\id 1CO \h 1 CORINTIOS \toc1 Tí xroon sa̱oxín ikjin chꞌín Pablo chrꞌénhen chꞌán tí sín tinkáchónki Cristo siín chjasin Corinto \toc2 1 CORINTIOS \toc3 1 Co. \mt1 Tí xroon sa̱oxín ikjin chꞌín Pablo chrꞌénhen chꞌán tí sín tinkáchónki Cristo siín chjasin Corinto \c 1 \s1 Chꞌín Pablo mé ikjin chꞌán xroon ichrꞌán chꞌán tí ni̱nko chjasin Corinto \p \v 1 Janhan Pablo mé kjueyána Dios tjinkaon chꞌán kíxin kjuachaxin kuènte Ìnchéni Jesucristo mé chrókjui̱tꞌaha̱ chꞌán xra̱. Janhan la ko kíchó ni Sóstenes mé \v 2 ikjinni tí xroon i chrꞌánhanráni tí jahará tójnkotsérá ni̱nko chjasin Corinto. Ó kjuínchetjóárá Ìnchéni Jesucristo na mé kjueyárá Dios tí jahará kíxin chrókꞌuaxrjekjanxínrá tí sín tjasin jie̱ kíxin tjinkaon chꞌán tí jahará kíxin tjóá chrókꞌuejorá la ko xi̱kaha kjueyá chꞌán kaín xín tí sín tjanchehe sín ìnchéni Jesucristo kíxin chrókjuinki̱tsa chꞌán sín, tíha mé Ìnché sín la ko Ìnchéni. \v 3 Kjuasáyé Itꞌéni Dios la ko Ìnchéni Jesucristo chrókjuintayaonrá chꞌán la ko chrótjáhará chꞌán kjuaxróxin. \s1 Ìnchéni Cristo mé tjencheyaon tí sín ntiha \p \v 4 Jnkochríxín tjáncháha̱ Dios kjuasáya kíxin sintayaonrá chꞌán tí jahará kíxin tinkachónkirá Ìnchéni Cristo Jesús. \v 5 Na mé Dios tjáhará kjuachaxin kuènte chꞌán ntá xi̱kaha a̱ntsí jína nohará chro̱nka̱xínrá kíxin nkexrí tinkachónkirá Ìnchéni la ko kja̱xin a̱ntsí jína tiénxinrá kaín nkehe chaxín ntoá. \v 6 Tí nkehe kuínhínrá kíxin nkexrí tjen Cristo na ntá jie jahará tjáko̱xi̱nrá. \v 7 Ntá jahará ó chontará kaín xín tí kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios, la í ninkehó tꞌitjáyankíhya tí kjuachaxin kuènte chꞌán kꞌuayéhérá nachrohe tjejochonhénrá tsokjan Ìnchéni Jesucristo. \v 8 Ntá Ìnchéni tsꞌayakonhanrá chꞌán kíxin tsi̱to̱éhyará tí tinkachónkirá chꞌán hasta tsjixraká tí ya̱on tsjixixín. Ntá ninkexró tsꞌekahyará jie̱ kíxin ntoáhya tjejochꞌerá, tsixro sín, tí ya̱on tsokjan chꞌán. \v 9 Ó noheni kíxin Dios chaxín sinchexiteyá chꞌán tí nkehe ntáchro chꞌán kíxin jehe chꞌán mé tsíkjeyárá chꞌán kíxin chrókuinkachónkirá tí Xje̱en chꞌán Jesucristo, mé Ìnchéni tíha. \s1 Jnkoko̱áhya kjuenka̱yáxin tí sín tinkáchónki Cristo ntiha chjasin Corinto \p \v 10 Kíchóni, xrja̱nóa̱xínrá tí kjuachaxin ihni̱é Ìnchéni Jesucristo kíxin jnkoko̱á chrókjuenka̱yáxinrá la ko chrókꞌuaxrjentahyará ókjé na mé jnkoko̱á chrókjuenka̱yáxinkoará kíchuárá. \v 11 Kíchóni, ó kui̱nha̱n tí nkehe chrónka tí sín kjéhya chꞌín Cloé kíxin siín kjuanínkaon tí tjejorá tójnkotsérá ntiha. \v 12 Na mé ntáxrja̱n kíxin isorá ntáchrorá kíxin jahará chréhérá tí janhan Pablo, la ko í sorá ntáchrorá kíxin jahará chréhérá tí chꞌín Apolos, la ko í sorá ntáchrorá kíxin jahará chréhérá tí chꞌín Pedro, la ko í sorá ntáchrorá kíxin chréhérá Cristo. \v 13 ¿Xá nkekja̱ín Cristo siín kíxin? ¿Á jehya jnkoko̱á Cristo tinkáchónkini? ¿Á janhan Pablo kꞌuényákonha̱nrá ní? ¿Á kuíkitexínrá tí ni̱na ní? \v 14 Tjáncháha̱ Dios kjuasáya kíxin nijnko tí jahará kuíki̱tiahyará ntiha. Jehó chꞌín Crispo la ko chꞌín Gayo mé kuíki̱te janhan. \v 15 Na mé nijnkorá xitjahya tsontáchrorá kíxin ni̱na kuíkitexínrá. \v 16 Kja̱xin jehó kuíki̱te tí chꞌín Estéfanas la ko tí sín kjéhya chꞌán. Xráxinka̱konhya á kuíki̱te í so sín o̱ náhí. \v 17 Kíxin tí xra̱ chjìna Cristo jehya kíxin chrókuíki̱te chojni. Náhí. Tí xra̱ chjìna Ìnchéni kíxin tso̱xrja̱nkaxián tí tan tsaáxinni. Tjínka̱konhya kíxin chrókjuáko̱xia̱n palabra náxrjón noi kíxin xi̱kaha chrókjuàkua ntá chrókjui̱ntamá tí kjuachaxin jié kónoxín tí kꞌuénxin Ìnchéni Jesús tí ntacruz, kjuákꞌenkáni chꞌán, kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán. \s1 Cristo mé tja̱ko̱xi̱n tí kjua̱cha̱xién Dios la ko tja̱ko̱xi̱n chꞌán kíxin imá nohe Dios \p \v 18 Chronkaxínni kíxin kꞌuenyákonhe̱nni Cristo tí ntacruz. A̱ ntá tí tsinhin tí sín xráxín tsꞌitjáyan ntá tsꞌikon sín tíha éxí nkehe chónkó. A̱ ntá kaín ni chojni kuaáni mé tꞌikonni kíxin kjuachaxin jié tíha. \v 19 Mé xi̱kaha ntáchro xroon itén Dios tsíkjin sín ósé kíxin Dios mé sinchekꞌitjáyan tí nkehe tjenka̱yáxin tí sín imá nohe, la ko tsíto̱enta chꞌán tí nkehe ntáchro tí sín imá tienxín sín.\f + \fr 1:19 \ft Isaías 29.14\f* \p \v 20 ¿Mé nkehe tso̱nhen ntáchro sín kíxin imá nohe sín la ko nkehe tso̱nhen tjako sín la ko nkehe tso̱nhen tí imá nohe sín nixja sín? Táha la nkehe siín chjasintajni ó. A̱ ntá Dios mé tꞌikon chꞌán kíxin lo̱nti̱ sín kíxin xi̱kaha ichro sín. \v 21 Kíxin Dios a̱ntsí nohe ntá xi̱kaha kuíto̱ehya chꞌán kíxin kjuachaxin kuènte sín ó chrókjuacha sín chróchóxixín sín chꞌán. Ntá kóxrjínhi̱n Dios chrókjueyá chꞌán chrókjuinchekaá chꞌán tí sín kuítekaon tí tan tsaáxinni mé tí nkehe ó chónkó, ichro tí sín ókjé. \p \v 22 Tí sín judío mé tjinkaon sín chrókꞌuikon sín kjuaxroan jié, ichro sín. A̱ ntá tí sín nkìva griego mé xritjeyá sín kíxin a̱ntsí chrókónohe sín, ichro sín. \v 23 A̱ ntá jeheni kaín ni tinkáchónkini Cristo la tjinkakonhyani chrókónoheni kaín tíha la mé jehó Cristo tja̱ko̱xi̱nni. Chrónkani kíxin ijnko ntacruz kjuákꞌenkáni chꞌán, kꞌuénxin chꞌán. A̱ ntá tí sín judío ntáchro sín kíxin ijnko nkehe chrókósuèhe̱ni chrókuinkáchónkini tíha, ichro sín. A̱ ntá tí sín jehya judío ntáchro sín kíxin chojni lo̱nti̱ tí jeheni kíxin xi̱kaha tinkáchónkini, ichro sín. \v 24 A̱ ntá tí sín kjueyá Dios, kjónté judío sín na o̱ griego sín, la kaín ni ntáchroni kíxin Cristo mé kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán. Mé xi̱kaha tja̱ko̱xi̱n Dios tí kjuachaxin jié la ko tí kjuaxrexinkaon jína kuènte chꞌán. \v 25 Ntá jehe sín ntáchro sín kíxin éxí ijnko nkehe chónkó tí nkehe kjuenka̱yáxin Dios, na kjónté xi̱kaha la a̱ntsí tjetóxin nohe Dios. A̱ ntá tí sín imá nohe ntihi chjasintajni tsjachahya sín sincheyóhe̱ sín chꞌán. La ko kja̱xin ntáchro sín kíxin jiéhya tí kjuachaxin chónta Dios. A̱ ntá tí sín a̱ntsí má chónta kjuachaxin ntihi chjasintajni kjónté la tóyóe̱hya sín Dios kíxin a̱ntsí chónta chꞌán kjuachaxin tꞌe̱to̱an chꞌán. \v 26 Kíchóni, xráxinkáonrá nkexrí kꞌuéjorá ntá kjónté kjueyárá Dios tí jahará. Na mé tsjéhyará imá kónohará éxí tꞌikon tí sín chjasintajni la kjónté kjueyárá Dios tí jahará. La ko tsjéhyará imá kuéto̱anrá la ko tsjéhyará kꞌuaxrjeníxinrá tí sín imá kꞌuékꞌe̱to̱an. \v 27 Ntá kjónté Dios mé kjueyá iso tí sín noehya éxí tꞌikon tí sín chjasintajni kíxin xi̱kaha tjinkaon chꞌán chrókjuinchesuèhe̱ chꞌán tí sín imá nohe ntihi chjasintajni. La ko kja̱xin kjueyá Dios iso tí sín chóntahya kjuachaxin éxí tꞌikon tí sín chjasintajni kíxin xi̱kaha tjinkaon chꞌán chrókjuinchesuèhe̱ chꞌán tí sín imá chónta kjuachaxin ntihi chjasintajni. \v 28 Dios mé kjueyá chꞌán iso tí sín tꞌe̱to̱anhya la ko iso tí sín ninkehó sínkíhya tónhen sín ntihi chjasintajni kíxin jehe chꞌán mé chrókjuinchekꞌitjáyan chꞌán kjua̱cha̱xién tí sín jehó chrókꞌue̱to̱an. \v 29 Méxra̱ xi̱kaha ninkexró tsjachahya sinchehnke tí tjen Dios. \v 30 A̱ ntá tí kjuachaxin kuènte Dios mé tinkachónkirá Cristo Jesús, a̱ ntá chóntaxínni Cristo kjuaxrexinkaon jína, la ko tí kjuachaxin kuènte chꞌán kóxíka tí jie̱ kuènteni, la ko tí kjuachaxin kuènte chꞌán sinchetjuáxinni chꞌán, la ko tí ijni̱é chꞌán kꞌue̱naxínni chꞌán. \v 31 Mé xi̱kaha éxí chrónka tí xroon tsíkjin sín ósé ntáchro kíxin: “Tí nkexro tjinkaon chrókjuinchehnke chꞌán la chrókjuinchehnkehya chꞌán la jehó chrókjua̱ko̱xi̱n chꞌán kíxin imá tꞌe̱to̱an tí kjuachaxin kuènte Dios.”\f + \fr 1:31 \ft Jeremías 9.23\f* \c 2 \s1 Chꞌín Pablo mé tjako chꞌán kíxin Jesucristo kjuákꞌenkáni chꞌán ntacruz \p \v 1 Kíchóni, tió kjuasán ntiha chjasánrá níxja̱hará chrókjuákohará nkexrí tjen Dios la jehya ijnko tan tienxínhya chojni la ko jehya itan imá noi chrókjuákoáxinrá. \v 2 Kíxin tió kꞌuéjóni jnkoko̱á ntiha kjuenka̱yáxinhya janhan kíxin í so nkehe chrókꞌuitja chróxrja̱nka la jehó tjínka̱van chróxrja̱nka kíxin Jesucristo la kjuákꞌenkáni chꞌán tí ntacruz. \v 3 Kꞌuéjóni jnkoko̱á ntiha la ntá jahará ó nohará kíxin janhan kjuakꞌé éxí chrókjuachahya kíxin síxrànka̱na, chràkonna. \v 4 Tí kjuankíxian nixja̱hará la ko xrja̱nkaxián tí tan tsaáxin chojni, la tjínka̱konhya chrókjuáchruàxi̱nrá tí nkehe náxrjón nixja chojni tsíkónohe má. Náhí. Tió kjuákohárá kónoxín kíxin tjéki̱an Ncha̱kuen Dios la ko kónoxín tí kjuachaxin jié kuènte chꞌán, \v 5 kíxin jehya kjuaxrexinkaon kuènte chojni tsíkónohe má chrókuinkachónkirá. Náhí. Tí kjuachaxin kuènte Dios mé chrókuinkachónkirá. \s1 Ncha̱kuen Dios mé tso̱chóxixínni chꞌán \p \v 6 Kjánchó tió tjáko̱ha̱ tí sín chaxín ó nohe sín tinkáchónki Ìnchéni mé xrja̱nka tí kjuaxrexinkaon a̱ntsí noi. Na mé jehya tí nkehe nohe tí sín chjasintajni, la ko jehya tí nkehe nohe tí sín tꞌe̱to̱an chjasintajni, na mé tí kjuachaxin kuènte sín la tjoka tsꞌitjáyan. \v 7 Jeheni mé a̱ntsí chrónkani tí nkehe jehó Dios nohe, na mé tí nkehe tsíkjenka̱yáxin chꞌán na̱xa̱ kꞌónahya chjasintajni kíxin nkexrí tsaáxinni. \v 8 Nijnko tí sín tꞌe̱to̱an chjasintajni kienxínhya sín tí nkehe tsíkjenka̱yáxin Dios. A̱ ntá tí chrókienxín sín tíha la ntá chrókjua̱kꞌe̱nka̱nihya sín Ìnchéni tjetoan tí ntacruz. \v 9 Éxí ntáchro xroon itén Dios tsíkjin sín ósé kíxin: \q1 Na̱xa̱ kꞌuíkonhya chojni la ko na̱xa̱ kíenhya chojni, \q1 la ko na̱xa̱ kjuenka̱yáxinhya chojni \q1 kíxin nkexrí siín kaín xín nkehe kjuíchꞌéna Dios tsꞌáyéhe̱ tí sín tjuèhe chꞌán.\f + \fr 2:9 \ft Isaías 64.4\f* \m \v 10 A̱ ntá Dios mé nchenoexínni kaín tíha kíxin chóntani Ncha̱kuen chꞌán. Na mé tí Ncha̱kuen Dios mé tjetsjehe kíxin nkexrí siín kaín xín nkehe la ko kja̱xin nkexrí tjen tí nkehe tjenka̱yáxin Dios. \p \v 11 Na mé ninkexró mé noehya nkexrí tjenka̱yáxin a̱sén chojni. Na mé jnkojnko chojni mé nohe kíxin nkexrí tónhen a̱sén. Méxra̱ xi̱kaha kja̱xin kohya nkexro nohe nkexrí tjenka̱yáxin Dios la jehó tí Ncha̱kuen chꞌán mé nohe. \v 12 A̱ ntá jehya tí ncha̱kuen chojni chjasintajni kꞌuáyéhe̱ni. Náhí. Tí Ncha̱kuen kui̱xi̱n tí tjen Dios mé kꞌuáyéhe̱ni kíxin ntá tso̱noexínni kíxin kaín xín nkehe kjuíncheki̱to̱nhe̱nni Dios. \v 13 Kja̱xin jeheni chrónkani tíhi, a̱ ntá jehya chronkaxínni tí nkehe tsíkónohe chojni ó. Náhí. Tí Ncha̱kuen Dios mé nchenoexínni nkexrí tsja̱ko̱exínni tí sín chónta Ncha̱kuen chꞌán. \p \v 14 Kjánchó tí sín na̱xa̱ chóntahya Ncha̱kuen Dios mé xitjahya tsꞌáyéhe̱ sín tí nkehe tjanjon Ncha̱kuen Dios. Na mé éxí lóco tꞌikon sín kaín tíha kíxin jehó tí sín chónta Ncha̱kuen Dios mé tsjacha sín tsienxín sín tíha. \v 15 A̱ ntá tí nkexro chónta Ncha̱kuen Dios mé chrókjuacha chrókónohe nkexrí siín kaín xín nkehe. Kjánchó tí nkexró chóntahya Ncha̱kuen Dios tsjachahya tsjanchia jie̱ tí jehe chꞌán. \v 16 Méxra̱ ntáchro xroon itén Dios kíxin: ¿Xá ninkexró chrókónohe kíxin nkexrí tjenka̱yáxin Ìnchéni kíxin chrókjuacha sín chrókjua̱ko̱he̱ sín chꞌán ínaá?\f + \fr 2:16 \ft Isaías 40.13\f* Kjánchó jeheni la ó chóntani tí kjuaxrexinkaon kuènte Cristo. \c 3 \s1 Tí sín jnkoko̱á kjuíchꞌehe sín Dios xra̱ \p \v 1 Mé xi̱kaha, kíchó ni, kjuachahya janhan chróníxja̱hará éxí chojni tꞌe̱tue̱nhen a̱sén sín Ncha̱kuen Dios. Náhí. Éxí chojni na̱xa̱ nchexiteyéhe̱ sín tí nkehe ntáchro a̱sén sín, na mé éxí xjan ntsíntsí na ntá kjuankíxin kuinkáchónki Cristo mé xi̱kaha tí jahará. \v 2 Janhan na kjuákoáxinrá nkehe xra̱hya éxí yóhe̱ ijnko xjanhnte̱ tí jahará na̱xa̱ nchekakí ìné tsjen kíxin na̱xa̱ xitjahya sine nkehe cha. Mé xi̱kaha tí jahará na̱xa̱ xitjahya sinterá nkehe cha \v 3 kíxin na̱xa̱ éxí chojni ó nchexiteyéhérá tí nkehe ntáchro a̱sánrá kíxin tí na̱xa̱ siín kjuachji̱no̱xínhin la ko siín kjuanínkaon la ko jnkoko̱áhya tjenka̱yáxinrá, la mé tjejochꞌerá éxí chꞌe kaín xín chojni chjasintajni. \v 4 Isorá ntáchrorá kíxin chréhérá tí janhan Pablo, la ko í sorá ntáchrorá kíxin chréhérá tí chꞌín Apolos. Na mé éxí chojni chjasintajni ó tjenka̱yáxinrá. \p \v 5 ¿Xá nkexro tí Pablo la ko nkexro tí Apolos? A̱ ntá jeheni ó jehí ijnko chojni kjuíchꞌehe Dios xra̱, a̱ ntá jahará kuinkachónkirá Ìnchéni kíxin janhan kjuákohará. Jnkojnkoni kjuíchꞌeni tí xra̱ kjuanjon Ìnchéni. \v 6 Janhan kuènka̱, a̱ ntá chꞌín Apolos ìnta̱ kjuáka chꞌán, a̱ ntá Dios la mé kjuínchekꞌánkí chꞌán tí nkehe a. \v 7 Méxra̱ tí nkexro kꞌue̱nka̱xin la ko tí nkexro tjáka nta̱ la kánhyó tjetoan kíxin Dios mé chónta kaín kjuachaxin la jehe chꞌán nchekꞌánkí kaín nkehe siín. \v 8 A̱ ntá tí sín tꞌe̱nka̱ la ko tí sín tjáka nta̱ la ó jnkokón chꞌe sín xra̱, a̱ ntá Dios mé tsje̱nke̱he sín jnkojnko tí xra̱ kjuíchꞌe sín. \v 9 Méxra̱ jeheni mé jnkoko̱á chꞌeheni Dios xra̱, a̱ ntá jahará mé éxí tí no̱nte̱e Dios, ntaha chꞌe chꞌán xra̱, la ko kja̱xin jahará mé tí nchia tjechꞌéna chꞌán. \v 10 Janhan mé tí maestro chꞌéna nchia kíxin Dios kjuanjon kjuachaxin tsjaké tí xro̱ xrankíxixín, a̱ ntá í jnko nkexro sichꞌéna nchia chrítaón tí xro̱ a. A̱ ntá jnkojnko nkexro tꞌichjánxi̱n ntoá chrókjuichꞌéna sín nchia chrítaón tí xro̱ a, \v 11 kíxin kohya ninkexró tsjacha tsjakꞌe í jnko xro̱ xrankíxixín tí nchia a kíxin táha la ó tsíkjixin tsíkꞌóna, kíxin Jesucristo tíha. \v 12 A̱ ntá chrítaón tíha mé tsjacha sichꞌéna chojni nchia tsíkꞌóna chica oro, la ko chica plata, la ko xro̱ náxrjón tjete, la ko inta tabla, la ko ka̱ni̱, la ko ntaxro. \v 13 Na mé tso̱noxín nkehe tí xra̱ kjuíchꞌe jnkojnko chojni tió tsi tí ya̱on tsjixixín. Kíxin tí ya̱on a mé tsi xrohi. A̱ ntá tí xrohi mé tsja̱ko̱xi̱n nkexéhe tí xra̱ tsoche la ko nkexéhe tí xra̱ tsochehya. \v 14 A̱ ntá tí jnkojín chojni kjuíchꞌéna ijnko nchia tsochehya la mé tsjacha chꞌán tí xra̱ kjuíchꞌe chꞌán. \v 15 A̱ ntá tí chróche tí nchia kjuíchꞌéna ijnko chojni, ntá chrókꞌuitjáyan kuenté. A̱ ntá tí nkexro kjuíchꞌéna nchia la tsaá éxí yóhe̱ chrókuinkéhe chꞌán xrohi. \p \v 16 ¿Á noahyará kíxin jahará kaín rá na mé ijnko ni̱nko̱e Dios la ko Ncha̱kuen Dios mé chónta a̱sánrá? \v 17 A̱ ntá jnkojín nkexro tjinkaon tsꞌóxíka tí ni̱nko̱e Dios na mé Dios mé sinchekꞌitjáyan tí nkexro xi̱kaha sichꞌe kíxin tí ni̱nko̱e Dios la tjóá tíha. A̱ ntá tí ni̱nko a mé jahará tíha. \p \v 18 Ninkexró chrókjuenka̱yáxin kíxin imá nohe. Tí jnkojínrá tónhen a̱sánrá kíxin imá nohará éxí nohe chojni chjasintajni ó, na ntá chrókjanrá chrókꞌónará éxí chojni noehya kíxin ntá chrókꞌuítjárá chrókꞌónará ijnko chojni chaxín nohe. \v 19 Tí nkehe nohe tí chojni chjasintajni la mé ijnko nkehe lo̱nti̱ tꞌikon Dios. A̱ ntá ntáchro tí xroon itén Dios tsíkjin sín ósé kíxin: “Tí nkehe tsíkꞌitjá sín chꞌiyaxín sín la tíha mé tsokjan tsꞌenxín sín.”\f + \fr 3:19 \ft Job 5.13\f* \v 20 La ko kja̱xin ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Ìnchéni la ó nohe chꞌán kíxin kaín nkehe tjenka̱yáxin tí sín ntáchro sín kíxin imá nohe sín la mé ijnko kjuaxrexinkaon lo̱nti̱ tíha, ichro Dios.”\f + \fr 3:20 \ft Salmo 94.11\f* \v 21 Méxra̱ chrókjui̱nchehnkehyará jahará kíxin chréhérá ijnko chojni imá nohe, kíxin kaín xín nkehe siín la kuèntárá jahará, \v 22 mé janhan Pablo, la ko chꞌín Apolos, la ko chꞌín Pedro, la ko tí chjasintajni, la ko tí kjuachón, la ko tí kjuachꞌén, la ko tí nkehe sítónhen jie, la ko tí nkehe tso̱nhen chrꞌéxi̱n, la kaín la kuèntárá tí jahará. \v 23 A̱ ntá jahará la Cristo mé tꞌayakonhanrá. Kíxin Cristo la jehe chꞌán la mé kuènte Dios. \c 4 \s1 Tí xra̱ kjuíchꞌe tí sín kjueyá Ìnchéni \p \v 1 Jahará chrókꞌuikonrá tí jeheni éxí chojni chꞌehó Cristo xra̱ kꞌuáyéhe̱ni tí xra̱ tjakoni tí nkehe kuènte Dios ninkexró kꞌuénoehya. \v 2 A̱ ntá ijnko chojni kꞌuáyéhe̱ xra̱ tsꞌe̱to̱an chrókjua̱ko̱xi̱n kíxin jína chꞌán la ko jína chꞌe chꞌán xra̱. \v 3 A̱ ntá janhan tóxakonnahya tí nkehe chróntáchrorá jahará chrókjuanchiará jie̱ tí janhan kíxin tí xra̱ tꞌa̱ha̱ Dios, la ko kja̱xin tóxakonnahya tí nkehe chróntáchro í so chojni chjasintajni, chrókjuanchia sín jie̱ tí janhan. Kja̱xin janhan la tékahya jie̱ a̱senná. \v 4 Kjánchó janhan tjenka̱yáxinhya kíxin chonta jie̱. Kjánchó jehya xi̱kaha tsontáxrja̱n kíxin Dios tꞌikon kíxin chontahya jie̱ janhan. Náhí. Jehe Ìnchéni mé tsotsjehe chꞌán nkehe tí jie̱ chonta janhan. \v 5 Méxra̱ na̱xa̱ kjuixrakáhya ya̱on chrókjui̱nchekito̱exínrá ichrén jie̱. Chonhénrá tí tsi Ìnchéni kíxin jehe chꞌán mé sinchenoxín chꞌán kaín tí nkehe símá ti sítié, la ko sinchenoxín chꞌán kaín xín nkehe imó tjenka̱yáxixín a̱sén chojni. A̱ ntá Dios mé tsjanjon chꞌán tí nkehe tsjacha jnkojnko chojni. \p \v 6 Kíchóni, nixja̱hará tí nkehe i kíxin jína chrókꞌuejorá jahará ntá xi̱kaha kjui̱ntayóa̱xian éxí chꞌín Apolos la ko éxí janhan kíxin chrókꞌuitjará kíxin chrókjuenka̱yáxinrá jehó tí nkehe tsíkjin sín ósé, kíxin nijnko nkexro chrókjuinchehnkehya kíxin chréhe̱ sín ijnko chojni, a̱ ntá tsochóntehya sín kjuasáyé tí í jnko chojni. \v 7 ¿Méxra̱ nkexro ntáchro kíxin jahará a̱ntsí tjetoanrá? ¿Xá nkehe chontará na̱xa̱ kjuanjonhya Dios kíxin? Tí kjuanjon Dios kaín nkehe chontará, ¿ntá nkekuènte nchehnkerá kíxin jahórá tsíkjéyárá tíha? \p \v 8 Jahará tónhanrá kíxin imá rícorá. Na mé chaxín chontará kaín xín nkehe tjenka̱yáxinrá. Ntá jie tónhen a̱sánrá éxí ijnko rey, la í tꞌichjánxi̱anhyará ninkehó tí jeheni kíxin na̱xa̱ chrókjuinki̱tsani. Tí chrókóchaxín chrókꞌónará ijnko rey chaxín ntá kja̱xinni chróchóntani kjuachaxin chrókꞌue̱to̱anni. \v 9 Ntá tónhen a̱senná kíxin jeheni chojni kjueyá Ìnchéni mé kjuanjon Dios kíxin jeheni chrókjuixixín chrókꞌuejóni éxí chojni kui̱to̱nhe̱nni kíxin noxín chrókꞌuenni tsꞌikon kaín xín chojni chjasintajni la ko tsꞌikon tí sín ángel kja̱xin. \v 10 A̱ ntá jeheni tinkáchónkini Cristo, a̱ ntá xi̱kaha tꞌikon sín tí jeheni éxí chojni lo̱nti̱. A̱ ntá tꞌikon sín tí jahará éxí imá nohará. Jeheni la éxí chóntahyani kjuachaxin, a̱ ntá jahará la éxí imá chontará kjuachaxin. Jeheni la tjikosáyehyani sín. A̱ ntá jahará la imá tjikosáyahará sín. \v 11 A̱ ntá kjónté na̱xa̱ jie jeheni tꞌenxínni kjinta, la ko tꞌenxínni nta̱, la ko chóntahyani ikéni, la ko nínkakonhenni chojni, la ko chóntahyani nkerí tsꞌejóni. \v 12 La ko tóxrjéni kíxin itjani chꞌexínni xra̱. A̱ ntá tió tꞌántaxínhi̱nni sín la tjancheheni Dios kíxin sincheyaon chꞌán tí jehe sín. La ko tió chónkíhi sín tí jeheni la tónínkakuenhyani sín. \v 13 Tió tꞌántaxínhi̱nni sín la jnkojína tjate̱heni tí jehe sín. Tꞌikon sín tí jeheni éxí chji̱nínó ntihi chjasintajni, na mé éxí ijnko nkehe ninkehó sínkíhya la ko mé xi̱kaha na̱xa̱ sítónhen tí ya̱on jie. \p \v 14 Ikjian tíhi na jehya kíxin chrókjui̱ntasuàhará. Náhí. Tjínka̱van chrókjui̱ntaxráxinkáonrá kíxin éxí xja̱nna tꞌíkua̱n tí jahará, tjua̱hará. \v 15 Kjónté chróchontará ite mil chojni chrókjua̱ko̱hará nkexrí tjen Cristo la chontahyará itsjé itꞌárá. Ntá janhan mé kꞌóna itꞌárá tí jahará tió kuítekáonrá Cristo Jesús kíxin kjuákohará tí tan jína tsaáxinni. \v 16 Mé xi̱kaha xrja̱nóa̱hará kíxin chrókjuáko̱xi̱nrá éxí tí janhan. \p \v 17 Méxra̱ kuétua̱nha̱n tí chꞌín Timoteo kíxin tsjiji chꞌán ntiha. Na mé éxí xja̱nna tꞌíkua̱n tí jehe chꞌán, tjua̱ha̱ chꞌán, kíxin kjuáko̱ha̱ chꞌán ntá kuítekaon chꞌán Ìnchéni ntá xráxín jína chꞌe chꞌán xra̱. Ntá tsjiji chꞌán sintaxraxinkáonrá chꞌán nkexrí tjáko̱xia̱n tí nti̱e Cristo éxí xráxín tjàkua kaín xín ni̱nko tꞌatsínka tí janhan. \v 18 Ntá iso tí jahará imá ihnkerá kíxin tjenka̱yáxinrá kíxin chaxínhya chrókjuasántsjahárá. \v 19 A̱ ntá tjoka chrókjuasántsjahárá tí chaxín xi̱kaha tjinkaon Ìnchéni. A̱ ntá jehya jehó tí nkehe nixja tí sín xriko kjuahnke mé chrókui̱nha̱n. Náhí. Na mé tsꞌíkua̱n á chaxín chónta sín kjuachaxin kíxin xi̱kaha nixja sín. \v 20 A̱ ntá tí kjua̱cha̱xién Dios la jehya tí nkehe tsonixjani ó. Náhí. Tí tja̱ko̱xi̱nni la tí kjua̱cha̱xién Dios. \v 21 ¿Nkehe tjinkáonrá tí jahará, kíxin á chrókjuasán chrókjui̱ntakjasótiará? o̱ ¿á tjinkáonrá kíxin jnkojína chrókjuasán? \c 5 \s1 Tsito̱exín ijnko jie̱ tja̱che̱he̱ kíchó chojni \p \v 1 ¿Á chaxín tsíkꞌikon sín kíxin tí tjejorá ntiha la ijnkorá mé chontará nájo̱anrá éxí ichjiánrá? Tíha mé ijnko jie̱ jié, la mé kjónté tí sín chónhya Dios la xi̱kahya chꞌe sín. \v 2 A̱ ntá kjónté xi̱kaha tsíkónhen la imá ihnkerá. Íchá jína imá chrókꞌuavárá. A̱ ntá tí xi̱kaha chꞌe ijnko chojni ntá chrókuétue̱nhénrá chꞌán sáchrókjui chꞌán, chrókꞌuejokoahyará chꞌán ntiha. \v 3 A̱ ntá ntáxrja̱n janhan kjónté tjenhya cuerpo kuènta̱na tí tjejorá ntiha la tí tjenka̱yáxian la ntaha tjèn éxí chrókjuakꞌé janhan, ntá tꞌa̱kjénxian ihni̱é Ìnchéni Jesucristo la ntáxrja̱n kíxin ó kjuixin kjuenka̱yáxian kíxin nkexrí chrókjuasóte tí chꞌín xi̱kaha tsíkjichꞌe. \v 4 Tió tso̱jnkotsérá kaín rá ntiha la éxí koyá tsjakꞌé ntiha la kjánchó ncha̱kuennà ó la ko koí tí kjua̱cha̱xién Ìnchéni Jesús tsꞌejókoará ntiha. \v 5 A̱ ntá tí chꞌín a la nchekꞌayéhérá tí chꞌín Tsochren kíxin tsjasóte tí cuerpo kuènte chꞌán. Ntá tió tsokjan Ìnchéni mé tsaá a̱sén chꞌán. \p \v 6 Jahará chrókjui̱nchehnkehyará kíxin tí nkehe tsíkónhen ntiha. ¿Á noahyará nkehe ntáchro sín, kíxin tí chꞌo a mé tjiko intsíkoá tí xro̱a̱n nchekꞌánkí nio̱tja̱, ntá kjónté la tso̱sán kaín tí chꞌo? \v 7 Méxra̱ chrókuakítsjerá ntója kaín tí xro̱a̱n ntaxin nchekꞌánkí nio̱tja̱, kíxin ntá jahará tsꞌejorá éxí nio̱tja̱ tsíkꞌóna chꞌo ni̱xin tsíkjikohya xro̱a̱n nchekꞌánkí nio̱tja̱. Éxí nio̱tja̱ ine sín tí ya̱on pascua, mé jahará tíha. Kíxin jehe Cristo, éxí ijnko kolélo tꞌóyán sín tí ya̱on pascua, mé kꞌuenyákonhe̱nni chꞌán. \v 8 A̱ ntá chrókjuasinni tí kia a la kaín a̱sénni chróxraxinkaonni, tíha la éxí tí nio̱tja̱ chóntahya xro̱a̱n nchekꞌánkíxin. La jehya kíxin chrókjuasinni tí kia na̱xa̱ chróchóntani kjuanínkaon kíxin táha la yóhe̱ tí xro̱a̱n ntaxin nchekꞌánkí tí nio̱tja̱ a. \p \v 9 A̱ ntá í jnko xroon chrꞌanhánrá kꞌuéntáxrja̱n kíxin ninkehó chrókꞌuítohyará tí sín tjasin jie̱ chónta chojni chjin ókjé. \v 10 Ntá jehya kíxin kuétua̱nhanrá kíxin chrókꞌuítohyará tí sín chjasintajni tjasin jie̱ chónta chojni chjin ókjé, la ko tí sín tjinkaon jehó sín tsochónta itsjé nkehe, la ko tí chojni teé, la ko tí sín tinkáchónki tí nkehe tsíkjano̱ya. Náhí. Tí xi̱kaha chrókjui̱chꞌerá la tꞌichjánxi̱n chrókꞌuaxrjéxinrá tí chjasintajni. \v 11 Méxra̱ ó kuétua̱nhanrá kíxin chrókꞌuítohyará ninkehó jnkojín chojni ntáchro sín kíxin kíchó ni tí jehe sín, ntá na̱xa̱ tjasin sín tí jie̱ chónta sín chojni chjin ókjé, la ko tjinkaon sin jehó sín tsochónta sin itsjé nkehe, la ko tí sín na̱xa̱ tinkáchónki sín nkehe tsíkjano̱ya, la ko tí sín na̱xa̱ tinkáchónki kjuachꞌia, la ko tí sín tókoan, la ko tí sín teé chichaon, la mé tí chojni xi̱kaha chꞌe la chrókjóntekoahyará sín. \v 12 Jehya xra̱na chrókjui̱ntakito̱axián tí iji̱é tí sín jehya kuènte ni̱nko ntiha. A̱ ntá tí xra̱ kuèntárá jahará kíxin chrókjui̱nchekito̱exínrá tí iji̱é tí sín kíchó ni tójnkotsé ni̱nko ntiha. \v 13 A̱ ntá Dios mé sinchekito̱exín chꞌán iji̱é tí sín jehya kuènte ni̱nko. Méxra̱, takítsjekja̱nxi̱nrá tí chꞌín jínahya kjuasin jie̱ tí tjejorá ntiha. \c 6 \s1 Chrókjuikjanchahya sín jie̱ nkayakon tí chꞌín juez tinkáchónkihya Ìnchéni \p \v 1 A̱ ntá jnkojínrá chrókjuánjo̱nkoará kíchuárá chrókjuíkjanchahyará jie̱ nkayakon tí chꞌín juez tinkáchónkihya Ìnchéni. Íchá jína chrókjuírá chróchenkará tí sín tinkáchónki Dios. \v 2 ¿Á noahyará kíxin tí sín tinkáchónki Ìnchéni mé sinchekito̱exín sín iji̱é kaín xín chojni chjasintajni? A̱ ntá xi̱kaha si̱nchekito̱exínrá iji̱é kaín xín chojni chjasintajni, ¿ntá nkekuènte tsjachahyará si̱nchekito̱exínrá kjónté ijnko jie̱ ntsí? \v 3 ¿Á noahyará jahará kíxin kjónté tí sín ángel tsotsjeheni nkehe tí xra̱ kjuíchꞌe sín? A̱ ntá ijnko nkehe intsí ntihyó, la ¿á xitjahya chrókjuásiyóxinrá? \v 4 A̱ ntá xi̱kaha chrókjuánjo̱nkoará kíchuárá, ¿ntá nkekuènte tjíkjanchiará jie̱ nkayakon tí sín tikiníxinhya kuènte ni̱nko? \v 5 Ntáxrja̱n xi̱kaha kíxin chrókjui̱ntasuàhará. ¿Xá kohya ninkexró kíchó ni ntiha chónta kjuaxrexinkaon jína tsjacha sincheyóxinhin iji̱é kíchó ni? \v 6 Jahará jnkoko̱á kíchuárá ntá tjanjo̱nrá, la ko kja̱xin sátjíkjanchiará jie̱ nkayakon tí chꞌín juez tinkáchónkihya Ìnchéni. \p \v 7 Kjónté ijnko jie̱ ntsí ntá imá tjanjo̱nkoáxinrá kíchuárá; tíha mé tꞌóna ijnko jie̱ jié. Íchá jína chrókóninkákonhyará kíxin tí nkehe jínahya kjuítꞌahará sín. Íchá jína chrókui̱to̱hérá sín kjónté tsaáhará sín. \v 8 Kjánchó kja̱xin jahará ntoáhya tjejochꞌerá kíxin kjónté jnkoko̱á kíchuárá la te̱eherá sín. \p \v 9 ¿Á noahyará kíxin tí sín jínahya chꞌe la tsꞌáyèhya sín kjuachaxin kuènte Dios? Chrókui̱to̱éhyará chrókjuitꞌáyahará sín, chrókónohará kíxin tí sín tjasinko jie tí chojni chjin ókjé, la ko tí sín tinkáchónki sín nkehe tsíkjano̱ya, la ko tí sín tja̱che̱he̱ kíchó sín, la ko tí chojni tꞌo̱ chjin, tꞌo̱ ntoa, la ko tí sín jnkokón ntoa sín tóxrjínhi̱n kíchó sín, \v 10 la ko tí xíche̱e, la ko tí sín tjinkaon sín jehó sín tsochónta sín itsjé nkehe, la ko tí sín tókoan, la ko tí sín chꞌéna kjuachꞌia, la ko tí sín ixri chꞌia sín kíxin tsjacha sín chichaon, na mé tsꞌáyèhya sín kjuachaxin kuènte Dios. \v 11 Xi̱kaha kꞌuéjórá isorá senó. Ntá jie ó kꞌuíjmárá, kjuínchetjóárá Dios, ntá ó xíka iji̱árá kjuachaxin ihni̱é Ìnchéni Jesucristo la ko kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. \s1 Tí cuerpo ó tsíkótjóá \p \v 12 Siín kjuachaxin kaín nkehe chrókjui̱tꞌa, kjánchó iso nkehe la ó chónkó. Siín kjuachaxin kaín nkehe chrókjui̱tꞌa, kjánchó chrókuíto̱a̱hya ninkehó nkehe chrókꞌue̱tua̱nna. \v 13 Chaxín tí nkehe ntáchro sín kíxin ó kꞌóna tí nkehe sineni kíxin tse̱eni ó sátsji, la ko ó tsíkꞌóna tse̱eni kíxin tsꞌinka nkehe sineni. Kjánchó Dios mé sinchekꞌitjáyan yóí tíha. A̱ ntá kꞌónahya tí cuerpo kuènteni kíxin chrókjuasixínni jie̱. Náhí. Tí cuerpo kuènteni mé kꞌóna kíxin tsochjéxínni Ìnchéni kjuasáya, la ko jehe Ìnchéni mé tsꞌayakonhen chꞌán tí cuerpo kuènteni. \v 14 Méxra̱ Dios mé kjuínchexechón Ìnchéni, mé xi̱kaha sinchexechónxinni chꞌán tí kjuachaxin kuènte chꞌán. \p \v 15 ¿Á noahyará kíxin jnkojnko cuerpo kuèntárá mé itꞌo̱ tí cuerpo kuènte Cristo? ¿Á chrókjui̱tꞌa janhan kíxin itꞌo̱ tí cuerpo kuènte Cristo chrókꞌóna itꞌo̱ cuerpo kuènte ijnko chojni chjin chꞌiyehe nchónhya chojni ntoa? Méxra̱ kjá náhí. \v 16 ¿Á noahyará kíxin tió ijnko chojni ntoa chrókuakja ijnko chojni chjin chónta nchónhya chojni ntoa, ntá tí jehe sín yóí sín chrókꞌóna sín jnkoko̱á cuerpo? Kíxin ntáchro xroon itén Dios kíxin: “Yóí sín la tsꞌóna sín jnkoko̱á chojni.”\f + \fr 6:16 \ft Génesis 2.24\f* \v 17 A̱ ntá tí jnkojín chojni tinkáchónki Ìnchéni, ntá jehe la ko Ìnchéni mé tsꞌóna jnkoko̱á. \p \v 18 Méxra̱ chrókui̱to̱hérá chróchontahyará chojni chjin ókjé. Tí í so jie̱ tjasin chojni na mé jehya tí cuerpo kuènte sín nchekjasóte sín. A̱ ntá tí sín tjasinko jie̱ chojni chjin ókjé la mé nchekjasóte sín tí cuerpo kuènte sín. \v 19 ¿Á noahyará kíxin jnkojnko cuerpo kuèntárá mé éxí ijnko ni̱nko itjen Ncha̱kuen Dios kjuanjon chꞌán kꞌuayéhérá, la ko chontará tí Ncha̱kuen chꞌán tjóá? Jahará la jehya ìnché tí cuerpo kuèntárá \v 20 kíxin jahará la tjete kꞌue̱naxínrá Dios. Méxra̱ chje̱éxinrá kjuasáyé Dios tí cuerpo kuèntárá la ko tí ncha̱kónrá kíxin yóí la kuènte Dios. \c 7 \s1 Chenka chꞌán tí sín tsíkóte̱he kíxin nkexrí chrókꞌuejó sín \p \v 1 A̱ ntá jie tsjata̱ha̱ tí nkehe tsíkjinrá kjuanchankìnará, na mé ntáxrja̱n kíxin chaxín chrókójína kíxin tí chojni ntoa chrókuakjahya ichjién. \v 2 Kjánchó tí xi̱kaha imá tjinkaon sín tsochónta sín itsjé chojni chjin tsjasinko sín jie̱, la íchá jína jnkojnko chojni ntoa chróchónta jnkojnko ichjién kuènte la ko jnkojnko chojni chjin chróchónta jnkojnko xìi kuènte. \v 3 Tí chojni ntoa la ko tí chojni chjin chrókjuinchexiteyéhe̱ sín kíchó sín. \v 4 Tí chojni chjin jehya ìnché tí cuerpo kuènte tjan, na mé kuènte xìi tjan. Ntá kja̱xin xi̱kaha tí chojni ntoa la jehya ìnché tí cuerpo kuènte chꞌán, na mé kuènte ichjién chꞌán. \v 5 Chrókjui̱ncheniéhyará kíchuárá, jehí jnkoko̱á chrókjuenka̱yáxinrá yóírá kíxin tsochonteherá iso ya̱on kíxin ntá kaín a̱sánrá chrónixje̱hérá Dios. Ntá tsjixin ntá chrókóchjineherá kíchuárá ínaá kíxin chrókui̱to̱éhyará kíxin chꞌín Tsochren chrókjuacha chrókjuachroerá chꞌán chrókjuásinrá jie̱. \p \v 6 Kaín tíhi tjo̱nka̱rá kíxin tso̱nohará kíxin siín kjuachaxin xi̱kaha na kjánchó jehya kíxin xi̱kaha tétua̱nhanrá. \v 7 A̱ ntá janhan ntáxrja̱n kíxin chrókójína kíxin kaín rá chojni ntoará chrókóyóha̱rá éxí tí janhan. Kjánchó Dios chjéhe kjuachaxin jnkojnko chojni, la iso la ijnko nkehe tjenka̱yáxin, la í so la í jnko nkehe tjenka̱yáxin. \p \v 8 A̱ ntá tí sín na̱xa̱ tóte̱ehya la ko tí chojni tsíkókꞌán na ntátjan sín kíxin chrókójína kíxin xi̱kahó chrókꞌuejó sín chrókóte̱ehya sín éxí tí janhan xi̱kaha. \v 9 Kjánchó tí chrókjuachahya sín tí tjakꞌe a̱sén kíchó sín, na̱xa̱ chrókjuasin sín jie̱, ntá íchá jína chrókóte̱he sín kíxin jehya jína kíxin jnkochríxín chrókjuakꞌó a̱sén sín. \p \v 10 A̱ ntá jahará ó tsíkjixin tsíkóta̱hará, la tétua̱nhanrá tíhi: a̱ ntá jehya kíxin kjuachaxin kuènta̱na této̱anxínrá. Náhí. Kjuachaxin kuènte Ìnchéni mé této̱anxínrá kíxin tí chojni chjin chrókjuáke̱hya xìi. \v 11 A̱ ntá tí chrókjuáke̱he̱ ijnko chojni chjin tí xìi, ntá xi̱kahó chrókuito̱he tjan jehó tjan la ko chrókójína chrókóyóxin, chrókjuìinhin tí kjuanínkaon kíxin tí kjuáke̱he̱ kíchó sín. Kja̱xin xi̱kaha tí chojni ntoa la chrókjuáke̱hya tí ichjién. \p \v 12 A̱ ntá tí nkehe tétua̱nha̱n tí í so sín jaí la kuènta̱na janhvàn, jehya kuènte Ìnchéni, kíxin tí tjen ijnko chꞌín kíchó ni chónta chꞌán ichjién chꞌán tinkáchónkihya Ìnchéni, na kjónté na̱xa̱ tjinkaon tjan chrókjuakꞌeko tjan tí jehe chꞌán la chrókjuáke̱hya chꞌán tí jehe tjan. \v 13 La ko tí tjen ijnko tjan kíchó ni chónta xìi tjan tinkáchónkihya Ìnchéni, ntá kjónté na̱xa̱ tjinkaon chꞌán chrókjuakꞌeko chꞌán tí jehe tjan, ntá chrókjuáke̱hya tjan tí jehe chꞌán. \v 14 Kíxin tí xìi tjan tinkáchónkihya Ìnchéni ntá jie ó kótjóá chꞌán kíxin tí ichjién mé tinkáchónki Dios, la ko tí ijnko tjan tinkáchónkihya Ìnchéni ntá jie ó kótjóá tjan kíxin tí xìi tjan mé tinkáchónki Dios. A̱ ntá tí xi̱kahya, la tí xje̱en sín chrókótjuáhya, na ntá jie la mé ó kótjóá tí xje̱en sín. \v 15 A̱ ntá tí chꞌín ntoa o̱ tí tjachjin tinkáchónkihya Ìnchéni tjinkaon chrókjuáke̱he̱ kíchó sín, la ája nohe sín tjáke̱he̱ kíchó sín, kíxin Dios tjinkaon kíxin kjuaxróxin chrókꞌuejorá. \v 16 Jahará chojni chjinrá, ¿nkexrí chrókónohará kíxin nkexrí chrókuaá xìará? La ko jahará chojni ntoará, ¿nkexrí chrókónohará kíxin nkexrí chrókuaá ichjiánrá? \p \v 17 A̱ ntá jnkojnko chojni chrókꞌuejó sín éxí tsíkjanjon Ìnchéni kjuachaxin tsíkꞌáyéhe̱ sín, la ko éxí tí kꞌuéjó sín tió kꞌuíye̱he̱ sín Dios, kjánchó chrókuíto̱ehya sín tí jehe chꞌán. Mé xi̱kaha tétua̱nha̱n kaín tí ni̱nko. \v 18 Tí chrókꞌuíye̱he̱ Dios ijnko chꞌín chónta xro̱ye, ntá xi̱kahó chrókuito̱he chꞌán. A̱ ntá tí chrókꞌuíye̱he̱ Dios ijnko chꞌín chóntahya tí xro̱ye a, ntá kjónté chrókuahya chꞌán tí xro̱ye a. \v 19 Na mé tjetuanhya á chónta chojni tí xro̱ye o̱ á chóntahya chojni tí xro̱ye. Na mé tí nkehe tjetoan kíxin chrókjuinchexiteyéhe̱ni tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios. \v 20 Chrókꞌuejóni jnkojnkoni éxí kꞌuéjóni tí kꞌuíye̱he̱ni Dios. \v 21 A̱ ntá tió Dios kꞌuíya̱ha jaha, kjónté jaha ijnko chojni chꞌexón xra̱, ntá chrókóxakuanhya kjónté xi̱kahó tjechꞌe xra̱. Kjánchó tí chrókꞌuitjá tí tsaáxian la chrókuákjá tíha. \v 22 Kíxin tí nkexro kjuíchꞌexón xra̱ tió kꞌuíye̱he̱ Ìnchéni kíxin tsinkáchónki chꞌán, la mé jie chónta chꞌán tí kjuachaxin tjanjon Ìnchéni. Kja̱xin tí nkexro kꞌuítuenhya tió kꞌuíye̱he̱ Ìnchéni la mé jie mé chꞌehe chꞌán xra̱ Cristo. \v 23 Dios imá tjete kꞌue̱naxín chꞌán tí jahará. Méxra̱ chrókjuánjonhyará kjuachaxin kíxin ókjé chojni chrókꞌóna ìnchárá. \v 24 Méxra̱ kíchó ni, éxí kꞌuejorá tió kꞌuíya̱hará Dios kíxin tsinkachónkirá chꞌán, la xi̱kahó na̱xa̱ chrókꞌuejorá jie kíxin chontará Ìnchéni tsjinki̱tsa. \p \v 25 A̱ ntá tí chojni na̱xa̱ tóte̱ehya sin na mé janhan chontahya nkehe kuènte Ìnchéni chrókuétua̱nha̱n sín. Kjánchó tso̱xrja̱nka tí nkehe tjenka̱yáxian janhvàn, a̱ ntá chrókuítekáonrá tí janhan kíxin kui̱konóa̱na Ìnchéni. \v 26 Mé xi̱kaha tònna kíxin chrókójína kíxin jnkojnko chojni chrókuito̱he sín éxí tjejó sín chrókóte̱ehya sín, kíxin ijie la kjuaxróxinhya tjejóni. \v 27 A̱ ntá tí chontará ichjiánrá ntá chrókjua̱ke̱éhyará tjan. A̱ ntá tí chontahyará ichjiánrá ntá íchá jína chrókjuéyáhyará. \v 28 Kjánchó tí chrókóta̱hará la jehya jie̱ tíha, la ko tí chrókóte̱he ijnko tjan tjarisoá la kja̱xin jehya jie̱. A̱ ntá tí sín tsíkóte̱he la tsochónta sín kjuaxikaon, mé xi̱kaha janhan chrókjuínki̱tsa sín kíxin chróchóntahya sín kjuaxikaon. \p \v 29 Mé xi̱kaha tjétjo̱nka̱rá kíchó ni kíxin tsjéhya ya̱on na̱xa̱ tꞌitjáyan tsokjan Ìnchéni. Mé xi̱kaha tí chojni ntoa chónta ichjién sín, la a̱ntsí tjetoan sa̱oxín chróxraxinkaon sín Ìnchéni, la ntá chrꞌéxi̱n chrótjuèhe sín ichjién sín. \v 30 A̱ ntá tí sín tsjánka la chrókꞌuejó sín éxí chrótsjánkahya sín. La ko tí sín chéhe̱ la chrókꞌuejó sín éxí chèhya sín. La ko tí sín tꞌe̱na nkehe la chrókꞌuejó sín éxí chóntahya sín tí nkehe tsíkꞌe̱na sín. \v 31 La ko tí sín kjuacha nkehe siín chjasintajni la chrókꞌuejó sín éxí ninkehó chróchóntahya sín, kíxin kaín nkehe tꞌikonni chjasintajni ntihi mé tjoka tsjeje̱. \p \v 32 Tjínka̱konhya kíxin jahará chrókóxakonhanrá. Tí chꞌín ntoa chóntahya ichjin a̱ntsí má tóxakonhen tí xra̱ kuènte Ìnchéni chrókjuinchexiteyéhe̱ chꞌán tí nkehe tóxrjínhi̱n Ìnchéni. \v 33 A̱ ntá tí chꞌín tsíkóte̱he a̱ntsí tóxakonhen tí nkehe siín chjasintajni kíxin xi̱kaha mé sinchechéhe̱ chꞌán ichjién chꞌán. \v 34 Ókjé tjenka̱yáxin tí tjan tsíkóte̱he la ko tí tjan tsíkóte̱ehya kíxin tí tjan tsíkóte̱ehya la a̱ntsí má tóxakonhen tjan tí xra̱ kuènte Ìnchéni kíxin tjinkaon tjan kíxin Dios sinchetjóá tí cuerpo kuènte tjan la ko tí a̱sén tjan. A̱ ntá tí tjan tsíkóte̱he mé tóxakonhen tjan tí nkehe siín chjasintajni kíxin xi̱kaha sinchechéhe̱ tjan xìi tjan. \p \v 35 Tjétjo̱nka̱rá tíhi kíxin tjínka̱van kíxin jína chrókꞌuejorá, jehya kíxin xi̱kaha chrókuétua̱nhanrá. Náhí. Tjínka̱van kíxin kjuasáya chrókꞌuejorá jnkojína la jehó Ìnchéni chrókju̱ichꞌeherá xra̱. \p \v 36 A̱ ntá jnkojínrá tjenka̱yáxinrá kíxin chrókójína chrókóte̱he ijnko xja̱anrá chjin kíxin ó tsícha tjan, la ntá tí xi̱kaha la ó ncho̱xon tso̱te̱he tjan na mé jehya jie̱. \v 37 A̱ ntá jnkojínrá tjinkáonrá kaín a̱sánrá kíxin chrókóte̱ehya xja̱anrá chjin la kja̱xin tjan xi̱kaha tjenka̱yáxin tjan la a̱ntsí jína tíha. \v 38 Mé xi̱kaha tí ti̱to̱hérá xja̱anrá chjin kíxin tso̱te̱he tjan la ó ncho̱xon. La ko kja̱xin tí tjinkakonhya tjan kíxin chrókóto̱he tjan na mé a̱ntsí jína tíha. \p \v 39 Tí tjan tsíkóte̱he mé kꞌuítuenxín tjan kjuachaxin tí ley kíxin tsjakꞌeko tjan tí xìi tí na̱xa̱ tjechón chꞌán. A̱ ntá tí chrókꞌuen chꞌán ntá tsochónta tjan kjuachaxin tso̱te̱he tjan ínaá tí nkexro tso̱xrjínhi̱n tjan, kjánchó jehó ijnko nkexro tinkáchónki Ìnchéni mé chrókóte̱he tjan. \v 40 Kjánchó a̱ntsí chrókóchéhe̱ tjan tí jehó tjan chrókuito̱he tjan, tí í chrókóte̱ehya tjan. Méxra̱ xi̱kaha tjenka̱yáxian janhan la ko kja̱xin tònna janhan kíxin chonta janhan tí kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. \c 8 \s1 Tí nkehe ine sín tjo̱ke̱he̱ sín tí nkehe tsíkjano̱ya \p \v 1 A̱ ntá jie tso̱xrja̱nka kuènte ti ko itsꞌen tjo̱ke̱he̱ sín tí nkehe tsíkjano̱ya. Na mé chaxín kaín ni noheni tíha. Ntá chrókóxakonhenni kíxin tí chrókꞌuitjani má ntá chrókóhnkeni má. A̱ntsí tjetoan chrótjuèheni kíchó ni kíxin xi̱kaha a̱ntsí chrókuinkáchónkini Ìnchéni. \v 2 Tí jnkojín nkexro ntáchro kíxin nohe chꞌán, na mé chaxínhya tíha la na̱xa̱ tꞌitjáyan tí nkehe chrókónohe chꞌán. \v 3 A̱ ntá jnkojín nkexro tsotjuèhe Dios la Dios tsochóxin tí jehe chꞌán. \p \v 4 A̱ ntá tí chrókjóneni nto tsíkjo̱ke̱he̱ sín tí nkehe tsíkjano̱ya, la ó noheni jína kíxin tí nkehe tsíkjano̱ya la tꞌe̱tua̱nhya ninkehó ntihi chjasintajni, la ko ó noheni kíxin jnkoko̱á Dios tjen. \v 5 A̱ ntá siín nkehe nchekꞌin sín díos nkaya nka̱jní la ko chjasintajni na, kjánchó tí xi̱kaha la kjá chrókꞌuixin itsjé díos la ko itsjé ìnché sín. \v 6 A̱ ntá jeheni chóntani jnkoko̱á Dios na mé Itꞌéni tíha, la jehe chꞌán mé kjuíchꞌéna chꞌán kaín xín nkehe la ko tjejóni kíxin chrókjuinchexiteyéhe̱ni chꞌán. La ko kja̱xin itjen jnkoko̱á Ìnchéni Jesucristo, na mé kaín xín nkehe siín la kjuíchꞌéna chꞌán la ko kja̱xin tí jeheni tsíkjichꞌéna chꞌán. \p \v 7 Kjánchó kénhya chojni nohe sín tíhi. Na mé iso sín ó kuènhen sín kuinkáchónki sín tí nkehe tsíkjano̱ya, a̱ ntá jie tió ine sín tí nkehe tsíkjo̱ke̱he̱ chojni tí nkehe tsíkjano̱ya na mé tjenka̱yáxin sín kíxin ó tsíkꞌáyéhe̱ ijnko dios, kíxin na̱xa̱ noehya sín má, ntá ntáchro sín kíxin ó kuámá sín tí jie̱ kuènte tí nkehe tsíkjano̱ya. \v 8 Ó noheni chaxín kíxin jehya kíxin chrókóxrjínhi̱n Dios tí jeheni kíxin tí nkehe jína chrókjóneni. Náhí. Jehya kíxin chrókꞌuejóxinni jína kíxin tí nkehe chrókjóneni na ko tí nkehe chrókjónehyani. \v 9 Méxra̱ ti̱to̱éhyará kíxin tí kjuachaxin chontará sinterá kaín xín nkehe mé xi̱kaha chrókjuachroe ijnko chojni kíchó ni na̱xa̱ noehya jína tinkáchónki Ìnchéni ntá tíha chrókjuasixín sín jie̱. \v 10 A̱ ntá tí chrókꞌuikon sín kíxin jahará ó nohará jína ntá tsꞌejorá sinterá nkehe nkaxenhen ijnko ni̱nko̱e nkehe tsíkjano̱ya, ntá tí chojni kíchó ni na̱xa̱ noehya jína ntá chrókꞌuikon sín xi̱kaha ntá kja̱xin jehe sín tsotjinkaon sín sine sín tí nkehe tsíkjo̱ke̱he̱ chojni ijnko dios chaxínhya. \v 11 A̱ ntá jahará ó nohará jína ntá xi̱kaha tjejochꞌerá itsará si̱nchekꞌitjáyanrá tí kíchó ni na̱xa̱ noehya jína tinkáchónki Ìnchéni kíxin Cristo kꞌuenyákonhe̱n tí jehe chꞌán kja̱xin. \v 12 Méxra̱ tí xi̱kaha chrókjui̱chꞌerá la chrókjuásinhínrá jie̱ tí sín kíchó ni na̱xa̱ tinkáchónkihya sín Ìnchéni jína, na mé xi̱kaha kja̱xin chrókjuásinrá jie̱ chrókuitekákuenhyará Cristo. \v 13 Méxra̱ tí xi̱kaha chrókjuasixín jie̱ ijnko kíchó ni kíxin tí nkehe chrókjóneni, ntá íchá jína chrókjónehyani nto ínaá kíxin xi̱kahya ntá chrókjuichroexín tí sín kíchó ni ntá chrókjuasixín sín jie̱. \c 9 \s1 Tí kjuachaxin chónta ijnko apóstol \p \v 1 Chaxín janhan la kohya nkexro tꞌe̱tua̱nna kíxin janhan la chonta kjuachaxin kíxin ijnko apóstol tsíkjeyá Ìnchéni kíxin janhan kꞌuíkua̱n chꞌán. Jahará mé tjáko̱xi̱nrá tí xra̱ kjui̱tꞌa kuènte Ìnchéni. \v 2 Iso sín ntáchro sín kíxin tjátso̱anhyana sín kíxin ijnko apóstol tsíkjeyá Ìnchéni. Ntá jahará kaín rá mé chrókjuátso̱anrá tí janhan kíxin tí kuítekáonrá kuinkachónkirá Ìnchéni mé xi̱kaha tjáko̱xi̱nrá kíxin chaxín janhan tsíkjeyána chꞌán. \p \v 3 Méxra̱ janhan jína chrókjuáta̱ha̱ tí sín xritjontana, chróntáxrja̱n kíxin: \v 4 Janhan chonta kaín kjuachaxin chrókꞌuayáha̱ nkehe chrókjonè la ko chrókꞌuia. \v 5 Kja̱xin chonta kjuachaxin chróchonta ijnko chojni chjin tinkáchónki Ìnchéni chrókꞌuajikian éxí chónta tí í so sín tsíkjeyá Ìnchéni, la ko tí sín kíchó Ìnchéni, la ko éxí chónta chꞌín Pedro. \v 6 ¿Á tjenka̱yáxinrá kíxin chꞌín Bernabé la ko janhan jehóni chóntahyani kjuachaxin tsíto̱heni tí xra̱ sichꞌexínni tjani? \v 7 ¿Nkexro chꞌe xra̱ soldado ntá chi̱cha̱ko̱en chꞌán ó chrókuicháxinhin? Nkexro kꞌue̱nka̱ nta to uva ntá kjónehya chꞌán to? ¿La ko nkexro tꞌayakonhen kolélo ntá kꞌuíhya tí tsjen tꞌénhen sín va? \v 8 Ntáchrohyará kíxin janhvàn kjuenka̱yáxian tíha kíxin kja̱xin xroon tsíkjin chꞌín Moisés xi̱kaha nixja. \v 9 Méxra̱ kja̱xin ntáchro tí xroon tsíkjin chꞌín Moisés ósé kíxin: “Chrókjuéjóyáhyará kampoxa irꞌva koxinta tí tsinkátja va noatrigo tió tsónkéhe sín noa.”\f + \fr 9:9 \ft Deuteronomio 25.4\f* Tíha mé tꞌaxrjexín kíxin jehya koxinta ó tóxakonhen Dios. \v 10 Náhí. Tóxakonhen chꞌán kíxin tí jeheni. Méxra̱ xi̱kaha nixja tí xroon kíxin chrókꞌuejóxinni jína. A̱ ntá tí nkexro kjuínchentá nche la ko tí nkexro tsónkéhe noa, yóí sín la chróchónhen sín chrókꞌuáyéhe̱ sín tí nkehe kꞌóna. \v 11 A̱ ntá tí kꞌue̱nka̱ni tí itén Dios a̱sánrá, la kjá chróchóntani kjuachaxin chrókjuanchaharáni ichrén nkehe tꞌichjánxi̱nhinni. \v 12 A̱ ntá tí xi̱kaha í so sín chónta sín tí kjuachaxin tjanchia sín nkehe tsꞌáyéhe̱ sín, ntá jeheni a̱ntsí má chóntani kjuachaxin chrókꞌuáyéhe̱ni nkehe. \p Kjónté chóntani kjuachaxin xi̱kaha la kjuanchahyani nkehe, kjónté kánhyó náxrjón kꞌuéjóni kíxin tjinkakonhyani chrókjuanchiani nkehe chrókꞌuichjánxi̱nhinni kíxin áchꞌe xi̱kaha ntá chrókꞌuinkákonhe̱n tí itén Cristo chrókjuakoni. \v 13 Jahará ó nohará kíxin tí sín chꞌe xra̱ kùente ni̱nko mé ntaha xránjon nkehe ine sín. La ko tí sín tꞌóyánxin sín ko tí altar tsochjéhe sín Dios kja̱xin ine sín tí nto̱e tí ko tꞌóyánxin sín ntiha. \v 14 Méxra̱ xi̱kaha kja̱xin kꞌue̱to̱an Ìnchéni kíxin tí sín chꞌe tí xra̱ ó chrónka sín tí tan tsaáxinni na mé tí xra̱ a chrókꞌuaxrjeníxin tí nkehe chrókjóne sín. \v 15 Kjónté janhan siín kjuachaxin xi̱kaha chrókjui̱tꞌa, la xi̱kahya kjui̱tꞌa la ko kja̱xin xi̱kahya ikjian tí xroon i kíxin jahará chróchjìnará ichrén nkehe. Náhí. Kjónté chrókꞌuénxia̱n kjinta chrókjuáncháhyará nkehe kíxin tjínka̱konhya kíxin ninkexró chrókuakitsjena tí kjuachéhe̱ chonta. \p \v 16 Jehya kíxin chrokjui̱ntahnke chrókjuàkua tí tan tsaáxinni. Náhí. Janhan na ó jehí si̱tꞌa tí xra̱ a. Nòa tí janhan tí chrókjuákohya tí tan jína chrókuaáxin chojni. \v 17 A̱ ntá tí janhván tjínka̱van chrókjuàkua la xi̱kahó chrókjuacha janhan. A̱ ntá tí tjàkua itén Dios kíxin xi̱kaha kuítuanna ntá xi̱kahó nta̱xiteyá tí xra̱ chjìna Dios. \v 18 ¿A̱ ntá nkehe chrókjuacha janhan? Tíha mé chrókjuacha janhan kíxin chrókóchàna má kíxin chrókjuàkua tí itan tsaáxinni la ninkehó chrókjuánchàhya chrókjuacha la ntá tí xi̱kaha la chrókuákjaáhya tí kjuachaxin tí chrókjuàkua. \p \v 19 Méxra̱ kohya nkexro tꞌe̱tua̱nna. Kjánchó ó jehí chrókjui̱tꞌaha̱ kaín xín chojni xra̱ kíxin xi̱kaha a̱ntsí tsjé chojni chrókjuacha janhan kíxin chrókuitekaon sín Cristo. \v 20 Ti tjèn tí siín tí sín judío nta̱yóha̱ éxí jehe sín xi̱kaha janhan kíxin xi̱kaha chrókjuacha jnkojín sín chrókuitekaon sín. Na mé tꞌaxrjexín kíxin tí chrókjuacha iso ti sín nchexiteyéhe̱ tí ley kꞌue̱to̱an chꞌín Moisés, la tꞌichjánxi̱n kíxin kja̱xin janhan chrókjui̱ntaxiteyá tí ley kjónté janhan la xi̱kahya tꞌe̱tua̱nna tí ley. \v 21 A̱ ntá tí chrókjuacha jnkojín tí sín nchexiteyèhya tí nkehe kꞌue̱to̱an chꞌín Moisés la nta̱yóha̱ éxí tí jehe sín xi̱kaha janhan kja̱xin, kjónté chaxín tꞌe̱tua̱nna tí nkehe kꞌue̱to̱an Dios méxra̱ nta̱xiteyá tí nkehe kꞌue̱to̱an Cristo. \v 22 Tió tjèn tí siín tí sín tienxínhya jína, ntá kja̱xin janhan tꞌóna éxí tí jehe sín kíxin xi̱kaha chrókjuacha jnkojín tí jehe sín chrókuitekaon sín. Méxra̱ nta̱yóha̱ éxí kaín xín chojni xi̱kaha janhan kíxin xi̱kaha chrókjuacha janhan kíxin chrókuaá iso tí jehe sín. \v 23 Mé xi̱kaha kaín tíha tjétꞌa̱ kíxin chrókuinhin sín tí tan chrókuaáxin sín la ko kja̱xinna a̱ntsí má chrókjuintayaonna Dios. \p \v 24 Jahará ó nohará kíxin tió itsjé sín tsinkáko kíchó sín la kjánchó ójnkó nkexro tsjacha tí tsi̱to̱nhe̱n nkehe. A̱ ntá jahará xi̱kaha chrókuinkará kíxin chrókꞌuayéhérá tí nkehe chrókui̱to̱nha̱nrá. \v 25 Tí sín tinkáko kíchó sín na mé jína tꞌayakonhen sín a̱sén sín, títo̱he sín kaín xín nkehe chrókjuichꞌehe sín daño kíxin tjinkaon sín chrókjuacha sín, chrókꞌuáyéhe̱ sín kjónté ijnko corona tsíkꞌóna kayoa ó tjoka tso̱xámá. Kjánchó jeheni chꞌeni xra̱ kuènte Ìnchéni kíxin ntá tsꞌáyéhe̱ni ijnko nkehe chónhya tso̱xámá. \v 26 A̱ ntá janhan jehya éxí ijnko chojni tꞌikonhya chrókuinka. Jehya éxí xri̱nto̱ ó chrókjuánjo̱nkian. \v 27 Náhí. Janhan tjánjo̱nkian tí cuerpo kuènta̱na, tétua̱nha̱n kíxin jína chrókjuinchexiteyàna kíxin tóxakonna kíxin chrókjuásian ichrén jie̱ ntá janhan chrókjuachahya kjónté senó kjuáko̱ha̱ itsjé chojni. \c 10 \s1 Tí nkehe tꞌe̱to̱an chꞌán kuènte tí nkehe tsíkjano̱ya \p \v 1 Tjínka̱van janhan kíxin chrókónohará kíchó ni kíxin tí sín kꞌuaxrjeníxinni ósé, kaín sín kꞌuíxinkánkí sín chrínkí tí tjui̱, la ko kaín sín kꞌuátòye̱ sín Nta̱yaon Kjátse, \v 2 la ko kaín sín kꞌuéchréhe̱ sín chꞌín Moisés éxí yóhe̱ chrókuikite sín kíxin jnkoko̱á kꞌuéjó sín tí tjen tí tjui̱ la ko tí nta̱yaon la ko kjuínchexiteyéhe̱ sín chꞌán kíxin jehe chꞌán kꞌuékꞌe̱to̱an chꞌán. \v 3 La ko kaín sín kjóne sín jnkokón nkehe kui̱xi̱n nkaya nka̱jní \v 4 la ko kaín sín ikꞌui sín jnkokón nkehe kjuanjon Dios kíxin ikꞌui sín nta̱ kꞌuaxrjexín ijnko tjo̱ kjuíncheyaon Dios, na mé tí tjo̱ a la mé tꞌaxrjexín kíxin Cristo tíha. \v 5 Kjánchó itsjé tí jehe sín kjuínchechèhya sín Dios, méxra̱ kónínkaon chꞌán la tí nte̱je̱ ó kꞌuénxin tí sín a. \p \v 6 Kaínxín tíha kónhen kíxin chróxraxinkakonxínni jeheni, chróntáchrohya a̱sénni chrókjuichꞌeni tí nkehe jínahya éxí kjuíchꞌe tí jehe sín. \v 7 Méxra̱ chrókuinkachónkihyará jahará nkehe tsíkjano̱ya éxí kꞌuékinkáchónki iso tí jehe sín, éxí ntáchro tí xroon itén Dios tsíkjin sín ósé kíxin: “Kaín sín kꞌuéjótja̱xi̱n sín kjóne sín la ko ikꞌui sín, ntá kjuixin la kꞌuínkatjen sín la ité sín”.\f + \fr 10:7 \ft Éxodo 32.6\f* \v 8 Méxra̱ chrókjuasinkohyani jie̱ chojni chjin ókjé éxí kjuíchꞌe iso jehe sín ntá ikꞌuén sín, ventitres mil sín, jnkoko̱á ya̱on.\f + \fr 10:8 \ft Números 25.6–9\f* \v 9 Kja̱xin chrókjuinchekóninkakonhyani Ìnchéni éxí kjuíchꞌe sín ntá ikꞌuén sín kíxin kjónehe sín konche,\f + \fr 10:9 \ft Números 21.5–6\f* \v 10 la ko chrókꞌuántaxíe̱nhyani Dios éxí kꞌuántaxínhi̱n tí jehe sín ntá tí ángel kuènte kjuachꞌén mé kui kꞌóyán sín.\f + \fr 10:10 \ft Números 16.41–49\f* \p \v 11 Kaín tíha kónhen tí sín kꞌuaxrjeníxinni ósé kíxin chrókónoexínni la ko kꞌóna xroon chrónka xi̱kaha kíxin nchexraxinkaonni tí jeheni tjejóni jie kíxin í séhya tsjixixín tsjeje̱ chjasintajni. \v 12 A̱ ntá tí nkexro ntáchro kíxin ntoá tjen na chrókóxakonhen kíxin chrókjuichroehya. \v 13 Jahará na̱xa̱ kꞌuatsínkahyará ninkehó nkehe tí chrókjuachahya chojni chrókónhen. Méxra̱ jahará chróxráxinkáonrá Dios kíxin jehe chꞌán chrókuíto̱ehya chꞌán tí jahará kíxin chrókꞌuatsínkará nkehe imá xra̱ chrókjuachahyará. Méxra̱ tí itsi ichrén nkehe tso̱nhanrá la Dios tsjinki̱tsará chꞌán kíxin chrókjuachará chrókꞌuatsínkará tí nkehe chrókónhanrá. \p \v 14 Méxra̱ tjua̱hará jahará kíchó ni, la ntá ntáxrja̱n kíxin chrókui̱to̱hérá tí nkehe tsíkjano̱ya. \v 15 Nixja̱hará jahará kíxin jahará chojni ó tienxín. Méxra̱ jahórá chrokjuenka̱yáxinrá kíxin á jína tí nkehe ntáxrja̱n. \v 16 Tí tjanchiani kjuasáya kíxin tí nkehe itꞌini na mé kaín ni jnkoko̱á tja̱ko̱xi̱nni tí ijni̱é Cristo ó kꞌuítji. La ko tió tóchrítꞌo̱ni tí nio̱tja̱ ineni, na mé kaín ni jnkoko̱á tja̱ko̱xi̱nni tí cuerpo kuènte Cristo. \v 17 Kjónté nchónhyani jeheni la kaín ni na jnkoko̱á nio̱tja̱ ineni kíxin kaín ni jnkoko̱á kꞌónani cuerpo kuènte Cristo. \p \v 18 Chrókónohará nkexrí chꞌe tí sín chjasin Israel, na mé ine sín tí ko tsíkjo̱ke̱he̱ sín Dios ntá xi̱kaha tja̱ko̱xi̱n sín kíxin xi̱kaha tinkáchónki sín. \v 19 Ntáxrja̱nhya kíxin tí nkehe tsíkjano̱ya la chónta kjuachaxin, la ko ntáxrja̱nhya kíxin tí nto tsíkjo̱ke̱he̱ sín tí nkehe tsíkjano̱ya la a̱ntsí chónta kjuachaxin. \v 20 Náhí. Ntáxrja̱n kíxin tí nkehe tjanjon tí sín chónhya Dios na mé tjo̱ke̱he̱ sín tí ncha̱kuen tí jínahya la jehya Dios tjo̱ke̱he̱ sín tíha. Méxra̱ janhan tjínka̱konhya kíxin xi̱kaha chrókjui̱chꞌerá jahará chróxráxinkáonrá tí ncha̱kuen tí jínahya. \v 21 Tí itsꞌini tí nkehe xraxinkakonxínni ijni̱é Ìnchéni ntá kja̱xin tí chrókꞌuini tí nkehe xraxinkakonxín sín tí ncha̱kuen tí jínahya la jehya jína tí xi̱kaha chrókjuichꞌeni chrókꞌuini. Tí sineni tí nkehe xraxinkakonxínni tí cuerpo kuènte Ìnchéni ntá kja̱xin tí chrókjóneni tí nkehe xraxinkakonxín sín tí ncha̱kuen tí jínahya la jehya jína tí xi̱kaha chrókjuichꞌeni chrókjóneni tí nkehe. \v 22 ¿A̱ jína chrókjuinchekóninkaonni Ìnchéni ní? ¿Á jeheni a̱ntsí chóntani kjuachaxin la ntá jehe chꞌán la náhí ní? \s1 Chóntani kaín kjuachaxin kaín xín nkehe na kjónté a̱ntsí tjetoan tsotjuèheni kíchó ni \p \v 23 Siín kjuachaxin ichrén nkehe chrókjuichꞌeni. Kjánchó jehya kíxin kaín nkehe la jína. Siín kjuachaxin ichrén nkehe chrókjuichꞌeni na kjánchó kénhya nkehe chrókjuinki̱tsa chrókónoheni tí nkehe kuènte Dios. \v 24 Chrókjuéyáhyará tí nkehe chrókꞌuejóxi̱nrá jína jahórá. Náhí. Kja̱xin chrókjuéyárá tí nkehe chrókꞌuejóxin jína í so chojni. \p \v 25 Chrókjónterá kaín nto sítóxin la chrókjuanchankíhyará ninkehó kíxin tí xi̱kaha ntá ntoáhya chrókjuenka̱yáxinrá, \v 26 kíxin kuenté chjasintajni la kaín xín nkehe siín la kuènte Ìnchéni. \p \v 27 A̱ ntá jnkojín chojni tinkáchónkihya Ìnchéni chrókꞌuíya̱hará sín kíxin chrókjóntekoará sín la ko tjinkáonrá sáchrókjuirá ntaha la ntá ó ncho̱xon chrókjónterá tí nkehe tjáhará sín la chrókóxakuanhyará chrókjuanchankíhyará ninkehó. \v 28 Kjánchó tí chróntáchro jnkojín sín kíxin tí nto la ó tsíkjo̱ke̱he̱ sín ijnko nkehe tsíkjano̱ya, ichro sín, ntá tí xi̱kaha la chrókjóntehyará jahará, chrókóxakonhanrá kíxin ntoáhya chrókjuenka̱yáxin tí nkexro chrónka xi̱kaha. \v 29 Méxra̱ ntáxrja̱n tíhi kíxin tjínka̱konhya kíxin ntoáhya chrókjuenka̱yáxin chojni ókjé, jehya kíxin ntoáhya chrókjuenka̱yáxinrá jahará. \p Kjánchó isorá tsjanchankìnará kíxin nkekuènte chrókóxakonhanrá nkehe chrókjuenka̱yáxin ókjé chojni kíxin tí kjuachaxin chontará. \v 30 Tí tjáncháha̱ Dios kjuasáya kíxin tí nkehe inè, ¿ntá nkekuènte kíxin chrókjontana chojni kíxin kuènte kjonè? \v 31 Tí chrókjónterá nkehe la ko chrókꞌuirá nkehe la ko ichrén xra̱ chrókjui̱chꞌerá la chrókjuáko̱xi̱nrá kíxin Dios kjuínki̱tsará. \v 32 Chꞌehyará ninkehó nkehe chrókjuichroexin í so chojni kjónté judío sín la kjónté jehya judío sín la o̱ tí chojni ni̱nko̱e Dios. \v 33 Janhan mé tjéyá kíxin kaín xín xra̱ tjétꞌa̱ chrókóxrjínhi̱n kaín xín chojni, na mé jehya kíxin tjéyá kíxin janhvàn chrókjuakꞌé jína. Náhí. Kja̱xin tjínka̱van kíxin chrókuaáxin í so chojni. \c 11 \p \v 1 Chrókjuáko̱xi̱nrá jahará éxí kjuáko̱xia̱n janhan kíxin janhan mé kjuáko̱xia̱n éxí kjua̱ko̱xi̱n Cristo. \s1 Jína chrókꞌuejó tí chojni chjin tió tójnkotsé chojni \p \v 2 Kíchóni, chàna kíxin xráxín xráxinkáonrá tí janhan la ko nchexiteyéhérá tí nkehe kjuákohárá. \v 3 A̱ ntá tjínka̱van kíxin chrókiénxinrá kíxin Cristo tꞌe̱tue̱nhen jnkojnko chojni ntoa, la ko kja̱xin xi̱kaha jnkojnko chojni ntoa mé tꞌe̱tue̱nhen tí ichjién, la ko kja̱xin xi̱kaha Dios mé tꞌe̱tue̱nhen Cristo. \v 4 A̱ ntá tí jnkojín chojni ntoa xrasixín kachjinke chꞌán tí tjenixje̱he̱ chꞌán Dios, o̱ xrasixín chꞌán kachjinke chꞌán tí tjechronka chꞌán iten Dios, mé xi̱kaha tja̱ko̱xi̱n chꞌán kíxin chóntehya chꞌán kjuasáyé tí Ìnchéni tꞌe̱tue̱nhen chꞌán. \v 5 A̱ ntá ijnko chojni chjin tjóchín kja tjan tí tjenixje̱he̱ tjan Dios la o̱ tjóchín kja tjan tí tjechronka tjan iten Dios, mé xi̱kaha tja̱ko̱xi̱n tjan kíxin chóntehya tjan kjuasáyé tí xìi tjan. Mé tóyóhe̱ éxí tsíkjín tjan xi̱kaha. \v 6 A̱ ntá tí chojni chjin tjinkakonhya kíxin chrókꞌuiáxin kja tjan nkehe mé chrókjín tjan. Kjánchó tí chrókósuèhe̱ tjan chrókjín tjan, ntá chrókꞌuiáxin kja tjan tóte̱ tió tójnkotsérá. \v 7 Kíxin tí chojni ntoa chrókjuasinhya chꞌán kachjinke chꞌán kíxin jehe chꞌán mé éxí retrato̱é Dios la ko tꞌinkaséyanxín chꞌán tí kjuachaxin kuènte Dios. A̱ ntá tí chojni chjin mé tꞌinkaséyanxín tjan tí kjuachaxin kuènte tí xìi tjan. \v 8 Kíxin tí chojni ntoa sa̱oxín kꞌóna mé kꞌuaxrjeníxinhya chꞌán chojni chjin. Náhí. Tí chojni chjin mé kꞌuaxrjeníxin tí chojni ntoa. \v 9 Chaxín kꞌónahya tí chojni ntoa kíxin jehó tsjakꞌe chꞌán. Náhí. Tí chojni chjin mé kꞌóna kíxin tsjakꞌekotoxi̱n chꞌán. \v 10 Ntá tꞌichjánxi̱n kíxin tí chojni chjin tsꞌiáxin kja sín tóte̱ chrókjua̱ko̱xi̱n sín kíxin tꞌítuenhen sín kíxin xi̱kaha tsꞌikon tí sín ángel. \v 11 Kjánchó kaín ni tinkáchónkini Cristo tꞌichjánxi̱n kíxin tí chojni ntoa chrókjuinki̱tsa tí chojni chjin la ko tí chojni chjin chrókjuinki̱tsa tí chojni ntoa. \v 12 Kíxin chaxín tí chojni chjin na tí chojni ntoa kꞌuaxrjeníxin. A̱ ntá jie tí chojni chjin na mé tꞌaxrjeníxin tí chojni ntoa. A̱ ntá kaín ni kꞌuaxrjeníxinni Dios. \p \v 13 Jahará nkechrorá, ¿á ó ncho̱xon kíxin ijnko chojni chjin tjóchín kja tjan chrónixje̱he̱ tjan Dios? \v 14 Jahórá chrókónohará kíxin chrókósuèhe̱ tí chojni ntoa chónta ka̱xi̱hi kjínjin. \v 15 A̱ ntá tí chojni chjin chónta ka̱xi̱hi kjínjin la mé ntoá tíha kíxin ó kui̱tue̱nxin tjan kíxin tsochónta tjan ka̱xi̱hi tjan kjínjin kíxin tsotjóchínhya kja tjan. \v 16 A̱ ntá tí tjen jnkojín nkexro titekakonhya tíha xi̱kaha ntá chrókónohará kíxin jeheni la ko kaín xín tí sín ni̱nko̱e Dios la xi̱kahó kuènhenni. \s1 Ntoáhya kjóne sín tí nio̱tja̱ xraxinkakonxín sín Ìnchéni \p \v 17 Méxra̱ tí nkehe tjékjian la mé ijnko nkehe tóxrjínnahya tjejochꞌerá. Tió tójnkotsérá ntiha la ijnko nkehe jína chrókjui̱chꞌerá. A̱ ntá náhí la ijnko nkehe jínahya tjejochꞌerá. \v 18 Na mé sa̱oxín na mé ntáchro sín kíxin tió tójnkotsérá la jnkoko̱áhya tjenka̱yáxinrá. Ntáxrja̱n kíxin áchꞌe chaxín xi̱kaha tjejorá. \v 19 ¿Xá tꞌichjánxi̱n kíxin chrókꞌuaxrjentará kíxin chrókónoexínni kíxin nkexro chaxín tinkáchónki Ìnchéni la ko nkexro tí náhí? \v 20 Méxra̱ tí xi̱kaha jnkoko̱áhya tjenka̱yáxinrá ntá tió tójnkotsérá chrókjónterá nio̱tja̱ la chaxínhya xraxinkákonxínrá Ìnchéni tí xi̱kaha. \v 21 Kíxin tió sinterá la senó isorá tjejonterá tí nkehe tsíkjasánkoará, la isorá la kjónté na̱xa̱ tꞌénxinrá kjinta, la í sorá la tsíkókoanrá. \v 22 ¿Á chontahyará nchia nto̱ará? Ntahó chrókjóntexínrá la ko chrókꞌuíxinrá nkehe. Mé xi̱kaha chontahyará kjuasáyé tí ni̱nko̱e Dios la ko nchesuèhérá tí sín nòa chóntahya ninkehó. ¿Nkehe tsontáxrja̱n? ¿Á tsontáxrja̱n kíxin jína tjejochꞌerá? Kjá náhí. Jehya jína tjejochꞌerá. \s1 Jína chróxraxinkakonxínni Ìnchéni \r (Mt. 26.26-29; Mr. 14.22-25; Lc. 22.14-20) \p \v 23 Kíxin Ìnchéni mé chjìna chꞌán tí nkehe kjuákohará: kíxin tí tie tsíkóxi chꞌán na mé jehe chꞌán kuákja chꞌán tí nio̱tja̱ \v 24 ntá kjuixin kjuanchia chꞌán kjuasáya ntá kóchrítꞌo̱ chꞌán tí nio̱tja̱ ntá ntáchro chꞌán kíxin: “Tíhi mé nto̱na xránjon itsꞌen kíxin jína tsꞌejóxin tí jahará. Méxra̱ xi̱kaha si̱chꞌerá kíxin tsoxraxinkákonxínrá tí janhan”, ichro chꞌán. \v 25 La ko kja̱xin xi̱kaha tió kjuixin kjóne sín ntá kuákja chꞌán tí vaso la ntáchro chꞌán kíxin: “Tíhi mé tja̱ko̱xi̱n kíxin chaxín tsoxiteyá ijnko nkehe ni̱xin kuènte Dios kíxin tsꞌítji jni̱na. Tió itsꞌirá tíhi mé tsoxraxinkákonxínrá tí janhan”, mé chro chꞌán. \v 26 Kíxin tí interá tí nio̱tja̱ la itꞌirá tí ìnté to uva mé xi̱kaha tjejotjáko̱xi̱nrá kíxin xi̱kaha kꞌuénxin Ìnchéni. Mé xi̱kaha tsjáko̱xi̱nrá tsjixrakájia ya̱on tsokjan chꞌán. \s1 Ntoá chrókjóneni tí nio̱tja̱ kuènte Ìnchéni \p \v 27 A̱ ntá jnkojín nkexro chji̱ni chrókjóne sín tí nio̱tja̱ la ko chrókꞌui sín tí ìnté to uva xraxinkakonxínni Ìnchéni, mé xi̱kaha chrókjuasin sín jie̱ chrókjuikosáyehya sín tí cuerpo la ko tí ijni̱é Ìnchéni. \v 28 Méxra̱ jnkojnkoni chrókjuenka̱yáxinni senó kíxin á chóntahyani jie̱ na ntá chrókjóneni tí nio̱tja̱ la ko chrókꞌuini tí ìnté to uva. \v 29 A̱ ntá tí xi̱kaha chji̱ni chrókjóneni la ko chji̱ni chrókꞌuini la chaxínhya chróxraxinkakonxínni tí cuerpo kuènte Ìnchéni la mé tí xi̱kaha chrókjuichꞌeni la chrókjuasótexínni tíha. \v 30 Mé xi̱kaha itsjérá níhará la ko itsjérá tsa̱nka̱hyará la ko jnkojínrá kꞌuénrá. \v 31 A̱ ntá tí chrókjuatso̱anni nkexrí tjen a̱sénni jeheni ntá Ìnchéni tꞌichjánxi̱enhya chrókjuinchekjasóteni chꞌán. \v 32 A̱ ntá kjónté chrókjuinchekjasóteni Ìnchéni ntá chrókꞌuitjani chrókjuinchexiteyéhe̱ni chꞌán, ntá chrókjuasótehyani éxí tsjasóte tí í so chojni chjasintajni. \p \v 33 Méxra̱ kíchó ni, tió tójnkotsérá sinterá la chróchonhénrá chrókui tí í so sín ntá chrókjóntekoará sín jnkoko̱á. \v 34 A̱ ntá tí nkexro ikꞌuén kjinta la íchá jína senó chrókjónexín nkehe nto̱e ó kíxin ntá chrókjuinchekjasótehyará Dios kíxin xi̱kaha ntoáhya tójnkotsérá. A̱ ntá tí í so nkehe la tsjásiyóxian janhan tió tsjasántsjahárá. \c 12 \s1 Ncha̱kuen Dios mé chjéhe kjuachaxin jnkojnko chojni \p \v 1 Kíchóni, tjínka̱van kíxin tso̱nohará jína kíxin nkexrí siín tí kjuachaxin tjanjon Ncha̱kuen Dios tꞌáyéhe̱ jnkojnko chojni. \p \v 2 Jahará ó nohará jína kíxin tió na̱xa̱ kuinkachónkehyará Ìnchéni na mé kuinkachréhérá tí nkehe tsíkjano̱ya nixjahya. \v 3 Méxra̱ chrókónohará kíxin nijnko nkexro nixja̱xi̱n kjuachaxin Ncha̱kuen Dios tsjacha tsꞌántaxínhi̱n Jesús, la ko nijnko nkexro tsjacha tsontáchro sín kíxin Jesús mé Ìnché sín tí nixja̱xi̱nhya sín tí kjuachaxin Ncha̱kuen Dios. \p \v 4 A̱ ntá nchónhya xra̱ kuènte kjuachaxin Ncha̱kuen Dios siín la kjánchó jnkoko̱á Ncha̱kuen Dios mé tjetjanjon. \v 5 La ko siín nchónhya nkexrí sichꞌeheni xra̱ Ìnchéni, kjánchó Ìnchéni la ójnkó nkexro tíha. \v 6 La ko nchónhya nkehe tꞌaxrjexín tí xra̱ chꞌe jnkojnko chojni la kjánchó jnkoko̱á Dios tjetjanjon tí kjuachaxin chꞌexínni xra̱ kaín ni. \v 7 Jnkojnko chojni mé kui̱to̱nhe̱n kíxin chrókjua̱ko̱xi̱n kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios kíxin xi̱kaha chrókjuinki̱tsa kíchó. \v 8 Iso chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsonixja sín kjuaxrexinkaon jína kíxin tjinki̱tsa Ncha̱kuen Dios, la ko í so chojni tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsochrónka ijnko nkehe kuènte Dios noehya tí í so sín kíxin Ncha̱kuen Dios mé tjinki̱tsa sín tsonixja sín. \v 9 La ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin a̱ntsí tsinkáchónki Dios kíxin Ncha̱kuen Dios mé tjinki̱tsa. La ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin sinchekito̱he chojni jína. \v 10 La ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsjasin sín kjuaxroan, la ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin kíxin Dios sinchenohe sín ijnko nkehe tsochenka sín tí í so kíchó ni, la ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsjatso̱anxín á kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios o̱ á kjuachaxin kuènte ijnko ncha̱kuen jínahya chronkaxín ijnko chojni, la ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin kíxin ijnko nkìva ókjé na̱xa̱ kꞌuitjahya sín tsonixja̱xi̱n sín ijnko nkehe kuènte Dios, la ko í so chojni mé tsꞌáyéhe̱ kjuachaxin tsochronkaxín nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe ókjé nkìva tsíchronka tí í jnko chojni. \v 11 Kjánchó kaín tíha jnkoko̱á Ncha̱kuen Dios mé tjinki̱tsa, na mé kꞌuáyéhe̱ jnkojnko chojni jnkojnko kjuachaxin éxí tjinkaon tí Ncha̱kuen Dios nkerí xra̱ chrókjuichꞌe sín. \s1 Kaínni kꞌónani jnkoko̱á cuerpo kuènte Cristo \p \v 12 Cristo la éxí yóhe̱ ijnko cuerpo chónta nchónhya parte. A̱ ntá ijnko cuerpo la jnkoko̱á kjánchó nchónhya parte chónta. Kjónté nchónhya parte chónta tí cuerpo la tí cuerpo la ójnkó. Mé xi̱kaha Ìnchéni Cristo la ójnkó tí jehe chꞌán. \v 13 Kaínni kjónté chojni judío la kjónté chojni jehya judío, la kjónté chojni chꞌexón xra̱, la kjónté chojni tꞌítuenhya, kaín ni na mé jnkoko̱áxón Ncha̱kuen Dios kuíkitexínni, na kaín ni kꞌónani jnkoko̱á cuerpo kuènte Cristo, na mé éxí jnkoko̱á nkehe ikꞌuíni kaín ni na mé kꞌuáyéhe̱ni tí jnkoko̱á Ncha̱kuen Dios. \p \v 14 Kíxin tí cuerpo kuènteni la jehya jnkoko̱á parte chónta. Náhí. Itsjé parte chónta tí cuerpo. \v 15 Tí chróntáchro tí to̱teni kíxin: “Jehya itja tí jeheni na mé jehya jeheni kuènte tí cuerpo”, na mé chaxínhya tíha kíxin ó jehe cuerpo kuènte. \v 16 Kja̱xin tí chróntáchro ijnko ntatsjoni kíxin: “Jehya ikon tí jeheni na mé jehya jeheni kuènte tí cuerpo a”, na mé chaxínhya tíha kíxin ó jehe cuerpo kuènte. \v 17 Tí chaxín kuenté cuerpo kuènteni chrókꞌóna ikonni, ¿ntá nkexrí chrókuinhinni? A̱ ntá tí chaxín kuenté cuerpo kuènteni chrókꞌóna ntatsjoni, ¿ntá nkexrí chrókókaxraxéhe̱ni? \v 18 A̱ ntá Dios kjuanjon chꞌán kjuachaxin nkexrí chꞌe xra̱ jnkojnko nkehe kuènte cuerpo kuènteni kíxin jehe chꞌán nkexrí tjinkaon chꞌán kóxrjínhi̱n chꞌán. \v 19 A̱ ntá tí chrókꞌóna jnkoko̱á nkehe tíha, ¿a̱ ntá nkexrí chrókjuakꞌe tí cuerpo a? \v 20 Kjánchó jie nchónhya parte chónta tí cuerpo kuènteni la ó jnkoko̱á tíha. \p \v 21 Tí ikonni la mé xitjahya tsontáche tí tjani kíxin: “Tꞌichjánxi̱enhyani tí jaha”, la ko kja̱xin tí kjani xitjahya tsontáche tí to̱teni kíxin: “Tꞌichjánxi̱nnahya tí jaha.” \v 22 Náhí. Tí nkehe kuènte tí cuerpo tónhenni kíxin tjetuanhya na mé kjónté a̱ntsí má tꞌichjánxi̱n \v 23 la ko í so nkehe kuènte tí cuerpo la kánhyó chónteheni kjuasáya na kjánchó a̱ntsí nchekꞌítsáni ka. La ko tí nkehe náxrjónhya la a̱ntsí tóxakonhenni kíxin tso̱noxínhya. \v 24 A̱ ntá tí nkehe náxrjón na mé tꞌichjánxi̱enhya ka tsꞌítsá. Mé xi̱kaha Dios kjuíncheyóxin kaín tí nkehe kuènte tí cuerpo kuènteni la ko jehe chꞌán a̱ntsí chjéhe chꞌán kjuasáya tí nkehe chrókjuikosáyehyani jeheni \v 25 kíxin ninkehó xitjahya chróxika̱ye̱he tí cuerpo kíxin kaín tí nkehe la jnkokón tjinki̱tsa kíchó. \v 26 Tió tsíkóníhi ijnko parte kuènte tí cuerpo la kaín tí í so parte la kja̱xin tjoté; la ko tió tjikosáyehe sín ijnko parte la kuenté tso̱chéhe̱. \p \v 27 A̱ ntá jahará na mé kuènte tí cuerpo kuènte Cristo la ko jnkojnkorá mé ijnko parte kuènte tí cuerpo kuènte chꞌán. \v 28 Méxra̱ Dios kjueyá chꞌán chojni sichꞌehe chꞌán xra̱ kuènte ni̱nko, na mé sa̱oxín kjueyá chꞌán tí sín apóstol; la ko yóxin kjueyá chꞌán iso chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin tsochrónka sín ijnko nkehe kjuínchenohe sín chꞌán. La ko níxin kjueyá Dios iso chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin tsjako sín itén chꞌán, la ko kja̱xin kjueyá chꞌán iso chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin tsjasin sín kjuaxroan, la ko kja̱xin kjueyá chꞌán í so chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin sinchekito̱he chojni níhi jína, la ko kja̱xin kjueyá chꞌán í so kjojni chjéhe chꞌán kjuachaxin a̱ntsí tjinki̱tsa kíchó, la ko kja̱xin kjueyá chꞌán í so chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin tsꞌe̱to̱an xra̱ kuènte chꞌán, la ko kja̱xin kjueyá chꞌán í so chojni chjéhe chꞌán kjuachaxin tsonixja̱xi̱n sín í jnko nkìva. \v 29 Kénhya chojni tsíkꞌóna apóstol, la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin sinchenohe sín Dios ijnko nkehe tsochrónka sín, la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin tsjako sín itén Dios, la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin tsjasin sín kjuaxroan, \v 30 la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin sinchekito̱he sín chojni jína, la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin tsonixja̱xi̱n sín ijnko nkìva ókjé, la ko kénhya chojni chónta kjuachaxin tsochronkaxín sín nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe chrónka tí sín nixja̱xi̱n ijnko nkìva ókjé. Chaxín kjá náhí. \v 31 Méxra̱ tjéyárá tí kjuachaxin a̱ntsí jína chrótjáhará Dios. Ntá jie tsjákohárá ijnko nti̱a a̱ntsí jína chrókꞌuejorá. \c 13 \s1 Chrótjuèheni kíchó ni \p \v 1 Tí chróníxja̱ nkíve̱e chojni ó la ko kja̱xin chróníxja̱ éxí nixja tí sín ángel, ntá na̱xa̱ chrótjua̱hya kíchó ni la ó chónkó tíha la mé éxí chrókóyòna chica tsjánka ó la ko éxí ijnko chica platillo nchevékjan sín ó, kíxin ninkehó són chóntahya. \v 2 La ko tí chrónixja̱ itén Dios, la ko tí chrókia̱nxian kaín nkehe kuènte Dios na̱xa̱ noehya chojni, la ko tí chrókónòna kaín nkehe, la ko a̱ntsí chrókuinkachónkia Dios ntá chrókjuacha chróntátjan ijnko jna̱ sáchrókjui ókjé, kjónté tí xi̱kaha ntá na̱xa̱ chrótjua̱hya kíchó ni, ntá ninkehó sínkíhya tí janhan. \v 3 Tí chrókjui̱ntaki̱to̱nha̱n tí sín nòa kaín nkehe chonta, la ko tí chrókjuánjuan kjuachaxin kíxin chróchena kuenténa, kjónté tí xi̱kaha ntá na̱xa̱ chrótjua̱hya kíchó ni la ntá ninkehó sínkíhya tíha. \p \v 4 Tí tjuèheni kíchó ni na tsꞌejóchónhenni kíchó ni, tso̱nínkakuenhyani kíchó ni, la ko sinchejína a̱sénni, la ko tsochji̱no̱xíenhyani, la ko sinchehnkehyani, la ko tso̱hnkehyani, \v 5 la ko chꞌehyani ninkehó nkehe náxrjónhya, la ko tjeyáhyani nkehe kuènteni ó, la ko tso̱nínkakonhyani tjoka, la ko tsochóntahyani kjuanínkaon isé, \v 6 la ko kja̱xin tso̱chèhyani tió í jnko chojni tjasin jie̱. Náhí. Chrókóchéhe̱ni tió ijnko nkehe jína sítónhen. \v 7 Tí tjuèheni kíchó ni la kjónté kaín nkehe chrókjuasótexínni la chrókuitekaonni kíxin jína sín la ko na̱xa̱ chrokꞌuejóchónhenni chrókónínkakonhyani. \p \v 8 Tí tjuèheni kíchó ni la jnkochríxín tsjakꞌe tsꞌitjáyanhya. A̱ ntá itsi ijnko ya̱on í tꞌichjánxi̱nhya tsochrónka chojni itén Dios, la ko tso̱kohya kjuachaxin tsonixja̱xi̱n chojni ókjé nkìva, la ko tso̱kohya kjuachaxin tso̱nohe chojni má. \v 9 Na̱xa̱ tꞌitjáyan tí nkehe chrókónoheni la ko na̱xa̱ tꞌitjáyan tí nkehe chróchronkaxínni. \v 10 A̱ ntá tió tso̱noheni kaín xín nkehe ntá tí nkehe ntoáhya kꞌuénoheni la mé tsꞌitjáyan. \p \v 11 Tió na̱xa̱ chánjan janhan kꞌuéníxja̱ éxí chánjan la ko kꞌuékjenka̱yáxian éxí chánjan. Ntá kónte̱tona ntá kui̱to̱ha̱ tí nkehe kuènte chánjan. \v 12 Méxra̱ éxí ijnko xro̱se̱nta̱ tꞌikonxínhyani jína jie, ntá tsi ijnko ya̱on chrꞌéxi̱n ntá tsꞌikonxínni jína kaín nkehe. Ijie na̱xa̱ tꞌitjáyan tí nkehe chrókónòna; ntá tsi ijnko ya̱on tso̱nòna jína kaín xín nkehe éxí xi̱kaha kja̱xin Dios chóxin chꞌán tí janhan. \v 13 Méxra̱, iní nkehe tjejó jnkochríxín, la mé tsꞌejó chojni tsinkáchónki Dios, la ko tsꞌejó chojni tsochónhen sín, la ko tsꞌejó chojni tsotjuèhe kíchó. A̱ ntá iní nkehe siín, la kjánchó a̱ntsí má tꞌichjánxi̱n tsotjuèheni kíchó ni. \c 14 \s1 Tí nixja̱xi̱n chojni ókjé nkìva \p \v 1 Chrókóxakonhanrá kíxin chrótjuèhérá kíchuárá la ko kja̱xin chrókjuéyárá kíxin Ncha̱kuen Dios chrótjáhará kjuachaxin. Kjánchó a̱ntsí chrótjinkáonrá tí kjuachaxin tso̱chro̱nka̱rá ijnko nkehe kuènte Dios. \v 2 Méxra̱, tí nkexro nixja̱xi̱n ijnko nkìva ókjé mé nixje̱he̱ sín Dios ó la ntá chojni la náhí, kíxin kohya ninkexró tienxín tí nkehe nixja sín la mé ncha̱kuen sín ó mé chronkaxín sín ijnko nkehe kuènte Dios noehya tí í so sín. \v 3 A̱ ntá tí nkexro chronkaxín ijnko nkìva tienxín tí í so sín ijnko nkehe kuènte Dios mé nixje̱he̱ chojni ntá xi̱kaha tjinki̱tsa tí í so sín kíxin a̱ntsí chrókꞌuitja sín nkehe kuènte Dios la ko chrókóchéhe̱ sín. \v 4 A̱ ntá tí nkexro nixja̱xi̱n ijnko nkìva ókjé la mé tjinki̱tsa jehó chꞌán a̱ntsí tso̱nohe tí kjuachaxin kuènte Dios. A̱ ntá tí nkexro chronkaxín ijnko nkehe kjuínchenohe Dios mé tsjinki̱tsa tí sín kuènte ni̱nko kíxin a̱ntsí chrókꞌuitja sín nkehe kuènte Dios. \p \v 5 Tjínka̱van kíxin kaín rá chróchontará kjuachaxin chrónixja̱xi̱nrá ijnko nkìva ókjé. Kjánchó a̱ntsí tjetoan chróchontará kjuachaxin chróchro̱nka̱rá ijnko nkehe kjuínchenohará Dios. A̱ ntá kánhyó tjetoan chrónixja̱xi̱nrá ókjé nkìva tí noahyará tso̱chro̱nka̱xínrá nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe chróchro̱nka̱rá kíxin chrókuinhin kaín tí sín tinkáchónki Ìnchéni kíxin a̱ntsí chrókꞌuitja sín nkehe kuènte Dios. \v 6 A̱ ntá kíchó ni, tí chrókjuasántsjahárá chrónixjaáxinrá ijnko nkìva ókjé la ó chónkó tíha. Íchá jína chrónixjaáxinrá ijnko nkìva tiénxinrá chróxrja̱nkaxián ijnko nkehe kjuínchenòna Dios la chróxrja̱nkaxián ijnko nkehe kuènte Dios na̱xa̱ noahyará, la chróxrja̱nkaxián ijnko nkehe tjinkaon Dios chrókónohará, la chrókjuákoáxinrá ókjé nkehe ni̱xin. \p \v 7 Kíxin kja̱xin tí ison flauta la ko tí isón arpa, tí jnkokónhya chróntáchro jnkojnko són, ntá chrókjuachahyani chrókjuatso̱anni nkehe tí ntáchro tí són a. \v 8 La ko éxí yóhe̱ tí siín guerra, tjanjo̱nko kíchó sín, la ntá ntoáhya chrókꞌuánoa sín tí chica trompeta, ntá kohya nkexro chrókóyaxínhin sín sáchrókjuikjanjo̱nko kíchó sín. \v 9 Kja̱xin xi̱kaha tí jahará tí nixjahyará ijnko tan tienxín sín, ¿ntá nkexrí chrókónohe sín nkehe tí ntáchrorá? Mé xi̱kaha tjejonixjará éxí chjéhe xri̱nto̱ ó. \v 10 Chaxín siín itsjé nkìva chjasintajni la ko kaín nkìva la siín chojni tienxín sín. \v 11 Kjánchó tí chrókia̱nxi̱nhya janhan tí nkehe tsontáchro ijnko nkexro, ntá tí nkexro a tsꞌikon tí janhan éxí ijnko nkexro tsíkji̱xi̱n ókjé la ko kja̱xin janhan tsꞌíkua̱n tí jehe chꞌán éxí ijnko nkexro tsíkji̱xi̱n ókjé. \v 12 Méxra̱ jahará imá tjinkáonrá chrókꞌuayéhérá ijnko xra̱ kuènte Ncha̱kuen Dios, ntá chrókójína chrókjuéyárá tí xra̱ chrókjuinki̱tsa tí í so sín kuènte ni̱nko kíxin a̱ntsí chrókꞌuitja sín ijnko nkehe kuènte Dios. \p \v 13 Méxra̱ tí nkexro nixja̱xi̱n ijnko nkìva ókjé la chrókjuanchehe Dios kíxin chrókjuinki̱tsa chróchronkaxín chꞌán nkexrí tꞌaxrjexín tí tan a. \v 14 Kíxin tí tsonixja̱xia̱n Dios ijnko nkìva ókjé, ntá tí ncha̱kuenná ó mé tjenixje̱he̱ Dios, la ntá tí kjuaxrexinkaon kuènta̱na la ókjé tjen. \v 15 A̱ ntá tí xi̱kaha, ¿nkehe chrókjui̱tꞌa? Íchá jína chrónixja̱xia̱n Dios tí ncha̱kuenná la chrókia̱nxian janhan, la ko tió chrótsje janhan himno la chrótsjexian ncha̱kuenná la ko chrókia̱nxian janhan. \v 16 Kíxin tí tsochje̱éxinrá kjuasáya Dios ncha̱kuanrá ó ntá tjejótinhin í so chojni, ¿ntá nkexrí kíxin tí sín na̱xa̱ kienxínhya sín tí nkehe nixje̱hérá Dios chróntáchro sín “Amén, ó ncho̱xon”? \v 17 Kjónté imá náxrjón tí chrókjuanchehérá Dios kjuasáya la ntá chrókienxínhya tí sín tjejótinhin, ntá chrokjuinki̱tsahya kíxin chrókꞌuitja sín nkehe kuènte Dios. \v 18 Tjáncháha̱ Dios kjuasáya kíxin a̱ntsí chonta janhan kjuachaxin tsonixja̱xian ókjé nkìva, la ntá jahará la kánhyó nixjará xi̱kaha. \v 19 Kjánchó tió tójnkotsé chojni kíchó ni la mé ntáxrja̱n kíxin a̱ntsí tjínka̱van chróníxja̱ janhan kjónté inꞌó palabra ó tienxín sín kíxin xi̱kaha chrókjuákua̱xia̱n sín, la ntá kánhyó chrókójína kjónté ite mil palabra chróníxja̱xian ijnko nkìva ókjé tienxínhya chojni. \p \v 20 Kíchóni, chrókjuenka̱yáxinhyará éxí chánjan. Kjánchó chrókꞌuejorá éxí chánjan na̱xa̱ noehya nkehe jínahya. A̱ ntá chrókjuenka̱yáxinrá éxí chojni nte̱to. \v 21 Tí xroon tsíkjin sín ósé nkexrí kꞌue̱to̱an Dios mé ntáchro kíxin: “Janhan tsoníxja̱xia̱n ókjé nkìva la ko itén chojni ókjé kíxin tsinhin tí nación Israel na kjónté tsitekakonhya sín, xi̱kaha ichro Ìnchéni.”\f + \fr 14:21 \ft Isaías 28.11-12\f* \v 22 A̱ ntá tí kjuachaxin tsonixja̱xi̱n chojni ókjé nkìva mé xránjon kíxin chrókjua̱ko̱xi̱n chojni chrókuinhin tí sín tinkáchónkihya Ìnchéni, jehya kíxin tꞌichjánxi̱n chrókuinhin tí sín tinkáchónki Ìnchéni. A̱ ntá tí kjuachaxin tsochronka chojni ijnko nkehe kjuínchenohe sín Dios mé xránjon kíxin chrókjua̱ko̱xi̱n chojni chrókuinhin tí sín tinkáchónki Ìnchéni, jehya kíxin chrókuinhin tí sin tinkáchónkihya Ìnchéni. \v 23 A̱ ntá tió tójnkotsérá kaín rá tinkachónkirá Ìnchéni, a̱ ntá kaín rá chrónixja̱xi̱nrá ókjé nkìva, ntá tí chrókꞌuixenhen nchia ijnko chojni na̱xa̱ kuènhya sín xi̱kaha, o̱ chrókꞌuixenhen nchia ijnko chojni na̱xa̱ tinkáchónkihya Ìnchéni ntá chrókuinhin sín xi̱kaha la kjá tsontáchro sín kíxin ó kꞌuíxikjánrá. \v 24 Kjánchó tí chróchro̱nka̱rá kaín rá ijnko nkehe kjuínchenohará Dios ntá chrókꞌuixenhen nchia ijnko nkexro tinkáchónkihya Ìnchéni, o̱ chrókꞌuixenhen ijnko chojni na̱xa̱ tienhyé, ntá chrókuinhin sín nkehe tjejonixjará kaín rá ntá chróxraxinkaon sín tí jie̱ chónta sín ntá chrókuíto̱he sín kaín jie̱ chónta sín. \v 25 Ntá tso̱noxín tí nkehe mó tjenka̱yáxin sín nkaya a̱sén sín ntá tsꞌejóxin tochꞌin sín tsoxraxinkaon sín Dios la ko tsontáchro sín kíxin chaxín tjejókoará Dios. \s1 Ntoá chrókjuichꞌeni kaín xín nkehe tió tójnkotséni \p \v 26 A̱ ntá kíchó ni, ¿nkehe chrókónhen? Tió tójnkotsérá na mé isorá chrótsjerá salmo, la ko isorá chrókjuàkorá, la ko isorá chróchro̱nka̱rá ijnko nkehe kjuínchenohará Dios, la ko isorá chrónixja̱xi̱nrá ijnko nkìva ókjé, la ko isorá chróchro̱nka̱xínrá nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe nixja̱xi̱n tí í so sín ókjé nkìva. Kjánchó kaín tíha tso̱nhen kíxin tí sín kuènte ni̱nko chrókꞌuitja sín nkehe kuènte Dios. \v 27 A̱ ntá tí chrónixja̱xi̱n sín ijnko nkìva ókjé na mé yaá o̱ iyꞌá chojni chrónixja sín la ko chrókꞌuíxinkí chojni tsonixja, la ko tꞌichjánxi̱n kíxin jnkojín nkexro nohe tsochronkaxín nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe nixja sín. \v 28 A̱ ntá tí kohya ninkexro tí ni̱nko ntaha tsjacha tsochronkaxín nkexrí tꞌaxrjexín tí nkehe chrónixja sín, ntá chrónixja̱xi̱nhya sín ókjé nkìva tí tjejótójnkotsé sín, na mé chrónixje̱he̱ sín a̱sén sín ó la ko chrónixje̱he̱ sín Dios ó. \v 29 Tjánjonrá kjuachaxin kíxin tsonixja yaá o̱ yꞌá chojni kꞌuáyéhe̱ sín kjuachaxin tsochronka sín nkehe kjuínchenohe sín Dios. A̱ ntá tí sín tjejótinhin mé chrókjuenka̱yáxin sín á ó ncho̱xón tí nkehe kuínhin sín. \v 30 A̱ ntá tí xrína̱hya chrókjuinchenohe Dios ijnko nkehe ijnko nkexro tjetja̱xi̱n ntá chróchronka chꞌán tíha. A̱ ntá tí nkexro senó kjuankíxin chrónka nkehe la chróchónhen chꞌán chrónixjahya chꞌán. \v 31 Ó ncho̱xon jnkojnkorá chróchro̱nka̱rá nkehe tjáhará Dios kíxin xi̱kaha kaín rá chrókꞌuitjárá la ko chrókócháhará. \v 32 A̱ ntá tí nkexro kꞌuáyéhe̱ kjuachaxin tsochronka nkehe kjuínchenohe Dios kja̱xin tꞌichjánxi̱n chróchónhen tsochronkaxín í jnko nkexro. \v 33 Kíxin Dios tjanjon tí kjuaxróxin, a̱ ntá tjinkakonhya chꞌán kíxin yóxinhya chrókꞌuejóni. \p Tió tójnkotsé chojni kíchó ni tinkáchónki Ìnchéni \v 34 chrónixjahya tí chojni chjin jnko̱siné servicio. Kohya kjuachaxin xi̱kaha, na mé chrókjuinchexiteyéhe̱ sín tí sín ntoa éxí tꞌe̱to̱an tí ley kuènte Dios. \v 35 Tí tjinkaon sín tso̱nohe sín nkehe na mé chrókjuanchankíhi sín xìi sín tió tjiji sín nto̱e sín. Náxrjónhya chrónixja ijnko chojni chjin nkehe jnko̱siné servicio. \p \v 36 Chrókónohará kíxin tí itén Dios xrankíxixínhya tí tjejorá la ko jehya jahórá kꞌuayéhérá tíha. \v 37 A̱ ntá tí tjen jnkojín nkexro tjenka̱yáxin kíxin nixja itén Dios o̱ tjenka̱yáxin kíxin tí Ncha̱kuen Dios tjinki̱tsa tí jehe chꞌán ntá chrókónohe chꞌán kíxin tí nkehe tjékjian mé ijnko nkehe tsíkꞌe̱to̱an Ìnchéni. \v 38 A̱ ntá tí nkexro titekakonhya tíhi na ntá jahará chrókuitekákuénhyará chꞌán kja̱xin. \p \v 39 Méxra̱ kíchó ni, chrókjuéyárá kíxin chrókꞌuayéhérá kjuachaxin chróchro̱nka̱rá nkehe kjuínchenohará Dios la ko chrókui̱to̱hérá tsonixja̱xi̱n chojni ókjé nkìva. \v 40 Kjánchó kaín xín nkehe la jnkojína la ko kjuasáya chrókónhen. \c 15 \s1 Tsíxechón Cristo \p \v 1 A̱ ntá jie kíchó ni, tjínka̱van chróxraxinkáonrá nkehe tí tan kuaáxinrá kjuákohárá. Tíha mé kuítekáonrá, la mé tíha mé tjejóxinrá jína. \v 2 Kja̱xin tí nkehe kjuákohárá mé kuaáxinrá, tí ti̱to̱éhyará tí nkehe kjuákohárá; tí la náhí la chónkó kuinkachónkirá tí nkehe kjuàkua. \p \v 3 Sa̱oxín, kjuákohárá tí nkehe kꞌuayáha̱ kíxin Cristo kꞌuenyákonhe̱n iji̱éni, na mé xi̱kaha kjuínchexiteyá chꞌán tí nkehe ntáchro tí xroon itén Dios \v 4 la ko tsíkja̱vá sín chꞌán la ko tsíxechón chꞌán tí níxin ya̱on éxí ntáchro tí xroon itén Dios. \v 5 Ntá kꞌuíkon chꞌín Pedro tí jehe chꞌán, ntá chrꞌéxi̱n ínaá tí teyó sín kꞌuékꞌajiko chꞌán kꞌuíkon sín tí jehe chꞌán. \v 6 A̱ ntá chrꞌéxi̱n chjina quinientos chojni kíchó ni jnkoko̱á kꞌuéjó sín kꞌuíkon sín chꞌán. A̱ ntá jie itsjé tí sín a na̱xa̱ tjejó sín, a̱ ntá jnkojín sín na ó tsíkꞌen sín. \v 7 Chrꞌéxi̱n kꞌuíkon chꞌín Jacobo tí jehe chꞌán, la ko kꞌuíkon kaín tí í so sín apóstol ínaá. \p \v 8 A̱ ntá kjuixixín janhan kꞌuíkua̱n Ìnchéni éxí ijnko xjan na̱xa̱ xetjahya ya̱on chrókokjíhi. \v 9 Kjánchó janhan kánhyó tjetoan la mé tóyóe̱hya tí í so sín tsíkjeyá Ìnchéni la ko tósuàna chrókꞌóna ijnko nkexro chꞌehe xra̱ Ìnchéni kíxin janhan mé kꞌuénínka̱konha̱n tí sín ni̱nko̱e Dios. \v 10 Kjónté jínahya kjui̱tꞌa la kjuasáyé Dios la ko kjuachaxin kuènte chꞌán mé kjuitóxi̱nhin tí kjuenka̱yáxian, na mé chónkóhya kui̱konóa̱na chꞌán, kíxin tjetóxin kjui̱tꞌa xra̱ la kaín sín la kánhyó. Kjánchó jehya janhan kjui̱tꞌa xra̱. Náhí. Dios kjuínki̱tsana chꞌán kjui̱tꞌa xra̱. \v 11 Kjánchó tjetuanhya á janhan o̱ á jehe sín kjuako sín, kíxin xi̱kaha tí itan kjuakoni, a̱ ntá kuítekáonrá. \s1 Tsoxechón tí sín tsíkꞌen \p \v 12 A̱ ntá tí tjakoni kíxin Cristo la xechón, ¿ntá nkekuènte ntáchrorá jnkojínrá kíxin tsoxechónhya chojni tsíkꞌen? \v 13 Tí chrókóchaxín tí nkehe ntáchrorá kíxin tsoxechónhya chojni tsíkꞌen, ntá kja̱xin chróxechónhya Cristo. \v 14 A̱ ntá tí chaxínhya xechón Cristo, ntá chónkó tí nkehe tjakoni la ko ninkehó sínkíhya la ko chónkó tí nkehe kuítekáonrá. \v 15 A̱ ntá tí chaxínhya xi̱kaha tsíkónhen, la jeheni la ijnko chojni ntoáhya chrónka kuènté Dios, kíxin ó chrónkani kíxin Dios kjuínchexechón Cristo. A̱ ntá tí chrókóchaxínhya kíxin chróxechón Cristo, ntá kja̱xin chrókóchaxínhya kíxin chróxechón chojni tsíkꞌen \v 16 kíxin tí chróxechónhya tí chojni tsíkꞌen, ntá kja̱xin Cristo chróxechónhya chꞌán. \v 17 A̱ ntá tí Cristo chróxechónhya chꞌán ntá chrókóchónkó tí kuítekáonrá tí jehe chꞌán kíxin na̱xa̱ chrókjuìinhya tí iji̱árá. \v 18 La ko tí chrókóchaxín tíha ntá chrókꞌuitjáyan tí sín kuítekaon Cristo ikꞌuén sín. \v 19 Méxra̱ tí chrókuinkáchónkini Cristo kíxin chrókjuinki̱tsa chꞌán tí jeheni chjasintajni ntihyó, ntá kohya chojni chrókóyóhe̱ tí jeheni, imá chrókónòéni chrókꞌuejóni kaín ni. \p \v 20 Kjánchó náhí, la chaxín ó xechón Cristo. Jehe chꞌán éxí tí nkehe tsíkꞌóna sa̱oxín kíxin jehe chꞌán sa̱oxín xechón chꞌán. \v 21 Méxra̱ jnkoko̱á chojni ntoa kjuankíxin kjuasin jie̱, ntá kjuankíxin kꞌuén kaín xín chojni chjasintajni, la ko kja̱xin jnkoko̱á chojni ntoa xechón, ntá xi̱kaha tsoxechón kaín chojni tsíkꞌen. \v 22 Kíxin tí jie̱ kjuasin chꞌín Adán ntá kaín xín chojni sítꞌenxín sín. A̱ ntá Cristo la kaín ni tsochóntaxínni kjuachón. \v 23 Jnkojnkoni éxí tso̱nhenni tocar, na mé sa̱oxín xechón Cristo, a̱ ntá chrꞌéxi̱n tió tsokjan chꞌán ntá tsoxechónni kaín ni kuítekaonni tí jehe chꞌán. \v 24 A̱ ntá ó tsi ya̱on tsjixixín ntá sinchekꞌitjáyan Cristo kaín xín nkehe tꞌe̱to̱an la ko kaín xín kjuachaxin ókjé, ntá tsjanjon chꞌán tí xra̱ tꞌe̱to̱an kíxin tsꞌáyéhe̱ Itꞌé chꞌán Dios. \v 25 Na mé tꞌichjánxi̱n tsꞌe̱to̱an Cristo tsjixrakájia tí ya̱on tsjachahya tí sín nínkakonhen chꞌán. \v 26 A̱ ntá tí nkehe tsjixixín tsꞌitjáyan la mé tí kjuachꞌén. \v 27 A̱ ntá Dios kjuanjon kjuachaxin kíxin kaín nkehe siín mé chrókꞌue̱tue̱nhen Cristo.\f + \fr 15:27 \ft Salmo 8.6\f* Kjánchó tió xi̱kaha ntáchro tí xroon itén Dios tsíkjin sín ósé kíxin kaín xín nkehe mé tsꞌe̱tue̱nhen chꞌán, ntá ó noheni jína kíxin jehya kíxin Dios la chrókꞌuítuenhen chꞌán ínaá. Náhí. Jehe chꞌán mé chjéhe Xje̱en chꞌán kaín kjuachaxin tsꞌe̱tue̱nhen chꞌán kaín xín nkehe. \v 28 A̱ ntá tió tsjixin tsjacha Cristo tsꞌe̱tue̱nhen chꞌán kaín xín nkehe, ntá Cristo, mé tí Xje̱en Dios, la kja̱xin sinchexiteyéhe̱ chꞌán Itꞌé chꞌán Dios kíxin ntá Dios mé tsꞌe̱tue̱nhen chꞌán kaín xín nkehe. \p \v 29 A̱ ntá í jnko nkehe, la iso sín tikiteyákonhe̱n tí sín tsíkꞌen. ¿Nkekuènte xi̱kaha chꞌe sín tí titekakonhya sín kíxin tí sín tsíkꞌen tsoxechón sín ínaá? \p \v 30 A̱ ntá tí xi̱kaha, ¿nkekuènte kíxin kaín ya̱on kjuaxróxinhya tjejóni nínkakonhenni chojni? \v 31 A̱ ntá kíchó ni, kaín ya̱on siín kjuachrakon chrókꞌuèn janhan. Chaxín tíhi, kjánchó chàna kíxin jahará kja̱xinrá tinkachónkirá Ìnchéni Jesucristo. \v 32 Kjónté kónínkakonna chojni chjasin Éfeso éxí iko jie̱he la kjónté kjuakꞌé ntiha, ¿la ntá nkehe chrókjuacha tí janhan tí chrókóchaxínhya chróxechón chojni tsíkꞌen? Tí xi̱kaha la ó ncho̱xon tí nkehe ntáchro tí sín titekakonhya Ìnchéni kíxin chrókjóne sín la ko chrókꞌui sín kíxin ijie la o̱ ntóye chrókꞌuen sín. \p \v 33 Chrókui̱to̱éhyará chrokjuitꞌáyahará sín. Éxí ntáchro sín kíxin: “Tí chrókꞌuejókotoxi̱nni chojni jínahya ntá chrókꞌuitjáyan tí nkehe jína tjenka̱yáxinni.” \v 34 Chrókjanrá nti̱a jína ntoá la chrókjuásinhyará jie̱. Méxra̱ isorá na̱xa̱ chonhyará Dios. Na mé ntáxrja̱n tíhi kíxin chrókósuàhará. \s1 Nkexrí tsoxechón tí sín tsíkꞌen \p \v 35 Kjá jnkojínrá tsjanchankìnará kíxin: “¿Nkexrí tsoxechón tí sín tsíkꞌen la ko nkexrí tsotsjehe tí cuerpo tsochónta sín?” \v 36 Lo̱nti̱rá tjanchankìnará xi̱kaha. Tí noatje tꞌe̱nka̱ni nonte tꞌichjánxi̱n itsꞌen tsꞌitjáyan kíxin tsjakꞌechón tí nkehe tsꞌayan. \v 37 Tí nkehe tꞌe̱nka̱ni la jehya tí ka a. Náhí. Tí nkehe tꞌe̱nka̱ni la noatrigo o̱ í jnko tje. \v 38 Kjánchó Dios kjuanjon kjuachaxin kíxin jnkojnko nta tsꞌóna éxí tjinkaon chꞌán, la ko jnkojnko nta tsochónta tje kuènte. \v 39 A̱ ntá jehya kaín tí cuerpo la jnkokon. Náhí. Ijnko la cuerpo kuènte chojni, la ko í jnko la cuerpo kuènte ko, la ko í jnko la cuerpo kuènte koxroxe, la ko í jnko la cuerpo kuènte koche. \v 40 Na mé kja̱xin xi̱kaha siín cuerpo kuènte tí sín ángel tjejó nkaya nka̱jní la ko siín cuerpo kuènte chojni tjejó chjasintajni. A̱ ntá tí cuerpo kuènte tí sín ángel la náxrjón tsjehe la ko kja̱xin tí cuerpo kuènte tí chojni la náxrjón tsjehe, kjánchó ókjé nkexrí tsjehe. \v 41 Ókjé nkexrí tꞌinkaséyanxín tí ya̱on la ko ókjé nkexrí tꞌinkaséyanxín tí nitjó la ko kja̱xin konotsé la ókjé nkexrí tꞌinkaséyanxín la ko kjónté itsjé konotsé la ókjé tꞌinkaséyanxín jnkojnko. \v 42 Kja̱xin xi̱kaha tso̱nhen tí chojni tsíkꞌen tsoxechón sín. Tí nkehe tsoxravá la mé ijnko nkehe tsotje, a̱ ntá tí nkehe tsoxechón la mé ijnko nkehe tsꞌitjáyanhya. \v 43 Tí nkehe tsoxravá la ijnko nkehe náxrjónhya tíha, la ntá tí nkehe tsoxechón la ijnko nkehe imá náxrjón. Tí nkehe tsoxravá la ijnko nkehe chóntahya kjuachaxin, la ntá tí nkehe tsoxechón la ijnko nkehe tsochónta kjuachaxin. \v 44 Tí nkehe tsoxravá la mé cuerpo kuènte chojni chjasintajni ó. La ntá tí nkehe tsoxechón la mé cuerpo a̱ntsí tsochónta kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. A̱ ntá tí chóntani cuerpo kuènte chojni chjasintajni ó na mé kja̱xin tsochóntani cuerpo a̱ntsí tsochónta kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. \p \v 45 A̱ ntá éxí ntáchro tí xroon itén Dios kíxin: “Tí chojni ntoa kꞌóna sa̱oxín mé chꞌín Adán tíha mé kꞌuáyéhe̱ chꞌán kjuachón ó.”\f + \fr 15:45 \ft Génesis 2.7\f* A̱ ntá tí ó kjuixixín ikui í jnko chꞌín éxí yóhe̱ Adán, kjánchó jehe chꞌán mé chónta chꞌán ncha̱kuen tjanjon kjuachón. \v 46 Kjánchó jehya sa̱oxín kꞌóna tí cuerpo a̱ntsí chónta kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. Náhí. Sa̱oxín kꞌóna cuerpo kuènte chojni chjasintajni ó, la ntá chrꞌéxi̱n kꞌóna cuerpo a̱ntsí chónta kjuachaxin kuènte Ncha̱kuen Dios. \v 47 Tí nkexro kꞌóna sa̱oxín la kꞌóna nche na mé kjuákꞌe chꞌán chjasintajni ó. A̱ ntá tí nkexro kꞌóna yóxin na mé nkaya nka̱jní kui̱xi̱n chꞌán. \v 48 Tí cuerpo siín chjasintajni mé yóhe̱ tí cuerpo kꞌuéchónta tí nkexro tsíkꞌóna nche. A̱ ntá tí cuerpo siín nkaya nka̱jní mé yóhe̱ tí cuerpo chónta tí nkexro kui̱xi̱n nkaya nka̱jní. \v 49 Éxí senó tóyóhe̱ni tí nkexro kꞌóna nche, ntá xi̱kaha chrꞌéxi̱n tso̱yóhe̱ni tí nkexro kui̱xi̱n nkaya nka̱jní. \p \v 50 Ntá tso̱tjo̱nka̱rá nkehe, kíchó ni. Tí cuerpo kꞌóna nto la ko hueso chóntani jie xitjahya sátsji̱koni tí tjen Dios tꞌe̱to̱an chꞌán. Na mé tí nkehe tsjeje̱ xitjahya tsꞌáyéhe̱ tí nkehe tsjeje̱hya. \v 51 A̱ ntá tso̱tjo̱nka̱rá ijnko nkehe ninkexró noehya, kíxin kénhyani itsꞌenni. Kjánchó kaín ni tsꞌixitóxi̱nhin tí cuerpo chóntani. \v 52 A̱ ntá xrína̱hya titàya̱ tjejóni ntá éxí chróchrꞌáton konni la ko chrókuakitje̱nki̱ni konni xi̱kaha tió tsjixixín tsinhinni tsontáchro trompeta, la ntá kaín chojni tsíkꞌen tsoxechón, í tsꞌenhya sín, la ko kja̱xin jeheni kaín ni tsꞌixitóxi̱nhin tí cuerpo chóntani. \v 53 A̱ ntá tí cuerpo chóntani la tsjeje̱, ntá tꞌichjánxi̱n tsꞌinkáya nkehe chónhya tsjeje̱. La ko tí cuerpo chóntani la tsꞌen ntá tꞌichjánxi̱n tsꞌinkáya nkehe chónhya tsꞌen. \v 54 A̱ ntá tió tí cuerpo chóntani la tsjeje̱, na mé tꞌichjánxi̱n tsꞌinkáya tí nkehe chónhya tsjeje̱, la ko tió tí cuerpo chóntani la tsꞌen, na mé tꞌichjánxi̱n tsꞌinkáya tí nkehe chónhya tsꞌen. Ntá tí xi̱kaha na ntá tsoxiteyá éxí nixja tí xroon itén Dios ntáchro kíxin: “Tsjachahya tí kjuachꞌén la mé tsjacha tí kjuachón.”\f + \fr 15:54 \ft Isaías 25.8\f* \v 55 “Jaha kjuachꞌén, ¿kjá tí kjuachaxin kuènta kíxin chrókjuacha jaha? Jaha kjuachꞌén, ¿kjá tí kjuachaxin kuènta kíxin chrókꞌoyánni?”\f + \fr 15:55 \ft Oseas 13.14\f* \v 56 Tí jie̱ tjasinni mé kui̱xi̱n tí tsꞌenni. A̱ ntá tí ley kꞌue̱to̱an ósé a̱ntsí kꞌuíxixín jie̱. \v 57 A̱ ntá tjancheheni Dios kjuasáya kíxin ichrꞌán chꞌán Ìnchéni Jesucristo kíxin táha mé tsaáxinni. \p \v 58 A̱ ntá jahará kíchó ni, imá tjua̱hará. Chrókui̱to̱éhyará tinkachónkirá Ìnchéni. Jnkochríxín chrókjui̱chꞌehérá Ìnchéni xra̱ a̱ntsí jína kíxin ó nohará jahará kíxin tí xra̱ chꞌeheni Ìnchéni jehya chónkó tíha. \c 16 \s1 Tí ofrenda tjenájín sín tsochrꞌénhen sín tí sín tjejó chjasin Jerusalén \p \v 1 A̱ ntá tí chichaon tjénájínrá kíxin tsjínki̱tsará tí sín kíchó ni tinkáchónki Ìnchéni na mé chrókjui̱chꞌerá éxí kuétua̱nha̱n tí sín ni̱nko estado Galacia. \v 2 Jnkojnko domingo jnkojnkorá chrókuakitsjenteherá nkerí síká chichaon kjuachará tí semana kjui̱chꞌerá xra̱ kíxin tꞌichjánxi̱nhya chrókjuasánjia janhan ntá chrókjuénájínrá chichaon. \v 3 A̱ ntá tió tsjasán janhan tsétua̱nha̱n tí sín tsjéyárá kíxin sátsji̱ sín chjasin Jerusalén, na ntá tsokjian xroon tsji̱ko̱xín sín tí chichaon tsíkjénájínrá tsjikaán tí sín kíchó ni ntiha. \v 4 A̱ ntá tí chrókójína kja̱xin janhan sáchrókjui̱yá, a̱ ntá sáchrókjuíkian tí jehe sín kja̱xin. \s1 Tjenka̱yáxin chꞌín Pablo nkexrí sátsji chꞌán \p \v 5 Tí sátsjia la tꞌichjánxi̱n tsꞌatsínka janhan estado Macedonia ntá chrꞌéxi̱n tsjasán ntiha chjasin Corinto. \v 6 Áchꞌe ntahó chrókuito̱na chrókꞌuatsínkajia ncha̱kuen kin. A̱ ntá jahará chrókjuínki̱tsará tí janhan tió sátsjia ókjé chrꞌéxi̱n. \v 7 Méxra̱ tjínka̱konhya chrókꞌuatsínkoá chrótsjahárá ó. Náhí. Tjínka̱van chrókuito̱na iso ya̱on tí tjejorá ntiha tí Ìnchéni chrókjuanjon kjuachaxin. \v 8 Kjánchó tsito̱na chjasin Éfeso tsjixrakájia ya̱on Pentecostés, \v 9 kíxin ntihi a̱ntsí chonta kjuachaxin chrókjui̱tꞌa xra̱ kuènte Ìnchéni la ko jína chrókónhen tí xra̱ kjónté nchónhya chojni nínkakonna. \p \v 10 A̱ ntá tí tsjiji chꞌín Timoteo ntiha la a̱ntsí jína chrónixje̱hérá chꞌán kíxin kjuaxróxin chrókꞌuejokoará chꞌán kíxin jehe chꞌán kja̱xin chꞌehe Ìnchéni xra̱ éxí janhan. \v 11 Kaín tí jahará chróchonteherá chꞌán kjuasáya. Tjínki̱tsará chꞌán kíxin jína itsi chꞌán ntihi tsitsjehe chꞌán tí janhan kíxin tjécho̱nha̱n chrókui chꞌán la ko tí í so sín kíchó ni. \p \v 12 A̱ ntá tí kíchó ni Apolos la imá xrja̱nóa̱ha̱ chꞌán kíxin kja̱xin chrókjuijiko chꞌán tí í so kíchó ni, kjánchó tjinkakonhya chꞌán jie. Chrꞌéxi̱n tsjiji chꞌán tió tsꞌíxranka. \s1 Kjuixixín nixja chꞌín Pablo \p \v 13 Chrókjuenka̱yáxinrá la ko chrókꞌuejotsjehérá. Chróchrakonhyará la ko chrókui̱to̱éhyará tí tinkachónkirá Ìnchéni. \v 14 Kaín nkehe chrókjui̱chꞌerá la koí chrótjuèhérá kíchuárá. \p \v 15 Na ntá kíchó ni, ó nohará kíxin tí sín kjéhya chꞌín Estéfanas sa̱oxín kuinkáchónki sín tí tan tsaáxin chojni tí estado Acaya, la ko jehe sín kuákja sín xra̱ a tjinki̱tsa sín tí sín kíchó ni tinkáchónki Ìnchéni. \v 16 Tjínka̱van kíxin chrókjui̱nchexiteyéhérá tí sín tjinki̱tsa éxí tí jehe sín la ko kaín tí sín chꞌe xra̱. \v 17 Chàna kíxin ó kui chꞌín Estéfanas la ko chꞌín Fortunato la ko chꞌín Acaico, kíxin jahará kjónté tjejohyará. \v 18 A̱ ntá jehe sín kjuínchechéhe̱ sín a̱senná éxí kjuínchecháhará sín. Chróchontehérá kjuasáyé chojni xi̱kaha. \p \v 19 Tí sín tójnkotsé estado Asia xraxinkaon sín tí jahará. Kja̱xin chꞌín Aquila la ko tjan Priscila la ko tí sín tójnkotsé nto̱e sín ima xraxinkaon sín tí jahará kíxin tinkachónkirá Ìnchéni. \v 20 Kaín tí sín kíchó ni ntihi xraxinkaon sín tí jahará. Nixje̱hérá kíchuárá kaín rá tse̱hérá tja kíchuárá jnkojína. \p \v 21 Janhan Pablo xráxinka̱van tí jahará ikjian xroon chrꞌanhánrá la tjaná kji̱nxia̱n tí letra i. \p \v 22 Tí nkexro tjuèhya Ìnchéni Jesucristo la tsjasóte. A̱ ntá jeheni, la Ìnchéni xrákiá. \p \v 23 A̱ ntá kjuasáyé Ìnchéni Jesucristo mé sintayaonrá chꞌán. \v 24 Tjua̱hará kaín rá kíxin kaín ni tinkáchónkini Cristo Jesús. Amén. Ó tjen.