\id 1CO \h 1 Kurinytjiyalakutu \toc2 1 Kurinytjiyalakutu \toc1 Kurinytjiyanya Ngurrara Tjuṯaku Piipa Nampa 1 \mt1 Kurinytjiyanya Ngurrara Tjuṯaku Piipa Nampa 1 \c 1 \p \v 1 Ngali Puulalu Tjatjiyanytjaluṯarra Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯaku piipa ngaatjanya wakara wantirriyaṉi. Tjatjiyanytjanya nganampa walytja nyinanyi. Katutjalu yirriṯi kuliṉu ngayulu Yiitju Kurayitjaku waarrkana nyinanytjaku. \v 2 Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯa nyurrangarri nyinanyi. Piipa ngaatja ngalitju nyurrangarrimpa wakara wantirriyaṉi. Yiltanyurra Katutjaku walytja tjuṯa nyinanyi. Paluru irriṯi kuliṉu nyurrangarri palumpa walytja tjuṯa nyinanytjaku. Nganaṉa ngurra tjuṯawana nyinapayi tjuṯangku Yiitjunya puḻkapungkupayi, Katutjaku walytja tjuṯangku. Yiitjunya nganampa uwankarraku mayutju nyinanyi. \v 3 Ngalitju paapa Katutjanya tjapilpayi anta Yiitju Kurayitjaluṯarra aḻṯururringkula nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯantjaku, nyurrangarri waḻkura paṯara nyinanytjaku, yunypa palumpa. \p \v 4 Katutjanya ngayulu kutu puḻkapungkupayi, paluru Yiitju Kurayitjanya nganampa ngalya wantirriyaṉutjangka, kuya nganampa waṉinytjaku. Katutjanya ngayulu puḻkapungkupayi, nyurrangarri Yiitju Kurayitjakuṉu wangka kulira walytjarringutjangka. \v 5 Yiitjuku nyurrangarri walytjarringkula nyinanytjala Katutjalu nyurrangarrinya nintilpayi wangka Yiitju Kurayitjanyatjarraku nintirringkula tjakultjunkunytjaku. \v 6 Irriṯi nganaṉatju yankula nyurrangarrinya tjakultjunu wangka Yiitjunyatjarra. Palulanguru kuwarrinyurra yalatji kuliṉi, “Puulalungarri nganaṉanya tjukarurru Yiitjuku wangka tjakultjunangi.” \v 7 Yalatji kuliranyurra wangka palulawana tjukarurru paṯaṉi, Yiitju Kurayitjanya mantakutu piyuku ngalya yankunytjaku. Katutjalu nyurrangarrinya tjukarurru palyara yaṉṯayaṉṯaṉi. \v 8 Paluru nyurrangarrinya kanyinmalpa tjukarurru kutu nyinanytjaku, Yiitju Kurayitjanya mantakutu piyuku ngalya yankunytjala. Paluru ngalya yananyingka palyanyurra kuutawutjungka ngaraku kurrunpa nguḻunguḻuwiya, wiya paluru nyurrangarrinya warukutu wantirriyalku. \p \v 9 Yalatji nyurrangarrinya Katutjalu yilta yaṉṯayaṉṯalku. Paluru nyurrangarrinya irriṯi kuliṉu Yiitjuku walytja tjuṯalpi nyinanytjaku. Katutjaku katja palurulpi nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. \s1 Nintilpayi tjuṯakunyurra palya nyinanytjaku, kutjuku wiya kulira yunyparrinytjaku \p \v 10 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Yiitju Kurayitjaluṉi nintilpayi nyinatjunutjangka ngayulu nyurrangarrinyalpi marrkuṉi yalatji. Wiyanyurra Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯaku pikapikarringkula wangkanytjaku. Wangka kutjuwananyurra kulira kalypa nyinanytjaku. \v 11 Ulkumanu yini Kuluwinyangarri Yiitjuku walytja tjuṯa nyinanyi. Paluru tjana ngayunya tjakultjunu nyurrangarri pikarringkula wangkapayi, kalypa nyinanytjawiya. \v 12 Paluru tjana ngayunya tjakultjunu tjaampalangkunyurra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Puulaku waarrkana tjuṯa nyinanyi, paluru nganampa nintilpayi nyinanyi.” Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Yapulutjaku waarrkana tjuṯa nyinanyi, paluru nganampa nintilpayi nyinanyi.” Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Piitaku waarrkana tjuṯa nyinanyi, paluru nganampa nintilpayi nyinanyi.” Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Yiitju Kurayitjaku waarrkana nyinanyi nganaṉa palumpa wangka kulilpayi.” \p \v 13 Wiyawanangkunyurra kuliṉi, Yiitju Kurayitjanya mayutju kutjulampa nyinanyi, wiya nganaṉa wangka kutjupa tjuṯawana kulira nyinanytjaku. Kutjupa tjuṯanyurra ngayuku yunyparringkupayi. Ngayulu mungutja, Yiitju Kurayitjanya nganampa watiyangka mirrirringu ngayulu wiya. Nyurrangarri palumpa walytja tjuṯa nyinanyi palumpa wangka kulira, palumpa kutjunyurra yunyparrinytjaku. Yiitjuku kutjunyurra yunyparringkula nyinanytjaku. Nyurrangarri papatatji mantjira Yiitjuku walytjarringu, ngayuku walytjarrinytjawiya. \v 14-16 Tjinguru ngayulu yaṉangu tjuṯalingku nyurrangarrinya kapingka papatatjimilantjala nyurrangarri yalatji ngayunya yini watjanmara, “Puulanya nganampa mayutju nyinanyi kapingka papatatjimilalpayi.” Ngayulu wiya nyurrangarrinya tjuṯalingku papatatjimilaṉu, maṉkurrpa wiya kutju. Palya Katutjaluṉi nintiṉu maṉkurrpa wiya kutju papatatjimilantjaku. Yini yalatji ngayulu papatatjimilaṉu wati Kiritjipanya, wati Kiyatjanyaṯarra. Wanyuṉaka kulila! Yuwa, wati kutjupa ngayulu papatatjimilaṉu yini Tjipanatjanya, palumpa walytja tjuṯaṯarra. Puṯuṉa kuliṉi tjinguru yaṉangu kutjupa ngayulu papatatjimilaṉu, tjinguru wiya. \v 17 Yiitju Kurayitjaluṉi wiya watjara wantirriyaṉu yaṉangu tjuṯa kapingka papatatjimilantjaku, palumpaṉu wangka kutju ngayulu tjakultjurinkunytjaku paluruṉi watjara wantirriyaṉu. Ngayulu tjananya wiya yaṉangukuṉu wangka rawangku nintilpayi. Ngayulu tjananya wangka Yiitju Kurayitjanyatjarra yalatji nintilpayi, “Yiitjunya watiyangka waralyngarala mirrirringu nganampa kuya waṉinytjaku.” Ngayulu wiya tjananya yaṉangukuṉu wangka nintilpayi walytjangku kulira. Wangka paluru Yiitjunya waralyngarala mirrirringutja maṯupurra, yaṉangu uwankarrangku kulira walytjarrinytjaku. \s1 Katutjalu yaṉangu tjuṯa nintilpayi wangka Yiitjunyatjarra \p \v 18 Yiitju Kurayitjanya nganampa watiyangka mirrirringu. Wangka palunya Yiitjuku tuunlayiki tjuṯangku kulira wantipayi, wangka mungutjakutjura kulira. Ngula Katutjalu palunya tjananya warukutu wantirriyalku. Wangka palunya watiyangka mirrirrinytjatjarra nganaṉa kulira Yiitjuku walytjarringu. Yalatjila kuliṉi, “Yilta Yiitjunya mirrirringutjangka Katutjalu nganampa kuya waṉipayi, ngangkari puntutjarrangku.” \v 19 Katutjaku wangka yirriṯi tjunutja yalatji ngaranyi. \q1 “Katutjaku yunytjuwiya tjuṯangku yalatji kuliṉi, ‘Nganaṉa ninti puntu nyinanyi, nganaṉa wiya kutjupa tjuṯa kulira nintirrinytjaku, wiya.’ Ngayulu Katutjalu tjananya ngayuku yunytjuwiya tjuṯa waṯawaṯarrinytjaku palyalku.” \p \v 20 Ngayulu Puulalu wangka ngaatja watjaṉi. Kutjupa tjuṯangku yalatji kuliṉi, “Nganaṉa ninti puntu nyinanyi.” Kutjupa tjuṯangku yalatji kuliṉi, “Nganaṉa nintingku Katutjaku wangka tjakultjunkupayi.” Kutjupa tjuṯangku yalatji kuliṉi, “Nganaṉa ninti puntu nyinanyi, kutjupa tjuṯaya ngurrpa nyinanyi, puṯu kulilpayi tjuṯa.” Paluru tjana wiyawanangku kulilpayi. Paluru tjana wiya ninti puntu nyinanyi, Katutjanya kutju ninti puntu nyinanyi palula tjanala wirriḻi. \p \v 21 Katutjalu yalatji kuliṉi ninti puntungku, “Yaṉangu ngayuku walytja nyinakitja wiya walytjangku kulira ngayuku walytjarriku. Ngayuku wangka Yiitjunyatjarra kulira kutju, ngayuku walytjarriku.” Kutjupa tjuṯangku wangka Yiitjunyatjarra kulira yalatji watjalpayi, “Wangka Yiitjunyatjarra kuya, wiya nganaṉa wangka ngunytji palunya kulintjaku, wanti!” \v 22-23 Wangka palunya nganaṉa tjananya tjakultjunkunytjala Tjuwu tjuṯangku nganaṉanya watjalpayi, “Nyurrangarrimpa wangka Yiitjunyatjarra ngunytji ngaranyi, Katutjaku wangka wiya. Katutjakuṉu ngangkaritjarrangkunyurra palyantjala nganaṉa tjinguru wangka Yiitjunyatjarra kulilku.” Tjuwu wiya tjuṯangku nganaṉanya watjalpayi, “Wangka Yiitjunyatjarra ngunytji ngaranyi, wangka wiima. Nintilalanyatju!, wangka tiṉa nganaṉa puntura kulintjaku.” Nganaṉa kutu tjananya nintilpayi wangka maṯupurra, Yiitjunyatjarra yalatji, “Yiitjunya nganampa waralyngarala mirrirringu kuya nganampaku waṉikitja.” \v 24 Puṯu kulilpayi paluru tjana wangka palunya kulira wantipayi, kanya Tjuwu kutjupa tjuṯangku, Tjuwuwiya kutjupa tjuṯangkuṯarra wangka Yiitju Kurayitjanyatjarra kulira walytjarripayi. Katutjalu yirriṯi kuliṉu paluru tjana palumpa walytjarrinytjaku. Paluru tjana yalatji kuliṉi, “Katutjalu ngangkari puntutjarrangku Yiitjunya ngalya wantirriyaṉu mayutju tiṉa nganampa nyinanytjaku. Paluru ninti puntungku walytjangku kulira palunya nganampa wantirriyaṉu.” \p \v 25 Yaṉangu kutjupa tjuṯangku wiyawana yalatji kuliṉi, “Katutjaku wangka Yiitjunyatjarra ngunytji ngaranyi”, kanya nganaṉa kuliṉi. Katutjalu ninti puntungku Yiitjunya ngalya wantirriyaṉu nganaṉa palumpa walytjarrinytjaku. Katutjalu ngangkari puntutjarrangku nganaṉanya ngulytjulpayi, nganaṉa wangka Yiitjunyatjarra kulintjala. \p \v 26 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Irriṯi nyurrangarri Katutjaku wangka Yiitjunyatjarra kulira walytjarringkula maṉkurrpa kutjunyurra kuulangka tjarrparra nintirringkupayi. Maṉkurrpa kutjunyurra mayutju nyinangu. Kutjupa tjuṯanyurra waarrkana nyinangu. \v 27 Katutjalu nyurrangarrinya nyakula kuliṉu, “Pala tjuṯangku ngayuku wangka kulira walytjarringu.” Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanya kulila! Kuulangka tjarrparra nintirringkupayi tjuṯangku yalatji kuliṉu, “Nyaakuya puṯu kulilpayi tjuṯa Katutjaku walytja nyinanyi?, nganaṉakampa kuulangka tjarrpapayi tjuṯa, palumpa walytja nyinamara.” Yalatjiya kuulangka tjarrpapayi tjuṯangku puṯu kuliṉingi. \v 28 Katutjaku yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya nyakula panypurangkupayi, kanya Katutjalu nyurrangarrinya nyakula ngulytjuṉu. Katutjaku yunytjuwiya tjuṯangku yalatji kuliṉi, “Katutjalu wiyawana kulilpayi. Yiitjuku walytja pala tjuṯa mungutja nyinanyi, paluru ngulytjulwiyangku wantimara. Katutjanya nganampa kuulangka tjarrpapayi tjuṯaku yunyparringkula nyinamara.” \v 29 Katutjalu nyurrangarrinya kuulangka tjarrpapayiwiya tjuṯa ngulytjulpayi, wiya paluru kuulangka tjarrpapayi tjuṯa ngulytjulpayi, tjana ngula yalatji watjaltjipingka, “Nganaṉa kuulangka tjarrparra nintirringkunytjala Katutjalu nganaṉanya ngulytjuṉu.” \v 30 Yilta, nyurrangarri Katutjaku walytja tjuṯa nyinanyi. Paluru Yiitju Kurayitjanya wantirriyaṉu nyurrangarri palumpa wangka kulira Katutjaku kalyparrinytjaku. Paluru nganampa kuya waṉingu. Palumpa wangka kulira nganaṉa Katutjaku tjukarurru nyinanyi. Yalatji kulira nganaṉa watjaṉi, “Katutjalu yalatji palyara yilta nintilingku nyinanyi.” Nganaṉa Yiitjuku walytjarringkula Katutjaku ninti nyinanyi. \v 31 Yuwa, yalatji kulira nganaṉa mayutju Katutjanya puḻkapungkunytjaku, wiya nganaṉa yalatji walytjangku puḻkapungkunytjaku, “Ngayulu nintilingku nyinanyi, uwankarraku.” Katutjanya kutju yalatji puḻkapungkunytjaku, palumpa wangka yirriṯi tjunutja ngarrinyi, kutu. \c 2 \s1 Yiitju Kurayitjanya watiyangka waralyngarala nganampa mirrirringu \p \v 1 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Yirriṯi ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula purinypangku Katutjaku wangka nintiṉingi. Wiya ngayulu nyurrangarrinya parrpaṯu parrpaṯu nintiṉingi puṯunyurra kuliltjipingka yalatji, “Puulalu nganaṉanya ninti puntungku parrpaṯu nintilpayi. Purinypangku nganaṉanya nintinmara, nganaṉa tjukarurru kulintjaku.” Katutjaku wangka palunya wiya Katutjalu yirriṯi yaṉangu tjuṯangka nintiṉu, wiya. Kuwarri paluru nganaṉanya wangka palunya nintiṉulpi nganaṉa nintilpayi tjuṯangku tjakultjurinkunytjaku. \v 2 Nyurrangarrilawana nyinarra ngayulu kuliṉu, “Yara kutjupa tjuṯa ngayulu wiya tjananya nintilku. Wangka Yiitjunyatjarra kutju ngayulu tjananya nintilku yalatji. Yiitju Kurayitjanya watiyangka waralyngarala mirrirringu nganampa kuya waṉinytjaku.” \v 3-4 Yirriṯi ngayulu nyurrangarrilakutu yankula ngurrpangku nyakula kuṉṯakuṉṯa nguwanpa nyinangi. Ngayulu nyurrangarrinya tititingarala nintilpayi. Katutjaku wangka ngayulu nyurrangarrinya purinytju nintilpayi, wiya parrpaṯu ngayulu nyurrangarrinya nintilpayi, ninti tiṉangku nguwanpa. Ngayulu nyurrangarrinya purinytju nintiṉingka, Katutjaku kurrunpangku ngangkari tiṉatjarrangku kutjupa kutjupa palyaṉingi. \v 5 Yalatji paluru kutjupa kutjupa palyantjala nyakulanyurra Katutjaku wangka kulira palumpa walytjarringu, wiya ngayulu nintintjala kutju nyurrangarri ngayuku wangka kulira palumpa walytjarringu. \p \v 6 Yaṉangu kutjupa tjuṯa rawa Yiitjuku walytja nyinarra palumpa wangkaku ninti nyinanyi. Ngayulu tjananya Katutjaku wangka tiṉa nintilpayi. Wangka palunya Katutjaku ngurrpa tjuṯangku puṯu kulilku ngayulu tjananya nintintjala. Mayutju ninti puntu tjuṯangkuṯarra wangka palunya puṯu kulilku. Paluru tjana mantangka nyinarra wiyarriku. \v 7 Katutjalu yirriṯi wangka tiṉa Kurayitjanyatjarra kulira wantingu yaṉangu tjuṯangka tjakultjunkunytjawiya. Paluru yalatji kuliṉingi, “Ngula ngayulu wangka Kurayitjanyatjarra tjananya tjakultjunku, kulira tjana ngayuku walytja tjuṯalpi nyinanytjaku. Yuḻṯa palula ngayulu tjananya waḻkulku.” Kuwarri ngayulu Puulalu wangka palunya yaṉangu tjuṯawana tjakultjurinkupayi. \v 8 Wangka tiṉa Kurayitjanyatjarra palumpa, mayutju manta ngurrara paluru tjana ngurrpa nyinangi. Tjinguru paluru tjana wangka palunya nintingku kulira wiya watjanmara Yiitju Kurayitjanya watiyangka waralytjunkula mirrintankunytjaku. Paluru nganampa mayutju tiṉa nyinangi. \v 9 Wangka tiṉa palunya yalatji ngaranyi, Katutjaku wangka yirriṯi tjunutja, \q1 “Katutjaku yunytju nyinarra walytjarringutja tjuṯa paluru tjananya palumpa walytja tjuṯa yaṉṯayaṉṯara kanyinmalpa. Yalatji tjananya kanyintjaku yaṉangu tjuṯangku yirriṯi wiya kuliṉu. Paluru tjana wiya yirriṯi nyangu Katutjalu palumpa walytjarringutja tjuṯa yalatji kanyintjala.” \p \v 10 Wangka tiṉa palunya Katutjalu nganampa nintiṉu, palumpa kurrunpangku nganaṉanya nintintjala. Kurrunpa paluru yuwankarraku ninti nyinanyi. Katutjalu yirriṯi palyalkitjangku kulintjala, kurrunpa paluru ninti nyinangi. \v 11 Yaṉangungku palyalkitjangku walytjangku kuliṉi. Paluru yalatji kulintjala yaṉangu kutjupangku wiya kuliṉi. Yalatji Katutjalu palyalkitjangku kulintjala palumpa kurrunpa yalatjiku ninti nyinanyi. \v 12 Katutjalu palumpa kurrunpa nganaṉanya tjarrpatjunu, nganaṉa nintingku kulintjaku yalatji, “Katutjalu nganaṉanya uwankarra yungkula yaṉṯayaṉṯaṉi.” Wiya nganaṉa walytjangku kulira nyinapayi, Katutjaku ngurrpa tjuṯa nguwanpangku, wiya. \v 13 Yiitjuku walytja tjuṯa Katutjaku kurrunpatjarra nyinanyi. Nganaṉa tjanala nintintjala Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya nintiṉi tjukarurrula tjanala wangkanytjaku, wiya nganaṉanya yaṉangu kutjupangku yalatji nintiṉi, wiya. \v 14-15 Yaṉangu kutjupa tjuṯa wiya Katutjaku kurrunpatjarra nyinanyi. Katutjaku kurruntu tjananya puṯu nintilpayi tjana palumpa nintirrinytjaku. Katutjaku kurrunpatjarra tjuṯangku kurrunpa palunya nintingku kulilpayi. Paluru tjana tjukarurru kuliṉi Katutjalu yaṉangu tjuṯa ngulytjura yaṉṯayaṉṯantjala, Yiitjuku wangka kulira walytjarringutja tjuṯa. Katutjaku kurrunpatjarra tjuṯangku tjukarurru kulilpayi. Kutjupa tjuṯangku palumpa kurrunpatjarrawiya tjuṯangku puṯu kulilpayi palunya tjananya tjukarurrulkitjangku. \v 16 Palunya nguwanpa Katutjaku wangka yirriṯitja ngaranyi yalatji. \q1 “Mayutju Katutjanya nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. Yaṉangungku wiya palunya tjukarurrulkitjangku kulintjaku.” \m Katutjaku kurrunpatjarra nganaṉa nyinarra tjukarurru kulilpayi, Yiitju Kurayitjalu nganaṉanya nintintjala. \c 3 \s1 Nganaṉa Katutjaku waarrkana tjuṯa nyinanyi \p \v 1-2 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanya kulila! Yirriṯi ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula puṯu kuliṉu nintilkitjangku, Katutjaku wangkaku ngurrpa nyinanytjala. Palumpa kurrunpa wiyanyurra kulilpayi. Ngayuluṉa nyurrangarrinya wangka wiima nguwanpa purinypangku nintilpayi, Yiitjunyatjarra. Kuwarrinyurra ngurrpa nguwanpa nyinanyi, puntura nintirringkunytjawiya. \v 3 Kutunyurra nyinanyi Katutjaku ngurrpa tjuṯa nguwanpa. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯakunyurra pikarringkula wangkapayi. Yalatji kalyparrinytjawiyanyurra nyinanytjala ngayulu kuliṉi Katutjaku ngurrpa tjuṯa nguwanpanyurra nyinanyi, palumpa kurrunpatjarrawiya. \v 4 Kutjupa tjuṯangkunyurra watjalpayi yalatji, “Nganaṉa Puulaku waarrkana tjuṯa nyinanyi, paluru nganampa nintilpayi palya nyinanyi. Nintilpayi kutjupa tjuṯangku wiyawana nintilpayi.” Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Yapulutjaku waarrkana tjuṯa nyinanyi, paluru nganampa nintilpayi palya nyinanyi. Nintilpayi kutjupa tjuṯaku nganaṉa wiya yunyparringanyi.” Yalatjiya Katutjaku ngurrpa tjuṯa nintilpayi kutjuku yunyparringanyi, nintilpayi kutjupa tjuṯa tjana panypurangkupayi. \v 5 Yapulutjanya ngalinyaya kulila! Ngalitju Katutjaku waarrkana nyinanyi. Ngalitju nyurrangarrinya nintilpayi Yiitjuku wangkanyurra kulintjaku. Katutjalu ngalinya nintintjala wangka palulawanalitju nyurrangarrinya nintilpayi. \v 6 Yurrunpa ngayulu nyurrangarrinya wangka Yiitjunyatjarra nintiṉingi. Ngaṉṯi Yapulutjalu nyurrangarrinya nintiṉingi, Katutjaku wangkanyurra puntura kulintjaku. Yalatji nyurrangarri Katutjaku wangka kulira watiya yukiri palya nguwanpa pakaṉu, Katutjalu Yapulutjaluṯarra nyurrangarrinya nintintjala. \v 7 Katutjanya kutju maṯupurra nyinanyi paluru nyurrangarrinya nintilpayi. Ngalitju palumpa waarrkana kutjarra nyinanyi. Ngalinyatju wiyanyurra waḻkuntjaku Katutjanya kutjunyurra waḻkuntjaku. \v 8 Nintilpayi kutjuku yunyparringkula nintilpayi kutjupa wiyanyurra panypurangkunytjaku, wantiya! Ngalitju liipula nyinanyi Katutjaku waarrkana kutjarra. Paluru Katutjalu ngalinyatju ngula waḻkulku ngalitju palumpa waarrka mantangka palyara wiyaṉutjangka. \v 9 Ngalitju Katutjaku waarrkana kutjarrangku palumpa waarrka palyalpayi. Yalatjilatju Katutjaluṯarra tjungungku palumpa waarrka nyurrangarrilawana palyantjala nyurrangarri palumpa walytja tjuṯalpi nyinanyi. Nganaṉatju nyurrangarrinya nintira watiya yukiri palya nguwanpa pakaltjingaṉi. \s1 Yaṉangu tjuṯangkunyurra Yiitju Kurayitjanya kutju kulira palumpa walytjarrinytjaku \p \v 10-11 Katutjaluṉi watjaṉu palumpa wangka ngurra tjuṯawana tjakultjurinkunytjaku. Yurrunpa ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula wangka Yiitjunyatjarra nintiṉingi. Palunyatjanu nintilpayi kutjupa tjuṯangku nyurrangarrinya nintilpayi Katutjaku wangkanyurra puntura kulintjaku. Yiitjuku walytja nintilkitjangku nintilpayingku yalatji kulintjaku, “Ngayulu tjananya Katutjaku wangka tjukarurrungku nintintjaku, wangka Yiitjunyatjarra.” Katutjalu Yiitju Kurayitjanya ngalya wantirriyaṉu yaṉangu tjuṯangku palumpa wangka kulintjaku. Nintilpayingku Yiitjukuṉu wangkawana kutju tjananya nintintjaku, wangka kutjupawana wiya. \v 12 Nintilpayi kutjupa tjuṯangku wangka Yiitjunyatjarra tjukarurrungku tjananya nintilpayi, kanya nintilpayi kutjupa tjuṯangku wangka kutjupawanangku tjananya ngunytjiwanangku nintilpayi. \v 13-15 Ngula Katutjalu tjananya kuutawutjungka tjapilku palumpa wangka kutjupa tjuṯangka mantangka nintiṉingitjangka. Tjinguru nintilpayi tjuṯangku tjananya purinypangku wangka Yiitjunyatjarra nintiṉangitjangka yaṉangu tjuṯa palumpa walytjarringkupayi. Katutjanya nintilpayi palumpa tjanampa yunyparriku. Tjinguru nintilpayi kutjupa tjuṯangku tjananya wangka kutjupawanangku tjananya nintiṉangitjangka yaṉangu tjuṯa wiya Yiitjuku walytjarringkupayi. Katutjanya nintilpayi palumpa tjanampa wiya yunyparringku. Paluru aḻṯururringkula tjananya nintira tjukarurrulku. \p \v 16 Wangka ngaatjanyaya kulila! Katutjaku walytja tjuṯa nyurrangarri nyinanytjala palumpa kurrunpa nyurrangarrilawana nyinanyi. \v 17 Katutjaku walytja tjuṯa tjananya tjinguru nintilpayingku wiyawana kutu nintintjala paluru tjana munupinarringkula wiyawanalpi nyinaku. Palumpa walytja tjuṯa wiyawanalpi nyinatjipingkamarra Katutjalu nintilpayi palunya mirri pungku, palumpa walytja tjuṯa yaṉṯayaṉṯalkitjangku. Nyurrangarriṯarra palumpa walytja tjuṯa nyinanyi. \p \v 18 Wangka ngaatjanya yilta ngaranyi, kulintjakunyurra. Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji kuliṉi, “Tjaampalaya Katutjaku ngurrpa tjuṯa, uwankarraku nintilingku nyinanyi. Palunya tjananya nguwanpa nganaṉa nintilingku nyinanyi.” Yalatji wiya nyurrangarri uwankarraku nintilingku nyinanyi, puṯu kulilpayi tjuṯanyurra nyinanyi. Nyurrangarri yalatji Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarringamara. Palulangurunyurra Katutjaku ninti nyinamara. \v 19 Katutjanya kutju uwankarraku nintilingku nyinanyi, yilta. Paluru yalatji kuliṉi, “Ngayuku tuunlayiki tjuṯa wiya uwankarraku nintilingku nyinanyi, puṯu kulilpayi tjuṯaya nyinanyi.” Katutjaku wangka yurrunpa tjunutja yalatji ngarrinyi, “Yaṉangu tjuṯa nintilingku nyinaku. Paluru tjana palyalkitjangku kulintjala Katutjalu tjananya kawaṉtjingalku, tjana palulawana palyalpayingka.” \v 20 Katutjaku wangka kutjupa yalatji ngaranyi, “Yaṉangu tjuṯa nintilingku nyinaku. Paluru tjana palyalkitjangku kulilku. Yalatji kulira tjana puṯu palyalku, puṯu kulilpayi tjuṯangku.” \v 21-22 Wiyanyurra yalatji kulintjaku, “Nganaṉa nintilpayi tjuṯaku ninti nyinanyi. Yalatjiku ninti nyinarra nganaṉa ingkaṯa palumpa yunyparringanyi, paluru nganampa mayutju nyinanyi.” Ngayulu, Yapulutjanyaṯarra, Piitanyaṯarra nyurrangarrimpa waarrkana tjuṯa nyinanyi, wiyalatju mayutju tjuṯa nyinanyi. Wiya ingkaṯa tjuṯa kutjunyurra kulintjaku, nyurrangarri yalatjilpi kulintjaku. Katutjalu nyurrangarrimpa uwankarra palyaṉu watiya mangarritjarra tjuṯa, kuka tjuṯa, ngurraṯarra. Paluru nyurrangarrinya mantangka nyinatjunkula kanyira yaṉṯayaṉṯaṉi. Ngula palumpa tayimingkanyurra wiyarringkula kana kutu nyinamalpa. \v 23 Nyurrangarri Yiitju Kurayitjaku walytja tjuṯa nyinanyi, kanya Yiitjunya Katutjaku walytja nyinanyi. Yalatjinyurra kulira yunypa nyinanytjaku, ingkaṯa tjuṯaku, wiya nganaṉanyatju kutju kulintjaku. \c 4 \s1 Yiitjuku waarrkana tjuṯa yalatji waarrkarrinytjaku \p \v 1 Tjinguru nyurrangarri kutu kuliṉi nganaṉa ingkaṯa tjuṯa mayutju tjuṯa nyinanyi. Yalatji wiya, nganaṉa Yiitju Kurayitjaku waarrkana tjuṯa nyinanyi. Yirriṯi Katutjalu kuliṉu yaṉangu tjuṯa palumpa walytjarrinytjaku wangka Yiitju Kurayitjanyatjarra kulira. Kuwarrilpi Katutjalu nganaṉanyatju watjaṉu Yiitjuku wangka tjakultjurinkunytjaku, wangka palunya yaṉangu tjuṯangku kulira palumpa walytjarrinytjaku. \v 2-4 Nganaṉatju mayutju walytjaku Yiitjuku tjukarurru nyinarra waarrkarringanyi. Tjinguru tjaampalangkunyurra kuliṉi ngayulu wiya Yiitjuku waarrka tjukarurru palyaṉi. Nyurrangarri wiya ngayunya watjantjaku, mayutjungku kutju ngayunya watjantjaku Yiitjulu. Tjinguru kuutawutjungka wangkarra kuutawutjuku mayutjungku ngayula watjalku, ngayulu Yiitjuku waarrka kutjupawana palyantjaku. Yalatji watjantjala ngayulu wiya kulilku. Ngayuku mayutju Yiitjunya kutju ngayulu kulilku. Ngayuluṉa puṯu kuliṉi yalatji, “Tjinguru ngayulu Yiitjuku waarrka Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangka wiyawanangku palyaṉu?” Yalatjiṉa puṯu kulira wantingu. Tjinguru ngayulu nyurrangarrilawana wiyawanangku palyantjala ngayuku mayutju Yiitjuluṉi watjantjaku, yaṉangu kutjupangkuṉi wiya watjantjaku. \v 5 Palulanguru ngayunya, ingkaṯa kutjupa tjuṯaṯarra wiya nyurrangarri panypurangkunytjaku. Ngula kuutawutjungka mayutju nganampa piyuku ngalya yankunytjala paluru kutju nganaṉanyatju watjalku. Nganaṉa mantangka kuya palyaṉutjangka, wiyawanangku palumpa waarrka palyaṉutjangkaṯarra Katutjalu kulira watjalku. Paluru nganaṉanya waḻkulku nganaṉa palumpa waarrka tjukarurrungku palyaṉutjangka. \p \v 6 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Ngayulu nyurrangarrinya watjaṉu wiya ngayunya, Yapulutjanyaṯarra waḻkuntjaku, wanti! Ngalimpa nyurrangarri palya nyinanytjaku, ingkaṯa kutjupa tjuṯakuṯarra. Katutjaku wangka ngaranyi yaṉangu tjuṯa waarrkana nguwanpa nyinanytjaku, mayutjurrikitjangku kulintjawiya. Wiyanyurra ingkaṯa kutju mayutju nguwanpa waḻkura, ingkaṯa kutjupa panypurangkunytjaku. Ingkaṯa yuwankarraku palya nyinanytjaku. \v 7 Tjaampalangkunyurra walytjangku waḻkura ngayunya panypurangkupayi yalatji, “Nganaṉa Yiitjuku walytja tjuṯaku mayutju nyinanyi. Nganaṉa kuliṉi Puulalu Yiitjuku waarrka wiyawanangku palyaṉingi.” Katutjalu kutju tjukarurru kulilpayi, nyurrangarri wiya. \p \v 8 Wiyawanangkunyurra yalatji kuliṉi, “Nganaṉa Yiitjuku walytja palya nyinanyi, palumpa wangkaku nintilingku. Nganaṉa palya Yiitjuku waarrka palyalpayi, Puulalungarri nganaṉanya wiya nintintjaku, wangka wiima kutju tjana nintilpayi. Nganaṉa Yiitjuku walytja nintilingku nyinanyi wangka uwankarraku.” Tjingurunyurra yilta Yiitjuku palyalingku nyinanytjala ngayulu nyurrangarrilawana tjungu nyinaku, Yiitjunya piyuku mantakutu ngalyananyingka. Wiyanyurra yalatji Yiitjuku palyalingku nyinanyi. \v 9 Yuwa, nganaṉatju Yiitjuku waarrkana tjuṯa nyinanyi, mayutju tjuṯa wiyalatju nyinanyi. Yaṉangu tjuṯangku nganaṉanyatju panypurangkula pungkupayi, yaṉangu kutjupa tjuṯangku, ilkari ngurrara tjuṯangkuṯarra nyanganyingka. \v 10 Yiitju Kurayitjaku walytja nganaṉatju nyinanytjala yaṉangu tjuṯangkulanyatju panypurangkupayi yalatji, “Puulanyangarri Yiitjuku walytja mungutja tjuṯa nyinanyi. Yiitjuku wangkakuya nintiwiya nyinanyi. Tjanampaṉu wangka wiyalatju kulintjaku, kuyakuya tjuṯaya nyinanyi.” Nyurrangarri Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangku yalatji kuliṉi, “Nganaṉa Yiitjuku walytja nintilingku nyinarra palumpa waarrka tjukarurrungku palyaṉi. Yaṉangu tjuṯa nganampa palya nyinanyi, wiya nganaṉanya panypurangkupayi, Puulanyangarri nguwanpa, wiya.” \v 11 Kuwarri nganaṉatju mangarriku puṯu kuliṉi paḻtjatjirratjalatju nyinanyi, kapikuṯarralatju paarritji nyinanyi. Tjaaṯa kuyakuyatjarralatju nyinanyi wintarrpatjarra. Puṯulatju kuliṉi ngurrangka ngarrikitjangku, ngurra walytja wiyalatju kanyiṉi. Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku nganaṉanyatju panypurangkula pungkula wantirriyalpayi ngurra kutjupakutu. Ngurra palulalatju nyinarra yaṉangu tjuṯa nintilpayi. Palulanguru Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku nganaṉanyatju panypurangkula pungkula ngurra kutjupakutu wantirriyalpayi. Yalatjilatju nyinapayi. \v 12-13 Yiitjuku waarrka palyalkitjangku nganaṉatju rawa waarrkarringkupayi maniku. Mani palunyatjarrangkulatju mangarri walytjangku payimilara ngalkura nyinapayi. Yalatji waarrkarringkulalatju purrkarringkupayi. Yaṉangu tjuṯangku nganaṉanyatju panypurangkunytjala nganaṉatju purinypa tjananya wangkapayi kaangkinytjingku. Kutjupa tjuṯangku nganaṉanyatju panypurangkula pungkunytjala nganaṉatju tjananya pungkuwiyangku wantipayi. Yaṉangu tjuṯangku yalatji nganaṉanyatju panypurangkupayi, “Puulanyangarriya kuyakuya tjuṯa nyinanyi, nganaṉa wiya wangka tjanampa kulintjaku. Tjana kuya palyara nyinapayi.” \p \v 14-15 Nintilpayi kutjupa tjuṯangku nyurrangarrinya nintilpayi. Ngayulu nyurrangarrimpa nintilpayi walytja nyinanyi. Yirriṯi nganaṉa tjungu nyinapayi. Ngayulu paapa nguwanpangku nyurrangarrinya nintira yaṉṯayaṉṯalpayi. Wangka panyapa ngayulu wakaṉu nyurrangarri kulira Yiitjuku waarrka tjukarurrungku palyantjaku, wiyanyurra wangka palunya kulira kuṉṯarringkula wantinytjaku. Irriṯi Yiitju Kurayitjaku wangkanyurra kulira palumpa walytjarringu. Nyurrangarri ngayuku pipirri walytja tjuṯa nguwanpa nyinanyi. Wangka palunya ngayulu wakaṉu nyurrangarrinya pina yaḻara tjukarurrulkitjangku. \v 16 Ngayulu kuliṉi nyurrangarri ngayunya nguwanpa Yiitjuku walytja tjuṯa tjukarurru nyinanytjaku. \v 17 Ngayulu yalatji Yiitjuku tjukarurru nyinarra nintiṉangitjangka wati Timitjiyilu nyurrangarrinya yankula nintilku. Ngayulu wangka palulawana Yiitjuku walytja tjuṯa nintilpayi ngurra tjuṯawanangku. Yalatji nyurrangarrinya nintintjaku ngayulu palunya nyurrangarrilakutu wantirriyalku. Paluru ngayulawana rawa nintirringkupayi katja nguwanpa. \p \v 18 Tjaampalangkunyurra kuliṉi ngayulu wiya nyurrangarrilakutu yanku. Yalatjinyurra ngayuku yunytjuwiyangku kuliṉi, “Puulanya nganampa mayutju wiyarringu, palunyatjanu nganaṉa wiyalpi palumpa wangka kulintjaku.” \v 19 Tjinguru Katutjalu kuliṉi ngayulu nyurrangarrilakutu yankunytjaku. Yalatji paluru kuliraṉi watjantjala ngayulu yilta nyurrangarrilakutu maa yanku. Maa yankula nyurrangarrinya, ngayuku yunytjuwiya tjuṯaṯarra ngayulu nyakula watjalku. Ngayulu nyurrangarrinya nyakula kulilku, “Ngayulu tjanampaṉu wangka kulira wantiku. Kurungku nyakula tjananya ngayulu kulilku. Tjinguru pala tjuṯangku tjukarurru Yiitjuku waarrka palyaṉi, tjinguru wiya.” \v 20 Wiya Katutjalu nganaṉanya yaṉangu tjuṯa yaṉṯayaṉṯalkitjangku watjara wantipayi. Paluru nganaṉanya ngangkari tiṉatjarrangku yaṉṯayaṉṯalpayi. Tjinguru ngayuku yunytjuwiya tjuṯangkunyurra Katutjaku wangka nintira wantipayi, palulawana tjukarurru nyinanytjawiyangku. Nyurrangarri yalatji nintira wangka palulawana tjukarurru palyantjaku, Katutjalu ngangkari tiṉatjarrangku tjukarurru palyantja nguwanpa. \v 21 Nyaanyurra kuliṉi? Tjinguru wangka ngaatjanyurra kulira tjukarurrurriku. Yalatji tjukarurrurrinytjawiyangka ngayulu maa yankula nyurrangarrinya watjalku tjukarurrulkitjangku. Nyurrangarri tjukarurru nyinanytjala ngayulu maa yankula nyurrangarrinya purinypangku nintilku kaangkinytjingku. \c 5 \s1 Wulkumanu yinyurrpa kanyilku \p \v 1 Tjaampalangku ngalya yankula ngayunya tjakultjunu, Yiitjuku walytja wati Kurinytjiyanya ngurrara palumpa maama yaḻṯirrapula miiṯararra nyinanyi. Paluru kutjarra yilta kuya nyinanyi. Katutjaku ngurrpa tjuṯa wiya tjana yalatji maamawana katja ngarripayi, wiya. \v 2 Yuwankarranyurra kuṉṯarringkula nyinamara, wiyanyurra walytjangku waḻkuntjaku yalatji, “Yiitjuku walytja tjuṯa nganaṉa yuwankarra palyalingku nyinanyi.” Wati paluru wiya kutu tjungurrinytjaku nyurrangarrilawana yurrunpanyurra payira palunya iyanmara, paluru wiya Yiitjuku walytja tjuṯangka tjungurringkula nyinanytjaku, wiya. \p \v 3-5 Nyurrangarrimpa ngurra waṉma ngaranyi. Tjinguru nyurrangarri Yiitjuku walytja tjuṯa tjungurringkula wangkaku paluru kutjarra kuya yalatji palyaṉutjangka. Nyurrangarri kutjungkarrinytjala ngayuku kurrunpa yankula nyurrangarrilawana nyinaku. Yiitjunya ngangkari tiṉatjarraṯarra nyurrangarrilawana nyinaku nyurrangarrinya rapantjaku. Raparringkulanyurra tjukarurru watjantjaku. Nganampa mayutju Yiitjuluṉi nintintjala ngayulu yalatji kuliṉi. Nyurrangarri wati palunya payira wantirriyantjaku. Paluru wiya Yiitjuku walytja nyinanyi, paluru mamuku mayutjuku walytja nyinanyi yalatji kuya palunya palyara. Paluru mamuku walytja nyinarra tjukarurrurringkula Yiitjuku walytja tjukarurrulpi nyinanytjaku. Yalatji paluru tjukarurrurrinytjala Katutjalu palunya katirra palumpa ngurrangka nyinatjunku, Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyankunytjala. \p \v 6 Wiyanyurra walytjangku waḻkuntjaku yalatji, “Nganaṉa yuwankarra Yiitjuku walytja palyalingku nyinanyi.” Kulilaya wangka ngaatjanya! Wati paluru kuya panyapa palyantjala nyurrangarri palunya payira wantirriyantjaku, Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangku ngunytji kulira palunya nguwanpa palyalpayingkamarra. \v 7-8 Yirriṯi nyurrangarri Katutjaku ngurrpa nyinarra kuya palunya nguwanpa palyara nyinapayi. Kuwarri wiyanyurra yalatji kuya palyantjaku, wanti! Yiitjuku tjukarurru kutjunyurra nyinanytjaku, wati paluruṯarra. Yiitjunya yirriṯi mirrirringu nganampa kuya waṉinytjaku. Alatji nganaṉalpi tjukarurru palumpa kutu nyinanytjaku. \p \v 9-11 Yirriṯi ngayulu nyurrangarrilakutu piipa wakara maa wantirriyaṉu. Piipa palula ngayulu wakaṉu alatji. Yaṉangu tjaampalaya miiṯa kutjupa miiṯangka ngarripayi. Tjaampalangku mani yulytja tiṉa kanyilkitjangku kulira nyinapayi. Tjaampalangku mulyaṯangku mantjilpayi. Tjaampalangku Katutjanya nguwanpa waḻkura nyinapayi. Yalatji kuya palyalpayi tjuṯanyurra wantinytjaku. Yalatji ngayulu wakaṉu. Ngayulu wangka kutjupawana yalatji wakanmara. Yiitjuku walytja miiṯa kutjupa kutjupangka ngarripayinya nyurrangarri wantinytjaku. Yiitjuku walytjangku mani yulytja tiṉa kanyilkitjangku kulira nyinapayinya, palunyanyurra wantinytjaku. Yiitjuku walytja mulyaṯanytju mantjilpayinya, palunyanyurra wantinytjaku. Yiitjuku walytjangku Katutjanya nguwanpa waḻkura nyinapayinya, palunyanyurra wantinytjaku. Yiitjuku walytjangku kutjupa tjuṯa panypurangkupayinya, palunyanyurra wantinytjaku. Yiitjuku walytjangku waama tjikira turaangkarripayinya, palunyanyurra wantinytjaku. Palunya tjananyanyurra wantinytjaku tjungurrinytjawiyangku. Wiya tjanala nyurrangarri tjungurringkula ngalkuntjaku, wanti! Yiitjuku ngurrpa tjuṯaṯarra miiṯa kutjupa miiṯangka kutu ngarripayi. Kutjupa tjuṯangku mani yulytja tiṉa kanyilkitjangku kulira nyinapayi. Kutjupa tjuṯangku mulyaṯangku mantjilpayi. Kutjupa tjuṯangku Katutjanya nguwanpa waḻkura nyinapayi. Yiitjuku ngurrpa palula tjanalawana palyanyurra tjungu nyinanytjaku. \v 12-13 Katutjaku ngurrpa tjuṯa ngayulu wiya tjananya watjaṉi tjukarurrulkitjangku. Katutjalu kutju tjananya ngula kuutawutjungka watjalku. Yiitjuku walytjangku wiyawana kutu kuya palyantjala palyanyurra palunya wangkanytjaku, tjukarurrulkitjangku. Yalatji nguwanpa Katutjaku wangka ngaranyi, “Katutjaku walytjangku kuya kutu palyaṉingka, nyurrangarri payira wantirriyantjaku.” \c 6 \s1 Yiitjuku walytja kutjupa wiya tjamantjamilantjaku \p \v 1 Yiitjuku walytja kutjupangkunta kuya palyantjala wiya palunya tjamantjamilantjaku. Wiya yurrkunytjingku witira palunya kuutawutjukutu katinytjaku. Kuutawutju ngurrara tjuṯangku wiya Katutjaku wangka kulira watjalpayi. Yiitjuku walytja tjuṯangka nyupali tjungurringkula nyinarra wangkanytjaku. Paluru tjana nyupalimpa wangka kulira watjantjaku, wiya kuutawutjuku mayutjungku kulira nyupalinya watjantjaku. \v 2-3 Wangka yalatji nyurrangarri kulintjaku. Ngula yaṉangu tjuṯa, ilkari ngurrara tjuṯaṯarra kuutawutjungka ngaranytjala Katutjaku walytja tjuṯangku Yiitjuluṯarra tjungungkuya yaṉangu tjuṯa, ilkari ngurrara tjuṯaṯarra watjalku. Yiitjuku walytja kutjarrangkupulanku pikarrinytjala wangka panyapa nyurrangarri kulira Katutjaku walytja tjuṯangku palya tjungurringkula palumpa kutjarra wangka kulira watjanmara. \v 4 Yiitjuku walytja paluru kutjarra pikarringutjangka wiya palunya kutjarranyurra katimara kuutawutjukutu, wantimara pulanya tjakultjunkunytjawiyangku. Paluru kutjarra yalatji kulinmara, “Ngali wiya kuutawutjuku mayutjungka wangkanytjaku. Paluru wiya Katutjaku wangkawana kulira watjalpayi. Ngali Yiitjuku walytja tjuṯaku mayutju tjuṯangka tjungurringkula wangkanytjaku. Tjana Katutjaku wangkawana kulira tjukarurru watjalku.” \v 5 Yuwa, nyurrangarri Katutjaku walytja tjuṯangku palumpa kutjarraku wangka kulira nintingku watjanmara. Paluru kutjarra pikarrinytjala nyurrangarri wiyawanangku kulira palunya kutjarra kuutawutjukutu katingu. Nyurrangarri tjiḻpi ninti tjuṯa nyinarra tjungurringamara. Tjungurringkula wangka palunya kutjarraku kulira nintingku watjanmara. Kuutawutjuku mayutju Katutjaku ngurrpangku wiya palunya kutjarra watjantjaku. \v 6 Kuutawutjuku mayutju tjuṯangku wiya Katutjaku wangkawana kulilpayi. Yiitjuku walytja kutjupangkunta kuya palyantjala wiya nyuntu palunya tjamantjamilantjaku kuutawutjukutu tjana katitjipingka. \v 7 Yalatji nyurrangarri Yiitjuku walytja kutjupa tjamantjamilantjala ngayulu kuliṉi nyurrangarri wiya Yiitjuku wangkawana tjukarurru nyinanyi. Kutjupangkunta kuya palyantjala wiya nyuntupa walytja tjuṯangku yankula tjamantjamilantjaku. Kutjupangkunta mulyaṯangku mantjintjala nyuntu palumpa palya nyinanytjaku yulytja wanara mantjintjawiya. \v 8 Yalatji palya nyinanytjawiya tjaampalangku nyurrangarri Yiitjuku walytja kutjupangka kuya palyalpayi. Tjaampalangku nyurrangarri Yiitjuku walytja kutjupangka mulyaṯangku mantjilpayi. \p \v 9 Wiyanyurra yalatji kuya palyantjaku. Kuya palyalpayi tjuṯaya wiya Katutjaku walytja tjuṯawana nyinaku. Katutjalu tjananya yaṉṯayaṉṯalwiyangku wantiku. Wangka ngaatjanyaya kulila! Yaṉangu tjuṯangku yalatji kuya palyalpayi. Tjaampalaya miiṯa kutjupa miiṯa kutjupangka ngarripayi. Kutjupa tjuṯa tjana Katutjanya nguwanpa waḻkulpayi. Kutjupa tjuṯa wiya miiṯa walytjaku tjukarurru nyinapayi, wiya. Wati kutjupa tjuṯa ngarripayi wati kutjupa tjuṯawana, miiṯangka nguwanpa. Yalatji paluru tjana kuya palyara wiya Katutjaku walytja tjuṯangka tjungu nyinaku. \v 10 Yaṉangu kutjupa tjuṯangku mulyaṯangku mantjilpayi. Kutjupa tjuṯangku mani yulytja tiṉaṯarra mantjilpayi walytjangku kanyilkitjangku. Kutjupa tjuṯangku yaṉangu kutjupa tjuṯa panypurangkupayi. Kutjupa tjuṯangku waama tjikira turaangkarringkupayi. Yalatji paluru tjana kuya palyalpayi, wiya tjana Katutjaku walytja tjuṯawana nyinaku. \v 11 Yirriṯi Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangkunyurra palunya tjuṯa nguwanpa kuya palyara nyinapayi. Palulanguru Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya tjukarurruntjala Yiitjuku walytjarringu. Paluru nyurrangarrimpa kuya waṉinytjala Katutjaku walytja tjuṯalpi nyurrangarri tjukarurru nyinanyi. \s1 Katutjaku nganaṉa tjukarurru nyinanytjaku, miiṯa kutjupa miiṯangka ngarrinytjawiya \p \v 12 Yiitjuku walytja tjaampalangkunyurra yalatji watjalpayi, “Walytjangkula kulira palyantjaku, wiya nganaṉanya kutjupangku marrkuntjaku.” Yalatji kulira yaṉangungku kuya palyantjala Katutjanyara wiya yunypa nyinaku. Ngayulu kuliṉi yalatji. Walytjangkuṉa kulira tjukarurru palyantjaku. Tjinguru ngayulu walytjangku kulira kuya palyara, ngayulu kuya kutu palyaltjipingka. \v 13 Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji watjalpayi, “Mangarriku kukakuṯarra nganaṉa yunytjurringkula palya ngalkuntjaku. Yalatji nguwanpa kungka kutjupakuṉu miiṯawana nganaṉa yunytjurringkula palya palulawana ngarrinytjaku.” Alatji nyurrangarri ngunytjingku kuliṉi. Nganaṉa wiya miiṯa kutjupawana yunytjurringkula ngarrinytjaku, nganaṉa miiṯa walytjangka kutju ngarrinytjaku. Nganaṉa Katutjaku yunytjurringkula tjukarurru nyinanytjaku palumpa. Paluru nganaṉanya yaṉangu tjuṯa yaṉṯayaṉṯaṉi. \v 14 Ngula nganaṉa mirri ngarrinytjala Katutjalu nganaṉanya kanara yaṉangu nyuwanalpi nyinatjunku ngangkari puntutjarrangku. Yalatji nganaṉanya mirringuru kanalku, mayutju Yiitjunya ngangkari puntutjarrangku kanara nyinatjunutja nguwanpa. \p \v 15-16 Wangka ngaatjanyaya kulila! Kungka miiṯamiiṯatjarra tjuṯa, tjiingkila tjuṯaṯarra yankula wati kutjupa kutjupangka ngarriyinkupayi. Wati Yiitjuku walytja tjuṯa nyinarra wiya nyurrangarri kungka palula tjanalawana ngarrinytjaku, wantiya!, kungka palula tjanalawana ngarrirra walytjarripayingkamarra. Wiya Yiitjuku walytja kungka palaku walytjawalytjarrinytjaku. Katutjaku wangka yirriṯi tjunutja yalatji ngarrinyi, “Tjinguru wati kungkangka ngarrirra paluru palumpa walytjarriku.” Yalatji kulira wiyanyurra kungka walytjawiyangka ngarrinytjaku, wantiya! \v 17 Tjinguru wati mayutju Yiitjuku walytjarringkula paluru Yiitjunyaṯarra walytjarringanyi. \p \v 18 Yaṉangu tjuṯangkula kuya palyara nyinanyi. Yalatji nganaṉa kuya palyara yaṉangu kutjupa tjuṯaku kalypawiyalpi nyinaku, miiṯa walytjakuṯarra. Tjinguru nyuntu yankula miiṯa kutjupangka ngarrirra nyuntu puntura kuya palyalku. Yalatji kuya palyara nyuntu miiṯa palumpa walytjarriku, wiya nyuntu Yiitjuku walytja nyinaku, wiyalpi. Wiyanyurra miiṯa kutjupangka ngarrinytjaku, miiṯa walytjangka kutjunyurra ngarrinytjaku. \v 19 Wangka ngaatjanyaya kulila! Katutjalu nyurrangarrinya palumpa kurrunpa tjarrpatjunkunytjala paluru nyurrangarrinya nintiṉi tjukarurru nyinanytjaku, wiyanyurra walytjangku kulira palyantjaku mayutju nguwanpangku, wiya. Katutjanya nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. Nganaṉa palumpa wangka kutju kulira kaangkurrinytjaku. \v 20 Mayutju Yiitjunya nyurrangarrimpa watiyangka mirrirringu Katutjaku walytja tjuṯanyurra nyinanytjaku. Yalatji kuliranyurra palumpa tjukarurru nyinanytjala yaṉangu tjuṯangku Katutjanya waḻkulku. \c 7 \s1 Palya miiṯa yaḻṯirra palulawana nyinanytjaku, walytjawana kutju \p \v 1 Piipa panyapa nyurrangarri wakara ngayulakutu ngalya wantirriyaṉu. Yalatjinyurra piipa palula wakara ngayunya tjapiṉu, “Tjinguru Yiitjuku walytja miiṯatjarra nyinanytjaku?, tjinguru wiya?” \v 2 Yiitjuku walytja tjuṯa palya miiṯatjarra nyinanytjaku, tjinguru paluru tjana miiṯatjarra wiya nyinarra miiṯa kutjupakuṉungka ngarrikitja yunytjurritjipingkamarra. Katutjaku ngurrpa tjuṯa kutjupa tjuṯangka miiṯamiiṯangka ngarripayi. Yalatjingkamarra palya Yiitjuku walytja tjuṯa miiṯa walytjatjarra kutju nyinanytjaku. \v 3 Miiṯararrapula nyinarra tjinguru watingku tjapilku kungka miiṯa walytjangka ngarrikitjangku. Kungkangku watjantjawiya palya paluru watingka ngarrinytjaku. Tjinguru kungkangku tjapilku wati walytjangka ngarrikitjangku. Watingku watjantjawiya, palya paluru kungkangka ngarrinytjaku. \v 4 Kungka paluru watiku miiṯa walytja nyinanyi. Yalatji ngaparrtji wati paluru kungkaku miiṯa walytja nyinanyi. \v 5 Palya wati paluru kungkararrapula tjungu kutu nyinanytjaku. Palunyatjanu tjinguru miiṯararra paluru kutjarra wangkaku Katutjanya rawangku tjapilkitja. Tjungurringkula ngarrinytjawiyangkupula Katutjanyawarri tjapilku yurrunpa. Yalatji wangkarrapula tjaalpantjaalpa nyinarra Katutjanya tjapintjaku tjungu ngarrinytjawiyangku. Yalatjipula Katutjanya rawangku tjapira piyuku tjungu ngarrinytjaku, miiṯa kutjupakuṉungka ngarrikitja yunytjurritjipingkamarra, mamuku mayutjungku tjingapungkunytjala miiṯa kutjupakuṉungka ngarritjipingkamarra. \v 6 Ngayulu kuliṉi yalatjinyurra miiṯararra walytja nyinanytjaku, wiya Yiitjulu yirriṯi watjaṉu yaalytjiyaalytji miiṯararra nyinanytjaku, wiya. \v 7 Ngayulu kungkaku ngurrpaṉa nyinapayi. Katutjalu kutjuṉi nintiṉu miiṯawiya tjukarurru palumpa nyinanytjaku. Kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉi miiṯa walytjatjarra nyinarra tjukarurru Katutjakuya nyinanytjaku. Kuliṉiṉa tjingurunyurra miiṯawiya nyinanytjaku ngayunya nguwanpa. \p \v 8 Tjaampalanyurra miiṯaku yunytjurripayiwiya nyinanyi. Kutjupa tjuṯanyurra waḻukuta nyinanyi. Nyurrangarri wangka ngaatjanyalpi kulila! Ngayulu kuliṉi nyurrangarri kutu palya miiṯawiya nyinanytjaku, ngayunya nguwanpa. \v 9 Tjinguru tjaampalangkunyurra kuliṉi miiṯatjarra nyinanytjaku. Palyanyurra yankula miiṯa mantjira palulawana kutu nyinanytjaku. Tjinguru kutjupa tjuṯangkunyurra wiya kuliṉi miiṯatjarra nyinanytjaku. Palunyatjanunyurra yalatji kulilku, “Ngayulu wiya miiṯa mantjilku, ngayulu Katutjaku waarrka palyanmalpa miiṯawiyangku.” Yalatji kulira tjinguru kutjungku yalatjilpi kulilku, “Puṯuṉa kuliṉi tjinguru miiṯaṉatju maḻpa mantjilku.” Kala, wati paluru palya yankula miiṯa mantjira palulawana nyinanytjaku, miiṯa kutjupakuṉungka ngarritjipingkamarra. Yalatji ngayulu Puulalu kuliṉi. \p \v 10 Kutjupa tjuṯanyurra miiṯatjarra nyinanyi. Ngayulu kuliṉi nyurrangarri kutu miiṯatjarra nyinanytjaku. Mayutju Yiitjulu nganaṉanya yalatji watjaṉu. Tjinguru nganaṉa miiṯatjarra nyinarra wiyala miiṯa palunya wantirriyantjaku, kutu palulawana nyinarra yaṉṯayaṉṯantjaku. Tjinguru kungkangku palumpa miiṯa walytja wantirra yankula paluru \v 11 kutu miiṯawiyalpi nyinaku. Tjinguru kungka paluru wati panyapanya kulilku piyuku palumpa miiṯa walytjangka nyinakitjangku. Paluru kutjarra kalypalpi wangkarra piyuku tjungu nyinanytjaku. Wati tjuṯangku nyurrangarri wiya miiṯa walytja wantirriyantjaku, tjunguya nyinama! \p \v 12 Yirriṯi Yiitjulu tjananya wangkangu alatji miiṯa wiya wantirriyantjaku, wiya paluru wangka kutjupa watjaṉu yaalytjiyaalytji miiṯararra nyinanytjaku. Ngayulu kuliṉi yalatji. Wati Yiitjuku walytjarringkunytjala palumpa miiṯa Yiitjuku walytjarringkunytjawiya nyinaku. Tjinguru kungka paluru wati palulawana kutu nyinamalpa. Yalatji kungka palula kutu nyinanytjala wiya watingku palunya wantirriyantjaku, wiya. \v 13 Kungka Yiitjuku walytjarringkunytjala palumpa miiṯa Yiitjuku walytjarringkunytjawiya nyinaku. Tjinguru wati paluru kungka palulawana kutu nyinamalpa. Yalatji wati palula kutu nyinanytjala wiya kungkangku palunya wantirriyantjaku, wiya. \v 14-15 Kungka tjuṯangkunyurra wangka ngaatjanya kulintjaku. Tjinguru wati nyuntupa miiṯa wiya Yiitjuku walytja nyinanyi. Paluru kuliṉi nyuntulawana kutu nyinanytjaku. Katutjanya yunyparringanyi nyuntupa watiku, nyuntupa pipirri tjuṯakuṯarra. Tjinguru wati nyuntupa wiya Yiitjuku walytja nyinarra nyuntupalpi yunytjuwiyarriku. Yalatji nyuntupa yunytjuwiyarringkula wantirra yanku. Yalatjingka palya nyuntu palunya wantirriyantjaku. Wiya nyuntu palumpa miiṯa walytja nyinaku, tjaalpa nyuntu nyinaku. Wiya nyupali tjungu kutu nyinarra pikangku warrkintjaku. Wati tjuṯangkunyurra wangka ngaatjanya kulintjaku. Tjinguru kungka nyuntupa miiṯa Yiitjuku walytja wiya nyinanyi. Paluru kuliṉi nyuntulawana kutu nyinanytjaku. Katutjanya yunyparringanyi nyuntupa kungkaku, nyuntupa pipirri tjuṯakuṯarra. Tjinguru kungka nyuntupa wiya Yiitjuku walytja nyinarra nyuntupalpi yunytjuwiyarriku. Yalatji nyuntupa yunytjuwiyarringkula nyuntunya wantirra yanku. Yalatjingka palya nyuntu palunya wantirriyantjaku. Wiya nyuntu palumpa miiṯa walytja nyinaku, tjaalpa nyuntu nyinaku. Wiya nyupali tjungu kutu nyinarra pikangku warrkintjaku. Irriṯi Katutjalu kuliṉu palumpa walytja tjuṯanyurra palya pikawiya nyinanytjaku. \v 16 Tjinguru kutjupawana nyuntu kulilku yalatji, “Ngayuku miiṯa Yiitjuku walytja wiya nyinanyi, paluru kuliṉi ngayunya wantirra yankunytjaku. Ngayulu palunya kalypangku marrkulku tjunguli kutu nyinanytjaku. Palunyatjanu tjinguru paluruṉi kulira Yiitjuku palurulpi walytjarriku.” Ngayulu Puulaluṉanta watjaṉi yalatji. Tjinguru nyuntu puṯu wangkaku palula Yiitjuku walytjarrinytjaku. Palunyatjanu tjinguru nyuntupa miiṯa paluru kuliṉi nyuntunya wantirra yankukitjangku. Palunyatjanu nyuntu palunya wantirriyara tjaalpa nyinanytjaku. \s1 Katutjaku wangkaku nganaṉa kutu tjukarurru nyinanytjaku \p \v 17 Tjaatji tjuṯangka ngayulu tjananya wangka yalatji watjalpayi. Tjinguru nyuntu tjiingkilangku Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarriku, palunyatjanu nyuntu kutu tjiingkila nyinanytjaku. Tjinguru nyuntu miiṯatjarrangku Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarriku, palunyatjanu nyuntu kutu palya miiṯatjarra nyinanytjaku. Yalatjinyurra kutu nyinanytjaku kuwarri ngayulu nyurrangarrinya watjaṉi. \v 18 Tjinguru nyuntu yirriṯi watirringu Muutjaku luwuwana, palunyatjanu nyuntu yunypa Yiitjuku nyinanytjaku, wiya nyuntu yalatji kulintjaku, “Ngayunya tjana wantimara watimankunytjawiyangku, ngayulu watiwiya Yiitjuku walytja nyinamara.” Tjinguru nyuntu yirriṯi wiya watirringu Muutjaku luwuwana, palunyatjanu nyuntu yunypa Yiitjuku nyinanytjaku, wiya nyuntu yalatji kulintjaku, “Ngayunya tjana watinmara, ngayulu wati nyinamara Yiitjuku walytja.” \v 19 Wiyanyurra kulintjaku Muutjaku luwuwana watirrinytjaku, Katutjaku wangkaku kutjunyurra tjukarurru nyinanytjaku. \v 20 Ngayulu Puulalu wangka kutjupa nyurrangarrinya yalatji watjaṉi. Tjinguru nyuntu mayutjungku Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarringu, palunyatjanu palya nyuntu tjanampa mayutju kutu nyinanytjaku. Tjinguru nyuntu miiṯatjarrangku Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarringu, palunyatjanu nyuntu kutu miiṯa walytjatjarra nyinanytjaku. \v 21 Tjinguru nyuntu mayutju kutjupakura waarrkana nyinanyi Yiitjuku walytja, palunyatjanu waarrkana nyuntu yunypa kutu nyinanytjaku. Tjinguru nyuntupa mayutjungku watjalku nyuntu wiyalpi waarrkarrinytjaku, palunyatjanu palya nyuntu yankula waarrkawiya nyinanytjaku, mayutju nguwanpa. \v 22 Tjinguru nyuntu mayutju kutjupaku waarrkana nyinanyi Yiitjuku walytja, yalatji kulila!, “Ngayuluṉa Yiitjuku waarrkanaṯarra nyinanyi, palumpa walytja.” Tjinguru nyuntu waarrkanaku mayutju nyinanyi kutu yunypa nyinama!, yalatji kulira, “Ngayuluṉa Yiitjuku waarrkanaṯarra nyinanyi, palumpa walytja.” \v 23 Yiitju Kurayitjanya watiyangka waralyngarala mirrirringutjangka Katutjalu nganampa kuya waṉipayi. Yalatji paluru nganampa waṉingutjangka palumpa wangkawana tjukarurrunyurra nyinanytjaku, yaṉangu kutjupaku wangka kulintjawiya. \v 24 Yuwa, yalatjinyurra Yiitjuku walytja tjuṯa kutu palumpa walytja nyinanytjaku. \s1 Tjiingkila tjuṯa yalatji nyinanytjaku \p \v 25 Tjaampalanyurra tjiingkila nyinanyi, wiyanyurra yurrunpa miiṯatjarra nyinapayi. Nyurrangarri wangka ngaatjanya kulintjaku. Wiya mayutju Yiitjulu watjaṉu yaalytjiyaalytji tjiingkila tjuṯa nyinanytjaku, wiya. Ngayulu walytjangku kulira nyurrangarrinya watjaṉi yalatji. Katutjaluṉi watjaṉu Yiitjuku waarrkana nyinanytjaku. Yalatji ngayulu nyinanytjala nyurrangarri ngayuku wangka kulintjaku. \p \v 26 Kuwarri Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku nganaṉanya panypurangkula pungkupayi. Kutjupa tjuṯalampa yunytjuwiya kutu nyinanyi. Yalatji kulira ngayulu watjaṉi palyanyurra kutu tjiingkila nyinanytjaku. \v 27 Tjaampalanyurra miiṯatjarra nyinarra kutu miiṯa palunyatjarra nyinanytjaku. Kutjupa tjuṯanyurra miiṯawiya nyinanyi miiṯa walytja mirrirringutjangka. Kutjupa tjuṯanyurra miiṯawiya nyinanyi nyurrangarrinya wantirra yanutjangka. Nyurrangarri kutu miiṯawiya nyinanytjaku, wiyanyurra miiṯa kutjupa mantjintjaku, wiya. \v 28 Tjinguru kutjupa tjuṯangkunyurra kuliṉi miiṯa mantjilkitjangku. Palyanyurra miiṯa mantjira miiṯararralpi nyinanytjaku. Yalatjiku Katutjanya yunypa nyinanyi. Tjinguru miiṯararrapula nyinanytjala Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku panypurangkula pungamalpa. Tjinguru watingku puṯu kulilku palumpa kungka pipirri tjuṯaṯarra yaṉṯayaṉṯalkitjangku. Yalatjingkamarra ngayulu nyurrangarrinya marrkuṉi kuwarri wiyanyurra miiṯa mantjintjaku. \p \v 29 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Tayimi yilarringu Yiitjunya piyuku mantakutu ngalyankuku, nganaṉanya palumpa walytja tjuṯa katikitja. Tayimi palumpa yilarrinytjala wiyanyurra miiṯa mantjilkitjangku kutu kulintjaku, wantiya! Yiitjulu nganaṉanya uwankarra mantjira katiku, miiṯawiya tjuṯa, miiṯatjarra tjuṯaṯarra. \v 30 Yuḻṯa palula tjinguru tjaampala yunypa nyinanytjala Yiitjulu ngalyankula tjananya mantjira katiku. Mantaku kulilwiyalpiya yunypa palulawana ankuku ngurra ilkarikutu. Tjinguru tjaampala yulanyingka, paluru tjananyaṯarra mantjira katiku. Yulawiyalpiya yunypalpi palulawana ankula nyinamalpa. Tjaampalangku watiya tjuṯa tjalamilantjala paluru tjananyaṯarra mantjira katiku. Watiya tjuṯaku kulilwiyalpiya yunypa palulawana ankula nyinamalpa. \v 31 Tjaampalaya mantangka yunyparringkula watjalku, “Nganaṉa mantangka palya nyinanyi, wiyala yunytjurringanyi ilkarikutu yankukitja, mantangka kutula palya nyinanytjaku.” Yiitjulu tjananya mantjira katiku. Mantangka palya nyinakitjangku kulilwiyalpiya yunypa palulawana yanku ngurra palyakutulpi. Palunyatjanu manta ngaatjanyalpi wiyarriku. \p \v 32 Kuliṉiṉa Yiitjuku walytja tjuṯanyurra yunypa nyinanytjaku, wiyanyurra kulira puntura nyinanytjaku yalatji, “Yaalytjingka ngayulu mani mantjilku ngayuku miiṯa pipirri tjuṯaṯarra yaṉṯayaṉṯalkitjangku.” Tjinguru wati miiṯawiya nyinarra Katutjaku waarrka kutju paluru kulira palyalku. Yalatji paluru kulilku, “Katutjanya ngayuku yunypa nyinanytjala ngayulu palumpa waarrka kutju palyanmalpa, miiṯatjarra nyinakitjangku kulintjawiyangku.” \v 33-34 Kanya wati miiṯatjarrangku kulira puntura nyinaku yalatji, “Ngayulu waarrka kutjupa palyara yaalytjiyaalytji ngayulu Katutjaku waarrka palyalku?” Palumpa miiṯa yunypa nyinanytjaku paluru yalatji kulira puṯu kulilku Katutjaku waarrka rawangku palyalkitjangku. Waḻukuta tjuṯangku, watiku ngurrpa tjuṯangkuṯarra miiṯaku kulintjawiyangku Katutjaku waarrka kutju palyara nyinamalpa, yalatji kulira, “Katutjanya ngayuku yunypa nyinanytjala ngayulu palumpa waarrka kutju palyanmalpa.” Kungka miiṯatjarra tjuṯangku yurrukulira nyinaku yalatji, “Katutjaku waarrka palyantjawiya ngayulu ngurrangka waarrkarriku ngayuku miiṯa pipirri tjuṯaṯarra yaṉṯayaṉṯalkitja.” \p \v 35 Wangka palunya tjuṯa ngayulu watjaṉu nyurrangarri Katutjaku tjukarurru nyinakitjangku kulintjaku. Wiya nyurrangarri kutu yurrukulintjaku yalatji, “Yaalytjiyaalytji ngayulu miiṯa mantjilku?”, wantiya! Katutjaku kutjunyurra tjukarurru nyinanytjaku. \p \v 36 Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯanyurra tjangkuṉutja tjuṯa nyinanyi. Nyurrangarri wangka ngaatjanya kulintjaku. Tjinguru watingku kulilku kungka tjangkuṉutja mantjilkitjangku. Palumpa walytja tjuṯangku palya watjantjala paluru yankula mantjintjaku. Paluru kutjarra palya miiṯararra nyinanytjaku, wiyapula miiṯararra nyinarra Katutjaku wangka kilytjuntankuku. \v 37 Tjinguru wati kutjupangku kulilku kungka tjangkuṉutja wantikitjangku, yalatji kulira, “Kungka palunya ngayulu wantiku tjiingkila kutu nyinarra Katutjaku waarrka kutju palyalkitjangku.” Yalatji wati paluru palya miiṯawiya nyinanytjaku. \v 38 Tjinguru ngula wati paluru walytjangku kulilku kungka palunya mantjilkitjangku piyuku. Palya paluru mantjira kungka palulawanalpi nyinanytjaku, miiṯararrapula. Tjinguru wati paluru kulilku kungka tjangkuṉutja wantirra kutu miiṯawiyangku Katutjaku waarrka palyalkitjangku. Yalatji kulira paluru Katutjaku waarrka kutu miiṯawiyangku palyantjala ngayulu kulilku, “Wati paluru palyalingkungku Katutjaku waarrka palyaṉi.” \p \v 39 Tjinguru kungka miiṯatjarra nyinaku. Paluru kutu palumpa miiṯaku tjukarurru nyinanytjaku. Yalatji tjukarurrura nyinarra ngula palumpa wati wiyarriku. Tjinguru palumpa wati yurrunpa wiyarrinytjala palya kungka paluru yunytjurringkula miiṯa kutjupangka nyinanytjaku Yiitjuku walytjangka. Palya paluru kutjarra miiṯararra nyinanytjaku. \v 40 Palumpa miiṯa yurruntitja wiyarrinytjala tjinguru kungka paluru kulilku miiṯawiyangku Katutjaku waarrka palyantjaku. Paluru yalatji Katutjaku waarrka palyara yunypalingku nyinaku. Ngayuluṉa kuliṉi kungka paluru miiṯawana nyinanytjawiyangku palya Katutjaku waarrka palyalku. Yalatji kulintjaku Katutjaku kurrunpangkuṉi nintiṉu. \c 8 \s1 Tjana mangarri kukaṯarra tjunku Katutjanya nguwanpaku \p \v 1-2 Yurrunpa nyurrangarri piipa wakara ngayulakutu wantirriyaṉu. Piipa palula nyurrangarri wakara watjaṉu yalatji, “Kutjupa tjuṯangku mangarri kuka tjuṯaṯarra katirra tjaatji kutjupangka tjunkupayi Katutjanya nguwanpa waḻkulkitjangku. Palunyatjanu tjana waḻkura wiyarringkula tjaatjingka kuka mangarri palunya mantjira ngurra walytjakutu katirra nyinarra ngalkupayi. Yaalytji nyuntu kuliṉi? Tjinguru Yiitjuku walytja tjuṯangku mangarri kuka palunya palya ngalkuntjaku?, tjinguru wantinytjaku.” Ngayulu Puulalu nyurrangarrinya watjaṉi. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangku kuliṉi mangarri kuka palunya ngalkuntjaku, kanya palumpa walytja kutjupa tjuṯangku kuliṉi mangarri kuka palunya wiya ngalkuntjaku, wantinytjaku. Kutjupa tjuṯangku walytjangku puḻkapungkupayi, “Ngayulu nintingku kuliṉi, yaṉangu tjuṯa ngayulu nintilku wangka mangarri kukatjarra Katutjanya nguwanpaku tjunutja, tjana tjukarurru kulintjaku. Tjana ngayuku wangka kulintjaku.” Yaṉangu walytjangku puḻkapungkupayingku, nganaṉaṯarra wiya yalatji walytjangku puḻkapungkunytjaku nganaṉa yaṉangu tjuṯaku wangka kulira purinypangku wangkarra nintintjaku. \v 3 Nganaṉa yalatji yaṉangu tjuṯaku, Katutjakuṯarra yunytju nyinanytjala Katutjanya nganampa yunypa nyinanyi. \p \v 4 Yaṉangu tjuṯangku tjana mangarri an kuka tjuṯa katirra tjunkupayi tjaatji kutjupangka Katutjanya nguwanpaku. Nganaṉa nintingku kuliṉi wiya Katutjanya nguwanpa kana nyinanyi, wiya. Katutjanya kutju mayutju tiṉa nyinanyi. \v 5 Yaṉangu tjuṯangku tjananya Katutjanya nguwanpa tjuṯa puḻkapunganyi yalatji, “Ilkari ngurrara. Nyuntu mayutju tiṉa nganampa nyinanyi.” Paluru tjana Katutjanya nguwanpa wiya mayutju tiṉa nyinanyi, wiya. \v 6 Katutjanya kutju nganampa mayutju tiṉa nyinanyi. Paluru manta ilkariṯarra palyara yaṉangu tjuṯa nganaṉanya nyinatjunkupayi. Palunya kutju nganaṉa puḻkapungkula nyinanytjaku. Yiitju Kurayitjanyaṯarra nganampa mayutju tiṉa nyinanyi, paluru kutjarra manta ilkariṯarra palyaṉu. Kurayitjanya paluru nganampa mirrirringkula kuyalampa waṉingu, Katutjaku ngulytjura nganaṉanya nyinatjunkukitjangku. Paluru kutjarra nganaṉanya kana kanyiṉi. \p \v 7 Kutjupa tjuṯangkuya wiya wangka panyapa kuliṉi. Paluru tjana wiyawanangku kuliṉi Katutjanya nguwanpa tjuṯaya kana nyinanyi. Paluru tjana irriṯi pipirri tjuṯangku yalatji kulilpayi. Yiitjuku walytjarringkula tjana kutu yalatji kulilpayi. Paluru tjana mangarri tjinguru kuka ngalkukitjangku yalatji puṯu kulilpayi, “Wiyala Yiitjuku walytja tjuṯangku mangarri an kuka ngaatja ngalkulku, kutjupa tjuṯangku tjaatji kutjupangka katirra tjunutjangka Katutjanya nguwanpaku.” \v 8 Katutjanya nganampa yunypa nyinaku nganaṉa mangarri an kuka palunya ngalkuntjala. Nganaṉa mangarri an kuka palunya ngalkuwiyangku wantinytjala Katutjanya nganampa yunypa nyinaku. \v 9 Tjinguru nyuntu Yiitjuku walytjangku kulilku mangarri an kuka palunya ngalkukitjangku. Tjinguru kutjupangku Yiitjuku walytjangku kulilku mangarri an kuka palunya wiya ngalkunytjaku. Yalatji paluru kulintjala nyuntu wantinytjaku palula kurungka wiyanu mangarri an kuka palunya ngalkuntjaku. \v 10 Nyuntu nintingku kuliṉi mangarri an kuka palunya ngalkuntjaku. Yalatji kulira nyuntu yankula tjaatji kutjupangka nyinaku Katutjanya nguwanpakuṉungka. Ngurra palula nyinarra nyuntu kuka palunya ngalkuku, Katutjanya nguwanpa palunya puḻkapungkunytjawiyangku. Yalatji nyuntu ngalkuntjala Yiitjuku walytja kutjupangkunta nyakula kulilku, “Wati pala palunya nguwanpangku ngayululpiṉa ngalkulku kuka palunya.” Tjinguru tjiṉṯu kutjupangka wati paluru tjaatji palulakutu yankula mangarri an kuka palunya ngalkuku. Yalatji paluru kutu ngalkula Katutjanya nguwanpa palunyalpi puḻkapungamalpa, Yiitjunyalpi puḻkapungkunytjawiyangku. \v 11 Yalatji wiya nyuntu yaṉangu kutjupa Yiitjuku walytja tjingapungkunytjaku, mangarri an kuka palunya ngalkuntjaku, wanti!, paluru munupinarringkula Yiitjuku walytja wiyarritjipingka. Yiitju Kurayitjanya wati palumpa mirrirringu palumpa walytja paluru kutu nyinanytjaku. \v 12 Yalatji wati paluru Katutjanya nguwanpa puḻkapungkula wiyawana nyinanytjala Yiitju Kurayitjanya nyuntupa wiya yunypa nyinaku. Nyuntu yalatji palunya tjingapungkula kuya palyalku. \v 13 Mangarri an kuka Katutjanya nguwanpaku tjunutja ngalkukitjangku nyuntu kulira wanti! Ngayulu Puulalu kuliṉi yalatji. Wiyaṉa mangarri an kuka palunya ngalkunmalpa, Yiitjuku walytja kutjupangkuṉi nyakula munupinarringkula Katutjanya nguwanpalpi kutjupa puḻkapungkutjipingka. \c 9 \s1 Yaalytjiyaalytji Yiitjuku waarrkana nyinanytjaku? \p \v 1-2 Irriṯi ngayulu mayutju Yiitjunya nyangu. Paluruṉi watjaṉu ngayulu palumpa waarrkana nyinanytjaku. Palumpa wangkawana ngayulu nyinanyi, wiyaṉa Muutjaku wangkawana nyinanyi. Ngayulu nyurrangarrilawana wangka Yiitjunyatjarra tjakultjunkunytjala nyurrangarri kulira palumpa walytja tjuṯarringu. Yalatjinyurra kulinmara, “Yilta, Puulanya Yiitju Kurayitjaku waarrkana nyinanyi, paluru wangka Yiitjunyatjarra nganaṉala yurrunpa tjakultjunu.” Nyurrangarri yalatji kulira nintingku kulinmara, Yiitjuluṉi palumpa waarrka palyantjaku watjaṉutjangka. Kutjupa tjuṯangku wiya yalatji kuliṉi, ngayunya tjana panypurangkupayi. \p \v 3 Kurinytjiyanya ngurrara kutjupa tjuṯangku ngayunya panypurangkupayi yalatji, “Puulanya waarrkarringkula mani mantjira mangarri an kuka walytjangku payimilalpayi. Irriṯi wiya Yiitjuku waarrkana tjuṯa yalatji waarrkarringkupayi. Yiitjuku walytja tjuṯangku tjananya mangarri an kuka yungkula paḻtjalpayi. Palunyatjanu wiya Puulanya Yiitjuku waarrkana tjukarurru nyinanyi.” Yalatji tjana ngayunya panypurangkunytjala, ngayulu tjananya yalatji watjalpayi. \v 4 Yiitjuku walytja tjuṯangku ngayunya Panapatjanyaṯarra mani an mangarri yungamara. \v 5 Palya ngalitju miiṯa yaḻṯirra miiṯatjarra ngurra tjuṯawana yanamara, Piitanyangarri nguwanpa. Piitanya Yiitjuku waarrkana kutjupa tjuṯaṯarra miiṯatjarra ngurra tjuṯawana nyinayinkupayi. Yiitjuku maḻanypa tjuṯaṯarra miiṯatjarra ngurra tjuṯawana nyinayinkupayi. \v 6 Ngali Yiitjuku waarrkana kutjarra nyinanyi. Tjukarurrungkulinyatju tjana Yiitjuku walytja tjuṯangku mani an mangarri yungamara. Ngalitju Yiitjuku wangka parra tjakultjunamara waarrkarringutjawiyangku. \v 7 Tjuulytji tjuṯa tjana waarrkarringkula nyinanyingka mayutju tjuṯangku mani tjananya yungkupayi. Kutjupa tjuṯangku kuripitji tjuṯa pakaltjingaṉi. Paluru tjana waarrkarringkula kuripitji tjuṯa ngalkupayi. Mayutjungku tjananya wiya mani yungkupayi, kuripitji tjuṯa kutju. Kutjupa tjuṯangku nanikuta tjuṯa yaṉṯayaṉṯaṉi. Paluru tjana waarrkarringkula nanikutakuṉu ama tjikilpayi. Wiya tjananya mayutjungku mani yungkupayi, watjalpayi tjananya ama tjikintjaku. Yalatji nguwanpa tjana ngalinyatju mani an mangarri yungamara Yiitjuku waarrkalitju palyantjala, palumpa waarrkanalitju nyinanyi. \p \v 8-9 Wiya ngayulu walytjangku kulira wangka palunya tjuṯa watjaṉi. Muutjaku wangka yalatji ngarrinyi, “Pulukangku yukiri tjiiṯatjarra kantura yuḻpuntjala tjiiṯa kutju ngarrirra waṉinytjala nyakulaya mantjilpayi. Puluka kanyilpayi tjuṯangku puluka tjuṯangka tjaangka rayiki tjuṯa tayimapira wantipayi, tjiiṯa tjuṯa puluka waarrkanangku ngalkutjipingka. Wiyanyurra rayikitjarrangku tjaawana tayimapintjaku puluka tjuṯa!, palya puluka waarrkana tjuṯangku ngalkuyinkunytjaku yukiri tjiiṯaṯarra.” Yalatji Katutjalu yirriṯi watjaṉu puluka waarrkana tjuṯangku palya ngalkuyinkunytjaku. \v 10 Yalatji nguwanpa Katutjalu kuliṉi palyala waarrkana tjuṯangku ngalkuntjaku. Muutjaku wangka yalatji ngaranyi nganaṉa yalatji kulintjaku. Tjinguru yaṉangu waarrkarrinytjala mayutjungku palunya mani tjinguru mangarri yungkunytjaku. Tjinguru wati kaanangka waarrkarrinytjala mayutjungkura ngaparrtjingku mangarri yungkunytjaku. Tjinguru kungka mangarri tjiiṯa tjuṯangka waarrkarrinytjala palunya mayutjungkura ngaparrtjingku mangarri palunya yungkunytjaku, waarrkatjanungka. \p \v 11 Yirriṯi nganaṉatju nyurrangarrila Yiitjuku wangka tjakultjunkupayi, yalatjilatju Katutjaku waarrka palyalpayi. Palunyatjanu nyurrangarri nganaṉanyatju nintilpayi tjuṯa mangarri tjinguru mani yungamara. \v 12 Nintilpayi kutjupa tjuṯangku nyurrangarrila kuwarri mangarri tjinguru mani mantjilpayi. Irriṯi nyurrangarri nganaṉanyatju manipaka mangarri yungamara, Yiitjuku waarrkalatju nyurrangarrilawana palyantjala. Wiyalatju kulilpayi mani anta mangarri mantjilkitjangku, wiya, wantipayilatju, nyurrangarri yalatji kuliltjipingkamarra, “Puulalungarri nganaṉanya Yiitjuku wangka nintiṉi manikitjangku.” Yalatjingkamarra nganaṉatju tjiṉṯu kutjupa tjiṉṯu kutjupangka rawa waarrkarringkupayi mangarrilatju mantjintjaku. Mungarrtji mungangkaṯarralatju Yiitjuku wangka tjakultjunkupayi kuliranyurra palumpa walytjarrinytjaku. \v 13 Wangka ngaatjanyurra nintingku kuliṉi. Yaṉangu tjuṯangku mangarripa kuka tjawirrilyiṯarra Tjuwuku tjaatji tiṉakutu katirra tjunkula wantipayi Katutjaku. Ngurra palula tuḻkuku mayutju tjuṯangku waarrkarringkula mangarri palunya tjunutja mantjira ngurrakutu katirra ngalkulpayi. Tuḻkuku mayutju kutjupa tjuṯa kuka kutjalpayingka waarrkarringkupayi. Kuka tjawirrilyi tjana pungkula kutjalpayi. Palula waarrkarripayi tjuṯangku kuka kuntara ngurrakutu katirra ngalkulpayi. \v 14 Palunya tjananya nguwanpa nintilpayi tjuṯangku wangka Yiitjunyatjarra waarrkarringkula nintintjala Yiitjuku walytja tjuṯangku tjananya yungkunytjaku. Yalatji tjananya yungkunytjala Katutjanya yunyparringanyi. \p \v 15 Ngayulu Puulalu mangarriku waarrkarringkula Yiitjuku wangka tjananya tjakultjurinkupayi, wiyaṉa tjanala mangarriku anta maniku yinkapayi, wiya. Wiya ngayulu wangka ngaatja wakaṉi ngayuku nyurrangarri aḻṯururringkula mani anta mangarri yungkunytjaku, wiya. Ngayulu kuliṉi kutu Yiitjuku wangka tjakultjurinkukitjangku maniku mangarriku yinkawiyangku. Kutjupa tjuṯangkuṉi puṯu tjingapungku yaṉangu tjuṯangka maniku mangarriku yinkanytjaku. Ngayulu walytjangku puḻkapunganyi yalatji, “Kutjupa tjuṯangku maniku mangarrikuṯarra yinkapayi, ngayuluṉa wiya yalatji yinkapayi Yiitjukuṉu wangka tjakultjunkula.” \v 16 Ngayulu wiya yalatji walytjangku puḻkapungkupayi, “Ngayulu ingkaṯa palyalingkungku tjananya Yiitjuku wangka kutju tjakultjunkupayi.” Wangka palunya ngayulu kulilwiyangku wantipayi. Irriṯi Yiitjuluṉi watjaṉu palumpa wangka ngayulu tjanala tjakultjurinkunytjaku. Ngayulu palumpa waarrkana nyinanyi. Tjinguru ngayulu palumpa wangka tjakultjurinkunytjawiyangka Katutjaluṉi ngula kuutawutjungka kuru watjaltjipingka. \v 17-18 Tjinguru Yiitjuluṉi watjantjawiyangka ngayulu walytjangku kulira Yiitjuku wangka yaṉangu tjuṯangka tjakultjunamara. Yaṉangu tjuṯangku ngayuku wangka kulira aḻṯururringkula yalatji kulinmara, “Mayutju kutjupangku wiya Puulanya yaṉṯayaṉṯaṉi, nganaṉa palunya mani an mangarri yungkunytjaku yaṉṯayaṉṯalkitjangku.” Yalatjiwiya, mayutju Yiitjuluṉi yilta yaṉṯayaṉṯaṉi. Ngayulu palumpa wangka tjanala tjakultjurinkupayi maniku mangarriku yinkanytjawiyangku. Yaṉangungkuṉi yungutjatjarra nguwanpa ngayulu yunypa nyinanyi yalatji kulira, “Kala, Yiitjuluṉi yaṉṯayaṉṯantjala ngayulu tjananya nintilpayi maniku yinkanytjawiyangku. Ingkaṯa kutjupa tjuṯangku tjanala maniku yinkapayi, kanya ngayulu wiya tjanala maniku mangarriku yinkapayi.” \p \v 19 Ngayulu wiya yaṉanguku waarrkana nyinanyi. Wiyaṉa yaṉangu mayutjuku waarrkarringkupayi. Yaṉangu uwankarrangka ngayulu waarrkarringanyi Yiitjuku wangka tjana kulira palumpa walytjarrinytjaku. \v 20 Tjuwu tjuṯaya Muutjaku luwuwana nyinanyi, kanya ngayulu wiya Muutjaku luwuwana nyinanyi. Tjinguru ngayulu yankula Tjuwu tjuṯangka nyinarra ngayulu tjanala Tjuwu nguwanpa nyinaku, paluru tjana Yiitjuku wangka kulira walytjarrinytjaku. Ngayulu Tjuwu palula tjanala nyinarra Muutjaku luwuwana nyinarra Yiitjuku wangka tjanalawana tjakultjurinku, tjana kulira palumpa walytjarrinytjaku. \v 21 Tjinguru ngayulu yankula Tjuwuwiya tjuṯangka nyinarra ngayulu tjanala Tjuwuwiya nguwanpa nyinaku, paluru tjana Yiitjuku wangka kulira walytjarrinytjaku. Ngayulu wiya Muutjaku luwuwana nyinapayi, kanya paluru tjanaṯarra wiya Muutjaku luwuwana nyinanyi. Ngayulu Tjuwuwiya palula tjanala nyinarra Muutjaku luwuwana wiya nyinarra Yiitjuku wangka tjanalawana tjakultjurinku, tjana kulira palumpa walytjarrinytjaku. Katutjaku wangkaku Yiitjuku wangkakuṯarra ngayulu tjukarurru nyinanyi. \v 22 Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯa yankupayi Katutjanya nguwanpaku tjaatjikutu. Ngurra palula tjana kuka an mangarri ngalkupayi. Paluru tjana kuka an mangarri tjaatji palulanguru katirra ngurrangka ngalkupayi. Palula tjanala ngayulu nyinarra kuka an mangarri palunya ngalkupayi Yiitjukuṉu wangka tjananya nintilkitjangku. Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangku kuka an mangarri Katutjanya nguwanpaku tjunutja wiya ngalkupayi, wantipayiya. Palula tjanala ngayulu nyinarra kuka an mangarri palunya wiya ngalkupayi, Yiitjukuṉu wangka tjananya nintilkitjangku. Yalatji ngayulu yaṉangu kutjupa nguwanpa nyinapayi Yiitjuku wangka palula tjanala nintilkitja. \v 23 Yalatji ngayulu nyinanyi yaṉangu uwankarrangku ngayuku wangka kulira Yiitjuku walytjarrinytjaku. Palunyatjanu nganaṉa tjuṯalingku tjungu kana nyinaku, Katutjaku ngurrangka. \p \v 24-25 Nyurrangarri tjukarurru kutu nyinama Yiitjuku!, ngula Katutjaku ngurrangka kana nyinakitja. Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku nyurrangarrinya wiyawana nyinanytjaku tjingapunganyingka, tjinguru mamungkuṯarra, kutunyurra tjukarurru Yiitjuku nyinanytjaku. Palunyatjanunyurra ngula kana nyinaku Katutjaku ngurrangka. \v 26-27 Yiitjuku ngayulu tjukarurru nyinanyi. Palumpa ngayulu kutu tjukarurru nyinanytjaku yalatji kulira, “Yaalytjiyaalytji ngayulu tjukarurrulingku Yiitjuku nyinaku?” Ngayulu kutu mayutju Yiitjunya tjapilpayi yaalytjiyaalytji ngayulu tjukarurru nyinanytjaku. Yaṉangu tjuṯa ngayulu tjananya nintilpayi Yiitjukuya tjukarurru nyinanytjaku. Yalatji tjananya nintira ngayulu kuliṉi, “Palunya tjananya nguwanpa ngayulu tjukarurru nyinanytjaku, ngula Katutjaluṉi payira warukutu waṉitjipingkamarra.” \c 10 \s1 Katutjanya nguwanpa wiyanyurra waḻkuntjaku \p \v 1 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanya kulila! Irriṯi nganampa walytja yurruntitja tjuṯa ngurra kapiwiyawana yankupayi, Muutjalu tjananya mayutjungku katiyankunytjala. Paluru tjana tjiṉṯungka yutuwari nyakula wanarinkupayi ngaṉṯiwanangku. Katutjalu tjananya yutuwari palunyatjarrangku katiyankula yaṉṯayaṉṯalpayi. Yutuwari palunyatjarrangku Katutjalu tjananya kapi yini Tjatjakalawana katiyankula kutu yaṉṯayaṉṯalpayi. Palulanguru tjananya mantawanalpi katiyanangi. \p \v 2 Yalatji Muutjalu Katutjaku wangka kulira watiya katuntjala kapi pilarringu, ngururrpawana tjana yankunytjaku. Yalatji nganaṉa kuliṉi, “Katutjalu tjananya kapiwana katiyanytjala tjana papatatjirringkula Muutjaku walytjarringu. Tjana kuliṉu, ‘Yilta, Muutjanya nganampa mayutju palya nyinanyi.’” \p \v 3-4 Palulanguru paluru tjana uwankarrangku mangarri kutjupa ngalkupayi, ilkari ngurrara. Aaḻi kutjupa, piyuku aaḻi kutjupangka mangarri palunya tjanampa mantangka punkara ngarripayi. Puḻingkaṯarraya kapi tjikilpayi. Palunya tayimi Yiitju Kurayitjanya ilkaringka nyinangi. Yiitju Kurayitjalu Katutjaluṯarra yalatji tjanampa mangarri an kapi yungkupayi. Paluru kutjarra tjananya yaṉṯayaṉṯara katiyankupayi. \p \v 5 Paluru kutjarrangku tjananya yalatji yaṉṯayaṉṯantjala yaṉangu paluru tjana Katutjanya kulintjawiyangku kuya kutu palyara nyinapayi. Palulanguru Katutjalu yunytjuwiyarringkula tjaampala tjananya mirri pungkupayi. \p \v 6 Palunya tjananya nguwanpa nganaṉa wiya kuya kutu palyantjaku, Katutjalu nganaṉanyalpi pungkutjipingka. \p \v 7 Paluru tjana wiyawanangku Katutjanya nguwanpa waḻkulpayi. Yalatji Katutjaku wangka yurrunpa tjunutja ngarrinyi, “Katutjanya nguwanpa tjana waḻkura mangarri an kuka puntu ngalkupayi. Ngalkura tjana pakara taanytjirripayiṯarra.” \p \v 8 Tjaampalangkuya miiṯamiiṯangka ngarrirra kuya palyalpayi. Nganaṉaṯarra wiya yalatji kuya palyantjaku. Palulanguru Katutjalu tjananya tjuṯalingku tjiṉṯu kutjungka mirri pungu, tuuntiyi tjirri tjawutjuna. \p \v 9 Tjaampalangku wiyawana yalatji kulilpayi, “Katutjalu nganaṉanya yaṉṯayaṉṯara kutu kanyinmalpa. Kala, palya nganaṉa walytjangku kulira kuya palyalku.” Yalatjiya wiyawanangku kulilpayi. Katutjalu watjantjala kutju paluru tjana kulira palyanmara. Nganaṉa yalatji wiya walytjangku kulira kuya kutu palyantjaku. Palulanguru Katutjalu tjanampa ngurrkurringkula piḻkaṯi tjuṯa wantirriyaṉu patjara tjananya yiluntankunytjaku. \p \v 10 Tjaampalangkuya Muutjanya panypurangkupayi, yunytjuwiyangku. Palunya nguwanpa wiya nganaṉa yalatji Katutjaku wangka nintilpayi tjuṯa panypurangkunytjaku. Paluru tjana yalatji Muutjanya panypurangutjangka ilkari ngurrara kutjungku tjananya yankula mirri pungkupayi. \p \v 11 Yalatji Katutjaku wangka yurrunpa wakaṉutja ngarrinyi. Paluru yilta ngurrkurringkula tjananya mirri pungkupayi kuya palyalpayi tjuṯanya. Nganaṉa wangka palunya kulira tjukarurru nyinanytjaku kuya kutu palyantjawiya, ngula Katutjalu nganaṉanya watjara warukutu wantirriyalpayingka. Yuḻṯa paluru yilarringanyi Katutjalu yaṉangu tjuṯa kuutawutjungka watjalku. \p \v 12 Tjinguru nyuntu yalatji kulilku, “Ngayulu Yiitjuku walytja rapanytju nyinanyi, Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku, mamungkuṯarraṉi puṯu tjingapungku ngayunya kuya palyantjaku.” Nyuntuṯarra palumpa tjanampa wangka kulira wantinytjaku, paluru tjana nyuntunya tjingapungkunytjala yiwarra kutjupawana yankutjipingka, tjinguru nyuntu walytjangku waḻkura kuya palyaralpi nyinatjipingka. \v 13 Yaṉangu tjuṯangku, mamungkuṯarra nganaṉanya tjingapungkupayi wiyawana nyinanytjaku. Palumpa tjanampa wangka kulira nganaṉa walytjangku kulilpayi palulawana kuya palyalkitjangku. Paluru tjana nyurrangarrinya tjingapungkunytjala Katutjalu nyurrangarrinya rapalku tjukarurru kutu nyinanytjaku. Yalatji Katutjalu yurrunpa watjaṉu. \p \v 14 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanya kulila! Yaṉangu tjuṯa yankula tjungurriku Katutjanya nguwanpa waḻkulkitja. Wiya tjanala nyurrangarri tjungurrinytjaku, wanti! \v 15 Nyurrangarri tjukarurru kulilpayi. Ngayulu wangka tjukarurru watjantjala nyurrangarri nintingku kulilku yalatji, “Puulalu yilta tjukarurru watjaṉi nganaṉanya.” \v 16 Kala, wangka ngaatjanya tjukarurru ngayulu watjaṉi. Yuḻṯa puntungka nganaṉa panikinangka wayina tjikira Yiitju Kurayitjanya ngurrkala nintingku kulilpayi. Yalatji kulira nganaṉa Katutjanya waḻkulpayi. Mangarri ngalkura nganaṉa Yiitju Kurayitjanya yaṉangu nintingku kulilpayi. \v 17 Mangarri palunya nganaṉa tjungungku ngalkulpayi. Nganaṉa Yiitju Kurayitjaku pamuli tjuṯangku yalatji tjungungku ngalkuṉi. \v 18 Yitjurilaku walytja ngaṉṯitja tjuṯaya kulila! Tuḻkuku mayutjungku tjawirrilyi pungkula kutjalpayingka ngarritjunkula kutjalpayi. Yaṉangu tjuṯa kutjalpayi palula tjungurringkula kuka tjawirrilyi tjungungkuya ngalkupayi. Yalatji ngalkura paluru tjana Katutjanya tjungungku waḻkulpayi. \v 19 Tjinguru yaṉangu tjaampalangku yalatji kuliṉi, “Puulalu kuliṉi Katutjanya nguwanpa tjuṯa yilta nyinanyi. Paluru kuliṉi, tjana tjawirrilyi katirra tjunkupayi Katutjanya nguwanpaku.” \v 20 Ngayulu wiya tjananya watjaṉu yalatji. Tjana Katutjanya nguwanpaku tjawirrilyi katirra tjunkula, mamuku mayutjukuṯarra tjunanyi, wiya tjana Katutja yiltaku tjunanyi. Wiya nyurrangarri tjanala tjungurringkula tjawirrilyi katirra tjunkunytjaku mamuku mayutjukuṯarra, wanti! \v 21 Yuḻṯa puntungka ngalkura tjikira wiyanyurra palula tjanala tjungurringkula tjawirrilyi katirra tjunkunytjaku mamuku mayutjukuṯarra. \v 22 Yalatji nyurrangarri tjawirrilyi katirra palumpa tjunkunytjala Katutjalu nyurrangarrinya ngurrkurringkula pungkutjipingkamarra. \p \v 23-24 Yiitjuku walytja tjaampalangku yalatji watjalpayi, “Nganaṉa Yiitjuku walytja nyinarra palya ngurra tjuṯakutu yankula yaṉangu tjuṯangka tjungurrinytjaku, Katutjanya nguwanpaku ngurrangkaṯarra.” Nganaṉa wiya yalatji kulintjaku, nganaṉa Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯaku kulintjaku. \v 25 Tjiḻpi tjuṯangku Katutjanya nguwanpaku tjaatjingka kuka tjawirrilyi tjunkula Katutjanya nguwanpa waḻkulpayi. Kuka tjuṯa mantjira tjana kutu tawunukutu katirra kantinangka tjunkupayi yaṉangu tjuṯangku payimilantjaku. Yiitjuku walytja tjuṯangkunyurra palya kantinangka kuka palunya payimilara katirra ngurrangka kutjara ngalkuntjaku. Wiyanyurra yalatji kulintjaku, “Tjinguru kuka ngaatja Katutjanya nguwanpaku tjunutja. Ngayulu payimilantjawiyangku wantinytjaku.” Wiyanyurra yalatji kulintjaku, payimilaranyurra ngurrakutu katirra kutjara ngalkuntjaku. \v 26 Katutjanya nguwanpa mungutja tjuṯa nyinanyi. Katutjalu kutjungku nganaṉanya kuka yungkupayi kututja. Yalatji palumpa wangka yirriṯi tjunutja ngarrinyi, “Katutjalu kuka mangarriṯarra palyalpayi. Paluru kutjungku yunganyi nganaṉa palya ngalkunytjaku.” \p \v 27 Tjinguru Katutjaku ngurrpangkunta tjapilku, palumpa ngurrangka yankula ngalkuntjaku. Palunyatjanu nyuntu palunya wanara palumpa ngurrangka ngalkula! Tjinguru palurunta kuka mangarriṯarra mantjira yungku. Wiya nyuntu yalatji kulintjaku, “Tjinguru kuka mangarri ngaatja Katutjanya nguwanpaku tjunutja, ngayulu wiya ngalku.” Yalatji wiya nyuntu kulintjaku, kuka mangarri palunya nyuntu palya ngalkuntjaku, kulintjawiyangku. \v 28-29 Ngurra palula tjinguru Yiitjuku walytja kutjupa ngalyankula tjarrpaku. Palurunta watjalku, “Kuka ngaatja Katutjanya nguwanpaku tjunutja, ngali wiya ngalkuntjaku.” Wangka palunya nyuntu kulintjaku, wiya nyupali ngalkuntjaku, wanti! Paluru nyinarra yalatji watjantjala nyupali wiya ngalkuntjaku, wanti! Yuwa, Yiitjuku walytja kutjupaku wangkanyurra yalatji kulintjaku palya. Tjinguru tjaampalangkunyurra yalatji watjalku, “Ngayulu wiya Yiitjuku walytja kutjupa kulilku, walytjangkuṉa kulira tjinguru ngalkuku, tjinguruṉa wantiku. \v 30 Tjinguru ngayulu kuka palunya ngalkukitjangku kulilku. Yalatji kulira ngayulu Katutjanya waḻkulku kuka palunya yungutjangka. Yalatji waḻkura ngayulu palya kuka palunya ngalkuku. Wiya Yiitjuku walytja kutjupangku ngayunya marrkuntjaku.” \p \v 31 Tjinguru nyuntu ngurra kutjupakuṉungka nyinarra yalatji kulintjaku, “Ngaa ngurrara tjuṯangku yaalytjiyaalytji ngalkuṉi?, yaalytjiyaalytji tjana nyinanyi? Ngaa tjuṯa nguwanpaṉa ngayulu ngalkura nyinaku.” Palunyatjanu nyuntu palunya tjananya nguwanpangku ngalkuntjaku, tjananya nguwanpa nyinakitjangku. Paluru tjana nyuntunya nyakula yunyparringkula Katutjanyalpiya waḻkulku. \v 32 Tjinguru nyurrangarri Tjuwu tjuṯangka tjanala nyinaku. Tjanampa palyanyurra nyinanytjaku, tjana kutu Yiitjuku tjukarurru nyinanytjaku. Tjinguru nyurrangarri Tjuwuwiya tjuṯangka tjanala nyinaku. Tjanampa palyanyurra nyinanytjaku, tjana kutu Yiitjuku tjukarurru nyinanytjaku. Yalatji Yiitjuku walytja yuwankarra tjukarurru nyinanytjaku, nyurrangarri palya kutjupa tjuṯaku. \v 33 Yalatji ngayulu tjanampa yaṉangu tjuṯaku palya nyinapayi yalatji kulira, “Yaṉangu ngaa tjuṯangka wiyaṉa walytjangku kulira palyara nyinaku. Ngayulu tjanampa kulira palya nyinanytjaku, tjana Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarrinytjaku.” \c 11 \p \v 1 Kurayitjanya tjukarurru nyinangutja nguwanpa ngayulu nyinanyi. Ngayulu palumpa tjukarurru nyinapayi nguwanpa nyurrangarriṯarra tjukarurru nyinanytjaku. \s1 Watingku wiya mukaṯitjarrangku Katutjanya tjapintjaku \p \v 2 Ngayulu nyurrangarrinya yirriṯi nintintjala kuliranyurra wangka palulawana tjukarurru nyinapayi. Kutunyurra tjukarurru nyinanyi. Yalatji kulira ngayulu nyurrangarrimpa yunypa nyinanyi. \v 3 Wangka ngaatjanyaya kulila! Katutjanya Yiitju Kurayitjaku mayutju nyinanyi, kanya Yiitju Kurayitjanya nganampa, wati tjuṯaku mayutju nyinanyi. Wati tjuṯa miiṯa walytjaku mayutju nyinanyi. \v 4-6 Yiitjuku walytja tjuṯaya tjungurringanyingka, watingku wiya mukaṯitjarrangku Katutjanya tjapintjaku. Wiya mukaṯitjarrangku tjananya Katutjaku wangka kulira nintintjaku. Nganaṉa kuliṉi mayutju tjuṯa wiya mukaṯitjarra nyinanytjaku, tjaatjingka. Kungka tjuṯa wiya wati tjuṯaku mayutju nyinanyi. Palya tjana yangkitjitjarrangku kata tjutura nyinanytjaku, waarrkana tjuṯa nguwanpangku. Mayutju Kurayitjanya wiya yunyparringanyi wati tjuṯa tjaatjingka mukaṯitjarra nyinanytjaku. Kungka tjuṯa tjaatjingka tjarrparra yangkitjitjarrangku kata tjutura nyinanytjaku. Palumpa wangka pakara tjakultjunkunytjaku tjinguru Katutjalu kungka palunya nintintjala, kungka paluru pakara tjakultjunku yangkitjitjarrangku kata tjutura. Kungka tjuṯa wiya mayutju nyinanyi wati tjuṯaku, waarrkana nguwanpaya nyinanyi. Kanya kungka yangkitjitjarra tjutulpayiwiyangku Katutjanya tjapintjala nganaṉa kuliṉi, “Kungka palatja palumpa miiṯa walytjaku wiya mayutju nguwanpa ngaranytjaku, tjutulpayitjarra waarrkana nguwanpangku paluru ngarala tjapintjaku.” Yuwa, kungka tjuṯangku yangkitjitjarrangku kata tjutura tjaatjingka nyinanytjaku. Kungka yangkitjitjarra wiya nyinanytjala ngayulu kuliṉi yalatji. Kungka paluru mangkanku muṯura mangkawiyalpi nyinaku. Yalatji paluru nyinarra kuṉṯarringkula yangkitjitjarrangku kata tjutulku, kungka paluru. \p \v 7 Yirriṯi Katutjalu wati palyaṉu kungkaku mayutju nyinanytjaku. Katutjalu kulilpayi, “Wati ngaatja mayutju ngayunya nguwanpa nyinanyi. Ngayulu palumpa mayutju nyinanyi kanya paluru kungkaku mayutju nyinanyi. Wati paluru nyinarra ngayunya waḻkulku.” Yalatji kulira wangka ngaatjanyalpiya kulila! Wati tjuṯaya mayutju nyinanyi, wiyaya tjana tjaatjingka mukaṯitjarra nyinanytjaku. Kungka panyapa Katutjalu palyaṉu watiku waarrkana nguwanpa nyinanytjaku. \v 8 Yurrunpa wati paluru nyinapayi, palunyatjanu Katutjalu watikuṉu tarrka mantjira kungkalpi palyaṉu, wiya paluru yurrunpa kungka palyaṉu, ngaṉṯi paluru palyaṉu. \v 9 Wiya Katutjalu wati palunya palyaṉu kungkaku waarrkana nyinanytjaku, wiya. Paluru kungka palyaṉu watiku waarrkana nyinanytjaku. \v 10 Nyurrangarri tjaatjingka tjungurrinytjala Katutjalu nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯalpayi, ilkari ngurrara tjuṯangkuṯarra. Kungka miiṯatjarra tjuṯanyurra palula nyinarra kata yangkitjitjarrangku tjutura nyinanytjaku. Yalatjinyurra nyinanytjala kutjupa tjuṯangku nyakula kulilku, “Kungka pala tjuṯa miiṯa walytjaku palya nyinanyi, waarrkana nguwanpa.” \p \v 11 Katutjanya nganampa yuwankarraku yunyparringanyi, wati tjuṯaku, kungka tjuṯakuṯarra. Maḻpara kungka nyinanyi watiku, kanya watira maḻpa nyinanyi kungkaku. \v 12 Yilta paluru irriṯi wati palyaṉu. Watinguru kungka palyaṉu. Wangka ngaatjanyaya kulila! Kungka tjuṯa palyalingku nyinanyi, maamangku pipirri tjuṯa yampuṉi. Uḻanguru tjana nyinarra maa tiṉarringanyi. Katutjalu manta ilkariṯarra palyara yaṉangu tjuṯalpi palyaṉu, wati tjuṯa kungka tjuṯaṯarra. Yuwa, kungka tjuṯaku wati tjuṯakuṯarra yunyparringanyi, Katutjanya. \v 13 Yuwankarrangkunyurra, wangka ngaatjanya kulintjaku. Yuwankarranyurra tjaatjingka tjungurrinytjala Katutjanya tjapilkitjangku kungka yangkitjitjarrangku pakara tjapintjaku. \v 14-15 Tjinguru kungka mangka waṯawaratjarra nyinaku, yalatji palya nyinaku, mangkangku yuṉpa tjutura. Wiya wati tjuṯaya mangka waṯawaratjarra nyinanytjaku, wiya. Kataya muṯura nyinanytjaku mayutju nguwanpangku. \v 16 Yalatjiya kuliṉi Yiitjuku walytja yuwankarrangku tjaatji tjuṯangka tjungurringkupayi tjuṯangku. Kutjupa tjuṯangku wiya wangka kutjupawana kuliṉi. Wangka palunya kutju nyurrangarri kulintjaku Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangku. \s1 Yuḻṯa puntu ngalkura tjikintjaku \p \v 17-18 Ngayulu tjakulpa yalatji kuliṉu, Yiitjuku walytja tjuṯanyurra Katutjanya waḻkulkitja tjungurringkula wangkarra akumanarripayi. Yalatjiṉa kulira nyurrangarrimpa watjilarrinyi tjukarurru nyinanytjawiyangka. Ngayulu kuliṉi tjakulpa palunya yilta ngaranyi. Ilta nyurrangarri tjungurringkula akumanarripayi. \v 19 Kutjupa tjuṯanyurra palya nyinanyi, Katutjanya nyurrangarrimpa yunypa nyinanyi, wiya palunya tjananya nguwanpanyurra akumanarripayi. \p \v 20 Nyurrangarri mangarri kukaṯarra ngalkukitja tjungurringkupayi. Yalatji tjungungku ngalkuranyurra yuḻṯa puntulpi ngalkura tjikilkitjangku wiyawana palyalpayi. Mayutju Kurayitjanya wiyanyurra tjukarurrungku kulilpayi. \v 21 Kutjupa tjuṯangkunyurra mangarri ngalkura wayina tjikira parrpaṯu wiyalpayi, wiyanyurra kutjupa tjuṯaku paṯalpayi, tjana ngalya yankula nyinakatinyingka. Ngayunya tjana yalatji tjakultjunu. Kutjupa tjuṯanyurra puṯu kulilpayi mangarri ngalkura wayina tjikilkitjangku, kanya kutjupa tjuṯangkunyurra mangarri tiṉa ngalkura wayina tjikira turaangkarringkupayi. \v 22 Wiya nyurrangarri mangarri tiṉa ngalkura wayina tjikira turaangkarrinytjaku tjaatjingka, wanti! Ngurra walytjangka kutjunyurra tjungurringkula ngalkura tjikintjaku. Tjaatjingkanyurra purinypangku ngalkura tjikintjaku. Yalatjinyurra tjungurringkula Yiitjuku walytja tjuṯaku, maralpa tjuṯaku ngalkura tjikira wiyalpayi, tjananya kulilwiyangku. Nyurrangarri wiya tjanampa yunytju nyinanyi, wiya. Wiyanyurra yalatji nyinanytjaku. Ngayulu yalatji kulira nyurrangarrimpa watjilarringu, wiya nyurrangarri tjukarurru nyinanyi. \p \v 23-24 Mayutju Yiitjuku wangka ngayulu kulira nyurrangarrinya irriṯi yalatji watjaṉu. Munga palula Tjuutatjalu tjananya tjakultjunu Yiitjunyaya tjana witintjaku. Yiitjunya, palumpa kutunguḻu tjuṯaṯarra tjungurringkula waaḻangka nyinapayi, mangarri ngalkuntjaku. Paluru mangarri puriiti mantjira Katutjanya puḻkawaṉingu, mangarri panyapa yungutjangka. Paluru kilytjuntankula tjananya watjaṉu, “Mantjira ngalkula ngaatjanya, yaṉangu ngayunya! Mangarri ngaatjanya nyurrangarri kutu tjungungku ngalkunytjaku, ngayunya kulilkitjangku.” \v 25 Paluru mangarri palunya ngalkura panikina wayinatjarra mantjiṉu. Paluru Katutjanya puḻkawaṉingu wayina yungutjangka. Yalatji puḻkawaṉirra tjananya yungu tjikintjaku. Yalatji paluru watjaṉu, “Tjikilaya, ngaatjanya ngurrka ngayunya! Ngurrka yintirra ngayulu nyurrangarrinya Katutjaku ngulytjuṉi. Ngurrka yintinyi ngayulanguru yaṉangu yuwankarraku kuya waṉinytjaku. Yalatjiya tjikila!, ngayunya yurrukulintjaku.” \p \v 26 Yuwa, yalatjinyurra tjungurringkula ngalkura tjikira kulinmalpa ilta, “Nganampa mayutju Yiitju Kurayitjanya yilta mirrirringu kuya nganampa waṉinytjaku.” Yalatjinyurra ngalkura tjikira kulinmalpa Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyananyingka. \p \v 27 Tjinguru yaṉangungku mangarri palunya ngunytji ngalkuku tjukarurru kulintjawiyangku, wayina palunyaṯarra ngunytji tjikilku. Yalatji ngunytji ngalkura tjikira yilta kuya palyalku. Paluru yalatji wiyawanangku kulilku, “Mangarri palunya wayinaṯarra mungutja.” \v 28 Mangarri ngalkura wayina tjikilkitjangku yaṉangungku walytjangku yurrukulintjaku yalatji, “Ngayulu tjinguru kutjupa tjuṯaku kalypa nyinanyi?” Tjinguru paluru walytjangku piyuku kulilku yalatji, “Yuwa, ngayuluṉa palya yuwankarraku nyinanyi.” Yalatji palya kulira yaṉangu paluru mangarri palunya ngalkura wayina tjikintjaku. \v 29 Ngalkura tjikilkitjangku yalatji tjukarurrungku kulintjaku, “Mangarri ngaatja Yiitjunya yaṉangu. Yiitjuku walytja tjuṯangkula tjungungku ngalkura tjikiṉi, palunya yurrukulira.” Yalatji kulilwiyangku ngalkura tjikira paluru kuya palyalku. Yalatji kuya kutu palyantjala Katutjalu miiṉṯanku. \v 30 Wiyawanangku ngalkura tjikira kutjupa tjuṯanyurra miiṉṯa nyinanyi, kutjupa tjuṯaya yurrunpa wiyawanangku ngalkura tjikira wiyarringu. \v 31 Panyapa ngalkura tjikilkitjangku yalatjinyurra kulintjaku, “Yaṉangu tjuṯaku kalyparringkula ngayulu yunytjurringanyi Yiitjuku tjukarurru nyinakitja.” Yalatji tjukarurru nyinakitjangku puṯu kulira nyurrangarri ngalkura tjikintjawiyangku wantinytjaku ngulaku, Katutjalu nyurrangarrinya miiṉṯankupayingka. \v 32 Mayutju Katutjalu nganaṉanya yalatji miiṉṯananyi tjukarurrulkitjangku, nganaṉa kutu wiyawana nyinarra paluru nganaṉanya kuutawutjungka watjara warukutu waṉitjipingka. Yaṉangu kuyalpayi tjuṯa tjananya paluru watjara warukutu wantirriyalku. \p \v 33 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulilalingku! Tjaatjingka ngalkura tjikilkitjanyurra tjungurringkula kutjupa tjuṯaku paṯantjaku, ngalyankula tjungurrinytjaku. Palulanguru nyurrangarri tjungungku ngalkura tjikintjaku. \v 34 Tjinguru nyuntu ngurra walytjangka paḻtjatjirratja nyinarra palula mangarri kukaṯarra ngurranguru ngalkuntjaku. Yalatji ngalkura tjaatjikutu yankunytjaku. Palulanguru nyurrangarri tjaatjingka tjungurringkula tjukarurru ngalkura tjikintjaku purinypangku, Yiitjunya kulilkitjangku. Yalatjinyurra Katutjaku tjaatjingka tjukarurru nyinanytjala paluru wiya nyurrangarrinya kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyalku, paluru nyurrangarrinya yaṉṯayaṉṯanmalpa palumpa ngurrangka. Nyurrangarrimpa piipangkanyurra ngayunya tjapiṉu wangka panyapa tjuṯaku ngayulu nyurrangarrinya nintintjaku. Kala, wangka panyapa tjuṯa ngayulu nyurrangarrinya ngula nintilku, nyurrangarrilakutu maa yankula. Kala, wangka ngaatjanya ngayulu wakara wantiku. \c 12 \s1 Katutjaku kurrunpangkulanya nintilpayi palumpa waarrka palyantjaku \p \v 1 Yurrunpa nyurrangarri piipa wakara ngayulakutu wantirriyaṉu. Piipa palula nyurrangarri wakaṉutja yalatji ngarrinyi, “Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya nintiṉi Katutjaku waarrka palyantjaku. Puula, wangka palulawanalanyatju nintila!” \p \v 2 Wangka ngaatjanyaya kulila! Yirriṯinyurra wiya Yiitjuku walytja tjuṯa nyinapayi, wiyawananyurra nyinapayi. Katutjanya nguwanpa tjuṯanyurra kulira wiyawanangku waḻkulpayi. Katutjanya nguwanpa paluru tjana wiya kana nyinanyi, wiyaya wangkapayi. \p \v 3 Palunya tjananya wiyanyurra kulintjaku Katutjaku kurrunpa kutjunyurra kulintjaku. Kurrunpa palunya kulira nyurrangarri yalatji yilta kulilku, “Yuwa, Yiitju Kurayitjanya mayutju tiṉalampa nyinanyi.” Yalatji kulira wiyanyurra Yiitjunya panypurangku. \p \v 4-6 Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya rapalpayi palumpa waarrka palyantjaku. Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi Yiitjuku wangka tjukarurru nintintjaku. Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi miiṉṯa tjuṯa purayirringkula palyantjaku. Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi kutjupa kutjupa palyantjaku. Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi yaṉangu kutjupa tjuṯaku tjukarurru palyantjaku. Yalatji nganaṉa Katutjaku waarrka kutjupa kutjupa palyaṉi. Yalatji palyantjaku Katutjalulanya rapaṉi. \p \v 7 Yuwa, Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya nintiṉi kutjupa tjuṯaku tjukarurru palyantjaku yalatji. \v 8 Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi Katutjaku wangka tjukarurrungku nintintjaku. Kurrunpa paluru tjaampala nganaṉanya nintiṉi Katutjaku wangkawana nintilingku nyinanytjaku. \v 9 Kurrunpa paluru yaṉangu tjaampala nganaṉanya nintiṉi yalatji kulintjaku, “Kutjupa tjuṯangku puṯu kuliṉi Katutjanya tjapilkitjangku, kanya ngayulu palunya tjapilku. Nintingkuṉa kuliṉi, palurutju kulira palyalku.” Kurrunpa paluru yaṉangu tjaampala nganaṉanya nintiṉi miiṉṯa tjuṯa ngangkaritjarrangku palyantjaku. \v 10 Kurrunpa paluru kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉi kutjupa kutjupa palyantjaku. Kurrunpa paluru kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉi Katutjaku wangka tjananya tjakultjunkunytjaku. Kurrunpa paluru kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉi yalatji. Paluru tjana nintingku watjalpayi Katutjaku kurrunpa yila ngaranyingka. Kurrunpa paluru kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉi wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku. Yalatji yaṉangu wangkanytjala Yiitjuku walytja kutjupangku wangka palunya taaṉamilalpayi wangka yuti yaṉangu tjuṯangku kulintjaku. Wangka taaṉamilalpayi palunya Katutjaku kurrunpangku nintilpayi tjukarurru taaṉamilara tjakultjunkunytjaku. \v 11 Yalatji nguwanpa nganaṉa palyalpayi kurrunpa paluru nganaṉanya nintira rapantjala. Wiya nganaṉa Katutjanya tjingapunganyi palumpa kurrunpangku kutjupa tjuṯa tjananya nintira rapantjaku, kurrunpa paluru walytjangku kulira yaṉangu nintiṉi rapangku palumpa waarrka palyantjaku. \s1 Yaṉangu tarrkatjarraya kulila! \p \v 12 Yaṉangu yilytjanpa tarrkatjarraya kulila! Paluru tarrka tjuṯatjarra nyinanyi. Yaṉangu palunya nguwanpa Yiitju Kurayitjaku walytja nganaṉa nyinanyi tjuṯalingku, tarrka palunya tjuṯa nguwanpa. Paluru kutju walytja nganampa nyinanyi. Nganaṉa walytjararranpa nyinanyi Yiitjulawana. \v 13 Yalatji nganaṉa papatatji mantjira Yiitjuku walytjararranpala nyinanyi. Nganaṉa wiya pamuli tjaalp iitji nyinanyi. Kutjupa tjuṯa nganaṉa Tjuwu tjuṯa nyinanyi, kutjupa tjuṯa nganaṉa Tjuwuwiya tjuṯa nyinanyi. Kutjupa tjuṯa nganaṉa mayutju walytjaku waarrkarringkupayi, kutjupa tjuṯa nganaṉa wiya waarrkarringkupayi. Nganaṉa yuwankarrangku papatatji mantjira Yiitjuku walytjararranpala nyinanyi. Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya tjarrparra yaṉṯayaṉṯara kanyiṉi. \p \v 14 Yuwa, Yiitjuku walytja tjuṯa nganaṉa walytjararranpa nyinanyi, palumpa waarrka nganaṉa tjungungku palyaṉi. \v 15-17 Tjinguru Yiitjuku walytjangku yalatji kulilku, “Katutjaku kurrunpangkuṉi nintiṉu kutjupa tjuṯa yaṉṯayaṉṯara kanyintjaku. Yalatji kulira ngayulu tjananya yankula yaṉṯayaṉṯantjaku. Ngayulu kutjupa wayilpi kuliṉi. Ngayulu wiya yalatjiku yunytjurringanyi, ngayulu yunytjurringanyi kurrunpa paluru ngayunya nintintjaku miiṉṯa tjuṯa purayirringkula palyantjaku. Yuwa, ngayuluṉa tjananya palyantjaku yunytjurringanyi.” Wiya nyuntu yalatji kulintjaku. Tjinguru Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya yuwankarra nintinmara miiṉṯa tjuṯa purayirringkula palyantjaku. Nganaṉa ngurra tjuṯawana yankula miiṉṯa tjuṯa purayirringkula palyarinamara, ngaa ngurrara maralpa tjuṯa tjananya yaṉṯayaṉṯara kanyintjawiyangku. Tjinguru Yiitjuku walytja kutjupangku yalatji kulilku, “Katutjaku kurrunpangkuṉi nintiṉu miiṉṯa tjuṯa ngayulu purayirringkula palyantjaku. Yalatji kulira ngayulu tjananya yankula purayirringkula palyantjaku. Ngayulu kutjupawanalpi kuliṉi. Ngayulu wiya yalatjiku yunytjurringanyi, ngayulu yunytjurringanyi kurrunpa paluru ngayunya nintintjaku yaṉangu tjuṯa tjananya Katutjaku wangka tjakultjunkunytjaku. Yuwa, ngayulu tjananya nintintjaku yunytjurringanyi.” Wiya nyuntu yalatji kulintjaku. Tjinguru Katutjaku kurrunpangku nganaṉanya yuwankarra nintinmara yaṉangu tjuṯa nintintjaku. Nganaṉa ngurra tjuṯawana yankula yaṉangu tjuṯa nintinmara, ngaa ngurrara miiṉṯa tjuṯa tjananya palyantjawiyangku. \v 18 Katutjalu nganaṉanya nintiṉi palumpa waarrka palyantjaku. Yalatji nganaṉanya nintintjala waarrka palunya kutju nganaṉa tjukarurru palyantjaku, wiya nganaṉa waarrka kutjupa kutjupa palyalkitjangku kulintjaku. Katutjalu walytjangku kulira nganaṉanya nintilpayi palumpa waarrka palyantjaku. \p \v 19-24 Yiitjuku walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyalpiya kulila! Nganaṉa tjuṯalingku nyinanyi, tjungungkula Katutjaku waarrka palyaṉi ngurra ngaangka, ngurra kutjupawanaṯarra. Katutjaku wangka nintilpayi tjuṯangku wiya yalatji kulintjaku, “Nganaṉatju kutju Katutjaku waarrka palyalpayi, kutjupa tjuṯangku ngaa ngurrara maralpa tjuṯa yaṉṯayaṉṯara wiya Katutjaku waarrka palyaṉi.” Yalatji paluru tjana wiyawanangku kuliṉi. Tjungungkuya Katutjaku waarrka palyalpayi, yaṉṯayaṉṯalpayi tjuṯangku, Katutjaku wangka nintilpayi tjuṯangkuṯarra. Kutjupa tjuṯangku kuliṉi, “Maralpa yaṉṯayaṉṯalpayi tjuṯanya mungutja nyinanyi, kanya Katutjaku wangka nintilpayi tjuṯa maṯupurraya nyinanyi.” Yaṉṯayaṉṯalpayi paluru tjana yilta maṯupurra nyinanyi Yiitjuku waarrka palyalpayi tjuṯa. \v 25-26 Katutjanya yunypa nyinanyi yaṉṯayaṉṯalpayi palumpa tjanampa, palumpa wangka nintilpayi tjuṯakuṯarra. Paluru kuliṉi Yiitjuku walytja nganaṉa palumpa walytja kutjupa tjuṯa yaṉṯayaṉṯara kanyintjaku yunytjuwiyarringkula wantinytjawiyangku. Walytja wiyarringutjangka Yiitjuku walytja tjuṯa tjaari nyinanytjala nganaṉa Yiitjuku walytja yuwankarra tjanala tjungurringkula tjaari nyinanytjaku. Tjakulpa palya kulira Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯa yunypa nyinanytjala nganaṉa Yiitjuku walytja yuwankarra tjanala tjungurringkula yunypa nyinanytjaku. \p \v 27 Yuwankarranyurra nyinanyi Yiitju Kurayitjaku walytjararranpa, pamuli tjaalp iitji wiya. Tjungungkunyurra palumpa waarrka palyantjaku. \v 28 Yiitjuku waarrka palyalpayi tjuṯa yalatji nganaṉa nyinanyi. Kutjupa tjuṯa tjana Yiitjuku waarrkana nyinangi, palumpa kutunguḻu tjuṯa. Kutjupa tjuṯangku tjana Katutjaku wangka watjalpayi nyinangi. Kutjupa tjuṯa Katutjaku wangka nintilpayi nyinanyi. Kutjupa tjuṯangku palumpaṉu ngangkaritjarrangku miiṉṯa tjuṯa palyalpayi tjananya. Kutjupa tjuṯangku palumpaṉu ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyalpayi. Kutjupa tjuṯangku tjananya kutjupa tjuṯa yaṉṯayaṉṯalpayi. Kutjupa tjuṯangku raanamilalpayi tjananya. Kutjupa tjuṯa tjananya Katutjaku kurrunpangku nintiṉu wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku. \v 29 Palya Katutjalu nganaṉanya tjaampala nintiṉu palumpa wangka tjananya nintintjaku. Kutjupa tjuṯa tjananya nintiṉu palumpa waarrka kutjupa palyantjaku. Wiya nganaṉa yuwankarrangku palumpa wangka nintintjaku. Wiya nganaṉa yuwankarra Yiitjuku kutunguḻu tjuṯa nyinamara, palunya tjuṯa kutju paluru kulira palumpa kutunguḻu nyinatjunu. Wiya nganaṉa yuwankarra Katutjaku wangka watjalpayi nyinanyi, tjaampala kutju, Katutjalu nintiṉutja tjuṯa kutju. Wiya nganaṉa yuwankarrangku Yiitjukuṉu ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyalpayi, tjaampalangku kutju, Katutjalu nintiṉutja tjuṯangku. \v 30 Piyukuya yalatji kulila! Wiya nganaṉa yuwankarrangku Yiitjukuṉu ngangkaritjarrangku kutjupa kutjupa palyalpayi, tjaampalangku kutju palyalpayi, paluru nintiṉutja tjuṯangku kutju. Katutjaku kurrunpangku wiya nganaṉanya yuwankarra nintilpayi wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku, tjaampala kutju. Yaṉangu yalatji wangkanytjala Yiitjuku walytja maṉkurrpangku kutju wangka palunya kulira taaṉamilara tjakultjunkupayi, tjuṯangku wiya. Yuwa, nganaṉa Katutjaku waarrka kutjupa kutjupa palyalpayi palumpa kurrunpangku nganaṉanya nintintjala. \v 31 Tjinguru Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya nintiṉu kutjupa palyantjaku. Yalatji tjukarurru palyantjaku. Wiya yuwankarranyurra yunytjurrinytjaku wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku. Ngayulu nyurrangarrinya wangka ngaatjanyalpi nintilku, wangka palyalingku. \c 13 \s1 Kutjupaku yunytju nyinanytjaku \p \v 1 Katutjaku kurrunpangku Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯa nintilpayi wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku. Tjana walytjangkuyanku puḻkawaṉipayi. Palunya nguwanpa wiyanyurra walytjangku kulira puḻkawaṉinytjaku kutjupa tjuṯaku kulintjawiyangku. Yunytjurringkulanyurra tjanampa nyinanytjaku kutjupa tjuṯangku yalatji kulilpayingka, “Pala tjuṯa Yiitjuku walytja ngunytjinytju tjuṯa nyinanyi, kutjupa tjuṯaku yunytjurringkula nyinanytjawiya, tjana.” \p \v 2 Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯangku nyurrangarri Katutjaku kurrunpakuṉu wangka kulira tjananya tjakultjunkupayi, tjana nyinarra puṯu kulintjala. Paluru tjana nyurrangarrinya watjaṉi, “Nyurrangarri nintilingku nyinanyi.” Nyurrangarri kutjupa tjuṯangku Katutjanya tjapilkitjangku puntura kulilpayi yalatji, “Ngayulu tjapintjala Katutjalutju kulira yalatji palyalku.” Wiyanyurra walytjangku yalatji puḻkawaṉinytjaku kutjupa tjuṯaku kulintjawiyangku. Yunytjurringkula tjanampa nyinanytjaku kutjupa tjuṯangku yalatji kulilpayingka, “Pala tjuṯa Yiitjuku walytja ngunytjinytju tjuṯa nyinanyi, kutjupa tjuṯaku tjana yunytjurringkula nyinanytjawiya.” \p \v 3 Tjinguru kutjupa tjuṯangkunyurra yulytja, mani tiṉaṯarra maralpa tjuṯa yungkula wiyalku, nyurrangarrilpi maralpa nyinaku. Yalatji maralpanyurra Katutjaku tjukarurru nyinarra kulilku, “Katutjaku ngayulu kutu tjukarurru nyinarra palumpa ngurrangkalpi nyinaku. Yunytjuwiya tjuṯangku palya ngayunya warungka tjarrpatjunkula iluntanku.” Yalatji nyurrangarri kulira mani tiṉa tjanampa yungkula yunytju nyinanytjaku tjanampa, wiya nyurrangarri yunytjuwiya nyinanytjaku. Yunytjurringkula tjanampa nyinanytjaku kutjupa tjuṯangku yalatji kulilpayingka, “Pala tjuṯa Yiitjuku walytja tjuṯa ngunytjinytju nyinanyi, kutjupa tjuṯaku yunytjurringkula nyinanytjawiya, tjana.” \p \v 4 Yaṉangu tjuṯaku yunytjunyurra nyinarra wiya parrpaṯu tjanampa pikarriku. Pikarrinytjawiya palya tjanampa nyurrangarri yunytju nyinarra tjananya yaṉṯayaṉṯantjaku. Wiya yaṉangu kutjupa nyuntu yalatji kulintjaku, “Wati palatja palyalingku kutu nyinanytjala ngayuluṉa palumpa yunytjuwiya nyinanyi.” Wiya nyuntu yalatji kulintjaku, wati palaku nyuntu yunytju nyinanytjaku. Yaṉangu kutjupa nyakula wiya nyuntu walytjangku puḻkawaṉirra yalatji kulintjaku, “Wati palatja kuya nyinanyi, ngayulu kutju palyalingku nyinanyi.” Wiya nyuntu yalatji kulintjaku, wati palaku, nyuntu yunytju palumpa nyinanytjaku. \v 5 Yaṉangu kutjupaku wiya nyuntu yunytjuwiyarringkula panypurangkunytjaku, palya nyupali tjungu wangkanytjaku. Wiya nyuntu yalatji kutu watjantjaku, “Ngayulu watjantjala kutju ngali palyantjaku, nyuntupa wangkawana wiya.” Nyuntupa walytjangku nyuntupa wangka kulira wantirra kutjupawanangku palyantjala, wiya nyuntu yunytjuwiya palumpa nyinanytjaku, nyuntu yunytjurringkula palumpa kutu nyinanytjaku. \v 6 Yaṉangu kutjupangku munupinarringkula kuya palyantjala nganaṉa wiya palunya panypurangkula yalatji watjantjaku, “Wati palangkulpi kuya palyaṉu, kanya nganaṉa tjukarurru kutu nyinanyi Yiitjuku.” Nganaṉa yalatji watjantjawiya yunytju wati palumpa nyinanytjaku. Palurulpi tjukarurru nyinanytjala nganaṉa yunypa nyinaku palumpa. \v 7 Nganaṉa yaṉangu kutjupaku yunytju kutu nyinanytjaku, paluru kuya palyantjala nganaṉa wiya yunytjuwiya nyinanytjaku palumpa. Nganaṉa yaṉangu palumpa kutu paṯantjaku, palurulpi kulira tjukarurrurrinytjaku. \v 8-10 Yaṉangu tjuṯaku nganaṉa kutu yunytju nyinanytjaku, yunytjuwiyarringkula nyinanytjawiya. Kuwarri Katutjaku wangka watjalpayi tjuṯangku palumpa wangka nganaṉanya tjakultjunkupayi, Katutjaku kurrunpangku tjananya nintintjala. Ngula, Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyankunytjala palunya tjananya nguwanpa nintilpayi kutjupa tjuṯangku wiya nganaṉanya kutu tjakultjunamalpa. Yuḻṯa palula nganaṉa Katutjanya nyakula palumpa wangka kulinmalpa. Kuwarri Yiitjuku walytja tjuṯa wangka kutjupa nguwanpa wangkapayi, palumpa kurrunpangku tjananya nintintjala. Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyankunytjala palunya tjananya nguwanpa kutjupa tjuṯa wiya nganaṉala wangka kutjupa nguwanpa wangkamalpa. Yuḻṯa palula nganaṉa Katutjaku wangka yuti kulilku. Kuwarri kutjupa tjuṯangku Yiitjuku wangkaku nintilingkungku nganaṉanya tjakultjunkupayi, palumpa kurrunpangku tjananya nintintjala. Palunya tjananya nguwanpa wiya kutjupa tjuṯangku tjananya nintilku Yiitjunya piyuku ngalyankunytjala. Nganaṉa Katutjanya nyakula palumpa wangka yutitjalpila kulinmalpa. \p \v 11 Yuwa, kuwarri nganaṉa pipirri wiima nguwanpa nyinanyi, puṯu kulilpayi tjuṯa. Pipirri wiimangku wiya nintingku kulilpayi. Ngula paluru tiṉarringkula kulilku. Pipirri tiṉa palunya nguwanpangku ngula nganaṉa Katutjanya nyakula nintirringkula kulilku, paluru yaalytjiyaalytji nyinanyingka. \v 12 Kuwarri nganaṉa Katutjaku wangka kutjupa tjuṯaku puṯu kulilpayi, “Yaalytjiyaalytji Katutjalu yalatji palyaṉi? Yaalytjiyaalytji paluru nyinanyi?” Katutjalu nintingku kuliṉi nganaṉa mantangka nyinanytjala. Ngula nganaṉa nintingku kulilku yaalytjiyaalytji paluru ilkaringka nyinanyi. Palumpa wangka nganaṉa yutitjalpi kulira palumpa nintilingkulpi nyinaku. \p \v 13 Wangka ngaatjanya maṯupurra. Nganaṉa yaṉangu kutjupa tjuṯaku yunytju kutu nyinanytjaku. Wangka ngaatjaṯarra nganaṉa kulintjaku. Nganaṉa kuliṉi Katutjanya yilta nyinanyi. Palumpa ngurrangka nyinakitja nganaṉa paṯaṉi. \c 14 \s1 Katutjaku wangka tjakultjunkukitjanyurra yunytjurringkula nyinanytjaku \p \v 1 Nyurrangarri kutu yaṉangu tjuṯaku yunytjurringkula nyinanytjaku. Palya kutunyurra palyantjaku Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya nintintjala. Palyanyurra yunytjurrinytjaku Katutjaku wangka palumpa walytja tjuṯangka tjanala tjakultjunkunytjaku, palumpa kurrunpangku nyurrangarrinya nintintjala. \p \v 2 Tjaampalanyurra pakara wangka kutjupa nguwanpa wangkapayi, Katutjaku kurrunpangku nyurrangarrinya nintintjala. Wangka palunya Katutjalu palumpa kurrunpangkuṯarra kulilpayi, kanya yaṉangu tjuṯangku wiya kulilpayi. Tjana wiya kulira yunyparripayi. \p \v 3 Katutjaku kurrunpangku tjaampala nyurrangarrinya nintintjala pakaranyurra Yiitjuku walytja tjuṯangka wangka walytjangku tjakultjunkupayi, Katutjaku wangka. Yaṉangu tjuṯangku wangka palunya kulira yunyparringkupayi. \p \v 4 Wangka kutjupa nguwanpa wangkapayi tjuṯangku yalatji yunypangku kulilpayi, “Katutjalu ngayuku yunytjurringkula nintiṉu wangka kutjupa nguwanpa ngayulu wangkanytjaku.” Paluru tjana tjaatjingka wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjala, Yiitjuku walytja tjuṯangku puṯu kulira nyinapayi yunypawiya. Panyapa tjuṯangku wangka walytjangku tjakultjunkunytjala Yiitjuku walytja tjuṯangku yutitja kulira yunyparringkupayi. Palya tjana yalatji kulira yunypa nyinanytjaku. \p \v 5 Tjinguru tjaampalangkunyurra kulilku wangka kutjupa nguwanpa tjaatjingka tjakultjunkukitja, palumpa kurrunpangku nintintjala. Yalatji palya. Tjinguru kutjupa tjuṯangkunyurra kulilku wangka walytja yutitja tjakultjunkukitja, palumpa kurrunpangku nintintjala. Yalatji palyalingku, uwankarrangku kulintjaku. Tjinguru nyuntu wangka kutjupa nguwanpa wangkakitjangku kulilku. Tjinguru Katutjalu nintilku yaṉangu kutjupangku wangka palunya kulira taaṉamilantjaku, yaṉangu tjuṯangku kulintjaku. Yalatji paluru taaṉamilara tjakultjunkunytjaku palya. Tjinguru nyuntu kulilku tjaatjingka wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku. Tjinguru nyuntu puṯu tjapilku yaṉangu kutjupangku kulira wangka taaṉamilara tjakultjunkunytjaku. Palunyatjanu nyuntu wiya pakara wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku, wanti! Wangkawiya nyuntu nyinanytjaku. \p \v 6 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Tjinguru ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula tjungurringkula tjaatjingka nyinaku. Katutjaku kurrunpangkuṉi nintintjala ngayulu wangka kutjupa nguwanpa wangkaku. Kutjupangku wiya pakara wangka palunya taaṉamilara tjakultjunku. Ngayulu Katutjaku wangka nintilkitja wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjala nyurrangarri puṯu kulira wiya yunyparriku. Ngayulu wangka walytjangku yuti tjakultjunkunytjala kutjunyurra kulira yunyparriku. Katutjaku kurrunpangkuṉi nintintjala ngayulu kulira wangka walytjangku nyurrangarrinya nintilku. Yalatji kuliranyurra yunyparriku. Katutjaku wangkawanaṯarra ngayulu nyurrangarrinya wangka walytjangku nintintjala yalatji kuliranyurra yunyparriku. \v 7 Pipirri wiimangku kiitawu pampura kuyalku. Palunyatjanu wati ngurrpangku kiitawu palunya mantjira wangkatjingalku tjuuna kuyarringutja. Yaṉangu tjuṯangku palunya tjuuna kuyarringutja kulira wiyaya tjaawuntu yutitja kulilku. Tjaawuntu yutitja kulintjawiya nguwanpa wiya tjana Katutjaku wangka yutitja kulilku, yaṉangungku pakara wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjala, wiya. \v 8-9 Tjuulytji tjuṯangku turampata kulira tjungurringkuku pikangku tjananya pungkunytjaku. Tjinguru turampata kuyarrinytjala nintingku puṯu puyulku yarrkayi. Tjuulytji tjuṯangku wiya turampata yutitja kulira, wiya tjungurriku pikaku. Tjuulytji tjuṯangku turampata yutitja kulintjawiya nguwanpa Yiitjuku walytja tjuṯangku wiya Katutjaku wangka yutitja kulilku tjaatjingka, kutjupangku pakara tjanala wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjala. \v 10 Manta kutjupangkaya wangka kutjupa wangkanyi, palunya ngurrara tjuṯangku wangka palunya yutitja kuliṉi. Manta kutjupangkaya wangka kutjupa wangkanyi, palunya ngurrara tjuṯangku wangka palunya yutitja kuliṉi. Yalatjiya wangka kutjupa kutjupa wangkanyi manta kutjupa kutjupangka. \v 11 Tjinguru manta kutjupa ngurrara ngalya yankula ngayunya wangkanytjala ngayulu palumpa wangka puṯu kulilku. Paluruṯarra ngayuku wangka puṯu kulilku. Yalatji tjaampala wangka kutjupa nguwanpa tjaatjingka wangkanytjala, tjaatji ngurrara tjuṯangku puṯu kulilku. \v 12 Wangka kutjupa nguwanpa tjaatjingka wangkanytjaku wiyanyurra yunytjurrinytjaku. Katutjanya tjapila!, palumpa kurrunpangku nyurrangarrinya nintintjaku, palumpa waarrka tjukarurru palyantjaku. Yalatjinyurra palumpa wangka tjaatjingka tjananya yutitja tjakultjunkunytjala yaṉangu tjuṯangku kulira raparringkula palumpa waarrka palyalku. \p \v 13 Tjinguru tjaampalangkunyurra kulilku tjaatjingka wangka kutjupa nguwanpa kutu wangkakitja. Yalatji kuliranyurra Katutjanya tjapila!, paluru nyurrangarrinya nintintjaku, wangka kutjupa kulira taaṉamilara yutitja tjakultjunkunytjaku. Yaṉangu tjuṯangku wangka yutitjalpi kulintjaku. \v 14 Katutjanya puḻkawaṉikitjaṉa wangka kutjupa nguwanpa wangkarra kurrunpaṉa Katutjaku yunyparringanyi, wiyaṉa kuliṉi wangka kutjupa palunya. \v 15 Yaalytjinkuṉa? Katutjaku kurrunpangkuṉi nintintjala ngayulu ngurrangka nyinarra wangka kutjupawana warralku Katutjanya puḻkawaṉikitjangku. Palumpa kurrunpangkuṉi nintintjala ngayulu ngurrangka nyinarra Katutjanya tjapilku wangka kutjupawanangku. Tjaatjingka nyinarra ngayulu wangka walytjangku yutitja warranmalpa. Tjaatjingka nyinarra ngayulu Katutjanya wangka walytjangku tjapilku palumpa kurrunpangkuṉi nintintjala. \v 16 Yalatji ngayulu tjapintjala yaṉangu kutjupa tjuṯangku kulira yunyparringkula Katutjanya puḻkawaṉiku. Tjinguru Yiitjuku walytja kutjupangku wangka kutjupawanangku Katutjanya tjapintjala yaṉangu tjuṯangku puṯu kulilku Katutjanya puḻkawaṉikitjangku. \v 17 Tjinguru wati paluru wangka kutjupawanangku Katutjanya puntura tjapintjala yaṉangu kutjupa tjuṯangku puṯu kulilku tjungu yunyparrikitjangku. \v 18 Ngayuluṯarra wangka kutjupa nguwanpa wangkapayi, Katutjaku kurrunpangkuṉi nintintjala. Yalatji wangka kutjupa wangkarra ngayulu Katutjanya puḻkawaṉipayi. Yalatji ngayula wangkanytjala Katutjaku kurrunpangkuṉi kutu nintilpayi. Ngayulu tjuṯangara yalatji wangkapayi, kanya paluru tjana maṉkurrngara wangka kutjupa nguwanpa wangkapayi. \v 19 Yalatji tjuṯangara wangkarra ngayulu kuliṉi. Yaṉangu tjuṯangka nyinarra ngayulu wangka walytjangku kutju tjananya nintilku tjana nintingku kulintjaku. Ngayulu wiya yaṉangu tjuṯangka nyinarra wangka kutjupa nguwanpa wangkamalpa, yalatji ngayulu wantiku. \p \v 20 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyanyurra kulintjaku. Tjaampalanyurra pakara wangka kutjupa wangkapayi kutjupa tjuṯangku nyurrangarrinya nyakula puḻkawaṉinytjaku. Tjana nyurrangarrinya puḻkawaṉinytjaku wiyanyurra yunytjurrinytjaku. Yalatji kuya palyantjawiya nyinakitjanyurra yunytjurrinytjaku. \v 21 Katutjaku wangka yirriṯi tjunutja yalatji ngarrinyi, \q1 “Ngayuluṉa mayutju Katutjalu yalatji watjaṉi, ‘Ngayuku wangka watjalpayi tjuṯangku tjananya ngayuku walytja tjuṯa puṯu nintiṉingi. Ngayukuṉu wangka tjana yalatji nintiṉutja tjana kulira wantipayi. Kutjupa ngurrara tjuṯa ngayulu tjananya nintilku ngayuku walytja tjuṯangka wangka kutjupawanangku nintintjaku. Ngayukuṉu wangka tjana nintiṉutjaṯarra ngayuku walytja tjuṯangku kulira wantiku.’” \p \v 22 Wangka kutjupa wangkanytjala tjaatjingka kulira Katutjaku ngurrpa tjaampalangku kulilpayi, “Katutjanya yilta ngaangka nyinanyi, paluru wati palunya nintiṉi wangka kutjupa wangkanytjaku”, kanya nyurrangarri Yiitjuku walytja tjuṯangku yalatji kulintjaku, “Palya paluru wangka kutjupa wangkanyi. Nganaṉa Katutjaku wangka yutitja tjakultjunutja kulintjaku, nganalulampa wangka taaṉamilara tjakultjunku?” \v 23 Tjinguru tjaatjingka nyinarra nyurrangarri uwankarra tjungu pakara wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjala tjinguru Yiitjuku ngurrpa tjuṯangku ngalyankula tjarrpakitjangku puṯu kulilku. Yalatjiya tjana kulilku, “Rama tjuṯaya wangka kutjupa kutjupa wangkarra waṉinyi.” \v 24-25 Tjinguru tjiṉṯu kutjupangka nyurrangarri tjaatjingka nyinanytjala nintilpayi kutjungku Katutjaku wangka pakara nintinmalpa. Palunyatjanu nintilpayi kutjupangku pakara Katutjaku wangka nyurrangarrinya piyuku nintinmalpa. Yalatji nintilpayi tjuṯangku nyurrangarrinya kutu nintinmalpa. Yiitjuku ngurrpa tjuṯangku ngalyankula tjarrpakitjangku tjana yalatji kulilku, “Ingkaṯa palangku Katutjaku wangka tjukarurrungku nintiṉi, ngayulu kulira Katutjaku tjukarurrulpi nyinanytjaku.” Paluru tjana nyinarra ingkaṯa tjuṯaku wangka kulira pupakatirra Katutjanya puḻkawaṉiku, “Ilta, Katutjanya ngaangka tjanalawana nyinanyi.” \s1 Kutju iitjinyurra wangkanytjaku tjaatjingka \p \v 26 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Nyurrangarri tjaatjingka tjungurringkula yalatji kulintjaku. Tjinguru nyuntu kulilku pakara warralkitjangku. Nyuntu yalatji kulila!, “Wangka yutitjawanangku ngayulu warralku, tjana kulira Katutjaku yunyparrinytjaku.” Tjinguru kutjupangku kulilku Katutjaku wangka nintilkitjangku. Yalatji paluru pakara kulintjaku, “Wangka walytjangku ngayulu tjananya nintilku, kuliraya Katutjaku yunyparrinytjaku.” Tjinguru Katutjalu yaṉangu kutjungka watjalku wangka palya. Paluru kulilku Katutjaku wangka palunya tjakultjunkukitjangku. Paluru pakara yalatji kulintjaku, “Wangka walytjangku ngayulu tjanala tjakultjunku, kuliraya Katutjaku yunyparrinytjaku.” Tjinguru yaṉangu kutjupangku kulilku wangka kutjupa wangkakitjangku. Yalatji paluru pakara kulintjaku, “Wangka kutjupa nguwanpa wangkarra ngayulu taaṉamilalku wangka yutitjalpi tjana kulira Katutjaku yunyparrinytjaku.” \v 27 Tjinguru tjuṯangku kulilku wangka kutjupa nguwanpa tjanala wangkanytjaku. Yaṉangu kutjarra kutju pakara yalatji wangkanytjaku, tjinguru tjirripala, tjuṯalingku wiya. Kutju iitji tjana pakara wangkanytjaku, tjuṯa wiya. Yaṉangu kutjupangku tjanampa wangka kulira taaṉamilara tjanala tjakultjunkunytjaku. \v 28 Tjaampalanyurra kulira wangka taaṉamilalpayi. Tjingurunyurra tjaatjingka nyinanytjawiyangka tjana kutjupa tjuṯa wiya pakara wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku, tjana pakara wangkanytjawiya nyinanytjaku. Wangkawiyangku tjana tjaatjingka nyinarra walytjangku Katutjanya puḻkawaṉinytjaku. \p \v 29 Tjaatjingkanyurra tjungurrinytjala, yaṉangu kutjarrangku tjinguru tjirripalangku Katutjaku wangka tjakultjunkunytjaku, tjuṯalingkungku wiya. Yalatji tjana tjakultjunkunytjala kutjupa tjuṯangku purinypangku kulintjaku. \v 30-32 Tjinguru nintilpayi kutjungku tjananya tjakultjunkunytjala Katutjaku kurrunpangku nintilku nintilpayi kutjupa pakara tjakultjunkunytjaku. Paluru pakara ngaranytjala yurrunpa nintilpayingku palunya nyakula kulilku palumpa taaṉalpi. Paluru nyinakatinytjaku. Kutjupangkulpi tjananya Katutjakuṉu wangka tjakultjunkunytjaku. Kutju iitjingku yalatji tjanala tjakultjunkunytjaku, tjuṯangku wiya tjanala tjakultjunkunytjaku. Yalatji nintilpayi kutjungku tjakultjunkunytjala yaṉangu tjuṯangku wangka yutitja kulira nintirringkula yunypalpi nyinanytjaku. \v 33 Katutjalu kuliṉi nganaṉa tjaatjingka palya tjungurringkula nyinanytjaku. Kutju iitji palya pakara wangkanytjaku, wiya nganaṉa uwankarra pakara tjungu wangkanytjaku. Tjaatjingkanyurra tjungurrinytjala, \v 34 kungka tjuṯanyurra yarrka nyinanytjaku, wangkanytjawiya. Yarrkangkunyurra kulintjaku wangkawiyangku. Yalatji Muutjaku wangka ngaranyi. \v 35 Wiya kungkangku yaṉangu kutjupa tjapintjaku, yataṉpaya nyinanytjaku. Yalatji nganaṉa Yiitjuku walytja tjuṯangku kuliṉi. Tjaatjingka ingkaṯangku wangkanytjala kungkangku puṯu kulilku. Palumpa miiṯa paluru tjapilku ngurrangka. \v 36 Yiitjuku walytja tjuṯa yalatji tjaatji tjuṯangka tjungurringkula kutju iitjingku pakara tjakultjunkupayi. Wiya nyurrangarri Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangku kutjupawana kulintjaku, kutju iitjingkunyurra pakara tjakultjunkunytjaku. \p \v 37 Wangka palunya tjuṯa ngayulu piipa ngaangka wakaṉu Katutjaluṉi nintiṉutjangka. Yalatji tjaampalangkunyurra nintingku kuliṉi Katutjaku kurrunpatjarra tjuṯangku, Katutjaku wangka tjakultjunkupayi tjuṯangkuṯarra. \v 38 Tjinguru tjaampalangku ngayuku wangka ngaatja wakaṉutja kulira wantiku. Kulira wantipayi tjuṯaku wangkanyurra kulira wantinytjaku. \p \v 39-40 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyalpiya kulila! Katutjanyaya tjapila!, palumpa wangkanyurra kulira tjakultjunkunytjaku. Nyurrangarri yaṉangu tjuṯa purinypangku kutju iitjingku tjakultjunkunytjaku tjaatjingka. Palya tjana wangka kutjupa nguwanpa wangkanytjaku kutju iitji. \c 15 \s1 “Yiitju Kurayitjanya ilta mirringuru kanarringu” \p \v 1 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Irriṯi ngayulu nyurrangarrila Yiitjuku wangka tjakultjunkupayi. Wangka palunya kulira nyurrangarri palumpa walytjarringu. \p \v 2 Tjinguru nyurrangarri wangka palunya kulira tjukarurru kutu nyinanytjala Katutjalu nyurrangarrinya kana kutu yaṉṯayaṉṯanmalpa. Tjingurunyurra wangka palunya kulira tjukarurru nyinanytjawiyangka Katutjalu nyurrangarrinya ngula payira wantirriyalku warukutu. \p \v 3 Irriṯi ngayulu nyurrangarrinya Yiitju Kurayitjakuṉu wangka yalatji tjakultjunu, paluru iltalampa mirrirringu kuyalampa waṉikitja. Irriṯi nyinapayi tjuṯangku wangka palunya wakara tjunu Kurayitjanya ngalya yankula mirrirrinytjaku. Wangka palunya Yiitjuku waarrkana tjuṯangkuṯarra ngayula Puulala tjakultjunu. \v 4 Yiitju Kurayitjanya tjana kuḻpingka mirri ngarritjunu. Paluru munga kutjarra ngarrirra kanarringu. Katutjalu ilta palunya kanaṉu. Yalatji ngarrinyi Katutjaku wangka yurrunpa wakara tjunutja. \v 5 Paluru kanarringkula pakara Piitala yutitjarringu. Palula tjanalalpi piyuku yutitjarringu palumpa waarrkana tuwalpalangka. \v 6 Palulanguru paluru piyuku yaṉangu kutjupa tjuṯangka payip yantaṯangkalpi yutitjarringu, ngurra kutjungka tjana nyinanytjala. Paluru tjana nyinarra kutjupa tjuṯa mirrirringu. Tjaampalaya kana kutu nyinanyi. \v 7 Palunyatjanu paluru piyuku wati yini Tjayimitjala yutitjarringu. Yiitjuku waarrkana kutjupa tjuṯangkalpi paluru piyuku yutitjarringu. \p \v 8-9 Yirriṯi Yiitjunya mantangka nyinanytjala, ngayulu wiya palumpa walytja tjuṯangka tjungu nyinapayi, wiyaṉa Yiitjunya nyakupayi. Palunyatjanu panya ngula ngayula Puulalalpi Yiitjunya yutitjarringu. Ngayuluṯarra Yiitjuku waarrkana nyinanyi. Yiitjuku waarrkana yurruntitja tjuṯa ngayula munkarra nyinanyi, kanya ngayulu palumpa waarrkana kuya nyinanyi. Ngayulu palumpa walytja tjuṯa pungkula tjiilakutu katirra tjarrpatjunkupayi. Kutjupa tjuṯangku ngayunya panypurangkupayi yalatji, “Puulanya wiya Yiitjuku waarrkana nyinanyi, Piitanyangarri kutju Yiitjuku waarrkana yilta nyinanyi.” Ngayulu ilta Yiitjuku waarrkana nyinanyi. \v 10 Katutjalu aḻṯururringkula ngayunya rapaṉu palumpa waarrka palyantjaku. Palunyatjanu ngayulu palumpa tjukarurru kutu nyinarra palumpa waarrka puntura palyaṉi. Yiitjuku waarrkana kutjupa tjuṯangku palumpa waarrka wiima nguwanpa palyaṉi. Kala, nyurrangarri yalatji kulintjaku Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯangku, Katutjaluṉi ngayunya kutu rapalpayi palumpa waarrka palyantjaku. \v 11 Wiyanyurra yalatji kulintjaku, “Nganalu palumpa waarrka puntura palyalpayi?, tjinguru Piitalungarri, tjinguru Puulalu?” Yalatji kulintjawiyangkunyurra wantinytjaku. Yalatjinyurra kulira yunyparrinytjaku. Ingkaṯa tjuṯangku Yiitjuku wangka tjakultjunkunytjala uwankarrangkunyurra kulira palumpa walytjarringu. \s1 Yaṉangu tjuṯa nganaṉanya mirringuru kanalku \p \v 12 Yiitjuku wangka nganaṉa yaṉangu tjuṯangka tjakultjurinkupayi. Wangka yalatjiṯarra nganaṉa tjanala tjakultjunkupayi. Katutjalu yilta Yiitjunya kanaṉu mirringuru. Palunya nguwanpa ngula nganaṉanya, yaṉangu tjuṯaṯarra mirringuru kanalku. Kutjupa tjuṯangkunyurra watjaṉi ngula Katutjalu tjananya yaṉangu tjuṯa wiya kanalku mirringuru. Yalatjinyurra wiyawanangku kuliṉi. Irriṯi Katutjalu palumpa katja mirringuru yilta kanaṉu. Palunya nguwanpa nganaṉanya, yaṉangu tjuṯaṯarra paluru yilta kanalku, mirringuru. \v 13 Yuwa, wiyawanangkunyurra yalatji kuliṉi, “Katutjalu ngula nganaṉanya yaṉangu tjuṯa wiya mirringuru kanalku.” Wiya yalatjinyurra kulintjaku. Katutjalu ilta Yiitjunya mirringuru kanara nganaṉanyaṯarra paluru ngula mirringuru kanalku. \v 14 Tjinguru Katutjalu Yiitjunya kanantjawiyangka nganaṉatju kulira nyurrangarrinya ngunytji tjakultjurinamara yalatji, “Yiitjunya mirringuru kanarringu.” Tjinguru Katutjalu Yiitjunya kanantjawiyangka nyurrangarri kulira wiyawanangku wangka Yiitjunya kanarringutjatjarra kulinmara. \v 15-16 Tjinguru Katutjalu Yiitjunya kanantjawiyangka yaṉangu tjuṯangku yirriṯi yalatji kulinmara, “Yiitjuku wangka tjakultjunkupayi tjuṯangku ngunytji nganaṉanya watjaṉi Yiitjunya mirringuru kanarringutja. Katutjalu wiya palunya kanaṉu.” \v 17 Tjinguru Katutjalu Yiitjunya kanantjawiyangka puṯunyurra Yiitjukuṉu wangka kulira palumpa walytjarringu, paluru wiya nyurrangarrimpa kuya waṉimara. \v 18 Tjinguru Katutjalu Yiitjunya kanantjawiyangka Yiitjulu kuya nganampa wiya waṉimara. Kuya nganampa waṉinytjawiyangka Yiitjuku walytja mirrirringutja tjuṯa tjananya Katutjalu warukutulpi wantirriyalku, kuya tjanampa waṉinytjawiyangka. \v 19 Tjinguru nganaṉanya yaṉangu tjuṯa mirringuru kanantjawiyangka yalatji nganaṉa kulilku, “Ngayulu Yiitjuku walytja nyinanyi. Ngayulu mirrirrinytjala Katutjaluṉi wiya kanalku, wiyaṉa palumpa ngurrangka nyinamalpa, wiya.” Tjinguru wangka panyapa ilta ngaranytjala nganaṉa kuunyi tjuṯangku puṯu kulilku, “Ngurra palyangka wiyala nyinamalpa.” \p \v 20 Katutjalu yilta ngangkari tiṉatjarrangku Yiitju Kurayitjanya mirringuru kanaṉu. Yalatji yurrunpa nganampa, yaṉangu tjuṯakuṯarra paluru mirringuru Yiitjunya kanaṉu Katutjalu. Palunyatjanu nganaṉa yalatji kulintjaku, “Yiitju Kurayitjanya nguwanpa nganaṉanya ngangkari tiṉatjarrangku mirringuru kanalku.” \v 21-22 Yirriṯi wati Yatamanya mirrirringu. Yatamanya nguwanpa nganaṉa aṉangu yuwankarra mirrirriku. Katutjalu Yiitju Kurayitjanya mirringuru kanaṉu. Palunya nguwanpa nganaṉanya mirringuru kanalku. \v 23 Katutjalu yurrunpa Yiitju Kurayitjanya mirringuru kanara ngula nganaṉanyalpi palumpa walytja tjuṯa mirringuru kanalku, Yiitjunya mantakutu piyuku ngalyankunytjala. \v 24 Palulanguru Yiitju Kurayitjanya yaṉangu tjuṯaku mayutju tiṉa nyinaku, ilkari ngurrara tjuṯakuṯarra, mamu tjuṯakuṯarra. Palunyatjanu manta ilkariṯarra wiyarriku. Yuḻṯa palula Yiitjulu palumpa paapanya watjalku, “Nyuntulpi nganampatju kuwarri mayutju tiṉa nyinanyi.” \p \v 25 Kuwarri Yiitju Kurayitjanya mayutju tiṉa nganampa nyinanyi. Paluru kutu mayutju tiṉa nyinaku ngula uwankarra palumpa waarrkana nyinanyingka, ilkari ngurrara tjuṯa, mamu tjuṯaṯarra. \v 26 Ngula yuḻṯa palula paluru watjalku yaṉangu tjuṯala, mirrirringutja tjuṯaṯarra kanarringkula kana kutu nyinanytjaku. Palulanguru wiya nganaṉa palumpa walytja tjuṯa piyuku mirrirriku, ngaangka mantangka kutju nganaṉa mirrirringanyi. \v 27-28 Katutjaku wangka irriṯi tjunutja yalatji ngaranyi, “Kurayitjanya tjanampa mayutju tiṉa nyinaku uwankarraku, ilkari ngurrara tjuṯaku, manta ngurrara tjuṯaku, mamu tjuṯakuṯarra.” Ngayulu Puulalu nyurrangarrinya watjaṉi. Yilta palumpa tjanampa uwankarraku Yiitju Kurayitjanya mayutju tiṉa nyinaku, wiyara Katutjaku paluru mayutju nyinaku, wiya. Ngula, Katutjalu Yiitju Kurayitjanya mayutju tiṉa nyinatjunku uwankarra panyapa tjuṯaku. Palulanguru Yiitjulu paapa Katutjanya yalatji watjalku, “Nyuntulpi kuwarri nganampatju mayutju tiṉa nyinanyi. Nyuntu kutu yalatji nganampatju nyinama!” Palunyatjanu Paapa Katutjanya kutju uwankarraku nyinamalpa, yaṉangu tjuṯaku, ilkari ngurrara tjuṯaku, mamu tjuṯakuṯarra. \p \v 29 Kutjupa tjuṯangkunyurra watjalpayi yalatji, “Ngayuku walytjakunyu mirrirringu Yiitjuku walytjarringkula, wiya ingkaṯangku palunya papatatjimilaṉu. Ngayunya ingkaṯangku piyuku papatatjimilantjaku ngayuku walytja mirrirringutjaku. Walytja panyapaku ngayuluṉara piyuku papatatji mantjiṉu, paluru ngula mirringuru Katutjaku ngurrangka kana nyinanytjaku.” Nyaaku paluru mirrirringutjaku papatatji piyuku mantjiṉu?, tjinguru Katutjalu palunya mirringuru kanantjawiyangka. Yalatji ngayulu nyurrangarrinya ngunytji watjaṉu nintilkitjangku. \v 30-31 Nganaṉatju kuliṉi Katutjalu yilta nganaṉanya mirringuru kanalku. Yalatji kulira nganaṉatju palumpa waarrkana tjuṯangku palumpa waarrka rapangku palyalpayi, yunytjuwiya tjuṯangku panypurangkula pungkunytjala. Wiya nganaṉatju nguḻurringkupayi paluru tjana nganaṉanya mirri pungkukitjangku watjantjala. Ngayulu nyurrangarrimpa yunypa nyinanyi Yiitju Kurayitjakunyurra tjukarurru nyinanytjala. Yalatji yunyparringkula ngayulu nyurrangarrinya wangka ngaatjanya watjaṉi. \v 32 Yirriṯi tawunu Yipitjala yunytjuwiya tjuṯangku ngayunya panypurangkula pungkupayi. Wantinytjawiyangku ngayulu kutu Yiitjuku wangka kutjupa tjuṯangka tjakultjunkupayi. Ngayulu yalatji kulilpayi, “Tjinguru tjana ngayunya mirri pungkunytjala, ngula ngayulu mirringuru kanarriku. Katutjaluṉi kanara kanyilku.” Wiyawana paluru tjana watjalpayi, “Ngula Katutjalu nganaṉanya wiya kanalkukunyu.” Yaṉangu Yiitjuku ngurrpa tjuṯangku yalatji watjalpayi, “Kuwarri ngayulu yunypangku mangarri ngalkura waama tjikilku. Tjinguru aaḻi mirrirringkula mirri kutuṉa ngarrimalpa.” Yalatji nganaṉa wiya kulira wiyawana nyinanytjaku. Katutjalu nganaṉanya ilta mirringuru kanara kanyilku palumpa ngurrangka. \p \v 33-34 Paluru tjana wiyawanangku kulira wiyawanangkulpiya palyalpayi. Palula tjanalawana wiya nyurrangarri yankula tjungurrinytjaku, yalatji tjungu nyinarra wiyawananyurra palyaltjipingka, palunya tjananya nguwanpangku. Kutjupa tjuṯangkunyurra yalatji wiyawana kuliṉi, Katutjalu nganaṉanya wiya mirringuru kanalku. Wiyanyurra Katutjaku walytja tjuṯa nyinanyi, palumpa wangkanyurra kulira wantinyi. Tjukarurrulpinyurra kulintjaku. Kutjupa tjuṯangkunyurra tjukarurru kuliṉi. Panyapa tjuṯakunyurra watjilarrinytjaku tjana wiyawana kulintjala. \s1 Ngula nganaṉa yaṉangu kutjuparriku \p \v 35 Yaṉangu panyapa tjuṯangku yalatji watjalpayi, “Katutjalu tjananya yaṉangu tjuṯa wiya kanalkukunyu. Mirrirringkula yaṉangu mantangka ngarrirra wiyarriku, wiya tjananya Katutjalu yaṉangu kutjupara kana nyinatjunku.” \v 36-37 Yalatji paluru tjana wiyawanangku kuliṉi. Tjiiṯaya kulila! Tjiiṯa nganaṉa mantangka tjawara tjunkupayi. Tjiiṯa nguwanpa nganaṉa yaṉangu mirri mantangka tjunanyi. Tjiiṯa palulanguru yukiri pakara watiyalpi ngaraku. Yukiri nguwanpa yaṉangu mirringuru pakara yaṉangu kutjuparriku. \v 38 Katutjalu walytjangku kulira yukiri palunya palyalku. Palunya nguwanpa Katutjalu walytjangku kulira yaṉangu kutjupara palyara nyinatjunku, mirringuru. \v 39 Katutjalu walytjangku kulira ngaangka mantangka yaṉangu nganaṉanya nyinatjunanyi, maḻu tjuṯaṯarra nyinatjunanyi. Naanytja tjuṯaṯarra tjananya paluru nyinatjunanyi. Tjuḻpu tjuṯaṯarra paluru nyinatjunanyi. Piitji tjuṯaṯarra paluru nyinatjunanyi. Yalatji tjananya yaṉangu tjuṯa, kuka tjuṯaṯarra nyinatjunanyi. \v 40 Kutjupa tjuṯaṯarra Katutjalu palyaṉu tjiṉṯu, pira, piṉṯirri tjuṯaṯarra palyaṉu. Mantangka watiya tjuṯa palyaṉu yukiritjarra, puḻi tjuṯaṯarra palyaṉu. Yalatji nguwanpa Katutjalu kutjupa kutjupa palyalpayi. \v 41 Wiya tjiṉṯu pira tjungu ngaranyi, tjaalpapula ngaranyi. Piṉṯirri kutjupa tjuṯa tiṉa ngaranyi, kutjupa tjuṯa wiima ngaranyi. Palya tjuṯaya yalatji ngaranyi. \p \v 42 Yuwa, Katutjalu walytjangku kulira palunya tjuṯa palyalpayi, yalatji nguwanpa paluru walytjangku kulira nganaṉanya yaṉangu tjuṯa mirringuru kanara yaṉangu kutjuparalanya nyinatjunku. Nganaṉa yaṉangu kutjuparringkula kana kutu nyinamalpa. \v 43 Mantangka nyinarra nganaṉa mirrirriku. Mirrirringkula nganaṉa yaṉangu mantarringkula wiyarriku. Ngula nganaṉa kanarringkula yaṉangu kutjuparringkula yaṉangu palyalpila nyinaku miiṉṯawiya. \v 44 Nganaṉa yaṉangu ilytjanpatjarra mantangka nyinanyi. Ngula nganaṉa yaṉangu kutjuparrikulpi. Yilta Katutjalu nganaṉanya kanara yaṉangu kutjupara nyinatjunku, yaṉangu ilkari ngurraralpi. \p \v 45 Katutjaku wangka irriṯi tjunutja ngaranyi yalatji. Katutjalu yurrunpa wati yini Yatamanya palyaṉu, manta ngurrara. Palulanguru wati kutjupalpi Yiitjunya mantangka nyinapayi. Paluru mirrirringkula yaṉangu kutjuparringu, ilkari ngurraralpi. \v 46 Nganaṉa kuliṉi wati Yatamanya paluru manta ngurrara yurrunpa mantangka nyinapayi. Palulanguru wati kutjupa Yiitjunya ilkari ngurrara mantangka nyinapayi. \v 47 Wati paluru Yatamanya mantatjanu Katutjalu palyaṉu. Wati panyapa ilkari ngurrara nyinangi, Katutjalu mantatjanu palyantjawiya. \v 48 Nganaṉa uwankarra manta ngurrara nyinanyi yaṉangu Yatamanya nguwanpa. Nganaṉa ngula yaṉangu ilkari ngurrara tjuṯa nyinaku, yaṉangu Yiitjunya nguwanpa. \v 49 Kuwarri nganaṉa yaṉangu yilytjanpatjarra Yatamanya nguwanpa nyinanyi. Ngula nganaṉa yaṉangu kutjuparringkula yaṉangu Yiitjunya nguwanpa nyinaku. \p \v 50 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyaya kulila! Yaṉangu yilytjanpatjarra wiyala Katutjaku ngurrangka palumpa walytja tjuṯa nyinaku. Yaṉangu yilytjanpatjarra wiyala kana kutu nyinaku, yaṉangu kutjuparringkula nganaṉa kana kutu nyinaku. \p \v 51-52 Kulilaya! Wangka ngaatjanya kuwarri kutjunyurra kuliṉi. Wiya yaṉangu kutjupa tjuṯangku wangka ngaatjanya yurrunpa kuliṉu. Ngula, wiya nganaṉa yuwankarra mirrirriku, kutjupa tjuṯa nganaṉa kana nyinaku. Kana nyinarra nganaṉa parrpaṯu yaṉangu kutjuparriku, kuru parrpaṯu pinypanytja nguwanpa. Ilkari ngurrarangku turampata mirratjingantjala Katutjalu tjananya mirri tjuṯa kanara yaṉangu kutjupalku, nganaṉaṯarra yaṉangu kutjuparriku. Palulanguru nganaṉa kana kutu nyinaku Katutjaku walytja tjuṯa, wiyala piyuku mirrirriku. \v 53-55 Katutjalu tjananya mirri palumpa walytja tjuṯa kanara yaṉangu kutjupalku. Kana nyinapayi tjuṯaṯarra paluru yaṉangu kutjupalku. Uwankarra yaṉangu kutjuparringkula kana kutu nyinamalpa. Yalatji paluru tjana yaṉangu kutjuparrinytjala Katutjaku wangka yurrunpa tjunutja iltarriku. Wangka palunya yalatji ngarrinyi, \q1 “Yaṉangu mirrirrikitjangku yalatji kulilku, ‘Wiyaṉa nguḻurringanyi, Katutjaluṉi wiya kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyalku, wiya, mirrirringkulaṉa palya kuutawutjungka ngaraku, Katutjaku walytjaṉa.’” \p \v 56 Yaṉangungku Katutjaku wangka kilytjuntankula kutu paluru kuya palyanmalpa, wiya paluru Yiitjunya tjapilku kuya waṉinytjaku, wantiku. Ngula yaṉangu paluru mirrirriku. Ngula Katutjalu yaṉangu palunya kuutawutjungka watjara warukutu wantirriyalku. \v 57 Yiitju Kurayitjalu nganampa kuya waṉinyi, mirrirringkula kana kutu nyinanytjaku. Katutjanya nganaṉa puḻkawaṉinytjaku Yiitju Kurayitjanya mantakutu ngalya wantirriyaṉutjangka. \p \v 58 Walytja tjuṯa, wangka ngaatjanyalpiya kulila! Rapaya kutu nyinama Yiitjuku!, wiyanyurra puṯu kulintjaku. Katutjalu ilta nganaṉanya mirringuru kanalku. Kutu nyurrangarri Katutjaku waarrka palyantjaku. Nintingkunyurra kuliṉi, kutunyurra yalatji palyantjala Katutjanya nyurrangarrimpa yunyparringamalpa. \c 16 \s1 Mani tjanampa nyurrangarri tjunkunytjaku, maralpa tjuṯaku \p \v 1-2 Yirriṯi nyurrangarri piipa ngayuku wakara wantirriyaṉu. Piipa palula nyurrangarri wakaṉutja yalatji ngarrinyi, “Puula, yaalytjiyaalytji nganaṉa mani mantjira maralpa tjuṯaku wantirriyantjaku?, Tjuutiyanya ngurrara Yiitjuku walytja tjuṯaku.” Wangka ngaatjanyaya kulila! Puulaluṉa watjaṉi. Tjaantiyi kutjupa Tjaantiyi kutjupangka nyurrangarri mani tjawirrilyi tjaatjingka tjunkula kanyintjaku. Irriṯi ngayulu wangka ngaatjanya manta Kilitjiyanya ngurrara tjuṯangka watjaṉu yalatji. Yalatjinyurra mani tjunama tjaatjingka!, Tjaantayi kutjupa Tjaantayi kutjupa. Yuwankarrangkunyurra wiitjimani mantjiṉi. Mani palunya mantjiranyurra aapa tjunkula kanyintjaku tjaatjingka. Palunyatjanu ngayulu nyurrangarrilakutu maa yankula ngula mani tiṉa palunya nyakuku. Yalatjinyurra Tjaantayi kutjupa Tjaantayi kutjupangka tjunkula kanyinma!, ngulaku. Yalatji nyurrangarri tjunkunytjawiyangka tjaatji ngurrarangku nyurrangarrinya tjapilpayingka, ngayulu maa yankula nyurrangarrimpa tawunukutu tjarrpanytjala. \p \v 3 Ngayulu nyurrangarrilakutu yankula nyinanytjala nyurrangarrimpa wati maṉkurrpangku mani palunya Tjarutjalumalakutu katiku. Tjana yankukitja nyinanytjala ngayulu tjanampa piipa wakara yungku, piipatjarrangkulpiya mani palunya katinytjaku. Wangka yalatji ngayulu wakalku, “Ngayulu Puulanya Yiitjuku waarrkana nyinanyi. Ngayulu ngaa tjuṯa wantirriyaṉu mani katirra nyurrangarrinya yungkunytjaku.” \p \v 4 Ngayulu nyurrangarrilakutu yankula nyinanytjala, tjinguru mani tiṉa ngarrinytjala nyakula ngayulu wati maṉkurrpawana yanku Tjarutjalumalakutu, mani palunya tjungungku yungkukitja. Tjinguru mani wiima ngarrinytjala paluru tjana kutju katiku. \s1 Puulalu tjananya watjalku manta Matjatuniyalakutu yankukitjangku \p \v 5 Manta Matjatuniyalawanaṉa yankula ngayulu yulparirra yanku nyurrangarrimpa ngurra Kurinytjiyalakutu. Manta Matjatuniyanya ngurrara tjuṯa yurrunpa maa yankula nyakukitjangku ngayulu kuliṉi. \v 6 Maa yankula ngayulu nyurrangarrilawana warringka rawa nyinaku tjinguru uumpikutu. Palunyatjanu tjinguru nyurrangarri ngayunya mangarri maniṯarra yungkula wantirriyalku ngurra kutjupakutu. Kuwarriṉa puṯu kuliṉi ngurra yaalytjikuṉa yanku?, ngula ngayulu kulilku. \v 7 Nyurrangarrilakutuṉa yankula ngayulu kuliṉi nyurrangarrilawana rawa nyinarra ngula ngurra kutjupakutu yankukitjangku, yalatji Katutjalu kulintjala. Ngayulu wiya kuliṉi nyurrangarrilawana rawawiya nyinarra yankukitjangku. \p \v 8 Kutuṉa nyinamalpa tawunu ngaangka Yipitjala tuḻku Pintikatjanya ngula ngaranytjala. \v 9 Yipitjanya ngurrara tjuṯalingku tjungurringkupayi Yiitjuku wangka kulilkitja. Kutjupa tjuṯa Yiitjuku yunytjuwiya tjuṯangku nganaṉanyatju Yiitjuku walytja tjuṯa panypurangkupayi. \p \v 10 Tjinguru Timitjiyinya nyurrangarrilakutu maa yankula nyinanyingka, yunypa nyurrangarri nyinanytjaku palumpa. Paluruṯarra mayutju Yiitju Kurayitjaku waarrka palyalpayi, ngayunya nguwanpa. \v 11 Wiyanyurra yaṉṯayaṉṯalwiyangku wantinytjaku palunya kutu yaṉṯayaṉṯantjaku. Paluru ngurra kutjupakutu yankukitja nyinanytjala nyurrangarri palunya mangarri maniṯarra yungkula wantirriyantjaku. Paluru yunypa ngurra kutjupawana yankula ngurra ngaakutu ngalyanku, ngayulakutu. Ngayulu kuliṉi Timitjiyinya, Yiitjuku walytja maṉkurr kutjupaya tjungu ngalya yanku. Ngayulu ngaangka nyinarra palumpa tjanampa paṯalku. \p \v 12 Walytja nganampa wati yini Yapulutjanya ngaangka nyinanyi, ingkaṯa palya. Palunya ngayulu rawangku watjalpayi nyurrangarrilakutu yankula nintintjaku, palumpa walytja tjuṯangkuṯarra. Paluru ngayunya watjaṉu, “Ngula ngayulu tjanalakutu yanku ngurra Kurinytjiyalakutu, Katutjaku waarrka ngayulu ngaangka palyara wiyara.” \p \v 13 Yunytjuwiya tjuṯakunyurra nguḻuwiya nyinanytjaku. Kutu Yiitjukuya tjukarurru nyinama!, yiwarra kutjupawana yankunytjawiya. \v 14 Yiitjuku walytja uwankarrakuya yunytju nyinarra palumpa waarrka kutuya tjukarurru palyanma! \p \v 15 Nyurrangarri Tjipanatjanyangarri Yiitjuku walytja tjuṯaku ninti nyinanyi. Nyurrangarrimpa tawunungka tjana yila nyinanyi manta Kiritjila. Irriṯi paluru tjana Yiitjuku wangka kulira palumpa walytjarringu manta palula. Ngaṉṯi kutjupa tjuṯaya ngurra palula palumpa walytjarringkula nyinanyi. Yiitjuku walytja Tjipanatjalungarri tjananya yaṉṯayaṉṯaṉi. \v 16 Wati paluru Tjipanatjanya tjukarurru nyinanyi Yiitjuku. Palumpa wangkanyurra kulira tjukarurru kutu nyinanytjaku. Ingkaṯa kutjupa tjuṯakuṯarra nyurrangarri tjukarurru nyinanytjaku. Yuwa, Yiitjuku waarrka palyalpayi tjuṯaku nyurrangarri palya nyinanytjaku. \p \v 17 Yurrunpa wati maṉkurrpangku ngalya yankula ngayunya nyakula wangkangu. Paluru tjana yini yalatji Tjipanatjanya, Puutunatjanya Yakakatjanya. Paluru tjana ngalyankula ngayula tjungurrinytjala ngayulu tjanampa yunyparringu. Yalatji yunyparringkula ngayulu kuliṉingi, “Ngaa tjuṯaya Kurinytjiyanya ngurrara ngalyanu. Ngayulu ngaa tjuṯaku yunytjurringanyi. Tjana yilta ngayuku walytja tjuṯa nyinanyi.” \v 18 Ngayunya tjana wangkarra pukuḻmanu. Yalatji nguwanpa nyurrangarrinya tjana yirriṯi wangkarra pukuḻmankupayi. Palumpa tjanampa nyurrangarri kutu palya nyinanytjaku. \p \v 19 Yiitjuku walytja tjuṯalingkuya manta yini Yayitjalawana nyinanyi, ngurra tjuṯawana. Palunya ngurrara tjuṯangku watjalpayi, “Nyuntu Kurinytjiyanya ngurrara tjuṯakutu piipa wantirriyalkitjangku wakara wangka yalatjiṯarra tjananya watjala! Nganaṉa Yiitjuku walytja Yayitjanya ngurrara tjuṯa palya palumpa nyinanyi.” Miiṯararra Yakuwilanya Piritjilanyaṯarra tawunu ngaangka nyinanyi. Palumpa kutjarraku ngurrangka Yiitjuku walytja tjuṯa tjungurringkupayi. Paluru tjana watjaṉu, “Palyalatju mayutju Yiitjuku walytja nyinanyi.” \v 20 Yiitjuku walytja ngaa ngurrara tjuṯangku watjaṉu, “Palyalatju Yiitjuku walytja nyinanyi.” Mayutju tjaatji ngurrara tjuṯangku nyurrangarri Yiitjuku walytja kutjupa tjuṯa tjananya yalatji watjala!, “Tjungula nyinanyi Yiitjuku walytja tjuṯa.” \p \v 21 Ngayuku walytja kutjupangku wangka ngaatjanya wakaṉutjangka piipa ngaatja wantirriyalkitjangku ngayulu Puulalu tjayinamilaṉi. \v 22 Tjinguru tjaatji nyurrangarrimpangka kutju ngunytjiwana nyinanyi Yiitjuku walytja tjukarurru nyinanytjawiya paluru. Ngula yaṉangu palunya Katutjalu payira warukutu wantirriyalku. Ngayulu kuliṉi kuwarri Yiitju Kurayitjanya mantakutu piyuku ngalyankuku. \v 23 Yuwa, Katutjanya ngayulu nyurrangarrimpa tjapilku Yiitju Kurayitjanya aḻṯurunytju nyurrangarrimpa nyinanytjaku. \v 24 Yiitjuku walytja tjuṯaku ngayulu nyurrangarrimpa yunytju nyinanyi.