\id TIT - Palikúr NT -Brazil 1982 (DBL 2014) 
\h Titu 
\toc1 Titu 
\toc2 Titu 
\toc3 Titu 
\mt1 Titu 
\ip Inin kagta awahkiska gapit Uhokri giwatni amekene Pol. In awahkiska gimin amekene Titu. Ig amekene Titu wew muwwapu gihapti amekene Pol. Ayteke pisenwa ig huwithene Jesus gihiyegapu apitnenepwi kewgihri nopsadnene kewye Kiretamnaw. 
\ip Ig amekene Pol ikene gihiyakemni adahan ig gimaptentenkis kannuhekeputnepwi ku pariye taraksapye, adahan ig kaniy kibeyne hiyeg adahan giwewkistenkis Jesus gihiyegapu ayge, adahan ig kannuh gihiyegapu adahan igkis ikaw akak tuwatka huwipraki. 
\c 1  
\s1 Nah Pol Awahkis Inin Kagta Pimin 
\p  
\v 1 Nah Pol, ku pariye Uhokri gibuk, nah awahkis inin kagta pimin. Kibeyne, nah Jesus Cristo giwatni. Nah awahkiska adahan wagahkisne Uhokri gikanyanpu gikamaxwankis. Nah awahkiska adahan hiyakkisne gitkis ini hiyakemniki ku pariye inyerwatnene ku pariye keh hiyeg wew gikak Uhokri. 
\p  
\v 2 Kahadbe igkis aymuhwa gimun Uhokri adahan apanenekwa. Ig Uhokri ku pariye ka wasaympiyema ig ikakse wotwiy minikwak apit hawkri humaw adahan waymuhwanwiy ay gimun. 
\p  
\v 3 Kibeyne, kuwis ahawkanaprik danuh adahan ig kahayaksa wotwiy ini waymuhwanwiy gimun. Ig kahayaksin wotwiy abet ini ginetni gimin Jesus Cristo. Nahme, ig wamnihtenwiy Uhokri awahkisun adahan nah ekkene inakni ginetni ta gitkis madikte hiyeg. 
\p  
\v 4 Nah awahkis inin kagta pimin Titu. Pis kewa nukamkayhbe nuthu mmanawa pis inyerwa kamaxwa ta gipitit Kiyapwiye Jesus ke nahbe. Wigwiy Uhokri gikak wamnihtenwiy Cristo Jesus gabaykis pikaknek. Igkis kariswehse piyakninek. 
\s1 Kaniynaba Kibeyne Hiyeg Adahan Igkis Humaw Giwewkistenkis Jesus Gihiyegapu 
\r 1 Tim 3.1 
\p  
\v 5 Titu, nah ikiswep ayge apit ini kewgihri Kiretamnaw adahan pis wadithebdih ku pariye muweke gitkis Jesus gihiyegapu ayge. Nah ikispi ayge adahan pis kaniy gaytakkis hiyeg ayge adahan igkis humaw giwewkistenkis Jesus gihiyegapu. Numawkan pis kaniypigkis apititak mpuse paytwempu ku samah kuwis nah awna pit. 
\p  
\v 6 Kaniynaba hiyeg ku pariye ikaw Uhokriyanbetnewa kane taraksapyema. 
\p Amawka ku igkis pahapuwa gihayokis. 
\p Amawka ku gikamkayhkis hawwata kamaxwa ta gipitit Uhokri. 
\p Ka muwaka kaniy pahapwi ku pariye kakamkayne mahayakempiye. Henneme kaniynaba pahapwi ku pariye gikamkayh ihpatrune giwn. 
\p  
\v 7 Pahapwi ku pariye huwithene Jesus gihiyegapu amawka ku ig waditye ke gikipara Uhokribe mmanawa ig kannipwiye gidahan Uhokri. 
\p Amawka ku ig ahegbet timá gitaraksan ku aysaw in ekkepka git. 
\p Amawka ku ig ka dagawnatrupyema. 
\p Amawka ku ig ka urukihwatrupyema. 
\p Amawka ku ig ka kamabyanpiyema. 
\p Amawka ku ig ka miyarhaw aharit ariknawnama. 
\p  
\v 8 Amawka ku ig kagiyaknisima amapa hiyeg gipinekut. 
\p Amawka ku ig batekye keh kabayka. 
\p Amawka ku ig wew akak kibeyne hiyakemniki. 
\p Amawka ku ig ikaw waditye. 
\p Amawka ku ig wew gikak Uhokri gihiyakemni. 
\p Amawka ku ig kannuh apuriw gihiyakemni kabayhtiwa. 
\p  
\v 9 Amawka ku ig ipegminenekwa gihiyakemni amin inakni Uhokri ginetni ku kamin ig kuwis kannuhka mmanawa inakni ka waditnepyenenma. Ayge nikwe ik adahan ig ikene pahapwi gawaygyi akak inakni hiyakemniki. Hawwata akiw ik adahan ig akkamnih gitaraksankis ta gitkis nerras ku pariye siguhnepwi inakni Uhokri gihiyakemni. 
\s1 Kiretayenepwi Gihiyakemnikis Ka Maguyema 
\p  
\v 10 Mmanawa ayge Kiretamnaw kaayhsima hiyeg ku pariye kane ihpenepwima inakni gihiyakemni. Igkis he awnbetepi amin yuwit ku pariye kane ayapa hiyeg. Igkis wages hiyeg gihiyakemnikis giw Uhokri gihiyakemni ku pariye inyerwatnene. Nerras ku pariye awnenepwi ku amawka madikte Jesus gihiyegapu iha judeyenepwi gihiyakemnikis igkis pi mbayte giwkis madikte. 
\p  
\v 11 Amawka ku igkis mpithaka adahan igkis ka awna inakni henne akiw mmanawa igkis mategbetene kaayhsima hiyeg gihiyakemnikis payak gikakkis gikebyupwikis. Igkis kannuhpigkis amin ku pariye kane kiskama igkis kannuhgikis. Igkis humaw gikannuhtenkis he aharitnen gikakurakis. Kiskama igkis marenpi akak inere. 
\p  
\v 12 Pahapwi gaytakkis nerras kiretayenepwi ku pariye giwohkigakis gawnepe ta gitkis, ignewa hiyeg kiretayene henneme igpeke awna: “Kiretayenepwi igkis wasaymapyenen hiyeg. Igkis ba gimabyankis ke axtigibe. Igkis mabipwiye hiyeg. Igkis kayhapye hiyeg.” 
\p  
\v 13 Ginapnawa ku samah ig awna. Nikwe amawka pis himahtanawte ta gitkis adahan igkis kamaxwenes kabayhtiwa ta gipitit Uhokri. 
\p  
\v 14 Awnanaba gitkis adahan igkis ka ikí gitewkis arit judeyenepwi gihyakemnikis ku pariye he inetitapnen. Amawka ku igkis ka iha kumadukaki ku pariye he giwntakkisnenwa hiyeg ku pariye kuwisnene tukuhwe giw Uhokri giwn inyerwatnene. 
\p  
\v 15 Wixwiy Jesus gihiyegapu ka muwaka iha ariwn inakni gikumadukankis adahan ini umaptentenwiy ariw patahwaki mmanawa ku pahapwi kuwis barewbetye gihiyakemni, nikwe madikte arikna kibeynekwiye gidahan. Henneme ku pahapwi patehwepye gihiyakemni, ku ig kane kamaxwa gipitit Uhokri, nikwe yuma ariknawnama kibeyne gidahan. Yuma ariknawnama kibeyne gidahan mmanawa gihiyakemni patehwepye payak akak gitip. 
\p  
\v 16 Nerras kinisekeputnepwi igkis ikawnamahkis ke wotbe igkis hiyeknes Uhokri gihiyakemni. Henneme gihiyakemnikis ka akki henne. Nikwe igkis aseneweke giwtrik Uhokri. Igkis ka ihpenepwima Uhokri giwn. Igkis ka kawih adahan keh ariknawnama kabayka. 
\c 2  
\p  
\v 1 Pisme, Titu, amawka pis kannuh pihiyegapu adahan igkis wew akak hiyakemniki kibeynewatnen. 
\s1 Amawka Kiyapwiyegben Ikaw Akak Kiyatka Akak Huwipraki 
\p  
\v 2 Ikinaba gihiyakemnikis kiyapwiyegben adahan igkis apuriw gihiyakemnikis kabayhtiwa. Awnanaba gitkis adahan igkis ikaw akak kiyatka huwipraki, adahan igkis wew akak kibeyne gihiyakemnikis. Amawka ku igkis kamaxwa ta gipitit Kiyapwiye Jesus kabayhtiwa. Amawka ku igkis batek gikakkis hiyeg kaayhsima. Amawka ku igkis tipiknene kamaxwenene gipitit Uhokri abetnewa mbeyne. 
\s1 Amawka Tinogben Ikaw Akak Kiyatka Akak Huwipraki 
\r 1 Kor 14.34; 1 Tim 2.9, 3.11; 1 Ped 3.1 
\p  
\v 3 Ikinaba guhiyakemnikis kiyapunogben hawwata adahan egkis hawwata ikaw akak kiyatka huwipraki. Amawka ku egkis ka awnatrupyoma giminkis hiyeg. Amawka ku egkis ka urukihwatrupyoma. Amawka ku egkis kannuh hiyeg buttityepwi adahan ignes wew akak kibeyne hiyakemniki. 
\p  
\v 4 Amawka ku egkis kannuh tinogben buttityopwi adahan egkisme batek gikakkis gugihgikis gikakkis gukamkayhkis. 
\p  
\v 5 Adahan egkis wew akak kibeyne hiyakemniki, adahan egkis apuriw guhiyakemnikis barewbetye, adahan egkis apuriw gupinkis kabayhtiwa, adahan egkis wew kabayhtiwa gikakkis gugihgikis, egkis ihpatruno giwnkis. Ayge nikwe egkis ka mbayhasa Uhokri giwn ta gitkis hiyeg. 
\s1 Amawka Takwapye Wew Akak Kibeyne Hiyakemniki 
\r 1 Tim 4.12; 2 Tim 2.22; 1 Ped 5.5 
\p  
\v 6 Ikinaba takwapye gihiyakemnikis adahan igkis hawwata wew akak kibeyne hiyakemniki. 
\p  
\v 7 Kehnaba kabayka ayge gibetkis apanenekwa adahan igkis kannuhwa pit. Ka ba taraksa pahatnama yuwit ku pariye pis kannuhgikis nimin. Akkanaba Uhokri giwn akak madikte kiyatka. 
\p  
\v 8 Awnanaba kibeynenen yuwit apanenekwa kahadbe hiyeg ka ik adahan igkis awna pimin ku pis ka kibeynema. Ayge nikwe, upetunyapuwiy hiyapni henne, igkis marekepwenek, igkis ka hiyá igkisma pitimnak ukakwiy akiw. 
\s1 Amawka Hiyeg Kiyatha Gikiparakis 
\r Ef 6.5; Kol 3.22; 1 Tim 6.1; 1 Ped 2.18 
\p  
\v 9 Ikinaba gihiyakemnikis hiyeg ku pariye kannipwiye gidahan pahapwi adahan igkis iha giwnkis gikiparakis. Amawka ku igkis keh gibetkikis. Amawka ku igkis ka wagesrikis. 
\p  
\v 10 Amawka ku igkis ka kidis gewkanbetkis henneme igkis keh ku pariye waditnen adahan gikiparakis ipeg ta gipititkis. Ku igkis keh henne, nikwe igkis apanenekwa kiyathasa gitkis hiyeg inakni unetni gimin wamnihtenwiy Uhokri. 
\s1 Uhokri Gabay Hiyakemnihwiy 
\p  
\v 11 Mmanawa Uhokri kuwis hiyapkis gabay ta gitkis madikte hiyeg. Ini gabay innewa keh wixwiy isamtaw. 
\p  
\v 12 In gabay hiyakemnihwiy kahadbe wixwiy tukuhwepwa ariw gihiyakemnikis hiyeg ku pariye kane wewnepwima gikak Uhokri. In gabay hiyakemnihwiy kahadbe wixwiy ka ipegonaw arimkat batekka amadgaya inin akiw. In gabay in hiyakemnihwiy kahadbe wixwiy wew akak kibeyne hiyakemniki, kahadbe kuri akak inin wixwiy wew wadit wixwiy ikaw Uhokriyanbetnewa. 
\p  
\v 13 In keh wixwiy wahap akak madikte ukamaxwanwiy ini kibeyne hawkri danuh ku aysaw Uwohkigawiy wamnihtenwiy Jesus Cristo hiyapkiswa wotwiy kagikiythanisima. 
\p  
\v 14 Kibeyne, ig umahkiswe udukwenaprikwiy wownteknewa adahan ig sagamtawiy ariw madikte upathawniwiy. Mmanawa gimawkan ig keh wixwiy humaw barewpityepwi hiyeg, hiyeg gidahannenwa Uhokri, hiyeg ku pariye batekyepwi keh kabaykanen. 
\p  
\v 15 Titu, akkanaba inakni hiyakemniki. Ikí hiyeg gihiyakemnikis adahan igkis ihpa inakni yuwit. Himahnaba taraksapye akak madikte pikiythani giwntak Uhokri. Wewnaba hiyakemun adahan hiyeg ka mayhkepma. 
\c 3  
\s1 Amawka Jesus Gihiyegapu Ikaw Tuwatapye 
\r Ef 4.2; Fil 2.3; Kol 3.12 
\p  
\v 1 Kiyekis gitkis pihiyegapu adahan igkis iha giwn gupelma adahan igkis iha giwnkis madikte ukiparawiy amedgenepwi inin. Amawka ku igkis iha gikumadukankis. Amawka ku igkis ahegbetnenekwa adahan kehne madikte ku pariye kabayka. 
\p  
\v 2 Awnanaba gitkis adahan igkis ka pataha giw pahapwinama hiyeg. Amawka igkis ka humaw kakigbipyema hiyeg henneme igkis humaw huwipagapye. Amawka igkis ikaw tuwatapye gitiputkis madikte hiyeg apanenekwa. 
\s1 Uhiyakemniwiy Minikweknene Kawnata Maguyema 
\r 1 Kor 6.11; Ef 2.1; Kol 3.7 
\p  
\v 3 Mmanawa minikwak wixwiy kewa nerrasbe kireteyenepwibe. Wixwiy kawnata hiyak hawkri. Apim ini wixwiy kawnata ihpa ukiparawiy giwnkis. Wixwiy hawwata taraksapye. Apim ini wixwiy kumadukasa uhiyakemniwiy arit uhiyakemniwiy minikweknene abetki, arit batekka amadgaya inin. Ayge wixwiy wew kanaktinbet gikakkis hiyeg, wixwiy atihpene hiyeg. Wixwiy amiyhewbet pawtak. 
\s1 Uhokri Kagamnihrasima Ukakwiy 
\r Rom 5.6; Ef 2.4; 2 Tim 1.9 
\p  
\v 4 Henneme kibeyne, ig wamnihtenwiy Uhokri kuwis hiyapkis gabay wotwiy ig kuwis hiyapkis gamnihra wotwiy. 
\p  
\v 5 Ayge nikwe ig keh wixwiy isamtaw ariw utaraksanwiy adahan wixwiy danuhne git Uhokri. Kawki ukehbetanwiyma kabayka keh wixwiy isamtaw, henneme ini gamnihra innewa ku pariye keh wixwiy isamtaw. Ig keh wixwiy isamtaw akak ku samah ig Uhokri Gitip ke wotbe ig sukuhpte uhiyakemniwiy ariw nipathawni, ig keh utipwiy waypuka akiw, ig ikí wotwiy nukune uhiyakemniwiy. 
\p  
\v 6 Kibeyne, ig Uhokri kawihkis Gitip ta upititwiy kaayhsima gipitimpi wamnihtenwiy Jesus Cristo. 
\p  
\v 7 Wixwiy ka kiseweknama adahan ig amnihwiy, henneme he wamnihkawiynen ig amnihwiy ig keh wixwiy kewa kibeynepwibe giwtrik Uhokri. Ayge nikwe ig keh wixwiy ik adahan wixwiy darihpiye ini kabayka dehetniki ku pariye wohpanwiy. 
\p  
\v 8 Titu, inakni inetit ka waditnepyenenma. Numawkan pis akki inakni inetit akak madikte pawaygyi kahadbe ku pariye hiyeg kamaxwenepwi ta gipitit Uhokri igkis battukaw keh kabayka apanenekwa. Inakni kinetihwaki in kibeynewa in wagahkis hiyeg gihiyakemnikis. 
\s1 Tukuhwepnaba Ariw Kinetihwaki Ku Pariye Waditnepyenen 
\r 1 Tim 1.3; 2 Tim 2.14 
\p  
\v 9 Kinetihwanaba amin inakni Uhokri ginetni henneme tukuhwepnaba ariw kinetihwaki ku pariye he mahayakemnikinen. Ka ba piledukaw amin amekenegben giwnkis, iné gimin amekene Moís gikumadukan. Akebyi inakni yuwit he waditnepyenen. In ka wagahkis hiyeg gihiyakemnikis. 
\p  
\v 10 Ku pahapwi danuh atere ig mategbetene hiyeg gihiyakemnikis, ikinaba gihiyakemni pimaput. Ayteke ku ig ka iha inakni piwn, amawka pis miniw giw. 
\p  
\v 11 Mmanawa ayge pis hiyakni ku ig kuwis tukuhwepwe ariw hiyakemniki ku pariye inyerwatnene, ig taraksepye. Ini gikehni akki ku ig ka wadityema. 
\s1 Uyá Danuhpa Nuthu 
\p  
\v 12 Titu, nah awahkiste pahapwi pimin adahan piwenyan ayge. Nah kote hiyakte ku pariye nah awahkis atere ba kiyapwiye Ártemas ba kawk ba kiyapwiye Tíkiku. Henneme ku aysaw pahapwi danuh atere, pisme iwawhaw danuh nuthu atere apitit paytwempu Nikópolis. Mmanawa nupewkan nah mpiyasa kamukri ayge. 
\s1 Amawka Wixwiy Ayapa Hiyeg Kamawkanyepwi 
\r Át 20.35; Gál 6.10; Eb 13.3, 16; Tiyagu 1.27 
\p  
\v 13 Kehnaba madikte ku pariye pis hiyá asamanak adahan gayapetnikis nerras inetitkekne kiyapwiye Zénas gikak kiyapwiye Apolu kahadbe igkis tipikwiye akak madikte kabayka. Kabayhanigkisba akak madikte ku pariye gimawkankis. 
\p  
\v 14 Amawka uhiyegapu kannuh keh kibeyne kabayka apanenekwa adahan gayapetnikis hiyeg ku pariye kamawkanyepwi. Amawka ku igkis ka msakwa waditnepyenenma. 
\s1 Usuh Awahkis Kabayka Pimin 
\p  
\v 15 Madikte hiyeg ku pariye ay nukakhu igkis awahkis kabayka pimin. Usuh awahkis kabayka giminkis madikte kamaxwenepwi ayge ku pariye batekye ukakhu. Wani igkis kabay ndahan. Uhokri gabay yikaknek madikte.