\id 1PE - Nepo \ide UTF-8 \h ୧ ପିତର୍‌ \toc3 ୧ ପିତର୍‌ \toc2 ୧ ପିତର୍‌ତି \toc1 ପିତର ଲେକିକିତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଆକି \mt2 ପିତର୍‌ ଲେଖିଥିବା ପ୍ରଥମ ପତ୍ର \mt1 ପିତର୍‌ ଲେକିକିତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଆକି \imt ପିତର୍‌ତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଆକିନି ପାଦେକ୍‌ \ip ପିତର୍‌ତି ପର୍ତୁମ୍‌ ଆକି ପକ୍ୟାତି ପିତର୍‌ ଲାହାଂ ଲେକାଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ପିତର୍‌ ହେୱାନ୍‌ ଇନେନ୍‌ ଆରି “ହେୱାନ୍‌” ଇନେରିଂ ଇ ଆକି ଲେକିକିନାନ୍‌ ହେ ବିସ୍ରେ ଇଞ୍ଜି ଆକି ଲେକିକିନାନ୍‌ । ହେୱାନ୍‌ ଇ ଆକିତ ସବୁ ଲଗୁ କ୍ରିସ୍ଟିନାରିଂ ୱାରି କିଜ଼ି ଆକି ଲେକିକିନାନା । \xt ୧:୧; ୧:୧୭\xt* ଆରି \xt ୨:୧୧\xt* ହେୱାନ୍‌ ତା ଲେକାମାନାକାରିଂ ଏଲେଂ ବାନି ୱାରି କିଜ଼ି ଲେକିକିନାନ୍‌, “ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାର୍‌ ବିନ୍‌ବିନ୍‌ ଦେସ୍ତ ଜେତେକେତେ ଆଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \ip ଇନାକିଦେଂକି ଇ ଆକି ବାଗ୍‌ତ ଏପିସିୟ ମଣ୍ଡ୍‌ଲି ଲାଗାଙ୍ଗ୍‌ ପାଉଲ୍‌ତି ଆକି ଲାକେ ଆନାତ୍‌ । ଏଚେଜାଣ୍‌ ପାର୍ତି କିତାର୍‌ ଜେ, ପର୍ତୁମ୍‌ ପିତର୍‌ ଜିସୁକ୍ରିସ୍ଟତି ଜଲମ୍‌ନି ୬୫ ବାର୍ହୁ ପାଚେ ଲେକାଆଜ଼ି ମାଚାତ୍‌ । ପିତର୍‌ ଇ ଆକି ରମ୍‌ତାଂ ଇନାକା କି ଏୱାନ୍ ବାବିଲ୍‌ ଇଞ୍ଜି ଇନାର୍‌ ହେବେତାଂ ହେୱାନ୍‌ ଲେକିକିଜ଼ି ମାଚାନ୍‌ \xt ୫:୧୩\xt* । \ip ପିତର୍‌ ଇ ଆକିତ ଲେକିକିତାନ୍ନା ଜେ, ଇ ଆକିନି ଇନାକା ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ସାସ୍‌ ହିନି କାଜିଂ ଆରି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ହାତ୍‌ପା ଉପ୍‌କାର୍‌ ପରିକ୍ୟା କିନାକା \xt ୫:୧୨\xt* । ଇବେ ବେସି ସମାନ୍‌ ମାନାତ୍‌ \xt ୧ ପିତର୍‌ ୨:୧୧; ୩:୭\xt*, \xt ଏପିସିୟ ୫:୧୮–୬:୯\xt* ଆରି \xt କଲସିୟ ୩:୧୮–୪:୬\xt* । ଇ ତିନ୍‌ଗଟା ଆକିନି ୱିଜ଼ୁ ପାଟ୍‌ତ ମେହାଣ୍‌ ଆରି ଆଦିକାର୍‌ ବିସ୍ରେ ବଲ୍‌ ହିନାତ୍ । ହାରିହାରା ସମୁ ଏକାୱାତିଲେ କସ୍ଟ ସମୁ ପା ହାର୍‌କିଜ଼ି ତିର୍‌ ମାଞ୍ଜେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟିୟାନ୍‌ରିଂ ସାସ୍‌ ହିନାନା \xt ୪:୧\xt* । \iot ପତି ବିତ୍ରେନି ରାହାଣ୍‌ \io1 ୧. ପିତର୍‌ ହେୱାନ୍ତି ପଡ଼ି କିନାକାରିଂ ଜାର୍‌ତି ଜାଣାଚିନା କିନାନ୍‌\ior ୧:୧-୨\ior* \io1 ୨. ପିତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦନ୍ୟବାଦ୍‌ ହିନାନ୍‌ ଜେ, ୱିଜ଼ାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ମୁକ୍ଡାନିତାକେ ମେହାଆଜ଼ି ହେୱାର୍‌ତି ଜିବୁନ୍‌ନି ର ହାଜ଼ି \ior ୧:୩–୨:୧୦\ior* \io1 ୩. ପାଚେ ପୁର୍ତିତ ଇନେସ୍‌ ହାର୍‌ କିଜ଼ି ଜିଆନାତ୍‌ ଆରି ଆଣ୍ଡ୍ରା ଆରି କଗ୍‌ଲେ, ମାପ୍ରୁ ଆରି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ବିତ୍ରେ ଇନେସ୍‌ ମେହାଣ୍‌ ଇଡ୍‌ଦେଂ ଆନାତ୍‌ ହେଦାଂ ବଲ୍‌ ହିନାନା \ior ୨:୧୧–୪:୧୧\ior* \io1 ୪. ଇଦାଂ ପାଚେ ପିତର୍‌ କସ୍ଟ ୱେଡ଼ାଲିଙ୍ଗ୍‌ ତିର୍‌ କିଜ଼ି ମାନ୍ୟାନାତ୍ ହେ ବିସ୍ରେ ସାସ୍‌ ହିନାନା \ior ୪:୧୨–୫:୧୧\ior* \io1 ୫. ହେୱାନ୍ତି ଲେକିକିନାକା ୱିସ୍ତାନ୍‌ \ior ୫:୧୨-୧୪\ior* \c 1 \p \v 1 ଆନ୍‌ ପିତର୍‌ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ରୱାନ୍ ପକ୍ୟାତାକାନ୍‌, ପନ୍ତ, ଗାଲାତିଆ, କାପ୍ପାଦକିଆ, ଆସିଆ ଆରି ବିତୁନିଆତ ରାଜିତ ଜେତେକେତେ ଆଜ଼ି ବାଚିକିତି ମାନାୟ୍‌ ତିଙ୍ଗ୍‌ ଆକି ଲେକିକିନାଙ୍ଗା, \v 2 ଆବା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ପୁର୍ବେ ଗିଆନ୍ ଇସାପ୍ରେ ଜିବୁନ୍‌ତି ହୁଦାଂ ପୁଇପୁୟା କିୟା ଆଜ଼ି ମାନିକିଜ଼ି, ଆରେ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ନେତେର୍‌ତ ତିର୍‌ଆ ଆଦେଂ କାଜିଂ ବାଚି କିଆତାନ୍ନା, ମି କାଜିଂ ବେସି ଦୟା ଆରି ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ । \s ର ଜିବୁନ୍‌ହିନି ବାର୍ସି \p \v 3 ମା ମାପ୍ରୁ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଆବା ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ଦନ୍ୟ ନାଦାଂ ଆଏତ୍‌, ଇନାକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ତା ବେସି ଦୟାତ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହାକିତ ଆରେ ନିଂନାକା ହୁକେ ଇଦାଂ ମାଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ବାର୍ସିତ ପାୟାତି କାଜିଂ । \v 4 ଲାଗିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ ତା ଲକୁ କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣି ବେସି ମଲ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ଇଡ଼୍‌ତାନ୍ନା ହେଦାଂ ପାୟାଦେଂ ଆପେଂ କାନାପା । ଲାଗିଂ ହେୱାନ୍‌ ସାର୍ଗେତ ମି କାଜିଂ ବାର୍ତି କିଜ଼ି ଇଡ଼୍‌ତାନ୍ନା । ହେବେ ହେଦାଂ ଜିରା ଆଉତ୍‌, କି ନସ୍ଟ କି ପାପ୍‌ ଆଉତ୍‌ । \v 5 ଇମ୍‌ଣି ମୁକ୍‌ଡ଼ାନାକା ହାରିହାରା କାଡ଼୍‌ଦ ହନି କାଜିଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆତାତ୍ନା, ହେଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ସାକ୍ତିତ ପାର୍ତି ହୁଦାଂ ହାର୍‌ଇଟ୍ୟା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \p \v 6 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି କିୟାଟ୍‌, ଆତିସ୍‌ପା ନଂ ଅଲପ୍‍ ସମୁ କାଜିଂ ବାର୍‌ବିନି ପରିକ୍ୟା ହୁଦାଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିନାକା ମି ପାକ୍ୟାତ ଲଡ଼ା ଆନାତ୍‌, \v 7 ମି ପାର୍ତିନି ହାର୍‌ଦାକା ପରିକ୍ୟା କିନାକା ଇ ସବୁନି ଉଦେସ୍‌ । ଜିରାତି ହନା ନାଣିତ ପରିକ୍ୟା କିୟାନାତ୍‌ । ମି ପାର୍ତି ହନା ବାଟା ଆଦିକ୍‌ ବେସିମଲ୍‌ ଆତିଲେ ପରିକ୍ୟା ହୁଦାଂ ହାର୍ଦାକା କୁନି ଲଡ଼ା । ହେଦାଂ ଆତିସ୍‌, ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ହତି ୱାଡ଼ାଲିଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱାରି, ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆରି ସନ୍‌ମାନ୍‌ ଲାବ୍‌ କିନାଦେର୍ । \v 8 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନିଂ ହୁଡ଼୍‌ୱାଦାଂ ଜିଉନନାଦେରା, ଆରେ, ନଂ ପା ହୁଡ଼୍‌ୱିତିସ୍ପା ହେୱାନ୍‌ତାକେ ପାର୍ତି କିଜ଼ି ଇନ୍‌ୱିକାତା ଆରି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ମିହା ୱାରିତ ୱାରିୟା ଆନାଦେରା । \v 9 ୱାରି ଆଜ଼ି ମି ପାର୍ତିନି ପାଡ଼୍‌ ଜେ ୱାସ୍କିନି ମୁକ୍ତି, ହେଦାଂ ପାୟାନାଦେରା । ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ମି କାଜିଂ ବାଚିକିତି ଉପ୍‌କାର୍‌ ବିସ୍ରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । \p \v 10 ଇ ମୁକ୍‌ଡ଼ାନାକା ବିସ୍ରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ମାନ୍‌ଦିଆନ୍‌ ଲାକେ ଦାସ୍‌ସି ଆରି ଡେକ୍‌ଚି, ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଦୟାଦାନ୍‌ ବିସ୍ରେ ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକା ହପ୍‌ଚି ମାଚାର୍‌ । \v 11 ହେ ଦାନ୍‌ ଇନାୱାଡ଼ାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି ଇନେସ୍‌ ବାବ୍ରେ ପାୟାନାନ୍‌ ପୁନି କାଜିଂ ହେୱାର୍‌ ସେସ୍ଟା କିଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ଇ ବିସ୍ରେ ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ତିଂ ଉପ୍‌କାର୍‌ତାଂ ହେୱାର୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ ଆରି ପାଚେନି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ପାୟାତି ବିସ୍ରେନି ଇଞ୍ଜି ମାଚାନ୍‌ । \v 12 ଇସ୍ୱର୍‌ ଲେକିକିତାକା ବେଣ୍‌ବାକ୍‌ଣାୟ୍‌କିନାକାର୍‌ ଲାଗାଂ ହପ୍‌ତାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ଜେ ଜାର୍ ଜାର୍‌ତି ହେବା କିୱାଦାଂ ମିଦାଂ ହେବା କିଜ଼ି ମାଚାର୍, ଇଦାଂ ହେୱାର୍‌ ଲାଗାଂ ହସି ମାଚାତ୍, ଆରେ, ହେୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ସାର୍ଗେତାଂ ପକ୍ୟାତି ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ତି ସାକ୍ତିତାଂ ମି ଲାଗେ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍‍କିନାକାର୍‌ତି ହୁଦାଂ ନଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଜାଣାୟ୍‌କିଦ୍ୟାନାତା; ହେ ସବୁ ବିସ୍ରେ ଦୁତକ୍‌ ଇଟ୍‌କାଡ଼୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌କିନାର୍‌ । \s ପୁଇପୁୟା ଜିବୁନ୍‌ କାଟିକିନି କାଜିଂ କୁକ୍ୟାନାକା \p \v 13 ଲାଗିଂ, ଜାର୍‌ ଜାର୍‍ତି ମାନ୍‌ଲାଗ୍‌ଦି ମ୍ଡେଙ୍ଗ୍ ଗାଚ୍ୟା ଆଜ଼ି ଚେତ୍‌ନା ମାନାଟ୍‌, ଆରେ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଇମ୍‌ଣି ଉପ୍‌କାର୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାନାକା ମି କାଜିଂ ଆଏତ୍‌, ହେବେ ବାର୍ତି ବାର୍ସି ଇଟାଟ୍‌ । \v 14 ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଲ୍‌ ମାନିକିନାକା ଆଡ, ମି ଆଗେ ପୁନ୍‌ୱି ଗିଆନ୍‌ ୱେଡ଼ାଲିଂ ବାନ୍ୟାଆହା ତାରେନ୍‌ ହାଲ୍‌ମାଟ୍, \v 15 ମତର୍ ମି କୁକ୍ତାନାକାନ୍ ଇନେସ୍‌ ପୁଇପୁୟା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ବଲ୍‌ ମାନିକିନାକା ହିମ୍‌ଣାଙ୍ଗ୍ ଲାକେ ସବୁ ବେବାର୍‌ତ ହେ ଲାକେ ପୁଇପୁୟା ଆଡୁ । \v 16 ଲାଗିଂ ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁଇପୁୟା ଆଡୁ, ଇନେକିଦେଂକି ଆପେଂ ପୁଇପୁୟା ।” \p \v 17 ଆରେ ଇନେର୍‌ ମୁକ୍‌ମେଟ୍‌ କିୱାଦାଂ ଜାଣ୍‌କେ ଲକୁନି ପାର୍ତାନା ଇସାବ୍ରେ ବିଚାର୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନିଂ ଜଦି ଆବା ଇଞ୍ଜି ଇନାଦେରା, ତେବେ ଜାର୍ ଜାର୍‌ତି ନାଣାଙ୍ଗେ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ ଆଜ଼ି ବେବାର୍‌ କିୟାଟ୍‌; \v 18 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପୁନାଦେର୍‌ ମି ଆବା ଲାତ୍ରାର୍‌ ତାଙ୍ଗ୍‌ ପାୟାତି ରିତି ନିତିନି ପଲ୍ୟା ଜିବୁନ୍‌ତାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମୁକ୍‌ଡ଼ାୟ୍‌ କିନି କାଜିଂ ଏଚେକ୍‌ ମଲ୍‌ ହିଦେଂ ଲାଗ୍‌ଦାତାତ୍‌ । ହେଦାଂ ବୁଡାଆନି ରୁପା କି ହନା ଆକାୟ୍‌, \v 19 ମାତର୍‌ ହେଦାଂ ନିନ୍ଦାୱାଦାଂ, ପ୍ରାଲ୍‌ହିଲ୍‌ୱି ପୁଇପୁୟା ମେଣ୍ଡାହିମ୍‌ଣା ଲାକେ କ୍ରିସ୍ଟତି ବେସିମଲ୍‌ ନେତେର୍‌ତ ମୁକ୍‌ଡ଼ାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 20 ହେୱାନ୍ ଜଗତ୍‌ନି ଉବ୍‌ଜାଣ୍‌ ଆଗେତାଂ ତିର୍‌ କିୟାଜ଼ି ମି କାଜିଂ ହାରିହାରା କାଡ଼୍‌ଦ ଚଞ୍ଜାତାନ୍ନା; \v 21 ଇମ୍‌ଣି ଇସ୍ୱର୍‌ ହେୱାନିଂ ହାକି ବିତ୍ରେତାଂ ନିକ୍‌ଚି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିତାନ୍ନା, ହେ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍ ହୁଦାଂ ପାର୍ତି କିନାଦେରା, ହେ ଇସ୍ୱର୍‌ ମି ପାର୍ତି ଆରି ବାର୍ସିନିକାନ୍ ଆନାନ୍‌ । \p \v 22 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହାତ୍‌ପାନି ବଲ୍‌ ମାନି କିନାକା ଆଜ଼ି କାପ୍‌ଟିୟାୱାଦାଂ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ଜିଉନନାକା କାଜିଂ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଜିବୁନ୍ତି ସକଟ୍‌ କିଜ଼ିମାଚିଲେ ୱାସ୍କିନି ହୁକେ ରମାନ୍ତ ହାରି ଜିଉନୱାଟ୍; \v 23 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜିରାନି ମାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ତାଂ ଆକାୟ୍‌, ଆୱିତିସ୍‌ ଜିରାୱି ମାଞ୍ଜିଙ୍ଗ୍‌ତାଂ, ଇଚିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜିଜ଼ି ମାନି ଆରି ସବୁଦିନ୍‍ ମାନାକା ବଚନ୍‌ ହୁଦାଂ ଆରେ ଜଲମ୍‍ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 24 ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, \q1 “ମାନାୟ୍‌ ଜାତି କାଚ୍ରା ଲାକେ, \q2 ହେୱାର୍‌ତି ୱିଜ଼ୁ ହଲ୍‌ନାକା ରାନ୍ତି ପୁଇ ଲାକେ, \q1 କାଚ୍ରା ୱାଜ୍‌ଜି ହାନାତ୍‌ ଆରେ ପୁଇ ହାଡ଼୍‌ଜି ହାନାତ୍‌, \q2 \v 25 ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ ୱିଜ଼୍‌ୱିକାଡ଼୍‌ ତିର୍ ।” \p ଇଦାଂ ହେ ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ନି ବଚନ୍‌, ଇନାକା ମି ଲାଗାଂ ସୁଣାୟ୍‌ କିୟା ଆତାତ୍ନା । \c 2 \s ଜିବୁନ୍‌ନି କାଲ୍‌ ଆରି ପୁଇପୁୟା କୁଟୁମ୍‌ \p \v 1 ଲାଗିଂ ମାପ୍ରୁ ଜେ ଉପ୍‌କାର୍‌ କିନାକାନ୍‌, ଇଦାଂ ଜଦି ୱେଚ୍‌ଚାତାନ୍‌ନା ତାଆତିସ୍‌ ସବୁ ବାନି ବାନ୍ୟା, ଚାଲାକି, କୁଟ୍‌, ଡାରା ଆରି ଲକାର୍‌ନିନ୍ଦା ପିହାଟ୍‌ । \v 2 ମିଚ୍‌ ଆରି କୁଟ୍‌, ଡାରା ଆରି ଲକାର୍‌ ନିନ୍ଦା ଗ୍ଡାଇନାକା । ପୁନାକା ଚଞ୍ଚି ହିମ୍‌ଣାଲାକେ ଆଡ । ନିତ୍ରେ ହାର୍ଦାକା ସବୁଦିନ୍‌ ପାଲ୍‌ ଉଣ୍ଡେଙ୍ଗ୍‌ ଏସ୍‌କି ଆଡ । ତା ଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବାଡା ଆଜ଼ି ମୁକ୍‌ଡ଼ାନାଦେର୍‌ । \v 3 ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, “ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ଇନେସ୍‌ ଦୟା କିଦ୍‌ନାକାନ୍‌, ହେଦାଂ ଏପ୍‌ ଜାର୍‌ ବୁଦିତାଂ ପୁଚାଦେ‌ର୍ଣ୍ଣା ।” \p \v 4 ଜିବୁନ୍‌ମାନି କାଲ୍‌ ଲାକେ ଜେ ହେ ମାପ୍ରୁ, ହେୱାନ୍‌ ମାନାୟାର୍‌ ହୁକେ ମୁନା କିୟାତାନ୍‌ ସତ୍‌, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ତାକେ ବାଚିକିୟା ଆତାନ୍‌ ଆରି ବେସି ମଲ୍‌ ଆତାନ୍ନା, \v 5 ତା ଲାଗାଂ ୱାଜ଼ି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ହୁଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ହାର୍‌ଇଟ୍ୟାନି ଆତ୍ମିକ୍‌ ପୁଜାକିନି କାଜିଂ ପୁଇପୁୟା ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌ ଆନି କାଜିଂ ଜିବୁନ୍‌ନି କାଲ୍‌ ଲାକେ ଆଜ଼ି ର ଆତ୍ମିକ୍‌ ଇଲ୍‌ ଲାକେ ରଚ୍ୟା ଆଡୁ । \v 6 ଇନେକିଦେଂକି ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହୁଡ଼ାଟ୍‌, \q1 “ଆପ୍‌ ସିୟନ୍‌ତ ରଞ୍ଜାଙ୍ଗ୍ ବାଚିକିତି ଆରି ବେସିମଲ୍‌ କନାନି ମୁଡ଼୍‌ କୁନାଦି କାଲ୍‌ \q2 ରଚ୍‌ଚାପ୍‌ନା, ଆରେ ଇନେନ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ତାକେ ପାର୍ତି କିତାର୍‌, \q2 ହେୱାନ୍ ଲାଜା ଆଉନ୍‌ ।” \m \v 7 ଲାଗିଂ ପାର୍ତି କିନାଦେରା ଜେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ହେ ବେସିମଲ୍‍ନି ମିହାଣ୍ ଆନାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ପାର୍ତି କିଉର୍‌, \q1 “ଇଲ୍‌ ରଚ୍‌ନାକାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି କାଲ୍‌ଦିଂ ମୁନାକିତାର୍, \q2 ହେଦାଂ ହେୱାର୍‌ତି ନଂ କନାନି ମୁଡ଼୍‌କାଲ୍‌ ଆତାତ୍‌ ।” \m \v 8 “ଆରେ, ପୁଇପୁୟା ସାସ୍ତର୍‌ତ ଆରେ ପା ଲେକାଆତାତ୍‌ନା” \q1 “ଇ କାଲ୍‌ ଜପି ଆଦିକ୍‌ ଉସ୍‌ନାର୍‌, ଇ କାଲ୍‌ ହେୱାର୍‌ତି ବୁଡାନି ବିସ୍ରେ ଆନାତ୍‌ । \q2 ହେୱାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ତ ପାର୍ତି କିୱାତାର୍‌, ଲାଗିଂ ହେୱାର୍‌ ଅସ୍ତାର୍‌ । \m ଆରେ ଇଦାଂ କାଜିଂ ପା ହେୱାର୍‌ ବାଚିକିୟାଜ଼ି ମାଚାର୍‌ ।” \p \v 9 ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଜେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ମାଜ୍‌ଗାତାଂ ଜାର୍‌ କାବାନି ଅଜଡ଼୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ କୁକ୍‌ତାତାନ୍ନା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌କି ତା ଗୁଣ୍‌ କେରାଟ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଏପେଦେର୍‌ ର ବାଚିକିତି ଜାତି, ରାଜାର୍‌ତି ମାପ୍ରୁହେବାକିନାକାର୍‌, ପୁଇପୁୟା ଜାତି ଆରେ ଇସ୍ୱର୍ତି ନିଜେନି ଲକୁ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 10 “ଆଗେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲକୁ ବାଚିକିୟାୱାଦାଂ ମାଚାଦେର୍‌, ମାତର୍‌ ନଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲକୁ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଆଗେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦୟା ପାୟା ଆୱାଦାଂ ମାଚାଦେର୍‌, ମତର୍‌ ନଂ ଦୟା ପାୟା ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା ।” \s ଇସ୍ୱର୍‌ତି କଡ଼୍‌କାଆଡ଼ିଏନ୍‌ \p \v 11 ଏ ୱାରିନିକାଦେର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ସଁସାର୍‌ତ ବିଦେସ୍ୟା ଆରି ବାହା କିତାକାଦେର୍‌ ଲାକେ । ଲାଗିଂ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନିତ୍ରେ ଜିବୁନ୍‌ ବିରୁଦ୍‌ତ ଜୁଜ୍‌ କିଜ଼ି ମାନି ଗାଗାଡ଼୍‌ ଆହା ତଲ୍ୟା ଆମାଟ୍‌ । \v 12 ଏପେଦେର୍‌ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ତି ବିତ୍ରେ ହାର୍‌ବେବାର୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇନେସ୍‌କି ହେୱାର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବିସ୍ରେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଦାରିୟା ଇଞ୍ଜି ନିଦା କିଦ୍‌ନାର୍‌, ମି ହାର୍‌ କାମାୟ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ହେ ବିସ୍ରେ କ୍ରିସ୍ଟତି ୱାନି ଦିନ୍ତ ଦୟା ହୁଡ଼୍‌ନି ଦିନ୍ତ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ କିଦ୍‌ନାନ୍‌ । \p \v 13 ମାପ୍ରୁତି କାଜିଂ ୱିଜ଼ୁ ନାର୍‌ତି ରଚ୍‌ଚି ତଲ୍ୟା ଆଡୁ, \v 14 ପର୍ତୁମ୍‌ ଗାଜା ରାଜା ନଲେ ଅନ୍ୟାୟ୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକାରିଂ ସାସ୍ତି ହିନି କାଜିଂ ଆର ହାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିନାକାରିଂ ୱାରିକିଦେଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ତି ହୁଦାଂ ପକ୍ୟାତି ସାସନ୍‍କିନାକାର୍ ଆୟେର୍‌, ହେୱାର୍‌ତି ତଲ୍ୟା ଆଡୁ । \v 15 ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜେ ହାତ୍‌ପା କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ନିର୍‌ବୁଦିୟାର୍‌ ପୁନ୍‌ୱି ଗିଆନ୍ତ ଇଞ୍ଜି ମାନି କାତା ବନ୍ଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ମାନ୍‌, \v 16 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ତାରେନ୍‌ ଆତିସ୍‌ପା ମି ଜାର୍‍ତାରେନ୍ତିଙ୍ଗ୍ ଚୁଲ୍‌ଚୁଲିୟାନି ବାର୍ତିଲାକେ ବେବାର୍‌ କିୱାଦାଂ ନଲେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଆଡ଼ିଏନ୍‌ ଆଜ଼ି ହାତ୍‌ପା କାମାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । \v 17 ୱିଜ଼ାରିଂ ସମାନ୍‌ୱାରି କିୟାଟ୍‌, କ୍ରିସ୍ଟଙ୍ଗ୍‌ ପାର୍ତି କିନି ଟଣ୍ଡାରିଂ ଜିଉନୱାଟ୍, ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଡୁ, ରାଜାଙ୍ଗ୍‌ ସମାନ୍‌ୱାରି କିୟାଟ୍‌ । \s କ୍ରିସ୍ଟତି ଦୁକ୍‌ତ ୱାରି \p \v 18 ଆଡ଼ିୟାର୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ହାଉକାର୍‌ରିଂ ତଲ୍ୟା ଆଡୁ, କେବଲ୍‌ ହାର୍‌ ଆରି ହୁଦାର୍‌ ହାଉକାର୍‌ରିଂ ଆକାୟ୍‌, ମତର୍‌ ଦୟାହିଲ୍‌ୱାକାରିଂ ପା ତଲ୍ୟା ଆଡୁ ହେୱାରିଂ ସମାନ୍‌ ମାନି କିୟାଟ୍‌ । \v 19 ଇନେକିଦେଂକି ଇନେର୍‌ ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତି କିନି କାଜିଂ ଅନ୍ୟାୟ୍‍ତ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିଜ଼ି କସ୍ଟ ହୁଞ୍ଜୁନାନ୍, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ହେଦାଂ ୱାରିନି ବିସ୍ରେ । \v 20 ଲାଗିଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍ ପାପ୍‌ କାଜିଂ ଜଦି ମାଡ୍‌ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ହେବେ କି ଇନାକା ଡାକ୍‌ପୁଟା ? ମାତର୍‌ ଜଦି ହାର୍‌ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଦୁକ୍‍ ହୁଞ୍ଜ୍‌ନାଦେର୍‌, ଲାଗିଂ ହେଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲାଗାଂ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ ବିସ୍ରେ । \v 21 ଇଦାଂ କାଜିଂ ନେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆହ୍ୟାତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ପାନାଚିନା ହିଜ଼ି ହାନାଦେର୍, ହେଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ ପା ମି କାଜିଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ର ଗୁଣ୍‌ ଚଚ୍‌ଚିହିଜ଼ି ହାଚାନ୍ନା; \v 22 ହେୱାନ୍ ଇନାକାପା ପାପ୍‌ କିୱାତାନ୍, କି ହେୱାନ୍ତି ୱେଇଦାଂ ଇମ୍‌ଣାକା ପା ମିଚ୍‌ କାତା ଇନ୍‌ୱାଦାଂ ମାଚାନ୍‌ । \v 23 ହେୱାନ୍ ନିନ୍ଦା ପାୟାନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ମାସ୍‌ଦି ନିନ୍ଦା କିୱାତାନ୍; ଦୁଗ୍‌ବଗ୍ କିନି ୱେଡ଼ାଲିଂ ଦୁକ୍‌ ବଗ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ କିୱାତାନ୍, ମାତର୍‌ ନ୍ୟାୟ୍‌ ବିଚାର୍‌କିନାକାନ୍ତି କେଇଦ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍; \v 24 ଆସେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ପାପ୍‌ କାଜିଂ ହାଜ଼ି ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ଦାର୍ମି କାଜିଂ ଜିବୁନ୍‌ ଜିପ୍‌କା କିନାସ୍, ଇଦାଂ କାଜିଂ ହେୱାନ୍ ଆପେ କ୍ରୁସ୍‌ ଜପି ଜାର୍ ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ମା ୱିଜ଼ୁ ପାପ୍‌ ପିଣ୍‍ତାନ୍; ହେୱାନ୍ତି ମାଡ୍‌ତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଉଜ୍‌ ଆତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 25 ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମେଣ୍ଡା ଲାକେ ବିନ୍‌ ହାଜ଼ିତ ହାଲ୍‌ଜି ମାଚାଦେର୍, ମତର୍ ନଂ ମି ୱାସ୍କିତ ମାନି କିଦେଂ ଆରି ମୁଣିକା ଲାଗାଂ ମାସ୍‍ଦି ୱାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \c 3 \s ଆଣ୍ଡ୍ରାଙ୍ଗ୍‌ ଆରି କଗ୍‌ଲେତି ହିକ୍ୟା \p \v 1 ହେ ଲାକେ, ଏ କଗ୍‌ଲେକ୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଡକ୍ରାର୍ତି ତଲ୍ୟା ଆଡୁ । ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେର୍‌ ଇନେର୍‌ ବଚନ୍‌ନି ବଲ୍‌ ମାନିକିୱି ଆତିସ୍‌ ପା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆୱାଦାଂ ନିତ୍ରେବେବାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ବଚନ୍‌ ପିସ୍‌ସି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଟଣ୍ଡେନ୍‌ ବେବାର୍‌ ହୁଦାଂ ବାଦ୍‌ଲା ଆନାତ୍‌ । \v 2 ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ଇନେ ଇନେର୍‌ ବଚନ୍‌ନି ବଲ୍‌ମାନି କିତିସ୍‌ପା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ ଆୱାଦାଂ ସମାନ୍‌ ବେବାର୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଜି ବଚନ୍‌ ପିସ୍ତି ଜାର୍‌ ଜାର୍‌ ଡକ୍ରିନି ବେବାର୍‌ ହୁକେ ବାଦ୍‌ଲା ଆନାର୍‌ । \v 3 \x + \xo ୩:୩ \xo*\xt ୧ ତିମତି ୨:୯.\xt*\x*ଆରେ ତେମୁଲ୍ ବେସ୍, ହନା ହାସ୍‌କୁ ତୁସ୍‍ନାକା ଆରି ହାର୍‌ଦି ହେନ୍ଦ୍ରା ଉସ୍‌ପାନାକା, ଏଲେଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବାର୍‍ତାକା ଆର୍ପାନାକା, ହେଦାଂ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଆର୍ପାନାକା ହାର୍‌ ଆକାୟ୍‌, \v 4 ହାତ୍‌ପା ହଲ୍‌ନାକା ନେ ମାନ୍ତ ଇମ୍‌ଣି କଁଆଣ୍‌ ଆରି ସୁସ୍ତାମିହା ଡ଼ୁକ୍ତି ମାନ୍‌ବାବ୍‌ନା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ମୁମ୍‌ଦ ବେସିମଲ୍‌, ହେଦାଂ ନେ ମି ଜିରାୱି ହାରାଂ ଆଏତ୍‌ । \v 5 ଇନେକିଦେଂକି ଆଗେକାଡ଼୍‌ଦ ଦାର୍ମିନି ପୁଇପୁୟା କଗ୍‌ଲେକ୍‌ ପା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ତାକେ ବାର୍ସି ଇଡ଼୍‌ଜି ଜାର୍ ଜାର୍ ଡକ୍ରାତି ତଲ୍ୟା ଆଜ଼ି ଇ ବାନି ଜାର୍ ଜାର୍‌ତିଂ ତୁସ୍‌ଜ଼ି ମାଚିକ୍ । \v 6 ସାରା ହେ ଲାକେ ର କଗ୍‌ଲେ ମାଚାତ୍‌ । ହେଦେଲ୍‌ ଅବ୍ରାହାମ୍‌ ତଲ୍ୟା ଆଜ଼ି ହେୱାନିଂ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ଇଞ୍ଜି ମାଚାତ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଂ ହେୱାନ୍ତି ଗାଡ଼୍‌ଚେକ୍‌ । ଜଦି ହାର୍‌ ବେବାର୍‌ କିତିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ଇମ୍‌ଣି ବିସ୍ରେ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ଆରେ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଆଡ଼୍‌ଦୁର୍‍ । \p \v 7 ହେ ବାନି, ଏ ଡକ୍ରାର୍, ମି ପାର୍ତାନାତ ଇନେସ୍‌ ବାଦା ଆମେତ୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ ଡକ୍ରିକାଂ ପାଚେନିଦିନ୍‌ତ ନାଦାର୍‌ ଗାଡ଼୍‌ ଆରି ଜାର୍‍ତି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ଜିବୁନ୍‌ ଲାଗ୍‍ଦି ଉପ୍‌କାର୍‌ ଦାନ୍‌ନି ରଚେ ଆଦିକାର୍‌ଣ୍ଣି ପୁନ୍‌ଞ୍ଜି ହେୱେକାଂ ୱାରି କିୟାଟ୍‌ ଆରେ ଗିଆନ୍ତ ହେୱେକ୍‌ ଲାହାଂ ମାନାଟ୍‌ । \s ଦାର୍ମି କାଜିଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ \p \v 8 ହାରିହାରା କାତା ଇଦାଂ, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ୱିଜ଼ାଦେର୍ ରମାନ୍, ହାରି ସୁକ୍‌ଦୁକ୍‌ତ ସମାନ୍‍ ବଗ୍‌, ଟଣ୍ଡେନ୍‍ଲାଡ୍‌ତ ଜିଉନନାକା, କଁଆଣ୍‌ ମାନ୍‌ ଆରି ହୁଦାର୍‌ ମାନ୍ ଆଡୁ; \v 9 ନସ୍ଟ ବାଦୁଲ୍‌ ନସ୍ଟ କି ନିନ୍ଦା ବାଦୁଲ୍‌ ନିନ୍ଦା କିୱାଦାଂ ବିନ୍‌ ପାକ୍ୟାତ ନଲେ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଇନେକିଦେଂକି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଆସିର୍ବାଦ୍‌ନି ଆଦିକାର୍‌ ଆନାଦେର୍‌, ଇଦାଂ କାଜିଂ କୁକ୍ୟାତାଦେର୍ଣ୍ଣା । \v 10 ପୁଇପୁୟା ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକା ମାନାତ୍‌, \q1 “ଇନେର୍‌ ଜିବୁନ୍‌ନି ସୁକ୍‍ବଗ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ \q2 ଆରେ ଜିଉନନି ଦିନ୍‌ ହୁଡ଼୍‌ଦେଂ ଇଚା କିନାନ୍‌, \q2 ହେୱାନ୍ ବାନ୍ୟା ବଚନ୍‌ତାଂ ଜାର୍ ୱେନ୍ଦୁଲ୍‌ତିଂ \q2 ଆରେ ନିନ୍ଦାନି ବଚନ୍‌ତାଂ ଜାର୍ ଓଟିତିଂ ଚିମ୍ରା କିଏନ୍; \q1 \v 11 ହେୱାନ୍‌ ବାନ୍ୟାତାଂ ମାସ୍‍ଦି ହାର୍‌ଦି କାମାୟ୍‌ କିଏନ୍‌; \q2 ଆରି ୱାସ୍କିନିକାତା ଲାହାଂ ସୁସ୍ତାନି ଆସିର୍ବାଦ୍‌ କିନାସ୍‌ । \p \v 12 ଇନେକିଦେଂକି ଦାର୍ମି ଲଗାର୍ତି କାଜିଂ ମାପ୍ରୁତି ନଞ୍ଜର୍ ମାନାତ୍‌, ହେୱାର୍‌ତି ପାର୍ତାନା କାଜିଂ ହେୱାନ୍ତି କିତୁଲ୍‌ ଜେୟା ଆତାତ୍ନା, ମାତର୍‌ ମାପ୍ରୁତି ୱେଇ ବାନ୍ୟାଲଗାର୍ତି ବିରୁଦ୍‌ତ ମାନାତ୍‌ ।” \p \v 13 ଆରେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଦି ହାର୍‌ଦି ବିସ୍ରେ ଆଗେ ଆଡ, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇନେର୍‌ ମିଦାଂ ନସ୍ଟ କିଦ୍‌ନାର୍‌ ? \v 14 ଆରେ ଜଦି ପା ଦାର୍ମି କାଜିଂ ମିଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିଦେଙ୍ଗ୍‌ ଲାଗ୍‌ଦାନାତ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ମିଙ୍ଗ୍ ଦନ୍ୟ । ହେୱାର୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରୁ କିତ୍‌ତିସ୍‌ ପାଣ୍ଡ୍ରା ଆଜ଼ି ବିଲ୍‍କି ଆମାଟ୍‌; \v 15 ମାତର୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତିଂ ମାପ୍ରୁ ଇଞ୍ଜି ଜାର୍ ଜାର୍‌ ମାନ୍‌ତିଂ ପୁଇପୁୟା ଲାକେ ମାନି କିୟାଟ୍‌ । ମି ତାକେ ମାନି ବାର୍ସିନି କାରଣ୍‌ ବିସ୍ରେ ଇନେର୍‌ ପର୍‍ସନ୍ କିତିସ୍, ହେୱାନିଂ ଉଲ୍‍ଟି ଉତର୍‌ ହିଦେଂ ଜାଲ୍‌ଦି ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍, \v 16 ମାତର୍‌ ହୁଦାର୍ ଆରି ହାର୍‌ ବାବ୍ରେ ଉତର୍‌ ହିୟାଟ୍‌, ମି ବାବ୍‌ନାତିଂ ନିର୍‌ମଲ୍‌ ଇଟାଟ୍‌ । ତା ଆତିସ୍‌, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ପାଚେହାନି ଲାକେ ସମାନ୍‌ ସନ୍‌ମାନ୍‌ କିନିୱେଡ଼ାଂ, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ମିଙ୍ଗ୍‌ ମିଚ୍‌ ନିନ୍ଦାକିଦ୍‌ନାର୍‌, ହେୱାର୍‌ ଲାଜୁ ଆନାର୍‌ । \v 17 ଇନେକିଦେଂକି ବାନ୍ୟାକାମାୟ୍‍ କାଜିଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିନି ତାଂ ନଲେ ଜଦି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଇଚା ଆତିସ୍‌, ତା ଆତିସ୍‌ ସତ୍‌କାମାୟ୍‌ କାଜିଂ ଦୁକ୍‌ବଗ୍ କିନାକା ହାର୍‌ । \v 18 ଲାଗିଂ ମା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲାଗାଂ ତାନି କାଜିଂ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ପା ଦାର୍ମି ଆଜ଼ି ଅଦାର୍ମିତି କାଜିଂ ପାପ୍‌ ଆତିଲେ ରଗ ହାକିବଗ୍ କିତାନ୍ । ହେୱାନ୍ ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ହାକିବଗ୍ କିନାକାନ୍‌ ହାତ୍‌ପା, ମାତର୍‌ ଜିବୁନ୍ତ ଜିତାନ୍; \v 19 ହେବେ ପା ହେୱାନ୍ ଗେହ୍ୟାତି ଜିବୁନିକାଂ ଲାଗାଂ ହାଲ୍‌ଜି ସୁଣାୟ୍‌ କିତାନ୍‌; \v 20 ଆଗେକାଡ଼୍‌ଦ ନହତି ସମୁତ ଜାଜ୍‌ ରଚ୍‌ନି ୱେଡ଼ାଲିଂ, ଏଚେକାଡ଼୍‌ଦ ଇସ୍ୱର୍‌ ଲାମାହୁଦାର୍‌ ଆଜ଼ି କାସିମାଚାନ୍, ହେୱେଡ଼ାଲିଂ ହେୱାର୍‌ ଅମାନ୍ୟା ଆତାର୍‌ । ହେ ଜାଜ୍‍ତ ହଣ୍‌ଜି ଅଲପ୍‍ ଲକୁ, ଇଚିସ୍‌ କେବଲ୍‌ ଆଟ୍‌ ଜାଣ୍‌, ଏଜ଼ୁଙ୍ଗ୍‌ ବିତ୍ରେତାଂ ରାକ୍ୟା ପାୟାତାର୍‌; \v 21 ହେବେନି ର ଲାକେ ବାପ୍ତିସିମ୍‌ ଇଚିସ୍‌ ଗାଗାଡ଼୍‌ନି ତୁକେର୍ ହାଚ୍‌ଚେଙ୍ଗ୍ ଆକାୟ୍‌, ମାତର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲାଗାଂ ସକଟ୍ ହାର୍‌ଦି ବାବ୍‌ନା ଗାଟାଦେଂ କାଜିଂ ପାର୍ତାନା, ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟତି ଆରେ ନିଂନି ହୁଦାଂ ନଂ ମିଂ ମୁକ୍ତି କିତ୍‌ତାନ୍‌ନା; \v 22 ହେ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ସାର୍ଗେ ଦୁମ୍‌ଜି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବୁଜ୍‌ଣି ବାଗାଙ୍ଗ୍‌ କୁଚ୍‌ଚାନ୍ନା, ଆରେ ଦୁତକ୍‌, ଆଦିକାର୍‌ ବାପୁ ଆରି ସାକ୍ତିକାଟିକିକ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ତଲ୍ୟା ଆତିକ୍‌ନା । \c 4 \s ବାଦ୍‌ଲାନି ଜିବୁନ୍ \p \v 1 କ୍ରିସ୍ଟତି ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ଦୁକ୍‌ବଗ୍ କିତିଲେ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ପା ହେ ଲାକେ ମାନ୍‌ ଆଜ଼ି ଜାର୍‌ତିଂ ରଚାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଇନେନ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି କାଜିଂ ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ଦୁକ୍‌ବଗ୍ କିତାନ୍ନା, ହେୱାନ୍ ପାପ୍‌ତାଂ ଦେହା ଆତାନ୍ନା, \v 2 ଇନେସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜଗତ୍‌ନି ଜିବୁନ୍‌ ବାକି କାଡ଼୍‌ ମାନାୟ୍‌ତିଂ ବାନ୍ୟାଆହା ଇସାପ୍ରେ କାୱାଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଇଚା ଇସାପ୍ରେ କାଡୁ । \v 3 ଲାଗିଂ ପାର୍ତିକିୱି ଜିହୁଦିର୍‌ତି ଇଚା ଇସାପ୍ରେ କାମାୟ୍‌ କିଜ଼ି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଏଚେ କାଡ଼୍‌ ବାନ୍ୟାକାମାୟ୍‌, ବାନ୍ୟା ଆହା, କାଲିଂଗହ୍‍ନାକା, ରଙ୍ଗ୍‍ରାସିକା, ହଜ୍‌ଜି ଆରି ଗିଣ୍‍ ପୁତ୍‌ଡ଼ା ପୁଜା କିଜ଼ି ମାଚାଦେର୍, ହେଦାଂ ଲଡ଼ା; \v 4 ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ନଂ ହେ ଲାକେ ଚିମ୍‌ରାଆୱାଦାଂ କାମାୟ୍‌ତ ହେୱାର୍‌ ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ୱାଦାଂ ହେୱାର୍‌ କାବା ଆଜ଼ି ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍‌ ନିନ୍ଦା ହିତ୍‌ତାର୍ଣ୍ଣା । \v 5 ମାତର୍‌ ଇମ୍‌ଣି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜିତାକାନ୍‌ ଆରି ହାତି ଲଗାରିଂ ବିଚାର୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାନ୍ତି ମୁମ୍‌ଦ ହେୱାର୍‌ତି ଇସାବ୍ ହିଦେଂ ଆନାତ୍‌ । \v 6 ଇନେକିଦେଂକି ଇ ହିସାପ୍ରେ ହାତାକାର୍ ଲାଗେ ପା ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ ସୁଣାୟ୍ କିୟାତାତ୍, ଇନେସ୍‌ ହେୱାର୍‌ ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ ଗାଗାଡ଼୍‌ତ ବିଚାର୍ଣ୍ଣା ଆତିସ୍‌ପା ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଲାକେ ଜିବୁନ୍ତ ଜିବୁନ୍ ଆନାନ୍‌ । \s ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଦାନ୍‌ ହାର୍‌ଦି କାର୍‌ନିୟା \p \v 7 ମତର୍ ୱିଜ଼ୁ ବିସ୍ରେ ୱିସ୍ତିକାଡ଼୍ ଲାଗେ । ଲାଗିଂ ହାର୍‍ବୁଦି ଆଡୁ, ଆରେ ପାର୍ତାନା କିନି କାଜିଂ ଚେତ୍‍ନା ମାନାଟ୍ \v 8 ଇଚିସ୍‌ ଜବର୍ ଜିଉନତିଲେ ହାରି ଜିଉନବିସ୍‌ ମାନାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ଜିଉନନିତ ବେସି କିଜ଼ି ପାପ୍‌ତ ଡାବାୟ୍‌ କିନାତ୍‌ । \v 9 ମଡ଼ିଆୱାଦାଂ ହାରି ଲବାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌; \v 10 ଜାଣ୍‌କେ ଲକୁ ସସ୍‌ ଇନେସ୍‌ ଉପ୍‌କାର୍‌ ଦାନ୍‌ ପାୟା ତାଦେର୍ଣ୍ଣା, ହେ ଲାକେ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବେସି ବିଦି ଦୟାନି ହାର୍‌ କାର୍‌ନିୟା ଲାକେ ତାହୁଦାଂ ହାରି ହେବା କିୟାଟ୍‌, \v 11 ଇନେର୍‌ ଜଦି ସୁଣାୟ୍ କିନାନ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବଚନ୍‌ ସୁଣାୟ୍‌କିନାକାନ୍ ଲାକେ ସୁଣାୟ୍ କିଏନ୍; ଇନେର୍‌ ଜଦି ହେବା କିନାନ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ହେୱାନ୍ ଇସ୍ୱର୍‌ତାଂ ସାକ୍ତିଗାଟାନି ମାନାୟ୍‌ ଲାକେ ହେବା କିଏନ୍, ଇନେସ୍‌ ଜିସୁ କ୍ରିସ୍ଟ ହୁଦାଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆନାତ୍‌; ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆରି ବାପୁ ହେୱାନ୍ତି । ଆମେନ୍‌ । \s କ୍ରିସ୍ଟିୟାନ୍ତି ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ \p \v 12 ଏ ୱାରିନିକାଦେର୍, ମି ପରିକ୍ୟା କାଜିଂ ଇମ୍‌ଣି ଦୁକ୍‌ବଗ୍‍ବାର୍ତି ନାଣି ଏକାୱାତାତ୍‌ନା, ହେଦାଂ ଚାନ୍ୟା ଗଟ୍‍ଣା ଇଞ୍ଜି ବାବି କିଜ଼ି କାବା ଗିଆନ୍ ଆମାଟ୍; \v 13 ଇଚିସ୍‌ ଏଚେକ୍‌ ଲଡ଼ା କ୍ରିସ୍ଟତି ଦୁକ୍‍ବଗ୍‌ନି ମେହା ଆନାଦେରା, ହେ ଏଚେକ୍‌ ୱାରି କିୟାଟ୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ ଆନି ସମୁତ ପା ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବେସି ୱାରିତ ୱାର୍‌ୟା ଆନାଦେର୍‌ । \v 14 ଜଦି ଏପେଙ୍ଗ୍‌ କ୍ରିସ୍ଟତି ତର୍ କାଜିଂ ନିନ୍ଦା ଆନାଦେର୍‌, ତାଆତିସ୍‌ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଦନ୍ୟ, ଇନେକିଦେଂକି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ନି ଜିବୁନ୍, ଇଚିସ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜିବୁନ୍, ମି ତାକେ ବାହା କିନାତା । \v 15 ଲାଗିଂ ମି ବିତ୍ରେ ଇନେର୍‌ ଟୁଣାକାନ୍, କି ମ୍ଡାକେନ୍, କି ନାସ୍ଟିଆ କୁର୍ଲିଆ ଆଜ଼ି ଡାଣ୍ଡ୍‌ ବଗ୍‌ କିମେନ୍; \v 16 ମାତର୍‌ ଜଦି କ୍ରିସ୍ଟିୟାନ୍‌ ଆତିଲେ ଡାଣ୍ଡ୍‌ ବଗ୍‌ କିନାନ୍‌, ତାଆତିସ୍‌ ହେୱାନ୍ ଲାଜ୍‌ କୁଇ କିମେନ୍, ନଲେ ଇ ତର୍‌ କାଜିଂ ଇସ୍ୱର୍‌ତିଂ ପାର୍ତାନା କିନାସ୍‌ । \p \v 17 ଇନେକିଦେଂକି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଇଲ୍‌ତାଂ ହାଂଜି ବିଚାର୍‌ କିନି ସମୁ ଏକାୱାତାତ୍‌ନା; ଆରେ ଜଦି ହିଗ୍‌ଦ ମା ତାଂ ହାଙ୍ଗ୍‌ତିସ୍‌, ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ନେକ୍ରିକାବୁର୍‌ତ ପାର୍ତି କିଉର୍‌ ତା ଆତିସ୍‌, ହେୱାର୍‌ତି ହାରିହାରା ଦସା କି ଇନାକା ଆଉତ୍‌ ! \v 18 ଆରେ ଦାର୍ମି ଲଗୁ \q1 “ଜଦି କସ୍ଟତ ମୁକ୍ତି ପାୟାଆନାନ୍‌, \q2 ବାଟିଙ୍ଗ୍‌ ଅଦାର୍ମି ଆରି ପାପିର୍‌ ଦସା ଇନାକା ଆଉତ୍‌ !” \p \v 19 ଲାଗିଂ, ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଇଚାତ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ କିନାନ୍‌, ହେୱାର୍‌ ପାର୍ତିନି ଉପ୍‍ଜାଣ୍‍କାର୍‍ୟାତି କେଇଦ ଜାର୍ ଜାର୍ ୱାସ୍କିତିଂ ହେଲାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହାର୍‌ କାମାୟ୍‍ନି ଦ୍ୟାନ୍ତ ମାନେର୍ ଇନେକିଦେଂକି ହେୱାନ୍‌ ନିତ୍ରେ ହେୱାନ୍ତି ପାର୍ମାଣ୍‌ ରାକ୍ୟା କିନାନ୍‌ । \c 5 \s ଇସ୍ୱର୍‌ତି ମେଣ୍ଡାମାନ୍ଦା \p \v 1 ଆନ୍‌ ରୱାଙ୍ଗ୍‌ ବୁଡ଼ାଲୁ ଇସାପ୍‌ତାଂ ମି ମଣ୍ଡ୍‌ଲିନି ବୁଡ଼ାଲୁରିଂ ଗୱାରି କିଜ଼ି ଇନାଙ୍ଗା । ଲାଗିଂ, ରୱାନ୍‌ ହାଙ୍ଗ୍‌ଦି ପାର୍‌ଚିନ୍‌ ଆରେ କ୍ରିସ୍ଟତି ଦୁକ୍‍ବଗ୍‌ନି ସାକି ଆରି ୱାନି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ନି ମେହାଣ୍‌ ଆଦିକାରି ଜେ ଆନ୍‌, ଆନ୍‌ ମି ବିତ୍ରେ ମାନି ବୁଡ଼ାଲୁରିଂ ଗୱାରି କିନାଙ୍ଗା, \v 2 \x + \xo ୫:୨ \xo*\xt ଜହନ୍‌ ୨୧:୧୫-୧୭.\xt*\x*ଇସ୍ୱର୍‌ ମି କେଇଦ ଇମ୍‌ଣି ମେଣ୍ଡା ମାନ୍ଦାତିଂ ହେଲାୟ୍‌ କିତାନ୍‌ନା, ଆନ୍‌ ଗୱାରି କିଦ୍‌ନାଙ୍ଗା, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ମାନ୍‌ହିଲାଦାଂ ହେଦାଂ କିୱାଦାଂ ୱାରିତାଂ ହେୱାରିଂ ଜାତୁନ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଦାନ୍‌ ଲାବ୍‌ଡ଼ି ଆହାତାଂ ହେଦାଂ କିୱାଦାଂ ହାତ୍‌ପା ହେବା ମାନ୍‌ବାବ୍‌ନା ଲାହାଂ ମି କାମାୟ୍‌ ଉପାୟ୍‌ କିୟାଟ୍‌ । \v 3 ଆରେ ଇମ୍‌ଣାକାର୍‌ ଦାଇତ୍‌ ମି କେଇଦ ହେଲାୟ୍‌ ଆତାତ୍‌ନ୍ନା, ହେୱାର୍‌ ଜପି କିନିପାଣ୍ କିୱାଦାଂ ମାନ୍ଦା ୱାରିୟାତି ଲାକେ ଆଜ଼ି ହେଦାଂ କିୟାଟ୍‌ । \v 4 ହେବେଣ୍ଡାଂ ମୁଡ଼୍‌ ପାଲକ୍‌ ହନି ସମୁତ ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ନି ମୁକୁଟ୍ ଗାଟାନାଦେର୍‌ ଆରି ତାଦି ୱିଜ଼୍‌ୱି ମୁକୁଟ୍‌ ପାୟାନାଦେର୍‌ । \p \v 5 ହେ ଲାକେ, ଏ ଦାଂଣାର୍, ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ବୁଡ଼ାଲୁର୍‌ତି ତଲ୍ୟା ଆଡୁ । ୱିଜ଼ାଦେର୍ ହାରି କାଜିଂ ହୁଦାର୍‍ ବାର୍ତି ଆଙ୍ଗି ଉସ୍ପାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି “ସାସ୍ତର୍‌ତ ଲେକାମାନାତ୍‌ ଇସ୍ୱର୍‌ ଆକ୍ରିୟାର୍ତି ବାଦା ହିଜ଼ି ହୁଦାର୍ ଲଗାର୍ତି ଦୟା କିନାନ୍‌ ।” \v 6 \x + \xo ୫:୬ \xo*\xt ମାତିଉ ୨୩:୧୨; ଲୁକ ୧୪:୧୧; ୧୮:୧୪.\xt*\x*ଲାଗିଂ, ଇସ୍ୱର୍‌ତି ବାଡ଼୍‍କାସ୍‌ନି କେଇ ତାରେନ୍‌ ଜାର୍ ଜାର୍‌ତିଂ ତଲ୍ୟା କିୟାଟ୍‌, ଇନେସ୍‌ ହେୱାନ୍ ମିଂ ସମାନ୍‍ ୱେଡ଼ାଲିଂ ଉଚ୍‍ କିଦ୍‌ନାନ୍‌; \v 7 ମିଦାଂ ୱିଜ଼ୁ ଚିତାନି କାଉଡ଼ି ଇସ୍ୱର୍‌ତି ଜପି ତୁହିୟାଟ୍, ଇନେକିଦେଂକି ହେୱାନ୍ ମି କାଜିଂ ଚିତା କିନାନ୍‌ । \p \v 8 ଚେତ୍‌ନା ଆଜ଼ି ଜାଗ୍ରତ୍ ମାନାଟ୍ । ମି ଆଣ୍ଟିପାକ୍ୟା ସୟ୍‌ତାନ୍‌ ସିହଁ ଲାକେ ଗାର୍ଜାନ୍‌ କିଜ଼ି ଇନେରିଂ ଗୁହ୍‌ନାତ୍‌, ଇଦାଂ ଡେକ୍‍ଚି ବୁଲାନାତା; \v 9 ପାର୍ତିତ ତିର୍ ମାନ୍‌ଞ୍ଜି ସୟ୍‌ତାନ୍‌ତିଂ ବିରୁଦ୍‌ କିୟାଟ୍‌, ଆରେ ଇଦାଂ ପୁନାଟ୍‌ ଜେ, ଜଗତ୍‌ତ ମାନି ମି ପାର୍ତି କିନି ଟଣ୍ଡାର୍ତି କାଜିଂ ଇ ବାନି ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ ଗିଟାନାତା । \v 10 କ୍ରିସ୍ଟତି ଲାହାଂ ମେହାଜ଼ି ତା ୱିଜ଼୍‌ୱି ୱିଜ଼ୁ ଦୟାନି ମୁଡ଼୍‍ଦାକାନ୍ ଇମ୍‌ଣି ଇସ୍ୱର୍‌ ଜାର୍ ୱିଜ଼୍‌ୱି ଜାଜ୍‌ମାଲ୍‌ତ ରଚେବାଗ୍ ଆନି କାଜିଂ କ୍ରିସ୍ଟ ଜିସୁତି ହୁଦାଂ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ କୁକ୍‍ତାନ୍ନା, ହେୱାନ୍ ମିଦାଂ ଚାନେକ୍‍ ଦୁକ୍‌ବଗ୍‌ ପାଚେ ମିଂ ବାର୍ତି, ସୁସ୍ତା, ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ ଆରି କୁଚିକିଦ୍‍ନାନ୍ । \v 11 ବାଡ଼୍‌କାସ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ଜୁଗ୍‌ ହେୱାନ୍ତି ରାଜ୍‌ ଆଏତ୍‌ । ଆମେନ୍‌ । \s ହାରିହାରା ବନ୍ଦାୟ୍‌ \p \v 12 \x + \xo ୫:୧୨ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧୫:୨୨,୪୦.\xt*\x*ଇସ୍ୱର୍‌ତି ହାତ୍‌ପା ଉପ୍‌କାର୍‌ ଜେ ଏଲେଂ ବାନି, ଇ ବିସ୍ରେ ସାକି ହିଜ଼ି ମିଂ ୱାରିକିୟ୍‌ କିଦ୍‍ନିଂ କାଜିଂ ସିଲ୍ୱାନ୍‌ତି ହୁଦାଂ ଆନ୍‌ ଅକର୍‌ତାଂ ଆକି ଲେକିକିତାଂ; ନା ବୁଜାନିତ ହେୱାନ୍‌ ରୱାନ୍ ପାର୍ତିନି ଟଣ୍ଡେନ୍‌ । ଏପେଙ୍ଗ୍‌ ଇ ଦୟାତ ସୁସ୍ତା ଆଜ଼ି ମାନାଟ୍‌ । \p \v 13 \x + \xo ୫:୧୩ \xo*\xt ପକ୍ୟାତାକା ୧୨:୧୨,୨୫; ୧୩:୧୩; ୧୫:୩୭-୩୯; କଲସିୟ ୪:୧୦; ପିଲିମନ୍‌ ୧:୨୪.\xt*\x*ମି ଲାହାଙ୍ଗ୍‌ ବାଚିକିୟାତି ବାବିଲନ୍‌ନି ମଣ୍ଡ୍‌ଲି ଆରି ନା ଦାର୍ମି ମାଜ଼ି ମାର୍କ ମିଙ୍ଗେଙ୍ଗ୍ ଜୁୱାର୍‌ ଜାଣାୟ୍‌ କିଦ୍ନାନା । \p \v 14 କ୍ରିସ୍ଟିୟାନ୍‌ ଜିଉନନିତ ବାନ୍‌ନ୍ଦାୟ୍‌ କିଜ଼ି ହାରିତିଂ ଜୁଆର୍ କିୟାଟ୍‌ । \p କ୍ରିସ୍ଟତାକେ ମାନି ମି କାଜିଂ ସୁସ୍ତା ଆୟେତ୍‌ ।