\id JHN - Nepo \ide UTF-8 \h ଜହନ୍‌ \toc3 ଜହନ୍‌ \toc2 ଜହନ୍‌ \toc1 ଜହନ୍‌ ଲେକିକିତି ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \mt2 ଯହନ ଲିଖିତ ସୁସମାଚାର \mt1 ଜହନ୍‌ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ \imt ଜହନ୍‌ ଲେକିକିତି ବିସ୍ରେ ପାଦେକ୍‌ \ip ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜିବୁନ୍‌ ବାଚି କିଜ଼ି ମାନି ପୁନି ନିୟମ୍‌ନି ଚାରିଗଟା ପତିଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ଜହନ୍‌ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ । ହେ ବିସ୍ରେକାଂ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ଇନାର୍‌, ଇମ୍‌ଣାକା ଅରତ୍‌ “ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ।” ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ହାତି ପାଚେ ମାତିଉ, ମାର୍କ, ଲୁକ, ଆରି ଜହନ୍‌ତାଂ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । ଜହନ୍‌ ଲେକିକିତି ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ ଚାରିକଡ଼ି ଦସ୍‌ ବାର୍ହୁ ପାଚେ ପକ୍ୟା ଆତି ଜହନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା । ଆତିସ୍‌ପା ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ତ ଇଦାଂ ଲେକି କିତାକାନ୍‌ ଜହନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହାର୍‌ଦାଂ ଲେକା ଆୱାତାତ୍‌ନା ମାତର୍‌ ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ମେରା । ପର୍ତୁମ୍‌ ଜହନ୍‌ ଦୁଇ ଜହନ୍‌ ଆରି ତିନ୍‌ ଜହନ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ମାନ୍ତ ସମାନ୍‌ । କେତେକ୍‌ ପାନିପତି ଲେକିକିତାର୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ଏପିସିୟତାଂ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ଇ ସମୁ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଜହନ୍‌ ଏପିସିୟତ ବାହା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \ip ଜହନ୍‌ ସତ୍‌ ବାବ୍ରେ ଇନାନ୍‌ “ଇସ୍ୱର୍‌ ନେ କ୍ରିସ୍ଟ ଜିବୁନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି ।” ଜହନ୍‌ \xt ୨୦:୩୧\xt*, ଇଦାଂ ପାର୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନାୟାରିଂ ହାଙ୍ଗ୍‌ କିନାକା ଆନାତା ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ନି ମୁଡ଼୍‌ଦାକା । ଇଦାଂ ପାର୍ତି କିନି କାଜିଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାସ୍‌ । ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ଜିହୁଦି ଆରି ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦି ରିୟାର୍‌ କାଜିଂ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ଇ ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ତ ଜିସୁତି ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ତା କାବାଆନି କାମାୟିଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜର୍‌ ହିତାର୍‌ନା । ଜିସୁତି ବାପ୍ତିସମ୍ ଆରି ବାଟାତ ତା ପରିକ୍ୟା ଲାକେ କେତେକ୍‌ ଗଟ୍‌ଣାଂ ବିସ୍ରେ ଜହନ୍‌ ଇ ନେକ୍ରିବାର୍‌ତ ଇନାକା ଲେକିକିଉନ୍‌ । ଇ ନେକ୍ରିବାର୍‌ ବିନ୍‌ ତିନିଗଟା ନେକ୍ରିକାବୁରିଂ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିନ୍‌ । \iot ପତି ବିସ୍ରେନି ରାହାଣ୍‌ \io1 ୧. ନେକ୍ରି କାବୁର୍‌ ଆରମ୍‌ ଜହନ୍‌ \ior ୧:୧-୧୮\ior* \io1 ୨. ଜିସୁତି କେତେକ୍‌ କାବାଆନି କାମାୟିଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଜହନ୍‌ \ior ୧:୧୯; ୧୨:୫୦\ior* \io1 ୩. ଜିସୁତି ଜିବୁନ୍‌, ହାତାକା ଆରି ଆରେ ରଗ ନିଂନାକା ଜହନ୍‌ \ior ୧୩:୧; ୨୦:୩୧\ior* \io1 ୪. ଜିସୁତି ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଚଞ୍ଜିୟାନାନ୍‌ ଜହନ୍‌ \ior ୨୧:୧-୨୫\ior* \c 1 \s ଜିବୁନ୍‌ନି ବଚନ୍‌ \p \v 1 ହିଗ୍‌ଦ ବଚନ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ବଚନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ ଏକ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 2 ହେୱାନ୍‌ ହିଗ୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 3 ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିତାନ୍‌; ଆରେ ଜେ ୱିଜ଼ୁ ଉବ୍‌ଜା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେବେତାଂ ପା ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେୱାନିଂ ପିସ୍ତି ଉବ୍‌ଜା ଆୱାତାତ୍‌ନା । \v 4 ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ଜିବୁନ୍‌ ମାଚାତ୍‌ ଆରି ହେ ଜିବୁନ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତି ଅଜଡ଼୍‌ । \v 5 ହେ ଅଜଡ଼୍‌ ମାଜ୍‌ଗାତ ଅଜଡ଼୍‌ ଆଜ଼ି ୱାନାତା, ଆରେ ମାଜ୍‌ଗା ହେଦାଂ ମାନ୍‌ କିୱାତାତ୍‌ । \p \v 6 \x + \xo ୧:୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୧; ମାର୍କ ୧:୪; ଲୁକ ୩:୧,୨.\xt*\x*ଇସ୍ୱର୍‌ କଚଣ୍‌ତ କାବୁର୍‌ ୱେଚ୍‌ନି ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଏକାତାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ତର୍‌ ଜହନ୍‌ । \v 7 ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ୱିଜ଼ାର୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ୱାତାନ୍‌ । \v 8 ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ହେ ଅଜଡ଼୍‌ ହିଲ୍‌ୱାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ୱାତାନ୍‌ । \v 9 ଇମ୍‌ଣି ହାତ୍‌ପା ଅଜଡ଼୍‌ ପୁର୍ତି ୱାଜ଼ି ୱିଜ଼ୁ ରାଜିନି ମାନାୟାରିଂ ଅଜଡ଼୍‌ କିନାତ୍‌, ହେଦାଂ ନେ ହାତ୍‌ପା ଅଜଡ଼୍‌ । \p \v 10 ହେୱାନ୍‌ ପୁର୍ତିତ ମାଚାନ୍‌ ଆରି ପୁର୍ତି ହେୱାନ୍‌ ହୁକେ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆତାତ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ପୁର୍ତି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌କିଦେଂ ଆଡ୍‌ୱାତାତ୍‌ । \v 11 ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ରାଜିତ ୱାତାନ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍ତି ଜାର୍‌ ଲକୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିୱାତାର୍‌ । \v 12 ମତର୍‌ ଏଚେକ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତର୍‌ଦାଂ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି କାଡ଼୍‌ଦେ ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଆଦିକାର୍‌ ହିତାନ୍‌; \v 13 ହେୱାର୍‌ ନେତେର୍‌ତାଂ, ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ଇଚାତାଂ ନଲେ ମାନାୟ୍‌ ଇଚାତାଂ ଉବ୍‌ଜା ଆୱାତାର୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ଉବ୍‌ଜା ଆତାର୍‌ । \p \v 14 ଆରେ, ହେ ବଚନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆତାନ୍‌, ଆରେ ଦୟା ଆରି ହାତ୍‌ପାତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ମା ବିତ୍ରେ ବାହାକିତାନ୍‌, ଆରେ ଆବାତାଂ ୱାତି ଦୁଆଁ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍‌ ଲାକେ ଆପେଂ ହେୱାନ୍‌ତି ପାଣ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌ । \p \v 15 ଜହନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଜ଼ି ଗାଜାକାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେନ୍‌ ନା ପାଚେ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ତାଂ ଗାଜାକାନ୍‌ ଆତାନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନା ଆଗେ ମାଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଆନ୍‌ ଇଦାଂ ୱେଚ୍‌ଚି ମାନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇୱାନ୍‌ ।” \p \v 16 ତା ଦୟାତାଂ ବାର୍ତି ହୁକେ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ପାୟା ଆତାସ୍‌ନା । ଆଁ, ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ଜପି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ପାୟା ଆତାସ୍‌ନା । \v 17 ଇସ୍ୱର୍‌ ବିଦି ମସା ହୁକେ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ମାତର୍‌ ଦୟା ଆରି ହାତ୍‌ପା ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହୁକେ ୱାତାତ୍‌ । \v 18 ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଲିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ୱାତାର୍ଣ୍ଣା, ଆବା ୱାକ୍‌ତ ମାନି କେବଲ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍‌ୱା ମାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହପ୍‌ତାନ୍‌ । \s ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନି ଜହନ୍ତି ସାକି \r (ମାତିଉ ୩:୧-୧୨; ମାର୍କ ୧:୧-୮; ଲୁକ ୩:୧-୧୮) \p \v 19 ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌, ଇଦାଂ ଜହନ୍‌ତିଂ ୱେନ୍‌ବିନି କାଜିଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତାଂ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ଲେବିୟରିଂ ତା ଲାଗାଂ ପକ୍ତାତାର୍‌, “ହେପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ଇ ସାକି ହିତାନ୍‌ ।” \p \v 20 ହେୱାନ୍‌ ମାନି କିୱାଦାଂ, ହାର୍‌ କିଜ଼ି ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 21 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଏଲିୟ ?” \p ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । \p “ଏନ୍‌ ଇନାକା ହେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ? \p ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 22 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତିତି ମାନାୟାରିଂ ଇନେସ୍‌ ଉତର୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାପ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ “ଏନ୍‌ ଇନେର୍‌ ? ଜାର୍‌ତି ବିସ୍ରେ ଇନାକା ଇନାୟା ?” \p \v 23 ଜିସାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ଜହନ୍‌ ଇଚାନ୍‌ । \q1 ଆନ୍‌ ହେ ଲାକେ ବାଲିବାଟାତ ଗାଜାକାଟ୍‌ କିଜ଼ି ମାନି ରୱାନ୍‌ତି କାଟ୍‌ । \q2 ମାପ୍ରୁତି ହାଜ଼ି ହାଣ୍‌କୁ କିୟାଟ୍‌ । \p \v 24 ଆରେ, ପାରୁସିର୍‌ ପକ୍‌ଚି ମାଚି କାବୁର୍‌ ହିନାକାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌ । \v 25 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଜଦି କ୍ରିସ୍ଟ କି ଏଲିୟ ହେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାୟ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ହେଦାଂ ଆତିସ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାୟ୍‌ୟା ?” \p \v 26 ଜହନ୍‌ ହେୱେରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଏଜ଼ୁଂତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାଙ୍ଗା; ଇମ୍‌ଣାକାନିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ମାନାନ୍‌; \v 27 ହେୱାନ୍‌ ନା ପାଚେ ୱାନାନା, ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାନାନି ପାଣ୍ଡାଇଙ୍ଗ୍‌ ଡରି ରିକ୍‌ତେଂ ଆନ୍‌ ସମାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 28 ଜର୍ଦନ୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‌କା ଇମ୍‌ଣି ବେତ୍‌ନିୟାତ ଜହନ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ଇ ୱିଜ଼ୁ ଗିଟା ଆତାତ୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍ତି ମେଣ୍ଡାହିମ୍‌ଣା \p \v 29 ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଲାଗେ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏହେଁ ହୁଡ଼ା, ଇସ୍ୱର୍ତି ମେଣ୍ଡାହିମ୍‌ଣା, ଜେ ପୁର୍ତିନି ପାପ୍‌ ପିଣ୍‌ଜି ଅନାନ୍‌ । \v 30 ନା ପାଚେ ଇନେନ୍‌ ୱାନାନା, ହେୱାନ୍‌ ନା ଗାଜାକାନ୍‌ ଆତାନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନା ଜଲମ୍‌ ଆଗେ ମାଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଆନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇ ମାନାୟ୍‌ । \v 31 ଆନ୍‌ ପା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଲାଗେ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆନାନ୍‌, ଇ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଏଜ଼ୁଂତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦେଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 32 ଆରେ, ଜହନ୍‌ ସାକି ହିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍‌କା ଲାକେ ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ତା ଜପି ଜୁଦ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ଆରେ ହେଦାଂ ତା ଜପି କୁଚ୍‌ଚାତ୍‌, ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ନା ୱାରିନି ମାଜ଼ି, ନି ତାକେ ନାତାଂ ବେସି ୱାରି ମାନାତ୍‌ ।” \v 33 “ଆନ୍‌ ପା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ମତର୍‌ ଜେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏଜ଼ୁଂତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦେଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ଜପି ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଜୁଦ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେ ମାନାୟ୍‌, ଜେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍ତାଂ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \v 34 ଆରେ, ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ଆରି ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ସାକି ହିନାନା ।” \s ଜିସୁତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଚେଲାର୍‌ \p \v 35 ପାଚେନି ନାଜିଂ ଆରେ ରଗ ଜହନ୍‌ ଆରି ହେ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରିକାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌; \v 36 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହେ ହାଜ଼ି ହିଜ଼ି ହାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇସ୍ୱର୍ତି ମେଣ୍ଡାହିମ୍‌ଣା ।” \p \v 37 ହେ ରିକାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ହେ ବେରଣ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁତି ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \v 38 ଜିସୁ ପାଚ୍‌ବାଗାଂ ମାସ୍‌ଦି ହେୱେରିଂ ପାଚେ ପାଚେ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଦାହ୍‌ନାଦେରା ?” \q1 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ରାବ୍‌ବି ଇନାକା ଅରତ୍‌ ଗୁରୁ, ଏନ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନାୟା ?” \p \v 39 ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ୱାଡ, ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‍ ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାନ୍ତି ବାହା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌, ଆରେ ହେ ନାଜିଂ ତା ହୁଦାଂ ମାଚାର୍‌; ଇନେକିଦେଂକି ହେପାଦ୍‌ନା ମ୍ଡିକାହାରେସ୍‌ କମ୍‌ସେକମ୍‌ ଚାର୍‌ଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 40 ଇମ୍‌ଣି ରିକାର୍‌ ଜହନ୍‌ତି ବେରଣ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁତି ପାଚେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଟଣ୍ଡାହି ଆନ୍ଦ୍ରିୟ ମାଚାନ୍‌ । \v 41 ହେୱାନ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ସିମନ୍‌ତିଂ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \p ଆପେଂ ମସିୟାତି ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌ନା, “ଇମ୍‌ଣାକା ଅରତ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ।” \v 42 ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିସୁ ଲାଗାୟ୍‌ ତାହିୱାତାନ୍‌ । ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଜହନ୍‌ ମେହି ସିମନ୍‌ ।” ଏନ୍‌ କୈପା ସବଦ୍‌ ଅରତ୍‌ ପିତର୍‌ ନଲେ କାଲ୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍‌ ପିଲିପି ଆରି ନିତନିୟେଲ୍‌ତିଂ କୁକ୍‌ନାନ୍‌ \p \v 43 ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ଜିସୁ ଗାଲିଲିତ ହସି ହାଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍‌ କିତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ପିଲିପ୍‌ୟଙ୍ଗ୍‌ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେପାଚେ ୱା ।” \v 44 ପିଲିପ୍‌ ବେତ୍‌ସାଇଦାନି ଲକ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍ଦ୍ରିୟ ଆରି ପିତର୍‌ତି ଗାଡ଼୍‌ ମାଚାତ୍‌ । \v 45 ପିଲିପ୍‌ ନିତନିୟେଲ୍‌ତି ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ମସା ବିଦିନି ପତିତ ଲେକିକିତାନ୍‌ନା, ଆରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ପା ଲେକିକିତାର୍ଣ୍ଣା, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନିଂ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆତାସ୍‌ନା; ହେୱାନ୍‌ ଜସେପ୍‌ ମାଜ଼ି ନାଜରିତିୟ ଜିସୁ ।” \p \v 46 ନିତନିୟେଲ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ନାଜରିତିୟତାଂ କି ଇନାକାପା ହାର୍‌ଦି ବିସ୍ରେ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦାନାତ୍‌ କି ?” \p ପିଲିପ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ୱାଜ଼ି ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ।” \p \v 47 ଜିସୁ ନିତନିୟେଲ୍‌ତିଂ ଜାର୍‌ ଲାଗେ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ ହୁଡ଼ା ହାତ୍‌ପାନେ ଇ ରକାନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲିୟ ମାନାୟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ତାକେ ଟିଉଲି ହିଲୁତ୍‌ ।” \p \v 48 ନିତନିୟେଲ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଚିନ୍‌କିତ୍‌ତାୟ୍‌ ?” \p ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ପିଲିପ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ତିନି ଆଗେ ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ତଗା ମାର୍‌ ତାରେନ୍‌ ମାଚାୟ୍‌, ହେପାଦ୍‌ନା ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାନ୍‌ଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 49 ନିତନିୟେଲ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି, ଏନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ରାଜା ।” \p \v 50 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତଗା ମାର୍‌ ତାରେନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାନ୍‌ଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚିଲେ କି ଏନ୍‌ ପାର୍ତି କିନାୟା ? ଏନ୍‌ ଇବେତାଂ ଆରେ ଗାଜା ଗାଜା ବିସ୍ରେ ହୁଡ଼୍‍ନାୟ୍ ।” \v 51 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତ ଜେୟାନାତ୍‌ ଆରି ଇସ୍ୱର୍ତି ଦୁତ୍‌ର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ଜପି ଦୁମ୍‌ନାକା ଆରି ଜୁଦ୍‌ନାକା ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌ ।” \c 2 \s କାନ୍ନା ନାସ୍ତ ବିବା \p \v 1 ତିନ୍‌ ଦିନ୍ତ ଗାଲିଲିନି କାନାତ ର ବିବା ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ତେହି ହେବେ ମାଚାତ୍‌; \v 2 ଜିସୁ ପା ଜାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବିବାତ କୁକ୍ୟା ଆତାନ୍‌ । \v 3 ବଜି ୱିଜ଼୍‌ୱିହିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ୱିସ୍ତିଲେ ଜିସୁ ତେହି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ହେୱାର୍‌ତି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ହିଲୁତ୍‍ ।” \p \v 4 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନାଦି ଇନାକା ମାନାତ୍‌ “ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଇବେ ମିହାୟ୍‍ କିଦ୍‌ନାୟା ? ନା ସମୁ ଅଙ୍ଗୟ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଏକା ଆୱାତାତ୍‌ନା ।” \p \v 5 ହେ ତେହି ହେବା କିନାକାରିଂ ପାସ୍‌ପାନାକାରିଂ ଇଚାତ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌, ହେଦାଂ କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 6 ଆରେ, ହେବେ ଜିହୁଦିର୍ତି ନିର୍ମଲ୍‌ ଆନି ରିତି ଲାକେ ସହେ ଲିଟର୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଇଡ଼୍‌ଜି ଚଅଗଟା କାଲ୍‌କୁ କୁଣ୍ଡ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 7 ଜିସୁ ଆଡ଼ିୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “କୁଣ୍ଡ୍‌କୁକାଂ ଏଜ଼ୁଂ ବାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ହେ ୱିଜ଼ୁ ଅଟି ପାତେକ୍‌ ବାର୍ତିକିତାର୍‌ । \v 8 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନଙ୍ଗୟ୍‌ ଉନ୍‌ଦି ଅଜ଼ି ବଜିନି ମୁଣିକାଂ ଲାଗେ ଅହାଟ୍‌ ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \v 9 ବଜିନି ମୁଣିକା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚି ହେ ଏଜ଼ୁଂ ୱେଣ୍‌ଜି ହେଦାଂ ଇମେତାଂ ୱାତିକ୍‌, ଇଦାଂ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚିଲେ ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ହେବା କିନାକାର୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଉନ୍‌ଦି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ପୁନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ ବିବାଆନାକାନିଂ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାର୍‌, \v 10 “ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ତ ହାର୍ଦି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ହିନାର୍‌, ଆରେ ମାନାୟାର୍‌ ଉଣ୍‌ଜି ହଚ୍‌ଚି ପାଚେ ଜବାକାଲିଂ ହିନାର୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅଙ୍ଗୟ୍‌ ପାତେକ୍‌ ହାର୍ଦି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ ଇଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \fig ଗାଗ୍ରିତ ଏଜ଼ୁଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ |alt="Filling water in the stone jars" src="lb00135c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୨:୭"\fig* \p \v 11 ଜିସୁ ଇ ଲାକେ ଗାଲିଲିନି କାନାତ ପର୍ତୁମ୍‌ କାବାକିନି କାମାୟ୍‌ ହାଂଜି ଜାର୍‌ ପାଣ୍‌ ଚଚ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ ତା ଚେଲାର୍‌ ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ । \p \v 12 ଇଦାଂ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଆୟାଂ, ଟଣ୍ଡାର୍‌ବାଇ ଆରି ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ତାକେ ହାଚାର୍‌; ପାଚେ, ହେୱାର୍‌ ହେବେ ବେସି ଦିନ୍‌ ମାନ୍‌ୱାତାର୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୧:୧୨-୧୩; ମାର୍କ ୧୧:୧୫-୧୭; ଲୁକ ୧୯:୪୫-୪୬) \p \v 13 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିହୁଦିର୍ତି ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ଲାଗେ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 14 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ମନ୍ଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ମାନାୟ୍‌ କଡିଙ୍ଗ୍‌, ମେଣ୍ଡା ଆରି ପାଣ୍ଡ୍‌କା ବେପ୍‌ରିୟାରିଂ ଆରେ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ବେପ୍‌ରିୟାରିଂ କୁର୍ଚି ଜପି ଗାଡ଼ି କିଜ଼ି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 15 ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ଡରିତାଂ ର କରଡା ରଚ୍‌ଚି କଡି ଆରି ମେଣ୍ଡାକାଂ ୱିଜ଼ାରିଂ ମନ୍ଦିର୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ ବାର୍‌ତ ହପ୍‌ତାନ୍; ଆରେ, ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ବେପ୍‌ରିୟାର୍‌ତି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ସବୁ ଡ଼ିୱିଜି ହେୱାର୍‌ତି ଟେବୁଲିଂ ଉଲ୍‌ଟାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଡ଼ିୱିତାର୍‌; \v 16 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍‌କା ବେପ୍‌ରିୟାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାକାଂ ଇବେଣ୍ଡାଂ ଅହାଟ୍‌, ମାଞ୍ଜି ଆବା ଇଲ୍‌ଦିଂ ବେପ୍‌ପାର୍‌ ଇଲ୍‌ କିମାଟ୍‌ ।” \v 17 “ମି ଇଲ୍‌ କାଜିଂ ଇଚା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱିସ୍ତାନାତ୍ ଇଦାଂ ଲେକା ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତା ଚେଲାର୍‌ ମାନ୍ତ ଏତୁ କିତାର୍‌ ।” \p \v 18 ହେବେ ଜିହୁଦିର୍‌ତାଂ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଇ ସବୁ କାମାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ଆଦିକାର୍‌ ପାୟ୍‌ଆତାଂନା ଇଞ୍ଜି ଆପେଂ ଇନେସ୍‌ ପୁନାପ୍‌ ?” ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ଚିନ୍‌ ହୁକେ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ଚଚ୍‌ଚାନାୟା । \p \v 19 \x + \xo ୨:୧୯ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୬:୬୧; ୨୭:୪୦; ମାର୍କ ୧୪:୫୮; ୧୫:୨୯.\xt*\x*ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ମନ୍ଦିର୍‌ତିଂ ବାଡ଼୍‌ହାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ତିନି ଦିନ୍‌ ବିତ୍ରେ ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ରଚ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 20 ହେବେ ଜିହୁଦିର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇ ମନ୍ଦିର୍‌ ରଚ୍‌ଚେଂ ଇଞ୍ଜି ରିକଡ଼ିଚ ବାର୍ହୁ ଲାଗାଆତ୍‌ନା; ଆରେ ଏନ୍‌ ଇନାକା ହେଦେଲିଂ ତିନ୍‌ଦିନ୍‌ତାଂ ରଚ୍‌ଚେଂ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌ ?” \p \v 21 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନିଜାର୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ ବାର୍ତାକା ମନ୍ଦିର୍‌ତିଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 22 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ତି ପାଚେ ତା ଚେଲାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏତ୍‌ କିତାର୍‌; ପାଚେ, ହେୱାର୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଆରି ଜିସୁ ଇଞ୍ଜିମାଚି ବଚନ୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ । \s ଜିସୁ ମାନାୟ୍‌ ହାତ୍‌ପା ପୁନାନ୍‌ \p \v 23 ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ସମୁତ ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ମାନିୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ହେନି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କିତାକା କାବାଆନି କାମାୟିଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତା ତର୍‌ଦାଂ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, \v 24 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ ଜପି ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମାନ୍ତ ପୁନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, \v 25 ଆରେ, ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ଜେ ମାନାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାନ୍‌, ଇଦାଂ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଲଡ଼ା ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌, ଲାଗିଂ ମାନାୟ୍‌ ୱାସ୍କିତ ଇନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ପୁଞ୍ଜିମାଚାନ୍‌ । \c 3 \s ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ନିକଦିମ୍‌ \p \v 1 ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିକଦିମ୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ ରୱାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ । \v 2 ହେୱାନ୍‌ ନାଣା ସମୁତ ଜିସୁତି ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଏନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ୱାଜ଼ି ମାଚି ଗୁରୁ, ଇଦାଂ ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଏନ୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି ୱିଜ଼ୁ କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାୟ୍‌ନା, ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାହାଂ ହିଲ୍‌ୱିତିସ୍‌ ହେ ସବୁ ଇନେର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ ।” \p \v 3 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ରଗ ଜଲମ୍‌ ଆୱିତିସ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ରାଜି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡୁନ୍‌ ।” \p \v 4 ନିକଦିମ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ବୁଡ଼୍‌ହି ଆତିସ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆନାନ୍‌ ? ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ରି ହାଜାର୍‌ ଆୟା ପଟତ ହଣ୍‌ଜି ଜଲମ୍‌ ଆଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଂ ?” \p \v 5 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା “ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌,” ଏଜ଼ୁଂ ଆରି ଜିବୁନ୍‌ତାଂ ଜଲମ୍‌ ଆୱିତିସ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ରାଜିତ ହଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌ । \v 6 ଗାଗାଡ଼୍‌ତାଂ ଇନାକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଗାଗାଡ଼୍‌; ଆରେ, ଜିବୁନ୍ତାଂ ଇନାକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଜିବୁନ୍‌ । \v 7 ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ଜଲମ୍‌ ଆନାକା ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ଜେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌, ଇଦାଂ କାବା ଆମାଟ୍‌ । \v 8 ଡ଼ୁଇ ଇମ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିନାତ୍‌, ହେ ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ ହାନାତ୍‌ ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାର୍‍ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ହେଦାଂ ଇମେତାଂ ୱାନାତ୍‌ ଆରେ ଇମେ ନିପ ହାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ପୁନୁଦେର୍‌; ଜିବୁନ୍‌ତାଂ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ବିସ୍ରେ ହେ ଲାକେ । \p \v 9 ନିକଦିମ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇ ୱିଜ଼ୁ ଇନେସ୍‌ ଆନାତ୍‌ ?” \p \v 10 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ରକାୟ୍‌ ଗୁରୁ ଆଜ଼ି ପା ଇନାକା ଇ ସବୁ ବୁଜାଆଉୟା ? \v 11 ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଆପେଂ ଇମ୍‌ଣାକା ପୁନାପ୍‌, ହେଦାଂ ଇନାପ୍‌, ଆରେ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌ନା, ତା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାପ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାଦାଂ ସାକି ଇଟୁଦେରା । \v 12 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତି ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜିସ୍‌ ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱିତିସ୍‌, ତେବେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେ ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜିସ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌ ? \v 13 ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନେର୍‌ ସାର୍ଗେ ହାଲ୍‌ୱାତାର୍‌ନା ।” \p \v 14 ଆରେ, ମସା ଇନେସ୍‌କି ବାଟାତ ପିତାଡ଼୍‌ ରାଚ୍‌ତିଂ ଜପି ପେସ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ପା ହେ ଲାକେ ଜପି ପେଜ଼୍‌ୟା ଆନାନ୍‌, \v 15 ଇନେସ୍‌ ଇନେର୍‌କି ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । \v 16 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ପୁର୍ତିତିଂ ଏଚେକ୍‌ ଜିଉନତାନ୍‍ ଜେ, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ପାଣ୍‍ଆଁ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିତାନ୍‌, ଇନେସ୍‌ ଇନେର୍‌କି ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନସ୍ଟ ଆୱାଦାଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । \v 17 ଇସ୍ୱର୍‌ ତା ମେହିଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତ ବିଚାର୍‌ କିନି କାଜିଂ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ପୁର୍ତିତ ଇନେସ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍ତି ଆନାନ୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ପକ୍‌ତାନ୍‌ନା । \p \v 18 ଇନେନ୍‌ ମାଜ଼ିତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟାଆଉନ୍‌; ଇନେନ୍‌ ପାର୍ତି କିଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟାଆତାନେ, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ପାଣ୍‍ଆଁ ମାଜ଼ି ତର୍‌ଦ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌ନା । \v 19 ଆରେ, ହେ ବିଚାର୍‌ ଇ, ପୁର୍ତିତ ଅଜଡ଼୍‌ ୱାତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ପିସ୍ତି ମାଜ୍‌ଗାତିଂ ଜିଉନତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ତି କାମାୟ୍‌ ସବୁ ବାନ୍ୟା । \v 20 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌କି ବାନ୍ୟା କାମାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ତିଂ ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ଆରେ କାତେହିନା ସତ୍‌ କାମାୟ୍‌ନି ଦସ୍‌ ହନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଲାଗାଂ ୱାଉନ୍‌ । \v 21 ମାତର୍‌ ଇନେନ୍‌କି ହାତ୍‌ପା ବେବାର୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଲାଗାଂ ୱାନାନ୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ ସବୁ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ କିତାକା ଇଞ୍ଜି ହନାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ଆରି ଜହନ୍‌ \p \v 22 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ଆରି ତା ଚେଲାର୍‌ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ହାଚାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାହାତ ହେୱେର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 23 ଜହନ୍‌ ପା ସାଲମ୍‌ ଲାଗେ ଏନନ୍‌ତ ଜହନ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେ ବାହାତ ବେସି ଏଜ଼ୁଂ ମାଚିକ୍‌, ଆରେ ମାନାୟାର୍‌ ୱାଜ଼ି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଅଜ଼ି ମାଚାର୍‌; \v 24 \x + \xo ୩:୨୪ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୪:୩; ମାର୍କ ୬:୧୭; ଲୁକ ୩:୧୯,୨୦.\xt*\x*ଜହନ୍‌ ହେ ପାତେକ୍‌ ଜଇଲ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଗେହ୍‌ନାକା ଆୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 25 ହେ ବିତ୍ରେ ନିର୍ମଲ୍‌ କାମ୍‌ ବିସ୍ରେ ଜହନ୍‌ କେତେକ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ରୱାନ୍‌ ଜିହୁଦି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଉର୍‌ଜି କିବାଆତାର୍‌ \v 26 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଜହନ୍‌ ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଜେ ଜର୍ଦନ୍‌ନି ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‌କା ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌, ଇନେନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଏନ୍‌ ସାକି ହିତାୟ୍‌ନା, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାନା ଆରି ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତା ଲାଗେ ହାନାରା ।” \p \v 27 ଜହନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ସାର୍ଗେତାଂ ହିଦ୍ୟାଆୱିତିସ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ବିର୍‌କୁଲ୍‌ ପାୟା ଆଉନ୍‌ । \v 28 ଆନ୍‌ ଜେ କ୍ରିସ୍ଟ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ତା ଆଗେ ପକ୍ୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନିଜ୍‌ ନିଜ୍‌ ନା ସାକି । \v 29 ଇନେନ୍‌ ଗାଡ଼୍‌ ଇଟ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିବାଦାଂଣେନ୍‌, ମାତର୍‌ ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ତି ଇମ୍‌ଣି ସାଙ୍ଗ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚି ତା କାତା ୱେନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବିବାଦାଂଣେନ୍‌ତି କାଟ୍‌ କାଜିଂ ବେସି ୱାର୍‌ୟା ଆନାନ୍‌, ଇ ଲାକେ, ନା ଇ ୱାରି ବାର୍ତି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 30 ହେୱାନିଂ ଆତିସ୍‌ପା ବାଡାନାକା ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଣାଆଦେଂ ମାନାତ୍‌ ।” \s ସାର୍ଗେତାଂ ୱାନାକା ର ମାନାୟ୍‌ \p \v 31 ଇନେନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ଗାଜା; ଇନେନ୍‌ ପୁର୍ତିତାଂ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପୁର୍ତିନିକାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ପୁର୍ତିନି କାତା ଇନାନ୍‌; ଇନେନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ତାଂ ଗାଜାକାନ୍‌ । \v 32 ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା ଆରି ୱେଚାନ୍‌ନା, ହେଦାଂ ବିସ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ସାକି ହିନାନ୍‌, ମାତର୍‌ ତା ସାକି ଇନେର୍‌ ମାନ୍‌କିଉର୍‌ । \v 33 ଇନେନ୍‌ ତା ସାକି ଇଡ୍‌ତାନ୍ନା, ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ହାତ୍‌ପା, ଇଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ଚିନ୍‌ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍ନା । \v 34 ଇନାକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ ଇନେରିଂ ପକ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ ଇନାନ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜିବୁନ୍‌ତ ବାର୍ତି । \v 35 \x + \xo ୩:୩୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୧:୨୭; ଲୁକ ୧୦:୨୨.\xt*\x*ଆବା ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନନାନ୍, ଆରେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ତା କେଇଦ ହିତାନ୍‍ନା । \v 36 ଇନେନ୍‌ ମାଜ଼ିତାକେ ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆତାନ୍ନା, ମାତର୍‌ ଇନେନ୍‌ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିଉନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି କାକ୍ରିନି ଲକୁ ଆଜ଼ି ମାନାନ୍‌ । \c 4 \s ଜିସୁ ଆରି ସମିରଣିନି କଗ୍‌ଲେ \p \v 1 ଜିସୁ ଜେ ଜହନ୍‌ତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଚେଲା କିନାନା ଆରି ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିନାନା ଇଞ୍ଜି ପାରୁସିର୍‌ ୱେଚାର୍‌ । \v 2 ହାତ୍‌ପା ଜିସୁ ନିଜେ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ତା ଚେଲାର୍‌ ହିିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 3 ଇଦାଂ ପାରୁସିର୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଜିସୁ ୱେଚାନ୍‌ । ହେଏଚେକାଡ଼ଦ ହେୱାନ୍‌ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ ପିସ୍ତି ଆରେ ରଗ ଗାଲିଲିତ ହାଚାନ୍‌ । \v 4 ହେୱାନ୍‌ ସମିରଣ୍‌ନି ହାଜ଼ି ହିିଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାତ୍‌ । \v 5 ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜାକୁବ୍‌ ଜାର୍‌ ମାଜ଼ି ଜସେପ୍‌ତିଂ ଇମ୍‌ଣି ତାରେନ୍‌ ଇଚୁକ୍‌ ଦାନ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେବେତାଂ ଲାଗାୟ୍‌ନି ସମିରଣ୍‌ନି ସୁକାର୍‌ ତର୍‌ଦିନି ର ଗାଡ଼୍‌ଦ ଏକାତାର୍‌; \v 6 ହେ ବାହାତ ଜାକୁବ୍‌ତି କୁଇ ମାଚାତ୍‌ । ଇଚିସ୍‌, ଜିସୁ ହାସ୍‌ଦ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ୱାସ୍ତି ମାଚିଲେ ହେ, କୁଇ ଲାଗେ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । ହେଏଚେକାଡ଼ଦ ମୁଣ୍ତାବେଲା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \p \v 7 ଆରେ, ର ସମିରଣ୍‌ନି କଗ୍‌ଲେ ଏଜ଼ୁଂ ଅଦେଂ ୱାତାତ୍‌ । ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦା ।” \v 8 ହେ ପାଦ୍‌ନା ତା ଚେଲାର୍‌ କାଦି କଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ବସ୍ତିତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \p \v 9 ହେବେ ସମିରଣିୟା କଗ୍‌ଲେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ରୱାୟ୍‌ ଜିହୁଦି ଆରେ ଆନ୍‌ ରୱାଙ୍ଗ୍‌ ସମିରଣି କଗ୍‌ଲେ ଇନେସ୍‌ ନା କେଇଦି ଏଜ଼ୁଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତାନାୟା ?” ଇନାକିଦେଂକି ସମିରଣିର୍‌ତି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ ଡୁବା ଆଉର୍‌ । \p \v 10 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଦାନ୍‌ ଆରି ନାଂ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦା ଇଞ୍ଜି ଇନେନ୍‌ ନିଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାରା, ହେୱାର୍‌ ଇନେର୍‌, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ଏନେଂ ପୁଚାୟ୍‌ମା, ତାଆତିସ୍‌ ଏନେଂ ତାଂ ଏନ୍ତାୟ୍‌ମା, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ନି ଏଜ଼ୁଂ ହିତ୍‌ତାନ୍‌ମା ।” \p \v 11 ହେ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ,” ଏଜ଼ୁଂ ମ୍ଡୁକ୍‌ତେଂ ଇଞ୍ଜି ନି ତାକେ ଇମ୍‌ଣି ବାହା ହିଲୁତ୍‌, ଆରେ କୁଇ ତ ଡେଙ୍ଗା, “ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍‌ ଇମେତାଂ ହେ ଜିବୁନ୍‌ନି ଏଜ଼ୁଂ ପାୟା ଆତାୟ୍‌ନା । \v 12 ମା ଇମ୍‌ଣି ଆକର୍‌ ଦାଦିର୍‌ ଜାକୁବ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କୁଇ ହିିଜ଼ି ମାନ୍‌ଚାନ୍‌, ଆରେ ନିଜେ, ଆରେ ତା ମାଜ଼ିର୍‌ ଆରି ପସୁରାହି ଇବେଣ୍ଡାଂ ଉଣ୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌, ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ କି ଏନ୍‌ ଗାଜା ?” \p \v 13 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନେର୍‌କି ଇ ଏଜ଼ୁଂ ଉଣାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ଏସ୍‌କି ଆନାନ୍‌; \v 14 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଏଜ଼ୁଂ ହିଦ୍‌ନାଂ, ହେଦାଂ ଇନେନ୍‌କି ଉଣାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଏସ୍‌କି ଆଉନ୍‌, ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ତାଂ ଇମ୍‌ଣି ଏଜ଼ୁଂ ହିନାଂ, ହେଦାଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ଏଜ଼ୁଙ୍ଗ୍‌ନି ୱିଜ଼୍‌ୱି ଲାକେ ତାତାକେ ଡ଼ିଜ଼ି ହାନିଂ ।” \p \v 15 କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ,” ହିଗ୍‌ଦ ଏଜ଼ୁଂ ହିଦା ଇନେସ୍‌ ଏସ୍‌କି ଆନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଏସ୍‌କି ଆଉଙ୍ଗ୍‌, “ଆରେ ଏଜ଼ୁଂ ମ୍ଡୁକ୍‌ତେଂ ଇଞ୍ଜି ଏଚେକ୍‌ ହାଜ଼ି ଇବେ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗ୍‌ଦେମେତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଏଜ଼ୁଂ ହିଦା ।” \v 16 “ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ହାଲା, ନି ଆଣ୍ଡ୍ରେନିଂ କୁକ୍‌ଚି ଇବେ ୱା ।” \p \v 17 କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାତ୍‌, “ନା ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ହିଲୁନ୍‌ ।” \p ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏନ୍‌ ନା ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ହିଲୁନ୍‌ ଇଞ୍ଜି, ଇଦାଂ ସତ୍‌ ଇଚାୟ୍‌; \v 18 ମି ପାଞ୍ଜ୍‌ଜାଣ୍‌ ଡକ୍ରାଦିର୍‍ ମାଚାର୍‌, ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗୟ୍‌ ଇନେର୍‌ ଲାହାଂ ମାନାୟା, ହେୱାନ୍‌ ନି ଆଣ୍ଡ୍ରେନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । ଇଦାଂ ଆନେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \p \v 19 କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ,” ଏନ୍‌ ଜେ ରକାୟ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାୟ୍‌, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \p \v 20 “ମା ଆବା ଲାତ୍ରା ଇ ମାଡ଼ିତ ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌; ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜିହୁଦି କାଦେର୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଦେରା, ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ପାର୍ତାନା କିନାକା ଲଡ଼ା, ହେଦାଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 21 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌ ଏ କଗ୍‌ଲେ, “ନା ବେରଣ୍‌ ପାର୍ତି କିୟା, ଇ ସମୁ ୱାନାତା ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ମାଡ଼ିତ କି ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ପା ଆବାତି ପାର୍ତାନା କିଉଦେର୍‌ । \v 22 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସମିରଣି ନିକାଦେର୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇନେକିଦେଂ ପୁନୁଦେରା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ ମାତର୍‌ ଆପେଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ଇନେରିଂ ପୁନାପ୍‌ ତା ପାର୍ତାନା କିନାପ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ମୁକ୍ତି ଆନାକା ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ୱାନାତ୍‌ । \v 23 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ହାତ୍‌ପା ପାର୍ତାନା କିନାକାର୍‌ ଜିବୁନ୍ତ ଆରି ହାତ୍‍ପାତ ଆବାତି ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌, ହେ ଲାଗ୍‌ଦି ସମୁ ୱାନାତା; ଆରି, ନଙ୍ଗୟ୍‌ ପା ଏକାୱାତାତ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାନି ପାର୍ତାନା ମାନ୍‍କିନାନ୍‍ । \v 24 ଇସ୍ୱର୍ତି ଜିବୁନ୍‌ ଆନାନ୍‌, ଆରେ କେବଲ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ନି ସାକ୍ତି ଆରି ହାତ୍‌ପା ହୁକେ ହେୱାନ୍ତି ପାର୍ତାନା କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଜିବୁନ୍ତ ଆରି ହାତ୍‌ପାତ ପାର୍ତାନା କିନାକା ହେୱାର୍‌ତି ଲଡ଼ା ।” \p \v 25 କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, ମସିୟା ଇମ୍‌ଣାକାନିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ଇନାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ୱାନାନା ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌; ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱେନ୍‌ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଜାଣାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 26 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମି ହୁଦାଂ ବେଣ୍‌କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା ଜେ ଆନ୍‌, ଆନ୍‌ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 27 ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ସମୁତ ତା ଚେଲାର୍‌ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌କିବାଆନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି କାବା ଆତାର୍‌, “ଇନାକା ଇଚା କିନାୟ୍‌,” ନଲେ ଇନେକିଦେଂ ହେଦାଂ ରଚେ ବେଣ୍‌କିନାନା, “ଇଦାଂ ଇନେର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ସାସ୍‌ କିୱାତାର୍‌ ।” \p \v 28 ହେବେତାଂ ହେ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ଜାର୍‌ ଗାଗ୍ରି ଇଡ଼୍‌ଜି ବସ୍ତିତ ହାଲ୍‌ଜି ମାନାୟାରିଂ ଇଚାତ୍‌, \v 29 “ୱାଡୁ ରୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ଇନା ଇନାକା କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଆତିସ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ କାତେ ?” \v 30 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଲକୁ ବସ୍ତିତ ହସି ତା ଲାଗେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \p \v 31 ହେବେ ଚେଲାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଇଚୁକ୍‌ ଚିନ୍‌ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ୱା !” \p \v 32 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ତିନି କାଜିଂ କାଦି ନାତାକେ ମାନାତ୍‌ ତା ବିସ୍ରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚୁକ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌ ।” \p \v 33 ଲାଗିଂ ଚେଲାର୍‌ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇନେନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାଦି ତାହିହିତାନ୍‌ନା କି ?” \p \v 34 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ନା ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ମାନ୍‌ ପୁରାକିନାକା ଆରି ତା ହିତି କାମାୟ୍‌ ୱିହ୍‍ନାକା, “ଇଦାଂ ନେ ନା କାଦି ।” \v 35 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଦେରା ପାଚି ତ୍ରେସ୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆରେ ଚାରି ମାସ୍‌ ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା ପାଚିଙ୍ଗ୍‌ ନିପହୁଡ଼ାଟ୍‌ ହେ ୱିଜ଼ୁ ତ୍ରେସ୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେନ୍‌ତାତେ । \v 36 ନଙ୍ଗୟ୍‌ ପାତେକ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ନାକାନ୍‌ କୁଲି ପାୟାଆନାନା ମୁଡ଼୍‌ ପାୟାଆନାନା ଆରି ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ପାଡ଼୍‌ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିନାନା, ଇନେସ୍‌ ୱିତ୍‌ନାକାନ୍‌ ଆରି ତ୍ରେସ୍‌ନାକାନ୍‌ ରିକାର୍‌ ମେହାଆଜ଼ି ୱାରି କିତାର୍‌ । \v 37 ଇନାକିଦେଂକି ରକାନ୍‌ ୱିତ୍‌ନାନ୍‌ ଆରି ଆରେ ରକାନ୍‌ ତ୍ରେସ୍‌ନାନ୍‌, ଇ ବେରଣ୍‌ ହାତ୍‌ପା । \v 38 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ କାଜିଂ କାମାୟ୍‌ କିୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ତ୍ରେସ୍‌ଦେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାଂ; ବିନ୍‌ଲଗୁ କାମାୟ୍‌ କିନାରା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି କାମାୟ୍‌ କିତି ଲାବ୍‌ ପାୟାଆନାଦେରା । \p \v 39 ଆନ୍‌ ଇନା ଇନାକା କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌ ଇ କାତା ଇମ୍‌ଣି କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ସାକି ହିିଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, “ତା ବେରଣ୍‌ କାଜିଂ ହେ ବସ୍ତିତ ସମିରଣିୟର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ତାତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ ।” \v 40 ଆରେ, ହେ ସମିରଣିୟର୍‌ ତାଂ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ରି ଦିନ୍‌ ହେ ବାହାତ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 41 ଆରେ, ଜିସୁତି ବଚନ୍‌ କାଜିଂ ଆରେ ହେନି ମାନାୟ୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌; \v 42 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାତିଂ ଇଚାର୍‌, “ନଙ୍ଗୟ୍‌ ମି ବେରଣ୍‌ କାଜିଂ ଆପେଂ ପାର୍ତିକିଉପା, ମାତର୍‌ ଆପେଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ୱେନାପା, ଆରେ ଇୱାନ୍‌ ଜେ ହାତ୍‌ପାନେ ପୁର୍ତିନି ମୁକ୍ତି କିଦ୍‌ନାକାନ୍‌, ଇଦାଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଚାସ୍‌ନା ।” \s ରାଜ୍‌ କାମାୟ୍‌କିନି ମାଜ଼ି ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 43 ରି ଦିନ୍‌ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ହେବେତାଂ ହସି ଗାଲିଲିତ ହାଚାନ୍‌ । \v 44 “ଇନାକିଦେଂକି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଦେସ୍‌ତ ମାନି ପାୟା ଆଉନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜିସୁ ନିଜେ ସାକି ହିତାନ୍‌ ।” \v 45 \x + \xo ୪:୪୫ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୨:୨୩.\xt*\x*ପାଚେ, ହେୱାନ୍‌ ଗାଲିଲିତ ୱାତିଲେ, ପାର୍ବୁ ସମୁତ ହେୱାନ୍‌ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ଇନା ଇନାକା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼୍‌ଜିମାଚିଲେ ଗାଲିଲିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିତାର୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ପା ପାର୍ବୁତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \p \v 46 ଇଦାଂ ପାଚେ ଗାଲିଲିନି ଇମ୍‌ଣି କାନା ଗାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ଏଜ଼ୁକାଂ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ରାସ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ହାଚାନ୍‌ । ଆରେ ହେବେ ରକାନ୍‌ ଗୁମୁସ୍ତା ମାଚାନ୍‌, ତା ମାଜ଼ି କପର୍ନାହୁମ୍‌ ବିଡ଼୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 47 ଜିସୁ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତାଂ ଗାଲିଲିତ ହସି ୱାତାନ୍‌ନା, ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ତା ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ୱାଜ଼ି ତା ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିନାନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ହାନି ଲାକେ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 48 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଚିନ୍‌ ଆରେ କାବାନି କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିତିସ୍‌ପା ପାର୍ତି କିଉଦେର୍‌ ।” \p \v 49 ଗୁମୁସ୍ତା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ନା କାଡ଼୍‌ଦେ ହାନି ଆଗେ ୱା ।” \v 50 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ହାଲା, ମି ମାଜ଼ି ଜିତାନେ । “ଜିସୁ ହେ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \p ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାସ୍‌ଦି ହାଚାନ୍‌ ।” \v 51 ପାଚେ, ହେୱାନ୍‌ ହାଲୁ ହାଲୁ ତା ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେଟ୍‌ ଆଜ଼ି ନି କାଡ଼୍‌ଦେ ଜିତାନେ ଇଞ୍ଜି ଇଚାର୍‌ । \p \v 52 ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଉପ୍‌କାର୍‌ ଆତାନ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌ । “ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ନିହିଙ୍ଗ୍‌ ଗନ୍‌ଟେୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନମେର୍‌ ପିସ୍‌ତାତ୍‌ ।” \v 53 ଇବେତାଂ ଆବା ବୁଜାଆତାନ୍‌ ଜେ, ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ନି ମାଜ଼ି ଜିତାନେ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହେ ସମୁତ ଇଦାଂ ଗିଟାଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ ।” ହେୱାନ୍‌ ଆରି ତା ୱିଜ଼ାକାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ । \p \v 54 ଜିହୁଦାତାଂ ଆରେ ରଗ ଗାଲିଲିତ ୱାତି ପାଚେ ଇଦାଂ ଜିସୁତି ରିହା କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ । \c 5 \s ଜିସୁ ବାନ୍ଦ୍‌ ଲାଗାୟ୍‌ ରଗ୍ୟାଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 1 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିହୁଦିର୍ତି ର ପାର୍ବୁ ଏକାୱାତାତ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଚାନ୍‌ । \v 2 ଜିରୁସାଲମ୍‌ନି ମେଣ୍ଡା ଦୁୱେର୍‌ କଚଣ୍‌ ର ବାନ୍ଦ୍‌ ମାନାତ୍‌; ଏବ୍ରି ବାସାତାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେତ୍‌ସାଇଦା ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ହେ ବାନ୍ତ ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ମଣ୍ଡମ୍‌ ମାନାତ୍‌ । \v 3 ହେ ମାଣ୍ଡମ୍‌ତ ହେନି ହେନି ସୁକ୍‌ ହିଲ୍‌ୱାକାର୍‌, କାଣା, ଚଟା, ଆରି ହିରକଲ୍‌ରଗି ମାଚାର୍‌ । ହେୱାର୍‌ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଉଲ୍‌କା ଆନାକା କାଜିଂ ମାଚାର୍‌; \v 4 ଇନାକିଦେଂକି ଇନା ଇନା ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁତି ରୱାନ୍‌ ଦୁତ୍‌ ବାନ୍ତ ଜୁଜ଼ି ନାଗୁଡ଼୍‌ ଉଲ୍‌କାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଉଲ୍‌କା ଆତି ସମୁତ ଇନେର୍‌କି ପର୍ତୁମ୍‌ ହେବେ ହଣ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ରଗ୍‌ ବେମାର୍‌ ମାଚାନ୍‌ ପା ଉଜ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 5 ହେବେ ତିରିସ୍‌ଆଟ୍‌ ବାର୍ହୁ ପାତେକ୍‌ ରଗ୍ୟା ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 6 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଗ୍‌ଜିମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ବେସିଦିନ୍‌ନ୍ତି ରଗ୍ୟା ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ଉଜ୍‌ ଆଦେଂ ଇଚା କିନାୟା ?” \p \v 7 ରଗ୍ୟା ମାନାୟ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଏଜ଼ୁଂ ଉଲ୍‌କା ଆନି ସମୁତ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାନ୍ଦ୍‌ ବିତ୍ରେ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ହିଲୁର୍‌; ଆରେ, ଆନ୍‌ ହାଲୁ ହାଲୁ ବିନେ ନିକାନ୍‌ ନା ଆଗେ ହଣ୍‌ଗାନାନା ।” \p \v 8 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନିଙ୍ଗା, ନି କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ତାଙ୍ଗା ।” \v 9 ହେ ଦାପ୍ରେ ହେ ମାନାୟ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାନ୍‌ ଆରି ଜାର୍‌ କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ତାଙ୍ଗ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \p ହେ ଦିନା ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ମାଚାତ୍‌ । \v 10 ହେବେତାଂ, ଜିହୁଦିର୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତି ଲଗାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌, କାଟେଲ୍‌ ପିଣ୍‌ଜି ଅନାକା ନି ବିଦି ହିଲୁତ୍‌ ।” \v 11 ମାତର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌, ନି କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ତାଙ୍ଗା ।” \p \v 12 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ନି କାଟେଲ୍‌ ଆସ୍ତି ତାଙ୍ଗା ଇଞ୍ଜି ଜେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌, ହେ ଲକ୍‌ ଇନେନ୍‌ ?” \p \v 13 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌, ହେଦାଂ ହେ ଉଜ୍‌ ଆତି ଲକ୍‌ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେ ବାହାତ ହେନି ମାନାୟାର୍‌ ମାନିକାଜିଂ ଜିସୁ ଏଡ଼ା ଆଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । \p \v 14 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଚଞ୍ଜ୍ୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଆରେ ପାପ୍‌ କିମାଟ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ମି କାଜିଂ ଆଦେକ୍‌ କସ୍ଟ ଗିଟା ଆଦ୍‌ନାତ୍‌ ।” \v 15 ହେ ମାନାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଲ୍‌ଜି, ଇନେର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ଜିହୁଦି ନେତାରିଂ ଇଚାନ୍‌ । \v 16 ଲାଗିଂ ଜିସୁ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ଇଦାଂ କିଜ଼ି ମାଚିଲେ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଣ୍‌ଜୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 17 ମତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମାଞ୍ଜି ଆବା ସବୁ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାନା, ଆରେ ଆନ୍‌ ପା କିନାଙ୍ଗା ।” \p \v 18 ଇ ନିୟମ୍‌ତାଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆରେ ଆଦେକ୍‌ ସେସ୍ଟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ମାନିକିୱାତାନ୍‌ କେବଲ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଆବା ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ଜାର୍‌ତିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \s ମାଜ଼ିତି ଆଦିକାର୍‌ \p \v 19 ଲାଗିଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁନ୍‌ ତା ଆବା ଇନାକା କିନାନ୍‌ ହେଦାଂ ନେ ହୁଡ଼୍‌ତିସ୍, ମାଜ଼ିପା ହେଦାଂ କିନାନ୍‌ । ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇନା ଇନାକା କିନାନ୍‌, ମାଜ଼ିପା ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ହେ ଲାକେ କିନାନ୍‌ । \v 20 ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନନାର୍‌, ଆରେ ନିଜେ ଇନାକା କିନାନ୍‌ ହେ ୱିଜ଼ୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚଚ୍‌ନାନ୍‌ ଆରେ ଇବେତାଂ ଗାଜା କାମାୟିଙ୍ଗ୍‌ କିନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚଚ୍‌ନାନ୍‌ ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାଦେର୍‌ କାବା ଆନାଦେର୍‌ । \v 21 ଲାଗିଂ ଆବା ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ହାତି ଲଗାଂ ନିକ୍‌ଚି ଆରେ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ମାଜ଼ି ପା ଇନେରିଂ ମାନ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାରିଂ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାନ୍‌ । \v 22 ଆରେ, ଆବା ପା ଇନାକାନିଂ ବିଚାର୍‌ କିଉନ୍‌, ବିଚାର୍‌ କିନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ମାଜ଼ି ଆଦିକାର୍‌ ହିତାନ୍‌ନା । \v 23 ହେବେତାଂ ଆବାଂ ମାନି କିତାର୍‌ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନି କିତାର୍‌, ଇନେନ୍‌ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିଉନ୍‌ ତା ପକ୍ତିତି ଆବାଂ ପା ହେୱାନ୍‌ ମାନିକିଉନ୍‌ ।” \p \v 24 “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ନା ପକ୍‌ତାକାନିଂ ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆତାନ୍ନା, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟାଆଉନ୍‌ ହାକିତିଂ ନାସି ହାଲ୍‌ଜି ଜିବୁନ୍‌ ତାକେ ହଟାନ୍‌ନା । \v 25 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସମୁ ୱାନାତା, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହାତାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି ୱେଇ ୱେନାର୍‌ ଆରି ଇନେର୍‌ ୱେନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ ଆରେ ଇ ଦିନ୍ତ ପା ୱାତାତେ । \v 26 ଇନାକିଦେଂକି ଆବାଂ ଇନେସ୍‌କି ନିଜେ ଜିବୁନ୍‌, ହେ ଲାକେ ହେୱାନ୍‌ ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ପା ନିଜେ ଜିବୁନ୍‌ ଆଦେଂ ହିତାନ୍ନା; \v 27 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଆନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିନାକା ଆଦିକାର୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 28 ଇବେ କାବା ଆମାଟ୍‌, ଇ ସମୁ ୱାନାତା ସମୁତ ଦୁଗେର୍‌ତ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ତା କାଟ୍‌ ୱେନାର୍‌, \v 29 ହେୱାର୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ୱାନାର୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହାର୍‌ଦି କାମାୟ୍‌ କିତାର୍ଣ୍ଣା ହେୱାର୍‌ ଆରେ ନିଂଜି ଜିବୁନ୍‌ ଆନାର୍‌, ବାନ୍ୟା କାମାୟ୍‌ କିନାକାର୍‌ ଆରେନିଂନାର୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ ।” \s ଜିସୁ ପାକ୍ୟାତାଂ ସାକି \p \v 30 “ଆନ୍‌ ରୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଙ୍ଗ୍‌; କେବଲ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ବଲ୍‌ତାଂ ଆନ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ୱେନାଙ୍ଗ୍‌, ହେ ଲାକେ ବିଚାର୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ନା ବିଚାର୍‌ ସମାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଜାର୍‌ ମାନ୍‌ ହୁଦାର୍‌ କିଦ୍‌ଦେଂ ସେସ୍ଟା କିୱାଦାଂ ନା ପକ୍‌ତାତାକାନିଂ ଇଚା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 31 “ଜଦି ଆନ୍‌ ନିଜେ ବିସ୍ରେ ନିଜେ ସାକି ହିନାଙ୍ଗ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ସାକ୍ୟା ହାତ୍‌ପା ଆକାୟ୍‌ । \v 32 ନା ବିସ୍ରେ ଇନେନ୍‌ ରକାନ୍‌ ସାକି ହିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ପୁନାନ୍‌; ଆରି, ନା ବିସ୍ରେ ତା ସାକି ଜେ ହାତ୍‌ପା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 33 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜହନ୍‌ ଲାଗାଂ ମାନାୟ୍‌ ପକ୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା ଆରି ହେୱାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଲକାର୍‌ ସାକି ହିନାନା; \v 34 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ସାକି ମାନି କିଉଙ୍ଗ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ମୁକ୍ତି ଆନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇ ସବୁ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \v 35 ଜହନ୍‌ ଆହ୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ ବଇଟା ଲାକେ ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅଲପ୍‍ ଦିନ୍‌ ତା ଅଜଡ଼୍‌ତ ୱାରି କିନି କାଜିଂ ୱାରିୟା ଆତାଦେର୍‌ । \v 36 ମାତର୍‌ ଜହନ୍‌ତି ସାକି ତାଙ୍ଗ୍‌ ନାତାଙ୍ଗ୍‌ ସଲ୍‌କେ ସାକି ମାନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ ୱିସ୍ତେଙ୍ଗ୍ ହିତ୍‌ନ୍ନା, ଜେ ୱିଜ଼ୁ କାମାୟ୍‌ ଆନ୍‌ କିନାଙ୍ଗା, ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ହେ ୱିଜ଼ୁ ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାଙ୍ଗା । \v 37 \x + \xo ୫:୩୭ \xo*\xt ମାତିଉ ୩:୧୭; ମାର୍କ ୧:୧୧; ଲୁକ ୩:୨୨.\xt*\x*ଆରେ, ଇମ୍‌ଣି ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ହେୱାନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିତ୍‌ତାନ୍ନା । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ତା କାଟ୍‌ ୱେନୁଙ୍ଗେ କି ତା ମୁମ୍‌ ହୁଡ଼ୁଙ୍ଗେ, \v 38 ଆରେ ତା ବଚନ୍‌ ମି ୱାସ୍କିତ ବାହା କିୱାତାତ୍‌ନା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇନେରିଂ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେରା । \v 39 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ମାନିକିନାଦେରା, ଇନାକିଦେଂକି ହେବେ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନ୍ତ କିନାଦେରା; ଆରେ, ହେ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାଙ୍ଗା । \v 40 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ଇଞ୍ଜି ନା କଚଣ୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିଉଦେରା ।” \p \v 41 “ଆନ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଇଚା କିଉଙ୍ଗା, \v 42 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ମାନାୟ୍‌ ଆରେ ମି ୱାସ୍କିତ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜିଉନନାକା ଆକାୟ୍‌ । \v 43 ଆନ୍‌ ମାଞ୍ଜିଆବା ତର୍‌ଦାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିଦୁଦେରା; ବିନ୍‌ ନିକାନ୍‌ ଜଦି ନିଜେ ତର୍‌ଦାଂ ୱାନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିନାଦେର୍‌ । \v 44 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାଦେର୍‌ ? ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ମାନ୍‌ କିନାଦେରା, ଆରି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ଇମ୍‌ଣି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌, ହେଦାଂ ଗାଟାଆନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିଉଦେରା । \v 45 ଆନ୍‌ ଜେ ଆବା ମୁମ୍‌ଦ ମି ବେରୁତ୍‌ତାଂ ୱେନ୍‌ବା ଆଦ୍‌ନାଂ, ଇଦାଂ ମାନ୍ତ କିମାଟ୍‌; ଇମ୍‌ଣି ମସାତାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆହା କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେୱାନ୍‌ ମି ବିରୁତ୍‌ତାଂ ୱେନ୍‌ବା ଆଦ୍‌ନାରା । \v 46 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ମସାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ଲେକି କିତାନ୍‌ନ୍ନା । \v 47 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ମସା ଲେକିକିତି ବଚନ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ଇନେସ୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌ ?” \c 6 \s ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ ରିଣ୍ଡାଂ ମିନ୍‌କୁ \p \v 1 ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ଗାଲିଲି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌, ଇଚିସ୍‌, ତିବିରିୟା ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ହାଚାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ରଗ୍ୟାର୍‌ କାଜିଂ ଇନା ଇନା କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେନି ମାନାୟ୍‌ ତାପାଚେ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 3 ହେବେ ଜିସୁ ମାଡ଼ିଜପି ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 4 ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିହୁଦିର୍ତି ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ଏକା ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 5 ଆରେ, ଜିସୁ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ବେସି ହେନି ମାନାୟାରିଂ ଜାର୍‌ କଚଣ୍‌ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପିଲିପ୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାର୍‌ ତିନି କାଜିଂ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇମେତାକେ ଜବର୍‌ ରୁଟିଂ କଡ଼୍‌ନାସ୍‌ ?” \v 6 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ପିଲିପ୍‌ତିଂ ପରିକ୍ୟା କିନି ଉପାୟ୍‌ତାଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାନା, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \p \v 7 ପିଲିପ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ୱିଜ଼ାରିଂ ଅଲପ୍‍ ଚିଚ୍‌ପେଦେଂ ଇୱାର୍‌ କାଜିଂ ଦୁଇସ ଟାକାଂ ରୁଟିଂ, ଜବର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 8 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଟଣ୍ଡାହି ଆନ୍ଦ୍ରିୟ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ତା ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇବେ ରୱାନ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେ ମାନାନ୍‌, \v 9 ତା ତାକେ କୁଜ଼ା ପାଞ୍ଚ୍‌ଗଟା ରୁଟିଂ ଆରି ରିଣ୍ଡାଂ ୱାସ୍ତି ମିନ୍‌କୁ ମାନିକ୍‌, ମାତର୍‌ ଏଚେକ୍‌ ହେନି କାଜିଂ ହେଦାଂ ଜବର୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 10 “ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ମାନାୟାରିଂ କୁଚିକିୟାଟ୍‌ ।” ହେ ବାହାତ ବେସି କାଚ୍ରା ମାଚାତ୍‌ । ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ମାନ୍‌ତାଂ ପାଞ୍ଚ୍‌ ହାଜାର୍‌ ଆଣ୍ଡ୍ରାହିମ୍‌ଣାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 11 ହେବେ ଜିସୁ ହେ ରୁଟି ଆସ୍ତି ଜୁୱାର୍‌ କିଜ଼ି କୁଚ୍‌ଚି ମାନି ମାନାୟାରିଂ ହେଦାଂ ବାଟାକିଜ଼ି ହିତାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ମିନ୍‌କୁ ପା ହାସ୍ତିହିତାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଏଚେକ୍‌ ଏନ୍ତିସ୍‌, ହେ ଏଚେକ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 12 ଆରେ ହେୱେର୍‌ ପଟପାଞ୍ଚିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ତା ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେସ୍‌କି ଅଲପ୍‍ କ୍ଡାୱାସ୍‌ ଆମେତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହାର୍‌ଜିମାନି ଡ୍ରିକ୍‌ତି କୁଦ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ ରବେ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 13 ହେବେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ୁ ରବେ କିତାର୍‌, ଆରେ ମାନାୟାର୍‌ ଚିଚ୍‌ଚି ପାଚେ ହେ ପାଞ୍ଚ୍‌ ଗଟା କୁଜ଼ା ରୁଟିଂ ଇମ୍‌ଣି ଡ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ତି କୁଦ୍ରିଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ଜି ମାଚିକ୍‌, ହେବେ ହେୱାର୍‌ ବାର ଟପା ବାର୍ତି କିତାର୍‌ । \p \v 14 ଲାଗିଂ, ମାନାୟାର୍‌ ତା କିତି କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେବେ ମାନି ମାନାୟାରିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ପୁର୍ତି ଇମ୍‌ଣି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ୱାନାକା ମାଚାତ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ।” \v 15 ଲାଗିଂ, ହେୱାର୍‌ ୱାଜ଼ି ରାଜା କିନି କାଜିଂ ଜେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାକ୍ତିକାଟାକାନ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ସାସ୍‌ମାନାତ୍‌, ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ଏଡ଼ା ଆଜ଼ି ରୱାନ୍‌ନେ ମାଡ଼ିତ ହସି ହାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ନାଗୁଡ଼୍‌ ଜପି ତାଙ୍ଗ୍‌ନାକା \r (ମାତିଉ ୧୪:୨୨-୨୩; ମାର୍କ ୬:୪୫-୫୨) \p \v 16 ହେ ନାଜିଂ ମ୍ଡିତିଲେ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ହାଚାର୍‌ \v 17 ଆରେ ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା କପର୍ନାହୁମ୍‌ ନିପ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌ । ମାଜ୍‌ଗା ଆଜ଼ି ହାତାତ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ ହେ ପାଦ୍‌ନା ପାତେକ୍‌ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାନ୍‌, \v 18 ଆରେ ବେସି ଦୁକା କିତିଲେ ଏଜ଼ୁକାଂ ଲଡ଼ି ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌ । \v 19 ଇବେପା ଚେଲାର୍‌ ପୁରା ପାଞ୍ଚ୍‌ ଚଅ କିଲମିଟର୍‌ ଡଙ୍ଗା କେଡ଼ା ଆଜ଼ି ହାଚିପାଚେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଏଜ଼ୁଂ ଜପି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ଡଙ୍ଗାତାକେ ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାର୍‌ । \v 20 “ମାତର୍‌ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌,” ଇୱାଙ୍ଗ୍‌ ତ ଆନ୍‌, “ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମାଟ୍‌ ।” \v 21 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡଙ୍ଗାତ ଅଦେଂ ମାନ୍‌ କିତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଡଙ୍ଗା ହେ ଦାପ୍ରେ ଗୁଟିତ ଏକାତାତ୍‌ । \s ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାର୍‌ \p \v 22 ହେ ବାହାତ କେବଲ୍‌ ର ଡଙ୍ଗା ମାଚାତ୍‌, ଅଲ୍‌ଗା ଇମ୍‌ଣି ଡଙ୍ଗା ହିଲ୍‌ୱାତାତ୍‌, ଆରେ ହେବେ ଜେ ଜିସୁ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌, ମତର୍‌ କେବଲ୍‌ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଇୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ତା ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 23 ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଜୁୱାର୍‌ କିତି ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ରୁଟି ତିଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ହେ ବାହାତ ତିବିରିୟାତାଂ ଆରେ କେତ୍‌ଗଟା ଡଙ୍ଗାଙ୍ଗ୍‌ ୱାତିକ୍‌; \v 24 ଲାଗିଂ ଜିସୁ କି ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଜେ ହେବେ ହିଲାତାର୍‌, ଇବେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମାନାୟାରିଂ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଡଙ୍ଗାତ ଦୁମ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡେକୁ ଡେକୁ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ୱାତାର୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍‌ ଜିବୁନିଂ କାଦି \p \v 25 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‌କା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ, ଏନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇବେ ୱାତାୟ୍‌ ?” \v 26 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ହାତ୍‌ପା “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେରା, ହେଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ରୁଟି ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ପଟ ପାଞ୍ଜ୍ୟାୱାଦାଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେରା । \v 27 ଇମ୍‌ଣି କାଦି ନସ୍ଟ ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ବେସି କସ୍ଟକିମାଟ୍‌ । ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଦି ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ହିନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ କାମାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । ଇ କାଦି ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ଇସ୍ୱର୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ତାନ୍ନା ।” \p \v 28 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଇସ୍ୱର୍‌ତି କାମାୟ୍‌ ସବୁ କିନି କାଜିଂ ଆପେଂ ଇନାକା କିୟାଆନାତ୍‌ ?” \p \v 29 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନେକିଦେଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିନାକା ନେ ଇସ୍ୱର୍ତି କାମାୟ୍‌ ଆନାତ୍‌ ।” \p \v 30 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, ହେଦାଂ ଆତିସ୍‌ ଏନ୍‌ ଚିନ୍‌ଲାକେ ଇନାକା କିତ୍‌ୟ୍‌ନା ଜେ, “ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଆପେଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାପ୍‌ ? ୱେଚ୍‌ଚା ଇନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାୟ୍‌ ? \v 31 ମା ଆକର୍‌ ବାଟାତ ମାନ୍ନା ତିଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ଇନେସ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଲେକା ମାନାତ୍‌, ତିନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ସାର୍ଗେତାଂ କାଦି ହିତାନ୍‌ ।” \p \v 32 “ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମସା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ କାଦି ହିଦ୍‌ୱାତାନ୍‌ନା, ମାତର୍‌ ମାଞ୍ଜି ଆବା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ହାତ୍‌ପା କାଦି ହିନାନ୍‌ । \v 33 ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି କାଦି ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତି ପୁର୍ତିତିଂ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାନ୍‌, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍ତି କାଦି ।” \p \v 34 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ସବୁ ୱେଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାଦି ହିଦା ।” \p \v 35 “ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌,” ଆନ୍‌ ହେ ଜିବୁନ୍‌ କାଦି, “ଇନେନ୍‌ ନା ଲାଗାଂ ୱାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ନାସ୍‌କି ଆଉନ୍‌, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଏସ୍‌କି ଆଉନ୍‌ । \v 36 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜିପା ପାର୍ତି କିଦୁଦେରା, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା । \v 37 ଆବା ଜେ ୱିଜ଼ାରିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ନା କଚଣ୍‌ତ ୱାନାର୍‌; ଆରେ, ଇନେର୍‌ ନା ତାକେ ୱାନାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିତିସ୍‌ପା ବାର୍ତ ହପୁଙ୍ଗ୍‌; \v 38 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ନିଜେ ମାନ୍‌ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଜୁଦ୍‌ୱାଦାଂ, ଇଚିସ୍‌ ନା ପକ୍‌ତାତାକାନିଂ ମାନ୍‌ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 39 ଆରେ, ନା ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ାରିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେରିଂ ନେ ଇନେସ୍‌କି ଆନ୍‌ ଆରାୟ୍‌ କିୱାଦାଂ, ମାତର୍‌ ହାରିହାରା ଦିନ୍ତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ଜିପ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌, ଇଦାଂ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ । \v 40 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌କି ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌, ଇଦାଂ ନେ ମାଞ୍ଜି ଆବାତି ମାନ୍‌; ଆରେ, ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାରିହାରା ନାଜିଂ ଆରେ ରଗ ଜିପ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 41 “ଆନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁଜ଼ି ମାନ୍‌ଚି କାଦି ଆନାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଚିଲେ ଜିହୁଦିର୍‌ ତା ବେରୁତାଂ ନିନ୍ଦା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌,” \v 42 ଆରେ ଇଚାର୍‌ ଇୱାନ୍‌ ଜସେପ୍‌ ମେହି ଜିସୁ ଆକାୟ୍‌, “ଆରେ ଆପେଂ ଇନାକା ଇୱାନ୍‌ ଲାତ୍ରାହି ତେହିଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁପ୍‌ ? ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇନାନ୍ନା ?” \p \v 43 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିନ୍ଦା କିମାଟ୍‌ ? \v 44 ଇମ୍‌ଣି ଆବା ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା ହେୱାନ୍‌ ନାତାକେ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆଦ୍‌ୱିତିସ୍‌ ଇନେର୍‌ ନା ଲାଗେ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ । ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ୱାନାର୍‌ ହେୱାରିଂ ଆନ୍‌, ହାରିହାରା ନାଜିଂ ଆରେ ରଗ ଜିପ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 45 ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ତାକେ ଲେକିକିତାର୍ଣ୍ଣା, ୱିଜ଼ାର୍‌ କେବଲ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ହିକ୍ୟା ପାୟା ଆନାର୍‌ । ଇନେର୍‌କି ଆବା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହିକ୍ୟା ଲାବ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ହେୱାନ୍‌ ନାତାକେ ୱାନାନ୍‌ । \v 46 ଇନେନ୍‌ ଜେ ଆବାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା, ହେଦାଂ ଆକାୟ୍‌; ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱାତାନ୍‌ନା, ହେୱାନ୍‌ ଆବାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା । \v 47 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେନ୍‌ ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । \v 48 ଆନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିନି କାଦି । \v 49 ମି ଆକର୍‌ ବାଟାତ ମାନ୍ନା ଚିଚାର୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ହାତାର୍‌ । \v 50 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଦି ସାର୍ଗେତାଂ ୱାନାତ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ତିନାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ । \v 51 ଆନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଜିବୁନ୍‌ କାଦି; ଇନେର୍‌ ଜଦି ଇ କାଦି ତିନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଜିଜ଼ି ମାନାର୍‌; ଆଁ, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଦି ହିଦ୍‌ନାଂ, ହେଦାଂ ନା ଜେଇ, ଆନ୍‌ ତା ପୁର୍ତିତିଂ ବାଚାୟ୍‌କିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ଜିବୁନ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ । \p \v 52 ଇବେ ଜିହୁଦିର୍‌ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ରିସା ଆଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜେଇ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ? \p \v 53 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତି ଜେଇ ତିନ୍‌ୱିତିସ୍‌ ଆରି ତା ନେତେର୍‌ ଉଣ୍‌ୱିତିସ୍‌, ମି ତାକେ ଜିବୁନ୍‌ ହିଲୁତ୍‌ । \v 54 ଇନେର୍‌ ନା ଜେଇ ତିନାର୍‌ ଆରି ନା ନେତେର୍‌ ଉଣାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌, ଆରେ ଆନ୍‌ ହାରିହାରା ନାଜିଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିପିକିନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 55 ଇନାକିଦେଂକି ନା ଜେଇ ହାତ୍‌ପା କାଦି ଆରି ନା ନେତେର୍‌ ହାତ୍‌ପା ଏଜ଼ୁଂ । \v 56 ଇନେର୍‌କି ନା ଜେଇ ତିନାର୍‌ ଆରି ନା ନେତେର୍‌ ଉଣାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ତାକେ ମାନେନ୍‌ ଆରି ଆନ୍‌ ତା ତାକେ ମାନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 57 ଜିବୁନ୍‌ନି ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା ଆରି ଆନ୍‌ ଆବା କାଜିଂ ଜିଜ଼ି ମାନାଂ, ହେ ଲାକେ ଜେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତିଞ୍ଜିନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପାନା କାଜିଂ ଜିଜ଼ି ମାନାନ୍‌ । \v 58 ଇମ୍‌ଣି କାଦି ସାର୍ଗେତାଂ ଜୁତ୍‌ତାନ୍ନା, ହେଦାଂ ଇ; ଆକର୍‌ ଇନେସ୍‌ ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ହାତାର୍‌, ହେ ଲାକେ ଆକାୟ୍‌; ଜେ ଇ କାଦି ତିନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଜିଜ଼ି ମାନାନ୍‌ ।” \p \v 59 ହେୱାନ୍‌ କପର୍ନାହୁମ୍‌ ର କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ହିକ୍ୟା ହିନି ସମୁତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଚାର୍‌ । \s ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ନି ବଚନ୍‌ \p \v 60 ଲାଗିଂ, ତା ଚେଲାହିର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଚାର୍‌, “ଇ ହିକ୍ୟା ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି କସ୍ଟ, ଇନେର୍‌ ଇଦାଂ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ?” \p \v 61 ମାତର୍‌ ଜିସୁ, ତା ଚେଲାର୍‌ ଇନେର୍‌ ହେ ବିସ୍ରେ ନିନ୍ଦା କିନାରା ଇଞ୍ଜି, ତା ମାନ୍ତ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ବାଦାନି କାରଣ୍‌ ଆନାତା ? \v 62 ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଇମେତାଂ ୱାତାନ୍‌ନା, ହେବେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଇନା କିନାନ୍‌ । \v 63 କେବଲ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ୱାସ୍ତି ଜିବୁନ୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌; ମାନାୟ୍‌ ଜେଇ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁତ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ହେ ଜିବୁନ୍‌ ହିନି ୱାସ୍କିତିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ ହେଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \v 64 ମାତର୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ଇନେ ଇନେର୍‌ ପାର୍ତି କିଉରା । ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ ଆରି ଇନେନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁର୍‌ କେଇଦ ଇନେନ୍‌ ହେଲାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆଗେତାଂ ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 65 ଜିସୁ ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ଆବା ତାକେଣ୍ଡାଂ ପକ୍ୟା ଆୱିତିସ୍‌ ଇନେର୍‌ ନା କଚଣ୍‌ ୱାଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ ।” \p \v 66 ହେ ସମୁତାଂ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ବେଣ୍‌କିୱାଦାଂ ହସି ହାଚାର୍‌, ଆରେ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଚାଲା ବୁଲା କିୱାତାର୍‌ । \v 67 ହେବେ ଜିସୁ ବାରଜାଣ୍‌ତିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ପା ନାଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିନାଦେରା ?” \p \v 68 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, ମାପ୍ରୁ, ଇନେର୍‌ ତାକେ ହାନାପ୍‌ ? ନି ତାକେ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ନି ବଚନ୍‌ ମାନାତ୍‌; \v 69 ଆରେ, ଏନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍ତି ହେ ପୁଇପୁୟା ମାନାୟ୍‌, “ଇଦାଂ ଆପେଂ ପାର୍ତି କିତାପ୍‌ନ୍ନା ଆରି ପୁଚାପ୍‌ନା ।” \p \v 70 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନାକା ମି ବାରଜାଣ୍‌ତିଂ ବାଚି କିୱାତାଂନା କି ? ଆରେ, ମି ବିତ୍ରେ ର ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ।” \v 71 ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ସିମନ୍‌ ମେହି ଜିହୁଦାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ବାରଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । \c 7 \s ଜିସୁ ଆରି ତା ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ \p \v 1 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ଗାଲିଲିତ ବୁଲାଆଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଟାଣ୍‌ତେ ଅହ୍‌ନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚିଲେ, ହେୱାନ୍‌ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ବୁଲାଆଦେଂ ମାନ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 2 ଜିହୁଦିର୍‌ କୁଡ଼ିୟା ବାହା ପାର୍ବୁନି ସମୁ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, \v 3 ତା ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଜେ ଇନା କାମାୟ୍‌ କିତାୟ୍‌ନା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଇନେସ୍‌କି ନି ଚେଲାର୍‌ ପା ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଇବେଣ୍ଡାଂ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ହାଲାଟ୍‌, \v 4 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଚଞ୍ଜିୟାଦେଂ ମାନ୍‌ କିତାନ୍‌ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ଇନାକା କିଉନ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ୱିଜ଼ାଦେର୍‌, କିନାଦେରା, ଲାଗିଂ ଜାର୍‌ତିଂ ପୁର୍ତି ତାକେ ଚଚାଟ୍‌ ।” \v 5 ଇନାକିଦେଂକି ତା ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ ପା ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \p \v 6 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ନା ସମୁ ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ଏକା ୱାଉତେ, ମାତର୍‌ ମି ସମୁ ଏକା ୱାତାତେ । \v 7 ପୁର୍ତି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିଦୁତ୍‌, ମାତର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ତା କାମାୟ୍‌ ଜେ କାରାପ୍‌, ଆନ୍‌ ଇ ସାକି ହିତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 8 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପାର୍ବୁତ ହାଲାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପାର୍ବୁତ ହାଲୁଙ୍ଗା, ଇନାକିଦେଂକି ନା ସମୁ ଇ ପାତେକ୍‌ ଏକା ୱାଉତେ ।” \v 9 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଞ୍ଜି, ଗାଲିଲିତ ମାଚାନ୍‌ । \s କୁଡ଼ିୟା ବାହା ପାର୍ବୁତ ଜିସୁ \p \v 10 ମାତର୍‌ ତାଂ ଟଣ୍ଡାହିର୍‌ ପାର୍ବୁତ ହାଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ପା ହାଚାନ୍‌, ଚଞ୍ଜିୟାଆୱାଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ର ବାନି ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି । \v 11 ଲାଗିଂ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ପାର୍ବୁତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍‌ଚି ଡେକ୍‌ଚି ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଜେ ?” \p \v 12 ଆରେ, ତା ବିସ୍ରେ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବେସି ହେୱାର୍‌ ହେୱେର୍‌ କାଲେ କାଲେ ବେଣ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌; “ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ହାର୍‌ ଲଗୁ, ଆରେ ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାରିଂ ବୁଲ୍‌କାୟ୍‌କିନାନା ।” \v 13 ଆତିସ୍‌ପା ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ ତା ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ଇନାକା ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \p \v 14 ମାତର୍‌ ପାର୍ବୁନି ଆଦା ସମୁ ହାଚି ପାଚେ, ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହାଲ୍‌ଜି ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 15 ଇବେ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ପାଟ୍‌ ପଡ଼ିକିୱାଦାଂ ଇନେସ୍‌ ପୁଚାନ୍‌ ?” \p \v 16 ଲାଗିଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନା ହିକ୍ୟା ନା ଜାର୍‌ତି ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାକାନ୍ତି ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ୱାନି ହିକ୍ୟା ହିନାଙ୍ଗା । \v 17 ଇନେର୍‌ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଚା ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇ ହିକ୍ୟା ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, କି ଆନ୍‌ ନି ତାକେଣ୍ଡାଂ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ପୁନାନ୍‌ । \v 18 ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ତାଂ ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନିଜେ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ଦାହ୍‌ନାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେନ୍‌ ଜାର୍‌ ପକ୍‌ତାତାକାନିଂ ପାଦ୍‌ ପାୟା ଆଦେଂ ଦାହ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇନାନ୍‌, ଆରେ ତାତାକେ ଇନାକାପା ଅଦାର୍ମି ମିଚ୍‌ ହିଲୁତ୍‌ । \v 19 ମସା ଇନାକା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଦି ହିଦ୍‌ୱାତାନ୍‌ନା ? ଆତିସ୍‌ପା ମି ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ପା ବିଦି ମାନି କିଉଦେରା । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଦେଂ ସେସ୍ଟା କିଦ୍‌ନାଦେରା ?” \p \v 20 “ମାନାୟାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଦା ଆସ୍ତାତାନ୍ନା, “ଇନେର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଦେଂ ସେସ୍ଟା କିଦ୍ନାରା ?” \p \v 21 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାଦେର୍‌ କାବା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 22 ଇ କାଜିଂ ମସା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସୁନ୍ନତ୍‌ ବିଦି ହିତ୍‌ତାନ୍ନା ଇଦାଂ ଜେ ମସାତାକେଣ୍ଡାଂ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଆକର୍‌ତାଂ, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ କାଡ଼୍‌ଦେରିଂ ସୁନ୍ନତ୍‌ କିନାଦେରା । \v 23 ମସାତି ବିଦି ୱିଜ଼୍‌ୱି କାଜିଂ ଜଦି ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ସୁନ୍ନତ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ ରୱାନ୍‌ କାଡ଼୍‌ଦେଂ ୱିଜ଼ୁ ଉଜ୍‌ କିତିଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ନା ଜପି ରିସା କିଦ୍‌ନାଦେରା ? \v 24 ବାର୍ତି ବିସ୍ରେ ହୁଡ଼୍‌ଜି ବିଚାର୍‌ କିୱାଦାଂ ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିୟାଟ୍‌ ।” \s ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ମସିୟା \p \v 25 ଇବେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ ନିକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇନେକିଦେଂ ଅହ୍‌ନି କାଜିଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ହେୱାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ? \v 26 ଆରେ ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହପ୍‌ଚି କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନା, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିଉରା । ଇୱାନ୍‌ ଜେ କ୍ରିସ୍ଟ, ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ନେତାର୍‌ ହାତ୍‌ପା ପୁଚାରେ ? \v 27 ଇନାକା ଆୟେତ୍‌, ଇୱାନ୍ତି ଆରମ୍‌ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାସ୍‌, ମାତର୍‌ ମସିୟା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱାନାନ୍, ହେ ପାଦ୍‌ନା ତା ଆରମ୍‌ ଇନେର୍‌ ପୁନୁର୍‌ ।” \p \v 28 ହେବେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ହିକ୍ୟା ହିଉ ହିଉ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ନା ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ରିୟାଦେର୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ ? ଆନ୍‌ ନିଜେତାଂ ୱାୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା, “ମାତର୍‌ ନା ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେରା । \v 29 ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା । \p \v 30 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାର୍‌; ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ତା ଜପି କେଇ କିୱାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ତା ସମୁ ହେ ପାତେକ୍‌ ଏକା ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାତ୍‌ । \v 31 ମାତର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ତାତାକେ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା, କ୍ରିସ୍ଟ ୱାଜ଼ି ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଇନାକା ଆଦିକ୍‌ କିନାନ୍‌ ?” \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ବନ୍ଦି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାନାକାରିଂ ପକ୍ତାର୍‌ \p \v 32 ପାରୁସିର୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ତା ବିସ୍ରେ ବେଣ୍‌କିବାଆନାକା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଆରେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆହ୍‌ନି କାଜିଂ କାନାକାରିଂ ପକ୍ତାର୍‌ । \v 33 ହେବେ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଆରେ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ତାକେ ହାନାଙ୍ଗା । \v 34 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ଗାଟାଆଦୁଦେର୍; ଆରେ, ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ ।” \p \v 35 ହେବେ ଜିହୁଦିର୍‌ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ହତ୍‌ତାନ୍‌ନା ଜେ, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଟାଆଉସ୍‌ ? ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ଗ୍ରିକ୍‌ନିକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଜେତ୍‌ କେତ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାକେ ହାଲ୍‌ଜି ଗ୍ରିକ୍‌ନିକାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ ହତ୍‌ତାନ୍‌ନା ? \v 36 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ଗାଟା ଆଦୁଦେର୍‌, ଆରେ ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନାଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି କାତା ଇଚାନ୍‌, ହେ ଅରତ୍‌ ଇନାକା ?” \s ଜିବୁନ୍‌ ହିନି ଜଡ଼ି \p \v 37 ୱିସ୍ତି ନାଜିଂ, ଇଚିସ୍‌, ପାର୍ବୁନି ଗାଜା ଦିନ୍ତ, ଜିସୁ ନିଲ୍‌ଚି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, ଇନେର୍‌ ଜଦି ଏସ୍‌କି ଆନାନ୍‌, “ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ନା ତାକେ ୱାୟେନ୍‌ । \v 38 ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା, ଇନେନ୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ଉଣେନ୍‌, ତା ୱାସ୍କିତାଂ ଜିବୁନ୍‌ନି ଏଜ଼ୁଂ ଡ଼ିଜ଼ି ହାନିକ୍‌ ।” \v 39 ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟାନି କାଜିଂ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଜିସୁ ବିସ୍ରେ ହେୱାନ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଜିସୁ ହେପାତେକ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟାଆୱି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \s ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ବାଗ୍‌ଆନାକା \p \v 40 ଲାଗିଂ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ହେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ।” \p \v 41 ବିନେନିକାର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ।” \p ମାତର୍‌ ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଇନାକା ମସିୟା ଗାଲିଲିତାଂ ୱାଉନ୍‌ ! \v 42 କ୍ରିସ୍ଟ ଜେ ଦାଉଦ୍‌ ଲାତ୍ରାତାଂ ଆରି ଦାଉଦ୍‌ ନିକାର୍‌ ଇମେତାକେ ମାଚାର୍‌, ହେ ବେତ୍‌ଲିହିମ୍‌ ନାସ୍‌ତାଂ ୱାନାନ୍‌, ଇଦାଂ ଇନାକା ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବଚନ୍‌ ଇନୁତା ?” \v 43 ଲାଗିଂ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ତା କାଜିଂ ବାଗ୍‌ଆନାକା ଗିଟା ଆତାତ୍‌ । \v 44 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ କେତେ ଜାଣ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ତା ଜପି କେଇ କିୱାତାର୍‌ । \s ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ \p \v 45 ୱିସ୍ତି ବିତ୍ରେ କାନାକାର୍‌ ମାସ୍‌ଦି ୱାତିଲେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ତାକେ ମାସ୍‌ଦି ୱାତାର୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ତାସ୍‌ ୱାୱାତାଦେର୍‌ ?” \p \v 46 କାନାକାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ଇନେସ୍‌କି କାତା ଇନାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ହେ ଲାକେ ଇନ୍‌ୱାତାଂନ୍ନା ।” \p \v 47 “ହେବେ ପାରୁସିର୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇନାକା ବୁଲ୍‌କାଇ କିୟାତାଦେର୍‌ ? \v 48 “ନେତାର୍‌ ବିତ୍ରେ କି ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନାକା ଇନେର୍‌ ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିନାରା, ଇଦାଂ ଏନ୍‌ ପୁନାୟ୍‌ ? \v 49 ମାତର୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି ଲଗୁ ମସାତି ବିଦି ପୁନୁର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଇୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ବାଗ୍‌ଇଟ୍‌ୟାଆତି ମାନାୟାର୍‌ ।” \p \v 50 \x + \xo ୭:୫୦ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୩:୧,୨.\xt*\x*ଇମ୍‌ଣି ନିକଦିମ୍‌ ଇଦାଂ ପାଚେ ତା ତାକେ ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ଜେ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, \v 51 “ର ମାନାୟ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ୱେନ୍‌ୱାଦାଂ ଆରି ତା ମାନି ବିସ୍ରେ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମା ବିଦି ଇନାକା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦସ୍‌ କିତାର୍‌ ?” \p \v 52 “ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” ଏପେଙ୍ଗ୍‌ପା ଇନାକା ର ଗାଲିଲି ମାନାୟ୍‌ ? ଗାଲିଲିତାଂ ଇମ୍‌ଣି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ହତୁର୍‌, “ଇଦାଂ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଜ଼ି ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ।” \v 53 ଆରେ ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାର୍‌ । \c 8 \s ଦାରି କିନି କଗ୍‌ଲେ \p \v 1 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଜିତ୍‌ମାଡ଼ିତ ହାଚାନ୍‌ । \v 2 ଆର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ୱାତାନ୍‌, ଆରେ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ତା କଚଣ୍‌ତ ୱାତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ହିକ୍ୟା ହିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 3 ଆରେ, ସାସ୍ତିର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଦାରି କାମାୟ୍‌ ଦାରାପଡ଼ା ଆତି ର କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ ତାସ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେଦେଲିଂ ମାଦି ବାହାତ ନିଲି କିଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, \v 4 “ଏ ଗୁରୁ, ଇ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣା ଦାରି କାମାୟ୍‌ କିନି ସମୁତ ଦାରାପଡ଼ା ଆତାତ୍‌ । \v 5 ଇ ଲାକେ କଗ୍‌ଲେକାଂ କାଲ୍‌କୁ ଇଡ଼୍‌ଜି ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ମସା ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବିଦିତ ବଲ୍‌ ହିତ୍‌ନ୍ନା; ଲାଗିଂ ଏନ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାୟା ?” \v 6 ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେରୁତାଂ ଇନାର୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ଗାଟା ଆନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପରିକ୍ୟା କିନି ବିସ୍ରେ ଇଦାଂ ଇଚାର୍‌ । ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଟଡ଼୍‌ଜି ୱାଚ୍‌କାଙ୍ଗ୍‌ ହୁକେ ମେଦ୍‌ନିତ ଲେକିକିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 7 ହେୱାର୍‌ ହେବେ ନିଲ୍‌ଚି ଆରେ ୱେନ୍‌ବିତିଲେ, ହେୱାନ୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ା ନିକ୍‌ଚି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ମି ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ଇନା ପାପ୍‌କିୱାତାନ୍‌ନା, “ହେୱାନ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ୱାଜ଼ି କାଲ୍‌ ଇଡ଼େନ୍‌ ।” \v 8 ଆରେ ରଗ ହେୱାନ୍‌ ଟଡ଼୍‌ଜି ମେଦ୍‌ନିତ ଲେକିକିଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 9 ହେଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ପ୍ରାଚିନାର୍‌ ତାଂ ଆରମ୍‌ କିଜ଼ି ରୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ଆଜ଼ି ୱିଜ଼ାର୍‌ ହସି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ କେବଲ୍‌ ଜିସୁ ଆରି ମାଦି ହେ କଗ୍‌ଲେହିମ୍‌ଣାଂ ମାଚିକ୍‌ । \v 10 “ଆରେ ଜିସୁ କାପ୍‌ଡ଼ା ନିକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌,” ଏ କଇ, ହେୱାର୍‌ ଇମେର୍‌ ? ଇନେର୍‌ ଇନାକା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାଣ୍ଡ୍‌ ଇଞ୍ଜି ବିଚାର୍‌ କିୱାତାର୍‌ କି ? \p \v 11 “ହେଦେଲ୍‌ ଇଚାତ୍‌, ଇନେର୍‌ ହିଲୁର୍‌ ମାପ୍ରୁ ।” \p ହେବେ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ ଇଞ୍ଜି ବିଚାର୍‌ କିଦୁଙ୍ଗା; ହାଲା, ନେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ପାପ୍‌ କିମା ।” \s ଜିସୁ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌ \p \v 12 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ପାରୁସିରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌” ଇନେର୍‌ ନା ପାଚେ ୱାନାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ମାଜ୍‌ଗାତ ବୁଲା ଆଉନ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ନି ଅଜଡ଼୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌ ।” \p \v 13 \x + \xo ୮:୧୩ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୫:୩୧.\xt*\x*ହେବେ ପାରୁସିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାଦେରା, ମି ସାକି ହାତ୍‌ପା ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 14 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆନ୍‌ ଜଦି ନିଜେ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଜ଼ିମାନାଂ, ଲାଗିଂ ପାନା ସାକି ହାତ୍‌ପା, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଆରି ଇମ୍‌ଣି ବାହାତାକେ ହାନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, “ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତାଂ ୱାନାଙ୍ଗ୍‌ କି ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାଙ୍ଗ୍‌, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌ । \v 15 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ବାବ୍ରେ ବିଚାର୍‌ କିଜ଼ି ମାନାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ଇନେରିଂ ବିଚାର୍‌ କିଉଙ୍ଗ୍‌ । \v 16 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଜଦି ବିଚାର୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଲାଗିଂ ପାନା ବିଚାର୍‌ ହାତ୍‌ପା; ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ରୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ଆବା ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାନ୍‌ । \v 17 ଆରେ, ରିୟାର୍‌ତି ସାକି କାତା ସମାନ୍‌ ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇନାକା ଇନାରା ହେଦାଂ ହାତ୍‌ପା, ଇଦାଂ ମି ବିଦିତ ପା ଲେକା ମାନାତ୍‌ । \v 18 ନା ନିଜେ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ସାକି ହିନାଙ୍ଗା, ଆରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତିତି ଆବା ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାନା ।” \p \v 19 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌, “ମି ଆବା ଇମେନ୍‌ ?” ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, \p “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁଦେର୍‌ କି ମାଞ୍ଜି ଆବାଂ ପା ପୁନୁଦେର୍‌ ଜଦି ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁନ୍‌ଚିସ୍, ଲାଗିଂ ମାଞ୍ଜି ଆବାଂ ପା ପୁଚାଦେର୍ମା ।” \p \v 20 ମନ୍ଦିର୍‌ନି ଦାନ୍‌ ଇଟ୍‌ନି ପେଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚି ଇଞ୍ଜ ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା ହିିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ପା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗେହ୍‌ନାକା କିୱାତାର୍‌ ଇନାକିଦେଂକି, ତା ସମୁ ଏକାୱାୱାଦାଂ ମାଚାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ହାନି ବିସ୍ରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକା \p \v 21 ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେର୍‌ ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ପାପ୍‌ତ ହାନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ ।” \p \v 22 ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା କକ୍‌ଲାପାଟିୟା ଆଦେଂ ବାବି କିନାନା କି ।” \p \v 23 ହେବେ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାର୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିତ ଜଲମ୍‌ ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ସାର୍ଗେତାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିନିକାଦେର୍‌ ମାତର୍‌, ଆନ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିନିକାଂ ଆକାୟ୍‌ । \v 24 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ପାପ୍‌ତ ହାନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ଇନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ୱା ତାଦେର୍‌ ।” \p \v 25 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ?” \p ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହେ କାତା ଆରମ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ୱାନାଙ୍ଗା ? \v 26 ମି ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ବିଚାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ମି ବିସ୍ରେ ବେସି ଇଞ୍ଜ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌; ଇନେସ୍‌ ଆୟେତ୍‌, ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା, ଆରେ ଆନ୍‌ ତା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଇନା ଇନାକା ୱେଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତିତିଂ ୱେଚ୍‌ନାଙ୍ଗା ।” \p \v 27 ଜିସୁ ଜେ ଆବା ବିସ୍ରେ ହେୱାରିଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ହେୱାର୍‌ ବୁଜାଆୱାତାର୍‌ । \v 28 ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜପି ପେସ୍‌ନାଦେର୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ଆନ୍‌ ଜେ ହେ ମାନାୟ୍‌ ଆରି ଆନ୍‌ ନିଜେ ଆଦିକାର୍‌ ଇନାକା କିୱାଦାଂ ଇଚିସ୍‌ ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହିକ୍ୟା ହିତ୍‌ତାନ୍‌, ହେ ଲାକେ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଜେ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜାଆନାଦେର୍‌ । \v 29 ନା ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନାନ୍‌; ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରୱାନିଂ ପିସ୍ତି ହାଞ୍ଜ୍‌ୱାତାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନ୍‌ ହେଦାଂ ଆନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 30 ଜିସୁତି ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି, ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ । \s ହାତ୍‌ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାତ୍‌ \p \v 31 ଲାଗିଂ, ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାନି ଜିହୁଦିରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ହିକ୍ୟାତ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାଦେର୍‌ ତା ଆତିସ୍‌, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ନା ଚେଲା କାଦେର୍‌, \v 32 ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ପୁନାଦେର୍‌ ଆରି ହେ ହାତ୍‌ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାତ୍‌ ।” \p \v 33 “ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” ଆପେଂ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ନି ଲାତ୍ରା, ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇନେର୍‌ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଆୱାତାଇନା, “ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆନାଦେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇନାଦେରା ? ଇ ଅରତ୍‌ ଇନାକା ?” \p \v 34 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌କି ପାପ୍‌ କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପାପ୍‌ନି ହଲ୍ୟା । \v 35 ହଲ୍ୟା ଜାଇଜୁଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‌ଗୁନ୍‌, ମାତର୍‌ ମାଜ଼ି ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାନ୍‌ । \v 36 ଲାଗିଂ, ମାଜ଼ି ଜଦି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପାରଚେ ମୁକ୍‌ଡ଼ା ଆନାଦେର୍‌ । \v 37 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ନି ଲାତ୍ରା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌; ମାତର୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ମି ୱାସ୍କିତ ହିଲ୍‌ୱିତିଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଦେଂ ସେସ୍ଟା କିଦ୍‌ନାଦେରା । \v 38 ମାଞ୍ଜି ଆବା ତାକେ ଇନା ଇନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ମି ଆବା ଇଞ୍ଜ୍‌ନି ଲାକେ ଏନ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାୟା ।” \s ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ମେହି \p \v 39 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ମା ଆବା ଆଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, \p “ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ମେହି, ତା ଆତିସ୍‌ ଲାଗିଂ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତି କାମାୟ୍‌ କିତା ଦେର୍‌ମା; \v 40 ମାତର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନି ହାତ୍‌ପା ପିସ୍ତି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜୁଙ୍ଗା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ମାନାୟ୍‌ ଜେ ଆନ୍‌, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିଦ୍‌ନାଦେରା; ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 41 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମି ଆବାତି କାମାୟ୍‌ ସବୁ କିନାଦେରା ।” \p “ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ଆପେଂ ଦାରିତାଂ ଜଲମ୍‌ ଆୱାତାପ୍‌ନା; ମା ରୱାନ୍‌ ମତର୍‌ ଆବା, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ।” \p \v 42 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍‌ ଜଦି ହାତ୍‌ପା ମି ଆବା, ତାଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନତ୍‌ତାଦେର୍ମା; ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା; ଆନ୍‌ ନିଜେ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱାୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍‌ । \v 43 ଆନ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ବୁଜା ଆଉଦେରା ? ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ହିକ୍ୟା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଟ୍‌ଦେଂ ଆଡୁଦେରା । \v 44 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମି ଆବା ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହତ୍‌ତାନ୍‌ନା, ଆରେ ମି ଆବାତି କାମାୟ୍‌ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଆଗେତାଂ ନାର୍‌ଅହ୍‌ନାକାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ମାନୁନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ତା ତାକେ ସତ୍‌ ହିଲୁତ୍‌ । ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ମିଚ୍‌ ଇନାନ୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ତାଂ ଇନାନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ମିଚ୍‌ୱା ଆରି ମିଚ୍‌ ଇନି ଆବା । \v 45 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଚିଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁଦେରା । \v 46 ନା ତାକେ ପାପ୍‌ ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମି ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍‌ ସାକି ହିନାନା ? ଆନ୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହାତ୍‌ପା ଇନାଙ୍ଗ୍‌, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକିଦେଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁଦେରା ? \v 47 ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍ନା, ହେୱାନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ବଚନ୍‌ ୱେନାନ୍‌; ଇଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନୁଦେରା, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ଜଲମ୍‌ ଆୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \s ଜିସୁ ଆରେ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ \p \v 48 ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ଜେ ରୱାୟ୍‌ ସମିରଣିୟତି ଆରି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ପୁଦା ଡୁତ୍‌ତାତ୍‌ନା, ଇଦାଂ ଇନାକା ଆପେଂ ସମାନ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ୱାଦାଂ ମାନ୍‌ଚାପ୍‌ କି ?” \p \v 49 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଦା ଡୁଦ୍‌ୱାତାତ୍‌ନା,” ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମାଞ୍ଜି ଆବାଂ ମାନି କିନାଙ୍ଗା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାନିକିଦୁଦେରା । \v 50 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ନିଜେ ଜାର୍‌ତିଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଦାସ୍‌ତେଂ କଙ୍ଗ୍‌; ମାତର୍‌ ଇ କାତା ଆନେଂ ଦାହ୍‌ନାଙ୍ଗା ଆରି ବିଚାର୍‌ କିଉଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରୱାନ୍‌ ମାନ୍‌କିନାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାନାନ୍‌ । \v 51 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଜଦି ଇନେର୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ପାଲି କିନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌କେ ହାଉନ୍‌ । \p \v 52 ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନଙ୍ଗ୍‌ ଆପେଂ ପୁନ୍‌ଚାପ୍‌ ଜେ, ହାତ୍‌ପା ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଦା ଡୁତ୍‌ତାତ୍‌ନା, ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଆରି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ହାତାରେ, ଆରେ ଏନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌କେ ହାଉୟି । \v 53 ଏନ୍‌ ଇନାକା ମା ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜା ? ହେୱାନ୍‌ ତ ହାତାନେ, ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ପା ହାତାନେ, ଏନ୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଇନେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାୟା ?” \p \v 54 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଜଦି ଜାର୍‌ତିଂ ପାଦ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌ମା, ଲାଗିଂ ନା ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଇନାକା ଆକାୟ୍‌; ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପାଦ୍‌ ପାୟା ଆନି କାଜିଂ ନା ଆବା ଇନେରିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମି ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାଦେରା; \v 55 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେରା, ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ । ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜଦି ଇନାଙ୍ଗ୍‌, ମି ଲାକେ ଆନ୍‌ ପା ମିଚ୍‌ୱା ଆନାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତା ବଚନ୍‌ ପାଲି କିନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 56 ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଆବା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ନା ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ଼୍‌ଦାନାଂ ଇଞ୍ଜି ଆହା କିଜ଼ି ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ୱାର୍‌ୟା ଆତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱାରି କିତାନ୍‌ ।” \p \v 57 ହେବେ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନିଙ୍ଗ୍‌ ତ ନଙ୍ଗ୍‌ ପାତେକ୍‌ ପଚାସ୍‌ ବାର୍ହୁ ବୟ୍‌ସ୍‌ ଆୱାତାତ୍‌ନା, ଏନ୍‌ ଇନାକା ଅବ୍ରାହାମ୍‌ତି ହୁଡ଼୍‌ତାୟ୍‌ନା ?” \p \v 58 “ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌,” ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, “ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ଜଲମ୍‌ ପୁର୍ବେତାଂ ଆନ୍‌ ମାନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 59 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତା ଜପି ଇଡ଼୍‌ଦେଂ କାଲ୍‌କୁ ପେସ୍ତାର୍, ମାତର୍‌ ଜିସୁ କାଲେ ମନ୍ଦିର୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ ହସି ହାଚାନ୍‌ । \c 9 \s ଜଲମ୍‌ କାଣାଂ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌ \p \v 1 ଜିସୁ ହାନି ସମୁତ ର ଜଲମ୍‌ କାଣାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ତା ଚେଲାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ ଇନେର୍‌ ପାପ୍‌ କିତିଲେ ଇୱାନ୍‌ କାଣା ଆଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍‌ ? ନିଜେ କି ଇୱାନ୍‌ ଆବା ଆୟା ପାପ୍‌ କାଜିଂ ?” \p \v 3 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇୱାନ୍‌ କି ଇୱାନ୍‌ ଆବା ଆୟା ପାପ୍‌ କିୱାତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ସାକ୍ତି କାମାୟ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଇୱାନ୍‌ ତାକେ ହପ୍‌ନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ କାଣା ଆଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍ନା । \v 4 ଦିନ୍‌ ମାନୁ ମାନୁ ନା ପକ୍‌ତାତାକାନ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକା ଦାଇତ୍‌; ଇମ୍‌ଣି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଣା ୱାନାତା ଇନେର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ । \v 5 \x + \xo ୯:୫ \xo*\xt ମାତିଉ ୫:୧୪; ଜହନ୍‌ ୮:୧୨.\xt*\x*ଇ ପୁର୍ତିତ ମାନି ପାତେକ୍‌, ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌ ।” \p \v 6 ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ଚିକ୍‌ଲାତ ଚୁପ୍‌ତାନ୍‌ ହେ ଏୱିଡ଼ିଂତାଂ ଚିକ୍‌ଲା କିତାନ୍‌, ଆରେ ତା ରି କାଣ୍‌କୁକାଂ ଚିକ୍‌ଲା କାସ୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌ ହାଲା, \v 7 “ସିଲହ ଅନୁବାଦ୍‌ କିତାନ୍‌, ଇଦାଂ ଅରତ୍‌ ପକ୍ୟାତାକା ବାନ୍ଦ୍‌ତ ନୁସ୍ୟାୟା ଆ । ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ନୁସ୍ୟାୟା ଆତାନ୍‌ । ଆରି କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହାଚାନ୍‌ ।” \p \v 8 ଲାଗିଂ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଗେତାଂ ରୱାନ୍‌ ବିକାରି ଇଞ୍ଜି ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ଇନେନ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ବିକ୍ୟା ଏନ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ହେୱାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ?” \p \v 9 ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌, ଆରେ ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, ଆକାୟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ତା ଲାକେ ।” \p ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେ ମାନାୟ୍‌ ।” \p \v 10 “ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ନି କାଣ୍‌କୁ ଇନେସ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାୟ୍‌ ?” \p \v 11 ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନେରିଂ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ହେ ମାନାୟ୍‌ ଚାଟ୍‌କାୟ୍‌ କିଜ଼ି ନା ରି କାଣ୍‌କୁକାଂ କାସ୍‌ଦାତାନ୍‌, ଆରେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ଚାନ୍‌, ସିଲହତ ହାଲ୍‌ଜି ନୁସ୍ୟାୟା; ଲାଗିଂ ଆନ୍‌ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ନୁସ୍ୟାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 12 “ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌,” ହେୱାନ୍‌ ଜେ ? \p ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \s ପାରୁସିର୍‌ ଇ କାମାୟ୍‌ ଦାସ୍ତାର୍‌ \p \v 13 ଇନେନ୍‌ ଜଲମ୍‌ କାଣା ମାଚାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାରୁସିର୍‌ ତାକେ ତାହିୱାତାର୍‌ । \v 14 ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ଦିନା ଚାଟ୍‌କାୟ୍‌ କିଜ଼ି ତା କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଦିନା ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ । \v 15 ଲାଗିଂ, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ଇଦାଂ ପାରୁସିର୍‌ ପା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ନା କାଣ୍‌କୁକାଂ ଚିକ୍‌ଲା କାସ୍‌ଦାତାନ୍‌, ପାଚେ ଆନ୍‌ ନୁସ୍ୟାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଂ ।” \p \v 16 ତା ପାଚେ ପାରୁସିର୍‌ ପା ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହେ ମାନାୟ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ୱାୱାତାନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ପାଲି କିୱାତାନ୍‌ନା ।” \p ଆରେ, ଇନେ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ପାପି ଲଗୁ ଇନେସ୍‌ ଇ ଲାକେ କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ ସବୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ?” ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ବାବ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନ୍‌ବା ଆତାର୍‌ । \p \v 17 ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଆରେ ରଗ ହେ କାଣା ଲଗାଂ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଜେ ନି କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌, ଇବେ ଏନ୍‌ ତା ବିସ୍ରେ ଇନାକା ଇନାୟା ?” \p “ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌,” ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ । \p \v 18 ହେୱାନ୍‌ ଜେ କାଣା ମାଚାନ୍‌ ଆରେ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା, ହେ କାଣ୍‌କୁ ପାୟା ଆତି ଲକ୍‌ ଆବା ଆୟାଂ କୁକ୍‌ଚି ୱେନ୍‌ବିୱି ପାତେକ୍‌ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ତା ବିସ୍ରେ ଇଦାଂ ପାର୍ତି କିୱାତାର୍‌ । \v 19 ହେୱାର୍‌ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌, “ମି ଇମ୍‌ଣି କାଡ଼୍‌ଦେ କାଣା ଆଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାଦେରା, ଇୱାନ୍‌ ଇନାକା ମି ହେ କାଡ଼୍‌ଦେ ? ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାନା ?” \p \v 20 ହେବେ ତା ଆବା ଆୟା ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଇୱାନ୍‌ ଜେ ମା ମାଜ଼ି ଆରି ଇୱାନ୍‌ ଜେ କାଣା ଆଜ଼ି ଜଲମ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌; \v 21 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାନା, ହେଦାଂ ପୁନୁଦେରା, କି ଇନେର୍‌ ତା କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିତାନ୍‌, ହେଦାଂ ପା ଆପେଂ ପୁନୁପା; ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାଟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତ ବେଣ୍ଡିୟା, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ କାତା ନିଜେ ଇନାନ୍‌ ।” \v 22 ତା ଆବା ଆୟା ଜିହୁଦିରିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆନି କାଜିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଜଦି ଇନେର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ ଇଞ୍ଜି ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ପାଗ୍ରି କିୟାଆନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇବେଣ୍ଡାଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ର କାତା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 23 ହେଦାଂ କାଜିଂ, ତା ଆବା ଆୟା ଇଚାର୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ବେଣ୍ଡିୟା, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାଟ୍‌ ।” \p \v 24 ହେବେ ଆଗ୍‌ଦ କାଣା ମାଚି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ହେୱାର୍‌ ରିହା କୁକ୍‌ଚି ଇଚାର୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାଦ୍‌ ହିୟାଟ୍‌, “ହେ ମାନାୟ୍‌ ଜେ ପାପି, ଇଦାଂ ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌ ।” \p \v 25 “ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌,” ହେୱାନ୍‌ ପାପି କି ଆକାୟ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌; ଆନ୍‌ ର ବିସ୍ରେ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ଆନ୍‌ କାଣା ମାଚାଙ୍ଗ୍‌, ନଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଂ ।” \p \v 26 “ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିତ୍‌ତାନ୍‌ ? ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିଜ଼ି ନି କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌ ?” \p \v 27 “ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌,” ଆନ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତାଂ, “ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ୱାତାଦେର୍‌; ଇନାକିଦେଂ ଆରେ ରଗ ୱେଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିନାଦେରା ? ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇନାକା ତା ଚେଲାହିର୍‌ ଆଦେଂ ମାନ୍‌ କିନାଦେରା ?” \p \v 28 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଗ୍‌ଇଡ଼ିଜି ଇଚାର୍‌, “ଏନ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଚେଲା, ମାତର୍‌ ଆପେଂ ମସା ଚେଲାକାପ୍‌ । \v 29 ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ ମସାଙ୍ଗ୍‌ କାତା ଇଚାନ୍ନା, ମାତର୍‌ ଇ ମାନାୟ୍‌ ଇମେଣ୍ଡାଂ ୱାତାନ୍‌ନା, ହେଦାଂ ପା ଆପେଂ ପୁନୁପ୍‌ ।” \p \v 30 ହେ ମାନାୟ୍‌ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ନା କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଇମେଣ୍ଡାଂ ୱାତାନ୍ନା, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌, ଇଦାଂ ତ କାବାଆନି କାତା । \v 31 ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ପାପିର୍‌ କାତା ୱେନୁନ୍, ଇଦାଂ ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌, ମାତର୍‌ ଜଦି ଇନେର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ହେବା କିନାକାନ୍‌ ଆଜ଼ି ତା ଇଚା ମାନି କିନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତା କାତା ୱେନାର୍‌ । \v 32 ଆରମ୍‌ ସମୁତାଂ ଇନେନ୍‌ ଜଲମ୍‌ କାଣା କାଣ୍‌କୁ ଉଜ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ତ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ୱେନ୍ୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚାତ୍‌ । \v 33 ଇୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିସ୍‌ ଲାଗିଂ ଇ କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାନ୍‌ମା ।” \p \v 34 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଏନ୍‌ ତ ନିଜେ ପାପ୍‌ତ ଜଲମ୍‌ ଆତାୟ୍‌, ଆରେ ପାପ୍‌ତ ଗାଜା ଆତାୟ୍‌ ଏନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିକ୍ୟା ହିଦ୍‌ନାୟା ?” ହେବେ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାରି କିତାର୍‌ । \s ଜିବୁନ୍‌ କାଣ୍‌କୁ ହୁଡ଼୍‌ୱାକା \p \v 35 ହେୱାର୍‌ ଜେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୁଡି ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ବାରି କିତାର୍‌ ଇଞ୍ଜି, ଜିସୁ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେଟା ଆଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ିତାକେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନାୟା ?” \p \v 36 ହେୱାନ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ହେୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚା, ଇନେସ୍‌ ଆନ୍‌ ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିନାଙ୍ଗ୍‌ ?” \p \v 37 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାୟା, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ନି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବେଣ୍‌ ଇନାନ୍ନା, ଇୱାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ।” \p \v 38 “ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌,” ମାପ୍ରୁ ଆନ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଙ୍ଗା; ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜୱାର୍‌ କିତାନ୍‌ । \p \v 39 ଆରେ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼୍‌ୱି “ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌ ଆରି ହୁଡ଼୍‌ନି ମାନାୟାର୍‌ ଇନେସ୍‌କି ହୁଡ଼ୁର୍‌, ଇ ବିଚାର୍‌ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଜଗତ୍‌ତ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 40 ପାରୁସିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌, “ହେୱାର୍‌ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, ଆପେଂ ପା ଇନାକା କାଣା ?” \p \v 41 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଜଦି “କାଣା ଆଜ଼ି ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାପ୍‌ ଆତାତ୍ମା । ମାତର୍‌ ଆପେଂ ହୁଡ଼୍‌ନାପା, ଇଦାଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ଇନାଦେରା; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାପ୍‌ତ ମାନାଦେର୍‌ ।” \c 10 \s ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟାନି କାତା \p \v 1 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା, “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ଦୁୱେର୍‌ତିଂ ମେଣ୍ଡାହାଡ଼ା ତାକେ ହଣ୍‌ଗିୱିତିସ୍, ମତର୍‌ ବିନେ ଇମ୍‌ଣି ହାଜ଼ି ଦୁମ୍‌ଜି ହଣାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଚର୍‌ ଆରି ଡାକୁ; \v 2 ଇନେନ୍‌ ଦୁୱେର୍‌ତିଂ ହଣାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ନି ଗଡ଼ିୟା । \v 3 ହଲ୍ୟାହି ତା କାଜିଂ ଦୁୱେର୍‌ ଜେସି ହିନାନ୍‌, ପାଚେ ମେଣ୍ଡାଂ ତା କାଟ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ତା ମେଣ୍ଡାକାଂ ତର୍‌ ଆଜ଼ି କୁକ୍‌ଚି ବାର୍ତ ହପ୍‌ଚି ତାଇ ୱାନାନ୍‌ । \v 4 ହେୱାନ୍‌ ତା ମେଣ୍ଡାଂ ୱିଜ଼ୁ ହପ୍‌ଚି ହେୱାକାଂ ଆଗେ ଆଗେ ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟା ତାଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌ ଆରି ମେଣ୍ଡାଂ ତା ପାଚେ ପାଚେ ତାଙ୍ଗ୍‌ନିକ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ତା କାଟ୍‌ ପୁନିକ୍‌; \v 5 ମାତର୍‌ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ହିଲ୍‌ୱାକାର୍‌ ପାଚେ ପାଚେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ହାଲୁକ୍‌, ମତର୍‌ ତା ଲାଗାଂତିଂ ହନ୍‌ଚି ହାନିକ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ହିଲ୍‌ୱାକାର୍‌ କାଟ୍‌ ଆଣ୍‌ଗା ଆଉକ୍‌ ।” \p \v 6 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇ ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଇଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇନା ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ହେ ସବୁ ଇନାକା ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ବୁଜା ଆୱାତାର୍‌ । \s ହାର୍ଦି ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟା ଇସ୍ୱର୍‌ \p \v 7 ଲାଗିଂ ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ଇଚାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଆନ୍‌ ମେଣ୍ଡାଂ ଦୁୱେର୍‌ । \v 8 ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନା ଆଗେ ୱାନାରା, ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ଚର୍କୁ ଆରି ଡାକୁର୍‌, ମାତର୍‌ ମେଣ୍ଡାଂ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାର୍‌ କାତା ୱେନୁକ୍‌ । \v 9 ନା ଦୁୱେର୍‌, ଜଦି ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହିଜ଼ି ହଣାର୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ରାକ୍ୟା ପାୟା ଆନାନ୍‌ ଆରି ବିତ୍ରେ ୱାଜ଼ି ଆରି ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ଚାରା ଗାଟା ଆନାନ୍‌ । \v 10 ଚର୍‌ କେବଲ୍‌ ୱାନାନ୍‌ ଚର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌, ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ନସ୍ଟ କିନି କାଜିଂ; ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ ଆରି ବେସି ପାୟା ଆନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \fig ମେଣ୍ଡାଗଡ଼ିୟା ମେଣ୍ଡାଙ୍ଗ୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଡ଼ାତ ମାଚାନ୍‌|alt="Shepherd with his sheep in sheepfold" src="lb00014c.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୦:୭"\fig* \p \v 11 “ଆନ୍‌ ହାର୍ଦି ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟା ଆନାଙ୍ଗ୍‌; ମେଣ୍ଡାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 12 ଇନେନ୍‌ ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟା ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ କାମ୍‌ଲିୟା, ମେଣ୍ଡାଂ ଇମ୍‌ଣିକିଙ୍ଗ୍‌ ନିଜାର୍‌ତି ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହୁଣ୍ଡେର୍‌ବୁର୍କା ୱାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ମେଣ୍ଡାକାଂ ପିସ୍ତି ହନ୍‌ନାନ୍‌, ଆରେ ହୁଣ୍ଡାର୍‌ ବୁର୍କା ହେୱାକାଂ ଆସ୍ତି ଚିର୍‌ବିର୍‌ କିନିକ୍‌ । \v 13 ଆଦି ଅଜ଼ି ମେଣ୍ଡାଂ କାଜିଂ ମାନାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାନାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ କାମ୍‌ଲିୟା ମତର୍‌ ମେଣ୍ଡାଂ କାଜିଂ ଚିନ୍ତା କିଉନ୍‌ । \v 14 ଆନ୍‌ ହାର୍ଦି ମେଣ୍ଡା ଗଡ଼ିୟା । ଆବା ଇନେସ୍‌କି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାନ୍‌ ଆରି ଆନ୍‌ ଆବାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, \v 15 ଆନ୍‌ ହେ ଲାକେ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ନା ଜାର୍‌ ମେଣ୍ଡାକାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ନା ଜାର୍‌ତି ମେଣ୍ଡାଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜ୍‌ନିକ୍‌, ଆରେ ମେଣ୍ଡାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ନା ଜିବୁନ୍‌ ହିଦେଂ ରେଡି । \v 16 ଇମ୍‌ଣି ମେଣ୍ଡାଂ ଇ ମେଣ୍ଡାହାଡ଼ାତ ଆକାୟ୍‌, ନା ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଆଲ୍‌ଗା ମେଣ୍ଡାଂ ମାନିକ୍‌, ହେୱାକାଂ ପା ନାଙ୍ଗ୍‌ ତାହିୱାଦେଂ ଆନାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ନା କାଟ୍‌ ୱେଞ୍ଜ୍‌ନିକ୍‌; ହେବେ ର ଦାଡ଼୍‌ ଆରି ର ମାନ୍ଦା ଆନିକ୍‌ ।” \p \v 17 “ଆନ୍‌ ନା ଜିବୁନ୍‌ ଦାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗା ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନନାନ୍, ଆରେ ଆନ୍‌ ନା ଜିବୁନ୍‌ ଆରେ ରଗ ମାନିକିନି କାଜିଂ ହେଦାଂ ଦାନ୍‌ କିତ୍‌ତାନ୍‌ । \v 18 ଇନେର୍‌ ନା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହେଦାଂ ଅଦେଂ ଆଡୁର୍‌, ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ନିଜେ ହେଦାଂ ଦାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌ । ହେଦାଂ ଦାନ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ନା ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌ ଆରି ହେଦାଂ ଆରେ ରଗ ମାନି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ନା ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌ । ଆନ୍‌ ମାଞ୍ଜି ଆବାତାଂ ଇ ବଲ୍‌ ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 19 ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେଣ୍‌ କାଜିଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆରେ ରଗ ପାଗ୍ରି କିତାର୍‌ । \v 20 ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଦା ଡୁତାତ୍‌ନା, ହେୱାନ୍‌ ପାଗ୍‌ଲା, ଇନାକିଦେଂ ତା କାତା ୱେନାଦେରା ?” \p \v 21 ବିନେନିକାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ତ ପୁଦା ଡୁୟାଆତି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଆକାୟ୍‌; ପୁଦା ଇନାକା କାଣାଂ କାଣ୍‌ଙ୍ଗା ଉଜ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାନ୍‌ ?” \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମାନି କିୱାତାର୍‌ \p \v 22 ହେ ସମୁ ପିନିମାସ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ହେୱାଡ଼ାଂ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ମନ୍ଦିର୍‌ ରଚ୍‌ନି ପାର୍ବୁ ଆତାତ୍‌; \v 23 ଆରେ ଜିସୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ସଲମନ୍‌ ମଣ୍ଡମ୍‌ତ ବୁଲାଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \v 24 ହେବେ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ବେଡ଼ିକିଜ଼ି ୱାସ୍କିନି କାତା ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌, “ଆରେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଦିନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାବଡ଼୍‌ତ ଇଡ଼୍‌ଦାନାୟ୍‌ ? ଜଦି ଏନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟ, ତା ଆତିସ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ୱେଚ୍‌ଚା ।” \p \v 25 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେରା; ମା ଆବା ତର୍‌ଦାଂ ଆଦିକାର୍‌ ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗା, ହେ ସବୁ ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାଙ୍ଗା; \v 26 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେରା, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ମେଣ୍ଡାଂ ଆକାୟ୍‌ । \v 27 ନା ମେଣ୍ଡାଂ ୱିଜ଼ୁ ନା କାଟ୍‌ ୱେନିକ୍‌ ଆରି ଆନ୍‌ ହେୱାକାଂ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱାନିକ୍‌, \v 28 ଆରେ ଆନ୍‌ ହେୱାକାଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ହିନାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ବୁଡାଆଉକ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନା କେଇତାଂ ହେୱାକାଂ କ୍ଡିସ୍ତି ଅଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । \v 29 ମା ଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହିତ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ସବୁ ତାକେଣ୍ଡାଂ ବେସି ଦାମ୍‌, ଆରେ ଆବା କେଇଦାଂ ଇନେର୍‌ ହେଦାଂ କ୍ଡିସ୍ତି ଅଦେଂ ଆଡୁର୍‌ । \v 30 ଆବା ଆରି ଆନ୍‌ ଏକ୍‌ । \p \v 31 ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଆରେ ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ଆରେ ରଗ କାଲ୍‌କୁ ପେସ୍ତାର୍ । \v 32 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଆବା ତାକେଣ୍ଡାଂ ବେସି ହାର୍ଦି କାମାୟ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚଚ୍‌ଚାତାଂନା; ହେ ସବୁ କାମାୟ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଦେଂ କାଲ୍‌କୁ ଡେକ୍‌ନାଦେରା ?” \v 33 ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ହାର୍ଦି କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ଆପେଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାଲ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦୁପା, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ନିନ୍ଦା କାଜିଂ, ଆରେ ଏନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ତିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ବଲାୟ୍‌ଆନାୟା ।” \p \v 34 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମି ମସାତି ବିଦିତ ଇଦାଂ ଇନାକା ଲେକା ହିଲୁତ୍‌, ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ? \v 35 ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବଚନ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା । ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବେରଣ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ତାକେ ହତାତ୍‌ନା, ହେୱାରିଂ ଇବେ ଇସ୍ୱର୍‌ ଇଚାନ୍ନା । \v 36 ତା ଆତିସ୍‌ ଇନେରିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ପୁଇପୁୟା କିଜ଼ି ପୁର୍ତିତ ପକ୍‌ତାନ୍‌, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଏପେଙ୍ଗ୍, ଆନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ମାଜ଼ି, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ଇଞ୍ଚିଲେ, ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ନିନ୍ଦା କିନାୟା ଇଞ୍ଜି ଇନାଦେରା ? \v 37 ଜଦି ଆନ୍‌ ମାଞ୍ଜି ଆବାତି କାମାୟ୍‌ ସବୁ କିୱିତିସ୍‌, ତାଆତିସ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ମାଟ୍‌; \v 38 ମାତର୍‌ ଜଦି ଆନ୍‌ ତା ଇଚା ମାନି କିନାଙ୍ଗ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ପାର୍ତି କିୱିତିସ୍‌ ପା, ନା କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ବାବ୍ରେ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାଦେର୍‌, ନା ଆବା ଇସ୍ୱର୍‌ ନା ତାକେ ମାନାନ୍‌ ।” \p \v 39 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆରେ ରଗ ସେସ୍ଟା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ କେଇଦ ଆହ୍‌ୟା ଆୱାଦାଂ ହସି ହାଚାନ୍‌ । \p \v 40 \x + \xo ୧୦:୪୦ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧:୨୮.\xt*\x*ଇଦାଂ ପାଚେ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରେ ରଗ ଜର୍ଦନ୍‌ନି ଆନ୍‌ଟି ପାଡ଼୍‌କା ହାଲ୍‌ଜି, ଜହନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହିଗ୍‌ଦ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ହିିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ହାଲ୍‌ଜି ହେବେ ମାନ୍‌ଗାତାନ୍‌ । \v 41 ଆରେ, ହେନି ତା ତାକେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଜହନ୍‌ ହିନା ଇନାକାପା କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିୱାତାନ୍‌,” ମାତର୍‌ ଇ ମୁଣିକା ବିସ୍ରେ ଜହନ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଚାନ୍‌, “ହେଦାଂ ସବୁ ହାତ୍‌ପା ।” \v 42 ଆରେ, ହେ ବାହାତ ହେନି ମାନାୟାର୍‌ ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ । \c 11 \s ଲାଜାର୍‍ତି ହାକି \p \v 1 \x + \xo ୧୧:୧ \xo*\xt ଲୁକ ୧୦:୩୮,୩୯.\xt*\x*ବେତ୍‌ନିୟା ନିକାନ୍‌ ଲାଜାର୍‌ ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରୱାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ବେମାର୍‌ ମାଚାନ୍‌; ମରିୟମ୍‌ ଆରି ତା ତଣ୍‌ଦେହି ମାର୍ତା ହେ ନାସ୍ତ ମାଚିକ୍‌ । \v 2 \x + \xo ୧୧:୨ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧୨:୩.\xt*\x*ଇ ମରିୟମ୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ କାଲ୍‌ ଜପି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ତାଂ ନେନ୍‌ଦି ତା ତେମୁଲ୍‌ତାଂ ତା ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଜି ମାଚାତ୍‌ ତା ଟଣ୍ଡାହି ଲାଜାର୍‌ ବେମାର୍‌ ମାଚାନ୍‌, \v 3 ଲାଗିଂ ହେ ତଣ୍‌ଦେକ୍‌ ତା ତାକେ କାବୁର୍‌ ପକ୍ତିକ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ହୁଡ଼ା, ଇନେରିଂ ଏନ୍‌ ୱାରି କିନାୟା, ହେୱାନ୍‌ ବେମାର୍‍ତ ମାନାନ୍‌ ।” \p \v 4 ଇ କାବୁର୍‌ ଜିସୁ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଇ ରଗ୍‌ତ ଲାଜାର୍‌ ହାଉନ୍‌, ମାତର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କାଜିଂ, ଇନେସ୍‌କି ଇ ଲାକେ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆନାର୍‌ ।” \p \v 5 ଜିସୁ ମାର୍ତା, ମରିୟମ୍‌ ତା ତଣ୍‌ଦେହି ଆରେ ଲାଜାର୍‌ତିଂ ଜିଉ ନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \v 6 ଆତିସ୍‌ପା, ଲାଜାର୍‌ ବେମାର୍‍ତ ମାନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ୱେଚାନ୍, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ଆରେ ରି ଦିନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 7 ତା ପାଚେ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜାଡ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ଜିହୁଦା ଦେସ୍‌ତ ମାସ୍‌ଦି ହାନାସ୍‍ ।” \p \v 8 ଚେଲାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏ ଗୁରୁ,” ଜିହୁଦିର୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେତ୍‌ଦିନ୍‌ ଆଗେ ଇଡ଼୍‌କାଦେଂ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାନ୍‍ଚାର୍, “ଆରେ ଏନ୍‌ ଆରି ରଗ ହେବେ ହାନାୟା ?” \p \v 9 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇନାକା ବାର ଗଣ୍ଟା ଆକାୟ୍‌ ? ଇନେର୍‌ ୱେଡ଼ାଲିଂ ତାଙ୍ଗ୍‍ତିସ୍‍ ଉଜ଼୍‌ର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିନି ଅଜଡ଼୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାନ୍‌; \v 10 ମାତର୍‌ ନାଣା ତାଙ୍ଗ୍‍ତିସ୍ ହେୱାନ୍‌ ଉଜ଼୍‌ନାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ୱାସ୍କିତ ଅଜଡ଼୍‌ ହିଲୁତ୍‌ ।” \v 11 ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଚି ପାଚେ ହେୱାରିଂ ଆରେ ଇଚାନ୍‌, “ମା ବନ୍ଦୁ ଲାଜାର୍‌ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାନା, ମାତର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁନ୍‌ଚାକାନିଂ ନିକ୍‍ନି କାଜିଂ ଆନ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା ।” \p \v 12 ହେବେତାଂ ଚେଲାହିର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌, ମାପ୍ରୁ, “ଜଦି ହେୱାନ୍‌ ହୁନ୍‍ଚାନ୍‍ନା ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆନାନ୍‌ ।” \p \v 13 ଜିସୁ ଲାଜାର୍‌ ହାତି ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହୁନ୍‌ଞ୍ଜ୍‌ନି ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ବାବିକିତାର୍ । \v 14 ହେଦାଂ କାଜିଂ ଜିସୁ ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାରିଂ ହାର୍‍ଦାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଲାଜାର୍‌ ହାତାନ୍‍ନା; \v 15 ଆରେ, ଆନ୍‌ ଜେ ହେବାତ ହିଲ୍‍ୱିତିସ୍, ଇଦାଂ ଲାଗିଂ ମି କାଜିଂ ୱାରି କିନାଙ୍ଗା, ଇନେସ୍‌କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌; ମାତର୍‌ ଜାଡୁ, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ତା କଚଣ୍‌ ହାନାସ୍ ।” \p \v 16 ହେବେତାଂ ତମା, ଇନେରିଂ ଦିଦୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ ଚେଲାହିରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଜାଡୁ ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଗୁରୁ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ତା ଲାହାଂ ହାନାସ୍‍ ।” \s ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜିନାନ୍‌ \p \v 17 ଜିସୁ ବେତ୍‌ନ୍ୟାତ ଏକିସ୍‌ ୱେଚାନ୍ ଜେ, ହେୱାନ୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତ ଇଡ଼୍‌ଜି ଚାରି ଦିନ୍‌ ଆତାତ୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତ ଇଟ୍ୟା ଆତାନେ । \v 18 ବେତ୍‌ନିୟା ଜିରୁସାଲମ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ମାଚାତ୍‌, ଆନ୍‌ମାନ୍‌ତାଂ ତିନି କିଲମିଟର୍‌ ଦେହା; \v 19 ଆରେ, ଜିହୁଦି ଦେସ୍‌ନି ହେନି ମାନାୟ୍‌ ବିତ୍ରେ ମାର୍ତା ଆରି ମରିୟମ୍‌ତିଂ ହେୱାର୍‌ତି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଦୁକ୍‌ଜାଣାଇ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍ । \p \v 20 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ୱାନାନା ଇଞ୍ଜି ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ମାର୍ତା ୱେଚାତ୍, ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେଦେଲ୍‌ ବେଟାଆଦେଂ ହାତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାଚାନ୍‌ \v 21 ମାର୍ତା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ମାପ୍ରୁ ଜଦି ଏନ୍‌ ଇବେ ୱାଜ଼ି ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ହାୱାତାନ୍‍ମା, \v 22 ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ପା ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ ଏନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଇନାକାପା ଏନ୍‍ନାୟ୍, ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ହେଦାଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 23 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଆରେ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆଜ଼ି ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 24 ମାର୍ତା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଜେ ହାରିହାରା ଦିନ୍‍ତ ଆରେ ନିଂନି ସମୁତ ନିଙ୍ଗ୍‌ନାନ୍‌ ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 25 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଆରେ ନିଂନାକାଂ ଆରି ଜିବୁନ୍‌, ଇନେର୍‌ ନା କଚଣ୍‌ ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜଦି ହାନାନ୍, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ଜିନାନ୍‌, \v 26 ଆରେ ଇନେର୍‌କି ଜିନାନ୍‌ ଆରି ନାବେ ପାର୍ତି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌କେ ହାଉନ୍; ଇଦାଂ ଇନାକା ପାର୍ତି କିନାଦେରା ?” \p \v 27 ମାର୍‌ତା ହେୱାନିଂ ଇଚାତ୍‌, “ଆଁ, ମାପ୍ରୁ, ଇନେର୍‌କି ପୁର୍ତିତ ୱାନାକା ମାଚାତ୍‌, ଏନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍ତି ମାଜ଼ି ହେ କ୍ରିସ୍ଟ, ଇଦାଂ ନା ପାର୍ତି ।” \s ଜିସୁ ଆଡ଼୍‌ବାତାନ୍‌ \p \v 28 ଇଦାଂ ଇଚି ପାଚେ ମାର୍‌ତା ହାଲ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ତଣ୍‌ଦେଲ୍‌ ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି କୁକ୍‌ଚି ଇଚାତ୍‌, “ଗୁରୁ ୱାତାନେ ଆରେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍ତାନାନା ।” \v 29 ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ବେଗି ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ତା କଚଣ୍‌ ହାଚାର୍‌ । \v 30 ଜିସୁ ହେ ପାଦ୍‌ନା ନାସ୍‌କୁ ବିତ୍ରେ ୱାୱାଦାଙ୍ଗ୍ ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ମାର୍ତା ହେୱେନିଂ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ବେଟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍, ହେପାତେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାହାତ ମାଚାତ୍‌ । \v 31 ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଜିହୁଦିର୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ ମାନ୍‍ଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ଡପ୍‍କିସ୍‍ ମାଚାର୍‍, ହେୱାର୍‌ ମରିୟମ୍‌ତିଂ ବେଗି ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ହସିହାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି, ହେଦେଲ୍‌ ଦୁଗେର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ଆଡ଼୍‍ବିନି କାଜିଂ ହାନାରା, ଇଦାଂ ମାନେ କିଜ଼ି ହେ ପାଚେ ପାଚେ ହାଚାର୍‌ । \p \v 32 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ମାଚାନ୍‌, ମରିୟମ୍‌ ହେ ବାହାତ ଏକିସ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ କାଲ୍‌କୁ ତାରେନ୍‌ ଗୁର୍‌ଜି ଇଚାତ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଜଦି ଏନ୍‌ ଇବେ ଏକାୱାତାୟ୍‌ଚି, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ହାୱାତାନ୍‍ମା ।” \p \v 33 ଲାଗିଂ, ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଚି ଜିହୁଦିରିଂ ଆଡ଼୍‌ବାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିବୁନ୍‌ତାଂ ରାସ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆରେ କାମାୟ୍‌ ପୁରା କିନି କାଜିଂ ହିର୍ଜାଆଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, \v 34 “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମେତାକେ ଇଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା ?” \p ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ ୱାଜ଼ି ହୁଡ଼ା ।” \p \v 35 ଜିସୁ ଆଡ଼୍‌ବାତାନ୍‌ । \v 36 ହେବେତାଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 37 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଇ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟ୍‌ ହେ କାଣାଂ କାଣ୍‌କୁ ସାକ୍ତି ହିୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ କି ? ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇୱାନ୍ତି ହାକି ପା ଜିପ୍‍ତେଙ୍ଗ୍ ଆଡ୍‌ୱାତାନ୍‌ମା ?” \s ଜିସୁ ଲାଜାର୍‌ତିଂ ହାକିତାଂ ନିକ୍‌ତାନ୍‌ \p \v 38 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଆରେ ରଗ ୱାସ୍କିତାଂ ରିସା ଆଜ଼ି ଦୁଗେର୍‌ କଚଣ୍‌ତ ୱାତାନ୍‍, ହେଦାଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ପାରା, ଆରେ ତା ମୁମ୍‌ଦ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ କାଲ୍‌ ମାଚାତ୍‌ । \v 39 ଜିସୁ ବଲ୍‌ ହିତାନ୍‌ ଇ କାଲ୍‌ ଗୁଚାୟ୍‍ କିୟାଟ୍‌ । ହାତି ମାନାୟ୍‌ତିଂ ତଣ୍‌ଦେହି, \p ମାର୍ତା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ହେୱେନ୍‌ ଗାନ୍ଦାଆତାନେ, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱେନ୍‌ ଚାରି ଦିନ୍‌ ଆତାତ୍‌ ହାତାନେ ।” \p \v 40 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଜଦି ଏନ୍‌ ପାର୍ତି କିନାୟା, ତା ଆତିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ ଇନାକା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ୱାତାଙ୍ଗ୍ ।” \v 41 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ କାଲ୍‌ ନେକ୍‍ତାର୍ ଆରେ, ଜିସୁ ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଆବା, ଏନ୍‌ ନା ପାର୍ତାନା ୱେଚାୟ୍ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜୁୱାର୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା । \v 42 ଏନ୍‌ ଜେ ନିତ୍ରେ ନା ପାର୍ତାନା ୱେନ୍‍ଞ୍ଜି ମାନାୟା, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁଚାଙ୍ଗ୍‌ନା; ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ଚାରିବେଣ୍‌ତାଂ ନିଲ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା, ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାୟ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌କି ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇଦାଂ ଇନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 43 ଇଦାଂ ଇଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ହିର୍‍ବାତାନ୍, “ଲାଜାର୍‌, ହସି ୱା ।” \v 44 ହେୱାନ୍‌ ହସି ୱାତାନ୍; ତା କେଇ ଆରି ପାନା ଦୁଗେର୍‍ ହେନ୍ଦ୍ରାତାଂ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ, ତା ମୁମ୍‌ଦ ଇଚୁକ୍‌ ତୁୱାଲ୍‌ ହୁର୍‌ପିସ୍‌ ମାଚାର୍‌ । ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାନ୍ତି ଗାଚ୍‌ଚାକା ରିକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗ୍‌ଜି ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ହିୟାଟ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ବିରୁଦ୍‌ତ କୁଟ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୧-୫; ମାର୍କ ୧୪:୧-୨; ଲୁକ ୨୨:୧-୨) \p \v 45 ଆରେ, ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆଦେକ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମରିୟମ୍‌ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଚାର୍, ହେୱାର୍‌ ଜିସୁତି କାରୁମ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଆରି ହେୱାର୍‌ ତାତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌; \v 46 ମାତର୍‌, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ପାରୁସିର୍‌ କଚଣ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ଜିସୁ ଇନାକା ଇନାକା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱିଜ଼ୁ ହେୱାରିଂ ଜାଣାୟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 47 ହେବେତାଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ଗାଜା କୁଟୁମ୍‍ କୁକ୍‌ଚି ଇଚାର୍‌, “ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିତାସ୍‍ନା ? ଇ ମାନାୟ୍‌ ତ ଆଦିକ୍‌ କାବା କାମାୟ୍‌ କିନାନା । \v 48 ଜଦି ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନିଂ ଇ ଲାକେ ପିସ୍ତିହିନାସ୍, ତା ଆତିସ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ତା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ଆରେ ରମିୟର୍‍ ୱାଜ଼ି ମାଦାଂ ଇ ମନ୍ଦିର୍‌ ଆରି ଜାତିତିଂ ରି କୁଦାତିଂ ନସ୍ଟ କିତାର୍‌ ।” \p \v 49 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେ ବାର୍ହୁ କାଜିଂ, ବାଚିକିୟା ଆଜ଼ି ମାଚି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ କୟାପା ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ବକ୍‌ୱା ! ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ବୁଜା ଆଉଦେରା; \v 50 ୱିଜ଼ୁ ଜାତି ୱିଜ଼୍‌ୱାଦାଂ ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ଜେ ହାନାକା ମି ପାକ୍ୟାତାଂ ହାର୍‌, ଇଦାଂ ପା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜା ଆଉଦେରା ।” \v 51 କୟାପା ଇଦାଂ ନିଜେ ମାନ୍ତ ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାର୍ହୁନି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚିଲେ ଇ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍‌ ତା ୱେଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଜିସୁ ୱେଚ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ ଜେ ରାଜିନି ଜିହୁଦି ଜାତିନି ଇଚିସ୍‌, \v 52 ଆରେ କେବଲ୍‌ ହେ ଜାତି କାଜିଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍ତି ଚିନ୍‍ବିନ୍‍ ହିମ୍‌ଣାକାଂ ପା ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ରବେ କିନି କାଜିଂ ହାଦେଂ ହାନାନା, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଇ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକା ଇଚାନ୍‌ । \p \v 53 ଲାଗିଂ ହେ ନାଜିଂତାଂ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜି କୁଟ୍‌ କିତାର୍‌ । \v 54 ଲାଗିଂ, ଜିସୁ ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆରେ ଡିହାଆୱାଦାଂ ବୁଲାଚାଲା ଆୱାତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାହାତାଂ ହସିହାଲ୍‍ଜି ବାଟାନି କଚଣ୍‌ ମାନି ନିପ ଏପ୍ରୟିମ୍‌ ତର୍‌ଦି ର ବସ୍ତିତ ହାଚାନ୍‌, ଆରେ ହେୱେନ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହେବେ ମାନ୍‌ଗାତାନ୍ । \p \v 55 ଜିହୁଦିର୍ତି “ନିସ୍ତାର୍‌” ପାର୍ବୁ ଲାଗେ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ରାଜିତ ମାନି ମାନାୟ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ସକଟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ଆଗେ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହାଚାର୍‌ । \v 56 ହେବେତାଂ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଡେକୁ ଡେକୁ ମନ୍ଦିର୍‌ତ ନିଲ୍‌ଚି ମାନି ସମୁତ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନେ କିନାଦେରା ? ହେୱେନ୍‌ ପାର୍ବୁତିଂ ୱାନାନ୍‌ କି ଆକାୟ୍‌ ?” \v 57 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆହ୍‌ନି କାଜିଂ ହେୱେନ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନାନ୍‌, ଇଦାଂ ଜଦି ଇନେର୍‌ ପୁନାର୍‌, ହେଦାଂ ହପ୍‍ତେଂ ବଲ୍‌ ହିଜ଼ିମାଚାନ୍‌ । \c 12 \s ମରିୟମ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୬-୧୩; ମାର୍କ ୧୪:୩-୯) \p \v 1 ୱିସ୍ତି ବିତ୍ରେ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି ଚଅ ଦିନ୍‌ ଆଗେ ଜିସୁ ବେତ୍‌ନିୟା ହାଚାନ୍‌; ଇମ୍‌ଣି ଲାଜାର୍‌ତିଂ ଜିସୁ ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିକ୍‌ଚି ମାଚାନ୍, ହେୱେନ୍‌ ହେ ବାହାତ ମାଚାନ୍‌ । \v 2 ଲାଗିଂ ହେୱେର୍‌ ହେ କାଜିଂ ହେ ବାହାତ ର ନାଣାବଜି ଜାଲ୍‌ଦି କିତାର୍‌; ମାର୍ତା ହେବା ହିନାକା ଦାଇତ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାହାଂ ତିନିହିଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, ଲାଜାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରକାନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \p \v 3 ହେ ପାଦ୍‌ନା ମରିୟମ୍‌ ଆଦା ଲିଟର୍‌ ଆଦିକ୍‌ ଦାମ୍‌ନି ହାର୍ଦାକା ଜଟାମାଂସି ଚିକାଣ୍‌ ତାସ୍‌ ଜିସୁ ପାନାତ ହେଦାଂ ୱାକ୍‌ତାତ୍‌ ଜାର୍‌ ତେମୁଲ୍‌ତାଂ ହେ ପାନା ନୁସ୍‌ତାତ୍, ଆରେ ଚିକାଣ୍‌ ବାସ୍‍ନାତିଂ ଇଲ୍‌ ବାସ୍‌ନା ଆତାତ୍‌ । \v 4 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଚେଲାହିର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଚେଲା, ଇନେନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ସର୍‌ପି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, \v 5 “ଇ ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ତିନ୍‌ସ ରୁପା ଟାକାଂ ପ୍ରସି ଇନେକିଦେଂ ହିଲାୱାକାରିଂ ହିୟାଆୱାତାତ୍ ?” \v 6 ହେୱାନ୍‌ ଜେ ହିଲ୍‍ୱାକାରିଂ କାଜିଂ ଚିନ୍ତା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଦାଂ ଇଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ରକାନ୍‌ ଚର୍‌, ଆରେ ହେ କଚଣ୍‌ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ମଣା ମାଚିଲେ, ହେବେ ଇନା ଇନାକା ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାକା, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ଚର୍‌ କିଜ଼ି ଅଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । \fig ଚିକାଣ୍‌ କଣ୍ଡି|alt="Alabaster jars" src="hk00142c.tif" size="col" copy="Horace Knowles ©" ref="୧୨:୩"\fig* \p \v 7 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ଇଦେଲିଂ ପିସ୍ତି ହିୟାଟ୍, ଇନେସ୍‌କି ନା ହାକି ଦିନ୍‌ କାଜିଂ ହେଦେଲ୍‌ ଇଦାଂ ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆଡ୍‌ନାତ୍‌ । \v 8 କାକୁଲ୍‌ତିୟାର୍‌ ତ ସବୁ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ମି କଚଣ୍‌ ମାନାର୍‌, ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ସବୁ ନାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ ମି କଚଣ୍‌ ମାନ୍‍ଙ୍ଗୁଙ୍ଗ୍ ।” \s ଲାଜାର୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ କୁଟ୍‌ \p \v 9 ଇବେତାଂ ବେସିହେନି ଜିହୁଦିର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ବେତ୍‌ନ୍ୟାତ ମାନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି କେବଲ୍‌ ଜିସୁ କାଜିଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଲାଜାର୍‌ତିଂ ହେୱାନ୍‌ ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିକ୍‌ଚି ମାଚାନ୍, ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନି କାଜିଂ ପା ୱାତାର୍ । \v 10 ହେବେ ଲାଜାର୍‌ତିଂ ପା ଅହ୍‌ନାସ୍‌ ଇଞ୍ଜି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ୱେଚ୍‍ପା ଆତାର୍‌, \v 11 ଇନାକିଦେଂକି ହେଦାଂ କାଜିଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଆଦିକ୍‌ ହେୱାରିଂ ମାନିକିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ ଜିସୁ ତାକେ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ହଣାକା \r (ମାତିଉ ୨୧:୧-୧୧; ମାର୍କ ୧୧:୧-୧୧; ଲୁକ ୧୯:୨୮-୪୦) \p \v 12 ତା ଆର୍‌ର୍କାତ୍‌ ନାଜିଂ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁତିଂ ୱାଜ଼ି ମାଚି ହେନି ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁ ଜିରୁସାଲମ୍‌ତ ୱାନାନା ଇଞ୍ଜି ୱେଚାର୍‌ । \v 13 ହେଦାଂ କାଜିଂ କାଜ୍‌ରି ଡାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବେଟାଆନି କାଜିଂ ହସି ହାଚାର୍‌ “ଆରି ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ହସାନ୍ନା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । ମାପ୍ରୁ ତର୍‌ଦାଂ ଇନେର୍‌ ୱାନାରା, ହେୱାନ୍‌ ଦନ୍ୟ; ଦନ୍ୟ ଇସ୍ରାଏଲ୍‌ନି ରାଜା ।” \p \v 14 ଆରେ, ଜିସୁ ର ଗଦହିମ୍‌ଣା ଜପି କୁଚ୍‌ଚି ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ଦରମ୍ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଇନେସ୍‌ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, \q1 \v 15 “ଏ ସିୟନ୍‌ନି ଗାଡ଼୍‌ ! ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମା, \q1 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମି ରାଜା ୱାନାନା, \q2 ହେୱାନ୍‌ ଗଦ ହିମ୍‌ଣା ଜପି କୁଚି ୱାନାନା ।” \p \v 16 ହେ ଚେଲାହିର୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ବୁଜା ଆୱାତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆତି ପାଚେ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଜେ ହେ ବିସ୍ରେ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଜେ ଇ ୱିଜ଼ୁ କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ ମାନ୍ତ ଏତୁୱାତାତ୍‌ । \p \v 17 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଲାଜାର୍‌ତିଂ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ ହିର୍‌ବିସ୍‌ ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାର୍‌ ହେ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ସାକି ହିଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 18 ଇଦାଂ କାଜିଂ ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମିହାଆଦେଂ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଇ କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାଚାର୍‌ । \v 19 ହେବେତାଂ ପାରୁସିର୍‌ ହେୱେର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇନ୍‌ବା ଆତାର୍‌, “ହୁଡ଼୍‍ନାଦେରା ତ, ଆପେଂ ଇନା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁପା ମା ୱିଜ଼ାର୍‌ ସେସ୍ଟା କାମାୟ୍‌ ଆଉତା; ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ପୁର୍ତି ଜାକ୍‌ ତା ପାଚେ ହାଚାତେ ।” \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଦାସ୍‌ତେଂ କେତେଜାଣ୍‌ ଗ୍ରିକ୍‌ ମାନାୟ୍‌ \p \v 20 ପାର୍ବୁ ସମୁତ ପ୍ରାର୍ତାନା କିନି କାଜିଂ ୱାଜ଼ି ମାନି ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ କେତେକ୍‌ ଗ୍ରିକ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 21 ହେୱାର୍‌ ଗାଲିଲିନି ବେତ୍‌ସାଇଦାନିକାନ୍ ପିଲିପ୍‌ ତାକେ ୱାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ କାଜିଂ ମା ଇଚା ।” \p \v 22 ପିଲିପିପ ହାଲ୍‌ଜି ଆନ୍ଦ୍ରିୟଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଆରେ ଆନ୍ଦ୍ରିୟ ଆରି ପିଲିପ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାର୍‍ । \v 23 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆନି କାଜିଂ ସମୁ ଏକାୱାତାତ୍‌ । \v 24 ହାତ୍‍ପା ହାତ୍‌ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଗଁମ୍‌ ମାଞ୍ଜି ଜଦି ଚିକ୍‌ଲା ଆର୍ଜି ହାୱିତିସ୍‍, ତା ଆତିସ୍‌ ହେଦାଂ ରଞ୍ଜି ମତର୍‌ ମାନ୍‌ଗାନାତ୍‌ ମାତର୍‌ ଜଦି ହାନାତ୍‌ ତା ଆତିସ୍‌ ଆଦିକ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌ । \v 25 ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଜିଉ ଗିଆନ୍‌ କିନାନ୍‌ । ହେୱେନ୍‌ ହେଦାଂ ଆରାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଇ ପୁର୍ତିତ ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ କାଜିଂ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌ । \v 26 ଇନେର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେବା କାରିୟା, ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ୱାୟେନ୍‌; ଆରେ ଆନେଙ୍ଗ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନ୍‌ଗାନାଙ୍ଗ୍‌, ନା ହେବା କାରିୟା ପା ହେବେ ମାନ୍‌ଗାନାନ୍‌; ଇନେର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହେବା କିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଲାଗିଂ ଆବା ହେୱାନିଂ ସସ୍‌ କିନାନ୍‌ ।” \s ଜିସୁତି ସତ୍‌ ବେରଣ୍‌ \p \v 27 “ନଙ୍ଗ୍‌ ନା ୱାସ୍କି ଦକ୍‍ଦକ୍‌ ଆଦ୍‌ନାତା, ଆରେ ଆନ୍‌ ଇନାକା କିନାଂ ? ବାୱା ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସମୁତାଂ ରାକ୍ୟା କିଦା ? ମାତର୍‌ ଇଦାଂ କାଜିଂ ତ ଆନ୍‌ ଇ ସମୁ ବିତ୍ରେ ୱାତାଂନା । \v 28 ବାୱା, ଜାର୍‌ ତର୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିୟା ।” \p ହେବେଣ୍ଡାଂ ବାଦାଡ଼୍‌ତାଂ ଇ ବେରଣ୍‌ ଆତାତ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେଦାଂ ପାଣ୍‌ କିତାଂନ୍ନା, ଆରେ ରଗ ପାଣ୍‌ କିନାପ୍‌ ।” \p \v 29 ଲାଗିଂ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚି ମାନି ଲକୁ ଇଦାଂ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି, ବାଦାଡ଼୍‌ ଗାର୍ଜା ଆତାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଚାର୍‌ ବିନ୍‌ ଲଗୁ ଇଚାର୍‌, “ରୱାନ୍‌ ଦୁତ୍‌ ଇୱାନିଂ ବେଣ୍‌ ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \p \v 30 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନା କାଜିଂ ଇ ବେରଣ୍‌ ଆୱାତାତ୍‌ନା, ମତର୍‌ ମି କାଜିଂ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 31 ନଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିତ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ଏକାୱାତାତ୍‌; ନଙ୍ଗ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିନି ମୁଡ଼୍‌ଦାକାର୍‌ ବାର୍ତ ତୁହିୟା ଆନାନ୍‌ । \v 32 ଆରେ, ଆନ୍‌ ଜଦି ପୁର୍ତିତାଂ ଜପି ନିଙ୍ଗ୍‍ନାଂ, ତା ଆତିସ୍‌ ୱିଜ଼ାକାରିଂ ନିଜାର୍‌ ତାକେ ଜେଲ୍‍ନାଙ୍ଗ୍ ।” \v 33 ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାନି ହାକି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାନା, ହେବେନି କାବୁଲ୍‍ ହିଜ଼ି ଇଦାଂ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \p \v 34 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମାନାୟାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “କ୍ରିସ୍ଟ ସବୁ ଦିନ୍‌ କାଜିଂ ମାନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆପେଂ ମସାତି ବିଦିତାଂ ୱେଚ୍‍ଚାପ୍‍ନା, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଆୱିତିସ୍ପା ଜପି ନିଂନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଏନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇନାୟା ? ଇ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଇନେର୍‌ ?” \p \v 35 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆରେ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ମତର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ମାନାତ୍‌ । ମାଜ୍‌ଗା ଇନେସ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଚିଞ୍ଜ୍‍ମେତ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ମି ତାକେ ଅଜଡ଼୍‌ ମାନୁ ମାନୁ ବୁଲାବୁଲି କିୟାଟ୍‌; ଜେ ମାଜ୍‌ଗାତ ବୁଲାବୁଲି କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାନାନା, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ପୁନୁନ୍ । \v 36 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ନି ହିମ୍‌ଣାଂ ଆଡ, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଅଜଡ଼୍‌ ମି ତାକେ ମାନୁ ମାନୁ ଅଜଡ଼୍‌ତ ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ । ଜିସୁ ଇ ସବୁ କାତା ଇଞ୍ଜି ହାଚାନ୍‌ ଆରି ହେୱାର୍‌ତାଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ ।” \s ମାନାୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାକା \p \v 37 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍‌ ଏଚେକ୍‌ କାବା କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତାକେ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, \v 38 ଇନେସ୍‌କି ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିନାକାନ୍‌ ଜିସାୟ୍‌ତି କାଜିଂ ଲେକାଆତି ଇ ବଚନ୍‌ ପୁରାଆନାତ୍, \q1 “ଏ ମାପ୍ରୁ, ମା କାବୁର୍‍ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଇନେର୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ନା ? \q2 ଆରେ ଇନେର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ମାରା ତାକେ ହତାତ୍‍ନା ?” \p \v 39 ଇଦାଂ କାଜିଂ ଜିସାୟ୍‌ ଆରେ ଇନାନ୍ନା, \q1 ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, ଲାଗିଂ ଜିସାୟ୍‌ ଆରେ ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, \q1 \v 40 “ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି କାଣ୍‌କୁ କାଣା କିତାନ୍‌ନ୍ନା, \q2 ଆରେ ହେୱାର୍‌ତି ମାନ୍‌ ଆଟ୍‌ୱା କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଣ୍‌କୁତାଂ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଆଡୁର୍‌ \q2 ଆରି ମାନ୍ତ ବୁଜା ଆଦେଂ ଆଡୁର୍‌, ଆରେ ମାସ୍‍ଦି ୱାଉର୍‍, \q2 ଆରେ ଆପେଂ ହେୱାରିଂ ଉଜ୍‌ କିଉପ୍‌ ।” \p \v 41 ଜିସାୟ୍‌ ଇ ସବୁ ଇଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ହେ ଗାଜା ପାଣ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରେ ହେ ବିସ୍ରେ ଇଚାନ୍‌ । \p \v 42 ଆତିସ୍‌ପା ମୁଡ଼୍‌ଦାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ପା ଆଦେକ୍‌ ତାତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ମାତର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ କୁଟୁମ୍‌ ପାଗ୍ରି ଆନାର୍‌, ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ ଇଦାଂ କାଜିଂ ପାରୁସିର୍‌ କାଜିଂ ହେଦାଂ ମାନିକିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, \v 43 ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ପାଣ୍‌ ବାଟା ଇଚିସ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ତାଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଜିଉ ନତାନ୍‌ । \s ଜିସୁତି କାତାତାଂ ମାନାୟାରିଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌କିନାତ୍‌ \p \v 44 ଜିସୁ ଗାଜା କାଟ୍‌ତାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ କେବଲ୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିଉନ୍‌, ମତର୍‌ ନା ପକ୍ତିତି ହାଉକାର୍‍ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌; \v 45 ଆରେ, ଜେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାତାନ୍‍ନା, ହେୱାନ୍‌ ନା ପକ୍ତିତି ହାଉକାର୍‍ତିଂ ପା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା । \v 46 ଆନ୍‌ ପୁର୍ତି ତାକେ ଅଜଡ଼୍‌ ଆଜ଼ି ୱାତାଂନା, ଇନେର୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ମାଜ୍‌ଗାତ ବାହା କିଉନ୍‌ । \v 47 ଇନେର୍‌ ଜଦି ନା ବଚନ୍‌ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନିକିଉନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ବିଚାର୍‌ କିଉଙ୍ଗ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଜଗତ୍‍ତାକେ ବିଚାର୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାୱାଦାଂ ଇଚିସ୍‌ ପୁର୍ତିତିଂ ମୁକ୍ତି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ୱାତାଂନା । \v 48 ଜେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ମୁନା କିଦ୍‌ନାର୍‌ ଆରି ନା ବଚନ୍‌ତିଂ ମାନିକିଉର୍‌, ନା ମୁମ୍‌ଦ ତା ବିଚାର୍‌ ଆନାତ୍‌; ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେଦାଂ ହାରିହାରା ଦିନ୍ତ ହେୱାନ୍ତି ବିଚାର୍ଣ୍ଣା କିନାନ୍‌ । \v 49 ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ନା ତାକେଣ୍ଡାଂ ଜାର୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇନ୍‌ୱାତାଂନ୍ନା, ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ଇନାକା ଇନାଂ ଆରି ଇନାକା ହପ୍‍ନାଂ, ହେଦାଂ ନା ପକ୍ତିତି ହାଉକାର୍‌ ବାୱା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିତ୍‍ତାନ୍ନା; \v 50 ଇଚିସ୍‌ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବଲ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ ମାଞ୍ଜିଆବା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ଇଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ବଲ୍‌ ହିତ୍‌ନ୍ନା କେବଲ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ଆନ୍‌ ଇନାଙ୍ଗା ।” \c 13 \s ଜିସୁ ଚେଲାର୍‌ ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଜି ହିତାନ୍‌ \p \v 1 ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ଆନି ଆଗେ ଜିସୁ ଇ ପୁର୍ତିତାଂ ଆବା ତାକେ ଜାର୍‌ ହାନି ସମୁ ଏକାୱାତାକା ପୁଞ୍ଜି, ପୁର୍ତିତ ମାନି ଜାର୍‌ନି ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାରିଂ ହେୱାନ୍‌ ଜିଉ ନଜ଼ି ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ବେସି ଜିଉନତାନ୍‍ । \p \v 2 ଆରେ, ନାଣାବଜି ସମୁତ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ସିମନ୍‌ତି ଇସ୍କାରିୟତିୟ ମେହି ଜିହୁଦା ମାନ୍‌ତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ କାଜିଂ କାବୁର୍‌ କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, \v 3 ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ, ଆବା ଜେ ୱିଜ଼ୁ କେଇଦ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା ଆରି ହେୱାନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ୱାତାନ୍ନା, ଆରେ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ହାନାନା ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, \v 4 ଇଦାଂ ପୁଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ଚିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ତାକେଣ୍ଡାଂ ନିଙ୍ଗ୍‌ଜି ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉନ୍‌ଦି ର ତୁଆଲ୍‌ ଅଜ଼ି ଜାର୍‌ ମ୍ଡେଙ୍ଗାତ ଗାଚ୍ୟା ଆତାନ୍‌ । \v 5 ହେ ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ବାହାତ ଏଜ଼ୁଂ ୱାକ୍‍ତାନ୍, ଆରେ ଚେଲାର୍‍ତି ପାନାଙ୍ଗ୍‌ ନୁସ୍‌ଜ଼ି ଜାର୍‌ ମ୍ଡେଙ୍ଗାତ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚି ତୁଆଲ୍‌ ହୁଦାଂ ନେନ୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାନ୍‌ । \v 6 ଜିସୁ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ତାକେ ୱାତାନ୍‌; ଇନେନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ଇନାକା ନା ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଦାତାଇନା ?” \p \v 7 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନାକା କିନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ପୁନୁଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ପାଚେ ବୁଜାନାଦେର୍‌ ।” \p \v 8 ପିତର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌କେ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ପା ନା ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଜି ହିଦୁୟ୍ ।” ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜଦି ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ନୁସ୍‍ଦିୱିତିସ୍, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ହୁକେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ବାଗ୍‌ ହିଲୁତ୍‍ ।” \p \v 9 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, କେବଲ୍‌ ନା ପାନା ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ନାଦାଂ କେଇ ଆରି କାପ୍‌ଡ଼ା ପା ।” \p \v 10 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନେନ୍‌ ଇବାତାନ୍‌ନ୍ନା, ହେୱାନ୍ତି ପାନା ନୁସ୍‌ଦି ପିସ୍ତି ଆରେ ଇନାକା ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହାତେ ସକଟ୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ କାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ କେବଲ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 11 ଇନାକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌; ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ରୱାନିଂ ପିସ୍ତି ୱିଜ଼ାକାଦେର୍‌ ସକଟ୍‌ ।” \p \v 12 ହେ ପାଚେ ଜିସୁ ହେୱାର୍‌ତି ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଜି ହିଜ଼ି ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିସ୍‌ ଆରେ ରଗ ଜାର୍‌ ଗାଦିତ କୁଚ୍‌ଚି ପାଚେ ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ମି କାଜିଂ ଇନାକା କିତାଂନ୍ନା, ହେଦାଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଜା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା ?” \v 13 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗୁରୁ ଆରି ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି କୁକ୍ତାନାଦେରା, ଆରେ ହାତ୍‌ପା ଇନାଦେରା; ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ତ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ।” \v 14 ଆରେ, ମାପ୍ରୁ ଆରି ଗୁରୁ ଜେ ମିୱାଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌, ଆନ୍‌ ଜଦି ମିୱାଙ୍ଗ୍‌ ପାନା ନୁଜ଼୍‌ଜି ହିତ୍‍ତାଂନ୍ନା, ତେବେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ପା ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନ୍ତି ପାନା ନୁସ୍‌ନାକା ଲଡ଼ା । \v 15 ଇନାକିଦେଂକି ମି କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କିତାଂନ୍ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ କିୟାଟ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ର ଉତର୍‌ମୁଡ଼୍‌ ଚଚ୍‌ଚାତାଂନ୍ନା । \v 16 \x + \xo ୧୩:୧୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୪; ଲୁକ ୬:୪୦; ଜହନ୍‌ ୧୫:୨୦.\xt*\x*ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ହାଉକାର୍‌ତାଂ ଆଦେକ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ଆୱିତିସ୍‌ ପକ୍ୟାତାକାର୍‌ ଜାର୍‌ ପକ୍‍ତାକାନ୍‌ତାଂ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ । \v 17 ନଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସତ୍‌ ପୁଚାଦେର୍‌ଚି, ତେବେ ହେ ଲାକେ କିତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ । \p \v 18 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ବିସ୍ରେ ଆନ୍‌ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜୁଙ୍ଗା; ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାରିଂ ବାଚି କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେୱାରିଂ ଆନ୍‌ ପୁନାଙ୍ଗ୍‌ ମାତର୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ନି ଇ ବଚନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ସତ୍‌ ଆନାତ୍‌ । ହେବେ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଟାନାତା, ଇନେନ୍‌ ନା ଆରାଣ୍‌ ତିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ବିରୁଦ୍‌ତ ଲାତ୍‌ ତଗ୍‌ନାନ୍‌ । \v 19 ହେଦାଂ ଗିଟାନି ସମୁତ, ଆନ୍‌ ହେୱାନ୍‍ନେ ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେଦାଂ ଗିଟାଆନି ଆଗେ ଆନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନାଙ୍ଗା ଆନ୍‌ ଜେ ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ । \v 20 \x + \xo ୧୩:୨୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୪୦; ମାର୍କ ୯:୩୭; ଲୁକ ୯:୪୮; ୧୦:୧୬.\xt*\x*ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗା, ଇନେର୍‌ ନା ପକ୍ତି ଲଗାଂ ଇଟ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାର୍‌ ଆରି ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ଼୍‌ଦାନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତିତି ହାଉକାର୍‌ତିଂ ଇଟ୍‌ନାର୍‌ ।” \s ବିସାସ୍‌ତାକେ ବିସ୍‍ହିନାକା ବିସ୍ରେ ଜିସୁ ପୁଚାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୨୦-୨୫; ମାର୍କ ୧୪:୧୭-୨୧; ଲୁକ ୨୨:୨୧-୨୩) \p \v 21 ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେଚ୍‌ଚି ପାଚେ ଜିବୁନ୍ତ ଦୁକ୍‌ କିତାନ୍‌ ଆରି ଚଞ୍ଜିୟାଆଜ଼ି ସାକି ହିିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ମି ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 22 ଜିସୁ ହେ ବିସ୍ରେ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, ହେ ବିସ୍ରେ ବୁଦି ବାମ୍‌ଣ୍ଡା ଆଜ଼ି ଚେଲାର୍‌ ହାରି ହୁଡ଼୍‍କାଆଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \v 23 ଜିସୁ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଇନେରିଂ ଜିସୁ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁ ତିନାବାଗାଂ କୁଚ୍‌ଚି ତିନ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 24 ଇଚିସ୍‌ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ହେୱାନିଂ ଚଚ୍‍ଚି କିଜ଼ି ଇଚାନ୍‌, “ହେୱାନ୍‌ ଇନେର୍‌ କାତା ଇନାନ୍ନା, ହେଦାଂ ୱେନ୍‌ବାଟ୍‌ ।” \p \v 25 ହେୱାନ୍‌ ହେ ଲାକେ କୁଚ୍‌ଚି ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁ ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼ିୟା ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ହେୱାନ୍‌ ଇନେର୍‌ ?” \p \v 26 ଲାଗିଂ ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଇନେର୍‌ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇ ରୁଟି ରଞ୍ଜି କ୍ଡୁକ୍‌ନାଂ ଆରି ଇନେରିଂ ହେଦାଂ ହିନାଂ, ହେୱାନ୍‌ ।” ହେବେ ହେୱାନ୍‌ ହେ ରୁଟିତିଂ କ୍ଡୁକ୍‌ଚି ହେଦାଂ ଅଜ଼ି ସିମନ୍‌ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ମେହି ଜିହୁଦାଙ୍ଗ୍‌ ହିତାନ୍‌ । \v 27 ହେୱାନ୍‌ ରୁଟି ପାୟା ଆତି ପାଚେ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେ ହଟାତ୍‌ । ହେବେ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନାକା କିନାକା ମାନାତ୍‌, ହେଦାଂ ବେଗି କିୟା ।” \v 28 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ତା ଇଦାଂ ଇନାକିଦେଂ ଇଚାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେଦାଂ ତିଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚି ମାଚି ଲକୁ ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ପୁନ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 29 ଇନାକିଦେଂକି ଜିହୁଦା ତାକେ ଡାବୁଙ୍ଗ୍‌ମଣା ମାଚିଲେ, ପାର୍ବୁ କାଜିଂ ଇନା ଇନାକା ଲଡ଼ା, ହେଦାଂ କଡ଼୍‌ଦେଂ ଆୱିତିସ୍‌ ଅର୍କିତାରିଂ ଅଲପ୍‍ ଦାନ୍‌ ହିଦେଂ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନେ ଇନେର୍‌ ବାବି କିତାର୍‌ । \p \v 30 ତା ପାଚେ ଇସ୍କାରିୟତିୟ ହେୱାନ୍‌ ରୁଟି ତିନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେ ସାଙ୍ଗେ ହସି ହାଚାନ୍‌, ହେ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନାଣା ସମୁ । \s ଜିସୁତି ପୁନି ବଲ୍‌ \p \v 31 ହେୱାନ୍‌ ହସି ହାଚି ପାଚେ ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌, “ନଙ୍ଗ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ମାଜ଼ି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆତାନ୍‌ ଆରି ତା ତାକେ ଇସ୍ୱର୍‌ ପା ପାଦ୍‌ପାୟାଆତାନ୍‌ । \v 32 ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ତା ତାକେ ପାଦ୍‌ପାୟାଆତିସ୍, ତେବେ ଇସ୍ୱର୍‌ ପା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ତାକେ ପାଦ୍‌ ପାୟାନାକା କିନାନ୍‌, ଆରେ ବେଗି ହେୱାନିଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିନାନ୍‌ ।” \v 33 \x + \xo ୧୩:୩୩ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୭:୩୪.\xt*\x*ଜିସୁ ଇଚାନ୍‌ “ଏ ବପାର୍‌,” ଆନ୍‌ ଆରେ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ମି ହୁକେ ମାନାଂ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେର୍‌; ଆରେ, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବାହାତ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ଇଚାର୍‌, ହେ ଲାକେ ନଙ୍ଗ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇନାଦେରା । \v 34 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଜିଉନୱାଟ୍, ଇ ପୁନି ବଲ୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା; ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନତ୍‍ତାଂନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଜିଉନନାକା ମାନାତ୍‌ । \v 35 ଜଦି ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନ୍‌ ତାକେ ଜିଉନବାନାକା ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ନା ଚେଲା, ଇଦାଂ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ହେଦାଂ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାର୍‌ ।” \s ପିତର୍‌ ପାର୍ତିକିୱି ବିସ୍ରେ \r (ମାତିଉ ୨୬:୩୧-୩୫; ମାର୍କ ୧୪:୨୭-୩୧; ଲୁକ ୨୨:୩୧-୩୪) \p \v 36 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ତାଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାନାୟା ?” ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ହାନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାଚେ ପାଚେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ ? ଆନ୍‌ ନି କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 37 ପିତର୍‌ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଆନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ନି ପାଚେ ପାଚେ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଙ୍ଗ୍‌ ? ଆନ୍‌ ନି କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାଂ ।” \p \v 38 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ନା କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିନାୟ୍ ? ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାନାଙ୍ଗା, ଗାଞ୍ଜା କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେନିହିଂ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ତିନିହଟ୍‌ ପାର୍ତି କିଦୁୟ୍‌ ।” \c 14 \s ଇସ୍ୱର୍‌ ନେ ହାଜ଼ି \p \v 1 “ମି ମାନ୍‌ ବିଲ୍‌କି ଆମେତ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌, ନା ତାକେ ପା ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ ।” \v 2 ନା ଆବାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ଜବର୍‌ ବାହାଂ ମାନିଂ; ଜଦି ହଲ୍‍ୱିତିସ୍‍, ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଂମା, ଆନ୍‌ ମି କାଜିଂ ବାହା ଜାଲ୍‌ଦି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା; \v 3 ଆରେ, ଆନ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ମି କାଜିଂ ବାହା ଜାଲ୍‌ଦି କିତିସ୍‌ ଆରେ ରଗ ୱାନାଙ୍ଗ୍, ଆରେ ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ମାନାଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇନେସ୍‌ ହେ ବାହାତ ମାନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ତାକେ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜ୍‌ନାଂ । \v 4 ଆରେ, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାଙ୍ଗା, ହେ ହାଜ଼ି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ । \p \v 5 ତମା ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାୟା, ହେଦାଂ ଆପେଂ ପୁନୁପ୍‌; ହାଜ଼ି ଇନେସ୍‌ ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ନାପ୍‌ ?” \p \v 6 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହାଜ଼ି, ହାତ୍‌ପା ଆରି ଜିବୁନ୍‌; ନା ହିଜ଼ି ହାଲ୍‍ୱିତିସ୍ ଇନେର୍‌ ଆବା ତାକେ ହାଲୁନ୍ । \v 7 ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜିମାଞ୍ଚିସ୍, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ଆବାଂ ପା ପୁଚାଦେର୍ମା; ନଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେରା ଆରି ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 8 ପିଲିପ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆବାଂ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆୟିକିଦା, ହେଦାଂ ମା କାଜିଂ ସାରି ।” \p \v 9 ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପିଲିପ୍‌, ଏଚେକ୍‌ ଦିନ୍‌ ଆନ୍‌ ମି ହୁଦାଂ ମାନାଙ୍ଗା, ଆରେ ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁୱାତାଦେର୍ ? ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାତାର୍‍ନା, ହେୱାନ୍‌ ଆବାଂ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ନା; ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆବାଂ ଚଚିକିଦା ଇଞ୍ଜି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇନାଦେରା ? \p \v 10 ଆନ୍‌ ଜେ ଆବା ତାକେ ମାନାଂ ଆରି ଆବା ନା ତାକେ ମାନାନ୍‌, ଇ କାତା ଇନାକା ପାର୍ତି କିଉଦେରା ? ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ୁ ବଚନ୍‌ ଇନାତ୍‌,” ହେ ସବୁ ନା ଜାର୍‌ତାଂ ଇନୁଙ୍ଗ୍, “ମାତର୍‌ ଆବା ନା ତାକେ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଜାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାନା । \v 11 ଆନ୍‌ ଜେ ଆବା ତାକେ ମାନାଂ ଆରି ଆବା ଜେ ନା ତାକେ ମାନାନ୍‌, ନା ଇ କାତା ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌, ଆୱିତିସ୍‌ ନା କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ । \v 12 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନା ତାକେ ଇନେର୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ଆନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗା, ହେୱାନ୍‌ ପା ହେ ସବୁ କିନାନ୍‌, ଆରେ ହେ ସବୁ ବାଟା ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା କାମାୟ୍‌ କିନାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଆବା ତାକେ ହାନାଙ୍ଗା । \v 13 ଆରେ, ଆବା ଇନେସ୍‌ ମାଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ଇନାକା ପା ଏନ୍ତିତିସ୍‌, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ହିଦ୍‌ନାଂ । \v 14 ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ଇନାକାପା ବିସ୍ରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତାନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ହେଦାଂ କିନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \s ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ଦାନ୍‌ନି ବେଣ୍‍ହିନାକା \p \v 15 “ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‍ନାଦେର୍, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ବଲ୍‌ ସବୁ ମାନିକିନାଦେର୍‌ । \v 16 ଆରେ, ଆନ୍‌ ଆବାଂ ଗୱାରି କିନାଂ, ଆରେ ମି ହୁଦାଂ ସବୁ ଦାନ୍‌ ମାନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରକାନ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦ୍‌ନାକାନିଂ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, \v 17 ହେୱାନ୍‌ ଆନାନା ହାତ୍‌ପାନି ଜିବୁନ୍ତିଂ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । ପୁର୍ତି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆଡୁତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ପୁର୍ତି ତାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼ୁତ୍‌ କି ପୁନୁତ୍; ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ମି ହୁକେ ମାନ୍‍ଗାନାନ୍‍, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ମି ୱାସ୍କିତ ମାନ୍‌ଗାନାନ୍ ।” \p \v 18 “ଆନ୍‌ ହାଚି ପାଚେ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଟୁରା ହିମ୍‌ଣା କିଜ଼ି ପିସ୍ତି ହାଞ୍ଜୁଙ୍ଗ୍, ଆନ୍‌ ମି ତାକେ ମାସ୍‌ଦି ୱାନାଙ୍ଗ୍‌ । \v 19 ଅଲପ୍‍ ମାତର୍‌ ସମୁ ମାନାତ୍‌, ପୁର୍ତି ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ହୁଡ଼୍‍ଦୁତ୍‌; ମତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦାନାଦେର୍, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଜିତାକାଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଜିତାକାଦେର୍ ମାନାଦେର୍‌ । \v 20 ଆନ୍‌ ଜେ ନା ଆବା ତାକେ ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ନା ତାକେ ଆରି ଆନ୍‌ ମି ତାକେ ମାନାଂ, ଇଦାଂ ହେ ଦିନ୍‌ ୱାତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ ।” \p \v 21 “ଇନେର୍‌ ନା ବଲ୍‌ ସବୁ ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନିକିନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନଦ୍‌ନାନ୍‌, ଆରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନଦ୍‌ନାନ୍‌, ନା ବାୱା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନନାନ୍, ଆରେ ଆନ୍‌ ହେୱାନିଂ ଜିଉ ନନାଂ ଆରି ତା ଲାଗାଂ ଜାର୍‌ତିଂ ହପ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 22 ଜିହୁଦା, ଇସ୍କାରିୟତିୟ ଜିହୁଦା ହିଲ୍‌ୱାତାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ମାପ୍ରୁ, ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଆନାତ୍‌ ? ଜାର୍‌ତିଂ ପୁର୍ତି ତାକେ ୱେଚ୍‌ୟାୱାଦାଂ ମା ତାକେ ଇନେସ୍‌ ହପ୍‍ନାଦେର୍‌ ?” \p \v 23 ଜିସୁ ହେୱାନିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜଦି ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‌ନାନ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ମାନିକିନାନ୍, ଆରେ ନା ଆବା ହେୱାନିଂ ଜିଉ ନନାନ୍, ଆରେ ଆପେଂ ହେ କଚଣ୍‌ ୱାଜ଼ି ଆବା ଆରି ଆନ୍‌ ବାହା କିନାପ୍‌ । \v 24 ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନଦୁନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ବଚନ୍‌ ମାନିକିଉନ୍‌, ଆରେ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନାଦେରା, ହେଦାଂ ନାଦାଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ନା ପକ୍ତିତି ମୁଣିକା ଆବାତି ।” \p \v 25 “ଆନ୍‌ ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇନ୍‌ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା । \v 26 ହେ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦ୍‍ନାକାନ୍, ଇଚିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‍ତିଂ ବାୱା ନା ତର୍‌ଦ ପକ୍ତାନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ହିକ୍ୟା ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, ଆରେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ଇଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ହେ ସବୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁକିୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \p \v 27 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ନା ସୁସ୍ତା ହିଜ଼ି ହାନାଙ୍ଗା, ନା ଜାର୍‌ତି ସୁସ୍ତା ମିଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା; ପୁର୍ତି ଇନେସ୍‌କି ଦାନ୍‌ କିଦ୍‌ନାତ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ହେ ଲାକେ ଦାନ୍‌ ହିଦୁଙ୍ଗା । ମି ମାନ୍‌ ଦୁକ୍‌ କି ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆମେତ୍‌ ।” \p \v 28 “ଆନ୍‌ ଜେ ହାନାଙ୍ଗା ଆରି ମି ତାକେ ମାସ୍‌ଦି ୱାନାଙ୍ଗ୍‌, ନା ଇ କାତା ତ ୱେଚାଦେର୍ଣ୍ଣା । ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଜ଼ି ମାନ୍‍ଞ୍ଚିସ୍, ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ନା ଆବା କଚଣ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା ଇଞ୍ଜି ୱାରି କିତାଦେର୍‌ମା, ଇନାକିଦେଂକି ବାୱା ନା ତାଙ୍ଗ୍‌ ଗାଜାକାନ୍‌ । \v 29 ଆରେ, ହେଦାଂ ଗିଟାଆନି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେଦାଂ ଗିଟାଆନି ଆଗେ ଆନ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଂନା । \v 30 ଆନ୍‌ ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ଆଦିକ୍‌ ସମୁ କାତାବାର୍ତା କିଦୁଙ୍ଗ୍, ଇନାକିଦେଂକି ପୁର୍ତିନି ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ୱାନାନା; ଆରେ, ନା ତାକେ ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ହିଲୁତ୍‌; \v 31 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଜେ ବାୱାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉ ନନାଂ ଆରି ବାୱାତି ବଲ୍‌ ଲାହାଂ କାମାୟ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ପୁର୍ତି ପୁଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦାତାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଇ ଲାକେ ପୁଞ୍ଜ୍‌ନାତ୍‌ ।” \p “ୱାଡୁ, ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ବାହାତାଂ ହାନାସ୍ ।” \c 15 \s ହାତ୍‌ପା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ କୁଡ଼ି ଜିସୁ \p \v 1 “ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଅଙ୍ଗୁର୍‌ କୁଡ଼ି, ଆରେ ନା ଆବା କାମ୍‌ଲିୟା । \v 2 ନା ତାକେ ମାନି ଇମ୍‌ଣି କେନ୍ଦାଂ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ୱିତିସ୍‌, ହେଦାଂ ହେୱାନ୍‌ କାଦ୍‍ଦି ତୁହିନାନ୍‍; ଆରେ ଇମ୍‌ଣି କେନ୍ଦାଂ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାତ୍‌, ଆଦିକ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନି କାଜିଂ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ନିର୍ମଲ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 3 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବେରଣ୍‌ ଇନ୍‌ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ସକଟ୍‌ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 4 ନା ତାକେ ମାନାଟ୍‌, ହେବେ ଆନ୍‌ ମି ତାକେ ମାନାଂ । କେନ୍ଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ କୁଡ଼ିତ ମାନ୍‌ୱିତିସ୍‌ ଜାର୍‌ତାଂ ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁତ୍‌, ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ନା ତାକେ ମାନ୍‌ୱିତିସ୍‌ ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ ।” \p \v 5 “ଆନ୍‌ ଅଙ୍ଗୁର୍‌ କୁଡ଼ି, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କେନ୍ଦାଂ, ଇନେର୍‌ ନା ତାକେ ମାନ୍‍ଙ୍ଗାନାନ୍ ଆରି ଆନ୍‌ ଇନେର୍‌ ତାକେ ମାନାଂ, ହେୱାନ୍‌ ବେସି ପାଡ଼୍‌ ଆହ୍‌ନାନ୍‌; ଇନାକିଦେଂକି ନା ପିସ୍ତି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଦେର୍‌ । \v 6 ଇନେର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନା ତାକେ ମାନ୍‌ୱିତିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେଦାଂ କାତ୍‌ଦି କେନ୍ଦାଂ ଲାକେ ବାର୍ତ ତୁହିୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ୱାଜ୍‍ଜି ହାନାତ୍‌, ଆରେ ଲକୁ ହେୱାକାଂ ରୁଣ୍ଡାୟ୍‌ କିଜ଼ି ନାଣିତ ତୁହିନାର୍ ଆରି ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ କାଡ଼୍‍ଜିହାନିକ୍‍ ।” \v 7 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ନା ତାକେ ମାନାଦେର୍‌, ଆରେ ନା ବଚନ୍‌ ମି ତାକେ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବିସ୍ରେ ଇଚା କିନାଦେର୍‌, ହେଦାଂ ଏନାଟ୍‌, ଆରେ ମି କାଜିଂ ହେଦାଂ ହିଦ୍‍ନାନ୍‍ । \v 8 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ପାଡ଼୍‌ ଆସ୍ତିସ୍‌ ନା ଆବା ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆନାନ୍‌, ଆରେ ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ନା ହାତ୍‌ପା ଚେଲା ଆନାୟ୍‌ । \v 9 ଆବା ଇନେସ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନତାନ୍‌ନା, ଆନ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନତ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‌ନା; ନା ଜିଉନଦ୍‍ନିତ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ । \v 10 ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନା ଆବାତି ବଲ୍‌ ମାନି କିଜ଼ି ତାଦାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନନିତାକେ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଙ୍ଗା, ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ପା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ନା ବଲ୍‌ ମାନିକିନାଦେର୍‍, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ଜିଉନନିତାକେ ତିର୍‌ ଆଜ଼ି ମାନାଦେର୍‌ ।” \p \v 11 “ନା ୱାରି ଇନେସ୍‌ ମି ତାକେ ମାନାତ୍‌, ଆରେ ମି ୱାରି ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଙ୍ଗ୍ । \v 12 ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନତ୍‍ତାଂନ୍ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ବିତ୍ରେ ଜିଉନବାଆଡୁ, ଇଦାଂ ନା ବଲ୍‌ । \v 13 ଜାର୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାରିଂ କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ହିନି ବାଟା ଇନେର୍‌ତି ଆରେ ଆଦିକ୍‌ ଗାଜା ଜିଉନନାକା ହିଲୁତ୍‌ । \v 14 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବଲ୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ଜଦି ମାନିକିନାଦେର୍‌, ତେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାଦେର୍ । \v 15 ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜୁଙ୍ଗା, ଇନାକିଦେଂକି ହାଉକାର୍‌ ଇନାକା କିନାନ୍‌, ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ହେଦାଂ ପୁନୁନ୍, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ନା ଆବାତାଂ ଇନା ଇନାକା ୱେଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, ହେ ସବୁ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଙ୍ଗ୍ । \v 16 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ବାଚି କିଦ୍‍ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଚି କିତ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‍ନ୍ନା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ପାଡ଼୍‌ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ କିନାଦେର୍‌ ଆରି ମିୱାଙ୍ଗ୍ ପାଡ଼୍‌ ତିର୍‌ମାନ୍‌ଙ୍ଗାନାତ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଚି କିତ୍‍ତାଙ୍ଗ୍‍ନ୍ନା । ହେବେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ଆବାଂ ଇନାକା ଏନ୍‌ନାଦେର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌; \v 17 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଜିଉନୱାଟ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବଲ୍‌ ହିଦ୍‍ନାଙ୍ଗା ।” \s ପୁର୍ତିତିଂ ଗିଣ୍‌ \p \v 18 “ଜଦି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତି ଗିଣ୍‌ କିତ୍‍ତିସ୍, ତେବେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିଦ୍‌ନି ଆଗେ ହେଦାଂ ଜେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା, ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ । \v 19 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ପୁର୍ତିତାଂ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆତାଦେର୍ମା, ତେବେ ପୁର୍ତି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଲକୁର୍ ପୁଞ୍ଜି ଜିଉ ନତାତ୍ମା; ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତାଂ ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆୱାତାୟ୍‌ନା, ନଲେ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତିତାଂ ବାଚି କିତ୍‌ତାତ୍‌ନ୍ନା, ଇଦାଂ କାଜିଂ ପୁର୍ତି ମିଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାତ୍‌ ।” \v 20 \x + \xo ୧୫:୨୦ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୦:୨୪; ଲୁକ ୬:୪୦; ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୬.\xt*\x*ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ହାଉକାର୍‍ତାଙ୍ଗ୍ ଗାଜା ଆକାୟ୍‌, ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଙ୍ଗ୍‍ନା, ହେଦାଂ ଏତୁ କିୟାଟ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ଜଦି ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇଣ୍‌ କିତ୍‌ତାର୍‌ନା, ତା ଆତିସ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଜଦି ନା ବଚନ୍‌ ମାନିକିତାର୍ଣ୍ଣା, ତା ଆତିସ୍‌ ମି ବଚନ୍‌ ପା ମାନିକିନାର୍‌ । \v 21 ମାତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ନା ପକ୍ତି ହାଉକାର୍‍ତିଂ ପୁନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚିଲେ ନା ତର୍‌ କାଜିଂ ମିଙ୍ଗ୍‌ ପା ଇ ସବୁ କିଦ୍‌ନାର୍‌ । \v 22 ଜଦି ଆନ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପାପ୍‌ ଆୱାତାତ୍ମା; ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପାପ୍‌ ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ଇନେର୍‌ ପା ଚଚା କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁର୍‌ । \v 23 ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ ନା ଆବାଂ ପା ଗିଣ୍‌ କିନାନ୍‌ । \v 24 ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଆରେ ଇନେର୍‌ କିତାତାର୍ଣ୍ଣା, ଆନ୍‌ ଜଦି ହେ ୱିଜ଼ୁ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ କିୱାଦାଂ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ପାପ୍‌ ଆୱାତାତ୍ମା; ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ନା, ଆରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ନା ଆବା ରିୟାରିଂ ଗିଣ୍‌ କିତ୍‌ତାର୍‌ନା । \v 25 ମତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିନାସୁନ୍‍ରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଗିଣ୍‌ କିତ୍‍ତାର୍, ହେୱାର୍‌ତି ମସାତି ବିଦିତ ଲେକାଆତି ଇ ବଚନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଗିଟା ଆନାତା । \p \v 26 “ଆବାତି ତାକେଣ୍ଡାଂ ଆନ୍‌ ମି ଲାଗାଂ ଇମ୍‌ଣି ଉପ୍‌କାର୍‌ କିଦ୍‌ନାକାନିଂ ପକ୍ତାନାଂ, ଆବା ତାକେଣ୍ଡାଂ ହତି ହେ ହାତ୍‌ପାନି ଜିବୁନ୍‌ ୱାତିସ୍ ନା ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଦ୍‌ନାନ୍‌; \v 27 ଆରେ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ସାକି, ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆରମ୍‌ତାଂ ନା ହୁକେ ମାନାଦେରା ।” \c 16 \p \v 1 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିଉଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \v 2 ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଲକୁ ହେୱାର୍‌ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ପାଗ୍ରି କିଦ୍‌ନାର୍‌ । ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ବାର୍ତି ସମୁ ୱାନାତା ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ବାବିକିଦ୍‍ନାର୍‍ ଜେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅସ୍ତିନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ହେବା କିନାରା । \v 3 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଇଦାଂ ୱିଜ଼ୁ କିନାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଆବାଂ କି ନାଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜ୍‍ୱାତାର୍ଣ୍ଣା । \v 4 ମତର୍‌ ଇ ସବୁ ଗିଟାଆନି ସମୁ ଏକାୱାତିସ୍‌, ଆନ୍‌ ଜେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚି ମାନ୍‍ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍, ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏତୁ କିନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚାତାଂନ୍ନା ।” \s ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ନି କାମାୟ୍‌ \p \v 5 ମାତର୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଆନ୍‌ ନା ପକ୍ତିତି ହାଉକାର୍‍ତାକେ ହାନାଙ୍ଗା, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ “ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ହାନାୟା” ଇଞ୍ଜି ମି ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବା ଆଦୁଦେରା । \v 6 ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଞ୍ଜି ମାଚିଲେ ମି ମାନ୍‌ ଦୁକ୍‌ତ ବାର୍ତି ଆତାତ୍‌ନ୍ନା । \v 7 ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ନା ହାନାକା ମି କାଜିଂ ହାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ହାଲ୍‍ୱିତିସ୍ ହେ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିନାକାନ୍‌ ମି ତାକେ ୱାଉନ୍, ମତର୍‌ ଆନ୍‌ ହାଚିସ୍ ହେୱାନିଂ ମି ତାକେ ପକ୍ତାନାଂ । \v 8 “ହେୱାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ପାପ୍‌, ଦାର୍ମି ଆରି ବିଚାର୍‌ ବିସ୍ରେ ପୁର୍ତିତିଂ ହାତ୍‌ପା ପାର୍ମାଣ୍‍ ହିନାନ୍‌; \v 9 ହେୱାନ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନାନ୍‌ ଜେ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ନେ ପାପ୍‌; \v 10 ଦାର୍ମି ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ବୁଲ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଆବା ତାକେ ହାନାଙ୍ଗା ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ହୁଡ଼୍‍ଦୁଦେର୍; \v 11 ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ବିସ୍ରେ ହେୱାର୍‌ ବୁଲ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ଇ ଜଗତ୍‌ତ ମୁଡ଼୍‌ଦାକାନ୍‌ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ଆତାତେ ।” \p \v 12 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆଦିକ୍‌ କାତା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାକା ମାନାତ୍‌, ମତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ହେ ସବୁ ହୁନ୍‍ଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍ ଆଡୁଦେର୍‌ । \v 13 ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌, ହାତ୍‌ପା ଜିବୁନ୍‌ ୱାତିସ୍ ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ହାତ୍‌ପା ବୁଜାଆଦେଂ ସାକ୍ତି ହିଦ୍‌ନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ ଆଦିକାର୍‌ ସାକ୍ତିତାଂ ଇନାକା ଇଞ୍ଜୁନ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେ ଇନାକା ୱେଚାର୍‌ନା ଏଚେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଚଚ୍‌ନାନ୍‌ ଇନାକା ଗିଟା ଆଦେଂ ହାନାତା, ହେଦାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାନାନ୍‌ । \v 14 ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ହିଦ୍‍ନାନ୍‍, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ସବୁ କାତା ଅଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଣାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 15 ଇନା ଇନାକା ଆବାତି, ହେ ସବୁ ନାଦାଂ; ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଇଚାଂ, ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ନା ବିସ୍ରେ ଅଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଣାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ।” \s ଦୁକ୍‌ ଆରି ୱାରି \p \v 16 “ମତର୍‌ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ମାନାତ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦୁଦେର୍‍, କେତ୍‌ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାନାଦେର୍ ।” \p \v 17 ହେବେଣ୍ଡାଂ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେ ଇନେର୍‌ ରକାନ୍‌ ଆରେ ରକାନିଂ ଇଚାର୍‌, “ଅଲପ୍‍ ମତର୍‌ ସମୁ ମାନାତ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦୁଦେର୍, କେତ୍‌ଦିନ୍‌ ପାଚେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାନାଦେର୍ ଆରି ଆନ୍‌ ଆବାତି ଲାଗେ ହାନାଙ୍ଗା, ଇ ଇମ୍‌ଣି କାତା ହେୱାନ୍‌ ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାନା, ଇଦାଂ ଇନାକା ?” \v 18 “ଅଲପ୍‍ ସମୁ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇନାନ୍ନା ? ହେୱାନ୍‌ ଇନାକା ଇନାନ୍ନା, ଆପେଂ ବୁଜାଆଦେଂ ଆଡୁପା ।” \p \v 19 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଇଚା କିନାରା ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଅଲପ୍‍ ମତର୍‌ ସମୁ ମାନାତ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦୁଦେର୍, ଆରେ ରଗ ଅଲପ୍‍ ସମୁ ପାଚେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‍ଦାନାଦେର୍, ଆନ୍‌ ଇ ଇମ୍‌ଣି କାତା ଇନ୍‍ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍, ହେ ବିସ୍ରେ ଅଜ଼ି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ରକାନ୍‌ ରିକାର୍‌ ବେଣ୍‌ବାଟ୍‌ କିନାଦେରା ? \v 20 ଆନ୍‌ ହାତ୍‌ପା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ବାନାଦେର୍‌ ଆରି ଦୁକ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ପୁର୍ତି ୱାରି କିନାତ୍‌; ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଆନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‌ ୱାରିତାଂ ବାର୍ତି ଆନାତ୍‌ । \v 21 କନାତ କୁଚ୍‌ଚେଂ ସମୁ ଏକାୱାତିସ୍‌ କଗ୍‌ଲେ ପାୟା ଆନାତ୍‌; ମାତର୍‌ ହେଦେଲ୍‌ ହିମ୍‍ଣା ଗାଟାଆତି ପାଚେ ପୁର୍ତିତ ରକାନ୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଜଲମ୍‌ ଆତାନ୍ନା, ଇ ୱାରି କାଜିଂ ଆରେ କସ୍ଟତିଂ ଏତୁ କିଉତ୍‌ । \v 22 ହେ ଲାକେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗ୍‌ ଦୁକ୍‌ ପାୟାଆନାଦେରା, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ଆରେ ରଗ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଚଞ୍ଜିୟାଆଦ୍‌ନାଂ, ଆରେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ୱାସ୍କିତାଂ ୱାର୍‌ୟା ଆନାତ୍‌ ଆରି ଇନେର୍‌ ମିତାଙ୍ଗ୍ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି ଜେଲ୍‌ଜି ଅଦୁର୍ ।” \p \v 23 “ହେ ଦିନ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ୱେନ୍‌ବା ଆଦୁଦେର୍‌ । ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆବାଂ ଇନାକାପା ଏନ୍‌ନାଦେର୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ହେୱାନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ହିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \v 24 ଇ ପାତେକ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ଇନାକା ଏନ୍ତାୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ନଙ୍ଗ୍‌ ଏନାଟ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ପାୟାନାଦେର୍‌ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ଆନାତ୍‌ ।” \s ପୁର୍ତି ଜପି ଜିଣାନାକା \p \v 25 “ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାଚ୍‍କା ଚଚ୍‍ଚି ଇ ସବୁ କାତା ଇଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା; ସମୁ ୱାନାତା, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଆନ୍‌ ଆରେ ୱାଚ୍‍କାଙ୍ଗ୍‍ ଚଚ୍‍ଚି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‍ଚୁଙ୍ଗ୍, ମାତର୍‌ ଆବାତି ବିସ୍ରେ ପୁଟ୍‍ତେରଚେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଣାୟ୍‌ କିଦ୍‍ନାଂ । \v 26 ହେ ଦିନ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ତର୍‌ଦ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏନ୍ତାନାଦେର୍‌, ଆରେ, ଆନ୍‌ ଜେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ପାକ୍ୟାତ ଆବାଂ ଗୱାରି କିନାଙ୍ଗ୍‌, ଇଦାଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜୁଙ୍ଗା; \v 27 ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ନିଜେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‍ନାନ୍, ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‍ନାଦେରା ଆରି ଆନ୍‌ ଜେ ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ୱାତାଙ୍ଗ୍‍ନା, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 28 ଆନ୍‌ ଆବାତାଂ ଜଗତ୍‍ତାକେ ୱାତାଙ୍ଗ୍‍ନା; ଆରେ ରଗ ଆନ୍‌ ପୁର୍ତି ପିସ୍ତି ଆବା ତାକେ ହାନାଙ୍ଗା ।” \p \v 29 ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଚେଲାହିର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ହୁଡ଼ା, ନଂ ଏନ୍‌ ରାକୁକିଜ଼ି ୱେଚ୍‍ଚାନାୟା ଆରି ୱାଚ୍‍କା ଚଚ୍‍ଚି କାତା ଆରେ ଇନୁୟା । \v 30 ନଙ୍ଗ୍‌ ଆପେଂ ଇଦାଂ ପୁନାପ୍‌ ଜେ ଏନ୍‌ ଜେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ପୁନାୟ୍‌ ଆରେ ଇନେରିଂ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ଲଡ଼ା ଆକାୟ୍‌, ହେଦାଂ ନଙ୍ଗ୍‌ ଆପେଂ ପୁଚାପ୍; ଇସ୍ୱର୍‌ ତାକେଣ୍ଡାଂ ଏନ୍‌ ୱାତାୟ୍‍ନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଆପେଂ ଇଦାଂ ହୁକେ ପାର୍ତି କିନାପା ।” \p \v 31 ଜିସୁ ହେୱାରିଂ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ନଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେରା କି ? \v 32 ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ସମୁ ୱାନାତା, ଆଁ, ୱାତାତେ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‍ବିନ୍‍ ଆଜ଼ି ୱିଜ଼ାକାଦେର୍ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହନ୍‍ଚି ହାନାଦେର୍, ଆରେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ରୱାନିଂ ପିସ୍ତି ହାନାଦେର୍; ଆତିସ୍‌ପା ରକାଂ ଆକାୟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆବା ନା ହୁକେ ମାନାନ୍‌ । \v 33 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ନା ତାକେ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ସୁସ୍ତା ପାୟା ଆଡୁ, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଇନ୍‌ଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନ୍ନା । ପୁର୍ତିତ ମି କାଜିଂ ଦୁକ୍‌ ମାନାତ୍‌, ମାତର୍‌ ସାସ୍‌ ଆହାଟ୍‌; ଆନ୍‌ ପୁର୍ତିତିଂ ଜିଣା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ।” \c 17 \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ପାର୍ତାନା \p \v 1 ଜିସୁ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବେରଣ୍‌ ଇଞ୍ଜି ସାର୍ଗେନିପ ଜପି ହୁଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଆବା, ସମୁ ଏକା ୱାତାତେ; ନି ମାଜ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିୟା, ଇନେସ୍‌ ମାଜ଼ି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍‌ କିଦ୍‌ନାନା, \v 2 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ ମାନାୟାରିଂ ଆଦିକାର୍‌ ହିତାୟ୍‌ନା, ହେୱେରିଂ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ହିଦେଂ ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କେଇଦ ୱିଜ଼ୁ ବଜ୍‌ ଜପି ଆଦିକାର୍‌ ହିତାଦେର୍‌ । \v 3 ଆରେ, ରକାନ୍‌ ମତର୍‌ ହାତ୍‌ପା ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ, ଏନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ମି ପକ୍ୟାତାକାନ୍‌ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାକା ନେ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜିବୁନ୍‌ ଆନାନ୍‌, \v 4 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାମାୟ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ୱିସ୍ତି ପୁର୍ତିତ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା । \v 5 ଆରେ ନଙ୍ଗୟ୍‌ ଏ ଆବା, ପୁର୍ତିନି ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆଗେ ମି ହୁଦାଂ ନା ଇମ୍‌ଣି ପାଣ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ତା ପାଚେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ନାଙ୍ଗ୍‌ ହିଦା ।” \p \v 6 “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁର୍ତି ବିତ୍ରେ ଇମ୍‌ଣି ମାନାୟାରିଂ ଦାନ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାଗେ ନି ତର୍‌ ୱେଚ୍ୟାତାନ୍‌; ହେୱାର୍‌ ମିୱାର୍‌ ମାଚାର୍‌ ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାନ୍‌ କିତ୍‌ତାୟ୍‌, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ନି ବଲ୍‌ ପାଲି କିନାରା । \v 7 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନା ଇନାକା ଦାନ୍‌ କିତ୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଜେ ନିଙ୍ଗ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ଇଦାଂ ହେୱାର୍‌ ନଙ୍ଗୟ୍‌ ବୁଜାଆତାର୍ଣ୍ଣା; \v 8 ଇନାକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ୱିଜ଼ୁ ବଚନ୍‌ ଦାନ୍‌ କିନାଦେର୍‌, ଆନ୍‌ ହେୱେରିଂ ହେ ସବୁ ଦାନ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ନ୍ନା, ଆରେ ଆନ୍‌ ଜେ ମିତାଙ୍ଗ୍ ୱାନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ହାତ୍‌ପାରଚେ ପୁଚାର୍ଣ୍ଣା ଆରି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାୟ୍‌ନା ଇଞ୍ଜି ପାର୍ତି କିନାୟା ।” \p \v 9 “ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ଗୱାରି କିନାଙ୍ଗା; ପୁର୍ତିତିଂ ଇଞ୍ଜି ପାର୍ତାନା କିଉଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାରିଂ ହିତାଦେର୍‌ନା, ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା କିନାଙ୍ଗା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ମିୱାର୍‌; \v 10 ଇନା ଇନାକା ନାଦାଂ, ହେ ୱିଜ଼ୁ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌, ଆରେ ଇନା ଇନାକା ମିଦାଙ୍ଗ୍‌, ହେ ୱିଜ଼ୁ ନାଦାଂ; ଆରେ, ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟା ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 11 ଆନ୍‌ ଆରେ ଇ ପୁର୍ତିତ ମାନୁଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ଇୱାର୍‌ ପୁର୍ତିତ ମାନାର୍‌; ଆରେ, ଆନ୍‌ ସାକ୍ତି କାଜିଂ ମି ଲାଗେ ହାନାଙ୍ଗା । ପୁଇପୁୟା ଆବା, ମି ତର୍‌ଦ ହେୱାରିଂ ରାକ୍ୟା କିୟା ଇମ୍‌ଣି ତର୍‌ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ନା, ହେ ଲାକେ ଆପେଂ ଇନେସ୍‌କି ଏକ୍‌, ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌ ।” \p \v 12 \x + \xo ୧୭:୧୨ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧୩:୧୮.\xt*\x*“ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନି ସମୁତ ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ମି ତର୍‌ଦାଂ ରାକ୍ୟା କିଜ଼ି ୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଇମ୍‌ଣି ତର୍‌ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହିତ୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଆରେ ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଜାଗ୍ରତ୍‌ତାଂ ରାକ୍ୟା କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଆରି ସାସ୍ତର୍‌ତ ଇନେସ୍‌ ଜିତା ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନାସ୍‌ ଆନି କାଡ଼୍‌ଦେ ପିସ୍ତି ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ନସ୍ଟ ଆୱାତାର୍ଣ୍ଣା । \v 13 ମାତର୍‌ ଅଙ୍ଗୟ୍‌ ଆନ୍‌ ମି ଲାଗେ ହାନାଙ୍ଗା, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ୱାସ୍କିତ ନା ୱାରି ଇନେସ୍‌ ବାର୍ତି ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ପୁର୍ତିତ ମାନୁ ମାନୁ ଆନ୍‌ ଇ ସବୁ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା । \v 14 ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ନି ବଚନ୍‌ ହିତ୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଆରେ ପୁର୍ତି ହେୱାରିଂ ଗିଣ୍‌ କିନାତା, ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଇ ପୁର୍ତିତ ଆକାୟ୍‌, ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ ଇ ପୁର୍ତିତାଂ ୱାୱାତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 15 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାରିଂ ପୁର୍ତି ତାଙ୍ଗ୍‌ ଅୱାଟ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଆନ୍‌ ପାର୍ତାନା କିନାଙ୍ଗା, ମାତର୍‌ ହେୱାରିଂ ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ରାକ୍ୟା କିୟା ଇଞ୍ଜି ଗୱାରି କିନାଙ୍ଗା । \v 16 ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁର୍ତିତ ଆୱାତାଂନା, ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ ପୁର୍ତିତାଂ ଆକାୟ୍‌ । \v 17 ହାତ୍‌ପା କାଜିଂ ହେୱାରିଂ ପୁଇପୁୟା କିୟାଟ୍‌, ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ବଚନ୍‌ ନେ ସତ୍‌ । \v 18 ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁର୍ତିତ ପକ୍‌ତାତାୟ୍‌ନା, ଆନ୍‌ ପା ହେୱେରିଂ ହେ ଲାକେ ପୁର୍ତିତ ପକ୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା । \v 19 ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ପା ଇନେସ୍‌ ହାତ୍‌ପା ହୁକେ ପୁଇପୁୟା ଆନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ କାଜିଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 20 “ଆନ୍‌ କେବଲ୍‌ ଇୱାର୍‌ କାଜିଂ ଗୱାରି କିଜ଼ି ପାର୍ତାନା କିଉଙ୍ଗା, ମତର୍‌ ଇୱାର୍‌ ବଚନ୍‌ ହୁକେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନା ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ କାଜିଂ ପା ପାର୍ତାନା କିନାଙ୍ଗା, \v 21 ହେୱାନ୍‌ ୱିଜ଼ାର୍‌ କାଜିଂ ପା ପାର୍ତାନା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ । ହେୱାର୍‌ ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌; ଇଦାଂ ନା ପାର୍ତାନା । ଆବା, ଏନ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ନା ତାକେ ଆରି ଆନ୍‌ ନି ତାକେ ମାନାଙ୍ଗ୍‌, ହେୱାର୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ଇନେସ୍‌କି ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ପୁର୍ତି ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାତ୍‌ । \v 22 ଆରେ, ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ପାଣ୍‌ ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ନା, ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ହେଦାଂ ହିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଇନେସ୍‌ ଆପେଂ ଇନେସ୍‌କି ଏକ୍‌, ହେୱାର୍‌ ହେ ଲାକେ ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌; \v 23 ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାକେ, ଆରେ ଏନ୍‌ ନା ତାକେ, ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହାର୍‌ ଆଜ଼ି ଏକ୍‌ ଆନାର୍‌, ଇନେସ୍‌ ପୁର୍ତି ବୁଜାଆନାତ୍‌ ଜେ, ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାୟ୍‌, ଆରେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ଜିଉନତାୟ୍‌, ହେୱାରିଂ ପା ହେ ଲାକେ ଜିଉନତାୟ୍‌ ।” \p \v 24 “ଏ ଆବା, ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାରିଂ ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ନା, ଆନ୍‌ ଇମେତାକେ ମାନେଙ୍ଗ୍‌, ହେୱେର୍‌ ପା ଇନେସ୍‌ ହେବେ ନା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନେର୍‌ ଆରି ପୁର୍ତି ୱିଜ଼୍‌ନି ଆଗେ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଜ଼ି କିଦ୍‌ନି କାଜିଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ପାଣ୍‌ ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ନା, ନା ହେ ପାଣ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ ନା ମାନ୍‌ । \v 25 ଏ ଦାର୍ମି ଆବା, ପୁର୍ତି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଜୁୱାତାତ୍‌ନା, ମାତର୍‌ ଆନ୍‌ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଞ୍ଚାଙ୍ଗ୍‌ନା; ଆରେ, ଇଦାଂ ଜେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାୟ୍‌, ହେଦାଂ ଇୱାର୍‌ ପୁଚାର୍ଣ୍ଣା; \v 26 ଆରେ ଏନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଜିଉତ୍‌ ଜିଉନତାୟ୍‍ନା, ହେଦାଂ ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ମାନାତ୍‌ ଆରି ଆନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ତାକେ ମାନ୍‌ଗାନାଙ୍ଗ୍‌, ଇ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ନି ତର୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତାଂନା ଆରି ୱେଚ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ।” \c 18 \s ଜିସୁ ସାତ୍ରୁର୍‌ କେଇଦ ଆହ୍‌ୟା ଆତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୪୭-୫୬; ମାର୍କ ୧୪:୪୩-୫୦; ଲୁକ ୨୨:୪୭-୫୩) \p \v 1 ଜିସୁ ଇ ପାର୍ତାନା ୱିଜ଼ୁ କାତା ଇଞ୍ଜି ଜାର୍‌ ଚେଲାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ କିଦ୍ରଣ ନାଗୁଡ଼୍‌ କନାନି ଆଣ୍ଟିପାଡ଼୍‌କାତ ହସି ହାଚାର୍‌ । ହେବେ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ବାଡ଼୍‌ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହୱାନ୍‌ ଆରେ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ହେବେ ହଟାର୍‌ । \v 2 ଇମ୍‌ଣି ଜିହୁଦା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସତ୍ରୁ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ପା ହେ ବାହା ପୁଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଜିସୁ ବେସିହଟ୍‌ ଜାର୍‌ ଚେଲାହିର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବାହାତ ହାଲ୍‌ବିସ୍‌ ମାଚାର୍‌ । \v 3 ଲାଗିଂ, ଜିହୁଦା ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଆରେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ଆରି ପାରୁସିର୍‌ତାଂ ପାୟାତାକାର୍‍ ମନ୍ଦିର୍‌ କାନାକାର୍‌ ବଇଟା, ଜୁଜ୍‌ରା ଆରି ଆତିୟାର୍‌ ଆସ୍ତି ହେବେ ୱାତାନ୍‌ । \v 4 ହେବେତାଂ ଜିସୁ, ହେ କାଜିଂ ଇନା ଇନାକା ଗିଟା ଆଦେଂ ହାନାତା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ପୁଞ୍ଜି ଆଗେ ୱାଜ଼ି ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେରିଂ ଡେକ୍‌ନାଦେରା ?” \p \v 5 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ନାଜରିତିୟ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ।” \p ଇମ୍‌ଣି ଜିହୁଦା ତାଙ୍ଗ୍‌ ସାତ୍ରୁ କେଇଦ ସର୍‌ପି କିତାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ପା ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । \v 6 ଜିସୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ହେୱାରିଂ ୱେଚ୍‌ଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ହେୱାନ୍‌,” ହେ ପାଦ୍‌ନା ହେୱାର୍‌ ପାଚ୍‌ ଗୁଚା ଆଜ଼ି ମେଦ୍‌ନିତ ଗୁର୍‌ତାର୍‌ । \v 7 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଆରେ ରଗ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେରିଂ ଡେକ୍‌ନାଦେରା ?” ହେୱାର୍‌ ଇଚାର୍‌, “ନାଜରିତିୟ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 8 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଜେ ହେୱାନ୍‌, ଇୱାନ୍ତ ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତାଂ । ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ନାଙ୍ଗ୍‌ ଡେକ୍ତାନାଦେରା, ତା ଆତିସ୍‌ ଇୱାରିଂ ହାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ ପିସ୍ତି ହିୟାଟ୍‌ ।” \v 9 ଜିସୁ ଇଦାଂ ଇଚାନ୍‌, ଇନେସ୍‌ ତା ଲେକାଆତି ବଚନ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, “ଏନ୍‌ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେରିଂ ହିତ୍‌ତାୟ୍‌ନା, ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଆନ୍‌ ରକାନିଂ ପା ଆରାୟ୍‌ କିୱାତାଂନା ।” \p \v 10 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଲାଗାଂ କାଣ୍ଡା ମାଚିଲେ ହେୱାନ୍‌ ହେଦାଂ ହପ୍‌ଚି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆଡ଼ିଏନିଂ ଡତାନ୍‌ ଆରି ତା ତିନି କିତୁଲ୍‌ ନାଟ୍‌ଚି ତୁହିତାନ୍‌; ହେ ଆଡ଼ିଏନ୍ତି ତର୍‌ ମାଲ୍‌କ । \v 11 \x + \xo ୧୮:୧୧ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୬:୩୯; ମାର୍କ ୧୪:୩୬; ଲୁକ ୨୨:୪୨.\xt*\x*ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ପିତର୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “କାଣ୍ଡା ଇଟ୍‌ନିତାକେ ଇଟା; ଆବା ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହା ହିତ୍‌ନ୍ନା, ଆନ୍‌ ଇନାକା ହେବେ ଗସ୍‍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡୁଙ୍ଗ୍‌ ?” \s ହାନାନ ମୁମ୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୬୯-୭୦; ମାର୍କ ୧୪:୬୬-୬୮; ଲୁକ ୨୨:୫୫-୫୭) \p \v 12 ଇଦାଂ ପାଚେ ରମିୟ ନେତାର୍‌ନି ମେଲ୍ୟାର୍‌, ମୁଡ଼୍‌ମେଲ୍ୟା, ଆରେ ଜିହୁଦିର୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ଗାଚ୍‌ଚାର୍‌ । \v 13 ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଚ୍‌ଚି ପର୍ତୁମ୍‌ ହାନାନ ତାକେ ଅତାର୍‌, କୟାପା ପତ୍‍ଲେହି ମାଚାନ୍‌ ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ହେ ବାର୍ହୁନି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାର୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \v 14 \x + \xo ୧୮:୧୪ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧୧:୪୯,୫୦.\xt*\x*ମାନାୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ହାନାକା ହାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜିହୁଦିରିଂ ଜେ ୱେଚ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌, ଇୱାନ୍‌ ହେ କୟାପା । \s ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୬୯-୭୦; ମାର୍କ ୧୪:୬୬-୬୮; ଲୁକ ୨୨:୫୫-୫୭) \p \v 15 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଆରି ଆରେ ରକାନ୍‌ ଚେଲାହି ଜିସୁ ପାଚେ ପାଚେ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାର୍‌ । ହେ ଚେଲା ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନିଂ ଚିନା ଜାଣା ମାଚାନ୍‌ ଆରି ଜିସୁତି ହୁକେ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ହାକ୍‌ଡ଼ିତ ହଟାର୍‌; \v 16 ମାତର୍‌ ପିତର୍‌ ବାର୍ତ ଦୁୱେର୍‌ତ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାନ୍‌ । ଲାଗିଂ, ହେ ଇମ୍‌ଣି ବିନ୍‌ ଚେଲା ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ମେହାଣ୍‍ ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ଦୁୱେର୍‌ କାନାକାନିଂ ୱେଚ୍‌ଚି ପିତର୍‌ତିଂ ବିତ୍ରେ ତାହିୱାତାନ୍‌ । \v 17 ହେବେ ହେ ଦୁୱେର୍‌ତ କାନାକାଦେଲ୍‍ ଆଡ଼ିଏଣି ପିତର୍‌ତିଂ ଇଚାତ୍‌, “ଏନ୍‌ ପା ଇନାକା ଇ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାୟ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ?” \p ପିତର୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 18 ପିନି କାଜିଂ ଆଡ଼ିୟା ଆରି କାନାକାର୍‌ ନାଣିଆହି କିଜ଼ି ହେବେ ନିଲ୍‌ଚି କାଇଜି ମାଚାର୍‌; ପିତର୍‌ ପା ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ନାଣି କାଇଜି ମାଚାନ୍‌ । \s ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ପର୍‌ସନ୍‌ କିତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୫୯-୬୬; ମାର୍କ ୧୪:୫୫-୬୪; ଲୁକ ୨୨:୬୬-୭୧) \p \v 19 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ତା ଚେଲାହିର୍‌ ବିସ୍ରେ ଆରି ହେ ହିକ୍ୟା ବିସ୍ରେ ୱେନ୍‌ବାତାର୍‌ । \v 20 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ପୁର୍ତି ତାକେ ହପ୍‌ଚି କାତା ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା; ଇମେତାକେ ୱିଜ଼ାର୍ ଜିହୁଦିର୍‌ ରୁଣ୍ଡା ଆନାର୍‌, ଇ ଲାକେ କୁଟୁମ୍‌ ଇଞ୍ଜ ଆରି ମନ୍ଦିର୍‌ତ ଆନ୍‌ ନିତ୍ରେ ହିକ୍ୟା ହିନାଙ୍ଗା; ଆନ୍‌ ଲୁକାମ୍‍ରେ ଇନାକା ହିୱାତାଂନ୍ନା \v 21 ନାଙ୍ଗ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ୱେନ୍‌ବା ଆଦ୍‌ନାଦେରା ? ଆନ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇନାକା ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଇନେର୍‌ ୱେଚାର୍‍ନା, ହେୱାରିଂ ୱେନ୍‌ବାଟ୍; ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ଇନା ଇନାକା ଇଚାଙ୍ଗ୍‌ନା ହେୱାର୍‌ ହେୱିଜ଼ୁ ପୁନାର୍‌ ।” \p \v 22 ଜିସୁ ଇଦାଂ ଇଚିଲେ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନିଂ ଏନେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିନାୟା ?” \p \v 23 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜଦି ଆନ୍‌ ବାନ୍ୟା ଇଚାଂ, ତା ଆତିସ୍‌ ୱିଜ଼ାରିଂ ମୁମ୍‌ଦ ବାନ୍ୟା ପାର୍ମାଣ୍‍ ହିୟା; ମାତର୍‌ ଜଦି ହାର୍‌ ଇନ୍‌ଚାଙ୍ଗ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇନେକିଦେଂ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଡ଼୍‌ଜି କିଦ୍‌ନାୟା ?” \p \v 24 ହେବେ ହାନାନ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଗାଚ୍ୟା ଆତାକାନିଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ କୟାପା ଲାଗେ ପକ୍‌ତାନ୍‌ । \s ପିତର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରଗ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୬:୭୧-୭୫; ମାର୍କ ୧୪:୬୯-୭୨; ଲୁକ ୨୨:୫୮-୬୨) \p \v 25 ୱିସ୍ତି ବିତ୍ରେ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ନାଣି କାଇଜି ମାଚାନ୍‌ । ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାର୍, “ଏନ୍‌ ପା ଇନାକା ହେ ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାୟ୍‍ ଆକାୟ୍‌ ?” \q1 ମାତର୍‌ ପାର୍ତି କିୱାଦାଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆକାୟ୍‌ ଆନ୍‌ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 26 ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବା କିନାକାନ୍‌ ଆଡ଼ିୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରୱାନ୍‌, ଇଚିସ୍‌ ପିତର୍‌ ଇନେର୍‌ତି କିତୁଲ୍‌ ରାସ୍‌ଦି ମାଚାନ୍‌, ତା ହାଙ୍ଗ୍‌ଦାକାନ୍ ରକାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନାକା ନିଙ୍ଗ୍‌ ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବାଡ଼୍‌ଦ ହୁଡ଼୍‌ଜି ମାଞ୍ଜ୍‌ୱାତାଂ ?” \p \v 27 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିତର୍‌ ଆରେ ରଗ ପାର୍ତି କିୱାତାନ୍‌; ଆରେ ହେ ଦାପ୍ରେ କୁଜ଼ୁ କ୍ଡେତାତ୍‌ । \s ପିଲାତ ମୁମ୍‌ଦ ଜିସୁ \r (ମାତିଉ ୨୭:୧-୨; ୧୧:୧୪; ମାର୍କ ୧୫:୧-୫; ଲୁକ ୨୩:୧-୫) \p \v 28 ପାଚେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କୟାପାଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାଂ ବାଙ୍ଗ୍‌ଲାତ ଅତାର୍‌ ନାଡ଼ିସ୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌; ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ଇନେସ୍‌ ବିଟାଡ଼୍‌ ଆୱାଦାଂ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି ବଜି ମାନିକିଦେଂ ଆଡ୍‌ନାର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ନିଜେ ବାଙ୍ଗ୍‌ଲା ବିତ୍ରେ ହଣ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 29 ଲାଗିଂ, ପିଲାତ ହେୱାର୍‌ତାଂ ହସି ୱାଜ଼ି ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାତା ତାହିୱାନାଦେରା ?” \p \v 30 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ଜଦି ପାପ୍ୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଆପେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନି କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ୱାତାପ୍‌ମା ।” \p \v 31 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇୱାନିଂ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି ମି ବିଦି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଇୱାନ୍ତି ବିଚାର୍‌ କିୟାଟ୍‌ ।” ଜିହୁଦିର୍‌ ହେୱାନିଂ ଇଚାର୍‌, “ଇନେରିଂ ପାରାଣ୍‌ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ହିଦେଂ ମା ଆଦିକାର୍‌ ହିଲୁତ୍‌ ।” \p \v 32 \x + \xo ୧୮:୩୨ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୩:୧୪; ୧୨:୩୨.\xt*\x*ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ବାନି ହାକି କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାନା, ହେବେତାଂ ୱେଚ୍‌ଚି ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବଚନ୍‌ ଇଚାନ୍‌ ହେଦାଂ ଇନେସ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ଇଦାଂ ଇଚାର୍‌ । \p \v 33 ପିଲାତ ବାଙ୍ଗ୍‌ଲା ବିତ୍ରେ ହଣ୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କୁକ୍‌ଚି ତାଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା ?” \p \v 34 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ନିଜ୍‌ତାଙ୍ଗ୍ ଇଦାଂ ଇଚାୟ୍‌ନା, କି ବିନ୍‌ଲଗୁ ନା ବିସ୍ରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଚାର୍‌ନା ?” \p \v 35 ପିଲାତ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆନ୍‌ ଇନାକା ରକାଂ ଜିହୁଦି ? ନି ଜାତିନିକାର୍ ଆରି ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାର୍ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମା କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା; ଏନ୍‌ ଇନାକା କିତାୟ୍‌ନା ?” \p \v 36 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନା ରାଜି ଇ ପୁର୍ତି ବିସ୍ରେ ଆକାୟ୍‌; ଜଦି ନା ରାଜି ଇ ପୁର୍ତି ବିସ୍ରେ ଆତାତ୍ମା, ତା ଆତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ ଆୱାତାଂମା, ହେଦାଂ କାଜିଂ ନା ହେବା କିନାକାର୍‌ ଜୁଜ୍‌ କିତାର୍ମା; ମାତର୍‌ ନା ରାଜି ହାତ୍‌ପା ବିସ୍ରେ ଆକାୟ୍‌ ।” \p \v 37 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ହେୱାନିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ତା ଆତିସ୍‌ ଏନ୍‌ ରୱାୟ୍‍ ରାଜା କି ?” ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ତ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାୟା, ଆନ୍‌ ରକାଂ ରାଜା । ଆନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ହାତ୍‌ପା ପାକ୍ୟାତ ସାକି ହିନାଙ୍ଗ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆନ୍‌ ଜଲମ୍‌ ଆତାଙ୍ଗ୍‌ନା ଆରି ପୁର୍ତି ୱାତାଙ୍ଗ୍‍ନା । ଇନେନ୍‌କି ହାତ୍‌ପାନି ମାଜ଼ି, ହେୱାନ୍‌ ନା କାତା ୱେନାନ୍‌ ।” \p \v 38 ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ହାତ୍‌ପା ଇନାକା ?” \p ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ପିଲାତ ଆରେ ଜିହୁଦି ତାକେ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଆପେଂ ଇବେ ଇନାକାପା ଦସ୍‌ ପାୟା ଆଉପା ।” \s ଜିସୁ କାଜିଂ ହାକି ରାଜି \r (ମାତିଉ ୨୭:୧୫-୩୧; ମାର୍କ ୧୫:୬-୨୦; ଲୁକ ୨୩:୧୩-୨୫) \p \v 39 ମାତର୍‌ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁ ୱେଡ଼ାଲିଂ ମି କାଜିଂ ରୱାନିଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍ କିନାପ୍‌, ଇଦାଂ ମି ରିତି ନିତି ମାନାତ୍‌; ଲାଗିଂ, “ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜାଙ୍ଗ୍‌ ଆପେଂ ମି କାଜିଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍ କିଜ଼ି ହିଦ୍‍ନାପ୍ ଇଞ୍ଜି ଇନାକା ମି ମାନ୍‌ କିନାଦେରା କି ?” \p \v 40 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ଆରେ ରଗ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଇ ମାନାୟ୍‌ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ବାରବାଙ୍ଗ୍ ।” ଇ ବାରବା ରକାନ୍‌ ଚରେନ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । \c 19 \p \v 1 ତା ପାଚେ ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଲ୍‌ଜି କର୍‌ଡା ଟ୍ରାକି କିତାନ୍‌ । \v 2 ଆରେ, ମେଲ୍ୟାର୍‌ ୱାଡ଼ି ମୁକୁଟ୍‌ ରଚ୍‌ଚି ତା କାପ୍‌ଡ଼ାତ ତୁଜ଼ି କିତାର୍ ଆରି ହେୱାନିଂ କାହ୍‌ରାତି କାଲାର୍‌ ବାନି ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପି କିତାର୍‌; \v 3 ହେୱାର୍‌ ତା ତାକେ ୱାଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଏ ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା, ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ମାନା” ଆରେ, ହେୱାର୍‌ ହେୱାନିଂ ଚାପ୍‌ଡ଼ା ଇଡ଼୍‌ଦେଂ ଲାଗାତାର୍‌ । \p \v 4 ପିଲାତ ଆରେ ରଗ ବାର୍ତ ହାଲ୍‌ଜି ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, “ଆପେଂ ଜେ ତା ତାକେ ଇନାକାପା ଦସ୍‌ ପାୟା ଆଉପା,” ଇଦାଂ ଇନେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌, “ଇଦାଂ କାଜିଂ ଆପେଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମି ତାକେ ହପ୍‍ଚି ତାତ୍‌ପ୍‌ନା ।” \v 5 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେ ୱାଡ଼ି ମୁକୁଟ୍‌ ଆରି କାହ୍‌ରାତି କାଲାର୍‌ ବାନାନି ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପିସ୍‌ ବାର୍ତ ୱାତାନ୍ । ପିଲାତ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ଇୱାନ୍‌ “ହେ ମାନାୟ୍‌ !” \v 6 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାନ୍‌ ଆରି ମନ୍ଦିର୍‌ କାନାକାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌, କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌ ।” ପିଲାତ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନିଂ ଅଜ଼ି କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଆପେଂ ତା ତାକେ ଇନାକାପା ଦସ୍‌ ପାୟା ଆଉପା ।” \p \v 7 ଜିହୁଦିର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ମାଦାଂ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ବିଦି ମାନାନ୍‌ ଆରି ହେ ରିତି ହୁକେ ହେୱାନ୍‌ ହାନି ଲଡ଼ା, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜାର୍‌ତିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍ନା ।” \p \v 8 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ଇ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଆଦିକ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆତାନ୍‌; \v 9 ଆରେ, ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ବାଙ୍ଗ୍‌ଲାତ ହଣ୍‍ଗିସ୍ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇମେଣ୍ଡାଂ ୱାତାୟ୍‌ନା ?” \p ମାତର୍‌ ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିୱାତାନ୍ । \v 10 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କାତା ଇଞ୍ଜୁୟା ? ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମା ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌ ଆରି ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତେଦେଂ ମା ଆଦିକାର୍‌ ମାନାତ୍‌, ଇଦାଂ କି ଏନ୍‌ ପୁନୁୟା ?” \p \v 11 ଜିସୁ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ହତ୍‌ୱାଦାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ନା ବିରୁଦ୍‌ତ ନିନ୍ଦାଂ ଇନାକାପା ଆଦିକାର୍‌ ମାନ୍‌ୱାତାତ୍‌ମା, ଲାଗିଂ ଜେ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନି କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ତା ପାପ୍‌ ଅଲପ୍‍ ।” \p \v 12 ହେବେଣ୍ଡାଂ ପିଲାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ସେସ୍ଟା କିତାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ କିକିରାଡିଂ କିଜ଼ି ଇଚାର୍‌, “ଜଦି ଏନ୍‌ ଇ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍ କିନାୟ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଏନ୍‌ ସମ୍‌ରାଟ୍‌ତିଂ ସାଙ୍ଗ ଆକାୟ୍‌; ଇନେର୍‌କି ଜାର୍‌ତିଂ ରାଜା ଇଞ୍ଜି ଇନାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ କାଇସର୍‌ତିଂ ବିରୁତ୍‌ତାଂ କାତା ଇନାନ୍‌ ।” \p \v 13 ପିଲାତ ଇ ୱିଜ଼ୁ କାତା ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ହପ୍‌ଚି ତାସି “କାଲ୍‌କୁମଣ୍ଡମ୍‌,” ଇନେରିଂ ଏବ୍ରି ବାସାତ “ଗବ୍‌ବତା,” ଇଞ୍ଜି ଇଚାନ୍‌, ହେ ବିଚାର୍‌ କିନି ବାହାତ କୁଚ୍‌ଚାନ୍‌ । \v 14 ହେ ଦିନ୍‌ ନିସ୍ତାର୍‌ ପାର୍ବୁନି ଜାଲ୍‌ଦି କିନି ଦିନ୍‌, ଆରେ ହେୱାଡ଼ାଂ ବେସିଆଉତିସ୍ ୱେଡ଼ାଲିଂ ସମୁ ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ଆରେ, ପିଲାତ ଜିହୁଦିରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ାଟ୍‌, ମି ରାଜା !” \v 15 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ କିର କିତାର୍‌, “ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅହାଟ୍‌, ଅହାଟ୍‌, କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପାଟ୍‌ ।” ପିଲାତ ହେୱାରିଂ ଇଚାନ୍‌, ଆପ୍‌ ଇନାକା ମି ରାଜାଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‍ନାପ୍‌ କି ? ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “କାଇସର୍‌ତିଂ ପିସ୍ତି ମାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରାଜା ଇନେର୍‌ ହିଲୁନ୍ ।” \v 16 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ୟା ଆତାନ୍‌ମା, ଇଦାଂ କାଜିଂ, ହେୱାନ୍‌ ହେୱାନିଂ ହେୱାର୍‌ ଇଚାତାଂ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌, ତା ପାଚେ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୩୨-୪୪; ମାର୍କ ୧୫:୨୧-୩୨; ଲୁକ ୨୩:୨୬-୪୩) \p \v 17 ଆରେ, ଜିସୁ ନିଜେ କ୍ରୁସ୍‌ ପିଣ୍‌ଜି ନିନ୍ଦାଣ୍‌ ତର୍‌ନି ବାହାତ ହାଚାନ୍‌, “ଇମ୍‌ଣାକା ଏବ୍ରି ବାସାତାଂ ଗଲ୍‌ଗତା ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌, ହେବେ ହସି ହାଚାର୍‌ ।” \v 18 ହେବେ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌ ଆରି ତା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ରିୟାରିଂ ଦୁପ୍‌ତାର୍‌, ରିକଣ୍ଡାଂ ରିକାରିଙ୍ଗ୍ ଆରି ମାଦି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ । \v 19 ଆରେ, ପିଲାତ ର ଦାବା କାଗଜ୍‌ ପା ଲେକିକିଜ଼ି କ୍ରୁସ୍‌ ଜପି ଡାଚ୍‌ଚାନ୍‌ । “ହେବେ ଲେକା ମାଚାତ୍‌, ନାଜରିତିୟ ଜିସୁ, ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା । \v 20 ଜିହୁଦିର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେନି ଇ ଦାବା କାଗଜ୍‌ ପଡ଼ି କିତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌, ହେଦାଂ ଗାଡ଼୍‌ନି ଲାଗେ ମାଚାତ୍‌; ଆରେ, ହେ କାଗଜ୍‌ ଏବ୍ରି, ଲାଟିନ୍, ଆରି ଗ୍ରିକ୍‌ ବାସାତ ଲେକା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 21 ଲାଗିଂ ଜିହୁଦିର୍‌ ମୁଡ଼୍‌ ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍ ପିଲାତଂ ଇଚାର୍‌, ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା ଇଞ୍ଜି ଲେକିକିୱାଦାଂ ଇଚିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ ରାଜା ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ଇଦାଂ ଲେକିକିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 22 ପିଲାତ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ଆପେଂ ଇମ୍‌ଣାକା ଲେକିକିତାପ୍‌ନା, ଲେକିକିତାପ୍‌ନା ।” \p \v 23 ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍ତି ଆଙ୍ଗି ଅଜ଼ି ଚାରି ବାଟା କିତାର୍‌, ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ମେଲ୍ୟାର୍‌ କାଜିଂ ର ର ବାଟା, ଆରେ ହେୱାର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଆଙ୍ଗି ପା ଅତାର୍‌ । ହେ ଆଙ୍ଗି ଡ଼ଚିଆ ଆୱାଦାଂ ଜପିତାଂ ତାରେନ୍‌ ପାତେକ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଡ଼ଚ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 24 ଲାଗିଂ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ରକାନ୍ ଆରେ ରକାନିଂ ଇଚାର୍‌, “ଇଦାଂ ହେନ୍ଦ୍ରା କେଚୁସ୍, ମାତର୍‌ ଇଦାଂ ଇନେର୍‌ତି ଆନାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଦରମ୍‌ଗୁଲି କିନାସ୍‌,” ଇନେସ୍‌କି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ତାକେ ଇ ବଚନ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନା ଆଙ୍ଗି ବାଟା କିତାର୍‌, “ଆରେ ନା ଆଙ୍ଗି କାଜିଂ ଦରମ୍‌ଗୁଲି କିତାର୍‌ । ଲାଗିଂ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ଇ ସବୁ କିତାର୍‌ ।” \p \v 25 ମାତର୍‌ ଜିସୁତି କ୍ରୁସ୍‌ ଲାଗେ ହେ ତେହି ମରିୟମ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ତେହି ତଣ୍‌ଦେହି, କଲପାତି ଡକ୍ରୁହି ମରିୟମ୍‌, ଆରି ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚିକ୍‌ । \v 26 ଜିସୁ ଜାର୍‌ ଆୟା ଆରି ଇମ୍‌ଣି ଚେଲାଂ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ଲାଗାଂ ନିଲ୍‌ଚି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ଜି ତାଡ଼ିଙ୍ଗ୍ ଇଚାନ୍‌, “ହୁଡ଼ା ନି ମାଜ଼ି !” \p \v 27 ତା ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ହେ ଚେଲାଂ ଇଚାନ୍‌, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, “ଇଦେଲ୍‌ ମିଞ୍ଜି ଆୟା !” ଆରେ, ହେ ସମୁତାଂ ହେ ଚେଲା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ଅଜ଼ି ହାଚାନ୍‌ । \s ଜିସୁତି ହାକି \r (ମାତିଉ ୨୭:୪୫-୫୬; ମାର୍କ ୧୫:୩୩-୪୧; ଲୁକ ୨୩:୪୪-୪୯) \p \v 28 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ବଚନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପୁରା ଆନାତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ନଂଗୟ୍ ୱିସ୍ତାତ୍‍ନା ଇଞ୍ଜି ପୁଞ୍ଜି ଇଚାନ୍‌, “ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଏସ୍‌କି କିଦ୍‌ନାତା ।” \p \v 29 ହେବେ କେନିରାସ୍‌ ବାର୍ତି ର ବାହା ମାଚାତ୍‌; ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ କେନିରାସ୍‌ ବାର୍ତି ର ରୁଆ ଉଚୁଟିଂ ଏଜପନାଲତ ଡେଙ୍ଗା ବେଡ୍‌ଗା ଆହି କିଜ଼ି ତାଙ୍ଗ୍‌ ମୁମ୍‌ ଲାଗାଂ ହିତାର୍‌ । \v 30 ହେବେଣ୍ଡାଂ ଜିସୁ ହେ କେନିରାସ୍‌ ଉଣ୍‌ଜି ଇଚାନ୍‌, ୱିସ୍ତାତ୍; ଆରେ, \p ହେୱାନ୍‌ କାପ୍‌ଡ଼ା ତାରେନ୍‌ କିଜ଼ି ଜିବୁନ୍‌ ପିସ୍ତାନ୍‌ । \s ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ କଚଣ୍‌ତ ବାଲାକୁନ୍ଦ୍‌ନାକା \p \v 31 ହେ ଦିନ୍‌ ଜାଲ୍‌ଦି କିନି ଦିନ୍‌ ମାଚିଲେ, ଗାଗାଡ଼୍‌ ଇନେସ୍‌ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ନାଜିଂ କ୍ରୁସ୍‌ ଜପି ମାନ୍‍ଗୁତ୍ ଇନାକିଦେଂକି ହେ ଜମ୍‌ନିବାର୍‌ ଗାଜା ଦିନ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ତି କାଲ୍‌କୁ ଡ୍ରିକ୍‍କାଟ୍‌ ଆରି ହେୱାରିଂ କ୍ରୁସ୍‌ତ ତାଙ୍ଗ୍‌ ତାରେନ୍‌ ଜୁତ୍‌ତାଟ୍‌ ବିନ୍‌ ବାହାତ ଅୟାଆୟେର୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ପିଲାତଂ ଗୱାରି କିତାର୍‌ । \v 32 ଲାଗିଂ ମେଲ୍ୟାର୍‌ ୱାଜ଼ି ପର୍ତୁମ୍‌ ନିକାନିଂ କାଲ୍‌ ଆରି ତା ହୁଦାଂ ଇମ୍‌ଣି ରକାନ୍‌ କ୍ରୁସ୍‌ତ ଦୁପ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ତା କାଲ୍‌ ପା ଡ୍ରିକ୍‌ତାର୍‌ । \v 33 ମତର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁତି ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ହାତାନେ ଇଞ୍ଜି ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେୱାନ୍ତି କାଲ୍‌ ଡ୍ରିକ୍‌ୱାତାର୍, \v 34 ମେଲ୍ୟାର୍‌ ବିତ୍ରେ ରକାନ୍‌ ବାଲାତାଂ ହେୱାନିଂ କଚଣ୍‌ତ କୁନ୍‌ତାନ୍‌, ଆରେ ଦାପ୍ରେ ନେତେର୍‌ ଆରି ଏଜ଼ୁଂ ହତ୍‌ତିକ୍‌ । \v 35 ଇନେର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ନା, ହେୱାନ୍‌ ସାକି ହିନାନା, ଇନେସ୍‌କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌; ଆରେ, ହେୱାନ୍ତି ସାକି ହାତ୍‌ପା, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ଜେ ହାତ୍‌ପା ଇନାନ୍ନା, ଇଦାଂ ହେୱାନ୍‌ ପୁନାନ୍‌ । \v 36 ଇନାକିଦେଂକି ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଇ ବଚନ୍‌ ପୁରା ଆଦେଂ କାଜିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ଗିଟା ଆତାତ୍‌, “ହେୱାନ୍ତି ଉଚୁକ୍‌ ପା ପ୍ଡେନ୍‌ ଡ୍ରିଙ୍ଗୁତ୍ ।” \v 37 \x + \xo ୧୯:୩୭ \xo*\xt ହତ୍‌ତି ୧:୭.\xt*\x*ଆରେ ରଗ ଦରମ୍‌ ସାସ୍ତର୍‌ ଆରେ ର ବଚନ୍‌ ଇଦାଂ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା, ହେୱାର୍‌ ଇନେରିଂ ଅସ୍ତାର୍‌, ହେୱାନ୍‌ କାଜିଂ ହୁଡ଼୍‌ନାନ୍ । \s ଜିସୁତି କବର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୭:୫୭-୬୧; ମାର୍କ ୧୫:୪୨-୪୭; ଲୁକ ୨୩:୫୦-୫୬) \p \v 38 ଇ ସବୁ ଗଟ୍‌ଣା ପାଚେ, ଇମ୍‌ଣି ହାରାମାତିୟାତି ଜସେପ୍‌ ଜିସୁତି ରକାନ୍‌ ଚେଲା ମାଚାନ୍‌, ମାତର୍‌ ଜିହୁଦି ନେତାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ ଡ଼ୁଗ୍‌ଜି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଅଦେଂ କାଜିଂ ପିଲାତଂ ଗୱାରି କିତାନ୍‌ । ହେବେ ପିଲାତ ପିସ୍ତି ହିତାନ୍‌ । ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ୱାଜ଼ି ହେୱାନ୍ତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଅତାର୍‌ । \v 39 \x + \xo ୧୯:୩୯ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୩:୧,୨.\xt*\x*ଇମ୍‌ଣି ନିକଦିମ୍‌ ପର୍ତୁମ୍‌ ନାଣା ସମୁତ ହେ ଲାଗାୟ୍‌ ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପା କମ୍‌ସେକମ୍‌ ତିରିସ୍‌ କେଜି ବାସ୍‌ନା ଚିକାଣ୍‌ ମିହାଆତି ଅଙ୍ଗୁର୍‌ ତାହିୱାତାନ୍‌ । \v 40 ହେୱାର୍‌ ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଅଜ଼ି ଜିହୁଦିର୍ତି ମାଡ଼ା ମୁଚ୍‌ନି ବିଦି ଲାକେ ହେଦାଂ ହାର୍‌ଦି ବାସ୍‌ନା ଜିନିସ୍‌ ହୁକେ କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରାତ ହୁର୍ପାତାର୍ । \v 41 ହେୱାନ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ କ୍ରୁସ୍‌ ଦୁପ୍‌ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବାହାତ ର ବାଡ଼୍‌ ମାଚାତ୍‌, ଆରେ ହେ ବାଡ଼୍‌ଦ ର ପୁନି ଦୁଗେର୍‌ ମାଚାତ୍‌, ହେବେ ଇନେର୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂ ଇଟ୍ୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 42 ଆରେ, ଜିହୁଦିର୍ତି ଜାଲ୍‌ଦି କିନି ଦିନ୍‌ କାଜିଂ ହେ ବାହାତ ହେୱାର୍‌ ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ଇଟ୍‌ତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେ ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗାୟ୍‌ ମାଚାତ୍‌ । \c 20 \s ୱାରାକା ଦୁଗେର୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୮:୧-୧୦; ମାର୍କ ୧୬:୧-୮; ଲୁକ ୨୪:୧-୧୨) \p \v 1 ସାତ୍‌ ଦିନ୍‌ନି ପର୍ତୁମ୍‌ ରଇବାର୍‌ ନାଜିଂ ନାଣାଙ୍ଗେ ମାଜ୍‌ଗା ମାନୁ ମାନୁ ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ହେବେତାଂ କାଲ୍‌ ଗୁଚ୍‌ଆତାକା ହୁଡ଼୍‌ତିକ୍‌ । \v 2 ଲାଗିଂ ହେଦେଲ୍‌ ହଞ୍ଚି ହାଲ୍‌ଜି ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଆରି ଜିସୁ ଇନେରିଂ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେ ବିନ୍‌ ଚେଲା ଲାଗେ ୱାତାତ୍‌, ଆରେ ହେୱାରିଂ ଇଚାତ୍‌, “ହେୱାର୍‌ ଦୁଗେର୍‌ତାଂ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍ଣ୍ଣା, ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମେତାକେ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଆପେଂ ପୁନୁୱାତାପ୍‌ନା ।” \p \v 3 ହେବେତାଂ ପିତର୍‌ ଆରି ହେ ବିନ୍‌ ଚେଲା ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗେ ହାଚାର୍‌ । \v 4 ହେୱାର୍‌ ରିୟାର୍‌ ରସମାନ୍‌ ହନ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗାତାର୍‌, ଆରେ ହେ ବିନ୍‌ ଚେଲା ପିତର୍‌ତିଂ ପାଚେ କିଜ଼ି ଆଗେ ଦୁଗେର୍‌ ତାକେ ଏକାତାନ୍‌, \v 5 ଆରେ, ଟଡ଼୍‌ଜି ବିତ୍ରେ ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ହାରୁ କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ୱିଜ଼ୁ ଆର୍ତାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ବିତ୍ରେ ହଣ୍‌ୱାତାନ୍‌ । \v 6 ପାଚେ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ପା ତାପାଚେ ପାଚେ ୱାଜ଼ି ଏକାୱାତାର୍‌ ଆରି ଦୁଗେର୍‌ ବିତ୍ରେ ହଣ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ ଜେ, ହାରୁ କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ ଆର୍‌ତିକ୍‌ନା, \v 7 ଆରି ତା କାପ୍‌ଡ଼ାତ ଇମ୍‌ଣି ତୁୱାଲ୍‌ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ହେଦାଂ ହାରୁ କୱାଣ୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ୱାଦାଂ ବିନ୍‌ ର ବାହାତ ଡାବା ଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । \v 8 ହେପାଦ୍‌ନା ଇମ୍‌ଣି ବିନ୍‌ ଚେଲା, ଇମ୍‌ଣାକାନ୍‌ ଆଗେ ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗେ ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ପା ବିତ୍ରେ ହଣ୍‌ଜି ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ଆରି ପାର୍ତି କିତାନ୍‌; \v 9 ଇନାକିଦେଂକି ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ହେୱାରିଂ ଜେ ନିଙ୍ଗି କିୟାଆନାତ୍‌, ସାସ୍ତର୍‌ ଇ ବଚନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ହେପାତେକ୍‌ ବୁଜାଆୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌ । \v 10 ପାଚେ ଚେଲାର୍‌ ହେୱାର୍‌ ଇଞ୍ଜ ହାଚାର୍‌ । \s ଜିସୁ ମୁଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ତିଂ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୮:୯-୧୦; ମାର୍କ ୧୬:୯-୧୧) \p \v 11 ମାତର୍‌ ମରିୟମ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଜି ଆଡ଼୍‌ଜି ବାର୍‌ତ ଦୁଗେର୍‌ ଲାଗେ ନିଲ୍‌ଚି ମାଚାତ୍‌; ପାଚେ, ଆଡ଼୍‌ଜି ଆଡ଼୍‌ଜି ହେଦେଲ୍‌ ଟଡ଼୍‌ଜି ଦୁଗେର୍‌ ବିତ୍ରେ ହୁଡ଼୍‌ତାତ୍‌, \v 12 ଆରେ ଜିସୁତି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାର୍‌, ହେବେନି କାପ୍‌ଡ଼ା ଲାଗାଂ ରୱାନ୍‌ ଆରି ପାନା ଲାଗାଂ ଇ ଲାକେ ରିୟାର୍‌ ଡ଼ିଞ୍ଜ୍‌ନି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍ପିତି ଦୁତ୍‌ତିଂ କୁଚ୍‌ଚି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \v 13 ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଏ ଆୟା, ଇନେକିଦେଂ ଆଡ଼୍‌ବାନାୟା ?” \p ହେଦେଲ୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାତ୍‌, “ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ନା ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାର୍ଣ୍ଣା, ଆରେ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ଇଡ୍‌ତାର୍‌ନ୍ନା, ହେଦାଂ ଆନ୍‌ ପୁନୁଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 14 ହେଦେଲ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ପାଚ୍‌ବାଗାଂ ବୁଲାଆଜ଼ି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ନିଲ୍‌ତାକା ହୁଡ଼୍‌ତିକ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଜେ ଜିସୁ, ହେଦାଂ ପୁନ୍‌ୱିତିକ୍‌ । \v 15 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏ ଆୟା, ଇନେକିଦେଂ ଆଡ଼୍‌ବାନାୟା ? ଇନେରିଂ ଦାହ୍‌ନାୟା ?” \p ହେଦେଲ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ବାଡ଼୍‌ନି ହାଉକାର୍‌ ଇଞ୍ଜି ବାବି କିଜ଼ି ମାଚାତ୍‌, ମାନିନି, “ଏନ୍‌ ଜଦି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଚାୟ୍‌ନା, ତା ଆତିସ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାହାତ ଇଡ଼୍‌ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାଟ୍‌, ଆରେ ଆନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାନାଂ ।” \p \v 16 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମରିୟମ୍‌ ।” \p ହେଦେଲ୍‌ ବୁଲାଆଜ଼ି ଏବ୍ରି ବେରଣ୍‌ତାଂ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାତ୍‌, “ରାବ୍‌ବୁନି” ଇଚିସ୍‌ ଏ ଗୁରୁ । \p \v 17 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆସ୍ତି ମାଞ୍ଜ୍‌ମାଟ୍‌,” ଇନାକିଦେଂକି ଆନ୍‌ ଇ ପାତେକ୍‌ ଆବା ଲାଗାଂ ହାଲୁଙ୍ଗେ, “ମାତର୍‌ ନା ଟଣ୍ଡାର୍‌ ଲାଗେ ହାଲ୍‌ଜି ଇନାଟ୍‌, ଆନ୍‌ ନା ଆବାଂ ଆରି ମିଞ୍ଜି ଆବାଂ, ନା ଇସ୍ୱର୍‌ ଆରି ମି ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାଗାଂ ଦୁମ୍‌ନାଙ୍ଗା ।” \p \v 18 ମଗ୍‌ଦଲିନି ମରିୟମ୍‌ ହାଲ୍‌ଜି, ଆନ୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାଙ୍ଗ୍‌ନା, ଆରେ ହେୱାନ୍‌ ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସବୁ ୱେଚ୍‌ଚାତାନ୍ନା ଇଞ୍ଜି ଚେଲାରିଂ କାବୁର୍‌ ୱେଚ୍‌ଚାତ୍‌ । \s ଜିସୁ ହେ ଚେଲାରିଂ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌ \r (ମାତିଉ ୨୫:୧୬-୨୦; ମାର୍କ ୧୬:୧୪-୧୮; ଲୁକ ୨୪:୩୬-୪୯) \p \v 19 ହେ ନାଜିଂ, ଇଚିସ୍‌ ସାତ୍‌ ଦିନ୍‌ନି ପର୍ତୁମ୍‌ ରଇବାର୍‌ ନାଜିଂ ମ୍ଡିକା ସମୁତ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଚେଲାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇଞ୍ଜ ମାଚାର୍‌, ହେବେ ଦୁୱେର୍‌ଙ୍ଗ୍‌ ଜିହୁଦିର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁତିଂ ବନ୍ଦ୍‌ ମାଚାତ୍‌, ହେ ପାଦ୍‌ନା ଜିସୁ ୱାଜ଼ି ମାଦି ନିଲ୍‌ଚି ହେୱେରିଂ ଇଚାର୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌ ।” \v 20 ଆରେ, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ଜାର୍‌ କଚଣ୍‌ ଆରି ପାନା ଚଚ୍‌ଚାନ୍‌ । ହେବେତାଂ ଚେଲାର୍‌ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ୱାର୍‌ୟା ଆତାର୍‌ । \v 21 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଆରେ ରଗ ଇଚାନ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌; ଆବା ଇନେସ୍‌କି ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ଆନ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ପକ୍ତାନାଙ୍ଗା ।” \v 22 ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାର୍‌ ଜପି ନେନ୍‌ଜି ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଇଟ୍ୟା ।” \v 23 \x + \xo ୨୦:୨୩ \xo*\xt ମାତିଉ ୧୬:୧୯; ୧୮:୧୮.\xt*\x*ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ଇନେରିଂ ପାପ୍‌ କେମା କିନାଦେର୍‌, “ତାଦାଂ ପାପ୍‌ କେମା ଆନାତ୍‌; ଆରି, ଜଦି ଇନେର୍‌ତି ପାପ୍‌ କେମା କିଉଦେର୍‌, ତାଦାଂ ପାପ୍‌ କେମା ଆଉତ୍‌ ।” \s ଜିସୁ ଆରି ତମା \p \v 24 ମାତର୍‌ ଜିସୁ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ୱାଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେପାଦ୍‌ନା ବାରଜାଣ୍‌ ବିତ୍ରେ ତମା ତର୍‌ଦାକାନ୍‌ ରକାନ୍‌, ଇମ୍‌ଣାକାନିଂ “ଦିଦୁମ୍‌” ଇନାର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହିଲ୍‌ୱାତାନ୍‌ । \v 25 ଲାଗିଂ, ବିନ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଆପେଂ ମାପ୍ରୁଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ତାପ୍‌ନା ।” \p ତମା ହେୱାନ୍‌ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ତା କେଇଦ ୱାଡ଼ିଙ୍ଗ୍‌ ଚିନ୍‌ସବୁ ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍‌ ଆରି ହେ ସବୁ ବାହାତ ନା ୱାଚ୍‌କାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍‌ ଆରି ହେ କାଲ୍‌କୁ ନା କେଇ ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍‌ ଆନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଂପା ପାର୍ତି କିଉଙ୍ଗ୍‌ ।” \p \v 26 ଆଟ୍‌ ଦିନ୍‌ ପାଚେ ତା ଚେଲାର୍‌ ଆରେ ରଗ ବିତ୍ରେ ମାଚାର୍‌ ଆରି ତମା ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାଚାନ୍‌ । କାପାଟ୍‌ ସବୁ ବନ୍ଦ୍‌ ମାନି ସମୁତ ଜିସୁ ୱାଜ଼ି ମାଦି ନିଲ୍‌ଚି ଇଚାନ୍‌, “ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ସୁସ୍ତା ଆଏତ୍‌ ।” \v 27 ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ତମାଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଇନ୍‌ଟାଙ୍ଗ୍‌ କେଇ ଲାମାୟ୍‌କିଦା ନା କେଇ ହୁଡ଼ା, ନା କାଲ୍‌କୁ ହୁଡ଼ା; ପାର୍ତି କିୱାକାର୍‌ ଆଜ଼ି ପାର୍ତି କିୟାଟ୍‌ ।” \p \v 28 ତମା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାନ୍‌, “ନା ମାପ୍ରୁ, ନା ଇସ୍ୱର୍‌ ।” \p \v 29 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ପାର୍ତି କିଦ୍‌ନାୟା ? ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ୱାଦାଂ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଦନ୍ୟ ।” \s ଇ ପତିନି ଉଦେସ୍‌ \p \v 30 ଜିସୁ ଚେଲାର୍‌ ମୁମ୍‌ଦ ଇ ଲାକେ ବେସି ଆରି ବିନ୍‌ବିନ୍‌ ବାନି କାବାଆନି କାମାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନ୍ନା, ହେ ୱିଜ଼ୁ ଇ ପତିତ ଲେକା ଆୱାତାତ୍‌ନା । \v 31 ମାତର୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାର୍ତି କିନାଦେର୍‌ ଜେ ଜିସୁ ଇସ୍ୱର୍‌ ମାଜ଼ି କ୍ରିସ୍ଟ ଆତାନ୍ନା, ଆରେ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଇନେସ୍‌କି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ତର୍‌ଦାଂ ଜିବୁନ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଇ ୱିଜ଼ୁ ଲେକାଆତାତ୍‌ନା । \c 21 \s ସାତ୍‌ ଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ଜିସୁ ଚଞ୍ଜ୍‌ୟା ଆତାନ୍‌ \p \v 1 ଇଦାଂ ପାଚେ ଜିସୁ ତିବିରିୟା ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ ଗୁଟିତ ବାରଜାଣ୍‌ ଚେଲାରିଂ ଆରେ ରଗ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଇ ଲାକେ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌; \v 2 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌, ତମା, ଇମ୍‌ଣାକାନିଂ ଦିଦୁମ୍‌ ଇନାର୍‌, ଗାଲିଲିନି କାନାନିକାନ୍‌ ନିତନିୟେଲ୍‌, ଜେବ୍‌ଦି ମାଜ଼ିର୍‌ ଆରି ତା ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଆରେ ରିକାର୍‌ ରବେ ମାଚାର୍‌ । \v 3 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ହେୱାରିଂ ଇଚାର୍‌, “ଆନ୍‌ ମିନ୍‌କୁ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ହାନାଙ୍ଗା ।” \p ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାର୍‌, “ଆପେଂ ପା ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାନାପ୍‌ ।” ହେୱାର୍‌ ହସି ହାଲ୍‌ଜି ଡଙ୍ଗାତ କୁଚ୍‌ଚାର୍‌, ଆରେ ହେ ମ୍ଡିକା ବିର୍‌କୁଲ୍‌ ଆସ୍ତେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 4 ମାତର୍‌ ଅଜଡ଼୍‌ ଆତି ପାଚେ ଜିସୁ ଗୁଟିତ ନିଲ୍‌ତାନ୍‌; ଆତିସ୍‌ପା ହେୱାନ୍‌ ଜିସୁ ଇଞ୍ଜି ଚେଲାର୍‌ ପୁନ୍‌ୱାତାର୍‌ । \v 5 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ହିମ୍‌ଣାଂ, ମି ତାକେ ଇନାକା ଇଚୁକ୍‌ ତିନାକା ମାନାତ୍‌ ?” \p ହେୱାର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଉତର୍‌ ହିତାର୍‌, “ହିଲୁତ୍‌ ।” \p \v 6 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଡଙ୍ଗାନି ତିନିପାଡ଼୍‌କା ଲାଗାୟ୍‌ ଜାଲ୍‌ ଇଡ଼ାଟ୍‌, ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାୟା ଆନାଦେର୍‌ ।” ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେୱାର୍‌ ଜାଲ୍‌ ଇଡ଼ିତାର୍‌, ଆରେ ଏଚେକ୍‌ ମିନ୍‌କୁ ହେସ୍‌ତିକ୍‌ ଜେ, ହେୱାର୍‌ ହେଦାଂ ଜେଲ୍‌ଦେଂ ସାକ୍ତି ହିଲାତାତ୍‌ । \p \v 7 ହେବେତାଂ ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ଚେଲାହିଂ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌, ହେୱାନ୍‌ ପିତର୍‌ତିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଇୱାନ୍ତ ମାପ୍ରୁ ।” ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ଇୱାନ୍ତ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ଞ୍ଜି ଡୁମ୍‌ଣ୍ଡା ଗାଗାଡ଼୍‌ ଆଜ଼ି ମାଚିଲେ ଜାର୍‌ ହେନ୍ଦ୍ରା ପର୍‌ଚି ହାମ୍‌ଦୁର୍‌ତ ଗୁମ୍‌ତାନ୍‌; \v 8 ମାତର୍‌ ବିନ୍‌ ଚେଲାର୍‌ ମିନ୍‌କୁ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ମାଚି ଜାଲ୍‌ ଜେଲ୍‌ଜି ଜେଲ୍‌ଜି ହାରୁ ଡଙ୍ଗାତ ୱାତାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ଗୁଟିତାଂ ଆଦିକ୍‌ ଦେହା ହିଲ୍‌ୱାତାର୍‌, କେବଲ୍‌ ଆଦେକ୍‌ ଦୁଇସ ଆତ୍‌ ଦେହା ମାଚାର୍‌ । \v 9 ହେୱାର୍‌ ଗୁଟିତ ଜୁଜ଼ି ହେବେ ରିକାଙ୍ଗ୍‌ ନାଣି, ଆରେ ହେ ଜପି ୱାସ୍ତି ମିନ୍‌ ଆରି ରୁଟି ଇଡ଼୍‌ଜି ମାଚାକା ହୁଡ଼୍‌ତାର୍‌ । \p \v 10 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଙ୍ଗୟ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ମିନ୍‌ ଆସ୍ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେବେଣ୍ଡାଂ ଉଚୁଙ୍ଗ୍‌ ତାଡୁ ।” \p \v 11 ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ ହାଲ୍‌ଜି ସହେ ପଚାସ୍‌ତିନ୍‌ ଗାଜା ଗାଜା ମିନ୍‌କୁତ ବାର୍ତି ଆଜ଼ି ମାଚି ଜାଲ୍‌ ଗୁଟିତ ଜେଲ୍‌ଜି ତାତାର୍‌; ଆରେ ଏଚେକ୍‌ ମିନ୍‌କୁକାଂ ପା ଜାଲ୍‌ ନାଡ୍‌ୱାତାତ୍‌ । \v 12 ଜିସୁ ହେୱେରିଂ ଇଚାନ୍‌, “ୱାଜ଼ି ତିନାଟ୍‌ ।” ଚେଲାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେନ୍‌ “ଏନ୍‌ ଇନାକାୟ୍‌” ଇଞ୍ଜି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବେଦେଂ ସାସ୍‌ କିୱାଦାଂ ମାଚାର୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ଜେ, ମାପ୍ରୁ, ଇଦାଂ ହେୱାର୍‌ ପୁଞ୍ଜିମାଚାର୍‌ । \v 13 ଜିସୁ ୱାଜ଼ି ରୁଟି ଆସ୍ତି ହେୱେରିଂ ହିତାନ୍‌, ଆରେ ହେ ଲାକେ ମିନ୍‌କୁ ପା ହିତାନ୍‌ । \p \v 14 ହାତାକାର୍‌ ବିତ୍ରେ ନିଙ୍ଗ୍‌ତି ପାଚେ ଜିସୁ ଚେଲାରିଂ ଇୱାନ୍‌ ତିନି ହଟ୍‌ ଚଞ୍ଜିୟାଆତାନ୍‌ । \s ଜିସୁ ଆରି ପିତର୍‌ \p \v 15 ହେୱାର୍‌ ଚିଚିପାଚେ ଜିସୁ ସିମନ୍‌ ପିତର୍‌ତିଂ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ଜହନ୍‌ତି ମାଜ଼ି ସିମନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇୱାର୍‌ତାଂ ବେସି ଜିଉନଦ୍‌ନାୟା ?” \p ସିମନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆଁ, ମାପ୍ରୁ, ଆନ୍‌ ଜେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା ।” \p ହେଦାଂ ଏନ୍‌ ପୁନାୟ୍‌ । “ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ନା ମେଣ୍ଡାକାଂ ହାରାୟ୍‌କିୟା ।” \p \v 16 ହେୱାନ୍‌ ଆରେ ରଗ ରିହା ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ଜହନ୍‌ ମେହି ସିମନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗ୍‌ ଜିଉନଦ୍‌ନାୟା ?” \p ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ଆଁ, ମାପ୍ରୁ, ଆନ୍‌ ଜେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା ।” \p ହେଦାଂ ଏନ୍‌ ପୁନାୟ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ମେଣ୍ଡାକାଂ ହାରାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ ।” \v 17 ଜିସୁ ତିନ୍‌ତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ଏ ଜହନ୍‌ ମେହି ସିମନ୍‌, ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାୟା ?” \p ଏନ୍‌ ଇନାକା ନାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାୟା, ଇଦାଂ ଇଞ୍ଜି ହେୱାନ୍‌ ତିନ୍‌ତର୍‌ ପିତର୍‌ତିଂ ୱେନ୍‌ବିତିଲେ ହେୱାନ୍‌ ଦୁକ୍‌ ଆଜ଼ି ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଏନ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ପୁନାୟ୍‌; ଆନ୍‌ ଜେ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ହେଦାଂ ଏନ୍‌ ପୁନାୟ୍‌ ।” \p ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ମେଣ୍ଡାକାଂ ହାରାୟ୍‌କିୟା ।” \v 18 ହାତ୍‌ପା ହାତ୍‌ପା ଆନ୍‌ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଞ୍ଜ୍‌ନାଙ୍ଗା, ବେଣ୍ଡିୟା ମାନି ସମୁତ ଏନ୍‌ ଜାର୍‌ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ଇମେନିପ ମାନ୍‌, ହେ ନିପ ବୁଲାଆଜ଼ି ମାଚାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ବୁଡ଼ାଆତିସ୍‌ ଏନ୍‌ ଜାର୍‌ କେଇ ଲାମାୟ୍‌ କିନାୟ୍‌ ଆରି ବିନ୍‌ ନିକାନ୍‌ ନିଙ୍ଗ୍‌, ଗାଚ୍‌ଚି, ଇମେନିପ ନି ମାନ୍‌ ମାନ୍‌ଗୁତ୍‌, ହେନ୍‌ଟାଂ ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଅଜ଼ି ହାଞ୍ଜ୍‌ନାର୍‌ । \v 19 ହେୱାନ୍‌ ଇନେସ୍‌ ବାନି ହାକିଦାଣ୍ଡ୍‌ ହୁକେ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେବେ ଚଚ୍‌ଚି ହିିଜ଼ି ହେୱାନ୍‌ ଇଦାଂ ଇଚାନ୍‌ । ଇଦାଂ ୱେଚ୍‌ଚି ପାଚେ ହେୱାନ୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, “ନା ପାଚେ ପାଚେ ୱାଡ ।” \s ଜିସୁ ଆରି ତା ୱାରିନି ଚେଲା \p \v 20 \x + \xo ୨୧:୨୦ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୧୩:୨୫.\xt*\x*ଜିସୁ ଇମ୍‌ଣି ଚେଲାହିଂ ଜିଉନଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ ଆରି ଜେ ମ୍ଡିକା କୁଲେର୍‌ଉଣି ସମୁତ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନେଞ୍ଜେଡାକିତ ଇଡ଼ିୟା ଆଜ଼ି, “ମାପ୍ରୁ, ନିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେନ୍‌ ବେରିୟାର୍‌ କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ୱେନ୍‌ବିସ୍‌ ମାଚାନ୍‌, ହେ ଚେଲାଙ୍ଗ୍‌ ପିତର୍‌ ମାସ୍‌ଦି ପାଚେ ୱାଜ଼ି ମାନାକା ହୁଡ଼୍‌ତାନ୍‌ ।” \v 21 ପିତର୍‌ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ଜିସୁଙ୍ଗ୍‌ ୱେନ୍‌ବାତାନ୍‌, “ମାପ୍ରୁ, ଇୱାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ଇନାକା ଇଞ୍ଜ୍‌ନାୟା ?” \p \v 22 ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଇଚାନ୍‌, ନା, ୱାନି ପାତେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ମାନେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି “ଜଦି ଆନ୍‌ମାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେବେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ? ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନା ପାଚେ ୱାଡ ।” \p \v 23 ହେବେଣ୍ଡାଂ ହେ ଚେଲା ଜେ ହାଉନ୍‌ ଇଞ୍ଜି, ଟଣ୍ଡାର୍‌ ବିତ୍ରେ ଇ ବେରଣ୍‌ ୱିଣ୍‌ଜି ହାତାତ୍‌, ମାତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ହାଉନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜିସୁ ତାଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ୱେଚ୍‌ୱାଦାଙ୍ଗ୍‌, ମାତର୍‌ “ନା ୱାନି ପାତେକ୍‌ ହେୱାନ୍‌ ମାନେନ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଜଦି ଆନ୍‌ମାନ୍‌ କିନାଙ୍ଗ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ହେବେ ମିଦାଙ୍ଗ୍‌ ଇନାକା ମାନାତ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ ।” \p \v 24 ଜେ ଇ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିନାନା ଆରି ଇ ୱିଜ଼ୁ ଲେକିକିତାନ୍‌ନା, ହେୱାନ୍‌ ହେ ଚେଲା; ଆରେ, ହେ ସାକି ଜେ, ହାତ୍‌ପା, ହେଦାଂ ଆପେଂ ପୁନାପ୍‌ । \s ୱିସ୍ତି କାତା \p \v 25 ଆରେ, ଜିସୁ ଆରି ବେସି ବେସି କାମାୟ୍‌ ପା କିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌; ହେୱାଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ୁ ଜଦି ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍‌ କିଜ଼ି ଲେକା ଆତାତ୍ମା, ତା ଆତିସ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ପତିଙ୍ଗ୍‌ ଲେକା ଆତିକ୍‌ମା ଜେ, ନା ବାବ୍‌ନାତ ୱିଜ଼ୁ ପୁର୍ତିତ ପା ହେ ୱିଜ଼ୁ ଇଟ୍‌ନି କାଜିଂ ବାହା ଆୱାତାତ୍ମା ।