\id REV 67 REVpio.sfm UTF8 Revelation Piacoco-(pio)-Colombia 2009 \h EL APOCALIPSIS \toc1 El Apocalipsis \toc2 El Apocalipsis \toc3 Ap \mt1 EL APOCALIPSIS \c 1 \s1 La revelación de Jesucristo \p \v 1 Yái cuyàlutaca icàlidaca walí tàacáisi ìwali Dios imàaquéericaté Jesucristo yáalíacawa ìwali ibàacanéeri iyú áibanái íicha, yéewanápiná Jesucristo yáasáidacani Dios yàasu wenàiwicanái irí náalíacaténáwa càinácaalí iwàwacutáanápiná ichàbacawa caquialéta. Jesucristo ibànùacaté yàasu ángelwa yáasáidacaténá yái tàacáisica Juan irí, yái Juan, Jesucristo yàasu wenàiwicaca. \v 2 Juan itànàacaté báisíiri iyúni cuyàluta irìcu macáita yái Dios itàacái Juan yéemièrica, yá nacái Jesucristo yàasu báisíiri tàacáisica, idécanáamité Juan iicáca macáita tàacáisi yéenáiwanási nacáiri irìcuíse. \p \v 3 Casíimáica iwàwa cawinácaalí iléerica nalíni, yái cuyàlutaca, culto irìcu, yái tàacáisi icàlidéerica walí càinácaalí ichàbáanápináwa. Casíimáica nacái nawàwa cawinácaalí yeebéeyéica yái tàacáisica Juan itànèerica chái cuyàluta irìcu, mesúnamáipinácáináta iwàwacutá ichàbacawa. \s1 Juan escribe a las siete iglesias \p \v 4 Núa Juan nutànàacuéca pirí cuyàluta, píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, píacué ìyéeyéica siete namanùbaca yàcalé Asia yàasu cáli íinata. Nusutácué Dios íicha pirípinácué, Espíritu Santo nacái, Jesucristo nacái, namàníinápinácué pirí cayábéeri, namàacáanápiná nacái matuíbanáicuéca pía. Dios ìyacaté bàaluité, siùca nacáide, ìyéeripiná càiripináta, càmíiri imáalàawa. Yái Espíritu Santoca máiníiri cayábaca ìyaca Dios yàasu yàalubáisi íipunita. \v 5 Jesucristo itàaníca báisíiri iyú, imànica macáita machacàníiri iyú càide iyúwa íimáaná, icàlidacaté báisíiri tàacáisi éwitaté nanúacáanítani. Yái Jesucristo, yácata idàbáanéerica wenàiwica imichèericatéwa yéetáními yèewíise, idènièri iináwa càmíiri imáalàawa. Jesucristo ichùulìaca macái cáli icuèrinánái. Cáinináca Jesucristo iicáca wía. Jesucristo íiraná imusúacatéwa icháuná irìcuíse cruz ìwali àta yéetácatalétawa wáichawalíná. Jesucristo yéetácáinátéwa wáichawalíná, íná Dios idéca imàacaca iwàwawa wabáyawaná íicha. \v 6 Jesucristo idéca imàacaca yàasu wenàiwicaca wía. Imàacaca nacái wáibaidaca irípiná iyúwa sacerdotenái, wasutácaténá Dios íicha wenàiwicanái irípiná, yái Dios Jesucristo Yáanirica. Máiní nuwàwaca macái wenàiwica yàaca cayábéeri Jesucristo irí, nuwàwa nacái Jesucristo icùaca wenàiwicanái canánama càiripináta èeri càmíiri imáalàawa. Báisíta, amén. \q1 \v 7 ¡Jesucristo yàapináwa néese acalèe yèewíisewa! Macáita wenàiwica naiquéeripináni, nía nacái inuéyéicaténi, naiquéeripináwa. Macáita èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida itàacái náicháanípiná nacalùniwa naicápinácaalí yàanàaca, cáalucáiná naicácani. Báisíta, amén. \p \v 8 Wacuèriná Dios cachàiníiri náicha canánama, ìyacaté bàaluité, siùca nacáide, ìyapiná càiripináta, càmíiri imáalàawa. Wacuèriná Dios íimaca walí: “Núacata yái idàbéericaté macáita, núacata nacái yái imáalàidéeripináca macáita. Iná núacata càiride iyúwa las letras alfa y omega”, cài íimaca walí yái Wacuèriná Diosca. \s1 Una visión del Cristo glorioso \p \v 9 Núa Juan, péenásàiricué, nùuwichàacawa píapichacué Jesús irípiná weebáidacáiná itàacái. Weebáidaca itàacái, íná wacùapiná macáita Jesús yáapichawa. Abédanamata nacái wáiwitáise Jesús yáapicha wàidenìacaténá wàuwichàanáwa matuíbanáiri iyú. Yáté presocaté núa Patmos yàasu iwàwata íinata nucàlidacáináté Dios itàacái áibanái irí, nucàlidacáináté nacái Jesús iináwaná ìwali. \v 10 Néeseté áiba domingomi, Espíritu Santo icùacaté nuíwitáise. Yá nuémìacaté tàacáisi nuínatawáisewa, yái cachàiníiri tàacáisi càiride iyúwa wéemìaná trompeta isàna. \v 11 Yá íimaca nulí: “Pitànàa cuyàluta, picàlidacaténá nalíni càinácaalí piicáaná. Néese pibànùa nalíni níara yeebáidéeyéica nutàacái ìyéeyéica siete namanùbaca yàcalé Asia yàasu cáli íinata. Níái yàcaléca náipidená: Efeso ìyacàlená, Esmirna ìyacàlená nacái, Pérgamo ìyacàlená nacái, Tiatira ìyacàlená nacái, Sardis ìyacàlená nacái, Filadelfia ìyacàlená nacái, Laodicea ìyacàlená nacái”, íimaca nulí. \p \v 12 Yá nuwènúa nuicáidaca nuínataléwa nuicácaténá yái itàaníirica nulí. Yá nuicáca siete namanùbaca cáaléeyéi lámpara oroíyéi. \v 13 Néese nuicá nèewibàa níái siete namanùbaca lámparaca cài iicácanáwade iyúwa asìali. Idènìaca ináawaniwa cáaléeri àta yàabàli ipùata néré. Idènìa nacái cáucuíri iwaalíbapi oroíri yùucutalìcubàawa. \v 14 Cabalèeri íiwita ibáiná càide iyúwa waicáaná cabalèeri lana, nieve nacáiri áiba. Ituí nacái nàya càide iyúwa waicáaná quichái ipèrùa. \v 15 Yá mèlumèluíyéi yàabàli càide iyúwa waicáaná naquéesièrica bronce nacáirica nawasèerica ùuléeri iyú quéechacáwa manuíri quichái irìcu ipíchawáise naquéesìacani. Cachàinica itàacái càide iyúwa wéemìaná manuíri inanába isàna yúuwèericawa íba yèewibàa. \v 16 Idènìa siete namanùbaca dùlupùta icáapi irìcuwa yéewápuwáiséeriwa. Itàacái ìyaca càide iyúwa espada machete nacáiri báipunitácanaméeri caserùnica. Inàni nacái icànaca iyúwa èeri icànáaná mèlumèluíri iyú cachàiniwaca machacànicaalí èeri. \p \v 17 Nuicácanacáitani, yá núuwàa nulìacawa nunùmáawawa nucalùniwa yàabàli idaní càide iyúwa yéetéerimiwa. Quéwa imàacaca icáapiwa yéewápuwáisewa nùwali. Yá íimaca nulí: “Picá cáalu pía nuícha. Núacata yái idàbéericaté macáita. Núacata nacái yái imáalàidéeripináca macáita. \v 18 Núacata yái Cáurica. Nuétácatéwa quéwa, péemìa cayába, siùcáisede nùyaca càiripináta. Núacata imàaquéerica wenàiwica yéetácawa néenáiwaná yàanàacatáita néetácatáipinátawa; nucùa nacái infierno, yáara báawéeyéimi íiwitáise yùuwichàacatalécawa íipidenácataléca infierno. \v 19 Iná pitànàa macáita yái núasáidéeripináca piicá. Pitànàa nacái yái ichàbéericawa siùcade, yá nacái ichàbéeripinácawa áiba èeriwa wapíchalécáwa. \v 20 Siùcade nucàlida piríni càinácaalí íimáaná níái siete namanùbaca dùlupùta piiquéeyéica nucáapi irìcu. Nucàlida nacái pirí càinácaalí íimáaná níái siete namanùbaca cáaléeyéica lámpara oroíyéica. Níái siete namanùbaca dùlupùta, íimáanáca càicanide iyúwa siete namanùbaca nacuèrinánái icuèyéica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái siete namanùbaca yàcalé mìnanái. Níái siete namanùbaca lámpara cáaléeyéica, íimáanáca càicanide iyúwa siete namanùbaca náapichéeyéi ìwacáidáyaquéeyéicawa yáapichawáaca yeebáidéeyéica nutàacái”, íimaca nulí yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \c 2 \s1 Mensajes a las siete iglesias \s1 El mensaje a Efeso \p \v 1 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Efeso ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa idènièrica siete namanùbaca dùlupùta nucáapi irìcuwa nuéwápuwáisewa, núa yèepuníiricawa nèewibàa níái siete namanùbaca cáaléeyéi lámpara oroíyéica: \v 2 Núalíacawa macáitacué pìwali yái pimàníiricuéca; núalíacawa píibaidacuéca nulípiná cachàiníiri iyú; núalíacawa pìidenìacuéca piùwichàanáwa nacái matuíbanáiri iyú; núalíacawa báawacuéca piicáca náiwitáise níara báawéeyéica wenàiwicaca. Núalíaca nacáiwa píalimáidacuéca piicáwa nàasu tàacáisi níara icàlidéeyéica iináwaná ìwaliwa apóstolcasa nía, quéwa nachìwa meedá. Pidécuéca píasáidaca cachìwéeyéica meedá nía. \v 3 Núalíacawa pìidenìacué piùwichàanáwa mamáalàacata. Núalíaca nacáiwa piùwichàacuécawa nulípiná manuísíwata nuípidená ìwali peebáidacáinácué nutàacái. Càmitacué nacái chamàle píiwitáise píibaidáanápinácué nulí. \v 4 Quéwa nuicácué pìwali abéeri wawàsi báawéeri. Càmitacué cáininá piicáca áibanái càide iyúwaté cáinináaná piicáca nía quéechatécáwa. \v 5 Iná píináidacuéwa ìwali yái quéechéeri píiwitáise cayábéerica piúquéericatécué píichawa. Piwènúadacué píiwitáisewa machacàníiri iyú, pimànicaténácué cayábéeri áibanái irí càide iyúwacué pimàníináté quéechatécáwa. Càmicaalícué cài pimànica, yásí nùacawa caquialéta pìatalécué, yá nuedácué píicha pìasu lámpara ìyacatái íichawa, càmicaalícué piwènúada píiwitáisewa. \v 6 Quéwa ìyacué pirí yái cayábéerica. Báawacuéca piicáca yái báawéerica nicolaítanái imàníirica càide iyúwa nacái báawáaná nuicáca yái namàníirica. \v 7 Néese, càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisica Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái, ìyéeyéica yàcalé imanùbaca. Macáita cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, numàacapiná nayáaca nayáacaléwa àicu ìyacanáca yèerica nacáuca càmíiri imáalàawa, yái àicu ìyéerica paraíso néeni, Dios ìyacàle irìcu’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 El mensaje a Esmirna \p \v 8 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Esmirna ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa idàbéericaté macáita, núa imáalàidéeripináca macáita nacái, núa yéetéericatéwa, néeseté yèepùaca nucáucàacawa: \v 9 Núalíacawa piùwichàacuécawa pìyaca. Núalíacawa catúulécanácuéca pía, quéwacué nuicáca pía càiyéide iyúwa càasuíyéi. Núalía nacáiwa càinácaalí iyú nacháawàanácué piináwaná ìwali báawéeri iyú, níara icàlidéeyéica iináwanáwa judíocasa nía, quéwa càmíiyéi judío nía nawàwalìcuísewa, càmicáiná neebáida nutàacái. Báawéeri Satanás yéewáidacaléca meedá nía. \v 10 Picácué cáalu piicáca yái piùwichàanápinácuécawa. Péemìacué cayába, mesúnamáita Satanás yúuca abénaméeyéi péenácué presoíyéi ibànalìculé yáalimáidacaténácué iicáwa pía macáita, piwènúadáanápiná píiwitáisewa nuícha. Yá piùwichàapinácuéwa diez èeri. Quéwa cachàinicué píiwitáise mamáalàacata, éwitacué nanúacaalí pía, yásí nùacué piríwa picáuca càmíiri imáalàawa càide iyúwa nàacaalí corona wenàiwicanái irí imawènìadéeyéica áibanái. \v 11 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái, ìyéeyéica yàcalé imanùbaca. Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, canácatáita yéewanáwa pucháiba yàawiriéri yéetácáisi íibàaca níawa, canásíwa’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 El mensaje a Pérgamo \p \v 12 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Pérgamo ìyacàlená irìcu: ‘Cài nuchùulìacuéca pía, núa idènièrica espada machete nacáiri báipunitácanaméeri caserùnica: \v 13 Núalíacawa macáita ìwali yái pimàníiricuéca. Núalía nacáiwa pìyacuéca aléera yàcalé Satanás icùacataléca. Núalíacawa peebáidacuéca nutàacái mamáalàacata tài íiméeri iyú. Càmitacué piméeyáa peebáidaca nutàacái éwitaté nanúacáaníta Antipas, yái nanuéricaté yeebáidacáiná nutàacái pèewi, píacué ìyéeyéica yàcalé Satanás icùacataléca. \v 14 Quéwa nuicácué pìwali máisibáwanáita báawéeri wawàsi, yái càmíirica cayába nuicáca: Pidènìacué píapichawa abénaméeyéi yéewáidéeyéica wenàiwica càide iyúwaté Balaam yéewáidáaná wenàiwica. Bàaluité Balaam yàalàacaté Balac yáalimáidáanápiná israelitanái namànicaténá nabáyawanáwa. Ichùulìacaté nayáanápiná iinási nanuérimica iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo icàaluíniná, cuwáinái yéenáiwanáca. Ichùulìaté naimáca áibanái inanái yáapicha càmíiyéica náinusíwa. \v 15 Càita nacái, ìyacué pèewibàa abénaméeyéi yeebáidéeyéica nicolaítanái yàasu cachìwéeri tàacáisi. \v 16 Iná piwènúadacué píiwitáisewa báawéeri íicha. Càmicaalícué cài pimànica, yásí nùacuéwa pìatalé caquialéta. Yá numànipiná úwi náipunitawa nutàacái iyúwa, càide iyúwa wenàiwica namànicaalí úwi espada machete nacáiri iyú. \v 17 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái, ìyéeyéica yàcalé imanùbaca. Cawinácaalí imawènìadéerica báawéeri, nùaca iyáapiná maná, yái pan nacáirica ibàacanáta áibanái wenàiwica íicha. Nùa nacái irí cabalèeri íba natànèerica ìwali wàlisài íipidenápiná. Abéerita yái idènièrica yàasu íbawa, yáalía ìwali yái íipidenápináca wàlisài, canáca áibanái yáaliériwa ìwali’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 El mensaje a Tiatira \p \v 18 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Tiatira ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa Dios Iirica, núa idènièrica ituíwa càide iyúwa quichái ipèrùa ìyáaná, núa idènièrica nacái yàabàliwa càide iyúwa naquéesièrica bronce nacáirica iicácanáwa. \v 19 Núalíacawa ìwali yái pimàníiricuéca. Núalíacawa cáininácuéca piicáca áibanái, núalíacawa peebáidacuéca nutàacái. Núalía nacáiwa piyúudàacuéca áibanái, pìidenìacuéca piùwichàanáwa nacái matuíbanáiri iyú. Núalíacawa pimànicuéca cayábéeri cachàiníwanái íicha yái pimàníiricatécué quéecha, pidàbacaalítécué peebáidaca nutàacái. \v 20 Quéwa nuicácué pìwali áiba wawàsi quiríta. Pidécuéca pimàacaca ùyaca matuíbanáita pèewibàa, úái inanáica Jezabelca. Nacàlidaca uináwaná utàanícasa Dios inùmalìcuíse, quéwa uéwáidaca wenàiwica cachìwéeri tàacáisi iyú meedá uchìwáidacaténá nùasu wenàiwica naimáanápiná áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa, nayáanápiná nayáacaléwa nacái iinási nanuérica ídolo irí nàacaténá cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná. \v 21 Nudéca nùalàaca úa cachàiníiri iyú uwènúadáanápiná uíwitáisewa ubáyawaná íichawa, quéwa càmita uebá uwènúadáanápiná uíwitáisewa íicha, yái uimáanáca manùbéeyéi yáapicha. \v 22 Siùcade, péemìacué cayába, nùuwichàidapiná úa uláicái iyúwa, macáita nacái iiméeyéica úapicha, núucapiná níawa manuíri yùuwichàacáisi irìculéwa, càmicaalí nawènúada náiwitáisewa nabáyawaná íichawa, yái báawéerica namàníirica úapicha. \v 23 Nunúapiná nacái uénibe yéetácáisi iyú. Néese macáita yeebáidéeyéica nutàacái yàcalé imanùbaca, néemìapinácaalí uináwaná ìwali, yásí náalíacawa núacata yái iiquéerica náiwitáise, nawàwa nacái. Yásí numànicuéca pirí cayábéeriwa, nùuwichàidapiná nacáiwa píalimáwanama càide iyúwa imanuícanamacué pimànica cayábéeri, báawéeri áibata. \v 24 Néese píacué Tiatira ìyacàlená mìnanái càmíiyéica yeebáida Jezabel itàacái, càmíiyéi nacái yéewáidawa tàacáisi ìwali yáara náiméerica ìwali Satanás yàasu íiwitáise ibàacanéeriwa. Núumacué pirí, ìyaca quiríta abéeri wawàsi iwàwacutéeri nuchùulìapinácué pimànica. \v 25 Peebáidacué mamáalàacata nutàacái càide iyúwacué peebáidáaná siùca àta nùanàacatalépináta. \v 26 Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, imàníiyéi nacái mamáalàacata càide iyúwa nuwàwáaná àta néetácatalétawa, numàacaca nacùaca núapicha macái èeri mìnanái. \v 27 Càide iyúwa Núaniri Dios imàacáaná nucùaca èeri mìnanái Dios íiwitáise iyúwa, càita nacái nùasu wenàiwica nacùapiná èeri mìnanái cachàiníiri iyú, nàuwichàidapiná nacái macáita wenàiwica càmíiyéica yeebáida nutàacái, càide iyúwa hierro ibaquíadacaalí catùa achúmáanamata yéemáanáami. \v 28 Numàaca nacái nàyaca nucamaláná irìcu, yái nucamaláná icànéerica càide iyúwa dùlupùta icànáaná waiquéerica mapisáisíwata. \v 29 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisica Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái, ìyéeyéica yàcalé imanùbaca’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \c 3 \s1 El mensaje a Sardis \p \v 1 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Sardis ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa ìyéerica yáapicha yái Espíritu Santoca máiníiri cayábaca, núa idènièrica nacái siete namanùbaca dùlupùta: Núalíacawa ìwali macáita píibaidacalécuéca. Nuémìacué piináwaná ìwali cáucasacué pía, quéwa nuicácuéca pía càiyéide iyúwa yéetéeyéimiwa. \v 2 Pimichàidacué píiwitáisewa, pichàiniadacué píiwitáise cayábéeriwa ìyéericuéca pirí quiríta, iwàwéerica ichàbacawa píicha, nuicácáiná yái pimàníiricuéca càmíirica cayába Nucuèriná Dios iicáca. \v 3 Iná píináidacuéwa ìwali yái tàacáisi péemièricatécué, peebáidéericatécué nacái quéechacáwa. Pimànicué mamáalàacata cayábéeri càide iyúwa yái tàacáisi íimáaná. Piwènúadacué píiwitáisewa pibáyawaná íichawa. Càmicaalícué pimichàida píiwitáisewa, yásí nùanàacué pìatalé càide iyúwa cayéedéeri yàanàacaalí càmicatáita wenàiwica icùa nùanàaca, càmitacué nacái píalíawa chácaalínácaalí nuénáiwaná yàanàa nùanàacatáipinácué pìatalé. \v 4 Quéwa abénaméeyéicué péená Sardis ìyacàlená mìnanái càmita nàya cabáyawanéeri iyú. Càide iyúwa wenàiwica icùacaalí masacàata ibàlewa, càita nacái abénaméeyéi péenácué nacùaca níawawa masaquèeri iyú, báawéeri íicha. Yá áiba èeripiná nèepunícawa núapichawa nabàle cabalèeri yáapichawa namànicáiná cayábéeri càide iyúwa Dios iwàwáaná chái èeri irìcu. \v 5 Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, nadènìapiná nabàlewa cabalèeri. Càmita nacái nutunúa náipidená cuyàluta irìcuíse yái cuyàlutaca idènièrica náipidená macáita cáuyéica càmíiyéica imáalàawa. Yá nucàlidapiná naináwaná ìwaliwa nùasunáica nía Núaniri Dios iríwa, yàasu ángelnái irí nacái. \v 6 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái yàcalé imanùbaca’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 El mensaje a Filadelfia \p \v 7 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Filadelfia ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa Mabáyawanéerica, núa yái Báisíirica, núa rey David itaquérinámica, imàaquéerica nacái wenàiwica iwàlùacawa Dios ìyacàle irìculé, Dios icùacataléca macáita. Nùacùacaalí nalíni, yá canáta yáaliméeri ibàlìaca náichani. Néese nubàlìacaalí náichani, canácata nacái yáaliméeri yàacùaca nalíni. Péemìacué: \v 8 Cayábaca nuicáca yái pimàníiricuéca. Péemìacué cayába, numàacacué picàlidaca nuináwaná ìwali áibanái irí, càmitacué nacái yéewa nasàiwicaca pirí wawàsi, peebáidacáinácué nutàacái, càmitacué nacái piwènúada píiwitáisewa nuícha, éwitacué càmicáaníta máiní cachàinica pía. \v 9 Péemìacué cayába. Nàyaca pìyacàle néeni abénaméeyéi judío icàlidéeyéica iináwaná ìwaliwa judíosíwacasa nía, quéwa nachìwa meedá, càmicáiná neebáida nutàacái báisíiri iyú. Satanás yéewáidacaléca nía meedá. Mesúnamáita numàacapiná nabàlùacawa nàuluì ipùata iyúwa píipunitacuéwa nàacaténácué picàaluíniná. Yásí náalíacawa cáininácuéca nuicáca pía. \v 10 Pidécuéca peebáidaca nutàacái pìidenìacaténácué piùwichàanáwa matuíbanáiri iyú, íná nucùapinácué píawa áibaalípiná yùuwichàacáisi yàanàapinácaalí macái cáli ìwali, yùuwichàidacaténá èeri mìnanái. \v 11 Nùacawa néese caquialéta. Peebáidacué tài íiméeri iyú yái peebáidéericuéca; picácué pimàaca áibanái iwènúadacuéca nuícha píiwitáise ipíchanácué piúcaca píichawa pìasu cawèníiri coronawa Dios iwàwéericuéca yàaca pirí áiba èeriwa. \v 12 Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, numàacapiná nàyaca Nucuèriná Dios yáapicha càiripináta, càide iyúwa àicu íricusi ibàluèriwa càiripináta Dios yàasu templo irìcuírica. Canácatáita nàawa Dios íicha. Nutànàapiná nacái Nucuèriná Dios íipidenáwa nàwali yái Nucuèriná Dios ìyacàle íipidenáwa nacái, yái yàcalé íipidenéerica Wàlisài Jerusalén, iricuèripinácawa chènuníise Nucuèriná Dios yàatanáise. Nutànàapiná nacái nuípidená wàlisàiwa nàwali. \v 13 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái yàcalé imanùbaca’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 El mensaje a Laodicea \p \v 14 Néese Wáiwacali íimaca nulí àniwa: “Pitànàa yái tàacáisica irí yáara nacuèrinásàiri icuèrica wenàiwicanái yeebáidéeyéica nutàacái Laodicea ìyacàlená irìcu: ‘Cài núumacuéca pirí, núa íipidenéerica Báisíiri, càmíirica ichìwáida wenàiwica, núa icàlidéerica báisíiri iyúni, núa idàbéericaté macáita Dios irípiná chái èeri irìcu: \v 15 Núalíacawa ìwali yái macáita pimàníiricuéca. Núalíacawa càmitacué máiní piwènúadaca nuícha píiwitáisewa, càmitacué nacái máiní pimichàida píiwitáisewa peebáidacaténá cayába nutàacái. Iwàwacutácué píináidacawa càinácaalí pimàníinápiná. ¿Piwènúadapinásicué nuícha píiwitáisewa? ¿Néeni, pimichàidapinásicué píiwitáisewa? ¿Càinásicué pimànipiná? \v 16 Néese, càmicáinácué peebáida cayába nutàacái macái piwàwalìcuísewa, íná núucapinácué nuíchawa pía. \v 17 Picàlidacáinácué cài pìwaliwa: “Càasuíyéica wía, máiní nacái cayábaca wía. Wadéca weedáca walíwa manùba wàasupináwa. Càmita wawàwacutá Dios iyúudàaca wía”, càicué píimaca pìwaliwa. ¿Cánácué càmita píalíawa cáuláicaca píiwitáise pibáyawaná iyúwa? Dios iicácuéca pía càiyéide iyúwa catúulécanéeyéi, màasuíyéi nacái. Matuíyéicué nacái píiwitáise, báica nacáicué pía pibáyawaná ìwaliwa iyúwa mabàléeri wenàiwica. \v 18 Iná nùalàacué pía pimàacáanápinácué numànica pirí cayábéeri manuísíwata càide iyúwa wenàiwica iwéndacaalí áiba wenàiwica irí cayábéeri oro masaquèericaté namànica quichái irìcu. Néese idécanáami numànicuéca pirí cayábéeri, yásí báisícata càasuíyéicuéca pía chènuníiséeri cawèníiri iyú. Peedácué nacái nuícha píiwitáisepiná mabáyawanéeri càide iyúwacué pibàlepiná cabalèeri, ipíchanácué báica pía pibáyawaná ìwaliwa. Pimàacacué nuchùnìaca píiwitáise matuírica càide iyúwa natuí idàbená ichùnìacaalí wenàiwica ituí, catuícaténácué píiwitáise, píalíacaténácuéwa nùwali. \v 19 Nùalàaca nùasunái cachàiníiri iyú, macáita wenàiwica cáininéeyéica nuicáca. Nùuwichàidaca nía nacái. Iná pimichàidacué píiwitáisewa càiripináta, piwènúadacué nacái píiwitáisewa pibáyawaná íichawa. \v 20 Péemìacué cayába, mesúnamáita nùacawa néese, càide iyúwa wenàiwica ibàlùacaalíwa capìi íipunita imáidacaténá wenàiwica ìyéeyéica capìirìcu. Cawinácaalí yéemièyéica nutàacái, nawàwacaalí neebáidaca nutàacái, yá càica níade iyúwa wenàiwica yàacùacaalí icapèe inùmawa áiba irí, yeedácaténá yàataléwani. Néese cawinácaalí yeebáidéeyéica nutàacái, yásí nùyaca náapicha, nàyaca nacái núapicha, càide iyúwa wenàiwica iwàlùacaalíwa capìirìculé iyáacaténá iyáacaléwa yéenánái yáapichawa. \p \v 21 Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, numàacapiná náawinacawa núapicha nùalubái íinatalé, nacùacaténá macáita núapicha, càitatéde iyúwa numawènìadáanáté báawéeri, néese núawinacatéwa Núaniri Dios yáapichawa, yàalubái íinatalé nucùacaténá macáita yáapicha. \v 22 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi Espíritu Santo icàlidéerica wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica nutàacái yàcalé imanùbaca’, cài pitànàaca nalí cuyàluta”, íimaca yái Cáurica, yái Wáiwacali Jesucristoca. \c 4 \s1 La adoración en el cielo \p \v 1 Néeseté idécanáami Wáiwacali cài íimaca nulí, yáté nuicáidaca chènuniré, yá péemìacué cayába, nuicáca abéeri capìi inùma yàacùacanéerica. Néese idàbáanéeri tàacáisi nuémièricaté itàaníca nulí iyúwa cachàiníiri trompeta isàna, yácata tàacáisi íimaca nulí àniwa: “Pimichàawa síisaara. Yá núasáidaca pirí càinácaalí ichàbáanápinácawa áibaalípiná”, íimaca nulí. \v 2 Aquialénamata Espíritu Santo icùaca nuíwitáise manuísíwata, péemìacué cayába, Espíritu Santo imàacaca nuicáca cayábéeri yàalubáisi ibàluèricawa chènunibàa. Nuicáca abéeri yáawinéericawa yàalubáisi íinata icùacaténá macáita. \v 3 Yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata càiride iyúwa waicáaná cuniéri íba cabalèeri íipidenéeri jaspe, iyúwa nacái waicáaná íba íipidenéeri cornalina quíiréeri, cuniéri nacái. Yá mèlumèluwaca àrawàli icànaca yàalubáisi itéese càide iyúwa waicáaná cuniéri íba esmeralda ipuléeri. \v 4 Nàyaca yàalubáisi itéesebàa áiba veinticuatro namanùbaca yàalubáisi. Náawinacawa yàalubáisi íinata veinticuatro namanùbaca nacuèrinánái. Idènièyéi cabalèeri ibàlewa. Nadènìa nacái nàasu coronawa yáawami orota náiwita ìwaliwa. \v 5 Yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata icànaca mamáalàacata iyúwa énu icànáaná, itàaníca nacái càide iyúwa wéemìaná cachàiníiri énu isàna tiríricaalí. Nàyaca yàalubáisi íipunita siete namanùbaca lámpara nacáiyéi idènièyéica icamaláwa, quichái ipèrùa nacáiri. Yái quicháica, yácata máiníiri cayábaca Espíritu Santoca. \v 6 Iyaca nacái calìsa nacáiri yàalubáisi íipunita, abéeri calìsa càiride iyúwa vidrio máiníiri cuníaca. Yàalubáisi itéesebàa nàyacaté báinúaca cáuyéi ángel madécanéeyéi ituí naicácaténá napíchaléwa, naicácaténá nacái náinataléwa. \v 7 Yái idàbáanéeri ángel cáurica càiride iyúwa león iicácanáwa. Pucháibáaná cáuri ángel àniwa càiride iyúwa toro iicácanáwa. Máisibáaná cáuri ángel àniwa càiri inànide iyúwa asìali. Báinúacáaná cáuri ángel àniwa càiride iyúwa áwa iicácanáwa idècunitàacá yáalanícawa. \v 8 Níái báinúaca ángel cáuyéica nadènìaca seis namanùbaca nàanabáiwa náalimáwanama. Macái cáuyéi ipuniéyéiwa natuí iyúwa náinatabàawa, nalìcuísewa nacái. Yá cài náimaca èeríapinama, táiyápinama mamáalàacata: \q1 “¡Mabáyawanéericani, mabáyawanéericani, mabáyawanéericani, yái Wacuèriná Dios cachàiníirica náicha canánama, yái ìyéericaté, ìyéerica nacái siùcade, ìyéeripiná nacái càiripináta, càmíiri imáalàawa!” cài náimaca. \p \v 9-10 Néese idècunitàacá cáuyéi ángel nàaca icàaluíniná, nàaca nacái iyéininá, nàaca nacái irí cayábéeri, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata, ìyéerica càiripináta èeri càmíiri imáalàawa, yá veinticuatro namanùbaca nacuèrinánái náuwàa nalìacawa nanùmáawawa irí, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata, nàacaténá icàaluíniná, yái ìyéerica càiripináta èeri càmíiri imáalàawa. Yá nalìadaca nàasu coronawa yàalubáisi yàabàli idaní náasáidacaténá Dios yàasu wenàiwicaca nía. Yá náimaca irí: \q1 \v 11 “Máiní cayábéeri píiwitáise, pía Wacuèriná Wáiwacali Dios, íná wàaca picàaluíniná, wàaca nacái píimiétacaná, wáalíaca nacáiwa máiní cachàiníirica pía, pidàbacáináté macáita, yá nàyacaté píiwitáise iyú, pidàbacáináté nía”, cài náimaca nacántàaca. \c 5 \s1 El rollo escrito y el Cordero \p \v 1 Néeseté nuicáca cuyàluta iwawanèeriwa icáapirìcu yéewápuwáise, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata. Yái cuyàluta iwawanèericawa idènìaca tàacáisi irìculéwa, íinatawáise nacáiwa. Yái cuyàluta nadacuèrica cayába siete namanùbaca nadacuèrica iyúni. \v 2 Néese nuicáca áiba ángel cachàiníiri. Yá isutáca yéemìawa nía macáita. Iimaca cachàiníiri iyú: “¿Cawinásica wenàiwica Dios ibatèeripiná iwasàaca yái nadacùanácani, yàacùacaténá yái cuyàlutaca?” íimaca yái ángelca. \v 3 Quéwa canáca náicha níái chènuníiséeyéica, nía nacái ìyéeyéica chái èeri irìcu, nía nacái yéetéeyéimicawa, canácata yáaliméeri yàacùaca cuyàluta, iléecaténátáni. \v 4 Yá nuícháaníca manuísíwata canácáiná nàanèeri wenàiwica Dios ibatèeripiná yàacùaca cuyàluta, iléecaténáni. \v 5 Néese abéeri néená níái nacuèrinánáica íimaca nulí: “Picá píicháaní quirínama. Piicáida irí cayába, yái israelita icuèrinásàiri, rey David itaquérinámica, idéca imawènìadaca báawéeri, yéewacaténá iwasàaca siete namanùbaca nadacùanáca, yàacuèripiná nacái cuyàluta”, íimaca nulí. \p \v 6 Néese nuicáca Cordero ibàluèricawa nèewi yái yàalubáisica, nía nacái báinúaca ángel cáuyéica, nía nacái nacuèrinánáica. Yái Cordero idènìaca icháunáwa bàaluitécáiná nanúacani iyúwa sacrificio. Idènìa nacái siete namanùbaca ichàlewa, siete namanùbaca nacái ituíwa. Níái siete ituí íimáanáca càicanide iyúwa máiníiri cayába Espíritu Santo Dios ibànuèrica macái cáli íinatalé. \v 7 Néese Cordero yàaca yeedáca cuyàluta icáapi yéewápuwáise íicha, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata. \v 8 Néese Cordero idécanáami yeedáca cuyàluta, yá báinúaca ángel cáuyéica, nía nacái veinticuatro namanùbaca nacuèrinánáica náuwàa nalìacawa nanùmáawawa Cordero irí nàacaténá icàaluíniná. Nacuèrinánái náalimáwanama nadènìaca arpa, nadènìa nacái bacàa níawami orota ipuniéyéiwa pumèníiri isàni iyú. Yái pumèníiri isàni íimáanáca càicanide iyúwa nasutáaná Dios íicha, macáita Dios yàasu wenàiwicaca. \v 9 Yá nacántàaca wàlisài canción Cordero irí. Náima nacántàaca cài: \q1 “Dios imàacaca peedáca yái cuyàlutaca, piwasàanápiná nadacùanácani, pimàacacáináté nanúaca pía iyúwa sacrificio, yá piwènìacaté wenàiwicanái píiranámi iyúwa Dios irípiná nèewíise macái yàawiría, macái itàaníiyéica áiba tàacáisi iyú nacái, macái wenàiwica nacái, macái cáli néeséeyéi nacái. \q1 \v 10 Pidéca pimàacaca Dios yàasu wenàiwicaca nía, icuèyéipiná macáita píapicha, isutéeyéipiná nacái Dios íicha wenàiwicanái irípiná, yá nacùapiná macái cáli”, náimaca nacántàaca. \p \v 11 Yáté nuicáidaca néré, yá nuémìaca madécaná ángel isàna ibàluèyéicawa natéesebàa yái yàalubáisica, nía nacái báinúaca ángel cáuyéica, nía nacái nacuèrinánáica. Nuicáca madécaná millones namanùbaca ángel, càmíiyéi wenàiwica yáalimá iputàaca nía, càisimalénácaalí nía. \q1 \v 12 Yá náimaca cachàiníiri iyú: “¡Wàacué Cordero icàaluíniná, yái Corderoca imàaquéericaté nanúacani iyúwa sacrificio, yácáiná Dios idéca imàacaca Cordero icùanápiná canánama, idéca imàacaca càasuíricani, yái Corderoca! ¡Máiní cáalíacáiricani yái Corderoca, cachàiníiri nacái íiwitáise! ¡Cayábaca waicácani, wàacué nacái icàaluíniná, wàacué nacái irí cayábéeri!” cài náimaca níái ángelca. \p \v 13 Nuémìa nacái macáita Dios idàbéeyéica náimaca irí, macái ìyéeyéica chènuniré, cáli íinatéeyéica nacái, nía nacái yéetéeyéimicawa, úni irìcuíyéica nacái, macáisíwa canánama náimaca Dios irí. Cài náimaca: \q1 “¡Wàaca cayábéeri irí yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata, irí nacái yái Corderoca! ¡Cáimiétaquéeri iyú waicáca nía, wàaca nacái nacàaluíniná! ¡Máiní cachàinica náiwitáise càiripináta, èeri càmíiri imáalàawa!” náimaca. \p \v 14 Néese báinúaca ángel cáuyéica náimaca: “¡Báisíta, amén, càita nacái wáimaca!” cài náimaca. Níái veinticuatro namanùbaca nacuèrinánái nabàlùacawa nàuluì iyúwa nàacaténá icàaluíniná, yái ìyéerica càiripináta, càmíirica imáalàawa. \c 6 \s1 Los siete sellos \p \v 1 Néeseté nuicáca Cordero iwasàaca idàbáanéeri néená níái siete namanùbaca nadacùanáca cuyàluta iwawanèericawa. Yá nuémìaca abéeri néená níái ángel cáuyéica íimaca cachàiníiri iyú càide iyúwa tiríricaalí: “¡Aquialé, pìa piicáca!” cài íimaca. \v 2 Néeseté nuicáidaca néré. Yá, péemìacué cayába, nuicáca cabalèeri caballo. Yái asìali yáawinéericawa caballo íinata idènìaca demápu imàníiripiná iyú ùwicái. Yá náawináidaca corona íiwita ìwali. Néese imawènìadaca yàacawa imawènìadacaténá mamáalàacata áibanái. \p \v 3 Néese Cordero iwasàaca pucháibáaná nadacùanáca cuyàluta, yá nuémìaca pucháibáaná cáuri ángel íimaca: “¡Aquialé, pìa piicáca!” cài íimaca. \v 4 Yá áiba caballo imusúacawa, máiní quíiréeri quéwa, càide iyúwa waicáaná irái. Nuicáca wenàiwica yáawinéericawa caballo íinata. Yá namàacaca imàníinápiná ùwicái chái èeri irìcu, ipíchaná wenàiwicanái nàyaca matuíbanáiri iyú, imàacáanápiná nacái wenàiwicanái inúayacacawa. Yá nàaca irí cáaléeri espada machete nacáiri báipunitácanaméeri caserùnica. \p \v 5 Néese Cordero iwasàaca máisibáaná nadacùaná cuyàluta, yá nuémìaca máisibáaná cáuri ángel íimaca: “¡Aquialé, pìa piicáca!” cài íimaca. Yáté nuicáidaca néré. Yá, péemìacué cayába, nuicáca cúulíiri caballo. Yái yáawinéericawa caballo íinata idènìaca abéeri wapésáidáaná imiéri. \v 6 Néese nuémìaca tàacáisi nacáiri cáuyéi ángel yèewibàa, yá íimaca: “Abéeri kilo trigo ituíná iwèníiri abéeri denario, yái abé èeri iwènicatáica. Máisiba kilo nacái cebada ituíná iwèníiri abéeri denario, picá quéwa pimàni báawéeri olivo inàlimaná irí, uva ibànacalená irí nacái”, cài íimaca. \p \v 7 Néese Cordero iwasàaca báinúacáaná nadacùaná cuyàluta, yá nuémìaca báinúacáaná cáuri ángel íimaca: “¡Aquialé, pìa piicáca!” cài íimaca. \v 8 Néese nuicáidaca néré, yá péemìacué cayába, nuicáca áiba caballo éewéeri nacáiri. Yái yáawinéericawa caballo íinata íipidená Yéetácáisi. Aiba íipidenéerica Infierno yàacawa Yéetácáisi yáapicha. Namàacaca Yéetácáisi, Infierno nacái nanúanápiná madécaná èeri mìnanái. Macái néená níái báinúaquéeyéica wenàiwicaca, abéeri néená yéetácawa. Yá nanúaca wenàiwicanái ùwicái iyú, máapicái iyú nacái, uláicái iyú nacái. Nachùulìa nacái caluéyéi cuwèesi nanúanápiná wenàiwica. \p \v 9 Néese Cordero iwasàaca cinconá imanùbaca nadacùaná cuyàluta, yáté nuicáca nacáucami altar yáapiré, níái Dios yàasu wenàiwicaca nanuéyéicaté neebáidacáináté Dios itàacái, ìwalíise nacái yái tàacáisi báisíirica nacàlidéericaté wenàiwicanái irí. \v 10 Néese náimaca cachàiníiri iyú: “Wacuèriná Dios mabáyawanéeri, wáalíacawa pimànica macáita càide iyúwa píimáaná machìwéeri iyú. ¿Chácaalínápinácaalí piùwichàidapiná èeri mìnanái ìwalíise yái nanúanáca wía?” cài náimaca. \v 11 Néese yàaca nalí cáaléeri nanáawanipiná cabalèeri. Yá ichùulìaca nacùanápiná achúmáanata èeri quiríta àta nanacáiyéi yéetácatalétawa íibaidéeyéica Náiwacali irípiná, nía nacái néenánáica iwàwacutéeyéica yéetácawa càide iyúwaté néetáanáwa. \p \v 12 Néese Cordero iwasàaca seisná imanùbaca nadacùaná cuyàluta, yáté nuicáidaca néré, péemìacué cayába, nuicáca cáli icusúacawa cachàiníiri iyú, yá catáca èeri càide iyúwa waicáaná cúulíiri wáluma. Yá nacái macàpucuícaalí quéerica, quíiraca úa càide iyúwa waicáaná irái. \v 13 Dùlupùta nacái nacaláacawa cáli íinatalé càide iyúwa higuera yéetaná imàacacaalí icaláacawa ìyacanáca éemíirica cachàinicáiná cáuli ipùaca ìwali. \v 14 Yá capìraléeri cáli icacanácawa chènuníise càide iyúwa wáluma icacanácaalíwa. Néese iwawanàacawa abéemàalé, abéemàa néese nacái càide iyúwa cuyàluta ibáiná iwawanàacaalíwa. Yá canáca capìraléeri cálimica. Yá macái dúli manuínaméeyéi, macáita nacái iwàwata nachacàacawa nàyacatái íichawa. \v 15 Néese macáita èeri mìnanái nabàacawa íba yéecalìcubàa, íba isabàlìcubàa nacái. Macáita nabàacawa, níái èeri mìnanái icuèrinánáica, nía nacái wenàiwica íiwacanánáica, nía nacái úwi íiwacanánáica, nía nacái càasuíyéica, nía nacái cachàiníiyéica úwica, macáita èeri mìnanái canánama, nía nacái íibaidéeyéica mawèníiri iyú áibanái irí, nía nacái yèepuníiyéica máiwacalináwaca. \v 16-17 Yá náimaca manuínaméeyéi dúli irí, manuínaméeyéi íba irí nacái: “¡Picaláacuéwa wáinatabàa, pibàacué wía ituí íicha, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata, íicha nacái Cordero yàasu yùuwichàacáisi ibànuèripináca wàwali! Idéca yàanàaca wéenáiwaná nàuwichàidacatáipináta wía, yá canácata wéená yáaliméeri ìidenìaca nàasu yùuwichàacáisica”, cài náimaca. \c 7 \s1 Los señalados de las tribus de Israel \p \v 1 Idécanáamité nuicáca cài, yá nuicácaté áiba yéenáiwanási nacáiri, yá nuicáca báinúaca ángel ibàluèyéicawa chènuniré, iwicáubàa yái èeriquéi macáirica. Yá náibàaca macái cáuli ipíchaná cáuli ipùaca cáli ìwali, manuíri úni ìwali nacái, àicunái ìwali nacái canánama. \v 2 Néeseté nuicáca áiba ángel imichàacawa cáli íinatáise èeri imusúacatáisecawa. Yá ángel idènìaca cáuri Dios yàasu néenáiwanápiná. Angel icàlidaca nalíni cachàiníiri iyú, níái báinúaca ángel Dios yèeyéicaté ichàinipiná nàuwichàidacaténá cáli, manuíri úni nacái. Yá íimaca nalí: \v 3 “¡Picácué piùwichàida cáli, manuíri úni nacái, àicunái nacái càmicaalícá wachanàida Dios yàasu néenáiwanápiná napùdàlìcu, níái Wacuèriná Dios yàasu wenàiwica íibaidéeyéica irípiná!” cài íimaca yái ángelca. \p \v 4 Néese nuémìaca càisimalénácaalí nía idènièyéica Dios yàasu néenáiwanápiná napùdàlìcu. Namanùbaca nàyaca ciento cuarenta y cuatro mil namanùbaca israelitanái, nèewíise macáita israelita yàawiríanáica. \v 5 Doce mil namanùbaca Judá itaquénáinámi idènièyéica Dios yàasu néenáiwanápiná napùdàlìcu. Càita nacái doce mil namanùbaca Rubén itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Gad itaquénáinámi. \v 6 Càita nacái doce mil namanùbaca Aser itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Neftalí itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Manasés itaquénáinámi. \v 7 Càita nacái doce mil namanùbaca Simeón itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Leví itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Isacar itaquénáinámi. \v 8 Càita nacái doce mil namanùbaca Zabulón itaquénáinámi. Càita nacái doce mil José itaquénáinámi. Càita nacái doce mil namanùbaca Benjamín itaquénáinámi. \s1 La multitud vestida de blanco \p \v 9 Idécanáamité nuicáca cài, yá nuicáca áiba yéenáiwanási nacáiri, péemìacué cayába, yá nuicáca chínamái wenàiwica canáca yáaliméeri iputàaca nía, macái íiwitáaná cáli néeséeyéi yéenáca, macái yàawiría yéená nacái, macái wenàiwica íiwitáaná yéená nacái, macái itàaníiyéica áiba tàacáisi iyú íiwitáaná yéená nacái. Yá nabàlùacawa yàalubáisi íipunita, Cordero íipunita nacái. Nadènìaca cáaléeri nanáawani cabalèeriwa. Nadènìa wisìri nacáiri ibáiná nacáapi irìcuwa. \v 10 Macáita náimaca cachàiníiri iyú: \q1 “¡Wacuèriná Dios, yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata, Cordero nacái, nadéca nawasàaca wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha!” cài náimaca. \m \v 11 Néese macáita ángel ibàluèyéicawa yàalubáisi itéese, nacuèrinánái itéese nacái, báinúaca cáuyéi ángel itéese nacái, náuwàa nalìacawa nanùmáawawa yàalubáisi íipunita nàacaténá Dios icàaluíniná. \v 12 Yá náimaca: \q1 “¡Báisíta, amén! ¡Wacàlidacué Wacuèriná Dios iináwaná ìwaliwa cayábéericani, wàacué nacái icàaluíniná! ¡Máiní cáalíacáica Wacuèriná Dios, wàacué irí cayábéeri, cáimiétaquéeri iyúcué waicácani, máiníiri cachàinica íiwitáise càiripináta èeri càmíiri imáalàawa! ¡Báisíta, amén!” cài náimaca. \p \v 13 Néeseté abéeri néená níái nacuèrinánáica isutáca yéemìawa núa. Yá íimaca nulí: “¿Píalíasica cawinácaalí níái idènièyéica cáaléeri nanáawani cabalèeriwa, síisáanácaalí nacái nàanàa?” cài íimaca nulí. \v 14 Néese núumaca irí: “Càmita núalíawa. Pimàni nulí cayábéeri, picàlida nulíni”, núumaca irí. Néese íimaca nulí: “Nadéca namusúacawa manuíri yùuwichàacáisi íicha. Dios idéca imàacaca iwàwawa nabáyawaná íicha, neebáidacáiná Cordero itàacái, yái Cordero yéetéericatéwa nabáyawaná ìwalíise. \q1 \v 15 “Iná yéewa nàyaca Dios yàasu yàalubáisi íipunita. Náibaida irípiná táiyápinama, èeríapinama nacái yàasu templo chènuníiséeri irìcu. Yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata ìyaca náapicha icùacaténá nía. \q1 \v 16 Càmita quirínama máapica nía, càmita quirínama macàla nawàwa nacái. Càmita èeri yeemá níawa. Uuléeri nacáiwa càmita íisa nía quirínama. \q1 \v 17 Yái Cordero ìyéerica yàalubáisi íipunita icùapiná níawa càide iyúwa pastor icùacaalí ipìranái ovejawa cáininéeri iyú. Yá Cordero imàacaca nàiraca úni yèerica nacáuca càmíiri imáalàawa. Dios nacái itunúapiná náicha natuíyáa”, cài íimaca nulí. \c 8 \s1 El séptimo sello y el incensario de oro \p \v 1 Néese nuicácaté Cordero iwasàaca cuyàluta íichani, yái sietená namanùbaca nadacùanácani, yá masànaca macáita chènuniré cawàwanáta media hora. \v 2 Néese nuicáca siete namanùbaca ángel ibàluèyéicawa Dios íipunita. Yàaca nalí siete namanùbaca trompeta. \v 3 Néese áiba ángel yàanàaca. Idènìaca quichái yàalu oro yáawamíirica. Yá ángel ibàlùacawa altar íipunita. Nàaca irí manùba pumèníiri isàni. Yèewìadaca pumèníiri isàni nèewi níái nasutáanáca Dios íicha, macáita Dios yàasu wenàiwicaca. Néese ángel yeemáca pumèníiri isàni altar íinata, yái altar oro yáawamíirica ibàluèricawa yàalubáisi íipunita. \v 4 Càita pumèníiri íisalená imichàacawa ángel icáapi íicha chènuniré Dios íipunita, yáapicha yái nasutáanáca Dios íicha, níái Dios yàasu wenàiwicaca. \v 5 Néese ángel yeedáca quichái yàaluca, yá ipuníadaca yàalu quichái iyú altar íinatáiséeri quicháica. Néese ángel yúucaca quichái yàalu chènuníise cáli íinatalépiná. Yá nuémìaca madécaná énu isàna, madécaná tàacáisi nacái. Nuicáca madécaná énu icànaca mèlumèluwaca. Cáli nacái icusúacawa. \s1 Las trompetas \p \v 6 Néese níái siete namanùbaca ángel idènièyéica siete namanùbaca trompeta nabàlùacawa napùlìacaténá nàasu trompetawa. \p \v 7 Yái idàbáanéerica ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá granizo íba nacáiyéi yúuwàacawa cáli íinatalé quichái yáapicha yèewièricawa irái iyú. Yá yeemáca madécaná cáli. Macái néená níái máisibéeyéica cálica, abéeri néená yeemácawa. Yeemáca nacái manùbéeyéi àicu. Macái néená níái máisibéeyéica àicuca, abéeri néená yeemácawa. Yeemáca nacáiwa macáita masicái ìyéerica cáli íinata. \p \v 8 Néese pucháibáaná ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá áiba wawàsi yúuwàacawa manuíri úni yáaculé, yái wawàsi manuírica dúli nacáiri iicácanáwa, yeeméericawa quichái iyú. \v 9 Néese madécaná manuíri úni nachacamàacawa irái iyú. Macái néená níái máisibéeyéica manuíri única, abéeri néená ichacamàacawa irái iyú. Manùbéeyéi néetácawa ìyéeyéica manuíri úni yáaculé. Ata alénácaalí manuíri úni ichacamàacawa irái iyú, yá macáita néetácawa ìyéeyéica úni yáaculé, càita nacái manùbéeyéi nave imáalàacawa, lancha nacáiyéica yèeyéicawa úni yáacubàa. Macái néená níái máisibéeyéica naveca, abéeri néená imáalàacawa náicha. \p \v 10 Néese máisibáaná ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá manuíri dùlupùta nacáiri yúuwàacawa chènuníise yeeméericawa cachàiníiri quichái iyú. Yá dùlupùta nacáiri yúuwàacawa madécaná inanába yáaculé, únibàa nacái, úni imusúacatáisecawa cáli irìcuíse nacái. \v 11 Yái dùlupùta íipidenéeri Ipisíiri. Yá macái néená níái máisibéeyéica única, abéeri néená ichacamàacawa ipisíiri iyú. Yá madécaná wenàiwica néetácawa úni iyú, ipisíiricáináni. \p \v 12 Néese báinúacáaná ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá imáalàacawa máisibáaná néená èeri icamalánáca, máisibáaná yéená nacái quéeri icamalánáca, máisibáaná néená nacái níái dùlupùta nacamalánáca. Càita catáca máisibáaná néená nacamalánáca. Càmita nacái nacàna máisibáaná néená èeríapi, táiyápi nacái. \p \v 13 Néeseté nuicáidaca néré, yá nuémìaca áiba ángel áwa nacáiri imáidaca cachàiníiri iyú idècunitàacá yáalanícawa cáli iwicáubàa machacànita. Yá íimaca: “¡Máinícué piùwichàapinácawa, píacué èeri mìnanáica báawéeyéica íiwitáise, casànapinácaalí áiba trompeta mamáalàacata, áiba máisiba ángel ipùlièyéipináca mesúnamáita!” cài íimaca. \c 9 \p \v 1 Néeseté nuémìaca cinconá imanùbaca ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá nuicáca áiba ángel dùlupùta nacáiri iicácanáwa iricuèricatéwa chènuníise cáli íinatalépiná. Nàaca irí llave yàacùacaténá utàwi inùma yái máiníirica depuíwaca. \v 2 Néese ángel yàacùaca utàwi inùma máiníirica depuíwaca. Yá ísa imichàacawa utàwi inùma irìcuíse càide iyúwa yùucanìasi íisalená. Yái ísa utàwi irìcuíséerica catáca imànica èeri icamaláná, macái cáuli nacái. \v 3 Néese wirìichu nacáiyéi namusúacawa ísa yèewíise, yá nàacawa cáli íinatabàa. Níái wirìichu nacáiyéica nadènìaca náiwiwa náucacaténá wenàiwica càide iyúwa chália yúucáaná wía. \v 4 Iwàwacutápiná càmita nàuwichàida masicái idàwinèericawa cáli íinata, macái bànacalé nacái, macái àicu nacái canánama. Abéta iwàwacutápiná nàuwichàidaca wenàiwica canéeyéica irí Dios íipidená napùdàlìcu. \v 5 Iwàwacutápiná nàuwichàidaca wenàiwica cinco imanùbaca quéeripiná, càmita quéwa ibatàa wirìichu inúaca wenàiwica. Yái icáicha cáiwica wenàiwica iríni càide iyúwa chália yúucáaná wía. \p \v 6 Néenialípiná wenàiwica nacutáca néetácaténáwa quéwa càmita náalimápiná néetácawa. Máiní nawàwapiná néetácawa, quéwa yéetácáisi càmíiripiná íibàa nía. \p \v 7 Níái wirìichu càica níade iyúwa caballonái úwinái ichùnièyéica namànicaténá ùwicái. Nadènìa corona oro yáawamíiri náiwita ìwaliwa. Wirìichunái càiyéi inànide iyúwa wenàiwica inàni. \v 8 Nadènìaca nacái náiwita ibáináwa càide iyúwa inanái íiwita ibáiná. Nadènìa nacái nayéiwa càide iyúwa león cháwi nacáiri iyéi. \v 9 Nadènìaca náimamiwa càide iyúwa hierro nàucutalìcuwa, ipíchaná áibanái isutàaca nía. Casànaca nàanabái idècunitàacá náalanícawa càide iyúwa wéemìaná manùbéeyéi caballo yàabàli isàna ipìacawa itéeyéica madécaná carro ùwicái nérépiná. \v 10 Nadènìaca nacái nasìpiwa càide iyúwa chália íiwi. Náiwi idènièrica icáichawa yùuwichàidacaténá wenàiwica cinco quéeripiná. \v 11 Níái wirìichu nadènìaca náiwacaliwa, yái ángel icuèrica utàwi máiníirica depuíwaca. Angel íipidená Abadón hebreo itàacái iyú, Apolión griego itàacái iyú, íimáanáca “Imáalàidéeri wía”. \p \v 12 Yácata idàbáanéeri yùuwichàacáisi manuírica yàanèeripináca èeri mìnanái ìwali. Péemìacué cayába, nàyaca pucháiba yùuwichàacáisi mamáalàacata yàanèeyéipiná mesúnamáita. \p \v 13 Néese seisná ángel ipùlìaca yàasu trompetawa. Yá nuémìacaté tàacáisi imusuéricawa nèewíise níái altar iculuwí báinúaca, yái altar oro yáawamíirica, ìyéerica Dios íipunita. \v 14 Yái tàacáisi íimaca seisná ángel irí ipùlièrica yàasu trompetawa: “Piwasàa báinúaca ángel idacuèyéicawa manuíri inanába néenibàa íipidenéeri Eufrates”, cài íimaca. \v 15 Yá iwasàaca báinúaca ángel nanúacaténá madécaná èeri mìnanái. Macái néená níái máisibéeyéica wenàiwicaca abéeri néená yéetápinácawa náicha. Níái báinúaca ángelca Dios idacùacaté nía iwasàacaténá nía áiba èeripiná. Abéerita Dios yáaliéricawa càinácaalí horapiná, èeripiná nacái, quéeripiná nacái. \v 16 Nuémìaca càisimalénácaalí úwinái níái yèeyéipinácawa caballo íinata. Nàacawa doscientos millones namanùbaca úwináica. \p \v 17 Nuicáca cài níái caballoca yéenáiwanási nacáiri irìcuíse. Níái yèeyéicawa caballo íinata nadènìaca nabàle dàaléeriwa nàucutabàawa, yái dàaléeri bàlesica quíiréeri, capìraléeri nacái, éewéeri nacái. Caballonái nadènìaca náiwitawa càide iyúwa león cháwi nacáiri íiwita. Imusúacawa caballonái inùmalìcuíse: quichái, ísa nacái, azufre nacái, yái éewéeri íba yeeméericawa máiní ùuléeri iyú. \v 18 Yásí madécaná èeri mìnanái néetápináwa, iyú yái imusuéricawa caballonái inùmalìcuíse, yái quichái, ísa nacái, azufre nacái. \v 19 Níái caballoca nadènìaca nachàiniwa nanùma irìcuísewa, nasìpi néeni nacáiwa. Nasìpi ipùata càiri iicácanáwade iyúwa àapi íiwita. Nasìpi iyúwa nanúapiná wenàiwica. \p \v 20 Quéwa níái wenàiwicaca ìyéeyéicáwaca mamáalàacata, càmíiyéicáwaca caballonái inúaca, càmita nawènúadapiná náiwitáisewa íicha yái báawéerica namàníirica. Càmita nayamáida nàaca demonio icàaluíniná, ídolo icàaluíniná nacái, yái cuwáinái yéenáiwaná oroírica, platéeri nacái, broncéeri nacái, íbéeri nacái, àicuíri nacái. Níara ídoloca càmita náalimá naicáca, càmita nacái néemìa, càmita nacái nèepuníwa. \v 21 Càmita èeri mìnanái iwènúada íiwitáisewa íicha yái nanúanáca wenàiwica, namàníináca nacái namàliyéidewa, nayéedùaná nacái, naimáaná nacái áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa. \c 10 \s1 El ángel con el rollito escrito \p \v 1 Néeseté nuicáca áiba cachàiníiri ángel iricuèricawa chènuníise. Yá yéepuèriwa acalèe iyú, idènìaca àrawàli íiwita itéesebàawa. Inàni icànaca càide iyúwa èeri icànáaná. Càiri icàwade iyúwa waicáaná quichái. \v 2 Idènìaca cuyàluta icáapi irìcuwa, abéeri cuyàluta achúméeríina yàacùacanéerica. Yá ángel ibàlùadaca yàabàli yéewápuwáisewa manuíri úni yáaculé. Yá ibàlùadaca abéemàa yàabàli apáuwáisewa chuìtaliré. \v 3 Néese imáidaca cachàiníiri iyú càide iyúwa león cháwi nacáiri íichacaalí. Idécanáami imáidaca, yá siete namanùbaca énu natàaníca nasàna iyúwa. \v 4 Idécanáami casànaca énunái, yá nuínáidacawa nutànàanápináté énunái itàacái, quéwa nuémìaca tàacáisi chènuníiséeri. Yá íimaca nulí: “Pibàa tàacáisi áibanái íicha, yái tàacáisi siete namanùbaca énu náiméerica ìwali. Picá pitànàa yái náiméerica ìwali”, cài íimaca nulí. \p \v 5 Néese yái ángel nuiquéerica ibàluèricawa manuíri úni yáaculé, chuìtaliré nacái, yá imichàidaca icáapi yéewápuwáisewa chènuniré. \v 6 Yá icàlidaca Dios yàasu tàacáisi cáimiétacanéeri iyú, yái Dios ìyéerica càiripináta èeri càmíiri imáalàawa, yái idàbéericaté capìraléeri cáli, nía nacái chènuníiséeyéi cáli, nía nacái ìyéeyéica chái èeri irìcu, manuíri úni nacái, nía nacái ìyéeyéica úni yáaculé. Yá íimaca: “Càmita quirínama Dios idècunìawa. \v 7 Yá yàanàapinácaalí sietená ángel yéenáiwaná idàbacatáipináta ipùlìaca yàasu trompetawa, yásí Dios imáalàidapiná imànicani, yái ibèericaté wenàiwicanái íicha, càide iyúwa icàlidáanáté yàasu wenàiwicanái iríwa, níái profetaca”, cài íimaca. \p \v 8 Néeseté nuémìaca àniwani yái tàacáisi chènuníiséerica. Itàaníca núapicha àniwa, íimaca nulí: “Pìa peedáca cuyàluta yàacùacanéerica icáapirìcu yái ángel ibàluèricawa manuíri úni yáaculé, chuìtaliré nacái”, cài íimaca nulí. \v 9 Néese nùacawa ángel yàatalé, yá nusutáca íichani yái cuyàluta achúméeríinaca. Yá yàaca nulíni. Iimaca nulí: “Peedáni, piyáani. Idècunitàacá piyáacani, yá puchìchacani pinùma irìcu càide iyúwa mába ituní, quéwa piyapicúa irìcu, yásí ipisícani”, íimaca nulí. \p \v 10 Néese nuedáca achúméeríina cuyàluta ángel icáapi irìcuíse. Yá nuyáacani. Puchìchacani nunùma irìcu, quéwa idécanáami nuwetúacani, yá ipisícani nudèerìcuíse. \v 11 Néese náimaca nulí: “Iwàwacutá picàlidaca tàacáisi àniwa Dios inùmalìcuíse manùbéeyéi wenàiwica ìwali, manùbéeyéi cáli néeséeyéi ìwali nacái, nàwali nacái itàaníiyéica áiba tàacáisi iyú, nacuèrinánái ìwali nacái”, náimaca nulí. \c 11 \s1 Los dos testigos \p \v 1 Néeseté nàaca nulí cáaléeri metro sitùa nacáiri. Yá nuémìacaté tàacáisi íiméerica nulí: “Aquialé, píalimáida Dios yàasu templo, nasutácàalu Dios íicha; píalimáida altar nacái, càisimaléná metrocaalí nadènìaca. Piputàa nacái càisimalénácaalí wenàiwica yèeyéica Dios icàaluíniná néenibàa. \v 2 Picá quéwa píalimáida templo ibàacháwalená, néese pimàacani. Nadéca nàaca templo ibàacháwalená càmíiyéi judío irí. Yá nabawàidapináni nàabàli yáapiréwa yái yàcalé mabáyawanéerica Jerusalén ìyacàlená, idècunitàacá nacùapinácani cuarenta y dos quéeriwa. \v 3 Yá nubànùapiná pucháiba nùasu wenàiwicawa nacàlidacaténá nutàacái nunùmalìcuíse mil doscientos sesenta èeri. Nadènìapiná nabàlewa cúulíiri wáluma cáucuíri, iyúwa nabàle ìyáaná níái íicháaníiyéica yéetéeyéimiwa ìwali”, íimaca nulí. \p \v 4 Níái pucháiba icàlidéeyéipináca tàacáisi Dios inùmalìcuíse, níacata pucháiba olivo yéetaná, níacata nacái pucháiba lámpara ibàluèyéicawa Dios íipunita, yái icuèrica canánama. \v 5 Aibacaalí iwàwa imànica nalí báawéeri níái pucháibaca, yásí quichái imusúacawa nanùmalìcuíse, níái pucháibaca, yá neemápináca macáita nàuwidenáiwa. Càita iwàwacutá yéetácawa cawinácaalí iwàwéerica imànica nalí báawéeri. \v 6 Níái pucháiba nadènìapiná nachàiniwa nabàlìacaténá capìraléeri cáli ipíchaná unía yúuwàacawa néenialípiná idècunitàacá nacàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Nadènìa nachàiniwa nacái nawènúadacaténá úni irái iyú. Yá náalimá nabànùaca macái íiwitáaná yùuwichàacáisica cáli ìwali iyúwata nawàwáaná. \p \v 7 Néese idécanáami namáalàidaca nacàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse, yásí caluéri cuwèesi imusuéripinácawa utàwi depuíwéeri irìcuíse imànipiná ùwicái náipunita. Imawènìadapiná níawa, yásí inúaca nía. \v 8 Yá nachéecami irìapináwa carretera irìcubàa manuíri yàcalé irìcu, Jerusalén ìyacàlená, áibanáimi itàtàacatalécaté Náiwacali cruz ìwali. Espíritu Santo imàacaca wáalíacawa Jerusalén ìyacàlená mìnanái nàyaca càide iyúwaté Sodoma ìyacàlená mìnanáimi ìyáanáté, iyúwa nacái Egipto yàasu cáli néeséeyéi ìyáaná. \v 9 Néese máisiba èeri y mediopiná manùbéeyéi wenàiwica macái cáli néeséeyéi naicáidapiná nachéecami irí, níái icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Càmita nabatàapiná áibanái ibàlìaca nía. \v 10 Casíimáipináca èeri mìnanái iwàwa néetácanáamiwa níái icàlidéeyéimica. Casíimáica èeri mìnanái iwàwa íná nàapiná nalíwáaca cawèníiri, níacáiná pucháiba profetamica yùuwichàidaca èeri mìnanái. \p \v 11 Quéwa máisiba èeri y medio idénáami, yásí Dios icáucàidapiná nía àniwa, yásí namichàapiná nabàlùacawa, yá máiní cáalupináca èeri mìnanái iicáca níái pucháibaca. \v 12 Néese néemìapiná cachàiníiri tàacáisi chènuníiséerica. Yá íimapiná pucháiba irí: “¡Pimichàacuéwa síisaara!” càipiná íimaca nalí. Yásí namichàapinácawa chènuniré acalèe yèewiré nàuwidenái yèewíisewa. \v 13 Yáta cáli icusúapináwa máiní cachàiníiri iyú Jerusalén ìyacàlená néenibàa, yá manùbéeyéi capìi náuwàapináwa. Macái néená níái diéyéica capìica, abéeri néená yúuwàapináwa. Yá siete mil namanùbaca Jerusalén ìyacàlená mìnanái néetápináwa cáli icusúacái iyú. Yá máiní cáalupináca wenàiwica ìyéeyéica mamáalàacata. Yá nàapiná Dios icàaluíniná yái ìyéerica chènuniré. \p \v 14 Yácata pucháibáaná yùuwichàacáisi manuíri yàanèeripináca èeri mìnanái ìwali, quéwa yàanàapiná caquialéta yáara máisibáaná yùuwichàacáisica. \s1 La séptima trompeta \p \v 15 Néese sietená ángel ipùlìaca yàasu trompetawa, yáté nuémìaca cachàiníiri tàacáisi chènuniré. Yá náimaca: \q1 “Wáiwacali Dios icùapiná macái èeri mìnanái Cristo yáapichawa, yái Cristo Dios imàaquéerica icùaca canánama. Yá icùaca macáita càiripináta, èeri càmíiri imáalàawa”, cài náimaca. \m \v 16 Néese veinticuatro namanùbaca nacuèrinánái yáawinéeyéicawa yàalubái íinatawa Dios íipunita náuwàa nalìacawa nanùmáawawa Dios irí nàacaténá icàaluíniná. \v 17 Yá náimaca: \q1 “Wàaca pirí cayábéeri, pía Wáiwacali Dios cachàiníirica náicha canánama, pía ìyéericaté bàaluité, ìyéerica nacái siùcade, ìyéeripiná càiripináta. Wàaca pirí cayábéeri cachàinicáiná píiwitáise. Pidéca pidàbaca picùaca macáita. \q1 \v 18 Calúaca píapicha níái èeri mìnanáica, quéwa báawaca piicáca yái namàníirica. Idéca yàanàaca néenáiwaná piùwichàidacatáipináta yéetéeyéimiwa báawéeyéi íiwitáise, pìacaténá nacái cawèníiri nalí, níái íibaidéeyéica pirípiná, nía nacái profeta icàlidéeyéica tàacáisi pinùmalìcuíse, nía nacái pìasu wenàiwicaca, nía nacái yèeyéica picàaluíniná, sùmanái nacái, béeyéi nacái. Idéca yàanàaca néenáiwaná pimáalàidacatáipináta macáita cawinácaalí báawéeyéica imànica èeri mìnanái íiwitáise”, cài náimaca. \p \v 19 Néeseté nuicáca Dios yàasu templo chènuníiséeri yàacùacawa, yá naicáca Dios yàasu yàalusi nacáiri templo irìcuírica, yái yàalusica imàaquéerica nawàwalica Dios imànicaté wawàsi israelita yàawirináimi yáapicha icùanápináté nía. Néese manùba énu icànaca, néemìaca manùba tàacáisi, énu isàna manùba nacái, cáli icusúa nacáiwa, granizo manuínaméeyéi íba nacáiyéi yúuwàacawa cáli íinatalé nacái. \c 12 \s1 La mujer y el dragón \p \v 1 Néeseté nuicáca manuíri yéenáiwanási nacáiri chènuniré, abéechúa inanái yéepuèchúawa èeri icamaláná iyú. Udènìaca quéeri ùabàli yáapíise. Udènìa nacái corona uíwita ìwaliwa, abéeri corona doce namanùbaca dùlupùta ìyaca ìwali. \v 2 Idéerìcuíchúacáwa úái inanáica. Yá uícháaníca cáiwicáiná ulíni umusúadacaténá iicá èeri. \v 3 Néese nuicáca áiba wawàsi chènuniré, péemìacué cayába, nuicáca manuíri màanu quíiréeri quéwa. Idènìaca siete namanùbaca íiwitawa, diez ichàle imanùbaca nacái. Idènìaca corona íiwita ìwaliwa yáalimáwanama. \v 4 Yái màanu íibàaca manùbéeyéi dùlupùta isìpi iyúwa. Yúucaca nía cáli íinatalépiná. Macái néená níái máisibéeyéica dùlupùtaca, abéeri néená icaláacawa cáli íinatalé. Yái màanuca ibàlùacawa inanái íipunita. Màanu icùaca iyáacaténá uìri idécanacáita imusúacawa. \v 5 Uái inanái umusúadaca iicá èeri yái asìali icuèripináca macái èeri mìnanái cachàiníiri iyú. Néeseta quéwa Dios yeedáca uìri chènuniré, íimáanáca Wáiwacali, yá Dios itéca yàataléwani yàalubái íinataléwa. \v 6 Uái inanái upìacawa manacúali yùuculé, chuìri cáli nérépiná, canácatalé wenàiwica. Aléera ìyaca ulí ùyacatalépiná, Dios ichùnièricaté ulípiná. Néré nàapiná uyáapináwa mil doscientos sesenta èeripiná. \p \v 7-8 Néese nuicáca namànica ùwicái chènuniré. Yái ángel íiwacaliná íipidenéeri Miguel, yàasu ángelnái nacái namànica ùwicái màanu íipunita. Yái màanuca, nía nacái yàasu ángelnáica, namànica ùwicái Miguelnái íipunita, quéwa Miguelnái imawènìadaca nía, íná màanunái càmita quirínama náalimá nàyaca chènuniré. \v 9 Càita náucacani chènuníise yái manuíri màanuca, yái bàaluitéeri àapica íipidenéeri Diablo, íimáanáca “Icháawàidéeri waináwaná ìwali”, íipidenéeri nacái Satanás, íimáanáca “Wàuwidesàiri”, yái ichìwáidéerica macái èeri mìnanái. Yácata náuquéeri chènuníise cáli íinatalépiná, yàasu ángelnái nacái náucacawa yáapicha chènuníise. \p \v 10 Néese nuémìaca cachàiníiri tàacáisi chènuníise. Yá íimaca: \q1 “Wacuèriná Dios idéca iwasàaca wía. Dios idéca yáasáidaca íiwitáise cachàiníiriwa icùacaténá macáita. Dios imàacapiná Cristo icùaca yáapicha macáita, yái Cristo Dios ibànuèricaté. Idéca Wàuwidesàiri yúucacawa chènuníise, yái icháawàidéerica wéenánái iináwaná ìwali, icháawàidéerica naináwaná ìwali Wacuèriná Dios irí èeríapinama, táiyápinama nacái, icháawàaca naináwaná ìwali. \q1 \v 11 Wéenánái nadéca namawènìadaca Wàuwidesàiri neebáidacáiná Cordero itàacái, yái Cordero yéetéericatéwa wáichawalíná, nacàlidacáiná nacái naináwaná ìwaliwa Jesucristo yàasunáica nía, càmicáiná nacái nawènúadaca náiwitáisewa Jesucristo íicha éwita áibanái inúacáaníta nía. \q1 \v 12 ¡Casíimáicué piwàwawa, píacué ìyéeyéica chènuniré! ¡Quéwa píacué èeri mìnanáica, máinícué piùwichàapinácawa, yácáiná Diablo icháawàidéerica waináwaná ìwali, idéca iricùacawa chènuníise pìatalécué máiníiri calúaca íiwitáise, yáalíacáináwa ìyaca irí maléená èeri!” cài náimaca. \p \v 13 Néese yái màanuca yáalíacáináwa náucacaténi chènuníise cáli íinatalé, yá ipìacawa úami úái inanái imusúadéechúaca iicá èeri. \v 14 Quéwa nàaca ulí pucháiba ùanabáipiná manuínaméeyéi úái inanáica, càide iyúwa áwa yàanabái, yéewanápiná úalacawa màanu íicha chuìri cáli nérépiná, canácatalé wenàiwica alé ùyacatalépiná, nàacatalépiná uyáapiná máisiba camuí y medio piná. \v 15 Yá màanu imusúadaca úni inùmalìcuísewa inanái yáamiwáisepiná, càide iyúwa inanába, isicùmáidacaténá úa yéesacái iyú, úái inanáica. \v 16 Cálita quéwa iyúudàaca úa, yá yàacùacawa inùmasi nacáiri cáli yèewiré iwetúacaténá inanába màanu imusúadéerica inùmalìcuísewa. \v 17 Néese máiní calúaca yái màanuca inanái yáapicha. Yá yàacawa imànicaténá úwi náipunita níái uénibeca áibanái, yeebáidéeyéica càide iyúwa Dios ichùulìaná nía, icàlidéeyéica nacái naináwaná ìwaliwa Jesús yàasunáica nía. \c 13 \s1 Los dos monstruos \p \v 1 Néeseté nuicáca màanu ibàlùacawa manuíri úni icàinalená íinata, yá nuicáca cachàiníiri cuwèesi caluéri nacái imusúacawa manuíri úniácuíse. Yái cuwèesi idènìaca siete namanùbaca íiwitawa, diez namanùbaca nacái ichàle. Idènìaca corona ichàle ìwaliwa yáalimáwanama. Macái íiwita imanùbaca idènìaca íipidenáwa itàaníiyéica casaquèeri iyú Dios ìwali, icàlidéeyéica Dioscasa yái cuwèesica. \v 2 Yái cuwèesi càiride iyúwa cháwi iicácanáwa. Idènìaca yàabàliwa càide iyúwa sálu yàabàli. Idènìaca nacái inùmawa càide iyúwa león cháwi quíiréeri nacáiri. Néese màanu imàacaca íiwitáise cachàiníiriwa cuwèesi irí, yéewacaténá caluéri cuwèesi ichùulìaca manùbéeyéi wenàiwica cachàiníiri iyú. \v 3 Abéeri néená níái caluéri cuwèesi íiwitaca idènìaca icháuná báawéeriwa imàaquéericaté íiwita yéetácawa, quéwa cháunási ichùnìacawa, yá íiwita icáucàacawa àniwa. Yá macáita èeri mìnanái máiní náináidacawa naicáidaca caluéri cuwèesi irí, neebáida nacái càide iyúwa ichùulìaná nía. \v 4 Yá wenàiwica nàaca màanu icàaluíniná yácáiná màanu imàacaca caluéri cuwèesi icùaca èeri mìnanái. Nàaca nacái cuwèesi icàaluíniná. Náimaca: “Máiní cachàiníiri náicha canánama yái caluéri cuwèesica. ¡Canácata yáaliméerica ipéliacani!” cài náimaca. \p \v 5 Màanu imàaca nacái canùmaséecani, yái caluéri cuwèesica, itàanícaténá casaquèeri iyú Dios ìwali. Yá imàacaca cuwèesi ichùulìaca èeri mìnanái cachàiníiri iyú cuarenta y dos quéeri. \v 6 Cuwèesi itàaníca casaquèeri iyú Dios ìwali, itàaníca nacái báawéeri iyú Dios íipidená ìwali, itàaníca nacái báawéeri iyú Dios ìyacàle ìwali, nàwali nacái níái ìyéeyéica chènuniré. \v 7 Màanu imàaca nacái caluéri cuwèesi imànica úwi Dios yàasu wenàiwicanái íipunita. Yá cuwèesi imawènìadaca nía. Màanu imàacaca cuwèesi ichùulìaca macái èeri mìnanái. \v 8 Macái èeri mìnanái nàapiná caluéri cuwèesi icàaluíniná, cawinácaalí càmíiyéica idènìa íipidená ichanèericawa Cordero yàasu cuyàluta irìcu èeri ipíchawáiseté, yái cuyàluta idènièrica náipidená macái wenàiwicaca Cordero yèeyéica icáuca càmíiri imáalàawa, yái Cordero nanuéricaté. \v 9 Càuwíiyéicaalícué pía, péemìacué cayába yái tàacáisi núuméeripinácuéca pirí: \q1 \v 10 “Iwàwacutácaalícué náibàaca pía, yásí náibàacué píawa; iwàwacutácaalícué nanúaca pía espada machete nacáiri iyú, yásí nanúacué pía espada iyúwa”, càicué núumaca pirí. \m Iná iwàwacutácué pìidenìaca piùwichàanáwa matuíbanáiri iyú, peebáidacué mamáalàacata, píacué Dios yàasu wenàiwicaca. \p \v 11 Néese nuicáca áiba caluéri cuwèesi imusúacawa cáli irìcuíse. Idènìaca pucháiba ichàlewa càide iyúwa oveja ichàle, quéwa itàaníirica càide iyúwa màanu itàaníiná. \v 12 Idènìaca íiwitáise cachàiníiriwa imànicaténá macáita càide iyúwa idàbáanéeri cuwèesi imàníiná idècunitàacá ìyaca caluéri cuwèesi yáapicha. Yá ichùulìaca macáita èeri mìnanái nàaca idàbáanéeri cuwèesi icàaluíniná, yái imichèericawa yéetácáisi íicha. \v 13 Imàni yàacawa nacái madécaná yái càmíirica áiba idé imànica, ichùulìaca nacái quichái yúuwàacawa chènuníise wenàiwicanái iicápiná. \v 14 Yái idàbáanéeri caluéri cuwèesi imàacaca pucháibáaná cuwèesi imànica yáapicha yái càmíirica wenàiwica idé imànica, ichìwáidacaténá èeri mìnanái. Yá pucháibáaná cuwèesi ichùulìaca namànica caluéri cuwèesi yéenáiwaná yái idàbáanéerica cuwèesica idènièrica icháunáwa espada machete nacáiri yáami quéwa ìyaca quiríta, cáucani. \v 15 Namàacaca pucháibáaná cuwèesi yàaca idàbáanéeri cuwèesi yéenáiwaná icáucapiná. Yá ichàiniadaca yéenáiwanási yéewanápiná itàaníca, ichùulìacaténá nacái nanúaca macái wenàiwica càmíiyéica yàa icàaluíniná, yái idàbáanéerica cuwèesi yéenáiwanáca. \v 16 Ichùulìaca nacái natànàanápiná cuwèesi yéenáiwaná macái wenàiwica icáapi yéewápuwáise ìwali, càmicaalí nacáapi, néese napùdàlìcu áibata, macái sùmanái, béeyéi nacái, càasuíyéi nacái, catúulécanéeyéi nacái, nía nacái yèepuníiyéicawa máiwacalináwaca, nía nacái íibaidéeyéica mawèníiri iyú áibanái irí. \v 17 Iná canáca yáaliméeri iwènìaca, iwéndáanápiná nacái canácaalí irí yái cuwèesi yéenáiwanáca, yái cuwèesi íipidenáca, càmicaalí íipidená, néese íipidená yàasu número áibata. \p \v 18 Iná iwàwacutá cáalíacáica wía. Péemìacaalícué càinácaalí íimáaná, yá iwàwacutácué píalíacawa cuwèesi yàasu número ìwali, wenàiwica yàasu númerocáináni. Yácata yái númeroca, seiscientos sesenta y seis namanùbaca. \c 14 \s1 El canto de los 144,000 \p \v 1 Néeseté, péemìacué cayába, nuicáca Cordero ibàlùacawa Sión yàasu dúli íinata. Nàyaca yáapicha ciento cuarenta y cuatro mil namanùbaca wenàiwica catànèeyéi ipùdàlìcu Cordero íipidená iyú, Yáaniri Dios íipidená iyú nacái. \v 2 Néese nuémìaca manuíri tàacáisi chènuníiséeri càide iyúwa wéemìaná madécaná inanába isàna, cài nacáide iyúwa wéemìaná cachàiníiri énu isàna tiríricaalí, cài nacáide iyúwa wéemìaná madécaná inuéyéica yàasu arpawa namànicaténá música. \v 3 Yá nacántàaca wàlisài canción yàalubáisi néenibàa, nàacuésemi nacái níái báinúaca cáuyéi ángel, nacuèrinánái yàacuésemi nacái. Canáca áibanái yáaliméeri yéewáidacawa nacántàanápináquéi canciónca, níawamita ciento cuarenta y cuatro mil namanùbaca èeri mìnanái, Dios iwasèeyéica chái èeri irìcuíse. \v 4 Níacata càmíiyéica iimá inanái yáapicha. Nàacawa Cordero yáapicha àta alénácaalí yàawa. Níacata Dios iwasèeyéica irípináwa càide iyúwa idàbáanéeri ofrenda èeri mìnanái yèewíise, Cordero irípiná nacái. \v 5 Càmíiyéita cachìwa masacàacáiná náiwitáise. \s1 Los mensajes de los tres ángeles \p \v 6 Néese nuicáca áiba ángel yáalanícawa cáli iwicáubàa machacànita, idènièri cayábéeri tàacáisi càmíiri imáalàawa icàlidacaténáni èeri mìnanái irí, macái cáli néeséeyéi irí nacái, macái yàawiría irí nacái, macái wenàiwica itàaníiyéica áiba tàacáisi iyú, macái wenàiwica íiwitáaná irí nacái. \v 7 Yá íimaca cachàiníiri iyú: “Peebáidacué Dios itàacái. Pìacué nacái irí cayábéeri, máinícáinácué mawiénica péenáiwaná Dios icàlidacatáipináta èeri mìnanái iináwaná ìwali, yùuwichàidacaténá nía nabáyawaná ìwalíisewa. Iná pìacué Dios icàaluíniná, yái idàbéericaté capìraléeri cáli, yái cálica nacái, puìwéeri úni nacái, úni càmíiri puìwa nacái”, cài íimaca. \p \v 8 Néese áiba ángel yàacawa idàbáanéeri ángel yáamiwáise. Yá íimaca: “Idéca imáalàacawa yái manuíri yàcaléca, Babilonia ìyacàlená, idéca imáalàacawa. Babilonia ìyacàlená mìnanáimi náalimáidacaté macái cáli néeséeyéi namàníinápiná náapicha nabáyawanáwa máiní báawéeri”, cài íimaca. \p \v 9-10 Néese áiba ángel yàacawa náamiwáise. Yá íimaca cachàiníiri iyú: “Aibacaalí yàaca caluéri cuwèesi icàaluíniná, yéenáiwanási icàaluíniná nacái, áibanáicaalí imàaca natànàaca caluéri cuwèesi íipidená napùdàlìcu, nacáapi ìwali áibata, yá Dios yùuwichàidapiná níawa báawanama máiní báawéeri yùuwichàacáisi iyú. Dios yùuwichàidapiná níawa quichái ùuléeri béecaná iyú, íipidenéeri azufre, Dios yàasu ángelnái yàacuésemi, Cordero iicápiná nacáiwa. \v 11 Yái quichái íisalená imichàacawa càiripináta èeri càmíiri imáalàawa, yái quichái yùuwichàidéerica nía. Canácatáita nayamáidawa nàuwichàacái íichawa, èeríapi, táiyápi nacái, cawinácaalí yèeyéica caluéri cuwèesi icàaluíniná, yéenáiwanási icàaluíniná nacái, nía nacái imàaquéeyéica natànàaca nàwali caluéri cuwèesi íipidená”, cài íimaca. \p \v 12 Iná iwàwacutácué cachàinica píiwitáise, píacué Dios yàasu wenàiwicaca, pìidenìacaténácué piùwichàanáwa matuíbanáiri iyú, píacué yeebáidéeyéica càide iyúwa Dios ichùulìaná, yeebáidéeyéica nacái Jesús itàacái. \p \v 13 Néese nuémìaca áiba tàacáisi chènuníiséeri. Yá íimaca nulí: “Pitànàa yái tàacáisica: ‘Casíimáica cawinácaalí yéetéeyéipinácawa siùcáisede yeebáidéeyéica mamáalàacata Wáiwacali itàacái’, cài pitànàaca”, íimaca yái tàacáisica. Néese Espíritu Santo íimaca: “¡Báisícata, casíimáica nía, nayamáidapináwa nàuwichàacái íichawa, yácáiná yái cayábéerica namàníiricaté áibanái irí yàapinácawa náapicha!” cài íimaca yái Espíritu Santoca. \s1 La cosecha de la tierra \p \v 14 Néeseté, péemìacué cayába, nuicácaté cabalèeri acalèe. Yá nuicáca abéeri yáawinéericawa acalèe íinata càiride iyúwa asìali iicácanáwa. Idènìaca oroíri corona íiwita ìwaliwa. Idènìa nacái macàpucuíri wisuanási yéecuacanéeri. \v 15 Yá áiba ángel imusúacawa Dios yàasu templo chènuníiséeri íicha, yá imáidaca cachàiníiri iyú irí yái yáawinéericawa acalèe íinata. Iimaca irí: “Pisìaca pìasu wisuanási macàpucuíri iyúwa, peedácaténá ituíná ìyacaná. Idéca yàanàaca yàasu èeri weedácaténáni, míisicáináni, yái ituínásica ìyéerica cáli íinata”, cài íimaca. \v 16 Néese yái yáawinéericawa acalèe íinata isìaca yàasu macàpucuíri wisuanási iyúwa cáli ìwalibàa, yá yeedáca ituínási cáli íicha. \p \v 17 Néese áiba ángel imusúacawa Dios yàasu templo irìcuíse chènuníiséeri, idènièrica nacái macàpucuíri wisuanási yéecuacanéeri. \v 18 Yá áiba ángel yàacawa altar íicha, yái ángel icuèrica quichái. Yá imáidaca cachàiníiri iyú irí yái ángel idènièrica macàpucuíri wisuanási yéecuacanéeri. Yá íimaca irí: “Piwichùa nía pìasu wisuanási macàpucuíri iyúwa, peedá uva ìyacaná abéyéeri uva yéetaná íicha ìyéerica cáli íinata, quíiracáiná níái ìyacanáca uvaca”, cài íimaca. \v 19 Néese ángel iwichùaca nía yàasu macàpucuíri wisuanási iyúwa, yá yeedáca uva ìyacaná cáli íicha. Yá yúucaca uva ìyacaná manuíri yàalusi irìculé napisùacatalépiná uva ituní. Yái yàalusi íimáanáca càicanide iyúwa Dios yàasu yùuwichàacáisi, yùuwichàidacatalépináta báawéeyéi wenàiwica. \v 20 Yá napisùaca uva ìyacaná méetàuculé yàcalé íicha. Yá madécaná irái imusúacawa yàalusi íicha. Yái irái yéesáidaca àta caballo yàasu freno néenibàa idepuíwaca. Trescientos namanùbaca kilómetros idècuni imusúacawa yàalusi íichawa yái iráica. \c 15 \s1 Los ángeles con las siete últimas calamidades \p \v 1 Néeseté nuicáca chènuniré áiba manuíri yéenáiwanási nacáiri icalùadéerica nuicáca: siete namanùbaca ángelnái idènièyéica siete namanùbaca yùuwichàacáisi manuíri. Níacata namáalàidáanáca macáita. Idécanáami siete namanùbaca yùuwichàacáisi yàanàaca èeri mìnanái ìwali, yásí imáalàacawa Dios yàasu yùuwichàacáisi chái èeri irìcuírica. \p \v 2 Nuicá nacái càiride iicácanáwa iyúwa manuíri úni asáiri yáaculé càide iyúwa waicáaná vidrio yèewìadéeriwa quichái yèewi. Nuicáca wenàiwica imawènìadéeyéica caluéri cuwèesi, càmicáiná nàa icàaluíniná, yàasu yéenáiwanási nacái. Càmita nacái namàaca natànàaca nàwali caluéri cuwèesi íipidená yàasu número. Yá nabàlùacawa idùlepi yái manuíri úni asáirica yáaculé, nadènìaca arpa Dios yèerica nalí. \v 3 Yá nacántàaca Moisés yàasu canción, yái Dios yàasu wenàiwica íibaidéericaté Dios irípiná. Nacántàa nacái Cordero yàasu canción. Yái canción íiméerica cài: \q1 “¡Máiníiri cayábaca macáita yái pimàníirica càmíirica wadé wamànica, pía Wacuèriná Dios, cachàiníiri náicha canánama! Píacata icuèri macáita machacàníiri iyú, báisíiri iyú nacái, pía icuèrica macái cáli néeséeyéi. \q1 \v 4 Macáita nàapiná píimiétacanáwa, cáalucáiná naicáca pía. Macáita nacái nàapiná pirí cayábéeriwa, pía Wáiwacalica. Píacáiná abéerita mabáyawanéeri. Macái cáli néeséeyéi nàanàapiná pìataléwa, yá nàapináca picàaluínináwa naicácáiná picùaca macáita machacàníiri iyú”, cài náimaca. \p \v 5 Néeseté nuicáca yàacùacawa yái templo ìyéerica chènuniré, yái templo mabáyawanéeri Dios ìyéerica irìcu. \v 6 Yá siete namanùbaca ángel namusúacawa templo irìcuíse idènièyéica siete namanùbaca yùuwichàacáisi manuíri. Lino yáawamica nabàle masaquèeri mèlumèluíri nacái. Nadènìa nacái nàwalìabàawa cáucuíri cinturón oroíri nàucutalìcubàawa. \v 7 Néese abéeri néená níái báinúaca cáuyéi ángel yàaca náalimáwanama abéechúa bacàa yáawami oroíchúata, níái siete ángelca. Níái bacàa ipuniéyéiwa Dios yàasu yùuwichàacáisi iyú, yái Dios ìyéerica càiripináta, èeri càmíiri imáalàawa. \v 8 Yái templo chènuníiséerica ipuníacawa ísa iyú, imusuéricawa Dios yàatanáise, yái Dios ìyéerica icamaláná mèlumèluíri irìcuwa, yái Dios máiníiri cachàinica íiwitáise. Yá canáca yáaliméeripiná iwàlùacawa templo irìculé àta namáalàacatalétawa níái siete namanùbaca yùuwichàacáisica siete namanùbaca ángel idènièyéica. \c 16 \s1 Las copas del castigo \p \v 1 Néese nuémìaca cachàiníiri tàacáisi templo irìcuíséeri, yái templo ìyéerica chènuniré. Yá íimaca nalí níái siete namanùbaca ángelca: “Pìacuéwa, picasáaca yùuwichàacáisi cáli íinatalé, yái Dios yàasu yùuwichàacáisi ìyéerica siete namanùbaca bacàa irìcu”, cài íimaca nalí. \p \v 2 Iná idàbáanéeri ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa cáli iwéré. Yá cacháunáca èeri mìnanái idènièyéica caluéri cuwèesi yéenáiwaná napùdàlìcu, macái wenàiwica yèeyéica cuwèesi yàasu yéenáiwanási icàaluíniná. Báawéeri cháunási imusúacawa nàwalíise, yáasaca imànica nasàni. \p \v 3 Néese pucháibáaná ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa manuíri úni yáaculé. Yá macái manuíri úni ichacamàacawa yéetáními íiranámi iyú. Yá macáita néetácawa ìyéeyéica manuíri úni yáaculé. \p \v 4 Néese máisibáaná ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa macái inanába yáaculé, macái úni yáaculé nacái, úni imusúcatáisecawa cáli irìcuíse. Yá nachacamàacawa irái iyú. \v 5 Néese nuémìaca ángel yái icuèrica úni, íimaca Dios irí: \q1 “Pidéca piùwichàidaca nía machacàníiri iyú, pía Dios mabáyawanéerica, ìyéerica siùcade, ìyéerica nacái bàaluité. Cayábacata piùwichàidaca nía. \q1 \v 6 Nadéca nanúaca pìasu wenàiwica, pìasu profetanái nacái. Siùca pidéca pìaca nàirapiná irái. Cayábacata piùwichàidaca nía cài, néetácaténáwa, nanúacáináté pìasu wenàiwica”, íimaca. \p \v 7 Néese nuémìa nacái áiba tàacáisi altar irìcuíséeri, yá íimaca: “¡Báisícata, Wacuèriná Dios, cachàiníiri náicha canánama! ¡Pidéca pimànica càide iyúwaté píimáaná! ¡Yácata nabáyawaná iwèni! ¡Pidéca piùwichàidaca nía machacàníiri iyú!” cài íimaca. \p \v 8 Néese báinúacáaná ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa èeri ìwali. Yá yèepùacawa máiní ùuléerica yái èeri icamalánáca. Yá èeri icamalánáca yeemáca wenàiwica càide iyúwa quichái yeemáaná wía. \v 9 Yá wenàiwicanái yeemácawa ùuléeri iyú báawanama, yá nacuísa náichawa Dios báawéeri iyú, yái Dios ibànuèrica nàwali yùuwichàacáisi, càmita nacái nawènúada náiwitáisewa neebáidáanápiná càide iyúwa Dios ichùulìaná nía. \p \v 10 Néese cinconá ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa caluéri cuwèesi yàalubái íinatalé. Yá catáca èeri, caluéri cuwèesi yàasu cáli icùacataléca wenàiwica. Néese yàasu wenàiwica naamíadaca nanènewa yùuwichàacáisi iyú. \v 11 Nacuísaca Dios báawéeri iyú, yái Dios chènuníiséerica yùuwichàidacáiná nía cáiwíiri iyú, cháunási iyú nacái. Càmita nacái nawènúada náiwitáisewa nabáyawaná íichawa. \p \v 12 Néese seisná ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa manuíri inanába yáaculé íipidenéeri Eufrates. Yá chuìca yái inanába yéewacaténá nachàbacawa chuìri cáli íinatabàa, níara icuèyéica cáli ìyéerica èeri imusúacatáisewa. \p \v 13 Néeseté nuicáca máisiba demonio casaquèeyéi íiwitáise. Abéeri demonio imusúacawa màanu inùmalìcuíse, áiba demonio imusúacawa caluéri cuwèesi inùmalìcuíse, áiba demonio nacái imusúacawa cachìwéeri iwicùlidéeri inùmalìcuíse. Níái demonio casaquèeyéi íiwitáise càiyéide iyúwa balùta iicácanáwa. \v 14 Demoniocáiná nía yáaliméeyéica imànica yái càmíirica wenàiwica yáalimá imànica. Néese demonionái nàacawa macái èeri mìnanái icuèrinánái yàatalé, nàwacáidacaténá nacuèrinánái namàníinápiná ùwicái Dios íipunita áibaalípiná Dios yàasu èeripiná máiníiri caiyéinináca, yái Dios cachàiníirica náicha canánama. \p \v 15 Wáiwacali íimaca walí: “Péemìacué cayába, nùapinácawa néese àniwa isicúasíwata càide iyúwa cayéedéeri yàanàacaalí càmicatáipináta wenàiwicanái icùa nùanàaca. Casíimáica iwàwa cawinácaalí icuèrica nùanàanápiná, íibaidéeri nacái nulípiná àta nùanàacataléta, ipíchaná ibáiniacawa nuwéré ibáyawaná ìwalíisewa”, cài íimaca Wáiwacali. \p \v 16 Néese demonio casaquèeyéica íiwitáise nàwacáidaca macái èeri mìnanái icuèrinánái alé íipidenácataléca Armagedón hebreo itàacái iyú. \p \v 17 Néese sietená ángel yàaca icasáaca yàasu bacàa íisawa cáuli irìcubàa. Yá nuémìaca cachàiníiri tàacáisi imusúacawa chènuníiséeri templo irìcuíse yàalubáisi yèewíise. Yá íimaca: “¡Yácata imanùbaca!” cài íimaca. \v 18 Néese énu icànaca mèlumèluíri iyú, nuémìa nacái manùba tàacáisi, casànaca nacái énu madécaná. Yá cáli icusúaca nacáiwa máiní cachàiníiri iyú, máiní cachàiníiri náicha macái cáli icusúacái waiquéerica chái èeri irìcu. \v 19 Néese manuíri yàcalé iseríaca yèewiwa máisibawaca, cálicáiná yàacùacawa cáli icusúacái iyú. Yá namáalàacawa níái yàcaléca macái cáli íinatéeyéica ìyaca. Néese Dios iwàwalica manuíri yàcalé Babilonia, yùuwichàidacaténáni manuísíwata. \v 20 Macái iwàwata nasawíacawa manuíri úni yáaculé. Manuínaméeyéi dúli nacái namáalàacawa canánama. \v 21 Granizo yúuwàa nacáiwa chènuníise wenàiwica ìwali, yái granizo manuínaméeyéi íba nacáiyéi cuarenta namanùbaca kilonaméeri cawàwaná imíaca, àta wenàiwicanái icuísacataléta íichawa Dios báawéeri iyú, ìwalíise yái yùuwichàacáisica granizo yúuwèericawa nàwali, máinícáiná báawacani. \c 17 \s1 Condenación de la gran prostituta \p \v 1 Néeseté nuicáca abéeri néená níái siete namanùbaca ángel idènièyéica siete namanùbaca bacàa. Yá íimaca nulí: “Aquialé, núasáidaca piicá yùuwichàacáisi yàanèeripináca ùwali úái iiméechúaca manùbéeyéi asìanái yáapicha plata ìwalinápiná yáawinéechúacawa manùbéeyéi úni inànìacubàa. \v 2 Macái cáli icuèrinánái chái èeri irìcuíyéica nadéca naimáca úapicha nàacawéeyéi íichawa. Nía nacái èeri mìnanái nadéca nacàmaca ùasu ìiracalési ipuíri iyú, umàaquéerica nalí naimácaténá úapicha”, íimaca nulí. \p \v 3 Néese yái ángel itéca núa manacúali yùuculé, càináwàiri, canácatalé wenàiwica. Yá nuicáca inanái yáawinéechúawa quíiréeri cuwèesi íinata. Cuwèesi íipidená madécaná ichanàacawa cuwèesi ìwalíise, yái íipidená íiméerica “Dioscata núa”. Idènìaca siete namanùbaca íiwitawa, diez nacái namanùbaca ichàle. \v 4 Uái inanáica udènìaca ubàlewa capìralesíwéeri iicácanáwa, quíiréeri nacái. Udènìa nacái madécaná tùliquìchi, oroíri, cawèníichúa íba nacái, cawèníichúa perla nacái. Udènìa nacái bacàa ucáapirìcuwa, abéechúa bacàa oro yáawamíichúa ipuniéchúawa iyú ubáyawaná umàníirica manuísíwata Dios iiquéerica máiní báawéeri iyú, yái uimáanáca manùbéeyéi yáapicha casaquèeri iyú ùacaténá cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, níái ídoloca. \v 5 Udènìa uípidenáwa ibàacanáta upùdàlìcuwa: “Manuíri Babilonia ìyacàlená, úái náatúaca macái inanái iiméeyéica asìanái yáapicha plata ìwalinápiná, náatúa nacái macái èeri mìnanáica imàníiyéica ibáyawanáwa nàacaténá cuwáinái icàaluíniná, níái ídoloca”, cài íimáanáca yái uípidenáca. \v 6 Yáté nuicáca ucàmaca úái inanáica uìracáiná náiranámi, níái Dios yàasu wenàiwicamica, náiranámi nacái níái nanuéyéica neebáidacáiná Jesús itàacái. Nudécanáami nuicáca úa, yá máiní nuínáidacawa manuísíwata nuicáidaca ulí, càmicáináté núalíawa càinácaalí iimáaná yái yéenáiwanási nacáirica. \p \v 7 Néese ángel íimaca nulí: “¿Cáná yéewa máiní cáulenáca píichani? Yáca numàacapiná píalíacawéera càinácaalí íimáaná, úái inanáica, càinácaalí íimáaná nacái yái caluéri cuwèesi itéerica úa, idènièrica siete namanùbaca íiwitawa, diez namanùbaca nacái ichàle. \v 8 Yái caluéri cuwèesi piiquéerica ìyacaté, quéwa càmíiri ìya siùca. Néese imusúapináwa depuíwéeri utàwi irìcuíse, néesecáwa imáalàapináwa. Eeri mìnanái yàapiná caluéri cuwèesi icàaluínináwa, macáita canéeyéica íipidená ichanàacawa cuyàluta irìcu èeri ipíchawáiseté, yái cuyàluta idènièrica náipidená macái wenàiwicaca Dios yèeyéica icáuca càmíiri imáalàawa. Quéwa èeri mìnanái máiníiripiná cayábaca naicáca yái caluéri cuwèesi ìyéerica bàaluité, néese yéetácatéwa, quéwa yèepuèripináwa cáuca àniwa. \p \v 9 “Siùcade péemìacué cayába, píacué cáalíacáiyéica, píalíacaténácuéwa càinácaalí íimáaná: Níái siete namanùbaca íiwitaca íimáanáca càicanide iyúwa siete namanùbaca dúli, inanái yáawinéechúacawa íinata. \v 10 Iimáanáca càicanide iyúwa nacái siete namanùbaca nacuèrinánái icuèyéica wenàiwica néenibàa. Cinco namanùbaca nacuèrinánái nadéca nacaláacawa, yá nadéca néetácawa. Abéeri néená icùaca wenàiwica siùca. Aiba yàanàapináwa icùacaténá wenàiwica. Quéwa yàanàapinácaalí, yá icùapiná wenàiwica maléená èeri. \v 11 Yái caluéri cuwèesica ìyaca bàaluité, néese yéetácatéwa, yácata ochonáca nacuèrinásàiri, quéwa abéeri néenácani, níái siete namanùbacaca, yá nacái imáalàapináwa. \p \v 12 “Níái diez namanùbaca ichàle piiquéeyéica íimáanáca càicanide iyúwa diez namanùbaca nacuèrinánái càmíiyéicáwa idàba icùaca wenàiwica. Quéwa nacùapiná níawa maléená èeriwa yáapicha yái caluéri cuwèesica. \v 13 Yá abédanamata náiwitáise níái diez namanùbaca nacuèrinánái náibaidáanápiná caluéri cuwèesi irí, namànicaténá càide iyúwa iwàwáaná, namàacáanápiná nacái caluéri cuwèesi icùaca nàasu cáli néeséeyéi. \v 14 Yá namànipiná ùwicái Cordero íipunitawa quéwa Cordero imawènìadapiná níawa, cachàiníiricáináni náicha canánama èeri mìnanái icuèrinánáica. Níacáiná nacái Cordero yáapichéeyéica, Cordero idéca imáidaca nía, idéca nacái yeedáca nía yàasu wenàiwicapináwa, nadéca nacái neebáidaca itàacái éwita nàuwichàacáanítawa”, cài íimaca nulí yái ángelca. \p \v 15 Yái ángel íimaca nulí àniwa: “Pidéca piicáca úái iiméechúaca manùbéeyéi asìanái yáapicha plata ìwalinápiná, yáawinéechúawa manuínaméeyéi úni inànìacubàa. Níái manuínaméeyéi úni íimáanáca càicanide iyúwa macái íiwitáaná wenàiwica namanùbaca, macái cáli néeséeyéi nacái, macái wenàiwica itàaníiyéica áiba tàacáisi iyú nacái chái èeri irìcuíyéica. \v 16 Níái diez namanùbaca ichàle piiquéeyéica, íimáanáca càicanide iyúwa nacuèrinánái ìyéeyéica caluéri cuwèesi yáapicha. Máiní báawaca naicápiná úái iiméechúaca asìanái yáapicha plata ìwalinápiná. Yá náucaca úa abéechúata, mabàleta. Néese nayáapiná uinámi, yá neemápiná uchéecami quichái iyú. \v 17 Dioscáiná idéca imàacaca náináidacawa namàníinápiná càide iyúwa iwàwáaná namànica, íná níái diez namanùbaca icuèyéica cáliquéi, abédanamapináta náiwitáise náapichawáaca neebáidáanápiná caluéri cuwèesi itàacái, namàacáanápiná nacái icùaca nàasu cáli néeséeyéi, àta ichàbacatalétawa macáita càide iyúwa Dios icàlidáanáté. \v 18 Uái inanái piiquéechúaca, yácata manuíri yàcaléca ichùulièrica macái cáli icuèrinánái”, cài íimaca nulí yái ángelca. \c 18 \s1 La caída de Babilonia \p \v 1 Néeseté àniwa nuicáca áiba ángel iricùacawa chènuníise. Yá cachàiníirica íiwitáise. Cáli icànaca iyú yái ángel icamaláná cayábéerica. \v 2 Yá íimaca máiní cachàiníiri iyú: \q1 “¡Idéca imáalàacawa yái manuíri yàcalémica Babilonia ìyacàlená, idéca imáalàacawa! ¡Yá demonionái ìyaca néenibàa! ¡Macái íiwitáaná báawéeyéi demonio icùacani yái yàcalémica! ¡Macái íiwitáaná báawéeyéi màsibèe, casaquèeyéi cuìpìra nacái nadéca namànica nabànawa néenibàa, namùlubè nacáiwa! \q1 \v 3 Níacáiná macái èeri mìnanái nadéca nacàmaca ùasu ìiracalési ipuíri iyú, imàaquéechúaca yáawawa nalí naimácaténá úapicha. Níái icuèyéica cáli canánama chái èeri irìcuíyéica nadéca naimáca úapicha, úái càmíichúaca náinusíwa. Nía nacái cacharreroca chái èeri irìcuíyéica nadéca càasuca nía úapicha, ùyacáiná máiní càasuíri iyú umànicaténá ubáyawanáwa máaléquéeri iyú”, cài íimaca. \p \v 4 Néese nuémìaca áiba tàacáisi chènuníiséeri. Yá íimaca: \q1 “Pimusúacuéwa yàcalé íicha, píacué cáininéeyéica nuicáca, ipíchanácué pimànica pibáyawanáwa úapicha, ipíchanácué nacái nùuwichàidaca pía úapicha. \q1 \v 5 Máinícáiná manuírica ubáyawaná, íná iwàwacutá Dios yùuwichàidaca úa. Dios yáalíacawa ìwali, yái ubáyawanáca. \q1 \v 6 Piùwichàida úa ìwalíise yái báawéerica umàníirica áibanái irí, yá piùwichàida úa cachàiníiri iyú pucháiba yàawiriéricatái yáwanái íicha yái báawéerica umàníirica áibanái irí. \q1 \v 7 Càide iyúwa cachàiníiná uicáca úawawa, uedáaná nacái ulíwa macái cawèníiri, càita nacái piùwichàida úa, pimàaca uícháaníca. Uumacáiná uwàwalìcuísewa: ‘Núacata icuèchúaca macái wenàiwica. Canácatáita nuícháaníwa càide iyúwa manìríichúami íicháaníiná’, úumaca uínáidacawa ulíwa. \q1 \v 8 Iná yéewa abé èeri irìcu yàanàapiná ùwali yái ùuwichàanápinácawa, yásí uícháanícawa umáapicawa, yá uétápiná nacáiwa. Néese uemápinácawa quichái iyú macáita, cachàinicáiná Wacuèriná Dios íiwitáise, yái yùuwichàidéeripináca úa”, íimaca. \p \v 9 Néese níái icuèyéica cáliquéi, iiméeyéica úapicha càmíichúaca náinusíwa, níái ìyéeyéicaté càasuíri iyú úapicha, yá náicháanípiná cáiwíiri iyú ùwali, naicácáiná uemámicawa. \v 10 Yá nabàlùapinácawa déeculé uícha, cáalucáiná naicáca ùuwichàanácawa. Yá náimaca nalíwáaca: \q1 “¡Catúulécanáca waicáca pía, pía yàcalé manuírica Babilonia, yái yàcaléca cachàiníirimica! Aquialénamata abé hora irìcu, Dios idéca yùuwichàidaca pía”, càipiná náimaca. \p \v 11 Nía nacái cacharreroca chái èeri irìcuíyéica, náicháanípiná nacái ùwali. Yá máiní achúmaca nawàwa nacái càmicáiná quirínama wenàiwica iwènìa náicha nàasu natéerica. \v 12 Natécaté néré oro, quírameníiri plata nacái, cawèníiyéi íba nacái, perla nacái, cayábéeri wáluma lino nacái, wáluma capìralesíwéeri iicácanáwa nacái, wáluma seda nacái, quíiréeri nacái, macái íiwitáaná àicu pumèníiri isàni nacái, macái wawàsi nacái namàníirica marfil imànicaná, macái wawàsi nacái namàníirica cawèníiri àicu imànicaná, bronce imànicaná nacái, hierro imànicaná nacái, cawèníiri íba mármol imànicaná nacái. \v 13 Natécaté nacái canela, casàníiri nacái, incienso pumèníiri isàni nacái, pumèníiri mirra nacái, perfume nacái, uva ituní ipuíri nacái, séenási nacái, cayábéeri harina nacái, trigo ituíná nacái. Natécaté nawéndacaténá nacái napìranáiwa pacá, oveja nacái, caballo nacái, carro nacái, wenàiwicanái nacái nawéndacaténá nía yàcalé mìnanái irí. \v 14 Cacharreronái náimapiná yàcalé irí: \q1 “¡Canáca pirí ìyacanási cawèníirica, caséericaté piyáaca! ¡Idéca yúucacawa píicha càiripináta pìasu cawèníiri yàacàsica, macái pìasu cayábéeri wáluma nacái! ¡Canácatáita pìanàa nía àniwa!” náimaca. \p \v 15 Níái iwéndéeyéicaté càiri wawàsi yàcalé mìnanái irí, yeedéeyéicaté nacái nalíwa plata yàcalé mìnanái íicha, nabàlùapináwa déeculé yàcalémi íicha, cáalucáiná naicáca yàcalémi yùuwichàanáwa. Yá náicháanípiná cachàiníiri iyú, máiní achúmaca nawàwa. \v 16 Yá náimapiná nalíwáaca: \q1 “¡Catúulécanáca waicáca yái manuíri yàcalémica! Yàcalé mìnanáimi nadènìacaté nabàlewa cayábéeri lino, wáluma capìralesíwéeri iicácanáwa nacái, quíiréeri nacái. Cachìlanáca nía nacái oro iyú, cawèníiri íba iyú nacái, perla iyú nacái. \q1 \v 17 ¡Yá abéerìcuíseta, abéeri minuto irìcu, idéca imáalàacawa macáita nàasumi cawèníirica!” náimaca. \p Macáita idènièyéica nave lancha nacáiri, nía nacái cacharreroca yèeyéicawa nave irìcu, nía nacái íibaidéeyéica nave irìcu, yèeyéicawa manuíri úni yáacubàa, nabàlùapináwa déeculé yàcalémi íicha. \v 18 Naicápiná yàcalémi íisalená imichàacawa yàcalémi íicha, yásí náimaca náicháaníca cachàiníiri iyú: “¡Canácata áiba manuíri yàcalé càide iyúwa yái yàcalé cayábéeriquéi!” náimaca. \v 19 Yá namutúapiná cáli ichùmalé náiwita íinatabàawa, càide iyúwa náiwitáise ìyáaná máinícáiná achúmaca nawàwa. Yá náicháanípináca cachàiníiri nasàna iyúwa. Yá náima: \q1 “¡Catúulécanáca waicáca yái yàcalé manuírimica! Yàcalé yàasu cawèníirimi iyú nadéca càasuca namànica níawawa, níái idènièyéica yàasu navewa lancha nacáiri manuíri úni yáacubàa. Aquialénamata abéeri hora irìcu idéca imáalàacawa macái yái yàcalémica”, náimaca. \q1 \v 20 Quéwa casíimáicué piwàwa yàcalémi ìwali, píacué ìyéeyéica chènuniré, píacué nacái Dios yàasu wenàiwicaca, píacué nacái apóstolca, píacué nacái profetaca, icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Casíimáicué piwàwa Dioscáiná idéca yùuwichàidaca yái yàcalémica ìwalíise macáita yái báawéerica umàníiricatécué pirí. \p \v 21 Néese nuicáca áiba cachàníiri ángel imichàidaca manuíri íba macàpucuíri. Yá manuíca yái íbaca càide iyúwa manuíri íba nàulùanápiná iyú trigo ituíná. Néese ángel yúucaca yái manuíri íbaca manuíri úni yáaculé. Yá íimaca: \q1 “Càita nacái piúcapinácawa, pimáalàacawa ráunamáita, pía yàcalé manuírica Babilonia ìyacàlená. Yá canáca náalimáaná nèepùa nàanàaca pía àniwa. \q1 \v 22 Càmita nacái néemìapiná nasàna pìasu calle irìcubàa, níái inuéyéica sànasi arpa iyú, nía nacái icántèeyéica, nía nacái ipùlièyéica íwa, trompeta nacái. Canáca nacái íibaidéeyéi néenibàa canácáiná náibaidéeripiná. Càmita nacái nàulùapiná ituínási. \q1 \v 23 Càmita napucúadapiná lámpara néenibàawa. Càmita nacái namànipiná matrimonio, máinícáináté cachàiníiri naicáca níawawa níái yàcalémi yàasu cacharreroca, nía nacái yàcalé mìnanáimi naméeràidacaté canánama èeri mìnanái Dios íicha nàasu màlìacáisi iyúwa. \p \v 24 Nanúacaté Dios yàasunái profetamica icàlidéeyéicaté tàacáisi Dios inùmalìcuíse, nía nacái Dios yàasu wenàiwicamica, nía nacái canánama nanuéyéicaté neebáidacáiná Dios itàacái, chái èeri irìcu”, íimaca yái ángelca. \c 19 \p \v 1 Néeseté àniwa nuémìaca cachàiníiri tàacáisi nacáiri, càide iyúwa wéemìaná manùbéeyéi wenàiwica itàacái ìyéeyéica chènuniré. Yá náimaca cachàiníiri iyú: \q1 “¡Aleluya! Wàacué Wacuèriná Dios iríwa cayábéeri Dioscáiná idéca iwasàaca wía yàasu yùuwichàacáisi íichawa, wàacué icàaluíniná, máiní cachàiníiri íiwitáise Wacuèriná Diosca. \q1 \v 2 Yácáiná Dios yùuwichàidaca báawéeyéi wenàiwica machacàníiri iyú. Idéca yùuwichàidaca úái inanái iiméechúacaté asìanái yáapicha plata ìwalinápiná, úái iwènúadéechúacaté macái èeri mìnanái íiwitáise namànicaténá báawéeri naimácáináté úapicha càmíichúaca náinusíwa. Dios idéca imáalàidaca úa unúacáináté wenàiwica íibaidéeyéica Dios irípiná”, náimaca. \p \v 3 Néese náimaca àniwa: \q1 “¡Aleluya! Wàacué Dios irí cayábéeri. Yái uísalená imichàacawa càiripináta, èeri càmíiri imáalàawa”, náimaca. \p \v 4 Néese níái veinticuatro namanùbaca nacuèrinánáica, nía nacái báinúaca cáuyéi ángel náuwàa nalìacawa nanùmáawawa Dios íipunita nàacaténá icàaluíniná, yái yáawinéericawa yàalubái íinatawa. Yá náimaca: “¡Báisíta, amén! ¡Aleluya, wàacué Dios irí cayábéeri!” náimaca. \v 5 Néese nuémìaca cachàiníiri tàacáisi yàalubáisi néeséeri. Yá íimaca: \q1 “¡Pìacué irí cayábéeri, yái Wacuèriná Diosca, macáitacué pía íibaidéeyéica irípiná, píacué nacái yèeyéica Dios icàaluíniná, píacué sùmanái, béeyéi nacái canánama!” cài íimaca. \s1 La fiesta de las bodas del Cordero \p \v 6 Néese nuémìaca nacái áiba tàacáisi nacáiri càide iyúwa wéemìaná madécaná wenàiwica imáidáaná, càide iyúwa nacái wéemìaná manùbéeri màladàca isàna, càide iyúwa nacái wéemìaná casànéeyéi énu manuíyéi tiríricaalí. Yá náimaca: \q1 “¡Aleluya, wàacué cayábéeri Wacuèriná Dios cachàiníiri iríwa, yái cachàiníirica náicha canánama, idàbacáiná icùaca macáita! \q1 \v 7 Yá casíimáicué wía, wayanídacuéwa manuísíwata. Wàacué Dios irí cayábéeri. Idéca Cordero yéenáiwaná yàanàaca yeedácatáipináta iríwa yàacawéetúapináwa. Uái yàacawéetúapiná udéca uchùnìaca úawawa. \q1 \v 8 Idéca imàacaca ùwalica ubàlewa cayábéeri lino, masaquèeri nacái, mèlumèluíri nacái. Yái cayábéeri wáluma lino íimáanáca càicanide iyúwa yái cayábéerica Dios yàasu wenàiwicanái imàníirica”, cài náimaca. \p \v 9 Néese ángel íimaca nulí: “Pitànàani: ‘Casíimáica níái wenàiwicaca Dios imáidéeyéica Cordero yàasu matrimonio nérépiná, yeedápinácaalí iríwa yàacawéetúapináwa’, cài pitànàacani”, íimaca nulí. Néese íimaca nulí àniwa: “Yái tàacáisi nucàlidéerica pirí, báisíiri tàacáisicani Dios inùmalìcuíséerica”, íimaca nulí. \p \v 10 Yá nubàlùacawa nùuluì ipùata iyúwa ángel irí nùacaténá icàaluíniná, quéwa ángel íimaca nulí: “Picá pimàni cài. Núacata íibaidéeri Dios irípiná càide iyúwa pía, nía nacái péenánái icàlidéeyéica mamáalàacata naináwaná ìwaliwa Jesús yàasunáica nía. Pìa Dios icàaluíniná”, íimaca nulí. Yácáiná Espíritu Santo imàaquéericaté profetanái icàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse, yácata Espíritu imàaquéerica Jesús yàasu wenàiwica icàlidaca iináwaná ìwali. \s1 El jinete del caballo blanco \p \v 11 Néeseté nuicáca capìraléeri cáli yàacùacanéerica chènuníise, Dios ìyacàle nacái, yá péemìacué cayába, nuicáca cabalèeri caballo. Yái wenàiwica yáawinéericawa caballo íinata, yácata Wáiwacali, íipidenéeri Cayábéeri íiwitáise, Machìwéeri nacái. Machacàníiri iyú yùuwichàidaca báawéeyéi wenàiwica, imànica nacái náipunita ùwicái. \v 12 Yá mèlumèluíri ituí càide iyúwa waicáaná quichái ipèrùa. Idènìaca madécaná corona íiwita ìwaliwa. Idènìaca íipidenáwa ìwaliwa, quéwa abéerita Wáiwacali yáalíawa càinácaalí íimáaná yái íipidenáca. \v 13 Wáiwacali ináawani idéca yáapúacawa irái yáaculé, yá idènìaca íipidenáwa, Dios itàacái. \v 14 Chènuníiséeyéi úwi nàacawa yáamiwáise. Nadènìaca nabàlewa cayábéeri wáluma lino cabalèeri, masaquèeri nacái. Nàacawa náalimáwanama cabalèeri caballo íinata. \v 15 Wáiwacali yùuwichàidapiná èeri mìnanái itàacái cachàiníiri iyúwa, macái cáli néeséeyéi càmíiyéica yeebáida itàacái. Yùuwichàidapiná níawa cachàiníiri iyú. Yá imáalàidapiná wenàiwica imàníiyéica ibáyawanáwa máiníiri báawaca Dios iicáca, yái Dios cachàiníirica náicha canánama. Imáalàidapiná níawa càide iyúwa wenàiwica ibawàidacaalí uva ìyacaná ipisùacaténá uva ituní. \v 16 Idènìaca íipidenáwa ináawani ìwaliwa, icuuchuí ìwaliwa nacái: “Nacuèrinásàiri, níái macái cáli icuèrinánáica. Náiwacali nacái níái macái èeri mìnanái íiwacanánáica”. \p \v 17-18 Néese nuicáca áiba ángel ibàluèricawa èeri ituí irìcu. Yá íimaca cachàiníiri iyú wáchulinái irí yáalaníiyéicawa chènunibàa: “Caquialécué, pìwacáidáyacacuéwa piyáacaténácué piyáacaléwa cadénama yái yàacàsi Dios ichùnièripinácué pirí. Piyáacaténácué piyáacaléwa nainámi níái ichùulièyéicaté wenàiwica, nía nacái úwi íiwacanánáimica, nía nacái wenàiwicanáimi cachàiníiyéica, nía nacái caballomica, nía nacái yèeyéimicawa caballomi íinata, nía nacái macái wenàiwicamica, nía nacái íibaidéeyéimica mawèníiri iyú áibanái irí, nía nacái yèepuníiyéimicawa máiwacalíiyéimica, nía nacái sùmanáimica, béeyéimica nacái”, cài íimaca yái ángelca wáchulinái irí. \p \v 19 Néese nuicáca yái caluéri cuwèesi, nía nacái ichùulièyéica èeri mìnanái. Nuicá nacái náapicha nàasu úwinái ìwacáidáyaquéeyéicawa namànicaténá ùwicái Wáiwacali íipunita yái yáawinéericawa cabalèeri caballo íinata, náipunita nacái yàasu úwinái yèeyéicawa yáapicha chènuníise. \v 20 Yá náibàaca caluéri cuwèesi. Náibàaca nacái cachìwéeri iwicùlidéerica, imàníirica yái càmíirica wenàiwica idé imànica idècunitàacá ìyaca caluéri cuwèesi yáapicha, ichìwáidacaténá wenàiwica imàaquéeyéica nachanàidaca caluéri cuwèesi íipidená nàwali, nía nacái yèeyéica cuwèesi yéenáiwaná icàaluíniná. Yá náucaca caluéri cuwèesi quichái irìculé icáuca yáapichatawa, yàasu cachìwéeri iwicùlidéeri yáapichawa manuíri quichái irìculé, yáara manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa mamáalàacata cachàiníiri azufre iyú, càiripinéerita ìyaca. \v 21 Néese yái Wáiwacali yáawinéericawa caballo íinata inúaca cuwèesi yàasu úwináimi macáita. Inúaca nía itàacái iyúwa imusuéricawa inùmalìcuíse. Yá macáita wáchuli nayáaca nayáacaléwa cadénama úwinái ichéecami yéetéeyéimicawa àta cadécataléta níái wáchulica. \c 20 \s1 Los mil años \p \v 1 Néeseté nuicáca ángel iricùacawa chènuníise. Idènìaca llave icáapi irìcuwa yàacuèripiná iyú depuíwéeri utàwi inùma. Idènìa nacái manuíri cadena icáapi irìcuwa. \v 2 Néese ángel íibàaca màanu, yái bàaluitéeri àapica, idènièrica íipidenáwa cài: Diablo, íimáanáca “Icháwàidéeri waináwaná ìwali”, Satanás nacái, íimáanáca “Wàuwidesàiri”. Angel idacùaca màanu cadena iyú mil camuí piná. \v 3 Néese ángel yúucaca màanu depuíwéeri utàwi irìculé. Yá ángel ibàlìaca utàwi inùma. Ibàlìaca utàwi inùma cachàiníiri iyú màanu iwicáu àta imáalàacatalétawa yái mil camuíca, ipíchaná màanu ichìwáidaca èeri mìnanái. Néese mil camuí idénáami, yá iwàwacutápiná nawasàaca màanu àniwa maléená èeripináta. \p \v 4 Néese nuicáca madécaná yàalubáisi. Níái yáawinéeyéicawa yàalubáisi íinata nacùapiná wenàiwica nàuwichàidacaténá cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa. Nuicá nacái wenàiwica yéetéeyéimicawa nawichuèyéicaté íicha íiwita nacàlidacáináté Jesús iináwaná ìwali, nacàlidaca nacái Dios itàacái áibanái irí. Càmíiyéicaté yàa caluéri cuwèesi icàaluíniná, yàasu yéenáiwanási nacái. Càmitaté namàaca áibanái nachanàidaca caluéri cuwèesi íipidená napùdàlìcu, nacáapi ìwali áiba. Yá nèepùapináwa cáuca àniwa, yá nacùapiná wenàiwicanái Cristo yáapicha mil camuípiná. \v 5-6 Yácata idàbáanéeri namichàanácawa. Casíimáica nía, mabáyawanéeyéica nía nacái, níái imichèeyéipinácawa yéetácáisi íicha idàbáanéerica namichàanácawa. Yá machàinica náicha yáara pucháibáaná yéetácáisica. Sacerdotepináca níawa íibaidéeyéica Dios irípiná, Cristo irí nacái. Yá nacùapiná wenàiwicanái Cristo yáapicha mil camuípiná. Quéwa áibanái yéetéeyéimicawa càmitàacá namichàapináwa yéetácáisi íicha àta imáalàacatalétawa yái mil camuíca. \s1 Derrota del diablo \p \v 7 Néese mil camuí idénáami, yásí ángelnái namusúadapiná Satanás irìcuíse yái nadacùacatalécani. \v 8 Yá imusúapináwa ichìwáidacaténá macái èeri mìnanái, nía nacái íipidenéeyéica Gog, Magog nacái. Yá ìwacáidapiná nía namànicaténá ùwicái. Chínamáipináca níái úwica càide iyúwa càina ituíná. \p \v 9 Yá nàapináwa namanùbaca iyúwa chínamáinama níái úwica, Israel yàasu cáli íinatalé, yá nabàlùapináwa itéesebàa yái Dios yàasu wenàiwica ìyacàleca, yái yàcalé cáininéerica Dios iicáca. Néeseta quéwa Dios ibànùapiná quichái chènuníise, yásí yeemáca macáita níái úwináimica. \v 10 Néese Diablo, yái Satanás icháwàidéerica waináwaná ìwali, yái ichìwáidéerica wenàiwica, Dios yúucapináni quichái irìculé, yáara manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa ìyaca mamáalàacata cachàiníiri azufre iyú, alé ìyacatalépináca yái caluéri cuwèesica, yá nacái yàasu cachìwéeri iwicùlidéerica. Yá nàuwichàapináwa càiripináta èeríapinama, táiyápinama nacái, èeri càmíiri imáalàawa. \s1 El juicio ante el gran trono blanco \p \v 11 Néeseté nuicáca manuíri yàalubáisi cabalèeri. Nuicá nacái yái yáawinéericawa yàalubáisi íinata. Yá cáliquéi, yá nacái capìraléeri cáli chènuníiséerica nachalíacawa, yá canáca nía quirínama, Dios imáalàidacáiná nía, yái Dios yáawinéericawa yàalubáisi íinata. \v 12 Néese nuicá níái yéetéeyéimicawa canánama, níái manuínaméeyéica, nía nacái púubéeyéica. Yá nabàlùacawa yàalubáisi íipunita. Néese cuyàluta nàacùacawa. Yàacùacawa nacái áiba cuyàluta idènièrica wenàiwicanái íipidená idènièyéica icáucawa càmíiri imáalàawa. Néese icàlidaca naináwaná ìwali níái yéetéeyéimicawa, càide iyúwa naléená cuyàluta irìcuíse naináwaná, càinácaalíté namàníiná idècunitàacá cáuca nía. \v 13 Macái wenàiwica yéetéeyéicatéwa manuíri úni yáaculé namusúacawa úni yáacuíse, yá nabàlùacawa Dios íipunita. Macáita nacái yéetéeyéimiwa nàanàaca yéetácáisi íicha, càliculìi íicha nacái, síisáanácaalíté néetácawa. Yá icàlidapiná naináwaná ìwali canánama càinácaalíté namàníiná idècunitàacá cáuca nía. \v 14 Néese yúucaca yéetácáisi quichái irìculé; yúucaca infierno quichái irìculé nacái, yái infierno báawéeyéimi íiwitáise yùuwichàacatalécawa. Yúucaca nía quichái irìculé, yái manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa ìyaca mamáalàacata quichái iyú. Yácata pucháibáaná yéetácáisica, yái manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa quichái iyú càiripinéerita ìyaca. \v 15 Yá macáita wenàiwica canéeyéica íipidená ichanàacawa cuyàluta irìcu, yásí yúucaca nía quichái irìculé, yái manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa mamáalàacata quichái iyú, canácáiná náipidená cuyàluta irìcu, yái cuyàluta idènièrica wenàiwicanái íipidená idènièyéica icáucawa càmíiri imáalàawa. \c 21 \s1 El cielo nuevo y la tierra nueva \p \v 1 Néeseté, núa Juan, nuicáca wàlisài capìraléeri cáli, nuicá nacái wàlisài chái cáli, imáalàapinácáináwa yáara idàbáanéerimica capìraléeri cálica, chái idàbáanéerimica cálica nacái. Canácata quéwa manuíri úni. \v 2 Néese nuicáca mabáyawanéeri yàcalé, yái wàlisài Jerusalénca. Iricùacawa chènuníise Dios yàatanáise. Cayábéerica yái yàcaléca Dios ichùnièrica cayába. Cayábéeri iicácanáwa càiride iyúwa inanái iicácanáwa udécanáami ùwalica ubàle cawèníiriwa ùacawéeri irípináwa, ipíchawáise umànica matrimonio yáapicha. \v 3-4 Néeseté nuémìaca cachàiníiri tàacáisi Dios yàalubái irìcuíséeri, yái yàalubáisi Dios yáawinacatáicawa, icùacaténá canánama. Yá cài íimaca: “Péemìa cayábani, siùcáisede Dios ìyaca èeri mìnanái yáapicha. Yèepunípináwa náapicha, icùapiná nacái níawa. Dioscata yàacawéeridapiná nía, Nacuèrinápiná nacáicani. Dios itunúapiná náicha natuíyáa macáita. Canáca yéetácáisi néré. Càmíiyéipiná íicháaní néenibàa. Càmita achúma nawàwa. Canáca cáiwíiri yácáiná idéca imáalàacawa càiripináta canánama yáara quéechéerimicaté ìyaca”, íimaca nulí. \p \v 5 Néese Dios, yái yáawinéericawa manuíri yàalubáisi íinata, icùacaténá canánama, íimaca: “Péemìa cayába, numànica nùyaca macáita wàlisàita àniwa”, íimaca. Néese íima nulí àniwa: “Pitànàacani, càide iyúwa núumáaná pirí, báisíiricáiná nutàacáica íná píalimá peebáidacani”, íimaca nulí yái Diosca. \p \v 6 Yá íimaca nulí nutànàacaténá tàacáisi: “Nudéca numáalàidaca numànicani. Núacata yái ìyéericaté èeri ipíchawáiseté, núacata nacái yái namáalàidáaná canánama càide iyúwa las letras alfa y omega. Cawinácaalí macàléerica iwàwa, nùaca ìirawa úni yèeri icáuca càmíiri imáalàawa, mawèníiri iyú quéwa nùaca ìirani”, íimaca nulí nutànàacaténáni. \v 7 Yá íimaca nulí àniwa yái Diosca: “Cawinácaalí imawènìadéeyéica báawéeri, nùaca nalí macáita yái cawèníirica mawèníiri iyú, níái nuénibeca. Núacata nacuèrinápináwa. Níacata nuénibepiná nacáiwa”, íimaca nulí nutànàacaténáni. \v 8 Néese íimaca nulí àniwa yái Diosca: “Quéwa cawinácaalí níái càmíiyéica yeebáida nutàacái cáalucáiná nàuwichàacawa nulípiná, nía nacái iwènúadéeyéica nuícha íiwitáisewa, nía nacái càmíiyéica yeebáida nutàacái, nía nacái casaquèeyéica íiwitáise, nía nacái inuéyéica wenàiwica meedá, nía nacái iiméeyéica áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa, nía nacái camàliquéeyéica, nía nacái yèeyéica ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, nía nacái macáita cachìwéeyéica, iwàwacutápiná nàacawa manuíri quichái irìculé yái manuíri yàawa nacáirica ipucuéricawa mamáalàacata azufre iyú, máiníiri ùuleca, càiripinéerita ìyaca. Yái quichái íipidenéeri ‘Pucháiba yàawiriéri yéetácáisica’ ”, íimaca nulí yái Diosca. \s1 La nueva Jerusalén \p \v 9 Néeseté áiba ángel yàanàaca nùatalé, abéeri néená níái siete namanùbaca ángelca idènièyéicaté siete namanùbaca bacàa ipuniéyéicawa iyú yái siete namanùbaca yùuwichàacáisi Dios ibànuèripináca namáalàidáaná canánama yùuwichàacáisica chái èeri irìcuírica. Yái ángel íimaca nulí: “Aquialé, núasáidacaténá piicá úara Cordero yàacawéetúapináca”, íimaca nulí yái ángelca. \v 10 Néese Espíritu Santo imàacaca nuicáca ángel itéca núa, yéenáiwanási nacáiri iyúta quéwa, alé chènuníiri dúli íinatalé. Néese ángel yáasáida nuicáca Cordero yàacawéetúa, yái cayábéeri yàcalé mabáyawanéerica, íipidenéeri Jerusalén, iricuèricawa chènuníise Dios yàatanáise. \v 11 Yái yàcaléca mèlumèluíricani Dios icamaláná iyú. Mèlumèluíri càide iyúwa cawèníiri íba cabalèeri íipidenéeri jaspe, cuniéri quéwa iyúwa cayábéeri vidrio. \v 12 Yái yàcalé idènìaca itéesewa iwáináwa chènuníirica, manuíri nacái. Yái iwáiná idènìaca doce namanùbaca inùmawa. Macái inùmata abéeri ángel ibàlùaca icùacani. Macái inùmata náipidená ichanàacawa doce namanùbaca yàawiría Israel itaquénáinámica. \v 13 Nuicáca máisiba inùma iwáiná ìwali este iwéré, máisiba nacái inùma nàyaca norte iwéré, máisiba nacái inùma nàyaca sur iwéré, máisiba nacái inùma nàyaca oeste iwérécata. \v 14 Yái yàcalé iwáiná doce namanùbaca íba yáapíiséeyéi náalimáwanama náipidená ichanàacawa níái doce namanùbaca apóstol yèepuníiyéicatéwa Cordero yáapicha. \p \v 15 Yái ángel itàaníirica núapicha idènìaca oroíri metro yáalimáidacaténá yàcalé, ibàlài néeséeri iwáiná nacái, inùma nacái. \v 16 Yái yàcaléca abédanaméerita ibàlài icáalaca. Néese ángel yáalimáidaca metro iyúni yái yàcaléca. Dos mil doscientos namanùbaca kilómetros icáalaca, càita nacái icáalaca ichènunica, càita nacái icàcumàa icáalaca. Abédanamata icáalaca yái yàcaléca. \v 17 Néese ángel yáalimáidaca iwáiná yàcalé itéeséerica. Sesenta y cinco namanùbaca metros ichènunica càide iyúwa èeri mìnanái yáalimáidáaná wawàsi. \p \v 18 Yái iwáináca yáawami cabalèeri íba cawèníiri íipidenéerica jaspe. Yái yàcaléca yáawami orota càide iyúwa masaquèeri vidrio. \v 19-20 Doce namanùbaca manuínaméeyéi íba iwáiná yáapíise. Iba imanùbaca ichanèerica ìwali abéeri íiwitáaná cawèníiri íba: jaspe, cabalèeri íba; zafiro, capìraléeri, cuniéri íba; ágata, capìraléeri erúamàwaca, samànéeri íba; esmeralda, ipuléerisíwa, cuniéri íba; ónice, éewéeri, samànéeri íba; cornalina, quíiréeri, cuniéri íba; crisólito, éewéeri, cuniéri íba; berilo, ipuléeri, cuniéri íba; topacio, éewéeri, cuniéri íba; crisoprasa, éewaca nacáiri, samànéeri íba; jacinto, chubénaméeri, cuniéri íba; amatista, capìralesíwéeri, cuniéri íba; \v 21 Níái yàcalé inùmaca doce namanùbaca yáawami perlata, cabalèeri íba cawèníirica. Inùma imanùbaca imàníiri abéeri perla íicha, iwáiná inùmapiná. Yái yàcalé yàasu manuíri carretera yáawami orota, cuniéri vidrio nacáiri. \p \v 22 Canácata templo yàcalé irìcu nasutácàalupináca Dios íicha. Yàcalé imanuícata nàaca Dios icàaluíniná, yái cachàiníirica náicha canánama, nàaca Cordero icàaluíniná nacái. \v 23 Càmita iwàwacutá èeri icànaca yàcalé ìwali, quéeri nacái, icànacáiná ìwali yái Dios, Cordero nacái nacamalánáca. \v 24 Macái cáli néeséeyéi yèepunícawa yàcalé icamalá irìcu. Wenàiwica íiwacanánái natéca nàasu cawèníiriwa yàcalé irìculé. \v 25 Yàcalé inùmaca canánama canácatáita ibàlìawa èeríapi. Canáca catá néré. \v 26 Natéeripiná nàasu cawèníiriwa néré yàcalérìculé, níái macái èeri mìnanái càasuíyéica. \v 27 Quéwa báawéeyéi íiwitáise canácatáita yéewaná nawàlùacawa néré. Cawinácaalí iiméeyéica áiba yáapicha càmíirica nanìrisíwa, càmíichúaca nacái náinusíwa, nía nacái cachìwéeyéica, canácata yéewanápiná nawàlùacawa néré. Níawamita idènièyéica íipidenáwa ichanàacawa Cordero yàasu cuyàluta irìcu, yái cuyàlutaca idènièrica náipidená canánama níái Dios yèeyéica icáuca càmíiri imáalàawa. \c 22 \p \v 1 Néeseté ángel yáasáida nuicáca masaquèeri inanába, yèeri wacáuca càmíiri imáalàawa. Asáiri yáaculé manuísíwata càide iyúwa waicáaná vidrio. Yái inanába imusúacawa Dios yàalubái yèewíise, yái yáawinacatáicawa Cordero yáapicha, nacùacaténá canánama. \v 2 Yái inanába iwatácawa bamuchúamibàa yàcalé yàasu manuíri carretera yèewibàa. Aicu nabàlùacawa carretera idùlepibàa, càita nacái abéemàawáise nabàlùata nacáiwa néenibàa. Yái àicuca, yácata yèerica wacáuca càmíiri imáalàawa. Idènìaca ìyacanáwa, doce yàawiría yàaca ìyacanáwa macái camuíta. Quéeri imanùbacata càyacanácani. Yái àicu ibáináca cayábéeri dabéca ichùnièrica macái èeri mìnanái. \v 3 Yàcalé irìcu, canácatáita ìya wawàsi Dios iiquéerica iyúwa báawéeri. Dios, Cordero yáapicha, íipidenéerica Jesucristo, nacùapiná èeri mìnanái néenibàa. Nàasu wenàiwicanái yàaca nacàaluíniná. \v 4 Naicáwa Dios inàni néréwa. Nadènìapiná Dios íipidená napùdàlìcuwa. \v 5 Canáca néré catéeriwa. Níái ìyéeyéipináca néenibàawa càmita iwàwacutá napucúadaca lámpara, càmita nacái iwàwacutá èeri icànaca nàwali. Wáiwacali Diosta icànapiná nàwali. Nacùapiná macáita Dios yáapicha càiripináta, èeri càmíiri imáalàawa. \s1 La venida de Jesucristo está cerca \p \v 6 Néeseté ángel íimaca nulí: “Báisíiricata yái tàacáisica, íná yéewa píalimá peebáidacani macái piwàwalìcuísewa. Yá nacái Wáiwacali Dios, yái imàaquéerica profetanái icàlidaca tàacáisi inùmalìcuíse, idéca ibànùaca yàasu ángelwa yáasáidacaténá yàasu wenàiwicanái irí càinácaalí ichàbáanápináwa mesúnamáita”, íimaca nulí yái ángelca. \p \v 7 Wáiwacali íimaca walí: “¡Péemìacué cayábani, nùanàapiná mesúnamáita! ¡Casíimáica nawàwa cawinácaalí yeebáidéeyéica yái tàacáisica Juan itànèerica cuyàluta irìcu, yái icàlidéerica càinácaalí ichàbáanápináwa!” cài íimaca yái Wáiwacalica. \p \v 8 Núa Juan, núacata yái yéemièrica, iiquéerica nacái macáita yái tàacáisica. Idécanáami nuémìacani, nuicácani nacái yái wawàsica, yá nubàlùacawa nùuluì ipùata iyúwa ángel irí nùacaténá icàaluíniná, yái yáasáidéerica nulí yái tàacáisica. \v 9 Quéwa ángel íimaca nulí: “Picá pimàni cài. Núacata pìacawéeriná íibaidéerica Dios irípiná píapicha, péenánái yáapicha nacái níái profetaca icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse, náapicha nacái níái yeebáidéeyéica tàacáisi pitànèerica chái cuyàluta irìcu. Pìaca abéerita Dios icàaluíniná”, íimaca nulí. \p \v 10 Néese íimaca nulí àniwa: “Picá pibàani áibanái íicha yái tàacáisi pitànèerica chái cuyàluta irìcu, icàlidéerica càinácaalí ichàbáanápináwa, mawiénicáiná yái èerica”, íimaca. \v 11 Cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa, nía nacái casaquèeyéica íiwitáise, iwàwacutá nawènúadaca náiwitáisewa nabáyawaná íichawa caquialéta. Cawinácaalí nacái cayábéeyéica íiwitáise iwàwacutá namànica cayábéeri mamáalàacata, nía nacái masaquèeyéica íiwitáise iwàwacutá nèepunícawa mamáalàacata mabáyawanéeri iyú”, íimaca. \p \v 12-13 Wáiwacali íimaca walí: “¡Péemìacué cayábani, nùanàapiná mesúnamáita! Yásí nutéca cawèníiri, yá nacái yùuwichàacáisica numàaquéeripináca macáita wenàiwica irí náalimáwanama càide iyúwa imanuícanama nadéca namànica cayábéeri, báawéeri áibata. Núacata yái ìyéericaté èeri ipíchawáiseté; núacata nacái yái namáalàidáaná canánama càide iyúwa las letras alfa y omega. Núacata yái idàbéericaté macáita, imáalàidéeripiná nacáiwa macáita”, íimaca. \p \v 14 Casíimáica cawinácaalí masaquèeyéica imànica íiwitáisewa báawéeri íicha yéewacaténá nayáaca nayáacaléwa yái àicu ìyacaná yèerica nacáuca càmíiri imáalàawa, yéewanápiná nacái nawàlùacawa iwáiná inùma irìcubàa wàlisài Jerusalén ìyacàlená irìculé. \v 15 Déeculé yàcalé íicha nàyaca níara casaquèeyéica íiwitáise, nía nacái camàliquéeyéica, nía nacái iiméeyéica áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa, nía nacái inuéyéica wenàiwica meedá, nía nacái yèeyéica ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, macáita nía nacái casíimáiyéica ichìwáidaca áibanái wenàiwica. \p \v 16 “Núa, Jesús, nudéca nubànùaca nùasu ángelwa icàlidacaténácué pirí yái tàacáisica, nalípiná macáita yeebáidéeyéica nutàacái, ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca. Núacata yái rey David itaquérinámica. Núacata nacái idàbéeripináca Dios yàasu èeri máiní cayábéeri càiride iyúwa mèlumèluíri dùlupùta ichanèericawa mèlumèluwaca mapisáisíwata èeri imanùbaca”, íimaca yái Jesúsca. \p \v 17 Yái Espíritu Santo, úa nacái Cordero yàacawéetúapiná náimaca Jesús irí: “¡Aquialé!” cài náimaca Jesús irí. Macáitacué pía yéemièyéica yái tàacáisica, “¡Aquialé!” cài píimacué Jesús irí. Macáitacué pía nacái iwàwéeyéica icáucawa càmíiri imáalàawa, aquialécué, peedácué piríwani mawèníiri iyú, càide iyúwa macàléeyéi iwàwa iwàwáaná ìiraca úni. \p \v 18 Yá nùalàacué pía cachàiníiri iyú macáitacué pía yéemièyéica yái tàacáisi Juan itànèerica chái cuyàluta irìcu, icàlidéerica càinácaalí ichàbáanápináwa. Aibacaalí itùculìada néeni áiba tàacáisi àniwa, Dios yùuwichàidapiná yái wenàiwica yùuwichàacáisi iyú, yái yùuwichàacáisi Juan itànèerica ìwali chái cuyàluta irìcu. \v 19 Aibacaalí yúucaca tàacáisi cuyàluta irìcuíseta yái icàlidéerica càinácaalí ichàbáanápináwa, càmita Dios imàaca iyáaca iyáacaléwa àicu ìyacaná yèeri wacáuca càmíiri imáalàawa, càmita nacái Dios imàaca ìyaca mabáyawanéeri yàcalé irìcu, yái àicuca, yái yàcaléca nacái waléeyéica ìwali chái cuyàlutaca irìcu. \p \v 20 Yái Wáiwacali Jesús icàlidéerica walíni yái tàacáisica íimaca: “Báisíta, nùanàapiná mesúnamáita”, cài íimaca yái Wáiwacalica. \p Néeseté núumaca: “Báisíta, amén. ¡Aquialé, Wáiwacali Jesús!” cài núumaca. \p \v 21 Nusutácué Wáiwacali Jesús íicha pirípinácué imàníinápinácué pirí cayábéeri.