\id GAL - Parecis NT -Brazil 2012 (DBL -2013) \h Gálatas \toc1 Gálatas \toc2 Gálatas \toc3 Gl \mt1 Gálatas \c 1 \s1 Tyawaxati \p \v 1 Natyo Paulo naxairatya exe babera. Nokakawisaki iraiti kakoare notyaona maheta. Maiha atyo halitinai xaokalita xini, xakore hoka Jesus Cristo, Enexe Enore ekasekihetehenerene xoaha xaokala ximita atyo. \v 2 Tyotya ali wihinaeharenai tyaoniterenai nohaliye haxakaisakaha aokaha tyakekohatiyenai Galácia yerenai hiye. \v 3 Kasani waiye, mehexaikohare xisaona naokita Wexe Enore hiyeta, Wiyekohase Jesus Cristo xoaha hiyeta. \s1 Cristo Atyo Waini Womana \r (1 Coríntios 15.2-4; Tito 2.11-14; 1 Pedro 2.21-25; Apocalipse 1.5) \p \v 4 Wexe Enore xaokalita Xekohaseti Jesus waini womana hoka iniyalahare wománe emaisaheta wonita maheta hoka waiyexe maniya moheta wiso maheta. \v 5 Hatyo hiyeta maika Enore kakoa kaihalaharetyaketa mene, xoaha. \s1 Haterore Iraiti Waiyexe \p \v 6 Nahakaharetyoa xamokita haxerore xahalakijitere kawijitere xiso Cristo nawaiyexehare hiyeta hoka hatya “iraiti waiyexe” xema xisaonitere hiyeta. \v 7 Aliterexe atyo maisa hatehitiya “iraiti waiyexe” aka. Exakere atyo niraeta, haiyaharenai emaxahalikijitere xisonae atyo éhawareharetyaha Cristo nalitare Iraiti Waiyexe aokowitaha. \v 8 Xakore hoka hatyatereya, exahe wiso, exahe xoana anjo enokoatare xamaniya xakai xihiye hatya “iraiti waiyexe”, hawareharexe etake wiyakaihenere nonitata hoka hatyoiya atyo waiye mawenekoaretyaka. \v 9 Koxaka atyo exakere wirae, xakore hoka wiraehitiyene: hatyaiya xakai hatya “iraiti waiyexe” hawareharexe etake wiyakaihenere nonitata hoka hatyoiya waiye mawenekoaretyaka. \p \v 10 Xoana exakere ala niraeta hoka kasani halitinai tyakeko natyo naokita? Maiha nikarexe xini. Kasani atyo Enore tyakeko natyo naokita. Xoana kalikini ala halitinai nemaxalokisa naokowita? Nikarexeya atyo hoka maisaiya atyo Cristo wakanehare xini natyo. \s1 Paulo Iraiti Xakaisasehare Tyaohenere Tahi \p \v 11 Xasemehena, nohinaeharenae: Waiyexe Iraiti noxakaitere xihiye atyo maisa halitinae xaomatikira xini. \v 12 Maisa atyo hatya xini isene nomani, exahe maisa xala hare aotyakijita natyo, xakore hoka Jesus Cristo terota atyo hotikisene nomani. \p \v 13 Kala koxaka xasema nawenani toahiya judeunae xaotyakira xema maniya notyaonitatere xowakiyere. Hatyo xowakiya Enore koamaniya tyaoniterenae xahita noxalijinihareta kalore. Naiyateretyoita exahitaha, kasani namehotyahene naokowita hoka. \v 14 Hatyo xowakiya judeunai xaotyakisakaho xema notyaonita. Naiyateretyoita nohinaeharenae xahexe, kasani wahetakomaniyerenae xaotyakira xema terota notyaona naokowita hoka. \p \v 15 Xakore hoka Enore hawaiyexehare hiyeta, nomawenaniharetatere xowakiya haomanere aoka natyo nahaka enomana maheta. \v 16 Hatyaoseta Haisani hotikisa nomani hoka majudeuneharenai hiye Waiyexe Iraiti Ityani tahi noxakai aohenere xowaka, maisa xala hare natawita aotyakisa natyo maheta. \v 17 Exahe tehitiya hoka maisa noxani Jerusalém xeta, nahitita iraiti kakoarenae tyaohenerenae nowaiya maheta xini. Xakore hoka Arábia koa noxani. Hatyaoseta nahaikoaheta Damasco xeta. \v 18 Hatyohekota hanama terehokoane najikinita noxani Jerusalém xeta, Pedro nowaiya maheta, hoka hinama semanane notyaona ehaliya. \v 19 Maisa atyo hatyanae hekoti iraiti kakoarenae nowaiyita. Xekohaseti ximarene Tiago taita atyo nowaiya. \p \v 20 Hiyaiya, Enore haotita atyo niraeta hoka naxairaitere atyo aliterexe. \p \v 21 Hatyaoseta noxani Síria koa, Cilícia koa xoaha xeta. \v 22 Hatyo xowaka tyakekohatiye hotyalinae Judéia koa nali tyaoniterenae maisa waiyareha natyo. \v 23 Haiyaharenae nexa iraetere notahi taita semahitaha: “Etake xalijiniharetere wiyahita hoka wityakekone mawenekoaretya aokowitere atyo kalikini xakaihakaita halitinai hiye”, nexahitere. \v 24 Hoka ihalaharahitaha Enore kakoa nohiyeti. \c 2 \s1 Paulo, Haiyaharenae Iraiti Kakoare \p \v 1 Hatyaoseta 14-terehokoane najikinita nahaikoaheta Jerusalém xeta Barnabé kakoa, exahe Tito tehitiya nanoloka. \v 2 Enore hotikisa nomani, nali noxanini aoka hoka noxani. Nali wahohisakoatyakakoa wihinaeharenae tyakekohatiyenae nityohalitiranai kakoa hoka nawaiyekehalakatya Iraiti Waiyexe noxakaitere majudeuneharenae hiye akiti enomanaha. Kasani maisa nohateni notyomehenerehare, exahe notyomiterehare xoaha meta naokare hoka nirae ekakoaha. \p \v 3 Nohinae Tito atyo grego, xakore hoka maisa atyo kaxaikotyaka enomanere milihe kaxaokakita. \v 4 Xakore hoka haiyaharenae enomanere milihe xaikotyaka aokahitaha. Hatyo halitinai tyakekohatiyenae aokowita hoka isoaha tyakekohatiyenai kaiserehare koni. Hatyo halitinai atyo isoaha tyakekohatiyenai koni wahakotiterenai akereta, waiyaha maheta waiye wisaonitere Jesus Cristo koamaniya hiyeta. Kasani atyo wakahare akereta mohenahitaha wiso aokowitaha hoka. \v 5 Xakore hoka maisa ini hekoti wasema iniraineha waokowita, kasani kalikini Iraiti Waiyexe aliterexe kakoare xisaona maheta. \p \v 6 Xakore hoka haiyaharenae motya kaxaikotyatiyenai. Hoka exakere atyo niraeta: Hiyaiya, exahe atyo xoarehareha ene xamani hoka Enore atyo maisa halitinai hokoaneharene hiyeta xini aokitene haomana. Haki ite niraehitiya, hatyo kaxaikotyatiyenai maisa xoare hare waitare haxahekolaha tahi iraetaha nohiye. \v 7 Xakore hoka waiyekehalaka enomanaha, Enore isehenere Iraiti Waiyexe noxakaini niyahare majudeuneharenae ana maheta, Pedro ana isehenere ehatene hoka xane xakaihenere iraiti judeunae hiye akereta akiti. \v 8 Enore niyatere hiyeta atyo iraiti kakoare notyaona majudeuneharenae ana, Pedro iraiti kakoare kaxomokakehenere judeunae anere akereta. \p \v 9 Hatyo hiyeta Tiago, Pedro, João xoaha kaxaikotyatiyenae aokahiterenai ana waiyekehalaka Enore isehenere nomani nohateni hoka hahinaehare aokaha natyo, Barnabé xoaha. Wihinaehare tyare atyo waokakakoa hoka wiso atyo majudeuneharenae koni wahaka waokowi hoka hatyoha atyo judeunae koni hakaha aokowiha. \v 10 Kasani haiyaharenae tyakekohatiyenae maxiyehareharenae tyaoniterenae judeunai koniyerenai taita kahinaetyaka aokaha. Hatyohare akiti terota nahekoita hoka hatyohare notyoma naokowi. \s1 Paulo Watyali Pedro \p \v 11 Hatyo najikinita, Pedro tyohenere Antioquia nali xowaka, nowatyalini tyotya naliyerenae haotita, maisa ehekore tyaonare hoka. \v 12 Tiago axikahenerenae haiyaharenae makaokeneharene nahitita, Pedro kanakairita ene wihinaeharenai majudeuneharenae kakoa. Hatyaoseta kaokaha hoka maisa kanakaira aokowihitita majudeuneharenae kakoa, mairita majudeuneharenae nomanere milihi xaikotyaka aokahitere kakoa hiyeta hoka. \v 13 Haiyaharenae wihinaeharenae judeunae tehitiya mairaha hoka Pedro tyaonitere akereta tyaonaha, exahe Barnabé kakoita hoka nikare tyaona. \p \v 14 Hatyaoseta nowaiyehena atyo, maisa ehekore tyaonareha, maiha Iraiti Waiyexe aliterexe aokitere akereta xini tyaonitaha hoka nomi Pedro hiye tyotya ehaotyahitaha: “Hiso atyo judeu, xakore hoka maisa atyo judeu akereta xini hisaonita, majudeunehare akereta atyo hisaonita. Xoanere hoka haiyateretyoita majudeuneharenae xahita, hoka kasani judeunai tyaonitere akereta tyaonaha haokita?” nomi ihiye. \s1 Judeunae, Majudeuneharenae Waiyexe Maniya Kaxomokake henahitaha Ityakekoneha Hiyeta \p \v 15 Wiso atyo judeunae konitare nawenaneharenae hoka maisa atyo iniyalahare nomaseharenai xini wiso majudeuneharenae akereta. \v 16 Xakore hoka waiyekehalakita atyo womana, tyotya tyakekohenerenai Jesus Cristo hiyeta Enore haliti waiyexenai aohititereharahene, hoka maisa atyo judeunai Xaotyakiraho hiyeta xini. Nikareta tehitiya wiso judeunae wityakeko Jesus Cristo hoka Enore haliti waiyexenai aoheta wiso maheta, Cristo wityakekohenere hiyeta, hoka maisa atyo judeunai Xaotyakiraho hiyeta xini. Hiyaiya, maisa atyo xala hare Enore haliti waiyexe aokare, judeunai Xaotyakiraho aokitere akereta tyaonitere hiyeta. \v 17 Kasani Jesus Cristo hiyeta Enore haliti waiyexenai aoheta wiso waohena hoka wahotikisoawita atyo hoka aliterexe iniyalahare nomaseharenai wiso, majudeuneharenae akereta. Xoana nikare ala hoka Cristo kahinaetita iniyalahare? Maisa nikarexe xini! \p \v 18 Hoka notyomehetehitiyaiya koxaka nahatahenerehare hoka hatyohare atyo hotikijita nomawenanehalini judeunai Xaotyakiraho xema. \v 19 Hatyo hiyeta, hatyo Xaotyakiyaho hiyeta, nowaini. Nokaxaisaki hatyo Xaotyakiyaho hiye, nawenani tyaoheta Enore anere maheta. Nokaxaisaki atyo Cristo kakoa atyalihose xaimaholatyaka hiye. \v 20 Nikare hoka maisa atyo natyoheta xini notyaonita, xakore hoka Cristo atyo tyaonita nohiye. Exahe exe kalikini nawenani tyaonitere atyo notyakekotere Enore Ityani xema tyaonita. Hatyo atyo awaiyetya natyo hoka hatyota isoawihare nomani. \v 21 Maisa atyo Enore xawaiyera natyo namahokoanetyare. Hoka hatyo judeunae Xaotyakiraho hiyetaiya atyo Enore haliti waiyexe aohitita hoka nikare atyoala hoka Cristo kamane maisa xoarehare tyomare. \c 3 \s1 Wityakekone Hiyeta Atyo Enore Haliti Waiyexe Aokita Wiso \r (Romanos 1.16; 3.21-26; 4.5; 5.1; 8.1) \p \v 1 Kaxiyani, xiso Galácia yerenae, ximaotikone! Xala maoseratya xiso? Hiyaiya, xiyosehaotita kaxawaiyekehalakatyaka kaiserehare Cristo kamane atyalihose xaimaholatyaka hiyexe tahi. \v 2 Exe taita xekoaxahena: Xoana Enore Nisekohare kaxekakehenere xomanala Xaotyakiyaho aokitere akereta xisaonitere hiyeta, xoana xasema, exahe xityakekohenere Iraiti Waiyexe hiyeta korála? \v 3 Xoana hoka ximaotikone xisaonita? Hetati ene Enore Nisekohare niyatere xema xisaonita hoka kalikini atyo xiyatere xema taitehena xisaona xaokowita? \v 4 Xoalinihare howitihare tyaohenere xomana maisa xoarehare aotyakijita xiso? Maisa atyo aliyakere xaka. \v 5 Xoana Enore ala haisekohare isehena xomana, exahe maomakahare harenae tyomehena xinekoni hoka Xaotyakiyaho aokitere akereta xisaonitere hiyetala? Maiha kore atyoala xasemehenere, xityakekohenere Iraiti Waiyexe hiyeta xini? \p \v 6 Exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa Abraão tahi: \q1 “Abraão atyo tyakeko Enore niraene hoka ityakekone hiyeta atyo Enore haliti waiyexe aokene”, nexa. \p \v 7 Hatyo hiyeta waiyekehalakehenaite xomana. Hiyaiya, Abraão jikolaharenai kaiserehare atyo etakehare tyakekotereharenai. \v 8 Iraiti Waiyexe nanekoa koxaka xairatyoare tyaonita majudeuneharenae tyakekone hiyeta, Enore haliti waiyexe aohenaherene tahi. Hatyo hiyeta, hatyo nahitita Abraão hiye Iraiti Waiyexe kairaetyaka hoka nexa: \q1 “Maika hihiyeta tyotya haliti hotyalinae waikohekoa tyaoniterenai Enore waiye moka”, nexa. \p \v 9 Abraão atyo tyakeko Enore niraene hoka ityakekone hiyeta waiye mokene. Nikare tyotya tyakekohenerenae tehitiya waiye kaxomokakita hatyo akereta. \v 10 Judeunae Xaotyakiraho xema tyaoniterenae atyo Enore xeharene katyahe tyaonahitaha. Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Tyotya etakehare matyakekone miniterehare, tyotya xairatyoare tyaoniterehare Xaotyakiyaho Baberanexakoa atyo Enore xeharene katyahe tyaonita”, nexa. \p \v 11 Maisa atyo xalahare Enore haliti waiyexe aokare enawenane Xaotyakiyaho xema hiyeta. Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Enore ityakekone hiyeta haliti waiyexe aohetehenere atyoite tyaota mene hatyakekone hiyeta”, nexa. \p \v 12 Hoka Xaotyakiyaho atyo maisa tyakekoti hiyeta xini kaotyaka. Xakore hoka exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Xala xamaniya atyo tyotya Xaotyakiyaho aokitere akereta tyaonita hoka tyaota meniya atyo Xaotyakiyaho hiyeta”, nexa. \p \v 13 Xakore hoka Cristo atyo iniyalahare kaxomokaka wiwenekoare hoka iyeheta wiso Xaotyakiyaho iniyalahare mokitere wiso nonitata. Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 Xala xamani atyo kaxerahokaka atya hiye hoka hatyo atyo maisa waiyexe xini, nexa. \p \v 14 Nikare tyaona Enore waiyexe wenati aohenere Abraão hiye kaxekaka majudeuneharenae ana maheta Jesus Cristo hiyeta, exahe Isekohaliti Enore axikatya aokowihenere hoka kaotyaka wityotya womana maheta wityakekone hiyeta. \s1 Xaotyakiyaho Xekati Xoaha Xaokaka \p \v 15 Nohinaeharenae, tyotyaki nihatyaka kaomakiterehare hiye ite naimenekotya: Hinamahareya xoalinihare tahi iraekakoaha hoka hakakoaiya ahekotyaha tyomahitere tahi hoka haexareha kakoare mokahene hoka mahaiya xalahare jiyahaotitene, exahe aexahitita hatyo hinamanae xahekola. \v 16 Nikare Abraão ana Enore wenati waiyexe isa aokowi, exahe ijikolahare ana xoaha. Maisa atyo Iraiti Waiyexe nita xini: “Exahe ijikolaharenai ana xoaha”, motya etakehare kahare haliti xaokaka ene xini iraeta. Xakore hoka nexa atyo: “Exahe ijikolahare ana xoaha”, hatyo atyo haterore xaokaka. Hatyo atyo Cristo. \p \v 17 Exakere atyo nirae naokowita: Enore atyo irae Abraão kakoa hoka iraetere akereta tyoma aokowi. Hoka Xaotyakiyaho 430-terehokoane najikinita kaotyakehenereya atyo maisa aliyakere jiyahaotita Enore ahekohenere, exahe emaisahitita isa aokowihenerehare. \v 18 Hiyaiya, étakehare Enore ijitereharenaiya atyo Xaotyakiyaho hiyeta hoka nikare atyoala hoka ijitereharenai atyoala maisa isa aokowitereharenai hiyeta xini ijita. Xakore hoka Enore isehenerehare Abraão ana atyo isa aokowihenere hiyeta isa. \p \v 19 Nikare hoka xoare niyahare Xaotyakiyaho kaotyaka? Kaotyaka atyo hotikisa maheta Enore xahekola kakoa kahalakoahareterehare. Hoka Xaotyakiyaho ene atyo kinatere tyaohena tyohenere Abraão jikolahare kijiya taita. Hatyo ana atyo Enore xoalinihare waiyexe isa aokowi. Hoka anjonai atyo isene hatya haliti ana, hoka hatyo atyo ekaxaikotyase tyaona. \v 20 Xakore hoka haterore tahi atyo kairaetyakehena hoka maisa atyo ekaxaikotyase aka. Hoka Enore atyo haterore. \s1 Xaotyakiyaho Akiti \p \v 21 Xoana nikare ala hoka xaotyakiyaho mahokoanetita Enore isa aokowitere harenae? Maisa nikarexe xini. Hiyaiya, hatya xaotyakiyahoiya atyo kaxekakere haliti waiyexe maniya moheta maheta hoka xaotyakiyaho hiyetaiya atyo Enore haliti waiyexe aohitita. \v 22 Xakore hoka Iraiti Waiyexe atyo xakaita hoka tyotya halitinai atyo iniyalahare niyatere konita tyaonahitaha aoka. Nikarexe kawenatyakita, kasani Jesus Cristo katyakekotyakitere hiyeta tyotyaha ana kaxekaka maheta Enore isa aokowitereharenai tyakekotereharenai ana. \p \v 23 Xakore hoka tyakekoti kaotyakehenere nahitita atyo xaotyakiyaho kaxaikota wiso hoka berexo ako tyaonitere akereta moka wiso, tyakekoti kaotyakene kahotikisakehenere kijiya. \v 24 Wikaxaikotyase akereta xaotyakiyaho kaxaiko wiso Cristo tyoanene kijiya, hoka wityakekone hiyeta Enore haliti waiyexe aoka wiso maheta. \v 25 Hoka kalikini atyo tyakekotyati ferakene kaotyaka hoka maisaiya atyo xoare maheta wikakaxaikotyasexe wisaohitita hoka kaxaikohitita wiso. \p \v 26 Hiyaiya, xityakekohenere hiyeta atyo Enore ityaninae xisaona, Jesus Cristo kakoa hahotyalita xisaonitere hiyeta. \v 27 Hiyaiya, hahotyalita xisaonitere Cristo kakoa hiyeta atyo xikabatixatyaka. Nikare hoka Cristo hárero akereta terota atyo xisaona. \v 28 Hatyo hiyeta maisa atyo hawareharexe xini: judeunae exahe majudeuneharenae, wakaharenae exahe mawakahareneharenae, enanae exahe ohironae xoaha hoka. Xityotya atyo xihaterore, Jesus Cristo kakoa hahotyalita xisaonitere hiyeta. \v 29 Koxaka atyo Cristo anerenae xisaona hoka hatyo hiyeta Abraão jikolaharenai atyo xisaona hoka kaxekakaite xomana Enore isa aokowihenereharenai xomana. \c 4 \p \v 1 Exakere niraehitiya naokowita: Kalorexe ityani xoimitatere xowaka atyo wakahare akereta tyaonita, tyotya hanexe xiyehare xekohasehare tehitiya xakore hoka. \v 2 Xoimitatere xowaka haiyaharenae aotyakijitene, exahe ixiyehare harenae kaxaikota enexe xaimenekolaose kijiya. Hoka hatyo enexe xaimenekolaose hikoahena hoka kalorexe tyaonita. \p \v 3 Nikareta tehitiya wiyoimitatere wawenane kakoa xowaka isekohaliti ali waikohekoa kaxaikotyasehare aokitere akereta ene wisaonita. \v 4 Hatyaoseta xane enaose hikoa hoka Enore axikatya Haisani. Haloti tyakota tyaona hoka judeunae xaotyakisakaho xema tyaona, \v 5 iyeheta maheta judeunae xaotyakisakaho xema tyaoniterenai hoka Enore ityaninae wisaona maheta. \p \v 6 Hotikisa maheta womana haisaninai aohenere wiso, Enore axikatya Haisani Nisekohare womana hoka hatyo Isekohaliti kawijita: “Abá, abá”, nita. \v 7 Nikare hoka maisa atyo wakaharenaeheta xini xiso. Ityaninae atyo xiso. Koxaka atyo ityaninae xisaona hoka haisaninae ana isa aokowitereharenae atyo ite isa xomana. \s1 Paulo Mawaiyehare Gálatas Yerenai Kakoa \p \v 8 Toahiya Enore maniya ximawenaneharetatere xowaka ene enore metalaharenae wakaneharenae xisaonita. Maisa atyo aliterexe enoreha xini. \v 9 Xakore hoka kalikini atyo Enore maniya xisaonita, exahe Enore aoka xiso haomanere maheta. Nikare hoka xoana hoka xahaikoaheta xaokowita hatyo isekohaliti maiyaterehare tyaoniterenae ana, exahe xoalini hare maomanehare ana xaokowita? Xoana hoka ewakaneharenae xisaona xaokowihitiya? \v 10 Xoana hoka haiyaki ferakene, mijini, kamaikene, enonene, terehokoane masakare waiyeta xomana? \p \v 11 Nomawaiyehareta kalore xikakoa. Xoana naotyakihenere xiso ala maisa xoarehare tyomita xomana? \p \v 12 Nohinaeharenae, kasani natyo akereta xisaona naokita. Xiyaiya, xiso akerexeta natyo. Exahe maisa xoare iniyalahare xisomita nokakoi. \v 13 Xoana xotita hetati Iraiti Waiyexe noxakaihenere xihiye? Hatyo xowaka nohokakita hoka notyoa xinali hoka noxakai xihiye Iraiti Waiyexe. \v 14 Nohokakita hare hoka kahare nahakakisa xiso xakore hoka maisa xahalakijita, maisa xikirawaneta natyo. Waiye xamoka natyo, anjo Enore nalitare akereta, Jesus Cristo akereta xamoka natyo. \p \v 15 Exowaka ene xihalahare xisaonita. Exakere ite nomi: kaxaitoakisakereya xiyosenai hoka xaitoakiseniya hoka xiseniya nomani! Hoka hatyo najikinita xoana xisaona? \v 16 Xoana kalikini ala xahalakoahare notyaona aliterexe niraihenere hiyeta? \p \v 17 Exe halitinae waiyexehare tyaonahitaha xiyahita, xakore hoka maisa atyo waiye maniya xini exahekolaha tyaonita. Kasani atyo kikihenahitaha xiso nonitita aokowitaha hoka exemaha xisaona maheta noximi maniya xisaonitere akereta. \v 18 Waiyeya mokahitaha xiso, waiyeya ahekotyaha xikakoa nohaotita, exahe nomakanihena hoka ehekoreya. \p \v 19 Nohinaehare, noxiyakawalinae: hatya ohiro kaisaniro hiye ityani kawetere akereta noxamaikohalini nokihixita xihiyeta. Heko ite namaikoharehena Cristo koamaniya xikinatere xisaohenere kijiya. \v 20 Kalikiniya nali xihaliya notyaonita hoka hahekoreya nirae xikakoa. Kalore nomawaiyehareta xikakoa. \s1 Agar, Sara Xoaha Xaimenekola \p \v 21 Xiso xaotyakiyaho xema xisaona xaokowiterenae: xiraihena hoka nasema. Xoana maisala xasemita xaotyakiyaho iraehenerehare? \v 22 Exakerexe xakai: Abraão hinama mokose kaisani aoka. Hatya atyo wakahalo Agar ityani, hatya atyo exanityo kaiserehare Sara ityani xoaha. \v 23 Wakahalo ityani atyo ekaisanisakahare kaiserehare hoka exanityo ityani atyo Enore isa enomana aokowihenere. \p \v 24 Hatyoharenai atyo aimenekoita: Hinamahalo atyo aimenekoita hinama wenati tahi akiti. Tyairi Sinai atyo Agar hotikijita. Hatyo aimenekoitere hiyeta nawenanenae atyo wakaharenae. \v 25 Agar atyo aimenekoita tyairi Sinai, Arábia koa nali, exahe Agar aimenekoita tehitiya wenakalati kalikiniye Jerusalém. Hatyokoare hotyalinai atyo tyotyaha wakahare tyaonahitaha. \p \v 26 Hoka Sara atyo aimenekoita wenakalati Jerusalém enokoa tyaonitere. Hatyo atyo maisa wakahalo xini hoka wityo atyo. \v 27 Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 Hiso ohiro, maisa kahare kaisanihenolo: Maika hihalahalohena! Hiso maisa xoana xowaka xoima kahe kakoa hiwaolitihenolo: Maika hakawiyahena hihalahalone kakoa. Hiyaiya, ohiro ehalakisakahalo atyo ite kahare kaisanihena exanene kakoa tyaonitolo nonitata. \p \v 28 Hoka xiso nohinaeharenae atyo Isaque akereta, Enore ityaninai, iraehenere Abraão kakoa hiyeta. \v 29 Hatyo xowakiya ekaisanisakahare tyaohenere kirawaneta xoima Enore Nisekohare hiyeta tyaohenere. Nikare atyo kalikini kawenatyakita. \p \v 30 Xakore hoka aliyakerexe Iraiti Waiyexe nexa? Exakerexe atyo nexa: \q1 Haxikahetehena wakahalo, ityani kakoita. Hiyaiya, wakahalo ityani atyo ite maisa hanexe wenekoare tyaonita. Mawakahalonehalo ityani atyo ite hanexe wenekoare tyaona. \p \v 31 Hatyo hiyeta, nohinaeharenai, maisa atyo wakahalo ityani xini wiso, xakore hoka ohiro mawakahalonehalo ityaninae atyo wiso. \c 5 \s1 Xaotyakiyaho Xamani Mehexaikohaliti Xamani \p \v 1 Cristo atyo iyeheta wiso wiwakaharene nonitata hoka mawakaharenehare moheta wiso. Hiyeta hoka heko mawakaharenehare xisaona, awa atyo wakahare maniya xisaohitiya. \p \v 2 Xasemehena, natyo Paulo niraeta xihiye: Xomanere milihe xaikotyaka xemaiya xisaona xaokowita hoka Cristo atyoala maisa xoarehare tyomare xomana. \v 3 Niraihitiya xikakoa: Hatyatere nomanere milihiya kaxaikotyaka hoka xaotyakiyaho aokitere akereta atyoite tyaohena. \v 4 Haiyaharenai xaotyakiyaho xema hawenaneha hiyeta Enore haliti waiyexe aokahene aokiterenai atyo haware tyaonita Cristo nonitata, exahe Enore xawaiyera xoaha nonitata. \v 5 Hoka wiso atyo watyahaharetyoita Enore haliti waiyexe aohenere wiso xahita. Hatyohare xahita atyo watyahita, Enore Nisekohare tyaonitere wikakoa hoka wityakekoterene hiyeta. \v 6 Hiyaiya, hahotyalita atyo wisaohena Jesus Cristo kakoa hoka maisa atyo ehawareharetyare wiso, xoana exaiko nomanere milihisakahare xamani wiso, maisa xamani hoka. Hoka wityakekone hiyeta xawaiyetyati tyaonitere wihiye atyo masakare waiye. \p \v 7 Waiye ene xisaonita. Xala nikare moka xiso hoka maisa xityakekohitita aliterexe? \v 8 Aliyakere hoka nikare moka xiso? Enore atyo aoka xiso haomana hoka maisa atyo hatyo xini nikare moka xiso. \p \v 9 Hiyaiya, exakere Iraiti Waiyexe nexa: \q1 Inira trigohe kaoretyakala, xakore hoka hakakoare etalokoehetita trigohe. \p \v 10 Xakore hoka notyakekotata atyo xiso. Hahotyalita wisaonitere Xekohaseti kakoa hiyeta atyo waiyekehalakita nomani hoka waiyexe maniya ite xahekoheta naoka. Hoka xala xamani ite hatyo haliti nikare axomokanikisa xiso hoka Enore ite iniyalahare mokene. \p \v 11 Nohinaeharenae, hekoiya niraeta xaikonomanere milihisati atyo masakare waiye nomitaiya hoka xoanere hoka kirawanahitaha natyo? Hatyoharenaiya aliterexe noxakaita hoka maisaiya xala hare ana enawenane howitihare tyaonare Jesus Cristo atyalihose xaimaholatyaka hiye wainihenere tahi noxakaitere hiyeta. \v 12 Hatyo haliti ahowitihalikijitere xisoiya tyotya matakolasetyoawi haxowakita hoka ehekoreya! \p \v 13 Nohinaeharenae, Enore atyo aoka xiso haomana hoka mawakaharenehare xisaona maheta. Mawakaharenehare xakore atyo xiso hoka xirihare, awatyo iniyalahare xawaiyetiterehare jiyahaotya xiso. Maika xawaiyetya kakoa, xakahinaetya kakoa harenae taita. \v 14 Hiyaiya, tyotya xaotyakiyaho atyo kaxakiranetyakeheta hoka haterore tyaona: \q1 Hawaiyetya haiyanae hawaiyetyoawitere akereta. \m Nikareya wisaona hoka xaotyakisatyaho aokitere akereta wisaona. \p \v 15 Hoka haiyanai kakoaiya kawe xamokakakoa, xakomaniyatyakakoa harenai taita, kirakahare akereta hoka maika xirihare hoka maisa xisota xaisakakoita. \s1 Enore Nisekohare Exahe Halitinai Xahekola \p \v 16 Exakere atyo nomita: maika Enore Nisekohare xema xisaona, awa atyo xiyahekola halitinae awaiyititereharenae xema xisaona. \v 17 Hiyaiya, wawaiyetitereharenai atyo Isekohaliti aokitereharenai mahokoanetita, exahe Isekohaliti aokitereharenai atyo wawaiyetitereharenai mahokoanetita. Hatyo hinamanai atyo kahalakoahare kakoahitaha. Hatyo hiyeta maisaiya xisomitata xaokitereharenai. \v 18 Hoka Isekohalitiya atyo kaxaikota xiso hoka maisa atyo xaotyakiyaho xema xini xisaonita. \s1 Iniyalahare Nomaseharenae Atyoite Maisa Xaneta Enore Nawenakala \r (1 Coríntios 6.9-10; Efésios 5.1-7; Colossenses 3.5-6) \p \v 19 Wawaiyetitereharenae atyo mametaharenehare tyaonita: ohiro watyalisaka, iniyalahare xahekore, kehaisaka kawenatyakitere, \v 20 enore metalahare kaxawaiyetyakiterehare, ihoxare kakoare, ahalakoahare kakoiti, xalijini kakoiti, xehaliti, okoawahaliti, kalorexe xaokowisaka, haware xakini xahekotyaka, \v 21 okoawahare kakoati, hekiterehare, kehalahaliti tyomiterehare, exahe xoalini harenae nikaretereharenae hoka. Niraehitiya ite koxaka niraehenere: Nikare tyaonitereharenai atyo ite maisa Enore nawenakala nali xane tyaonita. \p \v 22 Hoka Isekohaliti hiyeta atyo kaotyakita xawaiyetyati, ihalahaliti, mehexaikohaliti, maholawakiti, maxalijiniti, waiyexehaliti, tyakekoti, \v 23 maxahenerahaliniti, kaxaikotyoati harenae. Maisa atyo xoare xaotyakiraho exeharenae mahokoanetyare. \p \v 24 Cristo koamaniya tyaoniterenae atyo atyalihose xaimaholatyaka hiye eberekotyakahare akere haxahekolaha iniyalahare, ewaxirahare harenae mokaha. \v 25 Maika Isekohaliti wenati isehenere womana, kaxaiko tehitiya wawenane. \v 26 Maisaiya waokowiharetyoita, hatya waihalikijita, wokoawahare kakoita harenae. \c 6 \s1 Maika Xakahinaetyakakoa \p \v 1 Nohinaeharenae, hatya iniyalahare tyomehena hoka xiso Enore Nisekohare maniya xisaoniterenae xiwatyalini, exahe xakahinaetene xoaha. Maika hatyoharenae xisomehena hoka ximaxaokowiharetyoane kakoa xisoma. Maika xirihare, waiye aliya hoka xikahasakaharetyaka tehitiya. \v 2 Maika xakahinaetyakakoa. Nikareya atyo xisaona hoka Cristo xaotyakiraho xemaiya atyo xisaonita. \v 3 Xala xamaniya kalorexe aokowita, maisa xakoreya kalorexe xini hoka hatyota atyo maoseratyoawita. \v 4 Maika hatya xakini hahatene hiye waiya. Ehateneya atyo waiye hoka hatyo háomane kakoa taitaiya atyo ihalahare, maisaiya xoare maheta hatya hatene kakoa aimenekoita hahatene. \v 5 Hiyaiya, hatya xakini atyo ite kolahena hakolala terotere. \p \v 6 Maika Jesus Cristo niraene kalikinihena semiterehare haxaotyakisase kakoa irakakoahena xoalini hare waiyexe. \v 7 Awa atyo xamaoseratyoawi, awa atyo Enore kakoa xikoexahaxatya. Hiyaiya, hatya haliti ite fehenereta imexeheta tehitiya. \v 8 Hafityaiya iniyalahare hahekoitere hoka hatyo iniyalahare hafehenere hiyeta ite hiyaisakaho aimexanikiheta hiso. Xakore hoka hafityaiya atyo Enore Nisekohare aokiterehare hoka hatyo Isekohaliti hiyeta ite wenati matyotenehare aimexanikiheta hiso. \s1 Maika Heko Xityakekone Xema Xisaona \r (1 Coríntios 15.58; Efésios 6.10-18; Filipenses 4.1; 2 Timóteo 2.1-3) \p \v 9 Maisaiya waiye wománe kakoa wikirahareta. Hiyaiya, maisaiya wamaikohareta hoka enaoseya xane hikoahena hoka kalore ite kaxekaka womana. \v 10 Hatyo hiyeta maika tyotya haiyaharenae waiye wamoka, exahe Enore koamaniya tyaoniterenae masakare waiye wamoka. \s1 Tyawaxatinae, Xaotyakisatinae Miyane \p \v 11 Xiyaiyehena, kalose naxairaitere nokahe kakoa. \p \v 12 Haiyaharenae atyo hotikisoawiha hoka kaihalaharetyaka ekakoaha aokahitaha hoka aiyateretyoahitaha xiyahita, kasani xomanere milihi kaxaikotyaka aokahitaha hoka maisa kairawaiyakitaha Cristo atyalihose xaimaholatyaka hiye wainihenere hiyeta aokahitaha. \v 13 Xakore hoka hatyo exaiko nomanere milihisakaharenae maisa xaotyakiyaho aokitere akereta tyaonareha. Kasani kaxaikotyaka xomanere milihe hoka ahinityaha hatyo nikare xiháre hiye xakaferoxahenere kakoa aokahitaha. \p \v 14 Hoka natyo atyo ite naokowiharetyoahena Wiyekohase Jesus Cristo wainihenere atyalihose xaimaholatyaka kakoa taita. Hiyaiya, atyalihose xaimaholatyaka hiyeta tyotya xoalini hare iniyalahare waini nomani, exahe hoka iniyalahare ana nowaini. \p \v 15 Maisa atyo ininae hekoti hahekorexe xini xala xamani exaikonomanere milihisakahare, exahe xoana maisa xamani hoka. Xakore hoka wawenane atyo waitarehare tyaoheta hoka hatyo atyo masakare waiye kaiserehare. \v 16 Tyotya exehare xema tyaonitereharenae ana maika mehexaikohaliti, xairakoaneharetyati harenae tyaohena, exahe tyotya Enore koamaniya tyaonitereharenae ana xoaha. \v 17 Hiyeta hoka kasani maisa xala hare ahowitiharetya nawenani naokare. Hiyaiya, nokakaxoseharetyakitere noháre hiyexe atyo hotikijita Jesus wakanehare notyaonitere. \p \v 18 Nohinaeharenae, maika Wiyekohase Jesus Cristo waiye moka xiso xityotya naoka, eko xoaha.