\id HEB - Yine NT (Piro) -Peru 2008 (DBL -2013) \h Gewreyone \toc1 Gewreyone Chinanu \toc2 Gewreyone \toc3 Gew \mt1 Gewreyone Chinanu \c 1 \s1 Goyakalu goyaknu gatajiwniyachri \p \v 1 Muchikawa Goyakalu gixo kata ga wa pnumnu rixa giynumsaletna wutsrukatenni tokanchi geneklewatachinniya. \v 2 Tye ralipregognekaka, Gituruya ruynumsatyawu. Walenwa rutakanru ptowrunanuka yoptotachripa. Waleya koxa psolchijnemnunanukaaka kamruta. \v 3 Psolpotuyako Ruru goyaknu ratajiwniya. Wale pixkapotuko rixa, ga wa ptowrupotunanuka yostatachri ruyakle tokanuya. Wa powratmukochiretinitkawu, teno Gajeru kgoyagknuru potuklesretate tuplata. \v 4 Goyakalutowrerune pnuterutu rixpotutatka, gi rixanu yoptogiwakatachri kiglepotlu wanna giwaka pnute. \s1 Tsrunwa Geso Goyakalutowrerune pnute \p \v 5 Gi rixanu gi pagogneko gi satu gitowreru wane china Goyakalu: \q1 \qt “Noturyi Pixa; tyegogne nwugenetyi.” \qt* \p Ga wa wanepnute: \q1 \qt “Rurupno Gita ga wa Walepni Noturu.” \qt* \p \v 6 Ga wa wanepnute wa tyechijne ranikinitkalu muchinanu tsru Gituru, wane china: \q1 \qt “Pejnuruneko Goyakalutowrerune yoptsojityegitanru.” \qt* \p \v 7 Ga wa gitowrene wane chinpiranyegita: \q1 \qt Giwekikalurune kamrutna gitowrene \qt* \q1 \qt ga wa kamrurewyegitjene katmerolkaka rixkaka. \qt* \m \v 8 Seyni wa Gituru wane china: \q1 \qt “Pogirewle tuplapijere, Goyakalu, \qt* \q2 \qt gwagognenatachripni gike rixiniko mnikawnakatupni. \qt* \q1 \qt Ga wa pogirewatyawaka kanojere, \qt* \q2 \qt poyagkaklewlu kanojerni. \qt* \q1 \v 9 \qt Pushiniklu poyagkaklewlu, \qt* \q2 \qt ga wa payegixlu mukochri. \qt* \q2 \qt Giyagni Goyakalu, Poyakalute, \qt* \q1 \qt giyokgogotyi tsru gimjiklungi \qt* \q2 \qt pupxalune pnute. \qt* \q1 \v 10 Ga wa \q1 \qt yinuwakikowakaya Pixa, Gitsrukaachi, \qt* \q2 \qt pekamruretlu psolchijneko. \qt* \q2 \qt Ga wa tengogne pumyo kamrutikalurni. \qt* \q1 \v 11 \qt Tyekakapni nikawnanuna, \qt* \q1 \qt seyni Pixa gwagognenatanu. \qt* \q2 \qt Pejnurkakako mkachri pixka rutsrugananumtanu. \qt* \q1 \v 12 \qt Ga wa sapwaklu pixka psaprurukanru. \qt* \q1 \qt Ga wa mkachri pixka kashrijetikolupa. \qt* \q1 \qt Seyni Pixa pixyawakakni Pixa. \qt* \q1 \qt Ga wa pwalaputkaka gi nikawnanu.” \qt* \m \v 13 Gi rixanu gi pagogneko gi wane chinru satu gitowreru: \q1 \qt “Npotuklesretate ptuplatanu, \qt* \q2 \qt pkamnixjene nutakinpotunanuko \qt* \q2 \qt pujixi gitspangaprepa.” \qt* \p \v 14 Ga wa pejnuruneko giwekikalurune kamrurewaklerunni Goyakalu yokanata rupxakjetyapna gognewatikaluru yoptotachinepa. \c 2 \s1 ¡Gi psonananru gognewatikaluru! \p \v 1 Giyagni wumkata wanepnute yanshinikanyempotletlu wjemanrupirankakaya ma muknogamtyanupwu. \v 2 Gi rixanu wa tokanchi Goyakalutowrene ginkakletanrukaka poyegi rixinri, ga wa pejnuruko ma mumretnuchi ga wa ma yijnaknuchi wanepotuko rixa saletkota, \v 3 ¿gi wixpoko mayixawnaletanuna wa wma girukotkanuplu gipsonanru gognewatikaluru? Tyenwa muchinanu Gitsrukaachi ginkakletanru. Ga wa wixa yegi poyegitkalurni Wale yijnakotachineya. \v 4 Ga wa Goyakalu gimupgujtatyana getkalurkakayma ga wa koglajrukakayma, ga wa gixo giyaklukakayma, ga wa Giwekikaluru Kpashiri gapiksatanrukakayma rixanshinikanutyawaka Wale. \s1 Ptsotsotaji Goyakalutowrerune giyagokolutni rutaaka Geso \p \v 5 Gi rixanu gi wa gitowreneko chinanu Goyakalu yijnaakakna ginachrigognepa gajene. Walenwa wunkakletpiranatanru. \v 6 Satu pasretaya wane china gipgujtaletlu: \q1 \qt ¿Klunerni wa yineru \qt* \q1 \qt wa Pixa gishinikyawaklu, \qt* \q1 \qt ga wa yineru wgene petyawaklu? \qt* \q1 \v 7 \qt Pshinitsonu putowrerune giyagokolutni putakinitkalu. \qt* \q1 \qt Waneklu psagyetatatnaklu pogirewluya \qt* \q2 \qt ga wa kagwakpiiruya. \qt* \q1 \v 8 \qt Ptowrunanuka putaka gijixipta rapukote. \qt* \m Gi rixanu ptowrunanuka yijnaakakini, gi satuna gixeta myijnaakaakotu. Ga wa xani gi wetlu ptowrunanuka Wale chinanu yijnaakaakaluru. \v 9 Seyni wetlu Geso gitowrene psotsotaji giyagokolutu gitaakaluru, sagyetatkaluru pogirewluya ga wa kagwakpiiruya gipukchi salewniyachri chinanu, wa Goyakalu gimutlewle chinanu Wale getumgiyaplu gipukchi pejnurune chinanu. Salewnalu chinanu mmagatikatu rixka \p \v 10 Gi rixanu Goyakalu, wa Wale chinanu ptowrunanuka wane, ga wa Walenupni ptowrunanuka, wa gixo wugenene ranikini royaknu yegi, kigle getle rixlu salewnalu chinanu mmagatikatu rixkaklu rognetkakikolna Gitsrukate. \v 11 Gi rixanu kpashiri gixkaklewatachri ga wa kpashirine gixkaakalunetka satupjerutu ruyakatyana pejnuruneko. Giyagni tye chinanu gi rupatewa Geso chinretna gimolene. \v 12 Wane china: \q1 \qt Pgiwaka nunkakanna nomolene. \qt* \q1 \qt Gapatjetachine tskalaya nshikaletinyi. \qt* \m \v 13 Ga wa wanepnute: \q1 \qt Gita gaponshinikanutanru Wale. \qt* \m Ga wa wanepnute: \q1 \qt Getanno Gita, ga wa nwugenene \qt* \q1 \qt Goyakalu genekyano. \qt* \s1 Gimolene pixka rixka \p \v 14 Giyagni gi rixanu wgenchine granchi ga wa giichi gapsatkalunni, waneko pixka rixa Geso. Manewata gipukchiya nikatyaplu wa gipukchi muchkonu waneyalutu. Walenwa kamchi gitsrukate. \v 15 Ga wa manewata koshpakyapna wanna yine, wa psoluko ruwekinriyna gostutkalune pixka rixna, gi rixanu gipukchi pikachine rixanatna. \v 16 Gi rixanu gi wa Goyakalutowrerune rushatkapa galikaka, seyni Gawraklopishane rushatkapa. \v 17 Wale chinanu psolpotuyako gimolene pixka rumkata gixkota Geso, kgetwamonreru ga wa poyagkakachri Sasertote Gitsrukate potu rixinripa Goyakalunkakaya, mukochri rupekotinripa, wa yine mukochire. \v 18 Gi rixanu Gesoko yantaletlewluya salewniya, rumkata gipxakletna wa yantaletkalune. \c 3 \s1 Tsrunwa Geso Moysisi pnute \p \v 1 Giyagni, nomolene, kpashiringi, patomgakolungi tengogneya, gyanshinikanyegitanru wa yokanatkaluru ga wa sasertotene Gitsrukate potu wupgujtapiranyegitanruya. Walenwa Geso. \v 2 Walenwa poyagkakachri wa rutakjeryegiya, Moysisi pixka psolupjiko walepjiya. \v 3 Gi rixanu rumuknu kagwaakalurni Geso Moysisi pnute rumalwutikolupa, wa panchi kamrutachri pixka kagwakpiratkalurupa panchi pnute. \v 4 Gi rixanu pejnurukopji kamrutkalurni pimrineya. Seyni wa pejnurkakako kamrutachri Walenwa Goyakalu. \v 5 Ga wa Moysisi galikakni poyagkakachri rixa psoluyako gipji, wane kamrurewatyachri pixka, rupgujtatyaplu ginkakletpiranatkalurkakapa. \v 6 Seyni Kristo wgenchi rixa gipjiyako. Walepjiwu wixa wa gaponshinikanrewlu ga wa galixkowlu kagwaklewluya wpoyegita gimretletini yoptukyawakpotunanuko. \s1 Malixgajitkatu ma mixinitipa satu wa gixa \p \v 7 Giyagni wa Giwekikaluru Kpashiri chinyawaka: \q1 \qt “Xawakni gyijnaktokanutinri, \qt* \q1 \v 8 \qt Gi nshikpokwakgajitanu \qt* \q2 \qt wa wanna jigekanuwkaklewatinrini pixka \qt* \q2 \qt yantaletlegogne yine mwiyawakaya. \qt* \q1 \v 9 \qt Wa gitsrukatenni yantaletyawakno \qt* \q1 \qt rumata getanshinikanutyapnona. \qt* \q1 \qt Reta kamruretnona. \qt* \q1 \v 10 \qt Gepkoxamkojemole walapu \qt* \q1 \qt njigekanuwyegitna nyi \qt* \q2 \qt gimuweekakgognenatachinni. \qt* \q1 \qt Wane nchina, \qt* \q1 \qt ‘Pupjegajgognenatna. Gi rumatluna nogapkaka.’ \qt* \q1 \v 11 \qt Gita kawchinanu nchinyawaka njigekanuya, \qt* \q1 \qt ‘Gi jiglokanruna napnanutyawaka.’ ” \qt* \p \v 12 Getinwa, nomolene, muglegajitu ga wa malixgajitkatu, wa Goyakalu giwekachri gitspalatyachri ma mixinitipa satu wa gixa. \v 13 Seyni giykokakanu pagognemnunanuka xawakni chinikowakawa. Gi satuna gixa shikpokwakanshinikanutinripa mukochri yokwireya. \v 14 Gi rixanu wixa koxa Kristo waneyalunwu wa galikakni poyegi gimretle wixiniplu wegaponshinikanrewle yoptukyawakpotunanuko. \v 15 Wane chinkopshini: \q1 \qt “Xawakni gyijnaktokanutinri, \qt* \q1 \qt gi nshikpokwakgajitanu \qt* \q2 \qt wa jigekanuwkakikowaka pixka \qt* \q2 \qt yantaletlegogne pochkewakaya.” \qt* \p \v 16 Gi rixanu ¿ginna wa jemachinemka jigekanuwkaklu? ¿Gi ge pejnuruneko wa Gigipto gishpakamtyachine Moysisiyma? \v 17 ¿Ginna wa Wale jigekanuwnayegitanune gepkoxamkojemole walapu? ¿Gi ge wannakni wa mukochirewatachinni, wa gimannina yineru mwiyawakaya giknookalurni? \v 18 Ga wa ¿ginnanwa Wale kawchinanu wane china gi wa rapnanutyawaka jiglokanunna? ¿Gi ge malixaklenni? \v 19 Wetlu gi rumkata jiglokletanunna ma malixlenna chinanu. \c 4 \s1 Galikakpotunanu gapnanru Goyakalu gayinerutene chinanupa \p \v 1 Giyagni waneyawawu wixa gipiratkaluru tokanchi wa rapnanjixyawaka wjiglokinripa. Giyagni wpikanu wa satu gixate gi gimkata jiglokleta, magatachri getikolu chinanupa. \v 2 Gi rixanu Kiglerpotunanu Tokanchi wunkaaka wutsrukatenni pixka. Seyni tokanchi wanna jemanru gi wa rupxakna, gi rixanu gi wa galixlewlu ruyoptotka. \v 3 Gi rixanu wjigloklu gapnanjixikowaka wa wixa galixachinwu, wa chinyawaka: \q1 \qt Gita kawchinanu nchinyawaka njigekanuya, \qt* \q1 \qt Gi jiglokanruna napnajixyawaka. \qt* \p Seyni nikatkalurutkani kamrure rekamruretinitkalu tye psolchijneko. \v 4 Gi rixanu pnusreta wane china, \qt payokgipregogne chininripiranaya, wa rapnanuta Goyakalu pejnuruyako kamrure payokgipregogne chininri. \qt* \p \v 5 Ga wa gewi wane chinatnaka: \qt Gi jiglokanruna napnanutyawaka. \qt* \p \v 6 Giyagni gi rixanu kagwaakaluru pimrine jiglokyaplu ga wa Kiglerpotunanu Tokanchi muchinanu ginkaakalune gi jiglokanna ma malixlenuyna, \v 7 pagognetnakni Goyakalu gitaka. \qt Xawakni \qt* gi pomshinigognenanukotkani wane china Wale, Tawi tokanuya, wa muchinanu chinikowakpotuko: \q1 \qt Xawakni gyijnaktokanutinri, \qt* \q2 \qt gi nshikpokwakgajitanu. \qt* \p \v 8 Gi rixanu Goswumka gapnankakanna gimka pagognetnaka runkakatnakna gapnanutikowakapirana, wa walegognekaka giknoginitka. \v 9 Giyagni wanewalu wa gapnanru Goyakalu gayinerutene chinanupa. \v 10 Gi rixanu girukokta jiglokinri wale gapnanutyawaka, wale koxa gapnanuta kamrureya, wa Goyakalu rapnanutinri pixka kamrureya. \v 11 Giyagni wmuchkowa jiglokletanru tye gapnanutikowaka, gi satuna ma mujrukinitipa tye malixkannuchi yaglu pixkalutuya. \s1 Goyakalu tokanu giwekachrini ga wa kamrurewpotutachrini \p \v 12 Gi rixanu Goyakalu tokanu giwekachrini. Kamrurewpotutachri. Pejnuruko gepnokaka gwasputachri yoglolewapi pnute gepragaspurpotni. Yoswaklewpotuta rutspatgapotutikolupa shinikanchi ga wa giweklu ga wa yoklechi ga wa rashichgapu. Ga wa rumata getlu wa gaschi yanshinikanrewle ga wa rushinikanru. \v 13 Maleshlu giyakotkaluru mupgujewnakatu Goyakalu getanu. Seyni pejnurkakako mushyatkotu ga wa pgujeru potu wetjeruygale getanu. Ga wa Walenwa wugitanrupa. \s1 Gesonwa sasertote Gitsrukate potu \p \v 14 Giyagni waneywu tsru sasertote Gitsrukate potu tengogne yachritka. Walenwa Geso Goyakalu Wgene. Giyagni wumretgognenatanru wupgujtalewle. \v 15 Gi rixanu gi waneywu sasertote Gitsrukate potu wugroklekaka mumkata getwamonretkatu. Seyni psoluyako yantaletika wixa pixka seyni mmukochiretpotni Wale. \v 16 Giyagni gi wa popiklerunekwu gaayegitanru rumutlewatyawaka pogirewle tuplapijere, getwamonutkalunepwu ga wa wukshikyaplu gimutlewlu rupxakyapwu wmagatinripapkopa. \c 5 \s1 Sasertote Gitsrukate potu gitakikolu \p \v 1 Gi rixanu yinerni pejnuruko sasertote gitsrukate potu. Yinetskala tsomitikaluru ga wa gitaakaluru yine chinanu yayegityaplu Goyakalu. Rutaaka ranikjetyaplu genekashlukaka ga wa genekashlu giylatkalurkaka mukochri chinanu. \v 2 Rumkata yiglepotuko getletna mumatkane ga wa pupjetachine, gi rixanu wale koxa gigroklukaka rumata. \v 3 Giyagni yineko pixka waleko chinanu koxa rumkata ganikletlu giylatkaluru mukochri chinanu. \p \v 4 Gi wa satu waleko ginshinikanuya rutaknawa tye pixka kagwakpiratkalurupa, seyni Goyakalu tomganrupa, Gaaro pixka. \v 5 Waneko pixka rixa koxa Kristo. Gi Walenanuko galixkotnawa wa sasertote Gitsrukate potu rixinri. Seyni rutaklu Goyakalu, wane chinjeru: \q1 \qt Noturyi Pixa. Tyegogne nwugenetyi. \qt* \m \v 6 Satu tokanchi wane chinyawakatnaka: \q1 \qt Pixni Sasertote Gitsrukatpotyi. \qt* \q1 \qt Gwagognenatachriyi Marchisite gitakikolu pixka. \qt* \s1 Geso salewninrikaka chinanu yijnaklu rasruga \p \v 7 Gimaneklu gichko chiyagleyma ga wa giktegayma Geso gagjigogneyegjetlu rumkata gognetkakjeru gipukchiya. Ga wa gigitkalurni gi rixanu kagwakpiraklerni. \v 8 Wgenchimkani, seyni salewninrikaka chinanu yijnaklu rasruga. \v 9 Ga wa mmagatikatu rixinitka Geso, pejnuruneko yijnakotachine gognetkakachri rixa gognewatikaluru gike rixiniko mnikawnakatu. \v 10 Sasertote Gitsrukate potu giwakatikolu Geso Goyakalu chinanu, Marchisite gitakikolu pixka. \s1 Galixachine tsrune pixkalune mixkane \p \v 11 Tye tokanchipirana waneywu gixo kgimalu wunkakletanrupmaka, seyni majnakongi. \v 12 Gi rixanu gi pomshingognenanukotkani gimkata ginkaklewletmakatka, seyni gmaga gimepe ginkaakanatkawa muchinanu gimatkaluru Goyakalu tokanupirana. Tnuchga galukanatawa. Gi wa shikolu niikaluruko galukawa. \v 13 Gi rixanu pejnuruneko tnuchga gapsatkalune, masruntokanutkanni poyagkaklewlu tokanu. Gi rixanu mturunpotni. \v 14 Gi rixanu wa shikolu niikaluru tsrunenupni. Wa gasruga kamrurewlenshinikanutachine chinanni rumata getletluna kigleru ga wa gektutu. \c 6 \s1 Kristopirana romkagitinripna \p \v 1 Giyagni wa Kristopirana muchichachri wuknogamtanuchi. Wkosekanuchi mmagatikatu shinikanchi yegi. Gi walpokotanutnaklu tokanchi genshinikanutinripa, kamrurchi muweekatu gma kamrutinitpatka. Gi wa Goyakalu galixikolupirana koxa walpokotanutnaka. \v 2 Gi wa ginkakikolupa koxa katlupiranaya, ga wa gitakamyogogolupiranaya, ga wa gipnachine yotunrepiranaya, ga wa giklukanuwnayegjixikolu gike rixiniko mnikawnakatupiranaya. \v 3 Ga wa wane wixa kosekletanu galikaka wa Goyakalu gichichiniplu. \p \v 4 Gi rixanu rujrukinipna wa Giwekikaluru Kpashiri gapsatkalune gi rumkata gerotewkakletkona. Mumkatkotni wa muchinanu pokamlatyeginatkalune, ga wa tengogne genekashle getumganatachine, ga wa Giwekikaluru Kpashiri gapsatkalune, \v 5 ga wa Goyakalu tokanu ga wa ginachrigogneshapa giyakle getumganatachine wa kigleru rixinri, \v 6 wa rujrukinitkana, gi rumkata gerotewkakletkona renshinikanutinripna. Gi rixanu wannanshinikanuya koroshishkita rutakatnakluna Goyakalu Wgene. Pejnurune getanu kapatmenuru rixpiranyegitluna. \p \v 7 Chiji pixka rixna. Gi rixanu wa chiji wa gina gapokjetachri rachikchijita ga wa tseruwnakaklu gitaklu rupxakyapna wanna chinanu gitaakaluru. Tye chiji giglenshinikanyegitkaluru Goyakaluya. \v 8 Seyni wa chiji kona ga wa kawshiri gwanru, muglegetkotni. Psotsotaji magata kamakpiratkalurupni. Yoptukyawakapni wa ralginripa. \s1 Kiglerpirankaka ga wa gognewatikalurupirana gipxaklewatachrikaka \p \v 9 Wanemka wchina yanumsayegletgi, seyni, wushinikanune, kiglerpirankaka tye pnute ga wa gognewatikalurupirana wumaponshinikanutgi. \v 10 Gi rixanu Goyakalu gi wa mpoyagkaakatni wa rumuslawatyaplu gkamrure ga wa gishiniklewle, Wale giwaka chinanu gishiniklewleya gixa gipxakjeretna kpashirine, ga wa xanigognenanu gipxakna. \v 11 Ga wa walukpotutlu wa satkakgi gixa waneko pixka gixanu jmererpotupyi, psolpotuyako pkagwakpotutinripa yoptukyawakpotunanuko. \v 12 Giyagni gi wa gma mernuwatanu gonuka, seyni gipiratkalurkaka yoptotachine gyimanu galixlewluya ga wa gakotanshinikanrewluya. \s1 Goyakalu gipiratyalu Gawra \p \v 13 Wane rixa Gawrani rupiratini Goyakalu. Gi rixanu maleshlu satu Wale pnute tsru “Wale kawchinanu” chinyegitanrupmaka, \qt Walenanuko, “Gita kawchinanu,” chinnawa. \qt* \v 14 Wale wane china, \qt “Galikakni nuglenshinikanyempotutanyi. Nuxolewnakakyempotutanyi.” \qt* \p \v 15 Giyagni wane rixa kashnantakanshinikanregognenatinri yoptotlu Gawra gipiratkaluru. \p \v 16 Gi rixanu wa yine wanna pnuterutu kawchinanu chinna. Ga wa pejnuruko yoptopirkaklu wa nikatkoklunutka poyegitpiranatkaluru wale kawchinanu chinruya. \v 17 Mkashrijetkotu Goyakalu. Wa tye Goyakalu galuka gekakgityapna wanna Gawra wa gipiratkalurkaka yoptotachinepa. Giyagni Walenanuyako poyegitpiranatanru Wale kawchinanu chinruya. \v 18 Giyagni gepi shinikanchi mkashrijetkotkaka chinanu wkagwakpotutlu psoluko Goyakalu gipiratyawu. Walepiranaya gi rumkata weyawleta Goyakalu. Wale chinanu psolmukchonuko wumnanuukaka. Gi rixanu wixa gasukamta wkashichyaplu wkagwaklewle rupiratyawupirana. \v 19 Tye wkagwaklewle muchkotanshinikanutwu. Poyegitkakanshinikanutwu. Ga wa gitokosretate potu wanetkalu wkagwakanatanru, wa Goyakaluyempotuko, ga wa gimaletachrichrata gitokosretate potu jiglokachri. \v 20 Wixa chinanu wane jiglokatka wa wkosekjeru Geso. Walenwa Sasertote Gitsrukatpotgognenanuko, Marchisite gitakikolu pixka. \c 7 \s1 Marchisite, Sale pogirewatyachri \p \v 1 Gi rixanu tye \qt Marchisite, Sale pogirewatyachri, teno gajeru potu Goyakalu sasertotete rixa, wale yoptotaplu Gawrani, ruylatikowakanna pogirchinni satokyachritka. Wale giglenshinikanyegitlu Gawra. \qt* \v 2 \qt Gawra \qt* kotspalatyalu \qt pejnurkakako pamolete. \qt* Walenwa Marchisite muchinanu yokakikalurni poyagkaklewlu pogire. Wanepnute \qt Sale pogire. \qt* Walenwa giglewanshinikanrewlu pogire. \v 3 Gike ruruta. Gike runrota. Rutsrukatenni mapiranyegitni. Gi yinuwakgognetya. Gi koxa nikawnagiwekletyawakako. Goyakalu Wgene pixka gixkaluru. Mutuka sasertotetlegognenatkatu. \s1 Tsrunwa Marchisite wa Rewiklopishane sasertotene pnute \p \v 4 Getanru. ¡Gi psopiranyeginanuktalu wale Marchisite! Wa tsrupotni gitsrukaachiini Gawrani wa muchinanu giylalu rawinri pamoletkaka reneklu. \v 5 Galikakni Rewiklopishane, sasertote gitaakalune towutka yoptotyaplona yine wane gixle pamolete, Tokanchi Yokanatkaluru chinyawaka. Gimolenna potu yoptotyalona. Gawramannimka ruyakatyanna. \v 6 Ga wa Rewinane gitsrukatenni maleshayalutu, walenwa Marchisite, yoptotlu Gawra wane gixle pamolete, ga wa wale giglenshinikanyegitlu Gawra, wa gipiryegitkaluru. \v 7 Gi rugjetka wa tye: Wa tsru potu giglenshinikanyegitlu kayagokolutu. \v 8 Ga wa gewi pamoletkaka yoptotna yine gipnachinepa. Ga wa wane yoptotyachri Marchisite gipgujtatkalurni ruwekinriwa. \v 9 Ga wa wumkata wane chinreta wa Rewi koxa wa pamoletkaka yoptojetachri, Gawraya reneklo pamoletkaka. \v 10 Gi rixanu ratjirumane rawanatiniwa wa Marchisite yoptotapinri. \s1 Magatyachinni wa Rewiklopishane sasertotene \p \v 11 Giyagni wa mmagatikane rixanmakna sasertotene Rewinane kamrure chinanu, waneklu ¿klumka galuukaluru wa satu Sasertote gipgujewnakaakomka Marchisite gitakikolu pixka? Gi wa Gaaro gitakikolu pixka chinkalurni. Gi rixanu wa sasertotene Rewinane kamrure chinanu gitaakaluru Tokanchi Yokanatkaluru, wa yine gitakyegitikaluru. \v 12 Giyagni kashrijetkoklunmaka sasertotene gitakikolu, waneklu koxa rumkata kashrijetkota Tokanchi Yokanatkaluru. \v 13 Gi rixanu tyekaka chinpiranyegitkaluru, panerni. Wanna gi satuna genekashlu yochpikikowakakwa getlewatyachrini. \v 14 Gi rixanu gimatpotutkalurni wa Gotaklopishni wa Wutsrukate. Ga wa Moysisi gi wa sasertotenepnipirana chinaajitna nyinerune. \s1 Satu Sasertote Marchisite pixkalutu \p \v 15 Ga wa pgujetanurpotni wa Marchisite pixkalutu rupgujewninri satu Sasertote. \v 16 Gi wa Tokanchi Yokanatkaluru chinanu gitaakaluru Geso, gi rixanu manchipiranni Tokanchi Yokanatkaluru. Seyni giweklu mnikawnakatu giyakle chinanu gitaakaluru. \v 17 Gi rixanu Walenwa gipgujtatkaluru: \q1 \qt Pixni wa Sasertotgognenanyi, \qt* \q1 \qt Marchisite gitakikolu pixka. \qt* \p \v 18 Gi rixanu muchinanu yokanru galikakni giknookalurni muchkotu ga wa mumkatkatu rixinri chinanu. \v 19 Gi rixanu Tokanchi Yokanatkaluru gi satuna mmagatikatu rixkaka. Seyni wanepnute kigleru kagwaklewle galikakni wane rixkaklu, wa kigleru kagwaklewle Goyaklalu gitakyegitwu. Wale chinanu wkayegiklu Goyakalu. \s1 Gaponshinikanutkaluru wa kigleru potu gipiratkaluru tokanchi \p \v 20 Gi wa Wale kawchinanu chinrumigjetni Wale. Gi rixanu pimrine sasertotene gi wa Wale kawchinanu chinyegitna Goyakalu. \v 21 Seyni Wale kawchinanu chinru rumutakika Wale, wane chinjeru chinanu: \q1 \qt Wale kawchinanu koschekatka Gitsrukaachi. \qt* \q1 \qt Gi kashrijetanshinikanutanu. \qt* \q1 \qt “Pixni wa Sasertotgognenanyi,” \qt* chinru. \m \v 22 Gi rixanu Waleko kawchinanu wane chinyawaka Goyakalu, pnuteyaka kiglepotlu wa gipiratkaluru tokanchi Geso giglepokyegitanru. \s1 Sasertote gwagognenatachrinwa Geso \p \v 23 Wannani gixo sasertotenni galikaka rixnina, gi rixanu gipukchi gimaletanna ma momkaagognenatinitipna. \v 24 Ga wa Geso gwagognenatachrini rixinri, mkashrijewnakatu sasertote rutakikolu. \v 25 Wale chinankoxni psolpotunanuyako rumkata gognetkakletna wa Wale chinanu Goyakalu yegi yachine. Gi rixanu ruwekgognenata wanna chinanu ragjigogneyegitinripa. \s1 Gesni wa Sasertote mmukochiretu \p \v 26 Gi rixanu tye pixkalutu rumkata gixleta sasertote gitsrukate potu wixanupa: kpashiri, muklukanuwnakatu, powralu, kmukochirerune kotspalatikaluru, ga wa tengogne pnute teno gajeru potu. \v 27 Gi wa wannani sasertote gitsrukatenpotni pixka rixa magjeretya Wale, wa pagognemnunanuka ranika genekashletnina giylatkalurkakapa muchinanu gapka wannako mukochirna chinanu, ga wa wanepnute yine mukochire chinanu. Gi rixanu Tye pakatapje Walenanuko genekashatnawa giylatkalurupa rixinri. \v 28 Gi rixanu Tokanchi Yokanatkaluru gitakna yine gigrokachine sasertote gitsrukatene potu rixinripna. Seyni wa tokanchi Wale kawchinanu chinruya, wa Tokanchi Yokanatkaluru gapkatatachri. Ga wa tye tokanchi Wale kawchinanu gitaklu Gituru mmagatikatgognenanu, sasertotene Gitsrukate potu rixinripa. \c 8 \s1 Tengogne gajeru kpashiwakapji Sasertotete \p \v 1 Tyepirana gonra wane chinkalurkaka: Tye pixkalutu sasertote Gitsrukate potu waneywu. Walenwa tsru potu tengogne gajeru tuplapijere potuklesretate tuplatachri. \v 2 Kpashiwaka ga wa Goyakalupji potu kamrurewatyachrini, wa Gitsrukaachi panatanruni. Gi wa yineru panatanruni. \p \v 3 Gi rixanu pejnuruneko sasertote gitsrukatene potu gitaaka ranikyapluna genekashlukaka ga wa giylatkalurkaka. Giyagni galuukalurni waneya rixinripa tye Sasertote koxa pagixanu ranikinripa. \v 4 Giyagni tyechijne gwachri rixkamka, gimka sasertotepni, gi rixanu wanena genekashlukaka ganikachine wa Tokanchi Yokanatkaluru chinyawaka. \v 5 Tengogne gajerkaka yaglu ga wa mayawle kamrurewatyana wanna, wa Goyakalu gixa yokanretyawaklu Moysisi, wa wale kamrutinripatka Goyakalupji. Wane chinru: \q1 \qt “Petpotutanru, wanepotuko pkamrutinripa yaglu pixka, magka pekakgitikolu pixka.” \qt* \p \v 6 Ga wa xani Kristo gapkapatkalu wanepnute kigleru potu kamrurchi, wane rixa kigleru potu Gipiratkaluru Tokanchi chinanu kgiglepokyegiklerni. Wanepnute kigleru gipiratkalurkakapiranaya gitaakaluru. \p \v 7 Gi rixanu wa muchinanu Tokanchi Gipiratkaluru ma magatkanumka, gimka galuukalurni wa gepi chininri. \v 8 Gi rixanu ruklukanuwnakakinna, Goyakalu wane china: \q1 \qt “Getanu. Gigogne ginanu,” \qt* \q1 \qt china wa Gitsrukaachi, \qt* \q1 \qt “Gerotu gipiratkaluru tokanchi nupiratinna \qt* \q1 \qt Gisrayiliklopishane ga wa Gotaklopishane.” \qt* \q1 \v 9 \qt “Gi wa gipiratkaluru tokanchi pixka \qt* \q1 \qt Wa nupiratyana wa rutsrukatennina \qt* \q2 \qt Walegogneni wa nkosemyomtna \qt* \q2 \qt wa Gigiptochijne nkoshpakyapna. \qt* \q1 \qt Gi rixanu wannani gi gomkagitlu \qt* \q2 \qt nupiratanru tokanchi. \qt* \q1 \qt Ga wa Gita gi wa nuslagyana,” \qt* \q1 \qt wane china Gitsrukaachi. \qt* \q1 \v 10 \qt “Wanepnute ruknoogognetinitka walegognekaka, \qt* \q1 \qt tyepni wa gipiratkaluru tokanchi, \qt* \q2 \qt wa Gisrayiliklopishane nupiratinri,” \qt* \q1 \qt china wa Gitsrukaachi. \qt* \q1 \qt “Ginshinikanna nutakinna ntokankaka \qt* \q2 \qt yokanatkaluru. \qt* \q1 \qt Wale nyongajitanna. \qt* \q1 \qt Gitapni wa Royakalutna. \qt* \q1 \qt Wannapni wa nayinerutene.” \qt* \q1 \v 11 \qt “Gi wa satkaka yimakanru gipokchi gajeru, \qt* \q1 \qt Gi wa satkaka gimoleneko, \qt* \q2 \qt wane chinachrimka, \qt* \q1 \qt ‘Pumatanru Gitsrukaachi’. \qt* \q2 \qt Gi rixanu pejnuruneko gimatanutkano, \qt* \q2 \qt mturu potu ga wa tsrupotuymananuko. \qt* \q1 \v 12 \qt Gi rixanu kgetwamonuklerupno \qt* \q2 \qt ma poyagkaklewleyna. \qt* \q1 \qt Gi wa nushinikanutkalu mukochirna.” \qt* \p \v 13 Wa \qt gerotu \qt* chininri, kapokotu rixkaklu muchinanu chininri. Wa kapokotu ga wa tsrutsoleji gixachrinatka psotsotaji magata ramgamtinripa. \c 9 \s1 Chiji gajeru kpashiwakapji \p \v 1 Giyagni waleko muchinanu Gipiratkaluru Tokanchi waneylu kamrurchipirana gitakikolu. Ga wa waneylu kpashiwaka tyechijne gajeru. \v 2 Gi rixanu kamrutkaluru panchi. Muchinanugruko wanerwa katalgapi ga wa jimapro gwiyawakakwa, ga wa jimaprokaka gekakgitkaluru. Tyenwa Kpashiwaka chinkaluru. \v 3 Ga wa gepi chininri gimaletachrichrata tukasreta waneru pagruko, Kpashiwaka potu chinikowaka. \v 4 Wanenanro pgamlupagiri yochpikikowakakwa kori kamrutikalurokwa, ga wa topaji gipiratkaluru tokanchi gwanro, psolusretako kori makatikaluro. Topaji wanero kolpeto koripro mana gwanro, ga wa Gaaro kanojere gipweretachri, ga wa yonatkalurushpata gipiratkaluru tokanchi yegi. \v 5 Wala gompaji rawna giwekachine kpashirine yochigatyawaka gajene yaglu, gipoyikgikowaka chikletyegitachine. Ga wa xani gi wa tyepirankaka pnumnu gixachri rumkata ginkakletpotuta. \s1 Genekashlukaka giylatkaluru magatyachri \p \v 6 Wane rixa kamrutkota tyekaka, muchinanugruko jiglokjetyawakna sasertotene wa poyagkaka kamruretinripna. \v 7 Ga wa gepi chininrigruko pakatapje pawalapkaka jiglokjeta sasertote gitsrukate potu walepje. Gi wa granchimigjeya jigloka. Wale ranikgenekashleta waleko chinanu ga wa yine mukochire chinanu wa ma mumatanutukna mukochirewatinriyna. \v 8 Tyeya rekakgitwu wa Giwekikaluru Kpashiri, wa mupgujetgapotkotuwa kpashiwakpotgapo, rawinikopshiniwa muchinanupji. \v 9 Walenwa tyegogneshaklupa yaglu. Wane gixjetikowaka ranikjetluna genekashlukaka ga wa giylatkalurkaka. Tyekaka gi gimkata muklukanuwnanshinikanutkane gixkaklepotutna wane gixa kamruretachine. \v 10 Tyepjepiranayni wa niikalurkakaya, ga wa girkalurkakaya, ga wa pnumnu gixachri gerkalewlukakaya. Walenwa manchipirana gitakikalurkaka, potukatpotutkoklunpotunanuko gitaakaluru. \s1 Koshpaklewlu gike rixiniko mnikawnakatu Gesograga chinanu \p \v 11 Ga wa kayegika Kristo. Walenwa sasertote Gitsrukate potu kiglerkaka ginachripa chinanu, wa tsrupotupji chinanu ga wa mmagatikatupji, gi wa myochi kamrutikaluru. Walepjinwa gi wa tye giyakotikowaka gajerni. \v 12 Kristo jigloklu kpashiwaka potu. Pakatapje jiglokatkalu. Gi wa chiwogragayma, gi wa waka wgenekogragayma, seyni Waleko gigragayma jigloklu. Wane rixa gapkapletlu yine koshpakikolu gike rixiniko mnikawnakatu. \v 13 Gi rixanu chiwograga, ga wa jeji wakagraga gitslaptagatikolu, ga wa waka yochpiikaluropagi jipolotkaluru gimuterune yegi kpashirine rixikolupna powratmanetikolupna. \v 14 Giyagni ¡gi papowrananukta rixkakna Kristograga! Walenwa Giwekikaluru gike rixiniko mnikawnakatuya Walenanuko geneknawa. Muklukanuwnakane rixkakwu Goyakalyegiya. Wuklukanuwnanshinikanutinri, Geso powratyawu kamrurchi muweekatuya, Goyakalu giwekachri wkamrurewyegitinripa. \s1 Gerotu Gipiratkaluru Tokanchi chinanu wuglepokyegitka \p \v 15 Giyagni kiglepokyegikleru rixa Geso wa gerotu Gipiratkaluru Tokanchi chinanu. Ga wa Wale gipnale chinanu kaspukyegitatkana wa ma mumretkalchinanruna muchinanu gipiratkaluru. Wale chinanu wa tomgakalune yoptotanruna wa gipiratkaluru gike rixiniko mnikawnakatupa. \p \v 16 Gi rixanu gipiratkaluru yoptotachripa gimkata gipgujtaletlu wa gipiratachri gipnale. \v 17 Gi rixanu yineru giparatanru wa rupninrigogne yoptotikolupa gike gaprini ruwekiniwa wale yineru. \v 18 Giyagni gi wa muchinanu gipiratkaluruko granchi migje gitaaka. \v 19 Gi rixanu pejnuruko Tokanchi Yokanatkaluru yokanrekaka, wa pejnuruneko yine runkaakoklunutka Moysisiya, waneklu wale koscheklu chiwograga ga wa waka wgenegraga, gonuyma ga wa gowegapixi seroluyma, ga wa gisoposhegi. Waleya rutslaptagatlo kiruka, ga wa pejnuruneko yine rutslaptagata. \v 20 Wane china: Tyenwa \qt Gesograga Tokanchi gipiratkaluruya, wa Goyakalu yokanyegityagi. \qt* \p \v 21 Waneko pixka granchiyma panchi rutslaptagata, ga wa pejnurostonkaka Goyakalu kamrure chinanu. \v 22 Ga wa pejnurunshinikankakako, granchiya powratka, wa chinyawaka Tokanchi Yokanatkaluru. Ga wa granchi ma muyookanu, maleshlu kaspukmukochirewlu. \s1 Kristo pakatapje reneknatkawa gixolune mukochire ranikinripa chinanu \p \v 23 Gi rixanu tengogne gajerkaka yaglu wane rixa gimkata powratkota, seyni walepotuko tengogne gajerkaka, tyekaka pnute kigleru giylatkaluruya powratka. \v 24 Gi rixanu gi wa myochi kamrutikaluru kpashiwaka jigloka Kristo, wa galikakpotunanu kpashiwaka yaglupje, seyni tengogne gajeru kpashiwakpotuko jigloka, wa xawakni Goyakalu getanu rupgujewninripa wixa chinanu. \v 25 Gi wa gixo kata renekinipwa wa sasertote gitsrukatene potu pixka, pawalapkaka kpashiwaka jiglokna nikchinegragayma. \v 26 Wane rixkamka rekamruretkoklunuyakawamka tye psolchijneko, gixkatmaka rumkata salewnaleta. Ga wa xani poyagkakgogneshletinitka, pakatapje rupgujewna ruknoka mukochirewlewatinripa, reneknawa giylatkaluru rixinripa. \v 27 Wane rixa gitakikotna yine pakatapje rupninripna, wanepnute rutakyagokikolupna. \v 28 Waneko pixka rixa Kristo. Pakatapje reneknatkawa gixolune mukochire ranikinripa chinanu. Ga wa gepi kata chininri mukochri migje, kagwakpotutjene rupgujewnayegitanu rognetkakyapna. \c 10 \s1 Jeji wakagraga ga wa chiwograga \p \v 1 Gi rixanu Tokanchi Yokanatkaluruya gi wetpotutawalu psoluko kiglerkaka wa waneyapwu. Mayawle pixka wetyalu wa kamrutkalurkakatka. Gi wetawalu gi pixka rixpotuta. Giyagni waleko giylatkalurkaka pawalapumnunanuka mutuka genekjetkotu, gi pagogneko rumkata mmagatikane gixkakletna kayegikachine. \v 2 Wane rixkamka ¿gi ge rutuka ganika genekashletmakna? Gi rixanu pakatapje powratkoklunmakna kyonogiklerune, gi wa kmukochirerune rumata getletinmakwana. \v 3 Seyni tyekakaya pawalapumnunanuka rushinkapka mukochri. \v 4 Gi rixanu jeji wakagraga ga wa chiwograga gi gimkata kaspukletlu mukochri. \s1 Genekashlu giylatkalurni wa Gesomane \p \v 5 Giyagni tyechijne rakanginitka Geso, wane china: \q1 \qt Genekashlu giylatkalurkaka \qt* \q1 \qt ga wa ganika genekashletkalurkaka \qt* \q2 \qt gi paluka. \qt* \q1 \qt Seyni manchi puglepokotyano. \qt* \q1 \v 6 \qt Genekashlukaka psoluyako yochpiikalurupa \qt* \q1 \qt ga wa genekashlukaka mukochri chinanu, \qt* \q1 \qt gi puglereta. \qt* \q1 \v 7 \qt Giyagni wane nchina, “Petanu. Gewno Gita. \qt* \q1 \qt Kirukamtapoyi nyonpiranyegitika, \qt* \q1 \qt Wa pushinikyawaka nkamrutinripa, \qt* \q1 \qt Goyakalu.” \qt* \m \v 8 Wa rogwaka chinyawaka, \qt “Genekashlu giylatkalurkaka ga wa ganika genekashletkalurkaka, ga wa genekashlukaka psoluyako yochpiikaluru, ga wa genekashlukaka mukochri chinanu, gi paluka. Gi koxa pugleretlu. \qt* Tyekaka Tokanchi Yokanatkaluru chinyawaka ganikjetkaluru.” \p \v 9 Wanepnute wane china, \qt “Petanu. Gewno Gita, wa pushinikyawaka nkamrutinripa.” \qt* Wa muchinanu genekashlukaka konatka, gepi chininri rutakyapa. \v 10 Wane rixa gishinikletyawaka chinanu kpashirine gixkaakalunwu, Geso Kristomane pakatapje ganika genekashletkaluru chinanu. \s1 Satupje ganika genekashlewlu giylatkaluru \p \v 11 Ga wa pejnuruneko sasertotene pagognemnunanuka tunwa kamrurewlenata. Ga wa gixo kata rumepe ganiklejetluna walekotnaka giylatkalurkaka. Tyekaka gi gimkata konretlu mukochri. \v 12 Seyni Geso pakatapje ganiklu giylatkalurupa mukochri chinanu. Wanekluyakawa Goyakalu potuklesretate tuplagognenatatka, \v 13 wanepnute kagwakinripa kamnixjene gijixipta rapukote gitaakoklunpotunanuko. \v 14 Gi rixanu satupje ganika genekashlewlu chinanu mmagatikane rixkakgognenatna wa kpashirine gitaakalune. \p \v 15 Ga wa Giwekikaluru Kpashiri koxa gipgujtatwu. Gi rixanu wane chininitka: \q1 \v 16 \qt “Tyenwa gipiratkaluru tokanchi \qt* \q2 \qt nupiryegityapna ruknoginpatka walegognekaka,” \qt* \q2 \qt china wa Gitsrukaachi: \qt* \q1 \qt “Rajiyna nenekinna Ntokanu Yokanatkaluru. \qt* \q1 \qt Ga wa ginshinikanna nyonatinna. \qt* \q1 \v 17 \qt Ga wa mukochirna ga wa pnu rixlena \qt* \q1 \qt gi nushinkapinitkana.” \qt* \m \v 18 Gi rixanu wa tyekaka kaspukikowaka, waneklu maleshatkalu ganika genekashlu mukochri chinanu. \s1 Gerotu gatnugapo ga wa gatnugapo giwekachri \p \v 19 Giyagni, nomolene, gi wa popiklerunekwu kpashiwaka wjigloka Gesograga chinanu, \v 20 gerotu gatnugapoya ga wa gatnugapo giwekachriya. Walenwa wjigloka Wale kamrutanru gerotu wixa chinanu wa gimaletachrichrataya. Tyenwa Gesomane. \v 21 Ga wa gi rixanu tsru potu sasertote Gitsrukatpotu waneywu wchinini Goyakalupji chinanu, wkayegikanru. \v 22 Wkayegikanru potukgajirunepwu ga wa kgaponshinikanuklerunpotupwu walixlewle chinanu. Gitslaptaagajitkalunepwu Gesogragaya giklukanuwnanshinikanutnachinwa muglenchiya wma mixinitipa. Ga wa gerkamanetkalunepwu gonu powragaluyma. \v 23 Poyegirunwu womkagi gipgujtaletlu wkagwakanrupirana. Gi rixanu poyagkakachrinwa gipiratachri. \v 24 Wyanshinikanyegkakpotutanu, wkomyekanshinikankakinripa wushiniklewatinripa ga wa kigleru kamrurchi wkamrutinripa. \v 25 Gi wa wkaspuka gapatjeretanu wa pimrine gixjetyawaka pixka. Ga wa wanepnute gixa gapatjeretanu ga wa giykokakanu wa geta kayegikgogneretinpatkalu, wa Gitsrukachigognepa. \s1 Giklukanuwnayegjixlewlupa wa wixako wushinikanuya wmukochirewatinipa \p \v 26 Gi rixanu wali yoptoretinitkalu wa galikakpotunanu tokanchi ga wa wumatinitkalu, wixako wushinikanuya wmukochirewatinipa, wanepnute gi wa rawatka genekashlu giylatkalurupa mukochri chinanu, \v 27 seyni giklukanuwnayegjixlewlu kagwakikolu tsru pikluyma, ga wa xirnachri pixkalutu jgekanchi wa kamnixlewatachine kamakatachripa. \v 28 Moysisi tokanu yokanatkaluru giknokachri gepi, mapa gipgujtatachine chinanu rupnanu metwamonutkotu. \v 29 Giyagni ¿gi pixkalutunanukta salewakchi gkagwakyalu rumuknu retikolupa wa Goyakalu Wgene gektutetachri, ga wa Giwekikaluru gimutlewatachri geyikachri? Walenwa granchi gimuteru kagwakachri, wa gipiratkaluru tokanchi chinpiranyegitanru granchi. Walenwa kpashiri rutakjeru gipiratkaluru tokanchi. \v 30 Gi rixanu wumatlu wa wane chinachri: \q1 \qt “Gitanni gapnuuchipa. Gita gapnurewatanu.” \qt* \p Wanepnute wanechinatnaka: \q1 \qt “Gitsrukaachi gitakyagokanutkana rayinerutene.” \qt* \p \v 31 Piikalurpotupni wa yineru gijrukini, wa Goyakalu giwekachrimyo rapokinri. \s1 Wumkata kashnantaklegognenata walixgognenatinri \p \v 32 Seyni gishinkapanru muchinanugognekaka, gepokamlatyegitkoklunu, wa gkashnantakgognenatyawaklu tsru yagotlu nsalewninrikakaya. \v 33 Psoji wa gixa yangikolu ga wa pejnurune getanu nsaletikolu. Ga wa psoji waneko pixka pnumnu gixkoklunu gixa gimatanune. \v 34 Gi rixanu gimata getwamonretna gostutkalune. Ga wa gimuwatachingi wane gixle getasha konretka. Gi rixanu gixa gimatlu wa wanepnute kigleru ga wa gwagognenatachrikaka waneygi. \p \v 35 Giyagni gi giknokanru gaponshinikanrewle wa wale chinanu waneplu tsru gapnutikolu. \v 36 Gi rixanu gixa gimkata kashnantaklegognenata. Wa Goyakalu gishinikanru gkamrutinpatka, gyoptotanru wa gipiratkaluru. \q1 \v 37 \qt Gi rixanu pshinitsonuuji magatawa \qt* \q1 \qt Ga wa ginachripa gapokanu. \qt* \q1 \qt Gi wa ramganatanu. \qt* \q1 \v 38 \qt Ga wa poyagkakachri Gitanu \qt* \q1 \qt giwekanu ralixleya chinanu. \qt* \q1 \qt Seyni wa yoxigikini \qt* \q1 \qt gi wa ruglenshinikanutanno. \qt* \m \v 39 Seyni wixa gi wa yoxigikachinwu wamginripmaka, seyni galixachinwu waneya wixinripa wuwekinri. \c 11 \s1 Gi gixachrinwa galixlewlu \p \v 1 Galixlewluni wa galikakpotunanu waneyatkawu wkagwakanrukaka. Ga wa galixlewluni wa rumatpotutikolu wa wane rawinri metkotkaka. \v 2 Gi rixanu ralixlena chinanu kiglepiranyegirunni gitsrukaachinni. \p \v 3 Walixlewleya wumata jemlu wa katagirsagkaka ga wa tye psolchijne koxa giglepokotkaluru Goyakalu tokanu chinanu. Wane rixa wa mupgujewnakatkaka ruyakatya wa getkalurkaka. \s1 Gawili, ga wa Genochi, ga wa Nowe galixle \p \v 4 Galixlewlu chinanu Gawili ganikyegitlu Goyakalu kigleru genekashlu giylatkalurupa Kayninu pnute. Galixlewlu chinanu gipgujtatkalurni poyagkakachri rixinrini. Gi rixanu Goyakalu gipgujtatlu renekashlekakni. Galixlewlu chinanu gipnachrinimkatkani seyni yanumsatachri pixka rixawa. \p \v 5 Galixlewlu chinanu raniikatka Genochi gipukchi ma metinitipa. \qt Gi wa rukshiika gi rixanu Goyakalu ganikatkalu. \qt* Gi rixanu ma maniikonuwa wane rixa gipgujtaletka wa \qt wale giglenshinikanutlu Goyakalu. \qt* \v 6 Gi rixanu wa yineru galixlewlu migje gi gimkata giglenshinikanretlu Goyakalu. Gi rixanu Wale yegi yachri gimkata galixleta wa wane rixinri Goyakalu ga wa rujgapotutjene gapnutachrini Wale. \p \v 7 Goyakalu ginkakagnaputlu Nowe ma metanutuwapirana. Kagwakpiratachri Nowe, ralixle chinanu kamrutlo tsro pumle wa gipji gajene gognetkakikolupa. Wane rixinri ruklukanuwnakakna tye psolchijneko gajene. Poyagkaklewatachri rixka ralixlewle chinanu. \s1 Gawra ga wa Sara galixle \p \v 8 Tomgakalurni Gawra, galixlewlu chinanu yijnakota. Wane yiyatka. Yoptochijnetyawakapa yatka. Rushpakamtatka mumatkatni wa yiyawakapa. \v 9 Galixlewlu chinanu gipiratikowaka chiji rawananumta wajra gajeru pixka. Mkachripjikaka rawananumta Gisaakayma ga wa Gakowoyma. Wannanwa waleymalune waleko gipiratkaluru yoptotachinepa. \v 10 Gi rixanu kagwaklu pokchi gichko poyegitkaluru. Wa pokowatachri ga wa kamrujixachri walenwa Goyakalu. \p \v 11 Galixlewlu chinanu walako Sara wugenewata wa tsrotsoleji tixinitka ga wa topapko giknogyatkalo. Goyakalu giyakleya tyoptota toklopishanepa tkoshpakinripa, gi rixanu tkagwaklu poyankakachri wa tupiryegitjeru. \v 12 Giyagni satupje yineru, ga wa wale gipnachri pixkalutu, ruxolewniyna gixolune potu. Wa tengogne gajeru katagirkaka pixka, ga wa tsru wenuspuwnaga gajeru ksatupagi, mumkata yantaletkotupagi, ruxolewniyna. \s1 Wajra gajenni tyechijne gwanatachinni \p \v 13 Kalixaklerunni gipnana pejnurunniko wanna nyi, wa gipiratkaluru myoptotkanniko. Seyni gowukayako retyaluna. Rumuwyegitluna. Wannananuko gipgujtatnawa wajra gajenni ga wa maleka giyakatyachinni rixna tyechijneya. \v 14 Gi rixanu wane gixachine gimatkakwu wa gichijnepotupna rujgana. \v 15 Ga wa rushpakchijnetyawakna galikaka rushinikinmakna, kagognepmakna satokinripmakna. \v 16 Ga wa xani wanepnute kiglewakchijne raluka gapkapletna. Walenwa tengogne gajerchijne. Giyagni Goyakalu gi patewata wane chinikolu Royakalutna. Gi rixanu Wale galpokotyana pokchi. \s1 Gawra, ga wa Gisaaka, ga wa Gakowo, ga wa Gosi \p \v 17 Yantaletkoklunu Gawra, galixlewlu chinanu ranika genekleshatyaplu Gisaaka. Gipiratkalurkaka yoptotachri ranika genekleshatyaplu satupjerutu gituru. \v 18 Wa wane chinpiranyegitkaluru, \qt Gisaakaya puklopishanepa chinkalunepa. \qt* \v 19 Wale kagwaklu wa gipnachinetskalaya rumkata yotunkakletlu Goyakalu. Ga wa galikakni gipnachrinanni pixkalutni Gisaakni. Seyni giwekachri yoptotatnaklu Gawra. \p \v 20 Galixlewlu chinanu Gisaaka giglenshinikanyegitna Gakowo ga wa Gisawo wa ginachrikakapapiranaya. \p \v 21 Wa rupnakastsi rixinitka Gakowni, galixlewlu chinanu satkaka Gosi wgenene ruglenshinikanyegita. \qt Kanojereptostsi gitspanotachri Goyakalu yonogyegita. \qt* \p \v 22 Wa rupnakastsi rixinitka Gosni, galixlewlu chinanu gimolene rushiniikaka Gisrayiliklopishane gishpakinripa. Ga wa gigapupa towyegimta. \s1 Moysisi galixlewle \p \v 23 Wa Moysisi gishpakinitka, galixlewlu chinanu mapa ksuru yogimatkaluru ruruneya. Gi rixanu retluna kigleru mturu. Gi wa pikluna pogirchi yokanre. \p \v 24 Wa tsru rixinitka Moysisi, galixlewlu chinanu rujretyalu wa Gwarawo nshicho wgene chinikolupa. \v 25 Wale tsomitgonuklu Goyakalu gayineruteneyma saletikolupa, mukochri gimeyiwatkalurkaka pnute wa pshinitsonu waneyapmaklu. \v 26 Gigiptochijne ponikolewle gignantaakaluru pnute tsru kagwaklu Kristo yangapiranyegitikolu ponikolewle. Gi rixanu gapnuru yegi yigata. \v 27 Galixlewlu chinanu ruknokamtatkalu Gigipto. Gi piklu pogirchi gamewninri. Gi rixanu metkotu getachri pixka poyentunwale rixgognenata. \v 28 Galixlewlu chinanu Tsru Giknoglushgogne kamrujixa ga wa granchi gitslaptaglewlu, wa muchinanu wgenchine giylatachri ma mujtukyapna. \s1 Wa Gisrayiline ga wa Raawi \p \v 29 Galixlewlu chinanu koprutluna Sergalu Wenu wa popriri chiji pixka. Wa Gigipsyone yagota wane gixletini, ruylatkanna. Ragyekanna. \p \v 30 Wa payokgipregogne sajrurutkalurni Geriko Pokchi prijere galixlewlu chinanu rupkolikamtana. \p \v 31 Galixlewlu chinanu wa kapnokawaklero Raawi gi tupna malixakleneyma gi rixanu kigle yoptole tixna getjechijnetachine. \s1 Galixlewlu gakagloklewatinri \p \v 32 Ga wa ¿klu wanepnute nchinanu? Gi rixanu gogi nmagatya nunkakpiranyempotutyapna Getyo, ga wa Waraka, ga wa Sansoni, ga wa Gepite, ga wa Tawi, ga wa Samoyro, ga wa tokanchi geneklewatachinni. \v 33 Wannanwa galixlewlu chinanu rakaglokamtluna pogirewatyawaakaka, poyagkaklewlu kamrutna, rapkatluna gipiratkalurkaka, tsru mgenoklunni rushyanamamtna. \v 34 Gichkoxirnalerni ruwakamtna. Yoglolewapispu mayxawniyna. Gigrokachine muchkowkaakana. Gichkolune rixkaakana giylalu yegi. Pnu gajene solalone gwanananumtachine satkakna. \v 35 Suxone wannanune gipnachine yotunkaakalune yoptotatnakna. Pimrinni saletpotutkalunni. Gi raluka gishpakletinripna, wa rapkapyapluna kigleru potu yotunru. \v 36 Pimrine yantaletika ruxpiranatikolna ga wa kochipjetikolna, ga wa wanepnute rostutikolna ga wa yoshmakikolna. \v 37 Sotlujetkalunenni. Yantaletkana. Yosokotkana. Yoglolewapi giylalewatyawaka rupniyna. Gowegamta, chiwomta gitakachine ruyaglotatna. Magatyachinni. Salewnachinni. Yenetkalunena. \v 38 Gi wa tyechijne gajenni gimukanni wanna. Yineru mwiyawakankaka pupjetyana, ga wa magkakakaya, ga wa gitawakapnakakaya ga wa chijipnakakaya. \p \v 39 Ga wa pejnurunniko wanna nyi kiglepiranyegirunni galixlewlu chinanu. Gi yoptotluna gipiratkalurkaka. \v 40 Gi rixanu Goyakalu galpokotatkalu kigleru potu wixanupa, wa wixa mwaknu gi wa mmagatikane rixkaakona wanna. \c 12 \s1 ¡Gi pejnunanukta getachine! \p \v 1 Giyagni wixa koxa gi rixanu sajruukalunwu gi pejnunanukta getachineya kyachgaperu pixka, wuwshokanru pejnuruko wmukochire ginnu, wa wsajrukjeru wmukochire. Ga wa kashnantakgognenatachinepwu, wunaple gajeru yagotikowaka wasukamtini. \v 2 Geso yegi yigatachinepwu, walixlewle muchichachri ga wa poyagkakachri. Gimuwlu chinanu Wale ginaple gitaakaluru, Wale kashnantaklu koroshishkita. Gike rixanru patewluni. Ga wa tuplatatka. Goyakalu tuplapijere potuklesretate tuplatatka. \v 3 Giyagni gyanshinikanpotutanru Geso gma mamanutinitipa ga wa gma mugrokanshinikanutinitipa: Wale kashnantaklu gi pixkalutunanukta kmukochirerune yoptopirkakle Waleyako. \p \v 4 Gixa gi wa granchipotunanuko gixa yagotletawalu mukochri wa nsatkakyaplu. \v 5 Ga wa gixa gamtakatkalu giykolu, wa wgenchine pixka gixa giynumsatikolu: \q1 \qt Noturu, gi wa gike migje pixka pixa getletanru \qt* \q2 \qt Gitsrukaachi saletlewle. \qt* \q1 \qt Gi koxa pugrokanshinikanutanu wa Wale chigetjetinipyi. \qt* \q1 \v 6 \qt Gi rixanu Gitsrukaachi rushinikanru saleta. \qt* \q2 \qt Ga wa rachichotna pejnuruneko wugenene yoptotanune. \qt* \p \v 7 Gkashnantakgognenatanru nsaletikolupa. Wugenene pixka rixgi Goyakalu. Gi satu mturu ruru ma saletanutu. \v 8 Ga wa gma saletkoklunu wa pejnuruneko salewnaletini pixka, waneklu pakochingi. Gi wa Goyakalu wgenengi. \v 9 Gi rixanu waneywu galikaka wurune wumaneya. Saletawakletwuna, ga wa wkagwakpiratna. ¿Gi ge wanepnute galikaka wyijnakotanru giwekikalurune Giru, ga wa wuwekanu? \v 10 Gi rixanu pshinitsonu saletawakletwuna gikta rixpoko getletyawuna. Seyni Goyakalu saletwu rupxakyapwu ga wa rupashiregnu rapikyapwu. \v 11 Galikakni pejnuruko saletlewlu xawakni gi wa gimuwlu kagwakika, seyni wamonchi. Seyni wanepnute kigleru kamrutanna wa saletlewlu gasrukanune, kpoyankaklewaklerunetka, kigle gwashle rixinripa. \s1 Wuykotka kpashirinepwu wixinripa \p \v 12 Giyagni mpotukatinwa gimyo gigrokachri ga wa gitskeri muchkotu. \v 13 Ga wa potukgapolu gkamrutanu gijixi chinanu, pnu mayinitipa yokmatachri, seyni rutskalakikolupa galikaka. \p \v 14 Gijgapotutanru kigle gwakaklesha gixyapna pejnuruneko. Ga wa gijgapotutanru kpashirine gixikolupa. Wane gma mixkakoklunu, gi gimkata getletlu Gitsrukaachi. \v 15 Ggirukotinwa satu ma maga gapkapletyaplu Goyakalu gimutlewle. Gi satuna pachikgajitachritski ma tseruwninitipa kojwaklewatachripmaka, ga wa gixolune puchotachripmaka. \v 16 Gi waneplu kapnokawakleru, gi wa gimuteru gixachriko Gisawo pixka, wa paniklupje chinanu rushagkalu muchinanu wgenchi gitakikolu. \v 17 Gi rixanu gixa gimatlu wa wanepnute wa giglenshinikanyeglewlu yoptotikolupapiranaya ralukinitka giknookalurutkani. Gi rixanu gi rukshikatkalu renshinikanutyawakapmaka, rujgalewpotutnimka giktegayma. \s1 Gepi magkakaka \p \v 18 Gi rixanu gixa gi wa kamruukaluru magka gapyegita, xirnachri galgachri yegi, ga wa yachnewlu ga wa mapshagalu, ga wa kawlenekalu, \v 19 ga wa kowgima, ga wa tokanchigima, wa jemachine gagjipotyegitanru gi wanepnuteko wanna yegi yogniiko tokanchi. \v 20 Gi rixanu gi rumkata gakotletatkaluna Tokanchi Yokananatkaluru: \qt Ga wa nikchine rakatsrekmagkatetiniplu sotlujetkomkana. \qt* \v 21 Wane rixa piikaklewleta wa getkaluru, wa Moysisi wane china, \qt “Npikpotuta. \qt* Nutatata.” \p \v 22 Seyni gixa gapyegitlu Siyo Magkate, ga wa Goyakalu giwekachri pokchi, wa Gerosale tengogne gajeru, ga wa gixolurune potu Goyakalutowrerune meyiwlu yegi gapatachine, gapyegitlu. \v 23 Ga wa gapyegitlu muchinanu wgenchine gapatjetachine tengogne gitakgiwakatkalune yegi. Ga wa Goyakalu yegi wa pejnuruneko Gitakyagokachri, ga wa giwekikaalurune poyagkakachinenu yegi, wa mmagatikane gixkaakalune. \v 24 Ga wa Gesoyegitkagi wa gerotu Gipiratkaluru Tokanchi chinanu kgiglepokyegikleru, ga wa granchi gitslaptagluyegi, Gawiligraga pnute kiglerkaka ginkakletachri. \s1 Pogirewatikowaka mkomyemyetkotu \p \v 25 Ggirukotinwa gi wa giknokanru wa Yanumatachri. Gi rixanu tyechijne giykolewatyachri, Moysisi, giknokachine ma mayxawninitipna, wanepnutpotwu wixa wa tengogne Giykolewatyachri wkatjitini, wma mayxawninitipa. \v 26 Tye tokanchigima muchinanu komyemyetanru psolchijneko. Ga wa xani rupiirewata. Wane china, \qt “Pakatapje nkomyemyetanutkalu chiji. \qt* Gi wa chijipjepni seyni \qt tengogne \qt* koxa.” \v 27 Wa tye tokanchi “pakatapjechi” gimatkakwu wa koshpaakalurupni wa komyemyetkalurkaka, kamrutkalurkaka pixka, rawgognenatinripa wa mkomyemyetkotkaka. \p \v 28 Giyagni wumuwatanu pogirewatikowaka mkomyemyetkotu yoptotachine wixinripa. Giyagni kgipashiregolunepwu ga wa kagwakpiraklerunepwu, Goyakalu yegi wkamrurewatini wuglenshinikanutyaplu Wale. \v 29 Gi rixanu Woyakalutni xirnachri nikatlewatachri. \c 13 \s1 Kristonune gimkata kamruretanru \p \v 1 Gishinikmolkakgognenatachinepgi. \v 2 Gi gimuslawatanru machipepjigi gixinripa. Gi rixanu wane rixinna pimrine, Goyakalutowrerune wannapji rawkaakana. \v 3 Gishinikanna gostutkalune wannayma gostutkalunepgi pixka, ga wa yenetkalune gishinikanu gi rixanu wanna pixka gixa koxa gixa kamanerungi. \p \v 4 Pejnuruneko yegi kagwakpiratkalurupni kashimyokaklu. Ga wa kashimyokakachine gapnokawle kpashiripni. Gi rixanu gapoklewatachine ga wa gimopatlewatachine Goyakalu giklukanuwnayegjixanna. \v 5 Gi wa sroschi gerune gixjetachinepgi. Wa waneygi gixinri kiglenshinikanuyapgi. Gi rixanu Goyakalu wane china: \q1 \qt “Gi pagogneko gi nkaspukanunyi. Gi koxa nuknokanyi.” \qt* \p \v 6 Giyagni kiglenshinikanwu wane wchininripa: \q1 \qt “Gitsrukaachinwa nupxakjeru. \qt* \q1 \qt Gi npikanu. ¿Klu kamrutinno yineru?” \qt* \s1 Gimalwurni wa genekashlu Goyakalu gigleretanru \p \v 7 Gishinikanna ggirukotjene, wa Goyakalu tokanu ginkakjene. Getjepotutanru rixjetyawakna wa wanna chinanu yoptotkalurupa. Ralixlena yimachinepgi. \v 8 Rixyawakgognenanukni Geso Kristo kapetgogneni ga wa xani, ga wa psolu gwashlepotunanukopa gike rixiniko mnikawnakatupa. \p \v 9 Pnumnu gixachri ga wa pnu giyakatyachri ginkaklewlukaka gi wa pupjekakangi. Gi rixanu kiglerni wa poyegitikolu wa gaschi gimutlewlu chinanu, gi wa niikaluru chinanu. Tyekaka gi wa gipxakna wa wane gixachine. \v 10 Waneywu genekashatikowakakwa. Wa mkachripji kamrurewyegitachine gi wa rutaakana nikyapluna walekwaya. \p \v 11 Gi rixanu sasertote gitsrukatene potu kpashiwaka ganiklu nikchinegraga mukochri chinanu. Ga wa pokchi malekate yoxikmanetikna nikchine. \v 12 Giyagkoxni Geso, wa kpashirine rixkakyapna yine Waleko gigragaya, pokchi gipgyaptote malekate salewniya. \v 13 Giyagni pokchi gayinitka. Wale yegi gayanu. Wkashnantakanru Wale yenetpiranyegitikolu. \v 14 Gi rixanu gewi maleshaywu pokchi gwagognenatachripa. Seyni wujgalu papokchi wane gixachripa. \p \v 15 Giyagni tye chinanu genekashlu wanikyegjegognenatanru Goyakalu, wa poyagnutlewlu genekashatkaluru. Tyenwa wtokanu, giwaka gipgujtatachrikaka. \v 16 Giyagni kigleru kamrurchikaka ga wa gapsakaklu gi wa gimuslawatanu. Gi rixanu tye pixkalutu genekashlukaka ruglereta Goyakalu. \s1 Galixanna ggirukotjene \p \v 17 Galixanna ggirukotjene ga wa gyijnakotanna. Gi rixanu wanna giruktatanshinikanutgi gigyeglewatachine rixinna. Gyijnakotanna wa gimuwatachinepa rixinripna, gi wa gochgitachinepni, gi rixanu gi wa rochgirmakna gipxakgi. \s1 Gagjigogneyegitanwu \p \v 18 Wixa chinanu gagjigognetanu. Gi rixanu waponshinikanyegitlu muklukanuwnanshinikanutkanepwu. Psoluyako waluklu kigleru gixjetachinepwu. \v 19 Ga wa gixo nagjipotutgi wane gixa gagjigogneyegitanno, wa giyampotu gixa yegi nsatkakikolupa. \s1 Giglenshinikanyeglewlu \p \v 20 Wutsrukate Gesonwa tsru potu gowegane girukotachri, wa tokanchi gipiratkaluru gike rixiniko mnikawnakatugraga chinanu. Wale yotunkakjeru gipnachinetskalaya Walenwa giglewanshinikanrewlu Goyakalute. \v 21 Ralpokotangi pejnuruko kigleruya wa rushinikyawaka gkamrutinripa, Geso Kristoya gkamrutinri wa Goyakalu gigleretanru, wa Geso gimalwugognenatkalurupni gike rixiniko mnikawnakatupa. Wane gixkalurupa. \s1 Ralipre galukleta \p \v 22 Nagjitgi, nomolene, gakotanru nuykole, gi rixanu psotsotaji nyonyegitgi. \p \v 23 Nunkakgi gimatinripa wa wumole Timotiyo kaspuukalurutkani. Giyampotu runinipa, waleyma netapangi. \p \v 24 Galukanna pejnuruneko ggirukotjene ga wa pejnuruneko kpashirine. Gitalya gajene galukgi. \p \v 25 Gimutkalunepgi pejnurunekgi gixa. Wane gixkalurupa.