\id JAS Paumari [pad] NT (Brazil) -2009 bd. \h Tiago \toc1 Tiagoa bikaronaki ida athi kapapirani \toc2 Tiago \toc3 Tgo \mt1 TIAGO \mt2 Tiagoa bikaronaki ida athi kapapirani \c 1 \s1 Tiagoa binajiriki ida athi kapapirani Jesus Cristo kaija'ari vakadimoni \p \v 1 Hovani Tiago ho. Deus kahonai abono ho. Jesus Cristo kahonai abono ho jaboni. Akadika'da'di ada. A'onira oka'ivanitiki a'oni, Deus kaija'ari arabo ipohikia avarakhanakhama'iki. \s1 Ogahai varani hini hida \p \v 2 Oigamina, nahina avavajahariki namithahi avakadiania, avajahariharini, avava'ini rogo inini hiki, kaba'i, khai vakhani bana. Deua biva'ahaki bana ida a'onira kaijo'avini, nokiaja kaimoni ida Deu-ra avavakaijokavini avavakaijokaravini. \p \v 3 Deus avajari'darini-ra kaijo'avini kamahini avarigaki ida avakava'ipahiniravini, avajari'darini-ra nadanojahakiha. \p \v 4 Hari'a vava'aha bana ida nahina jahariki avakadiania namithani a'onira najoiribaniravini mahija avakadimahi sohika'oavini, Cristo-ra avavakaijokavini avijavani jaboni, hojai hahavi Cristoa bivajahaki-ra avakainamoravini jaboni. \p \v 5 Ija'ari avakadiania hojakia bikainamoki ida ogahai, bikanikhariava bana ida ogahai Deus kania. Jahaki ada Deus. Kidi'ogahaia bino'avini binofiki bana ida ija'ari afohanana. Bivajahaki ida kagahinaina. \p \v 6 Deu-ra avakajari'daravini vani, Deu-ra vakanikharia bana avanofikia. Hari'a avava'ini-ra kosakhamapa'itxiva bana. Komini fori hiki ida ija'ari va'ini-ra kosakhamaki. Sirisiriki danoki komini kana'bahaki-ra kosonasonafarivini fori hiki ida ija'ari Deu-ra vakaijokajahakiriki va'ini bodinia. \p \v 7-8 Ija'ari nikia kahojaikia ni-biogaki ida nahina binofiki, bianaabosibakhiaki ida kidiva'ibodivarani, bada nini bada nirini, binofivini binofiravini. Hari'a ija'ari nikia binokhava ida kidikanikhari-ra gathanivini Deus kania. \s1 Va'ora onava'isohiki adani vakanahina'ahapikiki vakanahinariki vihiki \p \v 9 Hari. Khai niva bana ida Cristo kaija'ari kanahinariki. Deua binakaidivaki ida, bino'avini hiki bana ida bikainamoki. \p \v 10 Onivani fori hija ida ija'ari kanahina'ahapikiki jaboni. Deus kidinahina binihimavini kamahini jahaki ida khaii nini. Kanahinaki kidinahina avisonijorakiki hogoi movani fori hini. \v 11 Safini afana bianara'okhoki ida hogoi. Voronihi ida movai, nokiani jahani kaba'i ihimi'ihi. Onivani fori hija ida ija'ari kanahina'ahapikiki kamahi. Kidibadania kabadanini kaba'i, jorakia ihimiki bana ida kidimahi, kidinahina ahapinia ni-biakodiaki abiniria kaimoni. \s1 Ija'ari kaborohirohi hini varani hini \p \v 12 Hari. Khai niva ida ija'ari Deua bikaijo'aki. Nahina jaharikia va'ini rogo biani'avini kaba'i, hari'a Deu-ra kava'ipahiniva. Nahina Deua bikaijo'avini hiki-ra ragariravini mani ida Deua binaabosivini hija. Gahinaki bana ida kidimahi jahaki anokhomirikia Deus va'ora nava'iponiki adani nofina vihiki. \p \v 13 Ija'ari va'ini rogo inini kamahini kaborohirohi hiki vahabini bana ida. Hari'a niva ida ija'ari: Deus hora kaborovini, oniani ida hojai asohirikia hora kanahojaija. Hari'a nikia kavaraniva bana ida ija'ari. Kaboroharohavahariha ada Deus hojai asohirikia kahojaina. Ni-ija'ari-ra kaboroki jaboni. \p \v 14 Ija'aria bikava'inofinofihi ida hojai asohiriki. Va'ini bodini vara ninia bianagithiki fori hiki ida ija'ari, oniani ida kidiva'inofinofia aabononi kaborovini hija. \v 15 Ija'aria binaababakhiahi ida kidiva'inofinofia bikaborovini, oniani ida hojai asohirikia kanabadanini hija. Hojai asohirikia kabadanibakhiani mani ida ija'ari-ra Deus kania arakharija. \p \v 16 Oigamina, a'onira onakaidivaki ho. Hari'a vava'aha bana ida avakadiva'inofinofi a'onira korijanahavini. \p \v 17 Jahaka'oani, asohiki ida nahina hahavi agahinana hiki Deua bikaronaki. Ovaria binamonaha'iki ada safini, masiko, boviri hiki vagana. Vaga'oamanira ada Deus. Jaha'oamanira ada afoha'oadaha. Ni-nahina jahariki hojaki kidiania. Ni-hoarihapa'itxiki ada Deus. \p \v 18 Deus vania binakama'daja ida haria akava'ijoavini kavaranihi. Binofivini mani ida akadimahi ja'dinia haria no'avini hi'ia. Binofiki ida kidija'ari jahani kidiamonahi hahavi hoariha jahani-ra aradavini. \s1 Deua binofiki ida athi anaabavini \p \v 19 Oigamina, a'onira onakaidivaki a'oni. Vakava'ibodivarani bana hida varani. Jahaki ida avahihavini ija'ari hoariha athini-ra mitha avani'a'imidiavini. Vakava'ibodivaranijahaki'imidia bana ida athini, avagathanivini viahania. Hari'a a'onira nava'ijokojokojorakiva. \v 20 Ija'ari va'ini jokojokoni kaba'i, ni-bikaabokaki ida badani asohiki Deua binofiki. \p \v 21 Hari. Vakava'ipahinika'oa bana ida hojai kaipahivahaki hahavi-ra avakava'inofinofivini. Vakava'ipahinika'oa bana jaboni ida hojai hahavi Deua bikaimajahariki. Vava'aha bana ida Deus athi avakadimahi-ra nasohibakhiavini. Deua biobaiki ida kidivarani avava'ini bodinia. Kidivarani avakapoarikia bikaabokaki ida a'onira akava'ijoavini. \p \v 22 Hari'a korijanahia avaabononi vani'a bana. Hari'a mitha vani'a'imarini ida Deus athi. Vanaaba'a bana ida Deus a'onira honariavini hiki. \p \v 23 Ija'ari abononi nokhoni hiki-ra hikoria vada ni'ajorakivini vani fori hija ida ija'ari Deus athi-ra mitha ni'a'imariniki. Vada bini'aki ida nokhoni niha ninini jahani jaharini, ni-abononi najaha'iaki. \p \v 24 Vada nini naothinia, ajihi'ihi jorakia biakava'i'birini'ihi ida niha ninini nokiani. Ni-nahina kaimoni nokhoni-ra vada ni'aki. \p \v 25 Hari. Ija'ari hoariha vajaforia vada bini'ajahakiki ida Deus kava'isohihi jiriki asohika'oaki, bikava'ibodivarani'ihi, oniani ida asohiriki-ra nasohivini-ra va'ahavini hija. Athi naabani hiki ida ija'ari, ni-biakava'i'biriniki ida Deus athi bikamitha'iki, oniani ida kidibadani hahavi bada bini'aki Deua bikajoamoravini hija. \p \v 26 Hari. Hojamanija ida ija'ari abononi ni'aki Deu-ra nofivini-ra kahiki? Ija'aria bikaabokarihi ida kidivarani jahariki-ra nadaanivini, ni-nahina kaimoni Cristo kaija'ari hini-ra kahiki. Cristo kaija'ari jahaki hini abononi kava'ibodivarani'imariniki ida. \p \v 27 Cristo kaija'ari hidorokia bada bini'aki ida Deus akadiabi'ia binofiki. Nimania hida Cristo kaija'ari kahojai: va'ora kaijahitaki adani kamaboa, kaariha vihiki, vakadinahina-ra vakainamoki va'ora kajoamoraki jaboni. Ni-va'ora vaipohihaki adani Deu-ra vanofiriki vakadihojai asohiriki. Nimania hida hojai Deua binofiki. \c 2 \s1 Ija'ari-ra anaibavijahajahakivini niha ninini varani hini \p \v 1 Oigamina, harivani avakaijokaki ada akadika'da'di Jesus Cristo. Deus jahana, vagana, danona kidiania hojaki. A'onivani avavakaijokahahaviki ada jaboni Jesus Cristo. Oigamina, avaabononi vakanaibavijahakhama bana. Ni-asohiki ida avaigamini kanahinariki-ra avakaihiponiravini. \p \v 2 Vakava'ibodivarani bana hida rajomi kavaranihi. Avavajoroniki kania bana okhajakosiki ada makhira makari kaidivaki-ra kaimahaki. Sa'a hojaki ada sa'avithinahi ka'ouroki. Oniaroa, okhajakosiki bana jaboni ada makhira kanahinariki. Bikaimahaki ida makari akarabajahaki. \v 3 Avagathanijahakiki vahabini bana ada makhira makari kaidivaki-ra kaimahaki, avani'aki bana ada: \p —Vithi bana hida. Hojaki hida ibavi jahaki ivavithiki kaimoni. \p Hari. Makhira kanahinariki vani ada avani'ara vahabini bana avakaihiponiravini: \p —Gaakosoa bana oniaja. \p Avani'aki vahabini bana ada jaboni: \p —Vithiriama'o bana oba namania — avani'aki vahabini bana ada kanahinariki. \p \v 4 Hari. Nikia avakahojaihi; avanakaidivahi ida ija'ari kanahinakarahoki ka'oa; avanakaidivariki ida hoariha kanahinariki. Jahari'oamanija ida avakadiva'ibodivarani, oniani ida kanahinariki-ra avagathanijahakiravini hija. \p \v 5 Oigamina, a'onira onakaidivaki a'oni. Mitha vani'a bana hida kodivarani. Deus vani va'ora nagathogathora adani ija'ari vakanahinariki kidija'ari vihira kaimoni. Jesus Cristo-ra vavakaijokavini mani ida Deus vajari'darina biana'ba'divini hija. Deus va'ora nagathogatho'iki adani vahojara kaimoni kidiania. Deus va'ora nava'iponivini hiki adani nofina vihiki hahavi va'ora vaka'da'divini kania vahojana kidiania. \p \v 6 Ni-asohiki ida ija'ari vakanahinariki-ra va'ora avakaihiponiravini. Va'ora vakava'ibodivarani bana adani vakanahina'ahapikiki niha a'onira vani'a'avini. Ija'ari vakanahina'ahapikiki a'onira vabo'diabakhiaki a'oni. A'onira avavadadamiki adani ija'ari nasohiva abono vakadiania, jaharikia a'onira avarakhara kaimoni. \v 7 Ija'ari vakanahina'ahapikikia vakanavaranihaki ida Cristo onina jahaki, Deus a'onira no'avini hi'iki Cristo kaija'ari avihinia. \p \v 8 Vanaaba bana ida honari Deus akadika'da'di ka'oa haria nava'isohivini hi'iki mahija avakadihojai asohivini. Nimania hida va'isohihi athini: \q1 “Iabononi inakaidivavini vani fori va'ora niha \q1 va'oani ija'ari hahavi.” \m Nihi. \p \v 9 Vada avani'ahi ida ija'ari vanokiana avarigaja kaimoni ida va'ora avagathanijahakivini va'ora avagathanijahakiravini; nikia avakahojaihi, hojai jaharikia avakahojaini-ra kahiha ada Deus. Ni-avanaabaki ida Deus kava'isohihi jiriki. A'onira osaniki ida va'isohihi avanaabariki. \v 10 Ija'ari va'isohihi jiriki hoarani-ra ragarihi; va'isohihi jiriki hahavi-ra ragarivini Deua bikahihi. Ija'ari va'isohihi jiriki hoarani-ra ragarihi; Ibavi Jaharika'oakia okhahi. \v 11 Deua bikaabanivini: \q1 “Makhira, hari'a kadagamo hiriki-ra vavi'oma bana.” \m Bikaabanivini jaboni: \q1 “Hari'a kaabini bana.” \p Hari. Oniaroa, kadagamo hiriki-ra ivi'omaravini kaba'i, inaabinihi ida ija'ari hoariha, Deus kava'isohihi jiriki hahavi-ra iragarivini Deua bikahihi. \p \v 12 Hari. Vanasohi bana ida avakadivarani, avakadihojai hiki. Avarigaki ida Deus avakadihojai, avakadivarani asohini asohirini-ra kahivini bana. Vava'aha bana ida kidiva'isohihi jiriki asohika'oaki avakadihojai-ra nasohivini mahija sohirini bikahiravini. \p \v 13 Deus ija'ari-ra nasohivini kamahini, ni-biva'adiki ida ija'ari, ija'ari hoariha-ra va'adiriki. Bigathaniki bana ida hojai asohiriki abosini. Hari. Deua biva'adiki bana ida ija'ari ija'ari hoariha-ra va'adiki. Ni-Deua binahokahiki bana Ibavi Jaharika'oakia. \s1 Badani jahakia kabadaniva ida Deu-ra vakaijokaki \p \v 14 Oigamina, ija'aria bada bini'aravini oadani ida badani jahaki Deus bihonariaki, ni-nahina kaimoni hiki ida ija'ari kavarani: \p —Deu-ra okajari'darihi. Deu-ra ovakaijokaki ho. \p Nokiarini oadani ida badani jahaki Deua binofiki, ni-arajomaki ida Deu-ra vakaijokavini-ra kahivini. Ni-Deua biakava'ijoaki kaho ida ija'ari. \p \v 15 Vakava'ibodivarani bana hida rajomi kavaranihi. Avahararania vahojaki vahabini adani avaigamini makari-ra vakainamoki, vakadi'bai-ra vakainamoki jaboni. \v 16 Va'ora vakajoamora bana. Va'ora avano'aravini oadani vakadinahina vakainamokia, ni-nahina kaimoni va'ora avani'aki: \p —Onofiki ida Deus a'onira kajoamoravini. Vakaimaha bana ida avakadimakari. Vi'baihajahaki'a bana — avakhaniki vahabini a'oni. \p \v 17 Hari. Ni-nahina kaimoni Deu-ra avakaijokavini-ra akahiki, anabadaniravini oadani ida badani Deua bihonariaki. Avakaijokadoroha; bada ani'ahi. \p \v 18 Niki vahabini ida ija'ari avahararania hojaki nihahi: \p —Ivani ivakaijokaki ada Deus. Hovani ni-ovakaijokaki. Kaba'i, jahaki ida kodibadani, hoariha-ra okajoamorabakhiavini — niki vahabini ida ija'ari. Ogathaniki bana hida athini: \p —Hora nanokiahivinihi bana ida Deu-ra ivakaijokavini, badani jahakia ikabadanirini kaba'i. Ni-ikaabokaki. Hovani, ira onanokiahivini hiki bana ida Deu-ra ovakaijokavini, badani Deua binofikia okabadanina. \p \v 19 Ni-ikajari'daki ada Deus hoarana ka'oa hojaki. Ka'oa oamani ida. Ni-arajomaki ida ijari'darini Deus ira akava'ijoaja kaimoni. Jahari kahonai abono vanokiarikia vakajari'darihi jaboni ida. Kaba'i, vatharararaki adani, vaimahidana. Ni-Deus va'ora akava'ijoaki, ni-bada vani'aki ida badani Deua binofiki. \p \v 20 Ikabajadi'oamanija. Iogaria koda hida kodivarani? Bada ini'aravini oadani ida badani Deua binofiki, ni-nahina kaimoni Deu-ra ikajari'daravini-ra ikahiki. \v 21 Vara ovani'aki bana ada akadija'ari okhananavaki Abraão kohana. Deus Abraão sohika'oana-ra kahi'iki. Abraão Deu-ra kajari'daravini mani ida Deus athi-ra naabavini hija. Deus Abraão-ra kaijo'avini hiki ada kidisai Isaque. Deu-ra kanava'igakamarivini hina. \p \v 22 Iogaria koda hida kodivarani? Abraãoa bivakaijokaki ada Deus, bada bini'aki jaboni ida Deua bihonariavini hiki. Deus athi-ra naabavini mani ida Deu-ra vakaijokavini najahaka'oani hija. \v 23 Oniania, namithaki ida athii Deus athi kapapirania hojaki: \q1 “Abraão Deu-ra vakaijokavini mani ida kidimahi sohika'oani Deua \q2 bikahivini hi'ia.” \m Oniaroa, Deus Abraão-ra vara vani'aki: \q1 “Kodiva'ahi ada Abraão.” \p \v 24 Hari. Avarigaki ida ija'ari Deu-ra vakaijokavini arajomarini. Badani Deua bihonariakia kabadanihi jaboni, oniani ida Deua kidimahi sohika'oani bikahivini hija. \p \v 25 Hari. Onivani fori hija ida namitha'iki jaboni Raabe kohana kania. Gamo makhira-ra odoraoniki ida. Kaba'i, Raabe va'ora kajoamora'aha adani Israel kaija'ari Canaã kaarabonia vavanavanahaki. Va'ora anaihotaki Raabe va'ora kakodiavini hagihi hoariha avikhana. Va'ora kakodiavinia kabadanini mani ida Deu-ra kajari'daravini-ra nanokiavini hija, oniani ida kidimahi sohika'oani Deua bikahivini hija. \v 26 Hari. Hojarihi ida ija'ari ma'onahani kidiania; aba'oki ida ija'ari. Onivani fori hija ida ija'ari Deu-ra vakaijoka'badaraki. Bada bini'aravini kaba'i ida badani jahaki Deua binofiki, Deu-ra vakaijokavini-ra kahihi; bivakaijoka'badaraki ada. Aba'oki fori hiki ida Deu-ra vakaijokavini. \c 3 \s1 Vakadivarani-ra bana avakava'igairiva adani Cristo kaija'ari \p \v 1 Oigamina, kodivarani vihiki adani Jesus Cristo kaija'ari-ra va'ora vaka'ojomo'iki Deus athia. Harivani, va'ora aka'ojomo'ira adani jaboni. Ni-jahaki ida ija'ari vaipohiki avakadiania vahojana, vahoariha-ra vaka'ojomo'ivini-ra vanofivini. Avarigaki ida namithaki bana akadiania. Ija'ari ka'ojomo'iva abono arihina, hojai asohiriki-ra anamonahahi; Deus haria kapataki fori arihihi, haria nasohira kaimoni. Ni-va'ora nasohivini arafiaki adani ija'ari ka'ojomo'iva abono vihiriki. \p \v 2 Harivani hahavi aragaribakhiaki ida hojai asohiki. Ija'aria vara bivani'aha'oadahaki ida varani asohiki, ka'oa hini, sohika'oahi ida kidimahi. Bikaabokaki ida abononi niha nini hahavi-ra vaka'da'divini. \v 3 Vara ovani'aki hida rajomi kavaranihi. Anaibaviki ida nahina pa'itxi cavalo bodia aka'darisafiani haria vaadahavini sohira kaimoni. Nini vani akaabokaja hida cavalo adahana hanaja okhana anofivini ibavinia. \p \v 4 Vara ovani'aki ida rajomi kavaranihi hoariha. Sirisiriki danokia biakaabokavini kaba'i ida kanava kakaraho-ra aakarojavini, kanava kanasohiva abonoa bikaabokaki ida kanava-ra kanasohivini jakoma kapa'itxia, kaadahaja kaimoni hanaja aakhani bikanofivini hiki kania. \p \v 5 Hari. Oniaroa, ija'ari abanini maina-ra vara ovani'aki ho bana. Ija'ari abononi niha nini pa'itxi ida abanini. Kaba'i, abanini vania ija'aria binamonahaja ida athii masini karaho. Ija'ari abanini siho kakhororoni kapa'itxi fori hiki ida. Vakava'ibodivarani bana, siho kakhororoni pa'itxia biakaabokaki ida ava na'bahaki-ra jama bodinia anaha'divini. \p \v 6 Sihoa bikaabokaki ida nahina-ra nihimavini, onivani fori hija ida jaboni ija'ari kavarani nahina-ra nihimavini-ra kaabokavini. Ka'da'di jaharika'oaki kidija'ari-ra va'ora vaka'da'divini vani fori hija ida ija'ari abanini ija'ari abononi vaka'da'divini. Binajahariki ida ija'ari abononi hahavi. Siho kakhororoki nahina amonahaki hahavi-ra nihimavini vani fori hija ida ija'ari kavarani jahariki kidimahi nihimani hini. Siho kakhororoki, Ibavi Jaharika'oaki bodinia kakhaonaniki fori hiki ida ija'ari kavarani jahariki. \p \v 7 Hari. Ija'aria vakaabokaki ida igitha hahavi-ra avanaathivini. Va'ora avanaathibakhia'iki adani tapo'ija, igitha raboki, igitha hoariha, jovana, koronaro, abaisana hiki. \v 8 Ni-ija'aria bikaaboka'iaki ida ija'ari abanini-ra anaathiki fori hini, varani asohika'oakia kavaranija kaimoni. Jahari'oamanija ida ija'ari abaninia bidioniki. Adaha'imajaniki fori hiki ida kidivarani. Makha 'banana ija'ari-ra naabinivini fori hiki ida jaboni. \p \v 9 Ariabani vania vara akhanina khai ani'abakhiara ada Deus akadiabi'i. Ariabani vania varani jaharikia va'ora akanavaranihara jaboni adani ija'ari vahoariha. Hiva'oani ija'ari Deus va'ora namonahavini, ovari nokiana fori vihina. \p \v 10 Ija'ari hoarania vara bivani'aki ida varani jahaki Deu-ra khai ni'avini, vara bivani'aki jaboni ida varani jahariki hoariha-ra kanavaranihavini. Oigamina, ni-jahapa'itxiki ida hojai niki. \v 11 Vara ovani'aki hida rajomi kavaranihi hoariha. Ni-nihanikia khaonaniki ida kajoa kapahana hoarani kania, paha jahaki, paha arapaki hiki. Paha arapakia binarapaki ida paha hahavi. Onivani fori hija ida ija'ari kavarani jahariki. \p \v 12 Oigamina, rajomi hoariha okavaraniki bana ho. Figo-ra orakhaihi, azeitona vania koda bonoja ida? Iniani. Uva-ra orakhaihi, figo vania koda bonoja ida? Iniani. Onivani fori hija jaboni ida kajoa kapahana kajokiraki kania, ni-khaonaniki ida paha txinaki. \s1 Ogahai jahaki, ogahai jahariki varani hini \p \v 13 Avahararania hojaki vahabini ida ija'ari ogahania abononi kava'ibodivaraniki. Binanokiava bana ida kidimahi asohiki mahija hoariha kidi'ogahai ka'oa hini biogavini. Biva'ahava bana ida Deus athi kidimahi nasohibakhiani hini. Binanokiava jaboni ida kidi'ogahai badani jahakia kabadanini. \p \v 14 Avava'ini bodinia vahabini avarakabajahaki a'oni, avava'ini joko inini jaboni. A'onivani ka'oa vahabini avaabononi avakava'ibodivaraniki a'oni. Nikia avakahojaihi; hari'a ogahai abono avihinia korijanahia avaabononi vavaboraboraha bana! \v 15 Deus kania kama'darihi ida ogahai niki. Deu-ra avigarikia vanakama'daki ida ogahai niki. Ija'ari hojai 'bo'da kahojaiki vanakama'daki ida jaboni. Jahari kahonai abono vanokiariki vakadi'ogahai niki jaboni. \v 16 Ija'ari avakabajahaki, va'oaniani oa vaabono vakava'ibodivaraniki jaboni, vaabono vanarifirafiraki, oniani ida hojai asohiriki hahavia va'ora kanahojaija. \p \v 17 Hari. Nimania bana hida ogahai Deua bikavano'aiki. Sohika'oaki ida Cristo kaija'ari vakadimahi, Deus ka'ogahai-ra vavahojaki. Vava'i jahajahaki adani. Va'ora vanakaidivaki adani vahoariha. Va'ora vakaathiforaki adani vahoariha. Va'ora vava'adiki adani vahoariha. Va'ora vakajoamorabakhiaki adani vahoariha. Ni-vakaihimoraki ida hoariha. Ni-vahoariha vava'i-ra vavajaha'imariniki. \p \v 18 Vava'i jahajahaki adani Cristo kaija'ari, ogahai sohika'oaki-ra vavahojaki. Hoariha kania avajahamisiki adani, va'ora avanaariakaki adani vaihamahiki, vava'i jahajaha'ianara kaimoni. \c 4 \s1 Hojai asohiriki avava'ini bodinia hojaki \p \v 1 Hari. Avahararania vahojaki adani ija'ari vahoariha vaihamahiki-ra avanaariakariki, oniani ida avaabononi avarakanaathidanoararikhamavini hija. Vakamadiaki jaboni adani. Nahina mani ida avakadihojai-ra nakama'daja? Avaabononi ka'oa khai avani'avini-ra avakava'inofinofivini mani ida avava'ini bodinia avaabononi avanadanodanovini hija. \p \v 2 Avagathanirihi ida nahina avakava'inofinofiki, oniani ida ija'ari-ra avanaabinivini-ra avanofivini hija. Vahoariha vakadinahina-ra avarakabaibakhiaki a'oni. Avakamadiaki a'oni, oniani ida avaabononi avarakanaathidanoararikhamabakhiavini hija, oniani ida vahoariha-ra va'ora avanigafanibakhiavini hija jaboni. Deus kania avakanikhariaravini mani ida nahina avanofiki-ra avavahojaravini hija. \v 3 Deu-ra avakanikhariaki vahabini a'oni avanofikia, ni-avagathaniki. Nahina asohiriki-ra avanofivini mani ida avakanikhariaki-ra avagathaniravini hija. Avaka'domaki ida avakava'inofinofiki avaabononi ka'oa khai avani'aja kaimoni. \p \v 4 Hari. Deu-ra avavakaijokapa'itxiriki a'oni. Ija'aria asia bivajahahi ida kidihojai jahariki, binofiki ida hojai Deua bikaimajahariki, oniani ida Deu-ra kaimajaharavini hija. Avavajahaki ida nahina Deua bikaimajahariki, oniani ida Deu-ra avakaimajaharavini hija. \v 5 Hari. Nimania hida athi Deus athi kapapirania hojaki: \q1 “Deua biobai'iki ada Ma'onahai Jahaki ava'i bodinia. \q1 Ovaria biakabaiki fori hiki, \q2 binofiki ida kidimoni \q2 arihika'oana.” \m Hari'a hihida varani hoja'imariniki vavaniha bana. \v 6 Danoni kaba'i ida avakadiva'inofinofi asohiriki, danoni arafiaki ida Deus a'onira kajoamoravini. Oniania, Deus athi kapapirania hojaki hida athii hoariha: \q1 “Deua biakodiaki ida \q2 ija'ari abononi \q2 vaboraborahariki. \q1 Ija'ari abononi vaboraborahaki vani ida Deus \q2 va'i-ra fai ani'aja.” \m Niki ida athii. \p \v 7 Avaabononi vava'aha bana Deus a'onira honariavini avakadika'da'di hina. Jahari-ra vakaabani bana, vakanasa'airi bana mahija akara'ovini avakadiania. \p \v 8 Vamaakari bana Deus kania. Oniania, maakariki ada Deus avakadiania. Vakava'ipahinika'oa bana ida hojai asohiriki mahija ija'ari sa'ani kosokoa'iki fori avihivini. Ija'ari vajaha'badaraki a'oni. Vanofidoro bana ida hojai asohiki ka'oa. \p \v 9 Avakadihojai asohiriki avaabononi avaka'da'digariavini vani avava'ini-ra namokarava bana! Vaasara bana! Hari'a vahahani, vaasara bana! Hari'a khai vakhani! Avava'ini mokara niva bana mahija avakadihojai asohiriki-ra avakava'ipahinika'oavinia Deu-ra avananokiahivini. \v 10 Vani'a bana ada Deus: \p —Bada oni'a'iki hida hojai ivajahariki. Ojaharina kaba'i, hora va'adi bana! — vakhani bana. \m Oniani ida Deus a'onira va'adivini hija. A'onira ragaamanani'ianaki fori hiki ada. A'onira ni'aki jaboni ada: \p —A'onira onakaidivakarahoki ho. \s1 Jahariki ida Cristo kaija'ari igamini-ra kanavaranihavini \p \v 11 Oigamina, hari'a avaabononi vakanavaranihakhama bana varani asohirikia! Deus kava'isohihi haria kaabanivini hiki ida arigamina-ra akanavaraniharavini. Iigamini-ra ikanavaranihavini, kidihojai ivajaharavini ikahivini vani, inaabarija ida Deus kava'isohihi jaboni. Ivani ija'ari nasohiva abono iabono ivanihamanija? Ikajonihi ida Deus kava'isohihi; ni-inaabaki. Asohipa'itxirihi ida va'isohihi nasohiva abono iabono inihavini. Iva'aha bana ida Deus kava'isohihi ira nasohivini. \p \v 12 Deus hoarana ka'oa binamonaha'iki ida kidiva'isohihi jiriki. Ovari hoarana ka'oa biogajahakiki ida ija'aria kidiva'isohihi jiriki binaabavini binaabaravini. Ovari hoarana bikaabokaki ida ija'ari-ra akava'ijoavini, bikaronavini Ibavi Jahaka'oaki kania okhani. Ovari hoarana jaboni bikaronaki ida ija'ari hoariha Ibavi Jaharika'oaki kania okhani. Ivani, ija'ari nasohiva abono ihirihi. Ni-asohiki ida iigamini kahojai-ra ikanavaranihavini ivajaharavini-ra ikahivini. \s1 Ni-aogaki ida afokajoma namithaki kaimoni \p \v 13 Avahararania vahojaki adani ija'ari nikia vakavaranibakhiaki: \p —Hidakaba'i, afokajoma vahabini okava'ibodivaraniki ida sidaji hoariha ookhana. Badara hoarani ohojaki bana ho. Onofiki ida kodijiniro-ra oana'ba'divini, inisika-ra okapavakarija kaimoni, pavakari onihaja kaimoni ida inisika — nikia ikavaranihi, mitha ini'a bana hida oathi: \v 14 Avarigarihi ida afokajoma nahina namithaki kaimoni avakadiania. Maro ka'oji'ojina fori kihiki ida avakadimahi. Jorakia nokiahi, jorakia avisoniki ida. \p \v 15 Nimania bana hida varani asohikia avakavaranina kaimoni: \p —Deus ariabinirina-ra va'ahahi; badani nikia akabadanihi — vakhani bana. \p \v 16 Hari. Avaabononi avavakaijokaki bana a'oni, avaabononi avavaboraborahaki bana jaboni a'oni, badania avakabadanija kaimoni. Nikia avakahojaihi; ni-asohiki ida avakadihojai. \v 17 Hari. Oniaroa, ija'aria biogahi ida nahina asohiki jahaki bada bini'aki kaimoni. Bada bini'arihi, ni-asohiki ida kidihojai. \c 5 \s1 Tiagoa binava'isohiki ida ija'ari kanahinakarahoki \p \v 1 Hari. Ija'ari vakanahinakarahoki maina hadani va'ora vara oni'ara. Mitha vani'a bana hida oathi: Vaasara bana! Vabarariaria bana jaboni afojora! Avava'ini-ra rogo ani'aki bana ida namithaki kaimoni avakadiania. \p \v 2 Ihimiki bana ida avakadinahina kaidivaki. Va'ba'ba binakavithimaki bana ida avakadimakari kaidivaki jaboni. \v 3 Korikorikia binakavithima'iki bana ida avakadi'ouro, avakadijiniro hiki, ni-jahajanaki. Korikorikia binanokiaki ida avakadihojai asohiriki jaboni, jiniro-ra avanajoroni'imarinivini. Korikoriki nahina-ra nihimavini fori hiki bana ida siho avaimani-ra kanihimavini. Maakariki ida mahi Deus hahavi-ra nihimavini kamahini. A'onivani avaabononi avakanaka'aajovini hiki ida avakadijiniro. \p \v 4 Ni-va'ora avanaabosiki adani makhira avakadisiroia bada vakhaniki vakadibadani abosinia. Mitha vani'a bana ida va'ora avanaabosiravinia vakavaranina. Va'da'digariana va'ora na'damo'damovini vabodi'barahana. Deus danokia bikamitha'iki ida avakadisiroia vakabadani'ina vakadibodi'barahi athini. \p \v 5 Ni-nahina-ra avakainamo'iki araboja avahojani oadani. Avakapavakarihahavi'iki ida nahina avanofiki, avaabononi khai avani'aja kaimoni. Ija'ari igitha-ra nabasinaki binaabinivini viahania, onivani fori hija ida avakadinahina ipohiki a'onira nabasinavini. \p \v 6 Hari. Ija'ari vakanahina'ahapikiki, a'onira onava'isohi'ianaki ho. Va'ora avarakaraganahaki adani ija'ari hojai jahakia vakahojaiki, badani asohirikia vakabadaniriha adani. Nimania ida va'ora avanaabinivini hiki kaimoni. Ni-vakaabokaki ida avasa'ani kabodinia vaabono avakava'ijoavini. \s1 Tiago kava'isohihi anokhomini hida \p \v 7 Oigamina, avajahariharini kaba'i, vanokhahaha'oadaha bana ida akadika'da'di ka'oa joina kamahini. Vakava'ibodivarani bana ada siroihi abono niha ninina kidirakhajahi bononi-ra nokhavini. Mahi ipohikia binaviahanokhaki ida kidisiroi kania kidirakhajahi movani, avijavani, bononi. Binaviahanokhaki jaboni ida bahi khararina badara kama'dani viahania, badara anokhomini. \v 8 Onivani fori hija bana ida akadika'da'di ka'oa joina-ra avanaviahanokhavini. Hari'a vakava'ipahini ida avanaviahanokhavini bana. Maakariki bana ida mahi akadika'da'di joina kamahini. \p \v 9 Oigamina, hari'a avaabononi vaaka'da'digariakhama bana mahija Deus avakadihojai jaharini-ra kahiravini. Maakariki bana ida ija'ari nasohiva abono kaikahina, nokiajorakiki bana ada. \p \v 10 Oigamina, vakava'ibodivarani bana ida Deus athi namoniva abono kohana varani vihina, niha vakhanikhanina. Deus va'ora karona'iki adani va'ora nava'isohivini hi'iki jaboni ida athi vanamonija kaimoni ija'ari vakadiania. Deus athi-ra vakajoniki va'ora vanajahariharibakhiavini, kaba'i ni-Deu-ra vakava'ipahini'iki. \v 11 Vakava'ipahiniravini mani ida ija'ari khai vakhanikia va'ora anaonivini hija. \p Avakamitha'iki ida Jó kohana varani hina Deu-ra vakaijokavini niha ninini. Avarigaki jaboni ida mahi ipohikia Jó imana 'banani karaho-ra kamithahaha'oadahavini kaba'i, ni-Deu-ra kava'ipahini'iki, oniani ida imana 'banani radahani naothinia, Deus Jó kanahina-ra najoivini-ra anarafiavini hi'ia. Deus kahojai ida ija'ari-ra va'adivini-ra anarafiavini, va'ora nakaidivavini jaboni. \p \v 12 Hari. Oigamina, hari'a vidioni'imarini ida nama onini, arabo onini, onii hoariha ija'aria biogaja kaimoni ida anava'iponi'imariniravini. Ija'ari-ra anava'iponivini kamahini ka'oa hiki ida ha'a, niki vidioni bana ida ha'a. Ka'oa hiki ida iniani, niki vidioni bana ida iniani. Hari'a Deus onina-ra vidioni'imarini, oniani ida Deus avakadivarani asohirini-ra kahiravini hija. \p \v 13 Hari. Deu-ra vara ni'ava bana ida ija'ari va'ini rogo iniki avahararania hojaki. Ahiava bana ida ija'ari hoariha va'ini khaii niki, Deu-ra khai ni'avini. \p \v 14 Cristo kaija'ari vahararana hojahi ida ija'ari kavamoniki, jahaki ida Cristo kaija'ari nava'isohiva abono-ra va'ora baranahavini. Kidiania vakaikahina, vakanikhariaki bana ada Deus, bianaihotaja kaimoni ida ija'ari kavamoniki. Vakaraviso bana ida basina kapa'itxi athania Cristo onina-ra vidionivini kaba'i, Cristoa bikajoamoraja kaimoni ida ija'ari. \p \v 15 Cristo kaija'ari vanava'isohiva abono Cristo-ra vavakaijokadorokia vakanikhariahi; aihotahi ida ija'ari. Jaha'ianahi ida ija'ari kavamoniki kamahi. Ija'ari kavamonikia bada bini'aki vahabini ida hojai Deua bivajahariki. Bada bini'ahi; abononi ka'da'digariahi, Deua bina'birahi ida kidihojai asohiriki. \v 16 Oniania, avaabononi vakananamithakhamavinihi bana ida avakadihojai asohiriki mahija Deua bina'biravini. Deus kania avaabononi vaakanikhariakhama bana jaboni mahija Deus a'onira anaihotavini. Ija'ari Deu-ra nofijahakiki Deu-ra kanikhariaki; bona namithahi afojahaki ida bikanikhariaki. \p \v 17 Haria okavarajomivini hiki bana ada Elias kohana. Makhira ka'oa hina kaba'i, Deus danona kidiania hojaki. Hari fori hiki ada Elias oniki. Deu-ra kanikhariadanokiki ada, bahi khararijanarara kaimoni, oniani ida badara ahoarabakosiki badara hoarani bobini hiki bahi-ra rakhararijanarija. \v 18 Oniaroa, Deu-ra kanikharia'ianaha, kharari'ianara kaimoni ada bahi, khararimani'aha. Mova'ianahi ida ija'ari vakadirakhajahi. \p \v 19-20 Oigamina, onofiki hida kodivarani-ra avarigavini. Hojaki vahabini ida Cristo kaija'ari hojai asohirikia kabadani'ianaki. Biragariki fori hiki ida hagihi Deus kania okhaki. Cristo kaija'ari hoariha bivajoiribaniki fori hiki ida ija'ari akamadaki. Biakodiaki ida hojai asohiriki-ra kava'ipahinika'oa'ianavinia. Binajoiribanivini vani biakava'ijoaja ida ija'ari akamada'iki, Ibavi Jaharika'oaki kania okharia kaimoni. Deua bina'biraki bana ida hojai asohiriki ipohikia kabadanini. \p Hari ida vani oamani Tiago athi anokhomini.