\id 2CO ‘PT 2CO 00’ Pitjantjatjara 2 Corinthians 20-FEB-03 (Paul & Ann Eckert (SIL/FRM), c/o PO Box 2129 Alice Springs, NT 0871. Ph: +61-8-82924808 Fax: 08-89524894. E-mail: paul.eckert@biblesociety.org.au \ide UTF-8 \h 2 Kaṟintjaku \toc2 2 Kaṟintjaku \toc1 Lita Nampa 2 Paulalu Walkatjuṟa Iyantja Ngura Kaṟintjalakutu (2 Corinthians) \mt1 Lita Nampa 2 Paulalu Walkatjuṟa Iyantja Ngura Kaṟintjalakutu \mt2 2 Corinthians \imt1 Nyangatja Ngaṉmanytju Nyakula Wangkanytjaku \ip Nyangatja Godaku tjukurpa kutjupa Paulalu walkatjuṟa iyantja ngura ini Kaṟintjalakutu. Panya ngura nyara palulaya Jesuku walytja kutjupa tjarangku kampangkaṯu Paulanya wangkangi munuya palunya kuranmanangi. Ka Paulalu nyara palumpa tjanampa uwankaraku puḻkaṟa mukuringkula tjanala kalypangku wangkangi, ka kunyu paluṟu tjana kuḻu palumpa kalyparingu, ka paluṟu puḻkaṟa pukuḻaringi tjana kalyparingkunyangka. \ip Ngaṉmanytju panya tjana palunya kuranmankunyangka Paulalu lita walkatjuṟa palunya tjananya wangkara painingi, kaya kunyu Paulanya kuranmankunytjatjanungku lita mantjiṟa nyakula puḻkaṟa kuṉṯaringu munuya palumpa kalyparingu. Ka paluṟu kalyparingkunyangka kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaringu tjanampa. \ip Munu palulanguṟu paluṟu tjanala wangkangi panya mulapa paluṟu Jesulu ngurkantaṟa iyantja palumpa waṟka palyantjaku. Panya kutjupa tjarangku Kaṟintjala nyinara palunyatjara wangkangi alatji, “Wiya, Paulanya Jesulu iyantja wiyaṯu. Nganaṉanya kutju Jesulu iyaṉu, kala nganaṉa mayatja puḻka nyinanyi Jesuku walytja tjuṯaku.” Alatji paluṟu tjana ngunti wangkangi, ka lita nyanga palula Paulalu tjananya wangkara markuningi tjana ngunti wangkawiyangku wantinytjaku. \ip Munu paluṟu lita nyangangka tjanala maniku ngatjiningi tjana ngaḻṯuringkula ungkunytjaku Jesuku walytja kutjupa tjuṯa ngura nyara Jerusalemala ngaḻṯutjara mani wiya nyinanyangka. \iot Tjukurpa nyanganpa ngarinyi: \io1 1:1-11 Paulalu ngaṉmanytju wangkanytja \io1 1:12—7:16 Paulalu tjanala tjukurpa tjuṯa wangkara nintintja \io1 8:1—9:15 Jesuku walytja tjuṯangku uti ngaḻṯutjara tjuṯa mani ungama \io1 10:1—13:10 Paulalu tjananya paintja palunya anaṟa wangkanyangka \io1 13:11-14 Paulalu tjukurpa maḻatja wangkanytja tjana kuliṟa kuṉpu ngaṟanytjaku \ie \c 1 \s1 Paulalu Ngaṉmanytju Wangkanytja \p \v 1 Uwa, Jesuku walytja tjuṯa! Ngayuluṉa Paulalu lita nyangatja nyurampa walkatjunanyi ngura pala Kaṟintjala nyinanytja tjuṯaku. Panya ngayuluṉa tjukurtjara Jesulu Christalu iyantja, panya Godaluṉi ngurkantanu palumpa tjukurpa aṉangu tjuṯangka tjakultjunkunytjaku. Kali Timitjilu ngali kuwari maḻpaṟarangku tjunguringkula nyuralakutu lita nyangatja ma-iyaṉi, munu Jesuku walytja kutjupa tjuṯakutu kuḻu, panya manta pala Akayala nyinanytja tjuṯakutu kuḻu. \p \v 2 Ka Mama Godalu, Mayatja Jesulu Christalu kuḻu nyuranya pukuḻtju puḻkangku aṯunymaṟa kanyinma munu nyuranya kurunpa rapaṟa pukuḻmanama. \p \v 3 Uwa, kala wanyu Godanya mirawaṉima Mayatja Jesuku Christaku Mama, panya paluṟu nganaṉanya ngaḻṯunytju puḻkangku kanyilpai munulanya tiṯutjarangku kuṉpulpai kurunpa rapa ngaṟanytjaku. \v 4 Panya pika munu kutjupa kutjupa tjuṯa kuḻu nganaṉala wirkankunyangka paluṟu nganaṉanya kurunpa rapalpai nganaṉa ngapartji aṉangu kutjupa tjuṯa kuḻu wangkara kuṉpuntjaku pika tjuṯa munu kutjupa kutjupa tjuṯa tjanala kuḻu wirkankunyangka.\x * \xo 1:4 \xo*\xt 11:24-26\xt*\x*\fig |src="GT_2CO 1V4 Comforter.tif" size="col" loc="p" ref="1:4"\fig* \v 5 Uwa, panya mirpaṉtju tjuṯangkuya ngaṉmanytju Jesunya ananingi munu panyaya palunya pungangi, kaya kuwari nganaṉanya palumpa walytja tjuṯa ngapartji palu puṟunypaṯu anaṉi munu punganyi. Palu panya Mama Godalu Jesunya kurunpa rapaṉu munu palunya kuṉpuntjatjanungku nganaṉanya kuḻu palu puṟunymananyi. \p \v 6 Tjinguṟu tjana ngalinya ananma munu pungama alatjiṯu Godaku waṟka nyurala palyannyangka. Palu palya, panya tjana ngalimpa pikaringkunyangka ngali kuliṟa wantira alatjiṯu nyurala rawa waṟkarinyi nyura kurunpa raparingkula wankaringkunytjaku. Panya tjana ngalinya nyanga alatjingannyangka Mamalu ngalinya kurunpa kuṉpulpai nyuranya ngapartji kurunpa wangkara kuṉpuntjaku munu rapantjaku. Ka nyara palulanguṟu pika palu puṟunypa tjuṯa nyurala wirkankunyangka nyura kuḻu ngali puṟunytju kuṉpu ngaṟala tiṯutjarangku Jesunya waṉalku nguḻuringkula wantinytja wiyangku. \v 7 Palu nintingkuli nyuranya kulini nyura kuṉpu nyinanyangka. Panya pika tjuṯa ngalila wirkananyi, pala palu puṟunypa nyurala kuḻu wirkananyi. Ka panya Godalu ngalinya kurunpa kuṉpuntjatjanungku nyuranya kuḻuṯu kurunpa kuṉpuṉi ngalinya puṟunypaṯu. \p \v 8 Uwa, walytja tjuṯa! Wanyu kali nyurala tjakultjura ngali manta nyanga Aitjala ngura tjuṯangka para-ngaṟanytjatjanungku. Panya mirpaṉtju tjuṯangku ngalinya rawangku kuraningi ngali Tjukurpa Palya Jesunyatjara aṉangu tjuṯangka tjakultjunkunyangka. Panya ngalinyaya tjana ananingi munu painingi munulinyaya puḻkaṟa pungangi. Kali puṯu nguwanpa kuliningi rawangku kurannyangka, munuli kurunpa paku puḻkaringkula alatji kuliningi, “Ngali tjinguṟu iluku. \v 9 Nyangatja mulapa ngali ilunytjakutu ngaṟanyi.” Alatjili kuliningi panya Godalu tjinguṟu ngalinya kurantjaku-tawara anga-kanyinma, palu paluṟu ngalinya wantingu pikawanu palumpa waṟkarira puḻkaṟa raparingkunytjaku. Palu mulapa nyanga alatjiringu ngalinku walytjangku puḻkaṟa kuliṟa kaṉany-kaṉanyarinytjaku-tawara, panya Godanya ngalimpa mukuringu palulawanu kutju ngali rapa ngaṟanytjaku, panya paluṟu kutjungku miri ilunytja wankaṟa pakaltjingalpai. \v 10 Palu mulapalinya Godalu wankaṟunu ngalimpa mirpaṉtju tjuṯangku ngalinya nguwanpa iluntankunyangka. Munulinya tiṯutjarangku wankaṟu kanyilku. Ka ngali palumpa puḻkaṟa alatjiṯu mulamularinganyi paluṟu ngalinya tiṯutjarangku tjiṉṯu kutjupa tjiṉṯu kutjupa wankaṟu kanyilkatinytjaku. \v 11 Kaya wanyu nyura ngalinya alpamilanma munu ngalimpa Godala rawangku tjapinma. Ka paluṟu nyurala kulilku munulinya pukuḻtjungku kanyilku. Ka aṉangu tjuṯangku palunyalta mirawaṉira waḻkulku paluṟu ngalinya wankaṟu wiṟuṟa kanyinnyangka nyakula. \s1 Paulalu Ankunytjikitjangku Kuliṟa Wantinytja \p \v 12 Uwa, Godalulinya pukuḻtjungku kanyini kali palulanguṟu waṟka palumpa tjukaṟurungku palyaṉi. Ngali mantangka nyanga nyinara aṉangu mantatja kulilpai tjuṯangka tjunguringkula palyalpai wiya, panya tjana nintipukangku-palku walytjangku kuliṟa palyalpai. Palu ngali Godalu nintinnyangka kutju kuliṟa tjukaṟurungku palyalpai palumpa mukuringkula kurunpa winkingku, munuli palulanguṟu pukuḻarinyi. Ka tjinguṟu nyura kutjupa tjarangku kulini ngali nyuranya ngunti kurannyangka-palku. Palu wiya, ngali panya mungaṯu Kaṟintjala nyinara nyurala tjukaṟuru alatjiṯu nyinangi Godalu kutjungku ngalinya kuṉpunnyangka. \v 13-14 Kali lita nyangatja nyurampa walkatjunanyi nyura ngalinya tjukaṟurungku kulintjaku ngunti kuliṟa wantinytjaku-tawara. Kuwari nyanga nyura tjukurpa tjara kutju uti kulinu ngali wangkanyangka. Palu nyura ngula tjukurpa uwankara uti kulilku munu nyura Mayatja Jesunya maḻaku pitjanytja-aṟangka ngalimpa puḻkaṟa pukuḻariku, kali ngali ngapartji nyurampa puḻkaṟaṯu pukuḻariku nyura Tjukurpa Palya kuliṟa mulamularingkunytjitja-nguṟu. \p \v 15-16 Uwa, mulapa nyura ngalimpa ngula pukuḻariku. Kaṉa palulanguṟu kuliningi nyuranya kutjara-aṟangku ma-pitjala nyakunytjikitjangku munu nyuranya kuṉpuṟa pukuḻmankunytjikitjangku. Panya ngayulu Kaṟintjala muṉkara waintaṟa ankunytjikitjangku kuliningi manta nyara Matja-tuniyalakutu munuṉa nyurala-waraṟa wirkaṟa tjunguringkunytjikitja mukuringangi ngaṉmanypa munuṉa palulanguṟu Matja-tuniyalanguṟu aṟuringkula piṟuku nyurala wirkankunytjikitja mukuringanyi. Kaṉi nyuralta ngayunya Judealakutu alpamilaṟa ma-iyalku. Alatjiṉa kuliningi nyuranya kutjara-aṟangku ankula nyakunytjikitjangku, palu puṯuṉa kuliningi. \v 17 Ka tjinguṟu nyura kutjupa tjarangku kulini ngayulu ngunti wangkanyangka-palku munu nyura alatji tjinguṟu ngayunya kulini ngayulu kampa kutjara wangkanyangka-palku mantatja kulilpai tjuṯa puṟunypa. Palu mulapaṉa nyuranya kutjara-aṟangku nyakunytjikitja mukuringangi. \v 18 Panya ngayulu kampa kutjara wangkapai wiya, panya Mama Godalu tjukaṟurungku wangkapai, palu puṟunytju ngayulu tjukaṟurungku nyurala wangkanyi. \v 19 Panya Jesulu Christalu Godaku katjangku kalkuntjatjanungku tjukaṟurungku palyalpai maḻa wiyanmankunytja wiyangku. Nyura ninti palumpa, panya Tjaalatjalu Timitjilu nganaṉa tjukurpa palunyatjara nyurala ngaṉmanytju wangkangi. \v 20 Panya Mama Godalu tjuṯa-aṟangku nganaṉanya kalkuningi kutjupa kutjupa tjuṯaku. Palu panya Jesulu Christalu mantakutu pitjala Godalu panya kalkuntja uwankara nganampa palyaṉu. Kala nyara palulanguṟu Jesulu palyannyangka Godanya mirawaṉira waḻkuṟa wangkapai alatji, “Mulapa Mamalu tjukaṟurungku kalkuṉu.” \v 21 Ka nyuntunya nganaṉanya Mama Godalu tjunguṟa tjunu Jesula kutjungka tjungu tiṯutjara nyinanytjaku. Panya paluṟulanya ngurkantanu munulanya mauṉṯalpa tjunu Christala tjungu kuṉpu nyinanytjaku. \v 22 Munu panya paluṟu Kurunpa Miḻmiḻnga nganaṉala kutjungka kutjungka unngu tjarpatjunu aṉangu tjuṯangku nganaṉanya nyakula kulintjaku, alatji, “Mulapa nyanganpa kuwari Jesuku walytja tjuṯa nyinanyi.” Panya watingku pulukangka puṟantatjunkupai palumpa alatjiṯu ngaṟanytjaku, palu puṟunypa Godalu nganaṉala Kurunpa Miḻmiḻnga tjarpatjunu palumpa ngaṟanytjaku. Kala nyara palulanguṟu nintingku kulini, “Mulapa Godalu nganaṉanya ngula wiṟu tjuṯa kalkuntjatjanungku ungkuku.” \p \v 23 Uwa, Mama Godanya ngayuku ninti panya ngayulu tjukaṟurungku wangkanyi. Tjinguṟu ngayulu Matja-tuniyalakutu ankunytjikitja nyurampa ngurangka-waraṟa wirkankuku munuṉa nyuranya wangkara markulku ngunti-ngunti panya palyantjitja tjuṯanguṟu, ka nyura tjinguṟu kuliṟa tjituṟu-tjituṟuriku. Palu pala palula-tawaraṉa wantingu ngura pala Kaṟintjalakutu ma-pitjanytja wiyangku ngayulu nyuranya painnyangka nyura tjituṟu-tjituṟurinytjaku-tawara. \v 24 Palu ngali panya mayatjarira wangkara nyuranya mulamularingkunytjaku uṉṯuntja wiyangku wantingi. Panya nyura ngaṉmanypa alatjiṯu Jesuku mulamularingu munu nyura kuṉpungku palunya tiṯutjarangku waṉaṉi. Nyara palulanguṟuli nyurala tjungu waṟkarinytjikitja mukuringanyi nyura pukuḻpa nyinanytjaku. \c 2 \p \v 1 Uwa, ngayulu nyuralakutu ma-pitjanytjikitjangku kuliṟa wantingu nyura ngayulu wangkanyangka kuliṟa tjituṟu-tjituṟurinytjaku-tawara. \v 2 Panya ngayulu alatji kuliningi, “Tjinguṟuya ngayulu tjanala ma-wirkaṟa wangkara painnyangka paluṟu tjana tjituṟu-tjituṟuriku, ka nyara palulanguṟu tjana ngapartji ngayunya pukuḻmankunytja wiyangku wantiku tjituṟu-tjituṟurinytjatjanungku.” Alatjiṉa kuliningi. \v 3 Munuṉa palulanguṟu wantira litangka kutju walkatjuṟa nyuranya painingi munu panyaṉa nyuralakutu ma-iyaṉu lita panya palunya.\f * \fr 2:3 \fr*\ft Paulalu lita maṉkurpa walkatjuṟa iyaṉu Kaṟintjala nyinanytja tjuṯakutu. Ka lita nguṟuritja tjana mantjiṟa riitamilaningi, ka palula maḻangka lita paluṟu kawaliringu, ka kuwari nyiri nyanga Bible-ta wiya ngaṟanyi kutjara kutju ngaṟanyi. Ka verse 3 Paulalu wangkanyi lita panya nguṟuritja.\ft*\f* Tjinguṟuṉa ma-pitjalampa nyuranya wangkara pailku ka nyura ngayuku kuraringkuku kaṉa tjituṟu-tjituṟuriku, palu ngayulu mukuringangi nyuranya nyakula pukuḻarinytjikitja. Palulanguṟuṉa wantira lita kutju walkatjuṟa ma-iyaṉu ngayulu nyurampa pukuḻarinyangka nyura kuḻu pukuḻpa nyinanytjaku. \v 4 Panya ngayulu kurunpa winki ulara lita panyangka walkatjuṟa nyuranya painingi nyura tjukaṟuru nyinanytja-tjiratjangku. Ka nyura tjinguṟu ngunti kuliningi ngayulu nyuranya tjituṟu-tjituṟu palyantjikitjangku lita nyurampa walkatjunkunyangka-palku. Palu wiya, ngayulu walkatjunu nyura nyakula kulintjaku alatji, “Munta-uwa, mulapa paluṟu nganampa puḻkaṟa mukuringkula lita nyangatja nganampa iyaṉu.”\fig |src="CN02078B.TIF" size="col" loc="p" ref="2:4"\fig* \s1 Kurannyangka Kalyparingkunytja \p \v 5 Panya aṉangu kutjungku kunyu nyurala tjungutjangku kura palyaṉu, kaṉa kuliṟa tjituṟu-tjituṟuringu. Nyangatja ngayunya kutju tjituṟu-tjituṟu palyantja wiya, palu nyuranya kuḻu tjituṟu-tjituṟu palyaṉu uwankaraṯu, munta tjinguṟu tjara kutju. (Tjinguṟuṉa uwankara wangkara tjukurpa nyangatja ngunti puḻkalku.) \v 6 Panya nyura palunya paiṟa ngaṉmanytju tjukaṟuruṉu. Kaṉa nyuranya kuwari wangkanyi, “Palyaltaya wantima! Alatjiṯu nyura painu.” \p \v 7 Uti nyura wati palunya kalypangku wantima munuya palunya pukuḻṯu kanyinma puḻkaṟa tjituṟu-tjituṟurira Godalanguṟu paṯuringkunytjaku-tawara. \v 8 Kaṉa nyuranya wangkara wituwituṉi palunya maḻakungku mantjiṟa mukulyangku kanyintjaku. \p \v 9 Panya lita ngaṉmanyitjaṉa walkatjuṟa ma-iyaṉu nyurampa kuliṟa nintiringkunytjikitjangku, tjinguṟu nyura wangaṉarangku kuliṟa palyalku munta tjinguṟu nyura wantiku. \v 10-11 Tjinguṟu nyura wati palaku nyuranya pala kuralpaiku kalyparingu palunya ngapartji kurantja wiyangku wantira, kaṉa ngayulu kuḻu palumpa kalyparinganyiṯu. Tjinguṟu paluṟu ngayunya kuranmanu, tjinguṟu wiya. Palu ngayulu nyurampa mukuringkula wati palunya kurantja wiyangku wantinyi munuṉa Christala miṟangka palumpa kalyparinganyi Satantu uwankara nganaṉanyaṯu kurantjaku-tawara, panya nyuntu nganaṉa ninti mamuku aṟaku, panya paluṟu tiṯutjarangku nganaṉanya kulini munu nyanganyi kurantjikitjangku. \s1 Paulanya Ngura Taṟuwatjala Tjituṟu-tjituṟurinytja \p \v 12 Uwa, ngura nyara Taṟuwatjalakutuṉa anu Tjukurpa Palya Jesunya Christanyatjara wangkanytjikitja munuṉa ngura pala palula wirkaṟa nyangu aṉangu wangaṉara tjuṯa nyinanyangka, panya Mayatja Jesulu tjanala ngaṉmanytju kurunta wangkangu palumpa tjukurpa wangaṉarangku kulintjaku. \v 13 Palu puṯuṉa nyangangi wati panya ngayuku maḻpa Taitatjanya. Munuṉa palulanguṟu tjituṟu-tjituṟurira aṉangu tjuṯa tjakuṟiṟa wantikatira anu manta nyanga Matja-tuniyalakutu. \s1 Jesunya Christanya Nganampa Kuranyitja \p \v 14 Uwa, wanyula Godaku pukuḻarira palunya mirawaṉima, panya paluṟu Christalawanungku nganaṉanya rawangku witulyankupai palumpa Tjukurpa Palya aṉangu tjuṯangka para-tjakultjunkunytjaku, kaya palumpa mirpaṉtju tjuṯangku nganaṉanya puṯu alatjiṯu kuralpai Godalu nganaṉanya witulyankunyangka. Kaya ngura winkingka aṉangu tjuṯangku tjukurpa palunya kuliṟa Jesuku Christaku nintiringkupai. Tjukurpa paluṟu panya paṉṯi wiṟu puṟunypa ngura tjuṯangka lipiringkupai. Panya paṉṯi wiṟu paṉṯinyangka aṉangu tjuṯangku paṉṯilpai, palu puṟunypa nganaṉa tjukurpa Jesunyatjara para-wangkanyangka aṉangu ngura winkitjangku kuliṟa nintiringkupai palumpa. \v 15-16 Uwa, nganaṉa Jesulu iyantja tjuṯangku tjukurpa palunyatjara aṉangu uwankarangka tjakultjunkupai, kaya Godalu wankaṟunkunytja tjuṯangku kuliṟa pukuḻaripai munuya paluṟu tjana wankaringanyi nganaṉa Godaku tjukurpa wangkanyangka kulintjatjanu. Panya aṉangungku paṉṯi wiṟu paṉṯiṟa pukuḻaripai, palu puṟunypaya Godaku tjukurpa kuliṟa pukuḻaripai. Palu Godanya wantipai tjuṯangkuya kuliṟa alatjiṯu wantipai munuya palulanguṟu ngula iluku alatjiṯu. Panya aṉangungku kuka uṉa paṉṯiṟa wantipai, palu puṟunypa paluṟu tjana nganaṉanya wangkanyangka kuliṟa wantipai. \p Uwa, waṟka puḻka mulapa nyangatja Tjukurpa Palya Jesunyatjara para-wangkanytjaku, ka nganalu wanyu tjukaṟurungku palyalku? Wiya, kutjupangku walytjangku puṯu tjukaṟurungku palyalpai. \v 17 Panya tjara kutjupangkuya manikitjangku tjukurpa para-wangkapai, palu nganaṉa tjananya puṟunypa wiya, panya Godalu witunnyangkala palula miṟangka tjukaṟurungku palumpa tjukurpa wangkapai Jesula wangaṉarangku kuliṟa. \c 3 \s1 Kalkuntja Kuwaritja Wiṟu Mulapa \p \v 1 Tjinguṟu tjukurpa nyangatja wangkanyangka nyura kulini nganaṉa kuliṟa walytjangku mirawaṉinytja-palku wati panya paluṟu tjana puṟunypa. Palu wiya, walytjangku mirawaṉinytja wiyala. Palu wati panya paluṟu tjana ngura tjuṯakutu ankunytjikitja mukuringkula wati tjukurtjarangka tjapilpai nyiringka walkatjuṟa tjananya ungkunytjaku, ka walkatjunkupai tjanampa alatji, “Wati wiṟu tjuṯa nyanganpa, Godaku waṟka tjukaṟurungku palyalpai tjuṯa.” Kaya lita palunya katira nintilpai ngura kutjupangka kutjupangka, kaya nyakula tjananya palyanmankupai tjukurpa wangkanytjaku. Palu ngali lita pala palu puṟunypa nyurala katira nintintja wiya nyura nyakula ngalinya palyanmankunytjaku. Munuli piṟuku lita nyura walkatjunkunytja kuḻu katira aṉangu kutjupa tjuṯangka ngapartji nintilpai wiya ngura kutjupangka ngalinya nyakula tjana palyanmankunytjaku. \v 2 Panya nyura lita puṟunypa ngalimpa kurunta ngaṟanyi, panya aṉangu kutjupa tjuṯangku nyuranya Jesuku walytjaringkula wiṟuṟa nyinanyangka nyakula kulilpai, “Munta-uwa, wati panya paluṟu pula tjanala tjukurpa mulapa wangkangu, kaya tjukaṟuru mulamularingu.” Alatjiya nyakula kulilpai. \v 3 Panya Christalu nyuranya kurunpa wankaṟunu ngali nyurala tjukurpa palunyatjara tjakultjunkunyangka, ka nyara palulanguṟu kutjupa tjuṯangku nyuranya nyakula ngalinya palyanmananyi alatji wangkara, “Munta mulapa Christalu wati nyanga palunya pulanya iyaṉu tjanalakutu.” Panya Godalu Kurunpa Miḻmiḻṯu nyiringka munu tjiwangka kuḻu walkatjunkunytja wiyangku nyurala kurunta walkatjunu munu nyuranya kampa kutjupanu palumpa walytjaringkunytjaku. \p \v 4 Nyangatjali Godaku puḻkaṟa mulamularingkula wangkanyi panya Christalu rapaṟa kanyinnyangka. \v 5 Ngali waṟka nyangatja walytjangku kuliṟa palyantja wiya. Puṯuli kulilpai walytjangku palyantjikitjangku, palu Godalu nintinnyangka kutjuli palyalpai. \v 6 Nyara paluṟu nintinnyangka kutjuli tjukurpa kuwaritja paluṟu panya kalkuntjitja aṉangu tjuṯangka tjakultjunkupai. Tjukurpa ngaṉmanyitja panya Mosenya walkatjuṟa ungu nganaṉa wangaṉarangku kuliṟa kulintjaku munu tjukaṟuru nyinanytjaku, ka nganaṉa tjukurpa palula wangaṉarangku kulintja wiyangku wantinyangka Godalu nganaṉanya pungkunytjaku ngaṟanyi. Palu ngali tjukurpa pala ngaṉmanytju walkatjunkunytja nyurala wangkanytja wiyangku wantinyi munuli tjukurpa nyanga kuwaritja nyurala tjakultjunanyi Kurunpa Miḻmiḻṯu nintinnyangka, ka tjukurpa nyara palulawanungku Kurunpa Miḻmiḻṯu nyuntunya nganaṉanya wankaṟu kanyini pungkunytja wiyangku. \p \v 7 Panya Godalu ngaṉmanytju tjukurpa puḻka puḻi tjiwangka walkatjuṟa Mosenya ungu, ka panya tili Godaku pitalytji puḻka palula irnyaningi ka paluṟu yunpa pitalytjiringu. Kaya aṉangu tjuṯangku puṯu palunya tjukaṟurungku nyangangi panya kuṟuya paulyaringu pitalytji puḻkangku irnyannyangka. Tili nyara paluṟu Moseku panya yunpangka ma-tjukutjukuringangi palu aṉangu tjuṯangku puṯu alatjiṯu nyangangi palumpa yunpa. Palu tjukurpa puḻka nyara palulanguṟu aṉangu tjuṯa puṯu wankaṟu nyinangi, panya paluṟu tjana tjukurpa palula rawa tungunpungangi ka Godalu tjananya pungkunytjaku ngaṟangi. \v 8 Uwa, Godalu tjukurpa palunya pitalytji winkingku Mosenya ungu, palu kuwari tjukurpa panya kutjupalta wirkanu panya Kurunpa Miḻmiḻngatjara wiṟu mulapa nyara Mosenya ungkunytjitjangka muṉkara mulapa, panya Kurunpa Miḻmiḻṯu nganaṉala unngu nintiṟa wiṟu mulapalta palyaṉu. \p \v 9 Uwa, Godalu pitalytji puḻkangku Mosenya tjananya tjukurpa ungu, palu tjukurpa nyara palulanguṟu Godalu tjananya kuranmanangi tjana tungunpungkula wantinyangka. Ka kuwari tjukurpa kutjupalta wiṟu mulapa ngaṟanyi Kurunpa Miḻmiḻṯu nganaṉanya wankaṟunkunytjaku. Nyanga palunya Godalu wiṟu mulapa palyaṉu panya Mosenya ungkunytjitjangka muṉkara mulapa. \v 10-11 Panya tjukurpa ngaṉmanyitja paluṟu wiṟu mulapa ngaṟangi pitalytji puḻkatjara. Palu kuwari tjukurpa kutjupa pitalytji puḻka mulapalta utiringu tjukurpa nyara ngaṉmanyitjangka muṉkara mulapa, munu paluṟu wiyaringkunytja wiya tiṯutjara alatjiṯu ngaṟaku. \p \v 12 Kali tjukurpa nyanga palunya kurunpa winkingku kuliṟa kurunpa raparinganyi munula rapangku wangkapai. \v 13 Panya ngali Mosenya puṟunypa wiya, panya Moselunku yunpa tjutuṉu mantarangka palumpa yunpa irnyantja panya ma-wiyaringkunyangka nyakunytjaku-tawara Israelkunu tjuṯangku. \v 14-15 Palu paluṟu tjana tjukurpa Godalu Mosenya ungkunytjitja tjanala wangkanyangka kuliṟa pina patiringu. Munuya kuwari kuḻu pina patiṯu nyinanyi. Palu panya Jesuku Christaku mulamularingkula kutju pina aḻaringkupai. Palu kuwari nyanga Moseku tjukurpa tjanala wangkanyangkaya pina pati mantarangka tjutuntja puṟunypa nyinanyi kulintja wiya alatjiṯu. \v 16 Palu tjana Mayatjalakutu maḻaku aṟuringkunyangkampa paluṟu tjananya pina aḻalku tjukurpa tjukaṟurungku kulintjaku. \v 17 Panya Mayatja paluṟu Godaku Kurunpa, ka Kurunpa nyara paluṟu nganaṉala nyinanyangka nganaṉa Godala tjunguringkula nyinanytjaku ngaṟanyi alatjiṯu. \v 18 Moselunku yunpa paluṟunku mantarangka tjutuṉu, kaya Israelkunu tjuṯangku yunpa palumpa irnyannyangka puṯu nyangangi. Ka panya nganaṉa palunya tjananya puṟunypa wiya, panya nganaṉa uti alatjiṯu nyanganyi Jesunya pitalytji puḻka irnyannyangka mayatja puḻka mulapa. Ka Mayatja Godalu Kurunpa Miḻmiḻṯu nganaṉanya tiṯutjarangku palu puṟunypa palyalkatinyi wiṟu mulapa nyinanytjaku pitalytji wiṟu palunya puṟunypa. \c 4 \s1 Godalu Ngalinya Piti Kurakura Puṟunypa Mantjintja \p \v 1 Uwa, Godalulinya ngaḻṯunytju puḻkangku waṟka nyanga wiṟu ungu tjukurpa palumpa wangkanytjaku, kali palulanguṟu pukuḻṯu palyaṉi pakuringkula wantinytja wiyangku. \v 2 Munuli kampangkaṯu kura kutjupa kutjupa tjuṯa palyantja wiyangku wantipai alatjiṯu, munuli aṉangu kutjupa ngunti wangkara kuralpai wiya, munuli Godaku tjukurnguṟu kampa kutjupaṟa ngunti wangkapai wiya. Panya Godanya ninti ngalimpa ngali tjukaṟurungku kutju aṉangu tjuṯangka wangkanytja paluṟu tjana ngalinya tjukaṟurungku wangkanyangka ngurkantaṟa kulintjaku. \v 3 Aṉangu kutjupa tjarangku Godanya kulilwiyangku wantipai munuya iwara kurangka tiṯutjara ananyi mirikutu. Munuya paluṟu tjana Tjukurpa Palya ngali wangkanyangka kuliṟa puṯu kulilpai. \v 4 Panya manta nyangaku mayatjangku Satantu tjananya pina patiṟa kanyini Tjukurpa Palya Jesunyatjara kuliṟa mulamularingkunytjaku-tawara. Palu Tjukurpa Palya nyara paluṟu tili puṟunypa wiṟu ngaṟanyi, panya tili irnyalpai aṉangu tjuṯangku uti nyakunytjaku, palu puṟunypa Tjukurpa Palya nyara paluṟu ngaṟanyi, ka aṉangu tjuṯangku tjukurpa palunya kuliṟa nintiringkupai Jesuku wankaṟunkupai wiṟuku, panya paluṟu Godanya puṟunypa alatjiṯu nyinanyi. \v 5 Panya ngali ngura tjuṯangka tjukurpa ngalinyatjara wangkanytja wiya, palu tjukurpa nyangatja kutjuli tjakultjunkupai panya Jesunya Christanya aṉangu uwankaraku mayatja nyinanyi. Kali waṟka nyangatja nyurampa palyaṉi paluṟu ngalila wangkanyangka. Alatji kutjuli wangkapai. \v 6 Panya Godalu kuwaripatjara mungawaḻuṟu puḻka ngaṟanyangka wangkangu kaḻaḻarinytjaku ka kaḻaḻaringu, munu God panya paluṟuṯu nyuntunya nganaṉanya palu puṟunytjuṯu mungawaḻuṟungka nyinanyangka irnyaṟa kaḻaḻaṉu nganaṉa pina aḻaringkula mulamulangku kulintjaku panya Godalu nganaṉanya Christalawanungku wankaṟunu. \p \v 7 Palu kulilaya! Tjinguṟu kutjupangku piti kurakura tjuḻpirnguṟu palyantja mantjini munu kutjupa kutjupa wiṟu mulapa tjunanyi piti palula.\fig |src="MB_2CO 4v7 broken pot.tif" size="col" loc="p" ref="4:7"\fig* Ka palu puṟunytju Godalu ngalinya piti kurakura kutjara puṟunypa mantjinu, munu ngalila unngu wiṟu mulapa tjunu Tjukurpa Palya Jesunyatjara ngali aṉangu tjuṯangka wangkara utintjaku. Panya ngali ngaḻṯutjara kurakura kutjara ka nyura kulinma tjukurpa nyangatja ngalilanguṟu wiya, Godalanguṟu. Panya ngali Tjukurpa Palya wangkanyangka nyara paluṟu kutjungku aṉangu tjuṯa kuliṟa wangaṉararingkunytjaku palyalpai. \p \v 8 Panya ngali Tjukurpa Palya aṉangu tjuṯangka wangkanyangka kutjupa tjarangku ngalinya rawangku wiyanmankupai munuya ngalinya pailpai wangkanytja wiyangku wantinytjaku. Palu ngali wantinytja wiyangku tungun-tunguntu alatjiṯu wangkapai. Kutjupa-aṟali puṯuliripai Godaku waṟka kuliṟa palyantjikitja, palu ngali palumpa rawa alatjiṯu mulamularingkupai wantinytja wiya. \v 9 Kalinya kutjupa-aṟa aṉangu mirpaṉtju tjuṯangku kuraringkula pailpai tjukurpa wangkanytjaku-tawara, palu Godalu ngalinya wantir'iyantja wiyangku rawangku alatjiṯu aṯunytju kanyilpai. Kutjupa-aṟaya ngalinya pungkula aṉṯa-waṉipai mantangka, palu tjana ngalinya puṯu iluntankupai. \p \v 10-11 Uwa, tjana rawangku ngalinya iluntankunytjikitjangku pikangku waṉaṟinkupai, panya ngaṉmanytjuya Jesunya iluntanu, palu puṟunytjuya kuwari ngalinya ngapartji iluntankunytjikitjangku nyanganyi. Uwa, ngali waṟka nyanga Jesuku rawangku palyannyangka tjana tiṯutjarangku ngalinya iluntankunytjikitjangku waṉaṟinkupai. Palu palya, panya ngali Jesuku waṟkarira nguwanpa ilunyangka nyura ngapartji Jesunya kulini munu palumpa mulamularingkula wankaringanyi. \v 12 Kulini nyura? Panya tjukurpa nyanga palunya wangkanyangka tjana ngalinya punganyi, kali nguwanpa ilunyi, palu nyura tjukurpa ngali wangkanytjitjanguṟu kuliṟa wankaringanyi. \p \v 13 Panya ngaṉmanytju nyiringka walkatjunkunytja ngaṟanyi alatji, \q1 “Ngayulu Godaku mulamularingkunytjatjanungku aṉangu tjuṯangka tjakultjunangi tjukurpa palunyatjara.” \x * \xo 4:13 \xo*\xt Psalm 116:10\xt*\x* \m Ka ngali palu puṟunypaṯu Godaku mulamularingkunytjatjanungku tjukurpa palunyatjara wangkanyi. \v 14 Panya ngali nintingku kulini panya Mama Godalu Mayatja Jesunya wankaṟa pakaltjingaṉu munu palu puṟunypaṯu ngalinya wankaṟa pakaltjingalku nyuranya kuḻu tjunguṟa munulanya uwankara katiku Jesula tjunguringkula nyinanytjaku. \v 15 Panya tjana ngalinya iluntankunytjikitjangku waṉaṟinkupai nyurala Tjukurpa Palya Jesunyatjara wangkanyangka. Palu palya, ngali pikawanungku nyurampa palyaṉi nyura kuliṟa Jesuku mulamularingkunytjaku. Ka ngura tjuṯangka ngali pikawanungku Tjukurpa Palya tjakultjunkunyangka Godalu aṉangu tjuṯa ngaḻṯunytju puḻkangku palyaṉi palumpa walytjaringkunytjaku, kaya nyara palulanguṟu paluṟu tjana tjuṯa mulararira palunya mirawaṉira puḻkaṟa waḻkulku. \s1 Rawangku Kurannyangka Godaku Mulamularingkunytjaku \p \v 16 Ka ngali pakuringkula wantir'iyantja wiyangku tiṯutjarangku alatjiṯu Jesunya waṉaṉi. Ngali panya ma-tjiḻpiringkula puntu ma-uparinganyi, palu Godalu ngalinya kurunpa rawangku kuṉpulkatinyi tjiṉṯu kutjupa tjiṉṯu kutjupa. \v 17 Uwa, mantangka nyanga nyinanyangka pika kutjupa kutjupa tjuṯa ngalila rawa utiringkupai. Palu pika nyanga paluṟu tjana unytju ngaṟapai, rawa ngaṟanytja wiya, palu ngula ngalimpa wiṟu mulapa utiringkuku tiṯutjara Godala tjungu pukuḻpa nyinanytjaku. \v 18 Panya pika paluṟu tjana utitja tjuṯa munuya unytju ngaṟala wiyaringkuku, palu panya Godaku ngura wiṟu arkayitja tiṯutjara ngaṟapai wiyaringkunytja wiya alatjiṯu. Palulanguṟuli utitja nyanga tjuṯa rawangku kulintja wiyangku wantinyi, munuli arkayitja tjuṯa waintaṟa kulilpai. \c 5 \p \v 1 Panya mantangka nyanga nyinara nganaṉa kurunpa puntu winki nyinapai, panya nganaṉa wiltjangka tjarpara nyinapai, palu puṟunypa nganaṉala kurunpa puntungka unngu nyinanyi. Palu ngula nganaṉa ilunyangka Godalu puntu kuwaritjangka nganaṉanya tjarpatjunkuku paluṟu palyantjitjangka, kala puntu palunyatjara palumpa ngurangka tiṯutjara wanka nyinaku. \v 2 Panya mantangka nyanga nyinara nganaṉa puntu uparingkupai, munula puntu ilkaṟitja-tjiratjangku waintaṟa puḻkaṟa kulilpai ngula Godalu nganaṉanya puntu ilkaṟitja ungkunytjaku. Panya nyangatjala puntu mantatja mantara kurakura puṟunypatjara nyinanyi, palu ngula nganaṉa puntu ilkaṟitja mantjilku munula mantara wiṟu puṟunypatjara nyinaku. \v 3 Panya nganaṉa ngula ilunyangka Godalu nganaṉanya ungkuku puntu kuwaritja nganaṉa puntu pala palula tjarpara pukuḻpa nyinanytjaku. \p \v 4 Panya nganampa puntu nyanga mantatja wiltja puṟunypa pupanyi, panya wiltja rawa pupanytja wiya unytju kutju ngaṟala wiyaringkupai, palu puṟunypa. Panya puntu nganampa pikatjararingkula kaarngaṟapai munu uparingkupai munu ilupai, kala ngula puntu palunya mantara kurakura puṟunypa wantikatinyi puntu kuwaritja-kitjangku. Panya puntu nyangatja wiyaringkunyangka Godalu nganampa puntu wiṟu kuwaritja palyalku nganaṉa puntu palula tjarpara wanka tiṯutjara nyinanytjaku ilunytja wiya alatjiṯu. \p \v 5 Uwa, Godalulanya ngaṉmanytju kalkuṉu puntu kutjupa ungkunytjikitjangku ilkaṟitja wiṟu. Panya paluṟu Kurunpa Miḻmiḻnga-waraṟa nganaṉala unngu tjarpatjunu ngaṉmanytju. Kala kurunpa palunyatjarangku nintingkulta kulini, “Mulapa paluṟu ngula nganaṉanya puntu kuwaritja ungkuku.” \v 6 Palulanguṟula pukuḻpa rapa nyinanyi ilunytja kuliṟa nguḻuringkunytja wiya. \p Panya nganaṉa ninti puntu nyanga mantatjatjara nyinara nganaṉa mantangka nyinanyi, ngura ilkaṟitjangka Mayatja Jesula tjungu nyinanytja wiya. \v 7 Palu palya, panya nganaṉa Godalu kalkuntjitjaku mulamularingkula munkaritjaku aḻa-aḻa paṯaṉi. Palu kuwarila nyakunytja wiya, munula mulamularingkula kutju nganaṉa rapa paṯaṉi palumpa. \v 8 Uwa, mulapa nganaṉa rapa nyinanyi ilunytja kuliṟa nguḻuringkunytja wiya. Panya nganaṉa mukuringanyi ilura puntu nyangatja wantikatinytjikitja munu puntu kuwaritjangka tjarpara Mayatja Jesula tjunguringkula palumpa ngurangka nyinanytjikitja. \v 9 Palu nganaṉa kutjuku puḻkaṟa mukuringanyi panya Mayatja Jesunya pukuḻmankunytjikitja. Tjinguṟula mantangka nyanga nyinara palunya pukuḻmankuku, munta tjinguṟula ngura nyara ilkaṟingka nyinara palunya pukuḻmankuku. \p \v 10 Panya nganaṉa uwankaraṯu ngula Christala kuranyu ngaṟaku paluṟu nganaṉanya ngurkantaṟa tjarantjaku, kalanya kutju kutju paluṟu ngurkantaṟa wangkaku nganaṉa mantangka nyanga nyinara palyantjitja-nguṟu. Munu paluṟu wiṟu nyinanytja ngurkantaṟa palyanmankuku munu kura nyinanytja ngurkantaṟa kuranmaṟa pailku. \s1 Godaku Maḻparingkunytjaku Jesula Christalanguṟu \p \v 11 Uwa, Mayatja Jesunya puḻka mulapa nyinanyi, kali wangaṉarangku palula kulilpai kurunpa winkingku. Munuli palulanguṟu aṉangu kutjupa tjuṯa kuḻu wangkara wituwitulpai paluṟu tjana kuḻu kuliṟa palunya waṉantjaku. Panya Godanya ngalimpa ninti nyinanyi panya ngali palumpa tjukaṟuru waṟkaripai, munuli unngu kulilpai alatji, “Wanyuwi aṉangu nyanga Kaṟintjala nyinanytja tjuṯangku ngali wangkanyangka tjukaṟurungku kulinma!” \v 12 Panya ngali nyurala tjukurpa wangkara ngalinku walytjangku mirawaṉinytja wiyangku wantinyi. Munuli mukuringkunytja wiya nyura ngalinya kuliṟa puḻkanmankunytjaku. Palu ngali mukuringanyi nyura ngalimpa pukuḻarinytjaku kutju waṟka nyanga palunya palyannyangka. Ka tjinguṟu kutjupa tjuṯangku ngalinya wangkara kurannyangka kuliṟa nyura ngalimpa mukuringkula tjananya wangkara painma wangkawiyangku wantinytjaku. Panya aṉangu nyara paluṟu tjana aṉangu kutjupa nyakula palunya yunpa munu mantara wiṟutjara ngaṟanyangka kutju nyakula wiṟunmankupai, munuya unngu kulintjitja nyakunytja wiya alatjiṯu. \p \v 13 Tjinguṟu kutjupa tjarangku ngali wangkanyangka kuliṟa ngalinya kata kawakawanmananyi ngunti wangkanyangka-palku. Palu palya, ngali wantira Godanya pukuḻmankunytjikitjangku kutju kawakawa puṟunytju tjukurpa wangkanyi. Ka tjinguṟu kutjupa tjuṯangku ngali wangkanyangka kuliṟa palyanmananyi, ka ngali kuliṟa kaṉany-kaṉanyarinytja wiyangku wantinyi panya ngali nyuranya kuṉpuntjikitjangku kutju tjukurpa wangkanyi. \p \v 14-15 Panya Christalu mukulya puḻkangku kanyinnyangka ngali palula wangaṉarangku kuliṟa palyalpai. Munuli tjukurpa nyangaku ninti panya wati kutju ilungu aṉangu uwankaraku ngalkilpa. Panya Godalu nyuntunya nganaṉanya kura tjuṯa palyantjitjanguṟu uwankara pungkula wiyantjaku ngaṟangi. Palu Jesunya nyuntumpa nganampa anga-ilungu aṉangu uwankaraku ngalkilpa nganaṉa wankaringkula palula kutju wangaṉarangku kulintjaku. Panya paluṟu ilunytjatjanu wankaringkula pakaṉu nganaṉa palunya kutju waṉaṟa pukuḻmankunytjaku, walytjangku pukuḻmankunytjaku wiya. \p \v 16 Ngaṉmanytjuli aṉangu tjuṯa nyangangi aṉangu mantatja kulilpai tjuṯa puṟunytju. Panya nyara paluṟu tjana aṉangu kutjupa nyakula utitja tjuṯa kutju nyakupai yunpa munu mantara munu aṉangu paluṟu wangkanyangka kuḻu kulilpai munuya utitja nyanga palula tjanalanguṟu kutju aṉangu palunya wiṟunmankupai, munta tjinguṟu palunya kuranmankupai. Ka panya ngali palu puṟunytju Christanya ngaṉmanytju nyangangi. Palu kuwarili nintiringkula palunya tjukaṟurungku kulini, munuli aṉangu tjuṯa kuḻu tjukaṟurungku kulini utitja tjuṯa kutju nyakunytja wiyangku. \v 17 Panya aṉangu kutjupa Jesuku walytjaringkunyangka Godalu mulapa kampa kutjupankupai kuwaritjaringkunytjaku. Panya ngaṉmanypa paluṟu iwara kurangka anangi, palu paluṟu Jesuku walytjaringkunyangka Godalu palunya iwara palyangka tjunu, ka paluṟu kura wantira kampa kutjuparingu munu kulintja kuwaritjaringu. \p \v 18 Uwa, Godalulanya kampa kutjupanu, panya paluṟu Jesunya Christanya iyaṉu nganampa ngalkilpa ilunytjaku, ka nyara palulanguṟu nganaṉa wankaringu ka Godanya nganampa kalyparingu. Munu paluṟu nganaṉanya wituṉu aṉangu kutjupa tjuṯangka para-tjakultjunkunytjaku Tjukurpa Palya Jesunyatjara tjana kuliṟa mulamularingkunyangka Godanya tjanampa kuḻu kalyparingkunytjaku. \v 19 Panya Godanya Jesula Christalanguṟu aṉangu uwankaraku kalyparingu paluṟu nganampa ngalkilpa ilunyangka munu paluṟu nganaṉanya pungkunytjaku wiyaringu. Munulanya paluṟu wituṉu tjukurpa nyanga wiṟu palunya aṉangu tjuṯangka para-wangkanytjaku tjana kuliṟa mulamularingkunyangka Godanya tjanampa kuḻu kalyparingkunytjaku. \p \v 20 Uwa, ngali Godaku tjakulpa para-ngaṟanyi, panya paluṟu ngalilawanungku wangkanyi tjukurpa Jesunya Christanyatjara aṉangu tjuṯangku kuliṟa palumpa mulamularingkunytjaku. Palulanguṟuli nyurala kurunpa winkingku wangkanyi Godanya nyurampa kalyparingkunyangka nyura wangaṉarangku kulintjaku, panya Christanya nyanga palumpa mukuringanyi. \v 21 Panya paluṟu palya mulapa kura palyantja wiyatja alatjiṯu, ka nganaṉa aṉangu mantatja kura palyalpai tjuṯa, ka Godalu nganaṉanya pungkunytjaku ngaṟangi. Palu paluṟu Christanya tjunu nganaṉa kura palyantjitjanguṟu nganampa ngalkilpa anga-ilunytjaku. Ka nyara palulanguṟu Christanya nganampa ngalkilarinyangka nganaṉa wankaringu Godalu nganaṉanya tjukaṟurunmaṟa walytjanmankunytjaku. \c 6 \p \v 1 Uwa, ngali Godala tjunguringkula waṟkarinyi nyuranya wangkara kuṉpuntjikitja. Panya Godalu nyurampa pukuḻtju puḻkangku palyaṉu, kali nyuranya wangkara puḻkaṟa wituwituṉi nyura mulamulangku kuliṟa palunya rawangku waṉantjaku wantinytja wiyangku. \v 2 Panya Godalu iriti wangkanytja alatji ngaṟanyi nyiringka, \q1 “Ngayulu ngaṉmanytju kulinu ngula nyuranya wankaṟunkunytjikitjangku. \q1 Munuṉa tjiṉṯu panya paluṟu wirkankunyangka nyuranya tjukaṟurungku wankaṟunu.” \x * \xo 6:2 \xo*\xt Aitjayaku 49:8\xt*\x* \m Alatji Godalu wangkangu tjukurpa nyanga palunya. Ka mulapa kuwari ngaṟanyi Godalu nyuranya pukuḻtju puḻkangku wankaṟunkunytja. Kaya kuliṟa rawangku palunya waṉanma wantinytja wiyangku. \p \v 3 Uwa, ngali Godaku waṟka tjukaṟurungku kuliṟa palyaṉi nyura nyakula tjukaṟurungku kulintjaku palunya. Tjinguṟu ngali ngunti-ngunti palyannyangka nyakula nyura ngalinya wiyanmanama munu Godanya kuḻu wantima. Palula-tawarali tjukaṟurungku palyalpai. \v 4 Panya aṉangu winkingku nyanganyi ngali Godaku waṟka palyannyangka, kali mukuringanyi tjana ngalinya rawa tjukaṟuru waṟkarinyangka nyakunytjaku. Munu palulanguṟu pika kutjupa kutjupa tjuṯa ngalila wirkankunyangka ngali wantinytja wiyangku Godaku waṟka tungun-tunguntu tiṯutjarangku palyaṉi. \p \v 5 Panya kutjupa-aṟaya Jesunya wantipai tjuṯangku ngalinya puḻkaṟa pungkupai, kutjupa-aṟaya ngalinya tjailangka tjarpatjunkupai, kutjupa-aṟaya aṉangu kutjupa tjuṯa tjunguringkula kapuṯurira wangkara ngalimpa pikaringkupai. Ka ngali puḻkaṟa waṟkaripai mungangka kaḻaḻa, munuli kutjupa-aṟa paḻtjatjiratja nyinapai munuli kunkunpa wiya nyinapai. Palu ngali puḻkaṟa kuliṟa tjituṟu-tjituṟurinytja wiyangku Godaku waṟka rawangku palyalpai wantinytja wiyangku. \v 6 Munuli tjukaṟuru palyanyku nyinapai munuli Godaku tjukurpa nintingku kulilpai, munuli purkaṟangku kulilpai mirpaṉarinytja wiyangku, munuli aṉangu tjuṯaku ngaḻṯunytju pukuḻtju nyinapai. Ka panya Kurunpa Miḻmiḻnga ngalila tjungu nyinanyi, kali aṉangu tjuṯaku puḻkaṟa mukuringkupai kurunpa winki. Kaya aṉangu tjuṯangku ngalinya alatji palyannyangka nyakula kulilpai, “Mulapa nyanga pula Godaku waṟka tjukaṟurungku palyaṉi.” \p \v 7 Uwa, ngali panya tjukurpa tjukaṟuru aṉangu tjuṯangka wangkapai, munuli Godalu witulya puḻkangku nintinnyangka palumpa waṟka tjukaṟurungku palyalpai. Ka aṉangu tjuṯangku ngalinya kurannyangka ngali kuraringkunytja wiya tjukaṟuru alatjiṯu nyinapai, kalinya tjana puṯu kuraṟa nyakupai tjukaṟuru nyinanyangka. Panya wati kuḻaṯatjara kuṯitjitjara ngaṟanyangka warmaḻangku puṯu wakalpai, palu puṟunypaya ngalinya tjukaṟuru Godalawanu nyinanyangka puṯu kuralpai pikaringkunyangka nyakunytjikitjangku. \p \v 8 Kaya aṉangu kutjupa tjuṯangku ngalinya wangkara walytjanmaṟa waḻkulpai. Kaya tjara kutjupangku ngalinya analpai. Kaya tjara kutjupangku ngalila wangaṉarangku kulilpai. Kalinya tjara kutjupangku warkipai, kaya tjara kutjupangku ngalinya nguntinmankupai, palu ngali Godaku waṟkarira tjukaṟurungku kutju wangkapai ngunti wangkanytja wiyangku. \v 9 Panya aṉangu winkiya ngalimpa ninti nyinanyi, palu kutjupa tjaraya ngalimpa ngunti ngurparingkupai. Kutjupa-aṟali nguwanpa ilungi, palu wiya, wankaṯuli nyangatja nyinanyi ilunytja wiya. Kalinya kutjupa tjuṯangku kura palyannyangka-palku puḻkaṟa pungangi, palu ngali ilu wiya alatjiṯu nyinara Godaku waṟka tungun-tunguntu palyaṉi. \p \v 10 Uwa, rawangkuya ngalinya kuralpai tjituṟu-tjituṟu palyantjikitjangku, palu ngali kurunpa pukuḻaripai alatjiṯu. Kutjupa-aṟali maṟalpa nyinapai mani munu mantara wiya. Palu palya, panya ngali maṟaltu aṉangu tjuṯangka Godaku tjukurpa wangkapai, kaya kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaripai kurunitja puḻka mantjintjatjanungku. Uwa, kuwarili maṟalpa nyinanyi kutjupa kutjupa tjuṯa kanyintja wiya, palu palya panya ngali Jesuku walytja nyinara uwankara kanyini Godalanguṟu. \p \v 11 Palu walytja wiṟu tjuṯa, ngura pala Kaṟintjala nyinanytja tjuṯa! Nyangatjali utingku nyurala wangkanyi kumpilpa wiyangku, panya ngali nyurampa puḻkaṟa mukuringkula nyurala wangkanyi. \v 12 Uwa, ngali rawa nyurampa mukuringangi kurunpa winki, nyuranyali watarkurira wantinytja wiya alatjiṯu. Palu tjinguṟu nyura ngalimpa ngaṉmanypa kurunpa winki mukuringkunytjatjanungku nyura kuwari ngalinya wantinyi nguwanpa. \v 13 Palu kulilaya! Ngali nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi, panya wati palumpa tjitji tjuṯaku puḻkaṟa mukuringkupai, palu puṟunypa ngali nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi mama puṟunypa. Ka uti nyura ngapartji kurunpa winkiṯu ngalimpa mukuringama. \s1 Godanya Wantipai Tjuṯa Munu Godaku Walytja Tjuṯa Puṯu Tjungu Nyinapai \p \v 14 Walytja wiṟu tjuṯa! Tjunguringkuwiyangkuya wantima Jesuku mulamularingkupai wiya tjuṯangka! Wanyu tangkiyingku munu pulukangku tjungungku wakina ilaṟa katipai? Wiya. Nyara palu puṟunypa Jesuku walytja tjuṯa munu aṉangu mulamularingkupai wiya tjuṯa puṯu tjungu ngaṟanyi. Panya aṉangu Godala wangaṉarangku kulilpaingku munu aṉangu Godala tungunpungkupaingku tjungungku puṯu wiṟuṟa palyalpai. Panya kaḻaḻa munu munga tjungu ngaṟanytja wiya, palu puṟunypaṯu. \v 15 Ka wanyu Christalu pula Satantu tjukurpa tjungungku wangkara kuliṟa palyalpai? Wiya alatjiṯu. Ka palu puṟunypa Jesuku walytjangku munu Jesuku walytja wiyangku puṯu tjungungku kuliṟa palyalpai. \v 16 Kaya Godaku walytja tjuṯangku wanyu Godaku timpulangka god ngalypa-ngalypa puṉunguṟu palyantja tjuṯa tjunkula waḻkulpai? Wiya. Palu kulilaya! Nyuntu nganaṉa Godaku timpula puṟunypa ngaṟanyi, panya paluṟu nganaṉala unngu nyinanyi. Panya Godalu iriti wangkanytja nyiringka ngaṟanyi alatji, \q1 “Ngayuluṉa tjanala nguraṟarira nyinaku, \q2 munuṉa tjanala tjungu para-pitjalinkuku. \q1 Ngayuluṉa tjanampa God puḻka nyinaku, \q2 kaya aṉangu nyanga paluṟu tjana ngayuku walytjapiti mulapa nyinaku.” \x * \xo 6:16 \xo*\xt Itjikilku 37:27\xt*\x* \m \v 17 Munu palulanguṟu Godalu piṟuku alatji wangkangu, \q2 “Ngayuku mirpaṉtju tjuṯangkaya tjunguringkuwiya mauṉṯalpa nyinama. \q2 Munuya kutjupa kutjupa kura ngaṟanyangka pampulwiyangku wantima. \q1 Kaṉa nyuranya pukuḻṯu aḻṯira kanyilku. \q1 \v 18 Munuṉa nyurampa Mama alatjiṯu nyinaku. \q2 Ka nyura ngayuku katjapiti uṉṯalpiti nyinaku.” \m Alatji Godalu mayatja witulya puḻkangku wangkangu. \x * \xo 6:18 \xo*\xt 2 Samuelku 7:14\xt*\x* \c 7 \p \v 1 Uwa, walytja wiṟu tjuṯa! Tjukurpa nyanga palunya tjananya Godalu nganaṉanya wangkara kalkuṉu. Kala palulanguṟu uti kura kutjupa kutjupa uwankara wantima pampuntja wiyangku kuraringkula Godalanguṟu paṯuringkunytjaku-tawara. Utila Godaku nguḻuringkula palula wangaṉarangku kuliṟa tjukaṟuru mulapa nyinama munula palunya kutju waḻkunma. \s1 Paulanya Pukuḻarinytja \p \v 2 Palu uti nyura ngalimpa mukulya nyinama wantinytja wiya. Panya ngali nyuranya kurantja wiya, munuli nyuranya wituwituntja wiyaṯu kura palyantjaku, munuli nyuranya ngunti kurantja wiyaṯu kutjupa kutjupa mantjintjikitjangku. Alatji nyura kutjupa tjuṯangku ngalinya ngukaṟa wangkara wantipai kulintja wiyangku. \v 3 Kaṉa lita nyangangka nyuranya aṉanguṟa wangkanytja wiyaṯu, panya ngayulu nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi, panya alatjiṉa nyurala ngaṉmanytju wangkangu, munuṉa rawangkuṯu nyuranya mukulyangku kulini. Tjinguṟu ngayulu iluku, tjinguṟuṉa wankaṯu nyinaku, palu tiṯutjarangkuṉa nyuranya kulini watarkurinytja wiyangku. \v 4 Uwa, ngayulu nyurampa mulamularinganyi alatjiṯu. Munuṉa aṉangu tjuṯangka nyuranyatjara wangkara mirawaṉipai munuṉa nyuranya kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaripai kurunpa winki. Panya pika kutjupa kutjupa tjuṯa ngayula wirkankupai ngayunya tjituṟu-tjituṟu palyantjikitja, palu nyuranya kuliṟaṉa puḻkaṟa alatjiṯu pukuḻarinyi. \p \v 5 Mungaṯu ngali manta nyanga Matja-tuniyala wirkanu, kali kuliningi nyinara pakuwiyaringkunytjikitjangku. Palu wiya, panya aṉangu tjuṯa ngalimpa pikaringangi munulinya rawangku kuraningi, kali nguḻuringangi. \v 6-7 Palu Godalu panya tjituṟu-tjituṟurinyangka pukuḻmankupai munu wati panya Taitatjanya ngalilakutu wirkakatingu. Kali nyakula puḻkaṟa pukuḻaringu, munuli tjukurpa nyuranyatjara wangkanyangka kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaringu, panya nyura kunyu palunya pukuḻmaṟa kanyiningi palangka. Ka paluṟu ngayula wangkangi alatji, “Nyara paluṟu tjana panya nyuntunya ngaṉmanytju kurantjatjanu kuwari nyuntumpa puḻkaṟa ngaḻṯuringanyi munuya kalyparingkula puḻkaṟa mukuringanyi nyuntunya piṟuku nyakunytjikitja.” Alatji Taitatjalu ngayula tjakultjunu kaṉa kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaringu. \p \v 8 Uwa, lita ngaṉmanyitja panyaṉa walkatjuṟa ma-iyaṉu nyurampa. Ka nyura tjinguṟu lita nyara palunya nyakunytjatjanu tjituṟu-tjituṟurira ngayuku kuraringu. Kaṉa kuliningi, “Utiṉa panyatja wantima lita walkatjuṟa iyantja wiyangku.” Munuṉa palulanguṟu piṟuku kuliningi, “Wiya palya, tjana rawa tjituṟu-tjituṟu nyinanytja wiya.” \v 9 Munuṉa kuwari puḻkaṟa pukuḻaringu tjukurpa nyuranyatjara kuliṟa, panya mulapa nyura lita ngayuku mantjiṟa unytju kutju ngayuku kuraringkula tjituṟu-tjituṟuringu munu nyara palulanguṟu nyura kulinu, “Munta-uwa, mulapa nganaṉa kura palyaningi.” Munu nyura kuṉṯaringkula kura wantingu. Nyara palulanguṟu kutjuṉa nyurampa puḻkaṟa pukuḻarinyi nyura kura wantinytjitjanguṟu, tjituṟu-tjituṟurinytja-nguṟu wiya. Panya nyura ngayuku lita nyakula tjituṟu-tjituṟurinyangka Godalu nyuranya nintinu, ka nyura kuliṟa kuṉṯaringkula kura wantingu munu nyura kampa kutjuparingu palunya tjukaṟurungku waṉantjikitja. \p \v 10 Uwa, panya ngali Godaku tjukurnguṟu nyuranya wangkara tjukaṟuruningi ka nyura kuliṟa mirpaṉarira tjituṟu-tjituṟuringu. Palu tjituṟu-tjituṟurinytja nyangatja palya, panya Godalu tjituṟu-tjituṟurinyangka nyuranya kampa kutjupanu kura wantira wankaringkunytjaku. Palu tjinguṟu ngali tjukurpa mantatjanguṟu nyuranya wangkara painnyangka nyura kuliṟa mirpaṉarira tjituṟu-tjituṟuriku munu palulanguṟu kurunpa wituwituringkuku alatjiṯu Godalakutu aṟuringkunytja wiya munu nyura ngula ilura ngura kurakutu ankuku. \v 11 Palu nyura panya Godaku tjukurpa kuliṟa mirpaṉarira tjituṟu-tjituṟurinyangka Godalu nyuranya wiṟu mulapa palyaṉu. Panya wati kutjungku nyuralanguṟu ngayunya kuranmanangi, ka nyura palula kutjunguṟu ngayuku kuraringu. Ka pala palulanguṟu Godalu nyuranya uwankara kuṉṯaringkunytjaku palyaṉu lita panya ngayulu iyantjitjanguṟu. Ka nyura tjituṟu-tjituṟurira kampa kutjuparingu munu nyura wati panya palumpa mirpaṉarira palunya pungkula nintintjikitja mukuringangi paluṟu rawangku kurantjaku-tawara. Uwa, Godalu nyuranya tjituṟu-tjituṟu palyannyangka nyura kuliṟa tjukaṟururingu munu nyura kuwari wiṟuṟa tjukaṟurungku palyaṉi. Kaṉa kulini, “Mulapa paluṟu tjana ngayunya kurantjatjanu piiwiyaringu munuya kuwari ngayuku puḻkaṟa mukuringanyi.” \p \v 12 Ka panyaṉa lita palatja nyurampa walkatjunu wati panyangku ngayunya kurantjitjanguṟu wiya. Palu ngayulu lita palatja walkatjunu nyura Godanya kuliṟa pina aḻaringkula kulintjaku alatji, “Munta, kurangkula Paulanya ngunti kuraningi, panya nganaṉa palumpa puḻkaṟa mukuringanyi.” \v 13-14 Ka wati Taitatjalu kuwari pitjala ngalila tjakultjunu nyura ngalimpa puḻkaṟa mukuringkunytja. Kali palulanguṟu kuliṟa puḻkaṟa pukuḻaringu nyurampa. \p Munuli wati nyanga Taitatjanya nyurampa pukuḻarinyangka nyakula ngali kuḻu pukuḻaringi. Panya ngayulu lita panyatja wati palunya ungkul'iyaṉu nyuralakutu alatji wangkara, “Taitatja! Nyuntu tjanala wirkaṟa ngayulu tjukurpa wangkanytjitja tjakultjura, kaya nyuntula wangaṉarangku kulilku.” Alatjiṉa wati panya palunya wangkara iyaṉu nyuralakutu. Munuṉa lita panya palula nyurala tjukaṟurungku wangkangi, panya ngayulu tiṯutjarangku nyurala tjukurpa tjukaṟuru kutju wangkapai. \p Palu Taitatjalu ma-pakaṟa unngu kuliningi, “Tjinguṟuṉiya wantiku ngayulu Paulaku tjukurpa tjanala wangkanyangka.” Munu paluṟu nguḻuringangi nguwanpa lita panya palunya nyurala nintintjaku. Palu nyurala nintinnyangka nyura wangaṉarangku alatjiṯu kulinu Taitatjala, munu nyura ngayulu tjukaṟurungku wangkanytja kulinu. Ka nyara palulanguṟu Taitatjanya puḻkaṟa pukuḻaringu, munu paluṟu maḻaku wirkaṟa ngayula tjakultjunu nyura panya palumpa ngalimpa pukuḻarinytja. Kaṉa ngayulu ngapartji nyurampa puḻkaṟa pukuḻaringi. \p \v 15 Uwa, Taitatjalu nyuranya rawangku kulini nyurampa puḻkaṟa mukuringkula, panya nyura paluṟu ma-pitjanyangka kuliṟa tjuni kura tjulpilypa nguwanpa palumpa paṯaningi. Munu panya nyura paluṟu wirkankunyangka pukuḻṯu aḻṯira tjarpatjunu nyurampa ngurangka munu wiṟuṟa kanyiningi. Munu panya nyura palula wangaṉarangku kuliningi paluṟu wangkanyangka. Nyara palulanguṟu paluṟu kuwari nyuranya rawangku mukulyangku kulini. \v 16 Kaṉa ngayulu kuḻu nyuranya pukuḻṯu kulini nyura rawangku Godanya wangaṉarangku waṉannyangka munu ngayulu mulamularinganyi nyura rawangkuṯu waṉantjaku wantinytja wiyangku. \c 8 \s1 Matja-tuniyanya Nguraṟa Tjuṯangku Intjanungku Ungkunytja \p \v 1 Palu walytja wiṟu tjuṯa! Tjukurpa nyangatjaya kulinma! Panya manta nyanga Matja-tuniyalaya Jesuku walytja tjuṯa ngura tjuṯangka tjunguringkupai uṯuḻu kutjupa uṯuḻu kutjupa. Munu Godalu tjananya pukuḻtju puḻkangku kanyinnyangka tjana aṉangu Jesuku walytja kutjupa tjuṯa ngaḻṯutjara nyinanyangka nyakula intjanungku ungkupai. \v 2 Munuya aṉangu mirpaṉtju tjuṯangku tjananya rawangku kurannyangka tjana wituwituwanu alatjiṯu pukuḻpa nyinapai, munuya mani tjukutjuku kanyintjatjanungku paluṟu tjana ngaḻṯutjara kutjupa tjuṯa paḻtjatjiratja nyinanyangka kuliṟa intjanungku mani ma-iyaningi ngura nyara Jerusalemala nyinanytja tjuṯakutu. \v 3 Mulapaya tjukutjuku kanyintjatjanungku tjana puḻka mulapa ungangi kurunpa ngaḻṯunytjungku, kaṉa ngayulu nyangu palunya tjananya, panya tjana mani ungkunytjatjanungku tjara kutjupa kanyintja wiya.\fig |src="MB_2CO 8v3 joyful giving.tif" size="col" loc="p" ref="8:3"\fig* \v 4 Ngayulu panya tjanala ngatjintja wiyaṯu aṉangu nyara Jesuku walytja tjuṯaku mani iyantjaku Jerusalemalakutu, panya paluṟu tjana alatjiṯuya kurunpa winki mukuringkula ngayula tjapinu mani palumpa tjanampa ngayunya ungkul'iyantjikitjangku. Panya tjana ungkunytjikitja puḻkaṟa alatjiṯu mukuringangi. \v 5 Ka ngali kuliningi, “Tjinguṟuya mani tjukutjuku kanyintjatjanungku mani tjukutjuku ungkuku.” Palu wiya, tjana intjanungku alatjiṯu puḻka mulapa ungu. Panya tjana ngaṉmanypa Mayatja Jesuku walytjaringkunytjatjanungku palula wangaṉarangku kuliṟa palyantjikitja mukuringu. Munuya nyara palulanguṟu Godalu tjanala wangkanyangka ngalila wangaṉarangku kulintjikitja mukuringangi. \p \v 6 Kali wati panya Taitatjanya wituṉu nyuralakutu maḻaku ma-pitjanytjaku, panya paluṟu ngaṉmanytju nyurala wangkangu mani tjunkukatinytjaku aṉangu nyara Jerusalemala nyinanytja tjuṯaku. Munu kuwari paluṟu nyurala ma-pitjala piṟuku wangkaku nyura rawangku tjunkukatira puḻkantjaku. Panya ngaṉmanytjuli nyurala wangkangu intjanungku ungkunytjaku ngaḻṯutjara tjuṯa. \v 7 Ka panya nyura mulapa kutjupa kutjupa tjuṯa wiṟuṟa palyalpai aṉangu kutjupa tjuṯangka waintaṟa nguwanpa, panya nyura Godaku puḻkaṟa mulamularingkupai, munu nyura tjukurpa wiṟuṟa wangkapai, munu nyura tjukurpa tjuṯaku ninti puḻka mulapa nyinanyi, munu nyura pukuḻṯu Godaku waṟka palyalpai pakuringkuwiyangku, munu panya nyura ngalimpa kuḻu puḻkaṟa mukuringkupai. Uwa, mulapa panya nyura kutjupa kutjupa uwankara wiṟuṟa palyalpai. Palulanguṟu nyura uti Jerusalemala nyinanytja tjuṯa wantinytja wiyangku intjanungku ungama. \p \v 8 Palu ngayulu nyuranya mani puḻka ungkunytjaku wituwituntja wiya, palu nyuralaṉa tjakultjunanyi kutju alatji panya ngura nyara Matja-tuniyalaya aṉangu munytja tjuṯa nyinanyi intjanungku ungkupai. Ka tjinguṟu nyura kuḻu kuliṟa tjana puṟunytju intjanungku ungama, kaṉa nyakula kulilku, “Munta-uwa! Mulapa nyanganpa ngaḻṯutjara tjuṯaku puḻkaṟa ngaḻṯuringanyi.” \v 9 Nyura ninti Mayatja Jesuku Christaku panya paluṟu nganampa mukulya pukuḻtju puḻkanya nyinanyi. Paluṟu panya mantakutu pitjanytja kuwaripangka ngura ilkaṟingka Mama Godala tjungu wiṟuṟa nyinangi kutjupa kutjupa winkitjara alatjiṯu. Palu paluṟu nganampa mukuringkula palumpa mama munu kutjupa kutjupa uwankara wantikatira pitjala mantangka iṯiringkula nganaṉanya puṟunypa alatjiṯu nyinangi. Paluṟu Mamanya wantikatira maṟalpa pitjangu nganaṉalakutu munu panya ngaḻṯutjara nyinangi, ka nyara palulanguṟu nganaṉa palulawanu wankaringu Mamala tjunguringkula pukuḻpa nyinanytjikitja. \p \v 10 Panya ngaṉmanytju yiya kutjupa nyura-waraṟa Jesuku walytja tjuṯaku kuliṟa ngaḻṯuringu nyara Jerusalemala paḻtjatjiratja nyinanyangka. Munu panya nyura ngaḻṯunytjungku mani tjunkukatingi puḻkaringkunyangka tjanampa iyantjikitjangku. Palu nyura tjara kutju palyaṟa tjunu munuya kuwaripangkuṯu iyantja wiya. Kaṉa kuwari nyurala wangkanyi nyura panya tjunkunytjitjangka piṟuku puḻka nguwanpa tjunkula iyantjaku. \v 11 Ala! Wanyuya nyura kanyintjatjanungku mapalkungku tjunkula pukuḻṯu iyala, panya nyura ngaṉmanytju puḻka iyantjikitjangku kuliningi tjanampa ngaḻṯuringkula. Palulanguṟuya kuliṟa mani mapalku iyala. \v 12 Panya nyura pukuḻṯu munytjangku ungkunytjikitja mukuringkunyangka Godanya nyurampa pukuḻariku. Kutjungku tjinguṟu mani puḻka kanyintjatjanungku uti intjanungku puḻka nguwanpa ungama. Ka kutjupangku tjinguṟu tjukutjuku kanyintjatjanungku uti palu puṟunypaṯu intjanungku ungama tjukutjuku nguwanpa, ka Godanya kutjarakuṯu nyakula pukuḻarinyi intjanungku ungkunyangka, panya paluṟu nintingku nyanganyi. \p \v 13 Palu ngayulu mani puḻka ungkunytjaku nyuranya wituwituntja wiya. Tjinguṟu nyura winki ungkulampa paḻtjatjiratjarira puṯu kulilku, kaya aṉangu nyara Jerusalemala nyinanytja tjuṯa mai puḻka ngalkula paḻtja nyinaku. \v 14 Palu nyura kuwari puḻka nguwanpa kanyintjatjanungku tjananya ungama, panya tjana paḻtjatjiratjangku kuwari puṯu kulini. Ka tjinguṟu tjana ngapartji ngula puḻka kanyintjatjanungku nyuranya ngapartji alpamilalku nyura paḻtjatjiratja nyinanyangka. \v 15 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi Israelkunu tjuṯangku palyantja nyanga alatji, \mi “Panya tjana mai ini ‘manna’ ilytjingka uraningi kutjupa tjuṯangku puḻka nguwanpa, kutjupa tjuṯangku tjukutjuku nguwanpa. Palu uwankaraṯuya paḻtja pukuḻpa nyinangi.” \x * \xo 8:15 \xo*\xt Exodus 16:18\xt*\x* \s1 Paulalu Taitatjanya Tjananya Kaṟintjalakutu Iyantja Mani Urantjaku \p \v 16 Uwa, ngali nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi, ka Godalu wati nyanga Taitatjanya kuḻu palu puṟunypaṯu palyaṉu nyurampa puḻkaṟa mukuringkunytjaku. Kali pala palulanguṟu Mama Godanya waḻkuṉi. \v 17 Panya wati paluṟu puḻkaṟa mukuringu nyuralakutu ankunytjikitja, kali palula tjapinu paluṟu ankunytjaku, ka kuliṟa pukuḻṯu uwanmanu. \v 18 Ka wati kutjupa kuḻu ngali nyuralakutu ma-iyaṉi Taitatjala tjungu. Panya wati nyara palunyaya Jesuku walytja tjuṯangku ngura winkinguṟu mirawaṉipai, panya paluṟu Tjukurpa Palya Jesunyatjara wiṟuṟa tiṯutjarangku wangkanyangka. \v 19 Nyara palunyaya Jesuku walytja tjuṯangku ngurkantanu ngalila tjunguringkula ankunytjaku munu nganaṉa tjungungku mani panyatja mantjiṟa ma-katinytjaku Jerusalemalakutu. Panya nyara palulaya ngaḻṯutjara tjuṯangku Godanya puḻkaṟa mirawaṉiku nganaṉa mani katira ungkunyangka munuya kulilku, “Munta-uwa, mulapa nyanganpa nganaṉanya alpamilantjikitja puḻkaṟa mukuringanyi.” \p \v 20 Ka ngali mani nyanga puḻkanya aṯunymaṟa tjukaṟurungku kanyini kutjupangku ngalinya ngunti ngukantjaku-tawara. \v 21 Panya ngali Godala miṟangka tiṯutjarangku tjukaṟurungku palyantjikitja mukuringanyi munu aṉangu tjuṯangka miṟangka kuḻu. \p \v 22 Munuli wati Jesuku walytja kutjupa kuḻu Taitatjala pulala tjungu ma-iyaṉi. Panya wati nyanga palunyali waṟka kutjupa kutjupa rawangku ungangi, ka paluṟu waṟka uwankara wangaṉarangku kuliṟa palyaningi pakuringkuwiyangku. Munu paluṟu nyurampa puḻkaṟa mulamularingu nyura Jerusalemala nyinanytja tjuṯa mani ungkunytjikitja mukuringkunyangka kuliṟa, munu kuwari puḻkaṟa pukuḻarira nyuralakutu ma-pitjala nyuranya alpamilantjikitja mukuringanyi. \v 23 Ka Taitatjanya panya ngayula tjungu waṟkaripai maḻpa wiṟu nyuranya alpamilantjikitja. Ka wati panya kutjupa kutjara Jesuku walytja tjuṯangku ngura nyanga Matja-tuniyalanguṟu ngurkantanu Taitatjala tjunguringkula nyuralakutu ankunytjaku. Ka paluṟu pula nyurampa puḻkaṟa waṟkarinyangka nyakula nyura Christanyalta mirawaṉira waḻkulku. \p \v 24 Uwa, paluṟu tjana nyurala ma-wirkankunyangkampaya ngaḻṯunytjungku tjananya aṯunymaṟa kanyinma. Ka nyura alatji palyannyangka Jesuku walytja tjuṯangku manta nyanga Matja-tuniyalawanu nyinanytja tjuṯangku kuliṟa nintiringkuku nyura mukulya puḻka nyinanyangka, panya ngali tjanala ngaṉmanytju tjakultjunangi nyuranya mirawaṉira. \c 9 \s1 Wangaṉarangku Alpamilantjaku \p \v 1 Palu nyaakuṉa nyuranya piṟuku wangkara wituwitunma mani tjunkunytjaku Jesuku walytja tjuṯaku nyara Jerusalemala ngaḻṯutjara nyinanyangka? \v 2 Alatjiṯu nyura kurunpa winki kuliṟa mukuringu tjananya ungkunytjikitja. Kaṉa ngura nyanga Matja-tuniyala Jesuku walytja tjuṯangka wangkara nyuranya mirawaṉingi panya nyura mani rawangku tjunkukatinytja. Kaya kuwari tjana kuḻu nyuranya kuliṟa nyura puṟunytjuṯu ungkunytjikitja mukuringanyi aṉangu nyara Jerusalemanya nguraṟa tjuṯa. \v 3-4 Kaṉa kuranyungku wati nyanga maṉkurpa Taitatjanya tjananya nyuralakutu ma-iyaṉi ngaṉmanytju nyurala wangkanytjaku. Kaṉa ngayulu ngula ma-pitjala mani riti ngarinyangka nyakuku. Panya ngayulu nyanga Matja-tuniyanya nguraṟa tjuṯangka nyuranya mirawaṉingi, kaya tjinguṟu kuwari kutjupatjara ngayula tjungu nyuralakutu ma-pitjaku nyuranya nyakunytjikitja. Kaṉa kuliningi, “Munta tjinguṟuya aṉangu nyangantu ma-pitjala mani puṯu nyakulampa ngayunya analku, kaṉa kuṉṯaringkuku nyuranya ngunti mirawaṉinytjatjanu, ka nyura kuḻu palulanguṟu kuṉṯaringkuku.” \v 5 Pala palula-tawaraṉa Taitatjanya tjananya kuranyungku ma-iyaṉi. Ka paluṟu tjana ma-wirkaṟa nyurala wangkaku mani panya nyura ngaṉmanytju kalkuntjatjanungku uṯuḻuṟa tjunkunytjaku. Kaṉawi ngula ma-pitjala nyawa uwankaraṯu uṯuḻu ngarinyangka ngayulu Jerusalemalakutu katinytjaku. Munuṉa kulilkulta, “Munta, mulapaya nyangantu mani munytjangku alatjiṯu unganyi tjana walytjangku kuliṟa mukuringkula.” \p \v 6 Uwa, mani ungkunytjikitjangkuya wanyu tjukurpa kampa kutjupa kulila tjukurpa nyangatja! Tjinguṟu ngayulu uṉinypa maṉkurpa mantangka tjunkuku munuṉa ngula mai kuṟuringkunyangka maṉkurpaṯu mantjilku. Palu ngayulu uṉinypa tjuṯa tjunkunytjatjanungku mai kuṟuringkunyangka tjuṯa mulapalta mantjilku. \v 7 Panya aṉangungku intjanungku ungkunyangka Godanya puḻkaṟa pukuḻaripai. Ka nyura uti pukuḻṯu ungama tjituṟu-tjituṟurinytja wiyangku, panya kutjupangku nyuranya ungkunytjaku puḻkaṟa wituwituntja wiyaṯu. Palu nyura uti kutjungku kutjungku walytjangku kulinma mani yaaltjiṯu tjananya ungkunytjikitjangku munuya nyura kulintjatjanungku pukuḻṯu alatjiṯu ungama, tjinguṟu tjukutjuku, tjinguṟu puḻka. Ka Godanya nyurampa pukuḻariku nyura intjanungku ungkunyangka. \p \v 8 Panya paluṟu nyuranya pukuḻtju puḻkangku kanyilpai nyura pukuḻpa palya alatjiṯu nyinanytjaku munu paluṟu nyuranya intjanungku ungkupai puḻka mulapa nyura aṉangu kutjupa tjuṯa kuḻu ngaḻṯutjara nyinanyangka nyakula ngapartji intjanungku ungkunytjaku. \v 9 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi alatji, \q1 “Wati nyara paluṟu ngaḻṯutjara tjuṯa rawangku intjanungku ungkupai. \q2 Ka Godalu palumpa watarkurinytja wiyangku rawangku kulilpai paluṟu intjanungku ungkunytjitja.” \x * \xo 9:9 \xo*\xt Psalm 112:9\xt*\x* \m \v 10-11 Panya Godalu nyuranya uṉinypa tjuṯa ungkupai mantangka tjunkula mai pakaltjingantjaku munu mai kuṟuringkunyangka ngalkuntjaku.\fig |src="MB_2CO 9v10-11 sowing seed.tif" size="col" loc="p" ref="9:10-11"\fig*Uwa, paluṟu nyuranya ungkupai paḻtja nyinanytjaku. Munu paluṟu nyuranya puḻka mulapalta ungkuku nyura aṉangu kutjupa tjuṯa ngapartji rawangku intjanungku ungkunytjaku. Ka nyura ungkunyangka nganaṉa ngapartji tjananya katira ungkuku nyara Jerusalemala nyinanytja tjuṯa, kaya nyura nyanga ungkunytjanguṟu Godanyalta puḻkaṟa pukuḻarira mirawaṉira waḻkulku. \p \v 12 Uwa, nyura mani ungkunyangkaya Jesuku walytja tjuṯangku mai kuka mantara kuḻu mantjiṟa puḻkaṟa pukuḻariku, munuya Godanya tiṯutjarangku pukuḻṯu mirawaṉiku nyura ungkunytjitjanguṟu. \v 13 Panya nyura nyanga alatji intjanungku ungkunyangka aṉangu tjuṯangku pukuḻarira Godanya mirawaṉira waḻkulku munuya kulilku alatji, “Mulapaya Tjukurpa Palya Jesunyatjara kulilpai, panya paluṟu tjana wangaṉarangku kuliṟa ngaḻṯutjara tjuṯa intjanungku ungkupai, nyara Jerusalemala nyinanytja tjuṯa munu ngura kutjupitja tjuṯa kuḻu.” Alatjiya nyuranya kulilku. \v 14 Munuya nyara palulanguṟu nyurampa puḻkaṟa mukuringkula kurunpa winkingku Godala nyurampa tjapilku paluṟu nyuranya pukuḻtju mukulya puḻkangku kanyinnyangka. \v 15 Uwa, utila Godanya mirawaṉima panya nganaṉanya paluṟu puḻka mulapa ungu Jesunya Christanya wiṟu mulapa kutjupa uwankarangka waintaṟa. \c 10 \s1 Paulalu Tjananya Paintja Kampangkaṯu Wangkanyangka \p \v 1-2 Palu nyura kutjupa tjuṯangku ngayunya alatji wangkapai, “Paulanya ngura nyangangka wirkaṟa nganaṉala tjungu nyinara paluṟu kalypangku purkaṟangku alatjiṯu wangkapai, palu ngura kutjupangka paṯu nyinara paluṟu lita walkatjuṟa nganaṉanya pailpai rapangku alatjiṯu.” Palu wiya, nyangatja nyura ngunti kulintja. Wanyuya Jesunya kulila! Panya paluṟu kalypa munu kaṉany-kaṉanypa nyinapai wiya. Ka ngayulu mukuringanyi nyurala ma-wirkaṟa palu puṟunytju nyuranya purkaṟangku kalypangku wangkanytjikitja nyura ngayunya wangaṉarangku kulintjaku. Palu kutjupa tjarangkuṉi wangkapai ngayulu mantatja kutju kulilpai aṉangu tjuṯangku nyakula ngayunya mirawaṉinytjaku. Palu nyangatjaya tjana ngunti kulini, ka ngayuku ngaṟanyi nyurala miṟangka palunya tjananya rapangku aṉanguṟa tjukaṟurungku wangkara paintjaku. \p \v 3-4 Mulapa nganaṉa mantangka nyinanyi aṉangu mantatja kulilpai tjuṯangka tjungu, palu nganaṉa palunya tjananya puṟunypa wiya. Panya tjana mantangka nyanga nyinara kuḻaṯa tjiliratjara pikaringkupai aṉangu utitja tjuṯaku. Palu nganaṉa kuḻaṯa kutjupatjara pikaringanyi arkayitja kurunitja tjuṯaku. Panya nganaṉa mamu arkayitja tjuṯangka pikaringkunyangka Godalu nganaṉanya witulyankupai tjanampa pikaringkula tjananya upa palyantjaku.\fig |src="GT_2CO 10v3-4 Reading Bibles.tif" size="col" loc="p" ref="10:3-4"\fig* \p \v 5 Panya mantatja kulilpai tjuṯangku tjukurpa ngunti tjuṯa kaṉany-kaṉanytju wangkara aṉangu tjuṯa Godalanguṟu mauṉṯankupai paluṟu tjana palumpa nintiringkunytjaku-tawara. Palu alatji ngunti wangkanyangka nganaṉa tjukaṟurungku wangkara nintilpai aṉangu tjuṯangku tjukurpa tjukaṟuru kuliṟa kampa kutjuparira Jesuku nintiringkunytjaku munu palumpa walytjaringkula palula wangaṉarangku kulintjaku. \v 6 Uwa, nyura kulini? Panya ngayulu nyuranya tjukurpa tjukaṟuru nintiningi, ka panya nyura kuliṟa Jesuku nintiringu munu palula wangaṉarangku kuliningi. Kaṉa mukuringanyi nyura rawangku palula wangaṉarangku kuliṟa palyantjaku. Palu tjinguṟu nyura palula rawa tungunpungama, ka ngayulu nyuranya pailku alatjiṯu. \p \v 7 Palu nyura utitja tjuṯa kutju nyakula ngunti kulilpai. Tjinguṟu kutjupangku kulini, “Mulapa ngayulu Jesuku Christaku walytja nyinanyi.” Uwa palya-maṉṯu palatja, palu uti paluṟu piṟuku kulinma panya ngayulu kuḻu palu puṟunypa Jesuku walytjaṯu nyinanyi. \v 8 Panya Mayatja Jesuluṉi ngurkantaṟa wituṉu tjukurpa palumpa wangkara nyuranya kuṉpuntjaku. Ka waṟka nyanga palunya rapangku palyaṟa ngayulu kuṉṯa wiya ngaṟanyi. Ka nyura tjinguṟu ngayunya kulilpai kaṉany-kaṉanytju wangkanyangka-palku, munu nyura tjinguṟu kulini, “Mayatja Jesulu tjinguṟu palunya iyaṉu nganaṉanya upantjaku.” Palu wiya, paluṟu ngayunya wituṉu nyuranya kurunpa rapantjaku nyura palunya tiṯutjarangku waṉantjaku. \p \v 9 Kutjupa tjuṯangkuṉiya wangkapai, “Nyarangku lita walkatjuṟa nganaṉanya nguḻutjingaṉi.” Palu wiya, ngayulu nguḻutjingantjikitjangku lita nyurampa walkatjunkunytja wiya. \v 10 Palu kutjupa tjarangkuya ngunti wangkapai alatji, “Paluṟu nganaṉanya litangka paṯunguṟu mirpaṉarira pailpai, palu nganaṉala wirkaṟa paluṟu kalypangku kitikiti nguwanpa wangkapai nganampa nguḻuringkula nguwanpa.” Alatjiṉiya kutjupa tjuṯangku wangkapai. \v 11 Palu utiya paluṟu tjana kulinma! Panya ngayulu tjananya litangka puḻkaṟa painu munuṉa palu puṟunytjuṯu ma-pitjala utingku tjananya wangkara pailku, panya ngayulu litangka walkatjunkunytjitja puṟunypaṯu. \p \v 12 Panya kutjupa tjarangkuya walytjangku kuliṟa tjananku wiṟunmankupai, palu ngayulu paluṟu tjana puṟunypa wiya. Panya paluṟu tjana walytjangku kuliṟa tjukurpa tjananku walytjangku kutju palyalpai munuya tjukurpa palunya tjananya kutju kuliṟa mirawaṉipai. Palu tjana ngurpangku walytjangku wiṟunmankupai munuya nyara palulanguṟu kata kawakawaringkupai. \p \v 13 Ka ngayulu nyanga puṟunypa mirawaṉira wangkapai wiya, panya Godaluṉi wituṉu ngura tjuṯakutu ankula Tjukurpa Palya Jesunyatjara kutju tjakultjunkunytjaku nyurala kuḻu. Kaṉa waṟka nyanga palunya kutju ngayulu mirawaṉipai. \v 14 Kaya kulinma, panya Godalu ngayunya witunnyangkaṉa ngayulu Tjukurpa Palya Jesunyatjara nyurala tjakultjunu, munuṉa nyara palulanguṟu kutju walytjangku mirawaṉinyi. \p \v 15 Palu aṉangu kutjupangku waṟka wiṟu palyantjitjaku ngayulu nyakula kaṉany-kaṉanyarira walytjangku mirawaṉipai wiya. Palatja tjanampa waṟka Godalu tjananya ungkunytja. Palu mulapa ngayulu lita nyangatja nyuralakutu iyaṉi nyura nyakula kuliṟa kuṉpuringkula rawangku Jesunya waṉantjaku pakuringkuwiyangku. Kaṉi tjinguṟu ngula Godalu ngayunya piṟuku nyuralakutu iyalku nyurala munu kutjupa tjuṯangka kuḻu puḻkaṟa waṟkarinytjaku, kaya aṉangu tjuṯa mulapa piṟuku Jesuku mulamularingkuku. \v 16 Munuṉa palulanguṟu nyurala waintaṟa kuḻu wiluṟara ma-pitjala ngura kutjupa tjuṯangka Tjukurpa Palya tjakultjunkuku aṉangu watarkitja tjuṯangka. Panya wati kutjupangku ngaṉmanytju wangkanytjitjangka ngayulu maḻawanungku ankula wangkapai wiya ngayulu palyantjatjanungku-palku walytjangku ngunti mirawaṉinytjaku-tawara. \p \v 17 Panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi nyanga alatji, \mi “Nyuntu mirawaṉinytjikitja mukuringkulampa Mayatja Godanya kutju mirawaṉima paluṟu palyantjitja tjuṯanguṟu.” \x * \xo 10:17 \xo*\xt Jeremiah-ku 9:24\xt*\x* \m \v 18 Ka tjinguṟu aṉangungku kutjupa kutjupa wiṟu palyantjatjanungku walytjangku mirawaṉiku, ka nyura tjinguṟu kulilku Godanya aṉangu nyara palumpa puḻkaṟa pukuḻarinytja-palku. Palu wiya! Nyaratja paluṟu walytjangku kuliṟa mirawaṉinytja, kaya kuliṟa mulamularingkuwiyangku wantima. Palu tjinguṟu Godalu aṉangu palunya palyanmankunyangka kuliṟa kutju uti nyura aṉangu palunya palya kulinma. \c 11 \s1 Paulalu Ngunti Kuralpai Tjuṯa Paintja \p \v 1 Uwa, nyura tjinguṟu mulamularingkuwiyangku wantinyi Jesulu ngayunya iyantjitjaku, kaṉiya mirpaṉarinytja wiyangku kulinma ngayulu kawakawa puṟunytju nyurala wangkanyangka, panya ngayuluṉa piṟuku tjukutjuku wangkanytjikitja mukuringanyi. \v 2 Panya Godalu nyuranya aṯunymaṟa kanyini, palu puṟunypa ngayulu nyuranya aṯunymankunytjikitja mukuringanyi, panya wati kulypalpangku kungka ukaṟi aṯunymaṟa kanyilpai wati panya pikatjangku aḻṯinytjaku paṯaṟa kutjupangku kurantjaku-tawara, palu puṟunypaṉa nyuranya aṯunymankunytjikitja mukuringanyi nyura Christanya kutju waṉantjaku. \v 3 Palu ngayulu nyuranya rawangku kulini tjinguṟu kutjupangku nyuranya kurannyangka nyura Christaku watarkurira iwara kutjupa waṉalku, panya kungkawaṟa Eve-anya iriti mulamularingu lirungku ngunti kurannyangka, nyara palu puṟunyarinytjaku-tawaraṉa nyuranya kulini nyura Christaku puḻkaṟa mukuringkunytjaku. \v 4 Panya nganaṉa tjukaṟurungku nyurala tjakultjunangi Tjukurpa Palya Jesunyatjara, ka panya nyura wangaṉarangku kuliṟa Kurunpa Miḻmiḻngatjararingu. Palu panya kutjupa tjuṯangku pitjala tjukurpa Jesunyatjara-palku ngunti wangkara mukumukunnyangka nyura palumpa tjanampa mulamularingangi, munu kurunpa kutjupa ungkunytjikitjangku wangkanyangka nyura kurunpa palunya mantjintjikitja mukuringangi Kurunpa Miḻmiḻnga wantira. \p \v 5 Panya nyara paluṟu tjananku kaṉany-kaṉanytju wangkapai, “Nganaṉa Jesulu iyantja tjuṯa, kutjupa tjuṯangka waintaṟa.” Palu tjana ngunti wangkapai, panya paluṟu tjana ngayula waintaṟa nyinanytja wiya. \v 6 Uwa, tjana tjinguṟu kuṉṯa wiyangku aṉangu tjuṯangka wangkapai rapangku, ka ngayulu tjana puṟunypa wiya panya ngayulu kaṉany-kaṉanypa wiyangku kuṉṯa-kuṉṯangku wangkapai. Palu ngayulu Godaku tjukurku ninti puḻka nyinanyi, munu panyaṉa nyurala tjuṯa-aṟangku tjakultjunangi, ka panya nyura kuliṟa ngayunya alatji kuliningi, “Mulapa wati nyangatja nintipuka nyinanyi. Tjinguṟu Godalu palunya nintiningi.” \p \v 7 Munu panya ngayulu Godaku Tjukurpa Palya nyurala tjakultjunkunytjatjanungku maniku ngatjintja wiyangku wantingu, kaṉi nyara palulanguṟu ngunti wangkapai tjuṯangku ngayunya ngunti kuranmanangi, “Nyuntu-manti tjukurtjara puḻka wiya, wati kurakura nguwanpa.” Alatjiṉiya wangkangi, panya paluṟu tjana tjukurpa wangkara nintintjatjanungku kaṉany-kaṉanytju nyurala maniku ngatjilpai walytjangku tjukurtjara puḻkanmaṟa, ka panya nyura kulintjatjanungku tjananya mirawaṉira wangaṉarangku ungkupai. Palu ngayulu wantingu nyurala tjukurpa Godaku wangkanytjatjanungku kaṉany-kaṉanyarira nyurala ngatjintja wiyangku. Munu panyaṉiya ngayunya anaṟa tjukutjukunmankunyangkaṉa tjituṟu-tjituṟurinytja wiya nyinangi, panya ngayulu nyurampa pukuḻarinyi nyura Jesuku mulamularingkula puḻka nyinanytjaku. \p \v 8 Ka panya Jesuku walytja ngura kutjupitja tjuṯangku tjunguringkula ngayuku mani tjunangi munuṉiya ungangi nyurala ankula waṟkarinytjaku. Nyangatja panya ngayulu tjanala mantjinu munuṉa nyurala wirkaṟa ngatjintja wiyaṯu Tjukurpa Palya nyurala tjakultjunkunytjikitjangku. \v 9 Munuṉa mani panya tjana ungkunytja wiyaringkunyangka ngayulu nyurala ngapartji ngatjintja wiyangku wantingi. Palu Jesuku walytja kutjupa tjuṯangkuṉiya manta panya Matja-tuniyalanguṟu ngayunya mani katira ungu. Uwa, nyura kaar-kaararinytjaku-tawara panyaṉa nyurala ngatjintja wiya alatjiṯu rawa nyinangi, munuṉa ngula kuḻu nyurala ngatjintja wiyangku wantiku. \p \v 10 Uwa, ngura tjuṯangka panyaṉa nyangatja tjakultjunkupai, ka panya nyura manta pala Akayala nyinanytja tjuṯangku ngayunya puṯu markulku. Panya ngayulu tjukurpa Christanyatjara tiṯutjarangku tjukaṟurungku para-wangkapai, palu puṟunypaṉa para-wangkanyi tjukurpa panya nyurala maniku ngatjilwiyangku wantinytjanyatjara. \v 11 Ka nyangatja para-wangkanyangka nyura tjinguṟu kulini ngayulu nyurampa kuraringkunyangka-palku. Palu wiya, Godanya ninti ngayuku, panya ngayulu nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi munuṉa rawangku nyuranya kulilpai. \p \v 12 Uwa, aṉangu tjuṯangka Tjukurpa Palya wangkanytjatjanungkuṉa maniku ngatjintja wiya alatjiṯu. Tjinguṟu ngayulu mani tjanalanguṟu mantjinnyangkampa aṉangu ngunti panya wangkapai tjuṯangku alatji wangkaku, “Mulapa Paulalu tjanala mani mantjiningi. Kala palya nganaṉa ngapartji palu puṟunytjuṯu mani mantjini.” Alatjingaṟaya tjinguṟu paluṟu tjana ngunti wangkara walytjangku tjananku mirawaṉiku, ka nyanga palula-tawara ngayulu aṉangu tjuṯangka ngatjintja wiyangku wantipai. \v 13 Panya nyara paluṟu tjanaya wangkatjara ngunti tjuṯa kuwari nyinanyi, panya tjana aṉangu tjuṯa ngunti kurantjikitja mukuringkupai tjukurpa tjukaṟurungku wangkara-palku Jesulu Christalu ngurkantaṟa iyantjitjangku-palku. Palu Jesulu tjananya iyantja wiyaṯu. \v 14 Ka ngayulu alatji wangkanyangka nyura tjinguṟu kuliṟa urulyaralku. Palu wiya, kulila! Panya mamu Satannga ayinayiniripai munu kutjuparira angelpa puṟunypa ngaṟapai tili pitalytji puḻkatjara nganaṉa nyakula mulamularingkula kulintjaku alatji, “Nyangatja mulapa Godalanguṟu.” \v 15 Kaya Satanku walytja tjuṯa kuwari palu puṟunypaṯu nyinanyi munuya tjukaṟurungku-palku ayinayinirira Godaku waṟka-palku palyalpai. Palu ngula Godalu tjananya ngura kurakutu paiṟa iyalku kuralpai panya palunya tjananya. \s1 Paulalu Paluṟunku Wangkanytja \p \v 16 Uwa, nyangatjaṉa nyurala piṟuku wangkara mirawaṉinyi. Ka nyura tjinguṟu kulilku ngayulu kawakawaringkula wangkanyangka-palku, palu wiya. Kaya ngayuku mirpaṉarinytja wiyangku wantima, kaṉa piṟuku mirawaṉira wangkama kawakawangku puṟunytju. \v 17 Palu Mayatja Jesuluṉi nyanga palu puṟunypa wangkanytjaku wituntja wiyaṯu. Palulanguṟuṉatju ngayulu walytjangku mirawaṉinyi kawakawa puṟunytju. \v 18-19 Panya kutjupa tjuṯangkuya kutjupa kutjupa tjuṯa palyantjatjanungku walytjangku mirawaṉipai, kaṉa ngayulu ngapartji palu puṟunytjuṯu walytjangku mirawaṉinyi nyura ngapartji ngayula kulintjaku. Wanyumpa kunyu nyura nintipukampa! Panya wati kawakawa tjuṯangku nyurala ngunti wangkanyangka nyura pukuḻṯu kulilpai, palu tjana panya ngunti kuralpai tjuṯa. \v 20 Ka paluṟu tjana nyuranya mayatjarira pauntjingaṟa wituwitunnyangka nyura mirpaṉaripai wiya, munu panya nyura ngunti kuraṟa maniku ngatjinnyangka wangaṉarangku alatjiṯu ungkupai. Munu paluṟu tjana nyuranya ngunti wangkara kaṉany-kaṉanytju warkira kurannyangka nyura kulilpai mirpaṉarinytja wiyangku alatjiṯu. Nyaaku nyura tjanala kulilpai? \v 21 Palu ngayulu paluṟu tjana puṟunytju palyantja wiya alatjiṯu, ka panyaṉi nyura palulanguṟu upa nyinanyangka-palku kulini. Palu wiya, ngayulu paluṟu tjana puṟunytju nyuranya pauntjingaṟa wituwituntjikitjangku kulintja wiya. \p Nyara paluṟu tjanayanku walytjangku mirawaṉinyangka ngayulu ngapartji walytjangkuṯu mirawaṉinyi. Palu nyangatjaṉa kawakawa puṟunytju wangkanyi unytjungku. \v 22 Palyaya paluṟu tjana wati Iipuṟu tjuṯa nyinanyi, kaṉa ngayulu kuḻu wati Iipuṟu. Kaya palya paluṟu tjana Israelku pakaḻipiti nyinanyi, ka ngayulu kuḻu palumpa pakaḻi nyinanyi. Palyaṯuya Aipuṟamalanguṟu nyinanyi, kaṉa ngayulu palulanguṟuṯu nyinanyi. \v 23 Palyaṯuya Christaku waṟkaripai nyinanyi, palu ngayulu puḻka mulapa palumpa palyalpai palula tjanala muṉkara nguwanpa. (Nyangatjaṉatju kata kurangku puṟunytju mirawaṉinyi unytjungku.) Panya ngura kutjupangka kutjupangka tjukurpa wangkanyangkaṉiya mirpaṉtju tjuṯangku rawangku tjailangka tjarpatjunangi nyara tjananya puṟunypa wiya. Munuṉiya tjuṯa-aṟangku wiipangka puḻkaṟa alkaningi, kaṉa tjuṯa-aṟa nguwanpa ilungu, panya ngayulu-maṉṯu nyara tjananya puṟunypa wiya. \v 24 Ka panyaṉiya Jewku mayatja tjuṯangku pika puḻka mulapa alkaningi wiipangka 39-aṟangku, munuṉiya piṟuku ngula tjiṉṯu kutjupa palu puṟunypaṯu pungangi 39-aṟangku. Munuṉiya palu puṟunypaṯu ngula tjiṉṯu maṉkurpa kutjupa piṟuku pungangi 39-aṟangku. \v 25 Kaṉi mayatja Rome-anya nguraṟa tjuṯangku maṉkuraṟangku puṉungka pungu, kaṉiya kutjupa tjarangku kutjupa-aṟa puḻingka atuṟa nguwanpa iluntanu. Kaṉa maṉkuraṟa pautangka uṟungka ankula nguṟurpa kaṯakatira minya-minyaringkunyangka nguwanpa ilura wankaringu. Munuṉa kutju-aṟa pauta kaṯakatira tjarpanyangka ngayulu puṉu kutju witiṟa uṟungka ngarira tjiṉṯuringkula ngarira mungaringu. Tjinguṟuṉa nyara palula aṟa iluma.\fig |src="lb00219c.tif" size="col" loc="p" ref="11:25"\fig* \p \v 26 Uwa, ngayulu panya ngura tjuṯangka tjukurtjara rawa para-ngaṟangi, kaṉi kutjupa-aṟa uṟu puḻkangku karungka ukalingkula nguwanpa iluntanu. Ka kutjupa-aṟa ngayulu iwarangka ankunyangka wati kutitjunkupai tjuṯangku ngayunya nguwanpa iluntanu. Ka panya kutjupa-aṟa Jew tjuṯangku ngayunya iluntankunytjikitja mukuringangiṯu, kutjupa-aṟa malikitja tjuṯangku ngayunya nguwanpa iluntanangi. Uwa, ngayulu pikawanu nguwanpa ilungi tawunu puḻka tjuṯangka, munu ilytjingka, uṟu puḻkangka kuḻukuḻu. Ka kutjupa tjuṯangku kuḻu Jesuku ngunti walytjaringkula ngayunya nguwanpa iluntanangi. \p \v 27 Kaṉa nguwanpa ilunytjatjanungku waṟka nyanga palunya wantir'iyantja wiyangku puḻka mulapa palyalpai tiṯutjarangku. Kutjupa-aṟaṉa mungangka kuḻu waṟkaripai kunkunpa wiya alatjiṯu. Munuṉa kutjupa-aṟa mai mina kuḻu wantira waṟkaripai kutju. Munuṉa kutjupa-aṟa paḻtjatjiratja nyinapai, munuṉa wari puḻkangka mantara unytjunpa kanyintja wiya tjititingkupai puyinnyangka waḻpa waringka. \v 28 Ka nyanga palu puṟunypa tjuṯa wirkankunyangka ngayulu Jesuku walytja tjuṯa ngura tjuṯatja rawangku puḻkaṟa kulilpai tjana Jesunya rawangku waṉantja-tjiratjangku. \v 29 Tjinguṟu Jesuku walytja kutjupa puṯu nguwanpa rapa nyinanyi, ka ngayulu palumpa puḻkaṟa ngaḻṯuringkupai munuṉa palunya rapantjikitja mukuringkupai. Ka kutjupangku tjinguṟu Jesuku walytja ngunti kuraṉi kura palyantjaku, kaṉa ngayulu kuliṟa mirpaṉaripai. \p \v 30 Uwa, panya kutjupa tjuṯangkuyanku walytjangku mirawaṉipai puḻka nyinara-palku, palu ngayuluṉatju upa nyinanytjatjanungku wangkanyi, panya ngayulu upa nyinanyangka ngayunya Godalu witulyankupai palumpa waṟka kuṉpungku palyantjaku, kaṉatju ngayulu nyara palulanguṟu kutju mirawaṉipai. \v 31 Kaṉa nyangatja tjukaṟurungku nyurala wangkanyi, Godanya panya Jesuku Mama ngayuku ninti nyinanyi, panya ngayulu tjukaṟurungku wangkapai. Kala wanyu nyuntu nganaṉa Godanya tiṯutjarangku waḻkunma. \v 32 Panya ngura nyara Tamatjakala nyinanyangkaṉi nguraku mayatjangku wangkangu tjaultji tjuṯangka kaita panya puḻkangka ngaṟala nyakunytjaku, ngayulu kampangkaṯu pakaṟa ankunytjaku-tawara. Munu paluṟu tjanala wangkangu pakaṟa ankunyangka nyakula ngayunya witintjaku. \v 33 Kaṉi ngayuku maḻpa tjuṯangku wall-pa aḻawanungku katunguṟu pitingka ukalilyinu ruupangka karpiṟa, kaṉa mantangka wirkaṟa kumpiṟa wirtjapakaṉu, kaṉi mayatja paluṟu puṯu nguriningi. \c 12 \s1 Mayatjalu Paulanya Kurunpa Ilkaṟikutu Katira Nintintja \p \v 1 Utiṉa wantima walytjangku mirawaṉinytja wiyangku, panya walytjangku mirawaṉinyangka nyura kuliṟa kuṉpuringkunytja wiya Jesunya waṉantjikitja. Palu wanyuṉa nyurala tjakultjunama ngayulu nyakunytjatjanungku, panya Mayatja Jesulu ngayunya nintinu. \v 2 Panya Godalu mungaṯu ngayunya katingu ilkaṟikutu. Tjinguṟuṉi kurunpa katingu, munta tjinguṟuṉi puntu winki katingu. Ngayulu ngurpa, palu Godanya kutju ninti. Panya ngayulu anu munuṉa maḻaku pitjanytjatjanu kuḻi 14 nyinangi. \v 3 Ngayulu mulapa anu Godaku ngurakutu. Tjinguṟuṉa kurunpa kutju anu, tjinguṟuṉa puntu winki anu. Ngayulu ngurpa. Godanya kutju ninti. \v 4 Ka ngayulu ngura nyara palula tjukurpa kumpilitja tjuṯa kulinu Godalu nintinnyangka. Tjukurpa nyanga paluṟu tjana miḻmiḻpa ngayulu kulintjatjanungku puṯu tjakultjunanyi. \p \v 5 Uwa, mulapa ngayulu Godala ilkaṟingka nyinara pukuḻṯu kuliningi, palu ngayuluṉatju ilkaṟingka nyinanytjatjanungku walytjangku mirawaṉinytja wiya. Nyangatja kutjuṉa wangkanyi alatji, “Ngayulu wati upa, kuṉpu wiya.” \v 6 Munuṉa nyurala rawangku wangkanytja wiya ilkaṟikutu ankunytjatjanungku nyura ngayunya mirawaṉira ngunti puḻkanmankunytjaku-tawara. Palya nyura ngayulu mantangka nyanga palyantja munu wangkanytja kuḻu kulini munu nyura nyara palula tjanalanguṟu ngayunya palya mirawaṉinyi, palu nyara ilkaṟingka nyakunytjanguṟu ngayunya mirawaṉinytja wiyangku wantima. Tjinguṟuṉa ngayulu nyurala tjakultjunama nyakunytjatjanungku, ka nyura kuliṟa ngayunya kawakawangku ngunti wangkanyangka-palku kulilku. Palu wiya, ngayulu mulapa anu ngura ilkaṟitjakutu. \p \v 7 Ka ngura nyara palula Godalu ngayunya wiṟu tjuṯa nintiningi, kaṉa tjinguṟu palunya tjananya nyakunytjatjanungku kaṉany-kaṉanyarira walytjangku mirawaṉima. Ka nyara palulanguṟu Godalu Satannga markuntja wiyangku wantingu ngayunya rawangku pikantakunytjaku, ngayulu walytjangku mirawaṉinytjaku-tawara. \v 8 Kaṉa Mayatja Jesula maṉkuraṟangku tjapiningi pika nyanga palunya wiyantjaku. \v 9 Kaṉi maṉkuraṟangku wiyanmanu Jesulu alatji wangkara, “Wiya, alatjiṯuṉanta ngayulu pukuḻtju puḻkangku kanyini, panya nyuntu puṯu kulinnyangka ngayulu nyuntunya witulyananyi, kan ngayulanguṟu kutju kuṉpuringkuku.” Alatji paluṟu ngayunya wangkangi, kaṉa pukuḻarira kuliningi, “Palyaṉatju pika winkingku puṯu kulini, palu Christaluṉi witulyankuku.” \v 10 Ngayulu Jesuku Christaku rawa waṟkarinyangkaṉiya anaṟa nyii-nyiipungkupai munuṉiya paiṟa pungkula waṯaparalpai kaṉa ngayulu puṯu nguwanpa kulilpai. Palu puṯu kuliṟa ngayulu pukuḻarinyi panya puṯu kulinnyangka Godalu kutjungku ngayunya witulyankupai, kaṉa palulanguṟu kuṉpuringkupai. Uwa, wituwitu tjuṯa ngayula utiringkupai kaṉa puṯu nguwanpa kulilpai. Palu palya, panya ngayulu puṯu kulinnyangkaṉi Godalu witulyankupai. \s1 Paulalu Tjananya Kaṟintjanya Nguraṟa Tjuṯa Puḻkaṟa Kulintja \p \v 11 Palu nyura tjananya tjukurtjara ngunti wangkapai tjuṯa mirawaṉingi munu panya nyura ngayunya ananingi, kaṉa nyangatja palulanguṟu lita nyangangka walkatjunanyi munuṉatju ngayulu walytjangku mirawaṉinyi kawakawa puṟunytju. Utiṉa wantima walytjangku mirawaṉinytja wiyangku panya ngayulu tjukutjuku alatjiṯu puḻka wiya. Palu uti nyura tjananya kutju mirawaṉinytja wiyangku ngayunya kuḻu mirawaṉima, panya ngayulu tjukurtjara mulapa Jesulu iyantja, ka panya tjukurtjara kutjupa tjuṯa ngayula waintaṟa puḻka mulapa nyinanytja wiya. \v 12 Panya ngayulu nyurala mungaṯu nyinara waṟkarinyangka Godalu ngayunya witulyanu, kaṉa kutjupa kutjupa puḻka tjuṯa nyurampa rawangku witulyangku palyaningi, kaṉi nyura nyakunytjatjanungku kulinu, “Mulapa wati nyangatja Jesulu iyantja.” \p \v 13 Palu nyura tjinguṟu watarkuringu ngayuku munu panya nyura ngayunya kulilpai alatji, “Nyara paluṟu ngura kutjupitja tjuṯaku kutju mukulya nyinapai.” Palu wiya, ngayulu nyuranya kuḻu mukulyangku kulilpai. Palu nyuralaṉa wanyu maniku munu maiku kuḻu ngatjiningi? Wiya, panyaṉa nyinangi kaṉiya nyara paluṟu tjana kutju ngayunya ungangi ngura kutjupitja tjuṯangku kutju, ka panyaṉi nyura ungkunytja wiyaṯu. Nyanga palulanguṟu nyura tjinguṟu ngayunya kuranmananyi. Wanyu kaṉa piiwiyariwa nyura ngayuku kalyparingkunytjaku! Palu wiya, nyura uti piiwiyaringama. \p \v 14 Uwa, kutjara-aṟa panyaṉa nyurala ma-pitjala nyinangi, munuṉa kuwari kulini piṟuku ma-pitjala nyinanytjikitjangku. Palu wirkankulaṉa nyurala maiku maniku ngatjintja wiya, panya ngayulu nyura kanyintjitjaku mukuringkunytja wiya, nyurampaṉa mukuringanyi. Panya nyura ngayuku tjitji tjuṯa puṟunypa nyinanyi, ka wanyu tjitji tjuṯangku mama ngunytju maingka paḻtjaṟa kanyilpai? Wiya, ngunytjungku mamangku kutju tjitji tjuṯa maingka paḻtjaṟa kanyilpai. \v 15 Ka ngayulu mani kanyiṟa nyuranya pukuḻṯu alatjiṯu ungkuku, panya ngayulu nyuranya mukulyangku aṯunymankunytjikitja mukuringanyi munuṉa pakuringkunytja wiya nyurampa puḻkaṟa waṟkarinytjikitjangku kulini. Uwa, ngayulu nyurampa puḻkaṟa mukuringanyi. Ka nyura wanyu ngayuku ngapartji tjukutjuku nguwanpa mukuringkuku? \p \v 16 Uwa, nyura ninti panya ngayulu nyurala nyinara maniku ngatjilpai wiya. Palu kutjupa tjuṯangku tjukurpa ngayunyatjara ngunti para-wangkapai alatji, “Wati nyara paluṟu ayinayiningku nganaṉanya wangkara ngunti mukumukuningi manikitjangku.” Palu wiya, tjana alatji ngunti wangkapai. \v 17 Ka panya wati kutjara ngayulu wituṟa nyuralakutu ma-iyaṉu, paluṟu pula kuḻu wanyu nyuranya ngunti kuraningi manikitjangku? Wiya alatjiṯu. \v 18 Panya wati ini Taitatjanyaṉa ngayulu wituṟa ma-iyaṉu nyuralakutu munu wati Jesuku walytja kutjupa kuḻu palula tjungu. Ka Taitatjalu wanyu nyurala ngunti wangkara mani mantjiningi? Wiya. Nyara paluṟu ngali kulintja kutjutjara tjungu alatjiṯu munu paluṟu ngayulu puṟunypa alatjiṯu ngunti manikitjangku kuralpai wiya. \p \v 19 Tjinguṟu nyura rawangku ngayunya kulini alatji, “Paulalu lita nyangangka nganaṉanya puḻkaṟa aṉanguṟa wangkanyi nganaṉa palunya wangkanyangka-palku.” Palu wiya, ngayulu Godala miṟangka wangkanyi Jesuku Christaku mulamularingkula. Walytja wiṟu tjuṯa! Nyanga uwankaraṉa nyurala wangkangi nyuranya kuṉpuntjikitjangku. \p \v 20 Palu ngayulu nyuranya puḻkaṟa kulini, munuṉa kulini, “Tjinguṟuṉa tjanala kuwari ma-wirkaṟa tjananya nyakula tjituṟu-tjituṟuriku, ka tjana ngapartji ngayunya nyakula pukuḻarinytja wiyangku wantiku.” Alatjiṉa kulini, panya ngayulu tjinguṟu ma-pitjala nyuranya nyakuku nyuranku pikaringkunyangka, munta tjinguṟu nyaṟaringkunyangka munu mirpaṉpa nyinanyangka. Tjinguṟuṉa nyuranya manyu nyinanyangka nyakuku munytjangku ungkunytja wiya. Tjinguṟuṉa kampangkaṯu tjaalymaṟa wangkanyangka nyakuku, tjinguṟuṉa warkinyangka kulilku, tjinguṟuṉa kaṉany-kaṉanypa nyinanyangka nyakuku, tjinguṟuṉa uṯuḻurira puḻkaṟa miranyangka nyakuku. Uwa, alatji tjinguṟu nyura kuraringu, kaṉa ma-pitjala nyuranya nyakula puḻkaṟa tjituṟu-tjituṟuriku. \p \v 21 Panya ngayulu ngaṉmanypa nyuralakutu ankunyangka nyura kutjupa tjarangku kura tjuṯa palyaningi tiṯutjarangku, munuya kuri kutjupangka kutjupangka kampangkaṯu ngunti tjunguringangi tjukaṟuru nyinanytja wiya. Kaṉa nyakula puḻkaṟa tjituṟu-tjituṟuringu munuṉa wangkangi nyura piiwiyaringkula kura nyara palunya tjananya wantira Godanya mulamulangku waṉantjaku. Palu tjinguṟu ngayulu kuwari nyuralakutu piṟuku ma-pitjaku munuṉa tjinguṟu nyuranya palu puṟunypaṯu nyinanyangka nyakula puḻkaṟa kuṉṯaringkuku Godala miṟangka munuṉa puḻkaṟa ulaku. Palula-tawaraya kura uwankara wantima ngayulu nyurampa tjituṟu-tjituṟurira ulanytjaku-tawara. \c 13 \s1 Paulalu Tjananya Nguḻutjunkunytja \p \v 1 Uwa, panya kutjara-aṟaṉa nyurala nyinangi munuṉa kuwari piṟuku kulini nyurala ma-pitjala nyinanytjikitjangku. Kaya wanyu kulinma, panya nyiringka iriti walkatjunkunytja ngaṟanyi alatji, \mi “Tjinguṟu aṉangungku kura palyaṉi. Ka aṉangu kutjupangku palunya nyakunytjatjanungku tjinguṟu kutjupa tjuṯangka tjakultjunkuku. Palu kutjungku nyakunytjatjanungku wangkanyangkaya palumpa mapalku mulamularingkunytja wiyangku wantima, palu tjinguṟu kutjarangku, munta maṉkurtu nyakunytjatjanungku wangkanyangka nyara palulanguṟu kutjuya mulamularingama.” \x * \xo 13:1 \xo*\xt Deuteronomy 17:6\xt*\x* \m \v 2 Panya ngaṉmanytjuṉa nyurala wangkangu kura palyalpai tjuṯangka munu nyangaṉa piṟuku wangkanyi lita nyangangka walkatjuṟa alatji. Panya ngayulu ma-pitjala nyurala wirkaṟa wantinytja wiyangku nyuranya nyanganyi tjinguṟu nyura palyaringkula tjukaṟuru nyinanyi, tjinguṟu nyura kura panya palu puṟunypaṯu palyaṉi. Kaṉa nyura kura tjuṯa palyannyangka nyakulampa puḻkaṟalta mirpaṉariku nyurampa. \v 3-4 Ka nyara palulanguṟu nyura nintingku kulilku panya mulapa Christalu ngayulawanungku nyurala wangkanyi. Panya Christanya nyurampa nguḻuringkunytja wiya, paluṟu nyurala rapangku alatjiṯu wangkapai. Panya palunyaya upa ngaṟanyangka puṉu kaṯakutjarangka wakaṟa utitjunu munu iluntanu. Palu kuwari paluṟu wanka nyinanyi panya Godalu palunya witulya puḻkangku wankaṟa pakaltjingaṉu. Uwa, Christanya puṉu kaṯakutjarangka upa ngaṟangi, ka palu puṟunypa ngayulu kuḻu upa nyinanyi. Ka panya Godalu Christanya witulyanu, palu puṟunypaṯu paluṟu ngayunya kuḻu witulyananyi. Kaṉa palulanguṟu nyuralakutu ankula kurunpa rapangku nyuranya wangkara tjukaṟurulku. \p \v 5 Uwa, walytjangkuyanku atatjuṟa tjapiṟa kulinma nyanga alatji, “Mulapa ngayulu Jesunya kutju tjukaṟurungku waṉaṉi?” Alatjiyanku tjapinma, panya nyura nintingku kulini Jesunya nyurala unngu nyinanyangka. Munu panya nyura nintingkuṯu kulini Jesunya nyurala nyinanytja wiyangka. \v 6 Munu nyura uti ngayunya kuḻu atatjuṟa kulinma, munu nyura nyara palulanguṟulta kuliṟa ngayunya ngurkantankuku alatji, “Munta, wati nyangatja mulapa Jesulu wituntja.” \p \v 7 Palu tjinguṟu nyura kutjupa tjuṯangku ngayunya kuliṟa wiyanmankuku, kaṉa palunya tjananya kuliṟa wantira ngayulu rawangku Godala nyurampa uwankaraku tjapilpai nyura kura wantira tjukaṟururingkunytjaku. Palu tjinguṟu nyura kulini, “Wiya, paluṟu nganampa tjapilpai aṉangu tjuṯangku palunya mirawaṉinytjaku.” Palu wiya, ngayulu nyurampa mukuringkula tjapini nyura tjukaṟururingkunytjaku. \v 8 Panya ngali tjukurpa tjukaṟuru kutju wangkapai kampa kutjupaṟa ngunti wangkanytja wiyangku. \p \v 9 Tjinguṟu ngayulu upa nyinanyi puṯu nguwanpa kulilpai. Palu ngayulu ma-pitjala nyurampa pukuḻariku nyura Jesunya kuṉpungku waṉannyangka nyakula. Panya ngayulu nyurampa Godala rawangku tjapilpai nyura palyaringkula rawangku palunya tjukaṟurungku waṉantjaku. \v 10 Panya Mayatja Jesuluṉi wituṉu aṉangu tjuṯa wangkara kuṉpuntjaku, paiṟa mauṉṯankunytjaku wiya. Palulanguṟuṉa lita nyangatja ngaṉmanytju walkatjunanyi ngayulu nyurala wirkankunytja kuwaripangka nyura kura wantinytjaku. Kaya ngaṉmanytju kuṉṯaringkula kura wantima Jesunya mulamulangku waṉantjikitjangku. Palulanguṟuṉa nyuranya ngula ma-wirkaṟa nyakula nyurampa pukuḻariku, munuṉa nyuranya nyakula paintja wiyangku wantiku. \s1 Tjukurpa Maḻatja \p \v 11 Uwa, walytja tjuṯa! Alatjiṯuṉa nyangatja nyurampa walkatjunanyi. Kaya ngayulu nyurala wangkanytja uwankara wangaṉarangku kulinma munuya Jesunya puṟunypa tjukaṟuru nyinama. Munuyanku ngaparku ngalytjurmaṟa pikangku wangkanytja wiyangku wantima kulintja kutjuringkunytjikitjangku. Munuyanku kalypa nyinama pikaringkunytja wiya. Ka Godanya panya mukulya puḻka nyurala tiṯutjara nyinaku munu nyuranya kurunpa rapa kanyilku. \p \v 12 Ka nyura uti aṉangu kutjupa Jesuku walytja nyakulampa palumpa pukuḻarira maṟa witinma.\fig |src="cs_2 men shaking hands.tif" size="col" loc="p" ref="13:12"\fig* \p \v 13 Kaya Jesuku walytja tjuṯangku ngura nyangangka nyinapai tjuṯangku nyuranya kulini nyurampa pukuḻarira. \p \v 14 Uwa alatjiṯuṉa walkatjunanyi. Ka Mayatja Jesulu nyuranya rawangku pukuḻtju puḻkangku kanyinma. Ka Mama Godalu nyuranya mukulya puḻkangku aṯunymanama. Ka Kurunpa Miḻmiḻnga nyurala uwankarangka tjungu tiṯutjara nyinama.