\id MAT - Nepo \ide UTF-8 \h ମାତିଉ \toc3 ମାତିଉ \toc2 ମାତିଉ \toc1 ମାତିଉ ଲେକିକିତି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \mt2 ମାତିଉ ଲିଖିତ ସୁସମାଚାର \mt1 ମାତିଉ ଲେକିକିତି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \imt ମାତିଉ ପତି ବିସ୍ରେ ପାଦେକ୍‌ \ip ମାତିଉ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ପୁନି ନିୟମ୍‌ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଇନାକା ଚାରିଗଟା ପତି ପା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ । ଇ ୱିଜ଼ୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପତିତିଂ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ଇନାର୍‌ । ଇ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜିସୁ ହାତି ପାଚେ ମାତିଉ, ମାର୍କ, ଲୁକ, ଆରି ଜହନ୍‌ ଲେକି କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ମାତିଉ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ଲେକାଆଜ଼ି ମାଚାକା ସମାନ୍‌ ତାରିକ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ ପା ପଣ୍ଡିତାର୍‌ ଇନାର୍‌ ଇଦାଂ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ୬୦ ବାର୍ହୁ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ଇଦାଂ ପା ପାର୍ତି କିୟାନାତ୍‌ ଜେ ଇ ପତି ପାଲାସ୍ଟାନ୍‍ ଦେସ୍‌ନି ଜିରୁସାଲାମ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦାଂ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \ip ମାତିଉ ଇ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ଲେକିକିତାକାନ୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଚେଲା ଲାକେ କୁକ୍‍ତି ଆଗେ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ତା ବିନ୍‌ ତର୍‌ ଲେବି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ପା ରକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ କାଜିଂ ଇ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ଲେକିକିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକା ଜିସୁ ତା ଲେକିକିତି ଲାମା ନିୟମ୍‌ତ ୬୦ ଗଟା ପାଦ୍‍ତିଙ୍ଗ୍‍ ଲେକାମାନି ସତ୍‌ ଆନାତ୍‌ । କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟା ଇସ୍ୱର୍ତି ବିଦି ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍‌ତ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ଇଦାଂ ମାତିଉ ସମାନ୍‌ ଲାକେ ହାନ୍ଦାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ମାତିଉ ପା ଜପିନି ରାଜି ବିସ୍ରେ ବେସି ଲେକା ମାନାତ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟାତି ରାଜିନି ସବୁ ଦିନ୍‌ନି ରାଜା ଆନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆସା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । ମାତିଉ ହେ ପାର୍ତିତିଂ ବୁଲାଇକିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଜେ ରାଜି ପୁର୍ତି ରାଜି ଆକାୟ୍‌ । ଇ ବିସ୍ରେତିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ପସୁ ପୁଜା ବେସି ହିତାର୍‌ନା । \ip ମାତିଉ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ପୁନି ନିୟମ୍‌ତ ପର୍ତୁମ୍‌ ପତି ଲାକେ ଲଡ଼ା, ଇନାକିଦେଂକି ଲାମା ନିୟମ୍‌ ବଚନିଂ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା, ଇ ପତି ଲାମା ନିୟମ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ପୁନିନିୟମ୍‍ତିଂ ମେହାଆତାତ୍‌ନା । ପଣ୍ଡିତାର୍‌ ପା ଇନାର୍‌ ମାତିଉ ତା ଲେକିକିତାକା, ମସାତି ବିଦି ପତିଙ୍ଗ୍‌ ଦାସ୍‌ତେଂ ସେସ୍ଟା କିତାର୍ଣ୍ଣା । ଜିସୁତି ମାଡ଼ି ଜପି ହିଜ଼ି ମାଚି ହିକ୍ୟା ମାତିଉ \xt ୫:୭\xt* ଇସ୍ୱର୍‌ ମସାଂ ବିଦି ହିନି ବିସ୍ରେ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ପା ତୁଲାୟ୍‌ କିୟାନାର୍‌, ୨ ବିବରଣି \xt ୧୯:୩; ୨୩:୩୩\xt* \iot ପତି ବିସ୍ରେନି ରାହାଣ୍‌ \io1 ୧. ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ଆରି ହେବାକାମାୟ୍‌ ଆରମ୍‌ ମାତିଉ \ior ୧:୧-୪\ior* \io1 ୨. ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହେବାକାମାୟ୍‌ ଆରି ହିକ୍ୟା ମାତିଉ \ior ୫:୧-୨୫\ior* \io1 ୩. ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହାନାକା ଆରେ ନିଂନାକା ମାତିଉ \ior ୨୬:୧-୨୮\ior* \c 1 \s ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଲାତ୍ରା ଜାଣାଚିନା \r (ଲୁକ ୩:୨୩-୩୮) \p \v 1 ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଆରି ଦାଉଦ୍‌ତି ଲାତ୍ରା ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ଲାତ୍ରାର୍‍ତି ତାରେନ୍‌ ପତିତ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \p \v 2 ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ମେହି ଇସାହାକ୍‌; ଇସ୍‌ହାକ୍‌ ମେହି ଜାକୁବ୍‌; ଜାକୁବ୍‌ ମେହି ଜିହୁଦା ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହିରିଂ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 3 ଜିହୁଦା ତାମର୍‌ ୱାସ୍କିତାଂ ପେରସ୍‌ ଆରି ସେରହଙ୍ଗ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌, ପେରସ୍‌ ହେସ୍ରଣ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌; ହେସ୍ରଣ ଆରାମ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 4 ହିସ୍ରଣ ମେହି ଆରାମ୍‌; ଆରାମ୍‌ ମେହି ଅମିନାଦାବ୍‌; ଅମିନାଦାବ୍‌ ମେହି ନହସନ୍‌; ନହସନ୍‌ ମେହି ସଲମନ୍‌; \v 5 ସଲମନ୍‌ତି ମାଜ଼ି ବୟଜ ମାଚାନ୍‌, ବୟଜତି ତେହି ତର୍‌ ରାହାବ୍‌, ବୟଜତି ମାଜ଼ି ଓବେଦ ତା ତର୍‌ ରୁତ୍‌; ଓବେଦତି ମେହି ଜିସିୟ । \p \v 6 ଜିସିୟ ମେହି ଦାଉଦ୍‌ ରାଜା । ଦାଉଦ୍‌ ମେହି ସଲମନ୍‌ ତେହି ଆଗେ ଉରିୟମ୍‌ ଡକ୍ରି ମାଚାତ୍‌; \v 7 ସଲମନ୍‌ ମେହି ରହବୟାମ୍‌; ରହବୟାମ୍‌ ମେହି ଅବିୟ; \v 8 ଅବିୟ ମେହି ଆସା; ଆସା ମେହି ଜିହସାପଟ୍‌; ଜିହସାପଟ୍‌ ମେହି ଜରାମ୍‌; ଜରାମ୍‌ ମେହି ଉଜିୟ; \v 9 ଉଜିୟ ମେହି ଜତାମ୍‌; ଜତାମ୍‌ ମେହି ଆହାଜ୍‌; ଆହାଜ୍‌ ମେହି ହିଜକିୟ; \v 10 ହିଜକିୟ ମେହି ମନସେହଙ୍ଗ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌; ମନସେହ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌, ଆମନ୍‌ ଜସିୟଙ୍ଗ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 11 ଆମନ୍‌ ମେହି ଜସିୟ; ଜସିୟ ମେହି ଜିକନିୟ ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହିର୍‌, ବାବିଲନ୍‌ତିଂ ଦେସ୍‌ତ ଗେହ୍‌ନାକା ଆତି ସମୁତ ଜିକନିୟ ଜଲମ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \p \v 12 ବାବିଲନ୍‌ତ ଗେହ୍‌ନାକା ଆତି ପାଚେ ଜିକନିୟତି ମେହି ସଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌ ବାବିଲନ୍‌ତ ଜଲମ୍‌ କିତାନ୍‌ । ସଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌ ମେହି ଜିରୁବାବେଲ୍‌; \v 13 ଜିରୁବାବେଲ୍‌ ମେହି ଅବିହୁଦଂ; ଅବିହୁଦ ମେହି ଏଲିୟାକିମ୍‌; ଏଲିୟାକିମ୍‌ ମେହି ଆସର୍‌; \v 14 ଆସର୍‌ ମେହି ସାଦକ୍‌; ସାଦକ ମେହି ଆକିମ୍‌; ଆକିମ୍‌ ମେହି ଏଲିହୁଦ୍‌; ଏଲିହୁଦ୍‌ ମେହି ଏଲାଜାର୍‌; ଏଲାଜାର୍‌ ମେହି ମତାନ୍‌; \v 15 ଏଲିହୁଦ୍‌ ଏଲିୟାଜତିଂ ଜଲମ୍‌ କିନାନ୍‌, ଏଲିୟାଜର୍‌ ମତାନ୍‌ତିଂ ଜଲମ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 16 ମତାନ୍‌ ଜାକୁବ୍‌ତିଂ ଜଲମ୍‌ କିନାନ୍‌, ଜାକୁବ୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଡକ୍ରାହି ଜସେପ୍‌ତିଂ ଜଲମ୍‌ କିନାନ୍‌ । ଇ ମରିୟମ୍‌ ପଟତାଂ ଜିସୁ ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍‌ । ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଇନ୍ୟାନାତ୍‌ । \p \v 17 ଇ ଲାକେ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତାଂ ଦାଉଦ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଚଉଦ ଟିକ୍‌; ଦାଉଦର୍‌ତାଂ ବାବିଲନ୍‌ ଗେହ୍‌ନାକା ପାତେକ୍‌ ଚଉଦ ଟିକ୍‌ ଆରେ ବାବିଲନ୍‌ ଗେହ୍‌ନାକା ତାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଚଉଦ ଟିକ୍‌ । \s ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ \r (ଲୁକ ୨:୧-୭) \p \v 18 ଇଦାଂ ଆନାତା ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ବିସ୍ରେ । ତା ତେହି ମରିୟମ୍‌ ଜସେପ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଲାକିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିବା ୱିଜ଼ୁ ୱିଜ଼୍‌ନି ଆଗେ ମରିୟମ୍‌ ପୁଚାତ୍‌ ଜେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହୁକେ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ପୁଚାତ୍‌ । \v 19 ଜସେପ୍‌ ସବୁ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ନ୍ୟାୟ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ଲାଗିଂ ମରିୟମ୍‌ତିଂ ମାନାୟାର୍‌ ଲାଜୁତାଂ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଲାକିତାକାଦିଂ ବାଙ୍ଗାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଉପାୟ୍‌ ପାଚି କିତାନ୍‌ । \p \v 20 “ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଏତ୍‌କିନିହିଙ୍ଗ୍‌ ରୱାନ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଦୁତ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେଚ୍‌କଣ୍‌ତ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଏ ଦାଉଦ୍‌ ଲାତ୍ରାନି ଜସେପ୍‌ ! ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଡକ୍ରି ଲାକେ ଇଡ୍‌ଦେଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଇନାକିଦେଂକି ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହୁକେ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 21 \x + \xo ୧:୨୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧:୩୧.\xt*\x*ତାଙ୍ଗ୍‌ ର ମାଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆନାନ୍‌ । ଏନ୍‌ ତା ତର୍‌ ଜିସୁ ଇଟ୍‌ନାୟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ତା ଲଗାଂ ପାପ୍‌ତାଂ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌ ।” \p \v 22 ମାପ୍ରୁତି ରୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ହୁକେ ଇମ୍‌ଣି ବେରଣ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ପୁରା ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଇ ସବୁ ଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 23 “ହେ ଆଗେନିବେଣ୍‌ ଆନାତା, ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ଜିପଲି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ଆସ୍ତି ମାଜ଼ି ଜଲମ୍‌ କିନାତ୍‌ । ହେ ମାଜ଼ି ‘ଇମାନୁୟେଲ୍‌’ ତର୍‌ଦ ତର୍‌ ଆନାତ୍‌ । ଇମାନୁୟେଲ୍‌ ଅରତ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାହୁଦାଂ ମାନାନ୍‌ ।” \p \v 24 ଜସେପ୍‌ ହୁଚ୍‌କାଣ୍‌କୁ ରିଙ୍ଗ୍‌ତି ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଦୁତ୍‌ ବଲ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ମରିୟମ୍‌ତିଂ ବିବା କିତାନ୍‌ । \v 25 \x + \xo ୧:୨୫ \xo*\xt ଲୁକ ୨:୨୧.\xt*\x*ମାତର୍‌ ତା ହେ ମାଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆନି ପାତେକ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ରଚେ ହୁଞ୍ଜ୍‌ୱାତାର୍‌ । ଜସେପ୍‌ ହେ ମାଜ଼ି ଜିସୁ ତର୍‌ ହିତାର୍‌ । \c 2 \s ୱେଡ଼ାହନି ଦେସ୍‌ନି ପଣ୍ଡିତାର୍‌ \p \v 1 ହେରଦ୍‌ ରାଜା ସମୁତ ଜିହୁଦା ରାଜିନି ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ଜଲମ୍‌ କିନାନ୍‌ । ଇଦାଂ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାଚେ ୱେଡ଼ାହନି ଦେସ୍‌ନି କେତେଜାଣ୍‌ ପଣ୍ଡିତାର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, \v 2 “ଇମ୍‌ଣି କାଡ଼୍‌ଦେ ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା ଆନି କାଜିଂ ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍ନା, ହେୱାନ୍‌ ଇମେନ୍‌ ? ୱେଡ଼ାହନି ଦେସ୍‌ତାଂ ତା ହୁକାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଜାକିନି କାଜିଂ ଆପେଂ ୱାତାପ୍‌ନା ।” \p \v 3 ହେୱାର୍‌ ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ରାଜା ହେରଦ୍‌ ଆରି ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ୱିଜ଼ାର୍‌ ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ । \v 4 ହେରଦ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ଦରମ୍‌ ଗୁରୁରିଂ କୁକ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇନେନ୍‌କି ମସିୟା ଇଚିସ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଇମେତାକେ ଜଲମ୍‌ ଆନାନ୍‌ ?” \p \v 5 ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ତ ।” ଇ ବିସ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଲେକିକିନାନା, \q1 \v 6 “ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ! \q2 ଜିହୁଦାନି ମୁଡ଼୍‌ ବସ୍ତିକାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାରୁକାଦେର୍‌ ଆକାୟ୍‌, \q1 ଇନାକିଦେଂକି ନା ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ୟର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଚାଲାୟ୍‌କିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ମିଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ରୱାନ୍‌ ନେତା ହତ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 7 ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେରଦ୍‌ ୱେଡ଼ାହନି ଦେସ୍‌ନି ହେ ପଣ୍ଡିତାରିଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ବେଣ୍‌କିନି ସବାତ କୁକ୍‌ଚି ସମାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ହେ ହୁକା ହସି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ତାଂ ବୁଜାଆତାର୍‌ । \v 8 ତା ପାଚେ ହେୱାରିଂ ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ପକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ହାଲାଟ୍‌ ହେ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ଦାହାଟ୍‌ ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାଟ୍‌ ଆନ୍‌ ପା ହାଲ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଜା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 9 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ରାଜା ବେଣ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହାଚାର୍‌; ଆରେ ହୁଡ଼ା, ହେୱାର୍‌ ୱେଡ଼ାହତ୍‌ନି ଦେସ୍‌ତ ଇମ୍‌ଣି ହୁକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ଆଗ୍‌ଦ ଆଗ୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି, ଇମେତାକେ କାଡ଼୍‌ଦେ ମାଚାନ୍‌, ପାଚେ ହେ ବାହା ଜପି ଟେବାତାତ୍‌ । \v 10 ହେୱାର୍‌ ହେଦେଲିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ବେସି ୱାରିତାଂ ଏଚେକ୍‌ ଉଲ୍‌କା ଆଜ଼ି ନିଙ୍ଗ୍‌ତାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେୱାରିଂ ଆଗେ ଆଗେ ହାଲ୍‌ଜି ହୁକା ଆରେ କାଡ଼୍‌ଦେ ମାନି ଇଲ୍‌ ଜପି ସମାନ୍‌ ଟେବା ଆତାର୍‌ । \v 11 ହେୱାର୍‌ ହେ ଇଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ହଟାର୍‌ ଆରି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ତେହି ମରିୟମ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌ ଆରି ରଚେ ଅଜ଼ି ମାଚି ହନା, କୁନ୍ଦୁର୍‌ ଆରି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ହପ୍‌ଚି ଦାନ୍‌ ହିତାର୍‌ । \fig ହାର୍ଦି ଗାନ୍ଦା କେନ୍ଦାନି ଗାର୍‌ଣି ଜପି ଦୁପ୍‌ନି ବାହାତ ଦୁପ୍‌ନି ଇଡ଼୍‌ର୍ଣ୍ଣା |alt="Frankincense branch, censer and incense altar" src="bk00116c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୨:୧୧"\fig* \p \v 12 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ବିନ୍‌ ର ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଦେସ୍‌ତ ହାଚାର୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ହେରଦ୍‌ ଲାଗାଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କାୱିତି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାରିଂ କେଚ୍‌କଣ୍‌ତ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \s ମିସର୍‌ତ ହନ୍ତାର୍‌ \p \v 13 ହେୱାର୍‌ ହାଚି ପାଚେ ମାପ୍ରୁତି ଦୁତ୍‌ ଜସେପ୍‌ତିଂ କେଚ୍‌କଣ୍‌ତ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ହେରଦ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଟୁଣି କାଜିଂ ଦାହ୍‌ନାନ୍‌ । ଲାଗିଂ ନିଙ୍ଗାଟ୍‌, କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଆରି ତେହିଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ମିସର୍‌ ଦେସ୍‌ତ ହାଲାଟ୍‌ । ହେ ବାହା ପିସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ହେବେ ମାନାଟ୍‌ ।” \p \v 14 ଜସେପ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଆରି ତା ତେହିଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହେ ନାଣା ମିସର୍‌ ଦେସ୍‌ତ ହାଚାର୍‌ । \p \v 15 ହେରଦ୍‌ ହାନି ପାତେକ୍‌ ହେବେ ହେୱାର୍‌ ମାଚାର୍‌ । ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାଆତି କାଜିଂ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ବେରଣ୍‌ ପୁରା ଆତାତ୍‌ । ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, “ନା ମାଜ଼ିଂ ଆନ୍‌ ମିସର୍‌ ଦେସ୍‌ତାଂ କୁକ୍‌ଚି ତାସି ୱାତାଂ ।” \s କାଡ଼୍‌ଦେରିଂ ଟୁଣାକା \p \v 16 ୱେଡ଼ାହନି ଦେସ୍‌ତାଂ ୱାଜ଼ି ମାନି ହେରଦ୍‌ ପଣ୍ଡିତାର୍‌ କାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଟକାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହାଚାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି, ହେରଦ୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ହାଚାନ୍‌ ଆରେ ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ଆରି ତା ଲାଗେ ଲାଗେନି ନାସ୍‌କୁକାଂ ମାନି ଦୁଇ ବାର୍ହୁ ଆରି ହେବେ ଉଣା ବାର୍ହୁନି ୱିଜ଼ାର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେରିଂ ଟୁଣି କାଜିଂ ବଲ୍‌ ହିନାନ୍‌ । ହୁକାଂ ହସି ମାନି ସମୁ ବିସ୍ରେ ହୁକାଂ ଗାଣାକିନାକାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ହେୱାନ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେର୍‌ ବାର୍ହୁନି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । \p \v 17 ଇଦାଂ କାଜିଂ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଜିରିମିୟତି ର ବେରଣ୍‌ ପୁରା ଆତାତ୍‌ । ଇଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ଲେକିକିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \q1 \v 18 “ରାମା ବସ୍ତିତ ଚେରା ଆନାକା ୱେନାପା \q2 ହେଦାଂ କାକୁଲ୍‌ତି ଆଡ଼୍‌ବାନାକା କାଟ୍‌ \q1 ରାହେଲ୍‌ ତା ହିମ୍‌ଣାଂ କାଜିଂ ଆଡ଼୍‌ବାନାତା; \q2 ହେଦେଲିଂ ଇମ୍‌ଣି ଦୁକ୍‌ସାରାୟ୍‌ ଆଉତା, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହାତାର୍‌ ।” \s ମିସର୍‌ତାଂ ମାସ୍‌ଦି ହାଚାର୍‌ \p \v 19 ହେରଦ୍‌ ହାତି ପାଚେ ମାପ୍ରୁତି ଦୁତ୍‌ ମିସର୍‌ତ ଜସେପ୍‌ତିଂ ଚଞ୍ଜିୟାଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 20 “ନିଙ୍ଗାଟ୍‌, କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଆରି ତା ତେହିଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ଦେସ୍‌ତ ମାସ୍‌ଦି ହାଲାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେତି ଜିବୁନ୍‌ ନାସ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ହାତାର୍‌ ।” \v 21 ଲାଗିଂ ଜସେପ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଆରି ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଅଜ଼ି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ଦେସ୍‌ତ ମାସ୍‌ଦି ହାଚାର୍‌ । \p \v 22 ମାତର୍‌ ହେରଦ୍‌ ପାଚେ ତା ମାଜ଼ି ଆର୍କିଲାୟ୍‌, ଜିହୁଦାନି ରାଜା ଆତାକା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେବେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାନ୍‌ । ମାତର୍‌ କେଚ୍‌କଣ୍‌ତ ବିନ୍‌ ଦେସ୍‌ ପାୟାଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ଗାଲିଲି ରାଜିନିପ ହାଚାନ୍‌ । \v 23 ଆରେ ରଗ ବିନ୍‌ବାନି କେଚ୍‌କଣ୍‌ ପାୟା ଆଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ଗାଲିଲି ରାଜିତ ନାଜରିତ୍‌ ବସ୍ତିତ ଇଲ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ୱିସ୍ତି ବିତ୍ରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ତି ହାରିହାରା ଲେକାଆତାକା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ବଚନ୍‌ ପୁରା ଆତାତ୍‌ । “ହେୱାନ୍‌ ନାଜରିତିୟ ଇଞ୍ଜି ପୁଟାଆନାନ୍‌ ।” \c 3 \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ପରଚାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୧-୮; ଲୁକ ୩:୧-୧୮; ଜହନ୍‌ ୧:୧୯-୨୮) \p \v 1 ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ ଜିହୁଦା ରାଜିନି ବାଟାରାଜିତ ୱାଜ଼ି ସୁଣାୟ୍‌କିଦେଂ ଆରମ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 2 \x + \xo ୩:୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୪:୧୭; ମାର୍କ ୧:୧୫.\xt*\x* ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, “ପାପ୍‌ ହାଜ଼ିତାଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ଲାଗାଂ ।” \v 3 ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମୁଣିକାନ୍ତି ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଜହନ୍‌ ନେ ହେ ମାନାୟ୍‌; \q1 “ବାଲିବାଟାତ ଇନେର୍‌ ରକାନ୍‌ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇନାନ୍ନା, \q2 ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ହାଜ଼ି ଜାଲ୍‌ଦି କିୟାଟ୍‌; \q1 ହେୱାନ୍‌ ୱାନି କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ୱା ହାଜ଼ି ରଚାଟ୍ ।” \p \v 4 ହେ ଜହନ୍‌ ଉଟ୍‌ ତଲ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିସ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ତା ମ୍ଡେଙ୍ଗାତ ତଲ୍‍ନି ନୁଣ୍‌କୁ ଡରି ଗାଚ୍‌ଚି ମାଚାନ୍ । ପାମି ଆରି ରାନ୍ତିପୁକି ହେୱାନ୍ତି କାଦି ମାଚାତ୍‌ । \v 5 ଜିରୁସାଲମ୍‌ ବସ୍ତିତାଂ, ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ଆରି ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଲାଗାଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ନିପ୍‌ଣାକାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ତା ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 6 ହେୱାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତି ପାପ୍‌ ମାନି କିଜ଼ି ଜହନ୍‌ତାଂ ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‍ତ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \p \v 7 \x + \xo ୩:୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୪; ୨୩:୩୩.\xt*\x*ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜହନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆଦେକ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଆରେ ସାଦୁକିର୍‍ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅନି କାଜିଂ ୱାନାରା; ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “କାଲାଟିରାଚ୍‌ନି ଲାତ୍ରା,” ୱାନିଦିନ୍‍ ମାପ୍ରୁତି ଟାକ୍ରିତାଂ ହନ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚେତ୍‌ନା ହିତ୍‍ତାନ୍ ? \v 8 ଲାଗିଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିୟାଟ୍‌; ଆରେ, ଇଦାଂ ମି ହାର୍ଦି କାମାୟ୍‌ କାବାଡ଼୍‍ତ ଚଚାଟ୍‌ । \v 9 \x + \xo ୩:୯ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୮:୩୩.\xt*\x*ବାବି କିମାଟ୍‌ ଜେ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ମା ଆବା, ଇଞ୍ଜି ମାନେ ମାନେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଟ୍‌ନାଙ୍ଗା ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ ଇ କାଲ୍‌କୁକାଂ ଅଜ଼ି ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଲାତ୍ରା ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ । \v 10 \x + \xo ୩:୧୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୭:୧୯.\xt*\x* ଆରେ, ନଙ୍ଗ୍‌ ପା ମାର୍‍କୁକାଂ ଦଲ୍‌ଦ କୁଡ଼େଲ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‍ନ୍ନା; ଇମ୍‌ଣି ମାର୍‌କୁ ହାର୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ୱିତିସ୍‌, ହେଦାଂ କାଦ୍‌ଦି ନାଣିତ ତୁହିୟା ଆନାତ୍‌ । \v 11 ଜହନ୍‌ ୱିଜ଼ାକାରିଂ ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହିନା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିଦେଂ ଏଜ଼ୁଂତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିତ୍‌ତାଂନା, ମାତର୍‌ ନା ପାଚେ ଇନେନ୍‌ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌, ତା ପାନାନି ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ ରିକ୍‌ତେଂ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ସମାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତାଂ ଆରି ନାଣିତ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 12 ତା କେଇଦ ହେଚି ମାନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ବାରବାନି ତାସ୍‌ ନିର୍ମଲ୍‌ କିଜ଼ି ଟୁଣ୍ଡିତ ଗଁମ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଡ୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ କେଇଦ ହେଚି ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ପୁଟା ୱିଜ଼ୁ ହେୱାନ୍‌ ହାୱିନାଣିତ ଦେସ୍‌ସି ତୁହିନାନ୍‍ ।” \s ଜିସୁ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୯-୧୧; ଲୁକ ୩:୨୧-୨୨) \p \v 13 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ଗାଲିଲିତାଂ ୱାଜ଼ି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଗୁଟିତ ଜହନ୍‌ତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅତାନ୍‌ । \v 14 ମାତର୍‌ ଜହନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବୁଲାୟ୍‌କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହିନା ନି ତାଙ୍ଗ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଆନି କାତା-ଏନ୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ନା ଲାଗାଂ ୱାତାୟ୍‌ନା ?” \p \v 15 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ନଙ୍ଗ୍‌ “ନା କାତାତ ରାଜିଆ । ଇନାକିଦେଂକି ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚା କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାସ୍‌ ।” ଲାଗିଂ ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦେଂ ରାଜି ଆତାନ୍‌ । \p \v 16 ଜିସୁ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅଜ଼ି ଏଜ଼ୁଂତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ୱାନିହିଂ ହେୱାନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ ଜେୟାଆତାତ୍‌ନା ଆରେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜିବୁନ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍‌କା ଲାକେ ତା ଜପି କୁଚ୍‌ଚାତ୍‌ । \p \v 17 \x + \xo ୩:୧୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୧୮; ୧୭:୫; ମାର୍କ ୧:୧୧; ଲୁକ ୯:୩୫.\xt*\x*ତା ପାଚେ ସାର୍ଗେତାଂ ଇ ଗାର୍ଜାନ୍‌ ଆତାତ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ନା ୱାରିନି ମାଜ଼ି, ତାତାକେ ଆନ୍‌ ବେସି ୱାରି ।” \c 4 \s ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ପରିକ୍ୟା କିୟାତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୧୨-୧୩; ଲୁକ ୪:୧-୧୩) \p \v 1 \x + \xo ୪:୧ \xo*\xt ଏବ୍ରି ୨:୧୮; ୪:୧୫.\xt*\x*ଇଦାଂ ପାଚେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବାଲି ବାଟାନିପ ଅଜ଼ି ହାତାତ୍‌ । ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ହୁଦାଂ ପରିକ୍ୟା କିୟାତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ଚାଲିସ୍‌ ୱେଡ଼ା ଆରି ଚାଲିସ୍‌ ନାଣା ଉପାସ୍‌ କିଜ଼ି ହାରିହାରା ଜିସୁ ନାସ୍‌କି ଆତାନ୍‌ । \v 3 ହେୱାଡ଼ାଂ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜିସୁ ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି, ଇ କାଲ୍‌କୁକାଂ ରୁଟି ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିୟା ।” \p \v 4 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌, “ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ମାନାୟ୍‌ କେବଲ୍‌ ରୁଟିଂ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିଉନ୍‌ । ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ୱେଇଦିଂ ହତ୍‌ନି ୱିଜ଼ୁ ବଚନ୍‌ ହୁକେ ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ଲଡ଼ା ।” \p \v 5 ଇଦାଂ ପାଚେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଗାଡ଼୍‌ଦ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଅଜ଼ି ହାତାତ୍‌ । ହେବେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ନି ବେସି ଜପି କୁଚି କିଜ଼ି ଇଚାତ୍‌, \v 6 “ଏନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି, ତା ଆତିସ୍‌ ଇବେତାଂ ତାରେନ୍‌ ଗୁମା । ଇନାକିଦେଂକି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, \q1 ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଦୁତ୍‌ରିଂ ନି ବିସ୍ରେ ବଲ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \q2 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନି ପାନା କାଲ୍‌ଦ ଆଡ଼୍‌ଦାନାତ୍‌ । \q2 ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ନି କେଇଦ ଆସ୍ତାନାର୍‌ ।” \p \v 7 ଜିସୁ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ତିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାମାନାତ୍‌, ଏନ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପରିକ୍ୟା କିଉୟ୍ ।” \p \v 8 ତା ପାଚେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଜପି ଅଜ଼ି ଆରି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିନି ସବୁ ରାଜି ଆରେ ହେ ସବୁ ହଲ୍‌ନାକା ଚଚ୍‌ଚି ଇଚାତ୍‌, \v 9 “ଜଦି ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଜା କିଦ୍‍ନାୟ୍‌, ଇ ୱିଜ଼ୁ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ ।” \p \v 10 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଦେହା ଆ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ! ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ର୍ତ ଲେକାମାନାତ୍‌, କେବଲ୍‌ ନି ମାପ୍ରୁ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତାନା କିୟା ଆରି ହେୱାନ୍ତି ହେବା କିୟା ।” \p \v 11 ତା ପାଚେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହାଚାତ୍‌, ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଦୁତ୍‌କୁ ୱାଜ଼ି ହେୱାନ୍ତି ହେବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗିତିକ୍‌ । \s ଜିସୁ ଗାଲିଲିତ ତା କାମାୟ୍‌ ଆରମ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୧୪-୧୫; ଲୁକ ୪:୧୪-୧୫) \p \v 12 \x + \xo ୪:୧୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୪:୩; ମାର୍କ ୬:୧୭; ଲୁକ ୩:୧୯,୨୦.\xt*\x*ଜହନ୍‌ତିଂ ଗେହ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା ଇଞ୍ଜି ୱେଚି ପାଚେ ଜିସୁ ଗାଲିଲିତ ହାଚାନ୍‌ । \v 13 \x + \xo ୪:୧୩ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୨:୧୨.\xt*\x*ମାତର୍‌ ନାଜରିତିୟତ ମାନ୍‌ୱାଦାଂ ଜବୁଲୁନ୍‌ ଆରି ନପ୍‌ତାଲି ନାସ୍‌କୁକାଂ ମାନି ଗାଲିଲି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିନି କପର୍ନାହୁମ୍‌ ତାକେ ବାହା କିତାନ୍‌ \v 14 ଇଦାଂ ହୁକେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଜିସାୟ୍‌ତି ବେଣ୍‌ ପୁରା ଆତାତ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \q1 \v 15 ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଆଣ୍ଟି ପାଡ଼୍‌କା ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତିଂ ଆର୍ଜି ମାନି ହାଜ଼ି ଜପି ମାନାତ୍‌ ଜବୁଲୁନ୍‌ ଆରି ନପ୍‌ତାଲି ଦେସ୍‌ ରିଣ୍ଡି \q2 ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ତି ଗାଲିଲି ! \q1 \v 16 ମାଜ୍‌ଗାତ ବାହା କିଜ଼ିମାନି ମାନାୟାର୍‌ \q2 ର ଅଜଡ଼୍‌ନି ଦିବାସ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌ \q1 ହାକିନି ନାଣା ନାସ୍‌କୁକାଂ ମାନି ମାନାୟାର୍‌ \q2 ଜପି ହେ ଅଜଡ଼୍‌ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆତାତ୍‌ । \p \v 17 \x + \xo ୪:୧୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୨.\xt*\x*ହେ ସମୁତାଂ ଜିସୁ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ପାପ୍‌ ହାଜ଼ିତାଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ଲାଗାୟ୍‌ !” \s ଜିସୁ ଚାରିଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୧୬-୨୦; ଲୁକ ୫:୧-୧୧) \p \v 18 ଜିସୁ ଗାଲିଲି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ପାଡ଼ିତ ବୁଲାନି ସମୁତ ସିମନ୍‌, ଇନେରିଂକି ପିତର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ଆରେ ତା ଟଣ୍ଡାହିଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍ଦ୍ରିୟ, ଇ ଟଣ୍ଡ୍‌ରିୟାରିଂ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ଜାଲ୍‌ ତୁହିନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନାକାର୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 19 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱାଡ । ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆହ୍‌ନାକା ହିକାଇ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 20 ହେୱାର୍‌ ହେ ଦାପ୍ରେ ହେ ଜାଲ୍‌ ପିସ୍ତି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଚାର୍‌ । \p \v 21 ଜିସୁ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ହାଲ୍‌ଜି ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ଜହନ୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ଜେବ୍‌ଦିତି ରିୟାର୍‌ ମାଜ଼ିରିଂ ବେଟା ଆତାନ୍‌ । ଇ ରି ଟଣ୍ଡ୍‌ରିୟାର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ଲାତ୍ରାହି ଡଙ୍ଗାତ କୁଚ୍‌ଚି ହେୱାର୍‌ତି ଜାଲ୍‌ ଗାଡ଼ି କିଜ଼ି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାରିଂ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ । \v 22 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ପା କୁକ୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ଡଙ୍ଗା ଆରି ଲାତ୍ରାହିଂ ପିସ୍ତି ଜିସୁତି ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁତି ହିକ୍ୟା, ପର୍‌ଚାର୍‌ ଆରି ଉଜ୍‌ କିନାକା \r (ଲୁକ ୬:୧୭-୧୯) \p \v 23 \x + \xo ୪:୨୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୯:୩୫; ମାର୍କ ୧:୩୯.\xt*\x*ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଆରି ଲକାର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ବାନି ରଗ୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ୁ ବାନି ବେମାର୍‌ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ସବୁ ଗାଲିଲିତ ବୁଲାଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, \v 24 ଆରେ ହେୱାନ୍ତି ବିସ୍ରେ ମାନାୟାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ସିରିୟା ପାତେକ୍‌ ୱିଣ୍‍ଜି ହାଚାତ୍‍ ଆରି ଲକୁ ପୁଦା ଡୁୟାତାକାର୍‍, ଆପ୍ରାଂ ଆରି ହିର୍‌କଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ୟାତି ରଗିରିଂ ସବୁ ବାର୍‍ବାନି ରଗ୍‌ତ ବେମାର୍‌ ଆରି ନନାକାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 25 ଆରେ ଗାଲିଲି, ଦେକାପଲି, ଜିରୁସାଲମ୍‌, ଜିହୁଦା ରାଜି ଆରି ଜର୍ଦନ୍‌ନି ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‍କାତାଂ ବେସି ହେନି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \c 5 \s ମାଡ଼ି ଜପିତାଂ ଜିସୁତି ଉପ୍‌ଦେସ୍‌ \p \v 1 ଜିସୁ ମାନାୟ୍‌ ଗହ୍‌ଲି ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଡ଼ି ଜପି ଦୁମ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ କୁଚ୍‌ଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍ତି ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଚାର୍‌ବେଣ୍‌ତାଂ ବେଡ଼ି କିଜ଼ି ଲାଗେ ୱାତାର୍ । \v 2 ହେବେ ଜିସୁ ୱେଇ କିଜ଼ି, ହେୱାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \s ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଦନ୍ୟ \r (ଲୁକ ୬:୨୦-୨୩) \q1 \v 3 ଜିବୁନ୍‌ତ କାକୁଲ୍‌ତି ଲକୁ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ହେୱାର୍‌ତି । \q1 \v 4 ଆଡ଼୍‍ବିନି ଲକୁ ଦନ୍ୟ, \q1 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାରିଂ ଦୁକ୍‌ସାରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌ । \q1 \v 5 ସାଦୁ ଲକୁ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ପୁର୍ତିନି ଆଦିକାରି ଆନାର୍‌ । \q1 \v 6 ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚାତାଂ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନି ମାନାୟ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାରିଂ ସାରି ଆନାର୍‌ । \q1 \v 7 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ବିନ୍‌ଲକାରିଂ କାର୍ମା ଆନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାରିଂ ଦୟା କିନାନ୍ । \q1 \v 8 ଇନେର୍‌ତି ମାନ୍‌ ସକଟ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌ । \q1 \v 9 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ସୁସ୍ତା ହୁଗ୍‍ଇଡ଼୍‍ଦେଂ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ହିମ୍‌ଣାଂ ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍‍ପୁଟାନାର୍ । \q1 \v 10 \x + \xo ୫:୧୦ \xo*\xt ୧ ପିତର୍‌ ୩:୧୪.\xt*\x*ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚାତ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନିନ୍ଦାପାୟାନାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ହେୱାର୍‌ତି । \p \v 11 \x + \xo ୫:୧୧ \xo*\xt ୧ ପିତର୍‌ ୪:୧୪.\xt*\x* ମାନାୟାର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନା କାଜିଂ ନିନ୍ଦା ଆରି ଲାଜ୍‌କୁଇ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ମିଚ୍‍ତ ମି ବିରୁଦ୍‌ତ ସବୁ ବାନ୍ୟା କାତା ଇଞ୍ଚିସ୍, ତେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ । \v 12 \x + \xo ୫:୧୨ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୭:୫୨.\xt*\x*ୱାରି କିଜ଼ି ୱାର୍‌ୟା ଆଡୁ, ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେତ ମିଦାଂ ଇନାମ୍‌ ଜବର୍‌ । ହେ ଲାକେ ତ ହେୱାର୍‌ ମି ପୁର୍ବେନିକାର୍ ବେଣ୍‍ବାକ୍‍ଣାୟ୍‍କିନାକାରିଂ ନିନ୍ଦା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \s ହର୍‌ ଆରି ଦିବାସ୍‌ \r (ମାର୍କ ୯:୫୦; ଲୁକ ୪:୩୪-୩୫) \p \v 13 \x + \xo ୫:୧୩ \xo*\xt ମାର୍କ ୯:୫୦; ଲୁକ ୧୪:୩୪,୩୫.\xt*\x*ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିନି ହର୍‌ ଲାକେ, ମାତର୍‌ ହର୍‌ ଜଦି ହୱାଦ୍‍ ଆୱିତିସ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ଇମେ କାର୍‌ୟା ଆନାତ୍‌ ? ହେଦାଂ ଆରେ ଇମେତାକେ କାମାୟ୍‌ତ ୱାଉତ୍, କେବଲ୍‌ ବାର୍ତ ତୁହିଜ଼ି ମାନାୟାର୍‌ ପାନା ତାରେନ୍‌ କ୍ଡୁସ୍‌ପାୟ୍‌ ଆନି ଜଗ୍ । \p \v 14 \x + \xo ୫:୧୪ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୮:୧୨; ୯:୫.\xt*\x*ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌ । ମାଡ଼ି ଜପି ରଚ୍‌ଚି ଗାଡ଼୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁତ୍‌; \v 15 \x + \xo ୫:୧୫ \xo*\xt ମାର୍କ ୪:୨୧; ଲୁକ ୮:୧୬; ୧୧:୩୩.\xt*\x*କି ମାନାୟାର୍‌ ବଇଟା କାଚାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଣ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଇଟୁର୍‌, ମତର୍‌ ବଇଟା ଇଟ୍‌ନି ଜପି ଇଟ୍‌ନାର୍‌, ହେବେ ହେଦାଂ ଇଞ୍ଜ ମାନି ୱିଜ଼ାରିଂ ଅଜଡ଼୍‌ ହିନାତ୍ । \v 16 \x + \xo ୫:୧୬ \xo*\xt ୧ ପିତର୍‌ ୨:୧୨.\xt*\x*ହେ ଲାକେ ମି ଦିବାସ୍‌ ଲକୁର୍ ମୁମ୍‌ଦ ଦିବାସ୍‌ ଆୟେତ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ହେୱାର୍‌ ମି ହାତ୍‌ପା କାମାୟ୍‌ତ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମି ସାର୍ଗେ ମାନି ବାୱାତି ପାଣ୍‍ଦିଂ କେର୍‌ନାର୍ । \s ବିଦି \p \v 17 ଆନ୍‌ ଜେ ମସାତି ବିଦି କି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍ତି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବୁଡାୟ୍‍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନ୍ନା, ଇଦାଂ ବାବିକିମାଟ୍; ବୁଡାୟ୍‍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାୱାତାଂନା ମାତର୍‌ ପୁରା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନ୍ନା । \v 18 \x + \xo ୫:୧୮ \xo*\xt ଲୁକ ୧୬:୧୭.\xt*\x*ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ସାର୍ଗେ ଆରି ପୁର୍ତି ବୁଡା ଆୱି ପାତେକ୍‌ ମସାତି ବିଦି ର ଟପା, ଇନେସ୍‌ ପା ବୁଡା ଆଉତ୍‌ । ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେନି ୱିଜ଼ୁ ବୁଡାଆୱି ପାତେକ୍‌ ଗିଟା ଆଉତ୍‌ । \v 19 ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌କି ବିଦିନି ୱିଜ଼େତାଂ ଗାଜା ବଲ୍‌କୁ ମାନିକିୱାତାନ୍‍ଚି ଆରି ହେ ଲାକେ କିତିଲେ ବିନ୍‍ ଲକାଂ ହିକ୍ୟା ହିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ୱିଜ଼େ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହାରୁ ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆନାନ୍‌ । \v 20 ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଇଚା ଲାକେ କାମାୟ୍‌ କିତିସ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌ । \s ଟାକ୍ରି ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \p \v 21 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ; ଆଗେ କାଡ଼୍‌ଦ ଲକାରିଂ ୱେଚ୍‍ଚାର୍ଣ୍ଣା, ନାର୍‌ ଅହ୍‌ମାଟ୍‌ । ଇନେର୍‌ ହେଦାଂ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା କିୟାନାନ୍ \v 22 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଜପି ଟାକ୍ରି ଆନାନ୍‌,\f + \fr ୫:୨୨ \fr*\ft ଇନେର୍‌ ଟାକ୍ରି ଆନାନ୍‌; କେତେକ୍‌ ପତିତ ଲେକାମାନାତ୍‌ ଜେ ଇନେର୍‌ ବେକାର୍‌ ଟାକ୍ରି ଆନାନ୍‌\ft*\f* ହେୱାନ୍‌ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ବାହାତ ଦାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌ । ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନିଂ ବକ୍‌ୱା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଗାଜା ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଡାଣ୍ଡ୍‌ପାୟାନାନ୍, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାର୍‍ବକ୍‍ୱା ମୁର୍କିୟା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନାଣିଡ଼ିଞ୍ଜ୍‌ନିତ ନରକ୍‌ତ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନାନ୍ । \v 23 ଲାଗିଂ, ଇସ୍ୱର୍ତି ବେଦି ଜପି ଗାର୍‌ଣି ଲାଗେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଆକାତ୍‌ ତାସି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମି ବିରୁଦ୍‌ତ ମି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାତା ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେବେ ମାନ୍ତ ଏତୁ ୱାତିସ୍, \v 24 ତା ଆତିସ୍‌ ହେ ବାହାତ ଗାର୍‌ଣି ମୁମ୍‌ଦ ମି ଆକାତ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଜି ହାଲାଟ୍‌, ଆଗେ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ହୁକେ ମେହାଆଡୁ, ଆରେ ତା ପାଚେ ୱାଜ଼ି ମି ଆକାତ୍‌ ହିୟାଟ୍‌ । \p \v 25 “ମି କୁର୍‍ଲିୟା ହୁକେ ହାଜ଼ିତ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ବେଗି ତା ହୁକେ ମେହାଦେଂ ବାବ୍‍ନା ଚଞ୍ଜିୟାଡୁ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କୁର୍‍ଲିୟା ନିଂ ବିଚାର୍‌କାର୍‌ୟା ମିଂ ମେଲ୍ୟାର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଆରେ ବିଚାର୍‌ କାର୍‌ୟା ନିଂ ଜାମାନିର୍ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ଏନ୍‌ ଜେଲ୍‌ତ ଗେହ୍ୟାନାୟ୍‌ । \v 26 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନି ଜପି ମାନି ଜରିମନାନି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପା ହୁଜାୱି ପାତେକ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବାହାତାଂ ଇନେସ୍‌ ହସିୱାଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁଦେର୍‌ ।” \s ଦାରି ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \p \v 27 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଦାରି କିମାଟ୍‌ ନାର୍‌ ଅହ୍‌ମାଟ୍‌ । \v 28 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କଗ୍‌ଲେତିଂ କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତା ହୁକେ ମାନ୍‌ତ ମାନ୍‌ତ ଦାରି କିତାନେ । \v 29 \x + \xo ୫:୨୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୯; ମାର୍କ ୯:୪୭.\xt*\x*ଆରେ, ଜଦି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଦା ହିଦ୍‌ନାତା, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମି ବାଦା ଆତିସ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ହେ କାଣାଙ୍ଗାତିଂ ଉନ୍ଦ୍‌ଦି ତୁହି ହିୟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ନରକ୍‌ତ ତୁହିୟାନି ବାଟା ର ପାଡ଼୍‍କା ନସ୍ଟ ଆନାକା ନି ପାକ୍ୟାତ ହାର୍‌ । \v 30 \x + \xo ୫:୩୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୮; ମାର୍କ ୯:୪୩.\xt*\x*ଆରେ ମି ବୁଜ୍‌ଣି କେଇ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ବାଦା ଆନାତ୍‌, ହେଦେଲିଂ ପା କାଦ୍‌ଦି ତୁହିୟାଟ୍ । ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ନରକ୍‌ତ ତୁହିୟାନି ବାଟା ର କେଇଗାଲ୍‌ ବାଦା ଆନାକା ମି ପାକ୍ୟା ହାର୍‌ । \s ହେଲ ନାଟ୍‍ନାକା ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \r (ମାତିଉ ୧୯:୯; ମାର୍କ ୧୦:୧୧-୧୨; ଲୁକ ୧୬:୧୮) \p \v 31 \x + \xo ୫:୩୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୯:୭; ମାର୍କ ୧୦:୪.\xt*\x*“ଜଦି ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ କଗ୍‌ଲେଂ ପିସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଲେକା ହୁଦାଂ ର ହେଲ ହିଏନ୍ ଇ ସିକ୍ୟା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେତାଂ ପାୟାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 32 \x + \xo ୫:୩୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୯:୯; ମାର୍କ ୧୦:୧୧,୧୨; ଲୁକ ୧୬:୧୮; ୧ କରନ୍ତିୟ ୭:୧୦,୧୧.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ଜେ, ଜଦି ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ ଡକ୍ରିଂ ହେଲ ନାଟ୍‍ନାନ୍‍ ହେୱାନ୍‌ ହେଦେଲିଂ ଦାରି କିନି ପାପ୍‌ତ ଦସି ଆନାନ୍‌ । ଜଦି ତା ଡକ୍ରୁହି ବିନ୍‌ ଲକୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମେହାତିସ୍‍, ତେବେ କେବଲ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେଦେଲିଂ ହେଲ ନାଟ୍‍ନାନ୍‍ । ଜଦି ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ହେଲ ନାଟ୍‌ୟାତି ହେ କଗ୍‌ଲେଂ ବିବା କିତିସ୍‍ ତେବେ ହେୱାନ୍‌ ପା ଦାରି କାମାୟ୍‌ତ ପାପ୍‍ତ ଦସି ଆନାନ୍‌ ।” \s ପାର୍‌ମାଣ୍‌ ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \p \v 33 “ଆରେ ରଗ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ, ଆଗେନିକାରିଂ ୱେଚ୍‍ଚି ମାଚାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମିଚ୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ମତର୍‌ ଜାର୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ ସବୁ ମାପ୍ରୁତି ତର୍‌ଦ କାମାୟ୍‌ କିନାଦେର୍‌ ।” \v 34 \x + \xo ୫:୩୪ \xo*\xt ଜାକ୍‌ବ ୫:୧୨; \xt*\xt ମାତିଉ ୨୩:୨୨.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗା, ମୁଡ଼୍‌କେ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିମାଟ୍‌; ସାର୍ଗେନି ଜିଦ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ଗାଦି, \v 35 କି ପୁର୍ତିନି ପାର୍ମାଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ହେୱାନ୍ତି ତଗ୍‌ନିବାହା; ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ପାର୍ମାଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଗାଜା ରାଜାତି ଗାଡ଼୍‌; \v 36 କି ଜାର୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ାନି ପାର୍ମାଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ନି ର ତେମୁଲ୍‌ ଡ଼ିଚେଂ କି କାର୍ହାୟ୍‍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମି ସାକ୍ତି ହିଲୁତ୍‌ । \v 37 ମାତର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଆଁ କାତା ଆଁ ଆୟେତ୍‌, ଆକାୟ୍‌ କାତା ଆକାୟ୍‌ ଆୟେତ୍‌; ଇବେଣ୍ଡାଂ ଇନାକା ଆଦିକ୍‌, ହେଦାଂ ବାନ୍ୟାତାଂ ହନାତ୍‌ । \s ଡାରା ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \r (ଲୁକ ୬:୨୯-୩୦) \p \v 38 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଲେକା ମାନାତ୍‌, କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ବାଦୁଲ୍‍ତ କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ ବାଦୁଲ୍‍ତ ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌; \v 39 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା କିଦ୍‌ନାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା କିମାଟ୍‌ । ଜଦି ନି ବିନ୍‌ ତିନି କୁର୍‌ୱାତ ଇନେର୍‌ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼୍‌ଦାତାର୍‌, ଆରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼୍‌ଦିନି କାଜିଂ ନି ଡେବ୍ରି କୁର୍‌ୱା ପା ଚଚାଟ୍‌ । \v 40 ଜଦି ଇନେର୍‌ ନି ଆଙ୍ଗି ଅନି କାଜିଂ ମି ବିରୁଦ୍‌ତ ନାଡ଼ାଇ କିଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌କିନି ତାକେ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନି ଆଙ୍ଗି ପା ଦାନ୍‌ କିୟା ।” \v 41 “ଜଦି ଇମ୍‌ଣି ମେଲ୍ୟା ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତା ବଜ୍‌ ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି ର କିଲମିଟର୍‌ ହାନି କାଜିଂ ରୁଟ୍‌ତାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହୁଦାଂ ରି କିଲମିଟର୍‌ ହାଲା । \v 42 ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତାନାର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିୟାଟ୍‌, ମୁନା କିୱାଦାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହିୟା । ଇନେର୍‌ ଇନାକା ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ ଏନ୍ତାନାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ହିୟାଟ୍‌ ।” \s ସାତ୍ରୁରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌ \r (ଲୁକ ୬:୨୭-୨୮,୩୨-୩୬) \p \v 43 “ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌, ସାତ୍ରୁରିଂ ଗିଣ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । ଇ ହିକ୍ୟା ଆଗେତାଂ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 44 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ସାତ୍ରୁରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌ । ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନିନ୍ଦା କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । \v 45 ଇଦାଂ କିତିସ୍‌ ସାର୍ଗେନି ଆବା ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଚିନା ଆନାନ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ଗାଜା ଆରି ଦାର୍ମି ଆରେ ଅଦାର୍ମି ମାନାୟାରିଂ ୱେଡ଼ା ଅଜଡ଼୍‌ ହିନାନ୍‌ ଆରି ହାର୍‌ କାମାୟ୍‌ ଆରି ବାନ୍ୟା କାମାୟ୍‌ କିନାକାରିଂ ୱିଜ଼ାରିଂ ବାର୍‌ହା ହିନାନ୍‌ । \v 46 ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାରିଂ ଜିଉନତିସ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇନେକିଦେଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାମ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ? ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ପା ହେଦାଂ କିତାର୍‌ ।” \v 47 “ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କେବଲ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡାରିଂ ଜୱାର୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କି କାବାନି କାମାୟ୍‌ କିନାଦେରା ? ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ପା ହେଦାଂ କିୱାତାର୍ଣ୍ଣା ? \v 48 ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ଇନେସ୍‌ ଦାର୍ମି, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ ଦାର୍ମି ଆନାକା ମାନାତ୍‌ ।” \c 6 \s ଦାନ୍‌ ଦରମ୍‌ ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \p \v 1 \x + \xo ୬:୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୩:୫.\xt*\x*ଲକାରିଂ ଚଚ୍‍ନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ହାର୍ଦି କାମାୟ୍‌ କିମାଟ୍‌ । ହେଦାଂ କିତିସ୍‌ ସାର୍ଗେନି ଆବା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାମ୍‌ ଗାଟା ଆଉଦେର୍‌ । \p \v 2 “ରକାନ୍‌ ଅର୍କିତ୍‌ ଲକାଂ ଅଲପ୍‍ ଦାନ୍‌ ହିନିହିଂ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଲାକେ ଜାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ମରି ତୁବ୍‌ମାଟ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତାନା ଇଲ୍‌କୁକାଂ ଆରି ମାଦ୍‍ଣି ପାଟିତ ଜାର୍‌ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଚଚ୍‌ନାର୍‌ । ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଇଦାଂ କିତାର୍‌ । ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ଜେ ହେୱାର୍‌ ଇଦାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଗାଟାନାକା ପୁରା ପାୟାଆତାରେ । \v 3 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମି ବୁଜ୍‌ଣି କେଇ ଇନାକା କିନାତା, ହେଦାଂ ମି ଡେବ୍ରି କେଇ ପୁନ୍‍ମେତ୍, \v 4 ଇନେସ୍‌ ମି ଦାନ୍‌ ଡ଼ୁକ୍‌ଚି ଆନାତ୍‌, ଆରେ ମି ବାୱା ଜେ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‍ଦାନାନ୍, ହେୱାନ୍‌ ଇ ଲାକେ ଇ ଦାନ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \s ପାର୍ତାନା ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \r (ଲୁକ ୧୧:୨-୪) \p \v 5 “ପାର୍ତାନା କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଲାକେ ଆମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଲକୁ ଚଚ୍‌ନି କାଜିଂ ପାର୍ତାନା ଇଲ୍‌ ଆରି ହାଡ଼ାକ୍‍ ଡେଡ଼ା ବାହାତ ନିଲ୍‌ଚି ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରିୟାନାର୍; ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ନିଜାର୍‌ତି ଇନାମ୍‌ ଗାଟାତାର୍ଣ୍ଣା । \v 6 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜାର୍‌ ବାକ୍ରା ବିତ୍ରେ ହାଲାଟ୍‌, କାପାଟ୍‌ ଗେହାଟ୍ ଆରି ମି ସାର୍ଗେନି ବାୱା ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଇନାକା କିନାଦେର୍‌, ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼୍‌ନି ବାୱା ଇସ୍ୱର୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାମ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 7 “ଆରେ, ପାର୍ତାନା କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଲାକେ ପଲ୍ୟା ଅରତ୍‌ ହିଲ୍‍ୱି ବେଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ବେସି କାତା ଇଚିଲେ ହେୱାର୍‌ତି ପାର୍ତାନା ୱେନ୍‍ୟାନାତ୍ ଇଞ୍ଜି ବାବି କିତାର୍‌ । \v 8 ହେୱାର୍‌ ଲାକେ ଆମାଟ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ନି ଆଗେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଲଡ଼ା, ମି ସାର୍ଗେନି ବାୱା ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ପୁନାନ୍‌ । \v 9 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇବାନି ପାର୍ତାନା କିନାଦେର୍‌; \q1 ଏ ମା ସାର୍ଗେନି ଆବା, \q2 ନି ତର୍‌ ପୁଇପୁୟା ଇଞ୍ଜି ମାନି ଆୟେତ୍‌ । \q1 \v 10 ନି ରାଜି ୱାୟେତ୍‌ । \q2 ଇନେସ୍‌ ସାର୍ଗେତ, ହେ ଲାକେ ପୁର୍ତିତ ନି ଇଚା ପୁରାୟେତ୍ । \q1 \v 11 ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ାନି କାଦି ହିଦା ।\f + \fr ୬:୧୧ \fr*\ft ମା ଲଡ଼ା; ନେଜେଙ୍ଗ୍‌, ନଲେ ୱିଗା କାଜିଂ\ft*\f* \q1 \v 12 ଆପେଂ ଇନେସ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ପାପିରିଂ କେମା କିନାପା, \q2 ହେ ଲାକେ ମା ପାପ୍‌ ସବୁ କେମା କିଦା । \q1 \v 13 ପରିକ୍ୟାତ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାହି ୱାଦ୍‌ମା, \q2 ବାନ୍ୟାତାଂ ରାକ୍ୟା କିଦା । ଲାଗିଂ ରାଜି, ସାକ୍ତି ଆରି ଜୁୱାର୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ନିନ୍ଦାଂ । ଆମେନ୍‌ ।” \p \v 14 \x + \xo ୬:୧୪ \xo*\xt ମାର୍କ ୧୧:୨୫,୨୬.\xt*\x*“ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମାନାୟାର୍‌ତି ପାପ୍‌ ସବୁ କେମା କିନାଦେର୍‌, ତେବେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେନି ବାୱା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପା କେମା କିଦ୍‌ନାନ୍‌; \p \v 15 ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଲକାରିଂ କେମା କିୱିତିସ୍‌, ତେବେ ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାପ୍‌ ସବୁ କେମା କିଦୁନ୍‌ ।” \s ଉପାସ୍‌ ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା \p \v 16 “ଉପାସ୍‌ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଲାକେ ମୁମ୍‍ରାତ୍‍ମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଉପାସ୍‌ କିନାରା ଇଞ୍ଜି ଲକାର୍‍ ମୁମ୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‍ୟାନି କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦିଂ ରାତ୍‌ନାର୍; ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଇନାମ୍‌ ଗାଟାତାର୍ଣ୍ଣା । \p \v 17 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉପାସ୍‌ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ ଉରାଟ୍‌ ଆରି ମି କାପ୍‌ଡ଼ାତ ଚିକାଣ୍‌ ଉଚାଟ୍, \v 18 ଇନେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉପାସ୍‌ କିନାଦେରା ଇଞ୍ଜି ଲକାର୍‍ ମୁମ୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‍ୟାୱାଦାଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାନି ବାୱାତି ମୁମ୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‍ୟାନାଦେର୍; ଆରେ, ମି ବାୱା ଜେ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‍ଦାନାନ୍, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \s ସାର୍ଗେତ ଆର୍ଜାତି ଦାନ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୨:୩୩-୩୪) \p \v 19 \x + \xo ୬:୧୯ \xo*\xt ଜାକ୍‌ବ ୫:୨,୩.\xt*\x*“ଇମେତାକେ ପ୍ଡି ଆରି ଲିମ୍‌ ତିନାତ୍‌ ପ୍ରାଲ୍‌ ଜିରାୟ୍‌ କିନାତ୍‌, ଆରେ ଚର୍କୁ ଇଲ୍‌ ଚରି କିତାର୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ପୁର୍ତିତ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଦାନ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିମାଟ୍‌ । \v 20 ମାତର୍‌ ଇମେତାକେ ପ୍ଡିକୁ ଆରି ପ୍ରାଲ୍‌ ନସ୍ଟ କିଉତ୍‌ ଆରି ଚର୍‌କୁ ହଣ୍‌ଜି ଦାନ୍‌ ଚର୍‌ ଅଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଦାନ୍‌ ଆର୍ଜା ଆଡ, \v 21 ଇନାକିଦେଂକି ଇମେତାକେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ ହେବେ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ ।” \s ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୧୧:୩୪-୩୬) \p \v 22 “କାଣ୍‌କୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ ଲାକେ । ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମି କାଣ୍‌କୁ ଅଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିସ୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ପା ଅଜଡ଼୍‌ ଲାକେ ଆନାତ୍‌ । \v 23 ମାତର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ଜଦି ବାନ୍ୟା ଆନିକ୍‌, ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ମାଜ୍‌ଗା ଆନାତ୍‌ । ମି ୱାସ୍‌କିନି ଅଜଡ଼୍‌ ଜଦି ମାଜ୍‌ଗା ଆନାତ୍‌, ତେବେ ଏଚେକ୍‌ ମାଜ୍‌ଗା ବଇଁକାର୍‌ ମାଜ୍‌ଗା ଆନାତ୍‌ !” \s ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ଦନ୍‌ ସଂପତି \r (ଲୁକ ୧୬:୧୩; ୧୨:୨୨-୩୧) \p \v 24 “ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ରି ମାପ୍ରୁତି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ରକାନିଂ ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ଜିଉନନାନ୍, ଆୱିତିସ୍‌ ରକାନ୍‌ ପାଚେ ହାନାନ୍ ଆରି ବିନ୍‌ ନିକାନିଂ ମାନିକିଉନ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ଦାନ୍‌, ରିୟାର୍‌ତି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ ।” \p \v 25 “ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନାକା ତିନାଦେର୍‌ କି ଇନାକା ଉଣାଦେର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଜ଼ି ମି ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ, କି ଇନାକା ଉସ୍‌ପାନାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଜ଼ି ମି ଗାଗାଡ଼୍‌ କାଜିଂ ପା ଚିନ୍ତା କିମାଟ୍‌ । ତିନାଉଣାତାଂ ଜିବୁନ୍‌ ଆରି ହେନ୍ଦ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ ତାଂ ଗାଗାଡ଼୍‌ କି ଗାଜା ଆକାୟ୍‌ ? \v 26 ପଟିକାଂ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱେକ୍‌ ୱିତୁକ୍‌ କି ତ୍ରେସୁକ୍‌ପା । ତାସ୍‌ ତ୍ରେଜ଼ି ଟୁଣ୍ଡିତ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଟୁକ୍ । ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାକାଂ ଜତନ୍‌ କିଜ଼ି କାଦି ହିନାନ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ପଟିଂତାଂ ଗାଜା ଆକାୟ୍‌ ? \v 27 ଆରେ, ମି ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଚିନ୍ତା କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଆଁଇସ୍‌ ଦାପ୍ରେ ବାଡାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ?” \p \v 28 “ଆରେ ହେନ୍ଦ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଇନେକିଦେଂ ଚିନ୍ତା କିନାଦେରା ? ବାଟାନି ପୁଇକୁ ବିସ୍ରେ ଏତ୍‌ କିଜ଼ି ହିକ୍ୟା ମାନି କିୟାଟ୍‌, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଗାଜାନିଂ; ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ସବୁ କସ୍ଟ କିଉକ୍‌, କି ନୁଲ୍‌ ଡ଼ଚୁକ୍‌, \v 29 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ସଲମନ୍‌ ପା ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ହଲ୍‌ନାକାତ ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଲାକେ ଉସ୍‌ପାୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 30 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଚ୍ରା ନେଜେଙ୍ଗ୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ମାନାତ୍‌, ଆରି ୱିଗାଲିଙ୍ଗ୍‌ ହଲ୍‌ଦ ଦେହିୟା ଆନାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଇ ଲାକେ ବେସ୍‌ କିଦ୍‍ନାନ୍‌, ଲାଗିଂ, ହେ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କି ଆଦିକ୍‌ ହାତ୍‌ପା ହେନ୍ଦ୍ରାପାଟା ହିଦୁନ୍‌ !” \p \v 31 “ଲାଗିଂ ଇନାକା ତିନାକା ଇନାକା ଉଣାକା କି ଇନାକା ଉସ୍ପାନାକା ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍‌ ଦୁକ୍‌ କିମାଟ୍‍ ? \v 32 ଇନେକିଦେଂକି ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଇ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଦାସ୍ତି ବୁଲାନାର୍‌ । ଆରେ ଇ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ା, ହେଦାଂ ମିଦାଂ ସାର୍ଗେନି ଆବା ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‍ । \p \v 33 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜି ଆରି ଦାର୍ମି ଡେକାଟ୍‌, ଆରେ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 34 ସବୁ ନାଜିଂ ନି ହାବଡ଼୍‌ ନିତ୍ରେ କାଜିଂ ଇଞ୍ଜି ଲଡ଼ା ଆଏତ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ସାରି । ବିପ୍ତି ଆମାଟ୍‌ । ୱିଗାନି ଚିନ୍ତା ୱିଗା କିନାଦେର୍‌ । ୱିଗାମାହିଙ୍ଗ୍‌ ବିସ୍ରେ ଚିନ୍ତା କିଜ଼ି ନେଜେଙ୍ଗ୍‌ନି ବିପ୍ତିତିଂ ଲାମାୟ୍‌ କିମାଟ୍‌ ।” \c 7 \s ବିନ୍‌ନିକାରିଂ ଦସ୍‌ ଆହ୍‌ନାକା \r (ଲୁକ ୬:୩୭,୩୮,୪୧,୪୨) \p \v 1 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବିଚାର୍‌କିୟା ଆଉଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ବିଚାର୍‌ କିମାଟ୍‌ । \v 2 \x + \xo ୭:୨ \xo*\xt ମାର୍କ ୪:୨୪.\xt*\x* ଇନେକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ବିଚାର୍‌ତ ବିଚାର୍‌ କିନାଦେର୍‌, ହେ ବିଚାର୍‌ତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟାନାଦେର୍‌; ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ମାଣ୍‌ଦ ଲାଚ୍‌ନାସ୍‌, ହେ ମାଣ୍‌ତାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଣ୍‌ଦାଂ ହିଦ୍‌ୟା ଆନାତ୍‌ । \v 3 ନି କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ୱେଜ଼୍‌ଗୁ ଗାତ୍ରା ମାନିହିଂ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ହାରୁ ଗାତ୍ରା ଇନେକିଦେଂ ଦିୟାନ୍‌ କିନାୟା ? \v 4 ଜାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ୱେଜ଼୍‌ଗୁ ଗାତ୍ରା ମାନୁ ମାନୁ ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ସାସ୍ତର୍‌ତାଂ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତାଂ ଦୁଡ଼ି ହପ୍‌ଚି ହିଦ୍‌ନାଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାୟା ? \v 5 କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ! ନି କାଣ୍‌ଗାନି ୱେଜ଼୍‌ଗୁ ଗାତ୍ରା ପର୍ତୁମ୍‌ ହପ୍‌ୟା । ତା ଆତିସ୍‌ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ଆର୍ଜି ମାନି ଦୁଡ଼ି ଏନ୍‌ ଆଡ଼୍‌ୱା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌ । ଆରି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌ ।” \p \v 6 “ନିକୁଡ଼ିକାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିନିସ୍‌ ହିମାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ମାସ୍‌ଦି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାପ୍‌ତେଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦାନାତ୍‌ । ପାଞ୍ଜି ମୁମ୍‌ଦ ମୁକ୍ତା ତୁହି ହିମାଟ୍‌ । ତା ଦାମ୍‌ ବୁଜାୱାଦାଂ ହେଦେଲିଂ ହେଦାଂ କେବଲ୍‌ ପାନାତ କୁହ୍‌ନାତ୍‌ । \s ଏନା, ଦାହା ଆରି ଦୁୱେର୍‌ତ ଇଡ଼ା \r (ଲୁକ ୧୧:୯-୧୩) \p \v 7 ଏନା, ତା ଆତିସ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାତ୍; ଦାହା, ପାୟା ଆନାୟ୍‌; ଦୁୱେର୍‌ତ ଇଡ଼ା, ଦୁୱେର୍‌ ଜେୟାନାତ୍‌ । \v 8 ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ଏନ୍‌ନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିୟାନାତ୍‌; ଇନେନ୍‌ ଦାହ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଗାଟାନାନ୍‌; ଇନେନ୍‌ ଦୁୱେର୍‌ତ ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ତା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍‌ ଜେସି ହିୟା ଆନାତ୍‌ । \v 9 ମି ବିତ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆବା ଇନେନ୍‌ ମାନାନ୍‌, ଇନେରିଂ ଜାର୍‌ ମାଜ଼ି ମିନ୍‌ ଏନ୍ତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମିନ୍‌ ବାଦୁଲ୍‌ ରାଚ୍‌ ହିନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କାଲ୍‌କୁ ହିନାୟ୍‌ \v 10 କି ହେୱାନ୍‌ ମିନ୍‌କୁ ଏନ୍ତିତିସ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଏନ୍‌ ରାଚ୍‌ ହିନାୟ୍‌ ? \v 11 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଚୁଲ୍‌ଚୁଲିୟା ଆତିସ୍‌ ପା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେରିଂ ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ଦାନ୍‌ ହିଦେଂ ପୁନାଦେର୍‌, ତେବେ ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ତା ମୁମ୍‌ଦ ଏନ୍‌ନାକା ମାନାୟାରିଂ କେତେକ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ଜିନିସ୍‌ ହିଉନ୍‌ ?” \p \v 12 ଲାଗିଂ ମାନାୟାର୍‌ “ମି କାଜିଂ ଇନାକା ସବୁ କିନାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚା କିନାଦେର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ହେ ଲାକେ କିୟାଟ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ଇଦାଂ ନେ ମସାତି ବିଦି ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ତି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ହିକ୍ୟାନି ହାତ୍‌ପା ଅରତ୍‌ ।” \s ଚିପା ଦୁୱେର୍‌ \r (ଲୁକ ୧୩:୨୪) \p \v 13 “ହିରୁ ଦୁୱେର୍‌ତିଂ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟକିୟାଟ୍‌ । ଇନେକିଦେଂକି ନାସ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଅସି ହାନି ହୁକେ ଓହାର୍‌ ଆରି ହାଜ଼ି ଓହାର୍‌, ଆରେ ହେଦାଂ ହିଜ଼ି ହଣ୍‌ଗାନାକାର୍‌ ହେନି । \v 14 ମାତର୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଅନି ହାଜ଼ି ବାନ୍ୟା ଆରି ତା ଦୁୱେର୍‌ ଚିପା ଆରେ ଅଲପ୍‍ ମାନାୟ୍‌ ଇ ହାଜ଼ି ଦାସ୍‌ତେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ।” \s ମାର୍‌ ଆରି ତା ପାଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୬:୪୩-୪୪) \p \v 15 “ଚାକ୍ରାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ! ହେୱାର୍‌ ବାର୍ତ ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ଚଞ୍ଜାନାର୍‌, ମାତର୍‌ ହାତ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଣ୍ଡାର୍‌ ବୁର୍କା । \p \v 16 ହେୱାର୍‌ତି ପାଡ଼୍‌ ହୁକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ଚିନ୍‌ କିନାଦେର୍‌ । ୱାଡ଼ି ମାର୍‌ତ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ପାଡ଼୍‌ ଆହୁତ୍‌ କି ଲେକାଜାମୁ ମାର୍‌ତ ତଗା ପାଡ଼୍‌ ଆହୁତ୍‌ । \v 17 ହାର୍ଦି ମାରତ ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌ । ବାନିୟାଁ ମାର୍‌ତିନି ପାଡ଼୍‌ ବାନିୟାଁ । \v 18 ହାର୍ଦି ମାର୍‌ତ ବାନିୟାଁ ପାଡ଼୍‌ ଆହୁତ୍‌ କି ବାନିୟାଁ ମାର୍‌ତିନି ପାଡ଼୍‌ ହାର୍‌ ଆଦେଂ ଆଡୁତ୍‌ । \v 19 \x + \xo ୭:୧୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୧୦; ଲୁକ ୩:୯.\xt*\x*ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ୱିତିସ୍‌ ମାର୍‌ତିଂ କାଦ୍‌ଦି ନାଣିତାକେ ଦେହ୍‌ନାର୍‌ । \v 20 \x + \xo ୭:୨୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୩.\xt*\x* ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ତି ପାଡ଼୍‌ ହୁକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ଚିନ୍‌ କିନାଦେର୍‌ ।” \s ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁୱାତାଂନା \r (ଲୁକ ୧୩:୨୫-୨୭) \p \v 21 “ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ତାନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ୱିଜ଼ାର୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ । ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ସାର୍ଗେନି ଆବା ଇସ୍ୱର୍ତି ଇଚା ହୁକେ କାମାୟ୍‌ କିତାର୍‌, କେବଲ୍‌ ହେୱାର୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । \v 22 ଗାଜା ବିଚାର୍‌ ଦିନ୍‌ ଏକାୱାତିସ୍‌ ହେନି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ମାପ୍ରୁ ନି ତର୍‌ଦାଂ ଆପେଂ ଇନାକା ଇସ୍ୱର୍ତି ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିନାପା, ମାପ୍ରୁ, ନି ତର୍‌ନି ସାକ୍ତିତାଂ ବୁତ୍‌ ପିହିକିତାପ୍‌ନା ଆରେ ବେସି କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାପ୍‌ନ୍ନା । \v 23 ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାରିଂ ଆନ୍‌ ଇନାଙ୍ଗ୍‌, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁଙ୍ଗ୍‌ । ବାନ୍ୟାକାଦେର୍‌, ନା ଲାଗାଂତାଂ ଗୁଚା ଆଡ !” \s ରିୟାର୍‌ ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ନାକାର୍‌ \r (ଲୁକ ୬:୪୭-୪୯) \p \v 24 “ଇନେନ୍‌ ନା କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ପାଲି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଚେଚ୍‌ରା କାଲ୍‌ ଜପି ଇଲ୍‌ ରଚ୍‍ନି ବୁଦିକାର୍‌ୟା ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ । \v 25 ଅପ୍ରବଲ୍‌ ବାର୍‌ହା ଆତାତ୍‌, ନାଗୁଡ଼୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ବାନ୍ଦ୍‌ ଜପି ଡ଼ିତାତ୍‌ ଆରି ହେ ଇଲ୍‌ ଜପି ଅପ୍ରବଲ୍‌ ଡ଼ୁଇ ଆତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ହେ ଇଲ୍‌ ବାହ୍‌ଡ଼ା ୱାତାତ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ଚେଚ୍‌ରା ଜପି ମୁଡ଼୍‌ କୁନାଦି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 26 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନା କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ପାଲି କିଉର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବାଲି ଜପି ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ଚି ମାଚି ଟେପ୍‌ରିୟା ଲାକେ । \v 27 ବେସି ବାର୍‌ହା ଆତାତ୍‌, ନାଗୁଡ଼୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଏକିତିକ୍‌ । ଅପ୍ରବଲ୍‌ ଡ଼ୁଇ ଆତାତ୍‌ ଆରି ଇଲ୍‌ ମେଦ୍‌ନିତ ମେହାଆତାତ୍‌ । ହେଦାଂ କେତେକ୍‌ ବଇଁକାର୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି କେମ୍‌ତା ହିକ୍ୟା \p \v 28 \x + \xo ୭:୨୮ \xo*\xt ମାର୍କ ୧:୨୨; ଲୁକ ୪:୩୨.\xt*\x*ୱିଜ଼୍‌ନି ପାତେକ୍‌ ଜିସୁତି ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍‌ ତା ହିକ୍ୟାତ କାବା ଆତାର୍‌ । \v 29 ହେୱାନ୍‌ ବିନ୍‌ବିନ୍‌ନିକାର୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁରିଂ ଲାକେ ହିକ୍ୟା ହିୱାଦାଂ ଆଦିକାର୍‌ ପାୟାତି ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \c 8 \s ଜିସୁ ର ଗାଜା ରଗିଂ ଉଜ୍‌ କିତାକା \r (ମାର୍କ ୧:୪୦-୪୫; ଲୁକ ୫:୧୨-୧୬) \p \v 1 ଜିସୁ ମାଡ଼ି ଜପିତାଂ ଜୁତ୍‌ତି ପାଚେ ବେସି ମାନାୟ୍‌ ତା ପାଚେ ପାଚେ ୱାତାର୍‌ । \v 2 ତା ପାଚେ ଆରେ ହୁଡ଼ା, ରୱାନ୍‌ ଗାଜା ରଗ୍ୟାଙ୍ଗ୍‌ ତା ତାକେ ୱାଜ଼ି ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ଜଦି ଇଚା କିତାୟ୍‌ଚି, ତା ଆତିସ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ କିଦ୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦାନାୟ୍‌ ।” \p \v 3 ହେବେ ଜିସୁ କେଇ ଇଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡୁଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇଚା କିନାଙ୍ଗା, ସକଟ୍‌ ଆ ।” ହେ ଦାପ୍ରେ ହେ ଗାଜାରଗ୍‌ “ସକଟ୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \v 4 ଆରେ, ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ୱେନା, ଏନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଆଜ଼ି ଉଜ୍‌ ଆତାୟ୍‌, ଇନେରିଂ ୱେଚ୍‌ମା, ମାତର୍‌ ହାଲା, ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନିଂ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା, ଆରେ ମସା ଇମ୍‌ଣି ଆକାତ୍‌ଗାର୍‌ଣି ବିସ୍ରେ ବଲ୍‌ ହିତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ଲାଗାଂ ଏନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ସାକି ହିୟା ।” \s ଜିସୁ ର ରମିୟ ମେଲ୍ୟାର୍‌ତି ଚାକର୍‌ତିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ଲୁକ ୭:୧-୧୦) \p \v 5 ଜିସୁ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ବସ୍ତିତ ହଣ୍‌ଗିତିଲେ, ର ମୁଡ଼୍‌ମେଲ୍ୟା ତା କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 6 “ଏ ମାପ୍ରୁ ନା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ହିର୍‌କଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ୟାତି ରଗି ବେସି ନନାକାଦିଂ ଇଞ୍ଜ ମାକ୍‌ତାନ୍‌ନା ।” \p \v 7 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 8 “ମୁଡ଼୍‌ମେଲ୍ୟା” ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ମାପ୍ରୁ, “ଏନ୍‌ ଜେ ନା ଇଞ୍ଜ କାଲ୍‌ ତଗ୍‌ନାୟ୍‌, ଆନ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆକାୟ୍‌; ମାତର୍‌ କେବଲ୍‌ ପାଦେକ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଦା, ନା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାନ୍‌ । \v 9 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ତାରେନ୍‌ ମାନାଙ୍ଗ୍‌ ଆତିସ୍‌ ପାନା ତାରେନ୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ମାନାର୍‌; ଆନ୍‌ ରୱାନିଂ ଆଦିକାର୍‌ ହିତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାନାନ୍; ଆରେ ରୱାନିଂ ୱା ଇଚିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ୱାନାନ୍‌; ଆରେ ନା ହଲ୍ୟାଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ କିୟା ଇଚିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ କିନାନ୍‌ ।” \p \v 10 ଜିସୁ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି କାବା ଆଜ଼ି ପାଚେ ୱାନି ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ତାକେ ଏଚେକ୍‌ ଗାଜା ପାର୍ତି ପାୟାୱାତାଂନା । \v 11 \x + \xo ୮:୧୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୩:୨୯.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବେସି ୱେଡ଼ାହତ୍‌ନି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ୱେଡ଼ାହାନି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ଅବ୍ରାହାମ୍‌, ଇସ୍‌ହାକ୍‌ ଆରି ଜାକୁବ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ବଜି ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ନାର୍‌ । \v 12 \x + \xo ୮:୧୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୨:୧୩; ୨୫:୩୦; ଲୁକ ୧୩:୨୮.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇ ରାଜିତ ମାନି କାତା ହେୱାରିଂ ବାର୍ତ ମାଜ୍‌ଗାତ ତୁହିୟା ଆନାର୍‌; ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବିସ୍‌ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍ କାଟ୍‌ନାର୍‌ ।” \v 13 ଆରେ ଜିସୁ ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ମେଲ୍ୟାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାଲା ଏନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ପାର୍ତି କିନାୟା, ନି କାଜିଂ ହେ ଲାକେ ଗିଟାଆୟେତ୍‌ ।” ହେ ଡାଣ୍ଡ୍‌ତ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ହେନିତିଂ ଉଜ୍‌ କିନାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୨୯-୩୪; ଲୁକ ୪:୩୮-୪୧) \p \v 14 ପାଚେ ଜିସୁ ପିତର୍‌ ଇଞ୍ଜ ୱାଜ଼ି ତା ପଦାହିଙ୍ଗ୍‌ ନମେର୍‌ ଆଜ଼ି ମାଗ୍‌ଜି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 15 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ତା କେଇଦ ଡୁତାନ୍‌, ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନମେର୍‌ ପିସ୍ତାତ୍‌, ପାଚେ ହେଦେଲ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ହେବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌ । \p \v 16 ମ୍ଡିକାହାରେସ୍‌, ମାନାୟାର୍‌ ହେନି ପୁଦା ଡୁୟାଆତି ଲଗାଂ ଜିସୁ କଚଣ୍‌ତ ତାହିୱାତାର୍‌, ହେବେ ଜିସୁ ୱେଇକିତି ମାତର୍‌ ପୁଦାଂ ପିହିକିତାନ୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ାର୍‌ ବେମାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 17 ଇ ଲାକେ ହେୱାନ୍‌ ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କାଜିଂ ଇ ବଚନ୍‌ ପୁରାଆତାତ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ମା ନାଦାର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରେ ରଗ୍‌ ସବୁ ପିଣ୍ଡ୍‌ତାନ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ଚେଲା ଆନାକା ମାନ୍‌କିନି ମାନାୟାର୍‌ \r (ଲୁକ ୯:୫୭-୬୨) \p \v 18 ଜିସୁ ତା ଚାରିବେଣ୍‌ତି ତା ଚେଲାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ହାନି କାଜିଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 19 ଆରେ, ରୱାନ୍‌ ସାସ୍ତ୍ରି ତା ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ,” ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାୟ୍‌, “ଆନ୍‌ ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 20 ହେବେ ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ଇଚାନ୍‌, “କଲ୍ୟାତିଂ ପାରା ମାନାତ୍‌, ଆକାସ୍‌ନି ପଟିତିଂ ଗୁଡା ମାନାତ୍‌, ମତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି କାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ୍‌ଦେଂ ବାହା ହିଲୁତ୍‌ ।” \p \v 21 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ର ଚେଲାହି ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ପର୍ତୁମ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଞ୍ଜି ଆବାଂ ମୁଚେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 22 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱାଡୁ, ହାତି ମାନାୟ୍‌ ହାତି ଲଗାଂ ମୁଚ୍‌ଚି ହିୟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ହୁଜ଼ାୱାଣିତିଂ ତିର୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୪:୩୫-୪୧; ଲୁକ ୮:୨୨-୨୫) \p \v 23 ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଡଙ୍ଗାତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 24 ହାଚାଟ୍ରେ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ର ବେସି ଗାଜା ତ୍ରିପ୍‌କୁ ହୁଜ଼ାୱାଣି ନିକ୍‌ତାତ୍‌ ଆରି ଡଙ୍ଗା ଏଜ଼ୁକାଂ ମୁଞ୍ଜ୍‌ନି ଲାକେ ଆତାତ୍‌ । ମାତର୍‌ ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ହୁନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 25 ଚେଲାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ନିକ୍‌ଚି ଇଚାର୍‌, ଏ “ମାପ୍ରୁ, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦା । ଆୱିତିସ୍‌ ଆପେଂ ମୁନ୍‌ଞ୍ଜି ହାନାପ୍‌ ।” \p \v 26 ଜିସୁ ଦାକା କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଇନାକିଦେଂ ଏଚେକ୍‌ ପାଡ୍ରା ଆନାଦେରା ?” ଏପେଙ୍ଗ୍‌ “ଇନାକା ଏଚେକ୍‌ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତି କିନାକାଦେର୍‌ ? ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଦୁକା ଆରି ଲଡ଼ିତିଂ ତିର୍‌ ଆଦେଂ କାଜିଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ୱିଜ଼ୁ ତିର୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \p \v 27 ହେବେ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାବା ଆତାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ବେଣ୍‌ବାଟ୍‌ କିତାର୍‌ “ଇୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ମାନାୟ୍‌ ? ଦୁକା ଆରି ଲଉଡ଼ି ପା ତା ବଲ୍‌ ମାନିକିନିକା ।” \s ରିୟାରିଂ ପୁଦାଡୁୟାଆତି ଲଗାଂ ଜିସୁ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୫:୧-୨୦; ଲୁକ ୮:୨୬-୩୯) \p \v 28 ଜିସୁ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ଗଦରିୟର୍‌ ନିପ ଏକିତି ଦାପ୍ରେ ରିୟାରିଂ ବେଟାଆତାନ୍ । ହେୱାର୍‌ ହେବେ ମାନି ଦୁଗେର୍‌ନି କ୍ଡୁକିତ ମାଚାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ପୁଦାଆହ୍ୟାତାକାର୍ ଆରି ଏଚେକ୍‌ ବଇଁଙ୍କାର୍‌ ଜେ ହେ ରାସ୍ତା ହିଜ଼ି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ସାସ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 29 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତି ଦାପ୍ରେ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଇସ୍ୱର୍ତି ମେହି ! ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାତି ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ? ସମୁ ଆୱିହିଙ୍ଗ୍‌ନେ ଏନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦେଂ ଇବେ ୱାତାଇନା ?” \p \v 30 ହେବେତାଂ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ର ମାନ୍ଦା ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ହାରାଆଜ଼ି ମାଚିକ୍‌ । \v 31 ହେ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ମାନି ପୁଦାଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଚିକ୍‌, “ମାଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ପେସ୍‌ପେଦେଂ ଇଚା କିନାୟା, ହେ ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ମାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତା ।” \p \v 32 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ହାଲାଟ୍‌ ।” ପୁଦାଂ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ପିସ୍ତି ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ହଟିକ୍‌ । ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍ଦା ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି ମାଡ଼ି ଗବାତାଂ ହନ୍‌ଚି ହାଲ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ମୁନ୍‌ଞ୍ଜି ହାତିକ୍‌ । \p \v 33 ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ହାରାଇ କିଜ଼ି ମାଚି ମାନାୟ୍‌ ଲାଗେନି ବସ୍ତିକାଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ପୁଦା ଆହ୍ୟାତାକାର୍‌ କାଜିଂ ଇନାକା ଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ହେବେ ୱିଜ଼ୁ ବେଣ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ବୁଲାଆତାର୍‌ । \v 34 ଲାଗିଂ ହେ ବସ୍ତିନି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବେଟା ଆଦେଂ ହସି ୱାତାର୍‌ ଆରେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବେଟାଆଜ଼ି ହେ ନିପ ପିସ୍ତି ହାନ୍ଦିତାଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାର୍‌ । \c 9 \s ଜିସୁ ର ହିର୍‌କଲ୍‌ଇଡ଼୍‌ୟାତି ରଗିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୨:୧-୧୨; ଲୁକ ୫:୧୭-୨୬) \p \v 1 ଜିସୁ ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ମାନି ଜାର୍‌ ବସ୍ତିତ ମାସ୍‌ଦି ହାଚାନ୍‌ ।\f + \fr ୯:୧ \fr*\ft ନିଜାର୍‌ ବସ୍ତି କପର୍ନାହୁମ୍‌\ft*\f* \v 2 ହେବେ ର ହିର୍‌କଲ୍‌ ରଗିଂ ମାନାୟାର୍‌ ତା ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌ । ରଗ୍ୟା ତା ଟାଟିତ ମାଗ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । ହେୱାର୍‌ତି ଏଚେକ୍‌ ପାର୍ତି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁ ହିର୍‌କଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ୟାତାକାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବପା ସାସ୍‌ ଆହା । ନି ପାପ୍‌ କେମା ଆତାତ୍‌ ।” \p \v 3 କେତେକ୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଇକାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନେ ମାନେ ବାବି କିତାର୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ନିନ୍ଦା କିନାନା ।” \p \v 4 ହେୱାର୍‌ତି ମାନ୍‌ତି କାତା ପୁଞ୍ଜି ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା ଚିନ୍ତା କିନାଦେରା ? \v 5 ‘ନି ପାପ୍‌ କେମା ଆତାତ୍‌ ?’ ଇ କାତା ଇନାକା ଆଡ଼୍‌ୱା କି ‘ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲା’ ଇନାକା ଆଦିକ୍‌ ଆଡ଼୍‌ୱା ? \v 6 ମାତର୍‌ ପାପ୍‌ କେମା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜେ ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌, ଇ କାତା ମି ଆଗେ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” ତା ପାଚେ ଜିସୁ ହିର୍‌କଲ୍‌ ରଗିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗା, ନି କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ମିଞ୍ଜ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲା ।” \p \v 7 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଇଞ୍ଜ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚାନ୍‌ । \v 8 ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜ଼ି ମାନାୟାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌, ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ହିତାର୍ଣ୍ଣା, ହେୱାନ୍ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ମାତିଉଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୨:୧୩-୧୭; ଲୁକ ୫:୨୭-୩୨) \p \v 9 ଜିସୁ ହେବେତାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚି ପାଚେ ମାତିଉ ତର୍‌ଦି ରୱାନ୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାନିଂ ତା ଏନ୍‌ନି ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେପାଚେ ୱା ।” \p ମାତିଉ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଚାନ୍‌ । \p \v 10 ଜିସୁ ମାତିଉ ଇଞ୍ଜ\f + \fr ୯:୧୦ \fr*\ft ହେଦାଂ ଜିସୁତି ଇଞ୍ଜ\ft*\f* ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚିହିଂ ହେନି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ପାପି ଲକୁ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 11 କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତା ଚେଲାହିରିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ମି ଗୁରୁ ଇନାକିଦେଂ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ପାପିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତିନାନା ?” \p \v 12 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଉଜ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଡାକ୍ତର୍‌ ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ବେମାର୍‌ ଲଗାଂ ଲଡ଼ା ମାନାତ୍‌ । \v 13 \x + \xo ୯:୧୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୭.\xt*\x*ସାସ୍ତର୍‍ତ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଜା ମାନ୍‌ କିୱାଦାଂ ଦୟା ମାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଇ ବଚନ୍‌ନି ଅରତ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ହିକ୍ୟା କିୟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଦରମ୍‌ ଲଗାଂ କୁକ୍‌ତେଂ ୱାୱାତାଂନା, ମତର୍‌ ପାପିରିଂ କୁକ୍‌ତେଂ ୱାତାଂନା ।” \s ଉପାସ୍‌ କିନି ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୨:୧୮-୨୨; ଲୁକ ୫:୩୩-୩୯) \p \v 14 ହେୱାଡ଼ାଂ ଜହନ୍‌ତି ଚେଲାହିର୍‌ ତା ତାକେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଆପେଂ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଉପାସ୍‌ କିନାପ୍‌, ମାତର୍‌ ନି ଚେଲାର୍‌ ଉପାସ୍‌ କିଉର୍‌ ଇନାକିଦେଂ ?” \p \v 15 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପାତେକ୍‌ ବିବାକିନାକାର୍‌ ହୁକେ ମାନାନ୍‌, ହେ ପାତେକ୍‌ ହେୱାର୍‌ କି ଦୁକ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ? ମାତର୍‌ ସମୁ ୱାନାତ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ତାଂ ବିବା ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନିଂ ନିକ୍‌ଚି ଅୟା ଆନାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାର୍‌ ଉପାସ୍‌ କିନାର୍‌ । \p \v 16 ଇନେର୍‌ ପୁନି ହେନ୍ଦ୍ରା ନି ଗନ୍ଦା ପ୍ଡାନି ହେନ୍ଦ୍ରାତ ମେହାୟ୍‌ କିଉର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେ ହେନ୍ଦ୍ରା ଗନ୍ଦା ହେନ୍ଦ୍ରାତିଂ ବେସି କେଚ୍‌ଚି ଅନାତ୍‌ ଆରେ ଆଦେକ୍‌ ଗାଜା କାଣା ଆନାତ୍‌ । \v 17 ଆରେ, ମାନାୟ୍‌ ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ପ୍ଡାନି ତଲ୍‌ ମଣାତ ଇଟୁର୍‌; ଇଟ୍‌ଟିସ୍‌ ତଲ୍‌ ମଣା କେଞ୍ଜ୍‌ନାତ୍‌ ଆରେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ବଂନାତ୍‌, ଆରେ ମଣା ୱିଜ଼ୁ କାରାପ୍‌ ଆନାତ୍‌; ମାତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ପୁନି ମଣାତ ଇଟ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ରିଣ୍ଡିପା ରାକ୍ୟା ପାୟାନାତ୍‍ ।” \s ଜାଇରସ୍‌ତି ଗାହ୍‌ଡ଼ି ଆରି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରାନି ଚେଲିଂ ଡୁତି କଗ୍‌ଲେ \r (ମାର୍କ ୫:୨୧-୪୩; ଲୁକ ୮:୪୦-୫୬) \p \v 18 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇନିୱାଡ଼ାଲିଂ, ହୁଡ଼ା, ର ମୁଣିକା ତାତାକେ ୱାଜ଼ି ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ନା ଗାଡ଼୍‌ଚେ ହାଚାଟ୍ରେ ହାତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଏନ୍‌ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେଇ ଇଡ଼ା, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ଜିନାତ୍‌ ।” \p \v 19 ହେବେ ଜିସୁ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତା ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \p \v 20 ଜିସୁ ହାଜ଼ିତ ହାନିହିଂ ର କଗ୍‌ଲେ ତା ପାଚ୍‌ ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ତା ହେନ୍ଦ୍ରାନି ଚେଲିଂ ଡୁତାତ୍‌ । ହେଦେଲ୍‌ ବାର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ନାଡ୍‌ୱି ରଗ୍‌ତ ଡଣ୍ଡ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 21 ଇନାକିଦେଂକି ହେଦେଲ୍‌ ମାନ୍ତ ମାନ୍ତ ଇଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌, “କେବଲ୍‌ ତା ହେନ୍ଦ୍ରା ଡୁତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 22 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ମାସ୍‌ଦି ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଗାଡ଼୍‌, ସାସ୍‌ ଆହା, ନି ପାର୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ନା ।” ହେ ଦାପ୍ରେ କଗ୍‌ଲେ ଉଜ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \p \v 23 ପାଚେ ଜିସୁ ହେ ଜିହୁଦି ମୁଣିକା ଇଞ୍ଜ ୱାଜ଼ି ହୁର୍‌ଡ଼ି ତୁବ୍‌ନାକାରିଂ ଆରି କିର କିଜ଼ି ମାନି ଲକ୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି, \v 24 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ୱିଜ଼ାଦେର୍‌ ଇବେଣ୍ଡାଂ ହସି ହାଲାଟ୍‌ । ଗାଡ଼୍‌ଚେ ହାୱାତାତ୍‌ନା । କେବଲ୍‌ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାତା ।” ତା କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଗ୍ଡାଇତାର୍‌ । \v 25 ମାତର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ବାର୍ତ ହପ୍‌ତି ପାଚେ, ହେୱାନ୍‌ ବିତ୍ରେ ହାଲ୍‌ଜି ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ କେଇ ଆସ୍ତାନ୍‌, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନିଲ୍‌ତାତ୍‌ । \v 26 ଆରେ, ଇ କାତା ହେ ଦେସ୍‌ ସବୁନିପ ୱିଣ୍‌ତାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ରି କାଣାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ନି ସାକ୍ତି ହିତାନ୍‌ \p \v 27 ଜିସୁ ହେବେତାଂ ହାନିହିଂ ରିୟାର୍‌ କାଣାର୍‌ ପାଚେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ଗାଜାକାଟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଏ ଦାଉଦ୍‌ ମାଜ଼ି, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 28 ଜିସୁ ପର୍ତୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗାତାନ୍‌ କାଣାର୍‌ ପା ହଣ୍‌ଗାତାର୍‌ । ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦାନାଂ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେରା କି ?” \p ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌ “ଆଁ ମାପ୍ରୁ ।” \p \v 29 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ଡୁଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମି ପାର୍ତି କାଜିଂ ହେଦାଂ ଆୟେତ୍‌ ।” \v 30 ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ସାକ୍ତି ପାୟା ଆତାର୍‌ । ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଡାଟ୍‌କିଜ଼ି ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇ ବିସ୍ରେ ଇନେସ୍‌ ଇନେର୍‌ ପୁନ୍‌ୱାକା ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 31 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେବେତାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁତି କାତା ୱିଜ଼ୁ ଦେସ୍‌ ନିପ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ର ଗୁଲାଂ କାତା ଇନି ସାକ୍ତି ହିତାନ୍‌ \p \v 32 ହେୱାର୍‌ ହସି ହାନିହିଂ, ହୁଡ଼ା, ମାନାୟାର୍‌ ରୱାନ୍‌ ଗୁଲା ପୁଦା ଡୁୟାଆତାକାନିଂ ତା ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌ । \v 33 ଆରେ, ବୁତ୍‌ ପିସ୍ତିଲେ, ହେ ଗୁଲା କାତା ଇଚାନ୍‌ । ହେବେ ମାନାୟାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେପା ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ହୁଡ଼୍‌ୱାତାପ୍‌ନା ।” \p \v 34 \x + \xo ୯:୩୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୫; ୧୨:୨୪; ମାର୍କ ୩:୨୨; ଲୁକ ୧୧:୧୫.\xt*\x*ମାତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହେ ମୁଣିକା ‌ଗାଜା ବୁତ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ପୁଦାଂ ପିହିକିନାନା ।” \p \v 35 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଆରି ବାରବିନି ରଗ୍‌ ଆରି ସବୁ ବାନି ବେମାର୍‌ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ୱିଜ଼ୁ ଗାଡ଼୍‌, ଆରେ ନାସ୍‌କୁକାଂ ପ୍ଡାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 36 ଆରେ, ମାନାୟାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ କାର୍ମାତିଂ ରାସ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ରାକ୍ୟାହିଲ୍‌ୱି ମେଣ୍ଡାଂ ଲାକେ ଉପାୟ୍‌ ହିଲ୍‍ୱି ଆରି ଜେତେକେତେ ମାଚାର୍‌ । \v 37 \x + \xo ୯:୩୭ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୨.\xt*\x*ହେୱାଡ଼ାଂ ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ତାସ୍‌ ହିନା ବେସି ମତର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ଉଣା, \v 38 ଲାଗିଂ ତା କାମାୟ୍‌ ବାହାତ କାମାୟ୍‌ କିନାକାରିଂ ପକ୍‌ନି କାଜିଂ କାମାୟ୍‌ ବାହିନି ହାଉକାର୍‌ ତାକେ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । \c 10 \s ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୩:୧୩-୧୯; ଲୁକ ୬:୧୨-୧୬) \p \v 1 ଜିସୁ ତା ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ପୁଦାଂ ପିହିକିନି କାଜିଂ ଆରି ସବୁ ବାନି ରଗ୍‌ ବେମାର୍‌ ଉଜ୍‌ କିନି କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ଆଦିକାର୍‌ ସାକ୍ତି ହିତାନ୍‌ । \v 2 ହେ ବାରଜାଣ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ତର୍‌ ଆତାତ୍‌, ସିମନ୍‌, ପିତର୍‌ ତର୍‌ଦ ପା ଜାଣାଚିନା ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହି ଆନ୍ଦ୍ରିୟ; ଜେବ୍‌ଦିତି ରି ମେହିର୍‌ ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହି ଜହନ୍‌; \v 3 ପିଲିପ୍‌ ଆରି ବାର୍ତଲମି, ତମା ଆରି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ମାତିଉ, ଆଲପିୟ ମେହି ଜାକୁବ୍‌, ଆରି ତଦିୟ, \v 4 କିଣାନିୟ ସିମନ୍‌ ଆରି ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା, ଇନେନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାକାନ୍‌ । \s ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୬:୭-୧୩; ଲୁକ ୯:୧-୬) \p \v 5 ଜିସୁ ଇ ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ପକ୍‌ଚି ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ନିପ ହାଲ୍‌ମାଟ୍‌ ଆରି ସମିରଣିୟାନି ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ ହଣ୍‌ଗାମାଟ୍, \v 6 ମାତର୍‌ ଜାଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚି ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ଲାଗାଂ ହାଲାଟ୍‌ । \v 7 ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାଟ୍‌, ସାର୍ଗେ ରାଜି ଲାଗେ ୱାତାତେ ! \v 8 ବେମାର୍‌ ଲଗାଂ ଉଜ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ହାତି ଲଗାଂ ଆରେ ନିକ୍‌କାଟ୍‌, ଗାଜା ରଗ୍ୟାରିଂ ସକଟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ପୁଦାଂ ପିହିକିୟାଟ୍‌ । ଇନାକା ଉପ୍‌କା ଗାଟା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ବିନ୍‌ନିକାରିଂ ଉପ୍‌କା ଦାନ୍‌ ହିୟାଟ୍‌ ।” \v 9 ମି ଜାଙ୍ଗ୍‌ୟାତ “ହନା, କି ରୁପା କି ତାମା, ଆରେ ଜାତ୍ରା କାଜିଂ ମଣା, \v 10 \x + \xo ୧୦:୧୦ \xo*\xt ୧ କରନ୍ତିୟ ୯:୧୪; ୧ ତିମତି ୫:୧୮.\xt*\x*କି ବିକ୍ୟା ଏନ୍‌ନି ମଣା ଆସ୍ତି ବୁଲା ଆମାଟ୍‌ ଅଲପ୍‍ ରିଣ୍ଡାଂ ଆଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍‌ ନଲେ ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ କି ବାଡ୍‌ଗା ପା ଅମାଟ୍‌ । ଇନେକିଦେଂକି କାମାୟ୍‌ କିନାକାଦେର୍‌ ଜାର୍‌ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପାୟାନି ଜଗ୍‌ ।” \p \v 11 “ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ କି ନାସ୍ତ ହଣ୍‌ଗାନାଦେର୍‌, ହେବେ ଇମ୍‌ଣି ଲକ୍‌ ହେବା କିଦ୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ମାନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ୱାୱି ପାତେକ୍‌ ହେବେ ମାନାଟ୍‌ ।” \v 12 ର ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେବେ ମାନି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇନାଟ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ ।” \v 13 ହେ ଇଲ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ତା କାଜିଂ ମି ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌, ମାତର୍‌ ହେଦାଂ ଜଦି ଆଉତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ମି ସୁସ୍ତା ମି ଲାଗାଂ ମାସ୍‌ଦି ୱାଏତ୍‌ । \v 14 \x + \xo ୧୦:୧୪ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧୩:୫୧.\xt*\x*ଜଦି ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ କି ଗାଡ଼୍‌ଦ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲକୁ ଇଡ଼୍‌ଦୁର୍‌, ପାନାନି ଦୁଡ଼ି ଡ଼ାତ୍‌ତି ହେ ବାହା ପିହାଟ୍‌ । \v 15 \x + \xo ୧୦:୧୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୧:୨୪.\xt*\x*\x + \xo ୧୦:୧୫ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୪-୧୨.\xt*\x*ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବିଚାର୍‌ ନାଜିଂ ଇୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସଦମ୍‌ ଆରି ଗମରା ଦେସ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଦସା ଆନାର୍‌ । \s ୱାନିଦିନ୍‍ନି ନିନ୍ଦା \r (ମାର୍କ ୧୩:୯-୧୩; ଲୁକ ୨୧:୧୨-୧୭) \p \v 16 \x + \xo ୧୦:୧୬ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୩.\xt*\x*“ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହୁଣ୍ଡାର୍‌ ବୁର୍କାକାଂ ତାକେ ପା ମେଣ୍ଡାଂ ଲାକେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତାନାଙ୍ଗା, ଇଚିସ୍‌ ରାଚ୍‌ ଲାକେ ବୁଦ୍ୟା ଆରି ପାର୍‌ୱା ଲାକେ ହୁଦାର୍‌ ଆଡୁ । \v 17 \x + \xo ୧୦:୧୭ \xo*\xt ମାର୍କ ୧୩:୯-୧୧; ଲୁକ ୧୨:୧୧,୧୨; ୨୧:୧୨-୧୫.\xt*\x*ମତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ ବାହାତ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ କର୍‌ଡା ଲାହାଂ ଟ୍ରାକ୍‌ତାନାର୍‌ ।” \v 18 “ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା କାଜିଂ ରାଜ୍‌କାରିୟା ଆରି ରାଜାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ତାହିୱାୟାନାଦେର୍; ହେଦାଂ ହେୱାରିଂ ଆରି ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ କାଜିଂ ସାକି ଲାକେ ଆନାଦେର୍‌ । \v 19 ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଇନା କାତା ଇନାଦେର୍‌, ହେ ବିସ୍ରେନି ଚିନ୍ତା କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ଇନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ହେ ଦାପ୍ରେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍ୟାନାତ୍‌ । \v 20 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‍ୱାକାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ମିଞ୍ଜି ଆବାତି ଜିବୁନ୍‌, ଇନେର୍‌କି ମି ୱାସ୍କିତ କାତା ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍‍କାର୍‍ୟା ଆନାନ୍‌ ।” \p \v 21 \x + \xo ୧୦:୨୧ \xo*\xt ମାର୍କ ୧୩:୧୨; ଲୁକ ୨୧:୧୬.\xt*\x*“ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଟଣ୍ଡେନିଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଆବା ମାଜ଼ି ହାକି ବାହାତ ହେଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌ ଆରେ ହିମ୍‌ଣାଙ୍ଗ୍ ଆବା ଆୟାକାଂ ବିରୁତ୍‌ତ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଅହ୍‌ନାର୍‌, ଆରି, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାଚେୱାତି କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ତାଂ ଗିଣ୍‌କିୟା ଆନାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ଇନେର୍‌ ହାରିହାରା ପାତେକ୍‌ ସାସ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ସାର୍ଗେତ ମୁକ୍ତି ପାୟା ଆନାନ୍‌ ।” \v 22 \x + \xo ୧୦:୨୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୪:୯; ମାର୍କ ୧୩:୧୩; ଲୁକ ୨୧:୧୭; \xt*\xt ମାତିଉ ୨୪:୧୩; ମାର୍କ ୧୩:୧୩.\xt*\x*ଆରେ ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହୁକେ ଗିଣ୍‌ ଆନାତ୍‌, “ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌କି ୱିଜ଼୍‌ନି ପାତେକ୍‌ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମୁକ୍ତି ପାୟାଆନାନ୍‌ । \v 23 ର ବସ୍ତିତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟ ପାୟାତିସ୍‍ ଅଲ୍‌ଗା ବସ୍ତିତ ହାଲାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ଦ କାମାୟ୍‌ ୱିହ୍‍ନି ଆଗେ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ମାସ୍‌ଦି ୱାନାନ୍‌ ।” \p \v 24 \x + \xo ୧୦:୨୪ \xo*\xt ଲୁକ ୬:୪୦; \xt*\xt ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୬; ୧୫:୨୦.\xt*\x*“ଇମ୍‌ଣି ଚେଲାହି ତା ଗୁରୁତାଂ ଗାଜା ଆକାୟ୍‌ । ହାଉକାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । \v 25 \x + \xo ୧୦:୨୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୯:୩୪; ୧୨:୨୪; ମାର୍କ ୩:୨୨; ଲୁକ ୧୧:୧୫.\xt*\x*ଚେଲା ଜାର୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ହାଉକାର୍‌ ଲାକେ ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ପାକ୍ୟାତ ସାରି । ହେୱାର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକାଂ ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚାର୍ଣ୍ଣା, ତେବେ ହେୱାର୍‌ତି ଲକ୍‌ବାକ୍‍ତିଂ ତ ଆରି ଆଦିକ୍‌ ଇନାର୍‌ !” \s ଇନେରିଂ ପାଡ୍ରା ଆନାଦେର୍‌ \r (ଲୁକ ୧୨:୨-୭) \p \v 26 \x + \xo ୧୦:୨୬ \xo*\xt ମାର୍କ ୪:୨୨; ଲୁକ ୮:୧୭.\xt*\x*“ଲାଗିଂ, ହେୱାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡ; ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ହତ୍‍ୱାକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍ଦାକା ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌; ଆରେ ଇନାକା ପୁନ୍‍ୱାତାକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକ୍‌ନାକା ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌ । \v 27 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାଜ୍‌ଗାତାଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌; ହେଦାଂ ଅଜଡ଼୍‌ତ ଇନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ଇନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ୱେନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ଇଲ୍‌ ଜେଗନ୍‌ ଜପି ସୁଣାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । \v 28 ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଅହ୍‌ନାର୍‌, ମାତର୍‌ ୱାସ୍କିତିଂ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌, ହେୱାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌; ଇଚିସ୍‌ ଜେ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଆରି ଜିବୁନ୍‌ ରିୟାରିଂ ନରକ୍‌ତ ନସ୍ଟ କିତାର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡୁ । \v 29 ରିଣ୍ଡାଂ କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂ ଇନାକା ଆଣେକ୍‌ତିଂ ପ୍ରୟା ଆଉତ୍‌ ? ଆରେ, ମି ଆବା ପିସ୍ତି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ପା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ମେଦ୍‌ନିତ ଆରୁତ୍‌; \v 30 ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମି କାପ୍‌ଡ଼ାନି ୱିଜ଼ୁ ତେମୁଲ୍‌ ପା ଗାଣାକିୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 31 ଲାଗିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌, ବେସି କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା !” \fig ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ପ୍ଡାନି ଗାଦ୍ରିତ ରଚ୍‌ଚି ଇଲ୍‌|alt="Flat-roofed, olden house in Israel" src="lb00234c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୦:୨୭"\fig* \s କ୍ରିସ୍ଟ ତାକେ ପାର୍ତି କି ପାର୍ତି କିୱାକା \r (ଲୁକ ୧୨:୮-୯) \p \v 32 “ଜେ ଇନେର୍‌ ଚଞ୍ଜ୍ୟାନାକା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ମାନିକିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆନ୍‌ ପା ସାର୍ଗେନି ଆବା ମୁମ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 33 \x + \xo ୧୦:୩୩ \xo*\xt ୨ ତିମତି ୨:୧୨.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଜେ ଇନେର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦୁଦେର୍‍, ଆନ୍‌ ପା ସାର୍ଗେନି ଆବା ମୁମ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିଉଙ୍ଗ୍‌ ।” \s ସୁସ୍ତା ବାଦୁଲ୍‌ କାଣ୍ଡା \r (ଲୁକ ୧୨:୫୧-୫୩; ୧୪:୨୬-୨୭) \p \v 34 ଆନ୍‌ ଜେ ପୁର୍ତିତ ସୁସ୍ତା ହିଦେଂ ୱାତାଂନା, ଇଦାଂ ବାବି କିମାଟ୍‌; ସୁସ୍ତା ହିଦେଂ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚିସ୍‌ କାଣ୍ଡା ହିଦେଂ ୱାତାଂନା । \v 35 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଆବା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଜ଼ି ଆରି ଆୟା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ଆରେ ପଦା ହୁକେ କଡ଼୍‍ୟା ବେରୁ ଗିଟାଇକିଦେଂ ୱାତାଂନା । \v 36 ଆରେ ନିଜ୍‌ଲକ୍‌ ଜାର୍‌ ଲାତ୍ରାର୍‌ ନେ ଜାର୍‌ ସାତ୍ରୁର୍‌ ଆନାର୍‌ । \p \v 37 ଇନେର୍‌ ଆବାଂ କି ଆୟାଂ ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜିଉନନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ । ଆରେ ଇନେର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ କି ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ ନାତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ୱାରି କିୱିତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଜଗ୍ୟ ଆକାୟ୍‌ । \v 38 \x + \xo ୧୦:୩୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୨୪; ମାର୍କ ୮:୩୪; ଲୁକ ୯:୨୩.\xt*\x*ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ ଆସ୍ତି ନା ପାଚେ ୱାଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଜଗ୍ୟ ଆକାୟ୍‌ । \v 39 \x + \xo ୧୦:୩୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୁକ ୯:୨୪; ୧୭:୩୩; ଜହନ୍‌ ୧୨:୨୫.\xt*\x*ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାଚାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ନା କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ବାଚାୟ୍‌ କିନାନ୍‌ । \s ଇନାମ୍‌ \r (ମାର୍କ ୯:୪୧) \p \v 40 \x + \xo ୧୦:୪୦ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୧୬; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୦; \xt*\xt ମାର୍କ ୯:୩୭; ଲୁକ ୯:୪୮.\xt*\x*“ଇନେନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ନା ପକ୍‌ତାକାନିଂ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 41 ଇନେନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ କାବୁର୍‌ ଅନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ତି ଇନାମ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । ଆରେ ଇନେନ୍‌ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦର୍ମି ଲକାର୍ତି ଇନାମ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌ । \v 42 ଆରେ, ଇନେନ୍‌ ଇ ହିରୁକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନିଂ ନା ଚେଲା ଇଞ୍ଜି କେବଲ୍‌ ର ଗିନା କାକାର୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିନାନ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ଇନେସ୍‌କି ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ହାତ୍‌ପା ଇନାମ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌ ।” \c 11 \s ଜିସୁ ଆରି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଜହନ୍‌ \r (ଲୁକ ୭:୧୮-୩୫) \p \v 1 ଜିସୁ ତା ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ୱିସ୍ତି ପାଚେ ହେ ବାହା ପିସ୍‌ସି ଲାଗାଂନି ଗାଡ଼୍‌କାଂ ହାଲ୍‌ଜି ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \p \v 2 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜହନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି କାମାୟ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ଜଇଲ୍‌ତ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଚେଲାହିରିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ଲାଗାଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, \v 3 ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଇନେର୍‌ ୱାନାକା ମାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ କି ଏନ୍‌, ଆକାୟ୍‌ଚି ଆପେଂ ଆଲ୍‌ଗା ନିକାନିଂ କାଜିଂ ମାନାପ୍‌ ?” \p \v 4 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ଇନା ଇନାକା ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଆରି ହୁଡ଼୍‌ନାଦେରା, ହେ ଜହନ୍‌ତିଂ ୱେଚାଟ୍‌ । \v 5 କାଣାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌, ମେଟାର୍‌ ତାଂନାର୍‌, ଗାଜା ରଗ୍ୟାର୍‌ ସକଟ୍‌ ଆନାର୍‌,\f + \fr ୧୧:୫ \fr*\ft ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌\ft*\f* ବଇରାର୍‌ ୱେନାର୍‌, ହାତାକାର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ହିଲ୍‍ୱାକାର୍‍ ତାକେ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିୟାଆନାତ୍‌; \v 6 ଆରେ, ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ନାତାକେଣ୍ଡାଂ ବାଦା ପାୟା ଆଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ ।” \p \v 7 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାନିହିଂ ଜିସୁ ଜହନ୍‌ ବିସ୍ରେ ମାନାୟାରିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ବାଟାତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ଦୁକାତିଙ୍ଗ୍‌ ଜଲାଆନି ନାଡ଼ା ? \v 8 ହେଦାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ଦାମ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିତି ର ମାନାୟ୍‌ତିଂ ? ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇନେର୍‌ ଦାର୍ଜାହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିସ୍‌ ମାନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ରାଜା ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‌ଗାନାର୍‌ । \v 9 ହେଦାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ରୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ? ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 10 ଇନାବିସ୍ରେ ଇଦାଂ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଆପେଂ ଦୁତ୍‌ତିଂ ମି ତାକେ ପକ୍‌ତା ନାପା, ହେୱାନ୍‌ ମି କାଜିଂ ମେହାଜ଼ି ରଚ୍‌ଚି ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ଇୱାନ୍‌ ହେ ମାନାୟ୍‌ । \v 11 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ପୁର୍ବେତାଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିନି ଏଚେ ଜାଣ୍‌ ଚଞ୍ଚାର୍‌ନା, ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ହିଲୁର୍‌ । ମାତର୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଇନେନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ହିରୁକାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଜହନ୍‌ତାଂ ଗାଜାକାନ୍‌ । \v 12 ଆରେ, ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଜହନ୍‌ ସମୁତାଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜି ସାକ୍ତିତାଂ କାଟ୍ରା ଆନାରା; ଆରେ, ସାକ୍ତିତାଂ କାଟ୍ରାନାକାର୍‌; ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ତାଂ ହେଦାଂ ଆଦିକ୍‌ କିନାରା । \v 13 ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାର୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ଆରି ବିଦିନି ସାସ୍ତର୍‌ ଜହନ୍‌ ୱାନି ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ମସାତି ବିଦି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 14 \x + \xo ୧୧:୧୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୭:୧୦-୧୩; ମାର୍କ ୯:୧୧-୧୩.\xt*\x*ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇଡ୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ଇ ଜହନ୍‌ ଆନାନା, ହେୱାନ୍‌ ଏଲିୟ । \v 15 ଇନେରିଂ କିତୁଲିଂ ମାନିକ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱେନେନ୍‌ ! \p \v 16 “ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇନେର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ନି ମାନାୟାରିଂ ତୁଲାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? ଇମ୍‌ଣି କାଡ଼୍‌ଦେର୍‌ ଆଟ୍‌ ପାଦାତ କୁଚ୍‌ଚି ବିନେନିକାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ଇନାର୍‌, \v 17 ଆପେଂ ମି ତାକେ ହୁରୁଡ଼ି ତୁବ୍‌ତାପ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ଦ୍‌ୱାତାଦେର୍‌; ଆପେଂ ଦୁକ୍‍କିତାପ୍‍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼ିୟା ଆୱାତାଦେର୍‌, ନଙ୍ଗ୍‌ନି ନାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାକେ । \v 18 ଇନାକିଦେଂକି ଜହନ୍‌ ୱାଜ଼ି ତିନ୍‌ୱାତାନ୍‌ କି ଉଣ୍‌ୱାତାନ୍‌, ଆରେ ଲକୁ ଇନାରା, ହେୱାନ୍‌ ପୁଦା ଆସ୍ତାତ୍‌ନା । \v 19 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାଜ଼ି ତିନାଉଣା କିନାନ୍‌, ଲକୁ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଇନାର୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ବାତ୍‌ୱା ଆରି ମାତ୍‌ଲି, ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରେ ପାପିର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାନ୍‌; ମତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଗିଆନି ଜାର୍‌ କାମାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପାର୍ମାଣ୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \s ପାର୍ତି କିୱାତାର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦାକାର୍ \r (ଲୁକ ୧୦:୧୩-୧୫) \p \v 20 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ ତା ଆଦିକାର୍‌ ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିୟାଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେ ଗାଡ଼୍‌ତିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନିନ୍ଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 21 “ଏ ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି କରାଜିନ୍‌, ଏ ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି ବେତ୍‌ସାଇଦା, ଇନାକିଦେଂକି ମି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିୟାତାତ୍‌ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ସର ଆରି ସିଦନ୍‌ ତାକେ କିଆତାତ୍‍ମା, ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ବେସିଦିନ୍‌ ପୁର୍ବେତାଂ ବାସ୍ତା ଉସ୍ପିସ୍‌ ନିସ୍‌ତାକେ କୁଚ୍‌ଚି ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତାର୍ମା । \v 22 ଆତିସ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍ତି ବିଚାର୍‌ ନାଜିଂ ମି ବାଟା ସର ଆରି ସିଦନ୍‌ନି ମାନାୟାରିଂ ଆଦିକ୍‌ ଦୟା ଚଚ୍‌ଚାନାତ୍‌ । \v 23 ଆରେ, ଆଡ଼େ କପର୍ନାହୁମ୍‌, ନିକାଦେର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ସାର୍ଗେ ପାତେକ୍‌ ଲାମା ଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌ ? କୱାଣ୍‌ ପାତାଲ୍‌ନି ଆଦାହାନାକା ଆନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ନି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିୟାତାତ୍‌ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ସଦମ୍‌ ତାକେ କିଆତାତ୍‍ମା, ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ମାନ୍‌ଗାତାତ୍‌ମା । \v 24 \x + \xo ୧୧:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୧୫; ଲୁକ ୧୦:୧୨.\xt*\x*ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍‌ ବିଚାର୍‌ କିନାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ନି ଦସ୍‌ ବାଟା ସଦମ୍‌ ଦେସ୍‌ନି ଦସ୍‌ ବେସି ଆନାତ୍‌ ।” \s ନା ତାକେ ୱାଜ଼ି ଜମାଟ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୦:୨୧-୨୨) \p \v 25 ହେୱାଡ଼ାଂ ଜିସୁ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଏ ଆବା, ସାର୍ଗେ ଆରି ପୁର୍ତିତ ମାପ୍ରୁ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଆନି ଆରି ବୁଦିୟା ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଡ଼ୁକ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ଜି ହିମ୍‍ଣାଙ୍ଗ୍‍ତାକେ ୱେଚ୍‍ଚାୟ୍‌ନା, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନି ଜୁୱାର୍‌ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା; \v 26 ଆଁ ଆବା, ଇନାକିଦେଂକି ଇଦାଂ ନି କାଣ୍‌କୁତାଂ ଏଚେକ୍‌ସାରି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \p \v 27 \x + \xo ୧୧:୨୭ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୩:୩୫; \xt*\xt ଜହନ୍‌ ୧:୧୮; ୧୦:୧୫.\xt*\x*ନା ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ନାବେ ସର୍‌ପି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । ଆବାଂ ପିସ୍ତି ମାଜ଼ି ଆରେ ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌ ଆରି ମାଜ଼ି ପିସ୍ତି ଆବା ଆରେ ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌ । ମାଜ଼ି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ତାକେ ଆବାଂ ହପ୍‌ନାନ୍‌, କେବଲ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆବାଂ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । \p \v 28 “ଏ ୱାହ୍‌ନାକାଦେର୍‌ ଆରି ବଜ୍‌ପିଣ୍ଡ୍‌ତି ମାନାୟ୍‌ ନା ତାକେ ୱାଡୁ, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଜମ୍‌ଦେଂ ହିଦ୍‌ନାଂ । \v 29 ନା ଜୁୱାଣ୍ଡ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜପି ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି, ଆରେ, ନା ତାକେ ହିକ୍ୟା କିୟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି, ଆନ୍‌ ହୁଦାର୍‌ ଆରି ଦାର୍ମି, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ୱାସ୍କିତ ଜମ୍‌ନାଦେର୍‌; \v 30 ଆନ୍‌ ମି ଜପି ଇମ୍‌ଣି ଜୁୱାଣ୍ଡ୍‌ ଇଟ୍‍ନାଂ, ହେଦାଂ ପିଣ୍ଡ୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ୱା । ଆରେ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବଜ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ, ହେଦାଂ ବେସି ଉସାସ୍‌ ।” \c 12 \s ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୨:୨୩-୨୮; ଲୁକ ୬:୧-୫) \p \v 1 ହେୱାଡ଼ାଂ ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ତାସ୍‌ ଜମିତିଂ ହିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ନାସ୍‌କି ଆଜ଼ି ତାସ୍‌ନି ଜିକି ନାଡ଼୍‌ଚି ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 2 ମାତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଇନାକା କିନି ବିଦି ଆକାୟ୍‌, ହେଦାଂ ନି ଚେଲାର୍‌ କିନାରା ।” \p \v 3 ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଦାଉଦ୍‌ ଆରି ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ନାସ୍‌କି ଆନିହିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ? \v 4 ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜି, ଇମ୍‌ଣି ଦର୍ସନି ରୁଟି କେବଲ୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ତିନି ବିଦି ମାଚାତ୍‌, ମାତାର୍‌ ତା ଆରି ସାଙ୍ଗହିର୍‌ ତିକାନା ବିଦି ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ଚିଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 5 ମାତର୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତିଂ ବିଟାଡ଼୍‌ କିୱିତିସ୍‌ ପା ହେୱାର୍‌ ଦସ୍‌ ଆଉର୍‌, ବିଦିତାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇଦାଂ ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ? \v 6 ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମନ୍ଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା ବିସ୍ରେ ଇବେ ମାନାତ୍‌ । \p \v 7 \x + \xo ୧୨:୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୯:୧୩.\xt*\x*ସାସ୍ତର୍‌ ଇନାତ୍‌ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଜା ମାନ୍‌ କିୱାଦାଂ ଦୟା ମାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଇ କାତାନି ଅରତ୍‌ ଜଦି ସତ୍‌ ବୁଜାନାଦେର୍‌ ଦସିଲଗାରିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦସ୍‌ କିୱାତାଦେର୍‌ମା । \v 8 ଇନାକିଦେଂକି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ପା ମାପ୍ରୁ ଆନାନ୍‌ ।” \s ୱାଚ୍‌ଚି କେଇ ହାର୍‌ ଆତାତ୍‌ \r (ମାର୍କ ୩:୧-୬; ଲୁକ ୬:୬-୧୧) \p \v 9 ଜିସୁ ହେ ବାହାତାଂ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗାତାନ୍‌ । \v 10 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେବେ ରୱାନ୍‌ ଲକ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ତା ର କେଇ ୱାଜ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌ । ଆରେ, ହେୱାର୍‌ “ତା ବେରଣ୍‌ତାଂ ଦାବା କିନି ହେଦାଂ କାଜିଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଉଜ୍‌ କିନାକା ଇନାକା ବିଦି ମାନାତ୍‌ ?” \p \v 11 \x + \xo ୧୨:୧୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୪:୫.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଜଦି “ଇନେର୍‌ତି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ମେଣ୍ଡା ମାନାତ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ କୁଇତାକେ ଆର୍ତିସ୍‌ ଇନାକା ହେଦେଲିଂ ଜେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ନିକୁନ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ମାନାନ୍‌ ? \v 12 ଲାଗିଂ, ମେଣ୍ଡା ତାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆରେ ଏଚେକ୍‌ ଆଦେକ୍‌ ଗାଜା । ବିଦି ଲାକେ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ହାର୍‌ କିନାକା ବିଦି ମାନାତ୍‌ ।” \v 13 ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, ନି କେଇ ଲାମାୟ୍‍ କିଦା । ହେବେ ହେୱାନ୍‌ କେଇ ଲାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌, \p “ଆରେ ହେଦାଂ ଅଲ୍‌ଗା କେଇ ଲାକେ ଆରେ ହାରା ଆତାତ୍‌ ।” \v 14 ମାତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ବୁଡାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ତା ବେରଣ୍‌ତାଂ ମାନ୍‌ପାଚି କିତାର୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍ତି ବାଚିକିତି ହେବାକାର୍‌ୟା ଜିସୁ \p \v 15 ଜିସୁ ହେଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେବେତାଂ ହେ ବାହା ପିସ୍ତି ହସି ହାଚାନ୍‌, ହେନି ତା ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ରଗ୍ୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 16 ଆରେ, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ୱି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାନ୍ୟା ପୁଦାକାଂ ବେସି ଡାଟ୍‌ କିଜ଼ି ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, \v 17 ଇନେସ୍‌କି ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କାଜିଂ ଏକାତାର୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, \q1 \v 18 “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମା ଆଡ଼ିଏନ୍‌, ଇନେରିଂକି ଆପେଙ୍ଗ୍‌ ବାଚି କିତାପ୍‌ନ୍ନା; ମା ୱାରିନି ମାଜ଼ି ଇନେର୍‌ ତାକେ କି ଆପେଂ ଜିବୁନ୍‌ନି ବେସି ୱାରି \q2 ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ତା ଜପି ନା ଜିବୁନ୍‌ ଜୁଦ୍‌ନାତ୍‌, \q2 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଲାଗାଂ ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିଜ଼ି ସୁଣାୟ୍‌ କିନାନ୍‌ । \q1 \v 19 ହେୱାନ୍‌ କୁର୍ଲି କିଉନ୍‌ କି ଗାଜା କାଟ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଉନ୍‌, \q2 କି ହାକ୍‌ଡ଼ିତ ହେୱାନ୍ତି କାଟ୍‌ ଇନେର୍‌ ୱେନୁର୍‌ \q1 \v 20 ନାଦାର୍‌ କାଟାକାରିଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହୁଦାର୍‌ ବେବାର୍‌ କିନାନ୍‌ ନାଡ଼ା \q2 ଆରି ସାଇଜ ହିଲ୍‌ୱାକାରିଂ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିନାନ୍‌ । \q1 ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ ଆୱି ପାତେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କି ସଦୁମ୍‌ ନୁଲ୍‌କଦାନି ବଇଟାତିଂ ପାଗୁନ୍‌ । \q2 \v 21 ଆରେ ତା ତର୍‌ଦ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଆହା କିତାର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ଆରି ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ \r (ମାର୍କ ୩:୨୦-୩୦; ଲୁକ ୧୧:୧୪-୨୩) \p \v 22 ହେୱାଡ଼ାଂ ରୱାନ୍‌ ପୁଦା ଆହ୍‌ୟାତି କାଣାଂ ଆରି କନ୍ଦାଲଗାଂ ତା ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌; ହେବେ ହେ କନ୍ଦା ବେଣ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 23 ଆରେ, ମାନାୟାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ଦାଉଦ୍‌ ମାଜ଼ି ଆକାୟ୍‌ ?” \p \v 24 \x + \xo ୧୨:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୯:୩୪; ୧୦:୨୫.\xt*\x*ମତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ହେଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଚାର୍‌, “ଇ ମୁଣିକା ଗାଜାପୁଦା ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ପୁଦାଂ ପିହିକିଉନା ।” \p \v 25 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍ତି ଏତ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣି ରାଜି ରିବାଗ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ବେରୁତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାତ୍‌, ହେଦାଂ ଦୁଡ଼ି ଆଜ଼ି ହାନାତ୍‌; ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ କି ଇଲ୍‌ ରିବାଗ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ବେରୁତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାତ୍‌ ହେଦାଂ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁତ୍‌ । \v 26 ଆରେ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜଦି ସୟ୍‌ତାନ୍‌ତିଂ ପିହିକିତିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେଦାଂ ରିବାଗ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ବିରୁତ୍‌ତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ତାତେ; ଲାଗିଂ ତା ରାଜି ଇନେସ୍‌ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାତ୍‌ ? \v 27 ଆନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ପୁଦାକାଂ ପିହିକିନାଙ୍ଗ୍‌, ଲାଗିଂ ମି ମାଜ଼ିର୍‌ ଇନେର୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ହେୱାକାଂ ପିହିକିନାର୍‌ । ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ନେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌କାର୍‌ୟାର୍‌ ଆଦ୍‌ନାର୍‌ ! \v 28 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ୱାସ୍କି ସାଇଜତାଂ ପୁଦାକାଂ ପିହିକିନାଙ୍ଗ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ପାର୍ମାଣ୍‌ ଆନାତ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜି ମି କାଜିଂ ଏକା ୱାତାତେ ।” \p \v 29 “କି ଇନେର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ସାକ୍ତି ଲଗାଂ ଗାଚ୍‌ୱିତିସ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ତାଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗିସ୍‌ ତା ଦାନ୍‌ ସବୁ ଚର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ? ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେ ଗାଚ୍‌ଚିସ୍‌ ହିନା ତା ଇଲ୍‌ ଚର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 30 \x + \xo ୧୨:୩୦ \xo*\xt ମାର୍କ ୯:୪୦.\xt*\x*“ଇନେନ୍‌ ନା ପାକ୍ୟା ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ବେରିୟା, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ନାଲାହାଂ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜେଡ଼େ କେତେ କିନାନ୍‌ । \v 31 ଆତିସ୍‌ପା, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ମାନାୟାର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ପାପ୍‌ ଆରି ନିନ୍ଦା କାତା କେମା କିୟା ଆନାତ୍‌,\f + \fr ୧୨:୩୧ \fr*\ft ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବିରୁଦ୍‌ତ ବାନ୍ୟା କାତା ଇଚାର୍‌\ft*\f* ମାତର୍‌ ୱାସ୍କି ବେରୁ ନିନ୍ଦା କେମା କିୟା ଆଉତ୍‌ । \v 32 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଆୟେତ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ବେରୁତାଂ କାତା ଇନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେମା ହିୟା ଆନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଆୟେତ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ବେରୁତାଂ କାତା ଇନାନ୍‌, ଇ ଜୁଗ୍‌ତ କି ପାଚେନି ଜୁଗ୍‌ତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେମା ହିୟା ଆଉତ୍‌ ।” \s ମାର୍‌ ଆରି ତା ପାଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୬:୪୩-୪୫) \p \v 33 “ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନି କାଜିଂ ମାର୍‌ ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ ଆନାକା ମାନାତ୍‌ । ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା ମାର୍‌ ମାଚିସ୍‌ ହେବେତାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା ପାଡ଼୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ପାଡ଼୍‌ କାଜିଂ ମାର୍‌ତିଂ ପୁନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ । \v 34 \x + \xo ୧୨:୩୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୭; ୨୩:୩୩; ଲୁକ ୩:୭; \xt*\xt ମାତିଉ ୧୫:୧୮; ଲୁକ ୬:୪୫.\xt*\x*ଆଡ଼େ କାଲାଟିରାଚ୍‌ନି ଲାତ୍ରା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ୟା ଆଜ଼ି ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ହାର୍‌ଦି କାତା ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌ ? ଇନାକିଦେଂକି ମାନ୍‌ନି ବାର୍ତିତାଂ ୱେଇଦି କାତା ଇନାନ୍‌ । \v 35 ହାର୍ଦି ଲଗୁ ହାର୍‌ଦି ୱାସ୍କିତାଂ ହାର୍ଦି ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ନାନ୍‌ । ଆରେ ବାନ୍ୟା ଲଗୁ ବାନ୍ୟା ୱାସ୍କିତାଂ ବାନ୍ୟା ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 36 “ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ପଲ୍ୟା କାତା ଇନାର୍‌, ବିଚାର୍ଣ୍ଣା-ନାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ହେବେନି ଉତର୍‌ ହିନାର୍‌; \v 37 ମି କାତା କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟା ଆଜ଼ି ଦସିଆକାଇ ଦସି ଇଞ୍ଜି ପାର୍ମାଣ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \s ଜୁନୁସ୍‌ତି ଚିନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୮:୧୧-୧୨; ଲୁକ ୧୧:୨୯-୩୨) \p \v 38 \x + \xo ୧୨:୩୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୧; ମାର୍କ ୮:୧୧; ଲୁକ ୧୧:୧୬.\xt*\x*ହେ ପାଦ୍‌ନା ସାସ୍ତ୍ରିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତ୍‌ ଜାଣ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ନିତାକେନ୍‌ଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ର ଚିନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌କିନାପା ।” \p \v 39 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “କେତେକ୍‌ ଦାରି ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତି କିୱାକାନ୍ ଡେକ୍‌ନାର୍‌, ମତର୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଜୁନସ୍‌ ଚିନ୍‌ ପିସ୍‌ସି ଅଲ୍‌ଗା ଇନା ଚିନ୍‌ ହେୱାରିଂ ହିୟା ଆଉତ୍‌ । \v 40 ଜୁନସ୍‌ ଇନେସ୍‌ ତିନ୍‌ ଦିନ୍‌ ଆରି ତିନ୍‌ ରାତି ଗାଜା ମିନ୍‌ ପଟ ବିତ୍ରେ ମାଚାନ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହେ ଲାକେ ତିନ୍‌ ଦିନ୍‌ ଆରି ତିନ୍‌ ରାତି ମେଦ୍‌ନି ପୁର୍ତିନି ଗରବ୍‌ ବିତ୍ରେ ମାନ୍‌ଗାନାନ୍‌ । \v 41 ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଦିନ୍ତ ନିନିବିନି ମାନାୟାର୍‌ ମି ବିରୁଦ୍‌ତ ଦାବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ନିଲ୍‌ନାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଜୁନସ୍‌ତି ସୁଣାୟ୍‌ କିନାକା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ପାପ୍‌ ହାଜ଼ିତାଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଜୁନସ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଇବେ ମାନାନ୍‌ । \v 42 ଆରେ, ଜେନ୍‌ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଦେସ୍‌ନି ରାଣି ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଇ ନଙ୍ଗ୍‌ନି ଆଣ୍ଡ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଇୱାରିଂ ଦସି କିନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦେଲ୍‌ ସଲମନ୍‌ତି ବୁଦିନି କାତା ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିନି ବାଟାତାଂ ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହୁଡ଼ା, ସଲମନ୍‌ତାଂ ଗାଜା ବିସ୍ରେ ଇ ବାହାତ ମାନାତ୍‌ ।” \s ବାନ୍ୟା ୱାସ୍କିନି ସାକ୍ତି ମାନାତ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୧:୨୪-୨୬) \p \v 43 “ବାନ୍ୟା ଜିବୁନିଂ ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହସି ହାଚି ପାଚେ ଏଜ଼ୁଂ ହିଲ୍‍ୱି ବାହା ସବୁ ବୁଲା ଆଜ଼ି ଜମ୍‌ଦେଂ ଡେକ୍‌ନାତ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ଗାଟା ଆଉତ୍‌ । \v 44 ହେବେ ହେଦାଂ ଇନାତ୍‌, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହସି ୱାତାଂନା, ଆନ୍‌ ହେ ଇଞ୍ଜ ମାସ୍‌ଦି ହାନାଙ୍ଗ୍‌; ଆରେ, ହେଦାଂ ୱାଜ଼ି ହେ ବାହା ୱାରାକା, ଆରି ନିର୍ମଲ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାତ୍‌ । \v 45 ହେପାଦ୍‌ନା ହେଦାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ବାନ୍ୟା ଆରେ ସାତ୍‌ଗଟା ପୁଦାଂ ରଚେ ତାସି ୱାନାତ୍‌, ଆରେ, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ହଣ୍‌ଜି ହେବେ ବାହାକିନିକ୍‌, ଆରେ ହେ ଲକ୍‌ତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଦସା ତାଙ୍ଗ୍‌ ହାରିହାରା ଦସା ଆଦେକ୍‌ ବାନ୍ୟା ଆନାନ୍‌ । ଇ ବାନ୍ୟା ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ଇ ଜୁଗ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ ହାର୍‌ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ତେହି ଆରି ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ \r (ମାର୍କ ୩:୩୧-୩୫; ଲୁକ ୮:୧୯-୨୧) \p \v 46 ଜିସୁ ମାନାୟାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାତା ଆନିୱେଡ଼ାଂ, ତାଞ୍ଜି ଆୟା ଆରି ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ ବାର୍‌ତ ନିଲ୍‌ଚି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 47 ହେବେ ରକାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ା, ମିଞ୍ଜି ଆୟା ଆରି ଟଣ୍ଡାର୍‌ ବାର୍ତ ନିଲ୍‌ଚି ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିନାରା ।”\f + \fr ୧୨:୪୭ \fr*\ft କେତେକ୍‌ ପତିତ ୪୭ ପଦ୍‌ ହିଲୁତ୍‌\ft*\f* \p \v 48 ମାତର୍‌ ଜେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାତା ଇଚାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମାଞ୍ଜି ଆୟା ଇନ୍ଦେଲ୍‌ ? ଆରେ, ନା ଟଣ୍ଡାର୍‌ ଇନେର୍‌ ?” \v 49 ଆରେ, ଜିସୁ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ନିପ କେଇ ଚଚ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ା, ମାଞ୍ଜି ଆୟା ଆରି ମାଞ୍ଜି ଟଣ୍ଡାର୍‌, \v 50 ଇନେର୍‌କି ସାର୍ଗେନି ଆବାତି ଇଚା କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଟଣ୍ଡାର୍‌, ତଣ୍‌ଦେକ୍‌ ଆରି ଆୟା ।” \c 13 \s ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ କାତା \r (ମାର୍କ ୪:୧-୯; ଲୁକ ୮:୪-୮) \p \v 1 ହେ ନାଜିଂ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ହେବେ ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 2 \x + \xo ୧୩:୨ \xo*\xt ଲୁକ ୫:୧-୩.\xt*\x*ହେବେ ତା କଚଣ୍‌ତ ବେସି ମାନାୟ୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ର ଡଙ୍ଗାତ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ ମାନାୟାର୍‌ ଗୁଟିତ ମାଚାର୍‌ ତା କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 3 ଆରେ, ଜିସୁ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହୁକେ ହେୱାରିଂ ବେସି କାତା ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, \p “ରକାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍‌ ୱିଦ୍‌ଦେଂ ହତ୍‌ତାନ୍ । \v 4 ହେୱାନ୍‌ ୱିତୁ ୱିତୁ କେତେକ୍‌ ବିୟାନ୍‌ ହାଜ଼ି କଚଣ୍‌ତ ଆର୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ପଟିଂ ୱାଜ଼ି ହେୱାକାଂ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ହାଚିକ୍‌ । \v 5 ଆରେ କେତେକ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଚିକ୍‌ଲା ମାନି ଚେଚ୍‌ରା ବୁଇଁତ ଆର୍‌ତାତ୍‌ ଆରି ବାଜେକ୍‌ ଚିକ୍‌ଲା ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ଚାଣ୍ଡେକ୍‌ ନେସ୍‌ତାତ୍‌, \v 6 ମାତର୍‌ ୱେଡ଼ା ହତ୍‌ତିଲେ, କାଡ଼୍‌ତାତ୍‌ ଆରେ ଚିରା ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ୱାଜ୍‌ଜି ହାଚାତ୍‌ । \v 7 ଆରେ କେତେକ୍‌ ୱାଡ଼ି ମାର୍‌କୁକାଂ ପା ଆର୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ୱାଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ବୁଟାଙ୍ଗ୍‌ ପାନ୍‌ଚି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଚାପି କିତିକ୍‌ । \v 8 ମତର୍‌ ବିନେ କେତେକ୍‌ ହାର୍ଦି ମେଦ୍‌ନିତ ଆର୍‌ତାତ୍‌ ଆରି ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତାତ୍‌, କେତେକ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ଗାଡ଼୍‌ହା, ଆଦିକ୍‌ କେତେକ୍‌ ତିନ୍‌କଡ଼ି ଗାଡ଼୍‌ହା, ଆଦିକ୍‌ ଆରେ କେତେକ୍‌ ରିକଡ଼ିଦସ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ହା ଆଦିକ୍‌ ।” \fig ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ଜିସୁତି ହିକ୍ୟା ହିନାକା|alt="Jesus teaching the crowd by the sea" src="lb00299c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୩:୨"\fig* \p \v 9 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌ “ଇନେରିଂ କିତୁଲିଂ ମାନିକ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱେନେନ୍‌ ।” \s ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଉଦେସ୍‌ \r (ମାର୍କ ୪:୧୦-୧୨; ଲୁକ ୮:୯-୧୦) \p \v 10 ଇଦାଂ ପାଚେ ଚେଲାର୍‌ ତା କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହୁକେ କାତା ଇନାୟା ?” \p \v 11 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ବିତ୍ରେନି ବେରଣ୍‌ ସବୁ ପୁନି କାଜିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାକ୍ତି ହିଦ୍‍ୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ମାତର୍‌ ହେୱାରିଂ ହିୟାୱାତାତ୍‌ନା । \v 12 \x + \xo ୧୩:୧୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୫:୨୯; ମାର୍କ ୪:୨୫; ଲୁକ ୮:୧୮; ୧୯:୨୬.\xt*\x*ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌ତି ବେସି ମାନାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିୟାନାତ୍‌, ଆରେ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ବାଜେକ୍‌ ଆନାତ୍‌; ମାତର୍‌ ଇନେରିଂ ହିଲୁତ୍‌, ତାତାକେ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ନେ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଅୟାନାତ୍‌ । \v 13 ହେୱାରିଂ ଆନ୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଙ୍ଗା, ହେୱାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡୁର୍‌ ଆରି ୱେନୁ ୱେନୁ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ କି ବୁଜାଆଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । \v 14 ଆରେ, ଜିସାୟ୍‌ତି ଇ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକା ହେୱାର୍‌ ବିସ୍ରେ ପୁରା ଆନାତା, \p ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନୁ ୱେନୁ ୱେନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାନି ବୁଜାଉଦେର୍‌, \q2 ଆରେ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବୁଜାଉଦେର୍‌; \q1 \v 15 ଇନାକିଦେଂକି ଇ ମାନାୟାର୍‌ତି ଜିବୁନ୍‌ ବୱାଡ଼୍‌ ଆତାତ୍‌, \q2 ହେୱାର୍‌ କିତୁଲ୍‌ତ କସ୍ଟତାଂ ୱେଚାର୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ଜୁଚ୍‌ଚାର୍‌, \q1 ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତାଂ ହୁଡ଼୍‌ର୍‌ \q2 ହେଦାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ କିତୁଲ୍‌ତ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ତାର୍‌ମା, \q2 ଆରେ ମାନ୍ତ ବୁଜାଆଦେଂ ଆଡୁର୍‌, ଆରେ ମାସ୍‌ଦି ୱାଉର୍‌, \q2 ଆରେ ଆପେଂ ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କପ୍‌ ।” \p \v 16 \x + \xo ୧୩:୧୬ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୨୩,୨୪.\xt*\x*“ମାତର୍‌ ଦନ୍ୟ ମି କାଣ୍‌କୁ, ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ନାତ୍‌; ଦନ୍ୟ ମି କିତୁଲିଂ, ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ୱେନାନ୍‌ । \v 17 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ବେସି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ ଆରି ଦାର୍ମି ମାନାୟାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱାତାର୍‌; ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେ ସବୁ ହେୱାର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ ।” \s ୱିତ୍‌ନାକାନ୍ତି ବିସ୍ରେ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ମାର୍କ ୪:୧୩-୨୦; ଲୁକ ୮:୧୧-୧୫) \p \v 18 “ଲାଗିଂ ୱେନାଟ୍‌, ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ନି ଅରତ୍‌ ଇନାନ୍ନା । ବୁଜାଆଦେଂ ସେସ୍ଟା କିୟାଟ୍‌ । \v 19 ଇନେର୍‌କି ରାଜିନି ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବୁଜା ଆଉର୍‌, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ତା ମାନ୍‌ତ ଇନାକା ୱିତ୍‌ୟାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ହେଦାଂ ଉନ୍‌ଦି ଅନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ୱିତ୍‌ତି ହାଜ଼ି ଗୁଟିତ ଆର୍ଜି ମାନି ବିୟାନ୍‌ ଲାକେ । \v 20 ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଚନ୍‌ ଆଏତ୍‌ ବେରଣ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ଦାପ୍ରେ ୱାର୍‌ୟା ଆଜ଼ି ହେଦାଂ ମାନି କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଲ୍‌କୁକୁଡ଼ି ବୁଇଁତ ଆର୍ଜି ମାନି ବିୟାନ୍‌ ଲାକେ, \v 21 ହେୱାର୍‌ତି ଚିରାଂ ଦେହା ହାଲ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚିଲେ ହେୱାର୍‌ ହେଦେଲିଂ ବେସି ସମୁ ଆସ୍ତି ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । ଇ କାବୁର୍‌ କାଜିଂ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କସ୍ଟ କି ନିନ୍ଦା ୱାତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଦାପ୍ରେ ହେଦେଲିଂ ପିହ୍‌ନାର୍‌ । \v 22 ଇନେନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ବେରଣ୍‌ ୱେନାନ୍‌, ଆରେ ସଁସାର୍‌ନି ଚିନ୍ତା ଆରି ଦାନ୍‌ନି ବାୟା ବେଣ୍‌ତିଙ୍ଗ୍‌ ଚାପି କିନାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହେନ୍‌, ହେ ରୱାନ୍‌ ୱିତ୍‌ୟାତି ୱାଡ଼ି ମାର୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ ଲାକେ । \v 23 ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବୁଜାଆନାନ୍‌, ହାର୍ଦି ଜମିତ ଆର୍ଜି ମାଚି ବିୟାନ୍‌ ଲାକେ ହେୱାର୍‌ ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌, ଇନେନ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ଗାଡ଼୍‌ହା ଆଦିକ୍‌, ଇନେନ୍‌ ତିନ୍‌କଡ଼ି ଗାଡ଼୍‌ହା ଆଦିକ୍‌, ଇନେନ୍‌ ରିକଡ଼ିଦସ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ହା ଆଦିକ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିତ୍‌ୟାତି ହାର୍ଦି ମେଦ୍‌ନି ଲାକେ ।” \s କାଚ୍ରା ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 24 “ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଆରେ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ସାର୍ଗେ ରାଜି ଜାର୍‌ ଜମିତ ହାର୍ଦି ବିୟାନ୍‌ ୱିଦ୍‌ଦିମାଚି ର ମୁଣିକା ଲାକେ; \v 25 ମତର୍‌ ଲକୁ ହୁଚ୍‌କାଣ୍‌କୁ ହନିହିଙ୍ଗ୍‌ ତା ସାତ୍ରୁ ୱାଜ଼ି ହେ ଗଁମ୍‌ ବିୟାନ୍‌ ବିତ୍ରେ କାଚ୍ରା ୱିଦ୍‌ଦି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚାନ୍‌ । \v 26 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆକିଂ ହସି ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା କାଚ୍ରା ପା ଚଞ୍ଜିୟାଆତାତ୍‌ । \v 27 ହେବେ ଇଞ୍ଜିମୁଣିକାଂ ହଲ୍ୟାହିର୍‌ ତା କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, ହାଉକାର୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଜାର୍‌ ଜମିତାକେ ହାର୍ଦି ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାୟ୍‌ ? ଲାଗିଂ କାଚ୍ରାଂ ଇମେଣ୍ଡାଂ ଆତାତ୍‌ ? \v 28 ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ରକାନ୍‌ ସାତ୍ରୁ ଇଦାଂ କିତାନ୍‌ନ୍ନା । ଆରେ, ହଲ୍ୟାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ଲାଗିଂ ଆପେଂ ହାଲ୍‌ଜି ହେ ୱିଜ଼ୁ ଜେଲ୍‌ଜି ରବେ କିନାପ୍‌, ଇଦାଂ ଇନାକା ନିମାନ୍‌ ? \v 29 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆକାୟ୍‌, କାତେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କାଚ୍ରା ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଉ କିଉ ହେ ୱିଜ଼ୁ ରଚେ ଗଁମ୍‌ ଜେଲ୍‌ଜି ତୁହିହିନାଦେର୍‌ । \v 30 ତାସ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ରିଣ୍ଡାକାଂ ରଚେ ଗାଜାଆଦେଂ ପିହାଟ୍‌, ଆରେ କାଚ୍ରା ତ୍ରେସ୍‌ନିହିଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ନା କାରିଂ ଇନାଙ୍ଗ୍‌, କାଚାୟ୍‌କିଦେଂ ହିଗ୍‌ଦ କାଚ୍ରା ରବେ କିଜ଼ି ମୁଟା ଗାଚାଟ୍‌, ମାତର୍‌ ଗଁମ୍‌ ନା ଟୁଣ୍ଡିତ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜିନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ମାର୍କ ୪:୩୦-୩୨; ଲୁକ ୧୩:୧୮-୧୯) \p \v 31 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଆରେ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ସାର୍ଗେ ରାଜି ଇ ଲାକେ ର ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ, ଇନାକା ଅଜ଼ି ର ମାନାୟ୍‌ ଜାର୍‌ ଜମିତ ୱିତ୍‌ତାନ୍‌ । \v 32 ହେଦାଂ ତ ୱିଜ଼ୁ ବିୟାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହିରୁ, ମତର୍‌ ହେଦାଂ ଗାଜାଆତିସ୍‌ ସବୁ କୁଚାତାଂ ଗାଜା ଆଜ଼ି ଇ ଲାକେ ମାର୍‌ ଆନାତ୍‌ ଜେ, ବାଦାଡ଼୍‌ନି ପଟିଂ ୱାଜ଼ି ତା କେନ୍ଦାତ ବାହା କିନିକ୍‌ ।” \s ହଇନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୧୩:୨୦-୨୧) \p \v 33 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଆରେ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ସାର୍ଗେ ରାଜି ହଇନି ଲାକେ; ରଞ୍ଜେଲ୍‌ କଗ୍‌ଲେ ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ଆଦାବାସ୍ତା ମଇଦା ବିତ୍ରେ ଡାବାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଟ୍‌ଟାତ୍‌, ଆରେ ହାରିହାରା ୱିଜ଼ୁ ହଇତାତ୍‌ ।” \s ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ହିକ୍ୟା \r (ମାର୍କ ୪:୩୩-୩୪) \p \v 34 ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଜିସୁ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ କାଜିଂ ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଆରେ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ପିସ୍ତି ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇନାକା ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, \v 35 ଇନେସ୍‌କି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ କାଜିଂ ଇ ବେରଣ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, “ଆପେଂ ଜାର୍‌ ୱେଇ କିଜ଼ି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହୁକେ କାତା ଇନାକା, ପୁର୍ତି ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ବୁଡାଆତି ଡ଼ୁକ୍‌ତି ବିସ୍ରେ ସବୁ ଇନାସ୍‌ ।” \s ଜିସୁ କାଚ୍ରାନି ଉତର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ନି ଅରତ୍‌ ବୁଜାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 36 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ପିସ୍ତି ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଗାତାନ୍‌, ଆରେ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ତା ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଜମିନି କାଚ୍ରାନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ବୁଜାୟ୍‌କିଦା ।” \p \v 37 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ହାର୍ଦି ବିୟାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି; \v 38 ଜମି ପୁର୍ତି; ହାର୍ଦି ବିୟାନ୍‌ ରାଜିନି ହିମ୍‌ଣାଂ, କାଚ୍ରା ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ; \v 39 ଇମ୍‌ଣି ସାତ୍ରୁ ହେଦାଂ ୱିତ୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌; ତାସ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ନି ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ସେସ୍‌, ଆରେ ତ୍ରେସ୍‌ନାକାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ସାର୍ଗେ ଦୁତ୍‌ତର୍‌ । \v 40 ତା ଆତିସ୍‌, କାଚ୍ରା ଇନେସ୍‌କି ରବେ କିଜ଼ି ନାଣିତ କାଡିକିୟାଆନାତ୍‌, ଜୁଗ୍‌ସେସ୍‌ ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେ ଲାକେ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ । \v 41 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜାର୍‌ ଦୁତ୍‌ତରିଂ ପକ୍ତାନାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ତା ରାଜିତାଂ ସବୁ ବାଦାନିକା ବିସ୍ରେ ଆରି ବାନ୍ୟାରିଂ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, \v 42 ଆରେ ହେୱାରିଂ ନାଣି ହଲିତ ତୁହିହିନାର୍‌, ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବାନାର୍‌ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ କଡ଼୍‌ମଡ଼୍‌ ଆନାତ୍‌ । \v 43 ହେୱାଡ଼ାଂ ଦାର୍ମିର୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଲାତ୍ରାହି ସାର୍ଗେନି ଆବା ରାଜିତ ୱେଡ଼ା ଲାକେ ଡ଼ିନ୍‍ଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆନାର୍‌ । ଇନେରିଂ କିତୁଲ୍‌ ମାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱେନେନ୍‌ ।” \s ମୁନ୍‌ଚି ଦାନ୍‌ନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 44 “ସାର୍ଗେ ରାଜି ଜମିତ ଡ଼ୁକ୍‌ତି ଦାନ୍‌ ଲାକେ । ର ମାନାୟ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଡ଼ୁକ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ୱାରିତାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ତି ସବୁ ପ୍ରସି ହେ ଜମିତିଂ କଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ।” \s ମୁକ୍ତାନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 45 “ଆରେ, ସାର୍ଗେ ରାଜି ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ମୁକ୍ତା ଡେକ୍‌ଚି ମାନି ର ବେପ୍ରିୟା ଲାକେ । \v 46 ର ବେସି ଦାମ୍‌ନି ମୁକ୍ତା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ତି ସବୁ ପ୍ରସି ହେ ମୁକ୍ତାତିଙ୍ଗ୍‌ କଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ।” \s ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନି ଜାଲ୍‌ନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 47 “ସାର୍ଗେ ରାଜି ର ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନି ଜାଲ୍‌ ଲାକେ । କେଉଟାର୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ଜାଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଜି ବାରବିନି ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନାର୍‌ । \v 48 ଜାଲ୍‌ ବର୍ତି ଆତିସ୍‌ ଗୁଟିତ ଜେଲ୍‌ଜି ତାସି ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ମିନ୍‌କୁ ସବୁ ଆଜ଼ି ଟପାତ ଇଟ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ବାନ୍ୟା ମିନ୍‌କୁ ତୁହି ହିନାର୍‌ । \v 49 ଜୁଗ୍‌ସେସ୍‌ ସମୁତ ଇ ଲାକେ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ । ସାର୍ଗେନି ଦୁତ୍‌ତର୍‌ ଦାର୍ମିର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ପାପିୟାରିଂ ଆଲ୍‌ଗା କିଜ଼ି \v 50 ହେୱାରିଂ ଆହ୍‌ନି ନାଣିତ ତୁହି ହିନାର୍‌ । ଆରେ ହେୱାରିଂ ନାଣି ହଲିତ ତୁଇହିନାର୍‌; ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବାନାର୍‌ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ କାଟ୍‌ନାର୍‌ ।” \s ପ୍ଡାନାକା ଆରି ପୁନି ହିକ୍ୟା \p \v 51 ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇ ସବୁ ବିସ୍ରେ ବୁଜାଆଦେଂ ଆଡ଼୍‌ନାଦେରା ?” \p ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଆଁ ମାପ୍ରୁ ।” \p \v 52 ଜିସୁ ଗୁରୁରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେସ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକା ଜାର୍‌ କଟିତାଂ ଆତି ନେଚେକ୍‍ ପୁନାକା ଆରି ପ୍ଡାନାକା ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ନାନ୍‌, ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଚେଲା ଆଜ଼ି ମାଚି ରକାର୍‍ ରକାର୍‍ ସାସ୍ତର୍‌ ତା ଲାକେ ।” \s ଜିସୁ ନାଜରିତ୍‌ତ ପେଜ଼୍‌ୟାତାନ୍‍ \r (ମାର୍କ ୬:୧-୬; ଲୁକ ୪:୧୬-୩୦) \p \v 53 ଜିସୁ ଇ ସବୁ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱିସ୍ତି ପାଚେ ହେ ବାହା ପିସ୍‌ସି ହାଚାନ୍‌ । \v 54 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ତି ଆବା ଲାତ୍ରା ଗାଡ଼୍‌ଦ ୱାଜ଼ି ମାନାୟାରିଂ ହେୱାର୍‌ତି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଇ ଲାକେ ହିକ୍ୟା ହିତାନ୍‌ ଜେ, ହେୱାର୍‌ ଚାନ୍ୟା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇ ଲାକେ ବୁଦି ଆରି ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ ଇମେତାଂ ଆତାତ୍‌ ?” \v 55 ଇୱାନ୍‌ କି ହେ ବାଡାୟ୍‌ ମେହି ଆକାୟ୍‌ ? ଇୱାନ୍ତି ତେହି ତର୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ? ଆରେ ଇୱାନ୍‌ ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ତି ତର୍‌ ଇନାକା ଜାକୁବ୍‌, ଜସେପ୍‌, ସିମନ୍‌ ଆରି ଜିହୁଦା ଆକାୟ୍‌ ? \v 56 ଆରେ, ଇୱାନ୍ତି ତଣ୍‌ଦେହିକ୍‌ ଇନାକା ୱିଜ଼େକ୍‌ ମାଲାହାଂ ହିଲୁକ୍‌ ? ଲାଗିଂ “ହେୱାନ୍‌ ଇ ବୁଦି ସବୁ ସାକ୍ତି ଇମେଣ୍ଡାଂ ଗାଟାତାନ୍‌ ?” \v 57 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ବାଦା ପାୟା ଆତାର୍‌ । \p ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଆବା ଲାତ୍ରା ଗାଡ଼୍‌, ଇଲ୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ପିସ୍ତି ଅଲ୍‌ଗା ଇମେତାକେ ହିନସ୍ତା କିୟାଉନ୍‌ ।” \v 58 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପାର୍ତି କିୱାକା କାଜିଂ ହେବେ ବେସି ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିୱାତାନ୍‌ । \c 14 \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ହାକି \r (ମାର୍କ ୬:୧୪-୨୯; ଲୁକ ୯:୭-୯) \p \v 1 ହେ ସମୁତ ଗାଲିଲିନି ରାଜା ହେରଦ୍‌ ଜିସୁତି ବିସ୍ରେନି କାତା ୱେଚାନ୍‌, ତା ହଲ୍ୟାହିରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 2 “ଇୱାନ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ହିନି ଜହନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାତି ତାକେଣ୍ଡାଂ ପା ନିଙ୍ଗ୍‌ତାନ୍‌ନା, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ ସାକ୍ତି ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ କାମାୟ୍‌ କିନାତା ।” \p \v 3 \x + \xo ୧୪:୩ \xo*\xt ଲୁକ ୩:୧୯,୨୦.\xt*\x*ହେରଦ୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡାହି ପିଲିପ୍‌ ୱାଣି ହେରଦିୟା କାଜିଂ ଜହନ୍‌ତିଂ ଆସ୍ତି ଆରି ଗାଚ୍‌ଚି ବନ୍ଦିହାଡ଼ାତ ପ୍ରଦ୍‌ଦି ମାଚାର୍‌ । \v 4 ଇନାକିଦେଂକି ଜହନ୍‌ ହେରଦିୟାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, “ଇଦେଲିଂ ରାକିକିନାକା ନି ବିଦି ହିଲୁତ୍‌ ।” \v 5 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଜହନ୍‌ତିଂ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିତାନ୍‌ ହିନା, ମାନାୟାର୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନିକିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \p \v 6 ମାତର୍‌ ହେରଦ୍‌ତି ଜଲମ୍‌ ଦିନ୍‌ ଏକାୱାତିଲେ, ହେରଦିୟା ଗାହ୍‌ଡ଼ି ମାନାୟାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଏନ୍‌ନ୍ଦି ହେରଦ୍‌ତିଂ ୱାରି କି କିତାତ୍‌ । \v 7 ହେବେ “ହେରଦ୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିଜ଼ି ରାଣ୍‌ କିତାନ୍‌ ଜେ, ହେଦେଲ୍‌ ଇନାକାପା ଏନ୍ତାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦେଲିଂ ହେଦାଂ ହିନାନ୍‌ ।” \p \v 8 ଆରେ, ହେଦେଲ୍‌ ତା ତେହି ହିକ୍ୟାତ ଆର୍ଜି ଇଚାତ୍‌, “ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ତି କାପ୍‌ଡ଼ା ଇ ଦାପ୍ରେ ଇବେ ର ତାଡ଼ିୟାତ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 9 ଇବେ ରାଜା ଦୁକ୍‌ ଆତିସ୍‌ ପା ଜାର୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବଜିତ କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ କାଜିଂ ହେଦାଂ ହିଦେଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, \v 10 ଆରେ ମାନାୟ୍‌ ପକ୍‌ଚି ଜେଲ୍‌ତ ଜହନ୍‌ତି କାପ୍‌ଡ଼ା କାତି କିୟ୍‍କିତାନ୍‌, \v 11 ଆରେ ତା କାପ୍‌ଡ଼ା ର ତାଡ଼ିୟାତ ତାସି ହେ ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ ହିତାର୍‌, ପାଚେ ହେଦେଲ୍‌ ତା ତେହି ତାକେ ହେଦାଂ ଅତାତ୍‌ । \v 12 ହେବେ ଜହନ୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଡ଼ା ଅଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁଚ୍‌ଚାର୍‌ ଆରି ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୬:୩୦-୪୪; ଲୁକ ୯:୧୦-୧୭; ଜହନ୍‌ ୬:୧-୧୪) \p \v 13 ଜହନ୍‌ କାବୁର୍‌ ୱେଚି ଦାପ୍ରେ ଜିସୁ ବିନେ ଆଜ଼ି ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ର ଚିମ୍‌ରା ବାହାତ ହାଚାନ୍‌ । ଜିସୁ ହେବେ ହାନାକା ପୁଞ୍ଜି ଲାଗେନି ଗାଡ଼୍‌ନିକାର୍‌ତାଂ ହେନି ମାନାୟ୍‌ ଗୁଟି ଗୁଟି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିସୁତି ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌; \v 14 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାନ୍‌ ଡଙ୍ଗାତାଂ ହସି ବେସି ହେନି ମାନାୟାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ କାର୍ମାତିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍ତ ରାସ୍‌ ଇଚାତ୍‌ । ଆରି ହେୱାର୍‌ ରଗିରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 15 ୱେଡ଼ା ହାଚିଲେ ଚେଲାହିର୍‌ ତା କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, ଇ ବାହାତ ଚିମ୍‌ରା, ଆରେ ୱେଡ଼ା ତ ହାଚାତେ, “ଲାଗିଂ ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ନାସ୍‌କୁକାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ କାଦି କଡ଼୍‌ନାର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ହେଲ ହିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 16 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହେୱାର୍‌ ହାନି ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ଚିଚ୍‌ପାଟ୍‌ ।” \p \v 17 ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନିଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମା ଇବେ କେବଲ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟି ଆରି ରିଣ୍ଡାଂ ମିନ୍‌କୁ ମାନିକ୍‌ ।” \p \v 18 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇବେ ନା କଚଣ୍‌ ତାଡୁ ।” \v 19 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାରିଂ କାଚ୍ରା ଜପି କୁଚ୍‌ନି କାଜିଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ହେ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟି ଆରି ରିଣ୍ଡାଂ ମିନ୍‌କୁ ଅଜ଼ି ସାର୍ଗେ ନିପ ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ରୁଟିଂ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ଚେଲାରିଂ ହିତାନ୍‌, ଆରେ ଚେଲାହିର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ହିତାର୍‌ । \v 20 ଆରେ, ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ପାଞ୍ଚାର୍‌ ଆରି ଡ୍ରିକ୍‌ତି ରୁଟିତାଂ ଏଚେକ୍‌ ହାର୍‌ତାତ୍‌, ହେଦାଂ ଚେଲାର୍‌ ନିକ୍‌ଚି ବାର ଟପା ବାର୍ତି କିତାର୍‌ । \v 21 ତିନି ମାନାୟାର୍‌, କଗ୍‌ଲେକାଂ ଆରି ହିମ୍‌ଣାକାଂ ପିସ୍ତି, ଆନ୍‌ମାନ୍‌ତାଂ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ମାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଏଜ଼ୁଂ ଜପି ତାଂତାନ୍ \r (ମାର୍କ ୬:୪୫-୫୨; ଜହନ୍‌ ୬:୧୫-୨୧) \p \v 22 ହେ ଦାପ୍ରେ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ତା ମାଡ଼ି ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ଆଗେ ହାନ୍‍ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‍ ଇଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇବେଣ୍ଡାଂ ମାନାୟାରିଂ ୱିଜ଼ାରିଂ ହେଲ ହିତାନ୍‌ । \v 23 ମାନାୟାରିଂ ହେଲ ହିତି ପାଚେ ଜିସୁ ପାର୍ତାନା କିନି କାଜିଂ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଡ଼ି ଜପି ହାଚାନ୍‌, ଆରେ ମିକା ଆତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ହେବେ ରକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 24 ମାତର୍‌ ଡଙ୍ଗା ହେ ପାଦ୍‌ନା ଗୁଟିତାଂ ବେସି ଦେହା ମାଚାତ୍‌ ଆରି ଲଡ଼ି ଦୁକା କାଜିଂ ହେଦାଂ ତୁଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 25 ମାତର୍‌ କୁଜ଼ୁ କେପା ହେୱାନ୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଜପି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ଚେଲାର୍‌ ତାକେ ୱାତାନ୍‌, \v 26 ଆରେ ଚେଲାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଜପି ତାଂନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇଦାଂ ତ ବାନ୍ୟା ପୁଦା” ଆରେ ହେୱାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ କିକିରାଡିଂ କିତାର୍‌ । \p \v 27 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ସାସ୍‌ ଆହାଟ୍‌, “ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ତ ଆନ୍‌, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌ ।” \p \v 28 ହେବେ ପିତର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଏନ୍‌, ଲାଗିଂ ଏଜ଼ୁଂ ଜପି ନି ତାକେ ହାନି କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 29 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ୱା” ହେବେ ପିତର୍‌ ଡଙ୍ଗାତାଂ ଜୁଜ଼ି ଏଜ଼ୁଂ ଜପି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିସୁ ତାକେ ହାଚାନ୍‌ । \v 30 ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଦୁକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାନ୍‌, ଆରେ ମୁଞ୍ଜ୍‌ନିହିଂ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌ “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦା ।” \p \v 31 ଜିସୁ ହେ ଦାପ୍ରେ କେଇ ଲାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତିକିନାକାୟ୍‌, ଇନାକିଦେଂ ପାର୍ତି କିଉୟା ?” \p \v 32 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାଗାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ଦୁକା ତିର୍‌ ଆତାତ୍‌ । \v 33 ହେବେ ଡଙ୍ଗାତ ମାନି ଚେଲାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇସ୍ୱର୍‌ ମେହିତି ।” \s ଗିନେଟାୟର୍ତ ଜିସୁ ରଗିରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୬:୫୩-୫୬) \p \v 34 ହେୱାର୍‌ ନାସି ଗିନ୍ନେସର୍‌ ନାସ୍‌ତ ଏକାତାର୍‌ । \v 35 ଆରେ, ହେ ବାହାନି ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ କିତାର୍‌ ହେବେନି ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ୱିଜ଼ୁ ନିପ କାବୁର୍‌ ପକ୍ତାର୍‌ ଆରି ମାନାୟାର୍‌ ସବୁ ରଗିରିଂ ତା ଲାଗାଂ ତାଇୱାତାର୍‌; \v 36 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଜିସୁ ହେନ୍ଦ୍ରାନି ଚେଲିଂ ଡୁନାର୍‌, ଇଦାଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ ଏଚେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡୁତାର୍‌, ୱିଜ଼ାର୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାର୍‌ । \c 15 \s ପୁର୍ବେ ନିକାରତି ହିକ୍ୟା \r (ମାର୍କ ୭:୧-୧୩) \p \v 1 ଦିନେକ୍‌ କେତେ ଜାଣ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଆରି ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ୱାଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, \v 2 “ମା ଆଗେ ପ୍ରାଚିନାର୍‌ ରିତି ନିତି ହିଜ଼ି ହାଚାର୍ଣ୍ଣା, ମି ଚେଲାର୍‌ ଇନେକିଦେଂ ହେ ୱିଜ଼ୁ ଉଡ଼ା ଆନାରା ? ତିନି ଆଗେ ହେୱାର୍‌ ରିତିତ ଇନେକିଦେଂ ହାର୍‌ କିଜ଼ି କେଇ ନୁଜ଼ୁରା ।”\fig ବିଦି ଇସାପ୍ରେ ସକଟ୍‌ ଆନାକା|alt="Ceremonial washing" src="lb00280c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୫:୨"\fig* \p \v 3 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ମି ରିତି ନିତି କାଜିଂ ଇନେକିଦେଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଲ୍‌ ଉଡ଼ା ଆନାଦେରା ? \v 4 ଇସ୍ୱର୍ତି ବଲ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ଆବାଂ ଆୟାଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିୟାଟ୍‌ । ଆରେ ଇନେର୍‌ ତା ଆବା କି ଆୟାଂ ସାଇପ୍‌ ହିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ ।” \v 5 “ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେରା ହିକ୍ୟା ହିନାଦେରା ଜେ ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଅରତ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଆବାଂ କି ଆୟାଙ୍ଗ୍‌ ସାଇଜ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ତାନ୍‌ମା ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦାନ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ୱେଚ୍‌ଚାର୍‌, \v 6 ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ତା ଆବା ଆୟାଂ\f + \fr ୧୫:୬ \fr*\ft କେତେକ୍‌ ପତିତ ଜାର୍‌ ଆବା ନେଲେ ଆୟା ମାନାତ୍‌ ।\ft*\f* ହାତେନେ ଜତନ୍‌ କିଉନ୍‌ । ଇ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମିଦାଂ ବଲ୍‌ମନ୍ଦ୍‌ ରିତିନିତି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ ବେକାର୍‌ କିନାଦେରା । \v 7 ଆଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌, ଜିସାୟ୍‌ ମି ବିସ୍ରେ ସମାନ୍‌ ବାବ୍ରେ ବେରଣ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତାନ୍‌ନା !” \q1 \v 8 “ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନା, ଇ ଜାତି ମୁମ୍‌ଦ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାର୍‌, \q2 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ ମା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଦେହା ମାନାତ୍‌ । \q1 \v 9 ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ପଲ୍ୟା, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତି ବିଦିଙ୍ଗ୍‌ ଦରମ୍‌ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହିକ୍ୟା ହିନାନ୍‌ ପଲ୍ୟା ମା ପାର୍ତାନା କିନାର୍‌ ।” \r (ମାର୍କ ୭:୧୪-୨୩) \p \v 10 ତା ପାଚେ ଜିସୁ ମାନାୟ୍‌ତିଂ କଚଣ୍‌ତ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ମାନ୍‌ ହିଜ଼ି ୱେନାଟ୍‌ ଆରି ବୁଜାଆଦେଂ ସେସ୍ଟା କିୟାଟ୍‌; \v 11 ମାନାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେୟ୍‍ ବିତ୍ରେ ହାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିଟାଡ଼୍‌ କିଉତ୍‌; ମାତର୍‌ ଇନାକା ବିତ୍ରେତାଂ ଇନାକା ବାର୍ତ ୱାନାତ୍, ହେଦାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଟାଡ଼୍‌ କିନାତ୍‌ ।” \p \v 12 ଚେଲାର୍‌ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ନି କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ପାରୁସିର୍‌ ରିସା ଆତାର୍ଣ୍ଣା, ଇଦାଂ ଇନାକା ଏନ୍‌ ପୁନୁୟା ?” \p \v 13 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣି ମାର୍‌କୁ ନା ସାର୍ଗେନି ଆବା ରୁଜ଼୍‌ୱାତାନ୍ନା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଉଟ୍‌କା ଆଜ଼ି ହାନାତ୍‌ । \v 14 \x + \xo ୧୫:୧୪ \xo*\xt ଲୁକ ୬:୩୯.\xt*\x*ହେୱାର୍‌ ବିସ୍ରେ ତାନ୍ଦ୍ରା ଆମାଟ୍‌ । ହେୱାର୍‌ କାଣା ବିନ୍‌ କାଣାରିଂ ହାଜ଼ି ଚଚ୍‍ନାକାର୍ । ର କାଣା ଆରେ ର କାଣାଂ ହାଜ଼ି ଚଚ୍‍ଚିସ୍ ରିୟାର୍‌ ପା କ୍ଡଇଦ ଆର୍ଣ୍ଣାର୍ ।” \p \v 15 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିତର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜାୟ୍‌କିଦା ।” \p \v 16 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇନାକା “ଇ ପାତେକ୍‌ ବୁଜାଆଉଦେରା ? \v 17 ଇନାକା ୱେଇଦ ହଣାତ୍, ହେଦାଂ ପଟତ ହାଲ୍‌ଜି ବାର୍ତବାହାତ ହାନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଇନାକା ବୁଜା ଆଉଦେରା ? \v 18 \x + \xo ୧୫:୧୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୪.\xt*\x*ମାତର୍‌ ୱେଇଦାଂ ଇନାକା ସବୁ ହନାତ୍‌, ହେଦାଂ ୱାସ୍କିତାଂ ହନାତ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ନେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ବିଟାଡ଼୍‌ କିନାତ୍‌ । \v 19 ଇନାକିଦେଂକି ମାନ୍‌ତାଂ କାରାପ୍‌ ବିସ୍ରେ, ବେକାର୍‌ ଚିନ୍ତା ମାନାୟ୍‌ ଟୁଣାକା, ଦାରି, ମ୍ଡାନାକା, ମିଚ୍‌ ସାକି, ଆରି ନିନ୍ଦା କିନାକା ହନାତ୍‌ । \v 20 ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ବିଟାଡ଼୍‌ କିନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ କିନି କାଜିଂ ମାତର୍‌ ରିତିନିତି ଲାକେ କେଇ ନୁସ୍‌ୱାଦାଂ ଚିଚିସ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ବିଟାଡ଼୍‌ କିଉତ୍‌ ।” \s ର କଗ୍‌ଲେ ପାର୍ତି କିନାକା \r (ମାର୍କ ୭:୨୪-୩୦) \p \v 21 ଜିସୁ ହେ ବାହା ପିସ୍ତି ସର ଆରି ସିଦନ୍‌ ନିପ ଲାଗେ ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଚାନ୍‌ । \v 22 ଆରେ ହୁଡ଼ା, ହେ ହାନ୍ଦିତାଂ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ କିଣାନିୟ କଗ୍‌ଲେ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ ଦାଉଦ୍‌ତି ହିମ୍‍ଣା ନାଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା । ମାଞ୍ଜି ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ ପୁଦା ଆସ୍ତାତାନ୍ନା ଆରି ହେଦେଲ୍‌ ବେସି କସ୍ଟ ଆନାତା ।” \p \v 23 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଦେକ୍‌ ପା ଉତର୍‌ ହିୱାତାନ୍ । ଆରି ତା ଚେଲାହିର୍‌ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇଦେଲିଂ ହାଜ଼ି ଲୱାଡ଼୍‌ ହିୟା, ଇନାକିଦେଂକି ଇଦେଲ୍‌ ମା ପାଚେ ପାଚେ ଆଲା ଆନାତା ।” \p \v 24 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ହାଜ଼ିବାଣାତି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଲକ୍‌ ତାକେ ଆନ୍‌ ୱାତାଙ୍ଗ୍‍ନା ।” \p \v 25 ମାତର୍‌ କଗ୍‌ଲେ ୱାଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 26 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ହିମ୍‍ଣାଙ୍ଗ୍‍ତି ଆରାଣ୍‌ ଅଜ଼ି ନିକୁଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ତୁହିନାକା ହାର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 27 ମାତର୍‌ ହେଦେଲ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଆଁ, ମାପ୍ରୁ, ମାତର୍‌ ନିକୁଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ତ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ପାଟା ତାରେନ୍‌ ଆର୍‌ତି ସୁକ୍‍ଡ଼ି ତିନିକ୍‌ ।” \p \v 28 ଜିସୁ ତା କାତାନି ଉତର୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏ କଇ, ନିନ୍ଦାଂ ଗାଜା ପାର୍ତି, ନି ଇଚା ହୁକେ ନିଂ ଗିଟାଏତ୍ ।” ହେ ସମୁତ ହେଦେଲ୍‌ତି ଗାଡ଼୍‌ଚେ ଉଜ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ହେନି ମାନାୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 29 ଜିସୁ ହେବେତାଂ ହସି ଗାଲିଲି ଗୁଟି ଗୁଟି ହାଲ୍‌ଜି ର ମାଡ଼ି, ଜପି କୁଚାନ୍ । \v 30 ଆରେ, ବେସିହେନି ମାନାୟ୍‌ ଟୁଟା, କାଣା, ଚଟା, ଗୁଲା, ଆରି ବେସି ବେମାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ତାସି ଜିସୁ ପାନା ତାରେନ୍‌ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ ଆରେ ଜିସୁ ୱିଜ଼ାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 31 ଇ ଲାକେ କନ୍ଦା ବେଣ୍‌ କିତାନ୍‌, ଚଟାର୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାର୍‌, ଚଟାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‍ତାର୍, କାଣାର୍‌ ହୁଡ଼୍‍ନାରା, ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌, ଆରି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଇସ୍ୱର୍ତି ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଚାରି ହାଜାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଚିଚ୍‍ପାତାନ୍‍ \r (ମାର୍କ ୮:୧-୧୦) \p \v 32 ଜିସୁ ଚେଲାହିର୍‌ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇ ମାନାୟାର୍‌ କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‌ ହତ୍‌ନାତା, ଇନାକିଦେଂକି ଇୱାର୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତିନ୍‌ ଦିନ୍‌ ଆତାତେ ଆରି ନଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ଇନାକା ତିନାକା ହିଲୁତ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ତିନ୍‌ୱାଦାଂ ଇବେତାଂ ପକ୍‌ତେଂ, ଇ କାତା ଆନ୍‌ ମାନ୍‍କିଉଙ୍ଗ୍; ଇନାକିଦେଂକି ହାନିହିଂ ହାସ୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ ନାସ୍କି ବାଉଡ଼ା ଆସି ଗୁର୍‌ନାର୍‌ ।” \p \v 33 ଚେଲାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ଏଚେକ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଚିଚ୍‌ପେଦେଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଚିମ୍‌ରା ବାହାତ ଇମେଣ୍ଡାଂ ଏଚେକ୍‌ ରୁଟିଂ ଗାଟାନାସ୍ ।” \p \v 34 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, ମି ତାକେ ଏଚଙ୍ଗ୍ ରୁଟିଂ ମାନିକ୍‌ ? ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ସାତ୍‌ଗଟା, ଆରେ, ଅଲପ୍‍ କେତ୍‌ଗଟା ହିରୁ ମିନ୍‌କୁ ।” \p \v 35 ଜିସୁ ମାନାୟାରିଂ ମେଦ୍‌ନିତ ଜପି କୁଚ୍‌ଚେଂ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 36 ଆରେ ଜିସୁ ହେ ସାତ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ ଆରି ମିନ୍‌କୁ ଅଜ଼ି ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ହିଜ଼ି ହେ ସବୁ ଚେଲାହିରିଂ ହିତାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ହିତାର୍‌ । \v 37 ଆରେ, ୱିଜ଼ାର୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ପଟ ପାନ୍‌ଚାର୍ ଆରି ଡ୍ରିକ୍‌ତି ରୁଟିଂ ଏଚେକ୍‌ ହାର୍‌ତାତ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ପେସ୍‌ଦି ସାତ୍‌ ଟପା ବାର୍ତି କିତାର୍‌ । \v 38 କଗ୍‌ଲେ ଆରି ହିମ୍‌ଣାକାଂ ପିସ୍ତି ଚାରି ହାଜାର୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ମାଚାର୍‌ । \p \v 39 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ମାନାୟାରିଂ ହେଲ ହିଜ଼ି ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ମୁଗ୍‌ଦାନ୍‌ ନିପ ହାଚାନ୍‌ । \c 16 \s କାବାନି କାମାୟ୍‌ ଚଚ୍‍ନି କାଜିଂ ଦାବା \r (ମାର୍କ ୮:୧୧-୧୩; ଲୁକ ୧୨:୫୪-୫୬) \p \v 1 \x + \xo ୧୬:୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୮; ଲୁକ ୧୧:୧୬.\xt*\x*ଦିନେକ୍‌ କେତେଜାଣ୍‌ ପାରୁସି ଆରି ସାଦୁକିର୍‌ ଜିସୁ ତାକେ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିଦେଂ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌ ହେୱାରିଂ ଆକାସ୍‌ତାଂ ର ଚିନ୍‌ ଚଚ୍‌ନି କାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାର୍‌ । \v 2 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମ୍ଡିକାହାରେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜିମାନାଦେର୍, ହାର୍‌ ପାଗ୍‌ ଆନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆକାସ୍‌ ଗେରୁ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌ । \v 3 ଆରେ, ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ଇଞ୍ଜିମାନାଦେର୍, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକାବାର୍ହା ୱାନାତ୍, ଇନାକିଦେଂକି ଆକାସ୍‌ ଗେରୁ ଆରି ବାଦାଡ଼୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ଆନାକା ଆୱାକା ବୁଜାନାଦେରା, ମାତର୍‌ କାଡ୍‌ନି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ସବୁ ବୁଜାଉଦେରା ?\f + \fr ୧୬:୩ \fr*\ft କେତେକ୍‌ ପତିତ ୨-୩ ପାଦ୍‌ତ ଜିସୁ ହିଲୁତ୍‌ ।\ft*\f* \v 4 \x + \xo ୧୬:୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୯; ଲୁକ ୧୧:୨୯.\xt*\x*ଉତ୍‌ପାତ୍ୟା ଆରି ଦାରୁଲାର୍‌ ଲାତ୍ରା ଚିନ୍‌ ଡେକ୍‌ନାର୍‌, ମତର୍‌ ଜୁନସ୍‌ତି ଚିନ୍‌ ପିସ୍ତି ବିନେନି ଇନାକା ପା ଚିନା ହେୱାରିଂ ହିୟାଉତ୍ । \p ଆରେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ପିସ୍ତି ହାଚାନ୍‌ ।” \s ପାରୁସି ଆରି ସାଦୁକିର୍ତି ହିକ୍ୟା \r (ମାର୍କ ୮:୧୪-୨୧) \p \v 5 ଚେଲାର୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‌କା ହାନିୱାଡ଼ାଲିଂ ରୁଟି ଅଦେଂ ବାଣା ଆତାର୍‌ । \v 6 \x + \xo ୧୬:୬ \xo*\xt ଲୁକ ୧୨:୧.\xt*\x*ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଡୁ, ପାରୁସି ଆରି ସାଦୁକିର୍ତି ହଇନିତାଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ ।” \p \v 7 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ନିଜେ ନିଜେ ବେଣ୍‌କିବା ଆଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଆପେଂ ରୁଟି ତାୟିୱାୱାତାପ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନା ।” \p \v 8 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ଇଚାନ୍‌, ଏ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତି କିନାକାଦେର୍‌, “ମି କଚଣ୍‌ ରୁଟିଂ ହିଲୁକ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନେକିଦେଂ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନ୍ ବେଣ୍‌ କିନାଦେରା ? \v 9 \x + \xo ୧୬:୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୪:୧୭-୨୧.\xt*\x*ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ବୁଜା ଆଉଦେରା ? ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ, ଆରି ଏଚେ ଟପା ନିକ୍‍ତାଦେର୍ ? \v 10 \x + \xo ୧୬:୧୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୫:୩୪-୩୮.\xt*\x*ଆରେ ଚାରି ହାଜାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ କାଜିଂ ସାତ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ କାତା ମାନେ ଆକାୟ୍‌ ? ହେ ପାଦ୍‌ନା ଏଚେଗଟା ଟପାଙ୍ଗ୍ ବାର୍ତି କିଜ଼ି ମାଚାଦେର୍‌ ? \v 11 ଆନ୍‌ ରୁଟିଂ ବିସ୍ରେ ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବୁଜା ଆଉଦେରା ? ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ପାରୁସି ଆରି ସାଦୁକିର୍‌ ହୟ୍‌ନାକା କାଜିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ମାନାଟ୍‌ ।” \p \v 12 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଚେଲାହିର୍‌ ବୁଜାତାର୍‌ ଜେ ଜିସୁ ରୁଟିନି ହଇନି କାତା ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ପାରୁସି ଆରି ସାଦୁକିର୍ତି ହିକ୍ୟା କାଜିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ କିଜ଼ି ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ମସିୟା ଆତାନ୍ନା \r (ମାର୍କ ୮:୨୭-୩୦; ଲୁକ ୯:୧୮-୨୧) \p \v 13 ଜିସୁ କାଇସରିୟା ପିଲିପି ଗାଡ଼୍‌ ଲାଗାଂ ନିପ ୱାଜ଼ି ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଇନେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌ ?” \p \v 14 \x + \xo ୧୬:୧୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୪:୧,୨; ମାର୍କ ୬:୧୪,୧୫; ଲୁକ ୯:୭,୮.\xt*\x*ଇବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନାର୍‌, ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଜହନ୍‌, ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନାର୍‌ ଏଲିୟ, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଜିରିମିୟ ଆରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ।” \p \v 15 ଜିସୁ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇ ବିସ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇନାଦେରା ?” \p \v 16 \x + \xo ୧୬:୧୬ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୬:୬୮,୬୯.\xt*\x*ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ମସିୟା, ଜିବୁନ୍ତି ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ।” \p \v 17 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଦନ୍ୟ ଏନ୍‌ ଜୁନସ୍‌ତି ମାଜ଼ି, ସିମନ୍‌ !” ଇ ହାତ୍‌ପା ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ତାଂ ଗାଟାଆୱାତାୟ୍‌ନା । “ନା ସାର୍ଗେନି ଆବା ଜାର୍‌ ଇଦାଂ ମି ତାକେ ଇଚାନ୍ନା ।” \v 18 “ଆରେ, ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏନ୍‌ ପିତର୍‌, ଆରେ ଇ କାଲ୍‌ ଜପି ଆନ୍‌ ଜାର୍‌ ମଣ୍ଡ୍‌ଲି ରଚ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ପାତାଲ୍‌ନି ସାକ୍ତି ହେୱାନିଂ ଆରାୟ୍‌ କିଉତ୍‌ ।” \v 19 \x + \xo ୧୬:୧୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୧୮; ଜହନ୍‌ ୨୦:୨୩.\xt*\x*“ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିନି କୁଚିକାଡିଙ୍ଗ୍ ହିଦ୍‌ନାଂ । ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଇନାକା ବନ୍ଦ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ସାର୍ଗେତପା ହେଦାଂ ବନ୍ଦ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌ । ଆରି ପୁର୍ତିତାକେ ଇନାକାପା ଜେନାଦେର୍‌, ସାର୍ଗେତ ପା ଜେନାଦେର୍‌ ।” \p \v 20 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ମସିୟା ଇଞ୍ଜି ଇନେର୍‌ ଆଗେ ୱେଚ୍‍ମାଟ୍‍ ଇଞ୍ଜି ଜିସୁ ଚେଲାହିରିଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ନିଜେ ହାନି ଆରି ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୮:୩୧–୯:୧; ଲୁକ ୯:୨୨-୨୭) \p \v 21 ହେ ସମୁତ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ଚେଲାହିରିଂ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ପ୍ରାଚିନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌, ଦରମ୍‌ ଗୁରୁ ଦରମ୍‌ ନେତାର୍‌ କାଜିଂ ଚୁପ୍‌ୟାଆଜ଼ି ବେସି କସ୍ଟ ବଗି କିନାଙ୍ଗ୍‌ । ହାରିହାରା ହାନାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ତିନ୍‌ଦିନ୍‌ତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 22 ହେବେତାଂ ପିତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର ବାହାତ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ଉଲ୍‌ଟା ପାଲ୍‌ଟା କିଜ଼ି ଗଡ଼୍‌କିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇସ୍ୱର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦେନ୍‌, ଇଦାଂ ନି କାଜିଂ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଗିଟାଆମେତ୍‍ ।” \p \v 23 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ମାସ୍‌ଦି ପିତର୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନା ଲାଗେତାଂ ଦେହା ଆ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ନା ବାଦା ଲାକେ, ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ବିସ୍ରେ ବାବି କିୱାଦାଂ ମାନାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ବାବିକିନାୟା ।” \p \v 24 \x + \xo ୧୬:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୮; ଲୁକ ୧୪:୨୭.\xt*\x*ତା ପାଚେ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜେ ଇନେର୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଜାର୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ ଆସ୍ତି ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱାନାକା ମାନାତ୍‌ । \p \v 25 \x + \xo ୧୬:୨୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୯; ଲୁକ ୧୭:୩୩; ଜହନ୍‌ ୧୨:୨୫.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ତିଂ ଜିବୁନ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ହେଦାଂ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌; ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌କି ନା କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ହେଦାଂ ପାୟାଆନାନ୍‌ । \v 26 ଆରେ, ମାନାୟ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତିତିଂ ଲାବ୍‌ କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ତାଦି ଇନା ଲାବ୍‌ ଆନାତ୍‌ ? ମତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାଦୁଲ୍‌ ଇନାକା ହିନାୟ୍‌ ? \v 27 \x + \xo ୧୬:୨୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୫:୩୧; \xt*\xt ରମିୟ ୨:୬.\xt*\x*ଆରି, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜାର୍‌ ଆବାତି ପାଣ୍‌ଦାଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଦୁତ୍‌ର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ଜୁଦ୍‌ନାନ୍‌ ଆରି ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱେନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ହେ କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଡ଼୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 28 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ମାନାୟ୍‍ ମାଜ଼ିତି ଜାର୍‌ ରାଜିତ ଜୁଦେଂ ହୁଡ଼୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ଇବେ ନିଲ୍‌ଚିମାନି ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ କେତେକ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାନି ହାକିଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆଉନ୍‌ ।” \c 17 \s ଜିସୁତି ପାଗ୍‍ମାସ୍‍ବାନାକା \r (ମାର୍କ ୯:୨-୧୩; ଲୁକ ୯:୨୮-୩୬) \p \v 1 ଜିସୁ ଇ ଚଅ ଦିନ୍‌ ପାଚେ ପିତର୍‌ ଆରି ଜାକୁବ୍‌, ଜହନ୍‌ ଟଣ୍ଡ୍‌ରିୟାରିଂ ଅଜ଼ି ର ପାନ୍ତି ମାଡ଼ିଜପି ହାଚାର୍‌ । ହେବେ ବିନେନିକାର୍‌ ଇନେର୍‌ ହିଲ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 2 ଚେଲାହିର୍‌ ହୁଡ଼ୁ ହୁଡ଼ୁ ଜିସୁତି ର ତ୍ରିପ୍‌କୁ ପାଗ୍‌ମାସ୍‌ବାତାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ୱେଇ ୱେଡ଼ାଲାକେ ଅଜଡ଼୍‌ ଆତାତ୍‌ ଆରେ ହେୱାନ୍‌ତି ହେନ୍ଦ୍ରା ଅଜଡ଼୍‌ ଲାକେ ଡ଼ିଞ୍ଚାତ୍‌ । \v 3 ମସା ଆରି ଏଲିୟ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାତାର୍ବାତା ଆନାକା ଚେଲାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \p \v 4 ହେବେ ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ଇ ବାହାତ ମାନାସ୍‌, ଇଦାଂ ହାର୍‌ଦାକା; ନି ଇଚା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଇବେ ତିନିଗଟା ପୁଟ୍‌କୁ ରଚ୍‍ନାଙ୍ଗ୍ ନି କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌, ମସା କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଏଲିୟ କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 5 ହେୱାନ୍‌ ଇ କାତା ଇନୁ ଇନୁ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇଚୁକ୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ ହେୱାରିଂ ଡାବାୟ୍‌ କିତାତ୍‌, ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇ ସବଦ୍ ଆତାତ୍‌, “ଇ ମା ୱାରିନି ମାଜ଼ି ଇୱାନ୍‌ ତାକେ ମା ଅପ୍ରବଲ୍‌ ୱାରି, ଇୱାନ୍ତି ବଚନ୍‌ ମାନ୍ତ ଇଟାଟ୍‌ ।” \p \v 6 ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଚେଲାହିର୍‌ ମୁମ୍‌ ତାରେନ୍‌ କିତାର୍‌ ଆରି ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ । \p \v 7 ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଡୁବିସ୍‍ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗା, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌ ।” \v 8 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହେବେ ଆରେ ଇନେରିଂ ହୁଡ଼୍‌ୱାତାର୍‌ । \p \v 9 ହେୱାର୍‌ ମାଡ଼ିତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାନିହିଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହାକିତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ପାତେକ୍‌, ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା ହେଦାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ଇନେରିଂ ପା ୱେଚ୍‌ମାଟ୍‌ ।” \p \v 10 ଚେଲାହିର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍, “ଏଲିୟ ପର୍ତୁମ୍‌ ୱାନାନ୍ ଇଞ୍ଜି ମା ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଇଞ୍ଚାର୍ଣ୍ଣା ?” \p \v 11 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆଁ, ହାତ୍‌ପା ଏଲିୟ ପର୍ତୁମ୍‌ ୱାଜ଼ି ସବୁ ବିସ୍ରେ ଜାଲ୍‌ଦି କିନାନ୍‌; \v 12 \x + \xo ୧୭:୧୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୧:୧୪.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏଲିୟ ୱାତାନେ ମତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌କିୱାଦାଂ ମାନାୟାର୍‌ ତା କାଜିଂ ଇନାକା ଇଚା, ହେଦାଂ କିତାନ୍‌ନ୍ନା । ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି କାଜିଂ ପା ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ କାରାପ୍‌ ଚିନ୍ତା କିତାର୍‌ ।” \p \v 13 ହେୱେଡ଼ାଂ ଚେଲାର୍‌ ବୁଜାତାର୍‌ ଜେ, ଜିସୁ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ତି ବିସ୍ରେ ଇନାନ୍ନା । \s ଜିସୁ ପୁଦାଆହ୍ୟାତି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୯:୧୪-୨୯; ଲୁକ ୯:୩୭-୪୩) \p \v 14 ପାଚେ ଚେଲାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି, ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ମେଣ୍ଡାଂ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 15 “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନା ମାଜ଼ି ଦୟା କିୟା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଆପ୍ରାଂତ ବେସି କସ୍ଟ ପାୟାନାନା, ହେୱାନ୍‌ ରଗତିଂ ରଗ ନାଣିତ ଆରି ରଗତିଂ ରଗ ଏଜ଼ୁକାଂ ଆର୍ଣ୍ଣାନା । \v 16 ଆନ୍‌ ନି ଚେଲାରିଂ କଚଣ୍‌ତ ହେୱାନିଂ ତାଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ମତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ ।” \p \v 17 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆଡ଼େ ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ଆରି ଉଚ୍‌କା ଆନି ମାନାୟ୍‌, ଏଚେକ୍‌ କାଡ଼୍‌ ଆନ୍‌ ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାଂ ? ଏଚେକ୍‌ କାଡ଼୍‌ ମି ଚିନ୍ତା ହୁଡ଼୍‍ଦାନାଙ୍ଗ୍ ? ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନାତାକେ ତାଇୱାଡୁ ।” \v 18 କାଡ଼୍‌ଦେ ବିତ୍ରେ ବୁତ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ଜିସୁ ବୁତ୍‌ତିଙ୍ଗ୍ ଦାକା କିତିଲେ ବୁତ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେତାଂ ହସି ହାଚାତ୍‌ ଆରି କାଡ଼୍‌ଦେ ହେ ଦାପ୍ରେ ଉଜ୍‌ ଆତାନ୍‌ । \p \v 19 ଇଦାଂ ପାଚେ ଚେଲାର୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, ଆପେଙ୍ଗ୍‌ “ଇନେକିଦେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପିହିକିଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାପ୍‌ ?” \p \v 20 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତି କାଜିଂ, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଜଦି ର ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ ମି ପାର୍ତି କିନାକା ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇ ମାଡ଼ିତିଂ ଇବେତାଂ ହେବେ ଗୁଚା ଇଞ୍ଜି ଇଚିସ୍‌ ହେଦାଂ ଗୁଚାଆନାତ୍, ପାର୍ତି ହୁକେ ଇନାକା ଆବ୍‌ଡ଼ୁ ଆକାୟ୍‌ ।”\f + \fr ୧୭:୨୦ \fr*\ft କେତେକ୍‌ ପତିତ୨୧ପାଦ୍‌ତିଂ ମେହାୟ୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା; ମାତର୍‌ ଉପାସ୍‌ ଆରି ପାର୍ତାନା ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନାକାତ ଇବାନି ବୁତ୍‌ ପିହିକିଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । (ମାତିଉ ୯:୨୯)\ft*\f* \v 21 ମାତର୍‌ “ପାର୍ତାନା ଆରି ଉପାସ୍‌ ପିସ୍ତି ବିନ୍‌ ଇନାକାପା ଉପାୟ୍‌ ଇ ବାନି ବୁତ୍‌ ହସି ହାଲୁତ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ଜାର୍‌ ହାକି ବିସ୍ରେ ଆରେ ରଗ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୯:୩୦-୩୨; ଲୁକ ୯:୪୩-୪୫) \p \v 22 ଚେଲାହିର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଗାଲିଲିତ ରୁଣ୍ଡାଆତି ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ମାନାୟାର୍‌ କେଇଦ ଆହ୍‌ୟାଦେଂ ହାନାନା, \v 23 ହେ ମାନାୟାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଟୁଣାର୍, ମାତର୍‌ ତିନି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେୱେନ୍‌ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌,” ହେବେ ଚେଲାର୍‌ ବେସି ଦୁକ୍‌ ଆତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ସିସ୍ତୁ ହିତାନ୍‌ \p \v 24 ଜିସୁ ଆରି ତା ଚେଲାହିର୍‌ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ୱାତି ପାଚେ ଦେଉଡ଼୍‌ନି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ପିତର୍‌ତିଂ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ମି ଗୁରୁ ଦେଉଡ଼୍‌ନି ସିସ୍ତୁ ହିନାନ୍‌ କି ?” \p \v 25 ହେୱେନ୍‌ ଇଚାନ୍‌ “ଆଁ ହିନାନ୍‌ ।” \p ଆରେ ହେୱେନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ୱାତିପାଚେ ଜିସୁ ଆଗେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ସିମନ୍‌ ନି ବଲ୍‌ ଇନାକା ? ପୁର୍ତିନି ରାଜାର୍‌ ଇନେର୍‌ କଚଣ୍‌ତାଂ ସିସ୍ତୁ କି ରାଜା ପାଦ୍ ଅନାର୍‌ ? ହେୱାର୍‌ ପାର୍‌ଜାତାଂ କି ବିଦେସ୍‌ନିକାର୍‌ତାଂ ?” \p \v 26 ପିତର୍‌ “ବିଦେସ୍‌ନିକାର୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜି ଇଚିଲେ,” ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଲାଗିଂ ତ ହିମ୍‌ଣାଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆତାର୍ଣ୍ଣା ? \v 27 ମାତର୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ବାଦାନି କାରଣ୍‌ ଆମେତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ବାଣ୍‌ହି ଇଜ଼ାଟ୍‌ ଆରେ ପର୍ତୁମ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମିନ୍‌ କାପ୍‌ନାତ୍‌, ହେଦେଲିଂ ଅଜ଼ି ତା ୱେଇ ଏସ୍‌ତିସ୍‌ ର ରୁପା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ଗାଟାଆନାଦେର୍; ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ନା କାଜିଂ ଆରି ମି କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ହିୟାଟ୍‌ ।” \c 18 \s ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ଗାଜାକାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ? \r (ମାର୍କ ୯:୩୩-୩୭; ଲୁକ ୯:୪୬-୪୮) \p \v 1 \x + \xo ୧୮:୧ \xo*\xt ଲୁକ ୨୨:୨୪.\xt*\x*ହେ ପାଦ୍‌ନା ଚେଲାହିର୍‌ ଜିସୁ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍, ତେବେ “ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଇନେର୍‌ ଗାଜା ?” \p \v 2 ଜିସୁ ର ହିରୁ ହିମ୍‌ଣାଂ ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିଲି କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 3 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାଦ୍‌ଲାୱିତିସ୍‌ ହିରୁ ହିମ୍‌ଣା ଲାକେ ଆୱିତିସ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିତିସ୍‌ପା ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ । \v 4 ଲାଗିଂ, ଇନେର୍‌କି ଇ ହିରୁ ହିମ୍‌ଣା ଲାକେ ଜାର୍‌ତିଂ ହାଦ୍‌ଦାର୍ମି କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଗାଜାକାନ୍‌ । \v 5 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ନା ତର୍‌ଦାଂ ଇ ଲାକେ ର ହିରୁ ହିମ୍‌ଣାଂ ମାନ୍‌କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିଦ୍‍ନାନ୍ ।” \s ପାର୍ତିତ ବାଦା ଗିଟାୟ୍‌କିନାକା \r (ମାର୍କ ୯:୪୨-୪୮; ଲୁକ ୧୭:୧-୨) \p \v 6 ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌କି “ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିନାକାର୍‌ ଇ ହିରୁହିମ୍‍ଣାଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍ତି ବାଦା ଇନାକିଦେଂକି ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ ଗାଡେଲ୍‌ତ ର ଗାଜା ଜାତାକାଲ୍‌ ଗାଚ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ତୁସି ହିନାକା ହାର୍‌ ଆନାତ୍‌ । \v 7 ମାନାୟାର୍‌ତି ପାର୍ତିତ ବାଦା ଗିଟାୟ୍‌କିଦେଂ ଇଞ୍ଜି, ବେସି ବିସ୍ରେ ମାନାତ୍‌ । ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇ ପୁର୍ତିତ ଅବସ୍ତା ଏଚେକ୍‌ ବଇଁକାର୍‌ ସବୁ ଦିନ୍‌ ଇ ଲାକେ ବାଦା ୱାନାତ୍, ମାତର୍‌ ଇନେନ୍‌ ବାଦା ଗିଟାୟ୍‌କିନାନ୍‌, ତା ୱିଜ଼େ କେତେକ୍‌ ହାର୍‌ଦାକା !” \p \v 8 “ଜଦି ମି କେଇ କି ପାନା କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି ବାଦା କିନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ କାଦ୍‌ଦି ତୁସିହିୟାଟ୍‌ । ରି କେଇ ଆରି ରି ପାନା ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ୱିଜ଼୍‌ୱିନାଣିତ ତୁସ୍‌ୟାନି ପାତେକ୍‌ ରକେଇ ଆରେ ର ପାନା ବିନେ ଆଜ଼ି ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ତ ହଣାକା ମି ପାକ୍ୟାତ ହାର୍‌ । \p \v 9 ଆରେ ମି କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଜଦି ନି ବାଦା ଆନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉନ୍‌ଦି ତୁଇ ହିୟାଟ୍‌; ରିଣ୍ଡାଂ କାଣ୍‌କୁ ଅଜ଼ି ନାଣି ବିତ୍ରେ ନରକ୍‌ ତାକେ କାଡ୍‌ନି ବାଟା ଇଚିସ୍‌ ର କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଅଜ଼ି ଜିବୁନ୍‌ତ ହଣାକା ମି ପାକ୍ୟାତ ହାର୍‌ ।” \s ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ମେଣ୍ଡାତି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୧୫:୩-୭) \p \v 10 ଜାଗ୍ରତ୍‌, ଇ ହିରୁକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନିଂ ନେ ଇଣ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ସାର୍ଗେତ ହେୱାର୍‌ତି ଦୁତ୍‌ତର୍‌ ସବୁ ଦିନ୍‌ ନା ସାଗ୍ରେନି ଆବା ଲାଗାଂ ମାନାର୍‌ ।\f + \fr ୧୮:୧୦ \fr*\ft ୧୮:୧୦ କେତେକ୍‌ ପତିତ ୧୧ପାଦ୍‌ତିଂ ମେହାୟ୍‌ କିନାର୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ଇନାକା ଜାଙ୍ଗ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଦାସ୍ତି ରାକ୍ୟା କିଦେଂ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାତାନ୍ନା (ଲୁକ ୧୯:୧୦)\ft*\f* \p \v 11 ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ଜାଙ୍ଗ୍‍ତାତ୍‍ନା, ହେଦାଂ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାତାନ୍‌ନା । \v 12 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଏତୁ କିନାଦେରା ? ଇମ୍‌ଣି ଲକ୍‌ତି ଜଦି ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ମେଣ୍ଡାଂ ମାଚିସ୍‌, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ଇନାକା ନବେନଗଟାକାଂ ମାଡ଼ିତ ପିସ୍‌ସି ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ହେ ବାଣାତି ମେଣ୍ଡାତିଂ ଡେକ୍‌କୁନ୍‌ ? \v 13 ଆରେ ହେୱେନ୍‌ ମେଣ୍ଡା ଗାଟାଆନାନ୍ ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନବେନଗଟା ବାଣା ଆୱାଦାଂ ମାଚିକ୍‌, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହେୱେନ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ୱାରି କିନାନ୍‌ । \v 14 ହେ ଲାକେ ଇ ହିରୁକାରିଂ ବିତ୍ରେ ଜେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ କାରାପ୍‌ ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେନି ଆବାତି ମାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \s ମି ବିରୁଦ୍‌ତ ଇନେର୍‌ ଦସ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ \p \v 15 \x + \xo ୧୮:୧୫ \xo*\xt ଲୁକ ୧୭:୩.\xt*\x*ଲାଗିଂ “ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ନି ବିରୁଦ୍‌ତ ପାପ୍‌ କିନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ହାଲ୍‌ଜି କେବଲ୍‌ ମି ରିୟାରିଂ ବିତ୍ରେ ହେୱାନିଂ ତା ଦସ୍‌ ଚଚାଟ୍‌; ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ମି କାତା ୱେନାନ୍, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନିଂ ପାୟା ଆତାୟ୍‌ । \v 16 ମାତର୍‌ ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ୱେନୁର୍, ରକାନ୍‌ କି ରିୟାରିଂ ଅଜ଼ି ହାଲାଟ୍‌ । ଇନେସ୍‌ ରିୟାର୍‌ କି ତିନ୍‌ଜାଣ୍‌ ସାକିରିଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ୱିଜ଼ୁ ଦାବା କାତା ତିର୍‌ କିୟାନାତ୍‌ ।” \v 17 ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ କାତା ମାନିକିଉନ୍‌, ଲାଗିଂ ମଣ୍ଡ୍‌ଲିତିଂ ଇନାଟ୍‌, ଆରେ ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ମଣ୍ଡ୍‌ଲି କାତା ପା ମାନିକିୱିତିସ୍, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ମି କାଣ୍‍ଗାତ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଆରି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଲାକେ ଆଏନ୍‌ । \s ମୁନା କିନାକା ଆରେ ବଲ୍‌ ହିନାକା \p \v 18 \x + \xo ୧୮:୧୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୧୯; ଜହନ୍‌ ୨୦:୨୩.\xt*\x*ଆନ୍‌ “ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଇନାକାପା ବନ୍ଦ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ସାର୍ଗେତ ହେୱିଜ଼ୁ ବନ୍ଦ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌, ଆରି ପୁର୍ତିତ ଇନାକା ୱିଜ଼ୁ ଜେନାଦେର୍‌, ସାର୍ଗେତ ହେୱିଜ଼ୁ ଜେନାଦେର୍‌ ।” \p \v 19 ଆରି, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ପୁର୍ତିତ ମି ବିତ୍ରେପା ରିୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ବିସ୍ରେ ର ମାନ୍‌ତାଂ ଆଜ଼ି ଇନାକା ଏନ୍‌ନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ନା ସାର୍ଗେନି ଆବାତି ଇଚା ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ । \p \v 20 “ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ରିୟାର୍‌ କି ତିନ୍‌ ଜାଣ୍‌ ନା ତର୍‌ଦାଂ ରୁଣ୍ଡା ଆନାର୍‌, ହେ ବାହାତ ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ମାନ୍‌ଗାନାଂ ।” \s କେମା ହିୱାଦାଂ ମାନି ଚାକ୍ରିୟା କାତା \p \v 21 \x + \xo ୧୮:୨୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୭:୩,୪.\xt*\x*ହେ ପାଦ୍‌ନା ପିତର୍‌ ଜିସୁ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏଚେକ୍‌ ହଟ୍‌ ନା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ନା ବିରୁତ୍‌ତାଂ ପାପ୍‌ କିତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କେମା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? ଇନାକା ସାତ୍‌ ହଟ୍‌ ?” \p \v 22 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେବଲ୍‌ ସାତ୍‌ ହଟ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଇଞ୍ଜୁଙ୍ଗା, ମତର୍‌ ସତୁରି ଗୁଣ୍‌ ସାତ୍‌ ହଟ୍‌ ପାତେକ୍‌ । \v 23 ଇଚିସ୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜି ଜାର୍‌ ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇସାବ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାକିନି ରୱାନ୍‌ ରାଜା ଲାକେ । \v 24 ହେୱେନ୍‌ ଇସାବ୍‌ ଆରମ୍‌ କିତିଲେ, ଲାକେ ଟାକାଂ ରୁଣ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚି ର ହେବାକାରି ରାଜା ଲାଗାଂ ତାହିୱାତାର୍‌ । \v 25 ମାତର୍‌ ତା ହୁଜାଆଦେଂ ଇନାକା ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ତା ମାପ୍ରୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତା ଡକ୍ରିଙ୍ଗ୍, ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍‍ଡ଼ା ଆରି ୱିଜ଼ୁ ପ୍ରସି କର୍ଚ ଅଦେଂ ରାଜା ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 26 ଲାଗିଂ ହେ ହଲ୍ୟା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାନା ତାରେନ୍‌ ଜୁୱାର୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ଆ, ଆନ୍‌ ନିଗେଙ୍ଗ୍ ୱିଜ଼ୁ ହୁଜା ଆଜ଼ି ହିଦ୍‌ନାଂ ।” \v 27 ହେବେତାଂ ହେ ହଲ୍ୟାତିଂ ମାପ୍ରୁ କାର୍ମା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହିତାନ୍‌ ଆରି ରାଜା ରୁଣ୍‌ କେମା କିତାନ୍‌ । \p \v 28 ମାତର୍‌ “ହେ ହଲ୍ୟା ହସି ହାଲ୍‌ଜି ତାବେଣ୍ଡାଂ ପଚାସ୍‌ ଟାକା ରୁଣ୍‌ କିଜ଼ି ମାନି ର ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଆଜ଼ି ତା ଗାଡେଲ୍ ମ୍ଡିଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଆସ୍ତାୟ୍‌ନା ହୁଜାଆଦା ।” \p \v 29 ଲାଗିଂ “ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ କାଲ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଆଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ଆ, ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଜା ଆଜ଼ି ହିଦ୍‌ନାଂ ।” \p \v 30 “ମତର୍‌ ହେୱେନ୍‌ ରାଜି ଆୱାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ରୁଣ୍‌ ହୁଜାଆୱି ପାତେକ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜଇଲ୍‌ତ ପ୍ରତ୍‌ତାର୍‌ । \v 31 ଲାଗିଂ ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ଇ ଗଟ୍‌ନା ହୁଡ଼୍‌ଜି ବେସି ଦୁକ୍‌ ଆତାର୍‌ ଆରି ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଲାଗାଂ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‍ଣାଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାର୍ ।” \v 32 ହେବେତାଂ ତା ମାପ୍ରୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗେ କୁକି କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏଡ଼େ ଉତ୍‌ପାତ୍ୟା ହଲ୍ୟା, ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତ୍‍ତିଲେ ଆନ୍‌ ନି ହେ ୱିଜ଼ୁ ରୁଣ୍‌ କେମା କିତାଙ୍ଗ୍‌; \v 33 ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଲାକେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିତ୍‍ତାଙ୍ଗ୍, ହେ ଲାକେ ପା ଜାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ଦୟା କିନାକା କି ନି କାମାୟ୍‌ ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌ ?” \v 34 ଆରେ, ତା “ମାପ୍ରୁ ରିସା ଆଜ଼ି ୱିଜ଼ୁ ରୁଣ୍‌ ହୁଜାଆୱି ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ବାଦା ହିନି ମାନାୟାର୍‌ କେଇଦ ସର୍‌ପି କିତାର୍‌ ।” \p \v 35 ଜିସୁ ଇନାକା ୱିସ୍ତି “ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌ ଜଦି ୱାସ୍କିତାଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡାରିଂ କେମା କିୱିତିସ୍‌, ତାଆତିସ୍‌ ନା ସାର୍ଗେନି ଆବା ପା ମି କାଜିଂ ହେ ଲାକେ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \c 19 \s ହେଲ ନାଟ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ଜିସୁତି ହିକ୍ୟା \r (ମାର୍କ ୧୦:୧-୧୨) \p \v 1 ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଞ୍ଜି ୱିସ୍ତି ପାଚେ ଗାଲିଲି ପିସ୍ତି ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‍କା ମାନି ଜିହୁଦା ନିପ ହାଚାନ୍‌ । \v 2 ବେସିହେନି ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାସ୍ତାର୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ହେନି ରଗ୍ୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 3 କେତେଜାଣ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ତା ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକାତ ପ୍ରଦ୍‌ଦେଂ ପାଚି କିତାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ମା ଦର୍ମନି ମସାତି ବିଦି ଇସାବ୍‌ରେ ରକାନ୍‌ ଜେ ଇନା ବିସ୍ରେ ତା, କଗ୍‌ଲେଂ ହେଲ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ କି ?” \p \v 4 ହେୱେନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଆରମ୍‌ତାଂ ହେୱାରିଂ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ଆରି କଗ୍‌ଲେ କିଜ଼ି ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 5 ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ କାଜିଂ ମାନାୟ୍‌ ଆବାଆୟାକାଂ ପିସ୍ତି ଜାର୍‌ କଗ୍‌ଲେ ତାକେ ମେହା ଆନାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଦୁଲ୍‍ମାତାର୍ ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌ ? \v 6 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଆରେ ରିକାର୍‌ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌ । ଲାଗିଂ, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇନାକା ମେହାୟ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌ନା, ମାନାୟାର୍‌ ହେଦାଂ ଏଡ଼ାୟ୍‍ କିମେନ୍ ।” \p \v 7 ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ “ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, ଲାଗିଂ ମସା ଇନେକିଦେଂ ହେଲ ଆକି ହିଜ଼ି କଗ୍‌ଲେଙ୍ଗ୍‌ ହେଲ ହିନି କାଜିଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ ?” \p \v 8 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମି ମାନ୍‌ ଆଟ୍‌ୱା କାଜିଂ ମସା ହେ ଲାକେ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ମାତର୍‌ ଆଗେ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବିଦି ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌ ।” \p \v 9 \x + \xo ୧୯:୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୫:୩୨; ୧ କରନ୍ତିୟ ୭:୧୦,୧୧.\xt*\x*“ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ ଡକ୍ରିଂ ଦାରି ଦସ୍‍ତ ପିସ୍ତି ବିନ୍‌ ବିସ୍ରେତାଂ ପିହ୍‌ନିଆକି ହିଜ଼ି ବିନ୍‌ କଗ୍‌ଲେଂ ବିବା କିତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦାରି ଆନାନ୍‌ ।” \p \v 10 ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାର୍‌, “କଗ୍‌ଲେ ହୁକେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଜଦି ଇ ମାସ୍ତୁର୍‌ ମେହାବିଡ଼ା, ଲାଗିଂ ବିବା କିୱାକା ହାର୍‌ ।” \p \v 11 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇ ହିକ୍ୟା ୱିଜ଼ାକାର୍‌ କାଜିଂ ସମାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । ଇସ୍ୱର୍ତି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାରିଂ ଇଦାଂ ହିୟାତାତ୍‍ନ୍ନା, କେବଲ୍‌ ହେୱାର୍‌ ନେ ଇଦାଂ ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । \v 12 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଆୟା ଗରବ୍‍ତାଂ ବେଜୁ ଆଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆତାର୍ଣ୍ଣା, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ମାନାୟ୍‍ତାଂ ବେଜୁ କିୟାତାର୍ଣ୍ଣା, ଆରି ଆରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ସାର୍ଗେ ରାଜି କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ବେଜୁ କିତାର୍ଣ୍ଣା । ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଟେନ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ହାରୁ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୦:୧୩-୧୬; ଲୁକ ୧୮:୧୫-୧୭) \p \v 13 ହିମ୍‌ଣାଂ ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍‌ଜି ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ କେତେକ୍‌ ଲକୁ ହେୱାରିଂ ଜିସୁ ଲାଗେ ତାହିୱାତାର୍‌ । ହେ ଲକୁରିଂ ଚେଲାର୍‌ ଦାକା ହିତାର୍‌ । \v 14 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ହିମ୍‌ଣାକାଂ ନା ଲାଗେ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିଆଟ୍ । ହେୱାରିଂ ବାଦା ହିମାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ସାର୍ଗେ ରାଜି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇୱାର୍‌ ଲାକେ ହେୱାର୍‌ତି ।” \p \v 15 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍‌ଜି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତି ପାଚେ ଜିସୁ ହେବେତାଂ ହାଚାନ୍‌ । \s ରକାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୦:୧୭-୩୧; ଲୁକ ୧୮:୧୮-୩୦) \p \v 16 ଦିନେକ୍‌ ରକାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନ୍‌ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଗୁରୁ ! ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟାଦେଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ହାର୍‌ଦି କାମାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ?” \p \v 17 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାର୍ଦି କାମାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ୱେନ୍‌ବା ଆଦ୍‌ନାଦେରା ? କେବଲ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ନେ ହାର୍‌ଦାକାନ୍‌ । ହେୱାନ୍ତି ବଲ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ମାନି କିତିସ୍‌, ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ଲାବ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାସ୍‌ ।” \p \v 18 ହେୱାନ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼ୁ ବଲ୍‌ ?” \p ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ନାର୍‌ ଅହ୍‌ମାଟ୍‌, ଦାରି କିମାଟ୍‌ । ଚରି କିମାଟ୍‌, ଇନେର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ମିଚ୍‌ ଦାବା କିମାଟ୍‌ । \v 19 ଆବାଂ ଆୟାଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିୟାଟ୍‌ ଆରି ମି ପାଡ଼୍‍ହାନିକାରିଂ ଜାର୍‌ ଲାକେ ଜିଉ ନୱାଟ୍‌ ।” \p \v 20 ହେ ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇ ସବୁ ବଲ୍‌ ଆନ୍‌ ମାନି କିତାଂନ୍ନା । ନାଦାଂ ଆରେ ଇନାକା କିନି ଲଡ଼ା ?” \p \v 21 ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜଦି ଏନ୍‌ ହାର୍‌ ଆଦେଂ ମାନ୍‍କିନାୟ୍, ହାଲା, ନିନ୍ଦାଂ ସବୁ ଦନ୍‌ ପ୍ରସି ହେ ଟାକାଙ୍ଗ୍‌ ଅର୍କିତାରିଂ ଦାନ୍‌ କିୟା । ତା ଆତିସ୍‌ ଏନ୍‌ ସାର୍ଗେତ ଦନ୍‌ ଲାବ୍‌ କିନାୟ୍‌ । ଇ ୱିଜ଼ୁ କିତିପାଚେ ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱା ।” \p \v 22 ମାତର୍‌ ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଆଜ଼ି ହାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ବେସି ମାଜାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 23 ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାଜାନିଂ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ହଣାକା ବେସି କସ୍ଟ । \v 24 ଆରେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିତ ମାଜାନ୍‌ ଲକୁ ହଣି ବାଟା ଇଚିସ୍‌ ହୁଜାନି କାଣାତିଂ ଉଟ୍‌ ହଣାକା ଆଡ଼୍‌ୱା ।” \p \v 25 ଚେଲାର୍‌ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି କାବା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ତେବେ ଇନେର୍‌ ମୁକ୍ତି ଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ?” \p \v 26 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ସିଦା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, ଇଦାଂ “ମାନାୟ୍‌ତିଂ ପାକ୍ୟାତ ଆଡ୍‌ୱାକା, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ପାକ୍ୟାତ ୱିଜ଼ୁ ଆଡ଼୍‌ୱା ।” \p \v 27 ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ା, ଆପେଂ ୱିଜ଼ୁ ପିସ୍ତି ନି ପାଚେ ପାଚେ ୱାତାପ୍‍ନା । ଆପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଗାଟାନାପ୍‌ ।” \p \v 28 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ପୁନି ଜୁଗ୍‌ତ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜାର୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ନି ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ, ନା ପାଚେ ୱାତାଦେର୍‌ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ବାର ଚେଲାର୍‌ ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ବାର କୁଟୁମ୍‌ ଜପି ରାଜ୍‌ କିନାଦେର୍‌ । \v 29 ଆରି ଇନେର୍‌କି ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ଇଲ୍‌, କି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କି ତଣ୍‌ଦେଲ୍‌, କି ଆବା କି ଆୟା, ହିମ୍‍ଣା ୱାକ୍‍ଡ଼ା କି ତାରେନ୍‌ ପିହିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ସହେ ଗୁଣ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ପାୟାନାନ୍‌; ଆରି ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ଆନାନ୍‌ ।” \v 30 \x + \xo ୧୯:୩୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୦:୧୬; ଲୁକ ୧୩:୩୦.\xt*\x*“ମାତର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ତ ମାନି ଆଦେକ୍‌ ଲକୁ ପାଚେ ଆର୍ନାର୍‌ ଆରି ପାଚେ ମାନି ହେନି ଲକୁ ପର୍ତୁମ୍‌ ଆନାର୍‌ ।” \c 20 \s ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି କୁଲିୟା \p \v 1 “ସାର୍ଗେ ରାଜି ଇନେସ୍‌, ଇଦାଂ ଆରେ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେନାଟ୍‌ । ର ମାନାୟ୍‌ ଦିନେକ୍‌ ନାଣାଙ୍ଗେ ତା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କୁଲିୟାରିଂ ଡେକ୍‌ତେଂ ହତାନ୍ । \v 2 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ କୁଲିୟାର୍‌ ହୁକେ ଦିନେକ୍‍ତିଂ ର ଦିନ୍‌ନି ରୁଣ୍‌ ନାଟ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ଜାର୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । \v 3 ତା ପାଚେ ଦିନ୍‌ ନଅ ଗଣ୍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ ବାଜାର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ର କୁଦା ଲକୁ ପଲ୍ୟା ଆଜ଼ି ନିଲ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା ।” \v 4 ହେୱାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ନା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି କାମାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ମିଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ କୁଲି ହିଦ୍‌ନାଂ । \v 5 ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି କାମାୟ୍‌ତ ଲାଗାତାର୍‌ । ଦିନ୍‌ ବାର୍ଟା ଆରି ତିନ୍‍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ ସମାନ୍‌ ହେ ଲାକେ ଆରେ କେତେକ୍‌ କୁଲିୟାରିଂ ତାହିୱାଜ଼ି କାମାୟ୍‌ତ ଲାଗାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 6 ମିଡ଼୍‍କାହାରେସ୍ ପାଞ୍ଚ୍‍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ ଆରେ ରଗ ବାଜାର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ନିଲ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା । ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ୱେଡ଼ାବୁଡି କାମାୟ୍‌ କିୱାଦାଂ ଇନେକିଦେଂ ପଲ୍ୟା ସମୁ ନସ୍ଟ କିନାଦେରା ?” \v 7 ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, ଇନେର୍‌ ତ ମାଂ କାମାୟ୍‌ତ କିୟ୍‍କିଦ୍‍ୱାତାର୍ଣ୍ଣା । ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଆୟେତ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ନା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି କାମାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । \p \v 8 “ହେ ଦିନ୍ ମିଡ଼୍‍କାହାରେସ୍ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ହାଉକାର୍‌ ଗୁମୁସ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍‌, କୁଲିୟାରିଂ କୁକା । ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ପାଚେ କାମାୟ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ତାର୍ଣ୍ଣା, ଆଗେ ହେୱାରିଂ ହାଜ୍‌ରି ହିଆ । \v 9 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ କୁଲି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ୱାଜ଼ି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଗାଟାତାର୍ ।” \v 10 ଆରେ, ପର୍ତୁମ୍‌ ୱାଜ଼ି କିଜ଼ିମାଚି କୁଲିୟାର୍‌ ୱାଜ଼ି ଆଦିକ୍‌ ଗାଟାନାପ୍ ଇଞ୍ଜି ବାବିକିତାର୍, “ମତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ପା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଗାଟାତାର୍ । \v 11 ହେୱାର୍‌ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଉକାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ମାନ୍‍ଦୁକ୍‍ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, \v 12 ମ୍ଡିକାହାରେସ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‍ଟାତ କାମାୟ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ଜି ମାନି କୁଲିୟାର୍‌ ମତର୍‌ ରଗଣ୍ଟା କାମାୟ୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା । ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାରାତ ୱେଡ଼ାବୁଡି କିତାପ୍, ଇ ହାଜ୍‌ରି ହିନି ୱେଡ଼ାଂ ହେୱାରିଂ ମାହୁଦାଂ ସମାନ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌ ।” \v 13 ହାଉକାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନିଂ ଉତର୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ! ଆନ୍‌ ନିଂ ଅନ୍ୟାୟ୍‌ କିଦ୍‍ୱାତାଂନା; ଏନ୍‌ ଇନାକା ନା ହୁଦାଂ ର ଟାକାଂ କାଜିଂ ରାଜି ଆୱାଦାଂ ମାଚାୟ୍‌ ? \v 14 ନିନ୍ଦାଂ ଇମ୍‌ଣାକା, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ହାଲା, ମାତର୍‌ ଇ ହାରିହାରା ଲକାଂ ପାନି ଲାକେ ହିଦେଂ କାଜିଂ ନା ମାନ୍‌ । \v 15 ନା ଜାର୍‌ ଦନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହାର୍‌ ହେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ କର୍ଚ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ନା ଆଦିକାର୍‌ ହିଲୁତ୍‌ ? କି ଆନ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଉଦାର୍‌ ଆତିଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାଦେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆକର୍‌ ଆଦ୍‌ନାଦେର୍‌ ?” \p \v 16 “ହେ ଲାକେ ପାଚେ ମାନି ମାନାୟ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଆନାର୍‌ ଆରି ପର୍ତୁମ୍‌ ମାନି ମାନାୟ୍‌ ପାଚେ ଆନାର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ତା ହାକି ବିସ୍ରେ ତିନି ହଟ୍‌ କାଜିଂ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୦:୩୨-୩୪; ଲୁକ ୧୮:୩୧-୩୪) \p \v 17 ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାନି ହାସ୍‌ଦ ବାର ଚେଲାରିଂ ର ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ଅଜ଼ି ବିନେ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 18 “ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାନାସା । ହେବେ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ ଆନାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିନାର୍‌ । \v 19 ତା ପାଚେ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ କେଇଦ ପିସ୍ତି ହିନାର୍‌ । ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଇନାର୍‌, କରଡା ଇଡ଼୍‌ନାର୍‌ ଆରି କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ନାର୍ । ମାତର୍‌ ତିନି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌ ।” \s ର ଆୟାତି ଗୱାରି \r (ମାର୍କ ୧୦:୩୫-୪୫) \p \v 20 ଇ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜେବ୍‌ଦିତି ଡକ୍ରୁହି ତା ରି ମେହିର୍‌ ହୁକେ ଜିସୁ ତାକେ ୱାଜ଼ି । ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଏନ୍ତାତ୍‌ । \p \v 21 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇନାକା ମାନ୍‌ କିନାୟା ?” ହେଦେଲ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମି ରାଜିତ ରାଜା ଆନାୟ୍‌, ନା ଇ ରି ହିମ୍‌ଣାକାଂ ନି ବୁଜ୍‌ଣି ଆରି ଡେବ୍ରି ପାଡ଼୍‍କା କୁଚିକିନାୟ୍‍ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 22 ଜିସୁ ଜେବ୍‌ଦି ରିୟାର୍‌ ମାଜ଼ିରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଏନ୍‌ନାଦେରା, ହେଦାଂ ପୁନୁଦେରା । ଆନ୍‌ ଦୁକ୍‌ ବଗ୍‌ନି ବାହାତ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା ? ହେବେ କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌ ?” \p ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଆଡ୍‌ନାପ୍‌ ।” \p \v 23 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ଦୁକ୍‌ ବଗ୍‌ନି ବାହାତ ଉଣାକା ସତ୍‌, ମାତର୍‌ ନା ତିନାବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଡେବ୍ରି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚେଂ ହିନାକା ନା ଆଦିକାର୍‌ ବିସ୍ରେ ଆକାୟ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ କାଜିଂ ନା ଆବା କାଜିଂ ବାହା ଜାଲ୍‌ଦି କିୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେୱାର୍‌ କୁଚ୍‌ନାର୍‌ ।” \p \v 24 ବିନ୍‌ ଦାସ୍‍ ଜାଣ୍‌ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେ ଟଣ୍ଡ୍‌ରିୟାର୍‌ ଜପି ରିସା ଆତାର୍‌ । \p \v 25 \x + \xo ୨୦:୨୫ \xo*\xt ଲୁକ ୨୨:୨୫,୨୬.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ସାସନ୍‌ କାରିୟାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜପି ରାଜ୍‌କିନାର୍‌ ଆରି ଗାଜା ମୁଣିକାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜପି ୱିଜ଼ୁ ରାଜ୍‌କିନାର୍‌, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଟ୍‌ ।” \v 26 \x + \xo ୨୦:୨୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୩:୧୧; ମାର୍କ ୯:୩୫; ଲୁକ ୨୨:୨୬.\xt*\x*“ମି ବିତ୍ରେ ହେ ଲାକେ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଜେ ଇନେର୍‌ ଗାଜା ଆଦେଂ ମାନ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ମି ହେବା କିନାକାନ୍‌ ଆୟେନ୍‌, \v 27 ଆରେ ଇନେର୍‌କି ମୁଡ଼୍‌ ଆଦେଂ ଇଚା କିନାନ୍‌, ହେୱେନ୍‌ ମି ହଲ୍ୟା ଆୟେନ୍‌, \v 28 ଇନେସ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହେବା ପାୟା ଆଦେଂ ୱାୱାତାନ୍‍ନା, ମତର୍‌ ହେବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ହେନି କାଜିଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିନି ମୁଲ୍‌ଲାକେ ଜିବୁନ୍‌ ହିଦେଂ ୱାତାନ୍‌ନା ।” \s ଜିସୁ ରିୟାର୍‌ କାଣାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୦:୪୬-୫୨; ଲୁକ ୧୮:୩୫-୪୩) \p \v 29 ହେୱାର୍‌ ଜିରିହ ବସ୍ତିତ ହସି ହାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ବେସିହେନି ମାନାୟାର୍‌ ତା ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \v 30 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହାଜ଼ି କଚଣ୍‌ ରିୟାର୍‌ କାଣାର୍‌ ଜିସୁ ହେ ହାଜ଼ି ହାନାନା ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଦାଉଦ୍‌ ମେହି, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 31 ଲକୁ ମୁମ୍‌ଦ ହେୱାରିଂ ଦାକା କିଜ଼ି ଚିମ୍‌ରା ଆଦେଂ ଇଚାର୍‌ । ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆରି ଚେରା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ ଦାଉଦ୍‌ ମେହି, ମାଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 32 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ନିଲ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମି କାଜିଂ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାଦେରା ?” \p \v 33 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇନେସ୍‌ ମା କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଜେୟା ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 34 ଆରେ, ଜିସୁ ଦୟା କିଜ଼ି ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଡୁତାନ୍‌ ଆରି ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁ ପାଚେ ପାଚେ ତାଙ୍ଗ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \c 21 \s ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଜିସୁ ରାଜା ଲାକେ ହଣ୍‌ଗାତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୧:୧-୧୧; ଲୁକ ୧୯:୨୮-୪୦; ଜହନ୍‌ ୧୨:୧୨-୧୯) \p \v 1 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ଆରି ଚେଲାର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ କଚଣ୍‌ ବେତ୍‌ପାଗି ନାସ୍‌ତାଂ ଏକାତାର୍‌ ହେ ପାଦ୍‌ନା ରିୟାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ି ଏକାତାର୍‌ । \v 2 ମି “ଲାଗେ ହେ ନାସ୍ତ ହାଲାଟ୍‌, ଆରେ ହାନିଲାଡ଼େ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନି ର ଗଦ ହିମ୍‌ଣା ଆରି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ର ହିମ୍‍ଣା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌; ହେୱେକିୟାଙ୍ଗ୍ ରିକ୍‌ଚି ନା କଚଣ୍‌ ତାହିୱାଡୁ ।” \v 3 ଆରେ, ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇନାର୍‌, “ଲାଗିଂ ଇନାଦେର୍‌, ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ତାକେ ମାପ୍ରୁ\f + \fr ୨୧:୩ \fr*\ft ମାପ୍ରୁ; ନଲେ ହାଉକାର୍‌ ।\ft*\f* ଲଡ଼ା ମାନାତ୍‌ । ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱେନ୍‌ ହେୱେକିୟାଙ୍ଗ୍ ପକ୍ତାନାନ୍‌ ।” \p \v 4 ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ କାଜିଂ ଇଦାଂ ଇ ବଚନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇଦାଂ ଗିଟା ଆତାତ୍‌, \q1 \v 5 “ସିୟନ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ଚେଂ ୱେଚାଟ୍‌, \q2 ହୁଡ଼ା, ମି ରାଜା ନି କଚଣ୍‌ ୱାନାନା; \q1 ହେୱାନ୍‌ ହୁଦାର୍‌ ଆରି ଗଦ ହିମ୍‌ଣା ଜପି କୁଚ୍‌ଚାନ୍ନା ଗଦ ଜପି କୁଚ୍‌ଚାକାନ୍‌ ।” \p \v 6 ହେବେ ଚେଲାହିର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିତାର୍‌, \v 7 ଆରେ ଗଦ ହିମ୍‌ଣା ତାସି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଜପି ହେନ୍ଦ୍ରା ପାସ୍‍ସି ହିତାର୍, ଆରେ ଜିସୁ ତା ଜପି କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 8 ଆରେ, ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତେଜାଣ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ହାସ୍‌ଦ ପାସ୍ତାର୍ ଆରି କେତେଜାଣ୍‌ ମାର୍‌ଦାଂ ଡାଡ଼୍‌ କାଦ୍‌ଦି ତାସି ହାସ୍‌ଦ ପାସ୍‍ସି ହିଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 9 ଆରେ ତା ଆଗେ ଆରି ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ହସାନ୍ନା “ଦାଉଦ୍‌ତି ହିମ୍‍ଣା ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌ ! ମାପ୍ରୁ ତର୍‌ଦାଂ ଇନେର୍‌ ୱାନାରା, ହେୱେନ୍‌ ଦନ୍ୟ ମାପ୍ରୁ କେର୍‌କଣ୍‌ ଆୟେତ୍‌ ।” \p \v 10 ଆରେ, ହେୱେନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହଣ୍‌ଗାତାନ୍‌, ଗାଡ଼୍‌ନିକାର୍‌ ଇୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ବିଙ୍ଗ୍‌ବିଙ୍ଗ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \p \v 11 ହେବେତାଂ ମାନାୟାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇୱେନ୍ ଗାଲିଲିନି ନାଜରିତ୍‌ତ ର ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଜିସୁ ।” \s ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୧:୧୫-୧୯; ଲୁକ ୧୯:୪୫-୪୮; ଜହନ୍‌ ୧:୧୩-୨୨) \p \v 12 ପାଚେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହଣ୍‌ଜି ହେ ବାହାତ କଡ଼୍‌ନାକା ପ୍ରନାକାରିଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ହପ୍‍ତାନ୍, ଆରେ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ବେପ୍ରିୟାର୍‌ତି ପାଟା ଆରି ପାଣ୍ଡ୍‌କା ବେପ୍ରିୟାର୍‌ତି କୁଚ୍‌ନି ବାହା ଉଲ୍‌ଟାୟ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 13 ଆରେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଦର୍‌ମ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “ମା ଇଲ୍‌ ପାର୍ତାନା ଇଲ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁଟା ଆନାତ୍‌ ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚର୍କୁ ଇଲ୍‌ କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 14 ଆରେ, ମନ୍ଦିର୍‌ତ କାଣା ଆରି ହିର୍‌କଲ୍‌ ରଗି ମାନାୟ୍‌ ତା କଚଣ୍‌ ୱାତିଲେ, ହେୱେନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 15 ମାତର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ଗୁରୁର୍‌ ତା କିତି କାବା ଆନି କାମାୟ୍‌ ସବୁ ଆରି ମନ୍ଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ହସାନ୍ନା “ଦାଉଦ୍‌ନି ହିମ୍‍ଣା” ଇଞ୍ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନି କାଡ଼୍‌ଦେରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ରିସା ଆତାନ୍‌ । \v 16 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ଇୱାର୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାରା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନାଦେରା ?” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆଁ, ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ହିମ୍‌ଣା ଆରି ଉଣାକାର୍‌ ୱେଇ କାଜିଂ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାତାତ୍‌ନା ପଡ଼ି କିୱାତାଇନା କି, ଏନ୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ ଆରି କଡ଼୍‌ଗେ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଆଦିକ୍‌ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିକ୍ୟା ହିତାୟ୍‌ନା ?” \p \v 17 ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ପିସ୍ତି ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ହସି ବେତ୍‌ନିୟା ହାଚାର୍‌ । ହେବେ ଜିସୁ ନାଣା ମାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ତଗା ମାର୍‌ତିଂ ରାଣ୍‌ ହିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୧:୧୨-୧୪,୨୦-୨୪) \p \v 18 ହେ ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ୱାନିହିଂ ନାସ୍‌କି ଆତାନ୍‌ । \v 19 ହାଜ଼ି କଚଣ୍‌ ର ତଗା ମାର୍‌ ମାଚାତ୍‌ । ଜିସୁ ତା ଲାଗାଂ ହାଲ୍‌ଜି ହେବେ ଆକିଂ ପିସ୍ତି ଆରି ଇନାକା ହୁଡ଼୍‍ୱାତାନ୍ । ଲାଗିଂ ଜିସୁ ମାର୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଆରେ ମୁଡ଼୍‌କେ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ମା ।” ହେ ଦାପ୍ରେ ତଗା ମାର୍‌ ୱାଜ୍‌ଜି ହାଚାତ୍ । \p \v 20 ଚେଲାହିର୍‌ ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି କାବା ଆଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ତଗା ମାର୍‌ ଏଚେଚାଣ୍ଡ୍‌ ୱାଚ୍‌ଚାତ୍‌ ଇନେସ୍‌ ?” \p \v 21 \x + \xo ୨୧:୨୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୭:୨୦; ୧ କରନ୍ତିୟ ୧୩:୨.\xt*\x*ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଜଦି ମି ପାର୍ତି ମାନାତ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ଇ ତଗା ମାର୍‌ କାଜିଂ ଇନେସ୍‌ କିୟାଆତାତ୍‌ନା, କେବଲ୍‌ ଇନେର୍‌ ହେ ଲାକେ କିନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଜଦି ଇ ମାଡ଼ିତିଂ ପା ଏନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ଆରା ଇଞ୍ଜି ଇନାଦେର୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେଦାଂ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ । \v 22 ଆରେ, ପାର୍ତି କିଜ଼ି ପାର୍ତାନାତାଂ ଇନାକା ପା ଏନ୍‌ନାଦେର୍‌ ହେ ସବୁ ପାୟାନାଦେର୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ଆଦିକାର୍‌ ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୧:୨୭-୩୩; ଲୁକ ୨୦:୧-୮) \p \v 23 ପାଚେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହଣ୍‌ଜି ହିକ୍ୟା ହିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଆରି ମାନାୟାର୍‌ତି ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ତା କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, ଏନ୍‌ “ଇମ୍‌ଣି ଆଦିକାର୍‌‌ତାଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିନାୟା ? ଆରେ, ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇ ଆଦିକାର୍‌ ହିତ୍‍ତାର୍‍ ?” \p \v 24 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେବଲ୍‌ ର ପର୍‌ସନ୍‌ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଉତର୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ଼୍‌ତିସ୍‌, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଆଦିକାର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗା, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ନାଙ୍ଗ୍ । \v 25 ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାକା ଆଦିକାର୍‌ ଜହନ୍‌ ଇନେର୍‌ତାଂ ଗାଟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ? ସାର୍ଗେତାଂ କି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ?” \p ହେବେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବେଣ୍‌କିତାର୍‌ “ଇ ବିସ୍ରେ ଇନାକା ଇନାସ୍‌ ? ଜଦି ଇନାସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ, ଲାଗିଂ ଜହନ୍‌ତିଂ ଇନାକିଦେଂ ପାର୍ତି କିଉଦେରା ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାଦାନାନ୍‌ । \v 26 ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇଞ୍ଜି ଜଦି ଇନାସ୍‌, ଲାଗିଂ ମାନାୟାରିଂ ମାଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ ହତ୍‌ନାତା, ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଜହନ୍‌ ରକାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିନାରା ।” \v 27 ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଆପେଂ ପୁନୁପ୍‌ ।” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ଆଦିକାର୍‌‌ତାଂ ଇ ସବୁ କିନାଙ୍ଗା, ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚୁଙ୍ଗ୍ ।” \s ରିୟାର୍‌ ମାଜ଼ିର୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 28 “ମତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନେ କିୟା ? ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ରିୟାର୍‌ ମାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । ହେୱେନ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ଗାଜା ମାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ମାଜ଼ି, ହାଲା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ କାମାୟ୍‌ କିୟା । \v 29 ହେୱେନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ନା ଇଚା ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ପାଚେ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହାଚାନ୍‌ । \v 30 ଆରେ, ଆବା ଆରେ ରକାନ୍‌ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେ ଲାକେ ଇଚାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଗୁରୁ, ଆନ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ହାଲ୍‍ୱାତାନ୍ । \v 31 ଇନା, ଇ ରିୟାର୍‌ ମେହିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ତା ଆବାତି ବଲ୍‌ ମାନି କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ?” ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଗାଜା ମେହି ।” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ଦାରୁଲାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତ ହଣାର୍‌ । \v 32 ଇନାକିଦେଂକି ଜହନ୍‌ ମି କଚଣ୍‌ ଦାର୍ମିନି ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ୱାତାନ୍‍, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ଦାରୁଲାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପା ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୱାତାଦେର୍‌ ।” \s କାମ୍‌ଲିୟା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ବାଗ୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୧-୧୨; ଲୁକ ୨୦:୯-୧୯) \p \v 33 “ଆରେ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେନାଟ୍‌ । ରୱାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ହାଉକାର୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ର ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ବାଡ଼୍‌ ଡ଼ଚ୍‌ଚାନ୍‌ ଆରି ହେ ବିତ୍ରେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌କୁଣ୍ଡି କାର୍ଚି ମାଚା ରଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ କାମ୍‌ଲିୟାରିଂ ହେ ବାଡ଼୍‌ ବାଗ୍‌ ହିଜ଼ି ବିଦେସ୍‌ ହାଚାନ୍‌ । \fig ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ କାନି କାଜିଂ ମାଚା|alt="Watchtower in a vineyard" src="hk00105c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୨୧:୩୩"\fig* \p \v 34 ପାଚେ ପାଡ଼୍‍ନି ସମୁ ଲାଗେ ୱାତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଗାଟାଆଦେଂ କାଜିଂ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ଲାଗାଂ ଜାର୍‌ ଆଡ଼ିୟାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । \v 35 ମାତର୍‌ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଆସ୍ତି ରକାନିଂ ଟ୍ରାକ୍‌ତାର୍‌, ଆରେ ରକାନିଂ ଅସ୍ତାର୍‌, ଆରେ ରକାନିଂ କାଲ୍‌କୁ ଇଡ଼୍‌ଜି ଅସ୍ତାର୍‌ । \v 36 ଆରେ ରଗ ବାଡ଼୍‌ ମାଲିକ୍‌ ହିଗ୍‍ଦତାଂ ବେସିହେନି ଆଡ଼ିୟାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ବାଗ୍‌ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ହେ ଲାକେ କିତାର୍‌ । \v 37 ମାତର୍‌ ନା ମେହିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନି କିନାର୍‌, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ୱିସ୍ତିହିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ଜାର୍‌ ମାଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ତାକେ ପକ୍‌ତାନ୍‌ ।” \p \v 38 “ମତର୍‌ ହେ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ମେହିଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ରୱାନ୍‌ ଆରେ ରୱାନିଂ ଇଚାର୍‌, ‘ଇୱାନ୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ହାଉକାର୍‌ ମେହି; ୱାଡୁ, ଇୱାନିଂ ଅଜ଼ି ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇୱାନ୍ତି ଆଦିକାର୍‌ କେଇଦ ଅନାସ୍‌ ।’ \v 39 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଅଜ଼ି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ବାର୍ତ ତୁଇଜ଼ି ଅସ୍ତାର୍‌ । \p \v 40 ଜିସୁ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ହାଉକାର୍‌ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ହେ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା କିନାନ୍‌ ?” \p \v 41 ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାର୍‌ “ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାନିୟାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ହାତେନେ ଅହ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ଇମ୍‌ଣି ବିନ୍‌ ବାଗ୍‌ କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ହେୱାନିଂ ସମାନ୍‌ ସମୁତ ବାଗ୍‌ନି ପାଡ଼୍‌ ହିନାର୍‌, ହେୱାରିଂ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ ବାଗ୍‌ ହିନାନାନ୍‌ ।” \p \v 42 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କି ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଇ କାତା ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, \q1 ‘ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ନାକାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଲ୍‌ଦିଂ ମୁନାକିତାନ୍‌, \q2 ହେଦାଂ କନାନି ମୁଡ଼୍‌କାଲ୍‌ ଆତାତ୍‌; \q1 ମାପ୍ରୁତାଂ ଇଦାଂ ଆତାତ୍‌, \q2 ଆରେ ହେଦାଂ ମା କାଣ୍‌କୁତ କାବାଆନାକା ?’ \p \v 43 ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ମିତାଙ୍ଗ୍ ଉନ୍‌ଦିୟାନାତ୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ଜାତି ହେବେନି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌, ହେୱାନିଂ ହିୟାନାତ୍‌ । \p \v 44 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଇ କାଲ୍‌ ଜପି ଆର୍ନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିରାଆନାନ୍‌, ଆରେ ଇ କାଲ୍‌ ଇନେର୍‌ ଜପି ଆର୍ନାତ୍‌, ହେୱାନିଂ ହେଦାଂ ବିରାୟ୍‌ କିନାତ୍‌ ।” \p \v 45 ମୁଡ଼୍‌ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଜିସୁତି ଇ ସବୁ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି, ଜିସୁ ଜେ ହେୱାର୍‌ ବିସ୍ରେ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା ଇଞ୍ଜି, ବୁଜାଆତାର୍‌ । \v 46 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \c 22 \s ବିବା ବଜିନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ଲୁକ ୧୪:୧୫-୨୪) \p \v 1 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହୁକେ ଲକୁରିଂ ହିକ୍ୟା ହିତାନ୍‌, \v 2 “ସାର୍ଗେ ରାଜି ଏଲେଙ୍ଗ୍‌, ରକାନ୍‌ ରାଜା ମାଚାନ୍‌, ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ ମାଜ଼ିତି ବିବା ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାନ୍‌, \v 3 ଆରେ ହେ ବଜିତ କୁକ୍ୟାତି ଲକାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ତାତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେ ଆଡ଼ିୟାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିୱାତାର୍‌ । \v 4 ଆରେ ରଗ ହେୱାନ୍‌ ବିନ୍‌ ଆଡ଼ିୟାରିଂ ପକ୍‌ଚି ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, କୁକ୍‌ତି ଲଗାଂ ଇନାଟ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ‘ଆପେଂ ମା’ ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାପ୍‌ନ୍ନା, ମା ସଣ୍ଡ୍‌ ଆରି ଦୁମାଂ ଅହ୍‍ରିଙ୍ଗ୍ ପାଗ୍‍ତାପ୍‍ନ୍ନା, ୱିଜ଼ୁ ଜାଲ୍‌ଦି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବିବା ବଜିତ ୱାଡୁ ।” \v 5 “ମାତର୍‌ କୁକ୍ୟାତି ମୁଣିକାର୍ ଇ କାତାତିଂ ମାନିକିୱାଦାଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ ରୱାନ୍‌ ତା ବୁମିତ ହାଚାନ୍‌, ଆରେ ରୱାନ୍‌ ଦୁକାଣ୍‍ତ ହାଚାନ୍‌ ଆରି, \v 6 ଆରେ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ରାଜାତି ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଆସ୍ତି ଅସ୍‍ପାତାର୍ । \v 7 ରାଜା ରିସା ଆଜ଼ି ମେଲ୍ୟାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ହେ ନାର୍‌ ମାରୁରିଂ ଅଜ଼ି ହେୱାର୍‌ତି ବସ୍ତିତିଙ୍ଗ୍‌ ନିସ୍‍ତ ମେହାୟ୍‌ କିତାର୍‌ ।” \v 8 ତା ପାଚେ ରାଜା ଆଡ଼ିୟାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ବିବା ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ କୁକ୍ତାକାର୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍ କାୱାତାର୍‌ ।” \v 9 “ଲାଗିଂ ରାଜ୍‌ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି ଡେଡ଼ା ଡେଡ଼ା ହାଲ୍‌ଜି ଏଚେକ୍‌ ଲକାଂ ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ୱିଜ଼ାକାରିଂ ମା ବଜିତ କୁକ୍‌ଚି ତାହିୱାଡୁ ।” \v 10 ଲାଗିଂ ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ପାଟି ପାଟିତିଂ ବୁଲାଆଜ଼ି ହାର୍‌ ଆଏତ୍‌ କି, ବାନ୍ୟା; ଏଚେକ୍‌ ଲଗାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌, ୱିଜ଼ାକାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ତାହିୱାତାର୍‌ ଆରି ବିବା ଇଞ୍ଜ ବାର୍ତି କିତାର୍‌ । \p \v 11 “ରାଜା ଗତାକାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ୱାତାନ୍ । ହେୱାନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ବିବା ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍‍ପା ୱାଦାଂ ମାନି ରୱାନିଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନିଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌ । \v 12 ରାଜା ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, ‘ବନ୍ଦୁ, ବିବା ଇଲ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍‌ପାୱାଦାଂ ଇବେ ୱାତାୟ୍ ଇନେସ୍‌ ?’ ମାନାୟ୍‌ ଉତର୍‌ ହିୱାଦାଂ ଚିମ୍‌ରା ଆତାନ୍‌ । \v 13 \x + \xo ୨୨:୧୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୮:୧୨; ୨୫:୩୦; ଲୁକ ୧୩:୨୮.\xt*\x*ରାଜା ଆଡ଼ିୟା ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, ତା କେଇକାଲ୍ ଗାଚ୍‌ଚି ବାର୍ତ ମାଜ୍‌ଗାତ ତୁହିୟାଟ୍ । ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବିସ୍‌ ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ ରେତିକିନାନ୍‍ ।” \p \v 14 ଜିସୁ ୱିସ୍ତିହିଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆଦିକ୍‌ କୁକ୍ୟାତାର୍, “ମାତର୍‌ ଅଲପ୍‍ ବାଚିକିୟାତାକାର୍ ।” \s ହିନି ବିସ୍ରେ \r (ମାର୍କ ୧୨:୧୩-୧୭; ଲୁକ ୨୦:୨୦-୨୬) \p \v 15 କେତ୍‌ଜାଣ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପର୍‌ସନ୍‌ ୱେନ୍‌ବିସ୍‌ ହେୱାନିଂ ଡ଼ୁକାତ ରାତ୍‍ତେଂ ଇଞ୍ଜି ଉପାୟ୍‌ ପାଚି କିତାର୍ । \v 16 ହେୱାର୍‌ ନିଜାର୍‌ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ଆରି ହେରଦିୟା ଦଲ୍‌ନି କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଜିସୁ ଲାଗେ ପକ୍ତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌ “ଏ ଗୁରୁ ଆପେଂ ପୁଚାପ୍‍ନ୍ନା, ଏନ୍‌ ସତ୍‌ କାତା ଇନାୟ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ହାତ୍‌ପା ବିସ୍ରେନି ହାଜ଼ି ସିକ୍ୟା ହିତାୟ୍‌ନା । ଆରେ ଇନେରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଉୟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ମୁକ୍‍ମେଟ୍‍ ହୁଡ଼ୁୟ୍‌ । \v 17 ଲାଗିଂ ମାଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚା, ନି ଇନାକା ଇନାକା ? କାଇସର୍‌ତିଂ ସିସ୍ତୁ ହିନାକା ବିଦି ମାନାତ୍‌ କି ଆକାୟ୍‌ ?” \p \v 18 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କୁଟ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକାତ ରାତ୍‍ତେଦେଂ ଇନେକିଦେଂ ସେସ୍ଟା କିନାଦେରା ? \v 19 ଇମ୍‌ଣି ଟାକାଂ ହିନାଦେରା, ହେବେଣ୍ଡାଂ ରଞ୍ଜୁ ତାସି ଚଚ୍‍ଚାଟ୍ । \p ହେୱାର୍‌ ରଞ୍ଜୁ ଅଦ୍‌ନି ତାସି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିତାର୍‌ ।” \v 20 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇ ଅଦ୍‌ନି ଜପି ଇନେର୍‌ତି ତର୍‌ ଆରି ପୁତ୍‌ଡ଼ା ରଚ୍ୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 21 ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “କାଇସର୍‌ତି ।” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ତେବେ ଇମ୍‌ଣାକା ରମ୍‌ତି, ହେଦାଂ ରମ୍‌ତିଂ ହିୟାଟ୍‌, ଆରି ଇମ୍‌ଣାକା ଇସ୍ୱର୍ତି, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ହିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 22 ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌, କାବା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \s ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୧୮-୨୭; ଲୁକ ୨୦:୨୭-୪୦) \p \v 23 ହେ ଦିନ୍‌ ସାଦୁକି କୁଦାନି କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଜିସୁ ତାକେ ୱାତାର୍ । ସାଦୁକିର୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ଜେ, ଆରେ ନିଂନାକା ଆକାୟ୍‌ । \v 24 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ଗୁରୁ, ମସା ଇଞ୍ଚାନ୍ନା ଜେ, ଜଦି ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍‍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତିସ୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ତା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ହେ ରାଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍‌ ବିବା କିନାନ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ତି ହିମ୍‌ଣାଂ ହେ ହାତି ଲକୁତ ମାଜ଼ିର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆନାର୍‌ । \v 25 ୱେନାଟ୍‌, ମା ବିତ୍ରେ ସାତ୍‌ ବାୟ୍‍ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ମାଚାର୍‌, ଗାଜା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ବିବା କିଜ଼ି ହାତାନ୍‌, ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍‍ଡ଼ା ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଜିଂ ଜାର୍‌ କଗ୍‌ଲେଂ ପିସ୍ତାନ୍‌ । \v 26 ମାତର୍‌ ରିୟାର୍‌, ତିନ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଆରି ହାରିହାରା ସାତ୍‌ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ବିବା କିତାର୍‌ । \v 27 ହାରିହାରା ହେ କଗ୍‌ଲେ ପା ହାତାତ୍‌ । \v 28 ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ହାତି ମୁଣିକାର୍ ଆରେ ନିଂନାର୍‌, ଇ କଗ୍‌ଲେ ଇନେର୍‌ ଡକ୍ରି ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ ? ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିବା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \p \v 29 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାୟା କାଦେର୍‌ । ସାସ୍ତର୍‌ କି ଇସ୍ୱର୍ତି ସାକ୍ତି ବିସ୍ରେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ହିଲ୍‍ୱି କାଜିଂ ଇ କାତା ପୁନ୍‌ୱା ତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 30 ଆରେ ନିଂନିତ ପାଚେ ହାତି ଲକୁ ହେୱାର୍‌ ସାର୍ଗେନି ଦୁତ୍‌ ଲାକେ ଆନାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ବିବା ଆଉର୍‌ କି ବିବା କିଉର୍‌ । \v 31 ହାତି ମୁଣିକାର୍ ଆରେ ନିଂନି ବିସ୍ରେ ଇସ୍ୱର୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତାନ୍ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ବାଇବଲ୍‍ତ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ?” \v 32 ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଚାନ୍ନା, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌, ଇସ୍‌ହାକ୍‌, ଆରି ଜାକୁବ୍‌ତି ଇସ୍ୱର୍‌ । ଇସ୍ୱର୍‌ ତ ଜିତାକାର୍ତି ଇସ୍ୱର୍‌ ହାତାକାର୍ତି ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ । \p \v 33 ଲକୁ ଜିସୁତି ହିକ୍ୟା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି କାବା ଆତାର୍‌ । \s ମୁଡ଼୍‌ ବଲ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୨୮-୩୪; ଲୁକ ୧୦:୨୫-୨୮) \p \v 34 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପାରୁସିର୍‌ ୱେଚାର୍‌ ଜେ ଜିସୁ ସାଦୁକିରିଂ ଉତର୍‌ କିୟ୍‍କିୱାତାନ୍‍ଦେ, ହେୱାର୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାତାର୍ \v 35 ଆରି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକାତ ରାତ୍‍ତେଂ ଇଞ୍ଜି ର ପରସନ୍‌ କିତାନ୍‌, \v 36 “ଏ ଗୁରୁ,” ମସାତି ବିଦିତ “ଇମ୍‌ଣି ବଲ୍‌ ୱିଜ଼େତିଂ ମୁଡ଼୍‍ଦାକା ।” \p \v 37 ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନି ମାପ୍ରୁ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ୱିଜ଼ୁ ୱାସ୍କି, ୱିଜ଼ୁ ପାରାଣ୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ୁ ମାନ୍‌ ହିଜ଼ି ଜିଉନୱାଟ୍‌ । \v 38 ଇଦାଂ ନେ ପର୍ତୁମ୍‌ ଆରି ମୁଡ଼୍‌ ବଲ୍‌ ।” \v 39 “ରିଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ବଲ୍‌ ଆନାତା, ମି ପାଡ଼୍‍ହା ଇଞ୍ଜାକାରିଂ ଜିବୁନ୍‌ ଲାକେ ଜିଉନୱାଟ୍‌ । \v 40 ଇ ରିଣ୍ଡି ବଲ୍‌ ମସାତି ୱିଜ଼ୁ ବିଦି ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍ତି ସିକ୍ୟାତ ବାର୍ସି କିନାତ୍‌ ।” \s କ୍ରିସ୍ଟ ମସିୟା ଆନାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୩୫-୩୭; ଲୁକ ୨୦:୪୧-୪୪) \p \v 41 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପାରୁସିର୍‌ ରୁଣ୍ଡାଆତି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, \v 42 “କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟା ତା ବିସ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ବାବି କିନାଦେରା ? ହେୱାନ୍‌ ଇନେର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ?” \p ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ତି ।” \p \v 43 ଜିସୁ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ତା ଆତିସ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ ମସିୟାଙ୍ଗ୍‌ ନା ମାପ୍ରୁ” ଇଞ୍ଜି ଇନେକିଦେଂ ଲେକି କିତାନ୍‌ନ୍ନା ? ଇନାକିଦେଂକି ଜିବୁନ୍‌ ପକ୍ତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ଲେକି କିତାନ୍‌ନ୍ନା, \q1 \v 44 “ମାପ୍ରୁ ନା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \q2 ଆପେଂ ମି ସାତ୍ରୁରିଂ ମି ପାନା ତାରେନ୍‌ ଇଟ୍‍ୱି, \q2 ହେ ପାତେକ୍‌ ମା ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାନା ।” \m \v 45 “ଲାଗିଂ ଦାଉଦ୍‌ ଜଦି ତାଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି କିତାର୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ମସିୟା ଇନେସ୍‌ ତା ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌ ?” \p \v 46 ହେବେ ଇନେର୍‌ ପା ହେୱାନିଂ ପାଦେକ୍‍ ଉତର୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌, ଆରେ ହେ ଦିନ୍‌ତାଂ ଇନେର୍‌ ଆରେ ହେୱାନିଂ ପର୍‌ସନ୍‌ ୱେନ୍‍ବେଦେଂ ସାସ୍‌ କିୱାତାର୍‌ । \c 23 \s ଦରମ୍‌ଗୁରୁ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଜିସୁତି ଚେତାହିନି କାତା \r (ମାର୍କ ୧୨:୩୮-୩୯; ଲୁକ ୧୧:୪୩-୪୬; ୨୦:୪୫-୪୬) \p \v 1 ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ମାନାୟାରିଂ ଆରି ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 2 “ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ମସାତି ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚାର୍ଣ୍ଣା । \v 3 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାରା, ହେଦାଂ କିୟାଟ୍‌ । ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ତି କାମାୟ୍‌ କାବାଡ଼୍‍ତାକେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ମାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ନିଜେ ହିତି ହିକ୍ୟା ସମାନ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଉର୍‌ । \v 4 ହେୱାର୍‌ ହିକ୍ୟା ସବୁ ଲକାର୍ତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଜପି ଜବର୍‌ ବଜ୍‌ ଲାଦିକିନାର୍, ମାତର୍‌ ହେୱିଜ଼ୁ ବଜ୍‌ ପିଣ୍ଡ୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ଜାର୍‌ତିଂ ୱାଚ୍‍କା ହୁକେ ପା ଅଲପ୍‍ ହାଂ କିଉର୍‌ । \v 5 \x + \xo ୨୩:୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୬:୧.\xt*\x*ହେୱାର୍‌ ଲକାଂ ଚଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତି ସବୁ କାମାୟ୍‌ କିବାନାର୍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଜାର୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବଚନ୍‌ ଲେକାଆତି ନିଦାଣ୍‌ତ ପତାତ ଡରି ଗାଚ୍ୟାତାର୍‌ନା ଆରି ହେୱାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା କେତେକ୍‌ ଲାମା କିତାର୍‌ ଆରି ଆଙ୍ଗିନି ଚେଲିଂ ଗାଜା କିତାର୍‌, \v 6 ଆରେ ବଜିତ ମୁଡ଼୍‌ ବାହା ଆରି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମୁଡ଼୍‍ ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚେଂ ୱାର୍‌ୟା ଆନାର୍‌ ।” \v 7 ଆରେ ଆଟ୍‌ ବାଜାର୍‌ତ ଜୱାର୍‌ ପାୟାଦେଂ ଆରି ମାନାୟ୍‌ତିଂ “ଏ ଗୁରୁ” ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆଦେଂ ୱାର୍‌ୟା ଆନାର୍‌ । \v 8 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗୁରୁ ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ୟାମାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ମିୱାର୍ତି ରକାନ୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ଟଣ୍ଡାର୍‌ । \v 9 ଆରେ, ପୁର୍ତିତ ଇନେରିଂ ଏ ଆବା ଇନ୍‌ମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମିୱାର୍ତି ରୱାନ୍‌ ଆବା, ହେୱାନ୍‌ ସାର୍ଗେତ ମାନାନ୍‌ । \v 10 ଆରେ, ମାଲିକ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପା ଇନେର୍‌ କୁକ୍‍ତେମେର୍, ଇନାକିଦେଂକି ରକାନ୍‌ ମତର୍‌ ମି ମାଲିକ୍‌ ଆନାନା କ୍ରିସ୍ଟ । \v 11 \x + \xo ୨୩:୧୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୦:୨୬,୨୭; ମାର୍କ ୯:୩୫; ୧୦:୪୩,୪୪; ଲୁକ ୨୨:୨୬.\xt*\x*ମାତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମି ହେବା କିନାକାନ୍‌ ଆନାନ୍‌ । \v 12 \x + \xo ୨୩:୧୨ \xo*\xt ଲୁକ ୧୪:୧୧; ୧୮:୧୪.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଉଚ୍‍ କିନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗ୍‌ ନିଚ୍‍କିୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ନିଚ୍‍ କିନାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ଉଚ୍‍ କିୟା ଆନାତ୍‌ । \s କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦାର୍ମିରିଂ ଜିସୁ କେତ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୪୦; ଲୁକ ୧୧:୩୯-୪୨,୪୩,୫୩; ୨୦:୪୭) \p \v 13 “ହାୟ୍‌, ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରେ ପାରୁସିକାଦେର୍‌, ମି ସେସ୍‌ ଦସା ଏଚେକ୍‌ ବଇଁକାର୍‌ ! ଆଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦାର୍ମି କୁଦା, ସାର୍ଗେ ରାଜିନି ହଣି ଦୁୱେର୍‌ ଗେସ୍‌ତି ଇଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା । ନିଜେ ହେବେ ହଣୁଦେରା ଆରି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିନାରା, ହେୱାରିଂ ହାଜ଼ି ପିସ୍ତି ହିଉଦେରା । \p \v 14 ଏ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌, ମି ଦସା ବେସି ଆବ୍‌ଡ଼ୁ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 15 ଏ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଆରେ “ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌, ଦସା ବେସି ଆବ୍‌ଡ଼ୁ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ନାସି ଦେସ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ରକାନିଂ ମି ଦରମ୍‌ତ ମୁଚ୍‍ଚେଂ କାଜିଂ ଡେକ୍‌ଚି ବୁଲାନାଦେରା । ମାତର୍‌ ହେ ଲାକେ ରୱାନିଂ ଗାଟା ଆତିସ୍‌, ତାଙ୍ଗ୍‌ ନରକ୍‌ ହାନି କାଜିଂ ମିତାଂ ରି ଗୁଣ୍‌ ଆଦିକ୍‌ କିୟ୍‍କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା !” \p \v 16 “ଆଡ଼େ କାଣା ହାଜ଼ି ଚଚ୍‍ନାକାଦେର୍, ମି ଦସା ଏଚେକ୍‌ କସ୍ଟମାନାତ୍ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାନାଦେର୍‌, ଇନେର୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ତର୍‌ଦ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିତିସ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ମାନିକିଦେଂ ବଲତ୍କାର୍ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ମାନି ହନା ତର୍‌ଦ ଇନେର୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିତାର୍‌, ହେୱାନିଂ ହେଦାଂ ମାନିକିଦେଂ ପଡ଼ାନାତ୍ । \v 17 ଡ଼େ କାଣା ନିର୍‍ବୁଦିୟାର୍‌, ହନା ଗାଜା କି ହନାତିଂ ପୁଇପୁୟା କିଜ଼ି ମାନି ମନ୍ଦିର୍‌ ଗାଜା ?” \v 18 ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜିମାନାଦେର୍, ଇନେର୍‌ ଗାର୍‌ଣିତ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିତିସ୍‌ ହେଦାଂ ଇନାକା ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ତା ଜପି ମାନି ଆକାତ୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ମାନାଦେରା । \v 19 ଡ଼େ କାଣାର୍‌, ଇମ୍‌ଣାକା ମୁଡ଼୍‍ଦାକା-ଗାର୍‌ଣି କି ଆକାତ୍‍ତିଂ ପୁଇପୁୟା କିଜ଼ି ମାନି ଗାର୍‍ଣି ? \v 20 ଲାଗିଂ, ଇନେର୍‌ ଗାର୍‌ଣି ତର୍‌ଦ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଗାର୍‍ଣି ଆରି ତା ଜପି ମାନି ୱିଜ଼ୁ ଆକାତ୍‌ ଆଡ଼୍‍ମାଡ଼୍‍ଦିଂ ତର୍‌ଦ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 21 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ତର୍‌ଦ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ଆରି ହେବେ ବାହାକିତିକାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ତର୍‌ଦାଂ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌; \v 22 ଆରେ, “ଇନେର୍‌ ସାର୍ଗେତିଂ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଗାଦି ହେବେ କୁଚ୍‌ଚି ମାଚି ଇସ୍ୱର୍‌ ତର୍‌ଦାଂ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାନ୍‌ ।” \p \v 23 “ଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପଦିନା, ସଁପ୍, ଆରି ଜିରାତିଂ ଦସ୍‍ବାଗ୍ ର ବାଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦାନ୍‌ ହିନାଦେରା । ଆରେ ବିଦିନି ଆଗେ ବିସ୍ରେକାଂ ହୁଡ଼୍‌ୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ଅବ୍ୟାସ୍‌ କିନାକା ଲଡ଼ା, ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌, ଦୟା, ଆରେ ପାର୍ତିତିଂ ଇ ସବୁ ପିସ୍ତାର୍ଣ୍ଣା; ମାତର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ମାନି କିନାକା ଆରି ବିନ୍‌ ସବୁ ପିହ୍‍ନାକା ମାନାତ୍‌ ।” \v 24 “ଡ଼େ କାଣା ହାଜ଼ି ଚଚ୍‍ନାକାଦେର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପ୍ରାଚ୍‌ତିଂ ପୁଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ମାତର୍‌ ଉଟ୍‌ତିଂ ଗୁସ୍‍ସି ମାନାଦେର୍‌ ।” \p \v 25 “ଏ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ କେତେକ୍‌ ବଇଁକାର୍‌ ମି ସେସ୍‌ ହାଜ଼ି, ଡ଼େ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗିନା ଆରି ତାଡ଼ିଆନି ବାର୍‌ ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାକାଂ ବିତ୍ରେ ଆକର୍‌ ଆରି ଦାରିକାମ୍‍ତ ବାର୍ତି ।” \v 26 “କାଣା ପାରୁସିର୍‌ ! ଆଗେ ଗିନାନି ବିତ୍ରେ ସକଟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେବେନିକା ବାର୍ତ ପା ନିର୍ମଲ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 27 \x + \xo ୨୩:୨୭ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୨୩:୩.\xt*\x*“ହାୟ୍‌, ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ିଞ୍ଜିନି ରଙ୍ଗ୍‌ନି ଦୁଗେର୍‌ ଲାକେ । ହେଦାଂ ବାର୍ତ ହଲ୍‌ନାକା ଚଞ୍ଚାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ବିତ୍ରେ ହାତାକାର୍‌ତି ମେର୍ଗାଣା ପ୍ଡେକୁ ଆରି ସବୁ ବାନି ବିଟାଡ଼୍‌ତ ବାର୍ତି; \v 28 ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ବାର୍ତ ମାନାୟାର୍‌ କାଣ୍‌କୁକାଂ ଦାର୍ମି ଚନ୍‍ଞ୍ଜାନାଦେର୍, ମାତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ କୁଟ୍‌ ଆରି ପାପ୍‌ତ ବାର୍ତି ।” \s ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ବଗ୍‌କିନାକା ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୧:୪୫-୫୧) \p \v 29 “ଏ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ମି ଦସା କେତେକ୍‌ ବଇଁକାର୍‌ ଆନାତ୍‌ ! ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ତି ଦୁଗେର୍‌ ହଲ୍‌ନାକା ରଚ୍‌ଚି ଆରି ଦାର୍ମିର୍ତି ଦୁଗେର୍‍କାମ୍ ହଲିକିଜ଼ି ମାନାଦେର୍‌, \v 30 ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମା ଆବା ଲାତ୍ରା ସମୁତ ମାଚିସ୍‌, ତେବେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ତାଂ ନେତେର୍‌ତ ହେୱାର୍‌ତି ମେହାଣ୍‌ ଆମାଟ୍‌ । \v 31 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ପାଗ୍‍ନାକାର୍ ଲାତ୍ରାକାଦେର୍‌, ହେ ବିସ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆଁ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ସାକି ହିନାଦେରା ।” \v 32 “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେ ତାଙ୍ଗାଟ୍‌, ମି ଆବାଲାତ୍ରାତି ବାକି କାମାୟ୍‍ତିଂ ପୁରା କିୟାଟ୍‌ ।” \v 33 “ଡ଼େ ରାଚ୍‌କୁ ! କାଲାଟିରାଚ୍‌ନି ବସ୍‌ୟାର୍‌ ! ନରକ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ତାଂ ରାକ୍ୟା ପାୟା ଆନାପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନେସ୍‌ ଆହା କିନାଦେରା ? \v 34 ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା; ମି ତାକେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌, ହିକାୟ୍‍କିନି ଗୁରୁ ଆରି ଗିଆନିରିଂ ପକ୍ତାନାଂ । ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତେଜାଣ୍‌ତିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଟୁଣାଦେର୍, କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‍ତିଂ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‍ନାଦେର୍, ଆରି ବିନ୍‍ଲୁଗାଂ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ କର୍‌ଡା ହୁକେ ଇଡ଼୍‌ଜି ର ଗାଡ଼୍‌ଦାଂ ଆରେ ର ଗାଡ଼୍‌ଦ ପେସ୍‌ନାଦେର୍‌ । \v 35 ଇନେସ୍‌କି ଦର୍ମି ହେବଲ୍‌ତାଂ ନେତେର୍‌ତାଂ, ଇମ୍‌ଣି ବେରିକିୟତି ମେହି ଜିକରିୟ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ନି ପୁଇପୁୟା ବାହାତ ଆରି ଗାର୍‌ଣି ମାଦ୍‍ନି ବାହାତ ଅସ୍ତାଦେର୍, ତା ଅସ୍ତି ପାତେକ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଜେତେକ୍‌ ଦାର୍ମି ଲଗାରିଂ ଅସ୍ତାର୍ଣ୍ଣା, ହେ ୱିଜ଼ାକାର୍‍ତି ହାନି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ମି ଜପି ଆର୍ଦାନାତ୍ । \v 36 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଅସ୍ତିଲେ ନଂନି ମାନାୟ୍‌ ଜପି ଇ ସବୁ ପଡ଼ାନାତ୍ ।” \s ଜିରୁସାଲମ୍‌ କାଜିଂ ଜିସୁତି ଦୁକ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୧:୩୪-୩୫) \p \v 37 “ଏ ଜିରୁସାଲମ୍‌, ଏ ଜିରୁସାଲମ୍‌ । ଏନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାରିଂ ଟୁଟାୟ୍‍ନା ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ପକ୍ତି କାବୁର୍‌ ହିନାକାରିଂ କାଲ୍‌କୁ ଇଡ଼୍‌ନାର୍‌ । କୁଜ଼ୁ ତା ମାରା ତାରେନ୍‌ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଆସ୍ତି ଇଡ୍‌ତି ଲାକେ, ନି ଲକ୍‌ତିଂ ନା କାକା ତାରେନ୍‌ ରାକ୍ୟାକିଦେଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ କେତେହଟ୍ ସେସ୍ଟା କିତାଂନ୍ନା । ମାତର୍‌ ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‍ୱାତାୟ୍‍ନା । \v 38 ହୁଡ଼ା, ମି ମନ୍ଦିର୍‌ ମି କେଇଦ ପିସ୍ତି ହିଦ୍ୟାଆନାତା । \v 39 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜି ଇଟ୍‌ନାଙ୍ଗା, ‘ମାପ୍ରୁ ତର୍‌ଦ ଇନେର୍‌ ୱାନାରା, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ’ ଇଦାଂ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପାତେକ୍‌ ଇନ୍‌ୱାତାଂନ୍ନା, ନଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡୁୟ୍‌ ।” \c 24 \s ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ ଦୁଡ଼ିମାସ୍‍ନି ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୩:୧-୨; ଲୁକ ୨୧:୫-୬) \p \v 1 ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‍ତାଂ ହସି ହାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାନ୍ତି ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ନି ଇଲ୍‌କୁ ଚଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଲାଗେ ୱାତାର୍, \v 2 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇ ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼ୁଦେରା ? ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ବାହାତ ର କାଲ୍‌ ବିନ୍‌ କାଲ୍‌ ଜପି ମାନୁତ୍, ୱିଜ଼ୁ ଦୁଡ଼ି ମାସ୍‍ନାତ୍ ।” \s ଦୁକ୍‌ ଆରି କସ୍ଟ \r (ମାର୍କ ୧୩:୩-୧୩; ଲୁକ ୨୧:୭-୧୯) \p \v 3 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ି ଜପି କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଲାଗେ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ଇ ସବୁ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଗିଟା ଆନାତ୍‌, ଆରେ ନି ୱାନାକା ଆରି ଜୁଗ୍‌ସେସ୍‌ନି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ଇନାକା, ହେଦାଂ ମାଂ ୱେଚ୍‌ଚା ।” \p \v 4 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜାଗ୍ରତ୍‌, ଇନେର୍‌କି ଇନେସ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚାକ୍ରାୟ୍‌ କିଦ୍‍ମେର୍ ।” \v 5 ଇନାକିଦେଂକି ବେସିହେନି ନା ତର୍‌ଦ ୱାଜ଼ି “ଆନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟା ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ଆଦେକ୍‌ତିଂ ଚାକ୍ରାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ । \v 6 ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜୁଜ୍‌ ବିସ୍ରେ ଆରି ଜୁଜ୍‍ନି ମାନାୟ୍‌ ଆଲି ୱେନାଦେର୍; ଜାଗ୍ରତ୍‌, ବାଇକାବିତାଡ଼୍‍ ଆମାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାନାତ୍, ମାତର୍‌ ହେ ସମୁ ୱିଜ଼୍‌ନାକା ଆକାୟ୍‌ । \v 7 ଇନାକିଦେଂକି ଜାତି ବିରୁଦ୍‌ତ ଜାତି ଆରି ରାଜି ବିରୁଦ୍‌ତ ରାଜି ନିଂଗ୍‍ନାତ୍‍, ଆରେ ସବୁ ବାହାତ କାତାର୍‌ ଆରି ମେଦ୍‌ନିଦାଲ୍‌କାତାତ୍‌ । \v 8 ମାତର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କଗ୍‌ଲେ ହିମ୍‌ଣାଗାଟାନି କସ୍ଟ ଏକାୱାନାତ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଆରମ୍‌ ମତର୍‌ ।” \p \v 9 \x + \xo ୨୪:୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୨.\xt*\x*“ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଲକୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‍ବଗି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ମିଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତାନାର୍‌, ଆରେ ନା ତର୍‌ ପାର୍ତି କିନି କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଜାତିତାଂ ଗିଣ୍‌ କିୟାନାଦେର୍ । \v 10 ହେୱାଡ଼ାଂ ବେସି ହେୱାର୍‌ତି ପାର୍ତି ଆରାୟ୍‌ କିତାର୍‌, ଆରେ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଆହିକିନାନ୍‌ ଆରି ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌, \v 11 ଆରେ ବେସି ଚାକ୍ରାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ୱାଜ଼ି ବେସିହେନିତିଂ ଚାକ୍ରାୟ୍‌ କିନାର୍‌, \v 12 ଆରେ ବାନ୍ୟା ବାଡାନି କାଜିଂ ଆଦେକ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତି ଜିଉନନାକା କାଜିଂ ହିତ୍‍ଡ଼ି ଆନାତ୍‌ । \v 13 \x + \xo ୨୪:୧୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୨.\xt*\x*ମତର୍‌ ଇନେର୍‌ ସେସ୍‌ ପାତେକ୍‌ ସାସ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମୁକ୍ତି ଆନାନ୍‌ । \v 14 ଆରେ, ସବୁ ଜାତି ଲାଗାଂ ସାକି ହିଦେଂ କାଜିଂ ରାଜିନି ଇ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସବୁ ପୁର୍ତିତ ସୁଣାୟ୍‌ କିୟାଆନାତ୍‌, ତା ପାଚେ ଜୁଗ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ନାତ୍ ।” \s ନାସ୍‌କିନି ଗିଣ୍‌ ଜିନିସ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୩:୧୪-୨୩; ଲୁକ ୨୧:୨୦-୨୪) \p \v 15 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ “ଦାନିଏଲ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ କାଜିଂ ଲେକାତି ନାସ୍‌ କିନି ଗିଣ୍‌ ଜିନିସ୍‌ତିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ ପୁଇପୁୟା ବାହାତ ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ପଡ଼ିକିନାକାଦେର୍‌ ବୁଜାଆଡୁ,” \v 16 “ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଜିହୁଦା ରାଜି ମାନ୍‌ଗାନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ମାଡ଼ିତ ହନ୍‌ଚି ହାଲେର୍; \v 17 \x + \xo ୨୪:୧୭ \xo*\xt ଲୁକ ୧୭:୩୧.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ଜେଗନ୍‌ ଜପି ମାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ଅଦେଂ କାଜିଂ ଜୁଜ଼ି ୱାମେନ୍‌ । \v 18 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ବୁମିତ ମାନ୍‌ଗାନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ତାକେଦେଂ ଉଲ୍‌ଟି ହାଲ୍‍ମେନ୍ । \v 19 ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଏସ୍‌ ପିସ୍ତାକାଦେଲ୍‍ କଗ୍‌ଲେ ଆରି ମାୟ୍‍ଉଟ୍‍ନି ଆୟା, ଆ, ହେୱେକ୍‌ ଦୁକ୍‌ନିକିକ୍‌, \v 20 ମାତର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ହନ୍‍ନାକା ଇନେସ୍‌ ପିନି ମାସ୍‍ତ କି ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଆମେତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । \v 21 \x + \xo ୨୪:୨୧ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୭:୧୪.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ହେୱେଡ଼ାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେଜେକ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଗିଟାନାତ୍ ଜେ, ପୁର୍ତିନି ଆରମ୍‌ତାଂ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଗିଟାୱାତାତ୍‍ନ୍ନା, ଆରେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଗିଟାଆଦୁତ୍ । \v 22 ଆରେ, ହେ ସମୁ ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଉଣା କିୱାଦାଂ ମାଚିସ୍‌, ତେବେ ଇମ୍‌ଣାକା ପା ପାତାଡ଼୍‌ ମୁକ୍ତି ଆୱାତାତ୍ମା, ମତର୍‌ ବାଚିକିତି ଲକୁ କାଜିଂ ହେ ସମୁ ଉଣା କିୟା ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 23 “ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, କ୍ରିସ୍ଟ ଇବେ କି ହେବେ ଇନେର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ତେବେ ହେଦାଂ ପାର୍ତି କିମାଟ୍‌ । \v 24 ଇନାକିଦେଂକି ଚାକ୍ରାୟ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟର୍‌ ଆରି ଚାକ୍ରାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା ଗାଜା ଚିନ୍‌ ଆରି କାବାନି କାମାୟ୍‌ ଚଚ୍‍ଚାନାର୍ ଜେ, ଜଦି ଆଡ୍‌ନାର୍‌, ତେବେ ବାଚିକିତି ଲଗାଂ ପା ବାମ୍‌ଣ୍ଡାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 25 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ଆଗେତାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗା ।” \p \v 26 \x + \xo ୨୪:୨୬ \xo*\xt ଲୁକ ୧୭:୨୩,୨୪.\xt*\x*ଲାଗିଂ, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବାଟାତ ମାନାନ୍‌” ଲକୁ ଜଦି ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ତେବେ ହସି ହାଲ୍‌ମାଟ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିତ୍ରେ ବାକ୍ରାତ ଡ଼ୁକ୍‌ତାନ୍‌ନା ମାନାୟ୍‌ ଜଦି ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ତେବେ ହେଦାଂ ପାର୍ତି କିମାଟ୍‌ । \v 27 ଇନାକିଦେଂକି ବିଜ୍‌ଲି ଇନେସ୍‌ ୱେଡ଼ାହନିତାଂ ଇଡ଼୍‌ଜି ୱେଡ଼ାହାନି ପାତେକ୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଆନାତ୍‌, ହେ ଲାକେ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ୱାନାକା ହେ ଲାକେ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 28 \x + \xo ୨୪:୨୮ \xo*\xt ଲୁକ ୧୭:୩୭.\xt*\x*ଇମେତାକେ ମଡ଼୍‍ ମାଚିସ୍‌, ହେବେ ରାମାଣିଙ୍ଗ୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆନିକ୍‌ । \s ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ୱାନାକା \r (ମାର୍କ ୧୩:୨୪-୨୭; ଲୁକ ୨୧:୨୫-୨୮) \p \v 29 \x + \xo ୨୪:୨୯ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୬:୧୨; \xt*\xt ହତ୍‌ତି ୬:୧୩.\xt*\x*ମତର୍‌ ହେ ସମୁନି ଦୁକ୍‌ ପାଚେ ହାଚାଟ୍ରେ ମାଜ୍‌ଗା ଆନାତ୍‌ ଆରି ଲେଞ୍ଜ୍ ଅଜଡ଼୍‌ ହିଉତ୍, ଆରେ ହୁକାଂ ଆକାସ୍‌ତାଂ ଆର୍‍ନିଂ ଆରି ଆକାସ୍‌ନି ସାକ୍ତି ସବୁ ଦାଲ୍‍କାନାତ୍ । \v 30 \x + \xo ୨୪:୩୦ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୧:୭.\xt*\x*ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆକାସ୍‌ତ ମାନାୟ୍‍ ମାଜ଼ିତି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ଚନ୍‌ଞ୍ଜାନାତ୍‌, ଆରେ ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ପୁର୍ତିତ ୱିଜ଼ୁ ଜାତିନି ମାନାୟାର୍‌ ଆଡ଼୍‌ବାନାର୍‌ ଆରି ମାନାୟ୍‍ ମାଜ଼ିଂ ଗାଜା ସାକ୍ତିତାଂ ଆରି ଗାଜା ପାଣ୍‌ ହୁକେ ବାଦାଡ଼୍‍ତ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌ । \v 31 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଗାଜା ମରି ବାଜା ହୁକେ ଜାର୍‌ ଦୁତ୍‌ରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ଆକାସ୍‌ନି ର ହାନ୍ଦିତାଂ ବିନ୍‌ ହାନ୍ଦି ପାତେକ୍‌ ଚାରି ଦିଗ୍‌ତାଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ବାଚିକିତି ଲଗାଂ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିନାନ୍‌ । \s ତଗା ମାର୍‍ନି ହିକ୍ୟା \r (ମାର୍କ ୧୩:୨୮-୩୧; ଲୁକ ୨୧:୨୯-୩୩) \p \v 32 ତଗା ମାର୍‌ନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିକ୍ୟା କିୟାଟ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେ କେନ୍ଦାଂ ହାରା ଆଜ଼ି ଆକିଂ ଗିଲ୍‌ନିଂ, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜେଟ୍‌ ମାସ୍‍ ଏକା ୱାତାତେ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ମାନାଟ୍‌; \v 33 ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇ ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଦୁୱେର୍‌ତ ଏକାୱାତାନେ ଇଞ୍ଜି ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ । \v 34 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାୱି ପାତେକ୍‌ ନେଞ୍ଜେୱିଗାନି ନାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ବୁଡା ଆଉର୍‌ । \v 35 ଆକାସ୍‌ ଆରି ପୁର୍ତି ବୁଡାନାତ୍, ମତର୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ସବୁ ମଡ଼୍‍କେ ବୁଡା ଆଉତ୍‌ । \s ତା ୱାନାକା ସମାନ୍‌ ସମୁ ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୩:୩୨-୩୬; ଲୁକ ୧୭:୨୬-୩୦,୩୪-୩୬) \p \v 36 ମାତର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ୱାନାନ୍‌ “ହେ ଦିନ୍‌ ଆରି ସମୁ ବିସ୍ରେ ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌, ସାର୍ଗେନି ଦୁତ୍‌ତର୍‌ କି ମାଜ଼ି\f + \fr ୨୪:୩୬ \fr*\ft କେତେକ୍‌ ପତିତ ମାଜ଼ି ପା ହିଲୁନ୍‌\ft*\f* ପା ପୁନୁନ୍, କେବଲ୍‌ ମତର୍‌ ବାୱା ପୁନାନ୍‌ । \v 37 ଆରେ, ନହତି ସମୁତ ଇନେସ୍‌ ଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାନି ସମୁତ ହେ ଲାକେ ଗିଟାଆନାତ୍ । \v 38 ଇନାକିଦେଂକି କ୍ଡୁପ୍‌କିନି ଆଗେନି ସମୁତ ଜାଜ୍‌ତ ନହ ହଣି ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଲକୁ ଇନେସ୍‌ ତିନାଉଣା ଆରି ବିବା କିନାକା ଆରି ବିବା ହିଦେଂ ବିପ୍ତି ମାଚାର୍‌, \v 39 ଆରେ ପୁର୍‍ ୱାଜ଼ି ୱିଜ଼ାରିଂ ବଡ଼ାୟ୍‍ କିଜ଼ି ଅୱି ପାତେକ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ୱାନାକା ପା ହେ ଲାକେ ଆନାତ୍‌ ।” \v 40 ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ରିୟାର୍‌ ବୁମିତ ମାନ୍‌ଗାନାର୍‌, ରୱାନିଂ ଇଟ୍ୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ପିହ୍‌ୟା ଆନାତ୍‌; \v 41 ରିଣ୍ଡେକ୍‌ ଜାତା ନୁଜ଼୍‌ଜି ମାନିକ୍‌, ରଞ୍ଜିଲିଂ ଇଟ୍ୟାନାତ୍‌ ଆରି ଆରେ ରଞ୍ଜିଲିଂ ପିହ୍ୟାନାତ୍ । \v 42 “ଲାଗିଂ, ଜାଗ୍ରତ୍‌ ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମି ମାପ୍ରୁ ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ୱାନାନ୍, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌ । \v 43 \x + \xo ୨୪:୪୩ \xo*\xt ଲୁକ ୧୨:୩୯,୪୦.\xt*\x*ମତର୍‌ ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ମାନାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼ିତ ଚର୍‌ ୱାନାନ୍, ଇଦାଂ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପୁଚାନ୍‍ଚି, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ଚର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିୱାତାନ୍ । \v 44 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏତ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାନ୍‍ଗାନାଦେର୍, ହେ ସମୁଦ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାନାନ୍ ।” \s ପାର୍ତି କିନାକାନ୍‌ ଆରି ପାର୍ତିକିୱି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ \r (ଲୁକ ୧୨:୪୧-୪୮) \p \v 45 “ତେବେ ମାପ୍ରୁ ଜାର୍‌ ଲକ୍‌ବାକ୍‍ତିଂ ସମାନ୍‌ ୱେଡ଼ାଲିଂ ବାତ୍ୟା ହିଦେଂ କାଜିଂ ଇନେରିଂ ହେୱାର୍‌ ଜପି ବାଚି କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ପାର୍ତିନି ଆରି ବୁଦିକାର୍‌ୟା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଇନେର୍‌ । \v 46 ମାପ୍ରୁ ୱାଜ଼ି ଜାର୍‌ତି ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିଏନିଂ ହେ ଲାକେ କିଜ଼ି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‍ନାନ୍, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ । \v 47 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ଦାନ୍‌ତିଙ୍ଗ୍ ଜପି ବାଚି କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 48 ମାତର୍‌ ଜଦି ହେ ବାନ୍ୟା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ନା ମାପ୍ରୁ ୱାନାକା ମାଲାଆନାତ୍‍ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍‌ତ ମାନ୍‌ତ ଇଞ୍ଜି, \v 49 ଜାର୍‌ ହାଂ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ଟ୍ରାକ୍‍ତେଂ ଲାଗାନାନ୍‌, ଆରେ ମଦୁୱାର୍‍ ହୁକେ ତିନାଉଣା କିତିସ୍‌, \v 50 ତା ଆତିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ହଲ୍ୟା କାଜିଂ କାସି ମାନ୍‌ଗୁନ୍‌ ଆରି ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ହେୱାନ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାନାନ୍‌, ହେ ଦିନ୍‌ ଆରି ହେ ସମୁତ ହେୱାନ୍ତି ମାପ୍ରୁ ୱାନାନ୍, \v 51 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଗାଣ୍ଡ୍ରା ଗାଣ୍ଡ୍ରା କିଜ଼ି ହଟ୍‌କାନାର୍‌ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ହୁକେ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ବାଗ୍‌ ରଚ୍‌ନାନ୍‌; ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବେଦେଂ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ ରେତିକିନାନ୍‍ ।” \c 25 \s ଦସ୍‌ କଇକ୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 1 \x + \xo ୨୫:୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୨:୩୫.\xt*\x*“ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ସାର୍ଗେ ରାଜି ୱାନାକା ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆନାତ୍‌ । \p ଦସ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଜିପଲିକ୍‌ ୱିଜ଼େକିକ୍‍ ର ର ବଇଟା ଅଜ଼ି ବିବାଦାଂଣେନିଂ ତାତେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‍ଜି ମାଚିକ୍ । \v 2 ହେୱେକ୍‌ ବିତ୍ରେ ପାଞ୍ଚ୍‌ ଜାଣ୍‌ ବୁଦିକାର୍‍ୟାକ୍‍ ଆରି ପାଞ୍ଚ୍‌ ଜାଣ୍‌ ନିର୍‌ବୁଦିୟାକ୍‌ ମାଚିକ୍‌ । \v 3 ନିର୍‌ବୁଦିୟାକ୍‌ ବଇଟା ଅତିକ୍‌ ମାତର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ପା ଆଦିକ୍‌ ଚିକାଣ୍‌ ଅୱାଦାଂ ମାଚିକ୍‌ । \v 4 ବୁଦ୍‍ୟାର୍‍ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବଇଟା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାଚ୍‌ତ ଚିକାଣ୍‌ ଅଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \v 5 ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ ୱାନାକା ମାଲା ଆତିଲେ କଇକ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ହୁଞ୍ଚିକ୍ । \p \v 6 “ମାଦିମାଦା ନାଣା କିର ଇନାକା ୱେନ୍ୟା ଆତାତ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ହୁଡ଼ା ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ ୱାତାନେ, ୱାଡୁ ହେୱାରିଂ ହାସ୍‍ଦାଂ ତାନାସ୍ ।” \v 7 ହେୱାଡ଼ାଲିଂ ଜିପଲିକ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବଇଟାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି କିତିକ୍‌ । \v 8 ହେୱେଡ଼ାଂ ନିର୍‌ବୁଦିୟାଂ କଇକ୍‌ ବୁଦ୍ୟାକାଂ ଇଚିକ୍‌, “ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚୁକ୍‌ ଚିକାଣ୍‌ ହିଦାଟ୍ । ମା ବଇଟା ହାଜ଼ି ହାନାତା ।” \v 9 “ବୁଦ୍ୟାକ୍‍ ଇଚିକ୍‌, ମି କାଜିଂ ଆରି ମା କାଜିଂ ଚିକାଣ୍‌ ସାରି ଆଉତ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକାଣ୍‍ତ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଇଚୁଟିଂ ଚିକାଣ୍‌ କଡ଼୍‌ଜି ତାହିୱାଡୁ ।” \v 10 ଲାଗିଂ ନିର୍‌ବୁଦ୍‌ୟାଂ କଇକ୍‌ ଚିକାଣ୍‌ କଡ଼୍‌ଦେଂ ହସି ହାଚିକ୍‌ । ହେୱେକ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚି ପାଚେ ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଏକାୱାତାନ୍‌ । ଜାଲ୍‌ଦି ମାନି ପାଞ୍ଚ୍‌ଜାଣ୍‌ କଇକ୍‌ ତା ହୁକେ ବିବା ବଜିତ ହାଚି ପାଚେ କାପାଟ୍‌ ଗେସ୍‍ତାର୍ । \p \v 11 \x + \xo ୨୫:୧୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୩:୨୫.\xt*\x* “ପାଚେ ବିନ୍‌ ଜିପଲିକ୍‌ ପା ୱାଜ଼ି ଇଚିକ୍‌, ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏ ମାପ୍ରୁ, ମା କାଜିଂ କାପାଟ୍‌ ଜେସି ହିଦା । \v 12 ମାତର୍‌ ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 13 କାତା ୱିସ୍ତି ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, ଜାଗ୍ରତ୍‌ ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଦିନ୍‌ କି ହେ ସମୁ ପୁନୁଦେର୍‌ । \s ତିନ୍‌ ଚାକର୍‌ କାତା \r (ଲୁକ ୧୯:୧୧-୨୭) \p \v 14 “ସାର୍ଗେ ରାଜି ଇ ଲାକେ, ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଞ୍ଜୁ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେନାଟ୍‌ । ଦିନେକ୍‌ ଆଡ଼ିୟା ମାନାୟ୍‌ କେଇଦ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ ପିସ୍ତି ହିଜ଼ି ବିଦେସ୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହତାନ୍ । \v 15 ହେୱାନ୍‌ ରକାନିଂ ହେବାକାରି ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ, ଆରେ ରକାନିଂ ରି ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ, ଆରେ ରକାନିଂ ଏକ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାରିଂ ହେୱାର୍‌ ସାକ୍ତି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହିଜ଼ି ବିଦେସ୍‍ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 16 ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ପାୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦାପ୍ରେ ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ବେପାର୍‌ କିଜ଼ି ଆରେ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଲାବ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 17 ହେ ଲାକେ ଇନେର୍‌ ରି ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ପାୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରି ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଲାବ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 18 ମତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଚାକର୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ପାୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ର ଚିକ୍‌ଲା କାର୍ଚି ହାଉକାର୍ତି ହେ ରୁପା ଟାକାଂ ଡ଼ୁକ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ।” \fig ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌|alt="Talents" src="hk00168c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୨୫:୧୫"\fig* \p \v 19 “ବେସି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଆଡ଼ିୟା ହାଉକାର୍‌ ମାସ୍‍ଦାତାନ୍ ଆରି ଚାକର୍‍ରିଂ ହୁକେ ହିସାବ୍‍ କିତାନ୍‌ । \v 20 ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ମାଚି ଚାକର୍‌ ହାଉକାର୍‍ତିଂ ଆରେ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ମାପ୍ରୁ ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ହିଜ଼ି ମାଞ୍ଚାୟ୍, ହୁଡ଼ା, ଆନ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍ ହାଜାର୍‌ ଲାବ୍‌ କିତାଂନ୍ନା \v 21 ହାଉକାର୍‌ ୱାର୍‌ୟା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ହାର୍‌ କିତାୟ୍‌ନା, ଏନ୍‌ ନା ସାବାସ୍‌ ହାର୍‍ଦାକାୟ୍‍ ଆରି ପାର୍ତିନି ଆଡ଼ିୟା । ଏନ୍‌ ପାର୍ତି ବାବ୍ରେ ଅଲପ୍‍ ଦନ୍‍ଦିଂ କାର୍‍ବାର୍‍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‍ତିଲେ ନି କେଇଦ ବେସି ଦାନ୍‌ ପିସ୍ତି ହିଦ୍‌ନାଂ । ୱା, ନା ମାପ୍ରୁ ୱାରିତ ମେହାଆଦା !” \v 22 “ରି ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ମାଚି ହେବାକାରି ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ରି ହାଜାର୍‌ ହିଜ଼ି ମାଞ୍ଚାୟ୍, ଆନ୍‌ ଆରେ ରି ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଲାବ୍‌ କିତାଂନ୍ନା ।” \v 23 ହାଉକାର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ସାବାସ୍‌ କିତାୟ୍‌ନା । ଏନ୍‌ ପା ନା ହାର୍‌ଦି ଆଡ଼ିୟା । ଅଲପ୍‍ ଦାନ୍‌ତ ପାର୍ତିତାଂ ଚଚ୍‍ଚାତାୟ୍‍ନା । ବେସି ଦାନ୍‌ ଆନ୍‌ ନିଂ ବାଚି କିଦ୍‍ନାଂ । ୱା ନା ୱାରିତ ମିହାଆଦା ।” \v 24 “ସେସ୍‌ତ ଏକ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ମାଚି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ହାଉକାର୍‍, ଏନ୍‌ ରକାୟ୍‌ କଟି ଲକୁ ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ । ୱିତ୍‍ୱିତି ବାଡ଼୍‌ଦ ଏନ୍‌ ତ୍ରେସ୍‍ନାୟ୍‍ । ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ୱାଦାଂ ତାସ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିନାୟ୍‌ । \v 25 ହେଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ନି ରୁପା ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ହାଉକାର୍‍ ମେଦ୍‌ନିତ ମୁଚ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌ । ହୁଡ଼ା, ନି ହେ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 26 “ହାଉକାର୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଡ଼େ ଆଡ୍‍ୱି, ଆଡ଼୍‌ସାୟ୍‌ ଆଡ଼ିୟା ! ଏନ୍‌ କିନ୍ଦା ପୁଞ୍ଜିମାଚାୟ୍, ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ୱିତ୍‌ୱାଦାଂ ମାନାଂ, ହେବେ ତ୍ରେସ୍‌ନାଂ ଇମେତାକେ ୱିତ୍‌ୱାଦାଂ ମାନ୍‌ଗାନାଂ ହେବେ ତାସ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ନାଂ । \v 27 ତେବେ ନା ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ଏନ୍‌ କଲନ୍ତର୍‌ କାଜିଂ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାଂମା । ତା ଆତିସ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ କଲନ୍ତର୍‌ ହୁକେ ଉଲ୍‌ଟି ଗାଟା ଆତାଂମା ।” \v 28 ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହାଉକାର୍‍ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇ ରୁପା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି, ଇନେର୍‌ ତାକେ ଦସ୍‌ ହାଜାର୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ମାନିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନିଂ ହିଆଟ୍ । \v 29 \x + \xo ୨୫:୨୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୩:୧୨; ମାର୍କ ୪:୨୫; ଲୁକ ୮:୧୮.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ଲକୁତ ମାନିଂ, ହେୱାନିଂ ହିୟାଆନାତ୍, ଆରେ ହେୱାନ୍ତି ବେସି ଆନାତ୍‌; ମାତର୍‌ ଇନେରିଂ ହିଲୁତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଲାଗେ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ନେ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଅୟାନାତ୍‌ । \v 30 ଇ କାମାୟ୍‌ ଆଡ୍‍ୱି ଆଡ଼ିୟାତିଂ ବାର୍ତ ମାଜ୍‌ଗାତ ତୁହିୟାଟ୍‌ । ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ଆଡ଼୍‌ବିସ୍‌ ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ କଡ଼୍‌ମଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ମାନେନ୍ ।” \s ସେସ୍‌ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା \p \v 31 “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ରାଜା ଆଜ଼ି ହେୱାନ୍ତି ସାର୍ଗେ ଦୁତ୍‌ତର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାନାନ୍, ରାଜା ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ହୁକେ ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, \v 32 ସବୁ ଜାତିନି ଲକୁ ତା ଲାଗାଂ ରୁଣ୍ଡା ଆନାର୍‌ । ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟା ଇନେସ୍‌ ଅଡାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ମେଣ୍ଡାକାଂ ବିନେ କିନାନ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହେ ଲାକେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ରି କୁଦା କିଜ଼ି ବାଗ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 33 ମେଣ୍ଡାକାଂ ଜାର୍‌ ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଅଡାକାଂ ଡେବ୍ରି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌ନାନ୍‌ ।” \v 34 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍ତି ବୁଜ୍‍ଣିତ ମାନି ଲକାରିଂ ରାଜା ଇନାନ୍‌, “ୱାଡୁ, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନା ବାୱା ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତ୍‍ନ୍ନା । ପୁର୍ତି ଉବ୍‍ଜାଣ୍‍ନି ଆରମ୍‌ତାଂ ଇମ୍‌ଣି ରାଜି ମି କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାତ୍‌, ୱାଡ ହେବେ ହଣାଟ୍‌ । \v 35 ଆନ୍‌ ନାସ୍‌କି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଚିଚ୍‍ପାତାଦେର୍ଣ୍ଣା; ଆନ୍‌ ଏସ୍‌କି ଆଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‍ତାଦେର୍ଣ୍ଣା । ଆନ୍‌ ଚିନାହିଲ୍‍ୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବାହା ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ । \v 36 ନାଗ୍‍ଡ଼ା ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପି କିତ୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା । ଆନ୍‌ ବେମାର୍‌ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜତନ୍‌ କିନାଦେର୍‌ ।” ଆନ୍‌ ଜେଲ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ୱାତାଦେର୍ । \v 37 “ହେବେ ଦାର୍ମିର୍‍ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିଦ୍‍ନାର୍, ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଆପେଂ ନିଂ ନାସ୍‌କି ହୁଡ଼୍‌ଜି କାଦି ହିତ୍‍ତାପ୍ କି ଏସ୍‌କି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଉଟ୍‍ପି କିତ୍‌ତାପ୍‌ ? \v 38 ଆରେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ରୱାନ୍‌ ନିଂ ଚିନାହିଲ୍‌ୱି ଲକୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଆହା ହିତ୍‍ତାପ୍ ? କି ନାଗ୍‍ଡ଼ା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପି କିତ୍‌ତାପ୍‌ ? \v 39 ଇନାୱାଡ଼ାଂ ନିଂ ବେମାର୍‌ କି ଜେଲ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେବା କିତ୍‌ତାପ୍‌ ? \v 40 ଆରେ ରାଜା ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ଇ ହାରୁ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଇଦାଂ କିଜ଼ି ମାଚିଲେ ନା କାଜିଂ ନେ ହେଦାଂ କିନାଦେରା ।” \p \v 41 “ତା ପାଚେ ଡେବ୍ରିବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ମାନି ଲକାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇନାନ୍‌, ଡ଼େ ସାଇପ୍‌ ପାୟାତି ମାନାୟାର୍‌ ! ନା ମୁମ୍‌ଦାଂ ଦେହା ଆ ! ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ତା ଦୁତ୍‌ତର୍‌ କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼୍‌ୱିନାଣି ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାତ୍‌, ହେବେ ହାଲାଟ୍‌ । \v 42 ଆନ୍‌ ନାସ୍‌କି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‍ୱାତାଦେର୍ । ଆନ୍‌ ଏସ୍‌କି ମାନିୱେଡ଼ାଲିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‍ୱାତାଦେର୍ । \v 43 ଆନ୍‌ ଚିନ୍‍ପୁନ୍‍ୱି ୱେଡ଼ାଲିଂ ନା ଇଞ୍ଜ ବାହା ହିଦ୍‍ୱାତାଦେର୍ । ଆନ୍‌ ନାଗ୍‍ଡ଼ା ମାନିହିଂ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପି କିଦ୍‌ୱାତାଦେର୍‌ । ବେମାର୍‌ ଆରି ଜଇଲ୍‌ତ ମାନିୱେଡ଼ାଲିଂ ନା ଜତନ୍‌ ଅୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 44 “ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଆପେଂ ନିଂ ନାସ୍‌କି, ଏସ୍‌କି, ବିଦେସି କି ନାଗ୍‍ଡ଼ା, ବେମାର୍‌ କି ଜଇଲ୍‌ତ ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଆପେଂ ନିଂ ହେବା କିଦ୍‍ୱାତାଂନା ?” \p \v 45 “ରାଜା ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌, ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ହାରୁକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନିଂ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମୁନା କିନିହିଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 46 ଇ ଲକୁ ସବୁ ଦିନ୍‌ କାଜିଂ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନାର୍ ଆରି ଦାର୍ମିର୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟାନାର୍ ।” \c 26 \s ଜିସୁ ବିରୁଦ୍‌ତ କୁଟ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୪:୧-୨; ଲୁକ ୨୨:୧-୨; ଜହନ୍‌ ୧୧:୪୫-୫୩) \p \v 1 ଇ ସବୁ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ୱିସ୍ତି ପାଚେ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 2 “ରି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଜେ, ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଚାଦେର୍ଣ୍ଣା । ଆରେ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜେ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ୟା ଆଦେଂ କାଜିଂ ହେଲାୟ୍‌ କିୟାଆନାନ୍ ।” \p \v 3 ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ଲକୁର୍ତି ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ କୟାପା ତର୍‌ନି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍ତି ହାକ୍‌ଡ଼ିତ ରୁଣ୍ଡା ଆତାର୍‌, \v 4 ହେୱାର୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ପାଚି କିତାର୍‌ । \v 5 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ପାର୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇଦାଂ କିନାକା ହାର୍‌ ଆକାୟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମାନାୟାର୍‌ ଗଣ୍ଡ୍‌ଗଲ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ।” \s ବେତ୍‌ନ୍ୟାତ ଜିସୁ ସିଗ୍‌ ଆତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୪:୩-୯; ଜହନ୍‌ ୧୨:୧-୮) \p \v 6 ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ବେତ୍‌ନିୟାତ ଗାଜା ରଗ୍ୟା ବଗ୍‌ କିଜ଼ି ସିମନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, \v 7 \x + \xo ୨୬:୭ \xo*\xt ଲୁକ ୭:୩୭,୩୮.\xt*\x*ରଞ୍ଜେଲ୍‌ କଗ୍‌ଲେ ର କଣ୍ଡିତ ଦାମ୍‌ନି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ଅସି ତା ତାକେ ୱାତାତ୍‌ ଆରି ହେଦେଲ୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ସମୁତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ାତ ୱାକ୍‍ତେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 8 ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଚେଲାର୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏଚେକ୍‌ ନସ୍ଟ କିନାତା ଇନାକିଦେଂ ? \v 9 ଇ ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ବେସି ଟାକାଂତାଂ ପ୍ରୟା ଆତାତ୍ମା ଆରି ହେ ଦାନ୍‌ ଅର୍କିତାରିଂ ଦାନ୍‌ ହିୟାତାତ୍ମା ।” \p \v 10 ଜିସୁ ହେଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇନେକିଦେଂ କଗ୍‌ଲେଂ କସ୍ଟ ହିନାଦେରା ? ହେଦେଲ୍‌ ନା କାଜିଂ ହାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାତା । \v 11 “ଅର୍କିତ୍‌ ଲକୁତ ନିତ୍ରେ ମି ହୁଦାଂ ମାନାର୍‌, ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ନିତ୍ରେ ମି ହୁଦାଂ ମାନୁଙ୍ଗ୍ । \v 12 ଆରେ, ନା ଦୁଗେର୍‌ତ ମୁଚ୍‌ନି କାମାୟ୍‌ ଲାକେ ନା ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ଇ ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ୱାକ୍‍ତାନାତା । \v 13 ଆନ୍‌ ନିଂ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତିତ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ପା ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ୱେଚ୍ୟାନାତ୍, ହେ ବାହାତ ଇ କଗ୍‌ଲେତି ଏତୁତିଂ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାମାୟ୍‌ନି କାତା ପା ଇନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆହିକିଦେଂ କାଜିଂ ଜିହୁଦାତି ରାଜି \r (ମାର୍କ ୧୪:୧୦-୧୧; ଲୁକ ୨୨:୩-୬) \p \v 14 ଜିସୁତି ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା ତର୍‌ନି ରକାନ୍‌ ଚେଲା ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ତାକେ ହାଲ୍‌ଜି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, \v 15 “ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆହି କିଜ଼ି ହିତ୍‍ତିସ୍ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହିଦ୍‍ନାଦେର୍ ?” ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ କଡ଼େଦସ୍‍ ଗଟା ରୁପା ଟାକାଂ ଏଜା କିଜ଼ି ହିତାର୍‌ । \p \v 16 ହେ ଦିନ୍‍ତାଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ କେଇଦ ଆହିକିଦେଂ କାଜିଂ ସୁବିଦା ଡେକ୍‌ତାନ୍‌ । \s ଚେଲାର୍‌ ହୁଦାଂ ଜିସୁତି ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ବଜିତିନାକା \r (ମାର୍କ ୧୪:୧୨-୨୧; ଲୁକ ୨୨:୭-୧୪; ୨୧–୨୩; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୧-୩୦) \p \v 17 ପାଚେ ହଇୱି ରୁଟି “ପାର୍ବୁନି ପର୍ତୁମ୍‌ ଦିନ୍ତ ଚେଲାର୍‌ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍, ଆପେଂ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ନି କାଜିଂ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିନାପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ନି ଇଚା ?” \p \v 18 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି ହେ ଆମ୍‍କ ଲଗାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଟ୍‌, “ଗୁରୁ ଇଞ୍ଚାନ୍ନା, ହେୱାନ୍ତି ସମୁ ଲାଗେ ଆଜ଼ି ୱାତାତେ । ହେୱାନ୍ତି ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମି ଇଞ୍ଜ ହେୱାନ୍‌ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ମାନିକିନାନ୍ ।” \p \v 19 ଜିସୁ ଇନି ହିସାବ୍‍ରେ ଚେଲାର୍‌ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାର୍‌ । \p \v 20 ପାଚେ ମ୍ଡିତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 21 ତିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମି ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 22 ଚେଲାର୍‌ ବେସି ଦୁକ୍‌ ଆଜ଼ି ରକାନ୍‌ ପାଚେ ରକାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍, “ମାପ୍ରୁ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଆନ୍‌ ?” \p \v 23 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ରଚେ ତାଡ଼ିୟାତ ରୁଟି କ୍ଡକ୍‍ନାନ୍, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 24 ସାସ୍ତର୍‌ର୍ତ ଇନେସ୍‌ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହାକିଡାଣ୍ଡ୍‌ ଆନାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଆହିକିନାନ୍‌, ତା ଦସା କେତେକ୍‌ କସ୍ଟ ! ହେ ମାନାୟ୍‌ ଜଲମ୍‌ ଆୱାଦାଂ ମାଚିସ୍‌ ତା ପାକ୍ୟାତ ହାରା ଆତାତ୍ମା ।” \p \v 25 ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତି ଜିହୁଦା ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଆନ୍‌ ?” \p ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇଞ୍ଚାୟ୍‌ନ୍ନା ।” \s ମାପ୍ରୁ ବଜି \r (ମାର୍କ ୧୩:୨୨-୨୬; ଲୁକ ୨୨:୧୪-୨୦; ୧ କରନ୍ତିୟ ୧୧:୨୩-୨୫) \p \v 26 ହେୱାର୍‌ ତିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ର ରୁଟି ଅଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ହିତାନ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ଚେଲାରିଂ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \p “ଇଦାଂ ନା ଗାଗାଡ଼୍‌ ।” \p \v 27 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଉଣି ବାହା ଅଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ଚେଲାରିଂ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ଇବେଣ୍ଡାଂ ଉଣାଟ୍ ।” \v 28 “ଇଦାଂ ନା ନେତେର୍‌ । ମାନାୟ୍‌ତିଂ ପାପ୍‌ କେମା କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ନେତେର୍‌ ୱାକ୍‍ଚି ହିଦେଂ ହାନାଙ୍ଗା, ଇମ୍‌ଣାକା ଇସ୍ୱର୍ତି ପୁନି ନିୟମ୍‌ ରଚ୍ୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 29 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ଆନ୍‌ ନା ବାୱାତି ରାଜିତ ମି ହୁଦାଂ ପୁନି କିଜ଼ି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ପାଡ଼୍‌ନି ରାସ୍‌ ଉଣାଙ୍ଗ୍‌, ହେ ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ନେଞ୍ଜ୍‍ତାଂ ଆନ୍‌ ଇଦାଂ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଉଣୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 30 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଜୁୱାର୍‌ କେର୍‌କଣ୍‌ କେର୍‌ତି ପାଚେ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ିତ ହସି ହାଚାର୍‌ । \s ପିତର୍‌ତି ପାର୍ତିକିୱି ବିସ୍ରେ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୪:୨୭-୩୧; ଲୁକ ୨୨:୩୧-୩୪; ଜହନ୍‌ ୧୩:୩୬-୩୮) \p \v 31 ଇ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନାଣା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହାନାଦେର୍ । ଇନାକିଦେଂକି ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାତାତ୍‌ନା, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟାଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍‌ତିସ୍‌, ଆରେ ମାନ୍ଦା ନି ମେଣ୍ଡାଂ ଜେଡ଼େକେତେ ଆଜ଼ି ହାନିକ୍‌ ।” \v 32 \x + \xo ୨୬:୩୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୮:୧୬.\xt*\x*“ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ପାଚେ ମି ଆଗେ ଗାଲିଲି ରାଜି ହାନାଂ ।” \p \v 33 ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ବିନ୍‌ ଲଗୁ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ନିଂ ପିସ୍ତି ହାଚିସ୍ ପା ଆନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌କେ ପିସ୍ତି ହାଲୁଙ୍ଗ୍ ।” \p \v 34 ଜିସୁ ପିତରଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନାଣା କୁଜ଼ୁ କେଡ଼୍‍ନି ଆଗେ ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତିନିହଟ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁୟ୍‌ ।” \p \v 35 ପିତର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନି ହୁକେ ହାଦେଂ ଲାଗ୍‍ଦିତିସ୍‌ପା ଆନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଉଡ଼ା ଆଦୁଙ୍ଗ୍ ।” \p ବିନ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ପା ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେ ଲାକେ ଇଚାର୍‌ । \s ଗେତ୍‍ସିମନିତ ବାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁତି ପାର୍ତାନା \r (ମାର୍କ ୧୪:୩୨-୪୨; ଲୁକ ୨୨:୩୯-୪୬) \p \v 36 ତା ପାଚେ ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ହୁକେ ଗେତ୍‌ସିମନି ତର୍‌ନି ର ବାହାତ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେବେ ହାଲ୍‌ଜି ପାର୍ତାନା କିନି ପାତେକ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇବେ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାଟ୍‌ ।” \v 37 ଆରେ, ଜିସୁ ପିତର୍‌ ଆରି ଜେବ୍‌ଦି ରିକାର୍‌ ମେହିରିଂ ଅତାନ୍‌ । ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ବେସି ଦୁକ୍‌ ବାଦାତ ବିପ୍ତି ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 38 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଦୁକ୍‌ତ ନା ୱାସ୍କି ବିପ୍ତି ଆନାତା । ଇବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ମାନାଟ୍‌ ।” \p \v 39 ଜିସୁ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ହାଲ୍‌ଜି ମେଦ୍‌ନିତ ମୁମ୍‌ କୁନ୍ଦି କିଜ଼ି ପାର୍ତାନା କିତାନ୍‌, “ବାୱା ! ଜଦି ଆଦେଂ ଆନାତ୍‌, ଇ ଦୁକ୍‍ବଗନି ଉଣି ବାହା ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଦେହା ଅୱା, ମାତର୍‌ ନା ଇଚା ଆକାୟ୍‌, ନି ଇଚା ପୁରା ଆଏତ୍‌ ।” \p \v 40 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଲାଗାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ହୁଞ୍ଚାର୍ଣ୍ଣା । ଜିସୁ ପିତର୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ହୁଦାଂ ରଗଣ୍ଟା କାଜିଂ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେରା ? \v 41 ପରିକ୍ୟାତ ଇନେସ୍‌ ଆର୍‌ମାଟ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଇଚା, ମାତର୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ ନାଦାର୍‌ ।” \p \v 42 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ହାଲ୍‌ଜି ପାର୍ତାନା କିତାନ୍‌, ନା “ବାୱା ! ଜଦି ଦୁକ୍‍ବଗନି ଉଣି ବାହା ନାତାଙ୍ଗ୍‌ ଗୁଚା ଆଦେଂ ଆଡୁୟ୍‌ ଆରି ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ନେ ଆନାତ୍‌, ନି ଇଚା ପୁରା ଆୟେତ୍‌ ।” \v 43 ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ମାସ୍‌ଦି ଚେଲାରିଂ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ଜେତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \p \v 44 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ପିସ୍ତି ଅଲପ୍‍ ଦେହା ହାଲ୍‌ଜି ତିନ୍‌ହଟ୍‌ କାଜିଂ ହେ ଲାକେ ପାର୍ତାନା କିତାନ୍‌ । \v 45 ତା ପାଚେ ଚେଲାର୍‌ ତାକେ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପାତେକ୍‌ ହୁଞ୍ଜିମାଞ୍ଜି ଜମ୍‌ନାଦେରା ? ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ପାପିର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ ଆନି ସମୁ ୱାତାତ୍ । \v 46 ନିଂଗାଟ୍ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାସ୍ । ଇଦି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆହିକିଦ୍‍ନି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଏକାୱାତାନେ ।” \s ଜିସୁ ଗାଚ୍ୟା ଆତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୪:୪୩-୫୦; ଲୁକ ୨୨:୪୭-୫୩; ଜହନ୍‌ ୧୮:୩-୧୨) \p \v 47 ହେୱାନ୍‌ କାତା ଇନିୱାଡ଼ାଲିଂ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ବାରଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ଜିହୁଦା ତର୍‌ନି ରକାନ୍‌ ଆରି ହେ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଆରି ମାନାୟାର୍‌ତି ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ୟାତି ହେନି ଲକୁ କାଣ୍ଡା ଆରି ଟେଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍ ଆସ୍ତି ୱାତାର୍ । \v 48 ଆରେ, ହେୱାନିଂ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଚଚ୍‌ଚି ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନେରିଂ ଡଞ୍ଜ୍‍ନାଂ, ହେୱାନିଂ ନେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିନାଦେରା । ହେୱାନିଂ ଆହାଟ୍‌ ।” \p \v 49 ଆରେ, ହେଦାପ୍ରେ ଜିସୁତି ଲାଗାଂ ହାଲ୍‌ଜି ୱାଜ଼ି, ଏ ଗୁରୁ ଜୁୱାର୍‌, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ବେସି ଡଞ୍ଚାନ୍‌ । \p \v 50 ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବନ୍ଦୁ, ଏନ୍‌ କାମାୟ୍‌ ବେଗି ୱିହା ।” \p ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାର୍‌ ଆରି ଗାଚ୍‌ଚି ଅତାର୍‌ । \v 51 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ କାଣ୍ଡା ଉନ୍‌ଦି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆଡ଼ିୟାତିଂ କାତ୍‍ତାନ୍ । ହେୱାନ୍ତି କିତୁଲ୍‌ ରାସ୍ତିଲେ ନାଡ଼୍‍ଜି ହାଚାତ୍‌ । \v 52 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନି କାଣ୍ଡାତିଂ ହେ କାପୁତାକେ ଇଟା । ଇନେର୍‌ କାଣ୍ଡା ହପ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଣ୍ଡାତ ହାନାର୍‌ । \v 53 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ପୁନ୍‍ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଆନ୍‌ ନା ବାୱାଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା କାଜିଂ ଦାପ୍ରେ ବାରଜାଣ୍‌ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ବାଟା ଆଦିକ୍‌ ସାର୍ଗେ ଦୁତ୍‌ରିଂ ପକ୍ତେତେଂ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ? \v 54 ମାତର୍‌ ତା ଆତିସ୍‌ ଇ ସବୁ ଗିଟାନାତ୍ ଇଞ୍ଜି ସାସ୍ତର୍‌ତ ଇନାକା ଲେକାମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ପୁରା ଆନାତ୍‌ ଇନେସ୍‌ ?” \p \v 55 \x + \xo ୨୬:୫୫ \xo*\xt ଲୁକ ୧୯:୪୭; ୨୧:୩୭.\xt*\x*ହେୱେଡ଼ାଂ ଜିସୁ ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଚର୍କୁ ବିରୁଦ୍‌ତ ହତି ଲାକେ କାଣ୍ଡା ଆରି ଟେଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍ ତାସି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା “ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଦେର୍ ? ଆନ୍‌ ନିତ୍ରେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ କୁଚ୍‌ଚି ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାୱାତାଦେର୍‌; \v 56 ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଆୟେତ୍‌, ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଇନାକା ଇନାକା ଲେକିକିତାର୍ଣ୍ଣା, ହେ ସବୁ ପୁରା ଆଦେଂ କାଜିଂ ଇଦାଂ ଗିଟାତାତ୍‍ନା ।” \p ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଚେଲାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହନ୍ତାର୍‌ । \s ଜିହୁଦିର୍ତି ଗାଜା ବିଚାର୍ଣ୍ଣା \r (ମାର୍କ ୧୪:୫୩-୬୫; ଲୁକ ୨୨:୫୪-୫୫,୬୩-୭୧; ଜହନ୍‌ ୧୮:୧୩-୧୪; ୧୯:୨୪) \p \v 57 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗାଚ୍‍ଚାକାର୍ ହେୱାନିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାନ୍‌ କୟାପା ଇଞ୍ଜ ଅତାର୍‌ । ହେବେ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ପ୍ରାଚିନାର୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 58 ପିତର୍‌ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡେଇଁ ଡ଼କ୍‍ଚି ହାଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାକ୍‌ଡ଼ି ପାତେକ୍‌ ହାଚାନ୍‌ । ଇ ସବୁନି ଗଟ୍‌ନା ଇନାକା ଆନାତ୍‌, ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ପିତର୍‌ ହେବେ ହେବା କାର୍‌ୟାର୍‌ ହୁକେ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 59 ୱିସ୍ତି ବିତ୍ରେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଆରି ଗାଜା ସବାନି ମେମରାର୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦେଂ କାଜିଂ ହେ ବିରୁଦ୍‌ତ ମିଚ୍‌ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌ । \v 60 ୱିଜ଼ାର୍‌ ଲକୁ ଜିସୁ ବିରୁଦ୍‌ତ ମିଚ୍‌ କାତା ଇଚାର୍‌ । ମାତର୍‌ ହେ ଲାକେ ଇନାକାପା ପାର୍ମାଣ୍‌ ଗାଟାୱାତାର୍‌ । ହାରିହାରା ରିକାର୍‌ ନିଂତାର୍‌, \v 61 “ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌ ଇୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ମନ୍ଦିର୍‌ତିଂ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ତିନି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେଦେଲିଂ ଆରେ ରଚ୍‌ଚେଂ ଆଡ୍‌ନାଂ ।” \p \v 62 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକାପା ଉତର୍‌ ହିଉୟା ? ନି ବିରୁଦ୍‌ତ ଇୱାର୍‌ ଇ ସାକି ହିନାରା, ଇଦାଂ ଇନାକା ?” \v 63 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ପ୍ଡକ୍ ମାଚାନ୍‌ । ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଜିବୁନିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ତର୍‌ଦ ଆନ୍‌ ଜିସୁ ପାର୍ମାଣ୍‌ ହିଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ହାତ୍‌ପା ଇନା, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟା ?” \p \v 64 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇଚାୟ୍‍ନା । ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାରିଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବେଗି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ସାର୍ଗେ ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚେଂ ହାନାନା, ଆରେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତ ବାଦାଡ଼୍‍ ଲାହାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌ ।” \p \v 65 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା କେଚ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ନିନ୍ଦା କିତାନ୍‌, ସାକିତ ମାଦାଂ ଆରେ ଇନାକା ଲଡ଼ା ? ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଦାପ୍ରେ ଇୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ନିନ୍ଦା ତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାଦେର୍ । \v 66 ଇ ବିସ୍ରେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ ଇନାକା ?” \p ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ପାରାଣ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନି ବିଦି ।” \p \v 67 ତା ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଏୱିଡ଼ିଂ ଚୁବ୍‍ଜି ତାଙ୍ଗ୍‌ ମୁଟ୍‌କାକୁନ୍‌ତାର୍‌ । କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼୍‌ଜି ଇଚାର୍‌, \v 68 “ଏ କ୍ରିସ୍ଟ ଇଚିସ୍‌ ମସିୟା ! ଏନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିୟା । ଇନେର୍‌ ନିଂ ଇଡ଼୍‌ଦାତାର୍‌, ୱେଚ୍‌ଚା ତ !” \s ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୪:୬୬-୭୨; ଲୁକ ୨୨:୫୬-୬୨; ଜହନ୍‌ ୧୮:୧୫-୧୮,୨୫) \p \v 69 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ବାର୍ତ ଅହ୍‌ଣାତ ପିତର୍‌ ହାକ୍‌ଡ଼ିତ କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ଆଡ଼ିଏଣି ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ପା ଗାଲିଲିୟ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାୟ୍‌ ।” \p \v 70 ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଇ କାତା ମୁନାକିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ଇନାୟା, ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 71 ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେ ଅହ୍‍ଣାନି ଦୁୱେର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ । ଆରେ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ଚାକର୍‌ଣି ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେବେ ମାନି ଲକାଂ ଇଚାତ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ନାଜରିତିୟ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 72 ପିତର୍‌ ଆରେ ରଗ ମୁନାକିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ମାଣ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାଙ୍ଗା, ହେୱାନିଂ ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 73 ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାଚେ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ପିତର୍‌ତି ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଇଚାର୍‌, “ଏନ୍‌ ପା ହାତ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାୟ୍‌ । ଇନେକିଦେଂକି ନି କାତାତାଂ ତ ପୁନ୍ୟାନାତା ।” \p \v 74 ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ମାଣ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାଙ୍ଗା, ନା କାତା ହାତ୍‌ପା । ଆୱିତିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦେନ୍ । \p ହେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ । ଦାପ୍ରେ କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେତାତ୍‌ ।” \v 75 ଆରେ ଜିସୁ ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ପିତର୍‌ ମାନ୍ତ ଏତୁୱାତାତ୍‌; “କୁଜ଼ୁ କେନି ଆଗେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁନ୍‍ୱାତାଂନା ଇଞ୍ଜି ଏନ୍‌ ତିନି ହଟ୍‌ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‍ନାୟ୍ ।” ହେୱାନ୍‌ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ବିପ୍ତି ଆଜ଼ି ଆଡ଼୍‌ବାତାନ୍‌ । \c 27 \s ପିଲାତ ମୁମ୍‌ଦ ଜିସୁ \r (ମାର୍କ ୧୫:୧; ଲୁକ ୨୩:୧-୨; ଜହନ୍‌ ୧୮:୨୮-୩୨) \p \v 1 ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ପ୍ରାଚିନାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ତିର୍‌ କିତାର୍‌ । \p \v 2 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହାକ୍‌ଡ଼ିତ ଗାଚ୍‌ଚି ରମିୟ ସାସ୍‌ନି ମୁଡ଼୍‌ ନେତା ପିଲାତ ମୁଣିକା କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \s ଜିହୁଦାତି ହାକି \r (ପକ୍ୟାତାକା ୧:୧୮-୧୯) \p \v 3 ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନିଂ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତି ଜିହୁଦା ୱେଚାନ୍‍ ଜେ, ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ବଲ୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେୱାନ୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ବୁଡ଼ାଲୁରିଂ ତିରିସ୍‌ଗଟା ରୁପା ଟାକାଂ ମାସ୍‌ଦି ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 4 “ରକାନ୍ତି ଦସ୍‌ ହିଲ୍‍ୱି ନେତେର୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ପାପ୍‌ କିତାଂନ୍ନା ।” \p ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହେବେ ମାଦାଂ ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ? ଏନ୍‌ ହେଦାଂ ବୁଜାଆ ।” \p \v 5 ଜିହୁଦା ହେୱାର୍‌ ହିତ୍‌ତି ରୁପା ଟାକାଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ବିତ୍ରେ ତୁହିଜି ହାଚାନ୍‌ । ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଗାଡେଲ୍‌ତ ଡରି ଗାଚ୍ୟାଜ଼ି ଉଚ୍‌କା ଆଜ଼ି ହାତାନ୍‌ । \p \v 6 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଟାକାଂ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, ଇଦାଂ ନେତେର୍‌ନି ଦାମ୍‌ । “ଇଦାଂ ମନ୍ଦିର୍‌ନି କଟିତ ଇଟ୍‌ନି ବିଦି ହିଲୁତ୍‌ ।” \v 7 ହେ ଦାନ୍‍ଦିଂ ଇନେସ୍‌ କର୍ଚ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌, ଇ ବିସ୍ରେ ତିର୍‌ କିଜ଼ି “କୁମ୍‌ରାଂ ବୁମି ତର୍‌ନି ଇଚୁଟିଂ ଜମି କଡ଼୍‍ତାର୍ । ଇଦାଂ ବିଦେସ୍‍ତିର୍ ଦୁଗେର୍‌ ବାହା ଲାକେ ଚିନ୍ତା ଆତାତ୍‌ ।” \v 8 ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ “ହେ ବୁମିତିଂ ନେତେର୍‌ ବୁମି” ଇଞ୍ଜି ଇନାରା । \p \v 9 ଇ ଲାକେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଜିରିମିୟ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକା “ତିରିସ୍‌ ରୁପା ଟାକାଂ ବେପାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେର୍‌ ସମାନ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ହେଦାଂ ଅତାର୍‌ । \v 10 କଡ଼େଦସ୍‍ ଗଟା ଟାକାଂତାଂ ହେୱାର୍‌ କୁମ୍‌ରାଂ ବୁମି କଡ଼୍‍ତାର୍, ହେୱାର୍‌ ହେ କୁମ୍‌ରେନ୍‌ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ତାଂ କଡ଼୍‌ଜି ଅତାର୍‌ ଇଦାଂ କିନି କାଜିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ମାନ୍‌ଚାନ୍‌ ।” \s ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପର୍‌ସନ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୫:୨-୫; ଲୁକ ୨୩:୩-୫; ଜହନ୍‌ ୧୮:୩୩-୩୮) \p \v 11 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‌ଜି ରମିୟ ରାଜି ପାଲି କିନି ପିଲାତ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌; “ଏନ୍‌ ଇନାକା ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା ?” \p ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆଁ “ଏନ୍‌ ହେଦାଂ ଇଚାୟ୍‍ନା ।” \v 12 ଆରେ, ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ପ୍ରାଚିନାର୍‌ ତା ବିରୁଦ୍‌ତ ତାଜ଼ିମାଚି ଦାବାତ ଉତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇନ୍‍ୱାତାନ୍ । \p \v 13 ଲାଗିଂ ପିଲାତ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନି ବିରୁଦ୍‌ତ ହେୱାର୍‌ତି ଦାବା ୱିଜ଼ୁ ଏନ୍‌ ଇନାକା ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁୟା ?” \p \v 14 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ର କାତାନି ପାଦେକ୍‍ ପା ଉତର୍‌ ହିୱାତାନ୍‌, ହେବେ ସାସନ୍‌କାରିୟା ବେସି କାବା ଆତାନ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ଆତାତ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୫:୬-୧୫; ଲୁକ ୨୩:୧୩-୨୫; ଜହନ୍‌ ୧୮:୩୯–୧୯:୧୬) \p \v 15 ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ମାନାୟାର୍‌ତି ଇଚା ହୁକେ ରମିୟ ରାଜ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଜେ ରୱାନିଂ ବନ୍ଦି ମାନାକାନିଂ କୁଲାସ୍‌ କିନି ନିତି ମାଚାତ୍‌ । \v 16 ହେପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ବାରବା ତର୍‌ନି ରୱାନ୍‌ ଡାକ୍‌ପୁଟା ବନ୍ଦି ମାଚାନ୍‌ । \v 17 ରୁଣ୍ଡାତି ମାନାୟାରିଂ ପିଲାତ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନେରିଂ କୁଲାସ୍‌ କିନାଂ ଇଞ୍ଜି ମି ଇଚା ?” ବାରବାଙ୍ଗ୍‌ କି ଜିସୁ ଇନେରିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ଇନାର୍‌ । \v 18 ପିଲାତ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ଜେ ଜିହୁଦିର୍‌ ଆକାର୍‌ ଆଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା । \p \v 19 ପିଲାତ ବିଚାର୍‌ ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚିମାଚି ୱେଡ଼ାଲିଂ ତା ଡକ୍ରୁହି ର କାବୁର୍‌ ପକ୍ତାତ୍, “ହେ ଦାର୍ମି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇନାକା ପା କିମା । ୱିଗା ନାଣାଲିଂ ର କେଚ୍‌କଣ୍‌ତ ତା କାଜିଂ ଆନ୍‌ ବେସି ଦୁକ୍‌ ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 20 ମାତର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ବାରବାଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଆରି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦେଂ କାଜିଂ ଲକୁରିଂ ବୁଜାୟ୍‌କିତାର୍ । \v 21 ପିଲାତ ଆରେ ରଗ ମାନାୟାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇ ରିକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆନ୍‌ ଇନେରିଂ କୁଲାସ୍‌ କିନାଂ ଇଞ୍ଜି ମି ଇଚା ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” \p “ବାରବାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 22 ପିଲାତ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ତେବେ ଇନେରିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ଇନାର୍‌, ହେ ଜିସୁ କାଜିଂ ଇନାକା କିନାଂ ?” \p “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌” ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ କିର କିତାର୍‌ । \p \v 23 ପିଲାତ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନା ଦସ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ?” \p ହେୱାର୍‌ ଆରେ କିର କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌ ।” \p \v 24 ଲାଗିଂ ପିଲାତ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଜେ, ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନା, ଆୱିତିସ୍‌ ଆରେ ଗଣ୍ଡ୍‌ଗଲ୍‌ ଆନାତା, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଅଜ଼ି ଲକୁର୍ ମୁମ୍‌ଦ କେଇ ନୁଜ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଇ ନେତେର୍‌ତ ଆନ୍‌ ଦସି ଆକାୟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ବୁଜାଡୁ ।” \p \v 25 ଇବେ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଜିସୁତି ନେତେର୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ମା ହିମ୍‌ଣାଙ୍ଗ୍‌ ଜପି ଆରେତ୍‌ ।” \p \v 26 ହାରିହାରା ପିଲାତ ବାରବାଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କର୍‌ଡା ଇଡ଼ି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌, ତା ପାଚେ କ୍ରୁସ୍‌ ହାକି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ କେଇଦ ପିସ୍ତି ହିତାନ୍‌ । \s ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଇତାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୫:୧୬-୨୦; ଜହନ୍‌ ୧୯:୨-୩) \p \v 27 ଇଦାଂ ପାଚେ ସାସନ୍‌କିନାକାନିଂ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କୁୱାଡ଼୍‍ ବିତ୍ରେ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ସବୁ ମେଲ୍ୟାରିଂ ହେୱାନ୍ତି ଲାଗେ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 28 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଜିସୁତି ଆଙ୍ଗି ଉନ୍‌ଦି ଅଜ଼ି ହେୱାନିଂ କାହ୍‌ରାତି କାଲାର୍‌ ବାନି ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପି କିତାର୍‌, \v 29 ଆରେ ୱାଡ଼ି ମୁକୁଟ୍‌ ରଚ୍‌ଚି ହେୱାନ୍ତି କାପ୍‌ଡ଼ାତ ତୁଜ଼ି କିତାର୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍ତି ବୁଜ୍‌ଣି କେଇଦ ର ନାଡ଼ା ହିତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍ତି ମୁମ୍‌ଦ ମେଣ୍ଡାଂ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଜିହୁଦିର୍ତି ରାଜା ଜୱାର୍‌, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ଗ୍ଡାଇତାର୍‌ ।” \v 30 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ “ହେୱାନ୍‌ ଜପି ଏୱିଡ଼ିଂ ଚୁପ୍‌ତାର୍‌ ଆରି ହେ ନାଡ଼ା ଅଜ଼ି ହେୱାନ୍ତି କାପ୍‌ଡ଼ାତ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ ।” \v 31 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଗ୍ଡାଇତି ପାଚେ ରାଜାର୍‌ ଆଙ୍ଗି ଉନ୍‌ଦି ଅଜ଼ି ହେୱାନ୍ତି ନିଜାର୍ତି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପି କିତାର୍‌ ଆରି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତେଂ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୫:୨୧-୩୨; ଲୁକ ୨୩:୨୬-୪୩; ଜହନ୍‌ ୧୯:୧୭-୨୭) \p \v 32 ହେୱାର୍‌ ହନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ସିମନ୍‌ ତର୍‌ଦି ରକାନ୍‌ କୁରିଣିୟ ବସ୍ତିନିକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜିସୁତି କ୍ରୁସ୍‌ ପିଣ୍ଡ୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ଟାଟାୟ୍‍ କିତାର୍‌ । \v 33 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଗଲ୍‌ଗତା ଇନି ତର୍‌ ବାହାତ, ଇଚିସ୍‌, “ଇନେରିଂ ନିନ୍ଦାଣ୍‌ ବାର୍ତି ବାହା ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌,” ହେବେ ଏକିସ୍‌, \v 34 ହେୱାନିଂ କେନିମେହାତି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିତାର୍‌, ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ୱେଣ୍‍ଜି ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିୱାତାନ୍‌ । \p \v 35 ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ଚି ହେୱାନ୍ତି ହେନ୍ଦ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ ସବୁ ଦରମ୍‌ଗୁଲି ହୁକେ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବାଟା କିଜ଼ି ଅତାର୍‌, \v 36 ଆରେ ହେବେ କୁଚ୍‌ଚି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କାସି ମାଚାର୍‌ । \v 37 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍ତି କାପ୍‌ଡ଼ାନି ଜପି ଇ ଦାବା ଆକି ଲେକିକିଜ଼ି ଡାଚ୍‍ଚାର୍, “ଇୱାନ୍‌ ଆନାନା ଜିହୁଦିର୍ତି ରାଜା ଜିସୁ ।” \v 38 ହେ ଏଚେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍ତି ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରି ଡେବ୍ରି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ରକାନିଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ରିକାର୍‌ ଚର୍କୁକାଂ ତା ହୁକେ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍ୟାତାର୍‌ । \p \v 39 ଆରେ, ହେ ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ହାଲ୍‍ଜିମାନି ମାନାୟାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ା ତୁକ୍‍ଚି ହେୱାନିଂ ନିନ୍ଦା କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, \v 40 \x + \xo ୨୭:୪୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୬:୬୧; ଜହନ୍‌ ୨:୧୯.\xt*\x*“ଡ଼େ ମନ୍ଦିର୍‌ ଡ୍ରିକ୍‌ନିଲଗୁ ଆରି ତିନି ଦିନ୍‌ତାଂ ହେଦାଂ ରଚ୍‍ନିଲଗୁ, ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି, ତେବେ ଜାର୍‌ତିଂ ରାକ୍ୟା କିଜ଼ି କ୍ରୁସ୍‌ତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱା ।” \p \v 41 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ହୁକେ ନିନ୍ଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, \v 42 “ହେୱାନ୍‌ ବିନ୍‌ଲଗାଂ ରାକ୍ୟା କିତାନ୍‌, ଜାର୍‌ତିଂ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନା । ହେୱାନ୍‌ ହିନା ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ରାଜା, ହେୱାନ୍‌ ଇ ଦାପ୍ରେ କ୍ରୁସ୍‌ତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାୟେନ୍‌, ତେବେ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ପାର୍ତି କିନାସ୍‌ । \v 43 ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜପି ବାର୍ସି କିନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାସ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାନିଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାନ୍‌ କି ଆକାୟ୍‌ । \p \v 44 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଚର୍କୁର୍‍ ହେୱାନ୍ତି ହୁକେ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ପା ହେୱାନିଂ ହେ ଲାକେ ନିନ୍ଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ହାକି \r (ମାର୍କ ୧୫:୩୩-୪୧; ଲୁକ ୨୩:୪୪-୪୯; ଜହନ୍‌ ୧୯:୨୮-୩୦) \p \v 45 ହେ ଦିନ୍‌ ମୁଣ୍ଡାମେଦାନ୍‌ ସମୁତ ବାର ଗଣ୍ଟା ତାଙ୍ଗ୍‌ ତିନି ଗଣ୍ଟା ପାତେକ୍‌ ଦେସ୍‌ ଜାକ୍‌ ମାଜ୍‌ଗା ଆତାତ୍‌, \p \v 46 ମ୍ଡିକାହାରେସ୍‌ ତିନି ଗଣ୍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏଲି, ଏଲି, ଲାମା ସବକ୍‍ତାନି ।” ଇଚିସ୍‌ “ଏ ଇସ୍ୱର୍‌, ଏ ଇସ୍ୱର୍‌, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ପିସ୍ତାତାୟ୍ ?” \p \v 47 ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚିମାନି କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଚାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଏଲିୟତିଂ କୁକ୍‍ନାନା ।” \v 48 ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି କେନିମେହା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ତ ର ରୁଆ କ୍ଡୁକ୍‌ଚି ହେ ନାଡ଼ା ଟିପ୍‍ତ ଗାଚ୍‌ଚି ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ନିପ ଲାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 49 ମାତର୍‌ ଆଦେକ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମାନାଟ୍‌, ଏଲିୟ ଇୱାନିଂ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାନାନା କି ଆକାୟ୍‌, ହୁଡ଼୍‌ନାସ୍‌ ।” \p \v 50 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ହିର୍‌ବାତାନ୍‌, ଆରେ ରଗ କିକିରାଡିଂ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ପିସ୍ତାନ୍‌ । \p \v 51 ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଜଲାଆନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଜପିତାଂ ତାରେନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ରି ପାଡ଼ା ଆଜ଼ି କେନ୍‍ଚାତ୍ । ମେଦ୍‌ନି ଦାଲ୍‌କାତାତ୍‌, ଚେଚ୍‌ରାଂ ପାକାଆତିକ୍‌ । \v 52 ଆରି ଦୁଗେର୍‌ ଜେୟା ଆଜ଼ି କେତେକ୍‌ ସାଦୁର୍‌ତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଆରେରଗ ନିଙ୍ଗ୍‌ତାତ୍‌ । \v 53 ଇୱାର୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ୱାତାର୍ ଆରି ଜିସୁତି ଆରେ ନିଂନାକା ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ପୁଇପୁୟା ଗାଡ଼୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାନାକାର୍ ଆଦେକ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \p \v 54 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କାସି ମାନି ମୁଡ଼୍‌ମେଲ୍ୟା ଆରି ମେଲ୍ୟାର୍‌ ମେଦ୍‌ନି ଦାଲ୍‍କାନାକା ଆରି ବିନ୍‍ବିନ୍‍ନି ଗିଟାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଣ୍ଡ୍ରାତାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇୱେନ୍ ହାତ୍‌ପାନେ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 55 \x + \xo ୨୭:୫୫ \xo*\xt ଲୁକ ୮:୨,୩.\xt*\x*ଗାଲିଲିତାଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍‍ଚି ୱାଜ଼ି, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେବା କିଜ଼ି ମାନି ହେନି କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ଦେହା ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଇ ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌ । \v 56 ଇୱେକ୍‌ ବିତ୍ରେ ମାଚିକ୍‌ ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌, ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ଜସେପ୍‌ତି ତେହି ମରିୟମ୍‌ ଆରି ଜେବ୍‌ଦିତି ଡକ୍ରି । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁଚ୍‌ଚାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୫:୪୨-୪୭; ଲୁକ ୨୩:୫୦-୫୬; ଜହନ୍‌ ୧୯:୩୮-୪୨) \p \v 57 ମିଡ଼୍‍କାହାରେସ୍ ହାରାମାତିୟାନି ବସ୍ତିନି ଜସେପ୍‌ ଇନି ରକାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ଲଗୁ ୱାଜ଼ି ଏକାୱାତାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁତି ଚେଲା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 58 ହେୱାନ୍‌ ପିଲାତଂ ବେଟା ଆଜ଼ି ଜିସୁତି ହାତି ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଅଦେଂ କାଜିଂ ଲୱାଡ଼୍‌ ଏନ୍ତାନ୍‌ ଲାଗିଂ ପିଲାତ ଜିସୁତି ହାତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ହିଦେଂ । \v 59 ପିଲାତ ଲୱାଡ଼୍‌ ହିତିଲେ ଜସେପ୍‌ ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ର ସକଟ୍‌ କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା କାଦ୍ୟାତ ହୁର୍ପାତାନ୍ ଆରି \v 60 ତା ଜାର୍‌ କାଜିଂ କାଲ୍‌ଦ କାର୍ଚି ମାଚି ର ପୁନି ଦୁଗେର୍‌ତ ହେୱାନିଂ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ ଆରି ଦୁଗେର୍‌ ଦୁୱେର୍‌ ର ଗାଜା କାଲ୍‌ ପାଡ଼୍‍କ୍‍ଚି ହାଚାର୍‌ । \v 61 ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ମରିୟମ୍‌ ହେବେ ଦୁଗେର୍‌ତ ମୁମ୍‌ କିଜ଼ି କୁଚ୍‌ଚି ମାଚିକ୍‌ । \s ଦୁଗେର୍‌ନି ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାର୍‌ \p \v 62 ହେ ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ଇଚିସ୍‌ ଜମ୍‌ନି ନାଜିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ପିଲାତଂ ଲାଗେ ବେଟାଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, \v 63 \x + \xo ୨୭:୬୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୨୧; ୧୭:୨୩; ୨୦:୧୯; ମାର୍କ ୮:୩୧; ୯:୩୧; ୧୦:୩୩,୩୪; ଲୁକ ୯:୨୨; ୧୮:୩୧-୩୩.\xt*\x*“ମାପ୍ରୁ ମାଦାଂ ଏତୁ ମାନାତ୍‌, ହେ ମିଚ୍‍ୱା ଜିଜ଼ି ମାନିହିଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ‘ତିନି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଆନ୍‌ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।’ \v 64 ଲାଗିଂ ତିନି ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ହେ ଦୁଗେର୍‌ କାଜିଂ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାରିଂ ବାଚିକିଜ଼ି ବଲ୍‌ ହିଆ, ଆୱିତିସ୍‌ ତା ଚେଲାର୍‌ ତା ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଚରି କିଜ଼ି ଅଜ଼ି, ହେୱାନ୍‌ ଜିଜ଼ି ନିଙ୍ଗ୍‌ତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ । ହେୱାର୍‌ତି ଇ ମିଚ୍‌ କାତା ଆଗେତାଂ ଆଦିକ୍‌ ସବୁତାଂ ବାନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 65 ପିଲାତ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ର କୁଦା ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାରିଂ ଅହାଟ୍‌ ଆରି ହେ ଦୁଗେର୍‌ତିଂ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ପା ହାର୍‌ ଇଟ୍‌ନାଦେର୍‌ ।” \p \v 66 ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଦୁଗେର୍‌ତିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାର୍‌ । ହେ ମୁମ୍‌ଦିଂ ଗେସ୍‌ତି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚି କାଲ୍‌ ଜପି ଚିନ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଜି କାନି କାଜିଂ ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାରିଂ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ । \c 28 \s ଜିସୁ ଆରେ ନିଂନାକା \r (ମାର୍କ ୧୬:୧-୧୦; ଲୁକ ୨୪:୧-୧୨; ଜହନ୍‌ ୨୦:୧-୧୦) \p \v 1 ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ୱିସ୍ତି ପାଚେ ସାତ୍‌ଦିନ୍‌ନି ପର୍‌ତୁମ୍‌ ନାଜିଂ ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଦୁଗେର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ହାଚିକ୍‌ । \v 2 ହେ ସମୁତ ବେସି ମେଦ୍‌ନିଦାଲ୍‌କାତାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମାପ୍ରୁତି ରୱାନ୍‌ ଦୁତ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାଜ଼ି ହେ ଦୁଗେର୍‌ ରଚ୍‌ଚିମାଚି କାଲ୍‌ ଗ୍ରୁତ୍‌ତି ତା ଜପି କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 3 ହେୱାନ୍ତି ମୁମ୍‌ ବିଜ୍‌ଲି ଲାକେ ଅଜଡ଼୍‌ ମାଚାତ୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍ତି ହେନ୍ଦ୍ରା ଆଞ୍ଜ୍‌ଗା ଲାକେ ଡ଼ିନ୍‍ଜି ମାଚାତ୍‌ । \v 4 ଆରେ ଦୁତ୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ ତ୍ରିଗ୍‍ତାର୍ ଆରି ହାତି ଲାକେ ଆତାର୍‌ । \p \v 5 ସାର୍ଗେ ଦୁତ୍‌ ହେ କଗ୍‌ଲେକାଂ ଇଚାନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରାମାଟ୍ ।” ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ହାତି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 6 ହେୱାନ୍‌ ଇବେ ହିଲୁନ୍ । ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ନିଂତାନ୍ନା । ୱାଡ, ତା ହାତି ମାଡ଼ା ଇମେତାକେ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେ ବାହା ହୁଡ଼ାଟ୍‌ । \v 7 “ବେଗି ହାଲ୍‌ଜି ତା ଚେଲାହିରିଂ ୱେଚାଟ୍‌, ‘ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ତାନ୍ନା ଆରି ମି ଆଗେ ହେୱାନ୍‌ ଗାଲିଲିତ ହାଚାନ୍‍ନା । ହେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌ ।’ ଆନ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍ ହେଦାଂ ମାନ୍ତ ଇଟାଟ୍‌ ।” \p \v 8 ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱେକ୍‌ ବେଗି ଦୁଗେର୍‌ ପିସ୍ତି ଚେଲାର୍‌ ତାକେ କାବୁର୍‌ ହିଦେଂ ହନ୍ତିକ୍ । ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ପା, ହେୱେକ୍‌ ମାନ୍ତ ବେସି ୱାର୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାଚିକ୍‌ । \p \v 9 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ତ୍ରିପ୍‌କୁ ବେଟାଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ତା ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ତା ପାନା ଆସ୍ତି ଜୱାର୍‌ କିତାର୍‌ ।” \v 10 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରାମାଟ୍ ନା ଟଣ୍ଡାରିଂ ୱେଚାଟ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଗାଲିଲିତ ହାଲେର୍ । ହେବେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାନାର୍ ।” \s ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାର୍‌ ୱେଚ୍‍ନାକା ବିସ୍ରେ \p \v 11 କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜାଗ୍‌ୱାଡ଼ାର୍‌ କୁଦା ବିତ୍ରେତାଂ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି ହେ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‍ଣାନି କାତା ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାରିଂ ୱେଚ୍‍ପାତାର୍ । \v 12 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ହୁକେ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ଗାଣ୍‌ଜୁ କିତି ପାଚେ ହେ ମେଲ୍ୟାରିଂ ବେସି ଟାକାଂ ହିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, \v 13 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଟ୍‌, ଆପେଂ ହୁଞ୍ଜିମାଚି ୱେଡ଼ାଲିଂ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ନାଣା ୱାଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଚରି କିଜ଼ି ଅତାର୍‌ । \v 14 ଆରେ ଜଦି ସାସନ୍‌ କାର୍‌ୟା ଇ କାତା ୱେନାନ୍‌ ଆପେଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜାୟ୍‌ କିନାପ୍‌ ଜେ ନି ଦସ୍‌ ବିର୍‌କୁଲ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । ଇ ବିସ୍ରେ ବିପ୍ତି ଆମା ।” \p \v 15 ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଟାକାଂ ଅଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଞ୍ଜିମାଚି ସମାନ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇନାକା ଇଚାର୍‌, ଜିହୁଦିର୍‌ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ହେ କାତା ସୁଣାୟ୍‌ କିନାରା । \s ଚେଲାରିଂ ଜିସୁ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୬:୧୪-୧୮; ଲୁକ ୨୪:୩୬-୪୯; ଜହନ୍‌ ୨୦:୧୯-୨୩; ପକ୍ୟାତାକା ୧:୬-୮) \p \v 16 \x + \xo ୨୮:୧୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୬:୩୨; ମାର୍କ ୧୪:୨୮.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଏଗାର୍‌ ଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଆଗେ ଗାଲିଲିତ ହାଲ୍‌ଜି, ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ମାଡ଼ି ବିସ୍ରେ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ମାଡ଼ିତ ହାଚାର୍‌ । \v 17 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜୱାର୍‌ କିତାର୍‌, ମତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାର୍‌ । \v 18 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ବେଣ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ସାର୍ଗେ ଆରି ପୁର୍ତିନି ୱିଜ଼ୁ ଆଦିକାର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍ୟାତାତ୍‍ନ୍ନା । \v 19 \x + \xo ୨୮:୧୯ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧:୮.\xt*\x*ଲାଗିଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ସବୁ ଜାତିନି ମାନାୟାରିଂ ବାୱା, ମାଜ଼ି, ଆରି ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‍ ତର୍‌ଦାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିୟାଟ୍‌, \v 20 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି ବଲ୍‌ ହିତ୍‌ନ୍ନା, ହେ ସବୁ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ଆରି ମାନ୍ତ ଇଟାଟ୍‌, ଜୁଗ୍‌ସେସ୍‌ ପାତେକ୍‌ ନିତ୍ରେ ତାଇନାତ୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାଂ ।”