\id COL - Tenharim NT (Kagwahiva) -Brazil 1996 (DBL -2013) 
\h Colossenses 
\toc1 Paulova'ea omombe'u Colossospeva'ea pe 
\toc2 Colossenses 
\toc3 Cl 
\mt1 PAULOVA'EA OMOMBE'U COLOSSOSPEVA'EA PE 
\mt2 Carta de Paulo aos Colossenses 
\c 1  
\p  
\v 1 Jihi ko Pauloramo Jesus Cristo'ga moirũharamo jiporavykyavo Tupana'ga pe Cristo'ga mombe'gwovo. A'ereki nahã Tupana'ga opota. 
\p Kiro ji ikwatijarukari imondouka pe me Timóteo'ga pavẽi. Timóteo'ga oko nhaneirũ'ga ojikoga g̃waramo Jesus'ga rehe nhande pavẽi.  
\v 2 Ore ja ko pe Tupana'ga remimo'ẽhara pejikoga g̃waramo Cristo'ga rehe. Peko pe oreirũa a'ero pepohire'yma Cristo'ga hugwi pejikovo gareheva'ero. Kiro ore ikwatijarukari imondouka pe me perope cidade de Colossos pe. 
\p Kiro ore ei: Nhanderuvete'ga Tupana'ga ti tomombyry pe me Jesus Cristo'ga pavẽi nhandepojykaharete'ga pavẽi. Tonog̃atu ti g̃a pepy'a, oro'e ore. 
\s1 Onhi'ĩ Paulova'ea Tupana'ga pe Colossospeva'ea repyga 
\p  
\v 3 Tupana'ga ko nhandepojykaharete'ga ruva'ga Jesus Cristo'ga ruva'ga. Nane'ymi ore nhi'ig̃i Tupana'ga pe pe ndepyga. 
\p —Ndepyry hete nde, oro'e ore Tupana'ga pe. A'ereki nde erembojiko Colossospeve'g̃a Cristo Jesus'ga rehe g̃a pokoga, oro'e ore ga pe. 
\p  
\v 4 Nahã ore ei ga pe jipi pejikoga kwahavypyagwera jate. A'ereki Epafras'ga pe mombe'u ore ve. “Colossospeve'g̃a ojiko hete Cristo Jesus'ga rehe,” ei ga ore ve. “Oarõ hete g̃a Tupana'ga remimo'ẽhara'g̃a nhaporemo.  
\v 5 Nahã Colossospeve'g̃a ndekoi. A'ereki g̃a e'i: ‘Aerẽ po ti nhande hoi yvagi pe nhandejupa Tupana'ga pyri nehẽ,’ ei g̃a,” ei ga pe mombe'gwovo ore ve. 
\p Epafras'ga omombe'u pehoag̃wama pe me heikwehe. A'ereki ga omombe'u pyryva'ea a'itituhẽva'ea pe me Cristo'ga mombe'uypyrame pe me. A'ea rupi ga ei heikwehe: “Uhura'ja ti Cristo Jesus'ga yvaga hugwi nhande rerogwovo ojupi yvagi pe Tupana'ga pyri nhande jikogame Jesus'ga rehe. Ga omano nhande repyga imomboa nhanderekote'varuhua. Pevo ti nhande ruvi Tupana'ga pyri Cristo'ga pavẽi avuirama nehẽ. A'ereki Tupana'ga e'i na,” ei Epafras'ga pe me imombe'ukatuavo heikwehe. 
\p  
\v 6 Omombe'u ga pe me pyryva'ea a'itituhẽva'ea Cristo'ga mombe'urame pe me. Na jitehe g̃a imombe'umbe'ui koji'ive'g̃a pe g̃agwyri pe nhaporemo. Henduvame g̃a jikogi Cristo'ga rehe okokatuavo ojipe'g̃a pe. Nahã pe jikogi ga rehe no pejikovo katu hendukatuypyagwera jate Tupana'ga pyryva pejive. Ikwahavame pe ei: “A'iti tuhẽ! Tupana'ga pyry hete nhande ve!” pe'e pe. 
\p  
\v 7 Epafras'ga omombe'u Tupana'ga pyryva pe me heikwehe. Oroarõ hete Epafras'ga. Ga ko oporavyky ore ja Jesus Cristo'ga mombe'gwovo. Nahã ga Cristo'ga nhi'ĩpo'rui pe pokoga oporavykyavo Cristo'ga pe opohire'yma ga hugwi.  
\v 8 Gaha pe mombe'u ore ve. “Oarõ hete Colossospeve'g̃a Jesus'gareheve'g̃a. A'ereki Tupana'ga ra'uva g̃a arõheteuka g̃a pe,” ei ga pe mombe'gwovo. 
\p  
\v 9 Nurã pendekokatua kwahavirẽ nane'ymi ore nhi'ig̃i Tupana'ga pe pe ndepyga. Ga pe ore ei: Emombaragwahapavuka ti Colossospeve'g̃a pe enhimimbotarimova'ea. Embo'euka ti g̃a eja'uva pe tokwaha pa ti g̃a nhiremimbotarimova'ea javo, oro'e ore ga pe.  
\v 10 A'ero ti g̃a ndekokatui nde javijitehe nde mbohoryheteavo jipi nehẽ. Ojipe'g̃a pe ti g̃a ndekokatupavi nehẽ no, oro'e ore Tupana'ga pe. Nane'ymi koji'i ti g̃a nde kwahakwahavi nehẽ no nahã Tupana'ga opota javo. 
\p  
\v 11 Ikatu ndereaporog̃ita popoakahetea ojipe'g̃a ndeaporog̃ita popoakahetea hohe pa, oro'e ore Tupana'ga pe. Ndereaporog̃ita popoakahetea javijitehe tuhẽ ti Colossospeve'g̃a ndeaporog̃ita popoakahetea nehẽ no. A'ero ti nane'ymi g̃a nhimomiranami hahya pe onhimonha'ngae'yma nehẽ no. Hahyrame g̃a pe nehẽ po ti g̃a ndoryndoryvamo nehẽ no, oro'e ore Tupana'ga pe.  
\v 12 G̃a po ti e'i nde ve nehẽ no: “Apĩ, ndepyry hete nde.” A'ea ti g̃a ei nde ve nehẽ gaha nhanderuvete'ga javo, oro'e ore Tupana'ga pe. Nahanahã ti g̃a ndekokatupavi nehẽ nde g̃a pokogame, oro'e ore Tupana'ga pe. 
\p Pyry nhande ei Tupana'ga pe: Apĩ, ndepyry hete nde. A'ereki ga nhande mombyry nhanderekote'varuhua momboa nhande mongovo g̃wemimo'ẽharamo. Nurã kojahua'javamo nhande ve kiro gapyryva kwahava g̃waramo. Ga pyri po ti nhande hoi nehẽ nhandejupa avuirama ojipe'g̃a pavẽi garemimo'ẽhara'g̃a pavẽi nehẽ. Pevo ti Tupana'ga pyryhetero nhande ve g̃a pe nehẽ no. 
\p  
\v 13 Nhande rekote'varuhuypyi Diabo'ga nhi'ig̃a rendukatuavo ite'varuhuve'ga nhi'ig̃a rendukatuavo. Nurã ko ypytunahivuhua'javamo nhande ve a'ea rupi. Ag̃wamo Tupana'ga hendukatuukari nhande ve gwa'yra'ga nhi'ig̃a g̃wemia'nguhetehara'ga nhi'ig̃a. Nahã Tupana'ga imombigi Diabo'ga nhi'ig̃a rendukatua ypytunareheve'ga nhi'ig̃a rendukatua.  
\v 14 Tupana'ga ra'yra'ga nhande mbopiro'yi nhanderekote'varuhua hugwi imomboa omanomo g̃waramo gwekoa reka'voguka. Nurã ga nohenonhukara'javi Tupana'ga pe nhanderekote'varuhua. 
\s1 Cristo'ga oko ojipe'g̃a hohe pa okoypyavo g̃waramo 
\q1  
\v 15 Ndihepiagi nhande Tupana'ga. 
\q2 A'ereki ga ndaha'oi. 
\q1 Tihepia reki nhande gara'yra'ga Cristo'ga. Cristo'ga ko Tupana'ga javijitehe. 
\q1 Jypya Cristo'ga oko. 
\q2 A'ea rupi ko ahã ve yvyakotyva'ea. Ahã ve yvyakotyve'g̃a no. 
\q1 Nurã Cristo'ga rekoi Tupana'ga rembiapoa hohe pa okovo g̃a nenonde okoypyavo g̃waramo. 
\q1  
\v 16 A'ereki Tupana'ga oapopavuka Cristo'ga pe yvagipeve'g̃a yvagipeva'ea reheve yvyakotyve'g̃a ndeheve yvyakotyva'ea reheve. 
\q1 Oapopavuka ga ga pe aherembiepiagipyra aherembiepiagipyra'g̃a ndeheve aherembiepiagipyre'yma reheve aherembiepiagipyre'yma'g̃a ndeheve. 
\q1 Ga oapopavuka ga pe yvagipeve'g̃a nduvihava'g̃a g̃anduviha'vi'g̃a ndeheve ipopoakaheteve'g̃a ndeheve ipopoakaheteve'g̃andeheve'g̃a ndeheve. 
\q2 G̃a nhaporemo omondomondouka ojipe'g̃a g̃wemimbotarimova'ea rehe opopoakahetero. 
\q1 Nahã Tupana'ga oapopavuka g̃ahã mbatera reheve toapo pa ti jira'yra'ga ojive javo. 
\q1  
\v 17 Cristo'ga oko ypy. Aerẽ ga oapo pa. 
\q2 Okoji pa garembiapoa ga herekoro g̃waramo. 
\q1  
\v 18 Cristo'ga rehe nhande jikogi. 
\q1 Ga ko nhanderuvihavuhuhete'ga. 
\q2 Nurã nhande ei ga pe: Ga ko nhaneakag̃a. 
\q2 Xako nhande ganhi'ig̃a rupi nhandekovo gareheva'ero. 
\q2 Nurã nhande ei nhandejive: Nhande ko Cristo'ga ra'oa. 
\q1 Gaha ombopyahu nhandereaporog̃ita 
\q2 tuhu ti g̃a Tupana'ga pyri okovo avuirama nehẽ javo. 
\q1 Ga ti nhande mongoi pevo ore mombytavo nehẽ. 
\q2 A'ereki ga okwerava'javypy omanoa hugwi omanoa'jave'yma 
\q2 tako ti ji g̃a hohe pa mbatera hohe pa no huvihavuhuhetero javo. 
\q2  
\v 19 A'ereki a'ea pyry hete Tupana'ga pe garuva'ga pe. 
\q1 “Toko ti ga ji javijitehe,” ei Tupana'ga. 
\q2 “Toko ti ga ojipe'g̃a hohe pa mbatera hohe pa no ji ja,” ei ga gworygworyvamo. 
\q2  
\v 20 “Oko te'varuhu g̃a. Ndapotari ji g̃andekote'varuhua. 
\q1 Pyry ti ga manoi yva rehe g̃a ndepyga g̃a nhaporemo a'ero nehẽ,” ei ga. 
\q1 “Ga gwekoa reka'vogukaro g̃waramo omanomo yva rehe ti ji yvyakotyve'g̃a ndeaporog̃ita rerojijyi yvagipeve'g̃a ndeaporog̃ita reheve g̃andeaporog̃ita mohig̃atupava nehẽ. 
\q1 Nahã ti ji jirekokatuukari g̃a pe nehẽ Cristo'ga manoro g̃waramo, ei Tupana'ga. 
\q1 Ga gwekoa reka'vogukaro g̃waramo ti ji herojijyipavi yvyakotyva'ea yvagipeva'ea reheve imohig̃atupava nehẽ. 
\q1 Nahã ti ji jirekokatuukari a'ea pe nehẽ Cristo'ga manoro g̃waramo,” ei Tupana'ga. 
\m Na tuhẽ reki. Cristo'ga omano yva rehe. Tupana'ga omohig̃atu pa. 
\p  
\v 21-22 Pehe Colossospeva'ero ymya'ĩ peko te'varuhu heikwehe. A'ero napehendupotari Tupana'ga nhi'ig̃a ga arõe'yma pejikoty'are'yma ga pavẽi. Korogwe reki Tupana'ga pendeaporog̃ita rerojijyi hendukatuuka pe me onhi'ig̃a gara'yra'ga manoro g̃waramo. Nahã ga pendeaporog̃ita mohig̃atui ojirekokatuuka pe me. A'ero ga ei pe mombe'gwovo: “Pyry hete g̃a. Oko katu g̃a. Nahenonha'javi ji g̃andekote'varuhua g̃a pe. A'ereki mbatera ndojara'javi g̃a ndehe.” A'ea ga ei pe ndepiaga. 
\p  
\v 23 Penhimomirana ti Cristo'ga mombe'ua reroviaheteavo a'ero pejikoga ga rehe jipi pejipopoakaramo. Taperoviari ti hajiheva'ea. Ymya'ĩ Cristo'ga mombe'ua renduvame pe jikogi ga rehe heikwehe. Nurã pe ikwahavi javo: “Cristo'ga ti nhande rerohoi ojupi nhande mongovo Tupana'ga pyri avuirama nehẽ,” pe'e pe herovia. Taperoviapigi ti a'ero! 
\p Yvyakotyve'g̃a pe nhaporemo g̃a Cristo'ga mombe'ui Cristo'ga ti nhande mongoi Tupana'ga pyri nehẽ javo. Jihi amombe'u a'ea ojipe'g̃a pe no. A'ereki ymya Tupana'ga e'i ji ve: “Eho ti Cristo'ga mombe'gwovo g̃a pe,” ei ga ji ve. 
\s1 Paulova'ea oporavyky pyryva'ea mombe'gwovo 
\p  
\v 24 Pe Cristo'ga mombe'ua renduva g̃waramo g̃a imondoi hahyhetea ji ve. Kiro ji roryroryvamo reki a'ea rehe. Hahyrame ji ve ji ipo'rupavi hahya Cristo'ga py'rovo. Tahahy tuhẽ ahe ve. Apo'ru pa ji hahya Cristo'ga ra'oa repyga. Gara'oa a'e ko ji g̃a pe – kiroki g̃a ojiko Cristo'ga rehe. 
\p  
\v 25 Ymya Tupana'ga ei ji ve: “Ekwahavuka ti g̃a pe – kiroki g̃a ojiko Cristo'ga rehe. Epoko ti g̃a imombe'upava nhinhi'ig̃a Cristo'ga mombe'gwovo.” A'ea ga ei ji ve pe pokoguka judeus'g̃arũiva'ea pokoguka. 
\p  
\v 26 Ymyahũ Tupana'ga ndokwahavukari g̃wembiepiukaripyre'yma ymyahũva'ea pe ahera'yrava'ea pe no. Ag̃wamo reki ga ikwahavukari g̃wemimo'ẽhara'g̃a pe g̃wembiepiukaripyre'yma.  
\v 27 Tupana'ga e'i: “Tokwaha pa ti nhiremimo'ẽhara'g̃a nehẽ. Cristo'ga ti topojyka pa yvyakotyve'g̃a nhaporemo judeus'g̃arũive'g̃a vehevi nehẽ. G̃a pojykarame ti ga g̃a nderuri ojupi g̃a mombytavo ji pyri avuirama opyryvamo g̃a pe nehẽ, ei ga. A'ea ji akwahavuka pota,” ei Tupana'ga. “A'ea ko nhirembiepiukaripyre'yma ikatukatuhetea,” ei ga ikwahavuka g̃wemimo'ẽhara'g̃a pe. 
\p  
\v 28 Nurã Cristo'ga ore oromombe'u g̃a pe nhaporemo g̃a momoranduva pekwaha ti Cristo'ga javo. Nahã ore ga kwahavukari g̃a pe g̃anag̃anani. G̃a mbo'ekwahapava ore g̃a mbo'ekatupavi Cristo'ga rehe tojiko hete ti g̃a Cristo'ga rehe okokatuheteavo javo. Nahã ore g̃a mbo'ekatui. A'ereki ore oro'e: Tikatu hete ti g̃a Tupana'ga rovai pyteri pe Tupana'ga nhi'ig̃a kwahaheteavo Cristo'ga jikoty'aro g̃waramo g̃a pavẽi.  
\v 29 Nurã jihi no ji aporavyky hete Cristo'ga mombe'gwovo Cristo'ga popoakara po'ruavo ga ji mbopopoakahetero g̃waramo. 
\c 2  
\p  
\v 1 Aporavyky hete ji nhi'ag̃ataramo pe ndehe takwahavuka ti ji g̃a pe Tupana'ga nhi'ig̃a javo. Jiporavykya pe pekwaha. Aporavyky hete ji nhi'ag̃ataramo Laodicéiapeve'g̃a ndehe no – kiroki g̃a ojiko Cristo'ga rehe onhimono'ono'og̃a pevo tihendu Tupana'ga nhi'ig̃a javo. Ojipe'g̃ape'g̃a pe Jesus'gareheve'g̃a pe ti ji takwahavuka ganhi'ig̃a no. G̃a nhaporemo ndajirepiagi ve jira'oa kwahave'yma. Pe nhaporemo ndajirepiagi ve no. 
\p  
\v 2 Nhi'ag̃ata ji pe ndehe g̃a ndehe no jiporavykyheteavo tokoveveuhua'javyme ti g̃a javo. Jiyvyteri pe ji ei ipota pe me g̃a pe no: Tonhoarõ hete ti g̃a ovy'a ojogwehe. Tokwaha ti g̃a a'itituhẽva'ea. Po g̃a a'itituhẽva'ea kwahavi, a'ero koji'i ti g̃a Tupana'ga rembiepiukaripyre'yma'ga kwahahetei tuhẽ nehẽ. Garembiepiukaripyre'yma'ga ko Cristo'ga tuhẽ. A'ea nhaporemo ji apota javo jijapyakavo pe ndehe g̃a ndehe no jiporavykyavo.  
\v 3 Ikatu hete Tupana'ga rembikwahava. Omombaragwaha pa ga. Onhimi nhande ve garembikwahava. Cristo'ga jate okwahavuka pa garembikwahava. 
\p  
\v 4 A'ea ji ei pe me pekwaha ti javo. Nurã ti pe napenhimoandyandyjukari ojipe'g̃a pe g̃a imombe'urame hajihea pe me nehẽ. Ikatu po pe me g̃a nhi'ig̃aturame o'mbero. Tapenhimoandyandyjukari ti g̃a pe, a'e ji pe me.  
\v 5 A'ereki jireaporog̃ita oko pe pyri ji rekoe'ymame pe pyri. Ikwahava pendekoa ji roryroryvamo. A'ereki pe peko katu pejohupe pejikoheteavo Cristo'ga rehe penhimboitavo. 
\s1 Nahanahã nhande xajikoty'a Cristo'ga pavẽi 
\p  
\v 6 Pejiko pe Cristo Jesus'ga rehe heikwehe imomboruka pejikote'varuhua gaha ko nhanderuvihavuhuhetero javo. Na jitehe ti pejiko jitehe ga rehe xako katu ti nhandejikoty'a ga pavẽi javo.  
\v 7 Nane'ymi ti peko Cristo'ga rehe pepohire'yma ga hugwi. Koji'i ti peko katu hendukatuavo ganhi'ig̃a. Koji'i ti pejiko hete ga rehe pejikoty'a ga pavẽi. A'ea rehe Epafras'ga pe mbo'ei heikwehe nahanahã ti peko javo. Nane'ymi ti pe'jipe'ji Cristo'ga pe: “Ndepyry hete tuhẽ nde nhande ve.” A'ea ti pe'ji. 
\p  
\v 8 Penhimboko'i ti pejijupa. Tapenhimoandyandyjukari ti ojipe'g̃a pe. G̃a g̃wendukatuuka pota pe me onhi'ĩtehea pe mbopohipota Cristo'ga hugwi. Imombe'gwovo o'mbea g̃a nhi'ig̃atui pe me onhi'ĩteheavo pe moandyandyipota. A'ea g̃anemboypya tuhẽ ombojihu ojapyakateheavo gwakykwepohara'g̃a mbo'eavo hehe. “Nahanahã yvya hako yvaga pavẽi po rimba'e,” ei ahe. “Nahanahã ti xako,” ei ahe gwakykwepohara'g̃a mbo'eavo. 
\p Na rũi Cristo'ga remimbo'ea. Tapenhimoandyandyjukari ti g̃a pe a'ero. Cristo'ga hugwi ti tapenhimbopohirukari g̃a pe.  
\v 9 Uvame yvya koty okovo Cristo'ga gwepiuka pa nhande ve Tupana'ga rekokatua gareaporog̃ita. A'ereki ga oko Tupana'ga javijitehe.  
\v 10 Nurã pe pavẽi Cristo'ga jikoty'aro g̃waramo Tupana'ga jikoty'ari pe pavẽi no. Tupana'ga pendeaporog̃ita mbopyahui tuhẽ pe mboheaporog̃itakatukatuavo pe pokopava pe monhimomiranambava. Pyry hete pa pe me a'ero pe jikoty'aro g̃waramo Cristo'ga pavẽi. Yvagipeve'g̃a nduvihava'g̃a Tupana'gapyrive'g̃a nduvihava'g̃a omondomondouka g̃a g̃wemimbotarimova'ea rehe opopoakahetero gwuvihavamo. Diabo'gapyriva'ea anhag̃a omondomondouka ojipea anhag̃a g̃wemimbotarimova'ea rehe opopoakahetero gwuvihavamo no. Cristo'ga ki a'e te oko g̃a hohe pa a'ea hohe pa no nhanderuvihavuhuhetero. 
\p  
\v 11 Judeus'g̃a okytiuka gwa'yra'g̃a nakwanhapi'ria g̃ahã koi Tupana'gareheve'g̃a kiro javo. Cristo'ga ki a'e te omanoro g̃waramo yva rehe omombo hete pendekote'varuhua g̃ahã koi jireheve'g̃a kiro javo. “Tokote'varuhupotara'javyme ti g̃a a'ero kiro,” ei ga omanomo pe ndepyga. Nahã ojikoty'aro pe pavẽi Cristo'ga pendeaporog̃itatiruahũa mombigi pe jikogame ga rehe. 
\p  
\v 12 Penhimobatizaukarame pe ei a'ero: “Ymyahũ Cristo'ga omano tamombo g̃andekote'varuhua javo. A'ero g̃a ga tymi. Omanorame Cristo'ga omombo jirekote'varuhua ji hugwi. Ga jikoty'aro g̃waramo ji pavẽi jireaporog̃itatiruahũa opi a'ero.” Nahã pe ei penhimobatizaukarame. A'ea rupi pe ei no: “Tupana'ga ombogwera Cristo'ga gamanoa hugwi ga mbopyahuavo. Na jitehe Cristo'ga pavẽi nhande jikoty'aro g̃waramo Tupana'ga nhandereaporog̃ita imbopyahui opopoakara pyvõ. A'ereki nhande xajiko Tupana'ga popoakara rehe,” pe'e pe penhimobatizaukarame. 
\p  
\v 13 Ymya'ĩ pendeaporog̃ita ndipyahui ve heikwehe. A'ea rupi Tupana'ga pe pe peko omanove'g̃a ja a'ero. A'ereki ga e'i: “Ji ve ko g̃a ambotehea imombigukare'yma g̃waramo gweaporog̃itatiruahũa. Ji ndajikoty'ari g̃a pavẽi a'ero. A'ereki g̃a okote'varuhu,” ei Tupana'ga. 
\p Ag̃wamo Tupana'ga ombopyahu pendeaporog̃ita imomboa pendekote'varuhua nhaporemo Cristo'ga jikoty'aro g̃waramo pe pavẽi. Ymyahũ Tupana'ga ombogwera Cristo'ga gamanoa hugwi ga mbopyahuavo. Na jitehe Tupana'ga pendeaporog̃ita imbopyahui. 
\p  
\v 14 Ymya nhande nihendukatui g̃a Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'urame nahanahã ti ahe toko katu javo. Emo Tupana'ga ohy reki nhanderekote'varuhua mbojaragwera. A'ereki Cristo'ga omano yva rehe nhanderekote'varuhua momboa. Nurã Tupana'ga ei: “Ndatekwava'javi g̃andekote'varuhua mbojaragwera rehe kiro,” ei ga. 
\p  
\v 15 Omanomo Cristo'ga imombigi Diabo'gapyriva'ea popoakara anhag̃a popoakara. Anhag̃a omondomondouka ojipea anhag̃a g̃wemimbotarimova'ea rehe ipopoakaheteva'ea ipopoakaheteva'eareheva'ea pavẽi. Ipopoakara mombigipyra Tupana'ga hepiukapavi tuhẽ ojipe'g̃a pe Cristo'ga mbojirovia a'ea rehe. 
\p  
\v 16 Nurã ti tapenhimbo'eukari ojipe'g̃a pe ha'oa rehe. A'ereki g̃a e'i jupe: “G̃wig̃wia ahe ndo'ui. G̃wig̃wia ahe to'u.” Tyhya pe g̃a ei: “G̃wig̃wia ahe ndo'ui. G̃wig̃wia ahe to'u.” G̃a e'i: “Tokwaku ahe toryva aporame ano nanani. Toapo ahe toryva jahya porame no ikwakuva. Nahanahã ahe toko sábado rupi ikwakuva,” ei g̃a. 
\p A'ea rehe nhaporemo tapenhimbo'eukari ti g̃a pe.  
\v 17 G̃anemimbo'ea nhaporemo ko aere'ĩva'ea ra'angava nahanahã ti Cristo'ga rurame javo. Okorame g̃anemimbo'ea rehe ahe ikwaha'vi aerẽva'ea pyry hete ti nehẽ javo. Ahe ndokwahapavi reki. G̃anemimbo'ea rehe ndatekwava'javi kiro. A'ereki Cristo'ga tuhẽ uripe reki. Nurã ojikogame ga rehe ahe ikwahahetei tokoa'javyme ti ahe g̃anemimbo'ea rupi a'ero javo. 
\p  
\v 18 Taperoviari ti ga – kiroki ga e'i tehe: “Ji ko ako tehe. Nanhimbohetei ji. A'ea ti ahe te'i ji pavẽi,” e'i tehe ga. “Tombohete ti ahe Tupana'gapyrive'g̃a yvagipeve'g̃a okoteheavo g̃a ko jiruvihavuhuhete'g̃a javo. Nahã ti xa'e,” ei ga ikwahave'yma. “Ahepia ji yvagipeve'g̃a,” ei ga o'mbero. Omoandyandyi pota ga ahe jihi akwaha hete javo tehe. Ndokwahavi reki ga onhimboheteavo. Gareaporog̃ita tiruahũ. Taperoviari ti ga. Ganhi'ig̃a rupi pe ndekorame ga ndogwerekoukari pe me pyryva'ea Tupana'ga hugwi.  
\v 19 Nanongara'ga ndojikoty'ari Cristo'ga pavẽi okoe'yma ganhi'ig̃a rupi. 
\p Nhandejikoty'aro g̃waramo Cristo'ga pavẽi ga pe nhande xa'e nhaneakag̃a. A'ereki Cristo'ga ko nhanderuvihavuhuhete'ga. Ganhi'ig̃a rupi nhandekovo g̃waramo xa'e nhande: Nhande ko Cristo'ga ra'oa nhandejikoga Cristo'ga rehe. Nane'ymi Cristo'ga nhaneakag̃amo nhande pokopokogi nhande monhimbopopoaka nhande mbojogwerekokatuavo. Nahã Cristo'ga nhande pojykai hendukatuuka nhande ve Tupana'ga nhi'ig̃a. 
\p  
\v 20 Cristo'ga omano tamombo g̃andekote'varuhua javo. Nurã Cristo'ga pavẽi pe jikoty'aro g̃waramo pendeaporog̃itatiruahũa opi. Nurã pe ndekoi ojipe'g̃a ja rũi avo yvya koty g̃andeaporog̃itatiruahũrame. A'ereki nahã g̃anemimbo'ea e'i: “Nahanahã yvya hako yvaga pavẽi po rimba'e. Nahanahã ti ahe toko,” e'i g̃anemimbo'ea. Peko pe g̃a ja rũi. Maranameuhũ pe ndekopotara'javi g̃anemimbo'ea rupi naerũ? Tapekoa'javi hehe.  
\v 21 E'i: “Topyhygyme ti ahe g̃wig̃wia mbatera. To'uyme ti ahe tahepia javo. Topokogyme ti ahe hehe,” e'i g̃anemimbo'ea.  
\v 22 A'ea nhaporemo opa ahe i'urame. Kiroki opa ahe i'urame – a'ea pe nhaporemo g̃anemimbo'ea e'i. A'ereki nanongara rehe ko g̃a ojapyaka avo yvya koty. A'ea ko g̃anemimbo'ea. 
\p  
\v 23 Ojipe'g̃a g̃anemimbo'ea renduvypyrame po g̃a ei: “Pyry g̃anemimbo'ea. Okwaha hete g̃a Tupana'ga mboheteavo,” e po g̃a. Ikwahave'yma g̃a ei a'ea g̃anemimbo'ea renduva. Tiruahũ reki g̃anemimbo'ea. A'ereki g̃wemimbotarimova'ea rehe g̃a oko nahanahã ahe ombohete Tupana'ga javo. Tupana'ga mbohete tehe reki g̃a. Tupana'ga remimbotarimova'ea rehe rũi g̃a ndekoi. 
\p G̃anemimbo'ea renduvame po g̃a ei: “Pyry g̃anemimbo'ea g̃a erame: ‘Ahe nonhimbohetei hamo’,” e po g̃a. 
\p Ndapyryvi reki g̃anemimbo'ea. A'ereki g̃a onhimbohete reki javo. 
\p G̃anemimbo'ea renduvame po g̃a ei: “Pyry g̃anemimbo'ea g̃a erame: ‘Ojipejipea pe ahe tonhimomirana onhimondoheteavo onhi'ig̃a rupi. Ahe ndo'ui g̃wig̃wia ojipea no.’ Nahanahã g̃anemimbo'ea pyryva'ea,” e po g̃a henduva. 
\p Tiruahũ reki g̃anemimbo'ea. A'ereki a'ea rupi okorame ahe nonhia'ngukatui ojirekokatue'yma. A'iti a. Ndatekwava'javi g̃anemimbo'ea rehe. A'ereki g̃anemimbo'ea nomombigi aherekote'varuhua. 
\c 3  
\s1 Nhandereaporog̃itatiruahũa; nhandereaporog̃itapyahua 
\p  
\v 1 Tupana'ga ombogwera Cristo'ga gamanoa hugwi ga mbopyahuavo. Na jitehe pe pavẽi Cristo'ga jikoty'aro g̃waramo Tupana'ga pendeaporog̃ita mbopyahui. Pepota ti pyryva'ea yvagi pe Tupana'ga pyri a'ero. A'ereki pevo Cristo'ga oapy Tupana'ga pyri Tupana'ga johukoty rũi okovo nhanderuvihavuhuhetero.  
\v 2 Penhimbovy'a ti pyryva'ea rehe yvagipeva'ea rehe. Yvyakotyva'ea rehe rũi ti penhimbovy'a.  
\v 3 A'ereki pendeaporog̃itatiruahũa opi. Omanorẽ omanove'g̃a nonhimbovy'ara'javi yvyakotyva'ea rehe. Omanove'g̃a ja pe napenhimbovy'ara'javi yvyakotyva'ea rehe pendeaporog̃itatiruahũa pigirẽ. Pe pavẽi Cristo'ga jikoty'aro g̃waramo pendeaporog̃itapyahua hekokatui yvagi pe Tupana'ga pyri Cristo'ga pavẽi. Pevo Tupana'ga pendeaporog̃itapyahua rereko katu pe me Cristo'ga reheve.  
\v 4 Cristo'ga pavẽi nhandejikoty'aro g̃waramo nhande reaporog̃itapyahuro nhandekovo. Aerẽ po ti Cristo'ga ukwahavamo ua'java nehẽ. A'ero ti pe ukwahavamo ga pavẽi gakatukatua rerekovo nehẽ. 
\p  
\v 5 Nurã pemombi hete ti penhimimbotarimova'ea ite'varuhuva'ea pejipygwa'jave'yma hehe. Taperekoa'javi ti penhimbireko'g̃arũive'g̃a. Tapeakwahave'ymuhũa'javi ti g̃a nderekote'varuhua'jave'yma. Tapepotaruhua'javi ti g̃a. Tapepotate'varuhui ti. Tapepotaruhua'javi ti ojipe'g̃a apoa. A'ereki nahã pe g̃ambatera arõ Tupana'ga arõa hohe.  
\v 6 Kiroki g̃a nahã oko te'varuhu pota okoe'yma Tupana'ga nhi'ig̃a rehe – g̃a ndehe Tupana'ga onhimonha'nga.  
\v 7 G̃a ja pehe peko te'varuhu no heikwehe. 
\p  
\v 8 Ag̃wamo ti tapekote'varuhua'javi! Ag̃wamo ti pepohi pejikote'varuhua hugwi a'ero. Tapenhimonha'ngaa'javi ti. Tapenhimboahiva'javi ti. Tapetiruahũa'javi ti. Tapembotegwetea'javi ti ojipe'g̃a. Tapenhi'ĩte'varuhua'javi ti ojipe'g̃a pe.  
\v 9 Tape'mbea'javi ti pejohupe. A'ereki pe pepohi pejeaporog̃itaymyana hugwi pejikote'varuhua'jave'yma. 
\p  
\v 10 Pendeaporog̃ita ipyahu ag̃wamo. A'ereki ymya'ĩ Tupana'ga ombopyahu pendeaporog̃ita pejikoga g̃waramo Cristo'ga rehe. Nane'ymi Tupana'ga pendeaporog̃ita mbopyahua'jaa'javi koji'i ti g̃a toko ji ja ji kwahaheteavo javo. 
\p  
\v 11 G̃a ndokoa'javi nhande ve ojoatyatyvive'g̃a Tupana'ga nhandereaporog̃ita mbopyahurame. Nurã xa'ete'varuhuyme ti ojohupe orepyry ore pe hohe jave'yma. Judeusramo toro'ete'varuhuyme ti pe me judeus'g̃arũiva'ea pe. Judeus'g̃arũiva'ero tape'ete'varuhui ti ore ve judeusva'ea pe. A'ereki nhande ojo'ja judeusva'ea judeus'g̃arũiva'ea pavẽi Tupana'ga nhandereaporog̃ita mbopyahurame. Xa'ete'varuhuyme ti ojohupe orepyry ore pe hohe jave'yma. 
\p Po nhande tikytiuka nhanerakwanhapira nhande ko Tupana'gareheva'ero kiro javo, xa'ete'varuhuyme ti ojikytiukare'ỹve'g̃a pe. Po nhande ndiajikytiukari, xa'ete'varuhuyme ti ojikytiukave'g̃a pe. A'ereki nhande ojo'ja nhandejikytiukava'ea nhandejikytiukare'ỹva'ea pavẽi. A'ereki Tupana'ga nhandereaporog̃ita mbopyahu. Nhande ojo'ja pa: nhandegwyripeve'g̃a nhandegwyripeve'g̃arũive'g̃a pavẽi, nhande'jave'g̃a hajiheve'g̃a pavẽi, ipiro'ye'ỹve'g̃a g̃a pavẽi – kiroki g̃a oporavyky ojive jate ipiro'yve'g̃a. 
\p G̃a nhaporemo ojoatyatyvive'g̃a nhaporemo ndokoa'javi ag̃wamo nhande ve. A'ereki nhande ojo'ja pa Tupana'ga nhandereaporog̃ita mbopyahurame. Cristo'ga rehe jate nhande xanhimbovy'a. Ga jate nhande hohe pa nhanderuvihavuhuhetero. Ga nhande pojyka pa. 
\p  
\v 12-13 Nurã pejikovo Jesus'gareheva'ero ti peko katu. A'ereki Tupana'ga oko hete pe ndehe pe arõheteavo. Ga pe mo'emo'ẽ toko ti g̃a Jesus'gareheva'ero okokatuavo javo. Pejoporogwety po ti pe hamo hahyrame pe me nehẽ. Pepyry ti pejohupe. Tapenhimbohetei ti. Penhimog̃atyrõ ti. Penhimomirana ti penhimonha'ngae'yma pejikokatuavo pejohupe. Ojipe'ga rekote'varuhurame nde ve terehenonha'javi garekote'varuhua ejive. Nahã ti tapehenonha'javi pejikote'varuhua pejohupe. A'ereki imomborirẽ Cristo'ga nohenonha'javi pendekote'varuhua. Na jitehe ti tapehenonha'javi pejikote'varuhua pejohupe. 
\p  
\v 14 Koji'i ji ei pe me: Penhoarõ hete ti no. Penhoarõheterame ti pe peko pa Tupana'ga ja. A'ea ga opota.  
\v 15 Tupana'ga pe mbojogwereko katu. A'ero ti pejikokatuavo pejohupe pejeaporog̃ita katu nahanahã nhande rekoi javo. A'ea Tupana'ga opota. Ymyahũ ga pe mo'emo'emba Jesus'gareheva'ero g̃a ti tojogwereko katu pa javo. Pe'ji ti Tupana'ga pe: “Ndepyry hete nde ore ve!” A'ea ti pe'ji ga pe. 
\p  
\v 16 Nane'ymi pejapyaka hete ti Cristo'ga remimbo'ea rehe nhaporemo ikwahaheteavo garemimbo'ea toki hete peyvyteri pe ikwahyheteavo pe mombyrymbyryva pe mbo'embo'eavo. Penhombo'embo'e ti hehe penhomomoranduva. Penhimby'yi ti pehendu katu ti Cristo'ga nhi'ig̃a javo. Penhimby'yi ti Tupana'ga nhi'ig̃a mombe'gwovo Jesus'ga mombe'gwovo no imombe'gwovo g̃andekokatua g̃anemimombyryva nhande ve. Nahanahã ti penhimby'ymby'yi Tupana'ga pe ga mboheteavo ga rehe pejoryjoryvamo. 
\p  
\v 17 Cristo Jesus'gareheva'ero g̃waramo ti peko katu pejikovo ganhi'ig̃a rupi peporavykyrame. Peko katu ti penhi'ig̃ame. Pendekoa rupi nhaporemo ti peko katu jipi ga mboheteavo penhinhi'ig̃a Tupana'ga pe. “Ndepyry hete nde, Apĩ,” pe'ji ti ga pe. “Ag̃wamo pyry hete ore ve. A'ereki nde orerekote'varuhua momboruka Jesus'ga manoro g̃waramo ore ve. Ga ko orepojykaharete'ga ore pokoga a'ero.” A'ea ti pe'ji Tupana'ga pe nhanderuvete'ga pe. 
\s1 G̃anembireko'g̃a; g̃anongapypeve'g̃a 
\p  
\v 18 Kunhano peko ti penhimbireko'g̃a nhi'ig̃a rehe pejikoty'aro g̃waramo Cristo'ga pavẽi. 
\p  
\v 19 Akwaimba'ero pearõ hete ti penhimbireko'g̃a nderekokatuavo g̃a a'nguavo penhimonha'ngae'yma g̃a ndehe. 
\p  
\v 20 Tay'riro pehendu katu ti pejuva'g̃a nhi'ig̃a penhy'g̃a nhi'ig̃a reheve. A'ereki nanongara rehe Cristo'ga onhimohẽ. 
\p  
\v 21 G̃anduvamo tapemonhimonha'nganha'ngaukari ti peja'yra'g̃a pejihe ja'javo g̃a pe g̃a mbo'erame g̃a monhimomboaka. Pe g̃a monhimonha'ngaukarame po ti g̃a okoveveuhu okoteheavo nehẽ ore ndorokwahavi hete javo. 
\p  
\v 22 Ojipe'g̃apyriva'ero ipiro'ye'ỹva'ero pehendu katu ti g̃anhi'ig̃a penhimboporavykyve'g̃a nhi'ig̃a g̃a nhi'ĩpo'rupava. Peko ti ojipe'g̃a ja rũi. Opojykahara'g̃a gwepiagame g̃a oporavyky katu tianembohete ti g̃a javo. G̃a gwepiage'ymame g̃a ndoporavykyi a'ero. Peko ti g̃a ja rũi. Pejipojykahara'g̃a pejepiagame ti peko g̃anhi'ig̃a rupi. G̃a pejepiage'ymame ti peko g̃anhi'ig̃a rupi jitehe pejiporavykykatuavo. Cristo'ga rendukatuavo g̃waramo pejeaporog̃ita katu ti xaporavyky katu tuhẽ ti nhandepojykahara'g̃a pe javo. 
\p  
\v 23 Peporavykyrame ti pejirokwa jipi peporavykykatupota pejikokatuavo pejoryjoryvamo. Penhi'ig̃ame ti pejirokwa jipi pejikokatuavo pejoryvamo. Pejikoa rupi nhaporemo ti pejirokwa jipi. Pe'ji ti pejiyvyteri pe: “Nhandeporavykykaturame nhandepojykahara'g̃a pe g̃a pokoga, Cristo'ga pe tuhẽ nhande xaporavyky katu ga pokoga,” pe'ji ti.  
\v 24 “Cristo'ga nhandepojykaharete'ga, gaha ti nhande reroho yvagi pe pevo nhande mongovo Tupana'ga pyri avuirama nehẽ.” A'ea ti pe'ji pejiporavykykatuavo. Na tuhẽ ti ga okwepy katu pe me. A'ereki Cristo'ga pe tuhẽ pe peporavyky nhandepojykaharete'ga pe. 
\p  
\v 25 Tapeporavykyte'varuhui ti. A'ereki ojo'ja yvyakotyve'g̃a ndekoi Tupana'ga pe. Kiroki g̃a oko te'varuhu – g̃a pe nhaporemo ti ga ei peko te'varuhu pe javo nehẽ. 
\c 4  
\p  
\v 1 G̃apojykaharamo pemondo katu ti pejipyrive'g̃a pe pejikokatuavo g̃a pe. A'ereki pe pereko pepojykahara'ga no. Ga ko Tupana'ga. Ga oko yvagi pe pepojykaharetero pendekoa repiapava. A'ea ikwahavame ti pereko katu pejipyrive'g̃a. 
\s1 Koji'i Paulova'ea omog̃ita Colossospeva'ea 
\p  
\v 2 Penhi'ĩ ti Tupana'ga pe jipi. Pejirokwa ti penhinhi'ig̃a ga pe. Pe'ji ti ga pe no: “Ndepyry hete nde ore ve.” 
\p  
\v 3 Ji Cristo'ga mombe'urame ojipe'g̃a ji mondo cadeia pype tomombe'ua'javyme ti ga Cristo'ga javo ikwehe'i. A'ea pype ji rekoi ag̃wamo. Penhi'ig̃ame Tupana'ga pe ti pe'ji: “Ymyahũ ahe ndokwahavi ve Cristo'ga nerembiepiukaripyre'yma'ga. Aerẽ nde ga kwahavuka pota yvyakotyve'g̃a pe. Marã po ti Paulo'g̃a ga mombe'ui? A'ereki tegwete g̃a pe imombe'uhava kiro. Ekwahavuka ti g̃a pe tomombe'u g̃a ga ojipe'g̃a pe.” A'ea ti pe'ji Tupana'ga pe ore repyga.  
\v 4 Pe'ji ti Tupana'ga pe: “Epoko ti Paulo'ga g̃a mbo'ekatukatuuka ga pe nenhi'ig̃a rehe. A'ero ti g̃a ikwahahetei Cristo'ga mombe'ua.” A'ea ti pe'ji Tupana'ga pe. Ji ambo'e katu po g̃a hamo. 
\p  
\v 5 Kiroki g̃a ndojikogi Cristo'ga rehe – g̃apyteri pe ti peko katu katu ikwahava te'ite'varuhuyme ti g̃a nhande ve javo. Pemombe'umbe'u ti Cristo'ga g̃a pe jipi.  
\v 6 Penhi'ig̃atu ti g̃a pe pejikokatuavo g̃a pe hendupotaruka. A'ero ti pe g̃a pokokwahavi ikwahavuka g̃a pe nanani nehẽ. 
\s1 Mbapavamo Paulova'ea okwatija Colossospeva'ea pe 
\p  
\v 7 Tíquico'ga ti ji mombe'upavi pe me nehẽ nahanahã Paulo'ga rekoi javo. Ga ko nhaneirũ'ga ojikoga g̃waramo Cristo'ga rehe. Oroarõ hete ore ga. Oko hete ga Tupana'ga nhi'ig̃a rupi. Orojiko ore Tíquico'ga rehe a'ero. Ji pavẽi ga oporavyky katu nhandepojykaharete'ga pe Cristo'ga pe ga mombe'gwovo. 
\p  
\v 8 Kiro ti ji Tíquico'ga mondoukari pe pyri nehẽ tomombe'u ti ga pe me jirekoa javo. Nahã ti ga pepy'a nog̃atui pe mbohoryva'java nehẽ. Tokwaha ti ga pendekoa no.  
\v 9 Pendeheve'ga Onésimo'ga ti ji amondouka pe pyri nehẽ no Tíquico'ga rupi nehẽ. Onésimo'ga ko nhaneirũ'ga no ojikoga g̃waramo Cristo'ga rehe. Oroarõ hete ore ga. Oko hete ga Tupana'ga nhi'ig̃a rupi. Orojiko ore Onésimo'ga rehe a'ero. Tíquico'ga Onésimo'ga pavẽi g̃a memei ti omombe'u pa pe me nahanahã Paulo'g̃a ndekoi javo. 
\p  
\v 10 Aristarco'ga omondouka onhi'ig̃a pe me. Ga ko cadeia pype kiro ji pavẽi. Marcos'ga omondouka onhi'ig̃a pe me no. Ga ko Barnabé'ga rendyrahẽa ra'yra'ga. Ga rurame pe pyri ti pejoryjory ga rehe imondovo ga pe, a'e jipe ko ji pe me. A'ea ji ea'javi kiro pe me.  
\v 11 Josué'ga omondouka onhi'ig̃a pe me no. Ga pe nhande ei Justo. A'ereki ga pyry hete. Aristarco'ga Marcos'ga pavẽi Josué'ga pavẽi – g̃a ko judeusramo oko ojikoga Cristo'ga rehe. G̃a jate judeusramo oporavyky avo ji pavẽi toko ti Tupana'ga yvyakotyve'g̃a nduvihavuhuhetero javo. G̃ahã onog̃atu jipy'a ji pokoga. 
\p  
\v 12 Pendeheve'ga Epafras'ga omondouka onhi'ig̃a pe me no. Oporavyky ga Cristo'ga pe ga mombe'gwovo ojipe'g̃a pe. Nane'ymi ga nhi'inhi'ĩhetei Tupana'ga pe pe ndepyga. Tupana'ga pe ga ei jipi: “Epoko ti Colossospeve'g̃a,” ei ga Tupana'ga pe. “Nurã ti g̃a jikohetei Cristo'ga rehe opohire'yma ga hugwi okokatuheteavo nehẽ. A'ero ti g̃a ikwahapavi tuhẽ neremimbotarimova'ea nde nhi'ĩpo'rupava,” ei ga Tupana'ga pe jipi.  
\v 13 A'iti a. Ojirokwa hete ga javo Tupana'ga pe pe ndepyga jipi ojipeva'epeve'g̃a ndepyga cidadespeve'g̃a ndepyga no Laodicéiapeve'g̃a Hierápolispeve'g̃a. Garemimbotarimova'ea pe me ji akwaha. 
\p  
\v 14 Lucas'ga omondouka onhi'ig̃a pe me. Ga ko ore pohano okovo oreremiarõhetehara'ga. Demas'ga omondouka onhi'ig̃a pe me no. 
\p  
\v 15 Pemombe'u ti nhaneirũ'g̃a pe – kiroki g̃a oko cidade de Laodicéia pe. G̃a ko nhaneirũ'g̃a ojikoga g̃waramo Cristo'ga rehe. G̃a pe ti pe'ji Paulo'g̃a omondouka onhi'ig̃a pe me javo. 
\p Pemombe'u ti Ninfa'ga pe no Paulo'g̃a omondouka onhi'ig̃a nde ve javo. G̃a pe no – kiroki g̃a ojatyka Ninfa'ga ronga pe tihendu Tupana'ga nhi'ig̃a javo – g̃a pe ti pemombe'u no. 
\p  
\v 16 Pemonhi'ĩ ti pejohupe nhirembikwatijarukara tihendu ti Paulo'ga nhi'ig̃a nhandejive javo. Imonhi'ig̃irẽ nhirembikwatijarukara ti pemondo cidadepeve'g̃a pe Laodicéiapeve'g̃a pe. Tohendu ti g̃a nhinhi'ig̃a pe me no. Akwatijaruka ji ojipea nhinhi'ig̃a mondovouka Laodicéiapeve'g̃a pe oji'i. Imonhi'ig̃irẽ ojohupe tomondo ti g̃a pe me tomonhi'ĩ ti g̃a ojohupe javo. Pemonhi'ĩ ti a'ero pejohupe ikwahava nhinhi'ig̃a g̃a pe. 
\p  
\v 17 Pe'ji ti Arquipo'ga pe: “Cristo'ga nhandepojykaharete'ga ko e'i nde ve raikwehe: ‘Nahanahã ti ji nhi'ĩpo'ru pa,’ e ko ga nde ve raikwehe. Enhi'ĩpo'ru pa ti ga a'ero.” A'ea ti pe'ji Arquipo'ga pe. 
\p  
\v 18 Ji tuhẽ kiro ikwatijari jipovo inog̃a nhinhi'ig̃a imondovouka pe me. Tapemoka'nhymi ti jirekoa cadeia pype. 
\p Kiro ji ei: Tomombyry ti Tupana'ga pe me, a'e ji.