\id 1CO 47 1COpio.sfm UTF8 1 Corinthians Piacoco-(pio)-Colombia 2009 \h 1 CORINTIOS \toc1 1 Corintios \toc2 1 Corintios \toc3 1 Co \mt1 1 CORINTIOS \c 1 \s1 Saludo \p \v 1 Núa Pablo, nutànàacué pirí cuyàluta. Dios idéca imáidaca núa nuíbaidacaténá Jesucristo irípiná iyúwa apóstol, Jesucristo ibànùacaténá núa càide iyúwa Dios iwàwáaná nucàlidacaténá Jesucristo iináwaná ìwali wenàiwicanái irí. Yái wéenásàiri Sóstenes yeebáidéerica Jesucristo itàacái ìyaca nacái núapicha chái. Yá Sóstenes itànàacuéca pirí núapichani, yái cuyàlutaca. \v 2 Nutànàacué pirí cuyàluta píacué Dios yàasu wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, ìyéeyéica Corinto ìyacàlená irìcu. Peebáidacáinácué Cristo Jesús itàacái, íná pìyacuéca abédanamata Cristo Jesús yáapicha, yá nacái Dios idéca masacàaca imànicuéca píiwitáise yàasunáicaténácué pía, íibaidéeyéipiná abéerita Dios irípiná. Dios idéca imáidacuéca pía yàasunáipináwa, náapicha macáita wenàiwica isutéeyéica yáawawa Wáiwacali Jesucristo íicha macái cáli íinata, yái Wáiwacali, Náiwacali nacái. \v 3 Nusutácué Wáaniri Dios íicha pirípiná, Wáiwacali Jesucristo nacái namàníinápinácué pirí cayábéeri mawèníiri iyú manuísíwata, namàacáanápinácué pìyaca matuíbanáiri iyú. \s1 Bendiciones por medio de Cristo \p \v 4 Nùaca cayábéeri Dios irí pìwalicué mamáalàacata Dioscáiná idéca imànicuéca pirí cayábéeri mawèníiri iyú Cristo Jesús ìwalíise, yái pìyéericuéca abédanamata yáapicha. \v 5 Pìyacáinácué abédanamata Cristo Jesús yáapicha, íná Dios idéca càasuca imànicuéca pía madécaná chàinisi chènuníiséeri iyú. Iná yéewa píalimácué picàlidaca Cristo iináwaná ìwali cayábéeri iyú. Píalíacué nacáiwa cayába ìwali yái tàacáisi báisíirica. \v 6 Càita peebáidacuéca tài íiméeri iyú yái tàacáisi icàlidéerica Cristo iináwaná ìwali. Peebáidacuéca Cristo itàacái, íná yéewa pìyacuéca siùcade machacàníiri iyú Dios iicápiná. Càita píasáidacuéca báisíiricani, yái tàacáisica. \v 7 Iná canáta pimáapuèricuéca chàinisica quiríta Dios néeséeri idècunitàacá picùacuéca Wáiwacali Jesucristo yàanàaca àniwa. \v 8 Yá Dios ichàiniadapinácué piwàwawa peebáidacaténácué itàacái àta èeri imáalàacatalépinátawa yéewanápiná canáta yéewanácué nacháawàaca pía Wáiwacali Jesucristo yàanàacaalí àniwa. \v 9 Dios imàni càiripináta càide iyúwa icàlidáaná. Yá idéca imáidacuéca pía yàasu wenàiwicapináwa pìyacaténácué abédanamata Dios Iiri yáapicha, yái Wáiwacali Jesucristoca. \s1 Divisiones en la iglesia \p \v 10 Píacué nuénánáica, nusutácué píicha manuísíwata Wáiwacali Jesucristo íipidená ìwali yàasu wenàiwicacáinácué pía, abédanamacué pimànica píiwitáisewa; picácué quirínama piseríaca píichawáaca. Abédanamacué píiwitáise canánama píapichawáaca, abéeri íiwitáisesi iyúta. \v 11 Càicuéca núumaca pirí, píacué nuénánáica, níacáiná Cloé uénánái nacàlidaca nulíni picuísáyacáanásacuéwa pìyaca. \v 12 Nuémìacuéca piináwaná ìwali abénaméeyéi péená íimaca: “Núacata Pablo yéewáidacalé píichacué”; áibanái nacái íima: “Núacata Apolos yéewáidacalé píichacué”; càita nacái áibanái náimaca: “Núacata Pedro yéewáidacalé píichacué”; áibanái nacái íima: “Núacata Cristo yéewáidacalé píichacué”, cài náimaca. \v 13 Quéwa abéericata yái Cristoca, càmíirita wáalimá waseríacani, wíacáiná yeebáidéeyéica Cristo itàacái, càica wíade iyúwa Cristo iiná ìyéerica chái èeri irìcu. Canáca yéewaná waseríaca Cristo iiná. Iná báawéeriquéi piseríanácuéca píichawáaca. Núa nacái, Pablo, càmitaté nuétáwa píichawalínácué pibáyawaná ìwalíise. Càmitatécué nacái pibautizáwa nuípidená ìwali. Iná báawéeriquéi picàlidáanácuéca pìwaliwáaca nuéwáidacalécuéca pía áibanái íicha yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 14 ¡Nùaca Dios irí cayábéeri canácáináté nubautizéerica péenácuéca, ipíchanácué píimaca pìwaliwa nuéwáidacalécuéca pía áibanái íicha! Níawamita Crispo, Gayo, níái nubautizéeyéicaté nùyacaalítécué píapicha. \v 15 Iná caná yéewaná náimaca nabautizáanásawa nuípidená ìwali. \v 16 Quéwa nubautizácaté nacái Estéfanas yéenánái, quéwa càmita núalimá nuwàwalica asáisí nubautizácaalíté áibanái. \v 17 Càmicáináté Cristo ibànùacué núa pìyacàle néré nubautizáanápiná madécaná wenàiwica. Néese Cristo idéca ibànùaca núa nucàlidacaténá wenàiwicanái iríni Cristo iwàwa iwasàaca nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Quéwa càmita nucàlida cayábanaméeri tàacáisi iyúni càide iyúwa casíimáiná èeri mìnanái yéemìaca càmíiyéica yeebáida Dios itàacái. Càmita nuwàwa nucàlidacani èeri mìnanái yáalíacái iyú, ipíchanácué wenàiwicanái iimáichaca abéerita yái Cristo yéetáanácawa iwasàaca wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, yái Cristo yéetéericatéwa cruz ìwali wáichawalíná. \s1 Cristo, poder y sabiduría de Dios \p \v 18 Wacàlidaca wèepunícawa yái tàacáisica: Cristo yéetácatéwa wáichawalíná cruz ìwali, íná yéewa yáalimá iwasàaca wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Aibanái yèeyéipinácawa infierno irìculé néemìacaalí yái tàacáisica, yá naicácani iyúwa máiwitáiséeyéi itàacái, náimaca càmitasa yéewa cáiwitáiséeyéi yeebáidacani. Quéwa wía Cristo iwasèeyéipiná Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, wéemìaca cáalíacáiri iyúni, yái tàacáisica, wáalíacáináwa weebáidacaalí yái tàacáisi Cristo ìwali, yásí Dios iwàlisàidaca wáiwitáise cayábéeri iyú íiwitáise cachàiníiri iyúwa. \v 19 Càité nacái profeta itànàaca Dios itàacái. Dios íimacaté: \q1 “Yá numáalàidapiná náicha náalíacái, níái íináidéeyéicawa cáalíacáica nuícha nía, cayábéeyéi nacái iicáca èeri mìnanái yáalíacái. Càipiná nacái núasáidaca càmita báisí náalíacawa”, \m íimaca yái Diosca. \p \v 20 Iná canáca iwèni meedá yái náalíacáica, níái èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida Dios, éwita náináidacáanítawa cáalíacáica nía, néewáida nacái áibanái, náalía nacái natàaníca èeri yàasu wawàsi ìwali. ¡Dios idéca yáasáidaca canáca iwèni meedá yái èeri mìnanái yáalíacáica càmíiyéica yeebáida Dios! \v 21 Máiní cáalíacáica Dios áibanái íicha canánama. Dios íináidacatéwa càmíinápináté imàaca èeri mìnanái yáalíacawa ìwali náalíacái iyúwa. Néese Dios íináidacatéwa iwasàanápináté wía yàasu yùuwichàacáisi íichawa, ìwalíise yái weebáidáanáca tàacáisi íiméerica Cristo yéetácatéwa wáichawalíná cruz ìwali. Aibanái èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida Cristo, caná iwèni naicáca yái tàacáisica. \p \v 22 Abénaméeyéi judío náimaca neebáidáanápinása Cristo itàacái naicácaalí wamànica áiba wawàsi càmíirica wenàiwica idé imànica wáasáidacaténá wadènìaca Dios ichàini chènuníiséeri. Nía nacái càmíiyéica judío, caná iwèni naicáca yái tàacáisica càmicáiná ìya abédanamata náalíacái yáapicha, yái èeri mìnanái yáalíacáica. \v 23 Quéwa wacàlidaca yái tàacáisica: Yái Jesucristoca, yácata Mesías, Dios ibànuèricaté icùacaténáté judíonái. Néese yái Mesíasca yéetácatéwa wáichawalíná cruz ìwali. Judíonái yéemìacaalí yái tàacáisica, càmita nawàwa neebáidacani. Nía nacái càmíiyéica judío néemìacaalí yái tàacáisica, yá caná iwèni naicácani iyúwa máiwitáiséeyéi itàacái. \v 24 Quéwa wía Dios imáidéeyéica yàasunáipináwa, judíocaalí wía, càita nacái càmicaalí judío wía, weebáidaca yái Mesíasca, íipidenéerica Cristo, yéetéericatéwa cruz ìwali, wáalíacáináwa Cristo idènìaca Dios ichàini manuíri, idènìa nacái Dios yáalíacái iwasàacaténá wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 25 Dios ibànùacaalíté Cristo yéetácaténáwa wáichawalíná, yáté caná iwèni èeri mìnanái iicáca yái Dios imàníirica, quéwa Dios imànicaté máiní cáalíacáiri iyú macái èeri mìnanái yáalíacái íicha. Naicácaté Cristo iyúwa machawàaquéeri wenàiwica, yéetácáinátéwa máiní báawéeri iyú cruz ìwali, quéwa wáalíacawa Cristo yáasáidacaté ìyaca walí Dios ichàini máiníiri manuíca macái èeri mìnanái ichàini íicha. \v 26 Píacué nuénánáica, iwàwacutácué piwàwalica Dios imáidacatécué pía yàasunáipináwa nàyacaalítécué pèewi máisibáwanáita cáalíacáiri èeri mìnanái íiwitáise iyú, máisibáwanái péenácué nacái ichùulièyéicaté áibanái wenàiwica, càitacué nacái pisèenáimi càmitaté máiní càasuca nía, càmita nacái máiní cachàinica nía chái èeri irìcu. \v 27 Aibanái èeri mìnanái càmíiyéi yeebáida Dios naicácuéca pía iyúwa máiwitáiséeyéi, quéwa Dios yeedácatécué pía yàasunáipináwa ibáiniadacaténá wenàiwica íináidéeyéicawa cáalíacáica nía áibanái íicha canánama. Càita nacái èeri mìnanái iicácuéca pía iyúwa machawàaquéeyéi, quéwa Dios yeedácatécué pía yàasunáipináwa ibáiniadacaténá wenàiwica cachàiníiyéica iicáca yáawawa. \v 28 Dios yeedácatécué pía yàasunáipináwa, píacué áibanái iiquéeyéica iyúwa báawéeyéica meedá, iyúwa canéeyéica iwèni nacái, iyúwa càmíiyéica máiní cachàini chái èeri irìcu, iyúwa wawàsi càmíirica ìya. Càita Dios yeedácatécué pía yáasáidacaténá caná iwèni iicáca èeri mìnanái ichàini, cawinácaalí cáimacáiyéica iicáca yáawawa áibanái íicha canánama. \v 29 Iná canáca yéewaná cachàinica wenàiwica iicáca yáawawa Dios yàacuésemi, ibatàa abéeripiná. \v 30 Quéwa Dios idéca imàacacué pìyaca abédanamata Cristo Jesús yáapicha. Dios imàaca nacái Cristo yáasáidaca walí Dios íiwitáise cáalíacáiri. Dios nacái mabáyawanáca iicáca wía ìwalíise yái Cristo yéetáanácawa wáichawalíná. Cristo nacái masacàaca imànica wáiwitáise wabáyawaná íicha yéewacaténá wáibaidaca abéerita Dios irípiná, iwasàaca nacái wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 31 Iná canáca yéewaná cachàinica waicáca wíawawa. Càité profeta itànàaca Dios itàacái íiméerica: “Picá picàlida piináwaná ìwaliwa máinícasa cayábéerica pía áibanái iicácaténá pía cáimiétaquéeri iyú; néese picàlida Wáiwacali iináwaná ìwali, macáita yái cayábéerica Wáiwacali imàníirica pirí, yéewacaténá áibanái iicáca Wáiwacali cáimiétaquéeri iyú”, íimaca yái Dios itàacáica. \c 2 \s1 El mensaje de Cristo crucificado \p \v 1 Quéwacué nuénánái bàaluité nùanàacaalítécué pìatalé, nucàlidacatécué pirí yái tàacáisi Dios ibèericaté wenàiwicanái íicha; siùcáisede Dios imàacaca wacàlidacuéca piríni, íiméerica Jesucristo iwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Càmitaté nucàlidacué piríni càulenéeri tàacáisi iyú, càmita iyú nacái yái èeri mìnanái yáalíacáica càmíiyéica yeebáida Dios. \v 2 Néeseté nùyacaalítécué píapicha, yáté nuínáidacawa nucàlidáanápinácué pirí abéerita Jesucristo iináwaná ìwali, abéerita yái tàacáisi íiméerica Jesucristo yéetácatéwa cruz ìwali wáichawalíná, iwasàacaténá wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 3 Càmitaté nucàlidacué piríni nuchàini iyúwa núalíacáinátéwa nuwàwacutáca Dios iyúudàaca núa. Nutatácatéwa nucalùniwa Dios iicá máinícáináté nuwàwaca numànica macáita càide iyúwaté Dios ichùulìaná núa. \v 4 Nutàanícaalíté píapichacué, nucàlidacaalíté nacái pirí yái tàacáisica, càmitaté nuwàwa nuchìwáidacuéca pía èeri mìnanái yàasu tàacáisi iyú, nuwènúadacaténáté píiwitáise. Néese, Espíritu Santoquéi iwènúadéericatécué píiwitáise Dios ichàini iyú peebáidacaténáté Jesucristo itàacái. \v 5 Càité Dios imàacaca nucàlidacuéca piríni yéewacaténá macáita náalíacawa càmitacué yáalimá èeri mìnanái yáalíacái iwènúadaca píiwitáise Dios irípiná, néese abéericata Dios ichàini idéca imàacacué peebáidaca Jesucristo. \s1 Dios se da a conocer por medio de su Espíritu \p \v 6 Quéwa wacàlidaca tàacáisi yáasáidéerica Dios yáalíacái wenàiwicanái irí wàyacaalí wenàiwicanái yáapicha yeebáidéeyéica Jesucristo tài íiméeri iyú. Quéwa yái yáalíacáisi wacàlidéerica iyú nalíni, càmíiricata èeri mìnanái yáalíacái, níái càmíiyéica yeebáida Dios, càmíiricata nacái náalíacái níái icuèyéica yái èeriquéi, imáalèeripinácawa mesúnamáita. \v 7 Néese wacàlidaca nalí tàacáisi yáasáidéerica nalí Dios yáalíacái, yái tàacáisi Dios ibèericaté èeri mìnanái íicha. Bàaluité ipíchawáiseté Dios idàbaca èeriquéi, néenialíté Dios íináidacawa imàacáanápináté wàyaca yáapicha chènuniré cáimiétacanéeri iyú, icànéeyéipináca mèlumèluíri iyú nacái, wacùacaténá yáapicha macáita. Quéwa, quéechatécáwa càmitaté Dios icàlida wenàiwicanái iríni. \v 8 Níara èeri mìnanái icuèrinánáica inuéyéicaté Wáiwacali cruz ìwali, càmitaté náalíawa Dios íináidacatéwa imàníinápináté walí cayábéeri. Náalíacaalítéwa ìwalitá, yá càmitaté nanúa Wáiwacalitá, yái máiníirica cáimiétacanáca, cachàiníirica nacái íiwitáise, icànéerica mèlumèluíri iyú chènuniré, icuèrica macáita Dios yáapicha. \v 9 Quéwa Dios idéca imàacaca wáalíacawa ìwali yái cayábéerica imàníiripináca walí. Càité profeta itànàaca Dios itàacái íiméerica: \q1 “Dios idéca ichùnìaca nalípiná cayábéeri wawàsi, níái cáininéeyéica iicáca Dios, yái cayábéeri wawàsi càmíiricáwaca wenàiwica iicá, càmíiricáwaca nacái néemìa iináwaná ìwali, yá nacái càmíiricáwaca náináidawa ìwali”, \m íimaca yái Dios itàacáica. \v 10 Yácata wawàsi Dios imàaquéerica Espíritu Santo yéewáidaca wía ìwali, yácáiná Espíritu Santo yáalíaca Dios íiwitáise ìwali macáita, àta càinácaalí Dios íináidáanáwa iwàwalìcuísewa nacái, yái càmíirica áiba yáalía yéemìaca càinácaalí íimáaná. \p \v 11 Canáca áiba wenàiwica yáaliériwa càinácaalí áiba wenàiwica íináidáanáwa iwàwalìcuísewa. Abéericata yái wenàiwica yáaliéricawa càinácaalí íináidáanáwa iwàwalìcuísewa. Càita nacái abéericata Espíritu Santo yái yáaliéricawa càinácaalí Dios íináidáanáwa iwàwalìcuísewa. \v 12 Dios càmitaté ibànùa wawàwalìculé áiba wenàiwica íiwitáise, néese ibànùacaté walí Espíritu Santo yéewacaténá Dios íiwitáise ìyaca wawàwalìcu, yéewanápiná wáalíacawa ìwali yái wawàsi cayábanaméerica Dios yèerica walí. \v 13 Wéewáidacué pía píalíacaténácué ìwali yái cayábéerica Dios imàníirica walí, yá wacàlidacuéca piríni càide iyúwa Espíritu Santo yéewáidáaná wía, yái Espíritu Dios néeséerica. Càmitacué wacàlida piríni èeri mìnanái yáalíacái iyú yái néewáidéericawa ìwali chái èeri irìcu. Néese wacàlidacué piríni píalíacaténácuéwa Dios íiwitáise ìwali càide iyúwa Espíritu Santo iwàwáanácué íimaca pirí, píacué idènièyéica iwàwalìcuwa yái Espíritu Santo. \p \v 14 Aibanái càmíiyéica idènìa Espíritu Santo nawàwalìcuwa, càmita neebáida iyúwa Espíritu Santo Dios néeséeri yéewáidáaná wía, caná iwènicáiná naicáca Espíritu Santo yàasu tàacáisi. Càmita nacái náalía néemìaca càinácaalí íimáaná, níacáiná níawamita cawinácaalí idènièyéica Espíritu Santo iwàwalìcuwa, níata yáalía yéemìaca càinácaalí íimáaná yái Espíritu Santo yàasu tàacáisica. \v 15 Quéwa wía idènièyéica Espíritu Santo iwàwalìcuwa wáalíaca cayábéeri ìwali báawéeri íichaná. Canáca yéewaná èeri mìnanái nayúunáidaca wáináidacawa máiwitáiséeri iyú wawàwalìcuísewa. \v 16 Càulenáca náichani, yái iyúwa wáináidáanáwa càmicáiná nadènìa Cristo íiwitáise càide iyúwa wadènìaná. Càité nacái profeta itànàaca Dios itàacái íiméerica: “Canáca wenàiwica yáaliériwa càinácaalí Wáiwacali íináidáanáwa iwàwalìcuísewa. Eeri mìnanái nacái càmita náalimá nàalàaca Wáiwacali nacàlidacaténá iríni càinácaalí iwàwacutáanápiná imànica”, cài íimaca. Quéwa wía yeebáidéeyéica Cristo itàacái, wíata yáalíawa ìwali yái Cristo íináidáanácawa iwàwalìcuísewa wadènìacáiná Cristo íiwitáise. \c 3 \s1 Compañeros de trabajo al servicio de Dios \p \v 1 Néeni, píacué nuénánáica, ¿cánácué càmitàacá pibatàa Espíritu Santo yéewáidaca pía? ¿Cánácué píináidawa mamáalàacata iyúwa èeri mìnanái canéeyéica irí Espíritu Santo? Iná càmitaté núalimá nuéwáidacuéca pía càulenéeri tàacáisi iyú Cristo ìwali, néeseté iwàwacutácué nuéwáidaca pía màulenéeri tàacáisi iyú càide iyúwa sùmanáicaalícué pía, càmíiyéica yáalía yéemìaca càinácaalí íimáaná, yái càulenéeri tàacáisica. \v 2 Nuéwáidacatécué pía éeréeri iyú càide iyúwa nàacaalí quìrasìi ìiraca ìinisi càmicáiná yáalimá iyáaca iinási. Nuéwáidacatécué pía màulenéeri tàacáisi iyú, càmicáinácué píalía péemìaca càinácaalí íimáaná yái càulenéeri tàacáisica. ¡Siùca nacáide mamáalàacata càmitacué píalía péemìacani! \v 3 ¡Càmitacué píalía péemìaca càinácaalí càulenéeri tàacáisi íimáaná pidènìacáinácué èeri mìnanái íiwitáise mamáalàacata! Núalíacawa báawacuéca piicáyacacawa pìasu cawèníiri ìwalíisewáaca, báawacué nacái piicáyacacawa macáicáiná péenácué iwàwaca áibanái iicácani iyúwa cachàiníiri áibanái íicha canánama ichùulìacaténácué pía macáita. Iná picuísáyacacuécawa pìyaca nacái, piseríacuéca píichawáaca nacái. Iná pidènìacuéca mamáalàacata èeri mìnanái íiwitáise, mamáalàacata nacái pimànicuéca pìacawa càide iyúwa èeri mìnanái imàníiná càmíiyéica yeebáida Cristo itàacái. \v 4 Abénaméeyéi péenácué íimaca: “Núacata Pablo yéewáidacalé píichacué”, cài náimaca; áibanái nacái íimaca: “Núacata Apolos yéewáidacalé píichacué”, càicaalícué píimaca, yá pèepunícuécawa càide iyúwa èeri mìnanái íináidáanáwa báawéeri iyú. \p \v 5 Càmitacué cayába cài píináidacawa, càmíiyéicáiná cachàini wía áibanái íicha, núa Pablo, yá nacái Apolos. Dios yàasu wenàiwicaca wía, íibaidéeyéica irípiná. Wacàlidacatécué pirí Wáiwacali iináwaná peebáidacaténácué itàacái. Wadéca wamànica yái wáibaidacalécawa Wáiwacali imàaquéericaté walí. \v 6 Péemìacué comparación: Abéeri náiwacali idènìaca ibànacale yàalunáwa. Yá ibànùaca yàasu wenàiwicawa ibànacaténá néré. Néese ibànùaca yàasu wenàiwicawa áiba yùucùacaténá néré úni, ipíchaná chuìca cáli. Yá Dios imàacaca bànacalé idàwinàacawa cayába. Càita nacái Wáiwacali ibànùacaté núa pìatalécué nuíbaidáanápináté irí pèewibàa nuéwáidáanápinácué pía itàacái iyú quéecháwanáimi; néeseté Wáiwacali ibànùacaté Apolos íibaidacaténá irípiná núamirìcubàa yéewáidacaténácué pía mamáalàacata Cristo ìwali cachàinicaténácué píiwitáise Cristo ìwali. Quéwa abéericata Dios yái imichàidéericuéca píiwitáise. \v 7 Iná núa ibànéericaté Dios itàacái piwàwalìcu, Apolos nacái yái icuèricatécué pía núamirìcubàa, càmíiyéi cachàini wía áibanái íicha, yácáiná Diosca yái abéericata imichàidéericatécué píiwitáise. \v 8 Apolos, núa nacái wáibaidaca Dios irípiná wáapichawáaca, Dios yàasu wenàiwicacáiná wía. Càmita cachàini abéeri wéená áiba wéená íicha, néese Dios idéca imàacaca walí wáibaidacalépiná méetàucunamata wáichawáaca. Quéwa Dios yàapiná nawèni cawinácaalí íibaidéeyéica irípiná. Yàapiná nawèni ìwalíise yái namàníináca náibaidacaléwa Dios imàaquéerica nalí. \v 9 Wíata íibaidéeyéi Dios irípiná wáapichawáaca, quéwa píacué, càicuéca píade iyúwa Dios ibànacale, cáininéerica Dios iicáca, iyúwa nacái cayábéeri capìi Dios imàníirica ìyaca. Iná Dios ibànùaca wía wáibaidacaténá irípiná wayúudàanápinácué pía. \v 10 Péemìacué comparación: Aiba wenàiwica iwàwacaalí imànica cayábéeri capìi íba icapèená, yásí quéechacáwa ibànùaca yàasu wenàiwicawa irìadacaténá néré cachàiníiri íba ibàlùadacatáipináca íinata capìi iwáiná. Néese capìi íiwacali ibànùaca yàasu wenàiwicawa áibanái náawináidacaténá cayábanaméeyéi íba capìi iwáinápiná. Nabàlùadaca capìi iwáiná cachàiníiri íba íinata, yái íba idàbáanéeri wenàiwica irìadéerica. Yái Dios, càicanide iyúwa náiwacali ichùulièrica namànica capìi. Quéechatécáwa Dios ibànùacaté núa yàasu wenàiwica nucàlidacaténá wenàiwicanái irí Jesucristo iináwaná ìwali. Siùcade Dios ibànùaca áibanái yéewáidacaténá wenàiwica mamáalàacata. Quéwa cawinácaalí Dios ibànuèrica yéewáidacaténá wenàiwica, iwàwacutá iicáca íichawa cayába imànicaténá machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná. \v 11 Yái Jesucristoca, càicanide iyúwa idàbáanéeri íba cachàiníiri nalìadéerica cayábéeri iyú nabàlùadacatáipináca íinata capìi iwáiná. Yái nuéwáidáanáca wenàiwica Jesucristo ìwali, càicanide iyúwa nalìadacaalí cayábéeri iyú idàbáanéeri íba cachàiníiri. Canáca yéewaná áibanái yéewáidaca wenàiwica méetàuculé íicha yái tàacáisica, canácáiná áiba Jesucristo íicha weebáidéeripiná itàacái iwasàacaténá wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 12 Wéewáidacaalí wenàiwica cáalíacáiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná, nàyacaténá machacàníiri iyú, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, yásí càica wíade iyúwa wenàiwica ichanàidéeyéica cawèníiri wawàsi capìi iwáinápiná, yái oroca, quírameníiri plata nacái, cawèníiri íba nacái, yái cayábanaméeri wawàsi càmíirica yéewa quichái imáalàidaca. Quéwa wéewáidacaalí nía canéeri iwèni tàacáisi iyú, càmíirica iyúudàa nàyaca machacàníiri iyú Dios iicápiná, yásí càica wíade iyúwa wenàiwica ichanàidéeyéica púuba capìi iwáinápiná, masicái nacái, sitùa ibáiná nacái, yái wawàsi quichái imáalàidéeripináca. \v 13 Aiba èeriwa, èeri imáalàacatáipinátawa, Dios yáasáidapiná amaláwacani yái wáibaidéerica irípiná, quichái yéenáiwaná yàanàapinácaalí. Néesecué quichái yáalimáidapiná iicáwa wáibadacalé wamàníirica Dios irípiná cawiná íiwitáanácaalíni. Càipiná Dios yáasáidaca asáisí cayábacaalíni, càmicaalí nacái caná iwèni, yái wéewáidáanáca wenàiwica. \v 14 Wéewáidacaalí wenàiwica cayába nàyacaténá machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná, yásí yái wáibaidéerica Dios irípiná ìidenìapiná quichái, càide iyúwa cawèníiri íba icapèená càmíirica yeemáwa, yásí Dios yàapináca wawèniwa, wía yàasu wenàiwicawa. \v 15 Quéwa càmicaalí wéewáida wenàiwica cayába nàyacaténá machacàníiri iyú Dios iicápiná, yásí quichái imáalàidapiná yái wáibaidéerica, càide iyúwa quichái yeemácaalí capìi idènièrica iwáináwa masicái meedá, yásí yái wáibaidéerica imáalàapinácawa wáicha, càmita nacái Dios yàapiná wawèni. Quéwa éwita yái wáibaidéerica imáalàacaalíwa wáicha, càicáaníta cáupiná wíawa quichái íicha iyúwa wenàiwica ipìacaalíwa quichái ipèrùa yèewíise, yá càmita wamáalàapináwa. \p \v 16 Abénaméeyéi wenàiwica namànica manuíri capìi íipidenéeri templo, yá nawàlùacawa nàacaténá Dios icàaluíniná. ¿Càmitasicué píalíawa Dios yàasu temploca pía Espíritu Santo ìyacáinácué piwàwalìcu? \v 17 Abéerita Dios irípinácué pía, càide iyúwa Dios icapèe. Píacatacué yái Dios yàasu temploca. Iná áibacaalí báawa imànicuéca píiwitáise cachìwéeri tàacáisi iyú, yásí Dios yùuwichàidapiná manuísíwatani. \p \v 18 Picácué píináidawa máiníiná cáalíacáica pía. Aibacaalí péenácué íináidawa máiníiná cáalíacáicani èeri mìnanái yáalíacái iyú, iwàwacutá iwènúadaca íiwitáisewa íicha yái íináidáanácawa iicácaténá yáawawa iyúwa càmíirica cáalíacái áibanái íicha. Càita yáalimá cáalíacáicani báisíiri yáalíacáisi iyú, yái yáalíacáisi yàanèerica Dios néese. \v 19 Caná iwèni Dios iicáca èeri mìnanái yáalíacái càide iyúwaté profeta itànàaná Dios itàacái íiméerica: “Dios yùuwichàidapiná nía cawinácaalí cáimacáiyéica iicá yáawawa, níái icàlidéeyéica náalíanásawa manùba wawàsi ìwali chái èeri mìnanái íiwitáise iyú. Yái báawéerica nawàwéerica namànica áibanái irí, Dios imàacapiná yàanàaca nàwali idècunitàacá nachìwáidaca áibanái náalíacái iyúwa”, íimaca. \v 20 Càité nacái áiba profeta itànàaca Dios itàacái íiméerica: “Wacuèriná Dios yáalíacawa canáca iwèni meedá yái náináidáanácawa cawinácaalí íináidéeyéica cáalíacáica èeri mìnanái yáalíacái iyú”, íimaca. \v 21 Iná picácué cachàini piicáca píawawa ìwalíise yái áiba wenàiwica yéewáidáanáca pía, náiméerica ìwali cayábéericasani áibanái íicha yéewáidéeyéi wenàiwica. Iwàwacutácué cayábaca piicáca nía canánama abédanamata Dios imàacacáinácué pirí macáita. \v 22 Dios imàacacué pirí núa Pabloca, yá nacái Apolosca, yá nacái Pedro wéewáidacaténácué pía. Dios imàacacué pirí yái èeriquéi pìyacaténácué chái èeri irìcu. Imàacacué pirípiná nacái yéetácáisi. Imàacacué pirí nacái siùca èeride, macái èerita wapíchalépinácáwa nacái. Càicué Dios imàacaca pirí macáita. \v 23 Yá Cristo yàasu wenàiwicacuéca nacái pía, Cristocáiná nacái Dios yàasu wenàiwicaca. \c 4 \s1 El trabajo de los apóstoles \p \v 1 Càita iwàwacutácué píináidacawa wàwali, wía apóstolca, íibaidéeyéica Cristo irípiná, Cristo ibànùacáiná wía wéewáidacaténácué pía iyú yái cayábéeri tàacáisica Dios ibèericaté áibanái íicha. Siùcáisede Dios imàacaca wáalíacawa cayábéeri tàacáisi ìwali. \v 2 Wenàiwica íibaidacaalí áiba irí, iwàwacutá imànica càide iyúwa íiwacali íimáaná irí. \v 3 Iná càmita nuínáidawa ìwali yái píimáanácuéca nùwali, píimacaalícué nùwali càmitasa nuíbaida cayába. Càita nacái càmita nuínáidawa ìwali yái áibanái íimáanáca nùwali. Núa nacái canáca yéewaná núumaca nuíbaidacasa cayába Dios irípiná càmicáiná núalimá núalíaca nuíwitáisewa càide iyúwa Dios yáalíanáwa. \v 4 Càmita nuwàwali asáisí numànicaalíté áiba wawàsi báawéeri, quéwa cawàwanáta nudéca numànica áiba wawàsi càmíirica núalíawa ìwali. Abéericata Wáiwacali yái yáaliéricawa, yácata yái icàlidéeripináca nuináwaná ìwali asáisí nuíbaidacaalíté irípiná cayába, càita nacái canéerica iwènicaalí meedáni, yái numàníiricaté. \v 5 Iná picácué picàlida áibanái iináwaná ìwali càmitasa náibaida cayába Dios irípiná. Picùacué Wáiwacali yàanàanápiná, yásí yáasáidapiná amaléeri iyú yái wamàníirica ibàacanéeri iyú. Yáasáidapiná nacái càinácaalíté wáináidáanáwa wawàwalìcuísewa wèepunícaalíté wáibaidaca Dios irípiná. Néese cayábacaalí Dios iicá yái wamàníirica, yásí Dios icàlidapiná wamànicaté cayábéeri. \p \v 6 Píacué nuénánáica, nùalàacuéca pía càiri tàacáisi iyú nuyúudàacaténácué pía, yéewanápinácué nacái pìyaca càide iyúwa Apolos ìyáaná, núa nacái, ipíchanácué picutáca áiba tàacáisi Dios itàacái íicha, yéewanápinácué nacái cayábaca piicáca abédanamata macáita wenàiwica íibaidéeyéica Dios irípiná, nía nacái yéewáidéeyéicuéca pía. Báawéeriquéi cachàiníinácuéca piicáca píawawa ìwalíise yái pidènìanácuéca áiba yéewáidéericuéca pía píiméericuéca ìwali cayábéericasani áibanái íicha canánama. \v 7 Néeni, ¿cánácué yéewa cáimacái piicáca píawawa áibanái íicha canánama? ¿Càmitasicué píalíawa Dioscata yái yèerica pirí macáita pidènièricuéca? Dios yàacáinácué piríni, néese ¿cánácué yéewa cachàinica piicáca píawawa càide iyúwa pidéca nacáicaalícué peedáca piríwani pichàini iyúwa? \p \v 8 Piyúunáidacuéca píalíacawa macáita wawàsi Dios ìwali. Piyúunáidacuéca pìyaca càide iyúwa càasuíyéi idènièyéica manùba cawèníiri, càmíiyéica iwàwacutá áibanái iyúudàaca. Piyúunáidacuéca píalíacawa macáita yái iwàwacutéericuéca píalíacawa, íná càmitacué piwàwa wéewáidaca pía quirínama. Piicácuéca píawawa iyúwa èeri mìnanái icuèrinánái càmíiyéica iwàwacutá wayúudàaca. Dios imàacacaalícué picùaca macái wenàiwica cachàiníiri iyútá, yá nucùacuéca nía píapichatá. Quéwa càmita nacuèriná núa chái èeri irìcu, canásíwata. \v 9 Wía apóstolca, càmita yéewa wàya iyúwa èeri mìnanái icuèrinánái, nuínáidacáináwa cawàwanáta Dios idéca imàacaca wàuwichàacawa manuísíwata, wía apóstolca. Báawaca èeri mìnanái iicáca wía iyúwa presoíyéi imàníiyéica ibáyawanáwa manuísíwata, yéetéeyéipinácawa máiní báawéeri iyú nabáyawaná ìwalíisewa. Eeri mìnanái, ángelnái nacái náináidacawa manuísíwata naicáidaca walí idècunitàacá wàuwichàacawa. \v 10 Madécaná wenàiwica naicáca wía iyúwa máiwitáiséeyéi wàuwichàacáináwa Cristo irípiná. Quéwa piicácuéca píawawa iyúwa cáiwitáiséeyéi Cristo itàacái ìwalíise. Píimacuéca càmitasa pimàni iyúwa máiwitáiséeyéi ipíchanácué piùwichàacawa iyúwa wía. Eeri mìnanái iicáca wía iyúwa machawàaquéeyéi càmicáiná wéewáida wenàiwica èeri mìnanái yáalíacái iyú. Néese piicácuéca píawawa iyúwa cachàiníiyéica íiwitáise, cáimiétacanéeyéica nacái, quéwa èeri mìnanái iicáca wía iyúwa canéeyéi iwèni, wía apóstolca. \v 11 Mamáalàacata àta siùca nacáide wàuwichàaca máapicái, macàlaca nacái wawàwa, canáca nacái wabàle cayába. Aibaalí nacapèedáidaca wía. Canáca nacái wacapèesíwa. \v 12 Wáibaida nacái wacáapi iyúwa cachàiníiri iyú àta chamàlecataléta wía wawènìacaténá wayáawa. Aibanái icuísaca íichawa wía, quéwa wasutáca nalí Dios imàníinápiná nalí cayábéeri. Nàuwideca namànica wía quéwa wàidenìaca yái báawéerica namàníirica walí. \v 13 Natàaníca báawéeri iyú wàwali, quéwa càicáaníta watàaníca nalí éeréeri iyú quéwanáta. Mamáalàacata àta siùca nacáide namànica walí càide iyúwa náucacaalí náichawa báawéeri yáaséerimi, casaquèeri wawàsi natunuérica bàacháwalìcuíse. \p \v 14 Càmita núumacué pirí cài nubáiniadáanápinácué pía, néese nuwàwacáita nùalàacuéca pía càide iyúwa nuénibewa, cáininácáinácué nuicáca pía. \v 15 Yácáiná éwitasica diez mil namanùbaca yàanàacaalí néewáidacaténácué pía Cristo ìwali, càicáaníta càmitacué pidènìa madécaná pisèenáiwa. Núacata càide iyúwacué píaniri, bàaluitécáiná nucàlidacué pirí Cristo Jesús iináwaná, yáté peebáidacuéca itàacái, iwasàanápinácué pía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 16 Iná nusutácué píicha wawàsi manuísíwata pimànicaténácué càide iyúwa numàníiná, càide iyúwacué píaniricaalícué núa. \p \v 17 Nudéca nubànùacuéca pìatalé Timoteo, yái nuiquéerica iyúwa nuìriwa cáininéerica nuicáca Wáiwacali ìwalíise. Núalíacawa Timoteo ìwali imàníinápiná cayábéeri mamáalàacata càide iyúwa nusutáaná íicha. Nubànùacaté Timoteo iwàwalicaténácué pía càinácaalí nùyaca mamáalàacata càide iyúwa iwàwacutáaná wenàiwica ìyaca yeebáidéerica Cristo Jesús itàacái. Càita nuéwáidaca wenàiwica nàyacaténá cài macái níái yeebáidéeyéica Cristo Jesús itàacái macái cáli íinata, àta alénácaalí nuèpuníwa. \v 18 Abénaméeyéi péenácué cachàinica naicáca níawawa nayúunáidacáiná cáaluca nùaca nupáchiacuéca pía. \v 19 Quéwa nuwàwacué nùacawa nuicáca pía mesúnamáita Wáiwacali imàacacaalí numànica cài. Yásí nùacawa nuicácaténá yái náiméerica náalimáanása namànica náibaidacaténása Dios irípiná, náimaca, níara cachàiníiyéica iicáca yáawawa. Càmita nùawa néré nuémìacaténácáita nasàna meedá, náimaca cachàiníinása nía. \v 20 Càmita nuwàwa nuémìaca nacàlidacáicata naináwanáwa, yácáiná cawinácaalí wenàiwica Dios icuèyéica náasáidaca Dios yàasu wenàiwicaca nía idènièyéica Dios ichàini náibaidacaténá Dios irípiná cachàiníiri iyú, nàyacaténá nacái machacàníiri iyú. Càmita nacàlidacáita meedá naináwaná ìwaliwa nadènìanása Dios ichàini. \v 21 Néeni, ¿càinásicué piwàwa numànica? ¿Piwàwasicué nùanàaca pìatalé nùuwichàidacaténácué pía pibáyawaná ìwalíisewa, yái cachàiníinácuéca piicáca píawawa? Càmicaalícué piwàwa nùacawa pìatalé nùuwichàidacaténácué pía, néese piwènúadacué píiwitáisewa píináidacaténáwa machacàníiri iyú, piicácaténácué píawawa iyúwa càmíiyéica cachàini, yéewacaténácué nùalàaca pía éeréeri iyú cáininácáinácué nuicáca pía. \c 5 \s1 Juicio sobre un caso de inmoralidad \p \v 1 Macáita nacàlidacué nalíwáaca piináwaná ìwali báawéeri iyú ìyacáiná abéeri péenácué yeedéericaté iríwa yáatúanáwa, úara yáaniri yàacawéetúaca. ¡Máiní báawéerica yái namàníirica pèewi! Ewita èeri mìnanái càmicáaníta neebáida Jesucristo itàacái, càicáaníta càmita máiní namàni càiri báawasíwéeri wawàsi, càide iyúwacué péená imàníiná. \v 2 ¿Cánácué cachàini piicáca píawawa mamáalàacata? ¡Iwàwacutácué máiní achúmaca piwàwa manuísíwata pibáyawaná ìwaliwa! Yái asìali imàníirica càiri báawéeri, iwàwacutácué piúcaca pèewíisewani yái asìalica. \v 3 Ewita càmicáaníta nùyaca píapichacué néré, càicáaníta nuicáca núawawa iyúwacué abéeri péená. Nudéca nuínáidacawa nùuwichàidáanápiná yái asìalica càide iyúwa nùyaca nacáicaalícué píapicha néré. Yái Wáiwacali Jesucristo idéca ichùulìaca núa nucàlidáanápiná càinácaalí iwàwacutáanápiná yùuwichàacawa yái imàníirica càiri báawasíwéerica. \v 4 Pìwacáidáyacacuéwa, yá píináidacuéwa nùwali càide iyúwa nùyaca nacáicaalícué píapicha, nùalàacaténácué pía. Yásí Wáiwacali Jesús cachàiníiri íiwitáise ìyapinácué píapichawa. \v 5 Iná iwàwacutácué pèepùadaca yái asìalica Satanás irí yéewanápiná Satanás imáalàidaca iiná uláicái iyú àta yéetácatalépinátawa ipíchaná yùuwichàacawa Dios yàasu yùuwichàacáisi iyú càiripinátawa Wáiwacali Jesús yàanàacaalípiná àniwa. \p \v 6 Picácué picàlida piináwanáwa canùmaséeri iyú cayábáanásacué pía idècunitàacá pimàacacué abéeri péená imànica càiri báawéeri. Píalíacuéwa comparación íiméerica: “Nèewìadacaalí achúmanamata levadura íbesi yèewi, yá levadura imàacaca macáita íbesi inísàapinácawa”, cài íimaca yái comparaciónca wabáyawaná ìwali. Yái levadura íimáanáca càicanide iyúwa wenàiwica ibáyawaná. Iná pimàacacaalícué abéeri péená imànica ibáyawanáwa mamáalàacata, yásí mesúnamáita macáitacué pía pimànipiná pìacawa pibáyawanáwa. \v 7 Iná piúcacué pèewíisewa yáara levadura nacáirica íiwitáise, yái péenácuéca imàníirica báawéeri, ipíchanácué báawaca imànica píiwitáise canánama. Yásí píalimácué pìyaca wàlisài iyú, mabáyawanéeri iyú nacái. Càicuéca píade iyúwa wàlisài pan, càmíiri idènìa levadura, Dioscáiná idéca yúucacué píicha yái báawéerica pimàníiricaté. Càide iyúwa judíonái nanúacaalí oveja wàlisài nàasu culto Pascua yaalíwa nawàwalicaténá iyúwaté Dios iwasàaná nía, càita nacái wàasu Cordero íipidenéerica Cristo yéetácatéwa iwasàacaténá wía, wàyacaténá wàlisài iyú. \v 8 Judíonái namànica nàasu Pascuawa, yá náucaca náichawa macáita levadura. Càita nacái, wáucacué wáichawa yái levadura nacáirica wáiwitáiseca bàaluisàimica. Picácué wàya quirínama wabáyawaná yáapichawa. Càide iyúwa pan càmicaalí idènìa levadura, càita nacái iwàwacutá wàyaca masaquèeri wáiwitáise yáapichawa, watàanícué nacái báisíiri iyú. \p \v 9 Bàaluité nutànàacatécué pirí áiba cuyàluta nùalàacaténácué pía ipíchanácué pìacawéeridaca wenàiwica iiméeyéica áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa. \v 10 Quéwa càmitacué píalía péemìaca cayábani càinácaalíté íimáaná yái núuméericatécué pirí. Càmita nuchùulìacué pìanápináwa déeculé náicha macái èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái, níái iiméeyéica áiba yáapicha càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa, nía nacái iwàwéeyéica yeedáca iríwa macái wawàsi cawèníiri, nía nacái cayéedéeyéica, nía nacái yèeyéica ídolo icàaluíniná, yái cuwáinái yéenáiwanáca. Càmitàacá píalimácué pìacawa náicha àta péetácatalétacuéwa pìacaténáwa èeri íicha. \v 11 Càmitaté cài nuchùulìacuéca pía, néese nùalàacatécué pía ipíchaná pìacawéeridaca wenàiwica icàlidéeyéica iináwaná ìwaliwa neebáidáanása Jesucristo itàacái quéwa namàni nàacawa càiri báawéeri: Naimáca áiba yáapicha, càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa; nawàwaca needáca nalíwa macái wawàsi cawèníiri; nàaca ídolo icàaluíniná yái cuwáinái yéenáiwanáca; natàaníca báawéeri iyú áibanái ìwali, áibaalí nacái nacàmaca; áibaalí nacái nayéedùaca, quéwa mamáalàacata nacàlidaca naináwanáwa neebáidáanása Jesucristo itàacái. Picácué pìacawéerida nía; picácué piyáa piyáacaléwa náapicha. \v 12-13 Dios càmitacué ichùulìa wàuwichàidaca èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái. Néese Diosta yùuwichàidapiná níawa. Quéwa cawinácaalí ìyéeyéica pèewibàa, nacàlidacaalí naináwanáwa neebáidáanása Jesucristo itàacái, quéwa namànica nabáyawanáwa, néese iwàwacutácué picháawàaca naináwaná ìwali, pìalàacaténácué nía cachàiníiri iyú. Iná piúcacué pèewíisewa yái imàníirica ibáyawanáwa. \c 6 \s1 Pleitos ante jueces no creyentes \p \v 1 Aiba yeebáidéeri Jesucristo itàacái imànicaalícué pirí báawéeri, ¿cánácué picháawàa iináwaná ìwali jueznái irí càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái? Báawéeriquéi pimàníinácuéca cài. Néese iwàwacutácué picháawàaca iináwaná ìwali Dios yàasu wenàiwica irí, yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái ìwacáidáyaquéeyéicawa, nachùnìacaténácué pirí yái wawàsica. \v 2 Píacué Dios yàasu wenàiwicaca, píalíacuéwa Dios imàacáanápinácué péemìaca èeri mìnanái iináwaná ìwali èeri imáalàacaalípináwa picàlidacaténácué iwàwacutáaná nàuwichàacawa càiripinátawa nabáyawaná ìwalíisewa. Iná yéewa píalimácué péemìaca piináwanáwáaca achúméeríina wawàsi ìwali chái èeri irìcu pichùnìacaténácué wawàsi piríwáaca, píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 3 Píalíacuéwa nacái wéemìanápiná nacái ángelnái iináwaná ìwali wacàlidacaténá cayábacaalíni, báawacaalí nacái, èeri imáalàacaalípináwa. Iná màulenáca meedá péemìacuéca piináwanáwáaca chái èeri irìcu, pichùnìacaténácué piríwáacani, yái achúméeri wawàsica. \v 4 Iná abéeri péenácué yeebáidéerica Jesucristo itàacái chái èeri irìcu imànicaalícué pirí báawéeri, ¿cánácué picháawàa iináwaná ìwali jueznái irí picàlidéeyéica iináwaná canápinéeyéicasa nía, níara càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái? \v 5 Núumacué pirí cài báicaténácué pía, piwènúadacaténácué píiwitáisewa. ¿Càmitasicué ìya abéeri péená yáaliméeri yéemìacuéca piináwaná, ichùnìacaténácué píichawáaca yái wawàsica? \v 6 ¡Báawéeriquéi pipélianácuéca, picháawàayaca nacáiwa jueznái irí, quéwa báawéeriquéi cachàiníwanái picháawàanácuéca piináwaná ìwaliwáaca jueznái irí càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái! \p \v 7 Picháawàacaalícué piináwaná ìwaliwáaca, yá pidécuéca pimàacaca báawéeri icàbadàacuéca pía, càmitacué nacái pimàni càide iyúwa Dios iwàwáaná. Aiba yeebáidéeri Jesucristo itàacái, imànicaalícué pirí báawéeri, iyéedùacaalícué píicha pìasu nacái, yá cayába cachàiníwanái pìidenìacaalícué piùwichàanáwa masànatatá, ipíchaná èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái naicácuéca pipéliayacacawa. \v 8 ¡Quéwacué càmita pìidenìani, néese pimànicuéca cài pibáyawanáwa cachàiníwanái: Pimànicuéca áibanái irí báawéeri, piyéedùacuéca nàasu, éwita pimanùbacacáaníta nía! \p \v 9-10 Píalíacuéwa báawéeyéi íiwitáise càmita nawàlùapináwa Dios ìyacàle irìculé, yái icùacataléca chènuníiséerica. Picácué pibatàa áibanái ichìwáidaca pía cachìwéeri tàacáisi iyú. Càmíiyéipiná iwàlùawa Dios ìyacàle irìculé cawinácaalí imàníiyéica yáalaniwa; nía nacái yèeyéica ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná; nía nacái iiméeyéica inanái yáapicha càmíichúaca náinusíwa, nía nacái iiméeyéica asìali yáapicha càmíirica nanìrisíwa; nía nacái asìanái imàaquéeyéica áiba asìali iduìca, áibanái nacái asìanái iiméeyéica inacáiri yáapichawa; nía nacái iyéeduèyéica; nía nacái iwàwéeyéica yeedáca iríwa macái wawàsi cawèníiri, nía nacái icàméeyéica; nía nacái itàaníiyéica báawéeri iyú áibanái ìwali, nía nacái ipéliéyéica áibanái nayéedùacaténá nàasu. Nía càmíiyéipináta iwàlùawa Dios ìyacàle irìculé chènuniré. \v 11 Càitécué abénaméeyéi péená ìyacaté ipíchawáiseté piwènúadacuéca píiwitáisewa Dios irípiná peebáidacaténácué Jesucristo itàacái. Quéwa Dios idéca imàacacué iwàwawa pibáyawaná íicha càide iyúwa idéca nacáicaalícué íibaca píichani. Idéca nacái yeedácuéca pía yàasu wenàiwicapináwa mabáyawanácaténá iicácuéca pía. Càita Dios idéca imànicuéca pirí cayábéeri Wáiwacali Jesucristo íipidená ìwali, yéetácáinátéwa wáichawalíná. Dios idéca imàacacué yàasu wenàiwicaca pía Espíritu Santo ichàini iyú, yái Espíritu Dios ibànuèricuéca piwàwalìculé. \s1 La santidad del cuerpo \p \v 12 Abénaméeyéi nacàlidaca: “Càmicaalí Dios imáisanìa numànica áiba wawàsi, yásí cayábaca numànica macái wawàsi nuwàwéerica numànica”, cài náimaca. Quéwa, núumacué pirí, éwita Dios càmicáaníta imáisanìa wamànica áiba wawàsi, càicáaníta càmita macái wawàsi iyúudàa wía, áibanái nacái. Báisíta Dios imàacaca wamànica càide iyúwa wawàwáaná càmicaalí báawa yái wawàwéerica wamànica, quéwa iwàwacutá wacùaca wíawawa ipíchaná yái wawàsi wawàwéerica wamànica idacùaca wía cachàiníiri iyú àta càmicataléta wáalimá wamàacaca wáichawani. Báawaca wamàacacaalí áiba wawàsi idacùaca wáiwitáise. \v 13 Nacàlidaca báisíiri iyúni náimacaalí yàacàsi ìwali watùra irípinéerica, watùra nacái wayáacalé irípiná. Báisíta, Dios imàacaca wayáaca macái yàacàsi wawàwéerica. Quéwa áibaalípiná Dios imáalàidapiná yàacàsi, watùra nacái càmicáiná iwàwacutá wayáaca wayáacaléwa quirínama. Quéwa wainá càmita ìya càide iyúwa yàacàsi; namànicáita nachìwawa meedá náimacaalí cayábacasa waimáca áibanái yáapicha cawinácaalí wawàwéeri, càmicáaníta wáinusíwani, càita nacái càmicáaníta wanìrisíwani. Càmita báisí natàacái, néese, yái waináca, yácata Wáiwacali yàasu weebáidacaténá itàacái. Wáiwacali nacái wainá irípinéeri, ichàiniadacaténá wainá, yéewanápiná wáibaidaca irípiná. \v 14 Càide iyúwaté Dios imichàidáaná Wáiwacali yéetácáisi íicha, càita nacái imichàidapiná wíawa yéetácáisi íicha íiwitáise cachàiníiri iyúwa, yái chàinisi imichàidéericaté iyú Wáiwacali. \p \v 15 ¿Càmitasicué píalíawa piiná ìwaliwa Cristo iiná ìwalíiséericani? Yácáiná wía yeebáidéeyéica Cristo itàacái, càica wíade iyúwa Cristo iiná ìyéerica chái èeri irìcu. ¡Iná máiní báawaca abéericaalí wéená imànica ibáyawanáwa inanái yáapicha iiméechúaca asìanái yáapicha plata ìwalinápiná! ¡Picácué wamàni càiri báawéeri! \v 16 ¿Càmitasicué píalíawa asìali iimácaalí inanái yáapicha iiméechúaca asìanái yáapicha plata ìwalinápiná, yásí níái pucháibaca abéericata nainá? Càité profeta itànàaca Dios itàacái nàwali cawinácaalí iiméeyéica yáapichawáaca: “Dios iicáca níái pucháibaca iyúwa abéeri wenàiwica”, cài íimaca. \v 17 Quéwa wenàiwica yeebáidacaalí Wáiwacali itàacái, yásí ìyaca abédanamata Wáiwacali yáapicha. \p \v 18 Iná pìacuéwa náicha caquialéta cawinácaalí iimáidéeyéicuéca pía piimáanápiná áiba yáapicha càmíirica pinìrisíwa, càmíichúaca nacái píinusíwa. Macái áiba nabáyawaná íiwitáaná càmita imàni báawéeri nainá iríwa, quéwa cawinácaalí iiméeyéica áiba yáapicha càmíirica nanìrisíwa, càmíichúaca nacái náinusíwa, namànica nabáyawanáwa nainá iríwa. \v 19 ¿Càmitasicué píalíawa piiná ìwalicuéwa Espíritu Santo yàasu templocani, yái Espíritu Santo Dios imàaquéericatécué pirí, yá nacái Espíritu Santo ìyacuéca piwàwalìcu? Càmitacué píiwacali píawawa. \v 20 Yái Diosca, yácatacué Píiwacali, Dioscáiná iwènìacatécué pía cawèníiri wawàsi iyú, yái Iiri íiranáca. Iná picácué pimàni pibáyawanáwa piiná iyúwa, néese pìyacué mabáyawanéeri iyú yéewanápiná áibanái náalíacawa máiní cayábéerica íiwitáise yái Diosca. \c 7 \s1 Consejos sobre el matrimonio \p \v 1 Siùcade nucàlidacué piríni yái pisutéericuéca péemìawa núa ìwali pibànùacaalítécué nulí cuyàluta. Báisíta cayábaca càmicaalí asìanái idunùa inanái ìwali. \v 2 Quéwa madécaná wenàiwica nawàwaca naimáca áiba yáapicha, càmíichúaca náinusíwa, càmíirica nacái nanìrisíwa, íná cayábacata macái asìanái yeedáca íinuwa, macái inanái nacái uedáca unìriwa. \v 3 Iwàwacutá asìali iimáca íinusíwa yáapichawa càide iyúwa iwàwacutáaná imànica. Càita nacái iwàwacutá inanái uimáca unìrisíwa yáapichawa. \v 4 Uái inanáica càmita uiná íiwacalu úa, néese unìri yàasucani. Càita nacái asìali, càmita iiná íiwacalini, néese íinu yàasucani. \v 5 Picácué pimáisanìa piináwa píinu íichawa, pinìri íicha nacáiwa, càmicaalícué abédanama píiwitáise píapichawáaca quéechacáwa càmíinápiná piimá píapichawáaca maléená èerita pisutáanápinácué Dios íicha manuísíwata. Pidécanáamicué pimáalàidaca pimànica cài, néese iwàwacutácué pèepùa piimá píapichawáaca àniwa ipíchanácué càmita píalimá picùaca píawawa, yá Satanás yáalimáidacuéca pía pimàníinápiná pibáyawanáwa áiba yáapicha. \p \v 6 Càmitacué nuchùulìa pía peedáanápiná piríwa pìacawéeripináwa, quéwa piwàwacaalícué picásàacawa, yá cayábacani. \v 7 Macái wenàiwica náalimácaalí nàyaca abéeritatá càide iyúwa nùyáaná canéeri íinutá, yá cayábacatáni, quéwa càmita macái náalimá nàyaca abéerita. Néese Dios imàacaca walí wáalimáwanama madécaná chàinisi íiwitáaná wáibaidacaténá irípiná, wadènìanápiná wáalimáwanama wáibaidacaléwa méetàucunamata wáichawáaca. Dios imàaca abénaméeyéi wéená nàyaca abéerita casíimáiri iyú. Imàaca áibanái wéená nàyaca nàacawéeri yáapichawa casíimáiri iyú. \p \v 8 Núumacué pirí píacué máinuíyéica, manìríiyéi nacái, píacué nacái inìrimi yéetéeyéimicawa íicha, cayábaca piyamáacaalícuéwa abéerita càide iyúwa nùyáaná abéerita. \v 9 Quéwa càmicaalícué píalimá picùaca píawawa ipíchaná pimànica pibáyawanáwa, yásí iwàwacutácué peedáca pinìriwa, píinu nacáiwa, cayábacáiná cachàiníwanái picásàacaalícuéwa máinícáichacué píináidáanícawa piimáanápiná áiba yáapicha. \p \v 10-11 Quéwa nuchùulìacué pía, píacué cáinuíyéica, píacué nacái canìríiyéica càide iyúwaté Wáiwacali íimáaná walí, càmíinápiná inanái imàaca inìriwa, càita nacái càmíinápiná asìali imàaca íinuwa. Càmíiricata núa meedá yái ichùulièricuéca pía, néese Wáiwacalicata yái ichùulièricuéca càmíinápiná pimàni cài. Quéwa inanái uèpùacaalíwa unìri íichawa, iwàwacutá uyamáacawa abéechúata, canáca yéewaná uedá ulíwa áiba àniwa. Néese càmicaalí quirínama uwàwa ùyaca abéechúata, yá iwàwacutá unìri, úa nacái nawènúadaca náiwitáisewa nalíwáaca nàyacaténá abédanamata náapichawáaca àniwa. \p \v 12 Siùcade nuwàwacué nùalàaca pía quiríta càide iyúwa nuínáidáanáwa, píacué áibanái yeebáidéeyéica Wáiwacali itàacái. Càmita Wáiwacali ichùulìa núa nùalàanápinácué pía tàacáisi iyú núuméeripinácuéca pirí, quéwa nuínáidacawa cayábacani. Péemìacué: Abéeri asìali yeebáidéeri Jesucristo itàacái íinucaalí càmíichúa yeebáida, quéwa uwàwacaalí ùyaca yáapicha, iwàwacutá asìali yeebáidéerica Jesucristo càmita imàaca íichawa úa. \v 13 Càita nacái inanái yeebáidéechúa Jesucristo itàacái unìricaalí càmíiri yeebáida, quéwa iwàwacaalí ìyaca úapicha, iwàwacutá inanái yeebáidéechúa Jesucristo càmita umàaca uíchawani. \v 14 Cayábaca nayamáacawa náapichawáaca, yácáiná Dios iicáca iyúwa yàasu wenàiwicapináwa yái asìalica ùwalíise úái íinuca yeebáidéechúaca Jesucristo. Càita nacái Dios iicáca iyúwa yàasu wenàiwicapináwa úái inanáica ìwalíise yái unìrica yeebáidéerica Jesucristo. Píacué yeebáidéeyéica Jesucristo, càmicaalícué piyamáawa pìacawéeri yáapichawa càmíirica yeebáida, yá cawàwanátacué péenibe càmita neebáida Jesucristo itàacái; néese piyamáacaalícuéwa pìacawéeri yáapichawa, péenibe yáapichawa nacái, yásí Dios iicácuéca péenibe iyúwa yàasu wenàiwicapináwa. \v 15 Quéwa yái unìrica, úa nacái íinuca, càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái máinícaalí nawàwaca nèepùacawa nàacawéeri íichawa yeebáidéerica, pimàacacué nèepùacawa náicha. Píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, càmitacué iwàwacutá piyamáacawa pìacawéeri yáapichawa càmíirica yeebáida nawàwacaalí nèepùacawa píichacué càmicáiná Dios iwàwa wapéliayacacawa, néese Dios idéca imáidaca wía wàyáanápiná matuíbanáiri iyú. \v 16 Nawàwacaalícué nèepùacawa píicha, pimàacacué nèepùacawa ipíchanácué pipéliayacacawa, càmicáinácué píalíawa, píacué inanáica, asáisí píalimácaalí piwènúadaca pinìri íiwitáisewa Dios irípiná. Càita nacái píacué asìanáica, càmitacué píalíawa asáisí píalimácaalí nacái piwènúadaca píinu íiwitáisewa Dios irípiná. \p \v 17 Píalimáwanama macáitacué iwàwacutáca pìyaca càide iyúwaté Wáiwacali imàacáanátécué pirí chàinisi píibaidacaténácué irí. Càmicaalícué báawa yái píibaidacaléca, néese pìyacué càide iyúwaté pìyáaná Dios imáidacaalítécué pía. Càita nùalàaca macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca. \v 18 Dios imáidacaalí asìali namàníiricaté irí circuncisión, càmita iwàwacutá iwènúadaca yàasu circuncisiónwa. Càita nacái Dios imáidacaalí asìali càmíiricaté namàni irí circuncisión, càmita iwàwacutá imàacaca namànica iríni siùcade. \v 19 Picácué achúma píináidáanícawa piwàwawa circuncisión ìwali, cáininácáiná Dios iicáca macái wenàiwica íiwitáaná abédanamata. Abéerita píináidacuéwa pimàníinápiná machacàníiri iyú càide iyúwa Dios iwàwáaná. \v 20 Càmicaalícué báawa píibaidacalé, néese iwàwacutácué macáita pìyaca càide iyúwa pìyáanáté quéecha Dios imáidacaalítécué pía. \v 21 Aibanái yàasu wenàiwicacaalíté pía íibaidéericaté mawèníiri iyú Dios imáidacaalíté pía, picá achúma piwàwa ìwali. Quéwa namàacacaalí pèepunícawa matuíbanáita, yá cayábaca pèepunícawa máiwacalináwaca. \v 22 Cáinináca Dios iicáca macái wenàiwica íiwitáaná abédanamata, íná áibanái yàasu wenàiwicacaalíté pía íibaidéerica mawèníiri iyú Dios imáidacaalíté pía peebáidáanápináté Wáiwacali itàacái, néese siùcade éwita áibanái yàasu wenàiwicacáaníta pía mamáalàacata, càicáaníta iwàwacutá piwàwalica Wáiwacali idéca iwasàaca pía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha píibaidacaténá Wáiwacali irípiná; càita nacái pía yèepuníiricatéwa máiwacalináwaca chái èeri irìcu Dios imáidacaalíté pía, siùcáisede Cristo yàasu wenàiwicaca pía íibaidéeripiná Cristo irí càiripináta. \v 23 Dios iwènìacatécué pía cawèníiri wawàsi iyú, yái Iiri íiranáca. Iná picácué píináidáanícawa ìwali yái èeri mìnanái íimáanáca pìwali. Picácué nacái cáimacái piicáca píawawa iyúwa èeri mìnanái. \v 24 Iná píacué nuénánáica, càmicaalícué báawa píibaidacalé, néese iwàwacutácué pìyaca mamáalàacata càide iyúwa pìyáanátécué Dios imáidacaalítécué pía. \p \v 25 Siùcade nùalàacué pía nàwali níara càmíiyéicáwaca icásàawa. Wáiwacali càmita imàaca nulí tàacáisi nuchùulìanápiná nía quéwa núalimá nùalàaca nía Dios iyúudàacáiná núa manuísíwata, iicácáiná nupualé, yéewanápiná nùalàaca wenàiwica cáalíacáiri iyú. \v 26 Nuínáidacawa cayábaca macáita wenàiwica nayamáacaalíwa càide iyúwa nùyáaná máinuta, manìrita nacái macáicáinácué càulenápiná wàasu èeri siùcade, nàuwichàidapinácaalí wía Cristo ìwalíise, weebáidacáiná itàacái. \v 27 Quéwa cáinucaalí pía, picá pimàaca píichawa úa. Máinucaalí pía, cayábaca càmicaalí peedá píinuwa. \v 28 Quéwa peedácaalí píinupináwa, càmita pimàni pibáyawanáwa. Càita nacái mànacàu uedácaalí unìriwa, càmita cabáyawaná úa. Quéwa níái cáinuíyéica, nía nacái canìríiyéica nàyapiná càulenéeri iyú chái èeri irìcu, iwàwacutácáiná nàuwichàacawa Cristo irípiná. Iná nùalàacuéca pía ipíchanácué máiní pìyaca càulenéeri iyú. \p \v 29 Píacué nuénánáica càicué nuwàwaca nùalàaca pía: Iyaca wapíchalé achúma èeríinata meedá, íná siùcade cawinácaalí idènièyéica yàacawéeriwa, iwàwacutá náibaidaca Wáiwacali irípiná càide iyúwa náalimáanáta cachàiníiri iyú. \v 30 Càita nacái cawinácaalí achúméeyéica iwàwa yéenánái yéetéeyéimiwa ìwaliwa iwàwacutá náibaidaca Wáiwacali irípiná càide iyúwa càmíiyéi achúma iwàwa. Cawinácaalí nacái imàníiyéica fiesta iwàwacutá nàyaca cáimiétaquéeri iyú càide iyúwa càmíiyéi máiní casíimái iwàwa náibaidacaténá cáalíacáiri iyú Wáiwacali irípiná. Cawinácaalí nacái iwènièyéica wawàsi iwàwacutá càmita máiní cáinináca naicáca nàasuwa, néese iwàwacutá náináidacawa càide iyúwa canéeyéica yàasu, náibaidacaténá cachàiníiri iyú Wáiwacali irípiná. \v 31 Cawinácaalí nacái imàníiyéica yàasu wawàsiwa chái èeri irìcu needácaténá nalíwa plata, iwàwacutá càmita máiní báawaca nawàwa náináidáanícawa nàasu cawèníiri ìwaliwa chái èeri irìcuírica, yácáiná mesúnamáita imáalàapinácawa macáita yái waiquéerica chái èeri irìcu. \p \v 32 Càmitacué nuwàwa píináidáanícawa báawanama chái èeri yàasu wawàsi ìwali. Máinucaalí asìali, yásí íináidacawa Wáiwacali yàasu wawàsi ìwali imànicaténá càide iyúwa Wáiwacali iwàwáaná casíimáicaténá imànica Wáiwacali iwàwa. \v 33 Quéwa cáinucaalí asìali, yá iwàwacutá íináidacawa chái èeri yàasu wawàsi ìwali casíimáicaténá imànica íinu iwàwawa. Yái asìali càmita yáalimá íibaidaca macái ichàini iyúwa íinu irípináwa, Wáiwacali irípiná nacái. \v 34 Càita nacái manìríichúa, áiba inanái nacái càmíichúaca icásàawa, náináidacawa Wáiwacali yàasu wawàsi ìwali, casíimáicaténá namànica Wáiwacali iwàwa, namàacacaténá naináwa, náiwitáise nacáiwa Dios irí, náibaidacaténá cachàiníiri iyú irípiná. Quéwa áiba inanái canìríichúaca iwàwacutá uínáidacawa chái èeri yàasu wawàsi ìwali usíimáidacaténá unìriwa. \p \v 35 Càita nùalàacuéca pía nuyúudàacaténácué pía. Càmita numáisanìacué picásàacawa, néese núumacué pirí cài pìyacaténácué cáimiétaquéeri iyú, píibaidáanápinácué nacái Wáiwacali irípiná macái pichàini iyúwa. \p \v 36 Quéwa áibacaalí asìali íináidawa càmita cayába imáisanìacaalí mamáalàacata íiduwa ucásàacawa béerucáiná úa, uwàwacaalí ucásàacawa nacái, yásí cayábaca úaniri imàacacaalí ucásàacawa. Càmita namàni nàyaca nabáyawanáwa, níái icásèeyéicawa. \v 37 Quéwa áibacaalí idènìa íiduwa, càmicaalí iwàwacutá íidu icásàacawa asìali yáapicha, càmicaalí nacái uwàwa ucásàacawa, úaniri nacái íináidacaalíwa càmíinápiná imàaca ucásàacawa yáapicha yái asìalica, yá úaniri imànica ìyaca cayábéeri wawàsi. \v 38 Iná cawinácaalí imàaquéerica íiduwa icásàacawa imànica cayábéeri wawàsi. Quéwa cawinácaalí càmíirica imàaca ucásàacawa imànita nacái cayábéeri yáwanái. \p \v 39 Uái canìríichúaca canáca yéewaná umàaca uíchawa unìriwa. Iwàwacutá uyamáacawa yáapicha idècunitàacá cáucani. Quéwa yéetácaalíwa uícha, yásí úalimáca udéca ucásàacawa àniwa yáapicha cawinácaalí asìali máinuírica uwàwéerica, quéwa iwàwacutá ucásàacawa abéeri yáapicha yeebáidéerica Jesucristo itàacái. \v 40 Quéwa nuínáidacawa casíimáinápiná cachàiníwanái uwàwa càmicaalí uedá unìripináwa àniwa. Càita nuínáidacawa, nuebáida nacái Espíritu Santo Dios néeséeri idéca iyúudàaca nuínáidáanáwa cài. \c 8 \s1 Los alimentos consagrados a los ídolos \p \v 1 Siùcade nucàlidacué piríni ìwali yái pisutéericuéca péemìawa núa ìwali pìasu cuyàluta irìcuwa: yái iinási áibanái inuérica iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, càide iyúwa náiwitáise ìyáaná, níara áibanáica càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái. Pidécuéca píimaca cáalíacáicasacué pía macáita. Cayábacué nuénánái, ipíchanácué cáimacáica piicáca píawawa píalíacái ìwalíisewa. Cayába cachàiníwanái cáininácaalícué piicáyacacawa, yéewanápinácué píiwitáise idàwinàacawa Dios íiwitáise iyú peebáidacaténácué itàacái tài íiméeri iyú. \v 2 Cawinácaalí iyúunáidéerica yáalíacawa madécaná wawàsi ìwali, càmitàacá yáalíawa cayába càide iyúwa iwàwacutáaná yáalíacawa. \v 3 Quéwa cawinácaalí cáinináca iicáca Dios, yásí Dios yáalía iicáca yái wenàiwicaca, cayábaca Dios iicáca íiwitáise nacái. \p \v 4 Pisutácatécué péemìawa núa asáisí cayábacaalícué piyáaca iinási nanuérica iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo icàaluíniná, níái cuwáinái yéenáiwanáca. Càitacué núumaca pirí ìwali: Báisíta canéerica iwèni meedáni, canáca nacái ichàini yái ídoloca, cuwáisàiri yéenáiwanáca meedáni chái èeri irìcu, canácáiná áiba báisíiri Dios íicha, abéerita yái Diosca. \v 5 Báisíta nàyaca madécaná demonio íiwacanánái cachàiníiyéi báawéeyéi íiwitáise icuèyéica yàasu cáliwa chènuníiséeri cáuli irìcubàa, chái èeri irìcu nacái èeri mìnanái yèeyéica íipidená cuwáinái (íimáanáca diosnái). Madécaná wenàiwica nàaca demonio icàaluíniná, wenàiwica icàlidéeyéica ìwali cuwáináicasa nía. \v 6 Quéwacué canáca walí áiba wèeripiná icàaluíniná íicha yái abéerita Wáaniri Diosca. Wáaniri Dios imànicaté macáita, íná wawàwa wàyaca càide iyúwa iwàwáaná. Iya nacái abéerita Wacuèriná, yái Wáiwacali Jesucristoca, yái idàbéericaté macáita, àta wía nacái, Wáaniri Dios irípiná. \p \v 7 Quéwa càmitacué macái wéená náalía néemìaca cayába càinácaalí íimáaná yái tàacáisica. Càmita cachàini náiwitáise Dios ìwali càmicáinácá náalía cayába. Níái wéenánái yéewánéeyéita yàaca ídolo cuwáisàiri yéenáiwaná icàaluíniná ipíchawáiseté nawènúadaca náiwitáisewa neebáidacaténá Jesucristo itàacái. Nayáacaalí nayáacaléwa áibanái yáapicha, nawènìacaalí iinási nacái yàcalé irìcu, yá náalíacawa áibanái nadéca nanúaca yái pìráimica iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo icàaluíniná. Abénaméeyéi wéená iyáacaalí yái iinásica, yá nayúunáidaca càmita báisí Dios imàaca nayáacani. Quéwa nayáacani quéwanáta. Iná nadàbaca náináidacawa méetàuculé Dios íicha, yá báawaca náiwitáise ìwalíise yái namàníináca wawàsi náináidéerica Dios imáisanìaca namànica. \v 8 Báisíta càmita cayába Dios iicáca wía ìwalíise meedá yái wayéerica, íná càmita cayábáwanái Dios iicáca wía áiba wawàsi ìwalíise wayáacaalíni. Càita nacái càmita báawa Dios iicáca wía ìwalíise yái càmíirica wayáa. \v 9 Quéwacué éwita Dios imàacacáaníta piyáaca iinási áibanái inuérica iyúwa sacrificio ídolo cuwáisàiri yéenáiwaná irí, càicáaníta iwàwacutácué piicá píichawa cayába ipíchanácué abéeri wéenásàiri càmíirica yeebáida tài íiméeri iyú imànica ibáyawanáwa iicácáinácué piyáacani, yái iinásica. \v 10 Píacáiná yáaliéricawa Dios imàacaca piyáaca yái iinásica, néese píawinacaalíwa piyáacaténá piyáacaléwa ídolo yàasu templo néré, nawacùacataléca iinási nanuérimica iyúwa sacrificio ídolo irí, yá cawàwanáta abéeri wéená càmíiri yeebáida tài íiméeri iyú iicáca pía néré, néese iwàlùacawa néré nacái iyáacaténá yái iinásica, éwita íináidacáanítawa càmita Dios iwàwa imànica cài. \v 11 Pidéca píimaca pìwaliwa píalíanásawa madécaná, quéwa yái píalíacáica càmita iyúudàa péenásàiri yái càmíirica yeebáida tài íiméeri iyú, néese pidéca pimànica irí máiní báawéeri píalíacái iyúwa, yá cawàwanáta yéetápinácawa méetàuculé Dios íicha ibáyawaná yáapichawa, yái péenásàirica, éwitaté Cristo yéetácáanítawa nacái íichawalíná. \v 12 Iná péewáidacaalícué péenánáiwa càmíiyéica yeebáida tài íiméeri iyú namàníinápiná áiba wawàsi náináidéerica ìwali càmíirica Dios iwàwa namànica, yá pimànicuéca pìacawa pibáyawanáwa péenánái iríwa, Cristo irí nacái. \v 13 Iná yái nuyáanáca iinási imàacacaalí nuénásàiri imànica ibáyawanáwa nuyáacalé ìwalíise, yásí cayába cachàiníwanái càmíinápiná quirínama nuyáaca iinási, ipíchaná núalimáidaca nuicáwa nuénásàiriwa àta imànicataléta ibáyawanáwa. \c 9 \s1 Los derechos de un apóstol \p \v 1 Ewita apóstolcáaníta núa, yái Dios ibànuèrica, càicáaníta càmita nuèpuníwa càide iyúwa isíimáidáaná núa meedá, néese nuwàwaca nuyúudàaca áibanái. Báisíta Dios imàacacaté núa apóstolpiná, íná canáca ichùulièri núa chái èeri irìcu. Nudéca nuicáca Wáiwacali Jesús. Píacué nacái yáasáidéeyéica apóstolca núa bàaluitécáiná piwènúadacuéca píiwitáisewa Dios irípiná nuíbaidacaalíté Wáiwacali irípiná pèewibàa, nucàlidáanápinácué pirí iináwaná ìwali. \v 2 Cawàwanáta áibanái càmita naicá núa càide iyúwa apóstol, yái Dios ibànuèrica, quéwa píalíacuéwa báisíiri iyú apóstolca núa, bàaluitécáiná piwènúadacuéca píiwitáisewa peebáidacaténá Wáiwacali itàacái, nucàlidacaalítécué pirí iináwaná ìwali. Càita Dios yáasáidacuéca pirí apóstolca núa. \p \v 3 Natàanícaalí báawéeri iyú nùwali, náimacaalí nacái càmitasa apóstolca núa, yásí cài núuma nalíwa: \v 4 Dios ibànùacaté núa iyúwa apóstol nucàlidacaténá Wáiwacali iináwaná, íná Dios imàacaca nusutáca nuyáapináwa wenàiwicanái íicha yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 5 Dios imàaca nacái macái apóstol idènìaca íinuwa yeebáidéechúa Jesucristo itàacái, imàaca nacái apóstol itéca yáapichawa úa idècunitàacá yèepunícawa icàlidacaténá Dios itàacái, càide iyúwa áibanái apóstol namàníiná, nía nacái Wáiwacali yéenánái iméeréerináica, Pedro nacái. Iná nudènìacaalí nuínuwatá, yá cayábaca nutéca núapichawa úatá. \v 6 Dios imàaca nacái Bernabé, núa nacái wayamáidaca wáibaidaca wacáapi iyúwa, wasutácaténácué píicha wayáapináwa idècunitàacá wacàlidaca pirícué Dios itàacái. Quéwa éwita Dios ibatàacáaníta wamànica cài, càicáaníta càmitaté wasutácué píicha wayáapináwa, néese wíata ipáyaidaténi. \v 7 Péemìacué comparación: Píalíacuéwa úwinái càmita nawènìa nayáapináwa. Càita nacái wenàiwica ibànacaalí ibànacalewa abéyéeri uva yéetaná, càmita iwàwacutá ipáyaidaca iyáacaténá yàasu uva ìyacanáwa. Càita nacái abéeri icùacaalí áibanái ipìra ovejanái, canáca imáisanièri ìiraca leche yeedéerica ovejanái íicha. Càita nacái Dios imàacaca apóstolnái isutáca iyáapináwa wenàiwicanái íicha yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái Dios ibànùacáiná apóstolnái nàatalé. \v 8 Picácué píináidawa núumáanáca càiri tàacáisi nuíwitáise iyúwa meedá, bàaluitécáiná Dios cài íimaca imàacacaalíté itàacáiwa profeta Moisés irí, Moisés icàlidacaténáté israelitanái iríni. \v 9 Càité Moisés itànàaca tàacáisi bàaluité Dios inùmalìcuíse: “Picácué pidacùa pacá inùma ituínási íicha idècunitàacá uíbaidaca pirí ubawàidaca ituínási, ùulùacaténá ituínási iwìralè, néese pimàacacué uyáacani idècunitàacá uíbaidaca uèpunícawa”, íimaca. Dios íimacaté cài walí wáalíacaténáwa catúulécanáca iicáca pacá, quéwa iwàwacutácué wáalíacawa áiba wawàsi quiríta. \v 10 Dios íimacaté cài icàlidacaténá walí iwàwacutáanáca wayúudàaca wenàiwica iyúudèeyéica wía. Dios ichùulìacaté Moisés itànàanápináté yái tàacáisi wamànicaténá cayábéeri nalí cawinácaalí yéewáidéeyéica wía Dios itàacái iyú. Péemìacué comparación: Asìali ichùnìacaalí cáli nabànacatáipiná, yá iwàwacutá namàacaca yeedáca yàasupináwa quíiracaalí yái ìyacanásica. Càita nacái cawinácaalí yùuluèrica ituínási iwìralè, iwàwacutá namàacaca yeedáca yàasupináwa. Càita nacái wía yéewáidéeyéicuéca pía, Dios imàacaca wasutácuéca píicha wayáapináwa. \v 11 Wabànacatécué Dios itàacái piwàwalìcu, íná cayábaca wasutácué píicha weedácaténá wàasupináwa, yái wayáapiná, wabàlepiná nacái, wayamáacatáipiná nacái chái èeri irìcu. \v 12 Dios imàacacáiná áibanái yéewáidéeyéicuéca pía isutácuéca píichani, yá máiní cachàiníwanái Dios imàaca wasutácuéca píichani, wíacáináté idàbáanéeyéicaté icàlidacuéca pirí Jesucristo iináwaná. Quéwa, éwita Dios imàacacáaníta wasutácuéca píicha wayáapináwa, càicáaníta càmita cài wamànica. Néese wàidenìacaté wàuwichàanáwa wáibaidaca wawènìanápiná wayáawa ipíchanácué báawaca péemìaca Cristo itàacái ìwalíise yái wasutáanácuéca wayáapináwa píicha. \p \v 13 Píalíacuéwa naináwaná ìwali, cawinácaalí íibaidéeyéica templo irìcu. Needáca nayáawa templo irìcuíse. Iimáanáca, cawinácaalí inuéyéica pìrái iyúwa sacrificio, needáca nalíwa iinási yéenáimi, macái pìrái yéená nanuérica neemácaténáni altar íinata. \v 14 Càita nacái Wáiwacali idéca ichùulìaca cayábáanápiná nàyaca náibaidacalé ìwaliwa namàníirica Dios irípiná, cawinácaalí icàlidéeyéica yái tàacáisi cayábéerica, íná cayábaca nasutáca nayáapináwa wenàiwicanái íicha yeebáidéeyéica Wáiwacali itàacái. Yácata nawèni, níái icàlidéeyéica Dios itàacái. \v 15 Quéwa canácatáita cài numànité nùyacaalítécué píapicha, càmita nacái nutànàacué pirí cuyàluta siùca pìacaténácué nulí wawàsi. ¡Máiní casíimáica nuwàwa nucàlidacué pirí Dios itàacái mawèníiri iyú! ¡Cayába cachàiníwanái nulítáni nuétácaalíwatá ipíchaná nuyamáidaca nucàlidaca Dios itàacái mawèníiri iyú! \p \v 16 Càmita cachàini nuicá núawawa ìwalíise yái nucàlidáanáca Cristo iwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Néese nucàlidacani Cristo ichùulìacáiná núa. ¡Máiní báawéeri yùuwichàacáisi yàanèeripináca nùwali càmicaalí nucàlida yái tàacáisica wenàiwicanái irí! \v 17 Iná nucàlidacaalíté yái tàacáisica nuíwitáise iyúwa meedátá, yá nuedácaté wenàiwicanái íicha nuwènipináwatá. Quéwa càmita nucàlidani nuíwitáise iyúwa, néese Dioscata yái ichùulièrica nucàlidacani. \v 18 Yácata nuwèni yái: Casíimáica nuwàwa nucàlidacáiná mawèníiri iyúni yái tàacáisica íiméerica Cristo iwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Càita nucàlidaca mawèníiri iyúni: Ewita Dios imàacacáaníta nusutácué píicha nuyáapináwa nucàlidacáinácué pirí itàacái, càicáaníta càmita cài nusutácuéca píichani. \p \v 19 Ewita càmicáaníta áibanái yàasu wenàiwica núa íibaidéerica mawèníiri iyú, càicáaníta numàacaca núawawa càide iyúwa macái wenàiwicanái yàasu wenàiwica íibaidéerica mawèníiri iyú nuyúudàanápiná áibanái wenàiwica manùbéeyéi nawènúadáanápiná náiwitáisewa Cristo irípiná. \v 20 Nùyacaalí judíonái yáapicha, yá nùyaca càide iyúwa náiwitáise ìyáaná nuyúudàacaténá nawènúadaca náiwitáisewa Cristo irípiná. Càita nacái numànica nùyacaalí náapicha níái càmíiyéica judío yeebáidéeyéica tàacáisi Dios imàaquéericaté profeta Moisés irí bàaluité; yá nùaca Dios icàaluíniná náapicha càide iyúwa náiwitáise ìyáaná, yéewacaténá néemìaca nucàlidaca nalí Cristo iináwaná ìwali, éwitacué càmicáaníta iwàwacutá wamànica càide iyúwa Moisés yàasu tàacáisi íimáaná wàacaténá Dios icàaluíniná, wía yeebáidéeyéica Cristo itàacái. \v 21 Càita nacái nùyacaalí náapicha níái càmíiyéica judío, càmíiyéica ìya Moisés yàasu tàacáisi ìwali, yá càmita numàni iyúwa wenàiwica imàníirica càide iyúwa Moisés yàasu tàacáisi íimáaná, nuwàwacáiná nuwènúadaca náiwitáise Cristo irípiná. Quéwa éwita càmicáaníta numàni càide iyúwa wenàiwica ìyéerica càide iyúwa Moisés yàasu tàacáisi íimáaná, càicáaníta nuebáidaca mamáalàacata Dios itàacái càide iyúwa Cristo ichùulìaná núa. \v 22 Nùyacaalí áibanái yáapicha càmíiyéica yeebáida tài íiméeri iyú, yá nuèpùa nùyaca càide iyúwa abéeri néená, nuicá nacái cáimiétaquéeri iyú yái náináidáanácawa, càmita nuicáaní naquíniná. Càita nùyaca náapicha nuyúudàacaténá neebáidaca Jesucristo itàacái cachàiníwanái. Iná núalimáidaca nùyaca abédanamata náapicha macái wenàiwica íiwitáaná numànicaténá àta càinácaalí núalimáanáta numànica nuyúudàacaténá abénaméeyéi nawènúadaca náiwitáisewa Cristo irípiná yéewacaténá iwasàaca nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \v 23 Càita numànica yéewacaténá madécaná wenàiwica yéemìaca yái tàacáisi cayábéerica íiméerica Cristo iwasàaca wenàiwica Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, nuwàwacáiná nacái Dios imànica nulí cayábéeri náapicha níái yeebáidéeyéica Cristo. \p \v 24 Péemìacué comparación: Píalíacuéwa ìwali yái napìaníinácawa carrera ìwali, yá macáita napìanícawa, quéwa abéerita yái imawènìadéerica áibanái yeedáca iríwa cawèníiri. Càide iyúwa níái ipìaníiyéicawa cachàiníiri iyú carrera ìwali, càita nacái iwàwacutácué píibaidaca Dios irípiná cachàiníiri iyú, píalimáidacué macái pichàini iyúwa pimànicaténá càide iyúwa ichùulìanácué pía. Càicué pimàni peedácaténácué piríwa yái cawèníirica Wáiwacali yèeripináca yàasu wenàiwicanái iríwa chènuniré. \v 25 Chái èeri irìcu macáita iwàwéeyéica isàiwicaca deporte needácaténá nalíwa cawèníiri, néewáidacawa cachàiníiri iyú yéewacaténá cachàinica nainá; namàacaca náichawa macái wawàsi imàníirica báawéeri nainá irí. Yá néewáidacawa cachàiníiri iyú needácaténá nalíwa abéeri corona, laurel ibáiná icàyuwaniná. Quéwa báinásíiri corona yèepùaca chuìca ráunamáita, yá imáalàacawa, néese wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái wáibaidaca cachàiníiri iyú Wáiwacali irípináwa weedácaténá walíwa áiba cawèníiri càmíirica imáalàawa ìyéerica chènuniré. \v 26 Núacata càmíiri iyúwa matuíri ipìanícaalíwa éeruwaca, càmita nacái iyúwa áiba inúadáidéeri cáuli meedá. Néese núalíacawa càinácaalí Wáiwacali iwàwáaná numànica, yá nuíbaidaca cachàiníiri iyú Wáiwacali irípiná. \v 27 Nucùaca núawawa, nuiná nacáiwa cachàiníiri iyú ipíchaná numànica nubáyawanáwa, ipíchaná nacái numànica áiba wawàsi càmíirica iyúudàa áibanái, càmicáiná nuwàwa Wáiwacali imáisanìaca nuíbaidáanápiná irí quirínama idécanáami nuéwáidaca áibanái. \c 10 \s1 Consejos contra la idolatría \p \v 1 Píacué nuénánáica, picácué piimáicha macái wàawirináimi israelitanái namusúacatéwa profeta Moisés yáapicha Egipto yàasu cáli íicha. Néeseté idècunitàacá nèepunícawa nàacawa manacúali yùucubàa càináwàiri, yáté Dios imàacaca manuíri acalèe yàacawa napíchalépiná yáasáidacaténáté alénácaalí iwàwacutá nàacawa. Macáita nèepunícatéwa acalèe yáapíise, catámèeri irìcu ùuléeri íicha. Macáitaté nàacawa Moisés yáapicha, yá nachàbacatéwa chuìri cáli íinatabàa Mar Rojo yàasu manuíri úni ìwalìabàa. \v 2 Càité macáita abédanama namànicaté náiwitáisewa Moisés yáapicha namànicaténáté iyúwa Moisés ichùulìaná nía càide iyúwaté nadéca nacáicaalí nabautizácawa nèepunícáinátéwa Moisés yáapicha acalèe yáapíise, úni ìwalìabàa nacái. \v 3 Càité nacái macáita nayáacaté chènuníiséeri yàacàsi Dios yèericaté nalí, yái pan nacáirica íipidenéericaté maná. \v 4 Macáita nacái nàiracaté úni Dios imàaquéericaté imusúacawa íba yèewíise. Yái Cristo yàacawéeridéericaté yèepunícawa nía, càicanide iyúwa cachàiníiri íba Cristo yàacáináté nacáuca. \v 5 Quéwaté báawaca Dios iicáca náiwitáise batéwa macáita, ínáté Dios inúaca nía, yá nachéecami icàlàlìacatéwa manacúali yùucubàa càináwàiri. \p \v 6 Càité nachàbacawa. Dios yùuwichàidacaté nía yéewáidacaténá wía ipíchaná wawàwaca báawéeri càide iyúwaté nawàwáaná báawéeri. \v 7 Iná picácué pìa ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná càide iyúwaté abénaméeyéi nanúanáté pìrái, nayáaca nacái iinási nàacaténá ídolo icàaluíniná. Càité profeta itànàaca Dios itàacái íiméerica: “Níara wenàiwicaca náawinacatéwa nayáacaténá iinási, yáté nàiraca nacái, néese namichàacatéwa nasàiwicacaténá náapichawáaca, yá naimáca náapichawáaca”, íimaca. \v 8 Píacué nuénánái, picácué waimá áiba yáapicha càmíichúaca wáinusíwa, càmíirica nacái wanìrisíwa, càide iyúwaté abénaméeyéi imàníináté. Yáté veintitres mil namanùbaca néetácawa Dios inúacáináté nía nabáyawaná ìwalíise. \v 9 Picácué nacái wáalimáida waicáwa Cristo càide iyúwaté abénaméeyéi namàníináté nabáyawanáwa mamáalàacata néese Dios yùuwichàidacaté nía. Yáté néetácawa àapi iyú Dios ibànuèyéica nèewiré. \v 10 Picácué picuísa píichawa Dios càide iyúwaté abénaméeyéi nacuísáidacaté Dios, yáté Dios ibànùaca yàasu ángelwa inuérica wenàiwica, yá inúacaté nía. \p \v 11 Càité ichàbacawa. Dios yùuwichàidacaté wàawirináimi yéewáidacaténá wía ipíchaná wamànica càide iyúwa namàníináté. Néeseté áibanái profeta natànàacaté Dios itàacái nàalàacaténá wía ipíchaná wamànica wabáyawanáwa, wía ìyéeyéica siùcade ipíchawáise èeri imáalàacawa. \v 12 Iná píináidacaalícuéwa cachàinica píiwitáise, cáalíacáiri nacái, iwàwacutácué piicá píichawa cayába ipíchaná picaláacawa Dios íicha pimànicáichacué pibáyawanáwa. \v 13 Pidàbacaalícué piwàwaca pimànica pibáyawanáwa, néese piwàwalicué macái èeri mìnanái nachàbaca càiri wawàsi yáalimáidéerica nía namàníinápiná nabáyawanáwa. Quéwa cayábéeri Dios íiwitáise, imàníirica nacái machacàníiri iyú càide iyúwa íimáaná, yá iyúudàapinácué pía ipíchaná pimànica pibáyawanáwa. Iná yéewa píalimácué manuíca píináidacawa piwàwawa Dios ìwali càmíinápinácué imàaca càulenéeri wawàsi yáalimáidaca pía cachàiníwanái íicha yái píaliméericuéca pìidenìaca. Néese càulenéeri wawàsi yáalimáidacaalícué pía pimàníinápiná pibáyawanáwa, yásí Dios iyúudàacué píawa yéewacaténá pìidenìaca mamáalàacatani ipíchanácué pimànica pibáyawanáwa. Càipiná Dios iyúudàapinácué píawa, íná càmitacué iwàwacutá pimànica pibáyawanáwa. \p \v 14 Iná píacué nuénánái nuwàwéeyéica, picácué pìacawéerida wenàiwica yèeyéica ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná. Pìyacué déeculé náicha cawinácaalí imàníiyéica cài. \v 15 Núalíacawa cáiwitáisecuéca pía, íná nutàanícué pirí nuwàwacáinácué píináidacawa cáalíacáiri iyú ìwali yái núuméericuéca pirí. Yásí píalíacuéwa báisícatani. \v 16 Macái imanùbaca wamànicaalí Santa Cena, yá wasutáca Dios íicha cayábacaténá imànica walí uva ituní, wàa nacái Dios irí ìwali cayábéeri, yácáiná uva ituní íimáanáca càicanide iyúwa Cristo íiraná imusuéricatéwa íicha cruz ìwali wáichawalíná. Macái imanùbaca wàiracaalí yái uva ituníca, yá wáasáidaca wàyaca abédanamata Cristo yáapicha, yéetácáinátéwa cruz ìwali wáichawalíná. Macái imanùbaca wayáacaalí wáalimáwanama pan yéená wasubèriadéerica, yá wáasáidaca wàyaca abédanamata Cristo yáapicha, Cristo iiná yùuwichàacáinátéwa cruz ìwali wáichawalíná. \v 17 Ewita manùbéeyéicáaníta wía, càicáaníta macáita wayáaca abéeri pan yéená macáita wamanùbaca iyúwa. Càita wáasáidaca abédanamata wáiwitáise wáapichawáaca wàyacáiná abédanamata Cristo yáapicha, éwita manùbéeyéicáaníta wía. \p \v 18 Piwàwalicué Dios ichùulìacaté Israel itaquénáinámi bàaluité. Abédanamata namànica náiwitáisewa náapichawáaca nayáacaalíté iinási macáita namanùbaca iyúwa, yái pìráimi nanuéricaté iyúwa sacrificio cáuri Dios irí. \v 19 Càmita núuma nàaca Dios icàaluíniná cawinácaalí inuéyéica pìrái iyúwa sacrificio ídolo irí. Càmita báisí cáurica yái ídolo cuwáisàiri yéenáiwanáca, íná canáca iwèni meedá. Yá nacái pìrái iinámi neeméerica ídolo irí, càmíirita cachàini áiba iinási íiwitáaná íicha. \v 20 Néese nuwàwacué píalíacawa nàwali níara áibanái yèeyéica ídolo icàaluíniná. Namàaca iinási iyúwa sacrificio ídolo irí, quéwa càmita nàa Dios icàaluíniná, néese nàaca demonio icàaluíniná. Iná càmitacué nuwàwa piyáaca náapichani idècunitàacá nàaca ídolo íimiétacaná fiesta irìcu, ipíchanácué pìyaca abédanamata demonio yáapicha, náapicha nacái níara yèeyéica demonio icàaluíniná. \v 21 Càmitacué Dios imàaca pìiraca uva ituní Santa Cena yaalí Wáiwacali yàasu copa irìcuíse, pìiracaalícué nacái demonio yàasu copa irìcuíse. Càita nacái càmitacué Dios ibatàa piyáaca piyáacaléwa Santa Cenaca Wáiwacali yàasu mesa iwéré, piyáacaalícué piyáacaléwa nacái demonio yàasu mesa iwéré, aléera namànicataléca fiesta nadécanáami nanúaca pìrái iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná. \p \v 22 ¡Picácué wamàni cài ipíchanácué máiní báawaca Wáiwacali iicáca wáiwitáise! ¡Picácué wayúunáida cachàiníwanáica wía Wáiwacali íichawa! Canáca yéewaná wamànica irí càiri báawéeri wawàsi. \s1 La libertad y el amor cristiano \p \v 23 Abénaméeyéi nacàlidaca: “Càmicaalí Dios imáisanìa wamànica áiba wawàsi, yásí cayábaca wamànica càinácaalí wawàsi wawàwéerica wamànica”, cài náimaca. Quéwa núumacué pirí, éwita Dios càmicáaníta imáisanìa wamànica áiba wawàsi, càicáaníta càmita macái wawàsi iyúudàa wía, áibanái nacái. Báisíta Dios imàacaca wamànica càide iyúwa wawàwáaná, càmicaalí báawa yái wawàwéerica wamànica, quéwa càmita macái wawàsi imàaca wáiwitáise idàwinàacawa Dios íiwitáise iyú weebáidacaténá itàacái tài íiméeri iyú, wayúudàacaténá nacái áibanái neebáidáanápináni. \v 24 Picácué wacutácáita wasíimáidáanápiná wíawawa meedá, néese wacutácué wayúudàacaténá áibanái nadàwinàidaca náiwitáisewa Dios íiwitáise iyú àta neebáidacataléta itàacái tài íiméeri iyú. \p \v 25 Piyáacué macáita cawinácaalí iinásica piwènièricuéca nawéndacataléca iinási; picácué pisutá péemìawa nía iwéndéeyéicani píalíacaténácuéwa asáisí áibanái inúacaalíté yái pìráimica nàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, achúmacáichacué piwàwa ìwali. Dios imàacacué piyáacani íná piwènìacué matuíbanáiri iyúni. \v 26 Càmitacué iwàwacutá achúmaca piwàwa yàacàsi ìwali Wáiwacali yàasucáiná macái wawàsi èeri irìcuírica. \p \v 27 Néese áibacaalí càmíiri yeebáida Jesucristo itàacái, imáidacaalícué piyáaca piyáacaléwa yáapicha, piwàwacaalícué nacái piyáaca yáapicha, néese piyáacué macáita yàacàsi yèericuéca piyáa. Picácué nacái pisutá péemìawa nía iinási ìwali píalíacaténácuéwa asáisí áibanái inúacaalíté yái pìráimica iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná, achúmacáichacué piwàwa. \v 28 Quéwa áibacaalícué cài yàalàaca pía: “Yái iinásica, nadéca nanúacani iyúwa sacrificio nàacaténá ídolo cuwáinái yéenáiwaná icàaluíniná”, càicaalícué íima pirí, néese picácué piyáani pimànicáichacué báawéeri irí yái yàalèericuéca pía ipíchaná iwènúadaca íiwitáisewa Dios íicha, càmicáiná yeebáida tài íiméeri iyú néese iyúunáidaca Dios imáisanièrica wayáaca yái iinásica. \v 29-30 Abénaméeyéi càmitàacá neebáida tài íiméeri iyú, íná machawàacaca náináidacawa. Cáaluca namànica wawàsi càmíiricué cáalu pimànica, càmicáiná náalíawa cayába càide iyúwacué píalíanáwa. Nayúunáidaca báawáanápiná Dios iicáca nía yàacàsi ìwalíise. Quéwa cawàwanátacué piwàwa cài píimaca nulí: “Dios idéca imàacaca numànica càide iyúwa nuwàwáaná càmicaalí báawa yái nuwàwéerica numànica, íná canáca yéewaná áiba imáisanìaca numànicani achúmacáicha meedá iwàwa. Nudéca nùaca Dios irí cayábéeri yàacàsi ìwali, íná canáca yéewaná áiba itàaníca báawéeri iyú nùwali nuyáacalé ìwalíisewa”, càicué piwàwaca píimaca cawàwanáta. \v 31 Báisíta, quéwa péemìacué nulí, nuénánái. Càinácaalícué wawàsi piyáaca, càinácaalícué wawàsi nacái pimànica, pimànicué abéerita yái imàaquéerica áibanái iicáca Dios cáimiétaquéeri iyú. \v 32 Picácué pimàni wawàsi cài áibanáicaalícué iicá pimànicani yá nacaláacawa Dios íicha, yá namànica nabáyawanáwa, macáita cawinácaalí nía, judíocaalí nía, càmíiyéicaalí judío nía, nía nacái Dios yàasu wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 33 Núa nacái, àta càinácaalí numànica, núalimáidaca nuyúudàaca macái wenàiwica íiwitáaná. Càmita nucutá numànicaténá abéerita yái isíimáidéeripináca núa, néese nucutáca numànicaténá yái iyúudèeripináca manùbéeyéi wenàiwica, yéewanápiná nawènúadaca náiwitáisewa Cristo irípiná iwasàacaténá nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. \c 11 \s1 Las mujeres en el culto \p \v 1 Pìyacué nacái càide iyúwa nùyáaná càide iyúwa nacái Cristo ìyáanáté. \v 2 Píacué nuénánáica, ìyéeyéica Corinto ìyacàlená irìcu, nadéca nacàlidacuéca nulí piináwaná ìwali. Cayábéeriquéi piwàwalíinácuéca núa mamáalàacata, pimànicuéca nacái mamáalàacata càide iyúwa nucàlidáanátécué pirí tàacáisi. \v 3 Quéwa nuwàwacué píalíacawa áiba wawàsi: Càide iyúwa Dios ichùulìaná Cristo, yá Cristo yeebáidaca Dios itàacái, càita nacái Cristo ichùulìaca macái asìanái yeebáidéeyéica itàacái; néese càide iyúwa Cristo ichùulìaná macái asìanái yeebáidéeyéica itàacái, yá neebáidaca itàacái, càita nacái macái asìanái idènièyéica íinuwa iwàwacutá nachùulìaca náinuwa, yá iwàwacutá nacái inanái neebáidaca nàacawéeri itàacáiwa. \v 4 Asìali ibàlìacaalí íiwitawa idècunitàacá isutáca yáawawa Dios íicha, icàlida nacái tàacáisi Dios inùmalìcuíse, càmita yàa Cristo íimiétacaná. \v 5 Quéwa càmicaalí inanái ibàlìa uíwitawa idècunitàacá usutáca Dios íicha, ucàlida nacái tàacáisi Dios inùmalìcuíse, càmita ùa unìri íimiétacanáwa, néese càica úade iyúwa inanái nàuwisèechúaca íicha íiwita ibáiná macáita. \v 6 Càmicaalí inanái ibàlìa uíwitawa, iwàwacutá udalúaca uíchawa uíwita ibáináwa. Quéwa báicaalí udalúaca uíwita ibáináwa macáita, iwàwacutá ubàlìaca uíwitawa. \v 7 Iwàwacutá asìali càmita ibàlìa íiwitawa. Dios idàbacaté idàbáanéeri asìali quéechatécáwa iyúwa Dios iicácanáwa, íná iwàwacutá asìanái yáasáidaca cachàiníirica Dios íiwitáise. Quéwa iwàwacutá inanái yáasáidaca cáimiétacanáca unìri. \v 8 Bàaluitécáiná Dios idàbacaalíté idàbáanéeri asìalica, càmitaté Dios iwènúada inanái ibàlài yáapi asìali iyú ùacawéeripiná, néese Dios yeedácaté asìali ibàlài yáapi, yá iwènúadacaté yáapi inanái iyú asìali yàacawéetúapiná. \v 9 Càmitaté Dios imàni asìali inanái irípiná. Néese Dios imànicaté inanái asìali irípiná. Iná iwàwacutá inanái uebáidaca unìri itàacáiwa. \v 10 Dios imànicaté inanái asìali irípiná, íná iwàwacutá inanái ubàlìaca uíwitawa, ángelnái iicácáiná úa. \v 11 Quéwa wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, cáinináca Dios iicáca wía abédanamata: Asìanái càmita nàya isicúa canácaalí inanái, càita nacái inanái càmita nàya isicúa canácaalí asìali. \v 12 Ewitaté Dios iwènúadacáaníta asìali ibàlài yáapi idàbáanéechúa inanái iyú, asìali yàacawéetúapiná, càicáaníta siùcade asìanái imusúaca iicá èeri inanái íicha. Quéwa Dios idàbacaté macáita, wía èeri mìnanáica. \p \v 13 ¿Càinásicué píináidacawa? ¿Cayábasica inanái usutácaalí Dios íicha càmicaalícáwa ubàlìa uíwitawa? \v 14 ¿Càmitasica macáita wáalíacawa cáalacaalí asìali íiwita ibáiná idàwinàacawa, yásí báawaca áibanái iicácani? \v 15 Quéwa cáalacaalí inanái íiwita ibáiná idàwinàacawa, yá casíimáica uicácani, úalíacáináwa Dios imàacaca ulí uíwita ibáiná uépùacaténá uíwitawa iyú. \v 16 Quéwa abénaméeyéi péenácué iwàwacaalí itàaníca chàinisíiri iyú ìwali yái tàacáisica, càmicáiná nawàwa namànica càide iyúwa núumáanácué pirí, yá nùalàaca nía cachàiníiri iyú namàníinápiná iyúwa núumáaná. Wía apóstolca, macáita nacái Dios yàasu wenàiwicaca yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, càmita wamàni càiri méetàuculéeri wawàsi, iyúwacué pimàníiná. \s1 Abusos en la Cena del Señor \p \v 17 Siùcade nutànàacué pirí áiba wawàsi ìwali, quéwacué càmita núalimá núumaca cayábéeri pìwali càmicáinácué pimàni cayába. Macái imanùbaca pìwacáidáyacacaalícuéwa, yá pimànicuéca báawéeri piríwáaca, càmitacué piyúudàayacawa. \v 18 Quéechacáwa nuwàwacué nutànàaca piríni iyúwa áibanái icàlidáanácué piináwaná ìwali. Cài náimaca: Pìwacáidáyacacuécawa pimànicaténá culto, quéwa càmitacué abédanama píiwitáise, íná piwènúadacuéca píiwitáisewa píichawáaca. Batéwa nuínáidacawa báisícani yái náimáanácuéca pìwali. \v 19 ¡Piwènúadacuéca píiwitáisewa píichawáaca cachàinicáinácué piicáca píawawa píichawáaca piwàwacáinácué áibanái náináidacawa abéericatacué pía níái yeebáidéeyéica Cristo itàacái báisíiri iyú! \v 20 Piseríacuécawa píichawáaca, íná éwitacué pìwacáidáyacacáanítawa, càicáaníta càmitacué pimàni Santa Cena machacàníiri iyú càide iyúwa Wáiwacali iwàwáaná. \v 21 Yàanàacáiná yàasu èericatái piyáacaténá piyáacaléwa píapichawáaca ipíchawáise pimànicuéca Santa Cena, yá ráunamáita piyáacuéca piyáacaléwa méetàucunamata píichawáaca, yái yàacàsi pitéericuéca píapichawa. Néese áibanái catúulécanéeyéica yàanèeyéicué píamíisewa canéeyéica irí yàacàsi natéeripiná, yá máapica nía, quéwa áibanái càasuíyéi nacàmaca nàiracáiná manuí uva ituní. \v 22 Píacué càasuíyéica, ¿cánácué càmita piyáa piyáacaléwa picapèerìcutawa ipíchawáisecuéca pìanàaca? ¿Cánácué báawa piicáca Dios yàasu wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái? ¿Cánácué pibáiniada catúulécanéeyéi wenàiwica canéeyéica irí yàacàsi natéeripiná? Piyúunáidacuéca nucàlidáanápiná pirí pimànicuéca cayábéeri. ¡Càmíirita! ¡Càmitacué pimàni cayábéeri! \s1 La Cena del Señor \p \v 23 Bàaluité Wáiwacali yéewáidacaté núa càinácaalí iwàwacutáaná wamànica yái Santa Cenaca. Càita nacái nuéwáidacatécué pía: Yátaté catáca, ipíchawáiseté Judas itéca úwinái Wáiwacali Jesús yàatalé náibàacaténáni, yá Wáiwacali yeedáca pan icáapi irìculéwa. \v 24 Néese idécanáamité yàaca Dios irí cayábéeri pan ìwali, yá isubèriadacani. Yá íimaca: “Yácata nuiná yái, yéetéeripinácuécawa píichawalíná ipíchanácué Dios yùuwichàidacuéca pía pibáyawaná ìwalíisewa. Piyáacuéni yái panca piwàwalíiripinácué càinácaalí nuétácawa píichawalíná”, íimaca yái Wáiwacalica. \v 25 Càité nacái idécanáamité nayáaca nayáacaléwa, yá Jesús yeedáca copa icáapi irìculéwa, abéechúa copa idènièchúa irìcuwa uva ituní. Yá íimaca: “Yái uva ituníca, yácata nuíraná imusuéripinácawa nuíchawa cruz ìwali pirípinácué, ipíchaná Dios yùuwichàidacuéca pía pibáyawaná ìwalíisewa. Yái uva ituníca yáasáidacuéca pirí báisíiricani yái wàlisài wawàsi Dios imàníirica wenàiwicanái yáapicha iwasàacaténá nía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Macái imanùbaca pìiracaalícuéni, piwàwalicué càinácaalí nuétácawa píichawalíná”, íimacaté yái Wáiwacalica. \v 26 Iná nuénánái, piyáacáinácué yái panca, pìiracáinácué nacái yái uva ituníca, íná píasáidacuéca pìacawa áibanái irí càinácaalíté iyú Wáiwacali yéetácawa wáichawalíná cruz ìwali. Pimànicué cài àta Wáiwacali yàanàacataléta àniwa. \s1 Cómo se debe tomar la Cena del Señor \p \v 27 Iná macái imanùbaca pimànicaalícué Santa Cena, iwàwacutácué piwàwalica yái pan íimáanáca càicanide iyúwa Wáiwacali iiná, yá nacái uva ituní copa irìcuírica íimáanáca càicanide iyúwa Wáiwacali íiraná. Néese abéericaalí péenácué càmita iyáa yái panca cáimiétaquéeri iyú, ìira nacái yái uva ituníca, yá imànica ibáyawanáwa Wáiwacali irí, càmicáiná iicá cáimiétaquéeri iyú Wáiwacali iiná, íiraná nacái. \v 28 Iná ipíchawáise wayáaca pan, wàira nacái uva ituní copa irìcuíse, iwàwacutá wáináidacawa wáalimáwanama wawàwalìcuísewa Dios iicápiná asáisí ìyacaalí áiba báawéeri wawàsi wamàníirica iwàwacutéerica wacàlidaca wáichawa quéechacáwa Dios irí ipíchawáise wayáaca, wàiraca nacái yái Santa Cenaca. \v 29 Macái imanùbaca wayáacaalí yái panca, wàiracaalí nacái yái uva ituníca, iwàwacutá wawàwalica íimáanáca càicanide iyúwa Wáiwacali iiná, íiraná nacái, yéetácáinátéwa wáichawalíná cruz ìwali. Càmicaalí cài wáináidacawa, néese wáalimáidaca Dios yùuwichàidáanápiná wíawa. \v 30 Manùbéeyéi péenácué nadéca namànica cài, íná cáuláicaca nía, machawàacaca nacái nía. Abénaméeyéi nadéca néetácawa. \v 31 Quéwa wáináidacaalíwa wáalimáwanama wawàwalìcuísewa cayába Dios iicápiná asáisí ìyacaalí áiba wawàsi báawéeri wamàníirica iwàwacutéerica wacàlidaca wáichawa Dios irí, néese càmita iwàwacutá Wáiwacali yùuwichàidaca wía. \v 32 Quéwa Wáiwacali yùuwichàidacaalí wía, yá imànica cài yéewáidacaténá wía, wawènúadáanápiná wáiwitáisewa báawéeri íicha, ipíchaná Dios yúucaca wía infierno irìculé náapicha áibanái èeri mìnanái càmíiyéica yeebáida itàacái. \p \v 33 Iná nuénánái, macái imanùbaca pìwacáidáyacacaalícuéwa piyáacaténá piyáacaléwa píapichawáaca, iwàwacutácué picùaca macáita pimanùbacanái yàanàaca. \v 34 Máinícaalí máapica abéeri péenácué, néese iwàwacutá iyáaca iyáacaléwa icapèe néenitawa, ipíchaná Dios yùuwichàidacuéca pía ìwalíise yái càmíinácuéca piyáaca piyáacaléwa machacàníiri iyú macáita pimanùbaca iyúwa, ipíchaná Dios yùuwichàidaca wenàiwica idènièyéica cayába yàacàsi nayáacáiná nayáacaléwa cadénama ipíchawáise catúulécanéeyéi yàanàaca. Néeni, nùanàapinácaalícué nupáchiaca pía, yá nuchùnìaca áiba wawàsi, yái pisutéericuéca péemìawa núa ìwali pìasu cuyàluta irìcuwa. \c 12 \s1 Los dones espirituales \p \v 1 Píacué nuénánáica, nuwàwacué nucàlidaca pirí áiba wawàsi píalíacaténácuéwa ìwali yái chàinisica Espíritu Santo imàaquéerica walí wáalimáwanama, wáibaidacaténá Wáiwacali irípináwa. \p \v 2 Píalíacuéwa cayába bàaluité càmitacué peebáida Jesucristo itàacái, íná demonionái iméeràidacatécué pía iyúwa máiwitáiséeyéi pìacaténáté madécaná ídolo icàaluíniná, níara cuwáinái yéenáiwanáca, càmíiyéica yáalimá itàaníca. \v 3 Bàaluité càmitacué ídolo iyúudàa pía, íná siùcade nuwàwacué nucàlidaca piríni càinácaalícué píalimá píalíacawa asáisí wenàiwica itàanícaalí Espíritu Santo inùmalìcuíse: Cawinácaalí itàaníiyéica báawéeri iyú Jesús ìwali, náimacaalí nacái càmitasa Dios yái Jesúsca, yásí píalíacuéwa càmita natàaní Espíritu Santo ichàini iyú. Néese áibanáicaalí íima: “Yái Wáiwacali Jesús, yácata Wacuèriná Dios”, càicaalí náima, yásí píalíacuéwa náimaca càiri tàacáisi Espíritu Santo ichàini iyú. \p \v 4 Càmita abédanama Espíritu Santo imàaca wáalimáwanama wachàini wáibaidacaténá Wáiwacali irípináwa. Quéwa abéerita yái Espíritu Santo imàaquéerica walí ichàiniwa, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 5 Càmita abédanama macáita yái wáibaidacaléca Wáiwacali irípiná, néese wadènìaca wáalimáwanama wáibaidacaléwa méetàucunamata wáichawáaca. Quéwa abéerita yái Wáiwacali ichùulièrica wáibaidáanápiná irí. \v 6 Wadènìaca chàinisi wáalimáwanama Dios imàaquéerica walí méetàucunamata wáichawáaca, wáibaidacaténá Wáiwacali irípináwa, quéwa abéerita yái Diosca ichàiniadéerica wía canánama, wamànicaténá macáita yái iwàwéerica wamànica. \v 7 Dios idéca imàacaca macái wáalimáwanama chàinisi yáasáidéerica wadènìaca Espíritu Santo, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái yéewanápiná wayúudàayacacawa. \v 8 Espíritu Santo ichàiniadaca abénaméeyéi wéená yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái natàanícaténá cáalíacáiri iyú nàalàacaténá áibanái. Néese Espíritu Santo ichàiniadaca áibanái wéená néewáidacaténáwa cachàiníiri iyú nacàlidáanápiná Dios itàacái cayábéeri iyú áibanái irí. \v 9 Espíritu Santo ichàiniadaca nacái abénaméeyéi wéená manuícaténá náináidaca nawàwawa Dios ìwali neebáidacaténá tài íiméeri iyú. Ichàiniadaca nacái abénaméeyéi nachùnìapiná cáuláiquéeyéi. \v 10 Espíritu Santo ichàiniadaca nacái áibanái wéená namàníinápiná wawàsi càmíiri wenàiwica idé imànica. Aibanái wéená nacái Espíritu Santo ichàiniadaca nía nacàlidacaténá tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Espíritu Santo nacái imàacaca áibanái wéená yáalíacawa càiríinácaalí wenàiwica icàlidaca ìyaca tàacáisi báisíiri iyú Espíritu Santo inùmalìcuíse, yá nacái càiríinácaalí icàlidaca ìyaca cachìwéeri tàacáisi demonio inùmalìcuíse. Aibaalí nacái Espíritu Santo imàaca abénaméeyéi wéená itàaníca áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. Espíritu Santo ichàiniada nacái áibanái wéená yéewanápiná nacàlidaca walíni watàacái iyú càinácaalí íimáaná yái tàacáisica áibanái icàlidéerica càmíirica èeri mìnanái itàacái iyú. \v 11 Abéerita Espíritu Santo imàaquéerica walí chàinisi wáibaidacaténá Wáiwacali irípináwa. Yá Espíritu Santo iwacùaca walí chàinisi wáalimáwanama càide iyúwa iwàwáaná. \s1 Todos pertenecemos a un solo cuerpo \p \v 12 Péemìacué comparación: Wainá idènìaca ìwalíiséeriwa madécaná: níái wacáapica, wacàwa nacái, wàabàli nacái, watuí nacái, wàuwi nacái, madécaná áiba ìwalíiséeri nacái. Quéwa éwita wainá idènìacáaníta ìwalíiséeriwa madécaná, càicáaníta abéericatani, yái waináca. Càica íimaca yái comparaciónca. Uwé, wía yeebáidéeyéica Cristo itàacái, càica wíade iyúwa Cristo iiná ìyéerica chái èeri irìcu. Càide iyúwa abéeri wenàiwica iiná idènìaná ìwalíiséeriwa madécaná, càita nacái ìyaca madécaná wéená, madécaná wenàiwica íiwitáaná nacái. \v 13 Càica wíade iyúwa abéeri wenàiwica iiná, yácáiná Espíritu Santo abédanamata imànica wáiwitáise wáapichawáaca, macái wía judíocaalí wía, càita nacái càmíiyéica judíocaalí wía, càita nacái áibanái yàasu wenàiwicacaalí wía, càita nacái yèepuníiyéicaalíwa máiwacalináwaca wía. Càica wíade iyúwa abéeri wenàiwica iiná. Wabautizáanáwa iyú wáasáidaca abédanamata wáiwitáise wáapichawáaca càide iyúwa abéeri wenàiwica iiná, ìyacáiná abéerita Espíritu Santo iwàluèricatéwa wawàwalìculé macáita, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \p \v 14 Péemìacué comparación: Abéeri wenàiwica iiná càmita idènìa ìwalíiséeriwa abéerita, néese idènìaca ìwalíiséeriwa madécaná. \v 15 Cawàwanáta yàabàli íima: “Càmíiricata núa icáapi, íná canéerica iwèni núa meedá, càmíiricata iiná ìwalíiséeri”, cài íimaca cawàwanáta. Quéwa éwita cài íimaca, càicáaníta mamáalàacata iiná ìwalíiséericani. \v 16 Càita nacái yùuwicaalí cài íimaca: “Càmíiricata núa ituí, íná canéerica iwèni núa meedá, càmíiricata iiná ìwalíiséeri”, cài íimaca cawàwanáta. Quéwa éwita cài íimaca, càicáaníta mamáalàacata iiná ìwalíiséericani. \v 17 Iná ituícaalí macáita yái wainácatá, ¿càinásica wáalimá wéemìaca? Càita nacái yùuwicaalí macáita yái wainácatá, ¿càinásica wáalimá wamìaca pumèníiri isàni? \v 18 Quéwa Dios idéca imàacaca macái wainá ìwalíiséeyéi alénácaalí iwàwa imàacaca nía. \v 19 Abéeri ìwalíiséericaalí yái waináca macáitatá, yá canáca wainá macáiritá. \v 20 Báisíta, éwita wainá idènìacáaníta ìwalíiséeriwa madécaná, càicáaníta abéerita yái waináca. \p \v 21 Canáca yéewaná watuí íimaca wacáapi irí cài: “Càmita nuwàwacutá pía”; càita nacái canáca yéewaná wáiwita íimaca wàabàli irí: “Càmita nuwàwacutá pía”. \v 22 Néese yái wainá ìwalíiséeri waiquéerica iyúwa machawàaquéeri náicha canánama, yácata máiníiri wawàwacutáca. \v 23 Yá wainá ìwalíiséeri càmíirica máiní cayábaca iicácanáwa, yáta wamàníirica irí cayábéeri wáiyàanápiná ìwali cayába, cawèníiri nacái. Yá nacái wainá ìwalíiséeri báirica wamàacaca áibanái iicá, yáta iwàwacutéerica wamànica irí cáimiétaquéeri iyú cachàiníwanái, wáiyàanápiná ìwali ibàlepiná càiripináta. \v 24 Quéwa wainá ìwalíiséeri cayábéerica iicácanáwa, càmita máiní iwàwacutá wàaca íimiétacaná, íná càmita wáiyàa ibàle. Càita Dios idéca ichùnìaca wainá wamànicaténá cáimiétaquéeri iyú cachàiníwanái irí yái wainá ìwalíiséerica waiquéerica iyúwa càmíiri cachàini náicha canánama. Càita íimaca walí yái comparaciónca, wáalíacaténáwa càica wíade iyúwa Cristo iiná ìyéerica chái èeri irìcu. \v 25 Dios imàacaca wàyaca càide iyúwa abéeri wenàiwica iiná yéewanápiná abédanamata wáiwitáise wáapichawáaca, yéewanápiná nacái waicáyacacawa catúulécanéeri iyú, yéewacaténá nacái wamànica cayábéeri walíwáaca abédanamata, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 26 Abéericaalí wéená yùuwichàacawa, yá achúmaca wawàwa macáita. Càita nacái namànicaalí cáimiétaquéeri iyú abéeri wéená irí, yásí casíimáica wía macáita. \p \v 27 Iná macáitacué pía, càicuéca píade iyúwa Cristo iiná ìyéerica chái èeri irìcu, yá píacué canánama píalimáwanama abéeri Cristo iiná ìwalíiséerica pía, yái Cristo iináca ìyéerica chái èeri irìcu. \v 28 Iná Dios iwàwaca wáibaidaca wáapichawáaca Wáiwacali irípináwa, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Quéechacáwa Wáiwacali ibànùaca abénáméeyéi wéená iyúwa apóstolnái, nèepunícaténáwa áibalé nacàlidacaténá Wáiwacali iináwaná ìwali, yéewanápiná áibanái iwènúadaca íiwitáisewa Jesucristo irípiná; abénáméeyéi wéená yàanàaca apóstolnái yáamirìcubàa, níái profetaca icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Néese Dios imàacaca áibanái wéená yéewáidaca wenàiwica Dios itàacái iyú, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Dios imàaca nacái áibanái imànica yái càmíirica wenàiwica idé imànica; imàaca nacái abénaméeyéi ichùnìaca cáuláiquéeyéi wenàiwica; imàaca nacái abénaméeyéi iyúudàaca áibanái; imàaca nacái abénaméeyéi wéená icùaca wenàiwica; imàaca nacái áibanái itàaníca áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. \v 29 Càmita apóstol macái wía, Wáiwacali ibànuèyéica wacàlidacaténá iináwaná ìwali. Càmita nacái profeta macái wía, icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Càmita nacái macái wéewáida wenàiwica. Càmita nacái macái wamànica yái càmíirica wenàiwica idé imànica. \v 30 Càita nacái càmita macái wadènìa Dios ichàini wachùnìanápiná cáuláiquéeyéi. Càmita nacái macái watàaní áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. Càmita nacái macái wáalía wacàlidaca càinácaalí íimáaná yái tàacáisi càmíirica èeri mìnanái itàacái. \v 31 Pisutácué Dios íicha manuísíwata imàacáanápinácué pirí chàinisi máiníiri wamáapùaca náicha canánama, piyúudàacaténácué wía macáita, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Quéwa ìyaca áiba wawàsi máiníiri cayábaca cachàiníwanái náicha canánama. Siùcade nuéwáidapinácué pía ìwali. \c 13 \s1 El amor \p \v 1 Iyaca áiba wawàsi cayábéeri náicha canánama chàinisi. Yácata cáinináanáca waicáca áibanái wenàiwica. Nutàanícaalí áiba èeri mìnanái itàacái iyú càmíiricáwaca nuéwáidawa ìwali, nutàanícaalí nacái ángelnái itàacái iyú, quéwa càmicaalí cáininá nuicáca wenàiwica, yá canéerica iwèni meedá nutàacái càide iyúwa báawéeri sànasi nanúadáidacaalí lata nacáiri, quírápieli nacái. \v 2 Ewita nucàlidacaalí tàacáisi Dios inùmalìcuíse, éwita nacái núalíacaalí macái wawàsi ìwali Dios ibèericaté áibanái íicha; éwita nacái nuémìacaalí càinácaalí íimáaná macái íiwitáaná Dios yáalíacáica; éwita nacái manuícaalí nuínáidaca nuwàwawa Dios ìwali tài íiméeri iyú nuedácaténá manuíri dúli yàalu íichawa áibacatalépiná, càicáaníta canéerica iwèni núa meedá, càmicaalí cáininá nuicáca wenàiwica. \v 3 Ewita nuwacùacaalí macáita nùasuwa catúulécanéeyéi irí, éwita nacái numàacacaalí neemáca núa Dios ìwalíise càmicáiná numéyáawa nuebáidaca itàacái, càicáaníta canéerica iwèni núa meedá, càmicaalí cáininá nuicáca wenàiwica. \p \v 4 Cawinácaalí cáininéerica iicáca wenàiwica, yácata yáaliméerica ìidenìaca yùuwichàanáwa matuíbanáiri iyú áibanái imànicaalí irí báawéeri, càmíiricata nacái calúa ráunamáita áibanái yáapicha. Iicáca áibanái ipualé iyúudàanápiná nía. Càmíiricata nacái báawa iicáca íichawa áibanái nàasu cawèníiri ìwalíise. Càmíiricata nacái canùmasée, càmicáiná cachàini iicáca yáawawa. \v 5 Cawinácaalí cáininéerica iicáca wenàiwica, càmíiricata cáimacái iicáca yáawawa, càmíirica nacái imàni áibanái irí báawéeri; càmíirica nacái ichùulìa áibanái cachàiníiri iyú namàníinápiná abéerita càide iyúwa iwàwáaná namànica. Ewita áibanái yáalimáidacáaníta iicáwani, càicáaníta càmita calúani, càmita nacái iwàwali mamáalàacata yái báawéerica áibanái imàníirica irí, néese imàacaca iwàwawa íicha. \v 6 Càmita casíimái iicáca wenàiwica namànica nabáyawanáwa nàuwichàidacaténá áibanái, néese casíimáica iwàwa iicáca wenàiwicanái ìyaca machacàníiri iyú. \v 7 Cawinácaalí cáininéerica iicáca áibanái wenàiwica, càmíiricata icháawàa naináwaná ìwali ráunamáita namànicaalí báawéeri, néese imàacaca iwàwawa nabáyawaná íicha; iicá nacái macáita wenàiwica iyúwa cayábéeyéipiná íiwitáise; ituíyàa nacái nawènúadáanápiná náiwitáisewa namànicaténá cayábéeri; yá ìidenìaca macáita càiripináta matuíbanáiri iyú, éwita càulenácáaníta íichani. \p \v 8 Dios iwàwaca cáinináca waicáca áibanái càiripináta chái èeri irìcu, áibaalípiná nacái idécanáami èeri imáalàacawa. Yá áibaalípiná càmíiripináta iwàwacutá wenàiwica nacàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Càmíiripináta nacái natàaníca áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. Càmíiripináta nacái iwàwacutá néewáidaca wenàiwica Dios yáalíacái ìwali. \v 9 Aibaalípiná Dios imàacapiná nachàbacawa wáicha macáita yái wawàsica, yácáiná éwita Dios imàacacáaníta wáalíacawa siùcade, càicáaníta wáalía yéenáta meedá. Dios imàacaca abénaméeyéi wéená nacàlidaca tàacáisi inùmalìcuíse, quéwa náalimá nacàlidaca yéenáta meedá nacái. \v 10 Quéwa Cristo yàanàapinácaalí cachàiníiri íiwitáise yáapichawa, icamalá irìcu nacáiwa icùacaténá macáita, yásí wáalíacawa macáita, yá nacái imáalàapinácawa yái càmíináca wáalíawa cayába siùcade. \p \v 11 Péemìacué comparación: Sùmàicaalíté núa, yáté nutàaníca sùmài íiwitáise iyú, càité nacái nuínáidacawa iyúwa sùmài, quéwa idécanáamité béerica núa, yáté numàacaca nuíchawéi sùmàináca nuíwitáise. \v 12 Càita nacái wía, wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái chái èeri irìcu. Siùcade càmita wáalíawa Dios ìwali cayába, quéwa áiba èeriwa, yásí wáalíacawa cayába. Siùcade wáalía wéemìaca yéenáta meedá càinácaalí íimáaná yái Dios yáalíacáica, càide iyúwa waicácaalí wíawawa samànéechúa inàni chapúaca irìculé, quéwa áiba èeriwa waicápiná Dios inàni amaláwaca. Siùcade wáalíacawa yéenáta meedá Dios ìwali, quéwa áiba èeriwa wapíchalépinácáwa, yásí wáalíacawa amaláwaca Dios íiwitáise ìwali càide iyúwa Dios yáalíanáwa wáiwitáise ìwali. \p \v 13 Càide iyúwa núumáaná, macáita yái chàinisi Dios imàaquéerica walí wáibaidacaténá irípiná, áiba èeriwa Dios imàacapiná nachàbacawa wáicha. Quéwa càmíiyéipináta nachàbawa wáicha níái máisiba wawàsica: yái weebáidáanáca Jesucristo, yá nacái wáalíanácawa idéca iwasàaca wía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha, yá nacái cáinináanáca waicáca áibanái. Níái máisiba wawàsica canácatáita nachàbawa wáicha, quéwa cachàinica náicha canánama yái cáinináanáca waicáca áibanái. \c 14 \s1 El hablar en lenguas \p \v 1 Píalimáidacué manuísíwata cáinináanápiná piicáca áibanái. Néese pituíyàacué nacái Dios imàacáanápinácué pirí chàinisi píibaidacaténá Wáiwacali irípiná. Cayába cachàiníwanái pituíyàacaalícué Dios imàacáanápiná pirí chàinisi picàlidáanápinácué tàacáisi Dios inùmalìcuíse pimanùbacanái itàacái iyúwa, piyúudàacaténácué nía. \v 2 Cài núumacuéca pirí yácáiná áibacaalí itàaní áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, càmita iyúudàa nía yàasu tàacáisi iyúwa, néese itàanícáita Dios yáapicha, canácáiná áibanái yáalíaná yéemìacani càinácaalí íimáaná, éwita néemìacáaníta isàna. Espíritu Santo ichàiniadacani icàlidacaténá càiri tàacáisi ibàacanéeri wawàsi ìwali càmíirica èeri mìnanái itàacái iyú, quéwa itàaníca tàacáisi càmíirica yáalía càinácaalí íimáaná. Iná yái tàacáisi càmita iyúudàa áibanái. \v 3 Quéwa cawinácaalí icàlidéerica tàacáisi Dios inùmalìcuíse pitàacái iyúcué, yáta iyúudàacué pía yéewáidacáinácué pía pidàwinàidacaténá píiwitáisewa Dios íiwitáise iyú cachàiníinápinácué píiwitáise Dios ìwali. Yái icàlidéericuéca pirí tàacáisi Dios inùmalìcuíse pitàacái iyú, yáta imichàidacuéca píiwitáise, ichàiniadacué nacái piwàwa peebáidacaténácué Dios tài íiméeri iyú. \v 4 Cawinácaalí itàaníirica Dios yáapicha áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, yáta ichàiniadéerica íiwitáisewa Dios ìwali. Quéwa cawinácaalí icàlidéericuéca pirí tàacáisi Dios inùmalìcuíse pitàacái iyú, yáta iyúudàacué pía pidàwinàidacaténá píiwitáisewa Dios íiwitáise iyú cachàinicaténácué píiwitáise Dios ìwali, píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \p \v 5 Macáita péenácué idènìacaalí chàinisi itàanícaténá áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, yá cayábaca casíimáicáiná nuicáca yái pimàníinácuéca cài. Quéwa cayába cachàiníwanái nuwàwa picàlidacaalícué tàacáisi Dios inùmalìcuíse péenánái itàacái iyúwa. Cayába cachàiníwanái yái picàlidáanácuéca tàacáisi Dios inùmalìcuíse péenánái itàacái iyúwa, íicha yái pitàaníinácuéca áiba tàacáisi iyú, càmicaalícáwa nacái picàlidacué nalí càinácaalí íimáaná yái tàacáisi picàlidéericuéca. Iwàwacutácué picàlidaca nalíni natàacái iyú, piyúudàacaténácué nadàwinàidaca náiwitáisewa Dios íiwitáise iyú, cachàinicaténá náiwitáise Dios ìwali. \v 6 Iná nuénánái nupáchiacaalícué pía, yá nutàanícaalícué pirí áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, yá càmitacué píalía péemìaca càinácaalí íimáaná nùasu tàacáisi. Numànicaalí cài, néese nùasu tàacáisi càmita iyúudàacué pía. Iná canéerica iwèni meedá pirícuéni, yái nùasu tàacáisica. Quéwa nucàlidacaalícué piríni machacàníiri iyú pitàacái iyú, yái tàacáisi Dios imàaquéerica núalíaca ìwali, nucàlidacaalícué nacái pirí pitàacái iyúni càinácaalí íimáaná yái báisíiri tàacáisica, nucàlidacaalícué nacái pirí tàacáisi Dios inùmalìcuíse pitàacái iyú, nuéwáidacaalícué pía nacái Dios ìwali, yásí nùasu tàacáisi iyúudàacuéca pía, yéewanápinácué peebáidaca Dios itàacái tài íiméeri iyú. \p \v 7 Péemìacué comparación: Napùlìacaalí flauta íwa nacáiri namànicaténá música, nanúacaalí arpa nacái, càmicaalí namàni música machacàníiri iyú, néese áibanái càmita náalía néemìaca cawinácaalí música íiwitáanáquéi cài namànica. \v 8 Néeni, nucàlidacué pirí áiba comparación ùwicái ìwali: Aibacaalí ipùlìa trompeta imáidacaténá úwinái, càmicaalí ipùlìa amaláwaca, néese càmita náalíawa iwàwacutáaná nachùnìaca nacáapisàiwa namànicaténá ùwicái. \v 9 Càitacué nacái pía: Càmicaalícué pitàaní pitàacái iyúwa péewáidacaténá wenàiwica amaléeri tàacáisi iyú náaliérica néemìaca càinácaalí íimáaná, néese càmitacué náalía néemìaca pìasu tàacáisi. ¡Yái tàacáisi picàlidéericuéca nalí càmita iyúudàapiná nía! \v 10 Báisíiri iyúcata ìyaca madécaná íiwitáaná èeri mìnanái itàacái chái èeri irìcu. Nía nacái itàaníiyéica cài náalíaca néemìacani, natàacáicáináni. \v 11 Quéwa càmicaalí núalía nuémìaca càinácaalí tàacáisi íimáaná áiba wenàiwica icàlidéerica nulí, yásí nuínáidacawa ìwali áiba cáli néeséericani nùasu cáli íicha. Càita nacái íináidacawa nùwali càmicáiná núalía nuémìaca càinácaalí itàacái íimáaná. \v 12 Càita nacái pitàanícaalícué áiba tàacáisi iyú, càmíirica èeri mìnanái itàacái, yásí áibanái càmita náalimá néemìaca càinácaalí pìasu tàacáisi íimáaná, yá càmitacué piyúudàa nía. Iná piwàwacáinácué Dios imàacaca pirí chàinisi píibaidacaténácué irípiná cachàiníiri iyú, yá pituíyàacué Dios imàacáanápinácué pirí chàinisi yéewacaténácué piyúudàaca wenàiwica manuísíwata yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái nadàwinàidacaténá náiwitáisewa Dios ìwali, neebáidacaténá itàacái tài íiméeri iyú. \p \v 13 Iná cawinácaalí wenàiwica Dios imàaquéerica irí chàinisi itàanícaténá áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, iwàwacutá isutáca Dios íicha imàacáanápiná irí chàinisi icàlidacaténáni áibanái irí natàacái iyúwa càinácaalí íimáaná yái tàacáisica. \v 14 Càita nacái núa: Espíritu Santo imàacacaalí nusutáca Dios íicha áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, yá nusutáca Dios íicha manuísíwata, quéwa càmita núalíawa càinácaalí nùasu tàacáisi íimáaná. Nutàanícaalí cài, yá càmita nudé nuyúudàaca wenàiwica nùasu tàacáisi iyúwa. \v 15 Iná nucàlida pirí càinácaalí numàníinápináca: Nusutápiná Dios íicha áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, nucántàa nacái Dios irí tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. Quéwa nusutápiná Dios íicha nacái wenàiwica itàacái iyú, nucántàa nacái Dios irí wenàiwica itàacái iyú. \v 16 Càita numànica yácáiná, wàacaalí cayábéeri Dios irí manuísíwata áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, néese níái áibanái yéemièyéica wasàna càmicaalí náalíawa néemìacani yái tàacáisica, yá càmita yáalimá abédanama náiwitáise wáapicha iyúwa wàaná Dios irí cayábéeri, càmicáiná náalía néemìacani, càinácaalí íimáaná yái wasutéerica. \v 17 Cawàwanáta wàaca cayábéeri Dios irí cayábéeri iyú, quéwa áibanái wenàiwica íiwitáise càmita idé idàwinàacawa Dios íiwitáise iyú, neebáidacaténá itàacái tài íiméeri iyú, càmicáiná náalía néemìaca càinácaalí wàasu tàacáisi íimáaná. \v 18 Nùaca Dios irí cayábéeri nutàanícáiná Dios yáapicha cachàiníwanái píichacué canánama áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, idècunitàacá nùyaca nulínáamitawa méetàucuta áibanái íicha nusutácaténá núawawa Dios íicha. \v 19 Quéwa culto irìcu, nùyacaalí áibanái yèewi yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, yásí cayába cachàiníwanái núumacaalí cinco namanùbaca palabra natàacái iyú náaliérica néemìaca càinácaalí íimáaná nuéwáidacaténá nía íicha yái núumáanáca diez mil namanùbaca palabra áiba tàacáisi iyú càmíirica náalía néemìaca càinácaalí íimáaná. \p \v 20 Píacué nuénánáica, picácué píináidawa càide iyúwa sùmài íináidáanáwa càmíiyéi yáalíawa cayába. Pìyacué càide iyúwa sùmanái càmíiyéica yáalíawa madécaná báawéeri ìwali. Quéwa píináidacuéwa cáalíacáiri iyú càide iyúwa béeyéi, píalíacaténácué péemìaca yái núuméericuéca pirí ìwali yái tàacáisi càmíirica èeri mìnanái itàacáica. \v 21 Bàaluité profeta itànàaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse. Dios íimacaté: “Nutàanípiná israelitanái yáapicha quéwa áiba cáli néeséeyéi itàacái iyú. Nubànùapiná càmíiyéi israelitanái nacàlidacaténá tàacáisi nunùmalìcuíse israelitanái irí, quéwa éwita numànicáaníta cài, càicáaníta níái israelitaca càmita neebáidapiná nutàacáiwa”, íimaca Wacuèriná Dios. \v 22 Iná watàanícaalí áiba tàacáisi iyú, càmíirica èeri mìnanái itàacái, yá càmita wáasáida Dios ichàini wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, néese wáasáidaca Dios ichàini áibanái irí càmíiyéica yeebáida Jesucristo ìwali. Quéwa wacàlidacaalí tàacáisi Dios inùmalìcuíse watàacái iyúwa, yá càmita wáasáida Dios ichàini áibanái irí càmíiyéica yeebáida Jesucristo itàacái, néese wáasáidaca Dios ichàini wenàiwicanái irí yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 23 Néese culto irìcu, píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, macáicaalícué pitàaníca áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái iyú, yá cawàwanáta áiba wenàiwica iwàlùacawa càmíirica yáalíawa ìwali yái pimàníinácuéca, áiba nacái càmíiri yeebáida Jesucristo itàacái. Yásí néemìacuéca pisàna, yá náináidacawa máiwitáiséeyéicuéca pía macáita. \v 24 Quéwa macáicaalícué picàlida tàacáisi Dios imàaquéerica pirí pitàacái iyúwa, yá nacái áibacaalí wenàiwica iwàlùawa càmíirica yáalíawa ìwali yái pimàníinácuéca, áiba nacái càmíirica yeebáida Jesucristo itàacái, yásí nawàwalica nadéca namànica nabáyawanáwa, náalíacáiná néemìaca macáita yái picàlidéericuéca, natàacái iyúcáináni. \v 25 Iná néemìacáináni, yá náalíacawa Dios iicáca náiwitáise, iyúwa náináidáanáwa nawàwalìcuísewa ibàacanéeri iyú áibanái íicha. Yásí nabàlùacawa nàuluì ipùata iyúwa nàacaténá Dios icàaluíniná, nàacaténá nacái irí cayábéeri. Yá nacàlidapinácué piináwaná ìwali nacái Dios ìyáanácué píapicha báisíiri iyú. \s1 Háganlo todo decentemente y con orden \p \v 26 Uwé, píacué nuénánáica, macái imanùbaca pimànicaalícué culto, abénaméeyéi péenácué icántàapiná salmos nàacaténá Dios irí cayábéeri, abénaméeyéi péenácué nacái yéewáida wenàiwica Dios itàacái iyú, áibanái péenácué nacái icàlidaca tàacáisi Dios imàaquéerica náalíacawa, áibanái péenácué itàaníca áiba tàacáisi iyú, càmíirica èeri mìnanái itàacái, áibanái péenácué nacái icàlidaca càinácaalí íimáaná yái tàacáisica. Quéwa, piicácué píichawa cayába yéewanápiná macáita yái pimàníiricuéca culto irìcu iyúudàaca wenàiwica nadàwinàidacaténá náiwitáisewa Dios íiwitáise iyú neebáidáanápiná Dios tài íiméeri iyú, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 27 Natàanícaalí culto irìcu áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái, pimàacacué pucháiba itàaníca, áibacaalí ìya, néese pimàacacué máisiba wenàiwica itàaníca abéerinamata. Iwàwacutá nacái áiba ìyaca néré píapichacué icàlidacaténácué pirí càinácaalí íimáaná, yái tàacáisi nacàlidéerica. \v 28 Quéwa canácaalí áiba icàlidéeripinácué pitàacái iyúni, càinácaalí íimáaná yái tàacáisi áibanái iwàwéerica icàlidaca, iwàwacutá masànaca nía culto irìcu, ipíchaná natàaníca áiba tàacáisi iyú. Iwàwacutá natàaníca Dios yáapicha nàyacaalí nalínáamitawa méetàucuta áibanái íicha. \v 29 Càita nacái nàyacaalí abénaméeyéi péenácué icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse, pimàacacué pucháibata itàaníca, áibacaalí ìya, néese pimàacacué máisiba wenàiwica itàaníca abéerinamata. Iwàwacutá áibanái yéemìacani yái nacàlidéerica, náináidacaténáwa cáalíacáiri iyú ìwali, yéewanápiná náalíacawa asáisí báisícaalí natàaníca Dios inùmalìcuíse. \v 30 Quéwa Dios imàacacaalí tàacáisi áiba wenàiwica irí yáawinéericawa néré, yásí yái idàbáanéeri wenàiwicaca iwàwacutá yáawinacawa imàacacaténá áiba icàlidaca nacái nalíni. \v 31 Càita píacué macáita icàlidéeyéica tàacáisi Dios inùmalìcuíse, píalimácué picàlidacani abéerinamata yéewanápiná macáita néemìaca càinácaalí tàacáisi Dios imàaquéerica píalíacawa, nachàiniadacaténá nawàwawa. \v 32 Cawinácaalí icàlidaca tàacáisi Dios inùmalìcuíse náalimá masànaca namànica níawawa ìyacaalí áiba iwàwéerica icàlidaca tàacáisi Dios imàaquéerica irí. \v 33 Càita iwàwacutácué pimànica culto càmicáiná Dios ibatàa macáita nacàlidaca tàacáisi macáita namanùbaca iyúwa, néese imàaca natàaníca abéerinamata. Càmita iwàwa wamànica culto canéerica iwèni iyúwa máiwitáiséeyéi. Iwàwacutácué pimànica nacái càide iyúwa macáita Dios yàasu wenàiwica imàníiná, níara áibanái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca. \v 34 Iná iwàwacutá masànaca inanái culto irìcu. Canáca yéewaná inanái itàaníca culto irìcu. Néese iwàwacutá nàaca nàacawéeri íimiétacanáwa, neebáida nacái itàacái, càide iyúwa Dios itàacái íimáaná profeta Moisés itànèericaté. \v 35 Néeni, inanái nawàwacaalí náalíacawa wawàsi ìwali, iwàwacutá nasutáca néemìawa nàacawéeriwa nacapèe néenitawa, báawacáiná inanái itàaníca culto irìcu. \p \v 36 Piwàwalicué Dios itàacái càmíirica píapicha idàbatéwa. Càmitacué nacái pía abéta yeebáidani. Iná iwàwacutácué peebáidaca càide iyúwa Dios itàacái íimáaná. \v 37 Báisícaalícué píalimá picàlidaca Dios itàacái wenàiwicanái irí, càita nacái báisícaalícué Espíritu Santo imàacacaté pirí chàinisi cáalíacáicaténácué pía, yásí píalíacuéwa Wáiwacali ichùulìacaté nutànàanápinácué pirí yái tàacáisica. Iná iwàwacutácué peebáidacani. \v 38 Quéwa nàyacaalí abénaméeyéi càmíiyéica iicá nùasu tàacáisi iyúwa Wáiwacali itàacái, picácué péemìa nalí, càmicáiná natàaní báisíiri iyú Dios inùmalìcuíse. \p \v 39 Iná nuénánái, pituíyàacué Dios imàacáanápinácué pirí chàinisi picàlidacaténá tàacáisi inùmalìcuíse. Picácué pimáisanìa áibanái itàaníca áiba tàacáisi iyú càmíirica èeri mìnanái itàacái. \v 40 Quéwa iwàwacutácué pimànica macáita machacàníiri iyú culto irìcu, pimàacacué wenàiwica icàlidaca tàacáisi abéerinamata, áiba itàaní áiba yáamíise. \c 15 \s1 La resurrección de Cristo \p \v 1 Siùcade píacué nuénánáica, nuwàwacué nucàlidacuéca pirí àniwa piwàwalicaténáni yái tàacáisica nucàlidéericatécué pirí, yái tàacáisi íiméerica Cristo iwasàacuéca pía Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha. Yácata tàacáisi peebáidéericatécué, siùca nacáide peebáidacuéca pìyacani tài íiméeri iyú. \v 2 Yásí Cristo iwasàacué píawa Dios yàasu yùuwichàacáisi íicha peebáidacaalícué mamáalàacata yái tàacáisi nucàlidéericatécué pirí, báisícaalícué peebáidacaté Cristo itàacái. \p \v 3 Quéechaté nucàlidacuéca pirí yái tàacáisi cachàiníiri náicha canánama càide iyúwaté Cristo yéewáidáaná núa. Nucàlidacatécué pirí Cristo yéetácatéwa wáichawalíná ipíchaná Dios yùuwichàidaca wía wabáyawaná ìwalíisewa càide iyúwa Dios itàacái íimáaná profetanái itànèericaté. \v 4 Nucàlidacatécué pirí nacái nabàlìacaté Cristo càliculìi irìculé, quéwa imichàacatéwa yéetácáisi íicha máisiba èeri irìcu càide iyúwaté íimáaná nacái Dios itàacái profetanái itànèericaté. \v 5 Nucàlidacatécué pirí nacái Cristo imàacacaté yáawawa Pedro iicácani, néese imàacacaté yáawawa naicácani, níái doce namanùbaca apóstolca, Cristo ibànuèyéicaté nacàlidacaténá itàacái. \v 6 Néeseté Cristo imàacaca yáawawa naicácani, áibanái quinientos ichàbaníiséeyéica yeebáidéeyéica itàacái. Yá batéwa macáita néená ìyaca siùcade nutànàacaalícáwa yái cuyàlutaca, quéwa abénaméeyéi néená nadéca néetácawa. \v 7 Néeseté Cristo imàacaca yáawawa iméeréeri iicácani, yái Santiagoca, néeseté macáita apóstolnái naicácaté Cristo nacái. \p \v 8 Néeseté idécanáami imàacaca yáawawa macái áibanái iicácani, yáté átata imàacaca nacái yáawawa nuicácani. Iná nuicáca núawawa càiride iyúwa sùmài càmíiricáwa imusúawa yàasu èeri irìcuwa, máinícáináté náamíiseca Wáiwacali imáidaca núa ibànùacaténá núa iyúwa apóstol. \v 9 Núacata càmíiri cachàini náicha canánama níái apóstolca, Wáiwacali ibànuèyéica nacàlidacaténá iináwaná. Canácaté yéewaná núumaca nùwaliwa apóstolca núa nupìadáidacáináté Dios yàasu wenàiwica, nùuwichàidacaténáté nía, níái yeebáidéeyéicaté Jesucristo itàacái. \v 10 Quéwa Dios idéca imànica nulí cayábéeri mawèníiri iyú imáidáanápináté núa yéewanápináté apóstolca núa, éwita nùuwichàidacáanítaté yàasu wenàiwica manuísíwata. Yá càmita caná iwèni yái imáidáanáca núa, nuíbaidacáiná irípiná cachàiníwanái macái áibanái apóstol íicha. Quéwa càmita cài numànica nuchàini iyúwa, néese Dios yái imàníirica nulí cayábéeri mawèníiri iyú, yácata iyúudèerica núa. \v 11 Quéwa éwita wáibaidacáaníta Dios irípiná, níái áibanái apóstol, núa nacái, càicáaníta ìyaca áiba wawàsi cachàiníiri wáicha canánama, yácata yái tàacáisi wacàlidéericuéca pirí, yái tàacáisi peebáidéericatécué nacái. \s1 La resurrección de los muertos \p \v 12 Wadéca wacàlidacuéca pirí Cristo imichàacatéwa yéetácáisi íicha, quéwa abénaméeyéi péenácué náimaca càmitasa wenàiwicanái imichàawa yéetácáisi íicha. Báawéeriquéi nacàlidáanáca càiri cachìwéeri tàacáisi. \v 13 Càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, néese iwàwacutá nacái wáimaca càmitaté báisí Cristo imichàacawatá. \v 14 Néese, càmicaalíté báisí Cristo imichàawatá, yá canéerica iwènitáni yái tàacáisica wacàlidéerica. Yá nacái canéerica iwèni meedáni yái peebáidáanáca Jesucristo itàacáitá. \v 15 Quéwa ìyaca áiba wawàsi báawéeri yáwanái: Càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, néese àta wía apóstolca wadéca wacàlidaca wachìwawa Dios ìwalitá, wacàlidacáiná Dios imichàidacaté Cristo yéetácáisi íicha. Quéwa càmicaalípiná Dios imichàida yéetéeyéimiwatá, néese iwàwacutá wacàlidaca càmitaté Dios imichàida Cristotá. \v 16 Yácáiná càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawatá, néese càmitaté báisí nacái Cristo imichàawatá. \v 17 Càmicaalí Cristo imichàacatéwa yéetácáisi íichatá, néese iwàwacutá canéerica iwèni meedátáni yái peebáidáanácuéca Cristo itàacái, yá pìyacuéca mamáalàacata pibáyawaná yáapichawatá. \v 18 Càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, néese áibanái yeebáidéeyéimicaté Cristo itàacái ipíchawáiseté néetácawa nadéca náucacawa Dios íichatá. \v 19 Wadéca wawènúadaca wáiwitáisewa íicha macáita yái èeri irìcuírica, weebáidáanápiná Cristo itàacái wacùanápiná cayábéeri èerica yàanèeripináca, wáalíacáináwa wamichàanápináwa yéetácáisi íicha. Iná càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, yá wadéca weebáidaca cachìwéeri tàacáisitá, iwàwacutá nacái áibanái iicáca wía càiyéide iyúwa yùuwichèeyéiwa catúulécanéeri iyú cachàini áibanái íicha canánama. \p \v 20 ¡Quéwa Cristo idéca imichàacawa yéetácáisi íicha báisíiri iyú! Yácata yái idàbáanéericaté imichàacawa yéetácáisi íicha càmíiripiná quirínama yéetácawa àniwa. Càita nacái yácata Cristo idàbáanéerica wamanùbacanái yéenáca, wía manùbéeyéica imichèeyéipinácawa yéetácáisi íicha càide iyúwa bànacalé imusúacaalíwa cáli irìcuíse wenàiwica yeedácaténá ìyacaná manùba. \v 21 Bàaluité wàawirimi Adán, yái idàbáanéericaté wenàiwica, imànicaté ibáyawanáwa, ínáté yéetácáisi iwàlùacatéwa irìculé èeriquéi. Néese Cristo imànicaté cayábéeri càide iyúwa Dios iwàwáaná, íná yéewa idéca iwàlùacawa aléi èeri irìculé yái wamichàanápinácawa yéetácáisi íicha. \v 22 Macáita wía Adán itaquénáinámi wéetápinácawa wadènìacáiná wàawirimi Adán íiwitáise cabáyawanéeriwa. Càide iyúwa macáita wía wadènìaná abéeri wàawirimi, yái Adánca, càita nacái wía ìyéeyéica abédanamata Cristo yáapicha wamichàapinácawa yéetácáisi íicha wadènìacáiná wacáuca wàlisàiwa càmíiri imáalàawa. \v 23 Quéwa Dios idéca íináidacawa imàacáanápiná wamichàacawa yéetácáisi íicha Cristo yáamíise: Quéechatécáwa Cristo imichàacatéwa càide iyúwa idàbáanéeri needáca ìyacanásica nabànacale íichawa. Néese Cristo yàanàapiná àniwa, yásí macáita wamichàapinácawa, wía yàasu wenàiwicaca. \v 24 Néese èeri imáalàacaalípináwa, yásí Cristo imáalàida nachàini, macái èeri mìnanái icuèrinánáica, demonio íiwacanánái nacái. Néese idécanáami Cristo imànica macáita càide iyúwa Dios ichùulìanáni, yásí Cristo yèepùadapiná macáita Yáaniri Dios iríwa àniwa, Dios icùacaténá macáita. \v 25 Iwàwacutácáiná Cristo icùaca macáita siùcáisede idècunitàacá Dios imawènìadaca macáita Cristo yùuwidenái. \v 26 Yái wàuwide namáalàidáanáca canánama, yácata yái yéetácáisica; yá Dios imawènìadéeripiná, imáalàidapiná nacái yéetácáisi, iwasàapinácaalí wía yéetácáisi íicha. \v 27 Dios idéca imàacaca Cristo icùaca macáita, íná yéewa wáalíaca ìyaca abéerita càmíirica Cristo ichùulìa, yái Yáaniricawa yái Diosca. \v 28 Aibaalípiná idécanáami Dios imawènìadaca macáita Cristo yùuwidenái, néese Cristo, yái Dios Iirica, imàacapiná yáawawa Dios irí, imànicaténá càiripináta càide iyúwa Dios ichùulìaná, yái imàaquéericaté Cristo icùaca macáita. Yásí Dios icùa macáita càiripináta, macáita yái ìyéerica. \p \v 29 Néese abénaméeyéi péenácué nadéca neebáidaca Jesucristo itàacái, nawàwacáiná nadènìaca nacáucawa càmíiri imáalàawa áiba èeriwa néenánáimi yáapichawa, níara yéetéeyéimicawa yeebáidéeyéicaté Jesucristo itàacái. Yá nadéca nabautizácawa náasáidacaténá nàyáanápiná àniwa néenánáimi yáapichawa áiba èeriwa. Quéwa càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, néese canéerica iwèni meedátáni, yái wenàiwicanái ibautizáanácawa nàwaliná. \v 30 Néeni càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, néese canéerica iwènitáni wèepunícaalíwa wacàlidacaténá Jesucristo iináwaná ìwali áibalé nawàwacataléca nanúaca wía macái èeri imanùbaca. \v 31 Báisíta nuénánái, áibanái iwàwaca inúaca núa macái èeri imanùbaca; càita nacái báisíta máiní casíimáica nuicácuéca pía peebáidacáinácué Wáiwacali Jesucristo itàacái. \v 32 Chá nacái Efeso ìyacàlená irìcu nawàwacaté nanúaca núa, níái áibanái càmíiyéica yeebáida, caluéyéi cuwèesi nacáiyéi íiwitáise, iwàwéeyéicaté imàdáidaca nuèwi. Quéwa càmicaalípiná yéetéeyéimiwa idé imichàacawa yéetácáisi íichatá, yá canéerica iwèni meedátáni yái nùuwichàanácawa Wáiwacali irípiná. Piicácué píichawa cawinácaalí càmíiyéica yeebáida yéetéeyéimiwa imichàanápináwa, náimacáiná càiri cachìwéeri tàacáisi: “Wàacué wayáaca wayáacaléwa cadénama, wàira nacái manuí, táwichacáiná wéetápinácawa, néese canáca wía, canáca nacái yùuwichàidéeripiná wíawa wabáyawaná ìwalíise”, náimaca. \p \v 33 Picácué pimàaca nachìwáidaca pía, néese pìacuéwa náicha, càide iyúwa áiba tàacáisi íimáaná cáalíacáiri iyú: “Wamàacacaalí báawéeyéi íiwitáise yàacawéeridaca wía, yásí namáalàidaca wáicha wáiwitáise cayábéeri”, íimaca. \v 34 Piwènúadacué píiwitáisewa báawéeri íicha píináidacaténácuéwa cáiwitáiséeri iyú càide iyúwacué iwàwacutáaná pìyaca machacàníiri iyú; yá picácué pimàni quirínama pibáyawanáwa. Cài núumacué pirí báicaténácué pía, núalíacáináwa abénaméeyéicué pèewi càmitàacáwa náalía Dios ìwali báisíiri iyú. \s1 Cómo resucitarán los muertos \p \v 35 Abénaméeyéi péenácué càmita neebáida yéetéeyéimiwa imichàanápináwa yéetácáisi íicha, íná namànica naquíniwa ìwali, yá náimaca: “Càmita náalimá nacáucàacawa, níái yéetéeyéimicawa. ¿Càiríinásica chéecáisi íiwitáaná iyú namusúapináwa càliculìi irìcuíse?” cài náimaca naicáaníca. \v 36 ¡Natàanícáita máiwitáiséeri iyú meedá! Péemìacué comparación: Wabànacaalí bànacalé íimi cáli irìculé, néese bànacalé íimi iwàwacutá ìyaca càiride iyúwa yéetéerimiwa yéewanápiná ìyaca yái bànacaléca. \v 37 Yái íimi wabànéerica, càmíirita íimi yái imusuéricawa cáli irìcuíse. Wabànacáita bànacalé íimi, cawàwanáta trigo ituíná íimi, càmicaalí áiba bànacalé íimi nacái. \v 38 Yái ibaquéericawa Dios yàa iicácanáwa càide iyúwa Dios iwàwáaná. Macái bànacalé íimi íiwitáaná, Dios idéca imàacaca idènìaca bànacalé iicácanáwa càide iyúwa Dios iwàwáaná. \v 39 Càita nacái iinási càmita abédanamani. Wía èeri mìnanáica wadènìaca waináwa áiba íiwitáanáta. Cuwèesinái nadènìa nacái naináwa áibata. Cuìpìra iiná, áiba íiwitáanáta nacái. Cubái iiná, áiba íiwitáanáta nacái. \v 40 Càita nacái níara ìyéeyéica chènuniré nadènìaca naináwa áibata íicha yái naináca macáita níái ìyéeyéica chái èeri irìcu. Quéwa chènuníiséeyéi áibata nadènìa cayábéeri naicácanáwa èeri irìcuíyéi íicha, yácáiná chènuníiséeyéi iináca icànaca mèlumèluíri iyú. \v 41 Càita nacái níái ìyéeyéica capìraléeri cáli íinata. Nadènìaca nacamaláwa áibata. Néese èeri udènìaca ucamaláwa áibata. Néese quéeri udènìaca ucamaláwa áibata. Néese dùlupùta nadènìaca nacamaláwa áibata. Nía nacái dùlupùtaca nadènìaca nacamaláwa méetàucunamata náichawáaca. Càita íimaca comparaciónca. \p \v 42 Càipiná nacái namichàacawa níái yéetéeyéimicawa. Idécanáami nabàlìaca wainámi cáli irìculé, yá wainámi ibadápinácawa, quéwa wainá imichèeripinácawa yéetácáisi íicha, càmíirita yéewa ibadácawa. \v 43 Yá nabàlìaca wainámi càliculìi irìculé, chéecáisi báawéeri iicácanáwa, néese wainá icáuquèeripinácawa icànapiná mèlumèluíri iyú, cayábéeri iicácanáwa. Nabàlìaca wainámi machawàaquéeri néese cachàinipinácani yái waináca imichèeripinácawa càliculìi íicha. \v 44 Nabàlìaca wainámi, chái èeri irìcuírica, néese wainá chènuníiséeri imichàapinácawa, ìyacáiná wainá èeri irìcuíri, càita nacái ìyaca wainá chènuníiséeri. \p \v 45 Càité profeta itànàaca Dios itàacái bàaluité: “Idécanáamité Dios imànica wàawirimi Adán iiná, yái idàbáanéericaté wenàiwicaca, yáté Dios cáucaté imànica Adán ìyacaténáté chái èeri irìcu iyúwa èeri mìnali”, íimaca yái Dios itàacáica. Quéwa máiní cachàinica Cristo íiwitáise Adán íicha, yácáiná idécanáamité Cristo yéetácawa, yáté imichàacatéwa yéetácáisi íicha yàacaténá wacáuca càmíiri imáalàawa. \v 46 Siùca càmita wadènìa chènuníiséeri iicácanáwa idècunitàacá wàyaca chái èeri irìcu. Wadènìaca èeri irìcuíri iicácanáwa quéechacáwa, néesepiná wadènìaca chènuníiséeri iicácanáwa. \v 47 Dios imànicaté cáli ichùmalé wàawirimi Adán iyú, yái asìali idàbáanéerimica. Yáté èeri mìnalicani, yái Adánca. Néeseté Cristo yàanàaca, yáté chènuníiséericani. \v 48 Wía ìyéeyéica chái èeri irìcu, wadènìaca waináwa chái èeri irìcuírica càide iyúwaté yái asìali iiná Dios idàbéericaté cáli ichùmalé íicha asìalipiná, yái wàawirimi Adánca. Néese, weebáidacaalí Cristo itàacái wàyacaténá chènuniré, yásí wadènìapiná waináwa chènuníiséeri càide iyúwa Cristo ìyáaná, yái chènuníiséerica. \p \v 49 Càide iyúwacué wadènìaná iicácanáwa yái wàawirimi Adán Dios idàbéericaté cáli ichùmalé íicha asìalipiná, càita nacái wadènìapiná iicácanáwa yái Cristo yàanèericaté chènuníise. \p \v 50 Píacué nuénánáica, nuwàwacué nucàlidaca pirí áiba wawàsi: Yái wainá idènièrica íiranáwa chái èeri irìcu càmíiripiná yéewa iwàlùacawa Dios ìyacàle irìculé Dios icùacataléca macáita, wainá imáalàacáináwa áiba èeriwa. Iná càmita yáalimá iwàlùacawa néré càmicatalépináca imáalàawa. \v 51 Quéwacué nuwàwa píalíacawa áiba wawàsi Dios ibèericaté wenàiwicanái íicha, quéwa siùcade imàacaca wáalíacawa. Wía yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái, càmita wéetápináwa canánama, quéwa Dios iwènúadapiná wíawa macáita wàlisanácaténá waicácanáwa. \v 52 Wéemìapiná trompeta isàna, yái trompeta namáalàidáanáca canánama, yásí abéerìcuíseta Dios iwàlisàidapiná waináwa ráunamáita càide iyúwa bàli íimacaalí watuí. Yácáiná wéemìapiná trompeta isàna, yásí namichàacawa càliculìi irìcuíse macái yéetéeyéimicawa yeebáidéeyéicaté Jesucristo itàacái. Namichàapinácawa yéetácáisi íicha nainá wàlisài yáapichawa, càmíiyéipiná yèepùa yéetácawa quirínama. Yásí wíaca nacái cáuyéica Dios iwènúadapiná wíawa wàlisanácaténá waicácanáwa. \v 53 Yácáiná wainá èeri irìcuírica càmita yéewa ìyaca càiripináta, íná iwàwacutá Dios iwàlisàidaca wainá wadènìacaténá waináwa wàlisài càmíiri imáalàawa. \v 54 Néese idécanáami Dios iwàlisàidaca wainá, wadènìacaténá waináwa wàlisài càmíiri imáalàawa, yásí wàyapiná càiwade iyúwaté profetanái itànàanáté Dios itàacái bàaluité. Náimaca: “Yái yéetácáisi idéca imáalàacawa. Dios idéca imáalàidaca wáichani, yái wàuwideca yéetácáisica. \v 55 Pía yéetácáisi, càmita quirínama yéewa pimawènìadaca wía. Pía càliculìi, càmita quirínama yéewa piùwichàidaca wía, canácáiná quirínama píiwi”, càipiná wáimaca. \v 56 Yái wabáyawanáca ìyaca càide iyúwa yéetácáisi íiwica, yácáiná wabáyawaná ìwalíise, iwàwacutácaté wéetáanápinácawa méetàuculé Dios íicha càiripináta. Yá nacái yái tàacáisi Dios imàaquéericaté profeta Moisés irí càicanide iyúwa idéca nacáicaalí yàaca wabáyawaná ichàini, wíacáiná wáalíacaalítéwa càinácaalí wawàsi Dios imáisanièri wamànica, néese máiníté cachàiníwanái wawàwaca wamànica wabáyawanáwa. \v 57 Quéwa Wáiwacali Jesucristo yéetácatéwa wáichawalíná, íná idéca iwasàaca wía íicha yái wéetáanápinácawa méetàuculé Dios íicha càiripináta; càita nacái Wáiwacali Jesucristo yéetáaná ìwalíise, Dios iyúudàaca wía ipíchaná wamànica wabáyawanáwa. ¡Iná wàacué Dios irí cayábéeri! \p \v 58 Iná píacué nuénánáica cáininéeyéica nuicáca, cachàinicué píiwitáise, píibaidacué mamáalàacata Wáiwacali irípiná cachàiníwanái, píalíacáinácuéwa cawèníiricani, yái píibaidéericuéca Wáiwacali ichàini iyú. \c 16 \s1 La colecta para los hermanos \p \v 1 Siùcade nucàlidacué pirí ìwali yái ofrenda pìwacáidéeripinácuéca pibànùacaténácué plata iyúwa ofrenda catúulécanéeyéi irí, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Pìwacáidacué ofrenda càide iyúwa nucàlidáanáté nalí áibanái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca Galacia yàasu cáli íinatéeyéica ìyaca. \v 2 Domingo imanùbaca semana ìwali, macáitacué pía canánama iwàwacutácué pìwacáidaca yéená yái plata peedéericuéca piríwa. Yá picùacué méetàucutani. Iná nùanàapinácaalí néré, càmitacué iwàwacutá pimichàidaca plata picùacaalícué méetàucutani semana imanùbaca. \v 3 Néese nùanàapinácaalí néré, yásí nubànùaca wenàiwica natécaténá plata Jerusalén ìyacàlená nérépiná, cawinácaalí wenàiwica peedéeyéicuéca pèewíisewa natécaténá pìasu ofrenda néré. Yá nubànùapiná náapicha cuyàluta nalí níara yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái ìyéeyéica Jerusalén ìyacàlená irìcu, natàidacaténá nía cayába níái péenácuéca pibànuèyéipinácuéca néré. \v 4 Nuínáidacaalíwa cayábaca nùacaalíwa nacái, yásí nàacawa núapicha. \s1 Planes de viaje de Pablo \p \v 5 Nùapinácuéwa pìatalé, yá iwàwacutá nuchàbaca Macedonia yàasu cáli néenibàa. Nudécanáami nuchàbacawa néenibàa, yá nùanàapinácué pìyacàle néréwa Corinto ìyacàlená néré. \v 6 Cawàwanátacué nupáchiaca píawa achúma èerita, càmicaalí cài, yá nùyapinácué píapichawa unìabépinama. Néese píalimápinácué piyúudàaca núa nùwacáidacaténá wawàsi numàluwepináwa alénácaalí iwàwacutápiná nùacawa. \v 7 Càmitacué nuwàwa nupáchiaca pía maléená èeri meedá, néese nuwàwacuéca nùyaca píapicha madécaná èeri Wáiwacali imàacacaalícué nùyaca píapicha. \v 8 Quéwa nuyamáapinácawa chái Efeso ìyacàlená irìcu àta judíonái imànicatalépináta nàasu cultowa íipidenéerica Pentecostés. \v 9 Nuwàwa nuyamáacawa quirítàacáwa chái, nàyacáiná madécaná wenàiwica iwàwéeyéica yéemìaca Jesucristo iináwaná ìwali, íná nuíbaidacáwaca chái Wáiwacali irípiná, éwita nàyacáaníta nacái madécaná wàuwideca, càmíiyéica iwàwa nuéwáidaca wenàiwica Dios itàacái iyú. \p \v 10 Timoteo yàanàacaalícué pìatalé, pitàidacué cayábani casíimáicaténá iwàwa píapichacuéwa. Pimànicué irí cayábéeri íibaidacáiná Wáiwacali irípiná càide iyúwa núa. \v 11 Iná piicácué píichawa cayába ipíchaná abéeri péenácué caná iwèni iicáca Timoteo. Néese piyúudàacué Timoteo yàasu àyapu ìwali yàanápináwa matuíbanáiri iyú nùatalé, nucùacáiná yàanàaca náapicha níara áibanái wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \p \v 12 Néeni, nudéca nusutáca wawàsi manuísíwata wéenásàiri Apolos íicha yàanápinácué ipáchiaca pía áibanái wéenánái yáapicha. Quéwa siùca càmitàacáwa iwàwa yàacawa. Néesecáwa ipáchiapinácué píawa idènìacatáita wawàsi. \s1 Saludos finales \p \v 13 Piicácué píichawa cayába. Peebáidacué Jesucristo itàacái tài íiméeri iyú mamáalàacata. Picácué cáalu pía, néese píináidacuéwa cáiwitáiséeri iyú càide iyúwa béeyéi asìanái. \v 14 Macáita yái pimàníiricuéca, pimànicué cáininéeri iyúni, piyúudàacaténácué áibanái. \p \v 15 Siùcade píacué nuénánáica, píalíacué naináwaná ìwali níara Estéfanas yéenánáica ìyéeyéicuéca píapicha. Níacata idàbáanéeyéicaté yeebáidaca Jesucristo itàacái Acaya yàasu cáli íinata. Yá nadéca namàacaca níawawa Dios irí nayúudàacaténácué pía, píacué yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. \v 16 Nuwàwacué pimànica càide iyúwa nàalàanácué pía, níái Estéfanas yéenánáica, cawinácaalí nacái inacáiyéica iyúudèeyéica wenàiwica, íibaidéeyéica nacái Wáiwacali irípiná. \p \v 17 Casíimáica nuwàwa níacáiná áibanái péenácué nadéca nàanàaca nùatalé, níái Estéfanas, Fortunato nacái, Acaico nacái. Nadéca namànica nulí cayábéeri càmíiricué píalimá pimànica canácáinácué pía núapicha. \v 18 Nadéca nachàiniadacuéca piwàwa, nuwàwa nacái. Iwàwacutácué piicáca cáimiétaquéeri iyú macái wenàiwica ìyéeyéica càide iyúwa nàyáaná. \p \v 19 Nawàwalicué pía níái ìwacáidáyaquéeyéicawa yàcalé imanùbaca chái Asia yàasu cáli íinata, níái yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái. Yái Aquila, úái nacái yàacawéetúaca Prisca nawàwalicué pía manuísíwata Wáiwacali íipidená ìwali, náapicha macáita ìwacáidáyaquéeyéicawa nacapèe irìcu namànicaténá culto. \v 20 Macáita wenàiwica yeebáidéeyéica Jesucristo itàacái chái nawàwalicué pía. Pitàidáyacacuéwa cayábéeri iyú. \p \v 21 Núa Pablo nutànàacué pirí yái achúméeríina tàacáisica nucáapi iyúwa nuwàwalicáinácué pía. \p \v 22 Aibanáicaalí càmita cáininá iicáca Wáiwacali Jesucristo, Dios yùuwichàidapiná níawa. ¡Pía, Wáiwacali, pìawa síisaara caquialéta! \p \v 23 Nusutácué Wáiwacali Jesucristo íicha pirípinácué imàníinápinácué pirí cayábéeri mawèníiri iyú. \v 24 Nuwàwalicué pía manuísíwata cáininácáiná nuicácuéca pía Cristo Jesús ìwalíise.