\id JOB Pohnpeian Bible
\ide UTF-8
\h SOHP
\toc1 SOHP
\toc2 SOHP
\toc3 Sohp
\mt1 SOHP
\is1 Oaralap en Pwuhk wet
\ip \bk Pwuken Sohp\bk*, iei koasoiepen ohl lelepek men me lokolok laudki eh paisuwedla mwuledek—nah seri kan koaros mehsang, oh eh dipwisou koaros pil salongasang, paliwere unsek pil kenskipeseng soumwahu laud kasaut ehu. Dahme ntingdi nan pwuhk wet kasalehda nan irepen koasokoasoi siluh duwen en Sohp oh kompoakepah kan ar lamalam oh pepehm ong ni paisuwedla wet. Eri, pali laud en audepen koasokoasoipene pwukat iei kupwur en Koht ong aramas akan; oh ni imwilah, Koht pein ketin pwarohng Sohp.
\ip Kompoakepahn Sohp kan eri kawehwehda eh lokolok kan nin duwen soangen lamalam me mehn Suhs kin ahneki sang mahs. Re kin lemeleme me Koht kin ketin katingih wiewia mwahu ahnsou koaros, oh kin ketin kaloke me suwed ahnsou koaros; ih met me kadehdehiong irail me Sohp uhdahn aramas dipan emen. Ahpw Sohp sohte kamehlele met; e kin lemeleme me e sohte konehng en ale soangen lokolok laud wet, pwehki eh pehm me ih aramas mwahu oh pwung men. E sohte kak wehwehki dahme Koht ketin mweidohng soangen paisuwed laudo en lelohng soangen aramas me duwehte ih. Ihme e eimahda oh sohpeiong Koht. Sohp sohte kesehla eh pwoson, ahpw ihte me e ngoangkien, en pwungla mwohn silangin Koht, oh pwurehng waunla nin duwen ohl lelepek men.
\ip Koht sohte ketin sapeng en Sohp eh peidek kan, pwe e ketin kupwukupwurehte eh pwoson, ahpw e ketin kasalehiong Sohp sansal lingan ehu duwen sapwellime manaman oh erpit. Sohp eri nan kapehd karakarahkala oh pohnesehla sapwellimen Koht erpit oh manaman; e ahpw koluhkihla lokaia sapwung oh laud kan me e patohwandahr.
\ip Kaimwiseklahn ire ko koasoia duwen Sohp eh pwurehng paiamwahula, oh pil paiamwahulahsang mahs. Koht eri ketin angiangihada kompoakepahn Sohp pwehki ar sohte wehwehki kahrepen Sohp eh lokolok. Sohp kelehpw me pehmada me Koht lapalapasang dahme aramas kin koasokoasoia duwen ih.
\iot Audepe ni Oaralap
\io1 Oaralap 1.1—2.13
\io1 Sohp oh kompoakepah kan 3.1—31.40
\io2 a. En Sohp eh kaulim 3.1-26
\io2 b. Keieun koasokoasoipene 4.1—14.22
\io2 c. Keriaun koasokoasoipene 15.1—21.34
\io2 d. Kesiluhn koasokoasoipene 22.1—27.23
\io2 e. Kapingpen erpit 28.1-28
\io2 f. Kaimwiseklahn en Sohp koasoi 29.1—31.40
\io1 En Elihu eh kapahrek 32.1—37.24
\io1 Kaun-o ketin sapeng Sohp 38.1—42.6
\io1 Imwilahn pwuhk wet 42.7-17
\c 1
\s1 Sehdan Song Sohp
\p
\v 1 Mie ohl emen me adaneki Sohp, me kin koukousoan nan sapwen Us.\f a \fr 1:1 \fr*\fk US: \fk*\ft Wasa kiset sohte nohn dehde wasa e mie.\ft*\f* E kin pwongih Koht oh kin poadidiong mehlel. Pil ih aramas mwahu men, oh e kin sohpeisang me suwed ahnsou koaros.
\p
\v 2 Nah pwutak isimen oh serepein silimen. 
\v 3 E naineki sihpw 7,000, kamel 3,000, kou 1,000, oh ahs 500. E pil naineki lidu tohto, oh e kepwehpwehsang aramas koaros ni palimese.
\p
\v 4 Nah pwutak ko kin epwehnki wiahda kamadipw, emenemen kin ahneki ehu ahnsou, ahpw kin luke meteiko koaros en kin iang towehda; oh re kin lukehiong riarail serepein ko ahnsou koaros. 
\v 5 Mwurin ehuehu kamadipw pwukat, Sohp kin pwourda nimensehngie oh kin wia en ememen nah seri ko ar meirong pwehn kamwakeleirailda. E kin wia met ahnsou koaros pwehki eh kin lemeleme ma emen nah ko seu wiahda dihp ni ar lahlahwe Koht ni ar sohte nsenki.
\p
\v 6 Ni rahno eh leledo pwe tohnleng kan en pwarodo mwohn silangin KAUN-O. Sehdan ahpw pil iang uh nanpwungarail. \x - \xo 1:6 \xo*\xt Sen. 6.2.\xt*\x* 
\v 7 KAUN-O ahpw ketin keinemwe reh, mahsanih, “Dahme ke wiewiaseli?”
\p Sehdan ahpw sapeng, patohwan, “I kakahnseli wasa kan, pidipidahkih sampah.”
\p
\v 8 KAUN-O eri mahsanih, “Ia duwe, ke kilangehr Sohp, ei laduwo? Pwe sohte aramas nin sampah me loalopwoat oh mwahu duwehte ih. E kin kaudokiong ie oh kin kanahieng pwe en dehr wiahda me suwed ahnsou koaros.”
\p
\v 9 Sehdan ahpw sapeng, patohwan, “Ia duwe, Sohp pahn kak pwongih komwi, ma komw sohte ketin kapaiahda?\x - \xo 1:9 \xo*\xt Kaud. 12.10.\xt*\x* 
\v 10 Komw ketin silehdier ih oh eh peneinei oh pil mehkoaros me e ahneki. Komw pil kin ketin kupwuramwahwih mehkoaros me e kin wia, oh sapweo direkilahr kou me komw ketikihong. 
\v 11 Ahpw ma komw pahn ketikihsang mehkoaros me e ahneki—e pahn lahlahwei komwi mwohn silangmwi.”
\p
\v 12 KAUN-O eri mahsanihong Sehdan, “Eri, me mwahu! Mehkoaros me Sohp ahneki mihlahr pahn omw manaman, ahpw paliwerehte me ke dehr sair.” Sehdan eri patopatohla sang mwohn silangin KAUN-O.
\s1 Nein Sohp Seri kan oh eh Kepwe kan Ohla
\p
\v 13 Eri, rahn ehu, nindokon nein Sohp seri ko wie kamakamadipw ni imwen me keieu laud rehrailo, 
\v 14 a iet sounkair men ahpw tangatang kodohng Sohp oh ndaiong, “Se wie doadoahngki kou kan pwe en dedehk pwelen sapwomwi, oh ahs akan mwengemwengeseli limwaht. 
\v 15 Eri, ni ahnsowohte, mehn Sapea\f b \fr 1:15 \fr*\fk SAPEA: \fk*\ft Keinek ehu sang palieir, me kin kohdo pirapahsang aramas akan.\ft*\f* kan pwarodo oh wahsang mahn ako. Re ahpw pil kemehla sapwellimomwi lidu koaros. Ngehite me pitla pwe I en kodohn kairehkin komwi.”
\p
\v 16 Nindokon sounkairo eh lokolokaia, emen ladu ahpw pil leledo oh nda, “Lioal kohdiher oh kemehla sihpw koaros oh pil sileparail koaros. Ngehite me pitla pwe en kodohn kairehkin komwi.”
\p
\v 17 Ahpw nindokon eh koasokoasoi, emen ladu apw pil leledo oh nda, “Pwihnen mehn Kaldea\f c \fr 1:17 \fr*\fk KALDEA: \fk*\ft Keinek ehu sang paliepeng, me kin kohdo pirapahsang aramas akan.\ft*\f* siluh peiongkitadahr. Re kulihasang kamel koaros oh kemehla sapwellimomwi ladu kan koaros. Ngehite me pitla pwe I en kohdon kairehkin komwi.”
\p
\v 18 Mwohn eh kaimwisekala eh koasoio, emen ladu ahpw leledo oh nda, “Sapwellimomwi pwutak oh serepein koaros wie kamakamadipw ni imwen pwutak me keieu laudo, 
\v 19 a melimel ehu pa ipdo sang nan sapwtehn. E ipdohte kauwehla ihmwo. Eri, sapwellimomwi seri ko koaros mehla. Ngehite me pitla pwe I en kohdohn kairehkin komwi.”
\p
\v 20 Sohp eri kesihnendahte tehrpeseng eh likou uwen eh nsensuwed. E ahpw sehkasang pitenmonge ko oh wendiong nanpwel. 
\v 21 E ahpw ketihtihki, “Sohte mehkot I ahneki ni ei ipwidi, oh sohte mehkot I pahn ahneki ni ei pahn mehla. KAUN-O me ketikihong ie mehkoaros, oh met ih me ketikihsang ie. Kapinga mware!”\x - \xo 1:21 \xo*\xt Sir 40.1; 11.14.\xt*\x*
\p
\v 22 Ni mehkoaros me wiawiher, Sohp sohte dipikihda eh lahlahwehki Koht.
\c 2
\s1 Sehdan Pwurehng Song Sohp
\p
\v 1 Eri, ni rahn me tohnleng kan pwurehng pokonpene mwohn silangin Koht, Sehdan ahpw pil iang uh nanpwungarail. 
\v 2 KAUN-O eri ketin keinemwe reh, mahsanih, “Ke mihmihte ia?”
\p Sehdan ahpw sapeng, patohwan, “I kakahnseli wasa kan, pidipidahkih sampah.”
\p
\v 3 KAUN-O eri mahsanih, “Ia duwe, ke kilangehr Sohp, ei laduwo? Pwe sohte aramas nin sampah me loalopwoat oh mwahu duwehte ih. E kin kaudokiong ie oh kin kanahieng pwe en dehr wiahda me suwed ahnsou koaros. Ke koangngoangehkin ie I en mweidohng uhk pwe ke en kasongosonge ni sohte kahrepe, ahpw iet Sohp dadaurete nan eh loalopwoat duwehte mahs.”
\p
\v 4 Sehdan ahpw sapeng, patohwan, “Aramas kin mweidala mehkoaros me e ahneki pwe en doarehla pein eh mour. 
\v 5 Ahpw ma komwi ketin kauwehla paliwere—eri e pahn lahlahwei komwi mwohn silangmwi!”
\p
\v 6 KAUN-O eri ketin mahsanihong Sehdan, “Me mwahu! En mihla pahn omw manaman; ahpw ihte, ke sohte pahn kemehla.”
\p
\v 7 Sehdan eri patopatohla sang mwohn silangin KAUN-O oh kalokehki Sohp kens suwed ehu wasa koaros ni paliwere. 
\v 8 Sohp eri kohla oh mihmi limwahn kihd ehu, oh e kin korokorehdkihsang nahnen eh kens kan kisin diper en dahl ohla ieu. 
\v 9 Eh pwoudo ahpw kin ndahng, “Ia duwe, ke dadaurete nan omw loalopwoatohng Koht? Dahme ke seu lahlahwehki, ke ahpw mehla?”
\p
\v 10 Sohp ahpw sapeng, nda, “Ke lokolokaiahn lih iahk! Ahnsou me Koht kin ketikihong kitail mehkot mwahu, kitail kin kapingahki. Ia duwen atail pahn kaulimkihla ma e ketikihong kitail apwal?” Eri, nan apwal pwukat koaros Sohp sohte mwahn lahlahwekihla Koht.
\s1 Kompoakepahn Sohp kei Pas Reh
\p
\v 11 Kompoakepahn Sohp ohl silimen mie: emen ede Elipas sang kahnimw en Teman, emen sang wehin Sua ede Pildad, a emen ede Sopar sang wehin Naama. Eri, ni ar rong uwen lokolok laud me Sohp wiahier, re inoukipene re en pas reh oh kansenamwahwihala. 
\v 12 Ni ar kohkolahng reh, ahpw saikinte nohn karanih, re kilenglahte, kilangada Sohp. Re ahpw sohte ese me iei ih mwo. Ni ar tehkada me iei ih mwo, re tapihada sengiseng. Re ahpw tehrpeseng ar likou kan, uwen ar nsensuwed, oh sipedadahng pwelpar nan wehwe oh pohn moangarail kan. 
\v 13 Re ahpw mwohndiong nanpwel mpen Sohp, mihmihki wasao erein rahn isuh oh pwohng isipwong, sohte mwahn wia ehu koasoi ong Sohp, uwen ar pehmada eh lokolok laud.
\c 3
\s1 En Sohp eh Kaulim ong Koht
\p
\v 1 Mwurin met Sohp ahpw tapihada lokaia oh keriahla rahn me e ipwidi.\x - \xo 3:1 \xo*\xt Ser. 20.14-18.\xt*\x*
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 2-3 Maing Koht, komw ketin keriahla rahn me I ipwidio;
\q2 komw ketin keriahla pwohng me I tepin wiawihda nan kapehd en inei.\x - \xo 3:2-3 \xo*\xt Sir 23.14.\xt*\x*
\q1
\v 4 Maing Koht, komw ketin kawekiong ni rotorot rahno.
\q1 Komw dehpa mwahn pwurehng tamanda rahno,
\q2 de mweidohng marain en dakerada.
\q1
\v 5 En wiahla rahnen pahtou oh rotorot mosul;
\q2 depwek kan en kipehdi oh perehla marain en ketipin.
\q1
\v 6 Komw ketin irisasang pwohngo
\q2 ni wadawad en sounpar oh sounpwong kan;
\q2
\v 7 oh ketin wiahkihla pwohng tehn ehu,
\q2 me sohte kak kahrehda kisin kansenamwahu kis!
\q1
\v 8 Komw mahsanihong sounwunahni kan re en keriahla rahno,
\q2 irail kan me kak kamwakid Lepaiadan.\f c \fr 3:8 \fr*\fk LEPAIADAN: \fk*\ft Ekei aramas kamehlele me kieil men met, ekei kamehlele me mahn kamasepwehk en kawa men. Dene sounwunahni kan kin kak wiahiong mahn menet en karotehla ketipin.\ft*\f*
\q1
\v 9 Komw katokihedi usuhn rahn pwe en dehr daker wasa;
\q2 komw dehr mweidohng pwohngo en marainpeseng.
\q1
\v 10 Komw ketin keriahla pwohngo pwehki eh mweidohng I en ipwidi,
\q2 pwehki eh mweidohng I en mihla nan apwal oh nsensuwed.
\b
\q1
\v 11 Mehnda I seu mehlahte nan kapehd en ineio,
\q2 de ni ahnsou me I ipwidiohte?
\q1
\v 12 Dahme ei nohno kamwaitkiniehda pohn kepeo,
\q2 de kadihdikiniehda pilen eh dihdi?
\q1
\v 13 Ma I mehlahte ahnsowo, I komkommoalier met,
\q2
\v 14 oh I memeirier duwehte nanmwarki oh kaunen sampah kan,
\q2 me kin kauwada sapahl tehnpasarail mering kan.
\q1
\v 15 Ngehi eri kommoaldier duwehte soupeidi kan
\q2 me kin kadirehkihla tehnpasarail kan kohl oh silper,
\q2
\v 16 duwehte seri mehla men mwohn eh ipwidi.
\q1
\v 17 Nan sousou iei wasa me aramas suwed kan kin katokihedi ie ar suwed,
\q2 oh me toutoulahr akan kin kommoaldi ie.
\q1
\v 18 Pil wasao tohn imweteng kan kin diar ie popohl,
\q2 re sohte kin rong wasao ngihl keses en sounkamakam.
\q1
\v 19 Me lapalap oh me tikitik kan kin mihmi wasao, koaruhsie duwepenehte,
\q2 oh lidu kan wasao pil saledeksang ar kaun akan.
\b
\q1
\v 20 Dahme e mweimweikihong mouren aramas akan en paisuwedla?
\q2 Dahme re pahn alehki kamarainparail nan ar nsensuwed?
\q1
\v 21 Re kin awiawihodo mehla, e ahpw sohte kin leledo;
\q2 re kin mwohneki sousou ehu sang dipwisou kesempwal kan.\x - \xo 3:21 \xo*\xt Kaud. 9.6.\xt*\x*
\q1
\v 22 Re sohte kin diar nsenamwahu, re lao kin mehla oh nanpweldi;
\q2
\v 23 Koht ketin karirihala sang irail dahme pahn kohdo,
\q2 oh pil ketin kapilirailpene oh keleiraildi.
\q1
\v 24 I sohte kin kangkang pilawa, ihte ahi nsensuwed,
\q2 oh I sohte kin tokedihsang ei weirek.
\q1
\v 25 Mehkoaros me I kin masak de lemmwiki, kin pweida rehi.
\q1
\v 26 I sohte kak ahneki popohl, de kommoal,
\q2 oh ei apwal sohte kin tokedi.
\c 4
\m \bk Elipas \bk*
\s1 Keieun Koasoakoasoipene
\r (4.1—14.22)
\q1
\v 1-2 Maing Sohp, komw seu pahn nsensuwedkihla ma I koasoiong komwi?
\q2 pwe I solahr kak nennenla.
\q1
\v 3 Komwi me ketin padahkier aramas tohto,
\q2 oh pil kakehlahda pehn aramas luwet akan.
\q1
\v 4 Ni emen eh kin dipekelekelki eh pwangadahr oh luwetalahr,
\q2 omwi mahsen kan me kin koangngoangehki en uhda.
\q1
\v 5 A met, ni apwal eh lelohng komwiher,
\q2 komw ahpw sohte kakohng oh kanengamahiong.
\q1
\v 6 Komw kin pwongih Koht oh omwi mour me mwakelekel mahso,
\q2 eri met, komw pahn likih oh koapworopworki.
\q1
\v 7 Tamanda mahso. Mie aramas pwung men
\q2 me lekdeklahr?
\q1
\v 8 I kilangehr aramas me kin padok me suwed,
\q2 oh kamwarak me suwed, rasehng werentuhke nanpwel,
\q2 duwen ar kin dolung suwed en ar wiewia kan.
\q1
\v 9 Koht kin ketin kamwomwkinirailla sapwellime engieng,
\q2 rasehng melimel ehu.
\q1
\v 10 Me suwed akan kin weriwer oh wie ngiringir, rasehng laion kan,
\q2 a Koht kin ketin katokeiraildi oh ketin kauwehla ngihrail kan.
\q1
\v 11 Re kin mehla oh neirail seri kan koaros kin tangpeseng,
\q2 rasehng laion me sohte kin seike me en kang.
\b
\q1
\v 12 Pak ehu ngiletik en mahsen pwoat ahpw peidohng ie,
\q2 ngehi eri kerenieng sohte kak rongada.
\q1
\v 13 Likamwete ouraman ehu me kauwehla ei meir.\x - \xo 4:13 \xo*\xt Sohp 33.15.\xt*\x*
\q2
\v 14 Masak ahpw kipeiehdi, I ahpw wie rerrer;
\q2 paliwereiet unsek iang rerrerkihda ei masak.
\q1
\v 15 Kisin engitik kis ahpw ipirada pohn meseiet,
\q2 ahpw kidkidahrek nan kilih kat.
\q1
\v 16 I ahpw kilangada mwohmw ehu me kesikesihnen mwohi;
\q2 mwohmw ehu me sohte nohn dehdeiong ie.
\q1 Ngiletik ehu ahpw peidohng ie mahsanih,
\q1
\v 17 “Mie aramas emen me kak pwung mwohn silangin Koht
\q2 de mwakelekel mwohn silangin Sounwiepe?
\q1
\v 18 Koht sohte kin ketin likih sapwellime lidun nanleng kan;
\q2 e kin ketin diarada sapwung rehn sapwellime tohnleng kan.
\q1
\v 19 Eri a, ia duwen eh pahn ketin likih wiepen nin lime me wiawihda sang pwehl,
\q2 me tepisang pwehl, rasehng kisin mahn kis me aramas kak padikpene kemehla?
\q1
\v 20 Aramas kak momour nimenseng,
\q2 e ahpw kin mehla mwohn nin soutik; sohte me kin ese.
\q1
\v 21 Mehkoaros me e ahneki, kohsangehr;
\q2 e mehla, ahpw e saikinte loalokongla.”
\c 5
\q1
\v 1 Eri, maing Sohp, komw likwer, oh kilang ma mie me pahn sapeng.
\q2 Mie tohnleng men me komw pahn kak sohpeiong?
\q1
\v 2 Ma komw pahn mehkihla pwunod oh nsensuwed,
\q2 met wiewiahn pweipwei me sohte katepe.
\q1
\v 3 I kilangehr me pweipwei kei me mwomwen sohte perki mehkot,
\q2 a I ahpw mwadang peki Koht en ketin keriahla dewerail.
\q1
\v 4 Nair seri kan kin mihmi nan apwal ahnsou koaros,
\q2 pwe sohte me kin uhki nan mwoalen kopwung oh doareirailla.
\q1
\v 5 Me duhpeklahr akan pahn kin tungoalehla wahnsapwen me pweipwei kan—
\q2 pil iangahki werentuhke me kin keirda nanpwungen dihpw tekatek—
\q2 oh me kin men nimpildahr akan pahn peirinki ar kepwe kan.
\q1
\v 6 Suwed sohte kin keirda nan pwehl,
\q2 de apwal kin keirda sang nanpwel.
\q1
\v 7 Soh! Pwe aramas kin ipwidiong nan apwal,
\q2 duwehte mpwulen kisiniei eh kin lulluda.
\b
\q1
\v 8 Ma ngehi komwi, I pahn sohpeiong Koht,
\q2 oh peki en ketin sewese ie.
\q1
\v 9 Kitail sohte kak dehdehki soahng kapwuriamwei kan en nin lime,
\q2 oh sohte me kak wadekada sapwellime manaman akan. \x - \xo 5:9 \xo*\xt Sir 43.32.\xt*\x*
\q1
\v 10 E kin ketin kamwerehdi keteu pohn sahpw
\q2 oh kin ketin kalamwur mwaht akan.
\q1
\v 11 Ei, iei Koht me kin ketin kasapwilada me aktikitik kan,
\q2 oh kin ketin kansenamwahwihala koaros me kin nsensuwed.
\q1
\v 12-13 E kin ketin kasapwungehla koasoandien me mwersuwed kan,
\q2 oh lidipihkihdi me loalokong kan pein arail koasoandi kan,
\q2 pwe re en dehr kin pweida mwahu ni ar wiewia kan;\x - \xo 5:12-13 \xo*\xt 1 Kor. 3.19.\xt*\x*
\q2
\v 14 pil nin souwas, likamwete re kin alialuseli nan rotorot.
\q1
\v 15 A Koht kin ketin kapitala me semwehmwe kan sang mehla,
\q2 oh e kin ketin doareirailla sang apwal.
\q1
\v 16 E kin ketikihong me semwehmwe kan koapworopwor, oh ketin kanennenihala me suwed akan.
\b
\q1
\v 17 Meid pai aramas me Koht kin ketin kapwungala!
\q2 Eri, dehr soikeweisang rehmw sapwellime kopwung. \x - \xo 5:17 \xo*\xt Lep. Pad 3.11-12; Ipru 12.5-6.\xt*\x*
\q1
\v 18 Koht kin ketin kamwahwihala ohla kan me pein ih kin ketikihda;
\q2 nin lime me kin kauwehla, nin lime me kin kamwahwihala. \x - \xo 5:18 \xo*\xt Os. 6.1.\xt*\x*
\q1
\v 19 Pak tohto e pahn ketin kasile sang komwi me suwed;
\q2
\v 20 ni ahnsoun lehk, e pahn ketin doarehla omwi mour;
\q2 oh pil ni ahnsoun mahwen, e pahn ketin kapitasang komwi mehla.
\q1
\v 21 Koht pahn ketin doarehsang komwi likamw oh karaun mwahl;
\q2 oh pahn ketin kapituhkala ni ahnsoun kamwomwla eh pahn leledo.
\q1
\v 22 Ni ahnsoun mahwen oh lehk lapalap, komw pahn kokouruhr;
\q2 komw sohte pahn masak mahn lawalo kan.
\q1
\v 23 Sohte takai pahn mie nan sahpw akan me komw kin koadoahki;
\q2 sohte mahn kommwad pahn peiong komwi.
\q1
\v 24 Komwi eri pahn popohl koukousoan nan imwomwi impwal;
\q2 ni omwi pahn apwahpwalih noumwi pelin sihpw, komw sohte pahn perki mehkot.
\q1
\v 25 Noumwi seri kan pahn ngeder,
\q2 rasehng dipwen nansapw akan.
\q1
\v 26 Rasehng wihd me nektehn pahn dundoal,
\q2 komw pahn mour lel omwi pahn likeilapala.
\q1
\v 27 Maing Sohp, padahk wet se aleier ahnsou reirehie.
\q2 Padahk mehlel pwoat met; eri, ale oh doadoahngki.
\c 6
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 Ma ei apwal oh pahtou kan pahn tenekda pohn mehn tenek kan,
\q2
\v 3 re pahn toutou sang pihk en nansed,
\q2 ihme kumwail dehr pwuriamweiki ei pato mwahl akan.
\q1
\v 4 Koht Wasa Lapalahpie ketin kasikihkinieier arep,
\q2 oh pwoisin en arep kan doupesengier nan paliwerei unsek.
\q1 Koht ketin kairakalahr sapwellime wiewia kamasepwehk kan pwehn uhkihong ie.
\b
\q1
\v 5 Ahs emen kin nsenamwahuki kangkang dihpw,
\q2 oh kou men kin nennenla ni eh kangkang dihpw meng.
\q1
\v 6 Ahpw ihs me kak tungoale suhpw nampil, me sohte soahl?
\q2 Ia nemenemen wasa pwetepwet en nan kutoahr?
\q1
\v 7 I sohte inangih soangen tungoal me duwehte met,
\q2 oh I kin soumwahuki soahng koaros me I kin tungoale.
\b
\q1
\v 8 Dahme Koht sohte ketikihong ie dahme I patohwan peki?
\q2 Dahme e sohte ketin sapengki ei kapakap?
\q1
\v 9 E seu ketin wonlahte mwowe oh kemeiehla!
\q1
\v 10 Ma I ese me e pahn ketin kemeiehla, I pahn lusuluski ei peren,
\q2 mehnda ma ei medek me mwuledek.
\q1 I patohwan ese me Koht me sarawi;
\q2 I sohte mwahn kin uhwong dahme e kin ketin koasoanehdi.
\q1
\v 11 Ia ei kehl pwe I en kak momourki?
\q2 Dahme I momourki ni eh sohte ei koapworopwor?
\q1
\v 12 Ia duwe, I wiawihda sang ni takai? Paliwerei wiawihkihda mete?
\q1
\v 13 Solahr ei kehl me pahn doareiehla;
\q2 solahr wasa me I pahn sohpeila ie oh peki sawas.
\b
\q1
\v 14 Nan apwal duwehte met, I kin anahne kompoakepahi loalopwoat akan—
\q2 mehnda ma I soikalahr Koht de soh.
\q1
\v 15 Ahpw kumwail, kompoakepahi kan, kumwail pitihiehdi rasehng piletik kan
\q2 me kin madada ahnsoun sohla keteu.
\q1
\v 16 Piletik kan direkihla sinoh oh aihs,
\q2
\v 17 ahpw ni ahnsoun karakar re kin sohrala,
\q2 oh nan warawar en piletik kan kin ngalangalada oh madekengla.
\q1
\v 18 Pwihnen seiloak kan kin salongkihla ar raparapahki pihl;
\q2 re kin sansalongseli oh mehla nan sapwtehn.
\q1
\v 19 Pwihnen seiloak kan sang Sipa oh Tema kin raparapahki,
\q2
\v 20 ahpw ar koapworopwor kin sohrala limwahn piletik madada kan.
\q1
\v 21 Kumwail rasehng piletik kan ong ie,
\q2 kumwail kilang ei lokolok oh pweiekiwei ni masepwehk.
\q1
\v 22 Dah, I peki kumwail en kihong ie ehu kisakis
\q2 de pwainohng emen ni tiahk sapwung pwehn sewese ie,
\q2
\v 23 de doareiesang imwintihti de emen me ahneki manaman en kaunda ni suwed?
\b
\q1
\v 24 Eri, kumwail padahkihdo oh kasalehiong ie ei sapwung kan.
\q2 I pahn nennenla oh rong kumwail.
\q1
\v 25 Lokaia mehlel me kehlail,
\q2 ahpw amwail koasoi kan me soh katepe.
\q1
\v 26 Kumwail lemeleme me dahme I ndinda duwehte kisinieng;
\q2 ahpw ia kahrepen amwail sapeng ei koasoi kan en soh koapworopwor?
\q1
\v 27 Kumwail pahn pil petki lidu sepwoupwou kan
\q2 oh kepwehpwehkihla kompoakepahmwail kan!
\q1
\v 28 Kumwail kilang nan meseiet, I sohte pahn lokaia likamw.
\q1
\v 29 Kumwail inenen uklahr oh daulihalahr mehlel. Kumwail tokedihsang amwail mwekid sapahrek kan.
\q2 Kumwail dehr kadeikiehda. Pwe ngehi me pwung.
\q1
\v 30 Ahpw kumwail medemedewe me I likilikamw—
\q2 kumwail medemedewe me I sohte kak ese dahme pwung oh sapwung.
\c 7
\q1
\v 1 Mour en aramas rasehng doadoahk idihd en sounpei,
\q2 rasehng doadoahk apwal en paliwar,
\q2
\v 2 rasehng lidu men me kin inengieng wasa mwete lemwlemwur;
\q2 rasehng tohndoadoahk men me kin awiawih pweine.
\q1
\v 3 Ehuehu sounpwong kin kohdo oh nekla sohte me I en mourki;
\q2 pwohng koaros kin wadohng ie pahtou.
\q1
\v 4 Ni ei kin wendi pwe I en meirla, awa kan kin pwand mehlel;
\q2 I kin wekiwekidekseli pwohngo pwon oh kin kasikasik marain en nin sohrahn.
\q1
\v 5 Mwahs kadirehla paliwerei;
\q2 e direkihla kens;
\q2 nahn kin kohkohsang nan ei ohla kan.
\q1
\v 6 Ei rahn akan kin imwisekla ni sohte koapworopwor,
\q2 imwisekla mwadang sang mwekid en dikek en deidei.
\b
\q1
\v 7 Maing Koht, komwi ketin tamataman me ei mour duwehte esingek ehu;
\q2 ei peren imwiseklahr.
\q1
\v 8 Kumwail kilikilang ie met, ahpw mwuhr kumwail pahn sohla kilang ie.
\q2 Ma kumwail pahn rapahkin ie, I solahr pahn mie.
\q1
\v 9-10 Rasehng pelien depwek pali me kin sohla mie oh sohrala,
\q2 aramas emen kin mehla oh sohte mwahn kin pwurodo;
\q2 koaros me kin ese kin manokehla.\x - \xo 7:9-10 \xo*\xt Kupw 2.1-4.\xt*\x*
\q1
\v 11 Soh! I sohte pahn nennenla!
\q2 I lingeringerdahr kowahlap.
\q2 I uhdahn pahn koasoi.
\b
\q1
\v 12 Dahme kumwail sinsilehkin ie?
\q2 Kumwail wiahkin ie mahn kamasepwehk en nansed?\f e \fr 7:12 \fr*\fk MAHN KAMASEPWEHK EN NANSED: \fk*\ft Koasoiepen kawao me dene mahn kamasepwehk en nansed pahn silasildi pwe re en dehr pitla oh kauwehla wasa.\ft*\f*
\q1
\v 13 I kin wendi oh song en kommoaldi;
\q2 I kin rapahki dahme pahn kamwahwihala ei medek.
\q1
\v 14 Ahpw kumwail kin kamasangkin ie amwail ouraman kan;
\q2 kumwail kahrehiong ie kaudiahl oh ouraman suwed kan,
\q2
\v 15 ihme kahrehda ei men lusiamala
\q2 sang momour nan paliwar suwed wet.
\q1
\v 16 Solahr ei koapworopwor; I pwangadahr momour.
\q1 Kumwail piseksang ie. Solahr katepen ei mour.
\b
\q1
\v 17 Dahme komwi nohk kesempwalkihki aramas?
\q2 Dahme komwi kin ketin tetengki eh mwekid kan?\x - \xo 7:17 \xo*\xt Mel. 8.4; 144.3.\xt*\x*
\q1
\v 18 Komwi kin ketin kasawih nimenseng koaros
\q2 oh kin ketin songosong ahnsou koaros.
\q1
\v 19 Ia duwe, komwi soh kak sohpeisang ie ahnsou kis,
\q2 pwe I en kadallehla pilen eweiet?
\q1
\v 20 Ia duwe, komwi kupwursuwedkihla dipei kan, iei komwi me kin ketin salihedi aramas?
\q2 Dahme komwi ketin wiahkin ie omwi mehn sosohng?
\q2 Ia duwe, I wia wisik toutou ehu ong komwi?
\q1
\v 21 Komwi sohte kak kupwur mahkikihong ie dipei kan?
\q2 Komwi sohte kak meliehla ei sapwung kan?
\q1 I nektehn kohdilahng nan ei sousou,
\q2 oh I solahr pahn mie ni ahnsou me komwi pahn ketin rapahkin ie.
\c 8
\m \bk Pildad \bk*
\q1
\v 1-2 Komwi kaimwiseklahr omwi lokaiahn kisinieng kan?
\q1
\v 3 Koht sohte kin ketin wekidala sapwellime kadeik;
\q2 e sohte kin kapweiekidi eh kin ketin wia dahme pwung.
\q1
\v 4 Mweinele noumw seri kan wiadahr dihp ong Koht,
\q2 ihme e ketin kalokehkin irail ni me konehng.
\q1
\v 5 Eri, sohpeiong oh pekipek rehn Koht Wasa Lapalahpie;
\q2
\v 6 ma komwi me mehlel oh mwakelekel,
\q2 Koht ahpw pahn ketido oh sewesei komwi
\q2 oh kapwuredohng komwi tohn imwomwio nin duwen keting ehu.
\q1
\v 7 Omwi pai koaros me sohralahr pahn wiahla mehkot mwahl
\q2 me sohte pahrekiong dahme Koht pahn ketikihong komwi.
\q1
\v 8 Komwi tehk mahs ahnsou kis mwomwen erpit en mahs ako;
\q2 medemedewe duwen me mehlel kan me atail pahpa ko wehwehkier. \x - \xo 8:8 \xo*\xt Sir 8.9.\xt*\x*
\q1
\v 9 Atail mour me mwotomwot, sohte mehkot kitail ese;
\q2 kitail kin sohrala rasehng mwete pohn sampah.
\q1
\v 10 Ahpw ohl loalokong en kawa ko en sukuhlih komwi;
\q2 rong dahme re koasoia:
\q1
\v 11 “Ahlek sohte kak wosada wasa me sohte pihl;
\q2 re sohte kak dierek wasa me sohte pwelmatak.
\q1
\v 12 Ma pihl pahn madada, irail me pahn tepin mengila,
\q2 ahpw re me nohn tikitik oh sohte kak palidi pwehn wia mehn doadoahk.
\q1
\v 13 Aramas me sohte ar Koht kin duwehte ahlek pwuko;
\q2 ar koapworopwor kin sohrala, ni ahnsou ehu me re kin sohpeisang Koht.
\q1
\v 14 Re kin koapworopworki selin dereht ehu—pesen likan ehu.
\q2
\v 15 Ma re pahn idengekla pohn pesen likan ehu, pesen likano kak kolirailda?
\q2 Ma re pahn koledi selin dereht ehu, sahlo kak sewese irail en uhda?”
\b
\q1
\v 16 Aramas suwed kin rasehng kisin dihpw me kin wosada pahn ketipin,
\q2 rasehng kisin dihpw me kin parpeseng wasa koaros nan mwetuwel.
\q1
\v 17 Kalowarail kin pwoalepene takai kan
\q2 oh kin pwoalepene teng takai koaros.
\q1
\v 18 Ahpw song usirailda—
\q2 sohte mwahn emen pahn ese me mie tuhke wasao.
\q1
\v 19 Ei, ih soangen peren pwukat me aramas suwed kan kin ahneki;
\q2 meteikan ahpw kin kohdo oh mihla nan dewerail.
\q1
\v 20 Ahpw Koht sohte pahn ketin meliehla me loalopwoat akan
\q2 de e sohte pahn ketin sewese aramas suwed kan.
\q1
\v 21 E pahn ketin kupwureikomwihla pwe komwi en kak pwurehng kouruhr oh pereperen,
\q2
\v 22 ahpw e pahn ketin kanamenekihala irail kan me kailongkin komwi,
\q2 oh imwen me suwed kan pahn sohrala.
\c 9
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 Ei, I rongehr soahng pwukan mahs.
\q2 Ahpw ia duwen aramas emen eh kak powehdi Koht?\x - \xo 9:1-2 \xo*\xt Sohp 4.17.\xt*\x*
\q1
\v 3 Ia duwen aramas emen eh kak uhwong?
\q2 E kak wia peidek kid
\q2 me sohte emen kak sapeng.
\q1
\v 4 Koht me ketin erpit oh manaman:
\q2 sohte aramas emen kak pelian.
\q1
\v 5 E kin ketin kamwakid nahna kan ni eh sohte kin ketin mweseiseiki
\q2 oh kin ketin kamwomwirailla nan sapwellime engieng.
\q1
\v 6 Koht kin ketikihdo rerrer en sahpw oh itikada pwehl;
\q2 e kin ketin itikada uhr kan me utungada sampah.
\q1
\v 7 E kak ketin katokihedi dakadahn ketipin,
\q2 oh usu kan en dehr lingaling nipwong.\x - \xo 9:7 \xo*\xt Par 3.34-35.\xt*\x*
\q1
\v 8 Sohte emen me sewese Koht ni eh ketin wiahda nanleng kan
\q2 de tiakidi mahn kamasepwehk en nansedo.\f f \fr 9:8 \fr*\fk TIAKIDI MAHN KAMASEPWEHK EN NANSEDO: \fk*\ft Koasoi en kawa pwoat me dene mahn kamasepwehk en nansed men kamalahr oh tiatihdi (pil tehk 26.13).\ft*\f*
\q1
\v 9 Koht ketin langahda usu kan nan depwek—Diper,
\q2 Oraion, Pliadis, oh usu kan en palieir.\x - \xo 9:9 \xo*\xt Sohp 38. 31; Eimw 5.8.\xt*\x*
\q1
\v 10 Kitail sohte kak wehwehki wiepen nin lime kapwuriamwei kan,
\q2 oh sapwellime manaman akan sohte kak imwisekla.
\b
\q1
\v 11 Koht kin ketin keid limwahi, ahpw I sohte kak kilang.
\q1
\v 12 E kin ketikihda dahme e ketin kupwurki, oh sohte emen kak kapweiekidi;
\q2 sohte me kak eimah en idek reh, “Dahme komwi ketin wiahki men?”
\q1
\v 13 Sapwellimen Koht engieng me poatopoat. E kin ketin tiakpeseng sapwellime imwintihti kan
\q2 me kin sewese Rahap,\f g \fr 9:13 \fr*\fk RAHAP: \fk*\ft Mahn kamasepwehk en nansed men kawao me kin wia kilel en pingiping oh suwed.\ft*\f* mahn kamasepwehk en nansedo, me kin uhwong.
\q1
\v 14 Eri, ia duwen ei kak sapeng Koht? Dahme I pahn patohwan?
\q1
\v 15 Mehnda ma I me mwakelekel, ihte me I kak wia,
\q2 peki kalahngan sang rehn Koht ei sounkopwung.
\q1
\v 16 Ahpw mehnda ma e ketin mweidohng ie I en pato,
\q2 I sohte kamehlele me e pahn ketin karonge ie.
\q1
\v 17 E kin ketikihdo melimel kan pwehn kauweiehla
\q2 ni sohte kahrepe.
\q1
\v 18 E sohte ketin mweidohng I en esingek;
\q2 e ketin kadirehkihla ei mour nsensuwed mwuledek.
\q1
\v 19 Ia duwe, I en song iding? Song iding Koht?
\q1 I en patohwanlahng nan mwoalen kopwung? Ihs me pahn kak lelki mwoalen kopwung?
\q1
\v 20 I me mwakelekel oh loalopwoat, ahpw ei koasoi kan me ngilen aramas dipada men,
\q2 oh mehkoaros me I kin koasoia kin mwomwen kadeikiehda.
\q1
\v 21-22 I me mwakelekel, ahpw I solahr katapanki.
\q2 I pwangadahr momour. Solahr mehkot I katapanki;
\q2 mwakelekel de dipan, Koht pahn ketin kamwomwkitailla.
\q1
\v 23 Ni ahnsou me aramas mwakelekel men kin mehla karuaru,
\q2 Koht kin ketin kiparamat.
\q1
\v 24 Koht ketikihongehr sampah rehn me suwed akan.
\q1 E ketin kakunlahr mesen sounkopwung kan.
\q1 Eri, ma kaidehk Koht me wia met, a ihs me wia?
\b
\q1
\v 25 Ei rahn akan kin marahrahn imwisekla, sohte rahn ehu me mwahu.
\q1
\v 26 Ei mour rasehng wahr me keieu marahra,
\q2 marahra rasehng paret men me kin pihrdiong pohn kisin mwahmw men.
\q1
\v 27-28 Ma I pahn sirei oh song en manokehla ei medek,
\q2 ei lokolok kan kin pwurodo pwehn kamasak ie;
\q2 I patohwan ese me Koht sohte ketin wiahkin ie aramas mwakelekel.
\q1
\v 29 Pwehki ei wialahr aramas dipan, dahme I pahn kedirepwki?
\q2
\v 30 Sohte sohpw kak widen sang dipei kan.
\q1
\v 31 Koht ketin keseielahr nan pwoahr samin ehu,
\q2 pil ei likou kan namenengkinielahr.
\q1
\v 32 Ma Koht aramas emen, I pahn kak sapeng;
\q2 se kak ketila nan mwoalen kopwung pwe se en kapwungala nanpwungat.
\q1
\v 33 Ahpw sohte emen kak kahkolong nanpwungat—
\q2 sohte emen kak kapwungala nanpwungen Koht oh ngehi.
\q1
\v 34 Maing Koht, komw ketin katokihedi omwi kalokei ie!
\q1 Komwi ketikihwei sapwellimomwi mwekid kamasepwehk kan!
\q1
\v 35 I sohte masepwehk. I pahn koasoi
\q2 pwehki I wehwehki audepen nan kapehdi.
\c 10
\q1
\v 1 I pwangadahr momour.
\q2 Komwi ketin karonge ei kaulim ni lingeringer.
\q1
\v 2 Maing Koht, komwi dehr ketin kadeikiehda.
\q2 Komwi mahsanihong ie! Dihp dah me I wiadahr?
\q1
\v 3 Me pwung ong komwi omwi kupwur loallapen?
\q2 En sautikihla mehkot me pein komwi ketin wiadahr?
\q2 Oh mwuhr kiparamatki koasoandien me suwed kan?
\q1
\v 4 Komwi kin ketin mahsanih soahng kan duwen me kiht aramas kin patohwan?
\q2
\v 5 Sapwellimomwi ieias pil mwotomwot duwehte en kiht aramas akan?
\q1
\v 6 Eri, dahme komwi kin ketin kilelehkihdi dipei kan koaros
\q2 oh ketin rapahkihki ei sapwung kan koaros?
\q1
\v 7 Komwi mwahngih me sohte dipei,
\q2 me sohte emen kak doareiehsang nin limomwien.\x - \xo 10:7 \xo*\xt Kupw 16.15.\xt*\x*
\b
\q1
\v 8 Nin limomwi kan me ketin wiaiehda,
\q2 oh met nin limomwi kan me pil kauweiehla.
\q1
\v 9 Komwi ketin tamataman me komwi ketin kapikiehda sang pwehl;
\q2 eri, komwi pahn ketin kapwureiehla pwe I en pil wiahla pwelpar?
\q1
\v 10 Komwi ketin karosonehda semeio pwehn wiaiehda;
\q2 komwi ketin kakairiehda nan kapehd en inei.\x - \xo 10:10 \xo*\xt Kupw 7.1-2.\xt*\x*
\q1
\v 11 Komwi ketikihong tih oh uduk en paliwerei
\q2 oh kidimkihla tih kat uduk oh kili.
\q1
\v 12 Komwi ketikihongieier mour oh limpoak poatopoat,
\q2 oh sapwellimomwi epwel me kolokol ie.
\q1
\v 13 Ahpw met I dehdehkiher me sang ni ahnsowo kohdo
\q2 komwi ketin koasoakoasone ni rir en kauweiehla.
\q1
\v 14 Komwi ketin mwasamwasahn ma I pahn wiahda dihp,
\q2 pwe komwi en dehr ketin mahkikihong ie.
\q1
\v 15 Ni ei dipadahr, I diarehr apwal sang rehmwi,
\q2 ahpw ni ei wia me pwung, sohte kaping sang rehmwi.
\q1 I paisuwedlahr oh nameneklahr kowahlap.
\q1
\v 16 Ma I pahn pweida mwahu pak ehu,
\q2 komwi kin ketin pwakih ie duwehte laion emen;
\q2 komwi pil ketin wia sapwellimomwi manaman akan pwe komwi en kauwehkiniehla.
\q1
\v 17 Ahnsou koaros komwi ketin sapwellimaniki sounkadehde me pahn uhwong ie;
\q2 omwi engieng pahi kin lalaudla ahnsou koaros;
\q2 komwi kin ketin koasoakoasoane ahnsou koaros ehu soahng tohrohr me komwi pahn ketin kauwehkiniehla.
\b
\q1
\v 18 Maing Koht, dahme komwi ketin mweidikihong ie I en ipwidi?
\q2 E konehngete I en kapilsalehdala mwohn aramas eh pahn kilang ie.
\q1
\v 19 Ei inensangete nan kapehd en inei kolahng nan sousou
\q2 mwahusang ei ipwidi.
\q1
\v 20 Ei mour saikinte pahn imwisekla? Komwi ketin piseksang ie!
\q2 Komwi ketin mweidohng ie I en pereperenki mahs ahnsou me luhwehdi nan ei mour.
\q1
\v 21 I nektehn mweselda oh sohte pahn pwurodo—
\q2 kohkolahng nan sahpw ehu me rotorot oh kansensuwed,
\q2
\v 22 sahpw rotorot, mwetehn, oh pingiping,
\q2 wasa me marain wia rotorot.
\c 11
\m \bk Sopahr \bk*
\q1
\v 1-2 Ia duwe, sohte emen pahn sapeng lokaia soh katepe pwukat?
\q2 Lokaia tohto kak kapwungala aramas emen?
\q1
\v 3 Sohp, ke lemeleme me se sohte kak sapeng komwi?
\q2 Me dene omwi lokaia kepweikeng kan pahn kahrehda at sohla pahn kak lokaia?
\q1
\v 4 Komwi lemeleme me omwi lokaia kan me mehlel;
\q2 komwi lemeleme me komwi me mwakelekel mwohn silangin Koht.
\q1
\v 5 Ia uwen ei men Koht en ketin sapeng komwi!
\q1
\v 6 E pahn mahsanihong komwi duwen soahng tohto en kupwurokong;
\q2 soahng kei mie me nohn loal me aramas sohte kak wehwehki.
\q1 Koht ketin kalokei komwi tikitik sang me konehng komwi en ale.
\b
\q1
\v 7 Komwi kak diarada imwin oh irepen
\q2 sapwellimen Koht lapalap oh manaman?
\q1
\v 8 Sohte irepen pahnlahng ong Koht,
\q2 ahpw komwi sohte kak dehdehki.
\q1 Koht mwahngih sapwen me melahr akan,
\q2 ahpw komwi sohte wehwehki.
\q1
\v 9 Sapwellimen Koht lapalap siksang mehlel sampah,
\q2 tehlap sang sehd.
\q1
\v 10 Ma Koht pahn ketikilahng komwi nan mwoalen kopwung,
\q2 ihs me kak kapweiekidi?
\q1
\v 11 Koht mwahngih ihs aramas me soh katepe;
\q2 e mahsanih arail wiewia suwed kan koaros.
\q1
\v 12 Aramas pweipwei kan pahn tapihada loalokongla
\q2 ni ahnsou me ahs lawalo kan pahn ipwidi mand.
\b
\q1
\v 13 Sohp, kapwungala nan kapehdomw. Sohpeiong Koht.
\q1
\v 14 Kesehwei me suwed oh sapwung sang nan imwomw.
\q1
\v 15 Komwi pwurehng uh mwohn sampah, ni kapehd kehlail oh tengeteng.
\q1
\v 16 Eri, omwi kahpwal akan ahpw pahn sohrala sang nan kapehdomw,
\q2 rasehng lapake me kin sohrala oh sohla me kin taman.
\q1
\v 17 Omwi mour ahpw pahn marain sang marain en ketipin en nin souwas,
\q2 oh ahnsoun rotorot en omwi mour pahn marain rasehng marain en nin sohrahn.
\q1
\v 18 Komwi pahn saledek sang apwal oh direkihla koapworopwor;
\q2 Koht pahn ketin doareikomwihla oh ketin kommoaleikomwihdi.
\q1
\v 19 Komwi sohla pahn masak omwi imwintihti kan;
\q2 aramas tohto pahn peki omwi sawas.
\q1
\v 20 Ahpw aramas suwed kan pahn kilikilengseli nan ar pwunod
\q2 oh diar me sohte wasa kis re kak pitla ie.
\q1 Ihte re pahn kasik mehla en lelohng irail.
\c 12
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 Ei, kumwail me ngilen aramas akan.
\q2 Ma kumwail pahn mehla, kupwurokong pahn pil iang kumwail sohrala.
\q1
\v 3 Ahpw pwehki eh mie ei mehn madamadau duwehte me kumwail ahneki;
\q2 I sohte dohsang kumwail ni ire wet;
\q2 aramas koaros wehwehki dahme kumwail ndahier.
\q1
\v 4 Kompoakepahi kan pil kouruhrkinieier met;
\q2 re kouruhr, mehndahte ei pwung oh mwakelekel;
\q2 ahpw mie ahnsou ehu me Koht ketin karonge ei kapakap.
\q1
\v 5 Sohte amwail apwal, ihme kumwail kepitkin ie;
\q2 kumwail wokiher aramas emen me nektehn pwupwudi.
\q1
\v 6 Ahpw sounpirap akan oh aramas akan me sohte ar Koht kin momour ni popohl,
\q2 mehnda ma ihte ar kehlail me re kin wiahki ar koht.
\b
\q1
\v 7 Pil soahng tohto me menpihr kan oh mahn akan kak sukuhlihkin kumwail;
\q2
\v 8 kumwail peki loalokong en mahn en sampah kan oh mahn en nansed akan.
\q1
\v 9 Irail koaros wehwehki me nin limen KAUN-O me kapikirailda.
\q1
\v 10 Iei Koht me kin ketin kaweid mour en sapwellime mahn akan;
\q2 mour en aramas koaros kin mihmi nin lime.
\q1
\v 11 Ahpw nin duwen lowemwen eh kin perenki song nemen kisin mwenge,
\q2 salengomw pil perenki rongorong ngilen mahsen kan.
\b
\q1
\v 12-13 Aramas mah ahneki kupwurokong,
\q2 ahpw Koht sapwellimaniki kupwurokong oh manaman.
\q1 Aramas mah kan kin erpit;
\q2 Koht sapwellimaniki erpit oh manaman en kamwakid wasa.
\q1
\v 14 Ma Koht pahn kauwehla, ihs me kak pwurehng onehda,
\q2 oh ihs me kak kasaledekihala aramas emen me Koht ketin salihedi?
\q1
\v 15 Pihl kin madada, ni ahnsou me Koht kin ketin kapweiekidi keteu;
\q2 e kin lapakehda ni ahnsou me e kin ketin kadaredi keteu.
\b
\q1
\v 16 Koht me ketin roson oh kin ketin powehdi ahnsou koaros;
\q2 me likamw oh sounwia likamw koaros kin mihmi pahn sapwellime manaman.
\q1
\v 17 E kin ketikihsang kupwurokong en kaun akan
\q2 oh kin ketin kupwurehda kaun akan en mwomwen pweipweila.
\q1
\v 18 E kin ketin kasapwilidi nanmwarki kan oh salihiraildi;
\q2
\v 19 e kin ketin kahaktikitikihala samworo kan oh aramas lapalap akan.
\q1
\v 20 E kin ketin kanennenihala aramas likilik kan,
\q2 oh ketikihsang kupwurokong en me mah kan.
\q1
\v 21 E kin ketin kanamenekihala me lapalap akan
\q2 oh katokihedi kehlail en kaun akan.
\q1
\v 22 E kin ketin kamarainihada wasa rotorot akan me rasehng wasa rotorot en mehla.
\q1
\v 23 E kin ketin kakehlahda oh ketikihong manaman ong wehi kan,
\q2 ahpw mwuhr e kin ketin kalowehdi oh kamwomwirailla.
\q1
\v 24 E kin ketin kupwurehda arail kaun akan en mwomwen pweipweila
\q2 oh ketin mweidohng irail en sansalongseli wasa kan;
\q2
\v 25 re dedehmseli wasa nan rot oh wasawasasseli duwehte aramas sakaula kan.
\c 13
\q1
\v 1-2 Mehkoaros me kumwail nda, I rongehr mahs.
\q2 I wehwehki koaros; I pil wehwehki duwehte kumwail.
\q2 I sohte mihla pahmwail.
\q1
\v 3 Ahpw I pahn akupwungiong Koht, kaidehk kumwail;
\q2 I men rapahki ei pwung pahn kupwure.
\q1
\v 4 Kumwail kidimkihla amwail sawehwe kan likamw;
\q2 kumwail duwehte toahkte kan me sohte kak kamwahwihala aramas.
\q1
\v 5 Kumwail dehr nda mehkot, pwe aramas en lemeleme me kumwail aramas loalokong kei!
\b
\q1
\v 6 Kumwail rong duwen ei pahn patohwanda ei repenpwung.
\q2
\v 7 Dahme kumwail likilikamwki?
\q2 Kumwail lemeleme me amwail likamw akan pahn wia kamwahu ong Koht?
\q1
\v 8 Kumwail songosong en doarehla?
\q2 Kumwail pahn lelki sapwellime repenpwung nan mwoalen kopwung?
\q1
\v 9 Ma Koht pahn ketin kasawih kumwail, e pahn ketin diar mehkot mwahu rehmwail?
\q2 Kumwail lemeleme me kumwail kak pitih Koht duwehte amwail pitih aramas?
\q1
\v 10 Mehnda ma amwail uhwong me rir,
\q2 ahpw e pahn ketin kapwungohng kumwail,
\q2
\v 11 oh sapwellime manaman pahn kadirehkinkumwailla masepwehk kowahlap.
\q1
\v 12 Amwail padahk kan soh katepe rasehng pehs;
\q2 amwail akupwung kan me luwet rasehng pwehl.
\q1
\v 13 Kumwail nennenla oh mweidohng ie I en koasoi,
\q2 oh I nek pein dolung wahn ei koasoi kan.
\b
\q1
\v 14 I onopadahr I en pangala ei mour.
\q1
\v 15 Solahr ei koapworopwor, eri ia duwen ma Koht pahn ketin kemeiehla?
\q2 I pahn kasalehda ei repengpwung pahn kupwure.
\q1
\v 16 Mweinele met pahn doareiehla,
\q2 pwehki eh sohte aramas suwed men kak eimah mwohn silangin Koht.
\q1
\v 17 Eri, kumwail rong ei pahn sakarada.
\q1
\v 18 I onopadahr I en kasalehda ei repengpwung,
\q2 pwehki ei ese me ngehi me pwung.
\b
\q1
\v 19 Maing Koht, komwi pahn ketidohn kasalehda ei sapwung?
\q2 Ma komwi pahn ketin wia met, I onopadahr I en nennenla oh mehla.
\q1
\v 20 Komwi ketin mweidohng ie I en peki soahngte riau; eri komwi ketin kupwure,
\q2 oh I sohte pahn song en rukusang komwi;
\q2
\v 21 komwi ketin katokihedi omwi kalokei ie, oh dehr kauwehkiniehla masepwehk mwuledek.
\b
\q1
\v 22 Maing Koht, komwi ketin mahsen mahs, I ahpw pahn sapeng.
\q2 De mweidohng ie I en pato mahs, komwi ahpw ketin sapeng.
\q1
\v 23 Ia dipei kan? Ia sapwung me I wiadahr?
\q2 Ia sapwung me I dipikidahr?
\b
\q1
\v 24 Dahme komwi ketin rirkihsang ie?
\q2 Dahme komwi ketin wiahkin ie imwintihti men?
\q1
\v 25 Komwi songosong en kamasak ie? I rasehng tehndipw ieu;
\q2 komwi mahmahweniong tehndipw meng ieu.
\b
\q1
\v 26 Komwi ketin uhkihong ie kadip kapahtou laud kei,
\q2 pwehki dihp akan me I wiadahr ni ei pwulopwul.
\q1
\v 27 Komwi ketin salihkidier nehi kan sel mete;
\q2 komwi kin ketin mwasamwasahn kahk koaros me I kin wia,
\q2 oh pil kin ketin kasawih lipwen nehi kan.\x - \xo 13:27 \xo*\xt Sohp 33.11.\xt*\x*
\q1
\v 28 Pwehki met, I ahpw ohkilahr rasehng lepin tuhke mwoasoangoat,
\q2 rasehng likou me loangenmwet kangalahr.
\c 14
\q1
\v 1 Kitail koaros ipwidi luwet.
\q2 Aramas koaros ahneki soangen mourteieu me mwotomwot oh diren apwal
\q1
\v 2 Kitail kin keirda oh mengidi, rasehng wahnrohs kan;
\q2 kitail kin sohrala duwehte mwete.
\q1
\v 3 Maing Koht, ia duwe, komw pahn ketin kupwukupwure ie,
\q2 de malipeiewohng rehmwi pwe I en pakadeikda?
\q1
\v 4 Sohte mehkot mwakelekel kak kohsang
\q2 ni mehkot samin duwehte aramas.
\q1
\v 5 Reireien ahnsoun eh mour kin kileldier mwohn eh pahn imwisekla—
\q2 sounpwong depe e pahn momourki.
\q1 Komw ketin kileledier, oh sohte me pahn wekidala.
\q1
\v 6 Komw ketin sohpeiweisang pwe en kelehpwla,
\q2 oh mweidohng en pereperenki eh mour apwal, ma e kak.
\b
\q1
\v 7 Mie koapworopwor nin tuhke pwoat me paldier,
\q2 e kak pwurehng mourda oh wosada.
\q1
\v 8 Mehnda ma kalewe kan mahlahr,
\q2 oh paliweren tuhkeo mwoasoangotalahr nanpwel,
\q2
\v 9 pihl kak kawosehda pwe en wiahla tuhke kapw pwoat.
\q1
\v 10 Ahpw aramas emen kin mehla, oh iei met imwilahn mehkoaros reh;
\q2 e kin mehla, oh ia ih met?
\b
\q1
\v 11 Ahnsou ehu pahn kohdo me pillap akan pahn tokedihsang pwilipwiliwei,
\q2 oh pilen madau kan pahn pil madada,
\q2
\v 12 ahpw me melahr akan sohte pahn mourda.
\q1 Re soh mwahn pahn pwourda nindokon lahng eh pahn mihmiehte;
\q1 re soh mwahn pahn pirida sang ar meir.
\b
\q1
\v 13 I ahpw men komwi en ketin nekidiehla nan sapwen me melahr akan;
\q2 komw ketin karirihiehla, omwi engieng lao tokedi,
\q2 komwi ahpw ketin kilelehdi ahnsou me komwi pahn ketin taman ie.
\q1
\v 14 Ma aramas emen pahn mehla, e kak pwurehng mourda?
\q1 Ahpw I pahn awiawihete ahnsou mwahu sang met,
\q2 oh kasikasik ahnsou apwal wet lao sohrala.
\q1
\v 15 Eri, ahnsowo, komw pahn ketin malipe ie, I ahpw pahn patohwan sapeng,
\q2 komw ahpw pahn kupwurperenkiniehda, wiepen nin limwomwiet.
\q1
\v 16 Ahnsowo komw pahn ketin mwasamwasahn kahk koaros en ei mour,
\q2 ahpw komw sohte pahn ketin kupwukupwure dipei kan.
\q1
\v 17 Komw pahn ketin mahkikihong ie dipei kan oh ketin kasohrehla;
\q2 komw pahn ketin irisala sapwung koaros me I wiadahr.
\b
\q1
\v 18 Ahnsou ehu pahn kohdo me nahna kan pahn pwupwudi
\q2 oh paipalap akan pahn tohrek sang ar wasa kan.
\q1
\v 19 Pihl kan pahn koupwoarepeseng paip akan,
\q2 oh keteu mosul kan pahn kangasang pwelen sahpw akan;
\q2 ih duwen omwi kin ketin kasohrehla en aramas ar koapworopwor ong mour.
\q1
\v 20 Komw kin ketin powehdi aramas oh kadarala kohkohlahte;
\q2 mese kin mwomwsuwedla ni eh kin mehla.
\q1
\v 21 Nah seri kan kin ale wahu, ahpw e sohte mwahn kin ese;
\q2 re kin paisuwedla, a sohte me kin ndahng.
\q1
\v 22 Ihte me e kin pehm, medek en paliwereo,
\q2 oh nsensuwed en nan kapehde.
\c 15
\m \bk Elipas \bk*
\s1 Keriaun Koasoakoasoipene
\r (15. 1—21.34)
\q1
\v 1-2 Sohp, sohte audepen omwi lokaia kan!
\q1
\v 3 Sohte aramas loalokong men pahn patohwanda soahng kan me komw patohwandahr
\q2 de doarehkihla pein ih soangen lokaia sawehwe kan.
\q1
\v 4 Ma iei duwen omwi koasoandien men, sohte emen pahn masak Koht;
\q2 sohte me pahn kapakapohng.
\q1
\v 5 Omwi mour suwed sansalkidahr dahme komw koasoia;
\q2 komw songosong en rirla pahn omwi koasoi en loalokong kan.
\q1
\v 6 Sohte anahnepen I en kadeingkomwihda;
\q2 pein komwi kadeingkomwihda sang ni omwi koasoi kan koaros.
\b
\q1
\v 7 Komw lemeleme me komwi tepin aramas me ipwidi nan sampah?
\q2 Komw iang pato wasao ni ahnsou me Koht ketin kapikada nahna kan?
\q1
\v 8 Komw rong duwen sapwellimen Koht koasoandi kan?
\q2 Komwi kelehpw me ahneki kupwurokong en aramas?
\q1
\v 9 Sohte mehkot me komwi ese me se sehse.
\q1
\v 10 Se padahngki at kupwurokong sang rehn me mah kan—
\q2 sang rehn me ipwidi mwohn semomwio.
\b
\q1
\v 11 Koht kupwurki koaloalamwahwih komwi; a dahme komw soikikihla?
\q2 Se kin koasoi ni mwaren Koht ni ngihl mwahu, oh meleilei.
\q1
\v 12 Dahme komw mwekidkidahr oh kangkakil kin kiht ni lingeringer.
\q1
\v 13 Komw lingeringerdahr pahn Koht oh kadeikadahr.
\b
\q1
\v 14 Mie aramas emen me uhdahn mwakelekel?
\q2 Mie emen me kak pwung mwohn silangin Koht?\x - \xo 15:14 \xo*\xt Sohp 25.4-6.\xt*\x*
\q1
\v 15 Koht sohte pil kin ketin likih sapwellime tohnleng kan;
\q2 pwe irail pil sohte kin mwakelekel mwohn silangi.
\q1
\v 16 Oh aramas kin tungoalehla suwed duwehte pihl;
\q2 ei, aramas ohlahr; sohte katepen aramas.
\b
\q1
\v 17 Eri rong, Sohp, I pahn koasoia dahme I ese.
\q1
\v 18 Aramas loalokong kan padahkihongieier me mehlel
\q2 me re padahngkiher sang samarail ko,
\q2 oh re sohte ekihla mehkot rir.
\q1
\v 19 Sohte mehn liki kousoan nan sapwarailo;
\q2 sohte emen me kahluwairail sang pahn kupwur en Koht.
\b
\q1
\v 20 Aramas suwed me kin kaloke meteikan
\q2 pahn lokolok erein eh mour.
\q1
\v 21 Ngihl kamasepwehk pahn peipeidohng nan salenge,
\q2 oh sounpirap akan pahn kauwehla ni eh lemeleme me e nsenamwahu.
\q1
\v 22 Sohte eh koapworopwor en pitsang nan rotorot,
\q2 mie kedlahs awiawih wasa kis pwehn kemehla,
\q2
\v 23 oh menpihr toantoal en nan sapwtehn kan awiawih pwe re en kangala paliwere.
\q1 E wehwehki me rahn kohkohdo kan en eh mour me rotorot;
\q2
\v 24 kahpwal, me rasehng nanmwarki manaman emen,
\q2 awiawih pwehn mahweniong ih.
\b
\q1
\v 25 Met iei pwais en aramas
\q2 me kin rokepene kumwuti ong Koht
\q2 oh uhwong Wasa Lapalahpie.
\q1
\v 26-27 Aramas meno me aklapalap oh kahngohdi;
\q2 e kin keptakaila kolokol nah mehn sansar
\q2 oh kin mwadangalahng peiong Koht.
\b
\q1
\v 28 Met iei aramas emen me kin kalowehdi kahnimw kan
\q2 oh kalowehdi ihmw akan me towe kan tangehrdoaui,
\q2 ahpw mahwen pahn kamwomwala kahnimw pwuko oh ihmw akan.
\q1
\v 29 E sohte pahn kepwehpwe ahnsou reirei;
\q2 eh kepwe kan pahn mwadang sohrasang.
\q1 Pil mwetehn paliwere nan pwehl pahn sohrala,
\q2
\v 30 oh e sohte pahn pitsang rotorot.
\q1 E pahn rasehng tuhke pwoat
\q2 me kisiniei karongelahr rah kan,
\q2 me kisinieng ipirasangehr wah kan.
\q1
\v 31 Ma e pahn pweipwei oh likihala suwed,
\q2 eri, suwed pahn wiahla ketingpe.
\q1
\v 32 Mwohn eh rahn akan eh pahn leledo, e pahn sohrala,
\q2 sohrala rasehng rahntuhke me sohte kak pwurehng wosada.
\q1
\v 33 E pahn rasehng tuhkehn wain me wah pwul kan pwupwudihsangehr;
\q2 rasehng tuhkehn olip me wah kan mweredihsangehr.
\q1
\v 34 Sohte pahn kadaudok en aramas akan me sohte ar Koht,
\q2 oh kisiniei pahn kamwomwala imwen aramas me kin pwainda mehkot ni ahl sapwung.
\q1
\v 35 Ih soangen aramas pwukat me kin wiahda koasoandien kahpwal oh suwed;
\q2 nan mohngiongirail kin diren mwersuwed ahnsou koaros.
\c 16
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 I rongehr soangen lokaia kan mahs;
\q2 kansenamwahu me kumwail kihong ie, wia lokolok ehu rehi.
\q1
\v 3 Kumwail pahn wie koasoakoasoi kohkohlahte?
\q2 Sohte pahn imwin amwail koasoi kan?
\q1
\v 4 Ma kumwail me mi nan dewei, a ngehi nan dewemwail,
\q2 I kak koasoia mehkoaros me kumwail koasoakoasoia.
\q1 I kak itikala moangei ni mwomwen loalokong
\q2 oh kapwilewei ei koasoi.
\q1
\v 5 I kak kakehlakahkin kumwail ei kaweid
\q2 oh wiewia koasoi kansenamwahu ong kumwail.
\b
\q1
\v 6 Ahpw ei koasoi kan sohte kak wia mehn sawas,
\q2 oh ei nennenla sohte kameleileidi ei medek.
\q1
\v 7 Maing Koht, komwi ketin katioweielahr;
\q2 komwi ketin mweidohng ei peneinei en mehla.
\q2
\v 8 Komwi ketin koliedier; komwi me ei imwintihti.
\q1 Tih oh kiliet me luhwehdi,
\q2 oh aramas kin wiahki me met iei kadehdehpen dipei.
\b
\q1
\v 9 Koht ketin dapengpeseng paliwerei nan sapwellime engieng;
\q2 e kin ketin kamoakamoale ie nan sapwellime engieng.
\q1
\v 10 Aramas kin kepitkin ie;
\q2 re kin kapiliepene oh pohr meseiet.
\q1
\v 11 Koht ketin mweidielahr nan pehn aramas suwed kan.
\q1
\v 12 Mahs I kin momour ni popohl,
\q2 ahpw Koht ketin koledier tepinwerei
\q2 oh wokih ie oh kauweiehla.
\q1 Koht ketin wiahkin ie wasahn sosohng en kesik
\q2
\v 13 oh kin ketin kadarodohng ie arep sang wasa koaros—
\q2 arep me kin lel ie oh kauweiehla;
\q2 ahpw e sohte kin ketin poakeiehla.
\q1
\v 14 E kin ketin kauweiehla pak tohto;
\q2 e kin ketin kasikih ie duwehte sounpei men me sahlielkilahr eh lingeringer.
\b
\q1
\v 15 I kin mwahiei oh likawih likoun nsensuwed,
\q2 oh lohdier oh mwomwohd nan pwelpar.
\q1
\v 16 I sengisengehr lao poaren mesei kat weitahtahla,
\q2 oh poaren mesei kat mpwospeseng oh toal pahn kilin mesei kat,
\q2
\v 17 ahpw I sohte dipikihda mwekid suwed ehu,
\q2 oh ei kapakapohng Koht me mehlel.
\b
\q1
\v 18 Oh Sampah, ke dehr ekihla sapwung kan me wiawihong ie!
\q1 Ke dehr mweidohng ngilen ei peki sawas en pwuhng en nennenlahte!
\q1
\v 19 Mie emen me ketiket nanleng
\q2 me pahn iangiehla oh uhpalihkin ie.\x - \xo 16:19 \xo*\xt Sohp 19.25.\xt*\x*
\q1
\v 20 Kompoakepahi kan kin kepitkin ie;
\q2 poaren mesei kin kakerehdi pilen mesei ong Koht.
\q1
\v 21 I men emen en sewese ie rehn Koht,
\q2 duwen aramas emen eh kin pekipeki sawas ong kompoakepah.
\q1
\v 22 Ei sounpar akan samwalahr,
\q2 oh I alialu nan ahlo me sohte me kin pwurala mwuri.
\c 17
\q1
\v 1 Imwin ei mour kerendohr, I solahr kak esingek;
\q2 solahr ahi mehkot me luhwe, ihte nan sousou.
\q1
\v 2 I kin kilang duwen aramas koaros ar kin kapailokei ie.
\q1
\v 3 Maing Koht, I kin mehlel. Komwi ketin kupwurehla ei pato.
\q2 Sohte emen me utung dahme I patohwan.
\q1
\v 4 Komwi ketin karotongelahr arail lamalam akan pwe re en dehr rong mehkan me mie katepe;
\q2 komwi dehr ketin mweidohng re en pereperenki ar poweiehdi.
\q1
\v 5 Nan lepin padahk en mahs ako aramas emen pangalahr kompoakepah kan pwehn ale pweipweiki,
\q2 oh nah seri kan ahpw alehki lokolok.
\q1
\v 6 Oh met aramas akan kin doadoahngki lepin padahk pwukat pwe re en uhkihong ie;
\q2 re kin kohdo oh kandipih meseiet.
\q1
\v 7 I kereniongehr maskunkihla ei nsensuwed;
\q2 pehi oh nehi kat ahtikitiklahr rasehng mwetehn paliweren aramas.
\q1
\v 8 Irail kan me kasik me irail me pwung pwuriamweikihla,
\q2 oh irail koaros kadeikiehda me dene sohte ei Koht.
\q1
\v 9 Irail kan me kasik me dene re me wahu
\q2 kin kamehlele me irail me pwung.
\q1
\v 10 Ahpw ma irail koaros kohdo oh uh mwohi,
\q2 sohte emen rehrail me I pahn diar me loalokong.
\q1
\v 11 Ei rahn akan imwiseklahr; ei koasoandi kan ohlahr;
\q2 ei koapworopwor sohralahr.
\q1
\v 12 Ahpw kompoakepahi kan kin nda me nipwong iei nin rahn;
\q2 re kin nda me marain kerendohr,
\q2 ahpw I ese me I mihmihte nan rotorot.
\q1
\v 13 Ihte ei koapworopwor sapwen me melahr akan,
\q2 wasa me I pahn wendi meirla nan rotorot.
\q1
\v 14 I pahn wiahkihla semei ei sousou,
\q2 oh mwahs akan me pahn kangiehla
\q2 I pahn wiahkihla inei oh riei serepein.
\q1
\v 15 Mie ehu koapworopwor ong ie?
\q2 Ihs me kilangadahr ehu?
\q1
\v 16 Sohte koapworopwor pahn iang ie
\q2 ni ei pahn kohdilahng nan sapwen me melahr akan.
\c 18
\m \bk Pildad \bk*
\q1
\v 1-2 Sohp, soangen aramas komwi en sohte kak nennenla?
\q2 Ma komw uhdi oh rong, se pahn kak koasoi ong komwi.
\q1
\v 3 Dahme komw lemelemehki me se me nohn pweipwei duwehte kou?
\q1
\v 4 Komw pein kauwehkinkomwilahr omwi lingeringer.
\q2 Sampah pahn tehnla pwehki omwi lingeringer?
\q2 Koht en ketin kamwakid nahna kan pwe komwi en nsenmwahula?
\b
\q1
\v 5 En aramas suwed men eh marain pahn wie rotorotte;
\q2 marain sohte pahn pwurehng lulda.\x - \xo 18:5 \xo*\xt Sohp 21.17.\xt*\x*
\q1
\v 6 Lamp en nan imwe pahn wie rotorot.
\q1
\v 7 Mahs e kin sokedi teng, ahpw met e dipekelekelehr;
\q2 e pwupwudi—e pwupwudi pahn pein eh kaweid.
\q1
\v 8 E weidlong nan uhk ehu, oh neh kan tengalahr;
\q2
\v 9 lidip ehu koledi keimw en neh kan oh katengehdi.
\q1
\v 10 Lidip ehu ekieklahr nan pwehl;
\q2 lidip ehu kohdiongehr nan ele.
\q1
\v 11 Kamasepwehk kapilpenehr oh awiawih;
\q2 kamasepwehk wet kin pwakipwakih eh kahk koaros.
\q1
\v 12 E kepwehpwe mahs, ahpw met e duhpeklahr;
\q2 kahpwal kin uh limwah oh awiawih.
\q1
\v 13 Soumwahu suwed ehu doupesengier ni paliwere
\q2 oh kahredahr peh oh neh kan eh mwoasoangotalahr.
\q1
\v 14 E pehdsangehr nan imwe impwal me e kin saledek sang apwal akan loale,
\q2 oh e ruwahdeklahngehr mwohn Nanmwarki Mehla.
\q1
\v 15 Eri, met emen sohte lipilipil kak en kousoanla nan imwe impwal—
\q2 mwurin suwepel okohk eh pahn kamweremwerdiong loale pwehn kamwakelehda.\f h \fr 18:15 \fr*\fk PWEHN KAMWAKELEHDA: \fk*\ft Mehn mahs akan kin doadoahngki suwepel okohk pwehn kamwakelehda oh kihsang mwahs nan pere kan me aramas kin mehla ie.\ft*\f*
\q1
\v 16 Kalowe oh rah kan mengilahr.
\q1
\v 17 Eh ndand imwiseklahr nan imwe oh wasa teikan;
\q2 solahr emen me taman.
\q1
\v 18 E pahn koakoahk sang nan sapwen me momour kan,
\q2 koakoahk sang nan marain kolahng nan rotorot.
\q1
\v 19 Sohte kadaudoke, sohte emen me luhwehdi.
\q1
\v 20 Sang palimese lel palikapi, koaros me pahn rong eh lokolok
\q2 pahn rerrerki ar masepwehk.
\q1
\v 21 Met iei lokolok en aramas suwed,
\q2 lokolok en irail kan me sohte katapanki Koht.
\c 19
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 Dahme kumwail kapwukapwunodehkin ie mahsen pwukan?
\q1
\v 3 Pak tohtohie kumwail wia kauweielahr,
\q2 oh sohte mwahn namenengki amwail kalokei ie.
\q1
\v 4 Eri da?
\q2 Ma I sapwungalahr, ei pwukoa met.
\q1
\v 5 Kumwail kin lemeleme me kumwail mwahusang ie;
\q2 oh kin wiahki ei apwal kadehdehpen ei dipan.
\q1
\v 6 Kumwail sohte kak wehwehki me Koht me ketin kupwuredahr met?
\q2 E ketikidier lidip ehu pwe en ketin kalowehkiniehdi.
\q1
\v 7 I kin weriwerki lokolok wet,
\q2 ahpw sohte mehmen rong ie;
\q2 I kin pekipeki ei pwuhng, ahpw sohte diar.
\q1
\v 8 Koht ketin perehsang ie ahlo, I solahr kak kotehla;
\q2 e ketin kipehkidier ahlo rotorot.
\q1
\v 9 E ketikihsang ie ei kepwe kan koaros,
\q2 oh kauwehla lingan en edei.
\q1
\v 10 E ketin kalipwelipwehda wasa koaros en paliwereiet.
\q1 E ketin kanekehsang loalei koapworopwor koaros.
\q2 oh ketin mweidala pwe I en luwetala oh mehla.
\q1
\v 11 Koht ketin kauwong ie sapwellime engieng,
\q2 oh ketin wiahkiniehla sapwellime imwintihti lapalap.
\q1
\v 12 E ketin poaronehdo sapwellime karis kan pwe re en mahweniong ie;
\q2 re weirda ar wasahn pei oh kapiliepene.
\b
\q1
\v 13 Koht ketin kupwuredahr riei kan en keseiehla;
\q2 mehn liki men ngehi nanpwungen kompoakepahi kan;
\q2
\v 14 kisehi kan oh kompoakepahi kan tangehrdoaui.
\q1
\v 15 Mehn keiru kan me mi nan imwei manokeielahr;
\q2 serepein kan me kin papah ie pil wiahkinielahr mehn liki men.
\q1
\v 16 Ni ei kin likwerih ladu men, e sohte kin sapeng ie—
\q2 ni ei pil kin peki en sewesei ie, e kin nennenlahte.
\q1
\v 17 Ei pwoud sohte kakohng engin eweiet;
\q2 oh pein riei kan sohte kin men keidohng mpei.
\q1
\v 18 Seri kan kin mwamwahlikin ie, oh kin kouruhrkin ie, ni ar kin kilengiehda.
\q1
\v 19 Me keieu kompoakepahnkin ie kan kin sautkin ie;
\q2 irail kan me I kin keieu poakepoake, re pelianiedahr. \x - \xo 19:19 \xo*\xt Sir 6.8.\xt*\x*
\q1
\v 20 Kiliet mwotoudier oh mwerekireklahr pohn tih kat;
\q2 metehr kis pwe ei mour en lussang ie.
\q1
\v 21 Kumwail kompoakepahi kan, kumwail poakeiehla!
\q2 Nin limen Koht pohriedier.
\q1
\v 22 Dahme kumwail kalokalokehkin ie, duwehte me Koht ketin wiahiong ie?
\q2 Eri da? E saikinte itar amwail kalokaloke ie?
\b
\q1
\v 23 I men emen en tamatamante ei lokaia kat
\q2 oh ntingihedi nan ehu pwuhken!
\q1
\v 24 De ei lokaia kat en siseldiong pohn takai,
\q2 pwe re en mihmihte kohkohlahte.
\b
\q1
\v 25 Ahpw iet, I ese me mie mehmen nanleng
\q2 me pahn ketidohng sewese ie.
\q1
\v 26 Pil mwurin kiliet eh pahn ohkihla soumwahu wet,
\q2 I pahn kilangki Koht paliwereiet.
\q1
\v 27 I pahn kilangki pein pwoaren mesei kat,
\q2 oh e sohte pahn mwomwen mehn liki men.
\b
\q1 Nan kapehdiet tikitingkihla amwail ketihtihki,
\q2
\v 28 “A ia duwen atail kak kaloke?”
\q2 Kumwail kin raparapahki dahme kumwail pahn kak uhkihong ie.
\q1
\v 29 Eri met, kumwail en masak kedlahso—
\q2 kedlahs me kin wahdo engieng en Koht pohn dihp,
\q2 pwe kumwail en esehla me mie emen me kin wia kadeik.
\c 20
\m \bk Sopahr \bk*
\q1
\v 1-2 Sohp, komw kapwunodeiedahr, I ahpw men sapengkomwihda.
\q2
\v 3 Dahme komw patohwan en, wia lokaiahn kepweikeng ehu,
\q2 ahpw I ese dahme I pahn sapengkin komwi.
\b
\q1
\v 4 Komw uhdahn patohwan me sang kawao,
\q2 ni ahnsou me tepin aramas kohdiong nin sampah,
\q2
\v 5 sohte aramas suwed men kin nsenamwahu ahnsou reirei.
\q1
\v 6 Mweinele e kak lapalapala, leldahla pahnlahng,
\q2 inenen lapalap oh moange sair depwek kan,
\q2
\v 7 ahpw e pahn ipirekpeseng duwehte pwelpar.
\q1 Irail kan me kin ese ih
\q2 pahn medemedewe wasa me e kohla ie.
\q1
\v 8 E pahn sohrala rasehng ouraman ehu, rasehng kaudiahl ehu nipwong,
\q2 me sohte pahn pwurehng sansal.\x - \xo 20:8 \xo*\xt Kupw 5.14.\xt*\x*
\q1
\v 9 E pahn sohrasang wasa me e kin kousoan ie;
\q2
\v 10 oh nah pwutak kan pahn kapwungkihla eh pweipwand mehkan me e pirapahsangehr me semwehmwe kan.
\q1
\v 11 Paliwere me kehlail ni eh mwahnakapw,
\q2 ahpw mwurin ahnsou kis e pahn wiepwella.
\b
\q1
\v 12-13 Suwed inenen iou nan ewe
\q2 ihme e kin kolokolki ekei nan ewe pwe en kin songosong nemeneme.
\q1
\v 14 Ahpw nan kepehde kisin mwenge kin katikala,
\q2 katikala rasehng pwoisin.
\q1
\v 15 Aramas suwed kin mwuskihla eh kepwe me e kin pirapahda;
\q2 Koht kin ketin pwurehng kapwurehsang, pil kapwurehsang nan kapehde.
\q1
\v 16 Me aramas suwed men kin kangala rasehng pwoisin;
\q2 aramaso pahn mehkihla rasehng poisin en sineik.
\q1
\v 17 E sohte pahn mour pwehn kilang pwilipwildohn lehn olip
\q2 de pwilipwildohn milik oh sukehn loangalap.
\q1
\v 18 E pahn kapwurehla mehkoaros me e koadoahkihada;
\q2 e sohte pahn ahneki ahnsou mwahu en pereperenki eh pai,
\q2
\v 19 pwehki eh kaloke oh pohnsehse me semwehmwe kan
\q2 oh adihasang ihmw kan me emen tohrohr kauwadahr.
\q1
\v 20 E sohte kin itarki eh mehwo.
\q1
\v 21 Ni eh kin mwenge, sohte kin mie luhwe,
\q2 ahpw met eh paiamwahu pahn imwiseklahr.
\q1
\v 22 Ni eh mwohdalahr pohn eh pai
\q2 toutou en eh pwunod koaros pahn kauwehla.
\q1
\v 23 Mweidohng en kangala mehkoaros me e anahne!
\q2 Koht pahn ketin kaloke nan sapwellime engieng kowahlap.
\q1
\v 24 Ni eh pahn song en doarehsang pein ih kedlahs mete,
\q2 kesik ketieu prons ehu pahn kaskihedi.\x - \xo 20:24 \xo*\xt Kupw 5.17-23.\xt*\x*
\q1
\v 25 Arep ehu pahn lel pwar paliwere;
\q2 oh nta pahn kerekeredi ni imwin arepo,
\q2 oh masepwehk pahn karerehda nan kapehde.
\q1
\v 26 Mehkoaros me e nekidalahr pahn mwomwla;
\q2 kisiniei ehu me kaidehn pehn aramas me isikada
\q2 pahn isikala ih oh eh peneinei.
\q1
\v 27 Nanleng pahn kasalehda dipen aramas menet,
\q2 oh sampah pahn wia sounkadehdehpen dipe.
\q1
\v 28 Eh pai koaros pahn mwomwla
\q2 nan lapake en sapwellimen Koht engieng.
\b
\q1
\v 29 Met iei lokolok en aramas suwed,
\q2 lokolok me Koht ketin kilelehiong irail.
\c 21
\q1
\v 1-2 Rong dahme I ndinda;
\q2 ihte soangen kansenamwahu me I peki sang rehmwi.
\q1
\v 3 Mweidohng ie mahs I en koasoi oh mwuhr,
\q2 ni ei pahn kaimwisakala ei koasoi, kumwail nek kouruhrkin ie.
\b
\q1
\v 4 Ei akupwung kaidehn ong aramas;
\q2 mie kahrepe ehu me I solahr kak nennekihla.
\q1
\v 5 Kumwail kilang ie. Met sohte itar
\q2 kumwail en kilikilang oh nennenkihla amwail pwuriamwei?
\q1
\v 6 Ni ei kin medemedewe dahme wiawihong ie,
\q2 I kin pwuriamweila, oh rerrerki ei masak.
\b
\q1
\v 7 Dahme Koht kin ketin mweidikihong aramas suwed kan en momour,
\q2 mweidohng irail en mour werei oh paiamwahu?
\q1
\v 8 Re neitik seri oh neirail seri kan pil neitik,
\q2 oh re kin momour pwe re en kilang irail ni ar kekeirda.
\q1
\v 9 Koht sohte kin ketikidohng kahpwal nan imwarail kan;
\q2 re sohte kin ahneki mour kamasepwehk.
\q1
\v 10 Ei, neirail kou kan kin kaparapar
\q2 oh neitik ni sohte kahpwal.
\q1
\v 11 Neirail seri kan kin tangseli oh mwadongseli rasehng sihmpwul kan
\q2
\v 12 oh kahlengki ngilen arp oh keseng pepeuk kan.
\q1
\v 13 Re kin momour ni popohl
\q2 oh mehla sohte lokolok.
\b
\q1
\v 14 Me suwed kan kin patohwanohng Koht en dehr ketin kedirepwe irail;
\q2 re sohte kin men ese kupwure ong irail.
\q1
\v 15 Re kin medemedewe me sohte anahnepen re en papah Koht,
\q2 oh pil sohte kamwahupen ar pahn kapakapohng.
\q1
\v 16 Re kin kosekose me dene re pweida sang ni pein ar kehl,
\q2 ahpw I sohte kak pwungki arail lamalam.
\b
\q1
\v 17 Marain en me suwed akan kin kak kunla?
\q2 Mie emen irail kin lelohng apwal?
\q1 Koht kin ketin kaloke me suwed akan nan sapwellime engieng
\q2
\v 18 oh ipirirailla rasehng dihpw meng nan kisinieng,
\q2 de pwelpar nan melimel?
\b
\q1
\v 19 Kumwail kin kosekose me Koht kin ketin kaloke seri men pwehki dipen eh pahpa.
\q1 Soh! Koht en ketin kalokehki me dipan akan pein diparail kan;
\q2 en ketin kasalehda me e wia met pwehki diparail kan.
\q1
\v 20 Me dipan akan en pein toutoukihla ar lokolok;
\q2 re en pein pehm engieng en Koht Wasa Lapalahpie.
\q1
\v 21 Ni mour en aramas emen eh imwiseklahr,
\q2 ia duwe, e kin nsenohki ma nah seri kan nsenamwahu?
\q1
\v 22 Mie aramas emen kak padahkihong Koht mehkot,
\q2 Koht me pil kin ketin kapwung me lapalap akan?
\b
\q1
\v 23-24 Ekei aramas kin kekehlailte lao lel rahn me re kin mehla;
\q2 re kin mehla ni nsenamwahu oh meleilei,
\q2 paliwararail kan kin kaselelki mwenge mwahu.
\q1
\v 25 Ekei sohte kin nsenamwahu;
\q2 re kin momour oh mehla nan ar kapehd toutou.
\q1
\v 26 Ahpw koaros duwepenehte me kin mehla oh seridi;
\q2 irail koaros mwahs kin kadirehla paliwararail.
\b
\q1
\v 27 I ese amwail lamalam suwed kan.
\q1
\v 28 Kumwail kin idek, “Ia imwen ohl lapalapo met,
\q2 ohl me kin wia me suwedo?”
\b
\q1
\v 29 Kumwail koasoiengehr aramas akan me kin seiloak?
\q2 Kumwail sohte ese pakair kan me re kin wa kohdo?
\q1
\v 30 Ni rahn me Koht kin ketin kaloke aramas akan nan sapwellime engieng,
\q2 me suwed kan kin pitla ahnsou koaros.
\q1
\v 31 Sohte me kin kedipa aramas suwed,
\q2 de dupukohng mehkoaros me e wiadahr.
\q1
\v 32 Ni eh kin wisiklahng wasahn seridi en me melahr akan,
\q2 ong ni eh sousou me silasil mwahu,
\q2
\v 33 kapar en aramas ngeder kin iang kolahng ni sousowo,
\q2 oh e pil kin wonohn nan pwehl mwuterek.
\b
\q1
\v 34 Oh kumwail! Kumwail song en kansenamwahwihkin ie lokaia mwahl!
\q2 Pasapeng koaros me kumwail wia me likamw!
\c 22
\s1 Kesiluhn Koasoakoasoipene
\r (22.1—27.23)
\q1
\v 1-2 Mie aramas emen, me pil keieu loalokong,
\q2 me pahn mie katepe ong Koht?\x - \xo 22:1-2 \xo*\xt Sohp 35.6-8.\xt*\x*
\q1
\v 3 Omwi wiewia pwung wia kamwahu ong Koht,
\q2 de omw wiewia mwahu kin sewese?
\q1
\v 4 Kaidehn pwehki omwi lemmwiki Koht
\q2 me e ketin kapwungkin komwi oh ketikinkomwilahng mwoalen kopwung.
\q1
\v 5 Soh, ahpw pwehki omwi dipadahr kowahlap;
\q2 oh pwehki soahng suwed kan koaros me komw wiadahr.
\q1
\v 6 Pwehn kak kapwungala en riomwo eh pweipwand ong uhk,
\q2 komw kihsang eh likou kan oh sohte ehu luhwe me en likawih.
\q1
\v 7 Komw sohte men kanampile irail kan me pwangadahr,
\q2 oh kahng kamwenge irail kan me duhpeklahr.
\q1
\v 8 Komw doadoahngki omwi manaman oh wahu
\q2 pwe komwi en sapwenikihla sahpwo pwon.
\q1
\v 9 Kaidehnte liohdi kan me komw kahng sewese,
\q2 ahpw komw pil pirapa oh wiakauwe me sepwoupwou kan.
\q1
\v 10 Eri met, lidip tohto me kapilkomwipenehr,
\q2 oh komw ahpw mwadangete masepwehkada.
\q1
\v 11 E inenen rotorotalahr oh komw solahr kak patohwan wasa,
\q2 oh lapake ehu koaduhpwalkomwidier.
\b
\q1
\v 12 Koht soh kin ketiket nanleng ileile kan
\q2 oh mahsendiong pohn usu kan, mehndahte ar ileilehie?
\q1
\v 13 Oh met komw ahpw kalelapak, “Dahme Koht mwahngih?
\q2 Depwek kan kin karirihala ih—ia duwen e kak ketin kapwungohng kitail?”
\q1
\v 14 Komw medemedewe me depwek mosul kan kin perehla pwe en dehr mahsanih wasa,
\q2 nindokon eh kin ketiketseli pahnlahng.
\b
\q1
\v 15 Komw koasoanedier komwi en alu nan ahl akan
\q2 me aramas suwed kan kin keid ie ahnsou koaros?
\q1
\v 16 Mwohn ar ahnsou eh kin leledo
\q2 re kin peila nan lapake.
\q1
\v 17 Ih soangen aramas pwukat me kin soikala Koht
\q2 oh kamehlele me sohte mehkot me e kak ketin wiahiong irail.
\q1
\v 18 Ahpw iet pwe Koht me kin ketikihong arail pai—
\q2 I sohte kak wehwehki lamalam en me suwed akan.
\q1
\v 19 Aramas mwahu kin nsenamwahu oh aramas mwakelekel kin kouruhr
\q2 ni ar kin kilang me suwed akan ar kin ale lokolok.
\q1
\v 20 Mehkoaros me aramas suwed kin ahneki kin mwomwla,
\q2 oh kisiniei kin isikala mehkoaros me luhwe.
\b
\q1
\v 21 Eri, Sohp, peki mahk pahn kupwur en Koht
\q2 oh tokedihsang wiahki ih omw imwintihti;
\q2 ma komw pahn wia met, e ahpw pahn ketin kupwuramwahwihkomwihla.
\q1
\v 22 Ale sapwellime padahk kan;
\q2 oh kolokol sapwellime mahsen kan nan kapehdomw.
\q1
\v 23 Ei, komw pahn akitikitikla oh sohpeiong Koht
\q2 oh tokedihsang suwed koaros
\q2 me kin wiewiawi nan imwomw.
\q1
\v 24 Kesehla noumw kohl koaros;
\q2 keselahng noumw kohl me keieu kaselel nan warawar en pihl madada kan.
\q1
\v 25 Koht Wasa Lapalahpie en wiahla noumw kohl,
\q2 oh en wia noumw koasoakoasoak en silper.
\q1
\v 26 Komw ahpw pahn likih Koht ahnsou koaros
\q2 oh diarada me iei ih me poahsoan en omw peren.
\q1
\v 27 Ni omwi pahn kapakap, e pahn ketin sapeng komwi,
\q2 oh komw pahn kapwaiada inou kan me komw wiadahr.
\q1
\v 28 Komw ahpw pahn pweida ni mehkoaros me komw pahn wia,
\q2 oh marain pahn daker nan elomw.
\q1
\v 29 Koht kin ketin kasapwilidi me aklapalap akan
\q2 oh kin ketin doarehla me aktikitik kan.
\q1
\v 30 E pahn ketin kapitkomwihla ma komw mwakelekel,
\q2 ma omwi wiewia pahn pwung.
\c 23
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 I kahngohdiong oh kaulime Koht;
\q2 I sohte kak katokihedi ei lipahned.
\q1
\v 3 Ia uwen ei men rapahki wasa me e ketiket ie,
\q2 oh ese ia duwen ei pahn kolahng wasa me ketiket ie.
\q1
\v 4 I pahn kasalehda ei repenpwung mwohn silangi,
\q2 oh kasalehda ei kadehde kan pahn kupwure.
\q1
\v 5 I men ese dahme e pahn mahsanih,
\q2 oh ia duwen eh pahn ketin sapeng ie.
\q1
\v 6 Koht pahn ketin doadoahngki sapwellime kehl unsek pwe en ketin uhkihong ie?
\q2 Soh, e pahn ketin karonge ei sakarada.
\q1
\v 7 I me mehlel; I kak patohwanohng Koht ei pwung;
\q2 e ahpw pahn ketin kasalehda ei mwakelekel met oh kohkohlahte.
\b
\q1
\v 8 I rapahkiher Koht ni Palimese, ahpw e sohte ket wasao;
\q2 I sohte diar ni ei rapahki ni Palikapi.
\q1
\v 9 Koht ketin wiewia sapwellime doadoahk ni Paliepeng oh Palieir,
\q2 ahpw I sohte mwahn patohwan diar.
\q1
\v 10 Ahpw iet pwe Koht mwahngih kahk koaros me I wia;
\q2 ma e pahn ketin song ie, e pahn ketin diarada ei mwakelekel.
\q1
\v 11 I idawehn ni loalopwoat ahl akan me e kin ketin pilada,
\q2 oh sohte kin pireksang loale.
\q1
\v 12 I kin kapwaiada sapwellime koasoandi ahnsou koaros;
\q2 I kin idawehn dahme e kupwurki, a kaidehn dahme nsenei.
\b
\q1
\v 13 E sohte kin ketin wekidala kupwure. Sohte emen kak uhwong
\q2 de kapweiekidi dahme e kupwukupwure en wia.
\q1
\v 14 E pahn ketin kapwaiada dahme e ketin koasoanehdi ong ie;
\q2 koasoandio iei ehu sang nan sapwellime koasoandi tohto me e ketin kupwuredahr;
\q2
\v 15 I rerrerki ei masepwehk mwohn silangi.
\q1
\v 16-17 Koht Wasa Lapalahpie ketin kauwelahr kehl en nan kapehdi.
\q1 Iei Koht me I masakadahr, a kaidehn rotorot—
\q2 mehndahte rotorot eh kakunlahr meseiet.
\c 24
\q1
\v 1 Dahme Koht sohte ketin koasoanehdihki ehu ahnsoun kopwung,
\q2 ehu rahn en kopwung ong irail kan me kin papah?
\b
\q1
\v 2 Aramas akan kin kamwakid arail pehs kan pwe re en kalaudehla sapwarail;
\q2 re kin pirapahda sihpw kan oh kesehlong mpen neirail pelinmen kan.
\q1
\v 3 Re kin kihsang nein me sepwoupwou kan ahs akan,
\q2 oh kin kolokol nein liohdi kou lao liohdio pwainla eh pweipwand kan.
\q1
\v 4 Re kin katokihedi en me semwehmwe kan ar pwung,
\q2 oh idingohng me paisuwed kan en tang oh rukula.
\b
\q1
\v 5 Eri me semwehmwe kan, duwehla ahs akan,
\q2 me kin raparapahki kisin mwenge nan sapwtehn madekeng kan;
\q2 solahr wasa re kak diar ie kenen neirail seri kan mwenge.
\q1
\v 6 Re kin koadoahkih mwaht akan me kaidehn arail,\f i \fr 24:6 \fr*\fk MWAHT AKAN ME KAIDEHN ARAIL: \fk*\ft Sapwen me semwehmwe kan kin kohsang irail ni tiahk en mwersuwed, irail ahpw kin uhd idihdohng re en doadoahkohng meteikan oh ale pweipwei tikitik.\ft*\f*
\q2 oh rikirik kreip nan en aramas suwed mwetin wain kan.
\q1
\v 7 Re kin meirla nipwong sohte upuhp,
\q2 sohte mehkot me re kak perehkihsang irail lemwulemwur.
\q1
\v 8 Re kin wusekesengkihla keteu sang pohn nahna kan,
\q2 re ahpw kin rukula oh kospene pahn paip akan.
\b
\q1
\v 9 Aramas suwed kan kin kaliduwih seri sepwoupwou kan
\q2 oh kihsang nein aramas semwehmwe kan seri pwehn kapwungkihla pweipwand.
\q1
\v 10 Ahpw me semwehmwe kan kin kohkohseli sohte likou mehn pere irail;
\q2 re kin duhpekla ni ar kin dundolung wahn pilawa.
\q1
\v 11 Re kin tiak wahn olip wiahkihda leh,
\q2 oh kreip wiahkihda wain,
\q2 ahpw pein irail kin men nimpilda.
\q1
\v 12 Nan kahnimw kan me soahn oh me pahn melahr akan kin wie weriwer,
\q2 ahpw Koht kin ketin pohnsehse arail kapakap akan.
\b
\q1
\v 13 Mie aramas me kin soikala marain;
\q2 re sohte wehwehki oh sohte men kohla wasa me maraino pahn kahluwairaillahng ie.
\q1
\v 14 Sounkam aramas kin pwourda ninsohrahn
\q2 oh kohieila kemehla me semwehmwe kan,
\q2 oh nipwong eh kin pirap.
\q1
\v 15 Me kin kamwahl akan kin awiawih rotorot en pwohng en leledo;
\q2 e kin ekihla mese pwe emen en dehr kilang.
\q1
\v 16 Sounpirap akan kin wahdpeseng ihmw akan nipwong,
\q2 ahpw ni eh kin rahnpeseng re kin rukusang marain.
\q1
\v 17 Re kin masak marain en rahn,
\q2 ahpw re sohte kin masak rotorot.
\m \bk Sopahr \bk*
\q1
\v 18 Lapake kin kapeila aramas suwed,
\q2 oh sapwe kin mihla pahn sapwellimen Koht keria;
\q2 e solahr kin kohla doadoahk nan eh mwetin wain kan.
\q1
\v 19 Nin duwen sinoh eh kin sohrala pahn ketipin oh karakar,
\q2 iei duwen me dipan emen eh kin sohrasang nan sapwen me momour kan.
\q1
\v 20 Ine pil kin sohla tamataman ih met;
\q2 mwahs kin kangala oh kauwehla duwehte tuhke me pwupwudier.
\q1
\v 21 Met pweidahr pwehki eh wiakauwe liohdi kan
\q2 oh sohte kesempwalki lih depwen kan.
\q1
\v 22 Koht, nan sapwellime roson, kin ketin kamwomwala me lapalap akan;
\q2 Koht kin ketin mwekid—oh aramas suwed akan kin mehla.
\q1
\v 23 Mweinele Koht pahn kak ketin mweidohng en nsenamwahu,
\q2 ahpw e kin ketin mwasamwasahn ahnsou koaros.
\q1
\v 24 Aramas suwed men kin paiamwahu ahnsou kis,
\q2 ahpw mwuhr e kin mengila rasehng dihpw,
\q2 rasehng kohn pwoat me lupdier.
\q1
\v 25 Mie emen me kak kamahmkihla me met sohte mehlel?
\q1 Mie me kak kadehdehda me ei lokaia kan sohte mehlel?
\c 25
\m \bk Pildad \bk*
\q1
\v 1-2 Koht me manaman; aramas koaros pahn lemmwiki ih;
\q2 e kin ketin kolokol wehin nanleng ni popohl.
\q1
\v 3 Mie me kak wadekada tohnleng kan me kin papah?
\q1 Mie wasa me sapwellimen Koht marain sohte kin daker?
\q1
\v 4 Mie emen me kak pwung oh mwakelekel mwohn silangin Koht?
\q1
\v 5 Maram pil sohte kin marain mwohn silangi,
\q2 de usu kan sohte mwakelekel.
\q1
\v 6 Ahpw ia duwen aramas, me duwehte mwahs, kisin mensiek?
\q2 Ia kesempwal en aramas mwohn silangin Koht?
\c 26
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 Ia uwen laud en omw sawas ong ie—
\q2 aramas semwehmwe oh luwet emen ngehiet!
\q1
\v 3 Komw kihongieier kaweid mwahu
\q2 oh sewesehki soangen aramas pweipwei men ngehiet en iang paieki omwi loalokong!
\q1
\v 4 Ihs me komw lemeleme me pahn rong omwi koasoi kan?
\q2 Ihs me audehkin komwi soangen koasoi pwukan?
\m \bk Pildad \bk*
\q1
\v 5 Ngenen me melahr akan kin rerrer
\q2 nan pihl akan pahn sampah.
\q1
\v 6 Sapwen me melahr akan kin ritidahng Koht;
\q2 sohte mehn sansar mehn perehsang silangi.
\q1
\v 7 Koht ketin katehlapahla pahnlahng en paliepeng
\q2 oh tenekihda sampah en langalang nan wehwe.
\q1
\v 8 Iei ih Koht me ketin audehkihla pihl pahnlahng
\q2 oh ketin kolokol pwe en dehr toutoula oh wudekpeseng.
\q1
\v 9 E kin ketin karirihala maram pahn depwek.
\q1
\v 10 E ketin katohrepeseng marain oh rotorot
\q2 ni eh ketikihdi irap pwonopwon ehu pohn madau.
\q1
\v 11 Ni eh kin ketin kamasak uhr kan me utungada pahnlahng
\q2 re kin itikekda oh rerrerki ar masepwehk.
\q1
\v 12 Iei sapwellime roson me kalowehdi madau;\f j \fr 26:12 \fr*\fk KALOWEHDI MADAU: \fk*\ft Koasoi en kawa pwoat me dene madau mahweniong Koht.\ft*\f*
\q2 oh nin lime manaman me e ketin kauwehkihla Rahap,\f k \fr 26:12 \fr*\fk RAHAP: \fk*\ft tehk 9.13.\ft*\f* mahn kamasepwehko.
\q1
\v 13 Engin doauese me kamwakelehda pahnlahng,
\q2 oh nin lime me kemehla mahn kamasepwehko.\f l \fr 26:13 \fr*\fk MAHN KAMASEPWEHKO: \fk*\ft Tehk 9.8.\ft*\f*
\q1
\v 14 Ahpw mepwukat iei mehkot tikitik en sapwellime manaman,
\q2 ihte ngilen mwenginingin me kitail rongehr.
\q1 Ihs me ese ia uhdahn uwen sapwellimen Koht lapalap?
\c 27
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 1-2 I kahukihla ni mwaren Koht Wasa Lapalahpie me ketin ieias,
\q2 me ketin soikala ei pwung oh ketikihong ie nan nsensuwed laud—
\q2
\v 3 erein Koht eh pahn ketin kupwurehkin ie engin mour,
\q2
\v 4 kilin eweiet sohte pahn patohwan mehkot suwed,
\q2 loweiet sohte pahn likamw.
\q1
\v 5 I sohte pahn koasoia me kumwail aramas pwung;
\q2 I pahn keptakaila koasoakoasoia ei mwakelekel lao lel rahn en ei mehla.
\q1
\v 6 I sohte pahn tokedihsang ei repenpwungki ei pwung;
\q2 pwe kadeikpen loalei me mwakelekel.
\b
\q1
\v 7 Irail kan koaros me uhwong ie
\q2 en ale lokolok duwehte me suwed akan, me sohte pwung kan.
\q1
\v 8 Ia koapworopwor en aramas akan me sohte ar Koht
\q2 ni ahnsou me Koht pahn ketin malipeirail?
\q1
\v 9 Ni ahnsou apwal eh pahn lelohng irail,
\q2 ia duwe, Koht pahn ketin karonge ar likwer?
\q1
\v 10 Re uhdahn pahn inengieng soangen peren kan me Koht kin ketikihda;
\q2 re uhdahn pahn poaden kapakapohng.
\b
\q1
\v 11 Mweidohng ie I en padahkihong kumwail uwen lapalap en sapwellimen Koht manaman,
\q2 oh kawehwehda dahme Koht Wasa Lapalahpie ketin koasoanedier.
\q1
\v 12 Ahpw soh, pwe pein kumwail kilangehr;
\q2 eri, dahme kumwail wiewiahki lokaia mwahl?
\m \bk Sopahr \bk*
\q1
\v 13 Met iei duwen Koht Wasa Lapalahpie
\q2 eh kin ketin kaloke me suwed, sounkam aramas akan.
\q1
\v 14 Ele re pahn neitik pwutak tohto,
\q2 ahpw irail koaros pahn mehla nan mahwen;
\q2 kisin mwenge sohte pahn itarohng neirail seri kan.
\q1
\v 15 Irail kan me pahn pitla pahn mehkihla soumwahu,
\q2 oh arail pwoud kan sohte pahn mwahieikin irail.
\q1
\v 16 Me suwed akan pahn naineki silper tohto me sohte kak wadawad
\q2 oh arail likou pahn depasang uwen me aramas kin anahne;
\q1
\v 17 ahpw ekei aramas mwahu me pahn likawih likou ko,
\q2 oh ekei aramas mehlel me pahn nainekihla silper ko.
\q1
\v 18 Me suwed kan kin kauwada ihmw rasehng pesen likan
\q2 de rasehng imwen kersapw.
\q1
\v 19 Ehu rahn re pahn wendi nan arail kepwe kan,
\q2 oh ni ar pahn pirida, arail kepwe kan pahn sohralahr.
\q1
\v 20 Apwal mwuledek pahn lelohng irail rasehng lapake;
\q2 kisinieng en nipwong pahn ipirirailla;
\q2
\v 21 kisinieng en palimese pahn ipirirail sang nan imwarail kan;
\q2
\v 22 e pahn ipirirail ni mwuledek
\q2 nindokon ar pahn nannantihong en tangdoaui.
\q1
\v 23 Kisinieng pahn pwakih irail nindokon ar pahn tangatang,
\q2 kamakamasak kin irail manaman en kamwomwala wasa.
\c 28
\s1 Kapingpen Kupwurokong
\q1
\v 1 Mie pwoahr en silper pahn pwehl;
\q1 Mie wasahn kamwakelehda kohl.
\q1
\v 2 Aramas kin weirada mete sang pahn pwehl
\q1 Oh inim takai oh kapeieisang kahper loale.
\q1
\v 3 Aramas kin lel wasa me keieu rotorot pahn pwehl.
\q1 Re kin wie roporop lellahng pahn kepin sampah
\q1 Oh weirada takai sang wasa rotorot.
\q1
\v 4 Dohsang wasa me aramas kin kousoan ie
\q1 De wasa me nehn aramas saikinte sok ie
\q1 Aramas kin weirada pwoahr loal kan pwe re en rapahki takai kesempwal kan.
\q1 Re kin wie doadoahk nan ar sangat,
\q1 Doudouki sahl nan pwoahr akan.
\q1
\v 5 Kisin mwenge kin wosada sang nin sampah,
\q1 Ahpw pil pahn kepin sampahohte
\q1 Soahng koaros kin ohla oh mwutpene.
\q1
\v 6 Sapair kin aude takai kan en sampah,
\q1 Oh kohl nan pwelpar.
\q1
\v 7 Sohte likoht kin kilang elen kolahng wasahn dipwisou kesempwal pwukat,
\q1 Oh sohte puldur kin pihr wasa pwuko.
\q1
\v 8 Sohte laion de mahn kommwad
\q1 Kin alu nan ahl tehn pwukat.
\b
\q1
\v 9 Aramas kin weirada takai me keieu teng,
\q1 Weirada nahna kan leldilahng pahn kapi.
\q1
\v 10 Ni ar kin weweir pwoahr kohla nan takai kan,
\q1 Re kin diarada kisin takai kesempwal akan.
\q1
\v 11 Re kin weiredi lel pahn kepin pihl akan
\q1 Oh kin walahng nan marain dahme rir.
\q1
\v 12 Ahpw ia wasa me aramas kak diar ie kupwurokong?
\q1 Ia wasa me kitail kak padahngki ie duwen dehdehki?\x - \xo 28:12 \xo*\xt Sir 1.6; Par 3.15.\xt*\x*
\b
\q1
\v 13 Kupwurokong sohte kak dierek nanpwungen aramas akan;
\q1 Sohte me ese ia uwen kesempwalpe.\x - \xo 28:13 \xo*\xt Par 3.29-31.\xt*\x*
\q1
\v 14 Pahn kepin madau oh sehd kan
\q1 Koasoia me sohte kupwurokong kak dierek wasa pwuko.
\q1
\v 15 Sohte me kak pwainkihda silper de kohl.
\q1
\v 16 Kohl oh kisin takai me keieu kaselel
\q1 Sohte pahrekiong kesempwalpe.
\q1
\v 17 E inenen kesempwal sang kohl,
\q1 Sang kep en kohl oh kilahs kaselel.
\q1
\v 18 Kupwurokong kesempwal sang
\q1 Audepen madau lingan kan de krisdal de rupi kan.
\q1
\v 19 Topas me keieu kaselel oh kohl keieu mwakelekel
\q1 Sohte kak pahrekiong kesempwal en kupwurokong.
\b
\q1
\v 20 Eri, ia poahsoan en kupwurokong?
\q1 Ia wasa me kitail kak padahngki ie duwen dehdehki?
\q1
\v 21 Sohte mehkot mour kak kilang,
\q1 Pil menpihr me pipihrseli kan sohte kak kilang.
\q1
\v 22 Pil mehla oh mwomwla
\q1 Koasoia me ira rongorongete koasoiepe.
\b
\q1
\v 23 Koht kelehpw me mwahngih ahlo,
\q1 Mwahngih wasa me kupwurokong mihmi ie,\x - \xo 28:23 \xo*\xt Par 3.35-37.\xt*\x*
\q1
\v 24 Pwehki eh ketin mwahngih imwin sampah,
\q1 Mwahngih mehkoaros pahnlahng.
\q1
\v 25 Ni ahnsou me Koht ketikihong manaman kisinieng
\q1 Oh kupwurehda ia pahn laud en madau;
\q1
\v 26 Ni ahnsou me Koht kupwurehda wasa me keteu pahn mweresang ie,
\q1 Oh ahl me depwek en nansapwe pahn keid ie;
\q1
\v 27 Iei ih ahnsowo me e ketin masanihada kupwurokong oh song ia uwen kesempwalpe—
\q1 E ahpw ketin kamanahla.\x - \xo 28:27 \xo*\xt Sir 1.9, 19.\xt*\x*
\b
\q1
\v 28 Koht eri mahsanihong aramas,
\q1 “Pwe kumwail en loalokongla, kumwail uhdahn pahn lemmwiki Kaun-o.
\q1 Pwe kumwail en dehdehki, kumwail uhdahn pahn sohpeisang me suwed.”\x - \xo 28:28 \xo*\xt Mel. 111.10; Lep. Pad 1.7; 9.10.\xt*\x*
\c 29
\s1 Kaimwiseklahn en Sohp Repenpwung
\p
\v 1 Sohp pwurehng tapihada koasoi
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 2 I ahpw men ei mour en pwuralahng mahs,
\q2 ni ahnsou me Koht kin ketin sinsile ie.
\q1
\v 3 Koht ketiket rehi ahnsowo
\q2 oh ketikihong ie marain ni ei weweidwei nan rotorot.
\q1
\v 4 Iei ni rahn pwuko me I paiamwahu
\q2 oh kalahngan en Koht sinsile imwei.
\q1
\v 5 Koht Wasa Lapalahpie ketin ieiang ie ahnsowo
\q2 oh ei tungoal seri kan kapikapil ie.
\q1
\v 6 Ei tungoal kou oh kuht kan kihda milik laud,
\q2 oh ei tuhkehn olip kan wosada wasa takain kan.
\q1
\v 7 Ni ahnsou me mah kan kin tuhpene nan kahnimwo,
\q2 oh I kin mwohndiong nanpwungarail,
\q2
\v 8 mwahnakapw akan kin keisang mwohi ni ar kin kilang ie,
\q2 oh me mah kan kin kasalehda ar waunekin ie.
\q1
\v 9 Kaunen aramas ako pahn kin tokedihsang ar koasoi;
\q2
\v 10 pil me keieu lapalap ako kin nennenla.
\b
\q1
\v 11 Koaros me kilang oh rong duwen ngehi
\q2 kin koasoakoasoia duwen mwahu kan me I wiadahr.
\q1
\v 12 Ni ahnsou me semwehmwe kan peki sawas, I sewese irail;
\q2 I sewese me sepwoupwou kan me sohte sawasaparail.
\q1
\v 13 Aramas akan me mihla nan apwal mwuledek, kapinga ie,
\q2 oh I rapahkihong liohdi kan sawasaparail.
\q1
\v 14 I wia mwekid pwung oh pahrek ahnsou koaros.
\q1
\v 15 Ngehi me wia mesen me maskun kan,
\q2 oh nehn me nehtuk kan.
\q1
\v 16 I rasehng sahm emen rehn me semwehmwe kan
\q2 oh uhpalihki mehn liki kan me milahr nan apwal. 
\v 17 I kauwehla manaman en aramas lemei kan
\q2 oh doarehla me re kahpwalihalahr kan.
\b
\q1
\v 18 I kasik me ei mour pahn reirei
\q2 oh I pahn mehla nan imwei ni nsenamwahu.
\q1
\v 19 I rasehng tuhke pwoat me kalowe kan kin kelemwur ahnsou koaros,
\q2 oh pwoaik kin kalamwur rah kan.
\q1
\v 20 Aramas koaros kin kapikapinga ie ahnsou koaros,
\q2 oh ei kehl sohte kin ohla.
\q1
\v 21 Ni ei kihda kaweid, aramas akan kin nennenla
\q2 oh rong mwahu dahme I patohwanda;
\q2
\v 22 re sohte kin kapatahiong mehkot ni ei kin kaimwisekala ei pato kan.
\q1 Ei pato kan kin lel irail rasehng dingiding en keteu;
\q2
\v 23 koaros kin pwungki ei pato kan
\q2 rasehng soumwet kan ar kin perenda ahnsoun keteu.
\q1
\v 24 I kin sirei ong irail ni eh kin sohla ar koapworopwor;
\q2 ei mesen nsenamwahu kin kakehlahda kapehdirail.
\q1
\v 25 I kin ale pwukoa oh koasoanehdi wie lamalam akan;
\q2 I kahluwa irail rasehng nanmwarki men me kin kahluwa sapwellime sounpei kan,
\q2 oh kansenamwawihirailla nan ar pwunod.
\c 30
\q1
\v 1 Ahpw me pwulopwul sang ie kan kouruhr kin ie met!
\q1 Arail pahpa ko ohl soh katepe kei;
\q2 ihme I sohte kak mweidikihong re en iang nei kidi kan sile nei sihpw kan.
\q1
\v 2 Irail pwihn sakanakan oh soh katepe kei,
\q2 inenen luwet en iang wia ei doadoahk.
\q1
\v 3 Re inenen semwehmwe oh kin men mwenge;
\q2 re pil kak kangada kalowen tuhke meng—
\q2 nipwong, nan sapwtehn, nan sahpw me sohte mehkot loale.
\q1
\v 4 Re usada dipwen nan sapwtehn oh kang,
\q2 re pil kang kalowen tuhke me sohte nemeneme!
\q1
\v 5 Aramas akan wering irail oh pwakihirailla,
\q2 rasehng ma re weriwering sounpirap akan.
\q1
\v 6 Re kin kousoan nan pwoaren paip akan,
\q2 nan pwoahr me weiweida ni keilen paip akan.
\q1
\v 7 Re weriwer duwehte mahn en nanwel akan
\q2 oh wendi kospene pahn dihpw kan!
\q1
\v 8 Pwihn soh katepe oh sohte wadarail!
\q2 Re peukeussang nan sahpwo.
\b
\q1
\v 9 Eri, met re kodohn kouruhrkin ie;
\q2 sohte ngehi mehkot, ahpw ihte arail mehn kepit.
\q1
\v 10 Re sautikin ie;
\q2 re medemedewe me re mwahu sang ie,
\q2 oh re pil kin kendipiong ni mesei.
\q1
\v 11 Pwehki Koht eh ketin kaluweteiehla oh kapaisuwedihiehla,
\q2 re uhkihong ie arail lingeringer.
\q1
\v 12 Pwihn wet kin uhwong ie wasa koaros me I kin kohla ie;
\q2 re kin pwakih ie; re onopadahr soahng suwed me re pahn wiahiong ie.
\q1
\v 13 Re sopukiehla oh song en kauweiehla;
\q2 oh sohte emen me pahn katokihiraildi.
\q1
\v 14 Re duwallong nan pwoahr me perepere ie
\q2 oh tangodohng pohi;
\q1
\v 15 I rerrerki ei masepwehk;
\q2 ei wahu sohralahr rasehng tumwenieng ehu,
\q2 oh ei pai sohrala rasehng pelien depwek pali.
\b
\q1
\v 16 Eri, met I nektehn mehla;
\q2 sohte maiauda en ei lokolok.
\q1
\v 17 Tih kat koaros kin medek nipwong;
\q2 medek me kin doakoadoako ie sohte tokedi.
\q1
\v 18 Koht ketin koledier tepinwereiet
\q2 oh waikpesengier ei likou kan.
\q1
\v 19 E ketin keseiedier nan pwelmatak;
\q2 I sohte siksang pwehl.
\b
\q1
\v 20 Maing Koht, I patohwan likweriong komwi, komwi ahpw sohte ketin sapeng;
\q2 oh ni ei kapakap, komwi kin ketin pohnsehse.
\q1
\v 21 Komwi ketin wiakauweielahr;
\q2 komwi ketin kalokehkin ie sapwellimomwi manaman unsek.
\q1
\v 22 Komwi ketin mweidohng kisinieng en ipiriehla;
\q2 komwi ketin keseieseli nan melimel laud.
\q1
\v 23 I patohwan ese me komwi pahn ketin pangielahr ong mehla,
\q2 imwilahn mehkoaros me momour.
\q1
\v 24 Dahme komwi mahwenkihong aramas emen me ohlahr,
\q2 me sohte kin wia mehkot pwe ihte peki kupwurkalahngan?
\q1
\v 25 I seu kin iang aramas akan sengiseng ni ahnsou apwal,
\q2 de nsensuwedkihla irail kan me paisuwedlahr?
\q1
\v 26 I koapworopworki peren oh marain,
\q2 ahpw apwal oh rotorot me lelohng ie.
\q1
\v 27 I ohkilahr kowahlap pwunod oh medek;
\q2 rahn koaros I kin wie lokolok.
\q1
\v 28 I kin kohkohseli diren nsensuwed, sohte kamarainpei;
\q2 I kin uh nan pokon oh pekipeki sawas.
\q1
\v 29 Ngilei me diren pahtou oh sangat
\q2 rasehng ngilen kidi en wel oh osris.
\q1
\v 30 Kiliet toantoallahr; I mwasingkilahr soumwahu karakar.
\q1
\v 31 Mahs I kin rongorong ngilen keseng kaperen,
\q2 ahpw met I kin rongorongete ngilen mwahiei oh sengiseng.
\c 31
\q1
\v 1 I wiadahr inou lapalap ehu:
\q2 I en dehr kin kangkakil serepein men ni ineng suwed.
\b
\q1
\v 2 Dahme Koht, Wasa Lapalap, kin ketin wiahiong kitail?
\q2 Ia duwen eh kin ketin katingih wiewiahn aramas akan?
\q1
\v 3 E kin ketikihong irail akan me kin wiahda dihp
\q2 paisuwed oh kalokolok.
\q1
\v 4 Koht ketin mwahngih ei wiewia kan koaros,
\q2 e kin ketin tehk kahk koaros me I kin wia.
\b
\q1
\v 5 I kak kahukihla me soh mwahn sapwung laud ehu I wiahda,
\q2 I soh mwahn song en pitihedi meteikan.
\q1
\v 6 Koht en ketin tenekih ie ni sapwellime mehn tenek en pwuhng,
\q2 e ahpw pahn ketin mwahngih uwen ei mwakelekel.
\q1
\v 7 Ma I sapwungala katiasang nan ahl pwung;
\q2 de mweidala pein ngehi ong ni me suwed;
\q2 ma pehi kat saminkilahr dihp,
\q1
\v 8 eri, wahnsapwei koaros en ohla,
\q2 de aramas teikan en pwaisanki kisin tungoal kan me I kin koadoahkihada.
\b
\q1
\v 9 Ma poakepen en mehn mpei eh pwoud kaloweiedier,
\q2 oh ma I rukula, awih pahn wenihmwen imwe,
\q1
\v 10 eri, ei pwoud en kin kaunopada mwenge ong emen ohl tohrohr,
\q2 oh pil wendi mpe.
\q1
\v 11 Pwe soangen suwed wet pahn alehki kalokepen kamakamala.
\q1
\v 12 E pahn rasehng kisiniei en nan ehl,
\q2 me kin karoangehla oh kamwomwala mehkoaros me I ahneki.
\b
\q1
\v 13 Ahnsou me emen ei ladu kan kin kaulime ie,
\q2 I pahn kin rong oh wie me mwahu ong.
\q1
\v 14 Pwe ma soh, ia duwen ei pahn uh mwohn silangin Koht?
\q2 Dahme I pahn kak sapengki Koht ni eh pahn ketidohn kadeikiehda?
\q1
\v 15 Pwe pein Kohtohte me ketin wiaiehda,
\q2 iei ih me pil ketin wiahda ei ladu kan.
\b
\q1
\v 16 I sohte mwahn soikala pekipek en me semwehmwe men,
\q2 I sohte mwahn kauwehla koapworopwor en liohdi men,\x - \xo 31:16 \xo*\xt Dop 4.7-11, 16.\xt*\x*
\q2
\v 17 oh sohte sepwoupwou men me duhpekla nindokon ei reken mwenge.
\q1
\v 18 Erein ei mour unsek I kin apwahpwalih soangen aramas pwukat.
\b
\q1
\v 19 Ni ei kin diar emen nan eh anahn laud
\q2 pwehki eh nohn semwehmwe oh sohte kak pwainda eh likou,
\q2
\v 20 I kin kihong likou me kin wiawihsang
\q2 ni wunen nei pelin sihpw kan.
\q1 E ahpw kin kapingakin ie sang nan kapehde unsek.
\b
\q1
\v 21 Ma I pitihedi me sepwoupwou men,
\q2 pwehki ei ese me ngehi me adamwahu ni mwoalen kopwung,
\q2
\v 22 eri, pehi kat en rihsekpeseng,
\q2 pwopweiet en dapengeksang nan dewe.
\q1
\v 23 Pwehki ei masak kalokolok en Koht,
\q2 I sohte kak wiahda soahnget.
\b
\q1
\v 24 I sohte mwahn kin koapworopworki dipwisou kan,\x - \xo 31:24 \xo*\xt Sir 31.5-10.\xt*\x*
\q1
\v 25 de kin aklapalapkihla ei kepwehpwe.
\q1
\v 26 I sohte mwahn kin pwongih ketipin ni eh kin daker wasa,
\q2 de maram me kin dak lingaling.
\q1
\v 27 I sohte kin sapwungala oh pwongih ira
\q2 ni ei pahn metik pehiet ni tiahk en waunekin ira.
\q1
\v 28 Kalokepen soangen dihp pwukat, iei kamakamala,
\q2 pwe e kin kasohwe Koht, Wasa Lapalap.
\b
\q1
\v 29 I sohte mwahn kin perenkihda paisuwedlahn ei imwintihti kan,
\q2 de nsenamwahukihla ar kin mihla nan apwal laud;
\q2
\v 30 I sohte mwahn dipkihda ei kin kapakapkin irail pwe re en mehla.
\q1
\v 31 Aramas koaros me kin doadoahkohng ie ese mwahu
\q2 duwen ei kin kasamwo mwahu mehn keiru kan ahnsou koaros.
\q1
\v 32 I kin kasamwolong nan imwei me seiloak kan,
\q2 I sohte kin mweidohng re en kin keiruhdi nanial akan.
\b
\q1
\v 33 Aramas teikan kin song karirihala diparail kan,
\q2 a ngehi, I soh mwahn kin ekihla dipei kan.
\q1
\v 34 I soh mwahn kin masak lokaiahn aramas akan;
\q2 I sohte kin nennenla de ruksang irail
\q2 pwehki ei masak re dehr kasaroweiehdi.
\b
\q1
\v 35 Ia duwe, sohte me pahn rong dahme I ndindaht?
\q1 I kahukihla me ei lokaia kan koaros me uhdahn mehlel.
\q1 Koht, Wasa Lapalap, en ketin sapeng ie.
\b
\q1 Ma ei imwintihti pahn ntingihdi dipei kan
\q2 nan pwuhk pwe I en kilang,
\q1
\v 36 mehlel, I pahn perenkihda kidahng pohn moangeiet,
\q2 oh kolada pwe aramas koaros en kilang.
\q1
\v 37 I pahn patohwanohng Koht mehkoaros me I wiadahr,
\q2 oh patohwan uh mwohn silangi ni eimah.
\b
\q1
\v 38 Ma I pirapahda sahpw me I kin wie sapwasapw loale,
\q2 oh adihasang me uhdahn sapwe sahpwo—
\q2
\v 39 ma I tungoalehla wahnsahpwo,
\q2 a sounsapwasapw akan me koadoahkihadahr ahpw duhpekla—
\q2
\v 40 eri, sahpwo en kakairada dihpw tekatek oh dihpw suwed,
\q2 en dehr kihda wahn pilawa oh parli.
\m Imwilahn en Sohp eh koasoi.
\c 32
\p
\v 1 Pwehki Sohp eh ngidingidki eh mwakelekel, ohl silimeno ahpw sohla song en sapeng ih. 
\v 2 Ahpw ohl emen me ede Elihu me iang mihmi wasao ahpw sohla kak kanengamahiong eh lingeringer, pwehki Sohp eh akupwungki pein ih oh kapwukohnki Koht mehkoaros. (Elihu nein Parakel pwutak, kadaudok en Pus, oh kisehn peneineien Ram.) 
\v 3 E pil lingeringer pahn kompoakepahn Sohp ohl silimeno. Ar sohte kak sapeng Sohp, oh met likamwete Koht me sapwung. 
\v 4 Pwehki Elihu me keieu pwulopwul wasao, kahrehda e sohte iang pato lao irail kaimwisakala arail pato kan. 
\v 5 Ni eh patohwan me ohl silimeno sohte kak sapeng Sohp, e ahpw lingeringerda 
\v 6 oh tapihada pato.
\m \bk Elihu \bk*
\s1 En Elihu Kapahrek
\r (32.1—37.24)
\q1 I me pwulopwul, a kumwail me mah,
\q2 eri, I masak patohwanohng kumwail dahme I medemedewe.
\q1
\v 7 I medemedewe me kumwail me uhdahn pahn mahsen,
\q2 kumwail me mah kan uhdahn pahn sawaski amwail kupwurokong.
\q1
\v 8 Ahpw iet pwe ngenen Koht Wasa Lapalahpie
\q2 me kin ketikidohng aramas kupwurokong.
\q1
\v 9 Kaidehn aramas ar kin mahla me kahrehiong ar kin kupwurokongla
\q2 de kahrehiong ar pahn ese dahme pwung.
\q1
\v 10 Eri, met I men kumwail en karonge ie mahs;
\q2 I pahn patohwanohng kumwail ei tungoal lamalam.
\b
\q1
\v 11 I nennenla rongorong nindokon amwail mahmahsen
\q2 oh awiawih amwail raparapahki mahsen en kupwurokong kan.
\q1
\v 12 I tehk ni keneinei, I ahpw diarada me kumwail sohte pweida;
\q2 kumwail sohte kasapwunge dahme Sohp koasoiaier.
\q1
\v 13 Ia duwen amwail kak koasoia me kumwail diaradahr kupwurokong?
\q2 Koht uhdahn pahn sapeng Sohp, pwe kumwail sohte kakohng.
\q1
\v 14 Sohp mahseniong kumwail, e sohte mahseniong ie,
\q2 eri, ei pasapeng sohte mwahn pahn duwehte amwail.
\b
\q1
\v 15 Maing Sohp, arail koasoi kan sohte wia sawas ehu;
\q2 sohte me re kak sapengkin komwi.
\q1
\v 16 Ia duwe, I en awiawih ni arail nennenlahr?
\q2 Re kesikesihnenehr solahr me re pahn koasoia.
\q1
\v 17 Soh, I pahn wiahier pein ei pasapeng met
\q2 oh patohwanohng komwi dahme ei tungoal lamalam.
\q1
\v 18 I solahr kak nennenla.
\q2 I solahr kak kolokol ei pato kan.
\q1
\v 19 Ma sohte ei ahnsou mwahu en pato,
\q2 I pahn sawapeseng rasehng edin wain me direkihla wain kapw.
\q1
\v 20 I solahr kak kanengamah; I uhdahn pahn pato.
\q1
\v 21 I sohte pahn uhpalihki emen nan akupwungpene wet;
\q2 I sohte pahn kapinga emen.
\q1
\v 22 I sohte kin ese mwomwen lokaiahn kaping,
\q2 oh Koht pahn mwadangete kalokei ie ma I pahn wia met.
\c 33
\q1
\v 1 Eri, Sohp, komw karonge kanahieng
\q2 mehkoaros me I pahn patohwan.
\q1
\v 2 I onopadahr I en patohwanda ei tungoal lamalam.
\q1
\v 3 Ei pato kan koaros me mehlel,
\q2 oh I koasoakoasoia dahme mehlel.
\q1
\v 4 Ngenen Koht me wiaiehda oh ketikihong ie mour.
\b
\q1
\v 5 Sapeng ie ma komw kak. Kaunopada omwi akupwung kan.
\q1
\v 6 Kita duwepenehte mwohn silangin Koht,
\q2 kita koaros wiawihda sang pwehl.
\q1
\v 7 Eri, sohte kahrepen omwi pahn masak ie;
\q2 I sohte pahn poweikomwihdi.
\b
\q1
\v 8 Eri, iet dahme I rongehr sang komwi:
\q1
\v 9 “I sohte wiahda dihp; I sohte wiahda mehkot sapwung.
\q2 I me mwakelekel oh sohte dipei.
\q1
\v 10 Ahpw Koht ketin rapahki dahme e pahn ketin uhkihong ie
\q2 oh wiahkin ie sapwellime imwintihti.
\q1
\v 11 E ketin salihkidier nehi kan sel mete;
\q2 oh e kin ketin mwasamwasahn kahk koaros me I kin wia.” \x - \xo 33:11 \xo*\xt Sohp 13.27.\xt*\x*
\b
\q1
\v 12 Ahpw I pahn patohwanohng komwi, Sohp, me komwi sapwung.
\q2 Koht ketin lapalapasang aramas koaros.
\q1
\v 13 Dahme komwi kapwukohnekihki Koht
\q2 me dene e sohte kin ketin sapeng en aramas kaulim kan?
\q1
\v 14 Mehnda ma Koht kin ketin mahsen ahnsou koaros,
\q2 ahpw sohte me kin tehk dahme e kin mahsanih.
\q1
\v 15 Ni aramas ar kin meir nipwong,
\q2 Koht kin ketin mahsen nan ouraman oh kaudiahl kan.\x - \xo 33:15 \xo*\xt Sohp 4.13.\xt*\x*
\q1
\v 16 E kin ketin kupwurehda pwe re en rong dahme e mahsanih,
\q2 oh re kin masakada sapwellime mahsen kan.
\q1
\v 17 E kin ketin mahsen pwehn katokihedi diparail kan
\q2 oh en ketin doareirailla pwe re dehr aklapalapala.
\q1
\v 18 E sohte kak ketin mweidohng re en mwomwla;
\q2 e kin ketin kapitirailsang mehla.
\q1
\v 19 Koht kin ketin kapwungala aramas ni eh kin ketikihdo soumwahu,
\q2 oh kadirehkihla paliwere medek.
\q1
\v 20 Aramas soumwahu men kin sohla men tungoale mehkot,
\q2 oh pil sohla kin men tungoale kisin tungoal me keieu mwahu.
\q1
\v 21 Paliwere kin tihtihla;
\q2 komwi kak kilang tih koaros;
\q1
\v 22 e nektehn kolahng nan sapwen me melahr akan.
\b
\q1
\v 23 Mweinele tohnleng men pahn ketido sewesehda—
\q2 emen sapwellimen Koht tohnleng ngeder kan,
\q2 me kin katamanki aramas arail pwukoa.
\q1
\v 24 Sang ni sapwellime kalahngan e ahpw pahn mahsanih, “Pweisang!
\q2 E sohte pahn kolahng nan sapwen me melahr akan.
\q2 Iet pweinen eh pahn kasaledekla.”
\q1
\v 25 Paliwere pahn pwurehng pwulopwula oh kehlailda;
\q2
\v 26 Ni eh pahn kapakap, Koht pahn ketin sapeng;
\q2 e pahn pwongih Koht ni peren;
\q2 Koht pahn ketin pwurehng kapwungala mehkoaros reh.
\q1
\v 27 E ahpw pahn patohwanda nan pokon sansal, “I dipadahr.
\q2 I wiadahr me sapwung, ahpw Koht ketin doareiehla.
\q1
\v 28 E ketin nekinekid ie pwe I en dehr kolahng nan sapwen me melahr akan,
\q2 eri, iet I momourte.”
\b
\q1
\v 29 Koht kin ketin pwurupwurehng wiewia mepwukat;
\q2
\v 30 e kin ketin doarehla mour en aramas emen,
\q2 oh ketikihong en kin perenki eh momour.
\b
\q1
\v 31 Eri, Sohp komwi karonge dahme I koasoakoasoia;
\q2 nennenla oh mweidohng ie I en pato.
\q1
\v 32 Ahpw ma mie mehkot me komwi men koasoia, eri, I pahn rong;
\q2 I pahn perenki koasoia me komwi me pwung.
\q1
\v 33 Ahpw ma soh, nennenlahte oh karonge ie,
\q2 I ahpw pahn padahkihong komwi duwen kupwurokong.
\c 34
\q1
\v 1-2 Aramas ekei kumwail en me inenen loalokong oh koahiek;
\q2 kumwail rong dahme I koasoakoasoia.
\q1
\v 3 Kumwail kin ese kisin tungoal mwahu ni amwail kin tungoale,
\q2 ahpw kumwail sohte kin ese mahsen en kupwurokong ni amwail kin rong.
\q1
\v 4 Eri, kitail me pahn pein kapwungala repenpwung wet.
\q1
\v 5 Sohp kosekose me ih ohl mwakelekel men,
\q2 ahpw dene Koht sohte ketikihong eh tungoal pwuhng.
\q1
\v 6 E ahpw kalelapak, “Ia duwen ei kak likamw oh koasoia me ngehi me sapwung?
\q2 I ohlahr kowahlap, ahpw sohte dipei.”
\b
\q1
\v 7 Mie aramas emen duwehte ohl menet, Sohp?
\q2 E sohte mwahn kin kasalehda eh wauneki Koht.
\q1
\v 8 E kin perenki iang aramas suwed kan
\q2 oh ieiangseli me dipan akan.
\q1
\v 9 E kin koasoia me sohte katepen
\q2 eh pahn idawehn kupwur en Koht.
\b
\q1
\v 10 Kumwail rong ie, kumwail aramas akan me dehdehki!
\q2 Koht Wasa Lapalahpie kak ketin wiahda sapwung?
\q1
\v 11 E kin ketin katingiheki aramas akan dahme re kin wia
\q2 oh ketin pwainohng irail duwen me konehng.\x - \xo 34:11 \xo*\xt Mel. 62.12.\xt*\x*
\q1
\v 12 Koht Wasa Lapalahpie sohte kin ketin wia me suwed;
\q2 e sohte kin ketin kupwur sapahrek ong emen.
\q1
\v 13 Ia duwe, Koht kin ketin ale sapwellime manaman sang rehn emen tohtohr?
\q2 Mie emen me patohwanohng en ketin apwahpwalih sampah?
\q1
\v 14 Ma Koht pahn pwurehng ketikihsang engin mour,
\q2
\v 15 eri, me mour koaros pahn mehla
\q2 oh pwurehng wiepwella.
\b
\q1
\v 16 Eri, komw karonge ie, ma komw me loalokong.
\q1
\v 17 Komw kadekadeik sapwellimen Koht pwung?
\q2 Komw medemedewe me e kin ketin kalahdeki pwuhng?
\q1
\v 18 Koht kin ketin kadeikada nanmwarki kan oh kaun akan
\q2 ma re suwed oh sohte kateparail.
\q1
\v 19 E sohte kin ketin uhpalihki kaun akan
\q2 de uhki me kepwehpwe kan sang me semwehmwe kan,
\q2 pwehki ih me ketin kapikada aramas koaros.
\q1
\v 20 Aramas emen kakete mehla karuaru nipwong.
\q2 Koht kin ketin kaloke aramas, re ahpw kin sohrala;
\q2 e kin mengeiong ih en ketin kemehla me lapalap akan.
\q1
\v 21 E kin ketin mwasamwasahn kahk koaros me aramas kin wia.
\q1
\v 22 Sohte rotorot ehu
\q2 me kak ekihsang aramas dipan emen mwohn silangin Koht.
\q1
\v 23 Koht sohte kin ketin kilelehdi ahnsou ehu
\q2 pwe aramas akan en patohla pahn kupwure oh ale kopwung.
\q1
\v 24 E sohte ketin anahne roporop ehu en wiawi
\q2 pwehn ketikihsang kaun akan nan dewerail oh wiliankihdi ekei.
\q1
\v 25 Pwehki e ketin mwahngih dahme re wiewia;
\q2 e kin ketin keseirailla oh tiakirailpeseng nipwong.
\q1
\v 26 E kin ketin kaloke me dipan akan wasa me aramas koaros kak kilang,
\q2
\v 27 pwehki ar kin sohpeisang
\q2 oh soikala sapwellime kosonned kan koaros.
\q1
\v 28 Re idingohng me semwehmwe kan en likweriong Koht,
\q2 oh e ketin karonge ar likwer en pek sawas.
\b
\q1
\v 29 Ma Koht pahn ketin kupwurehda en dehr wia mehkot,
\q2 sohte emen kak kasapwunge ih.
\q1 Ma e pahn ketin karirihala silangi, e pahn sohla sawasepen aramas.
\q1
\v 30 Sohte mehkot me wehi kan kak wia
\q2 pwe re en doareirailsang pahn kehnaudek en aramas akan me sohte ar Koht.
\b
\q1
\v 31 Sohp, komw sakarkidahngehr Koht dipomwi kan
\q2 oh inoukihda me komw solahr pahn pwurehng wiahda dihp?
\q1
\v 32 Komw peki rehn Koht en ketin kasalehiong komwi omwi sapwung kan,
\q2 oh komw inoukihda me komw pahn tokedihsang wiewia me suwed?
\q1
\v 33 Pwehki omwi sohte pwungki dahme Koht ketin wia,
\q2 eri, komw kasik en ketin kapwaiada dahme komw anahne?
\q1 Komwi me pahn wiewia met, kaidehn ngehi;
\q2 eri, komw koasoiaiong kiht met dahme omwi lamalam.
\b
\q1
\v 34 Aramas koaros me mie ar lamalam pahn pwungki;
\q2 aramas loalokong men me pahn rong ie pahn koasoia
\q2
\v 35 me Sohp koasoakoasoi sang nan eh sawehwe
\q2 oh mehkoaros me e koasoia me sawehwe.
\q1
\v 36 Kumwail medemedewe mehkoaros me Sohp koasoia;
\q2 kumwail pahn tehk pwe eh koasoi kan mwomwen koasoi en aramas suwed.
\q1
\v 37 E kapatahiong dipe kan kahngohdi;
\q2 e ahpw lahlahwe Koht mwohtail koaros.
\c 35
\q1
\v 1-2 Sohp, me sapwung omwi kin patohwan
\q2 me komwi mwakelekel mwohn silangin Koht,
\q2
\v 3 de kalelapak rehn Koht, “Dahme dipei kan wiahiong komwi?
\q2 Dahme I pahn paiehki ma I sohte wiahda dihp?”
\q1
\v 4 I pahn pil sapeng komwi oh kompoakapahmwi kan.
\b
\q1
\v 5 Kumwail kilengdawohng pahnlahng! Kilang uwen ileile en depwek kan!
\q1
\v 6 Ma kumwail pahn wia dihp, e sohte kin kauwehla Koht.
\q2 Ma kumwail wiahda sapwung pak tohto, met mie katepe ong Koht? \x - \xo 35:6 \xo*\xt Sohp 22.2-3.\xt*\x*
\q1
\v 7 Omwi pwung kin sewese Koht?
\q2 Sohte mehkot me Koht kin ketin anahne sang rehmwi.
\q1
\v 8 Mehn mpomw me kin lokolongki dipomw kan,
\q2 oh kamwahu me komw kin wia me kin sewesehda.
\b
\q1
\v 9 Ni ahnsou me aramas kin lokolok, re kin sengiseng;
\q2 re kin peki emen en doareirailla.
\q1
\v 10 Ahpw re sohte kin sohpeiong Koht, me ketin wiairailda,
\q2 me kin ketikihong irail koapworopwor nan arail ahnsou apwal.
\q1
\v 11 Re sohte kin sohpeiong Koht, me kin ketikihong kitail kupwurokong,
\q2 pwe kitail en loalokong sang mahn de menpihr.
\q1
\v 12 Re kin peki sawas, ahpw Koht sohte kin ketin sewese irail,
\q2 pwehki ar aklapalap oh suwed.
\q1
\v 13 Sohte katepen arail pahn likwer oh peki sawas;
\q2 Koht Wasa Lapalahpie sohte pahn ketin karonge de mahsanih irail.
\b
\q1
\v 14 Sohp, komw patohwan me komwi sohte kak patohwan Koht;
\q2 ahpw kanengamah awiawih—omwi repenpwung miher mwohn silangi.
\q1
\v 15 Komw medemedewe me Koht sohte pahn ketin wia sapwellime kalokolok,
\q2 ma e sohte kin ketin tehk mwahu dihp.
\q1
\v 16 Sohte katepen omwi pahn usehla omwi koasoi kan;
\q2 e sansal me komw sohte wehwehki dahme komwi koasoakoasoia.
\c 36
\q1
\v 1-2 Kanengamahiong ekis mahs oh rong ie,
\q2 rong dahme I pahn patohwan ni mwaren Koht.
\q1
\v 3 I ese soahng tohto oh I pahn doadoahngki dahme I ese
\q2 pwe I en kasalehda me Koht, me ketin kapikiehdao, me pwung.
\q1
\v 4 Sohte mehkot me I pahn patohwanohng komwi pahn likamw;
\q2 ohl loalokong mehlel men me patopato mwohmwi.
\b
\q1
\v 5 Ia uwen roson en Koht! E sohte kin ketin kalahdeki emen;
\q2 sohte mehkot me e sohte ketin mwahngih.
\q1
\v 6 E sohte kin ketin mweidohng me dipan akan en mour werei,
\q2 oh e kin ketin kupwurehki me semwehmwe kan pwuhng.
\q1
\v 7 E kin ketin sinsile me pwung kan;
\q2 e kin ketin mweidohng irail en kaunda wasa duwehte nanmwarki kan
\q2 oh kupwurehda pwe re en waunla kohkohlahte.
\q1
\v 8 Ahpw ma aramas kin selikihdi sel mete,
\q2 wie lokolongki mehkan me re wiadahr,
\q2
\v 9 Koht kin ketin kasalehiong irail diparail kan oh ar aklapalap.
\q1
\v 10 E kin ketin kupwurehda pwe re en rong sapwellime kapehm kan
\q2 pwe re en sohpeisang me suwed.
\q1
\v 11 Ma re pahn peikiong Koht oh uhpah,
\q2 re pahn paiamwahu oh popohl.
\q1
\v 12 Ahpw ma soh, re pahn mehla nan ar pweipwei
\q2 oh kotehla piletik me kolahng nan sapwen me melahr akan.
\b
\q1
\v 13 Irail kan me sohte ar Koht kin lingeringer poatopoat,
\q2 oh mehnda ma re ale lokolok, ahpw re sohte kin kapakap oh peki sawas.
\q1
\v 14 Re kin mehla ni ar wie pwulopwulte,
\q2 oh ohkihla kowahlap mour kanamenek.
\q1
\v 15 Ahpw Koht kin ketikihong aramas lokolok pwehn wia padahk ehu ong irail,
\q2 oh ketin doadoahngki apwal pwehn kamwakidada kapehdirail kan.
\b
\q1
\v 16 Koht ketikihsang komwi nan apwal,
\q2 oh ketin mweidohng komwi en pereperenki omwi paiamwahu;
\q2 omwi tehpel direkihla kisin tungoal akan.
\q1
\v 17 Ahpw met, komw aleier lokolok me konehng komwi.
\q1
\v 18 Komwi kanahieng pwe komwi dehr lohdi pahn pweipwei sapwung,
\q2 de kepwehpwe en kahrehiong komwi en pwupwula.
\q1
\v 19 E sohte pahn wia kamwahu ehu ong komwi en peki sawas;
\q2 omwi kehl koaros met solahr kak sewesei komwi.
\q1
\v 20 Komw dehr kasik pwohng en leledo,
\q2 ni ahnsou me wehi kan pahn ohla.
\q1
\v 21 Kanahieng dehr sohpeiong me suwed;
\q2 komwi aleier lokolok pwehn sinsilei komwi sang me suwed.
\b
\q1
\v 22 Tamataman ia uwen lapalap en sapwellimen Koht manaman;
\q2 iei ih sounpadahk me keieu lapalap sang koaros.
\q1
\v 23 Sohte me kak patohwanohng Koht dahme e pahn ketin wia
\q2 de kapwukohneki me ih me wiewia me suwed.
\q1
\v 24 Kapingpen sapwellime wiewia kan kin wiawi ahnsou koaros;
\q2 komwi uhdahn pahn pil kapinga ih.
\q1
\v 25 Aramas koaros kilangehr wiepen nin lime kan;
\q2 ahpw kitail kin kilangete sang wasa doh.
\q1
\v 26 Kitail sohte kak wehwehkihla sapwellime lapalap ni unsek
\q2 de tohtohn sapwellime sounpar akan.
\b
\q1
\v 27 Iei ih Koht me kin ketikihsang pilen sampah
\q2 oh kawekiong ni dingiding en keteu.
\q1
\v 28 E kin ketin kamwerehdihsang keteu nan depwek
\q2 pwehn kalamwurih aramas koaros.
\q1
\v 29 Sohte me wehwehki mwomwen mwekid en depwek kan
\q2 de mwomwen ngirisek en nansapwe
\q2 nan depwek, wasa me Koht kin ketiket ie.
\q1
\v 30 E kin ketikihdo piripir en lioal wasa koaros nan depwek,
\q2 ahpw kepin nan madau kin wie rotorotete.
\q1
\v 31 Met iei duwen eh kin ketin katungoale aramas
\q2 oh ketikihdo reken kisin tungoal.
\q1
\v 32 E kin ketin kolekihdi nin lime piripir en lioal,
\q2 oh ketin mahsanihong en kolahng wasa me e kupwurki.
\q1
\v 33 Nansapwe kin pakairkihdo melimel me kohkohdo,
\q2 oh kou kan kin ese me e pahn melimel.
\c 37
\q1
\v 1 Melimel kin kasaloweiehda.
\q1
\v 2 Kumwail rong, kumwail koaros, duwen kapitien Koht,
\q2 ngirisek en nansapwe me peipeido sang nin doauese.
\q1
\v 3 E kin ketin kadar lioal pahnlahng,
\q2 sang apali sampah kolahng apali.
\q1
\v 4 Eri, kapitie ahpw kin sansalada,
\q2 ngihl kamasapwehk en nansapwe,
\q2 nindokon lioal eh kin wie piripir.
\q1
\v 5 Soahng kapwuriamwei kan kin wiawi ni ahnsou me Koht kin ketin mahsen,
\q2 soahng kaselel kan me kitail sohte kak en dehdehki.
\q1
\v 6 E ketin mahsanih sinoh en mweredi pohn sampah,
\q2 oh ketikihdo keteu mwuledek.
\q1
\v 7 E kin ketin katokihedi en aramas akan doadoahk;
\q2 e kin ketin kasalehiong irail dahme e kak wia.
\q1
\v 8 Mahn lawalo kan kin pedolong nan imwarail kan.
\q1
\v 9 Engin melimel kin ipisang palieir,
\q2 oh wahdo kisinieng kopou sang paliepeng.
\q1
\v 10 Engin doauesen Koht kin kalamwurihala pihl akan,
\q2 oh wiahkihla aihs.
\q1
\v 11 Lioal kin piripir sang nan depwek
\q2
\v 12 ni ar kin mwekimwekidki kupwur en Koht.
\q1 Re kin kapwaiada soahng koaros me Koht kin ketin mahsanih,
\q2 wasa koaros nan sampah.
\q1
\v 13 Koht kin ketikihdo keteu nin sampah;
\q2 mweinele e ketikihdo pwehn kalokehki aramas akan,
\q2 de en kasalehiong aramas sapwellime kupwuramwahu.
\b
\q1
\v 14 Nennenla ekis ahnsou, Sohp, oh rong mahs;
\q2 medemedewe soahng mwahu kan me Koht ketin wiadahr.
\q1
\v 15 Komw ese ia duwen Koht eh kin ketin koasoanehdi
\q2 oh kupwurehda lioal en piripirsang nan depwek kan?
\q1
\v 16 Komw ese ia duwen depwek eh kin tangatang pahnlahng,
\q2 wiepen nin limen Koht kapwuriamwei?
\q1
\v 17 Soh, pwe ihte komw kin lokolongki karakar
\q2 ni ahnsou me kisinieng en palieir kin kahpwalihala sahpw.
\q1
\v 18 Komw kak sewesehki Koht wiepen pahnlahng
\q2 oh kamelengilengihala duwehte mete melengileng?
\q1
\v 19 Komw padahkihong kiht dahme se pahn patohwanohng Koht;
\q2 sohte audepen at lamalam; sohte mehkot se kak patohwan.
\q1
\v 20 I sohte pahn peki I en pato pahn kupwur en Koht;
\q2 dahme I pahn patohwankihong ih ahnsou mwahu pwe en kauweiehla?
\b
\q1
\v 21 Eri, met marain en pahnlahng inenen lingaling,
\q2 me kamahl ong kitail en kilenglahng;
\q2 oh pahnlahng kin mwakelekelkihda kisinieng.
\q1
\v 22 Lingaling kin pwarada paliepeng,
\q2 oh lingan en Koht kin kadirehkinkitailla lammwin kowahlap.
\q1
\v 23 Sapwellimen Koht manaman me lapalahpie kahrehda kitail sohte kak kerenlahng;
\q2 ih me ketin pwung oh mehlel nan sapwellime wiewia kan ong aramas.
\q1
\v 24 Ihme kahrehda, aramas koaros kin lemmwiki ih,
\q2 oh e kin pohnsehse koaros me kin kosekose me irail me loalokong.
\c 38
\s1 KAUN-O ketin Sapeng Sohp
\p
\v 1 KAUN-O eri ketin sapeng Sohp sang nan melimel ehu, mahsanih.
\m \bk KAUN-O \bk*
\q1
\v 2 Ihs kowe me peikasalki koasoandi kan en ei kupwurokong
\q2 sang nan omw koasoi en pweipwei oh soh audepe?
\q1
\v 3 Eri, ma kowe ohl emen, a uhda
\q2 oh sapeng peidek kat me I pahn wiahong uhk.
\q1
\v 4 Ke mihmihki ia, ahnsou me I kapikada sampah?
\q2 Sapeng ie, ma ke me loalokong.
\q1
\v 5 Ke ese ihs me koasoanediong sampah mwomwe?
\q2 Ihs me sohngediong powe mehn sohngpe?
\q2 Ia duwe, ke ese ihs me wiahda mepwukat?
\q1
\v 6 Dahme kin kolokol uhr kan me kin utungada sampah?
\q2 Ihs me kin koasoanehdi takai me wia pwukakeimw en sampah?
\q1
\v 7 Nin sohrahn en tepin ahnsowo usu kan wiakihteieu kokoul,
\q2 oh sapwellime tohnleng kan ngisingiski ar peren.\x - \xo 38:7 \xo*\xt Par 3.34.\xt*\x*
\b
\q1
\v 8 Ihs me katekatenge oh kolokol perehpen madau,\f m \fr 38:8 \fr*\fk KOLOKOL PEREHPEN MADAU: \fk*\ft Tehk 26.12.\ft*\f*
\q2 ni ahnsou me e kusukusupekda sang nan kapin sampah?\x - \xo 38:8 \xo*\xt Ser. 5.22.\xt*\x*
\q1
\v 9 Iei ngehi me koaduhpwalkihdi madau depwek kan
\q2 oh kipekihdi rotorot mosul.
\q1
\v 10 Ngehi me kilelehdi irepen madau
\q2 oh kolokol nan dewe.
\q1
\v 11 Ngehi me mahsanihong madau, “Ke pahn lelete wasaht, ke sohte pahn daulihala!
\q2 Omw pwuki kan pahn sawapeseng oh tokedi wasaht.”
\q1
\v 12 Sohp, mie pak ehu nindokon omw mour nin sampah wet
\q2 me ke kamarainipeseng rahn?
\q1
\v 13 Mie pak ehu me ke koasoanehdi pwe marain en dakarada imwin sampah,
\q2 de itikada aramas suwed kan sang wasa me re kin rukuruk ie?
\q1
\v 14 Marain en rahn kin kasalehda dohl oh wahu kan,
\q2 duwehte likou limilim ehu.
\q2 sansal duwehte nting ehu pohn pwehl.
\q1
\v 15 Marain en rahn nohn lingaling ong aramas suwed akan,
\q2 oh kin karompwahsang irail en kapwaiada ar tiahk suwed koasukloal kan.
\b
\q1
\v 16 Ke iangehr mi ni pwarer kan en nan madau kan?
\q2 Ke iangehr keid nan kepin madau?
\q1
\v 17 Mie me kasalehionguhkehr wenihmw kan
\q2 me kin perepere sahpw rotorot en me melahr akan?
\q1
\v 18 Ke dehdehki uwen laud en sampah?
\q2 Eri, ma ke dehdehki mepwukat koaros, a sapeng ie oh ndahdo.
\b
\q1
\v 19 Ke ese ia wasa marain kin kohsang ie,
\q2 de tepin rotorot?
\q1
\v 20 Ke kak kasalehiong ira ididien wasa ira kak lel,
\q2 de kapwureiradohng wasa ira tepisang ie?
\q1
\v 21 I uhdahn ese me ke kak, pwehki omw mahsang ira,
\q2 oh omw ipwidi mwohn sampah eh saikinte wiawihda!
\b
\q1
\v 22 Ke pwaralahngehr ni imwen nahk kan,
\q2 wasa I kin nekinekid ie sinoh oh keteu aihs takai?
\q1
\v 23 I kin nekinekidohng ahnsou apwal akan,
\q2 ahnsoun pei oh mahwen.
\q1
\v 24 Ke iangehr mi wasa ketipin kin dakada ie,
\q2 de wasa me angin palimese kin ipido sang ie?
\b
\q1
\v 25 Ihs me weirada dewen keteu mosul me kin mwerediong nansapw,
\q2 oh koakoahda elen melimel?
\q1
\v 26 Ihs me kin kamwerehdi keteu wasa me sohte towe?
\q1
\v 27 Ihs me kin kalamwurih sahpw madekeng kan,
\q2 pwe dihpw en kak wosada ie?
\q1
\v 28 Mie semen keteu de semen pwoaik?
\q1
\v 29 Ihs me naitikihada aihs oh sinoh,
\q2
\v 30 me kin kahrehiong pihl eh kekeluwakala,
\q2 oh pahnsed wia-aihsla?
\b
\q1
\v 31 Ke kak salihpene usu kan me adaneki Pliadis,
\q2 de sapwadada selipen Oraion kan?\x - \xo 38:31 \xo*\xt Sohp 9.9; Eimw 5.8.\xt*\x*
\q1
\v 32 Ke kak kaweid mwekimwekid en usu kan
\q2 me adaneki Pehr Laud oh Pehr Tikitik?
\q1
\v 33 Ke ese duwen koasoandi kan en mwekid en pahnlahng,
\q2 oh ke kak kawehwehda lipwen koasoandi pwukat pohn sampah?
\b
\q1
\v 34 Ke kak wering depwek kan,
\q2 pwe re en koaduhpwalkinuhkedi pilen keteu?
\q1
\v 35 Oh ma ke koasoanediong lioal en pir,
\q2 e pahn dukiong uhk oh nda, “Iet ngehi, I pahn kapwaiada”?
\q1
\v 36 Ihs me kin ndaiong menpihr me adaneki ipis\f n \fr 38:36 \fr*\fk IPIS: \fk*\ft Menpihr en kawa men nan Isip me aramas akan kin kamehlele me dene e kin pakairkihong irail me Pillap Nail pahn lapake.\ft*\f* me Pillap Nail pahn lapakehda,
\q2 de kihng kan me e pahn keteuda?
\q1
\v 37 Ihs me nohn kupwurokong pwe en wadekedi depwek kan,
\q2 oh kamwerehdi keteu,
\q2
\v 38 keteu me kin kapasapene pwelpar en sampah oh kakeluwakihala?
\q1
\v 39 Ke kin rapahkihong kenen laion kisin mwenge,
\q2 oh kansenamwahwihkihla kisin mwengeo nah kan,
\q2
\v 40 nindokon ar kin rukuruk nan dewerail,
\q2 de wonohn awiawih nan pasarail?
\q1
\v 41 Ihs me kin kawenge menin pahnlahng kan,
\q2 ni ar kin pipihrseli reperepen kisin mwenge,
\q2 ni neirail kan ar kin liklikwerikin ie ar men mwengedahr?
\c 39
\q1
\v 1 Ke ese ahnsou me kuhten wel kan kin ipwidi?
\q2 Ke kin tehk duwen tiehn wel kan ar kin neitik?
\q1
\v 2 Ke kin ese wadek sounpwong en ar liseian,
\q2 oh ahnsoun ar pahn kin neitik?
\q1
\v 3 Ke kin ese ahnsou me re pahn wendi
\q2 oh kaipwidi wahnedirail kan?
\q1
\v 4 Ke ese duwen ar kin apwalih oh kakairada wahnedirail kan nanwel,
\q2 oh duwen ar kin tohrohrala sang irail oh sohla pwurodo?
\b
\q1
\v 5 Ihs me kihong saledek rehn ahsen nanwel kan?
\q2 Ihs me kin lapwairailda pwe re en kin sansaledekseli?
\q1
\v 6 Ngehi me kihong irail dewerail nan sapwtehn,
\q2 oh nan mall akan pwe re en kin kousoan ie.
\q1
\v 7 Re kin dohla sang mwoarong en kahnimw kan,
\q2 oh sohte me kak kamandairailla oh koadoadoahkih irail.
\q1
\v 8 Nahna kan, iei wasa re kin mwenge ie,
\q2 wasahn ar rapahki kanarail dihpw.
\b
\q1
\v 9 Ia duwe, kou lawalo kan pahn men doadoahkohng uhk,
\q2 de re pahn men kin pweidi nan dewen mahn akan rehmw?
\q1
\v 10 Ke kak salihedi tumwe oh doadoahngki pwe en deipwelihada sapwomw,
\q2 oh kapatapatahla?
\q1
\v 11 Ke kak koapworopworki eh kehlail laud,
\q2 oh likihong omw doadoahk toutou kan?
\q1
\v 12 Ke lemeleme me e pahn wahdo rehmw wahnsapwomw,
\q2 oh rikpene wahn wihd nan omw wasahn kamwakele wahn wihd?
\b
\q1
\v 13 Ia uwen pitipit en likapip en soangen mahn me adaneki ostris!
\q2 Ahpw sohte ostris men kin kak pihr duwehte sidoahk.
\q1
\v 14 Ostris kin kutoahrdiong nanpwel,
\q2 pwe karakar en pwehl en kin sewese kasawa eh kutoahr kan.
\q1
\v 15 E kin sasairki me kutoahre kan kak tiatipeseng,
\q2 oh mahn lawalo kan kak kangala.
\q1
\v 16 E sohte kin tehk kutoahre kan,
\q2 oh sohte kin nsenohki ma sohte epwelparail.
\q1
\v 17 Eri, iei ngehi me wiahda en kin mwomwen pweipwei,
\q2 oh I sohte kihong en loalokong.
\q1
\v 18 Ahpw ni eh kin tapihada tang,
\q2 e marahrahsang oahs me aramas kin dake.
\b
\q1
\v 19 Ih kowe, Sohp, me kin kihong oahs akan ar kehlail,
\q2 oh kin kalinganahki pohn tepinwararail wune kan?
\q1
\v 20 Ih kowe me kin kalus irail, rasehng loukust kei,
\q2 oh kamasangki aramas akan ngilen nan tumwarail?
\q1
\v 21 Re kin sarepki pehrail pwehl nan wahu kan,
\q2 nan mahwen re kin tenge ar imwintihti kan ni uwen ar kehlail koaros.
\q1
\v 22 Re sehse dahkot masepwehk,
\q2 oh sohte kedlahs pwoat kak kapweiekiraildi.
\q1
\v 23 Tehtehn mahwen kan rehn soundake oahs akan
\q2 kin sekesek oh piripir pahn ketipin.
\q1
\v 24 Oahs akan kin rerrerki ar saloh nan mahwen, ahpw re kin wonlahte mwowe;
\q2 ni ngilen sowi eh kin pepeuk, sohte me kak kapweiekiraildi.
\q1
\v 25 Ni ar kin rongada ngilen sowi,
\q2 re kin sapengki ngilen nan tumwarail.
\q1 Ni arail dohsang mahwen, re kin kehnda dahpekpenehn karis kan,
\q2 oh re kak rong ngilen kaunen sounpei kan ar ruruwes.
\b
\q1
\v 26 Ia duwe, kowe me padahkihong oahk mwomwen eh pahn pihr,
\q2 ni eh kin kihpeseng peh kan pwe en pihrlahng palieir?
\q1
\v 27 Ih kowe me kin ruwese ikel kan
\q2 en wiahda pasarail kan wasa ilehn nahna kan?\fig |alt="HK-9D Ikel oh pasarail wasa ilehn nahna kan" src="" size="col" ref="SOHP 39:27"\fig*
\q1
\v 28 Pasarail kan kin wiawihda pohn paip keieu ile kan,
\q2 oh dewerail kan kin mi ni kumwen nahna apwal kan.
\q1
\v 29 Re kin mi wasao ireirong wasa keren oh wasa doh kan,
\q2 dahme re kak saikedi kanarail.
\q1
\v 30 Wasa me mehla ehu kin mi ie, re kin pokonpene ie;
\q2 oh kisin ikel tikitik kan kin medkihla ntahn me mehla kan.\x - \xo 39:30 \xo*\xt Mad. 24.28; Luk 17.37.\xt*\x*
\c 40
\q1
\v 1-2 Sohp, ke peliandahr Koht, Wasa Lapalap;
\q2 Ke pahn nennenlahr met, de ke pahn sapeng ie?
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 3-4 Maing KAUN, ei pato kat patohn pweipwei men. Dahme I kak sapengkin komwi?
\q2 Pwe sohte.
\q1
\v 5 Ei pato me laudsang me konehng.
\p
\v 6 Eri, KAUN-O ahpw ketin pwurehng mahseniong Sohp sang nan melimelo, mahsanih,
\m \bk KAUN-O \bk*
\q1
\v 7 Ma kowe ohl emen, kesihnenda
\q2 oh sapeng ei peidek kat.
\q1
\v 8 Ke songosong kadehdehda me ngehi me sapwung—
\q2 ke wiahki me ngehi me sapwung oh kowe me pwung?
\q1
\v 9 Ke me kehlail duwehte ei kehlail?
\q2 Ngilomw en kak ngirisek en nansapwe duwehte ngileiet?
\q1
\v 10 Ma iei, a uhda, kawauwihiukala oh kaileiukada;
\q2 kapilkinuhkpene roson oh lingan.
\q1
\v 11 Ke ahpw kilang irail kan me kin aklapalap;
\q2 kauwong irail angin omw lingeringer oh kasaroweiraildi.
\q1
\v 12 Ei, tehk mwahu duwen irail oh kasapwiliraildi;
\q2 kamwomwala me suwed akan wasa koaros me re mi ie.
\q1
\v 13 Sarepedi irail koaros pahn pwehl;
\q2 salihiraildiong nan sapwen me melahr akan.
\q1
\v 14 Eri, I ahpw pahn tapihada kapingaiuk,
\q2 oh pohnese me pein kowe me pweida.
\b
\q1
\v 15 Ke kin kilang soangen mahn kamasepwehk me adaneki Pehemod?\f o \fr 40:15 \fr*\fk PEHEMOD: \fk*\ft Ekei aramas medemedewe me mahn menet duwehte hippopotamus, ekei kin medemedwe me mahn en kawa men.\ft*\f*
\q2 Ngehi me wiahda duwehte ei wiaiukada.
\q1 E kin kang dihpw duwehte kou kan,
\q2
\v 16 ahpw ia uwen kehlail en paliwere,
\q2 ia uwen kehlail en kapehde!
\q1
\v 17 Pwadaike kin uhda, likamw tuhke sidar pwoat;
\q2 selen neh kan rasehng sel mete kehlail.
\q1
\v 18 Tih kan rasehng prons,
\q2 oh neh kan rasehng lepin mete kei.
\b
\q1
\v 19 Mahn keieu kapwuriamwei rehn mahn koaros me I wiahda!
\q2 Ihte Sounwiepeo me kak powehdi.
\q1
\v 20 Dihpw me e kin kangkang pwe en keirkihda kin wosada pohn dohl kan,
\q2 wasa me mahn lawalo kan kin mwadomwadong ie.
\q1
\v 21 E kin mihmi pahn mwetehn tuhke tekatek kan,
\q2 oh kin rukuruk nan welin ahlek kan nan lehpwel kan.
\q1
\v 22 Tuhke tekatek kan oh tuhke me kin wosada pohn keilen pihl kan
\q2 kin pwainkihdi mwetehr kan.
\q1
\v 23 E sohte kin masak ahden pillap,
\q2 e kin nennenlahte ma pilen Sordan kin lapakehda lel ni mese.
\q1
\v 24 Ihs me kak karotongehla mese oh saikidi?
\q2 De ihs me kak koledi mahn menet nan eh lidip?
\c 41
\q1
\v 1 Ia duwe, ke kak apihada Lepaiadan,\f p \fr 41:1 \fr*\fk LEPAIADAN: \fk*\ft Tehk 3.8.\ft*\f*
\q2 de salihkihdi sellap pwoat lowe?\x - \xo 41:1 \xo*\xt Mel. 74.14; 104.26; Ais. 27.1.\xt*\x*
\q1
\v 2 Ke kak kihong sahl pwoat nin tumwe,
\q2 de kehs ehu nan ewe?
\q1
\v 3 E kak peki rehmw ke en sapwadala,
\q2 de ke en mahkohng?
\q1
\v 4 E kak en inoukihong uhk mehkot,
\q2 de inoukihda me e pahn papahiuk kohkohlahte?
\q1
\v 5 Ke kak wiahki ih noumw kisin mehn mwadong kis,
\q2 me ke pahn kin kaperenehki serepein kan me kin papahiuk?
\q1
\v 6 Soused kan pahn netki ni pweimwahu?
\q2 Sounnetinet kan pahn pwalangpeseng pwe re en netikihla?
\q1
\v 7 Ke kak kadirehkihla kili ketieuwen soused kan,
\q2 de doakoahki moange ketieu pwoat?
\q1
\v 8 Song sair pakteieu, a ke solahr pahn pwurehng kohkohlahte;
\q2 ke sohte kak manokehla uhpene wet!
\b
\q1
\v 9 Mehmen me kin kilang Lepaiadan,
\q2 kin sohla angi oh kin pwupwudiong nanpwel.
\q1
\v 10 Ni mahn menet eh kin kesihnenda, me inenen mas kamasepwehk;
\q2 sohte me kin men uhda mwowe.
\q1
\v 11 Ihs me kak uhwong ahpw pitlahsang?
\q2 Sohte nin sampah me kak wia met.
\q1
\v 12 I pahn padakihong uhk duwen nehn Lepaiadan,
\q2 oh koasoiahda uwen kehlail en paliwere.
\q1
\v 13 Sohte me kak tehrasang kidip en paliwere,
\q2 de kauwehkihla kili tehtehn pei.
\q1
\v 14 Ihs me kak kasarapeseng ewe,
\q2 me ngih kamasepwehk kei kapilpenehr?
\q1
\v 15 Pohntihnsewe, irek en wunen mwomw kei me wia,
\q2 paspene oh kekeluwak duwehte takai.
\q1
\v 16 Ehute pasehng meteio oh keirekpene;
\q2 sohte kisinieng kis kak duwal nanpwung.
\q1
\v 17 Koaros inenen patpene oh keirekpene;
\q2 sohte mehkot kak kamweidirailpeseng.
\q1
\v 18 Ni eh kin asi, marain kin pirieisang nan tumwe,
\q2 oh pwoaren mese kan kin lingaling, rasehng dakedahn ketipin.
\q1
\v 19 Mpwulen kisiniei kin lulsang nan ewe,
\q2 rasehng mwoalus mwehl en nan uhmw.
\q1
\v 20 Ediniei kin uh sang nan pwoaren tumwe,
\q2 rasehng edin tuwi me lullul pahn einpwoat.
\q1
\v 21 Angin eh esingek kin sounda kisiniei,
\q2 mpwulen kisiniei kin uh sang nan ewe.
\q1
\v 22 Eh kehl unsek mihmi nin tepinwere,
\q2 masepwehk kin kipehdi koaros me kin tuhwong.
\q1
\v 23 Sohte wasa kis muterek ni kili,
\q2 pwe me kekeluwak oh apwal duwehte mete.
\q1
\v 24 Nan eh mohngiong sohte masak kin dierek ie,
\q2 pwe me apwal oh kekeluwak duwehte takai.
\q1
\v 25 Ni eh kin pwourda oh uhda, koht akan pil kin masepwehkada,
\q2 pwehki ar masak, e kin sohla angirail.
\q1
\v 26 Sohte kedlahs pwoat kak kalipwelipwehda;
\q2 sohte ketieu pwoat, de arep pwoat, de lepin seipali, kak kauwehla.
\q1
\v 27 E kin wiahki mete diper en tuhke,
\q2 oh prons mehkot kopwukopw reh, rasehng tuhke mwoasoangot.
\q1
\v 28 Sohte kesik keteiu me kak kasalowehda pwe en tangdoaui;
\q2 takai kan me pahn koasuk, rasehng diper en dihpw.
\q1
\v 29 E kin wiahki mehn wowoki kan kisin diper en dihpw,
\q2 oh e kin kouruhrki ketieu kan me aramas kin doakoahki.
\q1
\v 30 Kapehde rasehng pwoatol ohla kei me keng;
\q2 ni eh kin limwahdek, e kin pwalangpeseng pwehl muterek kan rasehng mehn ruwahdek me mete mi pahn kapi.
\q1
\v 31 E kin kamwekidada nansed duwehte einpwoat pwoapwoail ehu,
\q2 oh kin kapwudopwudehda duwehte ketel en leh ehu.
\q1
\v 32 Ni eh kin tangatang kohla, lipwe kin wiahda ahl lingaling ehu.
\q2 oh e kin kadirehkihla nansed pwudopwud pwetepwet.
\q1
\v 33 Sohte mehkot nin sampah me kak karasarasohng,
\q2 pwe mahn emen ih me sohte kin masepwehk.
\q1
\v 34 E pil kin mwamwahliki mahn me keieu lapalap akan,
\q2 pwe ih me nanmwarkien mahn lawalo koaros.
\c 42
\p
\v 1 Sohp eri sapeng KAUN-O, patohwan,
\m \bk Sohp \bk*
\q1
\v 2 Maing KAUN, I patohwan ese me komwi me ketin manaman ong wia mehkoaros,
\q2 oh komw kin kak ketin wiahda mehkoaros me komw kin ketin kupwurki.
\q1
\v 3 Komw ketin keinemwe ia duwen ei kak peikasalki sapwellimomwi kupwurokong,
\q2 ni ei sohte mwahn audaudki mehkot.
\q1 I patohwandahr duwen soahng kapwuriamwei oh lapalap akan me I sohte dehdehki.\x - \xo 42:3 \xo*\xt Sohp 38.2.\xt*\x*
\q1
\v 4 Komw mahsanihong ie I en patohwan rong komwi nindokon omwi mahmahsen,
\q2 oh I en song sapeng sapwellim keinemwe kan.\x - \xo 42:4 \xo*\xt Sohp 38.3.\xt*\x*
\q1
\v 5 Eri, mahso I patohwan esehte dahme aramas teikan patohwanohng ie,
\q2 a met I pein patohwan kilangkinkomwiher mesei kat.
\q1
\v 6 Iei me I patohwan namenengkilahr mehkoaros me I patohwandahr,
\q2 oh I koluhlahr nan pwelpar oh pehs pwukat.
\s1 Kaimwiseklahn Koasoiepen Sohp
\p
\v 7 Mwurin KAUN-O eh ketin mahsanihong Sohp mepwukat koaros, e ahpw mahsanihong Elipas, “I engieng laud pahmw oh pahn kompoakepahmw riemenen, pwehki amwail sohte koasoiada me mehlel duwen ngehi duwehte me ei ladu Sohp wia. 
\v 8 Eri met, kumwail ale kouwol isimen oh sihpw wol isimen oh wahwei rehn Sohp; kumwail ahpw meirongkihong ie ni adamwail. Sohp ahpw pahn kapakapkin kumwail, oh I ahpw pahn karonge eh pekipek oh sohte keriaikumwailla duwen me konehng kumwail. Pwe kumwail sohte koasoiada me mehlel duwen ngehi, duwehte me ei ladu Sohp wia.”
\p
\v 9 Elipas, Pildad, oh Sopahr eri kapwaiada me KAUN-O ketin mahsanihong irail. KAUN-O eri ketin karonge en Sohp eh kapakap.
\p
\v 10 Eri, mwurin Sohp eh kapakapki kompoakepah silimeno, KAUN-O ahpw ketin kapaiamwahwihala sapahl Sohp, oh ketikihong uwen tohtohn dipwisou pak riapak me e ahneki mahso.\x - \xo 42:10 \xo*\xt Sohp 1.1-3.\xt*\x* 
\v 11 Rien Sohp pwutak oh serepein ko koaros, oh kompoakepah ko koaros en mahs, ahpw pwarodo reh ni imwe oh wiahda lapalahn kamadipw ehu. Re ahpw kamwait oh kasenamwahwihala sang apwal koaros me KAUN-O ketikihong. Emenemen irail eri kisekisehki kisin mwohni oh kisin rihng kohl.
\p
\v 12 KAUN-O eri kupwuramwahwihala luhwen ahnsoun mouren Sohp, ketikihong dipwisou tohtohsang mehn mahs ako. Pwe Sohp nainekihla sihpw 14,000, kamel 6,000, kou 2,000, oh ahs 1,000. 
\v 13 E pil nainekihla pwutak isimen oh serepein silimen. 
\v 14 E kihong eden serepein me laudo, Semihma,\f q \fr 42:14 \fr*\ft Sisen oh wehwehn eden nein Sohp serepein ko ni mahsen en Ipru kasalehda duwen ar kaselel, SEMIHMA wehwehki “mwuroi”, KESIA wehwehki “kasia” eden tuhke pwohmwahu ehu; oh KEREN-APPUK iei kisin kohpwa kis me lih akan kin kihong mehn kapwata masaraail kan loale.\ft*\f* eden me keriemeno Kesia, oh me keieu tikitiko, Keren-appuk. 
\v 15 Sohte lih emen nin sampah pwon me kaselel oh masamwahu duwehte nein Sohp serepein ko. Arail pahpao eri pil kihong irail ar sohso duwehte me e kihong en nah pwutak ko.
\p
\v 16 Sohp eri momourki sounpar 140 mwurin met, e koanoahdi oh kilang nein nah seri kan, oh nein nah seri kan nair seri kan. 
\v 17 Mwuhr, e ahpw mehla ni eh ohl laudlahr mehlel.