\id LUK - Nepo \ide UTF-8 \h ଲୁକ \toc3 ଲୁକ \toc2 ଲୁକ \toc1 ଲୁକ ଲେକିକିତି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \mt2 ଲୁକ ଲିଖିତ ସୁସମାଚାର \mt1 ଲୁକ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \imt ଲୁକ ପତି ବିସ୍ରେ ପାଦେକ୍‌ \ip ଲୁକ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ଆତାତ୍‌, ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜିବୁନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ମାନି ପୁନି ମେରା ଚାରିଗଟା ପତିଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ । ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ୱିଜ଼ୁକାଙ୍ଗ୍‌ “ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌” ଇନାର୍‌, ଇମ୍‌ଣାକା ଅରତ୍‌ “ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌” ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ହାତି ପାଚେ, ମାତିଉ, ମାର୍କ, ଲୁକ ଆରି ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା । ଲୁକ ଜିସୁତି ଜିବୁନ୍‌ ଗଟ୍‌ଣା ଲେକା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌, ଜିସୁତି ହାକି ଆରି ଜିତି ପାଚେ ଜିସୁ ଚେଲାହିର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବିସ୍ରେ ସବୁ କିତାର୍‌, ହେଦାଂ ପା ଲେକି କିତାର୍ଣ୍ଣା ହେ ପତିତିଂ ପକ୍ୟା ଆତାକାର୍‌ କାମାୟ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ଇନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ । ଲୁକ ପତି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆରି ଇମେତାକେ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେ ବିସ୍ରେ ହାତ୍‌ପା ଇନେର୍‌ ପା ପୁନୁର୍‌ ମତର୍‌ ବେସି ଜାଣ୍‌ ପଣ୍ଡିତାର୍‌ ରାଜି ଆନାର୍‌ ଜେ, ଇଦାଂ ହାତ୍‌ପା ଆତିସ୍‌ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ସତୁରି ବାର୍ହୁ ପାଚେ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \ip ଲେକିକିତାକାନ୍‌ ଆତାନ୍‌ ଲୁକ, ଇନେନ୍‌କି ରୱାନ୍‌ ଡାକ୍ତର୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ତା ଲେକା ବାନି ଆରି ବାସା ଚିନ୍ତା ଚଚ୍‌ଚାନାତ୍‌ ଜେ, ହିକାଆତି ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ଜିସୁତି ଜିବୁନ୍‌ନି ଗଟ୍‌ଣାଂ ଗିଟା ଆତାକା କାରୁମ୍‌ ଲାକେ, ଲେକି କିଜ଼ି ସତ୍‌, ବାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ବାବିକିନାନ୍‌, ଇନେର୍‌କି ବିନେନିକାର୍‌ ହେଦାଂ ପଡ଼ି କିଜ଼ି ଉପ୍‌କାର୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ \xt ୧:୧-୩\xt* । ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଜିହୁଦି ହିଲ୍‌ୱାତାନ୍‌ କଲ୍‌ସି \xt ୪:୧୦-୧୪\xt* ଆରି ହେୱାନ୍‌ ଇ ଲାକେ ବାବ୍ରେ ଲେକିକିତାନ୍‌ । ବିନ୍‌ଜାତି ଜିହୁଦିର୍‌ ବୁଜାଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । ହେ ଜିହୁଦି ରିତି ୱିଜ଼ୁ ବାନି କିନିହିଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାସ୍‌\xt ୧:୮\xt* । \ip ଲୁକ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌, ମାତିଉ ଆରି ମାର୍କ ପତି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ ଆନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ସମାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଆରି ସମାନ୍‌ ବାବ୍ରେ ହପ୍‌ନାର୍‌ । ତିନିଗଟା ପତି ବିତ୍ରେତାଂ ଲୁକ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ଜଲମ୍‌ ବିସ୍ରେ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ବାବି କିତାର୍‌ । ଆରି ଲୁକ ପାର୍ତାନା ଜପି ଆଦିକ୍‌ କିତାର୍‌ \xt ୩:୨୧\xt*, \xt ୫:୧୬\xt*, \xt ୬:୧୨\xt*, \xt ୧୧:୧-୧୨\xt*; \xt ୨୨:୩୨\xt* ଆରି ହେୱାନ୍‌ କେମା ଜପି ପା ଆଦିକ୍‌ କିତାର୍‌ \xt ୩:୩\xt*, \xt ୧୧:୪\xt*, \xt ୧୭:୩-୪\xt*, \xt ୨୩:୩୪\xt*; \xt ୨୪:୪୭\xt* । \iot ପତି ବିସ୍ରେନି ରାହାଣ୍‌ \io1 ୧. ଲୁକ ଲେତିକିକିତି ନେକ୍ରିବାର୍‌ ବିସ୍ରେ ଆରି ଲେକାନି ବାନି କିତାର୍‌ \ior ୧:୧-୪\ior* \io1 ୨. ଜିସୁତି ଜଲମ୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେବାକାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆତାର୍‌ \ior ୧:୫–୨:୫୨\ior* \io1 ୩. ଜିସୁତି କାମାୟ୍‌ ହାଣ୍‌କୁ, ଆଦିକ୍‌ ବାବ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ଏଚାକା କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ ଆରି ତା ହିକ୍ୟା ବିସ୍ରେ ଇନାର୍‌ \ior ୩:୧-୨୦\ior* ଇଦାଂ ଆନାତା ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ନି ଗାଜା ବାଗ୍‌ । \io1 ୪. ହାରିହାରା ରିଣ୍ଡି ବିତ୍ରେ, ଜିସୁ ଇନେସ୍‌ ହାତାନ୍‌ ମୁଚ୍ୟାଆତାନ୍‌ ଆରି ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଜିତାନ୍‌ । ପତି ବିତ୍ରେ ଲେକାମାନାତ୍‌ \ior ୨୨:୨୪\ior* \c 1 \s ଜିସୁତି ଜିବୁନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଲୁକ ଲେକିକିତାକା \p \v 1 ଏ ତିଓପିଲସ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମା ବିତ୍ରେ କିଜ଼ି ମାଚି ଗଟ୍‌ଣାଂ ୱିଜ଼ୁ ବେସି ବିସ୍ରେ ରିତି ହୁକେ ଲେକିକିଦେଂ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, \v 2 ଆରମ୍‌ତାଂ ଇ ସବୁ ଗଟ୍‌ନା ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ହାର୍ଦି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌କିନି ହେବାକାର୍‌ୟା ଆଡ, ହେ ଇସାବ୍ରେ ବାକି ବିସ୍ରେନିକିଂ ଲେକାତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 3 ଲାଗିଂ, ହେ ମାନିନି ତିୟପିଲ୍‌, ଆରମ୍‌ତାଂ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ସମାନ୍‌ ବାବ୍ରେ ଦାସ୍ତି ହେବେନି ଆରମ୍‌ତାଂ ହାରିହାରାନି କାତା ମି କାଜିଂ ଲେକିକିଦେଂ ଆନ୍‌ ପା ମାନେ କିତାଂ, \v 4 ଇନେସ୍‌କି ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼ୁ ହିକ୍ୟା ପାୟା ଆତାୟ୍‌ନା, ହେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ବୁଦି ଆର୍ଜା ଆନାୟ୍‌, \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ଜଲମ୍‌ \p \v 5 ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି ରାଜା ହେରଦ୍‌ତି ୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ “ଅବିୟତି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଦଲ୍‌ନି ଜିକରିୟ ଇନି ରକାନ୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌; ହେ କଗ୍‌ଲେ ହାରଣ୍‌ ଲାତ୍ରାନିକା ମାଚାତ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ତି ତର୍‌ ଏଲିସାବେତ୍‌ । \v 6 ହେୱାର୍‌ ରିକାର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ୱିଜ଼ୁ ବଲ୍‌ ଆରି ବିଦି ହୁକେ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଦସି ଆୱାଦାଂ ବେବାର୍‌ କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଦାର୍ମି ମାଚାର୍‌ । \v 7 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ହିମ୍‌ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ହିଲ୍‌ୱାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏଲିସାବେତ୍‌ ବାଞ୍ଜ୍‌ଣି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଦସି ମାଚାର୍‌ ତାତାକେ ହିମ୍‌ଣା ୱାକ୍‌ଡ଼ା ହିଲ୍‌ୱାତାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବୟ୍‌ସ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 8 ହେୱାନ୍‌ ହେ କୁଦାନି ପାଲିହୁକେ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାଗାଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ମାପ୍ରୁତି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, \v 9 ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ କାମାୟ୍‌ନି ରିତି ହୁକେ ଦରମ୍‌ଗୁଲି ହୁଦାଂ ତା ମାପ୍ରୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହଣ୍‌ଜିପା ଦୁପ୍‌ନି ହିଦେଂ ପଡ଼ାତାତ୍‌, \v 10 ଆରେ ଦୁପ୍‌ନି ହିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ବାର୍ତ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 11 ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ମାପ୍ରୁତି ର ଦୁତ୍‌ ଦୁପ୍‌ନି ଗାର୍‌ଣିନି ତିନି ପାଡ଼୍‍କାତ ନିଲ୍‌ଚି ହେୱାନିଂ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାତ୍‌ । \v 12 ଜିକରିୟ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି କାବା ଆତାନ୍‌ ଆରି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାନ୍‌ ।” \v 13 ମାତର୍‌ ଦୁତ୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାତ୍‌, “ଜିକରିୟ, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଇନାକିଦେଂକି ନି ପାର୍ତାନା କିନାକା ୱେଚାପ୍‌ନ୍ନା, ଆରି ନି କଗ୍‌ଲେ ଏଲିସାବେତ୍‌ ମି କାଜିଂ ର କାଡ଼୍‌ଦେ ଗାଟାଆନାତ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ତର୍‌ ଜହନ୍‌ ହିନାଦେର୍‌ । \v 14 ହେୱାନ୍‌ ମି ୱାରି ଆରି ଉପାସ୍‌ ଆନାନ୍‌, ଆରେ ଆଦିକ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ତା ଜଲମ୍‌ତ କିତିତାକେ ୱାରି କିତାର୍‌ । \v 15 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଲାଗେ ଗାଜା ଆନାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ କି କାଲିଂ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ଉଣୁନ୍‌, ଆରେ ଆୟା ପଟତାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ତ ପୁରା ଆନାନ୍‌, \v 16 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ହିମ୍‌ଣାୱାକ୍‌ଡ଼ାକାଂ ପା ଆଦେକ୍‌ତିଂ ମାପ୍ରୁ ହେୱାରିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ନିପ ଲେଉଟାୟ୍‍ କିନାନ୍‌ । \v 17 ଆବାର୍‌ତି ମାନ୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ କାଜିଂ ଆରି ଅବୁଜା ଲଗାଂ ଦାର୍ମିଲଗାଂ ଗିଆନ୍‌ତାଂ ବେବାର୍‌ କିନି କାଜିଂ ତାହିୱାଦେଂ ଆରି ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦିନି ର ଲକୁ ମଣ୍ଡ୍‌ଲି ଜାଲ୍‌ଦିନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଏଲିୟଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରି ସାକ୍ତିତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଆଗେ ହାନାନ୍‌ ।” \p \v 18 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜିକରିୟ ଦୁତ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଚିନ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ? ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ତ ବୁଡ଼୍‌ହି, ଆରେ ନା ୱାଣିପା ଜବର୍‌ ବାର୍ହୁ ଆତାତେ ।” \p \v 19 “ଦୁତ୍‌ ହେୱାନିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଗାବ୍ରିଏଲ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ଇସ୍ୱର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ୱେଚ୍‍ଚିନି କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ୟାତାଂନା, ଆନ୍‌ ତା ମୁମ୍‌ଦ ନିଲ୍‌ଚି ମାନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 20 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାୱିଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗୁଲା ଲାକେ ବେଣ୍‌କିଦେଂ ଆଡୁଦେର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ନାଦାଂ ସବୁ ବଚନ୍‌ ସମାନ୍‌ ସମୁତ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାଦେର୍‌ ।” \p \v 21 ଇବେତାଂ ମାନାୟାର୍‌ ଜିକରିୟଙ୍ଗ୍‌ କାସି ମାଚାର୍‌, ଆରେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହେୱାନ୍ତି ମାଲା ଆତିଲେ ହେୱାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 22 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହସି ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ବେଣ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାନ୍‌; ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ବୁଜାଆତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ କେଇଚଚ୍‌ଚି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ ଆରି କନ୍ଦା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \p \v 23 ପାଚେ ହେ ହେବା ପାଲିନି ଦିନ୍‌ ସବୁ ୱିସ୍ତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ନିଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌ । \v 24 ହେ ପାଚେ ହେ ଡକ୍ରୁହି ଏଲିସାବେତ୍‌ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାତ୍‌, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ପାଞ୍ଜ୍ ମାସ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଇନେରିଂ ୱେଚ୍‌ୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାତ୍‌, \v 25 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାନାୟାର୍‌ ତାକେ ନା ଲାଜ୍‌ ହାଚ୍‌ଚେଦେଂ ଇଞ୍ଜି ମାପ୍ରୁ ଦୟା କିଜ଼ି ନା କାଜିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌ନା ।” \s ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ବିସ୍ରେ ସୁଣାୟ୍‌କିନାକା \p \v 26 ଚଅ ମାସ୍‌ ପାଚେ ଗାବ୍ରିଏଲ୍‌ ଦୁତ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଲାଗାଂ ଗାଲିଲିନି ନାଜରିତିୟ ତର୍‌ଦି ଗାଡ଼୍‌ଦ ର ଗାଡ଼୍‌ଚେ ତାକେ ପକ୍ୟା ଆତାନ୍‌; \v 27 ଦାଉଦ୍‌ ଲାତ୍ରାନି ଜସେପ୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦେଲ୍‌ ମାଲାକିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ହେ ଜିପଲି ତର୍‌ ମରିୟମ୍‌; \v 28 ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜି ହେ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଆଗ ଦୟା ପାୟାଆତାକାୟ୍‌, ନିନ୍ଦାଂ ହାର୍‌ ଆଏତ୍‌, ମାପ୍ରୁ ନି ହୁଦାଂ ମାନାନ୍‌ ।” \p \v 29 ମାତର୍‌ ହେଦେଲ୍‌ ଇ ବଚନ୍‌ତ କାବା ଆଜ଼ି ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍ତ ବାବିକିଦେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 30 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଦୁତ୍‌ ହେଦେଲିଂ ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମରିୟମ୍‌, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାଗେ ଦୟା ପାୟା ଆତାୟ୍‌ନା । \v 31 \x + \xo ୧:୩୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧:୨୧.\xt*\x*ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଏନ୍‌ ଏସ୍‌ ପିସ୍ତିପା ର କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଗାଟାଆନାତ୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ତର୍‌ ଜିସୁ ତର୍‌ ହିନାଦେର୍‌ । \v 32 ହେୱାନ୍‌ ସିଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ ଆନାନ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍‌ପୁଟା ଆନାନ୍‌; ମାପ୍ରୁ ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାନିଂ ତାଞ୍ଜି ଆବା ଦାଉଦ୍‌ତି ଗାଦି ଦାନ୍‌ କିତାର୍‌, \v 33 ହେୱାନ୍‌ ଜାକୁବ୍‌ ଲାତ୍ରା ଜପି ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ରାଜି କିନାନ୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ରାଜିତ ୱିଜ଼ୁତ୍‌ ।” \p \v 34 ମାତର୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଦୁତ୍‌ଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଆନାତ୍‌ ? ଆନ୍‌ତ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ତିଂ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 35 ଦୁତ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାତ୍‌, “ନେକ୍ରି ଜିବୁନ୍‌ ନି ଜପି ଜୁଦ୍‌ନାତ୍‌ ଆରି ସିଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ସାକ୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌ ଜଲମ୍‌ ଆନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ମେହି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍‌ପୁଟାଆନାନ୍‌ । \v 36 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମି ଇଞ୍ଜି ଏଲିସାବେତ୍‌ ପା ବୁଡ଼ା ୱେଡ଼ାଲିଂ ର ମାଜ଼ିଂ ଗରବ୍‌ତ ଆସ୍ତାନ୍‌ନା । ଇନେର୍‌ ବାଞ୍ଜ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜି ଡାକ୍‌ପୁଟା, ନଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚଅ ମାସ୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା; \v 37 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ବଚନ୍‌ ତାକେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଆୱାକା ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 38 “ଇବେଣ୍ଡାଂ ମରିୟମ୍‌ ଇଚାତ୍‌,” ହୁଡ଼ାଟ୍‌, “ଆନ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଆଡ଼ିୟାଣି; ମି କାତାହୁକେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଟାଆଏତ୍‌ ।” ହେଦାଂ ପାଚେ ଦୁତ୍‌ତ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହାଚାତ୍‌ । \s ମରିୟମ୍‌ ଜିକିରିୟ ଆରି ଏଲିସାବେତ୍‌ ତାକେ ହାଚାନ୍‌ \p \v 39 ଇୱାଡ଼ାଲିଂ ମରିୟମ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଡ଼ି ରାଜି ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି ର ଗାଡ଼୍‌ଦ ଦାପ୍ରେ ହାଚାତ୍‌, \v 40 ଆରେ ଜିକରିୟ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜିପା ଏଲିସାବେତ୍‌ତିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିତାତ୍‌ । \v 41 ଆରେ, ଏଲିସାବେତ୍‌ ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଜୁୱାର୍‌ ୱେଚି ଦାପ୍ରେ ହିମ୍‌ଣା ତା ପଟତ ଏନ୍‌ନ୍ଦି ନିଙ୍ଗ୍‌ତାନ୍‌, ପାଚେ ଏଲିସାବେତ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ଇଚାତ୍‌ \v 42 ବେସି ଗାଜା କାଟ୍‌ ଆଜ଼ି ଇଚାତ୍‌, “କଗ୍‌ଲେ ବିତ୍ରେ ଏନ୍‌ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ନି ଗରବ୍‍ନି ପାଡ଼୍‌ । \v 43 ଆରେ, ନା ମାପ୍ରୁ ତେହି ଜେ ନା ଲାଗେ ୱାନାତ୍‌, ନାଦାଂ ଇ କାରୁମ୍‌ ଇମେଣ୍ଡାଂ ଆତାତ୍‌ ? \v 44 ଇନାକିଦେଂକି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ନି ଇଚି ବେରଣ୍‌ ୱେଚିଦାପ୍ରେ ହିମ୍‌ଣା ନା ପଟତ ମାନି କାଡ଼୍‌ଦେ ୱାର୍‌ୟା ଆଜ଼ି ଏନ୍ତାନ୍‌ । \v 45 ଇନେର୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ, ଇନାକିଦେଂକି ମାପ୍ରୁତାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ନା, ହେ ସବୁ କାମ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \s ମରିୟମ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ନାନ୍ଦ୍‌ କିତାତ୍‌ \p \v 46 ଇବେଣ୍ଡାଂ ମରିୟମ୍‌ ଇଚାତ୍‌, \q1 “ନା ୱାସ୍କି ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ କେର୍‌କଣ୍‌ କେର୍‌ନାତା,” \q2 \v 47 ଆରେ, “ନା ଜିବୁନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ବାଚାୟ୍‌କିତ୍‌ତି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁତାକେ ୱାରି ହତ୍‌ନାତା; \q2 \v 48 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନିଜ୍‌ ଆଡ଼ିୟାଣି ପାତିଦିନିଦୁକ୍‌ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌ । \q1 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମୁଡ଼୍‍ଦାଂ ୱିଜ଼୍‌ନି ପାତେକ୍‌ ଲାତ୍ରା ୱିଜ଼ାର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌; \q2 \v 49 ଇନାକିଦେଂକି ଗାଜା ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା କାଜିଂ ଗାଜା କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା; \q1 ହେୱାନ୍‌ ତର୍‌ ପୁଇପୁୟା । \q2 \v 50 ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାକାର୍‌ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ତି ଦୟା ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌ । \q1 \v 51 ହେୱାନ୍‌ ନିଜ୍‍ କେଇନି ବାପୁତାଂ ଚଚ୍‌ଚାନ୍ନା; \q2 ଆକ୍ରିୟାରିଂ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ନି ମେହାଆନାକାରିଂ ଚିନ୍‍ବିନ୍‍ କିତାନ୍‌ନ୍ନା; \q2 \v 52 ହେୱାନ୍‌ ସାସନ୍‌ କାର୍‌ୟାରିଂ ରାଜା ଗାଦିତାଂ ପିହିକିତାନ୍ନା, ଅର୍କିତ୍‌ ଲଗାଙ୍ଗ୍‌ ନିକ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା, \q1 \v 53 ହେୱାନ୍‌ ନାସ୍‌କି ଲଗାଂ ହାର୍ଦି କାଦି ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \q2 ହାଉକାର୍‌ରିକାଂ ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାନ୍‍ନ୍ନା । \q1 \v 54 ମା ଦାଦି ଆକର୍‌ କାଜିଂ ତା ପାର୍ମାଣ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ରାକ୍ୟା କିତାନ୍‌ନ୍ନା ଆରି ତା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ତିଂ ଦୟା କିତାନ୍‌ନା । \q1 \v 55 ହେୱାନ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ କାଜିଂ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଆରି ତା ୱିଜ଼ାର୍‌ ଲାତ୍ରାନିକାରିଂ ଦୟା ଚଚ୍‌ଚି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ବାଣାୱାତାର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 56 ଆରେ, ମରିୟମ୍‌ ତିନିମାସ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଏଲିସାବେତ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ନିଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାତ୍‍ । \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ଜଲମ୍‌ \p \v 57 ପାଚେ ଏଲିସାବେତ୍‌ ପାର୍‍ହାଡ଼୍‍ ଆନି ଦିନ୍‌ ଏକାୱାତିଲେ, ହେଦେଲ୍‌ ର ମାଜ଼ି ଗାଟାଆତାତ୍‍, \v 58 ଆରେ ମାପ୍ରୁ ଜେ ହେ କାଜିଂ ବେସି ଦୟା କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ତା ପାଡ଼୍‍ହା ଲଗୁ ଆରି ୱାସ୍କିନିକାର୍‍ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \p \v 59 ଆଟ୍‌ ଦିନ୍‌ତାଂ ହେୱାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାତିଂ ସୁନ୍ନତ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାର୍‍ ଆରି ତା ଲାତ୍ରାହି ତର୍‌ ଲାକେ ହେ ତର୍‌ ଜିକରିୟ ଇଡ୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌କିତାର୍‌ । \v 60 ମାତର୍‌ ତା ତେହି ଇଚାତ୍‌, “ଆକାୟ୍‌, ତା ତର୍‌ ଜହନ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 61 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନି ୱାସ୍କିନିକାରିଂ ବିତ୍ରେ ତ ଇନେରିଂ ଇ ତର୍‌ ହିଲୁତ୍‌ ।” \v 62 ଇବେଣ୍ଡାଂ “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ତର୍‌ ହିନାସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତାଞ୍ଜିଆବା ମାନ୍‌ କିନାନା, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚାନ୍ୟା ଆଜ଼ି ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ ।” \p \v 63 ହେ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ର ଲେକିକିନି ପାଟା ଏନ୍‌ଚି ଲେକିକିତାନ୍‌; “ତା ତର୍‌ ଜହନ୍‌ ।” ଇବେ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାବା ଆତାର୍‌ । \v 64 ଆରେ, ହେ ଦାପ୍ରେ ତା ୱେଇ ଆରି ୱେନ୍ଦୁଲ୍‌ ଜେୟାଆତାତ୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 65 ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ତା ଲାଗେ ଲାଗେ ନିକାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍‌, ଆରେ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି ମାଡ଼ିରାଜିନି ସବୁନିପ ଲକୁ ୱେଚ୍‌ପାୱେଚ୍‌ପି ଆତାର୍‌, \v 66 ଆରେ ୱେନାକାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହେ ୱିଜ଼ୁ ନିଜ୍‌; ନିଜାର୍‌ ମାନ୍ତ ଇଡ଼୍‌ଜି ଇଚାର୍‌, “ଇ କାଡ଼୍‌ଦେ ଇନାକା ଆନାତ୍‌ ?” ଇନାକିଦେଂକି ହାତ୍‌ପାନେ ମାପ୍ରୁ କେଇ ତା ହୁଦାଂ ମାନାତ୍‌ । \s ଜିକରିୟ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ନାନ୍ଦ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 67 ଆରେ, ତା ଲାତ୍ରାହି ଜିକରିୟ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ବାର୍‌ତି ଆଜ଼ି ଇ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \q1 \v 68 ଦନ୍ୟ ମାପ୍ରୁ, “ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌,” \q2 ଇନାକିଦେଂକି ନିଜାର୍‌ ଲଗାଂ ଦୟା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ ମୁକ୍ତି କିତାନ୍‌ନ୍ନା; \q1 \v 69 ହେୱାନ୍‌ ନିଜାର୍‌ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ନି ଲାତ୍ରାନି \q2 ରକାନ୍‌ ସାକ୍ତିନିକାନ୍‌ ମା କାଜିଂ ମୁକ୍ତି କିଦ୍‌ଦେଂ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‌ନ୍ନା, \q1 \v 70 ଆଗେନି ସମୁତାଂ ନିଜ୍‍ ପୁଇପୁୟା ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ୱେଇ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ \q2 \v 71 ହେ ଲାକେ ମା ବିତ୍ରେ ସାତ୍ରୁର୍‍ତାଂ ଆରି \q2 ମା ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଗିଣ୍‌କାରିୟାର୍‍ କେଇଦାଂ ମୁକ୍ତି ପାୟାତାୟ୍‌ନା, \q1 \v 72 ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ମା ଆକର୍‌ କାଜିଂ ଦୟା ଚଚ୍‌ୟାତାନ୍‌ନା, \q2 ଆରି ତାଂ ପୁଇପୁୟା ନିୟମ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନିତ୍ରେ ଏତୁ କିଜ଼ି ମାନେନ୍‌ । \q1 \v 73 ମା ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଲାଗେ ଇମ୍‌ଣି ପାର୍ମାଣ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \q2 \v 74 ପାଚେ ଇନେସ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦାଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆଜ଼ି \q2 ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆୱାଦାଂ ଜିବୁନ୍‌ ମାନି ପାତେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଲାଗେ, \q2 \v 75 ଇନେସ୍‌କି ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଆରି \q2 ଦାର୍ମି ଆଜ଼ି ତାତି ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \q1 \v 76 “ଏ ନା ମାଜ଼ି ଏନ୍‌ ସିଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି \q2 ର ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଲାକେ ଡାକ୍‌ପୁଟା ଆନାୟ୍‌ । \q2 ଏନ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ରୱାୟ୍‌ ଚାଣ୍ଡ୍‌ ଦୁତ୍‌ ଲାକେ ତା କାଜିଂ ତା ହାଜ଼ି ରଚ୍‌ନାୟ୍‌ । \q1 \v 77 ପାପ୍‌ କେମା ପାୟା ଆନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଜେ ମୁକ୍ତି ଆନାକା ଲାବ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ \q2 ତା ମାନାୟାରିଂ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାନ୍‌, \q1 \v 78 ମା ଇସ୍ୱର୍‌ ଦୟାନିକାନ୍‌ ଆରି ହୁଦାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌, \q2 ହେୱାନ୍‌ ମା କାଜିଂ ମୁକ୍ତି ଆନାକା ମା କାଜିଂ ୱେଡ଼ା ହନାତ୍‌, \q2 \v 79 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହାତିଲାକେ ମାଜ୍‌ଗା ହିତ୍‌ଡ଼ିତ ବାହାକିନାର୍‌, \q2 ସୁସ୍ତା ହାଜ଼ିତ ହେୱାରିଂ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି \q2 ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜପି ସାର୍ଗେତାଂ ଅଜଡ଼୍‌ ହିଦେଙ୍ଗ୍‍ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 80 ପାଚେ, କାଡ଼୍‌ଦେ ଗାଜା ଆଜ଼ି ଜିବୁନ୍‌ତ ସାକ୍ତି ଆଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ ଆରେ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ଲାଗାଂ ପୁଟାଆୱି ପାତେକ୍‌ ବାଟାତ ମାଚାନ୍‌ । \c 2 \s ଜିସୁତି ଜଲମ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧:୧୮-୨୫) \p \v 1 ହେ ସମୁତ ରମିୟ ପୁର୍ତିନି ୱିଜ଼ୁ ରାଜ୍‌କିନାକାନ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ତର୍‌ ଲେକିକିନାକା ଇଞ୍ଜି କାଇସର୍‌ ଅଗସ୍ଟତାଂ ବଲ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 2 ସିରିୟାନି ରାଜ୍‌କିନାକାନ୍‌ କିରଣିୟତି ସମୁତ ପର୍ତୁମ୍‌ ଇ ଲକୁ ଗାଣାକିନାକା ତର୍‌ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 3 ହେଦାଂ କାଜିଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ତର୍‌ ଲେକିକିନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \p \v 4 ଆରେ, ଜସେପ୍‌ ପା ତର୍‌ ଲେକିକିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ମରିୟମ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଲିଲିନି ନାଜରିତିୟ ଗାଡ଼୍‌ତାଂ ଜିହୁଦା ରାଜିନି ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ତର୍‌ଦି ଦାଉଦ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ ଲାତ୍ରା ଆରି ଜାତିନି ଲକ୍‌ ମାଚାନ୍‌; \v 5 ହେୱାନ୍‌ ତା ମାଲାକିୟା ଆଜ଼ି ମରିୟମ୍‌ ଲାହାଂ ତର୍‌ ଲେକିକିନି କାଜିଂ ହାଚାର୍‌ । ମରିୟମ୍‌ ଏସ୍‌ପିସ୍ତି ମାଚାତ୍‌ । \v 6 ହେୱାର୍‌ ହେ ବାହାତ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେଦେଲ୍‌ତି ଜଲମ୍‌ କିନି ସମୁ ଏକାୱାତାତ୍‌ \v 7 ପାଚେ ହେଦେଲ୍‌ ଜାର୍‌ ପାଣ୍‌ୱା ମାଜ଼ି ଚଞ୍ଚାନ୍‌ ଆରି ହେୱାନିଂ ହେନ୍ଦ୍ରାତ ହୁରୁପିସ୍ କଡି ହାଡ଼ାନି ଡଙ୍ଗାତ ତ୍ରେପ୍‌ତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମାନି ଇଲ୍‌ ହେୱାରିଂ ହିଲ୍‍ୱାତାତ୍‌ । \s ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟାର୍‍ ଜିସୁତି ଜଲମ୍‌ କାବୁର୍‌ ପାୟା ଆତାର୍‌ \p \v 8 ହେ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‍ କେତେକ୍‌ ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟାର୍‌ ବାଟାତ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ନାଣା ହେୱାର୍‌ତି ମେଣ୍ଡାଂ ମାନ୍ଦାତିଂ କାସି ମାଚାର୍‌ । \v 9 ମାପ୍ରୁନି ରୱାନ୍‌ ଦୁତ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ମାପ୍ରୁତି, ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ ହେୱାର୍‌ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ଆର୍‌ତାତ୍‌ । ଆରି ହେୱାର୍‌ ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ \v 10 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଦୁତ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌; ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ସବୁ ମାନାୟାରିଂ ବେସି ୱାରିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାନାଙ୍ଗା, \v 11 ଇନାକିଦେଂକି ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ଦ ମି କାଜିଂ ମୁକ୍ତି କାରିୟା ହେୱାନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ମାପ୍ରୁ ।” \v 12 ଆରେ, ମି କାଜିଂ ଇଦାଂ ଚିନ୍‌ ଲାକେ ଆନାତ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ର କାଡ଼୍‌ଦେଂ ହେନ୍ଦ୍ରା ହୁର୍‍ପିୟା ଆଜ଼ି କଡି ହାଡ଼ାନି ଡଙ୍ଗାତ ହୁନ୍‌ଜି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌ ।” \p \v 13 ପାଚେ, ହାଚାଟ୍ରେ ହେ ଦୁତ୍‌ ହୁଦାଂ ସାର୍ଗେନି ଦଲ୍‌ ର ଗାଜାଦାଡ଼୍ ୱାତାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି କିଜ଼ି କେର୍‌ତାର୍‌, \q1 \v 14 “ଜପ୍‌ଣି ନିକାରିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌, \q2 ଆରେ ପୁର୍ତିତ ହେୱାନ୍ତି ଏଚେକ୍‌ସାରି ବିୱାହିଂ ମାନାୟ୍‌ ବିତ୍ରେ ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌ ।” \p \v 15 ଦୁତକ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତ ହାଚିପାଚେ ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟାର୍‌ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇନ୍‌ବା ଆତାର୍‌ “ୱାଡ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ପାତେକ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ମାପ୍ରୁ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ନି ଗଟ୍‌ଣା ୱେଚ୍‌ଚାତାନ୍ନା, ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ନାସ୍‍ ।” \p \v 16 ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ବେଗିହାଲ୍‍ଜି ଡେକ୍‌ଚି ମରିୟମ୍‌ ଆରି ଜସେପ୍‌ତିଂ, ଆରି କଡିହାଡ଼ା ଡଙ୍ଗାତ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ତ୍ରେପ୍‌ଚି ମାଚାକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍ । \v 17 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ କାଡ଼୍‌ଦେ ବିସ୍ରେ ହେୱେରିଂ ଦୁତ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାତା ଇଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌, ହେଦାଂ ୱେଚ୍‌ଚାର୍‌, \v 18 ପାଚେ ଏଚେକ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟାର୍‌ତାଂ ହେ ସବୁ ବେରଣ୍‌ ୱେଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହେବେ କାବା ଆତାର୍‌ । \v 19 ମାତର୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ମାନ୍ତ ଇଡ଼୍‌ଜି ଗାଜା ଏତ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 20 ଆରେ, ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟାରିଂ ଇନେସ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, ହେ ଲାକେ ହେୱାର୍‌ ଇନା ଇନାକା ୱେଚାର୍‌ ଆରି ହୁଡ଼୍‌ତାର୍, ହେ ୱିଜ଼ୁତିଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ନାନ୍ଦ୍‌ ଆରି କେର୍‌କଣ୍‌ କେର୍‌ଜି ଲେଉଟା ଆତାର୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଏକିକିତାର୍‌ \p \v 21 \x + \xo ୨:୨୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧:୩୧.\xt*\x*ଆଟ୍‌ ଦିନ୍‌ତାଂ ପାଚେ ସୁନ୍ନତ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍‌ ତା ତର୍‌ ଜିସୁ ଇଡ୍‌ତାର୍‌; ଇ ତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏସ୍‌ ପିହ୍‍ୱି ଆଗେ ଦୁତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 22 ପାଚେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମସାତି ବିଦି ଇସାବ୍‌ରେ ଜସେପ୍‌ ଆରି ମରିୟମ୍‌ତି ସକଟ୍‌ ଆନି ସମୁ ଏକା ୱାତାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଉଦେସ୍‌ତ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ପୁଜା କିନି କାଜିଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଅତାର୍‌, \v 23 ଇନେସ୍‌କି ମାପ୍ରୁତି ବିଦି ଲେକା ଆତି ଲାକେ “ୱିଜ଼ାର୍‍ ପର୍ତୁମ୍‌ ଜନମ୍‌ଆତି ଆଣ୍ଡ୍ରା ହିମ୍‌ଣାଂ ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ପୁଇପୁୟା ଇଞ୍ଜି ହିସାବ ଆନାତ୍‌,” \v 24 ମାପ୍ରୁତି ବିଦି ସାସ୍ତର୍‌ ତାକେ ଲେକାଆତି ଇ ବଲ୍‌ ହୁଦାଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱେନିଂ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ପୁଜାହିନାକା ଇଞ୍ଜି ଆରି ମାପ୍ରୁନି ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା “ରିଣ୍ଡାଂ ପାର୍‌ୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆୱିତିସ୍‌ ରିଣ୍ଡାଂ ପାଣ୍ଡ୍‌କା ହିମ୍‌ଣାଂ ପୁଜାକିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଅତାର୍‌ ।” \s ସିମିୟନ୍‌ ହାନା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାନ୍‌ \p \v 25 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ସିମିୟନ୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଦାର୍ମି ଆରି ହାର୍‍ଦିମାନାୟ୍‍ ମାଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଦୁକ୍‌ସାରାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାସି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‍ ତା ତାକେ ଜୁଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 26 ମାପ୍ରୁ କ୍ରିସ୍ଟଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ହାକିଆଉତ୍, ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହୁକେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇ ବାର୍ସି ହିୟାଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 27 ହେୱାନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତାଂ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ମନ୍ଦିର୍‌ତ ୱାତାନ୍‌, ଆରେ ହିମ୍‌ଣା ଜିସୁତି ଆବା ଆୟା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେ ବିସ୍ରେ ନି ବିଦିନି ହୁକେ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ତାଇୱାତାର୍‌, \v 28 ହେୱାଡ଼ାଂ ସିମିୟନ୍‌ ହିମ୍‌ଣାତିଂ ଡ୍ରକ୍‌ଚି ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \q1 \v 29 “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଅଙ୍ଗୟ୍‌ ଏନ୍‌ ନି କାତା ଲାକେ \q2 ନିଜ୍‌ ଆଡ଼ିୟାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତାତାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିନାୟ୍‌; \q1 \v 30 ଇନାକିଦେଂକି ନା କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ନି ମୁକ୍ତି ଆନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଙ୍ଗା, \q2 \v 31 ଇମ୍‌ଣାକା ଏନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଜାଲ୍‌ଦି କିତାୟ୍‌ନା, \q1 \v 32 ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ କାଜିଂ ସତ୍‌ ହନି ଅଜଡ଼୍‌, \q2 ଆରେ ମି ଲକ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଲାକେ କିତାୟ୍‌ନା ।” \p \v 33 ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଇଚି ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ହେ ଆବା ଆୟା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି କାବା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 34 ଆରେ, ସିମିୟନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ତେହି ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇ କାଡ଼୍‌ଦେ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେ “ହେନିର୍‌ତି ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ବୁଡାଆନି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ହୁକେ ବାଚିକିୟା ଆତାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ବେସି ମାନାୟ୍‌ କାତା ଇନାର୍‌ ର ଚିନ୍‌ ଲାକେ ଆନାତ୍‌ । \v 35 ହେନି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେରୁଆନାର୍‌ ନିଜେ ମାନ୍‌ନି ଡ଼ୁକ୍‌ତି ବିଚାର୍‌ ସବୁ ହପ୍‌ନାନ୍‌ । ଦୁକ୍‌ ଲାକେ ର ଦାରାକାଣ୍ଡା ଜାର୍‌ ୱାସ୍କିତିଂ ଚିର୍‌ବିର୍‌ କିନାୟ୍‌ ।” \p \v 36 ଆରେ, ହାନ୍ନା ଇନି ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାଦେଲ୍‌ ମାଚାତ୍‌; ହେଦେଲ୍‌ ଆସେର୍‌ ଜାତିନି ପେନୁଏଲ୍‍ ଗାଡ଼୍‌ହି । ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ବୟ୍‌ସ୍‌ ବେସି ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ ଜିପଲି ମାନି ପାଚେ ସାତ୍‍ବାର୍ହୁ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ହୁକେ ବାହା କିଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ଆରି ଚାରିକଡ଼ି ଚାରିବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ରାଣ୍ଡି ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 37 ହେଦେଲ୍‌ ବିର୍‌କୁଲ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ପିହ୍‍ୱାଦାଙ୍ଗ୍ ଉପାସ୍‌ ଆରି ଗୱାରି ହୁକେ ୱେଡ଼ାନାଣା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 38 କାଡ଼୍‌ଦେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ୱାର୍‌ୟା ଆନିୱେଡ଼ାଂ ହାନ୍ନା ହେବେ ଏକିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିତାତ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତିଂ ମୁକ୍ତି କିନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି କାସି ମାଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାରିଂ କାଡ଼୍‌ଦେ ବିସ୍ରେ ଇଚାତ୍‌ । \s ଜସେପ୍‌ ଆରି ମରିୟମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାସ୍‌ଦି ହାଚାର୍‌ \p \v 39 \x + \xo ୨:୩୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୨:୨୩.\xt*\x*ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ମସାତି ବିଦି ଇସାବ୍ରେ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ ୱିସ୍ତି ଗାଲିଲିତ, ଜାର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ ନାଜରିତ୍‌ତ ଲେଉଟାତାର୍‌ । \v 40 ଆରେ, କାଡ଼୍‌ଦେ ଗାଜା ଆଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ ଆରି ଗିଆନ୍‍ତ ପୁରା ଆଉ ଆଉ ସାକ୍ତି ମାନାୟ୍‌ ଆତାନ୍‌, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୟା ହେ ଜପି ମାଚାତ୍‌ । \s କାଡ଼୍‌ଦେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ \p \v 41 ତା ତେହି ଲାତ୍ରାହି ପାତି ବାର୍ହୁ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‍ । \v 42 ହେୱାନ୍ତି ବାର ବାର୍ହୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାର୍‌ ପାର୍ବୁ ରିତି ଇସାବ୍‌ରେ ହେବେ ହାଚିକ୍‌ । \v 43 ପାର୍ବୁନି ସମୁ ୱିସ୍ତି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ ମାଜ଼ି ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କାଡ଼୍‌ଦେ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଟେବା ଆତାନ୍‌, ଆରେ ତା ତେହି ଲାତ୍ରାହି ହେଦାଂ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‍ । \v 44 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ତାଂ ହାଚାକାର୍ ହୁକେ ମାନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଦିନେକ୍‌ନି ହାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚାର୍‌, ଆରେ ୱାସ୍କିନିକାର୍‍ ଆରି ଜାଣାଚିନା ଲକାର୍‍ ତାକେ ହେୱାର୍‌ ଡେକ୍‌ତେଂ ଲାଗାତାର୍‌, \v 45 ଆରେ ହେୱାନିଂ ଡେକୁ ଡେକୁ ଗାଟାଆୱିତିଲେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \v 46 ତିନି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଗାଟାଆତାର୍‍; ହେୱାନ୍‌ ପଣ୍ଡିତ୍‌କୁର୍‌ ବିତ୍ରେ କୁଚ୍‌ଚି ହେୱାର୍‌ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ହେୱାରିଂ ପର୍‌ସନ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \v 47 ଆରେ ଏଚେକ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ବୁଦି ଆରି ଉତର୍‌ତ କାବା ଆବିସ୍ ମାଚାର୍‌ । \v 48 ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି କାବା ଆତାର୍‌, ଆରି ତା ତେହି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ବପା, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍ତା କିତ୍‌ତାୟ୍‌ ? ହୁଡ଼ା, ମିଞ୍ଜ୍‍ବା ଆରି ଆନ୍‌ ବେସି ବିପ୍ତି ଆଜ଼ି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାପା ।” \fig ଜିରୁସାଲମ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌|alt="Temple in Jerusalem" src="lb00250c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୨:୪୧"\fig* \p \v 49 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇନେକିଦେଂ “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍‌ଚି ମାଞ୍ଚାଦେର୍‌ ? ମାଞ୍ଜି ଆବାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାନାକା ଜେ ନା କାମାୟ୍‌, ଇଦାଂ ଇନାକା ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାଦେର୍‌ ?” \v 50 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇମ୍‌ଣି କାତା ଇଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ବୁଜାୱାତାର୍‍ । \p \v 51 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ନାଜରିତିୟତ ୱାତାନ୍‍ ଆରି ହେୱାର୍‌ତି କାତା ମାନିକିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ଆରେ, ହେ ତେହି ଇ ସବୁ କାତା ଜାଗ୍ରତ୍‌ତାଂ ହେ ମାନ୍ତ ଇଟ୍‌ତାତ୍‌ । \v 52 ଆରେ, ଜିସୁ ଗିଆନ୍‍ତ ଆରି ଗାଗାଡ଼୍‌ତ, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍ତି ଆରି ମାନାୟାର୍‌ତି ଦୟାତ ଗାଜା ଆତାନ୍‌ । \c 3 \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିନାକା \r (ମାତିଉ ୩:୧-୧୨; ମାର୍କ ୧:୧-୮; ଜହନ୍‌ ୧:୧୯-୨୮) \p \v 1 ତିବିରିୟା କାଇସର୍‌ତି ରାଜ୍‌ କିନାକା ପନ୍ଦର ବାର୍ହୁତ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପନ୍ତିୟ ପିଲାତ, ଜିହୁଦା ରାଜିତ ରାଜ୍‌ କାମାୟ୍‌ ଆରି ହେରଦ୍‌ ଗାଲିଲିନି ହାନ୍ଦିରାଜା ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ତା ଟଣ୍ଡାହି ପିଲିପ୍‌ ଇତୁରିୟା, ଆରି ତ୍ରାକନିତି ରାଜିନି, ଆରେ ଲୁସାନିୟା ଅବିଲିନି ନି ହାନ୍ଦି ରାଜା ମାଚାନ୍‌, \p \v 2 ଆରି ହାନାନ ଆରି କୟାପା ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ମାଚାର୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍ତି ବଚନ୍‌ ବାଟାତ ଜିକରିୟତି ମେହି ଜହନ୍‌ ତାକେ ଏକାୱାତାତ୍‌ । \v 3 ହେବେତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ ଜର୍ଦନ୍‌ନି ଲାଗାୟ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ନାସ୍‌କୁ ହାଲ୍‌ଜି ପାପ୍‌ କେମା କାଜିଂ “ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ ।” \v 4 “ଇନେସ୍‌କି ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତାକେ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା, \q2 ବାଟାତ ଗାଜା କାଟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନି ରକାନ୍ତି କାଟ୍‌, \q2 ‘ମାପ୍ରୁତି ହାଜ଼ି ଜାଲ୍‌ଦି କିୟାଟ୍‌, \q2 ହେୱାନ୍ତି ରାଜାହାଜ଼ି ହାଣ୍‍କୁ କିୟାଟ୍‌; \q1 \v 5 ସବୁ ବାଟା ବାର୍ତି କିୟା ଆନାତ୍‌, ଆରେ ସବୁ, \q2 ମାଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଆରି କୁପ୍‍ଲିଙ୍ଗ୍ ହାରୁ କିୟା ଆନାତ୍‌, \q1 ବାଙ୍ଗ୍‍ଟା ହାଜ଼ି ସଲକ୍‌ କିୟାଟ୍‌ ସବୁ ହାଣ୍‍କୁ ଆନାତ୍‌, \q2 ଆରେ ଉଚ୍‍ନିଚ୍‍ ବୁମି ସାରିଆ ହାଜ଼ିତ ରଚିଆ ଆନାତ୍‌; \q1 \v 6 ଆରେ, ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତି ଇସ୍ୱର୍ତି ମୁକ୍ତି ଆନାକା ହୁଡ଼୍‍ନାର୍‍ ।’” \p \v 7 \x + \xo ୩:୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୪; ୨୩:୩୩.\xt*\x*ଲାଗିଂ, ହେୱାନ୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଆଦେଂ କାଜିଂ ହସି ୱାନି ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “କାଲାଟିରାଚ୍‌ନି ଲାତ୍ରା,” ୱାନିଦିନ୍‍ ମାପ୍ରୁତି ଟାକ୍ରିତାଂ ହନ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚେତ୍‌ନା ହିତ୍‍ତାନ୍ ? \v 8 ଲାଗିଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିୟାଟ୍‌; ଆରେ, “ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ତ ମା ଆବା, ଇଞ୍ଜି ମାନେ ମାନେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇ କାଲ୍‌କୁକାଂ ପା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ କାଜିଂ ମାଜ଼ି ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ । \v 9 \x + \xo ୩:୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୭:୧୯.\xt*\x*ଆରେ, ନଙ୍ଗ୍‌ ପା ମାର୍‍କୁକାଂ ଦଲ୍‌ଦ କୁଡ଼େଲ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‍ନ୍ନା; ଇମ୍‌ଣି ମାର୍‌କୁ ହାର୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ୱିତିସ୍‌, ହେଦାଂ କାଦ୍‌ଦି ନାଣିତ ତୁହିୟା ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 10 ଇବେଣ୍ଡାଂ ମାନାୟାର୍‌ ଜହନ୍‌ତିଂ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, “ତା ଆତିସ୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିନାସ୍‌ ?” \p \v 11 ଜହନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ତି ରିଣ୍ଡାଂ ଆଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍‌ ମାନିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନ୍‌ ଇନେର୍‌ତି ହିଲୁତ୍‍, ହେଦାଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହିଏନ୍; ଆରେ, ଇନେର୍‌ତି କାଦି ମାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେ ଲାକେ କିଏନ୍‍ ।” \p \v 12 ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ପା ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅଦେଂ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ଇନାକା କିନାପ୍‌ ?” \p \v 13 ପାଚେ ଜହନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମି କାଜିଂ ଏଚେକ୍‌ ଲଡ଼ା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ତା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଏନ୍‌ମାଟ୍‌ ।” \p \v 14 ମେଲ୍ୟାର୍‌ ପା ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ, “ଆପେଂ ଇନାକା କିନାପ୍‌ ?” \p ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ତାଂ କି ଟକାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇନେର୍‌ତି ପାଣ୍ଡ୍ରୁ କିମାଟ୍‌, ଆରେ ମି ଦାର୍ମାତାକେ ସାରିମାନାଟ୍‍ ।” \p \v 15 ମାନାୟାର୍‌ କାସି ମାନି କାଜିଂ ଆରି ଜହନ୍‌ ଇନେସ୍‌କି କ୍ରିସ୍ଟ ଆନାନ୍‌, ଇଞ୍ଜି ଇଦାଂ ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ମାନ୍ତ ଗାଣ୍‌ଜୁ କିଜ଼ି ମାନ୍‍ବିତିଲେ, \v 16 ଲାଗିଂ ଜହନ୍‌ ୱିଜ଼ାକାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହିନା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏଜ଼ୁଂତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌, ୱାନାନା ହେୱାନ୍‌ ତା ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ ଡରି ରିକ୍‌ତେଂ ସମାନ୍‌ ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ଆରି ନାଣିତ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \v 17 ତା କେଇଦ ହେଚି ମାନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ବାରବାନି ତାସ୍‌ ନିର୍ମଲ୍‌ କିଜ଼ି ଟୁଣ୍ଡିତ ଗଁମ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଡ୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ କେଇଦ ହେଚି ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ପୁଟା ୱିଜ଼ୁ ହେୱାନ୍‌ ହାୱିନାଣିତ ଦେସ୍ଇ ତୁହିନାନ୍‍ ।” \p \v 18 ହେୱାନ୍‌ ଇ ଲାକେ ବେସି ଉପ୍‌ଦେସ୍‌ ହିଜ଼ି, ଆରେ ବାରବିନି ୱାରି ବେରଣ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ମାନାୟ୍‌ ଲାଗାଂ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ପରଚାର୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ଆରି ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ମାନାୟାରିଂ ବୁଜାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ \v 19 ମାତର୍‌ ଜହନ୍‌ ହାନ୍ଦି ରାଜା ହେରଦ୍‌ତିଂ ଆଦିକ୍‌ ଆଟ୍‌ୱା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଡକ୍ରିଂ ହେରଦିଆତିଂ ବିବା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରି ବେସି ବିସ୍ରେ ବାନ୍ୟା କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \v 20 ହେ ଲାକେ ଆରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହେରଦ୍‌ କାରାପ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌, ଜହନ୍‌ତିଂ ବନ୍ଦିତ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ । \s ଜହନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୩:୧୩-୧୭; ମାର୍କ ୧:୯-୧୧) \p \v 21 ୱିଜ଼ାର୍‍ ମାନାୟାର୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଆତି ପାଚେ ଜିସୁ ପା ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅତାନ୍‌ । ଆରେ ପାର୍ତାନା କିନି ୱେଡ଼ାଲିଙ୍ଗ୍ ବାଦାଡ଼୍‌ ଜେୟା ଆତାତ୍‌, \v 22 \x + \xo ୩:୨୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୧୭; ମାର୍କ ୧:୧୧; ଲୁକ ୯:୩୫.\xt*\x*ଆରି ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ପାଣ୍ଡ୍‌କା ଲାକେ ଜିସୁ ଜପି ଜୁଜ଼ି ୱାଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାତ୍‌; ଆରେ, ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ଇ ବେରଣ୍‌ ଆତାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ମା ୱାରିନି ମାଜ଼ିତି, ମି ତାକେ ମା ବେସି ୱାରି ।” \s ଜିସୁତି ଲାତ୍ରାନି ପୁରାଣ୍‍ \r (ମାତିଉ ୧:୧-୧୭) \p \v 23 ଜିସୁ କାମାୟ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତିରିସ୍‌ ବାର୍ହୁ ବୟସ୍‍ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ଲକାର୍‍ ମାନ୍ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜସେପ୍ ମେହି ମାଚାନ୍‌; ଜସେପ୍‌ ଏଲିତି ମେହି, \v 24 ଏଲି ମତାତି ମେହି, ମତ୍‍ତାତ ଲେବି ମେହି, ଲେବି ମଲ୍‌କିତି ମେହି, ମଲ୍‌କି ଜନ୍ନୟତି ମେହି, ଜନ୍ନୟ ଜସେପ୍‌ତି ମେହି, \v 25 ଜସେପ୍‌ ମତିତ୍ୟାତି ମେହି, ମତିତ୍ୟା ଆମସ୍‌ତି ମେହି, ଆମସ୍‌ ନାହୁମ୍‍ତି ମେହି, ନାହୁମ୍‌ ହେଲସିତି ମେହି, ହେଲସି ନଗୟତି ମେହି, \v 26 ନଙ୍ଗୟ୍‌ ମହତତି ମେହି, ମହତ ମତିତ୍ୟାତି ମେହି, ମତିତ୍ୟା ସିମୟିତି ମେହି, ସିମୟି ଜସେକ୍‌ତି ମେହି, ଜସେକ୍‌ ଜଦାତି ମେହି, \v 27 ଜଦା ଜହନ୍ତି ମେହି, ଜହନ୍‌ ରେସା ଜିରୁବ୍‍ବାବେଲ୍‍ତି ମେହି, ଜିରୁବାବେଲ୍‌ ସଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌ ମେହି, ସଲ୍‌ଟିୟେଲ୍‌ ନେରିତି ମେହି, \v 28 ନେରି ମଲ୍‌କିତି ମେହି, ମଲ୍‌କି ଅଦିତି ମେହି, ଅଦି କସାମ୍‌ତି ମେହି, କସାମ୍‌ ଏଲ୍ଲଦାନ୍‌ତି ମେହି, ଏଲୁଦାନ୍‌ ଏରତି ମେହି, \v 29 ଏର ଜିହସୁୟତି ମେହି, ଜିହସୁୟ୍‌ ଏଲିୟାଜର୍‌ତି ମେହି, ଏଲିୟେଜର୍‌ ଜରିମତି ମେହି, ଜରିମ୍‌ ମତାତି ମେହି, ମତାତ ଲେବିତି ମେହି, \v 30 ଲେବି ସିମିୟନ୍‌ତି ମେହି, ସମିୟନ୍‌ ଜିହୁଦାତି ମେହି, ଜିହୁଦା ଜସେପ୍‌ତି ମେହି, ଜସେପ୍‌ ଜନାମ୍‍ତି ମେହି, ଜନାମ୍‌ ଏଲିୟାକିମ୍‌ତି ମେହି, \v 31 ଏଲିୟାକିମ୍‌ ମଲାହତି ମେହି, ମଲାହ ମନ୍ନାତି ମେହି, ମନ୍ନା ମତତାତି ମେହି, ମତତା ନାତନ୍‌ତି ମେହି, ନାତନ୍‌ ଦାଉଦ୍‌ତି ମେହି, \v 32 ଦାଉଦ୍‌ ଜିସିୟତି ମେହି, ଜିସି ଓବେଦତି ମେହି, ଓବେଦ ବୟଜତି ମେହି, ବୟଜ ସେଲହତି ମେହି, ସେଲହ ନହସନ୍‌ତି ମେହି, \v 33 ନହସନ ଅମିନାଦବ୍‌ତି ମେହି, ଅମିନାଦାବ୍‌ ଅଦ୍‌ନି ମେହି, ଅଦ୍‌ନି ଅର୍ଣ୍ଣି ମେହି, ଅର୍ଣ୍ଣି ହେସ୍ରଣତି ମେହି, ହେସ୍ରଣ ପେରସ୍‌ତି ମେହି, ପେରସ୍‌ ଜିହୁଦାତି ମେହି, \v 34 ଜିହୁଦା ଜାକୁବ୍‌ତି ମେହି, ଜାକୁବ୍‌ ଇସ୍‌ହାକ୍‌ତି ମେହି, ଇସାହାକ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତି ମେହି, ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ତେରହତି ମେହି, ତେରହ ନାହରତି ମେହି, \v 35 ନାହର୍‌ ସରୁଗତି ମେହି, ସରୁଗ ରଗୁତି ମେହି, ରଗୁ ପେଲଗତି ମେହି, ପେଲଗ ଏବର୍‌ତି ମେହି, ଏବର୍‌ ସେଲହତି ମେହି, \v 36 ସେଲହ କେନାନ୍‌ତି ମେହି, କେନାନ୍‌ ଅର୍ପକ୍ୟଦତି ମେହି, ଅର୍ପକ୍ୟଦ ସେମ୍‌ତି ମେହି, ସେମ ନହତି ମେହି, ନହ ଲେମକତି ମେହି, \v 37 ଲେମକ ମିତୁସିଲହତି ମେହି, ମିତୁସିଲାହ ହନକତି ମେହି, ହନକ ଜେରଦତି ମେହି, ଜେରଦ ମହଲଲେଲତି ମେହି, ମହଲଲେଲ କେନାନ୍‌ତି ମେହି, \v 38 କେନାନ୍‌ ଏନସତି ମେହି, ଏନସ୍‌ ସେତତି ମେହି, ସେତ ଆଦମ୍‌ତି ମେହି, ଆରମ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ମେହି । \c 4 \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିତାତ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୧୨-୧୩; ଲୁକ ୪:୧-୧୨) \p \v 1 ଜିସୁ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ତାଂ ମାଜ଼ି ୱାତାନ୍, ଆରି ରିକଡ଼ି ଦିନ୍‍ ପାତେକ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହୁଦାଂ ବାଟାତ ଚାଲାଆଜ଼ି ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିତାତ୍‌ । \v 2 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ହୁକେ ଚାଲିସ୍‌ ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ପରିକ୍ୟା ଆତାନ୍‌ । ହେ ସମୁ ବିତ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ତିନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ଲାଗିଂ ଚାଲିସ୍‌ ଦିନ୍‌ ୱିସ୍ତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ନାସ୍‌କି ଆତାନ୍‌ । \p \v 3 ହେବେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାଲ୍‌ଦିଂ ରୁଟି ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିୟା ।” \p \v 4 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‍, ମାନାୟ୍‌ କେବଲ୍‌ ରୁଟିଂ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ବାଚା ଆଉନ୍‌ ।” \p \v 5 ଆରେ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଜପି ଅଜ଼ି ଅଲପ୍‍ ସମୁ ବିତ୍ରେ ପୁର୍ତିନି ସବୁ ରାଜି ହେୱାନିଂ ଚଚ୍‌ଚାତ୍‌ । \v 6 ଆରେ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ଆଦିକାର୍‌ ଆରି ଇ ହଲ୍‌ନାକା ହିଦ୍‌ନାଂ, ଇନାକିଦେଂକି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଆଦିକାର୍‌ ହିତ୍‍ତାର୍‌ନ୍ନା, ଆରେ ଆନ୍‌ ଇନେରିଂ ଇଚା, ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ହିଦ୍‌ନାଂ ।” \v 7 ଲାଗିଂ, “ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମା ମୁମ୍‌ଦ ପୁଜା କିଦ୍‍ନାୟ୍‌, ଲାଗିଂ ୱିଜ଼ୁ ନିନ୍ଦାଂ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 8 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ସାସ୍ତର୍‌ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “ଏନ୍‌ କେବଲ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିନାୟ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍ତି ପାର୍ତାନା କିନାୟ୍‌ ।” \p \v 9 ଆରେ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଅଜ଼ି ମନ୍ଦିର୍‌ନି ଜେଗନ୍‌ ଜପି ନିଲି କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି, ତା ଆତିସ୍‌ ଇବେତାଂ ତାରେନ୍‌ ଗୁମା ।” \v 10 ଇନାକିଦେଂକି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଦୁତ୍‌ରିଂ ନି ବିସ୍ରେ ବଲ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \v 11 ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନି ପାନା କାଲ୍‌ଦ ଆଡ଼୍‌ଦାନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ନି କେଇଦ ଆସ୍ତାନାର୍‌ ।” \p \v 12 ଆରେ, ଜିସୁ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ତିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାମାନାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପରିକ୍ୟା କିଉୟ୍ । \p \v 13 ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ସବୁ ବାନି ପରିକ୍ୟା ୱିସ୍ତି ପାଚେ କେତେଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହାଚାତ୍ ।” \s ଗାଲ୍‌ଲିତ ଜିସୁତି କାମାୟ୍‌ ଆରମ୍‌ \r (ମାତିଉ ୪:୧୨-୧୭; ମାର୍କ ୧:୧୪-୧୫) \p \v 14 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ନି ସାକ୍ତିତାଂ ଗାଲିଲିତ ଲେଉଟା ଆତାନ୍‌, ଆରେ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ସବୁ ରାଜିତ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 15 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି କୁଟୁମ୍‌ ଇଲ୍‌ ଲାଗେ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ନାଜରିତ୍‌ ମାନିକିୱାତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୩:୫୩-୫୮; ମାର୍କ ୬:୧-୬) \p \v 16 ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ନାଜରିତିୟ ପାଲିକିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ହାରିହାରା ହାଚାନ୍‌ ଆରି ନିଜାର୍‌ ବିଦିତାଂ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଟାନ୍‌, ଆରେ ସାସ୍ତର୍‌ ପଡ଼ି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ନିଲ୍‌ତାନ୍‌ । \v 17 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ତି ପତି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିତାର୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ହେଦାଂ ଉନ୍‌ଦି, ଇମେତାକେ ଇ ବଚନ୍‌ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, \fig ତଲ୍‌ଦାଂ ଲେକାତାକା|alt="Scroll" src="hk00150c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୪:୧୬"\fig* \q1 \v 18 ମାପ୍ରୁତି ଜିବୁନ୍‌ ନା ତାକେ ଜୁତ୍‌ତାନ୍ନା, \q2 “ଲାଗିଂ ଇନାକା ହିଲାକାର୍‌ ଲାଗେ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସିଗ୍‌କିତ୍‌ନ୍ନା, \q1 ଜଇଲ୍‌ ମାନାକାରିଂ ମୁକ୍ତି କିନାକା ଆରି \q2 କାଣାର୍‍ତାକେ ଲାଗେ ହୁଡ଼ିକିଦେଂ ବିସ୍ରେ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌, \q1 ଆରେ କସ୍ଟପାୟାଆନି ଲଗାଂ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌, \q2 \v 19 ଆରେ ମାପ୍ରୁତି ଦୟାନିବାର୍‌ହୁ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ \q2 ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା ।” \p \v 20 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ପତି ଡାବାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହେବା କିନାକାରିଂ ହେଦାଂ ହିଜ଼ି କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ୱିଜ଼ାର୍‌ତି କାଣ୍‌କୁ ହେୱାନ୍‌ ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 21 ପାଚେ, “ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ନେଜେଙ୍ଗ୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଇ ବଚନ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚିଲେ ହେଦାଂ ପୁରାଆତାତ୍‌ ।” \p \v 22 ଆରେ, ୱିଜ଼ାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ ଆରେ ହେ ୱେଇତାଂ ଇମ୍‌ଣି ଦୟାନି ବଚନ୍‌ତ ହିଜ଼ି ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ଆରି ହେୱାର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ଜସେପ୍‌ ମେହି ଆକାୟ୍‌ ?” \p \v 23 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିତିସ୍‌ପା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଟିକଲ୍ ବେରଣ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଦେର୍‌, ହେ ଡାକ୍ତର୍‌ ନିଜେ ନିଜ୍‌ତିଂ ଉଜ୍‌ ଆ; ଆରେ ଇନାନ୍‌ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ଇନା ଇନାକା ଗିଟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଆପେଂ ୱେଚ୍‌ଚାପ୍‌ନା, ହେ ସବୁ ଇ ବାହାତ ନିଜ୍‌ ଦେସ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦପା କିୟା ।” \v 24 \x + \xo ୪:୨୪ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୪:୪୪.\xt*\x*ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜେନାଙ୍ଗ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ନିଜ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ମାନ୍‌ କିୟାଆଉନ୍‌ ।” \v 25 “ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ଏଲିୟତି ସମୁଦ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ତିନିବାର୍‌ହୁ ଚଅମାସ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଆକାସ୍‌ତାଂ ବାର୍‌ହା ଆୱିତିଲେ ସବୁ ଦେସ୍‌ତ କାତାର୍‌ ଆର୍‌ତାତ୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ରାଣ୍ଡିକ୍‌ ମାଚିକ୍‌; \v 26 ଆତିସ୍‌ପା ଏଲିୟ ହେୱାର୍‌ତି ଇନେର୍‌ ତାକେପା ପକ୍ୟା ଆୱାଦାଂ କେବଲ୍‌ ସିଦନ୍‌ ଦେସ୍‌ନି ସାରିପତ୍‌ତିଂ ର ରାଣ୍ଡି କଗ୍‌ଲେ ଲାଗେ ପକ୍ୟା ଆତାନ୍‌ । \v 27 ପାଚେ, ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇଲିସାୟ୍‌ନି ସମୁତ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ବେସି ଗାଜା ରଗ୍ୟାର୍‌ ମାଚାର୍‌; ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ପା ଉଜ୍‌ ଆୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, କେବଲ୍‌ ସିରିୟା ଦେସ୍‌ନି ନାମାନ୍‌ ସକଟ୍‌ କିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \p \v 28 କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଇ ସବୁ ବେରଣ୍‌ ୱେନୁ ୱେନୁ ୱିଜ଼ାର୍‌ ରିସା ଆତାର୍‌, \v 29 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ତାଂ ହପ୍‌ତାତାର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ତି ଗାଡ଼୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାଡ଼ି ଜପି ରଚ୍‌ଚିମାଚାର୍‌, ହେ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଦାରିଆ ବାହାତ ତାରେନ୍‌ ତୁଇଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ହେବେ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍; \v 30 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହିଜ଼ି ବୁଲାଆଜ଼ି ହାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ପୁଦାଆହ୍‌ୟାତି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧:୨୧-୨୮) \p \v 31 ହେୱାନ୍‌ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ତର୍‌ଦି ଗାଲିଲିତ ର ଗାଡ଼୍‌ଦ ୱାତାନ୍‌, ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିକାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, \v 32 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ତି ହିକ୍ୟାତ କାବା ଆତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍ତି ବଚନ୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ମେହା ମାଚାତ୍‌ । \v 33 ଦିନେକ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ରୱାନ୍‌ ରାଡ଼ା ପୁଦା ଆହିୟା ଆତାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଗାଜାକାଟ୍‌ତାଂ ହିର୍‌ବାତାନ୍‌, \v 34 “ଆ, ନାଜରିତିୟ ଜିସୁ, ମା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ? ଏନ୍‌ କି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନସ୍ଟ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଇନା ? ଏନ୍‌ ଇନେର୍‌ ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌; ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ହେ ପୁଇପୁୟା ମାନାୟ୍‌ ।” \p \v 35 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ଦାକା ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଚିମ୍‌ରା ଆ, ଇବେଣ୍ଡାଂ ହସି ହାଲା ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେ ବୁତ୍‌ ହେୱେନିଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ତୁହିଜି ହେୱାନ୍ତି ଇନାକା କସ୍ଟ ହିୱାଦାଂ ହେୱାନ୍‌ତାଂ ହସି ହାଚାତ୍‌ । \p \v 36 ଇବେଣ୍ଡାଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱେଚ୍‌ପା ଆତାର୍‌, “ଇଦାଂ ଇନା ବେରଣ୍‌ ? ହେୱାନ୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ସାକ୍ତିତାଂ ହେୱାନ୍‌ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ପା ବଲ୍‌ ହିନାନା, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ହିଜ଼ି ହାନିକ୍‌ ।” \v 37 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ବେରଣ୍‌ ଚାରବେଣ୍‌ତାଂ ନାସ୍‌କୁକାଂ ୱିଣ୍‌ଜି ହାଚାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ବେସି ହେନିତିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୧୪-୧୭; ମାର୍କ ୧:୨୯-୩୪) \p \v 38 ପାଚେ ଜିସୁ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ସିମନାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌ । ସିମନ୍‌ ପଦାହିଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ନମେର୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ତା ବିସ୍ରେ ହେୱାନିଂ ଗୱାରି କିତାର୍‌ । \v 39 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେ ଲାଗାୟ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ନମେର୍‌ତିଂ ଦାକା ହିତାନ୍‌, ଆରି ହେଦେଲିଂ ନମେର୍‌ ପିସ୍ତାତ୍‌, ପାଚେ ହେଦେଲ୍‌ ହେ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ତି ହେବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌ । \p \v 40 ୱେଡ଼ାହାନି ସମୁତ, ଇନେର୍‌ ଲାଗାଂ ବାର୍‌ବିନ୍‌ ରଗ୍‌ ଆତି ମାନାୟାର୍‌ ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହେୱାରିଂ ଜିସୁ ଲାଗେ ତାଇୱାତାର୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 41 ପାଚେ, ବୁତ୍‌କୁପା କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି କିଜ଼ି “ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି” ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବେସି ଲଗାର୍‌ତାଂ ହସି ହାଚିକ୍‌ ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଦାକା ହିଜ଼ି ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିୱାତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜେ କ୍ରିସ୍ଟ, ଇଦାଂ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ମାଚିକ୍‌ । \s ଗୁଡି ଇଞ୍ଜ ଜିସୁତି ସୁଣାୟ୍‌ କିନାକା \r (ମାର୍କ ୧:୩୫-୩୯) \p \v 42 ନାଣାଙ୍ଗେ ଆନିହିଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦାଂ ହସି ର ଚିମ୍‌ରା ବାହାତ ହାଚାନ୍‌; ଆରି, ମାନାୟାର୍‌ ତାକେ ହେୱାନିଂ ଦାସ୍‌ତେଂ ହେ ଲାଗେ ୱାତାର୍, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ତାଂ ହାଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନିଂ ଟେବାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌ । \v 43 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବିନ୍‌ ବିନ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ପା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ା ମାପ୍ରୁ ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା ।” \p \v 44 ପାଚେ, ହେୱାନ୍‌ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ନି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \c 5 \s ଜିସୁ ପର୍ତୁମ୍‌ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୪:୧୮-୨୨; ମାର୍କ ୧:୧୬-୨୦) \p \v 1 \x + \xo ୫:୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୩:୧,୨; ମାର୍କ ୩:୯,୧୦; ୪:୧.\xt*\x*ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ଗିନେସରତ୍‌ ହମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌; ଆରି ମାନାୟାର୍‌ ଗହଲିତ ହେୱାନ୍‌ ଜପି ତବ୍‌ଗା ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, \v 2 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ରିଣ୍ଡାଂ ଡଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌; ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନାକାର୍‌ ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜୁଜ଼ି ଜାଲ୍‌ ନୁସ୍‌ଦି ମାଚାର୍‌ । \v 3 ହେ ଡଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଇମ୍‌ଣାକା ସିମନ୍‌ତି ମାଚାତ୍‌, ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ଦୁମ୍‌ଜି ମେଦ୍‌ନିତାଂ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ହାଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ଗୱାରି କିତାନ୍‌; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ଡଙ୍ଗାତାଂ ହେନି ମାନାୟାର୍‌ତ ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \p \v 4 ଜିସୁ ବେରଣ୍‌ ୱିସ୍ତି ସିମନ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏଜ଼ୁଂ ବିତ୍ରେ ହାଲ୍‌ଜି ମିନ୍‌କୁ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମିୱାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଲ୍‌ ଇଡ଼ାଟ୍‌ ।” \fig କେଉଟ୍‌ ଡଙ୍ଗା ଜପି ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ମିନ୍‌କୁ ଆହ୍‌ନି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌|alt="Fishermen in boat and catch fish" src="hk00208c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="୫:୪"\fig* \p \v 5 \x + \xo ୫:୫ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୨୧:୩.\xt*\x*ଇବେଣ୍ଡାଂ ସିମନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ହାର୍‌ତାନାଣା କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାକା ଆହ୍‌ୱାତାତ୍ମା; ମାତର୍‌ ନି କାତାତାଂ ଆନ୍‌ ଜାଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ନାଙ୍ଗା ।” \v 6 \x + \xo ୫:୬ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୨୧:୬.\xt*\x*ଆରି, ହେୱାର୍‌ ହେଦାଂ ଇଡ଼୍‌ଜି ବେସି ମିନ୍‌କୁ ଆସ୍ତାର୍‌, ପାଚେ ହେୱାର୍‌ତି ଜାଲ୍‌ ନାଡ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 7 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ମାଚାର୍‌ ଅଲ୍‌ଗା ଡଙ୍ଗାତାକେ ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ୱାଜ଼ି ହାଙ୍ଗ୍‌ କିତାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱାରିଂ କୁକ୍ତାର୍‌ । ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ୱାଜ଼ି ରିଣ୍ଡାଂ ଡଙ୍ଗାକାଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍ତି କିତାର୍‌ ଜେ, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ମୁଞ୍ଜ୍‌ନି ଲାକେ ଆତାତ୍‌ । \v 8 ମାତର୍‌ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କାଲ୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ ଦାଣ୍ଡ୍‌ହାଣ୍‌ ମାଗ୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ ନା ଲାଗେତାଂ ହାଲା, ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ରୱାଙ୍ଗ୍‌ ପାପି ମାନାୟ୍‌ ।” \p \v 9 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ହେ ବାହାତ ଏଚେକ୍‌ ମିନ୍‌କୁ ଆସ୍ତାର୍‌ ଜେ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ କାବା ଆତାର୍‌ । \v 10 ଆରି, ଜେବ୍‌ଦିର୍‌ନି ରିୟାର୍‌ ମାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ଜହନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ କି ସିମନ୍‌ତିଂ ମେହାୟ୍‌କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେ ଲାକେ କାବା ଆତାର୍‌ । ଆରେ, ଜିସୁ ସିମନ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆହ୍‌ନାକା ହିକାଇ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 11 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ଡଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‌ ଗୁଟିତ ତାସି ୱିଜ଼ୁ ପିସ୍ତି ଜିସୁ ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ର ଗାଜା ରଗିଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୧-୪; ମାର୍କ ୧:୪୦-୪୫) \p \v 12 ରଗ ଜିସୁ ଗାଡ଼୍‌ଦ ମାନି ସମୁତ, ହୁଡ଼ା, ଗାଜାରଗ୍‌ କାଟାକାନ୍‌ ହେ ବାହାତ ମାଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମୁମ୍‌ ତାରେନ୍‌ କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ ଏନ୍‌ ଜଦି ଇଚା କିନାୟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦାନାୟ୍‌ ।” \p \v 13 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ କେଇ ଲାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଡୁବିସ୍ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇଚା କିନାଙ୍ଗା, ସକଟ୍‌ ଆ ।” ହେ ଦାପ୍ରେ ଗାଜାରଗ୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଦେହା ଆତାତ୍‌ । \v 14 ଆରେ, ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌ ଇନେରିଂପା ୱେଚ୍‌ମା, ମାତର୍‌ “ହାଲ୍‌ଜି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନିଂ ତାକେ ହାଲା ନିଜେ ଚଚ୍‌ୟା, ଆରି ମସାତି ବଲ୍‌ ଇସାବ୍‌ରେ ଜାର୍‌ତି ନିର୍ମଲ୍‌ ଲାକେ ହେୱାର୍‌ ଲାଗାଂ ସାକି ହିନି କାଜିଂ ପୁଜା କିୟା ।” \p \v 15 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ବେଣ୍‌ନି କାତା ଆରି ବେସି ୱିଣିତାତ୍‌, ଆରି ବେସି ମାନାୟାର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆରେ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ରଗ୍‌ତାଂ ଉଜ୍‌ ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ରୁଣ୍ଡା ଆଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌; \v 16 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଚିମ୍‌ରା ବାହାକାଂ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ର ହିର୍‌କଲ୍‌ରଗିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୯:୧-୧୮; ମାର୍କ ୨:୧-୧୨) \p \v 17 ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ହିକାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରି ଗାଲିଲିନି ସବୁ ନାସ୍‌କୁ, ଆରେ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ ଆରେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ୱାନାକାରିଂ ପାରୁସି ଆରେ ମସାତି ବିଦି ଗୁରୁର୍‌ ଲାଗେନେ କୁଚ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌ । ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ରଗିଂ ଉଜ୍‌ କିନାନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ମାପ୍ରୁତି ସାକ୍ତି ହେବେ ମାଚାତ୍‌ । \v 18 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, କେତେକ୍‌ ଲଗୁ ର ପାକା ୱାଚ୍‍ୟାତି ରଗି ମାନାୟ୍‌ତିଂ କାଟେଲ୍‌ତ ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି ତାସି ବିତ୍ରେ ଅଦେଂ କାଜିଂ ଆରି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଇଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 19 ମାତର୍‌ ବିଡ଼୍‌ ଲାଗିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଅଦେଂ କାଜିଂ ହାଜ଼ି ଗାଟାୱାତିଲେ ହେୱାର୍‌ ଇଲ୍‌ ଚାଉଣି ହାଲ୍‌ଜି ଜେଗନ୍‌ ଜେସ୍‍ସି କାଟେଲ୍‌ ହୁକେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ମାଦ୍‍ଣି ବାହାତ ଜିସୁ ମୁମ୍‌ଦ ଜୁତ୍‍ତାର୍‍ । \v 20 ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାନାୟ୍‌, ନି ୱିଜ଼ୁ ପାପ୍‌ କେମା କିୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 21 ହେବେ ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ ନିନ୍ଦା କିନାନା, “ଇୱାନ୍‌ ଇନାକାନ୍‌ ? କେବଲ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନେର୍‌ ପାପ୍‌ କେମା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦାନାନ୍‌ ?” \p \v 22 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କାତାବାର୍ତା ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ମାନ୍ତ ଇନାକା କାତାବାର୍ତା କିନାଦେରା ? \v 23 ଇନାକା ଆଡ଼୍‌ୱା ? ନି ୱିଜ଼ୁ ପାପ୍‌ ସବୁ କେମା କିୟା ଆତାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାକା, କି ନିଙ୍ଗା, ତାଙ୍ଗା ଇଞ୍ଜି ଇନାକା ?” \v 24 ମାତର୍‌ ପୁର୍ତିତ ପାପ୍‌ କେମା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହିର୍‍କଲ୍‍ଇଡ଼୍‌ୟାତି ରଗିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନିଙ୍ଗା, ନି କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଲା ।” \p \v 25 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଦାପ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି, ଇମ୍‌ଣି କାଟେଲ୍‌ ଜପି ହେୱାନ୍‌ ହୁନ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ଗାଜା ଇସ୍ୱର୍ତି କେର୍‌ଜି କିଜ଼ି କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌ । \v 26 ହେବେ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତି କେର୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ ଆରି ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆପେଙ୍ଗ୍‌ କି କାବାଆନି ଗଟ୍‌ଣା ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌ !” \s ଜିସୁ ଲେବିଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୯:୯-୧୩; ମାର୍କ ୨:୧୩-୧୭) \p \v 27 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ଲେବି ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାନ୍‌ ଏନ୍‌ନି ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେ ୱା ।” \v 28 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଲେବି ୱିଜ଼ୁ ପିସ୍ତି ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତା ପାଚେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \p \v 29 ଆରେ, ଲେବି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହେଦାଂ କାଜିଂ ର ଗାଜାବଜି କିତାନ୍‌, ଆରେ ବେସି ହେନି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ବିନ୍‌ ଲକୁ ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 30 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପାରୁସିର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ କୁଦାନି ସାସ୍ତିର୍‌ ତା ଚେଲାର୍‌ ବିରୁତ୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ପାପିୟାର୍‌ ହୁକେ ତିନାଉଣା କିନାଦେରା ?” \p \v 31 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଉଜ୍‌ ଆତାକାର୍‌ ତାକେ ଡାକ୍ତର୍‌ତିଂ ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଉଜ୍‌ ଆୱାତାକାରିଂ ଲଡ଼ା ମାନାତ୍‌ । \v 32 ଆନ୍‌ ଦାର୍ମି ଲଗାଙ୍ଗ୍ କୁକ୍‌ତେଂ ଇଞ୍ଜି ୱାୱାତାଂନ୍ନା, ମାତର୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ପାପିୟାରିଂ କୁକ୍‌ତେଂ ୱାତାଂନ୍ନା ।” \s ଉପାସ୍‌ କିନି ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୯:୧୪-୧୭; ମାର୍କ ୨:୧୮-୨୨) \p \v 33 କେତେଜାଣ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଜହନ୍‌ତି ଚେଲାର୍‌ ଚାଣେକ୍‌ତିଂ ଚାଣେକ୍‍ ଉପାସ୍‌ ଆରି ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌, ପାରୁସିର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ପା ହେ ଲାକେ କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ନି ଚେଲାର୍‌ ତିନାଉଣା କିତାର୍‌ ।” \p \v 34 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବିବା ଇଞ୍ଜ ୱାତାକାର୍‌ ବିବାଦାଂଣେନ୍‍ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କି ହେୱାରିଂ ଉପାସ୍‌ କିଇକିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌ ? ମୁଡ଼କେ ଆକାୟ୍‌ \v 35 ମାତର୍‌ ସମୁ ୱାନାତ୍; ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱେର୍‍ତାଂ ବିବାଦାଂଣେନିଂ ନିକ୍‌ଚି ଅନାର୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାର୍‌ ଉପାସ୍‌ କିତାର୍‌ ।” \p \v 36 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ପୁନି ହେନ୍ଦ୍ରାତାଂ ପ୍ଡାନି ହେନ୍ଦ୍ରାତ ଇଟୁନ୍‌; ଇଟ୍‌ତିସ୍‌ ହେ ପୁନି ହେନ୍ଦ୍ରାତିଂ କେଚ୍‌ଚି ଅନାତ୍‌, ଆରେ ପୁନିହେନ୍ଦ୍ରା ପ୍ଡାନି ହେନ୍ଦ୍ରା ହୁକେ ମିହାଆଉତ୍‍ । \v 37 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ପ୍ଡାନି ତଲ୍‍ ମଣାତ ଇଟୁନ୍‌; ଇଟ୍‌ତିସ୍‌ ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ମଣାତିଙ୍ଗ୍ ପାଟ୍‍ନାତ୍, ଆରେ ମଣା ନସ୍ଟ ଆନାତ୍‌ । \v 38 ମାତର୍‌ ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ପୁନି ମଣାତ ଇଟ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌ । \v 39 ଆରେ, ଇନେର୍‌ ପ୍ଡାନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଉଣ୍‌ଜି ପୁନି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିଉର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇନାନ୍‌, ପ୍ଡାନାକା ନେ ହାର୍‌ ।” \c 6 \s ଜିସୁ ବିଚାର୍‌ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ନି ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୨:୧-୮; ମାର୍କ ୨:୨୩-୨୮) \p \v 1 ରଗ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଜିସୁ ତାସ୍‍ବୁମି ହିଜ଼ି ହାଲ୍‍ଜି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ତାସ୍‌ନି ଜିକି ନାଡ଼୍‌ଚି ନାଡ଼୍‌ଚି କେଇଦ ରାମ୍‍ଦାୟ୍‍ କିଜ଼ି ତିଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 2 ମାତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତେକ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ ଇନାକା କିନାକା ବିଦି ହିଲୁତ୍‌, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ କିନାଦେରା ?” \p \v 3 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଦାଉଦ୍‌ ଆରି ତା ମାନାୟାର୍‌ ନାସ୍‌କି ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇନାକା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପଡ଼ି କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ? \v 4 ଦାଉଦ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜି, ଇମ୍‌ଣି ଦର୍ସନି ରୁଟି କେବଲ୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନେର୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବିଦି ହିଲୁତ୍‍, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ତିଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ଆରେ ଜାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ଦାକାରିଂ ପା ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 5 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ପା ମାପ୍ରୁ ଆନାନ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ର ରଗିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୨:୯-୧୪; ମାର୍କ ୩:୧-୬) \p \v 6 ତାୱାନ୍‌ ଆରେ ର ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜି ହିକାୟ୍‍କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ହେବେ ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେ ବୁଜ୍‌ଣି କେଇ ୱାଜ୍‍ଜି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌ । \v 7 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ ଉଜ୍‌ କିନାନ୍‌, ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ଟେବା ଆତାର୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଦାବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । \v 8 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ନି ଏତ୍‌ ପୁଞ୍ଜି, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ତିଂ କେଇ ୱାଜ୍‍ଜି ମାଚାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗା, ମାଦି ନିଲା । ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନିଲ୍‌ତାନ୍‌ ।” \v 9 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ଇନାକା କିନାକା ବିଦି ହାର୍‌ କିନାକା କି ବାନ୍ୟା କିନାକା ? ଜିବୁନ୍‌ ରାକ୍ୟା କିନାକା କି ନସ୍ଟ କିନାକା ?” \v 10 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ୱିଜ଼ାକାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନି କେଇ ଲାମାୟ୍‌କିଦା ।” ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ କିତାନ୍‌, ଆରେ ତା କେଇ ହାରା ଆତାତ୍‌ । \p \v 11 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି, ଆରେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବେରୁତାଂ ଇନେସ୍‌ କିତିସ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌,\f + \fr ୬:୧୧ \fr*\ft ଇଚାର୍‌; କେତେକ୍‌ ପତିତ ରିସାତାଂ ଇଚାକା ମାନାତ୍‌\ft*\f* ହେ ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ କାତାବାର୍ତା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ବାର ଚେଲାରିଂ ବାଚିକିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୦:୧-୪; ମାର୍କ ୩:୧୩-୧୯) \p \v 12 ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍‌ ଦିନେକ୍‌ ପ୍ରାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଡ଼ିତ ହାଚାନ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି କିଜ଼ି ହାର୍ତାନାଣା ମାଚାନ୍‌ । \v 13 ଅଜଡ଼୍‌ ଆତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ହେ ଚେଲାରିଂ ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବାର ଜାଣ୍‌ତିଂ ବାଚି କିତାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ତର୍‌ ଇଡ୍‍ତାନ୍; \v 14 ହେୱାର୍‌ ଆତାର୍‌ ସିମନ୍‌, ଇନେରିଂ ହେୱାନ୍‌ ପା ପିତର୍‌ ତର୍‌ ଇଡ୍‍ତାନ୍, ଆରି ହେ ଟଣ୍ଡାହି ଆନ୍ଦ୍ରିୟ, ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ଜହନ୍‌, ପିଲିପ୍‌ ଆରି ବାର୍ତଲମି, \v 15 ମାତିଉ ଆରି ତମା, ଆଲପିତି ମାଜ଼ି ଜାକୁବ୍‌ ଆରି ସିମନ୍‌, ଇନେରିଂ ମୁମ୍‍ଅଜଡ଼୍ ଇନାର୍‌, \v 16 ଜାକୁବ୍‌ତି ମାଜ଼ି ଜିହୁଦା ଆରି ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା, ଇନେର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ହିକ୍ୟା ହିତାନ୍‌ ଆରି ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୪:୨୩-୨୫) \p \v 17 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ମାଡ଼ିତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାତାର୍‌ ସାରିୟା ବାଟାତ ନିଲ୍‌ତାର୍‌, ଆରେ ତା ବେସିହେନି ଚେଲାର୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜିହୁଦା ରାଜି ଜିରୁସାଲମ୍‌ ଆରେ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତମାନି ସର ଆରି ସିଦନ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ତାଂ ବେସିହେନି ତା ଲାଗେ ଏକାୱାତାର୍‌; \v 18 ହେୱାର୍‌ ହେ ବେରଣ୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ରଗ୍‌ତାଂ ଉଜ୍‌ ଆଦେଂ ୱାତାର୍‍, ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‍କାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟ ପାୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଉଜ୍‌ କିୟାଆତାର୍‌; \v 19 ଆରେ ଲକୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଡୁଦେଂ ଇଞ୍ଜି ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ସାକ୍ତି ହସି ୱିଜ଼ାକାରିଂ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \s ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ଆରି ଦୁକ୍‌ \r (ମାତିଉ ୫:୧-୧୨) \p \v 20 ହେ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, \q1 “ହିଲ୍‍ୱି କାକୁଲ୍‌ତି ଲଗୁ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ।” \q1 \v 21 “ନଙ୍ଗ୍‌ ନାସ୍‌କି ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାଞ୍ଚାନ୍ନାଦେର୍‌ ।” \q1 “ନଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ବାନାଦେର୍‌ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଇନାଦେର୍‌ ।” \p \v 22 \x + \xo ୬:୨୨ \xo*\xt ୧ ପିତର୍‌ ୪:୧୪.\xt*\x* “ମାନାୟାର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି କାଜିଂ ବିନେ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ନିନ୍ଦାକିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ମି ତର୍‌ଦିଂ ବାନ୍ୟା ଇଞ୍ଜି ମୁନାକିନାର୍‌, ତେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ । \v 23 \x + \xo ୬:୨୩ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୭:୫୨.\xt*\x*ହେ ଦିନ୍‌ ୱାରି କିଜ଼ି ଏନ୍ଦାଟ୍, ଇନାକିଦେଂକି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ସାର୍ଗେତ ମିଦାଂ ଇନାମ୍‌ ଜବର୍‌; ଆରେ, ହେ ଲାକେ ତ ହେୱାର୍‌ ଆବାନି ଲାତ୍ରାର୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ କାଜିଂ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \q1 \v 24 “ମାତର୍‌ ହାୟ୍‌, ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନି ମାଜାନ୍‌ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ସୁକ୍‌ ପାଇ କିନାଦେରା ।” \q1 \v 25 “ହାୟ୍‌, ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି କାଜିଂ ନେଜେୱିଗା ପାଞ୍ଚାଦେର୍ଣ୍ଣା ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାସ୍‌କି ଆନାଦେର୍‌ ।” \q1 “ହାୟ୍‌, ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ନେଜେୱିଗା ଗ୍ଡାଇନାଦେର୍‌ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଆରି ଆଡ଼୍‌ବାନାଦେର୍‌ ।” \p \v 26 “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଲକୁ ମି ତର୍‌ ଉପ୍‌ନାର୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହାୟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନି ଲଗୁ; ହେ ଲାକେ ତ ହେୱାର୍‌ତି ଆବା ଲାତ୍ରାର୍‌ ଚାକ୍ରାୟ୍‌ ବେଣ୍‌କିନାକାର୍‌ କାଜିଂ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \s ବେରିୟାରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌ \r (ମାତିଉ ୫:୩୮-୪୮; ୭:୧୨) \p \v 27 “ମାତର୍‌ ୱେନାଦେରା ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମି ସାତ୍ରୁରିଂ ୱାରି କିୟାଟ୍‌; ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନିନ୍ଦା କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱେରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌; \v 28 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାଣ୍‌ ହିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱେରିଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌; ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିନସ୍ତା କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । \v 29 ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର କୁର୍‌ୱାତ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼ିଦାନାର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଅଲ୍‌ଗା କୁର୍‌ୱା ଚଚା; ଆରେ, ଇନେର୍‌ ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଅନାର୍‌, ହେଦାଂ ନି ଉସ୍‌ପାନାକା ପା ଅଦେଂ ମୁନା କିମାଟ୍‌ । \v 30 ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତାନାର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିୟାଟ୍‌; ଆରେ ଇନେର୍‌ ନି ଦାନ୍‌ ଅନାର୍‌, ତାତାକେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ଆରେ ରଗ ଏନ୍‌ମାଟ୍‌ । \v 31 \x + \xo ୬:୩୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୭:୧୨.\xt*\x*ମାନାୟାର୍‌ ମି କାଜିଂ ଇନେସ୍‌ ବାନି ବେବାର୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚା କିନାଦେର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ହେ ଲାକେ କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 32 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାରିଂ ଜିଉନତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ? ଇନାକିଦେଂକି ପାପିର୍‌ ପା ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିଉନନାକାରିଂ ଜିଉନନାର୍‌ । \v 33 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ କିନାର୍‌, ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କେବଲ୍‌ ହେୱାରିଂ ହାର୍‌ କିନାଦେର୍‌, ତେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ? ଇନାକିଦେଂକି ପାପିୟାର୍‍ପା ହେଦାଂ କିନାରା । \v 34 ପାଚେ, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ତାଂ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ପାୟା ଆନି ଆହା ମାନାତ୍‌, କେବଲ୍‌ ହେୱେରିଂ ରୁଣ୍‌ ହିତିସ୍ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ? ପାପିର୍‌ ପା ସମାନ୍‌ନେ ପାୟାଦେଂ ଇଞ୍ଜି ପାପିରିଙ୍ଗ୍‌ ରୁଣ୍‍ ହିନାର୍‍ \v 35 ମାତର୍‌ ମି ସାତ୍ରୁକାଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌ ଆରି ହେୱାରିଂ ହାର୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ଉଲ୍‌ଟି ରୁଣ୍‍ ଆହା କିୱାଦାଂ ରୁଣ୍‍ ହିଆଟ୍‍; ତା ଆତିସ୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାମ୍‌ ବେସି ଆନାତ୍‌ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସିଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ ମାପ୍ରୁ ମେହି ଆନାଦେର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଲଡ଼ାଆୱି ଆରି ବାନ୍ୟାଙ୍ଗ୍‌ ପା ଦୟା କିନାନ୍‌ । \v 36 ମିଞ୍ଜି ଆବା ଇନେସ୍‌ ଦାର୍ମି, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ ଦାର୍ମି ଆଡ । \s ଅଲ୍‌ଗା ବିନେନିକାର୍‌ କାଜିଂ ବିଚାର୍‌ କିମାଟ୍‌ \r (ମାତିଉ ୭:୧-୫) \p \v 37 “ଆରେ, ବିଚାର୍‌ କିମାଟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌କିୟା ଆଉଦେର୍‌; ଦସ୍‌ କିମାଟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦସି କିୟାଆଉଦେର୍‍ । କେମା କିୟାଟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କେମା କିୟା ଆନାଦେର୍‌; \v 38 ଦାନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ହେଦାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ ହିଦ୍‌ୟା ଆନାତ୍‌; ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଣ୍‌ଦ ବାର୍ତି କିଜ଼ି ହେଦେଲିଂ ଲେପ୍‌ଚି ଡ଼ିଉଡ଼ିଉ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଣ୍‌ଦ ହିଦ୍‌ନାର୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ମାଣ୍‌ଦ ଲାଚ୍‍ନାସ୍‍, ହେ ମାଣ୍‍ତାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ମାଣ୍‍ଦାଂ ହିଦ୍‍ଆ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 39 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ପା ଇଚାନ୍‌, “କାଣା ଇନାକା କାଣାଂ ହାଜ଼ି ଚଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ? ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ହେ ଲାକେ କିନାନ୍‌, ଲାଗିଂ, ହେୱାର୍‌ ଇନାକା ରିୟାର୍‌ କ୍ଡଇଦ ଆରୁର୍‌ ? \v 40 \x + \xo ୬:୪୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୪,୨୫; ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୬; ୧୫:୨୦.\xt*\x*ଗୁରୁତାଂ ଚେଲା ଗାଜା ଆକାୟ୍‌; ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଚେଲା ହିକ୍ୟା ୱିସ୍ତାର୍‌ଚି ହାର୍‌ ଆଜ଼ି ନିଜାର୍‌ ଗୁରୁ ସମାନ୍‌ ଆନାର୍‌ ।” \p \v 41 ଆରେ, ଇନେକିଦେଂ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ମାନି ଗାତ୍ରା ହୁଡ଼୍‍ନାୟା, ମାତର୍‌ ନି ନିଜ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ଇମ୍‌ଣି ୱେଜ଼୍‌ଗୁ ଗାତ୍ରା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ବାବିକିଦେଂ ଆଡୁୟା ? \v 42 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ମାନି ଦୁଲୁମ୍‍ ଗାତ୍ରା ହୁଡ଼୍‌ୱାଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌, ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ୱା, ନି କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ମାନି ଗାତ୍ରାତିଙ୍ଗ୍‌ ଉନ୍‌ଦି ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗ୍ ? ଆଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ ଆଗେ ଜାର୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତାଂ ଦୁଲୁମ୍‍ ଗାତ୍ରା ଉନ୍‌ଦିୟା ତା ପାଚେ ନିଜ୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ମାନି ୱେଜ଼୍‌ଗୁ ଗାତ୍ରା ଉନ୍‌ଦିନି କାଜିଂ ହାର୍‌ଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ । \s ମାର୍‌ ଆରି ତା ପାଡ଼୍‌ \r (ମାତିଉ ୭:୧୬-୨୦; ୧୨:୩୩-୩୫) \p \v 43 “ହାର୍ଦି ମାର୍‌ ବାନ୍ୟା ପାଡ଼୍‌ ୱାଉତ୍‌, ବାନ୍ୟା ମାର୍‌ତ ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହୁତ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ହାର୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌ । \v 44 ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ୁ ମାର୍‌କୁ ଜାର୍‌ ପାଡ଼୍‌ଦାଂ ପୁନିୟା ଆନାତ୍‌; ୱାଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ବୁଟାତାଂତ ମାନାୟାର୍‌ ତଗା ଏଚୁର୍‌, କି ୱାଡ଼ିକୁଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ପାଡ଼୍‌ ଏଚୁର୍‌ । \v 45 \x + \xo ୬:୪୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୩୪.\xt*\x*ହାର୍ଦି ଲଗୁ ହାର୍‌ଦି ୱାସ୍କିତାଂ ହାର୍ଦି ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ନାନ୍‌ । ଆରେ ବାନ୍ୟା ଲଗୁ ବାନ୍ୟା ୱାସ୍କିତାଂ ବାନ୍ୟା ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ହପ୍‌ନାନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ମାନ୍ତ ବାର୍ତିଆତାତ୍‌ନା ୱେଇ କାତା ଇନାତ୍‌ ।” \s ରିବାନି ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୭:୨୪-୨୭) \p \v 46 “ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁ, ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ତାନାଦେରା ମତର୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ପାଲି କିଉଦେରା ? \v 47 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନା ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ନା ବେରଣ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେ ସବୁ ପାଲି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ସମାନ୍‌ ଆନାନ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 48 ହେୱାନ୍‌ ଇ ଲାକେ ରକାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ଡ୍ରିକ୍‌ନି ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ ଜେ ଡେଙ୍ଗାକିଜ଼ି କାର୍ଚି କୁନାଦି କାଲ୍‌ ଜପି ଇଡ଼୍‌ଜି କୁଚିକିତାର୍‌; ଆରେ ପୁର୍‍ଆତିଲେ ହୁଞ୍ଜାଟ୍‌ ହେ ଇଞ୍ଜ ବେସି ଦକା ଇଡ଼ିତାତ୍‌ ମାତର୍‌ ହେଦାଂ ଲେପ୍‍ପେଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ରଚ୍‍ଚାକାମାଚାତ୍‍ । \v 49 ମାତର୍‌ ଜେ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ପାଲି କିଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ କୁନାଦି କୁଚିକିୱାଦାଂ ମେଦ୍‌ନି ଜପି ଇଲ୍‌ ରଚ୍‍ନି ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ; ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇଲ୍‌ତିଂ ବେସି ଦକା ଇଡ଼ିତିସ୍‍, ଉଲ୍‌କା ହେ ମଲ୍‍ଦିଂ ବେସି ଦକା ଇଡ଼୍‍ତିଲେ, ହେ ଦାପ୍ରେ ହେଦାଂ ବାଡ଼୍‍ହା ଆତାତ୍‌ ଆରେ ହେଦାଂ ନାସ୍‌ ବଇଁଙ୍କାର୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \c 7 \s ଜିସୁ ରୱାନ୍‌ ରମିୟ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୧୨) \p \v 1 ଜିସୁ ମାନାୟାରିଂ ୱେଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାତା ୱିସ୍ତି କପର୍ନାହୁମ୍‌ ହଣଗାତାନ୍‌ । \v 2 ହେୱାଡ଼ାଂ ରୱାନ୍‌ ପାଞ୍ଚକଡ଼ି ମେଲ୍ୟାର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ହଲ୍ୟାହି ବେମାର୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 3 ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁ ବିସ୍ରେ କାବୁର୍‌ ପୁଞ୍ଜି, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେ ହଲ୍ୟାହିତି ଜିବୁନ୍‌ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ତା ତାକେ ଜିହୁଦିର୍ତି କେତେଜାଣ୍‌ ବୁଡ଼ାଲୁରିଂ ପକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାନ୍‌ । \v 4 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁ କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଏନ୍‌ ଜେ ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଇଦାଂ କିନାୟ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ହେବେନି ଦାୟିତ୍‍ ଆନାନ୍‌; \v 5 ଇନାକିଦେଂକି ଜିସୁ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାତିତିଂ ଜିଉନନାନ୍ ଆରି ହେୱାନ୍‌ ମା କାଜିଂ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ରଚ୍‌ଚି ହିତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 6 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ରଚେ ହାଚାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଦେହା ଆତିଲେ, ପାଞ୍ଚକଡ଼ି ମେଲ୍ୟାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାରିଂ ପକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ କସ୍ଟ କିଦ୍‌ମା; ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍‌ ଜେ ମା ଇଞ୍ଜ କାଲ୍‌ ତଗ୍‌ନାୟ୍‌, ଆନ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍‌ତି ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌; \v 7 ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ନି କଚଣ୍‌ତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନିଜ୍‌ତିଂ ୱାର୍‌ୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌; ମାତର୍‌ ପାଦେକ୍‌ ବଲ୍‌ କିଦା, ନା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାନ୍‌ । \v 8 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ବାନ୍ୟା ମାନାଙ୍ଗ୍‌ ଆତିସ୍‌ ପା ନା ତାରେନ୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ମାନାର୍‌; ଆରେ, ଆନ୍‌ ରୱାନିଂ ଆଦିକାର୍‌ ହିତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାନାନ୍‍; ଆରେ ରୱାନିଂ ୱା ଇଚିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ୱାନାନ୍‍; ମାତର୍‌ ନା ହଲ୍ୟା ଇଦାଂ କିୟା ଇଚିସ୍‌ ହେଦାଂ କିନାନ୍‌ ।” \p \v 9 ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେ ବିସ୍ରେ କାବା ଆତାର୍‌, ଆରେ ମାସ୍‌ଦି ହେ ପାଚେ ୱାଜ଼ିମାନି ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ପା ଏଚେକ୍‌ ଗାଜା ପାର୍ତି ପାୟାଆୱାତାଂନ୍ନା ।” \p \v 10 ଆରେ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ହଲ୍ୟାହିଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍ । \s ଜିସୁ ର ରାଣ୍ଡିନି ହାତି ହିମ୍‌ଣାତିଂ ଜିପ୍‌ତାନ୍‌ \p \v 11 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ନାଇନ୍‌ ତର୍‌ଦି ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଚାନ୍‌, ଆରି ହେୱାନ୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ଆରି ବେସିହେନି ମାନାୟ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁଦାଂ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 12 ହେୱାନ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ନି ଦୁୱେର୍‌ ଲାଗେ ଏକାୱାତିଲେ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ରୱାନ୍‌ ହାତି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ବାର୍ତ ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି ତାସି ମାଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଆୟାନି ରୱାନ୍‌ ମତର୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେ, ମାତର୍‌ ହେ କଗ୍‌ଲେ ରାଣ୍ଡି; ଆରେ ଗାଡ଼୍‌ନି ବେସିହେନିମାନାୟ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 13 ହେଦେଲିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାପ୍ରୁ ତା କାଜିଂ କାର୍ମା ଆଜ଼ି ଦୁକ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆଡ଼୍‌ବାମା ।” \v 14 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ମାରାତ ଡୁତାନ୍‌, ପାଚେ ପିଣ୍ଡ୍‌ତାକାର୍‌ ନିଲ୍‍ତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ନିଲାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଦାଙ୍ଗ୍‌ଣେନ୍‌, ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ନିଙ୍ଗା ।” \v 15 ହେବେତାଂ ହାତି ଲଗୁ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ ବେଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନିଂ ତା ତେହି କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \p \v 16 ଇବେତାଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌, “ଆରେ ଇସ୍ୱର୍ତି ଗୁଣ୍‌ କେର୍‌ଜି କିଉ କିଉ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌,” ମା ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଗାଜା ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ହନ୍‌ତାନ୍‌ନା “ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜାର୍‌ ଲଗାଂ କାଜିଂ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାନ୍‌ନା ।” \p \v 17 ପାଚେ, ଜିସୁ ବିସ୍ରେ ଇ ବେରଣ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ ଆରି ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ୱିଜ଼ୁ ନାସ୍‌କୁକାଂ ୱିଣ୍‌ତାତ୍‌ । \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଜହନ୍‌ତି ପର୍‌ସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୧:୨-୧୯) \p \v 18 ପାଚେ ଜହନ୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍‌ଚାର୍ । \v 19 ହେବେ ଜହନ୍‌ ଜାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରିୟାରିଂ କଚଣ୍‌ତ କୁକ୍‌ଚି ମାପ୍ରୁ ତାକେ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ପକ୍‌ତାନ୍‌, “ଇନେନ୍‍ତି ୱାନାକା ମାଚାତ୍‌, ହେ ମାନାୟ୍‌ ଏନ୍‌, କି ନଲେ ଆପେଂ ଆରେ ରୱାନିଂ କାସିମାନାପ୍‌ ?” \p \v 20 ହେ ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ଇଚାର୍‌, “ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନି ତାକେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ଇନେର୍‌ତି ୱାନାକା ଆନାତ୍‌, ହେ ମାନାୟ୍‌ କି ଏନ୍‌, କି ଆପେଂ ଆରକାନିଂ କାଜିଂ ମାନାପ୍‌ ?” \p \v 21 ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍‌ ବେସିଲଗାଂ ରଗ୍‌, ବେମାର୍‌ ଆରି ବାନ୍ୟାପୁଦା ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌, ଆରି ହେନି କାଣାରିଂ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼ିକିତାନ୍‌ । \v 22 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାଦେର୍ ଆରି ୱେଚାଦେର୍‍, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଜହନ୍‌ତିଂ ୱେଚାଟ୍‌; “କାଣାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍, ଚଟାର୍‌ ତାଂଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡ଼୍‌ତାର୍‌, ଗାଜା ରଗ୍ୟାର୍‌ ସକଟ୍‌ ଆଦେଂ ଆଡ଼୍‌ତାର୍‌, ବଇରାର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ତାର୍‌, ହାତାକାର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାର୍‌, ହିଲ୍‍ୱାକାର୍‍ ତାକେ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌; \v 23 ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ନାତାକେଣ୍ଡାଂ ବାଦା ପାୟା ଆଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ ।” \p \v 24 ଜହନ୍‌ନି ଦୁତର୍‌ ହାଚିପାଚେ ଜିସୁ ଜହନ୍‌ ବିସ୍ରେ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ହାଲ୍‌ଜି ମାନାଦେର୍‌ ? “ଇନାକା ଦୁକାତିଙ୍ଗ୍‌ ଜଲାଆନି ନାଡ଼ା ? \v 25 ହେଦାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ଦାମ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିତି ର ମାନାୟ୍‌ତିଂ ? ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଦାମ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍‌ପାତାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ସୁକ୍‌ତାଙ୍ଗ୍ ଜିନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ରାଜା ଗାଦିତ ମାନ୍‌ଗାନାର୍‌ । \v 26 ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜା, ହେଦାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍‌ ? ଇନାକା ରୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନିଂ ? ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ୱେଚାନାଙ୍ଗା, ବେଣ୍‍ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା ମାନାୟ୍‌ତିଂ । \v 27 ଇନେର୍‌ ବିସ୍ରେ ଇଦାଂ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଚାନ୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆପେଂ ମା ଦୁତ୍‌ତିଂ ମି ଆଗେ ପକ୍ତାନାପା, ହେୱାନ୍‌ ମି ଲାଗେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ହାଜ଼ି ରଚ୍‌ଚି ହିଦ୍‌ନାନ୍, ଇୱାନ୍‌ ହେ ମାନାୟ୍‌ । \v 28 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା,” କଗ୍‌ଲେ ପଟତ ଜଲମ୍ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ବିତ୍ରେ ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ହିଲୁର୍‌; ଆତିସ୍‌ପା ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଇନେନ୍‌ ହିରୁକାନ୍, “ହେୱାନ୍‌ ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପା ଗାଜାକାନ୍‌ ।” \p \v 29 ଇମ୍‌ଣି ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌, ହାତ୍‌ପାକିଜ଼ି ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍ଦି ଦାବି ୱିଜ଼ୁ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; \v 30 ମାତର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଆରେ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ଇଟ୍ୟା ଆୱାଦାଂ ତାତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 31 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ଇଚାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇ ଜୁଗ୍‌ଦି ମାନାୟାରିଂ ଆନ୍‌ ଇନେର୍‌ ହୁଦାଂ ତୁଲାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, “ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଇନେର୍‌ ଲାକେ ? \v 32 ଇମ୍‌ଣି କାଡ଼୍‌ଦେର୍‌ ଆଟ୍‌ ବାଜାର୍‌ତ କୁଚ୍‌ଚି ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ କୁକ୍‌ଚି ଇନାର୍‌, ଆପେଂ ମି ଲାଗାଂ ହୁରୁଡ଼ି ତୁବ୍‌ତାପ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ଦ୍‌ୱାତାଦେର୍‌; ଆପେଂ ହାତି କେର୍‌କଣ୍‌ କେର୍‌ତାପ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ବାୱାତାଦେର୍, ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ ଲାକେ । \v 33 ଇନାକିଦେଂକି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ହିନି ଜହନ୍‌ ୱାଜ଼ି ରୁଟି ତିନ୍‌ୱାତାନ୍‌ କି ଆରେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଉଣୁୱାତାନ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେରା, ହେୱାନ୍‌ ବୁତ୍‌ ଆସ୍ତାତ୍‌ନା । \v 34 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାଜ଼ି ତିନାଉଣା କିନାନ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେରା, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ବାତ୍‌ୱା ଆରି ମଦ୍‌ୱା, ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ପାପିୟାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାନ୍‌ । \v 35 ମତର୍‌ ବୁଦି ନିଜାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପାର୍ମାଣ୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \s ପାରୁସି ସିମନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଜିସୁ \p \v 36 ଆରି, ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଜିସୁ ନିଜାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି କୁକ୍‌ତାନ୍‌ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ପାରୁସି ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜି ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 37 \x + \xo ୭:୩୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୬:୭; ମାର୍କ ୧୪:୩; ଜହନ୍‌ ୧୨:୩.\xt*\x*ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେ ଗାଡ଼୍‌ଦ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ପାପିୟାଣି କଗ୍‌ଲେ ମାଚାତ୍‌; ଜିସୁ ହେ ପାରୁସି ଇଞ୍ଜ ତିନି କାଜିଂ କୁଚ୍‌ଚାନ୍ନା, ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେଦେଲ୍‌ ର କଣ୍ଡିତ ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ତାସି ୱାତାତ୍‌, \v 38 ପାଚ୍‍ବାଗାଂ ତା ପାନା ତାରେନ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ଆଡ଼୍‌ଜି ଆଡ଼୍‌ଜି କାଣେଲ୍‌ତାଂ ହେୱାନ୍‌ ପାନାତିଂ ଉଦିକିଜ଼ି ଜାର୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ାନି ତେମୁଲ୍‌ତାଂ ହେଦାଂ ନେନ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ । ଆରେ ଜିସୁ ପାନାତିଂ ଡନ୍‌ଞ୍ଜି ଡନ୍‌ଞ୍ଜି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ କାସ୍‌ତାତ୍‌ । \v 39 ହେଦାଂ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ପାରୁସି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ମାନେ ମାନେ ଇଚାନ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଜଦି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‍ଚି, ତା ଆତିସ୍‌ ଇୱାନିଂ ଜେ ଡୁନାତା, ହେଦେଲ୍‌ ଇନ୍ଦେଲ୍‌ ଆରି ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତିନି କଗ୍‌ଲେ, ଇଚିସ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ ଜେ ପାପିୟାଣି, ଇଦାଂ ପୁଚାନ୍‍ମା ।” \p \v 40 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ସିମନ୍‌, ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ଇନାକାପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌ ।” ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଗୁରୁ ଇଞ୍ଜା ।” \p \v 41 “ର ମାଜାନ୍‌ତାଂ ରିୟାର୍‌ ରିଣ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌; ରୱାନ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌ସହ ଟାକାଂ ଆରି ଆରେ ରୱାନ୍‌ ରିକଡ଼ିଦସ୍ ଟାକାଂ ରିଣ୍‌ ଅଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 42 ହୁଜାଆଦେଂ ହେୱାର୍‌ତି ଇନାକା ହିଲ୍‍ୱିତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ରିଆର୍‌ତି କେମା କିତାନ୍‌ । ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜିଉନନାନ୍ ?” \p \v 43 ସିମନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ବାବିକିନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଆଦିକ୍‌ ରୁଣ୍‌ ପିସ୍ତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଏନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ବିଚାର୍‌ କିତାୟ୍ ।” \v 44 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେ କଗ୍‌ଲେ କାଜିଂ ୱେଇ ମାସ୍‌ତି ସିମନ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇ କଗ୍‌ଲେଂ ହୁଡ଼୍‌ନାୟା ? ଆନ୍‌ ମି ଇଞ୍ଜ ୱାତାଂ, ଏନ୍‌ ନା ପାନା କାଜିଂ ଏଜ଼ୁଂ ହିଦ୍‌ୱାତାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଇଦେଲ୍‌ କାଣେଲିଂ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାନା ଉଦିକିଜ଼ି ନିଜ୍‍ନି ତେମୁଲ୍‌ତାଂ ହେଦାଂ ନେନ୍ତାତ୍‌ । \v 45 ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡଞ୍ଜି, ହିର୍‌ବା ଆଦ୍‌ୱାତାୟ୍‌ ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ବିତ୍ରେ ୱାତି ସମୁତାଂ ଇଦେଲ୍‌ ନା ପାନା ଡଞ୍ଜାନାକା ପିସ୍ତୁତେ । \v 46 ଏନ୍‌ ନା କାପ୍‌ଡ଼ାତ ଚିକାଣ୍‌ କାସ୍‌ଦାୱାତାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଇଦେଲ୍‌ ନା ପାନାତ ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ କାସ୍‌ଦାତାତ୍ । \v 47 ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇଦେଲ୍‌ତି ଆଦିକ୍‌ ପାପ୍‌ କେମା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ହେଦେଲ୍‌ ବେସି ଜିଉନନାନ୍; ମାତର୍‌ ଇନେରିଂ ଅଲପ୍‍ କେମା ହିୟାଆନାତ୍, ହେୱାନ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଲାଡ୍‍ କିନାନ୍‌ ।” \p \v 48 ଆରି, ଜିସୁ ହେ କଗ୍‌ଲେଂ ଇଚାନ୍‌, “ନି ପାପ୍‌ ୱିଜ଼ୁ କେମା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 49 ହେବେଣ୍ଡାଂ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତିନି କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ମାନେ ମାନେ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ପାପ୍‌ ପା କେମା କିନାନା ଜେ, ଇୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ?” \p \v 50 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେ କଗ୍‌ଲେଂ ଇଚାନ୍‌, “ନି ପାର୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା; ସୁସ୍ତାତାଂ ହାଲା ।” \c 8 \s ଚେଲାର୍‌ ହୁଦାଂ ଜିସୁ ପାଚେ ପାଚେ ହାନିକିଙ୍ଗ୍‌ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ \p \v 1 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାଚେ ଜିସୁ ଗାଡ଼୍‌ଦ ଗାଡ଼୍‌ଦ ଆରେ ନାସ୍‌କୁ ନାସ୍‌କୁକାଂ ସୁଣାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାପ୍ରୁ ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‍ କିଜ଼ି ପ୍ଡାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ ବାରଜାଣ୍ ଚେଲାହିର୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌, \v 2 ଆରେ କେତେ ଜାଣ୍‌ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ପା ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‍ଜି ମାଚିକ୍‌, ଇମ୍‌ଣି କଗ୍‌ଲେ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ବାନ୍ୟାପୁଦାତାଂ ଉଜ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚିକ୍‌ ହେୱେକ୍‌ପା ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିକ୍‌, ମରିୟମ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକା କି ତର୍‌ ମଗ୍‌ଦଲିନି ଇନାର୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ସାତ୍‌ଗଟା ପୁଦାଂ ହପ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌ । \v 3 ହେରଦ୍‌ତି ଗୁମୁସ୍ତା କୁଜାତି ୱାଣି ଜହନା, ସସ୍‌ନ୍ନା, ଆରେ ଆଦିକ୍‌ ହେନି କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଦାନ୍‌ ହିଜ଼ି ହେୱାର୍‌ତି ହେବା କିଜ଼ି ମାଚିକ୍‌ । \s ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍ତି କାତା \r (ମାତିଉ ୧୩:୧-୯; ମାର୍କ ୪:୧-୯) \p \v 4 ବେସିହେନି ମାନାୟ୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆନିହିଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଗାଡ଼୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦାଂ ମାନାୟ୍‌ ତା ଲାଗେ ୱାତିହିଙ୍ଗ୍‌, ଜିସୁ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିଜ଼ି ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, \p \v 5 “ରୱାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍‌ ନିଜାର୍‌ ବିୟାନ୍‌ ୱିତ୍‌ଦେଙ୍ଗ୍ ହତ୍‌ତାନ୍ । ହେୱାନ୍‌ ୱିତୁ ୱିତୁ କେତେକ୍‌ ହାଜ଼ି କଚଣ୍‌ତ ଆର୍‌ତାତ୍‌ ଆରେ କାଲ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଦୁଡ଼ି ଆଜ଼ି ହାତାତ୍‌, ଆରେ ଆକାସ୍‌ନି ପଟିଂ ହେଦାଂ ଚିଚିକ୍‌ । \v 6 ଆରେ କେତେକ୍‌ କାଲ୍‌କୁକୁଡ଼ି ଜପି ଆର୍‌ତାତ୍‌, ପାଚେ ନେସ୍‌ଇ ଚିକ୍‌ଲା ଅଦା ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ୱାଚ୍‍ଚାତ୍‌ । \v 7 ଆରେ କେତେକ୍‌ ୱାଡ଼ି ମାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆର୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ୱାଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ମାର୍‍କୁ ହେଦାଂ ହାଙ୍ଗେ ହାଙ୍ଗେ ଗାଜା ଆଜ଼ି ହେୱାକାଂ ଡାବାୟ୍‌ କିତିକ୍‌ । \v 8 ଆଦେକ୍‌ କେତେକ୍‌ ହାର୍ଦି ମେଦ୍‌ନିତ ଆର୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ପାନ୍‌ଚି ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ଗୁଣ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତାତ୍‌ ।” \p ଜିସୁ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେରିଂ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କିତୁଲିଂ ମାନିକ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱେନେନ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୩:୧୦-୧୭; ମାର୍କ ୪:୧୦-୧୨) \p \v 9 ଜିସୁ ଚେଲାହିର୍‌ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଅରତ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 10 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ବିତ୍ରେନି ବିସ୍ରେ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାକ୍ତି ହିଦ୍‍ୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ମାତର୍‌ ବିନେ ନିକାରିଂ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ଦାଂ ୱେଚ୍‌ୟାନାତ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ହେୱାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡୁର୍‌ ଆରି ୱେନୁ ୱେନୁ ବୁଜାଆଉର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍ତି ଅରତ୍‌ ବୁଜାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୩:୧୮-୨୩; ମାର୍କ ୪:୧୩-୨୦) \p \v 11 “ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ନି ଅରତ୍‌ ଇଦାଂ । ବିୟାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ବଚନ୍‌, \v 12 ଆରେ ହାଜ଼ି କଚଣ୍‌ତ ମାନି ବିୟାନ୍‌ ଲାକେ ବୁଜାଆନାର୍‌, କଚଣ୍‌ତ ମାନି ବିୟାନ୍‌ ବୁଜାଆନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନାର୍; ତା ପାଚେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ୱାଜ଼ି, ଇନେସ୍‌କି ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମୁକ୍ତି ଆଉର୍‌ ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ତିନି ବଚନ୍‌ ଉନ୍‌ଦି ଅନାତ୍‌ । \v 13 ଆରେ କାଲ୍‌କୁକୁଡ଼ି ବୁଇଁନି ବିୟାନ୍‌ ଆର୍‌ତି ଲାଗ୍‌ଦି ମାନାୟାରିଂ ବୁଜାଆନାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ୱାରିତାଂ ଇଟ୍‌ନାର୍‌; ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଚିରାହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ହେୱାର୍‌ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ ଆରି ପରିକ୍ୟା ସମୁତ ଦରମ୍‌ ପିହ୍‌ନାର୍‌ । \v 14 ଆରି ୱାଡ଼ି ମାର୍‍କୁ ବିତ୍ରେ ଆର୍ତାକା ବିୟାନ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜାଆନାତ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ରାଜିନି ଚିନ୍ତା, ଦାନ୍‌ ଆରି ସୁକ୍‌ବଗ୍‍ତାଙ୍ଗ୍ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିବୁନ୍‌ ବିତାୟ୍‌ କିଜ଼ି କିଜ଼ି ଡାବାୟ୍‌ କିୟା ଆନାର୍‌, ପାଚେ ହାର୍ଦି ପାଡ଼୍‌ ଆହୁର୍‌ । \v 15 ଆରି, ହାର୍ଦି ମେଦ୍‌ନିତ ଆର୍ଜି ମାଚି ବିୟାନ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜାଆନାତ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହାର୍‌ ଆରି ଦାର୍ମି ମାନ୍ତ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେଦାଂ ଆସ୍ତି ଇଟ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ତାଂ ପାଡ଼୍‌ ଆନାର୍‌ ।” \s ମାଣ୍‌ ତାରେନ୍‌ ବଇଟା \r (ମାର୍କ ୪:୨୧-୨୫) \p \v 16 “ଇନେର୍‌ ବଇଟା କାଚାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଣ୍‌ ପ୍ଡାକ୍‌ଚି ଇଟୁନ୍‌, କି କାଟେଲ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଇଟୁନ୍‌, ମାତର୍‌ ବଇଟା ଇଟ୍‌ନି ଜପି ଇଟ୍‌ନାନ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ହଣ୍‌ଗା ୱାନି ମାନାୟ୍‌ ର ଅଜଡ଼୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ।” \p \v 17 \x + \xo ୮:୧୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୬; ଲୁକ ୧୨:୨.\xt*\x*“ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ହତ୍‌ୱାକା, ଇ ଲାକେ ଡ଼ୁଗ୍‌ତି ବିସ୍ରେ ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌, ଆୱିତିସ୍‌ ଇନାକା ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ହୱାକାହିଲୁତ୍‍, ଇ ଲାକେ ଡ଼ୁଗ୍‌ତି ବିସ୍ରେ ଇନାକା ହିଲୁତ୍‍ ।” \p \v 18 \x + \xo ୮:୧୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୫:୨୯; ଲୁକ ୧୯:୨୬.\xt*\x*“ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଇନେସ୍‌ ୱେନାଦେରା ହେ ବିସ୍ରେ ଜାଗ୍ରତ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଇନେରିଂ ମାନାତ୍‌, ହେୱାନିଂ ହିୟାନାତ୍‌, ଆରେ ଇନେରିଂ ହିଲୁତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଜାର୍‍ତି ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ବାବି କିନାନ୍‌, ହେଦାଂ ପା ହେୱାନ୍‍ ତାଂ ଅୟାନାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ତେହି ଆରେ ତଣ୍ଡାହିର୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୨:୪୬-୫୦; ମାର୍କ ୩:୩୧-୩୫) \p \v 19 ଜିସୁ ତେହି ଆରି ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ ତା ଲାଗେ ୱାତାର୍, ମାତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଗହଲି ଲାଗିଂ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମେହାଆଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 20 ଇନେର୍‌ ରୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାବୁର୍‌ ହିତାର୍‌, “ମିଞ୍ଜିୟା ଆରି ଟଣ୍ଡାର୍‌ ନି ହୁକେ ବେଟାଆଦେଂ ଇଚା କିଜ଼ି ବାର୍‌ତ ନିଲ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 21 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ ୱେନାର୍ ଆରି ମାନିକିନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ନା ଆୟା ଆରି ଟଣ୍ଡାର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତିଂ ଚିମ୍‌ରା କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୨୩-୨୭; ମାର୍କ ୪:୩୫-୪୧) \p \v 22 ଦିନେକ୍‌ ଜିସୁ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ର ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ତାର୍‌, “ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ୱାଡୁ, ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ନି ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ହାନାସ୍‌ ।” ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ଡଙ୍ଗା ରିକ୍ତାର୍ । \v 23 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଡଙ୍ଗା ଗାଟିକିଜ଼ି ହାନି ସମୁତ ଜିସୁ ହୁନ୍‌ଚାନ୍‌ । ହେୱାଡ଼ାଂ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ତ୍ରିପ୍‌କୁ ହୁଜ଼ାୱାଣି ଆତାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ତି ଡଙ୍ଗା ଏଜ଼ୁକାଂ ବାର୍ତି ଆଦେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ସନିତ ପଡ଼ାତାର୍ । \v 24 ହେବେତାଂ ଚେଲାର୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ହେୱାନିଂ ନିକ୍‌ଚି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ହାତାପ୍‌ ।” \p ଇବେତାଂ ଜିସୁ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଦୁକା ଆରି ଜବର୍‌ ଲଡ଼ିତିଂ ଦାକା ହିତାନ୍‌, ଆରି ହେ ସବୁ ଚିମ୍‌ରା ଆଜ଼ି ତିର୍‌ ଆତାତ୍‌ । \v 25 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି ଇମେତ୍‌ ?” \p ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ ଆରି କାବା ଆଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ଜେ, ହେୱାନ୍‌ ଦୁକା ଆରି ଏଜ଼ୁକାଂ ପା ବଲ୍‌ ହିତିସ୍‍, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବଲ୍‌ ମାନିକିନିଙ୍ଗ୍‌ । \s ଜିସୁ ରୱାନ୍‌ ପୁଦାଆୟା ଆତାକାନିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୨୮-୩୪; ମାର୍କ ୫:୧-୨୦) \p \v 26 ପାଚେ ଜିସୁ ଆରି ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଗାଲିଲିନି ଲାଗେ ହେ ପାଡ଼ାକାନି ଗରାସିୟର୍‌ ରାଜି ନିପ ଏକାତାର୍‌ । \v 27 ହେୱାନ୍‌ ଡଙ୍ଗାତାଙ୍ଗ୍ ହସି ଗୁଟିତ ଜୁଜ଼ି, ହେ ଗାଡ଼୍‌ନି ରକାନ୍‌ ପୁଦାଂ ଆହ୍‌ୟାତାକାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଗିଟାତାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ବେସି ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍‌ପାୱାଦାଂ ଆରି ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‌ୱାଦାଂ ଦୁଗେର୍‌ତ ମାଚାନ୍‌ । \v 28 ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ସାରାଣ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଆର୍ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗାଜା ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ମାଜ଼ି ଜିସୁ, ନି ହୁକେ ନାଦାଂ ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ? ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟହିଦ୍‌ମା ।” \v 29 ଇନାକିଦେଂକି ଜିସୁ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ହେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହସି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ହେ ଜିବୁନ୍‌ ବେସିହଟ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିକ୍‌ଡ଼ିଂ ଆରି କାଲ୍‌ଦ କାଗଡ଼ା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଚ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଗାଚ୍‌ଚା କାଦ୍‌ଲିଂ ନାଡ଼୍‌ଚି ପୁଦା ହୁଦାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଟାତ ଅଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 30 ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌ “ନି ତର୍‌ ଇନାକା ?” ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ବାହିନି; ଇନାକିଦେଂକି ଆଦିକ୍‌ ପୁଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ହଣ୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌ । \v 31 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେୱାକାଂ ଜମ୍‌ପୁର୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଉନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗିତିକ୍‌ । \p \v 32 ହେବେ ମାଡ଼ି ଲାଗେ ର ଗାଜା ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍ଦା ହାରାଆଜ଼ି ମାଚିକ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେୱାକାଂ ହେ ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିନାନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତିକ୍‌ । \v 33 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ବଲ୍‌ ହିତିଲେ, ପୁଦାଂ ହେ ମାନାୟ୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ହସି ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ବିତ୍ରେ ହଟିକ୍‌; ହେବେ ହେ ମାଦାଂ ବେସିତାଦ୍ରାତାଂ ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତାଂ ଆର୍ଜି ମୁନ୍‌ଞ୍ଜି ହାତିକ୍‌ । \p \v 34 ହାରାଇ କିଜ଼ି ମାଚି ମାନାୟାର୍‌ ହେ ଗଟ୍‌ଣା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି ଗାଡ଼୍‌ଦ ଆରେ ନାସ୍‌କୁକାଂ ହେଦାଂ ୱେଚ୍‌ଚାର୍ । \v 35 ହେବେ ମାନାୟାର୍‌ ହେ ଗଟ୍‌ଣା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ହସି ୱାତାର୍; ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁ କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ପୁଦାଂ ହସି ମାଚିକ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିସ୍‌ ହାର୍‌ ମାନ୍ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ କାଲ୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ । \v 36 ଆରି ଇନେର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ହେ ପୁଦାଆହ୍‍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚି ମାନାୟ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଆଜ଼ି ଉଜ୍‌ ଆତାନ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାରିଂ ୱେଚ୍‌ପାତାର୍‌ । \v 37 ହେବେ ଗରାସିୟାର୍ ଦେସ୍‌ନି ଚାରିବେଣ୍‌ତି ମାନାୟ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହାନ୍ଦିତାଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ର ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ମାସ୍‌ଦି ୱାତାର୍‌ । \v 38 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ପୁଦାଂ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌, \p “ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁ ଲାଗାଂ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାନ୍‌ ।” \v 39 “ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, ମିଞ୍ଜ ମାସ୍‌ଦି ହାଲା, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ୱେଚା ।” \p ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲ୍‌ଜି, ଜିସୁ ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଗାଡ଼୍‌ଦ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \s ଜାଇରସ୍‌ ଗାହ୍‌ଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ର ରଗ୍‌ କଗ୍‌ଲେଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୯:୧୮-୨୬; ମାର୍କ ୫:୨୧-୪୩) \p \v 40 ଆରେ ଜିସୁ ମାସ୍‌ଦି ୱାତିଲେ ମାନାୟାର୍‌ ଗହଲିତାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌, ୱାରିତାଂ ଇଟ୍‌ତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାସି ମାଚାର୍‌ । \v 41 ଆରେ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌; ଜାଇରସ୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ୱାତାନ୍; ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁତି କାଲ୍‌ତାରେନ୍‍ ଗୁର୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ୱାନି କାଜିଂ ଗୱାରି କିତାନ୍‌ । \v 42 ଇନାକିଦେଂକି ତାତି ବାର ବାର୍ହୁ ବୟସ୍‌ନି ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ମତର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ହାନି ଲାକେ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାନି ସମୁତ ମାନାୟାର୍‌ ତା ଜପି କୁସ୍‌ପିସ୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 43 ହେ ପାଦ୍‌ନା ବାର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ନେତେର୍‌ ନାଡ୍‌ୱାକା ରଗ୍ୟାଣି ର କଗ୍‌ଲେ, ମାଚାତ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ତା ଜିବୁନ୍‌ତ ସବୁ ଦାନ୍‌ ୱିସ୍ତି ମାଚାତ୍‌ ପା ଉଜ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାତ୍‌, \v 44 ହେଦେଲ୍‌ ପାଚ୍‌ ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ତି ହେନ୍ଦ୍ରାନି ଚେଲିଂ ଡୁତାତ୍‌, ଆରେ ହେ ସାଙ୍ଗେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଟେବା ଆତାତ୍‌ । \v 45 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡୁତ୍‌ତାର୍‌ ?” \p ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ପାର୍ତିକିୱିହିଙ୍ଗ୍‌, ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ମାନାୟାର୍‌ ମେଲ୍ ମେଲ୍ ଆଜ଼ି ନି ଜପି କୁସ୍‌ପା ଆଦ୍‌ନାରା ।” \p \v 46 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ରୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡୁତ୍‌ତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ନାଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ସାକ୍ତି ହସି ହାଚି ଲାକେ ଆନ୍‌ ପୁଚାଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 47 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କଗ୍‌ଲେ ହୁଡ଼୍‌ତାତ୍‌ ଜେ, ହେଦେଲ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାତ୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେଦେଲ୍‌ ତ୍ରିଗ୍‌ଜି ତ୍ରିଗ୍‌ଜି ୱାଜ଼ି ହେୱାନିଂ ଡାଣ୍ଡାହାଡ଼୍‌ ମାଗ୍‌ଜି, ଇନାକିଦେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡୁତାତ୍‌ ଆରି ଇନେସ୍‌ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ଉଜ୍‌ ଆତାତ୍‌ ହେଦାଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ୱେଚ୍‍ଚାତ୍‍ । \v 48 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେଦେଲିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ନି ପାର୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା, ସୁସ୍ତାତାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲା ।” \p \v 49 ହେୱାନ୍‌ ଇ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜିମାନିହିଂ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନି ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ନି ଗାଡ଼୍‌ ହାତାତେ, ଗୁରୁଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ କସ୍ଟ ହିମାଟ୍‌ ।” \p \v 50 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜାଇରସ୍‌ତିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, କେବଲ୍‌ ପାର୍ତି କିୟା, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 51 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ୱାଜ଼ି ପିତର୍‌, ଜହନ୍‌ ଆରି ଜାକୁବ୍‌, ଆରେ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ଲାତ୍ରାହି ତେହିଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନେରିଂ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ହଣ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହିୱାତାର୍‌ । \v 52 ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେ କାଜିଂ ଆଡ଼୍‌ଜି ଆଡ଼୍‌ଜି ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼ିୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆଡ଼୍‌ବାମାଡୁ; ହେଦେଲ୍‌ ହାୱାତାତ୍‌ନ୍ନା, ମାତର୍‌ ହୁଞ୍ଜୁନାତା ।” \p \v 53 ମାତର୍‌ ହେଦେଲ୍‌ ହାତାତେ ଇଞ୍ଜି ପୁନ୍ଞ୍ଜି ମାଚିଲେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ରେଚ୍‌ଚେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 54 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତା କେଇ ଆସ୍ତି ହିର୍‌ବିସ୍ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗାଡ଼୍‌ଚେ ନିଙ୍ଗା ।” \v 55 ହେବେ ତା ଜିବୁନ୍‌ ୱାତାତ୍‌, ଆରେ ହେଦେଲ୍‌ ହେ ଦାପ୍ରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚୁଟିଂ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦେଙ୍ଗ୍‍ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 56 ଇବେ ହେ ଲାତ୍ରାହି ତେହି ଟାଟ୍‌କା ଆତାର୍‌; ମାତର୍‌ ହେ ଗଟ୍‌ଣାନି କାତା ଇନେରିଂ ୱେଚ୍‌ପାମାଡୁ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \c 9 \s ଜିସୁ ବାରଜାଣ୍ ଚେଲାରିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୦:୫-୧୫; ମାର୍କ ୬:୭-୧୩) \p \v 1 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍ ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ରବେ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ସବୁ ପୁଦାଂ ପିହିକିଦେଂ, ଆରେ ରଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ସାକ୍ତି ଆରି ଆଦିକାର୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ରଗ୍ୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିନି କାଜିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, \v 3 ଆରି, ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମି ହାନି କାଜିଂ ବାଡ୍‌ଗା କି ମଣା କି ରୁଟି କି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପା ଅମାଟ୍‌, ନଲେ ରିଣ୍ଡାଂ ଆଙ୍ଗିଙ୍ଗ୍‌ ରଚେ ଇଟ୍‌ମାଟ୍‌ । \v 4 ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ ମାନିକିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେ ବାହାତାଂ ହାଲ୍‍ୱି ପାତେକ୍‌ ହେବେ ମାନାଟ୍‌ । \v 5 \x + \xo ୯:୫ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧୩:୫୧.\xt*\x*\x + \xo ୯:୫ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୪-୧୧.\xt*\x*ଆରେ, ଏଚେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିଦୁର୍‌, ହେ ନାସ୍‌ତାଂ ୱାନିହିଂ ହେୱାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ସାକି ହିନି କାଜିଂ ମି ପାନାନି ଦୁଡ଼ି ଡ଼ାତ୍‍ତି ତୁହିୟାଟ୍ । \p \v 6 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ୱିଜ଼ୁ ବାହାତ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌ ଆରି ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି କିଜ଼ି ନାସ୍‌କୁ ନାସ୍‌କୁକାଂ ବୁଲାଆଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ ।” \s ହେରଦ୍‌ ରାଜା ଗୁପା ଆତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୪:୧-୧୨; ମାର୍କ ୬:୧୪-୨୯) \p \v 7 \x + \xo ୯:୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୧୪; ମାର୍କ ୮:୨୮; ଲୁକ ୯:୧୯.\xt*\x*ଇବେଣ୍ଡାଂ ଗାଲିଲିନି ସାମନ୍ତ ରାଜା ହେରଦ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‌ଣା ବିସ୍ରେ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବୁଦିଆନ୍ଦାର୍ ଆତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ହିନି ଜହନ୍‌ ହାତି ତାକେଣ୍ଡାଂ ନିଂତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 8 ଆରେ, ଇନେ ଇନେର୍‌ ଏଲିୟ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ନିକାର୍‌ ଆଗେଦିନ୍ତି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ତି ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଆରେ ନିଂତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \p \v 9 ମାତର୍‌ ହେରଦ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଜହନ୍‌ତି କାପ୍‌ଡ଼ାତ ଆନ୍‌ ଟୁଟାଙ୍ଗ୍‍ନା, ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ବିସ୍ରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାନି କାତା ୱେନାପା, ଇୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ? ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଚିଚ୍‌ପାତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୪:୧୩-୨୧; ମାର୍କ ୬:୩୦-୪୪; ଜହନ୍‌ ୬:୧-୧୪) \p \v 10 ପାଚେ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ମାସ୍‌ଦି ୱାଜ଼ି, ଇନା ଇନାକା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ତା ତାକେ ୱେଚ୍‌ପାତାର୍‌ । ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ରଚେ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ବିନେ ଆଜ଼ି ବେତ୍‌ସାଇଦା ଇନି ଗାଡ଼୍‌ଦ ହାଚାର୍‌ । \v 11 ମାତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ହେଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ହାଚାର୍‌; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ କାର୍ମା ଆଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ବିସ୍ରେ ହେୱାରିଂ ୱେଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ତି ଉଜ୍‌ ଆଦେଂ ଇଚା ମାଚାତ୍‌, ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 12 ଇଦାଂ ପାଚେ ୱେଡ଼ା ହାନିହିଂ; ହେବେ ବାରଜାଣ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ଚାରିବେଣ୍‌ତି ନାସ୍‌କୁ ଆରି ଗୁଡ଼ାନିକାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି କାଦି ପାୟା ଆନାର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ପକାମ୍‌ଦେ, ଇନାକିଦେଂକି ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇବେ ଚିମ୍‌ରା ବାହାତ ମାନାସ୍‌ ।” \p \v 13 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ଚିଚ୍‌ପାଟ୍‌ ।” \p ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମା ତାକେ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ ଆରେ ରିଣ୍ଡାଂ ମିନ୍‌କୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଗ୍‍ଡ଼ା ହିଲୁକ୍‌; ତାଆତିସ୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହାଲ୍‌ଜି ଇ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ କାଜିଂ କାଦି କଡ଼୍‌ନାସ୍‌ ?” \v 14 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଆନ୍‌ମାନ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ମାଚାର୍‌ । \p “ଆରି, ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାହିରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇସାବ୍‌ କିଜ଼ି ରିକଡିଦସ୍‌ ରିକଡ଼ି ଦସ୍‌ଜାଣ୍ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ମାନ୍ଦା ମାନ୍ଦା କିଜ଼ି କୁଚିକିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 15 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ କିଜ଼ି ୱିଜ଼ାରିଂ କୁଚିକିତାର୍‌ । \v 16 ଆରେ, ଜିସୁ ହେ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ ଆରେ ରିଣ୍ଡାଂ ମିନ୍‌କୁ ଅଜ଼ି ବାଦାଡ଼୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ ୱିଜ଼ୁକାଙ୍ଗ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌, ଆରେ ଡ୍ରିପ୍‌କିସ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଲଗାଂ ଚିଚ୍‍ପି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଚେଲାରିଂ ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 17 ହେବେ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ପଟ ପାଞ୍ଚାର୍‌, ଆରେ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ ହାର୍‌ତିକିଙ୍ଗ୍‌ ବାର ଟପା ଡ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ତି କୁଦ୍ରି ପେସ୍‌ଜି ଅତାର୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପିତର୍‌ ମାନିକିତାନ୍ \r (ମାତିଉ ୧୬:୧୩-୧୯; ମାର୍କ ୮:୨୭-୨୯) \p \v 18 ରଗ ଜିସୁ ଚିମ୍‌ରାତାଂ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାନିହିଂ ଚେଲାହିର୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାରା ?” \p \v 19 \x + \xo ୯:୧୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୪:୧,୨; ମାର୍କ ୬:୧୪,୧୫; ଲୁକ ୯:୭,୮.\xt*\x*“ଇବେ ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‍, ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌,” ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନାର୍‌, “ଏଲିୟ, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନାରା, ଆଗେନି ଦିନ୍ତି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଆରେ ନିଂତାକାନ୍‌ ଆତାନ୍ନା ।” \p \v 20 \x + \xo ୯:୨୦ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୬:୬୮,୬୯.\xt*\x*ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଦେରା ?” \p ପିତର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍, “ଇସ୍ୱର୍ତି କ୍ରିସ୍ଟ ।” \s ଜିସୁ ନିଜେ ହାଜ଼ି ଆରେ ଜିବୁନ୍‌ ୱାନି ବିସ୍ରେ ନି ବେରଣ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୬:୨୦-୨୮; ମାର୍କ ୮:୩୦–୯:୧) \p \v 21 ଆରେ ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇନେରିଂ ୱେଚ୍‌ମାଟ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଡାଟ୍‌ କିଜ଼ି ବଲ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 22 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିଂ ଆଦିକ୍‌ ଦୁକ୍‌ପାୟା ଆନାକା ମାନାତ୍‌ ଆରେ ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌, ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌ ହୁକେ ମୁନା କିୟା ଆଜ଼ି ହାନାକା ଆନାତ୍‌, ଆରେ ତିନ୍‌ଦିନ୍‌ତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 23 \x + \xo ୯:୨୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୮; ଲୁକ ୧୪:୨୭.\xt*\x*ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ୱିଜ଼ାରିଂ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, “ଇନେନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାନ୍‌, ୱିଜ଼ୁ ପିସ୍ତି ସବୁଦିନା ହେୱାନ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ ଆସ୍ତି ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାୟେନ୍‌ । \v 24 \x + \xo ୯:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୯; ଲୁକ ୧୭:୩୩; ଜହନ୍‌ ୧୨:୨୫.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତା ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌; ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଜଦି ନା କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌ । \v 25 ଆରି, ମାନାୟ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତିତିଂ ଲାବ୍‌ କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ତେବେ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଲାବ୍‌ ? \v 26 ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌କି ଜଦି ନା ଆରେ ନାଦାଂ ବେରଣ୍‌ ବିସ୍ରେ ଲାଜ୍‍କୁଡ଼ା ଆନାନ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜାର୍‌ତି ଆରି ଆବାତି, ମତର୍‌ ପୁଇପୁୟା ଦୁତ୍‌ର୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ୱାନାନ୍, ହେୱେଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ବିସ୍ରେ ଲାଜା ଆନାନ୍‌ । \v 27 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ହୁଡ଼୍‍ୱି ପାତେକ୍‌ ଇବେ ନିଲ୍‌ଚିମାନି ଲକୁ ବିତ୍ରେ ଏଚେକ୍‌ଜାଣ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ିପା ହାକି ହୁଡ଼ୁର୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ପାଗ୍‌ମାସ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୧୭:୧-୮; ମାର୍କ ୯:୨-୮) \p \v 28 ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‌ଣାନି ଆଟ୍‌ ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ପିତର୍‌, ଜହନ୍‌ ଆରି ଜାକୁବ୍‌ତିଂ ରଚେ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ପାର୍ତାନା କିନି କାଜିଂ ମାଡ଼ି ଜପି ହାଚାର୍‌ । \v 29 ଆରେ, ଜିସୁ ପାର୍ତାନା କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ତା ମୁମ୍‌ ବାଦ୍‌ଲି ଆତାତ୍‌ ଆରି ତା ହେନ୍ଦ୍ରା ଡ଼ିନ୍‍ଞ୍ଚାତ୍‍ ଆରି ଜବର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଆତାତ୍‌ । \v 30 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ତ୍ରିପ୍‌କୁ, ମସା ଆରି ଏଲିୟ, ଇ ରିୟାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେରଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌; \v 31 ହେୱାର୍‌ ସାର୍ଗେ ପାଣ୍‌ତାଂ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଇନାୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‍ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାର୍‌, ହେ ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 32 ହେ ୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍ ପିତର୍‌ ଆରି ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ହୁଚ୍‌କାଣ୍‌କୁ ହତିଲେ ହୁନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌; ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁନ୍‌ଜି ନିଙ୍ଗ୍‌ନିହିଂ ହେୱାନ୍ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆରି ତା ଲାହାଂ ନିଲ୍‌ଚି ମାନି ହେ ରିୟାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \v 33 ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହାନିହିଂ ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ଜେ ଇ ବାହାତ ମାନାପ୍‌, ଇଦାଂ ହାର୍‌ଦାକା; ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ତିନ୍‌ଗଟା ପୁଟ୍‌କୁ ରଚ୍‌ନାସ୍‌, ନି କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌, ମସା କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ଏଲିୟ କାଜିଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ।” ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇନାନ୍ନା, ହେଦାଂ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \p \v 34 ପିତର୍‌ ଇଦାଂ ଇନୁ ଇନୁ ବାଦାଡ଼୍‌ ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଡାବାୟ୍‌ କିତାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ବାଦାଡ଼୍‍ତାକେ ହଣ୍‌ଗିନିହିଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ । \v 35 \x + \xo ୯:୩୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୧୭; ୧୨:୧୮; ମାର୍କ ୧:୧୧; ଲୁକ ୩:୨୨.\xt*\x*\x + \xo ୯:୩୫ \xo*\xt ୨ ପିତର୍‌ ୧:୧୭,୧୮.\xt*\x*ପାଚେ ହେ ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ଇ କାତା ଆତାତ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ନା ମାଜ଼ି, ମା ବାଚି କିତି ଇୱାନ୍ତି ବଚନ୍‌ ୱେନାଟ୍‌ ।” \p \v 36 ଆରେ, ହେ କାତା ଆତି ପାଚେ ଜିସୁ ରୱାନ୍‌ନେ ଚନ୍‌ଞ୍ଜାତାନ୍‌ । ପାଚେ, ହେୱାର୍‌ ଚିମ୍‌ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ଆରେ ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେବେଣ୍ଡାଂ ଇନା ବେରଣ୍‌ ହେୱାଡ଼ାଂ ଇନେରିଂ ୱେଚ୍‌ୱାତାର୍‌ । \s ପୁଦା ଆୟାତି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଜିସୁ ଉଜ୍‌ କିତାକା \r (ମାତିଉ ୧୭:୧୪-୧୮; ମାର୍କ ୯:୧୪-୨୭) \p \v 37 ମାହିଙ୍ଗ୍‌ନି ଦିନ୍‌ ଜିସୁ ଆରେ ତିନ୍‌ଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ମାଡ଼ିତାଂ ଜୁଜ଼ି ୱାତିଲେ, ବେସିହେନି ମାନାୟ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଟା ଆତାର୍‌ । \v 38 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ଗହଲି ବିତ୍ରେତାଂ ରୱାନ୍‌ ଗାଜା ୱେଇ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନା ମାଜ଼ି କାଜିଂ କାର୍ମା ହୁଡ଼ା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନା ରୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଜ଼ି; \v 39 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର ପୁଦା ଆହ୍‌ନାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତ୍ରିପ୍‌କୁ କିର୍‌ଡ଼ି କିଜ଼ି ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌, ପାଚେ ହେୱାନିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ମଡ଼ିକିନାତ୍‌ ଜେ, ତା ୱେଇଦିଂ ପେପ୍‌ଲା ହତ୍‌ନାତ୍‌, ପାଚେ ହେଦାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚିର୍‌ବିର୍‌ କିଜ଼ି ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ କେତେ କସ୍ଟତାଂ ହସି ହାନାତ୍‌ । \v 40 ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପିହିକିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ନି ଚେଲାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ ।” \p \v 41 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆଡ଼େ ପାର୍ତିକିୱାକାଦେର୍‌ ଆରି ବାନ୍ୟା ଲାତ୍ରାର୍‌, ଏଚେକ୍‌ ଦିନ୍‌ ଆନ୍‌ ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ରଚେ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ମି ଚିନ୍ତା ଏଚେକ୍‌ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ? ମି ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ନା ତାକେ ତାଇୱାଡୁ ।” \p \v 42 କାଡ଼୍‌ଦେ ୱାଉ ୱାଉ ପୁଦା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଗ୍ରୁତ୍‌ତି ବେସି ରାଗ୍‌ଦାଂ ମଡ଼ିକିତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଜିସୁ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଦାକା କିତାନ୍‌ ଆରି କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ତାଞ୍ଜିଆବା କେଇଦ ହିତାନ୍‌ । \v 43 ହେବେ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଗାଜା ସାକ୍ତି କାଜିଂ କାବା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ କିତି ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଚାନ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନି ୱେଡାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ତା ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ନିଜେ ହାନାକା ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୭:୨୨-୨୩; ମାର୍କ ୯:୩୦-୩୨) \p \v 44 “ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ ମି କିତୁଲିକାଂ ନେଚ୍‌ଚାଟ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ମାନାୟ୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିୟା ଆଦେଂ ହାନାନା ।” \v 45 ମାତର୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ହେ ଇ ବେରଣ୍‌ ବୁଜା ଆୱାତାର୍‌, ଆରେ ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ତାକେଣ୍ଡାଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ତି ଅବୁଜା ଆଉତ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେ କାତା ବିସ୍ରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \s ୱିଜ଼ୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା ୱିଜ଼ୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହିରୁ \r (ମାତିଉ ୧୮:୧-୫; ମାର୍କ ୯:୩୩-୩୭) \p \v 46 \x + \xo ୯:୪୬ \xo*\xt ଲୁକ ୨୨:୨୪.\xt*\x*ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌, ହେ ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନ୍‌ବା ଆତାର୍‌ । \v 47 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି ମାନ୍ତ ବେଣ୍‌ବାଟ୍‌ କିନାକା ପୁନ୍‌ଞ୍ଜି ର ହିରୁକାନ୍ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ଅଜ଼ି ଜାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ନିଲି କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 48 \x + \xo ୯:୪୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୪୦; ଲୁକ ୧୦:୧୬; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୦.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ନା ତର୍‌ଦାଂ ଇ ହିରୁ ହିମ୍‌ଣାତିଂ ମାନିକିନାର୍‌, “ହେୱାର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‍ଦାନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ନା ପକ୍‍ତାତାକିନିଂ ମାନ୍‌କିନାର୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ମି ୱିଜ଼ାଦେର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ହିରୁକାନ୍; ହେୱାନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ।” \s ଇନେର୍‌ ବେରିୟାର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ହେୱାର୍‌ ସାଇଜ କାରିୟାର୍‌ \p \v 49 ହେବେ ଜହନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ରୱାନିଂ ନି ତର୍‌ଦାଂ ପୁଦା ପିହି କିନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ମା ଦଲ୍‌ଦ ୱାୱିକାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁନା କିତାପ୍ ।” \p \v 50 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମୁନା କିମାଟ୍‌,” ଇନାକିଦେଂକି ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଆଣ୍ଟିପାକ୍ୟା ଆକାୟ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ମି ପାକ୍ୟା ।” \s ସମିରଣିନି ନାସ୍ତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିୱାତାର୍‌ \p \v 51 ପାଚେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ପୁର୍ତି ପିସ୍ତି ସାର୍ଗେ ହାନି ଦିନ୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ତିୟାର୍ ଆତାନ୍‌, \v 52 ହେୱାନ୍‌ ଆଗେ ଦୁତ୍‌ତିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁ କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସମିରଣିୟନି ତର୍‌ଦି ର ନାସ୍ତ ହଣ୍‌ଙ୍ଗାତାର୍‌; \v 53 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‍ ମାନ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‍ୱାତାର୍‍ । \v 54 ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜାକୁବ୍‌ ଆରେ ଜହନ୍‌, ଇ ରିୟାର୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ମାପ୍ରୁ “ଏଲିୟ ପା ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ସାର୍ଗେତାଂ ନାଣି ଆର୍ଜି ହେୱାରିଂ ବୁଡାଇ କିନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଆପେଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାକା ନି ଇଚା ?” \p \v 55 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ମାସ୍‌ଦି ହେୱାରିଂ ଗଡ଼୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ଇଚାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ଜିବୁନ୍‌ନି ମାନାୟ୍‌, ଇଦାଂ ପୁନୁଦେରା । ମାନାୟ୍‌ ମାସ୍‌ଦି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଜିବୁନ୍‌ ନସ୍ଟ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନା । \v 56 ତା ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ଆରେ ର ନାସ୍ତ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଚେଲାହି ଆନାକା ମାନାତ୍‌ \r (ମାତିଉ ୮:୧୯-୨୨) \p \v 57 ହେୱାର୍‌ ହାସ୍‌ଦିଙ୍ଗ୍‌ ହାନିହିଂ ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାୟ୍‌, “ଆନ୍‌ ନି ପାଚେ ପାଚେ ୱାନାଙ୍ଗ୍ ।” \p \v 58 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, କଲ୍ୟାତିଂ ପାରା ମାନାତ୍‌, ଆକାସ୍‌ନି ଉମ୍‌ନି ପଟିତିଂ ଗୁଡା ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି କାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ୍‌ଦେଂ ବାହା ହିଲୁତ୍‌ । \fig କଲିଆ ଆରି ତା ହିମ୍‌ଣା ପାରାତ ବାହା କିନିକ୍‌|alt="Fox with kits in a hole" src="bk00051c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୯:୫୮"\fig* \p \v 59 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେପାଚେ ୱା ।” \p ମାତର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଇଚାନ୍‌, “ପର୍ତୁମ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଞ୍ଜି ଆବାଂ ମୁଚେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 60 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାତାକାରିଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହାତି ଲଗାଂ ମୁଚେଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହିୟାଟ୍, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତ ସୁଣାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 61 ଆରେ ରୱାନ୍‌ ପା ଇଚାନ୍‌, ମାପ୍ରୁ, “ଆନ୍‌ ନି ପାଚେ ପାଚେ ୱାନାଙ୍ଗ୍, ମାତର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ମା ଇଞ୍ଜ ମାନି ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜୱାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 62 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଲ୍‌ତ କେଇଆଜ଼ି ଜେନ୍‌ପାଡ଼୍‌କା ହୁଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌ ।” \c 10 \s ଜିସୁ ସତୁରି ଜାଣ୍‌ତିଂ ବାଚିକିତାନ୍‌ \p \v 1 ଇଦାଂ ପାଚେ ମାପ୍ରୁ ଆରେ ତିନ୍‌କଡ଼ି ଦସ୍‌ଜାଣ୍‌ତିଂ ବାଚି କିତାନ୍‌ ଆରି ତା ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ ଆରି ବାହାକାଂ ହାନାକା ମାଚାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାନି ଆଗେତାଂ ହେୱାରିଂ ରିୟାର୍‌ ରିୟାରିଂ କିଜ଼ି ହେବେ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ତାସ୍‌ ହିନା ବେସି, ମାତର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ଉଣା; ଲାଗିଂ ନି କାମାୟ୍‌ ବାହାତ କାମାୟ୍‌ କିନାକାରିଂ ପକ୍‌ନି କାଜିଂ ତାସି ଜମିନି ହାଉକାର୍‌ ତାକେ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ । \v 3 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲାଟ୍‌; ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହୁଣ୍ଡାର୍‌ ବୁର୍କାକାଂ ବିତ୍ରେ ମେଣ୍ଡା ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଲାକେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତାନାଙ୍ଗା । \v 4 ଜାଲିୟା ମଣା ଆରି ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ ଆମାଟ୍‌, ଆରେ ହାସ୍‌ଦ ଇନେରିଂ ଜୱାର୍‌ କିମାଟ୍‌ । \v 5 ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହଣ୍‌ଗାନାଦେର୍‌, ହିଗ୍‌ଦ ଇନାଟ୍‌, ଇ ଇଲ୍‌ କାଜିଂ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ । \v 6 ଆରେ, ହେ ବାହାତ ଇନେନ୍‌ ଜଦି ରୱାନ୍‌ ସୁସ୍ତାନିକାନ୍‌ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ମି ତାକ୍‌ଣି ସୁସ୍ତା ହେ ଜପି ଦୁମ୍‍ନାତ୍‍; ମାତର୍‌ ଜଦି ହିଲ୍‌ୱିତିସ୍‌, ତେବେ ହେଦାଂ ମିତାକେଣ୍ଡାଂ ମାଜ଼ି ୱାନାତ୍‌ । \v 7 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତାକେ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଉଣ୍‌ଜି ହେ ଇଞ୍ଜ ମାନାଟ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି କାମାୟ୍‌ କିନାକାଦେର୍‌ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପାୟାନି ଜଗ୍‌ । ଇଲ୍‌କୁକାଂ ଇଲ୍‌କୁ ହାଲ୍‌ମାଟ୍‌ । \v 8 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହଣାଦେର୍‍ ଆରି ଲକୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାର୍‌, ହେବେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଚିଚ୍‌ପା ଆଦ୍‌ନାର୍‌, ହେଦାଂ ତିନାଟ୍‌, \v 9 ହେ ବାହାତ ମାନି ରଗ୍ୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ହେୱାରିଂ ଇନାଟ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ତି ରାଜି ମି ତାକେ ୱାତାତେ । \v 10 \x + \xo ୧୦:୧୦ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧୩:୫୧.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଗାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହଣାଦେର୍‍ ଆରି ମାନାୟାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ଦୁର୍‌, ହେବେ ହୁଗିତାକେ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ଇନାଟ୍‌, \v 11 ମି ଗାଡ଼୍‌ନି ଇମ୍‌ଣି ଦୁଡ଼ି ମା ପାନାତ ଆଣ୍ଟାତ୍‌ନା, ହେଦାଂ ପା ମି କାଜିଂ ଡ଼ାତ୍‌ନାପା; ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ରାଜି ଜେ ଲାଗେ ୱାତାତେ, ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ । \v 12 \x + \xo ୧୦:୧୨ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୧:୨୪; \xt*\xt ମାତିଉ ୧୦:୧୫.\xt*\x*ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ତା ବିଚାର୍‌ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଗାଡ଼୍‌ନି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ବାଟା ସଦମ୍‌ନି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାନାର୍‌ ।” \s ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ନାସ୍‌କୁନି ବିଚାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୧:୨୦-୨୪) \p \v 13 ହାୟ, ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି କଣ୍ଡି କରାଜିନ୍‌, ହାୟ, ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି କଣ୍ଡି ବେତ୍‌ସାଇଦା, ଇନାକିଦେଂକି ମି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିୟା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ସର ଆରେ ସିଦନ୍‌ ତାକେ କିୟାଆତାତ୍‍ମା, ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ବେସିଦିନ୍‌ ପୁର୍ବେତାଂ ବାସ୍ତା ଉସ୍ପିସ୍‌ ନିସ୍‌ତାକେ କୁଚ୍‌ଚି ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତାର୍ମା । \v 14 ଆତିସ୍‌ପା ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ମି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ବାଟା ସର ଆରି ସିଦନ୍‌ନି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାତ୍‌ । \v 15 ଆରେ, ଆଡ଼େ କପର୍ନାହୁମ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ସାର୍ଗେ ପାତେକ୍‌ ଲାମା ଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌ ? ପାତାଲ୍‌ ପାତେକ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ ଆଦା ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦ୍‌ନାତ୍‌ । \p \v 16 \x + \xo ୧୦:୧୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୪୦; ମାର୍କ ୯:୩୭; ଲୁକ ୯:୪୮; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୦.\xt*\x*ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ମି ବେରଣ୍‌ ୱେନାର୍‌, “ହେୱାର୍‌ ନା କାତା ୱେନାନ୍, ଆରେ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ଦୁର୍‌, ହେୱାର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ଦୁର୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ଦୁର୍‌, ହେୱାର୍‌ ନା ପକ୍‌ତାତାକାନିଂ ଇଟୁର୍‌ ।” \s ବାସ୍‌ତୁରିଜାଣ୍‌ତିଂ ପିହ୍‌ୟାତାକାର୍‌ \p \v 17 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେ ବାସ୍‌ତୁରି ଜାଣ୍‌ ୱାରିତାଂ ମାସ୍‌ଦି ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ପୁଦାଂପା ନି ତର୍‌ଦାଂ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିଦ୍‌ନିକା ।” \p \v 18 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବିଜ୍‌ଲି ଲାକେ ସାର୍ଗେତାଂ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ତିଂ ଆର୍ଦାନାକା ଆନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 19 “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାଚ୍‌ ଆରି କାଚାକୁପି ଜପି ତାଙ୍ଗ୍‌ଦେଂ ଆଦିକାର୍‌ ହିତ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‍ନା, ଆରେ, ସାତ୍ରୁର୍ ୱିଜ଼ୁ ସାକ୍ତି ଜପି ଆଦିକାର୍‌ ହିତ୍‍ତାଂନା, ଆରେ ଇନାକା ପା ଇମ୍‌ଣି ବାନି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନସ୍ଟ କିଦୁଙ୍ଗ୍ । \v 20 ଆତିସ୍‌ପା ବାନ୍ୟା ଜିବୁନିଂ ଜେ ମି ତାରେନ୍‌ ମାନିଙ୍ଗ୍, ଇବେ ୱାରି କିମାଟ୍‌, ମାତର୍‌ ମି ତର୍‌ ଜେ ସାର୍ଗେତ ଲେକାମାନାତ୍‌, ଇବେ ୱାରି କିୟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ୱାରି \r (ମାତିଉ ୧୧:୨୫-୨୭; ୧୩:୧୬-୧୭) \p \v 21 ହେ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତାଂ ୱାରିୟା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଆବା, ସାର୍ଗେ ଆରି ପୁର୍ତିନି ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ଗିଆନି ଆରି ବୁଦ୍‍ୟାତି ଲକୁତାଙ୍ଗ୍ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଡ଼ୁକ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ଜି ହିମ୍‍ଣାଙ୍ଗ୍‍ତାକେ ୱେଚ୍‍ଚାୟ୍‌ନା, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନି ନାନ୍ଦ୍‌ କିନାଙ୍ଗା; ଆଁ ଆବା, ଇନାକିଦେଂକି ଇଦାଂ ନି କାଣ୍‌କୁତାଂ ଏଚେକ୍‌ସାରି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 22 \x + \xo ୧୦:୨୨ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୩:୩୫; \xt*\xt ଜହନ୍‌ ୧୦:୧୫.\xt*\x*“ନା ଆବାତି ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ନାବେ ସର୍‌ପି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା; ଆରେ ମାଜ଼ି ଇନେର୍‌, ଇଦାଂ ଆବାଂ ପିସ୍ତି ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌, ଆରେ ଆବା ଇନେର୍‌ ଇଦାଂ ମାଜ଼ି ପିସ୍ତି ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌, ଆରେ ମାଜ଼ି ଇନେର୍‌ ତାକେ ହେୱାନିଂ ୱେଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପୁନାନ୍‌ ।” \p \v 23 ଆରେ, ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ମାସ୍‌ଦିହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‍ନାଦେରା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଇମ୍‌ଣି କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‍ନାତ୍‍, ହେଦାଂ ଦନ୍ୟ । \v 24 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେରା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ହେନି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାର୍‌ ଆରି ରାଜା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌ କିତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାନ୍‌; ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ୱେନାଦେରା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ୱେନ୍‍ୱାତାର୍ ।” \s ହାର୍ଦି ସମିରଣିୟ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 25 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ରୱାନ୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ନିକାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ନି ଆଦିକାର୍‌ ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ଇନା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ?” \p \v 26 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମସାତି ବିଦିତ ଇନାକା ଲେକା ମାନାତ୍‌ ? ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପଡ଼ିକିନାଦେରା ?” \p \v 27 ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ୱାସ୍କିତାଂ, ୱିଜ଼ୁ ପାରାଣ୍‌, ୱିଜ଼ୁ ସାକ୍ତି ଆରି ୱିଜ଼ୁ ମାନ୍‌ ହିଜ଼ି ମାପ୍ରୁ ଜାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ଜିଉନୱାଟ୍‌; ଆରେ, ଜାର୍‌ ପାଡ଼୍‍ହା ଇଞ୍ଜିନି ଲଗାଂ ୱାସ୍କିଲାକେ ଜିଉନୱାଟ୍‌ ।” \p \v 28 ହେବେ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏନ୍‌ ହାତ୍‍ପାରଚେ ଉତର୍‌ ହିତାୟ୍‌ନା, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ।” \p \v 29 ମାତର୍‌ ବିଦିବିଦାଣି ସାସ୍ତର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଚଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଲାଗିଂ ନା ପାଡ଼୍‍ହାନିକାର୍ ଇନେର୍‌ ?” \p \v 30 ଜିସୁ ହେ ବେରଣ୍‌ ଆସ୍ତି ଇଚାନ୍‌, ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ଜିରିହତ ହାଲୁ ହାଲୁ ଚର୍କୁକାଂ ହାବଡ଼୍‌ତାକେ ପଡ଼ାତାନ୍ । ହେୱାର୍‌ ତା ହେନ୍ଦ୍ରାପାଟା ଡୁସ୍‌ଦି ଅଜ଼ି ଆରି ଟ୍ରାକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାରାମାସ୍କା କାକୁଲ୍‌ତି କିଜ଼ି ପିସ୍ତି ହାଚାର୍‌ । \v 31 ଗଟ୍‌ଣା ପାଚେ ରୱାନ୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ହେ ହାସ୍‍ଦିଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ର ହାସ୍‌ଦିଙ୍ଗ୍‌ ନାସି ହାଚାନ୍‌ । \v 32 ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆଜ଼ି ରୱାନ୍‌ ଲେବିୟ ପା ହେ ବାହାତ ୱାଜ଼ି ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ପା ଆରେ ର ହାସ୍‌ଦିଙ୍ଗ୍‌ ନାସି ହାଚାନ୍‌ । \v 33 ମାତର୍‌ ରୱାନ୍‌ ସମିରଣିୟ ତା କଚଣ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି କାର୍ମାତିଂ ଲବାୟ୍‌ କିତାନ୍, \v 34 ଆରି ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନନିତାକେ ଚିକାଣ୍‌ ଆରେ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ୱାକ୍‌ଚି ହେ ସବୁ ଗାଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ପସୁ ଜପି ଦୁପ୍‌ଚି ଅଜ଼ି ର ତିନାକା ଉଣାକା ମାନି ବାହାତ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜତନ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 35 ତା ପାଚେ ଆରେ ର ଦିନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ରିଣ୍ଡାଂ ଟାକାଂ ହପ୍‌ଚି ହେବା ମାଲିକାରିଂ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଇୱାନିଂ ଏନ୍‌ ହେବା କିୟା, ଆରେ ଇନାକା ଆଦିକ୍‌ କର୍ଚ କିନାୟ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ମାସ୍‌ଦି ୱାନିହିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ । \p \v 36 “ଇ ତିନ୍‌ ଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ଚର୍କୁକାଂ ତାକେ ଦାରାପଡ଼ା ଆତି ଲକ୍‌ତିଙ୍ଗ୍ ପାଡ଼୍‍ହାନିକାନ୍‍ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍ତ କିନାଦେରା ?” \p \v 37 ବିଦିବିଦାଣି ସାସ୍ତର୍ ଇଚାନ୍‌ ଜେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ କିଜ଼ି ଦୟା କିତାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌, ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାଲାଟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ କିୟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ମାର୍ତା ଆରେ ମରିୟମ୍‌ ଇଞ୍ଜ \p \v 38 ଜିସୁ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହାନିହିଂ ହେୱାନ୍‌ ର ନାସ୍ତ ହଣଗାତାନ୍ ଆରି ମାର୍ତା ତର୍‌ନି ରଞ୍ଜେଲ୍‌ କଗ୍‌ଲେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ନିଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ଅଜ଼ି ହାତାତ୍‌ । \v 39 ମରିୟମ୍‌ ଇନି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ତଣ୍‌ଦେହି ମାଚାତ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ ମାପ୍ରୁତି କାଲ୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ତା ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌ । \v 40 ମାତର୍‌ ମାର୍ତା ହେବା କିନି ବିସ୍ରେତିଂ ବେସି ତାନ୍ଦ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ଲାଗିଂ ହେଦେଲ୍‌ ତା ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନା ତଣ୍‌ଦେଲ୍‌ ଜେ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ନେ ନା ଜପି ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌, ହେ ନିପ ଇନାକା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ହିଲୁତ୍‌ ? ଲାଗିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ।” \p \v 41 ମାତର୍‌ ମାପ୍ରୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାର୍ତା, ମାର୍ତା, ଏନ୍‌ ବେସି ବିସ୍ରେ ଚିନ୍ତା କିଜ଼ି ଆରେ ବେସି ତାନ୍ଦ୍ରା ଆନାୟା, \v 42 ମାତର୍‌ ଅଲପ୍‍ କେତ୍‌ଗଟା, ଆତିସ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‍ ମାତର୍‌ ଲଡ଼ା; ମରିୟମ୍‌ତ ହାର୍‌ଦି ବାଗ୍‌ ବାଚି କିତାତ୍‌ନା, ଆରେ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହେଦାଂ ଚାକ୍‌ରାଇ କିୟାଆଉତ୍‌ ।” \c 11 \s ପାର୍ତାନା ବିସ୍ରେନି ଜିସୁତି ହିକ୍ୟା \r (ମାତିଉ ୬:୯-୧୩; ୭:୭-୧୧) \p \v 1 ରଗ ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ର ବାହାତ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ପାର୍ତାନା ୱିସ୍ତିଲେ, ତା ଚେଲାହିର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ବାପ୍ତିସିମ୍‌ହିନି ଜହନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିକାଇକିତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିକାଇକିଦା ।” \v 2 ଇବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିନାଦେର୍‌, \q1 ହେୱାଡ଼ାଂ ଇନାଟ୍‌, \q2 ଆବା, ନି ତର୍‌ ପୁଇପୁୟା ଇଞ୍ଜି ମାନି ଆୟେତ୍‌ । \q2 ନି ରାଜି ୱାୟେତ୍‌ । \q2 \v 3 ନିତ୍ରେଦିନା ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ାନି କାଦି ହିଦା । \q1 \v 4 ମା ପାପ୍‌ ୱିଜ଼ୁ କେମା କିଦା, \q2 ଇନାକିଦେଂକି ଆପେଂ ପା ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତି ବେରୁତାଂ ପାପ୍‌ କେମା କିନାପ୍‌ ।” \q1 “ପରିକ୍ୟାତ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାହି ୱାଦ୍‌ମା ।” \p \v 5 ଆରେ, ଜିସୁ ତା ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେରିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍ତିନି ସାଙ୍ଗ ମାନାନ୍‌ କି, ଇନେର୍‌ ଲାଗେ ମାଦିମାଦାନାଣା ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‍ଜି ଇନାନ୍‌, ଏ ହାଇ, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତିନିଗଟା ରୁଟିଂ ଉଦାର୍‌ ହିଦା, \v 6 ଇନାକିଦେଂକି ନା ରୱାନ୍‌ ସାଙ୍ଗ ନା ତାକେ ୱାତାନ୍ନା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଟା କିଜ଼ି ହିଦେଂ ନା ତାକେ ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌, \v 7 ଆରେ ହେ ବିତ୍ରେତାଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟ ହିଦ୍‌ମା; ଦୁୱେର୍‌ ଗେହ୍‍ୟା ଆତାତେ ଆରେ ନା ହିମ୍‌ଣାଂ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଞ୍ଜୁନାରା; ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦୁଙ୍ଗ୍‌ । \v 8 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ତା ସାଙ୍ଗ ଆତିଲେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହିଉନ୍‍, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ଲାଜାଆୱାଦାଂ ଚାନେକ୍‌ ଚାନେକ୍‌ ଏନ୍ତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି, ହେୱାନ୍ତି ଏଚେକ୍‌ ଲଡ଼ା ହେୱାନିଂ ହେ ଏଚେକ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \v 9 ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏନାଟ୍‌, ହେବେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌; ଡେକାଟ୍‌, ହେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଟା ଆନାଦେର୍‌; ଦୁୱେର୍‌ରିଂ ଇଡ଼ାଟ୍‌, ହେବେ ମି କାଜିଂ ଜେସ୍‌ସି ହିଦ୍‌ନାର୍‌ । \v 10 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଏନ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌; ଇନେର୍‌ ଡେକ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଗାଟାଆନାନ୍; ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଦୁୱେର୍‌ତ ଇଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଜେୟାନାତ୍‌ । \v 11 ଆରେ, ମି ବିତ୍ରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆବା ଇନେନ୍‌ ମାନାନ୍‌, ଇନେରିଂ ଜାର୍‌ ମାଜ଼ି ମିନ୍‌ ଏନ୍ତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମିନ୍‌ ବାଦୁଲ୍‌ ରାଚ୍‌ ହିନାନ୍‌ ? \v 12 ଆତିସ୍‌ପା ରଣ୍ଡା ଏନ୍ତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାଚାକୁପି ହିନାନ୍‌ ? \v 13 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କୁଲ୍‍କୁଲିଆ ଆତିସ୍‌ପା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ହାର୍ଦି ହାର୍ଦି ଦାନ୍‌ ହିଦେଂ ପୁନାଟ୍‌, ଲାଗିଂ ଇମ୍‌ଣି ଆବା ସାର୍ଗେତାଂ ଦାନ୍‌ ହିଦ୍‍ନାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ତା ମୁମ୍‌ଦ ଏନ୍‍ନାସ୍‌ ମାନାୟାରିଂ କେତେକ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଲାକେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହିଦ୍‍ନାନ୍‍ !” \s ଜିସୁ ଆରେ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୨:୨୨-୩୦; ମାର୍କ ୩:୨୦-୨୭) \p \v 14 ରଗ ଜିସୁ ର ପୁଦା ପିହି କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ପୁଦା ଗୁଲି । ପୁଦା ହସି ହାଚିପାଚେ ଗୁଲା ମାନାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ହେବେ ମାନାୟାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \v 15 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଜିସୁ ମୁଣିକା ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ସାକ୍ୟାତାଂ ପୁଦାଂ ପିହିକିନାନ୍‌ ।” \p \v 16 ବିନ୍‌ଲଗୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁକାତ ହେଜ଼ି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍‌କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । ଲାଗିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ତା ସାଇଜ କାର୍‌ୟା ଇଚାକାଂ ପରିକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆକାସ୍‌ତାଂ ର ଚିନ୍‌ ଏନ୍ତାର୍‌ । \v 17 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ମାନ୍ତିନି ବାବ୍‍ନା ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣି ରାଜି ବାଗ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ନିଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌, ହେଦାଂ ନସ୍ଟ ଆଜ଼ି ହାନାତ୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ଇଲ୍‌ ରିବାଗ୍‌ ଆନାତ୍‌ ହେ ଇଲ୍‌ ଜପି ଲେଦି ଆଜ଼ି ନସ୍ଟ ଆନାତ୍‌ । \v 18 ଆରେ, ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ପା ଜଦି ବାଗ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ତା ରାଜି ଇନେସ୍‌ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାତ୍‌ ? ଆନ୍‌ ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ସାଇଜତାଂ ପୁଦାକାଂ ପିହିକିନାନା ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଦେରା ।” \v 19 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ବାଲ୍‌ଜିବୁଲ୍‌ ସାଇଜତାଂ ପୁଦାକାଂ ପିହିକିନାଙ୍ଗ୍‌, ଲାଗିଂ ମି ହିମ୍‍ଣାଙ୍ଗ୍‍ ଇନେର୍‌ ସାଇଜତାଂ ହେୱାକାଂ ପିହିକିନାର୍‌ ? ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ନେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌କାର୍‌ୟାର୍‌ ଆଦ୍‌ନାର୍‌ । \v 20 ଆନ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ସାକ୍ତି ସାଇଜତାଂ ଆନ୍‌ ପୁଦାକାଂ ପିହିକିନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରି ଇଦାଂ ପାର୍ମାଣ୍‌ କିନାତ୍‌ ଜେ, ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜି ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗେ ଆତାତେ । \p \v 21 “ସାକ୍ତି ଲଗୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପାତେକ୍‌ ଆତ୍‌ ଆତିୟାର୍‌ ତା ହାକ୍‌ଡ଼ିତ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ତା କାଲ୍‌ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌, ହେ ପାତେକ୍‌ ତା ଦାନ୍‌ ଜାଗ୍ରତ୍‌ତାଂ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌; \v 22 ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଆଦିକ୍‌ ସାକ୍ତି ମାନାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ କିଜ଼ି ଆବାର୍‌ ଆହ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ଇମ୍‌ଣି ଆତିୟାର୍‌ ଜପି ତା ବାର୍ସି ମାଚାତ୍‌, ହେୱାନ୍ତି ୱିଜ଼ୁ କିସ୍ତି ଅନାନ୍‌ ଆରେ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଚର୍‌ କିଜ଼ିମାନି ଦନ୍‌ସମ୍ପତି ବାଟାକିଜ଼ି ଅନାନ୍‌ । \p \v 23 \x + \xo ୧୧:୨୩ \xo*\xt ମାର୍କ ୯:୪୦.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ନା ପାକ୍ୟା ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ବେରିୟା; ଆରେ, ଇନେର୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜେଡ଼େ କେତେ କିନାନ୍‌ ।” \s ବାନ୍ୟାପୁଦା ହସି ୱାତାତ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୨:୪୩-୪୫) \p \v 24 “ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହସିହାଚି ପାଚେ ଚିମ୍‌ରା ବାହା ୱିଜ଼ୁ ବୁଲାଆଜ଼ି ଜମ୍‍ନାକା ଡେକ୍‌ନାତ୍‌ ଆରେ ହେଦାଂ ଗାଟାଆୱିତିସ୍‍ ଇନାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହସିୱାଜ଼ି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ଆନ୍‌ ହେ ଇଞ୍ଜ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ହାନାଂ; \v 25 ଆରି, ହେଦାଂ ୱାଜ଼ି ହେଦାଂ ନିର୍ମଲ୍‌ ଆରି ହାର୍‍ଦାକା ହୁଡ଼୍‌ନାତ୍‌ । \v 26 ହେପାଦ୍‌ନା ହେଦାଂ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ବାନ୍ୟା ଆରେ ସାତ୍‌ଗଟା ପୁଦାଂ ରଚେ ତାସି ୱାନାତ୍‌, ଆରି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ହଣ୍‌ଜି ହେବେ ବାହାକିନିକ୍‌, ଆରେ ହେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ପର୍ତୁମ୍‌ ଦସା ବାଟା ହାରିହାନି ଦସା ଆଦିକ୍‌ ବାନ୍ୟା ଆନାତ୍‌ ।” \s ବଚନ୍‌ ପାଲି କିନାକାନ୍‌ ଦନ୍ୟ \p \v 27 ହେଦେଲ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ ଇନି ୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍‍ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାତ୍‌, ଦନ୍ୟ ହେ ଗରବ୍‍, “ଇନାକା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜଲମ୍‌ କିତ୍‌ତାତ୍‌ ଆରି ମାୟ୍ ହେବେତାଂ ଉଟାୟ୍‍ ।” \p \v 28 ମତର୍‌ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ବେରଣ୍‌ ୱେନାର୍‌ ଆରି ମାନିକିନାର୍‌ ଇଚିସ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ ।” \s କାବା କାମାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ଦାବା \r (ମାତିଉ ୧୨:୩୮-୪୨; ମାର୍କ ୮:୧୨) \p \v 29 \x + \xo ୧୧:୨୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୪; ମାର୍କ ୮:୧୨.\xt*\x*ବେସିହେନି ମାନାୟ୍‌ ମାନ୍ଦା ମାନ୍ଦା ଆଜ଼ି ଜିସୁ ତାକେ ରୁଣ୍ଡାଆନି ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଇ ନଙ୍ଗ୍‌ନି ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ବାନ୍ୟାନିକାର୍; ଇୱାର୍‌ ଚିନ୍‌ ଡେକ୍‌ନାର୍‌, ମତର୍‌ ଜୁନସ୍‌ତି ଚିନ୍‌ ପିସ୍ତି ଅଲ୍‌ଗା ଇମ୍‌ଣି ଚିନ୍‌ ହେୱାରିଂ ହିୟାଆଉତ୍‌ । \v 30 ଇନାକିଦେଂକି ଜୁନସ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନିନିବିୟର୍ତି କାଜିଂ ଚିନ୍‌ଲାକେ ଆତାର୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ପା ହେ ଲାକେ ଇ ନଙ୍ଗ୍‌ନି ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ କାଜିଂ ଆନାତ୍‌ । \v 31 ତିନିବାଗାଙ୍ଗ୍‌ନି ଦେସ୍‌ନି ରାଣି ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଇ ନଙ୍ଗ୍‍ନି ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ମାନାୟାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନିନ୍ଦା କିନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ସଲମନ୍‌ତି ବୁଦିନି କାତା ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିନି ବାହାତାଂ ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ସଲମନ୍‌ତାଂ ଗାଜା ବିସ୍ରେ ଇ ବାହାତ ମାନାତ୍‌ । \v 32 ନିନିବିନି ମାନାୟାର୍‌ ବିଚାର୍ଣ୍ଣାତ ଇ ନଙ୍ଗ୍‌ନି ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଇ ଜୁଗ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ନିନ୍ଦା କିତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଜୁନସ୍‌ତି ସୁଣାୟ୍‌ କିନାକା ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌; ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜୁନସ୍‌ତି ଗାଜା ବିସ୍ରେ ଇ ବାହାତ ମାନାତ୍‌ । \s ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ \r (ମାତିଉ ୫:୧୫; ୬:୨୨-୨୩) \p \v 33 “ଇନେର୍‌ ବଇଟା ଆହି କିଜ଼ି ଡ଼ୁକ୍‌ତି ବାହା ଇଲ୍‌ କି ମାଣ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଇଟୁର୍‌, ମାତର୍‌ ବଇଟା ଇଟ୍‌ନି ଜପି ଇଟ୍‌ନାର୍‌, ଇନେସ୍‌କି ବିତ୍ରେ ହଣାକାର୍‍ ମାନାୟାର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ । \v 34 ମି କାଣ୍‌କୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ । ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମି କାଣ୍‌କୁ ଅଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିସ୍‌, ହେପାଦ୍‌ନା ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ପା ଅଜଡ଼୍‌ ଲାକେ ଆନାତ୍‌; ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେଦାଂ ବାନ୍ୟା ମାନାତ୍‌, ହେପାଦ୍‌ନା ମି ଗାଗାଡ଼୍‌ ପା ମାଜ୍‌ଗା ଆନାତ୍‌ । \v 35 ଲାଗିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ମି ୱାସ୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌ ମାଜ୍‌ଗା ଆଉତ୍‌ । \v 36 ଲାଗିଂ ଜଦି ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଆଦ୍‌ନାତ୍‌ ଆରେ ହେବେ ଇମ୍‌ଣି ଆଦା ମାଜ୍‌ଗା ମାନ୍‌ଗୁତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଇନେସ୍‌ ବଇଟା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ହିଦ୍‌ନାତ୍‌, ହେ ଲାକେ ମି ୱିଜ଼ୁ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ପାରୁସିନି ଆରି ଦାର୍ମିନିକାରିଂ ନିନ୍ଦା କିତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୩:୧-୩୬; ମାର୍କ ୧୨:୩୮-୪୦) \p \v 37 ଜିସୁ କାତା ଇନିୱାଡ଼ାଲିଂ ରୱାନ୍‌ ପାରୁସି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ତିନି କାଜିଂ ଗୱାରି କିଜ଼ି କୁକ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହଣ୍‌ଜିପା ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 38 ମତର୍‌ ତିନିହିଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେ ହେୱାନ୍‌ ଜେ ପର୍ତୁମ୍‌ ନୁସ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ ପାରୁସି କାବା ଆତାନ୍‌ । \v 39 ହେବେ ମାପ୍ରୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାରୁସିକାଦେର୍‌ ହିନା ଗିନା ଆରେ ତାଡ଼ିୟାନି ବାର୍‌ ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ମତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ନାଡ଼ାଇ କାମାୟ୍‌ ଆରି ପାଟ୍‌କାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବାର୍ତି । \v 40 ଏ ନିର୍‌ବୁଦିୟାର୍‌, ଇନେର୍‌ ବାର୍ତ ରଚ୍‌ଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜେ ବିତ୍ରେ ପା ରଚ୍‍ୱାତାନ୍‌ ? \v 41 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଲବ୍‌ତାଂ ଇନାକା ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିନାଦେରା ହେଦାଂ ଅର୍କିତ୍‌ତାରିଂ ଦାନ୍‌ କିୟାଟ୍‌ ଲାଗିଂ ପୁରାପୁରି ସକଟ୍‌ ଆନାଦେର୍‌ ।” \p \v 42 “ହାୟ୍‌ ଦାଣ୍ଡ୍‌ନି ବାହା ପାରୁସିର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପଦିନା, ଆରୁଦ ଆରି ୱିଜ଼ୁ ଲାକେ କୁଚାନି ଦାନ୍‌ ହିଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଆରେ ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜିଉନନିତ ଏଲା କିନାଦେରା; ମତର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ମାନିକିନାସ୍ ଆରି ବିନେ ୱିଜ଼ୁ ଏଲା ଆୱାକା ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 43 “ହାୟ୍‌ ଦାଣ୍ଡ୍‌ନି ବାହା ପାରୁସିର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମୁଡ଼୍‌ଦି ବାହା ଆରେ ଆଟ୍‌ ବାଜାର୍‌ତାକେ ଜୁୱାର୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ଜିଉନନାଦେର୍‌ । \p \v 44 ହାୟ୍‌, ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱିତି ଦୁଗେର୍‌ ଲାକେ; ତା ଜପି ହାନାକାଦେରେ ମାନାୟ୍‌ ହେଦାଂ ଦୁଗେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁନୁର୍‌ ।” \p \v 45 ଇବେ ମସାତି ବିଦି ସାସ୍ତିର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ଏନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଲାଜୁ କିଦ୍‌ନାୟା ।” \p \v 46 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, ହାୟ୍‌, “ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଦାଣ୍ଡ୍‌ନି ବାହା, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଜପି ବଜ୍‌ ଲାଦିକିନାଦେରା ଆରି ଜାର୍‌ ର ୱାଚ୍‌କାତାଂ ହିଜ଼ି ହେଦାଂ ଡୁଜ଼ି ହାଙ୍ଗ୍‌କିଦୁୟା । \v 47 ହାୟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି ବାହା ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍ତି ଦୁଗେର୍‌ ରଚ୍‌ଚି ମାନାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାରିଂ ଦାଦିର୍‌ଆକର୍ ହେୱାରିଂ ଅଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 48 ଲାଗିଂ, ମି ଦାଦିର୍‌ ଆକର୍‌ତି କାମାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସାକି ଆନାଦେରା ଆରି ବାଚି କିନାଦେରା; ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ହିନା ହେୱେରିଂ ଅସ୍ତି ମାଚାର୍‌, ମତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଦୁଗେର୍‌ବାହା ରଚ୍‌ଚି କିଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ ।” \v 49 ଲାଗିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ପା ଜାର୍‌ ବୁଦିତାଙ୍ଗ୍‍ ୱେଚ୍‍ତାନ୍‍ନା, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଆରି ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ରିଂ; ପକ୍‍ନାପ୍‍ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେ ଇନେରିଂ ହେୱାର୍‌ ଟ୍ରାକ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ଇନେ ଇନେରିଂ ନିନ୍ଦା କିନାର୍‌, \v 50 ଇନେସ୍‌ ହେ ବଲ୍‌ନି ନେତେର୍‌ତାଂ, ଇମ୍‌ଣି ଜିକିରିୟ ଗାର୍‌ଣି ଆରି ମନ୍ଦିର୍‌ନି ପୁଇପୁୟା ବାହାନି ମାଦି ହାତାନ୍‌, ହେୱାନ୍ତି ନେତେର୍‌ ପାତେକ୍‌ ପୁର୍ତିନି ଆରମ୍‌ତାଂ ଏଚେକ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ତି ନେତେର୍‌ ହାଚାତ୍‌ନା, \v 51 ହେବଲ୍‌ ଟୁଟିତାଂ ଆରମ୍‌ କିଜ଼ି ଜିକରିୟ ପାତେକ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାନିଂ ଗାର୍‌ଣି ଆରି ପୁଇପୁୟା ବାହା ବିତ୍ରେ ଟୁଣ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌ । ଆଁ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ଜୁଗ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ତି କାଜିଂ ନେତେର୍‌ନି ଦାଣ୍ଡ୍‌ ବଗି କିନାନ୍‌ । \p \v 52 “ହାୟ୍‌, ଡାଣ୍ଡ୍‌ନି ବାହା ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଦିନି କୁଚିକାଡି ଆରାୟ୍‌ କିନାଦେର୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନିଜେ ନିଜେ ହଣ୍‌ୱାତାଦେର୍‌, ଆରି ହଣି କାଜିଂ ମାନ୍‍କିତି ମାନାୟାରିଂ କସ୍ଟ ହିତାଦେର୍‌ ।” \p \v 53 ଆରି, ଜିସୁ ହେବେତାଂ ହସି ହାଚି ପାଚେ ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ବେସି ବେରୁଆଜ଼ି, \v 54 ତା ୱେଇଦାଂ ଇନା ବେଣ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଡ଼ୁକା ଉଚ୍‍ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ପର୍‌ସନ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ‍ ଲଗାତାନ୍‍ । \c 12 \s କପଟିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଡୁ \r (ମାତିଉ ୧୦:୨୬-୨୭) \p \v 1 \x + \xo ୧୨:୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୬; ମାର୍କ ୮:୧୫.\xt*\x*ଇବେତାଂ ହେନି ମାନାୟ୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ହାରି ଜପି କ୍ଡୁସ୍‌ପ୍ପା ଆତାର୍‌; ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ପାରୁସିର୍‌ତି ହଇନି ଲାଗ୍‌ଦି କୁଟ୍‌ ବିସ୍ରେ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ । \v 2 \x + \xo ୧୨:୨ \xo*\xt ମାର୍କ ୪:୨୨; ଲୁକ ୮:୧୭.\xt*\x*ଇନାକା ଡ଼ୁକ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା ହେଦାଂ ଚନ୍‌ଞ୍ଜାନାତ୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ୁ ଡ଼ୁକ୍‌ତାକା ବିସ୍ରେ ହପ୍‌ୟାନାତ୍‌ । \v 3 ଇଚିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ମାଜ୍‌ଗାତାଂ ଇନାଦେରା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଅଜଡ଼୍‌ ତାକେ ୱେନ୍‍ୟାଆନାତ୍‍, ଆରି ଇନାକା ଡ଼ୁକ୍‌ତି ବିତ୍ରେ କାଲେତାଂ ଇଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ବାକ୍ରାତ ଜେଗନ୍‌ ଜପି ସୁଣାୟ୍‌ କିୟା ଆନାତ୍‌ ।” \s ଇନେରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାଦେର୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୦:୨୮-୩୧) \p \v 4 “ମାତର୍‌ ନା ସାଙ୍ଗ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇମ୍‍ଣାକାର୍‌କି ଗାଗାଡ଼୍‌ତିଂ ଅହ୍‌ନାର୍‌, ମତର୍‌ ତା ପାଚେ ଆରେ ବେସି ନସ୍ଟ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌, ହେୱାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ ଆମାଟ୍‌ । \v 5 ମାତର୍‌ ଇନେରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନାଂ; ଅସ୍ତି ପାଚେ ନରକ୍‌ତ ତୁସିହିନି କାସି ଇନେର୍‌ତି ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡୁ; ଆଁ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡୁ ।” \p \v 6 “ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂ ଇନାକା ଦୁଇ ଟାକା ଡାବୁକାଂ ପ୍ରୟାଆଉତ୍‌ ? ଆରି, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇସ୍ୱର୍‌ ବାଣାଆଉନ୍‌ । \v 7 ମାତର୍‌ ମି କାପ୍‌ଡ଼ାନି ୱିଜ଼ୁ ତେମୁଲ୍‌ ଗାଣା କିତ୍‌ତାନ୍‌ନା ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି କଡିହାଡ଼ା ପଟିଂତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା ।” \s କ୍ରିସ୍ଟଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିନାକା ଆରି ପିହ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୧୦:୩୨-୩୩; ୧୨:୩୨; ୧୯–୨୦) \p \v 8 “ଆରେ, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାରିଂ ମୁମ୍‌ଦ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦ୍‌ନାଦେର୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ପା ଇସ୍ୱର୍‌ ଦୁତ୍‌ର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିତାର୍‌; \v 9 ମାତର୍‌ ଜେ ଲକୁ ମୁମ୍‌ଦ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦୁଦେର୍‍, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଦୁତ୍‌ର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ମାନି କିୟା ଆଉଦେର୍‌ ।” \p \v 10 “ଆରେ, ଇନେର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ବିରତ୍‌ତାଂ କାତା ଇନାଦେର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେମା ହିୟାନାତ୍‌; ମତର୍‌ ଜେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ବିରୁତ୍‌ତାଂ ନିନ୍ଦା କାତା ଇନାର୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେମା ହିୟା ଆଉତ୍‌ ।” \p \v 11 “ଆରେ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ, ସାସନ୍‌ କିନାକାର୍‌ ଆରି ଆଦିକାର୍‌ ପାୟା ଆତି ମାନାୟାରିଂ ଲାଗେ ତାହିୱାନାର୍‌ ହେ ପାଦ୍‌ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ପାକ୍ୟାତ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ଇନା କାତା ଉତର୍‌ ହିନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାକା ଇନାଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଚିନ୍ତା କିମାଟ୍‌; \v 12 ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ଇନ୍ୟା ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହେପାଦ୍‌ନା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିକାଇକିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \s ମାଜାନ୍‌ ଆରେ ଅର୍କିତ୍‌ତି ୱେଚ୍‌ନି କାବୁର୍‌ \p \v 13 ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ନା ଟଣ୍ଡେନିଂ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆବାତି ଦାନ୍‌ ବାଗ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ବଲ୍‌ ଇନା ।” \p \v 14 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ଇନେନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମି ଜପି ବିଚାର୍‌କିନାକାନ୍‌ ଆରି ବାଟା କିନାକାନ୍‌ ମାଦି କିଜ଼ି ବାଚିକିତାନ୍‌ ?” \v 15 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜାଗ୍ରତ୍‌, ୱିଜ଼ୁ ବାନି କଟିତାଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଦେହା ଇଟାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଜିବୁନ୍‌ ତା ଦାନ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜପି ମାନ୍‍କିଉନ୍ ।” \p \v 16 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ରକାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତି ଜମିତାକେ ଆଦିକ୍‌ ପାଚି ଆତାତ୍‌ । \v 17 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ମାନ୍ତ ମାନ୍ତ ଏତ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? ଇନାକିଦେଂକି ନା ପାଚି ମଦାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଟ୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ବାହା ହିଲୁତ୍‍ । \v 18 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇଦାଂ କିନାଙ୍ଗ୍‌; ନା ଟୁଣ୍ଡିଙ୍ଗ୍‌ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ଗାଜାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାଙ୍ଗ୍‌ କିଜ଼ି ରଚ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ହେ ୱିଜ଼ୁ ତାକେ ନା ତାସ୍‌ ଆରି ଜିନ୍‍ସୁପାତି ୱିଜ଼ୁ ମଦାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଟ୍‍ନାଙ୍ଗ୍‌, \v 19 ଆରି, ଆନ୍‌ ନା ୱାସ୍କିତିଂ ଇନାଙ୍ଗ୍‌ ଏ, ଜିବୁନ୍‌, ଆଦିକ୍‌ ବାର୍ହୁ କାଜିଂ ନିନ୍ଦାଂ ଆଦିକ୍‌ ଜିନ୍‍ସୁ ରୁଣ୍ଡା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଜମା, ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଉଣ୍‌ଜି, ୱାରି କିୟା; \v 20 ମତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, ଆଡ଼େ ନିର୍‌ବୁଦ୍‍ୟା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନାଣା ନି ୱାସ୍କି ନିବେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅୟାନାତ୍‌; ହେବେତାଂ ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଜତନ୍‌ କିତାୟ୍‌ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଇନେର୍‌ତି ଆନାତ୍‌ ?” \p \v 21 ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଦାନ୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‍ କିନାନ୍‌, “ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆଗେ ହାଉକାର୍‌ ଆକାୟ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇ ଲାକେ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ ।” \s ମାପ୍ରୁତାକେ ପାର୍ତି କିନାକା \r (ମାତିଉ ୬:୨୫-୩୪) \p \v 22 ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନାକା ତିନାଦେର୍‌, ଇ ଲାକେ ମି ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ଆତିସ୍‌ ଇନାକା ଉସ୍‍ପାନାଦେର୍‍, ଇ ଲାକେ ମି ଗାଗାଡ଼୍‌ କାଜିଂ ପା ଚିନ୍ତା କିମାଟ୍‌ । \v 23 ଇନାକିଦେଂକି କାଦିତାଂ ଜିବୁନ୍‌ ଆରି ହେନ୍ଦ୍ରାତାଂ ଗାଗାଡ଼୍‌ ଗାଜା । \v 24 ପଟିଂ ବିସ୍ରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱେକ୍‌ ୱିତୁକ୍‌ କି ତ୍ରେସୁକ୍‌ପା, ଆରି ହେୱେକ୍‍ତି ଇଲ୍‌ କି ଟୁଣ୍ଡି ହିଲୁତ୍‍, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାକାଂ କାଦି ହିନାନ୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପଟିଂତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା । \v 25 ଆରେ, ମି ବିତ୍ରେପା ଇନେର୍‌ ଚିନ୍ତା କିଜ଼ି କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ଆଁଇସ୍‌ ଲାମା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ? \v 26 ଆତିସ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ୱିଜ଼ୁତାଙ୍ଗ୍ ହିରୁ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଆଡୁୟ୍‌, ଲାଗିଂ ବିନେ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ହେଦାଂ ଇନେକିଦେଂ ଚିନ୍ତା କିନାଦେରା ? \v 27 ପୁଇକୁ ବିସ୍ରେ ବାବି କିଜ଼ି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନୁଲ୍‌ ନାଟୁକ୍‍ କି ଡ଼ଚୁକ୍‌; ଆତିସ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ସଲମନ୍‌ ପା ଜାର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ହଲ୍‌ନାକାତ ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‍ ଲାକେ ଉସ୍‌ପାୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 28 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଚ୍ରା ନେଜେଙ୍ଗ୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ମାନାତ୍‌, ଆରି ୱିଗାଲିଙ୍ଗ୍‌ ହଲ୍‌ଦ ଦେହିୟା ଆନାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଇ ଲାକେ ବେସ୍‌ ହିଦ୍‍ନାନ, ଲାଗିଂ, ହେ ଅଲପ୍‍ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଲାକେ ହିଦୁନ୍‍ ।” \p \v 29 ଆରେ, ଇନାକା ତିନାକା ଆରି ଇନାକା ଉଣାକା, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍‌ଚି ବୁଲାଆମାଟ୍‌ କି ମାନ୍‌ ଦୁକ୍‌ କିମାଟ୍‍, \v 30 ଇନାକିଦେଂକି ପୁର୍ତିନି ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଡେକ୍‌ଚି ବୁଲା ଆନାର୍‌; ମାତର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଜେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ା, ହେଦାଂ ମି ସାର୍ଗେନି ଆବା ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‍ । \v 31 ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜି ଡେକାଟ୍‌, ଆରି ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \s ସାର୍ଗେନି ଦାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୬:୧୯-୨୧) \p \v 32 “ଏ ହିରୁ ମାନ୍ଦା, ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌, ଇନେକିଦେଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତା ରାଜି ହିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ମି ଆବାତି ବେସି ୱାରି ଆନାତା । \v 33 ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ପ୍ରସି ହିଲ୍‌ୱାକାରିଂ ଦାନ୍‌ ହିୟାଟ୍‌; ଇନାକା ନସ୍ଟ ଆଉତ୍‌ ଇ ଲାକେ ମଣା ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି କିୟାଟ୍‌, ଇମେତାକେ ଚର୍‌ ଲାଗେ ୱାଉନ୍‌ କି ପ୍ଡିକୁ ନସ୍ଟ କିଉକ୍‌, ଇ ଲାକେ ସାର୍ଗେନି ନସ୍ଟ ଆୱି ଦାନ୍‌ ଆର୍ଜା ଆଡ । \v 34 ଇନାକିଦେଂକି ଇମେତାକେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌, ହେବେ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ ।” \s ଜାଗ୍ରତ୍‌ ମାନି ଚେଲାର୍‌ \p \v 35 \x + \xo ୧୨:୩୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୫:୧-୧୩.\xt*\x*“ମି ମେଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‍ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନେତ୍‍ ଆରି ଅଜଡ଼୍‌ ଆଜ଼ି ମାନେତ୍‍; \v 36 ଆରି, ମାପ୍ରୁ ବିବା ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ଦୁୱେର୍‌ତିଂ ଇଡ଼ିତିପାଚେ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ସାଙ୍ଗେ ସାଙ୍ଗେ ଦୁୱେର୍‌ ଜେତ୍‍ତେଂ କାଜିଂ ମାନାର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ଲାକେ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ ।” \v 37 ମାପ୍ରୁ ୱାଜ଼ି ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ମେଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‍ ଗାଚ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ତିନି ବାହାତ କୁଚି କିଜ଼ି ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ହେବା କିତାର୍‌ । \v 38 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ମାଦିମାଦାନାଣା ଅଜଡ଼୍‌ ଆନିହିଙ୍ଗ୍‌ ପା ୱାଜ଼ି ହେୱେରିଂ ହେ ଲାକେ ହୁଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେ ହଲ୍ୟାର୍‌ ଦନ୍ୟ । \v 39 \x + \xo ୧୨:୩୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୪:୪୩,୪୪.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ମାନାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଚରେନ୍‌ ୱାନାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ପୁନାନ୍‌, ତାଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ଚର୍‌ କିଦେଂ ହିଉନ୍‍ । \v 40 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାବି କିଜ଼ି ମାନ୍‍ଗୁଦେର୍‌, ହେ ସମୁତ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାନାନ୍‌ ।” \s ପାର୍ତି କିନାକାର୍‌ ଆରେ ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୪:୪୫-୫୧) \p \v 41 ହେବେତାଂ ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ କେବଲ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କି ୱିଜ଼ାରିଂ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନା ?” \p \v 42 ମାପ୍ରୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଲାଗିଂ ଜାର୍‌ ଲକ୍‌ବାକ୍‍ତିଂ ସମାନ୍‌ ହିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ମୁଣିକା ଇଲ୍‌ ଚାଲାୟ୍‌କିନା କାନିଂ ଦାଇତ୍‌ ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ସମାନ୍‌ ସମୁତ ବିନ୍‌ ହଲିୟାରିଙ୍ଗ୍‌ ପା ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିଜ଼ି ମାନ୍‌ୱାତାନ୍‌ ? \v 43 ମାପ୍ରୁ ୱାଜ଼ି ଜାର୍‌ତି ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିୟାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ କିନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ । \v 44 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ଦାନ୍‌ତିଙ୍ଗ୍ ଜପି ବାଚି କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 45 ମାତର୍‌ ଜଦି ହେ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ନା ମାପ୍ରୁ ୱାନାକା ବିଲମ୍‌ ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍ତ ମାନ୍ତ ଇଞ୍ଜି ହଲିୟା ଆଡ଼ିଏନ୍‌ଣିକାଂ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତିନ୍ଞ୍ଜିଉଣ୍‌ଜି ଏକ୍‌ ଆଦେଂ ଆରାମ୍‌ କିତାର୍‌, \v 46 ତା ଆତିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ଆଡ଼ିୟା କାଜିଂ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌ ଆରି ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ହେୱାନ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ମାନୁନ୍‌, ହେ ଦିନ୍‌ ଆରି ହେ ଡାଣ୍ଡ୍‌ତ ତା ମାପ୍ରୁ ୱାନାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରିବାଗ୍‌ କିଜ଼ି ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ତା ବାଗ୍‌ତାକା ବାଚିକିନାର୍‍ ।” \p \v 47 “ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିୟା ଜାର୍‌ ମାପ୍ରୁ ମାନ୍‌ ପୁଞ୍ଜି ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନୁନ୍‌ ଆୱିତିସ୍‌ ତା ଇଚାତାଂ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନୁନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବେସି ମାଡ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‍ ମାଡ୍‍କିୟାଆନାନ୍‍; \v 48 ମାତର୍‌ ଇନେନ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଡ୍‍ତିନି କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଅଲପ୍‍ ମାଡ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‍ ମାଡ୍‍କିୟାଆନାନ୍‍ । ଇନେରିଂ ବେସି ହିୟାଆତାତ୍‍ନା, ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ବେସି ଦାବା କିୟାନାତ୍‌ ଆରେ, ଲକୁ ଇନେନ୍‌ ତାକେ ବେସି ହେଲାୟ୍‌ କିୟାତାନ୍‌ନା, ତା ଲାଗାଂ ବେସି ଦାବା କିନାର୍‌ ।” \s ଜିସୁ କାଜିଂ ରିବାଗ୍‌ ଆନାକା \p \v 49 “ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିତ ନାଣି ଆହି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନା, ଆରେ ହେଦାଂ ଜଦି ଆସ୍ତାତେ ତାଆତିସ୍‌ ନା ଆରେ ଇନାକା ମାନ୍‌, \v 50 ମାତର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ର ବାପ୍ତିସିମ୍‌ତ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଆନାକା ମାନାତ୍‌, ଆରି ହେଦାଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଦୁକ୍‌ ମାନ୍ତ ବାବିକିନାଙ୍ଗା । \v 51 ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିତିଂ ସୁସ୍ତା ହିଦେଂ ୱାତାଂନା ଇଞ୍ଜି ଇନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏତ୍‌ କିନାଦେରା ? ଆକାୟ୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, କୁଦାକୁଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନା । \v 52 ଇନାକିଦେଂକି ର ଇଞ୍ଜ ପାଞ୍ଚ୍‌ଜାଣ୍‌ ମାଚିସ୍‌ ରିୟାର୍‌ ବିରୁତ୍‌ତାଂ ତିନ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆରି ତିନ୍‌ଜାଣ୍‌ତିଂ ବିରୁଦ୍‌ତ ରିୟାର୍‌ ବିନେ ବିନେ ଆନାର୍‌ । \v 53 ମାଜ଼ି ବିରୁଦ୍‌ତ ଆବା, ଆବା ବିରୁଦ୍‌ତ ମାଜ଼ି, ଗାଡ଼୍‌ଚେ ବିରୁଦ୍‌ତ ଆୟା, ଆୟା ବିରୁଦ୍‌ତ ଗାଡ଼୍‌ଚେ, କଡ଼ିୟା ବିରୁଦ୍‌ତ ପଦାହି ଆରି ପଦାହି ବିରୁଦ୍‌ତ କଡ଼ିୟାଣିହି ବିନେ ଆନାତ୍‌ ।” \s ସମୁ ବୁଜାଆନାସ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୬:୨-୩) \p \v 54 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ପା ଇଚାନ୍‌, ଡେବା ପାଡ଼୍‌କାନି ବାଦାଡ଼୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌ ହେ ଦାପ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଟ୍‌, ବାର୍‌ହା ୱାନାତ୍‌, ଆରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଲାକେ ଗିଟା ଆଦ୍‌ନାତ୍‌; \v 55 ଆରେ, ତିନିପାଡ଼୍‌କାନି ଦୁକା ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଟ୍‌, ଗାଜା କାରା ୱାନାତ୍‌, ଆରେ ହେଦାଂ ଗିଟା ଆଦ୍‌ନାତ୍‌ । \v 56 ଆଡ଼େ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌ କାଦେର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଆରେ ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱିଜ଼ୁ ବୁଜା ଆନାଦେରା, ମାତର୍‌ ଇ ଦିନ୍ତ ଚିନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱିଜ଼ୁ ଇନେସ୍‌ ବୁଜା ଆଉଦେରା ? \s ସାତ୍ରୁର୍‌ ହୁକେ ମେହାଆନାକା \r (ମାତିଉ ୫:୨୫-୨୬) \p \v 57 “ଆରେ, ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଇନେକିଦେଂ ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିଉଦେରା ? \v 58 ମି କୁର୍‍ଲିୟା ହୁକେ ସାସନ୍‌କିନାକାନ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ହାନିହିଂ ହାସ୍‌ଦ ପା ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆଦେଂ ଜାତୁନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ନିଂ ବିଚାର୍‌କାର୍‌ୟା କଚଣ୍‌ ଜେଲ୍‌ଜି ଅଦ୍‍ନାର୍‍, ଆରେ ବିଚାର୍‌ କିନାକାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ କେଇଦ ସର୍‌ପି କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାନାଇଞ୍ଜ ବାର୍ତି କିଦ୍‌ନାର୍‌ । \v 59 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାରିହାରା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଜା ଆୱି ପାତେକ୍ ହେ ବାହାତାଂ ଇନେସ୍‌ ଆଜ଼ି ହସିୱାଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁଦେର୍‌ ।” \c 13 \s ପାପ୍‌ତାଂ ୱାଡୁ ନଲେ ହାନାଦେର୍‌ \p \v 1 ହେ ସମୁତ କେତ୍‌ଜାଣ୍ ମାନି କେତେକ୍‌ ଲକ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌ ଜେ ଲକୁ ୱାଜ଼ି, ପିଲାତ ଇମ୍‌ଣି ଗାଲିଲିୟର୍‌ତି ନେତେର୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପୁଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମେହାୟ୍‌କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିସ୍ରେ ହେୱାନିଂ ଜାଣାଇ କିତାର୍‌ । \v 2 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ବଗ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଗାଲିଲିୟର୍‌ ଜେକନି ୱିଜ଼ାର୍‌ ଗାଲିଲିୟର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ପାପିର୍‌ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନେକିନାଦେରା ? \v 3 କି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ପାପ୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୱିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‍ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଅନାଦେର୍‌ । \v 4 ଇଚିସ୍‌ ସିଲହତ ହେ ଅଟର ଜାଣ୍‌ ଜପି ମାଚା କାଡ଼୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ତି ଜିବୁନ୍‌ ହାଚାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିସ୍ରେ ଇନାକା ବାବି କିନାଦେର୍‌ ? ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ପାପିର୍‌ ଇଞ୍ଜି କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନେ କିନାଦେରା ? \v 5 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ପାପ୍‌ତାଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିୱିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ହେ ଲାକେ ନସ୍ଟ ଆନାଦେର୍‌ ।” \s ପାଡ଼୍‌ ୱାୱି ତଗାମାର୍‌ କାତା \p \v 6 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ରକାନ୍ତି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ର ତଗା ମାର୍‌ ରୁଜ଼୍‌ଦି ମାଚାନ୍‌ । ମାଲିକ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେବେନି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍‌ତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଗାଟା ଆୱାତାନ୍‌ । \v 7 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ କାନାକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼ା, ଇ ତିନି ବାର୍ହୁ ଆତାତ୍‌ ଆନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇ ତଗା ମାର୍‌ତି ପାଡ଼୍ ଡେକ୍‍ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ଗାଟା ଆଉଙ୍ଗା, ଇଦେଲିଂ କାଦିତୁସିୟା, ଇଦାଂ ଇନେକିଦେଂ ମେଦ୍‌ନିତିଂ ଆବାର୍‌ ଆହ୍‌ନାତା ? \v 8 ମାତର୍‌ ମାଲିକ୍‌ତିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ମାପ୍ରୁ, ଇଦେଲିଂ ଇ ବାର୍ହୁ ପା ପିସ୍ତିହିଦା, ଆନ୍‌ ଇବେତାଂ ଇଦାଂ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ କାର୍ଚି ଗାତ୍ ହିନାଙ୍ଗ୍, \v 9 ଆରେ ପାଚେ ପାଡ଼୍ ୱାତିସ୍‍ ହାର୍‌, ଆୱିତିସ୍‌ ହେଦେଲିଂ କାଦ୍‌ଦି ତୁସିହିନାଙ୍ଗ୍ ।” \s ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ର କଗ୍‌ଲେଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 10 ରଗ ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ ର କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ିମାଚାନ୍‌ । \v 11 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ବାନ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ପାପିୟା ର କଗ୍‌ଲେ ହେବେ ମାଚାତ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ କୁବ୍‍ଡ଼ି ଆଜ଼ି ଇନେସ୍‌ ଆଜ଼ି ପା ଜାରତିଂ ହାଣ୍‍କୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାତ୍‌ । \v 12 ଜିସୁ ହେଦେଲିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଲାଗାୟ୍‌ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ଏ କଗ୍‌ଲେ ନି ବେମାର୍‍ତାଂ ଉଜ୍‌ ଆତାୟ୍‌ ।” \v 13 ଆରେ, ଜିସୁ ହେ ଜପି କେଇ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ହେବେତାଂ ହେଦେଲ୍‌ ହେ ଦାପ୍ରେ ହାଣ୍‍କୁ ଆଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌ । \p \v 14 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଲ୍‌ନି ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ମାନାୟାର୍‌ ତାକେ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “କାମାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ଚଅ ଦିନ୍‌ ମାନାତ୍‌, ଲାଗିଂ ହେ ୱିଜ଼ୁନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ଉଜ୍‌ ଆଡୁ, ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ୱାମାଟ୍ ।” \p \v 15 ମାତର୍‌ ମାପ୍ରୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ କାପ୍‌ଟିୟାର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଇନାକା ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ତ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦୁ କି ଗଦ ହାଡ଼ାତାଂ ରିକ୍‌ଚି ତାସି ଏଜ଼ୁଂ ଉଟ୍‌ପାମାଡୁ ? \v 16 ଲାଗିଂ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଅଟର ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚିସ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ହି ଇ କଗ୍‌ଲେ ଇନାକା ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ଜାର୍‌ ଗାଚ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାକା ଇନାକା ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌ ?” \v 17 ଆରେ, ଜିସୁ ଇ କାତା ଇଚିଲେ, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେରିୟାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଲାଜୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ମାତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ମାନି ୱିଜ଼ୁ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଗାଜା କାମାୟ୍‌ ସାକାତାଂ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \s ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜିନି କାତା \r (ମାତିଉ ୧୩:୩୧-୩୩; ମାର୍କ ୪:୩୦-୩୨) \p \v 18 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଇନେର୍‌ ଲାକେ ? ଆରି ଇନେର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ତୁଲାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? \v 19 ହେଦାଂ ଇ ଲାକେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ, ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜାର୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ୱିତ୍‌ତାନ୍, ଆରେ ହେଦାଂ ପାନ୍‌ଚି ମାର୍‌ ଆତାତ୍‌, ଆରି ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ପଟିଂ ୱାଜ଼ି ହେ ଡାଡ଼୍‌ଦ ବାହା କିତିଂ ।” \s ହଇନିରୁଟି କାତା \r (ମାତିଉ ୧୩:୩୩) \p \v 20 ଜିସୁ ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନେର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତିଂ ତୁଲାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? \v 21 ହେଦାଂ ହଇନିରୁଟି ଲାକେ, ର କଗ୍‌ଲେ ହେଦାଂ ତାସି ମଣାତ ମଇଦା ବିତ୍ରେ ପ୍ଡାକ୍‌ଚି ଇଟ୍‌ତାତ୍‌, ଆରେ ହାରିହାରା ୱିଜ଼ୁ ହଇନି ଲାକେ ଆତାତ୍‌ ।” \s ହାକାଡ଼୍‌ ଦୁୱେର୍‌ \r (ମାତିଉ ୭:୧୩-୧୪; ୨୧–୨୩) \p \v 22 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଗାଡ଼୍ ଗାଡ଼୍‌ଦ ଆରି ନାସ୍‌କୁ ନାସ୍‌କୁ ବୁଲାଆଜ଼ି ହିକ୍ୟା ହିଉ ହିଉ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ନିପ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 23 ଆରେ, ରକାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌, ମୁକ୍ତି ଆନାକା ପାୟା ଆନି ମାନାୟାର୍‌ ହିସାବ୍ ଇନାକା ଅଲପ୍‍ ? \p ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌,” \v 24 ହିରୁ ଦୁୱେର୍‌ତିଂ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟକିୟାଟ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, “ବେସି ହେନି ହଣ୍‌ଗିନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିନାର୍‌, ମାତର୍‌ ଆଡୁର୍‌ । \v 25 ଇଲ୍‌ ମୁଣିକା ନିଞ୍ଜି କାପାଟ୍‌ ବନ୍ଦ୍‌ କିତି ପାଚେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍ତ ନିଲ୍‌ଚି ମାନାଦେର୍‌ ଆରି ଏ ମାପ୍ରୁ, ମା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍‌ ଜେତା, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି କାପାଟ୍‌ତ ଇଡ଼ିଦେଂ ଲାଗାନାଦେର୍, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍‌ ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 26 ହେ ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାନାଦେର୍, “ଆପେଂ ନି ମୁମ୍‌ଦ ଉଟାପ୍ ଚିଚାପ୍‌, ଆରି ଏନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାକ୍ଡିତ ହିକ୍ୟା ହିତାୟ୍ ।” \v 27 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାନି ମାନାୟ୍‌, ହେଦାଂ “ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌; ଏ ଅଦାର୍ମି ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ନା କଚଣ୍‌ତାଂ ଦେହାଆଡୁ । \v 28 \x + \xo ୧୩:୨୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୨:୧୩; ୨୫:୩୦.\xt*\x*\x + \xo ୧୩:୨୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୮:୧୧,୧୨.\xt*\x*ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌, ଇସ୍‌ହାକ୍‌, ଜାକୁବ୍‌, ଆରି ୱିଜ଼ାର୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାରିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତ ମାନି ଆରି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ବାର୍‌ତ ତୁସିହିତାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍, ହେପାଦ୍‌ନା ହେବେ ଆଡ଼୍‌ବିସ୍‌ ଆରି ଟାଡାଙ୍ଗ୍‌ କାଟ୍‍ନାଦେର୍‌ । \v 29 ଆରେ, ୱେଡ଼ାହତ୍‌ନି ଆରି ୱେଡାହାନି ନିପ, ତିନିପାଡ଼୍‌କା ଆରି ଡେବାପାଡ଼୍‍କାନି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତିଂ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ନାର୍‌ । \v 30 \x + \xo ୧୩:୩୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୯:୩୦; ୨୦:୧୬; ମାର୍କ ୧୦:୩୧.\xt*\x*ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନଙ୍ଗୟ୍‌ ପାଚେ ମାନି କେତେକ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଆନାର୍‌ ଆରି ପର୍ତୁମ୍‌ ମାନି କେତେକ୍‌ ପାଚେ ଆର୍ନାର୍‌ ।” \s ଜିରୁସାଲମ୍‌ କାଜିଂ ଜିସୁତି ଦୁକ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୩:୩୭-୩୯) \p \v 31 ହେ ପାଦ୍‌ନା କେତେକ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇ ବାହା ପିସ୍ତି ହସି ହାଲାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେରଦ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଦେଂ ମାନ୍‌ କିନାନା ।” \p \v 32 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ହେ କଲ୍ୟାତିଂ ୱେଚାଟ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ୱିଗା ପୁଦା ପିହିକିନାଙ୍ଗା ଆରି ଉଜ୍‌ କିନାଙ୍ଗା, ଆରେ ତିନି ଦିନ୍‌ତାଂ ଆନ୍‌ ପଡ଼୍‌କ୍‌ ଇନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 33 ଇନାକା ଆୟେତ୍‌, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌, ୱିଗା ଆରି ମାହିଙ୍ଗ୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ବାର୍ତ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍ ନାସ୍‌ ଆନାକା ହାର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 34 “ଏ ଜିରୁସାଲମ୍‌, ଏ ଜିରୁସାଲମ୍‌, ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ତି ଟୁଣାକାୟ୍ ଆରି ଜାର୍‌ ତାକେ ପକ୍ୟାତାକାରିଂ କାଲ୍ଅହିୟାନି । କୁଜ଼ୁ ଇନେସ୍‌ ମାରା ତାରେନ୍‌ ଜାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ରବେ କିନାତ୍‌, ହେ ଲାକେ ଆନ୍‌ ଏଚେହଟ୍ ନି ହିମ୍‌ଣାକାଂ ରବେ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିୱାତାଦେର୍‌ । \v 35 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମି ଇଲ୍‌ ମି କେଇଦ ପିସ୍ତାତାର୍ଣ୍ଣା; ଆରେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାପ୍ରୁ ତର୍‌ଦ ଇନେନ୍‌ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ନାଜିଂ ଇ କାତା ଇନାଦେର୍‌, ହେ ଦିନ୍‍ୱାୱି ପାତେକ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହାତେନେ ଆରେ ହୁଡ଼୍‍ଦୁଦେର୍‍ ।” \c 14 \s ଜିସୁ ର ରଗ୍ୟାଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 1 ରଗ ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ତିନି କାଜିଂ ର ପାରୁସିର୍‌ ମୁଣିକା ଇଞ୍ଜ ହଟିଲେ, ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 2 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ରକାନ୍‌ କାଲ୍‌କୁ କେଇକୁ ପୁଲାଆତି ରଗ୍ୟା ନଚ୍‌ନି ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 3 ହେବେ ଜିସୁ ମସାତି ବିଦିନି ଗୁରୁର୍‌ ଆରି ପାରୁସିରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଉଜ୍‌ କିନାକା ବିଦି କି ଆକାୟ୍‌ ?” ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଚିମ୍‌ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \p \v 4 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ପକ୍‌ତାନ୍‌ । \v 5 \x + \xo ୧୪:୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୨:୧୧.\xt*\x*ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମି ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ କି ବାଡ଼୍‌ଦୁ କୁଇତାକେ ଆର୍ତିସ୍‌ ଇନାକା ହେଦେଲିଂ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ହେ ଦାପ୍ରେ ନିକୁନ୍ ?” \p \v 6 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ତ ଇନାକା ଉତର୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ । \s ଦାର୍ମି ଆନାକା ଆରେ ହେବା କିନାକା \p \v 7 ଆରେ, କୁପ୍‌କାୟାତି ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ବାହା ବାଚି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ଇଦାଂ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 8 “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଲକୁତାଙ୍ଗ୍ ବିବାନି ବଜିତ କୁକ୍ୟାନାଦେର୍‌, ହେୱେଡ଼ାଂ ମୁଡ଼୍‌ ବାହାତ କୁଚ୍‍ମାଟ୍, କାତେହିନା ମିତାଙ୍ଗ୍ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜାଲକୁ ହେୱାନ୍‌ତାଂ କୁକ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନ୍‌ଗାନାନ୍, \v 9 ଆରେ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତାଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ତାନ୍‌ଚି, ହେୱାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜାନାନ୍, ଇୱାନିଂ ବାହା ହିଆ; ଆରେ, ହେୱାଡ଼ାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଜୁତାଂ ତାରେନ୍‌ ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚେଂ ହାନାଦେର୍‌ । \v 10 ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍ୟା ଆନାଦେର୍‌, ହେୱେଡ଼ାଂ ହାଲ୍‌ଜି ତାରେନ୍‍ନି ବାହାତ କୁଚାଟ୍, ଇନେସ୍‌ ମି କୁକ୍ୟାତି ଲକୁ ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜାନାନ୍, ଏ ବନ୍ଦୁ, ଜପ୍‍ଣି ବାହାତ ୱା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ମି ହୁକେ କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ମି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆନାତ୍‌ । \v 11 \x + \xo ୧୪:୧୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୩:୧୨; ଲୁକ ୧୮:୧୪.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଗାଜା ଇଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜିୟାଆନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାରୁ ଆନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ହାରୁ ଆନାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ଉଚ୍‌ କିୟାନାତ୍‌ ।” \p \v 12 ଆରି, ଜିସୁ ନିଜେ କୁକ୍ୟାତି ଲଗାଂ ପା ଇଚାନ୍‌, “ୱେଡ଼ା କି ନାଣା ବଜି ହିଜ଼ି ଜାର୍‌ ବନ୍ଦୁ କି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କି ୱାସ୍କିନିକାର୍ କି ମାଜାନ୍‌ ପାଡ଼୍‍ହାନିକାରିଂ କୁକ୍‌କି କିମାଟ୍‌, କାତେହିନା ହେୱାର୍‌ ପା ୱାଜ଼ି ମିଙ୍ଗ୍ କୁକ୍‌କି କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପ୍ରାତିପାଦ୍‌ ପାୟା ଆତାଦେର୍‌ । \v 13 ମାତର୍‌ ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତିସ୍‌ ଅର୍କିତ୍‌, ଟୁଟା, ଚଟା ଆରି କାଣାରିଂ କୁପ୍‌କାଟ୍; \v 14 ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ ଆନାଦେର୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ହିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ତି ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌; ଆରେ, ଦାର୍ମିର୍‍ ଆରେ ନିଂନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ହିଦ୍ୟାନାତ୍ ।” \s ର ଗାଜା ବଜିନି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୨:୧-୧୦) \p \v 15 ହେଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁହୁକେ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ଲଗାଂ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ଲଗୁ “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିତ ତିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ ।” \p \v 16 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମ୍ଡିକା ସମୁତ ଗାଜାବଜି ହିଦେଂ ଇଚା କିଜ଼ି ବେସି ଜାଣ୍‌ତିଂ କୁକ୍‌ତାନ୍‌; \v 17 ଆରେ, ତିନି ସମୁ ଏକାୱାତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ କୁକ୍‍ତି ଲଗାଂ ଜାର୍‌ ଆଡ଼ିୟାତିଂ ପକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, ‘ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱାଡୁ, ଇନାକିଦେଂ ୱିଜ଼ୁ ଜାଲ୍‌ଦି ଆତାତେ ।’ \v 18 ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ର ମାନ୍‌ କିଜ଼ି କେମା ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । ପର୍ତୁମ୍‌ ରକାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଇଚୁଟିଂ ବୁମି କଡ଼୍‌ତାଂନ୍ନା, ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଲାଗ୍‌ଦାନାତ୍‌; ଗୱାରି କିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍‌ କେମା ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିୟା ।” \v 19 ଆରେ ରକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍ ଆଡ଼୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦୁଙ୍ଗ୍‌ କଡ଼୍‌ତାଂନ୍ନା, ଆରେ ଆନ୍‌ ହେୱାକାଂ ପରିକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା; ଗୱାରି କିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍‌ କେମା ପାୟାଆତାଂନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିୟା ।” \v 20 ବିନ୍‌ ଲଗୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପୁନ୍‌ ବିବା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଲାଗିଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଙ୍ଗା ।” \p \v 21 ଆରେ, ହେ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହେ ସବୁ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ଇଲ୍‌ ମୁଣିକା ରିସା ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ଆଡ଼ିଏନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବେଗି ଗାଡ଼୍‌ନି ହାକ୍‍ଡ଼ି ଆରି ଗଲିଗନ୍ଦିତ ହାଲ୍‌ଜି ଅର୍କିତ୍‌, ଟୁଟା, କାଣା ଆରି ଚଟାରିଂ ଇବେ ତାହିୱାଡୁ ।” \v 22 ପାଚେ ହେ, ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନି ବଲ୍‌ତାଂ କିୟାଆତାଙ୍ଗ୍‍ନା, ଆତିସ୍‌ପା ଆରେ ବାହା ମାନାତ୍‌ ।” \v 23 ହେବେତାଂ ମାପ୍ରୁ ହେ ଆଡ଼ିଏନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ରାଜାର୍‌ ହାଜ଼ି ଆରି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ ମାର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି, ନା ଇଲ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ପୁରା ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ମାନାୟାରିଂ ୱାନିକାଜିଂ ହିୟାଟ୍‌ । \v 24 ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେ କୁକ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାନି ମାନାୟାରିଂ ପା ଇନେର୍‌ ନା ବଜିନି ଗୁଣ୍‌ ମଦୁର୍‌ ପାୟା ଆଉର୍‌ ।” \s ଚେଲା ଆଦେଂ ମାନାତ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୦:୩୭-୩୮) \p \v 25 ଦିନେକ୍‌ ବେସିହେନି ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 26 “ଇନେର୍‌ ଜଦି ନା କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ଜାର୍‌ ଆବା, ଆୟା, ଡକ୍ରି, ହିମ୍‍ଣା, ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଆରି ତଣ୍‌ଦେକାଂ, ଇ ଲାକେ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ପା ଆଦିକ୍‌ ୱାରି କିୱିତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ । \v 27 \x + \xo ୧୪:୨୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୮; ୧୬:୨୪; ମାର୍କ ୮:୩୪; ଲୁକ ୯:୨୩.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତି କ୍ରୁସ୍‌ ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି ନା ଡେଇଁ ୱାୱାତାନ୍‌ଚି, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ । \v 28 ଇନାକିଦେଂକି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ମାଚା ରସ୍‍ତେଂ ଇଚା କିଜ଼ି ହେଦାଂ ୱିସ୍‌ପିସ୍‌ କିନାକା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ସାକ୍ତି ମାନାତ୍‌ କି ଆକାୟ୍‌, ଇଦାଂ ପର୍ତୁମ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି କର୍ଚ ଇସାବ୍‌ ହୁଡ଼ୁଦେର୍ ? \v 29 ହେ ଦିନ୍ତ ହେୱାନ୍‌ କୁନାଦି କୁଚି କିଜ଼ି ୱିସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱିତିସ୍‌, ଏଚେଜାଣ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଇଦେଂ ଲାଗାନାର୍‌, \v 30 ଇ ମାନାୟ୍‌ ରଚ୍‌ଚେଂ ଆରାମ୍‌ କିଜ଼ି ୱିସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍‌ୱାତାନ୍‌ ।” \v 31 “ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ରାଜା ଦସହାଜାର୍‌ ମେଲ୍ୟାରିଂ ଅଜ଼ି ବିନେ ରକାନ୍‌ ରାଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଜୁଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, କଡ଼େ ହାଜାର୍ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଆସ୍ତି ବିରୁଦ୍‌ତ ୱାଜ଼ିମାନି ରାଜା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଦସ୍‌ ହାଜାର୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଅଜ଼ି ଜୁଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ନାଦେରା କି ଆକାୟ୍‌, ହେଦାଂ ପର୍ତୁମ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ବିଚାର୍‌ କିଉର୍‌ ? \v 32 ଜଦି ଆଡୁନ୍‌, ଲାଗିଂ ବିନେନି ରାଜା ଦେହା ମାନୁ ମାନୁ ହେୱାନ୍‌ ଦୁତ୍‌ ପକ୍‌ଚି ହାନ୍ଦି ପାର୍ତାନା କିନାନ୍‌ । \v 33 ହେ ଲାକେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ପିହ୍‌ୱିତିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଚେଲା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ ।” \s ଚିନ୍ତା କିୱି ହର୍‌ \r (ମାତିଉ ୫:୧୩; ମାର୍କ ୯:୫୦) \p \v 34 “ହର୍‌ତ ହାର୍‌; ମାତର୍‌ ହର୍‌ ପା ଜଦି ହୱାଦ୍‌ ଆଉତ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ଇମେ କାର୍ୟା ଆନାତ୍‌ ? \v 35 ହେଦାଂ ମେଦ୍‌ନିତ କି ଗାତ୍‍ଗାଦା କାଜିଂ ସମାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌; ଲକୁ ହେଦାଂ ବାର୍ତ ତୁସି ହିନାର୍‌ । ଇନେର୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କିତୁଲ୍‌ ମାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱେନେନ୍‍ ।” \c 15 \s ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ମେଣ୍ଡା \r (ମାତିଉ ୧୮:୧୨-୧୪) \p \v 1 ଆରେ, ଦିନେକ୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାର୍‌ ଆରି ପାପିୟାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 2 ହେବେ ପାରୁସିର୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌ ଗାଣ୍‌ଜୁ କିଜ଼ି କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ପାପିୟାରିଂ ଇଟ୍‌ନାନ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ତିନାନ୍‌ !” \v 3 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, \p \v 4 “ମି ବିତ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ମାନାନ୍‌ ଜେ ହେୱାନ୍ତି ପାଞ୍ଚକଡ଼ି ମେଣ୍ଡାଂ ମାଚିସ୍‌, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ହେ ଏକ୍‌ ଉଣା ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ିକାଙ୍ଗ୍‌ ବାଟାତ ପିସ୍ତି ହେ ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ମେଣ୍ଡା ଗାଟାୱି ପାତେକ୍‌ ହେଦେଲିଂ ଡେକୁନ୍‌ ? \v 5 ଆରେ, ଗାଟାଆତିସ୍ ହେୱାନ୍‌ ହେଦେଲିଂ ୱାରିତାଂ ପିଣ୍ଡ୍‌ଜି ଇଞ୍ଜ ତାହିୱାନାନ୍, \v 6 ଆରେ ଜାର୍‌ ସାଙ୍ଗ ପାଡ଼୍‍ହା ଇଞ୍ଜାକାରିଂ ରବେରୁଣ୍ତାୟ୍‍ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇନାନ୍‌, ନା ହୁକେ ୱାରି କିୟାଟ୍‌, ଲାଗିଂ ନା ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ମେଣ୍ଡା ଗାଟାତାଙ୍ଗ୍ । \v 7 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେ ଲାକେ ଇନେର୍‌ତି ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନି ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଏକଉଣା ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ଦାର୍ମି ମାନାୟାରିଂ ପିସ୍ତି, ଇନେନ୍‌ ମାନ୍‌ ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ପାପ୍‌ନି କାଜିଂ ସାର୍ଗେତ ବେସି ୱାରି ଆନାତ୍‌ ।” \s ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି ରୁପା ଡାବୁ \p \v 8 “ଆୱିତିସ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କଗ୍‌ଲେଲଗୁ ମାନାତ୍‌ ଜେ, ତାୱି ଜଦି ଦସ୍‌ ରୁପା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିସ୍‌, ଆରେ ହେବେଣ୍ଡାଂ ରଞ୍ଜୁ ଜାଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ହେଦେଲ୍‌ ବଇଟା ଆହି କିଜ଼ି ଇଲ୍‌ ପାପ୍‍ଡ଼ି କିଜ଼ି ଗାଟାୱି ପାତେକ୍‌ ଜତନ୍‌ତାଂ ଡେକୁତ୍ ? \v 9 ଆରେ, ହେଦାଂ ଗାଟାଆତିସ୍ ହେଦେଲ୍‌ ହେ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାରିଂ ଆରି ପାଡ଼୍‍ହା ଇଞ୍ଜି ଲଗାଂ କୁକ୍‌ଚି ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇନାତ୍‌, ନା ହୁକେ ୱାରି କିୟାଟ୍‌, ଲାଗିଂ ଇମ୍‌ଣି ଟାକା ଜାକ୍‍ଚି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ହେଦାଂ ଗାଟାଆତାଙ୍ଗ୍ । \v 10 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେ ଲାକେ ଇନେର୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତାର୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ପାପି କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୁତ୍‌ର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ୱାର୍‌ୟା ଆଡୁ ।” \s ଜାଙ୍ଗ୍‌ତି କାଡ଼୍‌ଦେ \p \v 11 ଜିସୁ ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ରୱାନିଂ ରିକାର୍‌ ମାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 12 ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହାରୁ ମାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଆବା, ଦାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାଗ୍‌ ନାଦାଂ ଆନାତା, ହେଦାଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହିଦା ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ପାସ୍‌ପିସ୍ ହିତାନ୍‌ । \v 13 ଅଲପ୍‍ ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହାରୁ କାଡ଼୍‌ଦେ ସବୁ ରବେ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ରାଜି ହତାନ୍, ଆରେ ହେବେ ପାଟ୍‍କାର୍ ଆଜ଼ି ହେ ଦାନ୍‌ ଉପ୍ତାନ୍ । \v 14 ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଉପ୍‍ଚି ପାଚେ ଦେସ୍‍ତାକେ କାତାର୍‌ ଆର୍ତିଲେ ତା ଅବାବ୍‌ ଆଦେଂ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 15 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ହେ ଦେସ୍‌ନି ରକାନ୍‌ ଲକୁତାକେ ଆହ୍‌ର ଅତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ ହାରାୟ୍‌ କିଦେଂ ଜମିତ ପକ୍‌ତାନ୍‌; \v 16 ଆରେ ପାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍ କାଦି ତିନ୍‍ଞ୍ଜି ମାଚିକ୍‌, ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ତା ପଟପାଞ୍ଜି ଜିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇନାକା ହିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 17 ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଚେତ୍‌ନା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାଞ୍ଜି ଆବା ତାକେ କେତେକ୍‌ କାମ୍‌ଲିୟାର୍ତି କାଦି ହାର୍ଜିହାନାତା, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇବେ ନାସ୍‌କି ହାନାଙ୍ଗା । \v 18 ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନା ସାର୍ଗେନି ଆବା ଲାଗେ ହାନାଙ୍ଗ୍” ଆରି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଙ୍ଗ୍‌, “ଆବା, ଇସ୍ୱର୍ତି ବିରୁଦ୍‌ତ ଆରି ନି ନଞ୍ଜର୍‌ତ ପାପ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା; \v 19 ନି ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ୟା ଆଦେଂ ଆନ୍‌ ଆରେ ତର୍‌ ହିଲେତ୍; ନାଙ୍ଗ୍‌ ମି କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ଲାକେ ଇଡ୍‍ଦା ।” \v 20 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ନିଜେ ଲାତ୍ରାହି ତାକେ ହାଚାନ୍‌ । \p “ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଦେହା ମାନୁ ମାନୁ ହେ ଲାତ୍ରାହି ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଦୟାତ କାର୍ମା ଆତାନ୍‌ ଆରି ହନ୍‌ଚିହାଲ୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ପମ୍‌ଜି ଡନ୍‍ଚାନ୍ ।” \v 21 କାଡ଼୍‌ଦେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆବା, ସାର୍ଗେନି ବିରୁଦ୍‌ତ ଆରି ନି ନଞ୍ଜର୍‌ତ ଆନ୍‌ ପାପ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌, ନି ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ୟାନି ଆନ୍‌ ତର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \v 22 ମାତର୍‌ ଲାତ୍ରାହି ହେ ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ୱିଜ଼ୁତିଂ ହାର୍ଦି ଆଙ୍ଗି ବେଗି ତାହିୱାଜ଼ି ଇୱାନିଂ ଆର୍‌ପି କିୟାଟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ କେଇଦ ୱାତୁସ୍‌ ଆରି ପାନାତ ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍ ହିୟାଟ୍‍, \v 23 ଆରେ ଦୁମାଟି ଅହ୍‌ରି ତାସି ଅହାଟ୍‌; ୱାଡୁ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ୱାରି କିନାସ୍‌, \v 24 ଇନାକିଦେଂକି ନା ଇ ହିମ୍‍ଣା ହାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ଜିତାନ୍ନା, ଜାଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ଗାଟାଆତାନ୍‌ ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \p \v 25 “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ତା ଗାଜାକାନ୍‌ ମେହି ତାସ୍‌ ବାହାତ ମାଚାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱାଜ଼ି ଇଲ୍‌ ଲାଗେ ଏକାୱାତାନ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ବାଜା ଆରି ଏନ୍ଦିନି ଗାଜ୍ରାନାକା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି, \v 26 ଆଡ଼ିୟାରିଂ ବିତ୍ରେ ରୱାନିଂ ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ହେ ସବୁ ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ ।” \v 27 ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ୱାତାନ୍ନା, ଆରେ ମି ଆବା ହେୱାନିଂ ହାର୍‌ଦି ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ଗାଟା ଆତିଲେ ଦୁମାଟି ଅହ୍‌ରି ଅସ୍ତାନ୍ନା ।” \v 28 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ବିତ୍ରେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିୱାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେ ଲାତ୍ରାହି ବାର୍ତୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 29 ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଆବାଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ହୁଡ଼ା ଏଚେକ୍‌ ବାର୍ହୁ ଆତାତ୍‌ ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଲାକେ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ୱାନାଙ୍ଗା, ଆରେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପାନି ବଲ୍‌ ଉଡ଼ା ଆୱାତାଂନା, ଆତିସ୍‌ପା ନା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ହୁକେ ୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ଅଡା ହିମ୍‌ଣା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‍ୱାତାୟ୍‍ନ୍ନା; \v 30 ମାତର୍‌ ନି ଇ ଇମ୍‌ଣି କାଡ଼୍‌ଦେ ଦାରିୟାର୍‌ ହୁକେ ନିନ୍ଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଦାନ୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଉପ୍ତାନ୍ନା, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ୱାତାନ୍, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏନ୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ଦୁମା ଅହ୍‌ରି ଅସ୍ତାୟ୍ । \v 31 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ବପାହୟ୍‌, ଏନେଙ୍ଗ୍‌ତ ସବୁୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ନା ହୁକେ ମାନାୟା, ଆରେ ଇନାକା ସବୁ ନାଦାଂ, ହେ ସବୁ ନିନ୍ଦାଂ; \v 32 ମାତର୍‌ ଇୱାନ୍‌ ଜେ ନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ହାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ରଗ ଜିତାନ୍‌, ଜାଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ଗାଟାଆତ୍‍ତାନ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ବଜି ଆରି ୱାରି କିନାକା ମାଚାତ୍‌ ।” \c 16 \s ଚାତୁର୍‌ ହଲିୟାହି \p \v 1 ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ପା ଇଚାନ୍‌, “ର ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ଗୁମୁସ୍ତା ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେ ଦାନ୍‌ କାରାପ୍‌ କିନାନା ଇଞ୍ଜି ହେଦାଂ ବିସ୍ରେ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେୱେନିଂ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \v 2 ଆନ୍‌ ମି ବିସ୍ରେ ଇଦାଂ କି କାତା ୱେନାଙ୍ଗା ?” ନି ଗୁମୁସ୍ତା କାମାୟ୍‌ ନି ଇସାବ୍‌ ହିଦା ଇନେକିଦେଂ ଏନ୍‌ ଆରି ଗୁମୁସ୍ତା ଆଜ଼ି ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁୟ୍‌ । \v 3 ହେବେତାଂ ହେ ଗୁମୁସ୍ତା ମାନେ ମାନେ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? ନା ମାପ୍ରୁ ତ ନା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଗୁମୁସ୍ତା ପାଦ୍‌ ପିହି କିଜ଼ି ଅନାନା । ଚିକ୍‌ଲା କାଦ୍‌ଦେଂ ନା ସାକ୍ତି ହିଲୁତ୍‌, ଇସ୍‍ପିସ୍‍ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଜୁ ହତ୍‍ନାତା । \v 4 ଆନ୍‌ ଗୁମୁସ୍ତା ପାଦ୍‍ତାଙ୍ଗ୍ ପିସ୍ତି ପାଚେ ଲକୁ ଇନେସ୍‌କି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‌କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌, ହେଦାଂ ବୁଜା ଆନାଙ୍ଗା । \p \v 5 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ୱିଜ଼ାକାରିଂ କାତକ୍‌ତିଂ ଲାଗେ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ରକାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମି ଜପି ନାମାପ୍ରୁତି ରୁଣ୍‌ ଅତାୟ୍‌ନା ? ଏଚେକ୍‌ ଚିକାଣ୍‌ ? ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ମାଣ୍‌ ଚିକାଣ୍‌ ।” \v 6 ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ସହେ ସିପା ଚିକାଣ୍‌ । ବେବାର୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ନି କାଗଜ୍‌, ଇବେ ପଚାସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଲେକିକିୟା । \v 7 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଇଚାନ୍‌, ଏନ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ରୁଣ୍‌ ଅତାୟ୍‌ନା ?” ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ମାଣ୍‌ ଗଁମ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ମି ଲେକିକିତି କାଗଜ୍ ଆସ୍ତି ଚାର୍‌କଡ଼ି ଇଞ୍ଜି ଲେକି କିୟା ।” \v 8 ହେ ଅଦାର୍ମି ଗୁମୁସ୍ତା ବୁଦି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ିମାନି କାଜିଂ ମାପ୍ରୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିତାନ୍‌, ଲାଗିଂ ଇ ଜୁଗ୍‌ନି ହିମ୍‌ଣାଂ ହେୱାର୍‌ ନିଜାର୍‌ ଜାତି ପାକ୍ୟାତ ଅଜଡ଼୍‌ନି ହିମ୍‌ଣାଙ୍ଗ୍‌ ବାଟା ଆଦିକ୍‌ ବୁଦିତି । \p \v 9 ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାନାଙ୍ଗା, “ଅଦାର୍ମି ଦାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ସାଙ୍ଗ ଲାବ୍‌ କିୟା, ଇନେସ୍‌ ହେଦାଂ ୱିସ୍ତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‌ କିୟାଆନାଦେର୍‌ । \v 10 ଇନେନ୍‌ ଅଲପ୍‍ ବିସ୍ରେ ପାର୍ତି କିନାକାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ପା ପାର୍ତି ଆନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ପାର୍ତି କିୱାକାନ୍ ହେୱାନ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ପା ପାର୍ତି କିଉନ୍‌ । \v 11 ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅଦାର୍ମି ଦାନ୍‌ତ ପାର୍ତି ଆୱାତାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ହାତ୍‌ପା ଦାନ୍‌ ମି କେଇଦ ସର୍‌ପି କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ? \v 12 ଆରେ, ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାଚେନି ଦାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ପାର୍ତି ଆୱାତାୟ୍‌ନା, ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମି ଜାର୍‌ ବିସ୍ରେ ହିଦ୍‍ନାର୍‌ ?” \p \v 13 “ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିୟା ରି ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହଲ୍ୟା ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ରକାନିଂ ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ଜିଉନନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ରକାନ୍‌ କାଜିଂ କାର୍ମା ଆନାନ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ରକାନିଂ ଆଲ୍‌ଗା କିନାନ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଦାନ୍‌ ରିୟାର୍‌ତି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଆଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି କେତେକ୍‌ କାତା \r (ମାତିଉ ୧୧:୧୨-୧୩; ୫:୩୧-୩୨; ମାର୍କ ୧୦:୧୧-୧୨) \p \v 14 ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଦାନ୍‌ଲବ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ପା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ନିନ୍ଦାକିଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 15 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ମାନାୟାର୍‌ କାଣ୍‌କୁକାଂ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଚଚ୍‌ନାର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାଗ୍‌ଦି ମାନାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ ପୁନାନ୍‌; ଇନେକିଦେଂକି ଇନାକା ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଗାଜାଟି, ହେଦାଂ ମାପ୍ରୁ କାଣ୍‌ଙ୍ଗାତ ଗିଣ୍‌ । \p \v 16 \x + \xo ୧୬:୧୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୧:୧୨,୧୩.\xt*\x*ମସାତି ବିଦି ଆରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଜହନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ହସିମାଚାତ୍ ହେ ସମୁତାଂ ସାର୍ଗେ ରାଜିନି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‌କିଦେଂ ଆନାତା, ଆରେ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଲକ୍‌ ସାକ୍ତିତାଂ ହେବେ ହଣାରା । \v 17 \x + \xo ୧୬:୧୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୫:୧୮.\xt*\x* ମାତର୍‌ ମସାତି ବିଦିନି ର ଟପା ବୁଡାଆନି ବାଟା ମତର୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ ଆରି ପୁର୍ତି ବୁଡାନାକା ଆଡ଼୍‌ୱା ।” \p \v 18 \x + \xo ୧୬:୧୮ \xo*\xt ମାତିଉ ୫:୩୨; ୧ କରନ୍ତିୟ ୭:୧୦,୧୧.\xt*\x*“ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ ଡକ୍ରିଂ ପିସ୍ତି ଆରେ ରଞ୍ଜେଲିଂ ବିବା ଆନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦାରି କିନାନ୍‌; ଆରି, ଇନେର୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ କାଜିଂ ପିସ୍‌ସି ଡକ୍ରିଂ ବିବା ଆନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଦାରି କିନାନ୍‌ ।” \s ରୱାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ଆରି ଲାଜାର୍‌ \p \v 19 “ର ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମଲ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଆର୍ପିସ୍‌ ବେସି ବିୱାହିଂ ୱିଜ଼ୁଦିନ୍ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଉଣ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌; \v 20 ମାତର୍‌ ତା ଦୁୱେର୍‌ କଚଣ୍‌ ଲାଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ରୱାନ୍‌ ବିକାରି ମାନାୟ୍‌ ଗୁର୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ତା ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ଗାଅ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; \v 21 ଲାଜାର୍‌ ହେ ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଟେବୁଲ୍‌ତାଂ ଆର୍‍ନି ଜୁଟା ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ପଟ ପାଞ୍ଜିକିଦେଂ ଆହା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ଆରେ ନିକୁଡ଼ିଂ ପା ୱାଜ଼ି ହେ ଗାଅ ୱିଜ଼ୁ ନାଙ୍ଗ୍‍ଞ୍ଜି ମାଚିଙ୍ଗ୍ । \v 22 ଦିନେକ୍‌ ହେ ବିକାରି ହାତାନ୍‌ ଆରି ଦୁତ୍‌ର୍‌ କାଜିଂ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ତାକେ ଡ୍ରକ୍ୟାଆତାନ୍; ପାଚେ ହେ ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ପା ହାତାନ୍‌ ଆରେ ଦୁଗେର୍‌ତ ମୁଚ୍ୟା ଆତାନ୍‌ । \v 23 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ନର୍କତ କଲ୍‌ ବଲ୍‌ ଆସ୍ତି ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଦେହା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଆରି ତା ଡ୍ରକ୍ୟାଆତାକା ଲାଜାର୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 24 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହିରିବିସ୍‍ ଇଚାନ୍‌, ଏ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍‌, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଜ଼ି ଲାଜାର୍‌ତିଂ ପକ୍‌ତା, ଇନେସ୍‌କି ହେୱାନ୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ତା ୱାଚ୍‍କାତାଂ ଟିପ୍ କୁଡ଼୍‌କ୍‌ଚି ନା ୱେଦୁଲ୍‍ତ ହିତ୍‍ଡ଼ି କିଦେନ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଇ ନାଣିତ କଲ୍‌ ବଲ୍‌ ଅାନାଙ୍ଗା ।” \v 25 ମାତର୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “କାଡ଼୍‌ଦେ, ଏନ୍‌ ଜେ ଜିବୁନ୍‌ ମାନି ସମୁତ ନି ହାର୍‌ ବିସ୍ରେ ୱିଜ଼ୁ ପାୟା ଆତାୟ୍‌, ଆରେ ଲାଜାର୍‌ ହେ ଲାକେ କାରାପ୍‌ ବିସ୍ରେ ୱିଜ଼ୁ ଗାଟାଆତାନ୍‌, ଇଦାଂ ମାନେ କିୟା; ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇ ବାହାତ ଦୁକ୍‌ସାରାୟ୍‌ ପାୟାତାନ୍ନା, ଆରେ ଏନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ କଲ୍‌ ବଲ୍‌ ଆନାୟା । \v 26 ହେଦାଂ ପିସ୍ତି ମି ଆରି ମା ବିତ୍ରେ ବେସିଗାଜା ଦେହା ମାନାତ୍‌, ଇନେସ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇ ବାହାତାଂ ମି ତାକେ ହାନି କାଜିଂ ମାନ୍‌କିନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌, କି ଆରି ହେ ବାହାତାଂ ଇନେର୍‌ ମା କଚଣ୍‌ ନାସି ୱାଦେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁର୍‌ ।” \v 27 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଆବା ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନିଂ ନା ଆବା ଇଲ୍‌ତ ପକ୍ତାନାୟ୍‌, \v 28 ଇନାକିଦେଂକି ନା ପାଞ୍ଚ୍‌ଜାଣ୍ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ମାନାର୍‌; ହେୱାର୍‌ ପା ଇନେସ୍‌କି ଇ ବାଦା ବାହାତ ୱାଉର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ ସାକି ହିନାଦେର୍ ।” \p \v 29 ମାତର୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ମସା ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ମାନାତ୍, ହେୱାଦେର୍ ହେୱାର୍‌ କାତା ୱେନାଟ୍‌ ।” \v 30 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍‌, ହେଦାଂ ସାରି ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଜଦି ହାତିମାନାୟ୍‌ କଚଣ୍‌ତାଂ ରକାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ହାନାନ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ଚି ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନାର୍‌ ।” \v 31 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଜଦି ହେୱାର୍‌ ମସା ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ କାତା ୱେନ୍‌ୱାତାର୍‌ଚି, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ଚି ହାତିମାନାୟ୍‌ତାଂ ପା ରୱାନ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆଜ଼ି ହାଚିସ୍‌ ପା ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିଉର୍‌ ।” \c 17 \s ପାପ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୮:୬-୭; ୨୧–୨୨; ମାର୍କ ୯:୪୨) \p \v 1 ଜିସୁ ତା ଚେଲାହିରିଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ସବୁ ବାଦା ହୁକେ ମାନାୟ୍‌ ପାପ୍‌ତ ଆର୍‌ନାନ୍‌ ହେ ୱିଜ଼ୁ “ହାତ୍‌ପା ୱାନାନ୍‌; ଜେ ଇ ସବୁନି କାରଣ୍‌ ଆନାତ୍‌, ତା ହାରିହାରା ଦସା ବେସି ବୟଙ୍କାର୍‌ । \v 2 ଇ ହାରୁକାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରକାନ୍‌ନିଙ୍ଗ୍‌ ବାଦା ଆନି ବାଟା ଇଚିସ୍‌ ତା ଗାଡେଲ୍‌ତ ର ଜାତା କାଲ୍‌ ଡ଼ଇ କିଜ଼ି ହେୱାନିଂ ହାମ୍‌ଦୁର୍‍ତ ତୁସି ହିନାକା ଇଚିସ୍‌ ତା କାଜିଂ ହାର୍‌ ଆତାତ୍ମା । \v 3 \x + \xo ୧୭:୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୧୫.\xt*\x*ଲାଗିଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାମାୟ୍‌ତ ବିସ୍ରେ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ ।” \p “ଜଦି ମି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ପାପ୍‌ କିତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନିଂ ଗଡ଼୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଜଦି ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନିଂ କେମା ହିୟାଟ୍‌ । \v 4 ପାଚେ, ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ଦିନେକ୍‌ ବିତ୍ରେ ସାତ୍‌ ହଟ୍‌ ମି ବିରୁତ୍‌ତ ପାପ୍‌ କିତିସ୍‌ ଆରି ସାତ୍‌ ହଟ୍ ମି ତାକେ ୱାଜ଼ି ଆନ୍‌ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କେମା ହିୟାଟ୍‍ ।” \s ନି ପାର୍ତି କିନାକା ବେସି ଆଟ୍‌ୱା \p \v 5 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମା ପାର୍ତି ବାଡାୟ୍‌ କିୟା ।” \p \v 6 ମାପ୍ରୁ ଇଚାନ୍‌, “ଜଦି ର ହାର୍‌ହୁ ମାଞ୍ଜି ଲାକେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇ ତୁତ୍‌ୱା ମାର୍‌ଦିଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ ଦଲ୍‌ଦାଂ ଉଟ୍‌କା ଆଜ଼ି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ରୁଜ଼୍‌ୟା ଆଡ ଇଞ୍ଜି ଇଚିସ୍‌ ହେଦାଂ ମି ବଲ୍‌ ମାନିକିନାତ୍‌ ।” \s ରୱାନ୍‌ ହାର୍‌ଦିହଲ୍ୟା କାମାୟ୍‌ \p \v 7 “ମାତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଇନେନ୍‌ ମାନାନ୍‌, ଇନେର୍‌ ଆଡ଼ିୟାଏନ୍‌ ଆଡ଼୍‌ ବୁଲାଇ କିଜ଼ି କି ମେଣ୍ଡାଂ ହାରାୟ୍‌ କିଜ଼ି ୱାତିସ୍‍ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାନ୍‌, ଇ ଦାପ୍ରେ ୱାଜ଼ି କୁଚ୍‌ଚି ତିନା ?” \v 8 ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ହେୱାନିଂ ଇନୁନ୍‌, “ନା ତିନାକା ଜାଲ୍‌ଦି କିୟା, ଆରେ ଆନ୍‌ ତିଞ୍ଜି ଉଣ୍‌ଜି ୱିହ୍‌ୱି ପାତେକ୍‌ ନା ହେବା କିୟା, ତା ପାଚେ ଏନ୍‌ ତିନାୟ୍‌ ଉଣାୟ୍‌ ?” \v 9 ଆଡ଼ିୟା ବଲ୍‌ କାମାୟ୍‌ ଇନାକା ହେୱାନିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିନାନ୍‌ ? \v 10 ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ପା ବଚନ୍‌ତାଂ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ କିତିପାଚେ ଇନାଟ୍‌, “ଆପେଂ ପୁନ୍‌ୱି ଆଡ଼ିୟାକାପ୍‌, ଇନା କାମାୟ୍‌ କିନାକା ହେଦାଂ କେବଲ୍‌ କିତାପ୍‌ନ୍ନା ।” \s ଜିସୁ ଦସଜାଣ୍‌ତିଂ ଗାଜା ରଗ୍ୟାରିଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 11 ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାନିୱାଡ଼ାଲିଂ ସମିରଣ୍‌ ଆରି ଗାଲିଲି ମାଦିତିଂ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 12 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ର ନାସ୍‌ତ ହଟାନ୍‌, ଦସଜାଣ୍‌ ଗାଜା ରଗ୍ୟାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହୁକେ ବେଟା ଆତାର୍‌; \v 13 ହେୱାର୍‌ ଦେହା ନିଲ୍‌ଚିପା ଗାଜାକାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାର୍‌, “ଏ ଜିସୁ, ଗୁରୁ, ମା ଦୟା ହୁଡ଼୍‌ଦା ।” \p \v 14 ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାରିଂ ଚଚାଟ୍‌ ।” \p ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହାଲୁ ହାଲୁ ସକଟ୍‌ ଆତାର୍‌ । \v 15 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ଜାର୍‌ତି ଉଜ୍‌ ଆନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଗୁଣ୍‌ କେର୍‌ଜି କେର୍‌ଜି ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ୱାଜ଼ି, \v 16 ଜିସୁତି କାଲ୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ ଗୁର୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ଜୁୱାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ସମିରଣିୟନି ମାନାୟ୍‌ । \v 17 ହେବେ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଦସଜାଣ୍‌ ଇନାକା ସକଟ୍‌ ଆୱାତାର୍ଣ୍ଣା ? ଲାଗିଂ ଆରେ ନଅଜାଣ୍ ଇମେର୍‌ ? \v 18 ଲାଗିଂ ଆରେ ନଅ ଜାଣ୍‌ ଇମେର୍‌ ? ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିନି କାଜିଂ ଇ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦି ଲକ୍‌ତିଂ ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନେର୍‌ ମାସ୍‌ଦି ୱାତାର୍ ?” \v 19 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲା, ନି ପାର୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \s ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ୱାନାତା \r (ମାତିଉ ୨୪:୨୩-୨୮; ୨୮:୨୦) \p \v 20 ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ରାଜି ଇନାୱାଡ଼ାଂ ୱାନାତା, ଇ ବିସ୍ରେ ପାରୁସିର୍‌ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‍ବିତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ହୁଡ଼୍‌ନାକା ଲାକେ ୱାଉତ୍; \v 21 ମାତର୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇବେ କି ହାବେ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍‌ ଇଞ୍ଜୁର୍ ଇନାକିଦେଂକି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ମି ବିତ୍ରେ ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 22 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାନ୍‌ ଚେଲାହିରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ସମୁ ୱାନାତ୍, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଦିନ୍‍କୁ ବିତ୍ରେ ର ଦିନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଚା କିନାଦେର୍, ମାତର୍‌ ହୁଡ଼ୁଦେର୍ ।” \v 23 ହୁଡ଼ା, “ହେବେ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌” ଇବେ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟାର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‍ମାଟ୍‍ । \p \v 24 ଇନାକିଦେଂକି ବିଜ୍‌ଲି ଇଡ଼୍‌ଜି ଇନେସ୍‌ ବାଦାଡ଼୍‌ତ ର ପାଡ଼୍‌କାତାଂ ଆର ପାଡ଼୍‌କା ପାତେକ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ହିନାତ୍, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହେ ଦିନ୍ତ ହେ ଲାକେ ଚଞ୍ଜ୍ୟାୟାନାନ୍‌ । \v 25 ମାତର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବେସି ଦୁକ୍‌ବଗି କିନାନ୍‌ ଆରି ଇ ଜୁଗ୍‌ତ ଲକୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ମୁନାକିନାର୍‌ । \v 26 ଆରେ, ନହ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇନେସ୍‌ ଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱେଡ଼ାଲିଂ ପା ହେ ଲାକେ ଗିଟା ଆନାତ୍‌; \v 27 ଜାଜ୍‌ତ ନହତି ହଣି ୱେଡ଼ାଲିଙ୍ଗ୍ ଦିନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଚିନ୍‍ଜିଉଣ୍‍ଜି ଆରି ବିବା ଆନାକା ଆରି ବିବା ଆଦେଂ ଲୟା ମାଚାର୍‌ କେ, କ୍ଡୁକ୍‌ନାକା ୱାଜ଼ି ୱିଜ଼ାକାରିଂ ନାସ୍‌ କିତାତ୍‌ ।” \v 28 ଲଟ ୱେଡ଼ାଲିଂ ପା ହେ ଲାକେ ଗିଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଲକୁ ତିନାଉଣାକା, କଡ଼୍‌ନାକା ପ୍ରନାକା, ମାର୍‍କୁ ରୁଜ଼୍‌ନାକା, ଆରି ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ଚେଂ ଲୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, \v 29 ମାତର୍‌ ଲଟ ସଦମ୍‌ତାଂ ହସି ହାନି ଦିନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ନାଣି ଆରି ଗନ୍ଦକ୍‌ ବାର୍‌ହା ଆଜ଼ି ୱିଜ଼ାକାରିଂ ନାସ୍‍କିତାତ୍ । \v 30 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଚଞ୍ଜିୟାଆନି ଦିନ୍‌ ହେ ଲାକେ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ । \p \v 31 \x + \xo ୧୭:୩୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୪:୧୭,୧୮; ମାର୍କ ୧୩:୧୫,୧୬.\xt*\x*“ହେ ଦିନ୍‌ ଜେ ଇନେର୍‌ ଜେଗନ୍‌ ଜପି ମାଚିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଲ୍‌ ବିତ୍ରେ ମାନି ଜାର୍‌ ଆଡ଼୍‌ମାଡ଼୍‌ ଅନି କାଜିଂ ଜୁଜ଼ି ୱାମେନ୍‌; ହେ ଲାକେ ଜେ ବୁଇଁତାକେ ମାଚିସ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଲେଉଟି ଆଜ଼ି ହାଲ୍‍ମେନ୍ । \v 32 ଲଟତି ଡକ୍ରି କାତା ଏତୁ କିୟାଟ୍‌ । \v 33 \x + \xo ୧୭:୩୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୩୯; ୧୬:୨୫; ମାର୍କ ୮:୩୫; ଲୁକ ୯:୨୪; ଜହନ୍‌ ୧୨:୨୫.\xt*\x*ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାଚାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ବାଚାୟ୍‍କିନାନ୍‍ । \v 34 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେ ନାଣା ରିକାର୍‌ ର ଟାଟିତ ମାନ୍‍ଙ୍ଗାନାର୍, ରକାନିଂ ଇଟିୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ପିହ୍‌ୟା ଆନାତ୍‌ । \v 35 ରିଣ୍ଡେକ୍‌ କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ର ଜାତାତ ନୁସ୍‌ଦି ମାନିକ୍‌, ରଞ୍ଜିଲିଂ ଇଟିୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ରଞ୍ଜିଲିଂ ପିହ୍ୟାନାତ୍ । \v 36 ରିକାର୍‌ ଜମିତାକେ ମାଚିସ୍‌, ରକାନିଂ ଇଟିୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ରକାନିଂ ପିହ୍ୟାନାତ୍ ।” \p \v 37 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇମେତାକେ ?” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇମେତାକେ ମାଡ଼ା, ହେବେ ରାମାଣିଙ୍ଗ୍‌ ପା ରୁଣ୍ଡା ଆନିକ୍‌ ।” \c 18 \s ରାଣ୍ଡି ଆରି ବିଚାର୍‌ କିନାକାନ୍ତି କାତା \p \v 1 ୱାହ୍‍ୱାଦାଂ ତାୟ୍‍ନାତ୍ ପାର୍ତାନା କିନାକା ଜେ ମାନାତ୍‌, ଇ ବିସ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, \v 2 “ର ଗାଡ଼୍‌ଦ ରୱାନ୍‌ ବିଚାର୍‌କିନାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ କି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ମାନିକିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 3 ହେ ଗାଡ଼୍‌ଦ ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ରାଣ୍ଡି ମାଚାତ୍‌, ହେଦେଲ୍‌ ଚାନେକ୍‌ ଚାନେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ହାଲ୍‌ଜି ଇଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌, ନା ଅନ୍ୟାୟ୍‌ରିଂ ବିଚାର୍‌ କିୟା ।” \v 4 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ୱେଡ଼ାପାତେକ୍ ରାଜି ଆୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ମାନେ ମାନେ ଇଚାନ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା “ଆନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଉଙ୍ଗ୍‌ କି ମାନ୍‍ୟାରିଂ ମାନି କିଉଙ୍ଗ୍‌, \v 5 ଆତିସ୍‌ପା ଇ ରାଣ୍ଡି କଗ୍‌ଲେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କସ୍ଟ ହିଦ୍‍ନି କାଜିଂ ଆନ୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ କିତି ଅନ୍ୟାୟ୍‌ ସବୁ ବିଚାର୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ନଲେ ହେଦେଲ୍‌ ସବୁୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ନାଙ୍ଗ୍‌ ତାନ୍ଦ୍ରା କିଦ୍‌ନାତ୍‌ ।” \p \v 6 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମାପ୍ରୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇ ଅଦାର୍ମି ବିଚାର୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇନାକା ଇନାନ୍ନା, ହେଦାଂ ୱେନା । \v 7 ଲାଗିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଇମ୍‌ଣି ବାଚିକିତି ଲକାର୍‌ ୱେଡ଼ା ନାଣା ହେୱାନିଂ କୁକ୍‌ଚି ମାନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ କି ହେୱାର୍‌ କିତି କାମାୟ୍‌ ଅନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିଉନ୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ସତ୍ରୁରୁର୍ କାଜିଂ ବେସି ଦାର୍ମି ଆନାନ୍‌ ? \v 8 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ବେଗି ହେୱାର୍‌ କିତି କାମାୟ୍‌ ଅନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିନାନ୍‌ । ମାତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାଜ଼ି ପୁର୍ତିତ ଇନାକା ପାର୍ତି ହୁଡ଼୍‍ନାନ୍ ?” \s ପାରୁସିର୍‌ ଆରି ଏନ୍‍ନାକାର୍‌ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ \p \v 9 ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଦାର୍ମି ମାନେ କିଜ଼ି ଆଲ୍‌ଗା ୱିଜ଼ାକାରିଂ ଲାଜ୍‌କୁଇ କିନାକାର୍‌ କେତେକ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତ ପାର୍ତି ଲଗାଂ ଜିସୁ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ପା ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, \v 10 “ରିକାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ପାର୍ତାନା କିନି କାଜିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହାଚାର୍‌, ରକାନ୍‌ ପାରୁସି ଆରି ଆରେ ରକାନ୍‌ ସିସ୍ତୁ ଏନ୍‌ନାକାନ୍‌ । \v 11 ପାରୁସି ନିଲ୍‌ଚିପା ଜାର୍‌ ଲାଗେ ଇ ଲାକେ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, ଏ ଇସ୍ୱର୍‌, ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜୁୱାର୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା ଜେ ଆନ୍‌ ବିନ୍‌ ଲକୁଲାକେ ପାଣ୍ଡ୍ରୁକିନାକାଙ୍ଗ୍‌, ଅଦାର୍ମି, ନାଙ୍ଗ୍‌ରା କି ଇ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାନ୍‌ ଲାକେ ପା ଆକାୟ୍‌; \v 12 ଆନ୍‌ ରଇବାର୍‌ ଦିନ୍‌ତିଂ ରିହା ଉପାସ୍‌ କିନାଙ୍ଗା ଆରି ନା ୱିଜ଼ୁ କମାୟ୍‌କିତି ଦାନ୍‍ ଦସ୍‌ ବାଗ୍‌ ଦାନ୍‌ ହିନାଙ୍ଗା” \v 13 ମାତର୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‌ନାକାନ୍‌ ଦେହା ନିଲ୍‌ଚି ସାର୍ଗେସ୍ତ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ପା ସାସ୍‌ କିୱାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ତା ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼୍‌ୟା ଆଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଏ ଇସ୍ୱର୍‌, ଆନ୍‌ ପାପି, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \v 14 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ପାରୁସି ଆକାୟ୍‌ ମାତର୍‌ ହେ ସିସ୍ତୁ ଏନ୍‌ନାକାନ୍‌ ଦାର୍ମି ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଜପି ଇଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆନାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ତାରେନ୍‌ କିୟା ଆନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଜେ ଜାର୍‌ତିଂ ତାରେନ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ଉଚ୍‍ କିୟା ଆନାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୯:୧୩-୧୫; ମାର୍କ ୧୦:୧୩-୧୬) \p \v 15 ଜିସୁ ଇନେସ୍‌ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ଡୁନାନ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଲକୁ ହେୱାରିଂ ପା ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ତାତେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ଦାକା ହିଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 16 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଜାର୍‌ ଲାଗାଂ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, ହିମ୍‌ଣାକାଂ ନା କଚଣ୍‌ତ ୱାଦେଙ୍ଗ୍ ହିଆଟ୍, ଆରେ ହେୱାରିଂ ମୁନା କିମାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମାପ୍ରୁତି ରାଜି ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ହିମ୍‌ଣାଂ । \v 17 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, “ଇନେର୍‌ ହିମ୍‌ଣା ଲାକେ ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଇଟ୍‍ୱିତିସ୍, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ିପା ହେବେ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌ ।” \s ରକାନ୍‌ ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ \r (ମାତିଉ ୧୯:୧୬-୩୦; ମାର୍କ ୧୦:୧୭-୩୧) \p \v 18 ରୱାନ୍‌ ଜିହୁଦି ନେତା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ସତ୍‌ ଗୁରୁ, ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟାନି କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ?” \p \v 19 “ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନେକିଦେଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାୟା ? ରକାନିଂ ପିସ୍ତି, ଇଚିସ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପିସ୍ତି ଅଲ୍‌ଗା ଇନେର୍‌ ପା ହାର୍‌ ଆକାୟ୍‌ । \v 20 ବଲ୍‌କୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଚାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଦାରି କିମାଟ୍‌, ନାର୍‌ ଅହ୍‌ମାଟ୍‌, ଚର୍‌ କିମାଟ୍‌, ମିଚ୍‍ସାକି ହିମାଟ୍‍, ଜାର୍‌ ଆବା ଆୟାକାଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌ ।” \p \v 21 ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଆନ୍‌ ବେଣ୍ଡିୟା ୱେଡ଼ାତାଂ ମାନିକିଜ଼ି ୱାନାଙ୍ଗା ।” \p \v 22 ଜିସୁ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନିନ୍ଦାଂ ଆରେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ବିସ୍ରେ ଅଲପ୍‍ ମାନାତ୍‌; ଏନ୍‌ ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ପ୍ରସି ହିଲ୍‍ୱାକାରିଂ ଦାନ୍‌ ବାଟାକିଜ଼ି ହିଆ, ଆରେ ଏନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଦାନ୍‌ ପାୟା ଆନାୟ୍‌; ପାଚେ, ୱାଜ଼ି ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱା ।” \v 23 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବେସି ଦୁକ୍‍କିତାନ୍‍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ବେସି ମାଜାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 24 ହେବେତାଂ ହେଦେଲ୍‌ ଦୁକ୍‌ଆନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ତି ଦାନ୍‌ ମାନାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ କେତେ କସ୍ଟତାଂ ମାପ୍ରୁ ରାଜିତ ହଣାର୍‍ । \v 25 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜିତ ଦନିଲଗୁ ହଣିବାଟା ହୁଜାନି କାଣାତିଂ ଉଟ୍‌ ହଣାକା ଆଡ଼୍‌ୱା ।” \p \v 26 ଇନେର୍‌ ଇ କାତା ୱେଚାର୍‍, ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଲାଗିଂ ଇନେର୍‌ ମୁକ୍ତି ପାୟା ଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ?” \p \v 27 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଇନାକା ମାନାୟ୍‌ତାକେ ଆଉତ୍‌, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 28 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ା ଆପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ପିସ୍ତିପା ନି ପାଚେ ପାଚେ ୱାନାପା ।” \p \v 29 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ୱେଚ୍‍ନାଙ୍ଗା, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ମାପ୍ରୁ ରାଜି କାଜିଂ ଇଲ୍‌ କି ଡକ୍ରି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଆବା ଆୟା ! ହିମ୍‌ଣାୱାକ୍‌ଡ଼ା ପିସ୍ତାର୍ଣ୍ଣା, \v 30 ହେୱାର୍‌ ଇ କାଡ଼୍‌ଦ ବେସିଗୁଣ୍‌ ଆରି ପାଚେନି କାଡ଼୍‌ଦ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆଉନ୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ମାନାୟ୍‌ ଇନେର୍‌ ହିଲୁର୍ ।” \s ଜିସୁ ତିନିହଟ୍‌ ହାନିକାତା ଇଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୦:୧୭-୧୯; ମାର୍କ ୧୦:୩୨-୩୪) \p \v 31 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍‌ତିଂ ବିନେ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାନାସା, ଆରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଜିତାଆନାନ୍‌; \v 32 ଇନାକିଦେଂକି ଜିସୁ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ କେଇଦ ହିୟାଆନାନ୍‍, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଜ୍‌କୁଇ କିନାର୍‌, ହେୱାନିଂ ଗ୍ରେଚ୍‌ନାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜପି ଚୁପ୍‌ନାର୍‌ । \v 33 ହେୱେନିଂ କର୍‌ଡା ଡ଼ିଜି ଅହ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ତିନ୍‌ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଆରେ ନିଂନାନ୍‌ ।” \p \v 34 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଅଲପ୍‌ପା ବୁଜାଆୱାତାର୍‌, ଇ କାତା ହେୱାର୍‌ତାଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌, ଆରି ଇନା ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାର୍‌ ବୁଜାଆୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ର କାଣାଙ୍ଗ୍ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୦:୨୯-୩୪; ମାର୍କ ୧୦:୪୬-୫୨) \p \v 35 ଜିସୁ ଜିରିହନି ଲାଗେ ଆନି ସମୁତ ର କାଣା ହାଜ଼ି ଗୁଟିତ କୁଚ୍‌ଚି ବିକ୍ୟା ଏନ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । \v 36 ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ହାନିହିଂ ଆଲି ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି କାତା “ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବେଦେଂ‌ ଲାଗାତାନ୍‌ ?” \p \v 37 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନାଜରିତିୟ ଜିସୁ ଇ ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ହାନାନ୍ନା ।” \p \v 38 ହେବେଣ୍ଡାଂ କାଣା ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଜିସୁ, ଦାଉଦ୍‌ ମାଜ଼ି, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 39 ମତର୍‌ ଆଗେ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚି ମାନାୟାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଚିମ୍‌ରା ଆଦେଂ ଦାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଏ ଦାଉଦ୍‌ତି ମାଜ଼ି, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା କିଦା ।” \p \v 40 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ନିଲ୍‌ଚି ହେୱାନିଂ ତା ଲାଗେ ତାତେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଲାଗାଂ ଏକିତିଲେ, “ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌,” \v 41 “ଆନ୍‌ ନି କାଜିଂ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏନ୍‌ ଇଚା କିନାୟା ?” \p ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଆରେ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‍ନାଂ ।” \p \v 42 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼ା; ନି ପାର୍ତି କିନାକା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 43 ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍ତି କେର୍‌କଣ୍‌ କିଉ କିଉ ଜିସୁ ପାଚେ ପାଚେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ ଆରି ଲକୁ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌ । \c 19 \s ଜିସୁ ଆରି ଜକିୟ \p \v 1 ପାଚେ ଜିସୁ ଜିରିହତ ହଣ୍‌ଜିପା ହେଦେଲିଂ ଆଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 2 ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜକିୟ ତର୍‌ନି ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ସିସ୍ତୁଏନ୍‍ନାକାନ୍‍ ଆରି ମାଜାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ । \v 3 ଜିସୁ ଇନେନ୍‌, ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ହେୱାନ୍‌ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଲକୁ ଗହଲି କାଜିଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ କୁଜା ମାଚାନ୍‌ । \v 4 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆଗେ ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ନି କାଜିଂ ର ତଗାମାର୍‌ତ ଦୁମ୍‌ତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେ ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ଜିସୁ ହାନାକା ମାଚାତ୍‌ । \v 5 ଜିସୁ ହେ ବାହାତ ୱାଜ଼ି ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜକିୟ ବେଗି ଜୁଜ଼ି ୱା, ଇନାକିଦେଂକି ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମିଞ୍ଜ ହାତ୍‌ପା ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗ୍‌ଦାନାତ୍‌ ।” \p \v 6 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ବେଗି ଜୁଜ଼ି ୱାଜ଼ି ୱାରିତାଂ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେବା କିତାନ୍‌ । \v 7 ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଗାଣ୍‌ଜୁ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ପାପିୟାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ହାନାନା ।” \p \v 8 ମାତର୍‌ ଜକିୟ ନିଲ୍‌ଚିପା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏ ମାପ୍ରୁ, ହୁଡ଼ା, “ନା ଦାନ୍‌ତାଂ ଆନ୍‌ ଆଦା ହିଲ୍‍ୱାକାରିଂ ଦାନ୍‌ ହିନାଙ୍ଗା, ଆରି ଜଦି ଅନ୍ୟାୟ୍‍ତାଂ ଇନେର୍‌ତାଂ ଅଲପ୍‍ ଅଜ଼ି ମାଚିସ୍‌, ଲାଗିଂ ଚାରିଗୁଣ୍‌ତାଂ ହେଦାଂ ଲେଉଟାୟ୍‍ କିନାଙ୍ଗା ।” \p \v 9 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌, “ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଇଞ୍ଜ ମୁକ୍ତିକିନାକା ଏକାୱାତାତ୍‌ନା, ଲାଗିଂ ଇୱାନ୍‍ପା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତି ରକାନ୍‌ ମାଜ଼ି; \v 10 \x + \xo ୧୯:୧୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୧୧.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇନାକା ଜାଙ୍ଗ୍‍ତାତ୍‍ନା ହେଦାଂ ଡେକ୍‌ତେଂ ରାକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାତାନ୍ନା ।” \s ହନା ଟାକାଂନି କାତା \r (ମାତିଉ ୨୫:୧୪-୩୦) \p \v 11 ଲକୁ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱିଜ଼ୁ ୱେନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାନ୍‌ ଆରି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ କାତା ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ଲାଗେ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ରାଜି ବେଗି ମେଙ୍ଗିୟା ଆନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ବାବିକିଜ଼ି ମାଚାର୍ । \v 12 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ରକାନ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜାର୍‌ ରାଜି କାଜିଂ ରାଜା ପାଦ୍‌ ପାୟା ଆଜ଼ି ଲେଉଟା ଆଦେଂ କାଜିଂ ଦେହା ଦେସ୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 13 ହେୱାନ୍‌ ତା ଦସ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଆଡ଼ିୟାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ଦସ୍‌ଗଟା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ ୱାନି ପାତେକ୍‌ ବେପାର୍‌ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 14 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଦେସ୍‍ନିକାର୍‍ ହେୱାନିଂ ଗିଣ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ଆରି ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ଦୁତ୍‌ ପକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଜେ ମା ଜପି ରାଜ୍‌ କିନାନ୍‌, “ଇଦାଂ ମା ଇଚା ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 15 “ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ରାଜା ପାଦ୍‌ ପାୟା ଆଜ଼ି ଲେଉଟା ଆଜ଼ି, ଇମ୍‌ଣି ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବେପାର୍‌ କିଜ଼ି ଇନେର୍‌ ଏଚେକ୍‌ ଲାବ୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ପୁନିକାଜିଂ ହେୱାରିଂ ଜାର୍‌ ରାଜି ଲାଗେ କୁକ୍‌ଚି ତାହିୱାଦେଂ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ ।” \v 16 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପର୍ତୁମ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ନି ହିତ୍‌ତି ହନା ଟାକାଂ ଆରି ଦସ୍‌ଗଟା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ଲାବ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \v 17 ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ରକାୟ୍‌ ହାର୍‌ଦି ଆଡ଼ିୟା, ଏନ୍‌ ବେସି ଅଲପ୍‍ ବିସ୍ରେ ପାର୍ତିଲାହାଂ କିତିଲେ ଏନ୍‌ ଦାସ୍‌ଗଟା ଗାଡ଼୍‌ ଜପି ଆଦିକାର୍‌ ପାୟା ଆ ।” \v 18 ଆରେ ଆରେ ରକାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ନି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ନାଦାଂ ଲାବ୍‌କିତାଂନା ।” \v 19 ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ପା ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ଗାଡ଼୍‌ ଜପି ଆଦିକାର୍‌ ପାୟା ଆ ।” \v 20 ଆରେ ରକାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ହୁଡ଼ା, ଇଦାଂ ନି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌, ଆନ୍‌ ଇଦାଂ ନା ତୁୱାଲ୍‌ତ ଗାଚ୍‌ଚି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌; \v 21 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତ୍‍ତାଂ, ଲାଗିଂ ଏନ୍‌ ରକାୟ୍‌ କଟିମାନାୟ୍‍ତି, ଇନାକା ଇଟ୍‍ୱାତାଂମା, ହେଦାଂ ନିକ୍‌ଚି ଅନାୟ୍, ଆରେ ଇନାକା ୱିତ୍‍ୱାଦାଂ ମାନାୟ୍‌ ହେଦାଂ ତ୍ରେଜ଼୍‌ନାୟ୍‍ । \v 22 ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏଡ଼େ ବାନ୍ୟା ଆଡ଼ିୟା, ନି ମୁମ୍‍ନି କାତାତିଂ ନି ବିଚାର୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ । ଆନ୍‌ ରକାଂ କଟି ଲଗୁ, ଇନାକା ଇଟ୍‌ୱାଦାଂ ମାନାଂ, ହେଦାଂ ନିକ୍‌ଚି ଅନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ଇନାକା ୱିତ୍‍ୱାଦାଂ ମାନାଂ, ହେଦାଂ ତ୍ରେଜ଼୍‌ନାଂ, ଇଦାଂ ଇନାକା ପୁଚାୟ୍‍ନା ?” \v 23 ଲାଗିଂ, ବେଙ୍କତ ଇନେକିଦେଂ ନା ହନା ଟାକାଂ ଇଟ୍‍ୱାତାୟ୍ ? ତାଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ୱାଜ଼ି କଲନ୍ତର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ପାୟାଆତାଂମା । \v 24 ଆରେ, ହେ କଚଣ୍‌ତ ନିଲ୍‌ଚିମାନି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇବେଣ୍ଡାଂ ଇ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି, ଇନେରିଂ ଦାସ୍‍ଟାକା ମାନିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନିଂ ହିଆଟ୍ ।” \v 25 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ତ ଦାସ୍‍ ଗଟା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ମାନିଙ୍ଗ୍ ।” \v 26 \x + \xo ୧୯:୨୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୩:୧୨; ମାର୍କ ୪:୨୫; ଲୁକ ୮:୧୮.\xt*\x*ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚାନାଙ୍ଗା, “ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ମାନାତ୍‌, ହେୱାନିଂ ହିୟାଆନତ୍; ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ତି ହିଲୁତ୍‌, ହେ କଚଣ୍‌ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ନେ ହେୱାନ୍‌ତାଂ ଅୟାନାତ୍‌ । \v 27 \x + \xo ୧୯:୨୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୫:୧୪-୩୦.\xt*\x*ମାତର୍‌ ନା ଇମ୍‌ଣି ସାତ୍ରୁର୍‌ ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜପି ସାସନ୍ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚା କିୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାରିଂ ଇବେ ତାସି ନା ମୁମ୍‌ଦ ଟୁଣାଟ୍ ।” \s ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହଣାକା \r (ମାତିଉ ୨୧:୧-୧୧; ମାର୍କ ୧୧:୧-୧୧; ଜହନ୍‌ ୧୨:୧୨-୧୯) \p \v 28 ଇ ସବୁ କାତା ଇଞ୍ଜି ଜିସୁ ଆଗେ ହାଲ୍‌ଜି ଜିରୁସାଲମ୍‌ ନିପ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 29 ଆରେ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ି କଚଣ୍‌ତ ବେତ୍‌ପାଗି ଆରି ବେତ୍‌ନିୟା ଲାଗାଂ ଏକାତାନ୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ହେ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରିକାରିଙ୍ଗ୍ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜି ପକ୍‌ତାନ୍‌, \v 30 “ମି ହାଣ୍‍କୁ ହେ ନାସ୍‌ତ ହାଲାଟ୍‍, ହେବେ ହଣି ୱେଡ଼ାଲିଙ୍ଗ୍, ଇନାକା ଜପି ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇନେର୍‌ କୁଚ୍‍ୱାତାନ୍‍ନ୍ନା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ର ଗଦ ହିମ୍‌ଣା ଗାଚ୍‌ଚାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ହେଦେଲିଂ ରିକ୍‌ଚି ତାହିୱାଡୁ । \v 31 ଆରେ, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ରିକ୍‍ନାଦେରା ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବାତିସ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇଦାଂ ତାକେ ମାପ୍ରୁତି ଲଡ଼ା ମାନାତ୍‌ ।” \fig ଜିସୁତି ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଜିତାନି ଜାତ୍ରା|alt="Jesus’ Triumphant entry to Jerusalem" src="lb00315c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୯:୩୬"\fig* \p \v 32 ହେବେ ପକ୍ୟାତି ମାନାୟାର୍‌ ହାଲ୍‍ଜିପା, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \v 33 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଗଦ ହିମ୍‌ଣାତିଂ ରିକ୍‍ନିୱେଡ଼ାଲିଂ ହେ ହାଉକାର୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ଇନେକିଦେଂ ଗଦ ହିମ୍‍ଣାତିଂ ରିକ୍‍ନାଦେରା ?” \p \v 34 ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇନାକିଦେଂକି ଇଦାଂ ତାକେ ମାପ୍ରୁତି ଲଡ଼ା ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 35 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଗଦ ହିମ୍‌ଣାତିଂ ଜିସୁତାକେ ତାସି ତା ଜପି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ପାସ୍‌ସି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କୁଚିକିତାର୍‌ । \v 36 ଆରେ, ଜିସୁ ହାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମାନାୟାର୍‌ ହାସ୍‍ଦ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ପାସ୍‌ସି ହିଦେଙ୍ଗ୍‍ ଲାଗାତାର୍‌ । \p \v 37 ଆରେ, ଜିସୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ିନି ଗାଡ଼୍‍ଗାଡ଼ା ବାହାତ ଲାଗାୟ୍‌ ଆତାନ୍‌, ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ସବୁ ଚେଲାର୍‌ ମାନ୍ଦା ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚି ୱିଜ଼ୁ ସାକ୍ତିନି କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ୱାରିତାଂ ଗାଜା କାଟ୍‌ କିଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, \p \v 38 “ମାପ୍ରୁତି ତର୍‌ଦ ଇମ୍‌ଣି ରାଜା ୱାନାନା, ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାନିଂ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିଏନ୍‌ । \p ସାର୍ଗେତ ସୁସ୍ତା ଆରି ଜପ୍‌ଣି ଲକାର୍ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆୟେତ୍‌ ।” \p \v 39 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମାନାୟାର୍‌ ଗହ୍‌ଲି ବିତ୍ରେ କେତେକ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାକା କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ନି ଚେଲାରିଂ ଚିମ୍‌ରା ଆଦେଂ ଇନା ।” \p \v 40 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇୱାର୍‌ ଚିମ୍‌ରା ଆତିସ୍‌, କାଲ୍‍କୁଙ୍ଗ୍‍ ଆଲାଆନିକ୍‍ ।” \s ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ କାଜିଂ ଆଡ଼୍‌ବାତାନ୍‌ \p \v 41 ଆରେ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲାମ୍‌ ଲାଗାୟ୍‌ ୱାତାନ୍, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଗାଡ଼୍‌ଦିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେଦାଂ କାଜିଂ ଆଡ଼୍‌ବିସ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \v 42 “ଏନ୍‌, ଆଁ, ଏନ୍‌ ଜଦି ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତାନି ବିସ୍ରେ ପୁନ୍‍ଞ୍ଜିମାଚାୟ୍‍ଚି ! ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ନି କାଣ୍‌କୁକାଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‍ନ୍ନା । \v 43 ସମୁ ୱାନାତା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମି ସାତ୍ରୁର୍‌ ନି ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ କାଲ୍‌ଦ ଗାଚ୍‌ଚି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଟେବାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ହାଜ଼ି ଗେସ୍‌ତାନାର୍‌ । \v 44 ହେୱାର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନି ବିତ୍ରେ ମାନି ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ବୁଡାଇ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ର କାଲ୍‌ ଜପି ଆରେ ର କାଲ୍‌ ଜପି ମାନୁତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍ତି କିଦ୍‌ଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ ୱାତାନ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାତାଦେର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୧:୧୨-୧୭; ମାର୍କ ୧୧:୧୫-୧୯; ଜହନ୍‌ ୨:୧୩-୨୨) \p \v 45 ଆରେ, ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହଣ୍‍ଜିପା ବେପାର୍‌ କିନି ଲଗାଂ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହପ୍‍ତେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, \v 46 ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଚାନ୍‌ “ମା ଇଲ୍‌ ପାର୍ତାନା ଇଲ୍‌ ଆନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଚର୍କୁ ଇଲ୍‌ନି ପାରା କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 47 \x + \xo ୧୯:୪୭ \xo*\xt ଲୁକ ୨୧:୩୭.\xt*\x*ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ନିତ୍ରେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହିକ୍ୟା ହିିଜ଼ି ମାଚାନ୍‍, ମାତର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌, ସାସ୍ତିର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତି ନେତାର୍‌ ଲାହାଂ ହେୱାନିଂ ୱିସ୍‍ପେଦେଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, \v 48 ମାତର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଲଗୁ ର ମାନ୍ତ ହେୱାନ୍‌ ହିକ୍ୟା ୱେନ୍‍ଞ୍ଜି ମାଚିଲେ ହେୱାର୍‌ ଇନାକା କିନାପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତିର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \c 20 \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବିସ୍ରେ ପରସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୧:୨୩-୨୭; ମାର୍କ ୧୧:୨୭-୩୩) \p \v 1 ଇବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଦିନେକ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ମାନାୟାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ପର୍‌ଚାର୍ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌ ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ ହୁକେ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, \v 2 “ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଆଦିକାର୍‌‌ତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିନାୟା, କି, ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଆଦିକାର୍‌ ହିତ୍‍ତାନ୍, ହେୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚା ।” \p \v 3 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର ବେରଣ୍‌ ୱେନ୍‌ବା ଆଦ୍‌ନାଂ, ନାଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାଟ୍, \v 4 ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍‌ତି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ କି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଆତାତ୍‌ ?” \p \v 5 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଜଦି ସାର୍ଗେତାଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାଦେର୍‌ ?” \v 6 ମାତର୍‌ ଜଦି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇଞ୍ଜି ଇନାସ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଲକୁ ମାଙ୍ଗ୍‌ କାଲ୍‌କୁ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଟ୍‍କିଦ୍‍ନାର୍, ଇନାକିଦେଂକି “ଜହନ୍‌ ରକାନ୍‌ ଜେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌, ଇଦାଂ ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \v 7 ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ଇମେତାଂ ଆତାତ୍‌, “ଇଦାଂ ପୁନୁପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌ ।” \p \v 8 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଆଦିକାର୍‌‌ତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚୁଙ୍ଗ୍ ।” \s ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ ବାଗ୍‌ କିଜ଼ି ତିନାକାନ୍‌ କାତା \r (ମାତିଉ ୨୧:୩୩-୪୬; ମାର୍କ ୧୨:୧-୧୨) \p \v 9 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତି ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ । “ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ର ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ହେଦାଂ କାମ୍‌ଲିୟାରିଂ ଆଦି ହିଜ଼ି ବେସି ବାର୍ହୁ କାଜିଂ ବିଦେସ୍‍ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 10 ଆରେ, କାମ୍‌ଲିୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ପାଡ଼୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବାଗ୍‌ ହିନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆଡ଼ିଏନିଂ ହାର୍ଦି ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେ ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଟ୍‍କିଜ଼ି ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାର୍‌ । \v 11 ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ଆରେ ରକାନିଂ ଆଡ଼ିୟାନିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌; ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପା ଟ୍ରାକ୍ରାର୍ ଆରି ଲାଜୁ କିଜ଼ି ୱାରା କେଇଦାଂ ପକ୍ତାର୍‌ । \v 12 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ପା ପକ୍‌ତାନ୍‌; ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପା ଗାଅଦାଅ କିଜ଼ି ବାର୍ତ ତୁହିତାର୍‌ । \v 13 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ହାଉକାର୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ? ନା ୱାରିନି ହିମ୍‍ଣାତିଂ ପକ୍‌ନାଂ, ଇନେସ୍‌ ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିନାର୍‌ । \v 14 ମତର୍‌ ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ‘ଇୱାନ୍ତ ମୁଣିକା, ଇୱାନିଂ ଅହ୍‌ନାସ୍‌, ଇନେସ୍‌ ମାଦାଂ ଆଦିକାର୍‌ ଆନାତ୍‌ ।’ \v 15 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ ଅସ୍ତି ବାର୍ତ ତୁହି ହିତାର୍‌ ।” \p “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌, ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ହାଉକାର୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ଇନାକା କିନାନ୍‌ ? \v 16 ହେୱାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ଇ କାମ୍‌ଲିୟାରିଂ ନାସ୍‌ କିନାନ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ବାଡ଼୍‌ ହିନାନ୍‌ ।” \p ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହେଦାଂ ଆମେତ୍‌ ।” \v 17 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଗାଣ୍‌ଗାଣ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, \q1 “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ତା ଅରତ୍‌ ଇନାକା, ଇଲ୍‌ ରଚ୍‍ନାକାର୍ ଇମ୍‌ଣି କାଲ୍‌ଦିଂ ମୁନା କିତାର୍‌, \q2 ହେଦାଂ କନାନି ମୁଡ଼୍‌କାଲ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \m \v 18 ଇନେର୍‌ ହେ କାଲ୍‌ ଇନେର୍‌ ଜପି ଆର୍ନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ କୁଦ୍ରିକୁଦ୍ରା ଆନାର୍‌, ଆରେ ହେ କାଲ୍‌ ଇନେର୍‌ ଜପି ଆର୍ନାନ୍, ହେଦେଲିଂ ହେଦାଂ ବିରାୟ୍‌ କିନାତ୍‌ ।” \s ହିନି ବିସ୍ରେ ପରସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୨:୧୫-୨୨; ମାର୍କ ୧୨:୧୩-୧୭) \p \v 19 ଇବେ ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ ହେ ଦାପ୍ରେ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ହେ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ବୁଜାତାର୍ । \v 20 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ରାଜି ପାଲି କିନି କେଇଦ ଆରି ସାସନ୍‌କିନାକାନ୍‌ ସାସନ୍‌ନି ଆଦିକାର୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଉପାୟ୍‌ ଡେକ୍‌ଚି ଜିସୁତି କାତାନି ବୁଲ୍‌ ଆହ୍‌ନି ଉଦେସ୍‌ତ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ କପଟ୍‌ତାଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଦାର୍ମି ଇଞ୍ଜି ଚଞ୍ଜିୟାଆନି ଚର୍କୁକାଂ ପକ୍ତାର୍‌ । \v 21 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ଏ ଗୁରୁ, ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌, ଏନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ରଚେ କାତା ଇନାୟ୍‌ ଆରି ହିକ୍ୟା ହିନାୟ୍, ଆରେ ଇନେର୍‌ତି ମୁକ୍‌ମେଟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି କିଉୟ୍, ମାତର୍‌ ହାତ୍‌ପା ଲାକେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ହାଜ଼ି ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା ହିନାୟା । \v 22 ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜା, କାଇସର୍‌ତିଂ ସିସ୍ତୁ ହିନାକା ମା ବିଦି ମାନାତ୍‌ କି ଆକାୟ୍‌ ?” \p \v 23 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କାପ୍‌ଟି ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ର ଅଦ୍‌ନି ଚଚ୍‍ଚାଟ୍ । \v 24 “ଇବେ ଇନେର୍‌ ଟାକାଂ ପୁତ୍‌ଡ଼ା ଆରି ତର୍‌ ମାନାତ୍‌ ?” \p “ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌ କାଇସର୍‌ତି ।” \p \v 25 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ କାଇସର୍‌ତି ଇମ୍‌ଣାକା, ହେଦାଂ କାଇସର୍‌ତିଂ ହିଆଟ୍, ଆରେ, ଇସ୍ୱର୍ତି ଇମ୍‌ଣାକା, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ହିଆଟ୍ ।” \p \v 26 ଇବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ କାତାତ କୁନି ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ତ କାବା ଆଜ଼ି ଚିମ୍‌ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \s ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ପରସନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୨:୨୩-୩୩; ମାର୍କ ୧୨:୧୮-୨୭) \p \v 27 ଇଦାଂ ପାଚେ ଆରେ ନିଂନି ବିସ୍ରେ ଉଡ଼ାନାକାର୍ କେତେକ୍‌ ସାଦୁକିର୍‌ ଜିସୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‍ବାତାର୍, \v 28 “ଏ ଗୁରୁ, ମସା ମା କାଜିଂ ଲେକିକିତାନ୍ନା ଇନେନ୍‌, ଜଦି ଇମ୍‌ଣି ଲକୁତ ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ଡକ୍ରି ମାଞ୍ଜି ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତିସ୍, ତା ଆତିସ୍‌ ତା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ତା ଡକ୍ରୁହିଂ ଇଡ଼୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ କାଜିଂ ଲାତ୍ରା ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 29 ଦିନେକ୍‌, ସାତ୍‌ ବାୟ୍‍ ଟଣ୍ଡାର୍‌ ମାଚାର୍‌; ପର୍ତୁମ୍‌ ର କଗ୍‌ଲେଂ ବିବା ଆତାନ୍‌ ଆରି ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍‍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତାନ୍‌; \v 30 ପାଚେ ଆରେ ମାଜିୟା ବିବା ଆତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‍ତାନ୍; \v 31 ହେ ଲାକେ ସାତ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଜାକ୍‌ ହିମ୍‍ଣାୱାକ୍‍ଡ଼ା ଆୱାଦାଂ ହାତାର୍ । \v 32 ହାରିହାରା କଗ୍‌ଲେ ପା ହାତାତ୍‌ । \v 33 ବାଟିଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ନିଂନିହିଂ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେଦେଲ୍‌ ଇନେର୍‌ ଡକ୍ରି ଆନାତ୍‌ ? ସାତ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଜାକ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିବା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \p \v 34 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇ ଜୁଗ୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ ବିବା କିତାର୍‌ ଆରି ବିବା ଆନିକ୍‌, \v 35 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ହେ ସଁସାର୍‌ ଆରି ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆରେ ନିଂନାକା ପାୟାନି କାଜିଂ ନିଜେ ଗାଣା କିୟାନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିବା କିଉର୍‌ କି ବିବା ଆଉର୍‌; \v 36 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଆରେ ହାଦେଂ ଆଡୁର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଦୁତ୍‌କୁ ଲାକେ ମାନ୍‍ଙ୍ଗାନାର୍ ଆରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ଗାଡ଼୍‌ ଆନାର୍‌ । \v 37 ମତର୍‌ ହାତାକାର୍‌ ଜେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ ମସା ପା ବୁଟାନି କାତା ମାପ୍ରୁତି ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତି ଇସ୍ୱର୍‌, ଇସ୍‌ହାକ୍‌ତି ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ଜାକୁବ୍‌ତି ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଚଚ୍‌ଚି ହିନାର୍‌ ।” \v 38 ହେୱାନ୍‌ ତ ହାତାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଜିତାକାରିଂ; ଇନାକିଦେଂକି ୱିଜ଼ାର୍‍ ହେ ମୁମ୍‌ଦ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ । \p \v 39 ହେବେଣ୍ଡାଂ ସାସ୍ତିର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଏନ୍‌ ସତ୍‌ ଇଚାୟ୍‌ ।” \v 40 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ପରସନ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ସାସ୍‌ କିୱାତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଇନେର୍‌ ମାଜ଼ି ? \r (ମାତିଉ ୨୨:୪୧-୪୬; ମାର୍କ ୧୨:୩୫-୩୭) \p \v 41 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “କ୍ରିସ୍ଟ ଜେ ଦାଉଦ୍‌ ମାଜ଼ି, ଇଦାଂ ଲକୁ ଇନାକା ଇନାର୍‌ ? \v 42 ଇନାକିଦେଂକି ନିଜେ ଦାଉଦ୍‌ ନାନ୍ଦ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ କିଜ଼ି ଇନାନ୍‌, \q1 ‘ମାପ୍ରୁ ନା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \q2 \v 43 ଆପେଂ ଏଚେକ୍‌ ପାତେକ୍‌ ମି ସାତ୍ରୁରିଂ ମି ତଗ୍‌ନିବାହା କିୱାତାପ୍‌ନା, \q1 ହେ ପାତେକ୍‌ ମା ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାଟ୍‌ ।’ \p \v 44 ଲାଗିଂ, ଦାଉଦ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ‘ମାପ୍ରୁ’ ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌; ବାଟିଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ତା ମାଜ଼ି ?” \s ଜିସୁ ଦରମ୍‌ ଗୁରୁର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଚେତ୍‌ନା କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୩:୧-୩୬; ମାର୍କ ୧୨:୩୮-୪୦; ଲୁକ ୧୧:୩୭-୫୪) \p \v 45 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ସବୁଲଗାଂ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଚେଲାର୍‌ ତାକେ ଇଚାନ୍‌, \v 46 “ସାସ୍ତିର୍‌ତାଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ ! ହେୱାର୍‌ ଲାମା ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପିସ୍‌ ବୁଲାଆଦେଂ, ଆରେ ଆଟ୍‌ ବାଜାର୍‌ତ ଜୱାର୍‌, କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମୁଡ଼୍‌ ବାହା ଆରି ବଜିତ ଆଗେନି ବାହା ୱାରିୟା ଆନାର୍‌; \v 47 ହେୱାର୍‌ ରାଣ୍ଡିକ୍‌ ଇଲ୍‌କୁ ସବୁ ଚରି କିନାର୍‌ ଆରି ଲାମା ପାର୍ତାନା କିନାର୍‌; ହେୱାର୍‌ ବେସି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ ।” \c 21 \s ର ରାଣ୍ଡିତି ଦାନ୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୨:୪୧-୪୪) \p \v 1 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପା ମାଜାନିଂ ଗାଦ୍ୟାତାକେ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଦାନ୍‌ ୱାକ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ର ହିଲ୍‍ୱି ରାଣ୍ଡିକାଂ ହେବେ ରି ଟାକା ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‍ନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, \v 3 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ହିଲ୍‍ୱି ରାଣ୍ଡି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଇଟ୍‍ତାତ୍‍ନ୍ନା, \v 4 ଇନାକିଦେଂକି ଇୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଗାଦ୍ୟାତାଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଦାନ୍ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଅଲପ୍‍ ଇଟ୍‌ତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଇଦେଲ୍‌ ତା କସ୍ଟକିତାକା ଦାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାଚାୟ୍‌କିଦେଂ କାଜିଂ ଇଦେଲ୍‌ତି ଇନାକା ମାଚାତ୍‌, ହେ ସବୁ ଇଟ୍‌ତାତ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତିଂ ଦୁଡ଼ିମାସ୍‍ନି ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୪:୧-୨; ମାର୍କ ୧୩:୧-୨) \p \v 5 କେତେଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ “ମନ୍ଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ବେଣ୍‌କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ ହେବେ ମେହାୟ୍‌କିଜ଼ି ମାଚି ହଲ୍‌ନି କାଲ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ମାପ୍ରୁ କାଜିଂ ରଚ୍‌ଚି ମାଚି ଇନାମିଙ୍ଗ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମନ୍ଦିର୍‌ ଅପ୍ରବଲ୍‌ ହଲ୍‌ନାତା ।” \v 6 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଇନାକା ସବୁ ହୁଡ଼୍‍ନାଦେରା, ସମୁ ୱାନାତ୍‍, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ର କାଲ୍‌ ଆରେ ର କାଲ୍‌ ଜପି ମାନୁତ୍‌, ମାଚିସ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ମେଦ୍‌ନି ଦୁଡ଼ି ମାସ୍‍ନାତ୍‍ ।” \s ଦୁକ୍‌ ଆରି ନିନ୍ଦା \r (ମାତିଉ ୨୪:୩-୧୪; ମାର୍କ ୧୩:୩-୧୩) \p \v 7 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ଏ ଗୁରୁ, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସବୁ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଗିଟା ଆନାତ୍‌ ? ଆରେ, ଇନାୱାଡ଼ାଲିଂ ଇ ସବୁ ଗଟ୍‌ଣା ଲାଗେ ଆନାତ୍‌, ହେ ସମୁନି ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ଇନାକା ?” \p \v 8 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଜାଗ୍ରତ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଚାକ୍ରାୟ୍‌ କିୟାଆମାଟ୍‍; ଇନାକିଦେଂକି ହେନି ନା ତର୍‌ଦ ୱାଜ଼ି, ଆନ୍‌ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ସମୁ ଲାଗାଂ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ପାଚେ ହାଲ୍‍ମାଟ୍‍ । \v 9 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମେଲି ଆରି ଗଣ୍ଡ୍‌ଗଲ୍‌ ବିସ୍ରେ ୱେନାଦେର୍‍, ହେ କାଡ଼୍‌ଦ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଇ ସବୁ ଆତିସ୍‌ପା ପର୍ତୁମ୍‌ ଗିଟା ଆନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଦାପ୍ରେ ରାଜି ବୁଡାଆଉତ୍‍ ।” \p \v 10 ତା ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜାତି ବିରୁଦ୍‌ତ ଜାତି ଆରି ରାଜି ବିରୁଦ୍‌ତ ରାଜି ନିଙ୍ଗ୍‌ନାତ୍‌, \v 11 ଆରେ ବେସିଗାଜା ମେଦ୍‌ନି ଦାଲ୍‍କା ଆନାତ୍‌ ଆରେ ବାହା ବାହାତ ମାର୍ଡି ଆରି କାତାର୍‌ ଆର୍ନାତ୍‌, ଆରେ ବାଦାଡ଼୍‌କାଂ ବେସି ଗାଜା ବାନା ଆରି ଗାଜା ଗାଜା ଚିନ୍‌କୁ ଚଞ୍ଜିୟାନିଂ ।” \v 12 “ମାତର୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‌ଣା ଆଗେ ଲକୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାନାର୍‌ ଆରି କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଆରି ବନ୍ଦି ଇଞ୍ଜ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଗିଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଆରେ ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ରାଜା ଆରି ରାଜ୍‌ କିନାକାର୍‌ ତାକେ ଅୟା ଅନାଦେର୍‌, \v 13 ଇଦାଂ ମି ପାକ୍ୟା ସାକି ଆନାତ୍‌ । \v 14 \x + \xo ୨୧:୧୪ \xo*\xt ଲୁକ ୧୨:୧୧,୧୨.\xt*\x*ଆୱିତିସ୍‌, ନିଜେ ପାକ୍ୟାତାଂ ଇନାକା ଉତର୍‌ ହିନାଦେର୍‍, ହେ ବିସ୍ରେ ପୁର୍ବେତାଂ ଚିତା କିୱି କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ମାନ୍ତ ତିର୍‌ କିୟାଟ୍‌ ! \v 15 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଲାକେ କାତା ଆରି ଗିଆନ୍‍ ହିଦ୍‌ନାଂ ଆୱିତିସ୍‌ ମି ୱିଜ଼ୁ ବେର୍ୟାର୍‌ ୱେଇ ମାସ୍ତେଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦୁର୍‍ । \v 16 ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆବା ଆୟା, ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ୱାସ୍କିନିକାର୍‍ ଆରି ବନ୍ଦୁ କୁଟୁମ୍‌ନିକାର୍‍ କାଜିଂ ପା ହେଲାୟ୍‌ ଅନାଦେର୍‌, ଆରେ ମିତାଙ୍ଗ୍ ଲକୁ ଇନେ ଇନେରିଂ ଅହ୍‌ନାର୍‌, \v 17 ଆରେ ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତାକେ ଗିଣ୍‌କିୟା ଅନାଦେର୍‌ । \v 18 ମାତର୍‌ ମି କାପ୍‌ଡ଼ାନି ତେମୁଲ୍‌ ପା ନସ୍ଟ ଆଉତ୍‌ ! \v 19 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସାସ୍‌ ମାଚିସ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ୱାସ୍କି ଲାବ୍‌ କିନାଦେର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ବାଡ଼୍‌ହା ଆନି ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୪:୧୫-୨୧; ମାର୍କ ୧୩:୧୪-୧୯) \p \v 20 ମାତର୍‌ “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ତାକେ ମେଲ୍ୟାର୍‌ତାଂ ବେଡ଼ିକିନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ହେପାଦ୍‌ନା ହେଦାଂ ବାଡ଼୍‍ହାଆନାକା ଜେ ଲାଗେ, ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ । \v 21 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇନେର୍‌ ଜିହୁଦା ରାଜିତ ମାଚିସ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ମାଡ଼ିତ ହନ୍‍ଚି ହାଲେର୍‍, ଆରେ, ଇନେର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ବିତ୍ରେ ମାଚିସ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ହାଲେର୍‍; ଆରେ, ଇନେର୍‌ ନାସ୍‌କୁକାଂ ମାଚିସ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ଗାଡ଼୍‌ଦ ହଣ୍‍ମେର୍‍; \v 22 ଇନାକିଦେଂକି ଲେକାଆତି ବିସ୍ରେ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟାଆନି କାଜିଂ ହେଦାଂ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ସମୁ । \v 23 ହେ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇନେର୍‌ ଏସ୍‌ ପିସ୍ତାକା ଆରି ମାୟ୍‍ଉଟ୍‍ନି ଆୟା, ଆ, ହେୱେକ୍‌ ଦୁକ୍‌ନିକିକ୍‌ ! ଇନାକିଦେଂକି ପୁର୍ତିତ ଗାଜା ବିପତି ଆରି ଇ ଇସ୍ୱର୍‌ ଜାତି କାଜିଂ ରିସା ଗିଟା ଆନାତ୍‌, \v 24 ଆରେ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍ଡା ଦାରାତ ହାନାର୍‌ ଆରି ବନ୍ଦିଆଜ଼ି ୱିଜ଼ୁ ବିନ୍‌ଜାତି ତାକେ ମେହା ଆନାର୍, ଆରେ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ତି ଦିନ୍‌ପୁରାଆୱି ପାତେକ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପାନା ତାରେନ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାତ୍‌ ।” \s ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ୱାନାକା \r (ମାତିଉ ୨୪:୨୯-୩୧; ମାର୍କ ୧୩:୨୪-୨୭) \p \v 25 \x + \xo ୨୧:୨୫ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୬:୧୨,୧୩.\xt*\x*ଆରେ “ୱେଡ଼ା, ଲେଞ୍ଜ୍‌ ଆରି ହୁକାଙ୍ଗ୍‌ତ ଚିନ୍‌ ଚନ୍‌ଞ୍ଜାନାତ୍‌, ଆରି ପୁର୍ତିତ ଜାତି ବିତ୍ରେ ଗଡ଼୍‌ମେଲି ଆନାତ୍‌, ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆରି ଲଡ଼ି ଗାର୍ଜାନ୍‌ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ବୁଦିବାଣା ଆନାର୍‌, \v 26 ଆରେ ପୁର୍ତି ଜପି ୱାନି ଗଟ୍‌ଣା ୱିଜ଼ୁ କାସିପା ଲକୁ ଆପ୍ରାଂ ଆନାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆକାସ୍‌ନି ସାକ୍ତି ସବୁ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନିଂ । \v 27 \x + \xo ୨୧:୨୭ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୧:୭.\xt*\x*ହେ କାଡ଼୍‌ଦ ଲକୁ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଗାଜା ସାକ୍ତିତାଂ ଆରି ଗାଜା ପାଣ୍‌ଦାଙ୍ଗ୍‌ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍ । \v 28 ମାତର୍‌ ଇ ସବୁ ଗଟ୍‌ଣା ହାଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ା ଜପି ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଆରି କାପ୍‌ଡ଼ା ତାରେନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଲାଗିଂ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାନାକା ଲାଗେ ।” \s ତଗା ମାର୍‍ନି ହିକ୍ୟା \r (ମାତିଉ ୨୪:୩୨-୩୫; ମାର୍କ ୧୩:୨୮-୩୧) \p \v 29 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, ତଗା ମାର୍‌, ଆରେ “ୱିଜ଼ୁ ମାର୍‌କୁ ବିସ୍ରେ ଚିନ୍ତା କିୟାଟ୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌; \v 30 ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆକିଂ ଗିଲ୍‌ନିକ୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜେଟ୍‌କାଡ଼୍‌ ଏକାୱାତାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ପୁଞ୍ଜି ମାନାଟ୍‌, \v 31 ହେ ଲାକେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇ ସବୁ ଗଟ୍‌ଣା ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜି ଏକାୱାତାତ୍‌, ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ ।” \p \v 32 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇ ୱିଜ଼ୁଗିଟାଆୱି ପାତେକ୍‌ ଇ ନେଞ୍ଜେ ୱିଗାନି ନାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାନି ବୁଡା ଆଉର୍‌ । \v 33 ଆକାସ୍‌ ଆରି ପୁର୍ତି ୱିଜ଼୍‌ନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ସବୁ ମୁଡ଼୍‌କେ ୱିଜ଼ୁତ୍‌ ।” \s ସବୁ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ \p \v 34 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିସ୍ରେ “ଜାଗ୍ରତ୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନି ମାନ୍‌ମୁଞ୍ଜ୍‍ନାକା ଆରି କାଲିଂ ଗହନାକାତ, ଆରେ ଜିଦେଂ କାଜିଂ ଚିନ୍ତାତ ତେରେ ପେତେ ଆନାତ୍‌, ଆରି ହେ ଦିନ୍‌ ହାଚାଟ୍ରେ ମି ଜପି ଆର୍ନାତ୍‌; \v 35 ଇନାକିଦେଂକି ହାଦାଙ୍ଗ୍ ଡ଼ୁକା ଲାକେ ସବୁ ପୁର୍ତିନି ଲକୁ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଜପି ୱାନାତ୍‍ । \v 36 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇ ସବୁ ୱାନି ଦିନ୍‌ ଗଟ୍‌ଣାତାଂ ରାକ୍ୟା ପାୟା ଆଦେଂ ଆରି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଲାଗେ ନିଲ୍‌ତେଂ ବାଚିକିୟା ଆଡୁ, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନିତ୍ରେ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି କାସି ମାନାଟ୍‌ ।” \p \v 37 \x + \xo ୨୧:୩୭ \xo*\xt ଲୁକ ୧୯:୪୭.\xt*\x*ହେୱାନ୍‌ ନିତ୍ରେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହିକାଇ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ନିତ୍ରେ ନାଣା ହସି ହାଲ୍‌ଜି ଜିତ୍‌ମାଡ଼ିତ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 38 ଆରି, ୱିଜ଼ୁଲଗୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହେୱାନ୍ତି ହିକ୍ୟା ୱେନ୍ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ହେୱାନ୍‌ତାକେ ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \c 22 \s ଜିସୁ ବିରୁଦ୍‌ତ କୁଟ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୧-୫; ୧୪:୧୬; ମାର୍କ ୧୪:୧-୨; ୧୦:୧୧; ଜହନ୍‌ ୧୧:୪୫-୫୩) \p \v 1 ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ତର୍‌ ହଇୱିରୁଟି ନି ପାର୍ବୁ ଲାଗାଂ ଆଜ଼ି ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 2 ଆରି, ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌, ଇନେସ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌, ହେବେଣ୍ଡାଂ ଉପାୟ୍‌ ଡେକ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅହି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜିହୁଦିର୍ତି ରାଜି \r (ମାତିଉ ୨୬:୧୪-୧୬; ମାର୍କ ୧୪:୧୦-୧୧) \p \v 3 ହେୱାଡ଼ାଂ ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଇନି ଜିହୁଦା ତାକେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ହଟାତ୍; \v 4 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ଇନେସ୍‌ ଉପାୟ୍‍ତ ହେୱାନିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ତାକେ ଆରି ମେଲ୍ୟାର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ବେଣ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 5 ହେବେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱାରିୟା ଆତାର୍‌ ଆରି ହେୱାନିଂ ଟାକାଂ ହିଦେଂ ଗଜା କିତାର୍‌ । \v 6 ଆରି ହେୱାନ୍‌ ରାଜି ଆଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତାର୍‌ ହେୱାନିଂ ହେୱାର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ଡେକ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । \s ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି କାଦି ରଚ୍‌ନାକା ଜିସୁ ଜାଗ୍ରତ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୧୭-୨୫; ମାର୍କ ୧୪:୧୨-୨୧; ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୧-୩୦) \p \v 7 ପାଚେ ଇମ୍‌ଣି ଦିନ୍‌ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି ମେଣ୍ଡା ପୁଜାକିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗ୍‌ଦାନାତ୍‌, ହଇୱି ରୁଟିନି ପାର୍ବୁ ହେ ଦିନ୍‌ ଏକାୱାତାତ୍‌; \v 8 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ପିତର୍‌ ଆରି ଜହନ୍‌ତିଂ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ପକ୍‌ତାନ୍‌, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ତିନ୍‌ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାସ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମା କାଜିଂ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 9 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‍ବାତାର୍‍, “ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ଜାଲ୍‌ଦି କିନାପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏନ୍‌ ଇଚା କିନାୟ୍‌ ?” \p \v 10 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ଦ ହଟିସ୍‍, ଏସ୍‍ ଗାଗ୍ରି ଅଜ଼ି ହାନି ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେଟାଆଦ୍‌ନାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ ହଣାନ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ପାଚେ ପାଚେ ହେ ଇଞ୍ଜ ହାଲ୍‌ଜି ଇଲ୍‌ନି ମୁଣିକାଙ୍ଗ୍ ଇନାଦେର୍‌, \v 11 ‘ଗୁରୁ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‍ବାଆଦ୍ନାନା, ଆନ୍‌ ନା ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇମେତାକେ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିନାପ୍‌, ହେ ଗତାଙ୍ଗ୍ ଇଲ୍‌ ଇମେତ୍‌ ?’ \v 12 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‍କିଜ଼ି ଜାଲ୍‌ଦି କିତି ଜପ୍‌ଣି ଗାଜା ବାକ୍ରା ଚଚ୍‍ଚାନାନ୍‍, ହେ ବାହାତ ଜାଲ୍‌ଦି କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 13 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ହୁଡ଼୍‌ଜି ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି ବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାର୍‌ । \s ମାପ୍ରୁ ବଜ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୨୬-୩୦; ମାର୍କ ୧୪:୨୨-୨୬; ୧ କରନ୍ତିୟ ୧୧:୨୩-୨୫) \p \v 14 ଆରେ, ସମୁ ଏକାୱାତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ହୁକେ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 15 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନା ଦୁକ୍‌ ଆଗେ ଆନ୍‌ ମି ହୁକେ ଇ ନିସ୍ତାର୍‌ ବଜି ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍ତ ଇଚା କିତାଙ୍ଗ୍‌; \v 16 ଇନାକିଦେଂକି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାପ୍ରୁତି ରାଜିତ ଇଦାଂ ଅରତ୍‌ ହାତ୍‌ପା ପୁରା ଆୱି ପାତେକ୍‌ ଆନ୍‌ ଆରେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ମାନି କିଉଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 17 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଗିଲାସ୍‌ ଅଜ଼ି ଜୁୱାର୍‌ କିଜ଼ି ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ ଅଜ଼ି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବାଗ୍‌ କିୟାଟ୍‌,” \v 18 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାପ୍ରୁ ରାଜି ୱାୱି ପାତେକ୍‌ ଆନ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍ ଇଦାଂ ଆରେ ଉଣୁଙ୍ଗ୍‌ । \p \v 19 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ରୁଟି ଅଜ଼ି ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ଆରି ହେଦାଂ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ମି କାଜିଂ ହିତି ନା ଗାଗାଡ଼୍‌ ଇଦାଂ, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 20 ଚିଚି ପାଚେ ହେ ଲାକେ ହେୱାନ୍‌ ଗିଲାସ୍‌ ଅଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଇ ଗିଲାସ୍‌ ମି କାଜିଂ ରଚ୍‌ଚି ମାନି ନା ନେତେର୍‌ତାଂ ରଚ୍‌ଚି ପୁନି ନିୟମ୍‌ ।” \p \v 21 ମାତର୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, “ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‍ନ୍ନା, ତା କେଇ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଟେବୁଲ୍‍ ଜପି ମାନାତ୍‌ । \v 22 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେସ୍‌ ତିର୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହେ ଲାକେ ହାକି ପାୟା ଆନାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହେୱାନ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିୟା ଆନାନ୍‌, ହାୟ୍‍ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ !” \p \v 23 ଲାଗିଂ “ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଇଦାଂ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାରା, ହେ ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱେଚ୍‍ପା ଆଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ ।” \s ରକାନ୍‌ ଚାକର୍‌ ଲାକେ ଆଡୁ \p \v 24 \x + \xo ୨୨:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୮:୧; ମାର୍କ ୯:୩୪; ଲୁକ ୯:୪୬.\xt*\x*ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଗାଜା, ହେ ବିସ୍ରେ କେତ୍‍ପା ଆତାର୍‌ । \v 25 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜପି ଆଦିକାର୍‌ କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଲକୁ ହେବାନିକାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁଟାଆନାର୍‍ । \v 26 \x + \xo ୨୨:୨୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୩:୧୧; ମାର୍କ ୯:୩୫.\xt*\x*\x + \xo ୨୨:୨୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୦:୨୫-୨୭; ମାର୍କ ୧୦:୪୨-୪୪.\xt*\x*ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ ଆମାଟ୍‌, ମତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାରୁକାନ୍‍ ଲାକେ ଆୟେନ୍‌, ଆରି ଇନେର୍‌ ନେତା, ହେୱାନ୍‌ ହେବାକାର୍‌ୟା ଲାକେ ଆୟେନ୍‌ । \v 27 \x + \xo ୨୨:୨୭ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୨-୧୫.\xt*\x*ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ ? ଇନେର୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାନ୍ନା, କି ଜେ ହେବାକାର୍‌ୟା ? ଇନେର୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାକାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କି ଗାଜାକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ? ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ରକାଂ ହେବାକାର୍‌ୟା ଲାକେ ମାନାଂ ।” \p \v 28 ମାତର୍‌ “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ୱିଜ଼ୁ ପରିକ୍ୟାତ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ୱାନାଦେରା; \v 29 ଲାଗିଂ ନା ଆବା ରାଜି ରଚ୍‍ଚାନ୍ନା, ଆନ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ମି କାଜିଂ ରଚ୍‍ନାଙ୍ଗା, \v 30 ଇନେସ୍‌କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ରାଜିତ ନା ଟେବୁଲ୍‍ତ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ଉଣ୍‌ଜି କିନାଦେର୍‌, ଆରେ ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚି ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ବାର କୁଟୁମ୍‌ତିଂ ରାଜ୍‌ କିନାନ୍‌ ।” \s ପିତର୍‌ତି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତିକିୱି ଆଗେ ୱେଚ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୨୬:୩୧-୩୫; ମାର୍କ ୧୪:୨୭-୩୧; ଜହନ୍‌ ୧୩:୩୬-୩୮) \p \v 31 “ସିମନ୍‌, ସିମନ୍‌, ହୁଡ଼ା କାମ୍‌ଲିୟା, ଗଁମ୍‌ତିଂ ପୁଟା ଆଲ୍‌ଗା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହାଣେଲ୍‍ତ ଚାଲାୟ୍‍କିନି ଲାକେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ପା ହାର୍‌ଦିମାନାୟାର୍‌ତାଂ ବାନିୟାରିଙ୍ଗ୍‌ ଆଲ୍‌ଗା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ପାୟାଆତାଂନ୍ନା; \v 32 ମାତର୍‌ ନି ପାର୍ତି କିନାକା ଇନେସ୍‌ ଡ଼ୁଗୁତ୍‍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ନି ହୁଦାଂ ପାର୍ତାନା କିତାଙ୍ଗ୍‌; ଆରେ, ଏନ୍‌ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ୱାନିହିଂ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡାରିଂ ସୁସ୍ତା କିୟା ।” \p \v 33 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଆନ୍‌ ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବନ୍ଦି ଇଞ୍ଜ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ହାଦେଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 34 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ପିତର୍‌, ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେନିହିଂ ଆଗେ ଏନ୍‌ ଜେ ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାୟ୍‍, ଇଦାଂ ତିନିହଟ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁୟ୍‌ ।” \s ହାବଡ଼୍‌ କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ \p \v 35 \x + \xo ୨୨:୩୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୯,୧୦; ମାର୍କ ୬:୮,୯; ଲୁକ ୯:୩; ୧୦:୪.\xt*\x*ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଡି, ମଣା ଆରି କାଣ୍ଡା ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ ତୁସ୍‍ୱାଦାଙ୍ଗ୍ ପକ୍‌ଚି ମାନ୍‍ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍, ହେୱାଡ଼ାଂ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଅବାବ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ?” ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, ଇନାକା “ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 36 ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌, ଇନେର୍‌ତି ବାଡି ମାନାତ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ଅୱେନ୍‍, ହେ ଲାକେ ମଣା ପା ଅୱେନ୍‍, ଆରି ଇନେର୍‌ତି ହିଲୁତ୍‍, ହେୱାନ୍‌ ହେ ହେନ୍ଦ୍ରା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ପ୍ରସି କାଣ୍ଡା କଡ଼େନ୍‍ ।” \v 37 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, \p “ହେୱାନ୍‌ ଅଦାର୍ମିର୍‌ ଲାହାଂ ଗାଣାକିୟା ଆତାନ୍‌,” ଇ କାତା ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, “ହେଦାଂ ନା ତାକେ ପୁରାଆନାକା ମାନାତ୍‌; ଲାଗିଂ ନା ବିସ୍ରେ ପୁରା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା ।” \p \v 38 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, ମାପ୍ରୁ, ହୁଡ଼ା, “ଇବେ ରିଣ୍ଡାଂ କାଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକ୍‌ । ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଏଚେକ୍‌ନେ ସାରି ।” \s ଜିସୁ ଜିତ୍‌ ମାଡ଼ିତ ମାପ୍ରୁତି ପାର୍ତାନା \r (ମାତିଉ ୨୬:୩୬-୪୬; ମାର୍କ ୧୪:୩୨-୪୨) \p \v 39 ଜିସୁ ଗାଡ଼୍‌ଦାଂ ହସି ଜାର୍‌ ରିତି ହୁକେ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ିତ ହାଚାର୍‌, ଆରି ଚେଲାର୍‌ ପା ତା ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \v 40 ହେ ବାହାତ ଏକିସ୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପରିକ୍ୟାତ ଇନେସ୍‌ ଆର୍‌ମାଟ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 41 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆନ୍‌ମାନ୍‌ତାଂ ପାଞ୍ଚ୍‌କଡ଼ି ଆତ୍‍ତାଂ ଦେହା ହାଲ୍‌ଜି ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ କୁନ୍ଦିକିଜ଼ି ଇ ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, \v 42 “ଏ ଆବା,” ଜଦି ନି ଇଚା ମାନାତ୍‌ ଲାଗିଂ “ଇ ଦୁକ୍‌ ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଦେହା କିୟା, ଆତିସ୍‌ ପା ନା ଇଚା ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ନି ଇଚା ପୁରା ଆୟେତ୍‌ ।” \v 43 ଆରେ, ସାର୍ଗେତାଂ ର ଦୁତ୍‌ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାକ୍ତି ହିତାନ୍‌ । \v 44 ଆରେ, ଜିସୁ ମାନ୍‌ ବିତ୍ରେ ଦୁକ୍‍ତାଂ ଡ୍ରିଙ୍ଗ୍‍ଜି ପାର୍ତାନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌ ଆରି ତା ରୁମିଙ୍ଗ୍ ନେତେର୍‌ ଲାକେ ମେଦ୍‌ନିତ ଆର୍‌ତିକ୍‌ । \p \v 45 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ପାର୍ତାନାତାଙ୍ଗ୍‍ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଚେଲାର୍‌ ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଦୁକ୍‌ କାଜିଂ ହୁନ୍‌ଞ୍ଚାକାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌; \v 46 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେକିଦେଂ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାଦେରା ? ପରିକ୍ୟାତ ଇନେସ୍‌ ଆର୍‌ମାଟ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ପାର୍ତାନା କିୟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିୟାତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୪୭-୫୬; ମାର୍କ ୧୪:୪୩-୫୦; ଜହନ୍‌ ୧୮:୩-୧୧) \p \v 47 ଜିସୁ କାତା ଇନିୱାଡ଼ାଂ, ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ଲକୁ ୱାଜ଼ି ଏକାୱାତାର୍‌, ଆରି ବାରଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ଜିହୁଦା ଇନି ରକାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆଗେ ଆଗେ ୱାଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡନ୍‍ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ହେ କଚଣ୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 48 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଜିହୁଦା ଡନ୍‌ଞ୍ଜି ପା ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‍ନାୟା ?” \p \v 49 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଇନାକା ଗିଟା ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହାଙ୍ଗ୍‍ଦାକାର୍‍ ଇଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଆପେଂ ଇନାକା କାଣ୍ଡାତ କାତ୍‍ନାପ୍‌ ?” \v 50 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆଡ଼ିୟାଙ୍ଗ୍‌ ମାଟ୍‍କିଜ଼ି ହେ ତିନି କିତୁଲ୍‌ ରାସ୍‌ଦି ତୁହିତାନ୍‌ । \p \v 51 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏଚେକ୍‌ ହୁନ୍‌ଜି ମାନାଟ୍‌,” ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେ କିତୁଲ୍‌ ଡୁଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 52 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାନ୍ତି ବିରୁଦ୍‌ତ ୱାଜ଼ି ମାଚି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌, ମନ୍ଦିର୍‌ନି ମୁଡ଼୍‍ଜାମାନ୍‍ ଆରି ବୁଡ଼ାଲୁରିଂ ଇଚାର୍‌, “ଚର୍କୁ ବିରୁଦ୍‌ତ ହତି ଲାକେ କାଣ୍ଡା ଆରି ଟେଙ୍ଗା ଆଜ଼ି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହସି ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ? \v 53 ଆନ୍‌ ନିତ୍ରେ ମି ହୁକେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ମାନିୱେଡ଼ାଲିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ବିରୁଦ୍‌ତ କେଇ କିଦ୍‌ୱାତାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ଇଦାଂ ମି ସମୁ ଆରି ମାଜ୍‍ଗାନି ଆଦିକାର୍‌ ।” \s ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୫୭-୫୮; ୨୬:୬୯-୭୫; ମାର୍କ ୧୪:୫୩-୫୪; ୧୪:୬୬-୭୨; ଜହନ୍‌ ୧୮:୧୨-୧୮; ୧୮:୨୫-୨୭) \p \v 54 ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଆସ୍ତି ଅଜ଼ି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ତାହିୱାତାର୍‌; ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ଦେହା ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାନ୍‌ । \v 55 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହାକ୍‌ଡ଼ିନି ମାଦି ବାହାତ ନାଣି ତୁବ୍‍ଜି ରଚେ କୁଚ୍‌ଚିଲେ, ପିତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାଦି କୁଚ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । \v 56 ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ଆଡ଼ିଏଣି ହେୱାନ୍‌ ନାଣି ଲାଗାଂ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନିଂ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାତ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ପା ହେୱାନ୍‌ ହୁକେ ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 57 ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ଇଚାନ୍‍, “ଏ ଆୟାତାଡ଼ି, ଆନ୍‌ ହେୱାନିଂ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 58 ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାଚେ ଆରି ରଞ୍ଜେଲ୍‌ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାତ୍‌, “ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାୟ୍‌ ।” \p ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆକାୟ୍‌, ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 59 ର ଗଣ୍ଟା ପାଚେ ରକାନ୍‌ ଆଟ୍‌ୱା କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ପା ହାତ୍‌ପାନେ ତା ହୁକେ ମାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ଗାଲିଲିୟ ମାନାୟ୍‌ ।” \p \v 60 ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଟଣ୍ଡେନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଇନାୟା, ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p ହେ ଦାପ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ କାତା ଇନୁ ଇନୁ କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେତାତ୍‌, \v 61 ଆରେ ମାପ୍ରୁ ପିତର୍‌ତିଂ ର କାଣ୍‌କୁତ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌; ହେବେ “ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେନି ଆଗେ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତିନି ହଟ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁୟ୍‌,” ଇଦାଂ ଇମ୍‌ଣି କାତା ମାପ୍ରୁ ପିତର୍‌ତିଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, \v 62 ହେଦାଙ୍ଗ୍ ତା ମାନ୍ତ ୱାତାତ୍‍, ଆରି ହେୱାନ୍‌ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ବେସି ତାନ୍ଦ୍ରା ଆଜ଼ି ଆଡ଼୍‌ବାତାନ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଇତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୬୭-୬୮; ମାର୍କ ୧୪:୬୫) \p \v 63 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ମାଡ଼୍‌ଜି କିଉ କିଉ ଲାଜୁ କିତାର୍‌, \v 64 ଆରେ ହେ ମୁମ୍‌ଦ ପାଡ଼ାକ୍‍ଚି ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‍ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌, “ଏନ୍‌ କିନ୍ଦା ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାୟ୍‌ ! ଇନାତ, ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଟ୍‍କିତ୍‍ତାର୍‍ ?” \v 65 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ବେସି କାତା ହେୱାନ୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନିଂ ନିନ୍ଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା ସବାତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୫୯-୬୬; ମାର୍କ ୧୪:୫୫-୬୪; ଜହନ୍‌ ୧୮:୧୯-୨୪) \p \v 66 ଅଜଡ଼୍‌ ଆତି ଦାପ୍ରେ ମାନାୟାର୍‌ତି ପ୍ରାଚିନାର୍‌, ଆରେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ତିଂ ଗାଜା ମିଟିଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ଅଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି କ୍ରିସ୍ଟ, ତେବେ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚା ।” \p \v 67 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \p “ଆନ୍‌ ଜଦି କ୍ରିସ୍ଟ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତ ପାର୍ତି କିଉଦେର୍‌ ।” \v 68 ଆରେ, ଆନ୍‌ ୱେନ୍‌ବା ଆତିସ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିଉଦେର୍‍ ।” \v 69 ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଇସ୍ୱର୍ତି ସାକ୍ତିତାଂ ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‍ନାନ୍‍ । \p \v 70 ହେବେଣ୍ଡାଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ୱେନ୍‍ବାତାର୍, “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ ଇନାକା ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ?” \p ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେରା ।” \p \v 71 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମାଦାଂ ଆରେ ସାକିନି ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇନାନା, ଆପେଂ ନିଜ୍‍ ହେଦାଂ ୱେଚାପ୍‌ନ୍ନା ।” \c 23 \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପିଲାତ ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୧୨; ୧୧:୧୪; ମାର୍କ ୧୫:୧-୫; ଜହନ୍‌ ୧୮:୨୮-୩୮) \p \v 1 ପାଚେ ସବାନି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପିଲାତ ତାକେ ଅତାର୍‌ । \v 2 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଜିସୁ ବିରୁଦ୍‌ତ ଦାବା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆପେଂ ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌, ଇ ମାନାୟ୍‌ “ମା ଜାତିତିଂ ରାଜା ବିଦ୍‌ଡ଼ କିଦ୍‌ନାନା ଆରି କାଇସର୍‌ତିଂ ସିସ୍ତୁ ହିଦେଂ ମୁନାକିନାନ୍ନା ଆରି ଜାର୍‌ତିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ରାଜା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍ନା ।” \p \v 3 ଇବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ କି ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜାତି ?” \p ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାୟା ।” \p \v 4 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ମାନାୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ “ଇ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇନାକାପା ଦସ୍‌ ପାୟାଆୱାତାଂ ।” \p \v 5 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଆରେ ଜବର୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ହିକ୍ୟା ହିଜ଼ି ଗାଲିଲିତାଂ ଆରମ୍‌ କିଜ଼ି ଇ ବାହା ପାତେକ୍‌ ପା ଲକାଂ ମାତାୟ୍‍ କିନାନା ।” \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେରଦ୍‌ ଲାଗେ ପକ୍‌ତାନ୍‌ \p \v 6 ମାତର୍‌ ପିଲାତ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ଇନାକା ରକାନ୍‌ ଗାଲିଲିୟ ମାନାୟ୍‌ କି ?” \v 7 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଜେ ହେରଦ୍‌ତି ଆଦିକାର୍‌ ତାରେନ୍‌ ମାନାର୍‌, ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ତାଂ ହେରଦ୍‌ ଲାଗାଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ପା ଇ ସମୁତ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ମାଚାନ୍‌ । \v 8 ହେରଦ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ବେସି ୱାର୍‌ୟା ଆତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ହେ ବିସ୍ରେ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚିଲେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ଦିନ୍‌ତାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ମାନ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣାକା ପା କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ ଆନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆହା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 9 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ତାଂ ବେସି କାତା ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇନ୍‍ୱାତାନ୍ । \v 10 ଆରେ, ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆରି ସାସ୍ତିର୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ହେ ବିରୁଦ୍‌ତ ବେସି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗିସ୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 11 ଆରେ, ହେରଦ୍‌ ଜାର୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ହୁକେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଲାଜ୍‌ କିଜ଼ି ନିନ୍ଦା କିଜ଼ି ଜିଲିମିଲି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପି କିଜ଼ି ପିଲାତ ଲାଗେ ପକ୍‌ଚି ତୁହିତାନ୍‌ । \v 12 ହେ ଦିନ୍‌ ହେରଦ୍‌ ଆରି ପିଲାତ ହାରି ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ଆତାର୍‌; ଇଦାଂ ଆଗେ ହେୱାର୍‌ ହାରି ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ସତ୍ରୁର୍‍ ମାଚାତ୍‌ । \s ଜିସୁତି ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ହିତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୧୫-୨୬; ମାର୍କ ୧୫:୬-୧୫; ଜହନ୍‌ ୧୮:୩୯–୧୯:୧୬) \p \v 13 ଇଦାଂ ପାଚେ ପିଲାତ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌, ଗାଜାକାର୍‌ ଆରି ମାନାୟାରିଂ କୁକ୍‌ଚି ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \v 14 ଇୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ବିଦ୍‍ବାଦା କିନାନା ଇଞ୍ଜି “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇୱାନିଂ ନା ଲାଗାଂ ତାସି ମାଚାଦେର୍‌; ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ମି ମୁମ୍‌ଦ ଇୱାନିଂ ପର୍‌ସନ୍‌ କିଜ଼ି, ହେ ବିରୁଦ୍‌ତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ଇୱାନ୍‌ କାତା କିନାଦେରା, ହେ ଲାକେ ଇମ୍‌ଣାକା ପା ଦସ୍‌ ଇୱାନ୍ତାଙ୍ଗ୍ ଗାଟାଆୱାତାପ୍‍ । \v 15 ହେରଦ୍‌ ପା ଗାଟାଆୱାତାନ୍‍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‍ତାଂ ମା ତାକେ ଆରେ ପକ୍ତାତାନ୍‌; ଆରି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ହାକିଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନି ଇନାକାପା କାମାୟ୍‌ କିୱାତାନ୍‌ନା; \v 16 ଲାଗିଂ ଆପ୍‌ ଇୱାନିଂ ଟ୍ରାକି କିଜ଼ି ମୁକ୍ତି କିନାପ୍‌ ।” \v 17 ପାର୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ରକାନିଂ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 18 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ରବେ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇୱାନିଂ ଅହାଟ୍‌, ମା କାଜିଂ ବାରବାଙ୍ଗ୍‌ ମୁୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‍ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 19 ଇ ବାରବା ଗାଡ଼୍‌ଦ ଗିଟା ଆଜ଼ି ଇମ୍‌ଣି ଗଡ଼୍‌ମେଲି କାଜିଂ ଆରି ନାର୍‌ ଅହ୍‌ନି କାଜିଂ ବନ୍ଦି ଇଞ୍ଜ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \p \v 20 ମାତର୍‌ ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଆରେ ରଗ ବୁଜାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 21 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜବର୍‌ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ତାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌, କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌ ।” \p \v 22 ଆରେ, ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ତିନି ହଟ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେକିଦେଂ, ହେୱାନ୍‌ ଇନା ଦସ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ? ଆପେଂ ତା ତାକେ ଇନାକାପା ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ଗାଟା ଆଉପା; ଲାଗିଂ, ଆପେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଜ଼ି ପିସ୍ତି ହିନାପ୍‍ ।” \p \v 23 ମତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ୟା ଆୟେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଦାବା କିଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ଗାଜା ୱେଇଦ ଜିଦ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ତି ଆଲି ଜିଣା ଆତାତ୍‌ । \v 24 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ତି ଦାବା ହୁଦାଂ କିୟାଆୟେତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପିଲାତ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌; \v 25 ମାତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ କାଜିଂ ନିଲ୍‌ଚି ଆରି ମାନାୟ୍‌ ଅସ୍ତି କାଜିଂ ଜଇଲ୍‌ତ ଇଟ୍ୟାଜ଼ି ମାଚି ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଦାବା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ମୁକ୍ତି କିତାନ୍‌, ଆରେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍‍ତାରେନ୍‍ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ହାସ୍ତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୩୨-୪୪; ମାର୍କ ୧୫:୨୧-୩୨; ଜହନ୍‌ ୧୯:୧୭-୨୭) \p \v 26 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅନିୱେଡ଼ାଲିଂ ବିତ୍ରେ ନାସ୍‌ତାଂ ୱାଜ଼ି ମାନି ସିମନ୍‌ ଇନି ରକାନ୍‌ କୁରିଣିୟ ଲଗାଂ ଆସ୍ତି ଜିସୁତି ପାଚେ ପାଚେ କ୍ରୁସ୍‌ ପିଣ୍ଡ୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ନିପିତ ହେଦାଂ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ । \p \v 27 ଆରେ, ମାନାୟାର୍‌ତି ଆରି ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼୍‍ୟାଆନି ଆଡ଼୍‍ବିନି ଲଗାଂ ବେସି କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ ହେୱାନ୍ତି ପାଚେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌ । \v 28 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱେକ୍‌ ନିପ ମାସ୍‌ଦି ପା ଇଚାନ୍‌, “ଗ ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‍ଚେକ୍‍, ନା କାଜିଂ ଆଡ଼୍‍ବାମାଟ୍‍, ମତର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ଆରି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହିମ୍‌ଣାଂ କାଜିଂ ଆଡ଼୍‍ବାଟ୍‍; \v 29 ଇନାକିଦେଂକି ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇନେର୍‌ ବାଞ୍ଜ୍‌ଣି, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ଏସ୍‌ ପିହ୍‍ୱାତାତ୍‍ନ୍ନା ଆରି ମାୟ୍‍ଉଟ୍‍ୱା ତାତ୍‍ନ୍ନା, ହେୱାକାଂ ଲକୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଦନ୍ୟ ଦନ୍ୟ ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ସମୁ ୱାନାତା । \v 30 \x + \xo ୨୩:୩୦ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୬:୧୬.\xt*\x*ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଲକୁ ମାଡ଼ିକାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାନାର୍‌, ମା ଜପି ଆର୍‍ଦା, ଆରେ କୁପ୍‌ଲିକାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାନାର୍‌, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପ୍ଡାକ୍‍ତା । \v 31 ଇନାକିଦେଂକି ଲକୁ ଜଦି ଜିତ୍‌ ମାର୍‌ କାଜିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ କିତାର୍‌, ୱାଚ୍‌ଚି ମାର୍‌ କାଜିଂ ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିଉର୍‌ ?” \p \v 32 ଆରେ, ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ କାଜିଂ ରିକାରିଙ୍ଗ୍ କାରାପ୍‌ କାମାୟ୍‌ ପା ହେୱାନ୍‌ ହୁକେ ଅୟା ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 33 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ “ନିନ୍ଦାଣ୍‌” ଇନି ବାହାତ ଏକିସ୍‌ ହେବେ ହେୱାନିଂ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌ ଆରି କାରାପ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରକାନିଂ ତିନାବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଡେବା ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌ । \v 34 ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆବା, ଇୱାରିଂ କେମା କିୟା, ଇନାକିଦେଂକି ଇୱାର୍‌ ଇନାକା କିନାରା, ହେଦାଂ ପୁନୁରା ।” \p ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତା ହେନ୍ଦ୍ରା ସବୁ ବାଟା କିନି କାଜିଂ ଦରମ୍‌ଗୁଲି କିତାର୍‌ । \v 35 ଆରେ, ମାନାୟାର୍‌ ନିଲ୍‌ଚିପା ହୁଡ଼୍‍ଜିମାଚାର୍‍ । ଆରି, ମୁଡ଼୍‌ଦାକାର୍‍ ପା ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିଦ୍‍ବାଦ୍‍ କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ରାକ୍ୟା କିତାନ୍‌; “ହେୱାନ୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍ତି ବାଚିକିୟାତି କ୍ରିସ୍ଟ, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ନିଜ୍‍ତିଙ୍ଗ୍ ରାକ୍ୟା କିଏନ୍‍ ।” \p \v 36 ଆରେ, ମେଲ୍ୟାର୍‌ ପା ହେ ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି କେନିରାସ୍‌ ହିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗ୍ଡାଜ଼ି କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, \v 37 “ଏନ୍‌ ଜଦି ଜିହୁଦିର୍ତି ରାଜା, ତା ଆତିସ୍‌ ନିଜ୍‍ତିଙ୍ଗ୍ ରାକ୍ୟା କିୟା ।” \p \v 38 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଜପି ଇ ଲେକା ପା ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଜିହୁଦିର୍ତି ରାଜା ।” \p \v 39 ଆରେ, କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାନି ଚର୍କୁକାଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ନିନ୍ଦା କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା କ୍ରିସ୍ଟ ଆକାୟ୍‌ ? ନିଜ୍‍ତିଙ୍ଗ୍ ଆରି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିଦା ।” \p \v 40 ମାତର୍‌ ଆରି ରକାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଦାକା କିଜ଼ି ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଏନ୍‌ ସମାନ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ତ ପାୟାଆନାୟା, “ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଇନାକା ପାଣ୍ଡ୍ରା ପା ଆଉୟା ? \v 41 ଆରେ, ଆପେଂ ହିନା ନ୍ୟାୟ୍‌ତାଂ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟାଆନାପା, ଇନାକିଦେଂକି ନିଜ୍‍ ନିଜ୍‍ ବାନ୍ୟାକାମାୟ୍‍ ପାଡ଼୍‌ ପାୟାଆନାପା, ମାତର୍‌ ଇ ମୁଣିକା ଇନାକାପା ଦସ୍‌ କିୱାତାନ୍‌ନା ।” \v 42 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଜିସୁ, ଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ରାଜିତ ହଟିସ୍ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିଦ୍‌ନାୟ୍‌ ।” \p \v 43 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ ନା ହୁକେ ସାର୍ଗେ ରାଜିତ ଏକାୱାନାୟ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ହାକି \r (ମାତିଉ ୨୭:୪୫-୫୬; ମାର୍କ ୧୫:୩୩-୪୧; ଜହନ୍‌ ୧୯:୨୮-୩୦) \p \v 44 ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେ ପାଦ୍‌ନା ବାର ଗଣ୍ଟା ୱେଡ଼ାଲିଂ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରି, ୱେଡ଼ା ମାଜ୍‌ଗା ଆତିଲେ ତିନି ଗଣ୍ଟା ପାତେକ୍‌ ଦେସ୍‌ ଜାକ୍‌ ମାଜ୍‌ଗା ଆତାତ୍‌, \v 45 ଆରେ ମନ୍ଦିର୍‌ନି ପାର୍‍ଦା ହେନ୍ଦ୍ରା ମାଦିତାଂ କେନ୍‌ଞ୍ଜି ହାଚାତ୍‌ । \v 46 ଆରେ, ଜିସୁ ଆଟ୍‌ୱା କିଜ଼ି କୁକ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଆବା, ନି କେଇଦ ନା ପାରାଣ୍‍ନି ଜିବୁନ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା ।” ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ପାରାଣ୍‌ ପିସ୍ତାନ୍‌ । \p \v 47 ପାଞ୍ଜ୍‍ କଡ଼ି ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜପି ଗାଜାକାନ୍‌ ଇ ଗଟ୍‌ଣା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ହାତେନେ ଇୱାନ୍‌ ଦାର୍ମି ଲଗୁ ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 48 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ରୁଣ୍ଡାଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେ ସବୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼ିଆ ଆଜ଼ି ମାସ୍‌ଦି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 49 \x + \xo ୨୩:୪୯ \xo*\xt ଲୁକ ୮:୨,୩.\xt*\x*ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଚିନାଜାଣା ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଆରି ଗାଲିଲିତାଂ ରଚେ ମିହାଆଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାଚେ ପାଚେ ୱାଜ଼ି ମାନି କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ଦେହା ନିଲ୍‌ଚି ଇ ସବୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁଚ୍‍ଚାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୫୭-୬୧; ମାର୍କ ୧୫:୪୨-୪୭; ଜହନ୍‌ ୧୯:୩୮-୪୨) \p \v 50 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଜିହୁଦିର୍ତି ହାରାମାତିୟା ଗାଡ଼୍‌ନି ଜସେପ୍‌ ଇନି ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଗାଜା ସବାନି ମେମର୍‌ ମାଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ହାର୍‌ ଆରି ଦାର୍ମି ଲକୁ, \v 51 ଜିହୁଦାନି ହାରାମାତିୟା ତର୍‌ନି ନାସ୍‌ତ ଜସେପ୍‌ ଇଞ୍ଜି ରୱାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । ଜିହୁଦି ରକାନ୍‌ ଦାର୍ମି ଆରି ମାନିନି ଲକ୍‌ ମାଚାନ୍‌ ଆରେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ରାଜିନି ୱାନାକାଦିଂ କାସି ମାଚାନ୍‌ । ଗାଜା ସବାନି ରୱାନ୍‌ ମୁଣିକା ମାଚିସ୍‌ ପା, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଦାୟିତ୍‌ ଆରି କାମାୟ୍‌ ଲାହାଂ ଏକ୍‌ଜୁଟ୍‌ ହିଲାତାର୍‌ । \v 52 ହେୱାନ୍‌ ପିଲାତ ତାକେ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଏନ୍ତାନ୍‌, \v 53 ଆରେ ହେଦାଂ ଜୁତ୍‌ତି ତାସି କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରାତ ହୁର୍‌ପିସ୍‌, ଇମେତାକେ ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇଟ୍ୟାୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ମାଡ଼ିତ କାର୍ଚି ମାଚି ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ର ଦୁଗେର୍‌ତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ । \v 54 ହେ ଦିନ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି କିନି ଦିନ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ଲାଗେ ଆଜ଼ି ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‍ । \p \v 55 ଆରେ ଗାଲିଲିତାଂ ହେୱାନ୍‌ ହୁକେ ୱାଜ଼ିମାନି କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ ପାଚେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ଦୁଗେର୍‌ ଆରି ହେୱାନ୍ତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇଡ଼୍‌ତାର୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‍ତିକ୍‍, \v 56 ଆରେ ହେୱେକ୍‌ ମାସ୍‌ଦି ହାଲ୍‌ଜି ଆରି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି କିତିକ୍‌ । \p ମାତର୍‌ ବିଦି ଇସାବ୍ରେ ହେ ନାଜିଂ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ମାଚିଲେ ହେୱାର୍‌ ଜମ୍‌ତାର୍‌ । \c 24 \s ଜିସୁ ହାତିତାକେଣ୍ଡାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୨୮:୧-୧୦; ମାର୍କ ୧୬:୧-୮; ଜହନ୍‌ ୨୦:୧-୧୦) \p \v 1 ମାତର୍‌ ସାତ୍‌ ଦିନ୍‌ନି ରଇବାର୍‌ ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ହେୱେକ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି କିତି ହାର୍‌ଦି ବାସ୍‌ନା ସାମାନ୍ ଅଜ଼ି ଦୁଗେର୍‌ ତାକେ ହାଚିକ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ କାଲ୍‌ ଗ୍ରୁତ୍‍ତାକା ହୁଡ଼୍‍ତିକ୍‍, \v 3 ମାତର୍‌ ବିତ୍ରେ ହାଲ୍‌ଜି ମାପ୍ରୁ ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଗାଟାୱିତିକ୍‍ । \v 4 ଆରେ, ହେୱେକ୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ବୁଦିବାଣା ଆନିକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଅଜଡ଼୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିସ୍‌ ରିକାର୍‌ ଲକୁ ହେୱେକ୍‌ ତାକେ ଏକାତାର୍‌; \v 5 ହେବେ ହେୱେକ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ମେଦ୍‌ନିତ ମୁମ୍‌ ଆତିଲେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱେକାଂ ଇଚାର୍‌, “ହାତିଲକାର୍‍ ବିତ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଜିତାକାନିଂ ଡେକ୍‌ନାଦେରା ? \v 6 \x + \xo ୨୪:୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୨୧; ୧୭:୨୨,୨୩; ୨୦:୧୮,୧୯; ମାର୍କ ୮:୩୧; ୯:୩୧; ୧୦:୩୩,୩୪; ଲୁକ ୯:୨୨; ୧୮:୩୧-୩୩.\xt*\x*ହେୱାନ୍‌ ଇବେ ହିଲୁନ୍, ମାତର୍‌ ନିଂତାନ୍ନା । ହେୱାନ୍‌ ଗାଲିଲିତ ମାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ମାନ୍‍ଞ୍ଚାନ୍‍, ହେଦାଂ ଏତୁ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 7 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ପାପିୟାର୍‌ କେଇଦ କ୍ରୁସ୍‌ତ ହାଦେଂ ଆରି ତିନି ଦିନ୍ତ ଆରି ନିଙ୍ଗ୍‍ଦେଙ୍ଗ୍ ଆନାତ୍‌ । \p \v 8 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ କାତା ଏତୁ କିତାର୍‌, \v 9 ଆରେ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ ମାସ୍‌ଦିହାଲ୍‌ଜି ଏଗାର୍‌ ଜାଣ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ଲଗାଂ ଇ ସବୁ କାବୁର୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାର୍‍ । \v 10 ଇୱେକ୍‌ ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ଜହନା ଜାକୁବ୍‌ ତେହି ମରିୟମ୍‌ ଆରି ଇୱେକ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‍ଦାଂ ମାନି ବିନ୍‌ କଗ୍‌ଲେକ୍‌, ଇୱେକ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ରିଂ ଇ ବିତ୍ରେ କାତା ୱେଚ୍‍ଚିକ୍‍ । \v 11 ମାତର୍‌ ଇ ସବୁ କାତା ହେୱାର୍‌ ତାକେ କ୍ଡେଞ୍ଚ୍‍କଣ୍‌ ଲାକେ ଲାଗାତାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱେକାଂ ପାର୍ତି କିୱାତାର୍‌ । \v 12 ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଦୁଗେର୍‌ ତାକେ ହନ୍‍ଚି ହାଚାନ୍‌, ଆରେ ଟଡ଼୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ମତର୍‌ ହାରୁ ହେନ୍ଦ୍ରା ସବୁ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେ ଗଟ୍‌ଣା ବିସ୍ରେ କାବା ଆଜ଼ି ତା ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌ । \s ରି ଚେଲାର୍‌ ଇମାନୁୟେଲ୍‌ ନାସ୍ତ ହାଚାର୍‌ \r (ମାର୍କ ୧୬:୧୨-୧୩) \p \v 13 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେ ଦିନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରିକାର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ବେସିଆୱିତିସ୍‍ ଏଗାର୍‌ କିଲମିଟର୍‌ ଦେହାତାଂ ଇମାୟୁ ନାସ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ \v 14 ଆରି ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‌ଣା ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ହାୱେର୍‍ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 15 ହେୱାର୍‌ କାତାବାର୍ତା ଆରି ବେରଣ୍‌ୱେଚ୍‌ପା ଆନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଜିସୁ ଆପେ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ୱାଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ତାଙ୍ଗ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌; \v 16 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଗେହ୍‍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ଜେ, ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌କିଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 17 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗୁ ତାଙ୍ଗୁ ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ କାତାବାର୍ତା କିନାଦେରା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଇନାକା ?” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ବାଡ଼ିୟା ଆଜ଼ି ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌ । \v 18 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ କେଲୟପା ଇନି ରକାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ବାହାକିନି ମାନାୟ୍‌ ବିତ୍ରେ ଏନ୍‌ ଇନାକା ରକାୟ୍‌ ହେ ବାହାନି ଏଚେକ୍‌ ଦିନ୍‌ନି ଗଟ୍‌ଣା ପୁନୁୟ୍‌ ?” \p \v 19 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇନେସ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାନି ଗଟ୍‌ଣା ?” ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନାଜରିତିୟାନି ଜିସୁତି ବିସ୍ରେ; ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ୱିଜ଼ୁ ଲକାର୍‍ କାଣ୍‌କୁତ କାମାୟ୍‌ତ ଆରି ବଚନ୍‌ତ ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌, \v 20 ଆରେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ମୁଡ଼୍‍ଦାକାର୍‍ ଇନେସ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହାକି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ଆଦେଂ ହେଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଅସ୍ତାର୍‌, ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ । \v 21 ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ତିଂ ମୁକ୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜେ ଇୱାନ୍‍, ହେଦାଂ ଆପେଂ ଆହା କିଜ଼ି ମାଚାପ୍‍; ମାତର୍‌ ଇଦାଂ ପିସ୍ତି ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗଟ୍‍ଣାନି ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍ ତିନି ଦିନ୍‌ ଆତାତ୍‌ । \v 22 ଆରେ ପା, ମା ବିତ୍ରେତାଂ କେତେକ୍‌ ଜାଣ୍‌ କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାବା କିତ୍‍କ୍‍ନା; ହେୱେକ୍‌ ଉଟ୍‌ଲା ହାକାଡ଼େ ଦୁଗେର୍‌ ତାକେ ହାଲ୍‍ଜି ମାଚିକ୍‌, \v 23 ଆରେ ହେୱାନ୍ତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଗାଟାୱାଦାଙ୍ଗ୍ ୱାଜ଼ି ଇଚିକ୍‌ ଜେ, ହେୱେକ୍‌ ଦୁତରିଂ ପା ହୁଡ଼୍‍ତିକ୍‍ନ୍ନା ଆରି ହେ ଦୁତ୍‌କୁ ଇଚିକ୍‌ ଜେ, ହେୱାନ୍‌ ଜିତାକାନ୍‍ ମାନାନ୍‌ । \v 24 ଆରେ, ମା ହାଙ୍ଗ୍‍ଦାକାର୍‍ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି, କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚିକ୍‍, ହେ ଲାକେ ହୁଡ଼୍‍ତିକ୍‍, ମାତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ୱିତିକ୍‍ ।” \p \v 25 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱେକାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ନିର୍‍ବୁଦିୟା କାଦେର୍‌ ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ହୁକେ ଇଚି ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ତ ପାର୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‍ଡ଼ି ମାନ୍‌ କାଦେର୍, \v 26 ଇ ୱିଜ଼ୁ ଦୁକ୍‌ କିଜ଼ି ଜାର୍‌ ପାଣ୍‌ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କ୍ରିସ୍ଟତି ଲଡ଼ା ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌ ?” \v 27 ଆରେ, ମସା ଆରି ୱିଜ଼ାର୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ତାଂ ହାଙ୍ଗ୍‍ଜି ୱିଜ଼ୁ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଜାର୍‌ କାଜିଂ ବେରଣ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ବୁଜାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 28 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ନାସ୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେବେଣ୍ଡାଂ ଲାଗେ ଏକିନିହିଙ୍ଗ୍, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ଆଗେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଟାଟାୟ୍‍ କିତାନ୍‌ । \v 29 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଟେବାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ମାହୁଦାଂ ମାନା, ଇନାକିଦେଂକି ମ୍ଡିସି ୱାନାତା” ଆରି ୱେଡ଼ା ହାଚାତେ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱେର୍‌ ହୁଦାଂ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାନ୍‌ । \v 30 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ରୁଟି ଅଜ଼ି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌, ଆରି ହେଦାଂ ଡ୍ରିକ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 31 ହେବେ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌କୁ ଜେୟାଆତିକ୍‍ ଆରି ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ କିତାର୍; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ନଞ୍ଜର୍‌ତାଂ ମାୟାଁ ଆତାନ୍‌ । \v 32 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହାସ୍‍ଦ ହେୱାନ୍‌ ମା ହୁକେ କାତାବାର୍ତା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବୁଜାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଞ୍ଚାନ୍, ହେୱେଡ଼ାଂ ଇନାକା ମା ମାନ୍‌ କେଦ୍‍ୱାଦାଂ ମାଚାତ୍‌ ?” \p \v 33 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେପାଦ୍‌ନା ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଲେଉଟା ଆଜ଼ି ରବେ ରୁଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ମାନି ଏଗାର୍‌ଜାଣ୍‌ତିଂ ଆରି ହେୱାର୍‌ ହଲ୍ୟାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌; \v 34 ହେୱେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ ହାତ୍‌ପା ନିଂତାନ୍ନା ଆରି ସିମନ୍‌ତିଂ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆତାନ୍‌ ।” \p \v 35 ଆରେ, ହେୱାର୍‍ପା ହାଜ଼ିନି ସବୁ ଗଟ୍‌ଣା ଆରି ରୁଟି ଡ୍ରିକ୍‌ନି ସମୁତ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁକେ ଚିନା ଆତାନ୍‌, ହେ ସବୁ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଚେଲାରିଂ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୮:୧୬-୨୦; ମାର୍କ ୧୬:୧୪-୧୮; ଜହନ୍‌ ୨୦:୧୯-୨୩; ପକ୍ୟାତାକା ୧:୬-୮) \p \v 36 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇ ସବୁ ବେରଣ୍‌ ଇନିୱାଡ଼ାଲିଂ ମାପ୍ରୁ ଜିସୁ ନିଜେ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ଏକାତାନ୍‌ ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ମି କାଜିଂ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ ।” \p \v 37 ମତର୍‌ ମାନାୟ୍‌ୟାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ବେସି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ର ପୁଦା ହୁଡ଼୍‍ନାରା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିତାର୍‌ । \v 38 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେକିଦେଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନାଦେରା, ଆରେ, ମି ମାନ୍ତ ଇନେକିଦେଂ ଗାଣ୍‌ଜୁ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାତା ? \v 39 ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ଆନ୍‌, ନା କେଇ ଆରି ପାନା ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡୁଜ଼ି ହୁଡ଼୍‍ଦାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ନାଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଜେଇ ଆରି ପ୍ଡେନ୍ ମାନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ନାଦେରା, ପୁଦାତିଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 40 ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱେରିଂ ଜାର୍‌ କେଇ ଆରି ପାନା ଚଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 41 ଲାଗିଂ ପା ହେୱାର୍‌ ୱାରି କାଜିଂ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ କାବା ଆତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇବେ ମିବେ ଇନାକାତ ଇଚୁକ୍‌ କାଦି ମାନାତ୍‌ ?” \v 42 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ୱାସ୍ତି ମିନ୍‌ ହିତାର୍‌ । \v 43 ଆରେ, ଜିସୁ ଅଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଚିଚାନ୍‍ । \p \v 44 ଆରି, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌ ମସାତି ବିଦି ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ଆରି ନାନ୍ଦ୍‌କେର୍‍ନି ସାସ୍ତର୍‌ତାକେ ନା ବିସ୍ରେ ଇନା ଇନାକା ଇନାକା ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେ ସବୁ ପୁରା ଆନାକା ଲଡ଼ା, “ଆନ୍‌ ମି ହୁଦାଂ ରଚେ ମାନିହିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସବୁ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜିମାନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 45 ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ଦର୍ମ ସାସ୍ତର୍‌ ବୁଜା ଆନାର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ବୁଦିନି ହାଜ଼ି ଜେତାନ୍‍; \v 46 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଇ ଲାକେ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “କ୍ରିସ୍ଟ ଦୁକ୍‍ବଗି କିନାନ୍‌ ଆରି ତିନି ଦିନ୍‌ତାଂ ହାକିତାକେତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌, \v 47 ଆରେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ହାଙ୍ଗ୍‍ଜି ୱିଜ଼ୁ ଜାତି ତାକେ ହେୱାନ୍‌ ତର୍‌ଦ ପାପ୍‌ କେମା କାଜିଂ ମାନ୍‌ବାଦ୍‌ଲାୟ୍‌ ବେରଣ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 48 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ସାକି ଆନାଦେର୍‌ । \v 49 \x + \xo ୨୪:୪୯ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧:୪.\xt*\x* ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ନା ଆବା ଇନାକା ରାଣ୍‌ ହିତ୍‌ତାନ୍ନା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ମି ତାକେ ପକ୍ତାନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ଜପିତାଂ ସାକ୍ତି ପାୟାୱି ପାତେକ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଗାଡ଼୍‌ଦ ମାନାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ସାର୍ଗେ ହାନାକା \r (ମାର୍କ ୧୬:୧୯-୨୦; ପକ୍ୟାତାକା ୧:୯-୧୧) \p \v 50 \x + \xo ୨୪:୫୦ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧:୯-୧୧.\xt*\x*ତା ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ବେତ୍‌ନିୟା ହାନି ହାଜ଼ି ପାତେକ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ କେଇ ପେସ୍‌ଜି ହେୱେରିଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌ । \v 51 ଆରେ, ହେୱାରିଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିଉ କିଉ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଏଡ଼ା ଆଜ଼ି ସାର୍ଗେଜପି ହାଚାନ୍‌ । \v 52 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜୱାର୍‌ କିଜ଼ି ବେସି ୱାରିତାଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଲେଉଟା ଆତାର୍‌, \v 53 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ନିତ୍ରେ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଇସ୍ୱର୍ତି ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।