\id HEB - Parecis NT -Brazil 2012 (DBL -2013) \h Hebreus \toc1 Hebreus \toc2 Hebreus \toc3 Hb \mt1 Hebreus \c 1 \s1 Enore Ityani \p \v 1 Toahiya xowaka Enore irae wahetakomaniyereharenae hiye iraiti xakaisaseharenae kanasakota kahaliki, exahe kahare maniyata. \v 2 Kalikini wisaonitere miyanitiye xowakehena atyo hoka Enore irae wikakoa Haisani kanasakota. Ihiyeta atyo Enore tyotya xoalini harenae tyoma. Enore xaokalita atyo tyotya xoalini hare enomanere makere tyaona. \p \v 3 Ityani Hanexe niyatere kakoa kinatere aokanaita Hanexe akereta, exahe hoka waiye hakakoa Hanexe kakoa. Hairaene kinaterexe kakoa tyotya xoalini hare aiyatelikijita. Hoka halitinae nómane iniyalahare emaisahetehenere najikinita enokoa nali tyoka, Enore kinaterexe fihini maniya. \s1 Enore Ityani, Anjonae Xoaha \p \v 4 Enore Ityani atyo anjonae xahehare tyaona. Hiyeta hoka Enore anjonae xahehare aokene. \p \v 5 Hiyaiya, maisa atyo Enore hatyanae anjo hiye xoana xowaka nita: \q1 Nityani atyo hiso, kalikini atyo Hexe notyaona. \p Exahe maisa tehitiya atyo hatyanae anjo hiye nita: \q1 Hexe ite notyaona, hiso atyo ite Nityani. \p \v 6 Nexa tehitiya irae axikahenere Haisani hetatiye halitinae koni xowaka: \q1 Maika ite Enore wakanehare anjonae tyotya awaiyetya Nityani, haxahehare aokahene. \p \v 7 Exakere Enore irae anjonae tahi: \q1 Enore hoholati akereta moka anjonae, hawakaneharenae irikati biyaloitere akereta moka. \p \v 8 Hoka exakere atyo Haisani tahi irae: \q1 Xekohaseti ite hisaota mene, Enore. Waiye taita ite hamoka hikaxaikone hotyali. \q1 \v 9 Xoalini hare waiyexe taita hawaiyetita hoka iniyalahare atyo maisa hawaiyetyare. Hiyeta hoka hEnorexa haomana aoka hiso hoka hikaxaihalahalinikisaka, hikaxaiminisaka xoaha hihinaeharenae xahe. \p \v 10 Nexa tehitiya Haisani hiye: \q1 Hetati xowakiya maisa xoare aka hoka hiso atyo hisoma waikohe, enokoa harenae, Xekohaseti, hoka hikahe kakoa hisoma. \q1 \v 11 Maiyarehetaha ite, imiti exololohare akereta kiraharehetaha ite. Hoka Hiso atyo ite hisaoneta mene. \q1 \v 12 Hityahahenahitene ite imiti kaxityahatyakihititere akere hoka ewenekoareha atyo ite waitare tyaohitiya. Hoka heko atyo ite hisaona, maisaiya atyo hohiyeta. \p \v 13 Enore maisa xoana xowaka nexare hatyanae anjo hiye: \q1 Hisokehena nofihini maniya hahalákoaharenae hikiji katyahe namohenere kijiya. \p \v 14 Hoka xoare hare atyo anjonae? Isekohalitinae atyo, Enore ana hakahitaha. Enore atyo axikatyahene halitinae iniyalahare nonitata kaiyakehetehenerenae kahinaetya maheta. \c 2 \s1 Waiyexe Maniya Nawenatyakeheta \p \v 1 Hatyo hiyeta maika waiye wasemaxematya Iraiti Waiyexe wasemiterenae, waiya aliya hoka ekakoita wahalakisene. \v 2 Hiyaiya, anjonae Iraiti Waiyexe xakaitere nika aliterexe. Hoka matyakekohenerenae maxaiminirehenerenae iniyalahare kaxomokaka ematyakekoneha nahalakoa. \v 3 Nikareya maisa wityakekota waiyexe maniya halitinae xomomokakeheta tahi hoka aliyakereya iniyalahare wimaxomokakehena? Hetati Xekohaseti Jesus ta waiyexe maniya halitinae xomomokakeheta tahi xakai. Hatyo najikinita iniraene semaseharenae xakaihitiyene wihiye. \v 4 Hatyo xowakita tehitiya Enore kahinaetyahene hoka iyateliti hotikisa waiyexe. Maomakahare waiyexe hoka kahare tyoma iniraeneha katyakekotyaka maheta. Enore isa tehitiya enomanaha Isekohaliti Waiyexe niyatere haxaokala ximita. \s1 Jesus Cristo, Isekohaliti Niyasehareheta \p \v 5 Hiyaiya Enore ite tyomehitiya waikohe hoka maisaiya atyo anjonae xekohaseti tyaonita. Hatyo waikohe waitare kaomakehenere tahi akiti exe wiraeta. \v 6 Hiyaiya, exakere Iraiti Waiyexe nanekoa hatya irae: \q1 Xoare atyo haliti, Enore, hoka hahekotita etahi? Xoanere hoka maisa xakore xoare waiyakahare xini hoka himawaiyehareta ekakoa? \q1 \v 7 Anjonae kátyahakohareta hamokene xakore hoka maisa waha xini nikare tyaona maheta. Haeroretene xekohaseti tyaona, exahe hoka waiye kaxaiminisaka maheta. \q1 \v 8 Haiyatelikisene hoka tyotya xoalini hare kaxaiko maheta. \p Nikare tyotya xoalini hare ekatyahakohare Enore moka hoka haliti kinatere tyaona tyotya xoalini hare xekohaseha maheta. Xakore hoka waiyekehalakita womana: kalikini atyo maisa tyotya xoalini hare xekohasehare haliti tyaonare. \v 9 Hoka wiyaiya atyo Jesus, wasema atyo etahi. Halitinae koni tyaona Enore nawaiyexehare hiyeta waini tyotya halitinae ana maheta. Hatyo xowaka anjonae katyahakohareta tyaona, xakore hoka maisa atyo waha xini nikare tyaonare. Waini, hatyaoseta kaseheta hoka wiyaiyene, wasemene xoaha: Kaxaeroretyaka, waiye kaxaiminisaka wainihenere hiyeta. \v 10 Enore hiyeta tyotya xoalini hare kaotyaka, enomanere tyaonaha maheta. Kasani tyotya ityani tyaohenerenae waiye tyaonaha maheta ehaliya. Hiyeta hoka Enore awaiyolinikisa Jesus, iniyalahare kaxomokakehenere hiyeta. Hiyaiya, Jesus atyo waiye maniya axomokanikihenahitene. \p \v 11 Jesus tiheheta halitinae iniyalahare enómaneha nonitata. Hoka Jesus, hatyo tihehetehenerenae xoaha atyo Enore ityaninae makere. Hatyo hiyeta Jesus ihalahare ekakoaha, maisa haiharexe haximarenenae aokahiterene hiyeta. \v 12 Hoka exakere nexa: \q1 Enore, noxakai ite hitahi noximalininae hiye. Hikoamaniya tyaonitereharenae ite haxawalita tyaohenaha hoka noxera xerati ehaotyahitaha nihalahalini hikakoa hiyeta. \p \v 13 Nexa tehitiya: \q1 Notyakekone ite. \p Nehitiya: \q1 Alihena natyo xoimanae Enore isehenere nómaninae kakoa. \p \v 14 Xoimanae aowitere atyo halitinae makere hoka hatyo hiyeta Jesus tehitiya haliti tyaona, halitinae akereta. Nikare tyaona, waini hoka hakamane hiyeta halitinae fahare Tihanare mawenekoaretya maheta. \v 15 Exahe tehitiya hoka emaisatya maheta emairaneha halitinae nonitata. Hiyaiya, hakamane kakoa mairahitaha ferakiti nihatyaka. \p \v 16 Maisa atyo anjonae kahinaetya maheta xini tyoa. Abraão jikolaharenae atyo kahinaetya maheta. \p \v 17 Hiyeta hoka Jesus haximarenenae akereta terota tyaona hoka sacerdote kalorexe tyaona maheta. Exahe waiyexehare hoka Enore hatene waiyexe tyoma maheta. Nikare tyoma halitinae nómane iniyalahare kaxemaiyaretyakeheta maheta. \p \v 18 Tyaonitere halitinae koni xowaka kahasakaharetyaka hoka howitihare wenati tyaona enomana. Hiyeta atyo kalikini kahasakaharetyakiterenae kinatere kahinaetita. \c 3 \s1 Jesus, Moisés Xoaha \p \v 1 Nohinaehare, Jesus koamaniya tyaohenerenae, Enore haomana aohenerenae: Maika Jesus tahi waiye xahekotya. Enore axikahetene kalorexe sacerdote tyaona maheta hoka wiso tyakekohenerenae kahinaetyase tyaona maheta. \v 2 Hiyaiya, Enore aokitereharenae taita tyoma, nikare ehatene aoka hoka, Moisés tyotya tyomehenere Enore hanako akereta. \p \v 3 Xala xamani atyo tyoma hati hoka háomane xahehare atyo kaxaiminisaka. Nikare tehitiya Jesus masakare waiye xaiminisaka Moisés xahe. \v 4 Tyotya hatinae atyo kaomasexe taita hoka Enore atyo tyotya xoalini hare nomasehare. \v 5 Moisés tyotya Enore aokiterehare taita tyoma ehanako. Wakahare waiyexe hoka xoalini hare irae Enore jikiniti irae aokowitereharenae tahi. \v 6 Hoka Cristo atyo Enore Ityani hoka waiye kaxaikota Hanexe hana. Wisaonaiya ekoamaniya, wityakekone, wikinatere harenaeya ekoamaniya wisaona hoka ehanaiya wisaona. \s1 Enore Kaxaikone Hotyali Kawinini \p \v 7 Hiyeta hoka Isekohaliti Waiyexe exakere irae: \q1 Kalikiniya xasema Enore niraene hoka \q1 \v 8 awa atyo ximasemaxemalahare xisaona xahetakomaniyereharenae akereta. Ehareha ihiye hoka maharexakahare nali hasakaharehenaherene xowaka akere. \q1 \v 9 Hoka Enore nexa: “Xahetakomaniyereharenae hasakaharetya natyo. 40-terehokoane xoalini hare notyomehenere xakore tyotya waiyaha hoka. \q1 \v 10 Hiyeta nehare ihiyeha hoka nomi: ‘Exe halitinae atyo maisa waiyexe, maisa nawenanyaho kakoa waiyoretaha’. \q1 \v 11 Nehare hoka nomi: ‘Maisaiya xoana xowaka ewaikoheraha naohenere nali kaokahitaha hoka kawinahitaha nokakoi’ ”. \p \v 12 Nohinaeharenae, xiriharira xawenane kakoa, waiya aliya hoka iniyalahare xahekotya hoka ximatyakekone hiyeta maisa Enore makamanehare koamaniya xisaohitita. \v 13 Maika xaihalahalinikisa kakoa, “kalikini” wisaonitatere xowaka, Iraiti Waiyexe nanekoa iraetere akereta. Nikare xisaona hoka maisa xalahare xinekonitare kamaoseratyakita iniyalahare hiyeta, exahe hoka maisa ximasemaxemalahare xisaona. \v 14 Hiyaiya, hetati wityakekohenere Cristo aosetaiya heko wikinatere wityakekone hoka imiyanaose kijiyaiya xane hikoahena hoka ihinaehare kaiserehareya wisaona. \p \v 15 Exakere atyo Iraiti Waiyexe nanekoa nexa: \q1 Kalikiniya xasema Enore niraene hoka awa atyo ximasemaxemalahare xisaona xahetakomaniyereharenae, eharehenahere ihiye xowaka akere. \p \v 16 Xala Enore niraene sema hoka ehare ihiye? Moisés tyotya nolohetehenerenae Egito nalita. \v 17 Xalanae hiye Enore ehare 40-terehokoane? Iniyalahare tyoma hoka wainihenerenae maharexakahare hiye. \p \v 18 Xala tahi Enore exakere irae, hairaene akereta tyoma aokowihenere xowaka: “Maisa ite xoana xowaka ewaikoheraha naohenere nali kaokahitaha hoka kawinahitaha nokakoi”. Masemaxemarehenerenae tahi exakere iraeta. \p \v 19 Waiyekahalaka atyo womana: Hamatyakekoneneha hiyetaiya maisa aliyakere Enore ewaikoheraha aohenere nali kaokahitaha. \c 4 \p \v 1 Enore halakisa hairaene womana hoka wikaokaite enali hoka wikawinisa ekakoa maheta. Maika wirihare wisaona, waiya aliya hoka haiyaharenae xinekonitarenae maisa aliyakere aokitere akereta enali hikoita. \v 2 Hiyaiya, Iraiti Waiyexe semenehenere akereta tehitiya Iraiti Waiyexe wasema. Semahene xakore hoka maisa tyakekoahitaha hoka maisa xoare tyomita enomanaha ematyakekoneneha hiyeta. \v 3 Wiso atyo wasemene hoka wityakekone hoka kalikini waiye wimehexaikohare wisaonita aokitere akereta enali, iraehenere akereta: \q1 Nehare hoka nomi: “Maisa ite ewaikoheraha naohenere nali kaokahitaha hoka kawinahitaha nokakoi”. \p Exakere irae, koxaka xakore toahiya waikohe tyomehenere xowakita hahatene tyoma miyatya hoka. \p \v 4 Hiyaiya, exakere Iraiti Waiyexe nanekoa xairatyoare haiyakiti tyaonita e7-kini ferakene tahi: \q1 6-ki ferakene Enore haka hoka waikohe, enokoa tyotya xoalini hare tyoma mematya. Hatyaoseta e7-kini ferakene hiye kawini. \p \v 5 Hatyo tahita kairaetyakehitiya: \q1 Maisa ite ewaikoheraha naohenere nali kaokahitaha hoka kawinahitaha nokakoi. \p \v 6 Hatyo hetati semehenaherenae Waiyexe Iraiti maisa tyakekoahitaha hoka maisa kaokahitaha ewaikoheraha kaxaokakehenere nali hoka kawinahitaha ekakoa aokitere akereta. Xakore hoka haiyanae tyakekohenerenae atyo ite xane kaokaha Enore aohenere nali kawinahitaha ekakoa. \p \v 7 Hatyo hiyeta Enore aimenekohitiya haferakene niyahare. “Kalikini”, nita. Hatyo harenae tahi irae waha terehokoane najikinita Davi kanasakota. Koxaka kairaetyaka Iraiti Waiyexe nanekoa: \q1 Kalikiniya xasema Enore niraene hoka awa atyo ximasemaxemalahare xisaona. \p \v 8 Ikiya Josué kolatyare hatyo halitinae waiyexe wenakalati nali kawiniha maheta Enore aokitere akereta hoka maisaiya haferakene Enore aimenekohitita kawiniha maheta. \v 9 Nikare hekota Enore kaxaikoneharenae kawinini tyaona, e7-kini ferakene kawinihenere akereta. \p \v 10 Xala xamani ite xane hikoa kawini maheta hoka tyotya hahatene nonitata kawini, Enore kawinihenere hahatene nonitata akere. \v 11 Hatyo hiyeta maika waiyateretyoa hoka wiyane wahikoa hoka wikawini maheta Enore nali, waiya aliya hoka hatya matyakekoneta hoka hatyo hiyeta maisa xaneta enáli. \p \v 12 Hiyaiya, Enore niraene atyo masakare kinatere, hatyatere kesekase hinama maniya tihore waiye kawetyakere xahehare. Ajikoa, xane hikoita iyawahaliti, isekohaliti xoaha tyaonitere nali. Exahe hihiraoseti, ahiti kaokakakoane xoaha hiye hoka xane hikoita. Xoare xamani kaxahekotyakita hoka hatyoharenae waiyekehalakita enomana. \v 13 Maisa xoare hare metaharexe Enore ana, tyotya atyo xoalini hare waiyekehalakita enomana. Hatyo hiyeta ite maisa xoare hare wimaxakainita ihiye. \s1 Jesus Atyo Kalorexe Sacerdote \p \v 14 Hiyeta hoka nika hoka waiyateretyoa wityakekone, wawenane ekoamaniya kakoa. Hiyaiya, kalorexe sacerdote kakoare atyo wiso. Enore Ityani Jesus atyo koxaka xane enokoa hikoa Enore nali kahinaetya wiso maheta. \v 15 Maisa xakore atyo wikinaterexe hoka hatyo kalorexe sacerdote atyo kahinaetita wiso haxairakoaneharera wiso hiyeta. Hiyaiya, hatyo tehitiya kahasakaharetyaka wikahasakaharetyakitere akereta, xakore hoka maisa atyo iniyalahare tyomita. \v 16 Hiyeta hoka maika wimamairanehare wisaona hoka wiraexala hiyeta Enore nokahakala haliya wikaoka. Hatyo nali ite xairakoaneharetyati ana wahikoa, exahe wikahinaetyaka waokitere ana hoka wahikoa hoka wikakahinaetyaka. \c 5 \p \v 1 Exakere sacerdote kalorexe: Hatya haliti kaxomoka halitinae konita sacerdote kalorexe tyaona maheta, hoka haka Enore ana hoka halitinae kahinaetya maheta. Halitinae aisehena bowi, kalanero harenae hoka fetatita iniyalahare nomaka hiyeta. \v 2 Hatyo tehitiya maisa kinaterexe. Hiyeta hoka maisaiya ehareta mawaiyoreharenae, iniyalahare tyomiterenae hiye. \v 3 Hamaiyaterene hiyeta fetatita bowi, kalanero harenae. Halitinae nómane iniyalahare hiyeta, exahe iniyalahare háomane hiyeta hoka. \p \v 4 Maisa xala hare haxaokala ximita kalorexe sacerdote tyaonare. Enore xaokala xema taita atyo hatya haliti sacerdote kaxomokakita, Arão kaxomokakehenere akereta. \v 5 Nikare tehitiya Cristo sacerdote kalorexe tyaona Enore xaokalita, maisa haxaokala xini. Hiyaiya, Enore exakere irae: \q1 “Hiso atyo Nityani, kalikini Hexe notyaona”. \p \v 6 Nexa tehitiya Enore haiyakiti Iraiti Waiyexe nanekoa: \q1 Hiso atyo ite sacerdote kalorexe hisaota mene matyotenehare, Melquisedeque tyaonitere akere ite hisaona. \p \v 7 Jesus waikohekoa tyaonitatere xowaka iraexatya Enore hiye kinatyaxa, haosexa kakoa. Enore kinatere hoka kasani Enore emaisatya ekamane aokita hoka. Waiyexehare, hoka hatyo hiyeta Enore sema iniraexala. \v 8 Enore Ityani xakore hoka hamakawatiharene hiyeta waiyore tyakekohati maheta. \v 9 Hatyaoseta tyotya Enore aokitereharenae tyoma hoka hatyo najikinita tyakekohenerenenae niyasehareheta tyaona, matyotenehare enawenaneha tyaona maheta. \v 10 Hatyo hiyeta Enore sacerdote kalorexe mokene, Melquisedeque tyaonitere akere. \s1 Tyakekoti Halakisaka Henehare \p \v 11 Kasani wirae waokowita exe tahi akiti harenae xakore hoka howitihare xawaiyekehalakatyaka, exahe hoka howitihare waiyekehalakita xomana. \v 12 Wahehena Xekohaseti koamaniya xisaonita hoka kalikini ene xaotyakisatiyehena xisaonita. Xakore hoka hatya xaotyakisatiye xaokitata, aotyakisa maheta xiso, hetatiye Enore tahi akiti kakoa. Nakairati kinaterexe xinakaira mahetare ene hoka totonexati xaokitata xomana. (Enawenaneha xaokaka nikare iraeta). \v 13 Hiyaiya, xala xamani atyo totonexati taita aokokita hoka hatyo atyo xoimitata. Maisa xoare waiyekehalakere enomana, xoare xamani waiyexe, xoare xamani maisa waiyexe hoka. \v 14 Hoka inityohalitinae atyo kanakairita tyotya xoalini hare. Exahe hoka waiyekehalakita enomanaha xoare xamani waiyexe, xoare xamani maiha waiyexe hoka. Hatyo hare akiti atyo tyotya waiyekehalakita enomanaha kaxaotyahalikisakehenahere hiyeta. \c 6 \p \v 1 Hatyo hiyeta naotyakihitiya xiso haiya akiti ximasemanehare kakoa hoka xahikoa inityohalitinae xaotyakisaka ana. Maisaiya hetati xasemehenere kakoa naotyakihitita xiso. Koxaka xikaxaotyakisaka: Iniyalahare halakisaka hoka Enore tyakekotyaka tahi, \v 2 batixatyati, kahiti xomokaka seriti heno, kamatinae kaseneheta, matyakekoneharenae iniyalahare maniya xomokaka matyotenehare, Enore haomanerenae waiyexe maniya xomotene harenae tahi. Hiyaiya, hatyohare kakoa koxaka xikaxaotyakisaka. \v 3 Wiya waheta maniya. Enore xaokalitaiya hoka nikare ite wisoma. \p \v 4 Aliyakereya haiyaharenae matyakekoneheta Enore hoka hatyo najikinita tyakekohitiya? Koxaka ene waiye Enore koamaniya tyaonahitaha, koxaka ene Enore niyatere enokoatare waiyekehalakita enomanaha, exahe hoka Isekohaliti Waiyexe ene tyaonita ekakoaha. \v 5 Koxaka ene Enore niraene semaha hoka waiyeta enomanaha, exahe hoka Enore niyatere tyohenere kehexaha. \v 6 Xakore hoka hatyakekoneha halakisaha hoka maisaiya aliyakere kaxatyakekonekisakehenahititaha. Nikare tyaonahitaha hoka koexahaxatyahitaha Enore Ityani kakoa halitinae haotita, wainihenere atyalihose xaimaholatyaka hiye xowaka akereta mokahitene haki. \p \v 7 Waikohekoa waiyexe nali oneta menitere akiti atyo hanakati waiye kinatere tyaonita, kalita harenae haxekohase ana. Enore ana waiyeta hatyo waikohe. \v 8 Hoka waikohekoa katoherenae, exahe hananehaliti iniyalahare hikoiterehare atyo maisa waiyexe hoka Enore maisa awaiyetitene hoka kakeratyaka ite. \p \v 9 Exeharenae xakore wiraeta hoka maisa atyo waikohe ewaxirahare akereta xini xiso, nohinaehare, noxiyakawalinae. Enore atyo iyeheta xiso iniyalahare nonitata hoka hatyo hiyeta waiye xisaonita. \v 10 Enore atyo waiyexehare. Maisa maotyanexe hateniti xisomehenere, exahe xawaiyexeharene hiyeta xakahinaehenere xihinaehare tyakekohatiyenae. Exahe kalikini hoka hekota xakahinaetyahiterene. \v 11 Kasani heko xaiyateretyoa xihalaharene kakoa imiyanaose kijiya xahikoa hoka xoalini hare waiyexe xatyahitere kaxekaka xomana waokita. \v 12 Kasani maisa ximaxaharehati xisaona waokare. Xakore hoka maika tyakekohatiyenae hamamaxaharenehareta tyaonitere akereta xisaona hoka Enore isa aokowiterehare kaxekaka xomana. \s1 Enore Hairaene Akereta Tyomita \p \v 13 Enore iraehenere Abraão kakoa xowaka, iraehenere akereta tyoma enomana aokowi. Maisa xala hare exahehare aka hoka Enore haexareta kaixaretya hatyoharenae tyoma maheta. \v 14 Exakere nexa Abraão hiye: “Naokitere akereta ite waiye namoka hiso. Hijikolaharenae ite hisoaka tyaona”. \p \v 15 Hatyaoseta Abraão atyaha waha, maisa maxahareta haxatyahane kakoa hoka Enore aohenerehare isa enomana. \p \v 16 Hatya atyo iraehena hoka haxahehare nexare atyo kaexaretita hoka hatyo iniraene atyo iraesekoatyati kakoa kamiyaneta. \v 17 Enore kasani isa aokowiterehare waiyekehalaka halitinae ana aokita hoka maisa haware haxahekola moheta aokowihitita. Hatyo hiyeta isa aokowihenere xowakita aliterexe irae, exahe haexare hoka kaexaretya katyakekotyaka maheta. \v 18 Hinama akitiya maisa aliyakere hahekore kaxomokakita. Hatyoharenae tahiya maisa Enore maoseraita. Hatyo hiyeta wimamairanehare wisaonita hoka wikinatere watyahita wenati waiyexe isa aokowihenere xahita. \v 19 Hatyo iraiti xema wisaonita hoka waiye wimehexaikohare wisaonita. Kanowa olatyoare haxemamakisala hiye waiye mehexaikohare tyaonitere akereta wisaonita. Hiyaiya, hatyo watyahitere atyo waiye kinatere, exahe isoa Enore hanako enokoare nali hoka imiti taose sololoitere xaihako jiya hoka xaneta Waiyexe aose nali. \v 20 Hiyaiya, hatyo nali atyo Jesus xane isoa, wahitita, waiye wisaona maheta. Hoka kalorexe Sacerdote tyaota mene maheta Melquisedeque akereta. \c 7 \s1 Melquisedeque Atyo Sacerdote Exahe Xekohaseti \p \v 1 Melquisedeque xekohaseti ene tyaonita wenakalati Salém nali. Enore ana hakita, sacerdote tyaonita hoka. Hatyo xowaka Abraão xekohasetinae kakoa haxaisakakoane hekota haikoahitita hoka Melquisedeque ahalakoatene hoka waiyexe wenati aoka enomana. \v 2 Hatyaoseta Abraão isa enomana hahalakoaharenae xiyehare hakolala hiyeta holini, dízimo aokahitere. Melquisedeque nexare atyo “Xekohaseti waiyexe”, Salém nali xekohaseti tyaonita hoka hatyo hiyeta nikare nexarexe. Enexare tehitiya, “Mehexaikohaliti xekohasehare”, nita tehitiya. \v 3 Maisa xoare kasemakita enexe, inityo, enahetakomaniyereharenae tahi. Maisa enawenane, ekamane tahi hekoti kasemakita. Melquisedeque atyo Enore Ityani akereta sacerdote tyaoneta mene matyotenehare. \p \v 4 Waiye xasema: Melquisedeque atyo kalorexe kaiserehare. Wikinohare Abraão xahehare atyo hoka Abraão isa enomana holini, dízimo aokahitere, hahalakoaharenae xiyehare kolahenere hiyeta. \p \v 5 Moisés xaotyakira xema Levi hotyaliharenae sacerdotenae tyaonita hoka ihinaeharenae isaha holini dízimo aokahitere haxiyehare hiyeta enomanaha aokahitaha. Ihinaeharenae kaiserehare xakore hoka isaha aokahitaha, Abraão jikolahare makereha xakore hoka. \p \v 6 Hoka Melquisedeque atyo maisa Levi hotyalihare xini. Xakore hoka Abraão isa enomana holini xiyehaliti hahalakoaharenae xiyehare kolahenere hiyeta hoka Abraão ana wenati waiyexe aoka. Há, waiyexe wenati aoka enomana. Hatyo nahitita Abraão koxaka Enore isa enomana aokowihenere tahi sema. \p \v 7 Hiyaiya, hatya haliti wenati waiyexe aowita hatya ana hoka hatyo atyo exahehare. \v 8 Hoka kalikini dízimo resebetiterenae atyo ite waini tyotya. Hoka Abraão tyaonitere xowaka dízimo resebehenere atyo hekota kaseta. \p \v 9 Exakereyala nirae hoka ehekore: Abraão, Melquisedeque ana holini dízimo aokakahitere isehenere xowaka Levi tehitiya isa Melquisedeque ana, Abraão jikolahare tyare atyo hoka. Hoka kalikini Levi jikolaharenae ana atyo dízimo aokahitere kaxekakita. \v 10 Hatyo xowaka Levi maisa tyaohenere, hahetakomaniyere Abraão háre hiyetata, Melquisedeque ahalakoahenere xowaka. \p \v 11 Xaotyakisatyaho kaotyakehenere Israel yerenae ana xowaka Levi jikolaharenae sacerdote tyaonita, Arão jikolaharenaetare. Xakore hoka ehateneha maisa ehekoreta kaisere. Ehatenehaiya waiye tyaonare hoka maisaiya xoare maheta hatya Melquisedeque akerehare sacerdote kaxomokakita. Maisa Levi jiyete Arão akerehare xini. \v 12 Hoka hahekorexe atyo sacerdote tyaohena hoka xaotyakiyaho tehitiya atyo hahekorexe tyaonita. \p \v 13 Wiyekohase Jesus xaokaka nikare kairaetyakita, Judá hotyalihare atyo. Hoka maisa atyo xoana xowaka Judá hotyalihare hatya hekoti kirakahare keratyakaose nali hakita. \v 14 Aliterexe atyo Jesus Judá hotyalihare. Hoka Moisés aotyakijitere xowaka maisa Judá hotyalihare nawenane sacerdote tahi iraeta hekoti. \s1 Hatya Sacerdote Melquisedeque Akerehare \p \v 15 Tyotya hatyoharenae waiyekehalaka tyaona. Hatya sacerdote hawareharexe kaotyaka Melquisedeque akerehare. \v 16 Maisa atyo halitinae xahekola xema xini sacerdote tyaona. Tyaona wenati matyotenehare niyatere hiyeta atyo sacerdote tyaona. \p \v 17 Hiyaiya, exakere Iraiti Waiyexe nanekoa nexa: \q1 Sacerdote ite hisaota mene matyotenehare Melquisedeque tyaonitere akereta. \p \v 18 Hiyeta hoka toahiyere wenatyaho kahalakisaka. Maisa kinaterexe, komita maisa xoare tyomare hoka. \v 19 Moisés xaotyakiraho atyo maisa xoare waiyexe maniya mokita. Hoka kalikini atyo Jesus kaotyaka hoka exema wisaona hoka wiyane wikaoka Enore nali. \p \v 20 Exe tehitiya: Enore haexare kaexarehenere tahi. Haiyaharenae atyo sacerdote tyaotaha, maisa xakore atyo Enore nikare iraexe hoka. \p \v 21 Hoka Jesus atyo sacerdote tyaona Enore exakere iraehenere xowaka: \q1 Natyo atyo Enore niraeta, maisaiya nemaisaita niraini. Sacerdote ite hisaota mene matyotenehare. \p \v 22 Hiyeta atyo hoka Jesus masakare waiye. Hatyo hiyeta atyo waitare wenatyaho waiye toahiyere nonitata. \p \v 23 Exe tehitiya: toahiyere harenae atyo kahare sacerdote tyaonahitaha wainahitere hiyeta. \v 24 Hoka Jesus atyo menanehaliti hoka hatyo hiyeta sacerdote tyaoneta menite hoka maisaiya xalahare ewenekoare sacerdote tyaonita. \v 25 Hiyeta hoka hatyoiya atyo, exahe haxowaka hoka waiye maniya moheta Enore nali xaneterenae ihiyeta. Hiyaiya, Jesus tyaota minita, irae maheta etahiha Enore hiye. \p \v 26 Jesus atyo kalorexe sacerdote hoka hatyo hiyeta waokitene womana. Jesus atyo waiye, maisa xoare hare iniyalahare tyomare, iniyalahare nomaseharenae nonitata haware kaxomokaka. Hatyaoseta kakolatyaka enokoa xaihako hoka kalorexe tyaona maheta. \p \v 27 Maisa hatyo haiyarenae kalorexe sacerdotenae akereta xini, maisa atyo fetatyare kirakahare tyotyaki ferakene, hetati háomane iniyalahare hiyeta, jikiniti hoka haiyanae nómane iniyalahare hiyeta akereta xini. Hakirore atyo fetatya, tyotya xoalini harenae hiyeta, fetyoawihenere xowaka. \v 28 Moisés xaotyakiraho xema atyo iniyalahare nomaseharenae Sacerdote kalorexe tyaona. Hoka Enore iraehenere, haexare kaexarehenere hare, Moisés xaotyakira kasemakehenere najikinita hiyeta atyo Ityani sacerdote kalorexe tyaona. Waiye matyotenehare tyaonita. \c 8 \s1 Jesus Atyo Kalorexe Sacerdote Tyaonita Womana \p \v 1 Waiyexe tahi wiraetere atyo Wiyekohase sacerdote tyaonitere akiti. Kalorexe Sacerdote enokoa tyaonita, tyokita Enore kinaterexe nokahakala fihini maniya. \v 2 Hakita Enore hanako, imiti taose sololoitere xaihako maniya. Enore nómane taita atyo hatyo hati, maisa atyo halitinae nómane xini. \p \v 3 Kalorexe Sacerdotenae hatene atyo exakere: kalanero harenae fetatita Enore ana. Hiyeta hoka Wiyekohase tehitiyaiya maisa xoalini hare mafetalita Enore ana. \v 4 Ali waikohekoaiya tyaonita hoka maisaiya sacerdote tyaonita. Hiyaiya, Levi hotyali atyo ali waikohekoa sacerdotenae tyaonita hoka fetatita Enore ana. Judeunae xaotyakiraho xema atyo tyaonahitaha hoka nikare tyaonahitaha. \v 5 Exe sacerdotenae tyaonitere ali waikohekoa atyo enokoare hateniti aimenekoita taita. Hatyo tahi Enore irae Moisés hiye hatirise tyoma aokowihenere xowaka: \q1 Maika hirihare nahotikihenere homana tyairiheno akereta hisoma hatirise, \m nexa Enore Moisés hiye. \p \v 6 Aliterexe atyo Jesus hatene masakare waiye kaiserehare haiyanae sacerdotenae hatene nonitata. Masakare tehitiya atyo waiye wenati waitare halakihenere hakaxaikone hotyali ana. Hiyaiya, waitare iraiti atyo masakare waiye toahiyere nonitata. \v 7 Hetatiye wenatyahoiya waiyexe kaiserehare hoka maisaiya xoare maheta iraiti waitare kaotyakita. \v 8 Waiya xakore Enore hakaxaikone hotyali hoka iniyalahare tyomahita hoka hatyaoseta nexa: \q1 “Enaose ferakenehena ite hoka niraihitiya waitare wenatyaho tahi Israel jikolaharenae hiye, Judá jikolaharenae hiye hoka”, nexa Xekohaseti. \q1 \v 9 “Maisaiya atyo enahetakomaniyerenaeha kakoa wenati tahi niraetere akerehitita. Exowaka ekaheha hiye notokahene hoka Egito nalita niyehetehenahene. Hatyo xowaka maisa niraini xema tyaonahitaha hoka maisa waiyetaha nomani”, nexa Xekohaseti. \q1 \v 10 “Niraehitiyere waitare wenati tahi Israel hotyali anere ite exakerexe: Noxaotyakiri ite ekaiyeheha ako namoka. Exairatyakahare akere ite emahiyaseha hiye namokene hoka enEnorexaha ite notyaona. Hatyoha ite hoka nokaxaikoni hotyali tyaona”, nexa Xekohaseti. \q1 \v 11 “Hatyo xowaka ite maisa xoare maheta hahinaehare aotyakihitita. Maisaiya, ‘Xekohaseti koamaniya hisaohena’, nita hekoti hahinaehare hiye. Hatyo xowaka atyo ite tyotyaha tyaohenaha nokoamaniye, wakahare, xekohasetinae xoaha. \q1 \v 12 Iniyalahare enómaneha ite nomaotyaniheta, maisaiya notehitita iniyalahare enómaneha”. \p \v 13 Waitare wenati tahi Enore iraehena hoka toahiyere wenatyaho atyo kirahareheta. Kahalakisaka hoka tyotya. Kirahare, maisa atyo xoare niyahareheta hoka kahalakisaka hoka haxeroreta ite mawenekoare. \c 9 \s1 Enore Xawaiyetyaka Aliterexe \p \v 1 Hetatiye iraiti atyo awaiyekehalakatya Enore koamaniya nawenatyaka, exahe Iraexatyakalati Hana halitinae nómane harenae tahi. \v 2 Hatyo hati hinama talalyako. Hatikanase kakoare ako xaokanatyakalati kase tyaonita. Nali nakairati Enore anere tyaonita mexakoa. Hatyolyako atyo “waiyexe aose” aokahitere. \p \v 3 Hoka imiti taose kakoa talatyakere maniyako atyo Enore anere kaiserehare. \v 4 Hatyo hamaniyako atyo incenso keratyakaose. Nali tehitiya kajali ouro kakoa komatyakere tyaonita. Hatyo kajalyako tehitiya tinihaliti nakairati maná kakoare tyaonita. Arão natyakasera tehitiya tyaonita enako, kahanahihetehenere. Hatyo kajalyako tehitiya hinama sehali taose iraiti exairatyakahare kakoare tyaonita. \v 5 Hatyo kajali heno hinama anjonae xaimenekotyaka tyaonita. Enokoare waiyexe aimenekotyahitaha. Ekanoha omerekoare tyaonita iniyalahare kaxemaisatyakehititere nali. Xakore hoka maisaiya kalikini hatyohare tahi tyotya niraehitita. \p \v 6 Nikare tyomaha hoka hatyaoseta xoalini hare Enore ana sacerdotenae tyoma aokowihenaha hoka isoahitaha tyotyaki ferakene hatyo hatyako mokaha nakairati mexakoa maheta, kaxaikoha xaokanatyakalati harenae maheta. Hatikanase maniya tyaonitere ako taita atyo isoahitaha. \v 7 Kalorexe Sacerdote taita atyo ijoita hatyo exaihako maniyere imititaose talarere ako. Terehokoakiti nihatyaka taita ijoita, hakirore, hawawa. Kolatya kirakahare timalaxa hoka fetatita Enore ana, iniyalahare háomane hiyeta, exahe haiyanae iniyalahare tyomitere hiyeta hoka fetatita kirakahare timalaxa Enore ana. \v 8 Hatyoharenae hiyeta Isekohaliti Waiyexe waiyekehalaka aotyakijita. Hekotata imiti taose sololoita hoka hinamalyako hati tyaonita hoka halitinaiya maisa aliyakere ijoita, maisaiya isoahita Enore anere kaiserehare ako. \v 9 Nikare tyomaha hoka aimenekoitaha kalikiniye wenati. Hatyo xowaka erati, nakairati, kirakahare harenae fetatyahitaha Enore ana. Xakore hoka maisa atyo hatyohare waiye maniya kaiserehare mohetere halitinae xahekola. \v 10 Nakairati, erati, xoalini hare fetatyahitaha. Xakore hoka maisa xoare tyomare. Henekoa maniya taita tihehenahititaha halitinae waitare wenati kaotyakene kijiya. \p \v 11 Hatyaoseta Cristo tyoa tyotya xoalini hare waiyexe koxaka ali tyaonitere kaxaiko maheta hoka isoa Enore hanako kaiserehare enokoa nali. Maisa atyo halitinae nómane xini, maisa atyo ali waikohekoare xini. \v 12 Hakirore atyo Enore anere kaiserehare ako isoa. Xakore hoka maisa atyo kolaita kirakahare timalaxa. Hatimalaxa atyo kolatya hoka fetatya Enore ana. Hatyo hiyeta wenati waiyexe matyotenehare maniya moheta wiso. \p \v 13 Kabala, bowi harenae timalaxa fetatyahitaha Enore ana, exahe ohiroli bowi aisaha hoka kerahaotyahene hoka enete keratyaka mehene kakoa herahera konisahita halitinae hoka henekoa maniya aiyomahitita. Nikare tyomahitaha hoka iniyalahare nomaseharenae henekoa maniya aiyomahenahitiyaha. \v 14 Hoka Cristo timalaxa atyo iyateliti kakoare hoka exahehare tihihitita halitinae xahekola harenae. Isekohaliti makamanehare hiyeta fetatyoawi Enore ana hoka fetatyahitere xahe nawaiye atyo. Itimalaxa waiyexe maniya wityakoiyahare moheta. Hatirise hakitere ako atyo masakare waiye. Wománe iniyalahare wahalakisa hoka Enore makamanehare koamaniya wisaona maheta. \v 15 Hiyeta hoka Cristo atyo wenati waitare kaxaikotyasehare tyaona. Hoka Enore haomana aohenerenae ana wenati waiyexe matyotenehare isa aokowitere isa maheta. Nikare atyoite kaomaka. Hiyaiya, wainihenere hiyeta atyo waiye maniya moheta halitinae, wenati hetatiye xema tyaonahitere xowaka iniyalahare tyomahitere nonitata. \p \v 16 Alyako xamani atyo haliti hatya hairaene halakiyatya hakamane nahitita, haxiyehare harenae tahi hoka, ekamane najikinita aokitere akereta ixiyehare kaxomokakita. \v 17 Kasetatere xowakaiya atyo maisa kaxirakakita hatya haliti xiyehare. Waini hotohareya atyo hoka aokitere akereta kaxomokaka ixiyeharenae. \p \v 18 Hiyeta atyo hoka hetatiye wenatyaho kirakahare timalaxa kakoa hotohare halitinae kaheraherakonisakita hoka kinatere wenati tyaonita. \v 19 Moisés hotohare aotyakisa halitinae iraiti kaxairatyakehenere akereta. Hatyaoseta iya bowi, kabala mokosenae timalaxa harenae hoka kaketaxatene one kakoa hoka kalanero niyali xaxotyatyaka, exahe híssopo kano kakoa hoka heraherananetya babera iraiti kakoare, exahe halitinae hoka heraherakonisa. \v 20 Hoka nexa: “Exe timalati atyo aiyatelikijita wenati aho xityakeko aohenere Enore”. \v 21 Nikare tehitiya heraheratya hatirise hiye, exahe xiyehaliti Enore anerenae hoka heraherakonisa. \v 22 Aliterexe atyo xaotyakiyaho xema tyaonahitaha hoka timalati kakoa taita kaxaiyomatyakihitita xoalini hare. Awaiya timalati hoka maisaiya iniyalahare kaxemaisatyakehetere. \s1 Jesus Fetala Iniyalahare Emaisaheta \p \v 23 Exehare ali waikoa tyaonitereharenae atyo enokoa tyaonitereharenae aimenekoita taita, hoka kirakahare timalaxa kakoa waiyexe maniya kaxomokakihitita. Hoka enokoa tyaonitere harenae atyo masakare waiyexe aokita haomana, waiye maniya kaxomokakeheta maheta. \v 24 Hiyaiya, Cristo atyo maisa ijoita Enore hana, halitinae nómane ako. Hatyo atyo aemenekoita taita ehana kaiserehare enokoare. Enokoa atyo xane isoa Enore ana hoka kalikini kahinaetita wiso. \p \v 25 Ali waikohekoa atyo kalorexe sacerdotenae judeu terehokoakiti nihatyaka ijoita Enore hanako kirakahare timalaxa kakoa imiti taose talarere ako. Hoka Cristo atyo hakirore isoa hoka fetatyoawi, maisa kahaliki xini. \p \v 26 Nikarexeya hoka kahalikiya waini waikohe kaomakehenere xowakatita. Hoka kalikini atyo kaotyaka hakirore, imiyanaose ferakene hikoahena hoka waini. Fetatyoawi iniyalahare emaisaheta maheta. \v 27 Hiyaiya, hakirore atyo haliti wainitaha. Hatyo najikinita atyo Enore axalijita haliti. \v 28 Nikare Cristo hakirore fetatyoawi emaisatya tyotya halitinae nómane iniyalahare maheta. Hatyo najikinita ite ehinamakini hiye tyohetehitiya hoka maisa atyo iniyalahare emaisaheta maheta xini. Atyahiterenenae atyo waiyexe maniya moheta maheta. \c 10 \p \v 1 Judeunae Xaotyakiraho atyo maisa enokoa xoalini hare waiyexe tyaonitere akereta kaisere xini. Hatyoharenae atyo waiyexe kaotyakene taita aimenekoita. Hiyaiya, terehokoakiti nihatyaka fetatyahiterehareta fetatyahita. Hoka aliyakereya xaotyakiyaho hatyohare fetatyahitere hiyeta Enore nali xane aokowiterenae waiye maniya mohetehena? \v 2 Enore koamaniya tyaoniterenae nómane iniyalahareya hatyoharenae emaisahitita hoka maisaiya otyare háomaneha iniyalahare. Hatyo najikinita maisaiya xoare maheta aisaha kirakahare hoka fetahenahititaha. \v 3 Maisa iniyalahare enómaneha emaisahetere, exahe hoka heko otyahitaha iniyalahare háomaneha hoka hatyo hiyeta aisaha kirakahare hoka fetatyahitaha terehokoakiti nihatyaka. \v 4 Hiyaiya, bowi, kabala harenae timalaxaiya maisa xoana hekota xala hare nómane iniyalahare emaisahitita. \p \v 5 Hiyeta hoka Cristo kaotyakehenere halitinae koni xowaka nexa Enore hiye: \q1 Maisa atyo kirakahare timalaxa fetatyaka haokare hoka hisoma noháre nomani. \q1 \v 6 Kirakahare xaisaka, fetatyaka, ekeratyakahare harenae hoka maisa hawaiyetyare iniyalahare kaxemaisatyakeheta maheta. \q1 \v 7 Hiyeta hoka nomi: “Ali natyo, Xekohaseti. Notyoa notyoma haokitere akere maheta, notahi kaxairatyakehenere xaotyakisatyati nanekoa akereta maheta”. \p \v 8 Hetati nexa: “Kirakahare xaisaka fetatyaka, keratyaka harenae maisa haokare iniyalahare kaxemaisatyakeheta maheta”. Nikare irae xaotyakisatyaho aokitere akereta xakore kafetatyakita xoalini hare hoka. \p \v 9 Hatyaoseta nehitiya: “Ali natyo, Enore, notyoa notyoma haokitere akereta maheta”. \p Nikare Enore miyatya toahiyere kirakaharenae fetatyaka hoka Cristo ewenekoareha moka kafetatyaka maheta. \v 10 Enore aokitere akereta Jesus Cristo tyoma hoka hatyo hiyeta waiyexe maniya wikaxomokakita iniyalahare nonitata. Hakirore wainihenere kafetyakehenere tyotya halitinae ana hiyeta. \s1 Waiyexe Maniya Nawenatyakeheta \r (Hebreus 7.25-27; 1 Pedro 1.18-21; 1 João 1.8-9; 2.1-2; 5.12) \p \v 11 Tyotya sacerdote judeu hahatene tyomita Enore ana, fetaita kirakahare xaisaka ferakiti nihatyaka. Hatyohareta fetaita tyotyaki ferakene, xakore hoka maisa xala hare nómane iniyalahare emaisahetere. \v 12 Hoka Jesus Cristo atyo hakirore fetatyoawi. Hatyo matyotenehare niyahare. Hoka hatyo najikinita xane tyoka Enore fihini maniya. \v 13 Nali atyahita hahalakoaharenae xomokaka hakiji katyahe. \v 14 Nikare hakirore fetatyoawi hoka ekoamaniya tyaoniterenae waiye maniya taita tyaona maheta matyotenehare. \p \v 15 Isekohaliti Waiyexe tehitiya hatyo hare tahi aotyakijita wiso. Exakere hotohare nexa: \q1 \v 16 “Haxowaka ite niraihitiya ekakoaha tyaonaha maheta hatyo xema”, nexa Xekohaseti. “Noxaotyakiri ite namoka emahiyaseha hiye, exahe ekaiyeheha ako hoka exairatyakahare akereta namoka”, nexa. \p \v 17 Hatyaoseta nehitiya: \q1 “Hatyohekota ite maisa notehitita iniyalahare enómaneha, exahekolaha harenae”. \p \v 18 Nikare atyo ite iniyalahare kaxemaisatyakehetehena hoka maisaiya xoare maheta xoalini hare kafetatyakihitita. \s1 Enore Haliya Kaokatyaka \p \v 19 Nohinaeharenae, Jesus wainihenere hiyeta ite wikaokehena rotita Enore anere kaiserehare ako. \v 20 Imiti taose sololoitere hiyeta atyo wikaoka Enore ana. Hatyo atyo aimenekoita Cristo háre. Hatyo atyo waitare wenati matyotenehare maniya moheta wiso. \v 21 Kalorexe Sacerdote kakoare atyo wiso, kaxaiko Enore hana maheta. \p \v 22 Hatyo hiyeta maika wiyane wikaoka Enore haliya. Aliterexe heko wityakekone, exahe wiyahekolanae iyomere iniyalahare nonitata, exahe wiháre itihakahare one iyomaxere kakoa hoka. \v 23 Maika heko kaisere wityakeko hoka maisa wahalakijita wityakekone. Hiyaiya, Enore isa aokowitereharenae ite isa womana, maisa atyo maoseratyaliye xini. \p \v 24 Nika wakahinaetyakakoa hoka wiyawaiyetyakakoane kekoare, exahe xoalini hare waiyexe wománe hoka. \v 25 Awa atyo wahalakisa wiyahohisakoatyoane haiyanae tyaonitere akereta. Maika wakahinaetyakakoa, waihalahalinisakakoa kaisere. Xiyaiya, kalikini okoi Xekohaseti haikoahenaosehetehena. \p \v 26 Hiyaiya, hekoiya iniyalahare wisoma waokowita Iraiti Waiyexe xema wisaohenere najikinita hoka maisaiya xoare hare kafetatyaka hoka iniyalahare wománe emaisahitita. \v 27 Wimairehena taitaiya kaheneharexe kaotyakehenere. Hiyaiya, Enore nahalakoahare tyaoniterenae ite irikati watere konite kaxawatyaka hoka kamawenekoaretyakaha. \p \v 28 Xala xamaniya maisa tyakekore Moisés xaotyakiraho hoka hinama, hanamaiya irae etahi hoka kaxaisaka. Maisaiya xalahare airakoaneharetitene. \v 29 Hoka xoana ite tyaohena Enore Ityani maxaiminirehenerenae, exahe timalati kakoa tihehenahitene hoka wenati waitare Enore isehenere maxaiminirehenerenae? Xoare ite tyaohena Enore Nisekohare awaiyetene hoka maxaiminiriterenae ana? Iniyalahare ite kaxomokaka, maisa ite waiye xini. \v 30 Hiyaiya, koxaka Enore exakere iraehenere kakoa wawaiyoreta: “Nakatolikoaretyoaite. Tyomahitere akeretaite namokahene”, nexa Xekohaseti. Exahe hoka nehitiya: “Exahe ite nokaxaikoniharenae iniyalahare tyomehenaha hoka hatyo nahalakoa iniyalahare namokahene”, nexa Enore. \p \v 31 Kaxiyani, Enore makamanehare eharehena hoka kahenehare kaiserehareya. \s1 Maika Xaiyateretyoa Xawenane Kakoa \r (Gálatas 6.9-10; Hebreus 4.11) \p \v 32 Xotyaxematya toahiya tyaohenere. Xasema waiyexe iraiti hoka Xekohaseti koamaniya waiye xisaona hoka xahalakoaharenae maisa waiye mokita xiso. Xakore hoka heko xikinatere xisaona ekoamaniya. \v 33 Xikairawaiyaka, xikairaheharetyaka harenae halitinae haotita xakore hoka heko xikinatere xisaona ekoamaniya. Haiyaharenae tehitiya iniyalahare mokahitaha, iniyalahare mokahitere xiso akereta hoka hatyo iniyalahare kaxomokakiterenae hinaehare atyo xisaonita. \v 34 Haiyaharenae berexo ako tyaoniterenae hoka xakahinaetita, xairakoaneharetyahitene hoka. Xahalakoaharenae iyaharetyahitaha xiso, xakore hoka maisa atyo xamaikoharexe. Enokoa nali kahare waiyexe xixiyehare matyotenehare tahi waiyekehalakita xomana hoka hatyo hiyeta maisa xamaikoharexe. \p \v 35 Hiyeta hoka awa xityakekone xahalakisa. Hekoiya xityakeko hoka kalore xoalini hare waiyexe kaxekaka xomana. \v 36 Maika ximamaxaharenehare xisaona hoka Enore aokitere akereta xisoma hoka hatyo najikinitaite isa aokowiterehare isa xomana. \s1 Cristo Haikoahaneheta \r (Atos 1.11; 1 Tessalonicenses 4.13-18; Apocalipse 1.7) \p \v 37 Hiyaiya, exakere Iraiti Waiyexe nanekoa nexa: \q1 Okoihetehena, initehena kaiserehare hoka tyoheta aokowitere tyohetehena. Tyohetaite. Maisa ite wahita hoka haikoahetehena. \q1 \v 38 Haliti waiyexe atyo ite tyaota mene hatyakekone hiyeta, hoka xala xamani atyo ite matyakekoneheta hoka maisa ite nihalahareta ekakoa. \p \v 39 Hoka wiso atyo maisa hatyakekone halakijiterehare hotyalinae hoka iniyalahare kaxomokakiterehare hotyali xini. Wiso atyo tyakekohatiye hotyali. Hatyo hiyeta ite waiyexe maniya wisekohare kaxomokaka. \c 11 \s1 Tyakekoti \p \v 1 Wityakekone hiyeta wexa: “Watyahitereharenae ite kaxekaka womana”. Exahe tehitiya hoka wityakekone hiyeta waiyekehalakita womana xoalini hare wimawaiyanehare tyaonitereharenae. \p \v 2 Toahiyereharenae tyakekone hiyeta Enore tehitiya tyakekoahene. \v 3 Wityakekone hiyeta waiyekehalakita womana Enore niraene hiyeta enokoa, waikohe kaomakehenere. Exahe tyotya xoalini harenae kawaiyakitereharenae atyo mawaiyakitere nómanenae. \p \v 4 Tyakekoti hiyeta Abel aisa kirakahare hoka fetatya Enore ana hoka Caim fetahenere xahehare nawaiye. Ityakekone hiyeta Enore awaiyetene hoka waiyexe haliti aokene. Enore terota atyo awaiyitya efetala hoka. Tyakekoti hiyeta ekamane najikinita hekota iniraene kasemakita. \p \v 5 Tyakekoti hiyeta tehitiya Enoque maisa wainita. Kaseta kakolatyaka enokoa xeta. Hatyo najikinita maisa kawaiyakihitita, Enore atyo kolatene hoka. Kakolatyakehenere nahitita Enore ihalahareta ekakoa, Iraiti Waiyexe nanekoa iraehenere akereta. \p \v 6 Maisaiya hatya tyakekore hoka maisaiya atyo aliyakere Enore ihalahareta ekakoa. Hiyaiya, xala xamaniya atyo Enore nali xane aokowita hoka, “Aliterexe Enore tyaonita, exahe tyakekohenerenae kahinaetyasehare”, nita. Maisaiya hoka maisa aliyakere xaneta. \p \v 7 Tyakekoti hiyeta Noé sema Enore niraene xoalini hare kaotyakene nahitita. Exowaka hatyoharenae mawaiyakahare tyaonita. Noé tyakeko Enore hoka kanowa kalorexe tyoma hoka maisa wainahitaha hoka Enore haliti waiyexe aokene ityakekone hiyeta. Hoka matyakekoneharenae atyo waini hamatyakekoneneha hiyeta. \p \v 8 Tyakekoti hiyeta Abraão Enore niraene tyakeko iraehenere ihiye xowaka hoka xane Enore ewaikohera aohenere nali xeta. Halakisa hawaikohera hoka xane. Hatyo xowaka maisa waiyorexe haxanene kakoa. \v 9 Hatyakekone hiyeta xane kaoka Enore aokitere nali. Xane kaoka hoka bojirise nomaka katyahe tyaona haiyanae waikoherakoa Isaque, Jacó harenae kakoa. Hatyonae ana tehitiya Enore isa aokowi. \v 10 Kasani Abraão wenakalati kinaterexe Enore nómane nali kaoka aokowita. Hatyo wenakalati atyo kinatere hoka maisaiya kamawenekoaretyakita. \p \v 11 Tyakekoti hiyeta Abraão kaisaniheta, inityohalitihena kaiserehare xakore hoka. Exahe exanityo Sara tehitiya xakore koxaka inityohaloti, maisanityakohalo xakore hoka Enore iyatoloti isa enomana hoka kaisaniheta, Enore niraene tyakekohenere hiyeta. \v 12 Hiyeta hoka hatya okoi wainihenere hiyeta kahare ijikolaharenae tyaona, xorese hisoakene, waikohese one kilihi tyaonitere hisoakene akere. \p \v 13 Hatyonae tyotya wainiha hatyakekoneha kakoita. Xakore hoka maisa atyo kaxekakita enomanaha enomanereha kaxaokakehenere. Sekota atyo hatyoharenae waiyaha hoka ihalahareha ekakoa hoka mawaiyakahare hotyali, tonehekoaitatereharenae atyo aokowiha exe waikohekoa. \v 14 Nikare atyo haiyanae iraehena hoka tawahitaha hawenakala tyaonaha maheta nali. \v 15 Maisa haikoahenahitaha hawaikoheraha halakihenere nali xeta aokowitaha. Haikoahetaiya aokowiha hoka haikoahenahitahaiya. \v 16 Kasani waiyexe waikohe enokoa nali kaokaha aokowitaha hoka nali tyaonaha maheta. Hatyo hiyeta Enore maisa haiharexahene enEnorexaha aokowitere kakoa. Hatyota koxaka mematya wenakalati enomanaha enawenakalaha maheta. \p \v 17 Tyakekoti hiyeta Abraão, Enore hasakaharetene hoka haisani Isaque aisa hoka fetatya aokowi. Hatyo nahitita Enore ijikolaharenae hisoakene aoka xakore hoka memere tyaonita haisani haterore aisa hoka fetatya maheta. \v 18 Hiyaiya, Enore koxaka enahitita nexa: “Isaque hiyeta ite kahare hijikolahare tyaona”. \v 19 Exahiya Abraão aisa Isaque hoka Enore xekasekirihetene waiyekehalakita enomana. Nerekatiya atyo: Abraão ana ityani Isaque kaseheta. \p \v 20 Tyakekoti hiyeta Isaque wenati waiyexe aoka haisaninae Jacó, Esaú xoaha ana enahetaha maniya. \p \v 21 Tyakekoti hiyeta Jacó hakamane nahitita waiyexe wenati aoka José ityaninae ana. Hatyakasera hiye tokoa hoka aiyateretyoa hoka Enore kakoa ihalahare. \p \v 22 Tyakekoti hiyeta José okoi wainihena hoka Israel hotyalinae kikisoaneheta Egitota tahi irae, exahe hoka irae haháre tahi, ekamane najikinita kakolatyakeheta maheta ewaikohera xeta. \p \v 23 Tyakekoti hiyeta Moisés nexe, nityo xoaha ateroakisa haisani hanamalihena kaimare enawenane najikinita. Waiye mokose waiyahene hoka hatyo hiyeta maisa mairahitaha kalorexe niraene hoka ateroakisahene. \p \v 24 Tyakekoti hiyeta Moisés, inityohalitihena hoka maisa Faraó ityani ityani kaxaokakita. \v 25 Kasani Enore kaxaikonehare hotyalinae kakoa haxawalita makawati aokowi hoka maisa hatyo iniyalahare kaxawaiyityakitere xema tyaona aokowita. Hatyoharenae haxerore tyotita. \v 26 Maisa Egito nali xiyehaliti kahare tyaonitere kakoa tyaona aokowita hoka Enore Kalorexe Aohenere xema tyaona, iniyalahare xakore kaxomokaka, hoka enajikini maniya waiyexe xoalini hare kaxekaka enomana maheta. \v 27 Tyakekoti hiyeta Moisés Egito nalita kikisoaheta, maisa mairita kalorexe Faraó xeharene. Hoka heko kinatere tyaona Enore koamaniya. Motya waiyita ene Enore mawaiyakitere. \p \v 28 Hatyakekone hiyeta hetatiye Páscoa tyoma hoka Israel hotyalinae wakatya hoka timalati kakoa hahana kanase xolotyaha hoka maisa anjo haliti xaisasehare ityaninaeha hetatiye aijita maheta. \p \v 29 Hatyakekone hiyeta Israel hotyalinae imahotyoa one kaloxere Xotyaxere waikohe iyokoare akere. Hoka Egito yerenae tehitiya imahotyoa aokowihenaha xakore hoka one kaokakakoaheta hoka monaha hoka wainiha. \p \v 30 Tyakekoti hiyeta Jericó talahokola exoa, Israel hotyalinai 7-ki ferakene tonahokohenaherene najikinita. \p \v 31 Hatyakekone hiyeta enatyalolo Raabe maisa wainita Enore matyakekohenerenae kakoa, waiye mohenere wenakalati waiyase Israel yerenai hiyeta. \p \v 32 Xoare nomi hitiyaite? Noxakaiya Gideão, Baraque, Sansão, Jefté, Davi, Samuel, iraiti xakaisaseharenae tahi hoka wahaiya. \v 33 Hatyakekone hiyeta aiyateretyoaha kahare haliti hotyalinae xahita hoka jiyahaotyahene. Waiyexe taita tyomaha hoka Enore isa aokowihenere isa enomanaha. Leãonae kanase jihotyaha. \v 34 Irikati kahenehare takoitere ewakatyaha. Kaxaisakehenaha xakore kesekase kakoa hoka maisa kaxaisakahitaha. Maisa xakore kinaterexeha hoka kinatere tyaonaha. Xaisakakoati heko kinatere tyaonaha hoka hahotyaliharenae sorarexanae jiyahaotyaha. \v 35 Tyakekoti hiyeta ohironae ana kamatinae kaseheta. \p Haiyanae iniyalahare kaxomokakaha wainihenahere kijiya. Aiyateretyoaha hawenaneha koamaniya kakoa, maisaiya halakisahitaha hatyakekone. Kasani kasehetehenaha hoka wenati waiyexe kaokaha aokowitaha hoka. \v 36 Haiya harenae kakoexahalisaka, kamokonasetyaka hare. Haiyanae kaxolatyaka hoka berexo ako kaxomokakaha. \v 37 Haiyaharenae sehali kakoa kamokotyakahitaha hoka kaxaisakita. Haiya harenae hoka xirikotyakalati kakoa kaxirikotyakita. Haiya harenae tehitiya hoka kesekase kakoa katonotyakahitaha. Haiya harenae iniyalahare kaxomokakaha. Maisa waiye mokahitene, mokohekoatyahitene hare hoka tekoaha. Maoloxahareha, maimahiro, nakahitaha hoka tyaonehekoatyahitata. Inimaha kalanero mili, kabala mili xoaha. \v 38 Maharexakahare tonakoatyaha tyairi koni, sehali kakoakotyakako tyaonahitaha hare. Matyakekoneharenae atyo maisa ehakakoanehare xini. \p \v 39 Ityakekoneha hiyeta tyotya Enore awaiyetyahene. Xakore hoka Enore isa aokowihenereharenae maisa kaxekakita enomanaha. \v 40 Enore atyo exáhehare nawaiyexe ahekotya witahi hoka kasani hatyoaha, wiso xoaha, hahotyalita waiye maniya wisaoheta aokita hoka. \c 12 \s1 Enore Atyo Wexe \p \v 1 Hiyaiya, kahare haliti hatyakekoneha hiyeta waiye maniya kaxomokakeheta hoka wahakotita womana wihokohaliya. Hatyo hiyeta nika hoka tyotya xoalini hare ahowitihalikijitere wiso wahalakisa, exahe iniyalahare kinatere tyaonita wiyahita hoka wahalakisa hoka wimamairanehare watema hoka wahikoa waheta tyaonitere ana. \p \v 2 Nika heko Jesus ana wawahakotya taita. Ihiyeta atyo wityakekone tyaonita, hetatita imiyanaose kijiya. Hiyaiya, maisa atyo atyalihose xaimaholatyaka hiye kaberekotyakehenere nonitata tekoita. Ihalahaliti haomanere tahi sema haheta maniya hoka hatyo hiyeta, kalore kahaiharetyakere kaxomokaka atyalihose xaimaholatyaka hiye xakore hoka, heko tyaona Enore koamaniya hakamane kijiya. Hoka kalikini Enore fihini maniya tyokita. \p \v 3 Jesus makawatiharene tahi xahekohena. Iniyalahare nomaseharenae kaeharetyaka waiyene xakore hoka heko kinatere tyaonehenere tahi. Nikare awa atyo xamaikohare hoka xahalakisa ekoamaniya xawenane. \v 4 Alitere xakore atyo koxaka xaiyateretyoa iniyalahare xahita hoka maisa atyo xikaxaisakita hatyohare hiyeta. \s1 Xekohaseti Aotyakijita Haisaninae \p \v 5 Xoana, koxakala ximaotyaneheta Enore mamairanehaliti tahi xiso haisaninae hiye iraehenere? Hiyaiya, exakere nexa: \q1 Waiye hasemehena, haré, Xekohaseti iniyalahare mohena aotyakisa maheta hiso. Awa atyo hamaikoharehena, watyalihena hiso hoka. \q1 \v 6 Hiyaiya, Xekohaseti atyo aotyakijita, watyalita xala xamani awaiyetita, exahe xala xamani haisani aokita hoka iniyalahare mokita aotyakisene maheta. \p \v 7 Maika xexe iniyalahare mohena xiso, aotyakisa maheta xiso hoka xaiyasetyoitere akereta xaiyasetyoahena iniyalahare xiyomokaka kakoa. Hiyaiya, hatyo iniyalahare xikaxomokakitere hiyeta atyo hotikijita xomana, Enore haisani akereta mokiterehare xiso. Xalala maxaotyakisakahare tyaona hanexe hiyeta? \v 8 Maisaiya watyalita xiso haiyanae haisani akere hoka maisa atyo ityani kaiserehare xini xiso. Hatya ityani atyo xiso. \p \v 9 Hiyaiya, wexe halitinae wiyoimene xowaka watyalihena wiso hoka waiminisahitene. Exahehare atyo ite wexe Enore waiminihena hoka waiye wisaohena. \v 10 Wexe halitinae watyalitaha wiso xakore hoka maisa waha xini, hatyoharenae motya ehekore aokahitaha hoka. Hoka Enore atyo watyalita wiso waiye wisaona maheta, exahe enawenane akereta iniyalahare maomaneharenae wisaona maheta. \v 11 Alitere wikawatyalisakehena hoka hatyo xowaka wamaikohareta, maisa wihalaharexe. Xakore hoka wahehena atyo hoka hatyo kawatyalisakiterenae waiye, exahe mehexaikohare tyaonita. \s1 Xairihalikisati Xaotyakisatinae Xoaha \p \v 12 Hiyeta hoka xainakihena xikahe kirahareterenae, xaiyatelikihena xikaolise maiyatereharenae. \v 13 Ahoti hakakoahore xatohena hoka kijiti kawe mokoare maisa tonoli, tonoli nihitita hoka waiyeheta kaisere. \p \v 14 Ximaxiholakakoanehare xisaona haiyanae kakoa. Xaiyateretyoa waiyexe maniya xawenane kakoa Enore aokitere akereta. Maisaiya nikare kawenatyakita hoka maisaiya Xekohaseti ana xala hare hikoita. \v 15 Maika xirihare xisaona hoka Enore waiye mokitere xiso maisa xala hare halakijita. Xirihalira, waiya aliya hoka hanakati tihero kekoare hoka kahare haliti hahowene kakoa komita aijitere akere xisaona. \p \v 16 Awa atyo hatya nohiroxa hekoti xiwatyalihena, exahe Enore anere xiyehaliti hoka ximaxaiminira, Esaú akereta. Hiyaiya, nakairati hiyeta hetatiyesani nawenane betetya. \v 17 Hatyo najikinita hanexe hiye wenati waiyexe aoka haomana haosexa kakoa xakore hoka maisa aliyakere moka xaka tyomehenere hiyeta. Hatyoharenae waiyekehalakita xomana. \p \v 18 Xiso atyo maisa xikaokita tyairi Sinai haliya Israel hotyalinae kaokitere akereta. Hatyonae atyo kaokaha hoka waiyahitaha tyairi kiritere, makaliroti, kinatyawiniti. \v 19 Exahe koneta nemahare, iraiti hare semahita. Iraiti semaha hoka kasani maisa iraehitiya aokareha. \v 20 “Exaheya kirakahare kaokahaliyatya exe tyairi hoka sehali kakoaiya kamokotyaka hoka waini”, nitere iraiti semaha hoka mairaha, mawaiyehareha kalore. \v 21 Waiyehenahere atyo kahenehare kaisere hoka Moisés nexa: “Nomairita, nomairani hiyeta natatakoita”. \s1 Wenakalati Waiyexe Waheta Maniya Tyaonitere \r (Hebreus 11.10; Apocalipse 7.15-17; 21.1–22.5) \p \v 22 Hoka xiso atyo xikaoka Sião tyairiya, Enore makamanehare nawenakala Jerusalém enokoare nali, kahare anjonae tyaonitere nali. \v 23 Xikaoka hetatiye Enore ityaninae, hohisakoaha hoka ihalaharahiterenae nali. Enokoa nali exairatyakahare nexarexenae ana. Xikaoka tehitiya Enore ana, aliyakere xamani halitinae tyaonita hoka tyomehenahere akereta mokitere ana. Exahe haliti waiyexenae nisekoharenae ana xikaoka. Hatyo halitinae atyo waiyexe maniya kaiserehare tyaohetehenerenae. \v 24 Xikaoka Jesus ana, waitare wenati waikatehare tyaohenere ana. Hiyaiya, itimalaxa hiyeta wenati waiyexe kaotyakita, Abel timalaxa xahehare nawaiye hatimalaxa exaorekoahenere ana. \p \v 25 Hiyeta Enore iraehena xikakoa hoka awa ximasemaxemala. Moisés irae toahiyereharenae kakoa hoka maisa semaxematyahitaha hoka hatyo hiyeta iniyalahare kaxomokakaha. Hoka kalikini atyo Enore enokoata iraeta wikakoa. Maisaiya wityakekota iniraene hoka exahehareya wikaxomokaka. \p \v 26 Hatyo xowaka Enore irae ekakoaha hoka waikohe tatakoa. Hoka kalikini exakere iraehitiya: “Etare ite niraehitiya hoka maisa waikohe taita xini tatakoa. Waikohe, enokoa xoaha ite tatakoa”. \p \v 27 “Haki ite niraehitiya”, nitere atyo exakere hotikijita: Tyotya xoalini hare tyomehenere ite kaxatatakoakisakehena hoka haiyanae atyo ite maisa tatakoita. Tatakoahenerenae atyo ite kakikisaka hoka matatakoaneharenae atyo ite heko tyaona. \p \v 28 Hiyeta hoka maika wihalahare Enore kakoa wenakalati kinaterexe kaxekakehenere womana hiyeta. Maika wihalahare Enore kakoa, exahe aowitereharenae wisoma wiyaiminirene kakoa. \v 29 Hiyaiya, aliterexe atyo wEnorexa irikati akere, mawenekoaretyare. \c 13 \s1 Enore Kakoa Nihalaharetyaka \p \v 1 Heko xawaiyetyakakoa, exahe hoka xihinaehare xaoka kakoa xawenane Cristo koamaniya hiyeta. \v 2 Haliti kaokehena xomana hoka waiye xamokene. Hiyaiya, toahiya emawaiyanenehareha kaoka enomanaha hoka waiye mokahene. Motya haliti aokahene xakore hoka anjonae atyo. \p \v 3 Xotyaxemehena berexoako tyaoniterenae, maika motya berexoako ene xisaonita ehaliyaha akereta xamokahene. Xotyaxemahena kirakoane tyaoniterenae, motya kirakoane ene xisaonita ehaliyaha akereta xisaona. \s1 Xikaxaikoawi Iniyalahare Ohiro Kakoa Xománe Nonitata \r (1 Coríntios 5.1-5; 6.15-20; 1 Tessalonicenses 4.3-7) \p \v 4 Maika wenakakoati xaiminisa xityotya. Maika kaiyanityorenae, kaiyaneneronae aiminisakakoa. Enore ite iniyalahare moka ohiroarexe, enatyalolo xoaha hoka. \p \v 5 Awa atyo olo, xiyehaliti hare tahi xahekotya hoka xaoka xomana mene. Maika xoarenae xamani xixiyehare hoka hatyo kakoa xihalahare. Hiyaiya, Enore nexa: \q1 Maisaiya xoana hekota nahalakijita xiso, maisaiya xoana hekota nomaotyanita xiso. \p \v 6 Maika hatyo hiyeta wimamairanehare wisaona hoka wexa: \q1 “Xekohaseti atyo kahinaetita natyo hoka maisaiya nomairita. Xekohaseti kahinaetita natyo hoka xalaiya iniyalahare mohena natyo?” \p \v 7 Xotyaxematya xinityohalitira hetatiyenae Enore niraene xakaihenere xihiye. Xotyaxematya enawenaneha, ekamaneha harenae hoka enawenaneha akereta xisaona. \v 8 Hiyaiya, Jesus Cristo kafaka tyaonita, kalikini tyaonita. Nikare ite tyaona matyotenehare. \v 9 Awa atyo haiyanae hahekore aotyakijitere xema xisaona hoka waiyexe ahoti xahalakisa. Waiye atyo Enore waiye ahekoitere wikakoa hiyeta wikaxaiyatelikisakita. Maisa atyo nakairati nakairatyakaho tyakekotyaka hiyeta xini. Hatyoharenae xema tyaoniterenae maisa kakahinaetyakita xini. \p \v 10 Sacerdote hakiterenae judeunae niraexatyakala hanakoiya atyo maisa aliyakere kanakairahitaha wifetatyakalaose nali kafetatyakehenere. \v 11 Kalorexe sacerdotenae judeu kolatya kirakahare timalaxa hoka imiti taose talarere ako isoaha hoka fetatyahita halitinae iniyalahare tyomitere hiyeta. Xakore hoka kirakaharenae háre atyo haware wenakalati nonitata kakerahaotyakita. \p \v 12 Hiyeta hoka Jesus tehitiya waini sekose wenakalati nonitata emaisatya maheta hatimalaxa kakoa halitinae nómane iniyalahare. \v 13 Hatyo hiyeta wiyá Jesus haliya kaiserehare wisaona. Wenakalati nonitata haware hoka iniyalahare wikaxomokaka, iniyalahare kaxomokakehenere akereta. \p \v 14 Ali exe waikohekoa wawenakala tyaonitere atyo maisa waha tyaonare. Hoka watyahita atyo wawenakala enokoare kaotyakene xahita. \v 15 Hiyeta hoka maika wihalahareta mene Enore kakoa, Jesus Cristo hiyeta. Exe wihalaharetere atyo enomanere, exahe etahi hoka wiraeta. Xoalini hare kafetatyakitere akereta. \v 16 Awa atyo waiyexe xománe ximáomane, exahe hoka xakahinaetya kakoa. Hiyaiya, hatyoharenae kaomakehena hoka Enore ana waiyeta. \p \v 17 Maika xinityohalitiranae niraene xema xisaona. Hiyaiya, aotyakisahitaha xiso xikinatere xisaona maheta Enore koamaniya. Maisaiya waiye kaxaikotaha xiso hoka maisaiya waiyeta Enore hiye. Xasemaxematyaiya iniraeneha hoka ihalaharehaiya hahateneha kakoa. Hoka haxamaikoharene kakoaiya hakaha hoka aliyakere kahinaetyahitaha xiso? \p \v 18 Maika heko xiraexatya witahi. Wiyahekola waiye maniya tyaonita, waiyexe taita wisoma waokowita hoka. Nikare wisaona waokowita. \v 19 Maika xiraexatya nomani hoka haxeroreta Enore ehaikoakiheta natyo xinali xeta. \s1 Iraexatyati \p \v 20 Maika Enore kakoa kaihalaharetyaka mene! Hiyaiya, hatyo atyo ekasekiheta Wiyekohase Jesus. Ekamane hiyeta halitinae ekoamaniya tyaoniterenae Kaxaikotyasehare Kaiserehare waiyexe tyaonita. Itimalaxa hiyeta waitare wenatyaho matyotenehare kinatere tyaonita. \fig |src="HK005D.tif" size="span" copy="Horace Knowles ©The British & Foreign Bible Society, 1954, 1967, 1972, 1995." ref="Hebreus 13.20" \fig* \v 21 Maika Enore mehexaikohaliti waikatehare iyateliti isa xomana hoka aokitere akere taita xisoma. Exahe waiyexe taita tyoma winekoni waiyetereharenae enomana Jesus Cristo hiyeta. Maika Cristo kakoa kaihalaharetyaketa mene matyotenehare. Eko xoaha. \s1 Iraiti Miyanitiyenae \p \v 22 Nohinaeharenae, maika xihalahare maheta niraini ximamaxaharenehare xasemaxematya. Exe baberane naxairahenere maisa waha tahi xini. \p \v 23 Xasemehena, wihinaehare Timóteo koxaka hikoaheta berexo akota. Haxeroretaiya tyoheta hoka nanolokene hoka wiyaiyeheta xiso. \p \v 24 Maika xiyakaiheta natyo tyotya xinityohalitira Enore ana hakiterenae hiye, exahe tyotya Enore kaxaikone harenae hiye hoka. Itália nali tyaonitere wihinaeharenae tehitiya haxakaisakeheta aokaha xihiye. \p \v 25 Maika Enore waiye kaxaiko xiso xityotya. Eko xoaha.