\id REV - Northern Paiute NT -USA 2012 (DBL -2013) \h Revelation \toc1 Ka John Pooha Tuusoobedya-kwitu \toc2 Revelation \toc3 Rev \mt1 Ka John Pooha Tuusoobedya-kwitu \c 1 \p \v 1-2 Ka Te Pabe'e-witu tu tubetse namanekwuna, soo Te Naa e pooha nose-kwi, tu tummatzidu toha kasa-ga'yoo e tuukwepu. Soo Te Naa ka Te Pabe'e mee nuka John tuukwe tuungu ka e pooha tuusoobedya-kwi ka hemma manemeakwuna. E nosepu mumme pumatoo nananesootuhidu e tuukwe'e tuunguna. \v 3 Soo Te Naa ka mu numu eka besa na'unnedu neadu sootuhikwu. Soo tooe haga tooe ka a nakana, a nakabetseana nasootuhikwu, ka pudusoo hemma manepetukwuna nu mu tuukwekwu. \p \v 4-6 Nu John mu-matoo tubo'o mu Te Pabe'e-matoo nananesootuhidu tooe hano tooe ka teepu Asia mee naneadu-koobatu. Nu meeoo mu nanesootuhikute umu Te Naa, Te Pabe'e-no yise soo Te Naa Besa Pooha mu sootuhise mu magwetzoikwu. Soo Te Pabe'e toge kaaheno ka Te Naa besa unnepu te tuukwe'e. Soo Te Pabe'e unu te soobedyana ka suda tamme tumatugu-koobatoo nabatsapu, ooonne'yoona Te Pabe'e ka suda tamme tumatugupu tubetse nematzakwunipu. Yise Te Pabe'e ka tu ya'e-kwikoo namayodase ooosapa gwetzoinumme. Ka mu numu nanesootuhiku mee'e soo Te Pabe'e no'oko tamme nananesootuhidu netamma. Tamme ka Te Pabe'e besa nakabetsea oosoo yise no'okosoo hemma ka teepu-koobatu te nehane katukwu. Gi hee ka Te Pabe'e ooonakwatu pooha-ga'yoo, oosoo besa'yoona gi mobegwa-ga'yoo. \p \v 7 Pudusoo soo Te Pabe'e koomeba-nagakwi kemmowgese yaa teepu-kooba petuookwu. No'yoona numu ka Te Pabe'e poonnekwu. No'yoona mu gi tunaka'oedyukudu ka yaa teepu-koobakwitu suda sokwammana, sagwikwu ka suda tu tutumatugupu putammesoo kodyuse. \v 8 Soo Te Naa meeoo, “Nu yow no'okosoo hemma-kobenatusoo, nu no'oko hemma eka teepu-koobatu nemadabuepu. Nu ooosapa oe manakwana gwetzoibu manepunnena.” \p \v 9 Nu mumme Te Pabe'e-witu tunaka'oedyukudu-matoo tubo'okwu. Nu punno'o mu-kwa'nesoo ka Te Pabe'e-matoo nanesootuhidu tooe tamme tu nekuseka, yise tamme tu nanetumoo'oo sapa. Nu ka Te Naa unnepu Te Pabe'e-witu mu numu tunedyooena, ooonne'yoona nu yaa baa-kumana pagadudu Patmos mee naneadu-kooba nakwutuma. \v 10 Ka nanesootuhi tabeno nu ka Te Naa-matoo nanesootuhiwununa e ooonakwana nu nadyadooese, \v 11 meeoo natunetammakute, “Eka ume e tzapoonnekukwuna mu ta nananesootuhi nanumu tunesootabue ka mu nu-matoo nananesootuhidu ka Ephesus, Smyrna, Pergamos, Thyatira, Sardis, Philadelphia-no Laodicea-wi mamanepunnedu.” \p \v 12 “Hagaga e yadooedyakwe?” mee nu soonammena oo tamme nakwumunase, natakwatsukwuhoo (7) tutukootabuakunoo natzekoonookute nu poonne mu gagatzokwa-matu nidyakwe. \v 13 Umu naniwunudu naamookwi soo Te Pabe'e numu-wa'ne tabuana wunu, yaa tu tawetzogo no'oto oodutsekoo kwaseana, soo Te Pabe'e patakwetseaadu oakwadyadu-ma tu anga-koobakwi nakwunate'a, mu numu nanesootuhikudu moohedu-kwa'ne ooosoo namadabue. \v 14 Besa toha tzopuhu-gana, soo unu oo tusopedakwadoona gi e-natu. Oo pooe goso-kwa'ne'yoona numu-nagakwi tooe tuboohwa'e, gi hemma watzekute. \v 15 Oosoo oo kuku unu nadanatzooe tatabuana, weehepu nakoo'atsawaya'neku-kwa'ne. Oosoo besow ohobu tuapa-gana. \v 16 Tu tumadinakwa natakwatsukwuoo (7) paatoozooba hemmapunne. Soo oo koba unu besa kootabedooapunnena, numu kootuboseyikute. Ka yadooana oo tuapa naduya numu-nagakwi pooha tuneme'a. \p \v 17-18 Nu ka oo poonnese oo-koobanatoo anoase nanesootuhikooha. Soo Te Pabe'e yise tu tumadinakwa nu-ma pooha matugu, mee yise e netamma, “Gi suipana. Nu e ya'e-kwikoo namayodapu, meno'o yise nu gwetzoibu manepunnena. Nu ka naya'edu matzooekupu. \v 19 U sakwa no'oko u pooha nosepu, u natzapoonnekukwuna botugumea. \v 20 U sakwa ekahoo nakasopedakwadoo, mu natakwatsukwu'yoo (7) tugoo tabuagunoo nananesootuhidu manepunnedu, nu umu-naga. Mu natakwatsukwuoo (7) paatoozooba tumadina e hemmapunnena, mu nananesootuhidu manepunnena, nu no'oko mu manana-wipunne. \c 2 \p \v 1 U sakwa ka meno'o ume e tunetammakuna botuguse ka Ephesus-witu, mu nananesootuhidu-matoo a taya,” mee'e yise soo Te Pabe'e. “Nu ooosapa mu nu-matoo nanesootuhidu manana-wina, umu-kooba tueya'e. \v 2-3 Nu mu sopedakwatoo mu ooosapa e naka'oedyukute tooe ka mu sutakoo numu mumme netumoo'oo sapa. Mu ka gi hemma nasoomenakwana. Besa mu ka mumme nemooagadu-ma gi nakatzabena, tooe mumme mu nana'unnekuna, ‘Numme yaahoo Te Pabe'e yadooawabe,’ mee mumme mu nemooaga sapa. \v 4 Yise meno'o nu mu tuukwe'ehookwu mu uga o'nosoo nanasoobedya, meno'o yise gi nanaheesoobedya. \v 5 Mu sakwa ka o'nosoo unu mu nanasoobedya soomayuna, meno'o yise punowsoo kodyuse, o'no nu yise mu dooamu-gakwu. \p \v 6 Besa mu ka mumme too'e nemooagadu mu Nicolaitan mee nananeadu numu-ma gi nakatza'e, nu punno'o ka umuoo suda manena gi petzape. \v 7 No'oko nananesootuhidu nu meeoo netamma, mu sakwa unu nanasoobedyapunne. O'no saa'a mu ka Te Naa-baa ka besa-kwi petugase, nu ka ooosapa gi mobegwa-gakoo nanagwetzoidu mu sootuhikwu. \p \v 8 U sakwa ka meno'o ume e tunetammakukwuna botuguse ka saa'a mu nananesootuhidu Smyrna-matoo oo taya mee nu unnekwu. \v 9 ‘Ka tubetse mooe'ugasoo ka teepu gisoo e matabuena, nu ooosapa E Naa-no gwetzoinumme. Nu yise nuka tu batsase sapa, ka e ya'e-kwikoo namayoda. Meno'o yise nu gwetzoinummena gi mobegwa-gakwu. Nu no'oko sutakoo pooha matzooekute. Nu ka tutuha mu manepunnena sopedakwatoo mu ooonne'yoopana ooosapa e soo'oedyukute, o'no nu tubetse besakoo mu sootuhi. Mu gi totoge'yoo numu mu nekwohonedu, “Numme suu'mu Te Naa dooamu,” mee'e naneyugwepana umu ka gi togekoo tumayohokudu. \v 10 Pudusoo umuoo suta'yoo numu suda mu neyugwekwu susumudu mu-matu yise nuutumedakwu. Gi haa'notoo mu suta'yoo numu mu netumoo'oopunnese yise susumudu mu-matu sumuna nagoekwu nu-koobatoo. Ooonne'yoopana gi sakwa mu umu-ma suipana. Mu ka ooosapa e naka'oedyukuna nu ka ooosapa nanagwetzoidu gi mobegwa-gakoo mu sootuhikwu ka Te Naa-baatoo. \v 11 No'oko mumme numu nu-matoo nanesootuhidu nu mee netamma, mu ooosapa e naka'oedyukunona, nu-matoo nanesootuhinona, nu gi mu matusookwuni-wa'ne'yoo, nu ooosapa mu-no'yookwu. \p \v 12 U sakwa ka meno'o ume e tunetammakukwuna botuguse ka saa'a mu nanesootuhidu Pergamos-matoo oo taya, mee nu unnekwu, e tuapa mu-nagakwi pooha tunemeakwu. \v 13 Nu ka sutakoo numu gi toge-tamme numu nedyakwedu-naga mu nonobe-gana sopedakwatoo. Pana mu gi umu-ma naka'emukwana, nu-matoo ooosapa nanesootuhimo'o tooe ka sumuhoo umu-matu Antipas mee naneadu nu-koobatoo nabatsase sapa, mu ooosapa e nakabetsea sapa tooe. \p \v 14 Susumudu mu-nagatu ka gi togekoo numu-ma nakatzape. Umuoo numu nemooagadu Balaam-kwa'ne'yoo. Ka o'nosoo puu soo numu nemooagadu Balaam mee naneadu ka Balak numu nemooaga tuungu. Soo Balak yise meeoo pumme nanumu netamma, “Mu Te Naa besa dooamu nemooagana gi totogekoo-matoo mu nanesootuhi tuungu.” \v 15 Oosoo meno'o, susumudu mu-nagatu ka numu nemooaga ka Nicolaitan mee nananeadu-ma nakatzabena pumme mu neyugwe-too manakwe. \v 16 Ma'no ka mumme nemooagadu-ma mu gi nakatzabepana, nu-tammesoo manese, o'no nu mu ma'emukwapu tusoomu'wakwu. O'no yise ka gi oo mu manakwe, soo suda mu manena mu-matoosoo kodyukwu. \v 17 Nu no'oko mu nananesootuhidu meeoo netammano'o, mu ka ooosapa e naka'oedyukuna, nu besakoo mu sootuhina atasoo mu mayugwekwu, o'no yise ooosapa mu-no'yookwu.’ ” \p \v 18 Nu John ka Te Pabe'e tubokute meeoo nuka oo netamma, “U sakwa Thyatira-witoo mu nananesootuhidu-matoo e tubokuse, meeoo mu netamma, ‘Nu yaa Te Naa Besaa Tooa'a. Nu no'oko gi hemma poohwatzekupunne eka teepu-koobatu. Nu mu-koobenatu, nu ka mu nanesootuhidu-notu. \v 19 Nu mu sopedakwatoo mu o manepu, besa e naka'oedyukuna, mu besa nanatummatzi, mu yise gi etzaga nasootooke. Meno'o yise mu unusoo nanabesasoo. \v 20 Pana sumu'yoo mogo'ne\f + \fr 2:20 \ft Jezebel mee naneadu-kwa'ne.\f* mu nemooaga meeoo, “Nu yow Te Naa besa tuukwewabe.” Esoo mogo'ne susumudu mu numu ne'emukwana gi numu namagwetzoi-wa'ne-kwitoo mu moohe. Mu uga besa nanasootuhidu pana meno'o susumudu ka mumme nemooagadu mogo'ne-ma nakatzape mu gi toge manakwe. \v 21 Huutooe nu ka mogo'ne too'e neta, pana soo mogo'ne gi oo ma'wu. \v 22 Oosoo gi toge oo tumatuguna oo-matoosoo kodyuse oo matu'oeyikwu. \v 23 Mu nane'emukwadu punno'o ka gi mu ma'emukwana nematzagakwunina, oosoo mu-matoosoo kodyuse mu goekwu. Meno'o yise mu nananesootuhidu, mu oo sopedakwadoo yise nu no'oko mu sokwamana gi watzekute. Soo suda mu manena mu-matoosoo kodyukwu. \p \v 24 Susumudu mu-matu ka mogo'ne mumme nemooagadu-ma gi naka'emukwadu tooe nanabesa oo unnewunu. \v 25 Ooosapa nanesootuhino e kodyu petu-no'oto tooe.’ \p \v 26-29 Nu no'oko nu-matoo nananesootuhidu meeoo netamma, ‘Tooe haga tooe ka sutakoo matzooekuna ooosapa e nakabetseana ka hemma namamakwu-kwitoo tooe. Ka E Naa nuga tunetammaku-kwa'nesoo tamme ka sutakoo kadoo mayugwekwu, o'no tamme saa'a ewow nanakumma'akoosoo numu nehanegatukwu.’ \c 3 \p \v 1 U sakwa ka Sardis-witu mu numu nananesootuhidu-matoo e tubokuse meeoo mu netamma, ‘Nu yow Mu Pabe'e. Mu nuka nanetzakwiya'edu nu mabetse'a. Nu no'oko mu manena gi watzekute. Mu numu meeoo mu nanatuukwe, “Mu numu Sardis-witu besa nananesootuhidu,” mee'e pana mu-naga-kwitu gi tunaka'oedyukudu numu nemooagadu. \v 2-3 Mu ka nagutza mooe'ugasoo ka e unnena nakase, unu besa tumayohogonno. Mu sakwa ka suda mu manena ma'wuke besasoo nanesootuhi manegasoo ka o'nosoo mu mane-kwa'nesoo. O'no soo suda mu tumatuguna gi mu-matoosoo kodyukwu. \v 4 Huu'yoosoo mu-nagatu besa tu'oedyukute gi suda manakwe, mu saa'a ka Te Naa-baa nu-no manepetugadooa. \v 5-6 Mumme no'oko nuga nanetzakwiyidu ka sutakoo gi nanatoohakuna, o'no mu ooosapa Te Naa-baa'yookwu. Nu ka Te Naa noko mu ooka toha kakasa-ga'yoo, “E nanumu,” mee'e mu natubangakakwu. O'no soo Te Naa mu sootuhikwu ka Te Naa-baa ooosapa nanagwetzoidu gi moobegwa-gakoo.’ \p \v 7 U sakwa ka mu Philadelphia-witu mu numu nananesootuhidu-matoo tuwazoo e tubokuse meeoo mu netamma, ‘Nu yow Mu Tubetse Pabe'e, mu nemadanagakwutu, ka mu Te Naa doodooamu manepunnekwutu, ka mu-matu gi ooka mapu'akwutu tuwow. \v 8 Nu yow Te Naa doodooamu mu mayugwekese, o'no saa'a soo Te Naa-nabatoosoo besakoo mu sootuhidooa. Nu mu sopedakwatoo tooe namadugedu numu pana, mu besa e naka'oedyukuna besa e tumayohokute ka mumme e tunetammakute. \v 9 Mu Jew numu o mu-baa manepunnedu ka besa mu manakwe mu nesootuhidyi, “Numme suu'mu besa Ne Naa doodooamu, okowsoo tutzeapu,” too'e umu meeoo mu nemooagapana ka puusoo ka sutakoo tumayohokuna meehoo unakwe. Nu saa'a 'yoo mu sootunagadooa umu saa'a mu-matusoo kemmase ka tu unnepu sootu'adyise oo nemakodyukudooa. O'no saa'a umu ka mumme unu e kammakuna sopedakwadoona. \v 10 Nanasuda namanedu ka yow teepu-koobatu gi tunaka'oedyukudu tokunakena mu ka besa nuka nakatumayohokuna, nu ooosapa mu sootuhinokwu, yise mu magwetzoi petugakwu. \v 11 Mu sakwa ooosapa nuka nakatumayohokuno ka pudusoo yaa teepu-koobasoo e kodyu petukwuse.’ \v 12-13 No'oko mu nu-matoo nananesootuhidu nu meeoo mu netamma, ‘Mu ka sutakoo gi namatzooekunona. Nu ooosapa Te Naa-tooha mu mayugwenokwu, o'no saa'a mu numme-no'yoodooa ooosapa, eka teepu besa pudu namapudutupudoose.’ \p \v 14 U sakwa ka Laodicea-witu ka mu nananesootuhidu-matoo e tubokuse meeoo mu netamma, ‘Nu yow Mu Tubetse Pabe'e. Ooosapa toge kaahenokoo hemma mu tuukwedu. Nu no'oko hemma ka teepu-koobatu matabuepuna, no'oko hekwitu poohwa'e. \v 15-16 Nu no'oko mu-kwitu sopedakwatoo mu waha-tamme tusooyugwedu, mu sakwa nakwitu soohanese sumu-tammesoo tusooyugwe ka besa-tamme. \v 17 “Numme ka mooasoo besa manepunnena,” mee mu nasooyugwena, “Oo-mahoo nasoonatzina gi hemma soogwi,” mee'e mu sokwama. Ooonne'yoona mu gi ka Te Naa nanetzakwiyina. Ka nuga pooha manepunnena gi sooheesoobedyana mu muusoo nanemoo'aka ka gi nuka nanetzakwiyina nu gi mu sootuhi-wa'ne'yoo. \v 18 Mu ka ooosapa nu-matoo nanesootuhinona nu mu nakasootuhise, yise mu nu-kwitu nakasopedakwadoose ka nuga besa podo nu-no kaaheno meadabenokwu. \v 19 Nu ka mu soobedyana mu nenanawina meeoo mu netamma. Ka gi toge mu mamanena sakwa mu ma'wuse, nuga mumme tutunetammakuna tumayohoku. \v 20 Nu mu pa'e mu-matu tooe haga tooe e naka'oedyukudu mu ooosapa nu-no'yookwu nu-nosoo Te Naa besa podo meadabekwu.’ \v 21-22 No'oko mu numu nu-matoo nananesootuhidu nu meeoo netammakwu, ‘Tooe haga tooe nuka nanesootuhidu nuka naka'oedyukunodu saa'a nu-no e nanumu nemadanagadooa. Nu punno'o E Naa besa naka'oedyuikupuna, ooonne'yoona nu saa'a no'oko numu nemadunagakwu.’ ” \c 4 \p \v 1 Mee tuwazoo nu pooha tuusoobedya. Soo Te Pabe'e besa e tookoope netamma, “Yaatoo kemmase ka saa'a hemma manepetukwuna nu u tzapoonnekwu.” \v 2 Nu pooha tsebooese soo Te Naa Besa Pooha ka koomeba tawagatoo e bihookase ka Te Naa-kobena numme pepetuga, o ka Te Naa numu nehanegatu-kwi. \v 3 Soo Te Naa unu besa pooha-gana o katu. \v 4-5 Soo Te Naa tubetse naduya numu poohawuma, ka pukwi ka natakwatsu-baatu (7) goso manepunnedu-kwi'yoona. Mu goso Te Naa Besa Pooha manepunnena, ka yaa te teepu-kooba oosoo natakwatsu-baa (7) numu nanesootuhibu manepunnena. Waha mano'yoona watsu matsebooekudu (24) toha kakasa-ga'yoo papabe'emu mu kwingatu-kwisoo toha namasoana manepunne, o umu Te Naa tutummatzidu a papabe'emu aata'a. \p \v 6 Soo pukooba mu manepunnena besa patsekoba-wa'ne patatzadya'a. Soo mu a papabe'emu manepunnena no'oko ka Te Naa mu watsubatu Te Naa besa pupua'amu, gi hemma puu watzekudu. \v 7 Sumu'yoo natzooebu, sumu'yoo punno'o tutummatziba, sumu'yoo punno'o soonammeba, sumu'yoo punno'o yabesoo he-toogoo natunakabetseadu mamanepunnena. \v 8 Nanasusu'mu umu watsukwe'yoo Te Naa besa pupua'amu nanapaheoo (6) kakasa-ga'yoo umuoo watsukwe'yoo nanasusu'mu'yoo Te Naa pooha manepunnena. Umuoo ooosapa ka Te Naa unu soonagapunnena oo nesookwuga'e. \v 9 Umu ka Te Naa nesookwugina, \v 10-11 umu waha mano watsumatsebooekudu (24) toha kakasa-ga'yoo papabe'emu punno'o oo nepesana oo nesookwuga'e mee unnemo'o, “U tubetse nanasookwuga'e. Numme gi mama-wa'ne'yoo. U besa'yoo unu pooha-gana ka no'oko hemma besa umesoo tusooa'a-wa'ne matabuepu-gana. Besa dea'a ka no'oko numu ume nesookwuga'e.” \c 5 \p \v 1 E tuusoobedya-kwi Te Naa tumadinakwa tu mi-wi hemma namaputooedu gwuukatu oo nana'enakwa Te Naa tunetammagepu nabotugu natakwatsu-baa (7) nanasusu'mu nanamatzabekudu. \v 2 Nu yise tuwazoo sumuhoo poohabe manepunnena toha kasa-gakoo Te Naa tummatzidu poonne, oosoo pabatse'e mee unne, “Haga mu-matu eka namabutooedu mabusuke-wa'ne manepunne Te Naa tunemamakwupu ka natakwatsu-baa (7) nanasusu-ma nanasukwesoo nanamatzabekudu?” \v 3 Gi haga tooe hanotu tooe namabutooedu mabusuke meana a nea-wa'ne'yoo ka gi pooha-gana. \v 4 Nu ka oe nabodu e poonnekwuna soogwetakuse, gi haga ooka tu mabusukekwuna mapu'apunne, nu yise suda soonammese yagakooha. \v 5 Sumu'yoo mu toha kakasa-ga'yoo papabe'emu meeoo e netamma, “Gi yagapana. Yahoo Te Pabe'e, David manakwana numu suakepu suu'mu soo Te Pabe'e ka ooka oo mabusukekwuna oo sootuhipuna.” \p \v 6 E tuusoobedya-kwikoo nu ka Te Pabe'e poonne ka Te Naa pukwi manepunnena koobenakoo. Soo Te Pabe'e o ka tamme-koobatoo nabatsapuna ka yotsepu-gana. Soo Te Pabe'e naduyadu pooha-gana unu soonammepunne. \v 7-8 Soo Te Pabe'e yise ka tu mi-wi ka namabutooedu ka Te Naa tunetammakwupu gwuuhu. Mu watsukwu'yoo Te Naa besa pupua'amu, umu waha mano watsumatsebooekudu (24) toha kakasa-ga'yoo a papabe'emu ka Te Pabe'e-kobena meatzedo petuse, oo-matoo nanesootuhigonno. No'yoona umu nanasusumuoo oa tupe namadabuena kwekwedadu tseda yoongedana, ka mu tunaka'oedyukudu nanesootuhina oekoo. \v 9 Mu meeoo tunekwuhu, “U Ne Pabe'e unu nanasookwuga'e. U suu'mu ka Te Naa tunetammakwepu mabusuke-wa'ne manepunne, numu-koobatoo nabatsapu ka oo numu magwetzoipu-gana. \v 10 No'obatusoo numu ume tumagwetzoipu, u ka Te Naa tutummatzidu mayugwepu, umu yise Te Naa-witu numu tunedyooedu ka teepu-kooba'yoona.” \v 11 Nu oetusoo poonnese tubetse ewow gi nadatsungapu mu toha kakasa-gakoo poonne, numu pookwumehoepu, mu nana'ooonakwisoo manepunne. \v 12 Umu yise mee na'unnedu hoobea papaba nekwugonno tunetzabigonno. “Soo Te Pabe'e ka mu numu-koobatoo nabatsase mu magwetzoi, Te Pabe'e besa'yoo. Soo Te Naa ka Te Pabe'e poohabe sootuhipu, no'oko tu sopedakwadoo-baa manepunnena, ka gi hemma wumehoena naduyana, no'okosoo hemma manepunnena, no'oko hemma ooonakwa unu nanasookwuga'e, Te Pabe'e no'oko ekow nasootuhipu.” \v 13 No'yoona hee ka Te Naa manumudoopu punno'o mee unnegonno, “Te Pabe'e ka mu numu-koobatoo nabatsase meno'o gwetzoidu no'oko hemma ooonakwa unu nanasookwuga'e, mu suu'mu tamme-kooba namayugwe, naduya no'okosoo hemma mamanepunnena ekow no'oko nasootuhipu gi mobegwa-ga.” \v 14 Mu watsukwu'yoo (4) Te Naa besa pupua'amu punno'o meeoo mu tunemootzadyakupu mu ewa (24) toha kakasa-ga'yoo a papabe'emu punno'o meatzedose, ka Te Naa Te Pabe'e nepesa'yookute. \c 6 \p \v 1 Ka e tuusoobedya-wi soo Te Pabe'e tamme-koobatoo nabatsapu, ka Te Naa tunemamakwupu gwuuse ka nagutza mooe'ugasoo a namatzabekuna tzato'ase, ka a mooe na'unnena mabusuke. Mu gi tunaka'oedyukudu ka yaa teepu-koobatu ma'emukwana umu-matoosoo kodyukooha, ka oo mooe namabusukese. Sumu'yoo mu watsu-matu mu Te Naa besa pupua'amu-matu pabatse pooha tunekemmaku. \v 2 O'no yise nu-kobena tabuapetu soo nana aabu-ga'yoo, waa'adu noko pongosa hemmadu. Oo mu ewa gi totogekoo matzooekuhookwudu. \p \v 3 Ka nagutza mooe'uga-nakwatu a namatzabekuna tzato'ase ka penakwa na'unnedu soo Te Pabe'e tuwazoo mabusuke. Sumu'yoo mu watsu-matu mu Te Naa besa pupua'amu-matu punno'o tunekemmaku. \v 4 Sumu'yoo yise nana atsakwadyadu pookoo-kooba katudu nu-kobena tabuahoobetu, osoo oogow pooha punno'o. Esoo punno'o tsegesa kwu'u, o'no mu numu yaa teepu-kooba nanagoekooha. \p \v 5 Ka pahe-kwitu soo Te Pabe'e namatzabekudu tzato'ase punno'o ooka oo mabusukese, mu watsu-matu mu Te Naa besa pupua'amu-matu punno'o tunekemmaku. Sumu'yoo nana too pookoo-ga'yoo tukapu pukoobakoo natzakwuekuna tu mi-wi tzadyakwedu e-kobena tabuahoopetu. \v 6 Ka teepu-kooba petuse, ka teepu-koobatu nadukadu natuukekwuna wahadu, o'no mu numu tsagoekwu, a yoohoo noko atsa baa gi natuukekwuna. \p \v 7 Soo Te Pabe'e yise tuwow watsu a namatzabekuna tzato'asoo yise oo mabusukesoo, o'no yise mu watsu Te Naa besa pupua'amu-matu pooha tunekemmaku. \v 8 Sumu'yoo nana aakwadyatu pookoo-ga'yoo e-kobena tabuapetu. Osoo ya'ebu manepunnena, sumu'yoo tuwazoo tzage'e oo ooonakwa tabuapetu, oo-notusoo, o'no mu numu-naga-kwitu-matu ka teepu-koobatu tuikooha. Umu tooe how tooe a tui tatabuana, susumudu punno'o a nanagoena, susumudu tuoebu-ma a tuina, susumudu a tseatuina, yise tuwow susumudu nunu'u tugoena. \p \v 9 Soo Te Pabe'e yise tuwazoo ka manege-kwitu namatzabekudu tzato'a ka ookow oo mabusukesoo, Te Pabe'e tummatzidu-koobatoo nagoena mu moogooa mooasoo Te Naa-baa manepetuga. \v 10 Umu yise ka Te Naa-matoo unu nanesootuhikooha mee unnegonno, “U, Ne Naa nanasookwuga'e. U ooosapa togetu. Wuna'me manekapu, umu suta'yoo numu numme ume nanesootuhi doodooamu goetabena tooe. Hannano'o umu ne goedu soo suda mu tumatuguna umu-matoosoo kodyukwu?” \v 11 Mu nagoepu moogooa nanasusumu'yoona besa nasootuhina. Soo Te Naa yise mee mu netamma, “Mu sakwa tuutooepunne. Tooesoo mu e dooamu nagoe pena'e. O'no yise mu tugoepu suda tumatuguna umu-matoosoo kodyukwu.” \p \v 12-14 Soo Te Pabe'e yise tuwazoo ka naapahe-kwitu namatzabekudu tzato'asoo ka ookow oo mabusukesoo, esoo teepu-koobatu wudyusengakooha gi besa namanakwe soo teepu atasoo mani. \v 15 Mu susuta'yoo numu yise suda sokwamana nasootooke, teepu tawaga-kwi watse ka Te Naa noko Te Pabe'e-ma suipunnena. \v 16 Umu ka tubetse suda tu namanakwe too'e watsepana gi hownnekoo namatzatsebooe-wa'ne'yoo. \v 17 Umu ka tu matuadyina pumatoosoo kodyu, umu gi hownnekoo how mane-wa'ne'yoo, ka Te Naa gi toge soobedyase. \c 7 \p \v 1 Yise e pooha tuusoobedya-kwi mu watsukwe'yoo toha kakasa-ga'yoo Te Naa tutummatzidu, ka teepu-kooba ka watsubatu pedyoomaba punowsoo tsipunne. O'no soo pedyoomaba gi ka teepu-koobatu noko ka baa-witu suda yugwekwu. \v 2 Toge ka umu watsukweoo Te Naa tummatzidu toha kakasa-gakoo ka pedyoomaba mu tzama'wuhookwuse, kumma'yoosoo toha kasa-ga'yoo Te Naa tummatzidu taba tsebooe-nakwana teepu-kooba'yoona tsebooegena, umu-baa manipetu ka tu tukoopona tu gwuu-ma numu puma oo tsepokwuna. Oosoo meehoo unakwe, \v 3 “Ka Te Naa nuka nemanekuna, ka mu Te Naa doodooamu pumakoo nasoobedakwadookwuna, nu gisoo mamakwu.” \v 4-8 Ka saa'a Te Naa pumme nemanekuna mamakwu, (144,000) mu Jew numu pooha nakoopo'okwu, ewa'yoo (12,000) no'obatusoo\f + \fr 7:4-8 \ft Judah, Reuben, Gad, Asher, Naphtali, Manasseh, Simeon, Levi, Issachar, Zebulun, Joseph, Benjamin mee nananeadu-matu.\f* mu Jew numu-matu, pumakoo nasopedakwadoou umu-nagakwi manepunne. O'no mu pedyoomaba ka teepu-kooba petukwu. \p \v 9 E tuusoobedya-kwi tubetse ewa'yoo no'obatusoo numu ka teepu-koobatu gi nadatsunga-wa'ne'yoo, ka Te Naa noko Te Pabe'e kwiya'a mu na'ooonakwi, ka mooasoo mu na'ooonakwi mu manepunne sapa mu na'ooonakwisoo konnopunne. Umuoo gi tototsaba-ga'yoo besa sokwamadu. \v 10 Umu eka besa naka'oedyukudu, kaaheno Te Naa-ma sokwama tabuapu, ooosapa umu hoobeadookemma mee unnena, “U, Ne Naa ka Ne Pabe'e-no tumagwetzoibu manepunnena. Esoo Te Pabe'e tamme-koobatoo nabatsapu soo Te Naa tunemadabuepu.” \v 11 No'yoona mu Te Naa tummatzidu toha kakasa-ga'yoo mu papabe'emu-no ka Te Naa na'ooonakwi konnopunnedu ka Te Naa-matoo nanesootuhikooha. \v 12 Mee unnegonno, “U, Ne Naa tubetse besa'yoo. U nokosoo hemma sopedakwatoona gi hee u-makoo nawatzetugu-wa'ne'yoo, unu naduyadu pooha-ga'yoo, numu magwetzoidu. Numme ooosapa u nesookwuga'e. U, Ne Naa tubetse nanasookwugi pooha-ga'yoo.” \p \v 13 Sumu'yoo mu toha kakasakoo papabe'e-matu meeoo e tubenga, “Hee numu umu, u haa'a mu sopedakwatoo? Hanotu kemmana?” \v 14 Nu mee oo nanekwegea, “Nu gi mu sopedakwatoo. U sakwa yise nuka tuukwe.” Oosoo yise meeoo e tuukwe, “Umuoo numu ooosapa Te Naa-matoo nananesootuhi tooe Te Pabe'e-koobatu nakusedyipana ooonne'yoona umu namagwetzoipu. \p \v 15 Meno'o manakwana umu ooosapa Te Naa-baa'yoona, ooosapa oo-matoo nanesootuhinokwu, soo Te Naa yise tu pooha-ma mu tzatoboyakwu, nadooha mu mayugwepunnekwu. \v 16 Umu gi tzuagoena, puugo'e-wa'ne'yoo ka o'nosoo mu manepu-wa'ne ka besa-kwi'yoona, gi umu udututu-baa wuma-kwa'ne ka o'nosoo tu namanatzayapu-wa'ne. \v 17 Soo Te Pabe'e mu mabetseana mu sootuhikwu oosoo ka umu soobedyana mu-koobatoo nabatsapuna, meno'o manakwana oosoo ooosapa besa mu masokwamana mu sootuhikwu.” \c 8 \p \v 1 Soo Te Pabe'e natakwatsu-kwitu (7) namatzabekudu tzato'ase punno'o ooka oo mabusukese Te Naa-baatu yise gi haa'notoo gi natunemayupunne. \v 2 O'no soo natakwatsukwu'yoo (7) toha kakasa-gakoo papabe'emu, ka Te Naa tutummatziwabe nanasusumuhoo tumooyagakunoo heme. \v 3 Sumu'yoo kumma'yoosoo toha kasa-ga'yoo, mu Te Naa tummatzidu-matu Te Naa-kobena wunuhoo petu, ka oa tupe-ma namadabuena tseda yongana. No'yoona Te Naa-matoo nananesootuhipu yadooaba nanemamakwuna mooasoo nakwedapu ka tseda-wi. \v 4 Esoo tseda-witu soo nananesootuhipe ka besa kookwanadu-no namayuapunnena ka Te Naa-tamme kookwanapunne. \v 5 Soo toha kasa-ga'yoo yise ka tseda tukwuna ka goso-matu oe yongase pa'anakwana ka teepu-koobatoo oo wukwatehoo. Ka oo manise o'no yise nunuadu, tukwukwutseba, soo teepu unu yutsungawunu, o'no mu numu yaa teepu-koobatu ka suda tu tumatuguna putammesoo kodyukwuna sopedakwadookwu. \p \v 6 Mu natakwatsukwu'yoo (7) toha kakasa-ga'yoo natakwatsukwu'yoo (7) tumooyagakukwudu nuummabetsabepunne ka nanapenakwa nanasumu'u tumooyagakukwuse. \v 7 Soo mooenakwasoo toha kasa-ga'yoo mooe tumooyagakuse. Hakwopa, goso, puupe-no namayuadu ka teepu-kooba mani petu. Too'e naamookwitu no'obatusoo sunngabe nihoo, yise no'obatusoo pooe tumasuape punno'o. \v 8 Soo penakwatu toha kasa-ga'yoo punno'o tumooyagaku. Tubetse goso pabatsekoo ka tubetse baa-witoo pa'anakwana wueoo. Too'e naamookwitu soo tubetse baa puupe mani. \v 9 Too'e naamookwitu mu pakwe ka tubetse baa-witu tuihoo. Too'e naamookwitu punno'o mu sake baa-koobatu kadoo'oo nama'e. \v 10-11 Soo penakwatu pahe nadatsungadu toha kasa-ga'yoo yise punno'o tumooyagaku. Soo paba'yoo paatoozooba pooedabedooa tutsepokwuega'a ka teepu-koobatu. A too'e naamookwitu ka mu baa hooodu yise a batsebooewunu suda kammakooha. Suda manise ewa'yoo numu oo hebese tuigonno. \v 12 Soo watsu nadatsunga toha kasa-ga'yoo punno'o tumooyagaku. Soo taba, ka muha-no ka mu paatoozooba togawiya'nehoo yise mu too'e naamookwitu suu'mu kootabuapunne. \v 13 Nu yise oetu poonnese sumu'yoosoo kwe'na'a ne pa'anakwi oo yotsenummena ne tuya tuukwenummena mee unnenumme, “Suda namanekwu, tubetse suda namanekwu. Tubetse suda namanekwu no'oko mu numu ka teepu-koobatu gwetzoipunnedu ka umu pihoo toha kakasa-ga'yoo nabenidu ka tu tumooyagakuno mu mooyagakuhoose.” \c 9 \p \v 1 Soo manege nadatsunga toha kasa-ga'yoo yise tumooyagaku. E nose-kwi soo suta'yoo suda tumatugupu yaa teepu-koobatoo wuehoo. Oosoo suta'yoo napoohamakahoo ka mu tsoapa pukwi nakwutumana natzakwona'a natzakwona tuunguna. \v 2 Ka ookow o tzakwonowse, oetu kweedakooha. Soo kweedadu ka teepu pa'anakwi manise ka taba habakakuoo. \v 3 Mu hoadada-wa'ne'yoo ka teepu-kooba mani. Umu unu tubekwudyungadu. \v 4 Umu hoadada meeoo nanetamma gi ka pooe-gakoo ka teepu-koobatu, tooetoo mu sunngabe, ka tooe hemma tooe naadu ka teepu-koobatu matzamapana. Mu gi Te Naa naka'oedyukudu numu suu'mu manayaha. \v 5 Manege muha mu pekwudyana pana gi mu batsapana mee nanetamma. Mu tupekuepu unu nananuumadu. \v 6 Mu numu too'e sootui, pana gi tui-wa'ne'yoo. \v 7 Mu hoadada tu ewa-ma nananakwisoo kemmadu-kwa'ne tabuadape. Ka mu kwo-kooba oa tupe namadabuena tzotua-kwa'ne tatabua yise too numu koba-ga'yoo. \v 8 Umu momoko'ne-wa'ne tsotsotabu'a. Umu unu gunatzooena. \v 9-10 Umu tuwazoo unu ohobudu nungabu-ga'yoo. Mu kasa ewow hemma medabedu-kwa'ne kangagonno ka mu yotsumo'o. \v 11 Soo mu moohedu suta'yoo mu tsotsoapa pabe'e, Gadoo'oo Hemma Mayugwedu, mee naneadu. \v 12 Pahe'yoo suda namanedu numu-tamme kemma. Mooe'ugasoo mu hoadada hemma oo yugwe. Waha'yoo yise pena'e. \p \v 13-14 Soo Te Naa ka mu naapahe nadatsungadu toha kakasa-gakoo tumooyagakunoo gwuudu meeoo netamma, “Ka umu watsukwu'yoo (4) sutakoo tsoapa ka paba hooodu, Euphrates mee naneadu-kumaba natzakunetadu tzadopeta.” \v 15 Umuoo tsotsoapa wuna'me tuutoo'e o'no umu yise too'e now mookwitu mu numu-matu goekwu. \v 16 Umu ewow (200,000,000) tsotsoapa tutummatziwabe-ga'yoo. \v 17-18 Umu boobookoo-ga'yoo umu tsotsoapa unu ohobudu weehepu nanungabudoona, soo weehepu pukwi mu kwakwasea atsakwadyana, boohekwadyana, oakwadyana. Mu pookoo wo nunu'u-kwa'ne tatabuana, nidu kweedadu-no mu tupa-wi'yoona tsebooewunu, too'e naamookwitu mu numu ka teepu-koobatu goehoo. \v 19 Mu pookoo kwase ka togogwa-wa'ne yise numu toku'e. \v 20 Ooonne'yoopana mu numu penidu ka sutakoo tu nanesootuhina gi ma'wu. \v 21 Mu penidu numu tubatsana, tutuhana, numu tupoohana gi ma'wu. \c 10 \p \v 1 Yise ka e tuusoobedya-kwi nu kumma'akoosoo unu naduya pooha-ga'yoo toha kasa-gakoo poonne pa'anakwana koomeba-naga'yoo oo wuegena. Peagutukwunupunne-wa'ne oo tzotua manepunne. Oo koba ka taba-wa'ne patakwetseaapunne. Oo kowpa goso-makoo namadabuedu-kwa'ne tabuana. \v 2 Tuutsekoo tubope nadoputooena, oo na'enakwa puma natubodu, mooasoo natzakwonadu tu mi-wi gwuuna. Tumadinakwatu oo kuku ka tubetse baa-kooba, soo oenakwatu punno'o ka teepu-kooba tatugupunne. \v 3 Paba pooha tunetzabi ka mu natakwatsukwu'yoo (7) oo nanekwekadu, punno'o tunetzabi. \v 4 Toge ka mu natakwatsukwuoo (7) nunuadu unawena e botugukwuse soo Te Pabe'e pa'anakwana e netahoo, “Gi ka natakwatsukwuoo (7) nunuabu unnewunudu bopana, esoo togesoo nawatsetugupunnedu.” \v 5 Soo toha kasa-ga'yoo tumadinakwatu tu mi toogoopatoo mayodapunne. \v 6 Mee unnekooha, “Te Naa e taya ka kaahenotu mumme e tuukwe tuunguna. Oosoo gi wuna'mesoo tuutooe-wa'ne'yoo. Soo Te Naa ooosapa gwetzoinummedu gi mobekwa-ga'yoo. Oosoo ka tamme-koobakwitu no'oko hemma matabuepu ka teepu no'oko hemma ma-koobakwitu, yise ka tubetse baa-wi gwetzoidu no'oko hemma oetu tuwazoo. \v 7 Ka natakwatsu (7) nadatzengudu toha kasa-ga'yoo tumooyagakukoohase, soo Te Naa ka tu watze tunetammana mamakwuhookwu ka tu yadooawabe tu tuukwepu-wa'nesoo.” \v 8 Nu yise ka Te Pabe'e naka pa'anakwana mee nuka oo netammase, “Meahoose ka namabutooetu tubope ka toha kasa-gakoo mi-wikoo oo gwuuhootooa.” \v 9 Nu yise ka toha kasa-gakoo-matoo meahoose ka tuutse namabutooetu tubope oo natuungu. Oosoo mee e netamma, “A gwuuse a tuka. Masoo besa kamma nota peha-wa'ne, pana masoo ka saa'a u seenuumakukwu.” \v 10 Nu yise ka toha kasa-gakoo unne-kwa'nesoo mani. \v 11 Oosoo yise mee e netamma, “U sakwa ka Te Naa unnepu no'obatusoo numu mu moohedu nokosoo pooha tuukwe.” \c 11 \p \v 1 Ka hooope Te Naa e geahoose mee e netamma, “Meahoose hooope-ma ka Te Naa pukwiyoona mu nanesootuhi nobe managahoo ka umu e dooamu oe'yoona nanesootuhidu saa'a datsungahooke. \v 2 Pana gi ka puuwanatu oo nana'oonnakwitu managapana oosoo ka mu gi Jew numu pukwitu nehanena. Umu gi Jew numu ka Te Naa gi heesoobedya, gi besa tumatuguna ka mu wakwawa'a-toohakwi manemokwu. \p \v 3-4 Nu waahoo e yadooawabe poohamakakwu. Umu waha'yoo saa'a ewa (126O) tabeba-wi mu numu ka e unnepu tuukwemodooa, o'no yise mu suda sokwamakwu. \v 5 Soo tooe haga tooe ka gi mu nakabetsabedu ka mu sootumoo'oodu gi hownnekoo mu manayaha-wa'ne'yoo.” Umu waha'yoo Te Naa yadooawabe ka Te Naa Besa Pooha punagakoo mu pooha yadooana umu wohonepu puusoo ka suda mu tumatuguna mu-matoosoo makodyukute. \v 6 Umu waha'yoo yadooawabe ka pooha-gana ka powmadu mesoo nedyooikudu. Ka baa puupe-kwitoo tu matabuena pooha-ga'yoo tuwazoo. Mu Te Naa yadooawabe ookow pooha-ga'yoo eka numu suda mu namanatzayapu mu pooha tzapoonnekute, ooonne'yoona eka numu suda tuma'emukwana umu-matusoo mesoo makodyu. \p \v 7 Umu Te Naa nayadooawabe ka saa'a numu ka Te Naa unnena tuukwemakwuse soo suta'yoo nunu'u mu Te Naa nayadooawabe goepu. \v 8 Mu tookoo gi nakookwu pana ka Jerusalem mee naneadu-kwi namawukwu, po-wi\f + \fr 11:8 \ft Ka o'nosoo o soo Te Pabe'e pa'a nataposase ya'e.\f*. \v 9 Pahe'yoo yise oo naamookwitu tabeno no'obatusoo numu yaa teepu-koobatu mu tookoo sookwugikwu ka gi umu mu nakoo'oo tuungu. \v 10 No'yoona mu numu yaa teepu-koobatu besa sokwama ka eka Te Naa nanayadooawabe nagoese. Umu ka besa tu sokwamana tzapoonnena nanahoesoo nanahemaka. No'yoona soo suda namanedu ka mu Te Naa waahoo nayadooawabe tumayugwena kadoo'oo maneka mee umu sokwama. \v 11 Ka pahe yise oo naamookwitu tabeno manekase soo Te Naa songapu ka umu waahoo Te Naa yadooawabe-kwitoo nasongahase, umu yise yotsuhoo no'yoona numu oo poonnese suihoo. \v 12 Umu waha'yoo Te Naa yadooawabe ka Te Pabe'e naka ka pabatse pa'anakwana mee oo unnese, “Mu sakwa nu-matoo yaa-too kekemmow.” Umu waha'yoo yise koomeba-naga toogoopatoo kuowka mu wohonedu mu sookwugipunne. \v 13 O'no soo teepu yutsungakooha soo Jerusalem-matu kadoo'oo nama'e yise ewa'yoo numu tuihoo. Mu numu nabenihoodu unutse suihoose mee unnegonno, “Soo Te Naa pooha naduya.” \p \v 14 Mooasoo mu numu soo wahatooe suda namanedu poonneke, yise sumu'yoo umu-tammesoo kemmowgenasoo. \v 15 Soo natakwatsu (7) a nadatsunga-kwitu toha kasa-ga'yoo ka tu tumooyagakunoo mooyagaku. Ewa'yoo toha kasa-ga'yoo besa sokwamana tunegwuukooha, “Soo suta'yoo meno'o manakwana gi hownnekoo numu matzoeku-wa'ne mani. Yaa manakwana soo Te Naa numu nemadunagakwu, gi mobegwa-gakwu.” \v 16 No'yoona umu te nanesootuhi papabe'emu ka Te Naa-kobena meatzedose ka Te Naa nesookwuga'e \v 17 mee unnegonno, “U, Ne Naa unu pooha-ga'yoo, Ne Naa unu pooha-ga'yoo, kadoo ume kumitusoo. U no'oko hemma matzooekupu. \v 18 No'obatusoo gi u-matoo nanesootuhidu numu uga u soosawikute. Meno'o yise umuoo numu tuma'emukwana umu-matoosoo kodyukwu, mu tuipu numu tuwazoo ooosoo. Meno'o u yise ka umu ume nakabetseadu ka mu numu besa u unnepu tuukwedu, u-matoo nanesootuhidu sootuhikwu. U ka mu gi tunaka'oedyukudu numu ka teepu kadoo mayugwedu punno'o kadoo mayugwekwu.” \v 19 Soo Te Naa yoo mani ka tu tunetammakupu-wi petugase ka tu yadooapu tamme-tamme sootuhise, umu yise ookahoo oowekoo sopedakwatoo. O'no yise nunuana tukwukwutsekooha soo teepu unu yutsungakoohase yise papabatsema hakwotukwakooha. Yaahoo esoo Te Naa pooha manepunne. \c 12 \p \v 1 Nu yise ka e tuusobedya-kwi ka mogo'ne poonne. Soo mogo'ne ka mu Jew numu manepunnena wahadu. Soo Te Naa pooha ka mogo'ne no'otu atsa tukwunupunne. O tookwa soo mu numu pabe'e pea. \v 2 Oosoo mogo'ne kohe'adu, paba nanepaga ka tooa'adoohookwuse. \v 3 Nu yise ka e tuusobedya-kwi pabatsekoo atsa togogwa-wa'ne tabuadu poonne. O oosoo panetogogwa numu goekwudu. Natakwatsukwuoo (7) wo-gana no'yoona suta-kwi pooha tsotsowupaka yise sumumano'okoo (10) aa-ga'yoo. \v 4 Tu kwase-ma too'e naamookwitu ka mu paatoozooba tubongo ka teepu-koobatoo wusawekuwunu. Soo panetogogwa ka mogo'ne tooa'adoodu-kobena wunuhoo, o'no oosoo ka oonga'a oo nadooa'adoohoose oo totzobahookwu mee soonammena. \v 5 Esoo naatse Te Pabe'e manekwudu. Gi haga Te Pabe'e pooha matzooeku-wa'ne'yoo. Soo panetogogwa gi how oo ma'e. Esoo naatse Te Naa-baatoo natzagwuuga, obe'yoona oosoo saa'a numu-koobatoo manedooa. \v 6 Soo mogo'ne oo namatzatseboogese oo-na tubetse hekwana manepetuga, soo Te Naa mooasoo oo-toogoo tumabetsape ka pahe tomoba naamookwitu oo mabetseakwuse. \p \v 7 Te Naa manepunne-kwitu nananepetugudu. Mu toha kakasa-ga'yoo ka mu moohedu Michael mee naneadu-no panetogogwa nananepetukute Te Naa manepunne-kwitu. \v 8 Soo panetogogwa, mu tsotsoapa pupua'amu-no nanematzooekuse, yise ka Te Naa-bakoo gi nanepetzape. \v 9 Soo suta'yoo panetogogwa unu paba'yoo ka pudu oe manakwana numu suda mayugwedu, numu nemooagadu ka Te Naa-baa'yoona ka teepu-koobatoo natayakwuni. No'oko umu pumme tupua'adu punno'o. \v 10 Umu yise Te Naa-batu oo pooha nesookwuga'e mee unnemo'o, “Meno'o soo Te Naa tamme magwetzoina namamakwupetu. Soo Te Naa yise ka sutakoo netayakwuni. Meno'o soo Te Pabe'e ka sutakoo panetogogwa ooonakwa pooha-ga'yoo. Soo suta'yoo panetogogwa uga ka Te Naa-kobena wunuyina mu nanesootuhikuna suda nanemadabueyakwe. Ka oo oo manakwe soo Te Naa nabakoo oo tayakwunipu. \v 11 Umu Te Naa naka'oedyukudu-koobatu nabatsa ooonne'yoona ka sutakoo matzooekukwu umu ka Te Naa naka'oedyukuna. O'no yise mu mee ka mu numu tunesootabuemona, soo Te Pabe'e yise te magwetzoikwu umu ka tunakabetseanona tooe pumme tu go'ese sapa. \v 12 Yaa manakwana no'yoona umu Te Naa-batu besa sokwamakwu. Pana mu numu teepu-koobakwitu suda namatuusoobedyakwu ka sutakoo yaa teepu-kooba mani petuse.” \p Soo suta'yoo panetogogwa unu suta'a ka pudusoo oosoo tu tubetse nakwutumakwuse sopedakwatoona. \v 13 Soo suta'yoo panetogogwa ka teepu-koobatoo nuwatzeoose, ka mogo'ne sookusega. \v 14 Soo mogo'ne ka Te Naa-toohatu ooonne'yoona soo suta'yoo gi oo nemooaga-wa'ne'yoo. \v 15-16 Soo suta'yoo panetogogwa nanasuda ka mogo'ne sootunagagena, ooonne'yoopana ka mogo'ne gi mapu'a. Soo Te Naa ooosapa ka mogo'ne tummatzina besa oo sootuha'e oo-kooba tu'eya'e. \v 17-18 Soo suta'yoo yise ka Te Naa Besaa Tooa gi mapu'ahoose mu wakwawa'a-ma maniga. Ka mu wakwawa'a nananesootuhi manegase suta'yoo panetogogwa gi mu mapu'a. \c 13 \p \v 1 Soo suta'yoo panetogogwa yise ka tubetse baa-kumaba wunupetuga. \p Yise ka e pooha tuusoobedya-kwi nunu'u ka tubetse baa-wi'yoona tsebooeke. Sumu mano (10) aa-gana pooha tsotsotu'a'yaa no'oko tu aa-ma. Natakwatsukwu'yoo (7) wo-gana no'oko mu tu kwo-ma natubotuguna, “Mu sakwa nu-matoo nanesootuhi.” \v 2 Soo nunu'u e poonnena toohoo'oo-wa'ne tabu'a, pana soo oo kuku ka oo tupa-no, wuda'a-wa'ne tabua. Soo suta'yoo panetogogwa ka nunu'u sutakoo tu pooha geahoo, oosoo yise sutakoo moohedu oo mayugwese oosoo tunetammadu mane. \v 3 Sumu'yoo ka nunu'u wo-matu pabatsekoo tutzaga-ga'yoo, segesa-ma too'e nabatsahoo. Pana soo oo natsegeana besa mani. No'obatusoo mu numu gi Te Naa-wi tunaka'oedyudu ka teepu-koobatu oo sookwuga'e ka yabesoo besa oo manise, yise oo naka'oedyuku mane. \v 4 Mu numu yise ka sutakoo panetogogwa-matoo nanesootuhi oosoo ka nunu'u sutakoo pooha-makase. Ka nunu'u-matoo tuwazoo nanesootuhina mee unakwe, “Yowsoo nunu'u, gi haga a matzooeku-wa'ne'yoo.” \v 5-6 Soo suta'yoo panetogogwa ka nunu'u nenoyukwe ka Te Naa suda oo netamma tuunguna yise paba naneyugwe, ka umu tamme-kooba ooweoo gwetzoimodu tuwazoo. Ka sutakoo tu pooha oo gea ka pahe yise oo naamookwitu tomoba-witoo oo wumeakuwunukwutu. Oosoo nunu'u yise paba kusa'a ka Te Naa suda netammakwu mee soonammena ka Te Naa-witu esayiyina. \v 7 Oosoo napooha-maka ka umu Te Naa naka'oedyukudu newohonekwuse, oosoo no'obatusoo numu moohedu manekwu tooe hanotu tooe ka yaa teepu-koobatu. \v 8 Mu gi Te Pabe'e naka'oedyukudu saa'a ka nunu'u-matoo nanesootuhikwu. \v 9 Mu sakwa e unnena nakapunne, \v 10 soo nunu'u susumudu Te Pabe'e naka'oedyukudu-matu wutumakwu, yise susumudu-matu goekwu. Gi tooe hownnekoo tooe namatzatsebooa-wa'ne'yoo. Gi suipana. Tamme sakwa ooosapa ka Te Naa-wi tunaka'oedyukuno. \p \v 11 Kumma'yoosoo nunu'u yadooawabe, numu nemooagakwudu ka teepu-wi'yoona tsebooegena nu oo poonne. Waahoo aa-ga'yoo ka seepu dooa-wa'ne. Ka sutakoo panetogogwa-wa'ne yadooakanga. No'oko mu numu yaa teepu-koobatu ka nunu'u tutzaga-ga'yoo, besa-matoo mu nanesootuhi tuungu. \v 12 Soo nunu'u ka tu yadooawabe ka numu nemooagadu no'oko tu pooha haneku. \v 13-14 Soo numu nemooagadu nunu'u yadooawabe nanabesa tumada'e ka nunu'u-kobena'yoona. Ka goso nekemmaku ka mu numu pumme poonnepunne. Ooonnekoo soo nunu'u yadooawabe ka yaa teepu-koobatu mu numu nemooaga. Soo numu nemooagadu ka mu numu, hemma ka nunu'u-kwa'ne tabuadu matabue tuungu. \v 15 Soo nunu'u yadooawabe ka tu pooha-toohakwi ka hemma nunu'u-kwa'ne tabuadu namadabuedu mesoo yadoo'e ka mu numu gi pumatoo nanesootuhidu oo goe tuungu. \v 16 Soo nunu'u tu yadooawabe meeoo, “Mu numu no'obatusoo sakwa nagopo ka tu mi-ma tooetoo tu aa-ma. \v 17 Soo tooe haga tooe ka nunu'u nanea-ma gi nakopodu gi hemma-ma tumuna gi hemma tumukwu.” \v 18 Tamme sumuna ka nunu'u sopedakwatoo. Oosoo nana oo naneana ka natzetatsungana 666 manakwe. \c 14 \p \v 1 Yise ka e pooha tuusoobedya-kwi soo Te Pabe'e ka Te Naa giba-kooba wunu nu oo poonne. Ewa'yoo (144,000) numu oo manepunne onona nagopo'o, Te Naa tunetammapu. \v 2 Umu tunekwuna, nanakatsebooepunne. \v 3 Umu ka Te Naa pudu hoobea watsukweoo umu Te Naa besa pupua'amu mu toha kakasa-ga'yoo papabe'emu-kobena'yoona tuwazoo nekwuhu. Umu numu namagwetzoidu suu'mu ka hoobea sopedakwadoo. \v 4 Umuoo namagwetzoidu o manepunne ka ooosapa Te Pabe'e oedyukumodu gi tototzaba-ga'yoo gi hannano'o ka nunu'u-matoo nanesootuhidu. Umu yise Te Naa-baa soo Te Naa yise ka gwetzoibu mu sootuhi. \v 5 Umuoo numu gi hannano esagoedu, ka suda tu tumatuguna mooasoo nematzagakwunipu. \p \v 6 Nu yise kumma'akoosoo toha kasa-gakoo ka teepu-koobakwi oo yotsenumme oo poonne. Oosoo no'obatusoo numu no'oko ka teepu-koobatu mu nana'atabatumasoo apegeadu tuukwe'e, “Mu ka mu ma'emukwana ma'wukese, soo Te Naa mu sootuhikwu.” \v 7 Oosoo pabatse mee unne, “Ka Te Naa nakabetseana oo naka'oedyuku ka Te Naa-matoo nanesootuhina. Soo Te Naa no'okosoo hemma ka teepu-koobatu matabuepu ka tubetse baa yise ka te pa'anakwatu tuwazoo.” \v 8 Soo waha nadatsungadu toha kasa-ga'yoo oo-nakwisoo yotsepunnena mee unakwe, “Soo mu numu ka Rome mee naneadu-wi nonobe-ga'yoo nanasuda manena yise mu no'obatusoo numu ka mu poonnena umu-kwa'ne nanasuda manakwe. Umuoosoo nanasuda manena umu-matoosoo kodyuhoose kadoo mu mayugwe.” \p \v 9 O'no yise soo pahe nadatsungadu toha kasa-ga'yoo punno'o mu-nakwisoo yutseno meeoo unnemena, “Soo tooe haga tooe ka sutakoo nunu'u-matoo nanesootuhidu ka nunu'u oedyukuna, \v 10-11 soo suda mu manena umu-matoosoo kodyudooa. Umuoo suta'yoo numu saa'a ka gi toogedu goso-wi nidooa, oe'yoo gi besa namanatzayakwe ka nuummaba wumakwu umu yise ka Te Pabe'e poonnena tooe nasootuaganekwu gi how oo madikwu. \v 12 Umu Te Naa-wi tunaka'oedyukudu yaa manakwana gi ni-wa'ne'yoo ka ooosapa Te Naa nakabetseana ka Te Pabe'e naka'oedyukuna tooe ka mu numu pumme woho'ne sapa.” \v 13 Sumu'yoo yise pa'anakwana mee unne, “Meno'o mu tunaka'oedyukudu ka Te Pabe'e-koobatoo nabatsase besa nasootukikwu.” Soo Te Naa Besa Pooha yise mee unne, “Aha, gi hee suta'yoo umu-matoo kodyukwu. Umu yise nasootuhikwu ka besa tumatuguse.” \p \v 14 Nu yise ka Te Pabe'e poonne oona toha koomeba-ma oo katu. Soo Te Pabe'e ka no'oko mu pumme naka'oedyukudu yaa teepu-koobatu matzobakwu. \v 15 Soo toha kasa-ga'yoo petuoose pabatse Te Pabe'e mee netamma, “Ka umu yaa teepu-koobatu no'oko u-kwi tunaka'oedyukudu matzobakooha. Meno'o mooasoo soo Te Naa no'oko nemamakwuhoo.” \v 16 Soo Te Pabe'e no'oko umu pumme naka'oedyukudu matzobakooha. \p \v 17-18 Soo toha kasa-ga'yoo ka Te Naa-baa'yoona kemmadu ka kumma'akoosoo toha kasa-gakoo mee netamma, “No'oko ka sutakoo numu yaa teepu-koobatu matzobakooha. Yaa manakwana soo suda mu tumatuguna umu-matoosoo kodyukwu.” \v 19 Soo toha kasa-ga'yoo yise no'oko mu sutakoo numu yaa teepu-koobatu matzobase kadoo'oo mu mama'e. \v 20 Tubetse ewa'yoo gi tunaka'oedyukudu kadoo namama'e. Umu kadoo namama'edu mu puupe yise oodutsekoo baa hoo-wa'ne pookoo natsipunno'o dookapu-wi hoodape. \c 15 \p \v 1 Yise ka e pooha tuusoobedya-wi natakwatsukwu'yoo Te Naa tutummatzidu mu toha kakasa-ga'yoo ka mu gi tunaka'oedyukudu numu yaa teepu-koobatu suda tumatuguna umu-matoosoo makodyukukwu. \v 2 O'no ewa'yoo, Te Naa-wi tunaka'oedyukudu ka Te Naa-baa manipetu. Soo pukwi mu konnopunnena ka tubetse besa patatsadyana goso-no namayu-kwa'ne tabuapunne. Umuoo o konnodu tunaka'oedyukudu gi ka nunu'u nanea-ma nagopo, umu gi nunu'u-matoo nanesootuha'e. Oosoo nunu'u gi hownnekoo umu matzooeku-wa'ne'yoo. \v 3 Umu ka Te Naa pumme magwetzoise besa sokwama Te Naa tunekwukute ka o'nosoo Moses tu nanamooatupu manepu-wa'ne'yoo, yise ka Te Pabe'e tamme-koobatoo oo nabatsapu-witu nekwu'u. Umu meeoo, “U, Ne Naa unu pooha-ga'yoo besa manakwe. U ooosapa kaaheno manedu, u no'obatusoo numu-kooba katudu. \v 4 No'obatusoo numu mee u nesookwuga'e, ‘U tubetse unu pooha-ga'yoo. Gi haga u-kwa'ne besa'yoo. No'obatusoo numu u naka'oedyukuna u-matoo nanesootuhikwu, umu ka u nakasopedakwatoona ka pumme u magwetzoipu.’ ” \p \v 5 Nu yise ka Te Naa pukwi'yoona poonnese, \v 6 mu natakwatsukwu'yoo (7) toha kakasa-ga'yoo ka Te Naa pukwi manepunne-kwi'yoona ku'ahooke. Umu ka numu nanasuda manepu umu-matoosoo makodyukukwudu. Umu besa toha namasooana oa tupe namadabue-ma tu ama wupaka. \v 7 Sumu'yoo yise ka umu watsu Te Naa pooha manepunnena-matu ka mu toha kakasa-gakoo nanasusumu tseda yoongedahoo. Soo tseda mu sutakoo numu yaa teepu-koobatu manena-ma nakaanokute. \v 8 Soo Te Naa Pooha unu natzooe ka Te Naa pukwi'yoona kaanohokwu, gi haga ka Te Naa tzage mane-kwa'ne'yoo. Ka mu toha kakasa-gakoo tunetummana mamakwuhoose, o'no saa'a mu numu ka Te Naa tzage'e meesoo manidooa. \c 16 \p \v 1 Soo Te Naa ka mu natakwatsukwuoo toha kakasa-gakoo pabatse'e mee netamma, “Mea'ase ka natakwatsukwuoo (7) sutakoo tseda-wi nuunetadu ka mu numu nanasuda manepunne ka teepu-koobatoo makodyuhoo.” \v 2 Soo mooe'ugasoo toha kasa-ga'yoo ka mease ka pumme tseda-witu ka teepu-koobatu wukwate ka mu numu ka nunu'u nagedu yise unu nananuumadu uagoe. \p \v 3 Soo waha nadatsungadu toha kasa-ga'yoo tseda-witu ka tubetse baa-witoo wukwatehoo. Soo yise puupe-kwa'ne manise, no'yoona hee ka tubetse baa-witu batatuihoo. \p \v 4 Soo pahe nadatsungadu toha kasa-ga'yoo punno'o ka pumme tseda-witu ka teepu-koobatoo wukwatuhoo no'yoona yise mu patzona ka baa hooodu-no, puupe mani. \v 5 Soo toha kasa-ga'yoo mee unakwe, “U, Ne Naa u besa manakwe. \v 6 Mu suta'yoo ka umu u-kwi tunaka'oedyukudu yise umu u yadooawabe goehoo ka mu puupe ka teepu-koobatoo wutookahoo. Meno'o yise umu ka puupe hebekwu.” \v 7 Nu yise sumuoo nanesootuhiwunu oo naka mee o unakwe, “Aha, Ne Naa unu pooha-ga'yoo. U toge tumatuguna. U ka umu u-kwi tunaka'oedyukudu u tuukwe-kwa'nesoo manakwe.” \p \v 8-9 Soo watsu nadatsungadu toha kasa-ga'yoo pumme tseda-witu ka taba-kooba wukwatekoose, unusoo udutu petuhoo mu yise mu numu too'e kootu'i pana umu nanasuda ka Te Naa netamma tooe ka oo pooha ka sutakoo tzadyooikudu sapa. Umu uga ka Te Naa nanesootuhina soo Te Naa uga mu sootuhise, umu gi ka Te Naa nakaheesoobedya yise ka nanasuda tu manena gi ma'wu. \p \v 10 Soo manege nadatsungadu toha kasa-ga'yoo pumme tseda-witu no'oko mu nunu'u tunetammana umu-koobatoosoo wukwatehoo. Mu nunu'u pabe'e nagedu togabu-wi mani, puusoo nanatoo nisagoehoose. \v 11 Umu nanasuda ka Te Naa te pa'anakwatu netamma ka nuummaba wumana ka uagoena. Oo manepana umu gi ka nanasuda tu manena ma'wu. \p \v 12 Soo naapahe nadatsungadu toha kasa-ga'yoo pumme tseda-witu ka paba hooodu Euphrates mee naneadu baa-witoo oo wukwatehoo, soo baa yise pasahoo mu soyuzu ka tabatsebooe-nakwa teepu-ga'yoo mesoo kemma'akwu oo-toogoo mu tuma'ekwu. \v 13 Mu pihoo tsotsoapa pamogo-kwa'ne tatabuedu nu poonne. Sumu'yoo ka sutakoo panetogogwa tupi'yoona, sumu'yoo ka nunu'u tupi'yoona, soo sumu'yoo yise punno'o ka esaya'edu yadooawabe tupi'yoona kemma. \v 14 Mu tsotsoapa mu numu nemooagakwudu no'obatusoo yaa teepu-koobatu nesumuse ka Te Naa oemota neyugwekwutu o'no yise Te Pabe'e wohonedu. \v 15 Mooasoo soo Te Pabe'e Jesus mee unnegapu, “Nu saa'a petudooasoo gi numu nuka sookwino'o. Namabetsabepunne o'no mu gi nasookwidooa. Mu namabetzapepunnedu nu sootuhikwu.” \v 16 Mu tsotsoapa tumanisakoekukwitu yise no'oko mu numu Te Naa wohonedu nesumuhoo ka Armageddon mee naneadu-wi. \p \v 17 O'no yise soo natakwatsu natasungadu toha kasa-ga'yoo pumme tseda-witu ka teepu pa'anakwitoo wukwatehoo. Soo Te Naa yise tamme-koobatu paba yadooa, “Namamakwuhoo.” \v 18 O'no yise tukwukwetsena, nunu'ana soo teepu unu yutsungakooha. \v 19 Soo numu nokatuna Rome mee naneadu ka nanasuda manedu petukwadu pahe-baa nuugotehoo. No'oko ka mu numu nogatuna ka teepu-koobatu kadoo'oo nama'e. Soo Te Naa oo soomayu ka umu numu Rome-wi nogatudu tuma'emukwana yise umu-matoosoo kodyu. \v 20 No'yoona teepu atasoo mani. \v 21 Yise pa'anakwana papabatse-ma hakwotukwakooha. Mu papabatse'yoo hakwotukwadu ka mu numu-koobatoo sawehoo umu numu yise Te Naa oetu tu'aganena suda oo netamma pana umu gi ka nanasuda tumanena ma'wu. \c 17 \p \v 1 Sumu'yoo mu toha kakasa-ga'yoo-matu sumuoo mu nanasuda manena uga ka tseda-wikoo yoongana-matu nu-matoo kemmase mee e netamma, “Ta sakwa tupoonnega, nu-no kemmow nu u tzapoonnekukwu ka moogoobu mogo'ne nanasuda tuma'emukwana oo-matoosoo kodyu. Soo mogo'ne bahoodu-kumaba nobe-ga'yoo. Esoo mogo'ne ewabatusoo numu-kooba katudu. \v 2 Mu teepu-koobatu numu moohedu ugasoo nanasuda oo-no maneyakwe.” \v 3 Soo toha kasa-ga'yoo yise e bika ka e pooha tuusoobedya-kwi ona numu-wanatoo. Nu sumuoo mogo'ne poonne ka atsa nunu'u-kooba oo katu oosoo nunu'u ewow oo-ma natubo'o mee na'unnedu, “Mu sukwa nu-matoo nanesootuhi.” Soo nunu'u natakwatsukwuoo (7) wo-gana sumumano'yoo (10) aa-ga'yoo. \v 4 Soo mogo'ne unu nanenagadu-kwi namasooana, unu nanenagadu patze tupe oo-ma'yoona patakwetseakawunu ewow oa tupe hee-ga'yoo. Oa tupe namadabuena tseda yoongana no'yoona soo suda oo tumatugupu oowekoo yoongakatu. \v 5 Soo mogo'ne naneana oo oo-ma nabo'o mee watze na'unnedu, “Paba'yoo Rome no'obatusoo ka teepu-koobatu suda namanedu mahetapunnedu.” \v 6 Soo mogo'ne ka umu Te Naa dooamu goena mu puupe-ma baya'e. (Nu ka oo poonnese gi oo nakasopedakwatoo). \v 7 Soo toha kasa-ga'yoo yise mee e netamma, “How manena yise u ka oo poonnepana gi oo nakasopedakwatoo? Nu ka mogo'ne noko ka nunu'u natakwatsukwuoo (7) wo-gakoo,-kooba oo katu-kwitu besasoo u tuukwekwu. \v 8 Soo nunu'u o'nosoo uga nummenummedu pana meno'o ya'epu. Soo nunu'u pudusoo ka teepu tzatoboyakwusoo saa'a kadoo namayugwekwu. Mu gi Te Naa doodooamu gi oo nakasopedakwatoona ka nunu'u poonnese. \v 9 U sakwa ekow tuwazoo nakasopedakwatoo soo nunu'u natakwatsukwuoo (7) wo-ga'yoo natakwatsukwuoo (7) giba manepunnena. Umuoo soo wo punno'o natakwatsukwu'yoo (7) numu-kooba aatadu mee tuwazoo na'unnedu. \v 10 Manege'yoo tuipu sumu'yoo togesoo meno'o gwetzoinumme sumu'yoo gisoo numu pabe'e namayugwe, pana ka petuse oosoo gi haa'noto numu-kooba katukwu. \v 11 Soo nunu'u uga gwetzoidu pana meno'o gi, puu ugasoo numu-kooba katudu umu natakwatsu-wa'ne'yoosoo (7). Saa'a oosoo punno'o kadoo'oo tubetse namayugwekwusoo. \v 12 Soo nunu'u sumumano'yoo (10) aa-ga'yoo u poonnena sumumano'yoo numu-kooba aatadu mee nanetammana gisoo numu moohedu pana saa'a ka nunu'u-no numu-kooba aatakwu gi haa'noto. \v 13 Umu no'yoona ka nunu'u nakabetseakwu yise no'oko numu pukooba mu aatadu ooka nakabetse'a mayugwekwu.” \v 14-18 Soo toha kasa-ga'yoo mee e netamma, “Oosoo baa hooodu u poonnena mee na'unnedu no'obatusoo numu yaa teepu-koobatu nanetammana. Soo nunu'u numu nemooagadu ka sumumano (10) numu-kooba aatadu-no ka mogo'ne gi petzabekwu. Umu oo matzooekuse no'oko hemma oo hee-gana hanehookwu. Umu goso-ma oo nikuse kadoo'oo oo tubetse mama'ekwu. Soo Te Naa meeoo tusoohanena umu 'yoo manakwe. Umu ka Te Naa unne-kwa'nesoo manakwe. Soo mogo'ne ka u pooha tuusoobedya-kwikoo u poonnena ka Rome nanetammana ka numu nanasuda nenoyukwedu. Umu numu-kooba aatadu ka Te Pabe'e wohonena ono nana'akwekwu, soo Te Pabe'e no'oko umu pumme nagedu pummesoo tunetutzeana-no mu matzooekukwu. Soo Te Pabe'e no'oko numu ooonnakwa pooha-ga'yoo.” \c 18 \p \v 1 Ka saa'a nu kumma'akoosoo toha kasa-gakoo poonne pa'anakwana tubongo oo wuekena, oosoo mu toha kasa-gakoo moohedu. Besa patakwetzeakena, no'oko ka teepu kootabuakukena. \v 2-3 Pabatse'e yadooase mee une, “No'obatusoo numu ka Te Naa tu nakabetseana ma'wukese ooka Rome-witu namanewunutu Te Naa ooonakwasoo oo sooyukwena. Mu numu-kooba aatadu yaa teepu-koobatu punno'o. Umu hemma-ma tumudu unu moogooba mane ka Rome-witu no tuhe'nena hemma-ma tumuna, ewa heedooa petuga. Soo pabatse'yoo numu pukwi nokatuna, Rome mee naneadu tubetse kadoo nama'e. Ewa'yoo mu tsotsoapu yise tooe hownne'yoo tooe suta'yoo oe manekwu yaa manakwana.” \v 4-5 Te Naa pa'anakwana paba yadooa mee'e unena, “E nanumu, mu Rome numu suda tumaduguna, gi Rome numu-ma tzabepana. Gi too umu-wa'nesoo manepana, mi'yoona mea. O'no soo mu tuma'emukwana gi mu-matoosoo kodyudooa.” \v 6 Soo Te Naa mee'e too une, “Mu numu ka Rome-witu suda tumaduguna waha oo-koobakwizoo umu-matoosoo kodyudooa. \v 7 Unu oo ma'e, mu numu puu nuummabu puusoo nagea ka sutakoo numu pu-ma tu poohana, no'okosoo hegana. Soo Rome-witu numu meeoo tusooyukwe. ‘Numme yow naduyadu, numu ooonakwa sutakoo pooha-ga'yoo. Nu gi a natamawukana. Nu gi hemma suda soonameku-wa'ne'yoo.’ \v 8 Meno'o yise no'yoona suda mu tumadugupu, sumu tabeba-wizoo oo-matoosoo kodyukwu. Numu tuikwu, suda nasokwamakwu, yise natseatuikwu. Soo Rome goso-ma kadoo kooyugwekwu. Nu oo mu yukwekwu nu unu pooha-ga'yoo.” \p \v 9 Ka mu numu-kooba aatadu Rome no tuhene'etu gi Te Naa nakabetseadu ka Rome na'e, oo kweedapunne, oo poonnena unu suda sokwama. \v 10 Umu sua'e ka umu ooosoo ma'ekwu mee sokwamana, kwinga'asoo konnopunnena mee une, “Uda'a suda too'e, tubetse unu suda. Soo pabatse'yoo Rome gi nasoonubooedu yabetse kadoo mani.” \v 11 Mu hemma-ma tumudu ka teepu-koobatu suda sokwamakwu ka Rome gadoo namayukwe, ka gi haga hemma tumu manese. \v 12-13 Mu numu ka onosoo Rome-witu ewa nanenakadu no'obatusoo hemma-ma tumuyakwe. \p \v 14 Mu wakwawa'a hemma-ma tumudu ka mu numu umu-baa too'e petu pana gi hownnekoo hemma tumu-wa'ne'yoo. Ka tu hemma gadoo nuugwe gi haga oweoo tunehue-wa'ne'yoo. \v 15 Mu wakwawa'a hemma-ma tumudu nesua'e ka mu ooosoo nama'ekwu mee sokwamana, kwinga'asoo konnopunnena, \v 16 mee unena, “Uda! Suda too'e, tubetse suda tooe. Soo Rome yabesoo kadoo'oo nama'e. Unu nanenakadu kwasu-ga'yoo, oa tupe, unu nanenakadu namasooapu-ga'yoo. \v 17 Meno'o gadoo'yoo.” \p No'yoona mu sake Rome-witoo hemma nodu, baa-kooba'yoona ewow natumanagayakwedu kwinga'asoo konnopunne. \v 18 Umu ka oetu kweedapunnedu oo nipunne oo poonnese papabatse'e mee une, “Gi hanotu ekeow Rome-wa'ne'yoo.” \v 19 Umuoo ka suda sokwamana yagana mee unena, “Uda! Suda hi'yoo, tubetse suda tooe. Numme besa manekese ka Rome-witu ewa ne tumanagayakwese. Pana Rome yabesoo gadoo'oo koomani. \v 20 Mu toha kakasa-ga'yoo, mu tunaka'oedyukudu, mu nanamooatupu soo Te Naa yadooawabe, soo Te Pabe'e tunemayakwewabe punno'o, besa sokwama ka Te Naa tunetammana namamakwupu.” \p \v 21 Yise soo unu natzooedu toha kasa-ga'yoo tusoonoo-kwa'nekoo pabahoo tupe ka tubetse baa-witoo tawazeoo mee yise une, “Soo Rome mee naneadu yooonnekoosoo kadoo'oo nama'ekwu. \v 22 Mu tunekwudu, mu tutzadyagakudu-no gi tunemayukakwu. Mu numu hemma matabuedu punno'o gi onona tumatabuemanekwu gi nahongobetookwu tuwazoo. \v 23 Mu tugootabuakuno punno'o gi gootabua manekwu, mu numu gi nananodukwadoo-wa'ne'yoo. Mu papaba nanana hemma-ma tumudu uga ewa oetu mu natumanakakudu ka teepu-koobatu, umu ka sutakoo pooha-gana numu poohadu, suda numu mayugwe. \v 24 Soo Rome oe naneyukwe oosoo ka mu tunaka'oedyukudu koese, yise ka Te Naa yadooawabe no'oko mu numu teepu-koobatu nakoedu tuwazoo.” \c 19 \p \v 1 Nu yise ewatsekoo numu naka tamme-koobakoo Te Naa-baa'yoona papabatse mee unena naka, “Soo Te Naa tubetse besa'yoo te magwetzoina unu naduyadu pooha-ga'yoo, gadoo'oo hee oo ooonakwa pooha-ga'yoo.” \v 2 Besa oosoo Te Naa ka oo mu yugwese ka umu pumme nanesootuhidu, unu suda mu yukwe nabatoo namasawekuna, suda manena. Mooasoo yise mu tuma'emukwana umu-matoosoo kodyu. \v 3 Umu yise ka Te Naa Besa Pooha-toohakwi papabatse'e mee une, “Tamme sakwa ka Te Naa suu'mu nesootuhi. Mu Rome numu suda manepu gi nasoomu'wa-wa'ne'yoo.” \v 4 Mu wahamano'yoona watsumatsebooekudu (24) toha kakasa-ga'yoo papabe'e ka mu watsukwe'yoo Te Naa besa pupua'amu manena ponnena meatzedose ka Te Naa-matoo nanesootuhikooha. Ka Te Naa Besa Pooha-toohakwi mee umu unegono, “Togesapa u Ne Naa tubetse besa'yoo.” \v 5 Ka Te Naa kumabaa'yoona nu tuapu naka mee une, “No'yoona tamme ka Te Naa nakabetseana oo tumatzidu sakwa oo nesootuhi. No'obatusoo numu oo naka'oedyukudu sakwa punno'o Te Naa netubetseyi.” \p \v 6 Nu yise tuwazoo ewow numu nakasoo papabatse ka Te Naa Besa Pooha-toohakwi mee unekono, “Te Naa mooasoo no'okosoo ka sutakoo matzooekupu, soo Te Naa naduyadu pooha-ga'yoo, soo Te Naa meno'o tamme-kooba tueya'ekatu. \v 7 Tamme sakwa ka besa-matoo besa sokwama. Soo Te Pabe'e uga nabatsapu meno'o gwetzoidu mu tunaka'oedyukudu pu-toogoo namamakwupunne nadooha mu mayugwekwu. \v 8 O umu besa tumadugupu, gi tosadu tunaka'oedyukudu.” \v 9 Soo toha kasa-ga'yoo nu-notu yise mee e netamma, “U sakwa eka botugu besa kaaheno ka Te Naa yadooapu mee unakwe, ‘Yaa manakwana umu no'yoona ka umu ooosapa Tu Pabe'e no'yookwu oosoo mu besaa dooamu-gana ooosapa mu sootuhi.’ ” \p \v 10 Nu yise ka toha kasa-gakoo-kobena meatzedose oo-matoo nanesootuhikooha. Pana oosoo mee e netamma, “Gi nu-matoo nanesootuhipana. Nu ka Te Naa sukwe natumatziwabe numu-kwa'nesoo manedu. Ka Te Naa-matoo suu'mu nanesootuhi. Soo Te Naa Besa Pooha ka umu Te Naa numu tunepohabeku-too ka Te Pabe'e-witu.” \v 11 Nu yise ka Te Pabe'e poonne pa'anakwana aaba-kooba katuna tubongo oo wuekena. Soo Te Pabe'e togesapa unakwe ka tu une-kwa'nesoo manakwe. Soo Te Pabe'e kaaheno besakoo mu numu nemadabuekoo, no'oko gi togekoo matzooekudu. \v 12 Soo Te Pabe'e no'oko gi hemma nekwatzekudu. No'obatusoo soo hee ka Te Pabe'e-toohakwi manepunnekwu, no'obatusoo numu tooe. Soo Te Pabe'e suu'mu puusoo nawitu soopedakwadoo. \v 13 Soo Te Pabe'e no'oko soo hemma matzooekupu. Soo Te Pabe'e Te Naa madumotseapu, oosoo suu'mu tu nanumu magwetzoi. \p \v 14 Ka Te Naa manepunne-kwi'yoona mu nananesootuhidu-no gi totsabu-gana ka Te Pabe'e punno'o aabu-gakoo-nakwi woyooadape. \v 15 Ka Te Pabe'e sukwe yadoo'a suda manedu gadoo'oo mani. Soo nanasuda mu manepu umu-matoosoo kodyukwu. \v 16 Ka oodutsekoo oo wunaga'a-ma yise oo si-ma mee natubo'o, “Yowsoo no'oko numu-kooba tubetse katukwudu.” \p \v 17 Nu yise ka toha kasa-gakoo ka taba tabedooapunne-kwi wunudu poonne, no'oko mu a toogoo tukadu yozumodu hootseba'a mee mu netamma, “Mu paba tukakwu ka mu ewa suta'yoo numu pudusoo nagoekwu mu saa'a o'no mu tukakwu soo Te Naa mooasoo tunemamakwu pu-toogoo a namanekwuna. \v 18 Mu no'obatusoo suta'yoo numu tookoo sooakwu, yise mu hootseba'a pookoo tuina tookoo tukakwu tuwazoo.” \v 19 O'no yise nu ka sutakoo nunu'u papabe'e tu nananumu mu nesumutoo ka Te Pabe'e tumoo'oona poonne. \v 20 Mu nunu'u papabe'emu yadooawabe nahemahoose ka paba hano-kwi nidabedu oa saanoo-kwa'ne kookwanapunnedu, kweedapunnedu, numu kweekaha'ekudu-kwitoo natzabepu'a togesoo gwetzoina. \p \v 21 No'yoona mu Te Pabe'e wohonedu, ka Te Pabe'e sukwe yadooase gadoo nama'e. No'yoona mu hotseba'a mu tookoo tu wuzu'me-kwitoo tukana. \c 20 \p \v 1 Nu yise ka toha kasa-gakoo poonne pa'anakwana tubonga wuekena. Oosoo ka sutakoo pukwi nakwutumakwuna teepa tawaga-kwi nanatzakwona pu-ma natzepunooena gwuuna. Soo Te Naa mooasoo ka sutakoo oo tzakuna tuungu. \v 2 Soo toha kasa-ga'yoo ka sutakoo panetogogwa wutuma ka ooosapa umu mooe namanumudoopu numu nemooagapu oo-ma tzakatuse oo tzagunahoo ewa (1OOO) tomoba-witoo. \v 3 Soo toha kasa-ga'yoo ka sutakoo panetogogwa ka pukwi oo nakwutuma-kwitoo tzawunihoose, oo tzatumowse, oo tseboonooehoo. Soo suta'yoo panetogogwa yise ewa tomoba-witoo gi mu numu nemooaga-wa'ne'yoo. Soo suta'yoo panetogogwa pihoo nanea-ga'yoo Etza'a, tooetoo Suta'yoo mee nane'a tuwazoo. \p \v 4 O'no mu tunaka'oedyukudu Te Naa netuzeana mu numu nehanekwudu mu numu-koobena aata'a. O umu numu ka Te Pabe'e noko Te Naa unnepu tunedyooedu. Ooonne'yoona mu suta'yoo numu mu go'e. Umu ka Te Pabe'e-no ewa (1000) tomoba-witoo mu numu nemadabuekwu. \v 5 Mu suta'yoo numu tuina ka Te Naa tunepohabekuse ka mooe petugase. Ka ewa (1,000) tomoba namamakwuse suu'mu. \v 6 Mu tunaka'oedyukudu numu punno'o besa tu sokwamakwuna besa nasootuhikwu. Umu gi ka gi tookedu goso-kwitoo meakwu. \p \v 7 Ka ewa (1,000) tomoba namooese soo Suta'yoo ka tu nakwutama-kwi'yoona numu-matoo natzama'wukesoo numu tu nemooaga-witoosoo kodyukwu. \v 8 Umu Gog noko Magog Te Naa-matoo nananesootuhidu tumoo'oodu. Umu tunaka'emukwadu ewa'yoo, gi nadatsungapu. \v 9 Umu no'oko ka teepu-koobakwi manakwana kemmase ka umu ka Te Naa-wi tunaka'oedyukudu pukwi'yoona takonekwu yise pa'anakwana ka goso-ma mu nakootsasooakwu. \v 10 Soo Suta'yoo numu nemooagadu ka gi tookedu goso-kwitoo ka nunu'u yadooawabe numu nemooagadu oetu tzakwunipu. Umu tatabewano yise totogano ooosapa nuumaba wumakwu. \p \v 11 Nu yise ka Te Naa poonne pabatsekoo toha kadunoo-kwi ka mu numu nesootunagakatu. Soo teepu oo pa'ana-kwitu ka teepu-no gadoo'oo namama'e. \v 12-13 Tuipu numu tooe hano tooe namayosuse, no'obatusoo tuipu numu ka Te Naa-kobena konnopunne. Soo Te Naa o'nosoo mu manena botugukwu. Sumu'yoo yise tubope ka mu numu ooosapa momokwudu naneana pukwi nabona punno'o natzakwunahoo. Mu tuipu numu gi tunaka'oedyukudu no'oko tu manemopu-ma nanemadabuehoo. No'yoona ka umu tubope-wi nanabo'o. \p \v 14-15 Tooe haga tooe naneana gi ka tubope-wi nabodu numu ooosapa gwetzoikwuna nasootuhipu ka gi tookedu nikatudu-kwa'ne. O'no soo numu ya'ekwuna ka gi tookedu goso-kwitoo natzawunihoo. Oosoo nikatudu-kwa'ne'yoo Penakwa Numu Yaekwuna mee nane'a. Umuoo gi Te Naa hee soobedyadu. O'nosoo Etza'a unnepu gadoo namayugwe, o'no manakwana numu gi ya'e-wa'ne'yoo. \c 21 \p \v 1 E pooha tuusoobedya-kwi soo Te Naa ekeow teepu-koobatu namapudutupudoo, tamme-koobatu pudu matabuehoo, soo tubetse baa gadoo'yoo. \v 2 O umuoo Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukudu pudu teepu-kooba tubewa-ga'yoo. \v 3 Sumu'yoo Te Naa oo-tugana'yoona meeoo une, “Meno'o manakwana soo Te Naa ooosapa tu dooamu-no'yoopunnekwu mu ooosapa Te Naa-matoo nanesootuhikwu. Te Naa ooosapa mu doodooamu-gana mu mabetseakwu. \v 4 Umu tea'a no'yoona besa sokwamana, nuumaba gadoo'yoo gi tuikwu.” \p \v 5 Soo Te Naa meeoo unakwe, “Nu no'oko hemma mapudutupudoo u sakwa te nanumu tuukwe e unena kaaheno toge'yoo.” \p \v 6 Soo Te Naa yise e tuukwe, “Nu no'okosoo hemma matabuepu yow nu no'oko a mamakwuhoopetu. Nu tooe haga tooe nu-toohatoo nasoomawunidu, ka gwetzoibu, gi mobegwa-gakoo mu sootuhikwu. \v 7 Mu numu e besa unnepu naka'oedyukumodu nu besa mu sootuhikwu. O'no yise umuoo pudu teepu-koobatu tabewa-gakwu, nu mu dooamu-gakwu. \v 8 Pana mu suta'yoo numu tuuyapa-ga'yoo, wahabu tuusooyugwedu, gi toge-matoo nanesootuhidu, numu goedu, yise too gi toge nanakwenagoedu yise nanapoohadu, esagoedu, umuoo ka gi tookedu goso-witoo natsema'anakwu.” \p \v 9 Soo toha kasa-ga'yoo nu-no yadooadu mee tuwazoo e netamma, “Ta sakwa ka umu Te Pabe'e unu soobedyana pukwi'yookwuna poopoonnega.” \v 10 Soo toha kasa-ga'yoo e bikase numme oona pa'a giba tzogwedu-kwi pepetuga. Numme besakoo mu poonne mu nananesootuhidu-pukwi'yookwuna, paa'anakwana tubongo ka teepu-koobatoo wuekena, \v 11 besa tabuana ka Te Naa Besa Pooha-toohakwi. \v 12 Ka e pooha tuusoobedya-toohakwi ka umu sumu mano waha matsebooekudu (12) nana'ata'yoosoo nanatzakwona-ga'yoo Jew numu-ma nananeadu. Mu nananesootuhidu pukwi nobeduguna oo na'oonakwi tupe nakooduadoo sumu mano waha matsebooekudu (12). \v 13 Watsuba pahe nana'emota nanatsakwoneta, mu numu ka tooe hano manakwana Te Naa-baa petudyina. \v 14 Soo tupe koodua oo na'oonakwitu sumu mano wahamatsebooekudu (12) papabatsekoo tupe-kooba namadabu'e. Umuoo ka Te Pabe'e yadooawabe oo tunemadabuepu mooe wahamodu. \p \v 15 Soo toha kasa-ga'yoo oodutsekoo hoope hemma pu-ma namanagana kwuuna, ka mu nananesootuhidu-pukwi'yoona nobe-gakwuna managakwuse. \v 16 Ka oo managase nana'emota nanano'osoo namanagahoo yise tubetse pabatse'yoo (1500 miles). Tubetse ewatsekoo numu mesoo tzidu. \v 17 Soo tupe koodua punno'o tubetse besa namadabuepu. \p \v 18 Besa tabuana gi totsa-ga-kwa'ne tabuapunne. \v 19-21 Ewatsekoo nana'atabasoo besa tatabuadu tupe-ma namadabuepu. Mu po ootoogoo po-kwakwabedu punno'o no'yoona oa tupe namadabuena. \p \v 22 Soo Te Pooha Naa, Te Pabe'e-no ooosapa mu numu nagasoo nobe-ga'yoo, ooonne'yoona umu gi nanesootuhi nobe-ga'yoo. \v 23 No'yoona umu oo doodooamu ka Te Pabe'e no'oko Te Naa pooha-toohakwi manemo. Ooonne'yoona gi togaba-ga'yoo. \v 24 No'obatusoo numu ka Te Pabe'e-toohatoo nanemawunikwu. \v 25 Gadoo hee pu-mama numu nasoosuina. \v 26 No'obatusoo numu oe petudyikwu, ka Te Naa nesoogwugikwuse. \v 27 Tooe haga tooe ka Te Naa Tooa'ana yise oo-no'yookwu. Mu suta'yoo numu gi oe nane'egakute mu tooe hemmatu tooe nanesootuhidu punno'o gi oe nane'ega-wa'ne'yoo. \c 22 \p \v 1 O'no yise Te Naa tumatzidu toha kasa-ga'yoo nuka tu pooha poonnekuna, ka besa patatzadyadu gi totsa-gakoo baa hoodu ka Te Naa noko Te Pabe'e-pukwi'yoona nakwana kemmadu. \v 2 Umu numu baa hoodu nana'enakwi nanobe-ga'yoo, soo besa peha kammadu natukadu ka hoodu nana'enakwi, no'oko muha-ma nanakumma'akoosoo besa peha kammadu pooe-mama'yoo naayakwe. Soo numu pu-matu peha tukana ooosapa gwetzoimokwu. Mu numu yise gi nanakwohonena. Soo numu besa nanano tuuno'yugwe. \v 3 Tooe hee suta'yoo otuoo gadoo'yookwu. Soo Te Naa-no Te Pabe'e o numu nehanepunnena, umu ooosapa ka Te Naa-matoo nanesootuhina, umuoo ooosapa Te Naa dooamuna \v 4 ooosapa oo-no'yookwu. \v 5 Soo Te Naa ka kootabuape manepunnena umu ka oo-baa'yoona mu numu gi togabu poonnekwu. Ka ooosapa gi mobegwa-ga gwetzoimokwu, besa sokwamana. \p \v 6 Mee tuwazoo nu tuusoobedya soo Te Naa tumatzidu toha kasa-ga'yoo yise mee e netamma, “Nu toge kaaheno tuukwe, ka Te Naa tubetse tunemadipu nuka oo tunemanekupu nu mu tuukwe'e. Soo Te Naa mu tuukwepu pudusoo a namanekwuna. \v 7 Soo Te Pabe'e pudusoo ka teepu-kooba kodyu petukwu.” Soo tooe haga tooe ekeow naka'oedyukudu, ka a na'unepu mayohona besa sokwamamokwu. \v 8 Nu ka hemma poonnese, oo nakase tuwazoo, ka toha kasa-gakoo kobena meatzedose, oo-matoo nanesootuhikooha. \v 9 Pana soo toha kasa-ga'yoo mee e netamma, “Gi nu-matoo nanesootuhipana, ta nawa'ne'yoosoo. Tamme Te Naa-toohatu nanakwa'nesoo, tamme sakwa ooosapa ka Te Naa-matoo suu'mu nanesootuhimo.” \p \v 10-11 Mee tuwazoo e netamma, “U nanumu tuukwe soo hemma 'yoo manekwuna tugana'a manegena. Mu tubetse gi tunaka'oedyukudu sumuna gi nasoomamakwudu.” \p \v 12 Soo Te Pabe'e mee e netamma, “Nu pudusoo numu-basoo kodyu petukwu. Nu besa tu'oedyukudu sootuhikwu pana gi tu'oedyukudu suda namanatsayakwu. \v 13 Nu yow no'oko hemma matabuepu. Nu no'oko hemma mamakwu petugakwudu. \v 14 Tooe haga tooe ka suta tu manena soomoodyise ka nu-tooha manise besa soonamekwu, ooosapa gwetzoibu nasootuhikwu ooosapa yise nu-no'yookwu. \v 15 Mu gi toge manedu nu tzasobedyakwu gi nu mu sootuhikwu. Nu ka nana'esagoena, nanasuda tumaduguna, kumma'akoosoo-matoo nanesootuhina, numu goena, nanapoohana, umuoo yise gi nasootuhikwu.” \p \v 16 Soo Te Pabe'e mee'e e netamma, “No'oko hemma u tuusoobedyana te nanumu tuukwe. Nu yow Mu Tubetse Pabe'e, unu pooha-ga'yoo.” \v 17 Soo Te Naa Besa Pooha, Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukudu-no, ka mu yaatoo numu meeoo netamma, “Te Pabe'e-tooha manese oo naka'oedyukuna, mu ka gi mobegwa-gakoo gwetzoibu-ma nasootuhikwu.” \p \v 18-19 Tooe haga tooe a nakadu gi atasoo a neyugwena a wahapana. Tooe haga tooe ka oo manedu gi toge manedu numu-no goso-witoo natsekwunikwu ka no'oko a nanemamakwu petugase. \v 20 Soo Te Pabe'e meeoo, “Pudusoo nu petukwu, mee oosoo unegapu.” Numme oo soogwedakuna yabesoo oo petukwuna soogwina nanesootuhiyakwe. \p \v 21 Nu yise no'oko mu nanesootuhikute soo Te Pabe'e mu sootuhikwu. \cls Ma'no'yoo sapa.