\id PHP \h FILIPENSES \toc1 LA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A LOS FILIPENSES \toc2 FILIPENSES \toc3 Fil. \mt1 LA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A LOS FILIPENSES \c 1 \s1 Pablo escribe desde la cárcel a la iglesia de Filipos \p \v 1 Nugö, dúr Pablo, co ni nʉr Timoteo, í mɛfiguibbe car Tzi Ta Jesucristo. Dí escribiquijʉ na̱r carta‑na̱, guí göhtjojʉ guí hermano gár bbʉpjʉ jar jñini Filipos, cja̱ co guejti cʉ pastor co ni cʉ ddáa cʉ i mföxte jár obra ca Ocja̱. Í mɛjtiquijʉ car Tzi Ta ji̱tzi, cja̱ guí tɛnijʉ car Tzi Jesucristo. Car Tzi Ta ji̱tzi bi hñi̱x‑cá̱ cja̱ bú pɛjni hua jar jöy. \v 2 Ca Ocja̱ cam Tzi Tajʉ co cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo da möxquijʉ, da ddahquijʉ quí bendición pa gui hmʉpjʉ rá zö. \s1 Oración de Pablo por los creyentes \p \v 3 Cada bbʉ dar mbe̱nquigöjʉ, dí öjpi cjama̱di ca Ocja̱. Segue dí oraquijʉ. \v 4 Dí öjpi da möxquiguɛjʉ, cja̱ dí mpöjö por rá nguehquɛjʉ. \v 5 Dí ndo öjpi mpöjcje, como guehquɛjʉ, xcú föxquijʉ xtá tʉngui nʉ́r tzi palabra ca Ocja̱ desde bbʉ cja ngú hñemetjojʉ hasta gue yʉ pa ya. \v 6 Nugö dí pa̱di, ca Ocja̱ xí hñi̱ti hnar ddadyo nzajqui mbo ir mʉyjʉ. Guejtjo dí pa̱di, guegue segue da möxquijʉ pa jin gui jiɛjmʉ ca xcú hñemejʉ, cja̱ pa gui zɛdijʉ ca guír tɛnijʉ ca ncjua̱ni, hasta bbʉ pé xtu e̱h cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. \v 7 ¿Ja ncja gua da̱be̱niquijʉ? Dé dí mbe̱nquijʉ, como dí ndo nequijʉ. Dí ntzixijʉ, como dí göhtjojʉ xtú nu̱jʉ te tza ngu̱ xcá jui̱guiguijʉ ca Ocja̱ por rá ngue cam Tzi Jmu̱jʉ. Cja̱ nuquɛjʉ, segue guí föxquigöjʉ ca dár xih cʉ cja̱hni ja ncja da dötijʉ car nzajqui ca jin da tjegue. Guí föxquijʉ yʉ pa ya, ca dár hmʉjcö hua jar födi. Guejti car pa bbʉ xta ttzixquigö delante car jujticia pa gu ma dö cam aclaración, dí pa̱di, segue gui ma gui föxquijʉ, pa gu ma̱ rá zö ja i ncja nʉ́r palabra ca Ocja̱, como cierto i ntju̱mʉy‑nʉ́. \v 8 Bí pa̱h ca Ocja̱ te tza ngu̱ dí nequigöjʉ. Como ngu̱ gá neguijʉ car tzi Jesucristo, nugö, dí nequijʉ hne̱je̱. \v 9 Dí öjpi cam Tzi Tajʉ da möxquiguɛjʉ pa más gui ma̱jtejʉ, cja̱ pa más gui pa̱dijʉ ja i ncja guegue, guejtjo pa gui ntiendejʉ göhtjo ja ncja guír hmʉpjʉ pa gui tzøpijʉ ca Ocja̱. \v 10 Cja̱ pé dí öjpi da möxquijʉ pa gui meyajʉ cʉ cosa cʉ jin gui tzö, cja̱ co cʉ rá zö, pa gui jiɛjmʉ cʉ ddaa cja̱ gui tɛnijʉ cʉ pe ddaa. Bbʉ gui dyøtijʉ ncjapʉ, nubbʉ, xquí hmʉpjʉ hnar vida drá zö, cja̱ bbʉ xtu e̱h car Jesucristo, jin da döjtiquijʉ tema cosa drá nttzo xcrú dyøtiguɛjʉ. \v 11 Bbʉ gui hmʉpjʉ ncjapʉ, quir vidajʉ da ncjá ncja ngu̱ car semilla ca xí jogui rá zö. Da jñɛjmi hnar cosecha ca xí mbøtze rá ngu̱, cja̱ por rá nguehquiguɛjʉ, da tsjöjtibi cam Tzi Tajʉ ji̱tzi. \s1 Para mí la vida es Cristo \p \v 12 Nuquɛjʉ, cjua̱da̱, dí ne gu xihquijʉ, te xí ncja hua jabʉ dí bbʉy. Por rá nguehca̱ rí cjojqui hua, xí cja Ocja̱ xí mpredica nʉ́r palabra guegue, cja̱ más rá ngu̱ cja̱hni xí dyødejʉ. \v 13 Göhtjo yʉ sundado yʉ i bbʉ jar palacio, cja̱ göhtjo yʉ pe dda cja̱hni, i pa̱dijʉ dí bbʉy preso porque dár pɛjpi cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús. \v 14 Car mayoría yʉ hermano yʉ i bbʉjcua, ca xcá cca̱htijʉ, i cjojqui födi por digue nʉr evangelio, xí zɛdijʉ. Guejti‑yʉ́ xí tʉnguijʉ nʉ́r palabra ca Ocja̱ hne̱je̱. Ngu̱ ya jin gui ntzu̱jʉ. Ngu̱ ya xqui mpɛguijʉ i nzojmʉ yʉ cja̱hni. \p \v 15 Cierto, i bbʉh cʉ ddaa cʉ i ne da hui̱zquigö, eso, i mpɛgui i nzojmʉ cʉ cja̱hni hne̱je̱, pa da ddɛni gueguejʉ. Pe nde̱jma̱ i bbʉ cʉ pe ddáa hne̱je̱ cʉ i ma̱jquigö cja̱ i ma̱dijʉ ca Ocja̱. Nucʉ, i tʉngui nʉr evangelio cor jma̱jte. \v 16 Cʉ cja̱hni cʉ i ña̱ digue car Jesucristo porque i jonijʉ ja drí tti̱htzibi gueguejʉ, pé ntoja i ma̱jmʉ, i ddajquigö ʉr cuɛ ca rí cjojquitjo hua, cja̱ guegue‑cʉ i mpɛgui i predicajʉ, cja̱ ya xní ddɛnijʉ. \v 17 Nu cʉ ddaa, i predica como i ma̱dijʉ ca Ocja̱. Guegue‑cʉ i pa̱di, xí cjojquigö hua por rá ngue car Jesucristo, cja̱ nuya dí tøhmitjo da ttzojnquigö pa gu xih cʉ autoridad car mensaje ca ndí predica. \v 18 Bbʉ i ma̱jqui cʉ cja̱hni cʉ i predica, o guejtjo bbʉ i ʉgui, nde̱jma̱ i xih cʉ pe ddáa digue car Cristo. Cja̱ nucá̱ i pöjpigui nʉm tzi mʉy. \p Cja̱ gu segue gu mpöjö, \v 19 como dí pa̱di gu pøngö rá zö digue göhtjo nʉ dí sufri. Dí tøhmi da tsjoguigui cja̱ gu pøxcua, como dí pa̱di nuquiguɛjʉ, guí nzojmʉ ca Ocja̱ por diguejquigö. Guejtjo dí tøhmi car Tzi Espíritu Santo da möxquigö car hora ca da ttzojnquigö. Guegue da u̱jtigui te gu xih cʉ autoridad. \v 20 Nu ca dí negö cja̱ dí tøhmi, jin gu pɛhtzi ʉm tzö cja̱ jin gu ntzu̱ bbʉ xta ttzojnquigö. Dí tøhmi ca Ocja̱ da möxqui pa gu dö rá zö cam aclaración, pa sa̱nta̱ da ba̱h cʉ cja̱hni cʉ da dyøde, te tza rá nzɛdi cja̱ te tza rá zö car Cristo, cja̱ da hñi̱htzibijʉ‑ca̱. Ncja ngu̱ nguá tti̱htzibi bbʉ ndí dyo libre, ndí predica, guejti yʉ pa ya, xta ndo fa̱di ja i ncja cam Tzi Jmu̱jʉ, masque da tjɛgui gu hmʉjtjo o masque da bböjtigui. \v 21 Porque bbʉ da tjɛgui gu hmʉy, gu segue gu yobbe car Cristo hua jar jöy. Cja̱ bbʉ da bböjtigui, nubbʉ, gu ma grí tzöya pʉ jabʉ bí bbʉ guegue, gu hmʉbbe‑ca̱ göhtjo ʉr tiempo. \v 22 Bbʉ gri bbʉjtigö hua jar jöy, da jogui gu pɛjpitjo ca Ocja̱, nubbʉ́, cja más drá ngu̱ cja̱hni da hñe̱me̱jʉ car Jesucristo. Eso, jin dí pa̱di, ¿cja dí ne da tjɛguigui gu hmʉjtjo, cja̱ huá dí ne da bböjtigui? \v 23 Bbʉ dí hñöntsjɛ, ja̱ ndrá ngue cʉ yojo dí né, ¿cja gu hmʉjtjo cja huá gu tu̱? jin tza dí pa̱di te dí ne. Porque hnanguadi, quisiera gu tu̱, pa gu ma grí hmʉbbe car Cristo. Dí ma̱ngö, más drá ndo zö bbʉ gu ma pʉ. \v 24 Nu ca pé hnanguadi ya, i nesta gu hmʉjtigö hua jar jöy tengu̱ pé tzi mpa, pa segue gu nzohquijʉ cja̱ gu föxquijʉ. \v 25 Pe como dí i̱ngö ya xí ma̱n ca Ocja̱ gu hmʉjti hua jar jöy pa pé gu tzi hmʉpjʉ, dí ma̱ngö, da tjɛguigui gu hmʉjtjo, cja̱ pé xtá ncca̱htigöjʉ. Nubbʉ, gu föxquijʉ pa gui zɛdijʉ ca grí tɛnijʉ car Jesucristo, cja̱ pa más gui ndo mpöjmʉ ca xquí hñemejʉ. \v 26 Bbʉ dú pøtze, pé xtá magö pʉ, xcrí hmʉpjʉ tzʉ, cja̱ nuquɛjʉ xquí ndo mpöjmʉ ca xtrú mɛzquigö rá zö cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. \p \v 27 Jøntsjɛ na̱ pe hnar palabra‑na̱ dí ne gu mbe̱mbiquijʉ ya: Gui uni ir mʉyjʉ gui hmʉpjʉ ncja ngu̱ ga ne ca Ocja̱, pa da tte̱me̱bi car tzi palabra digue car Jesucristo. Nubbʉ, bbʉ dú ma cca̱jtiquijʉ, o bbʉ jim bi jogui gu ma pʉ, nde̱jma̱ gui dyøtijʉ ncja ngu̱ gri pa̱dijʉ dí ne. Cja̱ bbʉ jin da jogui gu ma pʉ, xa̱jma̱ da zøh car razón, da tsjijqui, nuquɛjʉ, segue guí e̱me̱jʉ nʉr evangelio, cja̱ guejtjo guí göhtjojʉ guí mföxjʉ ca grí nzojmʉ cʉ pe dda cja̱hni hne̱je̱. \v 28 Cja̱ pé dí xihquijʉ, jin gui tzu̱jʉ ca te di cjahquijʉ quir contrajʉ. Masque i bbʉh cʉ to i jonijʉ ja drí ccaxquijʉ pa jin da tte̱me̱ nʉr evangelio, nuquɛjʉ, dyo guí cjajpijʉ ncaso‑cʉ́. Por rá nguehca̱ rí contraquijʉ cʉ cja̱hni‑cʉ, i fa̱di, ya xní ma da bbɛdijʉ, rí möjmʉ pʉ jar bbɛxu̱y. Guejtjo i fa̱di, nuquɛjʉ guí yojmʉ ca Ocja̱, cja̱ guegue‑cá̱ da möxquiguɛjʉ pa jin da da̱hquijʉ cʉ to i ntøxtihui cár tzi palabra. \v 29 Nde̱jma̱ da ttøjtiquijʉ tu̱jni, como xí nzohquijʉ car Tzi Ta ji̱tzi pa xquí hñe̱me̱jʉ car Jesucristo. Cja̱ como guí tɛnijʉ‑ca̱, xí ma̱n ca Ocja̱, rí ntzöhui gui sufrijʉ hne̱je̱ por rá ngue cár Tzi Ttʉ. \v 30 Bbʉ ndí nzoh cʉ cja̱hni digue car Jesucristo, mí ttøjtigui tu̱jni, cja̱ nuquɛjʉ, gú cca̱htijʉ ja mí ncja. Cja̱ nuya, pé xcú dyødejʉ, pé i ttøjtiguitjo tu̱jni ca dár hmʉjcua. Eso, xí cjojqui hua jar födi, cja̱ xta ttzojnquigö pa gu dö cam aclaración. Cja̱ como hnaadi ca dí e̱me̱jʉ, nuya, ya pé xqui tocaquijʉ hne̱je̱ da ttøjtiquijʉ tu̱jni cja̱ gui tzɛjtijʉ ca rá ʉ́. \s1 La humillación y la grandeza de Cristo \c 2 \p \v 1 Nuquiguɛjʉ, xcú hñemejʉ car Jesucristo ncjaguigö, cja̱ dí göhtjojʉ dí yojmʉ car Tzi Espíritu Santo. ¿Cja jin gui föxquijʉ car Cristo pa gui ntzixijʉ cja̱ gui ma̱jtsjɛjʉ? ¿Cja jin gui föxquijʉ guegue pa gui jui̱jquijʉ cʉ to te i sufri cja̱ gui jñu̱htibijʉ ʉ́r mʉy ca to i nesta‑ca̱? Dí i̱ngö, ja̱a̱, i föxcöjʉ car Cristo pa gu hmʉpjʉ ncjapʉ. Pe ngu̱ dí øjcö, jin gui ncjapʉ ca guí pɛjmʉ. \v 2 Nuya, bbʉ, dí öhquijʉ tzʉ, gui pöjpiguijʉ nʉm tzi mʉy. Dí ne gu øjcö, gui ma̱jtsjɛjʉ cja̱ gui hmʉpjʉ rá zö. Dí ne gu øde, da hnaadi quer mfe̱nijʉ, gui mföxjʉ gui pɛjpijʉ ca Ocja̱. \v 3 Dyøjma̱jʉ na̱ gu xihquijʉ: Jin to da hñɛxihui cár hñohui. Jin to da hñi̱xtsjɛ o da jioni ja drí tti̱htzibi. Cada hnaaquiguɛjʉ gui mbe̱n quir hñohuijʉ cʉ xí hñeme cja̱ gui hñi̱htzibi‑cʉ, ncjahmʉ más di mu̱hui‑cʉ ni ndra nguehquiguɛ. \v 4 Jin gui tzö bbʉ to i mbe̱ni ja da ncja pa jøntsjɛ guegue da hmʉy rá zö. Cada hnaaquiguɛjʉ, i nesta gui mbe̱nijʉ ter bɛh ca̱ i jon cʉ pe ddaa, pa drí hmʉy rá zö‑cʉ hne̱je̱. \p \v 5 Gui mbe̱nijʉ ja mí ncja car tzi Jesús, cja̱ gui tɛnijʉ cár hmʉy guegue. Car Tzi Ta ji̱tzi bi hñi̱x‑ca̱ pa di mandado. \v 6 Car Jesús, bbʉ jí̱ bbe mbá e̱cua jar jöy, mú Ocja̱. Mí mandado cja̱ mí tti̱htzibi pʉ ji̱tzi ncja ngu̱ cár Tzi Ta. Masque mí pɛhtzi derecho di segue di hmʉjti pʉ cja̱ di tti̱htzibi, bi jiɛh car derecho‑cá̱. \v 7 Bú ca̱h pʉ jar ji̱tzi, bú tzoh pʉ cár derecho ca mír mandado, cja̱ bú e̱cua jar jöy. Bi cja ncja hnar mɛfitjo, bi hmʉy ncja ngu̱guigöjʉ, bi cja ʉr hñøjø. \v 8 Bbʉ mí dyo hua jar jöy, jí̱ mí hñi̱xtsjɛ. Mí ncja ngu̱ tema cja̱hnitjo. Göhtjo ʉ́r vida mí øjti ca mí ne cár Tzi Ta, hasta bi du̱ ncja ngu̱ gá ma̱n‑ca̱. Bbʉ mí du̱, bi jñɛgui bi hmɛtibi ʉ́r tzö, bi ddøti jar ponti ncja hnar cja̱hni ca di ndo ndu̱jpite rá ngu̱. \v 9 Bi ndo tzøpi car Tzi Ta ji̱tzi cár hmʉy car Jesús, eso, bi xotzi cja̱ bi un cár cargo más rá ji̱tzi. Bi mandado da tsjifi ʉr Jmu̱ car tzi Jesús. Da tti̱htzibi cja̱ da tsjöjtibi gá Ocja̱. \v 10 Ba e̱h car pa bbʉ xta ndo tti̱htzibi car Jesús. Göhtjo cʉ ángele cʉ bí bbʉh pʉ ji̱tzi, cja̱ co göhtjo cʉ cja̱hni cʉ i bbʉjcua jar jöy, ngu̱ cʉ xí ndu̱, cʉ rá bbʉ pʉ mbo nʉr jöy, ngu̱ göhtjo cʉ to da hmʉjtijʉ hua jar jöy, göhtjo da nda̱ndiña̱jmu̱jʉ, da xöjtibijʉ car Jesús. \v 11 Göhtjo da hñi̱htzibijʉ guegue cja̱ da xijmʉ ʉm Tzi Jmu̱göjʉ car Jesucristo. Bbʉ xta ncja‑ca̱, guejti cam Tzi Tajʉ ji̱tzi da tsjöjtibi cja̱ da tti̱htzibi hne̱je̱. \s1 Los cristianos son como luces en el mundo \p \v 12 Nuquiguɛjʉ, ʉm tzi hñohuiquijʉ, bbʉ ndár bbʉpjʉ, nguí øtijʉ göhtjo ca ndí xihquijʉ, cja̱ nuya, ya jin gui tzö gu nu̱quijʉ cja̱ gu nzohquijʉ, como yahua dí bbʉy, Guí ndo nestajʉ gui dyøtijʉ ncja ngu̱ ndár xihquijʉ bbʉ ndrá bbʉh pʉ. Ca Ocja̱ xí ddahquijʉ quer nzajquijʉ, ddadyo, pa gui hmʉpjʉ guegue. Eso, gui tzu̱jʉ‑ca̱ cja̱ jin gui hñi̱xtsjɛjʉ, pe gui mbe̱nijʉ cada mpa ja ncja grí hmʉpjʉ pa gui tzøpijʉ guegue. \v 13 Guejtsjɛ ca Ocja̱ xí ddahquijʉ car ddadyo nzajqui ca xcú tötijʉ. Guejtjo i ddahquijʉ jogui mfe̱ni cja̱ i föxquijʉ gui dyøtijʉ ca rá zö pa da ttøhtibi cár tzi voluntad. \p \v 14 Göhtjo ca da tocaquijʉ gui dyøtijʉ, gui pöjpijʉ. Gui mbe̱nijʉ, bí pa̱h ca Ocja̱ göhtjo ca dí tjojmʉ. Eso, ca te i hmɛjpiquijʉ, gui dyøtijʉ cor pöjö, cja̱ jin gui tøxtijʉ ca Ocja̱ o gui huɛnijʉ co quir mi̱nga̱‑cja̱hnijʉ. \v 15 Jin da ddöjtiquijʉ ca gri ndu̱jpitejʉ, pe gui hmʉpjʉ rá zö pa da ni̱guiquijʉ, í ba̱jtziquijʉ ca Ocja̱. Guí bbʉpjʉ cʉ cja̱hni cʉ i tɛnijʉ nʉr mundo cja̱ i øtijʉ ca rá nttzo, como jin gui mbe̱n ca Ocja̱. Pe nuquɛjʉ, i nesta hnahño grí hmʉpjʉ, pa gui ncjajʉ ncja cʉ tzø cʉ i yoti jar bbɛxu̱y. \v 16 Nubbʉ, da cca̱hti cʉ pe dda cja̱hni te i sirve car palabra ca guí xijmʉ, cja̱ da ba̱dijʉ ja ncja drí dötijʉ car nzajqui ca jin da tjegue. Cja̱ bbʉ xtu e̱h car tzi Jesucristo, nubbʉ, xtá mpöjcö por rá nguehquɛjʉ, como xtá pa̱di, jin gár hmɛditjo dú xihquijʉ nʉr evangelio. \v 17 Nuquɛjʉ, gú hñemejʉ car Jesucristo cja̱ gú dö quir vidajʉ, ncjahmʉ xcú unijʉ guegue quir tzi mʉyjʉ gá ofrenda. Hne̱quigö, bbʉ da bböjtigui por rá nguehca̱ dá nzohquijʉ, pé gu ncjagö ncja ngu̱ pe hnar ofrenda pa da jña̱htibi ca Ocja̱ hne̱je̱. Bbʉ da bböjtigui, nde̱jma̱ gu mpöjcö. Gu mbe̱ntjo, por rá ngue cam bbɛfigö xcú tötiguɛjʉ car pöjö ca jin da tjegue. \v 18 Eso, dí xihquijʉ, bbʉ da bböjtigui, guejtiquiguɛjʉ, gui mpöjtijʉ cja̱ gui mbe̱nijʉ, ya xcrú magö grí mpöh pʉ jar ji̱tzi. \s1 Timoteo y Epafrodito \p \v 19 Nuya, bbʉ xta ni̱gui ya, ¿cja ʉ́r voluntad car Tzi Ta Jesús? dí ne gu cu̱j nʉr Timoteo drí ma du cca̱jtiquijʉ cja̱ pé du ja̱nqui razón. Xa̱jma̱ da xijqui guí bbʉpjʉ rá zö. Nubbʉ, gu mpöjcö bbʉ. \v 20 Porque jin to i bbʉh ca di jñɛjmi car Timoteo. Guegue‑ca̱ i mbe̱ni ncja ngu̱ dar mbe̱ngö, cja̱ da ungui ʉ́r mʉy da nú̱quijʉ, da möxquijʉ bbʉ te gui nestajʉ. \v 21 Nu cʉ ddaa, jøntsjɛ quí mɛjtitsjɛjʉ i nu̱jʉ, cja̱ jin to i ungui ʉ́r mʉy da xij yʉ cja̱hni cár palabra car tzi Cristo Jesús. \v 22 Pe nuquɛjʉ, ya xquí meyajʉ car Timoteo, cja̱ guí pa̱dijʉ, i ndo ntju̱mʉy guegue. Guí pa̱dijʉ, i föxquigö dár predicabbe cár tzi palabra ca Ocja̱, ncjahmʉ dʉm ttʉgö. \v 23 Cja̱ bbʉ ya xcrú cca̱htigö ja drí bøn cam asunto, xtá cu̱h car Timoteo da ma du cca̱jtiquijʉ. \v 24 Pe como dí tøhmi ca Ocja̱ da möxquigö, dí tzö ʉm mʉy, tzín grá pøtze pa gu matsjɛ pʉ, má cca̱jtiquijʉ hne̱je̱. \p \v 25 Pe guejtjo i nesta gu cu̱h pʉ nʉr hermano Epafrodito. ʉm tzi hñohuijʉ‑nʉ hne̱je̱. Dí pɛbbe jár bbɛfi car Jesucristo. Parejo xtú sufribbe por rá ngue cam Tzi Jmu̱jʉ. Gue nʉr Epafrodito gú cu̱jmʉ hua pa di nu̱gui cja̱ di ddajqui ca ndí nesta. \v 26 Cja̱ nuya, i ndo ne da ma du cca̱jtiquijʉ, ga ma̱, nuquɛjʉ, pé ntoja guí ndo ntzøtijʉ, como gú dyødejʉ mí jñini. \v 27 Cierto mí jñini, hasta ya xti du̱, pe ca Ocja̱ pé bi jui̱jqui, cja̱ jin gui jøntsjɛ guegue, pe guejquitjogö, xí jui̱guigui hne̱je̱. Xí xox nʉr Epafrodito, pa sa̱nta̱ jin gua ndo ntristegö menta i cjojquitjo hua jar födi. \v 28 Cja̱ nuya, como ya xí zö nʉm cjua̱da̱jʉ, dí ne pé gu cohtzi drí ma pʉ, pa pé gui ncca̱htiguɛjʉ cja̱ gui mpöjmʉ. Nubbʉ, xta jñu̱ ʉm mʉygö hne̱je̱, como ya jin gu ntzøte por digue nʉm cjua̱da̱jʉ. \v 29 Gui recibijʉ tzʉ, göhtjo cor pöjö, como ir hñohuijʉ‑nʉ, cja̱ xí ndo ungui ʉ́r mʉy xí pɛjpi ca Ocja̱. Rí ntzöhui gui hñi̱htzibijʉ‑nʉ cja̱ gui nejʉ, göhtjo co ni cʉ pe ddaa cʉ i øti cár bbɛfi cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. \v 30 Xí ndo ungui ʉ́r mʉy nʉr Epafrodito, xí ndo möxquigö. Xí cca̱hti te ndí nestagö, ncja ngu̱ güi dyøjtiguijʉ bbʉ di jogui gri bbʉtsjɛjʉ hua. Ca xcuá hñe̱j nʉr hermano cja̱ xcá möxquigö jár bbɛfi car Jesucristo, xí nzʉ jnini, ya xti du̱. \s1 La rectitud verdadera \c 3 \p \v 1 Nuya, ʉm tzi hñohuiquijʉ, da möxquijʉ cam Tzi Jmu̱jʉ pa segue gui mpöjmʉ, como ya xquí yojmʉ guegue. Masque ya xtú xihquijʉ ncjapʉ, dí yojpitjojo. Nugö, jin gui mfadagui ca pé gár xihquijʉ cʉ dda palabra cʉ ya xtú xihquijʉ má̱hmɛto, cja̱ dí i̱ngö, guí nesta gui dyødejʉ pe hnar vez. \p \v 2 Gui mfödijʉ, jin gui hñemejʉ cʉ cja̱hni cʉ i tsjifi hermano pe i øti ca rá nttzo cja̱ pé i xihquijʉ i nesta da ttøjtiqui jer cuerpojʉ car seña ca i ttøhtibi göhtjo cʉ judio. I ma̱jmʉ, i nesta da ttøjtiquijʉ ncjapʉ pa da cca̱jtiquijʉ rá zö ca Ocja̱. Jin gui cierto ca i ma̱n cʉ cja̱hni‑cʉ. \v 3 Dí göhtjojʉ, como ngu̱ dar tɛnijʉ car Jesucristo, dí yojmʉ car Tzi Espíritu Santo. Guejcöjʉ, bí jantiguijʉ car Tzi Ta ji̱tzi, ncjahmʉ ya xcri pɛhtzijʉ car seña ca i ttøhtibi cʉ judio. Cja̱ nugöjʉ, ya xtí pa̱dijʉ, jin te i mu̱hui ca te da ncjajpi nʉm cuerpojʉ. Nuya, dí cuatijʉ car Tzi Ta ji̱tzi por rá ngue car Espíritu Santo, cja̱ dí ndo mpöjmʉ, como dí yojmʉ ca hnáa ca bi hñi̱x cár Tzi Ta pa bi salvaguijʉ, tzʉdi, car Jesús. \v 4 Guejquitjogö hne̱je̱, má̱hmɛto ndí ndo e̱me̱gö cʉ costumbre cʉ i tɛn cʉ judio. Ga ma̱n‑cʉ, da ncjapʉ drí dötijʉ car nzajqui ca jin da tjegue. Bbʉ di jogui gua pɛhtzibijʉ confianza cʉ costumbre‑cʉ, di jogui gua hñi̱xtsjɛgö, bbʉ. Jin to di da̱guigö ca ndár tɛn cár religión cʉ judio. Ndí ndo tɛn cár ley car Moisés, göhtjo mbo ʉm tzi mʉy. \v 5 Ca xní cja jña̱jto mpa bbʉ ndú hmʉy, bi ttøjtigui car seña ca i ttøhtibi göhtjo cʉ hñøjø cʉ judio. Dí pertene car raza cʉ israelita, Cam cjigö rí hñe̱h cár cji ca ndom titaje Benjamín. Como mí judiohui cam ta co cam me, cja̱ mí tɛnihui cár religión cʉ judio, nugö dú hmʉh car religión‑ca̱ hne̱je̱. Ndúr fariseogö, ndí ndo øhtibi ncaso car ley ca mí ma̱n car Moisés cja̱ co quí costumbre cʉ fariseo. \v 6 Nttzɛditjo ndí tɛn car religión‑ca̱, hasta ndí ʉbbe cʉ cja̱hni cʉ mí e̱me̱ car Jesucristo. Ndí tzʉdi, cja̱ ndí ʉngö‑cʉ. Ndí cumpli rá zö göhtjo ca i ma̱n car ley. Jin to te di döjtigui te xcrú øte ca di ccax car ley, o te xcrú jɛjcö ca di mandado‑ca̱. \v 7 Göhtjo cʉ cosa cʉ ndí øti má̱hmɛto, ndí ma̱ngö, mí ndo mu̱hui pa gua töti cam salvación. Pe nuya, dí pa̱di, jin te i mu̱hui‑cʉ. Nuya dí pa̱di, gue car Jesucristo i ndo mu̱hui. \v 8 Cierto, göhtjo cʉ ndí øte, dú jɛh‑cʉ bbʉ ndú cuati jár dyɛ cam Tzi Jmu̱gö Jesús. Ca xtá e̱me̱gö guegue, xtú cca̱hti, hmɛditjo ndí øtigö cʉ costumbre‑cʉ, cja̱ xtú jɛgui göhtjo. Ya xtú da̱be̱ni‑cʉ́, cja̱ nuya dí tɛn car Jesucristo. Ya xtí pa̱di, car tja̱ja̱ rá tzi zö ca ndí joni, gue ca gu hmʉbbe car Cristo göhtjo ʉr tiempo. \v 9 Nuya, dí ne segue gu hmʉbbe car Cristo. Xtú e̱me̱bitjo cár tzi tti̱jqui pa da cuajtigui car Tzi Ta ji̱tzi, ncjahmʉ jin te gri tu̱gö. Como ya xtí pa̱di, bbʉ ndí tɛngö car ley, jí̱ mí tzö cam vida, cja̱ jin di recibigui car Tzi Ta ji̱tzi. \v 10 Nuya dí ne más gu ndo pa̱di ja i ncja cár hmʉy car Cristo, cja̱ gu jñɛbbe guegue. Dí ne gu yobbe car ttzɛdi ca mí pɛhtzi guegue bbʉ mí jña̱ ʉ́r jña̱. Bbʉ xtá sufrigö, dí ne gu mbe̱ni ncja ngu̱ ngá mbe̱n car Cristo bbʉ mí du̱, bbʉ mí ddøti pʉ jar ponti, masque xin dá nesta gu tu̱ ncja ngu̱ gá ndu̱ guegue. \v 11 Cja̱ guejtjo dí ne gu nantzi bbʉ xta zøh car pa ca da nantzi quí ba̱jtzi ca Ocja̱. Dí ne gu pɛhtzi hnar ddadyo vida drá tzi zö ncja ngu̱ car nzajqui ca mí pɛhtzi car Cristo bbʉ mí nantzi, cja̱ gu hmʉy ncja ngu̱ mír hmʉ guegue. \s1 La lucha para llegar a la meta \p \v 12 Dí pa̱di, i bbɛjtjo pa gu cca̱hti göhtjo‑yʉ. Jí̱ bbe dí jñɛbbe car Jesucristo. Jin dí xihquijʉ, ya xtí bbʉy ncja ngu̱ ga ne ca Ocja̱. Pe dí segue dí dyo, dí tɛn nʉr hñu̱ nʉ dí xihquijʉ, cja̱ pé dí zɛdi pa gu tzøm pʉ jabʉ dí ne gu hmʉy. Nubbʉ, da ttajqui car tja̱ja̱ ca xí prometegui car Tzi Ta Jesús, tzʉdi, gu jñɛbbe guegue cja̱ gu hmʉbbe pʉ jabʉ bí bbʉy, como xí nzojqui por rá nguehcá̱. \v 13 Nuquɛjʉ cjua̱da̱, jin dí ma̱ngö má̱s ya xtú tzøhtze xtú cca̱hti‑yʉ, pe ya xtú jɛgui göhtjo cʉ mfe̱ni ndí mbe̱n cʉ cjeya xí tjogui, cja̱ nuya dí zɛdi pa gu tzʉh ca i bbɛjtjo. \v 14 Dí ne gu tzøn nʉ jabʉ rí zøn car carrera, pa gu ta̱h cam premio ca bí bbʉ ji̱tzi. Xí nzojquijʉ car Tzi Ta ji̱tzi pa gu ma recibijʉ car premio‑ca̱, göhtjoguigöjʉ como ngu̱ xtá cuatijʉ jár dyɛ cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús. \p \v 15 Nugöjʉ, como ngu̱ xtá zɛdijʉ xtá e̱me̱jʉ car Jesucristo, i nesta gu mbe̱nijʉ, jí̱ bbe dí bbʉpjʉ ncja ngu̱ ga ne ca Ocja̱, eso, gu ɛmbi ʉm mʉyjʉ pa gu tzøhtzijʉ gu hmʉpjʉ ncjapʉ. Nubbʉ, da ttajcöjʉ car premio ca dí nejʉ. Cja̱ bbʉ i bbʉh cʉ ddáa cʉ i ma̱jmʉ: “Nugöje, ya xtú tzøhtzije göhtjo ca i ne ca Ocja̱, ya jin te i bbɛtiguije,” guejtsjɛ ca Ocja̱ xta u̱jti‑cʉ ¿cja cierto ca i ma̱n‑cʉ? \v 16 Pe bbʉ dí ne gu hmɛtojʉ car hñu̱ ca dár tɛnijʉ, i nesta gu øtijʉ ca ya xtí pa̱dijʉ, jin gu jɛjtijʉ‑ca̱. \p \v 17 Nuquɛjʉ, cjua̱da̱, gui hmʉpjʉ ncja ngu̱ ndár hmʉjcö bbʉ ndár bbʉpjʉ, como gú cca̱jtiguijʉ ja ndí ncja. Guejtjo gui cca̱htijʉ ja i ncja quí vida cʉ pé dda cjua̱da̱ cʉ i tɛn car ejemplo dú ddahquijʉ, pa gui hmʉpjʉ ncjapʉ hne̱je̱. \v 18 Ya xtú xihquijʉ rá ngu̱ vez, cja̱ pé dí yojpi dí xihquijʉ ya, i bbʉ rá ngu̱ cja̱hni, i tsjijtjo hermano, pe jin gui cierto di e̱me̱‑cʉ. Bbʉ dí mbe̱ngö cʉ cja̱hni‑cʉ, dí zoni. Nucʉ, ncjahmʉ jin te i ntjumʉybi ca gá ndu̱ car Cristo pʉ jar ponti por rá nguejcöjʉ. \v 19 Cʉ cja̱hni‑cʉ, ya xní ma da bbɛdijʉ, como rí ma ʉ́r mʉyjʉ yʉ cosa yʉ i netsjɛ hua jar mundo. Guejtjo i øtijʉ cosa cʉ jin gui tzö. Rí ntzöhui da mɛhtzi ʉ́r tzöjʉ digue ca i øtijʉ, pe gueguejʉ i ndo hñi̱xtsjɛjʉ. I ma̱jmʉ i pɛhtzi derecho da dyøti ncja ngu̱ ga nejʉ. Cʉ cja̱hni‑cʉ, jin gui mbe̱n ca Ocja̱. Jøndi yʉ cosa hua jar jöy i mbe̱nijʉ. \v 20 Pe nugöjʉ, dí göhtjojʉ como ngu̱ xtá e̱me̱jʉ, dí mi̱ngu̱jʉ pʉ ji̱tzi, cja̱ rí ma ʉm mʉyjʉ pʉ. Dí tøhmijʉ car Tzi Ta Jesús drí hñe̱h pʉ pa da gʉxquigöjʉ. Guegue‑ca̱ ya xí ngʉzquigöjʉ ca rá nttzo ca xtá øtijʉ. \v 21 Cja̱ bbʉ pé xtu e̱je̱, du ja̱ cár ttzɛdi cja̱ da mandado. Da pöti yʉm cuerpojʉ yʉ i mpuntjo, cja̱ da ddajquijʉ hnar ddadyo cuerpo ca jin da tjegue. Da jñɛjmi cár cuerpo guegue, drá ndo zö. Como rá nzɛh cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús pa da mandadobi göhtjo yʉ i bbʉjcua jar mundo, da cjajpi göhtjo ncja ngu̱ ga ne guegue. \s1 Alégrense siempre en el Señor \c 4 \p \v 1 Nuquɛjʉ, ʉm hñohuiquijʉ, gui mbe̱nijʉ yʉ xtú ma̱ngua, cja̱ gui zɛdijʉ, gui hñojʉ rá zö jár hñu̱ ca Ocja̱. Dí ma̱hquijʉ, dí ndo ne gu cca̱jtiquijʉ, como guehquɛjʉ guí pöjpiguijʉ nʉm tzi mʉy. Dú pɛjpi ca Ocja̱, dú nzohquijʉ digue car Jesucristo, cja̱ nuquɛjʉ gú hñemejʉ. Eso, ya xtí mpöjö, como dí cca̱hti, ya xpa joh cam bbɛfi. Ncjahmʉ ya xí ni̱gui cam tja̱ja̱ ndí joni. \p \v 2 Dí nzoh car hermana Evodia cja̱ co car hermana Síntique, da hmʉbi tzʉ rá zö. Como ya xí hñemehui cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús, ya jin da huɛnihui. \v 3 Nuquiguɛ, ʉm cjua̱da̱qui, dí mföxihui cár bbɛfi ca Ocja̱, cja̱ dí pa̱cö, rá zö guir pɛjpi‑cá̱. Nuya dí öhqui tzʉ gui nzoh cʉ yo hermana‑cʉ pa da mpöjmi cja̱ da hmʉbi gá acuerdo, como gueguehui mí föxquihui, mí xijmi cʉ cja̱hni cár tzi palabra ca Ocja̱, göhtjo co ni car hermano Clemente, co ni cʉ pé ddáa cʉ dú mföxje car bbɛfi‑ca̱. Quí tju̱ju̱ cʉ hermano‑cʉ bí ju̱x pʉ jar libro pʉ jabʉ i cuati quí tju̱ju̱ cʉ to xí ttun car nzajqui ca jin da tjegue. \p \v 4 Nuquiguɛjʉ, gui mpöjmʉ göhtjo ʉr tiempo, como guí bbʉpjʉ car Jesucristo. Cja̱ pé dí yojpi dí xihquijʉ, gui ndo mpöjmʉ. \v 5 Cada hnaaquiguɛjʉ, gui hmʉbi cor tti̱jqui quir mi̱nga̱‑cja̱hnijʉ, pa da fa̱di, guí jogui cja̱hnijʉ. Gui mbe̱nijʉ, ya xpa e̱ cerca car pa bbʉ xtu e̱h cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús. \p \v 6 Dyo guí cjajʉ ndu̱mʉy, masque da ncja ca te da ncja. Dyo guí ntzøtijʉ ja gui ncjajʉ, sino que gui xijmʉ cam Tzi Tajʉ ji̱tzi göhtjo ca guí nestajʉ. Gui nzojmʉ guegue, cja̱ gui dyöjpijʉ cjama̱di cʉ te i ddahquijʉ‑ca̱. \v 7 Nubbʉ, ca Ocja̱ da jñu̱jtiquijʉ ir tzi mʉyjʉ pa jin gui ntzøtijʉ masque guí tjojmʉ tema cosa rá ntji̱. Yʉ cja̱hni yʉ rí dɛn nʉr mundo jin gui ntiende ja ncja ga jñu̱ ir mʉyjʉ bbʉ guir tjojmʉ prueba. Nu cam Tzi Tajʉ ji̱tzi da möxquijʉ pa gui segue gui hñe̱me̱jʉ car tzi Jesucristo, göhtjo mbo ir tzi mʉyjʉ, cja̱ gui yojmʉ‑cá̱, pa ncjapʉ jin te gui mbe̱nijʉ hne̱je̱. \s1 Piensen en lo que es bueno \p \v 8 Jøndi na̱ péhnar palabra dí xihquijʉ ya, ʉm cjua̱da̱quijʉ. Dyo guí mbe̱nijʉ quí falta quir mi̱nga̱‑cja̱hnijʉ o cʉ hmɛtzö cʉ i øti cʉ ddaa‑cʉ, pe gui mbe̱nijʉ cʉ cosa cʉ jin gui nttzo. Gui mbe̱nijʉ cʉ palabra cʉ ncjua̱ni cja̱ co cʉ mfe̱ni cʉ rí ntzöhui da tte̱me̱. Gui mbe̱nijʉ cʉ to i øti ca rá zö cja̱ co cʉ cosa rá zö cʉ i bbʉy. Gui mbe̱nijʉ göhtjo ca i nrespeta cja̱ co hne̱je̱ ja ncja ga hmʉh cʉ jogui cja̱hni cʉ i tti̱htzibi. Gui mbe̱nijʉ göhtjo ca i ni̱gui rá zö, cja̱ co ca i ttøde rá zö. \p \v 9 Gui nxödijʉ pa gui hmʉpjʉ ncja ngu̱ dá u̱jtiquijʉ. Gui dyøtijʉ ca ndí ma̱ngö, cja̱ co ca gú cca̱jtiguijʉ ndí øtigö. Bbʉ gui dyøtijʉ ncjapʉ, ca Ocja̱ da möxquiguɛjʉ pa gui hmʉpjʉ cor tti̱jqui, como guegue i ddajquijʉ car jogui mfe̱ni. \s1 Ofrendas de los filipenses para Pablo \p \v 10 Dí ndo mpöjcö, cja̱ dí öjpi mpöjcje ca Ocja̱ ca pé xcú yojpi xcú pɛnquigöjʉ tzʉ ʉr domi. Jin dí ma̱ngö, má̱s ya xquí da̱be̱niguijʉ, como dí pa̱di, nguí mbe̱nguitjojʉ, pe jí̱ mí cja car manera ja güi pɛnquijʉ car ayuda pa güi föxquijʉ. \v 11 Masque dí bbʉy rá zö cja̱ jin te xcá bbɛtigui, nde̱jma̱ dí öhquijʉ mpöjcje. Nugö ya xtú nxödi gu mpöjö co ni ca tengu̱ i jui̱gui ca Ocja̱. \v 12 Masque jin te dí ja̱, pe dí mpöjcö, cja̱ bbʉ dí tzi ja̱, guejtjo dí mpöjö hne̱je̱. Ya xtú nxödi, dí jöti göhtjo. I pa̱tigui bbʉ guir ni̱ña̱gö, guejtjo i pa̱tigui bbʉ guir tu̱ntju̱. I pa̱tigui bbʉ i sobragui cʉm domi, cja̱ guejtjo i pa̱tigui bbʉ jin te i sobragui. \v 13 Dí jöti göhtjo, como dí yobbe cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús, cja̱ guegue i ddajqui cam fuerza. \v 14 Nuquiguɛjʉ, cjua̱da̱, xcú mbe̱nguijʉ ca dár hmʉjcö hua jar födi, cja̱ xcú föxquijʉ. Dí cjama̱di quer tzi tti̱jquijʉ. \p \v 15 Guí hermanojʉ, guí mi̱ngu̱jʉ pʉ Filipos, ya xquí pa̱dijʉ, bbʉ ndú xihquijʉ nʉ́r palabra ca Ocja̱ car primera vez, dú e̱h pʉ Macedonia, pʉ jabʉ guí bbʉpjʉ, dú nzohquijʉ. Cja̱ bbʉ ndú pøngö pʉ, pé dá ddax cʉ pé dda jñi̱ni, jønquitsjɛguɛjʉ gú pɛnquijʉ tzʉ ʉr domi pa güi föxjʉ nʉ́r bbɛfi ca Ocja̱. Ncjahmʉ gú gradeceguijʉ ca dá föxquijʉ guí hñe̱me̱jʉ car Jesucristo. \v 16 Cja̱ bbʉ ndrá bbʉjti pʉ Tesalónica, nuquɛjʉ gú pɛnquijʉ hnar ofrenda, cja̱ pé gú yojpi gú pɛnquijʉ pé hnaa. Gú ddajquijʉ ca mí cjagui ʉr falta. \v 17 Cja̱ nuya, pé xcú pɛnquijʉ algo, cja̱ pé dí mpöjö, jin gui jøña̱ ca dí ne gu recibi quer domijʉ. Guejtjo dí mpöjö, porque dí pa̱di, da jñu̱x quer tja̱ja̱jʉ pʉ jar ji̱tzi. \v 18 Nu ca xpá jña̱ car hermano Epafrodito da zö pa göhtjo ca te gu nesta. Ya xtú recibi göhtjo ca ndí tøhmi, hasta xí tjogui. Tji na̱r carta na̱ dí pɛnquijʉ, xtú ju̱xcua, dí gradece quer ofrendajʉ xcú pɛnquijʉ. Xí pöjpigui nʉm tzi mʉy, cja̱ guejtjo dí ma̱ngö, xí tzøpi ca Ocja̱. \v 19 Dí nzoh ca Ocja̱ por rá nguehquɛjʉ, cja̱ dí pa̱di guegue da ddahquijʉ göhtjo ca di cjahquijʉ ʉr falta, como rá ngu̱ cár riqueza i pɛhtzi pʉ ji̱tzi. Da nu̱quijʉ rá zö, como xcú cuatijʉ jár dyɛ cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús. \v 20 Gu xöjtibijʉ ca Ocja̱, cam Tzi Tajʉ, göhtjo ʉr tiempo. Amén. \s1 Saludos finales \p \v 21 Nugö, dí pɛmpi nzɛngua göhtjo cʉ hermano cʉ rá bbʉh pʉ Filipos, göhtjo cʉ i tɛn car Cristo Jesús. Guejti yʉ cjua̱da̱ yʉ dí bbʉjcöbbe hua, i zɛnguaquijʉ. \v 22 Göhtjo cʉ pe dda hermano cʉ i bbʉjcua, co hne̱h cʉ i bbʉh pʉ jár ngu̱ car emperador romano, göhtjo‑cʉ i pɛnquijʉ ʉr nzɛngua, hne̱je̱. \v 23 Cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo da möxquijʉ co ni cár jma̱jte, göhtjoquiguɛjʉ. Amén. \p I ttzɛdi hua nʉ́r bbede na̱r carta‑na̱.