\id ROM \h ROMANOS \toc1 Tí xroon ikjin chꞌín Pablo chrꞌénhen chꞌán tí sín romanos \toc2 ROMANOS \toc3 Ro. \mt1 Tí xroon ikjin chꞌín Pablo chrꞌénhen chꞌán tí sín romanos \c 1 \s1 Chꞌín Pablo ikjin xroon kꞌuáyéhe̱ tí ni̱nko chjasin Roma \p \v 1 Janhan Pablo mé tꞌa̱ha̱ xra̱ Jesucristo mé kjian tí xroon i. Kjueyána Dios kíxin si̱tꞌaha̱ chꞌán xra̱ tsjàkua tí tan jína tsaáxinni. \p \v 2 Tíha mé tsíntáchro Dios senó kíxin tsoxiteyá éxí nixja tí xroon nixja̱xi̱n tí sín tsíchronka itén chꞌán ósé. \v 3 Tí tan a mé chrónka nkexrí tjen Ìnchéni Jesucristo Xje̱en Dios. Jehe chꞌán mé tsíkꞌóna chꞌán chojni kꞌuaxrjeníxin chꞌán tí sín tsíkꞌaxrjeníxin tí rey David. \v 4 Tí kjuachaxin jié mé kjua̱ko̱xi̱n kíxin jehe chꞌán mé chaxín Xje̱en Dios kíxin ó xechón chꞌán la chónta chꞌán Ncha̱kuen Dios imá tjetoan. \v 5 Kjuasáyé Jesucristo kꞌuáyéhe̱ni kjuachaxin kíxin sichꞌeheni chꞌán xra̱ sátsjichronkaxínni itén chꞌán kíxin kaín xín chojni chónhya chꞌán kuenté chjasintajni chrókuitekaon sín chꞌán la ko chrótjuèhe sín chꞌán. \v 6 Jahará kꞌuékꞌejorá éxí tjejó tí jehe sín, a̱ ntá jie la kjueyárá Dios kíxin chrókuítekáonrá Jesucristo. \p \v 7 Janhan ikjian tí xroon chrꞌanhánrá kaín rá tjejorá chjasin Roma. Tjuàhará Dios la kjueyárá chꞌán kíxin tjóá chrókꞌuejorá. Kjuasáyé Itꞌéni Dios la ko Ìnchéni Jesucristo kíxin kjuanjon chꞌán kjuaxróxin kꞌuayéhérá. \s1 Chꞌín Pablo tjinkaon chrókjuitsjehe chꞌán chjasin Roma \p \v 8 Xrankíxixín kjua̱cha̱xién Jesucristo tjánchàxian Dios kjuasáya kíxin jahará ó kuítekáonrá chꞌán la ko nkuíxín chjasintajni nixja sín nkexrí tinkachónkirá chꞌán. \v 9 Dios, tí nkexro tꞌa̱ha̱ xra̱ kaín a̱senná xrja̱nka tí tan jína kuènte Xje̱en chꞌán, mé nohe chꞌán kíxin xráxín xráxinka̱van tí jahará tió nixja̱ha̱ chꞌán. \v 10 Xráxín tjáncháha̱ Dios kíxin tí chrókjuanjon chꞌán kjuachaxin la chrókjuasántsjahárá. \v 11 Kíxin tjínka̱van chrókjuasántsjahárá tí jahará kíxin chrókjuínki̱tsa tí jahará kíxin chrókꞌuitjará jína nkexrí chrókꞌuejorá ntoá. \v 12 Me xi̱kaha tso̱cháha̱rá la ko tso̱chàna kíxin jnkoko̱á tinkáchónkini Ìnchéni, jahará la ko janhan. \p \v 13 Kíchóni, tjínka̱van chrókónohará kíxin nchónhya veces tjínka̱van chrókjuásantsjahárá kjánchó na̱xa̱ xitjahya tsjasán. Tjínka̱van chrókjuasán kíxin chrókjui̱tꞌa xra̱ kuènte Ìnchéni kíxin chrókjuachani nchónhya chojni chrókuinkáchónki Dios éxí kjui̱tꞌa xra̱ í so chjasin na̱xa̱ chónhya sín Dios. \v 14 Tꞌichjánxi̱n tsjáko̱ha̱ kaín chojni, á chojni griego o̱ á chojni jehya griego o̱ á chojni nohe o̱ á chojni noehya. \v 15 Mé xi̱kaha xra̱ ó tjécho̱nha̱n chrókjuasán chrókjuákohárá tí tan tsaáxinrá tí jahará tjejorá chjasin Roma. \s1 Tí kjuachaxin kuènte tí tan jína \p \v 16 Tósuànahya xrja̱nka tí evangelio kíxin táha ijnko tan jína kíxin chónta kjuachaxin kuènte Dios chrókuaáxin kaín xín tí chojni chrókuitekaon, mé sa̱oxín tí sín judío la ko kja̱xin tí sín jehya judío. \v 17 Kíxin tí tan jína kuènte Dios tja̱kue̱xi̱n tí jeheni kíxin chrókótjuáxin iji̱éni kíxin tinkáchónkini chꞌán la jehó chꞌán tinkáchónkini. Exí ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Tí nkexro kótjóá kíxin kuítekaon sín Dios mé táhó tsꞌejóchónxin sín.”\f + \fr 1:17 \ft Habacuc 2.4\f* \s1 Tí jie̱ tjasin chojni \p \v 18 Dios tjen nkaya nka̱jní mé tso̱nínkakonhen chꞌán tí sín jínahya tjasin jie̱, mé sinchekjasóte sín chꞌán. Tí jie̱ jínahya tjasin sín mé tꞌinkákonhe̱n kíxin chrókónohe sín tí nkehe jína chaxín. \v 19 Jehe sín ó nohe sín jína nkexrí tjen Dios kíxin jehe chꞌán kjua̱kue̱xi̱n chꞌán tí jehe sín. \v 20 Tí kjuachaxin kuènte Dios kjónté tꞌikonhyani la kjánchó noexínni kíxin tí nkehe kjuíchꞌéna chꞌán. Kíxin tí na̱xa̱ kꞌónahya chjasintajni kónoxín kíxin jehó chꞌán mé Dios tꞌe̱to̱an la ko chónta chꞌán kjuachaxin jnkochríxín. La ntá tí sín jínahya xitjahya tsontáchro sín kíxin kꞌuénoehya sín. \v 21 Kjónté nohe sín kíxin xi̱kaha itjen Dios la tjikosáyehya sín chꞌán la ko ni tjanchehya sín chꞌán kjuasáya. Tjenka̱yáxin sín tí nkehe ninkehó sínkíhya kíxin jínahya a̱sén sín la tí sítié ó kuíto̱he sín. \v 22 Kjónté ntáchro sín kíxin imá nohe sín kjánchó imá lo̱nti̱ sín kíxin a̱ntsí kjuasin sín jie̱. \v 23 A̱ ntá ó kjuixin kjuinkí sín tí nkehe tinkáchónki sín la ko kuítekakonhya sín tí kjua̱cha̱xién Dios itjen jnkochríxín, tꞌenhya. A̱ ntá ijie tinkáchónki sín tí nkehe tsíkjano̱ya tóyóhe̱ chojni itꞌen. Kja̱xin tinkáchónki sín koxroxe tsíkjano̱ya la ko konche la ko iko chónta noó to̱té. \p \v 24 A̱ ntá xi̱kaha Dios kuíto̱he chꞌán tí jehe sín kíxin chrókjuichꞌe sín tí nkehe jínahya tjenka̱yáxin sín ntá xi̱kaha chꞌe sín ijnko nkehe chrókósuèxin sín chꞌehe kíchó sín \v 25 kíxin kuítekakonhya sín tí nkehe chaxín kuènte Dios, a̱ ntá tí nkehe jínahya mé kjueyá sín. Kjuíchꞌéna sín dios kuènte sín tí nkehe tsíkjichꞌéna Dios. A̱ ntá tí nkexro kjuíchꞌéna tí nkehe la titekakonhya sín. Jehe chꞌán mé chrókjuancheheni chꞌán kjuasáya jnkochríxín kíxin jehe chꞌán mé kaín tí nkehe siín mé kuènte chꞌán. Amén. \p \v 26 La ntá xi̱kaha kjuíchꞌe sín ntá Dios kuíto̱he chꞌán tí jehe sín kíxin chrókjuichꞌe sín tí nkehe chrókósuèxin sín chrókjuichꞌe sín. Kjónté tí chojni chjin la kuíto̱he sín tí ichjin sín la ntá kjuíchꞌéna sín a̱sén sín chojni ntoa. \v 27 A̱ ntá kja̱xin xi̱kaha tí chojni ntoa kuíto̱he sín chróchónta sín chojni chjin la tjinkaon sín tí nkehe ntoáhya. La ntá chꞌe sín nkehe chrókósuèxin sín chꞌehe kíchó sín jnkokón ntoa sín. Mé xi̱kaha mé tí cuerpo kuènte sín mé tsjasótexín sín tí jie̱ kjuasin sín. \p \v 28 Tjinkakonhya sín tsoxraxinkaon sín Dios ntá jehe chꞌán mé kuíto̱he chꞌán tí jehe sín kíxin xi̱kaha tsjenka̱yáxin sín tí nkehe jínahya kíxin sichꞌe sín tí nkehe chrókjuichꞌehya sín. \v 29 Nchónhya jie̱ chónta sín mé tí nkehe ntoáhya chꞌe sín, la tjinkaon sín chrókuakja sín í jnko chojni chjin ókjé, la ko tí nkehe jínahya chꞌe sín, la ko tjinkaon sín jehó sín chróchónta sín itsjé nkehe, la ko imá tjasin sín jie̱, la ko jehe sín chji̱no̱xínhin sín, la ko tjinkaon sín chrókꞌóyán sín kíchó sín, la ko itje sín kjuanínkaon, la ko chꞌia sín la ko jínahya sín xriko sín kjuachꞌia. \v 30 Tꞌántaxínhi̱n sín kíchó sín la ko nínkakonhen sín Dios, la ko jehó sín chrókꞌue̱to̱an sín, la ko nchehnke sín, la ko jehó sín chꞌéna sín nkehe jínahya tjasixín chojni jie̱, la ko tjikosáyehya sín itꞌé sín la ko ìné sín. \v 31 Tienxínhya sín la nchexiteyáhya sín nkehe nixja sín, la ko tjuèhya sín kíchó sín, la ko tjinkakonhya sín sinchekꞌitjáyenhen sín ichrén jie̱ kjuasinhin kíchó sín, la ko ti̱konóe̱hya kíchó sín. \v 32 Jehe sín ó nohe sín jína kíxin nkexrí kꞌue̱to̱an Dios la jehe sín ó nohe sín kíxin tí jie̱ kjuasin sín chrókꞌuenxín sín, la kjónté xi̱kaha ó nohe sín, la na̱xa̱ tjasin sín jie̱ la kja̱xin chéhe̱ sín chrókꞌuikon sín ókjé nkexro chrókjuasin jie̱ xi̱kaha. \c 2 \s1 Dios nchekito̱exín chꞌán tí jie̱ tjasin chojni \p \v 1 Mé xi̱kaha jahará xitjahya tsontáchrorá kíxin chontahyará jie̱ a̱ ntá tékará jie̱ tí í so sín tjasin jie̱. A̱ ntá tí xi̱kaha chꞌerá la jahará xrítjéyárá nkexrí chrókjuasótexínrá kja̱xin kíxin jahará jnkokón jie̱ tjásinrá. \v 2 Ó noheni kíxin ntoá sinchekito̱exín Dios tí jie̱ kjuasin chojni kíxin sinchekjasóte chꞌán tí sín xi̱kaha tjasin jie̱. \v 3 A̱ ntá jahará la tékará jie̱ í so chojni ntá jahará kja̱xin la xi̱kaha jnkokón jie̱ tjásinrá. ¿Á tjenka̱yáxinrá kíxin tsjachará tsinkehérá tí sinchekjasótiará Dios ní? \v 4 ¿Á kjo̱nie̱hérá tí kjuaxróxin tsjéje̱hya tjanjon Dios kíxin tjechónhen chꞌán na̱xa̱ nínkakuanhyará chꞌán? A̱ ntá jahará la kuiénxinhyará kíxin Dios tjuàhará kíxin tjinkaon chꞌán chrókui̱to̱hérá tí nkehe jínahya tjenka̱yáxinrá. \v 5 Kjánchó jahará imá icha a̱sánrá, tjinkákonhyará chrókui̱to̱hérá tí nkehe jínahya tjenka̱yáxinrá, a̱ ntá a̱ntsí má nchekꞌánkírá tí nkehe jínahya tsjasótexínrá tí ya̱on tsjixixín tió tso̱noxín kíxin sinchekjasóte Dios chojni. \v 6 Jehe chꞌán mé tsje̱nke̱he chꞌán jnkojnko chojni nkehe tí xra̱ tsíkjichꞌe sín. \v 7 Tsjanjon chꞌán kjuachón tsꞌáyéhe̱ tí sín tjeyá sín tí nkehe náxrjón la ko tí kjuachaxin tsꞌitjáyanhya la ko xráxín kjuíchꞌe xra̱ jína. \v 8 A̱ ntá tso̱nínkaon Dios sinchekjasóte chꞌán kaín tí sín nchehnke la ko tí sín tjinkakonhya chrókjuichꞌe sín tí nkehe jína. A̱ ntá náhí, la íchá má kóxrjínhi̱n sín kjuíchꞌe sín tí nkehe jínahya. \v 9 Mé xi̱kaha tsjasóte sín la ko kjuaxróxinhya tso̱nhen kaín tí sín kjuíchꞌe tí nkehe jínahya, mé senó tí sín judío la ko kja̱xin tí sín jehya judío. \v 10 A̱ ntá Dios mé tsjanjon kjuachaxin la ko tsjanjon chꞌán kjuaxróxin la ko tsjikosáyehe chꞌán kaín tí sín kjuínchexiteyéhe̱ chꞌán kjuíchꞌe tí nkehe jína, mé senó tí sín judío la ko kja̱xin tí sín jehya judío. \p \v 11 Dios la tꞌikon kíxin kaín chojni la jnkokón sínkí. \v 12 Kaín tí sín tjasin jie̱ kíxin noehya sín tí ley tsíkjin chꞌín Moisés la kjónté chónhya sín tí ley la itsꞌen sín. A̱ ntá tí sín ó nohe tí ley tsíkjin chꞌín Moisés ntá tjasin sín jie̱, la tí ley a mé tsjanchia jie̱ tsjasótexín sín. \v 13 Jehya tí sín ó chrókuinhón tí ley la ó chrókótjuáxin iji̱é sín. Náhí. Tí sín sinchexiteyéhe̱ sín tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios mé tso̱tjuáxin iji̱é sín. \v 14 A̱ ntá tí sín jehya judío chóntahya sín tí ley tꞌe̱tue̱nhen sín la ntá tió jehó sín chrókjuinchexiteyéhe̱ sín éxí nixja tí ley la jehí jehó sín tꞌe̱tue̱nhen a̱sén sín. \v 15 Kíxin tí kjuínchexiteyá sín chꞌe sín tí nkehe jína mé tja̱ko̱xi̱n sín kíxin a̱sén sín xraxinkakonxín sín tí nkehe ntoá la ko a̱sén sín tjanchankíhi sín á jína tjejó sín o̱ náhí. \v 16 Itsi tí ya̱on la Dios mé sinchekito̱exín kjuachaxin Ìnchéni Jesucristo kaín nkehe imó kjuíchꞌe chojni éxí nixja tí tan jína tjàkua janhan. \s1 Tí sín judío la ko tí ley tsíkjin chꞌín Moisés \p \v 17 A̱ ntá jahará ntáchrorá kíxin jahará judíorá la tinkachónkirá tí ley tsíkjin chꞌín Moisés la ko nchehnkerá kíxin tinkachónkirá Dios. \v 18 Ó nohará tí nkehe tjinkaon Dios la ko tí ley ó kjua̱ko̱hará kíxin chrókjuéyárá tí nkehe jína. \v 19 Ihnkerá kíxin nohará tsjákohérá tí sín tꞌikonhya la ko jahará mé xrohi tsꞌinkáséyanxín tí sín ixri sítié, ichrorá. \v 20 Ntáchrorá kíxin nohará tsjákohérá tí sín noehya la ko tsjínki̱tsará tí sín tienxínhya kíxin jahará chontará tí ley chrónka kjuaxrexinkaon jína la ko tí nkehe chaxín, ichrorá. \v 21 Jahará tjákohérá í so chojni, a̱ ntá jahará, ¿nkekuènté tjákoéhyará a̱sánrá xi̱kaha? Jahará tjákohérá chojni kíxin chrókueéhya sín, a̱ ntá jahará la, ¿nkekuènté te̱erá? \v 22 Ntáchrorá kíxin xitjahya tsochónta chojni yaá chojni chjin, a̱ ntá jahará la, ¿nkekuènté xi̱kaha chꞌerá? Ntáchrorá kíxin titekákonhyará tí nkehe tsíkjano̱ya, kjánchó jahará, ¿nkekuènté te̱erá tí nkehe tjete siín nkaxenhen ni̱nko? \v 23 Nchehnkerá kíxin chontará tí ley, a̱ ntá jahará chontahyará kjuasáyé Dios kíxin kjui̱nchexiteyéhyará éxí kꞌue̱to̱an tí ley. \v 24 Ntoá ntáchro tí xroon itén Dios kíxin: “Tí sín jehya judío la tꞌántaxínhi̱n sín Dios kíxin tí iji̱árá.” \p \v 25 A̱ ntá tí chaxín kjui̱nchexiteyárá tí ley tsíkjin chꞌín Moisés la ntá jehya chónkó tsíkará xro̱ye. A̱ ntá tí kjui̱nchexiteyéhyará tí ley la éxí tsíkahyará ninkehó xro̱ye. \v 26 A̱ ntá tí sín tsíkahya xro̱ye kjánchó titekaon sín nkexrí tꞌe̱to̱an tí ley la tjejó sín éxí ó tsíka sín xro̱ye kjónté chaxínhya chónta sín. \v 27 A ntá tí nkexro kuáhya xro̱ye tí cuerpo chónta kjánchó nchexiteyéhe̱ tí ley, mé jehe sín tsjanchia sín jie̱ tí jahará kíxin jahará kuítekákonhyará kjónté chontará tí xroon nixja tí ley la ko kjónté ó tsíkará xro̱ye. \v 28 A̱ ntá tí xi̱kaha la chaxínhya judío jahará kíxin ó ntója ó chontará xro̱ye la chaxínhya tsíkará xro̱ye kíxin chrítaón cuérpo̱rá ó, chontará. \v 29 A̱ ntá tí chojni chaxín judío la tꞌichjánxi̱n chróchónta sín xro̱ye nkaya a̱sén sín. Jehya tí ley chrókꞌue̱to̱an xi̱kaha chrókonhen. Náhí. Táha la Ncha̱kuen Dios. Jehya kíxin chojni chrókóxrjínhi̱n kíxin ó ncho̱xon. Náhí. Dios mé tso̱xrjínhi̱n kíxin ncho̱xon tíha. \c 3 \p \v 1 ¿A̱ ntá nkehe tso̱nhen kíxin ntáchro sín kíxin judío sín la ko nkehe tso̱nhen kíxin tsíka sín xro̱ye? \v 2 Chaxín xi̱kaha jína kíxin Dios kjuanjon tí itén chꞌán sa̱oxín kꞌuáyéhe̱ tí sín judío kíxin chrókjuinchexiteyá sín. \v 3 A̱ ntá ¿nkehe tso̱nhen tí jnkojín tí jehe sín chrókjuinchexiteyáhya sín? Kjónté xi̱kaha chrókjuichꞌe sín la, ¿á chrókuíto̱he Dios chrókjuinchexiteyáhya chꞌán tí nkehe tsíntáchro chꞌan? \v 4 Kjá náhí. Dios la sinchexiteyá kaín nkehe tsíntáchro chꞌán kjónté kaín chojni chrókjuichꞌia. Ntáchro xroon itén Dios kíxin: \q1 Tsontáchro chojni kíxin ntoá tí nkehe ntáchroa. \q1 Tíha mé tsjachaxian tí tsjanchia sín jie̱.\f + \fr 3:4 \ft Salmo 51.4\f* \p \v 5 Tí jie̱ chóntani mé tja̱ko̱xi̱n kíxin Dios mé nohe nkexrí sinchekito̱exín chꞌán iji̱é chojni. ¿A̱ ntá nkehe chróchroni? ¿Á ntoáhya chrókjuichꞌe Dios kíxin chrókjuinchekjasóteni ní? (A̱ ntá janhan nixja̱ éxí nixja chojni ó.) \v 6 Kjá náhí. A̱ ntá tí jehya ijnko nkexro jína tí jehe chꞌán, ¿ntá nkexrí chrókjuinchekito̱exín chꞌán iji̱é chojni chjasintajni? \p \v 7 A̱ ntá tí chrókjuínki̱tsa tí kjuachꞌia kuènta̱na kíxin chrókónoaxínrá tí nkehe chaxín kuènte Dios, ¿a̱ ntá nkekuènté tsꞌékaráni jie̱ kíxin janhan mé ijnko chojni chónta jie̱? \v 8 Tí xi̱kaha la, ¿á chrókjuichꞌeni tí nkehe jínahya kíxin ntá chrókui tí nkehe jína? Mé xi̱kaha ichro iso chojni tꞌekani jie̱ kíxin xi̱kaha tjakoni, ichro sín. Tí sín a chrókjuasóte sín kíxin xi̱kaha ichro sín. \s1 Kaínni chóntani jie̱ \p \v 9 ¿Ntá nkexrí? Jeheni judíoni la, ¿á a̱ntsí má tjetoanni, a̱ ntá tí sín í so la, á náhí? Kjá náhí. Kíxin kaín ni chojni judíoni la ko tí sín jehya judío mé kaín ni kjuínchexiteyéhe̱ni tí jie̱ kjuasinni. \v 10 Ntáchro tí xroon itén Dios kíxin: \q1 Kohya ninkexró chrókjuichꞌe tí nkehe jína, la kohya nijnko chojni. \q1 \v 11 Kohya ninkexró tienxín, \q1 Kohya ninkexró chrókjueyá Dios. \q1 \v 12 Kaín chojni kꞌuékꞌaji sín tí nti̱a jínahya la ko kaín chojni jnkokón kꞌuáji sín ntoáhya, \q1 kohya ninkexró chrókjuichꞌe tí nkehe jína la kohya nijnko chojni.\f + \fr 3:12 \ft 3.10–12 Salmo 14.1–3, Salmo 53.1–3\f* \q1 \v 13 Tí isin chojni la éxí tòye̱ tsíxrankehe tsíxravá chojni \q1 kíxin tí nejen chojni chꞌiyaxín. \q1 La tí veneno kuènte konche chónta irꞌva chojni.\f + \fr 3:13 \ft Salmi 5.9, 140.3\f* \q1 \v 14 Tí irꞌva chojni tsíkaón nkehe jínahya la ko kjuanínkaon.\f + \fr 3:14 \ft Salmo 10.7\f* \q1 \v 15 Xritinká sín kíxin tjinkaon sín chrókꞌóyán sín chojni. \q1 \v 16 Tí nti̱a kꞌuáji sín tió xi̱kaha kjuíchꞌe sín mé kjuínchekꞌitjáyan sín kaín kjuaxróxin kꞌuéchónta ókjé chojni. \q1 \v 17 Chónhya sín tí nti̱a tjanjon kjuaxróxin\f + \fr 3:17 \ft Isaías 59.7-8\f* \q1 \v 18 kíxin kjuenka̱yáxinhya sín chróchrako̱nhe̱n sín Dios.\f + \fr 3:18 \ft Salmo 36.1\f* \m Mé xi̱kaha ntáchro itén Dios. \p \v 19 Ó noheni kíxin kaín tí nkehe nixja tí xroon chónta tí ley mé kꞌue̱tue̱nhen kaín tí sín tinkáchónki tí ley kíxin ntá kaín chojni chjasintajni chrótání sín kíxin kaín chojni tsjasóte kíxin Dios mé sinchekito̱exín iji̱é kaín chojni. \v 20 Kíxin ninkexró chrókjuacha chrókótjuáxin iji̱é sín kíxin chrókjuinchexiteyéhe̱ sín tí nkehe tꞌe̱to̱an tí ley. Tí ley la jehó chꞌe xra̱ tso̱noexínni kíxin chóntani jie̱. \s1 Tsaáxinni kíxin tinkáchónkini Cristo \p \v 21 A̱ ntá jehya tí ley chrókuaáxinni. La ntá ó kónoxín nkexrí Dios tsaáxinní la kja̱xin tí xroon chónta ley la ko tí nkehe nixja tí sín profeta la ó nixja xi̱kaha. \v 22 Tso̱tjuáxin iji̱éni kíxin titekaonni Jesucristo kíxin kaín chojni chrókuaáxin tí tsitekaon sín tí jehe chꞌán kíxin tꞌikon chꞌán kíxin jnkokón tsjehe kaín chojni. \v 23 Kíxin kaín xín chojni kjuasin jie̱ la kꞌuáyèhya sín tí kjuachaxin chrókuaáxin sín. \v 24 A̱ ntá kjuasáyé Dios kíxin kꞌuenyákonhe̱nni Cristo Jesús la kótjuáxin iji̱éni. \v 25 Dios mé ichrꞌán chꞌán Cristo, kuámá iji̱éni, kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán kíxin chrókuinkáchónkini chꞌán ntá chrókuaáxinni. Mé xi̱kaha kjuíchꞌe Dios kíxin kjua̱ko̱xi̱n chꞌán kíxin ntoá kjuenka̱yáxin chꞌán kíxin kónínkakonhya chꞌán kjónté nchónhya jie̱ tsíkjasinni senó. \v 26 Xi̱kaha kónhen kjua̱ko̱xi̱n Dios kíxin jína chꞌán ijie la na̱xa̱ tjechónhen chꞌán sinchetjóá chꞌán iji̱é tí sín kuítekaon Jesús. \p \v 27 A̱ ntá ¿nkekuènté chrókjuinchehnkeni? Xitjahya sinchehnke chojni nkayakon Dios kíxin jehya kíxin kjuínchexiteyéhe̱ni tí nkehe kꞌue̱to̱an tí ley ntá chrókuaáxinni. Náhí. Kíxin Ìnchéni kuítekaonni ntá kuaáni. \v 28 Mé xi̱kaha ó noheni kíxin tso̱tjuáxin iji̱éni tí tsitekaonni Dios kíxin Dios tahya cuenta á kjuínchexiteyéhe̱ni tí nkehe kꞌue̱to̱an tí ley. \p \v 29 ¿Xá Dios mé kuènte tí sín judío ó? ¿Á kja̱xinhya Dios kuènte tí sín jehya judío? Kjá kja̱xin Dios mé kuènte tí sín jehya judío. \v 30 Kíxin kohya í jnko Dios la jehe chꞌán sinchetjóá chꞌán iji̱éni kíxin tinkáchónkini chꞌan la tahya chꞌan cuenta á chóntani xro̱ye o̱ náhí. \v 31 A̱ ntá tí tinkáchónkini Ìnchéni, la ¿á í chrókjuinchexiteyáhyani tí ley? Kjá náhí. Íchá a̱ntsí má jína chrókjuinchexiteyéhe̱ni tí ley. \c 4 \s1 Tí kjua̱ko̱xi̱n chꞌín Abraham \p \v 1 ¿Nkehe tsixroni kíxin nkehe kꞌuitja chꞌín Abraham, tí nkexro kꞌuaxrjeníxinni ósé? \v 2 Ntá chꞌín Abraham tí chrókótjuáxin iji̱é chꞌán kíxin tí xra̱ kjuíchꞌe chꞌán ntá chrókóhnke chꞌán, kjónté jehya nkayakon Dios. \v 3 A̱ ntá ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Chꞌín Abraham kuítekaon Dios ntá táhó kuaáxin chꞌán la ko kótjuáxin iji̱é chꞌán.”\f + \fr 4:3 \ft Génesis 15.6\f* \v 4 Jnkojín chojni kjuíchꞌe xra̱ la jehya kꞌuáyéhe̱koá chꞌán tí chichaon. Náhí. Táha la tí xra̱ kjuíchꞌe chꞌán mé kjuacha chꞌán. \v 5 A̱ ntá kjónté jnkojín chojni kjuíchꞌehya ninkehó xra̱ ntá chrókuitekaon chꞌán Dios a̱ ntá Dios la sinchetjóá chꞌán kjónté tí nkexro chónta jie̱, kíxin tí kuítekaon chꞌán Dios la táhó mé kuaáxin chꞌán. \v 6 Mé kja̱xin tsíntáchro chꞌín David kíxin náxrjón tí nkexro kótjóá kíxin Dios kuáhya kuentá nkerí jie̱ tsíkjasin chꞌán. \v 7 Ntáchro chꞌín David kíxin: \q1 Náxrjón tjejó tí nkexro kjuíncheyaon Dios kjónté jínahya kjuíchꞌe sín la kjuakjìin chꞌán iji̱é sín. \q1 \v 8 Náxrjón tjejó tí nkexro kíxin Ìnchéni kuáhya chꞌán kuentá tí jie̱ kꞌuéchónta sín.\f + \fr 4:8 \ft 4.7–8 Salmo 32.1–2\f* \p \v 9 ¿Á jehó tí sín ikuá xro̱ye la náxrjón tjejó sín o̱ á kja̱xin náxrjón tjejó tí sín chóntahya xro̱ye? Ó chrónkani kíxin Dios la kui̱konóe̱he̱ tí chꞌín Abraham kíxin kuítekaon tí jehe chꞌán la táhó mé kótjuáxin iji̱é chꞌán.\f + \fr 4:9 \ft Génesis 15.6\f* \v 10 ¿A̱ ntá nkesá tsíkjincheyaon Dios tí chꞌín Abraham? ¿Á ó tsíka chꞌán xro̱ye o̱ na̱xa̱ náhí? Kjá na̱xa̱ náhí. Senó tsíkjincheyaon Dios tí jehe chꞌán. \v 11 Ntá chrꞌéxi̱n chꞌín Abraham ikuá chꞌán tí xro̱ye éxí ijnko sello kjua̱ko̱xi̱n Dios kíxin ó kótjuáxin chꞌán kíxin kuinkáchónki chꞌán Dios. Kíxin ntá xi̱kaha tsꞌóna chꞌín Abraham xje̱en kaín chojni tinkáchónki Dios, kjónté chojni tsíkahya xro̱ye. Ntá kja̱xin jehe sín la Dios sinchetjóá iji̱é sín. \v 12 La ko jehe chꞌín Abraham mé tsꞌaxrjeníxin chꞌán kaín tí sín tsíka xro̱ye kíxin ntá chrókuinkáchónki sín éxí kuinkáchónki tí jehe chꞌán kjónté na̱xa̱ tsíkahya chꞌán xro̱ye. \s1 Tí nkehe tsíntáchro Dios la tsoxiteyá kíxin tinkáchónki sín tí jehe chꞌán \p \v 13 Dios tsíntáche chꞌín Abraham kíxin jehe chꞌán la ko tí sín tsꞌaxrjeníxin chꞌán tsꞌáyéhe̱ sín chjasintajni tsꞌejó sín. A̱ ntá tí nkehe tsꞌáyéhe̱ chꞌín Abraham la jehya kíxin kuítekaon chꞌán tí ley. Náhí. Tsꞌáyéhe̱ chꞌán tíha kíxin kuítekaon chꞌán Dios la ntá Dios mé kjuínchetjóá iji̱é chꞌán. \v 14 A̱ ntá tí jehó tí sín tsíkjinchexiteyéhe̱ tí ley ó chrókꞌuáyéhe̱ sín tí nkehe chrókjuanjon Dios, a̱ ntá tí nkehe tinkáchónkini la ó chrókóchónkó xi̱kaha la ko tí nkehe tsíntáchro Dios la kjá ninkehó sínkíhya tí xi̱kaha. \v 15 Kíxin tí ley la tji̱ka̱o kíxin tsjasótexín chojni, a̱ ntá tí chrókókohya ley la chrókókohya nkehe chrókjuanchia jie̱. \p \v 16 Méxra̱ tí nkehe tsíntáchro Dios la kjuasáyé chꞌán tsjanjon chꞌán kíxin kuinkáchónki chꞌín Abraham tí jehe chꞌán la ntá Dios sincheki̱to̱nhe̱n tíha kaín tí sín tsíkꞌaxrjeníxin chꞌán. Jehya jehó tí sín tinkáchónki tí ley chrókꞌuáyéhe̱ sín tí nkehe tsjanjon Dios. Náhí. Kja̱xin tí sín tsitekaon éxí kuítekaon chꞌín Abraham mé tsꞌáyéhe̱ sín tíha. A̱ ntá jehe chꞌán mé kꞌóna chꞌán itꞌé kaín ni. \v 17 Éxí nixja xroon itén Dios kíxin: “Janhan kjuánjuan kjuachaxin kíxin jaha tsꞌóna itꞌé nchónhya chojni chjasintajni.”\f + \fr 4:17 \ft Génesis 17.5\f* Mé xi̱kaha tjetsjehe Dios kíxin jína kuítekaon chꞌín Abraham tí jehe chꞌán. Tí Dios a mé sinchexechón tí chojni tsíkꞌen la ko tꞌe̱to̱an chꞌán kíxin tsꞌóna tí nkehe na̱xa̱ kohya. \p \v 18 Kjónté kꞌuéchóntahya chꞌín Abraham xje̱en chꞌán la kuítekaon chꞌán la chónhen chꞌán kíxin tsꞌóna chꞌán itꞌé nchónhya chojni éxí tsíchronka Dios kíxin xi̱kaha nchónhya chojni tsꞌaxrjeníxin chꞌán. \v 19 Chꞌín Abraham kꞌuéchónta chꞌán chjina ijnko ciento nánó la kjánchó kꞌuítjáyenhya chꞌán tinkáchónki chꞌán Dios, kjónté jehe chꞌán la ko tjan Sara mero itsꞌen sín la ko ó má táda nána sín kíxin na̱xa̱ chróchónta sín xje̱en sín. \v 20 Chꞌín Abraham la kóxakuenhya chꞌán la ko chrakonhya chꞌán kíxin tí nkehe tsjanjon Dios. Náhí. Íchá a̱ntsí má kuinkáchónki chꞌán Dios la ko kjuanchehe chꞌán kjuasáyé Dios. \v 21 Ó nohe chꞌín Abraham kíxin Dios chónta kjuachaxin sinchexiteyá kaín nkehe tsíntáchro chꞌán. \v 22 Dios kꞌuíkon kíxin jehe chꞌín Abraham kuítekaon chꞌán ntá Dios kjuínchetjóá iji̱é chꞌán. \p \v 23 La jehya kíxin tsíkꞌóna tí xroon kíxin tí chꞌín Abraham ó. \v 24 Náhí. Tsíkjin sín xroon kíxin kja̱xin jeheni chrókótjuáxin iji̱éni kíxin tsitekaonni Dios. Tíhi mé tí nkexro kjuínchexechón Ìnchéni Jesucristo. \v 25 Jehe chꞌán mé kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán kíxin tí jie̱ chóntani. Ntá xechón chꞌán ínaá kíxin tso̱tjuáxin iji̱éni kíxin ó kuítekaonni tí jehe chꞌán. \c 5 \s1 Kótjuáxin tí jie̱ chóntani \p \v 1 Kótjuáxin tí jie̱ chóntani kíxin tinkáchónkini Cristo la kjuaxróxin tsꞌejókoni Dios kíxin kꞌuenyákonhe̱nni Ìnchéni Jesucristo. \v 2 Kjuasáyé Cristo kíxin jína tsochjineheni Dios kíxin tinkáchónkini chꞌán ntá tsꞌáyéhe̱ni kjuachaxin kuènte chꞌán. Ntá tí kjuachaxin la jína tsjinki̱tsa kíxin jína tsꞌejóni la ko tso̱chéhe̱ni tsꞌejóchónhenni kíxin ntá tsjintaxín tsꞌáyéhe̱ni tí kjuachaxin jié kuènte Dios. \v 3 Kja̱xin jehya táhó. Náhí. Kja̱xin tso̱chéhe̱ni kjónté nchónhya nkehe tso̱nhenni kíxin ó noheni kíxin xi̱kaha tso̱nhenni kíxin ntá tsꞌitjani tso̱nínkakonhyani. \v 4 A̱ ntá tí xi̱kaha jína chrókꞌuejóni ntá tsjachani kíxin jína tsꞌejóchónhenni. \v 5 A̱ ntá tí tjejóchónhenni la tósuèhyani kíxin Dios imá tjuèheni chꞌán la tí Ncha̱kuen chꞌán kjuanjon chꞌán mé nchechéhe̱ a̱sénni. \p \v 6 Tí jehóni xitjahya chrókuaáni. A̱ ntá tió ikui Cristo la kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán kíxin tí jie̱ chóntani. \v 7 Kjá ninkexró chróntáchro chrókꞌuenyákonhe̱n sín í jnko chojni kjónté ijnko chojni imá jína tjuèhe kíchó. Kohya nkexro xi̱kaha chrókjuichꞌe. \v 8 A̱ ntá Dios mé kjua̱ko̱xi̱n kíxin imá tjuèheni chꞌán kíxin kjónté na̱xa̱ chóntani jie̱ la Cristo kꞌúenyákonhe̱nni. \v 9 A̱ ntá Dios mé kjuínchetjuáxin chꞌán iji̱éni kíxin Cristo kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán ntá ó noheni kíxin jehe chꞌán tsaáxinni chꞌán kaín tí nkehe chrókjuasótexínni. \v 10 Kjónté na̱xa̱ kꞌuénínkakonhenni Dios la jehe chꞌán mé kjuanjon chꞌán kjuaxróxin kíxin kꞌuenyákonhe̱nni tí Xje̱en chꞌán. A̱ ntá chaxín tsaáxinni chꞌán kíxin tjechón chꞌán la ntá ijie kjuaxróxin tjejókoni chꞌán. \v 11 La jehya chrókótíhó. Kja̱xin tso̱chéhe̱ni kíxin tinkáchónkini Dios kíxin kjuasáyé Ìnchéni Jesucristo kíxin Cristo chóntaxínni kjuaxróxin tí tjen Dios. \s1 Adán la ko Cristo \p \v 12 Mé xi̱kaha ó jnko nkexro kjuasin jie̱ ntá kꞌuíxin jie̱ kuenté chjasintajni. Mé xi̱kaha kjuankíxin kꞌuén chojni ntá kaín chojni kjuankíxin kꞌuén kíxin kaín sín kjuasin sín jie̱. \v 13 Kíxin ósé la kꞌuékohya ley ntá ó xráxín kꞌuíxin jie̱ chjasintajni kjánchó na̱xa̱ kohya ley chrókjuanchia jie̱ chrókjuasótexín sín. \v 14 Desde kjuákꞌe chꞌín Adán hasta kjuákꞌe chꞌín Moisés la kꞌuéchónta kjuachaxin tí kjuachꞌén kíxin tí jie̱ kjuasin sín mé kꞌuenxín sín. Kjánchó tí jie̱ kjuasin sín la yóe̱hya tí nkehe kjuíchꞌe chꞌín Adán, kuítekakonhya chꞌán tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios. Ntá chꞌín Adán yóhe̱ tsotsjehe éxí tí nkexro tsi chrꞌéxi̱n. \p \v 15 Ntá tí jie̱ kjuasin chꞌín Adán la xitjahya chrókóyóhe̱ tí nkehe tsjanjon Dios kíxin tí jie̱ kjuasin jnkoko̱á chojni la ntá nchónhya chojni kꞌuenxín. A̱ ntá tí tsaáxinni la kjuasáyé Dios ichrꞌán jnkoko̱á nkexro mé Jesucristo la a̱ntsí má jína tíha kíxin tsaáxin nchónhya chojni. \v 16 A̱ ntá tí jie̱ kjuasin jnkoko̱á chojni la tóyóe̱hya tí nkehe tsjanjon Dios tsaáxinni. Kíxin tí jie̱ kjuankíxin kjuasótexín chojni kíxin kjuasin jnkoko̱á chojni jie̱. A̱ ntá tí tsaáxinni la kjuasáyé Dios sinchekaáni chꞌán la ko nchetjóá chꞌán tí jie̱ chóntani kjónté nchónhya jie̱ kjuasin chojni. \v 17 Tí kjuachꞌén la kꞌuéchónta kjuachaxin kíxin tí jie̱ kjuankíxixín kjuasin jnkoko̱á chojni. A̱ ntá kjuasáyé Dios kjuínchetjóá chꞌán tí jie̱ chóntani la ntá a̱ntsí tsochóntani kjuachaxin tsꞌejóni jína kíxin kꞌuenyákonhe̱nni jnkoko̱á nkexro, mé Cristo tíha. \p \v 18 A̱ ntá tí jie̱ kjuasin chꞌín Adán la ntá kaín chojni kjuasin sín jie̱ chrokjuasótexín sín. A̱ ntá ijie la Cristo mé kótjuáxin iji̱é kaín chojni kíxin tí jína chꞌán kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán. \v 19 Mé xi̱kaha kuítekakonhya jnkoko̱á chojni, mé Adán tíha, ntá nchónhya chojni kjuasin jie̱. A̱ ntá jnkoko̱á nkexro jína kuítekaon kjua̱ko̱xi̱n, mé Cristo tíha, a̱ ntá nchónhya chojni tsaáxin tí jehe chꞌán kjónté kꞌuéchonta sín jie̱. \p \v 20 Ikui tí ley kuínhin sín ntá kónoxín kíxin íchá a̱ntsí kjuasin sín jie̱. A̱ ntá a̱ntsí kꞌuíxin jie̱ la kjónté xi̱kaha la a̱ntsí má kui̱konóe̱he̱ni Dios kíxin jehe chꞌán tsjinki̱tsani chꞌán tsaáxinni. \v 21 Mé xi̱kaha tí jie̱ kꞌuíxin kꞌuéchónta kjuachaxin kjui̱ka̱o kjuachꞌén chrókꞌuenxínni. A̱ ntá kjuasáyé Dios kja̱xin a̱ntsí má chónta chꞌán kjuachaxin sinchetjóá chꞌán tí iji̱éni la ko tsjanjon chꞌán kjuachón jnkochríxín kíxin Ìnchéni Jesucristo ikui chꞌán kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán, tsaáxinni. \c 6 \s1 Ó kꞌuén tí jie̱ ntá Cristo kjuínchexechónni \p \v 1 A̱ ntá ijie ¿nkehe tsixroni? ¿A na̱xa̱ chrókjuasinni jie̱ kíxin ntá Dios na̱xa̱ chrókjua̱ko̱xi̱n chꞌán kíxin chrókui̱konóe̱he̱ni chꞌán? \v 2 Kjá náhí. A̱ ntá jeheni la éxí chojni tsíkꞌen chrokjuahya tsjasin jie̱. ¿A̱ ntá nkekuènte na̱xa̱ chrókjuasinni jie̱ ínaá? \v 3 ¿Á noahyará jahará kíxin tí kuíkiteni kíxin tinkáchónkini Cristo la yóhe̱ kꞌuénkoni chꞌán? \v 4 Tí kuíkiteni la éxí yóhe̱ xravákoni Cristo la ko tsíkꞌenkoni chꞌán kíxin ntá ó xechónni ntá chrókꞌuajini ijnko nti̱a ni̱xin mé xi̱kaha Cristo xechónxin chꞌán tí kjuachaxin jié chónta tí Itꞌé chꞌán. \p \v 5 Kíxin tí chaxín kꞌuenxínni éxí ikꞌuén tí jehe chꞌán la ntá kja̱xin tsoxechónni éxí xechón tí jehe chꞌán. \v 6 Ó noheni kíxin nkexrí kꞌuejóni senó mé táha mé kꞌuenxín Cristo kjuákꞌenkánixín chꞌán ntacruz kíxin ntá chrókꞌuitjáyanxín kaín tí jie̱ kꞌuékjasinni kíxin ijie í chrókjuinchexiteyèhyani tí jie̱. \v 7 Tí nkexro ó kꞌuén la ntá ó kuíto̱he tí jie̱. \v 8 A̱ ntá jeheni tí kꞌuenxínni Cristo la ó noheni kíxin tsꞌejókoni tí jehe chꞌán. \v 9 Kíxin ó noheni kíxin Cristo jnkoko̱á vez xechón chꞌán a̱ ntá í tsꞌenhya chꞌán ínaá kíxin tí kjuachꞌén í chóntahya kjuachaxin kíxin na̱xa̱ tsꞌóyán tí jehe chꞌán. \v 10 Tí ikꞌuén Cristo la ó naá ikꞌuén chꞌán kíxin kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán kíxin tí iji̱éni. Ntá xechón chꞌán ijie kíxin tsjakꞌeko chꞌán Dios. \v 11 A̱ ntá kja̱xin jahará chrókjuenka̱yáxinrá kíxin ikꞌuénrá, xitjahya tsjásinrá jie̱ kíxin ntá ijie la xíxechonrá chrókjui̱chꞌeherá xra̱ Dios kíxin tinkachónkirá Cristo Jesús, mé Ìnchéni tíha. \p \v 12 Méxra̱ chrókui̱to̱éhyará kíxin chrókjan tí jie̱ chrókꞌue̱tue̱nhen tí cuérpo̱rá ínaá kíxin tí jie̱ chrókꞌue̱to̱an kíxin chrókjui̱nchexiteyéhérá tí nkehe tjenka̱yáxinrá. \v 13 Tjánjonhyará tí cuérpo̱rá kíxin chrókꞌóna nkehe chrókjuásixínrá jie̱. A̱ ntá íchá jína chróchje̱hérá a̱sánrá Dios éxí ijnko chojni tsíkꞌen ó xíxechón ínaá. Chje̱hérá Dios tí cuérpo̱rá tsꞌóna ijnko nkehe sichꞌexín chꞌán xra̱ jína. \v 14 Kíxin tí jie̱ la í chóntahya kjuachaxin tsꞌe̱tue̱nhen tí jahará. Jehya tí ley tsꞌe̱to̱an ijie. Náhí, jehó kjuasáyé Dios. \s1 Kjuíncheyóe̱xin chꞌín Pablo nkexrí tí chojni chꞌexón xra̱ \p \v 15 A̱ ntá ijie ¿nkexrí? ¿A chrókjuasinni jie̱ kíxin í tꞌe̱tue̱nhyani tí ley? Kjá náhí. Kjuasáyé Dios tsaáxinni la kjá í chrókjuasinhyani jie̱. \v 16 Jahará ó nohará jína kíxin tí sichꞌeheni ijnko lámo̱ xra̱ la tsitekakonhenni chꞌán la tí xi̱kaha la tꞌichjánxi̱n chꞌeheni xra̱ tí lámo̱ la tꞌichjánxi̱n sinchexiteyéhe̱ni chꞌán. Mé xi̱kaha tónhen tí na̱xa̱ sinchexiteyéhe̱ni tí jie̱ la táha mé tsꞌenxínni. A̱ ntá tí tsitekaonni Dios la mé chrókꞌuejóni jnkojína. \v 17 Jahará la ósé kꞌuékjásinrá jie̱, a̱ ntá ijie kjuasáyé Dios kui̱konóa̱hará chꞌán kíxin kaín a̱sánrá kuítekáonrá tí nkehe xrakohará. \v 18 A̱ ntá ó kui̱to̱hérá tí kꞌuékji̱nchexiteyéhérá tí jie̱. A̱ ntá ijie ó kjuánjonrá a̱sánrá kíxin si̱chꞌerá xra̱ jína kuènte Ìnchéni. \v 19 A̱ ntá jie nixja̱ éxí ijnko chojni ó kíxin jahará la tiénxinhyará jína tí nkehe i. A̱ ntá xi̱kaha tí senó kjui̱nchexiteyéhérá tí nkehe ntoáhya la ko jínahya kíxin si̱chꞌerá tí nkehe jínahya. A̱ ntá ijie la xi̱kaha chrókjuánjonrá tí cuérpo̱ kuèntárá kíxin chrókjui̱chꞌexínrá tí xra̱ jína éxí tjinkaon Dios kíxin ntá jehe chꞌán chrókjuinchetjóárá chꞌán. \p \v 20 A̱ ntá tí jahará tió na̱xa̱ kjui̱nchexiteyéhérá tí jie̱ la ntá xitjahya si̱chꞌerá tí xra̱ jína ntoá. \v 21 ¿A̱ ntá nkehe chrókjuachará kíxin xi̱kaha kjui̱chꞌerá tí nkehe chrókósuàxinrá ó? Ntá xi̱kaha kjuéyárá tí nkehe tsꞌénxi̱nrá ó. \v 22 Na ntá ijie ó kjuìin tí nkehe kꞌuékꞌe̱tua̱nhanrá kꞌuékjásinxínrá jie̱. A̱ ntá ijie chꞌeherá xra̱ Dios. Táha la tsjinki̱tsa kíxin tsꞌejoxi̱nrá jína kíxin ntá tsjixixín tso̱tjuáxinrá tsꞌa̱yéhérá kjuachón jnkochríxín. \v 23 A̱ ntá tí chrókjuasinni jie̱ la chrókjuachani kíxin éxí chrókꞌuenni ó. A̱ ntá tí nkehe chrókjuincheki̱to̱nhe̱nni Dios la kjuachón jnkochríxín kíxin tinkáchónkini Ìnchéni Cristo Jesús. \c 7 \s1 Kjuíncheyóe̱xin chꞌín Pablo kuènte tí sín tsíkóte̱he \p \v 1 Kíchóni, jahará ó choxinrá tí ley la ó nohará kíxin tí ley chónta kjuachaxin tsꞌe̱tue̱nhen tí chojni na̱xa̱ tjejóchón ó. \v 2 Tíha mé tsꞌaxrjexín éxí ijnko chojni chjin tsíkóte̱he la tí xìi tjan chónta kjuachaxin tsꞌe̱tue̱nhen tjan kíxin na̱xa̱ tjechón chꞌán. A̱ ntá tió tsíkꞌen tí xìi la ntá tí tjachjin la ó kuíto̱he tí kꞌuékꞌe̱tue̱nhen chꞌán tjan. \v 3 A̱ ntá tí jehe tjan chrókuakja í jnko chojni ntoa tí na̱xa̱ tjechón xìi tjan la ó chrókjuasin tjan jie̱. A̱ ntá tió tsíkꞌen xìi tjan la jehe tjan la ó kuíto̱he tí kꞌuékꞌe̱tue̱nhen chꞌán tjan la jína tso̱te̱he tjan í jnko chojni ntoa la jehya jie̱ tíha. \p \v 4 Mé xi̱kaha jahará kíchó ni mé kꞌuenyákonhe̱nni Cristo la ntá jahará la éxí tsíkꞌenrá kíxin í tꞌe̱tua̱nhyará tí ley la éxí chrókuákjárá í jnko xìará la mé xi̱kaha tinkachónkirá Cristo. Cristo mé xechón chꞌán ínaá kíxin ntá jína chrókjuichꞌeheni xra̱ Dios. \v 5 Tió na̱xa̱ kꞌuékjasinni jie̱ a̱ ntá tí ley chrókjuichꞌe xra̱ kíxin chrókjuasinhyani jie̱, a̱ ntá íchá a̱ntsí má kjuasixínni jie̱ tí cuerpo kuènténi, la táha mé kjui̱xi̱n tí tsꞌenxínni. \v 6 A̱ ntá ijie la éxí yóhe̱ ikꞌuénni, a̱ ntá tí ley chóntahya kjuachaxin na̱xa̱ tsꞌe̱tue̱nhenni. A̱ ntá ijie í kohya nkehe tꞌinkákonhe̱n kíxin jína sichꞌeheni xra̱ Dios kíxin kꞌónani ijnko chojni ni̱xin kíxin tí Ncha̱kuen Dios kꞌuáyéhe̱ni. A̱ ntá í tꞌe̱tue̱nhyani tí ley ntaxin tsíkꞌóna. \s1 Tí jie̱ na̱xa̱ chonta \p \v 7 A̱ ntá tí xi̱kaha la, ¿nkehe chróchroni? Kíxin tí ley la, ¿á jie̱ táha ní? Kja̱ náhí. Kjánchó janhan chrókónonahya nkehe tí jie̱ tí chrókohya tí ley chróchrónka. Chrókónonahya kíxin tí nkehe ókjé chrókjuakéhya a̱senná tí chróchrónkahya tí ley kíxin chrókjuakéhya a̱senná tí nkehe ókjé. \v 8 A̱ ntá tió kónòna tí ley a̱ ntá tí jie̱ a̱ntsí kjuacha kꞌue̱to̱an. La ntá kꞌuíxin kaín nkehe ntáchro a̱senná. A̱ ntá tí chrókohya ley la chrókónoxínhya tí jie̱ chrókꞌuenxia̱n. \v 9 A̱ ntá tí ósé la nonahya nkehe tí ley. A̱ ntá tió nòna nkehe tí ley, a̱ ntá a̱ntsí kjuásian jie̱ la ntá ó nòna kíxin tí jie̱ kjuásian me tsꞌénxia̱n. \v 10 Mé xi̱kaha kónhen kíxin tí ley chrókjuanjon kjuachón ntá kjui̱ka̱o tí tsꞌenxínni. \v 11 Ntá tí jie̱ mé kjuacha kꞌue̱to̱an kíxin si̱ntaxiteyáhya tí ley. A̱ ntá tí ley mé kjuanchia jie̱ tsꞌénxia̱n. \p \v 12 Mé xi̱kaha tí ley la chaxín jína la ko tí nkehe tꞌe̱to̱an Dios la kja̱xin jína. \v 13 Mé xi̱kaha ti nkehe jína la ¿á táha chrókꞌuénxia̱n? Kjá náhí. Tí jie̱ kjuásian mé tsꞌénxia̱n. Mé xi̱kaha kjua̱ko̱xi̱n tí nkehe jie̱ kíxin tso̱noxín tí jie̱ kíxin tí ley la jína. Mé xi̱kaha kjua̱ko̱xi̱n tí ley kíxin tí jie̱ tjasin chojni mé imá jínahya tíha. \p \v 14 Ó noheni kíxin tí ley la kuènte Dios tíha. A̱ ntá janhan la kjui̱ntaxiteyáha̱ tí ntáchro a̱senná kíxin tí jie̱ kjuacha kꞌue̱tua̱nna. \v 15 A̱ ntá tí janhan la tí nkehe tjétꞌa̱ la kja̱xin na̱xa̱ tia̱nxínhya kíxin janhan la tꞌa̱hya tí nkehe tjínka̱van chrókjui̱tꞌa, a̱ ntá ijie mé itꞌa̱ tí nkehe tóxrjínahya chrókjui̱tꞌa. \v 16 A̱ ntá tí nkehe tjínka̱konhya chrókjui̱tꞌa la tíha me itꞌa̱ la mé xi̱kaha tjátso̱anxián kíxin tí ley la jína. \v 17 A̱ ntá jehya janhan itꞌa̱ tíha. Náhí tí jie̱ chonta mé chꞌe tíha. \v 18 Kíxin janhan ó nòna kíxin tí ntáchro a̱senná la kohya nkehe jína chrókjui̱tꞌa. Tjínka̱van chrókjui̱ntaxiteyá tí nkehe jína kjánchó tjachahya si̱tꞌa tíha. \v 19 Tꞌa̱hya tí nkehe jína chrókjui̱tꞌa. Tí nkehe jínahya tjínka̱konhya chrókjui̱tꞌa mé itꞌa̱. \v 20 A̱ ntá tí itꞌa̱ tí nkehe jínahya tjínka̱konhya chrókjui̱tꞌa la ntá jehya janhan itꞌa̱ tíha. Náhí. Tí jie̱ chonta mé ichꞌe tíha. \p \v 21 Tónòna tíhi. Tí tjínka̱van chrókjui̱tꞌa tí nkehe jína la mé íchá a̱ntsí itꞌa̱ janhan tí nkehe jínahya. \v 22 Kjónté xi̱kaha la tóxrjìnna chrókjui̱ntaxiteyáha̱ tí ley kuènte Dios. \v 23 Tꞌíkua̱n kíxin tí nkehe ntáchro a̱senná mé tꞌinkákonhe̱n tí nkehe tjínka̱van chrókjui̱tꞌa. A̱ ntá ti jie̱ chonta mé éxí tjéchji̱naxián tíha. \p \v 24 Nòa tí janhan. ¿Xá nkexro chrókjua̱tse̱n tí jie̱ chónta tí cuerpo kuènta̱na chrókꞌuénxia̱n? \v 25 Kjuasáya tja̱ha̱ Dios kíxin ikui Ìnchéni Jesucristo kuaáxinni. Mé xi̱kaha tí janhan la itꞌo̱na tjenka̱yáxian kíxin chrókjui̱ntaxiteyáha̱ Dios a̱ ntá tí tꞌo̱na mé ntáchro a̱senná chrókjui̱ntaxiteyáha̱ tí nkehe kuènte tí jie̱. \c 8 \s1 Tjejóchónxinni Ncha̱kuen Dios \p \v 1 A̱ ntá ijie tí sín tinkáchónki Cristo Jesús la kohya jie̱ chrókjuasótexín sín. Jehe sín í tjinkakonhya nchexiteyá sín xi̱kaha ntáchro a̱sén sín. Jehó tjinkaon sín sinchexiteyéhe̱ sín Ncha̱kuen Dios. \v 2 Kíxin tí nkehe tꞌe̱to̱an Ncha̱kuen Dios mé tjanjon kjuachón kíxin tinkáchónkini Cristo Jesús. Tíha mé kjua̱tse̱n tí nkehe kuènte jie̱ chrókꞌuenxínni. \v 3 A̱ ntá Dios kjuíchꞌe tí nkehe kjuachahya kjuíchꞌe tí ley kuènte chꞌín Moisés kíxin jeheni kjuachahyani chrókjuinchexiteyéhe̱ni tíha. A̱ ntá Dios mé ichrꞌán chꞌán Xje̱en chꞌán kꞌóna éxí chojni. La xra̱ ó kui chꞌán kꞌuenyákonhe̱n chꞌán tí iji̱éni kaín ni ntihi chjasintajni la kjua̱tse̱n chꞌán tí jie̱ chrókꞌuitjáyanxínni. \v 4 Mé xi̱kaha kónhen kíxin ntá jeheni jína chrókjuinchexiteyéhe̱ni tí nkehe tꞌe̱to̱an tí ley la chrókjuinchexiteyèhyani tí nkehe ntáchro a̱sénni ó. Náhí. Chrókjuinchexiteyéhe̱ni tí nkehe ntáchro Ncha̱kuen Dios. \p \v 5 A̱ ntá tí sín tjinkaon nchexiteyéhe̱ tí nkehe ntáchro a̱sén sín ntá táhó tjenka̱yáxin sín. A̱ ntá tí sín tjinkaon nchexiteyéhe̱ Ncha̱kuen Dios la ntá xritjeyá sín tí nkehe kuènte Ncha̱kuen Dios. \v 6 A̱ ntá tí sín tóxakonhen tí nkehe ntáchro a̱sén sín la táhó tsꞌenxín sín. A̱ ntá tí sín tóxakonhen tí nkehe kuènte Ncha̱kuen Dios la tsochóntaxín sín kjuachón la ko kjuaxróxin. \v 7 A̱ ntá tí sín imá tóxrjínhi̱n tí nkehe ntáchro a̱sén sín ó la mé nínkakonhen sín Dios kíxin tjinkakonhya sín la ko titekakonhya sín tí ley. \v 8 Tí sín tóxrjínhi̱n sín tí nkehe ntáchro a̱sén sín ó la xitjahya sinchechéhe̱ sín Dios. \p \v 9 A̱ ntá jahará la nchexiteyéhyará tí nkehe ntáchro a̱sánrá. Náhí. Jahará nchexiteyéhérá Ncha̱kuen Dios tí chaxín chontará Ncha̱kuen Dios. A̱ ntá tí nkexro chóntahya Ncha̱kuen Cristo la í tinkáchónkihya sín Cristo. \v 10 A̱ ntá tí Cristo tjejókoará tí jahará la tí a̱sánrá la tjechón kíxin Dios kui̱konóa̱hará, kjuínchetjóá chꞌán tí iji̱árá, kjánchó tí cuerpo la éxí tsíkꞌen kíxin tí jie̱ chontará. \v 11 A̱ ntá jahará ó chontará Ncha̱kuen Dios, tí nkexro kjuínchexechón Cristo Jesús. Tí Dios a mé kjuínchexechón Cristo la ntá kja̱xin tsochjéhe chꞌán kjuachón ni̱xin tí cuerpo kuèntárá kjónté chónta jie̱ kíxin tí Ncha̱kuen Dios chontará jahará. \p \v 12 Mé xi̱kaha kíchó ni, ó chóntani nkehe sinchexiteyéhe̱ni, kjánchó í chrókjuenka̱yáxinhyani tí nkehe ntáchro a̱sénni. \v 13 A̱ ntá jahará tí chrókꞌuejorá éxí ntáchro a̱sánrá la tíha la mé chrókꞌuénxi̱nrá. A̱ ntá jahará ó chontará Ncha̱kuen Dios ntá chrókꞌuen tí nkehe ntaxin kjuenka̱yáxinrá la ntá jehó Ncha̱kuen Dios chrókꞌuejochonxínrá. \p \v 14 Kaín tí nkexro tꞌe̱tue̱nhen Ncha̱kuen Dios la mé ó kꞌóna xje̱en Dios. \v 15 Ntá Ncha̱kuen Dios ó kꞌuayéhérá jahará la jehya tí ncha̱kuen tí nkehe kꞌuékꞌe̱tua̱nhanrá ósé kíxin chróchrakonrá. Náhí. Ntá tí Ncha̱kuen chóntani la kꞌónaxínni xje̱en Dios. A̱ ntá tí Ncha̱kuen chꞌán nchexraxinkaonni tsontáchroni kíxin: “Itꞌéni Dios kuèntá tí jeheni.” \v 16 Tí Ncha̱kuen Dios tónoexín ncha̱kuenni kíxin kꞌónani xje̱en Dios. \v 17 A̱ ntá ó kꞌónani xje̱en chꞌán la kja̱xin tsjanjon chꞌán tí nkehe tsꞌáyéhe̱ni éxí tsíntáchro chꞌán ósé. Mé tsꞌáyèkoni Cristo tí nkehe tsjanjon Dios. Tí chaxín tsjasóteni éxí Cristo kjuasóte ntá chrꞌéxi̱n tsꞌejókoni chꞌán kjuaxróxin. \s1 Tí kjuachaxin jié itsi chrꞌéxi̱n \p \v 18 A̱ ntá ijie la tóxakuenhyani kjónté nkehe tsꞌatsínkani tsjasótexínni kíxin tíha la ninkehó sínkíhya kíxin tíha la xitjahya tóyóhe̱ tí nkehe tsꞌáyéhe̱ni chrꞌéxi̱n kíxin a̱ntsí má jína náxrjón tíha. \v 19 Tí nkehe tsíkꞌóna tjejóchónhen kíxin tsꞌikon tí sín tsíkꞌóna xje̱en Dios. \v 20 Kjónté kaín nkehe tsíkꞌóna siín la tsꞌitjáyan tíha la jehya kíxin xi̱kaha tjinkaon tí nkehe tsíkꞌóna. Náhí. Jehí xi̱kaha tsíkꞌe̱to̱an Dios. Ntá tjejóchónhen kaín nkehe tsíkjichꞌéna Dios \v 21 kíxin chróchónta kjuachaxin chrókꞌuitjáyanhya. Ntá náxrjón tsꞌixin kaín nkehe éxí náxrjón tsꞌejó tí sín tsíkꞌóna xje̱en Dios. \v 22 Ó noheni kíxin kaín tí nkehe kjuíchꞌéna Dios la na̱xa̱ tsjasóte éxí yóhe̱ tjotéxin ijnko chojni nchekokjíhi xje̱en. \v 23 A̱ ntá jehya jehó tí nkehe tsíkꞌóna tꞌikon chojni chrókjoté. Náhí. Kja̱xin jeheni tjasóteni kjónté chóntani Ncha̱kuen Dios kíxin tí Ncha̱kuen Dios la mé tí nkehe xrankíxixín kuákjani la na̱xa̱ tsꞌáyéhe̱ni ínaá tí nkehe na̱xa̱ tsjanjon Dios. Tjejótjasóteni la ko tjejóchónhenni kíxin tsjintaxín tsꞌónani xje̱en Dios la ko tsꞌáyéhe̱ni tí cuerpo chónhya tsꞌen. \v 24 Mé ó kuaáxinni la na̱xa̱ tjejóchónhenni tí nkehe tꞌikonhyani. Tí kꞌuíkonni tí nkehe tjejóchónhenni ntá tꞌichjánxi̱nhya chrókꞌuejóchónheni. Tí nkehe ó tꞌikonni la tꞌichjánxi̱nhya chrókꞌuejóchónhenni na̱xa̱ chrókꞌuikonni ínaá. \v 25 A ntá tí chónhenni tí nkehe na̱xa̱ tꞌikonhyani la ntá tꞌichjánxi̱n tso̱nínkakonhyani tsochónhenni. \p \v 26 Mé kja̱xin xi̱kaha tí Ncha̱kuen Dios tjinki̱tsani tí noehyani nkexrí tsonixje̱he̱ni Dios kíxin chaxín noehyani tsonixje̱he̱ni chꞌán éxí chrónixjani. A̱ ntá tí Ncha̱kuen Dios tjinki̱tsa nixja̱xi̱n chꞌán tí jeheni kjónté noehyani nkexrí tsochrónóa̱xinni éxí tjinkaon chꞌán. \v 27 Dios mé nohe chꞌán nkehe tónhen a̱sénni la nohe chꞌán nkehe ichro tí Ncha̱kuen chꞌán kíxin tí Ncha̱kuen chꞌán mé chrónóa̱xin éxí tjinkaon Dios la nixja̱xi̱n chꞌán tí sín tinkáchónki Dios. \p \v 28 Ó noheni kíxin Dios la kꞌue̱to̱an kaín nkehe chrókꞌuaxrje jína kíxin tí sín tjuèhe chꞌán kíxin tsíkjeyá chꞌán sín kíxin xi̱kaha tjinkaon chꞌán. \v 29 Tí sín tsíkjeyá Dios ósé la ntá tsíkꞌíye̱he̱ chꞌán kíxin tsꞌóna sín éxí tí Xje̱en chꞌán kíxin ntá tí Xje̱en chꞌán mé tsꞌe̱tue̱nhen nchónhya tí sín kíchó chꞌán. \v 30 Mé xi̱kaha tí sín tsíkjeyá Dios ósé mé kja̱xin kꞌuíye̱he̱ chꞌán sín la ko tí sín kꞌuíye̱he̱ chꞌán la kjuínchetjóá chꞌán iji̱é sín la ntá tí sín kjuínchetjóá chꞌán iji̱é la kjuanjon chꞌán kjuachaxin kuènte chꞌán tsochónta sín. \p \v 31 ¿A̱ ntá nkehe chróchroni tí xi̱kaha? Tí Dios tjuèhe tí jeheni, ¿a̱ ntá nkexro chrókjuacha chrókónínkakonhen tí jeheni? \v 32 Kíxin Dios la kjiakuènhya tí Xje̱en chꞌán. Kjuanjon chꞌán kꞌuenyákonhe̱nni kaín ni, a̱ ntá tí ó kjuanjon chꞌán Xje̱en chꞌán la kjá kaín nkehe chrókjuanjon chꞌán. \v 33 ¿Nkexro chrókjuacha chrókjuanchia jie̱ chrókónínkakonhen tí sín kjueyá Dios? Kíxin Dios la ó kjuínchetjóá iji̱é tí sín a. \v 34 ¿Nkexro chrókjuinchekjasóte tí jehe sín? Kíxin Cristo la ó kꞌuenyákonhe̱n sín la kja̱xin xechón chꞌán ínaá la itjen chꞌán tí tja chjina Dios tjen nkaya nka̱jní la tjechronòa chꞌán kíxin kaín tí jeheni. \v 35 ¿Xá nkexro chrókuakitsjeheni tí tjuèheni Cristo? Kjónté ichrén nkehe chrókónhenni la ko chrókónínkakonhen chojni tí jeheni la ko kjónté chrókꞌuenxínni kjinta la ko chróchóntahyani ikéni o̱ kjónté tí kjuaxikaon chrókꞌuenxínni la chrókuíto̱ehya chꞌán tí jeheni. \v 36 Éxí ntáchro xroon itén Dios kíxin: \q1 Tí tinkáchónkini tí jaha la siín kjuaxikaon kaín ya̱on chrókꞌuenxínni. \q1 Chrókꞌóyánni sín éxí tꞌóyán sín kolélo tí matanza.\f + \fr 8:36 \ft Salmo 44.22\f* \m \v 37 Kaín tíha la a̱ntsí chrókjua̱cha̱xi̱nni kíxin kjua̱cha̱xién tí nkexro tjuèheni. \v 38 Ó noheni kíxin ninkehó nkehe tsjachahya tsakitsjeheni tí tjuèheni Dios. Kjónté tí itsꞌenni, o̱ kjónté tí tjejóchónni, o̱ kjónté tí sín ángel, o̱ tí kjua̱cha̱xién tí jínahya, o̱ kjónté tí nkehe sítónhen ijie, o̱ tí nkehe tso̱nhen chrꞌéxi̱n, \v 39 o̱ kjónté tí nkehe siín nkaya nka̱jní, o̱ tí nkehe imá ni̱nka siín chjasintajni, o̱ í jnko nkehe kjuíchꞌéna Dios. Mé kohya nijnko tí nkehe a tsjacha tsakitsjeheni tí tjuèheni Dios kjua̱ko̱xi̱n tí jehe chꞌán kíxin kꞌuenyákonhe̱nni Ìnchéni Jesucristo. \c 9 \s1 Dios kjueyá tí sín Israel \p \v 1 Ntoá xrja̱nka kíxin janhan ijnko chojni tinkáchónki Cristo la tꞌa̱yahya. Tí nkehe tjenka̱yáxian la Ncha̱kuen Dios nchexraxinkaonna kíxin chaxín. \v 2 Imá tꞌává a̱senná la ko náxrjónhya tjèn \v 3 kíxin tjínka̱van kjónté chrókꞌuitjáyanxinna tí tinkachónkia Cristo kíxin ntá jína chrókuinkáchónki Cristo tí sín kíchiná na̱xa̱ kjéhyana. \v 4 Jehe sín mé tsíkꞌaxrjeníxin sín tí sín Israel la Dios kꞌuáyéhe̱ sín éxí xje̱en chꞌán la ko Dios chóntehe tí jehe sín la kjuanjon kjua̱cha̱xién chꞌán la kja̱xin kꞌuáyéhe̱ sín tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios la ko ti ley tsíkjin chꞌín Moisés la ko kꞌuáyéhe̱ sín kjuachaxin tsꞌe̱to̱an sín kíxin nkehe tí xra̱ tso̱nhen nkaxenhen ni̱nko la ko kꞌuáyéhe̱ sín tí nkehe tsíntáchro Dios. \v 5 Tsíkꞌaxrjeníxin sín tí sín tsíkꞌaxrjeníxinni ósé la kja̱xin Cristo tsíkꞌaxrjeníxin tí sín israelita tió kꞌóna chꞌán chojni. Jehe chꞌán mé Dios kuènte kaín nkehe la tinkáchónkini chꞌán jnkochríxín. Amén. \p \v 6 A̱ ntá tí nkehe chrókuakja tí sín Israel kjuanjon Dios la jehya kíxin chróxiteyáhya tíha. Náhí. Kíxin jehya kaín tí sín tsíkꞌaxrjeníxin tí sín israelita mé chrókꞌóna sín chojni chjasin Israel. \v 7 Kíxin kénhya tí sín kꞌuaxrjeníxin chꞌín Abraham chrókꞌóna xje̱en chꞌán. Dios mé tsíntáche chꞌín Abraham kíxin: “Tí sín tsꞌóna kjéhya jaha mé tsꞌaxrjeníxin sín ti chꞌín Isaac.”\f + \fr 9:7 \ft Génesis 21.12\f* \v 8 Tíhi mé tienxínni kíxin ninkexró xitjahya tsꞌóna xje̱en Dios kíxin tí tsíkꞌaxrjeníxin sín chojni ó. Náhí. Jehó tí sín tinkáchónki tí nkehe tsíchenka Dios tí chꞌín Abraham mé jehe sín mé chaxín tsíkꞌaxrjeníxin sín chꞌán. \v 9 Tí nkehe tsíchenka Dios tí chꞌín Abraham mé tíhi: “Itsi ijnko ya̱on mé tjan Sara sichꞌéna tjan ijnko xjan.”\f + \fr 9:9 \ft Génesis 18.10\f* \p \v 10 A̱ ntá jehya táhó. Náhí. Kja̱xin tí yaá chánjan tsíkjichꞌéna tjan Rebeca mé chónta jnkoko̱á itꞌé xjan mé itꞌin Isaac, mé tsíkꞌaxrjeníxinni chꞌán. \v 11 A̱ ntá tí xjan la na̱xa̱ kokjíehya xjan la ninkehó nkehe jína o̱ jínahya kjuíchꞌe xjan. Ntá kjua̱ko̱xi̱n Dios kíxin chónta chꞌán kjuachaxin éxí tsíkjenka̱yáxin chꞌán tsjeyá chꞌán nkexro tsꞌíye̱he̱ chꞌán la tahya chꞌán kuentá nkehe tí xra̱ kjuíchꞌe sín. \v 12 Ntá kjónté la ntá chenka chꞌán tí tjan Rebeca kíxin: “Tí chꞌín sa̱o mé sichꞌehe xra̱ tí chꞌín tsoyo.”\f + \fr 9:12 \ft Génesis 25.23\f* \v 13 Mé kja̱xin xi̱kaha ichro xroon itén Dios kíxin: “Tjua̱ha̱ Jacob, a̱ ntá Esaú la náhí.”\f + \fr 9:13 \ft Malaquías 1.2–3\f* \p \v 14 ¿A ntá nkehe chróchroni? ¿Á ntoáhya tjenka̱yáxin Dios? Kjá náhí. \v 15 Kíxin tsíntáche Dios tí chꞌín Moisés kíxin: “Tsotjua̱ha̱ tí nkexro tjínka̱van tsotjua̱ha̱ la ko tsi̱konóa̱ha̱ tí nkexro tjínka̱van tsi̱konóa̱ha̱.”\f + \fr 9:15 \ft Éxodo 33.19\f* \v 16 Jehya éxí tjinkaon chojni o̱ jehya kíxin tí nkehe chꞌe chojni. Náhí. Ó jehí Dios tsíki̱konóe̱he̱ ti jehe sín. \v 17 Tí ntáchro xroon itén Dios mé nixje̱he̱ Dios tí chꞌín rey Egipto kíxin: “Kjuánjuan kjuachaxin kíxin jaha kꞌóna rey kíxin tjínka̱van chrókjuáko̱xia̱n kjuachaxin kuènta̱na kíxin ntá kuenté chjasintajni chrókónohe la chrókuitekaon tí ni̱na.”\f + \fr 9:17 \ft Éxodo 9.16\f* \v 18 Mé xi̱kaha tí tjinkaon Dios tsi̱konóe̱he̱ chꞌán chojni la tsi̱konóe̱he̱ chꞌán, a̱ ntá tí nkexro tjinkakonhya chꞌán tsi̱konóe̱he̱ chꞌán la tsi̱konóe̱hya chꞌán. \p \v 19 A̱ ntá tsontáchrorá kíxin: “A̱ ntá tí xi̱kaha la, ¿nkekuènté tꞌeka Dios chojni jie̱? ¿Nkexro chrókjuacha chrókjuanjo̱nko tí nkehe tꞌe̱to̱an Dios?” \v 20 ¿Xá nkexro tí jahará kíxin chróntácherá Dios xi̱kaha? ¿Á ti chi̱ tsíkꞌóna nchetje chróntáche tí ìnché chi̱ kíxin: “¿Nkekuènté xi̱kaha kjui̱chꞌénani?” chróchro. \v 21 A̱ ntá kja̱xin tí nkexro chꞌéna chi̱ mé chónta kjuachaxin tjinkaon sichꞌéna chꞌán tí nkehe tóxrjínhi̱n chꞌán sichꞌéna chꞌán, tí tjinkaon chꞌán nchetje sichꞌéna chꞌán nkehe imá náxrjón o̱ tjinkaon chꞌán sichꞌéna chꞌán nkehe náxrjónhya. \p \v 22 Tjinkaon Dios chrókjua̱ko̱xi̱n chꞌán tí kjuachaxin kuènte chꞌán chrókjuinchekjasóte chꞌán chojni la kjónté xi̱kaha kónhen la kjuacha chꞌán kónínkakonhya chꞌán la kui̱konóe̱he̱ chꞌán tí sín chrókjuinchekjasóte chꞌán kíxin chrókjuinchekꞌitjáyan chꞌán sín. \v 23 Mé xi̱kaha kjuíchꞌe chꞌán kjua̱ko̱xi̱n chꞌán tí kjuachaxin imá jié chónta chꞌán kíxin jehe chꞌán kui̱konóe̱he̱ni chꞌán kíxin xi̱kaha tsíkjenka̱yáxin chꞌán ósé kíxin náxrjón chrókꞌuejókoni tí jehe chꞌán. \v 24 Mé xi̱kaha Dios tsíkjeyá chꞌán iso tí sín judío la ko iso tí sín jehya judío. \v 25 Mé xi̱kaha ntáchro tí xroon tsíkjin chꞌín Oseas kíxin: \q1 Tí sín jehya chjasenná la mé si̱ntakꞌian chjasenná. \q1 La tí sín kꞌuétjua̱hya mé tsotjua̱ha̱ sín ijie.\f + \fr 9:25 \ft Oseas 2.23\f* \q1 \v 26 Tí chjasin ntiha tsíntáchro chꞌán kíxin: “Jahará jehya chjasenná”, \q1 a̱ ntá ijie si̱ntakꞌian xje̱en Dios tjechón.\f + \fr 9:26 \ft Oseas 1.10\f* \m Mé xi̱kaha ichro itén Dios. \v 27 Kja̱xin nixja chꞌín Isaías kuènte tí sín israelita tsíntáchro chꞌán kíxin: “Nchónhya chojni tsꞌaxrjeníxin tí sín Israel éxí tí nchónhya nchesen siín nta̱yaon kjánchó tsjéhya tí jehe sín tsjacha sín tsaá sín. \v 28 Ntá tjoka tso̱nhen tí nkehe tsíntáchro Ìnchéni sinchexiteyá chꞌán.”\f + \fr 9:28 \ft Isaías 10.22–23\f* \v 29 Ntá kja̱xin chꞌín Isaías tsíntáchro chꞌán ósé kíxin: \q1 Tí Ìnchéni chónta kaín kjuachaxin kuíto̱ehya chrókꞌuitjáyan kaín tí sín kꞌuaxrjeníxin Israel éxí kꞌuítjáyan tí sín chjasin Sodoma la ko Gomorra.\f + \fr 9:29 \ft Isaías 1.9\f* \s1 Tí sín judío la ko tí tan jína \p \v 30 ¿Ntá nkehe tsixroni? Tí sín jehya judío kjueyáhya sín Dios sinchetjóá iji̱é sín ntá kjónté la kꞌuitja sín kíxin tso̱tjóá iji̱é sín kíxin tinkáchónki sín Cristo. \v 31 A̱ ntá tí sín israelita chrókjuinchexiteyéhe̱ sín ley kíxin chrókótjuáxin iji̱é sín kjánchó kjuachahya sín kjuínchexiteyéhe̱ sín tíha. \v 32 ¿A̱ ntá nkekuènté kíxin xi̱kaha kꞌuitjahya sín nkexrí chrókuinkáchónki sín Dios? Kíxin kjueyáhya sín nkexrí chrókjuinchetjóá chꞌán iji̱é sín kíxin tinkáchónki sín chꞌán. Jehó tí xra̱ kjuíchꞌe sín chrókuaáxin sín, ichro sín. La méxra̱ xi̱kaha tjen tí xro̱ kóténki̱xin sín. \v 33 Mé xi̱kaha chronkaxín xroon itén Dios kíxin: \q1 Mé xi̱kaha kjuaké tí xro̱ chjasin Jerusalén mé tí xro̱ tsóténki̱xin sín la ko tí tjo̱ tsꞌánótje̱nxi̱n sín. \q1 A̱ ntá tí sín chrókuitekaon tí jehe la chrókósuèhya sín.\f + \fr 9:33 \ft Salmo 118.22\f* \c 10 \p \v 1 Kíchóni, kaín a̱senná níxja̱ha̱ Dios kíxin tjínka̱van kíxin tí sín israelita chrókuaá sín. \v 2 Janhan ntáxrja̱n kíxin tí sín israelita imá tjinkaon sín chrókjuichꞌehe sín xra̱ Dios kjánchó chaxínhya kíxin jehe sín la tienxínhya sín. \v 3 Kja̱xin noehya sín kíxin nkexrí chrókjuinchetjóá Dios tí iji̱é sín. A̱ ntá jehó sín xritjeyá sín nkexrí chrókótjóá sín la tjinkakonhya sín chrókjuinchexiteyéhe̱ sín Dios. \v 4 A̱ ntá Cristo mé kjuínchexiteyá kaín nixja tí ley. A̱ ntá ijie kaín tí sín kuítekaon tí jehe chꞌán mé sinchetjóá chꞌán iji̱é sín. \p \v 5 A̱ ntá tí chrókótjóá iji̱é sín kíxin tí ley la chꞌín Moisés mé tsíkjin chꞌán xi̱kihi: “Tí nkexro chrókjuinchexiteyéhe̱ kaín tí ley la táhó chrókuaáxin sín.”\f + \fr 10:5 \ft Levítico 18.5\f* \v 6 A̱ ntá tí chrókjuínchetjóá Dios tí iji̱éni kíxin tí tinkáchónkini chꞌán ó mé ntáchro xi̱kihi: “Ntáchrohyará kíxin, ¿Xá nkexro sáchrókjui̱ nkaya nka̱jní? (Tí xi̱kaha la tꞌaxrjexín kíxin na̱xa̱ chrókui Cristo.) \v 7 La ko ntáchrohyará kíxin: ¿Xá nkexro chrókꞌuinkajin tí imá ni̱nka?” (Mé tꞌaxrjexín tíha kíxin chrókjuíkakjín sín Cristo chrókꞌuaxrjetaón chꞌán kíxin itjen chꞌán tí siín tí sín tsíkꞌen, ichro sín.) \v 8 ¿A̱ ntá nkehe ichro? Ntáchro kíxin: “Itén Dios la chjinaxón tjen tí tjejorá kíxin ó nohará la ko xraxinkaon a̱sánrá.”\f + \fr 10:8 \ft Deuteronomio 30.12–14\f* Tí tan a mé tí nkehe tinkáchónkini kjuakoni. \v 9 Tí irꞌva tsontáchroxian kíxin choxian Jesucristo mé Ìnchéni la ko tí a̱sán tsitekaon kíxin Dios kjuínchexechón chꞌán ntá kja̱xian tsaá. \v 10 A̱ ntá tí a̱sán tsitekaon la nta Dios sinchetjóá chꞌán tí jaha la ko tí irꞌva tsontáchroxian kíxin choxian Jesucristo ntá sinchekaá chꞌán tí jaha. \p \v 11 Ntáchro xroon itén Dios kíxin: “A̱ ntá tí sín chrókuitekaon tí jehe chꞌán la chrókósuèhya sín.”\f + \fr 10:11 \ft Isaías 28.16\f* \v 12 Dios la tꞌikon jnkokón tsjehe kaín chojni á tí sín judío o̱ á tí sín jehya judío. Tí Ìnchéni la mé Ìnché kaín chojni la tsjanjon chꞌán kaín nkehe tꞌichjánxi̱nhin kaín tí sín tjanchehe chꞌán nkehe. \v 13 Mé xi̱kaha ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Kaín tí sín tjanchaxín nkehe ihni̱é Ìnchéni la tsaá sín.”\f + \fr 10:13 \ft Joel 2.32\f* \v 14 ¿A̱ ntá nkexrí chrókjuanchehe sín chꞌán kíxin chrókjuinki̱tsa chꞌán sín tí na̱xa̱ kuítekakonhya sín chꞌán? ¿A̱ ntá nkexrí chrókuitekaon sín tí jehe chꞌán tí na̱xa̱ kuíenhya sín nkexro tí jehe chꞌán? ¿A̱ ntá nkexrí chrókuinhin sín tí kohya nkexro tsja̱ko̱he̱ sín tí itan a? \v 15 ¿La nkexrí chrókjuichronka sín tí tan tí kohya nkexro ichrꞌán sín sátsji? Éxí ntáchro xroon chónta itén Dios kíxin: “Náxrjón tí sín xrichronka itan jína.”\f + \fr 10:15 \ft Isaías 53.1\f* \p \v 16 Kjánchó kénhya sín titekaon sín tí itan tsaáxinni. Tsíntáchro chꞌín Isaías kíxin: “Ìnchéni ¿xá nkexro ó kuítekaon tí tan xrichronkani?”\f + \fr 10:16 \ft Isaías 53.1\f* \v 17 Méxra̱ tꞌichjánxi̱n tsinhin sín, a̱ ntá chrókuitekaon sín, a̱ ntá tí tan tsinhin sín mé itén Cristo. \p \v 18 A̱ ntá tjánchánkía kíxin: ¿Á kuíenhya sín tí tan? Kjá ó kuínhin sín. Ntáchro xroon itén Dios kíxin: \q1 A̱ ntá tí nkehe kjuako sín la ó kuínhin chojni kuenté chjasintajni. \q1 Tí nkehe nixja sín la ó kjuixraká hasta kjuèxin chjasintajni.”\f + \fr 10:18 \ft Salmo 19.4\f* \m \v 19 Ntá tjánchánkía ínaá: ¿Xá tí sín Israel la na̱xa̱ kíenxínhya sín ní? Senó ntáchro chꞌín Moisés kíxin: \q1 Ijnko chjasin jehya chjasin kuènta̱na la tso̱ninkákonhénrá sín \q1 kíxin ijnko chjasin tjinkakonhya tsinhin la tso̱ninkákonhénrá sín.\f + \fr 10:19 \ft Deuteronomio 32.21\f* \m \v 20 Ntá ntáchro chꞌín Isaías kíxin: \q1 Tí sín xritjeyáhya tí janhan la mé tí sín a mé kꞌuitja sín tí janhan. \q1 La ko kjuákua̱xia̱n tí sín kjuanchankíhya kíxin nkexro tí janhan.\f + \fr 10:20 \ft Isaías 65.1\f* \m \v 21 La ko nixja chꞌín Isaías kuènte tí sín israelita kíxin: “Kuenté ya̱on kꞌuíya̱ha̱ ijnko chjasin siín chojni titekakonhya sín la ko jie̱he sín.”\f + \fr 10:21 \ft Isaías 65.2\f*  \c 11 \s1 Tí sín Israel tsíkjeyá Dios \p \v 1 A̱ ntá ijie tjánchánkiá kíxin: ¿Dios la á kuíto̱he chꞌán tí sín Israel? Kjá náhí, kíxin janhan kja̱xian israelitana la tꞌikiníxinna chꞌín Abraham la ko kꞌuaxrjeníxinna chꞌín Benjamín. \v 2 Kíxin ósé tsíkjeyá Dios tí sín israelita kíxin tsꞌóna sín chjasén chꞌán. A̱ ntá ijie la kjá sinchekꞌitjáyanhya chꞌán sín. ¿Á noahyará jahará nkexrí nixja xroon itén Dios tí chrónka chꞌín profeta Elías nkexrí nixje̱he̱ chꞌán Dios tjanchia chꞌán jie̱ kuènte tí sín Israel? Mé ntáchro xi̱kihi: \v 3 “Ìnchéni, jehe sín kꞌóyán sín tí sín chrónka itán la ko kꞌóxíka sín tí altar kuèntá ntá jehóni kuíto̱heni tjechónni la tjinkaon sín kja̱xin chrókꞌóyán sín tí jeheni.”\f + \fr 11:3 \ft 1 Reyes 19.10, 14\f* \v 4 A̱ ntá Dios kjuáte̱he chꞌán kíxin: “Na̱xa̱ kuíto̱he yato mil chojni kuítekaon sín tí janhan kjuíxienhya sín tochꞌin sín tí nkehe tsíkjano̱ya Baal.”\f + \fr 11:4 \ft 1 Reyes 19.18\f* \v 5 Ntá kja̱xin xi̱kaha ijie na̱xa̱ kuíto̱he iso tí sín na̱xa̱ tinkáchónki Dios. Kjuasáyé Dios kíxin kui̱konóe̱he̱ chꞌán tí sín la tsíkjeyá chꞌán kíxin tsaá iso ti jehe sín. \v 6 Mé xi̱kaha kjuasáyé Dios sinchekaá chꞌán tí jehe sín kíxin jehya tí xra̱ kjuíchꞌe sín chrókuaáxin sín. Náhí. Kjuasáyé Dios mé sinchekaá sín chꞌán. Kíxin tí xra̱ chrókjuichꞌe sín ntá chrókuaáxin sín la jehya kjuasáyé Dios tí xi̱kaha. \p \v 7 A̱ ntá tí xi̱kaha la, ¿nkexrí? Tí sín israelita la kꞌuitjahya sín tí nkehe xritjeyá sín. A̱ ntá tí sín kjueyá Dios la kꞌuitja sín. A̱ ntá tí sín í so a la icha a̱sén sín la kuítekakonhya sín. \v 8 Éxí ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Dios kjuanjonhya kjuachaxin chrókienxín tí sín a la ko mé kja̱xin xi̱kaha na̱xa̱ sítonhen tí ya̱on ijie. La kjuanjonhya chꞌán kjuachaxin kíxin chrókꞌuikon sín la ko chrókienxín sín.”\f + \fr 11:8 \ft Deuteronomio 29.4; Isaías 29.10\f* \v 9 Kja̱xin tsíntáchro chꞌín David kíxin: \q1 Tí kia tjasin sín mé tjasixín sín jie̱, \q1 tsjasótexín sín. \q1 \v 10 Tí ikon sín tsꞌikonxínhya sín kíxin tsꞌóna sín ntakótán \q1 ntá tí jie̱ kuènte sín mé jnkochríxín yámá sín.\f + \fr 11:10 \ft Salmo 69.22–23\f* \b \s1 Tsaá tí sín jehya sín judío \p \v 11 A̱ ntá ijie tjánchánkiá: Tí sín judío la tí kjuasin sín jie̱ la ¿á ó naá kuíto̱exón Dios tí jehe sín? Kjá náhí. Tió kuítekakonhya tí sín judío a̱ ntá tí sín jehya judío la mé kjuacha sín kuaá sín. A̱ ntá tí sín israelita la kónínkaon sín kíxin kjuachahya sín. \v 12 A̱ ntá tí jie̱ kjuasin tí sín judío, a̱ ntá kuíto̱he Dios tí jehe sín, a̱ ntá tí sín jehya judío a̱ntsí kꞌuitja sín nkexrí tsinkáchónki sín Dios. A̱ ntá tí nkehe ntoáhya kjuíchꞌe tí sín judío ntá tí sín jehya judío kjuacha sín kuaá sín. A̱ ntá tí chrókjan tí sín judío chrókuitekaon sín Cristo la a̱ntsí má náxrjón tíha. \p \v 13 Chonta iso nkehe chrókuinhínrá jahará jehya judíorá kíxin Dios mé chrꞌánna kíxin tsja̱ko̱ha̱ tí sín jehya judío la a̱ntsí tjetoan tí xra̱ kuènte Ìnchéni chrókjui̱tꞌa. \v 14 Tjínka̱van kíxin tí sín chjasenná chrókóchji̱no̱xínhin sín kíxin jahará tinkachónkirá Dios kíxin ntá chrókjuacha chrókuaá iso tí jehe sín. \v 15 Kuíto̱he Dios tí sín judío, a̱ ntá iso tí sín jehya judío kꞌuitja sín tí kjuaxróxin kuènte Dios. A̱ ntá tí chrókuitekaon tí sín judío kja̱xin la yóhe̱ éxí chróxechón chojni tsíkꞌen tí jehe sín. \v 16 Tí chrókjuinchetjóá Dios tí nio̱tja̱ xrankíxixín chrókꞌóna tí ichꞌo la ntá kuenté tí chꞌo chrókjuinchetjóá chꞌán. A̱ ntá kja̱xin tí chrókjuinchetjóá chꞌán tí nuèé ijnko nta la kja̱xin kaín tí chaon tí nta chrókjuinchetjóá chꞌán. \p \v 17 Ntá isó tí sín judío la éxí iso chaon tí nta olivo mé xi̱kaha tsíchrinjin la ntá jahará la éxí ijnko chaon nta olivo nte̱je̱ tsíkꞌóna injerto mé xi̱kaha tsꞌejóchónxin tí nta chaon tí tronco tí nta olivo jína xráxín tjechón. \v 18 Ntáchrohyará kíxin tí chaon tí nta la a̱ntsí jína. Íchá jína tsontáchrorá kíxin jehya tí nta tꞌe̱tue̱nhen ti nuèé nta. Náhí. Tí nuèé mé tsjinki̱tsa tí nta mé xi̱kaha tí jahará. \p \v 19 Ntá jahará tsontáchrorá kíxin: “A̱ ntá tí chaon tí nta la tsíchrinjin kíxin ntá jeheni tsito̱heni lùké tí nta chaon tsíchrinjin”. \v 20 Tíha la chaxín. Kjánchó chrínjin kíxin kuítekakonhya Dios. A̱ ntá jahará la tjejorá ntiha kíxin tinkachónkirá Dios. A̱ ntá chrokjui̱nchehnkehyará. Íchá jína chróchrakonrá. \v 21 Kíxin Dios la kui̱konóe̱hya chꞌán tí nta chaon kuènte tí nta tronco la ntá mé xi̱kaha kja̱xin tí jahará la tsi̱konóa̱hyará chꞌán. \v 22 Tsjehérá kíxin Dios la imá jína kjánchó kja̱xin sinchekjasóte chꞌán tí sín titekakonhya. A̱ ntá jína chꞌán la kjuínki̱tsa chꞌán tí jahará. Kjánchó chrókꞌuejorá jnkojína éxí tjinkaon tí jehe chꞌán. A̱ ntá tí náhí la chaxín jahará la tsíto̱hará chꞌán. \v 23 A̱ ntá tí sín judío tsíto̱he sín tí nkehe ntoáhya kꞌuékjichꞌe sín ntá jehe chꞌán kjónté senó kóchrínjin chꞌán la ntá ijie sinchetséxin chꞌán tí tronco ínaá kíxin jehe chꞌán la imá chónta chꞌán kjuachaxin kíxin xi̱kaha sichꞌe chꞌán. \v 24 A̱ ntá jahará jehya judíorá mé tsíkóchrínjinrá chꞌán nta olivo nte̱je̱. A̱ ntá a̱ntsí má xra̱ tsotséxin tí nta olivo jína. A̱ ntá tí sín judío la nta chaon kuènte tí tronco nta olivo jína la a̱ntsí xra̱hya tsjatsue̱nhen tsotséxin kíchó ínaá kíxin ó nta chaon kuènte. \s1 Tí tsjixixín ntá tsaáxin tí sín Israel \p \v 25 Kíchóni, tjínka̱van tso̱nohará tí nkehe jehó Dios nohe kíxin sinchehnkehyará jahórá kíxin ó nohará. Mé tí sín Israel tsitekakonhya sín hasta tsꞌixenjian kaín tí sín jehya judío tsitekaon. \v 26 Tió xi̱kaha tso̱nhen ntá kaín tí sín Israel tsaá sín kíxin tí xroon itén Dios ntáchro kíxin: \q1 Tí nkexro sinchekaáni mé tsi̱xi̱n chꞌán chjasin Jerusalén \q1 la tsja̱tse̱n chꞌán ti jie̱ kuènte tí sín tsíkꞌaxrjeníxin chꞌín Jacob. \q1 \v 27 Tíhi mé kjuachaxin ni̱xin kuènta̱na tsꞌáyéhe̱ tí jehe sín \q1 kíxin janhan mé kjuatsìya̱n iji̱é sín.\f + \fr 11:27 \ft Salmo 14.7, Isaías 59.20\f* \p \v 28 Xi̱kaha kíxin tí tan ni̱xin tsaáxinni ntá tí sín judío mé tso̱nínkakonhen sín Dios kíxin ntá jahará tsꞌayéhérá tí nkehe kuènte Dios. Kjánchó Dios na̱xa̱ tjuèhe tí jehe sín judío kíxin jehe chꞌán tsíkjeyá chꞌán tí sín tsíkꞌaxrjeníxin tí jehe sín. \v 29 Kíxin tí kaín nkehe kjuanjon Dios la tsakitsjehya chꞌán la ko tsíto̱ehya chꞌán tí sín tsíkꞌíye̱he̱ chꞌán. \v 30 Senó la jahará kꞌuékítekákonhyará Dios a̱ ntá ijie la tí sín judío titekakonhya sín. A̱ ntá jahará la kjónté la kui̱konóa̱hará Dios. \v 31 Mé xi̱kaha jehe sín kuítekakonhya sín Dios la ntá kjónté xi̱kaha la jehe chꞌán tsi̱konóe̱he̱ tí jehe sín éxí kui̱konóa̱hará chꞌán. \v 32 Kíxin Dios la kuíto̱he chꞌán kaín chojni kíxin chrókjuasin sín jie̱ kíxin ntá tsja̱ko̱xi̱n chꞌán tí kjuachaxin kuènte chꞌán kíxin sinchetjóá chꞌán kaín sín kjónté chojni chónta jie̱. \p \v 33 A̱ ntá tí kjuachaxin kuènte Dios la imá jié la ko imá nohe chꞌán. Ninkexró tsjachahya tsochronkaxín nkexrí tjenka̱yáxin chꞌán la ko ninkexró tsjachahya tsienxín tí nti̱a kuènte chꞌán. \v 34 Ntáchro xroon itén Dios kíxin: “¿Xá nkexro chrókienxín nkexrí tjenka̱yáxin Ìnchéni la xá nkexro chrókjuinki̱tsa chrókjua̱ko̱he̱ tí jehe chꞌán? \v 35 ¿Xá nkexro kjuanjon nkehe senó kꞌuáyéhe̱ Dios a̱ ntá ijie tjinkaon chrókꞌuáyéhe̱ ínaá?”\f + \fr 11:35 \ft Isaías 40.13–14\f* \v 36 Kíxin kaín nkehe la ti̱xi̱n tí tjen Dios kíxin kaín nkehe la kjuíchꞌéna chꞌán kíxin jehe chꞌán chónta chꞌán. Mé xi̱kaha tjancheheni kjuasáyé Dios jnkochríxín. Amén. \c 12 \s1 Chje̱hérá cuérpo̱rá Dios kíxin sinchetjóá chꞌán \p \v 1 Mé xi̱kaha kíchó ni, xrja̱nóa̱hará kíxin Dios ó kui̱konóa̱hará chꞌán ntá jahará chróchje̱hérá cuérpo̱rá Dios éxí ijnko nkehe tjechón kíxin jehe chꞌán ó kjuíntatjóárá chꞌán la mé xi̱kaha chrókóxrjínhi̱n chꞌán. Tíhi mé ijnko nkehe ntoá tꞌichjánxi̱n chróchjéheni chꞌán. \v 2 Chrokóxrjía̱nhyará tí nkehe siín chjasintajni. Náhí. Chrókóni̱xin tí nkehe tjenka̱yáxinrá kíxin jína chrókjuenka̱yáxinrá. Xi̱kaha ntá chrókónohará kíxin nkexrí tjinkaon Dios kíxin ntoá chrókꞌuejorá éxí tóxrjínhi̱n chꞌán. \p \v 3 Kjuasáyé Dios kjuanjon chꞌán tí xra̱ tjétꞌa̱ha̱ chꞌán. Mé xi̱kaha nixja̱hará kaín rá kíxin chrókjuenka̱yáxinhyará kíxin imá tjetoanrá. Náhí. Chrókjuenka̱yáxinrá jína éxí tí kjuachaxin tjáhará Dios éxí nkexrí tinkachónkirá chꞌán. \v 4 Mé xi̱kaha ijnko cuerpo la nchónhya parte chónta. A̱ ntá tí parte la jehya jnkokón xra̱ chrókjuichꞌe. \v 5 Mé kja̱xin xi̱kaha tí jeheni kjónté nchónhyani la tsꞌónani jnkoko̱á cuerpo kuènte Cristo. Mé xi̱kaha jnkoko̱á chrókjuenkayáxinni kíxin ó kꞌónani jnkoko̱á cuerpo. \p \v 6 Dios kjuanjon nchónhya clase xra̱ éxí tjinkaon chꞌán chróchjéhe chꞌán jnkojnko chojni tí xra̱. Ntá tꞌichjánxi̱n jína sichꞌeni tí xra̱ kjuanjon chꞌán. A̱ ntá tí kjuanjon chꞌán kjuachaxin kíxin tsochronkaxínni tí tan kuènte chꞌán ntá tꞌichjánxi̱n sichꞌeni tí xra̱ éxí titekaonni chꞌán. \v 7 A̱ ntá tí kjuanjon chꞌán xra̱ tsjinki̱tsani í jnko nkexro ntá tꞌichjánxi̱n jína sichꞌeni tí xra̱ a. A̱ ntá tí nkexro tsíkꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsjako la tꞌichjánxi̱n jehó tí xra̱ a chrókjuako. \v 8 Tí nkexro tsíkꞌáyéhe̱ kjuachaxin nchexraxinkaon í jnko nkexro la kaín a̱sén chrókjuichꞌe chꞌán tí xra̱ a. A̱ ntá tí nkexro tsjanjon ichrén nkehe la chrókóji̱ehya chrókjuanjon chꞌán. A̱ ntá tí nkexro tꞌe̱to̱an la jína chrókjuichꞌe chꞌán xra̱ la ko tí nkexro chrókjuinki̱tsa tí sín chóntahya la kjuaxróxin chrókjuinki̱tsa sín. \s1 Tí nkehe chrókjuichꞌe tí sín tinkáchónki Cristo \p \v 9 Kaín a̱sánrá chrótjuèherá kíchuárá. Chrókui̱to̱hérá tí nkehe jínahya tjenka̱yáxinrá la chrókjuenka̱yáxinrá tí nkehe jína. \v 10 Chrótjuèherá kíchuárá la ko chaxín chrókjuíkosáyehérá kíchuárá. \p \v 11 Chrókósáhyará la chrókjui̱chꞌeherá Ìnchéni xra̱ kaín a̱sánrá. \p \v 12 Chrókócháha̱rá kíxin tjejóchonhénrá la chrókóninkákonhyará kjónté chrókjuasótiará. Chrókui̱to̱éhyará chrónixje̱hérá Dios. \p \v 13 Chrókjuinki̱tsará tí sín tinkáchónki Ìnchéni tí chóntahya sín nkehe sine sín. Chje̱hérá kjuachaxin tsꞌejó tí sín tsjijinixjahará sín. \p \v 14 Nixje̱hérá Dios la tsjanchehérá chꞌán kíxin sincheyaon chꞌán tí sín chonkíhará. Tjanchehérá Dios tsjinki̱tsa tí jehe sín la jehya kíxin chrókóninkákonhénrá sín. \p \v 15 Tócháha̱koárá tí sín tjejóchéhe̱ sín la ko tí tjejótsjánka sín la koírá chrótsja̱nkará. \p \v 16 Kjuaxróxin chrókꞌuejorá. Chrókjui̱nchehnkehyará. Náhí. Chrókóyóha̱rá éxí tí sín nòa. Chrókjui̱nchehnkehyará kíxin nohará. \p \v 17 Chrókjui̱chꞌehyará jínahya tí sín kjuítꞌahará ichrén nkehe jínahya. Náhí. Íchá jína chrókjuáko̱xi̱nrá nkehe jína kíxin chrókꞌuikon kaín chojni. \v 18 Chrókjuéyárá jnkojína chrókꞌuéjórá. Exí nkexrí chrókjuachará la kjuaxróxin chrókꞌuejorá kaín rá. \v 19 Tjua̱hará kíchó ni, la chrókjui̱nchekjasótehyará jahórá tí sín ichrén nkehe kjuítꞌahará. Náhí. Ti̱to̱hérá kíxin Dios sinchekjasóte tí sín a. Ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Ixra̱ kuènta̱na si̱ntakito̱axián tíha. Janhan tsjénka̱ha̱ tí sín a, ichro Ìnchéni.”\f + \fr 12:19 \ft Deuteronomio 32.35\f* \v 20 Kja̱xin ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Tí sín nínkakonhan tꞌenxín sín kjinta la chróchje̱hé sín nkehe chrókjóne sín la tí tꞌenxín sín nta̱ la kja̱xin chróchje̱hé sín nkehe chrókꞌui sín. Mé xi̱kaha chrókjui̱chꞌe kíxin chrókósuèhe̱ sín kíxin tí nkehe kjuíchꞌe sín.”\f + \fr 12:20 \ft Proverbios 25.21–22\f* \v 21 Chrókui̱to̱éhyará kíxin chrókjuacha tí nkehe jínahya chrókꞌue̱tua̱nhanrá. Náhí. Chrókjui̱chꞌerá tí nkehe jína kíxin chrókjuachahya tí nkehe jínahya chrókꞌue̱to̱an. \c 13 \p \v 1 Kaín chojni tꞌichjánxi̱n sinchexiteyéhe̱ sín tí gobierno kíxin tí kjuachaxin chónta sín la Dios tsíkjanjon kíxin kohya nijnko gobierno chrókꞌuejó tí jehya kjua̱cha̱xién Dios. \v 2 Mé xi̱kaha tí sín tjanjo̱nko tí sín tꞌe̱to̱an la kja̱xin nínkakonhen sín tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios. A̱ ntá tí sín xi̱kaha chꞌe la mé jehe sín tjeyá sín jie̱ tsjasótexín sín. \v 3 A̱ ntá tí sín gobierno tꞌe̱to̱an la sinchekjasótehya sín tí nkexro titekaon chꞌe nkehe jína. Náhí. Tso̱nínkakonhen sín tí nkexro chꞌe tí jínahya. Tí tjinkáonrá tso̱nínkakuanhyará sín la chrókꞌuejorá jnkojína. Chrókjui̱nchexiteyéhérá sín kíxin chrókónínkakuanhyará sín. \v 4 Kíxin Dios kꞌue̱to̱an tí xra̱ tjejóchꞌe sín kíxin ntá jahará la jína chrókꞌuejorá. A̱ ntá tí chrókjui̱chꞌerá nkehe jínahya la chróchrakonrá kíxin jehya chónkó tjejó tí gobierno. Náhí. Chónta sín kjuachaxin sinchekjasótiará sín kíxin jehe sín la Dios kꞌue̱to̱an tjejó sín tí xra̱ a kíxin sinchekjasóte sín tí sín jínahya tjenka̱yáxin. \v 5 Mé xi̱kaha tꞌichjánxi̱n si̱nchexiteyéhérá tí gobierno la jehya jehí kíxin chrókjuinchekjasótiahyará sín. Náhí. Ó jehí jahará chróxráxinkáonrá kíxin tꞌichjánxi̱n sinchexiteyéhérá sín. \v 6 La kja̱xin jehya táhó. Náhí. Tꞌichjánxi̱n chrókjue̱nke̱hérá gobierno tí chichaon kuènte tí xra̱ chꞌerá tjanchia sín kíxin tí gobierno la Dios kꞌue̱to̱an tjejó sín tꞌe̱to̱an sín. \p \v 7 Kja̱xin chrókjue̱nke̱hérá kaín chojni tjasikéhérá. Tí nkexro síká kuènte xra̱ la chrókjue̱nka̱ sín kuènte tí xra̱, la tí nkexro síká ichrén nkehe nchekji ntá tíha kja̱xin chrókjue̱nka̱ sín, la kja̱xin chrókjuíkosáyehérá tí sín tꞌe̱to̱an. \v 8 Kja̱xin chrókjuasikéhyará ninkexró. Tꞌichjánxi̱n chrótjuèherá kíchuárá kíxin tí nkexro tjuèhe kíchó la mé xi̱kaha kjuínchexiteyá tí nkehe kꞌue̱to̱an tí ley. \v 9 Kíxin ntáchro tí mandamiento kíxin: “Tjakéhya a̱sánrá í jnko chojni chjin la ko tꞌoyánhyará kíchuárá la ko te̱ehyará la nixjahyará kjuachꞌia kuènte í jnko chojni. La ko tjaké hya a̱sánrá nkehe ókjé.”\f + \fr 13:9 \ft Éxodo 20.13–15, 17; Deuteronomio 5.17–19, 21; Levítico 19.18\f* Kaín tíha la ko í so nkehe tꞌe̱to̱an Dios mé tienxínni tꞌaxrjexín kíxin: “Chrótjuèheni kíchó ni éxí tjuèxín a̱sénni.” \v 10 Tí chojni tjuèhe kíchó la ninkehó nkehe jínahya sichꞌehe kíchó. Mé xi̱kaha chrótjuèhe kíchuárá la mé xi̱kaha mé chróxiteyá jína tí nkehe nixja tí ley. \p \v 11 Kaín tíha chrókónoheni tí tjejóni kíxin ó kui tí hora chrókꞌuejótsjeheni chrókꞌuajuahyani. Tí nkexro tsaáxinni la í séhya itsi chꞌán ijie, a̱ ntá tí kjuankíxinni kuítekaonni itén chꞌán la ísé tsi̱xi̱n chꞌán. \v 12 A̱ ntá tí tie la í séhya tsjakꞌe kíxin ó tsi tí tꞌinkáséyan la chrókuíto̱heni tí nkehe chꞌeni kuènte sítié la chróchóntani kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios kíxin tsjinki̱tsa tsꞌajini tí tꞌinkáséyan, éxí ijnko soldado tꞌinkáyate chꞌán ka tsíkꞌóna chica kíxin kohya nkehe tso̱nhen chꞌán. \v 13 Chrókꞌuejóni jnkojína éxí nkexrí chrókꞌuajini chaxín ntoá tí tꞌinkáséyan a. Chrókjuasinhyani kia chrókjuanjo̱nxin chojni la ko chrókókoanhyani la ko chrókjuenka̱yáxinhyani chróchóntani nchónhya chojni chjin la ko chrókjuenka̱yáxinhyani tí nkehe ntáchro a̱sénni la ko chrókjueyáhyani kjuanínkaon la ko chrókóchji̱no̱xíenhyani. \v 14 A̱ ntá jahará tákjárá tí kjuachaxin kuènte Ìnchéni Jesucristo tsjinki̱tsará la tíha mé éxí chrókꞌuínka̱yárá nkehe tsíkꞌóna chica kíxin kohya nkehe chrókónhanrá. La ko chrókjuenka̱yáxinhyará tí nkehe ntoáhya tjenka̱yáxin chojni jínahya. \c 14 \s1 Tjóntahyará kíchuárá \p \v 1 A̱ ntá kjónté ijnko chojni kánhyó tinkáchónki Ìnchéni la chrókꞌuejokoará chꞌán la ko chrókjóntahyará chꞌán kjónté kánhyó nohe chꞌán. \v 2 A̱ ntá iso sín chaxín nohe sín la tjinkaon sín chrókjóne sín kaín nkehe. A̱ ntá tí sín kánhyó tinkáchónki sín Ìnchéni ntá tjinkaon sín chrókjónehya sín nto, ntá kayoa ó chrókjóne sín. \v 3 Tí nkexro chrókjóne kaín nkehe chrókjo̱ni̱ehya tí nkexro tjinkaon chrókjónehya nkehe. A̱ ntá tí sín chrókjónehya nkehe chrókjontahya sín tí sín chrókjóne sín kaín nkehe kíxin kjónté xi̱kaha la Dios tsakja tí jehe sín. \v 4 ¿Xá nkexro jaha kíxin chrókjónta tí nkexro chꞌehe xra̱ í jnko nkexro? Tíha la xra̱ kuènte tí lámo̱é chꞌán tsontáchro á jína kjuíchꞌe chꞌán xra̱ o̱ náhí. A̱ ntá kjá tsjakꞌe chꞌán jína kíxin Ìnchéni chónta chꞌán kjuachaxin tsjinki̱tsa chꞌán tsjakꞌe tí chꞌín a jína. \p \v 5 Iso sín tjenka̱yáxin sín kíxin imá tjetoan ijnko ya̱on a̱ ntá í jnko ya̱on la náhí. La í so sín ntáchro sín kíxin kaín ya̱on la ó jnkokón. Ntá jnkojnko sín la jehó sín chrókjuenka̱yáxin sín kíxin nkehe tí chaxín titekaon sín. \v 6 Tí sín xraxinkaon tí ya̱on la tjikosáyehe sín Ìnchéni la kja̱xin tí sín tinkáchónkihya sín xi̱kaha la tjikosáyehe sín Ìnchéni kjónté xraxinkakonhya sín tí ya̱on. Kja̱xin tí sín ine kaín nkehe la ine sín kíxin xi̱kaha tjikosáyehe sín Ìnchéni la kja̱xin tjanchehe sín kjuasáyé Dios. A̱ ntá kja̱xin tí sín nehya kaín nkehe la xi̱kaha mé tjikosáyehe sín Ìnchéni la kja̱xin tjanchehe sín kjuasáyé Dios. \p \v 7 Nijnko tí jeheni tjejóni kíxin jehóni chrókꞌue̱to̱anni la ko jehya jehí chrókꞌuenni. \v 8 Tí tjejóni la tjejóni kíxin sichꞌeheni xra̱ Ìnchéni la kjónté itsꞌenni la kuènte chꞌán tí jeheni. Méxra̱ kjónté chrókꞌuejóchónni o̱ kjónté chrókꞌuenni la kuènte chꞌán tí jeheni. \v 9 Méxra̱ xi̱kaha ntá Cristo la ikꞌuén chꞌán la ko xechón chꞌán ínaá kíxin kꞌóna chꞌán Ìnché tí sín tsíkꞌen la ko tí sín tjejóchón. \p \v 10 A̱ ntá jahará la, ¿nkekuènte tjóntará tí kíchuárá o̱ nkekuènte chontehyará kaín sín kjuasáya? Kíxin kaín ni tso̱chjinani tí tjen Dios kíxin tsontáchro chꞌán á jína xra̱ kjuíchꞌeni o̱ náhí. \v 11 Ntáchro xroon itén Dios kíxin: \q1 Méxra̱ janhan takjénxian a̱senná, ichro Ìnchéni, kíxin tí tjèn la tsꞌejóxin tochꞌin kaín chojni \q1 kíxin kaín chojni la tsjanchia sín kjuasáya kíxin janhan mé Dios kuènte sín.\f + \fr 14:11 \ft Isaías 45.23\f* \m \v 12 Mé xi̱kaha jnkojnkoni chrókónoheni kíxin tsochenkani Dios nkexrí kjuíchꞌeni. \s1 Tjachruehyará kíchuárá \p \v 13 Méxra̱ chrókjóntahyará kíchuárá. Íchá jína kíxin ninkehó nkehe chrókjui̱chꞌehyará kíxin ntá tí sín kíchó ni chrókjuasinxinhya sín jie̱ kíxin tí chrókjuasin sín jie̱ ntá xi̱kaha chrókꞌuitjáyanxín tí tinkáchónki sín Ìnchéni. \v 14 Janhan tinkachónkia Ìnchéni Jesús la ntá xi̱kaha ó nòna kíxin kohya ninkehó nkehe jehí tjuáhya. A̱ ntá ijnko nkexro tjenka̱yáxin kíxin jehya nkehe jína tíha ntá chaxín tjuáhya tí nkehe kíxin xi̱kaha tjenka̱yáxin chꞌán. \v 15 Tí tjenka̱yáxin tí kíchuá kíxin tí nkehe inte la ntoáhya a̱ ntá tí xi̱kaha chꞌe la tjuèhya tí kíchuá. Kíxin jehya tí nkehe chrókjónte ó chrókjui̱nchekꞌitjáyanxián tí kíchuá kíxin Cristo kꞌuenyákonhe̱n chꞌán kja̱xin. \v 16 Chrókjui̱chꞌehyará nkehe jínahya kíxin ntá xi̱kaha chrókꞌuántaxínhi̱n sín tí nkehe jína tinkachónkirá. \v 17 Kíxin tí kjua̱cha̱xién Dios la jehya tí nkehe chrokjóneni o̱ tí nkehe chrokꞌuini. Náhí. Tí tjen tí kjua̱cha̱xién Dios la chrókꞌuejóni jnkojína la ko kjuaxróxin chrókꞌuejóni la ko chrókóchéhe̱ni kíxin chóntani Ncha̱kuen Dios. \v 18 Tí nkexro chꞌehe Cristo xra̱ mé chrókjuinchechéhe̱ Dios la ko chrókjuinchechéhe̱ chojni. \p \v 19 Mé xi̱kaha chrókjueyáni kaín tí nkehe tji̱ka̱o kjuaxróxin kíxin ntá tsjinki̱tsani tí sín kíchó ni kíxin ntá kja̱xin sín a̱ntsí chrókuinkáchónki sín Ìnchéni. \v 20 Chrókjui̱nchekꞌitjáyanhyará tí xra̱ kuènte Dios kíxin tí nkehe chrókjónterá ó kíxin kaín nkehe chrókjónterá la ó tsíkjinchetjóá Dios. Tí jínahya la tí chrókjóneni ókjé nkehe ntá xi̱kaha la í so chojni chrókꞌuitjáyanxín tí nkehe tinkáchónki sín. \v 21 Ntá íchá jína chrókjóntehyará into la ko chrókꞌuihyará vino la ko ninkehó nkehe chrókjui̱chꞌehyará tí xi̱kaha chrókjuasixín jie̱ kíchuárá. \v 22 Tí nkehe tinkachónkirá la jahórá chrókónohará kíxin Dios la tjetsjehe chꞌán. A̱ ntá jína tsjakꞌe tí nkexro tí chrókjuasixínhya chꞌán jie̱ tí nkehe tjenka̱yáxin chꞌán. \v 23 A̱ ntá tí nkexro ine nkehe la tjenka̱yáxin sín kíxin tsjasixín sín jie̱ ntá chaxín xi̱kaha yámá sín jie̱ kíxin kénhya a̱sén sín kjóne sín tí nkehe. La tió kénhya a̱sén sín tjenka̱yáxin sín la ó kjuasin sín jie̱. \c 15 \s1 Nchechéhérá kíchuárá la jehya jahórá \p \v 1 Tí a̱ntsí tinkáchónkini Ìnchéni ntá chrókjuinki̱tsani tí sín kánhyó tinkáchónki tí jehe chꞌán la chrókjuichꞌehyani tí nkehe chrókóchèxinni jehóni. \v 2 Kja̱xin kaín ni chrókjuinchechéhe̱ni kíchó ni kíxin chrókꞌuejó sín jína la ko kíxin a̱ntsí chrókuinkáchónki sín Ìnchéni. \v 3 Kíxin kja̱xin Cristo kjuíchꞌehya chꞌán tí nkehe chrókóchèxin chꞌán jehó chꞌán. Náhí. Kjuínchexiteyá chꞌán éxí ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Kꞌuinka kjuasótexinna kaín tí kjuanínkaon chónta tí sín nínkakonhen Dios.”\f + \fr 15:3 \ft Salmo 69.9\f* \v 4 Kaín nkehe chrónka xroon itén Dios senó la tsíkjin sín ósé kíxin chrókónoheni kíxin ntá chrókꞌuejóchónhenni la chrókónínkakonhyani kíxin tíha mé nchechéhe̱ni. \v 5 Dios, mé tí nkexro tjinki̱tsani la ko nchechéhe̱ni, la kja̱xin tsjinki̱tsa chꞌán tí jahará kíxin tsꞌejorá jnkojína la ko jnkokón tsjenka̱yáxinkoárá kíchuárá kíxin xi̱kaha kjua̱ko̱xi̱n Cristo Jesús. \v 6 Kíxin kaín ni jnkoko̱á chrókꞌuákjenxi̱nni Dios la chrókjuancheheni kjuasáyé chꞌán mé jehe chꞌán mé Itꞌé Ìnchéni Jesucristo. \s1 Tí tan jína xrako̱he̱ tí sín jehya judío \p \v 7 Chrókjuánjonrá kjuachaxin tsꞌejó í so chojni la chrótjuèherá sín kíxin éxí Cristo tsíkꞌáyéhe̱ chꞌán tí jahará mé xi̱kaha tsjikosáyehérá Dios. \v 8 Janhan jína chróntáxrja̱n kíxin Cristo ikui sichꞌehe xra̱ tí sín judío kíxin tsoxiteyá tí nkehe tsíchenka Dios tí sín tsíkꞌaxrjeníxinni ósé kíxin xi̱kaha tsja̱ko̱xi̱n kíxin Dios la jína chꞌán la sinchexiteyá chꞌán tí nkehe tsíntáchro chꞌán. \v 9 La kja̱xin ikui chꞌán kíxin kjónté tí sín jehya sín judío la chrokjuanchehe sín kjuasáyé Dios kíxin kui̱konóe̱he̱ chꞌán sín éxí chrónka tí xroon itén Dios kíxin: \q1 Janhan la ko tí sín tjejó ókjé nación mé tsjancheheni kjuasáyé Dios \q1 la ko tsotsjeni himno kíxin tsꞌákjenxi̱nni ihni̱é chꞌán.\f + \fr 15:9 \ft 2 Samuel 22.50; Salmo 18.49\f* \m \v 10 Kja̱xin ntáchro í jnko parte xroon itén Dios ínaá kíxin: \q1 Tsocháha̱koará kaín tí sín kuènté Dios.\f + \fr 15:10 \ft Deuteronomio 32.43\f* \m \v 11 Kja̱xin ntáchro xroon itén Dios ínaá kíxin: \q1 Tjanchehérá kjuasáyé ìnchéni Dios kaín rá kjónté jehya judíorá \q1 mé kaín chojni chrókjuanchehe sín kjuasáyé Dios.\f + \fr 15:11 \ft Salmo 117.1\f* \m \v 12 Kja̱xin chꞌín Isaías tsíkjin kíxin: \q1 Tsꞌaxrjeníxin chꞌín Isaí ijnko nkexro \q1 la tsꞌe̱tue̱nhen chꞌán kaín tí sín jehya judío, \q1 a̱ ntá tí sín a mé tsinkáchónki sín tí nkexro a.\f + \fr 15:12 \ft Isaías 11.10\f* \m Mé xi̱kaha ichro itén Dios. \p \v 13 Dios mé tjetjanjon chꞌán kjuachaxin tjejóchónhenni la jehe chꞌán nchechéhe̱ni chꞌán la tjanjon chꞌán kjuaxróxin tsꞌejóni kíxin titekaonni tí jehe chꞌán kíxin ntá tsꞌánkí tí kjuachéhe̱ tjejóchónhenni kjua̱cha̱xién Ncha̱kuen chꞌán. \p \v 14 Kíchóni, chaxín tónòna kíxin jahará la jína tjejorá la kaín xín kjuaxrexinkaon jína tjenka̱yáxinrá la nohará tsjínki̱tsará chénkará kíchuárá. \v 15 La kjónté xi̱kaha la chrako̱nhya ikjian tí xroon i chrꞌanhánrá xrja̱nka kaín tí nkehe kíxin chrókꞌuitjáyanhyará chróxráxinkáonrá kaín nkehe. Mé xi̱kaha itꞌa̱ tí xra̱ kíxin kjuasáyé Dios kjuanjon chꞌán tí xra̱. \v 16 Kíxin si̱tꞌaha̱ Jesucristo xra̱ tso̱tja̱nka tí sín jehya judío tí itén Dios. Tí xra̱ mé tjàkua tí tan jína tsaáxin chojni kíxin ntá janhan tsjánjuan tí sín jehya judío tsꞌáyéhe̱ Dios éxí ijnko nkehe tso̱xrjínhi̱n chꞌán kíxin Ncha̱kuen chꞌán kótjuáxin sín. \p \v 17 Janhan mé ijnko chojni tinkáchónki Cristo Jesús la mé xi̱kaha siín kjuachaxin tso̱chàna kíxin tꞌa̱ha̱ xra̱ Dios. \v 18 Chrokjuahya tso̱hnke tsontáxrja̱n í jnko nkehe. Jehó tso̱xrja̱nka nkexrí tí kjuachaxin kjuanjon Cristo chjìna kíxin tso̱tja̱nka tí sín jehya judío tí itén chꞌán kíxin tsitekaon sín Dios. Ntá xi̱kaha kuítekaon sín kíxin tí itan kjuàkua la ko tí nkehe jína kjui̱tꞌa. \v 19 Kíxin tí kjua̱cha̱xién Dios mé kjuáko̱xia̱n tí kjuásian kjuaxroan la ko kjuáko̱xia̱n tí kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. Mé xi̱kaha kjuintaxíxi̱n kjuàkua tí tan jína tsaáxin chojni Cristo xrankíxixín chjasin Jerusalén la nkuíxín chjinaxón ntiha la hasta estado Ilírico. \v 20 Mé xi̱kaha tjínka̱van tsjíkjàkua tí tan tsaáxinni tí chjasin na̱xa̱ tienhyé sín ihni̱é Cristo kíxin tí janhan tjínka̱konhya tsjíxrónkáxia̱n tí xra̱ kuènte í jnko chojni xráxín tjechꞌe xra̱. \v 21 Íchá jína éxí ntáchro xroon itén Dios kíxin: \q1 Chrókuinhin tí sín na̱xa̱ kienhyé sín tí tan kuènte ti jehe chꞌán. \q1 La ko chrókienxín tí sín na̱xa̱ kienhyé tí tan kuènte chꞌán.\f + \fr 15:21 \ft Isaías 52.15\f* \s1 Chꞌín Pablo tjenka̱yáxin chꞌán sátsji chꞌán chjasin Roma \p \v 22 Nchónhya veces tjínka̱van chrókjuasántsjaha̱ tí jahará kjánchó na̱xa̱ xitjahya kjuasán ntiha. \v 23 Kjánchó ijie la ó kjuixinna tí xra̱ nkuíxín tí tjèn ntihi. Ntá itsjé nánó tjínka̱van chrókjuasántsjaha̱ tí jahará \v 24 a̱ ntá ijie tsꞌatsínka tsonixja̱hará tí sátsjia nación España. Ntá tso̱chàna tsꞌíkua̱n tí jahará ntá tsjixin ntá chrꞌéxi̱n tjínka̱van kíxin jahará tsjínki̱tsará tí sátsjia. \v 25 A̱ ntá ijie la sátsji̱ya chjasin Jerusalén, sátsjíkian tí nkehe tsjinki̱tsa tí sín kíchó ni ntiha. \v 26 Kíxin tí sín estado Macedonia la ko estado Acaya kjuenka̱yáxin sín tsjejo sín chichaon kíxin tsochrꞌénhen sín tí sín kíchó ni ntiha tsochjéhe tí sín nòa tjejó chjasin Jerusalén. \v 27 Jehe sín kóxrjínhi̱n sichꞌe sín xi̱kaha kíxin tí sín judío tinkáchónki Cristo kjuínki̱tsa tí jehe sín tso̱nohe sín itén Dios. Ntá ijie la jehe sín chrókjuinki̱tsa sín ínaá chrókjuanjon sín iso tí nkehe chónta sín chrókꞌuáyéhe̱ tí sín judío tinkáchónki Ìnchéni. \v 28 A̱ ntá tió tsjixin tí xra̱ la tsꞌáyéhe̱ sín tí chichaon la ntá janhan sátsjia España la tsꞌatsínkua tsonixja̱hará. \v 29 Ó nòna kíxin tió sátsjia la Cristo mé imá sincheyaon chꞌán tí janhan la ko tí jahará. \p \v 30 Kíchóni kjuasáyé Ìnchéni Jesucristo la ko tí Ncha̱kuen chꞌán tjanjon kjuachaxin tsotjuèheni kíchó ni mé xrja̱nnóa̱hará kíxin jnkoko̱á chrókjuenka̱yáxinni kíxin tí xra̱ tjétꞌa̱ la ko chrónixje̱hérá Dios kíxin tí janhan. \v 31 Tjanchehérá Dios kíxin tsjinki̱tsa chꞌán tí janhan kíxin kohya nkehe tso̱nna kíxin kaín tí sín titekakonhya Dios siín chjasin Judea. La ko tjanchiará kíxin jína sátsjíkian tí nkehe tsjinki̱tsa tí sín kíchó ni tjejó chjasin Jerusalén kíxin jína chrókꞌuáyéhe̱ sín. \v 32 Ntá tí tjinkaon Dios la tso̱chàna tsjasán ti tjejorá jahará la ko kjuaxróxin tsjakꞌé tí tsjasántsjahárá. \v 33 Dios tjanjon kjuaxróxin tsꞌejokoará kaín rá. Amén. \c 16 \s1 Chꞌín Pablo nixje̱he̱ chꞌán tí sín chóxin chꞌán \p \v 1 Tétua̱nhanrá tsjínki̱tsará tí tjan kíchó ni Febe chꞌe tjan xra̱ ni̱nko chjasin Cencrea \v 2 mé tjánjonrá kjuachaxin tsjakꞌe tjan kjua̱cha̱xién ihni̱é Ìnchéni éxí chꞌeherá í so sín kíchó ni tinkáchónki Ìnchéni. Tsjínki̱tsará tjan ichrén nkehe tꞌichjánxi̱nhin tjan kíxin jehe tjan kja̱xin kjuínki̱tsa tjan nchónhya chojni la kja̱xin kjuinki̱tsa tjan tí janhan. \p \v 3 Nixje̱hérá tjan Priscila la ko chꞌín Aquila. Jehe sín jnkoko̱á kjuíchꞌekoni xra̱ kíxin kja̱xin sín mé chꞌehe sín Cristo xra̱. \v 4 Jehe sín chrókꞌuenxín sín kíxin kjuínki̱tsana sín tí janhan mé xi̱kaha tja̱ha̱ sín kjuasáya la jehya janhván, kja̱xin kaín sín kíchó ni ni̱nko̱é tí sín jehya judío. \v 5 Nixje̱hérá kja̱xin kaín kíchó ni tóchjina nto̱e tjan Priscila la ko chꞌín Aquila. Nixje̱hérá tí chꞌín choxian jína Epeneto mé jehe chꞌán la sa̱oxín kuítekaon chꞌán Cristo estado Acaya. \v 6 Nixje̱hérá tjan María kíxin kja̱xin tjan kjuíchꞌe tjan xra̱ tí tjejorá ntiha. \v 7 Kja̱xin nixje̱hérá tí sín tsíkji̱xi̱n chjasenná mé chꞌín Andrónico la ko chꞌín Junias. Tí kꞌuíkjèna nto̱echiso la kja̱xin tí jehe sín kꞌuikjehe̱ sín. Kja̱xin kaín tí í so sín apóstol la tjikosáyehe sín tí sín a. Jehe sín senó kuinkáchónki sín Cristo ntá chrꞌéxi̱n janhan. \p \v 8 Nixje̱hérá chꞌín Amplias kíxin jehe chꞌán mé ijnko nkexro choxian la ko tjua̱ha̱ tinkáchónki Ìnchéni. \v 9 Nixje̱hérá chꞌín Urbano kíxin jnkoko̱á kjui̱tꞌakian chꞌán xra̱ kuènte Jesucristo la ko nixje̱hérá tí chꞌín choxian Estaquis. \v 10 Nixje̱hérá chꞌín Apeles. Jehe chꞌán la kjónté nchónhya nkehe kónhen chꞌán kjuasóte chꞌán kíxin tinkáchónki chꞌán Cristo. Kja̱xin nixje̱hérá tí sín kjéhya chꞌín Aristóbulo. \v 11 Kja̱xin nixje̱hérá tí chꞌín kjéhyana Herodión la ko kja̱xin nixje̱hérá kaín tí sín kjéhya chꞌín Narciso kíxin kja̱xin sín tinkáchónki sín Ìnchéni. \v 12 Nixje̱hérá tjan Trifena la ko tjan Trifosa. Kja̱xin jehe sín kjuíchꞌe sín xra̱ kuènte Ìnchéni la ko nixje̱hérá kja̱xin tí tjan kíchó ni Pérsida. Kja̱xin kjuínki̱tsa tjan kjuíchꞌe tjan xra̱ kuènte Ìnchéni. \v 13 Kja̱xin nixje̱hérá chꞌín Rufo, ijnko chojni tsíkjeyá Ìnchéni la ko nixje̱hérá tí ìné chꞌán kja̱xin kíxin kja̱xin tjan kjuínki̱tsa tjan tí janhan la éxí na̱ná kꞌuíkua̱n tí jehe tjan. \v 14 Kja̱xin nixje̱hérá chꞌín Asíncrito la ko chꞌín Flegonte la ko chꞌín Hermas la ko chꞌín Patrobas la ko chꞌín Hermes la ko tí í so sín kíchó ni tjejóko tí jehe sín ntiha. \v 15 Nixje̱hérá kja̱xin chꞌín Filólogo la ko tjan Julia la ko chꞌín Nereo la ko tí tjan kíchó chꞌán la ko chꞌín Olimpas la ko kaín tí sín kíchó ni tinkáchónki Ìnchéni tjejóko sín ntiha. \p \v 16 Kja̱xin tse̱hérá tja kíchuárá kjuachaxin ihni̱é Ìnchéni. Kaín tí sín ni̱nko kuènte Cristo ntihi xraxinkaon sín tí jahará la nixjahará sín. \p \v 17 Kíchóni, xrja̱nóa̱hará kíxin chrótsjehérá nkexro tí sín tjixrónkáxin chrókꞌóxíka tí sín jnkoko̱á tinkáchónki Ìnchéni. Jehe sín titekakonhya sín tí itén Dios kjuákohárá kꞌuitjará. Tí xi̱kaha chꞌe sín la chrókꞌuaxrjekjanxínrá ntiha. \v 18 Tí nkexro xi̱kaha chꞌe la jehya Ìnchéni Jesucristo chꞌehe xra̱. Náhí. Jehí tjinkaon sín chrókjuixrónkáxin sín la nixja sín tí nkehe náxrjón ó la xi̱kaha chꞌiyehe sín a̱sén tí chojni na̱xa̱ noehya. \v 19 Kaín chojni ó nohe kíxin jahará la ó kuítekáonrá Ìnchéni. Mé xi̱kaha chàna tí janhan la tjínka̱van chrókóxakonhanrá chrókjui̱chꞌerá xra̱ jína. Jehya kíxin chrókjui̱chꞌerá nkehe jínahya. \v 20 Tí Dios tjanjon kjuaxróxin mé tjoka tsinkátja Satanás, í tsꞌe̱tue̱nhya. A̱ ntá Ìnchéni Jesucristo mé sintayaonrá chꞌán. \p \v 21 Chꞌín Timoteo nixjahará chꞌán. Jehe chꞌán jnkokón chꞌekoni xra̱. La kja̱xin chꞌín Lucio la ko chꞌín Jasón la ko chꞌín Sosípater, tí sín chjasenná, mé nixjahará sín. \p \v 22 Janhan Tercio ikjian tí xroon i kꞌue̱to̱an chꞌín Pablo la kja̱xin nixjahará kjua̱cha̱xién Ìnchéni. \p \v 23 Chꞌín Gayo nixjahará chꞌán. Jehe chꞌán kjuanjon kjuachaxin kjuakꞌé janhan nto̱e chꞌán la ko kaín tí sín kuènte ni̱nko tójnkotsé nto̱e chꞌán. La ko nixjahará chꞌín Erasto. Jehe chꞌán mé tesorero kuènte chjasin la ko tí chꞌín kíchó ni Cuarto kja̱xin nixjahará chꞌán. \p \v 24 Ìnchéni Jesucristo sincheyaon chꞌán kaín tí jahará. Amén. \p \v 25 Ntá ijie tsjancheheni kjuasáyé Dios kíxin jehe chꞌán tjinki̱tsa chꞌán kíxin jína chrókꞌuejorá éxí chrónka tí tan jína tsaáxinni la ko éxí kjuakoni kuènte Jesucristo. Tíha mé chaxín chrónka éxí Dios kꞌue̱to̱an nchenoheni chꞌán tí nkehe ninkexró kꞌuénoehya desde kꞌóna chjasintajni. \v 26 A̱ ntá ijie kaín ni tso̱noexínni nkexrí nixja xroon ikjin tí sín profeta kíxin nkexrí kꞌue̱to̱an Dios itjen jnkochríxín. Ntá kaín nkehe kꞌuénoehya ninkexró a̱ ntá tsochóxin kuenté chjasintajni kíxin tsinkáchónki sín la ko tsitekaon sín Dios. \p \v 27 Itjen jnkoko̱á Dios la jehó chꞌán imá nohe chꞌán la jehó chꞌán mé tjancheheni kjuasáya kíxin tinkáchónkini Ìnchéni Jesucristo jnkochríxín. Amén. Ó tjen.