\id 2CO - Parecis NT -Brazil 2012 (DBL -2013) \h 2 Coríntios \toc1 2 Coríntios \toc2 2 Coríntios \toc3 2 Co \mt1 2 Coríntios \c 1 \p \v 1 Natyo atyo Paulo, Jesus Cristo niraene kakoare Enore xaokalita, naxairatya exe babera haxawalita wihinaehare Timóteo kakoa, wenakalati Corinto nali tyaoniterenae tyakekohatiyenae ana, exahe tyotya Enore koamaniya tyaoniterenae Grécia naliyerenae xoaha ana. \v 2 Kasani Wexe Enore, Wiyekohase Jesus Cristo xoaha nawaiyexehare, mehexaikoharene xoaha akereta xisaona naokita. \s1 Paulo Ihalahare Enore Kakoa \p \v 3 Maika kaihalaharetyaka Wiyekohase Jesus Cristo Nexe kakoa. Hatyo atyo waiyexehare, hatyo Enore atyo tyotya halitinai kahinaetita. \p \v 4 Hatyo atyo kahinaetita wiso tyotya howitiharetereharenai womana hiye, wakahinaetya maheta howitiharetere womana akereta haiyanai ana howitihareterehare hiye maheta. Hoka wakahinaetita atyo haiyaharenai, Enore kahinaehenere wiso akereta. \v 5 Hiyaiya, Cristo kaxemakawatikisakehenere akereta atyo wikaxomokaka hoka nikareta tehitiyaite ihiyeta kalore wikakahinaetyaka. \v 6 Kirakoane atyo wisaonita, wakahinaetya, waiye maniya wamoheta xiso maheta. Wikakahinaetyakita atyo hoka xiso tehitiya atyo xikakahinaetyakita, exahe iyateliti kaxekakita xomana heko xisaona maheta howitihare xikaxomokakitereharenai kakoa wiso akereta. \p \v 7 Hatyo hiyeta wityakekota atyo xiso xawenane kakoa. Hiyaiya, iniyalahare atyo xikaxomokakita wikaxomokakitere akereta, exahe xikakahinaetyakita Enore kahinaetitere wiso akereta. \p \v 8 Nohinaeharenai, kasani xasema howitihare wawenane tyaohenere Ásia koa naliye waokita. Kalore atyo iniyalahare wikaxomokaka, exahe howitihare. Maisa atyo watyahaharetyoare wikikisoaneheta wikasene kakoa xahita nalita. \v 9 Kaxaisakehenereharenai akereta wikehexoawi. Nikare atyo wikaxomokaka maisa wisota wityakekoawi maheta xini, xakore hoka Enore wityakeko maheta. Hatyo atyo ekasekihitita kamatinai. \v 10 Hatyo atyo iyeheta wiso, exahe iyehetaite wiso kaheneharexenai wikamane nonitata. Hatyo hiyeta exahita atyo watyahita, kasani heko iyeheta mene wiso maheta. \p \v 11 Hoka xiso atyoite xakahinaetya wiso xiraexala kakoa. Nikareya kahare haliti iraexatya womana hoka xiraexala hiyetaiya Enore kahinaetya wiso hoka hatyo hiyetaiya kahare halitinae ihalahare Enore kakoa. \s1 Paulo Hahekore Haxahekola Moka \p \v 12 Exehare hiyeta atyo wihalahareta: Wiyahekola atyo xakaita wihiye hoka wawenane xikakoa atyo Enore isehenere waiyexe, aliterexe xoaha akereta tyaonita, enawaiyexehare niyatere akereta, hoka maisa atyo halitinai nawaiyore akereta xini. \p \v 13 Hiyaiya, waxairatya atyo xomana etakehare xakaixaretya hoka waiyekehalakiterehare xomana taita. Hoka kasani tyotya waiyekehalaka xomana naokita. \v 14 Koxaka holini waiyekehalaka xomana. Kasani tyotya waiyekehalaka xomana hoka Wiyekohase Jesus haikoahetehenere xowaka xihalahare wikakoa, exahe wiso wihalaharetere xikakoa akereta. \p \v 15 Ehekoreta ene nika hetatita notyoa nowaiyeheta xiso hoka exahexe xikakahinaetyaka naokita. \v 16 Hoka noxahekoli hiye ene atyo hoka nojiyehena Macedônia xeta hoka nowaiya naokowita xiso, exahe nohaikoahaniheta xoaha kakoa, hoka xakahinaetya natyo noxanini Judéia koa nali xeta maheta ene. \p \v 17 Nikare ala nahekotya hoka xoana namaoseratyare ala notyaona? Xoana nohateni tahi ala nahekotya etakehare maxihatiye haxowakita, “Há”, nitere, exahe “Maiha”, nitere akereta? \v 18 Enore mamaoseralahare nexare kakoa niraeta, maisa namaoseraita. Niraehenere xihiye maisa, “Há”, nomita, exahe “Maiha”, nomita haxowakita. \v 19 Hiyaiya, natyo, Silas, Timóteo xoaha wiyakaita xihiye Enore Ityani Jesus Cristo tahi, hoka maisa atyo haxowakita, “há”, nere, exahe “maiha”, nere xini. Xakore hoka hatyo atyo Enore “há”, niterehare. \p \v 20 Hiyaiya, hatyo “há”, nitere atyo Enore tyotya xoalini harenai isa aokowihenere. Hatyo hiyeta, “nikare waokita”, wita, Jesus Cristo hiyeta kaihalaharetyaka maheta Enore kakoa. \v 21 Hiyaiya, Enore atyo awaiyekehalakaita womana wawenane, exahe xawenane xoaha Cristo koamaniya. Hiyaiya, Enoreta atyo haware moka wiso haomanita maheta. \v 22 Wiyekohase tyare hoka moka wihiye haferoxa, hoka moka Isekohaliti Waiyexe wimahiyase hiye hotikisa maheta womana tyotya xoalinihare haxekane aokitere. \p \v 23 Kasani atyo maisa xamaikohareta maheta maisa wenakalati Corinto nali noxanita. Maisa namaoseraita xini. Nakawijita atyo Enore xakai maheta notahi. Hiyaiya, waiyoreta atyo noxahekoli kakoa. \v 24 Maisa atyo waiyateretyoita xini xityakeko maheta. Hiyaiya, koxaka atyo xikinatere xisaonita xityakekone kakoa. Xakore hoka wakahinaetita atyo xiso xihalahare xisaona maheta. \c 2 \p \v 1 Nahekotya hoka maisa notyoa nowaiyeheta xiso hoka nexamaikohalinikisa xiso naokowihitita. \v 2 Hiyaiya, nexamaikohalinikijita taitaiya xiso hoka xalaiya aihalahalinikihena natyo? Xiso nexamaikohalinikijiterenai taitaiya atyo xaihalahalinikisa natyo. \v 3 Hatyo hiyeta naxairatya etake babera, kasani maisa notyoa hoka nokaxexamaikohalinikisaki naokare etakehare halitinai noxaihalahalinikisasenai mahetarenai hiyeta. Hiyaiya, aliterexe ala naokita. Nihalaharehena ala hoka xiso tehitiya xihalahareta naoka. \p \v 4 Hatyo babera naxairatya kalore nomawaiyehalini, noxamaikohalini kakoa, nosexihare xoaha kakoa. Hiyaiya, maisa nexamaikohalinikisa maheta xini xiso naxairatya xomana. Xityotya nawaiyetita, kasani hatyohare kakoa xawaiyore naokita hoka. \s1 Kamaotyanityakeheta Iniyalahare Hoka Kakehexaharetyoakeheta Maheta \p \v 5 Hoka hatyaiya examaikohalinikisa hatya haliti hoka maisa atyo natyo xini nikare mokita, xakore hoka xiso atyo, exahe maisa xityotya xini hoka haiyanai ana. Exakere atyo naxairatya hoka maisa atyo nawatoxaharitita xini xiso. \v 6 Xakore hoka maika xityakekohena koxaka tyotyaha iniyalahare mohenaherene. \v 7 Hoka maika kalikini xawaiyehetehenene hoka xaihalahalinikihetehenene hoka maisa kalore amaikohare hoka ahekokoaita maheta. \v 8 Hoka hatyo hiyeta niraeta xikakoa hoka maika waiye xamokene hoka xahotikisa enomana xiyawaiyerene. \p \v 9 Hatyo hiyeta tehitiya etake babera naxairatya. Nahasakaharetya xiso maheta hoka nawaiyore maheta, xoana ximemere xamani ala xisaonita niraini xasemaxematya maheta. \p \v 10 Hatya nómane iniyalahare atyo ximaotyanehetehena hoka natyo tehitiya atyo nomaotyanihititene. Aliterexeya iniyalahare tyomita hoka nomaotyaniheteneya. Hoka xihiyeta atyo nikare notyaonita hoka hatyoharenai atyo notyomita Cristo haotita. \v 11 Nomaotyanihititene atyo, maisa Ahalakoahaliti jiyahaotya wiso naokare hoka. Hiyaiya, exahekola atyo waiyekehalakita womana. \s1 Paulo Mawaiyeharene Trôade Nali \p \v 12 Nokaokihenere wenakalati Trôade nali xowaka noxakai Waiyexe Iraiti Cristo tahi hoka nowaiya Xekohaseti memere hateniti mohenere nomani hatyo wenakalati nali. \v 13 Xakore hoka kalore nomawaiyehareta, maisa wihinaehare Tito nowaiyita nali hoka. Hatyo hiyeta nojinahenahitene hoka noxani Macedônia koa nali. \s1 Jiyahaotyati Cristo Hiyeta \p \v 14 Xakore hoka nihalahareta atyo Enore kakoa. Hiyaiya, hahotyalita wisaonitere Enore Kalorexe Aohenere kakoa hiyeta atyo Enore nolokita wiso exolatyaharenae akereta, Enore Kalorexe Aohenere jiyahao akahenere xanetere xema. Airaxero nexe xaoretere hakakoare akereta atyo Enore mokita wiso, hoka Enore Kalorexe Aohenere tahi tyotya halitinai sema maheta. \v 15 Hiyaiya, wiso atyo etakehare incenso nexe airaxexe Enore Kalorexe Aohenere ijitere Enore ana akerexe, hoka xaoretere waiyexe maniya tyaohititereharenai koni, exahe iniyalahare maniya tyaoniterenai koni xoaha akereta. \v 16 Hoka iniyalahare maniya tyaoniterenai ana atyo exeti katawanexe wikaexeta, hoka waiyexe maniya tyaohititerenai ana atyo airaxero waiyexe nexexe wenati ijiterehare wikaexeta. Hatyo hiyeta xalaiya waiyorexe hoka exehare hateniti tyomehena? \v 17 Hiyaiya, wiso atyo maisa haiyaharenai Enore niraene xakaihenaha hoka motya etakehare xiyehaliti betetiterehare akereta xini wisaonita. Xakore hoka Enore atyo axikatya wiso hoka hatyo hiyeta aliterexe wiraeta enahalakoita, Enore Kalorexe Aohenere ana wahakitere hiyeta. \c 3 \s1 Waitare Wenati Aho \p \v 1 Exakere ala wiraehena hoka xoana wisotala waexakeretyoita? Xoana, haiyaharenai tyaonitere akereta ala babera witahi kakoare waokita hoka wahotikisa xomana waokowita, exahe xoana xiyairala kakoare xamani ala waokita? \v 2 Xisonai terota atyo wibaberanexa xairatyoare tyaonita wimahiyase akonai, tyotyaha waiyahene exahe kaexaretyahene maheta. \v 3 Enore Kalorexe Aohenere terota atyo exe babera xairatya hoka axikatene wiyema. Maisa atyo kaneta kakoa xairatyakere xini, maisa sehali taose hiye hekoti xairatyakere xini. Xakore hoka xairatene atyo halitinae mahiyase hiye Enore Nisekohare kakoa. \p \v 4 Exakere atyo wiraeta. Enore Kalorexe Aohenere hiyeta wityakekota Enore hoka. \v 5 Maisa atyo xoarehare kahinaetyare wiso hoka maisaiya aliyakere wawaiyorene tahi wiraehena hoka wisoiya atyo hoka exe hateniti wisoma waokowita. Hiyaiya, wawaiyorene atyo Enore nalita tyoita. \v 6 Hatyo atyo waiyoliniti ijita womana hoka wahakita waitare wenatyaho kakoa. Maisa atyo xaotyakiyaho exairatyakahare akereta xini, xakore hoka Enore Nisekohare atyo. Xaotyakiyaho exairatyakahare atyo axaisakijita haliti, xakore hoka Enore Nisekohare atyo ijita wenati waiyexe matyotenehare. \p \v 7 Moisés Xaotyakiraho atyo kaxairatyaka xairatise kakoa sehali taose hiye. Hatyaoseta Israel yerenai ana kaxekakehena hoka Enore xaokanala kaotyaka hoka Moisés tiho weroka. Hoka Moisés tiho werokene xakore maiyarehetehena hoka hekota kalore werokita hoka maisa aliyakere Israel hotyalinai wahakotyare enomana. Hiyaiya, Xaotyakiyaho axaisakijitere tyare atyo kaotyakehenere xowaka kalore aokanatya hoka \v 8 xahekohenaore, Enore Nisekohare hatene hiyeta exahehare xaokanatyakalati kaotyakehenerehare naheta maniya. \v 9 Hateniti halitinai axaisakihenere atyo kalore aokanatya. Hoka exahehare atyoite aokanahena hateniti halitinai iniyalahare maomanehare aohititerehare. \v 10 Hiyaiya, hetati kalore aokanatitere atyo maisa hakakoa aokanahetere kalikini xaokanatyakalati exahehare aokanatitere kakoa. \v 11 Hiyaiya, kaloreya aokanatya inita tyaona hoka tyotehenere hoka exahehare atyoite aokanahena matyotenehare maheta tyaoniterehare. \p \v 12 Hatyohare watyahitere hiyeta atyo kalore wimamairanehare wisaonita. \v 13 Maisa atyo Moisés tyaonitere akereta xini wisaonita. Hiyaiya, talatihotyoa atyo imiti taose walawalere kakoa, kasani Israel hotyalinai maisa waiyaha maheta itiho werokene tyoteneheta. \v 14 Aliterexe atyo Israel hotyalinae maisa waiyore ahekotyareha. Hoka kalikini kijiyehena kaexarehenaha Iraiti Toahiyere nanenai hoka exahekolanaiha motya hekota talatyoare tyaonita hatyo inimitira taose walawalerene kakoita. Hoka hatyo imiti taose walawalereya atyo kaiyakeheta, haliti Enore Kalorexe Aohenere koamaniya tyaona hoka. \v 15 Hoka kalikini kijiyehena kaexarehenaha Moisés Xaotyakiraho hoka imiti taose walawalere talatita exahekolaha. \v 16 Xakore hoka kaiyakehetaiya atyo Iraiti Waiyexe nehenere akereta: \q1 “Moisés talatihotyoakala taose atyo kaiyakeheta, Xekohaseti xema tyaoheta hoka”, nitere akereta. \p \v 17 Iraiti “Xekohaseti” nitere atyo Enore Nisekohare xaokaka nikare iraeta. Hoka aliye xamani atyo Enore Nisekohare tyaonita hoka nali atyo mehexaikohaliti tyaonita. \v 18 Hatyo hiyeta wityotya witiho matalatyakahare tyaoheta hoka tihoti waiyakakala xaokanala akereta Xekohaseti xaokanala werokita wihiye. Hatyo witiho awerokaitere atyo Xekohaseti nalitare, hatyo Xekohaseti atyo Isekohaliti Waiyexe. Hatyo atyo Xekohaseti akerehare mokita wiso hoka hatyo hiyeta wiwerokene exaheharehena aerorityoita. \c 4 \s1 Xiyehaliti Waiyexe Kakoare Atyo Wiso \p \v 1 Nikare wisaonita hoka maisa wamaikoharexe. Enore atyo airakoaneharetya wiso hoka isa womana exe hateniti. \v 2 Maisa atyo wawaiyetyare etakehare metereta kaomakiterehare, exahe etakehare kahaiharetyakere xoaha. Maisa atyo wamaoseratita xini haliti, maisa Enore niraene wehawareharetyare. Xakore hoka aliterexe aokitere akereta atyo wisaonita, hoka ihiyeta halitinae tyakekoahitaha wiso Enore nahalakoita. \p \v 3 Hoka Iraiti Waiyexe wiyakaitereya atyo metahareta hoka metahareta atyo iniyalahare maniya tyaoniterenai ana taita. \v 4 Hatyonae atyo maisa tyakekoreha. Enore metalahare ali waikohekoa tyaonitere atyo exahekolanaiha moka makaliroti koni hoka. Maisa atyo halakisahene hoka waiyareha xaokanatyakalati ehaoha werokitere, xaokanatyakalati tyoiterehare Iraiti Waiyexe hiyeta, Enore Kalorexe Aohenere werokene tahi. Hatyo atyo aliterexe Enore hárero akerehare. \p \v 5 Hiyaiya, maisa atyo witahi xini wiyakaita. Wiyakaita atyo Jesus Cristo Xekohaseti tahi. Hoka wiso atyo xiwakanehare akereta wisaonita Jesus hiyeta. \v 6 Hoka Enore atyo nexa: “Makaliroti konitaite aokanatya xaokanatyakalati”, nexa, hoka hatyota atyo xaokanatyakalati axaokanatyakisa wimahiyase ako. Nikare atyo moka wiso hoka wawaiyore maheta xaokanatyakalati werokitere Enore hiyexe kakoa maheta. Hatyo atyo werokita Enore Kalorexe Aohenere tiho hiye. \p \v 7 Hiyaiya, xoalini hare waiyexe kakoare atyo wiso. Xakore hoka wiso atyo waikohe kamalohero nomaka tinihaliti akereta wisaonita, wahotikisa maheta Enore niyatere kalorexe. Hatyohare atyo maisa wiyatere xini. \s1 Enawenaneha Howitihare Tyaonita \r (Atos 21.27-36; 22.22; 23.12-15; 2 Coríntios 11.22-33) \p \v 8 Kahaliki howitihare tyaonita wawenane, xakore hoka maisa atyo wikajiyahaotyakere. Haiya xowaka maisa waiyekehalakere womana, xakore hoka maisa atyo masakare wimawaiyeharexe. \v 9 Kahare atyo wahalakoaharenai, xakore hoka maisa atyo wimahinaeharehare wisaonare. Haiya xowaka kawe wikaxomokakita, xakore hoka maisa atyo mawenekoaretyareha wiso. \v 10 Wakolata minita atyo wiháre wainiterehare hiye Jesus kamane, hoka kawaiyaka tehitiya maheta enawenane wiháre hiyeta maheta. \v 11 Wikasetatere xowaka kaheneharexe wiyaisaka kakoa wisaonita Jesus xema wisaonitere hiyeta, hoka kawaiyaka maheta enawenane wiháre wainiterehare hiye. \v 12 Hoka hatyohare wiyakaitere hiyeta atyo wiyaisaka konita wisaonita, xakore hoka hatyohare atyo wenati matyotenehare maniya axomokanikiheta xiso. \p \v 13 Exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Notyakeko atyo, hoka hatyo hiyeta noxakaitene”, nexa. \p Hiyaiya, nikareta tehitiya wiso, hatyo tyakekohenahere akereta wityakeko hoka wiraeta wityakekone hiyeta. \v 14 Hiyaiya, Enore atyo ekasekiheta Xekohaseti Jesus. Hatyohare atyo waiyekehalakita womana. Hoka nikareta tehitiyaite ekasekiheta wiso ekakoa, hoka xikakoaite hahotyalita kolatya wiso enahalakoa. \v 15 Tyotya atyo hatyoharenai kaotyaka waiye xisaona maheta. Nikarexe hiyeta Enore nawaiyexehare xema kaharehena halitinai tyaonita, hoka hatyonaite hamaxaloneha hiyeta iraexatyaha enomana, Enore kakoa kaihalaharetyaka maheta. \s1 Wityakekone Xemaite Wisaohena \p \v 16 Hatyo hiyeta, maisa wamaikoharexe. Exahe xakore atyoite wiháre tyotehena hoka wisekohare atyoite tyotyaki ferakene ewaitaretyoahitita. \v 17 Exe inirere exahe jiyiterehare wiyamaikoharene wikihixiterehare atyoite ekaokakisa womana kalorexe, waiyexe wenati, howitihare wikaxomokakitere xahehare. \v 18 Hiyaiya, maisa atyo wahekotyare xoalini hare kawaiyakiterehare tahi, xakore hoka wahekoita atyo mawaiyakaharenae tahi. Hiyaiya, kawaiyakiterehare atyo maisa waha tyaonare, xakore hoka mawaiyakahare atyo tyaota minita. \c 5 \p \v 1 Hiyaiya, exe hati taose ako wisaonitere ite kahatakaka. (Wimili xaokaka nikareta “Hati taose”, nita.) Hatyohare atyo waiyekehalakita womana, hatyohare atyo exe wiháre ali waikohekoa tyaoniterehare, hoka Enore ite isa womana hati enokoa nali wisaona maheta. Hatyota atyo tyoma hatyo hati, hoka hatyo atyo matyotenehare. \v 2 Kasani wiyane wawenakala enokoa wisaona waokowitere tahi atyo kalore wahekoita hoka haiya xowaka wiwaolitita. Hiyaiya, hatyo atyoite wiháre enokoare, \v 3 hoka wisoahenaite enako hoka maisaiya atyo wimaimahiro wikawaiyakihitita. \v 4 Exe hati taose ako wisaonitere xowaka atyo wiwaolitita wamaikohareta. (Wiháre xaokaka “hati taose”, nita). Maisa atyo wimaxaokalita xini waikohekoare wiháre jinakala. Kasani atyo wikaxaisoakisaka waokita wiháre enokoare kakoa, hoka wenati emaiyareheta maheta kawainisakiterehare. \v 5 Hoka Enore atyo memere moka wiso hatyo wiyehawareharetyaka niyahare, hoka isa womana Haisekohare, wityakeko maheta tyotya xoalinihare isehenerehare womana. \p \v 6 Hatyo hiyeta kalore wihalahareta. Hiyaiya, ali exe wimilako wisaonitere xowaka atyo seko wisaonita wawenakala Xekohaseti naliye nonitata. Hatyohare atyo waiyekehalakita womana. \v 7 Hiyaiya, wityakekone hiyeta atyo wisaonita. Hoka maisa atyo wiyaiterehare xema xini. \v 8 Kalore atyo wihalahareta. Kasani wahalakisa exe wiháre hoka wiyane Xekohaseti nali wisaona waokowita. \v 9 Xakore hoka kasani atyo exahe xoana ali waikohekoa xamani wisaonita, exahe xoana enokoa xamani wisaonita hoka Xekohaseti atyo waihalahalinikisa waokowita. \v 10 Hiyaiya, haxowakaite Cristo ana wityotya wahotikisoa, sema maheta waikohekoa wisaonitere xowakiyere wawenane tahi. Hoka xoana waiyexe xamani, exahe xoana iniyalahare xamanite wisomita hoka hatyo wisomehenere akeretaite mohena wiso. \s1 Kakahinaeharetyaka Enore Kakoa Enore Kalorexe Aohenere Hiyeta \p \v 11 Xekohaseti mairaka akiti waiyekehalakita womana. Hatyo hiyeta iraiti aliterexe wiyakaita halitinai hiye. Enore atyo waiyoreta tyotya wiyahekola kakoa, hoka kasani xiso tehitiya xawaiyore wawenane akiti kakoa naokita. \v 12 Maisa atyo witahi xini haki wiyakaihitiya waokowita xihiye. Xakore hoka kasani atyo xasema hoka xihalahare wikakoa waokita, exahe xekoaxatya maheta etakehare maisa háomane kakoa xini ihalahareta hoka haxomokaharetyoane kakoa ihalahareterehare ana. \p \v 13 Hiyaiya, wihatyaharetaiya atyo hoka Enore atyo wakahinaetita. Exahe waiyeya atyo wahekoita hoka wakahinaetita atyo xiso. \v 14 Hiyaiya, Cristo xawaiyera wiso xema atyo wisaonita. Hiyaiya, waiyekehalaka atyo womana haterore haliti wainihenere tyotya halitinai ana. Hatyo hiyeta wainihenere tyotya halitinai ana akereta atyo tyotyaha wainiha. \v 15 Hatyo atyo waini tyotya halitinai ana hoka kasetaterenai maisa haomanitaha tyaohenahitaha maheta, xakore hoka etake wainihenere, exahe kasehetehenere enomanaha hoka waiye maniya mohenahitehenerene xema tyaonaha maheta. \p \v 16 Hatyo hiyeta maisaiya atyo exaoseta xalahare nawenane tahi wiraehitita. Exahe hetatitaiya Enore Kalorexe Aohenere tahi nikare wiraeta hoka maisaiya atyo kalikini nikare wisaohitita. \v 17 Hatya haliti atyo Enore Kalorexe Aohenere koamaniya tyaohetehena hoka waitare haliti atyo. Enawenane toahiyere atyo tyotya, hoka waitare atyo tyaoneheta enawenane. \v 18 Tyotya hatyoharenae atyo Enore nómane. Enahalakoaharenae ene wisaonita hoka Enore Kalorexe Aohenere hiyeta hahinaeharenai aoheta wiso. Exahe isa womana wihatene hoka kasani haiyanai tehitiya Enore Kalorexe Aohenere hiyeta Enore hinaeharenai wamoheta aokita. \v 19 Wiraetere iraiti atyo exe: Enore atyo maisa otya aokowita halitinai nómanenai iniyalahare, hoka Enore Kalorexe Aohenere hiyeta atyo tyotya halitinai hahinaeharenai aohitita. Hoka Enore atyo axikatya wiso wiyakai maheta iraiti halitinai hahinaeharenai aohititere tahi. \s1 Waiyexe Maniya Nawenatyakeheta \r (Atos 4.11-12; Romanos 4.6-8; 1 Coríntios 15.2-4; Efésios 1.7) \p \v 20 Hatyo hiyeta ali wisaonita hoka wiraeta Enore Kalorexe Aohenere nexare kakoa, hoka motya akere Enoreta ene wikoamaniyata iraeta: Enore Kalorexe Aohenere nexare kakoa wiraehena. Xaohena hoka Enore hahalakoaharenaita moheta xiso hahinaeharenai maheta, nita ene. \v 21 Enore Kalorexe Aohenere atyo maisa iniyalahare kakoare ene xini. Xakore hoka Enore atyo moka iniyalahare wománenai eheno, hoka wisaohenere exema hiyeta, Enore aokitere akereta, wenati waiyexe kakoare wisaona maheta. \c 6 \p \v 1 Hatyo hiyeta wiso wakahinaetiterenai Enore ehatene hiye exakere wiraeta xikakoa: Awa atyo xahalakihena waiyexe Enore koxaka isehenere xomana. \p \v 2 Xasemehena Enore nehenere: \q1 Xikahinaetyaka xaohenere xowaka nasema xikawira hoka niyeheta xiso iniyalahare nonitata. \m Xasemehena: kalini atyo Enore kahinaera xiso xowaka, kalini atyo waiyexe maniya xiyomokakeheta ferakene. \p \v 3 Kasani haiyaharenai maisa waiyaha mawaiyexe wihatene hiye waokare, hatyo hiyeta maisa xalahare nawenane wahowitiharetya waokowiye. \v 4 Xakore hoka tyotya wisomitereharenai hiye atyo wahotikisoawita hoka wiso atyo Enore wakaneharenai, hoka wimehexaikohare wisaonita wiyamaikoharene kakoa, wimaxiyehareharene kakoa, exahe howitihareterehare wawenane kakoa. \v 5 Koxaka wikamokonasetyaka, wikaberexotyakita, exahe maisa waiye xini wikaxomokakita halitinai xahohisakoatyoane heko. Kalore wahakita, haiya xowaka maisa wisemakare, exahe maisa wikanakairare hekoti. \v 6 Waiye wisaonitere, wawaiyorene, wimehexaikoharene, exahe wahakitere xoaha hiyeta atyo wahotikisoawita hoka wiso atyo Enore wakaneharenai. Hatyoharenai atyo wahotikisa halitinai ana Isekohaliti Waiyexe hiyeta, wiyawaiyera aliterexe hiyeta, \v 7 iraiti aliterexe hiyeta, exahe Enore niyatere xoaha hiyeta. Enore nawaiyexehare kakoare atyo wiso. Hatyo atyo wokolanase akereta, aisakatya maheta, exahe kahawaonitaretya xoaha wiso maheta. \p \v 8 Haiya xowaka wikaxaiminisakita, exahe wimaxaiminisakita xoaha. Wikairaeharetyakita, xakore hoka haiya xowaka wikaxaexakeretyakita atyo. Maoseratyaliyenai atyo aokahitaha wiso xakore hoka aliterexe atyo wiraeta. \v 9 Hamawaiyanenehareha atyo aokahitaha wiso, xakore hoka ewaiyanehareha atyo wiso. Ekamane akere ene wisaonita, xakore hoka kalikini atyo xiyaita wiso, wikaseta atyo. Haiya xowaka iniyalahare wikaxomokakita, xakore hoka maisa atyo wikaxaisakere. \v 10 Haiya xowaka wikaxexamaikohalinikisakita, xakore hoka hekota atyo wihalahareta. Motya akere wimaxiyeharehare wisaonita, xakore hoka kahare halitinai wakaxiyeharetita. Motya akere maisa xoarehare aka ene winali, xakore hoka aliterexe atyo tyotya xoalini harenae kakoare wiso. \p \v 11 Nohinaeharenai Corinto nali tyaoniterenae, wiyakai atyo xihiye tyotya wahekoitereharenai, exahe wahekotita atyo xitahi. \v 12 Maisa atyo wimaxahekolere xitahi. Hoka xiso atyo maisa xahekotya witahi. \v 13 Nityaninai kakoa niraetere akereta atyo niraehena xikakoa. Xahotikihena xiyahekola womana, wiso wahekoitere xitahi akereta hoka xahekotyare witahi. \s1 Paulo Xaotyakira Tyakekohatiyenae, Matyakekohatiyenae Tahi \p \v 14 Awa atyo xahohisakoatyakakoa matyakekoneharenae kakoa xahaka maheta haxawalita. Aliyakereya ehekorexe, exahe ehaikoarexe xoaha haxawalita tyaohena? Aliyakereya xaokanatyakalati, exahe makaliroti xoaha haxawalita tyaohena? \v 15 Aliyakereya Cristo, exahe Tihanare xoaha hakakoa ahekohenaha? Hoka aliyakereya tyakekohatiye hakakoa ahekotya matyakekonehare kakoa? \v 16 Hoka aliyakereya Enore hana akerehare tyaohena enore metalahare hana? Hiyaiya, wiso atyo Enore makamanehare hana. Hoka Enoreta atyo koxaka nexa: \q1 “Noxanite notyaona tyakekohatiyenae koni. Enenorexahaite notyaona, hoka hatyoahaite nomaniye hotyalinae tyaonaha”, nexa. \m \v 17 Exahe Xekohaseti nehitiya: \q1 “Maika xahalakihenahene exahe xakikisoahena enonitaha. Awa atyo xisaonehena iniyalahare xema, hoka naoka xiso nomani. \q1 \v 18 Xexe atyo ite notyaona, exahe xisonai atyoite nityaninae xisaona”, nexa Xekohaseti tyotya iyateliti kakoare. \c 7 \p \v 1 Nohinaehare noxiyakawaliharenai, tyotya exe iraitinai atyo womanere. Hatyo hiyeta nika watihaharetyoaheta tyotya iniyalahare maniya axomokanikijiterehare wiháre exahe wisekohare xoaha nonitata, hoka wiyoma haliya wisaoheta, exahe wimairehena Enore. \s1 Paulo Nihalaharene \p \v 2 Xahekohena witahi. Hiyaiya, maisa atyo xalahare wakomaniyaita, maisa atyo xalahare nawenane waiyalaharetita, exahe maisa atyo xalahare noloxa wametakisare. \v 3 Exakere niraeta hoka maisa atyo ximahakaiserene xini naokita. Hiyaiya, enahitita atyo nirae xihiye, wawaiyetita atyo xiso hoka haxawalita atyo wisaota minita, wikasetatere xowaka niyahare, exahe wikamane xoaha niyahare. \v 4 Notyakekota atyo xiso, naokowiharetyoita atyo xikakoa. Haiya xowaka xakore howitihare wawenane tyaonita hoka hekota nomaxaloni, nihalahalini xoaha kakoa notyaonita. \p \v 5 Wiyane wikaokehenere Macedônia koa nali hekota maisa wikawiniye hekoti. Tyotyakitinai wiyanehenere nali howitihare womana, xalijinikakoati, exahe wimairane harenai kaotyaka womana. \v 6 Xakore hoka Enore, aihalahalinikijitere amaikoharetereharenai atyo aihalahalinikiheta wiso Tito kaokene kakoa. \v 7 Exahe maisa ekaokene xoaha kakoa taita xini wihalahare, xakore hoka xaihalahalinikihenerene tahi kakoa tehitiya wihalahare. Xakai xakakawaitere natyo tahi, hoka xamaikohareta aoka, exahe ximemere xisaonita xikahawaonitarera natyo kakoa aoka. Hatyo hiyeta kalikini atyo exahehare nihalahareta. \p \v 8 Maisa atyo nokehexaharetyoahitita hatyo babera naxikahenere hiyeta, examaikohalinikisa xakore atyo xiso hoka. Nasema hatyo babera ininai examaikohalinikihenere xiso hoka nokehexaharetyoahetehena ene atyo. \v 9 Xakore hoka kalikini atyo nihalahareta. Maisa atyo nobaberanixi hiyeta xamaikoharehenere hiyeta xini, xakore hoka hatyo xiyamaikoharene hiyeta xikehexaharetyoahetehenere hiyeta atyo. Hatyo xiyamaikoharene atyo Enore nalitare. Hiyeta hoka maisa xala hare hekoti wamolaita. \v 10 Hiyaiya, xamaikohaliti Enore nalitare atyo ekaotyakatita kehexaharetyoatiheta hoka waiyexe maniya axomokanikihitita wiso, hoka hatyohare hiyetaiya maisa xoare maheta wamaikohareta. Xakore hoka ali waikohekoare xamaikohaliti atyo ekaotyakatita kamati. \p \v 11 Xiyaiyehenaore xiyamaikoharene hiyeta Enore mohetehenere xiso: haliti waiyexenai atyo moheta xiso, hoka kasani xahasaka rotita xawaiye nawenane xaokowi. Kalore atyo xehare! Kalore atyo ximaira. Xakakawatya natyo, exahe waiye xikaxaikoawi, kasani haxerore xemaisatya xaokowi iniyalahare. Tyotya hatyoharenai hiyeta xahotikisa xawaiye nawenanene. \v 12 Hatyo hiyeta, etake babera xakore atyo naxairatya hoka maisa atyo hatya iniyalahare tyomehenere hiyeta xini, exahe maisa hatya iniyalahare kaxomokakitere hiyeta xini. Xakore hoka nikare atyo naxairatya, Enore waiye awaiyekehalakatya maheta xomana kalore waiye xamokiterehare wiso tahi. \v 13 Hatyo hiyeta atyo wihalahare wisaonita. \p Exe wihalaharene xahexe atyo wihalahare Tito nihalaharene kakoa. Hiyaiya, xityotya atyo xakahinaetene. \v 14 Waiye atyo nirae xitahi ihiye hoka xiso atyo maisa xehaihalikijita natyo. Hiyaiya, aliterexe taita atyo wiyakaita xihiye. Nikareta tehitiya aliterexe waexakeritya xiso Tito hiye. \v 15 Hoka exawaiyera atyo kekoaretata otyaxemahetehena xityakekone, exahe waiye xamohenerene xiyaiminirene, xawaiyexeharene xoaha kakoa hoka. \p \v 16 Hatyo hiyeta kalore atyo nihalahareta. Notyakekota kaiserehare atyo xiso hoka. \c 8 \s1 Xisá Xihalaharene Kakoa \p \v 1 Nohinaeharenai, kasani xasema Enore nawaiyexehare hiyeta tyakekohatiyenai Macedônia koaiyerenai tyomehenere tahi waokita. \v 2 Wihinaeharenai nali tyaoniterenai kahasakaharetyakaha howitiharexe kakoa. Xakore hoka kalore atyo ihalaharetaha, hoka maoloxahareha xakore hoka isaha olo haxahohisakoalaha niyahare kalore haihalahareneha kakoa. \v 3 Aliterexe naokita xihiye, háomaneha xahexe tyomaha, exahe kajiyanexe. Exahe haxaokalitaha \v 4 axaha wiso hoka kasani wahalakisahene hoka kahinaetyaha aokowiha Judéia koa nali Enore koamaniya tyaoniterenai, hoka tihityoaha wihiye. \v 5 Hoka wahekoitere xahexe atyo tyomaha. Hetati Xekohaseti koamaniya hawenane mokaha, hatyo najikinita Enore xaokalita wiyaotyakira xema tehitiya tyaonaha. \p \v 6 Hatyo hiyeta wirae Tito kakoa, hatyo tyare atyo tyoma hatyo hateniti hetati hoka kasani tyomehitiya, exahe kahinaehitiya xiso hoka hatyo hateniti waiyexe xiyawaiyera kakoita xisomitere xamematya waokita. \v 7 Tyotya xoalinihare hiye atyo haiyanai xahexe xahotikijita xawenane: xityakekone hiye, xiraene hiye, xawaiyorene hiye, xiyaokalita haiyanai xakahinaetya xaokowitere hiye, exahe xawaiyetitere wiso xoaha hiye. Kasani kalikini memere xamohena olo waokita haiyaharenai mokitere olo xahexe kaxaxikatyaka maoloxaharenai ana maheta. \p \v 8 Maisa atyo nawakatya xini xiso naokowita. Kasani atyo haiyaharenai nihalaharene taita waiyekehalaka xomana naokita, hoka waiyaha maheta, xoana aliterexe xamani xiyawaiyera aliterexe hoka. \p \v 9 Hiyaiya, koxaka atyo xasema Wiyekohase Jesus Cristo kalore awaiyetitere wiso: Kaoloxere, kaxiyeharexe ene atyo, xakore hoka maxiyeharehare akereta tyaoheta xihiyeta, hoka xikaxiyeharexe xisaona maheta kalore emaxiyehareharene hiyeta. \p \v 10 Exe atyo hatyo tahi noxahekoli: Kafaka maniya terehokoane xisomehenere kasani xisoma xamematya naowita. Hetati xowaka xiso hotohare xakahinaetya maoloxaharenae. Maisa hatyo taita xini, xiso hotohare xakahinaetyahene xaokowi. \v 11 Hatyo hiyeta hekota xisomehena, xamemahena hatyohare hateniti. Xisomehenaira hatyoharenai hetati xihalaharetere akereta. Maika xisa xikaoloxitere hakakoaneta. \v 12 Hiyaiya, xala xamaniya atyo isa aokowita hoka Enoreya aoka exekane kaoloxitere hakakoaneta. Enore atyo maisa axare hatya emaoloxene nali. \v 13 Maisa atyo haiyanai nawenane waiye tyaona xikahinaerahene hiyeta hoka howitihare xini xawenane namoka naokowita. \v 14 Hoka kalikini tyare atyo kalore xikaoloxita hoka ehekoretaiya atyo xakahinaetya maoloxaharenai. Hoka haxowaka ximaoloxaharehena hoka hatyoaha kaoloxerehenaha kalore hoka hatyaosetaite kahinaehenahita xiso. Nikare ite hoka hakakoa xakahinaetyakakoa. \p \v 15 Hiyaiya, Iraiti Waiyexe atyo nexa: \q1 “Hatya kalore imexehenere ana atyo maisa xoare kamawaneta. Hoka hatya inira imexehenere atyo maisa nakita”, nexa. \s1 Tito Exahe Ihinaeharenai \p \v 16 Kalore nihalahareta Enore kakoa Tito axahekotyanikisa hoka kahinaetya aokowitere xiso hiyeta, wiso wakahinaetya waokowitere xiso akereta. \v 17 Wirae ekakoa hoka aoka. Hoka exahexe kasani kahinaetya aokowita xiso hoka haihalaharene kakoa tyoheta xinali. \p \v 18 Hoka exema waxikahena hatya wihinaehare. Hakakoare tyakekohatiyenai waiye aiminisahitene Waiyexe Iraiti xakaitere hiyeta. \v 19 Exahe exe wihinaehare atyo tyakekohatiyenai xaokalita, xaxikala ximita tyoita wiyema. Exaokalahitaha atyo tyoa kahinaetya maheta wiso hateniti wiyawaiyera kakoita wisomitere hiye, kaihalaharetyaka maheta Xekohaseti kakoa, exahe wahotikisa maheta aliterexe wakahinaetya waokowitereharenai. \v 20 Exakere wisaonita, kasani maisa haiyaharenai iraeharetyaha wiso waokare exe kalore olo wamokitere hiyeta hoka. \v 21 Wiyahekola hiye atyo hoka kasani ehekorexe taita wisoma waokowita, maisa Xekohaseti nahalakoa taita xini hoka halitinai nahalakoa tehitiya. \p \v 22 Exemaha waxikahena hatya wihinaehare. Kahaliki wahasakaharetene hoka wiyaiya memere enawenane ekahinaera niyahare. Hoka kalikini tyare atyo kalore tyakekota xiso hoka exahehare tyoa kahinaetya aokowita xiso haxaokala ximita. \p \v 23 Hoka Tito tahi atyo niraehena hoka nohinaehare terota atyo, exahe hakita nokakoi kahinaetya maheta xiso. Hoka exe wihinaeharenai tyohenerenai exema atyo tyakekohatiyenai xaxikala, exahe waiye aiminisahitaha Cristo. \v 24 Hatyo hiyeta haiyakoanai tyakekohatiyenai semane maheta xahotikihena exe wihinaeharenai ana xiyawaiyerahene, exahe, “Aliterexe Paulo iraetere akereta Corinto yerenai tyaonita”, nexaha maheta. \c 9 \s1 Olo Xahohisakoatyaka Judéia Koa Yerenai Tyakekohatiyenai Ana \p \v 1 Etake olo xaxikahenere Judéia koa yerenai ana tahiya atyo maisa xoare naxairahitita xomana. \v 2 Waiyekehalakita atyo nomani xakahinaetyahene xaokowitere tahi akiti, hoka hatyo hiyeta naexakeretya xiso wihinaehare Macedônia yerenai hiye. Noxakai xiso wihinaeharenai Grécia nali tyaoniterenai memere xisaonitere xikahinaerahene kakoa hetatiye jiyehenere terehokoane tahi. Hoka tyotyaha ihalahareha xiyaokalita xakahinaetya maoloxaharenai xaokowitere tahi kakoa. \p \v 3 Hoka kalikini naxikahena exe wihinaeharenai hoka naexakerehenere xiso hatyo tahi akiti kakoa maisa xoare makaotyakeneta maheta. Hoka maika niraetere akereta ximemere xisaona xikahinaerahene kakoa. \p \v 4 Hiyaiya, Macedônia yerenaiya tyoaha noximi hoka maisa ximemere xisaonare hoka wihaihareya, exahe tehitiyaiya hoka xihaihare. Maisa xihaiharene tahi wiraeta maheta, wityakekotere xiso hiyeta nahekotya. \v 5 Hatyo hiyeta waiye xaxikatyakala wihinaeharenai nahiti maniya hoka memere mokaha maheta olo xisa xaokowiterehare. Hoka nali nokaokihena hoka koxaka memere tyaonita maheta, hoka tyotyaha semaha maheta xiyaokalita xisa xaokowihenere xiyekane, hoka maisa xiwakatyaka xema xini xisehenerehare tahi. \p \v 6 Xotyaxematyaira exeharenai: Xala xamaniya atyo inira fitya hoka iniraiya atyo imexaheta. Hoka xala xamaniya atyo kalore fitya hoka kaloreya atyo imexaheta. \v 7 Hoka maika hatya xakini, aliyakere xamani ahekotya hoka nikarexe isa. Maisa haxamaikoharene, hawakatyaka xema hekoti xini. Hiyaiya, xala xamani atyo haihalaharene kakoa ijita hoka Enore atyo awaiyetitene. \v 8 Hoka Enoreya atyo isa xomana xaokitereharenai xahexe hoka xaokitereharenai kakoare xisaota mene maheta, exahe xaokiterehare xahexe isa xomana hoka waiyexe xisomehitiya maheta. \p \v 9 Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Kahare atyo xoalinihare ijita maoloxaharenai ana. Enawaiyexehare atyo maisa tyotere xini”, nexa. \p \v 10 Enore atyo hanakatise ijita kaxafityaka maheta, exahe nakairati hoka ijita kakanakairatyaka maheta. Hoka isa tehitiyaite xomana tyotya hanakatise xaokitereharenai. Hoka akekoaretya ite hatyo hanakatise hoka kalore ite ximexehetene maoloxaharenai xikahinaera hiyeta. \v 11 Xikaoloxahare ite moka mene xakahinaetya maheta halitinae. Nikare ite hoka kahareha ite ihalahareha Enore kakoa olo xaxikaitere wiyema hiyeta. \p \v 12 Hiyaiya, exakere atyo xisomita hoka maisa atyo xakahinaetita taita xini Enore koamaniya tyaoniterenae maxiyehareharenai, xakore hoka xisomitereharenai hiyeta atyo kalore ihalaharahitaha Enore kakoa. \v 13 Ihalaharehenahaite Enore kakoa. Hiyaiya, exe xikahinaera atyo hotikijita xityakekone, exahe xawenane Cristo nalitare Iraiti Waiyexe xema. Hoka olo xaxikaitere enomanaha, exahe haiyaharenae ana xoaha hiyeta ite ihalahareha tehitiya Enore kakoa. \p \v 14 Iraexatyaha ite xomana haxawaiyeraha xiso hiyeta, exahe Enore kalore awaiyetitere xiso xoaha hiyeta. \v 15 Nikahena hoka wihalahare Enore kakoa, hatyo kalore awaiyetitere wiso maxaimenekotyakahare kakoa hiyeta. \c 10 \s1 Paulo Aiyateretyoa Hairaene Kakoa Tyakekohatiyenae Xahita \p \v 1 Natyo Paulo terota koxaka nirae xikakoa. Haxawalita notyaohena xikakoa hoka nawaiyexehare notyaonita xiyahita. Seko akiya notyaohena xonita hoka noxalijinihareta xiyahita. Kalikini Cristo nawaiyexehare hiyeta nirae xihiye hoka waiye xasema. \v 2 Nali notyohena hoka awa atyo xexalijinihalikisa natyo. Hiyaiya, xoana xamaniya hoka noxalijinihalini kakoaiya nekoaxatya naokita etakehare haliti xahekola xema akereta wisaoniterehare aokitereharenai xahita. \p \v 3 Aliterexe atyo haliti wiso. Xakore hoka maisa atyo waiyateretyoita xini halitinai nawenane akereta. \v 4 Iyateliti kakoa waiyateretyoitere atyo maisa waikohekoatare xini. Enore nalitare iyateliti kakoa atyo waiyateretyoita wamawenekoaretya maheta kinatere aokowitereharenae. Exahe iraiti metalaharenai wamawenekoaretita. \v 5 Exahe halitinae xahenera mahalakirahitene hoka maisa Enore koamaniya nawenatyaka mawaiyekehalakatitere enomanaha harenai wamawenekoaretita. Wijiyahaotita atyo tyotya halitinae xahekola hoka Cristo koamaniya wamohenahititene. \v 6 Hoka kalore xityakekohenere najikinitaite wimemere wisaohena iniyalahare kakoa waotyakisa maheta hatyatere matyakekonehare. \p \v 7 Xiso atyo xoalinihare henekoa maniya taita xiyaiyita. Hoka hatyaiya aliterexe Cristo anere aokowita hoka maika ahekohitiya hatyo tahi. Hiyaiya, wiso tehitiya atyo Cristo anerenai, hatyo hatya haliti akereta. \v 8 Maisa atyo nohaihareta xini, kalore xakore nahinitya Xekohaseti iyateliti isehenere womana kakoa hoka. Exe iyateliti atyo akekoarekisa xiso maheta xawenane kakoa, hoka maisa atyo mawenekoaretya maheta xini xiso. \v 9 Kasani atyo maisa naxahekotyanikisa xiso hoka namairakisa taita maheta xiso exe babera naxikaita xomana xaoka naokare. \p \v 10 Hatya ite nehena: “Paulo axikaitere baberanenai womana nanekoa atyo kaheneharexe, exahe kinatere hairaene axikaita womana. Xakore hoka kaokehena atyo womana hoka kaxonasiri atyo tyaonita, exahe iniraene hoka maisa xoare tyomare”, nehenaite. \p \v 11 Xakore hoka maika hatyo haliti ana waiyekehalakehena: hiyaiya, maisa atyo xoarehare hawareharexe aka waxairaiterehare baberanenaikoa seko wisaonitere xowaka, exahe wisomiterehare nali xinekonihena wiso xoaha xowaka. \p \v 12 Maisaiya aliyakere wehakakoatita exahe waimenekotita wawenane etakehare masakare waiyore aokowiterenae nawenane kakoa. Hatyotaha atyo aimenekotyoawitaha háomaneha xaimenekotyakalati kakoita. Maisa atyo waiyorexeha. \v 13 Hoka wiso wiyaokowiharetyoane atyoite maisa wiyahenera jiyare tyaonita. Enore isehenere womana aosexeta atyoite tyaona, exahe xinekoni wihatene hoka. \v 14 Hatyo isehenere womana aosexeta atyo xisaonita hoka maisa atyo exahexe xini wisoma, nali wikaoka hoka Waiyexe Iraiti wiyakaihenere Cristo tahi xowaka. \v 15 Hatyo hiyeta maisa waokowiharetyoita haiyanai hahatene tyomehenere Enore isehenere womana xahexe kakoa. Xakore hoka kasani atyo xityakekone kekoare waokita. Hoka exahehare hateniti wisoma xinekoni waokowita Enore isehenere womana aosexeta akereta. \v 16 Hatyaosetaite wiyakaihena Iraiti Waiyexe haiyakoanai wenakalatikoanai xisaonitere xaihako tyaoniterenai hiye. Nikare ite hoka maisa waokowiharetyoita hatya haliti koxaka hahatene tyomehenere kakoa. \p \v 17 Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Maika xala xamani aokowiharetyoa aokowita hoka maika aokowiharetyoahena etakehare Xekohaseti tyomiterehare kakoa”, nexa. \m \v 18 Hiyaiya, hatya atyo katyakekotyakita, Xekohaseti tyakekohenene hoka. Maisa atyo hatyota tyakekoawihena xini hoka. \c 11 \s1 Paulo Exahe Iraiti Xakaisaseharenae Metalahare \p \v 1 Kasani exahe niraehena hatyahaliti akereta hoka heko xasemaxematya niraeni naokita. Hatyo hiyeta xasemaira niraeni. \v 2 Enore waiye kaxaikotere xiso akereta tehitiya atyo natyo nokaxaikota xiso. Hiyaiya, xiso atyo hatya mawatyalisakahalotatare kaiserehare hoka nakaiyanenetya naokowitere hatya haliti kakoa akereta xisaonita. Hatyo haliti atyo Cristo. \v 3 Nomawaiyehareta xikakoa, xoana xamani hoka owi kinohare maoserahenere Eva akereta xikamaoseratyaka hoka maisa waiye xahekotyare hoka xahalakisaiya xawenane waiyexe Cristo koamaniya. \v 4 Hiyaiya, xasemita atyo xihalaharene kakoa hatyatere kaokehena hoka xakaihena Jesus hawareharexe tahi xihiye hoka. Hatyo atyo maisa Jesus aliterexe wiyakaitere xihiye tahi xini. Exahe xaokita atyo xomana isekohaliti, exahe iraiti waiye hawareharexe, wiso wiyakaihenere Enore nalitare Isekohaliti exahe Iraiti Waiyexe nonitata. \p \v 5 Noxahekoli hiye hoka maisa atyoala exe “iraiti kakoarenai” katyahakohare xini natyo naoka. \v 6 Exahe atyoala maisa nawaiyore niraexe naoka, xakore hoka kalore atyo waiyekehalakita nomani. Hatyoharenai atyo tyotyaki nihatyaka wahotikisa xomana. \p \v 7 Noxakaihenere xihiye Iraiti Waiyexe Enore nalitare xowaka maisa nobakatyaki naokita xihiye. Nikare nahakita hoka wakahare akereta notyaonita hoka kalorexe xisaona maheta. Xoana hatyo xowaka ala maisa ehekore xini nikare notyaonita xomana? \v 8 Nahahenere xinekoni xowaka haiyaharenae tyakekohatiyenae hakoa wenakalatitarenae bakatyahitaha natyo. Kala xoana xamani hoka nokaiwahitene naoka nakahinaetya xiso maheta. \v 9 Notyaohenere xinekoni xowaka haiya xowaka olo hare naokita, xakore hoka maisa xalahare nahowitikijita. Wihinaeharenae Macedônia nalita tyohenerenai atyo kolatyaha nomani xoalinihare naokitereharenae. Nikare notyaona kafaka maniya hoka nikareta tehitiya ite notyaonehitiya nahiti maniya. Maisaiya hatyoharenae hiyeta nahowitikijita xiso. \v 10 Cristo niraene aliterexe tyaonitere nohiye hiyeta niraehena, hoka tyotya Grécia koa tyaoniterenai konitareya maisa xalahare emaisahitita exe nihalahalini kakoa maxaimanehareta noxakaitere Iraiti Waiyexe. \v 11 Xoanere ala hoka exakere niraeta? Xoana maisa ala nawaiyetyare xiso hoka? Enore atyo waiyoreta noxawaiyiri xiso kakoa. \s1 Maika Xirihare Xaotyakisatiyenae Metalahare Kakoa \r (1 Timóteo 1.6-7; 1 Timóteo 4.1-3; 2 Pedro 2.1-19) \p \v 12 Kalikini nahakitere akereta ite nahahitiya hoka etakehare “iraiti kakoarenai” xahenera namiyatya, exahe wihatene akereta hakahitaha aokowiyahitere xoaha. \v 13 Hatyo halitinai atyo iraiti kakoarenai metalaharenai, maisa atyo ekaisereharenai xini. Hahateneha tahi atyo maoseratyahitaha hoka Cristo niraene kakoarenai kaiserehare atyo aokowiyahitaha. \v 14 Xakore hoka maisaiya atyo xahakaharetyoita. Xiyaiya, Ahalakoahaliti kakoitaiya atyo aikawatyoa hoka motyaiya anjo waiyexe ene kaotyaka. \v 15 Nikare ite hoka exema maniya tyaoniterenaite nikareta tyaonaha hoka motya ite haliti waiyexe nomasehareha ene tyaonaha. Xakore hoka imiyaniki xowakehenaite hoka tyomahitere akereta kaxomokakehenahitaha. \s1 Paulo Iraiti Xakaisasehare Makawatini \p \v 16 Haki ite niraehitiya: awa atyo nohatyahalini xaoka. Nohatyahareta atyo xaowita hoka maika hatyahaliti xomokaka akereta xamohena natyo hoka hatyohare hiyeta naokowiharetyoa. \v 17 Aliterexe exe niraetere atyo maisa Xekohaseti xaotyakira xini. Exe noxaokowiharetyoani tahi niraetere atyo aliterexe motya hatyahaliti akereta niraeta. \p \v 18 Haiyaharenae atyo hawenaneha waikohekoare kakoa aokowiharetyoahitaha, hoka natyo tehitiya ite naokowiharetyoahena nawenani kakoa. \v 19 Xiso atyo xirihare, xakore hoka waiye xasemaxemaita hatyaharexenai niraene. \v 20 Haiyanae atyo wakahare akere mokita xiso, xixiyehare miyatyahitaha xonita, maoseratyahitaha xiso, hairawaneha \m kakoa kaxaikoahitaha xiso, exahe mokotyahitaha harenai xiso xitihokoa. Nikare xakore atyo mokahitaha xiso hoka waiye xasemaxemaita iniraeneha. \p \v 21 Komitaene ene nohaihareta exakere niraeni xikakoa: maisa wiyalijiniharexe hoka hatyonai akereta wamokare xiso. Hiyaiya, maisa xakore wikinaterexe hoka exakere wiraeta xikakoa. \p Xakore hoka haiyanaiya atyo aokowiharetyoaha xoalini hare kakoa hoka natyo tehitiyaite naokowiharetyoa. Hiyaiya, aliterexe atyo hatyahaliti akereta niraeta. \v 22 Xoana Hebreu hotyaliharenai? Natyo tehitiya atyo. Xoana Israel hotyaliharenai? Natyo tehitiya atyo. Xoana Abraão jikolaharenai? Natyo tehitiya atyo. \s1 Paulo Nawenane Howitihare Tyaonita \r (Atos 14.19-22; 21.27-36; 23.12-15; 2 Coríntios 4.8-12) \p \v 23 Xoana Cristo wakaneharenai? Natyo tehitiya atyo Cristo wakanehare, hatyo xahehareha atyo natyo. Alatya atyo hatyahaliti akereta niraeta hoka. Hiyaiya, exahehareha atyo nahaka, exaheharehaki atyo berexoako nokaxomokaki. Exaheharehaki atyo nokamokonasetyaki, exahe kahaliki komitaene nowaini. \v 24 Judeunae 5-ki mokonasetya natyo hoka 39-xa mokotyahitaha natyo hatyo 5-kinai mokohenahere natyo xowaka. \v 25 Hanamaki atyakase kakoa Roma yerenai mokonasetya natyo. Haki sehali kakoa mokotyaha natyo. Hanamaki kanowa kalorexe tabobokoa nokakoi. Haxatini, haferakene xoaha notyaona one kaloxere xaiya. \v 26 Kahaliki notonani xowaka kahenehare nawenani tyaonita one morene, exahe kaiwarexenai xoaha koni. Exahe kahenehare notyaonita nohinaeharenai Judeunai, exahe majudeuneharenai xoaha koni. Kahenehare notyaonita wenakalatikoanai, maharexakiti, one kaloxere xaiya, exahe kahenehare nokaxomokakita nohinaeharenai metalaharenai hiyeta. \v 27 Kahare hateniti tyaonita nomani, nokirahareta. Haiya xowaka maisa aliyakere notemakare hekoti. Haiya xowaka nonakita, nomaimihare, exahe maisa tihere niyahare nokaimiye hoka tihita nohiye. \fig |src="HK014C.tif" size="span" copy="Horace Knowles revised by Louise Bass © The British & Foreign Bible Society, 1994." ref="2 Coríntios 11.27" \fig* \v 28 Maiha hatyoharenai taita xini. Ferakiti nihatyaka nomawaiyehareta tyotya tyakekohatiyenae kakoa. \v 29 Haiyaharenae maotikone tyaonita hoka nomaotikoni tehitiya notyaonita. Haiyaharenai iniyalahare tyomehena hoka kalore namaikohareta. \p \v 30 Naokowiharetyoaiya atyo naokowita hoka naokowiharetyoahena atyoite etakehare nomaotikonini hotikijiterehare kakoa. \v 31 Enore, Xekohaseti Jesus Nexe, etake kaihalaharetyaketa menehenere ana atyo waiyekehalakita hoka maisa atyo namaoseraita xini. \p \v 32 Notyaohenere wenakalati Damasco xowaka kalorexe kaxaikoakaitere xekohaseti Aretas wenekoare moka sorarenai wenakalati kaokatyakala nali tokaha natyo maheta. \v 33 Xakore hoka nohinaeharenae mokaha natyo koho kalorexe ako hoka exoakihenahitaha natyo talarehoko motokoare ahota hoka maisa sorarenae xoana mokita natyo. \c 12 \s1 Paulo Kaxawaiyanikisakehenere Tahi \p \v 1 Naokowiharetyoahena atyoite, exahe maiha xakore xoarehare hatyohare tyomare nomani hoka. Xakore hoka kalikini atyoite noxakaihena xihiye nowaiyehenerehare tahi, exahe Xekohaseti hotikihenerehare nomani xoaha tahi. \v 2 Nowaiya hatya tyakekohenere hoka toahiya 14-terehokoane najikini xowakiya eharehena rota kakolatyaka enokoa xeta, xoana tyotya eháre kakoita xamani ala kakolatyaka, xoana inisekohare taita xamani ala kakolatyaka. Maisa atyo waiyekehalakita nomani, Enore taita ana atyo waiyekehalakita. \v 3 Niraehitiya ite: aliterexe atyo hatyo haliti eharehena rotita kakolatyaka Wenakalati Waiyexe nali. Xoana aliterexe xamani ala eháre kakoita kakolatyaka, xoana inisekohare taita xamani ala kakolatyaka. Maisa atyo waiyekehalakita nomani, Enore taita ana atyo waiyekehalakita. \v 4 Kakolatyaka enokoa nali hoka iraiti sema xakore hoka maisaiya xala hare ali waikohekoa awaiyekehalakaitene. \v 5 Hatyo hiyeta hatyo haliti kakoa ite naokowiharetyoahena. Xakore hoka maisaiya atyo nokakoita naokowiharetyoita, hoka etakehare nomaiyatelihalini hotikijitereharenai kakoa atyo ite naokowiharetyoahena. \v 6 Naokowiharetyoaiya naokowita hoka maisaiya atyo nohatyahareta xini, xakore hoka aliterexeya atyo niraeta. Xakore hoka maisaiya atyo naokowiharetyoita, kasani maisa xalahare ahekotya notahi naokare waiyehenere natyo exahe semehenere niraeni xahexe naokare. \p \v 7 Kahare waiyexe kahotikisaka nomani hoka hatyo hiyeta kahehaliti kawéro kaxekaka nomani maisa masakare naokowiharetyoita maheta. Ahalakoahaliti niraene kakoare akereta kaoka nomani hoka maiyateretya natyo maheta, hoka maisa naokowiharetyoita maheta. \v 8 Hanamaki niraexatya Xekohaseti hiye hoka naxene, kasani emaisaheta maheta noniti hatyo kahehaliti. \p \v 9 Xakore hoka Xekohaseti nexa nohiye: “Mahaiya naiyatelikihitita hiso. Nakahinaetya taitaite hiso hoka waiye hisaona. Hiyaiya, niyatere atyo exahehare kalore tyaonita, himaiyaterehare hisaonitere xowaka”, nexa nohiye. Hatyo hiyeta exahehare atyo nihalahareta naokowiharetyoitere nomaiyatelini kakoa hiyeta. Kasani Cristo niyatere tyaoneta mene nohiye naokita hoka. \v 10 Nihalahareta atyo exe nomaiyatelini, nirawaiyaki, nomaxiyeharehalini, niraeharetyaki, exahe Cristo hiyeta hoka howitihare nawenani tyaonitere xoaha hiyeta. Hiyaiya, nomaiyaterehenere xowaka nokinatere notyaonita Xekohaseti hiyeta. \s1 Paulo Mawaiyeharene Corinto Yerenae Kakoa \p \v 11 Hatyahaliti akereta atyo notyaonita, xakore hoka xiso atyo exakere xaxomokanikisa natyo. Xiso ene atyo waiyexe xiraehena notahi. Hiyaiya, maisa xakore atyo noxoare waikaterehare xini hoka maisa atyo exe “iraiti kakoarenai” xawaiyetiterenai katyahakohare xini natyo. \v 12 Xoaliniharenai hotikihenere hoka aliterexe iraiti kakoa aohenere natyo atyo kaomaka maholawakereta xinekoni. Hatyoharenai atyo xoalinihare waiyexe, exahe xoalinihare maomakahare nomaka harenai. Hatyoharenai kaomaka halitinai tyakekoha maheta niraeni. \v 13 Xoare hiye iniyalahare xikaxomokaka haiyaharenai tyakekohatiye xahexe? Hatita hiye taitala maisa nemaxahalikijita xiso: maisa nokahinaetyaki naohenere xihiye hiye. Maika hatyohare ximaotyaneheta. \p \v 14 Kalikini ehanamakini hiye koxaka nomimiye notyaonita notyoa nowaiyeheta xiso maheta. Hoka maisaiya xoareharenai naokita xihiye. Maisa atyo xoloxa naokare nomani, hoka xiso taita atyo naokita nomani. Hiyaiya, mahaiya atyo aliyakere xoimanai hanexe ana olo mokita, enexeha atyoite mohena olo haisaninai ana. \v 15 Nihalahalini kakoitaite nakahinaehena xiso tyotya noxiyehare kakoita, exahe niyatere xoaha kakoa tehitiyaite nakahinaehena xiso. Masakare atyo nawaiyetita xiso hoka xoana hatyo hiyetaite inira taita xawaiyehena natyo? \p \v 16 Maiha atyo xoare hare hiye nahowitihalikijita xiso. Hatyoharenae waiyekehalakita xomana, xakore hoka haiyanaite namaoseraita xiso aohenaha. \v 17 Xoana naxikahenerenai xomana hiye ala xikolaharetyaka naoka? \v 18 Aliterexe atyo Tito naxikatya xomana, hoka hatya wihinaehare tehitiya naxikatya exema. Xoana Tito kore kolaharetya xiso? Xoana maisa kore wiso hinamanai hakakoa wisaonita, wahekotita? \p \v 19 Xoana motya ala wakahawaonitaretyoita xahalakoa xaokita? Maisa nikare xini wisaonita. Wiraeta atyo motya Cristo wakatya wiso hoka wirae Enore nahalakoa aokitere akereta. Hoka tyotya wisomitereharenai atyo wakahinaetya maheta xiso, nohinaeharenai, noxiyakawaliharenai. \s1 Enore Maxawaiyerene \r (Romanos 1.26-32; 1 Coríntios 3.3; 10.6-10; 1 Timóteo 1.9-10; Tiago 3.10-16) \p \v 20 Kalikini atyo nomawaiyehareta xikakoa. Naliya nokaokihena hoka mahaiya naokitere akereta xini nowaiya xiso, exahe natyo hoka maisaiya xiyahekola akereta xini xiyaiya natyo. Motya akere tehitiya ite nowaiya mokohetyakakoati, okoati, xaiminiharetyoati, maxiti, irawaniti, werahaliti, xahenityati, wenati mahekorenehare xoaha naokita. \v 21 Hoka nomawaiyehareta tehitiya etakehare notyoa nowaiyehenere xiso xowaka Enore xexamaikoharera natyo xihaotita kakoa. Hoka nosexi kakoa, kahare haiyaharenai toahiya xowaka iniyalahare tyomaha hoka maisa kehexaharetyoahenahititere iniyalahare ohiro hiye hawenaneha, exahe xoalinihare maiyasehenahere xoaha hiyeta. \c 13 \s1 Xaotyakisati Miyane \p \v 1 Exe kakoaite hanamakihena notyoa nowaiyita xiso. Hiyaiya, exakere atyo Iraiti Waiyexe nexa: \q1 “Hinama, hanamaiya atyo iraehena hawaiyaneha tahi hoka hatyoiya atyo katyakekotyaka”, nexa. \m \v 2 Nirae naokowita xiso iniyalahare tyomehenerenai nahitita hiye, exahe xiso haiyaharenai xoaha kakoa. Ihinamakini notyohenere xinali xowaka koxaka nirae xihiye hoka kalikini seko notyaonita hoka niraehitiya xihiye: “Etarekityaite nali notyohitiya hoka maisa xalahare nairakoaneharehitita”, nomi. \v 3 Hatyaoseta atyo ite xityakekohena Cristo iraetere nohiyeti. Cristo atyo waiye mohena xiso xakore hoka maisa atyo maiyaterehare xini. Hotikijita atyo haiyatere xomana. \v 4 Alitere atyo kaberekotyakehenere atyalihose xaimaholatyaka hiye xowaka maisa kinaterexe ene, xakore hoka Enore niyatere hiyeta atyo kaseheta. Hatyo akereta wiso tehitiya emaiyareterene akereta wisaonita. Xakore hoka hahotyalita wisaonitere ekakoa hiyeta atyoite wikinatere wisaohena Enore niyatere hiyeta wakahinaetya maheta xiso. \p \v 5 Xisota xahekoharetyoahena, xahasakaharetyoahena xawenane kakoa, xoana aliterexe xamani ala xikinatere xisaonita xityakekone kakoa hoka. Hoka aliterexe atyo waiyekehalakita xomana Jesus Cristo kaxaikota minitereharenai xiso, hoka ameteniya atyo maisa xityakekohititene hoka maisa waiyekehalakihitita xomana. \v 6 Hoka kasani waiyekehalaka xomana naokita. Hiyaiya, wiso atyo maisa wamatyakekotyarene. \v 7 Enore hiye wiraexaita xomana, kasani maisa iniyalahare xisoma waokare. Maisa atyo hatyoharenae hiyeta wihatene katyakekotyaka maheta xini. Exahe wiso akere atyo wamatyakekotene, hoka kasani atyo xoalinihare waiyexe taita xisoma waokita. \v 8 Hiyaiya, maisaiya atyo xoarehare aliterexe nahalakoa wisomita, xakore hoka aliterexe taita atyoite wisomehena. \v 9 Hatyo hiyeta atyo wihalahareta, wiso maisa wikinatere wisaonare xiso xikinatere xisaonitere hiyeta kakoa. Wiraexaita tehitiya xomana waiyexenai xisaona maheta. \p \v 10 Notyoa nowaiyehenere xiso nahitita naxairaita exe babera xomana. Kasani nali notyohenere xowaka maisa kinatyaxa nirae xikakoa naokowiye Xekohaseti isehenere iyateliti nomani kakoa hoka. Xakore hoka exe iyateliti atyo kahinaetya maheta xiso xawenane kakoa, maisa atyo namawenekoaretya maheta xini xiso. \s1 Tyawaxati Miyane \p \v 11 Xoaha taita nohinaeharenae, waiyexe maniya taita xisaohena. Waiye xasema niraetereharenae. Hakakoaira xisaohena, exahe ximehexaikohare xoaha xisaona. Nikare ite xisaona hoka Enore xawaiyetyati kakoare, wenati waiyexe kakoare xoaha heko kaxaiko xiso. \v 12 Xikatyawaxehena xihinaeharenae hiye hoka xasohitanakolisahene. \p Tyotya Enore anere hotyalinai haxakaisakehenahitaha aoka xihiye. \p \v 13-14 Kasani Xekohaseti Jesus Cristo kaxaiko xiso, exahe Enore awaiyitya xiso, exahe Isekohaliti Waiyexe aihalahalinikisa xoaha xiso naoka, xoaha taita.