\id REV rev \h Tjukurrpa Nyangutja \toc2 Tjukurrpa Nyangutja \toc1 Katutjalu Nintiṉutja Tjukurrpa Tjaanalu Nyangu \mt1 Katutjalu Nintiṉutja Tjukurrpa Tjaanalu Nyangu \c 1 \p \v 1 Wangka ngaatjanya Katutjakuṉu. Paluru Yiitju Kurayitjala wangka ngaatjanya nintiṉu ngula yiltarrinytjaku, paluru palumpa walytja tjuṯangka tjakultjunkunytjaku. Palunyatjanu Yiitjulu ilkari ngurrara ngalya wantirriyaṉu ngayulakutu tjakultjunkunytjaku, Tjaanala. Ngayulu Yiitjuku waarrkana nyinanyi. \v 2-3 Ngayulu tjukurrpa tjuṯa nyakula piipangkaṉa wakaṉi kuliranyurra nintirrinytjaku. Ngula wangka ngaatja yiltarriku. Yuḻṯa paluru ilarringu. Yaṉangu kutjungku wangka ngaatjanya riitarrinytjala kutjupa tjuṯangku kulira wangka ngaaku tjukarurru nyinanytjaku. Yalatji tjukarurru nyinarra tjana yunypa nyinaku. \p \v 4 Yiitjuku walytja tjuṯanyurra nyinanyi manta tjuṯawana, yini Yayitjalawana. Tawunu tjapanpalangkanyurra nyinanyi tjaatji ngurrara tjuṯa. Wangka ngaatja ngayulu nyurrangarrimpa wakara wantirriyaṉi, kulintjakunyurra. Ngayulu nyurrangarrimpa Katutjanya rawangku tjapilpayi paluru nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯantjaku, yunypanyurra nyinanytjaku. Katutjanya yirriṯi nyinapayi. Paluru kuwarri nyinarra ngula kutu maa nyinamalpa. Katutjanya ngayulu tjapilpayi kurrunpa tjapanpala wantirriyara nyurrangarrinya tjana yaṉṯayaṉṯantjaku, yunypanyurra nyinanytjaku. Katutjaku tjiiyingka yila kurrunpa paluru tjana nyinanyi. \v 5 Katutjanya ngayulu nyurrangarrimpa tjapilpayi, Yiitju Kurayitjalu nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯara kanyintjaku, yunypanyurra nyinanytjaku. Yiitjulu wangka tjukarurru kutju tjakultjunkupayi. \p Paluru mayutju tiṉa nyinanyi uwankarraku. Mayutju manta ngurrara tjuṯangka munkarra paluru nyinanyi. Paluru yurrunpa mirrirringkula kanarringulpi. Palunyatjanu nganaṉalpi ngaṉṯi mirrirringkula kanarriku. Paluru nganampa yilta yunytju nyinanyi. Yuwa, paluru nganampa watiyangka waralyngarala mirrirringu, ngurrka yintirra. Yalatji mirrirringkula kuya nganampa waṉingu. \v 6 Mayutju Yiitjuku walytja tjuṯa nganaṉa nyinanyi, palumpa waarrkana tjuṯa. Paluru watjaṉu nganaṉa tuḻkuku mayutju tjuṯa nguwanpa nyinanytjaku. Yirriṯi tuḻkuku mayutju tjuṯangku yaṉangu tjuṯaku Katutjanya tjapilpayi. Palunya tjananya nguwanpa nganaṉa yaṉangu tjuṯaku tjapintjala, Katutjanya tjanampa aḻṯururringkula tjananya yaṉṯayaṉṯalku. Katutjanya yilta nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. Nganaṉa palunya kutu puḻkapungkunytjaku. \v 7 Kulilaya! Yiitju Kurayitjanya yutuwariwana mantakutu piyuku ngalya tjarukatiku. Yalatji paluru tjarukatinytjala yaṉangu yuwankarrangkula kurungku nyaku. Kuya tjuṯangkuṯarraya palunya nyaku. Paluru tjana watjaṉu watiyangka palunya nyiiḻamilara waralytjunkula mirrintankunytjaku. Kuḻaṯatjarrangku palunya wakalpayingkuṯarra palunya nyakuku. Yuḻṯa palula yaṉangu tjuṯa yulaku kuutawutjuku mayutju tiṉa Yiitjunya nyakula. Yuwa, wangka ngaatjanya yalatji yiltarriku. \p \v 8 Katutjalu watjaṉu yalatji, “Yirriṯi ngayulu kutu nyinangi. Kuwarriṉa mayutju tiṉa kutu nyinarra ngulaṉa kutu maa nyinamalpa.” \p Wangka panyapa mayutju Katutjalu watjaṉu. Yilta palunya rawa nyinanytjatjanu kuwarri nyinanyi. Kuwarri nyinanyi, kutu maa nyinamalpa. Yuwankarraku mayutju ngangkari tiṉatjarra nyinanyi. \s1 Tjaanalu Yiitjunya nyaku \p \v 9 Ngayulu Tjaananya Yiitjuku walytja nyinanyi. Nyurrangarriṯarra Yiitjuku walytja tjuṯa nyinanyi. Palumpa yunytjuwiya tjuṯangku nganaṉanya panypurangkula pungkunytjala nganaṉa kutu Yiitjuku nyinanyi. Ngayunya witira tjana katirra ngaangkaṉi tjiilangka tjarrpatjunu, Yiitjuku wangka, Katutjaku wangkaṯarra ngayulu yaṉangu tjuṯawana tjakultjurinangitjangka. Manta yini Patamatjala ngaangka tjana ngalya katirraṉiya tjiilangka tjarrpatjunu. Manta Patamatjanya ngaranyi yuru tiṉangka ngururrpa. \v 10 Tjiṉṯu Tjuuntiyingka Katutjaku kurrunpangkuṉi nintintjala ngayulu tjukurrpa yalatji nyangu. Ngayula ngaṉṯiwanaṉi rapa wangkangu, turampata nguwanpa. \v 11 Wangkarraṉi watjaṉu yalatji, “Nyakula piipangkalpi tjanampa wakara wantirriyala!, Yiitjuku walytja tjuṯakutu, tawunu yalatjiya tjungurripayi tjuṯakutu. Tawunu tjapanpala ngurrara yini yalatjikutu wantirriyala!, tawunu Yipitjalakutu, Tjaamanalakutu, Paakamatjalakutu, Tjayataralakutu, Tjaatitjalakutu, Pilatalpiyalakutu, Liyutatjiyalakutu. Tawunu palula tjanalakutu tjanampa wakara wantirriyala!” \p \v 12 Palunyatjanu ngayulu nguṉṯilangarala nyangu. “Ngananya wangkanyi?” Nguṉṯilangarala laampa waralytjunkupayi tjapanpala nyanguṉa, kuultatjanu palyara ngaratjunutja. \v 13 Waralytjunkupayi palula tjanala ngururrpa, yaṉangu kuuta waṯawaratjarra ngarangi, yaṉanguku katja nguwanpa. Piilta nguwanpa kuultatjanu palyaṉutja ngarrkawana karrpiṉutja ngarangi. \v 14 Kata tjulkuralingku paluru ngarangi, kuru waru tili nguwanpa. \v 15 Paluru tjina kuulta nguwanpa irrnyaṉingi. Waḻpa tiṉangku watiya tjuṯa rungkara rungkara punkatjingantja nguwanpa palumpa wangka. \v 16 Mara wakungku witiṉingi, piṉṯirri tjapanpala. Tjaanguru ngalya ngarangi tjuuḻa waṯawara yiri kutjarra. Yuṉpa paluru tjiṉṯu nguwanpa irrnyaṉingi. \p \v 17 Yalatji paluru ngaranytjala ngayulu nyakula yankula nguḻurrirra mirri nguwanpa waṯungarangi. Palulanguru pupakatirra Yiitjulu marangkuṉi pampura watjaṉu, “Nguḻurrinytjawiya. Ngayulu mayutju tiṉa ngaranyi. Irriṯi ngayulu kutu nyinarra ngulaṉa kutu nyinamalpa. \v 18 Yirriṯi ngayulu nyinarra mirrirringu. Mirringuru ngayulu kanarringkula nyinanyi. Ngula ngayulu kana kutu nyinamalpa. Mayutju tiṉa nyinarra ngayulu yaṉangu tjuṯa watjalku kana kutu nyinanytjaku, kutjupa tjuṯa ngayulu tjananya watjalku warukutu wantirriyalkitjangku. \v 19 Kuwarri nyuntu nyakula piipangka yalatji wakala! Nyuntu tjukurrpa nyakula Katutjanya nyaku kutjupa kutjupa ngula palyantjala. Yalatji nyakula piipangka wakala! \v 20 Kulila! Kuwarriṉanta nintilku piṉṯirri ngaa tjapanpala, laampa waralytjunkupayi tjapanpalaṯarra. Piṉṯirri tjapanpala paluru tjana, ilkari ngurrara tjapanpala nguwanpa ngaranyi. Ilkari ngurrara paluru tjana Yiitjuku walytja tjuṯa yaṉṯayaṉṯaṉi, ngurra kutjupa kutjupangka tjungurripayi tjuṯa. Ilkari ngurrara kutjungku tjananya ngurra kutjungka tjungurripayi tjuṯa tjananya yaṉṯayaṉṯaṉi. Ilkari ngurrara kutjupangku tjananya ngurra kutjupangka tjungurripayi tjuṯa, yaṉṯayaṉṯaṉi. Yalatji, ilkari ngurrara tjapanpalangku tjananya kanyiṉi. Laampa waralytjunkupayi kutju ngaranyi, Yiitjuku walytja kutju ngurrara tjuṯa nguwanpa. Laampa waralytjunkupayi kutjupa ngaranyi, Yiitjuku walytja kutjupa ngurrara tjuṯa nguwanpa. Yalatji nguwanpa laampa waralytjunkupayi tjapanpala paluru ngaranyi, Yiitjuku walytja kutjupa kutjupa ngurrara nguwanpa. \c 2 \s1 Yipitjanya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 1 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Yipitjanya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku tjungungku. Ngayulu Yiitjulu kanyiṉi piṉṯirri tjapanpala, mara wakutjayiṯingka. Laampa waralytjunkupayi tjapanpalawana ngayulu parra ngaranyi, kuultatjanu palyara ngaratjunutjawana. \v 2-3 Ngayulu ninti nyurrangarrimpa nyinanyi. Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala palyanyurra kutu ngayuku waarrka palyaṉi, wantiwiyangku. Wiyawana nintilpayi tjuṯangku nyurrangarrilakutu yankula nintintjala palyanyurra tjananya payira wantirriyalpayi. Tjana wiya ngayuku waarrkana nyinanyi. Yiltanyurra ngayuku walytja tjukarurru nyinanyi, kutu. \v 4 Yalatji kutjuṉa puṯu kuliṉi. Ngayuku Yiitju Kurayitjaku yurrunpanyurra puntura yunytju nyinangi. Kuwarrinyurra wiya ngayuku puntura yunytju nyinanyi. \v 5 Kuya palyaranyurra ngayuku wiya puntura yunytju nyinanyi. Kuya palyalwiya tjukarurrulpinyurra ngayuku nyinanytjaku. Nyurrangarri tjukarurrurrinytjawiyangka ngayulu nyurrangarrimpa laampa waralytjunkupayi palunya mantjira waṉiku. \v 6 Nikulatjaku walytja tjuṯa kuya nyinanyi, kuyaya palyara nyinapayi. Palumpa tjanampa nyurrangarri yunytjuwiya nyinanyi. Ngayuluṯarra tjanampa yunytjuwiya nyinanyi. Ngayulu nyurrangarrinya puḻkapunganyi tjanampanyurra yunytjuwiya nyinanytjala. \p \v 7 “Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangkunyurra kulintjaku. Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala ngayukunyurra tjukarurru kutu nyinanytjaku. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala ngayulu nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯara kanyilku, ngayuku ngurrangka. Ngurra palulanyurra mangarri palya nguwanpa ngalkuku watiya palyatjanu, Katutjaku kaana palyangka. Mangarri palunyanyurra ngalkula kana kutu nyinamalpa. \s1 Tjaamananya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 8 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Tjaamananya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku tjungungku. Ngayulu Yiitjunya yirriṯi nyinapayi, kuwarriṉa kutu nyinanyi, ngulaṉa kutu maa nyinamalpa. Yirriṯi ngayulu mirrirringkula kana kutu nyinanyi. Ngayuku wangka ngaatjanya nyurrangarri kulintjaku. \v 9 Nintingkuṉa kuliṉi yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala kutunyurra tjukarurru ngayuku nyinanyi. Wiyanyurra mani tiṉatjarra, yulytja tiṉatjarra nyinanyi, wiya, Katutjaluṯarra nyurrangarrinya kuliṉi, yilta nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯara kanyilku. Tjuwu kutjupa tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkupayi. Paluru tjana wiya Tjuwu palya tjuṯa nyinanyi, wiya, ngayuku wangka tjana kulira wantipayi. Paluru tjana mamuku mayutjuku walytja tjuṯa nyinanyi, kuyalingku tjuṯa. \v 10 Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala wiyanyurra nguḻurrinytjaku, wanti! Mamuku mayutjungku tjananya tjingapungku witira nyurrangarrinya tjiilangka tjarrpatjunkunytjaku. Tjaampalanyurra tjiilangka rawawiya nyinarra pakalku. Tjaampala nyurrangarrinya tjana mirri pungku. Mamu paluru yalatji kulilku, ‘Yuwa, tjiilangka paluru tjana nyinanyi, tjinguruya Yiitjuku wangka wantiku, kana nyinakitjangku.’ Tjingurunyurra ngayuku tjiilangka kutu nyinarra, mirrirriku tjiilangka. Yalatji mirrirrinytjala ngayulu nyurrangarrinya kurrunpa katiku kana kutu nyinanytjaku, ngayuku ngurrangka. \p \v 11 “Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangkunyurra kulintjaku. Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala ngayukunyurra tjukarurru kutu nyinanytjaku. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala ngayulu nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯara kanyilku kana kutu, ngayuku ngurrangka nyinanytjaku. Ngayulu wiya nyurrangarrinya warukutu waṉiku, wiya. \s1 Paakamamanya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 12 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Paakamamanya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku tjungungku. Ngayulu Yiitjulu tjaangkangku witiṉi tjuuḻa tawarra yiri kutjarratjarra. Ngayuku wangka ngaatjanya nyurrangarri kulintjaku. \v 13 Ngayulu nintingku kuliṉi yaṉangu kuya palyalpayi tjuṯa nyinanyi nyurrangarrimpa ngurrangka, mamuku mayutjuku walytja tjuṯa. Palumpa waarrkana tjuṯaya nyinanyi mamukuṉu. Paluru tjana nyurrangarrinya puṯu tjingapungkupayi ngayuku wangka wantinytjaku, kutunyurra ngayuku tjukarurru nyinanyi. Ngayuku walytja Yantipatjanya tjana witira yiluntananyingka nyakulanyurra kutu tjukarurru nyinangi. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala ngayulu nyurrangarrinya puḻkapunganyi. \v 14 Panyapaṉa kulira yalatjiṉa puṯu kuliṉi. Nyaaku tjaampalanyurra wati Piilamaku wangka kulira wiyawana nyinanyi? Wangka palulawana wiyanyurra kulira nyinanytjaku. Wati Piilama paluru yirriṯi wati kutjupa Piilakanya tjingapungu wiyawana nyinanytjaku. Yitjurilaku ngaṉṯitja tjuṯangkulpiya Piilakaku wangka kulira wiyawana nyinarra Katutjanya nguwanpalpi kutjupa puḻkapungkupayi. Katutjanya ngawanpangka mangarri tjunutja tjana ngalkula wiyawana nyinapayi, miiṯa kutjupa kutjupawana. \v 15 Palunya tjananya nguwanpa, kutjupa tjuṯanyurra Nikulatjaku wangkawana kuya palyara nyinapayi. \v 16 Yalatji kuya palyantjawiyaya wanti! Tjukarurrulpinyurra nyinanytjaku. Nyurrangarri tjukarurrurrinytjawiyangka ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula wakara iluntanku tjuuḻa waṯawaratjarrangku. Tjaangku ngayulu tjuuḻa palunya witira kanyiṉi. Ngula ngayulu nyurrangarrinya wiya kanyilku ngayuku ngurrangka, wiya. \v 17 Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangkunyurra kulintjaku. Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala ngayukunyurra tjukarurru kutu nyinanytjaku. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala ngayulu nyurrangarrinya mangarri palya yini maana nguwanpa yungamalpa. Manta ngurrara tjuṯangku wiya mangarri palunya nguwanpa nyakupayi. Puḻi tjulkuraṯarra ngayulu nyurrangarrinya yungku kutju iitji, yini wakaṉutjatjarra. Nyuntu puḻi palunya nyakula kulilku, ‘Yuwa ngaatja puḻingka yini, Katutjaluṉi yini ngayunyatjarra tjunutja. Yini ngaatja wiya yaṉangu kutjupangku kuliṉi, wiya, ngalitju kutju Katutjalu kutjarrangku kuliṉi.’ \s1 Tjayataranya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 18 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Tjayataranya ngurrara tjuṯangku kulintjaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku tjungungku. Ngayulu Katutjaku katja ngaranyi, kuru waru tili nguwanpatjarra. Ngayulu tjina kaṉṯawarratjarra ngaranyi puḻi kuulta nguwanpa. Ngayuku wangkaya kulinma! \v 19 Ngayulu nyurrangarrinya nintingku kuliṉi nyurrangarri tjukarurru nyinanyi. Yaṉangu kutjupa tjuṯaku nyurrangarri yunytju nyinanyi, wiya tjanampanyurra yunytjuwiya nyinanyi. Yirriṯinyurra ngayuku waarrka purinypangku palyalpayi, kuwarrilpinyurra palyalingku palyaṉi. \v 20 Wangka ngaatjanyalpiya kulila! Yirriṯi minyma Tjiitjapilanya kuya nyinangi. Minyma kutjupa nyurrangarrilawana nyinanyi Tjiitjapilanya nguwanpa. Paluru nyurrangarrinya kutjupa tjuṯaṯarra tjingapungkupayi wiyawana nyinanytjaku. Palunyanyurra payira wantirriyanmara. Minyma paluru nyurrangarrinya wiyawana watjalpayi yalatji, ‘Ngayulu Katutjaku wangka watjalpayi, ngayuku wangkanyurra kulintjaku.’ Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangkunyurra minyma palumpa wangka kulira wiyawana nyinanyi. Katutjanya nguwanpa kutjupanyurra puḻkapungkula palumpa mangarriṯarra ngalkupayi. Miiṯa kutjupa kutjupangkanyurra kuya palyara nyinanyi. \v 21 Minyma paluru Katutjanya nguwanpa puḻkapunganyi, miiṯa kutjupa kutjupangka ngarripayi. Ngayulu minyma palunya puṯu marrkulpayi tjukarurrulpi nyinanytjaku. Kuliraṉi wantirra wiyawana kutu nyinanyi. \p \v 22-23 “Tjinguru minyma paluru, palumpa walytja tjuṯangkuṯarra kutu ngayuku wangka kulira wantinytjala, ngayulu tjananya pikantanku. Tjaampala tjananya ngayulu mirri pungku. Palunyatjanu Yiitjuku walytja ngurra tjuṯawana nyinapayingku kulira yalatji watjalku, ‘Yuwa, Katutjalu nintingku kuliṉi nganaṉa kuya palyantjala. Yalatji kulira nganaṉanya ngula kuutawutjungka watjalku.’ \v 24 Minyma palumpa walytja tjuṯangku yalatji watjaṉi, ‘Mamuku wangka palyawana nganaṉa nintirringanyi.’ Kutjupa tjuṯangkunyurra wangka palunya kulira wantipayi, wiyanyurra minyma palumpa wangka kulilpayi. Nyurrangarri palya nyinanyi, wiya ngayulu nyurrangarrinya marrkuṉi. \v 25 Kutunyurra tjukarurru nyinanytjaku ngayuluṉa mantakutu piyuku maa yananyingka. \v 26-28 Yalatjinyurra tjukarurru kutu nyinanytjala ngula ngayulu nyurrangarrinya kuutawutjungka yaṉṯayaṉṯara kanyilku. Katutjalu ngayunya mayutju tiṉa nyinatjunutja nguwanpa, yuḻṯa palula ngayulu nyurrangarrinya mayutju tjuṯa nyinatjunkulpi. Mayutju nyinatjunkulaṉa nyurranya tjiṉṯukutu piṉṯirri tiṉa pakantjanya mantjira yungku. Katutjanya kulira wantipayi tjuṯa nyurrangarri mayutju tjuṯangku tjananya pungkula kanyinmalpa. \v 29 Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangkunyurra kulintjaku. \c 3 \s1 Tjaatitjanya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 1 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Tjaatitjanya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku. Ngayulu Yiitjulu kanyiṉi Katutjaku kurrunpa tjapanpala, piṉṯirri tjapanpalaṯarra. Ngayuku wangka ngaatjanyaya kulila! Kuliṉiṉa wiyawananyurra nyinanyi. Yaṉangu tjaampalangku nyurrangarrinya nyakula yalatji kuliṉi, ‘Pala tjuṯa Yiitjuku walytja palya nyinanyi’, kanya ngayulu kuliṉi wiyanyurra tjukarurru nyinanyi. Ngayuku waarrka wiyanyurra tjukarurru palyaṉi. \v 2 Nyurrangarri tjukarurrurrinytjaku. Katutjaku waarrka ngunytjiwanangku palyantjawiya, tjukarurrungkuya palyanma!, Katutjaluṯarra nyakula yunyparrinytjaku. \v 3 Yirriṯi ngayuku waarrkana tjuṯangku nyurrangarrinya nintilpayi. Wangka palunyanyurra piyuku kulira tjukarurrulpi nyinanytjaku. Kuya kutju palyantjawiyangkuya wanti!, ngayuku kutjunyurra tjukarurru nyinanytjaku. Nyurrangarri tjukarurrurrinytjawiyangka ngayulu mantakutu maa yankula watjalku nyurrangarrinya warukutu wantirriyalkitjangku. Yalatji watjalkitja ngayulu parrpaṯu maa yanku, rawa paṯantjawiya, nyurrangarri yuṯuyuṯu nyinanytjala. \v 4 Tjaatitjanya ngurrara tjaampalanyurra palya nyinanyi, kuya kutu palyantjawiya. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala Katutjanya yunyparringanyi. Nyurrangarri ngayulawana parra ngaraku mantarra tjulkuratjarra. \v 5 Kuya tjuṯangku nyurrangarrinya ngaangka mantangka panypurangkula pungku. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯaṯarra paluru tjana panypurangkula pungamalpa. Yalatji tjungura nyurrangarrinyaṯarra pungkunytjala nguḻuwiya tjukarurru kutuya nyinama! Tjukarurru kutu nyinanytjala Katutjalu tjungura nyurrangarrinyaṯarra mantarra tjulkurangkalpi tjarrpatjunku. Ngayuku walytja kutu tjukarurru nyinanytjala yini palunya ngayulu wiya tjutulku Katutjaku piipangka ngarrinytjala. Yini paluru kutu ngarrimalpa. Katutjaku piipangka yini ngarringutjangka kana kutunyurra nyinamalpa. Tjukarurru nyinapayi tjuṯa ngayulu yaṉangu tjuṯangka tjanala tjakultjunku, Katutjala kurungka, ilkari ngurrara tjuṯangka kurungkaṯarra. Yalatji ngayulu tjanala tjakultjunku, ‘Ngaa tjuṯaya ngayuku yilta walytja nyinanyi.’ \v 6 Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangku kulintjaku. \s1 Pilatalpiyanya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 7 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Pilatalpiyanya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku. Ngayulu Yiitjunya tjukarurru kutu nyinanyi, wiyaṉa kuya palyalpayi. Irriṯi tjanampa Tapitanya mayutju tiṉa nyinapayi, Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯaku. Palunya nguwanpa ngayulu mayutju tiṉa nyinanyi ngayuku walytja tjuṯaku. Ngayulu kutju watjalku yaṉangu tjuṯa ngayuku ngurrangka nyinanytjaku. \p \v 8 “Ngayulu nyurrangarrimpa nintingku kuliṉi Pilatalpiyanya ngurrara tjuṯaku. Yirriṯi ngayulu nyurrangarrinya watjaṉu yaṉangu tjuṯangkanyurra ngayuku wangka tjakultjurinkunytjaku. Yurrunpanyurra nguḻunguḻu nyinapayi. Palulangurunyurra raparringkula yankula tjanala ngayuku wangka tjakultjurinkupayi. Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯa nyurrangarrimpa nyinanytjala wiya tjanampa nyurrangarri nguḻurringkula wantipayi, wiya. Kutunyurra ngayuku wangka tjanalakutu tjakultjurinkupayi, wantinytjawiyangku. \v 9 Paluru tjana Tjuwu kuya tjuṯa nyinanyi, wiya Tjuwu palya tjuṯa nyinanyi, ngayuku wangkaya kulira wantipayi. Mamuku mayutjuku waarrkana tjuṯaya nyinanyi. Ngayulu tjananya nintilku kulintjakuya tjukarurru. Tjana nyurrangarrilakutu yankula pupakatiku. Pupakatirra tjana yalatji kulilku, ‘Ngaa tjuṯa yilta Yiitjuku walytja nyinanyi. Yiitjulu tjananya yilta tjukarurru yaṉṯayaṉṯaṉi, yunytjurringkula.’ \p \v 10 “Yilta nyurrangarri ngayuku wangka kulira tjukarurru kutu nyinanyi. Ngula Katutjalu ngayuku yunytjuwiya tjuṯa, kuya kutjupa tjuṯaṯarra rawangku pungamalpa. Yuḻṯa palula ngayulu Katutjanya marrkulku wiya nyurrangarrinya tjungura pungkunytjaku. \v 11 Rawawiya paṯara ngayulu piyuku mantakutu maa yanku. Mantakutuṉa piyuku maa yankunytjala tjingurunyurra kutu tjukarurru nyinaku. Yalatji tjukarurru nyinarra kana kutunyurra nyinamalpa ngayuku ngurrangka. Wiya kutjupa tjuṯangku nyurrangarrinya yangatjunku, wiya. Ngurra palula mukaṯi palyatjarranyurra nyinaku. \p \v 12 “Yuwa, kuya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala tjukarurru kutunyurra nyinanytjaku. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala ngayulu nyurrangarrinya katirra nyinatjunku Katutjala yila, kana kutu nyinanytjaku. Yuwa Katutjala ngayulaṯarra tjungunyurra nyinamalpa. Yini kutjupatjarranyurra nyinaku. Yini palunya kulira yuwankarrangku kulilku, ‘Yuwa, ngaatja yilta Katutjaku walytja, Yiitjukuṯarra. Ngaatja ngaa ngurrara, kutu ngaangka nyinamalpa Katutjaku ngurrangka, tawunu Tjarutjaluma nyuwanangka.’ Ngayuluṯarra tjanala yini kutjupa watjalku, ngayuku walytja tjuṯangka. \v 13 Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangku kulintjaku. \s1 Liyutatjiyanya ngurrara tjuṯangku kulintjaku \p \v 14 “Wangka ngaatja tjanampa wakala!, Yiitjuku walytja Liyutatjiyanya ngurrara tjuṯaku. Ilkari ngurrara Katutjaku waarrkana kutju tjanampa mayutju nyinanyi. Paluruṯarra wangka ngaatjanya kulintjaku. Ngayulu Yiitjunya nyinanyi, wangka tjukarurru kutju ngayulu watjaṉi. Yirriṯi ngalitju Katutjalu ilkari mantaṯarra palyaṉulitju. Ngayuku wangkaya kulila! \p \v 15-16 “Ngayulu kuliṉi yuṯuyuṯunyurra nyinanyi. Ngayuku waarrka wiyanyurra palyaṉi. Yaṉangu tjuṯangku nganaṉa tii warrirringutja wantipayi. Tii waru kutjula tjikilpayi. Tii palunya warrirringutja nguwanpa ngayulu nyurrangarrinya wantirra yanku. \v 17 Nyurrangarri walytjangku waḻkulpayi, ‘Nganaṉakunyu Yiitjuku walytja tjukarurru nyinanyi.’ Yalatji wiya wangkanytjaku. Wiyanyurra tjukarurru nyinanyi, kutunyurra wiyawana nyinanyi. Kuyalingkunyurra yilta nyinanyi. \p \v 18-19 “Nyurrangarri tjukarurrurrinytjaku. Wiyawananyurra kulira wiyawana nyinanyi. Ngayulu yunytjurringanyi nyurrangarrimpa. Ngayulu nyurrangarrinya tjukarurrulkitjangku pungkutjipingka tjukarurrulpinyurra nyinanytjaku, kuya palyantjawiya. \v 20 Wati kutju yankula yaṉangu kutjupaku waaḻangka mirramalpa, tuuwangka aṉangu ngalya yankunytjaku. Palunyatjanu wati paluru kulira tuuwa alytjurankunytjala paluru tjarrpaku. Wati mirrapayi nguwanpa ngayulu Yiitjulu yankula nyurrangarrimpa mirranyi, kuliranyurra ngayuku walytjarrinytjaku, nganaṉa tjungu walytjararranpa nyinanytjaku. \v 21 Yuwa, ngayuku yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungku. Yalatji nyurrangarrinya pungkunytjala tjukarurrunyurra kutu nyinanytjaku. Yalatjinyurra kutu tjukarurru nyinarra ngayula ila nyinaku, ngayulu tjiiyi palyangka nyinanytjala. Irriṯi kuya tjuṯangkuṉi mantangka panypurangkula pungkunytjala ngayulu kutu tjukarurru nyinangi. Katutjaluṉi mantjira ngalya katirra ngaangka nyinatjunu, palumpa tjiiyingka ila nyinanytjaku. Ngayunya nguwanpa paluru nyurrangarrinya katirra nyinatjunku ngayuku tjiiyingka ila nyinanytjaku. \v 22 Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya wangka ngaatjanya nintiṉi, ngayuku walytja tjuṯangku nyurrangarri kulintjaku.” \c 4 \s1 Tjiḻpi tjuṯangku waṯungarala puḻkapungamalpa \p \v 1 Palunyatjanu ngayulu Tjaanalu tjukurrpa kutjupa nyangu ilkariwana tuuwa alytjura ngaranyingka. Panyapa turampata nguwanpa irriṯi wangkarra piyuku watjaṉu, yalatji, “Ngaakutu ngalya yarra, katukutu! Nintilkuṉanta ngula ilkariwana ngaranytjaku, mantawanaṯarra ngaranytjaku.” \v 2 Palulanguru Katutjaku kurrunpa ngayula tjarrparra nintiṉingi. Tjukurrpa yalatji ngayulu ilkariwana nyangu, tjiiyi palyangka Katutjanya nyinanyingka. \v 3 Yuṉpa paluru irrnyaṉingi. Tjiiyi palula ila riinpu yukiri nguwanpa ngarangi. \v 4 Tjiiyi palula tjayiṯiwana tjiḻpi tjuṯaya nyinarra wanaṉu, tjiiyi palya tjuṯangka. Tuuntiyi puupalaya nyinarra wanaṉu, mantarra tjulkuratjarra, walyi kuultatjanu palyaṉutjatjarra. \v 5 Katutjanya ngururrpa tjiiyi palyangka nyinangi. Palulawana layitniyingku puntura pinpapinpangi wangkarra. Tjiiyi palula kalkuṉi tjangi tilitjarra tjapanpala kamparra wanaṉingi. Tjangi paluru tjana irriṯi Katutjaku kurrunpa tjapanpala nyinangi. Palunyatjanu tjana tjangi tjapanpalarringu. \v 6 Tjiiyi palula kalkuṉi kilaatja ngarringi yuru nguwanpa. Yaṉangu nguwanpawiya, puupala kutjupa nyinangi, tjiiyi palula tjayiṯiwana. Puupala paluru tjana kuru tjuṯatjarra yaṉangu winki nyinangi. \v 7 Kurutjarra kutju layina tjikipaka nguwanpa nyinangi. Kutjupa puluka nguwanpa nyinangi. Kutjupa yaṉangu yuṉpatjarra nyinangi. Kutjupa waḻawurru paarrpakalkitja nguwanpa nyinangi. \v 8-9 Kuru tjuṯatjarra paluru tjana nyaḻpi tjuṯatjarra nyinangi. Kutjupa nyaḻpi tjikitjipalatjarra, kutjupa nyaḻpi tjikitjipalatjarra yalatji nguwanpaya nyaḻpi tjikitjipalatjarra puupala nyinangi. Kuru tjuṯatjarraya nyinangi yaṉangu winki. Kutuya Katutjanya yinkarra puḻkapungangi. Tjiṉṯungka mungangka tjana yinkarra puḻkapungkupayi yalatji kutu, \q1 “Katutjanya nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. Paluru yirriṯi kutu nyinapayi. Kuwarri kutu nyinanyi. Ngula kutu maa nyinamalpa.” Yalatjiya kutu Katutjanya puḻkapungkupayi. \p \v 10 Tjiḻpi tuuntiyi puupalangkuṯarra waṯungarala Katutjanya kana kutu nyinapayinya puḻkapungangi tjiiyi palula ila nyinanyingka. Paluru tjana walyi kuultatjanu palyaṉutjatjarraya waṯungarangi. Walyi palunya tjuṯa tjana yarrara tjunu, Katutjaku tjiiyingka ila. Tjunkulaya tuḻku yalatji warralpayi, \q1 \v 11 “Nyuntu Katutja, mayutju tiṉalampa nyinanyi. Palya nyuntu ngangkari tiṉatjarra nyinanyi. Yaṉangu yuwankarrangku nyuntunya puḻkapungkunytjaku. Nyuntu manta ilkariṯarra palyaṉu. Watiya tjuṯa, kuka tjuṯa, yaṉangu tjuṯaṯarra kana nyinanyi, nyuntu palyaṉutjangka.” \c 5 \s1 “Piipa ruulamapira marangku kanyiṉutja ngayulu nyangu” \p \v 1 Tjiiyi palula Katutjanya ngururrpa nyinangi. Piipa ruulamapiṉutja paluru mara waku tjayiṯingku kanyiṉingi. Piipa palula wangka ngarringi, kampa kutjarra yinitjarra. Yirriṯi kutjupangku puturrungka tayimapira wantingu. Puturru kutjupangka paluru piyuku tayimapira wantingu. Puturru kutjupangka paluru piyuku tayimapira wantingu. Yalatji nguwanpa puturru tjapanpalangka paluru tayimapira wantingu. Yalatji puturru tjuṯatjarra ngayulu piipa ruulamapiṉutja nyangu. \v 2 Ilkari ngurrara mayutju tiṉa ngayulu nyangu. Paluru ilkari ngurrara kutjupa tjuṯaku mayutju nyinanyi. Paluru mirrarra tjananya tjapiṉu yalatji, “Mayutju, nganalu piipa palula puturru tjuṯa yarrara piḻalku?, riitarrikitjangku?” \v 3 Ngayulu Tjaananya puṯu paṯalpayi mayutju palumpa, puturru tjuṯa yarrara piḻantjaku. \v 4 Palunyatjanu ngayulu kutu yulapayi. \v 5 Tjiḻpi kutjungkuṉi ngalya yankula marrkuṉu yalatji, “Ulawiyarriwa! Nyawa!, mayutju palatja ngalyananyi. Paluru Tjuutaku walytja ngaṉṯitja. Mayutju Tapitanyaṯarra palumpa walytja yurruntitja. Paluru watiyangka waralyngarala mirrirringu. Palulanguru paluru kanarringu. Paluru puturru tjuṯa yarrara piipa palunya piḻalku.” \p \v 6 Mayutju tjiipi wiima paluru ngalyankula ngarangi. Tjiipi palunya ngayulu nyangu Katutjaku tjiiyingka yila ngaranytjala. Kuru tjuṯatjarra puupala paluru tjana, tjiḻpi paluru tjanaṯarra yila ngarala waṉingi. Tjiipi palunya tjana irriṯi mirrintanu. Palulanguru paluru kanarringu. Paluru kana ngarangi kuntaṉutja maakatjarra ngayulu nyangu. Tjiipi paluru wuuna tjapanpalatjarra ngarangi. Kuru tjapanpalatjarra ngarangi. Irriṯi kuru paluru tjapanpala Katutjaku kurrunpa tjapanpala nyinangi. Irriṯi Katutjalu kurrunpa palunya tjananya wantirriyaṉu mantawana yulytjayinkunytjaku. \v 7 Tjiipi wiima paluru yankula piipa ruulamapiṉutja mantjiṉu Katutjala marangka, tjiiyingka kutu nyinanyingka. \v 8 Yalatji paluru piipa mantjintjala kuru tjuṯatjarra puupala, tjiḻpi tuuntiyi puupalaṯarra waṯungarakatinguya, tjiipi wiima palunya waḻkulkitja. Paluru tjana kutjuṯu kutjuṯungku kiitawu nguwanpa kanyiṉingi, tiitjiṯarra, puḻi kuultatjanu palyaṉutja. Tiitji kutjunguru kutjunguru puyu paṉṯi palyatjarra pakaṉingi, Katutjalu paṉṯira yunyparrinytjaku. Yalatji yunyparrinytjaku, Katutjaku walytja tjuṯangkuya Katutjanya tjapintjala wangka tjanampa puyu nguwanparripayi. Ngayulu nyangu tiitji palula tjanala puyu pakantjala. \v 9 Tjiḻpi paluru tjana tjiipi palunya waḻkukitja tuḻku nyuwana warraṉingi yalatjingku, \q1 “Nyuntu mayutju tiṉa nyinanyi. Nyuntu kutju piipa palunya mantjira puturru tjuṯa yarrara piḻalku. Palya nyuntulpi yarrara piḻantjaku, Katutjaku waarrka puntura palyara. Irriṯi nyuntu mirrirringkula ngurrka yintingu yaṉangu uwankarraku, paluru tjana Katutjakulpi kalypa nyinanytjaku. Palulanguru palumpa walytja tjuṯalingku nyinanyi manta tjuṯawana, wangka tjuṯatjarra. \q1 \v 10 Paluru tjana Katutjaku walytja tjuṯa mayutju tjuṯa nyinaku. Palumpa waarrka tjana palyanmalpa, yaṉangu tjuṯa tjananya mantangka yaṉṯayaṉṯanmalpa.” Paluru tjana yalatjingku warrara wantingu. \p \v 11 Palunyatjanu ngayulu Tjaanalu kuliṉu ilkari ngurrara tjuṯalingku wangkanyingka, Katutjaku tjiiyi palula yila. Yilta tjuṯalingku tjana ngarala waṉingi. Kuru tjuṯatjarra puupala paluru tjana, tjiḻpi tuuntiyi puupalaṯarra ngarala wangkangi. \v 12 Paluru tjana raapangku tjiipi palunya puḻkapungkupayi yalatji, \q1 “Irriṯi tjana tjiipi wiima mirrintanu, yaṉangu tjuṯaku paluru mirrirringu. Paluru kutju mayutju tiṉa nyinanyi. Paluru ninti puntu nyinanyi ngangkari tiṉatjarra. Nganaṉa palunya kutu puḻkapungkunytjaku.” \p \v 13 Palulanguru ngayulu Tjaanalu kuliṉu yuwankarrangku Katutjanya, tjiipi wiima palunyaṯarra waḻkuntjala. Yalatjingkuya paluru tjana waḻkuṉangi, ilkari ngurrara tjuṯangku, manta ngurrara tjuṯangkuṯarra, mamu tjuṯangkuṯarra, yuru ngurrara tjuṯangkuṯarra. Yuwankarrangkuya palunya kutjarra waḻkuṉangi yalatjingku, “Paluru mayutju tiṉa tjiiyingka nyinanyi. Mayutju kutjupa tjiipi wiima ngaranyi. Nganaṉa palunya kutjarra kutu waḻkuntjaku. Paluru kutjarra yilta ngangkari tiṉatjarra nyinanyi.” \p \v 14 Kuru tjuṯatjarra puupala paluru tjana watjaṉu, “Yuwa, yalatjilatju waḻkulkitjangku kuliṉi.” Tjiḻpi paluru tjana waṯungarala palunya kutjarra puḻkapungangi. \c 6 \s1 Puturru tjuṯa yarralku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjiipi wiima paluru piipa ruulamapiṉutja panyapangka puturru kutju yarraṉingka. Puturru tjikitjipala taayiti ngarringi piipa palula. Puturru palunya yarraṉingka, kuru tjuṯatjarra kutjungku wangkangu, “Ngalya yarra!” Yalatji paluru wangka kutjupa nguwanpa wangkangu, kapi tuutuulpayi nguwanpa. \v 2 Palulanguruṉa nyangu naanytja tjulkura, watitjarra. Wati paluru punaṯa kanyiṉingi wakalkitjangku. Palulanguru kutjupangku walyi palya nguwanpa palunya yungu. Walyi nguwanpa palunya mantjira naanytjatjarra yanu yaṉangu tjuṯa wakara mirrintankukitja. Palunyatjanu yaṉangu tjuṯa paluru yankula mirri pungkuyinamalpa. \p \v 3 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjiipi wiima paluru piipa ruulamapiṉutja panyapangka puturru kutjupa yarraṉingka. Puturru payipala taayiti ngarringi piipa palula. Puturru palunya yarraṉingka, kuliṉuṉa kuru tjuṯatjarra kutjupangku watjantjala, “Ngalya yarra!” \v 4 Naanytja kutjupa tjatjaka ngalya yanu, watitjarra. Naanytjatjarrakura kutjupangku yungu tjuuḻa waṯawara. Yungkula watjaṉu, “Yaṉangu tjuṯa ngurra tjuṯawana nyinapayi tjuṯa yankula tjananya tjingapuwa!, tjana pikangku pungkunytjaku kutjupa tjuṯa mirri pungkunytjaku.” \p \v 5 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjiipi wiima paluru piipa ruulamapiṉutja panyapangka puturru kutjupa yarraṉingka. Puturru puupalalpi taayiti ngarringi piipa palula. Paluru puturru palunya yarraṉingka, kuliṉuṉa kuru tjuṯatjarra kutjupangku watjantjala, “Ngalya yarra!” Palulanguru naanytja marutjarra wati ngalyanu. Paluru kanyiṉingi mangarri miitjurimilalpayi. \v 6 Kuru tjuṯatjarra puupala palula kutjupangku ila ngarala ngalya watjaṉu tjananya yalatji, “Mangarri wiita panikinatjarra ngaakuṉi yuwa, mani pipitiyi tala! Mangarri paali panikina maṉkurrtjarra ngaakuṉi yuwa, mani tuuntiyi tala! Watiya kiripitji kilytjuntankuwiyangku wanti! Watiya yini alipiṯarra wanti!, kilytjuntankuwiyangku.” \p \v 7 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjiipi wiima paluru piipa ruulamapiṉutja panyapangka puturru kutjupa yarraṉingka. Puturru tjirripala taayiti ngarringi piipa palula. Paluru puturru palunya yarraṉingka, kuliṉuṉa kuru tjuṯatjarra kutjupangku watjantjala, “Ngalya yarra!” \v 8 Nyanguṉa naanytja kurayiwanatjarra wati ngalyananyingka. Wati yini, “Yaṉangu mirrintankupayinya.” Wati paluru naanytjangka nyinangi. Ngaṉṯiwana kutjupa naanytjatjarra ngalya yanangi, yini, “Mirri tjuṯaku ngurrangurutjanu.” Paluru pulanya iyaṉu mantakutu yaṉangu tjuṯaku mayutju kutjarra nyinanytjaku. Paluru kutjarra mayutju nyinarra yaṉangu tjuṯa tjananya tjingapungku pikangku pungkula yaṉangu tjuṯalingku mirrintankunytjaku. Palunyatjanu tjana yaṉangu kutjupa tjuṯa mirrirriku, mangarriwiya. Yaṉangu kutjupa tjuṯa miiṉṯarringkula mirrirriku. Yaṉangu kutjupa tjuṯa tjananya papa tjikipaka tjuṯangku, layina tjuṯangkuṯarra patjara iluntankuku ngurra tjuṯawana. \p \v 9 Tjiipi wiima paluru puturru kutjupa yarraṉu. Puturru kutjarralpi taayiti ngarringi piipa palula. Paluru puturru palunya yarraṉingka, ngayulu nyangu Katutjaku walytja tjuṯa, puḻi tjawirrilyi kutjalpayingka yunngu paluru tjana kurrunpa tjuṯa ngarringi. Palunya tjananya yunytjuwiya tjuṯangku irriṯi mirri pungutja, nguḻuwiyangkuya Katutjaku wangka parra tjakultjurinutjangka. \v 10 Kurrunpa paluru tjana yaṉangu nguwanpangku raapangku Katutjanya watjaṉu, “Nyuntu nganampatju mayutju tiṉalingku nyinanyi, tjukarurrun kutu nyinanyi. Rawalatju paṯalpayi nyuntu palunya tjananya yunytjuwiya tjuṯa kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyantjaku. Kuwarrilpi nyuntu tjananya kuutawutjungka ngaratjunkula watjantjaku.” \v 11 Palulanguru kutjupangku tjananya kurrunpa tjuṯa mantarra tjulkura kutju iitji yungangi. Paluru tjananya marrkuṉu, “Paṯala tjanampa kutjupa tjuṯaku! Yunytjuwiya tjuṯangku tjananya Katutjaku walytja tjuṯa mirri pungku. Ngaangka kurrunpa paluru tjana ngalya yankula nyinaku. Tjungunyurra ngaangka nyinaku. Palunyatjanu Katutjalu yunytjuwiya palunya tjananya kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyalku.” \p \v 12 Tjiipi wiima paluru puturru kutjupa yarraṉu. Puturru kutjulpi taayiti ngarringi piipa palula. Paluru puturru palunya yarraṉingka, ngayulu nyangu manta watiya tjuṯaṯarra puntura pirrtjipirrtjitjingaṉingka. Palulanguru tjiṉṯu marurringkula wiyarringu. Pira tjatjakarringu, ngurrka nguwanparringu. \v 13 Piṉṯirri tjuṯa ilkaritjanu punkapunkalpayi, watiya awalyurru waḻpa tiṉangku pirrtjitjingantjala mangarri punkapunkaṉutja nguwanpa. \v 14 Ilkari kuwarri nguwanpa ngaranytjawiya, wiyarringu, piipa waralytjunutja mantjira warukutu waṉinytja kamparra wiyarrinytja nguwanpa. Mantangka puḻi tjuṯa kuwarri ngaranytja nguwanpa wiya, ngurra kutjupangka puḻi paluru tjana tjipitirringkula ngarangu. Yurungka ngururrpa manta tjuṯa wiya kutu ngarangu. Wiyarringkula manta palunya tjuṯa ngurra kutjupawanalpi ngarangu. \v 15 Palulanguru yaṉangu yuwankarraya nguḻurrirra tjalkaḻungkula kuḻpi tjuṯangka tjarrpa tjarrpangu, kumpira nyinakitja. Yalatji tjana tjalkaḻungkula kuḻpi tjuṯangka tjarrpangu, mayutju tiṉa tjuṯa, tjuulytji tjuṯaku mayutju tjuṯaṯarra, waarrkana tjuṯaṯarra, waarrkarripayiwiya tjuṯaṯarra. Yulytja tiṉatjarra nyinapayi tjuṯa, yaṉangu maralpa tjuṯaṯarraya kuḻpi tjuṯangka nguḻu tjarrpangu. \v 16 Kumpiraya puḻingka yaṉangu nguwanpangka watjaṉu yalatji, “Paḻiralanyatju mirrintarra!, tjiiyingka nyinapayingkulanyatju kuutawutjungka watjaltjipingkamarra, tjiipi wiima paluruṯarra nganaṉanya ngurrkurringkula watjaltjipingkamarra. \v 17 Kuwarrilpi nganaṉanya Katutjalu tjiipi wiimangkuṯarra ngurrkurringkula watjaltjipingkamarra. Puṯulatju kuliṉi kuutawutjungka ngaratjipingkamarra.” \c 7 \s1 Maakatjunutjaya nyinarra waṉiku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara puupala, manta ngaangka ngaranytjala. Kutju yalinytjarra ngarangi, ilkari tjarutjarungka. Kutjupa yulparirra ngarangi ilkari tjarutjarungka. Kutjupa kakarrara ngarangi ilkari tjarutjarungka. Kutjupalpi wilurarra ngarangi ilkari tjarutjarungka. Waḻpangku mantawanangku yuruwanangku watiyawanangku rungkaltjipingkamarra, paluru tjana waḻpa yangatjunkula kanyiṉingi. \v 2 Palulanguruṉa nyangu ilkari ngurrara kutjupalpi kakarraranguru ngalyananyingka. Paluru ngalyankupayi yaṉangu Katutjaku walytja tjuṯangka maakamilantjaku. Paluru ilkari ngurrara palunya puupala raapangku marrkuṉu yalatji, \v 3 “Waḻpaya kanyinma!, watiya tjuṯa rungkara kilytjuntankutjipingka, puḻi tjuṯa rungkara yuḻpulpayingkamarra. Waḻpa tiṉangku manta yuru tiṉaṯarra kuyaltjipingkamarra waḻpaya kanyinma yangatjunkula!, ngula kutju rungkara manta yuru tiṉaṯarra kuyantjaku. Yurrunpawarri ngayulu tjananya yaṉangu Katutjaku walytja tjuṯangka ngalyangka maakatjunkunytjaku.” \p \v 4 Palulanguru paluru tjananya maakatjunkula wanaṉu. Maakatjunutja tjuṯalingkuya nyinarra waṉingu, waan yantaṯan puutipuu tjawutjuna. Paluru tjana Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja nyinarra waṉingi. \v 5 Yitjurilaku katja Tjuutaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Ruupinaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu maakatjunutja. Yitjurilaku katja Kaataku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. \v 6 Yitjurilaku katja Yaatjaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Naputaliku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Manatjaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. \v 7 Yitjurilaku katja Tjimiyanaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Lipayiku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Yitjikaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. \v 8 Yitjurilaku katja Tjipulanaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Tjutjupaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. Yitjurilaku katja Pintjiminaku ngaṉṯitja tjuṯa tuwalpa tjawutjuna nyinangu, maakatjunutja. \s1 Mantarra tjulkuratjarraya ngarala waṉiku \p \v 9 Palulanguru ngayulu tjananya nyangu yaṉangu tjuṯalingku ngarala waṉinytjala. Paluru tjana wangka kutjupa kutjupa wangkapayi tjuṯa ngarangi, manta kutjupa kutjupa ngurrara. Katutjaku tjiiyingka ila, tjiipi wiima palula ila tjana ngarala waṉingi. Mantarra tjulkuratjarraya ngarala waṉingi, marangkuya watiya parrkatjarra witira waṉingi. \v 10 Paluru tjana yalatji palunya kutjarra raapangku puḻkapungkupayi, “Katutjanya mayutju tiṉa nganampa nyinanyi tjiiyi palangka. Paluru tjiipi wiimangkuṯarra nganaṉanya kanaṉu yunytjuwiya tjuṯangku rawangku panypurangkula pungkutjipingkamarra.” \v 11 Ilkari ngurrara tjuṯaya tjiiyi palula yila ngarangi, tjiḻpi palula tjanala yila. Kuru tjuṯatjarra puupala paluru tjanaṯarra tjungu ngarangi. Paluru tjana tjungu waṯungarala Katutjanya puḻkapungangi yalatji, \v 12 “Katutjanya mayutju tiṉa nganampa palatja nyinanyi, paluru ngangkari tiṉatjarrangku palyalpayi. Nganaṉa palunya kutu puḻkapungkunytjaku. Yuwa, yalatji kutula puḻkapungkunytjaku.” \p \v 13 Palulanguru tjiḻpi kutjungku ngalyankulaṉi tjapiṉu, “Yaṉangu palatja tjuṯa mantarra tjulkuratjarra ngaranyi. Nyuntu kuliṉi ngurra yaalytjinguruya ngalyanu?” \v 14 Ngayulu palunya watjaṉu, “Ngurrpaṉa. Tjinguru nyuntu nintingku kuliṉi?” Paluruṉi watjaṉu, “Pala tjuṯa tjananya yunytjuwiya tjuṯangku kutu panypurangkula pungkupayi mantangka. Yiitjunya waralyngarala ngurrka tjutirra mirrirringu kuya palumpa tjanampa waṉikitja. Yiitjukuya tjukarurru nyinarra ngaangkalpi tjungu ngaranyi mantarra tjulkuratjarra. Yiitjunya tjanampa pala tjuṯaku tjiipi wiima nyinanyi. \p \v 15 Panypurangkula pungutja tjuṯangku Katutjanya tjiiyi palyangka nyinapayi kutuya puḻkapungkupayi, tjiṉṯungka mungangka. Paluru tjananya yaṉṯayaṉṯara kanyinmalpa. \p \v 16 Mantangka tjiṉṯungku tjananya kamparra iluntankupayi paarritjiya nyinapayi. Mangarriwiyaṯarraya nyinapayi. Ngurra palulaya palya nyinamalpa, mangarri kapitjarra nguwanpa kutu. \p \v 17 Paluru tjana palya nyinamalpa, tjiipi wiima paluruṯarra tjananya yaṉṯayaṉṯanmalpa. Tjiipiku mayutju nguwanpangku paluru tjananya kapi palya nguwanpakutu katirra yaṉṯayaṉṯanmalpa. Tjikiraya kana kutu nyinamalpa piyuku wiyarrinytjawiya. Wiyaya tjuni kuya nyinamalpa, wiya, Katutjalu tjananya yunypa kanyinmalpa.” \c 8 \s1 Puturru tjikitjipala yarrara kutjupalpi yarralku \p \v 1 Tjiipi wiima paluru piipa ruulamapiṉutja panyapangka puturru kutju yarraṉu. Puturru kutjupa wiya ngarringi piipa palula. Yalatji yarraṉingka yuwankarra wangkanytjawiya kutu ngarangi. \v 2 Palulanguru ngayulu tjananya nyangu ilkari ngurrara tjapanpala, Katutjala yila kutu ngaranytjala. Kutjupangku tjananya turampata kutju iitji yungu. \v 3-4 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kuultatjanu palyaṉutja ngalya katingu, kutjara yiwarrtjunkunytjaku puyu. Tiitji palunyatjarra tiipulakutu yankula ngarangi. Kutjupangkura ngalya katirra tjira nguwanpa yungu paṉṯi palyatjarra. Yungura tiipula kuultatjanungka kutjara puyutjunkunytjaku. Katutjaku walytja tjuṯangkuya Katutjanya tjapiṉingka, paluru tjira palunya kutjara puyutjunkupayi, Katutjalu paṉṯira wangka tjanampa yunypangku kulira palyantjaku. Paluru yalatji kutjara puyutjunkunytjala Katutjalu paṉṯira wangka tjanampa kulira yunyparringangi. \v 5 Tiipula palula katu waru yaḻṯa kampapayi. Ilkari ngurrara paluru yaḻṯa tjuṯa mantjira tiitjingka tjunu. Katirra mantawana waṉingu. Yalatji waṉinytjala manta puntura pirrtjipirrtjingu. Layitningingku rungkaṉingi, tuutuura puntura wangkangiṯarra. \s1 Turampatatjarraya ngaraku \p \v 6 Ilkari ngurrara paluru tjapanpalangku turampataya katura mirratjingalkitja ngarangi. \v 7 Yalatji ngarala ilkari ngurrara kutjungku puyura mirratjingaṉu. Palulanguru kunaṯa ayitji punkapunkaṉu. Waru katunguruṯarra ngalya tilirringu. Ngurrkaṯarra katunguru tjutilkatingu. Palulanguru mantawana yukiri tjuṯa tjanpi tjuṯa watiya tjuṯaṯarra kamparra nyarurringu. Ngurra kutjupa tjuṯawana yukiri tjuṯa watiya tjuṯaṯarra palyaya ngarala waṉingu. \p \v 8 Ilkari ngurrara kutjupangku turampata puyura mirratjingaṉu. Palulanguru puḻi tiṉalingku warutjarra kampapayi. Puḻi paluru yuru tiṉangka punkaṉu katunguru. Yuru tiṉangka tjarrpanytjala ngurrkarringu. Yuru tiṉa kutjupawana palya kutu ngarringi. \v 9 Puḻi tiṉa paluru tjarrpanytjala kuka yuru ngurrara tjuṯa mirrirringu. Piitji tjuṯalingku kutjupaya kana nyinarra waṉingi. Puuta yuruwana yankupayi tjuṯa kilytjukatirra yurungka tjarrpangu, puḻi tiṉa paluru yurungka tjarrpanytjala. Puuta kutjupa tjuṯalingkuya palya yuruwana yanangi. \p \v 10-11 Ilkari ngurrara kutjupangku turampata puyura mirratjingaṉu. Palulanguru piṉṯirri tiṉa ilkaringuru patangarangu paarrtji. Nganaṉa palunya yini watjaṉi, “Tjaaltatjaalta.” Karru tjuṯangka paluru patangarangu, rakula tiṉa tjuṯangkaṯarra. Kapi kuyarringutja yaṉangu tjuṯangku tjaaltatjaalta tjikira mirrirringangi. Karru kutjupa tjuṯa, rakula kutjupa tjuṯaṯarra palya ngarangi. \p \v 12 Ilkari ngurrara kutjupangku turampata puyura mirratjingaṉu. Palulanguru tjiṉṯu wiimarringu. Piraṯarra tili wiimarringu. Piṉṯirri kutjupa tjuṯa tili wiyarringu, kutjupa tjuṯaya palya kutu tili ngarangi. Tjiṉṯu kuwarri ngaranytja nguwanpa wiya, ngaṉṯi pakaṉingi. Pakara yankula parrpaṯu maa tjarrpapayi. Mungangkaṯarra pira piṉṯirri tjuṯaṯarra wiya kuwarri nguwanpa ngarangi, ngaṉṯiya yutitjarringangi. Yutitjarringkula ngarala piyuku wiyarringangi. \p \v 13 Palulanguru ngayulu waḻawurru nyangu, ilkariwana yankunytjala. Yankula wangkatjarrarringkula tjananya raapangku watjaṉu yalatji, “Yaṉangu mantangka nyinapayi tjuṯaya kuunyi nyinaku, ilkari ngurrara tjirripala kutjupangkuya turampata kuwarri mirratjingantjala. Kuwarrilpiya yilta mirratjingalku. Kuunyiya nyinaku.” \c 9 \p \v 1 Ilkari ngurrara kutjupangku turampata puyura mirratjingaṉu. Ngayulu nyangu piṉṯirri ilkaringuru mantakutu patangaranytjala. Patangarala yaṉangu nguwanparringkula ngarangi. Kutjupangku palulakutu ngalya yankula kii yungu, ngaṯi tiṉanya alytjuranytjaku. Ngaṯi paluru yunngulingku ngarangi. \v 2 Kii mantjira paluru yankula ngaṯi palunya alytjurankula nyangu. Alytjuranytjala ngaṯinguru puyu tiṉalingku pakara ngarangu. Puyu paluru tjiṉṯu tjutuṉu, tjiṉṯu wiya irrnyaṉangi. \v 3 Puyu palulanguru pakara tjiṉṯilyka nguwanpaya mantawana nyinarra waṉingi. Tjiṉṯilyka nguwanpa palunya tjananya kutjupangku ngangkari yungu, yankulaya yaṉangu tjuṯa wakara puntura pikantankunytjaku, wanatjiṯingku wiima nguwanpa wakara mikinmankupayi. \p \v 4 Mayutju kutjupangku tjananya tjiṉṯilyka nguwanpa tjuṯa marrkuṉu, “Yukiri tjuṯa, watiya tjuṯaṯarra kuyalwiyangkuya wanti!, yaṉangu tjuṯa kutju wakaraya pikantanama! Katutjalu ngalyangka maakatjunkula wantingutja tjuṯa wiya tjananyanyurra wakara pikantankunytjaku. Kutjupa tjuṯa kutju tjananya wakara pikantarra!, maakatjunkuwiya tjuṯa kutju.” \v 5 Mayutju paluru tjananya tjiṉṯilyka nguwanpa tjuṯa marrkura watjaṉu, yaṉangu maakatjunkunytjawiya tjuṯa tjananya wakara pikantankunytjaku pira payipalangka. Marrkuṉu tjananya wiya tjananya wakara mirrintankunytjaku. \v 6 Paluru tjana wakara pikantankunytjala mikintjarraya nyinarra kulinmalpa mirrirrikitjangku. Tjana puṯuya kulilku mirrirrikitjangku, kana kutuya nyinamalpa. \p \v 7 Yirriṯi yaṉangu tjuṯa naanytja tjikipakangka yankupayi pikangku pungkukitja. Tjiṉṯilyka paluru tjana naanytja tjikipaka nguwanpa ngarala waṉingi. Paluru tjana kata mukaṯitjarra nyinarra waṉipayi kuultatjanu palyaṉutjatjarra. Wati yuṉpa nguwanpaya nyinarra waṉingi, \v 8 kata mangka waṯawara kungka nguwanpa. Kaṯiṯi tiṉatjarraya nyinarra waṉingi, kaṯiṯi layina nguwanpa. \v 9 Ngarrkawana mantarra yayinatjarraya nyinarra waṉingi, wakaltjipingkamarra. Nyaḻpi pirrtjipirrtjirra waṉingi nyinarra. Punturaya pirrtjipirrtjirra taatjingara waṉipayi, layitningingku rungkara waṉinytja nguwanpa. \v 10 Wanatjiṯi nguwanpaya ngarangi kunangku tjananyaya wakara mikinmankupayi. Pira payipala tjananyaya yaṉangu tjuṯa kunangkuya wakara mikinmankupayi. \v 11 Mayutju tiṉa, ilkari ngurrara tjanampa tjiṉṯilyka tjuṯaku nyinangi. Paluru ngaṯi palumpa mayutju nyinangi. Yipuru wangkatjarrangku yini palunya tjana yalatji watjalpayi, “Yapatananya”. Kiriki wangkatjarrangku yini palunya, “Yapuliyananya” watjalpayi. \p \v 12 Ngayulu Tjaanalu tjananya nyangu yalatji mikintjarraya nyinanyingka. Palunyatjanu paluru tjana yaṉangu tjuṯa kutjarrangara piyuku kuyalku. \p \v 13 Palulanguru ilkari ngurrara kutjupangku puyura turampata mirratjingaṉu. Ngayulu Tjaanalu kuliṉu tiipula palulanguru, kuultatjanu palyaṉutjalanguru wangkanytjala. Tiipula paluru Katutjala yila ngarangi. \v 14-15 Karru yini Yupurititjalaya ilkari ngurrara puupala tayimapira wantingutja rawa ngarapayi. Tjana paṯalpayi walatjunkula wantirriyantjala yankula yaṉangu tjuṯa mirri pungkunytjaku. Yalatji tiipulanguru ilkari ngurrara palula wangkangu, “Walatjurra tjananya ilkari ngurrara puupala!, karru tiṉangka yini Yupurititjala, irriṯi tayimapira nyinatjunutja puupala. Walatjunkula tjananya wantirriyala!” \p \v 16 Tjuulytji tjuṯalingku naanytjatjarraya ngarala waṉingi. Kutjupangkuṉi nampa watjaṉu yalatji, “Tuu yantaṯa milyan tjana ngarala waṉinyi.” \v 17 Naanytjatjarra tjuṯa nyinarra waṉingi yayina ngarrkawanatjarra, wakaltjipingkamarra. Tjaampalaya ngaḻkilpayi tjatjakatjarra nyinangi. Tjaampalaya ngalkilpayi marutjarra nyinangi. Tjaampalaya ngalkilpayi yiluwanatjarra nyinangi. Naanytja tjuṯaya kata kutjupaya ngarala waṉingi, kata layina nguwanpa. Waru tili puyuṯarra naanytja tjaanguru pakaṉangi, puyu yiluwanaṯarra. \v 18 Yaṉangu tjuṯangku puyu palunya paṉṯira mirrirringangi. Kutjupa tjuṯaya kana kutu nyinangi ngurra kutjupa tjuṯawana. \v 19 Yuwa, naanytjatjanu paṉṯira yaṉangu tjuṯa mirrirringangi. Naanytja paluru tjana wipu piḻkaṯi nguwanpangku yaṉangu kutjupa tjuṯa tjananya patjara mirrintankupayi. \p \v 20 Yaṉangu kana tjuṯangku kulilwiyangku kutu kuya palyalpayi, wiyaya Katutjaku tjukarurru nyinapayi. Paluru tjana kutu Katutjanya nguwanpa tjuṯa, mamu tjuṯaṯarra puḻkapungkupayi. Paluru tjana Katutjanya nguwanpa tjuṯa palyalpayi puḻitjanu, watiyatjanu, puḻi kuultatjanu, puḻi tjiilpatjanu, yayinatjanuṯarra. Katutjanya nguwanpa paluru tjana wiya yaṉangu tjuṯa yaṉṯayaṉṯaṉi, wiyaya pinangku kulira wangkapayi, wiya. Yaṉangu paluru tjana palunya tjananya kutu puḻkapungkupayi. \v 21 Paluru tjana kutu kuya palyalpayi. Tjaampalangkuya yaṉangu tjuṯa mirri pungkupayi. Tjaampalangkuya kutjupa tjuṯa yinkarra kuyalpayi. Tjaampalangkuya mulyaṯangku mantjilpayi. Tjaampalangkuya miiṯa kutjupa kutjupangka ngarripayi. \c 10 \s1 Ilkari ngurrarangku piipa ruulamapiṉutja kanyinmalpa \p \v 1-2 Palulanguruṉa Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara kutjupa, ilkaringuru ngalya tjarukatinytjala. Paluru mayutju tiṉa nyinangi ilkari ngurrara tjuṯaku. Mantarra yutuwari nguwanpatjarra paluru ngalya tjarukatingu, mukaṯi nguwanpa rayinpuwutjarra. Ilkari ngurrara paluru yuṉpa tjiṉṯu nguwanpa irrnyaṉingi. Paluru tjunta kutjarra waru nguwanpa tili ngarangi. Tjina tjampu tjayiṯingku paluru manta kantulpayi, tjina kutjupa tjayiṯi paluru yuru tiṉangka ngarangi. Paluru piipa wiima palunya yarrara marangku kanyiṉingi, waralyngaranytjala. \v 3 Yalatji ngarala punturalingku wangkangu, layina nguwanpa, raapa. Kutjupa tjapanpalaya wangkangu kapi tuutuuntja nguwanpa. \v 4 Paluru tjana wangkanyingka kuliraṉa piipangka wakalkitjarringu. Kutjupangku ilkaringuruṉi marrkuṉu yalatji, “Paluru tjana watjaṉutja wakantjawiyangku wanti! Wiya nyuntu wangka palunya wakara tjakultjunkunytjaku.” \v 5 Ilkari ngurrara paluru kutu tjinangku manta kantulpayi, tjina kutjupa paluru yuru tiṉangka ngarapayi. Palurulpi mara waku tjayiṯi katuṉu, Katutjala wangkakitja. \v 6-7 Mara katura Katutjala watjaṉu, “Kuwarrilpiya yaṉangu kuya tjuṯa mirrirriku. Wiya nyuntu piyuku paṯalku tjana mirrirrinytjaku, wiya. Kuwarri ilkari ngurrara kutjupangku turampata puyura wangkatjingalku. Palunyatjanu nyuntupa wangka yiltarriku. Wangka palunya nyuntupa wangka watjalpayi tjuṯangku yirriṯi watjaṉu.” Ngayulu Tjaanalu piyuku watjaṉi. Yilta Katutjanya mayutju tiṉalingku nyinanyi, kana kutu paluru nyinamalpa. Irriṯi paluru manta ilkariṯarra palyaṉu, yuru tiṉaṯarra. Paluru kuka tjuṯa palyara nyinatjunu mantawana, yuruwanaṯarra. \p \v 8 Ilkari ngurrara paluru piyuku ngayunya watjaṉu yalatji, “Ilkari ngurrara palatja tjina tjampu tjayiṯingku manta kantuṉi, tjina kutjupa tjayiṯi paluru yuru tiṉangka ngaranyi. Paluru marangku piipa wiima palunya kanyiṉi yarrara waralyngarangitja. Yankula piipa wiima palunya mantjila!” \v 9 Palulanguru ngayulu ilkari ngurrara palulakutu yankula piipa wiimaku tjapiṉu. Yalatjiṉi watjaṉu, “Ma! Mantjira ngalkula! Kaṯiṯingku nganytjara ngalypuru nguwanpa nyuntu yarrkalku. Ngalkura kuuḻtjurra! Kuuḻtjunkunytjalanta kampakampaku.” \v 10 Piipa wiima palunya ngayulu mantjira ngalkuṉu. Kaṯiṯilu nganytjara palyaṉa yarrkaṉu, ngalypuru nguwanpa. Ngalkuraṉa kuuḻtjunu. Yilta, kuuḻtjunkunytjalaṉi kampakampangu. \p \v 11 Ngayulu Tjaanalu kuliṉu kutjupangkuṉi yalatji watjantjala, “Yaṉangu tjuṯangku puṯu kuliṉi, Katutjalu tjanala kutjupa ngurrara tjuṯangka yaalytjinku? Yaṉangu paluru tjana wangka kutjupa kutjupatjarra nyinaku. Mayutju walytjatjarra tjana manta kutjupa kutjupangka nyinaku. Nyuntu tjananya tjakultjurra!, Katutjalu ngula palyantjaku.” \c 11 \s1 Katutjaku walytja kutjarra ngaraku \p \v 1 Palulanguru ilkari ngurrara kutjupangkuṉi ngalya yankula yungu watiya miitjurimilalpayi. Yungkulaṉi watjaṉu, “Pakara yankula Katutjaku tjaatji tiṉa miitjurimilala!, miitjurimilalpayitjarrangku. Tiipula paluru ngaranyi tjawirrilyi kutjalpayi, palunyaṯarra nyuntu yankula miitjurimilala! Tjaatji palula yaṉangu tjuṯa tjungurringkupayi Katutjanya puḻkapungkukitja. Palunya tjananyaṯarra nyuntu kawuntamilala!, nampaku nintirringkukitjangkun. \v 2 Tjaatji palula tjayiṯingka parriki tjuṯa ngaranyi. Parriki palunya tjuṯa miitjurimilalwiyangku wanti! Katutjalu kuliṉi ngula parriki palula tjanala yunngu palumpa ngurrpa tjuṯa nyinaku. Paluru tjana Tjarutjalumanya ngurrara tjuṯa tjananya pungkula mayutjulpi tjanampa nyinaku, yiiya maṉkurrpa. \v 3 Palulanguru ngayulu Katutjalu ngayuku walytja kutjarralpi wantirriyalku, ngayuku wangka tjakultjunkupayi kutjarra. Paluru kutjarra parilykatjanu mantarra palyara, tjarrparra parra yulytjayinamalpa. Paluru kutjarra rawangku ngayuku wangka tjakultjurinamalpa yiiya maṉkurrpa.” \p \v 4 Tjakultjunkupayi paluru kutjarra watiyarringkula ngaranyi Katutjaku ngurrangka. Watiya paluru kutjarra yini Yalipi ngaranyi. Watiya paluru kutjarra ngaranytjala tjakultjunkupayi paluru kutjarra laampa kutjarrarringulpi, tilitjarra. Laampa paluru kutjarra ngurra palula ngarala kutu kampanyi. \v 5 Ngula paluru kutjarra piyuku yaṉangurriku. Yaṉangurringkulapula mantakutu ngalya yanku Katutjaku wangka tjakultjurinkukitja. Tjinguru yunytjuwiya tjuṯangku palunya kutjarra yitjipungkunytjala paluru kutjarra kamparra tjananya yiluntanku warungku tjaanguru pakara. Waru palunyatjarrangku paluru kutjarra tjananya kamparra yiluntanku. \v 6 Paluru kutjarra ngangkari tiṉatjarra nyinaku. Tjingurupula kulilku kapi marrkulkitjangku. Yalatjipula kulira marrkuntjala kapi yilta wiya punkalku. Tjingurupula kulilku kapi walungka ngarrirra waṉinytja tjuṯa ngurrkarrinytjaku. Yalatjipula kulira marrkuntjala kapi walungka yilta ngurrkarriku. Tjingurupula kulilku yaṉangu tjuṯa miiṉṯankukitjangku. Yalatjipula kulira palyantjala yilta paluru tjana miiṉṯarriku. \p \v 7 Palunya tayimingka yaṉangu paluru kutjarrangku kutu tjakultjurinkula wantikulpi. Palunyatjanulpi ngaṯinguru tjikipaka kutjupa pakalku. Ngaṯi palula tjikipaka paluru kutu nyinapayi rawa. Paluru pakara yaṉangu palunya kutjarra pungkula yiluntanku. \v 8 Mirripula yiwarrangka kutu ngarriku tawunu Tjarutjalumala. Wiya yaṉangu tjuṯangku ngaṯi tjawara palunya kutjarra mantjira katirra tjarrpatjunku, wantikuya. Tjarutjalumala yirriṯi palumpa kutjarrakuṯarra mayutju Yiitjunya waralyngarala mirrirringu. Yilta tawunu palunya ngurrara tjuṯa kuya nyinaku, tawunu kutjupa ngurrara tjuṯa nguwanpa, Tjutumanya ngurrara tjuṯa nguwanpa. Ngurra kutjupa ngurrara tjuṯaṯarra yirriṯi kuya nyinapayi, Yitjipinya ngurrara tjuṯaṯarra. \p \v 9 Tjiṉṯu maṉkurrpa mirri paluru kutjarra yurilta ngarriku. Yaṉangu tjuṯalingkungku palula kutjarrangka tjungurringkula rawangku ngarala nyangamalpa. Paluru tjana manta kutjupa kutjupa ngurrara tjuṯa, wangka kutjupa kutjupa wangkapayi tjuṯa tjungurriku. Paluru tjana kutjupa tjuṯa tjananya watjalku yalatji, “Nyurrangarri wiya ngaṯi tjawara pala kutjarra tjarrpatjunkunytjaku, kutulatju pulanya ngarala nyakunytjaku.” Yalatji yaṉangu paluru tjana tjiṉṯu maṉkurrpa paṯara palunya kutjarralpi ngaṯingka tjarrpatjunku. \v 10 Manta ngurrara yuwankarraya palumpa kutjarraku yunytjuwiya nyinaku. Paluru kutjarra mirri ngarrinytjala paluru tjana yunyparriku. Tjana tjungurringkula mangarri kukaṯarra ngalku, yunyparringkula. Yilta palumpa kutjarraku tjana yunytjuwiya nyinaku, Katutjaku wangka tjananya tjakultjunutjangka. \v 11 Tjiṉṯu maṉkurrpapula mirri ngarriku. Katutjalu pulanya kanalku. Kanarrirrapula pakara ngaranyingka, yaṉangu tjuṯangkuya nyakula nguḻunguḻurriku. \v 12 Palulangurupula kulilku ilkaringuru raapangku mirrarra watjaṉingka, “Ngalya kaḻpakatipula!” Ngayulu Tjaanalu nyangu. Kala, ilkarikutupula kaḻpakatingu yutuwariwana, yunytjuwiya tjuṯangka kurungka. \v 13 Palulanguru manta waaḻa tjuṯaṯarra Tjarutjalumala puntura pirrtjipirrtjingu. Pirrtjipirrtjinytjala waaḻa tjuṯangku punkara yaṉangu tjuṯa paḻira yiluntanangi. Yaṉangu kutjupa tjuṯaṯarra mirrirringu. Waaḻa kutjupa tjuṯa kutu ngarapayi. Palulanguru yaṉangu tjuṯangku nguḻurringkula Katutjanyalpiya puḻkapungangi yalatji, “Yilta paluru mayutju tiṉa nganampa nyinanyi.” \v 14 Yalatji yaṉangu tjuṯalingku mirrirringu. Kala piyukuṉa nyurrangarrinyalpi watjalku yaṉangu kuya kutjupa tjuṯa mirrirrinytjaku. \s1 Yilkari ngurrara kutjupangkulpi turampata puyura mirratjingalku \p \v 15 Ilkari ngurrara kutjupangkulpi turampata puyura mirratjingaṉu. Mirratjingantjala kutjupa tjuṯa raapa wangkangu yalatji, “Kuwarripula Katutjanya, Kurayitjanyaṯarra mayutju tiṉa kutjarralampa nyinaku, manta ngurrara yuwankarraku. Paluru kutjarra kutu mayutju tiṉa nyinamalpa.” \v 16 Katutjanya nyinanyingka yila tjiḻpi paluru tjana tuuntiyi puupala tjiiyi kutjuṯu kutjuṯungka nyinangi. Paluru tjana pakara yankula Katutjala yila waṯungarangu, puḻkapungkukitja. \v 17 Yalatjiya puḻkapungangi, \q1 “Mayutju Katutja. Nyuntu ngangkari tiṉatjarra nyinanyi. Yirriṯi nyuntu kutu nyinarra kutu nyinamalpa. Nganaṉatju nyuntunya puḻkapunganyi mayutju tiṉa nganampa yaṉangu yuwankarraku nyuntu nyinanytjala. \v 18 Yaṉangu manta ngurrara tjuṯa nyuntupa ngurrkurringkula yunytjuwiya nyinanytjala nyuntu tjanampa ngurrkurringkula yunytjuwiya nyinapayi. Kala, nyuntu tjananya kuwarrilpi mirrirringutja tjuṯa kanara kuutawutjungka ngaratjunku. Yaṉangu mirri pungkupayi tjuṯaṯarra nyuntu tjananya ngaratjunku. Ngurra palula nyuntu kutjupa tjuṯa tjananya watjara warukutulpi wantirriyalku, kuya kutu palyalpayi tjuṯa. Kutjupa tjuṯa tjananya nyuntu watjara wantirriyalku nyuntupa ngurrangka kana kutu nyinanytjaku, nyuntupa tjukarurru nyinapayi tjuṯa. Ngurra palula kutjupa tjuṯa mayutju nyinanyi, kutjupa tjuṯa waarrkana nyinanyi, kutjupa tjuṯa nyuntupa wangka watjalpayi tjuṯa nyinanyi.” \p \v 19 Palulanguru ilkari ngurrara kutjupangku Katutjaku tjaatji tiṉa ilkaringka ngarapayi tuuwa alytjuranu. Alytjuranytjala ngayulu nyangu pukutju palunya yunngu ngarrinytjala, Katutjaku luwu puḻi kutjarratjarra. Palulanguru layitningingku rungkaṉingi tuutuura wangkanyingka. Manta watiya tjuṯa, puḻi tjuṯaṯarra pirrtjipirrtjingu. Aayitja tjuṯa mantakutu punkaṉingi. \c 12 \s1 Maanytjangka kungka ngaraku, waṉampi tiṉaṯarra ngaraku \p \v 1 Ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari kutjupa kutjuparrinytjala. Nyanguṉa minyma maanytjangka ngaranytjala. Paluru mantarra kutjupatjarra ngarapayi, tjiṉṯu nguwanpatjarra. Katangka mukaṯi nguwanpa ngarangi piṉṯirri tuwalpala. \v 2 Paluru mikintjarra ngarala yulapayi pipirri mantjilkitja. \v 3 Ngayulu kutjupa nyangu waṉampi tiṉa ngaranytjala tjatjaka. Kata tjapanpalatjarra waṉampi paluru ngarangi. Kata tjuṯangka wuuna tiinpala ngarangi. Kata kutjungka walyi kutju ngarangi. Kata kutjupangka walyi kutjupa ngarangi. Yalatji kata tjapanpalangka walyi tjapanpala ngarangi. \v 4 Wipungku paluru piṉṯirri tjuṯa mantjira waṉingu mantakutu. Piṉṯirri tjuṯalingku kutjupa kutu ngarangi. Waṉampi paluru minyma panyapakutu yankula paṯaṉingi pipirri yutitjarrinytjala ngalkukitja. \v 5 Ilkari ngurraraṯarra paṯalpayi pipirri wiima palumpa yutitjarrinytjaku. Palunyatjanu minyma paluru katja wiima mantjintjala ilkari ngurrara paluru parrpaṯu pipirri wiima palunya mantjira katingu Katutjaku ngurrakutu. Katirra palumpa tjiiyi palyangka ngarritjunu. Pipirri wiima paluru tiṉarringkula yaṉangu tjuṯa tjananya mayutju yunytjuwiyangku kanyilku. \v 6 Palunyatjanu minyma paluru tjalkaḻungu ngurra kapiwiyakutu kumpira. Irriṯi Katutjalu ngurra palunya palyaṉu, minyma paluru palula palya nyinanytjaku. Katutjalu minyma palunya kutu kumpitjura kanyilpayi yiiya maṉkurrpa. \p \v 7 Waṉampi paluru tjikipaka tjuṯa ilkaringka kanyilpayi, palumpa waarrkana tjuṯa. Ilkari ngurrara tiṉangku yini Maakulaluṯarra ilkari ngurrara tjuṯa kanyilpayi. Maakulalungarri waṉampiku waarrkana tjuṯa pikangku pungkupayi. \v 8-9 Maakulalungarri tjananya pungkula nguḻutjingara mantakutu wantirriyaṉu, Katutjaku ngurrangka waṉampi, palumpa waarrkana tjuṯaṯarra kutu nyinatjipingka. Waṉampi paluru mamu tjuṯaku mayutju nyinanyi. Paluru yaṉangu tjuṯa tjingapungkupayi kuya palyantjaku. \v 10 Palulanguru ngayulu Tjaanalu ilkaringuru raapa wangkanytjala kuliṉingi yalatji, \q1 “Kuwarri Katutjalu tjananya palumpa walytja tjuṯa kanyinmalpa. Yilta paluru mayutju tiṉa nyinanyi, palumpa walytja Kurayitjanyaṯarra mayutju tiṉa nyinanyi. Mamu tjuṯaku mayutju irriṯi Katutjala ila ngarapayi. Paluru kutu palula ngunytji watjalpayi yalatji, ‘Nyuntupa walytja tjuṯa kuya nyinanyi mantangka. Nyuntu tjananya pungkunytjaku.’ Kuwarrilpi paluru wiya nyinanyi ilkaringka, wiya. \p \v 11 “Kurayitjanya paluru tjiipi wiima tjawirrilyi nguwanpa watiyangka mirrirringu ngurrka yintirra, yaṉangu tjuṯaku kuya waṉikitja. Tjaampalangkuya Katutjaku wangka kulira Kurayitjaku walytja tjuṯaya nyinapayi. Mamu paluru tjananya puṯu tjingapungkupayi kuya palyantjaku. Kutuya Yiitju Kurayitjaku tjukarurru nyinanytjala kuya tjuṯangku tjananya mirri pungu. \p \v 12 “Ilkari ngurrara tjuṯa yunypa nyinanytjaku, Yiitju Kurayitjanya yaṉangu tjuṯaku mirrirringutjangka. Manta ngurrara tjuṯa kuunyiya nyinanyi, yuru tjayiṯingka nyinapayi tjuṯaṯarra. Paluru tjana wiḻa kuya nyinanyi mamuku mayutju tjanalawana nyinanyingka. Mamu paluru Katutjaku yunytjuwiya nyinanyi yalatji kulira, ‘Rawawiya paṯara Katutjaluṉi ngayunya pungkula wiyalku.’” \p \v 13 Waṉampi paluru yalatji kuliṉingi, “Ngayulu ngaangka mantangka nyinaku, wiyaṉa ilkaringka yankula nyinaku, Katutjaluṉi payira wantirriyaṉutjangka.” Yalatji kulira paluru minyma palumpa ngurririnangi manta kapiwiyawana, nguḻura wanara ngalkura iluntankukitjangku. \v 14-16 Palulanguru ilkari ngurrara kutjupangku minyma palula nyaḻpi kutjarra nganytjatjunu, paarrpakara ngurra kutjupakutu yankunytjaku. Paluru waḻawurru nyaḻpi tiṉa nguwanpatjarra yulytjayinangi. Palulanguru waṉampi paluru kapi tjaatjanu yulkapatjura wantirriyaṉu, minyma palunya kapitjarrangku mirrintankukitjangku. Manta puntura pirrtjipirrtjirra pilarringu kapi ngaṯi palula punkantjaku, minyma palulamarra. Palunyatjanu minyma paluru nyaḻpitjarra paarrpakara yanu ngurra kutjupa kapiwiyakutu. Palula ilkari ngurrara tjuṯangku palunya kutu yaṉṯayaṉṯalpayi yiiya maṉkurrpa, mamu palulamarra. \v 17 Palulanguru waṉampi paluru minymaku ngurrkurringu. Ngurrkurringkula paluru minyma palumpa katja yuṉṯalpa kutjupa tjuṯaku ngurririnangi pungkukitja, palumpa ngaṉṯitja tjuṯakuṯarra. Paluru tjana Katutjaku walytja tjuṯa nyinarra Yiitjuku wangka kulira tjukarurru nyinanyi. Palunya tjananya nguwanpa Yiitjuku walytja yuwankarraya nyinanyi minyma palumpa walytja. \v 18 Waṉampi paluru yurungka tjayiṯingka mantangka ngarringu. \c 13 \s1 Tjikipaka kutjarra nyinaku \p \v 1 Ngayulu Tjaanalu tjukurrpa nyangu tjikipaka yuru tiṉanguru pakantjala, kata tjapanpalatjarra. Kata tjuṯangka wuuna tiinpala ngarangi. Wuuna kutjungka walyi ngarangi, wuuna kutjupangka walyi ngarangi. Yalatji wuuna tiinpalangka walyi tiinpala ngarangi. Kata tjuṯangka yini wakaṉutja tjuṯa ngarangi, yini kuya tjuṯa. Yini palumpa tjanampa Katutjalu nyakula ngurrkurringu. Yini paluru tjana Katutjanya panypurangkupayitjarra. \v 2 Tjikipaka paluru patjalpayi kutjupa nguwanpa yini liputa nguwanpa ngarangi. Paluru tjina tiṉa ngarangi, piiya nguwanpa. Tjaangku patjalpayi layina nguwanpangku. Kutjupa palula ngarringi waṉampi tiṉa paluru. Waṉampi paluru palumpaṉu ngangkari tjikipaka palula yungkula watjaṉu, “Ngayulu mayutju wiyarringu. Kala nyuntulpi mayutju tiṉa nyinanytjaku, tjiiyi ngaangka.” \v 3 Tjikipaka palunya kata kutju, kutjupangku irriṯi pungu. Kata mirri nguwanpa yunngu pupangi. Pungutja paluru kanarringulpi. Kuntara palyarringutja yutilpi kata palula ngarangi. Tjikipaka paluru mayutju tiṉalpi nyinanyingka yaṉangu tjuṯaya palumpa yunypa nyinangi. \v 4 Waṉampi paluru tjikipaka palunya ngangkari yungutjangka, yaṉangu tjuṯangkuya waṉampi palunya puḻkapungangi. Tjikipaka palunyaṯarraya puḻkapungangi yalatji, “Ngaatja yilta nganampa mayutju tiṉa. Kutjupangku ngaatjanya puṯu pungku, ngangkari tiṉatjarra.” \p \v 5-6 Katutjalu wiya tjikipaka palunya pungu, paluru wantingu yaṉangu tjuṯangku puḻkapungkunytjaku. Paluru kutu mayutju tiṉa nyinapayi yiiya maṉkurrpa. Paluru tjananya yaṉangu tjuṯa yalatji wiyawana watjalpayi, “Katutjanya mayutju wiyarringu, ngayululpi mayutju tiṉa nyinanyi nyurrangarrimpa. Paluru kuya nyinanyi, ilkari ngurrara tjuṯaṯarra kuya nyinanyi. Tjanampa ngurra ilkari kuya ngaranyi.” Tjikipaka paluru yaṉangu nguwanpa wangkangi, kutu Katutjanya panypurangkupayi. Kutu walytjalunku waḻkulpayi. Katutjalu kulintjawana tjikipaka paluru mayutju nyinangi, yiiya maṉkurrpa. Katutjanya waḻkuwiyangku panypurangkupayi, palumpa ngurraṯarra kuya watjalpayi. Palumpa ngurrangka nyaḻpitjarra tjuṯa waarrkarripayi. Paluru tjananyaṯarra panypurangkupayi. \v 7 Yaṉangu Katutjaku walytja tjuṯa tjikipaka paluru pungkula wantirriyalpayi. Katutjalu wiya palunya marrkulpayi, wantingu mayutju tiṉa tjanampa nyinanytjaku, yaṉangu uwankarraku, wangka kutjupa kutjupatjarraku, manta kutjupa kutjupangka nyinapayi tjuṯaku. \v 8 Yaṉangu tjuṯalingkungku tjikipaka palunya puḻkapungamalpa, Katutjaku ngurrpa tjuṯangku, kanya Katutjaku walytja tjuṯangku Katutjanya kutju puḻkapungamalpa. Irriṯi paluru manta ilkariṯarra palyalkitjangku palunya tjananya yini tjuṯa piipangka wakara tjunu. Piipa yinitjarra palunya Katutjaku tjiipi wiimangku kanyiṉi. Irriṯi yaṉangu tjuṯangku tjiipi wiima palunya mirri pungu. \p \v 9 Wangka ngaatjanya ngayulu Tjaanalu nyurrangarrimpa watjaṉi, kulintjakunyurra. \v 10 Ngula yuḻṯa palula tjinguru tjana nyurrangarrinya tjiilangka tjarrpatjunkunytjala, wiyanyurra Katutjanya tjapintjaku pakalkitjangku, wanti! Tjinguru kutjupa tjuṯa nyurrangarrinya tjana witilku tjuuḻa waṯawaratjarrangku wakara mirrintankukitjangku. Tjana yalatji nyurrangarrinya witintjala wiyanyurra Katutjanya tjapintjaku wakalpayingkamarra, wanti! Katutjalu tjananya ngula kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyalku, nyurrangarrinya tjana wakantjala. Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala kutunyurra tjukarurru nyinanytjaku Katutjaku Yiitjukuṯarra. \p \v 11 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjikipaka kutjupa mantanguru pakantjala, tjiipi nguwanpa wuuna kutjarratjarra. Pakara wangkangi, waṉampi palunya nguwanpa. \v 12 Tjikipaka manta ngurrara paluru tjikipaka panyapaku yuru tiṉa ngurraraku waarrkana nyinangi. Tjikipaka manta ngurrara paluru yaṉangu tjuṯa tjingapungkupayi tjikipaka mayutju panyapa puḻkapungkunytjaku. \v 13 Tjikipaka manta ngurrarangku ngangkari tiṉatjarrangku kutjupa kutjupa palyalpayi. Yaṉangu tjuṯangkuya nyanganyingka paluru ilkaringuru mantakutu waru tili waṉingu ngangkari tiṉatjarrangku. \v 14 Tjikipaka yuru tiṉa ngurrarangku tjikipaka manta ngurrara watjalpayi ngangkaritjarrangku palyantjaku, yaṉangu tjuṯangku nyakula tjikipaka yuru tiṉa ngurrara palunya puḻkapungkunytjaku. Tjikipaka paluru manta ngurrarangku yaṉangu tjuṯa tjingapungkupayi, watiyatjanu tjikipaka yuru tiṉa ngurrara nguwanpa palyantjaku tjana palunya puḻkawaṉinytjaku. \v 15 Tjikipaka manta ngurrara paluru watiyatjanu palyaṉutja kanaṉu. Watiya paluru wangkapayi. Katutjalu wiya palunya marrkuṉu watiya palunya kanaltjipingkamarra. Yaṉangu tjuṯangku watiya palunya puḻkawaṉinytjawiyangka tjikipaka manta ngurrarangku tjananya mirrintankupayi. \v 16-17 Tjikipaka manta ngurraraku waarrkana tjuṯa nyinapayi. Paluru tjana yaṉangu tjuṯa tjingapungu yalatji, “Walytjangkuyanku nampa maakamilara tjurra!, mara wakutjayiṯingka. Tjaampalangkunyurra ngalyangka maakamilara tjurra!” Yaṉangu uwankarra nampatjarra nyinapayi, mayutju tjuṯa, waarrkana tjuṯa, mani tiṉatjarra tjuṯa, maniwiya tjuṯaṯarra, waarrkawiya tjuṯaṯarra. Paluru tjana nampatjarrangku kutju mangarri, kukaṯarra payimilalpayi. Paluru tjana kutju yulytja tjuṯa tjalamilalpayi. Nampa paluru tjikipaka yuru ngurrarakura ngarangi. \v 18 Purinypa kulilpayi tjuṯangkunyurra nampa kulintjaku. Nampa palunya yalatji ngaranyi, tjikitji tjirripala. \c 14 \s1 Ngaralaya tuḻku kutjupa warralku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu yaṉangu tjuṯalingku puḻi Tjayunala ngarala waṉinytjala. Tjiipi wiima ngururrpa tjanala ngarangu. Yaṉangu paluru tjana Katutjaku walytja tjuṯa ngarala waṉingi, waan antaṯan puutiyi puu tjawutjuna. Ngalyangka tjananya yini kutjarra wakara wantingutja yalatji ngarringi, “Yiitju Kurayitjanya anta, Katutjanya.” \v 2 Palunyatjanu ngayulu kuliṉu ilkaringuru kapi tiṉa nguwanpa raarrmanangi. Layitningingku tuutuuntja ngayulu kuliṉu. Kiitawu wangkatjingantja nguwanpaṯarra ngayulu kuliṉu. \v 3 Katutjaku walytja palunya tjananya ngayulu nyangu Katutjaku tjiiyingka ila ngaranytjala. Kuru tjuṯatjarra puupala paluru tjana, tjiḻpi tuuntiyi puupala paluru tjanaṯarra palula tjanala ila ngarangu. Katutjaku walytja paluru tjana ngaralaya tuḻku nyuwana warraṉingi. Tjana kutju tuḻku nintingku warralpayi. Palumpa walytja palunya tjananya kutju Katutjaku ilkari ngurrara tjuṯangku mantanguru katirra Katutjala ngaratjunu. Manta ngurrara kutjupa tjuṯa tjananya katiwiyangku wantingu. \v 4-5 Katutjaku walytja paluru tjana wiya miiṯa mantjira kanyilpayi, tjana tjiipi wiima palumpa kutu tjukarurru nyinapayi. Paluru tjana wiya yaṉangu kutjupa tjuṯangka ngunytji wangkapayi, wiya, tjana tjukarurru nyinapayi. Katutjaku ilkari ngurrara tjuṯangku tjananya mantangka mantjira Katutjaku ngurrakutu katirra ngaratjunu. Katutjalu tjiipi wiima paluruṯarra tjananya nyakula yunyparringangi. Ilkari ngurrara paluru tjana ngula kutjupa tjuṯa tjananya mantangka mantjira katiku Katutjaku ngurrakutu. Katutjalu tjiipi wiimangkuṯarra tjananya nyakula tjanampa yilta yunyparriku. \s1 Ilkari ngurrara maṉkurrpa ilkariwana yanku \p \v 6 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara kutjupa ilkariwana yananyingka. Paluru yanu wangka palya yaṉangu tjuṯangka tjakultjunkukitja, ngurra manta tjuṯawana nyinapayi tjuṯangka. \v 7 Paluru raapangku ngurra manta tjuṯawana tjakultjurinkupayi yalatji, “Katutjalu ilkari, manta, yuru, rakula tjuṯaṯarra palyaṉu. Paluru kuwarri maa yankula manta ngurrara tjuṯa nyurrangarrinya kuutamilara watjalku. Pupakatirra palunya kutjunyurra puḻkawaṉinytjaku.” \p \v 8 Ilkari ngurrara kutjupangku manta tjuṯawana tjakultjurinkupayi yalatji, “Yunyparriwaya! Tawunu yini Papilunanya Katutjalu yuḻpuṉu. Palunya ngurrara tjuṯangkuya yalatji kuya kutu palyara nyinapayi miiṯa kutjupa kutjupatjarraya ngarrirra yankupayi. Tjananya Katutjanya yunytjuwiya nyinarra pungu. Yaṉangu tjuṯa ngurra palulakutu yankula nyakupayi tjana kuya palyantjala. Nyakula tjana ngurra walytjakutu yankula kuya palunya nguwanpa palyalpayi, Papilunanya ngurrara tjuṯa nguwanpangku.” \m \em Tjaanalu tawunu Papilunanya ngunytji watjaṉu, tawunu Ruumanya ngurrara tjuṯangku kulira ngurrkurritjipingkamarra. Yiitjuku walytja tjuṯangku piipa ngaatjanya riitarringkula kuliṉingi tawunu palunya Ruumanya.\em* \p \v 9-11 Ilkari ngurrara kutjupa ilkariwana yanangi. Paluru raapangku manta tjuṯawana tjakultjurinkupayi yalatji, “Tjingurunyurra mara nampatjarrangku, ngalya nampatjarrangku tjikipaka yuru ngurrara palunya puḻkawaṉimalpa, watiyatjanu palyaṉutja yuru ngurrara palunya nguwanpaṯarra nyurrangarri puḻkawaṉimalpa. Yalatjinyurra puḻkapungkunytjala Katutjalu nyurrangarrinya kuutawutjungka payira wantirriyalku warukutu, palumpa ilkari ngurrara tjuṯangka kurungka, tjiipi wiima palula kurungkaṯarra. Waru palulanyurra kutu mikinpa tiṉatjarra nyinamalpa.” \p \v 12 Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungkunytjala kutunyurra tjukarurru Yiitjuku nyinanytjaku. \p \v 13 Palulanguruṉa Tjaanalu wangka kutjupa kuliṉu. Ilkaringuru yalatji wangkangu, “Wangka ngaatjanya wakala! Tjinguru Katutjaku walytja tjuṯangku tjikipaka yuru ngurrara palunya puḻkawaṉinytjawiyangka palumpa waarrkana tjuṯangku tjananya mirri pungku. Palunya tjananya Katutjalu kutu yaṉṯayaṉṯalku palumpa ngurrangka. Ngurra palula tjana yunypa nyinamalpa.” \s1 Yankula mangarri yuṉmiya muṯurinamalpa tjuuḻa kaḻikaḻitjarrangku \p \v 14 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu yaṉanguku katja nguwanpa yutuwaringka nyinanytjala. Walyi kuultatjanu palyaṉutjatjarra paluru nyinangu. Marangku paluru kanyiṉingi tjuuḻa kaḻikaḻi yiritjarra, mangarri muṯulpayi. \v 15 Katutjaku tjaatji tiṉanguru ilkari ngurrara kutjupa pakara ngarangu. Paluru raapangku watjaṉu yutuwaringka nyinapayingku kulintjaku, “Tjuuḻa kaḻikaḻi yiritjarrangku mantawana muṯurinama!, mangarri yukiri nguwanpa kuwarri yuṉmirrirra ngaranytjala.” \v 16 Palulanguru yutuwaringka nyinapayingku mantakutu yankula mangarri yuṉmi nguwanpa muṯurinangi. \p \v 17 Palulanguru Katutjaku ngurrangka ilkari ngurrara kutjupa, tjaatji tiṉatjanu pakara ngarangu, tjuuḻa kaḻikaḻi yiritjarra. \v 18 Palulanguru tjaatji tiṉa palula ilkari ngurrara kutjupa pakara ngarangu. Paluru tiipula puyutjunkupayingka waarrkarringkupayi. Waruku mayutju paluru nyinangu. Pakara raapangku watjaṉu ilkari ngurrara tjuuḻa kaḻikaḻitjarra panyapakutu yalatji, “Tjuuḻa kaḻikaḻitjarrangku mantakutu yankula kiripitji muṯura mantjirinama!, kiripitji yuṉmi ngaranytjala.” \v 19 Palulanguru ilkari ngurrara paluru mantakutu yankula kiripitji muṯura mantjirinangi. Mantjirinkula kiripitji ngaṯi tiṉakutu waṉingu, puḻingka tjawara wantingutja. Kutjupa tjuṯangku ngaṯi palula kantura yuḻpulpayi tjuutja kutju yintilkitjangku. Kiripitji palunya kantura pilkira yuḻpura wiyantja nguwanpa, Katutjalu tjananya mulyarrarringkula pungkula wiyalku, kuya palyalpayi tjuṯa. \v 20 Tawunu palula yaatjayiṯi ngaṯi palula tjana kiripitji tjuṯa kantura yuḻpuṉu. Tjuutja palunya ngurrkarringkula kapi tiṉa nguwanpa raanarringangi karruwana. Karru palulawana waṉma raanarringangi, tjirri antaṯa kilamita, katulingku raanarringangi. \c 15 \s1 Yilkari ngurrara tjuṯangku tjananya miiṉṯanku mirrintankukitjangku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu ilkari rawangku nyakula kutjupa kutjupalpi nyangu. Katutjaku ilkari ngurrara tjapanpala yanangi yaṉangu tjuṯa tjananya miiṉṯankula yiluntankukitja. Kala, Katutjalu wiya ilkari ngurrara kutjupa tjuṯa tjananya piyuku watjalku yaṉangu tjuṯa iluntankukitjangku, wantiku tjananya. \p \v 2 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu kilaatja yuru tiṉalingku nguwanpa ngarringi. Kilaatja palula waru kamparra wanaṉingi. Waru tjatjaka nguwanpa kilaatja palulawana ngarripayi. Yaṉangu tjuṯaya kilaatja palula tjayiṯingka ngarala waṉingi, tjikipaka yuru ngurrara palunya waḻkuntjawiyangku wantipayi tjuṯa. Wiya paluru tjana tjikipakaku nampatjarra marangka ngarangi, wiya tjana ngalyangka nampa palunyatjarra ngarangi. Katutjalu tjanampa yunyparringkula yungu kiitawu nguwanpa kutju iitji. \v 3 Kiitawu nguwanpatjarrangkuya warralpayi tuḻku palunya. Yirriṯi Katutjaku waarrkana Muutjalu, tjiipi wiima paluruṯarra tuḻku palunya warralpayi. \q1 “Nyuntu Katutjanya mayutju tiṉa nyinanyi, ngangkari tiṉatjarra. Nyuntu kutu ngangkari tiṉangku palyalpayi. Yaṉangu yuwankarraku nyuntu mayutju palya nyinanyi, manta ngaa ngurrara tjuṯaku, manta kutjupa kutjupa ngurrara tjuṯakuṯarra. Nyuntu wiya tjaampalaku yunypawiya nyinarra kutjupa tjuṯaku yunypa nyinanyi, wiya. Yuwankarraku nyuntu yunypa nyinarra walytjangku kulira tjukarurru watjalpayi. \v 4 Nyuntu kutju tjukarurru nyinanyi kuya palyantjawiya. Yalatji nyuntu nyinanytjala yaṉangu uwankarrangkuntaya puḻkawaṉinyi. Ngula kutjupa tjuṯangku nyuntunya puḻkawaṉimalpa manta kutjupa kutjupa ngurrara tjuṯangku, nyuntumaṉṯunu mayutjungku tjukarurru wangkarra nyinapayi, wiyanta kutjupangku watjara pinkurrtjingalku.” \p \v 5 Palulanguruṉa Tjaanalu nyangu kaliki tiṉa alytjura ngaranytjala. Kaliki paluru tjaatji tiṉalingku ngarapayi Katutjaku. \v 6 Tjaatji palulaya Katutjaku ilkari ngurrara tjapanpala paluru tjana pakaṉu, yankula yaṉangu tjuṯa miiṉṯankukitja. Paluru tjana kalikinguru pakara kuuta tjulkura waṯawaratjarra ngarangi. Piilta ngarrkawanaṯarra kuultatjanu palyaṉutja ngarangi. \v 7 Puupala kuru tjuṯatjarra paluru tjana ngarangi. Puupala palunyatjanu kutjungku tjananya tiitji kuultatjanu palyaṉutja yungu ilkari ngurrara tjapanpala panyapa tjuṯaku. Kutju iitji tjananya yungu. Tiitji palula tjanala ngarripayi kapi puyitjina. Katutjalu tjananya watjaṉu tiitji tjuṯa katirra yaṉangu kuya tjuṯa mirrintankunytjaku. Katutja paluru mayutju kana kutu nyinamalpa, paluru yaṉangu kuya tjuṯa tjananya mirrintankuku. \v 8 Palulanguru tjaatji palula puyu pakara unnguwana ngarangi, Katutjanya ngangkari tiṉatjarra unngu nyinangitjangka. Katutjalu tjananya ilkari ngurrara panyapa tjuṯa watjaṉu, “Yaṉangu tjuṯa nyurrangarri marrkuntjaku, tjana wiya tjaatji ngaangka tjarrpanytjaku. Nyurrangarri tiitji tjuṯa katirra mantakutu yaṉangu tjuṯawana yintirra mirrintankunytjaku. Palulanguru yaṉangu tjuṯa, nyurrangarriṯarra tjaatji ngaangka piyuku tjarrpaku.” \c 16 \s1 Tiitji tjapanpalangka kapi puyitjina yintilku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu kuliṉu tjaatji palula kutjupangku raapangku wangkangu, ilkari ngurrara tjapanpalangku paluru tjana kulintjaku. Yalatji tjanala raapangku wangkangu, “Mantakutuya maa yarra! Tiitji tjuṯatjanuya puyitjina palunya tjutirirra! Palunyatjanu Katutjalu ngurrkurringkula yaṉangu kuya tjuṯa tjananya pungkula iluntanku.” \p \v 2 Palulanguru ilkari ngurrara kutjungku tiitji kutju mantjira katirra mantawana tjutirinangi. Tjutintjala yaṉangu tjuṯangka puyila tiṉa tjuṯa pakara ngarangu, yaṉangu winkingka. Mikinpa puntutjarraya nyinangu. Yaṉangu paluru tjana tjikipaka palumpa walytja tjuṯa nyinapayi, palumpa nampatjarra. Tjana tjikipaka palunya, watiya palyaṉutja palunya nguwanpaṯarra tjana puḻkawaṉipayi. \p \v 3 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kutjupa mantjira katirra yuruwana tjutirinangi. Tjutintjala yuru ngurrkarringu. Ngurrkarringkula maa turayirringu. Palulanguru kuka yuru ngurrara yuwankarraya mirrirringkula waṉingu. \p \v 4 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kutjupa katirra karru tjuṯawana tjutira wanaṉu, kapi rakula tjuṯangkaṯarra. Tjutintjala kapi ngurrkarringu. \v 5-6 Ilkari ngurrara kapi kanyilpayingku Katutjanya watjaṉu yalatji, “Katutja. Nyuntu kutju tjukarurru nyinanyi. Irriṯi nyuntu tjukarurru nyinapayi. Kuwarri nyuntu nyinarra tjukarurru kutu nyinamalpa. Nyuntu tjukarurru watjaṉu kapi tjanampa ngurrkarrinytjaku. Ngurrka kutju yaṉangu kuya tjuṯangku tjikinmalpa, nyuntupa walytja tjuṯa tjana yirriṯi mirri pungkula ngurrka mantakutu tjutilpayi. Yirriṯi kuya paluru tjana nyuntupa walytja kutjupa tjuṯa mirri pungkupayi, nyuntupa wangka watjalpayi tjuṯaṯarra.” \p \v 7 Palunyatjanu ngayulu Tjaanalu kuliṉu tiipula puyutjunkupayingka yaṉangu nguwanpa wangkangu yalatji, “Yuwa, Katutja. Nyuntu tjukarurrungku watjaṉu paluru tjana ngurrka kutju tjikintjaku. Nyuntu mayutju tiṉa nyinanyi ngangkari tiṉatjarra.” \p \v 8 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kutjupa mantjira tjiṉṯuku tukatirra tjiṉṯungka tjutiṉu. Tjutintjala tjiṉṯungku tjananya yaṉangu tjuṯalingku kampangu. \v 9 Tjiṉṯungku tjananya puntura kampangutjangka Katutjanyalpiya panypurangu, paluru tjananya ilkari ngurrara tjuṯa tiitjitjarra wantirriyaṉutjangka. Tjukarurru nyinanytjawiyangku tjana kutu kuya palyaṉingi, Katutjanya puḻkawaṉinytjawiyangku. \p \v 10 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kutjupa katirra tjutiṉu tjikipaka panyapaku tjiiyi palyangka. Yalatji tjutintjala ngurra tjuṯawana mungarringu. Tjikipaka palumpa walytja tjuṯa ngurra tjuṯawana miiṉṯarringkula mikin puntutjarrarringu. \v 11 Katutjanyaya panypurangkula watjaṉingi. Kutuya kuya palyaṉingi, tjukarurru nyinanytjawiyangku. \p \v 12 Ilkari ngurrara kutjupangku tiitji kutjupa mantakutu katirra tjutiṉu karru tiṉawana, yini Yupurititjala. Tjutintjala kapi wiyarringu, raanarrinytjawiya. Karru paluru turayirringu. Ngula tjuulytji tjuṯa kakarraranguru karru palulawana yankuku, ruutuwana nguwanpa. Tjuulytji tjuṯaku mayutju tjuṯangku tjananya wilurarra katiku tjikipaka palunya, palumpa waarrkana tjuṯaṯarra tjana pungkunytjaku. \v 13 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu mamu maṉkurrpa ngaṉngi nguwanpa. Kutju pakaṉu waṉampi palula tjaanguru. Kutjupa pakaṉu tjikipaka yuru ngurrara tjaanguru. Kutjupa pakaṉu ngunytji watjalpayi tjaanguru. Katutjaku wangka watjalpayi nguwanpa ngunytji watjalpayi paluru nyinangu. Paluru tjananya yaṉangu tjuṯangka yalatji tjakultjunkupayi, “Ngayuku wangkaya kulila! Ngayulu Katutjaku wangka watjalpayi nyinanyi.” Wati palula tjaanguru mamu paluru pakaṉu. \v 14 Mamu paluru tjana ngangkaritjarra nyinangu kutjupa kutjupa palyalkitja. Paluru tjana mantawana yankupayi yaṉangu mayutju tjuṯa tjingapungkunytjaku. Tjingapungu tjananya tjuulytji tjuṯa katirra tjana tjunguntjaku. Tjuulytji tjuṯalingku ngarala waṉiku Katutjanya palumpa walytja tjuṯaṯarra pikangku pungkukitjangku tjana kulilku. Yilta Katutjalungarri tjananya pungkula wiyalku. \v 15-16 Tjuulytji paluru tjana tjungurringu ngurra yini Yamakitanangka. \p Kulilaṉiya!, ngayulu Tjaanalu nyurrangarrinya watjantjaku. Irriṯi Yiitjulu yalatji watjaṉu, “Ngula ngayulu mantakutu piyuku ngalya yankunytjala tjingurunyurra yuṯungku kuya kutu palyara nyinaku. Wiyanyurra yalatji nguwanpa nyinanytjaku, ngayukunyurra tjukarurru kutu nyinanytjaku. Yalatjinyurra tjukarurru nyinanytjala Katutjanya ngayuluṯarra yunypa nyinaku. Ngayululpi nyurrangarrinya katirra nyinatjunku ngayuku ngurrangka.” \p \v 17 Palunyatjanu ilkari ngurrara kutjupangku tiitji puyitjinatjarra mantjira ilkariwana yintirinangi. Katutjaku tjaatji palula yunngu tjiiyi palya ngarangu. Tjiiyi palula kutjupangku puntura wangkangu yalatji, “Kala tayimingka.” \v 18 Palulanguru Layitningingku rungkara taataaṉingi. Manta pirrtjinytjala kuraakirringkula wanaṉu. Palunya nguwanpa pirrtjinytjala kuraakirringkunytja wiya yurrunpa ngarangu. \v 19 Tawunu tiṉa Papiluna palula puntura kuraakirringutjangka ngurra tjirripalalpi ngarangu. Ngurra kutjungka nyinarra puṯu tjana ngurra kutjupakutu yankupayi, ngankirri tiṉa ngaranytjala. Tawunu kutjupa tjuṯa manta tjuṯawana waaḻa tjuṯa punkara waṉingu, manta pirrtjinytjala. Yalatji tjanampa yaṉangu tjuṯaku waaḻa tjuṯa Katutjalu ngurrkurringkula yuḻpulpayi. Yaṉangu tjuṯa tjananya mirrintankula wanaṉu. \v 20 Yuru tiṉawana manta tjuṯa ngarangu. Manta palunya tjananya kapingku tjutuṉu, manta pirrtjinytjala. Puḻi ngarapayi tjuṯaṯarra yunngurringu. \v 21 Puḻi ayitji tiṉa tjuṯangku tjananya pungkula waṉingu, tiṉalingkungku, kutju tiṉalingkungku, pulawu payiki tjuṯa nguwanpangku. Kutu tjananya pungkula waṉinytjala yaṉangu tjuṯangkuya Katutjanya panypurangkupayi, “Katutjanya kuya. Nyaaku paluru nganaṉanya mirrintananyi ayitji tiṉa tjuṯatjarrangku?” \c 17 \s1 Kungka kuya palyalpayi Tjaananya nintilku \p \v 1 Palunyatjanu ilkari ngurrara kutjungku tiitji mantawana tjutira ngalyankula ngayunya watjaṉu, “Ngalya yarra! Nintilkuṉanta Katutjalu kungka kuya palyalpayi pungkunytjala. Kungka paluru wati kutjupa kutjupangka kuṉṯawiya ngarripayi maniku. Paluru yuru tiṉangka katu nyinapayi. \v 2 Mayutju tjuṯa, manta tjuṯa ngurrara tjuṯaya yankula kungka palula ngarripayi, wiyaya kuṉṯarringkula palunya wantipayi, wiya. Palulakutu tjana yankula waama tjikira turaangkarringkula ngarripayi, kutu.” \p \v 3 Palulanguru ilkari ngurrarangku, Katutjaku kurrunpangkuṯarra ngayunya Tjaananya ngurra kapiwiyawana katingu. Ngurra palula ngayulu tjikipaka kutjupa, tjatjaka nyangu, kungkatjarra. Yurrunpa kungka paluru tjikipaka palula kaḻparra katu nyinapayi. Tjikipaka paluru yini kuya tjuṯatjarra nyinapayi, yurrunpa wangka palunya wakara wantingutja tjuṯatjarra. Katutjalu yini palunya tjuṯa nyakula ngurrkurringu. Tjikipaka paluru kata tjapanpalatjarra nyinangu. Kata palula tjanala wuuna tiinpala ngarangu. \v 4 Kungka paluru turitji marutjarra nyinangu, tjatjakatjarraṯarra. Riinga kuultatjarra nyinangu nikilitjitjarraṯarra. Panikina kuultatjanu palyaṉutja marangku paluru kanyiṉingi. Kungka paluru wati tjuṯangka tjanala kutu kuya palyara nyinapayi. Yalatji kuya kutu palyaṉutjangka, ilkari ngurrarangku piipangka wakara panikina palula yurrunpa tjunu. Panikina piipa palunyatjarra kungka paluru kanyiṉingi. \v 5 Kungka palula ngalyangka wangka wakaṉutja ngarangu. Wangka palunya nyakula yaṉangu tjuṯangku puṯu kulilpayi. Wangka paluru yalatji nguwanpa ngarangu, “Tawunu Papilunanya ngurrara tjuṯangku kuya kutu palyaṉi. Palumpa tjanampa ngayulu kungka mayutju tiṉa nyinanyi. Ngayulu tjananya tjingapunganyi kuya kutu palyantjaku.” \p \v 6 Yirriṯi yaṉangu yunytjuwiya tjuṯangku mantangka Yiitjuku walytja tjuṯa mirri pungkupayi. Kungka paluru tjananya ngurrka tjikira turaangkarripayi. Ngayulu Tjaanalu nyangu kungka palunya turaangka nyinanyingka. Nyakula ngayulu puṯu kuliṉingi. \v 7 Ilkari ngurrara paluruṉi piyuku watjaṉu, \p “Nyuntu wiya puṯu kulintjaku. Ngayuluṉanta nintilku kungka palunya, tjikipaka tjatjakakuṯarra. \v 8 Tjikipaka palunya nyuntu nyangu. Irriṯi paluru nyinapayi, kuwarri wiyalpi nyinanyi. Ngula paluru ngaṯi tiṉanguru kanarringkula pakalku. Kutjupangkulpi palunya mirri pungku. Yaṉangu tjuṯaya nyinaku Katutjaku walytjawiya. Katutjalu manta ilkariṯarra palyalkitjangku wiya tjananya yini tjuṯa palumpa piipangka wakalpayi kana nyinanytjaku, wantingu tjananya. Paluru tjana tjikipaka kanarringutja nyakula puṯu kulilku, ‘Tjikipaka paluru kuya, mirri ngarrimara kanarrinytjawiya.’ \p \v 9-10 “Wangka ngaatjanya ninti tjuṯangkunyurra kulintjaku. Tjikipaka paluru kata tjapanpalatjarra nyinangu. Palunya nguwanpa puḻi tjapanpala mantangka ngaranyi. Kata tjapanpala palunya nguwanpa mayutju tiṉa payipala nyinarra mirrirringu. Mayutju kutju kuwarri nyinanyi, mayutju kutjupalpi ngula nyinaku. Mayutju paluru rawawiya nyinarra wiyarriku.” \p \v 11 Palunyatjanu ilkari ngurrara paluruṉi Tjaananya watjaṉu, “Tjikipaka tjatjaka palunya nyuntu nyangu. Paluru irriṯi nyinapayi, kuwarri wiya nyinanyi. Paluru nyinarra mayutju tiṉalpi nyinaku, mayutju panyapa tjapanpala nguwanpa. Palunyatjanu mayutju tiṉa palunya kutjupangkulpi mirri pungku.” \p \v 12 Ilkari ngurrara paluruṉi piyuku Tjaananya watjaṉu, “Tjikipaka palunya nyuntu nyangu wuuna tiinpalatjarra. Wuuna tiinpala palunya nguwanpa mayutju tiinpalalpi nyinaku. Paluru tjana tjikipaka palulawana mayutju tjuṯa rawawiya nyinarra wiyarrikulpiya. \v 13 Mayutju paluru tjana tjungu wangkarra wangka kutjuwana kulilku, wiya tjana ngurrkurriku, wiya. Paluru tjana tjikipaka palunya watjalku yalatji, ‘Nyuntu kutju nganampatju mayutju tiṉa nyinamalpa, nyuntunya kutjulatju kulinmalpa.’ \v 14 Mayutju paluru tjana waarrkana tjuṯa yaḻṯirra tjungulku. Waarrkana paluru tjana mayutju paluru tjanaṯarra kulilku tjiipi wiima palunya pungkula wantirriyalkitjangku. Wiya tjana palunya pungkula wantirriyalku, wiya. Tjiipi paluru, palumpa walytja tjuṯangkuṯarra palunya tjananya pungkula wantirriyalku. Yalatji tjananya pungkula wantirriyalku mayutju tiṉangku nyinarra. Paluru mayutju manta ngurrara tjuṯangka wirriḻi nyinaku, mayutju tiṉalingku. Palumpa walytja tjuṯa tjananya Katutjalu ngulytjulku. Tjana tjiipi palumpa tjukarurru kutu nyinaku.” \p \v 15 Piyukuṉi ilkari ngurrara paluru watjaṉu yalatji, “Yuru tiṉangka kungka kuya palyalpayi paluru nyinangu, panyapan nyuntu nyangu. Yurungka wiya paluru yilta nyinapayi. Paluru yaṉangu tjuṯangka katu nyinapayi palumpa tjanampa mayutju. Yaṉangu tjaampala walytjararranpa wangka kutju wangkapayi tjuṯa nyinanyi. Yaṉangu tjaampala walytjararranpa kutjupa, wangka kutjupa wangkapayi tjuṯa nyinanyi. Yalatji yaṉangu walytjararranpa kutjupa kutjupa wangka walytjatjarra nyinanyi. \v 16 Wuuna tiinpala panyapa nyuntu nyangu. Wuuna paluru tjana yaṉangu nguwanpa wangkapayi. Paluru tjana, tjatjaka tjikipaka paluruṯarra kungkaku yunytjuwiyalpi nyinaku. Paluru tjana kungka palula mantarra yarrara waṉinytjala nikitilpi nyinaku. Yulytja palumpaṯarra tjana mantjira katirra waṉiku. Palulanguru paluru tjana kungka palunya ngalkura warungka waṉikulpi, kamparra wiyarrinytjaku. \v 17 Yilta, Katutjalu tjananya tjingapungku mayutju paluru tjapanpala tjikipaka palula yalatji watjantjaku, ‘Nyuntu kutju nganampatju mayutju tiṉa nyinamalpa, nyuntunya kutjulatju kulinmalpa.’ Palunyatjanu tjana tjikipaka palumpa waarrkana tjuṯa nyinaku. Yalatjiya nyinaku Katutjaku wangka kutjupalpi yiltarrinytjala.” \p \v 18 Palunyatjanu ilkari ngurrara paluruṉi piyuku watjaṉu, “Nyuntu kungka kuya panyapa nyangu. Paluru kuya nyinapayi nguwanpa tawunu tiṉa kuya ngaranyi. Tawunu palula tjana kuya palyara nyinapayi, kututja. Mayutju manta ngurrara tjuṯa tawunu palumpa yunyparringanyi. Tawunu palunya ngurrara tjuṯangku watjantjala mayutju paluru tjana kulira palyalpayi.” \m \em Tawunu palunya Tjaanalu watjaṉu tjana riitarringkula tawunu Ruumanya kulintjaku. Tawunu Ruumala tjana kuya palyara nyinapayi.\em* \c 18 \s1 Tawunu tiṉa palunya, Papilunanya wiyarringku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu tjukurrpa nyangu, ilkari ngurrara kutjupa mantakutu tjarukatinytjala. Paluru tjanampa mayutju tiṉa nyinanyi ilkari ngurrara kutjupa tjuṯaku. Paluru paarrtji nguwanpa tili ngarangu. Palunyatjanu mantawanalpi tili ngarangu. \v 2 Paluru raapangku watjaṉu yalatji, \p “Tawunu yini Papilunanya Katutjalu yuḻpulku. Palunya ngurrara tjuṯa kuya nyinanyi, miiṯa kutjupa kutjupatjarraya nyinanyi. Katutjalu ngurrkurringkula tjananya pungkula mirrintanku. Tawunu palulawana yaṉangu tjuṯa wiya nyinaku, wiya, mamu tjuṯa, waṉapa tjuṯa, ukurrukurru tjuṯa, pangkaḻangu tjuṯaṯarra, waṉampi tjuṯaṯarra ngurra palula nyinaku. \v 3 Yiltaya yaṉangu kuya tjuṯa tawunu palula nyinanyi, miiṯa kutjupa kutjupatjarraya nyinanyi. Kuya kutuya palyara nyinanyi. Yaṉangu tjuṯangku, mayutju tjuṯangkuṯarra yankula tjananya nyakupayi, palunya ngurrara tjuṯangku kuya palyantjala. Paluru tjana nyakula ngurra walytjakutu yankula kuya palyalpayi, Papilunanya ngurrara tjuṯa nguwanpangku.” \p \v 4 Palulanguru ngayulu Tjaanalu kuliṉu wangka kutjupa katunguru wangkanytjala yalatji, \q1 “Walytja tjuṯa, kulilaṉiya! Wiyanyurra kutu tawunu Papilunala nyinanytjaku, parrpaṯuya pakara yarra!, Katutjalu nyurrangarrinya tjungu kuya tjuṯaṯarra pungkupayingkamarra. Tawunu palulanyurra kutu nyinarra kuya palyanmalpa palunya ngurrara tjuṯa nguwanpangku. \p \v 5 Palunya ngurrara tjuṯangku yirriṯi kuya kutu palyara nyinapayi. Kuwarri paluru tjana kutu kuya palyaṉi. Yalatjiku Katutjalu nintingku nyinarra tjananya pungkuku. \v 6 Kutjupa tjuṯaya tawunu palulakutu yankula nyinanytjala kuya tjuṯangku tjananya panypurangkula pungkupayi, tjaampala tjananya mirri pungkupayi. Palunya ngurrara tjuṯangku yalatji kuya palyantjala Katutjalu tjananya ngaparrtjingku pungku. \p \v 7 “Tawunu Papilunanya kuya ngaranyi. Palunya ngurrara tjuṯangku yalatji kulilpayi, ‘Yaṉangu kutjupa tjuṯangka nganaṉa mani tiṉa mantjira palya nyinanyi. Yulytja tjuṯa, mantarra tjuṯaṯarra nganaṉa payimilara kanyiṉi. Nganaṉa yunypa nyinanyi, mani tiṉatjarra.’ Kuwarrilpi tjanampa yulytja maniṯarra wiyarriku, mikinpa puntutjarralpiya nyinaku. Yirriṯi tjana yalatji kulilpayi, ‘Nganaṉa mayutju tiṉa tjuṯa nyinanyi. Yulytja tjuṯa, mani tiṉa nganampa ngarrinyi. Kutula palya nyinamalpa, yunypa, wiyala watjilpa nyinaku.’ \p \v 8 “Paluru tjana wiya yalatji kutu nyinaku, wiya, kuwarri Katutjalu ngangkari tiṉatjarrangku watjalku ngurra tjanampa yuḻpulkitjangku, yaṉangu tjuṯaṯarra pungkukitjangku. Yiltaya mikinpa puntutjarra nyinaku, watjilpaya yulamalpa. Paḻtjatjirratjaya nyinaku, mangarriwiya. Ngurra paluru kamparra wiyarriku.” \m \v 9 Palunyatjanu mayutju panyapa tjuṯa tawunu palula kuya palyara ngurra walytjakutu yanutja tjuṯangku, ngurra walytjanguru nyakula, ngurra Papilunalanguru puyu tiṉa pakantjala kulilku Papilunanya ngurrara tjuṯa mirrirringutjangka. Yalatji kulira paluru tjana yulamalpa. \v 10 Mayutju paluru tjana nguḻurringkula ngarala yalatji watjalku, “Kuunyi, nyarra ngurrara tjuṯa wiyarringu, tawunu tjanampaṯarra wiyarringu. Tjiṉṯu kutjungka Katutjalu Papilunanya tjanampa kutjara wiyaṉu, yaṉangu tjuṯaṯarra tjananya pungkula wiyaṉu.” \p \v 11 Yirriṯi yaṉangu tjuṯa tawunu Papilunala waṉma nyinapayi. Paluru tjana mangarri tjuṯa, yulytja tjuṯaṯarra katipayi tawunu palulakutu yaṉangu tjuṯangku payimilantjaku. Waṉma ngurrara tjuṯangku kulilku tawunu palunya wiyarringutjangka. Kulira tjana watjalku yalatji, “Papilunanya ngurrara tjuṯaya wiyarringu. Nganalu nganampa mangarri tjuṯa yulytja tjuṯa payimilalku?” \v 12 Yulytja yalatji Papilunanya ngurrara tjuṯangku palula tjanala payimilalpayi, kuultatjanu palyaṉutja tjuṯa, tjiilpatjanu palyaṉutja tjuṯa, riinga tjuṯa, nikilitji tjuṯa. Mantarra yalatjiya payimilalpayi, mantarra tjulkura, mantarra maru, mantarra tjatjaka. Watiya kutjupa kutjupaya payimilalpayi paṉṯi palyatjarra. Yulytja yalatji nguwanpaṯarraya payimilalpayi, tarrkatjanu palyaṉutja tjuṯa, yayinatjanu palyaṉutja tjuṯa, puḻitjanu palyaṉutja tjuṯa. \v 13 Yulytja yalatji Papilunanya ngurrara tjuṯangku palula tjanala payimilalpayi, mingkuḻpa tjuṯa, wayinatjarra tjuṯa. Tjana payimilalpayi nyiṯi paṉṯi palyatjarra kutjara puyutjunkupayi tjuṯa, mirritjina yintilpayi tjuṯa. Mangarri pulawu, mangarri wiitaṯarraya payimilalpayi. Puluka tjuṯa, tjiipi tjuṯa, naanytja tjuṯaṯarraya payimilalpayi. Paaki tjuṯaṯarraya payimilalpayi. Yaṉangu waarrkana tjuṯa tjana payimilalpayi. Yulytja yalatjiya Papilunanya ngurrara tjuṯangku palula tjanala mani palyalkitjangku payimilalpayi. \p \v 14 Wiyaya Papilunanya ngurrara tjuṯangku yalatji yulytja tjuṯa, mangarri tjuṯa waama tjuṯa payimilalku, wiya. Yulytja palumpa tjanampa tjana yunytjurringkula nyinapayi. Paluru tjana mayutju tjuṯa nyinakitja yunytjurringkula nyinapayi. Walytjangkuyanku puḻkawaṉipayi, “Nganaṉa mayutju tjuṯa nyinanyi mani tiṉatjarra, yulytja tiṉatjarra, mangarri tiṉatjarra.” Kuwarri wiyarringu tjanampa, tjanaṯarra wiyarringu. \p \v 15 Yirriṯi yaṉangu paluru tjana tawunu Papilunala waṉma nyinapayi. Paluru tjana mangarri tjuṯa, yulytja tjuṯaṯarra katipayi tawunu palulakutu yaṉangu tjuṯangku payimilantjaku. Papilunanya ngurrara tjuṯangku mangarri tjuṯa yulytja tjuṯaṯarra payimilantjala waṉma ngurrara tjuṯaya mani tiṉatjarralpi nyinapayi. Waṉma ngurrara paluru tjana Papilunalanguru puyu pakantjala nyakula nguḻurringu. “Tjinguru nganaṉanyalpi Katutjalu mirri pungku.” Yalatji nguḻurringkula tjana yulapayi. \v 16 Paluru tjana watjara waṉiku, “Kuunyi. Tawunu Papilunanya kuwarri kamparra wiyaṉu. Palunya ngurrara tjuṯaya mantarra palyangka tjarrparra parra yankupayi. Riinga kuultatjanutjarraya parra yankupayi, nikilitjitjarraṯarra. \v 17-18 Tjiṉṯu kutjungka Katutjalu tjanampa tawunu palunya kutjara wiyaṉu, yaṉangu tjuṯa tjananya mirrintanangi. Yulytja tjuṯa tjanampa, mani tiṉa tjanampaṯarra wiyarringu.” Yirriṯi paluru tjana yulytja tjuṯa, mangarri tjuṯa tawunu palulakutu katipayi, payimilantjakuya. Papilunanya kamparra puyu pakantjala tjuṯangku waṉmanguru nyangu puuta ngurrara tjuṯangku. Paluru tjana puutatjarrangku yulytja tjuṯa mangarri tjuṯaṯarra tawunu palulakutu katipayi. Puutanguru tjana ngarala nyakula watjaṉu yalatji, “Kuunyi. Tawunu tiṉalingku nyarratja wiyarringu. Wiya tawunu kutjupa tiṉalingku palunya nguwanpa ngaranyi, Papilunanya kutju tawunu tiṉalingku ngarangu.” \p \v 19 Tawunu palunya ngurrara tjuṯaku tjana yularra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa tjanampa Papilunanya ngurrara tjuṯaku waari nyinanytjaku. Paluru tjana nganaṉanya mani tiṉa yungkupayi yulytja tjuṯa payimilara. Palunyatjanu nganaṉa kuwarri mani tiṉatjarra nyinanyi. Yuwa, tjiṉṯu kutjungka Katutjalu tawunu palunya wiyaṉu, yaṉangu tjuṯa tjananya paluru mirrintanangi.” \p \v 20 “Tawunu palunya wiyarringanyingka Katutjanya, yilkari ngurrara tjuṯaṯarra yunyparringanyi. Tjunguya Katutjaku walytja tjuṯa yunyparringanyi, Yiitjuku waarrkana tjuṯa, Katutjaku wangka watjalpayi tjuṯaṯarra. Tawunu palunya ngurrara tjuṯangku Katutjaku walytja tjuṯa panypurangkula pungkunytjala, Katutjalu tjananya ngaparrtjingku pungu.” \p \v 21 Ilkari ngurrara kutju mayutju tiṉa nyinangu ilkari ngurrara kutjupa tjuṯaku. Paluru puḻi tiṉanya mantjira yuru tiṉakutu waṉingu. Waṉirra watjaṉu yalatji, “Ngayuluṉa puḻi palunya yuru tiṉakutu waṉinytja nguwanpa Katutjalu ilkaringuru waru tiṉa waṉingu tawunu Papilunanya kamparra wiyantjaku. Wiya tjana yaṉangu kutjupa tjuṯangku ngurra palula piyuku palyara nyinaku, wiya, wantikuya. \v 22 Wiyaya yaṉangu tjuṯangku piyuku palula kiitawu tjuṯa wangkatjingalku, wiya. Wiyaya palula piyuku turampata tjuṯa mirratjingalku. Wiyaya yaṉangu tjuṯa ngurra palula warranmalpa, wiya. Wiya yaṉangu tjuṯangku palula waarrkarringkula waaḻa kutjupa tjuṯa palyalku nyinakitjangku, wantikuya. Ulkumanu tjuṯangku wiya mangarri rungkara kutjara ngalku ngurra palula, wiya. \v 23 Ngurra Papilunala wiyaya laampa piyuku tililku. Laampa wiya piyuku tilingaraku. Wati tjuṯangku wiya yunypangku kungka yaḻṯirra miiṯararra palula nyinaku. Yaṉangu tjuṯa wiya palula nyinaku. Mayutju mani palyalpayi tjuṯa tawunu palula nyinangu, tjana yilta mani tiṉatjarra nyinangu. Yaṉangu tjuṯa palula tjanalakutu yankula yulytja tjuṯa, mangarri tjuṯaṯarra tjalamilalpayi. Mayutju palumpa tjanampa tjana yunypangku katipayi. \p \v 24 Tawunu palula tjana Katutjaku walytja tjuṯa, palumpa wangka watjalpayi tjuṯaṯarra mirri pungkupayi. Yaṉangu kutjupa tjuṯaṯarra tjana mirri pungkupayi. Ngurrka tjanampa yintirra mantawana ngarripayi.” \c 19 \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu kuliṉingi yaṉangu tjuṯalingkungku raapangku watjantjala, “Katutjanyalaka puḻkawaṉi! Paluru kutju ngangkari tiṉatjarrangku yaṉangu tjuṯaku kuya waṉipayi, kana kutu nyinanytjaku. \v 2 Paluru tjukarurrungku kulira kuutamilara watjalpayi, kutjupangku kuya palyaṉutjangka. Paluru tjananya Papilunanya ngurrara tjuṯa tjukarurrungku mirri pungangi. Ngurra tjanampaṯarra tjukarurrungku yuḻpuṉu, paluru tjana Katutjaku walytja tjuṯa tjuṯangara mirri pungangitjangka. Paluru tjana kuya palyara nyinapayi, miiṯa kutjupa kutjupangka tjana ngarripayi. Palunya tjananya nguwanpa yaṉangu kutjupa kutjupa ngurrara tjuṯangku kuya palyalpayi.” \v 3 Ngayulu tjananya kuliṉingi yaṉangu panyapa tjuṯalingkungku piyuku raapangku watjantjala, “Katutjanyalaka puḻkawaṉi!, paluru ngangkari tiṉatjarrangku ngurra Papilunanya kutjara yuḻpura wiyaṉutjangka. Ngurra kuya panyapa Papilunanya kampanyingka, puyu kutu pakanmalpa.” \p \v 4 Tjiḻpi tuuntiyi puupala paluru tjana, kuru tjuṯatjarra puupalaṯarra waṯungarala Katutjanya puḻkawaṉingi, tjiiyingka nyinanytjala. Yalatji tjana palunya waḻkuṉingi, “Palya nyuntu tjananya Papilunanya ngurrara tjuṯa mirri pungkula wiyaṉu. Nganaṉa nyuntunya kutu puḻkawaṉimalpa.” \s1 Tjiipi wiima paluru marriṯirriku \p \v 5 Katutjaku tjiiyingka tjayiṯingka kutjupangku watjaṉu yalatji, “Tjaampala nyurrangarri Katutjaku walytja nyinarra tjukarurru nyinanyi. Nyurrangarriṯarra palunya puḻkawaṉinytjaku.” \p \v 6 Palulanguru ngayulu Tjaanalu kuliṉu yaṉangu mingalingkuya tjungurringkula wangkanytjala. Nyaa nguwanpaya wangkapayi?, kapi tiṉa karruwana raanarripayi palunya nguwanpa. Nyaa nguwanpaya wangkapayi?, kapi puntu munturrmananyi palunya nguwanpa. Panyala layitningi nyakupayi pinpanyingka. Yalatji nguwanpa tjana wangkangi, “Katutjanyalaka puḻkawaṉi! Nganampa mayutju tiṉa paluru nyinanyi, ngangkari tiṉatjarra. \v 7-8 Palumpa nganaṉa yunypa nyinarra kutu palunya puḻkawaṉinytjaku. Kuwarri tjiipi wiima paluru marriṯirriku, palumpa pikatja walytja paṯaṉingka. Pikatja paluru kuwarri ngaraku mantarra tjulkuratjarra. Katutjalu palunya nyakula kulilku, ‘Nyarratja mantarra tjulkuratjarra ngaranyi, paluru ngayuku tjukarurru nyinapayi. Pikatja palunya nguwanpa ngayuku walytja tjuṯa tjukarurru nyinanyi, tjiipi palumpaṯarra walytja tjuṯa.’” \p \v 9 Ilkari ngurrara paluruṉi Tjaananya watjaṉu yalatji, “Piipangka wangka yalatji wakala! Katutjalu yaṉangu tjuṯa watjalku yankula tjungurringkula kuka, mangarriṯarra yunypangku ngalkuntjaku, tjiipi wiima paluru marriṯirrikitja nyinanyingka. Yaṉangu palunya tjananya Katutjalu yunypangku yaṉṯayaṉṯalku.” Ilkari ngurrara paluruṉi piyuku watjaṉu, “Wangka palunya Katutjalu ilta watjaṉu.” \p \v 10 Yalatji kulira ngayulu ilkari ngurrara palula waṯungarangu puḻkawaṉikitja. Paluruṉi marrkuṉu yalatji, “Waḻkuntjawiyangkuṉi wanti! Ngayulu wiya mayutju tiṉa nyinanyi, tjunguli Katutjaku waarrkana nyinanyi. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯaṯarra Katutjaku waarrkana nyinanyi. Katutjanya kutjunyurra puḻkawaṉinytjaku ngangkari tiṉatjarra. Katutjaku kurrunpangku yaṉangu tjuṯa nintilpayi tjana wangka Yiitjunyatjarra tjakultjurinkunytjaku.” \s1 Naanytja tjulkura watitjarra ngaraku \p \v 11 Palulanguru ngayulu Tjaanalu ilkari alytjurarrinytjala nyangu. Naanytja tjulkura wati palunyatjarra yanangi. Wati palunya yaṉangu tjuṯangku yini watjalpayi yalatji, “Tjukarurru nyinapayinya.” Paluru tjukarurru kulira yaṉangu tjuṯa kuutamilara watjalpayi, pungkupayiṯarra. \v 12 Wati paluru kuru tilitjarra nguwanpa naanytjangka nyinangi. Kata palula mukaṯi palya tjuṯa ngarayinangi. Yini walytja wakaṉutjatjarra wati paluru nyinayinangi. Yini palumpaya yaṉangu kutjupa tjuṯa ngurrpa nyinangi. Yini wakaṉutja palunya tjana nyakula puṯu kulilpayi. Wati paluru kutju yini walytjaku ninti nyinangu. \p \v 13 Kuuta palumpa ngurrkangka tjulyulytjunkula tjarrparra nyinayinangi. Yaṉangu tjuṯangku palumpa yini kutjupa watjalpayi yalatji, “Katutjaku wangkapayinya.” \v 14 Naanytjatjarra palula ngaṉṯiwanangkuya wanarinangi, ilkari ngurrara tjuulytji nguwanpa tjuṯangku. Mantarra tjulkuratjarrangkuya palunya wanarinangi, naanytja tjulkuratjarra tjuṯangku. \v 15 Wati paluru naanytjangka nyinayinangi tjaatjanu tjuuḻa waṯawara yiri ngalya ngarangi. Tjuuḻa palunyatjarrangku tjananya wakara yaṉangu tjuṯa manta kutjupa kutjupa tjuṯangka iluntanangi. Tjaampala tjananya wakara kutjupa tjuṯa tjananya tjuuḻatjarra paluru mayutjungku kanyilku. Mayutju paluru tjananya nintilku Katutjalulpi tjananya ngurrkurringkula ngangkari tiṉatjarrangku mirri pungkunytjaku, yaṉangu kuya tjuṯanya. \v 16 Wati palula kuutangka wangka wakaṉutja ngarangi yalatji, “Ngaatjanya mayutju tiṉa nyinanyi, mayutju kutjupa tjuṯangka wirriḻi.” \p \v 17-18 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara kutjupa, tjiṉṯungka katu ngaranytjala. Paluru raapangku tjanala tjuḻpu tjuṯangka watjaṉu, ilkariwanaya parra yananyingka. Yalatji tjananya paluru watjaṉu, “Kulilaya! Katutjalu nyurrangarrinya yaḻṯinyi yankulanyurra yaṉangu mirri tjuṯanya ngalkura wiyantjaku. Mirri tjuṯaya yalatji ngarriku, mayutju tiṉa tjuṯa, mayutju kutjupa tjuṯa, waarrkana tjuṯa, yaṉangu kutjupa tjuṯaṯarra. Naanytja tjuṯaṯarra mirri ngarrinytjala tjungurringkulanyurra ngalkunytjaku.” \p \v 19 Naanytja tjulkuratjarra paluru tjungu ngarangi, palumpa tjuulytji tjuṯaṯarra. Palunyatjanu ngayulu tjananya nyangu tjikipaka palunya yuru ngurrara, mayutju manta ngurrara tiṉa tjuṯaṯarra. Mayutju palumpa tjanampa tjuulytji tjuṯa ngarala waṉingi. Paluru tjana tjungurringangi, panyapa tjuṯa tjananya pungkukitja. Puṯu tjananya pungkula wantirriyaṉu, naanytja tjulkuratjarra palunya anta palumpa tjuulytji tjuṯaṯarra. \v 20 Naanytja tjulkuratjarrangku, palumpa tjuulytji tjuṯangkuṯarra tjananya pungkula tjikipaka yuru ngurrara palunya witira kanyiṉu, wati mayutju kuya kutjupaṯarra. Wati paluru Katutjaku wangka nguwanpa ngunytji tjananya wangkapayi. Irriṯi tjikipaka paluru watjaṉu wati kuya paluru ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyantjaku, yaṉangu tjuṯangku nyakunytjaku. Palunyatjanu wati kuya paluru yaṉangu nampatjarra tjuṯa tjananya tjingapungkupayi tjana tjikipaka palunya puḻkawaṉinytjaku, watiya tjikipaka palunya palyaṉutja nguwanpaṯarra tjana puḻkawaṉinytjaku. Palunyatjanu naanytja tjulkuratjarrangku, palumpa tjuulytji tjuṯangkuṯarra tjikipaka palunya, wati ngunytji watjalpayi palunyaṯarra katirra waru tiṉangka waṉingu, rawa pulanya warungku kampanytjaku. Waru palunyatjanu puyu tiṉa pakalpayi, yiluwana. \v 21 Palumpa kutjarraku tjuulytji tjuṯa tjananya naanytja tjulkuratjarrangku tjaatjanu tjuuḻatjarrangku wakara iluntanangi. Palulanguru tjuḻpu paluru tjana mirri tjuṯa tjananya ngalkura paḻtjarringkula wantingu. \c 20 \s1 Paluru waṉampi palunya witira tayimapira tjarrpatjunku \p \v 1 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara kutjupa, ilkaringuru ngalya tjarukatirra ngaranytjala. Paluru marangku kii kanyiṉingi ngaṯi tiṉaku, tuuwa alytjurankunytjaku. Ngaṯi paluru yunngulingku ngarangi. Tjiina tiṉaṯarra paluru marangku kanyiṉingi. \v 2-3 Paluru yankula waṉampi palunya witira tjiinatjarrangku tayimapiṉu. Tuuwa alytjurankula waṉampi palunya katirra ngaṯi palula waṉingu. Tuuwa patira laakamilara wantingu ngaṯi palula kutu ngarrinytjaku waan tjawutjun yiiyangka. Waṉampi palunya nganaṉa watjalpayi, “Mamuku mayutju.” Yalatji ilkari ngurrara paluru waṉampi palunya waṉirra laakamilara wantingu, yaṉangu tjuṯa paluru tjingapungkupayingka, Katutjanya nguwanpa tjuṯa tjana puḻkawaṉipayingka. Paluru ngaṯi palula kutu nyinaku. Katutjalu ngula watjalku palunya pakantjaku. Paluru ngaṯinguru pakara rawawiya mantangka parra nyinaku. Mantangka nyinarra Katutjalulpi palunya mirri pungku. \p \v 4 Palulanguru ngayulu Tjaanalu mayutju kutjupa tjuṯa nyangu, tjiiyi tjuṯangka nyinanytjala. Kutjupa tjuṯaṯarra ngayulu nyangu aṉangukuṉu kurrunpa tjuṯa. Palunya tjananya irriṯi mantangka Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku kata kuntara waṉingi, Yiitjuku, Katutjaku wangkaṯarra tjana tjakultjunutjangka. Paluru tjana wiya tjikipaka palunya, watiyatjanu palunya nguwanpa palyaṉutjaṯarra tjana puḻkawaṉipayi, wiya. Paluru tjana Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangka tjanala yalatji watjalpayi, “Nganaṉa wiya tjikipakaku walytja tjuṯa nyinanyi. Nyurrangarri wiya nganaṉanya ngalyangka palumpa nampa wakantjaku. Nganaṉanya marangka wiya nyurrangarri yalatji nampa tjunkunytjaku, wanti nganaṉanya!” Nampatjarrawiya tjana nyinangu. Kurrunpa paluru tjana kanarringkula yaṉangurriku. Paluru tjana mayutju tjuṯa Yiitju Kurayitjalawana nyinaku waan tjawutjuna yiiyangka. \v 5-6 Katutjalu yaṉangu palunya tjananya yurrunpa mirringuru kanalku, nganaṉanya yaṉangu kutjupa tjuṯaṯarra ngulalpi kanalku. Palumpa tjanampa Katutjanya yunypalingku nyinaku, wiya tjana piyuku mirrirriku waru tiṉangka kamparra, wiya. Paluru tjana tuḻkuku mayutju tjuṯangkulpi Katutjaku, Yiitjuku waarrkaṯarra palyanmalpa. Kutjupa tjuṯaku tjana tjungu mayutju tjuṯa nyinaku waan tjawutjun yiiyangka. Yiiya palunya wiyarrinytjala nganaṉanya yaṉangu kutjupa tjuṯaṯarra Katutjalu mirringuru kanalku. \s1 Mamuku mayutju waṉiku waru tiṉakutu \p \v 7 Waan tjawutjun yiiya palunya wiyarringanyingka, mamuku mayutju yini Tjaatinanya ngaṯinguru pakaltjingalku. \v 8-9 Pakara paluru tjananya yaṉangu kutjupa tjuṯa tjingapungku palumpa waarrkana tjuṯa nyinanytjaku. Yaṉangu paluru tjana manta kutjarrangka nyinaku, kutjupa yini Kaakala, kutjupa yini Maakaakala. Ngurra tjuṯawana Tjaatinaku waarrkana tjuṯalingku nyinaku. Paluru tjananya tjungulku Katutjaku walytja tjuṯa pikangku pungkunytjaku, ngurra Tjarutjalumala. Tawunu palula Katutjaku walytja tjuṯa nyinaku. Katutjalu tjananya palumpa walytja tjuṯa kanyilku, mamuku waarrkana tjuṯa tjananya waru waṉirra kamparra wiyalku. \v 10 Ilkari ngurrara tjuṯangkuya mamuku mayutju palunya witira waṉiku waru tiṉangka. Waru palula puyu yiluwana pakanmalpa. Mamu paluru, tjikipaka paluru yuru ngurraraṯarra, Katutjaku wangka ngunytji watjalpayi paluruṯarra waru palula kutu kampamalpa mikinpa puntutjarra, wiyaya warunguru pakalku, wiya. \s1 Yaṉangu yuwankarraya kuutawutjungka ngaraku \p \v 11-13 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu tjiiyi tjulkurangka Katutjanya nyinanyingka. Palunya tayimi manta ilkariṯarra wiyarringu, wiya ngarapayi, wiya. Tjiiyingka yurrunpa ngayulu nyangu yaṉangu tjuṯalingku ngarala waṉinytjala kuutawutjungka nguwanpa. Paluru tjana irriṯi mirrirringu. Palunyatjanu tjana kanarringu. Tjaampalaya mayutju tjuṯa ngarangi, kutjupa tjuṯa waarrkanaya ngarangi, waarrkawiya tjuṯaṯarra ngarangi. Tjaampalaya irriṯi yuru tiṉangka mirrirringu. Mirri ngarrirraya kanarringu. Kutjupa tjuṯaya ngurra waṉma kurrunpa nyinarra wiyarringutja kanarringuya. Tjiiyi tjulkura palula piipa tjuṯa ngarripayi. Ilkari ngurrara kutjupangku yankula piipa tjuṯa ruulamilara yarrara wantingu. Piipa kutjupaṯarra paluru ruulamilara yarrara wantingu. Piipa palula yini tjuṯa ngarringu, kana kutu nyinapayi tjuṯa. Katutjalu piipa palunya tjuṯangka ngurrira nyakula riitarripayi yaṉangu paluru mantangka nyinarra palyantjala. Tjinguru palya nyinapayi, palumpa walytja nyinaku. Tjinguru kuya kutu palyalpayi wiya palumpa walytja nyinaku. \v 14-15 Katutjalu tjanampa piipangka palumpa walytja tjuṯaku yini ngurrira nyakupayi. Yini tjanampa nyakula tjananya wantirriyalpayi palumpa ngurrakutu kana kutuya nyinanytjaku. Yini kutjupa tjuṯa wiya piipa palula ngarripayi. Palunya tjananya ilkari ngurrara tjuṯangku warungka katirra waṉipayi. Yalatjiya piyuku mirrirriku warungka. Katutjaku walytja panyapa tjuṯa piyuku wiya tjana mirrirriku warungka, kana kutuya nyinamalpa ngurra palula. Wiyaya kurrunpa paluru tjana ngurra waṉma palulakutu piyuku yankula nyinamalpa, wiya. Ngurra waṉma paluru wiyarriku. Yuḻṯa palula ngaṉṯi yaṉangu tjuṯa kana kutu nyinamalpa, wiyarrinytjawiya. \c 21 \s1 Manta, ilkariṯarra nyuwana ngaraku \p \v 1 Ngayulu Tjaanalu nyangu manta ilkariṯarra wiyarrinytjala, yuru tiṉaṯarra wiyarringu. Kala ngayulu nyangu ilkari nyuwana, manta nyuwanaṯarra. \v 2 Palunyatjanu ngayulu nyangu tawunu winki ilkaringuru tjarukatingu, tawunu Tjarutjalumanya nguwanpa, nyuwana. Katutjalu tawunu palunya ilkaringuru walatjunu. Kungka marriṯirrikitja mantarra tjulkurangka tjarrparra ngarapayi nguwanpa, tawunu paluru tjulkura ngarangu. \v 3 Palulanguru Katutjaku tjiiyingka yaṉangu nguwanpa kutjupa wangkangu yalatji, “Kuwarri, Katutjanya palumpa walytja tjuṯawana nyinaku, walytjararranpaya tjungu nyinaku. Paluru tjananya kutu yaṉṯayaṉṯara kanyinmalpa. \v 4 Palyaya ngurra palula nyinamalpa. Palula yaṉangu tjuṯa wiya mirrirriku. Irriṯiya mantangka watjilpa nyinapayi. Wiya tjana ngurra palula watjilpa nyinaku, wiya.” \p \v 5 Palunyatjanu Katutjalu tjiiyi panyapangka nyinarra ngayunya Tjaananya yalatji watjaṉu, “Manta ilkariṯarra ngayulu nyuwana palyaṉutjatjarra nyuntulpi piipangka wakala! Kala, kuwarrilpi ngayulu manta nyuwana, ilkari nyuwanaṯarra palyalku. Kuwarri wangka paluru yiltarriku.” \v 6 Piyukuṉi watjaṉu yalatji, “Kala, wangka palulawana yiltarringu. Ngayulu ngangkari tiṉatjarrangku yuwankarra kanyinmalpa. Ngayulu yirriṯi mayutju tiṉa rawa nyinapayi. Ngulaṉa mayutju kana kutu nyinamalpa. Manta ngurrara tjuṯangkunyurra wangka ngaatjanya kulintjaku. Mantangka yaṉangungku ngayuku wangka kulira walytjarrinytjala ngayulu palunya ngayuku ngurrangka nyinatjunku. Ngurra palula paluru kana kutu nyinamalpa. Ngurra palula ngayulu tjananya kapi kanalpayinya yungku. Tjikiraya kana kutu nyinamalpa. Kapi palunya tjikira yaṉangu wiya piyuku paarritjirriku, kana kutu nyinamalpa. \v 7 Yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya panypurangkula pungamalpa. Tjingurunyurra tjukarurru kutu nyinarra yiltanyurra ngayuku walytja tjuṯa ngayuku ngurrangka palya nyinamalpa. \p \v 8 “Yunytjuwiya tjuṯangku pungkunytjala tjaampalangkuya nguḻurringkula ngayuku wangka wantiku, tjukarurru nyinanytjawiyangku. Yalatji tjukarurruwiya nyinapayi tjuṯa tjananya ilkari ngurrara tjuṯangku katirra warungka waṉiku. Yirriṯiya mantangka mirrirringkula paluru tjana piyuku mirrirriku. Waru palulanguru puyu tiṉa yiluwana pakanmalpa. Ngananyangarri waru palula kamparra wiyalku?, yalatji wiyawana nyinapayi tjuṯa. Kutjupa tjuṯaya ngayuku yunytjuwiya nyinanyi. Palunya tjananya ilkari ngurrara tjuṯangku warungka waṉiku. Kutjupa tjuṯa kutu kuya palyara nyinapayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku warungka waṉiku. Kutjupa tjuṯaya miiṯa kutjupa kutjupangka ngarripayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku warungka waṉiku. Kutjupa tjuṯangku yaṉangu kutjupa tjuṯa kutu mirri pungkupayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku waṉiku warungka. Kutjupa tjuṯangku yaṉangu tjuṯa yinkara kuyalpayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku warungka waṉiku. Kutjupa tjuṯaya kutu ngunytji watjalpayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku warungka waṉiku. Kutjupa tjuṯangku kutu Katutjanya nguwanpa kutjupa tjuṯa puḻkawaṉipayi. Palunya tjananyaṯarra ilkari ngurrara tjuṯangku waṉiku warungka. Tjinguru yaṉangu yalatji wiyawana kutu nyinanytjala ilkari ngurrara tjuṯangku palunya warungka waṉiku.” \s1 Tawunu kutjupa winki ngayulu nyangu \p \v 9 Yirriṯi ilkari ngurrara paluru tiitji puyitjinatjarra kanyilpayi. Paluruṉi ngalyankula watjaṉu yalatji, “Yarralika! Ngayuluṉanta katirra nintilku kungka tjiipi wiima palumpa pikatjaku. Paluru kutjarra marriṯilpi nyinaku.” \v 10 Palulanguru ilkari ngurrara paluru, Katutjaku kurrunpangkuṯarra ngayunya katirra puḻingka katu nyinatjunu. Ilkari ngurrara paluruṉi nintiṉu tawunu Tjarutjalumanya winki ilkaringuru tjarukatinytjala. Katutjalu tawunu palunya walatjunu. \v 11 Tawunu paluru tilitjarra ngarangu, Katutjakuṉu. Tawunu paluru tjayinirringkula ngarangu, kilaatja tjayinirringkunytja nguwanpa. \v 12 Tawunu palula parriki tiṉa puḻitjanu palyaṉutja parra tjunkula wanantja ngarangu. Parriki palula kiiṯa tuwalpala ngarangu. Kiiṯa palula tjanala ilkari ngurrara tuwalpala ngarapayi, yaṉangu tjuṯa tjarrpapayingkamarra. Kiiṯa kutju yinitjarra ngarapayi yalatji wakaṉutja, “Ruupinanya.” Ruupinanya Yitjurilaku katja yurruntitja nyinapayi. Kiiṯa kutjupa yini kutjupatjarra ngarapayi yalatji wakaṉutja, “Tjuutanya.” Paluru Yitjurilaku katja kutjupa yirriṯi nyinapayi. Yalatji kiiṯa palunya tjuṯangka yini wakaṉutja tjuṯa ngarangu, Yitjurilaku katja yini tuwalpala. \v 13 Tawunu palula kakarrara tjayiṯi kiiṯa tjirripala ngarangu. Yalinytjarra tjayiṯi kiiṯa tjirripala kutjupa ngarangu. Wilurarra tjayiṯi kiiṯa tjirripala kutjupa ngarangu. Yulparirra tjayiṯi kiiṯa tjirripala kutjupa ngarangu. \v 14 Parriki palunya palyalkitjangkuya yurrunpa puḻi tiṉa tuwalpala ngarritjunu. Puḻi paluru tjana yini wakaṉutjatjarra ngarringi. Puḻi kutjungka yini yalatji wakaṉutja ngarangu, “Piitanya.” Paluru tjiipi wiimaku waarrkana nyinapayi. Puḻi kutjupangka yini yalatji wakaṉutja ngarangu, “Tjaananya.” Paluru tjiipi wiimaku waarrkana nyinapayi. Yalatji puḻi palunya tjuṯangka yini wakaṉutja tuwalpala ngarringi, tjiipi wiima palumpa waarrkana tjuṯa. \p \v 15 Palulanguru ngayulu Tjaanalu nyangu ilkari ngurrara paluru marangku miitjurimilalpayi kanyintjala, kuultatjanu palyaṉutja. Paluru ngarangu tawunu, parrikiṯarra miitjurimilalkitja, kiiṯa tjuṯaṯarra. \v 16 Tawunu paluru kaatpuuta nguwanpa ngarangu. Ilkari ngurrarangku kakarrara tjayiṯi miitjurimilara nampa watjaṉu yalatji, tuu tjawutjun payip yantaṯa kilumita. Paluru piyuku palunya yalinytjarra tjayiṯi miitjurimilara nampa watjaṉu yalatji, tuu tjawutjun payip yantaṯa kilumita. Paluru piyuku palunya wilurarra tjayiṯi miitjurimilara nampa watjaṉu yalatji, tuu tjawutjun payip yantaṯa kilumita. Paluru piyuku yulparirra tjayiṯi miitjurimilara nampa watjaṉu yalatji, tuu tjawutjun payip yantaṯa kilumita. Palunyatjanu ilkari ngurrara paluru piyuku palunya mantanguru katukutu miitjurimilara nampa watjaṉu yalatji, tuu tjawutjun payip yantaṯa kilumita. \v 17 Paluru parriki puḻitjanu palyaṉutja palunya miitjurimilara nampa yalatji watjaṉu, tjikitjiyi payipi mita. \v 18 Parriki paluru kilaatja nguwanpa ngarangu. Tawunu paluru kuultatjanu palyaṉutja ngarangu, kilaatja nguwanpa ngarangu. \v 19-20 Tawunu palula puḻi tuwalpala yunngu ngarangu, yinitjarra tjuṯa. Puḻi tjaampala kilaatja nguwanpa ngarripayi. Puḻi kutjarra puluuwana ngarripayi. Puḻi tjaampala kuriinwana ngarripayi. Puḻi tjaampala tjatjaka ngarripayi. Puḻi kutjupa kilaatja nguwanpa ngarripayi. Puḻi tjaampala yiluwana ngarripayi. Puḻi kutjupa maru ngarripayi. \v 21 Kiiṯa tuwalpala paluru tjana, puḻi tiṉa rawunwanatjarra ngarangu, puḻi palya tjulkura tuwalpalatjarra. Tawunu palula ngururrwana yiwarra tjuṯa ngarringi, kuultatjanu palyaṉutja. \p \v 22 Tawunu palula wiya tjaatji tiṉa ngarangu. Tjaatjingka wiyaya tjarrparra puḻkawaṉipayi, palunya ngurrara tjuṯangku. Yaṉangu paluru tjana Katutjanya, tjiipi wiima palunyaṯarra kurungku nyakula kutu puḻkawaṉipayi. Yilta Katutjanya ngangkari tiṉatjarra nyinangi ngurra palula. \v 23 Ngurra palula tjiṉṯu maanytjaṯarra wiya pakalpayi. Katutjanya tjiipi wiima paluruṯarra tili ngarapayi tjanampa. \v 24-26 Tawunu paluru yalatji tilitjarra ngaranyingka palunya ngurrara tjuṯaya palya tili palulawana nyinaku. Mayutju tiṉa kutjupa ngurrara tjuṯangkuya yulytja palya kuulta nguwanpa tjuṯa tawunu palulakutu katimalpa. Kiiṯa tjuṯa parriki palula kutu alytjura ngaramalpa. Tili kutu ngaranytjala wiya tjana kiiṯa tjuṯa patilku. \v 27 Kuya tjuṯa wiya tawunu palula tjarrparra nyinaku, wiya. Katutjanya nguwanpa puḻkawaṉipayi tjuṯa wiya tawunu palula tjarrparra nyinaku, wiya. Ngunytjinytju watjalpayi tjuṯa wiya tawunu palula tjarrparra nyinaku, wiya. Miiṯa kutjupa kutjupangka ngarripayi tjuṯa wiya tawunu palula tjarrparra nyinaku. Katutjaku walytja tjuṯa kutju palula tjarrparra kana kutu nyinamalpa, Katutjaku piipangka yini ngarringutja tjuṯa kutju tjarrparra nyinaku ngurra palula. Tjiipi wiima paluru piipa palunya kanyiṉi yinitjarra. \c 22 \p \v 1-2 Ilkari ngurrara paluru piyuku ngayunya nintiṉu karru tiṉa kapitjarra ngarrinytjala. Kapi paluru palyalingku ngarripayi, yuḻpaṯawiya. Kapi palunya yaṉangungku tjikira kana kutu nyinaku. Katutjaku tjiiyitjanu kapi paluru puringi nguwanpa pakara raanarripayi karruwana. Tawunu palulawana ngururrwana raanarripayi. Katutjaku tjiiyingka ila tjiipi wiima paluru nyinapayi. Tawunu palula ngururrwana yiwarrangka kapi paluru raanarringangi. Kapingka tjayiṯiwana watiya tjuṯa ngarala wanaṉingi, mangarritjarra tjuṯa. Maanytja kutjungkaya mangarri tjuṯa watiya kutjutjanu ngalkulpayi. Maanytja kutjupangka watiya kutjupatjanu tjana mangarri tjuṯa ngalkulpayi. Yalatjiya maanytja tjuṯangka kutu mangarri kutjupa kutjupa ngalkulpayi, watiya tjuṯatjanu. Yaṉangu tjuṯangkuya mangarri palunya tjuṯa ngalkura kana kutuya nyinamalpa. Paluru tjana parrka tjuṯa mantjilku watiya palula tjanala miiṉṯa tjuṯanya, palyantjaku. \p \v 3-4 Katutjanya tjanampa kuya tjuṯaku, yunytjuwiya nyinamalpa, kuya kutu palyalpayi tjuṯakuṯarra, wiya tjana tawunu palula tjarrparra nyinaku, wiya. Tawunu palula palumpa walytja tjuṯa kutju palya nyinamalpa, Katutjalawana, tjiipi wiima palulawanaṯarra. Paluru kutjarra tjiiyingka nyinanytjala, yaṉangu tjuṯangku yutitja nyakula palunya kutjarra puḻkawaṉimalpa. Ngalyangka Katutjanya yinitjarraya nyinaku, yurrunpa wakara wantingutja tjuṯanya. \v 5 Ngurra palula wiya tjanampa munga ngaraku, wiya. Wiya tjana kulinmalpa laampa tjuṯa tilintjaku, wiya. Wiya tjana yalatji kulinmalpa, “Tjiṉṯulampa ngaranyi.” Palyaya palula nyinamalpa tili kutjupangka. Katutjanya tjanampa tili nguwanpa nyinaku. Ngurra palula tjana palya nyinamalpa, mayutju tjuṯa nguwanpa. \s1 Yiitjunya piyuku ngalya tjarukatiku \p \v 6 Palulanguru ilkari ngurrara paluruṉi piyuku watjaṉu yalatji, “Ngayuku wangka paluru iltarriku, yaṉangu tjuṯangkunyurra kulintjaku. Irriṯi Katutjalu tjanala palumpa kurrunpa tjarrpatjunu, palumpa wangka watjalpayi tjuṯangka. Yalatji tjanala paluru tjarrpatjunu wantirriyalkitjangku, tjana palumpa wangka tjakultjurinkunytjaku. Katutja paluru ilkari ngurrara ngayunya ngalya wantirriyaṉu wangka ngaatjanya palumpa walytja tjuṯangka nintintjaku. Wangka palunya nyurrangarri kulira ngula ngaranytjaku nintilpi.” \p \v 7-8 Ngayulu Tjaanalu watjaṉi, Yiitjulu nganaṉanya yalatji watjaṉi, kulintjakula, “Rawawiya paṯara ngayulu mantakutu piyuku maa yananyi. Wangka ngaatjanya kuliranyurra ninti nyinanytjala Katutjanya nyurrampa yunypa nyinaku.” Ilkari ngurrara paluruṉi Tjaananya nintiṉutjangka ngayulu waṯungarangi palunya puḻkawaṉinytjaku. \p \v 9 Paluruṉi marrkuṉu yalatji, “Wiya nyuntu waṯungarala ngayunya puḻkawaṉinytjaku. Ngayulu wiya mayutju tiṉa, tjunguli Katutjaku waarrkana nyinanyi. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯaṯarra Katutjaku waarrkana nyinanyi. Palumpa wangka watjalpayi tjuṯaṯarra palumpa waarrkana nyinanyi. Yaṉangungku wangka ngaatjanya riitarringkula kulira yilta Katutjaku waarrkanaṯarra paluru nyinanyi. Katutjanya kutju nganaṉa puḻkawaṉinytjaku. \v 10 Wangka ngaatjanya tjanala tjakultjurra!, ngula tjana kulintjaku. Wiya nyuntu tjakultjunkunytjawiya nyinanytjaku, tjakultjurra tjanala! \v 11 Kuya palyalpayi tjuṯaya kuwarri nyinanyi. Tjana kutu kuya palyanmalpa. Kutjupa tjuṯaya papa nguwanpa kuḻakuḻangku kuya palyara nyinanyi, kutuya nyinaku papa nguwanpa. Kutjupa tjuṯanyurra Katutjaku tjukarurru nyinanyi, palumpa walytja, kutunyurra palumpa tjukarurru nyinaku, palumpa wangkawana kulira.” \p \v 12 Yiitjulu nganaṉanyaṯarra yalatji watjaṉi, kulintjakula, “Rawa paṯantjawiya ngayulu piyuku mantakutu maa tjarukatiku. Tjarukatirra ngayulu tjananya yaṉṯayaṉṯalku tjukarurru nyinapayi tjuṯa. Wiyawana nyinapayi tjuṯa ngayulu tjananya warukutu wantirriyalku. \v 13 Ngayulu yirriṯi kutu nyinangi tjungungkuli Katutjalu manta ilkariṯarra palyaṉu. Kuwarri ngayulu kana kutu nyinamalpa.” \p \v 14 Nyurrangarri Katutjaku wangkaku tjukarurru nyinanytjala paluru nyurrangarrimpa yunypa nyinaku. Yalatji nyinarra nyurrangarri tawunu palula tjarrparra nyinaku. Ngurra palula nyinarranyurra mangarri tjuṯa watiya palula tjanala ngalkura kana kutu nyinamalpa. \v 15 Tawunu palula yaatjayiṯi kuya tjuṯaya nyinamalpa, wiya tjana tawunu palula tjarrparra nyinaku, wiya, yaatjayiṯiya nyinaku. Yalatji tjana yaatjayiṯi nyinaku ngurra kuyangka, papa nguwanpa kuya palyalpayi tjuṯa, yinkarra kuyalpayi tjuṯa, yaṉangu kutjupa pungkupayi tjuṯa, Katutjanya nguwanpa waḻkulpayi tjuṯa, ngunytjinytju tjuṯa. Yalatjiya kuya tjuṯa yaatjayiṯi nyinamalpa, ngurra kuyangka. \p \v 16 Ngaatjanya Yiitjukuṉu wangka, kulintjakula, “Ngayuluṉa ilkari ngurrara maa wantirriyaṉu Tjaananya nintintjaku piipa ngaatja wakantjaku. Yalatji paluru wangka ngayukuṉu wakaṉingi nyurrangarri ngayuku walytja tjuṯangku nintingku kulintjaku. Tawunu kutjupa kutjupangkanyurra tjungurringkupayi ngayunya, Katutjanyaṯarra puḻkawaṉinytjaku. Irriṯi mayutju Tapitanya nyinangi. Ngayulu palumpa walytja ngaṉṯitja nyinanyi. Piṉṯirri tjiṉṯukutu pakalpayi nyakula yaṉangu yunyparringkunytja nguwanpa ngayukuṯarra tjana yunyparriku.” \p \v 17 Ngayulu Tjaanalu nyurrangarrinya watjaṉu kungka palunya pikatja nyinanyi tjiipi wiima paluru marriṯi mantjintjaku. Kungka paluru tjiipi wiimaku walytja palunya nguwanpa nyurrangarri tjiipi wiima palumpa walytjaṯarra nyinanyi. Nyurrangarri paṯaṉi Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyankunytjaku. Nyurrangarri watjalpayi, “Yiitju, parrpaṯu ngalya tjarukati!” Katutjaku kurrunpangku watjalpayi, “Yiitju, parrpaṯu mantakutu maa tjarungara!” Ngayuku walytja kutjupa tjuṯangku piipa ngaatja riitarringkula kulilku. Paluru tjana watjalku, “Yiitju, parrpaṯu ngalya tjarukati!” Yaṉangu tjuṯangku paarritjirringkula kapi tjikira kana kutu nyinaku. Yalatji nganaṉa Yiitjuku wangka kulira, kana kutu nyinaku. Paluru wiya nyurrangarrinya tjapiṉi maniku, ngulytjulkitjangku. Palumpa wangka kutjunyurra kulira walytjarrinytjala, paluru nyurrangarrinya ngulytjuṉi. \s1 Pinangkatjunkukitjangkulanya watjaṉi \p \v 18 Ngayulu Tjaanalu wangka ngaatja yalatji watjaṉi kulintjakunyurra. Ngayuluṉa tjukurrpa tjuṯa nyakula piipa ngaangka tjukarurru wakaṉi. Tjinguru kutjupangku piipa ngaatja mantjira wangka tjuṯa tjutulku. Tjinguru paluru tjutura wangka kutjupa tjuṯa wiyawana wakantjala Katutjalu palunya kuyalku mikin puntutjarralpi nyinaku. Yurrunpa ngayulu piipa ngaangka wakaṉu ilkari ngurrara paluru tjapanpala tiitjitjarrangku yaṉangu tjuṯa miiṉṯankula yiluntankunytjaku. Wangka palunya tjutulpayinyaṯarra yalatji Katutjalu miiṉṯankula yiluntankuku. \v 19 Tjinguru yaṉangu kutjupangku ngaatja piipa mantjira wangka tjuṯa tjutulku. Wangka palulawana yaṉangu tjuṯangku puṯu riitarringkula nintirriku. Yaṉangu tjutulpayi paluru wiya Katutjaku tawunungka tjarrpaku, wiya. Paluru wiya tawunu palula watiyatjanu mangarri tjuṯa ngalkulku, wiya. Paluru wiya kana kutu nyinaku, wiya. \p \v 20 Yiitjulu wangka ngaatja ngayula Tjaanala tjakultjunanyi. Paluru nganaṉanyaṯarra watjaṉi yalatji, “Rawawiya paṯara ngayulu mantakutu piyuku maa yananyi.” Ngayulu Tjaanalu palunya watjaṉi. Yuwa, kuwarri mantakutu piyuku ngalya tjarukati! \v 21 Ngayulu Tjaanalu Yiitjuku walytja tjuṯaku nyurrangarrimpa mayutju Yiitjunya tjapinmalpa, paluru nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯantjaku.