\id 1TI 55 1TIpio.sfm UTF8 1 Timothy Piacoco-(pio)-Colombia 2009 \h 1 TIMOTEO \toc1 1 Timoteo \toc2 1 Timoteo \toc3 1 Ti \mt1 1 TIMOTEO \c 1 \s1 Saludo \p \v 1 Núa Pablo nubànùaca pirí cuyàluta. Núa Pablo Jesucristo yàasu apóstol, Dioscáiná ibànùaca núa nuíbaidáanápiná irí. Yái Diosca, yácata iwasèerica wía yàasu yùuwichàacáisi íichawa. Wáiwacali Jesucristo nacái ibànùaca núa, yái Jesucristo imàaquéerica manuíca wáináidaca wawàwawa ìwali imàníinápiná walí macáita càide iyúwaté íimáaná walí. \v 2 Nutànàaca pirí cuyàluta Timoteo, píacata nuiquéerica càiride iyúwa nuìriwa báisíta peebáidacáiná Jesucristo itàacái, càide iyúwa nuebáidáaná nacái. Yá nusutáca Wáaniri Dios íicha pirípiná, Wáiwacali Cristo Jesús nacái, namàníinápiná pirí cayábéeri mawèníiri iyú, naicáanápiná nacái pipualé namàacáanápiná nacái matuíbanáica piwàwa. \s1 Advertencia contra enseñanzas falsas \p \v 3 Pimàni càide iyúwaté nùalàaná pía ipíchawáiseté nùacawa píicha Macedonia yàasu cáli nérépiná. Nuwàwaca piyamáacawa aléera Efeso ìyacàlená irìcu pìalàacaténá cachàiníiri iyú áibanái wenàiwica néeníiyéica ìyaca nayamáidáanápiná néewáidaca wenàiwica cachìwéeri tàacáisi iyú. \v 4 Pìalàa nía nacái cachàiníiri iyú ipíchaná neebáidaca nàawirináimi yàasu cachìwéeri tàacáisiwa, ipíchaná nacái néewáidacawa mamáalàacata áiba tàacáisi cachìwéeri ìwali náiméerica ìwali icàlidacasa càinácaalí nàawirináimi imàníiná bàaluité, ipíchaná nacái nacàlidaca mamáalàacata macáita nàawirináimi íipidenáwa madécaná. Wenàiwicanái yéewáidacaalíwa nàwali, yá nasutáca néemìawa níawáaca mamáalàacata, natàaníca náapichawáaca chàinisíiri iyú nacái. Yái tàacáisi cachìwéerica càmita iyúudàa wenàiwica neebáidáanápiná Dios itàacái nàyacaténá càide iyúwa Dios iwàwáaná. \p \v 5 Dios idéca ichùulìaca wía cáinináanápiná waicáyacacawa. Wáalimá cài wamànica masacàacaalí wáiwitáise macái báawéeri íicha, wawènúadacaalí nacái wáiwitáisewa Dios irípiná imàacacaténá iwàwawa wabáyawaná íicha, weebáidacaalí nacái Jesucristo itàacái báisíiri iyú. \v 6 Abénaméeyéi càmita cài nàyaca nawènúacáinátéwa Dios itàacái íicha, yá naméeràacawa déeculé báisíiri tàacáisi íicha. Siùcade natàaníca náapichawáaca chàinisíiri iyú canéeri iwèni wawàsi ìwalíise meedá. \v 7 Náimaca nawàwacasa néewáidaca wenàiwica Dios itàacái iyú, yái tàacáisi profeta Moisés itànèericaté Dios inùmalìcuíse, quéwa càmita náalía néemìaca càinácaalí íimáaná Moisés yàasu tàacáisi. Nayúunáidaca náalía néemìaca yái tàacáisica, íná manuíca náináidaca nawàwawa nàwaliwa néewáidáanápiná wenàiwica, quéwa càmita náalía néemìaca tàacáisi néewáidéerica iyú wenàiwica. \p \v 8 Wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, wáalíacawa cayábéericani, yái profeta Moisés yàasu tàacáisica, cayábaca nacái wéewáidacaalí iyú wenàiwica yái tàacáisica, quéwa iwàwacutá wéewáidaca nía càide iyúwa Dios iwàwáaná. \v 9 Iwàwacutá wawàwalica Dios itàacái càmita imáisanìa wamànica cayábéeri, néese icháawàaca naináwaná ìwali cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa, càmíiyéica nacái iwàwa yeebáidaca Dios itàacái. Cài namànica: Nàuwideca namànica Dios, namànica nabáyawanáwa; càmita nàa Dios iyéininá, caná iwèni naicáca áibanái yàanáca Dios icàaluíniná; nanúaca náaniriwa, náatúa nacáiwa, nanúa nacái áibanái wenàiwica. \v 10 Naimáca áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nanìrisíwa nacái, asìanái naimáca nanacáiri yáapichawa, inanái naimáca nanacáichúa yáapichawa nacái; náibàaca wenàiwica plata ìwalinápiná; nacàlidaca nachìwawa, nachìwáida nacái áibanái, nacháawàaca áibanái iináwaná ìwali nachìwa iyúwa. Càita áibanái wenàiwica nàyaca imàníiyéica macái báawéeri íiwitáaná méetàuculé íicha yái yéewáidacalésica machacàníirica. Iná Dios itàacái profeta Moisés itànèericaté icháawàaca naináwaná ìwali, íimaca iwàwacutáanápiná nàuwichàacawa nabáyawaná ìwalíisewa. \v 11 Moisés yàasu tàacáisi báisíirica ìyaca abédanamata yáapicha yái tàacáisi Dios imàaquéerica nulí, nucàlidacaténá áibanái iríni yéewanápiná náalíacawa Jesucristo iwasàaca wenàiwicanái Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, yái Dios mèlumèluírica iicácanáwa; iwàwacutá wàaca Dios icàaluíniná. \s1 Gratitud por la misericordia de Dios \p \v 12 Yá nùaca Wáiwacali Jesucristo irí cayábéeri, yái ichàiniadéerica núa. Nùaca irí cayábéeri bàaluitécáiná iicáca núa càiride iyúwa abéeri imàníiripináté càide iyúwa ichùulìaná núa, yáté imàacaca nuíbaidaca irípiná. \v 13 Càita idéca imànica nulí yái cayábéerica éwitaté nutàanícáaníta báawéeri iyú Jesús ìwali quéechatécáwa, nùuwichàidacaté nacái wenàiwica yeebáidéeyéicaté itàacái, numànicaté nacái nalí báawéeri manuísíwata iyúwa wenàiwica cáimacáiri iicáca yáawawa áibanái íicha. Quéwa Dios iicácaté nupualé càmicáináté núalíawa nùuwichàidáanáté nùacawa yàasu wenàiwicanái ipíchawáiseté nuebáidaca Jesucristo itàacái. \v 14 Yá Wáiwacali idéca imànica nulí cayábéeri mawèníiri iyú manuísíwata. Yá imàacaca nuebáidaca itàacái, cáinináca nacái iicáca núa. Càita wàyaca, wía ìyéeyéica abédanamata Cristo Jesús yáapicha, yeebáidéeyéica itàacái. \p \v 15 Nucàlidacué pirí báisísíwéeri tàacáisi. Iwàwacutá macáita yeebáidacani: Cristo Jesús yàanàacaté aléi èeri irìculé iwasàacaténá cabáyawanéeyéi wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Núacata yái cabáyawanéerica náicha canánama èeri irìcuíyéica cabáyawanéeyéica. \v 16 Dios iicácaté nupualé, núa cabáyawanéerica náicha canánama, yéewacaténá Jesucristo yáasáidaca macáita wenàiwica irí máiní cayábéerica íiwitáise, náalíacaténáwa nacái càmita yùuwichàida wenàiwica ráunamáita, néese icùaca déecuíri iyú yéewanápiná wenàiwica nawènúadaca irípiná náiwitáisewa. Càipiná náalíacawa néemìapinácaalí nuináwaná ìwali, náalíacaténáwa Dios iicáanápiná napualé nacái neebáidacaalí Jesucristo itàacái needácaténá nalíwa nacáucapináwa càmíiri imáalàawa. \v 17 ¡Wàacué Dios irí cayábéeri manuísíwata càiripináta, wàacué iyéininá nacái cáimiétaquéeri iyú, yái Wacuèriná Dios càmíirica imáalàawa, càmíiri nacái yéetáwa, càmíiri nacái yéewa èeri mìnanái iicáca, yái abéericata Dios! Báisíta, amén. \p \v 18-19 Néeni, Timoteo, nuiquéeri càiride iyúwa nuìriwa, nuchùulìacaté pía pìalàanápiná cachàiníiri iyú níara yéewáidéeyéica wenàiwica cachìwéeri tàacáisi iyú. Cài nuchùulìaca pía pimànicaténá cayábéeri ùwicái cachìwéeyéi íipunita, pimawènìadacaténá nía báisíiri tàacáisi iyú. Píalimápiná pimawènìadaca nía peebáidacaalí mamáalàacata yái tàacáisi báisíirica, piwènúadacaalí nacái píiwitáisewa càiripináta pibáyawaná íichawa. Iwàwacutá pimànica càide iyúwaté abénaméeyéi yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái nacàlidáanáté tàacáisi pìwali Dios inùmalìcuíse. Náimacaté píibaidáanápináté Dios irí cáalíacáiri iyú. Aibanái càmitaté nawènúada náiwitáisewa nabáyawaná íichawa báisíiri iyú, íná nadéca naméyàaca neebáidaca yái báisíiri tàacáisica. \v 20 Càita nadéca namànica níara Himeneo, Alejandro nacái. Iná nudéca numàacaca nía yéewanápiná Satanás yùuwichàidaca nía namàacacaténá náichawa yái natàaníináca báawéeri iyú Dios ìwali. \c 2 \s1 Instrucciones sobre la oración \p \v 1 Quéechacáwa nuwàwa pìalàaca níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái nasutáanápiná Dios íicha macái èeri mìnanái irípiná. Iwàwacutá wasutáca Dios íicha nalípiná, wàaca nacái Dios irí cayábéeri nàwali macáita. \v 2 Iwàwacutá wasutáca Dios íicha nalípiná níái icuèyéica cáli, nalí nacái macáita icuèyéica wenàiwicanái, yéewacaténá wàyaca matuíbanáita, yéewanápiná nacái wàaca Dios icàaluíniná matuíbanáiri iyú, yéewanápiná nacái wàyaca cáimiétaquéeri iyú macái wenàiwicanái iicápiná. \v 3 Cayábéeriquéi wasutáanáca Dios íicha nalípiná, casíimái nacái Dios yéemìaca yái wasutáanáca íicha nalípiná, yái Dios iwasèerica wía yàasu yùuwichàacáisi íichawa. \v 4 Cayábaca Dios yéemìaca wasutáaná íicha nalípiná Dioscáiná iwàwaca Jesucristo iwasàaca macái wenàiwicanái Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha; Dios iwàwa nacái náalíacawa ìwali yái báisíiri tàacáisica. \v 5 Iyacáiná abéerita Dios. Iyaca nacái abéerita wenàiwica yáaliméerica itàaníca Dios yáapicha èeri mìnanái iwicáu, yái wenàiwica íipidenéerica Jesucristo. Canácata áiba Jesucristo íicha yáaliméerica imàacaca wàyaca abédanamata Dios yáapicha. \v 6 Jesucristo imàacacaté icáucawa macái èeri mìnanái íichawalíná iwasàacaténá nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, càide iyúwaté Dios yáasáidáaná walí iwàwacáináté wáalíacawa. \v 7 Dios imàacacaté apóstolca núa ibànùacaténá núa nucàlidáanápiná càiri tàacáisi inùmalìcuíse Jesucristo iináwaná ìwali. Núumaca pirí báisíiri iyú, càmita nuchìwa: Dios ibànùaca núa nuéwáidacaténá càmíiyéi judío báisíiri tàacáisi iyú, neebáidacaténá Jesucristo itàacái. \p \v 8 Iná àta alénácaalí nàwacáidáyacacawa, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, nuwàwaca asìanái isutáca Dios íicha. Namichàidacaalí nacáapiwa nasutácaténá Dios íicha, iwàwacutá masacàaca nawàwa mabáyawanéeri iyú càide iyúwa cayábáaná Dios iicáca. Iwàwacutá càmita calúa nía, càmita nacái natàaní náapichawáaca chàinisíiri iyú. \v 9 Cayábaca nacái inanái nadènìacaalí nabàlewa iyúwa cáimiétacanéeyéi inanái, ipíchaná asìanái naicáidaca nalí, néese náináidacawa inanái ìwali báawanama. Cayábaca càmicaalí nachùnìa náiwita ibáináwa máiní cawèníiri iyú, oro yáapicha, cawèníiyéi tùliquìchi yáapicha nacái, cawèníichúa íba perla yáapicha nacái. Cayábaca nacái càmicaalí nàwalica máiníiri cawènica bàlesica. \v 10 Càmita cayába inanái náasáidaca meedá nadènìaca madécaná cawèníiri, néese cayábaca inanái náasáidacaalí nadéca namàacaca níawawa Dios irí nàacaténá iyéininá báisíiri iyú. Cài náalimá náasáidaca náiwitáisewa: Iwàwacutá namànica cayábéeri áibanái irí. \v 11 Iwàwacutá masànaca inanái culto irìcu, néemìacaténá asìanái yéewáidaca wenàiwica Dios itàacái iyú. Iwàwacutá nacái inanái nàaca náimiétacaná, cawinácaalí asìanái yéewáidéeyéica wenàiwicanái. \v 12 Càmita numàaca inanái yéewáidaca asìanái Dios itàacái iyú culto irìcu macái wenàiwica yàacuésemi yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Càmita nacái numàaca inanái ichùulìaca asìanái, néese iwàwacutá masànaca inanái néemìacaténá asìanái yéewáidaca wenàiwica Dios itàacái iyú. \v 13 Canáca yéewaná inanái ichùulìaca asìanái, Dios idàbacáináté Adán quéecha, néeseté idàbaca Eva, níara idàbáanéeyéicaté wenàiwicaca, wàawirináimica nía, wía èeri mìnanáica canánama. \v 14 Yái Adán càmitaté Satanás ichìwáidani, néese Satanás icàlidacaté ichìwawa inanái irí, yá uebáidacani, uyáacaté abéeri àicu ìyacaná càmíiricaté Dios ibatàa nayáaca. Càité umànica ubáyawanáwa quéechaté. Iná yéewa wáalíacawa canáca yéewaná inanái ichùulìaca asìanái. \v 15 Quéwa níái inanáica namusúapinácawa Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha namànicaalí càide iyúwa iwàwacutáaná namànica néenibe iríwa, neebáidacaalí nacái mamáalàacata Jesucristo itàacái cáalíacáiri iyú càide iyúwa cáimiétacanéeyéi, cáininácaalí nacái naicáca áibanái. Iwàwacutá nacái masacàaca náiwitáise macái báawéeri íicha, náibaidacaténá Dios irí mabáyawanéeri iyú. \c 3 \s1 Cómo deben ser los dirigentes \p \v 1 Báisíta cayábaca máinícaalí abéeri iwàwaca íibaidaca Dios irípiná iyúwa anciano icùacaténá wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Báisíta máiní cayábéeri, cáimiétacanéerica nacái yái anciano íibaidacaléca Dios irípiná. \v 2 Iná cawinácaalí íibaidéerica Dios irípiná iyúwa anciano icùacaténá wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, iwàwacutá ìyaca machacàníiri iyú yéewanápiná càmita áibanái yáalimá icháawàaca iináwaná ìwali, ipíchaná náimaca anciano imànicasa ibáyawanáwa. Iwàwacutá anciano idènìaca abéechúata íinuwa. Iwàwacutá nacái icùaca yáawawa cáimiétaquéeri iyú ipíchaná imànica ibáyawanáwa. Iwàwacutá nacái casíimáica yeedáca yàataléwa áibanái nayamáacaténáwa icapèe irìcu, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái yèepuníiyéicawa déeculé icapèe íichawa. Iwàwacutá nacái anciano yáalimá yéewáidaca wenàiwica cayába. \v 3 Càmita nacái anciano icàma. Càmita nacái ipélia, néese càmíiri calúa iwàwa, càmita nacái iwàwa itàaníca chàinisíiri tàacáisi iyú. Càmita icutá mamáalàacata yeedácaténá iríwa manùba plata. \v 4 Iwàwacutá anciano icùaca icapèerìcuíyéiwa cayába. Iwàwacutá yéenibe neebáidaca itàacái, nàa nacái íimiétacaná manuísíwata. \v 5 Iwàwacutá cài anciano icùaca icapèerìcuíyéiwa, yácáiná càmicaalí yáalimá icùaca cayába icapèerìcuíyéiwa, néese càmita nacái yáalimá icùaca Dios yàasu wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 6 Iná iwàwacutá anciano càmíirica wàlisài yeebáidaca Jesucristo itàacái, ipíchaná cachàinica iicáca yáawawa áibanái íicha, yá imànica ibáyawanáwa, néese Dios yùuwichàidacani càide iyúwaté Satanás cachàiníináté iicáca yáawawa Dios íicha, yáté imànica ibáyawanáwa, íná Dios yùuwichàidapinácani báawanama càiripináta. \v 7 Iwàwacutá nacái anciano ìyaca machacàníiri iyú yéewanápiná áibanái càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái, naicáca cáimiétaquéeri iyúni, yái ancianoca. Càmicaalí cài anciano ìyaca, yá cawàwanáta áibanái itàaníca ìwali báawéeri iyú, néese Satanás yáalimáidacani imàníinápiná ibáyawanáwa. \s1 Cómo deben ser los diáconos \p \v 8 Càita nacái diácononái: Iwàwacutá nàyaca cáimiétaquéeri iyú, càmíiyéita cachìwa, néese namànica càide iyúwa náimáaná; càmíiyéita nacái icàma, càmíiyéita nacái iwàwa imànica yàasu wawàsi báawéeriwa needácaténá nalíwa plata. \v 9 Iwàwacutá diácononái yeebáidaca tài íiméeri iyú yái tàacáisi báisíirica weebáidéerica, Dios imàaquéerica wáalíacawa ìwali. Iwàwacutá nacái masacàaca diácononái íiwitáise. \v 10 Yá iwàwacutá piicáca náiwitáise quéecha asáisí náibaidacaalí cayába Dios irípiná, nàyacaalí nacái machacàníiri iyú. Néese càmicaalí namàni nabáyawanáwa, yásí náalimáca náibaidaca Dios irípiná iyúwa diácono. \v 11 Càita nacái inanái íibaidéeyéica Dios irípiná iyúwa diácono. Iwàwacutá nàyaca cáimiétaquéeri iyú, càmíiyéica itàaní áibanái ìwali báawéeri iyú, càmíiyéita nacái icàma, namànica nacái macáita náibaidacaléwa machacàníiri iyú càide iyúwa iwàwacutáaná namànicani. \v 12 Iwàwacutá diácono idènìaca abéechúata íinuwa. Iwàwacutá nacái icùaca yéenibewa cayába, icapèerìcuíyéi nacáiwa. \v 13 Iwàwacutá cài nàyaca níái diáconoca, níacáiná, náibaidacaalí cayába Dios irí, yásí áibanái iicáca nía cáimiétaquéeri iyú, yá nacái manuípináca diácononái íináidaca iwàwawa, cachàiníiri yáwanái náiwitáise nacàlidacaténá naináwanáwa macàaluínináta neebáidáaná Cristo Jesús itàacái. \s1 La verdad revelada de nuestra religión \p \v 14 Nutuíyàaca núalimáanápiná nùaca nupáchiaca pía mesúnamáita, quéwa siùcade nutànàaca pirí cuyàluta. \v 15 Iná càmicaalí núalimá nùacawa pìatalé mesúnamáita, càicáaníta píalíapinácawa càinácaalí iwàwacutáaná wàyaca, wía Dios yéenibeca, cáuri Dios yàasunáica, yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Iwàwacutá wéewáidaca wenàiwica càiripináta báisíiri tàacáisi iyú. \v 16 Macáita wáalíacawa báisíiri iyú, máiní cachàiníirica yái tàacáisi Dios ibèericaté wenàiwica íicha bàaluité quéwa siùca Dios idéca imàacaca wáalíacawa ìwali. Yácata tàacáisi icàlidéerica walí càinácaalí iwàwacutáaná weebáidaca: \q1 Cristo yàanàacaté aléi èeri irìculé càide iyúwa wenàiwica. Néese Espíritu Santo icàlidacaté Cristo ìwali mabáyawanéericani, ángelnái nacái naicácani. Aibanái nadéca nacàlidaca iináwaná wenàiwicanái irí; abénaméeyéi èeri mìnanái neebáidaca itàacái; néeseté Cristo imichàacawa chènuniré àniwa, ìyacaténá cáimiétacanéeri iyú, icamaláná mèlumèluíri irìcu nacáiwa. \c 4 \s1 Los que se apartarán de la fe \p \v 1 Quéwa Espíritu Santo icàlidaca yái tàacáisi amaléeri iyú: Aibaalípiná maléená èeri ipíchawáise èeri imáalàacawa, yásí abénaméeyéi nawènúadaca náiwitáisewa Jesucristo íicha, càmita quirínama neebáidapiná itàacái. Néese neebáidapiná demonionái itàacái cachìwéeri, demonionái yàasu yéewáidacalési cachìwéeri nacái. \v 2 Néenialípiná wenàiwica néemìapiná pucháibéeyéi íiwitáise irí, cachìwéeyéi nacái. Níara cachìwéeyéica náalíapinácawa cabáyawanáca nía, quéwa càmita quirínama báipiná nía nabáyawaná ìwaliwa, càmita nacái achúma nawàwa ìwali, néese namànipiná mamáalàacata nabáyawanáwa. \v 3 Níara cachìwéeyéica càmita nabatàa wenàiwica nacásàacawa. Namáisanìaca wenàiwica iyáaca abénaméeyéi yàacàsi íiwitáaná, quéwa Dios idéca imàacaca wenàiwicanái icásàacawa; Dios iwàwaca nacái nàaca irí cayábéeri náinu ìwaliwa, nanìri ìwali nacáiwa. Dios idéca nacái idàbaca macái yàacàsi íiwitáaná wayáapiná idécanáami wàaca irí cayábéeri ìwali, yái yàacàsica, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, yáaliéyéicawa báisíiri tàacáisi ìwali nacái. \v 4 Cayábaca wayáacaalí macái yàacàsi íiwitáaná, cayábacáiná macáita yái Dios idàbacaléca íná càmita iwàwacutá wáucaca wáichawa áiba yàacàsi, néese weedácani casíimáiri iyú idécanáami wàaca Dios irí cayábéeri ìwali. \v 5 Cayábaca wayáacaalíni Dios itàacái íimacáiná walí cayábacani, yá nacái wasutáaná Dios íicha masacàaca imànica walí macáita yàacàsi. \s1 Un buen siervo de Jesucristo \p \v 6 Iwàwacutá péewáidaca wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Péewáida nía iyú yái tàacáisi yàacàsi ìwalíirica, pìalàa nía nacái ipíchaná neebáidaca cachìwéeyéi yàasu tàacáisi. Péewáidawa mamáalàacata nacái ìwali yái tàacáisi icàlidéerica walí càinácaalí iwàwacutáaná weebáidaca Jesucristo itàacái. Peebáida nacái mamáalàacata yái cayábéeri yéewáidacalésica càide iyúwa pidàbáanáté peebáidacani àta siùca nacáide. Càicaalí pimànica, yásí píibaidapiná pìacawa Jesucristo irípiná cayábéeri iyú. \p \v 7 Eeri mìnanái càmíiyéi yáalía Dios ìwali nacàlidaca nàasu tàacáisiwa canéerica iwèni, máiwitáiséerica, cachìwéerica nacái, càide iyúwa abénaméeyéi béeyéi inanái icàlidáaná wenàiwica irí. Piúca píichawa macáita càiri tàacáisi. Picá péemìa nalí. Néese péewáidawa cachàiníiri iyú pìyacaténá machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná. \v 8 Cayábaca walíni cachàinicaalí wainá chái èeri irìcu idècunitàacá wàyaca chái maléená èeri. Quéwa cayába cachàini walíni càiripináta wàyacaalí machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná, yácáiná càicaalí wàyaca, yá cayábaca Dios iicáca wáiwitáise siùcade. Néese áiba èeriwa wàyapináca yáapicha càiripináta. \v 9 Báisícata yái tàacáisica. Iwàwacutá macái wenàiwica yeebáidacani. \v 10 Iná wáibaidaca cachàiníiri iyú, weebáidacáiná cáuri Dios, manuícaténá wáináidaca wawàwawa ìwali càiripináta, yái iwasèerica macái wenàiwicanái Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, cawinácaalí yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \p \v 11 Càita iwàwacutá pichùulìaca nàyaca, níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, péewáida nacái nía, iyú yái tàacáisica nucàlidéerica pirí. \v 12 Timoteo, picá pimàaca caná piwèni naicáca pía, éwita ùuculìiricáaníta pía. Néese píasáida nalí càinácaalí iwàwacutáaná nàyaca machacàníiri iyú níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Pitàaní abéerita cayábéeri wawàsi ìwali. Pìya machacàníiri iyú wenàiwicanái iicápiná. Cáininá piicáca áibanái, piyúudàanápiná nía. Peebáida Dios. Iwàwacutá masacàaca píiwitáise macái báawéeri íicha. \v 13 Pilée nalí Dios itàacái macái imanùbaca nàwacáidáyacacaalíwa, níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái: Pimichàida náiwitáise mamáalàacata neebáidáanápiná cachàiníwanái; péewáida nía nacái Dios itàacái iyú àta nùanàacataléta pìatalé. \v 14 Picá pibatàa imáalàacawa píicha yái chàinisi Dios imàaquéericaté pirí píibaidáanápiná irí, bàaluité ancianonái imàacacaalíté icáapiwa pìwali, nacàlidacaté nacái tàacáisi pìwali Dios inùmalìcuíse íiméerica píibaidáanápináté Dios irípiná. \p \v 15 Pimàni mamáalàacatani macái pichàini iyúwa càide iyúwa núumáaná pirí, yéewacaténá macáita wenàiwica náalimá naicáca pimànica pìacawa cayábéeri cachàiníwanái mamáalàacata. \v 16 Picùa píawawa wenàiwica ibáyawaná íicha. Péewáidawa mamáalàacata Dios itàacái ìwali, néese péewáida wenàiwica cáalíacáiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná. Pimànicaalí cài, yásí piwasàaca píawawa cachìwéeyéi yàasu tàacáisi íicha. Càita nacái piwasàapiná nía cachìwéeri tàacáisi íicha, níara yéemièyéica pirí. \c 5 \s1 Cómo portarse con los creyentes \p \v 1 Picá pìalàa nía cachàiníiri iyú, níara béeyéica asìanáica, néese pìalàa nía éeréeri iyú càide iyúwa pìalàaca nacáicaalí píaniriwa éeréta. Pìalàa nacái ùuculìiyéi càide iyúwa pìalàaca nacáicaalí péenásàiriwa. \v 2 Pìalàa béeyéi inanái càide iyúwa pìalàaca nacáicaalí píatúawa éeréta. Pía ùuculìirica, péewáidacaalí mànacanái, piicá nía càiyéide iyúwa péenásàatúanái, picùa nacái píawawa càiripináta ipíchaná pimànica pibáyawanáwa. \p \v 3 Píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, nàyacuéca pèewi abénaméeyéi inanái inìrimi yéetéeyéimicawa íicha. Piyúudàacué níara manìríiyéimica canéeyéica yéenibe, canéeyéica nacái yéenánái iyúudèeyéipiná nía. \v 4 Quéwa manìríichúami idènìacaalí yéenibewa, càita nacái udènìacaalí utaquénáiwa, yásí iwàwacutá nayúudàaca úa quéecha nàacaténá uímiétacaná càide iyúwa Dios ichùulìaná. Iwàwacutá nayúudàaca úa nèepùadacaténá yái cayábéerica nasèenáimi imàníiricaté nalí, casíimáicáiná Dios iicáca namànica ulí cayábéeri. \v 5 Nàyaca abénaméeyéi inanái manìríiyéimi catúulécanásíwéeyéi, canácáiná néenánái iyúudèeyéipiná nía. Níara manìríiyéimica náibàaca nawàwawa Dios iwéré iyúudàanápiná nía, yá nasutáca níawawa Dios íicha èeríapinama, táiyápinama nacái. Iná iwàwacutácué piyúudàaca nía, píacué Dios yàasu wenàiwicaca. \v 6 Quéwa càmitacué iwàwacutá piyúudàaca áiba manìríichúami ùyacaalí meedá càasuíri iyú usíimáidacaténá úawawa. Càmita uínáidawa Dios ìwali, íná ùyaca càide iyúwa yéetéechúamiwa. \v 7 Càita iwàwacutá pichùulìaca níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái nàyáanápiná machacàníiri iyú ipíchaná áibanái nacháawàaca naináwaná ìwali. \v 8 Aiba icàlidacaalí iináwanáwa yeebáidacasa Jesucristo itàacái, quéwa càmita iyúudàa yéenánáiwa, icapèerìcuíyéi nacáiwa, idéca iyamáidaca yeebáidaca Jesucristo itàacái. Báawéerica íiwitáise áibanái íicha càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái. \p \v 9 Aiba manìríichúami iwàwacaalí íibaidaca abéerita Dios irípiná mamáalàacata uyúudàacaténá wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, yá iwàwacutá udènìaca sesenta camuí. Iwàwacutá nacái abéeríichúamica inìri. \v 10 Iwàwacutá nacái caináwanáca úa ìwalíise yái umàníináca áibanái irí cayábéeri; idàwinèechúa yéenibewa cayába nàyacaténá machacàníiri iyú; yeedéechúa wenàiwica ucapèerìculéwa casíimáiri iyú, ùacaténá nayáapiná; iyúudèechúa cayába áibanái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái uíbaidáanápiná nalí càide iyúwa nàasu wenàiwica íibéerica wenàiwicanái yàabàli; iyúudèechúa nacái cawinácaalí yùuwichèeyéicawa; íimáanáca uwàwacaalí umànica macái cayábéeri íiwitáaná áibanái irí. \p \v 11 Pitànàacaalí inanái íipidená cuyàluta irìcu, náibaidacaténá abéerita Dios irípiná càiripináta, picá pitànàa náipidená cawinácaalí manìríiyéimica càmíiyéitàacáwa idènìa sesenta camuí; níacáiná abénaméeyéi manìríiyéimi nawènúadapiná náiwitáisewa náibaidacalé íichawa náiméericaté ìwali namàníinápinása Cristo irípiná nawàwacáiná needáca nalíwa nanìripináwa àniwa. \v 12 Néese namànicaalí cài, yá cabáyawanáca nía càmicáiná namàni càide iyúwaté nacàlidáaná quéecha náibaidáanápinása abéerita Dios irípiná mamáalàacata nayúudàacaténá wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 13 Abénaméeyéi inanái nacái napáchiaca nàacawa meedá capìi imanùbaca, yá ínuca náibaidaca meedá; càmita ínucáita nía meedá, néese nadàbaca natàaníca áibanái ìwali báawéeri iyú; máiní nawàwaca náalíacawa áibanái yàasu tàacáisi ìwali; néese nacàlidaca áibanái irí tàacáisi càmíirica cayába nacàlidaca nalí. \v 14 Iná nuwàwaca nacásàacawa àniwa níara manìríiyéimica, inìrimi yéetéeyéimicawa íicha, cawinácaalí inanái càmíiyéitàacáwa idènìa sesenta camuí, nadàwinàacaténá nacái néenibewa, nacùa nacái nacapèewa àniwa, ipíchaná wàuwidenái itàaníca báawéeri iyú wàwali, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 15 Níacáiná abénaméeyéi manìríiyéimi nadéca nawènúadaca náiwitáisewa Jesucristo íicha namànicaténá càide iyúwa Satanás iwàwáaná. \p \v 16 Abéechúa inanáicaalí yeebáidéechúa Jesucristo itàacái, udènìacaalí uénánáiwa inanáiwa inìrimi yéetéeyéimicawa íicha, yá iwàwacutá uyúudàaca nía, ipíchaná níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái iwàwacutá nayúudàaca nía. Yásí níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái náalimá nayúudàaca inanái manìríiyéimi canéeyéica yéenánái iyúudèeyéipiná nía. \p \v 17 Iwàwacutá níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái namàacaca nàasu platawa ofrenda iyú napáyaidacaténá ancianonái íibaidéeyéica mamáalàacata Dios irípiná, icuèyéica wenàiwica yeebáidéeyéica. Anciano icùacaalí nía cayába, íibaidacaalí cachàiníiri iyú Dios irípiná mamáalàacata icàlidacaténá nalí Dios itàacái, yéewáidacaténá nía mamáalàacata nacái, yá iwàwacutá namàacaca nàasu platawa ofrenda iyú pucháiba yàawiriéricatái íicha yái ofrenda namàaquéerica áiba anciano irí, nàacaténá iwèni yéewanápiná anciano idènìaca cayába iyáapináwa, yéenibe yáapichawa. \v 18 Cayábaca Dios iicáca namànica cài bàaluitécáiná profeta itànàaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté: “Picácué pidacùa pacá inùma ituínási íicha, idècunitàacá uíbaidaca pirí ubawàidaca ituínási ùulùacaténá iwìralè, néese pimàacacué uyáacani idècunitàacá uíbaidaca uèpunícawa”, íimacaté yái Diosca. Càité nacái Wáiwacali íimaca: “Iwàwacutácué pìaca iwèni yái íibaidéericuéca pirí”, íimaca. \p \v 19 Picá péemìa irí cawinácaalí icháawàaca anciano iináwaná ìwali canácaalí pucháiba, càmicaalí nacái máisiba icháawèeyéica anciano iináwaná ìwali. \p \v 20 Quéwa cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa mamáalàacata, iwàwacutá pìalàaca nía cachàiníiri iyú macái wenàiwica yàacuésemi cáalucaténá áibanái namànica nabáyawanáwa, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \p \v 21 Nuchùulìaca pía Dios iicápiná, Jesucristo iicápiná nacái, mabáyawanéeyéi ángel iicápiná nacái, pimàníinápiná macáita càide iyúwa núumáaná pirí siùcatàacáwa. Cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa, pìalàa nía cachàiníiri iyú, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Pìalàa nía, iwàwacutá nacái càmita cayába piicáca abéeri wenàiwica áibanái íicha, néese pìalàa nía macáita abédanamata, cawinácaalí imàníiyéica ibáyawanáwa. \v 22 Picá pimàaca picáapiwa mesúnamáita asìali ìwali pibàlùadacaténáni iyúwa anciano icuèrinápiná wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Picùa piicáwani asáisí yèepunícaalíwa machacàníiri iyú, isicúacáicha cabáyawanéericani yái asìalica idécanáami pibàlùadacani iyúwa anciano. Pibàlùadacaalí càiri anciano, néese imànicaalí ibáyawanáwa, yásí cabáyawanáca pía nacái, càide iyúwa pidéca nacáicaalí piyúudàaca imànica ibáyawanáwa. Picùa píawawa masacàawaca macái báawéeri íicha. \p \v 23 Núalíacawa pidéca piyamáidaca pìiraca uva ituní píasáidacaténá càmita piwàwa picàmaca iyúwa áibanái báawéeyéi. Quéwa cáuláicaca pidèerìcubàa madécaná yàawiría, íná nùalàaca pía ipíchaná pìiraca yáawami únita, néese pèewìada achúmanamata uva ituní úni yèewi pìiracaténáni iyúwa dabé. \p \v 24 Píináidawa cáalíacáiri iyú ipíchawáise pibàlùadaca áiba anciano nacuèrinápiná. Abénaméeyéi namànica nabáyawanáwa amalánama wenàiwicanái yáaliéricawa ìwali ipíchawáise áibanái icháawàaca naináwaná ìwali, quéwa áibanái namànica nabáyawanáwa ibàacanéeri iyú, càmita nacái wáalíawa ìwali madécaná èeripiná. \v 25 Càita nacái waicáca amalánamata yái cayábéerica abénaméeyéi imàníirica. Aibanái nacái namànica cayábéeri ibàacanéeri iyú quéwa càmita yéewa ibàacawa càiripináta, yái cayábéerica namàníirica. \c 6 \p \v 1 Níara áibanái yàasu wenàiwicaca yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, iwàwacutá nàaca náiwacali icàaluínináwa cáimiétaquéeri iyú náibaidacáiná irí, ipíchaná áibanái càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái natàaníca báawéeri iyú Dios ìwali, ìwali nacái yái tàacáisi wéewáidéerica iyú wenàiwica. \v 2 Náiwacalicaalí yeebáida Jesucristo itàacái, iwàwacutá càmita nayamáida nàaca icàaluíniná cáimiétaquéeri iyú mamáalàacata, éwita néenásàiricáanítani Jesucristo ìwalíisená. Néese iwàwacutá náibaidaca irí cachàiníwanái mamáalàacata nayúudàacaténáni, náiwacalicáiná yeebáidaca Jesucristo itàacái, iwàwacutá nacái cáinináca naicácani, néenásàiricáináni, Jesucristo ìwalíisená. \s1 La verdadera riqueza \p \v 3 Aibacaalí yéewáidaca wenàiwica cachìwéeri tàacáisi iyú, càmicaalí nacái abédanama íiwitáise yeebáidacaténá yái báisíiri tàacáisi Wáiwacali Jesucristo yéewáidéericaté iyú wenàiwica, càmicaalí nacái yeebáida yái tàacáisi icàlidéerica càinácaalí iwàwacutáaná wàyaca, yá cáimacáica iicácawa. \v 4 Máiní cachàinica iicáca yáawawa meedá áibanái íicha, quéwa càmita báisí yáalíawa, ibatàa abéeri wawàsipiná, càmita yáalíawa. Cáuláicaca íiwitáise máinícáiná iwàwa icuísaca íichawa áibanái canéeri iwèni tàacáisi ìwalíise; yá idécanáami natàaníca náapichawáaca chàinisíiri iyú, yá báawaca áibanái iicáca nía náimacáiná náalíacasa nacàlidaca máiní cáalíacáiri iyúni. Néese càmita yáalimá abédanamata náiwitáise náapichawáaca, yá nadàbaca nacuísáyacacawa máiní báawéeri iyú. Néese nadàbaca nayúunáidaca báawaca áibanái íiwitáise canánama. Càmita náalimá manuíca náináidaca nawàwawa áibanái ìwali. \v 5 Néese napéliayacacawa mamáalàacata níái báawéeyéica íiwitáise, càmíiyéica yáalía báisíiri tàacáisi ìwali. Nacàlidaca naináwanáwa meedá neebáidáanása Jesucristo itàacái, quéwa càmita neebáida báisíiri iyúni. Nacàlidacáita naináwanáwa cài needácaténá nalíwa plata. \v 6 Báisíta weedáca walíwa cawèníiri wàyacaalí càide iyúwa Dios iwàwáaná, quéwa yái cawèníirica ìyaca wawàwalìcu Dios imàacacáiná casíimáica wía cayábacaalí waicáca wàasuwa Dios imàaquéerica walí, matuíbanáicaalí nacái wía cawèníiri wawàsi íicha. \v 7 Canápináta meedá cáinináaná waicáca cawèníiri wawàsi, bàaluitécáiná canáca watéeri wáapichawa wamusúacaalíté waicá èeri; càita nacái canácata watéeripiná wáapichawa wàacaalíwa èeri íicha. \v 8 Néese wadènìacaalí wayáapináwa, wabàlepiná nacáiwa, yásí yéewa casíimáica wawàwa. \v 9 Quéwa cawinácaalí iwàwéeyéica càasuca, neebáidaca Satanás itàacái, yáalimáidacáiná nía namàníinápiná nabáyawanáwa, yá nacaláacawa Dios íicha, yá nabáyawaná íibàaca nía càide iyúwa trampa íibàacaalí cuwèesi ráunamáita. Néese máiní nawàwa namànica madécaná báawéeri wawàsi máiwitáiséeri iyú, yái báawéerica càmíirica iyúudàa wenàiwica, néese iwatàidéerica nía yéetácáisi irìculé, càide iyúwa wenàiwica isicùmacaalíwa depuíwéeri úni yáaculé. \v 10 Cawinácaalí wenàiwica cáininéerica iicáca plata, imànica macái báawéeri íiwitáaná yeedácaténá iríwa mamáalàacata plata. Abénaméeyéi nacái cáininéeyéica iicáca plata nadéca nawènúadaca náiwitáisewa Jesucristo íicha nacutácaténá mamáalàacata plata, néese nadéca needáca nalíwa manuísíwéeri yùuwichàacáisi, íná achúmaca nawàwa siùca nàuwichàacáináwa. \s1 La buena lucha de la fe \p \v 11 Quéwa pía, Timoteo, píacata Dios yàasu wenàiwicaca íibaidéerica Dios irípiná, íná piúca píichawa macáita yái báawéerica namàníirica. Píalimáida macái pichàini iyúwa pìyacaténá machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná. Pìa Dios icàaluíniná, peebáida itàacái, cáininá nacái piicácani, pìidenìa piùwichàanáwa mamáalàacata matuíbanáiri iyú. \v 12 Píalimáida macái pichàini iyúwa pimànicaténá cayábéeri ùwicái Dios irípiná. Yácata cayábéeri ùwicáica: yái picàlidáanáca báisíiri tàacáisi íiméerica iwàwacutá wenàiwica yeebáidaca Jesucristo itàacái. Cài iwàwacutá pimànica, yásí peedápiná piríwa picáucawa càmíiri imáalàawa. Dioscáiná imáidacaté pía pimànicaténá cài. Dios imáidacáináté pía, íná yéewa picàlidacaté cayába piináwanáwa madécaná wenàiwicanái yàacuésemi peebáidáaná Jesucristo itàacái. \v 13 Siùcade Dios, yái yèerica nacáuca, macáita yái ìyéerica, yéemìaca yái nuchùulìanáca pía. Jesucristo nacái yéemìaca yái nuchùulìanáca pía, yái Jesucristo icàlidéericaté cayábéeri tàacáisi, icàlidacaté nacái iináwanáwa machacàníiri iyú Poncio Pilato irí. \v 14 Iná nuchùulìa pía Dios iicápiná, Jesucristo iicápiná nacái, pimàni macáita càide iyúwa nuchùulìaná pía. Picá piwènúada yái tàacáisica, ibatàa abéeri tàacáisi piná, ipíchaná iwàwacutá nùalàaca pía cachàiníiri iyú. Pimàni mamáalàacata càiripináta càide iyúwa nuchùulìaná pía àta Wáiwacali Jesucristo yàanàacataléta àniwa. \v 15 Dios imàacapiná Wáiwacali Jesucristo yàacawa néese àniwa yéenáiwaná yàanàacaalíwa càide iyúwa abéerita Dios yáalíanáwa, chácaalínápiná èeri irìcucaalí. Càipiná Dios imànica abéericáináta Dios máiníiri cayábaca, cachàiníirica nacái náicha canánama; yácata Wacuèriná nacái cachàiníirica áibanái nacuèrinánái íicha canánama; yácata Wáiwacali nacái cachàiníirica áibanái íiwacanánái íicha canánama. \v 16 Yái Diosca, yácata abéerita càmíirica imáalàawa, ìyéerica icamaláná irìcuwa canácatalé áiba yáaliméeri yàanàaca mawiéniré irí, máinícáiná mèlumèluíricani. Canácata èeri mìnali iiquéericaté Dios. Canácata nacái èeri mìnali yáaliméeri iicácani. ¡Macáita nàapiná abéerita Dios iyéininá càiripináta, yái Dios cachàiníirica náicha canánama èeri càmíiri imáalàawa! Báisíta, amén. \p \v 17 Pìalàa níara càasuíyéica idènièyéica chái èeri yàasu cawèníiri. Pìalàa nía ipíchaná cáimacái naicáca níawawa áibanái íicha. Iwàwacutá nacái càmita manuí náináidaca nawàwawa nàasu cawèníiri ìwaliwa, càmicáiná yéewa nàasu cawèníiri icùaca nía báawéeri íicha, yá nacái nàasu cawèníiri imáalàapinácawa áibaalípiná. Néese iwàwacutá manuíca náináidaca nawàwawa Dios ìwali icùanápiná nía, yái Dios imàaquéerica walí madécaná wawàsi casíimáicaténá wawàwa. \v 18 Pichùulìa càasuíyéi namànica cayábéeri áibanái irí nayúudàacaténá nía. Cayába namànicaalí áibanái irí cayábéeri manuísíwata nadènìacáiná manùba cawèníiri. Iwàwacutá casíimáica nàaca catúulécanéeyéi irí càinácaalí wawàsi catúulécanéeyéi imáapuèrica. \v 19 Càasuíyéi imànicaalí cài, yásí nadènìapináca cawènisíwéeri nàasuwa áiba èeriwa, yái nacáuca báisíirica càmíirica imáalàawa. \s1 Encargo final a Timoteo \p \v 20 Timoteo, pimàni cayába píibaidacaléwa Dios imàaquéericaté pirí picàlidáanápiná yái báisíiri tàacáisica. Picá peebá èeri mìnanái yàasu tàacáisi canéeri iwèni, casaquèeri nacái. Aibanái nacái nawàwa natàaníca náapichawáaca chàinisíiri wawàsi iyú nàasu tàacáisi cachìwéeri ìwaliwa. Náimaca cáalíacáicasa nía quéwa càmita báisí náalíacawa. Picá peebá nalí. \v 21 Abénaméeyéi nadéca neebáidaca nàasu yéewáidacalési cachìwéeri, yá nadéca nawènúadaca náiwitáisewa Jesucristo íicha. \p Nusutácué Dios íicha pirípinácué imàníinápinácué pirí cayábéeri mawèníiri iyú.