\id COL ‘PT COL 02ed’ Pitjantjatjara Colossians 20-FEB-03 (Paul & Ann Eckert (SIL/FRM), c/o PO Box 2129 Alice Springs, NT 0871. Ph: +61-8-82924808 Fax: 08-89524894. E-mail: paul.eckert@biblesociety.org.au \ide UTF-8 \h Kalatjiku \toc2 Kalatjiku \toc1 Lita Paulalu Walkatjuṟa Iyantja Ngura Kalatjilakutu (Colossians) \mt1 Lita Paulalu Walkatjuṟa Iyantja Ngura Kalatjilakutu \mt2 Colossians \imt1 Nyangatja Ngaṉmanytju Nyakula Wangkanytjaku \ip Nyangatja Godaku tjukurpa Paulalu walkatjunkunytja tjaila unngunguṟu aṉangu Jesuku walytja tjuṯaku tawunu ini Kalatjila nyinanytja tjuṯaku. Panya Kalatjinya ngura tjukutjuku manta ini Aitjala nguṟurpa ngaṟangi ngura panya Ipitjala kakaraṟa. Ka Paulanya ngurpa Kalatjiku, panya paluṟu ankunytja wiyaṯu ngaṉmanypa. Paluṟu Ipitjalakutu kutju anu Jesuku tjukurpa wangkanytjikitja. Ka tjinguṟu kutjupa tjukurpa kulintjatjanu ngura nyara palulanguṟu anu Kalatjilakutu munu Jesuku tjukurpa aṉangu tjuṯangka tjakultjunangi tjana kuḻu kuliṟa Jesuku walytjaringkunytjaku. Ka Paulalu kulinu Kalatjila nyinanytja tjuṯa Jesuku walytjaringkunytja, munu paluṟu tjanampa rawangku Godala tjapiningi. Ka ngula Paulaku maḻpangku ini Papaṟatjalu palula tjakultjunu tjukurpa tjuṯa Kalatjilanguṟu, tjukurpa kutjupa tjuṯa palya, ka kutjupa tjuṯa palya wiya. Ka paluṟu kuliṟa lita nyangatja walkatjunu tjanampa pukuḻarira tjananya wangkara kuṉpuntjikitjangku. Munu paluṟu ungkul'iyaṉu wati ini Titjikatjanya katira tjananya ungkunytjaku. \ip Panya ngura nyara Kalatjila kunyu aṉangu ngunti wangkapai maṉkurpa nyinangi Jesuku walytja tjuṯangka tjungu. Munuya kunyu paluṟu tjana wangkangi nyanga alatji, “Nyura Godala mulapa tjunguringkunytjikitja mukuringkulampa uti nyura tjukurpa miḻmiḻpa tjuṯa puḻkaṟa kulinma munu mulamulangku waṉanma. Munu nyura uti tjukurpa irititja tjuṯa kuḻu wangaṉarangku kuliṟa palyanma wantinytja wiyangku.” Alatjiya kunyu ngunti wangkara wituwituningi Jesuku walytja tjuṯa. \ip Ka Paulalu nyangatja kulinu Papaṟatjalu tjakultjunkunyangka munu lita nyangatja walkatjuṟa iyaṉu Jesuku walytja tjuṯa nguḻutjunkunytjikitjangku, tjana ngunti wangkapai tjuṯangka kulilwiyangku wantinytjaku Godalanguṟu paṯuringkunytjaku-tawara. Munu paluṟu tjananya wangkangi Jesunya kutju kulintjaku panya paluṟu kutjungku aṉangu tjuṯa wankaṟunkupai Godala tjunguringkunytjaku. Uwa, Paulalu wangkangi tjanala Godanya tjukaṟurungku kulintjaku palumpa katja Jesunya kuḻu. Munu paluṟu tjananya wituwituningi tjukaṟuru palyanyku nyinanytjaku Godaku walytja mulapa. \iot Tjukurpa nyanganpa ngarinyi: \io1 1:1-2 Paulalu ngaṉmanytju wangkanytja \io1 1:3-14 Paulalu tjanampa Godala tjapintja \io1 1:15—2:5 Christanya tjukaṟurungku kulintjaku \io1 2:6-23 Paulalu tjananya nguḻutjunkunytja ngunti wangkapai tjuṯangka-tawara \io1 3:1—4:6 Yaaltji-yaaltji Godalawanu tjukaṟuru wiṟuṟa nyinanytjaku \io1 4:7-18 Paulalu tjukurpa maḻatja wangkanytja munu maḻpa tjuṯaku tjukurpa iyantja \ie \c 1 \s1 Paulalu Ngaṉmanytju Wangkanytja \p \v 1-2 Uwa, Jesuku walytja tjuṯa! Ngayuluṉa Paulalu lita nyangatja nyurampa walkatjunanyi ngura pala Kalatjila nyinanytja tjuṯaku. Panya Godaluṉi ngurkantaṟa tjunu Jesuku Christaku tjukurtjara waṟkarinytjaku munuṉi wituṟa iyaṉu palumpa tjukurpa aṉangu tjuṯangka tjakultjunkunytjaku. Katju maḻpa ngayula tjungu nyinanyi kuwari Timitjinya nyuntumpa nganampa panya walytja Jesulanguṟu. Munuli nyanga paluṟu ngali tjunguringkula lita nyangatja nyuralakutu ma-iyaṉi, Godaku walytja tjuṯakutu. Nyura panya ngalimpa walytja Christalanguṟu munu palula tjungu nyinara palunya mulamulangku waṉaṉi. \p Ka Mama Godalu nyuranya pukuḻtju puḻkangku kanyinma munu nyuranya kurunpa rapaṟa pukuḻmanama. \s1 Paulalu Tjanampa Godala Tjapintja \p \v 3-4 Panya Timitjilu ngali nyurampa Godala tjapilpai, Mayatja Jesuku Christaku Mamangka, munuli tjapiṟa nyuralanguṟu palunya rawangku waḻkulpai panya ngali kulinu nyura Jesuku puḻkaṟa mulamularingkunytja, munu Godaku walytja uwankaraku puḻkaṟa mukuringkunytja. Nyara palulanguṟuli nyurampa pukuḻarira Godanya waḻkulpai. \v 5 Panya ngaṉmanytjulpi nyura kulinu tjukurpa wiṟu nyurala tjakultjunkunyangka, tjukurpa panya mulapa Jesunyatjara. Nyura panya ngaṉmanytju kulinu Godalu nyuranya ngura ilkaṟitjangka wirkakatinytjikitjangku kalkunnyangka. Munu kalkuntja nyanga palunya kuliṟa nyura raparingu munu panya pala palulanguṟu nyura rawa Jesuku mulamularingangi munu panya nyura Godaku walytja tjuṯaku kuḻu puḻkaṟa mukuringkupai. \p \v 6 Palu tjukurpa wiṟu nyanga palunyaya ngura winkingka wangkara lipintanangi, kaya kuliṟa mulamularingangi aṉangu winkingku, munuya mulamularingkula ma-tjukaṟururingangi. Ka nyura kuḻu palu puṟunyaringu tjukurpa wiṟu kuliṟa, panya nyura mulapa nintiringu Godanya nyurampa ngaḻṯunytju pukuḻtju nyinanytja kuliṟa. \v 7 Tjukurpa nyangatja wati panya Papaṟatjalu nyurala tjakultjunu watarku nyinanyangka. Paluṟu ngalimpa maḻpa wiṟu panya paluṟu nganaṉa Christaku waṟka wangaṉarangku kuliṟa palyalpai. Munu ngali palunya nyuralakutu iyannyangka paluṟu nyurala tjukaṟuru waṟkaringi nyura Godaku walytjaringkunytjaku. \v 8 Nyara paluṟu ngalila tjakultjunangi nyura Godaku walytja tjuṯaku wangaṉara mukuringkunytja Kurunpa Miḻmiḻṯu nyuranya mukulyankunyangka. \p\fig |alt="Ues only one person" src="Prayer symbol 2 GT.tif" size="col" loc="p" ref="1:9"\fig* \v 9 Kali nyangatja kulintjatjanungku nyurampa rawangku Godala tjapilpai wantinytja wiyangku. Ngali tjapilpai Kurunpa Miḻmiḻṯu nyurala rawangku nintintjaku nyura tjukaṟurungku kulintjaku uwankara Godalu panya wangkanytjitja. \v 10 Alatjili tjapilpai nyura nintiringkula Mayatja Godalawanu tjukaṟuru nyinanytjaku, paluṟu nyakula pukuḻarinytjaku. Panya ngali mukuringanyi nyura rawangkuṯu tjukaṟurungku palyantjaku mukulyangku, munuli piṟuku mukuringanyi nyura Godaku rawa nintiringkunytjaku. Uwa, rawangkuli Godala tjapilpai paluṟu nyuranya alatji palyantjaku. \v 11 Godanya panya witulya pitalytji puḻkanya nyinanyi, kali palula nyurampa tjapilpai nyuranya puḻkaṟa witulyankunytjaku nyura kurunpa raparingkula palunya rawangku kulilkatinytjaku wantinytja wiyangku. Munuli piṟuku nyurampa tjapilpai kutjupangku nyuranya kurannyangka munta tjinguṟu anannyangka nyura kuliṟa kuraringkuwiya pukuḻpa nyinanytjaku Godaku witulyatjara. \v 12 Munuli nyurampa tjapilpai nyura Mama Godanya pukuḻṯu waḻkuṟa wiṟunmankunytjaku panya paluṟu nyuranya kuranguṟu wankaṟunu nyura ngura ilkaṟitjangka wirkaṟa pitalytji puḻkangka nyinanytjaku. Panya paluṟu kalkuṉu palumpa walytja uwankara palula tjunguringkula wanka tiṯutjara nyinanytjaku. \p \v 13 Panya Satantu aṉangu tjuṯa mungawaḻuṟungka katiṟinkupai iwara kurangka. Kalanya Godalu iwara kuranguṟu mantjiṟa palumpa katjangka tjunguṉu paluṟu nganaṉanya iwara palyangka katiṟinkunytjaku. Katja nyara palumpa panya Godanya puḻkaṟa mukuringkupai. \v 14 Munu pala palulawanungku panya Godalu nganaṉanya Satantanguṟu wankaṟunu Jesunya nganampa kuranguṟu ngalkilpa anga-ilunyangka, munulanya pala palulanguṟu Godalu nganaṉanya kura palyantjitjanguṟu kalypangku pungkuwiyangku wantinyi. \s1 Christanya Puḻka Mulapa Uwankarangka Waintarinytja \p \v 15 Godanya panya arkayi nyinanyi. Nganaṉa palunya nyakunytja wiya, palu nganaṉa palumpa katja Jesulanguṟu kutju Godanya kulini. Panya Jesunya puḻka mulapa nyinanyi Godalu paluntjitja uwankarangka waintarira. \v 16 Panya palulawanungku Godalu uwankara mulapa paluṟa tjunu mantatja tjuṯa, ilkaṟitja tjuṯa kuḻukuḻu, panya uti ngaṟanytjitja tjuṯa munu arkayitja tjuṯa kuḻu, angelpa tjuṯa, munu mayatja ilkaṟitja kutjupa kutjupa tjuṯa kuḻu paluṟu Jesulawanungku tjunu. Nyara palulanguṟu Jesunya puḻka mulapa nyinanyi uwankarangka waintarinytja. Ka panya uwankara Godalu palyantja ngaṟanyi Jesuku palumpa kutjuku alatjiṯu. \v 17 Nyara paluṟu panya kuwaripatjara mulapa uwankara wiyangka nyinangi Jesunya, munu palulanguṟu mantatja ilkaṟitja uwankara palyantjatjanungku paluṟu rawangkuṯu kanyiningi palyantja uwankara, munu kuwari kuḻu uwankara kanyini tjungu ngaṟanytjaku. \p \v 18 Uwa, Jesunya panya mayatja katutja puḻka mulapa nyinanyi, panya paluṟu Godaku walytja uwankara kanyini mayatja puḻkangku. Paluṟu nganaṉanya kurunpa wankaṟu kanyilpai palumpa walytjapiti, panya paluṟu-waraṟa ilunytjatjanu wankaringu mayatja puḻka mulapa nyinanytjikitja uwankarangka waintarinytja. \v 19 Panya Godalu kulinu palumpa katja palunya puṟunypa alatjiṯu nyinanytjaku, kala palulanguṟu Godanya uti kulini Christalanguṟu, panya paluṟu Godanya alatjiṯu. \v 20 Godalu panya nganaṉanya palumpa katjangka tjunguṉu, paluṟu nganaṉanya mayatjangku kanyintjaku. Paluṟu alatjingaṉu panya paluṟu mukuringangi palumpa katjawanungku mantatja ilkaṟitja uwankara wiṟuntjikitjangku. Paluṟu mukuringangi uwankara palula piṟuku tjunguringkunytjaku, munu palulanguṟu palumpa katja mantakutu iyaṉu puṉu kaṯakutjarangka ilura milkaḻi tjutinytjaku aṉangu tjuṯaku ngalkilpa.\fig |src="GT00040.tif" size="col" loc="p" ref="1:20"\fig* \p \v 21 Ka panya nyura ngaṉmanypa Godalanguṟu watarku mauṉṯalpa nyinangi, panya nyura palumpa kuraringkula kura tjuṯa palyaningi. \v 22 Palu kuwari palumpa katja puntu winki ilunytjitjanguṟu Godalu nyuranya ngalkinu palula kalypa nyinanytjaku, nyura palulakutu palya mulapa wirkankunytjaku kura wiya alatjiṯu. \v 23 Palu nyuranya wantikatinytjaku-tawara tjukurpa wiṟuku rawa mulamularingama wantinytja wiya. Munuya Jesunya kutju tiṯutjarangku waṉanma wantinytja wiyangku. Munu panya Godalu nyuranya ngura ilkaṟitjangka wirkakatinytjikitjangku kalkunnyangkaya rawangku kuliṟa raparingama palumpa. Kalkuntja nyanga palumpa panya nyura ngaṉmanytju kuliṟa mulamularingu tjukurpa wiṟu Jesuku nyurala tjakultjunkunyangka. Tjukurpa nyanga palunya panyaya manta winkingka ankula tjakultjunangi aṉangu uwankarangka. Kaṉa ngayulu kuḻu tjukurpa nyanga palunya wangkapai nyinanyi. \s1 Godalu Paulanya Wituntja Tjukurpa Para-wangkanytjaku \p \v 24 Ka Jesunya wantipai tjuṯangku ngayunya ngukalpai ngayulu tjukurpa Jesunyatjara aṉangu tjuṯangka para-wangkanyangka. Palu ngayuluṉatju pukuḻpa alatjiṯu nyinanyi, panya ngayulanguṟu aṉangu tjuṯa mulapa Jesuku mulamularingu. Kaṉiya Jesunya wantipai tjuṯangku ngayunya kuranmananyi, munuṉiya atuṉi munu punganyi munu tjailangka tjarpatjunanyi. Palu ngayulu nyanga pikawanu pukuḻpa nyinanyi Godaku walytja tjuṯaringkunytjaku, panya Jesulu alatji wangkangu, “Panya ngayunya puṟunypaṯuya kutjupa tjuṯangku nyuranya pikantankuku ngayuku waṟka palyannyangka.” \v 25 Ka ngayulu Jesuku walytja tjuṯangka tjakultjunkupai panya Godaluṉi waṟka nyangatja ungu tjukurpa palumpa winki nyurala utiṟa wangkanytjaku. \v 26 Panya tjukurpa nyanga palunya Godalu iritinguṟu rawangku kumpilpa kanyiningi. Palu kuwari nyanga paluṟu utiṟa nintinu palumpa walytja tjuṯangka. \v 27 Paluṟu mukuringangi tjana uti kulintjaku tjukurpa nyanga kumpilitja. Tjukurpa nyanga paluṟu panya Jew tjuṯaku kutju wiya, palu aṉangu ngura uwankaranguṟu kuliṟa pukuḻarinytjaku panya Godalu tjananya kuḻu wankaṟunkunytjaku ngaṟanyi. \p Tjukurpa paluṟu alatji wangkanyi, \mi “Christanya panya nyurala nyinanyi, ka pala palulanguṟu nyura kurunpa rapangku paṯaṉi Christalu nyuranya ngula Godaku ngurangka wirkakatinytjaku pitalytji puḻkangka.” \m \v 28 Palulanguṟula aṉangu uwankarangka tjukurpa Christanyatjara para-wangkanyi. Nganaṉa tjananya purkaṟangku nintilpai Godaku tjukurpa uti kulintjaku munula tjananya markulpai iwara palyangka kutju ankunytjaku. Panya nganaṉa mukuringanyi Christaku walytja uwankara Godala tjukaṟurungku wirkakatinytjikitja tjana palula miṟangka palya mulapa ngaṟanytjaku. \v 29 Nyanga palunyakitjaṉa Jesuku walytja tjuṯangka rawa puḻkaṟa waṟkarinyi pakuringkuwiya, Jesulu ngayunya witulyangku kuṉpunnyangka. \c 2 \p \v 1 Ka panya nyura munu Layata-tjiyanya nguraṟa tjuṯangku kuḻu ngayunya nyakunytja wiya. Ka palu puṟunypa ngura kutjupitja tjuṯangku kuḻu ngayunya nyakunytja wiyaṯu. Palu ngayulu palunya tjananya munu nyuranya kuḻu puḻkaṟa alpamilantjikitja mukuringanyi nyura uwankara Godanya tjukaṟurungku waṉantjaku munuṉa rawangku nyurampa Mamala tjapilpai. \v 2 Panya ngayulu mukuringanyi nyuranku tjungu mukulya nyinanytjaku panya nyanga alatji nyinara nyura kurunpa raparingkuku. Munuṉa mukuringanyi nyura tjukurpa Christanyatjara kuliṟa puḻkaṟa nintiringkula uti kulintjaku. Tjukurpa nyangatja panya Godalu kumpilpa kanyiningi palu kuwari nyanga paluṟu utinu katja palumpa iyaṟa. \v 3 Panya Christalu kutjungku tjukurpa kumpilpa ngaṟanytja uwankara utiṟa nintilpai. Ka nyura Christanya kutju kuliṟampa ninti mularariku Godaku tjukurpa uwankaraku. \p \v 4 Ka kutjupa tjuṯangku tjinguṟu nyuranya ngunti kuralku wiṟu-palku wangkara, kaṉa nyurala tjukurpa nyangatja wangkanyi nyura tjukaṟurungku kuliṟa tjanala kulilwiyangku wantinytjaku panya ngunti wangkapai tjuṯangka. \v 5 Panya ngayulu nyuranya rawangku kulini nyura ngunti kulintjaku-tawara. Ngayulu paṯu nyinanyi nyuralanguṟu palu nyuranya kulinnyangka ngayuku kurunpa nyurala tjungu nyinanyi. Munu ngayulu nyurampa puḻkaṟa pukuḻarinyi panya nyura tjungu ngaṟala Jesuku Christaku tiṯutjara mulamularingkunyangka. \s1 Christala Tiṯutjara Tjungu Nyinanytjaku \p \v 6-7 Uwa, nyura panya tjukurpa wiṟu kuliṟa Jesuku Christaku mulamularingu nganampa Mayatjaku. Palulanguṟuya tjukurpa pala palulawanu Jesula tjungu nyinama mauṉṯalparingkunytja wiya. Tiṯutjarangkuya Jesuku tjukurpa wangaṉarangku kulinma wantinytja wiyangku, munuya tjukaṟuru palulawanu kutju rapa mulapa nyinama tjukurpa ngunti kulintja wiya. Munuya Godaku puḻkaṟa pukuḻarira palunya rawangku waḻkunma panya nyuranya wiṟuṟa kanyinnyangka. \p \v 8 Kulilaya! Tjinguṟu nyuranya aṉangu kutjupa tjuṯangku wituwitulku Godaku iwara wantira tjananya waṉantjaku. Palu kuliṟaya wantima tjananya waṉantja wiyangku, panya paluṟu tjana ninti puḻkangku-palku tjukurpa wiṟu-palku wangkapai. Palu palumpa tjanampa tjukurpa ngunti alatjiṯu ngaṟanyi tjukaṟuru wiya, panya tjana aṉanguku tjukurpa tjuṯa kulilpai irititja tjuṯa, munuya tjukurpa mantatja tjuṯa kutju kulintjatjanungku wangkapai. Palu tjukurpa nyanga paluṟu tjana kura Christalanguṟu wiya. \p \v 9 Ka nyura tjananya kulilwiyangku wantima, panya tjana Christanya ngunti-palku kulilpai. Palu Christanya panya Godanya alatjiṯu. Mulapa paluṟu aṉanguringu nganaṉanya puṟunypa, palu kurunpa paluṟu Godanya alatjiṯu nyinangi, munu kuwari paluṟuṯu alatjiṯu nyinanyi. \v 10 Paluṟu tjana tjukurpa kutjupa tjuṯa nyuranya nintintjikitja mukuringanyi, palu tjananya kulintja wiyangku wantima, panya nyura Christala kutjuringkula palumpa iwarangka ananyi munu palulanguṟu nyura yaaltji-yaaltji iwara kutjupaku mukuringkuku? Wiya nganaṉa palumpa iwarangka ankula iwara kutjupa tjuṯaku mukuringkunytja wiyaringu, panya Christaku iwara wiṟu mulapa kutjupa tjuṯangka waintaṟa alatjiṯu ngaṟanyi tiṯutjara. Paluṟu mayatja puḻka mulapa nyinanyi mayatja kutjupa uwankarangka waintarira, mayatja arkayitja ilkaṟitja tjuṯangka munu mantatja tjuṯangka kuḻu waintarira nyinanyi. Nyara paluṟu nyurala tjungu nyinanyi. Kaya palulanguṟu ngunti wangkapai tjuṯa waṉantja wiyangku wantima. \p \v 11 Ngaṉmanypa panya nyura watarku nyinara kura kutju palyantjikitja mukuringkupai. Palu kuwari nyura Christala tjunguringkunyangka paluṟu nyuranya kulintja kampa kutjupanu nyura kuraku mukuringkuwiyangku wantinytjaku. Nyangatja Christalu kutjungku nyuranya kampa kutjupanu, panya aṉangu puṯu walytja kampa kutjuparira palyaringkupai. \v 12 Ka panya nyuranya uṟungka baptise-katinytja kulinma! Panya uṟungka unngu tjarpanytja nyara paluṟu nintini ilunytja, panya Christanya nyurampa anga-ilungu. Munu uṟunguṟu ngalya-pakantja nyara paluṟu nintini wankaringkula pakantja, panya Christanya nyurampa ngalkilpa anga-ilunytjatjanu wankaringkula pakaṉu. Panya Godalu witulya puḻkangku Christanya ilunyangka wankaṟa pakaltjingaṉu, munu nyuranya kuḻu aṟa nyanga palunya kuliṟa mulamularingkunyangka palu puṟunypaṯu wankaṟa pakaltjingaṉu palumpa walytjaringkula iwara tjukaṟurungka ankunytjaku. \p \v 13 Nyura ngaṉmanypa miri puṟunypa nyinangi Godanya kulintja wiyangku wantira, panya nyura kura rawangku palyalkatingi munu nyura puṯu wantingi, munu panya nyura Moseku tjukurku ngurpa nyinangi munu nyura walytjangku kutju kulilpai. Uwa nyura miri puṟunypa nyinangi kura kutju kuliṟa, palu Godalu nyuranya miri puṟunypa nyinanyangka nyakula Christalawanungku wankaṟunu palumpa walytjaringkunytjaku. Godalu panya nganaṉanya kura uwankara palyantjitjanguṟu kalypangku pungkuwiyangku wantingu. \v 14 Panya nganampa kura uwankara nyiringka puṟunypa ngaringi nganaṉa panya palyantja tjuṯa munu Godala tungunpungkunytja uwankara. Ka kura nyanga palula tjanalanguṟu Godalu nganaṉanya wiyantjaku ngaṟangi. Palu panya Christanya nganampa ngalkilpa ilungu puṉu kaṯakutjarangka. Ka Godalu puṉungka ngaṟanyangka nyakula wangkangu, “Nyangatja ngayuku katja nyurampa ngalkilpa anga-ilunyi nyura ilunytjaku-tawara. Kaṉa palulanguṟu nyurampa kura uwankaranguṟu nyuranya kalypangku wantinyi alatjiṯu pungkunytjikitjangku kulintja wiyangku.” Alatji paluṟu wangkara nganampa kura uwankara wiyaṉu Christanya nganampa ngalkilpa ilunyangka. \v 15 Munu paluṟu Christanya ilunytjitjanguṟu mayatja mamu kurunitja tjuṯa katu ngaṟanyangka tjaṟuṉu uparingkunytjaku. Paluṟu tjananya witiṟa iṯarikatingu tjuṯa miṟangka nyakula kulintjaku, “Mulapa Godalu tjananya upa mulapa palyaṉu Christalawanungku.” \s1 Ngunti Wituwitunnyangka Kulilwiyangku Wantinytjaku \p \v 16 Kulilaya! Panya kutjupa tjuṯangku nyuranya kuranmankupai kutjupa kutjupa tjuṯa ngalkula tjikinnyangka. Panya tjana nyanga alatji kulilpai, “Utila mai, kuka ini nyanganpa ngalkuwiyangku wantima munula tjuratja ini nyanganpa kuḻu tjikilwiyangku wantima.” Palu alatjiya ngunti kulilpai munuya ngalkula tjikinnyangka nyakula nyuranya ngunti aṉanguṟa wangkanyi. Palu nyura tjananya kuliṟa wantima. \p Munu panya nyuranya inmanguṟu kuḻu aṉanguṟa wangkapai. Ka nyura tjananya kuliṟa wantima panya tjana alatji kulilpai ngunti, “Utila inma irititja tjuṯa kuḻu palyalkatima panya Godalu Mosela wangkanytjitjangka inma palyantjaku ngaṟapai kuḻi kutjupa kuḻi kutjupa munu nyiṉnga kutjupa nyiṉnga kutjupa, kala uti wantinytja wiyangku palyanmaṯu. Munula uti inma panyatja kuḻu piṟa ma-ngarinyangka palyanma, munula panya Saturday tiṯutjarangku inma kanyinma.” Palu nyanga alatjiya ngunti kulilpai munuya inma palunya tjananya wantinyangka nyakula nyuranya aṉanguṟa wangkapai. Palu nyura tjananya kuliṟa wantima panya tjanaya nyuranya ngunti kuranmananyi nintingku-palku. \v 17 Panya tjana aṟa nyanga irititja tjuṯa ngunti puḻkantjikitjangku wangkara wituwitulpai tjananya waṉantjaku. Palu aṟa nyanga paluṟu tjana aṉangu wiltja puṟunypa. Panya nganaṉa aṉangu wiltja wirkankunyangka nyakula kulilpai, “Munta, aṉangu pitjanyi.” Munula aṉangu panya paluṟu wirkankunyangka palula wangkapai wiltjangka wiya. Pala palu puṟunypala aṟa irititja tjuṯa nyakula kulilpai Christanya pitjanytjaku. Palu panya Christanya pitjangu alatjiṯu, kala uti aṟa irititja tjuṯa wantira palunya kutju waintaṟa kulinma. \p \v 18 Uwa, ngunti wituwitulpai tjuṯangkaya kulilwiyangku wantima! Panya paluṟu tjanaya kaṉany-kaṉanytju alatji ngunti wangkapai, “Nganaṉanya puṟunytjuya Godanya waḻkunma kurunpa tjaṟuringkula, munuya angelpa tjuṯa kuḻu waḻkunma!” Palu alatjiya ngunti wituwitulpai, munuya kuliṟa wantinyangka nyuranya aṉanguṟa wangkapai. Ka uti nyura tjananya kulilwiyangku wantima, panya tjana tjukurmaṟa nyakunytjatjanungku tjukaṟurungku-palku wangkapai. Tjana kaṉany-kaṉanytju wangkapai nintingku-palku, palu tjana walytjangku kuliṟa wangkapai Godalanguṟu wiya. \p \v 19 Uwa, nyanga tjananyaya kuliṟa wantima, panya tjana Christala mayatja puḻkangka tjungu ngaṟanytja wiyaringu. Panya Godalu Christanya tjunu palumpa walytjapitiku mayatja puḻka nyinanytjaku, ka paluṟu nganaṉanya uwankara tjunguṟa kanyini kutjuṯu wanka nyinanytjaku. Alatji Godalu palyaṉu nganaṉa Christala tjungu ngaṟala kuṉpu puḻkaringkunytjaku. Panya pulyku munu tarka tjungu ngaṟapai nganaṉa paḻtjuṟa kuṉpu ngaṟanytjaku, pala palu puṟunypa Godalulanya Christalawanungku kanyini kuṉpu. \p \v 20-21 Christanya panya nyurampa kuranguṟu ngalkilpa anga-ilungu munu nyuranya kampa kutjupanu palunya kutju kulintjaku aṟa mantatja tjuṯa wantira. Palu nyaaku nyura tjukurpa nyanga mantatja tjuṯa rawangku kulilpai? Munu nyura nyaaku kutjupangku nyuranya painnyangka mai kutjupatjara ngalkuwiyangku wantipai, munu kutjupa kutjupa tjuṯa pampulwiyangku wantipai? \v 22 Panya aṟa nyanganpa aṉangungku kulintja uwankara, kaya mulamularingkuwiyangku wantima. Panya aṟa nyanga paluṟu tjana unytju ngaṟanytjatjanu wiyaringkuku. \v 23 Kaya aṉangu kutjupa tjuṯangku aṟa nyanga palunya tjananya kuliṟa angelpa tjuṯa pupakatira waḻkulpai, munuya kuṉṯanytju-palku nyinapai, munuyanku walytjangku puntu pikantankupai. Palu wiya, aṟa nyanga palunya tjananya palyaṟaya puṯu kampa kutjuparira palyaringkupai. Palu aṉangu Christaku mulamularingkula kutju palyaringkupai. \c 3 \s1 Godalu Kulintjitja Tjuṯa Tiṯutjarangku Kulintjaku \p \v 1 Godalu panya Christanya ilunyangka wankaṟa pakaltjingaṉu munu pala palulanguṟu nyuranya kuḻu kurunpa wankaṟa Christala tjunguṉu. Kaya palulanguṟu Godaku aṟa tjuṯa rawangku kulinma. Panya ngura nyara ilkaṟitjangka Christanya mayatja puḻka nyinanyi Mama Godala tjungu. \v 2 Kaya Godalu kulintjitja tjuṯa tiṯutjarangku kulinma watarkuriwiyangku, munuya mantatja kurakura tjuṯa kulintja wiyangku wantima. \v 3 Panya ngaṉmanypa nyura kura nyinangi watarku alatjiṯu Godanya kulintja wiya, munu panya nyura palulanguṟu Godanya kulinu munu kura uwankara wantingu, panya aṉangu wiyaringkupai ka nganaṉa palumpa watarkuripai, nyara palu puṟunypa nyura Godaku walytjaringkula kuraku watarkuringu. Munu nyura kuwari kampa kutjuparira Jesula Christala tjungu wanka nyinanyi Godala miṟangka. Palu nyangatjaya watarkitja tjuṯangku puṯu kulini. \v 4 Uwa nyura Christaku mulamularingkula palula tjungu wanka nyinanyi. Ka paluṟu ngula maḻaku pitjala aṉangu tjuṯangka miṟangka ngaṟaku, ka nyura kuḻu palula tjunguringkula ngaṟaku palya mulapa pitalytji puḻkangka. \s1 Godalulanya Kulintja Wiṟulpai Palyanyku Kuliṟa Nyinanytjaku \p \v 5 Palu nyura kura kulilwiyangku wantima. Munu aṉangu kuritjaraku nyakula mukuringkuwiyangku wantima, munu kuri walytjaku kutju mukuringama. Ka nyiṯayirangku uti kungkawaṟa kutjupangka kutjupangka ngariwiyangku wantima munu kuri walytja aḻṯima. Ka kungkawaṟangku ngapartji uti wati kutjupa kutjupangka ngariwiyangku wantima munu kuri walytjaku kutju paṯaṟa nyinama. Uwa kura kutjupa kutjupa tjuṯa nyanga palu puṟunypa uwankaraku mukuringkuwiyangku wantima munu palyaku kutju mukuringama. Munuya manyuringkunytja wiyangku wantima, panya aṉangu kutjupa kutjupa utitjaku manyuringkula Godalanguṟu paṯuringanyi munu utitja tjuṯa kutju tiṯutjarangku waṉaṟinanyi. \p \v 6 Uwa kura nyanga palu puṟunypa tjuṯaya kulilwiyangku wantima panya aṉangungku kura nyanga puṟunypa tjuṯa palyaṟa Godala tungunpunganyi, ka Godanya palumpa mirpaṉaripai. \v 7 Nyura kuḻu panya ngaṉmanytju Godala tungunpungkula kura nyanga palunya tjananya palyaningi. \v 8 Palu kuwari nyura kura nyanga uwankara wantinytjaku ngaṟanyi. Mapalku waṟuringkula mirpaṉariwiyangku wantima, munu aṉangu kutjupa ngukaṟa wangkawiyangku wantima, munu aṉangu kutjupa uuḻiṟa ngunti wangkawiyangku wantima, ngalytjurmaṟa wangkawiyangku wantima, munu warkiwiyangku wiṟu kutju wangkama, \v 9-10 munu ngunti-ngunti wangkawiyangku wantima tjukaṟurungku kutjuya wangkama. \p Uwa, alatjingantja wiyangkuya wantima alatjiṯu, panya nyura kuwari kulintja kampa kutjuparingu munu kuraku mukuringkunytja wiyaringu. Ngaṉmanytju panya nyura kura nyinara kura kutju palyalpai nyinangi. Palu kuwari nyanga nyura kampa kutjuparingu munu nyura palyanyku kulilpairingu, munu panya nyura kura tjuṯa palyantja wiyaringu. Godalu nyuranya kulintja wiṟuṉu nyura palyanyku kuliṟa nyinanytjaku, munu paluṟu rawangkuṯu nyuranya wiṟulkatinyi nyura wiṟu mulararira palunya puṟunyarinytjaku. Ka nyura palumpa ninti mularariku. \v 11 Nyara palulanguṟu nyura kulintja wiṟuringkula Godaku walytja uwankarangka tjunguringkula kutjuṯu nyinanyi mauṉṯalpa mauṉṯalpa wiya. Panya Godaku walytja kutjupa tjuṯa aṉangu Jew tjuṯa, ka kutjupatjara Jew wiya tjuṯa, palu tjana uwankara kutjuringu. Ka kutjupa tjuṯa wati, ka kutjupa tjuṯa tjitji, palu kutjuṯuya. Ka kutjupa tjuṯa ngura kutjupitja, ka kutjupa tjuṯa puṯitja waḻiku ngurpa, kutjupa tjuṯa mayatjangka waṟkaripai, kutjupa tjuṯa walytja mukuringkula waṟkaripai, palu nyanga paluṟu tjana uwankara kutjuṯu nyinanyi Godaku walytjapiti. Panya Christanya Godaku walytja uwankarangka kutjungka kutjungka tjunguringkula nyinanyi, kala palulanguṟu kutjuṯu nyinanyi munula palunya kutju kulini uwankarangka waintarinytja. \p \v 12 Nyuranya panya Godalu ngurkantanu palumpa walytjaringkunytjaku. Munu paluṟu nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi. Palulanguṟu nyura uti mukulya puḻka Christaku walytja mulapa nyinama. Tjinguṟu nyuralanguṟu kutjupa ngaḻṯutjara nyinanyangkampa nyura nyakula ngaḻṯunytjungku aṯunymaṟa kanyinma wantinytja wiyangku. Munuyanku mukulya pukuḻtju nyinama kurunpa tjaṟuringkula kaṉany-kaṉanypa nyinanytja wiya. Palu purkaṟangkuya wangkama mirpaṉarinytja wiyangku, munuyanku ngapartji-ngapartjingku alpamilanma. \v 13 Ka kutjupangku nyuranya kurannyangkampa uti nyura mapalku mirpaṉariwiyangku palunya kalypangku kuliṟa wantima, panya nyura kura palyannyangka Mayatja Jesulu nyuranya kalypangku wantingu, ka palu puṟunypa uti nyuranku mukulya ngaṟala kalypangku kuliṟa wantima. \v 14 Uwa nyuranku uwankarangku nyangama kurunpa winki mukulya ngaṟala, panya mukulya wiya ngaṟala puṯu nyura pukuḻpa nyinaku. Palu nyuranku mukulya winki ngaṟalampa kurunpa kutjuṯu nyura tjungu nyinaku. \p \v 15 Christalu panya nyuranya palyaṟunguṉu nyuranku kalypa kutjuṯu nyinanytjaku. Palulanguṟuya kalypa tiṯutjara nyinama piṟuku kuraringkunytja wiya. Godalu panya nyuranya mukuringkula walytjanmanu munu paluṟu mukuringanyi nyura tjungu nyinara pukuḻpa nyinanytjaku kutjuṯu ngalytjurmankunytja wiya. \v 16 Munuya tjukurpa Jesunya Christanyatjara rawangku kulinma kurunpa winkingku. Munuyanku tjukurpa palunya nintingku kulintjatjanungku ngapartji-ngapartjingku wangkara nintinma, munuyanku tjukaṟurungku kutju kulintjaku wangkara markunma. Munuya Godaku puḻkaṟa pukuḻarira kurunpa winkingku inma tjuṯa rawangku inkama irititja tjuṯa munu kuwaritja tjuṯa, munu psalm tjuṯa kuḻu. \p \v 17 Palu kulilaya! Nyura panya kuwari Mayatja Jesuku walytja tjuṯa nyinanyi. Palulanguṟuya paluṟu nintinnyangka kutju kuliṟa palyanma walytjangku kuliṟa palyantja wiyangku. Munuya tjukaṟurungku kutju wangkama. Munuya Mama Godaku pukuḻarira palunya rawangku waḻkunma Jesula Christalawanungku. \s1 Tiṯutjara Kalypa Palyanyku Nyinanytjaku \p \v 18 Minyma tjuṯa, kungkawaṟa tjuṯa wanyuya kulinma tjukurpa nyangatja! Uti nyura wati kuringka wangaṉarangku kulinma nyura Jesuku walytja nyinara. \p \v 19 Kaya wati tjuṯangku ngapartji kulila! Uti nyura minyma kuriku puḻkaṟa mukuringama munu palunya wiṟuṟa aṯunymaṟa kanyinma kuraringkula wangkanytja wiyangku. \p \v 20 Kaya tjitji tjuṯangku ngapartji kulila! Uti nyura Jesuku walytja nyinara mamangka ngunytjungka tiṯutjarangku wangaṉarangku kulinma wantinytja wiyangku. Panya nyura mamangka ngunytjungka wangaṉarangku kulinnyangka Godanya nyurampa puḻkaṟa pukuḻarinyi. \p \v 21 Kaya mamangku ngunytjungku ngapartji kulila! Utiya nyurampa tjitji tjuṯa palyanyku kanyinma pauntjingaṟa wangkanytja wiyangku. Tjinguṟu tjitji nyurampa puḻkaṟa nguḻuringkula tjituṟu-tjituṟuriku rawangku painnyangka munu kuraringkuku. \p \v 22 Kaya waṟkaripai tjuṯangku ngapartji kulila! Uti nyura mayatja mantatja tjuṯangka wangaṉarangku kulinma tiṯutjarangku. Tjinguṟu mayatjangku nyuranya wangkanyangkaya tjukaṟurungku palyanma paluṟu nyakula pukuḻarinytjaku. Munu tjinguṟu paluṟu waṟkaku wangkara wantikatinyangka nyura uti palu puṟunytjuṯu waṟka rawangku palyalkatima ankunyangka wantinytja wiyangku. Panya nyura Mayatja Jesuku walytja nyinanyi. Palulanguṟu nyura uti Jesula wangaṉarangku kuliṟa mayatja mantatja tjuṯaku wiṟuṟa tjukaṟuru waṟkarima. \p \v 23 Uwa, waṟka kutjupa kutjupa uwankara wiṟuṟa palyanma kurunpa winkingku. Palya nyura aṉangungka kuliṟa waṟkarima, palu waṟka palyaṟa waintaṟa kulinma Mayatja Jesunya munu paluṟu nyakula pukuḻarinytjaku aṉangu mayatjaku wiṟuṟa palyanma, panya Jesunya nyurampa mayatja puḻka nyinanyi, aṉangungka waintaṟa. \v 24 Panyatjaya kulinma, panya Mayatja Jesulu nyuranya kalkuṉu ngura nyara ilkaṟitjangka tjukaṟurungku ungkunytjikitjangku nyura mantangka nyanga palyanyku waṟkarinytjitjangka. Panya nyura Mayatja Christaku waṟkarinyi munu nyura mulapa mantjilku kalkuntja panyatja. Palunyakitjaya kurunpa winki wangaṉara waṟkarima mayatja panya mantatjangka. \v 25 Palu aṉangungku rawangku kura palyalkatinyangka Godalu nyakula ngurkantankuku munu palunya tjituṟu-tjituṟu palyalku. Panya Godalu nintingku tjukaṟurungku kutju ngurkantankupai ngunti-ngunti palyanmankupai wiya. \c 4 \p \v 1 Kaya mayatja tjuṯangku ngapartji kulila! Nyura uti nyurampa waṟkaripai tjuṯa palyanyku kanyinma kuralwiyangku, panya nyura ngapartji nyurampa Mayatja Ilkaṟitjanya kulintjaku ngaṟanyi. \s1 Godala Tiṯutjarangku Tjapintjaku \p \v 2 Kaṉa kuwari nyurala uwankarangkalta nyangatja piṟuku wangkanyi. Uti nyura Godala tjapinma tiṯutjarangku pakuringkuwiyangku. Tjanyaḻṯuya tjapinma, munuya Godaku pukuḻarira wangkama palula, “Wiṟungkuṉin kanyini!”\fig |src="cs_2 women praying-sitting.tif" size="col" loc="p" ref="4:2-4"\fig* \v 3-4 Munuya ngayuku kuḻu Godala tjapinma, panya ngayulu mukuringanyi aṉangu tjuṯangka tjukurpa kumpilitja Jesunya Christanyatjara utiṟa wangkanytjikitja. Nyanga palulanguṟuṉiya tjailangka tjarpatjunu, tjukurpa Jesunyatjara wangkanyangka. Palu nyura aṉangu tjuṯaku kuḻu tjapinma tjana kuḻu wangaṉararingkula kulintjaku tjukurpa nyanga Christanyatjara. Munuya ngayuku kuḻu Godala tjapinma ngayulu tjukaṟurungku Godaku tjukurpa utiṟa wangkanytjaku tjanala, panya Godaluṉi tjunu nyanga palumpa, kaṉa puṯu wantir'iyaṉi tjukurpa nyanga palunya. \s1 Wiṟuṟaya Nyinama Nyuranya Anantjaku-tawara \p \v 5 Palu Jesuku walytja wiya tjuṯangkaya tjunguringkula palyanyku nyinama tjana nyuranya anantjaku-tawara. Munuya kutjupa kutjupa wiṟu tjanampa palyantjikitjangku kuliṟampa mapalkungku tjananya ungama ngulaku paṯantja wiyangku, tjana nyuranya Jesuku walytja kuliṟa ngurkantankunytjaku. \v 6 Munuya tjanala wiṟuṟa palyanyku wangkama. Panya alatji nyura tjanala wangkanyangkaya tjinguṟu nyurala tjapilku piṟuku wangkara utintjaku, ka palulanguṟu nyura uti kulinma paluṟu tjapinnyangka tjukaṟurungku wangkanytjikitjangku tjana kuliṟa nintiringkunytjaku. \p Uwa alatjiṯuṉa nyurala wangkanyi nyura kulintjaku. \s1 Paulalu Maḻpa Tjuṯaku Tjukurpa Iyantja \p \v 7 Palu wati nyanga ini Titjikatjalu lita nyangatja nyuralakutu ma-katinyi ngura Kalatjilakutu, munu paluṟu nyurala tjakultjunkuku nganaṉanya, munu nganampa waṟka uwankara nganaṉa palyantja tjuṯa kuḻu. Wati nyanga Titjikatjanya nganampa maḻpa wiṟu mulapa, kala palumpa puḻkaṟa mukuringanyi. Paluṟu ngayunya rawangku alpamilalpai wantinytja wiyangku, panya paluṟu ngali tjungu waṟkaripai Mayatja Jesuku. \v 8 Kaṉa wati nyanga palunya ma-iyaṉi nyuralakutu, ka paluṟu nyurala wirkaṟa tjakultjunkuku nganaṉa palya nyinanytja, munu paluṟu nyuranya wangkara kuṉpulku. \v 9 Ka wati kutjupa kuḻu nyurampa nguranguṟu panya pitjanytja palula tjungu ma-pitjanyi wati panya Anitjimanya. Nyanga paluṟu kuḻu nganampa maḻpa wiṟu, kala palumpa puḻkaṟa mukuringanyi. Ka paluṟu pula ma-wirkaṟa nyurala tjakultjunkuku tjukurpa uwankara ngura nyangatjatjara. \p \v 10 Ka wati ini Aṟi-tjakatjanya ngayula tjungu nyinanyi tjailangka, munu paluṟu kuḻu nyuranya kulini nyurampa pukuḻarira. Ka palu puṟunytjuṯu nyuranya kulini wati ini Markalu Paanapatjaku maḻanytju. Wati nyanga palunya panyaṉa ngaṉmanytju nyurala tjakultjunu panya paluṟu nyurala ma-wirkankunyangka nyakulaya pukuḻṯu mantjinma. \v 11 Ka wati panya ini Tjatjuwalu kuḻu nyuranya kulini. Wati nyanga paluṟu panya ini kutjupa Tjatjanya. Palu wati nyanga paluṟu tjana, Aṟi-tjakatjanya, Markanya, Tjatjuwanya tjana panya Jew maṉkurpa ngayula tjungu Godaku waṟkaripai, Jew kutjupa tjuṯa wiya. Nyanga paluṟu tjana panya ngayula tjungu puḻkaṟa waṟkaripai aṉangu tjuṯangka tjana Jesuku mulamularingkula palunya mayatjanmankunytjaku. Munuya paluṟu tjana ngayulu tjituṟu-tjituṟurinyangka pukuḻmankupai ngayunya. \p \v 12 Ka wati panya nyurampa nguranguṟu pitjangu ini Papaṟatjanya, paluṟu kuḻu nyuranya kulini. Paluṟu panya puḻkaṟa Jesuku Christaku waṟkaripai munu nyurampa rawangku Godala tjapini nyuranya puḻkaṟa kuliṟa. Paluṟu tjapilpai nyura Godaku tjukurpa rawangku kulintjaku wantinytja wiyangku, panya paluṟu mukuringanyi nyura Godalu wituntjitja uwankara kuliṟa mulamularingkunytjaku munu wangaṉarangku kuliṟa palyantjaku. \v 13 Ngayulu ninti wati nyanga palumpa panya nyanga paluṟu nyuranya puḻkaṟa anga-kuliṟa rawangku Godala tjapilpai munu palu puṟunytjuṯu tjapilpai Godaku walytja tjuṯaku ngura pala ini Layatiyala pulala Aṟa-palitjala nyinanytja tjuṯaku kuḻu. \p \v 14 Ka wati wiṟu kutjupa Luke-anya nganampa panya ngangkaṟi, paluṟu kuḻu nyuranya kulini nyurampa pukuḻarira. Ka palu puṟunytjuṯu wati ini Timatjalu nyuranya kulini. \p \v 15 Kaya ma-tjakultjura Jesuku walytja tjuṯangka ngura nyara Layatiyala nyinanytja tjuṯangka panya ngayulu palunya tjananya rawangku kulini. Munu palu puṟunytjuṯu ma-tjakultjura minyma ini Nimpala tjanala kuḻu panya nyara palumpa waḻingkaya inmaku tjunguringkupai. \v 16 Nyura lita nyangatja tjunguringkula nyakula kulintjatjanungku wati-iyala Jesuku walytja kutjupa tjuṯakutu ngura nyara Layatiyalakutu paluṟu tjana ngapartji tjunguringkula nyakula kulintjaku. Kaya lita panya ngayulu ngaṉmanytju tjanampa iyantjanya tjana ngapartji nyuralakutu wati-iyalku. Kaya lita nyara palunya mantjiṟampa tjunguringkula nyakula wangkara kulinma! \p \v 17 Palu wanyu wangka wati panya ini Atjiputjanya rawa waṟkarira uwankara wiyantjaku ngaṯalpaṯu wantinytja wiyangku, panya Mayatja Jesulu palunya ngurkantanu palumpa waṟkarinytjaku. \p \v 18 Uwa, alatjiṯuṉa wangkanyi nyurala lita nyangangka. Wati kutjupangku ngayulu tjakultjunkunyangka lita nyangatja walkatjunu nyurampa, palu kuwari nyangaṉa maṟangku ngayulu alatjiṯulta walkatjunanyi nyanga alatji, \sig “\+bd Ngayulu ini Paulanya munuṉa nyuranya rawangku kulilpai.\+bd*”\sig* Ka walka nyanga palulanguṟu nyura kulilku, “Mulapa nyangatja Paulalanguṟu.” \p Palu ngayunyaṉiya kulinma nyanga tjailangka nyinanyangka munutjuya ngayuku Godala tjapinma. \p Uwa, alatjiṯuṉa walkatjunu. Ka Godalu nyuranya rawangku pukuḻtjungku kanyinma.