\id LUK - Akitab Padoe
\ide UTF-8
\h LUKASI
\toc3 Luk.
\toc2 Lukasi
\toc1 Sura Kareba Moiko Lukasi
\mt2 Sura Kareba Moiko
\mt1 Lukasi
\is Puꞌumpau
\ip Surano ai Lukasi nie pauꞌo i Yesu ooto Datu Pongkadudui henu ginantiRo Ue Ala tiaro to Isaraeli ka tiano lowono mia tolino. Ai laro surano nie i Lukasi umukio motae i Yesu oto pinowea anggaꞌa umbu penaoRo Ue Ala, minggi paleleꞌo Kareba Moiko umbu ndi Ue Ala tiaro mia karampini. Ihino sura nie kumonoo pompehowowaRo Ue Ala ndi lowono mia henu manggerupa pinaraluno. Ai laro sura nie nio aso mangaꞌua henu poli tobataꞌo ai pompuꞌuano kumonoo nioꞌaRo i Yesu, ka mboꞌu i pokotampulaꞌano kumonoo teꞌengkano i Yesu ai suruga. Umana mongkono tuwuno umarino i Yesu teꞌengka ai suruga nopauꞌakeo mboꞌu mpoꞌuki sura nie ai laro sura TinenaRo.
\ip Tiano koꞌoruo ka koꞌonoono (kiteo ihino sura totono nie) meꞌihi orao umana henu tohaweꞌo butu ai laro sura nie. Tuduano umana mongkono naniro malaꞌeka ka melekoro tompokambi mengkiteo nioro i Yesu, i Yesu ai Raha Mempori tempono da ana-ana, ka mboꞌu sirime mongkono mia Samaria henu moiko aroa ka Ana henu tetadi. Sura nie takau mesuꞌuio mongkono kakai, Penao Mempori, pontulungiro irowai ai laro poꞌanggaꞌano i Yesu, ka poꞌoninia hala umbu ndi Ue Ala.
\is Ihi
\io1 Pamulaꞌano 1:1-4
\io1 Nioꞌaro ka tempo dedeikiro i Yohane Mpupodolo ka i Yesu 1:5—2:52
\io1 Poꞌanggaꞌano i Yohane Mpupodolo 3:1-20
\io1 I Yesu dinolo ka inaraꞌarahako 3:21—4:13
\io1 Pomparakaino i Yesu ai tongano palili Galilea 4:14—9:50
\io1 Umbu ai Galilea lumeko ai Yerusale 9:51—19:27
\io1 Pokotombaꞌano minggu ai Yerusale ka petengi-tengino 19:28—23:56
\io1 Muleꞌano i Yesu umbu ai matea hawe ka teꞌengkano ai suruga 24:1-53
\c 1
\s1 Pompamulaꞌano sura
\p
\v 1 Teopilu henu takau pinelangkai,
\p Orao mia henuto mperokuhi meꞌukiꞌo lele kumonoo henu umarito tegagi ai olondo. 
\v 2 Romeꞌukiꞌo lele menggena henu romerongoio umbu ai orao mia henu sumueꞌo lowono henu tegagi umbu ai pamulaꞌano, karoꞌamba paleleꞌo ka pauꞌakito. 
\v 3 Gagi kupesuꞌuio wusuꞌo lowono umbu ai pamulaꞌano kanoꞌamba kuputuio umukiꞌo lowono nie gagi lele henu teꞌatora moiko tiamiu. 
\v 4 Kupowowau menggena unie kau toꞌorio motae mbio henu pinaguruꞌako ndi ikomiuka suꞌu mentee.
\s1 Pompotoꞌori nioꞌano i Yohane
\p
\v 5 Tempono i Datu Herode gagi datu ai wute Yudea, nio aso mia Petewawo Pesomba ai Sakaria neeno, umbu ai tobuno i Abia, neeno somborino i Elisabe, umono mboꞌu inuleno i Haruni. 
\v 6 Tinuwuro sombori nie mentee ai aroRo Ue Ala. Oruo irono mpihe montonda parenta ka songkaRo Ue ka lalau winowauro henu lano mentee. 
\v 7 Kanggo lalau anaro akono i Elisabe biita ka iroto mosuꞌo.
\p
\v 8 Ai aso olo, hawe tempono tobuno i Abia moꞌangga ai Raha Mempori, i Sakaria palakuꞌo anggaꞌano mompowea pesomba ai aroRo Ue Ala. 
\v 9 Montonda loterei, henu mondee romewowauo Petewawo Pesomba, i Sakaria tiniso mendamo mosunu dupa ai Bolongko Mempori ai laro Raha Mempori.\fig Petewawo pesomba|alt="Imam" src="LB00263B.TIF" size="col" copy="Louise Bass" ref="1:9"\fig* 
\v 10 Tekonaino i Sakaria mosunu dupa ai laro Bolongko Mempori, mia orao mpekakai ai arono Raha Mempori. 
\v 11 Tempo laꞌa malaꞌekaRo Ue Ala mesabahako ndi Sakaria. Malaꞌeka laꞌa menggoti ai koana posunua dupa. 
\v 12 Tempono i Sakaria sumueꞌo malaꞌeka laꞌa, kano tekangga ka momee. 
\v 13 Kanggo nopotae malaꞌeka, “Indo momee, Sakaria! Ue Ala rumongoio kakaimu. Somborimu i Elisabe minggi meꞌanaꞌakeo aso ana ntama. Aineengakeokaa i Yohane. 
\v 14 Ikomiu olo mangaꞌu ka manangai ka orao mia minggi memangaꞌu tempono ana laꞌa pineꞌanaꞌako! 
\v 15 Akono umono minggi gagi mia langkai ai aroRo Ue Ala ka indono poꞌinu anggoro ka inunga mesueno henu mompokomolangu. Umono minggi buke ako Penao Mempori umbu ai laro kompono ineno. 
\v 16 Umono olo mowawo orao mia Isaraeli mepokule mororongoi ndi Ue, Ue Alaro. 
\v 17 Umono minggi pasadiaꞌo bawaaRo i Ue ambono i Ue hawe ai laro tolino nie. Penao Mempori minggi moweeꞌakeo pabawa kano poli moꞌangga menggena nabi Elia. Umbu mbio henu inanggano, mia mosuꞌo olo mehohawaꞌo euno ana-anaro. Ka umono minggi waweiro mia henu lano mpororongoi gagi mpororongoi euno ndi Ue. Ka pompewowoloro gagi lalompande euno. Gagi umboro mebehe tuwu mentee.” 
\v 18 Kanoꞌamba i Sakaria mesikeno ndi malaꞌeka laꞌa, “Helinde kaku toꞌorio motae pinau miu sie olo gagi? Akono iaku ka somboringgu oto mosuꞌo.” 
\v 19 Sumangki i malaꞌeka, “Iaku nie i Gabaraeli. Iaku ataRo Ue Ala kaa iaku tinena hawe paleleꞌo kareba henu moiko tiamu. 
\v 20 Menteꞌano, mbio henu kupauꞌakomu nie olo tegagi bano haweto tempono. Kanggo akono lau peꞌale-aleo pinaunggu, lau bisa mepau, hawe kano tegagi henu kupauꞌo nie.” 
\v 21 Tempo sie, mia orao meꞌeꞌemango i Sakaria bano peluarako. Mia orao mengkohali-hali akombio kano epie ngako umono ai laro Bolongko Mempori. 
\v 22 Tempono meluarako, andono bisa mepau ndi umboro. Butukaa megambara ako kaeno kaa kolekono lano bisa mepau. Pokotombaꞌano romentoꞌorio mia orao motae Ue Ala umari mokokiteoakeo aso kegagia ai laro Bolongko Mempori. 
\v 23 Towono umari anggaꞌano ai Raha Mempori, i Sakaria mekule ai rahano.
\p
\v 24 Lanolaa epie, i Elisabe somborino momeni, ka umono meꞌuko ai laro raha olimo wule epieno. 
\v 25 Nopotae i Elisabe, “Pokotombaꞌano Ue Ala tumulungiaku ka umoninio kokohenunggu.”
\s1 Pompotoꞌori nioꞌano i Yesu
\p
\v 26 Tempono i Elisabe tekonai momeni onoo wuleno, Ue Ala tumenaꞌo malaꞌeka Gabaraeli lumeko ai inie Nasare ai Galilea. 
\v 27 Ue Ala tumenaꞌo malaꞌeka Gabaraeli lumeko ndi Maria moluale henu taipo huru meꞌaso poturi saru tama. I Maria sie oto mesambora ka aso tama meneengako i Yusupu umbu inuleno i Daudi. 
\v 28 Malaꞌeka laꞌa hawe ndi Maria nopotae, “Tabea, iko henu nopehohawako i Ue, Ue Ala rumoronganiko.”\fig Malaꞌeka ka i Maria|alt="Malaikat dan si Maria" src="WA03801b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="1:28"\fig* 
\v 29 Rumongoio pau sie, i Maria tekangga kano kosike-sikeno ai laro aroano mbio pengkonoano tabea laꞌa. 
\v 30 Nopotae malaꞌeka ndi Maria, “Indo momee Maria, ako iiko takau Ropehohawaꞌo Ue Ala. 
\v 31 Menteꞌano iko minggi momeni kaa meꞌanaꞌakeo aso ana ntama kaa neengakeo i Yesu. 
\v 32 I Yesu minggi gagi maramba kaa minggi ninee AnaRo Ue Ala Henu Laloako Pabawa. Ue Ala mokogagiꞌo i Yesu datu menggena datu Daudi, ue mpuꞌuNo, 
\v 33 kaa Umono minggi gagi datu henu parentaꞌo inuleno i Yako\f + \fr 1:33 \fr*\fq Yako: \fq*\ft Yako umbu inuleno i Yako nio pau to Isaraeli.\ft*\f* henu lalau tampulaꞌano kaa pomparentaꞌaNo lano huru tampula.” 
\v 34 Nopotae i Maria ndi malaꞌeka laꞌa, “Helinde kano masa gagi akono amboku pesombori?” 
\v 35 Sumangki i malaꞌeka, “Penao Mempori minggi metii ndi iko, kaa pabawaRo Ue Ala Henu Laloako Pabawa olo rumoronganiko. Ooto usie iiko minggi meꞌanaꞌakeo ana henu mempori, ninee anaRo Ue Ala. 
\v 36 Kupauꞌakomu motae i Elisabe petiamu henu rompotae biita kaa ooto mosuꞌo laꞌa, oto momeni aso ana ntama kaa unie wule koꞌonoono. 
\v 37 Ako ndi Ue Ala lalau henu tai gagi.” 
\v 38 Nopotae i Maria, “Menteꞌano iaku nie ataRo Ue Ala, nogagito menggena nineemu sie.” Umari laꞌa malaꞌeka lumeko bintango ai Maria.
\s1 I Maria tepotowoꞌakeo i Elisabe
\p
\v 39 Towono lumeko malaꞌeka laꞌa, lumekoto i Maria ai inie langkai ai wute tamungku Yudea. 
\v 40 Tempono hawe lehea, i Maria lumeko ai rahano i Sakaria, ka pendamono, i Maria metabea ndi Elisabe. 
\v 41 Tempono i Elisabe rumongoio petabeano i Maria, ana henu ai laro kompono i Elisabe meleluako mangaꞌu. Kaa i Elisabe nororonganio Penao Mempori, 
\v 42 kano kumora, “Ikoto mia binarakati ai olono lowono irowai! Nobarakatiꞌo ana henu minggi pineꞌanaꞌakomu laꞌa! 
\v 43 Ainei iaku nie kano ineNo Uenggu hawe ndi iaku? 
\v 44 Menteꞌano tempono kurongoio petabeamu laꞌa, ana henu ai laro komponggu meleluako mangaꞌu. 
\v 45 Meꞌurakoto akono pompeꞌalo-alo motae mbio henu pinauRo Ue Ala ndi iiko olo gagi!”
\s1 Poꞌundeno i Maria
\p
\v 46 Kanoꞌamba nopotae i Maria,
\q1 “Aroanggu umundeꞌiRo i Ue,
\q2
\v 47 ka sumanganggu mangaꞌu akono Ue Ala tumolosiaku.
\q1
\v 48 Noꞌoꞌaroanganggu maupono iaku nie ataRo henu tetotoako!
\q1 Perorongoi! Mompamula hilinie lowono mia
\q2 motae iaku mangaꞌu.
\q1
\v 49 Akono Ue Ala Henu Laloako Pabawa
\q2 mowowau kegagia langkai ndi iaku.
\q1 Mempori neeRo.
\q1
\v 50 Ai sombo-sombo amapano tempo
\q2 Ue Ala konggo mompehohawa lowono inuleno mia henu momee ka melangkai iRo.
\q1
\v 51 Ako kaeRo henu takau moroso
\q2 Rosia-siaꞌo mia mompelangka-langkai
\q1
\v 52 Datu-datu Ropenaohakeo umbu ai potorono
\q2 kaa mia karampini inengka gagi mia henu pinelangkai.
\q1
\v 53 Mia mokoninggo olo pinoko mowoto ako moikoꞌa.
\q2 Mia suugi tinamba ai laro kae molie.
\q1
\v 54 Rotulungiro to Isaraeli ataRo,
\q2 akono laRo kumulupeo ginantiRo mehohawakito,
\q1
\v 55 ka Ue Ala lano huru kulupeo mbio henu ginantiRo ndi ue mpuꞌundo,
\q2 Ropehohawaꞌo ai Burahima ka inuleno hawe lalau tampulaꞌano.”
\p
\v 56 Ai Maria moꞌia i rahano i Elisabe, baraꞌura otolu wule epieno, kanoꞌamba mekule ai rahano i Nasare.
\s1 Nioꞌano i Yohane Mpupodolo
\p
\v 57 Haweto wuleno i Elisabe meꞌana. Nopeꞌanaꞌakeo aso ana ntama. 
\v 58 Towono petengi-tengi rahano kaa petiano rumongoio motae i Elisabe takau Ropehohawaꞌo Ue Ala, umboro memangaꞌu mperongangakeo. 
\v 59 Tempono rewu-rewu laꞌa tinuwuno oalu olo, umboro mehawe minggi mengkiteo rewu-rewu laꞌa tinindi. Kaa minggi menengakeo i Sakaria menggena neeno umano, 
\v 60 kanggo ineno motae, “Indo! Umono olo nineengako i Yohane.” 
\v 61 Rompotae, “Lalau umbu ai petiamiu nie henu meneengako i Yohane.” 
\v 62 Ka umboro megambara ako kaero mpesikeno ndi Sakaria ainei neeno rewu-rewu sie. 
\v 63 I Sakaria moꞌema wasu poꞌukiꞌa kano ukiꞌo, “Neeno i Yohane.” Lowono mia mengkohali-hali. 
\v 64 Tempo laꞌa bingkosako telipa pongu elono i Sakaria kano pepau ka moꞌunde ndi Ue Ala.
\p
\v 65 Memomeeto petengi-tengi rahano kaa kareba laꞌa telele hawe ai lowono tamungku ai Yudea. 
\v 66 Lowono mia henu rumongoio kegagia laꞌa kosike-sikeno ai laro aroaro, “Gagi mbio soongka rewu-rewu laꞌa!” Akono Ue Ala rumoronganio.
\s1 Poꞌundeno i Sakaria tempono i Yohane pineꞌanaꞌako
\p
\v 67 I Sakaria, umano i Yohane, nororonganio Penao Mempori kano pompohawe pau umbu ndi Umboro Ue Ala. Nopotae,
\q1
\v 68 “Memaito kato unde-undeꞌiRo i Ue,
\q2 Alaro to Isaraeli!
\q1 Umboro oto hawe mosakoi bawaaRo
\q2 ka mokolipahiro.
\q1
\v 69 Ue Ala moweeꞌakito pongkadudui henu takau moroso,
\q2 umbu ai inuleno i Daudi ataRo.
\q1
\v 70 Tempo isaꞌa telalo umbu ndi umboro nabi-nabi bininikiRo,
\q2 Oto Roweeꞌakito i Ue ginantiRo.
\q1
\v 71 Olo Ropokolipakito umbu ai uwelindo
\q2 kaa umbu ai pabawaro mia henu memokokatongakito.
\q1
\v 72 Ka Nopokoꞌenaho pompehohawaRo tiano ue mpuꞌundo,
\q2 ginantiRo henu mempori laꞌa olo Ropokosangkaꞌo.
\q2
\v 73 Ue Ala metando ndi Burahima umando.
\q2
\v 74 Ka meganti minggi kumaduduikito umbu ai uwelindo,
\q2 gagi andoto lei memomee tumondaꞌiRo Ue Ala.
\q2
\v 75 Bano menggena usie ikito mentuwu mempori ka mentee i aroRo tempono ikito da mentuwu.
\q1
\v 76 Kaa kumonoo iiko, ananggu, iiko minggi ninee nabiRo Ue Ala Henu Laloako Pabawa.
\q1 Ka iiko olo tinena seꞌelu pasadiaꞌo sala haweꞌaRo i Ue.
\q1
\v 77 Iiko olo paleleꞌo ndi bawaa kato mempoli kinadudui,
\q2 bano i Ue tumolosio halaro.
\q1
\v 78 Moiko aroaRo Ue Alando mehohawakito.
\q2 Umono hawe kumaduduikito.
\q1 Menggena mataꞌolo henu saba eri-erio,
\q1
\v 79 Hilaꞌato nopompowea wantaRo tiano mia
\q2 henu tuwu ai laro wongi-wongiꞌa ka momeeꞌa.
\q1 Ue Ala wawokito ai sala manangaiꞌa.”
\p
\v 80 Anano i Sakaria laꞌa kolangka-langkai ka tetambai moroso pompeꞌalo-alono. Umono moꞌia ai konde one, hawe tempono mokoꞌenaho koroino ndi to Isaraeli.
\c 2
\s1 Nioꞌano i Yesu
\p
\v 1 Tempo laꞌa i Datu Langkai Agutusi tumenaꞌo lowono mia henu moꞌia ai Roma mepeꞌuki nee karo dinoa. 
\v 2 Ooto unie podoaꞌa mia henu amba-ambano kaa tempo sie i Kireniu io gubenuru ai Siria. 
\v 3 Tempo sie lowono mia lumeko mepeꞌuki neeno ai inie ue mpuꞌuro.
\p
\v 4 I Yusupu mboꞌu mewunggoako umbu ai inie Nasare ai Galilea lumeko ai inie Beteleme wute Yudea inie nioꞌano i datu Daudi, akono i Yusupu inuleno i Datu Daudi. 
\v 5 I Yusupu mepeꞌuki nee meronga i Maria samborano henu tekonai momeni.
\p
\v 6 Tekonairo ai Beteleme, hawe tempono i Maria meꞌana. 
\v 7 I Maria meꞌanaꞌakeo aso ana ntama, henu amba-ambano. Notongoho rewu-rewu sie ako aso mpole bana, kanoꞌamba mokoturio ai laro dula bimba meꞌihi range, akono ando lalau poꞌianga ai raha peratoꞌa
\s1 Pompakambi bimba kaa Malaꞌeka
\p
\v 8 Ai wongi laꞌa nio pompakambi tekonai mogagai bimba ai tonga konde. 
\v 9 Bingkosako malaꞌeka mesabahako ndi umboro, karo memomee ako nio wanta umbu ndi Ue henu wantahiiro. 
\v 10 Nopotae malaꞌeka, “Indo momee! Ako iaku mowawo kareba moiko tiamiu, ooto kareba mangaꞌua tiano lowono mia. 
\v 11 Olo nie ai Beteleme oto pineꞌanaꞌako Datu Pongkadudui ooto i Kerisitu, Ue. 
\v 12 Tinieto tondonino, ikomiu minggi mehaweꞌo io rewu-rewu hinawu ako tahu beri kaa pinolero ai dula bimba meꞌihi range.” 
\v 13 Bingkosako malaꞌeka laꞌa meronga orao malaꞌeka mesueno umundeꞌiRo Ue Ala, karompotae,
\q1
\v 14 “Maramba Ue Ala henu ai wawo langi!
\q1 Kaa roodo ndi mia tolino henu mokomangaꞌuo i Ue!”
\p
\v 15 Towono malaꞌeka mpekule ai suruga, ropotae pompakambi laꞌa aso mia kaa aso mia, “Maito kato kiteo mbio henu gagi ai Beteleme menggena pinauRo i Ue ndi ikito.” 
\v 16 Pompari-pari umboro meleko karo mehaweꞌo i Maria kaa i Yusupu saru rewu-rewu laꞌa henu tekonai pinolero ai laro dula bimba.\fig I Yesu pinokoturi ai laro lola pinotuwu|alt="I Yesu dibaringkan di dalam kandang binatang" src="WA03804b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="2:16"\fig* 
\v 17 Towono pompakambi mesueꞌo rewu-rewu laꞌa, romempauꞌo mbio pauno malaꞌeka mongkono rewu-rewu laꞌa. 
\v 18 Kaa lowono mia mengkohali-hali rumongoio pauro pompakambi laꞌa. 
\v 19 Kanggo ai Maria numaaꞌo ai laro aroano kano penonohoꞌo. 
\v 20 Pompakambi laꞌira mpekule ai konde kaa ai laro koleko-lekoaro, romeꞌunde-undeꞌiRo Ue Ala rompotae, “Maramba Ue Ala” akono lowono henu romerongoio kaa kinitoro, gagi menggena pauro malaꞌeka.
\s1 I Yesu pinowea nee kaa pineweangako ndi Ue
\p
\v 21 Towono sangka oalu olo tinuwuno, rewu-rewu laꞌa tinindi ka pinowea nee i Yesu, nee pinauro malaꞌeka ambono nomomeniꞌakeo ineno.
\p
\v 22 Hawe tempono i Yusupu ka ai Maria mowowau hada powohoki koroi umarino meꞌana montonda songkaro i Musa. Gagi romewaweo mboꞌu rewu-rewu laꞌa meleko ai Yerusale meweangakeo ndi Ue Ala. 
\v 23 Ako nio teꞌuki ai songkaRo i Ue, “Lowono ana ntama henu amba-ambano olo pineweangako ndi Ue Ala.” 
\v 24 Ka umboro mboꞌu mowawo pesomba ooto aso ntimba kou-kou ba oruo anano marapati, menggena henu teꞌuki ai songkaRo i Ue.
\p
\v 25 Tempo laꞌa ai Yerusale nio aso mia neeno i Simeo, umono mentee tuwuno ka metenunu ndi Ue Ala, ka meteꞌema tempono Ue Ala kumaduduio Isaraeli. Umono nororonganio Penao Mempori. 
\v 26 Ka oto nopauꞌakeo Penao Mempori ndi umono lanolei maate bano taipo nosueꞌo Datu Pongkadudui henu ginantiRo Ue Ala. 
\v 27 Penao Mempori waweo ai Simeo mendamo ai Raha Mempori. Tempo laꞌa i Yusupu kaa i Maria mewaweo i Yesu mendamo ai Raha Mempori minggi meweangakeo anaro ndi Ue Ala montonda Songkaro i Musa. 
\v 28 Kano aleo i Simeo rewu-rewu laꞌa nopapasio kaa moꞌunde ndi Ue Ala, nopotae,
\q1
\v 29 “Hilinie Ue, aroanoto ataMiu nie maate momoiko,
\q2 akono oto pokosangkaꞌo gantiMiu.
\q1
\v 30 Akono kusueꞌoto ako matanggu
\q2 Mpupongkadudui umbu ndi Ikomiu,
\q1
\v 31 henuto Ikomiu palenaꞌo
\q2 tiano lowono tongku.
\q1
\v 32 Mpupongkadudui laꞌa menggena wanta henu wantahio sala tiano tongku henu mesue
\q2 mehawe ndi aroMiu,
\q1 wanta laꞌa minggi mokogagiꞌo to Isaraeli bawaa Miu
\q2 pinelangkai.”
\p
\v 33 Umano ka ineno rewu-rewu laꞌa kohali-hali rumongoio mbio henu pinauno i Simeo kumonoo anaro. 
\v 34 I Simeo barakatiꞌiro ka motae ndi Maria ineNo, “Rewu-rewu nie ooto bininikiRo Ue Ala, minggi modontai ka mowueꞌako orao mia to Isaraeli. Umono gagi petondongino umbu ndi Ue Ala henu laro tarimaꞌo mia orao. 
\v 35 Ako helinie minggi sinue mbio henu nio ai laro aroaro. Kaa iiko Maria, minggi masusa ngako aroamu menggena kono sale ponai.”
\p
\v 36 Nio mboꞌu aso nabi irowai henuto mosuꞌo neeno i Hana, anano Panueli, inuleno i Asere. Butukaa opitu ntaꞌu nopebawaaꞌakeo somborino, 
\v 37 akono somborino oto maate. Kaa umono andono mesombori mboꞌu ka hilinie tinuwuno ooto halopulu ka opaa ntaꞌu. Sombo meene ka sombo wongi umono nio ai Raha Mempori, mekakai saru mepuasa, mesomba ndi Ue Ala. 
\v 38 Tempono i Yusupu ka i Maria tekonai lehea, ai Hana lumeko umbedahiiro kano undeꞌiRo Ue Ala ka nopauꞌo mongkono rewu-rewu laꞌa ndi lowono mia henu umeꞌemango tempono Ue Ala mokolipaho Yerusale.
\p
\v 39 Umarino i Yusupu ka i Maria wowauo hada powohoki koroi kaa meweangakeo anaro ndi Ue montonda songkaRo i Ue, iro mpekule ai Nasare inie poꞌiangaro ai Galilea. 
\v 40 Rewu-rewu laꞌa kolangka-langkai ka moroso, umono pande takau ka Nopehohawaꞌo Ue Ala.
\s1 I Yesu ai Raha Mempori
\p
\v 41 Sombo-sombo ntaꞌu mia mosuꞌono i Yesu lumeko ai Yerusale montonda perame-rameꞌa Pasa mewowoloꞌo tepokolipaharo to Isaraeli umbu ai wute Masiri. 
\v 42 Tempono tinuwuno i Yesu hopulo ka oruo ntaꞌu, umboro meleko mperame-rame menggena mondeeno. 
\v 43 Umari mperame-rameꞌa iro mpekule, kanggo i Yesu, Ana-ana laꞌa da moꞌia ai Yerusale, kanggo lano toꞌorio mia mosuꞌoNo. 
\v 44 Rokoaraꞌaraa tumondaꞌiro mia orao mperonga-rongaro. Towono aso olo mengkoleko-leko amba romewusuꞌO ai olono petia kaa tepotoꞌoriro. 
\v 45 Kanggo laro haweꞌO, gagi umboro mepokule euno ai Yerusale wusuꞌo i Yesu. 
\v 46 Towono koꞌotoluno olo rompetewusu amba rohaweꞌO ai Raha Mempori, i Yesu tekonai mentoro rumongoio pauro Guru Agama ka mesikeno ndi umboro. 
\v 47 Lowono mia lehea mengkohali-hali rumongoio pandeNo i Yesu sumangkiꞌo pesikenoro Guru Agama. 
\v 48 Mia mosuꞌoNo mboꞌu kohali-hali kumiteo. Nopotae ineno, “Ana, mbiokee kau powowau menggena unie ndi ikami? UmaMu ka iaku masusa aroa mami mewusuKo.” 
\v 49 Sumangki i Yesu, “Mombiokee ikomiu wusu Aku? Lai toꞌoriokee Iaku matantu nio ai rahaRo UmaNggu?” 
\v 50 Kanggo laro toꞌorio mbio henu nineeno i Yesu. 
\v 51 Umari laꞌa i Yesu kaa mia mosuꞌoNo mpekule ai Nasare, kaa Umono mpihe mororongoi ndi mia mosuꞌoNo. Lowono henu tegagi nie nonaaꞌo ineNo ai laro aroano.
\p
\v 52 I Yesu kolangka-langkai ka pande saru nopehohawaꞌiRo Ue Ala ka romemangaꞌuꞌakeo mia.
\c 3
\s1 I Yohane Mpupodolo
\p
\v 1 Ai taꞌu hopulo ka olimo tendamo pomparentano i Datu Langkai Tiberiu, tempono i Gubenuru Pontiu Pilatu gagi kapala daera ai Yudea, i Datu Herode momparenta ai wute Galilea. I Pilipu petiano i Datu Herode momparenta ai wute Iturea ka Tarakoniti, ka i Lisania momparenta ai Abilene. 
\v 2 Henu gagi Petewawo Pesomba Langkai ooto i Hanasi ka i Kayapa. Ai taꞌu laꞌa Ue Ala mepau ndi Yohane anano i Sakaria ai konde one. 
\v 3 Lumeko i Yohane tumondaꞌo wute wiwi korono Yarade ka pauꞌo oliwiRo Ue Ala. I Yohane kokora-kora, “Mentesisito umbu ai winowaumiu henu mosaꞌa ka peweangakeoto koroimiu dinolo, ka Ue Ala minggi umoninio halamiu.” 
\v 4 Mbio henu winowauno i Yohane menggena henu teꞌuki ai surano nabi Yesaya,
\q1 “Nio mia kokora-kora ai konde one,
\q2 Palenaꞌoto sala tiaRo i Ue, pokomomoliꞌo sala tiaRo.
\q1
\v 5 Lowono bangkano minggi hinowui,
\q2 lowono tamungku ka mungku pinoko melembo.
\q1 Sala henu monggedo-nggedo pinokomomoli,
\q2 ka sala henu mebingkoso hinowui.
\q1
\v 6 Lowono mia aso wawontolino minggi sumueꞌo
\q2 Mpupongkadudui umbu ndi Ue Ala!”
\p
\v 7 Orao mia hawe moꞌema karo dinolo. I Yohane mepauꞌakero, “Ikomiu mia henu mosaꞌa gaumiu menggena ule meꞌeto! Ainei motae ikomiu telipahako umbu podosaRo Ue Ala henu amba ramai? 
\v 8 Pokoꞌenaho ai laro tinuwumiu bano ikomiuto tesisi umbu winowaumiu henu mosaꞌa. Indo koaraꞌaraa, ikomiu lano dinosa akono ikomiu inuleno i Burahima. Pewowoloꞌo, umbu ai wasu-wasu nie Ue Ala poli mowowau mia gagi inuleno tiano i Burahima. 
\v 9 PodosaRo Ue Ala menggena ndamu henuto tepalena minggi pontuehi kau hawe ai haka-hakano. Lowono kau henu lano moiko wueno minggi tinuehi ka sinunu.”
\p
\v 10 Mia orao mpesikeno ndi Yohane, “Gagi mbiokee kimpowowau?” 
\v 11 Sumangki i Yohane, “Mia mompeꞌue oruo kalambino, weeꞌakeo aso mia henu tainio kalambi, ka mia henu orao kaangano tia-tiaꞌo ndi mia henu tainio kaangano.” 
\v 12 Toposima mboꞌu hawe ndi Yohane moꞌema dinolo, rompesikeno “Guru, mbiokee kimpowowau?” 
\v 13 Sumangki i Yohane, “Indo poꞌema torea umbu henu pinatantu.” 
\v 14 Nio mboꞌu sorodadu mesikeno, “Helinde menggena ikami? Mbio henu kiwowauo?” Sumangki i Yohane, “Indo rukuhio baineitokaa, indo porukuhi ako pau lano mentee. Sangka oto umbu ai gadimu!”
\p
\v 15 Tempo laꞌa orao mia momperorohi kaa kosike-sikeno menteekee i Yohane Datu Pongkadudui henu romeꞌeꞌemango. 
\v 16 Oto kano potae i Yohane ndi umboro, “Iaku dumolo komiu ako uwoi, kanggo minggi hawe mia henu takau langkai pabawaNo kaseko iaku. Sekonopo mowowo onggono sipatuNo mboꞌu iaku lano koono. Umono minggi dumolo komiu ako Penao Mempori ka apui.\fig Sipatu|alt="Sepatu" src="LB00161B.TIF" size="col" copy="Louise Bass" ref="3:16"\fig* 
\v 17 Ai kaeNo nio duku minggi dumukuꞌo pae hawe moroa. Pae henuto moroa minggi nonaaꞌo ai tuꞌora, kanggo ota olo sinunu ai apui henu lano huru maate!”
\p
\v 18 I Yohane mompowea orao oliwi mesueno, kaa paleleꞌo Kareba Moiko ndi mia orao. 
\v 19 I Yohane tumeguruꞌo i Datu Herode akono norampasio i Herodia somborino petiano ka mboꞌu akono mowowau gau mosaꞌa henu mesue. 
\v 20 Kanggo i Datu Herode notambaio mboꞌu halano, nopondamoho i Yohane ai laro tarungku.
\s1 I Yesu dinolo
\p
\v 21 Masano lowono mia siire umari medinolo, i Yesu mboꞌu hawe kano dinolo. Ka tekonaiNo mekakai langi tewungge, 
\v 22 ka Penao Mempori metii ai wawoNo menggena manu-manu marapati. Ka terongoi pauRo Ue Ala motae, “Ikoto AnaNggu henu Kupehohawaꞌo. Ikoto henu mokomangaꞌuo aroaNggu.”
\s1 Petondano ue mpuꞌu i Yesu
\p
\v 23 Tempono i Yesu pamulaꞌo anggaꞌano, baraꞌura tolupulu ntaꞌuno. Motonda pohawero mia, Umono anano i Yusupu. Yusupu anano i Eli, 
\v 24 anano i Matati, anano i Lewi, anano i Malaki, anano i Yanai, anano i Yusupu, 
\v 25 anano i Matika, anano i Amosi, anano i Nahumi, anano i Heseli, anano i Nagai, 
\v 26 anano i Maati, anano i Matika, anano i Simei, anano i Yoseki, anano i Yoda, 
\v 27 anano i Yohana, anano i Resa, anano i Serubabe, anano i Sealitie, anano i Neri, 
\v 28 anano i Malaki, anano i Adi, anano i Kosami, anano i Elimada, anano i Ere, 
\v 29 anano i Yesua, anano i Eliese, anano i Yorimi, anano i Matati, anano i Lewi, 
\v 30 anano i Simeo, anano i Yahuda, anano i Yusupu, anano i Yonami, anano i Eliaki, 
\v 31 anano i Melea, anano i Mina, anano i Matata, anano i Nata, anano i Daudi, 
\v 32 anano i Isai, anano i Obe, anano i Boasi, anano i Salamo, anano i Nahaso, 
\v 33 anano i Abinada, anano i Adimini, anano i Arini, anano i Heseroni, anano i Peresi, anano i Yahuda, 
\v 34 anano i Yako, anano i Isaki, anano i Burahima, anano i Tera, anano i Nahori, 
\v 35 anano i Serugi, anano i Rehu, anano i Pelegi, anano i Ebere, anano i Salamo, 
\v 36 anano i Kenani, anano i Arapasa, anano i Semu, anano i Noha, anano i Lameki, 
\v 37 anano i Metusala, anano i Heno, anano i Yaredi, anano i Mahaleli, anano i Kenani, 
\v 38 anano i Enosi, anano i Seti, anano i Adama, anaRo Ue Ala.
\c 4
\s1 Ueno onisu umaraꞌarahakeo i Yesu
\p
\v 1 I Yesu buke ako Penao Mempori pekuleNo umbu ai korono Yarade. Penao Mempori waweꞌiRo leko ai konde one. 
\v 2 Patopulu olo epieno Nopoꞌia ai konde one, lehea i Yesu noꞌaraꞌarahakeo Ueno onisu. Aso tempo laꞌa i Yesu lano huru monggaa mbio-mbio, ooto kaNo mokoninggo. 
\v 3 Kano potae Ueno onisu ndi Yesu, “Iiko anaRo Ue Ala, tenaꞌoto wasu nie kano gagi roti.” 
\v 4 Nopotae i Yesu, “Nio ai laro Sura Tutulu, mia tuwu lano butu umbu ai roti.”
\p
\v 5 Umari laꞌa Ueno onisu waweo i Yesu ai poꞌianga henu medongke, butu aso pebiroꞌakaa nopokokiteoꞌakeo pomparentaꞌa ai wawontolino. 
\v 6 Nopotae Ueno Onisu ndi Yesu, “Lowono pabawa kaa sugiꞌa minggi kuweeꞌakoMu, akono lowono nie akuto wineaꞌako kaa iaku minggi meweangakeo ndi baineitokaa henu inehenggu. 
\v 7 Bau penggolutu mesomba ndi iaku, lowono sie minggi gagi tiaMu.” 
\v 8 Nopotae i Yesu, “Nio ai laro Sura Tutulu, pesombaio Ue Alamu ka butu ndi Umboro au petenunu.”
\p
\v 9 Umari laꞌa Ueno onisu waweo i Yesu ai mumunge Raha Mempori ai Yerusale, kano potae, “Iiko anaRo Ue Ala, pedontaihakoto umbu endea,\fig Mumunge Raha Mempori|alt="Bumbungan Bait Allah" src="WA03811b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="4:9"\fig* 
\v 10 akono nio ai laro Sura Tutulu, Ue Ala minggi tumenaꞌo malaꞌekaRo gumagaiKo. 
\v 11 Kaa malaꞌeka minggi sumakaKo, kau tai telano ai wasu.” 
\v 12 Nopotae i Yesu, “Nio ai laro Sura Tutulu, indo araꞌarahakeo Ue Alamu!”
\p
\v 13 Towono Ueno onisu umari moꞌaraꞌarahakeo i Yesu ako manggerupa sie Ueno onisu bintango i Yesu kaa mowusu tempo henu moiko.
\s1 I Yesu pamulaꞌo poꞌanggaꞌaNo ai Galilea
\p
\v 14 Kanoꞌamba i Yesu buke ako pabawaRo Penao Mempori tekonaiNo mekule ai Galilea kaa teleleto kareba mongkono winowauNo ai poꞌianga sie. 
\v 15 I Yesu mompaguru ai lowono Raha Pesombaꞌa kaa lowono mia umundeꞌiRo.
\s1 I Yesu lano tinarima ai inie Nasare
\p
\v 16 I Yesu hawe ai Nasare, ai inie Nopinokolangkai. Ai olo penao-naoꞌa to Yahudi, menggena mondeeno i Yesu leko ai Raha Pesombaꞌa. I Yesu menggoti minggi mobata Sura Tutulu. 
\v 17 Kaa mia henu moꞌangga ai Raha Pesombaꞌa moweeꞌakeO sura henu inukino ai Yesaya. Nowunggeho paluluno sura laꞌa, Nohaweꞌo laino nie kaa Nobataꞌo, \fig Paluluno Sura Tutulu|alt="Gulungan Kitab" src="HK00150B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles" ref="4:17"\fig*
\q1
\v 18 “PenaoRo i Ue nio ndi Iaku,
\q2 Ue Ala rumosongaNggu mowawo Kareba Moiko tiaro mia karampini,
\q1 Iaku tinena mompalele motae Ue Ala minggi
\q2 mokolipahiro mia tinarungku, mokomosueꞌiro mia memorawu
\q1 kaa mokolipahiro mia binobarasa,
\q2
\v 19 kaa Iaku paleleꞌo haweRo i Ue kumaduduio bawaaRo.”
\p
\v 20 I Yesu palulungo euno Sura Tutulu kano weeꞌo ndi mia henu moꞌangga ai Raha Pesombaꞌa kanoꞌamba mentoro. Lowono mia ai laro Raha Pesombaꞌa mekokoongo mbio pinauno i Yesu. 
\v 21 Kaa i Yesu mompamula mepau ndi umboro, “Laino Sura Tutulu henu kubataꞌo hieno oto Kupokosangkaꞌo tempono ikomiu merongoio.” 
\v 22 Mbio henu pinauno i Yesu takau moiko ooto karo mokomenteeꞌo pauNo kanggo loꞌoka romentoꞌorio i Yesu nie anano i Yusupu gagi umboro mengkohali-haliꞌakeo. 
\v 23 Kanggo i Yesu tumoꞌorio mbio henu rompewowoloꞌo ooto kaNo potae, “Kutoꞌorio ikomiu minggi motae ndi Iaku menggena unie, ‘Datoro pokotombaꞌo koroiMu. Mbio tandangkohali-hali henu kimerongoio umari tegagi ai Kapenau wowauo mboꞌu ai inieMu.’ ” 
\v 24 Ka Nopotae mboꞌu, “Pewowoloꞌo, lalau nabi tinarima ai inieno.” 
\v 25 Kanggo Iaku mompauꞌakomu pau henu mentee, tempono i Elia tuwu, ai lowono wute to Isaraeli tegagi abalaa mokoninggoꞌa akono otolu ntaꞌu kaa entonga lano huru use. Tempo laꞌa orao irowai waalu ai Isaraeli. 
\v 26 Ue Ala lano tenaꞌo i Elia lumeko ndi irowai waalu to Isaraeli, kanggo lumeko ndi aso irowai waalu ai Sarapa ai wute Sidoni. 
\v 27 Helilaꞌa mboꞌu tempono i nabi Elisa masa orao to Isaraeli memelowe, kanggo lalau napono teꞌaso mia henu pinokotomba sangarino i Naama to Siria. 
\v 28 Lowono mia ai laro Raha Pesombaꞌa mentekuda takau rumongoio pauno i Yesu. 
\v 29 Karo mpenggoti kaa mentambaꞌo i Yesu meluarako umbu ai inie langkai kanoꞌamba waweꞌO leko ai tamungku mewingke henu umbedano inie langkai laꞌa karo minggi medontaio lehea. 
\v 30 Kanggo i Yesu meꞌoloꞌako ai oloro mia orao kano polao.
\s1 Mia pinendamohino penao mosaꞌa
\p
\v 31 Umbu ai Nasare i Yesu mineꞌi ai inie langkai Kapenau ai wute Galilea kaa ai olo penao-naoꞌa to Yahudi i Yesu mompaguru orao mia ai laro Raha Pesombaꞌa. 
\v 32 I Yesu mompaguru kaa mebitara buke ako pabawa ooto karo mentengiri. 
\v 33 Ai laro Raha Pesombaꞌa laꞌa nio aso mia nopendamohio penao mosaꞌa kumora mekora ngako, 
\v 34 “Hei Yesu mia Nasare, minggi mbio kami? Minggi hawe bobarasa kami? Kutoꞌorio Ikomiu henu Mempori umbu ndi Ue Ala.” 
\v 35 Kanggo i Yesu rumambasio, Nopotae, “Indo pogero! Peluarakoto umbu ai mia sie!” Penao mosaꞌa mepasiꞌakeo mia laꞌa ai arono mia orao kanoꞌamba meluarako kanggo lano belaio mia laꞌa. 
\v 36 Lowono mia henu mesueꞌo mengkohali-hali kaa mengkopau-pau aso mia ka aso mia, “Indokaa iko ako pabawa ka pepauNo, i Yesu parentaꞌo penao mosaꞌa mpeluarako kaa umboro mpeluarako!” 
\v 37 Gagi kareba mongkono mbio henu nopowowau ka pinauno i Yesu telele ai lowono inie henu umbeda umbu ai poꞌianga laꞌa.
\s1 I Yesu mompokotomba orao mia
\p
\v 38 Kanoꞌamba i Yesu bintango Raha Pesombaꞌa kaa meleko ai rahano i Simo. Ineno somborino i Simo tekonai mokokoseo, rompoꞌema ndi Yesu kano tulungio. 
\v 39 I Yesu menggoti ai aso hileno poturiano kano tambaꞌo mokokoseono. Masa toomba hakino ineno somborino i Simo ka mompari-pari mewangu parakaiꞌiro. 
\v 40 Towono soo mataꞌolo, lowono mia ai inie langkai laꞌa mehawe mewaweo petiaro henu manggerupa hakiro kano pinokotomba. I Yesu dumanggiho uluro aso mia ka aso mia karo tomba. 
\v 41 Penao mosaꞌa mpeluarako mboꞌu umbu ai orao mia karo kokora-kora, “Ikomiu AnaRo Ue Ala!” Kanggo i Yesu rumambasiꞌiro penao mosaꞌa laꞌira karo indoro mpepau, akono romentoꞌorio Umonoto Datu Pongkadudui.
\s1 I Yesu montutulu ai orao Raha Pesombaꞌa
\p
\v 42 Eri-erio i Yesu bintango inie laꞌa lumeko ai poꞌianga henu molimbo. Orao mia mewusuꞌo i Yesu kaa tempono rohaweꞌo, romerokuhio indoNo bintangiro. 
\v 43 Kanggo i Yesu motaeꞌakero, “Iaku nie minggi mowawo Kareba Moiko mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala ai inie-inie langkai mesueno, akono usieto Iaku tinena hawe ai tolino nie.” 
\v 44 Akono usie i Yesu lumeko montutulu umbu ai aso Raha Pesombaꞌa melimba-limba ai Raha Pesombaꞌa mesueno ai wute Yudea.
\c 5
\s1 I Yesu mobiniki otolu iro anaguruNo henu amba-ambano
\p
\v 1 Ai aso tempo, i Yesu menggoti ai wiwi Towa Genesare. Lehea orao mia mpeburo-buroso minggi merorongoio pauRo Ue Ala. 
\v 2 I Yesu sumueꞌo oruo bangka ai wiwi towa, ueno bangka laꞌira iroto mpetii kaa tekonai mpowohoki jalaro. 
\v 3 I Yesu mewueꞌako ai aso bangka, ooto bangkano i Simo, kaa Notenaꞌo i Simo dumadaꞌo bangkano laꞌa olai tedei umbu ai wiwino. I Yesu mentoro ai wawo bangka laꞌa kaa mompaguru mia orao.
\p
\v 4 UmariNo mompaguru, I Yesu motae ndi Simo, “Boseꞌo bangkamu leko ai onalongano, kaa petadiakeo jala porakomu bou.”\fig Mia henu montadiako jala|alt="Orang yang menebarkan jala" src="LB00209B.TIF" size="span" copy="Louise Bass" ref="5:4"\fig* 
\v 5 Sumangki i Simo, “Guru, aso wongito nie kimpojala lalau napo teꞌaso bou kimpohawe, kanggo akono Ikomiu tumenaꞌaku, humbee taꞌalu, iakuto metadiakeo mboꞌu jala nie!” 
\v 6 Towono rowowauo menggena pinauno i Yesu, orao ngako rompohawe bou hawe-hawe minggi teberi jalaro. 
\v 7 Ooto karo mpekawesi ndi wali-waliro ai bangka mesueno. Kaa umboro mehawe karo mperonga-ronga umihiio oruono bangka laꞌira buke ako bou hawe minggi toondu. 
\v 8 Towono i Simo Peturu sumueꞌo mbio henu tegagi, umono menggolutu ai arono i Yesu, kano potae, “Ue, bintangangguto! Ako iaku nie mia tehala.” 
\v 9 Akono i Simo kaa lowono mia peronga-rongano mengkohali-hali ako oraono bou henu rompohawe. 
\v 10 Hilaꞌato mboꞌu wali-waliro ooto i Yakobu kaa i Yohane, oruo irono anano i Sebedeu. Kanoꞌamba i Yesu motae ndi Simo, “Indo momee! Mompamula olo nie Aku mokogagiko topojala mia.” 
\v 11 Kano i Simo kaa wali-walino, mediiꞌo bangkaro hawe ai wiwino towa, karoꞌamba mebintango lowo-lowono kaa tumondaꞌo i Yesu.
\s1 I Yesu mokotombaꞌo mia melowe
\p
\v 12 Aso olo, i Yesu ai aso inie. Lehea nio aso tama henu melowe ai lowono koroino. Towono nosueꞌo i Yesu, kano penggolutu ai arono i Yesu kaa moꞌema, “Uma, bau buuku Ikomiu poliꞌo mokotombaꞌo hakinggu!” 
\v 13 I Yesu tumeteakeo kaeNo ka uminiꞌo mia mahaki laꞌa kaa motae, “Iaku buuku, tombato!” Tempono i Yesu motae menggena ulaꞌa, oto tomba hakino mia melowe laꞌa. 
\v 14 Kanggo i Yesu lano beheꞌakeo mia melowe laꞌa pauꞌo ndi aineitokaa, kaNo potae, “Lekoto pokokiteo koroimu ndi Petewawo Pesomba. Pompowea pesomba akono ikoto tomba menggena henu tinenano i Musa, gagi tondonino motae ikoto tomba.” 
\v 15 Kanggo mbio henu winowauNo oto telele ndi mia orao, kaa orao mia mehawe minggi merorongoio pinauNo kaa kano pinokotomba umbu ai hakiro. 
\v 16 Umari laꞌa i Yesu lumeko mekakai ai aso poꞌianga henu molimbo.
\s1 I Yesu mompokotomba mia luuka
\p
\v 17 Nio aso olo, i Yesu tekonai mompaguru kaa nio mboꞌu to Parisi kaa Guru Agama pentoro perorongoi, umboro mehawe umbu ai Yerusale, umbu ai lowono inie langkai ai wute Galilea kaa umbu ai wute Yudea. PabawaRo i Ue nio ndi i Yesu tiano mompokotomba mia mahaki. 
\v 18 Kano nio baꞌopioꞌiro mia hawe mewaweo aso mia luuka pinokoturi ai ompeo dali. Kaa umboro powusu sala minggi mewaweo mia luuka laꞌa ai laro raha karo menaꞌo ai arono i Yesu. 
\v 19 Kanggo akono oraono mia lehea, umboro laro mentepondamo. Ooto karo mewueꞌakeo ai wawono ato. Kanoꞌamba romelompaho ato, kaa romeꞌuluiho meronga saru ompeo dalino ai arono i Yesu ai olono mia orao.\fig Umuluiho mia meronga ompeo dali ai arono i Yesu|alt="Menurunkan orang bersama tikar rotannya di hadapan si Yesus" src="LB00305B.TIF" size="span" copy="Louise Bass" ref="5:19"\fig* 
\v 20 Towono Nosueꞌo i Yesu langkai pompeꞌalo-aloro, Nopotae, “Petia, halamu oto tinolosi.” 
\v 21 Guru agama kaa to Parisi mompamula mpepau-pau aso mia kaa aso mia, “Aineiokee mia nie mokodedeikiꞌo Ue Ala? Aineiokee henu bisa montolosi hala bano taibutu Umboro Ue Ala?” 
\v 22 Notoꞌorio i Yesu mbio henu pinewowoloro. Gagi Ropotae, “Akombio ikomiu kosike-sikeno ai laro aroamiu? 
\v 23 Undee henu moruana, motae, ‘Halamu oto tetolosi’, ba motae, ‘Pewanguto kau koleko-leko!’ 
\v 24 Kanggo hilinie Iaku mokoꞌenaho ndi ikomiu, kai mentoꞌorio kaa motae ai wawontolino nie Ana Manusia makuasa montolosi hala.” Kanoꞌamba i Yesu mepauꞌakeo mia henu luuka laꞌa, “Pewanguto, engkaho ompeo dali poturiamu kau pekule!” 
\v 25 Masa menggoti mia laꞌa ai arono mia orao, noꞌengkaho ompeo dalino kaa mekule, ai koleko-lekoano noꞌunde-undeꞌiRo Ue Ala. 
\v 26 Lowono mia mentengiri karo undeꞌiRo Ue Ala. Umboro memomee kaa mpotae, “Mbio henu kinitondo olo nie takau mompoko kohali-hali!”
\s1 I Yesu meboio i Lewi
\p
\v 27 Towono i Yesu meluarako umbu ai raha laꞌa Nosueꞌo toposima meneengako i Lewi tekonai mentoro ai raha toposima. Nopotae i Yesu ndi umono, “Tonda Akuto.” 
\v 28 Menggoti i Lewi kaa nobintango lowo-lowono, kaa tumondaꞌo i Yesu.
\p
\v 29 Umari laꞌa i Lewi mowowau perame-rameꞌa tiano i Yesu ai rahano. Orao toposima kaa mia mesueno mehawe mponggaa merongaꞌakero. 
\v 30 Kanggo baꞌopioꞌiro to Parisi kaa Guru Agama koꞌise-ise ndi anaguruno i Yesu karompotae, “Akombio ikomiu mponggaa kaa mpoꞌinu mperonga-ronga saru toposima kaa mia ntehala?” 
\v 31 I Yesu sumangkiꞌiro, “Lanoꞌo mia moroso henu momparalu datoro, kanggo mia mahaki. 
\v 32 Iaku nie hawe lanoꞌo minggi mompeboi mia mentee, kanggo mia ntehala karo mentesisi.”
\s1 Mongkono mepuasa
\p
\v 33 Kano nio mia motae ndi Yesu, “Anaguruno i Yohane kaa anaguruno to Parisi hora mepuasa kaa mekakai, kanggo anaguruMu monggaa kaa moꞌinu.” 
\v 34 I Yesu sumangkiꞌiro ako sirime, “Bisakee ikomiu tumenaꞌo totokamu mepuasa ai perame-rameꞌa, tekonai umbuwoke tama dakonggo mperonga-rongaꞌakero? Matantu uuhu! 
\v 35 Kanggo amba hawe tempono umbuwoke tama laꞌa inalo umbu ndi umboro. Tempo laꞌa karoꞌamba mpepuasa.” 
\v 36 Umari laꞌa i Yesu mompauꞌakero mboꞌu sirime henu mesue, “Lalau mia moꞌalo bana umbu ai kalambi henu woꞌu kanoꞌamba notombiliꞌakeo ai kalambi henu mosuꞌo, akono kalambi henu woꞌu laꞌa olo teberi. Kaa mboꞌu bana umbu ai kalambi mosuꞌo kaa bana umbu ai kalambi henu woꞌu laꞌa lano tepokono. 
\v 37 Hilaꞌaka mboꞌu lalau mia molingi anggoro henu woꞌu ai kandu kuli henu mosuꞌo, akono anggoro woꞌu laꞌa minggi noberiho kandu kuli laꞌa, olo tesolo anggorono kaa kandu kulino masola. 
\v 38 Anggoro henu woꞌu olo liningi ai kandu kuli henu woꞌu. 
\v 39 Hilaꞌaka mboꞌu lalau mia henu behe moꞌinu anggoro henu woꞌu umari moꞌinu henu epie. Akono umono minggi motae, ‘Anggoro epie sie takau moꞌahi.’ ”
\c 6
\s1 Pesikenoꞌa mongkono olo Penao-naoꞌa To Yahudi
\p
\v 1 Ai aso olo penao-naoꞌa to Yahudi, tekonai i Yesu telalo ai lere batari, anaguruNo moꞌopu batari. Ropomongguꞌo batari laꞌa karo mengkaango.\fig Batari|alt="Gandum" src="HK00099B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles" ref="6:1"\fig* 
\v 2 Baꞌopioꞌiro to Parisi motae, “Akombio ikomiu mpowowau menggena ulaꞌa henu lano bineheako ai laro songka agama ai olo penao-naoꞌa to Yahudi?” 
\v 3 Sumangki i Yesu, “Ambo hurukee ai mebataꞌo mongkono henu winowauno i Daudi tempono umono ka miano memokoninggo? 
\v 4 I Daudi mendamo ai laro RahaRo Ue Ala kano aleo roti henu pinesombaꞌako ndi Ue Ala, kano kaango. Kanoꞌamba noweeꞌakero mboꞌu ndi wali-walino. Sekonopo montonda songka agamando butukaa Petewawo Pesomba henu bisa monggaa roti laꞌa.” 
\v 5 Umari laꞌa i Yesu motae mboꞌu ndi umboro, “Ana Manusia pabawa ai wawono olo penao-naoꞌa to Yahudi!”
\s1 I Yesu mompokotomba ai olo penao-naoꞌa to Yahudi
\p
\v 6 Ai aso tempo ai olo penao-naoꞌa to Yahudi henu mesueno, i Yesu lumeko mompaguru ai Raha Pesombaꞌa. Lehea nio aso mia henu luuka kae koanano. 
\v 7 Guru agama kaa to Parisi mempoporoꞌo i Yesu bano komba mompokotomba ai olo penao-naoꞌa to Yahudi kano niokaa sala pasalaꞌo i Yesu. 
\v 8 Kanggo Notoꞌorio i Yesu pinewowoloro. Okaa i Yesu kano potaeꞌakeo mia henu luuka kaeno aso hile laꞌa, “Penggotito kau mai endea ai aroNggu!” Mia laꞌa menggoti kano leko ai arono i Yesu. 
\v 9 Kanoꞌamba nopotae i Yesu ndi umboro, “Iaku mesikeno ndi ikomiu, mbiokee henu moiko topowowau ai olo penao-naoꞌa to Yahudi, mowau henu moikokee ba mowau henu mosaꞌakee? Mongkaduduikee ba mobobarasakee?” 
\v 10 I Yesu menggito mebolili ndi lowono mia kanoꞌamba motaeꞌakeo mia luuka kae koanano, “Teteakeo kaemu!” Kano teteakeo kaeno kaa kaeno masa toomba. 
\v 11 Kanggo Guru Agama kaa to Parisi mentekuda ngako karo pepatudu ba helinde rominggi membiongo i Yesu.
\s1 I Yesu mobiniki hopulo ka oruo mia tinena
\p
\v 12 Tempo laꞌa i Yesu lumeko mekakai ai torukuno. Lehea i Yesu mekakai ndi Ue Ala aso ngkau wongi. 
\v 13 Towono eri-erio, i Yesu meboio lowono anaguruNo, kaNo binikio hopulo ka oruo mia umbu ndi umboro, Noneengakero mia tinena. Umboroto, 
\v 14 I Simo (henu ninee i Peturu), kaa i Andaria haeno, i Yakobu kaa i Yohane, i Pilipu kaa i Barotolomeu, 
\v 15 i Matiu kaa i Toma, i Yakobu anano Alapeu, kaa i Simo (henu ninee mia Seloti), 
\v 16 i Yudasi anano i Yakobu kaa i Yudasi Isikario henu amba minggi umasaꞌo i Yesu.
\s1 I Yesu mompaguru kaa mompokotomba orao mia
\p
\v 17 Kanoꞌamba i Yesu meronga-ronga hopulo ka oruo anaguruNo laꞌa mpineꞌi umbu ai torukuno meleko ai lembono. Lehea oto menterombu orao anaguruNo i Yesu henu mesueno kaa orao mboꞌu mia mehawe umbu ai lowono inie ai wute Yudea, umbu ai inie langkai Yerusale, kaa umbu ai inie langkai Tirusu kaa Sidoni oruo inie langkai ai wiwintahi. 
\v 18 Umboro memai minggi merongoio pompaguruno i Yesu kaa pinokotomba umbu ai hakiro. Kaa i Yesu mboꞌu mompokotomba mia henu marasai, akono nopendamohiro penao mosaꞌa. 
\v 19 Lowono mia merokuhi uminiꞌo i Yesu, akono nio pabawa henu meluarako umbu ai koroiNo henu mompokotomba lowono mia lehea.
\s1 Pau mangaꞌua kaa masusaꞌa
\p
\v 20 I Yesu kumikiteiro anaguruNo kaa Nopotae,
\q1 “Memangaꞌuto ikomiu mia mekarampini, ako ikomiuto miano PomparentaꞌaRo Ue Ala!
\q1
\v 21 Memangaꞌuto ikomiu henu hilinie memokoninggo, ako ikomiu minggi memowoto!
\q1 Memangaꞌuto ikomiu henu hilinie mpeꞌiwi, ako ikomiu amba mpoꞌawa!
\q1
\v 22 Memangaꞌuto ikomiu taꞌalu nomokokatongakomiu mia, tinadi, pinepaukiako kaa pinokomosaꞌa neemiu hangano Ana Manusia!
\q1
\v 23 Tempono ikomiu pinokomarasai menggena ulaꞌa, aimemangaꞌuto kaimpenari-nari akono langkai saromiu ai suruga.
\q2 Pewowoloꞌo, menggena ulaꞌa mboꞌu nabi-nabi tempo isaꞌa nobobarasaꞌo ue mpuꞌuro mia henu hilinie mokomarasaikomiu.
\q1
\v 24 Kanggo memasolato ikomiu henu hilinie mesugi, ako ikomiu umari mpohawe manangaia!
\q1
\v 25 Memasola komiuto henu hilinie mowoto, ako ikomiu minggi memokoninggo!
\q1 Memasola komiuto henu hilinie mpoꞌawa, ako ikomiu minggi memasusa aroa kaa mpeꞌiwi!
\q1
\v 26 Memasola komiuto, bano lowono mia meꞌunde-unde komiu, ako helilaꞌa mboꞌu ue mpuꞌuro isaꞌa mpoꞌunde nabi-nabi lano mentee.”
\s1 Pehohawaꞌo uwelimu
\p
\v 27 “Kanggo ndi ikomiu henu rumorongoiAku tempo nie, Aku pauꞌakomiu oliwi nie, pehohawaꞌo io uwelimu, kaa powowauto henu moiko ndi mia henu mokokatongakomu. 
\v 28 Rosongiroto mia henu tumandoko kaa pekakaiꞌakeroto mia henu mepaukiakomu. 
\v 29 Bano mia tumampeleko ai kombisimu henu aso hileno, poꞌinengoto mboꞌu kano tampeleꞌo kombisimu henu aso hileno. Kaa bano mia rumontungo hawumu poꞌineengo kano aleo mboꞌu kalambimu. 
\v 30 Bano nio mia moꞌema bambiotokaa ndi iiko, poweeꞌakeoto kaa taꞌalu romeꞌaleo henumu, indoto emango mboꞌu. 
\v 31 Powowauto ndi mia mesue menggena inehemiu rowowauꞌakomiu. 
\v 32 Bano ikomiu butu mehohawaꞌo mia henu mehohawakomiu mbiokee saromiu? Sekolopo mia ntehala mboꞌu nopehohawaꞌo mia henu mehohawaꞌiro! 
\v 33 Kaa baimpowowau henu moiko ndi mia henu mowowau moiko ndi ikomiu, mbiokee saromiu? Sekolopo mia ntehala loꞌokaa mowowau menggena ulaꞌa! 
\v 34 Kaa baimpoꞌutangakeo doi ndi mia henu bisa mokuleꞌo, mbiokee saromiu? Sekolopo mia ntehala loꞌokaa moꞌuta ndi mia tehala, karoꞌamba umemango euno menggena oraono ropoꞌutangakeo! 
\v 35 Menteꞌano lanolaahilaꞌa! Kanggo ikomiu pehohawaꞌiroto uwelimiu kau powowau henu moiko ndi umboro. Ai poꞌutangakeroto kaa indoto emango euno. Taꞌalu helilaꞌa saromiu langkai kaa ikomiu minggi gagi ana-anaRo Ue Ala Henu Pinelangkai. Akono moiko aroaRo Ue Ala ndi mia henu lano toꞌorio montarima kase kaa mboꞌu ndi mia henu mosaꞌa gauro. 
\v 36 Pokoꞌenahoto aroa pompehohawamiu menggena Umamu mboꞌu nopokoꞌenaho aroa pompehohawaNo!”
\s1 Mongkono modosa mia
\p
\v 37 “Indoto dosango mia mesue, kano ikomiu mboꞌu lano dosango Ue Ala. Indoto podenda mia mesue, kano ikomiu mboꞌu lano dendako Ue Ala. Oninio halano mia mesue, kano Ue Ala mboꞌu umoninio halamiu. 
\v 38 Pompoweeto ndi mia mesue kano Ue Ala mboꞌu moweeꞌakomiu, ikomiu minggi pinowea meꞌalu menggena sinaꞌu henu inihi buke ngako ka dinatopi hawe kano sawiko.”
\p
\v 39 Kanoꞌamba i Yesu mompauꞌakero aso sirime, “Bano mia morawu mowawo mia morawu, manasa oruo irono modonta ai wolo. 
\v 40 Lalau anaguru lumaloo pandeno guruno. Kanggo anaguru henuto umari mepaguru, minggi gagi menggena guruno. 
\v 41 Akombio kai sueꞌo subingkau mopulino petiamu, sekonopo lau sueꞌo polengkau ai matamu? 
\v 42 Helinde ikomiu pauꞌakeo petiamu, ‘Mai petia, iaku umoniniakomu subingkau mopulimu umbu ai matamu,’ sekonopo lau sueꞌo polengkau henu ai matamu? O mia mompemiamoiko! Luarakeo seꞌelu polengkau henu ai laro matamu. Kanoꞌamba ikomiu mosue takau kaa bisa lumuarakeo subingkau henu ai laro matano petiamu.”
\s1 Puꞌuno kau kaa wueno
\p
\v 43 “Puꞌuno kau henu moiko lanolei mewue henu mosaꞌa. Hilaꞌaka mboꞌu puꞌuno kau henu tai moiko lanolei mewue henu moiko. 
\v 44 Lowono puꞌuno kau tetoꞌori umbu ai wueno. Umbu ai tolonu lanolei inopu wua ara, kaa umbu ai seko merui lanolei inopu wua anggoro. 
\v 45 Mia henu moiko mepau henu moiko akono aroano buke ako moikoꞌa. Mia henu mosaꞌa gauno mepau henu mosaꞌa akono aroano buke ako aroa mosaꞌa. Akono mbio henu pinaundo ooto henu meluarako umbu ai aroando.”
\s1 Oruo rupa pentoroꞌano raha
\p
\v 46 “Mbiokakee kau koraꞌIaku, ‘Ue, Ue,’ kanggo lailaꞌa lumeluꞌo mbio henu Kupauꞌakomiu? 
\v 47 Sombo mia henu mai ndi Iaku kaa rumongoio pauNggu kaa lumeluꞌo, Kupoweꞌakomiu sirime menggena mbio Kuponggenahiro. 
\v 48 Umboro menggena mia henu mowangu raha kano kekeo wute hawe teꞌonalo kanoꞌamba nowowauo pentoroꞌano raha ai wawo wasu. Tempono hawe moowo merumpa, raha laꞌa lano terowa, akono moroso pentoroꞌano. 
\v 49 Kanggo mia henu rumongoio pauNggu kaa lano lumeluꞌo, umono menggena mia henu mowangu raha ai wawo wute kanggo lalau pentoroꞌano rahano. Tempono hawe moowo merumpa, raha laꞌa ronga terowa, kaa mobea ngako masolano!”
\c 7
\s1 I Yesu mompokotomba atano kapala sorodadu ai inie langkai Kapenau
\p
\v 1 Umarino i Yesu mompaguru lowono sie ndi mia orao, Umono lumeko ai inie langkai Kapenau. 
\v 2 Lehea nio aso kapala sorodadu to Roma. Umono mompeꞌue aso ata henu nopehohawaꞌo ngako, ata laꞌa mahaki mapari. 
\v 3 Tempono kapala sorodadu laꞌa rumongoio motae i Yesu nio ai inie langkai Kapenau, notenaꞌo baꞌopio mia mosuꞌono to Yahudi lumeko tepohaweꞌakeo i Yesu kaa moꞌema kano i Yesu mai mokotombaꞌo atano. 
\v 4 Towono romentepotowoꞌakeo i Yesu, rompotae, “Kimpoeꞌma takau, Kai tulungio kapala sorodadu laꞌa. Umono tekonoano bai tulungio, 
\v 5 ako umono mehohawaꞌo tongkundo ka umonoto henu mobaraꞌa kami powangua Raha Pesombaꞌa.”
\p
\v 6 Umari sie i Yesu lumeko merongangiro. Towono i Yesu umbeda ai rahano kapala sorodadu laꞌa, kapala sorodadu laꞌa montena wali-walino mompohawe oliwi ndi Yesu, “Indoto Ai peladeki mai ai rahanggu, akono iaku nie lano koono tumarima Komiu ai laro rahanggu, 
\v 7 okaa mboꞌu laku taha hawe ai aroMiu. Kanggo Ai pepautokaa ‘Tombato’, matantu atanggu laꞌa toomba. 
\v 8 Ako iaku nie nio henu parenta akukaa iaku nio mboꞌu sorodadu henu kuparentaꞌo, baku potaeꞌakeo, ‘Leko!’ Olo lumeko, baku potaeꞌakeo, ‘Mai!’ Olo mai. Helilaꞌaka mboꞌu baku potaeꞌakeo atanggu, ‘Wowauoto unie!’ Olo nowowauo.”
\p
\v 9 I Yesu kohali-hali rumongoio pau laꞌa, kanoꞌamba mewolili ndi mia orao henu tumondaꞌiro ka Nopotae, “Oponie Kupohawe pompeꞌalo-alo henu langkai, ambo huru Kuhaweꞌo maupo ai olono tongku Isaraeli!”
\p
\v 10 Tempono umboro henu tinena hawe ai rahano kapala sorodadu, ata laꞌa oto toomba.
\s1 I Yesu momuleꞌo ana monguro ai Nai
\p
\v 11 Kanoꞌamba i Yesu lumeko ai inie langkai Nai, mperonga-ronga saru anaguruNo kaa mia orao henu tumondaꞌiro. 
\v 12 Towono i Yesu umbeda ai pangalomba inie langkai laꞌa, nio baꞌopioꞌiro mia tekonai mompoꞌaha buleka ana monguro henuto maate mpeluarako umbu ai inie langkai. Ana monguro laꞌa ana henu aso-aso umbu ai mia waalu\f + \fr 7:12 \fr*\fq waalu: \fq*\ft Waalu, irowai ba tama henu somborino ooto maate.\ft*\f*. Orao mia umbu ai inie langkai laꞌa tumondaꞌo ineno.
\p
\v 13 Ka towono i Ue sumueꞌo ineno ana ntama laꞌa, telelu aroa pompehohawano ka Nopotaeꞌakeo, “O ine, indoto peꞌiwi!” 
\v 14 Kanoꞌamba i Yesu umumbedahio buleka mia maate laꞌa ka Nodanggiho. Gagi mia henu mpolembara buleka laꞌa mpenao-nao. Ka i Yesu motae, “Oo ana monguro, Kupotaeꞌakomu, pewanguto!”\fig Buleka|alt="Usungan orang mati" src="WA03822b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="7:14"\fig* 
\v 15 Ana monguro henu maate laꞌa muule oto kano pentoro ka mepau. Kanoꞌamba i Yesu meweangakeo ndi ineno.
\p
\v 16 Lowono mia mentengiri ka mpoꞌunde-unde ndi Ue Ala. Nio henu motae, “Ue Ala oto montena nabi henu langkai hawe ai olondo,” ka nio mboꞌu henu motae, “HaweꞌiRoto Ue Ala kumaduduikito bawaaRo.”
\p
\v 17 Tepalele oto kareba mongkono i Yesu ai lowono wute Yudea kaa petengi-tengi wute Yudea.
\s1 I Yesu kaa i Yohane Puumpodolo
\p
\v 18 Towono i Yohane rumongoio umbu ndi anaguruno lele kumonoo mbio henu winowauno i Yesu, nopeboio oruo anaguruno, 
\v 19 ka notenaꞌiro lumeko mesikeno ndi Yesu, “Ikomiutokee Datu Pongkadudui ginantiRo Ue Ala isaꞌama henu minggi hawe? Ba danio mboꞌukee mia henu minggi kimeꞌeꞌemango?”
\p
\v 20 Anaguruno i Yohane laꞌa lumeko ndi Yesu ka motae, “I Yohane Puumpodolo tumena kami mesikeno ndi Ikomiu ba Ikomiuto kee mia ginantiRo i Ue Ala henu minggi hawe ba danio mboꞌukee mia henu minggi kimeꞌeꞌemango?”
\p
\v 21 Tempo laꞌa i Yesu mompokotomba orao mia umbu ai manggerupa haki kaa marasaiꞌa, kaa montamba orao penao mosaꞌa kaa mboꞌu mompokotomba mia morawu karo mposue. 
\v 22 Gagi i Yesu sumangkiꞌo anaguruno i Yohane, “Aimpekuleto ndi Yohane ka pauꞌakeo mbio henu ai sueꞌo ka ai rongoio, mia henu morawu oto mosue, mia henu luuka oto koleko-leko, mia henu melowe oto toomba, mia henu mobongo oto morongoi, mia maate oto muule ka mia karampini olo mohawe pompokomoroso aroa kaa Kareba Moiko. 
\v 23 Memangaꞌuto mia henu mpihe mompeꞌalo-alo ndi Iaku kaa henu tumarima Aku.”
\p
\v 24 Towono mia tinenano i Yohane laꞌa mpekule, i Yesu mepau ndi mia orao mongkono tinuwuno i Yohane kaa Nopotae, “Mbiokakee aileko mponggito ai konde one? Monggito seko henu pinurino angikee? Lanoꞌo. 
\v 25 Ba ikomiu lumeko minggi monggito mbio? Mia henu meparewa moikokee? Lanoꞌo mboꞌu. Bano mia meparewa moiko ka tuwu manangai olo moꞌia ai rahano datu. 
\v 26 Gagi mombio kai meleko? Minggi mponggito nabikee? Mentee, i Yohane meꞌalu langkai kaa nabi. 
\v 27 Kumonoo ai Yohane nio teꞌuki ai Sura Tutulu helinie,
\q1 Nopotae Ue Ala, ‘Tinieto tinenaNggu’
\q2 ‘MeseꞌelumiKo,
\q2 umono mowungge sala tiaMu!’
\p
\v 28 Pewowoloꞌo, ai olono mia henu pineanaꞌako lalau maupo teꞌaso mia henu lalolangkai kaseko ai Yohane Puumpodolo, kanggo henu dedeiki ngako ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala lalolangkai kaseko ai Yohane.”
\p
\v 29 Lowono mia ka mboꞌu toposima henu rumongoio pauno i Yesu, umboroto mia henu mompeꞌalo-alo ndi Ue Ala, ako umboro umarito nodoloꞌiro i Yohane. 
\v 30 Kanggo to Parisi kaa Guru Agama laro mentarimaꞌo poꞌeheRo Ue Ala ai laro tinuwuro, ooto laro mebehe nodoloꞌiro i Yohane.
\p
\v 31 Kanoꞌamba i Yesu motae, “Menggena mbiokee Kuponggenahiiro mia tempo nie? 
\v 32 Umboro menggena ana-ana henu mpentoro ai pasa karo mpesangki-sangki,
\q1 ‘Ikami mpenani-nani mangaꞌua, kanggo ikomiu lailaꞌa mpenari,
\q1 ikami mpenani-nani mokokolaro, kanggo ikomiu lailaꞌa mpeꞌiwi.’
\p
\v 33 Menggena ulaꞌa mboꞌu ikomiu, akono tempono i Yohane Puumpodolo hawe, umono mepuasa kaa lano poꞌinu anggoro, kanggo ikomiu mpotae, ‘Umono nopendamohio onisu!’ 
\v 34 Kanoꞌamba Ana Manusia hawe, Umono monggaa kaa moꞌinu anggoro, kanggo ikomiu mpotae, ‘Kiteo mia laꞌa! Umono mesoko, molangu, ka mewali-waliꞌakeo toposima ka mia henu tehala.’ 
\v 35 Napono helilaꞌa pandeꞌa umbu ndi Ue Ala mehanga ai lowono mia henu tumarimaꞌIro.”
\s1 Irowai tehala bokaio i Yesu
\p
\v 36 Nio aso to Parisi neeno i Simo. Meboio i Yesu mai monggaa ai rahano. I Yesu lumeko ai rahano kaa mentoro monggaa. 
\v 37 Ai inie langkai laꞌa nio irowai henu tumuwu ntehala. Tempono rumongoio i Yesu tekonai monggaa ai rahano i Simo, lumekoto umono mowawo buli-buli henu winowau umbu ai wasu puala meꞌihi boka mana moꞌahi. 
\v 38 Irowai laꞌa menggoti ai bungkuno i Yesu umbeda ai kareNo, kano peꞌiwi hawe kano mowaha kareno i Yesu ako uwoi matano. Kanoꞌamba nopaisio kareno i Yesu ako wuuno hawe mosuꞌi. Umari laꞌa noꞌikiꞌo kareno i Yesu kano bokaio ako boka mana moꞌahi.
\p
\v 39 Towono nosueꞌo i Simo henu winowauno irowai laꞌa, nopotae ai laro aroano, “Taꞌalu mentee suꞌu mia nie nabi konggonokaa Notoꞌorio irowai henu bokaio kareNo laꞌa ooto irowai henu tuwu ai laro hala.” \fig Aso irowai bokaio kareno i Yesu ako boka mana moꞌahi|alt="Satu perempuan meminyaki kakinya si Yesus dengan minyak wangi" src="WA03839b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="7:39"\fig*
\p
\v 40 Nopotae i Yesu ndi Simo, “Nio minggi Kupauꞌakomu.”
\p Sumangki i Simo, “Pauꞌoto Guru.”
\p
\v 41 I Yesu motae, “Nio oruo mia henu mepasua ndi mia henu moꞌutangakero doi, aso mia moꞌuta lima etu doi pera, kaa aso mia mboꞌu moꞌuta lima pulu doi pera. 
\v 42 Akono laro pokobaraꞌo pasuaro, gagi andono inema mboꞌu. Bano pohawemu aineiakero henu mehohawaꞌo mia henu moꞌutangakero doi?”
\p
\v 43 Sumangki i Simo, “Bano pohawenggu, mia henu orao pasuano.”
\p Nopotae i Yesu ndi Simo, “Mentee sangkimu sie.” 
\v 44 Kanoꞌamba i Yesu menggito ndi irowai laꞌa kano potaeꞌakeo i Simo, “Iaku hawe ai rahamu kanggo lau pasadiaꞌo uwoi wohokino kareNggu. Kiteo irowai nie, nowohokio kareNggu ako uwoi matano amba nopaisio ako wuuno. 
\v 45 Iiko Simo lau towoꞌAku ka umikiꞌAku, kanggo irowai nie mompamula kuhawe lano huru menao-nao umikiꞌo kareNggu. 
\v 46 Iiko Simo lau bokaio uluNggu, kanggo irowai nie noboakaio kareNggu ako boka mana moꞌahi. 
\v 47 Gagi Kupauꞌakomu Simo, irowai nie oto orao nopokoꞌenaho pompehohawano akono halano irowai nie henu orao ooto tinolosi. Mia henu dei-dei halano tinolosi, dei-dei mboꞌu nopokoꞌenaho pompehohawano.”
\p
\v 48 Kanoꞌamba i Yesu mepauꞌakeo irowai laꞌa, “Halamu oto tinolosi.”
\p
\v 49 Mia mesue henu mpentoro monggaa saru i Yesu, kopau-pau ai laro aroaro, “Nokoaraꞌaraa Umonoto Ue Ala kano poli montolosi hala!”
\p
\v 50 Kanggo i Yesu mepauꞌakeo irowai laꞌa, “Hangano pompeꞌalo-alomu ndi Iaku, ikoto kinadudui. Pekuleto ai laro mangaꞌua.”
\c 8
\s1 Irowai-irowai henu parakaiꞌiro i Yesu
\p
\v 1 Lano epie umari laꞌa i Yesu meronga hopulo ka oruo anaguruNo lumeko mompalele Kareba Moiko mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala ai sombo inie kaa sombo inie langkai. 
\v 2 Nio mboꞌu baꞌopioꞌiro irowai henu tumondaꞌo i Yesu. Umboro oto pinokolipa umbu ai penao mosaꞌa ka pinokotomba umbu ai hakiro. Umboro laꞌa ooto i Maria henu ninee Madalena henu pinokolipa umbu ai opitu penao mosaꞌa. 
\v 3 Ai Yohana, somborino i Kusa, petewawo mia henu mpoꞌangga ai poꞌiangano datu Herode, ai Susana ka orao irowai mesueno. Ako nioro, rotulungio i Yesu kaa anaguruNo.
\s1 Sirime mongkono mia morawo
\p
\v 4 Orao mia mengkohawe-hawe umbu ai orao inie langkai mai ndi Yesu. Tempono romenterombu, i Yesu mompauꞌakero sirime menggena unie, 
\v 5 “Nio aso mia henu melere leko morawo wuku pinaho, tekonaino morawo nio henu modonta ai wiwi sala. Wuku pinaho laꞌa nololaꞌango mia kaa nokaango manu-manu hawe pinggo.\fig Mia henu morawo wuku pinaho|alt="Orang yang menabur benih" src="LB00094B.TIF" size="span" copy="Louise Bass" ref="8:5"\fig* 
\v 6 Kaa mboꞌu nio henu modonta ai wute mewasu-wasu. Tempono mesabi wuku pinaho laꞌa molau akono wuteno mosuꞌi. 
\v 7 Nio mboꞌu henu modonta ai laro seko. Akono tuwu meronga seko, wuku pinaho laꞌa teꞌasisi hawe maate. 
\v 8 Kanggo nio mboꞌu wuku pinaho laꞌa henu modonta ai wute monuwo, kano tuwu kolangka-langkai ka mewue aso etu lukano.”
\p UmariNo mompauꞌakero sirime laꞌa, i Yesu motae, “Ainei mebiri, noporongoito!”
\p
\v 9 Anaguruno i Yesu mpesikeno ndi Yesu mbio pengkonoano sirime laꞌa. 
\v 10 I Yesu sumangkiꞌiro, “Ikomiu oto pinowea pandeꞌa kai mentoꞌorio menggena mbio pomparentaRo Ue Ala, kaa ulaꞌa lano pinauꞌako ndi mia orao. Kanggo mia mesue pinaguruꞌako sirime, karo mpeꞌiꞌindoongo, kanggo laro mentoꞌorio mbio henu tegagi kaa romperorongoiakeo kanggo laro mentoꞌorio.”
\p
\v 11 “Tinieto pengkonoano sirime laꞌa, wuku pinaho laꞌa ooto pauRo Ue Ala. 
\v 12 Wuku pinaho henu modonta ai wiwi sala laꞌa menggena pauRo Ue Ala henu norongoio mia. Kanggo hawe Ueno Onisu rumontungo pauRo Ue Ala laꞌa umbu ai aroaro, hawe karo tai kinadudui akono laro pompeꞌalo-alo ndi PauRo Ue Ala. 
\v 13 Wuku pinaho henu modonta ai wute mewasu menggena PauRo Ue Ala henu tempono romerongoio mia, momoiko romentarimaꞌo. Kanggo PauRo Ue Ala laꞌa lano mehaka ai laro aroaro. Butu saraikaa ropompeꞌalo-alo kaa tempono hawe masusaꞌa, tetadi pompeꞌalo-aloro. 
\v 14 Wuku pinaho henu modonta ai laro rui menggena PauRo Ue Ala henu romerongoio mia, kanggo umboro konanta-nanta ako tuwuaro, sugiꞌa ka manangaia. Gagi lowono sie mebisiꞌiro karo laro mewue henu moiko. 
\v 15 Wuku pinaho henu modonta ai wute monuwo menggena PauRo Ue Ala henu romerongoio mia, karo menaaꞌo ai laro aroaro henu takau moiko. Umboro mewue mpihe akono moroso pompeꞌalo-aloro.”
\s1 Sirime mongkono palita
\p
\v 16 Kanoꞌamba i Yesu tumiangiakero mboꞌu sirime nie, “Lalau mia henu mokomeleaꞌo palita kanoꞌamba pupungakeo ako gumba ba numaaꞌo ai totono poturia. Kanggo olo numaaꞌo ai wawono dalika, kano lowono mia henu mendamo ai laro raha laꞌa sumueꞌo mowineno.\fig Dalika|alt="Penyimpanan pelita" src="WA04002b.tif" size="col" copy="Graham Wade" ref="8:16"\fig* 
\v 17 Akono lowono henu hilinie lano tetoꞌori matantu amba tetoꞌori kaa lowono henu hilinie tewuni, amba minggi winungge kaa sinue suꞌu. 
\v 18 Ooto usie, kai pesuꞌuio temomoiko ba helinde ikomiu merongoio PauRo Ue Ala. Akono sombo mia henu tumarimaꞌo PauRo Ue Ala, Ue Ala minggi tumiangiakeo pandeꞌa kano takau tumoꞌorio. Kanggo sombo mia henu lano tumarimaꞌo pauRo Ue Ala, napono nopewowoloꞌo motae notoꞌorio tedei, usie mboꞌu minggi Roꞌaleo Ue Ala umbu ndi umono.”
\s1 IneNo ka lowono petiaNo i Yesu
\p
\v 19 IneNo kaa baꞌopioꞌiro petiano i Yesu hawe minggi tepohaweꞌakeo i Yesu kanggo laro tepohawe ako oraono mia. 
\v 20 Oto kano nio mia lehea motaeꞌakeo ndi Yesu, “Guru, ineMiu kaa petiaMiu nio ai bungkuno. Umboro minggi tepohaweꞌakoMiu.” 
\v 21 Kanggo i Yesu motae ndi umboro, “IneNggu kaa petiaNggu ooto umboro henu rumongoio kaa lumeluꞌo pauRo Ue Ala.”
\s1 I Yesu mokompenaoꞌo angi maꞌo
\p
\v 22 Ai aso olo i Yesu saru anaguruNo mpeꞌula ai bangka. I Yesu motae ndi umboro, “Maito kato mpebangka meleko ai sakino towa.” Pewungguako iroto. 
\v 23 Tekonairo mpebangka, i Yesu tekoturi. Bingkosako nio angi maꞌo mepuuri ai towa ka uwoi mendamo ai laro bangka, oto karo pohawe abalaa kaa minggi saabu bangkaro. 
\v 24 AnaguruNo lumikeio i Yesu, karompotae, “Guru, guru, ikitoto minggi mesaabu!”
\p I Yesu mewangu kaa rumambasio io angi ka pue henu rumumpaꞌo bangkaro. Io angi ka pue laꞌa menao kano towa laꞌa gagi mondoto. 
\v 25 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi umboro, “Mombio kai tai pompeꞌalo-alo ndi Iaku?”
\p Gagi anaguruNo mentengiri ka memomee karo mpepau-pau aso mia ka aso mia, “Takau makuasa Mia nie, hawe-hawe io angi kaa pue tumondaꞌo parentaRo!”
\s1 I Yesu tumambaꞌo penao mosaꞌa umbu ai mia Gerasa
\p
\v 26 Kanoꞌamba i Yesu ka anaguruNo pebangka mpotilalo hawe ai wute Gerasa ai sakino towa Galilea. 
\v 27 Tempono i Yesu metii umbu ai bangka, nio aso tama henu rompendamohio penao mosaꞌa hawe tumowokio i Yesu. Mia laꞌa umbu ai inie langkai. Oto epie lano peparewa ka lano behe moꞌia ai raha kanggo ineheno moꞌia ai puuwesu ponaꞌanga mia maate. 
\v 28 Towono tama laꞌa sumueꞌo i Yesu, umono kumora kaa menggolutu ai arono i Yesu kano pepau mekora, “Ikomiu minggi mbionganggukee o Yesu AnaRo Ue Ala Henu Pinelangkai? Kupoꞌema ndi Ikomiu indo bobarasa aku!” 
\v 29 Mia henu rompendamohio penao mosaꞌa laꞌa motae menggena ulaꞌa akono i Yesu oto tumenaꞌiro penao mosaꞌa mpeluarako umbu ai koroino. Menggoeto umono rompendamohio penao mosaꞌa, gagi maupo kaeno ka kareno inonggo ako rante ka umono ginagai takau, umono da poli mokobiteho ranteno kano waweo penao mosaꞌa ai konde molimbo.
\p
\v 30 I Yesu mesikeno ndi tama laꞌa, “Aineikee neemu?” Nosangkiꞌo, “Neenggu ai ‘Legio’\f + \fr 8:30 \fr*\fq Legio: \fq*\ft Legio umbu ai pau Yunani, pengkonoano aso batalio sorodadu Romawi henu doano nio opaa sowu ba ono sowu mia.\ft*\f*,” pengkonoano “masowu-sowu.” Nosangkiꞌo menggena ulaꞌa akono oto orao penao mosaꞌa mendamo ai koroino. 
\v 31 Penao mosaꞌa laꞌira mpoꞌema ndi Yesu, kano indoro mentinamba leko ai wingke matea. 
\v 32 Ai leeno tamungku umbeda umbu ai poꞌianga laꞌa nio orao ngako boe tekonai mpowusu kaanga. Onisu mosaꞌa laꞌira mpoꞌema ndi Yesu karo mebineheako mpendamo ai boe laꞌira kaa i Yesu tumarimaꞌo. 
\v 33 Gagi onisu mosaꞌa laꞌira meluarako umbu ai tama laꞌa karo mpendamo ai boe laꞌira. Kanoꞌamba boe laꞌira mpolao leki wiwi wingke karo mpetoa ai towa hawe karo memate moꞌonu.
\p
\v 34 Towono mia henu mpogagai boe laꞌira sumueꞌo mbio henu tegagi, rompelulu lumeko ai inie langkai ka inie petengi-tengino mompauꞌakero mia mbio henu sinuero. 
\v 35 Gagi mia laꞌira meleko minggi mengkiteo mbio henu tegagi. Toworo mehawe ndi Yesu, lehea romehaweꞌo tama henuto pinokolipa umbu ai penao mosaꞌa laꞌa oto mentoro umbeda ai kareno i Yesu. Tama laꞌa oto meparewa ka pompewowolono oto moiko. Masa memomee umboro ndi Yesu. 
\v 36 Pompakambi boe laꞌira henu sumueꞌo suꞌu mbio henu tegagi laꞌa mompauꞌakero helinde tama pinendamohiro penao mosaꞌa laꞌa pinokolipa. 
\v 37 Akono romemomee, lowono mia henu moꞌia ai Gerasa motae ndi Yesu, “Lekoto kaa bintanggami.” Gagi i Yesu meꞌula ai bangka minggi mekule ai Galilea. 
\v 38 Tama henu oto pinokolipa umbu ai penao mosaꞌa laꞌa moꞌema kano petonda ndi Yesu.
\p Kanggo i Yesu tumenaꞌo mekule, Nopotae, 
\v 39 “Pekuleto ka paleleꞌo lowono henuto Rowowauo Ue Ala ndi iko.”
\p Gagi tama laꞌa mekule kaa paleleꞌo ndi mia ai lowono inie ai inie langkai laꞌa mbio henu nowowauo i Yesu ndi umono.
\s1 I Yesu momuleꞌo anano i Yairu kaa mokotombaꞌo irowai henu mahaki kereaꞌa
\p
\v 40 Pekuleno i Yesu umbu ai sakino towa Galilea, Umono oto romeꞌeꞌemango mia orao kaa umboro memangaꞌu mentowokio i Yesu. 
\v 41 Hawe aso mia petewawo Raha Pesombaꞌa neeno i Yairu. Umono menggolutu ai arono i Yesu ka moꞌema kano i Yesu lumeko ai rahano. 
\v 42 Akono anano henu aso-asono tekonai mahaki mapari. Ana laꞌa ana irowai, ka tinuwuno hopulo ka oruo ntaꞌu. Tekonai i Yesu lumeko ai rahano i Yairu orao mia mpeburo-buroso ai horiNo. 
\v 43 Ai oloro mia orao laꞌira, nio aso irowai henu hopulo ka oruo ntaꞌu mahaki kereaꞌa. Pinggo oto lowono agaagano nopakeꞌo meꞌole ai sando kanggo lalau baineitokaa mia henu poli pokotombaꞌo. 
\v 44 Irowai laꞌa umumbedahio i Yesu umbu ai bungkuNo kano danggiho tapuno ndole-ndole hawuno. Umari laꞌa masa tomba hakino. 
\v 45 I Yesu mesikeno, “Aineike dumanggihaKu?”
\p Lowono mia lalau mengaku. Nopotae i Peturu, “Guru, orao mia bolilingi Komiu, umboro peburo-buroso ai horiMiu!”
\p
\v 46 Kanggo i Yesu motae, “Nio mia dumanggihaKu. Kutoꞌorio akono nio pabawa meluarako umbu ai koroiNggu.” 
\v 47 Irowai laꞌa oto notoꞌorio motae winowauno laꞌa oto tetoꞌori, oto kano wiiwi hawe menggolutu ai arono i Yesu. Kanoꞌamba nopepau ndi mia orao akombio kano danggiho i Yesu kaa motae hakino masa toomba. 
\v 48 I Yesu motae ndi irowai laꞌa, “AnaNggu, ako pompeꞌalo-alomu ndi Iaku, hakimu toomba. Lekoto ai laro mangaꞌua.” 
\v 49 Tekonaino i Yesu mepau, hawe aso mia tinena umbu ai rahano i Yairu motae, “Anamiu oto maate, tobuku mboꞌu pokomapariꞌo ai Guru lumeko ai rahamiu.” 
\v 50 Tempono i Yesu rumongoio pau laꞌa, Nopotae ndi Yairu, “Indo momee, masa pompeꞌalo-aloto ndi Iaku kaa anamu olo muule.” 
\v 51 Hawero ai rahano i Yairu, lalau mia henu nobeheakeo i Yesu mendamo ai bolongko butukaa ai Peturu, ai Yohane, ai Yakobu ka mia mosuꞌono ana-ana laꞌa. 
\v 52 Lowono mia lehea tekonai mpeꞌiwi mokokolaro ako ana-ana laꞌa oto maate. Kanggo i Yesu mepauꞌakero, “Indoto mpeꞌiwi. Ana-ana laꞌa lano maate, butukaa moturi.” 
\v 53 Rompoꞌawaꞌakeo i Yesu, akono romentoꞌorio ana-ana laꞌa oto maate. 
\v 54 Kanoꞌamba i Yesu uminiꞌo kaeno ana-ana laꞌa ka motae, “Pewanguto ana!” 
\v 55 Gagi masa mepenao mboꞌu ana-ana laꞌa kaa masa menggoti. Umari laꞌa i Yesu tumenaꞌiro pakango. 
\v 56 Mia mosuꞌono ana-ana laꞌa kohali-hali. Kanggo i Yesu lano beheꞌakero pauꞌo ndi baineitokaa mbio henu tegagi laꞌa.
\c 9
\s1 I Yesu tumenaꞌiro hopulo ka oruo anaguruNo
\p
\v 1 I Yesu meboiꞌiro hopulo ka oruo anaguruNo karo mpepokosi kaa i Yesu moweeꞌiro roso ka pabawa karo bisa montamba penao mosaꞌa kaa mompokotomba lowono haki. 
\v 2 Kanoꞌamba tumenaꞌiro lumeko mompokotomba mia memahaki ka paleleꞌo Kareba Moiko mongkono pomparentaRo Ue Ala. 
\v 3 Amboro meleko i Yesu umoliwingiro. Nopotae, “Indo powawo mbio-mbio, tuko, pontongo, kaanga, doi, ba parewa peꞌeumiu. 
\v 4 Bai tinarimato ai aso raha, poꞌiato lehea hawe tempono ai mebintango inie langkai laꞌa. 
\v 5 Bano nio inie lano tarima komiu, mpeluarakoto umbu ai inie sie ka tandamio awu umbu ai karemiu, gagi tondonino Ue Ala minggi dumosaꞌiro.” 
\v 6 Umari laꞌa anaguruNo mpewunggoako meleko ai inie mesueno paleleꞌo Kareba Moiko mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala ka mompokotomba mia mahaki ai lowono poꞌianga.
\s1 I Datu Herode kaa i Yesu
\p
\v 7 I Datu Herode henu momparenta ai wute Galilea, rumongoio lowono tandangkohali-hali henu winowauno i Yesu. Umono kohali-hali akono nio mia motae i Yesu ooto ai Yohane Puumpodolo henuto muule. 
\v 8 Nio mboꞌu mia henu motae, “Ai Elia hawe euno.” Kaa nio mboꞌu mia motae, “Ue Ala momuleꞌo euno aso nabi henu isaꞌa.” 
\v 9 Kanggo i Datu Herode motae, “Oto kutenaꞌo mia umimpahio uluno i Yohane. Gagi, aineikee menteeꞌano mia sie? Oto orao kareba kurongoio mongkono mia sie.” Oto kano ai Datu Herode merokuhi kano tepohawe saru i Yesu.
\s1 I Yesu mompaka olimo sowu mia
\p
\v 10 Mpekulero mia tinena laꞌira, umboro pauꞌo ndi Yesu lowono henu umarito rowowauo. Kanoꞌamba i Yesu umuluakero lumeko mpepahe umbu ai oraongano mia, kaa lumeko umbeda umbu ai inie Besaida karo bisa pekokoꞌasoi. 
\v 11 Kanggo towono romentoꞌorio mia orao mbio henu tegagi, umboro mpetonda ndi Yesu. I Yesu tumarimaꞌiro kaa mepau ndi umboro mongkono Pomparentaro Ue Ala, kaa Umono mboꞌu mompokotomba mia mahaki ai oloro. 
\v 12 Towono wundu olo, kohopulo ka oruo anaguruNo lumeko ndi Yesu ka rompotae, “Guru, tenaꞌiroto mia niire karo meleko mpowusu kaanga ka raha peratoꞌa ai inie petengi-tengino poꞌianga nie, akono poꞌianga nie tesimpi ka molimbo.” 
\v 13 Kanggo i Yesu sumangkiꞌiro, “Ikomiuto henu moweꞌakero kaanga.”
\p Ka rompotae, “Butukaa olimo roti ka oruo bou henu nio ndi ikami. Ikamikee henu leko mpoꞌoli kaanga tiaro mia niire?” 
\v 14 (Baraꞌura nio olimo sowu tama lehea).
\p Kano potae i Yesu ndi anaguruNo, “Tenaꞌiro mia niire mpentoro mperombu, baraꞌura aso mperombunga lima pulu mia.” 
\v 15 AnaguruNo laꞌa mewowauo menggena pauno i Yesu ndi umboro ka tumenaꞌiro mpentoro. 
\v 16 Kanoꞌamba i Yesu umaleo olimo roti ka oruo bou laꞌa kano pekakai moꞌunde ndi Umboro Ue Ala. Umari laꞌa Nosebu-sebungo roti ka bou laꞌa kanoꞌamba Nopeweangakeo ndi anaguruNo, kano umboroto henu montia ndi mia orao. 
\v 17 Lowono mia mponggaa hawe mowoto. Umari laꞌa anaguruno i Yesu mokosiꞌo toreano roti kaa bou laꞌa, hopulopo ka oruo taru lowono.
\s1 Pohaweno i Peturu mongkono i Yesu
\p
\v 18 Aso tempo i Yesu tekonai mekakai aso-asono ka anaguruNo mboꞌu nio lehea. I Yesu mesikeno ndi umboro “Bano pohawero mia orao, aineikee Iaku nie?” 
\v 19 Sumangki anaguruNo, “Nio mia henu motae Ikomiu i Yohane Puumpodolo, nio mboꞌu henu motae Ikomiu nabi Elia, kaa nio mboꞌu mia motae Ikomiu nabi henu isaꞌa muule euno.” 
\v 20 Umari laꞌa i Yesu mesikeno ndi umboro, “Bano pohawemiu, ainei suꞌukee Iaku nie?”
\p Sumangki i Peturu, “Ikomiuto Datu Pongkadudui umbu ndi umboro Ue Ala.”
\p
\v 21 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi anaguruNo, “Indo takau pauꞌakero mia mesue motae Iakuto Datu Pongkadudui.”
\s1 I Yesu pauꞌo mongkono marasaiꞌa kaa mateaNo
\p
\v 22 I Yesu motae ndi anaguruNo, “Iaku nie Ana Manusia, matantu minggi marasai ngako ka laro tarima Aku io mia mosuꞌono to Yahudi, lowono kapala Petewawo Pesomba, Guru Agama. Umboro minggi pepateaKu. Kanggo koꞌotoluno olo Iaku minggi pinokomule euno.” 
\v 23 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi lowono mia lehea, “Ainei minggi tumonda Aku, indono tondaꞌo poꞌeheno kaa nopoꞌahango kau pinotamba sombo-sombo olo ka tumonda Aku mpihe. 
\v 24 Akono bainei meotuhakeo tinuwuno ai tolino nie, lano pohawe tuwua lalau tampulaꞌano. Kanggo bainei meweangakeo tinuwuno akono tondaꞌAku minggi mohawe tuwua lalau tampulaꞌano. 
\v 25 Lalau bua-buano mompeꞌue aso wawontolino taꞌalukaa mokomarasaio tinuwuno. 
\v 26 Bainei lano umakuio motae umono anaguruNggu ka mokokohenu ako pepauNggu, gagi Iaku, Ana Manusia, laKu behe mboꞌu umakuio mia laꞌa gagi anaguruNggu, tempono Iaku hawe soongka buke ako marambaꞌa, marambaꞌa henu RoweAku umbu ndi Ue Ala, UmaNggu, meronga malaꞌeka-malaꞌeka mempori. 
\v 27 Kai mentoꞌorio, umbu ai olomiu endea nio henu lanolei maate bano taipo sumueꞌo PomparentaRo Ue Ala.”
\s1 I Yesu pinokomaramba ai wawo tamungku
\p
\v 28 Baraꞌura oalu olo umariNo mepau menggena ulaꞌa, i Yesu meꞌeka mekakai ai tamungku ka Umono umuluakero ai Peturu, ai Yohane ka ai Yakobu lumeko saru Umono. 
\v 29 Tekonaino i Yesu mekakai, raꞌiNo meꞌeu ka parewaNo gagi mopute mongkilo. 
\v 30 Bingkosako nio oruo tama mebitara saru i Yesu ooto i Musa ka i Elia. 
\v 31 Oruo irono laꞌa mewanta ka mebitaraꞌakeo i Yesu mongkono mateaNo henu minggi pinokosangka ai Yerusale. 
\v 32 Tempono i Yesu tekonai mekakai, i Peturu ka oruo walino tekoturi. Bingkosako umboro mpewangu kaa romesueꞌo i Yesu mewanta ka oruo nabi menggoti ai horiNo. 
\v 33 Tempono koꞌoruo mia laꞌa minggi bintango i Yesu, i Peturu motae, “Guru, moiko takau tempomami endea nie. Helindekee bakimpowangu otolu laika, aso tiaMiu, aso tiano i Musa, aso tiano i Elia.” I Peturu mepau menggena usie akono lano toꞌorio mbio henu pinauno. 
\v 34 Tekonaino i Peturu mepau, hawe seru tumabobongiro, karo memomee. 
\v 35 Umbu ai laro seru romerongoio Ue Ala mepau, “Tinieto AnaNggu henu Kubinikio. Aimperongoika ndi Umono!” 
\v 36 Towono andono terongoi pau umbu ai laro seru, romesueꞌo bututokaa i Yesu lehea. AnaguruNo henu sumueꞌo mbio henu umari tegagi tempo laꞌa laro huru mepaukio ndi baineitokaa.
\s1 I Yesu mompokolipa ana-ana henu nopendamohio penao mosaꞌa
\p
\v 37 Moꞌoruno i Yesu ka anaguruNo mineꞌi umbu ai tamungku, orao mia mpeburo-buroso mentowoꞌIro. 
\v 38 Bingkosako aso mia ntama umbu ai olono mia orao laꞌa kumora, “Guru, mai kiteo ari ananggu ka tulungio, butu aso-asono nie ananggu! 
\v 39 Bano penao mosaꞌa oto mendamo, bingkosako umono kokora-kora ka mongkodi-kodi hawe kano mewure pinduno. Penao mosaꞌa laꞌa mpihe bobarasaꞌo ananggu ka lano behe meleurako umbu ai koroino. 
\v 40 Umarito kupoꞌema ndi anaguruMiu karo tambaꞌo penao mosaꞌa laꞌa kanggo laro poliꞌo.” 
\v 41 Kanoꞌamba i Yesu mepau, “Oo ikomiu mia henu lano pompeꞌalo-alo ka ikomiu mia henu lano mentee tinuwumiu, minggi hawe teꞌepieꞌako mboꞌukee ku pebawaaꞌakomiu ka minggi hawe teꞌepieꞌako mboꞌukee Kusabara? Waweo ramai anamu sie!” 
\v 42 Tempono ana-ana laꞌa lumeko umumbedahio i Yesu, penao mosaꞌa laꞌa mepopasiꞌakeo ana-ana laꞌa hawe kano mongkodi-kodi. Kanggo i Yesu rumambasio penao mosaꞌa laꞌa kano peluarako ka masa toomba ana-ana laꞌa. Kanoꞌamba i Yesu mokuleꞌo ana-ana laꞌa ndi umano. 
\v 43a Lowono mia henu lehea mentengiri kumiteo pabawaRo Ue Ala henu langkai.
\s1 I Yesu pauꞌo mboꞌu mongkono mateaNo
\p
\v 43b Tempono mia da mentengiri mengkiteo lowono henu nowowauo i Yesu, Umono mepau ndi anaguruNo, 
\v 44 “Aimperorongoi temomoiko kaa indo kolupeo pinauNggu nie, Ana Manusia minggi pineweangako ai pabawano mia tolino.” 
\v 45 Kanggo laro mentoꞌorio anaguru mbio henu pinauno i Yesu, akono da tewuni ndi umboro. Gagi laro mentoꞌorio, ka umboro memomee mpesikeno ndi Yesu mbio pengkonoano pinauNo laꞌa.
\s1 Ainei lalolangkai ai olono anaguru
\p
\v 46 Aso tempo anaguruno i Yesu mpegalo mongkono ainei henu lalolangkai ai oloro. 
\v 47 I Yesu tumoꞌorio pinewowoloro, gagi Noꞌaleo aso ana-ana mai ai horiNo. 
\v 48 Kanoꞌamba i Yesu motaeꞌakero ndi anaguruNo, “Mia henu tumarimaꞌo ana-ana nie ai laro neeNggu, matantu notarimaꞌAku, ka mia henu tumarimaꞌAku tumarimaꞌo Umboro Ue Ala henu tumenaꞌAku. Akono mia henu lalodedeiki ai olomiu, umonoto henu lalolangkai.”
\s1 Mia lanoꞌo anaguruno i Yesu montamba onisu
\p
\v 49 Nopotae i Yohane, “Guru, kimesueꞌo mia montamba onisu ai laro neeMiu, ka kimpotaeꞌakeo, ‘Indo pakeꞌo neeNo guru mami’, akono umono lanoꞌo miando.”
\p
\v 50 Nopotae I Yesu, “Indo meꞌontongo mia mempakeꞌo neeNggu, ako mia henu lano umewa komiu pengkonoano umboro meꞌini ndi ikomiu.”
\s1 I Yesu lano tinarima ai Samaria
\p
\v 51 Towono umbeda tempono i Yesu teꞌengka ai suruga, Nopokomanotoꞌo aroaNo lumeko ai inie langkai Yerusale. 
\v 52 Gagi i Yesu montena baꞌopio mia meseꞌelumio minggi pasadiaꞌo lowono henu noparaluꞌo i Yesu. Gagi mia tinenaNo laꞌa meleko ka mpendamo ai aso inie ai Samaria. 
\v 53 Kanggo to Samaria ai inie laꞌa laro behe tumarimaꞌo i Yesu, akono menteeꞌano i Yesu minggi lumeko ai Yerusale. 
\v 54 Tempono oruo anaguruNo ooto ai Yakobu ka i Yohane rumongoio motae to Samaria laꞌa laro mentarimaꞌo i Yesu, rompotae, “Ue, ineheMiukee ba kimpoꞌema apui umbu ai suruga metii mokoropuꞌo mia niire?” 
\v 55 I Yesu mewolili kano tekudahakero i Yakobu ka i Yohane. 
\v 56 Umari sie karo meleko ai inie mesue.
\s1 Mongkono metonda ndi Yesu
\p
\v 57 Tempono i Yesu ka anaguruNo motilalo ai Yerusale, nio aso mia motae ndi Yesu, “Minggi kutonda Komiu bainderiotokaa Aileko.”
\p
\v 58 Sumangki i Yesu, “Dahulampu nio aano ka manu-manu nio toruino, kanggo Ana Manusia lalau poturiaNo.” \fig Dahulampu|alt="Serigala" src="BK00045B.TIF" size="span" copy="Bass/Knowles" ref="9:58"\fig* 
\v 59 Kanoꞌamba i Yesu mepauꞌakeo mia mesue, “TondaꞌAku.”
\p Kanggo nopotae mia laꞌa, “Uma, poweeꞌaku tempo ari aku lumeko tumanungo umanggu.”
\p
\v 60 I Yesu motae, “Poꞌinengoto mia maate tumanungo mia maate. Kanggo iiko lekoto ka paleleꞌo Kareba Moiko mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala.”
\p
\v 61 Ka nio mboꞌu mia mesue motae, “Guru, minggi kutonda Komiu kanggo indopoꞌari iaku mekule ka metompa ndi mia mosuꞌonggu.”
\p
\v 62 Nopotae i Yesu ndi mia laꞌa, “Lowono mia henu motengko kanggo menggito ai bungku, lano koono ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala.”
\c 10
\s1 I Yesu tumenaꞌo pitupulu anaguru
\p
\v 1 Umari laꞌa i Yesu montiso mboꞌu pitupulu anaguru mesueno, kanoꞌamba Notenaꞌiro meleko mpeꞌoru-oruo meseꞌelumio ai sombo inie langkai ka poꞌianga henu minggi Nolekoꞌario. 
\v 2 Nopotae ndi umboro, “Mia henu oto tekono tumarimaꞌo Kareba Moiko menggena pae henu oto tempono sinowi. Orao henu minggi sinowi kanggo dei-dei mia henu minggi mesowi. Gagi, aimpoꞌemato ndi Ue Ala, ueNo sowiꞌa nie, kano pasadiaꞌo mia henu minggi sumowiꞌo sowiꞌa sie. 
\v 3 Aimelekoto! Kaa mpeꞌiꞌindoongo Iaku tumena komiu menggena bimba ai olono dahulampu. 
\v 4 Indo powawo doi ba kandu-kandu tahine ba sandala mesueno. Indo petabea ndi baineitokaa ai laro koleko-lekoamiu. 
\v 5 Baimpendamo ai aso raha, pauꞌo seꞌelu, ‘Roodo tiamiu.’ 
\v 6 Bano lehea nio mia henu mangaꞌuno moikoꞌa, petabeamiu laꞌa minggi moꞌia ndi umono, kanggo bano uuhu, petabeamu laꞌa minggi mepokule ndi iiko. 
\v 7 Aimpoꞌiato ai raha laꞌa, indo mpelimba-limba. Tarima oto kaanga henu nopalenaꞌakomiu, akono mia henu moꞌangga konggonokaa mohawe sarono. 
\v 8 Baimpendamo ai aso inie langkai kaa romentowokomiu momoiko, mengkaangoto mbio henu rompopalenaꞌakomiu. 
\v 9 Ka pokotombaꞌo mia memahaki henu lehea, ka paleleꞌakero motae, ‘Kanggo pewowoloꞌo unie, andono epie mboꞌu PomparentaꞌaRo Ue Ala tegagi ai olomiu.’ 
\v 10 Kanggo bai mpendamohio aso inie langkai ka laro mentarimakomiu, ai mpeluarakoto ai sala kai mengkumora, 
\v 11 ‘Napono popawu ai inie langkaimiu nie henu mekampi ai karemami, kimentandamio gagi tondonino motae Ue Ala minggi dumosakomiu. Kanggo pewowoloꞌo unie, Oto hawe tempono PomparentaꞌaRo Ue Ala tegagi ai olomiu! 
\v 12 Kupauꞌakomiu, ai Tampulaꞌano Wawontolino, dosaro mia ai inie langkai laꞌa lalomobea kaseko dosaro mia ai inie langkai Sodomo!’ ”
\s1 Baꞌopio inie langkai to Yahudi henu laro pompeꞌalo-alo
\p
\v 13 “Memasola komiuto mia Korasi! Memasola komiuto mia Besaida! Akono bano tuduano isaꞌa ai Tirusu ka ai Sidoni tegagi tandangkohali-hali menggena henu tegagi ai olomiu, matantu umboro oto mentesisi umbu ai halaro ka meparewa umbu ai karu ka monaa popawu ai uluro, gagi tondonino pompesosooro. 
\v 14 Ai Tampulaꞌano Wawontolino, mia Tirusu ka Sidoni da moruana tinolosi kaseko ikomiu. 
\v 15 Ka ikomiu mia Kapenau! Ikomiu mpewowoloꞌo, ikomiu minggi pinelangkai ka Rotarimakomiu ai suruga? Uuhu, kanggo Ue Ala minggi mokodedeiki komiu ka Rotadikomiu ai naraka!”
\p
\v 16 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi anaguruNo, “Aineio rumongoi komiu, norongoiAku, ka aineio lano tumarima komiu, umono mboꞌu lano tarimaꞌAku. Kaa aineio lano tarimaꞌAku, umono mboꞌu lano tarimaꞌo Umboro henu tumenaꞌAku.”
\s1 Pekuleno kopitupulu anaguru
\p
\v 17 Karoꞌamba mpekule kopitupulu anaguru mesueno ndi Yesu. Saru memangaꞌu rompotae, “Ue, sekonopo onisu metuundu ndi ikami, tempono kimentambaꞌiro ai laro neeMiu.” 
\v 18 Ka i Yesu motae ndi umboro, “Oto Kusueꞌo Ueno Onisu modonta umbu ai langi menggena koliki. 
\v 19 Menteeꞌano! Akuto moweeꞌakomiu roso ka pabawa. Gagi ikomiu minggi numangio lowono pabawano Ueno onisu ka bano ikomiu molaꞌa ule ka kasi-kasi, ikomiu lailei mpohawe masolaꞌa. 
\v 20 Napono menggena ulaꞌa indolei memangaꞌu akono onisu metuundu ndi ikomiu, kanggo ai memangaꞌu akono neemiu oto teꞌuki ai suruga.”
\s1 Poꞌunde kaa mangaꞌua
\p
\v 21 Ai tempo laꞌa mangaꞌu i Yesu akono buke ako Penao Mempori ka Nopotae, “Uma, Ueno langi kaa wawontolino! Iaku montarimakase ndi Ikomiu, akono Ikomiu mewuniakeo lowono sie umbu ai mia henu pande ka mia pinaguru, kanggo Ikomiu tumisoꞌakeo ndi mia henu tai pinaguru. Ooto henu mokomangaꞌuo aroaMiu Uma 
\v 22 Lowono oto Roweeꞌakune UmaNggu ndi Iaku. Lailei napono teꞌaso mia tumoꞌorio Iaku anaRo, butukaa UmaNggu. Ka lailei napono teꞌaso mia henu tumoꞌorio UmaNggu butukaa Iaku ka mia henu Kubinikio karo bisa mentoꞌorio UmaNggu.”
\p
\v 23 Umari laꞌa i Yesu mewolili ndi anaguruNo ka Nopotaeꞌakero, “Meꞌura komiuto akono oto aimesueꞌo henuto tegagi hilinie. 
\v 24 Pewowoloꞌo, orao nabi ka datu mokomposue mbio henu aimesueꞌo hilinie, kanggo laro mesueꞌo, kaa mokomporongoi mbio henu aimerongoio hilinie, kanggo laro merongoio.”
\s1 Mia Samaria henu meꞌaroa moiko
\p
\v 25 Aso tempo nio aso Guru Agama hawe umaraꞌarahakeo i Yesu, nopotae, “Guru, mbioke kupowowau kakupohawe tuwua lalau tampulaꞌano?” 
\v 26 Sumangki I Yesu, “Mbio henu teꞌuki ai laro songkaro i Musa? Mbio henu bataꞌo lehea?” 
\v 27 Sumangki Guru Agama, “Pehohawaꞌo Ue Alamu, aso bobokoono aroamu, aso bobokoono sumangamu, lowono morosomu, lowono pompewowolomu kaa pehohawaꞌo peꞌaso miamu menggena au pehohawaꞌo koroimu.” 
\v 28 Nopotae i Yesu, “Mentee usie, leluꞌoto kau pohawe tuwua lalau tampulaꞌano.” 
\v 29 Kanggo minggi mokomenteeꞌo koroino, nopotae Guru Agama, “Aineiokee peꞌaso mianggu?”
\p
\v 30 Sumangki i Yesu telalo ai aso sirime menggena unie, “Nio aso mia umbu ai inie Yerusale mineꞌi ai inie Yeriko, ai tonga sala umono tinowoki mia mosaꞌa gauro, romeꞌaleo lowono parewano, merodoho hawe minggi maate, karoꞌamba mebintango. 
\v 31 Ai tempo sie telalo aso mia Petewawo Pesomba lumaloo sala laꞌa, nosueꞌo mia kolero-lero minggi maate, loꞌoka metalili lumeko. 
\v 32 Umari laꞌa telalo mboꞌu aso to Lewi henu moꞌangga ai Raha Pesombaꞌa, towonosueꞌo mia laꞌa, metalili mboꞌu lumeko. 
\v 33 Kanoꞌamba nio aso to Samaria, tekonai lumaloo sala laꞌa, towonosueꞌo mia laꞌa, telelu aroa pompehohawano. 
\v 34\fig Mia Samaria tekonai mowewesi mobelano|alt="Orang Samaria sedang membalut luka" src="WA03863b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="10:34"\fig*Noleko umumbedahio, nowohokio mobelano ako boka panimbulu kaa anggoro, kano wewesio mobelano. Kanoꞌamba nowueꞌakeo ai kalide\f + \fr 10:34 \fr*\fq kalide: \fq*\ft Kalide, menggena ngara mekoroi dedeiki. Mompateke parewa.\ft*\f*no, ka nowaweo hawe ai raha peratoꞌa kano parakaio. 
\v 35 Moꞌoruno nopoweꞌakeo doi oruo pera\f + \fr 10:35 \fr*\fq pera: \fq*\ft Pera, ai laro basa Yunani oruo doi pera ninee oruo dinare. Aso dinare menggena angkano olino gadi moꞌangga aso olo.\ft*\f* ndi ueno raha peratoꞌa, nopotae, ‘Parakaio mia nie, bano nio tai sombono, amba ku euꞌo baku pekule.’ ”
\p
\v 36 Nopotae i Yesu ndi Guru Agama, “Montonda pohawemu, ainei umbu otolu mia laꞌa henu gagi peꞌaso miano mia binobarasa laꞌa?” 
\v 37 Nopotae Guru Agama, “Mia henu mompehohawa.” Nopotae i Yesu, “Pekuleto, kau leluꞌo menggena ulaꞌa!”
\s1 I Maria ka i Marita
\p
\v 38 Kanoꞌamba i Yesu ka anaguruNo motilaloakeo koleko-lekoaro, karo mehawe ai aso inie. Lehea nio aso irowai meneengako i Marita tumarimaꞌo i Yesu ai rahano. 
\v 39 Nio petiano ai Marita neeno ooto ai Maria. I Maria nie henu mpihe mentoro umbeda ai kareNo i Yesu merorongoiakeo pompaguruNo. 
\v 40 Kanggo ai Marita mpihe maritu parakaio i Yesu. Gagi noleko ndi Yesu kano potae, “Ue, mombiokee Ikomiu poꞌinenganggu parakaiKomiu aso-asonggu? Lau pehohawaꞌakukee? Tenaꞌoto petianggu sie mokowaliaku!” 
\v 41 Kanggo nosangkiꞌo Ue Yesu, “Marita, Marita! Iiko nanta-nanta ka mokorituꞌo koroimu ako manggerupa anggaꞌa, 
\v 42 kaisaꞌa butukaa aso henu paralu. Ka i Maria oto mobiniki henu moiko, henu lano poli inalo umbu ndi umono.”
\c 11
\s1 Mongkono pekakaiꞌa
\p
\v 1 Aso tempo i Yesu tekonai mekakai ai aso poꞌianga. Towono umari mekakai aso anaguruNo motae, “Ue, paguru kami mekakai, menggena henu nopaguruꞌakeo i Yohane ndi anaguruno.” 
\v 2 I Yesu sumangkiꞌiro Nopotae, “Tabulu ikomiu minggi mpekakai, potaeto menggena unie,
\q2 Uma mami, aroanoto lowono mia melangkai Komiu akono Ikomiu Ue Ala henu mempori.
\q2 Aroanoto Ikomiu hawe kaa momparenta ai wawontolino.
\q2
\v 3 Poweeꞌakami sombo olo kaangamami henu sangka.
\q2
\v 4 Ka tolosio halamami,
\q2 Tulungikami ai tempono ikami meꞌinaraꞌarahako, gagi indo kimpowowau hala.
\q2 Kaa pokolipakami umbu ai pompopandei.”
\p
\v 5 Umari laꞌa i Yesu moweꞌakero sirime, “Bano nio umbu ai olomiu henu lumeko ai rahano petiano entonga wongi ka motae, ‘Petia poweeꞌakune ari teꞌotolu rotimu, ambapo ku euꞌo, 
\v 6 akono aso mia wali-walinggu ai koleko-lekoano telalo ai rahanggu. Kanggo ando lalau mboꞌu kaanga henu minggi kupalenaꞌakeo!’ 
\v 7 Kaa, bano petiamu laꞌa sumangki umbu ai laro rahano, ‘Tulungiꞌaku ari, indo pokorituꞌaku, ooto kupupungo ono ka iroto mpoturi ananggu, gagi laku tekoꞌalo mewangu ka moweeꞌakomu inemamu.’ ” 
\v 8 I Yesu motae mboꞌu, “Kupauꞌakomu, napono iiko wali-walino, lano minggi behe mewangu kaa moweeꞌakomu mbio inemamu. Kanggo akono lalau mokokohenumu moꞌema mpihe, gagi nopewangu moweeꞌakomu mbio pinaralumu.”
\p
\v 9 Ooto usie Kupauꞌakomiu, “Aimpoꞌemato mpihe ndi Ue Ala, kai amba pinowea, aimpowusuto mpihe, kai amba mpohawe, aimpekundu-kunduto, kano ono winunggehakomu. 
\v 10 Akono baineitokaa mia henu moꞌema olo mosako ka baineitokaa mia henu mowusu olo mohawe kaa baineitokaa mia mekundu-kundu olo winunggehako ono. 
\v 11 Ai olomiu niokee uma henu moweeꞌakeo anano ule meꞌipo bano poꞌema bou? 
\v 12 Ba moweeꞌakeo kasi-kasi, bano poꞌema suꞌului manu? 
\v 13 Gagi, sekolopo mia henu mosaꞌa gauno loꞌoka notoꞌorio moweeꞌakeo henu moiko ndi anano, otokaa Umamu henu ai suruga, Umboro moweeꞌakeo Penao Mempori ndi baineitokaa mia henu mpoꞌema ndi Umboro!”
\s1 I Yesu kaa i Besebu
\p
\v 14 Aso tempo i Yesu montamba penao mosaꞌa umbu ai mia henu tailomompau ako pinogauno penao mosaꞌa. Peluarakono penao mosaꞌa, mia laꞌa masa mepau. Mengkohali-halito mia orao henu sumueꞌo kegagia laꞌa. 
\v 15 Kanggo nio mia henu motae, “Umono montamba penao mosaꞌa ako pabawano Besebu, ponggawano penao mosaꞌa.” 
\v 16 Nio mboꞌu mia minggi mowusu halano i Yesu, gagi karompoꞌema kano Umono mowowau aso tandangkohali-hali pompokoꞌenaho motae Ue Ala henu tumenaꞌO. 
\v 17 Kanggo i Yesu tumoꞌorio mbio henu nio ai laro aroaro ka pompewowoloro, gagi Nopotaeꞌakero “Bano aso pomparentaꞌa henu miano mpihe mpeꞌuweli, konggonokaa pomparentaꞌa laꞌa lano moroso, ka aso sombori henu mpihe mpeꞌua, konggonokaa mentesia-sia. 
\v 18 Hilaꞌato mboꞌu ai laro pomparentano Ueno Onisu, bano iroka mpihe mpeꞌuweli, konggonokaa pomparentaꞌano laꞌa lano moroso. Gagi lano mentee bano ikomiu mpotae Iaku montamba penao mosaꞌa umbu ai pabawano Besebu. 
\v 19 Mia henu tumonda komiu mboꞌu montamba penao mosaꞌa, lanoꞌokee rompontamba penao mosaꞌa ako pabawaRo Ue Ala? Gagi ako pabawano aineio umboro montamba penao mosaꞌa? Mbio henu rowowauo mia henu tumonda komiu laꞌa mokoꞌenaho motae lano mentee paumiu laꞌa. 
\v 20 Iaku montamba onisu ako pabawaRo Ue Ala, ooto laꞌa tondonino motae oto hawe tempono PomparentaꞌaRo Ue Ala tegagi ai olomiu.”
\p
\v 21 “Ueno onisu menggena ueno raha henu moroso ka mpihe gumagaio rahano ako badili. Gagi lalau mia henu bisa rumontungo lowono agaagano. 
\v 22 Kanggo bano nio mia henu takau moroso hawe sumapoio kaa nonangio ueno raha laꞌa, kano rontungo lowono badili pinerorohino, kanoꞌamba tumiatiaꞌo lowono rinontuno. 
\v 23 Bainei lano tondaꞌAku, umono umewaꞌAku, kaa bainei lano tulungiꞌAku, umono sumolangio anggaꞌaNggu!”
\s1 Pepokuleno penao mosaꞌa
\p
\v 24 Kanoꞌamba i Yesu motae, “Taꞌalu penao mosaꞌa meluarako umbu ai mia, umono moꞌeko-ekoa ai konde molonda mowusu penao-naoꞌano kanggo lano pohawe. Ooto kano potae, ‘Laluombo kupekule ai rahanggu isaꞌa, ooto mia henu umari kubintango!’ 
\v 25 Towono nopekule, nohaweꞌo mia laꞌa oto gagi menggena raha henu moroa kaa momoiko. 
\v 26 Kanoꞌamba noleko ka mowawo opitu onisu henu takau mosaꞌa kaseko umono. Karo mpendamo ka mpoꞌia ai larono mia laꞌa. Ka pokoꞌariano mia laꞌa tetiangi mosaꞌa tinuwuno umbu henu seꞌeluno.”
\s1 Aineio henu memangaꞌu
\p
\v 27 Tempono i Yesu da mepau, aso irowai umbu ai oloro mia orao motae ndi Umono, “Takau mangaꞌu ineMiu henu meꞌanaꞌakoMiu ka moꞌuokoMiu!” 
\v 28 I Yesu motae, “Henu takau memangaꞌu ooto mia henu rumongoio pauRo Ue Ala ka lumeluꞌo!”
\s1 Tondonino i Yunusu
\p
\v 29 Tekonaino i Yesu rompewuwuio mia orao, Nopotilaloꞌakeo pauNo ka Nopotae, “Mosaꞌangguto gauro mia ai tempo nie. Rompoꞌema tandangkohali-hali karo pompeꞌalo-alo ndi Iaku, kanggo larolei pinowea saliwano tandangkohali-hali nabi Yunusu. 
\v 30 Helinde nabi Yunusu gagi tandangkohali-hali tiaro mia ai Niniwe, helilaꞌaka mboꞌu Ana Manusia minggi gagi tandangkohali-hali tiaro mia tempo nie. 
\v 31 Ai tempono Tampulaꞌano Wawontolino, datu irowai umbu ai Selata olo muule merongaꞌakero mia tempo nie, ka dumosaꞌiro. Isaꞌa ratu irowai laꞌa hawe umbu ai tapuno tolino rumorongoio pompaguruno i Solema henu lalompande. Kanggo endea ka tempo nie nio henu lalolangkai kaseko ai Solema. 
\v 32 Ai Tampulaꞌano Wawontolino, to Niniwe olo muule merongaꞌakero mia tempo nie, ka dumosaꞌiro. Akono to Niniwe laꞌa oto mentesisi umbu ai halaro tempono i Yunusu montutuluꞌakero. Kanggo endea ka tempo nie nio henu lalolangkai kaseko ai Yunusu!”
\s1 Palita koroi
\p
\v 33 “Lalau mia henu mosunu palita kano leko wunio ba nopupungo ako baso. Kanggo olo nonaaꞌo ai wawono dalika gagi lowono mia henu mendamo ai raha laꞌa sumueꞌo wantano. 
\v 34 Matamu oto palitano koroimu, bano matamu molino lowono koroimu mowine, kanggo bano matamu morawu-rawu, lowono koroimu wongi-wongi. 
\v 35 Gagi aimpegagaikaa kano mowine henu ai koroimu indono gagi wongi-wongi. 
\v 36 Kanggo bano aso koroimu mowine kaa lalau napo asontia henu wongi-wongi, aso koroimu olo mowine menggena mowineno palita.”
\s1 I Yesu mongkuahako to Parisi kaa Guru Agama
\p
\v 37 Umarino i Yesu mompaguru, nio aso to Parisi meboiꞌIro lumeko monggaa ai rahano. Gagi Umono lumeko monggaa lehea. 
\v 38 Mia Parisi laꞌa kohali-hali, kumiteo i Yesu monggaa lano wohokio seꞌelu kaeNo menggena atora agama Yahudi. 
\v 39 Kanggo Ue Yesu motaeꞌakero, “Ikomiuka suꞌu to Parisi baimpolodui butukaa ai bungkuno kumbaꞌa ka kangkiri aimewohokio. Kanggo ai laro aroamiu buke ako aroa mosaꞌa ka meraaho. 
\v 40 O ikomiu mia mebeebe, lanoꞌokee Ue Ala henu mokogagiꞌo koroimiu ka henu mokogagiꞌo mboꞌu mbio henu nio ai laro aroamiu? 
\v 41 Kanggo tia-tiaꞌakero mbiotokaa henu nio ndi iiko ai laro moputeno aroamiu ndi mia karampini, ako hilaꞌaka ikomiu gagi moroa ai aroRo Ue Ala. 
\v 42 Memasola ikomiuto to Parisi! Ako ikomiu mompowea pesomba tia hopulono ndi Umboro Ue Ala, hawe-hawe umbu ai wueno leremiu henu lalau olino menggena bungantulasi kaa lemorompa kaa manggerupa inehu mesueno, kanggo laimpehohawaꞌiRo Ue Alamu ka ikomiu memobea aso hile. Menteeꞌano ulaꞌakaa henu aimewowauo ka indo mengkulupeo henu mesueno. 
\v 43 Memasola komiuto to Parisi! Mangaꞌumiu mentoro ai pentoroꞌa pinelangkai ai laro Raha Pesombaꞌa, kaa mangaꞌumiu pinelangkai ai pasa. 
\v 44 Memasola komiuto, ikomiu menggena kaburu henu nololaꞌango mia akono tainio misano.”
\p
\v 45 Aso mia umbu ai oloro Guru Agama motae ndi Yesu, “Guru, Ikomiu mokodedeiki kami ako pauMiu sie!” 
\v 46 Kanggo sumangki i Yesu, “Memasola komiuto mboꞌu, Guru Agama! Ikomiu mokorituꞌo mia orao ako atora agama henu mobea tinonda. Kanggo ikomiu lailaꞌa tumondaꞌo atora sie. 
\v 47 Memasola komiuto! Ikomiu mowowau kaburu tiaro nabi-nabi henu pinepatero ue mpuꞌumiu. 
\v 48 Gagi ikomiu meinduꞌo motae ikomiu mokomenteeꞌo gauro ue mpuꞌumiu henu mpepateꞌiro nabi-nabi kai mpowowau euno kabururo. 
\v 49 Akono usieto isaꞌa ako pandeRo Ue Ala motae, ‘Iaku minggi tumenaꞌo nabi-nabi ka mia tinenaNggu ndi umboro, asontia olo pinepate ka asontia olo binobarasa! 
\v 50 Ulaꞌa Rowowauo Ue Ala kano lowono mia tempo nie dinosa akono rea pompepatea henu rowowauo ndi lowono nabi umbu pompamulaꞌano tolino, 
\v 51 mompamula umbu ai Habeli pinepate hawe ai Sakaria henu pinepate ai olono posunua pesomba ka Raha Pesombaꞌa.’ Kupauꞌakomiu, ‘Lowono mia tempo nie olo dinosa akono lowono sie. 
\v 52 Memasola komiuto Guru Agama! Akono ai meꞌaleoto umbuꞌano pandeꞌa kanggo lailaꞌa mpendamo ka mia henu merukuhi minggi mpendamo lai mebeheꞌiro mpendamo.’ ”
\p
\v 53 Towono i Yesu bintango poꞌianga laꞌa, to Parisi ka Guru Agama takau umuwelio i Yesu, gagi umboro mpihe merukuhi mpesikeno manggerupa ndi Yesu. 
\v 54 Ooto karo mpowusu sala umbu ai pauno i Yesu karo poli pasalaꞌo i Yesu.
\c 12
\s1 Pompaguru tiano anaguru
\p
\v 1 Tempo laꞌa masowu-sowu mia menterombu ka mpeburo-buroso umbeda ndi Yesu, hawe-hawe kano nio mia henu linolaꞌa kareno. Kanoꞌamba i Yesu mompamula mompaguru, amba-ambano ndi anaguruNo, Nopotaeꞌakero, “Aimpegaga-gagaikaa umbu ndi mia mompemiamoiko ooto to Parisi. 
\v 2 Lowono mbio henu lano tetoꞌori olo tetoꞌori. 
\v 3 Henu pinau mewuni-wuni olo tetoꞌori mia orao ka henu pinau mehaho-haho ai laro bolongko minggi pinalele ndi mia orao. 
\v 4 Kupauꞌakomiu, o wali-waliNggu indo momeeꞌakero mia henu bisa mompepate koroi kanggo laro mempoli mpowowau meꞌalu ka usie. 
\v 5 Menteeꞌano olo Kutisoꞌakomiu ndi ainei ai memomee. Momeeto ndi Ue Ala! Akono pabawaRo Ue Ala lanolaꞌa butu mompepate kanggo saru montadi mia ai laro naraka! Mperorongoioka henu Kupauꞌakomiu, momeeto ndi Umboro Ue Ala! 
\v 6 Olimo dii-dii inasa oruo mata doi henu dedeiki. Kanggo lalau napo teꞌaso henu Rokulupeo Ue Ala. 
\v 7 Maupo doano nanggeno wuumiu Rotoꞌorio Ue Ala. Gagi indo momee! Akono olimiu takau masuli kaseko dii-dii. 
\v 8 Kupauꞌakomiu, ‘Lowono mia henu umakuiꞌAku ai arono mia orao, Ana Manusia mboꞌu olo umakuio ai arono malaꞌeka-malaꞌekaRo Ue Ala. 
\v 9 Kanggo mia henu humapuꞌAku ai arono mia orao, umono mboꞌu olo Kuhapuio ai arono malaꞌeka-malaꞌekaRo Ue Ala. 
\v 10 Bano nio mia moluarako pau umewaꞌo Ana Manusia, umono olo tinolosi, kanggo mia henu meꞌuru-uruꞌo Penao Mempori, lanolei tinolosi halano. 
\v 11 Bano ikomiu winawo minggi binitara ai Raha Pesombaꞌa ba ai aroro mia henu momparenta ba mia henu langkai potorono, indo momee helinde ikomiu minggi umaropiꞌiro ka mbio henu minggi sangkiꞌo. 
\v 12 Akono tempo laꞌa mboꞌu Penao Mempori minggi paguru komiu helinde ikomiu minggi sumangkiꞌiro.’ ”
\s1 Sirime mongkono mia suugi henu bebe
\p
\v 13 Aso mia umbu ai olono mia orao mepau ndi Yesu, “Guru, pepauꞌakeo petianggu kano tia-tiaꞌokaa agaaga henu binintano mia mosuꞌomami ndi iaku.” 
\v 14 Kanggo i Yesu motae, “Petia, ainei umengkahaKu gagi poꞌutuhi kara-kara tumiaꞌo agaaga ai olomiu?” 
\v 15 Kanoꞌamba i Yesu mepau ndi mia orao henu nio lehea, “Aimpegaga-gagai pekokoongo, indo memesoko. Akono napono agaagando orao kanggo tuwuando nie lanolaꞌa umbu ai sugiꞌa.”
\p
\v 16 Kanoꞌamba Nopauꞌakero aso sirime, “Nio aso mia suugi, henu mompeꞌue lere henu malua ka wueno lereno orao ngako. 
\v 17 Mia suugi laꞌa kopau-pau ai laro aroano, ‘Ando lalau mboꞌu ponaꞌanga wueno lerenggu. Mbio henu olo kuwowauꞌo?’ 
\v 18 Kanoꞌamba mepau mboꞌu ai laro aroano, ‘Ooto unie henu minggi kuwowauꞌo, minggi kutenaꞌo mia betaho tuꞌoranggu kaku amba mowangu mboꞌu tuꞌora henu langkai, leheato kunaaꞌo lowono wueno lere kaa lowono agaaganggu.’ 
\v 19 Kanoꞌamba iaku motae ai laro aroanggu, ‘Iaku mia suugi kaa agaaganggu sangka tiano mataꞌu-taꞌu epieno. Hilinie iaku moꞌiaꞌia tokaa, monggaa, moꞌinu ka mompemasana!’ 
\v 20 Kanggo Ue Ala mepau ndi mia suugi sie, ‘Hei mia bebe, wongi nie penaomu minggi inalo umbu ai koroimu, gagi tiano aineiokee sugiꞌa pinokosimu sie?’ 
\v 21 Kanoꞌamba i Yesu pauꞌo pengkonoano sirime laꞌa, ‘Hilaꞌato gagino mia henu suugi butu tiano koroino, kanggo lano suugi ai aroRo Ue Ala.’ ”
\s1 Sirime mongkono nanta-nanta
\p
\v 22 Umari laꞌa i Yesu mepau ndi anaguruNo, “Gagi Kupauꞌakomiu, ‘Indo nanta-nanta mongkono tuwuamiu, mbio henu minggi mengkaango bambio henu minggi pinakemiu.’ 
\v 23 Akono tuwua laloako mabua kaseko kaanga ka koroi laloako mabua kaseko parewa. 
\v 24 Pekokoongo paa-paa, umboro laro mporawo, laro mpesowi, laro pompeꞌue tuꞌora kanggo Ue Ala motuwuꞌiro. Ikomiu takau masuli kaseko orao manu-manu! 
\v 25 Lalau napo teꞌaso mia umbu ai olomiu henu ako nanta-nantano nopoliꞌo mokomentaaꞌo tinuwuno napo aso olo tokaa. 
\v 26 Gagi, mongkono henu dedeiki tokaa lai mempoliꞌo meleluꞌo, ikomiu indoto konanta-nanta mongkono henu mesue! 
\v 27 Pekokoongo helinde tuwuno bunga baku, lano poꞌangga, lano pontanu bana. Kanggo Kupauꞌakomiu, Datu Solema henu takau suugi mboꞌu lano meparewa henu moiko menggena bunga laꞌa! 
\v 28 Seko ai konde olo nie tuwu ka moꞌoru olo sinongko hawe pinggo, kanggo Ue Ala parakaio seko laꞌa moiko ngako. Meꞌalu takau Roparakai komiu Ue Ala, kanggo ikomiu lai pompeꞌalo-alo lahi! 
\v 29 Gagi, indoto nanta-nanta kaa bulalingo mongkono mbio henu minggi kinaa ka minggi ininu. 
\v 30 Akono lowono sie mpihe romewusuꞌo mia henu lano pompeꞌalo-alo ndi Ue Ala. Kanggo Umando henu ai suruga Rotoꞌorio mbio henu pinaralumiu. 
\v 31 Pokoseꞌeluꞌo PomparentaꞌaRo Ue Ala ai laro tinuwumiu, gagi lowono sie olo Rotiangiakomiu. 
\v 32 Indo momee! Bano butu dei-dei doamiu, ako mangaꞌu Umamiu mondamokomiu ai laro PomparentaRo. 
\v 33 Asaꞌo agaagamu, ka peweangakeo doino ndi mia karampini! Powowauto bangi-bangi henu tai huru mosuꞌo, ooto agaaga henu ninaa ai suruga. Agaaga laꞌa lano tetadi akono lano pokonakoo mia ka lano kaango ane. 
\v 34 Naaꞌo agaagamu ai suruga akono ainderio agaagamu nopoꞌia, lehea mboꞌu aroamu nopoꞌia!”
\s1 Pegagai mpihe
\p
\v 35 “Aimpegagaikaa umaroꞌo lowono henu tegagi. Ikomiu olo meparewa mpihe ka palitamiu olo melea mpihe. 
\v 36 Menggena ata minggi mpeteteꞌema ponggawaro mekule umbu ai posaraꞌa pesomboriꞌa. Gagi, bano pekule ka mekundu-kundu ai ono, mongkado rowunggeho ono laꞌa. 
\v 37 Memangaꞌuto ata henu nohaweꞌo ponggawaro tekonai mpeteteꞌema. Kupauꞌakomiu, aimpeꞌale-aleo, ponggawa laꞌa olo tumenaꞌiro pentoro mponggaa, ka umono meparewa menggena ata kano parakaiꞌiro. 
\v 38 Memangaꞌuto ata laꞌa taꞌalu ponggawaro humaweꞌiro tekonai mpeteteꞌema, napono nohawe entonga wongi ba umbeda meene! 
\v 39 Pewowoloꞌo! Bano ueno raha tumoꞌorio tempono mia monako hawe, olo nogagaio mia monako laꞌa indono pendamo ai laro rahano. 
\v 40 Moikono ikomiu mboꞌu mpihe mpegagai akono laimentoꞌorio tempono Ana Manusia minggi hawe.” 
\v 41 I Peturu mesikeno, “Ue, sirime nie pinokonoꞌako butu tiamami ba mboꞌu saru tiaro lowono mia?” 
\v 42 Sumangki i Ue, “Aineio ata henu metenunu ka paande? Umonoto mia henu noꞌengkaho ponggawano gagi petewawo tiaro ata mesueno ka poweeꞌakero kaanga ai tempo mponggaanga. 
\v 43 Memangaꞌuto ata laꞌa bano ponggawaro mekule kano nohaweꞌo tekonai poꞌangga! 
\v 44 Kupauꞌakomiu, ‘Ponggawa laꞌa olo nopeꞌale-aleꞌakeo lowono agaagano ndi mia momparakai laꞌa.’ 
\v 45 Kanggo bano ata laꞌa motae ai laro aroano, ‘Da epie kanoꞌamba mekule ponggawanggu,’ ooto kano rodoho lowono ata laꞌa kano ponggaa, moꞌinu hawe kano molangu, 
\v 46 kanggo ponggawano mekule ai tempo olo lano tetoꞌori gagi ata laꞌa olo pinepate ka ginau menggena mia henu lano pompeꞌalo-alo ndi Ue Ala. 
\v 47 Bano nio ata henu tumoꞌorio ineheno ponggawano kanggo lano leluꞌo olo sinepi temekora. 
\v 48 Kanggo sombo ata henu lano toꞌorio ineheno ponggawano kaa mowowau henu lano mentee olo sinepi meꞌoꞌarai. Akono mia henuto pinowea orao olo orao mboꞌu inema umbu ndi umono, ka mia henuto pineꞌalo-aloakeo orao olo orao mboꞌu inema umbu ndi umono.”
\s1 I Yesu mowawo teposisalaꞌa
\p
\v 49 I Yesu motae, “Iaku hawe mowawo apui teposisalaꞌa ai wawontolino. IneheNggu ngako bano meleato apui teposisalaꞌa laꞌa! 
\v 50 Danio marasaia henu olo Kuhoringo. Ka lano todo ngako aroaNggu bano taipo tegagi marasaia laꞌa! 
\v 51 Indo mengkoꞌaraꞌara Iaku nie hawe mowawo roodo ai wawontolino. Kupotaeꞌakomiu, lanoꞌo roodo kanggo teposisalaꞌa. 
\v 52 Mompamula tempo nie ai laro sombori henu olimo mia olo teposisala, otolu umewaꞌo oruo mia, ba oruo umewaꞌo otolu mia. 
\v 53 Uma olo umewaꞌo ana ntamano ka ana ntama olo umewaꞌo umano, ine olo umewaꞌo ana irowaino ka ana irowai umewaꞌo ineno, ineno tama umewaꞌo somborino ana ntamano ka somborino ana ntama umewaꞌo ineno tama.”
\s1 Pontoꞌori tondonino tempo nie
\p
\v 54 Kanoꞌamba i Yesu mepau ndi mia orao, “Bano nio seru meꞌumbulako metotosooka, ikomiu mpotae, ‘Minggi use’ masa tii suꞌu use. 
\v 55 Taꞌalu ikomiu mesueꞌo angi mepuuri umbu ai selata, ikomiu mpotae, ‘Minggi meꞌolo’ kaa meꞌolo suꞌu. 
\v 56 Ikomiu mia mompemiamoiko! Tondonino langi ka tolino aimentoꞌorio, kanggo mombio kai laimentoꞌorio henu minggi gagi tempo nie? 
\v 57 Akombio kai lai mempoliꞌo bano butu ikomiu henu putuio mbio henu mentee? 
\v 58 Taꞌalu ikomiu meronga uwelimiu lumeko meꞌaro ndi mia pomparenta, perukuhito tepomoiko saru uwelimiu ai tonga sala, kano lano wawoko ndi mia poꞌutuhi kara-kara, ka mia poꞌutuhi kara-kara meweangakomu ndi petotoino ka petotoino mondamoko ai laro tarungku. 
\v 59 Kupauꞌakomu, iiko laulei linuarako umbu ai tarungku bano lano leso baraꞌo posurumu.”
\c 13
\s1 Hala kaa marasaia
\p
\v 1 Ai tempo laꞌa baꞌopio mia umumbedahio i Yesu pauꞌo lele mongkono mia Galilea henu pinepateno i Gubenuru Pilatu. Umboro laꞌa pinepate tekonai mogere pinotuwu henu minggi pinesombaꞌako ndi Ue Ala. 
\v 2 I Yesu mepau ndi umboro helinie, “Gagi ikomiu mengkararaa mia Galilea sie takau orao halano kaseko mia Galilea mesueno, kano pinepate menggena usie? 
\v 3 Kupauꞌakomiu, ‘Matantu uuhu!’ Kanggo bano ikomiu lai mentesisi, lowomiu mboꞌu minggi maate menggena umboro. 
\v 4 Usieto mboꞌu menggena hopulo ka oalu mia henu maate ai Siloa tempono notumpaiꞌiro manara laꞌa. Indo koꞌaraꞌara, takau orao halaro kaseko lowono mia mesue henu moꞌia ai Yerusale. 
\v 5 ‘Matantu uuhu!’ Kupotae ndi komiu pihepo mboꞌu, bano ikomiu lai mentesisi umbu ai halamiu, lowomiu mboꞌu minggi maate menggena umboro.”
\s1 Sirime mongkono puꞌungkau ara henu lano mewue
\p
\v 6 Umari laꞌa i Yesu mompauꞌakero mboꞌu sirime nie, “Nio aso mia ueno lere anggoro, mompeꞌue aso ngkau puꞌuno ara henu pinaho ai lereno. Aso olo umono lumeko mowusu wueno ara laꞌa, kanggo lalau nopohawe. 
\v 7 Gagi, nopotae ndi mia henu parakaio lereno, ‘Kiteo, ooto otolu ntaꞌu kuhawe mowusu wue ara ai puꞌuno nie, kanggo lano huru kupohawe napo teꞌaso. Tuehioto puꞌu ngkau nie! Lalau buano notuwu ai wute nie!’ 
\v 8 Kanggo nosangkiꞌo mia henu parakaio lereno laꞌa, ‘Ponggawa, poꞌinengoto kano tuwu aso ntaꞌupo mboꞌu. Minggi kubingkuꞌo wute mebolili ka morawohakeo pupu. 
\v 9 Kembuano taꞌu ramai olo mewue. Bano taimewue, tuehioto!’ ”
\s1 I Yesu mompokotomba irowai henu bongkohu ai olo penao-naoꞌa to Yahudi
\p
\v 10 Ai aso olo penao-naoꞌa to Yahudi, i Yesu tekonai mompaguru ai laro aso Raha Pesombaꞌa. 
\v 11 Lehea nio aso irowai henuto hopulo ka oalu ntaꞌu nopendamohio penao mosaꞌa ooto kano mahaki hawe kano bongkohu kaa lano bisa mboꞌu menggoti momoli. 
\v 12 Tempono i Yesu sumueꞌo irowai laꞌa, Nopeboio kaa Nopotae ndi umono “Ine, hakimiu oto toomba!” 
\v 13 Kanoꞌamba i Yesu dumanggiho uluno irowai laꞌa ako kaeNo, bingkosako irowai laꞌa momoli nopenggoti ka noꞌunde-undeꞌiRo Ue Ala. 
\v 14 Kanggo petewawo Raha Pesombaꞌa tekuda, akono i Yesu mompokotomba mia ai olo penao-naoꞌa to Yahudi, kano potae ndi mia orao, “Nio onoo olo poꞌanggaꞌa, aimemaito ai olo laꞌa kai pinokotomba, indonoꞌo memai ai olo penao-naoꞌa to Yahudi!” 
\v 15 Kanggo Nopotae i Ue Yesu, “Ikomiu nie mia mompemiamoiko! Ai olo penao-naoꞌa to Yahudi lowono mia mokolipaho sapi ba kalideno umbu ai lolano ka waweo ai poꞌinungaro. 
\v 16 Endea nio aso irowai umbu ai inuleno i Burahima henuto hopulo ka oalu ntaꞌu noꞌonggoꞌo Ueno Onisu, bano pohawemiu lano moikokee umono pinokolipa umbu ai onggono ai olo penao-naoꞌa to Yahudi?” 
\v 17 Tempono i Yesu motae menggena ulaꞌa, lowono mia henu umewaꞌO gagi mokokohenu, kanggo wali mia memangaꞌu akono lowono tandangkohali-hali henu winowauNo.
\s1 Sirime mongkono wuku pinaho kaa tape
\p
\v 18 I Yesu motae, “Bano Iaku minggi mompake io sirime, menggena mbiokee Kuponggenaho PomparentaꞌaRo Ue Ala? 
\v 19 Usie menggena wuku pinaho henu dedeiki ngako henu rinawo mia ai lereno. Wuku laꞌa tuwu hawe gagi puꞌu ngkau langkai ka manu-manu metorui ai sampa-sampano.” 
\v 20 Ka Nopotae mboꞌu, “Menggena mbiokee Kuponggenaho PomparentaꞌaRo Ue Ala? 
\v 21 Usie menggena tape henu noholaꞌo aso irowai ai laro tolupulu kilo tarigu hawe kano teꞌili lowo.”
\s1 Ono henu masipa
\p
\v 22 Kanoꞌamba i Yesu motilalo ai Yerusale, ai koleko-lekoaNo i Yesu mompaguru mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala ai inie-inie ka inie-inie langkai. 
\v 23 Ka nio aso mia mesikeno ndi Yesu, “Ue, butu deideikee mia henu pinowea tuwua tainio tampulaꞌano?” 
\v 24 Sumangki i Yesu ndi lowono mia henu nio lehea, “Aimperukuhito pendamo ai ono henu masipa. Kupauꞌakomiu, orao mia merukuhi minggi mendamo kanggo laro tepondamo. 
\v 25 Tempono ueno raha menggoti ka modampo onono, ikomiu mpenggoti ai arono raha ka mekundu-kundu ai onono ka mpotae, ‘Ponggawa, wunggehakami onomiu!’ Kanggo umono sumangki, ‘Laku toꞌorio umbuꞌa miu!’ 
\v 26 Ikomiu minggi mesumangki, ‘Ikami umari mponggaa ka mpoꞌinu mperongangaKomiu, ka Ikomiu mboꞌu umari mompaguru ai inie langkaimami!’ 
\v 27 Kanggo Umono olo motae mboꞌu ndi ikomiu, ‘Laku toꞌorio umbuꞌamiu. Polao umbu ai aroNggu, ikomiu henu pelelu mosaꞌa! 
\v 28 Tempono ikomiu sumueꞌo ai Burahima, ai Isaki kaa ai Yako mperonga lowono nabi memangaꞌu ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala, ikomiu olo mpeꞌiwi sesedu kaa marasai akono ikomiu pinetadiako ai bungkuno! 
\v 29 Orao mia olo mehawe umbu ai lowono siuno poꞌianga ai wawontolino ka olo memangaꞌu ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala. 
\v 30 Mia henu hilinie pineꞌuru-uru, ai tempo laꞌa olo pinelangkai. Mia henu hilinie pinelangkai, ai tempo laꞌa olo pineꞌuru-uru.’ ”
\s1 Utuli tiano Yerusale
\p
\v 31 Ai tempo laꞌa nio baꞌopio mia Parisi hawe ndi Yesu ka rompotae, “Lekoto, polaoakeo poꞌianga nie akono Datu Herode minggi mepateKo.” 
\v 32 Nosangkiꞌiro, “Lekoto ka pauꞌakeo ndi dahulampu sie, ‘Olo nie ka moꞌoru Iaku montamba onisu ka mompokotomba mia mahaki, ka koꞌotoluno olo Kupokoꞌumario anggaꞌaNggu.’ 
\v 33 Kanggo olo nie, moꞌoru ka teꞌepua Iaku matantu motilaloakeo koleko-lekoaNggu, akono lano moiko bano aso nabi pinepate ai saliwano inie langkai Yerusale. 
\v 34 O mia Yerusale! Ikomiuto henu pepateiro nabi-nabi! Ka meratuꞌiro ako wasu hawe maate lowono mia tinenaRo Ue Ala! Oto menggopio Iaku moꞌosu rumombungo ana-anamiu menggena ineno manu kumasipapaꞌo ana-anano ai totono panino, kanggo lai mebehe! 
\v 35 Matantuno rahamu nie bininta kano gagi molimbo. Kanggo Kupauꞌakomiu, andolei sueꞌAku mboꞌu hawe ai tempono ikomiu mpotae,
\q2 Rinosoto Umono henu hawe ai laro neeRo Ue Ala.”
\c 14
\s1 I Yesu mompokotomba mboꞌu mia mahaki ai olo penao-naoꞌa to Yahudi
\p
\v 1 Aso tempo ai olo penao-naoꞌa to Yahudi, i Yesu lumeko monggaa ai rahano aso petewawono to Parisi. Lowono to Parisi henu lehea takau rompekokoongo mbio henu minggi Nowowauo i Yesu. 
\v 2 Bingkosako hawe aso tama henu mahaki lambangkare kaa lambangkae, mentoro ai arono i Yesu. 
\v 3 Kanoꞌamba i Yesu mesikeno ndi Guru Agama kaa to Parisi, “Moikokee mompokotomba ai olo penao-naoꞌa to Yahudi ba uuhukee?” 
\v 4 Kanggo umboro butu mengkomino. Kanoꞌamba i Yesu uminio ka mokotombaꞌo mia mahaki laꞌa, ka Notenaꞌo lumeko. 
\v 5 Kanoꞌamba i Yesu mepau ndi umboro, “Aineiokee ai olomiu henu lano ronga wueꞌakeo bano anano ba sapino tedonta ai laro bunto napono ai olo penao-naoꞌa to Yahudi?” 
\v 6 Guru agama kaa to Parisi laro mentaha mesumangki.
\s1 Pentoroꞌa henu pinelangkai ka henu tetotoako
\p
\v 7 I Yesu sumueꞌo orao totoka mobiniki pentoroꞌa henu pinelangkai, gagi i Yesu mompauꞌakero pompaguru nie. 
\v 8 “Bano nio mia meboikomiu lumeko ai posaraꞌa pesomboriꞌa, indo pentoro ai poꞌianga henu pinelangkai. Baraꞌura mia laꞌa oto mompeboi mia mesueno henu lalo pinelangkai kaseko iiko, 
\v 9 indono ueno posaraꞌa leko ndi iiko kaa mepauꞌakomu, ‘Weeꞌakeo pentoroꞌamu ndi mia nie. Gagi iiko mokokohenu melimba mentoro ai tetotoakoano.’ 
\v 10 Kanggo bano iiko pineboi ai posaraꞌa, pentoroto ai tetotoakoano. Gagi baraꞌura ueno posaraꞌa mai kaa mepauꞌakomu, ‘Petia, pelimbato ai pentoroꞌa pinelangkai ai arono. Gagi menggena usie iiko mohawe pompelangkai umbu penggitoro totoka mesue. 
\v 11 Akono bainei mompelangka-langkai olo pinokodedeiki, kanggo bainei meꞌurumako olo pinelangkai.’ ”
\s1 Ainei henu olo pineboi
\p
\v 12 Umari laꞌa i Yesu mepauꞌakeo ueno posaraꞌa, “Bano iiko mompeboi mia mai mponggaa tonga olo ba wongi ai rahamu, indo peboio wali-walimu ba petiamu ba petia umbedamu ba petengi-tengi rahamu henu mesugi, akono matantu umboro poli umowohio winowaumu ndi umboro. 
\v 13 Kanggo bai minggi mowowau posaraꞌa, peboiꞌiroto mia karampini, mia salantuwu, mia luuka kaa mia morawu. 
\v 14 Iiko minggi binarakati, ako mia siire laro mempoli umuwohio winowaumu henu moiko. Kanggo Ue Ala henu minggi umuwohiko henu moiko ai tempono mia memoiko pinomule umbu ai matea.”
\s1 Sirime mongkono mia henu meꞌalasa
\p
\v 15 Rumongoio pauno i Yesu laꞌa, aso mia umbu ai totoka mepau ndi Yesu, “Meuraꞌoto mia henu pineboi monggaa merongaꞌakeRo Ue Ala ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala henu amba ramai.”
\p
\v 16 Kanggo i Yesu mepau ndi mia laꞌa, “Aso tempo nio aso mia mowowau posaraꞌa langkai ka mompeboi orao mia. 
\v 17 Towono oto hawe tempono posaraꞌa laꞌa minggi pinamula, ueno pomposara tumenaꞌo atano lumeko ndi mia henu pineboi ka motaeꞌakero, ‘Memaito ako lowono oto tepalena.’ 
\v 18 Kanggo umboro sisingge mpoꞌema karo minaꞌapi. Mia henu koꞌaso motae ndi ata laꞌa, ‘Tabeamu, dapoku umari moꞌoli wute pelereꞌa danie gagi minggi kuleko kumiteo ari.’ 
\v 19 Mia henu mesue motae, ‘Tabeamu, dapoku umari moꞌoli olimo timbano sapi kaa minggi kuꞌaraꞌarahakeo moꞌanggaꞌako.’ 
\v 20 Mia henu mesue mboꞌu motae, ‘Tabeamiu, da sarai kupesombori, gagi laku lei mai.’ 
\v 21 Ata laꞌa mekule ka pauꞌakeo ponggawano lowono henu tegagi. Tekuda ngako ponggawano kano potae ndi atano, ‘Temongkadoto leko ai sala langkai ka sala dedeiki ai laro inie langkai. Umari laꞌa waweiro ramai mia karampini, mia salantuwu, mia morawu kaa mia luuka.’ 
\v 22 Umarino umanggaꞌo mbio henu nopinarentaꞌako, ata laꞌa melapuru ndi ponggawano, ‘Ponggawa, oto kuleluꞌo mbio henu oto aitenaꞌaku kanggo da orao pentoroꞌa henu molie.’ 
\v 23 Umari laꞌa ponggawa laꞌa mepau mboꞌu ndi atano, ‘Lekoto ai sala langkai kaa sala dedeiki ai saliwano inie langkai. Dadasiꞌiro baineitokaa mia hinawemu karo memai kano bukekaa rahanggu.’ 
\v 24 Ka ai mpewowoloꞌo! Lalau napo teꞌaso mia henu umarito kupeboio laꞌa minggi lumeꞌoleꞌongo kaanga henu kupalenaꞌakero!”
\s1 Bintango lowono bai minggi tumondaꞌiro i Yesu
\p
\v 25 Umari laꞌa orao mia henu tumondaꞌo i Yesu ai laro koleko-lekoaNo. Nopewolili ndi umboro ka Nopotae, 
\v 26 “Bano sombo mia henu mai ndi Iaku ka lano mokokatongakeo umano, ineno, somborino, anano, petia tamano ba petia irowaino, otokaa koroino, umono lano bisa gagi anaguruNggu. 
\v 27 Mia henu lano behe poꞌahango kau pinotambano kaa tumondaꞌAku, lano bisa gagi anaguruNggu. 
\v 28 Pompotuimu minggi tumondaꞌAku Kupokopenggenaho menggena sirime nie, Taꞌalu nio ai olomiu minggi mowangu aso manara, matantu seꞌeluno nominggi mentoro dumoaꞌo doi henu minggi pinake mowangu manara kano toꞌoriokaa oto sangkakee ba ambokee doino laꞌa hawe kano umari anggaꞌa laꞌa. 
\v 29 Indonoꞌo teꞌingga butu notuꞌaio mowangu pentoroꞌano raha kaa lano tuꞌaio mokoꞌumario. Akono bano romesueꞌo mia teꞌingga olo rompoꞌawaꞌakeo 
\v 30 ka rompotae, ‘Umono mowangu manara kanggo lano tuꞌaio mokoꞌumario. 
\v 31 Ba sirime mesueno, taꞌalu aso datu mompeꞌue hopulo sowu sorodadu, kanggo datu mesue mompeꞌue ruapulu sowu sorodadu minggi sumapoio, matantu datu henu mompeꞌue hopulo sowu sorodadu olo mentoro ari tumimbatimbaꞌo, pontuaikee meꞌewaꞌo uweli laꞌa. 
\v 32 Bano toꞌorio motae sorodaduno laro pokonangio uwelino laꞌa, gagi tempono da olai uwelino, umono minggi montena baꞌopioꞌiro mia lumeko mpoꞌema karo mentepomoiko.’ ” 
\v 33 Kanoꞌamba i Yesu motae, “Hilaꞌato mboꞌu ikomiu. Taꞌalu lai mebintango lowono henumiu, lai mebisa gagi anaguruNggu. 
\v 34 Ohio laꞌa moiko, kanggo bano ohio andono mokara lalau buano, 
\v 35 lano moiko tiano lere maupo gagi pupu. Pokotombaꞌano ohio laꞌa tinadi. Ainei mebiri, noporongoito!”
\c 15
\s1 Sirime mongkono bimba henu tetadi
\p
\v 1 Ai aso olo, umboro toposima kaa mboꞌu orao mia ntehala menggena mondeeno hawe mperorongoi pompaguruNo i Yesu. 
\v 2 Masa mpoꞌamu-amu to Parisi kaa Guru Agama sumueꞌo kegagia laꞌa, rompotae, “Eii, Umono tumarimaꞌiro mia ntehala kaa monggaa merongangiro!” 
\v 3 Ooto kano i Yesu mompauꞌakero sirime nie, 
\v 4 “Bano nio aso mia umbu ai olomiu nie mompeꞌue aso etu bimba, kanoꞌamba notoꞌorio tetadi aso bimbano laꞌa, mbiokee henu minggi nowowauo? Konggonokaa nobintango sio pulu kaa osio bimbano laꞌa ai konde meseko kano leko wusuꞌo bimba henu tetadi laꞌa hawe kano konaio. 
\v 5 Towono nohaweꞌo bimba henu tetadi laꞌa, umono mompemangaꞌu ka nosinggemalaꞌo bimba laꞌa kano waweo mekule ai lembarano.\fig Bimba henu tetadi oto nohaweꞌo ka nosinggemalaꞌo|alt="Domba yang hilang sudah dia-temukan dan dia-panggul" src="BK00007C.TIF" size="col" copy="Bass/Knowles" ref="15:5"\fig* 
\v 6 Haweno ai raha, nopeboio wali-walino kaa petengi-tengi rahano ka nopotae, ‘Maito kato memangaꞌu akono oto kuhaweꞌo bimbanggu henu tetadi!’ 
\v 7 Kupauꞌakomiu, ‘Menggena ulaꞌato mboꞌu Ue Ala kaa lowono mia henu moꞌia ai suruga memangaꞌu ngako tempono romesueꞌo aso mia tehala henu tesisi, kaseko sio pulu kaa osio mia henu mentee tinuwuro henu romengkoꞌaraꞌara laro memparalu mentesisi.’ ”
\s1 Sirime mongkono doi pera henu tetadi
\p
\v 8 Kanoꞌamba i Yesu mompauꞌakero mboꞌu aso sirime. Nopotae, “Bano nio aso irowai henu mompeꞌue hopulo doi pera kaa tetadi aso mata doi, konggonokaa mosunu palita kano roahio laro rahano kanoꞌamba wusuꞌo takau aso doi perano henu tetadi laꞌa hawe kano haweꞌo. 
\v 9 Towono nohaweꞌo doi perano laꞌa, nopeboio wali-walino kaa lowono petengi-tengi rahano kano potae, ‘Maito kato memangaꞌu akono oto kuhaweꞌo doi peranggu henu tetadi!’ 
\v 10 Iaku motaeꞌakomiu, ‘Menggena ulaꞌato mboꞌu malaꞌeka-malaꞌekaRo Ue Ala memangaꞌu akono aso mia tehala henu tesisi!’ ”
\s1 Sirime mongkono ana henu tetadi
\p
\v 11 I Yesu pauꞌakero mboꞌu sirime nie, “Nio aso uma mompeꞌue oruo ana ntama. 
\v 12 Nopotae ana poꞌohuo ndi umano, ‘Uma, poweeꞌakuto hilinie agaagando henu gagi tianggu.’ Gagi umano tumiaꞌo agaagaro ndi koꞌoruo anano. 
\v 13 Bakoꞌopiono olo, ana poꞌohuo laꞌa umasaꞌo lowono agaaga tiano kanoꞌamba lumeko ai poꞌianga henu olai ngako. Lehea nosia-siaꞌo doino montonda manggerupa ineheno. 
\v 14 Towono pinggoto doino, tegagi abalaa mokoninggoꞌa ai poꞌianga laꞌa ooto kano marasai tinuwuno. 
\v 15 Gagi umono lumeko moꞌema anggaꞌa ndi aso ponggawa henu lehea. Mia laꞌa moweeꞌakeo anggaꞌa ooto mogagai boe ai lere. 
\v 16 Mokoninggo ngako ana poꞌohuo laꞌa hawe-hawe nomokokumaango paka boe laꞌa kanggo lalau napo teꞌaso mia henu moweeꞌakeo kaanga. 
\v 17 Kanoꞌamba nopenonohoꞌo tinuwuno ka nopepau ai laro aroano, ‘Lowono mia henu moꞌangga ndi umanggu mentorea kangaaro, kanggo iaku endea minggi maate ako ninggo! 
\v 18 Laluombo kupekule ndi umanggu ka motaeꞌakeo, Uma, akuto tehala ndi Ue Ala kaa ndi ikomiu. 
\v 19 Andono kono iaku nie ninee anamiu. Uma, poꞌinengangguto gagi mia sinaromiu.’ 
\v 20 Gagi umono mewungguako mekule ndi umano.
\p Da olai oto nosueꞌo umano ana poꞌohuono laꞌa oto kano telelu aroa pompehohawano. Melulu umano tumowoꞌo ana poꞌohuono laꞌa kano rakoꞌo ka umikiꞌo. 
\v 21 Nopotae ana poꞌohuo laꞌa ndi umano, ‘Uma, akuto tehala ndi Ue Ala kaa ndi ikomiu. Andono kono iaku nie ninee anamiu.’ 
\v 22 Kanggo umano motaeꞌakero atano, ‘Pongkado mai waweeo parewa henu moiko, kaa pokonoꞌakeo sisi ai tongisono, kaa sapatu ai kareno. 
\v 23 Kaa aleoto ana sapi henu monuwo, sampaꞌo ka nahuakito kato mponggaa kaa memangaꞌu! 
\v 24 Akono ananggu menggena oto maate, kanggo hilinie tuwu euno, umono menggena oto tetadi kanggo hilinie hinawe euno.’ Gagi pompamula iroto pomposara. 
\v 25 Tempono posaraꞌa laꞌa tegagi, amba anano tekonai ai lere. Towono nopekule kaa oto umbeda ai rahano, norongoio maroa mia mpenani kaa mpenari. 
\v 26 Kano peboio aso ata kaa mesikeno ndi umono, ‘Pombio mia kano memaroa ai raha?’ 
\v 27 Sumangki ata laꞌa, ‘Haemiu oto mekule gagi umamiu mosampaꞌakeo ana sapi henu monuwo akono oto nohaweꞌo anano da tuwu moroso.’
\p
\v 28 Gagi tekudato amba ana laꞌa ka lano behe mendamo ai raha. Oto kano peluarako umano umoꞌahitio kano pendamo. 
\v 29 Nopotae ndi umano, ‘Oto mataꞌu-taꞌu kupoꞌangga tiamiu ka laku huru umewa komiu, kanggo lai huru moweeꞌakune aso ana bembe kakupowowau posaraꞌa saru wali-walinggu. 
\v 30 Kanggo anamiu laꞌa oto nopinggoꞌo agaagamiu, noleko mebawaa saru bandara, kanggo dapono hawe ikomiu mosampaꞌakeo aso ana sapi henu monuwo!’ 
\v 31 Nopotae umano ndi anano henu amba-ambano, ‘Ananggu, iikokaa mpihe meronga iaku, kaa lowono agaaganggu oto agaagamu mboꞌu. 
\v 32 Kanggo haemu laꞌa menggena oto maate, kanggo hilinie tuwu euno, umono menggena oto tetadi kanggo hilinie hinawe euno. Gagi paralu ikito mpowowau posaraꞌa kaa memangaꞌu.’ ”
\c 16
\s1 Sirime mongkono topoꞌurusu doi ka agaaga henu megaupi
\p
\v 1 I Yesu motae mboꞌu ndi anaguruNo, “Nio aso mia suugi mompeꞌue aso topoꞌurusu doi ka agaagano. Mia suugi laꞌa rumongoio lele motae topoꞌurusu doi ka agaagano laꞌa oto nosia-siaꞌo doi ka agaagano. 
\v 2 Gagi mia suugi laꞌa meboio topoꞌurusu doi ka agaagano kano potae, ‘Ooto kurongoio lele motae lano mentee inanggamu. Oto kaku peboiko ka minggi kupenaohakomu. Kanggo seꞌeluno kupoꞌema kau ukiꞌo lowono doi ka agaaganggu henu au urusuꞌo kau amba weeꞌakune.’ 
\v 3 Topoꞌurusu doi ka agaaga kopau-pau ai laro aroano, ‘Gagi mbiokee henu kupowowau hilinie? Akono ponggawanggu laꞌa matantu nopenaohakune. Moꞌangga ai lere laku moroso, ka moꞌema-ema iakukaa mboꞌu mokokohenu. 
\v 4 Nio akalanggu baku pinenaohako umbu ai anggaꞌanggu nie. Iaku minggi mowusu mia henu behe tumarimaꞌAku ai raharo.’ 
\v 5 Kanoꞌamba topoꞌurusu doi ka agaaga laꞌa meboio teꞌoꞌaso mia henu mepasua ndi ponggawano. Umono mesikeno ndi mia henu amba-ambano, ‘Opiokee pasuamu ndi ponggawanggu?’ 
\v 6 Sumangki mia laꞌa, ‘Aso etu kusi boka saitu.’ Kano potae mboꞌu ndi mia laꞌa, ‘Tinie sura pasuamu, pentoroto ka ukiꞌo serio gagi lima pulu kusi tokaa.’ 
\v 7 Kanoꞌamba nopotae ndi mia henu koꞌoruo, ‘Opiokee pasuamu?’ Sumangki mia laꞌa, ‘Aso sowu karu batari.’ Nopotae mboꞌu ndi mia laꞌa, ‘Tinie sura pasuamu, ukiꞌo serio gagi oalu etu karu tokaa.’
\p
\v 8 Towono mia suugi laꞌa rumongoio mbio henu nowowauo topoꞌurusu doi ka agaaga henu megaupi laꞌa, nopotae, ‘O petia, ikoka suꞌu lalompande.’ ”
\p Kanoꞌamba i Yesu motae ndi anaguruNo, “Mentee suꞌu mia ai tolino nie lalompande umurusuꞌo tinuwuro mia tolino kaseko mia henu tuwu ai laro mowineꞌa ka tumondaꞌo parentaRo Ue Ala.”
\p
\v 9 Ooto kaKu pesuꞌuio motae ndi ikomiu, “Pakeoto sugiꞌa ai tolino nie mpowusu wali-walimiu, gagi bano sugiꞌamiu ai tolino nie oto pinggo, ikomiu minggi tinarima ai raha henu lalau tampulaꞌano.”
\s1 Metenunu ai laro kara-kara henu dedeiki
\p
\v 10 “Sombo mia henu metenunu ai laro kara-kara henu dedeiki oloka metenunu mboꞌu ai laro kara-kara henu langkai. Kanggo sombo mia henu megaupi ai laro kara-kara henu dedeiki, umono megaupi mboꞌu ai laro kara-kara henu langkai. 
\v 11 Gagi bano lau pineꞌalo-alo umurusuꞌo agaaga ai tolino nie, matantu Ue Ala mboꞌu laRolei meꞌalo-alo komiu agaagaRo henu ai suruga. 
\v 12 Ka bano ikomiu lano metenunu moꞌurusu agaagano mia tolino, aineikee henu behe moweeꞌakomiu tuwua lano huru tampula? 
\v 13 Lalau ata henu poli momparakai oruo ponggawa. Akono bano menggena ulaꞌa minggi nomokokatoꞌakeo henu asono ka nopehohawaꞌo henu mesueno, ba umono minggi metenunu ndi henu asono kaa lano periongo henu mesueno. Lai mebisa mpesomba ndi umboro Ue Ala ka mpesombaio doi.” 
\v 14 Tempono to Parisi rumongoio pompaguruno i Yesu laꞌa, rompoꞌawaꞌakeO, akono mangaꞌuro io doi. 
\v 15 Kanggo i Yesu motaeꞌakero, “Ikomiu mokomenteeꞌo koroimiu ai arono mia mesue, kanggo Ue Ala tumoꞌorio mbio henu nio ai laro aroamiu. Akono mbio henu romentengiriꞌakeo mia Romokokatoꞌakeo Ue Ala. 
\v 16 Songkaro i Musa kaa lowono surano nabi, mpihe pinake hawe ai tempono i Yohane Mpuupodolo. Mompamula tempo laꞌa Kareba Moiko mongkono PomparentaꞌaRo Ue Ala mpihe pinalele kaa mia merokuhi karo tepondamo ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala. 
\v 17 Kanggo da moruana langi kaa wawontolino puuta kaseko aso titi umbu ai songkaro i Musa lano gagi. 
\v 18 Bainei notepobindaꞌakeo somborino kaa mesombori mboꞌu saru irowai mesueno, tama laꞌa mososabo. Kaa bainei mesombori saru irowai henu notepobindaꞌakeo somborino, tama laꞌa mososabo mboꞌu.”
\s1 Mia suugi kaa i Lasaru henu karampini
\p
\v 19 Kanoꞌamba i Yesu paguruꞌiro mboꞌu ako sirime nie, “Nio aso mia suugi henu mpihe meparewa moiko kaa masuli. Manangai tinuwuno ka mowowau posaraꞌa sombo olo. 
\v 20 Nio mboꞌu aso mia karampini henu moꞌema-ema neeno ai Lasaru henu mereke aso koroino, pinolero ai pangaso rahano mia suugi laꞌa. 
\v 21 I Lasaru mokompongga toreano kaanga henu modonta umbu ai wawo megano mia suugi laꞌa. Kanggo henu takau mokoburu io dahu hawe sumilaꞌeo rekeno. 
\v 22 Kanoꞌamba maate mia karampini laꞌa ka romewaweo malaꞌeka ai poꞌianga pinelangkai ai awino i Burahima ai suruga. 
\v 23 Mia suugi laꞌa maate mboꞌu kano kinaburu. Tekonai marasai ngako nohoringo ai laro naraka, umono mesonge kano sueꞌo umbu ai olaingano i Burahima mentoro ka nio i Lasaru ai horino. 
\v 24 Kano petulura mia suugi laꞌa, ‘O Uma Burahima, pehohawaꞌaku! Iakuto takau marasai ai laro apui naraka nie. Tenaꞌoto i Lasaru sie dumalongo tongisono ai laro uwoi ka mai wahaꞌo elonggu, kano morini-rini!’ 
\v 25 Kanggo nosangkiꞌo i Burahima, ‘O ana, pewowoloꞌo tempono au tuwu ai tolino. Ikoto tuwu manangai kanggo i Lasaru tuwu marasai. Hilinie endea umono mohawe manangaiꞌa ka serio iiko marasai. 
\v 26 Ka mboꞌu ai olondo nie oto winowau wingke henu onalo, gagi lakibisa mesaki serio kaa iko lau bisa mai endea.’ 
\v 27 Mia suugi laꞌa motae mboꞌu, ‘Bano helilaꞌa kupoꞌema suꞌu ndi ikomiu uma, tenaꞌoto umono lumeko ai raharo umanggu. 
\v 28 Akono danio olimo iropo peꞌaso komponggu. Tenaꞌo i Lasaru lumeko mompotoꞌoriꞌakero karo indoro mpendamo ai poꞌianga henu marasaiꞌa nie.’ 
\v 29 Kanggo i Burahima motae, ‘Ndi umboro nio sura songkaro i Musa kaa suraro nabi. Poꞌinengiroto karo meleluꞌo mbio henu teꞌuki lehea.’ 
\v 30 Sumangki mia suugi laꞌa, ‘Lano sangka bano butu ulaꞌa. Kanggo bano nio aso mia henuto maate lumeko ndi umboro, iro minggi mentesisi.’ 
\v 31 Kanggo nopotae i Burahima ndi mia suugi laꞌa, ‘Taꞌalu umboro laro mentondaꞌo mbio henu teꞌuki ai laro songkaro i Musa ka suraro nabi, larolei pompeꞌalo-alo maupo nio mia henu muule lumeko mompauꞌakero.’ ”
\c 17
\s1 Baꞌopio patudu
\p
\v 1 Nopotae i Yesu ndi anaguruNo, “Konggonoka nio mbio henu romewowauo mia karo mentehala. Kanggo memasolato mia henu ako gauro, mia mesue mowowau hala. 
\v 2 Daloꞌo moiko bano umono pineꞌeno-enoꞌako wasu henu langkai ai weꞌuno, kanoꞌamba pinetadiako ai laro ntahi henu onalo, kaseko ako gauno aso mia umbu ai mia henu mompeꞌalo-alo henu lano moroso nie mowowau hala, umono olo dinosa mobea. 
\v 3 Pekarieꞌo koroimiu! Bano petiamiu mowowau hala kai mpeꞌetahakeokaa, ka bano umono mompesosoo kai oninio halano. 
\v 4 Maupo nopowowau mboꞌu hala ndi iiko menggopitu aso olo kaa menggopitu mboꞌu nohawe ndi iiko kaa motae, ‘Iaku mompesosoo, pehohawaꞌaku ka oninio halanggu’, gagi iiko olo umoninio halano.”
\p
\v 5 Kanoꞌamba anaguruNo laꞌira mpotae ndi Ue Yesu, “Ue, pokomorosoꞌo pompeꞌalo-alomami.” 
\v 6 Nopotae Ue Yesu, “Bano nio pompeꞌalo-alomiu henu langkaino menggena wuku rawoho tokaa, ikomiu poli mpotae ndi puꞌuno ara nie, ‘Tewekato iiko ka tepaho ai tahi,’ matantu olo notondaꞌo parentamu.”
\s1 Ponggawa kaa ata
\p
\v 7 Kanoꞌamba i Yesu motilaloꞌakeo pompaguruNo, “Taꞌalu ai olomiu nio henu mompeꞌue aso ata henu motengko ai lere ba mompakambi bimbamiu, towono pekule ata laꞌa umbu ai lere, konggonokaa lailei mpotae ndi umono, ‘Mai pendamo kato mponggaa.’ 
\v 8 Kanggo ikomiu olo mpotae ndi ata laꞌa, ‘Ponahuꞌakune kaanga. Pakeꞌo parewa poꞌangga ai laro raha kaa emanganggu hawe kaku umari monggaa. Umaripo laꞌa kau amba monggaa.’ 
\v 9 Matantu lailei montarimakase ndi ata laꞌa maupono umarito noparakai komiu. 
\v 10 Hilaꞌato mboꞌu ikomiu. Bano ikomiu umarito umanggaꞌo lowono henu Rotenaꞌakomiu Ue Ala, potaeto, ‘Ikami butukaa ata lalau tuduno, ikami butu meꞌanggaꞌo mbio henu kimentinenaꞌako.’ ”
\s1 I Yesu mompokotomba hopulo iro mia melowe
\p
\v 11 Ai laro koleko-lekoaro lumeko ai Yerusale, i Yesu ka anaguruNo lumaloo tidano wute Samaria ka Galilea. 
\v 12 Temporo mpendamo ai aso inie, hopulo tama henu memelowe hawe tumowoꞌo i Yesu kanggo umboro mpenggoti umbu olai 
\v 13 ka mengkumora, “Yesu, Guru, pehohawa kami!”
\p
\v 14 Tempono i Yesu sumueꞌiro Nopotae, “Aimelekoto ndi Petewawo Pesomba tisoꞌakero koroimiu.”
\p Tekonairo mengkoleko-leko, masa tomba lowero.\f + \fr 17:14 \fr*\ft Montonda songkaro i Musa, Petewawo Pesomba patantuꞌo aso mia oto tomba umbu ai haki loweno (Imamat 14:2, 3, 11. Ulangan 24:8).\ft*\f* 
\v 15 Aso mia umbu ai oloro, tempono nosueꞌo koroino oto tomba, umono mekule ndi Yesu kano kokora-kora umundeꞌiRo Ue Ala. 
\v 16 Kanoꞌamba umono menggolutu ai arono i Yesu kano poꞌunde kaa montarimakase. Mia laꞌa to Samaria.\f + \fr 17:16 \fr*\ft To Yahudi ka to Samaria menteposisala. Kanggo butu to Samaria henu mekule montarima kase ndi Yesu kanggo to Yahudi uuhu.\ft*\f* 
\v 17 Kanoꞌamba i Yesu motae, “Lanoꞌokee hieno nio hopulo mia henu toomba? Ainderioto henu osioꞌiro? 
\v 18 Akombio kano butukaa mia henu lanoꞌo to Yahudi nie henu mekule montarimakase ndi Ue Ala?”\f + \fr 17:18 \fr*\ft To Yahudi ka to Samaria menteposisala. Kanggo butu to Samaria henu mekule montarima kase ndi Yesu kanggo to Yahudi uuhu.\ft*\f* 
\v 19 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi mia laꞌa, “Pewanguto, kau pekule. Akono pompeꞌalo-alomu ndi Iaku, iiko toomba.”
\s1 Haweno PomparentaꞌaRo Ue Ala
\p
\v 20 Baꞌopioꞌiro to Parisi mpesikeno ndi Yesu, “Teꞌepiepo PomparentaꞌaRo Ue Ala pinamula?”
\p I Yesu sumangki, Nopotae, “Pompamulaꞌano PomparentaꞌaRo Ue Ala lano penggena ako petondonino henu sinueno matando, 
\v 21 ka mboꞌu mia lano bisa motae, ‘PomparentaꞌaRo Ue Ala nio endea’ ba ‘nio lehea’. Akono menteeꞌano PomparentaꞌaRo Ue Ala ai wawontolino oto nio ai olomiu.”
\p
\v 22 Umari laꞌa i Yesu motae ndi anaguruNo, “Amba hawe tempono ikomiu moꞌosungakeo tempono Ana Manusia hawe komenggoruono, henu buke ako marambaꞌa ka manangaia ai tempo henu amba ramai. Kanggo lailei mesueꞌo. 
\v 23 Tempo laꞌa olo rompotae mia ndi ikomiu, ‘Kiteo, i Yesu nio endea!’ ba ‘Umono nio lehea!’ Kanggo indo aimpeꞌale-aleo kaa indo meleko ai poꞌianga henu nineero. 
\v 24 Akono ai olo haweno Ana Manusia menggena wanta koliki henu mokomowineꞌo langi umbu ai tapuno langi hawe ai tapuno langi mesueno. 
\v 25 Kanggo seꞌeluno Iaku Ana Manusia olo humoringo orao marasaia ka mia henu tuwu ai tempo nie laro mentarimaꞌAku. 
\v 26 Menggena tinuwuro mia tempono i Noho hilaꞌato mboꞌu henu minggi tegagi ai tempo haweꞌano Ana Manusia. 
\v 27 Mia mponggaa, mpoꞌinu, mpesombori ka pinokosombori, hilaꞌato mpihe hawe kano i Noho mendamo ai laro bangka, kanoꞌamba hawe lolowi karo meropu lowo. 
\v 28 Hilaꞌato mboꞌu tempono i Loꞌoti. Mia mponggaa mpoꞌinu, mpoꞌasa mpoꞌoli, mpompaho kaa mpowangu raha. 
\v 29 Kanggo tempono i Loꞌoti meluarako umbu ai Sodomo, use apui ka balera metii umbu ai langi karo meropu lowo. 
\v 30 Hilaꞌato notegagi soongka bano Ana Manusia mokoꞌenaho koroiNo. 
\v 31 Ai olo laꞌa mia henu tekonai ai wawono ato raha indono petii umaleo agaagano ai laro raha. Hilaꞌa mboꞌu mia henu tekonai ai lere, indono pekule ai rahano.\fig Wawono ato raha to Isaraeli|alt="Atasnya atap rumah orang Israel" src="LB00234B.TIF" size="span" copy="Louise Bass" ref="17:31"\fig* 
\v 32 Ai mpewowoloꞌo mbio henu umarito tegagi ndi somborino ai Loꞌoti! 
\v 33 Akono bainei henu merokuhi kumaduduio tinuwuno olo tetadi tinuwuno. Kanggo bainei henu tetadi tinuwuno akono Iaku, umono olo kinadudui. 
\v 34 Kupauꞌakomiu, ai wongi laꞌa oruo mia meꞌaso mpoturi, aso mia minggi nowaweo malaꞌeka kaa aso mia minggi bininta. 
\v 35 Oruo irowai tekonai meronga-ronga mogili batari, henu aso minggi winawo kaa henu asono minggi bininta. [
\v 36 Kaa bano oruo mia tekonai moꞌangga ai lere, aso minggi winawo kaa asono minggi bininta.]”
\p
\v 37 AnaguruNo mesikeno ndi Yesu, “Ainderiokee ulaꞌa minggi tegagi, Ue?” Ka Nosangkiꞌiro, “Ainderio nio bake mewoo, lehea paa-paa mpewuwui.”
\c 18
\s1 Sirime mongkono poꞌutuhi kara-kara henu lano mentee leluno
\p
\v 1 Umari laꞌa i Yesu paguruꞌiro anaguruNo ako sirime karo mpihe mpekakai ka lano tampula pomperorohiaro. 
\v 2 Nopotae i Yesu, “Ai aso inie langkai nio aso poꞌutuhi kara-kara henu lano momee ndi Umboro Ue Ala ka lano peꞌiꞌindongo peꞌasomiano. 
\v 3 Ai inie langkai laꞌa nio mboꞌu aso waalu henu mpihe lumeko moꞌema kano i poꞌutuhi kara-kara laꞌa tumulungio umaropio uwelino. 
\v 4 Baꞌopio epieno poꞌutuhi kara-kara laꞌa lano behe tumulungio waalu laꞌa. Kanggo amba nopotae ai laro aroano, ‘Maupo laku momee ndi Umboro Ue Ala ka laku peꞌiꞌindongo peꞌaso mianggu, 
\v 5 kanggo akono waalu laꞌa mpihe mokorituꞌaku, moikoꞌano kutulungio umaropio kara-karano. Kano indono mpihe mai mokorituꞌaku.’ ”
\p
\v 6 Kanoꞌamba Ue Yesu motae, “Pekokoongo mbio henu nopauꞌo poꞌutuhi kara-kara henu lano mentee leluno laꞌa! 
\v 7 Bano behe tumulungio kara-karano waalu laꞌa, matantu Ue Ala olo tumulungiꞌiro umboro henu bininikiRo gagi miaRo henu mpihe moꞌema sombo olo. Umboro larolei telaa tumulungiꞌiro. 
\v 8 Peꞌale-aleoto motae, Ue Ala ronga tumulungiꞌiro umaropio kara-kararo. Maupono menggena ulaꞌa, tempono Iaku, Ana Manusia hawe euno, ambono matantu Kuhaweꞌo mia ai tolino nie henu da pompeꞌalo-alo ndi Iaku.”
\s1 Sirime mongkono to Parisi saru toposima
\p
\v 9 Kanoꞌamba ndi baꞌopioꞌiro henu meꞌale-aleo motae laro ntehala ai aroro Ue Ala, ka metotoakero peꞌasomiano, i Yesu mompauꞌakero sirime nie, 
\v 10 “Nio oruo mia lumeko ai Raha Mempori ka mpekakai, aso to Parisi ka asono mboꞌu toposima. 
\v 11 To Parisi laꞌa menggoti aso-asono kaa mekakai, ‘O Ue Ala, iaku moꞌunde ndi Ikomiu, akono laku penggena mia mesue, laku ponako, laku pesetaki, ka laku pososabo. Ka iaku mboꞌu moꞌunde akono laku penggena saru toposima nie. 
\v 12 Ai laro opitu olo iaku mepuasa oruo olo ka tia hopulo henu kupohawe umbu ai poꞌanggaꞌanggu kupesombaꞌako ndi Ikomiu Ue Ala.’ 
\v 13 Kanggo toposima laꞌa menggoti halaꞌolai umbu ai mia mesueno ka lano taha mesonge ai langi, nolori-loriho radano ka motae, ‘Oo Ue Ala, pehohawaꞌaku mia tehala nie.’ 
\v 14 Kupauꞌakomiu, ‘Toposima nie mekule ai rahano oto tinolosi halano kanggo to Parisi laꞌa lano tinolosi. Akono bainei melangkaiꞌo koroino olo pinetotoako ka bainei meꞌurumako koroino olo pinelangkai.’ ”
\s1 I Yesu mobarakati ana-ana
\p
\v 15 Baꞌopioꞌiro mewaweo ana-anaro henu da dedeiki ndi Yesu, kano i Yesu uminiꞌo uluro ka barakatiꞌiro. Tempono anaguruNo sumueꞌo ulaꞌa romeꞌontongiro. 
\v 16 Kanggo i Yesu meboio ana-ana laꞌira ka Nopotae ndi anaguruNo, “Poꞌinengiroto mai ndi Iaku, kaa indo mebentengiro, akono mia henu menggena unieto henu minggi gagi miaRo PomparentaꞌaRo Ue Ala. 
\v 17 Pewowoloꞌo! Bainei lano tarimaꞌo PomparentaꞌaRo Ue Ala menggena ana-ana dedeiki nie, umono lano tinarima gagi miaRo PomparentaꞌaRo Ue Ala.”
\s1 Mia suugi mapari gagi miaRo PomparentaꞌaRo Ue Ala
\p
\v 18 Aso petewawo to Yahudi mesikeno ndi Yesu, “Guru henu moiko, mbio henu olo kuwowauo kakupohawe tuwua lalau tampulaꞌano?”
\p
\v 19 Kanggo i Yesu loꞌoka mesikeno, “Akombio kau potae Iaku moiko? Butukaa Ue Ala henu moiko lalau mboꞌu mesueno. 
\v 20 Oto kau toꞌorio songkaRo Ue Ala nie, ‘Indo pososabo, indo pompepate, indo ponako, indo pesetaki mongkono peꞌaso miamu kaa pelangkaiꞌiro mia mosuꞌomu.’ ”
\p
\v 21 Kanoꞌamba petewawo to Yahudi laꞌa motae, “Lowono songkaRo Ue Ala laꞌa oto kuwowauo umbu da kumonguro.”
\p
\v 22 Rumongoio pauno petewawo to Yahudi laꞌa, i Yesu motaeꞌakeo, “Danio asopo mboꞌu henu olo au wowauo, pekuleto ka asaꞌo lowono agaagamu kau amba tumiatiaꞌo doino ndi mia karampini. Gagi ikomiu olo mohawe agaaga ai suruga. Umari laꞌa mai ndi Iaku kau tondaꞌAku.” 
\v 23 Tempono norongoio mbio henu nopauꞌo i Yesu laꞌa, masusa ngako aroano, akono umono suugi ngako ka lano behe umasaꞌo agaagano. 
\v 24 I Yesu tumoꞌorio motae masusa ngako aroano petewawo to Yahudi laꞌa. Ooto kano potae, “Mapari suꞌu mia suugi gagi miaRo PomparentaꞌaRo Ue Ala! 
\v 25 Akono da moruana aso unta mendamo ai aano supe kaseko mia suugi gagi miaRo PomparentaꞌaRo Ue Ala.” \fig Unta|alt="Unta" src="HK00038B.TIF" size="span" copy="Horace Knowles" ref="18:25"\fig*
\p
\v 26 Toworo merongoio pauNo laꞌa, rompotae, “Bano helilaꞌa menteꞌano lalau mia henu olo kinadudui.”
\p
\v 27 Nopotae i Yesu, “Mbio henu lano poli nowowauo mia, poli Rowowauo Ue Ala.”
\s1 Saro tumondaꞌiro i Yesu
\p
\v 28 Kanoꞌamba i Peturu motae, “Helinde menggena ikami? Oto kimebintango lowono henumami ka tumonda Komiu.”
\p
\v 29 I Yesu motaeꞌakero, “Kupauꞌakomiu, sombo mia henu nobintango rahano, somborino, petiano, mia mosuꞌono ba ana-anano ako PomparentaꞌaRo Ue Ala, 
\v 30 olo notarimaꞌo saro umbu ndi Ue Ala henu maluka-luka ai laro tinuwuno hilinie ka ai tempo henu ramai Ue Ala olo meweangakeo tuwua lalau tampulaꞌano.”
\s1 Komenggotoluno i Yesu pauꞌo mongkono mateaNo
\p
\v 31 I Yesu meboio hopulo ka oruo anaguruNo ka motaeꞌakero, “Hilinie ikito mpeꞌeka ai Yerusale. Leheato lowono henu inukiro nabi mongkono Iaku, Ana Manusia, olo pinokosangka. 
\v 32 Akono Iaku olo pineweangako ndi mia henu lanoꞌo to Yahudi, Iaku olo pineꞌewe-ewe, pinesantalikiako ka inunui. 
\v 33 Amba laꞌa umboro minggi sumepiaKu ka mepateaKu, kanggo ai koꞌotoluno olo Iaku olo muule.”
\p
\v 34 Lowono pinauno i Yesu laꞌa lalau henu romentoꞌorio anaguruNo. Pengkonoano da tewuni umbu ndi umboro gagi laro mentoꞌorio mbio henu pinauNo laꞌa.
\s1 I Yesu mokotombaꞌo mia morawu umbeda ai Yeriko
\p
\v 35 Tempono i Yesu ka anaguruNo oto umbeda ngako ai inie langkai Yeriko, nio aso mia morawu mentoro moꞌema-ema ai wiwi sala. 
\v 36 Akono norongoio memaroa mia henu mentelalo, umono mesikeno, “Nio mbiokee?”
\p
\v 37 Rompotaeꞌakeo, “I Yesu mia Nasare laꞌa telalo.”
\p
\v 38 Oto kano kumora, “Oo Yesu, Anani Daudi, pehohawaꞌaku!”
\p
\v 39 Kanggo umboro henu koleko-leko ai arono i Yesu tumenaꞌo kano indono pogero. Kanggo loꞌoka tetambai langkai nokumora, “Anani Daudi, pehohawaꞌaku!”
\p
\v 40 I Yesu menao-nao ka tumenaꞌiro waweo mia morawu laꞌa ndi Umono. Tempono oto ai horiNo, i Yesu sumikenoo, 
\v 41 “Io mbio inehemu kaKu powowauꞌakomu?”
\p Mia morawu laꞌa sumangki, “Ue, kaku bisa mosue.”
\p
\v 42 Kanoꞌamba i Yesu mepau, “Bano helilaꞌa, penggitoto! Akono pompeꞌalo-alomu ndi Iaku, ikoto toomba!”
\p
\v 43 Ka tempo laꞌa mboꞌu mia laꞌa mosue, kano tondaꞌiro i Yesu ka umunde-undeꞌiRo Ue Ala. Lowono mia henu kumiteo kegagia laꞌa mboꞌu umunde-undeꞌiRo Ue Ala.
\c 19
\s1 Sakeu
\p
\v 1 Towono i Yesu mendamo ai inie langkai Yeriko, Umono koleko-leko tumondaꞌo sala ai inie langkai laꞌa. 
\v 2 Lehea nio aso ponggawano toposima henu suugi, neeno ai Sakeu. 
\v 3 Umono mokosumueꞌo i Yesu, kanggo lano pokosueꞌo akono umono owu-owundu ka orao mia lehea. 
\v 4 Gagi umono melulu meseꞌelumiiro, kano pomone ai puꞌuno kau ara kano sueꞌokaa i Yesu henu minggi lumaloo sala laꞌa. 
\v 5 Towono i Yesu hawe ai puꞌuno kau ara laꞌa, Nopesonge kano potae, “Oo Sakeu, pongkadoto petii, akono ineheRo Ue Ala Iaku merato ai rahamu.”
\p
\v 6 Mongkado-kado ai Sakeu metii kaa mangaꞌu ngako tumarimaꞌiro i Yesu ai rahano. 
\v 7 Lowono mia henu kumiteo kegagiaꞌa laꞌa koꞌise-ise, rompotae, “Eii, umono leko merato ai rahano mia ntehala.”
\p
\v 8 Kanggo ai Sakeu menggoti ka motae ndi Ue Yesu, “Ue, entonga umbu ai agaaganggu nie minggi kupeweeangakeo ndi mia karampini, ka bainei henu huru kusetakio mongkono simano minggi kupokuleꞌo opaa lukano.” 
\v 9 Kanoꞌamba i Yesu motaeꞌakeo ai Sakeu, “Olo nie iiko ka lowono mia ai laro rahamu oto kinadudui, akono iiko mboꞌu inuleno i Burahima. 
\v 10 Akono Iaku, Ana Manusia, hawe mowusu ka kumaduduio mia henu tesampu.”
\s1 Sirime mongkono doi wulaa
\p
\v 11 Tekonairo da merorongoio ai Yesu mepau, Umono mompauꞌakero aso sirime. Akono tempo laꞌa Umono umbeda umbu ai Yerusale, ka romengkoꞌaraꞌara oto minggi pinamula PomparentaꞌaRo Ue Ala. 
\v 12 Nopotae helinie, “Nio aso mia umbu ai inuleno datu lumeko olai ai inie langkaino datu kano inengka gagi datu. Umari laꞌa umono olo mekule momparenta ai inieno. 
\v 13 Ambono pewungguako, nopeboio hopulo atano kano weeꞌakeo teꞌoꞌasoro doi wulaa. Nopotaeꞌakero, ‘Aimpebalu-baluto ako doi sie hawe kaku pekule.’ 
\v 14 Kanggo mia ai inieno laꞌa memokokatongakeo mia henu minggi inengka gagi datu laꞌa. Gagi towono nopewungguꞌako, umboro montena baꞌopioꞌiro lumeko ndi datu langkai henu minggi umengkaho mia laꞌa gagi datu ai wutero, rompotae, ‘Laki mebehe mia laꞌa gagi datu ai iniemami.’ 
\v 15 Napono laro mebehe, mia umbu ai inuleno datu laꞌa loꞌoka inengka gagi datu, kanoꞌamba mekule ai inieno. Haweno lehea notenaꞌo mia meboio kohopulo atano kano toꞌorio opio saro rompohawe umbu ai pebalu-baluro sombo mia. 
\v 16 Ata henu koꞌaso hawe ka motae, ‘Oo datu, iakuto mobalu-balu ako aso doi wulaa henu ai weeꞌakune ka hilinie iakuto mohawe hopulo doi wulaa.’ 
\v 17 Datu laꞌa motaeꞌakeo, ‘Mentee winowaumu sie, iiko ata henu moiko. Akono iiko metenunu ai laro kara-kara henu dedeiki, iiko minggi momparenta ai hopulo inie langkai.’ 
\v 18 Kanoꞌamba ata henu koꞌoruo hawe ka motae, ‘Oo datu, iakuto mobalu-balu ako aso doi wulaa henu ai weeꞌakune ka hilinie iakuto mohawe olimo doi wulaa.’ 
\v 19 Nopotae ndi ata laꞌa, ‘Iiko minggi momparenta ai olimo inie langkai.’ 
\v 20 Kanoꞌamba ata henu mesueno hawe ka motae, ‘Oo datu tinie doi wulaamiu, loꞌoka kutongoho ai laro lenso. 
\v 21 Kumomeeꞌakomiu datu, akono ikomiu mia mosia. Ikomiu umaleo mbio henu lanoꞌo henumiu ka mesowi henu lano huru ai merawoho.’ 
\v 22 Datu laꞌa motae ndi umono, ‘Eii iiko ata henu moluwe, iaku minggi dumosako menggena paumu laꞌa. Ikoto tumoꞌorio motae iaku nie mosia, henu umaleo mbio henu lanoꞌo henunggu ka mesowi henu lano huru kurawoho. 
\v 23 Bano menggena ulaꞌa akombio lai peweangakeo doinggu ndi mia henu moꞌutangakeo doi kakupohawe sarono?’ 
\v 24 Kanoꞌamba datu laꞌa mepau ndi mia henu mpenggoti ai horino, ‘Aleo doi henu nio ndi umono ka weeꞌakeo ndi atanggu henu mompeꞌue hopulo doi wulaa laꞌa.’ 
\v 25 Kanggo umboro mpotae, ‘O Datu, umono oto mompeꞌue hopulo doi wulaa.’ 
\v 26 Nosangkiꞌo datu laꞌa, ‘Kupauꞌakomiu, sombo mia henu metenunu umanggaꞌo mbio henu Roweeꞌakeo Ue Ala ndi umono minggi pinowea mboꞌu. Kanggo bainei henu lano metenunu umanggaꞌo mbio henu nopinowea, mbio henu danio ndi umono minggi inalo mboꞌu. 
\v 27 Hilinie waweo ramai umboro henu mokokatongakune ka henu tai mebeheaku gagi daturo ka pepateiroto ai aronggu!’ ”
\s1 I Yesu pinokomaramba ai Yerusale
\p
\v 28 UmariNo mompauꞌakero sirime laꞌa, i Yesu meseꞌelungiro koleko-leko ai aroro meꞌeka ai Yerusale. 
\v 29 Towono umbeda ai inie Bepage ka Betania ai Torukuno Saitu, i Yesu tumenaꞌo oruo anaguruNo. 
\v 30 Nopotae, “Lekoto ai inie ai aromiu laꞌa, baimpendamoto teꞌingga, ikomiu minggi humaweꞌo anano kalide ambono huru pinengarai henu inonggo umbeda rahano mia. Wowoho onggono ka waweo ramai.\fig Kalide henu monguro|alt="Keledai yang muda" src="HK00033B.TIF" size="span" copy="Horace Knowles" ref="19:30"\fig* 
\v 31 Bano nio mia mesikeno ndi ikomiu, ‘Akombio kai mewowoho onggono?’ Sangkiꞌo menggena unie, ‘Ue Yesu paraluꞌo.’ ”
\p
\v 32 Kanoꞌamba melekoꞌiroto anaguruNo laꞌa, ka romehaweꞌo lowono gagi menggena mbio henu nopauꞌo i Yesu. 
\v 33 Tekonairo mowowo onggono anano kalide laꞌa, ueno motaeꞌakero, “Akombio kai mewowoho onggono kalide sie?”
\p
\v 34 Rosangkiꞌo, “Ue Yesu paraluꞌo.” 
\v 35 Kanoꞌamba romewaweo anano kalide laꞌa ndi Yesu, karo empehio pentoroꞌano ako kalambiro ka romentulungio i Yesu mewueꞌakeo ai kalide laꞌa. 
\v 36 Tempono i Yesu mengaraio kalide laꞌa mia orao mewolaꞌo kalambiro ai sala henu nolaloo i Yesu.
\p
\v 37 Tempono i Yesu umbeda ai Yerusale, ai sala monturungako umbu ai Torukuno Saitu, anaguruNo ka lowono mia henu mpihe tumondaꞌiro mompamula memangaꞌu ka umunde-undeꞌiRo Ue Ala ako suara langkai akono lowono tandangkohali-hali henuto romesueꞌo. 
\v 38 Rompotae,
\q1 “Rinosoto Datu henu tinenaRo Ue Ala, roodo ai suruga ka maramba ai poꞌianga henu takau medongke!”
\p
\v 39 Baꞌopioꞌiro to Parisi umbu ai olono mia orao laꞌa mpotae ndi Yesu, “Guru, tenaꞌiroto karo mengkomino.”
\p
\v 40 Nopotae i Yesu, “Peꞌale-aleoto! Baro mengkomino, wasu niire olo mengkumora.”
\p
\v 41 Tempono i Yesu oto umbeda ngako umbu ai Yerusale, Nokiteo inie langkai laꞌa, ka Nopeꞌiwikio, 
\v 42 Nopotae, “Wainto ngako ikomiu mia Yerusale! Moikono olo nie aimentoꞌorio helinde kai tepomoiko mboꞌu saru Ue Ala ka peꞌaso miamu, kanggo hilinie ikomiu laimentoꞌorio! 
\v 43 Minggi hawe tempono uwelimiu mebolilingo iniemiu ako wala ka sumapoi komiu ka mpihe umewa komiu umbu ai lowono poꞌianga. 
\v 44 Umboro minggi mokoropukomiu oo Yerusale saru lowono mia ai inie langkaimiu, ka lalau napo teꞌaso wasu henu ropoꞌineengo tepoꞌapi. Unie tegagi akono laimentoꞌorio tempono Ue Ala hawe kumaduduikomiu.”
\s1 I Yesu mokomemporiꞌo Raha Mempori
\p
\v 45 Kanoꞌamba i Yesu mendamo ai puu Raha Mempori kano mompamula tumambaꞌiro henu mpoꞌasa-asa lehea. 
\v 46 Nopotaeꞌakero, “Nio teꞌuki ai laro Sura Tutulu, ‘RahaNggu minggi gagi poꞌianga pekakaiꞌa.’ Kanggo oto ai mebaliꞌo gagi pewuniaro mia henu mponako.”
\p
\v 47 Sombo olo i Yesu mompaguru ai Raha Mempori. Umboro kapala Petewawo Pesomba ka Guru Agama saru petewawo to Yahudi merokuhi karo bisa pasalaꞌo ka mpepateo i Yesu. 
\v 48 Kanggo laro mentoꞌorio bambio henu minggi romewowauo, akono lowono mia mpihe mpoꞌia ai horiNo ka inehero merorongoio pompaguruno i Yesu.
\c 20
\s1 Pesikeno mongkono pabawano i Yesu
\p
\v 1 Aso olo tekonaino i Yesu mompaguru kaa paleleꞌo Kareba Moiko ndi mia orao ai puu Raha Mempori, haweꞌiroto lehea Kapala Petewawo Pesomba, Guru Agama ka mia mosuꞌono to Yahudi 
\v 2 ka rompotae ndi Yesu, “Kua pauꞌakami ako pabawa mbio Ikomiu wowauo lowono nie? Aineiokee henu moweeꞌaKomiu pabawa laꞌa?”
\p
\v 3 Sumangki i Yesu, “Iaku mboꞌu minggi mesikeno, kua pauꞌaKune, 
\v 4 ai Yohane modolo ako pabawano aineio? Ako pabawaRo Ue Ala ba umbu ai pabawano mia tolino?”
\p
\v 5 Kanoꞌamba umboro mpebitara ai oloro, “Batompotae, ‘Umbu ai pabawaRo Ue Ala,’ Umono olo motae ndi ikito, ‘Bano helilaꞌa, ikomiu lano mentee akoro lano mpeꞌale-aleo mbio henu pinauno ai Yohane.’ 
\v 6 Kanggo batompotae, Umbu ai pabawaro mia tolino, lowono mia niire olo meratukito ako wasu hawe kato memate, akoro mpeꞌale-aleo ai Yohane io nabi.” 
\v 7 Gagi umboro mesumangki, “Laki mentoꞌorio ako pabawano aineio ai Yohane modolo.”
\p
\v 8 Kanoꞌamba i Yesu motaeꞌakero, “Bano helilaꞌa, Iaku mboꞌu laKu lei pauꞌakomiu ako pabawano aineio Kuwowauo lowoakoano nie.”
\s1 Sirime mongkono mia moꞌangga ai lere anggoro
\p
\v 9 Kanoꞌamba i Yesu mompauꞌakero mia orao sirime mesueno, “Nio aso mia mowungge lere anggoro, kanoꞌamba nopesaroꞌakeo lereno ndi mia henu moꞌangga lere kanoꞌamba mewungguako lumeko ai inie mesueno ka epie nopoꞌia lehea. 
\v 10 Towono hawe tempono poꞌopua wue anggoro, ueno lere laꞌa montena atano lumeko ndi mia henu umanggaꞌo lereno laꞌa karo poweeꞌakeo asontia tiano umbu ai wueno lere laꞌa. Kanggo loꞌoka romerodoho ata laꞌa ka rotenaꞌo mekule ka lano powawo mbio-mbio. 
\v 11 Umari laꞌa umono montena mboꞌu ata henu mesueno, kanggo ata laꞌa mboꞌu loꞌoka rinodo ka pinokokohenu karo mentenaꞌo mekule ka lano powawo mbio-mbio. 
\v 12 Kanoꞌamba ueno lere laꞌa montena mboꞌu ata henu koꞌotolu, kanggo ata laꞌa loꞌoka rinodo mboꞌu hawe kano mobela kanoꞌamba pinetadiako ai saliwano lere laꞌa. 
\v 13 Pokoꞌariano ueno lere laꞌa motae, ‘Mbiotokaa mboꞌu henu kupowowau? Iaku minggi tumenaꞌo ananggu henu takau kuꞌoꞌoloio, matantu umono olo romemomeꞌakeo ka ropelangkaiꞌo’. 
\v 14 Kanggo towono mia henu umanggaꞌo lere laꞌa sumueꞌo anano ueno lere laꞌa, umboro mpepau-pau ‘Umonoto nie henu minggi meꞌueꞌo agaagano umano, maito kato mpepateo, kano agaagano laꞌa gagi henundo.’ 
\v 15 Karo membaerio anano ueno lere laꞌa hawe ai saliwano lere anggoro laꞌa karo pepateo.”
\p Kanoꞌamba i Yesu mesikeno, “Gagi bano pekule ueno lere anggoro laꞌa, mbiotokaa henu minggi nopowowau ndi mia henu umanggaꞌo lere anggoro laꞌa? 
\v 16 Matantu umono olo hawe mepateiro mia henu umanggaꞌo lere anggoro laꞌa kanoꞌamba nopeꞌale-aleꞌakeo lereno ndi mia henu umanggaꞌo lere anggoro henu mesueno.” Rumongoio pau laꞌa mia laꞌira sumangki ndi Yesu, “Indono tegagi menggena ulaꞌa!” 
\v 17 I Yesu menggito ndi umboro ka Nopotae, “Bano helilaꞌa mbio pengkonoano PauRo Ue Ala henu teꞌuki ai laro Sura Tutulu nie,
\q2 Wasu henu tinadiro mia mperaha
\q2 oto gagi wasu pentoroꞌano raha henu takau paralu.\x + \xo 20:17 \xo*\xt Mzm. 118:22\xt*\x*
\m
\v 18 Bainei henu modonta ai wawono wasu laꞌa olo tewuro, ka bainei henu nodusingo wasu laꞌa olo telata.” 
\v 19 Guru Agama kaa Kapala Petewawo Pesomba mentoꞌorio motae umboroto pengkonoano sirimeno ai Yesu laꞌa, ooto karo mperokuhi merakoꞌo i Yesu ai tempo laꞌa kanggo umboro memomee ako mia orao.
\s1 Mongkono mobara sima ndi Datu Langkai
\p
\v 20 Akono usie Guru Agama ka Kapala Petewawo Pesomba kumikiteo i Yesu. Umari laꞌa rompobara baꞌopioꞌiro henu mompemiamoiko lumeko poporooꞌo i Yesu. Umboro tumenaꞌiro mpesikeno ndi Yesu karo haweꞌokaa halano i Yesu umbu ai pesangkiNo, karo bisa mpeweangakeo ndi Gubenuru kano inutuhi. 
\v 21 Mia henu mentinena poporoꞌo ai Yesu laꞌa mepau ndi Yesu, “Guru, kimentoꞌorio lowono pau kaa pompaguruMiu laꞌa mentee kaa Ikomiu mboꞌu lai mompoponggito, menteeꞌano Ikomiu paguru kami ineheRo Ue Ala ai laro tinuwumami.” 
\v 22 Gagi ikami minggi mpesikeno, “Bano montonda songkaro i Musa loꞌoka bisakee kimpobara sima ndi Datu Langkai?”
\p
\v 23 Kanggo loꞌoka notoꞌorio i Yesu io akalaro henu mosaꞌa oto kaNo potaeꞌakero, 
\v 24 “Kua popokiteoꞌAkune aso doi pera, raꞌino kaa neeno aineikee inuki lehea?”
\p RosangkiꞌIro, “Raꞌino kaa neeno ai Datu Langkai.” \fig Doi pera|alt="Uang perak" src="HK00166B.TIF" size="col" copy="Horace Knowles" ref="20:24"\fig*
\p
\v 25 Nopotae i Yesu ndi umboro, “Bano helilaꞌa weeꞌakeo ndi Datu Langkai mbio henu gagi tiano kaa weeꞌakeo ndi Ue Ala mbio henu gagi tiaRo!”
\p
\v 26 Gagi mia tinena hieno laro mpohawe halano ai Yesu umbu ai pesangkiNo ai arono mia orao laꞌira. Umboro mentengiri rumongoio sangkino i Yesu laꞌa ooto karomengkomino.
\s1 Pesikenoro to Saduki mongkono mia muule
\p
\v 27 Baꞌopioꞌiro to Saduki, mia henu lano mpeꞌale-aleo mongkono mia maate olo muule, hawe ndi Yesu karo mpesikeno ndi Umono, 
\v 28 “Guru, ai Musa moꞌuki ai atora tiando kato mpetenunu, ‘Bano aso tama maate ka nio somborino kanggo lalau anaro, gagi petiano tama laꞌa olo sumomboriꞌo waaluno petiano laꞌa kano niokaa anano.’ 
\v 29 Nio opitu tama mpetia. Ana henu amba-ambano mesombori saru aso irowai, kanoꞌamba maate ambono nio anaro. 
\v 30 Kanoꞌamba ana henu koꞌoruo sumomboriꞌo waaluno petiano, kanggo ka mboꞌu maate ambono nio anaro. 
\v 31 Menggena mpihe ulaꞌa notegagi ndi tama henu koꞌotolu hawe ana henu koꞌopitu.\x + \xo 20:31 \xo*\xt Kej. 38\xt*\x*\f + \fr 20:31 \fr*\ft Tiano to Yahudi, mompeꞌue ana takau paralu, kano neeno sombori rolinimba ndi inule henu amba ramai. Taꞌalu aso tama oto mesombori kanggo maate lano mompeꞌue ana, petiano ba pesambopiheno olo takau sumomboriꞌo waluno. Ana ntama henu koꞌaso umbu sombori laꞌa wine ako nee petia henu maate laꞌa ka linaro menggena ana ka inuleno.\ft*\f* 
\v 32 Pokoariano waalu laꞌa mate mboꞌu. 
\v 33 Gagi koꞌopitu tama henu mpetia oto umari romesomboriꞌo irowai laꞌa. Bano helilaꞌa, tempono mia maate pinokomule teꞌingga, aineiakero henu gagi somborino waalu laꞌa?”
\p
\v 34 I Yesu sumangkiꞌiro, “Mia tuwu ai wawontolino nie, mesombori kaa sinombori, 
\v 35 kanggo sombo mia henu pinatantuRo Ue Ala tekonoako mohawe tuwua henu amba ramai ka pinokomule umbu ai matea, lano pesombori ba lano sinombori. 
\v 36 Tinuwuro menggena malaꞌeka gagi larolei maate. Umboro ana-anaRo Ue Ala, akono umboro oto pinokomule umbu ai matea. 
\v 37 Mongkono muleꞌano mia maate, oto nopauꞌo ai Musa mbio henu tegagi ai laro seko merui henu tesongko. Tempo laꞌa Ue Ala mepau ndi Musa ‘Iakuto Ue Alani Burahima, Ue Alani Isaki kaa Ue Alani Yako.’ 
\v 38 Umboro lanoꞌo Ue Alaro mia maate, kanggo Ue Alaro mia tuwu, akono ai aroRo lowono mia tuwu.”
\p
\v 39 Baꞌopioꞌiro Guru Agama motae, “Guru, sangkiMiu laꞌa mentee suꞌu.” 
\v 40 Umari laꞌa, lalau mboꞌu mia henu taha mpesikeno ndi Yesu.
\s1 Pesombuno i Yesu kaa ai Daudi
\p
\v 41 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi umboro, “Helindekee karo bisa mpepau motae ai Datu Pongkadudui oto inuleno ai Daudi? 
\v 42 Akono ai Daudi, umonono motae ai laro sura Penani mpoꞌunde,
\q2 Ue Ala mepau ndi Uenggu\f + \fr 20:42 \fr*\ft Ue Ala mepau ndi Ue Alano i Daudi ooto Mpupongkadudui.\ft*\f*,
\q2 pentoroto ai aso hile kuanaNggu ka momparenta gagi Datu,
\q2
\v 43 Hawe kaKu wowauo lowono uweliMiu gagi metuundu ndi Ikomiu.\x + \xo 20:43 \xo*\xt Mzm. 110:1\xt*\x*
\m
\v 44 Gagi bano ai Daudi numeengo Datu Pongkadudui io Ueno, helinde kano bisa nopotae Datu Pongkadudui inuleno ai Daudi?”
\s1 I Yesu patuduꞌiro aimpegagai umbu ai Guru Agama
\p
\v 45 Tekonai mia orao mperorongoi mbio nopompau i Yesu, Umono motae ndi anaguruNo, 
\v 46 “Aimpegaga-gagai ndi Guru Agama. Mangaꞌuro mengkoleko-leko saru mempakeꞌo parewa mentaa henu moiko, mangaꞌu kano pinelangkai ai pasa, mangaꞌu mpentoro ai poꞌianga pinelangkai ai laro Raha Pesombaꞌa kaa ai pesamboraꞌa. 
\v 47 Umboro megaupio mia waalu kaa meꞌaleo raharo. Akoro minggi mewunio halaro laꞌa, gagi baro mpekakai epie ngako. Kanggo matantu Ue Ala dumosaꞌiro takau mobea.”
\c 21
\s1 Pesombano aso waalu henu karampini
\p
\v 1 Tempono i Yesu ai Raha Pesombaꞌa, Nopekokoongo mia suugi pompondamo doi pesomba ai tabala ponaꞌanga pesomba. 
\v 2 Kano pekokoongo mboꞌu aso waalu henu karampini mompondamo oruo rumisi doi pera. 
\v 3 Kanoꞌamba i Yesu motae menggena unie, “Pekokoongo, menteꞌano waalu henu karampini nie mompowee pesomba meꞌalu orao kaseko lowono mia niire. 
\v 4 Akono mia suugi laꞌira pompowea umbu ai toreano agaagaro kanggo waalu henu takau karampini nie meweangakeo lowono niono.”
\s1 Raha Mempori olo rinesa
\p
\v 5 Ai tempo laꞌa nio baꞌopioꞌiro mpepau-pau helinde moikono Raha Mempori laꞌa binungabunga ako wasu henu memongkilo ka ako manggerupa parewa henu pinesombaꞌako ndi Ue Ala. Gagi i Yesu motaeꞌakero, 
\v 6 “Nio tempono soongka lowono henu aimesueꞌo nie olo rinesa hawe kano tainio aso wasu henu tepoꞌapi ai wawono wasu henu mesueno.”
\s1 Pamulano marasaiꞌa
\p
\v 7 Umboro mpesikeno ndi Yesu, “Guru, teꞌepiekee noꞌamba tegagi? Mbiokee tondonino bano haweto tempono olo tegagi?”
\p
\v 8 I Yesu sumangkiꞌiro, “Ai mpetangganakaa, indono ikomiu sinetaki. Akono orao mia olo amba hawe ka mempakeꞌo neeNggu, ka motae, ‘Iakuto i Datu Pongkadudui ka tempono oto umbeda!’ Kanggo ikomiu indoto mentondaꞌiro. 
\v 9 Indoto ai memomee lahi tabulu ikomiu mporongoi kareba mongkono peteaꞌa ka peꞌuwelia. Lowono nie olo tegagi seꞌelu, kanggo usie menteꞌano amboka tempono tampulaꞌano wawontolino.” 
\v 10 Kanoꞌamba i Yesu motae mboꞌu, “Olo tegagi peꞌuwelia ai olono tongku ka ai olono nagara. 
\v 11 Bainderiotokaa olo tegagi leelu henu langkai, abalaa mokoninggoꞌa ka haki lele. Olo tegagi mboꞌu kegagia henu mompokomomee ka tandangkohali-hali henu lalolangkai umbu ai langi. 
\v 12 Kanggo ambono tegagi lowono sie, ikomiu minggi rinako ka binobarasa, ikomiu minggi binitara ai Raha Pesombaꞌa ka tinarungku ka ikomiu winawo ai aroro datu ka topomparenta akono neeNggu. 
\v 13 Usieto tempomiu kai paleleꞌo Kareba Moiko umbu ndi Ue Ala. 
\v 14 Gagi pokomorosoꞌo aroamiu ka indo nanta-nanta bambio sangkimiu mokomenteeꞌo koroimiu. 
\v 15 Iakuto nie henu moweeꞌakomiu pandeꞌa mbio henu mentee minggi ai mempauꞌo hawe kano uwelimiu lano poli umewa ba gumalokomiu. 
\v 16 Helilaꞌato mboꞌu mia mosuꞌomu, petiamu, sambompihemu ka wali-walimu olo tumudukomiu ka baꞌopioꞌiro ai olomiu minggi pinepate. 
\v 17 Kaa lowono mia memokokatongakomiu akono neeNggu. 
\v 18 Maupono helilaꞌa, aso ngkau wuu tokaa ai ulumiu lanolei tetadi. 
\v 19 Bano ikomiu konggo mpihe metenunu ndi Iaku, ikomiu amba mpohawe tuwua lalau tampulaꞌano.”
\s1 Mongkono teresano Yerusale
\p
\v 20 “Bano ikomiu mesueꞌo Yerusale rosapoio sorodadu, ai mentoꞌorioto motae, teresano oto umbeda. 
\v 21 Ai tempo laꞌa mia henu moꞌia ai Yudea iro mpolao lumeko ai torukuno. Mia ai laro inie langkai karo mpeluarako umbu lehea, ka mia henu moꞌia ai bungkuno inie langkai indoro mpendamo ai laro inie langkai, 
\v 22 akono usieto tempono Ue Ala olo modosa tongku nie, kano lowono henu inukiro nabi mongkono podosaꞌa olo pinokosangka. 
\v 23 Masolato ine henu da tekonai momeni ba henu da mompoꞌuo rewu-rewu ai tempo laꞌa! Akono olo hawe marasaiꞌa henu takau langkai ai lowono wute ka Ue Ala olo dumosango tongku niire. 
\v 24 Nio henu olo pinepate ako ponai ka nio mboꞌu henu olo winawo gagi mia tinarungku ai inie mesue, ka orao tongku henu tai meꞌale-aleꞌiRo Ue Ala olo lumolaꞌango Yerusale hawe kano pinggo tempo henuto pinatantuRo Ue Ala tiaro.”
\s1 Haweꞌano Ana Manusia - Sirime mongkono puꞌuno ara
\p
\v 25 “Minggi nio tandangkohali-hali henu sinue ai mataꞌolo, wule ka tonggimo. Ka ai tolino lowono tongku minggi memomee ka mebulalingo umaropio pue ka bombano tahi. 
\v 26 Lowono mia olo mengkinggimo ako mbio henu olo tegagi ai tolino nie, akono lowono henu nio pabawaro ai langi olo baali. 
\v 27 Ai tempo laꞌa olo romesueꞌo Ana Manusia hawe ai laro seru ako lowono pabawa ka marambaRo. 
\v 28 Bano lowono laꞌa mompamula tegagi, penggotito temoroso ka mpesonge, akono Ue Ala ronga minggi kumaduduikomiu!”
\p
\v 29 Kanoꞌamba i Yesu pauꞌakero sirime nie, Nopotae, “Peꞌiꞌindongo puꞌu ngkau ara ka lowono puꞌu ngkau mesueno. 
\v 30 Bano aimesueꞌo ai puꞌu ngkau laꞌa oto melewe monguro ai mentoꞌorioto motae minggi hawe tempo meꞌolo. 
\v 31 Hilaꞌato mboꞌu bai mesueꞌo lowono henu umari Kupauꞌo laꞌa tegagi ai minggi mentoꞌorio motae PomparentaꞌaRo Ue Ala oto umbeda. 
\v 32 Kupotaeꞌakomiu, ambonopo romemate lowo mia tempo nie, olo tegagi lowono nie. 
\v 33 Langi ka wute olo tampula, kanggo pauNggu lanolei huru tampula.”
\s1 Oliwi kato mpegaga-gagai
\p
\v 34 “Pegaga-gagaito, indono ikomiu mpihe maritu ako posaraꞌa ka moꞌinu inunga henu mompokomolangu ba mpihe nanta-nanta mongkono tuwuamiu. Indono ikomiu lano mesadia bano Ana Manusia bingkosako hawe melomohako. 
\v 35 Akono olo tampulaꞌano laꞌa olo hawe menggena oho ndi lowono mia ai wawontolino nie. 
\v 36 Pegaga-gagaito ka pekakai sombo-sombo tempo kai memoroso umaropio lowono henu olo tegagi laꞌa, ka ikomiu pontuꞌai mpenggoti ai arono Ana Manusia bano hawe mobitara.” 
\v 37 Sombo meene i Yesu mompaguru ai Raha Mempori kanggo sombo wongi meluarako leko mewongi ai tamungku Saitu. 
\v 38 Kanoꞌamba eri-erio orao mia hawe ai laro Raha Mempori minggi rumongoio pompaguruno i Yesu.
\c 22
\s1 Akala minggi mepateo i Yesu
\p
\v 1 Olo langkai Roti Lano Metape henu ninee Pasa oto umbeda. 
\v 2 Baꞌopioꞌiro kapala Petewawo Pesomba ka Guru Agama mpowusu sala ba helinde karo poli mpepateo i Yesu laro mentoꞌorio mia, akoro memomee ndi mia orao.
\s1 Ai Yudasi umasaꞌo i Yesu
\p
\v 3 Kanoꞌamba aso mia umbu ai kohopulo ka oruo anaguruno i Yesu oto i Yudasi henu ninee mboꞌu Isikario, nopendamohio Ueno Onisu. 
\v 4 Gagi umono lumeko ndi Kapala Petewawo Pesomba ka kapala pogagai Raha Mempori ka mpepatudu ba helinde kano poli meweangakeo i Yesu ndi umboro. 
\v 5 Umboro memangaꞌu takau ka tepoꞌaso aroaro poweeꞌakeo doi. 
\v 6 I Yudasi meꞌindu ka mompamula tempo laꞌa umono mowusu tempo henu moiko henu laro mentoꞌorio mia orao minggi meweangakeo i Yesu ndi umboro.
\s1 Pepatoka mponggaa Pasa
\p
\v 7 Haweto tempono Olo langkai Roti Lano Metape, ooto usie tempono bimba Pasa olo ginere. 
\v 8 Gagi i Yesu tumenaꞌo ai Peturu ka i Yohane, “Lekoto pasadiaꞌakito kaanga Pasa.” 
\v 9 Rompotae ndi Umono, “Uma, ainderio ineheMiu kipasadiaꞌo?” 
\v 10 Sumangki i Yesu, “Baimpendamo ai laro inie langkai Yerusale, ikomiu minggi tepotowoꞌakeo aso tama henu mowawo kusi meꞌihi uwoi. Tondaꞌo hawe bainderio raha tetutuano, 
\v 11 ka pauꞌakeo ndi ueno raha laꞌa, Guru mesikeno ndi ikomiu ‘Ainderio bolongko poꞌiangaNggu meronga anaguruNggu minggi mponggaa kaanga Pasa?’ 
\v 12 Ueno raha laꞌa olo tumisoꞌakomiu aso bolongko henu langkai ai wawono, henuto nio mega ka parewa mesueno. Leheato ai pasadiaꞌo lowono.” 
\v 13 Gagi lumekoto ai Peturu ka i Yohane ai inie langkai Yerusale karo humaweꞌo menggena henu pinauno i Yesu. Karo palenaꞌo kaanga Pasa lehea.
\s1 Pinokomatantu ponggaanga mempori
\p
\v 14 Towono haweto tempono, i Yesu mentoro monggaa Pasa meronga saru anaguruNo. 
\v 15 Kanoꞌamba Nopepau ndi umboro, “Moꞌosu ngako Iaku monggaa Pasa nie merongakomiu, ambono Kumarasai. 
\v 16 Otokaa Kupotaeꞌakomiu, laKu lei monggaa kaanga Pasa nie mboꞌu hawe kano pengkonoano ponggaanga Pasa nie pinokosangka ai laro PomparentaꞌaRo Ue Ala.” 
\v 17 Umari laꞌa Noꞌaleo aso kangkiri meꞌihi anggoro kaNo pekakai moꞌunde-unde ndi Ue Ala, kano potae, “Aleoto ka inungo umbu ai kangkiri nie ka weeꞌakeo ndi walimiu. 
\v 18 Iaku mepau ndi ikomiu, umari Pasa nie, andoKu lei moꞌinu mboꞌu anggoro hawe kano gagi PomparentaꞌaRo Ue Ala ai wawontolino.” 
\v 19 Umari laꞌa i Yesu umaleo roti kaNo pekakai moꞌunde-unde ndi Ue Ala, kanoꞌamba Nosebu-sebungo roti laꞌa ako kaeNo kano weeꞌakero ka motae, “Tinieto koroiNggu henu pineweangako tiamiu, powowauto unie kai meꞌaroangaNggu.” 
\v 20 Hilaꞌaka mboꞌu umarino monggaa roti, Noweeꞌakero kangkiri meꞌihi anggoro ndi anaguruNo ka motae, “Anggoro nie ooto pegantiRo Ue Ala henu woꞌu henu pinokomentee ako reaNggu, rea henu tesolo tiamiu.” 
\v 21 “Kanggo pesuꞌuio, mia henu minggi meweangaKune nio endea meronga Iaku! 
\v 22 Ana Manusia menteeꞌano olo maate menggena henu pinatantuRo Ue Ala kanggo masolato mia henu meweeangaKune!”
\p
\v 23 Karo pompamula kosike-sikeno aso mia ka aso mia, “Ainei umbu i olondo nie henu mowowau menggena usie?”
\s1 Pegaloꞌa ainei henu lalolangkai potorono
\p
\v 24 Umari laꞌa anaguruno i Yesu mpegalo mongkono ainei henu lalolangkai potorono ai oloro. 
\v 25 Oto usie kano potae i Yesu ndi umboro, “Lowono Datuno tongku henu lano toꞌorio Ue Ala mpowowau montonda poꞌehero ndi paliliro ka lowono mia henu langkai pabawano inehero ninee ‘pontulungi palili’. 
\v 26 Kanggo ikomiu indo helilaꞌa, moikono mia henu lalolangkai ai olomiu nogagito menggena mia henu lalodedeiki ka petewawo nogagito mia momparakai. 
\v 27 Ainekee henu lalolangkai, mia henu mentoro monggaa ba mia henu momparakai? Matantu mia henu mentoro monggaa laꞌa. Kanggo Iaku nio ai olomiu menggena mia momparakai. 
\v 28 Ikomiu mpihe meronga Iaku ai masusaꞌa henu Kuhaweꞌo. 
\v 29 Okaa usie Iaku minggi moweeꞌakomiu pabawa kai bisa momparenta menggena UmaNggu moweAku pabawa kaKu momparenta. 
\v 30 Gagi ikomiu minggi mponggaa ka mpoꞌinu merongangiaKu ai laro pomparentaꞌaNggu, ka ikomiu lowo minggi mpentoro ai kadera pentoroꞌa henu pinelangkai kai pomparenta ai kohopulo ka oruo tongku Isaraeli.”
\p
\v 31 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi Peturu, “Simo, Simo, pekokoongo! Ueno Onisu oto moꞌema tempo ndi Ue Ala minggi umaraꞌarahakomiu, menggena pae pinokosisingge umbu ai kulino. 
\v 32 Kanggo Akuto mekakaiꞌakomu, kano lano tebali pompeꞌalo-alomu ai tempo iiko inaraꞌarahako ka taꞌalu ikoto mentesisi ka mekule euno ndi Iaku, pokomorosoꞌokaa pompeꞌalo-aloro petiamu.”
\p
\v 33 Nopotae i Peturu, “Ue, iaku mesadia mendamo ai tarungku ka maate meronga Ikomiu!” 
\v 34 Kanggo Nopotae i Yesu, “Kupauꞌakomu Peturu, eri-erio ambono manu kekereꞌo, menggotoluto iiko humapuAku.”
\p
\v 35 Kanoꞌamba i Yesu mepau ndi anaguruNo, “Da ai mpewowoloꞌokee tempono Kutenakomiu lumeko mowawo Kareba Moiko ka laKu behekomiu mowawo doi, kandu-kandu ka sandala, niokee makuramiu?”
\p RomesangkiꞌO, “Lalau.” 
\v 36 Nopotae i Yesu, “Kanggo hilinie, bainei mompeꞌue doi ba kandu-kandu olo nowaweo ka bainei lano pompeꞌue ponai olo noꞌasaꞌo kalambino kano poꞌoli ponai. 
\v 37 Akono, Kupauꞌakomiu motae olo pinokosangka ndi Iaku mbio henu teꞌuki ai laro laino Sura Tutulu nie, ‘Umono olo dinoa ai oloro mia ntehala.’ Menteꞌano, lowono mbio henu teꞌuki mongkono Iaku tekonai tegagi.” 
\v 38 Rompotae, “Ue, tinie nio oruo ponai.”
\p Nosangkiꞌiro, “Sangka oto!”
\s1 I Yesu mekakai ai Gesemani
\p
\v 39 Kanoꞌamba i Yesu bintango inie langkai laꞌa ka menggena mondeeno lumeko ai torukuno Saitu, ka anaguruNo merongaꞌakeO. 
\v 40 Tempono mehawe lehea, Nopotaeꞌakero, “Aimpekakaikaa indono ikomiu mentedonta ai laro pompopandei.” 
\v 41 Kanoꞌamba i Yesu lumeko olai tedei umbu ndi umboro, baraꞌura aso peratuꞌa wasu, kano penggolutu ka mekakai. 
\v 42 Nopotae i Yesu, “O Uma, bano Ikomiu behe, pokoꞌolaiꞌaKune marasaia nie, kanggo lanoꞌo montonda poꞌeheNggu aroanoto nogagi montonda poꞌeheMiu.” 
\v 43 Aso malaꞌeka umbu ai suruga mesabahako ndi Umono ka mokomorosoꞌO. 
\v 44 Ako mobeano marasaia henu Nohoringo, ooto kaNo mompesuꞌui mekakai hawe teꞌiti mokoꞌiwoNo menggena iti-itino rea ai wute. 
\v 45 Umari mekakai, i Yesu mekule ndi anaguruNo kanggo Nohaweꞌiro tekonai mpoturi akoro memomaloi ka masusa aroaro. 
\v 46 Nopotaeꞌakero, “Mombiokee kai mpoturi? Mpewangu kai mpekakai kano indono ikomiu mentedonta ai laro pompopandei.”
\s1 I Yesu rinako
\p
\v 47 Tekonaino i Yesu da mepau, mehawe mia orao, ka i Yudasi aso mia umbu ai kohopulo ka oruo anaguruNo henu waweꞌiro. Kanoꞌamba i Yudasi lumeko tumowoꞌo i Yesu kano ikiꞌO. 
\v 48 Kanggo i Yesu mepauꞌakeo, “Yudasi, telalo umikiꞌAkukee kau peweangakeo Ana Manusia?” 
\v 49 Tempono umboro henu meronga-rongaꞌakeo i Yesu lehea mengkiteo mbio henu minggi tegagi, rompotae, “Ue, paralukee ikami umewaꞌiro ako ponai?” 
\v 50 Kanoꞌamba, aso mia umbu ai oloro umimpahio atano Petewawo Pesomba Langkai ako ponai hawe kano tebite biri kuanano. 
\v 51 Kanggo nopotae i Yesu, “Hilaꞌato!” Kanoꞌamba Noꞌiniꞌo birino mia laꞌa ka Noposombuo. 
\v 52 Kanoꞌamba i Yesu mepau ndi umboro Kapala Petewawo Pesomba ka kapala pogagai Raha Mempori saru mia mosuꞌono to Yahudi henu mehawe lehea minggi merakoꞌO, Nopotae, “Ai mengkaraakee Iaku nie mia henu mosaꞌa gauNggu kai mehawe mpowawo ponai ka tarasulu minggi merakoꞌAku? 
\v 53 Kaisaꞌa sombo-sombo olo Iaku merongakomiu ai Raha Mempori, ka lai merakoꞌAku. Kanggo unieto tempono, ikomiu mpeleluako ka pabawano Ueno Onisu peleluako mboꞌu.”
\s1 I Peturu humapuꞌo i Yesu
\p
\v 54 Umboro merakoꞌo i Yesu karo mewaweO ai rahano Petewawo Pesomba Langkai. Ka ai Peturu metonda umbu olai. 
\v 55 Ai tongano puu raha laꞌa mia pomposaki apui ka umboro mpentoro mebolilingo mpominu. I Peturu mboꞌu mentoro ai oloro. 
\v 56 Aso ata irowai sumueꞌo i Peturu mentoro umbeda apui, nopekokoongo kano potae, “Mia nie mboꞌu meronga-ronga saru i Yesu.”
\p
\v 57 Kanggo i Peturu mehapu, nopotae, “Uuhu, laku toꞌorio mia laꞌa.” 
\v 58 Lano epie umari laꞌa, nio mia mesue sumueꞌo i Peturu ka motae, “Iiko mboꞌu mia henu tumondaꞌiRo!”
\p Kanggo i Peturu sumangki, “Uuhu, lanoꞌo iaku!” 
\v 59 Baraꞌura aso langku umari laꞌa, aso mia mesue mboꞌu mepau mompesuꞌui, “Mentee mia nie tumondaꞌo i Yesu ako umono mboꞌu mia Galilea.”
\p
\v 60 Kanggo nopotae i Peturu, “Mbio pinaumu sie, laku toꞌorio!” Tempo laꞌa mboꞌu tekonaino i Peturu mepau, manu kekereꞌo. 
\v 61 I Yesu mewolili ka menggito ndi Peturu. Kano tekewolo i Peturu henu umari nopauꞌo i Yesu ndi umono, “Ambono kekereꞌo manu olo nie, iiko oto menggotolu humapuAku.” 
\v 62 Kano peluarako i Peturu umbu lehea ka meꞌiwi sesedu.
\s1 I Yesu ai arono Mpupobitara Agama
\p
\v 63 Mia orao henu tekonai gumagaio i Yesu, mpoꞌihe-ihengo ka romerodohO. 
\v 64 Romempupungo raꞌiNo ka mesikeno, “Kua pauꞌo ainei henu rumodoKo.” 
\v 65 Da orao mboꞌu pau pompoꞌewe-ewe henu romempauꞌakeO. 
\v 66 Ka towono meene umboro umbu ai mia mosuꞌono to Yahudi, Kapala Petewawo Pesomba ka Guru Agama mpepokosi minggi pebitara, kanoꞌamba i Yesu winawo ai arono Mpupobitara Agamaro. 
\v 67 Rompotae, “Taꞌalu ikoto Datu Pongkadudui, pauꞌakamito.”
\p Nopotae i Yesu, “Napono Kupauꞌakomiu, lailei pompeꞌalo-alo, 
\v 68 ka napono Kupesikeno bambio ndi ikomiu, lailei mesumangki. 
\v 69 Kanggo mompamula hilinie Ana Manusia olo mentoro ai kuanaRo Ue Ala Henu Lalopabawa.” 
\v 70 Rompotae lowo, “Taꞌalu helisie, menteekee Ikoto nie anaRo Ue Ala?”
\p Nosangkiꞌiro i Yesu, “Ikomiukaa henu mempauꞌo motae Iaku anaRo Ue Ala.” 
\v 71 Ka rompotae, “Lano paralu mboꞌu tompowusu sabi! Ikitoto umari merongoio umbu ai pinduNo.”
\c 23
\s1 I Yesu ai arono i Gubenuru Pilatu
\p
\v 1 Kanoꞌamba mpenggoti lowono mpupoꞌutuhi kara-kara laꞌa karo mewaweo i Yesu ai arono i Gubenuru Pilatu. 
\v 2 Lehea umboro mompuꞌu pasalaꞌo i Yesu, rompotae, “Kimehaweꞌo Mia nie mokotesampuꞌo tongkumami, Umono mompoꞌusi mia karo indoro mpobara sima ndi Datu Langkai ka Noꞌumakuio motae Umonoto i Kerisitu oto Datu.” 
\v 3 Kanoꞌamba i Gubenuru Pilatu mesikeno ndi Yesu, “Ikotokee datuno to Yahudi?” Sumangki i Yesu, “Ikomiukaa henu pauꞌo.” 
\v 4 Gagi i Gubenuru Pilatu motae ndi baꞌopioꞌiro Kapala Petewawo Pesomba ka mia orao laꞌira, “Laku haweꞌo mapo teꞌaso halano Mia nie.” 
\v 5 Kanggo tetiangi mokora rodadario i Gubenuru Pilatu, rompotae, “Ako pompaguruNo, Nopoꞌusiꞌo palili ai lowono wute Yudea, teꞌumbu ai wute Galilea hawe endea.” 
\v 6 Rumongoio pauro laꞌa i Gubenuru Pilatu mesikeno, “To Galileakee Mia nie?” 
\v 7 Tempono i Gubenuru Pilatu tumoꞌorio motae i Yesu umbu ai wute pomparentaꞌano Datu Herode, notenaꞌiro karo mewaweo i Yesu ndi Datu Herode, henu tempo laꞌa tekonai ai Yerusale mboꞌu.
\s1 I Yesu ai arono i Datu Herode
\p
\v 8 Tempono ai Datu Herode sumueꞌo i Yesu, mangaꞌu ngako aroano. Ako epieto nomokokumiteO ka oto menggoe norongoio mongkono i Yesu ka momperorohi olo kumiteO i Yesu mowowau aso tandangkohali-hali. 
\v 9 Gagi orao henu nopesikenoꞌakeo ndi Yesu, kanggo lalau napo teꞌaso henu nosangkiꞌo i Yesu. 
\v 10 Tempo laꞌa baꞌopioꞌiro Kapala Petewawo Pesomba ka Guru Agama lumeko ai arono karo pepau langkai mentulurio i Yesu. 
\v 11 Gagi mompamulato i Datu Herode ka sorodadu-sorodaduno mpoꞌewe-eweꞌo i Yesu ka mpesantalikiꞌakeO. RopokonoꞌakeO parewa pompelangkai gagi pompoꞌihe-ihero ndi Umono ka Datu Herode tumenaꞌiro pokuleꞌO ndi Gubenuru Pilatu. 
\v 12 Mompamula olo laꞌa ai Datu Herode ka ai Gubenuru Pilatu mewali-wali kaisaꞌa seꞌeluno umboro teposisala.
\s1 I Yesu pinokule mboꞌu ai arono i Gubenuru Pilatu
\p
\v 13 Kanoꞌamba i Gubenuru Pilatu pokosiꞌiro Kapala Petewawo Pesomba, petewawo to Yahudi ka palili, 
\v 14 ka potaeꞌakero, “Ikomiu mewaweo Mia nie ndi iaku ako tuluri henu motae Umono mokotesampuꞌo tongkumiu. Pekokoongo, ai mengkiteo temponggu paresaꞌo Mia nie ai aromiu, lalau napo teꞌaso halaNo menggena henu ai tuluriꞌakeO. 
\v 15 Menggenakaa saru i Datu Herode, lalau nopohawe napo teꞌaso halaNo oto kano pokuleꞌakami. Menteeꞌano lalau napo teꞌaso hala henu Nowowauo hawe kano tekonoako pinotamba. 
\v 16 Gagi minggi kutenaꞌo sorodadunggu sumepiꞌO umari laꞌa kupokolipahO.”
\p [
\v 17 Ai Gubenuru Pilatu motae menggena usie akono mondeeno umono olo mokolipaho aso mia tinarungku tiano mia orao ai sombo olo Pasa.] 
\v 18 Kanggo lowono mia henu lehea mengkumora, “Pepateo Mia sie! Pokolipahakami ai Baraba!” 
\v 19 Ai Baraba tinarungku akono morukai ai inie langkai laꞌa ka mompepate mia.
\p
\v 20 Ai Gubenuru Pilatu minggi mokolipaho i Yesu, gagi nopepau mboꞌu tetiangi mekora ndi mia orao laꞌira. 
\v 21 Kanggo mia orao mengkokora-kora, “Potambaꞌo Mia sie! Potambaꞌo Mia sie!” 
\v 22 Ka komenggotoluno ai Gubenuru Pilatu mepau ndi umboro, “Mbio suꞌukee winowauNo henu mosaꞌa? Lalau kuhaweꞌo napo teꞌaso winowauNo henu mosaꞌa kaNo pinokonoako pinotamba, gagi minggi kutenaꞌo sorodadunggu sumepiꞌO kaku amba mokolipaHo.” 
\v 23 Kanggo tetiangi langkai romengkumora dumadario ai Gubenuru Pilatu kano i Yesu pinotamba. Pokoꞌariano umboro ponangi ako kokora-koraro. 
\v 24 Gagi i Gubenuru Pilatu putuio tumondaꞌo poꞌemaro mia orao. 
\v 25 Ka nopokolipaho i Baraba henu romeꞌemango, oto mia henu tinarungku akono morukai ka mompepate mia. Kanggo i Yesu nopeweangakeo ndi umboro karo mpowowau montonda poꞌehero.
\s1 I Yesu winawo kano pinotamba
\p
\v 26 Kanoꞌamba sorodaduno to Roma laꞌira mewaweo i Yesu meluarako umbu ai inie langkai Yerusale. Tempono koleko-leko, umboro tepotowoꞌakeo ai Simo umbu ai inie langkai Kirene, henu tekonai mendamo ai inie langkai Yerusale. Romentahango ka medadasio kano poꞌahango kau pinotambano i Yesu ka koleko-leko ai bungkuno i Yesu. 
\v 27 Orao ngako mia henu tumonda bungkuꞌO. Ai oloro nio orao irowai henu mpeꞌiwi sesedu ka mokokolaroꞌakeo i Yesu. 
\v 28 Kanggo i Yesu mewolili ka motaeꞌakero, “Oo irowai-irowai Yerusale! Indoto mpeꞌiwikiaKu! Mpeꞌiwikioto koroimiu ka ana-anamiu! 
\v 29 Akono minggi hawe tempono mia mpotae, ‘Memeꞌuraꞌiroto irowai henu biita, henu laro huru mpeꞌana, ka laro huru mompoꞌuo!’ 
\v 30 Ai tempo laꞌa mia minggi mpotae, ‘Aroanoto lowono tamungku dumusinggami ka lowono torukuno humuwuinggami!’ 
\v 31 Akono bano umboro mpowowau menggena unie ai puꞌu ngkau henu da tuwu, mbioto henu minggi romewowauo ai puꞌu ngkau henuto mosuꞌi?” 
\v 32 Sorodaduno to Roma laꞌira mowawo mboꞌu oruo mia mesueno henu mosaꞌa gauro henu minggi pinotamba meronga i Yesu.
\s1 I Yesu pinotamba
\p
\v 33 Temporo mehawe ai poꞌianga henu ninee Takuꞌulu, lehea baꞌopioꞌiro sorodaduno to Roma potambaꞌo i Yesu meronga oruo mia henu mosaꞌa gauro laꞌa, aso mia ai kuanaNo ka aso mia ai manggaliNo. 
\v 34 Kanoꞌamba i Yesu mepau, “Uma, oninioto halaro, akono laro mentoꞌorio mbio henu winowauro.”
\p Kanoꞌamba sorodadu laꞌira mpetia-tiaꞌo parewaNo i Yesu telalo ai loterei. 
\v 35 Orao mia menggoti lehea mesueꞌo lowono kegagia laꞌa. Umboro petewawo to Yahudi tekonai mpoꞌihe-ihengo i Yesu, rompotae, “Mia mesue Nokaduduio, bano loꞌoka suꞌu mentee Mia nie Datu Pongkadudui henu bininikiRo Ue Ala, poꞌinengoto kano Umonono kumaduduio koroiNo.” 
\v 36 Umboro sorodadu mboꞌu mpoꞌihe-ihengo i Yesu, rompopoꞌinuakeo anggoro mosilu ndi Yesu, 
\v 37 ka rompotae, “Bano Ikoto datuno to Yahudi, kaduduio koroiMu!” 
\v 38 Ai wawo uluno i Yesu ai kau pinotamba laꞌa pinotako inuki, “Tinieto datuno to Yahudi.”
\p
\v 39 Aso mia henu mosaꞌa gauno henu pinotamba ai aso hileno i Yesu mboꞌu moꞌihe-ihengo, nopotae, “Lanoꞌokee Ikomiu Datu Pongkadudui? Bano menggena ulaꞌa, kaduduio koroiMu ka ikami!” 
\v 40 Kanggo mia henu mosaꞌa gauno henu asono meꞌuaꞌo, nopotae, “Laulaꞌa momeeke iiko ndi Ue Ala? Akono iiko pinotamba menggena Umono! 
\v 41 Menteeꞌano Mia nie lalau napo teꞌaso winowauNo henu mosaꞌa, kanggo ikito tekonoano bato dinosa akono powowaundo henu mosaꞌa.” 
\v 42 Kanoꞌamba nopotae, “O Yesu pewowoloꞌo akukaa tempono Ikomiu hawe gagi Datu.” 
\v 43 I Yesu motae ndi umono, “Kupauꞌakomu, menteꞌano olo nie iiko minggi meronga Iaku ai suruga.”
\s1 I Yesu maate
\p
\v 44-45 Baraꞌura langku hopulo ka oruo tonga olo, mataꞌolo lano mewanta ka lowono poꞌianga lehea gagi worikidi hawe langku otolu wundu olo. Bana poꞌolosi henu mpihe nio ai Bolongko Mempori ai Raha Mempori teberi tepeꞌoruo.\fig Bana poꞌolosi|alt="Kain pembatas [tirai]" src="LB00265B.TIF" size="span" copy="Louise Bass" ref="23:44-45"\fig* 
\v 46 Kanoꞌamba i Yesu kumora, “O Uma, ai laro kaeMiu Kupeweangakeo penaoNggu!” UmariNo mepau menggena ulaꞌa, i Yesu maate\x + \xo 23:46 \xo*\xt Mzm. 31:5\xt*\x*. 
\v 47 Tempono kapala sorodadu sumueꞌo kegagia laꞌa, noꞌundeꞌiRo Ue Ala, nopotae, “Mentee suꞌu Mia nie lano tehala!” 
\v 48 Lowono mia henu menterombu mpengginggito lehea, mengkiteo mbio henu tegagi. Rompekule memokokolaro ka pompesosoo. 
\v 49 Tempo laꞌa wali-walino i Yesu ka baꞌopioꞌiro irowai henu tumondaꞌo i Yesu umbu ai Galilea, umboro mpenggoti halaꞌolai ka mengkiteo kegagia laꞌa.
\s1 I Yesu kinaburu
\p
\v 50-51 Nio aso mia neeno i Yusupu, umbu ai inie langkai Arimatea ai wute Yudea. Umono meꞌaroa moiko ka pinelangkai ka umono meteteꞌema tempono Ue Ala momparenta gagi datu. Maupono umono miano Mpupobitara Agama, kanggo lano tumarimaꞌo mbio henu umari pinotuhi ka henu romewowauo. 
\v 52 Gagi umono lumeko ndi Gubenuru Pilatu ka umemango bakeno i Yesu. 
\v 53 Kanoꞌamba nopotiingo bakeno i Yesu kano tongoho ako bana mopute ka nopoleroo ai laro aso kaburu ai torukuno mewasu. Kaburu laꞌa ambono huru pinake.\fig Bakeno i Yesu tinongo ako bana mopute|alt="Mayatnya si Yesus dibalut dengan kain putih" src="WA03927b.tif" size="span" copy="Graham Wade" ref="23:53"\fig* 
\v 54 Lowono laꞌa tegagi umbeda ai olo penao-naoꞌa to Yahudi. 
\v 55 Baꞌopioꞌiro irowai henu mehawe meronga i Yesu umbu ai Galilea, tumondaꞌo i Yusupu. Romengkiteo kaburu laꞌa ka ba helinde nopinolero bakeno i Yesu ai larono. 
\v 56 Umari laꞌa umboro mpekule ai Yerusale. Umboro umaturuꞌo rampa-rampa ka boka mana moꞌahi tiano bokaino bakeno i Yesu.
\p Ka ai olo penao-naoꞌa to Yahudi, umboro mpenao-nao montonda songkaro i Musa.
\c 24
\s1 I Yesu muule
\p
\v 1 Da eri-erio ngako ai olo Minggu, baꞌopioꞌiro irowai meleko ai kaburu mpowawo rampa-rampa henuto ropatokaꞌo. 
\v 2 Romehaweꞌo wasu pupuno kaburu laꞌa oto tebanggule. 
\v 3 Toworo mpendamo, andoro mehaweꞌo bakeno i Yesu lehea. 
\v 4 Tekonairo mpenggoti kaa mengkokondoro ako kegagia laꞌa, bingkosako oruo mia mekalambi mongkikilo mpenggoti ai horiro. 
\v 5 Umboro memomee ngako karo mpenggolutu. Kanggo oruo mia laꞌira mepau ndi umboro, “Akombio kai mewusuꞌo Mia henu tuwu ai oloro mia maate? 
\v 6 Umono lalau endea, kanggo Umono oto muule. Pewowoloꞌo mbio henu huru Nopauꞌakomiu tempono Umono da merongakomiu ai Galilea, 
\v 7 motae, ‘Ana Manusia olo pineweangako ndi mia ntehala, kanoꞌamba pinotamba, ka koꞌotoluno olo Umono olo muule.’ ” 
\v 8 Gagi rompewowoloꞌo pauno i Yesu laꞌa. 
\v 9 Ka toworo mpekule umbu ai kaburu, ropauꞌakero lowono kegagia laꞌa ndi hopulo ka aso anaguruNo ka mia mesue henu mpetonda ndi Yesu. 
\v 10 Irowai-irowai henu mompauꞌakero kegagia laꞌa ooto i Maria Madalena, ai Yohana, ai Maria ineno i Yakobu ka irowai-irowai mesueno. 
\v 11 Kanggo anaguruno i Yesu laro mpeꞌale-aleꞌiro akono romengkoꞌaraꞌara irowai laꞌira butu mpesambureki. 
\v 12 Kanggo ai Peturu menggoti kano pelulu lumeko ai kaburu. Kano penggou-nggou mesisimi ka nosueꞌo bututokaa bana mopute henu nio lehea. Kanoꞌamba i Peturu mekule ka kosike-sikeno ai laro aroano mbio henu umari tegagi.
\s1 I Yesu mesabahako i sala leko ai inie Emau
\p
\v 13 Ai olo laꞌa mboꞌu oruo mia henu metonda ndi Yesu tekonai koleko-leko lumeko ai inie henu ninee Emau, baraꞌura hopulo ka aso kilo olaino umbu ai Yerusale. 
\v 14 Tekonairo koleko-leko, umboro mepau-pau kumonoo lowono henu umari tegagi. 
\v 15 Temporo mpebita-bitara ka moluarako pohawero, bingkosako i Yesu hawe ka koleko-leko merongaꞌakero. 
\v 16 Kanggo nio henu lumingoꞌo mataro, oto karo tai bisa tumoꞌorio i Yesu. 
\v 17 Kanoꞌamba i Yesu sumikenoiro, “Mbioto henu ai mebitaraꞌo ai laro koleko-lekoamiu nie?”
\p Gagi umboro mpenao-nao ka raꞌiro mehanga mokokolaro. 
\v 18 Kanggo aso mia umbu ai oloro, henu meneengako Keleopa, mesikeno, “Butu Ikomiukee mia umbu olai henu hawe ai Yerusale henu tai tumoꞌorio mongkono lowono kegagia henu umari tegagi sarai nie?” 
\v 19 Kanoꞌamba i Yesu mesikeno mboꞌu, “Kegagia mbiokee?”
\p RosangkiꞌO, “Kegagia mongkono i Yesu mia Nasare. Umono nabi henu buke ako pabawa ai laro lowono pauNo ka winowauNo ai aroRo Ue Ala maupo ai aroro lowono tongkundo. 
\v 20 Kanggo umboro Kapala Petewawo Pesomba ka petewawo agamando meweangakeo kano dinosa, umari laꞌa Umono pinotamba. 
\v 21 Kaisaꞌa ikami pomperorohi motae Umonoto henu minggi mokolipaho tongku Isaraeli umbu ai to Roma uweliro. Ka olo nie koꞌotoluno olo umarino kegagia laꞌa. 
\v 22 Kanggo nio baꞌopioꞌiro irowai umbu ai miamami mokotekangga kami. Da eri-erio ngako iroto meleko ai kaburu, 
\v 23 kanggo laro mehaweꞌo bakeno i Yesu lehea. Karoꞌamba mpekule ka mompauꞌakami motae umboro mposue malaꞌeka. Malaꞌeka laꞌira motaeꞌakero i Yesu muule. 
\v 24 Gagi baꞌopioꞌiro walimami lumeko mboꞌu ai kaburu ka romehaweꞌo menggena henu pinauro irowai laꞌira kanggo laro mesueꞌo i Yesu.”
\p
\v 25 Kanoꞌamba i Yesu motae ndi umboro, “Ikomiukaa suꞌu mebenge! Mapari ngako meꞌale-aleo mbio henu umari pinauro nabi! 
\v 26 Lanoꞌokee seꞌeluno Datu Pongkadudui olo humoringo lowono marasai laꞌa kanoꞌamba tumarimaꞌo marambaꞌaNo?” 
\v 27 Kanoꞌamba i Yesu nopauꞌakero lowono pengkonoano mbio henu teꞌuki ai laro Sura Tutulu mongkono koroiNo umbu ai surano nabi Musa hawe ai lowono suraro nabi.
\p
\v 28 Temporo umbeda ai inie tinungkairo, i Yesu helau minggi motilaloꞌakeo koleko-lekoaNo. 
\v 29 Kanggo rodadasiO ka motae, “Poꞌiato meronga ikami, akono oto minggi wongi ka oto minggi soo olo.” Gagi i Yesu mendamo ka moꞌia merongaꞌakero. 
\v 30 Tempono rompentoro minggi mponggaa, i Yesu umaleo roti, mekakai moꞌunde ndi Ue Ala kanoꞌamba Nosebu-sebungo roti laꞌa ka Noweeꞌakero. 
\v 31 Tempo laꞌa masa lalau mboꞌu mbio henu lumingoꞌo mataro, gagi rotoꞌorio motae Umonoto i Yesu. Ka Umono oto molio umbu ai penggitoaro. 
\v 32 Karoꞌamba mpepau aso mia ka aso mia, “Okaa tekono aroando laloako mangaꞌu tekonai Nopepau ndi ikito ai tonga sala ka tempono Nopauꞌakito pengkonoano ihino Sura Tutulu.”
\p
\v 33 Ai tempo laꞌa mboꞌu, umboro mpenggoti ka mpekule ai Yerusale. Lehea romehaweꞌo kohopulo ka aso anaguruno i Yesu tekonai menterombu saru mia mesue henu metonda ndi Yesu. 
\v 34 Kanoꞌamba umboro henu ai Yerusale pauꞌakero oruo mia laꞌa, “Menteeꞌano i Yesu oto muule ka mesabahako ndi Simo.” 
\v 35 Kaa oruo iro laꞌa pauꞌakero mboꞌu mongkono mbio henu tegagi ai tonga sala ka helinde romentoꞌorio i Yesu tekonaiNo mosebu-sebu roti.
\s1 I Yesu mesabahako ndi lowono anaguru
\p
\v 36 Tekonairo da mpepau-pau mongkono kegagia laꞌa, bingkosako i Yesu menggoti ai oloro ka mepauꞌakero, “Roodo tiamiu!” 
\v 37 Umboro tekangga ka memomee akoro mengkoꞌaraꞌara umboro mposue onisu. 
\v 38 Kanggo i Yesu mepauꞌakero, “Mombio kai memomee? Mombio kai mendoondoo ai laro aroamiu? 
\v 39 Kiteo kaeNggu ka kareNggu. Iakuto unie! Iniꞌo ka kiteoto, akono onisu lalau bauno ka wukuno, menggena henu ai mengkiteo ndi Iaku.” 
\v 40 Tekonaino mepau, i Yesu tumisoꞌakero kaeNo ka kareNo. 
\v 41 Kanggo amboro mpeꞌale-aleo suꞌu akono umboro mangaꞌu ka da mengkohali-hali kumiteo i Yesu. Ooto kano i Yesu motaeꞌakero, “Niokee kaangamiu endea?” 
\v 42 Ka roweeakeO asontia bou sinunu. 
\v 43 Noꞌaleo kano kaango ai aroro.
\p
\v 44 Kanoꞌamba Nopotaeꞌakero, “Unieto pauNggu henu Kupauꞌakomiu i tempo kaKu da merongakomiu motae lowono henu inuki mongkono Iaku ai laro songkano i Musa, suraro nabi ka sura Mpenani ka Mpoꞌunde olo pinokosangka.” 
\v 45 Kanoꞌamba i Yesu wunggeho pompewowoloro karo mentoꞌorio ihino Sura Tutulu. 
\v 46 Nopotae ndi umboro, “Nio teꞌuki ai laro Sura Tutulu motae, Datu Pongkadudui olo marasai ka koꞌotoluno olo Umono muule. 
\v 47 Ka mboꞌu mongkono tesisiꞌa ka pontolosia hala olo pinalele ai laro neeNo ndi lowono tongku, mompamula umbu ai Yerusale. 
\v 48 Ikomiuto sabiNggu henu minggi paleleꞌo lowono kegagia nie. 
\v 49 Ka Iaku olo mompokasu mbio henu oto ginantiRo UmaNggu. Aimpoꞌiato ai inie langkai nie hawe ikomiu pinokonoako pabawa umbu ai suruga.”
\s1 I Yesu teꞌengka ai suruga
\p
\v 50 Kanoꞌamba i Yesu wawoꞌiro meluarako umbu ai Yerusale hawe umbeda ai inie Betania. Lehea Noꞌengkaho kaeNo kaa Norosongiro. 
\v 51 Tekonai Norosongiro, Umono teposuangako umbu ndi umboro ka teꞌengka ai suruga. 
\v 52 Umboro mpenggolutu mesombaiO kanoꞌamba rompekule ai Yerusale buke ako mangaꞌua. 
\v 53 Pokoꞌariano sombo olo romehawe ai Raha Mempori ka umunde-undeꞌiRo Ue Ala.