\id JER Pohnpeian Bible \ide UTF-8 \h SEREMAIA \toc1 SEREMAIA \toc2 SEREMAIA \toc3 Ser. \mt1 SEREMAIA \is1 Oaralap en Pwuhk wet \ip Soukohp Seremaia momour ahnsou reirei ehu me kaimwisekala senturi keisuh oh tapihada senturi keweneu mwohn Krais. Erein ahnsou reirei en eh doadoahk en soukohp e pangepangenki sapwellimen Koht aramas kokohp en kalokolok laud me pahn lelohng arail wehi pwehki ar kin pwongih dikedik en eni kan, oh pwehki diparail kan. E momourte e lao pein kilang pweidahn kokohp wet ni Serusalem eh lohdiong nanmwarkien Papilonia, Nepukadnesar, kamwomwmwomwlahn kahnimwo oh Tehnpas Sarawio, oh en mehn Suda tohtohie ar kalipilipalahng Papilonia iangahki ar nanmwarki. E ahpw pil kohpada sapahldohn mehn Israel ehu ahnsou sang wasa re kalipilipala ie, oh onohnsapahl en wehin Israel. \ip \bk Pwuken Seremaia \bk* kak pwalpeseng wiahda ire pwukat me pahn sansal pah: 1) Malipilip ong Seremaia. 2) Mahsen sang rehn Koht ong wehin Suda oh ong kaun akan ni mwehin Sosaia, Sehoiakim, Sehoiakin, oh Sedekaia. 3) Audepen pwuken kataman en Paruk, nein Seremaia sounnting, iangahki kokohp kei oh wiewia kesempwal kei sang ni mouren Seremaia. 4) Mahsen sang rehn Kaun-o duwen wehin liki kan. 5) Poadopoad kapatapat, me koasoia duwen ohlahn Serusalem, oh kalipilipalahng Papilon. \ip Seremaia ohl me kin mwadang pehm wasa, me poakohng mehlel nah aramas akan, oh kin mehn seirenki oh nsensuwedki eh kin kadeikirailda. Nan ire tohto e koasoia ni pepehm loal ehu duwen eh aleier lokolok pwehki Koht eh ketin malipe ih en wiahla soukohp men. Mahsen en Kaun-o rasehng kisiniei nan kapehde—e sohte kak tokedihsang eh lohkiseli. \ip Ekei mahsen me keieu kesempwal nan pwuhk wet idihada ahnsou ehu palihdo sang ahnsou apwal en Seremaia, me inou kapw ehu pahn miehla, inou ehu me sapwellimen Koht aramas akan pahn kin dadaur ni sohte sounpadahk emen mie mehn katamankin irail, pwehki eh pahn ntingdi nan mohngiongirail kan (31.31-34). \iot Audepe ni Oaralap \io1 Malipilip ong Seremaia 1.1-19 \io1 Kokohp kan ni mwehin Sosaia, Sehoiakim, Sehoiakin, oh Sedekaia 2.1—25.38 \io1 Mwekid kesempwal akan nan mouren Seremaia 26.1—45.5 \io1 Kokohp me uhwong wehi kan 46.1—51.64 \io1 Pwupwulahn Serusalem 52.1-34 \c 1 \p \v 1 Pwuhk wet koasoia duwen mahsen kan en Seremaia nein Ilkaia, emen samworo sang nan kahnimw Anadod nan sapwen Pensamin. \v 2 KAUN-O mahseniong Seremaia nan sounpar kaeisek siluhn mwehin Sosaia nein Amon, nanmwarkien Suda.\x - \xo 1:2 \xo*\xt 2 Nan. 22.3—23.27; 2 Kron. 34.8—35.19.\xt*\x* \v 3 E pil pwurehng mahseniong Seremaia ni mwehin Nanmwarki Sehoiakim, nein Sosaia. Mwurin mwo, KAUN-O pil ketin mahseniong pak tohto lao lel sounpar kaeisek ehun mwehin Sedekaia nein Sosaia. Ni kelimaun sounpwong en nan sounparo aramas akan en Serusalem kalipilipala.\x - \xo 1:3 \xo*\xt 2 Nan. 23.36—24.7; 2 Kron. 36.5-8; b 2 Nan. 24.18—25.21; 2 Kron. 36.11-21.\xt*\x* \s1 Malipilip ong Seremaia \p \v 4 KAUN-O ahpw ketin mahsanihong ie, \v 5 “Mwohn ei kihong uhk mour, I piluhkadahr, \q1 oh mwohn omw ipwidi, I idihiukadahr pwe ke en wiahla soukohp ong wehi kan.” \p \v 6 I ahpw sapeng patohwan, “Maing KAUN, Wasa Lapalahpie, ia duwe, pwe I sohte kin ese pato; I me nohn pwulopwul.” \p \v 7 A KAUN-O ahpw mahsanihong ie, “Ke dehr nda me ke me nohn pwulopwul, ahpw kohweite rehn aramas akan me I kadarowohng uhk rehrail, oh kasalehiong irail mehkoaros me I pahn padahkihong uhk. \v 8 Ke dehr masak irail, pwe I pahn kin ieiang uhk oh sinsileiuk. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen!” \p \v 9 KAUN-O eri ketin kapahdo limeo, oh ketin sair kilin ewei kat, oh mahsanihong ie, “Rong, I kihong uhk mahsen kan me ke pahn nda. \v 10 Rahnwet I kihong uhk manaman pohn nanmwarki kan oh wehi kan, pwe ke en usada oh kupwelidi, ke en kauwehla oh kamwomwala, ke en kauwada oh padokedi.” \s1 Kaudiahl Riau \p \v 11 KAUN-O ahpw ketin keinemwe rehi, “Seremaia, dahme ke kilikilang?” \p I ahpw sapeng, patohwan, “Maing, I patopatohwan rahntuhke almon pwoat.” \p \v 12 KAUN-O eri ketin mahsanih, “Me pwung! Pwe ngehi I kin mwasamwasahn\f a \fr 1:12 \fr*\fk MWASAMWASAHN: \fk*\ft Sisen lepin mahsen en Ipru me wehwehki “almwon” kereniong sisen lepin mahsen me wehwehki “mwasamwasahn.”\ft*\f* pwe ei mahsen kan en pweida.” \p \v 13 KAUN-O ahpw pil pwurehng keinemwe rehi, mahsanih, “Dahme ke pil kilikilang?” \p I ahpw sapeng, patohwan, “Maing, I patopatohwan einpwoat ehu me pwoapwoail ni paliepeng, oh kanenge nektehn wudekdohng wasaht.” \p \v 14 E ahpw ketin mahsanihong ie, “Mehn kamwomwala pahn pwoailda sang ni paliepeng, wudekdohng pohn irail koaros me kin kousoan nan sahpwet, \v 15 pwe I pahn malipehdo wehi koaros en paliepeng. Ar nanmwarki kan pahn ketido oh ketikihdiong mwoalarail kan ni ewen kelen Serusalem oh kapilpene kahnimwo; re ahpw pahn pil kapilpene kahnimw teikan en Suda. \v 16 I pahn kaloke nei aramas akan pwehki ar wiadahr dihp, re keseielahr oh wia ar meirong kan ong koht teikan, re pwongih dikedik en eni kan me re wiadahr. \v 17 Eri, onopada Seremaia, kohwei oh kasalehiong irail mehkoaros me I padahkihong uhk ke en kasalehda. Eri, met ke dehpa masak irail; pwe ma soh, ni omw pahn mi rehrail I pahn kamasakuhkada laudsang met. \v 18-19 Rong, Seremaia! Koaros tohn sahpwet—nanmwarki kan en Suda, lapalap akan, samworo kan, oh aramas akan—pahn uhwong uhk. Ahpw rahnwet I pahn kakehleiukada pwe ke en pelian irail. Ke pahn rasehng kahnimw me kehl kehlail ehu, apwoat uhr mete, oh dihd prons ehu. Re sohte pahn kaloweiukedi, pwe I pahn kin ieiang uhk oh sinsileiuk. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 2 \s1 Koht ketin Kupwurohki Israel \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie \v 2 I en kalohkihong mehn Israel koaros mahsen wet: \q1 “I tamatamante uwen amwail kin loalopwoatohng ie ni amwail pwulopwul, \q2 uwen amwail kin poakohng ie ni tepin atail kapwopwoudpene; \q1 kumwail idawehniehdo nan sapwtehno, \q2 nan sahpw me aramas sohte kin sapwasapw ie. \q1 \v 3 Israel, ngehite me sapwellimanikin uhk, \q2 kowe me keieu mwahu nan ei rahk; \q1 I kadaralahngehr lokolok oh kahpwal \q2 ong irail koaros me kin kamedekeiukala. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Dipen en mehn Israel Ar Pahpa Kahlap ako \p \v 4 Kumwail kadaudok en Seikop kan, kumwail kadaudok en Israel kan, kumwail rong mahsen en KAUN-O. \v 5 KAUN-O ahpw ketin mahsanih: \q1 “Soangen suwed da me samamwail mehn mahs ako diarada rehi? \q2 Dahme kahrehda re sohpeikihsang ie? \q1 Re ahpw pwongihala dikedik en eni mwahl akan \q2 oh re pil wiahla aramas mwahl. \q1 \v 6 Re sohla nsenohkin ie, \q2 mehndahte ei kapitirailla sang Isip, \q2 oh kahluwairaildo nan sapwtehn, \q2 sahpw ehu me tehn oh diren pihk \q2 me madekeng oh keper, \q2 wasa me sohte aramas kin kousoan ie, \q2 de pil keid ie. \q1 \v 7 I ahpw kahluwairaildohng nan sahpw kaselel ehu, \q2 pwe re en nsenamwahuki wahnsahpw oh soahng teikan loale. \q1 Re ahpw kohdo oh kauwehla sapweio, \q2 re kasaminehla sahpw me I kihongirailehr. \q1 \v 8 Samworo ko soh mwahn idek, ‘Ia KAUN-O?’ \q2 Nei samworo kan pil sehse ie. \q1 Kaun akan uhwong ie; \q2 soukohp kan kin wia kokohp ni mwaren Paal, \q2 oh pwongih dikedik en eni mwahl akan. \s1 Kadeik me KAUN-O Wiahiong Sapwellime Aramas akan \q1 \v 9 “Eri, ngehi, KAUN-O, pahn pwurehng kapwungala nei aramas akan. \q1 I pahn pil kapwungala kadaudokarail kan. \q1 \v 10 Kumwail seiloaklahng palikapi ni deke Saiprus; \q2 oh kumwail kadaralahng emen ni palimesehn wehin Kedar. \q1 Kumwail eri pahn ese me sohte mehkot me duwehte met wiawiher sang mahs kohdo. \q1 \v 11 Sohte wehi ehu me wekidala eh koht kan, \q2 mehnda ma kaidehk koht mehlel kei irail. \q1 Ahpw nei aramas akan kawilianiedahr, \q2 re keseielahr, arail Koht me kawauwihiralla mahso, \q2 ahpw uhd wiliankihdi koht kei me sohte kak sewese irail. \q1 \v 12 Eri, I mahsanihong pahnlahng en rerada kowahlap, \q2 re pahn dahkihla oh pwuriamweikihla ire wet, \q2 \v 13 pwe nei aramas akan wiadahr dihp riau: \q2 re sohpeisangieier, \q2 utuhnpihl mwakelekelo; \q2 re ahpw uhd weiradahng pein irail pwarer kei, \q2 soangen pwarer me sohte pile. \s1 Wahn en mehn Israel ar Soaloalopwoat \q1 \v 14 “Kaidehn Israel lidu men; \q2 e sohte ipwidi wia lidu. \q2 Eri, dahme eh imwintihti kan pwakipwakiheki? \q1 \v 15 Re kin ngiringirih rasehng laion kan; \q2 re wiahkilahr sahpwo sapwtehn ehu, \q2 oh kahnimw kan en Israel mwomwlahr, solahr towe. \q1 \v 16 Ei, tohn Mempis oh Dapanihs, \q2 kauwelahr tihnmoange. \q1 \v 17 Israel, kowe me kahredohng mepwukat pohmw! \q2 Ke keseielahr, KAUN-O, omw Koht, \q2 ni ei kahluwaiuk nan omw seiloak. \q1 \v 18 Soangen pai da me ke koapworopworki nan Isip, \q2 pwe ke en nim pilen Nail? \q1 \v 19 Pein omw suwed kan pahn kalokeiuk; \q2 oh omw sohpeisang ie pahn kadeikuhkada. \q1 Ke pahn esehla uwen katik oh sapwung en \q2 omw keseiehla, KAUN-O, omw Koht, \q2 oh sohla loalopwoatohng ie. \q1 Ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, me mahmahsen.” \s1 Israel Kahngala Kaudokiong KAUN-O \p \v 20 KAUN-O, Wasa Lapalahpie, ketin mahsanih, \q1 “Israel, sangete mahs kohdo ke mwamwahliki ei manaman; \q2 ke kahngala peikiong ie oh pwongih ie. \q1 Pohn dohl ile kan koaros \q2 oh pahn mwetehn tuhke losolos koaros, \q2 ke pwongih koht en kaparapar aramas akan. \q1 \v 21 I padokuhkedi duwehte tuhke wain keneinei pwoat, \q2 sang weren wain me keieu kaselel. \q1 Ahpw kilang dahme ke wialahr! \q2 Ke rasehng tuhke wain pwoat me mwoasoahngot oh soh katepe. \q1 \v 22 Mehnda ma ke pahn duhduhki sohpw me keieu kehlail, \q2 a I pil pahn kak kilang mwahi en dipomw. \q1 \v 23 Ia duwen omw kak nda me ke sohte saminla, \q2 me ke sohte mwahn pwongih Paal? \q1 Kilang duwen omw wiahda dihp nan wahwo; \q2 kilang dahme ke wiadahro. \q1 Ke rasehng kamel lih men me mwetida, \q2 me kin saledek tangatangseli, \q2 \v 24 tangatangalahng nan sapwtehn. \q1 Ni ahnsoun eh mwetida, ihs me kak kapweiekdi? \q1 Kamel ohl kan sohte pahn pwangahki rapahki, \q2 pwe e kak dierek ni ahnsoun kowerek koaros. \q1 \v 25 Israel, ke dehpa kapwangahda nehmw kan, \q2 oh kepinweromw en dehr ngalangalada, \q2 sang ni omw kin pwakipwakih koht teikan. \q1 Ke ahpw kin nda, ‘Soh! I sohte kak pwurala. \q2 I poakepoakelahr koht en liki kan \q2 oh I pahn idawehnirailla.’” \s1 Israel Konehng Ale Lokolok \p \v 26 KAUN-O ketin mahsanih, “Duwen aramas lipirap emen eh kin namenekla ni eh kin dierekda, iei duwen kumwail mehn Israel amwail pahn namenekla—amwail nanmwarki kan oh lapalap akan, amwail samworo oh soukohp kan. \v 27 Kumwail koaros pahn namenekla—kumwail kan me kin nda me tuhke pwoat me samamwail oh takai ehu me inamwail. Eri, met pahn wiawi pwehki amwail sohpeisang ie oh sohte sohpeiong ie. Ahpw ni ahnsoun amwail apwal, kumwail kin peki I en pwarodo oh doareikumwailla. \p \v 28 “Pwe ia koht ako me kumwail wiahdahng pein kumwail? Re en doareikumwailla ni amwail kin lelohng apwal—ma re kak! Suda, omw koht akan me tohto, duwehte tohtohn omw kahnimw kan. \v 29 Dahme kumwail kaulimehkin ie? Dahme kumwail kahngohdikihong ie? \v 30 I kalokei kumwail, ahpw sohte katepe; kumwail sohte men mweidohng ie I en kapwungkumwailla. Kumwail kemelahr amwail soukohp ako, rasehng laion kommwad emen. \v 31 Kumwail mehn Israel kan, kumwail rong kanahieng dahme I ndindaht. Ia duwe, I duwelahr sapwtehn ehu mwohmwail, rasehng sahpw rotorot oh keper ehu? Dahme kumwail ndahki me kumwail pahn kin wia nsenamwail, oh kumwail solahr pahn pwurodo rehi? \v 32 Pala serepein men kin manokehla eh kapwat akan, de lih kamwohd emen kin manokehla eh likoun kapwopwoud? Ahpw nei aramas akan manokeielahr erein rahn tohto me soh kak wadawad. \v 33 Kumwail ese mehlel pwakih amwail mwohnlimpoak kan. Lih me keieu suwed akan kin padahngki sang kumwail arail tiahk suwed. \v 34 Amwail likou kan mweikilahr ntahn me semwehmwe kan oh me soh dipe kan, ahpw kaidehn mwein ntahn sounpirap akan. \p “Ahpw mehndahte amwail wiadahr mepwukat koaros, \v 35 kumwail ahpw nda, ‘Se me mwakelekel; eri, KAUN-O solahr ketin engieng paht.’ Ahpw ngehi, KAUN-O, pahn kalokei kumwial pwehki amwail nda me kumwail sohte wiahda dihp. \v 36 Kumwail katikitikihalahr pein kumwail ni amwail sohpeiong koht en wehi teikan. Kumwail pahn nsensuwedla pahn mehn Isip, duwehte amwail nsensuwedlahr pahn mehn Asiria. \p \v 37 Kumwail pahn sohpeisang Isip oh itiengkihdi amwail namenek. Ngehi, KAUN-O, me soikalahr irail kan me kumwail kin koapworopworki; eri, sohte mehkot me kumwail pahn paieki sang irail.” \c 3 \s1 Soaloalopwoat en Israel \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanih, “Ma ohl emen pahn mweisang eh pwoud, oh liho ahpw pwoudikihda emen ohl tohrohr, ohl me e tepin pwoudikio sohte kak pwurehng kapwurehdo liho. Met uhdahn pahn kasaminehla sahpwo. Ahpw Israel, omw mwohnlimpoak me ngeder, eri, met ke men pwurodohr rehi! \v 2 Kilengdawohng pohn dohl kan. Mie wasa kis me ke sohte wia ie omw tiahk en netiki paliweromwen? Ke kin uh awiawih ohl akan ni keilen ahl akan pwe ke en nenekih, duwehte mehn Arepia men eh kin awiawih sounseiloak kan nan sapwtehn. Ke kasaminehkilahr sahpwo omw tiahk en netiki paliweromwen. \v 3 Ihme keteu solahr mwerki, oh sohla keteu mwurin ahnsoun kopou. Ke pil wialahr mwomwen lihen netiki paliwere; ke sohte mwahn kin namenek. \p \v 4 “A met ke ndahng ie, ‘Komwi me semei, oh komw kin poakohng ie sangete ni ei seri. \v 5 Omwi engieng sohte pahn poatopoat; komwi sohte pahn engieng pahi kohkohlahte.’ Israel, ihme ke nda, ahpw ke wiadahr mehkoaros me suwed.” \s1 Israel oh Suda en Wiliakapwala \p \v 6 Ni mwehin Nanmwarki Sosaia, KAUN-O ketin mahsanihong ie, “Ke kilangehr dahme Israel, lih soaloalopwoato, wiadahr? E keseielahr, e ahpw kin wiewia tiahk en netiki paliwere pohn dohl ile oh pahn tuhke losolos koaros.\x - \xo 3:6 \xo*\xt 2 Nan. 22.1—23.30; 2 Kron. 34.1—35.27.\xt*\x* \v 7 I kupwukupwure me mwurin eh wiahier mepwukat koaros, e uhdahn pahn pwurodo rehi. Ahpw e sohte pwurodo, oh Suda, rie serepein soaloalopwoato kilangehr mepwukat koaros. \v 8 Suda pil kilangehr ei mweisang Israel oh kadaralahr pwehki eh keseielahr oh wialahr lihen netiki paliwere. Ahpw Suda, rien Israel serepein soaloalopwoato, sohte masakada. Pwe e pil wiahla lihen netiki paliwere \v 9 oh sohte mwahn namenengki. E kasaminehla sahpwo, oh wiahda dipen kamwahl ni eh kaudokiong takai oh tuhke kan. \v 10 Oh mwurin mepwukat koaros, Suda, rien Israel serepein soaloalopwoato, mwomwehdahte me e pwurodo rehi; e sohte nan kapehd mehlel. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 11 KAUN-O eri mahsanihong ie, me mehnda ma Israel kesehla, ahpw e mwahusang Suda, me soaloalopwoato. \v 12 E mahsanihong ie I en patohla oh patohwanohng Israel, “Kowe Israel me soaloalopwoat, pwurodo rehi. Pwe I me kupwurkalahngan oh sohte pahn engieng; I sohte pahn engieng pahmw kohkohlahte. \v 13 Ihte sakarkihda me ke dipadahr oh kahngohdiong KAUN-O, omw Koht. Sakarkihda me ke kihongehr omw limpoak ong koht en liki kan pahn tuhke losolos koaros oh me ke sohte kapwaiada ei kosonned kan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 14 “Aramas soaloalopwoat akan, kumwail pwurodo; uhdahn nei kumwail. I pahn ale emen kumwail sang nan ehuehu kahnimw oh riemen sang nan ehuehu peneinei, oh I ahpw pahn kapwureikumwaildohng pohn Nahna Saion. \v 15 I pahn ketikihong kumwail kaun akan me kin peikiong ie, oh re pahn kaunkumwailda ni kupwurokong oh dehdehki. \v 16 Eri, ni amwail pahn ngederla nan sahpwo, aramas akan pahn sohla koasoia duwen ei Kopwahn Inowo. Re pahn sohla medemedewe de tamanda; re pahn pil sohla anahne de sohte wiahda pil ehu. \v 17 Ni ahnsowo eh pahn leledo, Serusalem pahn adanekihla ‘Mwoalen KAUN-O,’ oh wehi koaros pahn pokonpene wasao pwe re en kaudokiong ie. Re pahn mweisang ar keptakai oh ar mohngiong suwed kan solahr pahn pangenkin irail en wia me suwed. \v 18 Israel pahn iangala Suda, ira ahpw pahn ehupene oh pwurodohsang ara kalipilipala nan sahpw me mi ni paliepeng oh pahn pwurodohng nan sahpw me I ketikihongehr amwail pahpa kahlap ako pwe re en sapwenikihla kohkohlahte.” \s1 Sapwellimen Koht Aramas akan Pwongih Dikedik en Eni \p \v 19 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Israel, I men wiahkinuhkala nei seri \q2 oh ketikihong uhk ehu sahpw kaperenen, \q2 sahpw me keieu kaselel nan sampah. \q1 I men ke en ekerkin ie semomw \q2 oh sohte pwurehng sohpeisang ie. \q1 \v 20 Ahpw duwehte lih pwopwoud soaloalopwoat men, \q2 ke sohte loalopwoatohng ie. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \b \q1 \v 21 Mwoarong ehu peipeido sang pohn dohl kan: \q2 iei mehn Israel me wie sengiseng oh wie pekipek \q2 pwehki ar mihla nan dihp \q2 oh manokehla KAUN-O, arail Koht. \q1 \v 22 Kumwail sapahldo, kumwail koaros me sohpeisangehr KAUN-O; \q2 e pahn ketin kakehleikumwailda oh kupwurehda pwe kumwail en loalopwoatala. \p Kumwail ahpw nda, “Ei, se pahn pwuralahng rehn KAUN-O pwehki ih me atail Koht. \v 23 Sohte sawas ehu kohieng kiht ni at wia kaudok en me rotorot pohn dohl akan. Sawas ong Israel kin kohsangete rehn KAUN-O, atail Koht. \v 24 Ahpw kaudokiong Paal, koht en kanamenek, kahredahr eh solahr neitail sihpw oh kou, pwutak oh serepein—mehkoaros me atail pahpa kahlap ako koadoahkihadahr sang kawa kohdo. \v 25 Konehngete kitail en namenekla oh pwainkinkitaildier atail namenek. Kitail oh atail pahpa kahlap ako kin wiewia dihp ong KAUN-O, atail Koht ahnsou koaros; kitail sohte mwahn kin kapwaiada sapwellime mahsen kan.” \c 4 \s1 Malipilip en Wiliakapwala \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail mehn Israel, ma kumwail men wiliakapwala, eri, kumwail sapahldohng rehi. Ma kumwail pahn kihsang dikedik en eni kan me I kin kalahdeki oh loalopwoatohng ie, \v 2 e pahn konehng kumwail en kahula ni mwarei. Eri, wehi koaros ahpw pahn peki I en kapaiahda irail, oh re pahn kapinga ie.” \p \v 3 KAUN-O ketin mahsanihong mehn Suda oh Serusalem, “Dehkada amwail mwaht me saikinte deideida kan; kumwail dehr padokedi werentuhke kan nanpwungen tuhke tekatek kan.\x - \xo 4:3 \xo*\xt Os. 10.12.\xt*\x* \v 4 Kapwaiada amwail inou ong ie, amwail KAUN-O, oh kasarawihiong ie pein kumwail, kumwail mehn Suda oh Serusalem. Ma kumwail sohte pahn wia met, ei engieng pahn lulda rasehng kisiniei pwehki amwail wiewia suwed kan. E pahn lulda, oh sohte emen pahn kakunla.” \s1 Kehkehlik Kamasepwehk en Mahwen ong Suda \q1 \v 5 Kumwail peuk sowi wasa koaros nan sahpwo! \q2 Ngilamwail en weriwer oh sansalada! \q1 Ndahng mehn Suda oh Serusalem \q2 en tangalahng nan kahnimw kehl kehlail kan. \q1 \v 6 Padahkihong irail ahl me kolahng Saion! \q2 Kumwail tang repen mour! Dehr pwand! \q1 KAUN-O ketiketki kohdo kahpwal \q2 oh paisuwed laud sang ni paliepeng. \q1 \v 7 Rasehng laion emen me pwarada sang wasahn eh ruk, \q2 sounkamwomwala wehi kan samwodohr. \q1 E ketidohn kamwomwala Suda. \q1 Kahnimw kan en Suda pahn ohla, \q2 oh sohla emen pahn kousoan ie. \q1 \v 8 Eri, kumwail pwuhriong nan likoun nsensuwed, oh sengiseng oh mwahmwahiei \q2 pwehki engieng kowahlap en KAUN-O \q2 sohte pweieksang Suda. \p \v 9 KAUN-O ketin mahsanih, “Ni rahno nanmwarki kan oh lapalap akan pahn nan kapehd tikitikla; samworo kan pahn pwuriamweila oh soukohp kan pahn dahkihla.” \p \v 10 Ngehi eri patohwan, “Maing KAUN, Wasa Lapalahpie, komwi ketin liepedier mehn Serusalem kan! Komwi mahsanih me pahn mie popohl, ahpw kedlahs ehu mihier ni tepinwararail kan.” \p \v 11 Ahnsowo samwodohr me mehn Serusalem pahn ale pakairpen kisinieng karakar ehu me kohkodohng irail sang nan sapwtehn. Kaidehn kisin tumwenieng me pahn ipiralahte ediniei— \v 12 kisinieng me pahn kohdo sang ni kupwur en KAUN-O pahn inenen kehlail sang met! Iei pein KAUN-O me pahn ketin wia kadeikpen sapwellime aramas akan. \s1 Imwintihti kan Kapilpenehr Suda \p \v 13 Kilang, imwintihtio kohkohdo likamwete depwek, tehnwere werennansapw en mahwen kan duwehte elipip, oh tehnwere oahs akan marahra sang ikel. Kitail melahr! Kitail pahn mwomwlahr! \p \v 14 Serusalem, kamwakelehsang suwed nan kapehdomwen, pwe ke en kak mourla. Ia erein omw pahn medemedewehte mehkot suwed? \p \v 15 Meninkeder kan sang kahnimw en Dan oh sang pohn dohl kan en Epraim pakairkihdo rohng kansensuwedo. \v 16 Re kodohn kairehki wehi kan oh ndahng Serusalem me imwintihti kan samwodohr sang nan sahpw doh ehu. Imwintihti pwukat pahn weriwer oh uhwong Suda \v 17 oh pahn kapilpene Serusalem rasehng ohl ekei me sinsile mwaht ehu, pwehki towe kan ar kahngohdiong KAUN-O. KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 18 Suda, kowe me pein kahredohng uhk ire wet, sang ni omw mour oh wiewia kan. Dipomw me kahredahr lokolok wet; e doakoadier nan mohngiongomw. \s1 En Seremaia eh Pahtoukihla Nah Aramas akan \q1 \v 19 Meid kamedek! I solahr kakohng medek wet! \q1 Mohngiongi! Mohngiongi wie lusulus kowahlap! \q1 I solahr kak nennenla; \q1 I rong ngilen sowi kan \q2 oh ngilen mahwen. \q1 \v 20 Ehu kahpwal kin idawehndohte ehu kahpwal; \q2 sahpwo pwon ohlahr. \q1 At impwal akan mwadangete ohla; \q2 eh kahdeng kan teipesengier. \q1 \v 21 Ia erein ei pahn kilikilang mwekid en mahwen \q2 oh rongorong ngilen sowi kan? \q1 \v 22 KAUN-O ketin mahsanih, “Nei aramas akan me pweipwei; \q2 re sohte ese ie. \q1 Re duwehte seri pweipwei kei; \q2 re sohte dehdehki. \q1 Re inenen samanih wiahda me suwed, \q2 ahpw sohte kin pweida nan wiewia mwahu.” \s1 Kaudiahl ong Seremaia duwen Mwomwla me Kohkohdo \q1 \v 23 I kilangehr sampah—e wiahla sapwtehn ehu; \q2 I kilangehr pahnlahng—sohte marain ehu mie. \q1 \v 24 I kilangehr nahna kan—re wie rerrer, \q2 oh dohl kan wie itihtikek. \q1 \v 25 Sohte aramas emen I kilangada; \q2 menpihr kan pil pihrpesengier. \q1 \v 26 Sahpw pwelmwahwo wialahr sapwtehn ehu; \q2 eh kahnimw kan ohlahr \q2 pwehki sapwellimen KAUN-O engieng kowahlap. \p \v 27 (KAUN-O ketin mahsanih me sampah pwon pahn wiahla sapwtehn, ahpw e sohte pahn ketin kamwomwala douluhl.) \q1 \v 28 Sampah pahn mwahiei; \q2 pahnlahng pahn rotorotala. \q1 KAUN-O me mahmahsen \q2 oh e sohte pahn ketin wekidala kupwure. \q1 E ketin wiadahr sapwellime koasoandi \q2 oh sohte pahn pweieksang. \q1 \v 29 Ngilen soundak oahs oh sounkesik ketieu kan \q2 pahn pwakihpeseng aramas koaros. \q1 Ekei pahn sopolahng nanwel; \q2 ekei pahn doudahng nanpwungen pwoaren paip kan. \q1 Kahnimw koaros pahn sohla towe, \q2 oh sohla mehmen pahn pwurehng kousoan loale. \q1 \v 30 Meid suwediong uhk, Serusalem! \q2 Dahme ke pwuhrkihong nan likou weitahta? \q2 Dahme ke kapwatkihda oh kamwomwmwahwihkihla mesomwen? \q1 Sohte katepen omw kalinganahda paliweromwen! \q2 Omw kerir kan keseiukalahr \q2 oh men kemeiukala. \q1 \v 31 I rongehr ngilen weriwer, likamwete lih emen me mi pahn medek en neitik, \q2 weriwer duwehte lih emen me ahpwtehn pahn neitik. \q1 Iei Serusalem me mwopwkilahr eh weriwer, \q2 oh kadangalahr peh kan oh ndinda, \q1 “Meid suwediong ie! \q2 Re kohkodohn kemeiehla!” \c 5 \s1 Dipen Serusalem \q1 \v 1 Kumwail mehn Serusalem kan, kumwail tangseli nan amwail ahl akan! \q1 Kumwail rapahki, kumwail pein rapahki \q2 nan amwail wasahn netinet kan! \q1 Ia duwe, kumwail kak diar aramas tehmen \q2 me kak wia me pwung \q2 oh song en loalopwoatohng Koht? \q1 Ma kumwail kak diar, KAUN-O pahn ketin mahkohng Serusalem. \q1 \v 2 Mehnda ma kumwail kin kose me dene kumwail kin pwongih KAUN-O, \q2 ahpw amwail lokaia kan me likamw. \q1 \v 3 KAUN-O kin ketin rapahki loalopwoat. \q1 E ketin kalokei kumwail, ahpw kumwail pohnsehse; \q2 e ketin kauweikumwailla, ahpw kumwail sohte men loalokongkihla. \q1 Kumwail keptakaila oh sohte men sohpeisang dipamwail kan. \q1 \v 4 I ahpw medemedewe, “Ele ihte mepwukat me semwehmwe oh soaloalokong. \q2 Re wiewia tiahk en pweipwei; \q2 re sohte ese dahme kupwur en arail Koht, \q2 dahme kupwur en KAUN-O ong irail. \q1 \v 5 I pahn kohla rehn me lapalap akan \q2 oh lokaiaiong irail. \q1 Re uhdahn ese dahme kupwur en arail Koht, \q2 dahme kupwur en KAUN-O ong irail.” \q1 Ahpw irail koaros soikalahr manaman en KAUN-O \q2 oh sohte men peikiong. \q1 \v 6 Ih kahrepen laion en nanwel kan ar pahn kemehkinirailla; \q2 kidilipes kan en nan sapwtehn pahn tehrirailpeseng, \q2 oh lepard kan pahn alialuseli nan ar kahnimw kan reperepen mwenge. \q1 Ma aramas pwuko pahn kohieisang nan ar kahnimw, re pahn teiteipeseng \q2 pwehki diparail kan me nohn ngeder \q2 oh re kalap sohpeisang Koht. \q1 \v 7 KAUN-O ketin keinemwe, “Dahme I pahn mahkikihong dipen nei aramas akan? \q1 Re keseielahr \q2 oh pwongihalahr koht likamw akan. \q1 I kamwenge nei aramas akan lao re medla, \q2 ahpw re wiewia dipen kamwahl \q2 oh milahr rehn lihen netiki paliwararail kan. \q1 \v 8 Re duwehte ineng en oahs wol me kamweng mwahu kan, \q2 emenemente kin inihnangih en mehn mpe eh pwoud. \q1 \v 9 Ia duwe, I sohte pahn kalokehkin irail wiewia pwukat \q2 oh dupukohng wiewia suwed en soangen wehi me duwehte met? \q1 \v 10 I pahn kadarowei imwintihti kei pwehn kauwehla en nei aramas akan mwetin wain kan, \q2 ahpw re sohte pahn kauwehla douluhl. \q1 I pahn ndahng irail re en katipwasang rah kan, \q2 pwehki kaidehn ahi rah pwuko. \q1 \v 11 Mehn Israel oh Suda kan \q2 kahngohdiong ie mehlel. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 KAUN-O ketin Soikala Israel \p \v 12 Sapwellimen KAUN-O aramas akan soikalahr oh nda, “E sohte pahn ketin wia mehkot. Kitail sohte pahn diar apwal; sohte mahwen de lehk lapalap.” \v 13-14 Re nda me soukohp kan kin lokolokaiaiong nan wehwe oh sohte mahsen ehu kin sang rehn KAUN-O. KAUN-O, Wasa Lapalap, ketin mahsanihong ie, “Seremaia, pwehki aramas pwukat ar wiahier soangen koasoi kan, I pahn kupwurehda pwe ei mahsen kan en duwehte kisiniei nan owomw. Aramas akan pahn duwehte tuwi, oh kisinieio pahn isikirailla.” \p \v 15 Kumwail mehn Israel kan, KAUN-O pahn ketikihdo wehi ehu sang wasa doh pwe en mahweniong kumwail. Wehi ehu me kehlail oh me mieier sang kawa, wehi ehu me kumwail sehse eh mahsen. \v 16 Nah sounkesik ketieu kan sounpei dingngang kei me kin kamaramas ni sohte mahk. \v 17 Re pahn kangala amwail wahnsahpw akan oh kisin tungoal akan; re pahn kemehla noumwail pwutak kan oh serepein kan. Re pahn kemehla noumwail pelin sihpw kan oh kou kan, oh kamwomwala amwail tuhkehn wain oh tuhke pik kan. Neirail sounpei kan pahn kauwehla kelen kahnimw kelail kan me kumwail kin koapworopworki. \p \v 18 KAUN-O ketin mahsanih, “Ahpw ni rahn pwuko I sohte pahn kamwomwala douluhl nei aramas akan. \v 19 Eri, Seramaia, ni ar pahn kalelapak dahme I wiahkidahr mepwukat koaros, ke pahn ndahng irail me nin duwen ar sohpeisang ie oh papah koht en liki kan nan sapwarail, iei duwen ar pahn papah mehn liki kan nan sahpw ehu me kaidehn sapwarail.” \s1 Koht ketin Kehkehlikiong Sapwellime Aramas akan \p \v 20 KAUN-O ketin mahsanih, “Ndahng kadaudok en Seikop kan, ndahng mehn Suda kan: \v 21 Kumwail rong, kumwail aramas pweipwei kan, me mie pwoaren mese, ahpw sohte kak kilang; me mie salenge, ahpw sohte kak rong. \x - \xo 5:21 \xo*\xt Ais. 6.9-10; Esek. 12.2; Mk. 8.18.\xt*\x* \v 22 Ngehi me KAUN-O; a dahme kumwail sohte lemmwikin ie? Dahme kumwail sohte rerrerki mwohn silangi? I koasoanedier pihk pwehn wia irepen sehd, oh sehd sohte kak kotehla. Sehd pahn ngiringirisek, ahpw e sohte kak kotehla. Iloak kan pahn pwungupwungidek, ahpw re sohte kak kauwehla.\x - \xo 5:22 \xo*\xt Sohp 38.8-11.\xt*\x* \v 23 Ahpw kumwail aramas akan! Kumwail me kahngohdi oh keptakai; kumwail sohpeisangieier oh keseielahr. \v 24 Kumwail sohte mwahn kin medemedewe kumwail en waunekin ie, mehndahte ei kin kadarowei keteu mwowe oh mwurin ahnsoun kopou kan, oh kihong kumwail ehu ahnsoun dolung wahnsahpw nan ehuehu sounpar. \v 25 Ahpw dipamwail kan kin irehsang kumwail soahng mwahu pwukat koaros. \p \v 26 “Aramas suwed kan kin kousoan rehn nei aramas akan; re kin wonohn awiawih duwehte aramas akan me kin kihdi uhk oh awiawih menpihr kan, ahpw re koasoanedier nair lidip kan pwe re en lidipih aramas akan. \v 27 Nin duwen sounkesik men eh kin audehkihla menpihr nan eh kisin kelen menpihr, iei duwen ar audehkilahr nan imwarail kan dipwisou kan me re adihada. Ihme re ahnekihki manaman oh kepwehpwe, \v 28 ihme re mworourouki oh mwenge mwahuki. Ar wiewia suwed kan sohte kak tokedi. Re sohte kin kihong en me sepwoupwou kan ar pwung de kihong en me milahr pahn kehnaudek ar pwuhng. \p \v 29 “Ahpw ngehi, KAUN-O, pahn kalokehkin irail mepwukat koaros; I pahn kauwong ei engieng pohn wehi wet. \v 30 Soahng kapwuriamwei oh suwed kowahlap ehu pweidahr nan sahpwo: \v 31 soukohp kan kin wia kokohp likamw; samworo kan kin kaunkihda wasa en soukohp kan ar koasoandi, oh nei aramas akan sohte kin kasapwunge irail. Eri, dahme re pahn wia ni imwilahn mepwukat koaros eh pahn leledo?” \c 6 \s1 Imwintihti kan Kapilpene Serusalem \p \v 1 Kumwail mehn Pensamin kan, kumwail tang repen mour! Kumwail tangasang Serusalem! Kumwail peuk sowi kan nan Tekoa oh saunda ehu kisiniei nan Ped Akkerem mehn wia kilel. Kahpwal oh mwomwla pahn nektehn leledo sang paliepeng. \v 2 Kahnimw en Saion me lingan, ahpw e pahn mwomwla; \v 3 nanmwarki kan pahn kauwada ar impwal kan wasao iangahki sapwellimarail sounpei kan. Re pahn kauwada ar impwal kan kapilkipene kahnimwo, oh emenemen pahn kauwada eh impwal wasa me e inengieng. \v 4 Re pahn nda, “Kumwail onopada mahweniong Serusalem! Kumwail onopada! Kitail pahn tepida mahwen nin souwas!” Ahpw mwuhr re pahn nda, “Eri, met pwandalahr, rahnet pahn imwiseklahr, oh mwetehn soutik kipedier wasa. \v 5 Kitail pahn tepida mahwen nipwong; kitail pahn kauwehla kelen kahnimwo.” \p \v 6 KAUN-O, Wasa Lapalap, me ketin koasoanehdi pwe nanmwarki pwukat en lopukedi tuhke kan oh koasoakehda pwehl pwe re en kapilpene Serusalem. E ketin mahsanih, “I pahn kaloke kahnimwet pwehki irail kan me kin kahpwalihala aramas eh audelahr. \v 7 Nin duwen pwarer ehu eh kin kanakanai pile pwehn mwakelekel, iei duwen Serusalem eh kin kanakanai eh wiewia suwed kan. I rongorong ngilen pei eikek oh mwomwla nan kahnimwo; ihte me I kilang soumwahu oh aramas soahn. \v 8 Kumwail mehn Serusalem kan, kahpwal pwukat en wia mehn kamasak ehu ong kumwail, de I pil kakete keseikumwailla; I pahn wiahkihla amwail kahnimwet sapwtehn ehu, wasa ehu me sohte emen pahn kousoan ie. \s1 Kahngohdien Israel \p \v 9 KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsanihong ie, “Israel pahn kilisouda rasehng mwetin wain ehu me wah kan dondolsangehr. Eri, ke uhdahn pahn kapitala uwen omw kak isanki eh mihmihte ahnsou.” \p \v 10 I ahpw sapeng, patohwan, “Ihs me pahn rong ma I pato oh kehkehlikiong irail? Re me keptakai oh sohte men rong sapwellimomwi mahsen; re kin kouruhrki sapwellimomwi mahsen me I kin patohwanohng irail. \v 11 Maing KAUN, omwi engieng pahrail wie lullul loalei, oh I solahr kak kanengamahiong.” \p KAUN-O eri mahsanihong ie, “Kapwilewei ei engieng ong seri kan me mihmi pohn ahl akan oh nan pokon en mwahnakapw akan. Lih oh ohl pwopwoud kan pahn kalipilipala, oh pil me mah kan sohte pahn luhwehdi. \v 12 Imwarail kan pahn kohieng meteikan, iangahki ar mwaht oh ar pwoud kan. I pahn kaloke tohn sahpwet.\x - \xo 6:12 \xo*\xt Ser. 8.10-12.\xt*\x* \v 13 Aramas koaros, me tikitik oh lapalap, kin songosong en kepwehpwehla ni tiahk en mwersuwed; pil soukohp oh samworo kan kin pitih aramas akan. \v 14 Re kin wiewiahki me en nei aramas akan ar ohla me tikitik. Re kin nda, ‘Mehkoaros me mwahute,’ ni mehkoaros eh sohte mwahu. \x - \xo 6:14 \xo*\xt Esek. 13.10.\xt*\x* \v 15 Ia duwe, re sohte namenengki ar wiewia soahng kasaut pwukat? Soh, re sohte mwahn namenengki; re pil sehse mesen sarohkihdi ar namenek. Eri, met kahrehda ar pahn pwupwudi duwehte meteikan ar pwupwudier; ni ei pahn kaloke irail, met iei pahn imwilahn irail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Israel Kesehla Kupwur en Koht \p \v 16 KAUN-O ketin mahsanihong sapwellime aramas akan, “Kumwail kesihnenda wasa me ahl akan wetpeseng ie oh kilengwei. Kumwail kalelapak duwen elen kawa ko oh mehnia ahl me keieu mwahu. Kumwail eri keidwei ie, kumwail ahpw pahn diar popohl.” \p Re ahpw nda, “Soh, se sohte pahn wia met!” \v 17 KAUN-O eri ketin idihada sounsilepe kei pwe re en rongorong ngilen sowi en pakair. Re ahpw nda, “Se sohte pahn rong.” \p \v 18 KAUN-O eri mahsanih, “Kumwail wehi kan, kumwail rong, oh wehwehkihla dahme I pahn wiahiong nei aramas akan. \v 19 Sampah, ke ahpw rong! I pahn kalokehki aramas pwukat soangen kalokolok laud ehu me konehng irail, pwehki ar soikalahr ei padahk kan oh sohte kapwaiada ei mahsen kan. \v 20 Mehnda rehi warpwohmwahu me re kin wadohng ie sang Sipa, de mehn doal pwohmwahu kan me re kin wahsang nan sahpw doh teikan? I sohte pahn ale meirong pwukat de pil perenkihda arail meirong kan. \v 21 Eri, I pahn kadipekelekele aramas pwukat pwe re en pwupwudi. Sahm akan oh nair seri kan pahn mehla, pil duwehte kompoakepahrail kan oh mehn mparail kan.” \s1 Mahwen sang Paliepeng \p \v 22 KAUN-O ketin mahsanih, “Aramas ekei pahn kohdo sang nan wehi ehu ni paliepeng; wehi kehlail ehu sang wasa doh, re onohnopohng mahwen. \v 23 Re aleier nair kesik ketieu oh kedlahs; re me lemei oh sehse mahk. Ngilen arail karis kan rasehng ngiringirisek en nan madau, ni ar dake nair oahs akan tangatang kohdo. Re onopadahr en mahweniong Serusalem.” \p \v 24 Mehn Serusalem ahpw nda, “Se rongehr pakairo, peht kan eri mwoatoredi; pwunod ehu lelkitpenehr oh medek, me rasehng medek en neitik. \v 25 Se solahr kak kohla nansapw, de keid nanial akan, pwehki at imwintihti kan ar weuwa tehtehn mahwen oh kamasepwehk mwuledek ehu kapilkitpenehr.” \p \v 26 KAUN-O ahpw mahsanihong sapwellime aramas akan, “Kumwail pwuhriong nan likoun nsensuwed oh tapwur nan pehs. Kumwail eri mwahiei, duwehte amwail kin mwahieiki noumwail pwutak iehros, pwe me pahn kamwomwkumwailao nektehn poar pohmwail. \v 27 Seremaia, song nei aramas akan, rasehng omw song mete, ke ahpw pahn diarada soangen aramas dah kei irail. \v 28 Irail koaros me kahngohdi oh keptakai, re kin lohlohkiseli koasoi likamw. Re me kekeluwak duwehte prons oh mete; irail koaros aramas mwersuwed kei. \v 29 Kisiniei kin mwehlda kowahlap, ahpw mete suwed kan sohte kin peipeseng oh mwakelekella. Sohte katepen ei pil pahn kamwakamwakele nei aramas akan, pwehki irail kan me suwed sohte kin lekdekla. \v 30 Re pahn adanekihla merin mete lekdeklahr kei, pwehki ngehi, KAUN-O, soikiraillahr.” \c 7 \s1 Seremaia Kapahrek nan Tehnpas Sarawio \p \v 1-3 KAUN-O ahpw ketin poaroneielahng ni ewen kelen Tehnpas Sarawio, wasa me mehn Suda kan kin kohla wia ar kaudok ie. E mahsanihong ie I en uhda wasao oh pakairkihong aramas koaros dahme KAUN-O Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, pahn mahsanihong irail: “Kumwail wekidala amwail mour oh mehkan me kumwail kin wiewia, eri, I pahn mweidohng kumwail en koukousoan wasaht. \v 4 Kumwail dehr kamehlele lokaia likamw pwukat, ‘Kitail sohte mi nan apwal! Ih Tehnpas en KAUN-O met, ih Tehnpas en KAUN-O met, ih Tehnpas en KAUN-O met!’ \p \v 5 “Kumwail wekidala amwail mour oh mehkan me kumwail kin wiewia. Mehkoaros me kumwail kin wiahda nanpwungamwail en pwung oh pahrek pohmwail. \v 6 Dehr epwelsuwedih mehn liki kan, me sepwoupwou kan, oh liohdi kan. Kumwail dehr kemehla aramas me soh dipe kan nan sahpwet. Pil dehr pwongih koht teikan, pwe mepwukat pahn kin kauweikumwailla. \v 7 Ma kumwail pahn wekidala amwail mour, I pahn mweidohng kumwail en usehlahte koukousoan nan sahpwet me I kihongehr amwail pahpa kahlap ako pwe re en sapwenikihla kohkohlahte. \p \v 8 “Kumwail kin koapworopworki lokaia likamw akan. \v 9 Kumwail kin pirap, kamaramas, kamwahl, kahula likamw, wia meirong ong Paal, oh pwongih koht kan me kumwail sohte mwahn kin ese mahs. \v 10 Kumwail kin wia mepwukat me I kin kalahdeki, kumwail ahpw kin kohdo oh uh mwohn silangi, nan Tehnpesei Sarawi wet, oh patohwan, ‘Se sohte mi nan apwal!’ \v 11 Eri, ia duwe, kumwail lemeleme me Tehnpas wet wia wasahn ekihla aramas lipirap akan? I kilangehr dahme kumwail wiadahr. \x - \xo 7:11 \xo*\xt Mad. 21.13; Mk. 11.17; Luk 19.46.\xt*\x* \v 12 Eri, kumwail kohwei Sailo,\f b \fr 7:12 \fr*\fk SAILO: \fk*\ft Kahnimw me Kohpwahn Inowo kin mihmi ie ni mwehin Ilai (tehk 1 Sam. 1.3). Mwehin mehn Pilisida me kamwomwala kahnimw wet.\ft*\f* wasa me I tepin pilada pwe I en ale kaudok ie, kumwail ahpw kadehde dahme I wiahiong wasao pwehki suwed en nei aramas en Israel ko.\x - \xo 7:12 \xo*\xt Sos. 18.1; Mel. 78.60; Ser. 26.6.\xt*\x* \v 13 Kumwail wiadahr dihp pwukat koaros. Mehndahte ei pwurupwurehng mahmahseniong kumwail, a kumwail ahpw sohte men rong, oh kumwail sohte sapeng ei malipei kumwail. \v 14 Eri, I pahn wiahiong Tehnpesei wet, me kumwail kin koapworopworki, soahngohte me I wiahiong Sailo. I pahn wiahda wasa kiset, me I kihong kumwail oh amwail pahpa kahlap ako, soahngohte me I wiahiong Sailo. \v 15 I pahn kasareikumwailsang mwohi duwehte ei kasarehla kisehmwail ko, mehn Israel. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Sapeik en Aramas akan \p \v 16 KAUN-O ketin mahsanih, “Seremaia, ke dehr kapakapki aramas pwukat. Ke dehr likweriong ie de wia omw kapakap pwehki irail; ke dehr ngidingidkihong ie, pwe I sohte pahn rong uhk. \v 17 Ke sohte kilang dahme re kin wiewia nan kahnimw en Suda kan oh nanial kan en Serusalem? \v 18 Seri kan kin wesei tuwi, ohl akan kin saunda uhmw, oh lih akan kin kapalada pilawa, pwe re en umwunda kenen koht lih me re kin kahdaneki Lih Nanmwarkien Nanleng. Re pil kin meirongkihong koht teikan wain, pwe re en kalokehkin ie.\x - \xo 7:18 \xo*\xt Ser. 44.17-19.\xt*\x* \v 19 Ahpw mehlel me ngehi me re kalokaloke? Pwe soh, re kalokaloke pein irail oh kahkahredohng pohrail kanamenek laud. \v 20 Eri, ngehi, KAUN-O Wasa Lapalahpie, pahn wudekihdiong pohn Tehnpas Sarawi wet ei engieng. I pahn wudekihdiong pohn aramas akan oh mahn akan, oh pil pohn tuhke kan oh wahnsahpw akan. Ei engieng pahn rasehng kisiniei me sohte emen kak kakunla. \p \v 21 “Nei aramas akan, ekei meirong kumwail kin pwonte isikala pohn pei sarawio, oh ekei kin mweimweiong kumwail en kin tungoale. Ahpw ngehi, KAUN-O, mahsanih me e mwahu mehlel ma kumwail tungoalehla koaros. \v 22 Pwe ni ei kahluwahdo samamwail ko sang Isip, sohte kosonned ehu I kihong irail duwen meirong isihs kan de soangen meirong teikan. \v 23 Ahpw ihte me I koasoanediong irail, re en kin peikiong ie, pwe I en wiahla arail Koht oh re en wiahla nei aramas. I ahpw pil padahkihong irail re en kin weweidwei nin duwen me I koasoanediong irail, pwe re en kin paiamwahu. \v 24 Ahpw re sohte peikiong ie, de rong ie. Pwe re wiahda soahng koaros me pein ar mohngiong suwed oh keptakai kin ndaiong irail. Irail ahpw suwesuwedlahte, sohte mwahula. \v 25 Sang ni rahn me samamwail ko mweselsangehr Isip leledohng rahnwet, I kadarowei ei ladu kan, me iei soukohp kan. \v 26 Ahpw kumwail sohte men rong irail, de sohte dukiong irail. Kumwail ahpw keptakaila, oh kahngohdihla laudsang samamwail ko. \p \v 27 “Eri, Seremaia, ke pahn kihong irail mahsen pwukat koaros, ahpw re sohte pahn men rong uhk. Ke pahn likwerih irail, a re sohte pahn sapeng. \v 28 Ke pahn padahkihong irail me ar wehi solahr peikiong ie, KAUN-O ar Koht, de re sohte pahn ale padahk sang ni ar lokolok. Loalopwoat sohralahr. Pil solahr me men koasoia duwe.” \s1 Wiewia Suwed kan nan Wahun Innom \q1 \v 29 “Kumwail mehn Serusalem kan, kumwail mwahiei; \q2 kumwail sehkasang pitenmoangamwail oh kesepwekehla. \q1 Kumwail wia koulen kedepwidepw kan pohn dohl kan, \q2 pwehki ngehi, KAUN-O, engiengdahr \q2 oh soikalahr nei aramas akan. \p \v 30 “Mehn Suda kan wiadahr mehkot suwed. Re kihdiongehr ar dikedik en eni kan me I kin kalahdeki nan Tehnpesei Sarawio oh kasaminehkihla. \v 31 Re kauwadahr nan Wahun Innom pei sarawi ehu me adaneki Doped, pwe re en kin wiahki meirong isihs nair pwutak oh serepein kan. A I sohte koasoanediong irail re en wia soahng wet—I pil sohte mwahn kupwukupwure soahng wet.\x - \xo 7:31 \xo*\xt 2 Nan. 23.10; Ser. 32.35; b Lip. 18.21.\xt*\x* \v 32 Eri, ahnsou ehu pahn kohdo me wasaht sohla pahn adaneki Doped de Wahun Innom, ahpw e pahn adanekihla Wahun Kamakamala. Re pahn sarepedi aramas akan wasao pwehki eh pahn sohla ekis wasa me re en sarepiraildi ie. \v 33 Paliweren me melahr akan pahn wiahla kenen menpihr kan oh mahn lawalo kan, pwe sohte me pahn karawansang mahn akan wasao. \v 34 Sahpwo pahn wiahla sapwtehn. I pahn katokihedi ngilen peren oh ngisingis kan, oh pil kamadipw en kapwopwoud kan, nan kahnimw kan en Suda, oh nanial akan en Serusalem.”\x - \xo 7:34 \xo*\xt Ser. 16.9; 25.10; Par. 2.23; Kaud. 18.23.\xt*\x* \c 8 \p \v 1 “Ni ahnsowo tihn nanmwarki kan oh lapalap akan en Suda, pil iangahki tihn samworo oh soukohp kan, oh tihn aramas koaros me kousoanehr nan Serusalem, pahn senserdahsang nan arail sousou kan. \v 2 Ahpw re sohte pahn rikirikpene oh seridi, tihrail kan pahn duwehte pwise me wonohn pohn pwehl. Re pahn wonohn kohwei pahn ketipin, maram, oh usu kan, iei soahng pwukat me aramas pwukat kin poakohng oh papah, me re kin ale sang ie kaweid oh pwongih. \v 3 Oh tohn wehi suwed wet me pahn mourla, me kousoanlahr wasa kan me I pahn kamwarakirailpeseng ie, pahn inengieng mehla sang re en momour. Ngehi, KAUN-O Wasa Lapalap, me mahmahsen.” \s1 Dihp oh Lokolok \p \v 4 KAUN-O ketin mahsanihong ie pwe I en patohwanohng sapwellime aramas akan, “Ia duwe, ni mehmen eh kin pwupwudi, e sohte kin pwurehng pwourda? Ma mehmen pahn salongasang ahl, e sohte kin pwuralahng nan ahlo? \v 5 Eri, ia duwe, kumwail nei aramas akan, dahme kumwail kin sohpeikihsang ie oh sohte mwahn pwurokihdo? Kumwail kin tengala rehn noumwail dikedik en eni kan oh sohla men pwurodo rehi. \v 6 I karokaronge kanahieng, ahpw kumwail sohte kin lokaia mehlel. Sohte emen rehmwail me kin koluhkihla eh wiewia suwed kan; sohte emen me kalelapak, ‘Sapwung dah me I wiadahr?’ Koaros wonlahte wiewia nsene, duwehte oahs emen eh kin tangatang kolahng nan mahwen. \v 7 Pil kowelik kan kin ese ahnsou me re pahn pwuralahng nan dewerail; oh menpihr kan kin ese ahnsou me re pahn mwekidlahng ekis wasa. Ahpw kumwail nei aramas akan, sohte ese kosonned kan me I kihong kumwail. \v 8 Eri, ia duwen amwail kak nda me kumwail me loalokong oh ese ei kosonned kan? Kumwail kilang, sounnting mwersuwed kan wekidalahr kosonned kan. \v 9 Noumwail aramas loalokong kan nameneklahr; ar lamalam pingidahr oh lohdier. Re soikalahr ei mahsen kan; ia loalokong me re ahneki met? \v 10 Ihme kahrehda I pahn kihong ar mwaht akan pwe ekei en ahnekihla oh ar pwoud kan pahn kohieng ohl teikan. Aramas koaros, me lapalap oh tikitik, kin songosong kepwehpwehkihla tiahk en mwersuwed. Pil soukohp kan oh samworo kan kin pitih aramas akan.\x - \xo 8:10 \xo*\xt Ser. 6.12-15.\xt*\x* \v 11 Re wiewiahki me en nei aramas akan ar ohla kan me tikitik. Re kin nda, ‘Mehkoaros me mwahu,’ ni mehkoaros eh sohte mwahu.\x - \xo 8:11 \xo*\xt Esek. 13.10.\xt*\x* \v 12 Kumwail nei aramas akan, kumwail sohte namenengki amwail wiewia kasaut kan? Soh, kumwail sohte namenengki; kumwail pil sehse mesen sarohkihdi amwail namenek. Eri, kumwail pahn pwupwudi duwehte meteikan ar pwupwudier, ni ei pahn kalokei kumwail, met iei pahn imwilahn kumwail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 13 “I men kapokonepene nei aramas akan, nin duwen aramas emen eh kin dolungpene eh wahnsahpw; ahpw re rasehng tuhkehn wain pwoat me sohte wah, oh tuhke pik pwoat me sohte wah; me tehrail kan pil mengilahr. Kahrehda I mweidohng mehn liki kan en sapwenikihla sahpwo.” \p \v 14 Sapwellimen Koht aramas akan ahpw kalelapak, “Dahme kitail mwomwohdki sohte mwekid? Kumwail kohdo, kitail pahn sopolahng nan kahnimw kehl kehlail kan oh mehla wasao. KAUN-O, atail Koht, ketin kerieikitaillahr pwe kitail en mehla; e ketikidohng kitail pwoisin pwe kitail en nim, pwehki atail dipadahr. \v 15 Kitail kasikasik popohl oh kamwahulahn atail ohla kan, ahpw sohte katepe; pwe kamasepwehkte me lelohng kitail. \v 16 Atail imwintihti kan miher nan kahnimw en Dan; se rongorong esingek en neirail oahs akan. Sahpwo pwon rerrerki ngilen neirail oahs akan. Atail imwintihti kan samwodohr pwehn kamwomwala sapwatailo oh audepe koaros, atail kahnimwo iangahki towe kan.” \p \v 17 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail kilang! I kadarowehr sineik nanpwungamwail, sineik pwoisin me sohte kak kamahndala, oh re pahn ngalis kumwail.” \s1 En Seremaia Pahtouki Nah Aramas akan \q1 \v 18 Ei pahtou solahr kak maiauda; \q2 mohngiongi soumwahulahr. \q1 \v 19 Rong! Wasa koaros nan sahpwo \q2 I rong nei aramas akan ar wie weriwerki, \q1 “KAUN-O ketsangehr nan Saion? \q2 Nanmwarkien Saion solahr ket wasao?” \q1 KAUN-O, arail nanmwarki, ahpw mahsanih, \q1 “Dahme kumwail kahngiangihkin ie amwail pwongpwongih noumwail dikedik en eni kan \q2 oh amwail kin poaridi mwohn noumwail koht en liki soh katepe kan?” \q1 \v 20 Aramas ako weriwerki, \q2 “Ahnsoun karakar imwiseklahr, e imwiseklahr ahnsoun dolung wahnsahpw, \q2 ahpw kitail sohte komourla.” \b \q1 \v 21 Mohngiongi ohlahr \q2 pwehki nei aramas akan ar ohlahr; \q2 I kin mwahiei; I pahtoulahr kowahlap. \q1 \v 22 Ia duwe, sohte wini nan Kilead?\f c \fr 8:22 \fr*\fk KILEAD: \fk*\ft Sahpw ehu ni palimesehn Sordan, me kin ndandki tuhke kan me kin wia mehn wini.\ft*\f* \q2 Sohte tohkte wasao? \q2 Dahme ohlahn nei aramas akan sohte kamwahukihla? \c 9 \q1 \v 1 I men moangeiet en wia pwarer en pihl ehu, \q2 oh pwoaren mesei kat en wia wasahn pwepwehngkdahn pilen mas ehu, \q1 pwe I en kak sengiseng pwohng oh rahn, \q2 sengisengki nei aramas akan me kamakamalahr. \q1 \v 2 I men mie wasahn kousoan ehu nan sapwtehn \q2 wasa me I kak kohla ie pwe I en tangasang nei aramas akan. \q1 Irail koaros me soaloalopwoat, \q2 pwihn suwed kahngohdi ehu. \q1 \v 3 Re kin onopadahr ahnsou koaros pwe re en wia lokaia likamw; \q2 kaidehn mehlel me kaunda sahpwo pwe mwersuwed. \b \q1 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Nei aramas akan kin wiewia me suwed ahnsou koaros \q2 oh sohte kin pohnese me ngehi me ar Koht.” \b \q1 \v 4 Aramas koaros uhdahn pahn kaparki pein ih kompoakepah, \q2 oh sohte emen me kak likih rie; \q1 pwe pirien koaros me mwersuwed duwehte Seikop, \q2 oh aramas koaros kin karaun likamw ong kompoakepahrail kan. \q1 \v 5-6 Irail koaros kin kaweid suwedih kompoakepahrail kan, \q2 oh sohte emen me kin lokaia mehlel; \q1 lowarail kan padahngkier lokaia likamw \q2 oh sohte pahn tokedihsang wiewia dihp. \q1 Re kin wiewia tiahk eikek ahnsou koaros, \q2 oh mwekid en mwersuwed ahnsou koaros. \b \q1 KAUN-O ketin mahsanih me sapwellime aramas akan soikalahr. \q1 \v 7 Pwehki met KAUN-O, Wasa Lapalap, ketin mahsanih, \q1 “I pahn kamwakelehda nei aramas akan duwehte mete \q2 oh sohng irail. \q1 Nei aramas akan wiadahr me suwed— \q2 eri, dahme I pil pahn kak wiahiong irail? \q1 \v 8 Lowarail kan duwehte ketieu keng; \q2 re kin lokaia likamw ahnsou koaros. \q1 Koaros kin wia koasoi kadek ong mehn mpe, \q2 ahpw ni mehlel e koasoakoasone lidip ehu. \q1 \v 9 Ia duwe, I seu pahn kalokehkin irail wiewia pwukat? \q2 I seu pahn dupuk wiewia suwed en soangen wehi me duwehte met? \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \b \q1 \v 10 I ahpw nda, “I pahn mwahieiki nahna kan, \q2 oh sengisengki mwetin wahntuhke kan, \q1 pwehki ar mengdier, \q2 oh solahr aramas keid wasa pwuko. \q1 Solahr ngilen pelinmen kan; \q2 mehnpihr oh mahn lawalo kan pil lipasangehr wasa pwuko.” \b \q1 \v 11 KAUN-O ketin mahsanih, “I pahn wiahkihla Serusalem koasoakoasoak en ihmw ohla kei, \q2 wasahn kousoan en kidi en wel kan; \q1 kahnimw kan en Suda pahn wiahla sapwtehn, \q2 wasa me sohte aramas kin kousoan ie.” \p \v 12 I ahpw patohwan kalelapak, “Maing KAUN, dahme sahpw wet ohkihla, oh mengidi duwehte sapwtehn ehu, oh sohte aramas kin keidki ie? Ihs aramas loalokong me kak dehdehki irair wet? Ihs me komwi ketin padahkihong pwe en kawehwehiong aramas teikan?” \p \v 13 KAUN-O ketin sapeng, mahsanih, “Met wiawiher pwehki nei aramas akan keselahr padahk me I kihong irail. Re sohte peikiong ie de kapwaiada dahme I mahsanihong irail. \v 14 Re ahpw keptakailahr oh kin pwongih dikedik en eni kan en Paal, duwen me samarail ko padahkihong irail. \v 15 Eri, kumwail rong dahme ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, pahn wia. I pahn kihong nei aramas akan kisin tuhke katik kei re en kang oh pwoisin re en nim. \v 16 I pahn kamwarakirailpeseng nanpwungen wehi kan me irail oh samarail ko sohte mwahn kin ese de pil rong duwe; oh I pahn pil kadarodohng irail karis kan lao I pahn kamwomwirailla douluhl.” \s1 Mehn Serusalem kan Likweriong Sawasaparail \q1 \v 17 KAUN-O, Wasa Lapalahpie, ketin mahsanih, \q1 “Kumwail medemedewe duwen dahme wiewiawi! \q1 Kumwail ekerpene sounkoulen kedepwidepw kan, \q2 lih akan me kadek koulki koulen kedepwidepw.” \b \q1 \v 18 Aramas akan ahpw patohwan, \q1 “Kumwail eri ndaiong irail re en mwadangete oh koulkihong kitail apwoat koulen kedepwidepwen, \q2 lao pilen masatail kan keredi, \q2 oh ririn masatail wisekesengkihla atail sengiseng.” \p \v 19 Kumwail rong ngilen mwahiei kan nan Saion: \q1 “Se inenen paisuwedlahr! \q2 Ia uwen kanamenek me se milahr loale! \q1 Kitail pahn lipasang nan sapwatail; \q2 imwatail kan ohlahr douluhl.” \b \q1 \v 20 I ahpw patohwan, \q1 “Kumwail lih akan, kumwail rong dahme KAUN-O ketin mahsanih, \q2 kumwail tehk kanahieng sapwellime mahsen kan. \q1 Kumwail padahkihong noumwail serepein kan mwomwen ar pahn mwahiei, \q2 oh padahkihong kompoakepahmwail kan koulen kedepwidepw. \q1 \v 21 Pwe mehla pedolongehr nan atail wenihmwtok kan, \q2 oh pedolongehr nan tehnpasatail kan; \q1 e kemelahr seri kan nanial akan, \q2 oh mwahnakapw akan ni wasahn netinet kan. \q1 \v 22 Kahlap en aramas akan engiengiseli wasa koaros, \q2 rasehng pwisehn mahn nan mwetuwel kan, \q2 rasehng weren pilawa me soundolung kan kin kesehla mwurirail, \q2 werentuhke me sohte aramas kin rikpene. \q1 Ih met me KAUN-O mahsanihong ie I en patohwanda.” \b \q1 \v 23 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Aramas loalokong sohte pahn suweiki eh loalokong, \q2 aramas kehlail sohte pahn suweiki eh kehlail, \q2 de aramas kepwehpwe eh kepwe kan. \q1 \v 24 Ma emen men suweiki mehkot, \q2 a en suweiki me e ese oh dehdehkin ie, \q1 pwehki ei limpoak me poatopoat, \q2 oh I kin wia dahme pwung oh mehlel. \q1 Ih mepwukat me I kin kupwurperenki. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.”\x - \xo 9:24 \xo*\xt 1 Kor. 1.31; 2 Kor. 10.17.\xt*\x* \p \v 25-26 KAUN-O ketin mahsanih, “Ahnsowo pahn leledo, me I pahn kaloke mehn Isip, Suda, Edom, Ammon, Mohap, oh mehn nan sapwtehn kan, irail kan me sehkasangehr pitenmoangarail kan.\f d \fr 9:25-26 \fr*\fk SEHKASANGEHR PITENMOANGARAIL: \fk*\ft Mehn nan sapwtehn kan kin sehkala pitenmoangarail kan mwotomwot pwe re en kin wauneki ar koht, tiahk en kaudok en me rotorot akan me keinepwi sang mehn Israel kan (tehk Lip. 19.27).\ft*\f* Aramas pwukat koaros sirkumwsaislahr, ahpw sohte kapwaiada inou me doke tiahk wet. Sohte emen rehn aramas pwukat oh sohte emen mehn Israel me kapwaiada ei inou.” \c 10 \s1 Kaudok Mehlel oh Kaudokiong Dikedik en Eni \p \v 1 Kumwail mehn Israel, kumwail rong mahsen me sang rehn KAUN-O ong kumwail. \v 2 E ketin mahsanih, \q1 “Kumwail dehr idawehn mwekid en wehi teikan; \q2 kumwail dehpa salohkihda mwekid kan en pahnlahng me sohte kin wiawi mahs, \q2 mehnda ma wehi teikan pahn masakada. \q1 \v 3 Pwe koht akan me aramas pwukat kin kaudokiong sohte katepe. \q1 Tuhke pwoat paldier nanwelo; \q2 perperkidahr nein sounpal tuhke kan dipwisou \q2 \v 4 oh kapwatkidahr silper oh kohl. \q1 E poaskidier nihl \q2 pwe en teng oh dehr pwupwudi. \q1 \v 5 Soangen dikedik pwuko rasehng mwomwen aramas me kin wiawihda nan mwetin suika kan mehn karawan menpihr kan; \q2 re sohte kak lokaia; \q1 aramas me kin wa irail \q2 pwehki ar sohte kak alu. \q1 Kumwail dehr masak irail: \q2 pwe re sohte kak kauweikumwailla, \q2 oh sohte kamwahu ehu re kak wiahiong kumwail.” \b \q1 \v 6 Maing KAUN, sohte emen me duwehte komwi; \q2 komwi me roson, \q2 oh mwaromwi me lapalap oh manaman. \q1 \v 7 Ihs me sohte pahn waunekin komwi, Maing, nanmwarkien wehi koaros? \q2 Komwi konehng ale wahu. \q1 Sohte emen me duwehte komwi \q2 nanpwungen me loalokong koaros en wehi kan \q2 de nanpwungen ar nanmwarki kan.\x - \xo 10:7 \xo*\xt Kaud. 15.4.\xt*\x* \q1 \v 8 Irail koaros iahk oh pweipwei. \q2 Soangen padahk dah me re kak alehsang dikedik en eni tuhke kan? \q1 \v 9 Neirail dikedik kan kidikidkihla silper sang Spein \q2 oh kohl sang Upas, \q2 sounmahlen kan me wieirailda; \q1 re kin mi nan likou weitahta oh pohn ntahn mwell \q2 me sounpahda likou koahiek kan kin wiahda. \q1 \v 10 Maing KAUN, ahpw komwi me Koht mehlel, \q2 komwi me Koht ieias \q2 oh nanmwarki soutuk. \q1 Ni omwi kin engieng, sampah kin rerrer; \q2 wehi kan sohte kakohng omwi engieng. \p \v 11 (Kumwail aramas akan pahn ndahng irail me koht kan me sohte kin karereda sampah oh pahnlahng pahn kamwomwmwomwla. Re pahn sohrasang wasa koaros nin sampah.) \s1 Melkahkahn Kaping ong Koht \q1 \v 12 KAUN-O ketin wiahkihda sampah sapwellime manaman; \q2 sapwellime kupwurokong me e ketin kapikkihda sampah \q2 oh wiahkihda nanleng kan. \q1 \v 13 E kin ketin mahsen oh pihl kan pohnangin depwek\f e \fr 10:13 \fr*\fk PIHL KAN POHNANGIN DEPWEK: \fk*\ft Tehk Sen. 1.6-8.\ft*\f* kin ngiringirisengki; \q2 e kin ketikihdo depwek kan sang ni imwin sampah. \q1 E kin ketin kupwurehda lioal en piripir nan keteu \q2 oh ketikihdo kisinieng sang nan sapwellime wasahn nahk. \q1 \v 14 Ni aramas ar pahn kilang met, re kin pweipweila oh sohla kehn wasa; \q2 irail kan me kin wiahda dikedik kan pahn namenekla, \q2 pwehki koht kan me re wiahda me likamw oh sohte mour. \q1 \v 15 Sohte kateparail oh re me kanamenek; \q2 re pahn kamwomwmwomwla ni ahnsou me KAUN-O pahn ketido pwehn kadeikirailda. \q1 \v 16 Koht en Seikop sohte duwehte irail; \q2 iei ih me kin ketin wiahda mehkoaros, \q2 oh e ketin pilada Israel pwe en wiahla sapwellime aramas. \q2 KAUN-O, Wasa Lapalap, iei mware. \s1 Kalipilipala me pahn Wiawi \p \v 17 Kumwail mehn Serusalem, kumwail lohdier! Kumwail wahda amwail kepwe kan. \v 18 KAUN-O pahn ketin keseikumwailsang nan sahpwet; e pahn ketin tiangkumwailpeseng lao sohte emen pahn luhwehdi. KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 19 Mehn Serusalem kan weriwerki, patohwan, \q1 “Ia uwen laud en atail ohla! \q2 Atail ohla kan sohte pahn mwahula. \q1 Oh kitail medemedewe me met iei mehkot me kitail pahn kakohng! \q1 \v 20 Atail impwal kan ohlahr; \q2 sahl akan me katengeiraildi ohlahr. \q1 Neitail seri kan koaros solahr mie; \q2 sohte emen me luhwehdi pwehn pwurehng kauwada imwatail impwal kan; \q2 sohte emen me pahn langahda kahdeng kan loale.” \b \q1 \v 21 I ahpw sapeng, patohwan, “At kaun akan me pweipwei; \q2 re sohte peki kaweid sang rehn KAUN-O. \q1 Ihme re sapwungkihla, \q2 oh neitail aramas akan mwerkipeseng. \q1 \v 22 Kumwail rong! Rohng kan leledohr! \q2 Mie mwekid laud ehu nan wehi ehu ni paliepeng; \q2 nah sounpei kan pahn wiahkihla kahnimw kan en Suda sapwtehn ehu, \q2 wasa me menin nanwel kan pahn kousoanla ie.” \b \q1 \v 23 Maing KAUN, I ese me sohte mehmen me kaunda pein imwilahn eh mour; \q2 sohte aramas emen me kaunda pein eh mour. \q1 \v 24 Maing KAUN, komwi ketin kapwungala sapwellimomwi aramas akan, \q2 ahpw komwi dehr ketin kahpwalihkitala \q2 de kalokei kiht nan omwi engieng; \q2 pwe met pahn imwilahn at mour. \q1 \v 25 Komwi ketin kauwong omwi engieng wehi kan me sohte kin kaudokiong komwi \q2 oh aramas akan me sohpeisang komwi. \q1 Re kemelahr sapwellimomwi aramas akan; \q2 re kamwomwkitalahr douluhl \q2 oh wiahkilahr sahpwet mohn ihmw ohla kei. \c 11 \s1 Seremaia oh Inowo \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie, \v 2 “Rong duwen koasoandi kan en inowo. Ndahng mehn Suda oh Serusalem kan \v 3 me ngehi, KAUN-O Koht en Israel, koasoanedier keria ehu ong koaros me sohte pahn kapwaiada koasoandi kan en inou wet. \v 4 Iei inou me I wiahiong arail pahpa kahlap ako ni ei weiraildohsang nan Isip, sahpw me rasehng mpwul en kisiniei ong irail. I mahsanihong irail re en peikiong ie oh kapwaiada ei mahsen koaros. I mahsanihong irail ma re kapwaiada, re pahn wiahla nei aramas oh I pahn wiahla ar Koht. \v 5 Eri, I ahpw pahn kapwaiada inowo me I wiahiongehr ar pahpa kahlap ako, me I pahn ketikihong irail sahpw reken kepwe oh pwelmwahwo me re sapwesapwenikier rahnwet.” \p I ahpw patohwan, “Ei, maing KAUN.” \p \v 6 KAUN-O eri mahsanihong ie, “Kohwei nan kahnimw kan en Suda oh nan ahl akan en Serusalem. Kalohki ei mahsen wasa pwuko oh ndaiong aramas akan en rong koasoandi kan en inowo oh kapwaiada. \v 7 Ni ei wahdo ar pahpa kahlap ako sang Isip, I kehkehlikihong irail ni kehlail re en peikiong ie, oh I sohte kin tokedihsang ei wie kehkehlikihong irail lao leledo rahnwet. \v 8 Ahpw re sohte rong de kapwaiada. Irail koaros ahpw usehlahte ar keptakai oh suwedla sang mahs. I mahsanihong irail en kapwaiada inowo, ahpw re kahng. Ihme I ketikidohng pohrail kalokolok kan me I koasoanedier.” \p \v 9 KAUN-O eri mahsanihong ie, “Mehn Suda oh Serusalem kan wiewia ar koasoandien uhwong ie. \v 10 Re pwurehng wiewia soangen dihp me ar pahpa kahlap ako wiadahr, me sohte men kapwaiada ei mahsen; re kaudokiong koht teikan. Koaros mehn Israel oh Suda kauwelahr inowo me I wiahiongehr ar pahpa kahlap ako. \v 11 Eri met, ngehi KAUN-O, kehkehlingkihong irail me I pahn kamwomwirailla, oh re sohte pahn pitsang. Oh ni ar pahn peki sawas sang rehi, I sohte pahn karonge irail. \v 12 Eri, mehn Suda oh Serusalem ahpw pahn kohla rehn koht kan me re kin wiahiong ar meirong kan oh peki arail sawas. Ahpw koht pwuko sohte pahn kak doareirailla ni ahnsou me kamwomwmwomwla wet pahn leledo. \v 13 Uwen tohtohn en mehn Suda ar koht duwehte tohtohn ar kahnimw kan, oh uwen tohtohn pei sarawi me tohn Serusalem kauwadahr mehn wia meirong ong Paal, koht sauto, duwehte tohtohn ar ahl akan nan kahnimwo. \v 14 Seremaia, ke dehr kapakap de peki sawas sang rehi ni eden aramas pwukat. Ni ar pahn lelohng apwal oh peki sawas sang rehi, I sohte pahn karonge irail.” \p \v 15 KAUN-O ketin mahsanih, “Aramas akan me I kin loalloale wiewia me suwed. Ia arail pwung en pedolong nan ei Tehnpas Sarawio? Ia duwe, re lemeleme me re kak katokihedi kahpwal ni ar pahn wiahda inou kan oh wia meirong en mahn akan? Re pahn kak perenda? \v 16 I kin kahdanekin irail mahs tuhke olip losolos, me wah kaselel tohto; ahpw met, I pahn isingkihda teh kan kisiniei me pahn ngiringirisek oh katipwasang rah kan. \p \v 17 “Ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, me padokedi Israel oh Suda; ahpw met I kamasangkin irail kahpwal. Pein irail me kahredohng met pohrail pwehki ar wiadahr sapwung; re kahredahr ei engieng ni ar kin wia meirong ong Paal.” \s1 Koasoandi Suwed ong Mour en Seremaia \p \v 18 KAUN-O ketin mahsanihong ie koasoandi suwed kan me ei imwintihti kan koasoakoasone ong ie. \v 19 I rasehng sihmpwul likilik men me pakapakahrlahn kamakamala, oh sohte mwahn ese me re wiewia koasoandi suwed kan ong ie. Re kin ndinda, “Nna, kitail pelehdi tuhkeo ni eh kekehlailte; kitail kemehla pwe emen en dehr tamataman.” \p \v 20 I ahpw kapakap, patohwan, “Maing KAUN, Wasa Lapalap, komwi iei sounkopwung pwung men; komwi kin ketin song lamalam oh pepehm en aramas akan. I patohwanohng nin limomwi ei pwuhng; eri komwi ketin mweidohng ie I en patohwanki mesei omwi pahn ikihong aramas pwukat.”\x - \xo 11:20 \xo*\xt Kupw. 1.6-9.\xt*\x* \p \v 21 Mehn Anadod kan men I en kamakamala, re patohwanohng ie me re pahn kemeiehla ma I usehlahte kalokalohki mahsen en KAUN-O. \v 22 Eri, KAUN-O, Wasa Lapalap, ketin mahsanih, “I pahn kaloke irail! Neirail mwahnakapw akan pahn mehla nan mahwen; neirail seri kan pahn mehkihla duhpek. \v 23 I koasoanedier ahnsou me I pahn ketikihdo kahpwal ong mehn Anadod, oh ni ahnsowo eh pahn leledo, sohte emen irail pahn mourla.” \c 12 \s1 En Seremaia Kalelapak kan ong KAUN-O \p \v 1 Maing KAUN, ma I pahn akamaikihong komwi ei pwuhng, \q2 komwi pahn ketin kadehdehda omwi pwung. \q1 Ahpw iet pwe I pahn kalelapak rehmwi duwen ire kan me pid pwuhng. \q1 Dahme aramas suwed kan kin kepwehpwehki? \q2 Dahme aramas mwersuwed kan kin pweikihda? \q1 \v 2 Komwi ketin padokiraildi, re ahpw kin kadarala kalowahr; \q2 re kin keirda oh wa. \q1 Re kin koasoiakin komwi mehkot mwahu ahnsou koaros, \q2 ahpw re sohte katapankin komwi. \q1 \v 3 Ahpw komwi ketin mwahngih ie, Maing KAUN; \q2 komwi mwahngih dahme I kin wia \q2 oh duwen ei patohwan poakohng komwi. \q1 Komw ketin wuradekihla aramas suwed pwukat rasehng sihpw me pahn kamakamala; \q2 komwi ketin sinsile irail lao lel ahnsoun ar kamakamala. \q1 \v 4 Ia erein sahpwet eh pahn wie mademadekeng, \q2 oh dihpw kan nan mwaht koaros mengimengdi? \q1 Mahn kerep oh menpihr kan mehmehla \q2 pwehki suwed en neitail aramas akan, \q2 aramas akan me kin nda, ‘Koht sohte ketin mwahngih dahme kitail wiewia.’” \b \q1 \v 5 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Seremaia, ma ke pwangadahr weirentang ong aramas akan, \q2 eri, ia duwen omw pahn kak weirentang ong oahs akan? \q1 Ma ke pil sohte kak kesihnenda nan sahpw patapat, \q2 ia duwen omw pahn kak kesihnenda nanwel limwahn Jordan? \q1 \v 6 Pil riomw kan, kisehn omw peneinei, panguhkalahr; \q2 re iang uhwong uhk. \q1 Ke dehr liki irail, mehnda ma re lokaia kadek.” \s1 Kupwurtoutou en KAUN-O pwehki Sapwellime Aramas akan \q1 \v 7 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “I keselahr Israel; \q2 I soikalahr wehi me I piladahro. \q1 I ketikilahr aramas ako me I kin loalloale \q2 pahn manaman en ar imwintihti kan. \q1 \v 8 Nei aramas pilipil kan uhwongieier; \q2 rasehng laion kan nanwel \q2 me wie ngiringirdohng ie, \q2 ihme I kalahdekin irail. \q1 \v 9 Nei aramas pilipil kan rasehng menpihr men \q2 me likoht kan kin pihrpenehng sang wasa koaros. \q1 Likwerih mahn lawalo kan \q2 en kohdo oh iang kamadipwo! \q1 \v 10 Kaunen liki tohto kamwomwalahr ei mwetin waino; \q2 re tiakpesengier ei mwaht kan; \q2 re wekidehngehr sapweio sapwtehn ehu. \q1 \v 11 Re wiahkilahr sapwtehn ehu; \q2 e wonohnehr wialahr sapwtehn mwohn silangi. \q1 Sahpwo pwon wialahr sapwtehn, \q2 oh sohte emen me katapanki. \q1 \v 12 Aramas akan kodohr sang wasa ile kan en sapwtehno, \q2 pwe re en kulihasang dipwisou kan. \q1 I kupwuredahr pwe mahwen en kamwomwala sahpwo pwon; \q2 sohte emen kak ahneki mour meleilei. \q1 \v 13 Nei aramas akan kamwere werentuhke, re ahpw dolung dihpw; \q2 re doadoahk laud, ahpw sohte wahn ar doadoahk. \q1 Pwehki ei engieng kowahlap, \q2 kahrehda arail wahnsahpw akan ohlahr.” \s1 En KAUN-O Inou ong mehn Mpen Israel kan \p \v 14 KAUN-O ketin mahsanih, “Mie mehkot me I men mahsanih duwen mehn mpen Israel kan me kauwelahr sahpw me I ketikihongehr nei aramas en Israel kan. I pahn ketikihsang aramas suwed pwuko nan sapwarail kan rasehng tuhke me usuhsda, oh I pahn kapitala Suda sang pahn ar manaman. \v 15 Ahpw mwurin ei pahn ketikiniraillahsang, I ahpw pahn mahkohng irail; I pahn kapwurehdo ehuehu wehi nan uhdake. \v 16 Ma re pahn perenki alasang duwen nei aramas akan ar kin kaudokiong ie oh kahukihla, ‘Nin duwen Koht ieias’—nin duwen me re padahkihongehr nei aramas akan en kin kahukihla mwaren Paal mahs—eri, re pahn wiahla kisehn nei aramas akan oh pahn paiamwahula. \v 17 Ahpw ma wehi ehu sohte pahn kapwaiada, eri, I pahn usada oh kamwomwala douluhl. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 13 \s1 Lepin Rausis Linen \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie I en patohwan pwainda ekei lepin rausis linen oh pwuhriong loale; ahpw e mahsanih I en dehr koaduhdi nan pihl. \v 2 Ngehi eri pwainda oh pwuhriong loale. \v 3 KAUN-O eri pwurehng mahsanihong ie, \v 4 “Kohwei ni Pillap Iupreitis oh ekihla lepin rausis ko nan ehu pwoaren paip ko.” \v 5 Ngehi eri patohla oh ekihla lepin rausis ko limwahn Iupreitis. \p \v 6 Mwurin ekis ahnsou KAUN-O ahpw mahsanihong ie I en pwurala Iupreitis oh patohwanda lepin rausis ko. \v 7 Ngehi eri pwurala, oh ni ei diar wasa me I ekihla ie lepin rausis ko, I ahpw diarada me re ohlahr oh solahr mwahu. \p \v 8 KAUN-O pwurehng mahseniong ie. E mahsanih, \v 9 “Met iei duwen ei pahn kauwehla aklapalap en Suda oh aklapalap laud en Serusalem. \v 10 Aramas suwed pwukat sohte men peikiong ie. Ar keptakai oh suwed laud sang mahs, oh re kaudokiong oh papah koht teikan. Eri, re pahn duwehla lepin rausis pwukat me ohlahr. \v 11 Nin duwen lepin rausis eh kin tengpene ni lukepen aramas, iei duwen ei anahne mehn Israel oh Suda en koliehdi teng. I wiadahr met pwe re en wiahla nei aramas oh kahrehda kaping oh wahu ong mwarei; ahpw re sohte peikiong ie.” \s1 Sahn Wain \p \v 12 KAUN-O Koht ketin mahsanihong ie, “Seremaia, ndahng mehn Israel kan en audehkihda wain sahn wain koaros. Re pahn sapengki me re ese me sahn wain koaros pahn uhdahn audaudkihda wain. \v 13 Eri, ke pahn ndahng irail me ngehi, KAUN-O, pahn kanampilehki tohn sahpwet wain lao re sakaula: nanmwarki kan, me kadaudok en Depit, samworo kan, soukohp kan, oh mehn Serusalem koaros. \v 14 I ahpw pahn ale irail oh sukpene rasehng sah kan, me mah oh pwulopwul duwepenehte. Sohte poakeirailla de mahk pahn katokihedi sang ie ei pahn kemeirailla.” \s1 En Seremaia Kehkehlik duwen Aklapalap \q1 \v 15 Kumwail mehn Israel kan, KAUN-O ketin mahsenier! \q1 Kumwail aktikitikla oh rong ih. \q1 \v 16 Kumwail wauneki KAUN-O, amwail Koht, \q2 mwohn eh pahn ketikihdo rotorot, \q2 oh kumwail pahn dipekelekel nin nahna kan; \q1 mwohn eh pahn ketin wekidohng ni rotorot mosul \q2 marain me kumwail kasikasik. \q1 \v 17 Ma kumwail sohte pahn rong, \q2 I pahn sengiseng ni rir pwehki amwail aklapalap; \q1 I pahn sengiseng kowahlap, oh pilen mesei pahn kerekerdi \q2 pwehki sapwellimen KAUN-O aramas akan ar wisiksangehr duwehte aramas selidi kei. \p \v 18 KAUN-O ketin mahsanihong ie, “Ndahng nanmwarkio oh ine, ira en doudihsang nan mwoalara, pwehki ara nihn kaselel kan pwupwudihsangehr pohn moangara kan. \v 19 Pwehki imwintihti kan ar kapilpene kahnimw kan en paliepeng en Suda; sohte me kak pedolong loale. Mehn Suda koaros kalipilipalahr.” \p \v 20 Serusalem kilang! Omw imwintihti kan kohkohdo sang paliepeng! Ia aramas ako me ke ale pwukoahn apwahpwalih, aramas ako me ke kin pohnmwahsohki? \v 21 Dahme ke pahn nda ni aramas ako me ke lemeleme me kompoakepahmw ahpw kaloweiukedi oh kaunuhkada? Ke pahn ahneki medek rasehng lih emen me mi pahn medek en neitik. \v 22 Ma ke pahn kalelapak dahme met wiawihkihong uhk—dahme omw likou kan teiteikihsang oh angkehlail wiawihkihong uhk—pwehki dipomw kan eh nohn suwed. \v 23 Aramas toantoal men kak wekidala pohn kili, de lepard men kak kihsang mwahi kan pohn kili? Ma re kak wia met, eri, kumwail kan me kin wiewia mehkot me suwedte pahn kak esehla wia dahme pwung. \v 24 KAUN-O pahn ketin kamwarakkumwailpeseng rasehng dihpw meng me kisinieng en sapwtehn kin ipirala. \v 25 E ketin mahsanih me met iei duwen imwilahn amwail mour. Ih met me e ketin kupwuredahr pwe en wiahiong kumwail, pwehki amwail manokelahr oh likihalahr koht likamw akan. \v 26 Pein KAUN-O me pahn tehrasang amwail likou kan oh kanamenekihkumwailla. \v 27 E ketin mahsaniher amwail wiewia mehkan me e kin ketin kalahdeki. E ketin mahsaniher amwail idawehnla koht en me rotorot akan pohn dohl kan oh nan sahpw akan, rasehng ohl emen me kin ineng suwedih en mehn mpe eh pwoud de oahs wol men me kin ineng suwedih oahs lih. Meid suwediong kumwail, kumwail mehn Serusalem kan! Iahd me kumwail pahn kak mwakelekella? \c 14 \s1 Lehk en Pihl \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie duwen apwal en lehk en pihl, \q1 \v 2 “Nsensuwed laud kipedier Suda, \q2 eh kahnimw kan sosohralahr, \q1 towe kan wonohnpene nanpwel wie sengiseng, \q2 oh Serusalem wie weriwer pekipeki sawas. \q1 \v 3 Me kepwehpwe kan kin ilakih nair lidu kan re en idipildo, \q2 re kin kohla ni pwarer en pihl akan, \q2 ahpw re sohte kin diar pihl; \q2 re kin pwurodo sohte pilen nair sah kan. \q1 Re ahpw kin mwoahtohtala oh namenekla, \q2 re ahpw kin koaduhpwaldi masarail kan. \q1 \v 4 Soumwet kan kin serenpahtou; \q2 re kin koaduhpwaldi moangarail kan \q2 pwehki eh solahr keteu, \q2 oh pwehki mehkoaros mengdier nansapw. \q1 \v 5 Tie kan me kin neitik nansapw kin kesehla wah kan \q2 pwehki eh sohte dihpw. \q1 \v 6 Ahs lawalo kan kin uh pohn dohl akan, \q2 oh esiesingek kehlail duwehte kidi en wel kei; \q1 re solahr kak kilang wasa \q2 pwehki solahr kanarail kisin mwenge. \q1 \v 7 Nei aramas akan ahpw likwerih ie, patohwan, \q2 ‘Maing KAUN, mehnda ma dipat akan kedikedipei kiht, \q2 a komwi ketin sewesei kiht duwen me komwi ketin inoukidahr. \q1 Se patohwan sohpeisangkomwiher pak tohto; \q2 se patohwan dipadahr ong komwi. \q1 \v 8 Ihte komwi me Israel kak koapworopworki, \q2 komwihte me kapitkitala ni ahnsoun at apwal. \q1 Dahme likamwete komwi mehn liki men nan sahpwet, \q2 likamwete mehn keiru men me kin kommoaldi pwohngte pwong? \q1 \v 9 Dahme likamwete komwi aramas emen me weid, \q2 likamwete sounpei men me sohte kak sawas? \q1 Ahpw, Maing KAUN, mehlelete pwe komwi ketin ieiang kiht! \q2 Kiht me sapwellimomwi aramas; \q2 komw dehr ketin likidmelieikitala.’” \p \v 10 KAUN-O eri mahsanih duwen aramas pwukat, “Irail kin mwahuki tangasang ie, oh re sohte pahn kaunda pein irail. Ihme I sohte kin kupwurperenkin irail. I pahn kupwukupwure sapwung kan me re wiadahr oh kaloke irail pwehki diparail kan.” \p \v 11 KAUN-O ahpw ketin mahsanihong ie, “Ke dehr peki rehi sawasepen aramas pwukat. \v 12 Mehnda ma re pil kaisihsol, I sohte pahn tehk ar likwer en peksawas. Oh mehnda ma re pil meirongkihong ie meirong isihs oh meirong en wahnsahpw, I sohte pahn pil kupwurperenkin irail. Ahpw I pahn kemeirailla nan mahwen, oh kemehkinirailla lehk lapalap oh soumwahu.” \p \v 13 I ahpw uhd patohwan, “Maing KAUN, Wasa Lapalahpie, komw mwahngih duwen soukohp akan ar kin patopatohwanohng aramas akan me dene sohte mahwen de lehk lapalap pahn pweida, pwehki sapwellimomwi inou me dene popohl pahn kin poatopoat reht nan sahpwet.” \p \v 14 KAUN-O ahpw ketin sapeng, mahsanih, “Soukohp akan kin kinehda kokohp pwukat ni mwarei. I sohte kadarirailwei, de pil kihong irail koasoandi kan, I pil sohte mahseniong irail. Kaudiahl kan me re koasoakoasoia duwe sohte kohsang rehi, kokohp mwahl ekei me re pein kinehda. \v 15 Ngehi, KAUN-O, I ndaiong uhk met dahme I pahn wiahiong soukohp pwukat me I sohte kadarowei, re ahpw wiewia kokohp ni mwarei oh ndinda me mahwen oh lehk lapalap sohte pahn lel sahpwet—I pahn kemehkinirailla mahwen oh lehk lapalap. \v 16 Aramas akan me re ndindaiong kokohp pwukat pil pahn mehla nan mahwen oh mehkihla lehk lapalap. Kahleparail kan pahn lekdekiong nan ahl akan en Serusalem, oh sohte me pahn sarepiraildi. Met pahn pweiong irail koaros—pil ong arail pwoud kan, nair seri kan, pwutak oh serepein kan. Re uhdahn pahn ale pweinen ar suwed.” \p \v 17 KAUN-O ketin mahsanihong ie I en kasalehiong aramas akan duwen ei nsensuwed, oh I en ndaiong irail: \q1 “Pilen mesei kat en kereker ni rahn nipwong, \q2 I sohte pahn tokedihsang ei sengiseng; \q1 pwehki nei aramas akan ar soahnehr, \q2 oh ar ohla kan me laud. \q1 \v 18 Ni ei kin keidwei nan mohs akan, \q2 I kin kilang kahlap en aramas akan me mehkilahr mahwen; \q1 ni ei kin pedolong nan kahnimw kan, \q2 I kin kilang aramas akan ar pahn mehkilahr duhpek. \q1 Samworo kan oh soukohp kan kin wiewiahte ar doadoahk, \q2 ahpw re sohte wehwehki dahme re wiewia.” \s1 En Aramas akan Pekipek Ngidingid ong KAUN-O \q1 \v 19 Maing KAUN, ia duwe, komwi uhdahn sohpeisangehr Suda? \q2 Komwi ketin kalahdeki mehn Saion? \q1 Dahme komwi ketin kalipwelipwehkinkitada, \q2 me kahrehda se solahr kak mwahula? \q1 Se kasikasik popohl, ahpw sohte mehkot mwahu me pwarodohng kiht; \q2 se koapworopworki at ohla kan en mwahula, ahpw ihte kamasepwehk mwuledek me lelohng kiht. \q1 \v 20 Maing KAUN, se dipadahr ong komwi, \q2 se sakarkihda dipat, \q2 oh dipen at pahpa kahlap ako. \q1 \v 21 Komwi ketin tamanda sapwellimomwi inou kan, oh komwi dehr ketin sohpeisang kiht; \q2 komwi dehr ketin kanamenekihala Serusalem, \q2 wasahn mwoalomwi lingan. \q1 Komwi ketin dadaur sapwellimomwi inou ong kiht. \q1 \v 22 Sohte emen rehn dikedik en eni kan en wehi kan kak kamwerehdi keteu; \q2 pahnlahng pil sohte kak pein kamwerehdi keteu. \q1 Se koapworopworkilahr komwi, Maing KAUN, at Koht, \q2 pwehki komwihte me kin ketin wiahda soahng pwukat. \c 15 \s1 Kalokolok en mehn Suda \p \v 1 KAUN-O eri ketin mahsanihong ie, “Mehnda ma Moses oh Samuel pahn kesihnenda wasaht, ngidingidki ara pekipek rehi, ahpw I sohte kupwurkalahngan ong aramas pwukat. Ndaiong irail re en kohkohwei sang mwohi.\x - \xo 15:1 \xo*\xt Eks. 32.11-14; Nemp. 14.13-19; b 1 Sam. 7.5-9.\xt*\x* \v 2 Ma re pahn idek rehmw wasa me re pahn kohla ie, ndaiong irail me I mahsaniher me: \q1 Ekei kileldier re en mehkihla soumwahu— \q2 eri, ih wasa re pahn kohla ie! \q1 Ekei kileldier re en mehkihla mahwen— \q2 eri, ih wasa re pahn kohla ie! \q1 Ekei kileldier re pahn mehkihla lehk lapalap— \q2 eri, ih wasa re pahn kohla ie! \q1 Ekei kileldier re en selidi oh kalipilipala— \q2 eri, ih wasa re pahn kohla ie!\x - \xo 15:2 \xo*\xt Kaud. 13.10.\xt*\x* \p \v 3 Ngehi, KAUN-O, koasoanedier me soangen kalokolok pahieu pahn wiawihong irail: re pahn kamakamala nan mahwen; kidi kan pahn dapengpeseng kahlaparail kan; menpihr kan pahn kangala luhwe kan. \v 4 I pahn koasoanehdi pwe tohn sampah koaros en suwedkinirailla, pwehki wiewiahn Manase, nein Esekaia, nan Serusalem, ni ahnsou me e wiewiahki nanmwarkien Suda.”\x - \xo 15:4 \xo*\xt 2 Nan. 21.1-16; 2 Kron. 33.1-9.\xt*\x* \q1 \v 5 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Ihs me pahn poakeikumwailla, kumwail mehn Serusalem, \q2 oh ihs me pahn nsensuwedkinkumwailla? \q1 Ihs me pahn uhdi pwehn \q2 idek rehmwail ia iramwail? \q1 \v 6 Kumwail soikiehla; \q2 kumwail sohpeisang ie. \q1 I ahpw kapahwei limei oh kauweikumwailla, \q2 pwehki ei pwangadahr irihre ei engieng. \q1 \v 7 Nan kahnimw koaros en sahpwet, \q2 I sipedkumwailpeseng nan wehwe duwehte tehndipw meng; \q1 I kamwomwkumwailla, nei aramas akan, \q2 I kemehla noumwail seri kan, \q2 pwehki amwail sohte katokihedi amwail wiewia suwed kan. \q1 \v 8 Liohdi kan nan sapwamwail tohtohsang \q2 pihk en ni oaroahr kan. \q1 I kemehla noumwail mwahnakapw akan ni ar wie pwulopwulte, \q2 oh kupwurehda pwe ar nohno kan en lokolongki. \q1 I mwadang kadardiong pohrail \q2 pwunod en mehla oh masepwehk mwuledek. \q1 \v 9 Lih emen me nah seri isimen melahr, e lupwongmasalahr, \q2 sohla kak esingek. \q1 Marain en rahn reh rotorotalahr, \q2 e nameneklahr oh eh mohngiong ohlahr. \q1 I pahn koasoanehdi pwe amwail imwintihti kan en kemehla \q2 kumwail kan me momourte. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Seremaia Kaulimiong KAUN-O \p \v 10 Ia uwen ei nsensuwed! Dahme ineio kaipwihkiniehdi? I kin uhwong oh akamaiong aramas koaros nan sahpwet. I sohte kin kamangaiong aramas mwohni, I pil sohte kin pekihsang rehn emen; ahpw aramas koaros kin kerieiehla. \v 11 Maing KAUN, arail keria koaros en pweida rehi, ma I sohte kin papah komwi mwahu, ma I sohte kin kapakapki ni ngidingid ei imwintihti kan nan arail apwal oh paisuwed. \v 12 (Sohte emen kak kauwehla mete, ahpw mehlel mete me kin kohsang paliepeng me prons kin doaloahda.) \p \v 13 KAUN-O eri mahsanihong ie, “I pahn kadarowei imwintihti me pahn adihasang oh wahsang en nei aramas akan kepwe kesempwal akan, pwe en kalokehkin irail diparail kan me re wiadahr wasa koaros nan sahpwet. \v 14 I pahn wiahkinirailla lidun arail imwintihti kan nan sahpw ehu me re soh mwahn ese, pwe ei engieng rasehng kisiniei me kin kamwakamwasik kohkohlahte.” \p \v 15 I ahpw patohwan, “Maing KAUN, komwi me mwahngih. Komwi ketin tamataman ie oh ketin sewese ie. Komwi ketin mweidohng ie I en ikihong irail kan me kalokaloke ie. Komwi dehr nohn ketin kanengamahiong irail, pwe re de kemeiehla. Komw ketin tamanda me komwi me kahrehda ar mwamwahlikinielahr. \v 16 Komwi ketin mahsendohng ie, I ahpw pahn kanahieng rong sapwellimomwi mahsen kan koaros. Komw ketin sapwellimanikin ie, Maing KAUN, Koht Wasa Lapalahpie, iei me sapwellimomwi mahsen kan kadirehkilahr nan mohngiongi peren oh nsenamwahu. \v 17 I sohte iang aramas teikan kauwehla mwahl ei ahnsou, pereperenki peren mwahl akan oh kokouruhr mwahl. Pwe I en kapwaiada doadoahk me komwi ketikihong ie, I kin kelekelehpw nan ei lingeringer. \v 18 Dahme I wie lokolongki? Dahme ei ohla kan suwedkilahr mehlel? Dahme re sohte kak mwahukihla? Ia duwe, komwi men kansensuwedih ie duwehte piletik pwoat me kin madada ahnsoun karakar?” \p \v 19 KAUN-O eri ketin sapeng, mahsanih, “Ma ke pahn wekila oh pwurodo rehi, I pahn pwurehng wiahkinuhkala ei ladu. Ma ke pahn patohwanda duwen soahng kan me katapan, ahpw kaidehk me sohte katepe, ke pahn pwurehng wiahla ei soukohp. Oh aramas akan pahn pwurehng sohpeiong uhk oh kohdo rehmw; ahpw ke sohte pahn kohla rehrail. \v 20 I pahn wiahkinuhkala duwehte kehl prons ehu me sohte kak ohla. Re pahn uhwong uhk, ahpw re sohte pahn kaloweiukedi. Pwe I pahn kin ieiang uhk, pwe I en kin sinsileiuk oh seweseweiuk. \v 21 I pahn kapituhkala sang ni manaman en aramas suwed kan oh sounkam aramas akan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 16 \s1 Kupwur en KAUN-O ong Mour en Seremaia \p \v 1 KAUN-O pwurehng mahsanihong ie, \v 2 “Ke dehr pwopwoudida de naineki seri nan soangen wasa duwehte met. \v 3 I pahn ndaiong uhk dahme pahn wiawihong seri kan me pahn ipwidi wasaht oh dahme pahn wiawihong ar pahpa oh nohno kan. \v 4 Re pahn mehkihla soumwahu suwed kei oh sohte me pahn mwahieikin irail de sarepiraildi. Re pahn wonohn nanpwel duwehte koasoakoasoak en pwise. Re pahn kamakamala nan mahwen de mehkihla duhpek, oh paliwararail kan pahn wiahla kenen menpihr kan oh mahn lawalo kan. \p \v 5 “Ke dehr pedolong nan ihmw ehu me mwahiei wiewiawi ie. Ke dehr mwahieiki aramas emen sohte lipilipil. I solahr pahn kupwuramwahwiheki nei aramas akan popohl de kasalehiong irail ei limpoak oh kupwur mahk. \v 6 Me kepwehpwe oh semwehmwe kan pahn mehla nan sahpwet, ahpw sohte mehmen me pahn mwahieikin irail de sarepiraildi. Sohte me pahn kalipwelipwehda paliwere de sehkasang pitenmoange pwehn kasalehda eh nsensuwed. \v 7 Sohte me pahn tungoale de nim mehkot rehn emen me nsensuwedlahr pwehn kansenamwahwihala pwehki mehlahn emen me e poakohng. Pil sohte me pahn kasalehda eh pahtou ong emen me eh pahpa de nohno kapilsalehdala. \p \v 8 “Ke dehpa pedolong nan ihmw ehu me aramas akan wie kamakamadipw ie, pwe ke en iang mwohdehng tehpel oh tungoal ie. \v 9 Rong dahme ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, pahn mahsanih, “I pahn katokihedi ngilen peren oh nsenamwahu oh ngihl kaperen kan en kamadipw en kapwopwoud. Aramas akan en met pahn momour oh udiahl dahme pahn pweida.\x - \xo 16:9 \xo*\xt Ser. 7.34; 25.10; Kaud. 18.23.\xt*\x* \p \v 10 “Ni omw pahn ndaiong irail duwen mepwukat, re pahn idek rehmw ia kahrepen ei pahn ketikihong irail kalokolok laud wet. Re pahn idek soangen sapwung da de dihp da me re wiahiong KAUN-O, ar Koht. \v 11 Ke ahpw pahn ndaiong irail me KAUN-O mahsanih, ‘Amwail pahpa kahlap ako sohpeisangieier oh kaudokiong oh papah koht teikan. Re keseiehla oh sohte kapwaiada ei padahk kan. \v 12 Ahpw kumwail wiadahr me suwedsang dahme amwail pahpa kahlap ako wiadahr. Kumwail koaros me keptakai oh suwed, oh kumwail sohte kin peikiong ie. \v 13 Ih kahrepen ei pahn keseikumwailsang nan sahpwet oh keseikumwaillahng nan sahpw ehu me kumwail oh amwail pahpa kahlap ako sohte mwahn kin ese. Kumwail eri pahn papah koht teikan nipwong nin rahn, oh I sohte pahn kupwurkalahngan ong kumwail.’” \s1 Sapahldo sang ar Kalipilipala \p \v 14 KAUN-O mahsanih, “Ahnsou ehu pahn kohdo me aramas akan solahr pahn kahukihla mwarei, Koht ieias, me ketikihdo mehn Israel sang nan wehin Isip. \v 15 Ahpw, re pahn kahukihla mwarei, Koht ieias, me ketikihdo mehn Israel sang nan wehi ehu ni paliepeng oh sang nan wehi teikan koaros wasa me I kamwarakirailpeseng ie. I pahn kapwureiraildo nan uhdakarail, nan sahpwo me I ketikihongehr ar pahpa kahlap ako. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Kalokolok me pahn Kohdo \p \v 16 KAUN-O mahsanih, “I pahn kadarowei soused tohto pwe re en saikidi aramas pwukat. Mwuhr I pahn pil kadarowei sounkesik tohto pwe re en rapahkin irail pohn nahna oh dohl koaros oh nan pwoaren paip akan. \v 17 I mahsanih mehkoaros me re wiewia. Sohte mehkot me rirsang ie; diparail kan sohte rirsang ie. \v 18 I pahn pwainohng irail pak riapak arail wiewia suwed oh diparail kan, pwehki ar kasaminehkilahr sahpwet dikedik en eni kan me sohte ar mour, me rasehng aramas mehla kei, oh audehkilahr arail koht likamw akan sahpwet.” \s1 En Seremaia Kapakap en Koapworopworki KAUN-O \p \v 19 Maing KAUN, komwi me kin ketin apwahpwalih ie oh kin kakehleiehda; komw kin ketin sewese ie ni ahnsou apwal. Wehi kan pahn patohdo sang ni imwin sampah oh patohwan, ‘At pahpa kahlap ako sohte ar koht pwe koht likamw ekei oh dikedik en eni soh katepe kei. \v 20 Mie aramas emen kak wiahda pein eh koht? Pwe soh, e sohte kak; ma e kak, eri, kaidehk uhdahn koht emen.” \p \v 21 KAUN-O ahpw mahsanih, “Eri, sang met kohla I pahn kasalehiong wehi kan ni dehde ei manaman oh roson, re ahpw pahn esehla me iei ngehi, KAUN-O.” \c 17 \s1 Dihp oh Kalokolok en Suda \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail mehn Suda kan, pen mete ntingihdier dipamwail; e ntingkihdiongehr nan mohngiongimwail kan imwin pen daimon oh ntingdiong ni keimw en amwail pei sarawi kan. \v 2 Noumwail aramas akan kin wia ar kaudok ni pei sarawi kan oh ni sansal kan me kokoudahr ong koht lih Asera ni tuhke losolos koaros oh pohn kumwen dohl kan \v 3 oh ni nahna kan nan sahpw patapat akan. I pahn mweidohng amwail imwintihti kan en adihasang amwail kepwe kesempwal kan pwehki dipamwail kan koaros me kumwail wiadahr nan sapwamwailo. \v 4 Kumwail pahn luhsisang sahpw me I ketikihong kumwail, oh I pahn kupwurehda pwe kumwail en uhpah amwail imwintihti kan nan sahpw ehu me kumwail sohte kin ese duwe, pwehki ei engieng eh rasehng kisiniei, oh pahn wie lullul kohkohlahte.” \s1 Lepin Mahsen Audapan kei \q1 \v 5 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “I pahn keriahla aramas \q2 me kin sohpeisang ie \q1 oh kin koapworopworki aramas, \q2 kehlail en aramas me uhdahn pahn mehla. \q1 \v 6 Soangen aramas menet rasehng dihpw nan sapwtehn, \q2 me kin keirda wasa madekeng, \q2 nan pwehl soahl wasa me sohte mehkot kak wosada ie. \q1 Sohte mehkot mwahu kin pweida reh. \b \q1 \v 7 “Ahpw I pahn kupwuramwahwih aramas \q2 me kin koapworopworkin ie. \q1 \v 8 E rasehng tuhke pwoat me kin kekeirda limwahn piletik \q2 oh kalowe kan kin kohdi nan pihl. \q1 Tuhkeo sohte kin masak karakar en ketipin, \q2 pwehki teh kan sohte pahn mengila; \q1 e sohte kin pwunod ni ahnsou me sohte keteu; \q2 pwe wah kan sohte kak neksang.\x - \xo 17:8 \xo*\xt Mel. 1.3.\xt*\x* \b \q1 \v 9 “Ihs me kak wehwehki audepen mohngiong en aramas? \q2 Sohte mehkot me duwehte me diren piht; \q2 sohte kamwahupe ieu kak dierekda. \q1 \v 10 Ngehi, KAUN-O, I kin rapahki oh tehk mwahu nan kapehd en aramas akan, \q2 oh song loalarail kan. \q1 I kin katingih emenemen nin duwen me konehng mwomwen eh mour, \q2 nin duwen me konehng eh wiewia kan.”\x - \xo 17:10 \xo*\xt Kaud. 2.23; b Mel. 62.12.\xt*\x* \b \q1 \v 11 Aramas me kin alehdi mwohni ni tiahk sapwung, \q2 rasehng menpihr me kin kasawa kutohr me kaidehn ih me kutohrehdi. \q1 Ni eh mwahnakapw kekehlailte eh kepwe kan pahn sohrala, \q2 oh ni imwilahn eh mour e pahn wiahla aramas pweipwei men. \b \q1 \v 12 Atail Tehnpas Sarawio duwehte mwoahl lingan ehu, \q2 me uh pohn nahna ile ehu sang nin tapio. \b \q1 \v 13 Maing KAUN, komwi me Israel kin koapworopworki; \q2 koaros me pahn keseikomwihla pahn sarohdi. \q1 Re pahn sohrala rasehng eden aramas me kin ntingdiong nan pwelpar, \q2 pwehki ar keseikomwilahr, KAUN-O, \q2 me iei pwarer en pihl ieias. \s1 Seremaia Peki sapwellimen KAUN-O Sawas \p \v 14 Maing KAUN, komw ketin kamwahwihiehla, I ahpw pahn mwahula douluhl; komw ketin doareiehla, I ahpw pahn saledekla sang apwal. Komwihte me I kin kapikapinga! \p \v 15 Aramas akan ahpw ndaiong ie, “Ia mahsen en kamasak sang rehn KAUN-O ong kiht? En ketin kapwaiada met!” \p \v 16 Ahpw, maing KAUN, I sohte mwahn koangngoangehkin komwi en ketikidohng irail apwal kowahlap; I sohte men apwal en lelohng irail. Maing KAUN, komw mwahngih met; komw mwahngih ei pato kan. \v 17 Komw dehr wiahla mehn kamasepwehk ehu ong ie; pwe komwi me ei wasahn ruk ni ahnsou apwal. \v 18 Komwi ketin kasarowehdi irail kan me kalokalokei ie, ahpw maing KAUN, komw ketin doareiehla. Komw ketin kamasakirailda, ahpw komwi dehr ketin kamasak ie. Komwi ketikidohng kahpwal pohrail oh kauweirailla douluhl. \s1 Duwen Kapwaiada Rahnen Sapad \p \v 19 KAUN-O ketin mahsanihong ie, “Seremaia, kohwei oh pakairkihong aramas akan ei mahsen ni Ewen Kelen Aramas, wasa me nanmwarki kan en Suda kin ketilong oh ketieisang ie nan kahnimwo; mwuhr, ke ahpw kohwei ni ewen kehl koaros en Serusalem. \v 20 Ndaiong nanmwarki kan oh aramas koaros en Suda me kin kousoan Serusalem oh kin pedolong nan ewen kehl pwukat, re en rong mwahu dahme I kin mahsanih. \v 21 Ndaiong irail ma re kesempwalki arail mour, re sohte pahn kapaik mehkot ni rahnen Sapad; re sohte pahn kapaik mehkot pedolong nan ewen kehl kan en Serusalem\x - \xo 17:21 \xo*\xt Neh. 13.15-22.\xt*\x* \v 22 de wahieisang mehkot nan imwarail kan ni rahnen Sapad. Re sohte pahn doadoahk ni rahnen Sapad; re en wiahki rahn sarawi nin duwen ei koasoanediongehr ar pahpa kahlap ako.\x - \xo 17:22 \xo*\xt Eks. 20.8-10; Deud. 5.12-14.\xt*\x* \v 23 Ar pahpa kahlap ako sohte rong ie de sohte nsenohki ei kosonnedo. Ahpw re keptakaila oh sohte men peikiong ie de ale ei padahk. \p \v 24 “Ndaiong aramas pwukat me re uhdahn pahn peikiong ei kosonned akan. Re sohte pahn wa mehkot pedolong nan ewen kehl kan en kahnimwet ni rahnen Sapad. Re pahn kapwaiada rahnen Sapad nin duwen rahn sarawi ehu oh re sohte pahn wia soangen doadoahk ehu. \p \v 25 Eri, ar nanmwarki kan oh soupeidi kan pahn ketilong nan ewen kehl kan en Serusalem oh pahn ahneki soangen manamanohte me Depit sapwellimaniki. Re pahn iang mehn Suda oh Serusalem kan dake werennansapw oh oahs akan, oh kahnimw en Serusalem pahn kin diren aramas ahnsou koaros. \v 26 Aramas akan pahn kin kohdo sang nan kisin kahnimw kan en Suda oh sang nan kousapw akan me kapilpene Serusalem; re pahn kohdo sang nan sapwen Pensamin, sang ni tepin dohl kan, nin nahna kan, oh sang ni palieir en Suda. Re pahn wa kohdo ni Tehnpesei Sarawio meirong isihs oh soangen meirong teikan, meirong en wahnsahpw oh warpwohmwahu, oh pil meirong en kapingkalahngan. \v 27 Ahpw re pahn peikiong ie oh kapwaiada rahnen Sapad nin duwen rahn sarawi ehu. Re sohte pahn kapaik mehkot kotehla ewen kehl kan en Serusalem ni rahno, pwe ma re pahn wia met, I pahn isikada ewen kehl kan en Serusalem. Kisiniei pahn kamwasikahla tehnpas akan en Serusalem, oh sohte emen kak kakunla.” \c 18 \s1 Seremaia ni Imwen Sounwia Dahl \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie, \v 2 “Kohdiwei ni imwen sounwia dahlo, I ahpw pahn kihong uhk ei mahsen.” \v 3 Ngehi eri kohdihla wasao oh kilangada sounwia dahl emen eh wie doadoahk nan eh wasahn doadoahk. \v 4 Ahnsou koaros me nesen pwehlo, me e wiewiahkihda dahl de sah kan, kin sapwungala, e kin ale pwehlo oh wiahkihda ehu soahng tohrohr. \p \v 5 KAUN-O eri mahsanihong ie, \v 6 “Ia duwe, I sohte kak wiahiong kumwail mehn Israel, soahng me sounwia dahlo kin wiahiong pwehlo? Kumwail kin mihmi nin limei kat duwehte pwehl nan pehn sounwia dahlo.\fig |alt="HK-33E Pwehl nan pehn sounwia dahl" src="" size="col" ref="SEREMAIA 18:6"\fig* \v 7 Ma ehu ahnsou I pahn nda me I pahn usada, de kauwehla, de kamwomwala ehu wehi de wehin nanmwarki, \v 8 a wehio ahpw pahn weksang eh suwed, eri, I pahn pil wekidala ei lamalam duwen me I ndao. \v 9 A ma I pil nda me I pahn padokedi de kauwada ehu wehi de wehin nanmwarki, \v 10 a wehio ahpw pahn wiahda me suwed, eri, I pahn pil wekidala ei lamalam duwen me I ndao. \v 11 Eri met, ke ahpw padahkihong mehn Suda oh Serusalem kan duwen ei koasoanehdi me I pahn uhwong irail oh duwen ei onohnop en kaloke irail. Padahkihong irail re en tokedihsang ar mour suwed kan—wekidala ar tiahk kan oh soahng suwed kan me re kin wiewia. \v 12 Ahpw re pahn sapengkin uhk, nda, ‘Soh! Dah katepeiong kiht? Kiht koaros pahn wiewia nsenat; se pahn kin keptakai oh suwed, ma se mwahuki.’” \s1 Aramas akan Soikala KAUN-O \q1 \v 13 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Kumwail idek rehn wehi kan koaros ma mie soahng wet me \q2 wiawiher mahs. \q1 Mehn Israel kan wiadahr sapwung lapalap ehu! \q1 \v 14 Pala sinoh kak neksang pohn kumwen nahna kan en Lepanon? \q2 Pala piletik kan me kin kalamwurih Lepanon kak madada? \q1 \v 15 Ahpw nei aramas akan manokeielahr; \q2 re kin isikadahng warpwohmwahu kan ong dikedik en eni kan. \q1 Re wasawasasseli nan ahl me re en keid ie, \q2 re solahr keid nan ahl en mahso; \q2 re ahpw kin kekeid nan ahl akan me sohte kilel mie ie. \q1 \v 16 Re wiahkilahr sahpwet sahpw kelemw ehu, \q2 me pahn wiamwahllahr kohkohlahte. \q1 Koaros me kin keid limwah pahn pwuriamweikihla dahme re kilikilang, \q2 re ahpw pahn itingkihla moangarail kan ar pwuriamwei. \q1 \v 17 I ahpw pahn kamwarakpeseng nei aramas akan mwohn arail imwintihti kan, \q2 rasehng pwelpar me ipipirengkiseli kisinieng en palimese. \q1 I pahn sohpeisang irail, \q2 I sohte pahn sewese irail nan ar apwal.” \s1 Koasoandi Suwed ong Seremaia \p \v 18 Aramas ako eri ndapene nanpwungarail, “Kitail kesepwekehsang rehtail Seremaia. E pahn mie samworo ahnsou koaros me pahn kin padahki kitail, aramas loalokong me pahn kaweid kitail, oh soukohp kan me pahn lohkiong kitail mahsen en Koht. Eri, kitail kedipahda Seremaia oh dehr rong dahme e kin kapakapahrengki.” \p \v 19 Ngehi eri kapakap, patohwan, “Maing KAUN, komwi ketin karonge ie, oh ketin mwahngih duwen ei imwintihti kan ar peliankin ie ar koasoi. \v 20 Ia duwe, suwed iei pweinen wiewia mwahu? Re weiradahr pwoahr ehu pwe I en pwupwudiong loale. Komwi ketin tamanda duwen ei patohdo pahn kupwuromwi pwehki irail, oh peki ni ngidingid pwe komwi en dehr ketin kaloke irail nan omwi engieng. \v 21 Eri met, Maing KAUN, komw ketin mweidala pwe neirail seri kan en mehkihla duhpek; re en mehkihla mahwen. Lih akan en depwenla oh liohdihla. Ohl akan en mehkihla soumwahu, oh mwahnakapw akan en kamakamala nan mahwen. \v 22 Komw ketin kadarodohng irail ehu pwihn suweden, pwe re en wehdpeseng imwarail kan oh kulihasang ar dipwisou kan; re en masepwehkada werwer! Pwe re weiradahng ie pwoahr ehu I en pwupwudiong loale, oh wiadahr nsar kei pwe en nsareiehdi. \v 23 Ahpw, Maing KAUN, komw ketin mwahngih ar koasoakoasone re en kemeiehla. Komw dehr ketin meliehla ar wiewia suwed kan de lapwahsang diparail kan. Komw ketin kasaroweiraildi oh kasohreirailla. Komw ketin wiahiong irail mepwukat ni omwi engieng.” \c 19 \s1 Sah me Ohla \p \v 1 KAUN-O ahpw mahsanihong ie I en patohla oh pwainda ehu sah me wiawihkihda pwehl. E pil mahsanihong ie I en kahrehda ekei aramas mah oh ekei samworo mah, \v 2 oh se en keidla ni ewen kehl me andaneki Ewen Kelen Sah Ohla oh kolahng Wahun Innom. I ahpw pahn kalohki wasao mahseno me e pahn ketikihong ie.\x - \xo 19:2 \xo*\xt 2 Nan. 23.10; Ser. 7.30-32; 32.34-35.\xt*\x* \v 3 KAUN-O mahsanihong ie I en patohwanda mepwukat: “Kumwail nanmwarki kan en Suda oh mehn Serusalem kan, kumwail karonge dahme ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, pahn mahsanih. I pahn ketikidohng wasaht kalokolok ehu, kalokolok ehu me irail kan me pahn rong duwe pahn salohkihda kowahlap. \v 4 I pahn wia met pwehki aramas akan ar keseielahr oh kasaminehkilahr wasa kiset ar meirong ong koht teikan—soangen koht kei me pein irail oh samarail ko, oh nanmwarki kan en Suda, sohte mwahn dehdehki. Re ahpw kadirehkihla wasa kiset ntahn aramas soh dipe, \v 5 oh kauwadahng Paal pei sarawi kei pwe re en meirongkihong nair seri kan pohn kisiniei. I sohte koasoanediong irail en wia met; I pil soh mwahn kupwukupwure irair wet.\x - \xo 19:5 \xo*\xt Lip. 18.21.\xt*\x* \v 6 Eri, ahnsou ehu pahn kohdo me wasa kiset solahr pahn adaneki Doped, de Wahun Innom. Ahpw e pahn adanekihla Wahun Kamakamala. \v 7 Wasa kiset iei wasa me I pahn kasohrehla en mehn Suda oh Serusalem arail koasoandi koaros. I pahn mweidohng pwe ar imwintihti kan en kaloweiraildi nan mahwen oh kemeirailla. I pahn kamwengehki kahlaparail kan menpihr en pahnlahng kan oh mahn lawalo kan. \v 8 I pahn kihong soangen kalokolok laud nan kahnimw wet pwe aramas koaros me pahn keid limwah re en kilang oh pwuriamweikihla uwen ohla me wiawihong irail. \v 9 Imwintihti kan pahn kapilpene kahnimw wet oh song en kemehla towe kan. Mwekid wet pahn uk mehlel me kahrehda aramas akan me mi nan kahnimwo pahn kangala ekei towe kan, oh pil kangala pein neirail seri kan.” \p \v 10 KAUN-O eri mahsanihong ie I en kauwehla saho mwohn mesen irail ko me iang ie kohla, \v 11 oh I en patohwanohng irail dahme KAUN-O, Wasa Lapalahpie, ketin mahsanih: “I pahn kauwehla aramas pwutak oh kahnimw wet nin duwen omw kauwehla sahen pwehl, me sohte kak pwurehng wiawihda. Aramas akan pahn sarepedi ar mehla kan nan Doped, pwehki eh pahn sohla wasahn seridi. \v 12 Ih duwen met me I pahn wiahiong kahnimw wet oh towe kan pwe en duwehte Doped. \v 13 Imwen Serusalem kan, tehnpas en nanmwarki kan en Suda, oh pil ihmw koaros me towe kan kin isik warpwohmwahu pohn pwelenge ong usu kan ni mwomwen meirong, oh wudekihdi wain ar meirong ong koht teikan, re pahn saminla duwehla Doped.” \p \v 14 Ngehi eri pwurasang Doped, wasa me KAUN-O ketin poaroneielahng pwe I en kalohki sapwellime mahsen. I ahpw patohla oh uh nan kelen Tehnpas Sarawio oh patohwanohng aramas koaros \v 15 dahme KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, mahsanih: “I pahn kihong kahnimw wet, oh kahnimw koaros me mi limwah, soangen kalokolok koaros me I koasoanedier, pwehki amwail keptakai oh sohte men rong ei mahsen.” \c 20 \s1 Kalokepen Seremaia sang rehn Samworo Pasuhr \p \v 1 Pasuhr, nein Immer, iei samworo me wia soumas lapalap men nan Tehnpas Sarawio, ahpw rongada ei kalohki mahsen pwukat. \v 2 Ih eri koasoanehdi pwe I en wowoki oh selikihdi selmete nan wasa kis nan Tehnpas Sarawio me adaneki Wenihmwen Pensamin Powe. \v 3 Manda sang rahno, mwurin Pasuhr eh lapwaiehda, I ahpw ndaiong, “KAUN-O sohte ketin kahdanekin uhk Pasuhr. Ahd me e ketikihong uhk iei, ‘Kamasepwehk Wasa koaros.’ \v 4 Pein KAUN-O me mahsanih, ‘I pahn wiahkin uhk mehn kamasak pein kowe oh kompoakepahmw kan. Ke ahpw pahn kilang duwen irail koaros ar pahn kamakamkihla kedlahs en ar imwintihti kan. I pahn kihong mehn Suda pahn manaman en nanmwarkien Papilonia. E ahpw pahn ketin kalipehla ekei Papilon, a ekei e pahn ketin kemehla. \v 5 I pahn pil mweidohng arail imwintihti kan re en kulihada kahnimw wet, oh wahsang mehkoaros loale, iangahki kepwe kesempwal akan me sapwellimen nanmwarki kan en Suda, oh walahng Papilonia. \v 6 A kowe, Pasuhr, kowe oh omw peneinei koaros pahn lohdi oh sellahng Papilonia. Ke pahn mehla wasao oh seridi ie, iangahki kompoakepahmw kan koaros me ke kohpadahng likamw pwukat.’” \s1 Seremaia Kaulimehla KAUN-O \q1 \v 7 Maing KAUN, komw ketin liepeiehdier, \q2 oh ei koapworopwor pitihiedier. \q1 Komwi me ketin roson sang ie, \q2 iei me komwi ketin kalowehkiniehdi. \q1 Aramas koaros kin kapailoke ie; \q2 re kin kokouruhr kin ie rahn ehu pwon. \b \q1 \v 8 Ni ei kin lokaiawei, I kin ngilada \q2 oh weriwer, patohwan, “Amwail angkehlail suwed! Amwail kamwomwala kan!” \q1 Ahpw, Maing KAUN, ahnsou koaros I kin sarohdi oh kamwamwahlla, \q2 pwehki ei kin lohkiseli sapwellimomwi mahsen. \q1 \v 9 Ahpw ni ei kin patohwan, “I solahr pahn tamanda KAUN-O, \q2 oh I solahr pahn kokohp ni mware,” \q1 eri, iei ahnsou me sapwellimomwi mahsen kin rasehng kisiniei me lullul nan kapehdi, \q2 oh kin ngkengken nan tih kat en paliwereiet. \q1 I kin nantihong kolediong loalei \q2 ahpw I kin sohla kakohng kolokol loalei. \q1 \v 10 I kin rong aramas koaros ar kin mwengimwengininginki, \q2 “Kamasepwehk kipedier wasa koaros! \q2 Kitail kedipahda rehn kaun akan!” \q1 Kompoakepahi kan pil kin kasikasik ei pahn pwupwudi. \q1 Re kin nda, “Mweinele kitail kak widingehdi; \q2 kitail eri kak saikedi oh dupukohng.” \q1 \v 11 Ahpw, Maing KAUN, komwi ketin ieiang ie, komwi me roson oh manaman, \q2 oh irail kan me kin pwakipwakih ie pahn dipekelekel oh pwupwudi. \q1 Re pahn sarohdi kohkohlahte \q2 pwehki ar sohte kak poweiehdi. \q1 Arail saroh sohte pahn manoknokla kohkohlahte. \q1 \v 12 Ahpw, Maing KAUN, Wasa Lapalahpie, komw kin ketin song aramas ni pwung; \q2 komw kin ketin mwahngih audepen nan kapehdirail kan. \q1 Eri, komw ketin mweidohng ie I en dupukohng ei imwintihti kan, \q2 pwe I patohwanohngehr komwi irair en ei kopwung. \q1 \v 13 Kouliong KAUN-O! \q2 Kapinga ih! \q1 E ketin kapitalahr me paisuwedlahr akan sang ni manaman en aramas suwed kan. \b \q1 \v 14 En riahla rahn me I ipwidi! \q2 En manoknokla rahn me ei nohno kaipwihiehdi!\x - \xo 20:14 \xo*\xt Sohp 3.1-19.\xt*\x* \q1 \v 15 En riahla aramas me kaparanda semeio, \q2 ni eh patohwanohng, \q2 “Kisin pwutak kis! Kisin pwutak kis noumwien.” \q1 \v 16 Aramas meno en duwehla kahnimw kan \q2 me KAUN-O ketin kamwomwala, ni eh sohte ketin loalloale. \q1 En rong ngilen weriwer en medek nimenseng, \q2 oh ngilen moromor en mahwen nin souwas, \q1 \v 17 pwehki eh sohte kemeiehla mwohn ei ipwidi. \q1 Iei duwen nan kapehd en ineio pahn wiahla ei sousou. \q1 \v 18 Dahme I ipwikihdi? \q2 Ihte pwe I en kin mihmi nan apwal oh pahtou, \q2 oh kaimwisakala ei mour ni namenek? \c 21 \s1 Kokohp duwen Serusalem eh pahn Lohdi \p \v 1 Sedekaia, nanmwarkien Suda, ahpw ketin kadarodohng ie Pasuhr, nein Malkaia oh samworo Sepanaia, nein Maaseaia iangahki pekipek wet: \v 2 “Komw menlau wiliankitedi oh patohwanohng KAUN-O, me Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia oh sapwellime karis kapilpenehr kahnimwo. Mweinele KAUN-O pahn ketin wiahiong kitail ehu manaman en, pwehn kapweiekala Nepukadnesar.”\x - \xo 21:2 \xo*\xt 2 Nan. 25.1-11; 2 Kron. 36.17-21.\xt*\x* \p \v 3 KAUN-O eri mahseniong ie, ngehi eri ndaiong aramas ako me pekederdohng rehi \v 4 re en ndaiong Sedekaia me KAUN-O, Koht en Israel, ketin mahsanih, “Sedekaia, I pahn kalowehdi noumw karis me mahmahweniong nanmwarkien Papilonia oh nah kariso. I pahn koasoakehda en noumw sounpei kan ar dipwisoun mahwen kan nanwerengen kahnimwo. \v 5 I pahn mahweniong uhk sang nan ei kehl koaros, sang ni ei engieng koaros. \v 6 I pahn kemehla mehkoaros me mihmi nan kahnimwet; aramas akan oh mahn akan pahn wiahkinteieu mehkihla soumwahu suwed. \v 7 A duwen komwi, sapwellimomwi lapalap akan oh aramas akan me pahn luhwehdi sang mahweno, lehk lapalapo, oh soumwahu suwedo—I pahn pangkumwailla pwe kumwail en lohdiong pahn Nanmwarki Nepukadnesar oh pahn amwail imwintihti kan, me men kemeikumwailla. Nepukadnesar pahn kemeikumwailla oh sohte mahkohng de poakehla emen kumwail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 8 KAUN-O eri mahsanihong ie I en patohwanohng aramas akan, “Kumwail rong! Ngehi, KAUN-O, me ketikihong kumwail en pilada ahl en kowohng mour oh ahl en kowohng mehla. \v 9 Mehmen me pahn mihmi nan kahnimwo, pahn mehkihla mahwen, lehk lapalap de soumwahu. A mehmen me pahn pedoi oh pekimahk rehn mehn Papilonia kan, me met mahmahweniong kahnimwo, sohte pahn mehla; e pahn pitla oh mourla. \v 10 I koasoanedier nan kupwurei me I pahn kamwomwala kahnimw wet oh sohte pahn mahk. I pahn ketikihong nanmwarkien Papilonia pwehn isikala douluhl. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Kadeikpen Kadaudok en Nanmwarki kan en Suda \p \v 11-12 KAUN-O ketin mahsanihong ie I en patohwanohng pakair wet ong kadaudok en nanmwarki kan en Suda, me wia kadaudok en Depit: “Kumwail rong dahme ngehi, KAUN-O, pahn mahsanih. Kumwail tehk mwahu pwe pwuhng en kin mie rahn koaros. Kumwail apwalih aramas akan me meteikan kin pitipitih. Ma kumwail sohte pahn wia met, sapwung me kumwail wiewia pahn kahrehda ei engieng eh pahn lulda rasehng kisiniei me sohte kak kakunla. \v 13 Kowe, Serusalem, ke kin mwomwohd wasa ile pohnangin wahu kan, rasehng paipalap ehu me uhda nan wasa patapat, ahpw I pahn uhwong uhk. Ke kin kahski me dene sohte me kak mahweniong uhk de kauwehla omw kehl kan. \v 14 Ahpw I pahn kalokeiuk pwehki omw wiewia kan. I pahn isikala tehnpesomw, oh kisinieio pahn isikala mehkoaros me kapilpene. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 22 \s1 En Seremaia Pakair ong Kadaudok en Nanmwarki kan en Suda \p \v 1-2 KAUN-O ketin mahsanihong ie I en patohla ni tehnpesen nanmwarkien Suda, me kisehn kadaudok en Depit, oh patohwanohng nanmwarkio, sapwellime lapalap ako, oh mehn Serusalem kan, re en rong dahme KAUN-O ketin mahsaniher: \v 3 “Ngehi, KAUN-O, I koasoanediong kumwail en kin wiahda dahme mwahu oh pwung. Kumwail apwalih aramas me meteikan kin pitipitih. Kumwail dehr wiakauwe de kapwalihala mehn liki kan, me sepwoupwou kan, de liohdi kan; oh dehr kemehla aramas me soh dipe wasa sarawi wet. \v 4 Ma kumwail pahn kapwaiada ei koasoandi wet, eri, kadaudok en Depit kan pahn usehlahte wiewia nanmwarki. Oh irail, iangahki lapalap akan oh sapwellimarail aramas akan, pahn usehlahte pedolong nan ewen kehl kan en tehnpas wet, dake werennansapw oh oahs akan. \v 5 Ahpw ma kumwail sohte pahn kapwaiada ei koasoandi wet, eri, I kahukihla me tehnpas wet pahn pwupwudi ohla. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.\x - \xo 22:5 \xo*\xt Mad. 23.28; Luk 13.35.\xt*\x* \p \v 6 “Ong ie, tehnpesen nanmwarkien Suda inenen lingan duwehte sapwen Kilead, oh duwehte nahna kan en Lepanon; ahpw I pahn wiahkihla wasa tehn, wasa me sohte aramas kin kousoan ie. \v 7 I pahn kadarowei aramas ekei me pahn kauwehla tehnpaso. Re pahn wa kohwei nair sile kan, pelehdi uhr Sidar kaselel kan loale, oh keselahng nan kisiniei. \p \v 8 “Mwuhr, mehn liki tohto pahn keid wasaht oh wiapene peidek wet, dahme ngehi, KAUN-O, ketin wiahkidahr soahng wet ong kahnimw lapalap wet. \v 9 Re ahpw pahn sapengki, pwehki amwail kauwehla amwail inou ong ie, amwail Koht, oh kaudokiong oh papah koht teikan.” \s1 En Seremaia eh Pakair duwen Soahas \q1 \v 10 Mehn Suda kan, kumwail dehr sengisengki Nanmwarki Sosaia; \q2 kumwail dehr mwahieiki eh pwoula. \q1 Ahpw kumwail sengisengki kowahlap sapwellime pwutak Soahas; \q2 me samwalahr solahr pahn pwurodo, \q2 solahr pahn pwurehng kilang sahpw me e ipwidi ie. \p \v 11 KAUN-O ketin mahsanih duwen Soahas, nein Sosaia pwutak me wiliandi eh pahpa wiahla nanmwarkien Suda. “E samwalahr, solahr pahn pwurodo wasaht.\x - \xo 22:11 \xo*\xt 2 Nan. 23.31-34; 2 Kron. 36.1-4.\xt*\x* \v 12 E pahn sipalla nan wehi me e wisiklahng ie, oh e sohte pahn pwurehng mahsanih sahpwet.” \s1 En Seremaia eh Pakair duwen Sehoakim \q1 \v 13 Meid suwediong aramas me kin kauwada imwe pohn pwuhng sapahrek, \q2 oh kin katelapahkihla mwersuwed; \q1 me kin koadoadoahkih mehn mpe kan \q2 oh sohte kihong pweinen ar doadoahk. \q1 \v 14 Meid suwediong aramas me kin nda, “I pahn kauwada imwei ehu lapalahn ihmwen \q2 me pere laud kei pahn mi nan poasoake powe.” \q1 Ih eri kihong wenihmwtok kei ni imweo, \q2 mesendidkihda tuhke sidar, \q2 oh litopwehki litopw weitahta. \q1 \v 15 Ia duwe, komw kupwukupwure me komwi pahn wiahla nanmwarki mwahu men \q2 ma komw kaukihda tehnpasomwi tuhke sidar, \q2 me lingansang tehnpesen meteikan? \q1 Semomwio sapwellimaniki ieias kaselel. \q2 E kin pwung oh inen ahnsou koaros, \q2 oh e kin pweida ni mehkoaros me e kin wia. \q1 \v 16 E kin ketikihong me semwehmwe kan pwuhng pahrek, \q2 oh mehkoaros kin pweida reh. \q1 Met iei duwen wehwehki KAUN-O. \q1 \v 17 Ahpw komwi kin rapahkihte kamwahupomwi; \q2 komwi kemehla me soh dipe kan \q2 oh kapwalihala kowahlap sapwellimomwi aramas akan. \q1 KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 18 Eri, KAUN-O ahpw mahsanih duwen Sehoiakim, nein Sosaia, nanmwarkien Suda, \q1 “Sohte me pahn mwahieiki eh pwoula de nda, \q2 ‘I ahpw poakehla, I ahpw poakehla, kompoakepahio!’ \q1 Sohte me pahn sengisengki de palapalakahski, \q2 ‘Ei kaun, ei nanmwarki!’\x - \xo 22:18 \xo*\xt 2 Nan. 23.36—24.6; 2 Kron. 36.5-7.\xt*\x* \q1 \v 19 Eh seridi pahn duwehte seridi en ahs emen \q2 me pahn ruwahdekieila \q2 oh lekdekla likin ewen kelen Serusalem.” \s1 En Seremaia eh Pakair duwen Imwilahn Serusalem \q1 \v 20 Kumwail mehn Serusalem kan, kumwail kohla Lepanon oh weriwer, \q2 kumwail kohla nan sapwen Pasan oh likwer; \q1 kumwail likwersang nin nahna kan en Mohap, \q2 pwehki kompoakepahmwail kan koaros lohdier. \q1 \v 21 KAUN-O mahseniong kumwail ni ahnsou me kumwail paiamwahwo, \q2 kumwail ahpw soikala, sohte men rong. \q1 Ihme kumwail kin wiewia erein amwail mour; \q2 kumwail sohte mwahn kin peikiong KAUN-O. \q1 \v 22 Kisinieng pahn ipirala amwail kaun akan, \q2 kompoakepahmwail kan pahn wisiksang nin duwen me selidi kei nan mahwen, \q2 amwail kahnimwo pahn sarohdi oh namenekla \q2 pwehki suwed kan me kumwail wiadahr. \q1 \v 23 Kumwail me kin komkommoal ni meleilei nanpwungen tuhke sidar kan me wisikdohsang Lepanon; \q2 ahpw ia uwen amwail pahn tihwohla ahnsou me medek pahn lel kumwail, \q2 medek me pahn rasehng medek en neitik. \s1 Sapwellimen Koht Kadeik ong Sehoiakin \p \v 24 KAUN-O ketin mahsanihong Nanmwarki Sehoiakin, sapwellimen Sehoiakim pwutak, nanmwarkien Suda. Nin duwen ngehi, Koht ieias, mehnda ma komwi me nei rihng en palimaun, ahpw I pahn keseikomwilahng\x - \xo 22:24 \xo*\xt 2 Nan. 24.8-15; 2 Kron. 36.9-10.\xt*\x* \v 25 rehn aramas akan me komw kin masak, aramas akan me men kemeikomwihla. I pahn ketikinkomwilahng rehn Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, oh sapwellime sounpei kan. \v 26 I pahn kalipeikomwihla oh omwi nohno. Kumwa pahn ketilahng nan wehi ehu me kumwa sohte ipwidi ie, oh kumwa koaros pahn sipalla wasao. \v 27 Kumwail pahn loalleidkihda sahpwet, ahpw kumwa sohte pahn sapahldo ie.” \p \v 28 I ahpw patohwan, “Ia duwe, Nanmwarki Sehoiakin wialahr sah ohla ehu me lekdeklahr oh solahr me anahne? Ih kahrepen ih oh sapwellime seri kan kalipilipkilahr nan sahpw ehu me sohte emen kin rong duwe?” \q1 \v 29 Oh sahpw, sahpw, sahpw! \q2 Rong dahme KAUN-O ketin mahsanih: \q1 \v 30 “Ohl menet milahr pahn keria ehu oh solahr pahn neitik seri, \q2 e sohte pahn pweida nan eh mour. \q1 Sohte pahn kadaudoke \q2 me pahn kaunda Suda \q2 nin duwen wiliepen Depit. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 23 \s1 Koapworopworki Soahng kan me pahn Kohdo \p \v 1 Ia uwen kamasepwehk en sapwellimen KAUN-O kopwung ong kaun akan me pwakihpeseng oh kamwomwala sapwellime aramas akan! \v 2 Ih met me KAUN-O, Koht en Israel, mahsanih duwen kaun akan me uhdahn pahn pwukoahki apwalih sapwellime aramas akan, “Kumwail pwakihpesengier nei aramas akan oh koakoahirailla; kumwail sohte apwalih irail. Met I pahn kalokehkin kumwail wiewia suwed kan me kumwail wiadahr. \v 3 I pahn kapokonepene nei aramas akan sang nan wehi kan me I kasareiraillahng ie, I ahpw pahn kapwureiraillahng nan uhdakarail. Re pahn kaparaparala mehlel. \v 4 I pahn idihada arail kaun kei me pahn apwahpwalih irail. Nei aramas akan solahr pahn perki de masak mehkot, oh sohte emen rehrail pahn salongala. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 5 KAUN-O ahpw mahsanih, “Ahnsou ehu pahn kohdo me I pahn pilada kadaudok en Depit men pwe en wiahla nanmwarki. Nanmwarki menet pahn kaunda ni kupwurokong, oh e pahn ketin wiahda me pwung oh pahrek wasa koaros nan wehio.\x - \xo 23:5 \xo*\xt Ser. 33.14-16.\xt*\x* \v 6 Nan erein eh pahn nanmwarki, mehn Suda kan sohte pahn perki mehkot, oh mehn Israel kan pahn ahneki popohl. Re pahn kahdaneki nanmwarki meno, ‘KAUN-O Atail Sounkomour.’” \p \v 7 KAUN-O mahsanih, “Ahnsou ehu kohkohdo me aramas akan solahr pahn kahukihla mehkot ni mwarei, Koht ieias me ketin kahluwahdo mehn Israel sang Isip. \v 8 Ahpw re pahn kahukihla ni mwarei, Koht ieias, me ketin kahluwahdo mehn Israel kan sang nan wehi ehu ni paliepeng, oh pil sang ni wehi teikan koaros me I kasareiraillahng ie. Irail eri pahn kousoanla nan uhdahn sapwarailo.” \s1 Kokohp en Seremaia duwen Soukohp kan \q1 \v 9 Mohngiongiet lipwalipwadahr, \q2 oh I kin wie rerrer. \q1 Pwehki KAUN-O, \q2 pwehki sapwellime mahsen sarawi kan, \q2 I duwelahr aramas emen me sakaulahr douluhl, \q2 aramas emen me direkilahr wain. \q1 \v 10 Sahpwet me diren aramas soaloalopwoat ong KAUN-O; \q2 re kin mour suwed oh doadoahk suwedki ar manaman akan. \q1 Pwehki sapwellimen KAUN-O mahsen en keria kan me kahredahr mwahiei eh kipedier sahpwet, \q2 oh audepen mwetuwel kan mengidier. \b \q1 \v 11 KAUN-O ahpw mahsanih, \q1 “Soukohp akan oh samworo kan sohte kin pwongih koht emen; \q2 I diaradahr arail wiewia dihp suwed nan Tehnpas Sarawio. \q1 \v 12 Ahl me re pahn kin weweidki pahn rotorot oh mengeien kirisdi; \q2 I pahn mweidohng pwe re en kin dipekelekel oh pwupwudi. \q1 I pahn kihong irail nan apwal laud; \q2 ahnsoun ar pahn kalokolok samwodohr. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \q1 \v 13 I kilangehr dipen soukohp en Sameria kan; \q2 re kohpadahr ni mwaren Paal, \q2 oh kasalongelahr nei aramas en Israel kan. \q1 \v 14 Ahpw I kilangehr soukohp en Serusalem kan, me re wiahda suwedsang; \q2 pwe re kin kamwahl oh wiahda likamw; \q2 re kin sewesehki aramas akan en wia me sapwung, \q2 eri, sohte me kin tokedihsang wia me suwed. \q1 Ong ie irail koaros rasehng mehn Sodom, \q2 re inenen suwed duwehte aramas en Komora kan.\x - \xo 23:14 \xo*\xt Sen. 18.20; Esek. 16.49.\xt*\x* \p \v 15 “Eri, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, me mahsanih duwen soukohp en Serusalem kan: \q1 I pahn kihong irail en kin kang kisin tuhke katik \q2 oh nim pwoisin, \q1 pwehki ar kaparapesengehr irair en sohte masak Koht nan sahpwet.” \p \v 16 KAUN-O, Wasa Lapalahpie, mahsanihong mehn Serusalem kan, “Kumwail dehr rong me soukohp kan kin ndinda, pwe re audaudehkin kumwail koapworopwor likamw kei. Re kin padahkihong kumwail audepen pein moangarail kan, a kaidehk dahme I mahsanih. \v 17 Re kin ndindaiong aramas akan me kin kahng rong ie, me dene re pahn pweida mwahu oh nsenamwahu. Oh kin ndindaiong aramas koaros me keptakai, me dene sohte kahpwal ehu pahn lelohng irail.” \p \v 18 Ngehi eri patohwan, “Sohte emen rehn soukohp pwukat me ese duwen audepe rir en KAUN-O. Sohte emen rehrail rongehr de dehdehkier sapwellimen KAUN-O mahsen, de iang rong kanahieng dahme KAUN-O ketin mahsanih. \p \v 19 “Sapwellime engieng iei elipip ehu, ahng kehlail ehu me pahn ipidohng pohn moangen me suwed kan. \v 20 E sohte pahn tokedi lao KAUN-O ketin kapwaiada mehkoaros me e ketin kupwurki en wiawi. Ni ahnsou kan me pahn kohdo, sapwellime aramas akan ahpw pahn dehdehkihla mehlel duwen met.” \p \v 21 KAUN-O ketin mahsanih, “I sohte kadarewei soukohp pwukat, ahpw re pein kohwei. I sohte mwahn kihong irail mahsen ehu, ahpw re kohpadahte ni mwarei. \v 22 Ma re ese lamalam rir kan en nan kupwurei, eri, re kakete lohkihla ei mahsen ong nei aramas akan oh kapweiekirailla sang ar mour suwed oh tiahk suwed kan me re kin wiewia. \p \v 23 “Ngehi Koht emen me kin ketiket wasa koaros, a kaidehkte wasa tehkis. \v 24 Sohte me kak rukula wasa kis me I sohte kak kilang. Kumwail sehse me ngehi Koht emen me kin ketiket wasa koaros nanleng oh sampah?\x - \xo 23:24 \xo*\xt Kupw. 1.7; Sir. 16.17.\xt*\x* \v 25 I ese me soukohp pwukat kin kinehda likamw ni mwarei, oh duwen ar kakahski me ngehi me ketikihong irail ei mahsen kan nan ar ouraman kan. \v 26 Ia erein soukohp pwukat ar pahn kaweid suwedihki nei aramas akan ar likamw akan me re kin kinehda? \v 27 Re kin lemeleme me ar ouraman kan me re kin ndaiong aramas akan pahn kahrehda ar manokeiehla, duwehte ar pahpa kahlap ako ar manokeiehla oh sohpeiong Paal. \v 28 Soukohp emen me ouramandahr, pahn kin nda me ouraman ehu me e wiahda; a soukohp emen me rongehr ei mahsen, pahn lohkihda mahseno ni loalopwoat. Ia kamwahupen dihpw meng ni eh pahn kapahrekiong wihd? \v 29 Ei mahsen rasehng mpwulen kisiniei, oh amma me kin sukpeseng oh kamwarakpeseng takai kan. \v 30 I pil uhwong soangen soukohp kan me kin ale en emenemen eh lokaia, e ahpw lohkihda dene ei mahsen. \v 31 I pil uhwong soangen soukohp kan me kin kihwei pein ar lokaia kan, re ahpw kin koasoia me dene e pwilisang rehi. \v 32 Kumwail rong dahme ngehi, KAUN-O, mahmahsanih! I kin uhwong soukohp kan me kin koasoiahda ar ouraman akan me diren likamw. Re kin koasoiahda ouraman pwukat oh kin kasalongehkihla nei aramas akan ar likamw akan oh ar lokaiahn suwei kan. Kaidehk ngehi me kadarirailwei de koasoanehdi irail en kohwei; sohte sawas ehu re kin wiahiong aramas akan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Mehn Katoutouwih Kupwur en KAUN-O \p \v 33 Eri, KAUN-O ahpw mahsanihong ie, “Seremaia, ma mehmen sang rehn nei aramas akan, de emen soukohp de samworo, pahn idek rehmw, ‘Da padahk en KAUN-O?’ ke pahn sapeng, nda, ‘Kowe mehn katoutouwih\f f \fr 23:33 \fr*\fk MEHN KATOUTOUWIH: \fk*\ft Mahsen en Ipru ong ni lepin mahsen “padahk” oh “katoutouwih” duwepenehte.\ft*\f* kupwur en KAUN-O; oh e pahn ketin kasohreiukala.’ \p \v 34 Ma mehmen sang rehn nei aramas akan, de emen soukohp de samworo, pahn pil nda, ‘mehn katoutouwih KAUN-O,’ I pahn kaloke iangahki eh peneinei. \v 35 Eri, iet mwomwen me emenemen pahn kin nda, ni eh pahn kin idek rehn kompoakepah oh rie kan, ‘Pasapeng da me KAUN-O ketikihda? Dahme KAUN-O ketin mahsanih?’ \v 36 Pwe solahr me pahn wiamwahlki lepin mahsen pwukat, ‘Mehn katoutouwih kupwur en KAUN-O,’ pwe ma mehmen pahn wia met, I pahn katoutouwihki ei padahk. Aramas akan kapirekelahr mahsen en ar Koht, Koht ieias, KAUN-O Wasa Lapalahpie. \v 37 Seremaia, idek rehn soukohp kan, ‘Dahme KAUN-O ketin sapengkin kumwail? Dahme e ketin mahsanih?’ \v 38 Ma re sapeikiong ei mahsen oh patohwan lepin mahsen pwukat, ‘mehn katoutouwih kupwur en KAUN-O,’ ke pahn padahkihong irail \v 39 me I pahn ale\f g \fr 23:39 \fr*\fk ALE: \fk*\ft Ni mahsen en Ipru, lepin mahsen wet kisehn lepin mahsen me wehwehki “padahk” oh “katoutouwih.”\ft*\f* irail oh keseiraillahng wasa me dohsang ie, irail oh kahnimw me I kihong irail oh ar pahpa kahlap ako. \v 40 Eri, kanamenek poatopoat oh paisuwed me re sohte kak manokehla pahn ti pohrail kohkohlahte.” \c 24 \s1 Kopwou Riau en Pik \p \v 1 KAUN-O ketin kasalehiong ie kopwou riau en wahntuhke pik me mihmi mwohn Tehnpas Sarawio. (Met wiawiher mwurin Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, ketin koledi Nanmwarki Sehoiakin, sapwellimen Sehoiakim pwutak, nanmwarkien Suda oh ketikihsang Serusalem ketikilahng Papilonia, iangahki kaunen Suda kan, tohndoadoahk saman kan, oh tohndoadoahk koahiek kan.)\x - \xo 24:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.12-16; 2 Kron. 36.10.\xt*\x* \v 2 Keieun kopwowo audaudkihda wahntuhke pik kaselel kei, me kin mwadang matala; kopwou teio audaudkihda wahntuhke pik sakanakan kei, me suwediong tungoal. \v 3 KAUN-O eri mahsanihong ie, “Seremaia, dahme ke kilikilang?” \p I ahpw sapeng, patohwan, “Wahntuhke pik kei. Me mwahu ko inenen kaselel oh me suwed ko inenen sakanakan mehlel, inenen suwediong tungoal.” \p \v 4 KAUN-O eri mahsanihong ie, \v 5 “Ngehi, KAUN-O, Koht en Israel, I kupwukupwure me aramas ako me kalipilipalahr Papilonia, re duwehte wahntuhke pik mwahu pwukat, oh I pahn kadekohng oh apwalih irail. \v 6 I pahn sinsile irail oh kapwureiraildohng nan sahpw wet. I pahn seweseirailda oh sohte kauweirailla. I pahn padokiraildi, I sohte pahn wusirailda. \v 7 I pahn kainangiong irail en ese me ngehi me KAUN-O. Irail eri pahn wiahla nei aramas, a ngehi I pahn wiahla ar Koht, pwehki ar pahn pwurodo rehi ni kapehdirail unsek. \p \v 8 “A duwen Sedekaia, nanmwarkien Suda, soupeidi kan, oh luhwen aramas en Serusalem kan me mihmihte nan sahpwet de keseulahng Isip—ngehi, KAUN-O, I pahn wiahiong irail re en duwehte wahntuhke pik pwukat me uhdahn sakanakan oh suwediong tungoal. \v 9 I pahn ketikidohng pohrail kahpwal laud ehu me wehi koaros en sampah pahn pwuriamweikihla oh masakada. Aramas akan pahn mwamwahlkin irail, kepitkin irail, kapailoke irail, oh doadoahngki adarail kan mehn keria wasa koaros me I kamwarakiraillahng ie. \v 10 I pahn ketikihdo mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu pohrail lao sohla emen rehrail me pahn luhwe nan sahpwo me I ketikihongehr ar pahpa kahlap ako.” \c 25 \s1 Imwintihti sang Paliepeng \p \v 1 Ni kapahieun sounpar en mwehin nanmwarkien Suda, Sehoiakim, nein Sosaia, I aleier mahsen sang rehn KAUN-O me pid aramas koaros en Suda. (Ih keieun sounpar met me Nepukadnesar wiahla nanmwarkien Papilonia.)\x - \xo 25:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.1; 2 Kron. 36.5-7; Dan. 1.1-2.\xt*\x* \v 2 Ngehi eri patohwanohng mehn Suda oh Serusalem koaros, \v 3 “Erein sounpar rieisek siluh, sang ni kaeisek siluhn sounpar me Sosaia nein Amon wiewiahki nanmwarkien Suda leledohng rahnwet, KAUN-O kin mahseniong ie, oh I sohte kin sapwungala oh sohte padahkihong kumwail dahme e kin ketin mahsanih. Ahpw kumwail sohte kin men rong. \v 4 Kumwail sohte kin rong oh tehk, mehnda ma KAUN-O kin ketin usehlahte kadakadarodohng kumwail sapwellime ladu soukohp kan. \v 5 Re kin patohwanohng kumwail en tokedihsang amwail mour suwed oh wiewia suwed kan, pwe kumwail en usehlahte momour nan sahpw me KAUN-O ketikihongehr amwail pahpa kahlap ako pwe en wiahla sapwamwail kohkohlahte. \v 6 Re patohwanohng kumwail en dehr pwongih oh papah koht teikan oh dehr kahngiangihkihda KAUN-O amwail kin kaudokiong dikedik en eni kan me kumwail kin wiahda. Ma kumwail peikiong KAUN-O, eri, e sohte pahn ketin kalokei kumwail. \v 7 Ahpw pein KAUN-O mahsanih me kumwail sohte kin men rong. Kumwail ahpw kahngiangihkihda noumwail dikedik en eni kan oh pein kahredohr kalokolok wet pohmwail. \p \v 8 “Eri, pwehki amwail sohte men rong, KAUN-O, Wasa Lapalap, ahpw mahsanih, \v 9 ‘I pahn malipehdo aramas koaros sang paliepeng iangahki ei ladu, Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, pwe re en kodohn mahweniong Suda oh towe kan koaros iangahki wehi kan me karanih. I pahn kamwomwala wehiet oh wehi kan me karanih oh mweidohng en tehnla kohkohlahte. E pahn wiahla wasa kamasepwehk oh kapwuriamwei ong aramas akan me pahn kilang. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \v 10 I pahn katokihedi arail ngilen peren oh nsenamwahu oh ngilen peren en kamadipw en kapwopwoud kan. E pahn sohla lehn neirail lamp akan, oh pahn sohla wahnsahpw.\x - \xo 25:10 \xo*\xt Ser. 7.34; 16.9; b Kaud. 18.22-23.\xt*\x* \v 11 Sahpwet pwon pahn ohla douluhl oh pahn kapwuriamwei ong aramas akan me pahn kilang, oh wehi kan me karanih pahn papah nanmwarkien Papilonia erein sounpar isihsek.\x - \xo 25:11 \xo*\xt 2 Kron. 36.21; Ser. 29.10; Dan. 9.2.\xt*\x* \v 12 Mwurin met, I pahn kaloke Papilonia oh eh nanmwarkio pwehki diparail kan. I pahn kamwomwala sahpwo oh mweidohng en ohla kohkohlahte. \v 13 I pahn kalokehki Papilonia kalokolok koaros me I mahsanihong Seremaia me I koasoanedier I en kalokehki wehi kan— kalokolok koaros ntingdier nan pwuhk wet. \v 14 I pahn dupukohng Papilonia mehkoaros me re wiadahr, oh wehi tohto oh nanmwarki lapalap akan pahn wiahkinirailla lidu.’” \s1 Sapwellimen Koht Kadeik ong Wehi kan \p \v 15 KAUN-O, Koht en Israel, ketin mahsanihong ie, “Iet dahl en wain ehu me audaudkidahr ei engieng. Wahda oh kohla nan wehi koaros me I pahn kadaruhkalahng oh kihong irail pwe re en nimala. \v 16 Ni ar pahn nimala, re pahn wasawasasseli oh sahsahlielki pwehki mahwen me I pahn kadaralahng irail.” \p \v 17 Ngehi eri ale dahlo sang nin limen KAUN-O, oh walahng wehi koaros me KAUN-O ketin kadariehla ie, oh kihong irail en nimala. \v 18 Serusalem oh kisin kahnimw koaros en Suda, iangahki ar nanmwarki kan oh kaun akan, ahpw nimala dahl en waino, pwe kahnimw ko en wiahla sahpwtehn ehu, wasa kamasepwehk oh kapwuriamwei ong aramas me pahn kilang, oh aramas en kin doadoahngki adarail kan mehn keria—nin duwen me wiewiawi kohdo lel rahnwet. \p \v 19-26 Eri, iet mwaren meteikan koaros me pahn iang nim dahl en waino: \q1 nanmwarkien Isip, sapwellime lapalap akan oh kaun akan; \q1 mehn Isip koaros, oh mehn liki koaros me koukousoan nan Isip; \q1 nanmwarki koaros nan sapwen Us; \q1 nanmwarki koaros en kahnimw kan en Pilisdia, Askelon, Kasa, Ekron, oh wasa kan me luhwehdi nan Asdod; \q1 koaros mehn Edom, Mohap, oh Ammon; \q1 nanmwarki koaros en Dair oh Saidon; \q1 nanmwarki koaros en sapwen Mediderenien kan; \q1 kahnimw kan en Dedan, Tema, oh Bus; \q1 aramas koaros me kin sehkasang pitenmoangarail; \q1 nanmwarki koaros en Arepia; \q1 nanmwarki koaros en keinek kan en nan sapwtehn; \q1 nanmwarki koaros en Simri, Elam, oh Media; \q1 nanmwarki koaros en paliepeng, me doh oh keren kan, wad emen. \p Wehi koaros en sampah uhdahn pahn iang nimala dahl en waino. Ahpw nanmwarkien Papilonia pahn ketiki dahl wet mwurin koaros. \p \v 27 KAUN-O eri mahsanihong ie, “Ndaiong aramas akan me ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, me koasoanedier irail en nim lao re sakaula oh mwus, lao re pwupwudi oh sohla kak pwourda, pwehki mahwen me I pahn ketikidohng irail. \v 28 Oh ma re soikala, sohte men nim dahl en waino sang ni pehmwen, eri, ke pahn ndaiong irail me KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsaniher me re uhdahn pahn nim. \v 29 I pahn tapihada ei doadoahk en kamwomwmwomwla nan pein ei kahnimwo. Ia duwe, re lemeleme me re sohte pahn iang ale kalokolok? Pwe soh, re uhdahn pahn ale kalokolok, I pahn kadarodohng mahwen pohn aramas koaros nin sampah. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 30 “Kowe, Seremaia, uhdahn pahn kalohki mehkoaros me I mahsaniher. Ke pahn ndahng aramas pwukat me, \q1 ‘Kapitien KAUN-O pahn ngiringirisek sang nanleng \q2 oh nansapwe sang wasa ile kan en pahnlahng. \q1 Kapitie pahn ngiringirisek ong sapwellime aramas akan; \q2 e pahn ketin weriwer rasehng ohl emen me tihtiak wahn wain. \q1 Aramas koaros nin sampah pahn rong kapitie, \q2 \v 31 oh moahden kapitieo pahn lellahng ni imwin sampah. \q1 KAUN-O ketin kadeikadahr wehi kan. \q1 E pahn ketikipene aramas koaros nan mwoalen kopwung \q2 oh ketin kalokehki me suwed kan mehla. \q1 KAUN-O, me mahmahsen.’” \p \v 32 KAUN-O, Wasa lapalap, ketin mahsanih me kalokolok pahn lelohng ehu wehi mwurin ehu wehi, oh melimel laud ehu tepidahr ni imwin sampah. \v 33 Ni rahno paliweren irail kan me KAUN-O ketin kemelahr pahn mwarahkseli sang apali sampah lel apali. Sohte mehmen pahn mwahieikin irail, oh re sohte pahn seridi. Re pahn koasoakoasoakda rasehng koasoakoasoak en pwise. \p \v 34 Kumwail kaun akan, kumwail silepen nei aramas akan, kumwail sengiseng ni ngihl laud! Kumwail tapwurseli nan pwelpar. Ahnsoun amwail kamakamala leledohr, oh kumwail pahn palpene duwehte sihpw wol kan ong ni wiepen meirong. \v 35 Sohte ahl pwoat me kumwail kak pitkihla. \v 36-37 Kumwail weiweirek oh sengisengki amwail pahtou pwehki KAUN-O ketin kamwomwalahr amwail wehi nan sapwellime engieng oh kauwelahr amwail popohl. \v 38 KAUN-O ketin keselahr sapwellime aramas akan, rasheng laion me kin mweselsang nan pese. Kamasepwehk en mahwen oh sapwellimen KAUN-O engieng mwuledek kahredahr wehio eh wiahla sapwtehn. \c 26 \s1 Seremaia Mwohn Mwoalen Kopwung \p \v 1 Ahnsou kis mwurin Sehoiakim, nein Sosaia, eh wiahla nanmwarkien Suda,\x - \xo 26:1 \xo*\xt 2 Nan. 23.36—24.6; 2 Kron. 36.5-7.\xt*\x* \v 2 KAUN-O ahpw ketin mahsanihong ie, “Kohwei oh uhda nan kelen Tehnpas Sarawio oh kalohkihong tohn kahnimw koaros en Suda me kin kohla wia ar kaudok wasao, padahkihong irail mehkoaros me I padahkihonguhkehr. Ke dehpa ekihsang irail mehkot. \v 3 Mweinele aramas akan pahn rong uhk oh weksang ar wiewia suwed kan. Ma iei, eri, I pahn wekidala kupwurei nin duwen kalokolok me I kupwukupwureiong irail pwehki ar wiewia suwed kan.” \p \v 4 KAUN-O ahpw mahsanihong ie I en patohwanohng aramas akan, “Ngehi, KAUN-O, I koasoanedier pwe kumwail en peikiong ie ni amwail pahn idawehn padahk kan me I kihongkumwailehr. \v 5 Kumwail pahn kanahieng rong ei ladu soukohp akan me I kin kadarowohng kumwail. Kumwail sohte mwahn kin kapwaiada dahme re kin padapadahkihong kumwail. \v 6 Ma kumwail sohte pahn kapwaiada mepwukat, eri, I pahn wiahkihla Tehnpas Sarawiet duwehte me I wiahiong Sailo\f h \fr 26:6 \fr*\fk SAILO: \fk*\ft Tehk 7.12.\ft*\f* oh wehi koaros en sampah pahn kin wiahki eden kahnimw wet mehn keria ehu.”\x - \xo 26:6 \xo*\xt Sos. 18.1; Mel. 78.60; Ser. 7.12-14.\xt*\x* \p \v 7 Samworo ko, soukohp ko, oh aramas koaros ahpw rongada ei ndinda mepwukat nan Tehnpas Sarawio, \v 8 oh ni ei kaerala mehkoaros me KAUN-O ketin mahsanihong ie, aramas koaros, iangahki samworo ko oh soukohp ko, re ahpw poarehng ie koliehdi oh weriwer, ndinda, “Ke uhdahn konehng kamakamkihla soahng pwukat me ke ndinda! \v 9 Dahme ke ndindahki ni mwaren KAUN-O me Tehnpas wet pahn duwehla Sailo, oh kahnimw wet pahn kamwomwmwomwla, oh sohla pahn towe?” Aramas ako eri kapiliepene. \p \v 10 Ni ahnsou me kaunen Suda ko karongehda dahme wiawihero, re ahpw ketieisang nan tehnpesen nanmwarkio oh ketila oh ketidiong nan mwoalarail ni Ewen Kehl Kapw en Tehnpas Sarawio. \v 11 Eri, samworo ko oh soukohp ako ahpw kairehki kaun ako, iangahki aramas ako, patohwan, “Aramas menet konehng en kamakamala, pwehki eh kohpadahr soahng pwukat me uhwong kahnimw wet. Kumwail pein rongasangehr ih mepwukat.” \p \v 12 Ngehi eri ndaiong kaun ako oh aramas ako, “KAUN-O ketin poaroneiehdo pwe I en kasalehda mehkoaros me kumwail rongehr me uhwong Tehnpas wet oh kahnimw wet. \v 13 Kumwail pahn wekidala mwomwen amwail mour oh wiewia kan oh peikiong mahsen en KAUN-O, amwail Koht. Ma iei, e ahpw pahn wekidala kupwure ong ni kalokolok laud me e kupwukupwure en ketikihong kumwail. \v 14 A duwen ngehi, iet I milahr pahn amwail manaman. Kumwail eri wiahiong ie nsenamwail, duwen amwail lamalam dahme pahn pwung oh mwahu. \v 15 Ahpw kumwail en ese met: ma kumwail pahn kemeiehla, kumwail oh aramas en kahnimw wet pahn pwukoahkihdi kamakamalahn aramas soh dipe men, pwe KAUN-O me ketin poaroneiehdo I en kasalehiong kumwail mepwukat koaros.” \p \v 16 Eri, kaun ako oh aramas ako ahpw mahsanihong samworo ko oh soukohp ko, “Ohl menet sohte konehng en kamakamala, pwe e mahmahseniong kitail ni mwaren KAUN-O, atail Koht.” \p \v 17 Mwuri, ekei me mah ko ahpw uhda oh kapahrekiong pokono, patohwan, \v 18 “Ni mwehin Esekaia, nanmwarkien Suda, soukohp Maika, mehn Moresed, ahpw kohpada oh mahsanihong aramas koaros dahme KAUN-O, Wasa Lapalahpie, mahsanih: \q1 ‘Saion pahn deipwelda rasehng mwetuwel ehu; \q2 Serusalem pahn wiahla koasoakoasoak en takai, \q2 oh Tehnpas Sarawio pahn wiahla nanwel.’\x - \xo 26:18 \xo*\xt Maika 3.12.\xt*\x* \p \v 19 Eri, Esekaia, nanmwarkien Suda, oh sapwellime aramas ako ahpw sohte kemehla soukohp Maika. Ahpw iet me Esekaia wia: e lemmwiki KAUN-O oh song en ale kalahngan reh. KAUN-O eri ketin wekidala kupwure ong ni kalokolok me e mahsanih e pahn ketikihong irail. Eri, met kitail nektehn kahredohng pohtail ehu kalokolok lauden.” \p \v 20 (Pil mie ohl emen mware Uraia, nein Semaia, mehn kahnimw Searim, me pil kin padahk ni mwaren KAUN-O. E pil kohpada soahngohte me Seremaia kohpadahr me uhwong kahnimw wet. \v 21 Eri, ni nanmwarki Sehoiakim oh sapwellime sounpei kan oh kaun akan ar karongehda audepen en Uraia kokohp ko, nanmwarkio ahpw kupwurehda en kemehla. Ni Uraia eh rongada met, e masepwehkadahte sopolahng Isip. \v 22 A Nanmwarki Sehoiakim ahpw ketin kadaralahng Isip Elnadan, nein Akpor, oh ohl ekei, \v 23 pwe re en salihedi Uraia oh kapwuredohng rehn Sehoiakim. Nanmwarkio eri koasoanehdi pwe en kamakamala oh kahlepe en lekdekiong nan wasahn seridien aramas mwahl akan.) \p \v 24 Eri, pwehki ei alehdi sawas sang rehn Ahikam, nein Sapan, me kahrehda eh sohte pengielahng rehn aramas ako oh sohte kamakamala. \c 27 \s1 Seremaia Pwuhriong nan mehn Wisik en Kou \p \v 1 Mwurinte nein Sosaia pwutak Sedekaia eh wiahla nanmwarkien Suda, KAUN-O ahpw mahsanihong ie\x - \xo 27:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.18-20; 2 Kron. 36.11-13.\xt*\x* \v 2 I en wiahda ehu mehn wisik me wiawihkihda kilin kou oh tuhke lohpwu oh kidahng ni tepinwereiet. \v 3 KAUN-O eri mahsanihong ie I en kadarala ehu pakair ong nanmwarki kan en Edom, Mohap, Ammon, Dair, oh Saidon; pakair wet en kohieng weliepen nanmwarki ko me patodohng Serusalem pwe re en tuhwong Nanmwarki Sedekaia. \v 4 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, mahsanihong ie I en koasoaneiraildiong re en patohwanohng ar nanmwarki kan me KAUN-O ketin mahsaniher: \v 5 “Sang ni ei roson lapalap oh kehl I kapikadahr sampah, aramas, oh mahn koaros me mihmi nin sampah, oh I kin ketikihong mehmen me I kin pilada. \v 6 Iei ngehi me koasoanehdi wehi pwukat koaros pahn manaman en ei ladu, Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, oh I koasoanehdi pwe mahn lawalo kan en pil kin uhpah.\x - \xo 27:6 \xo*\xt Par. 3.16-17.\xt*\x* \v 7 Wehi koaros pahn uhpah, oh pil uhpah sapwellime pwutak oh nein sapwellime pwutak lao lel ahnsowo eh pahn leledo me pein sapwellime wehi pahn ohla. Sapwellime wehi ahpw pahn uhd uhpah wehi laud akan oh nanmwarki lapalap akan. \p \v 8 “Ahpw ma wehi ehu de sahpw ehu sohte pahn uhpahiong, eri, I pahn kalokehki wehio mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu lao I pahn mweidohng Nepukadnesar en kamwomwala douluhl. \v 9 Kumwail dehr rong amwail soukohp de mehmen me kin kose me dene e kak kohpada dahme pahn pweida ni ahnsou kohkohdo kan, sang ni auraman de kapwour eni de akmanaman. Irail koaros kin nda me kumwail en dehr uhpahiong nanmwarkien Papilonia. \v 10 Re pitipitih kumwail oh pahn kahrehiong amwail pahn pekederlahsang nan uhdakamwail. I pahn kasareikumwailla, oh kumwail pahn mwomwla. \v 11 Ahpw ma wehi ehu pahn uhpahiong nanmwarkien Papilonia oh papah, eri, I pahn mweidohng en mihmihte nan uhdake, wiewie mwetuwel oh koukousoan wasao. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 12 I pil patohwanohng soahngohte Sedekaia, nanmwarkien Suda, “Komw uhpahiong nanmwarkien Papilonia, papah ih oh sapwellime aramas akan, komw ahpw pahn mourla. \v 13 Ia kahrepen komwi oh sapwellimomwi aramas akan pahn mehkihla mahwen de mehkihla lehk lapalap oh soumwahu? Ih met me KAUN-O ketin mahsanih me pahn wiawihong wehi ehu me sohte pahn uhpahiong nanmwarkien Papilonia. \v 14 Komw dehr karonge soukohp kan me kin patohwanohng komwi en dehr uhpahiong. Re wie pitipitih komwi. \v 15 Pein KAUN-O mahsanih me kaidehn ih me kadariraildo oh re pitipitihiuk ni mware. Ihme, e pahn ketin kasarehkinkumwailla, oh mweidohng kumwail en kamakamala, komwi oh soukohp kan me wie kokohp likamw ni mware.” \p \v 16 Ngehi eri patohwanohng samworo kan oh aramas akan me KAUN-O ketin mahsanih: “Kumwail dehr rong soukohp kan me patohwan me dipwisou kesempwal kan en Tehnpas Sarawio pahn nektehn kapwurupwurdohsang Papilonia. Re pitipitih kumwail. \v 17 Kumwail dehr rong irail! Kumwail uhpahiong nanmwarkien Papilonia, kumwail ahpw pahn mourla! Ia kahrepen kahnimwet en wiahla koasoakoasoak en mohn ihmw kei? \v 18 Ma iei irail uhdahn soukohp kei oh ma re weuwa ei mahsen, eri, re en peki rehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, I en dehr mweidohng dipwisou kesempwal kan me luhwehdi nan Tehnpas Sarawio oh me mihmi nan tehnpesen nanmwarki en iang wisiklahng Papilonia.” \p \v 19-20 Ni ahnsou me Nanmwarki Nepukadnesar ketikilahng Papilonia nanwarkien Suda, Sehoiakin nein Sehoiakim, oh kaun akan en Suda oh Serusalem, e sohte ketikihda uhr ko, dehngk pronso, kuruma ko, oh pil ekei dipwisou kesempwal en Tehnpas Sarawio. \p \v 21 “Kumwail rong dahme ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, mahsanih, me pid dipwisou ko me luhwehdi nan Tehnpas Sarawio oh nan tehnpesen nanmwarkio nan Serusalem: \v 22 Re pahn wisiklahng Papilonia oh pahn mihmi wasao lao lel ahnsou me I pahn pwurehng sohpeiong irail. Eri, I ahpw pahn kapwureiraildo oh koasoaneiraildiong wasaht. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 28 \s1 Seremaia oh Soukohp Ananaia \p \v 1 Nan sounparohte, ni kalimaun sounpwong en kapahieun sounpar en mwehin Nanmwarki Sedekaia, Ananaia nein Asur, soukohp men sang nan kahnimw Kipeon, ahpw koasoiong ie nan Tehnpas Sarawio. E patohwanohng ie mwohn samworo ko oh aramas ako\x - \xo 28:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.18-20; 2 Kron. 36.11-13.\xt*\x* \v 2 me KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih, “I kauwelahr manaman en nanmwarkien Papilonia. \v 3 Mwurin sounpar riau I pahn kapwuredohng wasaht dipwisou kesempwal koaros en Tehnpas Sarawio, me Nanmwarki Nepukadnesar ketikilahngehr Papilonia. \v 4 I pahn pil kapwurehdo nanmwarkien Suda, Sehoiakin nein Sehoiakim, iangahki aramas koaros en Suda me kalipilipalahr Papilonia. Ei, I pahn kauwehla manaman en nanmwarkien Papilonia. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 5 I ahpw patohwanohng Ananaia mwohn samworo kan oh aramas koaros me kesikesihnen nan Tehnpas Sarawio, \v 6 “Kaselel! I koapworopworki me KAUN-O pahn ketin kapwaiada. I koapworopworki mehlel me e pahn ketin kapwaiada omwi kokohp oh pahn ketin kapwurehdohsang Papilonia dipwisou kesempwal koaros oh aramas koaros me wisiklahr nin duwen aramas selidi kei. \v 7 Ahpw rong mahs dahme I pahn patohwanohng komwi oh aramas pwukat. \v 8 Soukohp kan me wiadahr kokohp kei mahs, mwohn ata ahnsou, re kohpadahr me mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu pahn lelohng wehi tohto oh wehi lapalap akan. \v 9 Ahpw soukohp men me kin kohpada popohl uhdahn pahn wia soukohp mehlel men me KAUN-O ketin kadarodo, ma eh kokohp kan kin pweida mehlel.” \p \v 10 Mwuhr Ananaia ahpw adihasang mehn wisik me mihmi ni tepinwereiet, oh kauwehla, \v 11 e ahpw patohwan mwohn aramas ako koaros, “KAUN-O ketin mahsanih me met iei duwen e pahn ketin kauwehla mehn wisik me Nanmwarki Nepukadnesar ketikihongehr ni tepinweren wehi kan koaros; oh e pahn ketin wia met mwurin sounpar riau.” Ngehi eri mwesel kohkohla. \p \v 12 Ahnsou kis mwurin met, KAUN-O ahpw mahsanihong ie \v 13 I en patohla oh patohwanohng Ananaia: “KAUN-O mahsanih me mweinele ke kak kauwehla mehn wisik tuhke, ahpw e pahn ketin wiliankihdi mehn wisik mete. \v 14 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih me e pahn ketikihong mehn wisik ong wehi pwukat koaros oh re pahn uhpah Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia. KAUN-O ketin mahsanih me e pil pahn kupwurehda pwe mahn lawalo kan en uhpah Nepukadnesar.” \p \v 15 Ngehi eri patohwanohng Ananaia met oh pil usehla patohwan, “Rong Ananaia! KAUN-O sohte ketin kadarkomwihdo, komwi ahpw kahrehiongehr aramas en kamehlele omwi kokohp kan. \v 16 Eri, pein KAUN-O mahsanih me e pahn ketikihsang komwi nin sampah. Mwohn sounparet eh pahn imwisekla, ke pahn mehla pwehki omwi patohwanohngehr aramas akan en kahngohdiong KAUN-O.” \p \v 17 Oh Ananaia ahpw mehla ni keisuhn sounpwong en nan sounparohte. \c 29 \s1 Nein Seremaia Kisinlikou ong mehn Suhs kan nan Papilon \p \v 1 I wiadahr kisinlikou kis oh kadaralahng samworo kan, soukohp kan, kaunen aramas akan oh pil ong koaros me Nepukadnesar ketin kalipelahr nin duwen me selidi kei sang Serusalem kolahng Papilonia.\x - \xo 29:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.12-16; 2 Kron. 36.10.\xt*\x* \v 2 I ntingihadahr mwurin Nanmwarki Sehoiakin, eh nohno, lapalap akan en tehnpaso, kaunen Suda oh Serusalem kan, tohndoadoahk saman kan oh tohndoadoahk koahiek kan, ar kalipilipalahr. \v 3 I ahpw patohwanohng kisinlikowo rehn Elasah nein Sapan oh Kemaraia nein Ilkaia, me Sedekaia, nanmwarkien Suda, ketin poaronelahng rehn Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia. Iet audepen kisinlikowo: \pi1 \v 4 “KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanihong irail koaros me e ketin kupwurki Nepukadnesar en ketikinirailla nin duwen me selidi kei sang Serusalem kolahng Papilonia: \v 5 ‘Kumwail kauwada imwamwail oh soandihla loale. Kumwail wiahda amwail mwetuwel kan oh tungoale wah kan. \v 6 Kumwail pwopwoudida oh nainekihda seri. Mwuhr kumwail mweidohng noumwail seri kan en pil pwopwoudida, pwe re en pil nainekihda seri. Kumwail pahn kaparaparala, ahpw kaidehn malaulaula. \v 7 Kumwail doadoahk ong ni kamwahupen kahnimw kan wasa me I waikumwaillahng ie nin duwen aramas selidi kei. Kumwail kapakapkin irail pwe ma re paiamwahu, kumwail pahn pil paiamwahu. \v 8 Ngehi, KAUN-O, Koht en Israel, kehkehlingkihong kumwail en dehr kin mweidohng soukohp me kin iang mihmi rehmwail en pitih kumwail de pil soangen aramas teikan me kin kahski me dene re kak kohpada audepen ahnsou kan me pahn kohdo. Kumwail dehr rong ar auraman kan. \v 9 Pwe re pitipitih kumwail ni mwarei. I sohte kadarirailwei. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.’ \p \v 10 “KAUN-O ketin mahsanih, ‘Ni ahnsou me sounpar isihsek en amwail mihmi Papilonia pahn imwisekla, I pahn kasalehiong kumwail audepen kupwurei oh I pahn kapwaiada ei inou en kapwureikumwaildo nan uhdakamwail.\x - \xo 29:10 \xo*\xt 2 Kron. 36.21; Ser. 25.11; Dan. 9.2.\xt*\x* \v 11 Ngehite me mwahngih koasoandi kan ong kumwail, koasoandien kapaikumwailda, ahpw kaidehn en kahpwalihkumwailla, koasoandi kan en ahnsou kohkohdo kan me kumwail kasikasik. \v 12 Kumwail eri pahn likwerih ie. Kumwail pahn kapakap ong ie, a I pahn karongei kumwail. \v 13 Kumwail pahn rapahkin ie, oh kumwail pahn diar ie, pwe kumwail pahn rapahkin ie sang nan kapehdamwail kan unsek.\x - \xo 29:13 \xo*\xt Deud. 4.29; Kupw. 6.12-13.\xt*\x* \v 14 Ei, I mahsanih me kumwail pahn diar ie oh I pahn kapwureikumwaillahng nan uhdakamwail. I pahn kapokoneikumwailpene sang nan wehi koaros me I kamwarangkumwailseli ie, I ahpw pahn kapwureikumwaillahng nan sahpw me kumwail kalipilipasang ie. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.’ \p \v 15 “Kumwail ndinda me KAUN-O ketikihong kumwail soukohp kei nan Papilonia. \v 16 Kumwail rong dahme KAUN-O ketin mahsanih duwen nanmwarki me kaunda wehi me Depit kaundahr oh duwen aramas en kahnimwet, iei kisehmwail kan me sohte iang kumwail kalipilipala nin duwen aramas selidi kei. \v 17 KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsanih, ‘I pahn ketikidohng irail mahwen, lehk lapalap, soumwahu, oh I pahn wiahkin irail duwehte wahn pik me matalahr douluhl me sohte emen kak tungoale. \v 18 I pahn pwakihkin irail mahwen, lehk lapalap oh soumwahu, oh wehi koaros en sampah pahn masakada kowahlap dahme re pahn udiahl. Wasa koaros me I kamwarakirailseli ie, aramas akan pahn pwuriamweikihla kowahlap oh masakada soahng wet me wiawihong irail. Aramas akan pahn kouruhrkin irail oh wiahki adarail kan mehn keria. \v 19 Met pahn wiawihong irail pwehki ar sohte kapwaiada mahsen me I ketikihong ei ladu soukohp kan pwe re en padahkihong irail. Re soikala sohte men rong. \v 20 Ahpw kumwail koaros me I kalipelahng Papilonia, kumwail rong dahme ngehi, KAUN-O, ketin mahsanih.’ \p \v 21 “KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih duwen Eihap nein Kolaia oh Sedekaia nein Maaseaia, me pitipitih kumwail ni mware. E mahsanih me e pahn ketikihong ira pahn manaman en Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, me pahn ketin kemeirahla mwohn masamwail kan. \v 22 Ahnsou me aramas akan me kalipilipalahng Papilonia pahn kin keriahla emen, re kin nda, ‘KAUN-O en ketin wiahiong uhk dahme e ketin wiahiong Sedekaia oh Eihap, me nanmwarkio isikala ni ara momourte!’ \v 23 Met iei pahn imwilahn ara mour pwehki ara wiadahr dihp suwed ong KAUN-O—ira wiadahr dipen kamwahl oh lokaia likamw kei ni mwaren KAUN-O. Met uhwong kupwuren KAUN-O; e mwahngih dahme ira wiadahr, oh pein ih me wia sounkadehdepen wiewia pwukat. KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Nein Semaia Kisinlikou \p \v 24-25 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketikihong ie mahsen ehu ong Semaia mehn Nehelam, me kadaralahr kisinlikou kis ni pein mware ong aramas en Serusalem kan oh ong samworo Sepanaia nein Maaseaia oh pil ong samworo teikan koaros. Nan kisinlikou kiset Semaia ntingkilahng Sepanaia: \v 26 “KAUN-O ketin wiahkinkomwihla samworo men wiliandi Sehoiada oh ahnsou wet komw wialahr soumas emen nan Tehnpas Sarawio. Iei omwi pwukoa en tehk aramas iahk koaros me kosekose me ih soukohp men, eri, selmete en salihedi tepinwere. \v 27 Dahme komw sohte wiahkihong soahng wet Seremaia mehn Anadod, me kin koasoakoasoiong aramas akan nin duwen soukohp men? \v 28 E uhdahn pahn katoktokdi pwehki eh ndaiong aramas akan nan Papilonia me re pahn wiewia aramas selidi kei wasao ahnsou reirei oh dene re en kauwada imwarail kan, soandihla, koadoahkihada ar mwetuwel kan, oh tungutungoale wahn ar mwetuwel kan.” \p \v 29 Sepanaia eri wadekohng ie kisinlikowo, \v 30 oh mwuri KAUN-O ahpw mahsanihong ie \v 31-32 I en kadarala pakair wet duwen Semaia ong me sensel koaros nan Papilon: “Ngehi, KAUN-O, pahn kaloke Semaia oh kadaudoke koaros. Kaidehk ngehi me kadarowei, ahpw e kin koasoiong kumwail duwehte me ih sohkohp men, oh e kin kahrehiong amwail kin kamehlele eh koasoi likamw akan. Sohte kadaudoke men pahn mihmi nanpwungamwail. E sohte pahn momour pwehn kilang soahng mwahu kan me I pahn wiahiong nei aramas akan, pwehki eh ndaiong irail en kahngohdiong ie. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 30 \s1 Sapwellimen KAUN-O Inou kan ong Sapwellime Aramas akan \p \v 1 KAUN-O, Koht en Israel, \v 2 ketin mahsanihong ie, “Ntingihedi nan ehu pwuhk soahng koaros me I mahsanihong uhk, \v 3 pwehki ahnsou ehu kohkohdo me I pahn onehda sapahl nei aramas akan, iei mehn Suda oh Israel. I pahn kapwureiraildo nan sahpwo me I ketikihongehr ar pahpa kahlap ako, oh re pahn pwurehng wiahkihla sapwarail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 4 KAUN-O ketin mahsanihong mehn Israel oh Suda, \q1 \v 5 “I rongehr ngilen weriwer en masepwehk kowahlap ehu, \q2 weriwer en masepwehk, ahpw kaidehn werwer en meleilei. \q1 \v 6 Uhdi oh medemedewe! \q2 Kakete ohl emen en naitikihada seri men? \q1 Dahme I kilikilangki ohl koaros wie kolokolki kapehdirail kan, \q2 likamwete lih emen me medek en neitik lelehr? \q2 Dahme aramas koaros poh reireiki? \q1 \v 7 Rahn kamasepwehk ehu kohkohdo; \q2 saikinte rahn ehu me duwehte rahno— \q2 ahnsoun apwal ong nei aramas akan, \q2 ahpw re pahn pitla.” \p \v 8 KAUN-O, Wasa Lapalap, ahpw ketin mahsanih, “Ni rahno eh pahn leledo, I pahn kauwehla mehn wisik me salihpenehr tepinwararail kan oh ketikihsang selmete me salihirailpene, oh re solahr pahn wia lidun mehn liki kan. \v 9 Ahpw, re pahn papah ie, KAUN-O, ar Koht, oh papah emen kadaudok en Depit, me I pahn kasapwilada en nanmwarki. \q1 \v 10 “Kumwail nei aramas akan, kumwail dehr masak; \q2 kumwail mehn Israel kan, kumwail dehr masepwehkada. \q1 I pahn doareikumwailsang nan sahpw dohwo, \q2 sang nan sahpw me kumwail sensel ie. \q1 Kumwail pahn pwurodo nan uhdakamwail oh momour ni popohl; \q2 kumwail pahn saledek sang apwal, oh sohte me pahn kamasangkumwail.\x - \xo 30:10 \xo*\xt Ser. 46.27-28.\xt*\x* \q1 \v 11 I pahn ketido rehmwail oh doareikumwailla. \q1 I pahn kamwomwala wehi kan koaros \q2 me I kamwarangkumwaillahng ie, \q2 ahpw I sohte pahn kamwomwkumwailla; \q1 I sohte pahn mweidohng kumwail en kohkola sohte ale kalokolok; \q2 ahpw ni ei pahn kalokei kumwail, I pahn kin wia ni pwung. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.”\x - \xo 30:11 \xo*\xt Ser. 46.27-28.\xt*\x* \b \q1 \v 12 KAUN-O ahpw mahsanihong sapwellime aramas akan, \q1 “Amwail ohla kan sohte kak mwahula, \q2 amwail kens kan sohte kak mohdi. \q1 \v 13 Sohte mehmen me kak apwalih kumwail, \q2 sohte wini ong amwail kens kan, \q2 sohte koapworopworpen kamwahu ehu ong kumwail. \q1 \v 14 Amwail mwohnlimpoak koaros manokeikumwaillahr; \q2 re solahr poakepoakei kumwail. \q1 I mahweniong kumwail duwehte imwintihti men; \q2 amwail kalokolok me uk \q2 pwehki dipamwail kan me nohn ngeder, \q2 oh amwail wiewia suwed kan me laud mehlel. \q1 \v 15 Kumwail dehr pwurehng kaulimki amwail ohla kan; \q2 sohte mehkot kak kamwawahwihala. \q1 I kalokei kumwail nin duwe met \q2 pwehki dipamwail kan me nohn ngeder, \q2 oh amwail wiewia suwed kan me laud mehlel. \q1 \v 16 Ahpw met, I pahn kadallehla irail koaros me kadalleikumwaillahr, \q2 oh amwail imwintihti koaros pahn wisiksang nin duwen aramas selidi kei. \q1 Koaros me kahpwalihkumwailla pahn pil mihla nan apwal, \q2 oh koaros me kulihasang amwail kepwe pahn pil kulsang ar kepwe kan. \q1 \v 17 I pahn pwurehng kamwahwihkumwailla; \q2 I pahn kamwahwihala amwail ohla kan, \q2 mehnda ma amwail imwintihti kan pahn nda, \q1 ‘Saion lekdeklahr; \q2 solahr emen me katapaniki.’ \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \b \q1 \v 18 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “I pahn kapwurelahng nei aramas akan nan sapwarail, \q2 oh kupwurkalahngan ong peneinei koaros; \q1 Serusalem pahn onohnda sapahl, \q2 oh tehnpas en nanmwarkio pahn pil onohnda sapahl. \q1 \v 19 Aramas akan me mi wasao pahn koulki koulen kaping; \q2 re pahn ngisingiski arail peren. \q1 Sang nan ei kupwurammwahu, re pahn ngederla; \q2 ei kupwuramwahu pahn kawauwihirailla. \q1 \v 20 I pahn onehda sapahl en wehio manaman en mahs ako \q2 oh kauwada pwe en pwurehng tengeteng; \q2 I pahn kaloke irail koaros me kahpwalihirailla. \q1 \v 21-22 Arail kaun pahn kohdahsangete nan pein arail wehi, \q2 arail soupeidi sang nan pein ar aramas akan. \q1 E pahn patohdo rehi ni ei pahn malipe, \q2 pwe ihs me eimah oh kak patohdo ni ei sohte malipe? \q1 Re pahn wiahla nei aramas, \q2 oh I pahn wiahla ar Koht. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 23-24 Sapwellimen KAUN-O engieng iei melimel ehu, tumwenieng kehlail ehu me pahn ipido pohn moangen me suwed kan. Tumwenieng wet sohte pahn tokedi lao e ketin kapwaiada mehkoaros me e kupwurki en wia. Sapwellime aramas akan pahn dehdehkihla mehlel irair wet ni ahnsou kan me pahn kohdo. \c 31 \s1 Sapahldohn mehn Israel ong nan Uhdakarail \p \v 1 KAUN-O ahpw mahsanih, “Ahnsou ehu pahn kohdo me I pahn wiahla Koht en kadaudok koaros en Israel, oh irail koaros pahn wiahla nei aramas. \v 2 I kasalehiongirailehr me pitsang mehla nan sapwtehno ei kalahngan. Ahnsou me mehn Israel ko raparapahki ar wasahn kommoal, \v 3 I kasalehiong irail pein ngehi sang wasa doh. Mehn Israel kan, I poakohng kumwail ahnsou koaros, ihme I pahn kadakadaurkihte ei limpoak poatopoat ong kumwail. \v 4 I pahn pil pwurehng oneikumwailda. Kumwail pil pahn pwurehng ale noumwail keseng kan oh kahkahlengki amwail peren. \v 5 Kumwail pahn pwurehng koadoahkihada amwail mwetuwel en wain kan ni keilen dohlen Sameria, oh irail me pahn koadoahkihada mwetin wain pwukat pahn kang wah kan. \v 6 Ei, ahnsou ehu pahn kohdo me silepe kan pahn likwerlahng pohn dohlen Epraim, ‘Nna, kumwail kohdo! Kitail patohdalahng Saion, rehn KAUN-O, atail Koht.” \q1 \v 7 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Kumwail pereperen kokoulki Israel, \q2 wehi me keieu lapalap nanpwungen wehi kan koaros. \q1 Kumwail koulki amwail koulen kaping; \q2 ‘KAUN-O ketin doarelahr sapwellime kan, \q2 e ketin kapitalahr koaros me luhwehdi.’ \q1 \v 8 I pahn kahreiraildo sang ni paliepeng, \q2 oh kapokoneirailpene sang ni imwin sampah. \q1 Me maskun oh me nehtuk kan pil pahn iang irail kohdo, \q2 pil me liseian kan oh me pahn nektehn neitik kan. \q1 Re pahn kohpene wia wehi lapalap ehu. \q1 \v 9 Nei aramas akan pahn pwurodo wie sengiseng, \q2 wie kapakap ni ei kasapahliraildo. \q1 I pahn kahluwairaildohng ni piletik kan, \q2 nanial patapat me sohte emen pahn dipekelekel ie. \q1 Pwe I rasehng sahm emen ong Israel, \q2 oh Epraim iei nei mesenih.” \b \q1 \v 10 KAUN-O ahpw mahsanih, \q1 “Kumwail tohn wehi kan, kumwail rong ie, \q2 oh lohkihong deke doh kan ei mahsen kan. \q1 Ngehi me kasarepeseng mehn Israel kan, oh I pil pahn kapokoneirailpene, \q2 oh sinsile irail duwehte silepen sihpw men eh kin sinsile nah pelin sihpw. \q1 \v 11 Ngehi me kamaiauadahr mehn Israel ko, \q2 oh kapitirailla sang wehi kehlail ehu. \q1 \v 12 Re pahn kohdo oh koulki ar peren pohn Nahna Saion, \q2 re pahn pereperenki ei kisakis kan, \q2 ei werentuhke kan, ei wain, ei lehn olip, \q2 kisakis en sihpw oh kou kan. \q1 Re pahn rasehng mwetuwel me kin kelemwur mwahu; \q2 re pahn ahneki soahng koaros me re anahne. \q1 \v 13 Ahnsowo peinakapw kan pahn perenda oh kahkahlek, \q2 ohl mah kan, oh pil mwahnakapw akan, pahn ngisingiski ar peren. \q1 I pahn kansenamwahwihirailla oh kawekala ar nsensuwed ong ni nsenamwahu, \q2 ar pahtou ong ni peren. \q1 \v 14 I pahn kamedkihla samworo kan kisin tungoal me keieu mwahu, \q2 oh kaitarala anahn en nei aramas akan koaros. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Sapwellimen KAUN-O Kalahngan ong Israel \q1 \v 15 KAUN-O ahpw mahsanih, \q1 “Ngihl ehu peipeido sang Rama, \q2 ngilen mwahiei. \q1 Resel me mwahmwahieiki nah seri kan; \q2 e sohte men nsenamwahula, \q2 pwehki nah seri kan sohralahr.\x - \xo 31:15 \xo*\xt Sen. 35.16-19; b Mad. 2.18.\xt*\x* \q1 \v 16 Kumwail tokedihsang amwail sengiseng, \q2 oh limwiasang pilen masamwail kan. \q1 I pahn katingih kumwail pwehki mehkoaros \q2 me kumwail wiahiong noumwail seri kan; \q2 re pahn pwurodo sang nan sapwen arail imwintihti kan. \q1 \v 17 Mie amwail koapworopwor ong ahnsou kohkohdo; \q2 noumwail seri kan pahn pwurodohng nan ar wasa. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \q1 \v 18 I kin rong mehn Israel ar ndinda nan ar nsensuwed, \q1 ‘Maing KAUN, se rasehng mahn lawalo, \q2 komwi ahpw ketin padahkihong kiht duwen at pahn peikiong komwi. \q1 Komw ketin kapwureikitewei; \q2 se ahpw pahn pwurowei, \q2 komwi me KAUN-O, at Koht. \q1 \v 19 Se patohwan sohpeisangkomwiher, \q2 ahpw se men mwadang patohwan pwurowei rehmwi. \q1 Mwurin omwi ketin kalokeikitehr, \q2 se itiengkihdi at nsensuwed. \q1 Se nameneklahr oh sarohdi \q2 pwehki dipat akan ni at pwulopwul.’ \b \q1 \v 20 “Israel, kowe me nei seri keieu kesempwal, \q2 seri me I keieu poakohng. \q1 Ahnsou koaros me I kin tamanda edomw, \q2 I kin loaleidkin uhk mehlel. \q1 Kupwurei kin mwekimwekidkin uhk; \q2 I pahn kin kupwurkalahngan ong uhk. \q1 \v 21 Padokada kilel kan oh kilelehdi ahlo; \q2 pwurehng rapahki ahl me ke kekeidwei ie. \q1 Kumwail mehn Israel kan, kumwail pwurodo, \q2 kumwail pwurodohng nan amwail kahnimw kan. \q1 \v 22 Kumwail nei aramas soaloalopwoat kan, ia erein amwail pahn peikasal? \q1 I kapikadahr mehkot kapw oh ehu soahng; \q2 me duwehte lih emen doandoare ohl emen.” \s1 Kapai ong Sapwellimen Koht Aramas akan ni Ahnsou Kohkohdo \p \v 23 KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, ahpw mahsanih, “Ni ei pahn onehda sapahl mehn Israel kan nan sapwarail, re pahn pwurehng wia kaping wet nan wehin Suda oh nan kahnimw kan, ndinda, \q1 ‘KAUN-O en kupwuramwahwih dohl sarawien\f i \fr 31:23 \fr*\fk DOHL SARAWI: \fk*\ft Nahna Saion, dohl me mi nan Serusalem, wasa me Tehnpas Sarawio oh tehnpesen nanmwarki mi ie.\ft*\f* Serusalem, \q2 wasa sarawi me e kin ketiket ie.’ \p \v 24 Aramas akan pahn kousoanla nan Suda oh nan kahnimw kan koaros en Suda; ekei pahn wie sapwasapw, a ekei silepen mahn akan. \v 25 I pahn kakehlakahda me pwangadahr kan, oh kemmedala koaros me luwetkihla ar duhpek. \v 26 Aramas akan ahpw pahn nda, ‘I meirla oh pirida kehlail.’ \p \v 27 “Ngehi, KAUN-O mahsanih: ahnsou ehu kohkohdo me I pahn kadirehkihla wehin Israel oh Suda aramas akan oh mahn akan. \v 28 Oh duwen ei wusirailda, sikeniraildi, keseirailla, oh kamwomwirailla ni keneinei, iei duwen ei pahn padokiraildi oh kauirailda ni keneinei. \v 29 Ni ahnsowo eh pahn leledo, aramas akan solahr pahn nda, \q1 ‘Sahm oh ihn akan kangalahr kreip karer, \q1 ahpw neirail seri kan me karerkihda.’\x - \xo 31:29 \xo*\xt Esek. 18.2.\xt*\x* \p \v 30 Ahpw mehmen me pahn kangada wahn kreip karer, pein ngih me pahn rerkihda; oh emenemen pahn mehkihla pein dipe.” \p \v 31 KAUN-O ahpw mahsanih, “Ahnsou ehu pahn kohdo me I pahn wiahda inou kapw ehu ong mehn Israel oh Suda.\x - \xo 31:31 \xo*\xt Mad. 26.28; Mk. 14.24; Luk 22.20; 1 Kor. 11.25; 2 Kor. 3.6.\xt*\x*\x - \xo 31:31 \xo*\xt Ipru 8.8-12.\xt*\x* \v 32 E sohte pahn duwehte inou en mahso me I wiahiongehr ar pahpa kahlap ako ni ei kol pehrail kan oh kahluwairaildo sang Isip. Likamwete ei pwoud irail, ahpw re sohte loalopwoatohng inowo. \v 33 Inou kapw me I pahn wiahiong mehn Israel pahn duwe met: I pahn kihdi ei kosonned nan kapehdirail kan oh ntingihediong nan mohngiongirail kan. I pahn wiahla ar Koht, oh re pahn wiahla nei aramas.\x - \xo 31:33 \xo*\xt Ipru 10.16.\xt*\x* \v 34 Sohte emen rehrail pahn anahne padahkihong tohn eh wehi men en ese KAUN-O, pwehki koaros pahn ese ie, sang me tikitik lel me lapalap. I pahn mahkikihong diparail kan oh I solahr pahn tamanda arail sapwung kan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.”\x - \xo 31:34 \xo*\xt Ipru 10.17.\xt*\x* \q1 \v 35 KAUN-O kin ketikihong kitail ketipin pwe en kamarainih rahn, \q2 maram oh usu kan pwe en dakedaker nipwong. \q1 E kin ketin kamwakidada madau, pwe en ngiringirisek; \q2 mware, iei KAUN-O, Wasa Lapalahpie. \q1 \v 36 E ketin inoukihda me wehin Israel pahn mihmihte kohkohlahte. \q2 erein sapwellime koasoandi pwukat eh pahn duweduwehte. \q1 \v 37 Ma mehmen pahn kak sohngdi pahnlahng, \q2 oh kadierekda dahme mi pahn poahsoan en sampah, \q2 eri, ih ahnsou me KAUN-O pahn ketin soikala mehn Israel kan \q2 pwehki mehkan koaros me re wiadahr. \q1 KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 38 KAUN-O ketin mahsanih, “Ahnsou ehu pahn kohdo me Serusalem unsek pahn kokouda sapahl pwehn wiahla ei kahnimw, sang ni Imwen Doulik Ananel ni palikapi lel ewen kehl me adaneki Ewen Kelen Keimw. \v 39 Eri, pehs me pahn wia irepen kahnimwo pahn kohla sang wasao kolahng palikapi ong dohlen Karep, oh e pahn kapil Koha. \v 40 Wahwo unsek, wasa me kahlep oh kidi kan kin lekdekla ie, oh sahpw koaros pohnangin kisin piletik Kidron lellahng ni Ewen Kelen Oahs ni palimese, e pahn kasarawihong ie. Kahnimwo eri solahr pahn pwurehng kamweremwerdi de kamwomwmwomwla.” \c 32 \s1 Seremaia Pwainda Mwaht ehu \p \v 1 KAUN-O ahpw mahsanihong ie ni kaeisek en sounpar en mwehin Sedekaia, nanmwarkien Suda, me pil wia kaeisek waluhn sounpar en mwehin Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia.\x - \xo 32:1 \xo*\xt 2 Nan. 25.1-7.\xt*\x* \v 2 Ni ahnsowo karis en nanmwarkien Papilonia wie mahmahweniong Serusalem oh ngehi I wie sensel nan kelen tehnpaso. \v 3 Nanmwarki Sedekaia salihiehdi wasao oh kedipahkin ie me dene I nda me KAUN-O mahsanih, “I pahn mweidohng nanmwarkien Papilonia en kalowehdi kahnimwet, \v 4 oh Nanmwarki Sedekaia sohte kak pitla. E pahn pengpengla rehn nanmwarkien Papilonia, ira pahn salpene oh mahsenpene. \v 5 Sedekaia pahn wisiklahng Papilonia, oh e pahn ketiket wasao lao I pahn kupwurehda dahme pahn wiawihong. Ma e pil mahweniong mehn Papilonia, e sohte pahn pweida. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 6 KAUN-O eri mahsanihong ie \v 7 me Anamel, nein Sallum, rien ei pahpao ohl, pahn patohdo rehi pwe en peki I en pwainda mwaht ehu nan Anadod nan sapwen Pensamin, pwehki ei wia peneinei keieu keren oh ahneki pwung en pwainohng pein ngehi mwahto. \v 8 Eri, nin duwen me KAUN-O mahsanih, Anamel ahpw patohdo rehi wasao nan kelen tehnpaso oh peki I en pwainda mwahto. Eri, I ahpw esehda me KAUN-O uhdahn mahseniong ie. \v 9 Ngehi eri pwainsang mwahto rehn Anamel oh tenekihda uwen mwohni me I kihong; eri mwahto mihmi ni uwen mwohni silper eisek isuh. \v 10 I ahpw sainihala oh sidahmpihedi kisinlikoun kasapwasapwo, kihong sounkadehde, oh tenekihda pohn mehn tenek mwohni ko. \v 11 Ngehi eri ale pelien kisinlikoun kasapwasapw me sidahmpehro—pelien kisinlikou me audaudkidahr iren kamanaman en kasapwasapw oh kosonnedpe kan, oh pelien kisinlikou me saikinte sidahmpo— \v 12 oh kihong Paruk, nein Neraia me pahpa kahlapki Mahseia. I kihong pelien kisinlikou ko mwohn Anamel oh sounkadehde ko me sainiher kisinlikoun kasapwasapwo oh mwohn ohl ako me iang wie mwomwohd nan kelen tehnpaso. \v 13 I ahpw patohwanohng Paruk mwohrail koaros, \v 14 “KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin koasoanedier komwi en patohwanla kisinlikou pwukat, me sidahmpehr oh me saikinte sidahmpo, oh kihdiong nan sah pwehl ehu, pwe re en nekinekla wasao erein sounpar akan me pahn kohdo. \v 15 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih me ihmw kan, mwaht akan, oh mwetin wain kan pahn pweipweida sapahl nan sahpwet.” \s1 En Seremaia Kapakap \p \v 16 Mwurin ei patohwanohngehr kisinlikou ko rehn Paruk, I ahpw kapakap, patohwan, \v 17 “Maing KAUN, Wasa Lapalahpie, komwi me ketin wiahda sampah oh lahng sang ni sapwellimomwi roson oh manaman lapalap; sohte mehkot me apwal ong komwi.” \v 18 Komwi ketin kasalehiongehr aramas tohto sapwellimomwi limpoak poatopoat, ahpw komwi pil kalokehkiher aramas akan dipen ar pahpa kahlap ako. Komwi me uhdahn Koht manaman; komwi me KAUN-O, Wasa Lapalap. \v 19 Komwi kin ketin wiahda koasoandi kupwurokong kei oh ketin wiahda soahng kapwuriamwei kan; komwi kin ketin mahsanih mehkoaros me aramas kin wia oh kin ketin katingih nin duwen ar wiewia kan. \v 20 Komwi ketin wiadahr manaman ekei kawao oh manaman kapwuriamwei kei nan Isip, oh komwi pil usehlahte wiewia manaman pwukat leledo rahnwet. Komwi wiadahr manaman pwukat nan Israel oh pil nan wehi teikan koaros; eri met, aramas koaros eseikomwilahr wasa koaros nin sampah. \v 21 Sang ni manaman akan oh soahng kapwuriamwei kan me kin kamasakada at imwintihti kan, komwi ketin doadoahngki sapwellimomwi manaman oh roson pwe komwi en ketikihieisang sapwellimomwi aramas en Israel kan nan Isip. \v 22 Komwi ketikihongiraillehr sahpw kaselel wet, nin duwen me komwi ketin inoukihongehr ar pahpa kahlap ako. \v 23 Ahpw ni arail patohdo nan sahpw wet oh sapwenikihla, re sohte kapwaiada sapwellimomwi kosonned kan de momourki sapwellimomwi padahk kan; re sohte kapwaiada dahme komwi ketin koasoanehdi ong irail en kin wia. Ihme kahrehda komwi ketikihong irail nan paisuwed wet. \p \v 24 “Mehn Papilonia kan kapilpenehr kahnimwo oh mahmahweniong pwe re en kalowehdi. Mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu pahn kahrehda kahnimwo eh pahn lohdi. Komwi mwahngih me soahng koaros me komw mahsaniher pweidahr. \v 25 Ahpw, maing KAUN, Wasa Lapalahpie, komwi me ketin koasoanehdi pwe I en pwainda mwahto mwohn sounkadehde kan, mehndahte kahnimwo eh nektehn lohdi pahn mehn Papilonia kan.” \p \v 26 KAUN-O eri mahsanihong ie, \v 27 “Ngehi KAUN-O, Koht en aramas koaros. Sohte mehkot me kin apwal ong ie. \v 28 I pahn pangalahng kahnimwet rehn nanmwarkien Papilonia, Nepukadnesar oh sapwellime karis; re pahn kalowehdi kahnimwo\x - \xo 32:28 \xo*\xt 2 Nan. 25.1-11; 2 Kron. 36.17.21.\xt*\x* \v 29 oh isikala. Re pahn isikala iangahki ihmw kan me kahredahr ei engieng, pwehki ar kin isik warpwohmwahu ong Paal oh kin meirongki wain ong koht teikan pohn pwelenge kan. \v 30 Sang ni tepin poadopoad en mehn Israel oh mehn Suda, aramas akan kin kansensuwedihkin ie oh kahngiangihkin ie arail wiewia kan. \v 31 Tohn kahnimwet kansensuwedih ie oh kahngiangihiehda sangete rahn me kahnimwet kokouda. Ngehi eri koasoanedier nan kupwurei pwe I en kamwomwala \v 32 pwehki wiewia suwed kan me mehn Suda oh Serusalem wiadahr, iangahki ar nanmwarki kan oh kaun akan, ar samworo kan oh soukohp kan. \v 33 Re sohpeisang ie; mehndahte ei sohte tokedihsang padapadahkih irail, ahpw re sohte men rong oh ale padahk. \v 34 Re pil kihdiong nair dikedik en eni saut kan nan Tehnpas Sarawio me kokouda pwehn wia wasahn kaudok ong ie, oh re kasaminehla.\x - \xo 32:34 \xo*\xt 2 Nan. 23.10; Ser. 7.30-31; 19.1-6.\xt*\x* \v 35 Re kauwada pei sarawi kei ong Paal nan Wahun Innom, pwe re en meirongkihong koht Molek nair pwutak kan oh serepein kan. I sohte koasoanediong irail en wia met, oh I sohte mwahn pil kupwukupwure pak ehu me re en wia tiahk wet oh kahrehiong mehn Suda nan dihp.”\x - \xo 32:35 \xo*\xt 2 Nan. 23.10; Ser. 7.31; b Lip. 18.21.\xt*\x* \s1 Inoun Koapworopwor \p \v 36 KAUN-O, Koht en Israel, ketin mahsanihong ie, “Seremaia, aramas akan ndinda me mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu pahn kahrehda kahnimwet eh pahn lohdiong nanmwarkien Papilonia. Eri, rong dahme I pil pahn mahsanih. \v 37 I pahn kapokonepene aramas akan sang wehi teikan koaros me I kamwarakiraillahr ie nan ei engieng kowahlap, oh I pahn kapwureiraildo wasaht oh mweidohng re en momour ni popohl. \v 38 Eri, re pahn wiahla nei aramas, oh I pahn wiahla ar Koht. \v 39 I pahn ketikihong irail lamalam teieu: iei re en kin waunekin ie, pwehn wia kamwahuparail oh kamwahupen kadaudokarail kan. \v 40 I pahn wiahda ehu inou poatopoat ong irail. I sohte pahn tokedihsang wiewia me mwahu ong irail, oh I pahn kupwurehda pwe re en lemmwikin ie ni mohngiong unsek, pwe re en dehr pwurehng sohpeisang ie. \v 41 I pahn kin perenki wiewia me mwahu ong irail, oh I pahn koasoanehdi pwe re en kousoanla nan sahpwet kohkohlahte. \p \v 42 “Nin duwen ei ketikidohr kahpwal wet ong aramas akan, iei duwen ei pahn ketikihong irail soahng mwahu koaros me I inoukihongirailehr. \v 43 Aramas akan ndinda me sahpwet pahn wiahla sapwtehn me aramas de mahn sohte pahn kousoan ie, oh dene e pahn kohieng mehn Papilonia kan pwe re en sapwenikihla. Ahpw mwaht akan pahn pweipweida sapahl nan sahpw wet. \v 44 Aramas akan pahn pwainda, oh kisinlikoun kasapwasapw kan pahn sain, sidahmp, oh sounkadehde pahn mie. Met pahn wiawi nan sapwen Pensamin, nan kousapw akan me kapilpene Serusalem, nan kisin kahnimw kan en Suda, nan kisin kahnimw kan me mi nan sahpw nahnahn kan, ni tepin dohl kan, oh palieir en Suda. I pahn kapwurehdo aramas akan ong nan uhdakarail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 33 \s1 Pil Ehu Inoun Koapworopwor \p \v 1 Nindokon ei sensel nan kelen tehnpaso, mahsen en KAUN-O pil pwurehng wiawihong ie. \v 2 KAUN-O, me ketin kapikada sampah, me ketikihong mwomwe oh koasoanediong nan dewe, ahpw ketin mahseniong ie. Ih me mware iei KAUN-O, ketin mahsanih, \v 3 “Likwerih ie, I ahpw pahn sapeng uhk; I pahn mahsanihong uhk soahng kapwuriamwei oh manaman ekei me ke sohte kin ese duwe. \v 4 Ngehi, KAUN-O, Koht en Israel, mahsanih me ihmw kan nan Serusalem oh tehnpesen nanmwarkien Suda pahn ohla pwehki mahwen oh imwintihti kan ar pahn kapilpene. \v 5 Mehn Suda kei pahn mahweniong mehn Papilonia me pahn audehkihla nan ihmw kan paliweren irail kan me I pahn kemehla nan ei engieng kowahlap. I sohpeisangehr kahnimw wet pwehki wiewia suwed kan me towe kan wiadahr. \v 6 Ahpw I pahn kamwahwihala kahnimw wet oh towe kan oh kapwuredohng irail ar kehlail en paliwar. I pahn kasalehiong irail popohl mwuledek oh onepek mwahu. \v 7 I pahn kapaiahda Suda oh Israel, oh pwurehng onehda duwehte mahs. \v 8 I pahn kamwakelehsang diparail kan me re wiahiongieier, oh I pahn mahkikihong irail diparail kan oh ar kahngohdi. \v 9 Serusalem pahn wiahla pwarer en peren, wahu, oh kapohl ong ie; oh wehi koaros en sampah pahn masakada oh rerrer ni ar pahn rong duwen soahng mwahu kan me I wiahiong mehn Serusalem kan oh duwen kapai me I ketikihong kahnimwo.” \p \v 10 KAUN-O ketin mahsanih, “Aramas akan ndinda me wasaht duwelahr sapwtehn, me sohte aramas de mahn kousoan ie. Oh re pwung; kisin kahnimw kan en Suda oh pohn ahl akan en Serusalem solahr towe; sohte aramas de mahn kousoan wasao. Ahpw wasa pwukat kumwail pahn pwurehng rong \v 11 ngilen peren oh nsenamwahu oh koulen peren en kapwopwoud kan. Kumwail pahn rong aramas akan ar pahn kokoul nindokon ar pahn wahdo kisakis kan ong ni ei Tehnpas Sarawio; re pahn kokoulki, \q1 ‘Kumwail kapingkahlangan ong KAUN-O, Wasa Lapalap, \q2 pwehki ih me kupwur mwahu \q2 oh sapwellime limpoak me poatopoat.’ \m I pahn kapaiada sahpwet duwehte mahs. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.”\x - \xo 33:11 \xo*\xt 1 Kron. 16.34; 2 Kron 5.13; 7.3; Esra 3.11; Mel. 100.5; 106.1; 107.1; 118.1; 136.1.\xt*\x* \p \v 12 KAUN-O, Wasa Lapalap mahsanih, “Nan sahpw wet me duwehte sapwtehn oh wasa me sohte aramas de mahn kin kousoan ie, e pahn pwurehng miehla wasahn kamwenge sihpw, wasa me silepen sihpw kan kak kahrelahng ie nair pelin sihpw. \v 13 Nan kisin kahnimw kan me mi nan sahpw nahnahn kan, ni tepin dohl kan, oh palieir en Suda, nan sapwen Pensamin, nan kousapw akan me kapilpene Serusalem, oh nan kisin kahnimw kan en Suda, silepen sihpw kan pahn pwurehng wadewadek uwen tohtohn nair sihpw kan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 14 KAUN-O ketin mahsanih, “Ahnsou ehu kohkohdo me I pahn kapwaiada inou me I wiahiongehr mehn Israel oh Suda.\x - \xo 33:14 \xo*\xt Ser. 23.5-6.\xt*\x* \v 15 Ni ahnsowo I pahn pilada nanmwarki men me pahn kohsang ni kadaudok en Depit. Nanmwarkio pahn wia dahme pwung oh pahrek wasa koaros nan sahpwo. \v 16 Mehn Suda oh Serusalem pahn komourla oh ahnekihla onepek mwahu. Kahnimwo pahn adanekihla ‘KAUN-O, At Sounkomour.’ \v 17 Ngehi, KAUN-O, me inoukihda me kadaudok en Depit pahn wiewia nanmwarkien Israel kohkohlahte,\x - \xo 33:17 \xo*\xt 2 Sam. 7.12-16; 1 Nan. 2.4; 1 Kron. 17.11-14.\xt*\x* \v 18 oh kadaudok en Lipai pahn wiewia samworo kohkohlahte, re pahn papah ie oh kin patohwanda meirong isihs kan, meirong en wahnsahpw, oh meirong teikan.”\x - \xo 33:18 \xo*\xt Nemp. 3.5-10.\xt*\x* \p \v 19 KAUN-O mahsanihong ie, \v 20 “I wiadahr inou ehu ong rahn oh pwohng, pwe ira en kin leledo ni ara ahnsou; oh inowo sohte kak ohla. \v 21 Ih pil duwen ei wiahda inou ehu ong ei ladu Depit, me kadaudoke pahn wiewia nanmwarki kohkohlahte, oh I pil wiadahr ehu inou ong samworo kan sang ni kadaudok en Lipai, me re pahn papah ie kohkohlahte; oh inou pwuko sohte kak ohla. \v 22 I pahn kahngederehla kadaudok en ei ladu Depit oh samworo kan sang ni kadaudok en Lipai, pwe re en tohtohla oh sohte kak wadawad duwehte usu kan en pahnlahng de pihk en ni oaroahr kan me soh kak wadawad.” \p \v 23 KAUN-O ahpw mahsanihong ie, \v 24 “Ke tehk duwen aramas akan ar ndinda me I keselahr Israel oh Suda, peneinei riauo me I pilada? Eri, re kin mwamwahlikin irail nei aramas akan oh solahr wiahkin irail wehi ehu. \v 25 Ahpw ngehi, KAUN-O, wiadahr inou ehu ong rahn oh pwohng, oh I wiadahr kosonned kei me katakatanga sampah oh pahnlahng. \v 26 Eri, nin duwen ei wiadahr met ni mehlel, ih duwen ei pahn dadaur ei inou ong kadaudok en Seikop oh ong ei ladu Depit. I pahn pilada emen kadaudok en Depit pwehn kaunda kadaudok en Eipraam, Aisek, oh Seikop. I pahn kupwurkalahngan ong nei aramas akan oh pwurehng kapaiairailda.” \c 34 \s1 Pakair ehu ong Sedekaia \p \v 1 KAUN-O pwurehng mahseniong ie ni ahnsou me nanmwarkien Papilonia, Nepukadnesar, oh sapwellime karis, iangahki karis en wehi teikan koaros, oh wasa koaros me mihmi pahn eh manaman, wie mahmahweniong Serusalem oh kisin kahnimw kan me mi limwah.\x - \xo 34:1 \xo*\xt 2 Nan. 25.1-11; 2 Kron. 36.17-21.\xt*\x* \v 2 KAUN-O, Koht en Israel, mahsanihong ie I en patohla oh patohwanohng Sedekaia, nanmwarkien Suda, “Ngehi, KAUN-O, pahn pangala kahnimw wet ong nanmwarkien Papilonia, e ahpw pahn isikala. \v 3 Komwi sohte pahn pitla; komw pahn lohdi oh pengpengla reh. Kumwa pahn salpene oh mahsenpene; mwuhr, komw ahpw pahn ketilahng Papilonia. \v 4 Sedekaia, rong dahme I pahn mahsanih duwen kowe. Ke sohte pahn mehla nan mahwen. \v 5 Ke pahn mehla ni popohl, oh nin duwen aramas akan ar kin isik warpwohmwahu ni seridien omw pahpa kahlap ako, me wiahier nanmwarki mwohmw, ih pil duwen aramas ar pahn isik warpwohmwahu ong uhk. Re pahn mwahieikin uhk oh ndinda, ‘At nanmwarki sipallahr!’ Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 6 Ngehi eri patohwanohng Nanmwarki Sedekaia pakair wet nan Serusalem \v 7 nindokon karis en Papilonia ar wie mahmahweniong kahnimwo. Kariso pil mahweniong Lakis oh Aska, kahnimw kehl kehlail riau me luhwehdi nan Suda. \s1 Inoun Apwalih Lidu kan Sohte Pweida \p \v 8 Nanmwarki Sedekaia oh mehn Serusalem kan wiahda inou ehu en kasaledekihala \v 9 neirail lidu mehn Ipru kan, ohl oh lih, pwe emen en dehr kaliduwih emen ienge mehn Israel. \v 10 Aramas koaros oh ar kaun akan ahpw pwungkihda re en kasaledekihala neirail lidu kan oh sohla pwurehng kaliduwihirail. Irail eri kasaledikihirailla, \v 11 ahpw mwuri, re pil wekidala ar lamalam, kapwureiraildo oh idingohng irail en pwurehng wie liduhla. \p \v 12 Eri, KAUN-O, \v 13 Koht en Israel, ahpw mahsanihong ie I en patohwanohng aramas ako: “I wiadahr inou ehu ong amwail pahpa kahlap ako ni ei kapitirailla sang Isip oh kasaledekihirailla sang nan mouren lidu. I mahsanihong irail me \v 14 erein sounpar isuh koaros re pahn kasaledekihala mehn Ipru lidu men me wie doadoahkohngirailehr erein sounpar weneu. Ahpw amwail pahpa kahlap ako sohte men tehk de rong dahme I mahsanih. \x - \xo 34:14 \xo*\xt Eks. 21.2; Deud. 15.12.\xt*\x* \v 15 Rahn ekei douer pohn amwail wekidala amwail lamalam oh wiadahr dahme pahn kaparanda kupwurei. Kumwail koaros pwungkidahr kumwail en kasaledekihala iengamwail mehn Israel kan, oh kumwail wiadahr inou wet mwohn silangi nan Tehnpas Sarawio, wasa me kumwail kin wia ie amwail kaudok ong ie. \v 16 Kumwail ahpw pwurehng wekidala amwail lamalam oh kauwehla wahupei. Kumwail koaros kapwurehdo lidu kan me kumwail kasaledekihalahr sang ni pein ar ineng en saledekla, kumwail ahpw pwurehng idingohng irail nan mour en lidu. \v 17 Eri met, ngehi, KAUN-O, mahsanih me kumwail sohte peikiong ie; kumwail sohte mweidohng iengamwail mehn Israel kan en saledekla. Eri mwahu, I pahn ketikihong kumwail saledek: saledek en mehkihla mahwen, soumwahu, oh lehk lapalap. I pahn kupwurehda pwe wehi koaros nan sampah en masakada dahme I pahn wiahiong kumwail. \v 18-19 Lapalap akan en Suda oh Serusalem, iangahki lapalap akan en nan tehnpaso, samworo kan, oh kaun akan koaros, wiadahr inou ehu ong ie ni ar alu nanpwungen pelien kou riau me re pwalangpesengehr wiahla riau. Ahpw re kauwehla inowo oh sohte dadaur kosonnedpe kan. Eri, I pahn wiahiong aramas pwukat dahme re wiahiong kouo. \v 20 I pahn pangiraillahng rehn ar imwintihti kan, me men kemeirailla, oh menpihr kan oh mahn lawalo kan pahn kangala paliwararail kan. \v 21 I pahn pil pangala Sedekaia, nanmwarkien Suda, oh sapwellime lapalap akan ong irail kan me men kemeirailla. I pahn pangiraillahng rehn karis en Papilonia, me tokedihsangehr ar mahweniong kumwail. \v 22 I pahn ketikihda ei koasoandi, irail ahpw pahn pwurodohng nan kahnimw wet. Re pahn mahweniong, kalowehdi, oh isikala. I pahn kupwurehda kahnimw kan en Suda en duwehla sapwtehn me sohte emen kin kousoan ie.” \c 35 \s1 Seremaia oh mehn Rekap kan \p \v 1 Ni ahnsou me Sehoiakim nein Sosaia wiahla nanmwarkien Suda, KAUN-O ahpw mahsanihong ie,\x - \xo 35:1 \xo*\xt 2 Nan. 23.36—24.6; 2 Kron. 36.5-7.\xt*\x* \v 2 “Kohwei rehn kisehn peneinei en Rekap kan oh koasoiong irail. Mwuhr ke ahpw kahreiraildohng nan ehu perehn Tehnpas Sarawio oh kihong irail en nim ekis wain.” \v 3 Ngehi eri ale kisehn peneinei en Rekap koaros—Saasanaia (nein emen ohl tohrohr me pil adaneki Seremaia, nein Apasinaia) iangahki rie pwutak koaros oh nah pwutak koaros— \v 4 oh walahng irail nan Tehnpas Sarawio. I ahpw kahreiraillahng nan perehn tohnsukuhl kan en soukohp Ahnan nein Ikdalaia. Pere wet mihte pohnangin en Maaseaia, nein Sallum, eh pere, lapalap emen en Tehnpas Sarawio, oh e pil mihte limwahn en lapalap teikan ar pere kan. \v 5 Ngehi eri koasoanehdi kep kei oh dahl ekei me diren wain mwohn mehn Rekap ko, oh patohwanohng irail, “Kumwail ketiki ekis wain.” \p \v 6 Ahpw re sapeng, patohwan, “Se sohte kin nim wain. At pahpa kahlap Sonadap nein Rekap patohwanohng kiht me kiht oh kadaudokat akan sohte pahn nim wain. \v 7 E pil patohwanohng kiht se en dehr kauwada ihmw de wie mwetuwel nan sahpwet, de pil padokedi mwetin wain de pil pwainda. E koasoanediong kiht se en kin kousoante nan impwal ahnsou koaros, pwe se en kak mihmihte nan sahpwet wasa se pahn momour ie rasehng mehn liki kei. \v 8 Eri, se kapwaiada kaweid koaros me Sonadap patohwanohng kiht. Pein kiht sohte kin nim wain, iangahki at pwoud kan, nait pwutak oh serepein kan. \v 9-10 Se sohte kin kauwada ihmwat—se kin kousoan nan impwal— oh sohte aht mwetin wain, mwetuwel, de pil wahnsahpw. Se kapwaiada ni unsek mehkoaros me at pahpa kahlap Sonadap koasoanediong kiht. \v 11 Ahpw ni ahnsou me Nanmwarki Nepukadnesar mahweniong sahpwo, se ahpw lemehda se en patodohng Serusalem pwe se en tangasang karis kan en Papilonia oh Siria. Ihme se koukousoanki nan Serusalem.” \p \v 12-13 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, eri mahsanihong ie I en patohla oh patohwanohng mehn Suda oh Serusalem, “Ngehi, KAUN-O, me keinemwe dahme kumwail sohte men rongkin ie oh kapwaiada ei kaweid. \v 14 Kadaudok en Sonadap kan kin kapwaiada eh koasoandi me dene re en dehr nin wain, oh leledohng rahnwet saikinte emen rehrail me nim wain. Ahpw ngehi I sohte kin tokedihsang padapadahkih kumwail, ahpw kumwail sohte kin peikiong ie. \v 15 I sohte kin tokedihsang kadakadarewei rehmwail ei ladu soukohp kan, oh re kin patohwanohng kumwail en tokedihsang amwail wiewia suwed kan oh wia dahme pwung. Re kehkehlingkihong kumwail en dehr pwongih oh papah koht teikan, pwe kumwail en usehlahte koukousoan nan sahpwo me I ketikihongehr kumwail oh amwail pahpa kahlap ako. Ahpw kumwail sohte men kapwaiada de rong ie. \v 16 Kadaudok en Sonadap kan kapwaiada koasoandi me ar pahpa kahlapo patohwanohng irail, ahpw kumwail sohte men peikiong ie. \v 17 Eri met, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, pahn ketikidohng pohn mehn Suda oh Serusalem kalokolok koaros me I inoukidahr. I pahn wia met pwehki amwail sohte men rong ei mahsen ong kumwail, oh kumwail sohte kin sapeng ni ei kin malipei kumwail.” \p \v 18 Ngehi eri patohwanohng mehn Rekap ko me KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih, “Kumwail kapwaiada koasoandi me amwail pahpa kahlap Sonadap patohwanohng kumwail; kumwail idawehn eh kaweid koaros, oh kumwail kapwaiadahr mehkoaros me e koasoanedier. \v 19 Eri, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin inoukihda me Sonadap nein Rekap pahn kin mie kadaudoke pwutak ahnsou koaros pwe en kin papah ie.” \c 36 \s1 Paruk Wadek Pwuhko nan Tehnpas Sarawio \p \v 1 Ni kapahieun sounpar me Sehoiakim, nein Sosaia, wiewiahki nanmwarkien Suda, KAUN-O ahpw ketin mahsanihong ie,\x - \xo 36:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.1; 2 Kron. 36.5-7; Dan. 1.1-2.\xt*\x* \v 2 “Ale ehu pelien doaropwe, ke ahpw ntingihedi loale mehkoaros me I mahsanihonguhkehr duwen Israel oh Suda, oh pil duwen wehi teikan koaros. Ntingihedi mehkoaros me I mahsanihong uhk sang ni tepin ei mahsen ko, ni mwehin Nanmwarki Sosaia kohdo lel rahnwet. \v 3 Mweinele ma mehn Suda pahn rong duwen kalokolok kan koaros me I kupwukupwurehiong irail, re pahn wekilahsang ar tiahk suwed kan. I ahpw pahn mahkikihong irail ar suwed oh diparail kan.” \p \v 4 Ngehi eri ekerodo Paruk, nein Neraia, oh ndaiong mehkoaros me KAUN-O mahsanihong ie. Paruk eri ntingihedi mehkoaros nan pelien doaropwe. \v 5 I ahpw pil kihong Paruk kehkehlik wet, nda, “E solahr mweimweiong ie I en pwarowei nan Tehnpas Sarawio. \v 6 Eri, I mwahuki ke en kohwei wasao ni rahnen kaisihsol mwurin met, oh wadekohng aramas akan doaropwe wet, pwe re en rong mehkoaros me KAUN-O mahsanihong ie me I padahkihonguhkehr. Ke pahn wadekohng aramas koaros, pil iangahki mehn Suda kan me kohdo sang nan ar kahnimw kan. Ke pahn wia met wasa me aramas koaros kak rong uhk. \v 7 Mweinele re pahn kapakapohng KAUN-O oh mweisang ar tiahk suwed kan, pwehki KAUN-O ketin kamasangki aramas pwukat sapwellime engieng mwuledek.” \v 8 Paruk eri wadekada mahsen en KAUN-O nan Tehnpas Sarawio nin duwen ei kehkehlingkihong. \p \v 9 Ni kaduwaun sounpwong en kalimaun pahr ni ahnsou me Sehoiakim, wiewiahki nanmwarkien Suda, aramas ako ahpw kaisihsol pwe re en ale kupwurkalahngan sang rehn KAUN-O. Mehn Serusalem koaros, oh pil koaros me kohdo sang nan kahnimw en Suda kan, me wia kaisihsol wet. \v 10 Eri, nindokon aramas koaros ar rongorong, Paruk eh wadewadek sang nan pwuhko mehkoaros me I padahkihong. E wiahda met nan Tehnpas Sarawio, sang nan en Kemaraia, nein Sapan eh pere, iei Kemaraia me wia sapwellimen nanmwarki sounnting. E pereo mihte nan kelen powe, limwahn wasahn pedolong en Ewen Kehl Kapw en Tehnpas Sarawio. \s1 Pwuhko Wadawadohng Lapalap ako \p \v 11 Eri, Maikaia, nein Kemaraia, me pahpa kahlapki Sapan, ahpw iang rongorong Paruk ni eh wadewadek mahsen en KAUN-O sang nan doaropweo. \v 12 Ih eri patohla ni tehnpesen nanmwarkio, nan perehn sounntingo, wasa me lapalap ako koaros pokopokon ie. Eri, Elisama, sounntingo, Delaia, nein Semaia, Elnadan, nein Akpor, Kemaraia, nein Sapan, Sedekaia, nein Ananaia, oh pil lapalap teikan koaros iang ket wasao. \v 13 Maikaia eri patohwanohng irail mehkoaros me e rongasang Paruk eh wadekohng aramas ako. \v 14 Lapalap ako eri kadarala Seudi (nein Nedanaia, Nedanaia me nein Selemaia, Selemaia me nein Kusi) pwe en ndaiong Paruk en wadohng irail doaropwe me e wadekohng aramas ako. Paruk eri patohwanohng irail doaropweo. \v 15 Irail eri mahsanihong, “Komw ketidiong wasaht, oh wadekohng kiht doaropwehn.” Paruk eri wadekohng irail. \v 16 Mwurin eh wadekohng irail mehkoaros, re salohda oh kilikilengpene, re ahpw mahsanihong Paruk, “Kitail uhdahn pahn patohwan kairehki nanmwarkio mahsen pwukat.” \v 17 Re ahpw keinemwe rehn Paruk, “Ia duwen omwi ketin ntingihedi soahng pwukat koaros? Seremaia me usehiong komwi? Komw padahkihong kiht.” \p \v 18 Paruk eri sapeng irail, patohwan, “Seremaia me patohwanda mahsen koaros, I ahpw ntingihekihdi ingk nan doaropwe wet.” \p \v 19 A irail mahsanihong, “Eri, kohwei oh kumwa rukula. Kaleke emen ese wasa me kumwa pahn rukula ie.” \s1 Nanmwarki ketin Isikala Doaropweo \p \v 20 Lapalap ako eri ketikihdi doaropweo nan en Elisama pereo, sounnting en nanmwarkio. Irail eri patolahng wasa me nanmwarkio ketiket ie, oh kairehki mehkoaros me wiawiher. \v 21 Nanmwarkio eri ketin kadarala Seudi pwe en patohwando reh doaropweo. Seudi eri patohwando doaropweo sang nan en Elisama pereo oh wadekohng nanmwarkio oh lapalap ako koaros me patopato wasao kapilpene nanmwarkio. \v 22 Ahnsowo ahnsoun kapou, oh nanmwarkio ketiket limwahn kisiniei kis nan tehnpese ni ahnsoun kopou. \v 23 Eri, ni ahnsou me Seudi kaerala eh wadek pali kesiluh de kapahieun doaropweo, nanmwarkio ahpw ketin pelehkipeseng doaropweo kisin naip kis oh keselahng nan kisinieio. E wiewia mwo lao pelien doaropweo pwon isihsla. \v 24 Eri, nanmwarkio oh lapalap ako me iang karokaronge mepwukat koaros, re sohte mwahn masakada mehkot de kasalehda mwomwen ar pahtoula. \v 25 Elnadan, Delaia, oh Kemaraia peki reh en dehr ketin isikala doaropweo, a nanmwarkio sohte mwahn tehk arail pekipeko. \v 26 Ih eri mahsanihong sapwellime pwutak, Serameel, iangahki Seraia, nein Asriel, oh Selemaia, nein Apdeel, irail en salihiehdi, iangahki Paruk, nei sounntingo. Ahpw KAUN-O ketin karirihkitala. \s1 Seremaia Pwurehng Ntingihada Ehu Doaropwe \p \v 27 Mwurin Nanmwarki Sehoiakim eh ketin isikala doaropwe me I patohwanohng Paruk en ntingihada, KAUN-O ahpw ketin mahsanihong ie \v 28 I en ale ehu doaropwe tohrohr oh ntingihedi loale mehkoaros me ntingdier nan doaropwe me Nanmwarki Sehoiakim isikalahro. \v 29 KAUN-O mahsanihong ie I en patohwanohng nanmwarkio, “Komwi ketin isikalahr doaropweo, oh ketin keinemwe rehn Seremaia kahrepen eh ntingihedi me nanmwarkien Papilonia pahn ketido oh kauwehla sahpw wet oh pil kemehla towe kan oh mahn akan. \v 30 Eri, ngehi, KAUN-O mahsanihong uhk, Nanmwarki Sehoiakim, me sohte kisehn kadaudokamwail men pahn kaunda wehin Depit. Kahlepomw pahn lekdeklahng wasa me e pahn mihmihte pahn karakar en ketipin ni rahn oh nan lemwulemwur en nipwong. \v 31 I pahn kalokeiuk oh kadaudokomw kan, iangahki noumw lapalap akan, pwehki dihp me kumwail koaros wiadahr. Kowe oh mehn Serusalem kan sohte men rong ei peneu kan, iei me I pahn kalokehkin kumwail kalokolok ehu me I koasoanediongkumwailehr.” \p \v 32 Ngehi eri ale ehu doaropwe tohrohr oh kihong Paruk, nei sounntingo. Paruk eri ntingihedi loale mehkoaros me I patohwanohng. E ntingihedi mehkoaros me mi nan doaropwe me Nanmwarki Sehoiakim isikalahro oh I pil kapatahiong ekei mahsen loale. \c 37 \s1 En Sedekaia Pekipek rehn Seremaia \p \v 1 Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, ketin kasapwilada Sedekaia, nein Sosaia, pwe en wiahla nanmwarkien Suda, wiliandi Sekonaia, nein Sehoiakim.\x - \xo 37:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.17; 2 Kron. 36.10.\xt*\x* \v 2 Ahpw Sedekaia, oh sapwellime lapalap ako, oh pil aramas akan, re sohte men rong mahsen me KAUN-O ketikihong ie pwe I en padahkihong irail. \p \v 3 Nanmwarki Sedekaia eri poaronehdo Seukal, nein Selemaia, oh samworo Sepanaia, nein Maaseaia pwe ira en peki rehi I en kapakapki atail wehi ong KAUN-O, atail Koht. \v 4 I saikinte selidi ni ahnsowo, I sansaledek kohkohseli nanpwungen aramas akan. \v 5 Eri, ni ahnsowo sapwellimen Parao karis kan mweselsang Isip. A ni mehn Papilonia kan me mahmahweniong Serusalem rongada rohng wet, re ahpw pweieklahsang kahnimwo. \p \v 6 KAUN-O, Koht en Israel, eri mahsanihong ie \v 7 I en patohwanohng Sedekaia, “Sapwellimen Parao karis kan kokohdohn sewesei komwi, ahpw re pahn pwuralahng Isip. \v 8 Eri, mehn Papilonia kan ahpw pahn pwurodo, pwe re en mahweniong kahnimw wet, oh kalowehdi, oh isikada. \v 9 Eri, iet ngehi, KAUN-O, me padahkihong kumwail, kumwail dehr pitih pein kumwail nan amwail lamalam me dene mehn Papilonia kan sohte pahn pwurodo, pwe re uhdahn pahn pwurodo. \v 10 Mehnda ma kumwail pahn kak kalowehdi karis unsek en mehn Papilonia kan, oh ihte me soahn kan me luwehdi, me wonohn nan ar impwal kan, ohl pwuko pahn kakete uhda oh isikala kahnimw wet.” \s1 Re Koledi Seremaia oh Salihedi nan Imweteng \p \v 11 Eri, karis en sounpeien Papilonia ahpw pweieklahsang Serusalem ni ar esehda me karis en Parao kerendohngehr kahnimwo. \v 12 Ngehi eri mweselsang Serusalem, mwesellahng sapwen Pensamin pwe I en ale pweisei ni nehnepeseng en sohso ehu nan ei peneinei. \v 13 Eri, ni ei lel ni Ewen Kelen Pensamin, I ahpw tuhwong kaunen sounpei men me sinsile wasao, ede Irisa, nein Selemaia, me pahpa kahlapki Ananaia. Kaunen sounpeio eri kapweiekiehdi oh ndaiong ie, “Ke kohkolahng sewese mehn Papilonia kan!” \p \v 14 I ahpw sapeng, nda, “Soh, kaidehn! I sohte kokohlahng sewese irail.” Ahpw Irisa sohte men rong; e ahpw salihiehdi oh kahreielahng rehn lapalap ako. \v 15 Lapalap ako eri engiengda, oh mweidala pwe I en wowoki oh re ahpw keseiehlong nan imweteng nan imwen Sonadan, sounnting en nanmwarkio. (Re wiahkihla imweo imweteng ehu.) \v 16 Irail eri kihielong nan pere ehu pahn ihmwo, oh I mihmihki wasao ahnsou reirei. \p \v 17 Nanmwarki Sedekaia eri poaronlahng ie I en patolahng reh ni tehnpeseo, e ahpw keinemwe rehi ni rir, mahsanih, “Mie mahsen pwoat sang rehn KAUN-O?” \p I ahpw sapeng patohwan, “Ei maing, mie.” I ahpw pil usehla patohwan, “A komwi, komw pahn pengipenglahng rehn nanmwarkien Papilonia.” \v 18 I ahpw pil kalelapak reh, patohwan, “Soangen sapwung da me I wiahiong komwi, de ong sapwellimomwi lapalap akan, de ong aramas akan, me kahrehda kumwail ketikinielong nan imweteng? \v 19 Dahme wiawihong sapwellimomwi soukohp ako me kohpadahng komwi me nanmwarkien Papilonia sohte pahn mahweniong komwi de wehiet? \v 20 I patohwan peki pahn kupwuromwi, maing, komwi en karonge ie oh kupwure ei pekipek. Komw kupwurkalahngan oh dehr ketin kapwureielahng nan imweteng ni imwen Sonadan, sapwellimomwi sounntingo. Pwe ma I pahn patohwan pwurala wasao, I uhdahn pahn mehla.” \p \v 21 Nanmwarki Sedekaia eri mahsanih pwe I en ritidiong nan kelen tehnpaso. Ngehi eri kin mihmi wasao, oh kin tungutoangoale lopwen en pilawa ehu rahn koaros sang ni imwen wie pilawa kan lao sohla pilawa nan kahnimwo. \c 38 \s1 Seremaia nan Pwoahr Loal ehu \p \v 1 Sepataia, nein Mattan, Kedalaia, nein Pasuhr, Seukal, nein Selemaia, oh Pasuhr, nein Malkaia, irail ahpw rongada dahme I kin padahkihong aramas akan. I kin padahkihong irail \v 2 dahme KAUN-O ketin mahsaniher: “Mehmen me pahn mihmihte nan kahnimw wet pahn mehla nan mahwen, de pahn mehkihla lehk lapalap de soumwahu. Ahpw mehmen me pahn tangala rehn mehn Papilonia kan sohte pahn mehla; e ahpw pahn pitla oh sohte pahn kamakamala.” \v 3 I pil padahkihong irail me KAUN-O pil ketin mahsanih, “I pahn kihong kahnimw wet karis en Papilonia, oh re pahn kalowehdi.” \p \v 4 Lapalap ako eri patohwanohng nanmwarkio, “Ohl menet konehng en kamakamala. Pwehki soangen mahsen pwukat, e kahrehiong sounpeien kahnimw wet ar nan kapehd tikitiklahr, oh e pil wiewiahiong aramas koaros me luwehdi nan kahnimw wet soahngohte. Ohl menet sohte nsenohki kamwahupen aramas akan, pwe kauparailte me e inengieng.” \p \v 5 Nanmwarki Sedekaia eri mahsanih, “Eri, me mwahu! Kumwail wiahiong nsenamwail; I sohte kak iredihsang kumwail.” \v 6 Irail eri koliehdi oh apihiehdi nan en sapwellime pwutak, Malkaia pwoahr ehu, me mi nan kelen tehnpaso. Sohte pihl nan pwoahro, ihte pwelmatak, ngehi eri suhrla loale. \p \v 7 A Epedmelek, mehn Sudan men, me lekwusol, e kin doadoahk nan tehnpesen nanmwarkio, ahpw rongada duwen ar keseiehdi nan pwoahro. Ni ahnsowo, nanmwarkio ketiket ni Ewen Kelen Pensamin, wiewia kopwung. \v 8 Epedmelek eri patohla wasao oh patohwanohng nanmwarkio, \v 9 “Maing, Wasa Lapalap, me sapwung dahme aramas pwukat wiadahr. Re kesediong Seremaia nan pwoahro, wasa e pahn duhpekla ie oh mehla. Pwe solahr kisin tungoal nan kahnimw wet.” \v 10 Nanmwarkio eri mahsanihong Epedmelek en kahrehda ohl silimen me mi wasao oh re en kohla apihiedahsang nan pwoahro, pwe I en dehr mehla. \v 11 Epedmelek oh ohl ako ahpw patohla wasahn nahk dipwisou en tehnpaso oh ale pelien likou mering kei me e kihong ni sahl oh kadardilahng rehi nan pwoahro. \v 12 Ih eri ndaiong ie I en kihong likou mering ko pahn pehi kat, pwe sahlo dehr kauweiehla. Ngehi eri kapwaiada, \v 13 oh irail ahpw apihiehda sang nan pwoahro. Mwurin met, I ahpw mihmihte nan kehlo. \s1 Sedekaia Peki Kaweid rehn Seremaia \p \v 14 Nanmwarki ahpw malipeiehdo ni kesiluhn wenihmwen Tehnpas Sarawio. E ahpw mahsanihong ie, “I pahn wiahiong komwi peidek ehu, oh I sohte men komwi en ekihsang ie mehkot.” \p \v 15 Ngehi eri sapeng, patohwan, “Ma I pahn pato mehlel ong komwi, a komw pahn ketin kemeiehla; a ma I pahn kaweid komwi, komw sohte pahn ketin kupwurohki.” \p \v 16 Nanmwarki Sedekaia eri ketin inoukihong ie ni rir, mahsanih, “Ni mwaren Koht ieias, me ketikidohng kitail mour, I sohte pahn kemeiukala, I sohte pil pahn panguhkala rehn aramas me men kemeiukala.” \p \v 17 Ngehi eri patohwanohng Sedekaia me KAUN-O, Wasa Lapalahpie, Koht en Israel, ketin mahsanih, “Ma komw pahn peki mahk rehn lapalap akan en nanmwarkien Papilonia, komw pahn kapitala omwi mour, oh kahnimw wet sohte pahn lulda. Komwi oh omwi peneinei pahn momourte. \v 18 A ma komw sohte pahn peki mahk, eri, kahnimw wet pahn kohieng mehn Papilonia kan, me pahn isikala, oh komw sohte pahn pitsang irail.” \p \v 19 A Nanmwarki Sedekaia ketin sapeng, mahsanih, “I masak mehlel mehn Suhs ako me tangasang kitail oh mihla rehn mehn Papilonia kan. I perki I de pengpenglahng rehrail, re ahpw pahn kaloke ie kowahlap.” \p \v 20 I ahpw patohwan, “Komw sohte pahn pengpengla rehrail. I patohwan peki rehmwi, maing, komwi en ketin kapwaiada mahsen en KAUN-O duwen me I patopatohwanohng komwi; mehkoaros ahpw pahn pweida mwahu rehmwi, oh omwi mour pahn poadoandoarla. \v 21 Pwe KAUN-O me ketin kasalehiongieier nan kaudiahl ehu dahme pahn pweida ma komw sohte pahn peki mahk. \v 22 A iet! Lih koaros me luwehdi nan tehnpesen nanmwarkien Suda, re pakapakahr kolahng rehn lapalap en nanmwarkien Papilonia kan. Komw karonge dahme re ndinda kohla: \q1 ‘Kompoakepahn nanmwarkio kan pitihdier, \q2 re kaweidsuwedihalahr. \q1 A met, ni aluweluwe kan eh suhrlahr nan pwelmatak, \q2 re ahpw uhdahte tangasang.’” \p \v 23 I ahpw pil patohwanohng, “Noumwail lih akan oh seri kan koaros pahn pakahrlahng rehn mehn Papilonia kan, oh komwi sohte pahn kak pitla. Komwi pahn selidi oh pakahrlahng rehn nanmwarkien Papilonia oh kahnimw wet pahn lulda, wiahla pehs.” \p \v 24 Sedekaia ahpw sapeng, mahsanih, “Ke dehpa mweseiseikihong emen ata koasoi, pwe iei me ke pahn pitkihsang mehla. \v 25 Ma lapalap akan pahn esehda ata koasoi, re uhdahn pahn idek rehmw audepen koasoi wet. Re pahn inoukihong uhk me re sohte pahn kemeiukala, ma ke pahn kasalehda mehkoaros. \v 26 Ke pahn ndaiong irail me ke ale pekipek rehi I en dehr kadaruhkalahng nan imwetengo pwe ke pahn mehla ie.” \v 27 Eri, lapalap koaros ahpw pwarodo rehi. Re idek rehi mehkoaros, a I sapengkin irail duwehte me nanmwarki mahsanihong ie I en sapengki. Eri, re ahpw sohte kak wia mehkot, pwehki sohte emen rehrail rongada at koasoi ko. \v 28 Ngehi eri mihmihte nan kehlo lao lel rahn me Serusalem lohdi.\x - \xo 38:28 \xo*\xt Esek. 33.21.\xt*\x* \c 39 \s1 Ohlahn Serusalm \p \v 1 Ni kaeisek en sounpwong en kaduwaun sounpar en mwehin Sedekaia, nanmwarkien Suda, Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, ahpw ketido iangahki sapwellime karis koaros oh mahweniong Serusalem. \v 2 Ni kaduwaun rahn en kapahieun sounpwong en kaeisek ehun sounpar en mwehin Sedekaia, kelen kahnimwo ahpw rengkidi. \p \v 3 (Ahnsou me Serusalem lohdier, sapwellimen nanmwarkien Papilonia lapalap koaros ahpw ketido oh ketidiong ni ewen kehl me adaneki Ewen Kelen Nanwerenge, eri, iet irail kan: Nerkal Sareser, Samkar Nepo, Sarsekim, oh pil emen me pil adaneki Nerkal Sareser.) \p \v 4 Ni ahnsou me Nanmwarki Sedekaia oh sapwellime sounpei ko mahsanihadahr dahme wiewiawi, re ahpw song en tangasang nan kahnimwo nipwong. Re ahpw tang nan ahl en mwetuwel en nanmwarki, kolahng ni ewen kehl me kadokepene kehl riauo, oh tangalahng ni Wahun Sordan. \v 5 Ahpw karis en Papilonia ko pwakihirailla oh koledi Sedekaia nan patapat me mi limwahn Seriko. Irail eri walahng rehn Nanmwarki Nepukadnesar, me ketiket nan kahnimw en Ripla nan sapwen Amad, oh Nepukadnesar ahpw koasoanehdi dahme pahn wiawi. \v 6 E ahpw kemehla sapwellimen Sedekaia pwutak ko nan Ripla mwohn silangin Sedekaia, oh e pil kemehla lapalap ako en Suda. \v 7 Mwurin mwo, e ahpw koasoanehdi pwe pwoaren silangin Sedekaia en kepitipitsang oh kohieng nan selipe pwe en wisiklahng Papilonia. \v 8 Ni ahnsowo mehn Papilonia kan isihsikala tehnpaso oh imwen aramas akan oh karangkehdi kehl kan en Serusalem. \v 9 Mwuhr, Nepusaradan, kaunen sounpei ko, ahpw selihedi aramas me luhwehdi kan nan kahnimwo oh walahng Papilonia, iangahki irail kan me repen mourla reh. \v 10 E ahpw pwilikihdi nan Suda me keieu semwehmwe kan, me sohte sapwarail, oh kihong irail arail mwetin wain oh mwetuwel kei. \s1 Seremaia Lapwada sang nan Imweteng \p \v 11 Nanmwarki Nepukadnesar ahpw mahsanihong Nepusaradan, kaunen sounpei ko, en wiahda koasoandi wet: \v 12 “Kohwei rapahki Seremaia oh apwalih mwahu. Kaleke ke wiahiong mehkot suwed, ahpw kapwaiada dahme e inengieng.” \v 13 Eri, Nepusaradan, iangahki lapalap akan me iei, Nepusaspan oh Nerkal Sareser, oh pil sapwellimen nanmwarkien Papilonia lapalap teikan, \v 14 ahpw weiehsang nan kelen tehnpaso. Irail eri kihong Kedalaia en apwalih ie. Kedalaia nein Ahikam, oh Ahikam nein Sapan. E pahn tehk pwe I en onepek mwahu lao I lellahng ni imweio. Ngehi eri saledekla mihmi rehn aramas akan. \s1 Koapworopwor ong Epedmelek \p \v 15 Nindokon ei wie sensel nan kelen tehnpaso, KAUN-O ahpw mahsanihong ie \v 16 I en patohwanohng Epedmelek mehn Sudan men, me KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, ketin mahsanih, “Nin duwen me I mahsaniher me I pahn wia, I pahn ketikihdo pohn kahnimwet paisuwed, ahpw kaidehn paiamwahu. Oh ni mepwukat eh pahn pweida, ke pahn iang mi wasao pwe ke en udiahl. \v 17 Ahpw ngehi, KAUN-O, pahn sinsileiuk, oh ke sohte pahn pengpenglahng rehn aramas akan me ke kin masak. \v 18 I pahn sinsileiuk pwe ke en onepek mwahu, oh ke sohte pahn kamakamala. Ke pahn pitla oh mourla pwehki omw koapworopworkin ie. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 40 \s1 Seremaia Kousoanla rehn Kedalaia \p \v 1 KAUN-O pil pwurehng mahseniong ie mwurin Nepusaradan, kaunen sounpei ko, eh kasaledekihiehla nan Rama. I mi nan selipei ni ei wisiklahng wasao, iangahki aramas koaros sang Serusalem oh Suda me selidi oh wisiklahng Papilonia. \p \v 2 Kaunen sounpeio ahpw ale ie oh patohwanohng ie, “KAUN-O, omwi Koht, ketin kohpadahr soangen paisuwed pwukat, \v 3 eri, met e ketin kapwaiadahr dahme e mahsanih me e pahn ketin wia. Mepwukat koaros wiawiher pwehki noumwail aramas akan ar dipadahr ong KAUN-O oh sohte men peikiong. \v 4 Met I pahn kihsang selmete kan ni pehmwen oh kasaledekihkomwihla. Ma komw men iang ie patohla Papilonia, eri, kupwuromwi, oh I pahn apwalih komwi. Ahpw ma komw sohte men iang patohla wasao, pil kupwuromwi. Komwi kak patopato wasa koaros nan sahpwet me komwi inengieng.” \p \v 5 Ni ei sohte sapeng ih, Nepusaradan ahpw patohwanohng ie, “Pwurowei rehn Kedalaia, nein Ahikam, me nein Sapan, me nanmwarkien Papilonia kasapwilada en wia kepinahn kahnimw kan en Suda. Komwi kak patopato reh oh rehn aramas akan, de komwi kak patohla wasa me komwi medemedewe me komwi pahn patohla ie.” Ih eri patohwanohng ie kisakis ehu oh kisin tungoal ekei pwe I en patohwanda, oh mweidala pwe I en patopatohla. \v 6 Ngehi eri patohla oh mihmi rehn Kedalaia nan Mispa oh kin saledek mihmiseli rehn aramas akan me luhwehdi nan sahpwo. \p \v 7 Ekei lapalap akan en Suda oh sounpei kei sohte tokedihsang mahwen. Re rong me nanmwarkien Papilonia kasapwiladahr Kedalaia en wiahla kepinahn sahpwo oh ketikihong pwe en pwukoahki apwalih irail kan me sohte wisiklahng Papilonia—iei me keieu semwehmwe kan nan sahpwo.\x - \xo 40:7 \xo*\xt 2 Nan. 25.22-24.\xt*\x* \v 8 Eri, Ismael nein Nedanaia, Sohanan nein Karea, Seraia nein Tanumed, nein Epai pwutak kan sang Netopa, oh Sesanaia sang Maaka ahpw iang neirail aramas akan kohla rehn Kedalaia nan Mispa. \v 9 Kedalaia ahpw ndaiong irail, “I inoukihong kumwail me sohte kahrepen amwail pahn masak peki mahk rehn mehn Papilonia kan. Kumwail soandihla nan sahpwet, uhpah nanmwarkien Papilonia, oh kumwail ahpw pahn nsenamwahu. \v 10 Ngehi I pahn mihmi wasaht nan Mispa oh wiewia weliapamwail ni ahnsou me mehn Papilonia kan pahn kin kohdo wasaht. Ahpw kumwail kak kihpene oh nekidala wain, wahnsahpw, oh lehn olip, oh soandihla nan kousapw akan me kumwail mihmi ie.” \v 11 Ni ahnsowo, mehn Israel koaros me mihmi nan Mohap, Ammon, Edom, oh sahpw teikan, ahpw rongada me nanmwarkien Papilonia mweidohngehr ekei mehn Israel kan en mihmihte nan Suda oh e kasapwiladahr Kedalaia pwe en wiahla kepina. \v 12 Irail eri mweselsang wasa kan me re kamwaraklahng ie, oh pwuralahng Suda. Re ahpw kohla rehn Kedalaia nan Mispa, oh wapene wasao kiden wain oh wahnsahpw. \p \v 13 Mwurin met, Sohanan oh kaunen sounpei ko me sohte peki mahk ahpw kohla rehn Kedalaia nan Mispa \v 14 oh ndaiong, “Komwi sohte mwahngih me Nanmwarki Paalis mehn Ammon kadarodohr Ismael pwe en kemeikomwihla?” Ahpw Kedalaia sohte kamehlele. \v 15 Sohanan ahpw ndaiong ni rir, “Mweidohng ie pwe I en patohla kemehla Ismael, oh sohte emen pahn ese. Pwe ia kahrepen eh pahn kemeikomwihla? Met pahn kahrehda mehn Suhs koaros me pokopenehr rehmwi ar pahn mwerpeseng, oh met pahn kahrehdo kahpwal pohn aramas koaros me luhwehdi nan Suda.” \p \v 16 Kedalaia ahpw sapengki, “Ke dehr wia met! Dahme ke ndinda duwen Ismael sohte mehlel!” \c 41 \p \v 1 Ni keisuhn sounpwong en sounparo, Ismael nein Nedanaia me pahpa kahlapki Elisama, me kisehn peneinei en namwarkio oh pil wia emen sapwellimen nanmwarki lapalap, ahpw kohla Mispa iangahki ohl ehk pwe re en tuhwong kepina Kedalaia. Nindokon arail wie konokonotpene,\x - \xo 41:1 \xo*\xt 2 Nan. 25.25.\xt*\x* \v 2 Ismael oh ohl ehko ahpw usadahte neirail kedlahs kan oh kemehla Kedalaia. \v 3 Ismael pil kemehla mehn Israel koaros me mihmi rehn Kedalaia nan Mispa iangahki sounpei en Papilonia kan me pil mihmi wasao. \p \v 4 Mandahn rahno, mwohn aramas ar saikinte esehda kamakamalahn Kedalaia, \v 5 ohl weliakan ahpw kohdo sang Sekem, Sailo, oh Sameria. Re sehkasang ar alis kan, tehrpeseng ar likou kan, oh kalipwelipwehda pein paliwararail kan. Re weuwa wahnsahpw oh warpwohmwahu mehn wia meirong nan Tehnpas Sarawio. \v 6 Ismael eri wie sengiseng kohieilahsang nan Mispa pwe en tuhwong irail. Ni eh lel rehrail, e ahpw nda, “Kumwail menlau patohla mahs kilang Kedalaia.” \v 7 Ni ar lellahng nan kahnimwo, Ismael oh nah ohl ako ahpw kemeirailla oh kesediong paliwararail kan nan pwarer ehu. \p \v 8 Ahpw mie ohl ehk me iang pwihno me ndaiong Ismael, “Komw dehr kemeikitala! Mie reht parli, lehn olip, oh sukehn loangalap me wie nekinek nan mwaht akan.” Ih eri sohte kemeirailla. \v 9 Pwarer me Ismael kesediong ie paliweren ohl ako me e kemehla, iei pwarer kalaimwun me Nanmwarki Asa weirada ni ahnsou me Paasa, nanmwarkien Israel mahweniong. Ismael eri audehkihla pwarero paliweren ohl ako. \v 10 Ih eri salihedi sapwellimen nanmwarkio serepein ko oh aramas ako me luhwehdi nan Mispa, me Nepusaradan, kaunen sounpeio, kihraildi pahn epwelpen Kedalaia. Ismael eri salihiraildi oh wairailda kolahng nan sapwen Ammon. \p \v 11 Sohanan oh kaun koaros en kariso me ieiang ih ahpw rongada duwen sapwung me Ismael wiadahr. \v 12 Irail eri pwakihala iangahki nair sounpei ko oh koledi limwahn leh kalaimwuno nan Kipeon. \v 13 Ni ahnsou me aramas ako me Ismael salihedi kilangada Sohanan oh kaunen sounpei ko, re ahpw perenda, \v 14 oh wekidekte tangalahng rehrail. \v 15 Ahpw Ismael oh nah ohl welimen pitsang Sohanan oh tangalahng nan sapwen Ammon. \p \v 16 Sohanan oh kaunen sounpei ko me ieiang ih ahpw alehsang aramas ako me Ismael salihedi oh wahsang nan Mispa mwurin eh kemehla Kedalaia—sounpei ko, lih akan, seri kan, oh ohl lekwusol ko. \v 17-18 Re masakada mehn Papilonia kan pwehki Ismael eh kemelahr Kedalaia, me nanmwarkien Papilonia kasapwiladahr pwehn wiahla kepinahn sahpwo. Re ahpw mwesellahng Isip, pwe re en tangasang mehn Papilonia kan. Ni ar kohkohla re ahpw pweiekdi nan Kimam limwahn Pedleem. \c 42 \s1 Aramas akan Peki Seremaia en Kapakapkin Irail \p \v 1 Eri, kaunen karis koaros, iangahki Sohanan nein Karea oh Asaraia nein Osaia, re ahpw patohdo iangahki soangen aramas koaros \v 2 oh patohwanohng ie, “Komw menlau kapwaiada dahme se pahn peki rehmwi! Komw kasakaskin kiht rehn KAUN-O, atail Koht. Komw kasakaskin kiht koaros me mourlahr. Mahs se me tohto; ahpw met se malaulaulahr, duwen me komwi mahsanih. \v 3 Komw kasakas pwe KAUN-O, atail Koht, pahn ketin kasalehiong kiht ahl me se en weid ie oh dahme se en wia.” \p \v 4 I ahpw sapeng irail, patohwan, “Me mwahu. I pahn kapakapohng KAUN-O, atail Koht, nin duwen me kumwail pekien, oh dahme e pahn mahsanih, I pahn patohwanohng kumwail. I sohte pahn ekihsang kumwail mehkot.” \p \v 5 Irail eri patohwanohng ie, “KAUN-O en ketin wia at sounkadehde mehlel oh loalopwoat ma se sohte pahn kapwaiada kosonned koaros me KAUN-O, atail Koht, pahn ketikihong komwi pwe komwi en patohwanohng kiht. \v 6 Mehnda ma e pahn kaperen ong kiht de soh, se pahn peikiong KAUN-O, atail Koht, me se patohwan pekipeki pahn kupwure pwe komwi en kasakasohng. Mehkoaros pahn pweida mwahu reht ma se pahn peikiong.” \s1 KAUN-O ketin Sapeng en Seremaia Kapakap \p \v 7 Mwurin rahn eisek KAUN-O ahpw mahseniong ie; \v 8 ngehi eri ekerodo Sohanan, iangahki kaunen karis ko me ieiang ih, oh aramas teiko koaros. \v 9 Ngehi eri patohwanohng irail, “KAUN-O, Koht en Israel, me kumwail peki I en wia amwail pekipek pahn kupwure, mahsanih, \v 10 ‘Ma kumwail men usehlahte koukousoan nan sahpwet, eri, I pahn oneikumwailda oh I sohte pahn kauweikumwailla; I pahn padongkumwaildi oh I sohte pahn wuskumwailda. Kupwurei ohkihla kalokolok me I ketikihong kumwail. \v 11 Kumwail tokedihsang amwail kin masak nanmwarkien Papilonia. I ieiang kumwail, oh I pahn doarei kumwail sang pahn eh manaman. \v 12 Pwehki ei kupwurkalahngan, I pahn kupwurehda pwe en poakeikumwailla, oh kupwurehda pwe en mweidohng kumwail en pwuralahng nan uhdakamwail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.’ \p \v 13-15 “Ahpw kumwail kan me luhwehdi nan Suda dehr sapeikiong KAUN-O, amwail Koht, oh kumwail dehr kahng kousoan nan sahpwet. Kumwail dehr nda, ‘Soh, se pahn kohla kousoan nan Isip, wasa me se solahr pahn kilang mahwen ie de rong ngilen likwer en mahwen de duhpekla.’ Ma kumwail pahn nda met, eri, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, mahsanih, ‘Ma kumwail pahn nannantihongete en kohla kousoan nan Isip, \v 16 eri, mahwen me kumwail masak pahn lelohng kumwail, oh duhpek me kumwail kahng lelohng pahn idawehnkumwailwei, oh kumwail pahn mehla wasao nan Isip. \v 17 Aramas koaros me koasoanedier nan kapehde en kohla kousoan nan Isip pahn mehkihla mahwen de lehk de soumwahu. Sohte emen rehrail pahn mourla, sohte emen pahn pitsang kahpwal me I pahn ketkidohng pohrail.’ \p \v 18 “KAUN-O, Koht en Israel, mahsanih, ‘Nin duwen ei engieng kowahlap eh lelohngehr mehn Serusalem, iei duwen eh pahn pil lelohng kumwail ma kumwail kohla Isip. Kumwail pahn wiahla mehkot kamasepwehk ong aramas en kilang; aramas akan pahn kouruhrkin kumwail oh wiahkihla adamwail kan mehn keria. Kumwail sohla pahn pwurehng kilang sahpwet.’” \p \v 19 Ngehi eri usehla patohwan, “KAUN-O, mahsanihong kumwail aramas akan me luhwehdi nan Suda en dehr kohla isip. Eri, I kehkehlingkihong kumwail met, \v 20 pwe kumwail wiewia koasoandi sapwung me pahn kemeikumwailla. Kumwail peki I en kapakapkin kumwail rehn KAUN-O, atail Koht, oh kumwail inoukihda me kumwail pahn kapwaiada mehkoaros me e pahn mahsanih. \v 21 Ahpw met kumwail sohte kapwaiada mehkoaros me KAUN-O, atail Koht, mahsanihong ie pwe I en patohwanohng kumwail. \v 22 Eri, kumwail tamataman met: kumwail pahn mehkihla mahwen de lehk de soumwahu nan sahpw me kumwail men kohla kousoan ie.” \c 43 \s1 Seremaia Wisiklahng Isip \p \v 1 I kaimwisakala ei patohwanohng aramas akan mehkoaros me KAUN-O, arail Koht, mahsanihong ie pwe I en patohwanohng irail. \v 2 Asaraia nein Osaia oh Sohanan nein Karea oh aramas aklapalap teiko koaros ahpw patohwanohng ie, “Komw likilikamw. KAUN-O, atail Koht, sohte ketin kadarkomwihdo pwe komwi en patohwanohng kiht se en dehr patohla Isip. \v 3 Paruk nein Neraia me kapihkin komwi en uhwong kiht, pwe mehn Papilonia kan en ahnekihla manaman poht oh kakete kemeikitala de weikitalahng Papilonia.” \v 4 Eri, Sohanan de pil kaunen karis ko de aramas ako sohte men kapwaiada sapwellimen KAUN-O mahsen me re en mihmihte nan wehin Suda. \v 5 Sohanan oh kaunen karis ko ahpw ale aramas koaros me luhwehdi nan Suda oh walahng Isip, iangahki aramas koaros me pwurodohsangehr nan wehi kan me re kamwaraklahng ie:\x - \xo 43:5 \xo*\xt 2 Nan. 25.26.\xt*\x* \v 6 me iei ohl akan, lih akan, seri kan, oh sapwellimen nanmwarki serepein ko. Re wahsang koaros me Nepusaradan, kaunen sounpeio, kihdi pahn epwelpen Kedalaia, me iangahki ngehi oh Paruk. \v 7 Re sapeikiong mahsen en KAUN-O, re ahpw kohla Isip oh pil lellahng Dapanihs. \p \v 8 KAUN-O ahpw mahsanihong ie wasao, \v 9 “Rikada ekei takai kalaimwun oh sarepediong pahn taht mwohn wenihmwen imwen koperement nan kahnimwet, oh mweidohng ekei mehn Israel kan en kilang omw pahn wia met. \v 10 Ke ahpw pahn ndaiong irail me ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, pahn ketikihdo ei ladu Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia wasaht, oh e pahn ketikihdi mwoale pohn takai pwukat me ke serepedier, oh kauwada sapwellime impwal powe. \v 11 Nepukadnesar pahn ketido oh kalowehdi Isip. Aramas akan me kileldier en mehkihla soumwahu pahn mehkihla soumwahu, irail kan me kileldier en selidi oh wisiksang pahn selidi oh wisiksang, oh irail kan me kileldier en mehkihla mahwen pahn mehkihla mahwen. \v 12 I pahn isikala tehnpas en koht kan en Isip, oh nanmwarkien Papilonia pahn isikala ar koht de re pahn weirailsang. Nin duwen silepen sihpw men eh kin kamwakelehsang likarak ni eh likou, iei duwen nanmwarkien Papilonia eh pahn kamwakelehda wehin Isip oh ketiketla ni lingan en powehdi. \v 13 E pahn kauwehla takai sarawi kan mehn kataman me mi Iliopolis nan Isip, oh pahn isikala tehnpesen koht en Isip kan.” \c 44 \s1 Mahsen en KAUN-O ong mehn Israel kan nan Isip \p \v 1 KAUN-O ahpw mahsanihong ie duwen mehn Israel ko koaros me kin koukousoan nan Isip, nan kahnimw kan en Mikdol, Dapanihs, oh Mempis, oh ni palieir en wehio. \v 2 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, mahsanih, “Pein kumwail kilangehr kalokolok me I wiahiong Serusalem, oh kahnimw teikan koaros en Suda. Pil leledo rahnwet wasa pwukat wiewiahte mohn ihmw kei, oh sohte me kin kousoan ie \v 3 pwehki neirail aramas akan ar wiadahr me suwed oh kahngiangihkiniehda. Re kin wia meirong ong koht teikan oh papah koht kei me pein irail de kumwail de amwail pahpa kahlap ako sohte kin papah. \v 4 I sohte kin tokedihsang kadakadarewei rehmwail ei ladu soukohp kan, me kin padahkihong kumwail en dehr wia soahng suwed wet me I kin kalahdeki. \v 5 Ahpw kumwail sohte kin men tehk de rong. Kumwail sohte kin men tokedihsang amwail tiahk suwed en meirong ong koht teikan. \v 6 Ihme kahrehda ei ketkihdo ei engieng kowahlap pohn kahnimw kan en Suda oh pohn ahl akan en Serusalem, oh isikirailla. Re ahpw ohla oh wiahla wasa kamasepwehk ong aramas lelledo rahnwet. \p \v 7 “Eri, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, keinemwe rehmwail dahme kumwail wiewiahki soahng suwed wet ong pein kumwail. Ia duwe, kumwail men kahrehdo kalokolok pohn ohl akan, oh lih akan, seri kan, oh seri pwelel kan, pwe emente noumwail aramas akan de luhwehdi? \v 8 Dahme kumwail kahngiangihkin ie ni amwail kin pwongih dikedik en eni kan oh wiewia meirong ong koht teikan wasaht nan Isip, wasa me kumwail kodohn kousoan ie? Kumwail wiewia met pwe kumwail en pein kauwehkinkumwailla, pwe wehi koaros en sampah en kouruhrkin kumwail oh wiahkihla adamwail kan mehn keria? \v 9 Ia duwe, kumwail manokelahr soahng suwed ko me amwail pahpa kahlap ako wiadahr nan kahnimw kan en Suda oh pohn ahl akan en Serusalem, me nanmwarkien Suda oh ar likend kan, oh kumwail oh amwail pwoud kan wiadahr? \v 10 Eri, leledohng rahnwet kumwail sohte men aktikitikla. Kumwail sohte kin waunekin ie de momourki ei kosonned kan me I ketikihong kumwail oh amwail pahpa kahlap ako. \p \v 11 “Eri met, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, pahn uhwong kumwail oh kamwomwala Suda. \v 12 Ahpw ong mehn Suda kan me mweseldahr oh koasoanedier nan kapehdirail me re pahn kohla kousoan Isip, I uhdahn pahn tehk kanahieng pwe irail koaros en kamwomwmwomwla. Irail koaros, me lapalap oh tikitik, pahn mehla nan Isip; re pahn mehkihla mahwen de lehk lapalap. Re pahn wiahla mehkot kamasepwehk ong aramas en kilang; aramas pahn kouruhrkin irail oh wiahkihla adarail kan mehn keria. \v 13 I pahn kaloke irail kan me koukousoan nan Isip, nin duwen ei kalokehki Serusalem—mahwen, lehk lapalap, oh soumwahu. \v 14 Sohte emen mehn Suda me luhwehdi oh repen mourdohng Isip pahn pitla de mourla. Sohte emen rehrail pahn pwuralahng Suda, wasa me re men pwuralahng ie. Sohte emen pahn pwurala ihte me malaulau me pahn tangasang Isip.” \p \v 15 Eri, ohl koaros me kin ese me ar pwoud kan kin meirong ong koht teikan, oh lih akan koaros me kesikesihnen wasao, iangahki mehn Israel kan me kin kousoan palieir en Isip—me wia lapalahn pokon ehu—ahpw patohwanohng ie, \v 16 “Se sohte men rong dahme komw patowanohng kiht ni mwaren KAUN-O. \v 17 Se pahn wia at koasoandi. Se pahn wia meirong ong at koht lih, Lih Nanmwarkien Nanleng, oh se pahn patowandahng meirong en wain, nin duwen me kiht oh at pahpa kahlap ako, at nanmwarki oh at kaun akan kin epwehnki wia nan kahnimw kan en Suda oh pohn ahl akan en Serusalem. Eri, ni ahnsowo at kisin tungoal me tohto, se paiamwahu, oh sohte lelohng kahpwal. \v 18 Ahpw sang ni ahnsou me se tokedihsang wia meirong ong Lih Nanmwarkien Nanleng oh tokedihsang at patohwandahng wain, sohla at mehkot, oh nait aramas akan mehkihla mahwen oh lehk lapalap.” \p \v 19 Oh lih akan ahpw usehla patohwan, “Ni at kin umwunda keik ni mwomwen Lih Nanmwarkien Nanleng, patohwandahng meirong, oh patohwandahng meirong en wain, at pwoud kan kin pwungki dahme se wiewia.” \p \v 20 Ngehi eri patohwanohng ohl oh lih ako koaros me sapengkin ie koasoi pwukat, \v 21 “Nin duwen meirong kan me kumwail oh amwail pahpa kahlap ako, amwail nanmwarki kan oh amwail kaun akan, oh tohn sahpwo kin meirongkihla nan kahnimw kan en Suda oh pohn ahl akan en Serusalem—ia duwe, kumwail lemeleme me KAUN-O sohte mwahngih de melielahr? \v 22 Leledo rahnwet sapwamwailo wiewiahte mohn ihmw oh sohte me kin kousoan ie. E wialahr wasa kamasepwehk ong aramas en kilang, oh aramas akan kin doadoahngki adarail kan mehn keria pwehki KAUN-O solahr kak kanengamahiong amwail tiahk suwed kan. \v 23 Kahpwal en ahnsou wet lelohng kumwail pwehki amwail kin meirong ong koht teikan oh wiahda dihp ong KAUN-O ni amwail sapeikiong sapwellime mahsen koaros.” \p \v 24-25 I patohwanohng aramas ako koaros, ahpw mehlel lih akan, dahme KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, mahsanihong mehn Suda kan me koukousoan nan Isip: “Kumwail koaros, kumwail oh amwail pwoud kan me wiadahr inou ong Lih Nanmwarkien Nanleng. Kumwail inoukidahr me kumwail pahn kin patohwandahng meirong oh meirong en wain, oh kumwail kapwaiada amwail inou kan. Eri, me mwahu! Kumwail kapwaiada amwail inou kan! Kumwail dadaur amwail inou kan! \v 26 Ahpw met kumwail rong inou me ngehi, KAUN-O, wiadahr ni mwarei manaman ong kumwail mehn Israel koaros me koukousoan nan Isip: I solahr pahn pwurehng mweidohng emen kumwail en wiahda inou ni mwarei ni eh pahn nda, ‘I kahukihla ni mwaren KAUN-O, Wasa Lapalahpie!’ \v 27 I pahn tehk kanahieng pwe kumwail de paiamwahula, ahpw kumwail en mwomwla. Kumwail koaros pahn mehla, mehkihla mahwen de soumwahu, lao sohla emen rehmwail pahn luhwehdi. \v 28 Ahpw me malaulau rehmwail me pahn pitsang mehla oh kohkohsang Isip pwuralahng Suda. Eri, me mourla kan pahn esehla en ihs mahsen me mehlel, ngehi de irail. \v 29 Ngehi, KAUN-O, pahn ketikihong kumwail mehn kadehdepen ei pahn kalokei kumwail wasaht oh ei inou en ketikihdo kahpwal pohmwail pahn pweida. \v 30 I pahn pangala Opra, nanmwarkien Isip, ong eh imwintihti kan me men kemehla, nin duwen ei pangala Sedekaia, nanmwarkien Suda ong Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, me wia eh imwintihti oh men kemehla.”\x - \xo 44:30 \xo*\xt 2 Nan. 25.1-7.\xt*\x* \c 45 \s1 Sapwellimen Koht Inou ong Paruk \p \v 1 Ni kapahieun sounpar me Sehoiakim nein Sosaia wiewiahki nanmwarkien Suda, Paruk ntingihedi dahme I patohwanohng en ntingihedi. I ahpw patohwanohng\x - \xo 45:1 \xo*\xt 2 Nan. 24.1; 2 Kron. 36.5-7; Dan. 1.1-2.\xt*\x* \v 2 me KAUN-O, Koht en Israel, pil mahsanih, “Paruk, \v 3 ke ndinda, ‘I solahr kak! KAUN-O pil ketikidohng ie pahtou pwehn kalaudehla ei kahpwal akan. Solahr angi pwehki ei weirek, oh I solahr kak kommoal!’ \p \v 4 “Ahpw ngehi, KAUN-O, pahn kauwehla dahme I kauwadahr oh wusada dahme I padokedier. Ih met me I pahn wiahiong sampah pwon. \v 5 Ia duwe, ke raparapahki ehu kamwahu ong pein kowe? Eri, ke dehr wia met. Pwe I pahn ketikihdo kahpwal pohn aramas koaros, ahpw kowe, ke pahn pitla sohte mehla, wasa kis me ke pahn kohla ie. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 46 \s1 En mehn Isip ar Lohdi nan Karkemis \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanihong ie duwen wehi kan, \v 2 me tepida sang Isip. Iet me e mahsanih duwen sapwellimen Neko, nanmwarkien Isip karis, me Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, kalowehdi nan Karkemis limwahn Pillap Iupreitis ni kapahieun sounpar me Sehoiakim wiewiahki nanmwarkien Suda:\x - \xo 46:2 \xo*\xt Ais. 19.1-25; Esek. 29.1—32.32.\xt*\x* \q1 \v 3 “Opiser kan en Isip weriwerki, \q1 ‘Kumwail kaunopada noumwail mehn sansar kan \q2 oh wonowohng nan mahwen! \q1 \v 4 Kaunopada noumwail oahs kan oh doudahng pohrail! \q1 Kumwail irekla oh lisoaropda, \q2 edehda noumwail ketieu kan, \q2 oh pwuhriong nan tehtehn mahwen!’ \b \q1 \v 5 KAUN-O ahpw ketin keinemwe, “Dahme I kilikilanget?” \q1 “Re pweiengkidohr ar masepwehkadahr kowahlap. \q1 Neirail sounpei kan luhsehr oh pwurodohr; \q2 re inenen masepwehkada, re tengetengen mour kohdo \q2 oh sohte mwahn kin pirekeklahng mwurirail. \q1 \v 6 Irail ko me tang marahra sohte kak pitla; \q2 sounpei ko sohte kak doarehla ar mour. \q1 Ni paliepeng, limwahn Iupreitis, \q2 re ahpw dipekelekel oh pwupwudi. \q1 \v 7 Ihs met, me kohkohda likamwete Pillap Nail, \q2 likamwete pillap ehu me lapakedahr oh pwilpeseng? \q1 \v 8 Isip met, me kodahr likamwete Pillap Nail, \q2 likamwete pillap ehu me lapakedahr oh pwilpeseng. \q1 Isip ahpw patohwan, ‘I pahn kohda oh kaduhala sampah; \q2 I pahn kamwomwala kahnimw kan oh towe kan. \q1 \v 9 Kumwail ruwese oahs kan pwe re en tangewei \q2 oh werennansapw en mahwen kan en mwekidwei! \q1 Kumwail kadarewei sounpei kan: \q2 ohl akan en Sudan oh Lipia weuwa mehn sansar, \q2 iangahki sounkesik ketieu saman kan en Lidia.’” \b \q1 \v 10 Rahnwet iei rahnen KAUN-O, Wasa Lapalahpie: \q2 rahnwet e pahn ketin dupukohng sapwellime imwintihti kan; \q2 rahnwet e pahn ketin kaloke sapwellime imwintihti kan. \q1 Sapwellime kedlahs pahn kadalleirailla, \q2 oh nim ntahrail kan lao e medla. \q1 Rahnwet Wasa Lapalap ketin kamakam aramas \q2 ni paliepeng, limwahn Iupreitis. \q1 \v 11 Kumwail mehn Isip, kumwail kohla Kilead\f j \fr 46:11 \fr*\fk KILEAD: \fk*\ft Tehk 8.22.\ft*\f* \q2 oh rapahki wini! \q1 Amwail wini kan solahr katepe; \q2 solahr mehkot kak kamwahwihkumwailla. \q1 \v 12 Wehi kan rongehr duwen amwail sarohdier; \q2 aramas koaros rongehr amwail sengiseng. \q1 Emen sounpei kin dipekelekel pohn emen, \q2 oh ira koaros ahpw kin pwupwudiong nanpwel. \s1 Ketidohn Nepukadnesar \p \v 13 Ni ahnsou me Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia ketido pwehn mahweniong Isip, KAUN-O ahpw mahsanihong ie,\x - \xo 46:13 \xo*\xt Ser. 43.10-13.\xt*\x* \q1 \v 14 “Kumwail kalohkiseli nan kahnimw kan en Isip, \q2 nan Mikdol, Mempis, oh Dapanihs: \q1 ‘Kumwail onopada oh pein doareikumwailla; \q2 mehkoaros me amwail pahn ohkihla mahwen! \q1 \v 15 Dahme amwail koht Apis pwupwukihdi? \q2 KAUN-O me ketin kesedier!’ \q1 \v 16 Noumwail sounpei kan dipekelekelehr oh pwupwudier; \q2 re kin ndindapene nanpwungarail, \q1 ‘Mwadang! Kitail kohkohla rehn riatail ko, \q2 kitail tangasang nein imwintihti kan kedlahs kan!’ \b \q1 \v 17 “Kumwail kihong nanmwarkien Isip ehu mwar kapwen—me ie \q2 ‘Kakos Lemei Me Katiasang Eh Ahnsou Mwahu.’ \q1 \v 18 Ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, me nanmwarki. \q2 Ngehi me Koht ieias. \q1 Nin duwen Nahna Tapor eh ileilehsang nahna kan, \q2 oh Nahna Karmel eh ileilehsang madau, \q1 iei duwen roson en ih me mahmahweniong kumwail. \q1 \v 19 Kumwail onopada en kalipilipala, \q2 kumwail mehn Isip kan! \q1 Mempis pahn wiahla sapwtehn ehu, \q2 mohn ihmw me aramas sohla pahn kousoan ie. \q1 \v 20 Isip rasehng kou kaselel men, \q2 me loahng pwoisin men sang paliepeng pahn sok powe. \q1 \v 21 Pil nah sounpei me e pwainda kan \q2 pahn pil sohla kateparail duwehte koupwul kan. \q1 Re sohte pelian ar imwintihti kan; \q2 irail koaros pweiekte oh tangdoaui. \q1 Rahnen ar mehla leledohr, \q2 rahnen ar mwomwla. \q1 \v 22 Isip sopolahr, sihsiek duwehte ngilen sineik men, \q2 ni karis en imwintihti kan ar leledohr. \q1 Re mahwenkihong sile, \q2 likamwete ohl akan me kin pelepelehdi tuhke kan \q2 \v 23 oh kamwokamwomwala welin tuhke kan. \q1 Neirail sounpei kan me nohn ngeder sohte kak wadawad; \q2 re tohtohsang pelin loukost. \q1 \v 24 Mehn Isip kan sarohdier; \q2 re lohdier pahn manaman en mehn paliepeng. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 25 KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel mahsanih, “I pahn kaloke Amon, koht en Dihpes, iangahki Isip oh eh koht kan oh nanmwarki kan. I pahn pangala nanmwarkien Isip iangahki koaros me kin koapworopworki, \v 26 rehn irail kan me men kemeirailla, ong Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia oh sapwellime karis. Ahpw mwurin met, aramas akan pahn pwurehng kousoanla nan Isip, duwehte mahs. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 KAUN-O pahn ketin Doarehla Sapwellime Aramas akan \q1 \v 27 “Nei aramas akan, kumwail dehr masepwehk, \q2 kumwail mehn Israel kan, kumwail dehr masepwehkada. \q1 Pwe I pahn doareikumwailla sang wehi dohwo, \q2 sang wehi me kumwail sellahng ie. \q1 Kumwail pahn pwurodo nan uhdakamwail oh soandihla ni popohl; \q2 kumwail pahn saledek sang apwal, oh sohte me pahn kamasak kumwail.\x - \xo 46:27 \xo*\xt Ser. 30.10-11.\xt*\x* \q1 \v 28 I pahn ketido rehmwail oh doareikumwailla. \q1 I pahn kamwomwala wehi koaros \q2 me I kamwarak kumwail seli ie, \q2 ahpw I sohte pahn kamwomwkumwailla. \q1 I sohte pahn mweidohng kumwail en sohte ale lokolok, \q2 ahpw ni ei pahn kalokei kumwail, I uhdahn pahn wia ni me pwung. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 47 \s1 Mahsen en KAUN-O duwen Pilisdia \p \v 1 Mwohn nanmwarkien Isip eh mahweniong Kasa, KAUN-O ketin mahsanihong ie duwen Pilisdia.\x - \xo 47:1 \xo*\xt Ais. 14.29-31; Esek. 25.15-17; Soel 3.4-8; Eimw. 1.6-8; Sep. 2.4-7; Sek. 9.5-7.\xt*\x* \v 2 E mahsanih: \q1 “Kilang! Pihl kan loalloalada ni paliepeng, \q2 oh pahn pwilla rasehng lapake ehu. \q1 E pahn kaduhala sahpwo oh mehkoaros loale, \q2 kahnimw kan oh towe kan. \q1 Aramas akan pahn likwer en peksawas; \q2 aramas koaros nin sampah pahn sengiseng kowahlap. \q1 \v 3 Re pahn rong ngilen pahn nehn oahs kan, \q2 ngilen ngirisek en werennansapw en mahwen kan, \q2 ngilen tangatang en mehn kadar kan. \q1 Sahm kan sohte pahn pwuralahng neirail seri kan; \q2 pehrail kan pahn sohla angi. \q1 \v 4 Ahnsoun kamwomwala Pilisdia leledohr, \q2 pwehn katokihedi sang Dair oh Saidon \q2 sawas koaros me luhwehdi. \q1 Ngehi, KAUN-O, me pahn kamwomwala mehn Pilisdia kan, \q2 koaros me kohsang ni oaroahr kan en Krihd. \q1 \v 5 Nsensuwed laud lellohngehr mehn Kasa, \q2 oh mehn Askelon solahr mweseisei. \q2 Ia erein mehn Pilisdia kan me luhwehdi ar pahn wie mwahmwahiei? \q1 \v 6 Kumwail weriwer oh kalelapak, ‘Kedlahs en KAUN-O! \q2 Ia erein omw pahn wie palapal? \q1 Pwurala nan deumw, \q2 mihmi oh komkommoal wasao!’ \q1 \v 7 Ahpw ia duwen eh pahn kommoaldi, \q2 ni ei ketikihong eh doadoahk? \q1 I koasoanediongehr en mahweniong Askelon \q2 oh aramas akan me kin kousoan ni oaroahro.” \c 48 \s1 Kamwomwmwomwlahn Mohap \p \v 1 Iet me KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsanih duwen Mohap: \q1 “Poakehla mehn Nepo— \q2 ar kahnimwo mwomwlahr! \q1 Kiriadaim lohdier, \q2 eh kelen mahwen kehlail kan rengkdier, \q2 oh towe kan sarohdier;\x - \xo 48:1 \xo*\xt Ais. 15.1—16.14; 25.10-12; Esek. 25.8-11; Eimw. 2.1-3; Sep. 2.8-11.\xt*\x* \q2 \v 2 lingan en Mohap sohralahr. \q1 Imwintihti kan kalowedier Espon \q2 oh wiewia koasoandi suwed en kamwomwala wehin Mohap. \q1 Kahnimw Madmen pahn nennenlahr; \q2 karis kan pahn mwekidlahng ie. \q1 \v 3 Mehn Oronaim weriwerki, \q2 ‘Kamaramas! Mwomwla!’ \b \q1 \v 4 “Mohap mwomwlahr; \q2 kumwail rong ngilen seri kan ar wie sengiseng. \q1 \v 5 Kumwail rong ngilen ar makiaki kan \q2 limwahn ahl me kodalahng Luhid, \q2 weriwer en nsensuwed \q2 ni ahl me kohdilahng Oronaim. \q1 \v 6 Re ndinda, “Mwadang, kumwail tengen mour! \q2 Kumwail tang duwehte ahs en wel kan!’ \b \q1 \v 7 “Mohap, ke kin koapworopworki omw kehlail oh reken kepwe, \q2 ahpw met ke pil pahn lohdier; \q1 omw koht, Kemos, pahn kalipilipala, \q2 iangahki nah soupeidi oh samworo kan. \q1 \v 8 Sohte kahnimw ehu pahn pitsang kamwomwmwomwlao; \q2 wahu oh sahpw patapat koaros pahn ohla. \q1 Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \q1 \v 9 Kumwail kauwada en Mohap ehu kilel en eh sousou; \q2 e pahn kereniongehr mwomwla. \q1 Eh kahnimw kan pahn ohla, \q2 oh sohla me pahn pwurehng kousoan wasao.” \p \v 10 (En riahla aramas me sohte kapwaiada sapwellimen KAUN-O doadoahk ni mohngiong unsek! En riahla aramas me sohte kamwakid kedlahs oh kemehla aramas!) \s1 Kahnimw kan en Mohap Mwomwlahr \p \v 11 KAUN-O ketin mahsanih, “Sang mahs Mohap kin saledek sang apwal oh sohte mwahn kin kalipilipala. Mohap rasehng wain me kin mihmi nan sah ehu oh sohte kin wudekiong nan ehu sah tohrohr. Nemeneme sohte mwahn kin ohla, oh kin iou ahnsou koaros. \p \v 12 “Eri met, ahnsowo leledohr me I pahn kadarodo aramas akan pwehn wudekihla Mohap rasehng wain. Re pahn wudekihsang kanengen sahn wain kan oh kauwehla sah kan. \v 13 Mehn Mohap ahpw pahn sohla koapworopworki ar koht Kemos, duwehte mehn Israel ar sohla koapworopworki Pedel, koht me re likihala. \q1 \v 14 “Ohlen Mohap kan, dahme kumwail kosekosehki me dene kumwail sounpei ndand kei, \q2 sounpei kommwad kei nan mahwen? \q1 \v 15 Mohap oh eh kahnimw kan mwomwlahr; \q2 nah mwahnakapw me keieu kaselel kan kamakamalahr. \q1 Ngehi me nanmwarki, KAUN-O, Wasa Lapalap, \q2 oh ngehi me mahsenier. \q1 \v 16 Paisuwedlahn Mohap kerendohr, \q2 eh pahn ohla pahn mwadang leledo. \b \q1 \v 17 “Kumwail mwahieiki wehio, kumwail me karanih, \q2 kumwail koaros me ese duwen eh ndand. \q1 Kumwail patohwan, ‘Eh manaman en kaunda wasa ohlahr; \q2 eh lingan oh manaman sohralahr!’ \q1 \v 18 Kumwail kan me kousoan Dipon, \q2 kumwail doudihsang nan deumwail waun kan \q2 oh mwohndiong nan pwelpar; \q1 Sounkamwomwala Mohap miher wasaht \q2 oh karangkedier eh kelen mahwen kan. \q1 \v 19 Kumwail kan me kousoan Aroer, \q2 kumwail kesihnenda limwahn ahl akan oh awiawih; \q2 kumwail idek rehn me tangatang kohwei kan, \q2 kumwail idek rehrail dahme wiewiawi. \q1 \v 20 Re pahn sapengkin kumwail, ‘Mohap ohlahr, \q2 kumwail mwahieiki; e sarohdier. \q1 Kumwail lohkiseli limwahn Pillap Arnon \q2 me Mohap mwomwlahr!’ \p \v 21 “Kadeik leledohngehr kahnimw kan me mi nan patapaten: Olon, Sahsa, Mepad, \v 22 Dipon, Nepo, Ped Dipladaim, \v 23 Kiriadaim, Pedkamul, Pedmeon, \v 24 Keriod, oh Posra. Kadeik leledohngehr nan kahnimw koaros en Mohap, kahnimw keren oh doh kan. \v 25 Kehlail en Mohap ohlahr; eh manaman sohralahr. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Mohap pahn Aktikitikla \p \v 26 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail kasakawihala Mohap, pwehki eh kahngohdiong ie. Mohap pahn tapwurseli nan pein eh mwus, oh aramas akan pahn kouruhrki. \v 27 Mohap, ke tamanda duwen omw kouruhrki mehn Israel ko? Kumwail wiakauweirailla likamwete re lohdi pahn pwihn loallap ehu. \p \v 28 Kumwail kan me kin kousoan Mohap, kumwail mweselsang nan amwail kahnimw kan! Kumwail kohwei oh kousoanla ni aul kan de kisin wasa patapat kan ni pengepengen nahna kan! Kumwail en duwehla mwuroi men me kin wiahda pese ni keilen wahu kan. \v 29 Mohap me inenen pohnmwahso! I rongehr duwen pohnmwahso, aklapalap, oh akuh en aramas akan, duwen ar kin mwohnkihte pein irail. \v 30 Ngehi, KAUN-O, mwahngih duwen ar aklapalap. Ar lokaiahn suwei kan sohte katepe, oh mehkan me re pahn wia sohte pahn poatopoat kohkohla. \v 31 Eri, I pahn sengisengki aramas koaros nan Mohap oh nan Kir Eres. \v 32 I pahn sengisengki mehn Sipma, laudsang mehn Saser. Kahnimw en Sipma, ke rasehng tuhkehn wain pwoat me rah kan daulihala Sehd Weitahtao oh pil lellahng Saser. Ahpw met omw wahnsahpw akan oh omw wahn wain kan en ahnsoun karakar ohlahr. \v 33 Nsenamwahu oh peren pehdsangehr nan sahpw pwelmwahu en Mohap. I katokedier pwilipwilahn wain sang ni wasahn tiak wain kan; solahr me kin wiahda wain oh kadekedengki eh peren. \p \v 34 “Mehn Espon oh Eleale weriwer, oh ngilen ar weriwer peipeilahng Sahas; mehn Soar pil iang rong, oh e pil lellahng Oranaim oh Eklad Silisia. Piletik en Nimrin pil madadahr. \v 35 I pahn katokihedi en mehn Mohap ar kin wia meirong isihs ni ar wasahn kaudok oh ar meirong ong ar koht kan. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 36 “Eri, mohngiongi pahtouki Mohap oh mehn Kir Eres, rasehng aramas emen eh kin kesekesengki koulen kedepwidepw, pwehki mehkoaros me re ahneki sohralahr. \v 37 Irail koaros sehkasangehr pitenmoangarail kan oh koakoahsangehr ar alis kan. Re kalipwelipwedahr pehrail kan, oh aramas koaros pwuhriongehr nan likoun nsensuwed. \v 38 Pohn pwelengen ihmw koaros en Mohap oh ni wasahn tuhpene en aramas akan sohte mehkot mie pwe mwahieite oh nsensuwed, pwehki ei kauwelahr Mohap rasehng sah ehu me solahr aramas anahne. \v 39 Mohap mwerpesengier! Kumwail weriwer! Mohap sarohdier. E ohlahr, oh wehi koaros me karanih wie kokouruhrki. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Mohap Sohte kak Pitla \p \v 40 KAUN-O ketin inoukidahr me wehi ehu pahn kohdi pohn Mohap rasehng ikel men me eh pehnpihr kan ngampeseng, \v 41 oh kahnimw kan oh kelen mahwen kan pahn lohdi. Ni rahno sounpei kan en Mohap pahn masepwehkada rasehng lih emen me medek en neitik lelehr. \v 42 Mohap pahn ohla oh sohla wia wehi ehu, pwehki eh kahngohdiong ie. \v 43 Mehkot kamasepwehk, pwoahr, oh lidip awiawiher mehn Mohap. KAUN-O me mahmahsen. \v 44 Mehmen me song en tangasang me kamasepwehko pahn pwupwudiong nan pwoahr kan, oh mehmen pahn doudahsang nan pwoahr kan pahn lohdi nan lidip kan, pwehki KAUN-O ketin koasoanedier ahnsoun kamwomwmwomwlahn Mohap. \v 45 Me sopohsangehr apwal akan repen mourlahngehr nan Espon, kahnimw me Nanmwarki Sihon kaundahr mahs, ahpw kahnimwo wie lullul. Kisiniei isikalahr irepen sahpw akan oh pohn kumwen nahna kan en aramas en Mohap kan me kin mouren mahwen. \v 46 Poakehla mehn Mohap kan! Aramas akan me kin pwongih Kemos mwomwlahr, oh neirail serepein oh pwutak kan selidier oh wisiksangehr. \p \v 47 Ahpw ni rahn akan me pahn kohdo KAUN-O pahn ketin pwurehng kapaiada Mohap. Iei ih mepwukat me KAUN-O ketin mahsanih me pahn wiawihong Mohap. \c 49 \s1 Sapwellimen KAUN-O Kadeik ong Ammon \p \v 1 Iet me KAUN-O mahsanih duwen Ammon: “Ia ohlen Israel ko? Ia duwe, solahr emen me pahn doare sapwarailo? Dahme re mweidkihong aramas akan me kin pwongih Molek en adihasang sapwen kadaudok en Kad oh kousoanla wasao?\x - \xo 49:1 \xo*\xt Esek. 21.28-32; 25.1-7; Eimw. 1.13-15; Sep. 2.8-11.\xt*\x* \v 2 Ahpw ahnsou ehu kohkohdo me I pahn kupwurehda pwe aramas akan en poahsoan kaunen kahnimw Rappa en rong ngilen mahwen, oh e pahn ohla oh eh kousapw akan pahn mwasikediong nanpwel. Eri, Israel ahpw pahn kapwurehdo sapweo sang irail kan me adihasangehr. \v 3 Kumwail mehn Espon, kumwail weriwer! Ai mwomwlahr! Lihen Rappa, kumwail mwahiei! Kumwail pwuhriong nan likoun nsensuwed oh mwahmwahiei. Kumwail tangkiseli amwail pingiping. Amwail koht Molek pahn kalipilipalahr, iangahki eh samworo kan oh nah soupeidi kan. \v 4 Ia kahrepen kumwail me soaloalopwoat akan en kin suwei? Amwail kehlail wie tikitikla. Dahme kumwail likiheki amwail manaman oh ndahki me sohte emen kak eimahda oh mahweniong kumwail? \v 5 I pahn ketikihdo pohmwail soahng kamasepwehk sang pali koaros. Kumwail koaros pahn sopohla. Emenemen kumwail pahn tang repen mour, oh sohla emen me pahn pwurehng kapokonepene noumwail sounpei kan. \p \v 6 “Ahpw mwuri I pahn pwurehng kapaiada Ammon. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Sapwellimen KAUN-O Kadeik ong Edom \p \v 7 Iet me KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsanih duwen Edom: Ia duwe, mehn Edom manokelahr ar lamalam mwahu? Neirail sounkaweid kan solahr kak kaweidkin irail dahme re en wia? Ar loalokong kan sohralahr?\x - \xo 49:7 \xo*\xt Ais. 34.5-17; 63.1-6; Esek. 25.12-14; 35.1-15; Eimw. 1.11-12; Op 1-14; Mal. 1.2-5.\xt*\x*\x - \xo 49:7 \xo*\xt Par. 3.22-23.\xt*\x* \v 8 Kumwail tohn Dedan, kumwail pweiekla oh tangdoaui! Kumwail rukula! I pahn kamwomwala kadaudok en Esau kan pwehki ei ahnsoun kaloke irail eh leledohr. \v 9 Ni ahnsou me aramas kin dolung wahn wain kan, re kin luhwehkihdi me malaulau nan tuhke kan, oh ni sounpirap akan ar kin pirap nipwong, re kin alehte dahme re anahne. \v 10 Ahpw ngehi I tehkehr ire tikitik kan en kadaudok en Esau oh diarada ar wasahn ruk kan, kahrehda ar solahr kak rukula. Aramas en Edom koaros mwomwlahr. Sohte emen rehrail me luhwehdi. \v 11 Kumwail kihdi noumwail me sepwoupwou kan rehi, pwe I pahn apwalih irail. Noumwail liohdi kan kak en likih ie. \p \v 12 “Pil irail kan me sohte konehng ale lokolok pahn iang nim dahl en lokolok, ia duwe, kumwail lemeleme me kumwail sohte pahn iang ale lokolok? Soh, kumwail uhdahn pahn nim dahlo! \v 13 Pein ngehi kahukilahr me kahnimw en Posra pahn wiahla sapwtehn oh wasa kelemw ehu; aramas akan pahn kouruhrki oh kin wiahki edeo mehn keria. Kousapw koaros me karanih pahn ohla kohkohlahte. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \p \v 14 I ahpw patohwan, “Edom, I aleier mahsen ehu sang rehn KAUN-O. E ketin kadarodohr meninkeder men pwehn padahkihong wehi kan re en kapokonepene neirail karis kan, oh onopada re en mahweniong uhk. \v 15 KAUN-O pahn ketin kaluweteiukala, oh sohla emen pahn waunekin uhk. \v 16 Ke pitidahr pahn omw aklapalap. Solahr me masak uhk nin duwen me ke lemeleme. Ke kin kousoan nin paip akan, pohn kumwen nahna ileo; ahpw mehndahte omw kousoan wasa ile nin paip akan duwehte ikel men, KAUN-O pahn ketikinkumwaildi. KAUN-O me mahmahsen.” \p \v 17 KAUN-O ketin mahsanih, “Mwomwla me pahn lelohng Edom pahn uk mehlel, kahrehda aramas akan me pahn keid limwah pahn pwuriamweikihla kowahlap oh masakada. \v 18 Soahngohte me wiawihongehr Sodom oh Komora pahn pil wiawihong Edom, ni ahnsou me ira oh kahnimw me karanih ko kamwomwmwomwlahr. Sohte emen pahn pwurehng kousoanla wasao. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.\x - \xo 49:18 \xo*\xt Sen. 19.24.25.\xt*\x* \v 19 I pahn pwarodo rasehng laion men me kin kohieisang nan welin tuhke kan limwahn Pillap Sordan kohdalahng nan sahpw patapat diren dihpw oh kupwurehda pwe mehn Edom en mwadangete tangasang nan sapwarailo. Mwuhr, kaun me I pahn pilada, pahn kaunda wehio. Ihs me pahn kak pahrekiong? Ihs me kak eimah pelian ie? Ihs kaun me kak uhwong ie?\x - \xo 49:19 \xo*\xt Kupw. 12.12.\xt*\x* \v 20 Eri, kumwail rong koasoandi me I wiadahr ong mehn Edom kan oh dahme I kupwukupwure I en wiahiong aramas en kahnimw Teman. Pil neirail seri kan pahn ruwahdekieisang, oh aramas koaros pahn masepwehkada. \v 21 Ni ahnsou me Edom pahn pwupwudi, e pahn ngirisekla, kahrehda sampah pwon pahn rerada, oh aramas akan pahn weriwer oh ngilarail pahn lellahng Dahun Akapa. \v 22 Imwintihtio pahn mahweniong Posra rasehng ikel men me eh pehnpihr ngampeseng oh pihrdiong pohn seike. Ni rahno nein Edom sounpei kan pahn masepwehkada duwehte lih emen me lellehr eh medek en neitik.” \s1 Sapwellimen KAUN-O Kadeik ong Damaskus \p \v 23 Iet me KAUN-O mahsanih duwen Damaskus: “Aramas akan nan kahnimw kan en Amad oh Arpad pwunodadahr oh nsensuwedlahr pwehki ar rongadahr rohng kansensuwedo. Pwunod laud ehu kipeiraildier rasehng sehd me pwildahng pohrail, oh re sohte kak meleileidi.\x - \xo 49:23 \xo*\xt Ais. 17.1-3; Eimw. 1.3-5; Sek. 9.1.\xt*\x* \v 24 Mehn Damaskus me luwet oh re masepwehkadahr oh tangehrdoaui. Re ahneki medek oh apwal rasehng lih emen me medek en neitik lelehr. \v 25 Kahnimw ndando me kin epwenki pereperen tehnlahr. \v 26 Ni rahno nah mwahnakapw akan pahn kamakamala pohn ahl akan en kahnimwo, oh nah sounpei koaros pahn mwomwla. \v 27 I pahn isikala kelen kahnimw kan iangahki tehnpas akan en Nanmwarki Penadad. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Kadeik ong Kadaudok en Kedar oh ong Kahnimw Asor \p \v 28 Iet me KAUN-O mahsanih duwen kadaudok en Kedar oh kisin wehi kan me mi pahn manaman en Asor, me Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia kalowehdi: “Kumwail mahweniong mehn Kedar oh kamwomwala kadaudok me mi palimese! \v 29 Kumwail kihsang imwarail impwal kan oh neirail pelinmen kan, kahdeng en imwarail impwal kan oh mehkoaros loale. Kumwail kihsang neirail kamel kan oh ndaiong aramas akan, “Soahng kamasepwehk kowahlap kapilkumwailpenehr!’ \p \v 30 “Kumwail mehn Asor, ngehi, KAUN-O, kehkehlingkihong kumwail en sopohla wasa doh oh rukula. Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia wiewia koasoandi suwed ehu ong kumwail, oh iet me e mahsanih, \v 31 ‘Kitail! Kitail pahn mahweniong aramas pwuko me lemeleme me re onepek mwahu oh saledek sang apwal! Sohte kehl de loaken ar kahnimwo oh sohte doarepe douluhl.’ \p \v 32 “Kumwail kihsang neirail kamel kan oh pelinmen kan! I pahn kamwarakpeseng wasa koaros irail kan me sehkasang pitenmoangarail kan, oh I pahn wadohng pohrail kahpwal sang wasa koaros. \v 33 Asor pahn wiahla sapwtehn kohkohlahte, wasa me mahn lawalo kante pahn kousoan ie. Sohte aramas pahn pwurehng kousoan wasao. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Sapwellimen KAUN-O Kadeik ong Elam \p \v 34 Mwurinte Sedekaia eh wiahla nanmwarkien Suda, KAUN-O, Wasa Lapalap, ahpw ketin mahsanihong ie duwen sapwen Elam. \v 35 E mahsanih, “I pahn kemehla sounkesik ketieu koaros me kahredahr Elam eh ahnekilahr manaman. \v 36 I pahn kupwurehda pwe kisinieng en ipilahng Elam sang wasa koaros, oh I pahn kamwarakpeseng nah aramas akan wasa koaros, lao sohte sahpw ehu me nah aramas akan sohte pahn sopolahng ie. \v 37 I pahn kupwurehda pwe mehn Elam en masakada arail imwintihti kan, me men kemeirailla. Nan ei engieng kowahlap I pahn kamwomwala mehn Elam oh kadarodo karis kan pwe re en uhwong irail lao I kasohreirailla. \v 38 I pahn kamwomwala arail nanmwarki kan oh kaun akan, oh kauwada mwoalei wasao. \v 39 Ahpw mwuhr, I pahn pwurehng kapaiada mehn Elam. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \c 50 \s1 En Papilon eh Lohdi \q1 \v 1 Iet mahsen me KAUN-O ketikihong ie duwen kahnimw en Papilon oh towe kan:\x - \xo 50:1 \xo*\xt Ais. 13.1—14.23; 47.1-15.\xt*\x* \q1 \v 2 “Pakairkihong wehi kan duwen rohngo! Kumwail lohkiseli! \q2 Kumwail peuk sowi oh pakairki rohngo! \q2 Kumwail dehr ekihla! \q1 Papilon pwupwudier! \q2 Eh koht Marduk mwerpesengier! \q1 Dikedik en eni kan en Papilon sarohdier; \q2 eh sansal saut kan rengkdier! \p \v 3 “Wehi ehu sang paliepeng kodohn mahweniongehr Papilonia oh pahn wiahkihla sapwtehn ehu. Aramas akan oh mahn akan pahn sopohla, oh sohte emen pahn kousoan wasao.” \s1 Sapahldohn Israel \p \v 4 KAUN-O ketin mahsanih, “Ni ahnsowo eh pahn leledo, mehn Israel oh Suda pahn kohdo wie sengiseng, raparapahkin ie, ar Koht. \v 5 Re pahn idihdek ia elen kolahng Saion oh idawehnla ahlo. Re pahn wiahda ehu inou poatopoat ong ie oh sohte mwahn pahn kauwehla. \p \v 6 “Nei aramas akan rasehng pelin sihpw me silepe kan mweidohng re en salongala nin nahna kan. Re kakahnseli sang ehu nahna kolahng ehu, rasehng pelin sihpw ehu, re ahpw sehsehla wasa me re kohsang ie. \v 7 Re kin diar apwal sang aramas koaros me kin diar irail. Ar imwintihti kan kin nda, ‘Re wiadahr dihp ong KAUN-O, eri, dahme kitail wiadahr sohte sapwung. Ar pahpa kahlap ako likihala KAUN-O, oh pein irail uhdahn pahn loalopwoatohng ih.’ \p \v 8 “Kumwail mehn Israel kan, kumwail tangasang Papilonia! Kumwail mweselsang sahpwet! Kumwail me en tepin mweselda!\x - \xo 50:8 \xo*\xt Kaud. 18.4.\xt*\x* \v 9 I pahn kamwakidada pwihn en wehi kehlail kei ni paliepeng oh kupwurehda pwe re en mahweniong Papilonia. Re pahn irekla oh mahweniong sahpwet oh kalowehdi. Irail sounkesik koahiek kei, re kin kesingki arep oh sohte katiasang dahme re kaskih. \v 10 Kuhl pahn wiawihiong Papilonia, oh irail kan me pahn kulihada pahn kihsang mehkoaros me re anahne. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 En Papilon eh Pwupwudi \p \v 11 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail mehn Papilonia, kumwail me kauwelahr ei wehi; kumwail nsenamwahu oh pereperen, kohkohseli duwehte kou men me tietiak wahntuhke de oahs emen me lokolokaia, \v 12 ahpw pein amwail kahnimw lapalapo pahn sarohdi oh namenekla. Papilonia pahn wiahla wehi me keieu sohte wede nanpwungen wehi kan koaros; e pahn madekengla oh wiahla sapwtehn me sohte pihl ie. \v 13 Pwehki ei engieng sohte me pahn kousoan nan Papilon; e pahn ohla, oh aramas koaros me pahn keid limwah pahn pwuriamweikihla oh dahkihla. \p \v 14 “Kumwail sounkesik ketieu kan, kumwail irekla oh mahweniong Papilon oh kapilpene. Kumwail kesingkiwohng Papilon noumwail arep koaros, pwehki eh wiadahr dihp ong ie, KAUN-O. \v 15 Kumwail weriwer en mahwen kapilkipene kahnimwo! Met Papilon pekimahkehr. Eh kehl kan ohlahr oh rengkdier. I pahn dupukohng mehn Papilonia kan mehkan me re wiadahr. Eri, kumwail dupukohng irail, oh wiahiong irail dahme re wiahiong meteikan. \v 16 Kumwail dehr mweidohng werentuhke kan en poadidi nan sahpwo de mweidohng wahnsahpw en doandoal. Mehn liki koaros me koukousoan wasao pahn masakada karis en sounpei kan me mahmahwen oh pahn pwurala nan uhdakarail.” \s1 Sapahldohn Israel \p \v 17 KAUN-O ketin mahsanih, “Mehn Israel kan rasehng pelin sihpw, me laion kan pwakihpeseng oh mwarahkpeseng wasa kan. Keieu, nanmwarki lapalap en Asiria mahweniong irail, oh mwuri, Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia ngalispeseng tihrail kan. \v 18 Pwehki met, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, Koht en Israel, pahn kaloke Nanmwarki Nepukadnesar iangahki sapweo, duwehte ei kalokeier nanmwarki lapalap en Asiria. \v 19 I pahn kapwuredohng mehn Israel nan uhdakarail. Re pahn tungoale wahnsahpw akan me wosada nin Nahna Karmel oh wasa kan nan Pasan, oh re pahn tungoale wahnsahpw koaros me re anahne me wosada nan sapwen Epraim oh Kilead. \v 20 Ni ahnsowo eh pahn leledo, sohte dihp ehu pahn dierek nan Israel oh sohte suwed ehu nan Suda, pwehki ei pahn kupwur mahkohng irail kan me I sohte kauwehla ar mour. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Sapwellimen Koht Kadeik ong Papilonia \p \v 21 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail mahweniong mehn Meradaim oh Pekod. Kumwail kemeirailla oh kamwomwirailla. Kumwail wia mehkoaros me I koasoanediong kumwail. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \v 22 Ngilen weriwer en mahwen peipeidohng nan sahpwo, oh lapalahn ohla wiawiher. \v 23 Papilonia sungkipesengier amma sampah pwon, oh met nah ammao ohlahr! Wehi koaros pwuriamweikihla kowahlap dahme wiawihiong sahpwo. \v 24 Papilonia, ke mahweniongieier, oh ke lohdier nan lidip me I kaunopadahng uhk, mehnda ma ke sasairki. \v 25 I ritingadahr wasa me ei tehtehn mahwen kan kin wie nekinek ie, oh ketkihieier nan ei engieng, pwehki ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, pahn wia ei doadoahk nan Papilonia. \v 26 Kumwail mahwendohng sang wasa koaros oh kauwehla wasa kan me wahnsahpw akan kin wie nekinek ie! Kumwail koasoakehda dipwisou kan me kumwail kalowehdi duwehte koasoakoasoak en wahnsahpw! Kumwail kamwomwala sahpwo! Kumwail dehr mweidohng mehkot en luhwehdi! \v 27 Kumwail kemehla neirail sounpei koaros! Kemeirailla! Meid suwediong mehn Papilonia kan! Ahnsou en ar kalokolok leledohr!” \p \v 28 (Aramas akan tangasang Papilonia oh repen mourlahng Serusalem, re ahpw koasoiahda duwen KAUN-O, atail Koht, eh ketin dupukohng mehn Papilonia mehkan me re wiadahr nan Sapwellime Tehnpas Sarawio.) \p \v 29 “Kumwail ndaiong sounkesik ketieu kan en mahweniong Papilon. Kumwail kadarala koaros me ese doadoahngki ketieu oh arep. Kumwail kapilpene kahnimwo oh dehr mweidohng emen en pitla. Kumwail dupukohng mehkoaros me e wiadahr, oh wiahiong dahme e wiahiong meteikan, pwehki eh seren aklapalap ong ie, Me Sarawien Israel.\x - \xo 50:29 \xo*\xt Kaud. 18.6.\xt*\x* \v 30 Eri, nah mwahnakapw akan pahn kamakamala nanial akan en kahnimwo, oh nah sounpei koaros pahn mwomwla rahno. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 31 “Papilonia, ke inenen diren aklapalap, ihme kahrehda, ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalahpie, pahn uhwong uhk! Ahnsoun ei kalokeiuk leledohr. \v 32 Omw wehi aklapalap pahn dipekelekel oh pwupwudi, oh sohte emen pahn seweseiukada. I pahn isikala omw kahnimw kan, oh mehkoaros loale oh limwah pahn ohla.” \p \v 33 KAUN-O, Wasa Lapalap, mahsanih, “Mehn Israel oh Suda milahr nan kehnaudek. Koaros me kaloweiraildi kin sinsile irail ni keneinei oh sohte mweidohng re en saledekla. \v 34 Ahpw ih me pahn ketin kapitirailla me roson—mware iei KAUN-O, Wasa Lapalap. Pein ih pahn ketin kasalehda ar pwung oh pahn ketikihdo popohl nin sampah, ahpw e pahn wia kahpwal ong mehn Papilonia.” \q1 \v 35 KAUN-O mahsanih, \q1 “Papilonia en mehla! \q2 Nah aramas akan en mehla, \q2 iangahki nah kaun akan, oh nah aramas kupwurokong kan. \q1 \v 36 Nah soukohp likamw akan en mehla— \q2 ia uwen ar pweipwei! \q1 Nah sounpei kan en mehla— \q2 ia uwen ar masepwehkadahr! \q1 \v 37 Kumwail kauwehla nah oahs oh werennansapw akan! \q1 Nah sounpei me e pwainda kan en mehla— \q2 ia uwen ar luwet! \q1 Kumwail kauwehla arail dipwisou kesempwal kan; \q2 kumwail kauwehla oh kulihasang. \q1 \v 38 Keteu en sohla mweredi nan sahpwo \q2 oh kammadahda pillap akan. \q1 Papilonia iei sapwen dikedik en eni kamasepwehk kan \q2 me kin pitihedi aramas akan. \p \v 39 “Eri, Papilon pahn wiahla dewen kidien wel oh kaht lawalo kan, oh dewen menpihr samin kan. Aramas solahr pahn kousoan wasao sang met oh kohkohlahte.\x - \xo 50:39 \xo*\xt Kaud. 18.2.\xt*\x* \v 40 Soahngohte me wiawihiongehr Sodom oh Komora ihme pahn pil wiawihiong Papilon, ni ei kamwomwirailla iangahki kahnimw kan me karanih. Aramas sohte pahn pwurehng kousoan wasao. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.\x - \xo 50:40 \xo*\xt Sen. 19.24-25.\xt*\x* \q1 \v 41 “Aramas akan kohkohdo sang nan sahpw ehu ni paliepeng, \q2 wehi kehlail ehu sang wasa doh; \q2 nanmwarki tohto kaukaunopohng mahwen. \q1 \v 42 Re ketikidahr sapwellimarail kesik ketieu oh kedlahs akan; \q2 re me lemei oh sohte mahk. \q1 Ngilarail duwehte ngilen ngiringirisek en madau, \q2 ni ar dake nair oahs akan oh tangatang kohwei. \q1 Re onopadahr en mahweniong Papilonia. \q1 \v 43 Nanmwarkien Papilonia karongedahr rohngo, \q2 oh solahr angin lime kan. \q2 Pwunod laud oh medek kipedier nan kupwure, \q2 duwehte lih emen me medek en neitik lelehr. \p \v 44 “Ngehi, KAUN-O, pahn ketido oh kupwurehda pwe mehn Papilonia kan en sopohsang nan ar kahnimwo ni ahnsou karuaru, rasehng laion emen me kohieisang nan tuhke kan limwahn Sordan oh kodalahng nan sahpw diren dihpw. Eri, kaun me I pahn pilada, pahn kaunda wehio. Ihs me kak pahrekiong ie? Ihs me kak eimahda pelian ie? Ihs kaun me kak uhwong ie? \v 45 Eri, kumwail rong koasoandi me I wiahiong kahnimw en Papilon oh dahme I kupwukupwure I en wiahiong towe kan. Neirail seri kan pahn pil ruwahdeksang, oh aramas koaros pahn masepwehkada kowahlap. \v 46 Ni ahnsou me Papilon pahn pwupwudi, e pahn ngirisekla oh itikada sampah pwon, oh ngilen aramas akan pahn peilahng wehi teikan.” \c 51 \s1 Pil Ehu Kadeik ong Papilonia \p \v 1 KAUN-O ketin mahsanih, “I pahn ketikihdo kisinieng suwed ehu ong Papilonia oh towe kan. \v 2 I pahn kadarodo mehn liki kei pwehn kamwomwala Papilonia, rasehng kisinieng ehu me kin ipirala dihpw meng. Ni rahnen kamwomwalao eh pahn leledo, re pahn mahwendo sang wasa koaros oh wiahkihla sahpwo sapwtehn ehu. \v 3 Kumwail dehr mweidohng nah sounpei kan ar ahnsoun kesik de pwuhriong nan ar tehtehn mahwen. Kumwail kemehla mwahnakapw akan! Kumwail kamwomwala kariso pwon! \v 4 Re pahn soahn oh mehla nanial akan en ar kahnimw kan. \v 5 Ngehi, KAUN-O, Koht Wasa Lapalap, sohte kesehla Israel oh Suda, mehnda ara wiahda dihp ong ie, Me Sarawien Israel. \v 6 Kumwail tangasang Papilonia! Kumwail tengen mour! Kumwail dehr kamakamkihla dipen Papiloniao. Met I pahn dupukohng eh wiewia kan oh kaloke duwen me konehng. \v 7 Papilonia rasehng dahl kohl ehu nin limei, me kin kasakawihala sampah pwon. Wehi kan nimala wain wet oh sahlielkihla.\x - \xo 51:7 \xo*\xt Kaud. 17.2-4; 18.3.\xt*\x* \v 8 Papilonia mwadangete lohdi oh mwomwla! Kumwail mwahieiki! Kumwail rapahkidohng wini en eh ohla kan, oh mweinele e kak mwahula. \v 9 Mehn liki kan me koukousoan wasao patohwan, ‘Se song en sewesehda Papilonia, ahpw solahr ahnsou. Kitail mweselda met oh kohkohla nan uhdakatailo. Koht ketin kalokeier Papilonia ni sapwellime roson unsek oh kamwomwalahr douluhl.’”\x - \xo 51:9 \xo*\xt Kaud. 18.5.\xt*\x* \p \v 10 KAUN-O ketin mahsanih, “Nei aramas akan, kumwail weriwer, ndinda, ‘KAUN-O ketin kasaledahr duwen at pwung. Kitail kohla oh ndahng mehn Serusalem dahme KAUN-O, atail Koht, ketin wiadahr.’” \p \v 11 KAUN-O ketin kamwakidadahr nanmwarki kan en Media, pwehki eh kupwurki kamwomwala Papilonia. Met iei duwen eh pahn ketin ikih ohlahn sapwellime Tehnpas Sarawio. \p Kaunen sounpei me tiengki kariso ahpw ruwese, ‘Kumwail edehda noumwail arep kan! Kumwail kaunopada noumwail mehn sansar kan! \v 12 Kumwail kihda kilel en ruwese ahnsoun tepida mahwenih kehl kan en Papilon. Kakehlahda sounsilasil kan, silehdi mwahu wasa kan! Koasoanehdi sounpei kan me pahn rukihedi imwintihti kan!” \p KAUN-O ketin kapwaiadahr dahme e mahsanih me e pahn ketin wiahiong mehn Papilonia kan. \v 13 Sahpwo me diren pillap oh kepwe kesempwal, ahpw eh ahnsou imwiseklahr, oh eh selin mour lupulahr.\x - \xo 51:13 \xo*\xt Kaud. 17.1.\xt*\x* \v 14 KAUN-O, Wasa Lapalap, ketin kahukilahr ni sapwellime ieias me e pahn ketikihdo aramas tohto pwe re en mahweniong Papilonia rasehng pelin loukost, oh re pahn weriwerki ar powehdi. \s1 Koulen Kaping ong Koht \q1 \v 15 KAUN-O ketin wiahda sampah sang ni sapwellime manaman; \q2 sang ni sapwellime kupwurokong me e kapikkihda sampah \q2 oh ketin perekipeseng pahnlahng. \q1 \v 16 Sang ni sapwellime mahsen me pihl kan pahnlahng\f k \fr 51:16 \fr*\fk PIHL KAN PAHNLAHNG: \fk*\ft Tehk Sen. 1.6-8.\ft*\f* kin ngiringirisengki; \q2 e kin ketikihdo depwek sang ni imwin sampah. \q1 E ketin kupwurehda pwe lioal en pir ahnsoun keteu \q2 oh ketin kadarpeseng kisinieng sang nan sapwellime wasahn nahk. \q1 \v 17 Ni aramas eh kin kilang met, re kin mwomwen pweipweila oh sohla pehm wasa; \q2 irail kan me kin wiahda dikedik en eni kin sohla ar koapworopwor \q2 pwehki koht kan me re wiahda me likamw oh sohte mour. \q1 \v 18 Sohte katepahr oh aramas akan uhdahn pahn sautki; \q2 re pahn mwomwla ni ahnsou me KAUN-O pahn ketido pwehn kadeikirailda. \q1 \v 19 Koht en Seikop sohte duwehte irail; \q2 iei ih me kin ketin wiahda mehkoaros, \q2 oh e ketin piladahr Israel pwe en wiahkihla sapwellime aramas. \q2 KAUN-O, Wasa Lapalap, iei mware. \s1 Sapwellimen KAUN-O Amma \p \v 20 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Papilonia, kowe me nei amma, nei tehtehn mahwen. \q1 I doadoahngkin uhk pwe ke en kauwehla wehi kan oh sahpw akan, \q2 \v 21 pwehn kauwehla oahs akan oh soundake kan, \q2 pwehn kauwehla werennansapw akan oh sountangahki kan, \q2 \v 22 pwehn kemehla ohl oh lih akan, \q2 pwehn kemehla me pwulopwul oh me mah kan, \q2 pwehn kemehla pwutak oh serepein kan, \q2 \v 23 pwehn kemehla silepen sihpw kan oh nair pelin sihpw kan, \q2 pwehn kemehla soumwet kan oh neir oahs en deipwel kan, \q2 pwehn kauwehla kaun akan oh lapalap akan.” \s1 Kalokolok ong Papilonia \p \v 24 KAUN-O ketin mahsanih, “Kumwail pahn kilang ei pahn dupukohng Papilonia oh towe kan suwed koaros me re wiahiongehr Serusalem. \v 25 Papilonia, ke duwehte nahna ehu me kauwelahr sampah pwon, ahpw ngehi, KAUN-O, iei omw imwintihti. I pahn koluhkedi, oh kihdiong nanpwel, oh wiahkinuhkala pehs. \v 26 Sohte takai ehu sang ni omw mohn ihmw kan pahn kak pwurehng wiahda ehu ihmw. Ke pahn wiahla sapwtehn kohkohlahte. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen. \p \v 27 “Wiahda ehu kilel en tepida mahwen! Peuk sowi pwe wehi kan en kak rong! Kaunopada wehi kan en mahweniong Papilonia! Ndahng wehi kan en Ararat, Minni, oh Askenas en mahweniong. Kumwail pilada emen kaunen pwehn tiengki kariso. Kumwail wahdo oahs kan rasehng pelin loukost. \v 28 Kumwail kaunopada wehi kan en mahweniong Papilonia. Pakairkihong nanmwarki kan en Media, arail kaun akan oh lapalap akan, oh karis kan en sahpw koaros me re kaunda. \v 29 Sampah rerrer oh itihtikek pwehki KAUN-O eh ketin wiewiaier sapwellime koasoandien wiahkihla Papilonia sapwtehn ehu, wasa me sohte aramas pahn kousoan ie. \v 30 Sounpei en Papilonia kan tokedihsangehr ar pei oh mihmiher nan arail kelen mahwen. Re masepwehkadahr oh duwelahr lih. Ewen kehl kan en kahnimwo rengkdier, oh ihmw kan mwasikalahr. \v 31 Emen meninkeder tangala mwurin emen pakapakairkilahng nanmwarkien Papilonia me sapwellime kahnimwo ohlahr pali koaros. \v 32 Imwintihtio kalowedier wasahn kot ni pillapo oh isikadahr kelen mahwen kan. Sounpei en Papilonia kan pingkidahr ar masepwehk. \v 33 Imwintihtio pahn mwadangete kauweiraila oh tiakiraildi rasehng kohn ni wasahn tiahk wihd. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \q1 \v 34 Nanmwarkien Papilonia lupukdier Serusalem \q2 oh kangalahr. \q1 E wudekihdi kahnimwo rasehng sah ehu; \q2 oh kadallehla rasehng mahn kamasepwehk. \q1 E ketikihsang mehkan me e kupwurki \q2 oh kesehla luhwe kan. \q1 \v 35 Mehn Saion en patohwan, \q2 “Papilonia en pwukoahki \q2 kamaramas me wiawihong kitail!” \q1 Mehn Serusalem en patohwan, \q2 “Papilonia en pwukoahki \q2 lokolok kan me kitail aleier!” \s1 KAUN-O pahn ketin Sewese Israel \p \v 36 Eri, KAUN-O ahpw mahsanihong aramas akan en Serusalem, “I pahn uhki amwail pwung oh kupwurehda pwe amwail imwintihti kan en ale dupuken dahme re wiahiong kumwail. I pahn kammadahda utuhn pihl en Papilonia oh kammadahda eh pillap akan. \v 37 Sahpwo pahn wiahla koasoakoasoak en mohn ihmw wasa me mahn lawalo kan pahn kousoanla ie. E pahn wiahla wasa kamasepwehk; sohte aramas pahn kousoan wasao, oh koaros me pahn kilang pahn masakada. \v 38 Mehn Papilonia kan koaros wie weriwer rasehng laion kan oh ngiringir rasehng kisin laion tikitik kan. \v 39 Ia duwe, re me mehwo? I pahn kaunopadahng irail ehu kamadipw oh kasakauwihirailla pwe re en pereperen. Re pahn meirla oh sohte pwurehng pirida. \v 40 I pahn ketikinirailla pwe re en kamakamala rasehng sihmpwul kei, kuht, oh sihpw wol. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Imwilahn Papilon \p \v 41 KAUN-O ketin mahsanih duwen Papilon: “Kahnimw me sampah pwon kin kapikapinga lohdier! Ia uwen kamasepwehklahn Papilon mwohn mesen wehi kan! \v 42 Sehd koaduhpwalkidier Papilon iloak kan me wie ngiringirisek. \v 43 Kahnimw kan wialahr wasa kamasepwehk oh duwelahr sapwtehn me sohte pihl ie, wasa me sohte aramas kousoan ie de pil keid ie. \v 44 I pahn kaloke Pel, koht en Papilonia, oh kupwurehda pwe en mweisang dipwisou me e pirapahda kan; wehi kan solahr pahn pwurehng pwongih. \p “Kehl kan en Papilon rengkdier. \v 45 Kumwail mehn Israel kan, kumwail tangasang wasao! Kumwail tengen mour sang ei engieng. \v 46 Kumwail dehr nan kapehd tikitikla de masakada rohng kan me kumwail kin rong. Nan sounpar koaros soangen rohng kei kin wiewiawiseli—rongen me dene kamaramas wiewiawi nan sahpwo, de pil nanmwarki kan wie mahmahwenpene. \v 47 Eri, ahnsou ehu kohkohdo me I pahn kaloke dikedik en eni kan en Papilonia. Sahpwo pwon pahn sarohdi, oh towe koaros pahn kamakamala. \v 48 Mehkoaros nin sampah oh pahnlahng pahn ngisingiski ar peren ni ahnsou me Papilonia pahn lohdi pahn aramas akan me kohdo sang ni paliepeng pwehn kauwehla.\x - \xo 51:48 \xo*\xt Kaud. 18.20.\xt*\x* \v 49 Papilonia me kahrehda mehlahn aramas wasa koaros nin sampah, eri, met Papilonia pahn pwupwudi pwehki eh kahredahr mehlahn mehn Israel tohto. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.”\x - \xo 51:49 \xo*\xt Kaud. 18.24.\xt*\x* \s1 Sapwellimen Koht Mahsen ong mehn Israel kan nan Papilonia \p \v 50 KAUN-O ketin mahsanihong sapwellime aramas akan nan Papilonia: “Kumwail pitsangehr mehla! Eri, kumwail tang! Kumwail dehr pwand! Mehnda ma kumwail dohsang nan uhdakamwail, kumwail tamataman ie, amwail KAUN-O, oh tamataman Serusalem. \v 51 Kumwail kin ndinda, “Se nameneklahr oh sarohdier; solahr sawasapat pwehki mehn liki kan ar adihasangkitehr wasa sarawi kan nan Tehnpas Sarawio.’ \v 52 Eri met, I mahsanih me ahnsou ehu pahn kohdo me I pahn kaloke dikedik en eni kan en Papilon, oh ngilen weirek en me soahn kan pahn lelpeseng wasa koaros nan sahpwo. \v 53 Mehnda ma Papilon pahn kak en doudahla pahnlahng oh kauwada eh kelen mahwen wasao, I uhdahn pahn kadaralahng aramas en kauwehla. Ngehi, KAUN-O, me mahmahsen.” \s1 Mwomwlahn Papilon \q1 \v 54 KAUN-O ketin mahsanih, \q1 “Kumwail rong ngilen sengiseng nan Papilon, \q2 oh ngilen mwamwahieipen mwomwlahn sahpwo. \q1 \v 55 I wie kamwkamwomwala Papilon \q2 oh katokatokihedi ngile. \q1 Karis kan tangolong duwehte ngirisek en madau, \q2 re weriwer oh mahmahweniong kahnimwo. \q1 \v 56 Re kodohn kamwomwala Papilon; \q2 nah sounpei kan lohdier, \q2 oh neirail arep kan timpesengier. \q1 Iei ngehi Kohto me kin kaloke me suwed, \q2 oh pahn kaloke Papilon nin duwen me konehng eh wiewia. \q1 \v 57 I pahn kasakawihala nah lapalap akan— \q2 me loalokong kan, kaun akan, oh sounpei kan. \q1 Re pahn meirla oh sohte pwurehng pirida. \q2 Ngehi, nanmwarkio, me mahmahsen; \q2 ngehi KAUN-O, Wasa Lapalap. \q1 \v 58 Kehl kehlail kan en Papilon pahn rengkdiong nanpwel. \q2 oh eh ewen kehl ile kan pahn isihsla. \q1 Doadoahk en wehi kan sohla katepe; \q2 arail doadoahk laud pahn lulda. \q1 Ngehi, KAUN-O, Wasa Lapalap, me mahmahsen.” \s1 En Seremaia Kaweid Pekederlahng Papilonia \p \v 59 Sapwellimen Nanmwarki Sedekaia sounsawas, iei Seraia, nein Neraia, oh e pahpa kahlapki Mahseia. Ni kapahieun sounpar me Sedekaia wiewiahki nanmwarkien Suda, Seraia iang Sedekaia ketilahng Papilonia, I ahpw patohwanohng kaweid kei. \v 60 I ntingihedi nan pwuhk ehu duwen ohla me pahn lelohng Papilonia, pil iangahki soahng kan me pid duwen Papilonia. \v 61 I patohwanohng Seraia, “Ni omw pahn lel Papilon, ke pahn kanahieng wadekohng aramas akan ni ngihl laud soahng koaros me ntingdier nan pwuhk wet. \v 62 Ke ahpw kapakap, patohwan, ‘Maing KAUN, komwi mahsaniher me komwi pahn ketin kauwehla wasakiset, oh sohte mwahn mehkot me mour men pahn luhwehdi ie, sohte aramas de mahn emen, oh e pahn duwehla sapwtehn kohkolahte.’ \v 63 Seraia, ni omw pahn kaimwisekala wadek pwuhk wet ong aramas akan, eri, mwuri, ke pahn pirehiong ni ehu takai oh keselahng nan Pillap Iupreitis\x - \xo 51:63 \xo*\xt Kaud. 18.21.\xt*\x* \v 64 oh patohwan, ‘Met iei me pahn wiawihong Papilonia—e pahn kihrla oh sohte pwurehng pwarada pwehki kamwomwala me KAUN-O pahn ketikidohng powe.’” \p En Seremaia koasoi ididi wasaht. \c 52 \s1 Pwupwulahn Serusalem \r (2 Nanmwarki 24.18—25.7) \p \v 1 Sedekaia mahki sounpar rieisek ehu ahnsou me e kesepwilda wiahla nanmwarki; e ahpw ketin kakaun nan Serusalem erein sounpar eisek ehu. Mwaren eh nohno Amudal, nein Seremaia, mehn kahnimw Lipna. \v 2 Nanmwarki Sedekaia ahpw wiahda me suwed mwohn silangin KAUN-O, duwehte Nanmwarki Sehoiakim. \v 3 Tohn Serusalem oh Suda pwon eri kahngiangihada KAUN-O, me kahrehda e ketin keseirailla sang mwohn silangi. \p Eri, Sedekaia pelianda Nepukadnesar, nanmwarkien Papilonia, \v 4 ihme ni kaduwaun sounpar en mwehin Sedekaia, ni kaeisek en sounpwong, oh ni kaeisek en rahn, Nepukadnesar, iangahki sapwellime karis en sounpei unsek, ahpw ketido Serusalem oh ketin kapilpene. Re ahpw kauwada arail kahnimpwal liki oh weirada warawar kapilpene kahnimwo.\x - \xo 52:4 \xo*\xt Esek. 24.2.\xt*\x* \v 5 Re ahpw kahpwalihala kahnimwo, kapikapil lel ni kaeisek ehun sounpar en mwehin Nanmwarki Sedekaia. \v 6 Ni kapahieun sounpwong en sounparo, ni kaduwaun rahn, ni ahnsou me lehk lapalap inenen uklahr nan kahnimwo oh kisin mwenge ong aramas koaros rosalahr, \v 7 wasa kis ni kelen kahnimwo ahpw langada. Mehndahte ma sounpei en Papilonia kapikapil kahnimwo, a sounpei ko koaros tangeisang loale nipwongo, keid limwahn en nanmwarkio eh mwetuwel ni wenihmw ehu nanpwungen kehl riau, kolahng Wahun Sordan.\x - \xo 52:7 \xo*\xt Esek. 33.21.\xt*\x* \v 8 Sounpei en Papilonia ko ahpw pwakih Sedekaia oh koanoahdi nan wasa patapat limwahn Seriko; sapwellime sounpei ko koaros ahpw kesehla oh tangasang. \v 9 Sedekaia eri lohdi oh wisikdohng mwohn Nanmwarki Nepukadnesar nan kahnimw Ripla, nan sapwen Amad, wasa e ketin ale ie kopwung laud. \v 10 Iei wasa me nanmwarkien Papilonia ahpw mahsanih pwe sapwellimen Sedekaia pwutak ko en kamakamala mwohn silangin Sedekaia; lapalap ako en Suda pil iang kamakamala wasao. \v 11 E ahpw pil mahsanih pwe poaren silangin Sedekaia ko en pwedpwedsang, oh en kohieng nan selipe kan oh wisiklahng Papilon. Sedekaia eri mihmihte Papilon nan imweteng e lao sipalla.\x - \xo 52:11 \xo*\xt Esek. 12.13.\xt*\x* \p \v 12 Ni kalimaun sounpwong, ni kaisuhwen rahn, ni kaeisek duwaun sounpar en mwehin Nanmwarki Nepukadnesar, Nepusaradan, sapwellimen nanmwarkio sounkaweid oh kaun lapalap en sapwellime karis en sounpei, ahpw pedolong nan Serusalem. \v 13 E ahpw isikala Tehnpas Sarawio, tehnpas en nanmwarkio, oh imwen aramas lapalap koaros nan Serusalem.\x - \xo 52:13 \xo*\xt 1 Nan. 9.8.\xt*\x* \v 14 Eri, karis en sounpei ko ahpw karangkpeseng kelen kahnimw ko. \v 15 Eri, Nepusaradan ahpw kalipelahng Papilonia luhwen tohn kahnimwo, irail me tangalahng nanmwarkien Papilon mahso, oh pil luhwen tohndoadoahk koahiek kan. \v 16 Ihte me e mweidohng en luhwehdi: aramas me keieu semwehmwe kan, me sohte sapwarail, pwe re en koadoahki mwetin wain kan oh wia soangen doadoahk teikan. \p \v 17 Mehn Papilonia ko eri lupukpene uhr prons en Tehnpas Sarawio, iangahki dewen pihl pronso; re ahpw wahda mete ko walahng Papilon.\x - \xo 52:17 \xo*\xt 1 Nan. 7.15-47.\xt*\x* \v 18 Re pil wahsang sapwel kan iangahki dewen pehs me kin doadoahk ni wiepen kamwakele pei sarawio, dipwisou ko me kin doadoahkohng ni lamp ako, pwohl me ntahn meirong kin kohieng loale, pwohl me kin doadoahk ni ahnsoun isik warpwohmwahu oh pil iangahki dipwisou prons teiko me kin doadoahk nan Tehnpas Sarawio. \v 19 Re wahsang soahng koaros me wiawihkihda kohl oh silper: kisin pwohl tikitiko, pan ko me mwoalus okohk kin kohieng loale, pwohl me ntahn meirong kin kohieng loale, dewen pehs ko, dewen lamp ko, pwohl ko mehn isik warpwomwahu, oh pwohl ko me kin doadoahkohng wain en meirong. \v 20 Dipwisou prons koaros me Nanmwarki Solomon wiahiong nan Tehnpas Sarawio—uhr riapwoat, kuruma ko, dehngk kalaimwuno, oh kouwol ehk riemeno me wia utupe—me inenen toutou mehlel sohte kak tenek. \v 21-22 Uhr riapwoato inenen duwepenehte: uhr ko reireiki piht rieisek isuh oh piht eisek waluh pwonopwon. Mie pwoahr nan uhr ko, oh meteo mosulki inses siluh. Imwin pohn ehuehu uhr ko prons me mie me reireikihda piht isuh elep, oh kapwat pwohmakraneid me pil wiawihsang ni prons me kapil imwin powe en uhr ko. \v 23 Pwohmakraneid pwukat me epwiki, oh aramas kak mi pah kilang me duweisek weneu. \p \v 24 Nepusaradan, kaunen sounpei ko, ahpw pil wahsang Seraia, Samworo Lapalap, oh Sepanaia, keriaun samworo lapalap, oh pil silimen lapalap en Tehnpas Sarawio. \v 25 E pil wahsang nan kahnimwo kaunen sounpei en Suda, oh sapwellimen nanmwarkio sounkaweid isimen me mihmihte nan kahnimwo, keriaun kaunen sounpei me kin apwalih doaropwehn karis en sounpei ko, oh pil ohl kesempwal wenehk me dierekda nan kahnimwo. \v 26 Eri, Nepusaradan ahpw kihpene aramas pwukat oh wadohng nanmwarkien Papilonia me ketiket nan kahnimw Ripla, \v 27 nan sapwen Amad. Eri, nanmwarkio ahpw koasoanehdi pwe irail en wowoki oh kamakamala wasao. \p Ih duwen mehn Suda ko ar kalipilipasang nan uhdakarail. \v 28 Eri, iet duwen wadawad en aramas me Nepukadnesar salihedi oh ketikihla sang Suda: Ni keisuhwen sounpar en eh nanmwarki, e ketikihlahsang aramas 3,023; \v 29 ni kaeisek waluhwen sounpar, aramas 832 sang Serusalem; \v 30 oh ni kerieisek siluhwen sounpar, Nepusaradan ketikihlahsang aramas 745. Eri, koaruhsie patpene me kalipilipalahr, irail me 4600. \p \v 31 Eri, ni sounpar me Epilmerodak wiahla nanmwarkien Papilonia, e ketin kupwurkalahngan ong Sehoiakin, nanmwarkien Suda, ni eh ketin kapedoisang nan imweteng. Met wiawiher ni kerieisek limau en rahnen kaeisek riau en sounpwong en sounpar kesilihsek isuh mwurin Sehoiakin eh sellahng Papilonia. \v 32 Epilmerodak ketin kalahngan ong Sehoiakin oh ketikihong nan deu waun ehu mwohn nanmwarki teikan me sellahng Papilonia. \v 33 Sehoiakin eri ale mweimwei en wiliandi sapwellime likoun nan imweteng ko, oh iang ketidiong nin tehpel en nanmwarkio ahnsou koaros erein eh mour. \v 34 E ahpw pil mweimweiong en ketiki uwen mwohni ehu me pahn sewese nan sapwellime anahn akan rahn koaros kohkohlahte e lao sipalla.