\id 1PE - Northern Paiute NT -USA 2012 (DBL -2013) \h 1 Peter \toc1 Ka Peter Mu Tunaka'oedyukudu-matoo Mooe Tubona \toc2 1 Peter \toc3 1 Pe \mt1 Ka Peter Mu Tunaka'oedyukudu-matoo Mooe Tubona \c 1 \p \v 1 Esoo Peter, Te Naa yadooawabe tubona, ka mu Jew numu Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukudu-matoo, mana ka mu teepu Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia no'oko Bithynia mee nananeadu-kwi nonobe-ga'yoo. \v 2 O'nosoo soo Te Naa meeoo unnepu soo oo Besa Pooha besa mu mayugwekwu, soo Te Pabe'e Jesus ka tamme-koobatoo nabatsase. Meno'o tamme ka Te Pabe'e Jesus nakabetsea. Nu meeoo nanesootuhiyakwe, “Soo Te Naa sakwa mu sootuhise mu magwetzoi.” \p \v 3 Tamme sakwa ka Te Naa nesookwugi, oosoo ka Te Pabe'e Jesus Naa. Soo Te Naa ka Te Pabe'e Jesus oo ya'e-kwikoo oo mayoda. Soo Te Naa te sootuhise tu doodooamu te mayugweke. \v 4 Soo Te Naa te sootuhina ooosapa te tummatzikwu, gi kadoo'oo namayugwe-wa'ne'yoo. Tamme oo sopedakwatoo ka saa'a soo Te Naa te sootuhikwu ka puu-baa te petugase. \v 5 Soo Te Naa Besa Pooha te mabetseakwu, tamme ka oe tunaka'oedyukuna. Oosoo ooosapa tamme-kooba tueya'edu pu-baa te petugano'oto tooe te magwetzoikwu, ka Te Naa ka teepu atasoo oo yugwekwuse. \v 6 Tamme besa sokwama ka a namanekwuna soopedakwuna, tooe meno'o no'obatusoo mu numu numme woho'ne sapa, mu ka tunaka'oedyukuna besa. \v 7 Mu numu tamme netumoo'oodu te mapoonnena how unu tamme ka Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukuna. Tamme oo sopedakwatoo tamme oo tubetse naka'oedyukute, oosoo ka ese tupe tooetoo ka oa tupe ooonakwasoo nanenagadu. Umu kadoo mesoo namayugwedu. Soo ese tupe ka oa tupe-no puu besa namadabue, ka goso-koobakoo nakoopatooekuna. Ooonnekoo mu oo mesoo natunedyoo'e mu ka Te Naa-wi tunaka'oedyukuna, mu ka numu mumme woho'ne, o'no yise mu ooosapa tunaka'oedyukumokwu. Ka Te Pabe'e Jesus kodyu petuse, mu yise besa nanemadabuekwu. \v 8 Tooe mu gi ka Te Pabe'e poonnedupana, mu oo soobedyana, oo naka'oedyukuna, besa sokwamana, besa pumme waha-wa'ne. \v 9 Mu ka Te Naa besa po mobegwana petugase, mu namagwetzoikwu mu ka tunaka'oedyukuna. \p \v 10-12 O'nosoo soo Te Naa yadooawabe oo botugu, ka Te Pabe'e nabatsakwuna, yise oo ya'e-kwikoo oo namayodakwuna. Umu ka ekow na'unnedu-kwitu soohanena, “Hannano'ogina 'yoo namanekwu, hagagina?” mee sokwama, mu Te Naa tummatzidu mu toha kakasa-ga'yoo punno'o. Soo Te Pabe'e Besa Pooha ka yadooawabe tuukwe'e soo mu tubotuguna gi umutusoo, oosoo tammetu. Umu te tuukwe'e ka Te Naa besa unnepu soo Te Naa yise tutuha te soobedyana te magwetzoi. \p \v 13 Tamme sakwa tammesoo namabetsea kaaheno tusooyugwena, gi ka sutakoo tamme ma'emukwadu-ma emukwapana, tubetse tunaka'oedyukuna, soo Te Naa te magwetzoikwu ka Te Pabe'e yaa teepu-koobasoo oo kodyu petuse. \v 14 Tamme o'nosoo uga ka sutakoo podo meadape. Tamme gi ka Te Naa po sopedakwadoona. \v 15 Pana meno'o tamme sakwa yoo'mane soo Te Naa ka besa'yoona, tamme sakwa oo-wa'ne'yoo, ooosapa besa manemo. \v 16 Mee nabotugu soo Te Naa unnena, \q1 “Mu sakwa besa'yoo ka nuka puu besow.” \p \v 17 Tamme ka Te Naa-matoo nanesootuha'e ka oo doodooamuna, tamme sakwa ooosapa oo nakabetsea, tamme oo sopedakwadoona oosoo unu pooha-ga'yoo. Oosoo gi numu nenabo'a ka numu nemadabuekwuse, ka numu besa tooetoo suda manakwe. Tamme gi ooosapa yaa teepu-koobatu. Esoo teepu gi pukwi te natzepotuguna. \v 18-21 O'nosoo soo Te Pabe'e nanetutzea, gisoo ka teepu namatabu'e, tamme-koobatoo nabatsakwudu, o'no tamme namagwetzoikwu. Soo Te Pabe'e tamme-baa petu, tamme yise ka Te Naa-wi tunaka'oedyukukwu. Tooe soo Te Pabe'e besa'yoopana oosoo tamme-koobatoo nabatsapu. Soo Te Naa ka Te Pabe'e oo ya'e-kwikoo oo mayoda, oo Besa Pooha yise te tuukwe'e ka Te Pabe'e-witu. O'no yise soo Te Naa meeoo te tunetammakute, “Soo Te Pabe'e besa'yoo,” mee. Soo tooe hee tooe kadoo'oo mesoo namayugwedu gi puma te namagwetzoi-wa'ne'yoo. Tamme yise ka sutakoo po-makoo namagwetzoi, ka Te Pabe'e tamme-koobatoo nabatsase. \p \v 22 Tamme tammesoo besa namayugwenokwu ka Te Naa besa podo meakwuse. Tamme unu nanasoobedya ka tunaka'oedyukuna. Tamme sakwa ooosapa unu nanasoobedya. \v 23 Tamme ka Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukuna yise pudu numu namayugwemena ka Te Naa unnepu-ma. Soo Te Naa unnepu gi kadoo'oo namayugwe-wa'ne'yoo. \v 24 Meeoo natubotugu: \q1 “No'yoona numu tuikwu. Wahabu-kwa'ne kadoo namayugwekwu, no'yoona hee numu besa sooyugwena atonegea-kwa'ne pudusoo napoohekwunikwu. \v 25 Pana soo Te Naa unnepu ooosapa gi moobegwagakwu.” \m Yow esoo besa na'unnepu mu natuukwena. \c 2 \p \v 1 Tamme sakwa ka sutakoo po ma'wukase, tamme sakwa gi numu nemooagapana, gi tuwazoo besa nasooyugwena, kukumma'akoosoo numu nasoodyagena, yise gi nananesootzemapana. \v 2 Tamme sakwa kaaheno ka Te Naa noko Te Pabe'e te sopedakwadoona petzape, ka pudu oonga'a tu petzekwuna oo soogwa'e-kwa'ne. Tamme namagwetzoise, o'no yise tamme besa manekekwu. \v 3 Tamme oo sopedakwatoo soo Te Naa besa'yoona te sootuhikwu. \p \v 4-5 Soo Te Naa ka Te Pabe'e netutzea, tooe gi mu susumudu numu ooka petzape sapa. Ooonne'yoona ka Te Naa ooka sopedakwatoo-wikoo tamme ka Te Pabe'e tubetse soogwipunnekwu. Soo Te Pabe'e ka tupe-wa'ne'yoo, oosoo puu Te Naa nobe-matu manepunnena. Soo Te Pabe'e ka Te Naa pooha hee-ga'yoo. Tamme punno'o ka Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukuna tamme ookow tupe-wa'ne'yoo. Tamme punno'o ka Te Naa Besa Pooha-matu hee-ga'yoo. Tamme punno'o mu numu mesoo nanesootuhikute. Soo Te Naa ka te nanesootuhina nekwege'a, soo Te Pabe'e ka tamme-koobatoo nabatsase. \v 6 Mee natubotugu oosoo Te Naa unnena, \q1 “Nu ka Mu Pabe'e netutzeapu. Soo Mu Pabe'e ka tupe namadabuena ka nobe pukooba katu-kwa'ne'yoo. Soo Mu Pabe'e ka mu Jew numu moohekwudu, oosoo sakwa unu nasoobedya. Tooe haga tooe ka Mu Pabe'e naka'oedyukudu gi nasookwikwu.” \m \v 7 Tamme ka Te Pabe'e unu soobedya ka oo naka'oedyukuna pana umu gi oo naka'oedyukudu gi oo heesoobedya. Mee natubotugu, soo Te Naa meeoo, \q1 “Umu Jew numu moohedu gi ka Mu Pabe'e heesoobedyapana, nu yise ookow numu moohe tuunguna.” \m Mee tuwazoo. \q1 \v 8 “Soo Mu Pabe'e ka tupe mu gi tunaka'oedyukudu numu puma tukwutzangeyi-kwa'ne'yoo. Umuoo ka Mu Pabe'e-ma nasookwa'e. Umuoo kadoo namayakwekwu umu ka gi oo naka'oedyukuna.” \m Umuoo ka Te Pabe'e-ma nasookwa'e, umu ka gi Te Naa unnepu nakabetse'a. Yoo mu manekwuna soo Te Naa sopedakwadoo. \v 9 Pana mu gi ooonne'yoo. Soo Te Naa mu netutzeapu tu doodooamu manekwutu pumatoo tubetse nanesootuhikwutu ka Te Naa podo meadapekwutu. O'no mu ka mu numu tuukwekoo ka oo besa'yoona oosoo tooe ka uga gi ooka mu nakasopedakwatoo sapa ooka mu sopedakwadoona mu mayugweke. Ka togano-wi'yoona mu puu gi hemma poonne-wa'ne'yoo, oo uga manepunne. Meno'o yise oosoo ka tabua-kwitoo mu moohekese, mu yise no'oko hemma poonnena oo nakasopedakwatoo. \v 10 Mu uga o'nosoo gi ka Te Naa tubetse doodooamu, pana meno'o yise oosoo tu doodooamu mu mayugweke. O'nosoo uga soo Te Naa gi mu sootuha'e meno'o yise besa mu sootuha'e. \p \v 11 E nanumu, nu togesapa mu netamma mu sakwa ka suda mu tusooyugwena gi tumayohokupana, tamme gi ekow teepu-kooba tubetse manepunne-wa'ne'yoo. Tamme ka yaanona wakwawa'a-wa'ne'yoo. Tamme sakwa gi ka sutakoo nakabetseapana, tooe meeoo sokwamapana. Tamme ka oo nakabetseana, soo suta'yoo kadoo te mayugwekwu. \v 12 Tamme sakwa ooosapa kaaheno meadabe, tooe ka mu kukumma'akoosoo numu tamme suta'yoo mee tamme mu netamma sapa, saa'a umu oo sopedakwadookwu tamme tookwa besa'yoo. Umu ka puusoo tunaka'oedyuku manekese, o'no umu oo sopedakwadookwu, ka kaaheno tamme tumatuguna. Umu yise meeoo unnekwu, “Soo Te Naa tookwa besa'yoo.” \v 13-14 Tamme sakwa ka mu numu moohedu nakabetsea, ka Te Pabe'e umu netutzeapu. Mu no'obatusoo numu moohedu, ka suda manedu mesoo wutuma tuungu. Ka umu besow numu meeoo netamma, “Ka oo mu manena numme mu besa'yookute.” \v 15 Ka besa tumatuguna, ookow soo Te Naa besa'yookute. O'no mu gi te toge'yookudu numu gi ha'yoo unne-wa'ne'yoo. \v 16 Tamme sakwa ooosapa besa maneno ka Te Naa suu'mu nakabetseana. Tamme gi nasookwipana ka how soomanena, o'no tamme sakwa gi ka sutakoo tamme neyugwe-kwa'ne mane. \v 17 Tamme sakwa no'oko numu besa matugu. Tamme sakwa nanasoobedyana, tamme ka no'yoona Te Pabe'e nanumuna. Tamme sakwa ooosapa oo naka'oedyukuna ka Te Naa besa ooosapa sooyugwe. \p \v 18 Mu ka numu tummatzina, mu sakwa mu nakabetsea ka hayoo mumme mu netamma, mu ka Te Naa nakabetseana. Ka mumme mu nesagwikute sapa, tooetoo ka besa mumme mu nematugu sapa tuwazoo mu nakabetsea. \v 19 Mu ka Te Naa nakabetseana soo Te Naa besa mu-matoo soonammekwu ka mee mu unakwe, “Oosoo gi hownne'yoo tooe nu nama'ehoose sapa, ka mu numu nuga kuseka. Oosoo gi hownne'yoo nu ka Te Naa nakabetsea, nu oo sopedakwatoo oosoo nu-matoo besa soonammekwu.” \v 20 Soo Te Naa gi oo nakaheesoobedya ka meeoo te sukwe unakwe, “Oosoo gi hownne'yoo nu ka nakusekahoose nu ka suda manena,” pana soo Te Naa besa tamme-matoo soonammekwu ka mee te unakwe, “Tooe nu nakusekapana nu ka besa mu matuguna, oosoo gi hownne'yoo ka tooge manena.” \v 21 Soo Te Naa te netutzea ka yoo manekwutu. Soo Te Pabe'e tamme-koobatoo nakusega, tamme sakwa oo-wa'ne'yoona oo nageno. \v 22 Soo Te Pabe'e puu gi ma'emukwa, gi numu nemooagadu. \v 23 Tooe ka mu numu suda pukwitu mu netamma sapa, oosoo puu umuoo gi suda netamma. Ka mu numu pumme kuseka, oosoo gi mu nedyooikute. Oosoo oo naka'oedyukute soo Te Naa oo tummatzikwu. Soo Te Naa toge ka mu numu nemadabuena. \v 24-25 Tamme ka o'nosoo Te Naa besa po ooemota meadu. Soo Te Pabe'e yise tamme-koobatoo nabatsa, soo Te Naa yise ka te ma'emukwana soomu'wa. Tamme yise ka sutakoo po ma'wukase, ka Te Naa besa podo meadabekwu. Tamme namagwetzoi soo Te Pabe'e ka tamme-koobatoo nabatsase. Meno'o yise tamme ka Te Naa-matoosoo kodyu, oosoo tamme-kooba tu'eya'e. \c 3 \p \v 1 Mu momoko'ne koomamu-ga'yoo sakwa tu koomamu nakabetsea. Tooe gi ka mu koomamu tunaka'oedyukute sapa, umu-matoo tunaka'oedyuku manekwu, ka mumme momoko'ne ooonnekoo, tooe gi hayoo mu unakwe sapa. \v 2 Umu oo sopedakwadookwu mu Te Naa doodooamu umu ka mu poonnena, mumme mane-makoo, mu ka Te Naa besa podo meadu. \v 3 Mu sakwa gi muusoo unu besa namabetseapana, mu tzopuhu mabetsabena, tooetoo unu nanenagadu-wi namasooana. Mu sakwa besa tabua ka gi nidyapuna, besa'yoona. \v 4 Mu ka besa'yoona, mu unu nanenagadu besa tabuadu namasooape-kwa'ne'yoo. Esoo punno'o gi kadoo'oo namayugwe-wa'ne'yoo. Ooonnekoo soo Te Naa besa sooyugwe. \v 5 Ka o'nosoo Te Naa doodooamu mu momoko'ne ka Te Naa-wi tunaka'oedyukuna besa namabetzape, yise pummesoo koomamu nakabetse'a. \v 6 Soo Sarah mee naneadu puu uga ooonne'yoo, oosoo ka tu kooma Abraham nakabetse'a. Mu oo-wa'ne'yookwu, mu ka besa manena gi no'okosoo hemma suda soonammekuna. \v 7 Mu nanana nonodukwamu-ga'yoo sakwa oo sopedakwadoo mu nodukwamu gi mu-kwa'ne nanatzooe. Mu sakwa besa'yoo mee mu sooyukwe umu ka mu natummatzina soogwina, besa nanamatuguna ka nanapa nobe-gana. Soo Te Naa yise ka pumme mu nanetzakwiya'e mu nakasootuhikwu, ka yoo mu manakwe. \p \v 8 Mu tunaka'oedyukudu sakwa no'yoona nanakwa'nesoo unnena, tusooyugwena, ka mu pupua'amu suda sokwama mu punno'o sakwa tutuha mu soobedya, unu nanasoobedyana nanasamoomu-kwa'ne, besa nanamatuguna, mu sakwa gi meeoo tusooyugwepana, “Numme numu ooonakwa besa'yoo,” mee. \v 9 Mu sakwa gi numu nesootzemapana, tooe mumme mu nesootzema sapa. Tamme sakwa mu numu tamme wohonedu nanesootuhiku, soo Te Naa meeoo te netamma. Tamme ka mu numu nanesootuhikuna, soo Te Naa tamme sootuhikwu. \v 10 Tamme oo sopedakwadoo oosoo ka mee'e nabotuguna. \q1 “Tamme ka gi suda apegeana, gi tunesootzemana, tamme wuna'metoo momokwu, te sokwama-kwa'nesoo. \v 11 Tamme sakwa kaaheno meadabe, yise ka suda te ma'nawena tzadyooiku. Tamme sakwa ooosapa nanano tuunoyugwe. \v 12 Soo Te Naa oo sopedakwadoo ka numu besa manakwe, oosoo yise ka putamme mu nanesootuhina nekwekakwu. Pana soo Te Naa ka mu suda tumatugudu numu tumoo'ookwu.” \p \v 13 Gi haga te manayaha-wa'ne'yoo tamme ka kaaheno tubetse tusooyugwena. \v 14-15 Soo Te Naa te sootuhikwu ka mu numu tamme tumoo'oo, tamme yise kaaheno meadabekwu. Tamme sakwa ooosapa ka Te Pabe'e nakabetseana oo-matoo nanesootuhi. Tamme sakwa gi mu numu-ma suipana, tamme nekusekadu gi suda oo soonammekupana ka tooe how tooe tamme mu yugwesapa. Tamme sakwa ooosapa besa ka mu numu tuukwe ka Te Pabe'e-witu, ka ooka mu soonaka, tamme ka Te Pabe'e naka'oedyukuna. \v 16 Tamme oo sopedakwatoo ka toge manena. O'no sumuna umu ka Te Pabe'e-koobatoo te nekusekadu nasookwikwu. Umu sumuna nasookwina te tumoo'ookwu ka toge te manakwe. \v 17 Ka Te Naa meeoo unakwe oosoo besa ka te nanekuseka ka toge te manakwe. Tamme ka ma'emukwase, mu numu sakwa te tumoo'oo. Oosoo gi besa, tamme suda manena. \p \v 18 Soo Te Naa te ma'emukwana soomu'wakwu, o'no tamme yise oo doodooamu manekwu, soo Te Pabe'e ka tamme-koobatoo nabatsase. Tooe soo Te Pabe'e ooosapa ka Te Naa nakabetseapana, oosoo tamme tuma'emukwa-koobatoo nabatsapu. Ka Te Pabe'e nabatsase, oo tookoo suu'mu ya'e oo moogooa gi ya'e. \v 19 Soo Te Pabe'e moogooa ka susumudu moogooa nanesootuhibu tunedyoo'e. \v 20 Umuoo moogooa ka umu numu gi ka Te Naa nakabetseadu-matu ka Noah tu sake mabetsape, tooe soo Te Naa wuna'me mu wutoo'ese sapa, ka sutakoo po mu ma'wukakwuna. Pana namewatsukwe'yoo (8) numu namagwetzoi, o'no ka baa-makoo, umuoo, o'no ka sake-wi, ka Te Naa ka teepu batatsopakuse. \p \v 21-22 Ka Noah baa-makoo namagwetzoipu-kwa'nesoo, tamme namagwetzoi tamme ka baa-wi namatzakana. Tamme ka baa-wi namatzakana, tamme namagwetzoi ka Te Naa-matoo nanesootuhina, “Mu besa'yoo,” mee mu te mesoo netamma. Soo Te Naa oo mesoo manakwe, soo Te Pabe'e puu tu ya'e-kwikoo namayoduse, meno'o yise ka Te Naa-baa'yoona no'oko poohabe nemadabue. Gi tamme baa-wi namatzaka ka totsabu te tookoo-makoo sukwe tsabatsugana. \c 4 \p \v 1 Soo Te Pabe'e meeoo, “Oosoo gi hownne'yoo, tooe mu numu e kusekapana.” Tamme sakwa oo-wa'nesoo tusooyugwe, tooe tamme tu mooedyukwe sapa, tamme sakwa ka sutakoo po ma'wuka. \v 2 O'no yise tamme ka Te Naa mesoo nakabetsea, gi ka suda te manena tumayohokuna. \v 3 Mooasoo tamme ka o'nosoo suda manakwe, umu gi tunaka'oedyukudu-wa'ne. Tamme uga ka suda te tumatuguna nakabetseana tooe how tooe suda manena, kumma'akoosoo numu-no nabootamana, baagoena, hemma namadabue-matoo nanesootuhina, tooe oo sopedakwadoopana oosoo gi besa namanedu. \v 4 Umu te pupua'amu te nekuseka, umu ka gi te nakasopedakwadoona, ka suda mu manakwe tamme gi umu-ma tzabeka'a. \v 5 Pana ka saa'a umu puusoo ka tu tuma'emukwapu-kwitu Te Naa tuukwedooa. Soo Te Naa yise mu nemadabuekwu ka how mu besow tooetoo mu sutakoo numu. \v 6 No'yoona numu natuukwe Te Pabe'e-witu, umu tuipu moogooa punno'o. O'no yise umu tooe mooasoo tuise sapa, umu sumuna saa'a ka Te Naa-baa mesoo nobe-gakwu ka tu moogooa meno'o ooka nakabetsease. \p \v 7 Pudusoo soo Te Naa atasoo eka teepu yugwekwu. Tamme sakwa kaaheno tusooyugwena gi ka sutakoo tamme ma'emukwadu nakabetseapana, o'no yise tamme besa nanesootuhimokwu. \v 8 Tamme sakwa ooosapa unu nanasoobedya, tamme puu gi ka numu ma'emukwa oo poonne, ka unu mu soobedyana. \v 9 Tamme sakwa mu tunaka'oedyukudu nabaa'yooku, ka tooe hannano'o tooe tamme-baa mu petuse. \v 10 Tamme sakwa tammesoo nanasootuhi, soo Te Naa puu nana'atamasoo te sootuha'e ka besa te nanatummatza'e. \v 11 Sumuna soo Te Naa besa te yadooakuna te sootuhi. Tamme sakwa oo mesoo wahakwuni, ka Te Naa tamme tunetammakuna. Sumuna soo Te Naa numu te tummatzikwuna te sootuhi. Tamme sakwa besa numu tummatzi, soo Te Naa ka meeoo te netammana. O'no yise mu numu ka Te Pabe'e-tooha meadu mee unnekwu, “Soo Te Naa tubetse besa'yoo.” Mu numu sakwa ooosapa meeoo ka Te Naa-witu netammayi, “No'yoona hee sakwa oo nakabetsea.” \p \v 12-14 E pupua'amu, mu sakwa oo sopedakwadoo mu numu mu tumoo'ookwu mu ka Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukuna. Soo Te Naa unnepu meeoo mu gi tunaka'oedyukudu te nanetumoo'oo ka tamme namaboonnena weehepu goso-ma namaboonne-kwa'ne. Mu sakwa besa sokwama mu ka Te Pabe'e-wa'ne'yoona. Mu numu mu tumoo'oona mu wohonekwu ka Te Pabe'e tu tumoo'oopu-kwa'nesoo. Mu tubetse besa sokwamakwu ka Te Naa Besa Pooha-ma mumme oo sootuhise, mu oo sopedakwadookwu oosoo tookwa Te Naa-wa'ne'yoosoo. Ka Te Naa Besa Pooha-ma mumme tu sootuhise tooe mumme tu tumoo'oo sapa mu besa sokwamakwu. \v 15 Soo Te Naa Besa Pooha besa mu mayugwekwu. Gi haga mu-matu sakwa tuma'emukwana oowetuoo suda nasooyugwepana. Mu sakwa gi suda manepana, gi numu batzapana, gi hemma tuduhapana, gi kumma'akoosoo numu matzamapana. \v 16 Pana mu ka Te Pabe'e-koobatoo nakwutumase, mu sakwa gi oo nasookwikupana. Mu sakwa besa sokwama, ka Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukuna. \p \v 17 Meno'o soo Te Naa ka mu numu nemadabuedyakwe, mu tuma'emukwana umu-matoosoo kodyukwu. Mooe'ugasoo soo Te Naa ka tu doodooamu nemadabuekwu, pana saa'a umu gi ka Te Naa besa unnepu naka'oedyukudu mu ooonakwasoo nuummabu wumakwu. \v 18 Mee'e nabotugu; \q1 “Soo besa tunaka'oedyukudu unusoo manena namagwetzoi, umu gi tunaka'oedyukudu gi hownnekoosoo puu namagwetzoikwu.” \p \v 19 Soo Te Naa ka suda nuummaba wumakoo mee te soobedyana, tamme sakwa oo naka'oedyuku oosoo te mabetseana, tamme ooosapa kaaheno meadabeno. \c 5 \p \v 1-2 Nu mumme nanesootuhidu moohedu tuukwekwu, ka umu Te Pabe'e-wi tunaka'oedyukudu mu-kooba mu tu'eya'e tuunguna. Ka numu-kooba tu'eya'edu besa soonammena gi mu natumanakakwuna umu-nakwana sookwipunnepana. Nu yoo mu mane tuungu nu punno'o yow nanesootuhidu moohedu. Nu oo pooonne, soo Te Pabe'e unu nuummaba wumase nabatsa, nu yise saa'a mu-kwa'nesoo besa soonammedooa ka oo kodyu petuse, oosoo ka Te Tubetse Naa-wa'ne'yoo. \v 3 Mu sakwa mu tunaka'oedyukudu ka Te Naa besa podo meadabe tuungu, umu sakwa punno'o mu-kwa'nesoo. Mu sakwa gi suda mu neyugwepana. \v 4 Ka saa'a ka Te Pabe'e ooosapa tamme-kooba tu'eya'edu petuse, oosoo mu manena besa'yookukwu mee te netammakwu. \p \v 5 Mu tootooebetse-no, sususu'a sakwa ooosapa mu nanamooatupu nakabetsea. Tamme sakwa tammesoo gi numu ooonakwa besa nasooyugwepana oosoo ka mee nabotuguna, \q1 “Soo Te Naa ka umu besa nasooyugwedu numu gi besa sooyugwe. Oosoo te sootuha'e ka gi numu ooonakwa besa te nasooyugwe.” \m \v 6 Ooonne'yoona tamme sakwa gi numu ooonakwa besa nasooyugwepana. Soo Te Naa suu'mu te nemadabuekwu. Ka gi numu ooonakwa besa te nasooyugwe, oosoo Te Naa ka saa'a meeoo mesoo unakwe, “Mu besa'yoo,” mee. \p \v 7 Tamme sakwa gi tooe hemma tooe suda soonammekupana. Tamme sakwa oo naka'oedyuku soo Te Naa te mabetsea. \v 8 Tamme sakwa gi ka sutakoo tamme ma'emukwadu-ma emukwapana. Tamme sakwa namabetseapunne, o'no soo Suta'yoo te wohonedu, gi te matzooekute. Soo Suta'yoo te wohonedu te nesootzemadu, kadoo te mayugwekwu mee tusooyugwe, nunu'a-wa'ne. \v 9 Tamme oo mesoo matzooekute, ka Te Naa-wi tunaka'oedyukuna. Tamme oo sopedakwadoona manatutooe no'yoona mu tunaka'oedyukudu ka Te Pabe'e-kooba nakusega. \v 10 Gi haa'noto tamme nakusegapunnese, ka saa'a soo Te Naa te sootuhise te magwetzoikwu tamme yise unusoo tunaka'oedyukukwu. Soo Te Naa suu'mu te sootuhidu te netutzea ooosapa pubaa'yookwutu, tamme ka Te Pabe'e doodooamuna. \v 11 Tamme mee nanesootuha'e, “U, Ne Naa, no'oko hemma mabetseanokwu umesoo besa pooha-ma.” \p \v 12 Silvanus mee naneadu nana, ka Te Pabe'e-wi tubetse tunaka'oedyukudu. Oosoo eka tubope mu-matoo gwuukakwu. Nu gi haa'no mu-matoo tubo'o mu tuukwena soo Te Naa te tubetse magwetzoikwu. Mu sakwa ooosapa oo naka'oedyuku, soo Te Naa mu magwetzoikwu. \v 13 Mu tunaka'oedyukudu yaa ka Rome mee naneadu-kwitu mu sooma'yu. Soo e besa pua'a, Mark mee naneadu punno'o mu sooma'yu. \v 14 Mu sakwa besa nanapua'ana unu nanasoobedya. Nu meeoo nanesootuhiyakwe, soo Te Naa no'oko mu sootuhikwu mu ka Te Pabe'e doodooamuna.