧né diyale kutómó da̧ bopé fake dumi, mo da̧né ditere kutómótóró bopé faketu beterapó. Ti dia̧né kisipa tiró betere ala faketé fupa, da̧ dia̧ tua̧mó bitu ditere kutókélé mo ti fakeraai kisipa mutu, Talepaae tuȩ́ tiróló hai̧tamo i betere ape. \v 16 Talené mió i wosetere fo wisi da̧né erateretei dia̧ tua̧mó faketepa, ti dia̧ betere tiki mo utéró betó mole so whi̧paaekélé yó maaté kwȩyaai kisipa mutapó. Mené diyale kutómótei, da̧né yalepóló ha̧le bopé fake yao̧sóró, mepaae whi̧rapené yó menire tikipaae yó maté kwȩyaai dapó. \v 17 Tépatei, \q1 “Mepaae whi̧ bopé fakeyaai depa, ti Talené fotoko̧ a̧ tua̧paae su̧raleteiné diyalepóló,” enérapó. \m \v 18 Ti me whi̧né ama diale kutó amatei fopeyóló, a̧tei dukiratepa, bete munipó. Tépatei, Talené me whi̧né diyale kutó taleyóló wisirapó depa, ti ai whi̧né kutó wisi diremó dapó. \c 11 \s1 Aposel ao̧re whi̧rapené dere alata, Pol-né dere alatamo su̧nipóló yale fo \p \v 1 Ya̧lo du betere fota bete muni, ho̧ko du betere fotei wosaasepóló i dere ape. Tépatei, ai ho̧ko fo mo taketi ya̧lo deté wou betepa, diaao̧ woseté walepó. \v 2 Ya̧lo bole ketekȩta, dia̧ dokaai tukóló beteró betere whi̧ mo a̧tamotóró fulumu yó̧póló, Kótóné matere ketekȩné ya̧lo dia̧ mo wisi yóló kaae taru, ma fo i dere ape. Me whi̧né folokole erénire so seimale kaae betepa, Kerisoné amatóró dokó̧póló kisipa mutu, ya̧lo dia̧ tukóló beteralepó. \v 3 Tépatei, wuliné fosó fosói kisipané Ipi dilikó̧ló dée nalatu yale kaae, dia̧né tuȩ́ tikikélé mené kó̧paae a̧lisó fao̧sóró ya̧lo doasi whaalia du beterapó. Ti noa betené mei, dia̧ Keriso a̧tamotóró dokaai, beta̧ kisipa muóló beteró̧póló dapó. \v 4 Ti ya̧lo whaalia dereteita, ha̧le meipó. Da̧né dia̧paae Yesu a̧ etei kaae whi̧póló yó maletei, mepaae whi̧ dia̧ beterepaae wóló Yesuta, etei kaae whi̧ beterapóló ho̧ko fo yó matepa, diaao̧ mopóló wosetu beterapó. Atétere kaae, take diaao̧ sale Dȩi Kepe Wisi betepatei, me kepe kae saalopóló de? Take da̧né dia̧paae yó male fo wisi mupatei taaróló, kisipa tiki okokore whi̧né dere kaae, mió dia̧ kae yó matere kisi fo wosaai ekȩletu beterapó. \v 5 Ti ai whi̧rape atimata, doasi doi mole \it aposel\it* whi̧rapepó du betepatei, atimané ȩ tȩteró bitinipó. \v 6 Ti so whi̧ feapaae Talené fo ya̧lo fosó fosó yóló yó meló̧póló mené ȩ yó menitei, bete mole fo ya̧lo mo kisiparapó. Ai ala dia̧nékélé kisipa yó̧póló, kae kae ala fea ha̧keamó erótu betalepó. \p \v 7 Kótóné fo wisi yó móturaalu ya̧lotei ȩ deróo, dia̧ tao sóró horóo, du betalepó. Tétu, ya̧lo dia̧paae \it moni\it*kó a̧lae yóló kema ini, ha̧le yó mótu betaletei-a, dia̧paae dowi alakó erótu betaleé? \v 8 Aita, dia̧ sekȩ yao̧sóró kisipa mutu, kae be hulua Keriso fake so whi̧né matere \it moni\it*tei ya̧lo o̧lémi kaae sóró, ȩ betaaire be ó o̧la dupu yóló nukuraalu, dia̧ tao saaire kutó beta̧ dité fu betalepó. \v 9 Ȩ dia̧tamo betale sukamó dia̧ sekȩ yao̧sóró, ȩ ya̧ya̧tere o̧la dia̧paae a̧lae yóló wosetere fokélé inipó. Ȩ ya̧ya̧tere o̧lata, Masedonia hae kwia taaróló, ȩtamo wale norapené tao sóró mótua yalepó. Ȩ me o̧la ya̧ya̧tepatei, dia̧ sekȩ yao̧sóró woseni, Talené kutó ha̧le dirótóró tawalepó. Nalopaaekélé ai alatóró enérapó. \v 10 Ti Kerisoné bete mole mo fo ȩ tua̧mó moleteiné dia̧paae diriyóló i dere ape. Ȩ me dupu sini, ai fo wisi ha̧le yó materemó, ya̧lo i bopé faketere ala Akaia hae kwiamó betere whi̧rapekó beta̧nékélé bete munire ala ao̧raalomeipó. \v 11 Ya̧lo dia̧paae etei kaae dere fo-a, noa betené dapóló kisipa mute? Ya̧lo dia̧paae yaala sókó fole ala initepa de? Meipó. Dia̧paae yaala sókó fole ala ȩ tua̧mó moletei, Kótóné ama mo kisiparapó. \v 12 Kae fo yó matere whi̧rapené du betere alata, so whi̧né atima dukiró̧póló dapó. Aita, da̧né dere alaró atimané dere alatamo beta̧ ala erapó yó̧póló, bopé fake du beterapó. Atei ala yaaire tu̧ mulao̧sóró da̧ \it moni\it* sini, kutó ha̧le diró tawaalopó. \p \v 13 Ti ai whi̧rapeta, Kerisoné dotȩyale mo \it aposel\it* whi̧rape mei, so whi̧ dilikó̧ló kapala kutó diratere \it aposel\it* whi̧rape bitutei, Kerisoné kutó diratere nisi yó̧póló, ao̧tu beterapó. \v 14 Ai kaae alamó da̧ kilita sókó fenénipó. Ti noatepae, Satan a̧ dȩ tua̧mó betere \it ensel\it* ao̧tu beteretei, da̧né kisiparapó. \v 15 Atétere kaae, ama kutó diratere whi̧rapekélé mo donoi kutó diratere whi̧rape ao̧tu betere ala kilitu, da̧ kilita sókó fumipó. Ti atimané ai du betere alamó saaire dowi dupu ha̧sókó feni, mo donotóró melaalopó. \s1 Pol a̧paae sekȩi ala erateremó bopé fakeyale fo \p \v 16 Ya̧lo yale fo kaae momó dapa i wosae. Dia̧ mepaae whi̧né ȩ kisipa okokoi whi̧ betere nisi yao̧se. Diaao̧tamo ȩ kisipa okokoi whi̧ beterapó kisipa mutupa, ti ȩ bopé faketuraalu, okokoi whi̧né dere fo kaae, sawa i dapa wosae. \v 17 Fea ala ya̧lo su̧mó enérapóló bopé faketuraalu dere fota, Talené dere fo kaae meitei, kisipa okokoi whi̧né dere fo kaae dapó. \v 18 I haemó betó mole whi̧rapené nene yóló bopé faketere ala feané sya fóló du betepa, ti ȩkélé nene yóló bopé fakeyaalopó. \v 19 Ti fosó fosóre whi̧ dia̧ta, mepaae kisipa okokoi whi̧né du betere ala yao̧sóró seséni, hȩkesereteiné yó̧póló, kaae tarapó. \v 20 Ti dia̧né mo du betere alatóró i ape. Mepaae whi̧né dia̧ wae sóró kutó diratere whi̧ beteróo, dia̧né wisi wisi o̧la atima saai dia̧ dilikó̧o, dia̧ me ala tuȩ́nire whi̧ ao̧róló, atimané tuȩ́ mole ala eróo, atima doasi doi saai dapóló dia̧ hepée faróló atimapi folosene fóo, atimané dia̧ okolope deké sóo, dua dapó. Ai alarape eratepa, atimapaae atékese yóló foné sini, dia̧ ha̧le betó mulapó. \v 21 Ti da̧ béreteiné atei kaae ala dia̧paae eranénipóló, ȩ haletu i dere ape. \p Kisipa okokoi whi̧né dere fo kaae i dapa wosae. Mepaae whi̧ dené ama du betere alamó a̧ bopé fake yaaitepa, ti ȩkélé bopé fakenérapó. \v 22 Atima Hibru fake so whi̧né dere ala sya fu betere so whi̧ betere? Atima atépa, ti ȩkélé Hibru whi̧tóró beterapó. Atima Israel hae tale betepa, ti ȩkélé Israel hae taletóró beterapó. Atima Abraham-né deté wale whi̧rape betepa, ti ȩkélé Abraham-né deté wale whi̧tóró beterapó. Atima Kerisoné ala eratere whi̧ betere? Atépa, ti ȩ keyaa furaalu ho̧ko dere fo i ape. Ya̧lo ai kutó ditere alané atima fea mo teraae falapó. \v 23 Ya̧lo i dere fota, topo doyóló keyaa fole whi̧né fo kaae ho̧ko dapó. Atima Kerisoné kutó diratere whi̧ betere? Atépa, ti ya̧lo ditere kutó kolósu, atimané ditere kutó kolósu depa, atima ya̧lo mo bosenó beterapó. Ti ya̧lo dité wale kutó atimané diyale kutótamo su̧ni, ȩ mo doasi depe tukó wei kutó ditu betalepó. Ti ȩta, mo dekéró félimó \it dipula\it* beterótua yóo, fokosoi ala yale tikimó ya̧lo tiki mo turukée fóo, ȩ mo felekemó sinitei kepaayóo dua yalepó. Ȩpaae ai erótu betale hapólui ala kaae, atimapaae erénipó. \v 24 Juda fakené ȩ aporó félimó halika kaae o̧lané ya̧lo tikimó daletei doko̧ sóró touróturaalu, 39-rópó. \v 25 Sore fapo atimané ȩ biya̧né fokosói ala yóo, beta̧ be dȩmó ti kapo duné siriyóo, sore félimó ti ȩ betere wȩi nuku fetée fóló do yóo yalepó. Tétu ȩ doasi wȩi kȩla tómó a̧laae kutu betepa, be dȩ beta̧ró diki beta̧tamo kemeyalepó. \v 26 Ȩ beta̧ bemótóró bitini, be hulua doko̧ fiyósu deté kutu betalepó. Atéturaalu, doasi fole wȩi tikiné ȩ aluranépatei, tȩyóló fua yóo, o̧lémi whi̧rapenékélé ȩ denépatei, atima betere tua̧mó fóo, mo ya̧lo be whi̧nékélé ȩ denépatei fua yóo, Juda meire fake whi̧nékélé ȩ denépatei atima tua̧mó bitiré fóo, doasi be huluamó bitukélé, ipumó bitukélé, doasi wȩi kȩla tómó fukélé, Keriso norape ao̧re whi̧rapetamo bitukélé, ȩ mo dóló aluranépatei, bitiré fóo yalepó. \v 27 Ȩ kutó dituraalukélé depe tukó wei ala yóo, kutó ditétóró fu betereteiné nokekélé fini yóo, woteró wȩi nokoletamo epatei, ha̧le fitua yóo, kutikélé ó sikélé meiyóló sosóliné sukó̧o dua yalepó. \v 28 Ai alarape tómó, Kótóné kae beteró betere Keriso fake so whi̧ noa tu̧mó wisi yóló betaaloé yóló, doasi whaalia duraalu, ȩ doasi sekȩ beleté fu beterapó. \v 29 Dia̧kó me whi̧ Talené ala eraaire fotoko̧ meiyóló bétepa, ti ȩkélé bératapó. Dia̧kó me whi̧ dowi alapaae a̧lisóró fóló dée nukupa, ti ȩkélé dei kisipa mutu haletapó. \p \v 30 Ȩ bopé fake yaaitamo kisipa mutepa, ti ȩ tua̧mó fotoko̧ mei, bére ala so whi̧ feané koló̧póló, bopé faketere ala mo ha̧keamó yó manérapó. \v 31 Ya̧lo i dere fota, mo kapala dumipó. Betere doko̧ so whi̧ feané doi sóró hurótu betere Tale Yesuné Alima Kótóné ya̧lo i du betere fo mo dapóló ama tuȩ́rapó. \v 32 Ȩ Damaskus bemó betepa, botokó fao̧sóró topo whi̧ Aretasiné be kaae tanó̧póló, sóró beteró betere whi̧né ȩ tawó̧póló, ama diki tare whi̧rape kale be bolaare dopóku tu̧ dokó̧ sóró beteralepó. \v 33 Téyaletei, mepaae norapené ȩ yomó deyóló halika duóló deralepó. Atéyaleteita, ai be hulua bopére dopóku sikimó, dȩ saai muló betere dolomó sókó faraleteiné atimané ȩ tani, ha̧sókó felepó. \c 12 \s1 Pol-né ama nokené kaae kelale ala \p \v 1 Ȩ i bopé faketu betere ala taaréni, ha̧le deté fu betenérapó. Ti bopé faketere ala tua̧mó me ke bunitei, Talené ȩpaae nokené kaae yó melale alaró kinó betere alatamo ha̧kearaletei beta̧ dia̧paae i dapa wosae. \v 2 Ita mió yale ala dumitei, i ala yóló betepa, 14-ró ba fo kemeyalepó. Ai ala kelale whi̧ a̧ ama tiki turó fele ó, kepe maaté feleró ȩ tuȩ́ni, Kótóné beta̧ kisiparapó. Ai whi̧ a̧ Keriso tua̧mó betepa, mené ó hepen bepaae dapesó huturaalu, sa̧kélé sa̧ taoró ere tikikélé taaróló, mo hepen bepaaetóró dapesó holale whi̧ ya̧lo tuȩ́rapó. \v 3-4 Ti ai sekȩ́ta, mo kelaalo koko̧i bepaae dapesó horóló beteraletei ya̧lo kisiparapó. A̧ atéró huturaalu, ama mo tiki turó felepé kepe maaté feleró ȩ tuȩ́ni, Kótóné beta̧ kisiparapó. Mené fo depa ai sekȩ́né ama wosalemó, bete etérapóló mo hae whi̧né yókélé enénipó. Ai fo hae so whi̧paae ua̧tei, yao̧sóró Talené doasi fo mulapó. \v 5 Atei ala ere whi̧póló kisipa mutu, ȩ bopé fake ua̧tei, ya̧lotei ȩ bopé fakenépa taaróló, ȩ hae whi̧ bitu, ya̧lo bére alarape beta̧ dia̧né kisipa yaasepóló i dere ape. \v 6 Ya̧lo kisipanétamo bopé faketere ala yaaitepa, ti ya̧lo mo yale alatóró dereteiné ȩ topo doyóló okokoi whi̧né dere fo kaae ua̧meipó. Ti ya̧lo yó mótu betale mo foró du betale alatamo dia̧né ka̧ae kolóló tuȩ́ yó̧póló, bopé faketere ala enépatei, ȩ doasi doi mole whi̧ nisi yao̧sóró taalatapó. \p \v 7 Talené doasi kinó betere ala ȩpaae ha̧keróló yó maleteiné ȩ topo whi̧ bitu bopé fake yao̧sóró, Satan-né dotȩyale kepené dowi mu képiné kaae, ȩ susupuró̧póló Kótónétei ai tȩ mulalepó. \v 8 Até yaleteiné ya̧lo tikimó doasi dele supa, Talepaae ai ala tokó̧ló taae falae yóló sore félimó yalepó. \v 9 Téyaletei ama ȩpaae duraalu, “Ai sekȩi ala naao su̧mó beleyó̧póló, ya̧lo hamokoróló ha̧le tao sere ala ya̧ tua̧paae mo su̧raalopó. Ti noatepae, mo whi̧né enéni bére ala tua̧mó ya̧lo fotoko̧ so whi̧ feané koló̧póló, mo ha̧keamó erótua dapó,” yalepó. Atétereteiné Kerisoné fotoko̧ ȩ tua̧mó ha̧le muó tanó̧póló, ya̧lo enéni bére alapóló tuȩ́ muturaalu, ȩ hai̧yóló bopé faketere ala taaréni, ha̧le yó tawaalopó. \v 10 Atéreteiné Kerisoné ala mo ti fakeraairaalu, bére ala tua̧mó bitukélé, mepaaené ȩ eratere fo du betepakélé, doasi sekȩi ala tua̧mó bitukélé, Talené ala erótu betepa sere sekȩ tua̧mókélé, doasi hapólui ala tua̧mó bitukélé hai̧tamo beterapó. Téru, mepaae bei ala tua̧mó bitukélé fotoko̧ ha̧le bulapó. \s1 Pol-né Korin so whi̧ doasi whaaliatu yale fo \p \v 11 Ti ya̧lotei ȩ kisipa okokoi whi̧né dere fo kaae yaleteita ha̧le mei, diaao̧ du betere alanétei ȩ ai ala dere whi̧ ao̧ratepa yalepó. Ya̧lo du betere alamó diaao̧ ȩ dukiratere fo ua̧sóró ti mo wisi ua̧pó. Ti noatepae, ȩ belei sokótei kolósu, ai doasi doi mole \it aposel\it* whi̧rape kolósu depa, atimané ȩ tȩteró bitinipó. \v 12 Ti ȩ dia̧ tua̧mó bitu, me ala yaairemó dere alarapekélé, sira yó̧póló eratere alarapekélé, mo whi̧né enénire doasi kelemei alarapekélé, fea eró taté fu betalepó. Ai alarape kilitu, ita mo \it aposel\it* whi̧né dapó enérapó. \v 13 Ti ȩ mepaae be huluamó Kótóné touróló beteró betere so whi̧paae erale ala kolósu, dia̧paae erale ala kolósu depa, me noa alakómo dia̧paae erénié? Atimapaaekélé, dia̧paaekélé, beta̧ kaae alatóró erótua yalepó. Ti ȩ ya̧ya̧tere o̧la tao sae yaai yaletei, dia̧ sekȩ yao̧sóró ini, taaralepó. Kae kae Keriso so whi̧paaeta dua yaletei, dia̧paae inire ala dorapó kisipa mutepa, ti dia̧né kwia tani, ha̧le kemerae. \p \v 14 Ȩ mió sore dakeróló dia̧ kȩle waai i du betere ape. Ȩ aimó wóló bitu, be ó nokole o̧la dia̧ sekȩ melaalomeipó. Ti noatepae, diaao̧ me o̧lakó meló̧póló waai dumitei, dia̧ mo no apu aleyóló beta̧mó betaai kisipa mutu, walapó. Ti naale senaalené hama alima tao saai dapóló mepaae o̧la o̧la beta̧paae yóló mutumitei, hama alimané naale senaalemó o̧la o̧la mulatere dua dapó. \v 15 Atétere kaae, ȩ mo hȩkesetamo dia̧ tao saairaalu ya̧lo o̧la o̧lakélé, ya̧lo betere betekélé melaalopó. Ya̧lo dia̧paae mo turó yaala sókó fu betepatei, dia̧némo ȩpaae yaala sókó fole ala sawa tómó maaté dere-a, wisire? \v 16 Diaao̧ ȩ hȩkese inire ao̧patei, ya̧lo dia̧paae me sekȩi ala erénipó. Tépatei, ba ó nané nale wó̧póló, o̧la wisi mulótu dere kaae, dia̧né \it moni\it*kó ȩ meló̧póló kisipa mutu, ya̧lo dia̧ dilika̧le ao̧rapó. \v 17 Dia̧ tao só̧póló ya̧lo dotȩyale whi̧rapené ó ya̧lokélé dia̧ dilikó̧ló, diaao̧ noa wisi wisi o̧lakó saleé? \v 18 Taitus a̧ da̧né no me whi̧tamo dia̧ beterepaae wó̧póló, ya̧lo sȩyóló dotȩyalepó. Até yale be dȩmó, Taitus-né dia̧ dilikó̧ló mepaae o̧lakó saleé? Talené ala eróturaalu, da̧mo wusuró beta̧ tuȩ́ muóló, beta̧ alatóró erótua inié? \p \v 19 Ti ya̧lo dia̧paae asȩtu betere fo diaao̧ dosa̧até waletei-a, mené da̧ só derao̧sóró seséturaalu dapóló kisipa mute? Meipó. Da̧né i du betere fota Keriso tua̧mó bitu, Kótóné keletómó mo i dere ape. Da̧né hosaa mole no nerape-ó, da̧né i du betere ala feata, dia̧ fotoko̧ buóló beteró̧póló dapó. \v 20 Ti noatepae, ȩ aipaae wale sukamó, dia̧ mo wisiyóló betepa kelenée dere ala dia̧ tua̧mó ini yóo, dia̧nékélé ȩ tua̧mó epa kelenée dere ala ȩ tua̧mó inipa kelaalomolópóló, ȩ doasi witu beterapó. Ȩ dia̧ beterepaae wóló kelenalemó, dia̧ tua̧mó ho̧le fokélé, me whi̧né dere alamó dei tuȩ́ mutere alakélé, fopaae buóló ho̧le sere alakélé, fake teketere alakélé, dowi fopaae butu me whi̧ yóló sininatere alakélé, kikiti eratere fokélé, dowa̧ae fóló bopé faketere alakélé, wisiyóló bitini, ho̧ko betere alakélé, ai alarape fea dia̧ tua̧mó epa kelao̧sóró, ȩ doasi whaaliatu beterapó. \v 21 Ȩ dia̧ beterepaae wale sukamó diaao̧ ai dere ala kilitu, ȩ tȩteróló kaae tare Kótóné keletómó, ȩ momó halenérapóló wi dapó. Mo take dowi ala du betale so whi̧né mepaae hosekéyóló du betale dowi alakélé, nópu nokole alakélé, enénire sonaalei dowi alakélé taaréni, ha̧le yótóró tapa kilitu, ȩ dekȩ yao̧sóró whaalia duraalu dapó. \c 13 \s1 Dia̧ Yesu Kerisopaae kisipa mo tiró beterémóló diaao̧tei ka̧ae kelae \p \v 1 Mió ya̧lo dia̧ sore dakeróló kȩle waai i dere ape. \q1 “Mepaae so whi̧né ha̧sókó fóló dere alarape taleturaalu, beta̧ whi̧né dere fo maaté woseni, tamo ó sore whi̧né i ala mo depa kelalepó dere fo wosóló, ti taleyóló donoranérapó,” erapó. \m \v 2-3 Ȩ tamo dakeróló dia̧ kȩle wale sukamó, dowi ala dere so whi̧paae etei kaae sekȩi ala eraalopóló dia̧paae yalepó. Mió ȩ kae tikimó bitukélé beta̧ kaae fotóró momó i dapa wosae. Kerisoné du betere fo ya̧lo mo dapóló diaao̧ kisipa yaasepóló, ȩ wouraalu take dowi ala deté wale so whi̧ró mepaae dowi ala du betere so whi̧tamo kwia matere ala ko̧leturaalu taaréni, mo melaalopó. Ti Keriso a̧ta, dia̧ tua̧mó mole dowi alarape donoraaitere ala a̧ béni, fotoko̧ mo turó bulapó. \v 4 Ti i dere fota, mo dapó. Keriso a̧ fotoko̧ buni bére whi̧ ao̧yóló, atimané a̧ filipaare ni tómó daletei, Kótóné fotoko̧né a̧ mo beterapó. Atére kaae, da̧ fotoko̧ buni bére whi̧rapetei Kótó a̧tamo beta̧mó betereteiné ama fotoko̧ da̧ tua̧paae su̧ratepa, dia̧ tao saai Talené kutó ha̧le diraté fu beterapó. \p \v 5 Dia̧ Yesu Kerisopaae tuȩ́ tiki tiró betere ala diaao̧tei ka̧ae kólóló taleyae. Aténalemó, Yesu Kerisopaae kisipa tiratere ala inipa, ti ya̧ a̧ tua̧mó bitinipóló kisipa muae. \v 6 Ti diaao̧ da̧ ka̧ae kolóló talenalemó, Yesu Kerisopaae tuȩ́ tiki tiró betere ala epa, ti diaao̧ mo ha̧keamó kelenérapóló kisipa mutapó. \v 7 Dia̧ me dowi ala yao̧sóró, Kótópaae suka fea da̧né momarótu beterapó. I dere fota, Talené da̧ ka̧ae kolóló, whi̧ wisipó deremó so whi̧né da̧ dukiró̧póló dumitei, da̧né ho̧ko dere alamó só deró betere whi̧rape ao̧pa, dia̧ta mo donoi ala wisi du betere whi̧ betaasepóló dapó. \v 8 Kale bete mole mo fotamo da̧né bóe dóló me ala enéni, ai fo wisi fakeratere ala beta̧ enérapó. \v 9 Da̧ fotoko̧ buni bépatei, dia̧ mo doasi fotoko̧ buóló betepa, ti da̧ mo hai̧rapó. Da̧né dia̧mó momarótu betere alata, dia̧ haepaae derepeletei, momó Talené ala eraté furaalu, dia̧ mo ti diriyóló beteró̧póló dapó. \v 10 Atére betené, ȩ dia̧ beterepaae waai teópatei, ya̧lo i asȩtere fo kolóló dia̧sisi bitu, mepaae dia̧ tua̧mó ere alarape donoraasepóló i dere ape. Ti noa yao̧sóró mei, Talené ȩpaae ama so whi̧ tȩteróló kaae tawae ere fo sya furaalu, ȩ aipaae wale sukamó dia̧ deteraayóló foné sao̧sóró dapó. Ti Talené ȩ dia̧ tȩteróló kaae tawó̧póló sóró beteraleteita, dia̧ doróló só deró̧póló ini, tao sóró wisiraté fó̧póló yalepó. \s1 Kemeróturaalu ko̧leó yale fo \p \v 11 No nerape-ó, mo kemeróturaalu dia̧paae ko̧leó i dere ape. Me ha̧sókó fole ala dia̧ tua̧mó muni, Talené ama ala mo donoyóló erae ere da̧lemótóró sókó faasepóló, hotowaró erótu betae. Asȩmó ya̧lo dia̧paae i yae dere fotóró mo wosóló, dia̧ fea mo beta̧ kisipatóró mulu, hosaa muni deyóló mo dua betó muae. Atétepa, ti yaala sókó fole alaró hosaa muni deyóló dua betere alatamo, matere Kótó a̧ dia̧tamo betaalopó. \p \v 12 Dia̧ Kótóné mo kae beteró betere so whi̧ bitu, dia̧sisi yaala sókó fóló, aputu betae. \v 13 Imó ȩtamo Talené kae beteró betere so whi̧ feané dia̧paae ko̧leó dapó. \p \v 14 Da̧ tȩteróló kaae tare whi̧ Yesu Kerisoné hamokoróló ha̧le tao sere alakélé, Kótóné yaala sókó fole alakélé, Dȩi Kepe Wisiné eratere u yó mótu i yó mótu dere alakélé, dia̧ feapaae eró tanó̧póló yae.