\id RUT Pohnpeian Bible \ide UTF-8 \h RUD \toc1 RUD \toc2 RUD \toc3 Rud \mt1 RUD \is1 Oaralap en Pwuhk wet \ip Koasoi meleilei en \bk Rud \bk* wiawi ni mwehi suwed en \bk Sounkopwung kan\bk*. Rud, lihen Mohap men, me pwoudiki ohlen Israel men. Ni eh pwoudo eh melahr, Rud ahpw kasalehiong en eh pwoudo eh nohno eh nan kapehd loalopwoat oh kehlail ong Koht en Israel. Kedekedeo, Rud eri diarada eh pwoud kapw, ohl emen sang nanpwungen kisehn eh pwoud en mahso. Eri, sang ni pwopwoud wet e ahpw wiahla nohnohn nohno kahlap en Depit, nanmwarki me keieu lapalap rehn nanmwarkien Israel kan. \ip Koasoi kan en nan pwuken \bk Sounkopwung kan \bk* kin kadehdehda duwen paisuwed me kin lelohng sapwellimen Koht aramas akan ni ar kin sohpeisang. Pwuken \bk Rud \bk* ahpw kadehdehda duwen paiamwahu me kin kohong mehn liki men me kin sohpeiong Koht en Israel oh wiahla kisehn sapwellime aramas loalopwoat akan. \iot Audepe ni Oaralap \io1 Naomi wa Rud pwuralahng Pedleem 1.1-22 \io1 Rud tuhwong Pohas 2.1—3.18 \io1 Pohas pwoudikihda Rud 4.1-22 \c 1 \s1 Elimelek oh Eh Peneinei Kolahng nan Mohap \p \v 1-2 Mahsie, ni ahnsou me mehn Israel kan saikinte ahneki nanmwarki, lehk lapalap ehu ahpw wiawi nan wehio. Eri, ohl emen ede Elimelek, kisehn peneineien Eprat me kin kousoan Pedleem nan wehin Suda, e ahpw kolahng keiru nan wehin Mohap, iangahki eh pwoud oh neira pwutak riemen, Mahlon oh Kilion. \v 3 Eri, Elimelek ahpw mehla oh Naomi kelehpwkilahr neira pwutak riemeno, \v 4 me pwoudikidahr serepein en Mohap riemen: eden emen Orpa, a eden emen Rud. Mwurin sounpar eisek, \v 5 Mahlon oh Kilion ahpw pil mehla, oh Naomi kelehpwlahr, solahr nah pwutak riemeno oh eh werek. \s1 Naomi oh Rud Pwuralahng Pedleem \p \v 6 Mwurin ahnsou kis Naomi ahpw rongada me KAUN-O ketin kupwuramwahwihalahr sapwellime aramas akan ni eh ketikihong irail pweidahn wahn sapwarail kan. Eri, liho ahpw kaunopada en mweselsang wehin Mohap iangahki en nah pwutak riemeno ara pwoud ko. \v 7 Irail eri mwesel pwuralahng wehin Suda. \v 8 Eri, ni arail kohkohla nanialo, Naomi ahpw ndaiong ira, “Kumwa pwuralahng ni imwamwa ko rehn amwa nohno. KAUN-O en ketin kupwurei kumwa, nin duwen amwa pil wia mwahu ong ie, oh pil ong amwa pwoud me melahr oko. \v 9 Oh KAUN-O en pil ketin kupwure pwe kumwa en pil pwurehng pwopwoudida, pwe en mie amwa peneinei oh wasahn kousoan.” \p Naomi ahpw metik ira oh kamwirimwiriong ira. Ira ahpw sengiseng \v 10 oh ndahng, “Soh! Se pahn ianguhkewei rehn omw aramas akan.” \p \v 11 Naomi ahpw sapeng ira, nda, “Nei serepein kompoakepahi, kumwa uhdahn pahn pwurowei. Dahme kumwa men iangiehki? Pala I pahn kak pwurehng neitik pwe kumwa en pil pwoudikihda nei pwutak kan? \v 12 Kumwa pwurowohng nan amwa peneinei; pwe I mahlahr, solahr kak pwurehng pwopwoudida. Ia duwe, ma I pahn koasoia me I koapworopworki me I pahn pwurehng pwopwoudida, de ma I pil pahn pwopwoudida pwohnget oh naitikihedi pwutak, \v 13 kumwa pahn men awiawi lao ira laudla pwe kumwa en pil pwoudikihda? Met pahn kak irehdihsang kumwa en pwoudikihda emen tohrohr? Nei kompoakepahi ko, kumwa ese me soahng wet sohte kak wiawi, pwe KAUN-O solahr ketin kupwure ie. I inenen poakeikumwahla.” \p \v 14 Ira eri pwurehng sengiseng. Eri, Orpa ahpw metik Naomi oh kamwirimwiriong, e ahpw pwuralahng rehn kiseh kan; ahpw Rud sohte men mweselsang Naomi. \p \v 15 Naomi eri ndaiong Rud, “Kilang! Serepein me kumwa pwoudiki pirien ehuo e pwuralahngehr rehn eh peneinei oh eh koht. Kohla iangih pwuralahng rehn omw peneinei.” \p \v 16 Rud ahpw sapeng, nda, “Ke dehr nda I en pwuralahsang uhk; ke dehr irehdihsang ie I en iang uhk. Wasa kis ke pahn kohla ie, iei wasa me I pil pahn kohla ie; wasa kis ke pahn kousoan ie, iei wasa me I pil pahn kousoan ie. Kisehmw kan iei kisehi; oh omw Koht iei ei Koht. \v 17 Wasa ke pahn mehla ie, iei wasa me I pil pahn mehla, oh seridi ie. I kahukihla me sohte mehkot pahn kak kadohwankitapeseng, mehlahte.” \p \v 18 Eri, ni Naomi eh esedahr me Rud ngoangki mehlel en iangih, e ahpw sohla koasoia mehkot. \p \v 19 Ira ahpw seiseiloak lao lel Pedleem. Eri, ni ara lelehr wasao, aramas akan koaros inenen pwuriamweiki mehlel, oh lih akan ahpw nda, “Kaidehn Naomi met?” \p \v 20 Naomi ahpw sapeng irail, nda, “Kumwail dehr ekerkin ie Naomi, ahpw kumwail ekerkin ie Mara,\f a \fr 1:20 \fr*\fk NAOMI...MARA: \fk*\ft Ni mahsen en Ipru Naomi wehwehki “nsenammwahu” oh Mara wehwehki “pahtou.”\ft*\f* pwehki Koht Wasa Lapalap, ketikihong ie apwal laud. \v 21 Ni ei mweselsang wasaht, I ahneki soahng tohto; a KAUN-O ahpw ketin kapwureiehdo kahiep. Dahme kumwail kahdanekiniehki Naomi, ni KAUN-O Wasa Lapalap, eh ketin kerieielahr oh wiakauweielahr?” \p \v 22 Eri, iei met duwen Naomi eh pwurodo sang wehin Mohap, iangahki Rud, lihen Mohap men me pwoudikihda nah pwutak. Ira ahpw lel Pedleem nin tepin ahnsoun dolung wahntuhke parli. \c 2 \s1 Rud nan en Pohas eh Mwetuwel \p \v 1 Eri, kisehn Naomi ohl emen mie, ede Pohas, sangete nan peneineien Elimelek, en Naomi eh pwoudo. Pohas iei ih ohl kepwehpwe men, oh pil aramas lapalap emen. \v 2 Eri, Rud ahpw ndaiong Naomi, “Menlau, mweidohng ie I en kolahng nan mwetuwel akan oh rikpene kadok en parli me kin pwupwusang soundondol akan. I pahn rapahki tohndoadoahk me pahn mweidohng ie I en wia soahng wet mwurirail.”\x - \xo 2:2 \xo*\xt Lip 19.9-10; Deud. 24.19.\xt*\x* \p Naomi ahpw sapeng, nda, “Me mwahu, nei kompoakepahi, kohwei.” \v 3 Rud eri kolahng nan mwetuwel kei oh rikirikpene kadok en parli kan mwurin tohndoadoahk ko. Rahn ehu e ahpw lelohng nan mwetuwel ehu nan sapwen Pohas, kisehn Elimeleko. \p \v 4 Eri, Pohas ahpw leledo sang Pedleem oh rahnmwahwih nah tohndoadoahk kan, ketihtihki, “KAUN-O en ketiket rehmwail.” \p Re ahpw sapeng, nda, “KAUN-O en ketin kupwuramwahwih komwi, maing.” \p \v 5 Eri, Pohas ahpw kalelapak rehn kaunen nah tohndoadoahk ko, “Nein ihs peinakapw meno?” \p \v 6 Kaunen doadoahko ahpw sapeng, nda, “Ih serepein en likio me iangodo Naomi sang wehin Mohap. \v 7 E pekidahr en kin idawehn tohndoadoahk kat oh rikada kadok en parli kan. E wie doadoahk sang nimensengo lel ahnsou wet me e ahpwtehn kommoaldi pahn mwetehn pelien ihmwen.” \p \v 8 Eri, Pohas ahpw ndaiong Rud, “Rong ie mahs, nei serepein. Ke dehr rikada parli ekis wasa tohrohr, ahpw nan mwahtette. Ke pahn mihmi met oh iang lih akan doadoahk. \v 9 Kilang wasa re kin dolung parli ie, oh mihmi rehrail. I kehkehlingkihongehr ohl akan re dehpa liderei uk. Eri, ma ke pahn men nimpilda, kohla ale pihl sang nan sah ko me re idipadahr.” \p \v 10 Rud ahpw poaridi mwohn Pohas lel nan pwel, oh nda, “Dahme komw mwahngihkin ie oh nohn kadengkihong ie ni eh ngehi mehn liki men?” \p \v 11 Pohas ahpw sapeng, nda, “I rongehr duwen soahng koaros me ke wiahiong Naomi, inen omw pwoudo, mwurin omw pwoudo eh mehla. I pil wehwehki duwen omw mweidohsang semomw oh inomw oh pein omw wehi, oh kodohng wasaht pwe ke en kousoan nanpwungen aramas pwukat me ke kin sehse mahso. \v 12 KAUN-O, Koht en Israel, me pein kowe piladahr en wiahla perehpomw, en ketikihong uhk keting laud ehu!” \p \v 13 Rud ahpw pil sapeng, nda, “Maing, omwi kalahngan ong ie me inenen laud mehlel! Komw ketikihong ie kakehlepei sang ni omwi kadek ong ie, mehndahte ei sohte pahrekiong emente sapwellimomwi ladu kan.” \p \v 14 Eri, ni ahnsoun sak, Pohas ahpw ekerodo Rud pwe en iang tungoale pilawa oh wain. Rud eri mwohndiong nanpwungen tohndoadoahk kan, oh Pohas ahpw pil nehkalahng parli inihn. Rud ahpw tungoale oh med; ahpw pil mie luhwen eh tungoal kan. \v 15-16 Eri, ni Rud eh pil pwuralahng rik kadok en parli kan, Pohas ahpw ndaiong nah tohndoadoahk ko, “Kumwail mweidohng en rikirikasang wasa kan me kapakap en parli kan mi ie, oh kaleke kumwail irehdihsang. Kumwail pil kamwerehdi ekei kadok en parli mwowe pwe en pil kak rikada.” \p \v 17 Eri, Rud rikirik kadok en parli lao lel nin soutik. E ahpw itikadahr wahn parli sang nan me e rikadahr akan, oh kereniong uwen paun 50 me e diar. \v 18 E ahpw wahda parli me e diarehr akan oh pwuralahng nan kahnimwo oh kasalehiong Naomi, inen eh pwoudo, uwen me e diar. E pil kapwarehda luhwen eh tungoal en rahno oh kihong Naomi. \v 19 Naomi ahpw kalelapak, “Ia wasa me ke rik parli ie rahnwet? Nan en ihs mwetuwel me ke doadoahk ie? Koht en ketin kupwuramwahwih aramas me nohn kadekohng uhken.” \p Rud ahpw padahkihong Naomi me rahno e doadoahk nan mwetuwel ieu en ohl emen me ede Pohas. \v 20 Naomi ahpw nda, “KAUN-O, me kin ketin kolokol sapwellime inou ong me momour oh me melahr akan, en ketin kapaiahda ohlo.” Naomi ahpw pil nda, “Ohlo ata peneinei keren men, ih emen kisehn irail kan me kin pwukoahki apwahpwalih kita.”\x - \xo 2:20 \xo*\xt Lip 25.25.\xt*\x* \p \v 21 Rud ahpw pil nda, “Ohlo pil padahkihong ie I en ieiangete nah tohndoadoahk ko wie doadoahk lao rahk wet imwisekla.” \p \v 22 Naomi ahpw pil padahkilahng Rud, “Me mwahu, nei serepein; pwe ke pahn kakete diar apwal ma ke pahn kohla nan en emen aramas tohrohr eh mwetuwel. Ihme pahn mwahu, ma ke pahn iangete nah tohndoadoahk kan.” \p \v 23 Eri, Rud ahpw ieiang nein Pohas tohndoadoahk kan, oh kihkihpene kadok en parli oh wihd lao rahko imwisekla. E pil koukousoante rehn Naomi, inen eh pwoudo. \c 3 \s1 Rud Diar eh Pwoud \p \v 1 Rahn ehu Naomi ahpw padahkihong Rud, “Nei serepein, e konehng I en rapahkihong uhk omw pwoud, pwe en kak mie omw peneinei. \v 2 Tamataman me Pohas, me ke kin ieiang nah lih akan doadoahk, iei emen kisehta. Nna, rong mahs! Nin soutiket ohlo pahn kihkihsang kilin parli kan.\fig |alt="HK-63D Kihkihsang kilin parli" src="" size="col" ref="RUD 3:2"\fig* \v 3 Eri, kamwakeleiukada, kapwohtikla oh likawihada omw likou me keieu kaselel. Kohla wasa me e pahn wie kamwakamwakel ie; ahpw ke dehpa mweidohng en kilanguhkada lao mwurin eh pahn mwenge oh nim wain. \v 4 Ni eh pahn wendi pwe en meirla, kilangete wasa me e pahn wendi ie. Kohla oh pahkada ipe tehi nin neh; kowe eri wendi wasao. Ohlo eri pahn padahkihwei dahme ke pahn wia.” \p \v 5 Rud ahpw sapeng, “I pahn wia soahng koaros me ke nda.” \p \v 6 Eri, Rud ahpw kohla wasahn kamwakel parli, oh kapwaiada soahng koaros me Naomi padahkihong. \v 7 Ni Pohas eh mwenge oh nim wain, e ahpw nsenamwahula. Ih eri kohla wendi pwe en meir limwahn kapakap en parli ehu. Rud ahpw waila, pahkada ipen Pohas tehi nin neho oh wendi mpe. \p \v 8 Nipwongo Pohas memeir oh ahpw koahnokte, pwuriamweikihla eh diarada me lih emen wonohn limwahn neh kan. \v 9 E ahpw idek, “Ihs kowe?” \p Serepeino sapengki, “Ngehi Rud. Pwehki komwi peneinei keren men, oh kolokol pwukoahn apwahpwalih ie, komw pwoudikiniehda.” \p \v 10 Pohas eri sapeng nda, “KAUN-O en ketin kupwuramwahwihiuk, nei serepein. Omw wiewia mwahu ahnsou wet kasalehda omw kin nsenohki omw peneinei laudsang me ke wiahiong Naomi, inen omw pwoudo; pwehki ke sohte raparapahki mwahnakapw emen, me kepwehpwe de semwehmwe. \v 11 Eri, ke dehpa masepwehk nei serepein; aramas koaros wasaht, ese me kowe lih mwahu men. I pahn wia soahng koaros me ke peki. \v 12 Mehlel me ngehi peneinei keren men, oh kin pwukoahkin uhk; ahpw mie emen ohl me keren sang ie.\x - \xo 3:12 \xo*\xt Rud 2.20.\xt*\x* \v 13 Ke pahn mihmi wasaht pwohnget, nimenseng kita pahn rapahkihda ma ohlo pahn pwukoahkin uhk. Ma iei, eri, mwahu; ma soh, a I kahukihla ni mwaren Koht ieias me ngehi me pahn ale pwukoa wet. Nna, wendi, meirla.” \p \v 14 Eri, Rud ahpw meirla limwahn nehn Pohas akan lel nimenseng. Ahpw e mwesel mwohn aramas ar pahn esehda; pwehki Pohas padahkihong me sohte me pahn ese me e kohla wasao. \p \v 15 Pohas eri ndaiong Rud, “Wahdo omw koaduhpwelen oh perekipeseng.” Pohas ahpw wudekihong loale kereniong paunen parli 100 oh sewese Rud en pwekada. Eri, Rud ahpw kohkolahng nan kahnimwo. \v 16 Rud eri pwurala ni imwe oh Naomi idek reh, “Ia iromw, nei serepein?” \p Rud ahpw koasoiaiong duwen soahng koaros me Pohas wiahiong, oh nda, \v 17 “E pil kihong ie uwen parli pwukat, pwehki eh padahkihong ie me I sohte pahn pwurodo rehmw kahiep.” \p \v 18 Naomi ahpw padahkilahng, “Kanengamahiong, nei serepein, lao irair wet pahn soandi; pwehki pein Pohas sohte pahn meleilei rahnwet e lao pahn koasoanehdi ire wet.” \c 4 \s1 Pohas Pwoudikihda Rud \p \v 1 Pohas eri kohla mwohn wasahn mihting en nan wenihmwen kelen kahnimwo. Ni ahnsowo, en Elimelek eh peneinei ohl me keieu keren, me Pohas koasoiaiong Rud duwe mahso, e ahpw pwarodo. Pohas eri padahkilahng, “Kohdo mahs, kompoakepahi, oh mwohndi.” Ohlo eri kohla mwohndi. \v 2 Pohas eri kapokonepene kaunen wasao ehk, oh pil kamwohdangiraildi wasao. \v 3 E ahpw padahkilahng en Elimelek peneinei ohl keieu kereno, “Met, ni Naomi eh pwurodo sang wehin Mohap, e mwahuki netikihla sapwen Elimelek, kisehtao. \v 4 Eri, I lemedahr I en kehsehkin uhk duwen irair wet, Eri, ma ke anahne sahpwo, pwainda mwohn kadehdehn aramas akat me iang mwomwohd wasaht. A ma ke sohte mwahuki, a ke kehsehkin ie, pwehki kowe me ahneki mahs pwungen pwainda sahpwo, a mwuri, ngehi.” \p Ohlo ahpw nda, “I pahn pwainda.” \p \v 5 Pohas ahpw pil nda, “Ma ke pahn pwainda sahpwo sang Naomi, a Rud, liohdi sang wehin Mohapo, pahn wiahla omw pwoud, pwe sahpwo en kak mihmihte ni eden en ohl melahro eh peneinei.” \p \v 6 Ohlo ahpw sapengki, “Ma ih duwen men, a I sohte pahn doadoahngki ei pwuhng en pwainda sahpwo, pwehki met wehwehki me kaidehn uhdahn nei seri kan me pahn sohsohki sahpwo. Eri, kowe pwainda sahpwo; pwe I sohte pahn pwain.” \p \v 7 Eri, iet duwen me re kin wia nan Israel pwe en koasoanehdi irair ieu ni ahnsou me en aramas dipwisou kesempwal pahn pweipweida de kawelialihda: me pahn netikilao pahn kapwuhrasang eh suht oh kihong me pahn pwaindao. Koasoandi wet kin wiawi nan Israel pwe en kasalehda me irair ieu koasoandier.\x - \xo 4:7 \xo*\xt Deud. 25.9.\xt*\x* \v 8 Eri, ni ahnsou me ohlo padahkilahng Pohas, “Pein kowe pwainda,” e kapwuhrasang eh suht oh kihong Pohas. \v 9 Pohas ahpw padahkihong kaun akan en wasao, oh pil aramas teikan, “Kumwail koaros kadehdehier rahnwet me I pwainsangehr Naomi soahng koaros me en Elimelek, Kilion oh Mahlon. \v 10 Oh pil ehu, Rud, serepein en Mohapo, en Mahlon eh pwoud, pahn wiahla ei pwoud, pwe en kak kolokol ong dipwisou oh soahng koaros ni eden en ohl melahro eh peneinei, pwe edeo en kak mihmihte nanpwungen eh aramas akan oh eh wasa. Rahnwet kumwail wia sounkadehdehpen irair wet.”\x - \xo 4:10 \xo*\xt Deud. 25.5-6.\xt*\x* \p \v 11 Kaun ako ahpw nda, “Ei, kiht omwi sounkadehde. KAUN-O en ketin kupwurehla omwi pwouden pwe en kak duwehte Resel oh Lia, me kaipwidier seri ngeder ong Seikop. Komwi en kepwehpwehla nan peneineien Eprata, oh ndandla nan Pedleem.\x - \xo 4:11 \xo*\xt Sen. 29.31.\xt*\x* \v 12 Seri kan me KAUN-O pahn ketikihong komwi sang lih menet en kahrehiong omwi peneinei en duwehla peneineien Peres, nein Suda oh Damar.”\x - \xo 4:12 \xo*\xt Sen. 38.27-30.\xt*\x* \s1 Pohas oh Kadaudoke kan \p \v 13 Eri, Pohas ahpw ale eh pwoud Rud oh kahrehla ni imwe. KAUN-O ahpw ketin kupwuramwahwihala Rud, ih eri liseianda, oh kaipwidi pwutak emen. \v 14 Lih akan ahpw ndaiong Naomi, “Kapinga KAUN-O! E ketikihong uhk rahnwet nein noumw serepein seri men pwe en apwalih uk. Seri menet en wiahla aramas ndand emen nan Israel! \v 15 En noumw pwutako eh pwouden inenen poakohng uhk mehlel, oh me e wiahiong uhk laudsang me noumw pwutak isimen pahn kak wiahiong uhk. Eri, met e wiadahr emen pwutak, me pahn kahrehiong uhk mour kapw oh pahn apwalihiuk ni omw pahn mahla.” \v 16 Naomi ahpw ale serio, ropwohngehda oh apwalih kanahieng. \v 17 Lihen nan kousapwo ahpw kahdanekihla pwutako, Oped. Re koasoiaseli, “Seri ohl emen ipwidiong Naomi!” \p Oped me semen Sehsi, Sehsi me semen Depit. \p \v 18-22 Met iei duwen irekidien peneinei sang Peres lel Depit: Peres, Esron, Ram, Aminadap, Nahson, Salomon, Pohas, Oped, Sehsi, Depit.