\id 1TI \h 1 TIMOTEO \toc1 PRIMERA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A TIMOTEO \toc2 1 TIMOTEO \toc3 1 Ti. \mt1 PRIMERA CARTA DEL APÓSTOL SAN PABLO A TIMOTEO \c 1 \s1 Pablo escribe a Timoteo \p \v 1 Nugö, dúr Pablo, ʉ́r jmandaderogui car tzi Jesucristo. Xí ddajqui cam cargo car Tzi Ta ji̱tzi cja̱ co cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. Guegue cam Tzi Tajʉ xpá mɛnquijʉ cár Tzi Ttʉ, cja̱ por rá nguehca̱, xí ngʉzquijʉ ca rá nttzo ca ndí tu̱jʉ. Cja̱ jøndi car Jesucristo dí tøhmijʉ da möxquijʉ. \v 2 Dí pɛnquigö na̱r carta‑na̱, nuquɛ, Timoteo. Guehquɛ guí ncja ngu̱ ʉm ba̱jtziquigö, como por rá nguehca̱ dú xihqui nʉr evangelio, gú töti car nzajqui ca jin da tjegue. Cam Tzi Tajʉ ji̱tzi, yojmi cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo da möxquiguɛ, da nu̱qui co cár tzi tti̱jqui, cja̱ da jñu̱jtiqui ir mʉy. \s1 Advertencia contra enseñanzas falsas \p \v 3 Bbʉ ndú pøm pʉ Efeso, pa gua e̱cua jar jöy Macedonia, dú xihqui güi cojquɛ pʉ pa güi xih cʉ dda cja̱hni, jin di u̱jti cʉ hermano cʉ dda mfe̱ni cʉ jin gui cierto. \v 4 Gui xih cʉ cja̱hni‑cʉ, dyo i ja̱jqui cʉ mensaje cʉ i xih cʉ hermano pʉ já lista quí tju̱ju̱ cʉ cja̱hni cʉ mí bbʉ ya má yabbʉ, cja̱ dyo i ma̱jmʉ bbede cʉ jí̱ rí hñe̱h cár palabra ca Ocja̱, ncjahmʉ di cierto‑cʉ. Cʉ to i øjmʉ cʉ bbede‑cʉ, dé i mbömbijʉ cʉ dda nttöni cʉ jin te i vale. Jin gui föxquijʉ cʉ cuento‑cʉ pa gu e̱me̱jʉ ca Ocja̱ cja̱ gu tɛnijʉ car Jesucristo. \p \v 5 Nuquɛ, dí ddahqui consejo, gui nzoh cʉ hermano pa da hñemejʉ car Jesucristo, göhtjo mbo ʉ́r mʉyjʉ, cja̱ da jiɛjmʉ göhtjo tema nttzomfe̱ni. Car Cristo ya xí ngʉhtzibijʉ ca rá nttzo ca mí tu̱jʉ, eso, ya jin te da mbe̱nijʉ. Bbʉ da dyøtijʉ ncjapʉ cʉ hermano, da jogui da ma̱dijʉ ca Ocja̱, göhtjo mbo ʉ́r mʉyjʉ, cja̱ co hne̱h quí hñohuijʉ. \v 6 I bbʉh cʉ dda cja̱hni cʉ xí da̱be̱ni te i nesta pa gu hñojʉ jár hñu̱ ca Ocja̱, cja̱ dé i ña̱jʉ digue cʉ dda cosa cʉ jin gui ntju̱mʉy. \v 7 Cʉ cja̱hni‑cʉ, i ne da cjajʉ maestro, pa da u̱jti yʉ pé dda cja̱hni car ley ca bi ma̱n car Moisés. I ma̱jmʉ palabra rá ji̱tzi, cja̱ i nzoh cʉ hermano ncjahmʉ gueguejʉ göhtjo di pa̱dijʉ. Pe nucʉ́, jin gui pa̱di te i ne da xijquijʉ car ley, cja̱ jin te i ntju̱mʉy ca i ma̱. \p \v 8 Cierto, dí pa̱dijʉ, rá zö ca i ma̱n car ley. Pe i nesta gu mbe̱nijʉ ter bɛh ca̱ i xijquijʉ ca Ocja̱ pʉ jar ley, cja̱ jin gu cjajpijʉ ncaso cʉ pé dda mandadmiento o cʉ pé dda bbede cʉ xí jñu̱htzitjo yʉ cja̱hni. \v 9 Nugöjʉ, como ngu̱ xtá e̱me̱jʉ car Jesucristo, ya jin gui mandadoguijʉ car ley, como jin gui ccax cʉ cja̱hni cʉ i øti ca rá zö. Ca Ocja̱ bi ddajquijʉ car ley pa da ccax cʉ cja̱hni cʉ jin gui ne da dyøjti guegue, co ni cʉ i øti ca rá nttzo, co ni cʉ i ndu̱jpite, co ni cʉ cja̱hni cʉ jin gui tzu̱jʉ ca Ocja̱, cja̱ i tjendijʉ car religión. Guejti cʉ cja̱hni cʉ i pöhti cár ta, cár me, co cʉ i pöhti pé dda cja̱hni, bi ttøti car ley pa di castiga‑cʉ. \v 10 Car ley i ccahtzi hne̱je̱ cʉ to i jöti bbɛjña̱, co cʉ to i jöti hñøjø, siendo jin gui ntja̱jtihui. Cja̱ i ccax cʉ hñøjø cʉ i yojtsjɛhui quí mi̱nga̱‑hñøjøhui, cʉ i tsjifi yozna̱. I ccax cʉ to i tzʉh quí mi̱nga̱‑cja̱hnijʉ pa da nccu̱ti domi, co cʉ i ña̱jqui bbɛtjri, cja̱ co cʉ i øti compromiso gá ntjötitjo. Göhtjo‑yʉ́, i ccax car ley, cja̱ co hne̱je̱ cʉ pé dda cosa cʉ jin gui tzøh ca Ocja̱. Ya xtí pa̱dijʉ, jin gui tzö cʉ cosa‑cʉ. \v 11 Guejti nʉr evangelio nʉ xtú e̱me̱jʉ, guejtjo i ja̱guijʉ yʉ cosa rá nttzo, ncja yʉ xtú ma̱ngua, como jin da consenti ca Ocja̱ cʉ to i øte ncjapʉ. Rá ndo zö ca Ocja̱, guejtjo rá nttzu̱jpi, cja̱ rí ntzöhui gu xöjtibijʉ. Guegue xí ddajqui cam cargo, eso, dí tʉnguibi nʉ́r palabra, cja̱ rá zö nʉ hne̱je̱. \s1 Gratitud por la misericordia de Dios \p \v 12 Dí öjpi cjama̱di cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo, porque guegue xí ddajqui cam ttzɛdi, cja̱ co nica̱ dí pɛjpi. Bi cca̱jtigui, ja dí ncja, cja̱ bi ba̱di, bbʉ di ddajqui cam cargo, gua cumpli, eso, bi hñi̱xqui pa gu xij yʉ cja̱hni nʉr evangelio. \v 13 Car Jesucristo bi cjagui ʉ́r jmandaderogui, masque má̱hmɛto ndí tzani guegue, cja̱ ndí cöhmi cʉ to mí tɛni, ndí ndo øhtibi ca rá nttzo. Nu ca Ocja̱ bi jui̱guigö, porque jí̱ bbe ndí pa̱di, ¿cja mí gue car Jesús ca xcuí mɛjni pa di salva yʉ cja̱hni? Guejtjo jí̱ bbe ndí pa̱di, má̱s már nttzo ca ndí øte. \v 14 Nu cam Tzi Jmu̱jʉ Jesús bi nzojqui co ni cár tzi tti̱jqui, cja̱ bi perdonagui göhtjo ca xtá øhtibi. Nubbʉ, dú e̱me̱, bbʉ, cja̱ dú ma̱di göhtjo mbo nʉm tzi mʉy. \p \v 15 Cierto nʉr jña̱‑nʉ, cja̱ rí ntzöhui da hñe̱me̱ göhtjo yʉ cja̱hni: Car Jesucristo bú e̱cua jar jöy pa bi gʉhtzibi yʉ cja̱hni ca rá nttzo ca xí dyøtijʉ. Cja̱ nugö, már ndo ngu̱ ca ndí tu̱gö. Más ndí ndo ndu̱jpitegö ni ndra ngue göhtjo cʉ pé dda cja̱hni. \v 16 Masque már ndo ngu̱ ca xtá øtigö ca már nttzo, car Jesucristo bi gʉzqui göhtjo‑ca̱, pa bi ni̱gui te tza mí ndo jui̱guigui. Ca xtá e̱me̱ car Jesucristo, dú ncjagö ncja hnar muestra pa da cca̱jtigui cʉ pé dda cja̱hni cja̱ da ba̱di te tza ngu̱ cár jma̱jte ca Ocja̱. Da ncjapʉ da hñe̱me̱ cja̱ da dötijʉ car nzajqui ni jabʉ drí tjegue. \v 17 Rí ntzöhui gu i̱htzibijʉ ca Ocja̱, gu ndo xöjtibijʉ cár tju̱ju̱, göhtjo yʉ cjeya ni jabʉ drí tzöya. Guegue ʉr Rey ca más i mandado, masque jin dí cca̱htigöjʉ. I bbʉjtjo göhtjo ʉr tiempo, jin gui tu̱. Ddatsjɛ guegue Ocja̱, göhtjo i pa̱di, rá ndo zö, cja̱ rá ndo ji̱tzi quí mfe̱ni. Gu i̱htzibijʉ cja̱ gu nda̱nejʉ göhtjo ʉr tiempo. Amén. \p \v 18 Nuquɛ, Timoteo, ʉm ba̱jtziquigö, dí ddahqui nʉr cargo‑nʉ como ngu̱ gá tsjihqui má̱hmɛto. Gui mbe̱ni ja mí ncja bbʉ mí tti̱xqui pa güi pɛjpi ca Ocja̱. Cʉ hermano cʉ bi nzohqui bi ma̱n cʉ dda palabra cʉ xquí xijmʉ ca Ocja̱. Bi ma̱jmʉ tema bbɛfi güi dyøte. Nuya, gui mbe̱n cʉ palabra cʉ bi xihqui‑cʉ, cja̱ gui zɛdi, gui mpɛh quer bbɛfi. Gui ncja ngu̱ hnar sundado ca i mpɛgui pa da da̱pi quí contra. Gui mbe̱ndi car palabra xcú hñeme, cja̱ gui dyøte ncja ngu gri pa̱di ga ne ca Ocja̱. \v 19 I bbʉh cʉ dda hermano cʉ xí dyøti cosa cʉ jin gui tzö, cja̱ ya xi mí pa̱di, jí̱ mí tzö cʉ cosa‑cʉ. Ncjapʉ xcá wem pʉ jár hñu̱ ca Ocja̱. \v 20 Ncjapʉ xcá wen car Himeneo co car Alejandro. Nucʉ́, dú fonguigö‑cʉ cja̱ dú öjpi ca Ocja̱ da ungui ʉr tsjɛjqui ca Jin Gui Jo pa da mɛmpi cár castigohui. I nesta da ncastiga‑cʉ́ pa da jiɛh ca rí zanihui cár palabra ca Ocja̱. \s1 Instrucciones sobre la oración \c 2 \p \v 1 Primero, dí ne gu xihqui, gui xih cʉ hermano, cada bbʉ guir jmuntzijʉ, gui nzojmʉ ca Ocja̱, gui mahtijʉ, gui dyöjpijʉ da möx cʉ pé dda cja̱hni, göhtjo cʉ to i bbʉy, cja̱ gui dyöjpijʉ cjama̱di digue cʉ bendición cʉ i ddajquijʉ, göhtjoguigöjʉ como ngu̱ xtá e̱me̱jʉ. \v 2 Gui dyöjpijʉ ca Ocja̱ da möx cʉ gobierno, co göhtjo cʉ to i pɛhtzi quí cargo, pa gu hmʉpjʉ rá zö, jin da ni̱gui tu̱jni, cja̱ jin da nantzi guerra, pa da jogui gu pɛjmʉ cam bbɛfijʉ cja̱ pa jin te da storbaguijʉ ca dár jonijʉ ca Ocja̱. Da ncjapʉ grá hmʉpjʉ respetado cja̱ jin gu ndu̱jpitejʉ. \v 3 I nesta gu nzojmʉ cam Tzi Tajʉ ji̱tzi por rá ngue cʉ autoridad, como bbʉ dí öjpijʉ da möx cʉ to i mandado, i tzøh ca Ocja̱. Guegue‑ca̱ xí nu̱guijʉ co cár tzi tti̱jqui, eso, ya xtú tötijʉ car nzajqui ca jin da tjegue. \v 4 Cam Tzi Tajʉ ji̱tzi i ne göhtjo yʉ cja̱hni, i ne da tsjijmʉ car palabra ca ncjua̱ni, pa guejti‑cʉ da döti cár salvaciónjʉ hne̱je̱. \v 5 Porque ddatsjɛ ca Ocja̱ i bbʉy, cja̱ hnaatjo i bbʉh ca i bbö madé, i nzoh cár Tzi Ta ji̱tzi por rá ngue yʉ cja̱hni. Gue car Jesús, ca i tsjifi ʉr Cristo, como bi tti̱tzi cja̱ bi cja ʉr cja̱hni pa bi möxquigöjʉ. \v 6 Guegue‑ca̱ bi dö cár nzajqui, bi du̱ pa bi gʉzquijʉ ca rá nttzo ca xtá øtijʉ, göhtjo yʉ to xí hñe̱me̱. Cja̱ nuya, ya xí nzøh car tiempo pa da tsjifi göhtjo yʉ cja̱hni ja i ncja car Jesucristo. \v 7 Cja̱ nugö, xí hñi̱xqui ca Ocja̱ gá mensajero, xí cjagui ʉ́r apóstolegui, eso, dí dyo, dí tʉngui nʉr mensaje‑nʉ. (Como dí pɛjpi car Jesucristo, dí xihquijʉ car palabra ca ncjua̱ni, jin dí ma̱ngö bbɛtjri.) Gue yʉ cja̱hni yʉ jin gui judio, dí uni ʉm mʉy dí nzojcö‑yʉ pa da dyøjmʉ nʉr mensaje nʉ i ntju̱mʉy cja̱ da ba̱di ja drí guatijʉ jár dyɛ car Jesucristo. \p \v 8 Eso, dí xihqui ya, göhtjo pʉ jabʉ i mpɛjni cʉ hermano, yʉ hñøjø da mahtijʉ ca Ocja̱, göhtjo mbo ʉ́r mʉyjʉ. Jin te xtrú dyøhtibi ca rá nttzo, jí̱ xtrú huɛnijʉ, cja̱ jin to xtrú tsjeyabi. \v 9 Nu yʉ bbɛjña̱ da hmʉpjʉ ncja ngu̱ rí ntzöhui, cja̱ jin da hñi̱xtsjɛjʉ. Da jiejʉ da̱jtu̱ cʉ rí ntzöhui yʉ to i e̱me̱ car Jesucristo. Cʉ da̱jtu̱ cʉ da jie da gohmi cár cuerpojʉ cja̱ jin di ndo má̱di. Guejti cár ña̱jʉ, da tjojqui ncja ngu̱ rí ntzöhui, pe jin da ttøhtibi peinado drá ntji̱ o gá lujo. Cʉ hermana jin da jion car manera ja drí juɛx quí da̱jtu̱ co adorno gá oro o gá perla o pé dda tzi doxto cʉ i mu̱hui rá ngu̱. \v 10 Nu cʉ bbɛjña̱ cʉ xí hñe̱me̱, rí ntzöhui da cca̱hti te i nesta quí hñohui pa da mötzi. Da ncjapʉ drí tti̱htzibi cja̱ da tzøh ca Ocja̱, hne̱je̱. \v 11 Bbʉ ra bbʉh pʉ jar tsjödi yʉ bbɛjña̱, da dyøde göhtjo ca i ma̱n car hermano ca i ja̱ cár cargo, cja̱ jin da hna ña̱tjo. \v 12 Nugö, jin dí ungui ʉr tsjɛjqui nʉr bbɛjña̱ da u̱jti cʉ hñøjø pʉ jar templo. Jin gui tzö da mandadobi guegue nʉr hñøjø. I toca nʉr bbɛjña̱ da mi̱jtjo, cja̱ da dyøh ca i jma̱. \v 13 Porque ca Ocja̱, bbɛto bi dyøti car Adán, cja̱ diguebbʉ ya, bi dyøti car Eva. \v 14 Nu car Adán, bbʉ mí dyøti ca rá nttzo, jin gá tjöti guegue. Gue car bbɛjña̱ bi tjöti, como guegue bi hñe̱me̱bi ca bi ma̱n ca Jin Gui Jo cja̱ bbɛto bi dyøti ca xquí ccax ca Ocja̱. Ma ya, pé bi dyøti ncjadipʉ cár da̱me. \v 15 Cierto i ndo sufri yʉ bbɛjña̱ ca rí øngui ba̱jtzi, pe nde̱jma̱ ca Ocja̱ da mötzi pa da bøni rá zö. Gueguejʉ i nesta da hñeme car Jesucristo, da ma̱h cár da̱me cja̱ co quí familia, da segue da jion ca Ocja̱, cja̱ da hmʉy ncja ngu̱ rí ntzöhui. \s1 Cómo deben ser los obispos \c 3 \p \v 1 Ya xcú dyøj nʉr jña̱ nʉ i ma̱n yʉ cja̱hni, cja̱ cierto, hne̱je̱: Ca to i ne da mɛhtzi cár cargo pa da nú̱ cʉ pé dda hermano, i ne da pɛjpi ca Ocja̱, cja̱ rá zö car bbɛfi ca i ne. \v 2 Nugö, pé dí xihqui, ca to da ttun cár cargo gá pastor o gá obrero, i nesta da hmʉy rá zö cár vida. Jin te da ddöhtibi ca rá nttzo ca xtrú dyøte. Jin da tti̱xi hnar hñøjø ca xtrú yohti bbɛjña̱. Da tti̱xi hnáa ca i pɛnti quí mfe̱ni. Da ntzohmi ter bɛh ca̱ da dyøte. Da dyøti ca rí ntzöhui pa da nrespetabi. Da recibi cʉ visita göhtjo cor pöjö. Guejtjo i nesta da ba̱di ja drí u̱jti yʉ pé dda hermano, cja̱ da mɛhtzibi paciencia. \v 3 Jin da nti̱, cja̱ jin da jiongui tu̱jni. Da ña̱hui cor tti̱jqui cár mi̱nga̱‑cja̱hnihui, cja̱ da mɛhtzibi paciencia. Jin da ma ʉ́r mʉy car domi, cja̱ jin da ndo ne da jña̱. Dur jogui cja̱hni, da nzofo rá zö quí hñohui. \v 4 Da ba̱di da mandado rá zö pʉ jár ngu̱, pa da dyøjti quí ba̱jtzi, da hñi̱htzibi. \v 5 Porque bbʉ jin gui pa̱di da mandado jár ngu̱tsjɛ, ¿ja ncja drí mandado jár ngu̱ ca Ocja̱, bbʉ? \v 6 Jin da tti̱tzi gá obrero hnar cja̱hni ca cja xí hñe̱me̱, porque llega da hñi̱xtjo, ncja ngu̱ gá dyøti car Satanás. Nubbʉ, da hna dyøti hnar cosa ca jin di tzö, cja̱ ya jin da jogui da sirvebi ca Ocja̱, bbʉ. \v 7 I nesta da hmʉy rá zö car hñøjø ca i ne da cja ʉr obrero, pa guejti cʉ cja̱hni cʉ jin gui cʉti tsjödi da ma̱jmʉ, rá zö cár vida guegue. Porque bbʉ di øte tema cosa rá nttzo car obrero, da zohmi cʉ cja̱hni cʉ jin gui e̱me̱, cja̱ da ña̱jquibijʉ. Ncjahmʉ ya xtrú nda̱h ca Jin Gui Jo, bbʉ, como xta ttzan nʉ́r palabra ca Ocja̱ por rá ngue cár vida car obrero. \s1 Cómo deben ser los diáconos \p \v 8 Da ncjapʉ hne̱je̱ cʉ to da cja í möxte car obrero cʉ i tsjifi diácono. Nucʉ, i nesta da hmʉy ncja ngu̱ rí ntzöhui, pa da hñi̱htzibi cʉ pé ddaa. Jin da dyøti ntjöti, da cumpli ca i ma̱. Jin da nti̱, cja̱ jin da ndo ne car domi. \v 9 I nesta da ba̱di rá zö ja i ncja nʉr tzi ddadyo palabra nʉ dí e̱me̱jʉ, como nunʉ́, rí hñe̱h ca Ocja̱‑nʉ. Guejtjo i nesta da hmʉy limpio cár vida, pa jin te da mbe̱nijʉ. \v 10 Bbʉ xta tti̱xi hnar hermano pa da cja ʉr diácono, bbɛto, da ncca̱htibi cár vida pa da fa̱di, ¿cja i øti ca rá zö? Cja̱ bbʉ jin te i ddöhtibi ca drá nttzo, nubbʉ, da ttun cár bbɛfi gá möxte, bbʉ, pa da möx car obrero. \v 11 Guejti cʉ bbɛjña̱ cʉ i ne da möx car obrero, i nesta da hmʉy rá zö pa da nrespetabi, hne̱je̱. Da jogui da hño da visita cʉ pé dda hermano, o da nu̱ cʉ döhtji. Jin da ña̱jquibi bbɛtjri quí mi̱nga̱‑cja̱hnijʉ, cja̱ jin da nti̱. I nesta da hmʉy gá honrado pa da mɛhtzibijʉ confianza cʉ pé ddaa. \v 12 Quí möxte car obrero cʉ i tsjifi diácono, cada hnaa da hmʉbi hnaatjo cár bbɛjña̱. Da nzoh quí ba̱jtzijʉ, cja̱ nucʉ́ da dyøjte. Cʉ hermano‑cʉ́, da mandado rá zö pʉ jáy ngu̱jʉ. \v 13 Hnar hermano ca xí tti̱tzi gá diácono, bbʉ xí dyøte rá zö cár bbɛfi, da ndo tti̱htzibi cja̱ da tte̱me̱bi. Cja̱ guejtsjɛ guegue car diácono, ca xcá pɛjpi ca Ocja̱ tengu̱ cjeya, guehca̱ da mötzi pa da zɛdi drí hñe̱me̱ nʉ́r tzi palabra car Jesucristo. \s1 La maravilla de nuestra religión \p \v 14 Nuquɛ, Timoteo, dí mbe̱ni gu má cca̱jtiqui tzʉ, pe nde̱jma̱ dí pɛnqui na̱r carta‑na̱, \v 15 pa bbʉ gu dé hua, gui pa̱di ja ncja drí hmʉh cʉ to da ttun cár cargo pʉ jár ngu̱ ca Ocja̱, cja̱ co guejtjo ja ncja drí hmʉh cʉ pé dda hermano cʉ i cuati pʉ. Porque cʉ to i jmu̱ntzi pʉ jar templo, i jñɛjmi cár familia ca Ocja̱ ca ntju̱mʉy i bbʉy. Ca rí jmu̱ntzi cʉ hermano pa da ncja tsjödi, cja̱ co ca rí hmʉh cʉ ddaa cʉ i mandadobi‑cʉ, guehca̱ i sirve pa da jma̱ nʉ́r palabra ca Ocja̱, cja̱ guejtjo pa da nccahtzi cʉ to i ne da hua̱nihui hnahño mfe̱ni cʉ xí mbe̱ntsjɛjʉ. Por rá ngue yʉ hermano yʉ xí hñe̱me̱, i bbɛhtzi rá zö nʉr mensaje nʉ rí hñe̱h ca Ocja̱, cja̱ guejtjo i ntʉngui, pa da dyøh cʉ pé dda cja̱hni. \v 16 Cierto, rá ndo zö cja̱ rá ndo ji̱tzi nʉr tzi ddadyo palabra nʉ xtú e̱me̱jʉ. Guejnʉ́, rí hñe̱h ca Ocja̱‑nʉ. \q1 Ca Ocja̱ bi cja ʉr cja̱hni, bú ca̱jcua jar jöy, \q1 Car Espíritu Santo bi ma̱, jin te mí ndu̱jpite car cja̱hni‑ca̱. \q1 Guejti cʉ anxe mí jantijʉ guegue bbʉ mí bbʉjcua jar jöy, cja̱ bi hñi̱htzibijʉ. \q1 Cja̱ pé bi tsjih cʉ cja̱hni cʉ mí mi̱ngu̱ göhtjo tema jöy, ja mí ncja car Cristo ca xcuí mɛjni car Tzi Ta ji̱tzi. \q1 Nubbʉ, bi hñe̱me̱jʉ rá ngu̱ cja̱hni, göhtjo hua jar mundo. \q1 Ma ya, pé bi ttzix pʉ ji̱tzi guegue, cja̱ nuya bí bbʉh pʉ jabʉ bí tti̱htzibi cja̱ bí tsjöjtibi. \m Ncjapʉ ga ma̱ nʉr tzi jogui palabra nʉ dí e̱me̱jʉ. \s1 Los que se apartarán de la fe \c 4 \p \v 1 Nu car Espíritu Santo xí xijquijʉ claro te da ncja bbʉ ya xqui guejtipʉ da guaj nʉr mundo. øde, da wen cʉ dda hermano, da jiɛh car palabra ca xí hñe̱me̱jʉ. Da dɛnijʉ cʉ hnahño mfe̱ni cʉ rí hñe̱h ca Jin Gui Jo. \v 2 Nu cʉ to da wenijʉ, da dyøjti cʉ dda hñøjø cʉ i ma̱ngui bbɛtjri. Cʉ jiöjte‑cʉ, ya jin gui tzu̱jʉ ca Ocja̱. Nim pa di mbe̱nijʉ, ¿cja rá nttzo ca rí dyøti ntjöti? \v 3 Mɛtjri maestro cʉ cja̱hni‑cʉ. I ccax yʉ hermano, i xijmʉ jin da ntja̱jti. Guejtjo i ccax yʉ hermano pa jin da zi tengu̱ clase car jñu̱ni. Nugöjʉ, dí pa̱dijʉ, göhtjo yʉ te i bbʉy, xí dyøti ca Ocja̱ pa gu cjajpijʉ ca te dí nejʉ. Como ya xtí pa̱dijʉ ja i ncja ca Ocja̱, cja̱ ya xtú e̱me̱jʉ car Jesucristo, gu öjpijʉ mpöjcje car Tzi Ta ji̱tzi por rá ngue ca dí tzijʉ, cja̱ gu tzidijʉ göhtjo tema jñu̱ni ca da ni̱gui. \v 4 Göhtjo yʉ cosa yʉ xí dyøti ca Ocja̱, göhtjo rá zö‑yʉ, cja̱ i jogui gu tzijʉ, bbʉ gu öjpijʉ mpöjcje guegue. Jin gui cierto ca di bbʉh cʉ dda jñuni cʉ i ccaxquijʉ ca Ocja̱, pa jin gu tzijʉ‑cʉ́. \v 5 Yʉ te dí tzijʉ, bbʉ dí mahtijʉ ca Ocja̱ car hora ca gu tzijʉ, guegue i mandado pa da ddajquijʉ fuerza cja̱ i bendeci car jñu̱ni. \s1 Un buen siervo de Jesucristo \p \v 6 Nuquɛ, Timoteo, gui u̱jti cʉ hñohui yʉ palabra yʉ xtú ju̱xcua. Gui segue gui mbe̱n car hñu̱ rá zö ca xí tsjihqui, gue ca ya xquí tɛni. Da ncjapʉ grí zɛh ca grí hñeme, cja̱ gui cja ʉ́r jogui mɛfi car Jesucristo. \v 7 Jin gui dyøhtibi ncaso cʉ bbedetjo cʉ i ne da xihquijʉ cʉ dda cja̱hni. Nxøgue cuento‑cʉ cja̱ jin gui cierto. Jí̱ rí hñe̱h ca Ocja̱, cja̱ jin gui föxquijʉ pa gu tɛnijʉ guegue. Nuquiguɛ, gui zɛdi ca grí tɛn cár hñu̱ ca Ocja̱, ncja ngu̱ hnar hñøjø ca i øti ejercicio cada mpa pa da zɛh cár ngø. \v 8 Bbʉ to i øti ejercicio, i tzi sirve pa da zɛh cár cuerpo. Pe bbʉ to i ungui ʉ́r mʉy pa da dɛn ca Ocja̱, más da ndo sirvebi‑cá̱. Bbʉ gu tɛnijʉ ca Ocja̱, da möxquijʉ menta dí bbʉpjʉ hua jar jöy, cja̱ guejtjo da ddajquijʉ car nzajqui ca jin da tjegue, pa grí hmʉpjʉ guegue pʉ ji̱tzi. \v 9 Ntju̱mʉy nʉr jña̱ nʉ xtú ju̱xcua, cja̱ rí ntzöhui pa göhtjo da hñe̱me̱jʉ. \v 10 Nugö, como dí tøhmi car pa bbʉ xta ttajqui car nzajqui ca jin da tjegue, dí mpɛgui, dí øhtibi cár bbɛfi ca Ocja̱, cja̱ dí tzɛjti göhtjo tema prueba. Guegue ca Ocja̱ ntju̱mʉy i bbʉy cja̱ i ungui nzajqui göhtjo yʉ cja̱hni, tzʉdi, car nzajqui ca dí pɛhtzijʉ hua jar jöy. Nu yʉ to xí hñe̱me̱ car Jesucristo, da ttun‑yʉ́ guejti car nzajqui ca jin da tjegue. \p \v 11 Yʉ palabra yʉ dí xihqui ya, gui u̱jti cʉ pé ddáa, cja̱ gui nzojmʉ pa da dyøjte. \v 12 Nuquiguɛ, cierto, gúr ba̱jtzi hñøjøtjo, pe jin gui ma gui ungui lugar pa da despreciaqui yʉ cja̱hni por rá nguehca̱. Gui hmʉy rá zö pa gui cja hnar ejemplo cja̱ pa da jogui da dɛnqui göhtjo cʉ hermano. Rá zö grí ña̱, cja̱ rá zö grí hmʉy. Gui ma̱jte, hne̱je̱. Gui ma̱n ca ncjua̱ni cja̱ gui cumpli quer palabra. Gui ntzu̱ni pa jin gui dyøti ca rá nttzo. \v 13 Menta drá tzøtijma̱gö pʉ, gui un quer mʉy gui cca̱hti cʉ Escritura, gui nømbi göhtjo cʉ cja̱hni, gui xijmʉ te i ne da ma̱, cja̱ gui nzojmʉ pa da hñe̱me̱jʉ cja̱ da dɛnijʉ. \v 14 Dyo guí da̱be̱ni car cargo ca bi ddahqui car Espíritu Santo, pe gui mpɛgui gui dyøti‑ca̱. Gui mbe̱ni ja ncja gá dyʉxqui quí dyɛ cʉ anciano cʉ mí ja̱ ʉ́r cargojʉ pʉ jar templo, cja̱ co ja ncja gá xihquijʉ tema bbɛfi güi pɛfi. Guegue ca Ocja̱ ya xquí juanqui pa güi sirvebi, cja̱ guejtsjɛ guegue bi xih cʉ anciano tema cargo di ttahqui. \p \v 15 Gui segue gui dyøti yʉ xtú xihqui, göhtjo mbo ir mʉy, pa da cca̱hti cʉ cja̱hni, ya xca ngu̱jqui ca grí tɛn ca Ocja̱. \v 16 Gui mfödi pa jin gui jiɛh car hñu̱ ca ncjua̱ni ca ya xquír tɛni. Guejtjo, gui u̱jti cʉ hermano car palabra rá zö ca xcú nxödi, cja̱ gui segue gui hñe̱me̱‑ca̱. Da ncjanʉ grí tzøm pʉ jabʉ bí bbʉh ca Ocja̱, cja̱ hne̱h cʉ to da dyøh ca guí ma̱, guejti‑cʉ́ da döti car nzajqui ca jin da tjegue, hne̱je̱. \s1 Cómo portarse con los creyentes \c 5 \p \v 1 Hnar hermano ca ya xí ntada, bbʉ te di øte tema cosa rá nttzo, jin gui ma gui hna huɛntitjo. Gui nzofo cor tti̱jqui, ncjahmʉ dir taguɛ‑ca̱. Cʉ ba̱jtzi hñøjøtjo, gui nzofo ncjahmʉ dir cjua̱da̱‑cʉ́. \v 2 Cʉ chujchu, gui nzofo, ncjahmʉ dir me‑cʉ. Cʉ ba̱jtzi bbɛjña̱tjo, gui nzofo ncjahmʉ dir ncju̱guɛ‑cʉ, pe gui jña̱ ʉr huɛnda ja ncja grí ña̱hui‑cʉ. \p \v 3 Gui föx cʉ ddanxu̱ cʉ i ddatsjɛ, cʉ u̱jtjo to da mötzi. \v 4 Pe bbʉ i bbʉh quí ba̱jtzi o quí bbɛjto hnar ddanxu̱, guegue‑cʉ da nxödi da dyøti ca i ne ca Ocja̱, da nú̱ quí familia, da cohtzibi cár me, cár ta ca i tu̱jpi. Bí jogui pa da dyøtijʉ‑ca̱, como i tzøh ca Ocja̱ bbʉ dí föxjʉ cʉm tajʉ cja̱ co cʉm mejʉ. \v 5 Hnar ddanxu̱ ca de vera i ddatsjɛ, jin to i bbʉy pa da cca̱hti, guegue i ndo jon ca Ocja̱, dé i mahti. Pa ʉr xuy i nzofo pa da mötzi, como jøntsjɛ‑cá̱ i tøhmi‑cá̱. \v 6 I bbʉh cʉ dda ddanxu̱ cʉ i øte jøntsjɛ ca i netsjɛjʉ. Rí ma ʉ́r mʉyjʉ nʉr mundo. Masque i cjadi ʉ́r nzajqui cár ndodyojʉ, pe ya jin gui sirvebijʉ ca Ocja̱ cʉ bbɛjña̱‑cʉ. \v 7 I nesta gui xih cʉ hermano da nu̱ quí pariente cʉ xí ngojmʉ ddanxu̱, pa jin da zanguijʉ cʉ cja̱hni cʉ jin gui e̱me̱, jin da ma̱jmʉ, jin dí cjajpijʉ ncaso cʉm familiajʉ. \v 8 Nugöjʉ, bbʉ jin dí nu̱jʉ cʉm familiajʉ, jin dí øtijʉ ca i ma̱n cár palabra ca Ocja̱, bbʉ, cja̱ jin te ntju̱mʉy dar e̱me̱jʉ. Gu mbe̱nijʉ, hasta yʉ cja̱hni yʉ jin gui e̱me̱ nʉr evangelio, i nú̱ quí familiajʉ. \p \v 9 Nu cʉ ddanxu̱ cʉ jin te i bbʉh quí familia cja̱ i nesta da nú̱ cʉ hermano pʉ jar templo, gui jñu̱htzibi quí tju̱ju̱ jøntsjɛ cʉ i pɛhtzi sesenta cjeya o más rá ngu̱ cja̱ xí ntja̱jti jøndi hna veztjo. \v 10 Guejtjo i nesta da fa̱di, ¿cja i bbʉy rá zö cár vida? ¿Cja xí tede rá zö quí ba̱jtzi? ¿Cja xí cuajti visita? ¿Cja xí cjajpi jmandado cʉ to i sirvebi ca Ocja̱? ¿Cja xí möx cʉ to mí sufri? ¿Cja xí dyøti pé dda cosa cʉ mí nesta di ttøte? \p \v 11 Jin da tju̱x quí tjuju cʉ ddanxu̱ cʉ ba̱jtzitjo. Nucʉ, jin da ne da hnatsjɛ, cja̱ jin da ne jøntsjɛ car Jesucristo da dɛni. Da nejʉ pé da jion cár da̱me, da yojpi da ntja̱jti. \v 12 Cʉ ddanxu̱ cʉ ba̱jtzitjo, masque di øti compromiso pa di hnatsjɛ cja̱ di sirvebi jøña̱ ca Ocja̱, jin da cumpli cár palabrajʉ. Cja̱ bbʉ jin da cumpli ca xí ma̱jmʉ, da ndu̱jpitejʉ. \v 13 Guejtjo hne̱, cʉ ddanxu cʉ jí̱ bbe i nchujchu, bbʉ ddatsjɛ ga hmʉy i nxödi da nda̱jnitjo, pe jin gui jøntjo da nda̱jni, guejtjo da hño göhtjo yʉ ngu̱, da hña̱xtetjo pa pé drí ngöxte hnaguadi, da ma̱n ca jin gui mportabi. \v 14 Nugö, dí ma̱ngö, más bí jogui bbʉ pé da ntja̱jti cʉ ddanxu̱ cʉ ba̱jtzitjo. Nubbʉ, da hmʉh quí ba̱jtzi, da døhmi pʉ jáy ngu̱jʉ pa da cca̱hti quí familia, cja̱ ncjapʉ jin da ttungui lugar cʉm contrajʉ pa da ma̱, jin gui tzö car hñu̱ ca dí tɛnijʉ. \v 15 Porque i bbʉh cʉ dda ddanxu̱ cʉ ya xí wem pʉ jár hñu̱ ca Ocja̱, ya xí ndɛnijʉ car Satanás. \p \v 16 Yʉ hermano yʉ xí hñe̱me̱ car Jesucristo, bbʉ di hñøjø o di bbɛjña̱, bbʉ i hñí̱h hnár pariente o hnár familia ca xí ngoji ʉr ddanxu̱, i nesta da mötzi. Jin gui gue car congregación da mötzi. Nu car congregación da jogui da möx cʉ ddanxu̱ cʉ de vera jin gui bbʉy to da mötzi. \p \v 17 Digue cʉ hermano cʉ i bbʉ ʉ́r cargojʉ cja̱ i mandado gá anciano pʉ jar templo, bbʉ rá zö ga dyøti cár bbɛfi, rí ntzöhui da tti̱htzibi, cja̱ guejtjo da nccu̱hti. Nu cʉ anciano cʉ i predica cja̱ i u̱jti cʉ pé ddaa cár palabra ca Ocja̱, nucʉ, más drá ngu̱ i nesta da nccu̱hti cʉ, como i dedicajʉ cár bbɛfi ca Ocja̱. \v 18 Gu mbe̱nijʉ ja ncja ga ma̱m pʉ jar Escritura. I ma̱ ncjahua: “Jin gui tu̱htibi cár ne car nda̱ni bbʉ ga ti̱nttɛy.” Guejtjo i ma̱: “Rí ntzöhui da nccu̱hti car mɛfi, da ttun cár tja̱ja̱.” \p \v 19 Jin gui cjajpi ncaso car cja̱hni ca te di jøxi hna cʉ anciano cʉ i ja̱ cár cargo pʉ jar templo, di xihqui, guegue‑ca̱ xtrú dyøti ca rá nttzo. I nesta da hmʉy yo o jñu̱ testigo cʉ xtrú cca̱hti car hermano xtrú dyøti car cosa ca xí jma̱. \v 20 Bbʉ i bbʉh hnar hermano ca di segue di øti ca rá nttzo, bbʉ ya xcú nzoh hnanguadi, cja̱ jí̱ xcá ne xcá dyøde, nubbʉ, gui yojpi gui huɛnti pʉ jabʉ da dyøh cʉ pé dda hermano, pa sa̱nta̱ da ntzohmi guegue‑cʉ, cja̱ da zu̱ drí dyøtijʉ ca rá nttzo. \v 21 Gui cca̱hti ja ncja ga hmʉy göhtjo cʉ hermano. Gui cjajpi göhtjo parejo ncja ngu̱ xtú xihqui hua, cja̱ gui mbe̱ni, bí jantiqui ca Ocja̱ ja ncja gri dyøti quer bbɛfi. Guejtjo bí jantiqui cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo, cja̱ co quí anxe ca Ocja̱ cʉ xí juajni pa da mötzi da dyøti jujticia. Parejo grí nú̱ göhtjo cʉ hermano, como ngu̱ ga ne ca Ocja̱. Jin gui ma gui tzu̱ ca hnaa, gui jiɛjtjo, masque xtrú dyøti ca jin gui tzö, cja̱ cʉ ddaa ya, gui ndo huɛnti‑cʉ. \v 22 Jin gui hna hñi̱xti hnar hermano pa da sirvebi ca Ocja̱, bbʉ jim be guí pa̱di, ¿cja rá zö cár vida? Bbʉ gui hñi̱xi hnaa ca jin di tzö cár vida, i tzʉdi ncjahmʉ guí ma̱nguɛ, rá zö ca i øti car cja̱hni‑ca̱. Cja̱ hne̱hquiguɛ, gui hmʉjquɛ rá zö, pa jin te gui tu̱guɛ, hne̱je̱. \p \v 23 Jin da jøndi car deje gui tzi, sino gui tzi tzʉ ʉr vino hne̱, pa da joh quer mʉy, como segue guí tzöhui jñini. \p \v 24 Cʉ dda cja̱hni cʉ xí dyøti ca rá nttzo, ya xqui ndo fa̱di te xí dyøte. Guejtjo, ya xqui fa̱di, bbʉ xta tja̱mpi ʉr huɛnda cʉ cja̱hni‑cʉ, da ttun cár castigojʉ. I bbʉh cʉ pé dda cja̱hni ya, guejti‑cʉ i øti ca rá nttzo, pe jí̱ bbe i fa̱di te xí dyøti‑cʉ. Hasta después, da ni̱gui‑ca̱, cja̱ nubbʉ, da ttɛmbi cár castigo‑cʉ, hne̱je̱. \v 25 Guejti car cja̱hni ca i øti ca rá zö, da ndo fa̱h‑ca̱, o bbʉ jí̱ bbe i fa̱di, jin gui tzö dé da cjohmitjo. \c 6 \p \v 1 Cʉ hermano cʉ i bbʉh quí jmu̱ cʉ i pɛjpi, cada hnaa da hñi̱htzibi cár jmu̱, pa jin da ttzan cár tjuju ca Ocja̱, cja̱ jin da jma̱, jin gui tzö nʉ́r palabra guegue. \v 2 Cʉ hermano cʉ i pɛjpite gá muzo, bbʉ i e̱me̱ quí jmu̱ hne̱je̱, jin da hñi̱xtsjɛ car hermano car muzo, cja̱ jin da ntøxtihui cár jmu̱. Cierto, ʉ́r cjua̱da̱ ya‑ca̱, como hnaadi ca i e̱me̱hui. Pe nde̱jma̱ da mbe̱n ca hnaa ca i pɛjpite, rí ntzöhui da möx cár jmu̱ cja̱ da ma̱di, porque guegue‑ca̱ xí hñeme cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo hne̱je̱, cja̱ ya xi ʉ́r hñohui. Gui xih cʉ cjua̱da̱ cʉ i pɛfi gá muzo da dyøjtijʉ nʉr palabra‑nʉ. \s1 La religión y el contentamiento \p \v 3 Nde̱jma̱ i bbʉh cʉ to i u̱jti yʉ hermano hnahño mfe̱ni, cja̱ jin gui e̱me̱ car palabra ca rí hñe̱h cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. Ncjua̱ni car palabra‑ca̱, cja̱ i xijquijʉ ja ncja gu hmʉpjʉ hua jar jöy pa gu tzøpijʉ ca Ocja̱. \v 4 Cʉ cja̱hni‑cʉ, i ndo hñi̱xtsjɛjʉ, ga ma̱jmʉ, göhtjo ya xqui pa̱dijʉ, hni̱, jin te i pa̱dijʉ. Dé i hñönijʉ nttöni cʉ jin te i sirve, cja̱ i ntøxtijʉ gá palabra. Cʉ to i øte ncjapʉ i hui̱htzijʉ, i huɛnijʉ, i tzajtejʉ, i jøxi bbɛtjri quí hñohuijʉ, cja̱ i mbe̱nijʉ nttzomfe̱ni. \v 5 Jin gui tzöya ca rí ntu̱jnihui cʉ pé ddaa. Ya jin gui tzö quí mfe̱ni cʉ cja̱hni‑cʉ́, como ya xí jiɛjmʉ car hñu̱ ca rá zö cja̱ co car palabra ca i ma̱n ca ncjua̱ni. I ma̱jmʉ guegue‑cʉ́, gu tɛnijʉ nʉ́r hñu̱ ca Ocja̱ pa gu ta̱jmʉ domi rá ngu̱, gu cjajʉ rico. Nuquiguɛ, jin gui tɛn cʉ to i øte ncjapʉ. \v 6 Cierto, bbʉ dí e̱me̱jʉ car Jesucristo cja̱ dí bbʉpjʉ pa gu tzøpijʉ guegue, ncjahmʉ dí ricojʉ. Masque jin tza i ngu̱ ca dí ja̱jʉ, dí mpöjmʉ co guehcá̱. \v 7 Gu mbe̱nijʉ, bbʉ ndú hmʉpjʉ, jin te dá ja̱jʉ hua jar mundo. Guejtjo, bbʉ xtá tu̱jʉ, jin te gu ja̱xijʉ. \v 8 Eso, rí ntzöhui gu mpöjmʉ bbʉ dí pɛhtzijʉ ca te gu tzijʉ cja̱ co da̱jtu̱ pa gu jejʉ. \v 9 Nu ca to i ne da cja ʉr rico, i cuati ca Jin Gui Jo, cja̱ i jöti pa ya jin da mbe̱n ca Ocja̱. Nuya, gue car domi más da ndo mbe̱n‑ca̱. Nuya, da ma ʉ́r mʉy cʉ dda cosa cʉ jí̱ rí ntzöhui, cʉ da dyøhtibi mal. I ncjapʉ ga bbɛj yʉ dda cja̱hni. \v 10 Bbʉ to i ne da ndo jña̱ car domi, por digue‑ca̱, rí hñe̱ rá ngu̱ clase cʉ ttzomfe̱ni. I bbʉ cʉ ddaa cʉ xí ungui ʉ́r mʉyjʉ da jmuntzi domi, cja̱ xí jiɛjmʉ ca mír hñe̱me̱jʉ car Jesucristo. Nucʉ́, jøña̱ car sufrimiento xí ndöti‑cʉ́. \s1 La buena lucha de la fe \p \v 11 Pe nuquiguɛ, como guí sirvebi ca Ocja̱, jin gui ma gui dyøti cʉ cosa‑cʉ. Nuquɛ, gui jion ca Ocja̱ cja̱ gui mbe̱ni ter bɛh ca̱ i tzøjø, pa gui hmʉy ncjapʉ. Gui hmʉy gá honrado, gui tzɛjti ca te da ncja, cja̱ jin da ga̱xi ir mʉy. Gui ma̱h quir hñohui, cja̱ gui pɛhtzibijʉ ʉr tti̱jqui. \v 12 Gui mpɛgui pa gui ta̱pi ca Jin Gui Jo, cja̱ guejtjo pa gui ta̱pi cár voluntad cʉ pé dda cja̱hni, pa da hñe̱me̱ ca Ocja̱. Gui zɛdi pa gui ta̱h car premio ca i ña̱jtiqui ca Ocja̱, gue car nzajqui ca jin da tjegue. Xí nzohqui ca Ocja̱ pa da ddahqui car nzajqui‑ca̱, cja̱ nuquɛ, ya xcú hñe̱me̱. Már ngu̱ cʉ cja̱hni cʉ bi dyøh bbʉ ngú dö quer testimonio, ngú ma̱, ya xi nguí e̱me̱ car Jesucristo cja̱ nguí tɛn‑ca̱. \v 13 Nuya, dí mbe̱mbiqui, bí jantiguijʉ car Tzi Ta ji̱tzi. Guegue i ungui nzajqui göhtjo yʉ i bbʉy. Guejtjo bí jantiguijʉ car Jesucristo, cja̱ guegue‑ca̱ jin gá ntzu̱ bbʉ mír hmöh mfrente car Poncio Pilato pa bi xih ca ncjua̱ni. \v 14 Dí xihqui, bbʉ, gui mbe̱ni, bí jantiqui guegue‑cʉ, cja̱ gui nú̱ rá zö car cargo ca xí ddahqui ca Ocja̱. Gui mfödi pa gui hmʉy rá zö, pa jin da ttzan nʉ́r palabra ca Ocja̱, cja̱ pa jin te gri ndu̱jpite bbʉ pé xtu e̱h cam Tzi Jmu̱jʉ Jesucristo. \v 15 Bbʉ xta zøh car pa ca xí ma̱n cam Tzi Tajʉ ji̱tzi, nubbʉ, pé xtu e̱h cam Tzi Jmu̱jʉ, cja̱ gu cca̱htijʉ göhtjo ja i ncja. Da ndo tti̱htzibi cam Tzi Tajʉ ji̱tzi, porque ddatsjɛ guegue rá nzɛdi cja̱ más rá ndo ji̱tzi quí mfe̱ni. Guegue ʉr ndo Rey, i mandadobi cʉ pé dda rey. Guegue ʉr Jmu̱, i mandadobi cʉ pé dda jmu̱. \v 16 Ddatsjɛ ca Ocja̱ i bbʉy, jin gui tu̱. I ndo yoti cár tjay rá ndo nti̱, pe guejtsjɛ guegue jin gui ni̱gui. Jin gui tzö to da guati pa da cca̱hti. I ndo ja̱ cár poder cja̱ i mandado göhtjo ʉr tiempo. Rí ntzöhui da ttøjtibi cár jmandado cja̱ da tti̱htzibi guegue, ni jabʉ drí tzöya. Amén. \p \v 17 Nu cʉ hermano cʉ i ja̱ domi hua jar jöy, gui nzofo, gui xijmʉ, jin da hñi̱xtsjɛ, cja̱ jin da despreciabi cʉ ddáa cʉ jin te i ja̱. Guejtjo gui xijmʉ, jin cjuá da hñe̱me̱ quí riquezajʉ. Gui mbe̱mbijʉ, jin gui fa̱di ¿cja da dura‑cʉ́ o da hna bbɛjtjo? Nʉr domi, jøña̱ hua jar jöy i sirveguijʉ. Jin gui föxquijʉ pa gu töti cam nzajquijʉ pa ca pé hnar vida ca ba e̱je̱. Nu ca Ocja̱, göhtjo ʉr tiempo i bbʉy, cja̱ guegue i ddajquijʉ göhtjo ca dí pɛhtzijʉ, pa gu hmʉpjʉ rá zö cja̱ gu mpöjmʉ. Gui xih cʉ hermano cʉ i tzi ja̱, gue ca Ocja̱ da ndo hñe̱me̱jʉ. \v 18 Gui xijmʉ da xohti ʉ́r dyɛjʉ, co cár domi i ja̱jʉ da möx quí hñohui, da jui̱jquijʉ cʉ jin te i ja̱, da unijʉ cʉ to i nesta. \v 19 Bbʉ da dyøtijʉ ncjapʉ, ncjahmʉ da jmu̱ntzi riqueza pʉ ji̱tzi, cja̱ menta i bbʉjti hua jar jöy, da mbe̱n cʉ cosa rá zö cʉ bí cja pʉ ji̱tzi. Da ncjapʉ da ungui ʉ́r mʉyjʉ pa da mɛhtzi car nzajqui ca jin da tjegue. \s1 Encargo final a Timoteo \p \v 20 Nuquɛ, Timoteo, dí mbe̱mbiqui gui födi rá zö car palabra ca xí tsjihqui, gui tɛni, cja̱ gui segue gui u̱jti cʉ pé ddaa. Jin gui hñe̱me̱ cʉ cja̱hni cʉ i u̱jti tema hñu̱ ca jí̱ rí hñe̱h cár palabra ca Ocja̱, como jin te ntju̱mʉy cʉ hñu̱‑cʉ. Cʉ maestro cʉ i ne da xih cʉ hermano da dɛn cʉ mfe̱ni‑cʉ, i ma̱jmʉ, xí ndo nxödijʉ cja̱ i ndo pa̱jmʉ ja i ncja ca Ocja̱, cja̱ hni̱, jin te i pa̱h‑cʉ. \v 21 I bbʉh cʉ dda cja̱hni cʉ xí ndɛn ca i ma̱n cʉ maestro‑cʉ, cja̱ ya xí jiɛjmʉ ca mír hñe̱me̱jʉ car Jesucristo. \p Nu ca Ocja̱ da möxquiguɛjʉ co ni cár tzi tti̱jqui, guí göhtjojʉ. Amén.