\id 1TI 1 Timothy Folopa Neil and Carol Anderson 1/2005 \h 1 Timoti \toc1 1 Timoti \toc2 1 Timoti \mt1 1 Timoti \c 1 \p \v 1 Ȩta da̧ aluyao̧sóró tao sale Kótóró da̧ take mo wisiyóló betaaire bete Tale Yesu Kerisotamoné kale fo wisi era̧le fae yóló dotȩyale whi̧ Pol-né i asȩ dere ape. \p \v 2 Ti i dere fota, Yesu Kerisoné ala tua̧mó beteró̧póló, ya̧lo deyóló beteró betere naale Timotipaae dapa, da̧né Aya Kótóró Tale Yesu Kerisotamo tua̧mó kaaróló wó tare ha̧le hamokoróló eratere alakélé, ko̧lené sukó̧ló tao sere alakélé, hosaa muni deyóló mo dua betere alakélé, ya̧paae eró̧póló yae. \s1 Tukóló muló betere fo yó matere whi̧rapené dere fo wosao̧se yale fo \p \v 3 Ȩ Masedonia hae kwiapaae faairaalu, ya̧paae i ala yae yóló sȩtu betale fo kaae momó dapa wosae. Mepaae whi̧rapené kapala fotei Kótóné fo i ape yóló yó mótu beteretei foné sóró sesé du betaasepóló, ya̧ Epesus be taaróló feni, aimótóró betae dere fota ha̧le meipó. \v 4 Mepaae dola̧a fo ó noutererapené doi mole alarape wosaairaalu ketekȩ butu betao̧sóró sesé du betaasepóló, dapó. Ai alarapenéta, Kótóné so whi̧ mo beta̧ kisipa muóló beteréni, kae kae kisipa muóló betere ala kaarótu beterapó. Atétere alané Kótóné erae dere ala erótumitei, mo kisipa tiki tiratere alané beta̧ Kótóné kutó dirótu beterapó. \v 5 Ya̧lo ya̧paae i alarape yae yóló sȩ dere fota, noa ala yaasepóló dumipó. Da̧ fea yaala sókó fole alatóróti du betaai dapó. Ti ai yaala sókó fole ala kaaratere beterape i ape. Hosaa tua̧mó me alatamo hosekéni, mo wisi alatóróti muóo, mepaae yale dowi alarape ha̧keamó yó melóló mo wisi kisipa beta̧ muóo, tuȩ́ tiki tiratere alakélé tómó ini, mo ti tiróo, du betereteiné yaala sókó fole ala kaarótu beterapó. \v 6 Mepaae whi̧rapeta bete muleire fo wosaairaalu, i bete mole fo wisi taaróló ai fele ape. \v 7 Ti ai whi̧rape atimata, Kótóné kale yóló muló betere fo yó matere whi̧ betaaitapó du beteretei, atimané yó mótu betere foró ai fo betetamo atima wisiyóló tuȩ́ irumeitei, ha̧le foné maaté mo diriyóló kisiparapó du beterapó. \p \v 8 Ti Kótóné yae yóló tukóló muló betere fo mepaae whi̧né mo donoyóló erótu betepa, ti doni mo wisirapó. \v 9-11 Ti Kótóné ama i ala yae yóló muló betere fota, mo donoyóló fole whi̧rapené dosa̧ayó̧póló tukóló muló bitinitei, Kótóné yóló muló betere fo tukóló dowi alarape du betere whi̧rapené dosa̧ayó̧póló tukóló muló beteretei da̧né kisiparapó. Ti ai whi̧rapené du betere alarape i ape. Yao̧se yóló muló betere fo tikitere alakélé, tȩteróló kaae tare whi̧rape ao̧mó bitini hó̧ratere alakélé kótó bitinipóló ama ala eraalo hó̧tereteikélé, mo sonaalei dowi ala du betereteikélé, wisi ala ini, dowi alatóró ha̧le yó tareteikélé, kótóné fo wosetere alaró a̧paae momatere alatamo initereteikélé, hae aya ó mo so whi̧ dóló sukunatere alakélé sotamo, nópu nokole alakélé, so ó whi̧ hamomatamotei nópu nokele alakélé, kutó diratere whi̧ beteraai dotonóló duputere alakélé, kapala fo dere alakélé, me whi̧paae i ala eraalopó yólótei mo eréni, dilikitere alakélé, mepaae kae kae dere alarapenékélé, Kotóné fo wisitamo bóe dóló só derótu betere ala mo dorapó. Mepaae whi̧rapené yó mótu betere foró kale mió wosetu betere fo wisitamo beta̧ alatóró epa mo wisirapó. Ti ai fota, mo wisi alamaaté erótu betere Kótóné ȩpaae naao wisiyóló kaae taru, so whi̧paae yó melale fae yalepó. \s1 Talené Pol hamokoróló tao suraalu erale ala \p \v 12 Ȩ fotoko̧ bulale sekȩ́ da̧né Tale Yesu Kerisoné ama kutó dirótóró tawaalopóló kisipa mutu, ȩ fopeyóló sóró beteró betereteiné, ya̧lo mo kée du beterapó. \v 13 Take ȩta, Kótóné doi doróló faletere whi̧ betóo, ama so whi̧ dóló susupuratere alakélé yóo, hapale fopaae buóló ho̧le fo dere whi̧ betóo epatei, Talené ko̧lené sukuturaalu ȩ tao salepó. Ti noatepae, ȩ a̧paae kisipa tiki tiréni yaleteiné ko̧ló ko̧ló iru, ai alarape ho̧ko du betalepó. \v 14 Da̧ tȩteróló kaae tare Talené ha̧le hamokoróló tao sere ala wisinaale ȩpaae mo dekéró eró tawóo, ai alatamo touróturaalu Yesu Keriso tua̧mó kaayóló wou betere kisipa tiki tiratere alaró yaala sókó fu betere alatamokélé, ȩpaae eróo du betalepó. \p \v 15 I fota, so whi̧ feané wosóló mo bete mole fo dapóló tuȩ́ tiki tiraaire fopa, wosae. Yesu Keriso i haepaae waleteita, dowi ala du betere so whi̧ aluyao̧sóró tao saai walepó. Ya̧lo du betale dowi alané mepaae so whi̧né du betale dowi ala tȩteróló mo doasi dowi ala du betalepó. \v 16 Atéyale betené take ya̧lo du betale dowi alamó Yesu Kerisoné ama ȩ kwia matere ala folo hapale ini, ko̧lené sukuturaalu kaae taté fóló, nalo tao salepó. Ti até yale beteta, ha̧le meipó. Take nalo Talepaae tuȩ́ tiki tiróló, mo ti betó tawaaire bete saaire so whi̧né ȩpaae erale ala tuȩ́ muturaalu Taleta, atei kaae Tale beterapóló tuȩ́ muó̧póló eralepó. \v 17 Térapa, da̧ tȩteróló kaae tare mo doasi topo whi̧ta sukó̧kélé ini yóo, whi̧ beta̧nékélé mo kilini yóo, iruraalu, mo ti ha̧le betó tare Kótó beta̧tóró beterapa, mo ama kae ere ala wisinaale eraté furaalu, ama doi doasi doi muló̧póló yae. Mo kée! Téyó̧póló yae. \p \v 18 Ya̧lo hosaa mole naale Timoti-ó, Kótóné mepaae whi̧rapepaae yó matepa atimanémo, ya̧ tuȩ́ muóló yale fo kaae mió ya̧lokélé ya̧paae i asȩmó dere fo wisiyóló dosa̧ayóló kisiparu sya fae. Naaotamo ai fo wisiyóló sya fóló eró tapata, ti da̧né bóe whi̧tamo bóe wisiyóló dóo, tuȩ́ tiki tiratere alakélé yó tawóo, naao tiki tua̧paae me ha̧sókó fole alakélé muni yóo, yaalo ai ape. \v 19 Mepaae whi̧rapeta, ai alarape sya fóló eréni, hó̧ratereteiné kale wȩi nuku fetée fóló dotu dere kaae, atimané tuȩ́ tiki tiraté fu betale alakélé haepaae derepelepó. \v 20 Atéyale whi̧rapekó whi̧ tamo Haimeneasiró Aleksandatamo beterapó. Ai sekȩ́tamoné du betere alané Kótóné doi wisinaale doratere ala ha̧le deté fu betao̧sóró, ya̧lotei Satan-né naase tua̧paae mulalepó. Ti atéyaleteita ha̧le meipó. Atimaamo sekȩi ala suraalu, atimaamonétei yale alamó dapóló kisipa feteyóló, Kótópaae wó̧póló eralepó. \c 2 \s1 Talené doi sóró horatere ala etéró yae yóló yó male fo \p \v 1-2 I haemó betó mole so whi̧ feamó momaróturaalu, tȩteróló betere topo whi̧rapemókélé, atimané mepaae alarape tȩteróló kaae tanó̧póló sóró beteró betere whi̧rapemókélé momarótu betae. Atéró momaróturaalu, Kótópaae me alakó erae yóló wosetere fokélé yóo, mepaae so whi̧ Kótóné tao só̧póló momaratere alakélé yóo, Talepaae mo kée dere fokélé yóo, du betaasepóló dapó. Ti noa ala yó̧póló dumipó. Da̧ Kótóné mo ama kae beteró betere so whi̧ bituraalu, ama ala erótu betepa mepaae whi̧rapené bóe dóló sesétere ala yao̧sóró, mo dua beteró̧póló momatu betae. \v 3 Ti atéró momatu betere alata doni, mo wisipa da̧ aluyao̧sóró tao su betere Kótóné kolóló, donoi ala du beterapó kisipa mutapó. \v 4-6 Ti Kótóné amata, so whi̧ feané mo fo bete wisiyóló tuȩ́pa, aluyao̧sóró tao saai du betere ape. Ti noatepae, Kótóta beta̧tóró bituraalu, Kótóró so whi̧tamo tua̧mó betere whi̧ Yesu Keriso a̧ta, mo whi̧tóró beterapó. So whi̧ feané kilituraalu ita Kótónépó yó̧póló, kale tukóló mulale be dȩmótóró so whi̧ fea sukó̧ló aluyao̧sóró tao suraalu, ama betere betené duputamoróló suka̧lepó. \v 7 Atére ala bete yó meló̧póló, Kótóné ȩ sóró beteró beterapó. I du betere fota, kapala mei mo fo dapó. Juda fake mei, kae fake so whi̧paae kale doasi topo whi̧né fo i ape yóló yó matere \it aposolo\it* whi̧ betóo, Kótóné kutó dirane fae yóló dotonatepa ama kutó diratere whi̧ betóo, kale mo fo betekélé so whi̧ feané wosóló kisipa tiki tiró̧póló yó matere whi̧ betóo eró̧póló, Kótónétei ȩ sóró beteralepó. \p \v 8-10 Ya̧lo i dere ma fota, dia̧ whi̧rapené Talepaae momaturaalu, momatere bemómaaté ini, kae kae ho̧ko tikimókélé du betae. Atéturaalu, fopaae buóló ho̧le sere ala ini, mo ama kae beteró betere so whi̧ bitu, naase horóló Talepaae momatu beteró̧póló dapó. I dere ma fo kaae dia̧ sorapepaaekélé dapa wosae. Dia̧ Tale ao̧mó sukó̧ló bitu, ama doi hale sóró horóló momatu ai beterapa, diaao̧ tó tikimó deraai doasi \it moni\it*né duputere kuti ó meleke ó au yaaire \it kold kapa\it*né aleale o̧la o̧la ó mepaae topo niki dokotere o̧la o̧lapaae doasi kisipa muao̧sé. Dia̧ Kótóné fo wosetere sukamó ó momayaairaalu, whi̧né au nó̧póló deratere kuti deréni, Talené ala sya fu betere sorapené kuti derótu dere kaae yóló deratepata, ti mo so whi̧ feané kolóló mo donoi kuti deró beterapóló kisipa muaalopó. Diaao̧ tó tiki maaté auraai kisipa muni, tó tikiné dere wisi alané tiki tua̧paaekélé aurótu betae. Ai ala epa Kótóné kilitu, kelaalo mo koko̧rapó yó̧póló yae. \p \v 11-12 Dia̧tamo betó mole Keriso sorapené Talené ala tuȩ́ yaai dere alata, ti kaae tare whi̧ ao̧mó sukó̧ló hipa fi dua beteró̧póló yae. Mepaae sorapené whi̧ yó matere ala ó whi̧ tȩteróló kaae tatere ala ini yóo, whi̧né dere fokélé tikini yóo yóló, whi̧rape ao̧mó sukó̧ló mo dua beteró̧póló yae. \v 13 Ti noa betené meipó. Folosóró Kótóné Adam-pi aleyóló nalo so Ipi alipakalepó. \v 14 Wuliné soró whi̧tamo dilika̧le sukamó whi̧ Adam dilikinitei, kale so Ipi dilikipakalepó. Tétepa kale soné mo dere nisiyóló, wosóló sya feleteiné dowi ala ipakalepó. \v 15 Atépatei, sorape atimata mo kisipa tiki tiratere ala yóo, yaala sókó fole alakélé yóo, ama mo kae beteró betere sorape bituraalu, mo donoi alakélé deté fu betóo iru, naale senaale deté fu betepakélé Talené atima aluyao̧sóró tao saalopó. \c 3 \s1 Tȩteróló kaae tare whi̧ disiró dikon whi̧rapetamomó dere fo \p \v 1 I dere fota, mo tuȩ́ tiki tiróló betaaire fopa wosae. Mepaae whi̧ detamo Kótóné so whi̧ tȩteróló kaae tawaaire whi̧ betaai kisipa mutupata, ti ai whi̧né mo kutó wisinaalepóló diyaai tuȩ́ mutu dapó. \v 2-3 Kótóné so whi̧ tȩteróló kaae tawaaire whi̧ sóró beteraaitepata, ti i alarape sya fóló du betere whi̧ sóró beteranérapó. So whi̧ feané keletómó me alakélé ini, mo wisiyóló dua betóo, beta̧ sotóró dokóló betóo, topo doyóló keyaa fó̧póló, \it wain\it* wȩi mo dekéró nélitere whi̧ betóo, mepaae ala yaairaalu hapale ini, tȩteróló mo dua kisipa tekeyóló yóo, so whi̧ feané kolóló wisi ala dere whi̧ beterapó yó̧póló dua betóo, uké wale so whi̧ wisiyóló dape sóró firatere whi̧ betóo, Kótóné fo yó melaai fosó fosóre whi̧ betóo, topo dotere wȩi nóló keyaa fenitere whi̧ betóo, fopaae buóló ho̧le sere ala hapale ini, mo dua naame yóló betere whi̧ betóo, me whi̧tamo fonétei u só derótu i só derótu yóló dokó dokó ini, mo dua betóo, \it moni\it*mó ekȩle yóló hosaa fake initere whi̧ betóo epa, ti atére whi̧ sóró beterae. \v 4-5 Atéró bituraalu, ama so naale senaale mo wisiyóló tȩteróló kaae tapa, naale senaalenékélé alimané dere fo wosóló mo dua bitu, ama alimané doi sóró horaaitere alamaaté du betepa, ti atei kaae whi̧ mo su̧mó sóró beteranérapó. Mepaae whi̧nétamo ama so naale senaale wisiyóló tȩteróló kaae tawaaire kisipa initepa, ti Kótóné so whi̧kélé netéró wisiyóló kaae tawaaloé? \v 6 Teó wale Keriso whi̧tei so whi̧ kaae tanó̧póló sóró beterao̧se. Ti noatepa meipó. Atei kaae whi̧né kaae taru a̧ so whi̧ tȩteróló kaae tare doasi whi̧póló, bopé faketu betepa, Kótóné fo tokó̧tamo yóló Satan só deróló kwia materetei atétere whi̧ a̧kélé sao̧sóró dapó. Téyao̧sóró, belapaae ha̧le betere so whi̧tamokélé mo dua bitu, wisi ala du betepa, ti ai whi̧né so whi̧ kaae tanó̧póló sóró beterae. Ti noa ala yao̧sóró dumipó. Ama yale dowi alamó, a̧ haleturaalu Satan-né hemó dao̧sóró dapó. \v 7-9 \it Dikon\it* whi̧rape sóró beteraai depata, ti u kale whi̧rape du betere kaae, atimané dere ala so whi̧ feané kolóló i whi̧ta mo wisirapó depa, ti ai whi̧ \it dikon\it* sóró beteranérapó. Kapala fo dekaaporóló ini yóo, topo dotere \it wain\it* wȩi dekéró nokole alakélé ini yóo, kapala mepaae whi̧rape dilikó̧ló \it moni\it* sere ala ini yóo, hosaa tua̧mó me ala muni tuȩ́ tiki tiróló bitu, take kinóló muale bete mole fo diriyóló yó tare whi̧ su̧mó sóró beteranérapó. \v 10 Atéró sóró beteraai, ama dere alapi ka̧ae kelera̧lemótamo, ama ditere kutó ó dere ala ha̧sókó fóló me dowi ala initepa, ti Kótóné ki diyó̧póló sóró beterae. \p \v 11 Atére kaae, kale \it dikon\it* whi̧rapené somarapekélé mo so whi̧né kilituraalu ita, mo so wisipó yó̧póló yae. Atimané mepaae so whi̧ eratere fo ini yóo, \it wain\it* wȩi mo dekéró néni mo tóróti nóo, fea ala duraalukélé ho̧ko ini, mo wisiyóló yó tawóo, du betere so beteró̧póló yae. \p \v 12-13 Dia̧nétamo whi̧ beta̧kó \it dikon\it* sóró beteraai depa, ti so beta̧tóró dokóo, ama naale senaalekélé, a̧tamo beta̧mó betere so whi̧kélé, mo wisiyóló tȩteróló kaae tawóo epa, ti atei kaae whi̧ su̧mó sóró beteranérapó. Ai sóró beteratere whi̧rapené kutó mo wisiyóló dité fu betere kilituraalu, i whi̧rapeta mo wisi ala du beterapóló doi sóró horateremó wikélé ini, halaatere ala mo ti fakeraté fóló asane furaalu, Yesu Kerisopaae kisipa tiró betere whi̧rape betaalo ai ape. \p \v 14-15 Ȩta felekemó dia̧ beterepaae waai kisipa mutupatei, ȩ waaire tu̧ mepaae alané sesépa, dia̧ fea ho̧ko bitini, mo wisiyóló Kótóné naale senaaletóró beteró̧póló i asȩtu betere ape. Kótóné so whi̧ fea ti beta̧ bemó betere su̧ ai betere ape. Atéró touróló betere so whi̧ta, mo ti betó tare Kótóné kale mo fo wisi ha̧le muao̧sóró, be mo diriyóló daaló̧póló hulua elekéró iru elekétamo kaae, ai dere ape. \v 16 I dere bete mole fota, so whi̧ feané mo diriyóló tuȩ́re fopa wosae. Kótóné ama mo doa ere ala wisinaale ha̧le tómó mole kwia maaté da̧né kisiparetei, kinóló mole bete turó netéró kisipa yaaloé? \q1 Ti a̧ mo so whi̧né koló̧póló mo whi̧ tiki daayóló wóo, \q1 so whi̧né a̧ kilitu mo whi̧maaté nisi yao̧sóró, \q1 Kótótóró beterapó yó̧póló Dȩi Kepe Wisinétei eróo, \q1 \it ensel\it*-rapenékélé a̧ mo kolóo, \q1 kae kae tiki daae mole so whi̧nékélé a̧ kisipa yó̧póló yó maté kwȩyóo, \q1 hae kwia feamó betóló fale so whi̧né ama dere fo wosóló kisipa tiki tiróo, \q1 Kótóné ama kae ere dȩ tua̧mó beteraai dapesó holóo, erapó. \c 4 \s1 Timotipaae i ala yaeró yale ma fo \p \v 1 Kale Dȩi Kepe Wisiné ha̧keamó yó mótu betere fo i dapa wosae. Kemeyaaire sukamó mepaae so whi̧rape Kótópaae tuȩ́ tiki tiró beteretei taaróló, kapala dilikitere keperapené i fo yae yóló yó mótu betere whi̧rapené dere fo wosóló sya faalo ai ape. \v 2 Ai fo yó mótu betere whi̧rapeta, kapala fo bole whi̧rapetei, Talené fo yó matere whi̧rape ao̧rapó. Atéró yó mótu betere whi̧rapeta, atimané deté fu betere dowi alané haletere ala ó witere ala ini, atima hosaa mo tóruyóló ha̧le o̧la nisiró beterapó. \v 3 Atimané mo so whi̧paae so dokotere alakélé yao̧se yóo, mepaae nokole o̧lakélé nao̧se yóo du beterapó. Ti ai nao̧se yóló sesétu betere o̧lata, mo fo bete tuȩ́ruraalu Kótópaae tuȩ́ tiki tiróló betere so whi̧né mo kée yóló nó̧póló Kótónétei ai o̧la o̧la aleyóló muló beterapó. \v 4 Ti noatepa meipó. Kótóné aleyóló muló betere o̧la feata, dorapóló taae faréni, mo wisirapóló Talepaae mo kée yóló nenérapó. \v 5 Ti noatepa meipó. Kótóné fo dosa̧ayóló tuȩ́ruraalu moma yó tareteiné fea o̧la Talené wisiróló, ama kae tukóló muló beterapó. \p \v 6 Ti ya̧ta, tuȩ́ tiki tiraaire fo wisi mepaae whi̧rapené yó matepa wosóló, ai fo wisi tua̧mó doayalepó. Téyaleteiné ya̧lo ya̧paae kale yale forape Kereso no nerapené wosó̧póló yó mótu betepa, ti ya̧ Yesu Kerisoné Kutó diratere whi̧ wisi betaalo ai ape. \v 7 Térapa, Kótóné ala aluraairaalu, mepaae bete munire kae kae dola̧a foró, so disirapené bete munire fotamo du betepa, mo nisiyóló sya fao̧se. Téni, Kótóné ala wisinaale beta̧ ya̧ tua̧paae eró̧póló, naaotei fotoko̧ bulatere alatóró yó tawae. \v 8 Ti noatepae, ha̧le tó tiki fotoko̧ buó̧póló deté fu betere alata, ti sawa ha̧leke sukamómaaté yóló kemeyaalotei, Kótóné ama ere ala wisi ya̧ tua̧mó moleteiné kae kae ala ya̧ tua̧paae eratepa, ai eratere ala tua̧paaekélé, wisi alatóró erótu beterapó. Ti mió da̧ i haemó betere alimó mo ti betere bete sóró tawóo, take nalo waaire alimókélé wisi alatóró mupa kolóo yaalopó. \p \v 9 Ya̧lo ya̧paae i dere fota, so whi̧ feané wosóló mopóló tuȩ́ tiki tiró̧póló dapó. Take waaire alimó da̧né mo wisi ala wisi kelaalopóló kisipa mutu, mo ti betó tare Kótópaae kisipa tiratapó. \v 10 Ti a̧ta, so whi̧ fea aluyao̧sóró tao saaire Kótó betereteiné mo a̧paae tuȩ́ tiki tiró betere so whi̧rape beta̧ tao su beterapó. Atétu betere alamó tuȩ́ muturaalu, da̧ ketekȩ buóló depe tukó wei ala i du betere ape. \p \v 11 Ya̧lo i yó melale forape so whi̧ feané wosóló deté fu beteró̧póló yó mótu betae. \v 12 Mepaae whi̧rapené ya̧ teó kokopei whi̧póló kisipa mutu, naao yó mótu betere fo wosaalomeipóló faleyao̧sóró, naao du betere fokélé, betere alakélé, yaala sókó fu betere alakélé, kisipa tiki tiró betere alakélé, me dowi alatamo hosekéni, mo kae betere ala Keriso so whi̧ feané kolóló, mo wisirapóló naao du betere ala sya wóló du beteró̧póló yae. \v 13 Ȩ ya̧ beterepaae waai teópatei, mepaae kae kae alarape fea naao taaróló, Kótóné asȩmó yóló muló betere fo beta̧ so whi̧ feané wosó̧póló ha̧keamó dosa̧ayóo, so whi̧ dekayóló haepaae derepao̧sóró ketekȩ bulatere fokélé yó melóo, Kótóné bete mole fo i ape yóló, yó matere alakélé taaréni mo yó tawae. \v 14 Atétu bitu, kale Keriso so whi̧ tȩtéróló kaae tanó̧póló sóró beteró betere whi̧rapené naao tikimó naase mulóló momarótu betepa, Kótóné me whi̧paae i fo yae depa yale sukamó, Dȩi Kepe Wisiné wisi o̧la wisi ya̧mó ha̧le melalepó. \p \v 15 So whi̧ feané naao ai du betere wisi ala wisi fakeraté fu beteretei kolóló, mo wisirapó yó̧póló kisipa keteréni, ai alapaaetóró ketekȩ buóló erótu betae. \v 16 Téturaalu, naao betere alaró yó mótu betere fotamo mo hotowayóló kaae taru, naao ai yó tare ala dekayóló taaréni, ha̧le yótóró tawae. Ai alatamo yó tapa, ti ya̧kélé, naao yó mótu betere so whi̧kélé aluyao̧sóró, tao saalopó. \c 5 \s1 Whi̧ disiraperó wulia sorapetamo, wae sóró kutó diratere whi̧rapekélé feapaae i ala yae yale fo \p \v 1 Ya̧ta teó whi̧pa, ma fo duraalu mepaae whi̧ disirape foné sóró deteraainé ini, mo naao ayapaae dere ma fo kaae dua yae. \v 2 Teó kokopei whi̧rapepaaekélé, naao no apupaae eratere ala kaaetóró eróo, mepaae so disipaaekélé mo naao haepaae dere ala kaae eróo, teó seimale sorapepaaekélé, mo naao ne apupaae dere ala kaaetóró eróo duraalu, mo wisi kisipa beta̧ muóló erótu betae. \p \v 3 Naale senaale mei, mo doasi ya̧ya̧tu betere wulia sorape keteréni mo wisiyóló tao sua yae. \v 4 Tétu beta̧ wulia soné ama naale senaale ó ama naale senaalené deale naale senaale betepata, ti ai naale senaalené Kótóné ala eróturaalu, atimané hama alima kaae tatu yale kaae, atimané auma serekélé atéró kaae tapa, ti Kótóné mo wisirapó kisipa muaalopó. \v 5 Téretei, mepaae wulia so tao saaire so whi̧ bitini, mo ya̧ya̧tu bitutei Kótópaae tuȩ́ tiki tiróló, take nalo betaaire alimó wisi ala wisi kelaalopóló kaae tawóló bitu, dilikitamokélé, dȩtamokélé, Kótópaae tao sae yóló moma yó tarapó. \v 6 Tétu betepatei, mepaae wulia so ama tó tikiné ekȩlere alamaaté du betepata, ti ai so a̧ mo betepatei sukune whi̧ ao̧rapó. \v 7 I ala yae yóló du betere forapekélé, mo so whi̧ feané wosóló sya fó̧póló yae. Ti noa yó̧póló dumipó. Mepaae Keriso so whi̧né wisi ala dumipóló eratere fo yao̧sóró dapó. \v 8 Mepaae whi̧rapenétamo ama kili whi̧ so tao sóró kaae tani yóo, ama soró naale senaaletamokélé wisiyóló kaae tani yóo depa, ti atétere whi̧né Kótópaae tuȩ́ tiki tiró betere ala amatei faleyóló, i wisi ala inipóló dere fo yaosóró, mo whi̧rapené du betere alakélé tȩteraasepóló dapó. \p \v 9 Dia̧ Keriso so whi̧né mepaae wulia betere sorape o̧la o̧la ya̧ya̧tepa, tao saaire fo i dapa wosae. Diaao̧ mepaae wulia sorape tao saairaalu, doi mole tikimó beta̧ wulia so 60 ba fotamo kemenipa, ti kale sorapené doi mole tikimó touróló mulao̧se. \v 10 Motamo ama oma ao̧mótóró bitu, wisi ala erótu betale doi mole so betepa, ti ai soné doi asȩnérapó. Ti ai erótu betale wisi alarapeta etérópó. Naale senaale wisiyóló kaae taté fu betale alakélé, uké wale whi̧rape wisiyóló dape su betale alakélé, mepaae sorapené naale senaalené di dasutu dere kaae, Kótóné so whi̧ tao sóró erótu betale wisi alakélé, mepaae kae kae sekȩtere so whi̧ tao suayale alakélé, kae kae du betere wisi alatamo touróló du betepata, ti atei kaae wulia soné doi asȩnérapó. \p \v 11 Tétu, mepaae wulia betere teó sorapené doi mepaae doi mole wulia sorapetamo touróló mulao̧se. Ti noa yao̧sóró dumipó. Atima Yesu Kerisoné kutó diraalopóló yóló mulale fo tȩteróló, nalomo whi̧ kaetamo furaalu, tikao̧sóró dapó. \v 12 Atéró whi̧tamo furaalu, folosóró yóló mulale fo tikale betené dowi dupu sao̧sórópó. \v 13 Ti ai alamaaté meitei, atima kutókélé dini, dekayóló ha̧le bitu, mené bepe bitiré kotere alamaaté dua dapó. Atéró ho̧ko bitiré kuturaalu, kutó ditere nisi yó̧póló dere alakélé, mepaae so whi̧ eratere fokélé, mo enénire fokélé ho̧ko deté kutu beterapó. \v 14 Mepaae wulia betere teó sorapepaaekélé, ma fo i dapa wosae. Me whi̧né dia̧ dokóló naale senaale deyóló dia̧né be ó nokole o̧la ó mepaae o̧larapekélé wisiyóló kaae tapa, da̧né bóe whi̧ Satan-né da̧ Keriso fake so whi̧ faleyóló só deraaire tu̧ muao̧sóró yae. \v 15 Mepaae wulia sorapeta, ti kale tu̧ wisi taaróló Satan-né ala eraairaalu, ai tu̧ ai sya fele ape. \p \v 16 Mepaae kisipa tiki tiró betere soné ama kekelé sotamo atima tua̧mó betepa, ti ai soné atei wulia so mo wisiyóló kaae tanérapó. Ti noayao̧sóró meipó. Kale Keriso so whi̧rape atima mepaae kekelé meire wulia sorape tao suraalu, kekelé betere wulia sorapetamo bipi yao̧sóró, kekelé betó mole wulia sorapeta, ti atima kekelénétóró tao sua yó̧póló yae. \p \v 17 Fo meta i ape. Kale Keriso so whi̧ tȩteróló kaae tanó̧póló, sóró beteró betere whi̧rape atima Kótóné so whi̧ mo wisiyóló dapesó fu betepata, ti atima doi mulatere ala mo ti tómó beleróló mo doa doi muló̧póló yae. Atépatei, mepaae tȩteróló kaae tare whi̧rape atimané diyó̧póló tukóló muló betere kutóta, ti Kótóné fo yó mótu betere alaró Keriso whi̧ ketekȩ bulatere fotamo eró tare whi̧rape, ti mo doa doi muló̧póló hale sóró horótu betae. \v 18 Ti noatepae, i asȩyóló muló betere fo tuȩ́ muae. Kale \it bulmakau\it* hupurapené whiti ne ó \it bali\it* ne ke whi̧né naairetei sókó fó̧póló, tȩiya tȩiya duraalu mepaae ke nao̧sórópóló ku̧lumu faarao̧se. Ai dere fo kaae me i ape. Kutó diratere whi̧né ama diale kutómó dupu só̧póló melae fo asȩyóló muló beterapó. \v 19 Térapa, me fo i ape. Beta̧ whi̧né duraalu, kale tȩteróló kaae tare whi̧né i dowi ala depa kelalepó, dere fo wosao̧se. Motamo, tamo ó sore whi̧né kelalepó depa, ti ai kale dowi ala yale whi̧ so whi̧ feané keletómó foné sae. \v 20 Ti noa yó̧póló meipó. Mepaae whi̧rapekélé ai dere ala kolóló wiyó̧pólópó. \p \v 21 Ya̧lo i dosa̧ayale alarape yae yóló ya̧paae du betere fo ha̧sókó feni, mo eró taruraalu naao hosaa mole so whi̧paaemo wisi ala eróo, mepaae so whi̧paae kae ala eróo yao̧se. Tétu, mené dere fo bete wisinipatei taleturaalu, atimané take du betale alamó kisipa mutu, miókélé i ala mo du yalepóló tao sere ala ó só deratere ala momókó yao̧se. Ti i dere fota, Kótóné kele tómókélé, Yesu Kerisoné kele tómókélé, ama kae sóró beteró betere \it ensel\it*-rapené kele tómókélé, ya̧lo ya̧paae i ala mo yae yóló i mulatere ape. \p \v 22 Mepaae whi̧ Kótóné so whi̧ tȩteróló kaae tanó̧póló sóró beteraai depata, ti hapale ho̧ko sóró beteréni, ama betere alapi ka̧ae kolóló, sawa kaae taté fae. Téra̧lemó, ama dere alatamo mo wisipa, ti ama tikimó naase mulóló sóró beterae. Mepaae whi̧rape dowi ala du betepa, naaotamo ai ala ekesé yóló sesétere fo initepata, ti ya̧kélé ai dowi ala kwia ai sere ape. Téyao̧sóró, naao du betere wisi ala me dowi alatamo hosekéni, mo wisi alamaaté du betere whi̧ betae. \p \v 23 Téruraalu, ya̧ suka fea daló tare kae kae kisiró depe tua̧mó daale kisi betetamo wisiyó̧póló, mo wȩimaaté néni \it wain\it* wȩikélé sawa téti nukua yae. \p \v 24 Mepaae so whi̧ atimané ha̧keamó du betere dowi alata, so whi̧ feané kolóló tuȩ́rapó. Atéreteiné ai du betere dowi alamó fo tokó̧tamo yóló kwia saaire be dȩ teópatei, atima só deró beterapóló, so whi̧ feané kolóló tuȩ́rapó. Mepaae so whi̧ atimané kinóló deté fu betere dowi ala take fo tokó̧tamo yóló taletere sukamó ha̧kearatepa kelaalopó. \v 25 Atétere kaae, mepaae ha̧keamó deté fu betere wisi alakélé, ti so whi̧ feané kelerapó. Mepaae kikiti deté fu betere wisi alarapekélé ti so whi̧ feané keletómó hiranénipó. \c 6 \p \v 1 Kutó diró̧póló wae sóró beteró betere whi̧rape feapaae dere fo i ape. Kótóné doiró da̧né yó mótu betere fotamo mepaae so whi̧né faleyóló doka doka yao̧sóró, ai whi̧rape atima wae sóró dupuyale whi̧ ao̧mó sukó̧ló bitu, kutó mo wisióló diraté fu beteró̧póló yae. \v 2 Mepaae wae sale whi̧ talerapeta, ti Keriso whi̧rapepó. Ai whi̧rapeta, kale wae sale whi̧rape atimané nopóló kisipa muóló, atima ao̧mó betere hó̧yóló deka kutó dini, mo doa ketekȩ buóló diró̧póló yae. Ti noatepa meipó. Atima ai ditu betere kutómó botokotere o̧lata, ti Kótópaae kisipa tiki tiróló betere Keriso no apunétóró naalo ai ape. Térapa, i yae yóló du betere fo yó móturaalu, mo dirii ma fo du betae. \s1 Moni-mó hosaa muao̧se yóló ere fo \p \v 3 Mepaae whi̧rapenétamo kapala fotei Kótóné fo i ape yóló yó mótu betepata, ti ai whi̧né Tale Yesu Kerisoné yó matere fo wisiró Kótóné ala i ape yóló yó matere fotamo sya fumipó. Ti ai whi̧né ama dere alata, wisirapóló bopé faketu betereteiné beta̧ alakókélé mo kisipanipó. Ama nomarapetamo beta̧ tuȩ́ muóló bitini, mo sawa fomótei doasi fo nisiyóló dóroi du betere alaró u tȩterótu i tȩterótu dere alatamo du betereteiné ama kisipa tiki wisini, mo dorapó. \v 4 Atéturaalu, mepaae whi̧né dere ala kolóló ȩkélé até enée yóló dei kisipa mutereteikélé, kae kae o̧lamó alale suraalu ho̧le sere alakélé, me whi̧ dei tuȩ́ muó̧póló kae kae eratere fokélé, me whi̧né me dowi ala depa kilinitei, yalemolópóló ha̧letei eratere fokélé, dua dapó. \v 5 Ti ai alarape du betere whi̧rapeta, mo foné bete sawakélé atima tua̧mó muni, mo dowi kisipatóró muluraalu atimasisitei ho̧le fomaaté yó tarapó. Téturaalu, Kótóné ala erateretei doasi \it moni\it* sere tu̧ mole nisiyóló du beterapó. \p \v 6 Tépatei, Kótóné ala erótu bitu mepaae o̧la o̧la mo dekéró saaitapóló kisipa muni, téti suraalu, ita Talené matere o̧la su̧póló supata, ti mo doasi ala ai ape. \v 7 Ti noatepae, da̧ haené depemó beteró i haepaae wouraalu mo beta̧ o̧lakélé tawóló wénitu dere kaae, da̧ i hae taaróló fukélé me o̧la tawóló faalomeipó. \v 8 Téyaalopa, da̧ mió bituraalukélé nokole o̧laró deraaire kutitamo téti mupata, ti mo kée yóló wisi tuȩ́ muóló betenérapó. \v 9 Mepaae so whi̧nétamo ȩ doasi \it moni\it* sóró néli whi̧ betenée yóló kisipa mutupata, ti dowi alamó dée nó̧póló su̧ sere alané kisipa okokoróló a̧lisóró fulapó. Téturaalu, na hemó duku dere kaae dowi alané atima dóló sukunótua dapó. Atéró doasi \it moni\it*mó ekȩle yóló néli whi̧ betenée du betere alanétei kae kae ho̧ko alaró dowi alatamo kaaróló, so whi̧ doakale hapisa̧a sélimó durupu dere kaae, dowi alané atima betere bete mo ti doróló só derótu beterapó. \v 10 Ti noatepae, kae kae du betere dowi alata, ti doasi \it moni\it*kó senée yóló ekȩle du betere alané kaarótu beterapó. Mepaae so whi̧ doasi \it moni\it* saaitapóló ketekȩ buturaalu, Kótópaae kisipa tiki tiratere ala taaróló kó̧paae ai fu betere ape. Ti aita, atimané yale alanétei betere bete mo doróló dei fomaake kisipa mutu beterapó. \s1 Pol-né Timoti fotoko̧ bulóturaalu yale fo \p \v 11 Kótóné ala erótu betere whi̧ wisi-ó, ai du betere alarapené ya̧ dorao̧sóró botokó fóló i alarape sya fu betae. Me dowi alakélé muni, mo donoyóló fole alakélé, Kótóné ala wisitóró eraté fu betere alakélé, tuȩ́ tiki tiróló bitu naao no netamo yaala sókó fu betere alakélé, me sekȩi ala wapatei me o̧la meipóló fotoko̧ buóló Kótóné alatóró eró taru, naameyóló mo dua betae. \v 12 Atéró Kótópaae kisipa tiki tiróló bitu, ama ala erótu beteremó bóe whi̧né ai wisi alatamo bóe dupata, ti fotoko̧ buóló du betae. So whi̧ feané keletómó naao duraalu, Kótópaae tuȩ́ tiki tiróló beterapó yale sukamó Kótóné, ya̧ mo ti betere bete tua̧paae biti̧ ape, yalepó. Téyalepa, ai ti betere bete mo diriyóló tao tapatei fóló, kemene fole kwiamó sókó faasepóló dapó. \v 13-14 Fea kae kae betere o̧laró ere o̧latamo betere bete mótu betere Kótóné kele tómókélé, Pontias Pailat betere felekemó halaainé daalu, mo donoi fomaaté yale sekȩ́ Yesu Kerisoné kele tómókélé, i ala yae yóló mulatere fo ha̧sókó fole ala ó dowi ala yalepóló só deratere alakélé ini, mo hotowayóló eraté fu beteró, da̧ tȩteróló kaae tare Tale Yesu Keriso wale sukamó sókó faasepóló, ya̧lo ya̧paae mo dirii ma fo i yóló mulatere ape. \v 15 Tale waaire be dȩta, mené ali tanitei, Kótóné ama tukóló muló betere be dȩmótóró waalopó. Fea ala feata, ti amatóró tȩteróló kaae taru, mo wisi alamaaté fa̧anuraalu i haemó betó mole doasi topo whi̧raperó mepaae o̧la o̧la tȩteróló kaae tare talerapetamo tȩteró betere Taleta a̧tórótipó. \v 16 A̧ beta̧ mo kaayólókélé ó kemekélé ini, mo ti betó tare Kótó beterapó. A̧ ama kae ere dȩ tua̧mó betepa, mo whi̧ beta̧kélé, a̧ betere felekepaae fenénipó. Mo whi̧ beta̧né kolókélé inireteiné miókélé a̧ kelenénipó. Ai sekȩ́ a̧tóró dukiróló, mo doasi fotoko̧ bole doi kemekélé ini, mo ha̧le muó taté fu beteró̧póló yae. Mo kée! Téró̧póló yae. \p \v 17 I haemó doasi \it moni\it* tare néli whi̧rapené i ala yó̧póló, ma fo i yóló mulatere ape. Atimané ai tare doasi \it moni\it*mó bopé faketuraalu, take nalo ai \it moni\it*né atima tao saalopóló kisipa mutu betao̧sóró yae. Ti noatepae, ai \it moni\it*ta, ti muó tawaaire o̧lapakó kisipa tiki tiraalomeipó. O̧la o̧la fea mótu betere beteta, ti Kótótóró beterapó. Ai Kótóné hamokoróló da̧mó o̧la o̧la fea su̧mó mótu beterapó. Atéró matere o̧la o̧la suraalu, mo kée yóló da̧ hai̧né sukó̧ló só tarapó. Tétu beterapa, take nalo waaire alimó da̧paae mo wisi ala eraalopóló kisipa mutu, a̧paae beta̧ kisipa tiki tiróló beteró̧póló yae. \v 18 Atimapaae dia̧ doasi \it moni\it* tare néli whi̧ biture kaae, diaao̧ du betere wisi alamaaté dia̧ tua̧mó fa̧anu néli whi̧ beteró̧póló yae. Atéró bitu, diaao̧ tare o̧la o̧la bukóló mepaae ya̧ya̧re so whi̧mó hamokoróló ha̧le mótua yae. \v 19 Atétu betere alanétei, take waaire alimó mo diriyóló beteró̧póló, doasi bete muaaire wisi wisi o̧la muté muté horaalo ai ape. Téyaalopa, atima mo ti betere bete mo diriyóló taru du beteró̧póló, i ala yae yóló yó mótu betae. \p \v 20 Timoti-ó, ya̧ melale o̧la wisi me alané ó me whi̧né dorao̧sórópa, hotowayóló kaae tawae. Me bete munire ha̧le ho̧ko fotei, so whi̧né mo bete mole fo nisiyó̧póló kisipa tiraaire fo depa, aita Kótóné bete mole fotamo bóe dilapa, kisipa keteróló sisópaae erae. \v 21 Mepaae whi̧rapené ai fo mo dere nisiyóló Kótópaae tuȩ́ tiki tiróló beteretei taaróló ai fele ape. Térapa, ya̧lo mo hosaa mole no-ó, Talené ha̧le hamokoróló tao sere ala ya̧ tua̧mó muó tanó̧póló yae.