\id EST ‘PT EST 02ed’ \ide UTF-8 \h Esther-ku \toc2 Esther-ku \toc1 Tjukurpa Esther-nyatjara (Esther) \mt1 Tjukurpa Esther-nyatjara \mt2 Esther \imt1 Nyangatja Ngaṉmanytju Nyakula Wangkanytjaku \ip Nyangatja Godaku tjukurpa kungkawaṟa Jew ini Esther-nyatjara. Palu paluṟu Israelta wiyangka manta kutjupangka nyinangi ini Papilaniyala, panya iritiya ngura nyara palunya nguraṟa tjuṯa warmaḻa pitjangu manta Israeltakutu munuya Jew panya tjuṯa mulapa pungkula iluntanu, munuya tjara kutjupa Esther-ku tjamupiti kuḻu witiṟa maḻakungku katingu tjanampa ngurakutu parari mulapa. Ka ngula Esther-nya ngura nyara palula iṯi ngaringu ngura malikitjangka tawunu ini Tjuutjala, palu paluṟu tjitji kuḻunypa tjiṯularingu, ka palumpa kuṯangku wati ini Mutukailu palunya aṯunytju kanyiṟa puḻkaṉu palumpa ngurangka. \ip Ka paluṟu puḻkaringkunyangka Puutjuku mayatja puḻkangku palunya ngurkantaṟa aḻṯingu munu palunya tjunu palula itingka mayatjaṯu nyinanytjaku. Ka ngula wati kurangku wituwituṉu mayatja panya puḻka Jew tjuṯa iluntankunytjaku Esther-ku panya walytja tjuṯa. Ka Esther-lu rapangku mayatja panya palula anga-wangkangi palumpa walytja tjuṯa wankaṟunkunytjaku, ka mulapaṯu tjananya wantingu kaya wankaringu. \ip Tjukurpa nyanga palulanguṟula kulini mulapa Godalu palumpa walytja tjuṯa aṯunymaṟa kanyilpai. \iex [Tjukurpa nyanga paluṟu mutumutuntja ngaṟanyi, uwankara wiya. Palu ngulaya tjukurpa winki palyalku.] \iot Tjukurpa nyanganpa ngarinyi: \io1 1:1—2:23 Puutjuku mayatja puḻkangku mai puḻka palyantja \io1 3:1—5:14 Wati kurangku aṉangu Jew uwankara pungkula wiyantjikitja mukuringkunytja \io1 6:1—8:15 Esther-lu mayatja panya puḻkangka anga-wangkara palumpa walytja tjuṯa wankaṟunu \io1 8:16—10:3 Mayatja puḻkangku Esther-ku pukuḻarira mai puḻka palyantja \ie \c 1 \p \v 1-22 \it Iriti wati ini Tjuukitjinya mayatja puḻka mulapa nyinangi ngura tjuṯa mularku. Munu paluṟu tawunu ini Tjuutjala nyinara ngura palunya tjananya kanyiningi. Munu tjiṉṯu kutjupa paluṟu aṉangu winki aḻṯingu palumpa ngurakutu mai puḻka pitjala ngalkuntjaku tjiṉṯu tjuṯa. Kaya aṉangu tjuṯa mulapa pitjangu munuya puḻka ngalkula tjikiningi. Ka mayatja paluṟu palumpa kuri wangkangu mantara wiṟungka tjarpara palula tjungu pitjala ngaṟanytjaku aṉangu tjuṯangku nyakunytjaku. Palu paluṟu pitjanytja wiyangku wantingi. Ka mayatja panya paluṟu palumpa kuriku puḻkaṟa mirpaṉaringu munu palunya painu munu kutjupa aḻṯinytjikitjangku nguriningi.\it* \c 2 \p \v 1-7 \it Munu paluṟu wati waṟka tjuṯa wituṉu kungkawaṟa tjuṯa uṯuḻuṟa palulakutu katinytjaku tjanalanguṟu kungkawaṟa kutju palumpa ngurkantankunytjikitjangku.\it* \p \it Ka Esther-nya kungkawaṟa nyara palula tjanala tjungu pitjangu. Ka Esther-ku kuṯangku wati ini Mutukailu palula ngaṉmanytju wangkangu, “Kulila, nyuntu panyan Jew mununku palula tjanala utintja wiyangku wantima.” Ka paluṟu mulapa kutitjuṟa wantingi utintja wiyangku. \it*\fig |src="co01253b.TIF" size="col" loc="p" ref="2:8-23"\fig* \p \v 8-23 \it Ka mayatjaku panya waṟkaripai tjuṯangku kungkawaṟa palunya tjananya rawangku kanyiningi waḻi kutjupangka mayatjaku ngurangka itingka, munu tjiṉṯu kutjupa tjiṉṯu kutjupa tjananya rawangku miṟi wiṟuningi. Ka yiya kutju wiyaringkunyangka wati panya mayatjangku wangkangu palulakutu katinytjaku kungkawaṟa panya tjuṯa yunpa nyakula kungkawaṟa kutju palumpa ngurkantankunytjikitjangku. Munu wati paluṟu tjananya uwankara kutju kutju nyangangi munu Esther-nya nyakula ngurkantanu, panya paluṟu wiṟu mulapa ngaṟanyangka.\it* \c 3 \p \v 1-15 \it Ka mayatja panya puḻkaku maḻpa nyinangi ini Aimannga. Ka mayatja paluṟu wati palunya mayatja tjunu palula itingka nyinanytjaku. Ka wati paluṟu mayatja puḻkaku nguranguṟu ma-pakannyangka aṉangu tjuṯangku palunya pupakatira waḻkulpai. Palu wati panya Mutukailu wantingi palunya waḻkuntja wiyangku panya paluṟu wati Jew munu kuliningi alatji, “Ngayulu Godanya kutju waḻkulpai.” Munu paluṟu pupakatinytja wiya ngaṟangi. Ka kutjupangku nyakula tjakultjunu wati panya Aimanta, “Wati nyara paluṟu Jew nyinara nyuntunya pupakatira waḻkuntja wiyangku wantipai.” Ka Aimantu nyangatja kuliṟa Mutukaiku puḻkaṟa mirpaṉaringu munu paluṟu kuliningi, “Utila Mutukainya pungkula iluntanama palumpa walytja tjuṯa kuḻu aṉangu panya Jew uwankara ngura winkingka manta nyanga Papilaniyalawanu nyinanyangka muṉkara kuḻu.”\it* \p \it Munu paluṟu ankula mayatja panya puḻkangka wangkangu, “Kulila, aṉangu Jew winkiya nyangatja nyinanyi tawunu nyanga uwankarangka munuya wangaṉarangku kulintja wiya nyuntula. Wanyu tjakulpa tjuṯa iyala tawunu tjuṯakutu kaya nyuntumpa tjaultji tjuṯangka wangka Jew uwankara iluntankunytjaku.” \it*\fig |src="co01270b.TIF" size="col" loc="p" ref="3:1-15"\fig* \p \it Ka mayatjangku kuliṟa wangkangu palula, “Uwa, palya nyangatja nyuntu nyanga wangkanytja. Ka tjukurpa palunya nyiringka walkatjura munu aṉangu tjuṯakutu iyala.”\it* \p \it Ka Aimantu wati walkatjara tjuṯangka wangkangu nyiri tjuṯangka tjukurpa walkatjunkunytjaku wangka kutjupangka kutjupangka alatji, \it* \mi \it “Jew uwankaraya tjiṉṯu kutjungka iluntanama wati, minyma, tjitji kuḻu, kutju wanka kanyintja wiyangku. Munuya tjana kanyintja uwankara mantjinma kutjupa kutjupa wiṟu tjuṯa.”\it* \m \it Munu paluṟu tjiṉṯu kuḻu walkatjunkunytjaku wangkangu panya tjaultji tjuṯangku tjananya iluntankunytjaku. Munuya walkatjuṟa wiyaringkula mayatja panya puḻkaku ini tjaṟu walkatjunu munuya mayatjaku ringi kiṯi puṟunytja tjaḻatjuṟa nyiringka walka tjampamilaṉu aṉangu tjuṯangku nyakula mulamularingkunytjaku. Munuya wati tjakulpa tjuṯa ungu ngura uwankarakutu katira aṉangu tjuṯangka nintintjaku. Ka tjakulpa kutjungku ngura pala Tjuutjala tjukurpa panya palunya nyakula wangkangu aṉangu tjuṯangku kulintjaku.\it* \c 4 \p \v 1-17 \it Ka Mutukailu lita panya mayatjangku walkatjunkunytja kuliṟa puḻkaṟa tjituṟu-tjituṟuringu munu mantara paluṟunku kaṯantaṟa araṉu mununku tjuṉpangka puntu winki nyiṯiṟa mantara walyku-walykungka tjarpara iwarangka para-ngaṟala puḻkaṟa ulangi, panya tjakaya tjituṟu-tjituṟu ngaṟala alatjinkupai.\it* \p \it Ka kungkawaṟa Esther-ku waṟkaripaingku nyangu wati palunya para-ngaṟala ulanyangka munu ankula Esther-la tjakultjunu. Ka paluṟu kuliṟa urulyaraṟa puḻkaṟa nguḻuringu munu kungkawaṟa kutju mantara ungu katira Mutukainya ungkunytjaku. Palu wati paluṟu ungkunyangka mantjintja wiyangku wantingi.\it* \p \it Ka Esther-lu piṟuku wati waṟka wituṉu Mutukaila tjapiṟa kulintjaku nyaaku paluṟu alatjirinyi. Ka paluṟu ankula tjapinu.\it* \p \it Ka Mutukailu tjakultjunu tjukurpa uwankara munu lita panyatja kuḻu ungu Esther-nya ungkunytjaku panya mayatjangku palyanmankula ungkul'iyantjanya, munu wati panya waṟka wituṉu, “Ankula Esther-la wangka, ka paluṟu ankula mayatja panya puḻkangka anga-wangkara puḻkaṟa ngatjila nganampa ngaḻṯuringkunytjaku Jew panya tjuṯaku.” \it*\fig |alt="place alongside paragraph 4" src="co01275b.TIF" size="col" loc="p" ref="4:1-17"\fig* \p \it Ka wati panya waṟka paluṟu anu maḻaku piṟuku Esther-lakutu munu wangkangu palula uwankara panya Mutukailu wangkanytja munu nintinu nyiri panya mayatjangku walkatjunkunytja. Ka Esther-lu nyiringuṟu nyakula wiyaringkula wangkangu, “Ankula alatji wangka Mutukaila, ‘Ngayulu mayatjakutu puṯu ananyi, panya paluṟu aḻṯinyangka kutju aṉangu kutjupa tjarpapai palunya nyakunytjikitja. Palu paluṟu aḻṯinytja wiyangka puṯu tjarpanyi walytjangku kuliṟa. Nyangatja palumpa aṟa. Tjinguṟu ngayulu aḻṯinytja wiyangka watarku tjarparampa ka ngayunya iluntankuku. Panya paluṟu kutjungku kutjupa-aṟa palumpa tjukara puṟunypa gold-nguṟu palyantjitja witiṟa katulpai, ka nyara paluṟu nintilpai aṉangungku nyakula ngurkantankunytjaku munu tjarpanytjaku. Kulila, ngayulu panya palunya nyakunytja wiya alatjiṯu nyinangi piṟa kutju, panya paluṟuṉi aḻṯinytja wiyaṯu. Kaṉa puṯu ananyi palulakutu.’ Alatji Mutukaila ankula wangka.”\it* \p \it Ka ankula wangkanyangka Mutukailu kuliṟa piṟuku wangkara wati panya waṟka iyaṉu Esther-lakutu alatji wangkanytjaku, “Kulila! Nyuntu tjinguṟu kulini mayatjaku ngurangka pala nyinara wanka nyinanytjikitjangku-palku, palu wiya. Nyuntu panya Jew, kantaya nyuntunya kuḻu iluntankuku nyuntu nganampa anga-wangkawiyangku wantinyangkampa. Palya kutjupangkuntilanya ngula ngalkilku, palu nyuntu nganaṉa kuwari iluku ngalimpa walytjapiti uwankara. Palu kulila, Godalunta nyuntunya tjunu kuwari nyanga mayatja nyinara nganampa anga-wangkanytjaku alatjiṯu.”\it* \p \it Ka Esther-lu nyangatja kuliṟa wati panya waṟkaripai piṟuku iyaṉu Mutukailakutu nyanga alatji wangkanytjaku, “Aṉangu Jew tjuṯa ngura nyanga Tjuutjala nyinanyangka aḻṯira uṯuḻura munu tjananya wangka mai ngalkuwiya nyinanytjaku tjiṉṯu maṉkurpa tjana kuliṟa ngayuku Godala tjapintjikitjangku. Ka ngayulu kuḻu palu puṟunypaṯu mai wiya nyinara Godala puḻkaṟa tjapilku. Munuṉa palulanguṟu mayatja panya puḻkakutu ankuku. Kaṉi tjinguṟu nyakuku, munta tjinguṟuṉi iluntankuku.”\it* \p \it Ka Mutukailu mulapaṯu palyaṉu uwankara Esther-lu wangkanytja. \it* \c 5 \p \v 1-8 \it Munu palulanguṟu Esther-nya tiṟitja wiṟu mulata tjarpangu, munu ankula mayatjaku ruumangka itingka uti ngaṟangi tuwa aḻangka paluṟu nyakula aḻṯinytjaku. Ka wati panya mayatjangku palunya nyakula pukuḻaringu munu puṉu panya tjukara puṟunypa gold-nguṟu palyantjitja katuṉu paluṟu tjarpanytjaku. Ka Esther-lu nyakula ngalya-tjarpangu munu puṉu panya tjukara puṟunypa paluṟu katuṟa kanyintjanya ankala pampuṉu. \it*\fig |src="co01282b.TIF" size="col" loc="p" ref="5:1-8"\fig* \p \it Ka mayatjangku panya palula tjapinu, “Nyaaringun? Nyaakun mukuringanyi? Nyuntu mukuringkunyangkaṉa nyuntunya tjaraṟa puḻka mulapa ungkuku ngayulu kanyintjatjanungku.”\it* \p \it Ka Esther-lu wangkangu, “Wanyu nyuntu pitjaku kuwari panya ngayulu mai puḻka palyaṟa wantingu nyuntu nganaṉa ngalkuntjikitjangku. Ka wati panya Aimannga kuḻu ngalya-katima nyuntula tjungu.”\it* \p \it Ka nyanga palunya kuliṟa Mayatja panya pukuḻaringu munu wati palumpa waṟkangka wangkangu, “Ankula Aimannga warpungkula aḻṯi, kali paluṟu ngali ara Esther-ku ngurakutu mai ngalkuntjikitja.”\it* \p \it Ka mulapaṯu ankula aḻṯingu wati palunya. Ka pula tjunguringkula anu Esther-ku ngurakutu munu pula mai wiṟu ngalkuningi palula tjunguringkula. Ka Mayatja panya puḻkangku Esther-la tjapinu, “Nyaakun mukuringanyi? Nyuntu mukuringkunyangkampa ngayulu nyuntunya tjaraṟa puḻka mulapa ungkuku ngayulu kanyintjatjanungku.”\it* \p \it Ka Esther-lu wangkangu, “Ngayulu mukuringanyi nyuntu ngayuku pukuḻarinytjaku. Palu wanyu piṟuku pitja mungawinki mai kutjupaku Aimannga nyupaliṯu. Kaṉanta nyara palulalta tjakultjunkuku ngayulu mukuringkunytja.”\it* \p \v 9-14 \it Ka pula mai ngalkula wiyaringkula anu ngurakutu. Ka Aimantu nguṟurpa nyangu wati panya Mutukainya nyinanyangka kaitangka itingka. Ka wati paluṟu Aimannga pitjanyangka nyakula pakaṟa pupakatira waḻkuntja wiyangku wantira alatjiṯu nyinangi. Ka paluṟu puḻkaṟa mirpaṉaringu Mutukaiku, palu wangkanytja wiyaṯu kaṯakutjara anu. Munu ngurangka wirkaṟa aḻṯingu palumpa maḻpa tjuṯa munu minyma kuri kuḻu munu kaṉany-kaṉanytju alatjiṯu tjanala tjakultjunangi panya mayatja puḻkangku palunya mayatja nampa 2 nyinanytjaku tjunkunytja. Munu wangkangi, “Panya kuwari mayatjaku kuringku mai palyaṟa ngayunya kutju aḻṯingu mayatjangka tjungu ankunytjaku. Kali tjiṉṯungka piṟuku ananyi maiku. Palu aṉangu kutjungkuṉi tjituṟu-tjituṟu palyaṉu. Kaṉa palumpa puḻkaṟa mirpaṉarinyi wati panya Jew ini Mutukaiku.”\it* \p \it Kaya palula wangkangu, “Uti nyuntu wati waṟka tjuṯa aḻṯima, kaya pitjala puṉu waṟa palyala ruupatjara aṉangu ruupangka liri karpiṟa katunguṟu waṟaly-waṟalytjunkunytjaku. Munun mungawinki nyuntu mayatjangkalta wangka Mutukainya liringuṟu waṟaly-waṟalytjunkunytjaku. Munun pukuḻariralta ananyi maiku mayatjangka tjungu.”\it* \p \it Ka Aimantu unngu kulinu, “Munta-uwa, nyangatja wiṟu nguwanpa.” Munu wangkangu wati waṟkaripai tjuṯa, “Kuwariya puṉu waṟa palyala aṉangu liri karpiṟa katunguṟu waṟaly-waṟalytjunkunytjaku.”\it* \c 6 \p \v 1-14 \it Ka munga nyara palula wati panya mayatja puḻkanya puṯu nguwanpa kunkunaringi. Munu paluṟu aḻṯingu wati waṟkaripai kutju munu palula wangkangu, “Nyuntu panya nyiringka walkatjunkupai nganaṉa kutjupa kutjupa tjuṯa wangkanyangka munu palyannyangka kuḻu. Wanyu nyiri panya palunya mantjila munu nyakula wangka kaṉa kulila nyaaringangiya ngura nyangangka.”\it* \p \it Ka paluṟu nyiri panya palunya mantjinu munu nyakula wangkangi tjukurpa tjuṯa munu tjukurpa nyangangka wirkaṟa wangkangu alatji, \it*\fig |src="co01281b.TIF" size="col" loc="p" ref="6:1-14"\fig* \mi \it “Wati kutjarangku pula mayatja panya puḻka iluntankunytjikitjangku kuliningi. Ka wati ini Mutukailu nyanga palunya kuliṟa ankula palula wangkara nguḻutjunu.”\it* \m \it Alatji wati panya waṟkangku mayatja puḻkangka wangkara utinu.\it* \p \it Ka mayatjangku wangkangu, “Munta-uwa panya wati nyanga paluṟuṉi wankakutuṉu. Kaṉa nyaa palunya ngapartji ungu paluṟu ngayunya wankakutunnyangka?”\it* \p \it Ka wati panya waṟkaripaingku wangkangu, “Wiya, nyuntu Mutukainya kutjupa kutjupa ngapartji ungkunytja wiyaṯu.”\it* \p \it Ka pula nyinara wangkanyangka Aimannga ngalya-tjarpangu mayatjaku waḻingka munu paṯaṟa ngaṟangi, panya paluṟu pitjangu mayatjangka tjapintjikitja mungawinki Mutukainya waṟaly-waṟalytjunkunytjikitjangku. Ka wati waṟkaripaingku nyangu Aimannga munu wangkangu mayatjangka, “Aimannga nyangatja nyuntumpa paṯaṟa ngaṟanyi.”\it* \p \it Ka wangkangu, “Palya, pitjanytjaku wangka.”\it* \p \it Munu palulanguṟu Aimannga pitjanyangka mayatjangku palula tjapinu, “Wati kutjuṉa pukuḻmankunytjikitja mukuringanyi munuṉa nyaalku?”\it* \p \it Ka Aimantu unngu alatji kuliningi, “Munta, Mayatjalu tjinguṟu ngayunya kulini pukuḻmankunytjikitjangku.” Munu wangkangu, “Uti nyuntu palunya tjarpatjunama nyuntumpa mantara wiṟungka munu nyuntumpa panya nyanytjungka tatitjura. Ka wati nyuntumpa waṟkaripaingku uti puṟala witiṟa katima iwara tjuṯangka aṉangu tjuṯangku nyakunytjaku, munu uti paluṟu aṉangu tjuṯangka para-wangkama nyanga alatji, ‘Mayatja panya puḻkanya wati nyanga palumpa puḻkaṟa pukuḻarinyi munu paluṟu mukuringanyi nyura kuḻu palumpa pukuḻarira palunya mirawaṉinytjaku.’”\it* \p \it Ka mayatjangku kuliṟa Aimannga wituṉu, “Warpungkula ngayuku mantara wiṟu kati munu Mutukainya tjarpatjura munu nyanytjungka tatitjura iwara tjuṯangka kati munu aṉangu tjuṯangka tjakultjunama panya nyuntu wangkanytjanya alatjiṯu.”\it* \p \it Ka Aimantu wangaṉarangku kulinu mayatjangku wangkanyangka palu unngu paluṟu puḻkaṟa kuṉṯaringu. Munu wiyaringkula paluṟu mapalku anu ngurakutu kata mantarangka tjutuṟa panya paluṟu kuṉṯaringu. Munu ankula waṟkaripai tjuṯangka palumpa kuringka kuḻu tjakultjunangi. Ka nyinara wangkanyangka mayatjaku wati waṟkaripai kutju wirkanu munu wangkangu, “Wala puḻka kunyu pitja maikutu, panya Esther-lu palyantja riti ngarinyi.”\it* \c 7 \p \v 1-10 \it Ka Aimannga kuliṟa anu munu mayatja panya puḻkangka tjunguringkula pula wirkanu Esther-ku ngurangka munu pula tjarpara mai ngalkuningi palula tjunguringkula. Palu mayatjangku panya piṟuku tjapinu Esther-la, “Nyaakun mukuringanyi? Tjinguṟu nyuntu mukuringkunyangkaṉanta tjaraṟa puḻka mulapa ungkuku ngayulu kanyintjatjanungku.”\it* \p \it Ka Esther-lu wangkangu, “Wiṟungkuṉi wanyu wankaṟura wanka nyinanytjaku, ngayuku walytja tjuṯa kuḻu. Panya ngayulu nyiringka nyangu ngayuku walytja tjuṯa iluntankunytjikitjangku wangkanytja. Palu wanyulanya wiṟungku aṯunymaṟa wanka kanyinma.”\it* \p \it Ka mayatjangku panya tjapinu, “Nganalu wanyu walkatjuṟa iyaṉu nyuntumpa walytja tjuṯa iluntankunytjaku?”\it* \p \it Ka Esther-lu wangkangu, “Wati nyangangku. Nyanga paluṟu wati kura nganampa mirpaṉtju.” \it*\fig |src="co01286b.TIF" size="col" loc="p" ref="7:1-10"\fig* \p \it Ka Aimannga kuliṟa puḻkaṟa nguḻuringu. Ka wati panya mayatja puḻka palumpa puḻkaṟa mirpaṉaringu. Ka mayatjaku wati waṟkaripaingku wangkangu, “Nyaratja nyawa, puṉu nyara waṟa palyantja ngaṟanyi Aimanku waḻingka itingka. Nyara palulaya kunyu kuwari Mutukainya liri karpiṟa katunguṟu waṟaly-waṟalytjunanyi.”\it* \p \it Ka mayatjangku wangkangu palumpa waṟkaripai tjuṯangka, “Wiya, wati nyanga palunya alatjiṯuya utitjura nyara palula.” Kaya mulapaṯu wati panya Aimannga katira liri karpiṟa katunguṟu waṟaly-waṟalytjunu, ka ilungu.\it* \c 8 \p \v 1-17 \it Ka Esther-lu mayatja panya puḻkangka tjakultjunu wati panya Mutukainya kuṯa palumpa nyinanyangka. Ka mayatja paluṟu Mutukainya aḻṯingu palulakutu pitjanytjaku, munu pitjanyangka paluṟu ringi palumpa manyirkanguṟu araltjaṟa Mutukainya ungu palumpa pukuḻarira. Ka Esther-lu mayatjangka puḻkaṟa ngatjiningi tjukurpa panya Aimantu walkatjuṟa iyantja wiyanmankunytjaku panya paluṟu ngaṉmanytju ngura tjuṯakutu iyaṉu. Munu wangkangu, “Wanyu tjukurpa kutjupa walkatjura munu Aimanku tjukurpa wiyala. Ngayulu mukuringkunytja wiya ngayuku walytja tjuṯa ilunytjaku.” \it*\fig |alt="Place alongside first two paragraphs" src="co01288b.TIF" size="col" loc="p" ref="8:1-17"\fig* \p \it Ka mayatjangku kuliṟa wangkangu, “Palya nyupali tjukurpa kutjupa walkatjura, munu walkatjuṟa wiyaringkula tjaṟu ngayuku ini walkatjura. Munu ringi ngayuku kiṯi puṟunytja tjaḻatjuṟa nyiringka walka tjampamilala, munu pula Jew tjuṯakutu iyala tjana nyakunytjaku. Kaya ngayuku ini walka nyakula kulilku, ‘Munta-uwa, nyangatja tjukurpa mulapa mayatjangku panya iyantja, kala puṯu wantinyi.’”\it* \p \it Ka palulanguṟu Mutukailu mayatjaku panya waṟkaripai tjuṯa wangkangu tjukurpa nyiringka walkatjunkunytjaku wangka kutjupa wangka kutjupa. Kaya mulapaṯu kuliṟa mayatjaku tjukurpa walkatjunu aṉangu uwankaraku Jew tjuṯaku kuḻu alatji,\it* \pi1 \it Panya Aimantu tjukurpa ngaṉmanytju walkatjuṟa iyaṉu aṉangu tjuṯakutu ngayuku initjara tjana kuliṟa tjiṉṯu kutjungka Jew tjuṯa pungkula wiyantjaku. Palu kuwariṉa Jew tjuṯangka wangkanyi alatji, “Tjiṉṯu nyara palula kutjupa tjuṯa nyuranya pungkunytjikitja pitjanyangka nyura uti tjananya wantinytja wiyangku puḻkaṟa pungama. Uti nyura tjunguringkula paṯanma kuḻaṯa winki munuya pitjanyangka nyakula tjananya uwankara pungkula alatjiṯu wiyanma munuya tjana kanyintja uwankara mantjiṟa katima.” Alatjiṉa nyuranya mulamulangku wangkanyi nyura wankaringkunytjaku.\it* \m \it Alatjiya walkatjara tjuṯangku mayatjaku tjukurpa walkatjunu Mutukailu tjakultjunkunyangka. Munuya walkatjuṟa wiyaringkula mayatjaku ini tjaṟu walkatjunu munu palumpa walka kuḻu tjampamilaṉu palumpa ringingka. Munuya palulanguṟu mayatjaku waṟkaripai kutjupa tjuṯa nyiri palunya tjananya ungkul'iyaṉu, kaya nyanytjungka tatiṟa warpungkula katingu tawunu winkikutu.\it* \c 9 \p \v 1-32 \it Ka tjiṉṯu panyatja wirkanu panya Aimantu Jew tjuṯa pungkunytjaku wangkanytjitja. Palu Jew tjuṯa tjunguringu tjanampa mirpaṉtju tjuṯa pikangku pungkunytjikitja munuya pungkula uwankara wiyaṉu Jew tjuṯangku. Panya mirpaṉtju tjuṯa kuṉpu wiya nguwanpa munuya nguḻuringangi tjanampa, panya mayatjaku waṟkaripai tjuṯangku tjananya angatjunkunytja wiyangku wantir'iyaṉu, ka tjana tjuṯa mulapa pungu panya aṉangu nguratja tjuṯa.\it* \p \it Ka palula maḻangka Jew panya tjuṯa puḻkaṟa pukuḻaringu munuya ngura winkingka mai puḻka palyaṟa tjunguringkula ngalkuningi. Munuyanku kutjupa kutjupa tjuṯa mantjiṟa kutjungku kutjungku ngapartji-ngapartjingku ungangi pukuḻarira.\it* \p \it Munuya palulanguṟu yiya kutjupa yiya kutjupa tjiṉṯu panya paluṟu wirkankunyangka mai puḻka palyaṟa ngalkupai aṟa panya palunya kulintjikitjangku.\it* \c 10 \p \v 1-3 \it Ka mayatja panya puḻkangku Mutukainya mayatja tjunu palula itingka mayatja nyinanytjaku. Kaya Jew tjuṯangku pukuḻarira Mutukainya wangaṉarangku kulilpai, panya Esther-lu pula kuṯaṟarangku tjananya mayatjangka anga-wangkara wankakutuṉu.\it*